Chuyn nghin cu kinh t t nh n

Dch v h tr kinh doanh Vi t Nam

Thc hi n cho: Ch ng tr pht trin d n M Kng nh Do Dorothy Riddle Cng ty t vn pht trin d v Vancouver, ch BC, Canada V Trn V Hoi Cng ty TNHH Thi n Ngn, H ni, Vit Nam

Thng 12 nm 1998

Mc lc

L ni u.......................................................................................................... vi i L gi thiu .....................................................................................................vii i i Tm tt t ng quan .............................................................................................viii Phn 1 : T ng quan v lnh vc d v h tr ch kinh doanh..........................................................................................1 1.1. Vai tr ca ngnh d v.......................................................................1 ch 1.2. D v htrkinh doanh v pht trin kinh t......................................5 ch 1.3. Nhng yu tca d v htrkinh doanh cnh tranh qu t ...........9 ch c 1.4. D v htrkinh doanh trong nn kinh t x hi ch ngha.............10 ch 1.5. D v Vit Nam...............................................................................11 ch 1.6. Nhng yu tnh h ng n s tng tr ng d v htr ch kinh doanh ca Vit Nam......................................................................13 1.7. Mc ti u ca nghi n c u ny................................................................15 Phn 2: Ph 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. ng php lun .................................................................................. 19 Cng vic chun b ................................................................................19 La ch ngnh sn xut nghi n c u...............................................19 n La ch cc ngnh d v htrkinh doanh quan tr n ch ng..................20 Ph ng php nghi n c u thc a.........................................................22 Nhng c tr ng ca mu ch th c ...................................................25 nh

Phn 3: Nhng Kt lun ch v d v htr nh ch kinh doanh Vit Nam.......................................................................... 27 3.1. Kt qu nghi n c u thc a..................................................................27 3.2. Kt lun 1: Nhn th c ca Nh n v vai tr ca cc d v c ch htrkinh doanh trong nn kinh t cn ch a st so v i nhng gang din ra trong thc tin....................................................27 3.3. Kt lun 2: D v htrkinh doanh Vit Nam ch l t so v cht l ca chng........................................................29 i ng 3.4. Kt lun 3: Cht l trung b ca nhng d v htr ng nh ch kinh doanh Vit Nam m ch t trung b n yu km; i nh iu ny t cng kinh doanh vo th cnh tranh bt l ......32 ng i.. 3.5. Kt lun 4: Do qu ch n cht l n n t trng ng nh t d v l qu cao.............................................................................33 ch

ii

3.6. Kt lun 5: H th ch sch qun l hi n hnh lm gim ng nh m c chuy n nghi p ca nhng nh cung cp d v ch htrkinh doanh...................................................................................35 3.7. Kt lun 6: Cc cng ty cung cp d v htrkinh doanh ch tha nhn v khch hng v t trng thiu nng lc i nh chuy n mn v mt s h mnh vo khch hng...................35 nh ng 3.8. Kt lun 7: Cc doanh nghip Nh n ang chim lnh c mt smng d v htrkinh doanh m thng th ch ng l ra phi do khu vc t nhn cung cp.................................................38 Phn 4: Nhng im mnh v thch th c v i i by lnh vc d v h trkinh doanh ch then ch t.............................................................................................41 4.1. So snh gia cc lnh vc d v htrkinh doanh then ch ch t............41 4.2. D v hch ton k ton.....................................................................44 ch 4.3. D v tin h ......................................................................................47 ch c 4.4. D v t vn........................................................................................51 ch 4.5. D v thit k v bao bm u m ........................................................53 ch 4.6. D v phn ph ch i..................................................................................56 4.7. Nghi n c u thtr ng............................................................................58 4.8. D v o to......................................................................................60 ch Phn 5: D kin Ch ng tr Cng tc D v htr nh ch kinh doanh Vit Nam......................................................................... 63 5.1. C s cho mt Ch ng tr cng tc D v Htr nh ch Kinh doanh Vit Nam ........................................................................63 5.2. Tm l cc sng kin xut...................................................63 c c 5.3. D n t thim xut ......................................................67 u c Ph lc APh lc BPh lc CPh lc DTi liu tham kho ch l n c.............................................................71 Phn bcc doanh nghi p phng vn....................................... 75 c Cc bng d liu .............................................................................. 78 Mt s ngu htrk thut c th khai thc nhm n tng c cc d v htrkinh doanh................................... 87 ng ch

iii

C c bng s li u Bng 1: Bng 2: Bng 3: Bng 4: Bng 5: Bng 6: Bng 7: Bng 8: Bng 9: T tng tr ng trung b hng nm ca th ng mi c nh hng ha v th ng mi d v th gi giai on 1990-96 ch i, T l phn trm xut khu ca th gi theo tr pht trin: i nh 1990 v 1996 T ng sn phm qu ni theo ngnh Vi t Nam: 1990-1996 c Lao ng phn theo ngnh Vi t Nam: 1990-1995 Cn cn thanh ton ca Vi t Nam: 1993-1997 Nhng d v htrkinh doanh quan tr v ch ng i i cc doanh nghip va v nh Vi t Nam, phn theo ch c nng Phn b cc doanh nghi p phng vn theo vtr l c a Xp hng d v h trkinh doanh theo t l phn trm ch v tm quan tr v nng lc cnh tranh ng i i Nhn xt v gi c v cht l ca d v htrkinh doanh ng ch (n v%)

2 3 11 12 12 21 24 28 29 31 32 33 34 34 36 37 38 42 43 44 49 52 57 69

Bng 10: Nhn xt v gi c v cht l ca d v htrkinh doanh, ng ch phn theo s hu (%) Bng 11: nh gi cht l d v theo cc doanh nghi p cnh tranh ng ch da tr n c s cht l (%) ng Bng 12: T l phn trm da vo d v htrkinh doanh ni b ch Bng 13: Ngu cung cp d v h trkinh doanh (%) n ch Bng 14: T l phn trm cho rng l do t thc hin d v htr ch kinh doanh l do quan tm n cht l ng Bng 15: T sn c ca d v htrkinh doanh (%) nh ch Bng 16: Bng 17: Bng 18: Bng 19: Yu t cht l hng u cn nng cp ng Ngu thu d v, chia theo s hu (%) n ch So snh gia cc loi d v htrkinh doanh quan tr ch ng Phn b khch hng ca cc doanh nghi p d v h tr ch kinh doanh (%)

Bng 20: Loi khch hng trong n ca cc doanh nghi p d v c ch trong mu iu tra (%) Bng 21: S dng my t phn theo lnh vc (%) v nh i i cc doanh nghip c s dng my t nh Bng 22: Cht l ca d v t vn theo ngu cung cp (%) ng ch n Bng 23: Cht l d v phn ph chia theo ngu thu (%) ng ch i, n Bng 24: Tm l nhng hot ng xut cho Ch ng tr cng tc c nh d v h trkinh doanh Vi t Nam ch

iv

Li n i u

h trkhu vc kinh t t nhn pht trin, cc nh ti tr qu t ch c yu vn tp trung tng kh nng tip cn v cc ngu ti ch cho khu vc ny, i n nh gim tr ngi do cc quy v quy ch gy ra, th xy dng h th nh ng i ng d v h trkinh doanh. Ch ng tr Pht trin D n M Kng (MPDF), v ch nh i s ti trca nhiu t ch c, l b khi u thc hi n mc ti u tr n. Ch ng c tr ny do Cng ty Ti ch Qu t (IFC) qun l nhm mc ti u thc y s nh nh c pht trin ca cc doanh nghi p t nhn va v nh Vi t Nam, Lo v Campuchia. Cc khon h tr cp thng qua hai ch ng tr l: Ch ng c nh tr thm xc tin u t (Phn A) v Ch ng tr d v h tr kinh nh nh, nh ch doanh (Phn B). Trong phn A, khch hng mc ti u ca ch ng tr l nhng nh cng ty c d n u t t 250.000 USD n 10 triu USD. Phn B ca ch ng tr khuyn kh m rng h trcho c cc cng ty nh ch v t ch c cung cp d v trong n htrcc doanh nghi p va v nh tr n ch c cc lnh vc nh hch ton k ton, ti ch d v php l, marketing, nghi n nh, ch c u th tr v t vn v qun l/k thut. Vai tr ca D v H tr Kinh ng, ch doanh ch nhn ra khi ng ta thy rng cc doanh nghi p va v nh khng c i th hot ng hiu qu v c l i nu thiu cc d v h trkinh doanh c cht ch l Nghi n c u ny bn v mt yu t h tng v c quan tr v s ng. ng ng i i thnh cng ca c Phn A v Phn B - l s sn c nhng d v h trkinh ch doanh c cht l cao Vit Nam. ng Cc tc gi chng ti xin cm n tt c nhng cn b ca cc cng ty v c quan dnh th gian tr l cc cuc phng vn. Nghi n c u ny s khng th i i thc hin t nu khng c s h tc ca h Cu c xin chn thnh cm n t p . i ng, v nhng ng gp to l ca B Leila Webster v ng John McKenzie thuc n Ch ng tr Pht trin D n M Kng v xin cm n C quan Pht trin qu t nh c ca Canada (CIDA) ti trcho nghi n c u ny.

vi

Li gi i thi u T ng lai pht trin ca khu vc t nhn Vi t Nam gn lin v s pht i trin ca mt s ngnh d v h trkinh doanh then ch Cng nh hu ht cc ch t. nn kinh t i theo t t ng Mc x Vi t Nam coi cc ngnh d v nh t, ch nhng ngnh "phi sn xut" v t p t nhng ch sch k h m s pht nh m trin chung ca chng. C v s v n l n ca kh t nhn t sau cng cuc ng i i i m trong thp k va qua, cc ngnh d v h trkinh doanh ca Vi t Nam i ch cng khng ngng l mnh song vn nhiu b hn ch bi nhng tr ngi n t khng nh mang t c cu. Cho n nay gi tr ca cc ngnh d v h tr nh ch kinh doanh t ch chim ch a y 1% t ng sn phm ni ca Vi t Nam, c nh a tri ng hn so v nhng n c nn kinh t thtr pht trin hn, bi c i c ng cc d v htrkinh doanh ng gp khng d 10%. ch i Cc d v h trkinh doanh gp phn nng cao kh nng cnh tranh ca ch cc doanh nghip vn cho php cc doanh nghip thc hin mt s nghip v v s i trgip ca cc chuy n gia c tr chuy n mn. Ti nhng n ang pht trin, nh c d v th chim nht mt phn ba t ng gi tru vo m cc doanh nghip ch ng t phi mua. V s pht trin mnh m ca cng ngh thng tin v vin thng trong nhng nm qua cng to iu kin thun l cho vic cung cp cc d v htrkinh i ch doanh, vvy cng th nng cao vtr vai tr ca nhng d v u vo . ng i , ch Tuy nhi n, cc nh hoch ch sch kinh t, k c cc nn kinh t x hi ch nh nh ngha hay kinh t thtr vn th khng nh gi y vai tr quan tr ca ng ng ng cc d v htrkinh doanh trong s nghip pht trin chung. ch Bo co ny tm l hin trng ca cc d v h trkinh doanh Vi t c ch Nam da tr n kt qu thu t mt cuc iu tra tin hnh t thng 2 n thng c 3 nm 1999 v cc nh cung cp d v ni v cc cng ty s dng d v. ch a ch By lnh vc d v kinh doanh then ch coi l nhng yu t quyt to ch t c nh n n mt khu vc t nhn l mnh v hi u qu s phn t chi tit trong bo n c ch co. Nhng d v ny bao g k ton, d v my t t vn, thit k v bao ch m ch nh, bsn phm, phn ph nghi n c u thtr v o to. Cuc iu tra do Cng i, ng ty t vn pht trin d v v Cng ty Thi n Ngn (thay mt cho Ch ng tr ch nh pht trin d n M Kng do IFC qun l) tin hnh. L ni quy t ca nhiu nh ti trv do Cng ty ti ch qu t qun l, Ch ng tr pht trin d n M nh c nh Kng h vo mc ti u thc y s pht trin ca khu vc kinh t t nhn ba ng n Vit Nam, Lo v Campuchia. c Nhng kt lun ch a ra trong bo co l rt t ng h v c li n quan nh p cht ch n nhau. Bi vy s cn phi c mt ph ng th c tht ton din thm i c th gii quyt nhng tr ngi cho s pht trin ca cc d v h trkinh c ch doanh Vit Nam. i n kt lun, bo co xut mt lot cc bi n php gii
vii

quyt v c th tm l thnh ba giai on ch nng cao nhn th c v vn , c nh: xy dng k nng, v ghi nhn nhng thnh cng t c.

viii

tm t t tng quan Nhm tng c nng lc cnh tranh ca cc doanh nghi p Vi t Nam va ng v nh, Ch ng tr Pht trin D n M Kng cho n nay vn tp trung vo nh nhng vn v ti ch v tng c nng lc qun l. V ch c nng cung nh ng i cp trgip pht trin cho cc doanh nghi p va v nh, Ch ng tr Pht trin nh D n M kng nghthc hin Nghi n c u ny nhn r mt nhn t cnh tranh th ba - l s sn c ca nhng d v h trkinh doanh cht l cao ch ng v gi c h l, c th p ng nhng nghi p v chuy n mn ca cc i p c doanh nghip va v nh trong mt s mng hot ng quan tr ng. t mc ti u tr n v h trCh ng tr Pht trin D n M c nh Kng trong cc hot ng hin nay Vi t Nam, Nghi n c u ny tp trung vo su loi d v h trkinh doanh l: hch ton k ton, t vn, thit k, t ch c ch phn ph nghi n c u th tr v o to. Cc iu tra vi n phng vn 64 i, ng doanh nghip cung cp d v h tr kinh doanh v 89 nh sn xut trong cc ch ngnh ch bin thc phm, ha cht v nha, vt liu xy dng, i n t, may mc, giy dp, v gia cng kim loi; i din cho cc doanh nghi p Nh n v t c nhn H Ni, Tp. HChMinh v cc tnh khc. Cn c vo kt qu nghi n c u thc v thng qua phng vn nhng a i t c hiu bit v lnh vc ny, nghi n c u a ra mt s kt lun c ng c bn nh sau: 1. Nhn th c ca Nh n v vai tr ca cc d v h trkinh doanh trong nn c ch kinh t cn khc xa so v nhng gang din ra trong thc tin. i 2. So v cht l cung cp thgi c d v htrkinh doanh Vi t Nam qu i ng ch t. 3. D v h tr kinh doanh Vi t Nam m ch t cht l t m c trung ch i ng b n yu km; iu ny gy ra th cnh tranh bt l cho gi kinh nh i i doanh. 4. Do nhng lo ngi v mt cht l m d v t lm ly vn m c qu cao. ng ch 5. H th ch sch qun l hin hnh gy cn tr kh nng chuy n mn ho ng nh ca cc nh cung cp d v htrkinh doanh. ch 6. Cc cng ty cung cp d v htrkinh doanh nht trv khch hng rng h ch i ch a nng lc chuy n mn v ch a h phc v khch hng mt nh ng cch r rng. 7. Cc doanh nghip Nh n ang chim lnh mt s mng d v h tr kinh c ch doanh m thng th l ra nhng mng phi do khu vc t nhn m nhim. ng

ix

Nghi n c u c th v mt s d v h trkinh doanh cho thy tt c cc ch doanh nghip u phi u v nhng thch th c ng k trong vi c cung cp i i cc d v htrc kh nng cnh tranh cho cc khch hng ca m ch nh. Nhng kt lun n u tr n lm ny sinh mt s vn cn phi gii quyt, song vnhng vn ny rt ph c tp v c quan h cht ch v nhau, n n vi c gii i quyt ri ng l tng vn s khng c hiu qu. Do vy, bo co ny xin xut mt lot cc bin php ph h xy dng mt Ch ng tr cng tc ban u (g l i p nh i Ch ng tr Cng tc D v htrkinh doanh Vit Nam), nhm tng c by nh ch ng lnh vc d v htrkinh doanh m Nghi n c u ny tp trung vo. ch Do s hn ch v ngu lc v s khc bi t v ch c nng hot ng ca n cc t ch c, c quan tham gia thc hin Ch ng tr cng tc (g cc c quan nh m Nh n cc nh ti tr cc doanh nghi p ph ng, vin nghi n c u, v cc c, , a t ch c h trkinh doanh) n n v m loi hot ng xut s ch mt i i i n ngnh. Vic lm ny cho php c th trin khai hot ng ngay tr n tng lnh vc d v h trkinh doanh v nhng bi h thu t ngnh th nghim c th ch c c p dng cho nhng lnh vc d v h trkinh doanh khc. V kt cu, m c ch i mt hot ng xut s m t theo ba giai on: nng cao nhn th c v c vn , xy dng k nng, v ghi nhn nhng thnh cng t Sau y l tm c. tt nhng sng kin xut phc v Ch ng tr Cng tc D v h tr kinh nh ch doanh Vit Nam: Mt hi tho bo co nhng kt qu nghi n c u v thnh lp mt Hi T ng vn d v h tr kinh doanh gip Ch ng tr Pht trin D n M ch nh Kng thc hin nhng hot ng khc ca Ch ng tr Cng tc D v h nh ch trkinh doanh Vit Nam. Hot ng nng cao nhn th c v vai tr v ng gp ca d v h tr kinh ch doanh. Hot ng tng c k nng qun l v k nng marketing d v trong cc ng ch doanh nghip cung cp d v htrkinh doanh. ch Hot ng nng cao cht l d v, k c ch ng tr trao th ng cho ng ch nh d v xut sc. ch Nghi n c u mt tr h c th l h thnh mt hi p hi d v ngnh ng p nh ch hot ng t ch v t qun l, qua xc ph ng th c no t hn c. nh t Hot ng nng cao k nng cho nhng ng chuy n cung cp d v. i ch Hot ng tin hnh o to li n tc nhm nng cao k nng chuy n mn. Hot ng nghi n c u, kin ngh nhng thay i cn thit v nhng quy i i v c Internet v c vin thng qu t; v ch sch thu v nh c c c nh i i cc cng ty d v; v v sn chi thiu cng bng cho cc doanh nghi p Nh ch n v cc cng ty t nhn cung cp d v. c ch Mt d n u t th nghim v cc hot ng hu vn phng.
x

Ph n 1 Tng quan v nh vc dch v h tr kinh doanh l

1.1.

Vai tr ca ngnh d v ch

1.1.1. Qu tr ton cu ha cc thtr th gi hin nay ch yu xut pht nh ng i t qu tr qu t ha ngnh d v. Mc d v cc nh hoch ch nh c ch i i nh nh sch, d v mang t v h nh ng n li ng vai tr ht s c quan tr ch nh nh ng thc y m mt ca hot ng ca nn kinh t. Nhng d v h tng c s i ch (nh d v cng vn ti, vin thng, d v ti ch c tc dng h tr ch ch, ch nh) cho tt c cc loi h kinh doanh. Gio dc, o to, d v y t v ngh ngi nh ch gii tr c nh h ng t cht l lao ng trong cc cng ty. D v h tr i ng ch kinh doanh v d v chuy n ngnh cung cp nhng k nng chuy n mn ch nng cao nng lc cnh tranh ca cc cng ty. Cht l d v Ch ph cung ng ch nh cp quyt hiu qu t ng ca mi tr kinh doanh cho cc cng ty, nh i ng doanh nghip hot ng. 1.1.2. Vai tr ca cc ngnh d v trong pht trin kinh t v n tip tc b ch xem nh mc d c nhng nghi n c u k l ng v tc ng ca chng trong sut 20 nm qua (V d: Riddle, 1984, 1985, 1986, 1987; Shelp, 1981; Singelmann, 1978; UNCTAD. 1989, 1993, 1995a). Tng tr ng ca ngnh d ch v vn tip tc d n u trong nn kinh t, mt phn l do cng ngh thng tin v vin thng pht trin nhanh chng h trcho cung ng d v. Xt t kh ch a cnh mi tr d v coi l ngnh cng nghi p sch. Nhiu doanh ng, ch c nghi p kinh doanh d v khng cn l vn ban u qu ln v v vy k ch ng c c nhn v s v khng nhiu cng c th thnh lp doanh nghi p cung i n ng d v. i i v vi c m bo p ng k nhu cu d v ngy cng ch i p ch ln, cc doanh nghi p cung cp d v cng gp phn ch yu to cng n ch nh vi c lm m - hn 90% vi c lm mi tr n ton cu, k t gia thp k 90 l t i khu vc d v. ng vai tr c bit quan tr trong cc nn kinh t ang ch ng pht trin, cc cng ty d v to ra vi c lm ph h cho nhng sinh vi n ch p tt nghi p i h (nh ngn chn t trng chy mu cht xm nhng c nh n c km pht trin) th cho c nhng ng ch mi t nghi p ph ng i i t thng v rt kh t vi c lm, nht l ph n. n m c 1.1.3. v kinh t trong n ngay c nhng n km pht trin nht, cc i i c, c ngnh d v cng ng gp khng d 35% t ng sn phm qu ni (GDP) v ch i c trung b tr n 50% hu ht cc n Nhiu nn kinh t xem qua t ng l sn nh c. xut nh ng thc ra d v m l ngnh ch o, bi gi tr m n to ra chim ch i t hn mt na GDP, nh cc n c (72%), H Kng (89%), Singapore i c ng (72%) v M (76%). Hn na, k c trong sn xut hng ha, cc u vo d v ch cng chim phn l trong trgi gia tng (t 70%). n i 1.1.4. Mt im ng tic l vi c thu thp v bo co nhng s li u th k v ng cc ngnh d v tr n th gi vn cn yu km (Riddle, 1989b; UNCTAD, ch i
1

1995b; UNCTAD v Ngn hng Th gi 1994) v do vy, nhng ng gp ca i, cc ngnh d v ch a th hi n y . D v th hiu l d ch c ch ng c ch v c nhn v cng ng hn l ton b ngnh cng nghi p d v. V d, ch nhng bi t ng quan v kinh t th ni v vn ti (mt ngnh d v), b u ng ch ch vin thng (mt ngnh d v), ti ch (mt ngnh d v), tch r nh ch nh ch i khi cc d v. Cch ni nh vy khc su mt ci nh truyn th coi d ch n ng ch v l phn tha cn li v khin ng ta khng thy mt mng quan tr i c ng ca ngnh cng nghip d v nh d v htrkinh doanh hoc d v cho ch ch ch cc nh sn xut, hu cho tt c cc doanh nghi p kinh t. Theo th k ch ng th ng mi qu t c hai loi hot ng kinh t trong n coi l d v c c c ch nh ng vn bgp vo ngnh sn xut v xem l nhng ngnh cng nghi p c khi t GDP ca mt n - l cc ngnh xy dng v cng 1. Theo thng nh c ch l , nhng th k tr by trong bo co ny xp ngnh xy dng v ngnh cng ng nh vo kh d v. ch i ch 1.1.5. n nm 1996, th ng mi d v th gi v qua con s 1,3 ngh ch i t n t USD v t tng tr ng trung b hng nm bng hoc cao hn t tng i c nh c ca th ng mi hng ha (xem Bng 1). Th phn trong th ng mi d v th ch gi ca cc n ang pht trin v ang chuyn i ngy cng tng (xem Bng i c 2), trong tng nhanh nht l xut khu nhng d v khc, nh d v h ch ch tr kinh doanh v d v ngh nghi p, vin thng, xy dng, d v ti ch ch ch nh, d v vn ha, gio dc, y t v.v ch

Bng 1: Tc t ng tr ng trung b hng n m ca th ng mi hng ha nh v th ng mi d v thgii, giai on 1990-96 ch (%) Nhng nn kinh t Nhng nn kinh t pht trin ang pht trin/chuyn i Kh i Hng ha D v: ch i li Vn ti D v khc ch
1

Xut khu 10,0 11,4 12,2 8,3 15,5

Nhp khu 11,1 8,9 7,9 13,3 9,4

Xut khu 6,2 6,0 4,5 6,8 6,9

Nhp khu 5,5 5,6 4,6 5,7 7,3

Mc d nhiu ng coi xy dng ch l vi c xy n n nhng kt cu m nh ng tr n thc t i i, ngnh xy dng bao g mt lot nhng d v nh qun l d n, sa cha v phc h v.v.. V m ch i xy dng t nh mt ngnh d v trong th k th ng mi n n vic xp n c v c nh ch ng ng i nhng d v th k trong n cho php x l song song. v cc ngnh cng th ch ng c i i ch qu tr sn xut v phn ph lun phi i km v nhau. Tuy nhi n gn y xut hin nhiu nh i i cng ty chuy n phn ph nhng sn phm mang t cng nh in, kh v n m h i nh ch t, c nhn t cc nh sn xut. c 2

Ngu Theo s li trong Cn cn thanh ton ca IMF. n: u

Bng 2: T lph tr m xut khu ca thgii theo tr pht trin: n nh 1990 v 1996 Nhng nn kinh t ang pht trin/chuyn i 1990 1996 29 34 24 30 27 33 25 29 20 28 Nhng nn kinh t pht trin 1990 1996 71 66 76 70 73 67 75 71 80 72 Ton th gi i 1990 100 100 100 100 1996 100 100 100 100

Khu vc Hng ha D v: ch i li Vn ti D v khc ch

Ngu Theo s li trong Cn cn thanh ton ca IMF n: u

1.1.6. Nhng nghi n c u trong hn 15 nm qua ghi nhn m li n h gia s i tng tr ng kinh t nhanh v s pht trin nhng ngnh d v then ch ng k ch t, nht l vin thng, d v h trkinh doanh v d v ngh nghip (Riddle, 1986, ch ch 1987; UNCTAD, 1989, 1993). C b loi h d v m s pht trin ca n nh ch chng c nh h ng n tng tr ng kinh t (Riddle, 1991a) trong c d v ch vi thng. y l mt d v cng cng c bn cho m nn kinh t, v l xa l n ch i qua thc hin ph l nhng trao i d v. Kh nng cnh tranh ca cc n n ch nn kinh t qu gia ph thuc nhiu vo kh nng c th truy nhp vo cc mng c vin thng mt cch nhanh chng, d dng v khng qu t km (UNCTAD, 1997). n T v hiu qu trao i thng tin khng ch nh h ng t tt c nhng giao d c i ch kinh doanh, m mng l vin thng hin i cng thc y cho ba ni dung chuyn i d quan tr trong c cu ngnh: ch ng a) Nhng d v c bn nh y t v gio dc c th cung cp d h th c ch c i nh y t t xa v gio dc t xa, nh c th cung cp cc d v chuy n ch mn c cht l cao t nhng v dn c xa xi ho lnh nht. Cc d n ng i ng th nghim mt s n ang pht trin ang ch ng t rng vi c cung cp c d v t xa c vai tr nht trong vi c thu h p khong cch v m c s ch nh ng gia cc nn kinh t pht trin v cc nn kinh t ang pht trin, th to i ng i iu kin dn c nng thn, v su, v xa cng s dng cc d ng ng c ch v. b) Kh nng c nhng c cu lao ng phn tn (lm vi c t xa), cho php con ng c th lm vic cho nhng t ch c l t nhng cng nh. Xu i n ng h ny rt quan tr duy trv bo v cc cng v xa (v nh ng ng ng ng vy gim p lc v dn s nhng v th l thng qua tng th m kh ng n) nng la ch vic lm. n

c) S h thnh nhng hot ng hu vn phng gn v vi c lm k nng cao nh i l mt gii php gp phn hn ch di dn. 1.1.7. Hin nay, s li n kt gia vin thng v d v vi t cho php cc i ch nh cng ty s dng cng ngh thng tin mt cch c hi u qu h tc v cc p i i tc chin l ca m ti mt n khc v cung cp d v gia cc qu gia c nh c ch c mt cch nhanh chng. Mt trong nhng im n i tri nht ca li n kt l n cho php mng Internet ton cu pht trin mnh m v s ng s dng d t i i nh s l n t khong 300 triu vo cu nm 1999. Ng s dng mng Internet c i i i th truy nhp m loi thng tin s ha bt c ni no tr n th gi y i c i, ch l c s to n n mt mi tr rt si ng m nhng t ng v nh ng nhng cng ngh m lan truyn rt nhanh. i c 1.1.8. Do qu tr t do ha th ng mi d v trong khun kh Hip Chung nh ch nh v Th ng mi v D v (GATS) v cc hi p t do th ng mi khu vc, cc ch nh cng ty kinh doanh d v tt c cc nn kinh t ang phi mt v cnh tranh ch i i qu t ngy cng gia tng. t ti v thnh cng trong mt nn kinh t ton cu, c n nhu c thit yu ca m cng kinh doanh no l c th truy nhp mng u i ng Internet v gi r, t cao. L u ti n Internet to ra mt sn chi thc s i c n b ng cho cuc cnh tranh gia cc cng ty cung ng d v va v nh thuc nh ch nhng n ang pht trin v cc cng ty cung cp d v l xuy n qu gia. c ch n c Ng li, vngy cng c nhiu ng ti u d d v n v Internet hn t c i ng ch i m kim thng tin v nhng d v sn c tr n th gi v mua nhng d v y cho ch i ch n n nhng cng ty khng c iu ki n truy nhp hiu qu vo mng Internet s c nguy c bo thi. 1.1.9. Mt trong nhng khc bi t c t cnh tranh trc tip nht l c vin nh c thng qu t, n rt quan tr v th l u vo t km v cc cng ty c ng ng n i i cung cp d v. in thoi Internet tr thnh hi n thc, n cho php cung cp ch nhng d v fax v in thoi qu t v c phr ngang bng g ni ht (do s ch c i c i dng t hn rng bng tn). Mt khc bit na l kh nng mi gi d v, v t i ch i kh nng ny mng Internet ang xo b nhiu ch c nng trung gian (cc nh phn ph bn bun, v trong mt str h thm chc bn l) v htrkhch hng i, ng p t phc v tr n mng. th mt lot nhng hot ng kinh doanh m ang n i ng i i l n (thit k v trang tr trang web, cung cp d v truy nhp Internet, thc y ch th ng mi in t, v.v..) v y ch l nhng c hi cnh tranh cho cc cng ty nh ca cc n ang pht trin. c 1.1.10. Cc cng ty kinh doanh d v ang t cc s dng Internet c th d ch ch dng trao i v khch hng v cc tc chin l ca m t kim v i i c nh; m tham gia u th cc h qu t; nghi n c u nhng thtr xut khu u p ng c ng m v nhng thng l, tp qun qu t ph h nht; v nng cao nng lc ca i c p m v cc khch hng tim nng. Internet cn to ng lc lm b n nh i i ng th ng mi in t trong c cc nn kinh t pht trin v cng nh ang pht trin. t nht c khong 18 t USD gi trhng mua bn i n t thng qua c nh t mng Internet v n nm 2002 s t khong 330 t USD (Bacchetta v cng s, 1998). Hn 10% t ng l hng ti u d mua bn thng qua mng in t. ng ng c
4

