UNIVERSITETI I PRISHTINES FAKULTETI I EDUKIMIT Programi: Teknologji Informatik

Studentt: LNDA: HYRJE N TEKNOLOGJI

1. Begishe Pirraku

PUNIM SEMINARIK

2. Kujtim Maloku
3. Fatime Xhafaj 4. Elfete Shurdhaj 5. Malush Hoti 6. Kaltrina Bunjaku 7. Gresa Hoxha 8. Valmire Gashi

Mentori:
Sylejman Berisha
Prishtin 2011\2012

Materialet Kompozite

Materialet Kompozite
Materialet Kompozite mund te konsiderohen shpesh si grup I veqant I materialeve qe fitohen me kombinimin e se paku dy materialeve me veti te ndryshme. Keshtu fitohen materialet me veti te reja,te cilat I kapercejne vetite e pjeseve perberse te veqanta Materialet kompozite fitohen me kombinimin e materialeve te grupeve te ndryshme por edhe grupeve te njejta.

Materialet mund t ndahn n tre grupe t mdha sipas vetive t tyre karakteristike: kompozitet me rrjet (matrice) metalike kompozitet me rrjet (matrice) qeramike kompozitet me rrjet (matrice) polimere
Jan prques te mir t elektricitetit, e reflektojn dritn, n temperatura t ulta mund t deformohen n mnyr plastike dhe n t shumtn e rasteve kimikisht nuk jan aq tqndrueshme. N kt grup bjn pjes: Materialet metalike me baz hekuri Metalet metalike johekurore dhe lidhjet e tyre

Metalet

Materialet qeramike

Jan prques t dobt elektrik, shpesh t tejdukshm, nuk mundt deformohn n mnyr plastike dhe shpesh kimikisht shum t qndrueshm, ato shkrihn ntemperature t larta.N kt grup bjn pjes:-Qeramika oksideQeramika jookside

Materialet polimere.

Jan prques t dobt t elektricitetit, t brisht n temperatura tulta, por n temperatura t larta mund te deformohen n mnyr plastike, kimikisht tqndrueshm n ajr n temperatura t mjedisit, kan nj dendsi t ult dhe shkrihn osezbrthehen n temperatura relativisht t ulta.N kt grup bjn pjes: Termoplasti- Duroplasti- Goma

Prej metaleve, jometaleve dhe materialeve natyrore mund tfitohn materialet kompozite (fig.4.0)

Materialet dhe ndarja e tyre

Tre grupet e materialeve dallohen parimisht nprmjet ndrtimit t atomeve t tyre

MM-metalet: lidhja metalike, MK - kompozite: kombinimi i materialeve t ndryshme

Gjp-gjusmprquesit, pp -polimeret pruese, Sp-superprquesit,

S- silicone MP- polimeret: molekulat vargore, MQ- qeramika: lidhja kovalente,

Fig.2.0. Katr grupet e materialeve. Materialet kompozite prbhen kryesisht prej komponentve t grupeve t ndryshme. Gjysmpruesit dhe silikonet nuk mund t prfshihenn kuadr t ktyre katr grupeve.

Grupi i materialeve t hekurit

Dalloht nprmjet rndsis s tyre teknikoekonomike, n grupin qndror t materialeve metalike. Pjesa prbrse e tyre sht hekuri, i cili si hekur i pastr e ka vetm rndsi t kufizuarteknike (si material megnetik). Ndryshe shumllojshmria e materialeve t hekurit sht e mundur duke u bazuar pjesrisht n ndryshimet kualitative dhe pjesrisht n ndryshimet kuantitative, t cilat i pson hekuri nse prmban karbon. Ktu bjm fjal pr sistemin prej dy materieve hekuri karbon, si baz pr kt grup t materialeve. Prej tij dallohen: Giza (me prmbajtje t karbonit prej 2 deri 6 % peshore). eliku (me prmbajtje t karbonit prej 0.03 deri 2% peshore). Si giza ashtu edhe eliku prmbajn sipas rregulls edhe pjes tjera prbrse si: Si; Mn;Ni; Cr; Mo; nse pjesa e tyre kaprcen vlern pr 5% athere kemi t bjm me eliqe t lidhura(p.sh. eliku fisnik i pakorodueshm me 18% Cr dhe 8% Ni).