Nhng nghi n c u cn cho thy hi n ti, gi trtrao i v d v qua mng cao ch hn 10 ln gi trmua hng ti u d ng. Vi c pht trin nhng d v chuy n mn ch ha cao i hi l khch hng phi l m bo cho m c chuy n mn ng n . Kh nng tip cn v nhng khch hng tim nng rng khp tr n th gi thng i i qua th ng mi in t v s h tr ca Internet ang gip to n n l khch i ng hng quan tr . ng 1.1.11. Th ba l d v gio dc v o to cn phi sn c m bo o to ch mt lc l lao ng chuy n mn. Cnh tranh qu t chuyn t cnh tranh ng c v gi c sang cht l v t linh hot. iu c ngha l nhn cng tr ng nh nh thp v gi r khng cn l mt l th cnh tranh na. Nhiu nn kinh t pht trin i ang bhn ch l do khng c mt i ng lao ng tay ngh cao, do h th n ng gio dc phn l ch cung cp nhng kin th c c ca ch ng tr o to trong n nh n v rt hn ch. Kt qu l lm gim hiu qu kinh doanh bi cc nh qun l c n khng t ng lao ng c tr k thut v tay ngh p ng. Vd m c i nh nhn vi n trong lnh vc d v khng nhng phi c k thut (g c kh nng v ch m cng ngh thng tin) m cn phi c tr giao tip v nng lc gii quyt vn . nh iu ny cho php nhn vi n phc v khch hng mt cch hiu qu cung cp d v c cht l Ngn hng Th gi ang th nghim mt cch nh gi m ch ng. i i v ca ci ca mt qu gia thng qua vic o V con ng Ngn hng xc c n i. nhng n thu nhp cao nh Nht Bn, v con ng chim hn 80% ca nh c n i t ng ti sn qu gia. c 1.1.12. Loi d v th t l d v htr kinh doanh chuyn mn v d v ngh ch ch ch nghi htrcho cc hot ng kinh doanh khc. Tr tm ca Nghi n c u ny l p ng nhng d v htrkinh doanh v d v chuy n mn. Cc d v ny chim mt ch ch ch vtrquan tr trong h t c s d v ca bt k mt nn kinh t no v l d ng ng ch ch v u vo cho tt c cc ngnh cng nghi p, sn xut hng ha v d v. Trong ch cc nn kinh t ang pht trin, trung b c nht mt phn ba ca gi tru vo nh t m cc doanh nghip mua l nhng d v nh hch ton k ton, lut php, bo ch him, nghi n c u, thit k, marketing, vn ti, b u i n v i n n Cht l v c. ng m c sn c ca chng tc ng t kh nng tng tr ng v cnh tranh trong xut i khu ca cc ngnh cng nghip trong n c s dng n nhng d v ny, v c ch nh h ng n kh nng thu ht u t vo n . D v h trkinh doanh gip c ch cc doanh nghip va v nh tng tr ng nhto c hi cho h h nhn h k p ng trchuy n mn, vd: lut thu, kim ton, thit k h v.v.. Nu thiu cc d a, ch v h trkinh doanh, cc doanh nghi p va v nh phi tng chi phhnh ch nh tuyn th m nhn vi n m (m nhng ng ny th ch bit chung chung ch i i ng khng c chuy n mn) hoc nu khng s tin hnh kinh doanh v b qua nhng khu ny. 1.2. D v h tr kinh doanh v pht trin kinh t ch

1.2.1. D v htr kinh doanh quan trng trong c chu tr sn xut ch nh UNCTAD phn on qu tr cung ng d v thnh ba giai on: u ngu nh ch n (cc hot ng nh nghi n c u kh thi, nghi n c u v pht trin); gia ngu (nh n k ton, thit k k thut, d v hnh ch ch nh); cu ngu (vd: qung co, kho i n
5

b i, v phn ph C mt cch khc phn loi d v htrkinh doanh l thng i). ch qua ch c nng ca chng v cng ty s dng (xem H 1): i i nh Gim chi phc nh Cung cp k nng v nng cao cht l ng Ci thin hiu qu hot ng Cung cp thng tin thtr ng H trqun l ti ch nh To cu n gia thtr trong n v thtr n ngoi. i ng c ng c 1.2.2. D v h trkinh doanh cn ng vai tr quan tr trong mt s kh ch ng a cnh ca qu tr thay i c cu kinh t (Riddle, 1989a). Th nht, chng gip nh tng c chuy n mn ha trong nn kinh t. Th hai, chng to ra s thay i ng l t ch Nh n c quyn cung cp cc d v h trkinh doanh n ch n c ch cc d v ny cung cp bi c cc t ch c t nhn. Th ba, chng l u ch c vo quan tr cho qu tr chuyn d t xut khu c gi tr gia tng thp ng nh ch sang xut khu c gi trgia tng cao. 1.2.3. Trong mt lot cc nghi n c u ca m Hi ngh ca Li n H qu v nh, p c Th ng mi v Pht trin (UNCTAD) ch ra rng: S c mt hoc thiu vng nhng d v h trkinh doanh cht l cao l nguy n nhn c bn to n n s ch ng khc bit gia mt nn kinh t ang pht trin/chuyn i v mt nn kinh t pht i trin. Trong nhiu nn kinh t ang pht trin/chuyn i, nhng d v kiu nh ch vy th ch c trong cc cng ty l hoc cc c quan Nh n Khi d v ng n c. ch h trkinh doanh khng sn c cho cc doanh nghi p va v nh thuc khu vc t nhn th hphi i thu d h th c tuyn dng nhn vi n (iu ny lm tng i nh chi ph vn hnh c nh), hoc mua t nhng ngu xa trong n (nh vy n c gim kh nng cnh tranh v gi c), hay mua t nh cung cp n ngoi (nh c vy lm tng nhp khu).

H 1 nh Nhng chc n ng ca d v kinh doanh ch Thng tin th ng trPh trin c s d li t u Nghin cu Internet Nghin cu thtr- ng Thit k v qun l Website Qun lti ch nh K to n Ngn hng Bo him V ri ro n

Tri

Hi u sut vn hnh D v m t ch y nh D v t- vn ch D v v chuyn ch n D v mi tr- ch ng S cha thit b a a ch t/v l cu t a D v phng th ch nghi m D v ph l ch p Nghin cu/trin khai D.v lin quan v vi thng n

Doanh nghi p

N cao cht l- ng ng v knng D v thit k ch Thanh tra v thnghi m Chu n hocng c g ng i m bo ch t l- ng o to

Gim

1.2.4. Mt thay i quan tr li n quan trc tip n qu tr pht trin l s ng nh ngoi vi ha nhng d v nh vy h thnh cc cng ty c lp, cung cp ch nh d v cho cc doanh nghip va v nh tr n c s chi phkh bin. Qu tr ch nh ngoi vi ha y gy tc ng l v c c cu chi phv kh nng cnh tranh n i i ni chung ca cng ty. nhng ni sn c nhng d v h trkinh doanh ngoi ch vi, cc doanh nghip va v nh c th thu nhng nghi p v cn thit v nh gi t ng chi phthp v trnh nhng t n th ng do khng hong kinh c c t gy ra. Th m vo , cc doanh nghi p va v nh t do s dng, khai c thc tr n mt phm vi rng l hn nhng nghi p v t theo gi ch khng phi n nh i thu lao ng lm ton b th gian. Cc cng ty d v ngoi vi v i ng i ch i nhn vi n chuy n nghip c th pht trin nhng k nng chuy n mn, nhng k nng i hi phi c nhiu t khch hng m thc s pht huy tc i ng i c dng. 1.2.5. Theo mt nghi n c u ch a cng b ca Ngn hng Pht trin Chu c do Cng ty T vn Pht trin D v thc hi n ti Indonesia v Malaysia, cc nh ch sn xut hng ha v cung cp d v u coi d v h trkinh doanh v d ch ch ch v chuy n mn2 l nhng u vo quan tr nht mang t cnh tranh ca h ng nh , tip theo l vin thng v gio dc o to th ng mi. Nghi n c u cn ch ra rng cnh tranh tr n thtr qu t, cc nh xut khu hng ha v d v c ng c ch u ph thuc t ng nhiu vo nhp khu nhng d v h tr kinh doanh i ch u vo mt khi nhng d v c cht l t ng ng khng c trong n ch ng c. V th, ch tr tng c nhng d v h trkinh doanh s c l cho nn ng ng ch i kinh t trong n v gim s ph thuc vo nhp khu. Ngoi ra, nhng nghi n c c u ch a cng bdo Cng ty T vn Pht trin D v thc hin theo y u cu ca ch Ch ph Dominica, H Kng v bang Nova Scotia (Canada) ch ra rng nh ng cht l v s l cc loi h d v h tr kinh doanh ph ng l ng ng nh ch a mt trong nhng yu t nh h ng n qu tr ra quyt ca cc nh u t nh nh n ngoi. c 1.2.6. Nu xt theo gc trin v pht trin th ph ng th c hot ng hu ng vn phng l mt xu h quan tr trong d v h tr kinh doanh. l ng ng ch vi c cung cp t xa bt k mt ch c nng h trkinh doanh no nh x l s liu, mi gi khch hng, i b th bo him. OECD t nhu cu ca th i i ng c nh tr v d v hu vn phng nm 1998 m cc n ang pht trin c th ng ch c cung cp xp x 438 t USD, hoc nht bng 15% t ng gi tr xut khu hin t hnh ca cc n khng thuc OECD. V d, nhu cu ca th gi v cung cp c i ch dn thu khong 200 triu USD, v php l 400 triu USD, v phn mm my c t t ng th cho nm 2000 (s c Y2K) v 600 triu USD. Ri ng cc cng nh ch t ty l ca M chi 50 t USD mt nm cho x l thng tin, trong t thiu n i
2

D v h trkinh doanh v d v chuy n nghi p trong tr h ny bao g cc d v ch ch ng p m ch nh k ton, qung co, kim ton, kin trc v thit k, d v my t t vn k thut, cc d ch nh, ch v mi tr cc d v php lut, t vn qun l, nghi n c u thtr v cung cp lao ng. ng, ch ng 8

khong 20% c th cung cp trong mt mi tr hu vn phng cc c ng n ang pht trin. V d on kh nng tng tr ng cao v tim nng to vi c c i lm, cc Ch ph Barbados, B, Canada, Ailen, Jamaica, H Lan, Philipin, St. nh Kitts v St. Lucia thnh lp nhng hi p hi pht trin c bi t nhm thu ht ngnh kinh doanh ny t n ngoi. c 1.3. Nhng y t ca d v h tr kinh doanh cnh tranh quc t u ch 1.3.1. Ch ng nhn v ti u chun trong cc ngnh d v h trkinh doanh l mt ch khi nim mang t t iu chnh. Hoc l bt buc (nh v hch ton k ton) nh i hoc l t nguyn (nh v t vn qun l), trong cc nn kinh t pht trin, hu ht i m ngnh d v h tr kinh doanh u thnh lp ri ng mt hip hi ngnh c i ch thm quyn cp giy ch ng nhn cho nhng nh cung cp d v chuy n nghi p v ch i i hi h phi c t cch o c ngh nghip nht Hip hi ny th quy nh. ng ti u chun chung, theo nhng chuy n gia cp ch ng ch phi t r nng nh c lc v kinh nghim ca m Cc hip hi lun i hi cc thnh vi n phi li n tc nh. h tp, nng cao tr gi giy ch ng nhn, th cng ch ng t c nh c ng i m tun th qui ca ngnh v hnh vi ng x. Cc hip hi th ng vai nh nh ng tr gim st cc doanh nghip theo nhng thng l qu t t nht v khuyn kh c t ch cc thnh vi n ca m h tp theo k xu h qu t thng qua nhng la nh c p ng c ch v o to. n 1.3.2. m bo p dng h th ti u chun kin th c chung, gia cc ngnh v ng h th o to phi c m li n kt cht ch. Ch ng tr h v o to nhng ng i nh c ng m ra tr theo nhng tp qun cng nghip c, lc hu s khng hu i i ng ch cho mt mc ti u ny. Ngy cng c nhiu nhng ch ng tr o to chuy n nh nghip v k thut s gip ca cc hi t vn ngnh nhm m bo c ng cho ch ng tr h tp ton din v th h Nhiu doanh nghip kinh doanh nh c ch p. d v cn khuyn kh hoc y u cu tin hnh thc tp c h d n nh : thc ch ch ng tp ngn ngy, thc tp ngh, thc tp ni tr v.v.. 1.3.3. Xt theo gc khch hng, cng ty d v h trkinh doanh nng ng l ch cng ty cung cp d v mt ca, gii quyt mt cch c hiu qu cc nhu cu ca ch khch hng. Kiu mt ca c th t thng qua li n minh chin l gia cc c c cng ty thuc nhiu chuy n ngnh khc nhau hoc bng cch m cng ty hot ng i tr n nhiu ngnh. Vd: cc cng ty k ton m rng c cu cn b nhn vi n sang lnh vc cng ngh thng tin, t vn d v h trkinh doanh, v (gn y) ch sang c nhng d v php l. Khch hng by gikhng ch dng li nhng d ch ch v c bn chun ha, m h mu cc cng ty d v pht hi n ra nhu c cn n ch cu cho hmt cch ch xc v cung cp nhng gii php theo khch hng c nh kh nng thay i cao. 1.3.4 Mt trong nhng c im ca d v h tr kinh doanh trong nhiu nn ch kinh t hin nay l cc cng ty phi hot ng trong khun kh nhng lut l r m r, quy ch lun ban hnh tr khi cc nh hoch ch sch nhn th c c c nh nh kh nng th ng mi ha cc d v htrkinh doanh. Trong vi nm qua, T c ch ch c H tc v Pht trin kinh t (OECD) thc hin mt ch ng tr nhm xc p nh v tho gnhng kh khn, cn tr trong th ng mi qu t v d v chuy n nh c ch nghip (OECD 1997). Ch ng tr ny h tr t cc cho d v h tr kinh nh ch ch
9

doanh, vn ch ra rng cc cng ty d v cnh tranh qu t s pht trin mt khi ch c cc Ch ph thc thi nhng bin php sau: nh Cho php cc nh cung cp d v ch mt h th c cnh tranh cao nht l ch n nh h th c s hu thay vcm h th c sp nhp. nh nh Cho php c quan h tc gia nhng nh t vn chuy n nghi p cp php i c trong n v n ngoi, bao g c s hu c phn n ngoi. c i c m c m bo vic cp php v cp ch ng ch xc nhn phi da tr n c s nng lc (thay vda tr n c s qu t hoc ni c tr) c ch m bo rng nhng c quan qun l qu gia (vd cc hip hi ngnh) thi hnh c nhng chun mc o c v cng nhn cc ch ng ch o to hoc ch ng ch thc hnh do c trong n v n ngoi cp. c c Nhng thay i ch sch nh vy cng tr n n cn thit khi m cc n trong T nh c ch c Th ng mi th gi (WTO) ang tr n k u g i g b dn hng ro i ng i thu quan, trong c cc hn ch qu gia v vi c c cu t ch c, s hu n c c ngoi hoc v ch ng ch chuy n mn. 1.4. D v h tr kinh doanh trong nn kinh t x hi ch ngh ch a

1.4.1. Tr n c s kinh t h Mc-x cc nn kinh t X hi ch ngha v n c t, coi d v l hot ng phi sn xut, khng to ra gi tr v d n n k ch m h m s tng tr ng ca d v (xem Riddle, 1991b). Trong by nm va qua, ch nhng nn kinh t chuyn i Trung v ng u c gng pht trin nhanh ngnh d v h tr kinh doanh v tha nhn chng l nhng yu t trung ch gian mang t quyt d n n nhng sng to cng ngh, qun l v c nh nh cu (xem Kigyussy-Schmidt, 1998, tr.9). S thiu quan tm ch pht trin lnh vc d v trong cc ch sch X hi ch ngha dn n thiu nhng ch nh quy ch th h cung cp d v khng hi u qu, chm tr v khng ng ch p, ch tin cy; ni dung, cht l d v ngho nn (xem Berthelot, 1996; ng ch Kostecki& Fehervary, 1996). 1.4.2. Mt nghi n c u quan tr v nhng d v h tr kinh doanh ti ng ch Cng ha Czech, c, Hungary, Ba Lan, v Slovenia ghi li nhng mo m v pht trin tr y v phn t nhng thay i hi n ang din ra (xem c ch Ghibutiu, 1998; Kigyossy-Schmidt, 1998; Zeman, 1996, 1998). Trong mi tr ng m cc doanh nghi p thuc v ch ph, s c nhng ng lc thc nh t y t nng sut v hi u qu. Khi cc doanh nghi p t nhn ha v phi c ch s cnh tranh ca th tr quc t, hcn s tr gip t cc cng u ng c ty d v chuy n su trong vi c kim sot chi ph v nng cao cht l sn ch ng phm ca m S tng tr ng trong d v h trkinh doanh cho thy n nh. ch khng ch tng c kh nng cnh tranh ca cc doanh nghi p trong n ng c

10

m cn to th m cng n vi c lm v thu ht cc nh u t n ngoi (xem c Ghibutiu, 1998). 1.5. D v Vi Nam ch t

1.5.1. Cc d v ca n kinh t trong n c. n nm 1996 cc ngnh d ch n ch v chim 44% GDP ca Vit Nam. (xem Bng 3). Nh ng tri ng vi c nhng nn kinh t thtr pht trin ni nhng d v h trkinh doanh ng ch chim khng d 10% ca sn l trong n c (v d, Singapore, 1986), i ng nhng d v h tr kinh doanh ca Vit Nam ch chim ch a y 1% t ng ch sn l trong n Tuy nhi n, t h ang c chuyn bin: lnh vc d ng c. nh nh ch v h tr kinh doanh v ti ch c s tng tr ng rt nhanh t nm 1990 nh vi t hu nh gp i ngnh sn xut ch to. Mt lnh vc khc cng c c s tng tr ng nhanh l xy dng bi t n c ang b vo giai on ti c thit v m rng nng lc. Bng 3: Tng sn phm quc ni theo ngnh Vi Nam: 1990-1996 t (Theo gi c nm 1989) nh Phn trm GDP Ngnh Nng nghip (bao g c lm nghip v m thy sn) Cng nghip (g khai khong, c khch m to v cng ch) D v : ch Xy dng Giao thng vn ti/b u ch nh Bn bun/bn l Ti ch nh/bo him* Hnh ch cng cng v nh cng ng/c nhn T ng 1990 41 1996 32 Tng tr ng trung b nh hng nm (1990-1996) 4,4

19 40 4 2 12 1 21 100%

24 44 5 2 12 2 23 100%

13,2 9,5 13,5 8,0 8,1 16,8 9,2 8,4%

*Gi thit c bao g d v h trkinh doanh. m ch Ngu Nin gim thng k Vi Nam 1997, NXB Thng k n: t

11

1.5.2. T l lc l lao ng lm vi c cho cc cng ty d v vn cn thp, ng ch nh ng con s ang tng dn l n (xem Bng 4). T 1990 n nm 1995, cc ngnh d v to ra 1,4 triu vi c lm. ng tic l nhng s liu v to vi c ch lm trong tng lnh vc cn ch a cng b Nm 1995 m c GDP trung b c . nh t tr n m cng nhn ngnh d v l 2.876 ngn so v 2.375 ngn nh i ch ng i ng ca ngnh cng nghip sn xut. Bng 4: Lao ng ph n theo ngnh Vi Nam: 1990-1995 t (tri ng i) u Phn trm lao ng Ngnh Nng nghip (bao g c lm nghip v m thy sn) Cng nghip (bao g c khai khong, m c khch to v cng ch) D v ch T ng 1990 1995 Thay i (1990-1995) Tng tr ng hng nm 2,0% Vi c lm m i

72%

69%

+2,2

11% 17% 100%

12% 19% 100%

4,3% 4,9% 2,7%

+0,8 +1,4 +4,4

Ngu ESCAP, Ni n gim Th k Chu v Thi B D ng nm 1996. n: ng nh

1.5.3. Cn cn thanh ton. Xut khu d v chim phn ng k trong ch th ng mi qu t ca Vit Nam (xem Bng 5), c bi t l so v m c trung b c i nh d 20% ca cc n ang pht trin ton cu. n nm 1995, Vi t Nam c i c thng d trong cn cn thanh ton v d v, v t 1993 n 1995 t tng ch c tr ng ca n gp i tng tr ng kim ngch bun bn hng ha ca Vi t Nam. Tuy nhi n, t chm li ng k t sau 1995 m khng r nguy n c nhn. Nhng s liu s b ca na u nm 1998 cho thy t trng suy gim vn nh ang tip tc. Bng 5: Cn c n thanh ton ca Vi Nam: 1993-1997 t Phn trm trong t ng s 1993 1995 1997 79% 71% 78% 21% 29% 22% 3 Tng tr ng hng nm 1993-1995 1995-1997 32,0% 31,3% 63,9% 10,4%

Xut khu Hng ha D v: ch Vn ti

12

Vn ti hnh khch D.v Nh n c Cn li: T.ch nh/bo him Vin thng D v khc ch T ng xut khu Nhp khu Hng ha D v: ch Vn ti Vn ti hnh khch D.v Nh n c Cn li: T.ch nh/bo him Vin thng D v khc ch T ng nhp khu

0 0 19 0 1 18 100% 100% 100% Phn trm trong t ng s 1993 1995 1997 84% 80% 77% 16% 20% 23% 2 0 0 21 0 0 21 100% 100% 100%

39,1% 25,7% Tng tr ng hng nm 1993-1995 1995-1997 46,1% 16,9% 66,1% 28,2%

49,6%

19,3%

Ngu Ngn hng Nh n c Vi Nam n: t

1.5.4. Trong nm 1994 v 1995 t nhp khu cng tng t ng nhanh cho c i thy c nhng c hi ng k thay th nhp khu nu mt s ngnh d v h ch trkinh doanh then ch cng c Tuy nhi n cn phi ch ra rng t tng t c . c tr ng t ng cao t nm 1995 n 1997 cho thy cc doanh nghi p xut khu i Vi t Nam ngy cng da nhiu vo nhp khu d v h tr kinh doanh. Vi c ch tng c thc y nhng d v htrkinh doanh trong n c th cnh tranh ng ch c qu t l mt b tin quan tr nhm t thng d trong cn cn thanh ton. c c ng 1.6. Nhng y t nh h ng s t ng tr ng d v h tr kinh doanh u n ch ca Vi Nam t 1.6.1. L mt nn kinh t k hoch ha tp trung n n lnh vc d v h trkinh ch doanh ca Vit Nam khng phi l mc ti u ch tr pht trin hay tr c ng thnh mc ti u ca cc chin l thu ht u t . Tri qua vi thp k, d mt c i c ch qun l kinh t c, lnh vc d v coi l phi sn xut so v lnh ch c i vc sn xut ca nng nghip v sn xut ch to. Tuy nhi n t khi bt u cng cuc i M thi v quan nim chung dn dn thay i. Lnh vc d v i, ch ngy cng cng nhn l mt nhn tng gp quan tr vo GDP qu gia. c ng c c bit, do ngh ca Phng th ng mi v Cng nghi p Vi t Nam c v ng i mt s c quan hu quan khc trong n nhng vn bn h dn v u t c, ng trong n sa i to c s ch nhiu hn n nhng y u cu ca c c

13

cc doanh nghip kinh doanh d v. Nhng thay i c th bao g nhng ch m khuyn kh cng btrong Lut u t trong n v c cp t s thnh ch c i lp v hot ng ca cc doanh nghi p d v t nhn. ch 1.6.2. cng c tng c d v h tr kinh doanh, cn phi nh l c ng ch nhng thch th c nht v ch trv t t ng v vi c pht trin d v nh nh i i ch m Vit Nam cng phi gnh ch nh nhng nn kinh t ang pht trin/qu u khc. Nhng kh khn th thch ny c th gp thnh nm nhm sau: kh nng t iu tit bhn ch, thiu s c v cnh tranh qu t; vai tr chi ph ca cc xt i c i doanh nghip d v Nh n nhng tr ngi v t thu d v, v nh ch c, i i m ch gi thp gi trd v htrkinh doanh. ch 1.6.3. Hn ch v kh nng t i tit. Mt trong nhng c ch quan tr u ng pht trin cht l ca d v h tr kinh doanh l s h thnh nhng hi p ng ch nh hi c quyn t ch phc v cho nhiu ch c nng nh gio dc cng kinh ng doanh v gi tr ca mt d v, thm khch quan v nng lc ca ng ch nh i cung cp d v (thng qua cp php hoc ch ng nhn), xy dng v thc thi ch nhng qui tc v hnh vi, ng x (gn kt v nhng thng l , qui tc t nht ca i t qu t), m bo cho gio dc o to chuy n nghi p li n tc (CPE). Cho c c n nay ch a mt lnh vc d v h trkinh doanh no ca Vi t Nam c ch c mt c ch nh vy. 1.6.4. Thiu s c xt vi cnh tranh quc t. Mt yu t na lm hn ch s dng d v ca cc doanh nghi p va v nh l thiu tip xc trc tip v p lc ch i cnh tranh ton cu. Nhiu doanh nghi p va v nh ch php bun bn c thng qua cc c quan th ng mi Vi t Nam hoc cc doanh nghi p t ng t thuc s hu Nh n v ph thuc vo h c, trong vi c t kim nhng thng tin m thtr cn thit. Vvy cc doanh nghi p va v nh vn khng th c v ng c nhng u vo chuy n mn c th nng cao kh nng cnh tranh ca hl n mt cch ng k. 1.6.5. Vai tr chi phi ca cc doanh nghi d v Nh n c. Kh nng pht p ch trin v duy tr kinh nghim chuy n gia ph thuc vo vi c c mt c s khch hng l pht trin kinh t qui m. Nu phn l nhu cu t ng tp trung n n vo cc doanh nghip Nh n nh Vi t Nam hin nay th nhng ng cung c i cp d v h trkinh doanh t nhn kh m cnh tranh tr khi h c ch c, sn th tr xut khu gip ht kim th m khch hng duy tr s tng ng m tr ng ca m Vvy s cnh tranh trc tip ca cc cng ty Nh n cn nh. c tr s pht trin d v htrkinh doanh ca khu vc t nhn. [Mt nghi n c u ch c (y ban Cng nghip, 1997) ang th xc vai tr t u ca cc c quan nh i Nh n nhm htrs tng tr ng v pht trin ca khu vc d v t nhn.] c ch 1.6.6. Nhng tr ngi i vi t thu d v. nhiu n Ch ph ng m ch c, nh vai tr then ch trong vic khuyn kh nng cao cht l ca d v h tr t ch ng ch kinh doanh thng qua vic t hng cho khu vc t nhn gii quyt nhng y u
14

cu ca Ch ph. Mt trong nhng l do ca vi c k h thu d v l nh p ng ch s dng hiu qu hn cc ngu v ca Nh n Khi nhng ch c nng ca n n c. Ch ph chuyn sang thnh dng kinh doanh (v c nhu cu to ra l nh c i nhun rng) th ngy cng thy cn phi t thu d v b n ngoi nhm gim m ch nhng chi phc v ci thin nng lc cnh tranh chung ca chng. nh 1.6.7. Tuy nhi n, Vit Nam, l nh o ca cc doanh nghi p Nh n phn l c n nh gi da tr n qui m hot ng ( t bng s l cn b, cng c c nh ng nhn vi n) thay vda vo l nhun rng. Hn na, m l nhun to ra u a i i i vo mt qu chung thay vt d s qun l v kim sot ca gim Vvy i c. khng khuyn kh t kim d v h tr kinh doanh t ngoi m khuyn ch m ch kh duy tr chi ph c cao, t thc hin, t lm ly m cng vi c v dn ch nh i n duy trmt l l cn b, nhn vi n. ng n 1.6.8. Trong khu vc t nhn, cng cn c nhng cn tr t thu d v t m ch ngoi d mt np ngh ph bin l Ti s t lm. H qu l nu mt ai i i thu d v ngoi thiu phn nh s yu km trong hot ng ca ng y. ch i Mt im khc cng ch , nht l trong kinh doanh h gia l c t c nh nh ngi chia s thng tin v hot ng kinh doanh ca ng ny cho ng khc vs i i rng thng tin s bl dng. i 1.6.9. nh gi thp gi trd v h tr kinh doanh. cho vi c thu d ch ch v h tr kinh doanh c ngha kinh t v cc doanh nghi p va v nh, i i cc gim qun l cn hiu rng vi c thu l mt s u t , n s nng c cao hiu qu v nng lc cnh tranh t ng th cho h Hi n ti, c gim c . qun l v cc t ch c th ng mi h tr cc doanh nghi p va v nh Vi t Nam u coi mt s d v h tr kinh doanh then ch l tn km m ch t khng cn phn t rng doanh thu tng th m do kt qu ca i thu c th s ch b tr cho t km y. n 1.7. Mc tiu ca nghin cu ny

1.7.1. Nghi n c u ny da tr n nim tin rng nhng chuyn bin trong d v h ch trkinh doanh l yu t quan tr gip cho cc doanh nghi p thuc khu vc t ng nhn tng tr ng. Nhng m li n kt gia cng c d v h tr kinh doanh, i ch tng c nng lc cho cc doanh nghi p sn xut va v nh, v y mnh ng nhng hot ng u t ch ra tr n H 2. Vin thng, d v my t v c nh ch nh, tp hun o to l nhng d v nng cao cht l u vo v d v ch ng i i ch nghi n c u thtr hch ton k ton, v d v phn ph cng nh v ng, ch i, i i 3 d v t vn, thit k/bao bng gi. ch

D v t vn, thit k/bao bng gi v bng chm chm tr n H 2 bi v cc ch c ng nh nh sn xut Vi t Nam th khng coi chng l rt quan tr trong vtrcnh tranh ca h ng ng . 15

1.7.2. Mc ti u ca Nghi n c u l nh gi nng lc cnh tranh (v kh nng sn c v cht l ca mt slnh vc d v htrkinh doanh ch ch v cc ng) ch t i i doanh nghip va v nh ca Vi t Nam, v xc cc b cn thit tng nh c c v nng cao chng. Cc mc ti u c th nh sau: ng a) Xc tm quan tr ca d v h trkinh doanh v cc doanh nghip nh ng ch i i va v nh ca Vit Nam. b) nh gi cht l ca d v htrkinh doanh ang c, v so snh v nhng ng ch i chun mc qu t. c c) Xc kh l nhng d v h tr kinh doanh sn c (t l gia nh i ng ch cung/c u). d) Xem xt mt s d v c th ang gi thi u t cc cng ty tr n c s c ch c i i so snh v nhng loi trgip m h i cn. e) Xc nhng thay i trong cc d v h trkinh doanh then ch c th to nh ch t n n s khc bit nht trong cnh tranh cho cc doanh nghip va v nh ca Vi t Nam. f) xut khuyn ngh nhm gii quyt nhng thiu ht trong cc cng c chin l thay i, bao g c nhng khuyn ngh v vai tr ca Qu Pht c m i i trin D n M Kng. 1.7.3. Nghi n c u ny l mt b u ti n trong nhng c gng ca Ch ng c tr Pht trin D n M Kng nhm h trs tng tr ng v l nhun cho cc nh i doanh nghip va v nh ca khu vc t nhn Vi t Nam. N cn b sung cho bt c mt chin l tng tr ng kinh t no c li n quan n vi c y mnh u c t n ngoi, bi vcht l v s sn c ca d v h trkinh doanh l mt c ng ch trong nhng yu ts ti hp dn v cc nh u t n ngoi. i i c

16

H 2 nh D v kinh doanh Vi Nam ch t

Nghin cu thtr- ng Vin thng v mng Internet D v hch ton ch Kton Th tc ph n phi

D v ch my t nh

D v ch kinh doanh

DNVVN sn xut hng ho

Thi kv t bao b D v ch o to D v ch t- vn

Tng c- ng d v kinh doanh ch

Tng c- ng nng lc cho DNVVN

17

18

Ph n 2

Ph ng ph p lu n 2.1. Cng vi chun b c

2.1.1. Nhm iu tra kho st ca nghi n c u ny g cc chuy n gia caCng ty m T vn pht trin D v (Vancouver, Canada) v Cng ty t vn Thi n Ngn (H ch Ni v thnh phHChMinh). chun b nhm nghi n c u nhng cng tr , nh, ti liu ca qu t v d v h trkinh doanh, vai tr ca chng trong cnh tranh c ch cng nghip, v nhng yu t h trchng pht trin. Nhm cn nghi n c u nhng ti liu li n quan n kinh t ca Vit Nam, hi n trng pht trin ca cc doanh nghip va v nh, d v h trkinh doanh ang c Vit Nam, v nhng h ch ng u ti n pht trin kinh t ca Vit Nam. 2.1.2. Nhm nghi n c u nhn thy rng bn thn cc cng ty cung cp d v h ch trkinh doanh s dng mt lot nhng d v h trkinh doanh khc lm u ch vo cho m Nh vy nu mu nghi n c u mt cch y nhng d v h tr nh. n ch kinh doanh h trcho cnh tranh ca ngnh sn xut ch to th cn phi t hiu m xem liu cc cng ty cung cp d v h trkinh doanh c nhng d v u vo ch ch ng loi v cht l m h n cung cp cho cc nh sn xut hay khng. V ng c vy, nhm nghi n c u quyt phng vn c cng ty sn xut (hng ha) v nh cng ty cung cp d v h trkinh doanh v nh gica h i v nhng d ch i ch v h trkinh doanh ca Vit Nam m h v s dng, tip l nhng cu cn hi v cc cng ty d v v nhng thch th c h i i ch phi mt cung cp d i ch v h trkinh doanh ti Vit Nam. Sau khi hon tt cng vic chun b vi c nghi n , c u tin hnh theo b giai on n u ra d y. c n c i 2.2. La chn ngnh sn xut nghin cu

2.2.1. Nhng ti u ch sau s dng trong vi c ch nhm ngnh sn xut c n hng ha nghi n c u: Tm quan tr ca ngnh trong nn kinh t Vi t Nam ng S cn gia cc ngnh s dng nhiu lao ng v ngnh s dng nhiu i cng ngh h xut khu ca ngnh nh ng Bao g mt phn cc doanh nghi p va v nh thuc khu vc t nhn. m Nhng doanh nghip n i tri trong danh sch ca Ch ng tr pht trin D nh n M kng 2.2.2. Kt qu su ngnh cng nghip h xut khu sau y ch nh ng c n: Ha cht v cht do Vt liu xy dng
19

in t Ch bin thc phm Qun o v giy dp Gia cng kim loi

Cc ngnh tr n i din y cho m c s dng lao ng v cng ngh , bao g c nhng ngnh sn xut hng ha truyn th v nhng ngnh m c gi m ng i tr gia tng cao hn, c tm quan tr v s tng tr ng kinh t ca Vi t ng i i Nam. 2.3. La chn cc ngnh d v h tr kinh doanh quan trng ch

2.3.1. Da tr n kt qu nghi n c u ca b chun b mt danh sch u ti n v c , 53 loi d v h trkinh doanh h thnh bao g su ch c nng th ch c nh m hin trong H 1 (xem Bng 6 c mt danh sch y ). Danh sch ny nh tham kho kin ca mt s chuy n gia lm vi c v cc doanh nghi p va c i v nh thuc Phng Th ng mi v Cng nghi p Vi t Nam v Li n hi p cc H p tc x v cc doanh nghip va v nh (VICOOPSME). Kt qu l xc nh 20 loi d v h trkinh doanh coi l quan tr Vi t Nam (xem c ch c ng hai hng u ca nhng d v xp trong Bng 6). ch 2.3.2. Danh sch thu hp g 20 loi d v h trkinh doanh ny li rt m ch c g thnh nhng loi d v htrkinh doanh c nhng c im sau: n ch Do khu vc t nhn, ch khng phi c quyn Nh n cung cp c Khng bNh n qun l hoc kim sot ton b (nh vy tc ng ca cc c t ch c qu t s c hiu lc hn) c C s l l cc cng ty ng n 2.3.3. Thng qua tho lun v tham kho kin cc chuy n gia, Nhm nghi n c u quyt tp trung vo su loi d v htrkinh doanh cc nh sn xut nh ch c s dng d y: i Hch ton k ton T vn (qun l, k thut) Thit k (mu m , th trang, cng nghi p) v bao bng gi i D v phn ph (vn ti, giao nhn hng bin, kho b i) ch i Nghi n c u thtr ng Hun luyn o to

Vnhng d v thit k/ bao bng gi v d v phn ph khng c vai tr ch ch i quan tr v nhng cng ty d v trong Nghi n c u ny n n trong Phiu ng i i ch iu tra v Nh cung cp d v chng thay bng d v my t v ch c ch nh vin thng (theo nhng nghi n c u qu t thhai d v ny u quan tr c ch ng i v cc nh cung cp d v) i ch

20

Bng 6: Nhng d v h tr kinh doanh quan trng i vi cc doanh nghi va v ch p ph n theo chc n ng
Phn loi theo chuy n gia Vi t Nam Quan tr cn ng, nng cp Hi u qu hot ng D v t vn- t vn k ch * thut*- t vn qun l , d v my t ch nh* Bo d v sa cha ng thit b D v li n quan n b u ch in v vin thng D v mi tr ch ng* Qun l ti ch nh Hch ton k ton, Ki ton, m v qun lti ch * nh Tng c cht ng l v k nng ng Gio dc o to th ng mi* D v thit k* ch (m u m, thi trang; h ki a; u dng cng nghi p) v bao b Nhng d v ch kim tra v th nghim, o kim Thng tin thtr ng Nghin cu th tr ng D v ch Internet, g m thit k v qun l mt trang web tr n mng

Quan tr ch ng; u s kim sot cao hoc do Nh n c cung cp Ch a nh c gi

Ngn hng* Bo him*

Khng ni c n

D v kin trc ch l, cht a a D v thng tin h ch a nh (GIS) D v cc phng th ch nghim (phn t ch) D v php l ch Nghi n c u v ng dng iu tra kho st

D v kim chun ch cc dng c D v m bo ch cht l ng

*Chuy n gia nhn mnh n t cp thit ca d v c cht l nh ch ng

21

2.4.

Ph ng php nghin cu thc a

2.4.1. Trong nghi n c u ny tt c nhng iu tra kho st thc t thc hin c trong thng 2 v 3 nm 1998. Khi nhng d v h trkinh doanh ch ch nh c ch hai b cu hi song song son tho mt cho cc cng ty sn xut n, c hng ha, mt cho cc cng ty cung cp d v (xem Ph lc C v D). Trong ch phiu cu hi iu tra, tr ti n ch tr vo nhng d v then ch n u c ng ch t tr n; ngoi ra, cc doanh nghip iu tra cn hi v nh gi chung ca h c v d v h trkinh doanh Vi t Nam v v vi c s dng 14 loi d v i i ch ch h trkinh doanh b sung.4 B cu hi iu tra hon tt tr n c s kt qu iu c tra s b ban mt scng ty nhm nghi n c u la ch u c n. 2.4.2. Nhng doanh nghip ch trong Nghi n c u ny l nhng doanh c n nghip c t cch php nhn v chng li t k mt trong 5 ti li u sau c c d to khung cho vic ch mu: ng n Danh b Kinh doanh Vit Nam 1997-98 (ca Phng Th ng mi v Cng nghip Vit Nam), c bn in v a CD-ROM. Danh b Th ng mi v Cng nghi p nm 1997 98 (Nh xut bn Th ng k ) Danh b Kinh doanh nm 1997 98 (T ng Cng ty pht trin ngoi th ng) Nhng Trang vng nm 1998 ca H Ni Nhng Trang vng nm 1998 ca Tp. HChMinh Vi c la ch cc doanh nghip nghi n c u theo mu ng u nhi n phn b sao n c cho s cc doanh nghip theo ngnh v theo vtr l t ng ng nhau (H Ni, a Tp. H Ch Minh, v mt s ph ng khc). Trong phm vi hai thnh ph tr n, a Nhm nghi n c u c gng ch nhng doanh nghip sao cho chng phn b n c u tr n ton thnh ph ng . 2.4.3. v cc doanh nghip sn xut, vic phn loi ngnh theo ch ti u i i nh l t ng d trong cc danh b tr n v c rt nhiu doanh nghip la ch i n. ch 15 doanh nghip sn xut cho m nhm ngnh trong t ng s 6 nhm ngnh n i cng nghip, tt c c 45 doanh nghip ch ngu nhi n theo tng ngnh v v c n tr l. Sau cho sng l thng qua trao i in thoi nhm m bo chc a c c chn cc doanh nghip tha m n nhng ti u chsau y: Vn ang kinh doanh C li n quan n ch nghi n c u, c cn b, cng nhn vi n C nguyn v tham gia vo nghi n c u ng Nh chung, Nhm nghi n c u c t l l c ba doanh nghi p thc mt n c doanh nghip mu tham gia. n c
4

14 loi d v htrkinh doanh ny bao g c nhng d v quan tr khc lit k Bng ch m ch ng 6, v d v mi tr v qung co (trong nhng nghi n c u qu t xp loi quan tr ch ng c c ng), khng k d v Internet (bi v truy nhp Internet m c tr th gian bt u phng vn ch i c i khong ba tun). 22

2.4.4. v cc doanh nghi p d v, sau y l nhng ngha v ngnh i i ch nh d v s dng la ch cc doanh nghi p tham gia vo trong nghi n ch c n c u: Hch ton k ton: Chun bv phn t cc bo co ti ch cho gim d ch nh c ng lm cng c qun l cng ty, bao g hch ton chi phv kim ton cc bo m co ti ch nh ng khng g vi c chun bhon thu. nh, m D v my t Thit k h th lp t, sa cha, bao g c xy dng cc ch nh: ng, m phn mm theo khch hng v mng ni b. T vn: L nhng d v nng cao nng lc qun l mt cng ty hoc hiu qu ch sn xut; g nhng loi d v sau: t vn kinh doanh, t vn k thut, k s m ch cng nghip, t vn cng nghip, v t vn qun l. Thit k v bao b mc nh n: Mu m , h v thit k cng nghi p, thit k , a, bao b D v phn ph Vn chuyn hng ha, cc ph ng tin kho ch a, ct gi; tr ch i: gip giao nhn hng ha. Nghi n c u thtr Thu thp thng tin v s li u v thtr thhiu v nhu ng: ng, cu khch hng; v th cnh tranh nhm gip cc doanh nghi p nng cao kh i nng cnh tranh ca m bao g cc cng ty nghi n c u thtr v cc nh nh, m ng t vn marketing. Hun luyn, o to: o to sau trung h (tt c cc loi) cho cn b, nhn vi n c ca cng ty nhm nng cao nng lc ca h bao g nhng c s o to v , m nhng cn b ging dy. 2.4.5. S cc doanh nghip kinh doanh d v ch hn so v s doanh ch c n t i nghi p sn xut bi vrt nhiu doanh nghi p d v Vi t Nam khng ng k ch kinh doanh v vy hkhng nm trong phm vi ch m u. ch 12 doanh n n nghi p cho tng nhm trong s 6 nhm ngnh, tt c 40 doanh nghi p c ch ra s sng l qua in thoi m bo cc doanh nghi p ch n c c c n tha m n nhng ti u chlit k tr n cho cc doanh nghi p sn xut. Thng qua cc danh b ch ch ch a t 40 cng ty thuc cc lnh vc hch ton k n c i ton, t vn, nghi n c u thtr n n tt c u li n h. ng c 2.4.6. Sau la ch ngu nhi n v li n h qua in thoi, cc cng ty/doanh n nghi p c hai ngy suy ngh, cn nhc xem c mu tham gia vo qu tr n nh nghi n c u hay khng. Nhng doanh nghi p quyt tham gia thuc H Ni v nh Tp. H ChMinh cn b iu tra, nghi n c u n tn ni phng vn. nhng c ph ng khc, sau khi fax gi cc b cu hi hnghi n c u tr cn b a c, iu tra phng vn qua in thoi. T ng s c 89 nh sn xut v 64 doanh nghi p

23

kinh doanh d v hon tt qu tr phng vn. Lnh vc ngnh ngh v phn ch nh b l ca h tr by Bng 7. a c nh 2.4.7. Trong qu tr thc hin phng vn, cn b iu tra u ngha d nh nh ch v h trkinh doanh cho t tham gia phng vn nh sau: l nhng d i ng ch v m doanh nghip/cng ty s dng hot ng c hiu qu hn. Tt c 153 doanh nghip u hi v kinh nghim ca htrong lnh vc hch ton k c ton, t vn, nghi n c u thtr v d v o to. Cc doanh nghi p sn xut ng, ch hi v nhng d v thit k/bao b mu m v d v phn ph cn cc c ch , ch i, doanh nghip kinh doanh d v th hi th m v d v my t v vin ch c ch nh thng. Bi v ni dung ca cuc phng vn th nhiu v v nhng vn m ng cc doanh nghip khng quen ni n n n khng phi tt c trong s h u tr l i ht cc cu hi trong mt phm vi th gian nht S doanh nghi p tr c i nh. l lit k trong tng bng s liu cc phn d y. i c i Bng 7: Ph n b cc doanh nghi c ph vn theo vtr l p ng a Ngnh H Ni Cng ty sn xut hng ha Ha cht/cht do 8 Vt liu xy dng 4 Ch bin thc phm 5 in t 6 Qun o/giy dp 6 Gia cng kim loi 5 Tng: sn xut 34 Cng ty d v ch Hch ton k ton 4 T vn 5 Thit k/bao b 5 D v phn ph ch i 5 Nghi n c u thtr ng 6 o to 5 Tng: D v ch 30 Tng cng 64 Tp.HCM 6 6 5 5 5 6 33 5 5 5 4 5 5 29 62 Ngoi 4 5 5 4 2 2 22 1 2 2 T ng s 18 15 15 15 13 13 89 10 12 10 11 11 10 64 153

5 27

2.4.8. Sau khi kt thc phng vn cc doanh nghi p/cng ty Nhm nghi n c u c nhng kt lun v nhng khuyn ngh s b. thm li nhng kt nh lun v khuyn ngh ny, nhm tin hnh phng vn th m mt s chuy n gia quan tr thuc Phng Th ng mi v Cng nghi p Vi t Nam, Trung tm ng Pht trin kinh t khu vc ngoi quc doanh (NEDGEN), Li n hi p cc H tc p x v cc Doanh nghi p va v nh (VICOOPSME), Hi Li n hi p Ph n Vi t Nam, Trung tm H trcc Doanh nghi p va v nh thuc T ng cng ty Pht
24

trin v Ngoi th ng, v Hi p hi cc doanh nghi p Th ng mi v Cng nghi p. Nhng tr l ca hv cc kt lun ch v nhng khuyn ngh i nh xut ca nhm l t ng thng nht v rt t cc. Mt s cn b lun i ch nh nh sau: y ng l nhng thch th c m chng ti gp phi lm sao m cc anh li gii nh vy? 2.5. Nhng c tr ng ca mu ch thc nh

2.5.1. Ph lc B cung cp s liu v nhng c tr ng kinh doanh v nhn lc ca cc cng ty. Mu ch th c v cc doanh nghi p sn xut g nhng cng nh m ty, trung b c tr n 10 nm hot ng v c tr n 100 cn b, cng nhn vi n. nh 65% s cng ty l doanh nghip s hu Nh n hoc l s hu tp th, trong 89 c cng ty, s hu ca ng Vit Nam chim b qun 88%. 44% l nhng doanh i nh nghi p t cc xut khu. Doanh thu t xut khu, trung b chim 22% t ng ch nh doanh thu ca cc doanh nghip iu tra. 2.5.2. Nh d on, cc cng ty kinh doanh d v tr hn v nh hn nhng ch tc sn xut ca h 52% c th gian hot ng kinh doanh khong 5 nm i . i hoc hn. 43% c d 50 cn b, cng nhn vi n. Mt na s cng ty d v t i ch iu tra thuc s hu t nhn v c trung b 69% thuc s hu ca ng c nh i Vi t Nam. 2.5.3. Trong khi ch c 22% s cng ty d v t xp m thuc loi xut khu ch nh t cc, m c xut khu ca hhn gp i cc nh sn xut (44% ca doanh ch thu), mt phn l do ngha qu t v trao i d v c th din ra d bt nh c ch i k mt trong nhng h th c sau y5. nh Qua ng bin gii: ng sn xut mt n v khch hng mt n i c c th hai (vd: mt bo co nghi n c u thtr chun b Vi t Nam v gi ng cho khch hng n cngoi); Tiu dng n c ngoi: khi khch hng n n ca ng sn xut v ti u c i d d v y (v d: bo co nghi n c u v th tr chun b Vi t ng ch ng Nam cho mt c quan ti trc vn phng i din Vi t Nam); C s hi di th ng mi: ni ng sn xut thnh lp mt vn phng tm n n i th mt n ca khch hng v mc cung ng d v (v d: Chi i c i ch ch nhnh ca mt cng ty nghi n c u th tr ca Vi t Nam Lo thc hin ng nghi n c u thtr cho khch hng y); hoc ng C s chuy d ca con ng i: khi nh sn xut tm th n n ca n ch i c khch hng cung cp d v (vd: chuyn i ca mt cn b nghi n c u ch th tr ca Vit Nam sang Lo thc hi n nghi n c u cho mt khch ng hng ).

ngha ny l mt phn m phn ca Hi p chung v Th ng mi v D v nh c nh ch (GATS) v in phn u ca hi p th ng mi. c nh 25

 v cc cng ty d v tham gia vo Nghi n c u ny thxut khu ca h i i ch ch yu l cho cc nh ti trv u t n ngoi ti Vi t Nam ch khng phi cho c khch hng ng n ngoi. c

26

Ph n 3

Nh ng kt lu chnh n v dch v h tr kinh doanh Vi t Nam 3.1. K qu nghin cu thc t a

3.1.1. Nhng ph tip sau y bn v by kt lun ch qua vi c nghi n c u 153 n nh doanh nghip v phng vn nhng chuy n gia quan tr ca Vit Nam v t ng h ng p kt qu theo mc s dng cc d v h trkinh doanh. Nhng kt lun khc ch ch li n quan n by loi d v h trkinh doanh ch yu tr by Phn 4. ch c nh Phn 5 xut mt Ch ng tr cng tc v d v h trkinh doanh Vit Nam nh ch g m hot ng gii quyt nhng vn n u ra Phn 3 v 4. Ph lc C m i g nhng bng s liu chi tit v tham chiu nh l Bng Cx trong qu m c tr phn t s liu. Ph lc D lit k cc ngu h trk thut qu t b sung nh ch n c cho kinh nghim chuy n gia trong n c. 3.1.2. Mc d cc doanh nghip iu tra phng vn rt a dng v ngnh c ngh, vtr l, qui m v s hu, nh ng ng ngc nhi n l c rt s khc nhau a t v quan nim v kinh nghim v d v h tr kinh doanh Vit Nam. C khc ch nhau chng na ch yu ch l v vn shu: cc doanh nghi p Nh n th c ng thu nhng d v h tr kinh doanh t cc doanh nghi p Nh n khc hn l ch c thu d v t cc cng ty t nhn. Doanh nghip Nh n th nh gi cao v ch c ng coi tr nhng d v nh hch ton k ton, t vn v o to gip tng kh nng ng ch cnh tranh ca hTt c nhng khc bit c th u l u trong phn tr by . c nh tip sau y. 3.2. K lun 1: Nhn thc ca Nh n c v vai tr ca cc d v h tr t ch kinh doanh trong nn kinh t cn ch a st so vi nhng g ang din ra trong thc tin. 3.2.1. Trong khi ang c nhng chuyn d v cch nhn xt nh gi lnh vc ch d v trong khun kh ch sch ca Vit Nam, v n ch a c mt ghi nhn ch ch nh nh th c no v vai tr quan tr ca d v h tr kinh doanh. Cho n nm 1997, ng ch mt nghi n c u ca t ch c Economist Intelligence Unit v nn kinh t ca Vi t Nam c phn nh v cu trc bo co kinh t trong n Trong nhng bo co c. ny, Vit Nam phn loi lc l lao ng nh sau: ng Khu vc sn xut: Cng nghip, xy dng, nng nghi p, th ng mi v cung ng vt t Khu vc phi sn xut: Gio dc, y t, ti ch bo him, hnh ch qun tr nh, nh
27

Cch phn loi tr n th hin mt sim nh sau: Th nht, cc ngnh gio dc v y t l rt quan tr v cht l lao ng (cng nh v cht l cuc ng i i ng i i ng s v nh vy l v nng sut lao ng ni chung; c bit vsn l ca ng) i i ng cng nghip tr n n ph thuc nhiu hn vo kin th c v k nng ca ng lao i ng. Th hai, hot ng kinh t khng th tin hnh trong mt mi tr th ng ng mi ton cu m li thiu nhng d v ti ch v bo him. Th ba l hiu qu ch nh ca qun l hnh ch Nh n quyt nng sut ca cc ngnh. Qu thc, b nh c nh my hnh ch km hiu qu l l do ch dn n suy gim u t n ngoi nh nh c gn y. Cu c r rng l d v h trkinh doanh cn ch a c mt trong i ng ch bng phn loi tr n. 3.2.2. Tri li, c nhng doanh nghip Nh n v t nhn trong Nghi n c u ny c u cho rng nhng d v htrkinh doanh then ch l rt quan tr v h ch t ng i i . Tr n 75% trong sh thu tm loi d v htrkinh doanh lit k u ti n Bng ch C1. L do s dng d v htrkinh doanh l h ch cng nhn v nh gi cao vai tr ca chng trong vic nng cao hi u qu sn xut kinh doanh v nng lc cnh tranh tr n thtr Nhng d v h trkinh doanh t ra quan tr nht l vin ng. ch ng thng, d v tin h v hun luyn o to (xem Bng 8). ch c, Bng 8: X hng d v h tr kinh doanh theo t lph tr m p ch n v t quan trng i vi n ng lc cnh tranh m D v htrkinh ch doanh Vin thng D v tin h ch c o to Hch ton k ton Phn ph i Nghi n c u thtr ng T vn Thit k/bao bng gi Doanh nghip sn xut hng ha Khng c Khng c 94 97 92 92 85 82 Doanh nghip kinh doanh d v ch 97 97 95 88 Khng c 88 83 Khng c T ng doanh nghip 97 97 95 93 92 90 84 82

[Sdoanh nghip sn xut hng ha = 89; sdoanh nghip kinh doanh d v = 64] ch

3.2.3. Khi hi quan im v d v htrkinh doanh Vit Nam, cc doanh c ch nghip phng vn u tr l nht qun l thiu thng tin i chng v d v c i ch htrkinh doanh v vai tr thc y ca chng. Nhng c quan c trch nhim lm vi c v cc doanh nghip va v nh u xem d v h trkinh doanh l nhng i ch khon chi khng cn thit, em li gi tr thp, chim mt nhng ngu lc khan n him m ng ra c th s dng mt cch t hn. c t

28

3.2.4. Khuyn ngh lnh vc d v h trkinh doanh thu ht c s quan : ch tm th ng trong qu tr lp qui hoch pht trin qu gia, c mt nhu cu b c ch nh c thit l phi nng cao nhn th c cho cc quan ch c Nh n v vai tr hin nay ca c lnh vc d v h trkinh doanh v v nhng ro cn v s tng tr ng ca ch i i lnh vc ny. Bo co ca Nghi n c u ny c th cung cp mt c hi tuyt v i. 3.2.5. Cng nh nhiu n ang pht trin khc, Vit Nam ang phi u v c i i nhng thch th c trong vic thu thp y v ch xc s liu v hot ng ca nh cc doanh nghip kinh doanh d v. Vi c thiu nhng s li u chi tit v c th so ch snh v qu t lm cho d v h trkinh doanh ni chung khng bit c i c ch c n. p ng y u c ca Ch ph v t kim nhng s liu th k v u nh m ng th ng mi d v qu t lm cn c m phn trong khun kh ca Hip ch c nh chung v Th ng mi D v, mt vi sng kin trin khai nhm ci thin ch c t h th k v d v (xem cc vd trong Ph lc D) nh nh ng ch 3.2.6. Nng cao nhn th c l cn thit khng ch v cc quan ch c Ch ph i i nh m cn v c cc gim qun l cc doanh nghi p Nh n v t nhn. i i c c Nhng khch hng tim nng cn hiu rng ti sao phi ch v lm th no ch n n mt nh cung cp d v h trkinh doanh v qun l m quan h cng tc nhm ch i m bo cho gi tr tin b ra. ng 3.3. K lun 2: D v h tr kinh doanh Vi Nam l t so vi cht t ch t l ng ca chng. 3.3.1. Trong khi cc chuy n gia quan tr phng vn tin rng cc doanh nghip ng c ca Vit Nam c l th v gi c do c nhng d v v gi rt thp so v cc nn i ch i i kinh t khc trong khu vc, thnim tin ny li khng sliu iu tra ng h. Ch c c 16% sdoanh nghip hi coi d v h trkinh doanh ca Vit Nam l r c ch hoc rt r so v 44% coi chng l t hoc rt t (xem Bng C2). ng tic l i m c t li khng t ng x ng v cht l nhn bi v40% doanh nghip coi i ng c cht l ca nhng d v t tin l khng hn m c chp nhn (xem Bng ng ch c 9). Cc nh xut khu v cng ty thuc s hu n ngoi ( s dng so snh c c qu t) coi d v htrkinh doanh ca Vit Nam l qu t (xem Bng C3). c ch Bng 9: Nhn xt v gi c v cht l ng ca d v h tr kinh doanh ch (n v%) V cht l ng ca d v htr ch kinh doanh Km/rt km Chp nhn c V gi c ca d v ch htrkinh doanh R/rt r 9 6 Phi chng 13 23 t/rt t 16 24