Materialet me ngjyra
N pikpamje kimike ktu prfshihet nj pjes e madhe elementeve t sistemit periodik. Ktu mund t prmendet edhe nngrupi i ktyre elementeve: Metalet e lehta (Be, Mg, Al, dhe legurat e tyre). Metalet fisnike (Ag, Au, Pt, Rh dhe lgurat e tyre). Metalet me temperature t larta t shkrirjes (, Ta, Nb...)

Nngrupe formojn elementet t cilat kan veti t ngjajshme ose jan merndsi tekniko ekonomike:
Bakri dhe lidhjet e bakrit.Plumbi, kallaj dhe zinku.Titani, cirkoniumi dhe shum t tjer. N grupin e lidhjeve t bakrit bjn pjes pjesrisht edhe fillet e histories s hershme,bronzat (Cu-Sn; N kohn e re bronza e beriliumit Cu-Be) dhe tunxhi (Cu-Zn) q kan emrat evet t lidhjeve.

Gjysmprquesit
Zn nj vend t ndrmjetshm n mes t metaleve dhe jometaleve: Silici, dhe Germaniumi, si dhe ata me struktur t ngjajshme, t ashtuquajturit komponimet egrupit t III V si Galimarsedini (GaAs) dhe idniumantimoniti (InSb). Meq nuk e kanprqueshmrin metalike, kto nuk mund t futn n grupin e metaleve.

Materialet jometalike inorganike

sht nj emrtim relativisht i ri, se a do taprovoht kjo do t tregon e ardhmja. Lmia qelqi dhe qeramika mbulon pjesn m t madhet ktij grupi t materialeve. Kjo prmban lloje t ndryshme t materialeve:Qelqi (posaqrisht n baz t SiO2 Qeramika silikate (porcelain, lloje qeramike etj).Oksidqeramika (oksidi i alumunit, paisje elektronike, dioksidi iuranit si material bthamor).Materialet ndrtimore dhe mjetet lidhse (tjegullat, betoni, guri glqeror, imentojs).Grafiti dhe thngjilli artificial.

Materialet artificiale
T gjitha materialet e prmendura gjer m tani n t vrtetmund t numrohn n grupin e materialeve artificiale; sepse kto nuk gjenden sit tilla nnatyr. Materialet artificiale jan n t vrtet t gjitha polimerete larta t fituara n mnyr sintetike. Ktu bjn pjes: Elastomeret (elastet; materialet artificiale t ngjashme me gomn).Teroplastet (materialet artificiale q mund t zbutn termikisht n mnyr reversibile). Duroplastet (materialet artificiale i reversibile q mund t formsohen; nuk mund tzbutn n t nxeht).

Lndt natyrore minerare.

Prfaqsues me rndsi t lndve minerare natyrore jan: Asbesti (fije natyrore t padjegshme).Liskuni (mund t ndahet deri n pllakza t holla).Safiri, Rubini, Diamanti (si materiale sot fitohn kryesisht n mnyr sintetike)Guri natyror (guri kuarcor, granite, mermeri).

Lndt natyrore organike.

Materiet m t rndsishme natyrore organike qprdorn si materiale jan:
Druri Kauuku Fijet natyrore

Materialet kompozite
Materialet kompozite jan si p.sh. materialet e prforcuara me fibra t cilat prmbajn nj fibr t holl shum solidepor e brisht n nj mas themelore m t but por duktile, ose betoni me elik, n t ciln nndonj konstruksion, eliku i pranon sforcimet n trheqje, kurse betoni sfrocimet n shtypje, poredhe materialet siprfaqja e t cilave pr tu mbrojtur nga korozioni veshet me shtresa mbrojtse.

Sikur q sht dhn n fig.2.0. ekzistojn edhe grupet e materialeve t cilat mund t vendosn nmes t ktyre grupeve: gjysmprquesit (inorganik) si materiale t elektroniks gjendet ndrmjetmetaleve dhe materialeve qeramike, silikonet t cilat prodhohen si vaj gome ose rrshir, mund tvendosn ndrmjet materialeve qeramik dhe atyre artificiale. Materialet kompozite fitohen mekombinimin e materialeve t grupeve t ndryshme por edhe prej grupeve t njjta

Materiali kompozit Prforcimin e materialeve me ndihmn e fijeve e gjejm edhe n natyr, si n botnbimore ashtu edhe n at shtazore. Trungu i disa bimve dhe eshtrat e disa shtazve jan tprforcuara me fije q u japin anizotropin dhe shumfish e rrisin rezistencn ndaj ngarkesave t jashtme.
Edhe popujt primitiv e kan vrejtur prforcimin dhe prlidhjen e materialit ekzistuesme fije. P.sh. muret q lyheshin me balt jan lidhur dhe prforcuar me fije kashte.