T ng

38 53

29

T t/rt t t T ng s

1 16

4 40

4 44

9 100

[T ng sdoanh nghip sn xut hng ha = 80; sdoanh nghip kinh doanh d v = 62] ch

3.3.2. Tr mt gi cao cho mt d v khng hn m c trung b s sm lm ch nh sp nng lc cnh tranh. ng tic l trong khi cc cng ty kinh doanh d ch v cng coi d v h tr kinh doanh Vi t Nam l t, th 71% s hcho ch rng d v ca hlun ng gi so vi tin b ra. Tht kh c th thay i ch mnh gi tr tr khi cc doanh nghi p cung cp d v t hnhn th c ch rng cn phi c s thay i. Nu khng c s thay i th h qu s l c c bit xu v 45% doanh nghi p sn xut thuc khu vc t nhn l i i nhng doanh nghi p cnh tranh ch yu da tr n c s gi c (xem Bng C4). Thc t c t 61% nh sn xut cho rng gi c ca nhng d v h tr kinh i ch doanh l rt cao (xem Bng C5). 3.3.3. Cc doanh nghi p Nh n c th ng c kh nng la ch v ngun t n cung cp d v. iu ny phn nh ch 45% s doanh nghi p Nh ch c n c coi cht l ngu d v cung cp cho hl km hoc rt km ng n ch (xem Bng 10). K c v gi rng cc doanh nghi p Nh n c th i nh c nhn gi u i khi mua d v t nhng ng cung cp d v th c ch i ch cng c n 35% s h d v m h coi ch nhn l t so vi tin b ra. c 3.3.4. Trong qu tr nghi n c u c cu chi ph ca cc doanh nghi p kinh nh doanh d v, c nht b yu t lm cho gi cao mt cch khng b ch t n nh th l chi ph cho lao ng, vin thng, cc m c thu l nhun v chi ng: i phv Cc doanh nghi p d v h trkinh doanh trng cy vo i ng cn n. ch b, nhn vi n c tr , v nhu cu v hcng cao Vi t Nam. Nh ng do nh phi ng thu thu nhp cao n n cc cng ty kinh doanh d v gp nhiu kh ch khn v t km hp d n v duy tr nhng nhn vi n c tr li. n c nh 3.3.5. V lnh vc d v vin thng, 89% doanh nghi p phng vn tr ch c li l t hoc rt t, v 63% khng khng cho rng gi qu cao. Trong khi Vit Nam c nhng b tin v bc ci tin di n tip cn vi in thoi c t trong n th c vin thng quc t v mng Internet v n cn rt cao, ngoi c c ra Vit Nam vn cn thiu nhng i n thoi ISDN tc cao. Ti th ng i im ca Nghi n c u ny thd v truy nhp mng Internet trong n m ch c i ch c khong ba tun. T thiu c khong mt phn ba s doanh nghi p i kinh doanh d v s dng Internet v hphn nn rng tc truy nhp qu ch chm v c ph li qu cao. Ch thng sau , d s c quyn ca Cng c n i ty S li u Vit Nam c hn 4000 cc doanh nghi p t nhn s dng mng Internet, mc d vy c phv n cn cao hn cc n lng ging khong t 5 c c n 10 ln m ch s dng c mt vi d v rt ti thiu. Vi c truy nhp c ch thng qua b n v php cung cp d v Internet (ISPs) tr thnh kh n c ch

30

khn hn, bi v d n quc gia ni ti cc k nh quc t ch c dung ng l nh bng dung l s dng cho mt cng ty, ch khng phi cho c ng ng mt t n c. Bng 10: Nhn xt v gi c v cht l ng ca d v h tr kinh doanh, ch ph n theo s hu (%) Cht l ng ca d v ch Doanh nghip Nh n c Km/rt km Chp nhn c T t/rt t t Doanh nghip t nhn Km/rt km Chp nhn c T t/rt t t Gi c ca d v htrkinh doanh ch R/rt r Phi chng t/rt t 13 4 4 7 1 17 20 7 7 29 15 20 4 22 25 5 T ng

45 44 11 33 61 6

[Sdoanh nghip Nh n = 79; sdoanh nghip t nhn = 56] c

3.3.6. Vi t Nam, mt du n l s i km v quan nim v d v v n ch i ch cn phn nh trong c cu thu hi n nay. Thu l nhun ca d v h c i ch tr kinh doanh cn cao m c 45% (so vi 30% i vi ngnh cng nghi p nng v 40% v cng nghi p nh ) v tt nhi n thu ny s phi chuyn i i sang ng ti u d d dng gi cao hn. Khng ch c thu sut l nhun i ng i i cao m cn c nhng hn ch khc cht l n u vo d v, nh chi ph ch c khu tr thu. Vd: chi phcho chuyn i cng tc n ngoi ch khu c c tr nu mt h c th k gia cng ty v ph n ngoi ch ng p ng c a c t rng cng ty thc s c nhu cu kinh doanh v cn i li. Ch sch ny nh lm cho cng ty khng th t vo chi ph nhng chuyn i nhm mc nh ch pht trin kinh doanh hoc h hi kinh nghim tt nht n ngoi. V d c c khc l quy cc qu o to cn b, nhn vi n phi h thnh t l nh c nh i nhun rng. iu ny p cng ty phi s dng qu sau thu thay v qu tr c thu cho cng tc o to cn b, nhn vi n. 3.3.7. Mt phn ba s doanh nghi p d v coi ti ch l hng ro ngn cn ch nh tng tr ng. iu ny cho thy vi c thiu vn vay qua ngn hng hi n nay lm tng chi ph v ca h Mt nt chung trong cc n ang pht trin l n . c cc doanh nghi p kinh doanh d v b hn ch v thiu ti sn hu h ch nh d lm th chp cho cc ngun cp ti ch nh tha thun rt tin qu s ng nh d ca Ngn hng hoc t dng xut khu. V vy cch duy nht b cho n nhng chi ph cao nh ni tr n v u t cho tng tr ng l tng gi i vi khch hng.

31

3.3.8. Khuyn ngh C th lm cho gi d v tr n n h l hn bng vi c : ch p gim gi v c mt cht l d v hoc l cung cp gi tr tin i i ng ng ch ng cao hn do nng cao cht l d v. cch tip cn th nht c th thnh ng ch cng phi thay i nhng qui nhm loi b nhng yu t gy mo m hin nh nay. 3.4. K lun 3: Cht l ng trung b ca nhng d v h tr kinh t nh ch doanh Vi Nam mi ch t trung b y km; iu ny t cng t nh n u ng kinh doanh vo thcnh tranh bt li. 3.4.1. Nh chung, cc doanh nghi p hi tr l l ch tm tha m n v cht n c i i l d v h trkinh doanh m h ng ch nhn Ch c 9% nh gi cht l c. ng d v l t v 38% cho rng cht l khng chp nhn (xem Bng ch t ng c C7). Cc doanh nghip sn xut hng ha tho m n hn v cht l d v t ng ch m h thu so v cc doanh nghi p kinh doanh d v. Cc nhn xt qua i ch phng vn cho bit rng c s khc nhau l do doanh nghi p d v (v bn ch thn hl ng cung cp d v) th thng tho hn trong vi c ch nhng i ch ng n ng cung cp d v v trong vi c x l cc m quan h . Nh mt ng i ch i i ni: C th t cht l t nu anh ki n nhn, v chng ti mt hai m c ng t nm th nghim n nay m t nh cung cp t i m c t 3.4.2. v c doanh nghip Nh n v cc cng ty t nhn, qu 60% cnh i i c tranh tr ti n da tr n c s ca cht l (xem Bng C4). Khi t n c s c ng nh u ti n cnh tranh ca doanh nghi p th t 74% cc doanh nghi p sn xut i cnh tranh v gi c. V 46% nhng doanh nghi p cnh tranh v cht l nh ng gi cht l d v l km hoc rt km (xem Bng C8). Cc cng ty d ng ch ch v cnh tranh tr n c s cht l l nhm duy nht tho m n v cht l m ng i ng h nhn iu ny, mt ln na h trcho nhn xt rng cc cng ty d v c. ch th u t th gian v ngu lc t kim nhng ng cung cp d v ng i n m i ch v s kim sot cht l t t b n trong (xem Bng 11). i ng t Bng 11: nh gi cht l ng d v theo cc doanh nghi cnh tranh ch p da trn c s cht l ng (%) Khu vc Cty SXHH Cty d v ch Trung b nh 46 22 32 Cht l d v nhn ng ch c Km/rt km Chp nhn c 50 50 50 T t/rt t t 4 33 18 100 100 100 T ng

[scng ty sn xut hng ha = 58; scng ty d v = 44] ch

3.4.3. Cc doanh nghip Nh n u nh gi cht l d v h tr kinh c ng ch doanh thp hn so v nh gi ca cc doanh nghip t nhn. C 45% doanh nghip i
32

Nh n cho rng cht l l km hoc rt km so v 33% ca khu vc t c ng i nhn (xem Bng C4). Cc nhn xt qua phng vn ch ra rng iu ny l do nhng hn ch (ch th c hoc khng ch th c) p t l n cc doanh nghi p s hu Nh nh nh n qui h s dng cc d v ca khu vc Nh n bt chp cht c, nh ch c ch c l ca d v nhn Ngay c khi la ch d v ca khu vc t ng ch c. c n ch nhn, nhiu gim doanh nghip Nh n cm thy thun tin hn khi lm vi c c c v mt doanh nghip khc cng thuc s hu Nh n c bit l khi khng c i c, nhu c thc s phi si ng nng. u 3.4.4. Khuyn ngh Nng cao cht l ca d v h trkinh doanh l mt u : ng ch ti n quan tr nu cc doanh nghip Vit Nam mu cnh tranh v thnh ng n c cng trong mi tr t do ha th ng mi. Vit Nam l thnh vi n ca T ch c ng Ti u chun qu t trong su 20 nm qua, nh ng cho n nay m ch c 8 cng ty c t i ng k m bo ti u chun qu t ISO 9000. c 3.4.5. Kt qu iu tra cho thy cc quan ch c Nh n v cc doanh nghi p hu c nh khng c nhn th c v ISO 9000 p dng cho cc doanh nghip d v cng ch nh cho doanh nghip sn xut. htrdoanh nghip nh hot ng d v trong ch vi c p dng ti u chun ISO 9000 (vti u chun ny thit k cho cc nh sn c xut l Trung tm Th ng mi qu t UNCTAD/WTO (ITC) son tho ti n), c liu h dn v ISO 9000 cho cc cng ty d v. Cng gi nh m n phm ng ch ng i ca ITC, ti liu ny cung cp min phcho ch ph v cc doanh nghi p c nh cc n ang pht trin. c 3.4.6. C 60% cng ty hi cho rng tr ngi tr ti n cho vi c cung cp d c c ch v c cht l l khch hng khng sn lng chi theo ng cht l (xem Bng ng ng C9). iu ny c th ng hoc khng bi c nhng khc bit r rng gia suy ngh ca ng cung cp d v v kinh nghim v mong mu ca khch hng. S liu i ch i n iu tra cho thy rng khch hng c th sn lng chi nu c m bo chc chn rng h nhn cht l tuyt ho v ng gi v tin ca h ra. s c ng i i ng b 3.5. K lun 4: Do qu ch cht l ng nn t trng t d v l t n nh ch qu cao. 3.5.1. Mt trong nhng vai tr quan tr ca d v h tr kinh doanh l cho ng ch php cc doanh nghip h thu ngoi v nhng chuy n mn mang t p ng i i nh cht b trv chuy n su. Vic thu d v h trkinh doanh cho php cc doanh ch nghip tp trung vo nhng lnh vc kinh doanh ch yu ca m thay vphi thu nh, nhng nhn vi n lm th trc cung cp nhng ch c nng b tr trong ni ng b doanh nghip. Tuy nhi n, Vit Nam t l t thc hi n d v ni b cao t ch i m c khng b th (xem Bng 12). iu c ngha l cc doanh nghip tng nh ng chi phc v nhn vi n a nng ni b thay vc th da vo chuy n gia nh i i b n ngoi (chi phkh bin) Bng 12: T lph tr m da vo d v h tr kinh doanh ni b n ch D v htrkinh doanh ch Hch ton k ton Doanh nghip Nh n c 94
33

Doanh nghip t nhn 94

T ng doanh nghip 94

Nghi n c u thtr ng D v phn ph ch i Thit k/bao b T vn D v tin h ch c o to

92 73 74 62 67 54

88 69 67 66 59 59

90 71 70 64 63 57

[sdoanh nghip sn xut = 86; sdoanh nghip d v = 62] ch

3.5.2. cc n ang pht trin khc, ni m d v htrkinh doanh pht trin c ch kh t vic da vo i thu ngoi cho nhng phn vic khng thuc tr tm ch t, ng nh ca cng ty th chim trung b nht 75%. Ti Nghi n c u ny, c n 84% ng nh t doanh nghip hi tr l rng (v nghi n c u th tr hhon ton t lm c i ng) (xem Bng 13). Bng 13 cho thy vi c da vo thu d v h trkinh doanh v o ch to, phn ph v my t l rt ph bin cc n ang pht trin, c bit l i, nh c i v cc doanh nghip va v nh c ngu lc hn ch. i n Bng 13: Ngun cung cp d v h tr kinh doanh (%) ch Loi d v htr ch kinh doanh Nghi n c u thtr ng Hch ton k ton T vn Thit k/bao b o to D v phn ph ch i D v tin h ch c C thu d v Ch i thu d v ch ch 16 22 29 42 74 76 82 10 6 16 30 43 29 37 Ch t thc hin 84 78 51 58 26 24 18

[scng ty sn xut hng ha = 86; sdoanh nghip d v = 62] ch

3.5.3. L do qu da vo d v ca bn thn m c bit l v khu vc ch nh, i i t nhn, c th l do m lo ngi nhiu n cht l nh ni tr n (xem Bng i ng 14). Tr tr h d v phn ph (m cc doanh nghi p u cho rng t vn ng p ch i chuyn hng ha v ct tr c hiu qu kinh t hn), l do hng u gii th vsao ch cc doanh nghip mu t thc hi n d v l vmu c cht l t hn. n ch n c ng t Tht ng bu c l cc n khc, cc doanh nghip th cho rng h n i c ng nhn d v c cht l cao hn khi i thu t b n ngoi thay vt lm. Vn c ch ng y l s phn b chin l nhng ngu lc ca mt t ch c. Trong chng mc m c n cc t ch c t lm nhng d v u vo, vi c t thc hin ly i mt mt ngu ch n lc quan tr t mc ti u kinh doanh hng u ca m ng nh. Bng 14: T lph tr m cho rng l do t thc hi d v n n ch h tr kinh doanh l do quan t m cht l ng n D v h trkinh doanh ch S hu T ng

34

Thit k/bao b o to T vn Nghi n c u thtr ng D v tin h ch c Hch ton k ton D v phn ph ch i

Nh n c 93 90 85 82 79 73 45

T nhn 90 88 88 74 63 68 67

92 89 86 79 73 71 50

3.5.4. iu cn bn hn na l cn c tr ngi trong t duy v s dng d v h ch trkinh doanh b n ngoi. khu vc t nhn, ng qun l th khng tin l i ng cc cng ty khc c th cung cp d v cht l cao v duy tr ti u chun ch ng c chuy n nghip. cc doanh nghi p Nh n ng qun l e ngi rng vi c s c, i dng d v b n ngoi c th bcoi l thiu nng lc b n trong, v nh vy lm t n ch hi n uy t v cng vic ca m ng tic l do t sn xut d v ni b thi n nh. ch qu n n lm ph ng hi n vi c ny sinh l nhu cu l ca khch hng ng n h trpht trin nhng d v h trkinh doanh chuy n su, c gi trgia tng ch cao v gim nh nhng lo lng ca khch hng. c 3.5.5. Khuyn ngh Vic tng c s dng d v h trkinh doanh b n ngoi : ng ch s i hi phi ch tr n c vn cht l nhm cng c lng tin vo kh ng ng nng cung cp d v ca cc cng ty; v th cng cn phn t cho cc ch ng i ch doanh nghip thy l ca vi c s dng ngu cung cp t b n ngoi. c i ch n 3.6. K lun 5: Hthng ch sch qun l hi hnh lm gim mc t nh n chuyn nghi ca nhng nh cung cp d v h tr kinh doanh. p ch 3.6.1. Nhng doanh nghip phng vn u n u l n mt lot nhng quan ngi c v tr chuy n nghip ca cc cng ty d v. Cc vd bao g s quan tm nh ch m n vic bo v bmt thng tin mang t cnh tranh v v tin cy ca nhng kt nh lun trong nghi n c u v thtr Nhng cn tr v lut php hin hnh trong vi c ng. cho php t do h thnh nhng hi p hi c lp ca ngnh d v thuc khu vc nh ch t nhn cng cng lm cho nhng kh khn tr n tr n n trm tr vcc hip hi ng, th thc y vic thc hin nhng nguy n tc v o c ngh nghip v cc hot ng ng li n quan n pht trin ngh nghi p. 3.6.2. Khuyn ngh c hiu qu, cc hip hi cng nghi p d v cn c quan : ch h cht ch v Ch ph, thay mt cho cc thnh vi n ca hi thuyt phc Ch i nh nh ph a ra s c ch v mt php l thc thi nhng ti u chun v hnh vi ngh ng nghip. Mt hip hi ngnh nng ng phi g mt qu tr xc nhn chuy n m nh mn gn v y u c pht trin chuy n nghip, tun th nhng qui v hnh vi i u nh ng x, v c mt c ch nhng thnh vi n c nhiu kinh nghim hn c th dy cho nhng thnh vi n m v pht trin ngh nghip. i 3.7. K lun 6: Cc cng ty cung cp d v h tr kinh doanh tha nhn t ch

[s doanh nghip Nh n = 37; s doanh nghip t nhn = 23] c

35

vi khch hng v t trng thi n ng lc chuyn mn v mt s nh u nh h ng mnh vo khch hng. 3.7.1. Non na doanh nghip tr l rng hlun nhn nhng kinh nghim i c chuy n gia nh mong mu cc doanh nghi p trong lnh vc hch ton k ton v n, d v thit k th l nhng doanh nghi p c sn nhng k nng chuy n mn ch ng nht (xem Bng 15). Tuy vy, cc doanh nghi p li ch ra rng hoc cht l ng ca kin th c chuy n gia l khng u hoc n gin l khng c chuy n gia ng cho h iu m nhng ng tr l phng vn m t ch gi nh mt mi . i i ng tr kinh doanh trong d v h trkinh doanh c t ti, tuy nhi n n qu ng ch n s ng v thiu kim sot v mt cht l ng. Bng 15: T sn c ca d v h tr kinh doanh (%) nh ch Loi d v ch h trkinh doanh Hch ton k ton D v my t ch nh T vn Thit k Phn ph i Nghi n c u th tr ng o to Lun nhn c 44 24 15 46 36 11 Cht l ng khng u 31 32 53 38 33 40 32 Khng c 25 44 32 16 31 60 61 T ng 100 100 100 100 100 100 100

[sdoanh nghip sn xut hng ha = 42; sdoanh nghip d v = 38] ch

3.7.2. Mt l do chung nht gii th cho vi c khng s dng d v chuy n ch ch su l kin th c chuy n gia v lnh vc ch a c Vi t Nam; mt s ni rng h sn lng chi tr nu c th thu d v m m cn. Trong lnh vc d v c ch nh ch t vn, 34% ng phng vn cho rng y u cu tr gip ca hhin i c c ch a p ng. D v chuy n mn th y u cu bao g cho thu c ch ng c m ti ch d v thit k bao b mc nh n v in cht l cao, lp k hoch nh, ch , ng chin l nghi n c u khch hng n ngoi, o to qun l, nghi n c u th c, c tr xut khu, v thit k nhng phn mm theo t hng. ng 3.7.3. Cc doanh nghip cung cp d v c chung quan im v khch hng v ch i ci m hc kh nng p ng. C 79% tha nhn rng hkhng c kin th c chuy n gia m khch hng cn hoc hkhng c kh nng cung cp d v mt ch cch n Trong d v my t chng hn, khch hng th c hiu bit nh. ch nh ng ngang v nhng ng cung ng d v, nhng ng th coi l chuy n i i ch i ng c gia, v kh m c th t s trgip cho ng dng mt phn mm chuy n su. m c 3.7.4. Cc doanh nghip c bi t quan tm n tr ca chuy n gia o to nh v u cho rng kh nng o to tr chuy n su cao cn hn ch cng nh nh hn ch v kh nng cung cp nhng kin th c v hch ton k ton ti ch tr nh nh

36

 cao. S liu b sung cng khng rng o to trong nhng lnh vc d nh ch v h trkinh doanh quan tr hi n nay ti tt c cc tr i h v cao ng ng ng c k thut ca Vit Nam l qu chung chung v qu l thuyt, kh m c th p dng trong thc tin kinh doanh. Cc cng ty d v hi n ang cn t ng c ch tr, do vy i ng nhn vi n khng c th gian mi sc k nng ca h i i trong thc t thtr ng. 3.7.5. C ng s dng v ng cung cp u thy rng im yu c bn ca cc i i doanh nghip d v htrkinh doanh ca Vit Nam l thiu ton din nhng im ch mang t ch tr h khch hng, v th coi l km v k nng nh ng nh ng ng c marketing. H ch ra rng hu ht cc cng ty d v cn km nhy bn trong cn ch vi c d on nhng loi d v c cho khch hng. Mt vd nhc i nhc ch ch c li v mt thc t l m khi c mt phn mm m v dit virus ra cc cng ty i i i, d v tin h khng thy nht thit li n h v khch hng gi thi u v cp nht ch c i i cho h i ch ng tr m ca m v nh i nh. 3.7.6. Nhng ng phng vn ni rng cc nh cung cp n thun khng i c ch t kim, hi thm v nhng gkhch hng cn v mu thay vo hcho u m n, gi thiu nhng d v chung chung khng cn thit v khng phh v nhu cu i ch p i ca khch hng. V gi c, cho thy khng cn thit c mt cch nh chung c t n ph khch hng cng nh ng cung cp v vn cht l m khch hng quan a i ng tm. Khch hng v ng cung cp nht quan im cho rng d v t vn i ng ch v o to c phi trin khai theo h phh v nhng y u cu ca khch hng n ng p i hn, cn d v nghi n c u th tr phi k l hn. Tuy nhi n, ch a c s ch ng ng th nht t ng t trong cch nh nhn v d v t vn, thit k, hoc d v ng n ch ch phn ph (xem Bng 16). i Bng 16: Y t cht l ng hng c n ng cp u u n D v htr ch kinh doanh Hch ton k ton T vn Thit k/bao b D v phn ph ch i Nghi n c u thtr ng o to Nhn ca nh khch hng Theo y u cu ca khch Theo y u cu ca khch Tinh t hn + Theo y u cu ca khch ng hn Tinh t hn Theo y u cu ca khch Nhn ca nh nh cung cp Tinh t hn Theo y u cu ca khch Khng sai st Theo y u cu ca khch Tinh t hn Theo y u cu ca khch

3.7.7. Mt s doanh nghip cn cho rng cc cng ty d v cn phn t cho ch ch khch hng tim nng ca m thy r hn nhng l hc th em li. Nu nh i ch khng thc hin vic ny mt cch c hiu qu thkhng phi ch c doanh thu ca ng cung cp d v bgim, m cn t mt gnh nng khng cn thit l n cng i ch

37

ty khch hng khi hphi thn tr t cch thc hi n nhng nhu cu ca ng m c m nh. 3.7.8. Khuyn ngh d v tr n n tinh t hn thcn phi m rng nhu cu v : ch cung cp o to v marketing d v (g xut khu v theo y u cu ca khch). ch m Mt bin php rt log m rng l tng c xut khu d v- mt hot ng c ng ch cn mang li l khc l lm cho cc doanh nghi p cung ng d v h trkinh i ch ch doanh ca Vit Nam tip cn t cht l v tr qu t. c i ng nh c 3.8. K lun 7: Cc doanh nghi Nh n c ang chi l mt s mng t p m nh d v h tr kinh doanh m thng th ng l ra phi do khu vc t nh n ch cung cp. 3.8.1. Trong hu ht cc nn kinh t, nhng d v do khu vc Nh n cung cp ch c khng chim qu mt phn t t ng s cc d v (trung b t 8 n 12% GDP). ch nh Ti cc n ang pht trin/ chuyn i, khu vc d v ca Nh n th c c ch c ng vai tr l hn, tuy vy cng him ni c t trng a sd v li mua t cc n nh ch c t ch c thuc khu vc nh n nh trong tr h ca Vi t Nam v 70% d v c ng p i ch htrkinh doanh cc doanh nghi p thu hu ht hoc ch t cc doanh nghi p c Nh n (xem Bng C10). c 3.8.2. v nhng d v h tr kinh doanh then ch nghi n c u, c i i ch t c doanh nghip t nhn v Nh n u phi da vo vi c thu ngoi m c nht c Doanh nghip Nh n thu tt c t cc c quan Nh n tr cc d v nh. c c, ch my t (xem Bng 17). Doanh nghip t nhn ch yu trng cy vo cc n v nh Nh n v o to v d v thit k. c ch Bng 17: Ngun thu d v, chia theo s hu (%) ch D v htr ch kinh doanh Hch ton k ton o to T vn D v phn ph ch i Thit k/bao b Nghi n c u thtr ng D v tin h ch c Doanh nghip Nh n c thu t: Nh n c T nhn 100 0 92 8 92 8 83 17 78 22 60 40 45 55 Doanh nghip t nhn thu t: Nh n c T nhn 13 87 63 37 37 63 36 64 50 50 0 100 35 65

[sdoanh nghip Nh n = 65; sdoanh nghip t nhn = 40] c

3.8.3. Vai tr chi ph ca khu vc Nh n trong vi c cung cp d v d n n i c ch mt shu qu. Tr ti n s chi ph c th lm suy gim s pht trin ca d v c i ch h trkinh doanh ni chung v d v ca khu vc t nhn ni ri ng. Cc doanh ch

38

nghip cung cp d v ca Nh n hot ng trong mt mi tr bao cp, to ch c ng c s cho s cnh tranh khng b ng gia cc cng ty Nh n v cng ty t nh c nhn. Hn na, cc doanh nghip cung cp d v ca Nh n b t n th ng ch c t tr s tc ng ca thtr hn, do ch nhng p lc i hi phi m bo c ng t u cht l cao nht. Thnh t ca hth do s l cng nhn vi n ch ng ch ng ng khng phi l hiu qu hot ng; c bit nhng tr h gim qun l ng p c khng c kh nng gi hoc ti u t l nhun. i 3.8.4. Vit Nam tin t s phi thc hin nhng ngha v t do ha th ng mi ca i m trong khun kh nhng tha thun v ASEAN v AFTA, cng nh nhng nh i ngha v theo k hoch ca WTO, v vvy s phi ng u v p lc ngy cng i tng i hi cho php cnh tranh trong cung cp d v. Vit Nam cng s phi ch ng u v kh nng nhp khu d v ngy cng tng trong tr h nhng i ch ng p doanh nghip xut khu Vit Nam cnh tranh thng l cn bn thn nhng u vo i d v trong n li khng c t cnh tranh v gi c v cht l Bng cch ch c nh ng. s dng s c mua ca m (nh Ch ph cc n khc th lm) k th nh nh c ng ch ch pht trin d v htrkinh doanh cht l cao trong khu vc t nhn, Ch ph ch ng nh c th qua tin mt b quan tr nhm m bo pht trin kinh t thnh cng. c ng 3.8.5. Khuyn ngh Bi vkhu vc Nh n ang ng vai tr chi ph trong hu : c i ht tt c cc lnh vc d v htrkinh doanh nghi n c u (tr nghi n c u th ch c tr n n bt c mt thay i no trong ch sch ca Ch ph v lnh vc ng) nh nh i i d v htrkinh doanh s to mt s chuyn bin ng k. Ch ph c th ng ch nh vai tr t cc trong vic m bo s sn c ca nhng d v h trkinh doanh ch ch cht l cao v v gi cnh tranh thng qua vi c khuyn kh s tng tr ng ca ng i ch cc doanh nghip d v h tr kinh doanh t nhn bng cch: (a) to lp mt ch khun kh php l cho php s h thnh v tham gia ca nhiu doanh nghip t nh nhn hn, v (b) c ph ha nhng doanh nghip d v l ca Nh n (c n ch n c bit l nhng doanh nghip c quyn) chng hot ng c hiu qu hn.