Vetit e materialeve kompozite

Materialet kompozite jan trupa anizotropik vetit e t cilve varen prej drejtimit t provs. Pr kt zhvillimi i kompoziteve e ka diktuar edhe zhvillimin e provave n mnyr q t gjenden t dhna reale pr llogaritje dhe konstruktim cilsor. Qndrueshmria, moduli i elasticitetit dhe moduli i prerjes varen shum prej orientimit tfijeve. Vetit mekanike t kompozitit normal n kahun e fijeve jan t barabarta me vetit mekanike t materialit baz. Moduli i prerjes arrin maksimumin kur drejtimi i ngarkess dhe ifijeve ndodhet nn kndin 45%. Vetit e kompoziteve varen prej llojit t mass plastike dhe t mbushsit aktiv si dhe prej raportit t mass dhe mnyrs s prodhimit. Numri i madh i masave plastike dhe mbushsve me veti t ndryshme bn t mundshm prfitimin e numrit t madh t kompoziteve. Pos vetive mekanike duhet ti kemi parasysh edhe vetit fizike. Pr shkak t numritatomik t materialit baz dhe t fijeve, kompozitet kan deprtueshmri t mir t rrezeve jonizuese. Kompozitet nuk jan magnetike, kan rezistenc t lart n lakim

Vetit mekanike t kompozitit normal n kahun e fijeve jan t barabarta me vetit mekanike t materialit baz. Moduli i prerjes arrin maksimumin kur drejtimi i ngarkess dhe ifijeve ndodhet nn kndin 45%. Vetit e kompoziteve varen prej llojit t mass plastike dhe t mbushsit aktiv si dhe prej raportit t mass dhe mnyrs s prodhimit. Numri i madh i masave plastike dhe mbushsve me veti t ndryshme bn t mundshm prfitimin e numrit t madh t kompoziteve.

Pos vetive mekanike duhet ti kemi parasysh edhe vetit fizike. Pr shkak t numritatomik t materialit baz dhe t fijeve, kompozitet kan deprtueshmri t mir t rrezeve jonizuese. Kompozitet nuk jan magnetike, kan rezistenc t lart n lakim

N vazhdim do t jepen disa konstruksione dhe prodhime t punara nga materialet e ndryshme inxhinjerike,kur shihet zevendesimi I disa materialeve me materiale kompozite

Fig.1.11. Ndikimi i zhvillimit t materialeve inxhinierike n industrin automobilistike

MATERIALET KOMPOZITE NE BAZ T POLISTERIT DHE FIJEVE QELQORE

Zhvillimi i aviacionit dhe i aeronautiks n dekadat e fundit ka prshpejtuar hulumtimin e materialeve q pos qndrueshmris s madhe t ken dendsi t ult.Masat plastike me vetit e tyre shpesh nuk mund ti plotsojn krkesat e tekniksbashkkohore. Pr kt arsye masave plastike me qllim t prmirsimit t vetive fizike dhe mekanike u shtohen materialet e ndryshme mbushse n form t fijeve: argjil, dioksidi i silicit,bloza aktive, karbonati i kalciumit, etj. Materialet e ktilla t fituara me przierjen e masave plastike (si material baz) dhe mbushsit fijor quhen materiale kompozite ose shkurt kompozite

Materialet per prodhimin e kompozitetve duhet tI permbushin kerkesat e veqanta siq

jane:

oqendrushmeria e larte orezistenca e larte ne lakim odendesia e ulet

Kete kusht mjaft mire e plotsojne disa elemente te g upit te dyte dhe te trete te sistemit periodik te elementeve,si dhe lidhjet e tyre ne mes veti te tilla jane: karboni,silici, bori karbiti I borit,karbiti I silicit, nitrati I silicit dhe oksidi I aluminit

o Masat plastike t armiruara

oRndsi t veant si material konstruktues kan kompozitet me baz mas plastike tprforcuara me fije q n praktik njihen me emrin masat plastike t armiruara

Permiresohet qendrueshmeria, Me armirim: Moduli I elasticiteti Qendrueshmeria ne terheqje Qendrueshmeria ndaj nxehtesise, etj.

Masa plastike qe perdorenme se shumti per prodhimin ekopoziteve jane:

Polietileni

Polipropileni

Polisteroli

Poliamidi

KOMPOZITET QELQ-PLASTIK
Fibr qelqi te perforcuar me plastike dallohen kryesisht nga komponentet e tyre te cilat kane permiresuar dukshem rezistencen ne presion, lakimi, terheqje.Gjithashtu mund te jene izolatore elektrik te karakterizuar nga nje rezistence e larte kimike dhe termike.

Fijet qe perdoren per armirimin e masave plastike prodhohen prej:

Qelqi

Kuarci

Azbesti

Pamiku nga karboni

KONSTRUKSIONETSANDUIC

Materialet kompozite e kane edhe nje leme te gjere perdorimi . Per konstruksionet sanduic qe kane veti te jashtezakonshme sidomos ne te lakuar.

KONSTRUKSIONETSANDUIC

Elementet sanduic alumin-bor-epoksid kane rezistenc te dyfisht ne lakim ndaj aluminit te paster,duke eruajtur menyren teknologjike te perpunimit te aluminit

KOMPOZITET QELQ-PLASTIKE
o Megjithat,ndryshe nga fibrat e karbonit te cilat kombinohen me plastike,Fibrr qelqi te perforcuar me plastike kane nje mase me te ulet ngurtesie dhe densitet shum me te lart oFibrat e karbonit te cilat kombinohen me plastike jane perdorur kryesisht ne barka ,avion, si veshje ne prodhim e automobilave.Gjithashtu rezistenca e tyre e madhe ne temperature shume te ulet esht e rendesishme.

Literatura

1) Libri-Materialet elektroteknike 2) Nga web-(webmineral.com- (-Copper-silver) 3) http://www.scribd.com/doc/33236313/MaterjaletMekanike-Ligjerata-Hysni-OSMANI 4) Nga libri-Teknologjia materialeve I 5) Libri-Teknologjia e klases 9

PRISHTIN 2011\2012

Polypropylene (PP) sht polimer termoplastik , pjesrisht kristalt , t marra nga polimerizim e propylene (apo propylene). Ajo i prket grupit t polyolefins dhe sht prdorur n nj shumllojshmri t gjer t krkesave duke prfshir paketimin e ushqimit, tekstileve, pajisje laboratorike, t komponenteve t automobilave dhe filma transparente. Ajo ka rezistenc t madhe kundr solventeve kimike t ndryshme, si dhe kundr alkalet dhe acidet .

Polietileni sht prdorur pr llojet e ndryshme t produkteve n fund pr do procese t ndryshme jan prdorur gjithashtu. Polietileni ka nj ngjyr t tejdukshm qumshti, kjo ngjyr mund t personalizohet me tre procedurave t prbashkta: sht nj polimer i drejt zinxhir unbranched. Edhe pse pasojat jan t zakonshme n produktet komerciale. Zinxhirt Polietileni jan asgjsuar n baz t temperaturs zbutje TG n semicrystalline dhe amorf rajoneve

Polisteroli EPS i prodhuar pr ndrtim prve vetive termoizoluese perfekte ndaj temperaturave t larta dhe t ulta, paraqet nj vler t lart t qndrueshmris dimensionale duke garantuar kshtu qndrueshmri t prgjithshme n prdorim. -Produktet te cilat ne emertimin e tyre permbajne germen F, jane produkte antizjarr -Koeficentet pas emertimit EPS tregojne rrezistencen ne ngjeshje ne KPa

Poliamidi Pr shkak t pronave t shklqyer mekanike, qndrueshmri, rezistenc t mir termike dhe kimike, poliamideve jan granulates themelore teknike plastike. Ata mund t prshtaten me t gjitha metodat e njohura dhe konvencionale t thermoplastics prpunimit

Roli i shkencs s materialeve n zhvillimin, prpunim dhe prdorim t materialeve sht treguar n