39

40

Ph n 4

Nh ng i m nh v th ch thc i v i m by l vc dch v h tr kinh doanh then cht nh

4.1.

So snh gia cc l vc d v h tr kinh doanh then cht nh ch

4.1.1 Nh tr by cc Phn 2.3, by lnh vc d v h trkinh doanh nh ch then ch khu vc t nhn cung cp v mang t quyt v s t c nh nh i i cnh tranh ca cc doanh nghi p t nhn Vi t Nam ch phn t c n ch su bao g hch ton k ton, d v my t t vn, thit k bao b m u m: ch nh, m , d v phn ph nghi n c u th tr ng, v o to. Ty theo tng loi ch i, d v h tr kinh doanh kt qu nghi n c u cho thy c s khc nhau ng ch k trong vi c cc doanh nghi p phng vn c thu nhng d v quan c ch tr ny hay khng v thu t u (xem Bng 18). S khc bi t g ra s ng i cn thit phi c nhng chin l c th i vi tng loi h d v tng c nh ch c ng cng c v pht trin. 4.1.2 Nhng doanh nghi p hi tr li l c thu mt phn hoc tt c c nhng d v my t h tr phn ph v o to; nh ng hli th t ch nh, i, ng thc hi n ly cng vi c hch ton k ton, t vn, v nghi n c u th tr ng. Nhng doanh nghi p i thu d v my t v nghi n c u thtr ch yu ch nh ng t khu vc t nhn; nhng d v h tr kinh doanh cn li khc th thu t ch khu vc Nh n Mt c cu i thu nh vy s gy kh khn cho chuy n c. gia hch ton k ton, t vn, cc cng ty thit k, cng ty phn ph trung i, tm o to ca khu vc t nhn trong vi c pht trin t kinh t nh qui m nh v m rng phm vi h trcho nhng kin th c chuy n su. 4.1.3 Cc doanh nghi p phng vn c bi t quan tm n vi c thiu c kinh nghim chuy n mn trong lnh vc nghi n c u thtr v o to; cng ng nh nhng kh khn hgp phi trong vi c t kim s gip chuy n su v m d v my t v phn ph Nhiu doanh nghi p cho rng mc d cc doanh ch nh i. nghi p d v h trkinh doanh ca Vi t Nam cung cp nhng d v c bn ch ch m c c th chp nhn song hvn khng kh nng pht hi n ra c nhng nhu cu c th v cung cp cc d v ch xc nhm tho m n nhu cu ch nh y.

41

Bng 18: So snh gia cc loi d v h tr kinh doanh quan trng ch D v h tr ch kinh doanh Hch ton k ton D v my t ch nh T vn Thit k/bao b 42 Phn ph i Nghi n c u th tr ng o to
Trong :

Thu ngoi (%) 22 82 29 Ngu n G P B G G P G

Khng c chuy n mn su 25% 45% 26% 15% 41% 60% 59%

Cht l ng D.v km > 25%

H hon ng thin Theo khch Theo khch Theo khch Theo khch Theo khch Cht l ng cao hn Theo khch

76 16 74

B = Doanh nghip d v ca Nh n v t nhn ch c G = Cc doanh nghip d v Nh n ch c P = Cc doanh nghip d v t nhn ch

4.1.4 V vn cht l ca nhng d v sn c, cc doanh nghi p t ra ph ng ch phn cc d v my t v nghi n c u th tr hn 25% cc doanh nghi p ch nh ngsn xut hng ha v kinh doanh d v cho rng cht l ca nhng d v ch ng ch l km hoc rt km. Trong tng tr h c th, cc doanh nghi p ng p th nh gi ng cung cp d v ca m cao hn cc d v h trkinh ng i ch nh ch doanh ni chung. Ni cch khc, cc doanh nghi p tr l rng trong khi cht i l d v ni chung l thp nh ng h t d v c cht l t ng ch vn m c ch ng t, ph h v m Ngoi l duy nht trong c cu ny l v d v tin h v p i nh. i i ch c nghi n c u thtr bi mt s doanh nghi p cm thy rng khng c cht l ng ng t la ch tr n th tr Hphn t v xc nhu cu cn c nhng t n ng. ch nh d v chuy n su v c cht l hon ho hn. T nhng quan tm v cht ch ng l d v, c th rt ra ba kt lun ch sau v cc d v h trkinh doanh ng ch nh ch nghi n c u: c Cn c t chuy n nghip cao hn, bao g mt lot nhng ti u chun chuy n nh m nghip r rng v phi ch hn na v y u cu thc s ca khch hng. Ng cung cp d v cn phi h cch marketing d v ca m mt i ch c ch nh cch t cc - t c l pht hin v p ng nhng y u cu ca khch hng thay ch

42

v n gin ch c ch khch hng n t thu mt d v c th m m m ch nh ang c. Cc doanh nghip d v cn phi c h th m bo cht l sao cho h ch ng ng c th cung cp cht l lun n bao g giao d v ng hn v ng nh, m ch khng c khim khuyt. Ni chung, khi nh nhn v hi u qu v cht l d v ca m cc doanh n ng ch nh, nghi p cung cp c c kin v khch hng - nhng d v c bn th sn ng i ch ng c khi khch hng cn, nh ng s h trc t cht chuy n su hn, c th hn nh thcn thiu. 4.1.5. Cc doanh nghip nghi n c u c khc nhau trong m c h c nh ng xut khu v nhng y u cu i hi tha m n ti u chun cung ng d v qu t ch c (xem Bng 19). Trong khi cc doanh nghi p nghi n c u th tr v doanh ng nghi p t vn da vo khch hng n ngoi ng ti ph ng (v d cc t c a ch c qu t, nh u t n ngoi) t ti, thcc doanh nghi p d v thit c c n ch k li da ch yu vo khch hng trong n Cn nh rng, b n cnh tim nng c. thu ngoi t, by lnh vc d v h trkinh doanh tr n l nhng d v m ch ch cht l v t sn c ca chng c th bin Vi t Nam thnh ni c mi tr ng nh ng u t hp dn hn. Bng 19: Ph n b khch hng ca cc doanh nghi p d v h tr kinh doanh (%) ch Ngnh d v ch % doanh s ngoi Vit Nam % trong n c 39 61 63 74 26 27 Loi khch hng % n c ngoi 61 39 37 26 74 73 T ng 100 100 100 100 100 100

Hch ton k ton o to Phn ph i Thit k/bao b T vn Nghi n c u th tr ng

63 60 55 50 34 18

[s doanh nghip d v = 64] ch

4.1.6 Nu ch t ri ng khch hng trong n thcc doanh nghi p Nh n nh c c chim hn mt na s khch hng trong n ca cc d v thit k/bao b v c ch phn ph (xem Bng 20). Phn ng cc doanh nghi p t vn v nghi n c u th i tr l thuc s hu t nhn v khch hng ch yu cng t khu vc t nhn. ng Mt iu th vl phn l cc doanh nghi p o to l doanh nghi p s hu Nh n n li c bn hng ch yu l t nhn. R rng l cc trung tm o to ca Nh c
43

n thnh cng trong vic v n xa ra ngoi cc t ch c ca Nh n m c c m l mt b phn trong . nh Bng 20: Loi khch hng trong n c ca cc doanh nghi p d v trong mu iu tra (%) ch Ngnh d v ch Doanh nghi p Nh n c Doanh nghi p khu vc t nhn Sn xut D v ch hng ha 46 11 66 9 31 13 41 4 67 17 61 4

T ng 100 100 100 100 100 100

Hch ton k ton T vn Thit k/bao b Phn ph i Nghi n c u th tr ng o to

43 25 56 55 16 35

[s doanh nghip d v = 64] ch

4.2.

D v hch ton kton ch

4.2.1. Ph vi quc t. Do ngy cng nhiu doanh nghip ch t cc hot ng m i hch ton v s lnh mnh ca thtr ti ch n n nhu cu v d v hch ton ng nh ch k ton tr n thtr th gi ang tng nhanh. Nhng nn kinh t X hi ch ngha ng i nh Vit Nam ang chuyn i t nn kinh t qun l tp trung sang nn kinh t th tr cn phi c nhng thng tin hch ton c ch xc v thit thc hn htr ng nh cho nhng quyt cho vay ti ch pht trin thtr ch ng khon, sp nhp nh nh, ng v tip qun, t nhn ha cc doanh nghi p s hu Nh n gi nhng ti sn c, nh thuc Nh n thu ht u t trc tip n ngoi, kim ton cc doanh nghip c, c n ngoi, v nng cao hiu qu thu thu. th nhng h th hch ton k c ng i, ng ton v kim ton to n n mt h tng k thut tr yu thu ht u t vo cc ng d n xy dng c s h tng. 4.2.2. v nn kinh t ang pht trin/qu nh Vit Nam hin ang tp trung i i xy dng thtr v trong n (bao g thtr ch ng khon), th vic bt ng n c m ng buc cng khai nhng thng tin ti ch c tin cy cao, k th c th kim tra, nh p i, c th so snh chiu qua cc th k lm c s cho cc nh u t xc i c i xu h pht trin v ra quyt u t ca m l rt cn thit. Ngy cng nh ng nh nh c nhng p lc ton cu l n nhng thng l tp qun kim ton ph h v p i nhng nguy n l hch ton k ton qu t chung chp nhn. Cng tr ca c c nh y ban v Thng l Kim ton qu t (IAPC) thuc Li n hip k ton qu t c c (IFAC) m Vit Nam tham gia vo thng 7 nm 1998 v Bo co v tin cy ca thng tin to nn mng cho cnh tranh xuy n bi n gi trong lnh vc k i ton, lnh vc m tr y ch gi hn cho cc doanh nghi p trong n c c i c.

44

nhng cng ty c bo co ti ch son tho b n ngoi n M, nim nh c c c yt ti Thtr ch ng khon New York, cung cp nhng bo co theo ng nhng ng nguy n tc k ton qu t. c 4.2.3. Tr n qu t, hch ton k ton ang m rng t s ch tr h p v kim c ng ton v thu sang phm vi rng hn v nhng d v li n quan n s bo m nh ch ti ch doanh nghip, thu h v v kh nng thanh ton nkinh doanh, k ton nh i n cho y u c xt x, h tr kin tng xt x, qun l ri ro, v kinh doanh ch ng u khon. Ngoi ra, nhng cng ty k ton l ang gt hi nhiu t nhng hot n c ng ca htrong t vn kinh doanh ni chung v nhng d v cng ngh thng ch tin ni ri ng. S bt n g y ca th tr v lm tng k v rng cc n ng n ng cng ty k ton cung cp nhng cnh bo s v nhng hnh vi gian ln hoc nhng m yu km ti ch V nhng cng tc thc hnh k ton ngy cng ph c tp v s nh. i dng nhiu cng ngh, y u cu v o to v pht trin theo h chuy n nghip ng cng ngy mt tng. Cc cng ty hin ang cnh tranh tr n c s t u vit trong nh hot ng (gi c t nht v d v hon ho), d n u v phc v (phc v t nht t ch t v li n tc i m g gi v khch hng (gii php ri ng cho tng khch hng). i), n i 4.2.4. Ph tri Vi Nam. Hi n ti, thtr d v k ton Vit Nam bchi t n t ng ch ph bi cc li n doanh gia cc cng ty k ton qu t l v cc cng ty k ton i c n kim ton Nh n v nhng chi nhnh 100% s hu n ngoi thuc cc cng ty c, c k ton qu t l Ba cng ty l nht thuc s hu Nh n l Cng ty Kim c n. n c ton Vit Nam (VACO), Cng ty d v Hch ton v Kim ton (AASC), v Cng ch ty Kim ton Si Gn. 4.2.5. Vo cu nm 1980, khi Vi t Nam thc hin ch sch m ca v i nh i i u t n ngoi thngnh d v k ton xut hin v cc cng ty u t n c ch c ngoi bt u c nhu cu v d v ny. Nh s c mt v tham gia ng k ca ch tt c cc cng ty hch ton k ton qu t l ngay t ban u n n tr , cht c n nh l v s sn c ca d v k ton ni chung l t mc d ph d v cn ng ch t, ch cao v nhiu doanh nghip trong n Khch hng ch yu hin nay ca i i c. ngnh d v ny l cc cng ty u t n ngoi c v s l ngy cng ch c ng i ng tng nhng cng ty l thuc s hu Nh n Bi vcc gim qun l nhng n c. c cng ty l thuc s hu Nh n khng nht thit phi lm ra l nhun n n ch n c i c mt p lc nh t l n vic hch ton chi phv hch ton qun l. Tuy nhi n c mt s nh qun l nhn th c tm quan tr ngy cng tng ca lnh c ng vc ny. 4.2.6. Trong mt vi nm t b c tranh v nhu cu ny c nhiu kh nng s b i, thay i. Tr ti n, Vit Nam tip tc cn u t n ngoi cho nhiu d n xy c c dng h tng c s l tc n ngoi th y u cu c nhng bo co ti n. i c ng ch kim ton v ch xc. Th hai, v iu ny c bi t ng v cc nh c nh i cng ty thuc khu vc t nhn l h phi s dng thng tin k ton kim sot s chi phnhm t ti trong mi tr cnh tranh ngy mt tng. n c ng 4.2.7. C cu s dng. Nh sn xut nhn th c r rng khi thiu nhng thng tin
45

ch xc v k ton, ng qun l s chng c cch no hch ton nhng chi nh i phsn phm/d v ca h ch hoc c th kim sot nhng chi phni b mt cch cht ch; hn th na, nhng c hi kinh doanh c th s mt i. Cc doanh nghi p hi cn cho bit l trung b trong mt thng hb ra ch ngy c nh n cng cho k ton ni b b n cnh vi c thu th m nm ngy cng trong mt thng t b n ngoi. V cc nh sn xut s dng nhng s liu ti ch ch yu kim nh sot chi phni b (60%). 4.2.8. C n 90% doanh nghi p sn xut t thc hi n d v k ton ni b, ch trong 52% doanh nghip cho rng lm nh vy t bo him trnh khi nhng d v k ton cht l km t b n ngoi. S cn li thu d v k ch ng ch ton tr ti n l t cc doanh nghi p Nh n (68%), ch li phn nh l c c ng cng vic cn thit cho cc cng ty d v hch ton k ton thuc khu vc t ch nhn gii quyt. 4.2.9. Cc cng ty d v s dng d v k ton c khc nhau. S ng (52%) ch ch cho rng l do ch yu h cho d v k ton l vnhng i hi ca lut chi ch php, so v 47% ca cc nh sn xut. Ch c 31% s cng ty d v nh thy i ch n gi tr s dng s liu k ton thu hiu v c cu chi ph ca m ( cc nh doanh nghip sn xut l 60%). S thiu quan tm v hch ton chi phc th i i l do c cu chi phca hc v qu n gin v nh thy ngay, hoc c th do n hkhng c ng k ton cho cng ty c kh nng lm tng th m gi tr qua i nhng kinh nghim v k ton qun l. Tt c cc cng ty d v kho st t ch c thc hin ly vic hch ton k ton ca m xut pht t nhng quan tm v bo nh mt, kim sot cht l v chi ph Trong s 16% doanh nghi p k h ng, . p ng thu t b n ngoi th c 56% s dng d v t khu vc Nh n v 44% s ch c dng nhng ng k ton t khu vc t nhn. i 4.2.10. T s c Mt vn khc na l t sn c nhng kinh nghim chuy n nh n . nh gia v k ton. C 24% cho rng nhng gh thli khng sn c Vit Nam v cn 28% thcho rng cht l ca nhng kinh nghim chuy n gia li rt khng ng ng u. Hai ph ba sdoanh nghip phng vn c thu d v k ton ni rng h n c ch lun nhn s gip khi h u cu v khng bchm tr. c y 4.2.11. Gi c t ng i. Gi c khng phi l vn ch yu trong vi c la ch n thu d v hch ton k ton. C n 70% cho rng gi c ca nhng d v ch ch ang c l r hoc 60% cho rng chp nhn Nhng doanh nghi p nhn c. d v hch ton k ton l t v khng x ng v s tin m hb ra li nh ch i ch yu l nhng doanh nghip thuc ngnh d v, c th do h ch khng c nhiu kh nng s dng t nhng kin th c chuy n gia cao hn. i 4.2.12. Cht l ng. Phn l doanh nghi p cho rng d v k ton l chp nhn n ch (47% ) hoc t c t/rt t t(53%). H tho m n v cht l d v ca cc i ng ch c quan Nh n Nhng y u cu nng cao cht l ch yu l tp trung v c. ng d v theo y u cu ri ng ca khch (40%), tip theo l ng th hn (27%) v ch i nhng d v tinh t hn (20%). ch
46

4.2.13. Nu cc cng ty s dng d v hch ton k ton b n ngoi, th h ch mu m bo l s nhn d v c cht l Hmu nhng ti u n c c ch ng. n chun kim ton ca qu t p dng v do nhng kim ton vi n o c c c to t ng x ng thc hin v gi c h l. Tri ng v quan im chung, mt i p c i s doanh nghip th hin mu c d v k ton t hn. Mt s cn nhn n c ch mnh s cn thit l cc cng ty d v k ton phi marketing v m nhiu ch nh hn v lm cho khch hng hiu r hn v gi trdo d v ny mang li. ch 4.2.14. Khuyn ngh Cc cng ty k ton mong mu c mt khun kh . n c php l r rng, t ng th v nhng thng l k ton qu t ang p ch i c c dng. H mu c mt i ng cn b, nhn vi n c tr marketing cn n c nh cao hn. Nh mt gim qun l ni: Chng ti ch cung cp mt phn c c m d v m chng ti c kh nng v kinh nghim, bi v cn b, nhn vi n i ch ca chng ti khng c k nng d on nhu cu v p ng nhng nhu cu bng k nng ca m nh. 4.2.15. B n cnh vic hon tt khun kh php l, mt y u cu quan tr nht l ng m bo c mt hip hi k ton chuy n nghi p, c lp v hiu qu c c th thc y vic h thnh v thc thi mt o c ngh nghi p bao g nhng nh m ti u chun hch ton k ton qu t. Ngoi ra vn cn phi tip tc nng cao nhn c th c cho cc c quan qun l v cho cng chng v vai tr ca d v kim ton. ch Cc cng ty k ton l ca qu t c th c vai tr hu trong vi c nng cao n c ch nhn th c ny. Vvy sau y l mt s khuyn ngh : Hon tt khun kh php l v nhng qui li n quan gip m bo cho nh nhng tp qun hch ton k ton Vi t Nam ph h v nhng ti u chun p i hch ton k ton qu t. c D s bo trca Li n on k ton ASEAN, tip tc tin hnh vi c ghp i i Hip hi K ton qu gia Vi t Nam m thnh lp v nhng hi p hi c i i t ng t trong khu vc nhm cung cp h tr k thut trong vi c xy dng nhng qui qu gia v hnh vi, t cch ngh nghi p v nhng qui nh c nh cp php gn v vic tip tc o to chuy n nghi p. Nhng trgip tr n y i b sung bng nhng trao i v o to. c Tranh th s h trca cng ti trtrong vi c p dng nhng ti u chun ng hch ton k ton qu t bng cch y u cu s dng nhng ti u chun cho c cc d n ti tr . 4.3. D v tin hc ch

4.3.1. Ph vi quc t. Thtr ton cu v nhng d v li n quan n my m ng ch t khng k nhu cu ngn hn c th v s tr gip h chun nm 2000, nh, p v qu 500 t USD. Hn ch u ti n l n tng tr ng nhu cu l nhng phn t c ng ca my t ngy cng tinh vi hn, v c s h tng vin thng ngy cng nh hin ti. S ri gi ton cu ca phn c ng ang cho php cc doanh nghi p trong lnh vc tr y c tr cng ngh thng tin thp nay c th nhy v l n c nh t nhng h my mnh v t ng r. Nhng hn ch hin nay trong cc h th i ng

47

li n lc thng tin hu tuyn s s gii quyt bng mt h tng c s v m c tuyn v v tinh c chi phcnh tranh, khi gi truyn ti bng rng gim. 4.3.2. Do t tinh vi ca cc h my t ngy cng tng, c hi t vn tip tc m nh nh rng. Ngy cng c s ch tr vo nhng chuy n mn su theo lnh vc v theo ng ch c nng, v cc cng ty d v tin h ang tham gia c v chuy n gia thuc ch c ng i tng lnh vc nhm tng c kh nng cnh tranh ca h V cc cng ty ang ng . chuyn t cu trc my ch c lp sang mng my ch-khch hng v t h iu hnh ny sang h iu hnh khc, n n vi c qun l s thay i l h qu ca qu tr tr n v th l mt trong nhng lnh vc quan tr nht cn c chuy n nh ng i ng gia t vn. 4.3.3. S tp trung cc ti sn ca doanh nghi p vo nng lc c l i lm tng t nhanh vic thu ngoi v cng tc bo d cc ch ng tr ng dng, h i i ng nh p nht cc h th x l s liu, v nhng ch c nng h trkhc. Vd, 30% doanh ng, thu ca h ng IBM l t nhng d v tr n, k c mt h va m y v ch p ng i i h ng Bo him Prudential c gi tr200 tri u USD cung cp htrbo d cc ng phn mm ng dng trong lnh vc y t. c s chuyn h sang t thu ngoi ng m nhng hot ng h t quan tr nu chng c th qun l t b n ngoi t ng ng c t hn l t qun l ni ti. V d: Cng ty AT&T c h qun l mng p ng MasterCard's. Do chi ph cho mt n v ca nhng ch c nng h tr ang gim khong tr n 20% m nm n n nhng ng cung cp lun mong tng i i c i nhanh th gian p ng khch hng, hoc l gim th gian gia nhn n t hng i i v chuyn giao sn phm. Nhng doanh nghip s dng ngu thu ngoi ngy cng n t kim cc chuy n gia (v d cc trung tm d liu, d v h tr my t c m ch nh nhn), hoc mt tp on c uy t gii quyt nhng nhu cu v tin h my t n c, nh thay vh thu mt ng cung cp. p ng i 4.3.4. Nhng nh cung cp d v Internet ang l mnh nhanh chng, n i tri ch n l n nhnhng thay i ca cng ngh gip cho vi c gim gi cc d v in thoi ch qua mng Internet nh in thoi c ting, d li u, v in thoi v tuyn. Nhiu t ch c li n kt qu t cng ang h thnh nhm nng cao vi c xm nhp th c c nh tr ti ch nh ba v d sau: Cng ty Yahoo! Inc. ca M li n kt v Pacific ng i Internet Singapore; tp on AT&T li n kt v Samsung Hn Qu v MCI i c Communications v British Telecom Ltd. v Nippon Telephone v Telegraph Data i i Communications Corp. Nht Bn. 4.3.5. Mt lnh vc li n quan n tng tr ng l vic thit k v qun l nhng trang ch tr n mng (websites). Vd M, qu na swebsites th ng mi tr tr n mng l ca cc nh cung cp d v Internet nhng thit bt h h th cc ch ch p ng, cng ty qung co, cng ty thit k h v cc nh qun l cc trang web a (websites) khc. Nhng nh thit k websites hng u th lm vic cho bn ng hng l nhng ng m hch gp nhau tr n mng. V ph qun l websites, th i a off-site hosting gip tit kim rng bng tn v nhn lc, cng nh cng tc c bo mt c thit cho cc mng ni b ca tng cng ty. Mt kh cnh m ca n a i qun l website s l htrthc hin th ng mi in t.

48

4.3.6. Pht tri Vi Nam. D v tin h my t pht trin rt nhanh n t ch c, nh trong 7 nm va qua. Cc cng ty d v tin h my t hot ng hu ht ch c, nh cc thnh ph l v cc tnh ca Vi t Nam. Trong s c nhng cng ty l n n nh FPT, Thi n Nam, 3C, ng Nam, CITEC, SCITEC, v H V ng. Cnh ng tranh trong lnh vc ny l rt mnh, v khch hng c nhiu cng ty la ch n nhm tha m n nhu cu ca m Tuy nhi n, tr tinh vi ca d v cn nh. nh ch ch a t m c mong mu Cn c nhng hn ch v ngu nhn lc cn tr l n n. n t tng tr ng. c 4.3.7. Ch c 9% s cng ty (tt c u l doanh nghi p sn xut) ni rng h khng s dng my t trong hot ng kinh doanh. Cn li cho rng my t nh nh tr n n khng th thiu trong hot ng ca hMy t s dng tr c . nh c c ti n cho vic son tho vn bn, sau n hch ton k ton (xem Bng 21). Mt iu th vl mc d vo lc thc hin Nghi n c u ny thvi c truy nhp Internet m ch c khong gn mt thng th m c n hn 20% s doanh nghi p tr i l l n mng v 12% ang tham gia vo vi c thit k, pht trinwebsites. i i 4.3.8. C cu s dng. Hn 60% s cng ty d v tr l l ht thc hi n ly ch i nhng cng vic v tin h my t L do tr ti n l v cn th gian truy c, nh. c i nhp ngay (52%). B qun, cc doanh nghi p b ra 11 ngy cng trong mt nh thng t thc hin d v h th tin h my t ca m cng v thu ch ng c, nh nh; i th m b ngy cng t cc cng ty d v tin h my t Mt doanh nghi p n ch c, nh. ni: Nu my cht th chng ti cng mt vi c lun v phi ch cho n khi chng hot ng tr li. Nhng cng ty khng theo tr phi t thc hin cc ng d v ni rng hu t vo h th d phng (l u v pht in) hoc khng ch ng n mng c ch sao cho mt phn ca h th my t ca h lun i nh ng nh vn lun hot ng. Bng 21: S dng my t ph n theo l vc (%) nh nh i vi cc doanh nghi c s dng my t p nh Doanh nghi p sn xut 100 96 70 38 28 26 35 45 14 10 Doanh nghi p d v ch 100 92 18 64 70 70 56 26 32 16 T ng 100 94 49 48 45 44 44 37 21 12

Son tho vn bn Hch ton k ton Kim k Qun l d n Th in t Hnh ch chung nh Danh mc ch a CAD (Thit k tr n my t nh) Truy nhp tr n Internet Website

49

4.3.9. Hu ht cc doanh nghi p (82%) da vo s h trb n ngoi cho cc h th my t ngoi phn d v ni b; trong 69% doanh nghi p thu th m ng nh, ch s h trt cc cng ty d v tin h my t t nhn. Mc thu d v ch c, nh ch ch my t tr ti n l sa cha thit b (48%) hoc ci t nhng phn c ng nh c hoc phn mm m (40%). Ch c 24% nh gi cc cng ty d v tin h my i ch c, t c kh nng gip hs dng h th my t mt cch c hiu qu hn nh ng nh trong hot ng kinh doanh. 4.3.10. T sn c Mt phn ng k doanh nghi p (26%) cho rng khi cn c nh . s trgip cc nh cung cp d v my t tin h vn th rt chm chp. ch nh c ng iu ny gy nhiu lo ngi v bi nhng tr gip ny thuc loi ch nh h ng u mnh ca yu t th gian. ng ngi hn na l mt thc t c t 45% s doanh i i nghi p tr l rng hkhng th nhn s gip chuy n su nh hcn i c cc cng ty d v tin h my t ca Vi t Nam v th m 31% na ni rng ch c, nh cht l ca nhng gip chuy n su m h ng nhn l rt khng u. c ng Vi c thiu k nng chuy n su th h l mt thc t cc doanh nghi p cung ch p cp d v tin h my t thuc khu vc Nh n (69%); trong khi ch c ch c, nh c 36% nh gi l cc doanh nghi p cung cp d v tin h my t thuc khu ch c, nh vc t nhn l thiu tr cn thit. nh 4.3.11. Gi t ng i. Qu na s doanh nghi p (58%) cho rng gi c thu nhng d v tin h my t l phi chng. Trong s 27% doanh nghi p cm thy l ch c, nh nhng d v ny qu t th mt na l cng ty thuc khu vc Nh n mt ch c, na l khu vc t nhn. 4.3.12. Cht l ng. V cht l ca d v, cc doanh nghi p iu tra phn b ng ch u trong nhng nh gi. C 30% cho rng km/rt km; 38% cho rng chp nhn v 32% tr l l t c; i t/rt t Trong s tr l l t t. i t/rt t th c t 69% thu d v t khu vc t nhn. ch 4.3.13. Khuyn ngh Khch hng mu thy mt s tin b chung v cht l . n ng d v (d v khng b sai st, ng hn); tr phi cao v th h v ch ch nh ch p i tng y u cu c th ca khch hng. Hmu s m bo v hiu bit k n c thut m c cao hn nhng thao tc c bn thng th H ng. cng mu cc cng n ty d v tin h my t phi nng ng hn na trong vi c pht hin v gii ch c, nh quyt nhng nhu cu ca h Vd: cp nht, nng cp nhng file virut; thc hin . vai tr t vn cho cng ty v nhng nhu cu cng ngh thng tin. Hcn mong mu nhn th xuy n d v bo d phng nga, bao g vi c ch n c ng ch ng m t hn n cc h th d phng v kh nng phc h d liu. V nhng d t ng i ch v sau bn hng, khch hng mu th xuy n nng cp cc phn mm v n c ng d tr t hn nhng ph t linh kin. Sau y l nhng khuyn ngh t ng, : Cung cp cho cc cng ty d v tin h my t nhng tp hun o to ch c, nh t v marketing d v, g xc pht hin nhu cu v a ra nhng gii ch m nh, php th h v nhng iu kin c th ca khch hng. ch p i

50

 Pht trin mt ch ng tr o to k nng c bi t thc hi n thng qua nh c cc tr bch khoa theo ph ng th c o to t xa c th tip cn ng c tr n c n c. 4.4. D v t vn ch 4.4.1. Ph vi quc t. Do mi tr th ng mi tr n n chuy n su v cnh m ng tranh hn, n n cc nh qun l cn chuy n gia b n ngoi t vn v qun l v nh vchin l Hai loi chuy n gia chung nht cung cp trgip v lnh vc ny l c. cc nh t vn qun l v cc k s t vn. Chim lnh ch yu thtr qu t v ng c d v t vn l t h nhng cng ty t vn l (nh Booz Allen), nhng cng ty ch p n k ton l cung cp d v t vn kinh doanh, v nhng ph ng php k thut n ch (nh A.T. Kearney). 4.4.2. Ph l nhng d v t vn vn tip tc do cc c nhn v nhng cng ty n n ch t vn nh m nhim. Trong thtr cnh tranh, nhng nh kinh doanh nh y ng t ti v v n l n da tr n c s chuy n mn ha su, b trcho nhng d v t n ch vn chung tr n thtr do nhng cng ty l cung cp. Nhiu nh t vn ng n c thnh lp ang phi ch s cnh tranh t ph cc chuy n gia t vn c lp l nhng u a quan ch c khng cn lm vic trong nhng c quan Ch ph sau qu tr ct nh nh gim bi n ch hay t nhn ha. 4.4.3. Hi qu t ca cc Vi n t vn Qun l chp thun rng r i ng c c thnh lp mt ti u chun kin th c chung v t vn v mt o lut v hnh vi ngh nghip (c hai u da tr n c s nghi n c u v nghca Vi n Qun l t vn c ch ng ch ca Canada). Tuy nhi n ti u chun kin th c chung v t vn v lut vn cn ch a ph bin, cn ng bit n. Rt vi n thnh vi n c quyn php c t i t l ch gi hn nhng nhng d v t vn qun l cho nhng ng hnh ngh i ch i chuy n nghip cp php. Cc cng ty t vn l a qu gia cng rt khc c n c nhau trong vic i hi nhng chuy n gia t vn lm vi c cho hc cn phi c ch ng ch hay khng. Nhiu n cn thiu tr dy kinh doanh hoc o to pht c ng trin ph ng php v o c hnh ngh t vn. Hin ti cc vin th tin hnh ng gio dc cng chng hiu bit hn v d v t vn; vn ng cho nhng kha o ch to s dng cc t liu chung v t vn; ph bin cho nhng ng t vn bit v l i i ca vic kim tra xc nhn tr ca h ch nh . 4.4.4. Pht tri Vi Nam. T vn qun l l mt ngnh d v rt m n t ch i Vi t Nam, hu nh ch a c cng ty no ch chuy n hot ng trong lnh vc ny. Phn l cc cng ty t vn trong n (b n cnh nhng n v t vn chuy n n c mn ca tng b, ngnh) bt u hot ng ca m v t cch l ng cung nh i i cp d v cho cc cng ty n ngoi mu thnh lp v pht trin nhng hot ch c n ng kinh doanh ca h thtr ang l n ca Vi t Nam. Tri qua nm thng, ti ng mt vi cng ty a dng ha d v ca m v m rng sang lnh vc t vn ch nh qun l, s dng nhng kin th c o to v kinh nghim ca nhng cn b ch ch ca m Nhng cng ty n ngoi v k ton v kim ton cng tham gia t nh. c vo lnh vc d v t vn qun l, v ch yu l cho cc khch hng thuc gi ch i u t n ngoi. c 4.4.5. Trong khi 69% doanh nghi p coi d v t vn l rt quan tr v ch ng i i s cnh tranh ca h th non na cm thy rng htip cn nhng kinh , c
51

nghim chuy n gia m hcn. B qun trong mt thng, cc cng ty thu 5 nh ngy cng t vn t b n ngoi, b n cnh vi c u t th m 52 ngy cng cung cp d v t vn ni b. ch 4.4.6. C cu s dng. Nhng doanh nghi p hi, ni chung cho bit rng s c dng d v t vn tr ti n gip lp k hoch chin l (36%), lm tng l ch c c i nhun (34%), v nng cao hiu qu (34%). C 33% s cng ty d v mu c ch n s gip v m bo cht l trong khi m c ch t vn ny c ng, i cc cng ty sn xut thp hn nhiu (17%). Do vn kim sot cht l l ng rt quan tr tha m n khch hng v d v n n vi c ch tr d t vn ng ch ng ng nhm m bo cht l l mt du hiu t cc. ng ch 4.4.7 Phn ng doanh nghip (64%) tr l l h thc hi n ly nhng d v i t ch t vn. Khi ng ta cho rng t vn l cung cp mt l khuy n khch quan cho i i nh qun l nhm gip h trong vi c ra quyt thng ngh t vn nh, i c s gp kh khn khi hkhng c nhiu c hi la ch cho chuy n mn su. n L do ch cc doanh nghip t thc hin l mu kim sot cht l nh n c ng (51%). Trong s cc cng ty s dng d v t vn b n ngoi c 53% thu t cc ch n v c quan Nh n , c. 4.4.8 T sn c. C 44% cng ty hi lng v vi c hnhn gip t nh i c vn m khi h i cn; tuy nhi n ch c 16% cho rng h th nhn loi gip c c c bit chuy n su m hthc s cn. Phn l u cm thy rng kinh n nghim chuy n gia sn c l nhng kinh nghim qu th s v khng tinh vi, khng kinh nghim kinh doanh cn c a ra nhng l khuy n thu o v i ph h S ph phn ny ch yu tp trung vo cc cng ty t nhn m h thu p. v tr tin v hy v l nhn d v c cht l cao t ng x ng. i ng c ch ng 4.4.9 Gi t ng i. C 59% doanh nghi p cho rng gi ca d v t vn l ch phi chng v 17% cho l r, gi c r rng khng l vn quyt vi c nh thu d v t vn b n ngoi. ch 4.4.10 Cht l ng. Tt c c 43% s doanh nghi p thng bo l nhn d c ch v t vn c cht l t hoc rt t C 52% doanh nghi p cho rng cht ng t t. l l chp nhn v 5% cho l t Trong s cc doanh nghi p nh ng c, i. gi cht l l t c 57% thu d v t cc cng ty t nhn. Trong khi ng t ch tt c nhng doanh nghip coi cht l l t ni rng h thu d v t ng i ch cc cng ty Nh n (xem Bng 22). C 31,6% s cc doanh nghi p mu nh c n n thy s tin b tr ti n trong lnh vc d v t vn l vi c nng cao d v c ch ch theo y u cu c th ca tng khch hng; 26,3% mu d v phi tinh xo hn. n ch Bng 22: Cht l ng ca d v t vn theo ngun cung cp (%) ch Ngu cung cp n Khu vc Nh n Khu vc t nhn c 20 73 43
52

Nhn xt v cht l ng Km/rt km Chp nhn c

T t/rt t t 7 57 T ng 100 100 4.4.11. Khuyn ngh Vit Nam, t vn l mt lnh vc d v c ti u chun. . ch t Trong cc tr v cc vin cn c nhn th c v mt ti u chun kin th c ng t chung m nhng ng t vn qun l cn phi bit. T ng t, khng c hi p hi i chuy n nghip cung cp vic xc khch quan nhng ch ng ch hoc nhng nh bt buc v quy tc o c v hnh vi ngh nghi p. 4.4.12. Cc doanh nghi p cn gp v cht l i ng cn b, nhn vi n ng ca cc cng ty t vn, v v loi t vn m hcung cp; nhn vi n thiu thc tin v thiu hiu bit v thc tin th ng mi ca khch hng v v bi cnh quc t. Hcm thy rng iu quan tr l phi xc r rng ni dung ng nh d v t , sao cho khch hng c th hiu v nhng ghs nhn ch c c t c l y u cu v thng tin y cho khch hng trong nguy n tc ca hot ng t vn qun l. th cc doanh nghi p cng mun cc cng ty t ng i, vn phi c kh nng d bo hn trong marketing v cung cp nhng d v ch chuy n su hn v th h vi c th ca khch hng. Sau y l mt vi ch p khuyn ngh : Cung cp cho nhng ng lm t vn nhng h trsau: o to v marketing i d v, bao g c xc nhu cu v cung cp d v theo c th ca ch m nh ch khch hng Thng qua B Ngoi giao v Th ng mi qu t Canada ch ng tr hi p hi c nh PEMD t ch c mt trong s cc Vi n Cc nh t vn qun l cp tnh(vd tnh B.C.) cung cp h trk thut nhm gip Vi t Nam thnh lp mt hi p hi cc nh t vn qun l v quy tc v hnh vi, nhng ti u chcp ch ng ch, v i mt ch ng tr ging dy gia cc nh t vn qun l Vi t Nam v Canada. nh 4.5. D v thi k v bao bmu m ch t

4.5.1. Phm vi quc t. Trong khi tm quan tr ca thit k mu m hon ng ton cng nhn, ththit k cng nghi p m ch ang l l n trong phm vi c i n cc n pht trin. Trong khi thit k cng nghi p v vi c pht trin nhng vt c liu li n quan s ng nhng vai tr quan tr to th m kh nng cnh tranh cho ng cc sn phm cng nghip trong mt nn kinh t ton cu ha th vi c kinh doanh thit k cng nghip ch a thng bo r rng to ra nhu cu t c nhng khch hng l doanh nghi p (c bi t l cc doanh nghi p va v nh). ng gp vo t cnh tranh bng thit k cng nghi p g nhng ng gp sau: nh m Tng c cc ch c nng ca sn phm ng y mnh hiu qu, hoc lm cho vic sn xut sn phm d dng hn (v c d: s dng nhng nguy n liu c gi thnh thp, hoc gim s chi tit, cu thnh sn phm)

53

 Ci tin cc thuc t ca sn phm sao cho chng an ton, tin cy, d s dng nh v d bo d ng. Gp ph lm cho sn phm p v kiu dng, mu m , h nh. n nh Dbit ha sn phm ca m khi sn phm ca th cnh tranh, c t c nh i nh o duy nht. 4.5.2. Mt trong nhng ng lc thc y pht trin thit k cng nghi p l tm quan tr gia tng ca thit k kiu USER (vit tt ca kiu thit k c ng t ph thng, t x hi v trch nhim i vi mi tr nh nh ng). Thit k c t nh ph thng l mt ph ng php trong c cn nhc nhng yu t nh tr em, ng i gi, ng c nhng c im th cht khc nhau, v c nhng kh nng i khc nhau. Nhng yu t khc bao gm s ch tr gia tng v tm l ng l ng, vd: khch hng s phn ng nh th no vi sn phm, v xu h ng thit k sn phm xanh v mi tr ng ngay t lc ban u nhm trnh i nhng chi pht km cho vi c thu hi, thit k li v ch to li mt sn phm n bi vc thay i trong cc qui nh. 4.5.3. Trong thit k m u m v c trong thit k cng nghi p, cng ngh my t ang c vai tr ngy cng rng. K nng thit k c s tr gip ca my nh t cng nh kh nng c nhng phn mm h mi nht tr nh, c a thnh nhng yu t c bn quyt thnh cng kh nng h tr cc hot nh ng sn xut theo y u cu bng vi c tn dng s phn h k thi ca i p khch hng thay i thit k. 4.5.4. Pht tri Vi Nam. Vi thp k va qua, cc nh sn xut Vit Nam n t khng phi ngh v thit k v bao b m u m sn phm ca h bi v u ra , , m bo. D ch phn ph theo tem phiu, bao b mu m v thit k c i i , coi l mt th xa x. Phn l cc b u c nhng vin nghi n c u ri ng c n ch trch nhim thit k nhng sn phm m hngh l t cho khch hng u t thay vp ng, tha m n thhiu khch hng. 4.5.5. T khi i M v s xm nhp ca hng ngoi (g c hng nhi), i i m khch hng quen v nhng sn phm hp dn. V thu nhp ngy mt tng, i i khch hng trong n cng tr n n k t hn trong vi c la ch hng mua v c nh n t buc cc doanh nghip trong n phi ch tr nhiu hn n thit k v c ng bao b mu m . Nhng b pht trin m ny lm xut hin mt s cng ty , c i m chuy n v bao b c tip cn nhiu hn v cng ngh hin i v c hiu bit i , i v nhng xu h pht trin ca qu t. Tuy nhi n, vi c cung cp d v thit ng c ch k vn cn rt b hp trong phm vi cc vin nghi n c u ca Nh n l nhng c c quan khng t ra c ci thin gnhiu. Trong khi , mt s cng ty qung co trong n a dng ha sang lnh vc thit k. c 4.5.6. Cc doanh nghip phng vn tr l l d v thit k cht l cao c i ch ng c th gip gim gi thnh ca h iu th v l, cc gim khng qu bn . c

54

tm v vic thiu d v thit k c cht l bi h ch ng, lun cho rng th cnh i tranh ca hcng gp phi nhng hn ch nh vy. Tt nhi n l v t do ha i th ng mi thtrng thi ngng cnh tranh ny s phi thay i. 4.5.7. C cu s dng. Trung b cc nh sn xut b ra 9 ngy cng trong mt nh thng t thc hin nhng d v thit k v bao b L do u ti n s dng ch . d v thit k/bao bl mu nng cao t hp d n khch hng ca sn phm ch n nh (60%), sau n l nng cao t tin dng ca sn phm (34%), v nhm t nh ti u chun ca sn phm (32%). Ch c vi cng ty coi nghi p v thit k l ngu n gip cho vic gim chi phvn hnh. 4.5.8. Vic t thc hin ly d v thit k v bao b rt ph bin (70%), v ch i mc tr ti n l c d v mt cch ng lc (30%), v kim sot t ch c ch t hn cht l (28%). Trong s nhng doanh nghi p s dng d v thit k ng ch b n ngoi, 65% thu t khu vc Nh n c. 4.5.9. T sn c. Phn l cc cng ty thu d v b n ngoi cho rng hc nh n ch th nhn d v thit k khi hcn (68%). Gn na s cng ty ni rng h c ch lun nhn k nng chuy n gia m hcn (46%). C 38% cho rng k nng c chuy n mn sn c th khng u. ng ng 4.5.10. Gi t ng i. Nh chung, cc doanh nghi p tho m n v gi trhnhn n i so v s tin b ra. C 60% cho rng gi c l phi chng. Hn 40% c i doanh nghip sn xut t nhn xp hng cc nh cung ng cho m l t hoc nh rt t. 4.5.11. Cht l ng. Phn l cc doanh nghi p (63%) tha m n v cht l n i ng d v v cho l chp nhn Tuy nhi n, c 13% doanh nghi p thu d v ch c. ch ca cc cng ty d v thit k khu vc t nhn nhn xt l cht l km ch ng hoc rt km. Y u cu ch v ci tin cht l l phi cung cp d v nh ng ch th h v c thca tng khch hng (55%). ch p i 4.5.12. Khuyn ngh Nhng lnh vc thit k khc nhau to ra nhng thch th c . khc nhau song cng li n quan n nhau. v thit k mu m v h tr i i a, ngi u ti n l o to v nhng k thut v ti u chun qu t. Cc cng ty thit c k by t s sn sng u t cho o to cn b, nhn vi n, nh ng hin ti Vi t Nam, h khng t ging vi n c tr . V thit k cng nghi p, thch m c nh th c ch yu l khong cch gia kin th c l thuyt trong cc tr k thut v ng i nhng k nng thc tin cn trong cng vi c. 4.5.13. Cc doanh nghip cho rng vn c bn l y mnh s tham gia ca cc cng ty thit k qu t c tr cao nhm cung cp nhng d v h c nh ch nh ng theo y u cu ca khch hng. nng cao cnh tranh, h mu tip cn v n c i

55

nhng nh thit k c cng ngh v b quyt ti n tin nht sau hc th t ng ha ch c nng thit k ca m c nh. 4.6. D v ph n phi ch

4.6.1. Phm vi quc t. Cc d v hu cn v phn ph (g vn chuyn, giao ch i m hng ha, v kho tng bn b i) l mt khu li n kt quan tr gia nh sn xut ng v ng ti u d M c hiu qu ca nhng d v tr n c tc ng trc tip i ng. ch n l nhun v gi c cu c cng nh n mt lot nhng l khc cho i i ng, i ch ng ti u d nh kh nng tip cn n sn phm v d on tr s i ng c c giao hng. Tht bi trong khu phn ph c th d n n phn b sai cc ngu lc i n v chi ph kinh t, nh xut hin trong nhiu nn kinh t k hoch ha tp trung, km hiu qu lm tng chi phkhng cn thit, bn rt ngu lc t nhng n lnh vc quan tr cn thit khc. Chuyn d hng ha khng gn v chu k ng ch i thc t ca nhu cu s khng cung cp cho cc nh sn xut nhng thng tin cn thit v nhu cu hc th hiu chnh li sn xut ca m theo nhng iu nh kin ca thtr ng. 4.6.2. M ca thtr v tng c cnh tranh trong d v phn ph s c l ng ng ch i i cho c ng cung cp v ng s dng d v phn ph B n cnh nhng d v i i ch i. ch truyn th nh vn chuyn, giao hng, v kho tng bn b i, cc nh cung cp d ng ch v phn ph cc n cng nghip ang m rng sang nhng lnh vc nh ng i c tr t dng, bo d hng t kho, qung co, ng gi v gn y l c m c n ng n bo cht l V s gip ca cng ngh thng tin, nhng u th khng truyn ng. i th tham gia ngnh ny. V d: h ng Federal Express ( bit n trong ng c ngnh d v chuyn pht nhanh) hin ang cung cp nhng d v bo d v ch ch ng gi hng cho cc khch hng sn xut l ca h ti cc cm cng sn bay. n 4.6.3. Pht tri Vi Nam. Khng gi nhiu d v h trkinh doanh khc, n t ng ch d v phn ph l mt trong nhng lnh vc u ti n cho php s tham gia ca ch i t nhn, mc dtr i M cc doanh nghi p Nh n chim vtrth lnh c i c ng trong ngnh ny. Nhiu cng ty d v ra hot ng v tham gia cung cp ch i, d v vn ti, kho tng bn b i, v nhng th tc khc. Gi nh d v tin ch ng ch h my t cnh tranh y l cao, d n n cht l d v t hn v gi c, nh, ng ch t c do thtr quyt nhiu hn. Tuy nhi n ngnh d v ny vn cn thiu ng nh ch s tinh xo cc cng ty c th cnh tranh tr n th tr qu t, v h tr ng c cho khu vc bn l hn ph thuc vo giao hng va ng lc. 4.6.4. Cc doanh nghip sn xut cho bit v s km hiu qu trong c s h tng ca d v, m nhng c s h tng ny li nm trong tm kim sot ca cc ch t cng ty d v m h quan h . Th tc hi quan km hiu qu ch l mt trong ch c nhng vd v iu ny, mc d n ni n th xuy n nht. Cc cng ty c ng phn ph trung b b ra 30 ngy cng trong mt thng cho vi c t thc hin i, nh d v phn ph v h ch i, thu th m ngoi 14 ngy na.

56

4.6.5. C cu s dng. Cc doanh nghi p sn xut s dng d v vn ti v kho ch tng bn b i cho mt lot nhng hot ng, tr ti n l chuyn thnh phm n c thtr (87%). C ba phn t doanh nghi p sn xut thu d v phn ph t ng ch i b n ngoi, trong c 78% s dng d v ca cc doanh nghi p Nh n ch c. Trong s 71% cc cng ty t cung cp d v phn ph mt na trong s cho ch i, rng lm nh vy thkinh t hn l i h v b n ngoi, v 35 % cho rng p ng i vmu kim sot t hn vn cht l n c t ng. 4.6.6. T sn c. Qu ba phn t (77%) cc doanh nghi p thu d v phn nh ch ph cho rng nhng d v c bn lun sn c khi hcn. Tuy nhi n, 31% cho i ch rng nhng d v chuy n su m h li khng c Vi t Nam (vd: d v ch cn ch t ca n ca hoc trao i d liu in t). C 33% ni rng cht l ca ng d v chuy n su nu c thcng khc nhau ng k. ch 4.6.7. Gi t ng i. 78% doanh nghi p cho rng gi c khng l vn , v gi ca d v l phi chng, ch c 19% doanh nghi p (phn l l cc doanh ch n nghi p Nh n cho l t. c) 4.6.8. Cht l ng. Nh chung cc doanh nghi p sn xut tho m n v cht n i l c. 60% cho rng cht l chp nhn v 32% khc ni l t ng ng c, t hoc rt t Cc cng ty t nhn nh gi l cung cp d v c cht t. c ch l cao hn (xem Bng 23). Trong vn nng cao cht l cc doanh ng ng, nghi p quan tm nht n vic chuyn giao d v khng sai st (25%), ng ch gi (23%), v a dng d v hn (23%). ch

Bng 23: Cht l ng d v ph n phi, chia theo ngun thu (%) ch Ngu thu n Nh n c T nhn 9 60 50 31 50 100 100

Nhn xt v cht l ng Km/rt km Chp nhn c T t/rt t t T ng

4.6.9. Khuyn ngh Cc doanh nghi p sn xut mu nhn d v phn . n c ch ph dng ca n ca. Hcho rng vi c tinh gim cc th tc i km v vi c i i gim chi ph v ci thin th gian giao hng l rt quan tr trong vi c gip h i ng p ng t hn nhng y u cu ca khch hng. Nu khng lm nh vy sn t c xut s b tr, cng nhn vn phi lm vi c th m gi m vn b mt khch nh hng v th phn. D v thc hi n phi lun thng su Mt y u cu cp ch c t. thit l phi n gin ha th tc hi quan v nng cp h tng c s, k c p dng cng ngh trao i d liu in t (EDI) lm th tc hi quan. Hcn
57

thy c s cnh tranh gia cc doanh nghi p phn ph trong vi c rt ngn th i i gian giao d v v nng cao tin cy ca d v giao nhn. Sau y l mt s ch ch khuyn ngh : Gii quyt nhng yu km v tham nhng trong th tc hi quan bng h p thu mt cng ty thanh tra qu t qun l nhng hot ng li n quan ng c n hi quan v t nhng mc ti u thc hin ra. Ci thin cht l d v phn ph bng vi c p dng m bo cht l ng ch i ng nh ng k ti u chun ISO 9000. 4.7. Nghin cu thtr ng

4.7.1. Phm vi quc t. v m cng ty, vi c c mt nghi n c u th i i i c tr t c th coi l c mt ti sn v gi phc v thit thc cho vi c ng t c hoch nhng chin l cnh tranh ca m d ch trong n hay tr n nh c nh, c phm vi qu t. Nhu cu cn gii quyt nhng quan tm ca khch hng qu t c c v gi tr hiu lc v tin cy ca nhng nghi n c u thc hi n tr n danh ngha ca hdn n s cn thit phi tuy n truyn, ph bin v thc thi p dng lut hnh ngh. v thit k cng nghi p, y l mt ngnh m s cng nhn v i i ch ng ch xc nhn chuy n mn cn t ng m i i. 4.7.2. Tr n ton c ngnh nghi n c u th tr ang gp phi nhng ngu p u, ng n lc cnh tranh m xut pht t nhng pht trin ca cng ngh thng tin. Mt p lc i l t ph nhng ngnh li n quan nh marketing v t vn qun l thy nghi n c u a v s h trca Internet ngy cng d dng hn tin hnh thay mt cho khch i hng. Mt ngu na l nhng khch hng tr y v khch hng tim nng c th n c t thc hin nghi n c u nh s dng mng Internet. Khng ch cc cng ty c kh nng t kim thng tin cnh tranh v nhng thng l t nht tr n mng, m h m t cn s dng nhng websites ca m thu thp rt nhiu thng tin khch hng m nh tr y h phi thng qua nghi n c u khch hng ca mt b n th ba. V c c c d, mt hiu sch tr n mng c ch l amazon.com dn u trong vic s a dng nhng thng tin t hng in t xc c cu s c mua hng v nhm vo nh nhng loi t liu xc tin tr n c s nhng s th m h ch theo d i c. 4.7.3. Pht tri Vi Nam. Nghi n c u th tr l mt ngnh rt tr Vi t n t ng Nam, ng c tr n 5 nm kinh nghim; hu ht h a tip xc v mi t i ch c i tr qu t. Nhu cu nghi n c u th tr ngy cng tng l do cc cn b ng c ng qun l marketing nhn th c tm quan tr v coi n l mt trong nhng c ng ch c nng c bn ca kinh doanh. S tng tr ng ca ngnh ny bt u t khi c mt s cng ty nghi n c u thtr n ngoi thnh lp vn phng i din ca ng c m ti Vit Nam, vd nh cng ty SRG, ch yu l phc v cho khch hng nh trong khu vc ang hot ng Vi t Nam. C vi cng ty nghi n c u th tr ng trong n thnh lp, ch yu hot ng nh nhng nh thu ph cho cc c c vn phng i din cng ty n ngoi v ch phc v khch hng n ngoi l c c ch ch khng gip gthtr trong n Mt vi tr i h nh tr nh ng c. ng c ng i h Kinh t Qu dn H Ni, tr i h Kinh t Tp. H Ch Minh c c ng c
58

cng c cc n vnghi n c u thtr s dng cn b nghi n c u o to ng c n ngoi. Cc cng ty t vn u t n ngoi cng thc hi n nghi n c u th c c tr nh ng ch yu phc v khch hng n ngoi. ng, c 4.7.4. Nhng kinh nghim chuy n gia l c nh ng hi n nay c mt vn l nhiu khch hng tim nng khng bit v thc lc ca cc cng ty nghi n c c u th tr ca Vit Nam. Cc doanh nghi p hi th ni l ng ng c ng i nghi n c u thtr khng c kinh nghim, khng am hiu v ngnh ca h v ng , khng th cung cp mt nghi n c u c hiu qu. Cn v nhng d v cung ch c cp, nghi n c u thtr ti u d t ra l ph bin nht v hiu r nht, ng ng c ch khng phi nghi n c u thtr cng nghi p. ng 4.7.5. C cu s dng. B qun cc cng ty b ra ch gi cng trong mt nh n tun nghi n c u th tr v khi thu ngoi. L do u ti n tin hnh ng t nghi n c u thtr l nhm m bo p ng nhng y u cu ca khch hng ng (54%) v xc thtr mi cho sn phm v d v (38%). Ch c 19% nh ng ch u t cho nghi n c u thtr nhm t hiu v chin l ca th cnh ng m c i tranh. 4.7.6. i a s (90%) cc doanh nghi p tr l l ht thc hi n nghi n c u th i tr s dng ni lc ca m L do ch l kim sot t hn vn cht ng, nh. nh t l (36%). Ch c 16% thu d v t cc cng ty nghi n c u thtr trong ng ch ng, 63% thu t cc cng ty thuc khu vc t nhn. 4.7.7. T sn c. Ch c 16% doanh nghi p thu d v b n ngoi, trong nh ch mt phn ba cho rng hc th nhn d v khi no m hmu Tuy c ch n. nhi n, c 60% s ng s dng cho rng nhng kin th c chuy n su m hcn i ththeo nh h bit l ch a c Vi t Nam. c 4.7.8. Gi t ng i. So snh v nhng d v h tr kinh doanh khc, cc i ch doanh nghip t ra hi lng nht v nhng gi trh t i nhn so v gi m h c i tr cho cc cng ty nghi n c u thtr C 31% cho rng d v l t hoc ng. ch rt t. c bit c n 60% s doanh nghi p sn xut coi nghi n c u thtr ng l t. 4.7.9. Cht l ng. V mt cht l r rng l c vn vc n 35% ng ng, i s dng cho rng cht l h ng nhn l km hoc rt km. Cc cng ty c nghi n c u thtr nh gi cao u l cng ty t nhn. Cc doanh nghi p ng c by t m quan tm mu nhn d v tinh nhy hn, c phn t ph h i n c ch ch p hn, c bit l trong phn t v thtr qu t. ch ng c 4.7.10. Khuyn ngh Cc doanh nghi p th c rng nu thiu s nghi n c u . c th ng v thtr thh ch ng khng th xc nhng nhu cu ca khch nh c hng v pht hin nhng c hi m Tuy nhi n, hth hin s tht v v cht i. ng i l v nhng d v hin c Vi t Nam. Cc doanh nghi p mu nhn ng ch n c gi trt ng x ng v tin h b ra, c bi t thng tin, kt qu nghi n c u i ng v xu h cnh tranh tr n phm vi qu t. Hmu nhn s c vn ph ng c n c

59

h thc t v m bo rng s liu cung cp l ch xc. Hmu tip cn p, nh n d dng v nhng thng tin v d v sn c v bng cch no c th nh c i ch gi gi trca chng. Sau y l nhng khuyn ngh c : Thc hin h tr k thut thnh lp mt hi p hi ngnh nghi n c u th tr Vit Nam, hnh ngh v quy tc v o c ngh nghi p v nhng ng i ti u chcho cp ch ng ch. nng cao nhn th c cho cc quan ch c Nh n v gi trca nghi n c u c thtr cn a mt h tr v nghi n c u thtr vo kha o to do ng, c nh ng Ch ng tr pht trin d n M Kng xut t ch c cho cc gim qun nh c l cc doanh nghip Nh n c. 4.8. D v o to ch

4.8.1. Phm vi quc t. Do nhng k v ca khch hng ngy mt m rng v ng t thay i cng ngh tng nhanh d n n lm tng p lc nng cao chuy n c mn v o to. K nng chuy n mn ha tr n n l th v t nhanh ch a i i i c tng c. Vd: kin th c y t coi l c mt na chu k s l 5 nm, ngha c ng l mt na ca nhng g h trong nh tr y sau 5 nm s tr n n lc hu. c ng Tr n th gi nhu cu v o to ny p ng bi mt s kt h cc t ch c i, c p o to ca Nh n v t nhn thc hin, trong s c s o to do t nhn c qun l ngy cng tng (Mallea, 1997). 4.8.2. Trong phm vi s ngnh ngh ang tng (y t, gio dc, hch ton k ton, lut, k thut, bt ng sn, bo him) c mt xu h v y u cu tip tc o ng c to ngh hng nm nhm duy tr bng cp, ch ng ch, t c l ti cp ch ng ch. c Y u cu ny ang m rng t nhng cng vi c lm cng n l ng sang nhng ch c nng nh K thut vi n Cp c u y t v C u ho l nhng ch c nng thng th ng do ng t nguyn m nhn. Hn na nhng i hi, qui v s c kho v an i nh nh ton ngh nghip, v v sinh mi tr bt buc ng lao ng phi qua o to ng i nh tip xc, x l cc vt liu c hi, li xe ti hng nng, vn hnh my l v n thc hin, x l cp c u, v h hp nhn to. 4.8.3. Nhng hy v h tp su ang ngy cng m rng, c bit l ng c t i nhng n c gio dc tiu h bt buc. Nhng hy v ny th i km v c c ng ng i nhu c ngy mt tng v gio dc li n tc c thanh ni n v ng l Th m vo u i n. , vic o to ang tr thnh d tip cn hn k c ngoi nhng v thl ng n, vnhng ph ng tin o to, ging dy ang m rng t h th c mt mt nh i trong l h sang ph ng th c t nghi n c u c s trgip ca my t o to v p c nh, hun luyn t xa, v nhng l h thc s da tr n mng Internet. Do s pht p c trin ca cc ph ng tin h tp c nhn n n nhu cu kim tra nng lc v nh gi c tr khi h ang tng l n, th l gn v s pht trin ca cc h th c c ng c i ng h tp c nhn ha. c c 4.8.4. S thay i v c cu cng nghi p trong nhiu nn kinh t c ngha l ng i lao ng phi r khi nhng ch lm tr y trong nhng ngnh khai thc ti i c nguy n v ngnh sn xut sang lm vi c trong khu vc d v- mt lnh vc i hi ch nhng k nng hon ton khc. C hi vic lm cho cng nhn khng c tr nh
60

trung h ph thng ang gim i nhanh chng. Nhng h ng ni m yt cng khai, c cho m d v o to cng ngh, my t v k nng t qun l ang c t i ch nh, c tng tr ng t 25% n 70% mt nm. 4.8.5. Nhng nn kinh t c h th gio dc i theo xu h ghi nh th ng ng ng v tr dn li thc t ang nhn thy l phi c nhng thay i cn thit h tr ch cho s tin b li n tc v kinh t. Malaysia chng hn, nhm vo pht trin nhng ng c t duy sng to, nhng u c i m thay vsn xut ra nhng sinh vi n i i ch bit tun th, nghe l nh hin nay. Singapore m y m ra mt Ch ng tr i i nh K nng Suy ngh nhn mnh mt phn t sng to. Ch ph H Kng ch nh ng thnh lp Vin i h m H Kng, s dng cng ngh truyn h v my t c ng nh nh nhm cung cp gio dc t xa cho ng l c nguy n v mu tng c k i n ng n ng nng ca m Vin c hn 20.000 ng ng k h v tr thnh mt trung tm nh. i c o to l nht trong n Trong cc nn kinh t ang n i l n ca Li n X c v n c. ng u, vic pht trin ngu nhn lc coi l then ch c s chuyn n c t c i n sang nn kinh t thtr v dn ch. nh ng 4.8.6. Pht tri Vi Nam. Ngnh d v o to Vi t Nam c th c n t ch tr ng nh sau: rt giu v s l v khng giu lm v cht l Trong h ng ng. th bao cp tr y, tt c nhng trung tm o to u l ca Nh n hu ng c c, nh khng c c s o to t nhn. Kt qu l ch ng tr o to ch s nh u kim sot cht ch ca B Gio dc v o to v cc c quan trc thuc. T khi c i M Vit Nam, ngy cng nhiu n v trung tm thnh lp, g i , c m c li n doanh Nh n v t nhn, v c c nhng trung tm hon ton thuc t c nhn. o to thc hin tr n mt phm vi rng cc mn h t k nng kinh c c, doanh c bn n k thut c khv nhng mn h v kinh doanh tr cao. c nh 4.8.7. Vic rt v v h trk thut n ngoi vo gip ci thin t h n c nh nh o to c v mt ch ng tr cng nh ph ng php. Tuy nhi n, trong mt s nh tr i h cht l o to cn xa m n m c y u cu. Nhu cu th cao, ng c, ng i v cc trung tm o to c xu h ch tr p ng nhng nhu cu d thc ng ng hin thay vnng cao cht l d v, c bi t l v t th h v t thc ng ch nh ch p nh tin ca ni dung. 4.8.8. Cc doanh nghip hi coi tm quan tr ca d v o to ng c ng ch th hai sau d v tin h my t B qun mt thng, cc cng ty u t 3 ch c, nh. nh ngy cng ni b cho o to v h thu ngoi 16 ngy. Nu khng p ng c o to th ng, cng nhn s ch ri ro v khng c kh nng thc hin cng ch u vi c mt cch t u. Cc cng ty d v khi cng khng th cung cp nhng i ch d v tinh xo v ph h theo ng y u cu ca khch. Thiu i mt i ng k ch p s c tr v cn b qun l ang tr thnh vn thc s gay cn, v gii nh php thu cn b n ngoi thli qu t km. c n 4.8.9. C cu s dng. Mc ch yu s dng d v o to l nng cp k ch ch nng (63%), sau l qun l th gian (36%) v c nng lc c bn (27%). i Phn l doanh nghip (74%) s dng o to do b n ngoi cung cp, trong c n 78% l t khu vc Nh n Qu na l cung cp d v ni b (57%), l do c. ch
61

tr ti n l mu kim sot cht l t hn (57%). c n ng c t 4.8.10. T s c i b phn cng ty (68%) thu o to b n ngoi cho rng h nh n . lun nhn d v khi no m h c ch cn. Tuy nhi n, 59% tr l l Vit Nam h i khng t nhng kin th c chuy n su m hcn, v 31% khc ni rng cht m c l ca nhng kinh nghim chuy n su hin c cng khng u. Cc doanh ng ng nghip c bit gp cho cc c quan o to thuc khu vc Nh n ni rng c c, t hai ph ba sth gian h i n i khng cung cp nhng kin th c khch hng cn. 4.8.11. Gi t ng i. Trong khi c 58% s doanh nghi p cho rng gi c d v ch o to l phi chng, thc 29% cho l t. 4.8.12. Cht l ng. Nh gii th tr n, cc doanh nghi p tha m n v cht ch i l d v o to hin c. C 58% ni rng cht l l chp nhn ng ch ng c, v 26% nh gi l t Cc doanh nghi p c cm t v cht l ca khu t. nh i ng vc o to t nhn, v 50% coi cc trung tm o to t nhn cung cp d v i ch cht l t Y u cu ch yu v ci thin cht l l d v o to cn ng t. ng ch thit k th h hn v y u cu c thca khch hng (57%). c ch p i 4.8.13. Khuyn ngh Cc doanh nghi p n u nhng khuyn ngh ca m tp . nh trung vo ni dung ca o to hi n c. H ra rng ni dung o to cn phi ch m nht, c cht l qu t, v th h v hon cnh ca Vi t Nam. D i ng c ch p i ch v o to phi p ng y nhu cu ca khch hng, c v o to c bn ln o to nng cao. Bn thn o to phi mang t thc hnh ch khng n n ch nh thi n v l thuyt sung. Ph ng php ging dy cn phi xy dng v chun c bnhm m bo s chuyn giao k nng t l thuyt n thc hnh, v iu ny ni chung hin nay ch a t t i c. 4.8.14. iu th vl cc doanh nghi p kinh doanh o to t ni rng cn phi c mt ni dung h tp thc t hn v t ng x ng hn, ging vi n c tr cao c nh hn, v s dng cc ph ng php o to chuy n nghi p. Cc doanh nghi p d ch v cho rng mt phn ca cu tr l cho vi c nng cao cht l d v o to i ng ch nm vic tng l ng cho ging vi n v nng cao tr ca h Ngoi ra cng nh . cn phi nng cp thit bging dy. Sau y l mt s khuyn ngh : Dn xp mt h trk thut t Hi p hi M v Pht trin v o to (ASTAD) nhm thnh lp mt hip hi chuy n nghi p cho cc ging vi n, c ch c nng xy dng nhng ti u chun v thit k v cung cp d v o to, cng nh ch cp ch ng ch cho ging vi n, v kim tra mt cch khch quan nhng kt qu ca o to.

62

Ph n 5

D kin Ch ng trnh Cng t c dch v h tr kinh doanh Vi t Nam 5.1. C s cho mt Ch ng tr cng tc D v H tr Kinh doanh nh ch Vi Nam t

5.1.1. Thng th m cng tr nghi n c u nh nghi n c u ny s c nhng ng i nh khuyn nghri ng bit nhm gii quyt tng kt lun ch Trong tr h y nh. ng p bi d v htrkinh doanh Vit nam cn non tr n n nhng thch th c cn phi ch gii quyt s rt ph c tp v khng ph h v nhng hot ng ri ng bi t. Do tm p i quan tr ca d v h trkinh doanh v s tng tr ng v kh nng cnh ng ch i i tranh ca cc doanh nghip va v nh Vit Nam cng nh nhng hu qu bt l do i thiu nhng d v h trkinh doanh cn thit phi xut mt lot cc hot ch ng li n quan n nhau, to n n mt Ch ng tr Cng tc D v h trKinh nh ch doanh Vit Nam m tr tm l tng c 7 loi d v htrkinh doanh ng ng ch c xc trong Nghi n c u. nh 5.1.2. Do khng ngu lc trin khai th tt c cc xut cho tng n ng i loi d v htrkinh doanh n n mt chin l khc xut. Theo chin ch c c l ny, l l tng loi d v h tr kinh doanh s coi l lnh vc th c n t ch c nghim cho mt trong nhng sng kin xut. Bi v cc sng kin u ph h p v by loi d v h trkinh doanh n n bi h tip thu t mt ngnh d i ch c c ch v htrkinh doanh th nghim c th p dng cho cc loi d v khc. c ch 5.1.3. Cc xut phn loi theo 3 giai on: Nng cao nhn th c vn , c tng c k nng, v sau l nhn bit v cng c thnh tu t tr ng c. gip cho cc sng kin xut, Ph lc D m t cc ngu htrk thut qu c n c t c th s dng trong tr h c y u cu. Ni chung, cc hot ng nng cao ng p nhn th c ny l nhng hot ng c th trin khai ngay hoc trong th gian sp i t Bng 24 cung cp biu tm l ca m hot ng d kin, ch r (nhng) i. c i kt lun ch m m kt lun trong n u l n c v lnh vc th nh i c ng i nghim v nhng thnh vi n ch tham gia. nh 5.2. Tm l c cc sng ki c xut n

5.2.1. Hi tho b co kt qu: Do thiu nhn th c chung v vai tr quan tr o ng ca d v htrkinh doanh, b u ti n s l t ch c mt hi tho v cc doanh ch c i nghip trong n cc tr i h cc t ch c h trkinh doanh, cc quan ch c c, ng c, ch ph v cng ti tr bo co v nhng kt lun ca Nghi n c u ny v nh ng bn v nhng hnh ng c th trin khai thc hi n. Kt qu t cc ca cuc hi ch tho l thnh lp mt Hi C vn D v h tr kinh doanh nhm gip ng ch Ch ng tr Pht trin D n M Kng (MPDF) trong vic thc hin Ch ng tr nh nh Cng tc D v htrkinh doanh Vit Nam. ch
63

5.2.2. Ho ng nng cao nh thc vd v htr kinh doanh: Nhm nng cao t n ch nhn th c ca cc nh qun l kinh doanh v vai tr ca d v h trkinh doanh ch trong vic tng c kh nng cnh tranh ca h ch ra nhng nhn th c thiu ng v ng n v vn thu d v b n ngoi, ba hot ng d y xut v ch i c i ngnh k to sau khi th nghim v ngnh k ton: n i a) Chun bmt lot bn tin, bi bo v l ca thu ngoi xut bn i ch tr n cc bo ph ng. a b) Chun bv phn pht tri v l ca vic thu ngoi, trong ch a i ch thng tin h dn cch ch nh cung cp d v v cch gi quan h ng n ch v h i . c) Khuyn kh cc cng ty k ton n ngoi tip tc gi thiu nhng ch c i loi h o to v cc bi bo v l ca thu chuy n gia h tr nh i ch chuy n nghip.

5.2.3. Ho ng nng cao k nng marketing d v: Vn marketing v qun t ch l m cc nh qun l ca cc cng ty d v gp phi khc v nhng vn ca ch i nhng nh qun l cc doanh nghi p sn xut tr n nhiu ph ng din. gip cc cng ty d v nng cao k nng, nht l k nng marketing, cc hot ng sau ch xut thim cho lnh vc o t c o: a) T ch c v m rng mt lot cc l tp hun v marketing d v v s p ch dng ph marketing d v bn trong cuc hi tho 3 ngy v n ch c y mnh xut khu d v do Trung tm Th ng mi qu t ch c UNCTAD/WTO (ITC) t ch c thnh cng su n ang pht trin ca c chu Phi v chu (xem Ph lc D) lm mu. b) Bi n d v phn pht cho cc cng ty d v cc n ang pht ch ch c trin hai cu cm nang do ITC n hnh min ph Xu khu d v n : t ch thnh cng v Sng t thnh cng trong xu khu d v. o t ch c) Pht trin nng lc trong n cung cp o to chuy n su trong lnh c vc marketing d v bng cch t ch c hi tho tp hun cho cc ging ch vi n. Vic lm ny c th da tr n cng tr do Trung tm Th ng mi nh qu t xy dng o to ging vi n th ng mi cho cc cng ty c d v chuy n nghip. ch d) Th nghim hi tho o to ging vi n v mt s cc doanh nghip o i to ch l v t a ra nhng thay i cn thit. c n c Thnh cng t t o to v nhng ti liu cung cp c th cng b c c c Vit Nam, cng nh tr n trang ch Xut khu D v ca Trung tm Th ng ch mi qu t, nu s thnh cng c kh cnh li n quan n kh nng xut khu. c a

64

5.2.4. Ho ng htr cht l ng d v: Cch tip cn hai im nhm gii quyt t ch cc vn m bo cht l ang ch nhiu p lc xut nh sau: (a) ng u c khuyn kh ng k t ti u chun cht l qu t ISO 9000; v (b) bt u xy ch ng c dng B lut hnh ngh h trvic cung cp d v c cht l c b ch ng. c tin, T ng cc Ti u chun, o l v Cht l (GDSMQC) cn phi ti trv ng ng tin hnh mt sthay i v ti u chun cht l qu gia. Nhng hot ng c th ng c sau khuyn nghcho ngnh t v c n: a) Cng bl ca vi c m bo cht l th khi g s quan i ch ng, ng i i tm ca cc cng ty d v h trkinh doanh ng k tham gia t ti u ch chun ISO 9000. b) Bi n d v phn pht cu sch ca Trung tm Th ng mi qu t ch n c Tiu chu ISO 9000, c nang cho cc cng ty d v cc n c ang n m ch ph tri t n. c) T ch c kho h h v cch p dng ISO 9000 v cng ty c nh ng i i d v cho cc cn b ca T ng cc Ti u chun o l Cht l ch ng ng. d) o to cc nh t vn v qu tr thc hin thnh cng ISO 9000 (Ph nh lc D cung cp thng tin v mt kha h ang din ra ti Canada c th c p dng cho Vit Nam). e) Th nghim mt kha h Gi thiu v t vn gi thiu cho cc c i i nh t vn v cc ti u chun thng l chuy n nghi p qu t m c ng cho s tip nhn ti u chun thng l chuy n nghi p ny. Kha h kiu c ny c th m ti cc tr i h kinh doanh gi thi u cho cc ng c i sinh vi n h v kinh doanh v cng c th b d th m t xa cho c i ng cc nh t vn ang lm vic. f) a ra ch ng tr tng gii th ng cho d v xut sc cng nh ch nhn nhng tin b v cht l bao g cc lnh vc li n quan n ng, m sng ch, p ng khch hng, xut khu thnh cng, vv.. 5.2.5. Nghin cu i h thnh lp mt hi hi: Mt trong nhng kh khn n nh p trong vic nng cao cht l d v h trkinh doanh l hng ro lut php ng ch i v vic pht trin cc hip hi t ch c th t qun l trong cc ngnh d v. i ch gip t kim mt m h ch ph chp nhn v c hiu qu v khu m nh c nh i i vc t nhn, mt nghi n c u in h khyn ngh ch ph c th rt ra nh c nh bi h qua thc t. Mt danh mc nhng nhim v, hot ng (nhng iu khon c tham chiu) ca n s xc gii quyt cc vn v m quan tm khc c nh i nhau v thnh lp mt hip hi sao cho kinh nghim ca n c th coi nh mt mu h cho s pht trin hip hi trong cc ngnh d v khc. Ngnh d v tin hc nh ch ch my t xut l lnh vc d n u cho vi c thnh lp hip hi, d s h tr nh c i ca Phng th ng mi v Cng nghi p Vit Nam. cung cp h tr k thut s h tc v hip hi cng ngh thng tin H Kng s l hu p i ng ch.
65

5.2.6. Ho ng h tr o t k thu Kt qu nghi n c u cho thy r l i t o t: ng nhn vi n ca cc cng ty d v h tr kinh doanh khng c k nng k ch thut c th thc s h trcho khch hng. Ly d v thit k lm vd, hin ch nay cc doanh nghip sn xut va v nh ch nh h ng nng n bi s yu km u ca ngnh thit k cng nghip v thit k sn phm. Cc hot ng sau xut c v ngnh thit k: i a) Thnh lp mt Nhm C vn thit k cng nghi p bao g cc nh m cng nghip l (ng s dng thit k cng nghi p), cc k s , cc n i nh thit k cng nghi p hng u v cc ging vi n i h xem c xt v sa i ch ng tr o to qu gia v thit k cng nghi p. nh c Mc l m bo ch ng tr o to phi ph h v nhng ch nh p i nhu cu cng nghip. b) Pht trin cc c hi v h ngh v lm vi c thc tin c s gim st c v cc h vi n thit k cng nghi p trong khu vc t nhn. i i c c) o to k nng v cc phn mm thit k hin hnh v xu h ng/k thut thit k qu t v thit k sn phm. c i i d) Thnh lp ch ng tr o to c cp ch ng ch v thit k cng nh nghip v sn phm. 5.2.7. Ho ng gio dc chuyn nghi lin tc: Nhm gii quyt s c p nhu cu t p v k nng chuy n su, vn then ch l to ra mt thng l v pht trin chuy n t mn li n tc. o to pht trin chuy n mn tr n n d tip cn, h tp t xa l c h th c kin ngh(qua o to da vo my t o to da tr n Internet, nh c nh, hoc qua in thoi). Nhng hot ng d y xut v nghin cu th i c i tr ng: a) Kho st cc cng ty nghi n c u thtr xc nhng k nng ng nh c bit m h mong mu gip pht trin. n c b) Pht trin v th nghim mt h tr gio dc t xa v ti nh : c nh nghi n c u chin l ca cc th cnh tranh. c i 5.2.8. Ho ng h tr thay i qui ch: C ba lnh vc ca khun kh qui ch t cn ch . Cn tc ng v Ch ph v (a) to lp mt sn chi b ng v c i nh nh ch sch thu gia cc cng ty sn xut hng ha v cung cp d v, (b) to lp nh ch mt sn chi b ng gia cc doanh nghip Nh n v cc cng ty d v t nh c ch nhn li n quan n cc th tc u thu mua sm, v (c) gim c ph vin thng c qu t v truy nhp Internet. Trong tr h ny, c th s hu nu la ch c ng p ch n mt nn kinh t trong khu vc nh Philippines chiu so snh v c phvin i c thng. 5.2.9. Ho ng thng k d v: Cc ngnh d v h tr kinh doanh s ch t ch ch bit n v cng nhn nu hi u qu hot ng ca chng o m, ghi c c
66

chp v bo co. Hin nay nhiu ni c y u cu ci tin vi c thu thp v bo co cc s li u th k v cc d v c tham gia xut nhp khu, d v ni ni ng ch ch a chung v d v h tr kinh doanh ni ri ng. C Vn phng Th k Li n h ch ng p qu v Qu tin t Qu t u c th cung cp h trk thut cn thit. (xem Ph c c lc D). 5.3. D n t th im c xut u

5.3.1. m bo cho ton b tim nng ca khu vc t nhn Vit Nam pht c trin, thiu quan tr l c cht xc tc lm tng cht l d v v tr ng c ng ch nh chuy n mn. Cht l v phm vi ca nhng d v h trkinh doanh trong ng ch n c th l ch kha v s tng tr ng trong n v thu ht u t vo Vit c a i i c Nam. C mt thch th c l phi to ra nhu cu th tr nhy cm v cht ng, i l thc y cc nh cung cp d v h tr kinh doanh Vi t Nam ci tin ng, ch nhm m bo cht l ca m v tng c kin th c chuy n mn ha. Mt ng nh ng lnh vc tng tr ng cao c th gip ci tin cht l d v cng nh la ch ng ch n vi c lm hp dn tr n c n l u t cho cc hot ng hu vn phng. c 5.3.2. Lgii Vic cung cp nhng d v h trkhch hng v hnh ch thng ch nh qua hot ng ca cc hot ng hu vn phng n ngoi v ang tng tr n c ton cu v t l 15-20% mt nm, bi vcc tp on l cc n c nn kinh t i n c pht trin ang c gng gim t ng chi phhnh ch c bng cch h nh nh p ng thu ngoi gii quyt nhng vic mang t cht th nht. Cc nh u t l nh ng n, in h trong vn hnh nhng hot ng hu vn phng g cc h ng hng nh m: khng, cc cng ty mi gi ch ng khon, cc cng ty x l th t dng, cc cng ty i n ti ch cc cng ty bo him, kinh doanh marketing, v bt c mt ngnh kinh nh, doanh no khc c kh l giao d l i ng ch n. 5.3.3. V s h trca cng ngh thng tin sn c, bt k d v no khng cn i ch gp g (mt mt) trc tip v khch hng u c th cung cp bi mt i i c hot ng hu vn phng n ngoi, bi n mang t di tr, t c l khng gn c nh v mt im c th. Nhng v d khng ch l thu thp v x l nhiu s liu i a truyn th m cn bao g xut bn in t, thit k v qun l website, trung tm ng m g khch hng, qun l h s y t, t khch sn, y thc th t dng, d v th i n ch k t xa, qun l dach sch ch th t, htrk thut qua mng, d v tm l a ch c v nh ch s nghi n c u v vit bo co k thut, v sao chp k thut. Th m vo , , cc nh sn xut ang gia tng h thu ngoi v thit k sn phm, qun l p ng hu cn, nghi n c u v pht trin, v htrd v khch hng. ch 5.3.4. lun gii cho m quan h t xa v vic mt i s qun l hnh ch trc i nh tip, hot ng hu vn phng phi tit kim nht 30-40% chi phso v cung c t i cp t xa. Hot ng hu vn phng ph thuc vo tin thu thp hn, v chi ph ngu nhn lc thp hn lm gim chi phhot ng cho khch hng. Lao ng n th chim 75% trong chi phkh bin v mt l, nh ng thch th c y l ng a lm th no t ni c c cu l ng thp m cng nhn li c tay ngh cao. m c Cc c ng in thoi vin thng (trm mt t v tinh khng phi qua cc mng in
67

thoi cng cng) ang n i l n nh l mt yu thtrquan tr song song v cc ng i thu v tinh chi phthp. Nhng ng iu hnh thnh cng hot ng hu ng i vn phng c th cung cp nhn vi n c k nng cao, bit nhiu ngoi ng v chi i ph thp; li n lc vin thng hiu qu; v nhng khuyn kh nh thu thu nhp ch cng ty thp hoc khng thu, hon thu v l ng, min thu li n lc vin i i thng, tr cp thu bao, d v i n thoi min ph t ng h cc s in ng ch p, thoi min phton c ph cp l ng cho h vi n, trcp o to v khng gian u, c vn phng. tc th ba nhn thu ngoi c th tng t cnh tranh ca hbng i nh cch p dng mt h th ti u chun ton cu, v chuyn t h th vin thng ng ng trong c ph t theo khong cch sang cc mng my t ton cu c c c nh nh c ph hng hoc t theo th gian. Thnh cng ca xut khu trc tip gn c ng nh i v kh nng to gi tr gia tng thng qua kin th c cng nghi p/k thut chuy n i su v s cung cp d v c cht l - ni theo ngn ng ca khch hng - su ch ng t 24 gitrong mt ngy v 365 ngy trong mt nm. 5.3.5. Li i vi Vi Nam: Vit Nam ang vtrc th d mt lc l ch t ng ng lao ng c vn ha v quen v my t v u t vo vin thng chim lnh i nh mt phn ca thtr bo b ny. Mt sng kin nh vy c th to ra mt ng ng c t cc cho Ch ph Vit Nam tin hnh nhng b c l cho ton b khu ch nh c i vc t nhn: (a) Gim c phvin thng qu t; (b) nng cao cht l truy nhp c c ng Internet; v (c) xem xt li khun kh qui cho hot ng d v. Nhng hot nh ch ng hu vn phng v bn cht l c th t ri rc tr n c n vvy chng htr c, kh nng ng vng ca cc cng nh. Nhng hot ng kiu ny c u vo ng l nhng d v khc (d v my t v.v..) v vvy gip nng cao ti u chun ch ch nh, cht l ca cc d v htrkinh doanh khc. ng ch 5.3.6. C b c d kin ban u: c y l d n kh thi v MPDF. thc hin, b u ti n n n k h v i i c p ng i mt tc thng tho, hiu bit xu h ton cu, c nhng thnh cng trong hot i ng ng hu vn phng k c trong mi tr u t Vit Nam tin hnh thc ng hi n nghi n c u thim cho d n kh thi ny.

68

Bng 24: Tm l c nhng hot ng xut cho Ch ng tr cng tc d v h tr kinh do nh ch

Cc giai on ca hot ng Hot ng Hi tho, bo co Nhn th c Tng c k nng ng Cng nhn T ch c hi tho v mt kt qu mong mu l h thnh Hi c vn D v h i n nh ng ch tr kinh doanh gip MPDF trong vi c thc hi n Ch ng tr cng tc nhm tng nh c cc d v htrkinh doanh Vi t Nam. ng ch - Chun b cc bi bo v l i ch -Cng b nhng thnh ca h thu ngoi p ng cng Vi t Nam v - Thit k t ri h d n cch ng tr n website ca ITC ch nh cung cp d v v n ch qun l m quan h cng tc. i - T m cc cng ty d v m, i ch n ngoi tham gia cc bu i t c a m, hi tho v l ca kim i ch ton v hch ton chi ph . -Cc cuc hi tho v marketing - o to ging vi n v -Cng b nhng thnh d v (v ITC) ch i marketing d v . ch cng Vi t Nam v - D v phn pht sch, ti li u - Chuyn giao o to th tr n website ca ITC ch ca ITC nghim - Cng b l ca vi c m - o to nhng chuy n - Trin khai ch ng i ch bo cht l ng gia t vn lm vi c v tr th ng cho d i nh ch - Phn pht sch bi tp ISO 9000 cc cng ty ng v xut sc c - Cung cp h gip Tcc k ISO 9000 nh ng Ti u chun o l v Cht - Gi thi u kha h t ng i c l cch p dng ISO 9000 vn gi thi u nhng ng i i v cc cng ty d v. i ch ti u chun t vn. - Phng Th ng mi v Cng nghi p Vi t Nam s lm vi c v ngnh d v my t i ch nh thnh lp mt hi p hi v bn bc trao i v bt k s quan tm no, c l kt i v i hi p hi IT H Kng. ng - Thnh lp mt Nhm c vn - To cc c hi h ngh - Ch ng tr cp c nh thit k cng nghi p g nhng trong lnh vc t nhn m ch ng ch nh l nh o ngnh cng nghi p - Chuyn giao o to k v ging vi n tr i h nng ng c

Kt lu ch n

Hot ng nng cao nhn th c v d ch v h tr kinh doanh

Hot ng h tr k nng marketing d v ch Hot ng h tr cht l d v ng ch

Nghi n c u thnh lp Hi p hi Hot ng h tr o to k thut

Cc giai on ca hot ng Nhn th c Tng c k nng ng Cng nhn xc v lp lh ng k nng nh Hot ng h tr - Kho st cc cng ty xc nh - Pht trin v th nghim - Cng bkt qu gio dc chuy n k nng c bi t cn thit. h tr o to t xa v c nh nghi p li n tc nghi n c u chin l ca c th cnh tranh i Hot ng h tr - Gii quyt sn chi b ng - T kim s trgip k nh m thay i quy ch gia cng ty sn xut hng ha v thut t UNTACD v T i cng ty d v ch ch c Th ng mi Th gi - Gii quyt sn chi b ng nh gia cc cng ty d v t nhn ch v doanh nghi p Nh n c. - Gim chi ph in thoi v Internet. Hot ng h tr - Thc hi n vi c xem xt li cc - T kim tr gip k m th k d v ng ch vn o l cho d v ni thut t UNSO v Qu ng ch v xut nhp khu. a Tin t qu t. c D n u t th S dng d v hu vn phng thim, gp g v ch ph v cc nh u t tim ch i nh im v hot ng nng trin khai ni dung d n v cung cp o to v k thut v cht l m bo ng ng sau vn phng cho nhng ng tham gia d n. i
Kha: D F G I O U :C quan vi n tr :Cng ty :Ch ph nh :Nh u t :Cc t ch c (nh : Phng Th ng mi v Cng nghi p Vi t Nam) :Cc tr i h v tr Bch khoa k thut ng c ng

Kt lu ch n

Hot ng

Ph lc A Ti li u tham kho chn lc

Bacchetta, M.; Low, P.; Mattoo, A; Schuknecht, L; Wager, H.; & Wehrens, M. (1998). Th ng mi in t v vai tr ca WTO. Geneva: T ch c th ng mi th gi Nghi n c u c bit s2. iBerthelot, Y. (1996). Nhng gip gang c v lnh vc d v cc nn i i ch kinh t chuyn i? In M. Kostecki & A. Fehervary (eds.), D v trong ch cc n kinh t chuy i: la chn kinh doanh i vi th ng mi v u n n t , 29-52. Oxford: Pergamon. Ghibutiu, A. (1998). D v h tr kinh doanh v li n kt Rumani vo cc th ch tr ph ng Ty. Bo co ti hi tho Progres, Geneva. ng Industry Commission. (1997). Xu kh d v ca Ch ph. Canberra: t u ch nh Australian Government Publishing Services. Kigyossy-Schmidt, E. (1998). D v h tr kinh doanh trong cc n kinh t ch n chuy i ca ng v Trung u. Mt nghin cu so snh cc n c. Berlin: n : A.C.E. Phare Programme Project No. P95-2224-R. Kostecki, M. & Fehervary, A. (eds.) (1996). D v trong cc n kinh t ang ch n chuy i: la ch kinh doanh i vi th ng m v u t , Oxford: n n i Pergamon. Mallea, J. (1997). Quc t h gi dc trung hc v nghnghi Paris: OECD. a o p. OECD (T ch c H tc v Pht trin Kinh t). (1997). Th ng m quc t trong p i d v nghnghi Paris: OECD. ch p. Riddle, D.I. (1992). Cng ty d v xuy n qu gia trong cc n ang pht trin. ch c c In C.R. Lehman and R.M. Moore (eds.), Vn ha a quc gia: nh h ng x hi ca kinh t ton c u, 277-293. Westport: Greenwood Press. Riddle, D.I. (1991a). y mnh tng tr ng xut khu d v m t cc n ch i c ang pht trin. Trong UNCTAD, D v Chu v Th B D ng: ch i nh C bi ch lc, Vol. II, 292-340. New York: United Nations. c n (UNCTAD/ITP/51 Vol II) Riddle, D.I. (1991b). Cng c ton cu d v h trcc nh sn xut v s kt ch h lnh vc d v gia ng v Ty u. CIBS Discussion Paper p ch (Dalhousie University).

71

Riddle, D.I. (1990). Nhng quyt chin l then ch v cc cng ty d nh c t i i ch v. In D.E. Bowen, R.B. Chase, T.G. Cummings, et al (eds.), Hi qu qun u l d v: chin l c cn bng, t chc v ngu nhn lc, v hnh v ch n n marketing, 41-63. San Francisco: Jossey-Bass. Riddle, D.I. (1989a). Vai tr ca d v sn xut trong pht trin. In UNCTC, ch D v v pht tri vai tr ca u t trc tip n c ngoi v th ng m ch n: i, 67-70. New York: United Nations. (ST/CTC/95) Riddle, D.I. (1989b). Vai tr ca d v trong pht trin kinh t: Nhng vn v ch ngha v o l nh ng. Trong UNCTAD, D v v ti nng ph tri ch m t n: bi cnh ca n , 33-45. New York: United Nations. (UNCTAD/ITP/22) Riddle, D.I. (1987). Vai tr ca d v trong pht trin kinh t: Nhng im gi ch ng v khc nhau theo cc lnh vc pht trin. Trong O. Giarini et al. (eds.), K inh t d v ang ni ln, 83-104. New York: Pergammon. ch Riddle, D.I. (1986). Tng tr ng do d v dn u: Vai tr ca d v trong pht ch ch trin th gi . New York: Praeger. i Riddle, D.I. (1985). D v: K sinh hay nng ng? Tng quan nghin cu ch ch nh sch, February, 4: 467-474. Riddle, D.I. (1984). Cc ngnh cng nghi p d v, dn u tng tr ng trong ch Vnh ai Thi B D ng. Nh b qun l Chu Th B D ng, 1 nh t o i nh (3): 190-199. Shelp, R.K. (1981). Sau cng nghi p ha: Uy th ca n kinh t d v ton n ch c u. New York: Praeger. B Cng nghip v Th ng mi Singapore. (1986). Kinh t Singapore: Nhng h ng mi Singapore: Government of Singapore. Singelmann, J. (1978). T nng nghi sang d v: S chuy i ca lao ng p ch n cng nghi Beverly Hills, CA: Sage Publications. p. UNCTAD. (1997). Vi thng, h tr kinh doanh v hi qu th ng mi. n u Geneva: UNCTAD. (TD/B/COM.3/EM.3/2) UNCTAD. (1995a). Tc ng ca t do ha v nhp khu d v ti pht tri ch n cc khu vc d v cnh tranh, v nhng kh khn i vi cc n c ang ch pht tri ngn cn h gia tng s tham gia vo th ng mi v d v th n ch gii. Geneva: UNCTAD. (TD/B/CN.4/43) UNCTAD. (1995b). nh gi xem x ch ng tr cng tc ca U ban th ng , t nh trc vd v. Geneva: UNCTAD. (TD/B/CN/4/44) ch
72

UNCTAD. (1993). y mnh cc l vc d v cnh tranh: mt phn t so nh ch ch snh v l vc d v trong cc n c ang pht tri Geneva: nh ch n UNCTAD. (TD/B/CN.4/23) UNCTAD. (1989). D v trong n kinh t th gii UNCTAD/TDR/8 ch n (offprint). [tm tt cng tr nh tr c nh by trong UNCTAD TD/B1008/Rev.1, TD/B/1100, TD/B/328/Rev.1, and TD/B/1162] UNCTAD v Ngn hng Th gi (1994). T do ha giao d quc t v d i. ch ch v: S tay. New York: United Nations. Zeman, K. (1998). Tin thoi l nan v vi c lm v kinh t d v trong nn ng ch kinh t Czech. Bo co tr by ti hi tho Progres, Geneva. nh Zeman, K. (1996). Nhng vn c l i ca chuyn i lnh vc d v n t ch c Cng ho Czech. Bo co tr by ti hi tho Progres, Geneva. nh

73

74

Ph lc B Phn b c c doanh nghi p c phng v n Bng B1: T l% cc cng ty sn xut hng ha, ph n theo ngnh v s n m trong kinh doanh Ngnh sn xut Ha cht/nha Vt liu xydng Ch bin thc phm in t May mc/giy dp Kim kh Trung b % nh D 3 nm i 6 8 7 15 8 7% 3-5 28 25 13 21 15 18% 6-10 16 25 33 21 32 15 23% Tr n 10 nm 50 42 47 58 38 77 52%

Bng B2: T l% cc cng ty d v, ph n theo ngnh ch v s n m trong kinh doanh Ngnh d v ch Hch ton k ton D v t vn ch Thit k/Bao b Phn ph i Nghi n c u thtr ng D v o to ch Trung b % nh d 3 nm i 17 23 7% 3-5 38 58 36 50 38 50 45% 6-10 62 25 36 33 23 30 33% Tr n 10 nm 17 28 16 20 15%

Bng B3: Tlph tr m cc cng ty sn xut hng ha, n ph n theo ngnh sn xut v s ng i lao ng Ngnh sn xut Ha cht/nha Vt liu xydng Ch bin thc phm in t May mc/giy dp Kim kh Trung b % nh D 30 i 6 13 7 8 6% 30-49 7 26 8 7% 50-99 27 13 20 7 23 23 19% 100 tr l n 67 73 73 60 69 69 68%

75

Bng B4: Tlph tr m cc cng ty d v, ph n theo ngnh d v n ch ch v s ng i lao ng Ngnh d v ch Hch ton, k ton D v t vn ch Thit k/Bao b Phn ph i Nghi n c u thtr ng D v o to ch Trung b % nh 10 tr xu ng 9 27 10 8% 11-49 20 25 50 50 18 50 35% 50-99 30 33 20 10 46 20 27% 100 tr l n 50 33 30 40 9 20 30%

Bng B5: Tlph tr m cc cng ty sn xut hng ha, ph n theo ngnh, n theo s hu, kim sot v doanh s xut khu S hu T l % kim sot ca Vi t Nam 84 90 95 81 83 94 88% T l % xut khu

Ngnh sn xut Ha cht/nha Vt liu xydng Ch bin thc phm in t May mc/giy dp Kim kh Trung b % nh

T nhn 28 47 20 40 62 15 35%

Nh n c 72 53 80 60 38 85 65%

5 16 26 8 59 16 22%

Bng B6: Tlph tr m ca cng ty d v, ph n theo ngnh, n ch theo s hu, kim sot v xut khu S hu T nhn Nh n c 30 70 67 33 50 50 45 55 82 18 20 80 T l % kim sot ca Vi t Nam 55 60 80 81 50 90 T l % xut khu 63 34 50 55 18 60

Ngnh d v ch Hch ton k ton D v t vn ch Thit k/Bao b Phn ph i Nghi n c u thtr ng D v o to ch

76

Trung b % nh

50%

50%

69%

47%

77

Ph lc C C c bng d li u Bng C1: T l% thu tng d v h tr kinh doanh, ph n theo khu vc ch (sn xut v d v) ch D v h tr ch kinh doanh B u ch vin thng nh Ngn hng Chuyn pht nhanh Bo him D v o to ch D v my t ch nh Qung co Sa cha thit b Phn phi Thanh tra v kim nh D v phi n d ch ch Thu thit b D v nhn s ch D v xut/nhp khu ch Hch ton k ton Thit k/bao b T vn T ng i l bun bn D v mi tr ch ng D v bo v ch Nghin cu thtr ng Cng ty sn xut 100 100 88 100 100 83 91 89 95 75 40 32 35 51 34 48 35 42 38 23 18 Cng ty d v ch 100 76 90 71 68 81 63 61 Khng c 16 27 34 21 Khng c 15 Khng c 11 Khng c Khng c 15 11 T ng s cng ty 100 98 89 86 84 82 77 76 49 46 34 33 28 26 24 24 24 21 20 19 15

[s cng ty sn xut hng ha = 65; s cng ty d v = 62] ch

Bng C2: Nhn xt v gi ca d v h tr kinh doanh, ch ph n theo khu vc v s hu (%) Gi ca d v h trkinh doanh ch S hu R/ rt r Phi chng t/Rt t Cc cng ty sn xut hng ha T nhn 4 44 52 Nh n c 9 41 50 Trung b nh 7 42 51 Cc cng ty d v ch T nhn 19 29 52 Nh n c 32 49 19 Trung b nh 26 39 35 Tt c cc cng ty T nhn 12 36 52 Nh n c 17 44 39 Trung b nh 16 40 44
[s cng ty sn xut hng ha = 85; s cng ty d v = 62] ch
78

T ng 100 100 100 100 100 100 100 100 100

Bng C3: Nhn xt v gi, ph n theo dung l ng xut khu (%) (%) XK trong t ng doanh thu 0% 1-49% 50+% T ng Gi d v htrkinh doanh ch R/ rt r 12 1 1 14 Phi chng 29 6 5 40 t/ rt t 26 11 9 46 T ng cng 67 18 15 100

Bng C4: C s c bn ca cnh tranh, ph n theo khu vc v s hu (%) S hu Gi c Cc cng ty sn xut hng ha 45 T nhn 34 Nh n c Trung b nh 38 Cc cng ty d v ch 13 T nhn 6 Nh n c Trung b nh 9 Tt c cc cng ty 29 T nhn 24 Nh n c Trung b nh 26 Cnh tranh v Cht l ng 52 57 55 78 72 75 65 62 63 Yu t khc 3 9 7 9 22 16 6 14 11 T ng cng 100 100 100 100 100 100 100 100 100

[s cng ty sn xut hng ha = 89; s cng ty d v = 64] ch

Bng C5: Nhn xt v gi c ph n theo c s c bn ca cnh tranh, v theo khu vc (%) C s ca cnh tranh Gi ca cc d v htrkinh doanh ch Va phi 33 36 50 43 37 40 t/ rt t 61 60 17 38 50 48 T ng cng 100 100 100 100 100 100

R/ rt r Cc cng ty sn xut hng ha Gi c 6 4 Cht l ng Cng ty d v ch Gi c 33 19 Cht l ng Tt c cc cng ty Gi c 13 12 Cht l ng

79

[s cng ty sn xut hng ha = 58; s cng ty d v = 44] ch

80

Bng C6: Nhn xt v gi ca cc d v h tr kinh doanh c th ch c s dng (%) D v h tr ch kinh doanh K ton D v my t ch nh T vn D v thit k ch Phn ph i Nghi n c u thtr ng Vin thng o to Gi R/ rt r 8 15 17 24 3 15 13 Va phi 60 58 59 60 78 54 11 58 t/ rt t 32 27 24 16 19 31 89 29 T ng cng 100 100 100 100 100 100 100 100

[s cng ty sn xut hng ha = 61; s cng ty d v = 45] ch

Bng C7: Nhn xt v cht l ng d v h tr kinh doanh, ch ph n theo khu vc, v s hu (%) Cht l d v h trkinh doanh ng ch Km/ rt km Chp nhn Kh/ rt kh c Cng ty sn xut hng ha T nhn 38 62 Nh n c 45 51 4 Trung b nh 43 55 2 Cng ty d v ch T nhn 28 59 13 Nh n c 45 32 23 Trung b nh 37 46 17 Tt c cng ty T nhn 33 61 6 Cng cng 45 44 11 Trung b nh 38 53 9 S hu
[s cng ty sn xut hng ha = 84; s cng ty d v = 63] ch

T ng cng 100 100 100 100 100 100 100 100 100

Bng C8: Nhn xt v cht l ng, ph n theo c s c bn ca cnh tranh, v theo khu vc (%) C s ca Cht l d v h trkinh doanh ng ch cnh tranh Km/ rt km Chp nhn c Kh/ rt kh Cc cng ty sn xut hng ha Gi c 74 26 Cht l ng 46 50 4 Cc cng ty d v ch Gi c 50 50 Cht l ng 22 50 33 Tt c cc cng ty Gi c 70 30 Cht l ng 32 50 18
[s cng ty sn xut hng ha = 58; s cng ty d v = 44] ch
81

T ng cng 100 100 100 100 100 100

Bng C9: Nhng tr ngi ch i vi cung cp d v cht l ng (%) nh ch Tr ngi Cnh tranh ca ch ph nh Khng c hip hi Khng khuyn kh c ch Thu sut cao Thiu o to nhn vi n Thiu ti ch nh Mng Internet t Nhn th c thp v gi tr Khng thanh ton cho cht l ng Tr ngi khc
[s cng ty d v = 57] ch

% 32 30 26 28 35 32 16 40 60 7

Bng C10: T lthu tng d v h tr kinh doanh, ph n theo ngun thu ch D v h trkinh doanh ch Vin thng Kim tra/ th nghim D v xut/ nhp khu ch D v mi tr ch ng Bo him D v chuyn pht ch Ngn hng Qung co o to Phn phi D v nhn s ch K ton Thit k/ ng gi D v bo v ch T vn Thu thit b T ng i l bun bn Nghin cu thtr ng Sa cha thit b D v my t ch nh D v phi n d ch ch Cng ty Nh n c 100 98 97 96 93 85 81 79 78 68 67 65 65 63 53 43 37 37 31 31 28 Cng ty t nhn 2 3 4 7 15 19 21 22 32 33 35 35 37 47 57 63 63 69 69 72

[s cng ty sn xut hng ha = 65; s cng ty d v = 62] ch

82

Bng C11: T sn c ca d v (%) nh ch D v ch Kinh doanh Sn c khi: y u cu Bchm c Nhanh nu thanh ton 5 0 0 0 0 0 16 45 50 60 7 11 45 25 0 0 30 3 T ng cng

Cc cng ty sn xut hng ha K ton 78 T vn 77 Thit k/ bao b 68 Phn ph i 77 Nghi n c u thtr ng 67 o to 76 Cc cng ty d v ch K ton 67 My t nh 29 T vn 10 Nghi n c u thtr ng 0 o to 60 Tt c cc cng ty K ton 72 My t nh 29 T vn 44 Thit k/ Bao b 68 Phn ph i 77 Nghi n c u thtr ng 33 o to 68

17 23 32 23 33 24 17 26 40 40 33 17 26 31 32 23 37 29

100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100

[s cng ty sn xut hng ha = 84; s cng ty d v = 63] ch

83

Bng C12: Cht l ng d v (%) ch Cht l ca cc d v ng ch D v ch h trkinh doanh kinh doanh Km/rt km Chp nhn T rt t t/ t c Cc cng ty sn xut hng ha K ton 0 45 55 T vn 0 70 30 Thit k/ Bao b 13 62 25 Phn ph i 8 60 32 Nghi n c u thtr ng 20 0 80 o to 24 55 21 Cc cng ty d v ch K ton 0 50 50 My t nh 30 38 32 T vn 11 33 56 Nghi n c u thtr ng 50 50 0 o to 7 62 31 Tt c cc cng ty K ton 0 47 53 My t nh 30 38 32 T vn 6 51 43 Thit k/ Bao b 13 62 25 Phn ph i 8 60 32 Nghi n c u thtr ng 35 25 40 o to 15 59 26
[s cng ty sn xut hng ha = 84; scng ty d v = 63] ch

T ng cng

100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100

84

Bng C13: S sn c ca cc d v chuyn s u (%) ch D v ch Kinh doanh Cc d v chuy n su l: ch Khng c Sn c Cht l ng khng u Cc cng ty sn xut hng ha K ton 30 40 30 22 66 12 T vn Thit k/ Bao b 46 38 16 Phn ph i 36 33 31 0 40 60 Nghi n c u thtr ng o to 17 26 57 Cc cng ty d v ch K ton 67 17 16 My t nh 24 31 45 10 40 50 T vn 0 40 60 Nghi n c u thtr ng o to 3 36 61 Tt c cc cng ty K ton 48 28 24 My t nh 24 31 45 16 53 31 T vn Thit k/ Bao b 46 38 16 Phn ph i 36 33 31 0 40 60 Nghi n c u thtr ng o to 10 31 59
[s cng ty sn xut hng ha = 84; s cng ty d v = 63] ch

T ng cng

100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100

Bng C14: Mc ch cho vi s dng d v k ton (%) ch nh c ch Mc ch ch nh Tha m n y u cu php l C s kim sot t hn v chi ph t Gip qun l cc dng tin Gip lp k hoch m rng Cng ty sn xut hng ha 47 60 26 21 Cng ty d v ch 52 31 26 17 T ng cng 49 48 26 19

Bng C15: Mc ch cho vi s dng d v my t (%) ch nh c ch nh Mc ch ch nh Sa cha h th my t ng nh Ci t phn mm v phn c ng m i Trgip s dng cng ngh Thit k/ ci t mng LAN Cng ty sn xut hng ha Khng c Khng c Khng c Khng c
85

Cng ty d v ch 48 40 24 20

T ng cng 48 40 24 20

Thit k/ ci t Website Khng c 4 4 Bng C16: Mc ch cho vi s dng d v t vn (%) ch nh c ch Mc ch ch nh Ci tin l nhun ca cng ty i Ci tin hiu qu ca cng ty Trgip k hoch chin l c Ci tin m bo cht l ng Gii quyt cc vn ca nhn vi n Cng ty sn xut hng ha 42 41 39 17 8 Cng ty d v ch 23 25 33 33 8 T ng cng 34 34 36 23 8

Bng C17: Mc ch cho vi s dng d v thi k bao b(%) ch nh c ch t / Mc ch ch nh Tng c s hp dn ca sn phm ng Ci thin t thc t ca sn phm nh p ng cc ti u chun bt buc v sn phm S dng nguy n vt liu khng t tin S dng nguy n vt liu khng t n hi v mi tr i i ng Cng ty sn xut hng ha 64 34 32 17 15 Cng ty d v ch Khng c Khng c Khng c Khng c Khng c T ng cng 64 34 32 17 15

Bng C18: Mc ch cho vi s dng d v ph n phi (%) ch nh c ch Mc ch ch nh Chuyn hng thnh phm vo thtr ng Vn chuyn thit bv vt t a sn phm d dang vo kho Cng ty sn xut hng ha 87 50 15 Cng ty d v ch Khng c Khng c Khng c T ng cng 87 50 15

Bng C19: Mc ch cho vi s dng d v ch nh c ch nghin cu thtr ng (%) Mc ch ch nh p ng nhu cu ca khch hng Nhn bit cc c hi thtr m ng i Xc cc khch hng mc ti u m nh i Nghi n c u cc c hi xut khu Bit chin l ca cc th cnh c c i Cng ty sn xut hng ha 53 38 27 30 25 Cng ty d v ch 56 38 20 11 11 T ng cng 54 38 24 22 19

86

tranh Bng C20: Mc ch cho vi s dng d v o to (%) ch nh c ch Cng ty sn xut hng ha Nng cp cc k nng k thut ca 61 nhn vi n Tng c k nng qun l th ng i 44 gian ca nhn vi n Cung cp cc k nng c bn 33 Ci tin kh nng lm vic tp th 10 Cung cp o to phn mm my 5 t nh Mc ch ch nh Cng ty d v ch 65 25 20 4 8 T ng cng 63 36 27 7 6

87

88

Ph lc D Mt s ngun h tr k thu c th t khai th c nhm tng c ng c c dch v h tr kinh doanh Vi cc nh T v qun lc bng ca Canada (ICMCC) n n L mt thnh vi n ca Hi Qu t cc Vin qun l t vn, ICMCC ng c ng gp cho mt b lut chung v hnh ngh p dng mt c s n v cung cp trgip k thut cho cc hi p hi cc n khc c c v mong mu thit lp qu tr cp ch ng nhn cho cc nh t vn qun i n nh l. Trgip k thut kiu ny gn y nht l gip Trung Qu xy dng c cc ti u chun chuy n nghi p v qu tr cp ch ng nhn. nh ICMCC pht trin kha h o to 3 ngy v Thc hin ISO 9000 c o to cc nh t vn cch gip cc cng ty tng c m bo cht ng l ph h v ISO 9000. ng p i Qu Ti tQuc t (IMF), Washington DC n Trong sch h dn m y nht ca Qu v chun bti khon v ng lai, ng i IMF m rng th m lnh vc bo co v th ng mi d v cung cp ch chi tit t hn v mc cc d v khc. H trk thut ang sn c gip t ch cho vic thc hin cu trc bo co m i. Trung tm Th ng mi Quc T UNCTAD/WTO (ITC), Ginev Trung tm Th ng mi Qu t (ITC) l mt chi nhnh ca t ch c Li n c h qu hai t ch c UNCTAD v WTO ti tr giao p c, c ng , c nhim v h trk thut cho cc doanh nghi p cc n ang pht trin. c c bit, Trung tm c b phn Th ng mi v D v c nhim v gip ch thc y th ng mi v d v t cc n ang pht trin, v cc nn ch c kinh t chuyn i d Hi p chung v Th ng mi v D v i nh ch (GATS). Trong hai nm qua, Trung tm ny t ch c cc cuc hi tho o to qui m trong 3 ngy chu Phi v chu cho cc doanh nghi p, hip hi, v cc vi n ch c th ng mi Ch ph v thc y v xut khu nh thnh cng d v h tr kinh doanh. Trung tm cn pht trin nhng ch hot ng sau gip pht trin th ng mi d v, min ph v ch i i cc Ch ph, hip hi, v doanh nghi p cc n ang pht trin v nh c chuyn i: Trang ch (Homepage) xut khu cc loi d v c ch: ch a (http://www.intracen.org/servicexport): Mt website h trk thut cung cp nhng l khuy n thc t, nhn bit i
89

v pht trin cc c hi xut khu, t kim cc tc chin l trao i m i c, kin, t kim nhng th ng thuyt th ng mi d v, v h hi t nhng m ch c hot ng thnh cng ca qu t. c Tuy tp nhng nghin cu chin l c trn xu h ng ton c u v n : Hch ton k ton Du l kinh doanh ch D v my t ch nh D v y t ch Bo him Cung cp nhn vi n tm th i D v ng sau vn phng ch o to v gio dc th ng mi Qun l mi tr ng Thit k cng nghi p D v qun l Internet ch Ti bo him

S tay h ng d n: Xut khu d v thnh cng: S tay cho cc cng ty, hi hi, v ch ph. ch p nh B tiu chun ISO 9000: Sch bi tp cho cc cng ty d v cc n c ang ch pht tri n. H ng d n kinh doanh vHi chung vTh ng mi v D v p nh ch i mi xut khu d v thnh cng ch Nhng bquyt trong th ng mi d v ch K thut mi tr ng v d v h tr ch Cng c: a mm chun on sn sng ca xut khu Lp k hoch xut khu d v: h dn cho cc cng ty d v ch ng ch S dng Internet xut khu d v: l khuy n cho cc cng ty d v ch i ch Lm th no thc y trang ch (Homepage) ca ITC v xut khu d ch v: nhng chin l cho cc hi p hi c Gp cc d v trong K hoch pht trin xut khu qu gia: chin l cho ch c c cc c quan ch ph nh T chc Hp tc v Ph tri kinh t (OECD), Paris t n C b phn ch trch nhim v d v chuy n nghi p, c ch ng tr u ch nh lm vic bao qut, g nhng n phm hu gip cc Ch ph bo m ch nh m nhng qui trong n h trcung cp d v c cht l v nh c ch ng bo v ng ti u d bng cc bi n php cn thit m khng gy phin i ng, toi v tr ngi t cnh tranh trong n i c. Hi nghLi n h qu v Th ng mi v Pht trin (UNCTAD), Ginev. p c Ban D v, kt h v ch ng tr Pht trin Li n h qu UNDP, h ch p i nh p c trch ph ca cc nn kinh t ang pht trin v chuyn i ci thin nh khung ch sch h trtng tr ng khu vc d v. H thc hin mt nh ch s cng vic ban u vo gia thp k 80 v d v h tr kinh doanh ch
90

(nh sn xut) v pht trin kinh t. Hin ti, h ch ng tr lm vi c c nh gip cc n ang pht trin chun bcho mt vng m phn m sp c i t v t do ha th ng mi d v, bt u nm 2000, nh l mt phn i ch ca Hip chung v Th ng mi v D v. nh ch Vn phng Thng k Lin hp quc (UNSO), New York Kt h v tp on Voorburg, UNSO c hai sng kin ph h nhm cung cp p i p h trk thut cho cc ch ph: nh a) S phn loi v o l cc loi d v trong phm vi H th Phn ng ch ng loi sn phm trung tm, phn v d v h trkinh doanh Phng ti u ch chun ca T ng cc Th k Canada ph trch. ng b) Pht trin v trin khai kho st m h o nhng hot ng ca nh khu vc d v theo ph ng php chun, p dng chung tr n ton cu ch do T ng cc Th k Canada pht trin ln u ti n da vo d v ng ch my t nh. Bn thn tp on Voorburg l mt nhm cc c quan th k t nguyn h ng nh p li, do T ng cc Th k Canada ch tr v ang hot ng m nm nay ng , i nhm thc y o l nhng th k ni v th ng mi cho cc ngnh ng ng a cng nghip d v. N xut bn mt s bo co nhm h tr cc c quan ch th k ca cc n ng c. T chc Th ng mi th gii (WTO), Geneva Ban Th k ca WTO cho Hip chung v Th ng mi v D v c mt nh ch cam kt cung cp h trk thut cho cc n ang pht trin tng c kh c ng nng khu vc d v trong n nhm h trxut khu d v cnh tranh. S h ch c ch trny ang cung cp cho cc n thnh vi n ca WTO v cho c cc n c c c ang c k hoch tham gia WTO.

91