teknik 58

izolasyon dnyas

Hava Kanallarnda Kalsiyum Silikat Levhalar ile Yangn Yaltm

Faruk Bilal / naat Mh. Himerpa A.. Genel dinleme testi, iii) TS48e kar bir dizayn tahmini, iv) ISO 9001: 2000 kalite ynetim sistemi sertifikas, v) fabrika retim kontrolnn muayene ve gzetmesi 4. Hava Kanal sistemi bir sac kanal etrafndaki elik tayc kuaa vidalanm kalsiyum silikat levhalar ve levhann boyuna kenarlarndan sabitlenmeyi; sac kanal ile levha arasndaki elik takviye kuaa tutturulmu taynn kapsar. 5. Hava Kanal sistemi bu sistem ile ayn yangn direncindeki yapsal elik, duvar ve deme elemanlarna mekanik olarak tattrlmal. Yatay Kanallar - Sac Kanal Kalsiyum silikat levhal sac hava kanal sitemi en az 9 mm kalsiyum silikat levha ile korunmu sac kanal kapsar. Sac kanal iin minimum artlar unlardr: Sac et kalnl en az 0.8 mm kalnlnda galvaniz sac olmal (Tablo 1). Boyuna ek yerleri - Pittsburgh Kilidi veya Oluklu Ke Derzi, Ek Yerleri Rulo Sac Kebent Flanl Ek Yerleri veya edeer rulo formunda sac levha profil ekyerleri (Tablo 1) en fazla kesit uzunluu 1220 mm, en byk boyut 6000 mm genilik x 2500mm ykseklik (Tablo 1). Enine (kesit) balantlarda kullanlan haddelenmi sa kebent kelerden kaynaklanr ve en az 5 mm apnda perin

evhalarn Sabitlenmesi Vida Sabitleme Levha kenarlar 12 mm den az ise ve levhalar gerekliyse hava (izgi eklinde yark) almsa, pilot delikler nceden delinmelidir. Levhalar elie balarken kendinden delen veya kendini eken vidalar kullanlmaldr. Dier durumlarda alpano vidalar (Hilo gibi) kullanmak uygundur. 15 mmden kaln levhalarn kenarlar vidalanmal. Kendinden delen veya kendini eken vidalar uygundur. Eer kenar levhaya vidalanacaksa, en az vida saplanma derinlii 30 mm olmal. Vidalarn derin yivleri yoksa, pilot delikler almal ve ar sktrmamaya dikkat edilmelidir. Vidalar kenarlardan 40ar mm uzakta olmal. Kedeki vidalar keden levha kalnl kadar uzak olmal veya en az 40 mm uzakta sabitlenmelidir. Levhalar kenarlardan vidalanmal veya levhalar yz yze vidalanmal. Vidalarn ar sklmamas iin dikkat edilmeli. Vidalarla alrken en iyi sonu deiken hzl vida takan ekipman ile alnr. Kalsiyum Silikat Levha Sac Havalandrma, Duman Tahliye ve Mutfak Emme Kanal Sistemleri 1. Bu kabul edilmi belge BS 476: Part 24: 1987 (ISO 6944: 1985)de aklanm stabilite, btnlk ve yaltmda 240 dakikaya kadar yangn direnci salayan hava kanal sistemlerinin kullanmyla ilgilidir. Belirtilen artlar altnda 240 dakikaya kadar kompartmantasyon hava kanal sistemi BS 5588in gerekli artlar ile buluacaktr. 2. Bu sertifikada Approved Document B (ngiltere ve Galler), Section D of the Technical Standards (skoya), Technical Booklet E (K.rlanda) belgelerine uygun sistem ve rnler dizayn edilmitir. 3. Hava kanal sistemleri aadaki temellere gre onaylanmtr: i) ilk tip testi, ii) TS48de belirtilen frekansda

59 teknik
izolasyon dnyas

(veya edeeri ) ile 150 mm aralklarla veya 75 mm aralklarla nokta (punto) kaynak ile hava kanalnn sac duvarna sabitlenir. Bitiik kesitlerin enine (kesit) balantlar drt kenarn her bir boyunca maksimum 300 mm aralklarla elik civatalarla (vida) sabitlenir. Takviye (destek), kua (tablo 1de gsterildii gibi) kesitin uzun kenar 625 mmden byk ise gereklidir. Her kuak hava kanal kesitinin yaklak uzun kenarn ortasndan ve enine (kesit) balantlarda kullanlan kebentin ayns (veya edeeri) ile kuatlmal. Kebentler kelerden birbirine ya kaynaklanmal ya da vidalanmal ve hava kanal duvarna minimum 5mm apnda elik perin (veya edeeri) ile 300 mm aralklarla sabitlenmeli. Ask Mesnetleri elik asklar dili iki dili alaltma ubuu ve hava kanal altnda bir kebent veya U demirinden taycdan oluur. Asklar aras maksimum mesafe 1220 mmdir. Alaltma ubuklarnn maksimum ekme gerilmesi ve U veya L demirinden tayclarn eilme gerilmesi 120 dakika yangn direnci iin 10N/mm2yi ve 240 dakika yangn direnci iin 6N/mm2yi amamal. 3000 mmden daha geni sa kanallar iin her askda nc bir alaltma ubuu kanaln ortasna ilave edilir. Alaltma ubuu hava kanalnn st duvarn iin-

den geer ve dili ubua tutturulan sa somun ve byk sa rondela ile desteklenir. Alaltma ubuu hava kanalnn alt duvarnn iinden geer ve ask sisteminin taycsyla desteklenir. Alaltma ubuklarn betona sabitlemek iin kullanlan elemanlar elik ve kendinden genleen tip ankraj eleman olmal (rnek: Hilti HKD ankrajlar) ve 120 dakika iin ankraj betona 50 mm ve 240 dakika yangn direnci iin ankraj betona 60 mm girmeli. Ankrajlar dili ubuun boyutuyla uygun, hava kanaln tamaya yetecek mukavemette olmal ve reticinin talimatlarna uygun ekilde hava kanalna montaj edilmeli. Ask ubuklar korunmu elik kirilere asld zaman, ask ubuklar yapsal eliin korunma derecesiyle ayn dzeyde, kiriden itibaren en az 300 mm korunmal. 3000 mmden daha geni sa kanallar iin, elik dikmeler enine (kesit) balantlarda kullanlan kebentin bulunduu yerlerde kanala ilave edilmeli. elik dikmeler kanal geniliini kesen ekilde 2000 mm aralklarla kullanlr. elik dikmelerdeki maksimum gerilme 120 dakika yangn direnci iin 10N/mm2yi ve 240 dakika yangn direnci iin 6 N/mm2yi amamal. Levhalar Desteklemek in Sac Yaka Tayclar Sac yaka tayclar hava kanalnn evresinde maksimum 610 mm aralklarla kaplanmal. Yaka tayclar minimum 50 mm gvde x 50 mm flen 0.8 mm kalnlkta sactr. Ve bu saclar kelerden birbirleri-

teknik 60
izolasyon dnyas

Alaltma ubuu hava kanalnn st duvarnn iinden geer, dili ubua tutturulan sa somun ve byk sa rondela ile desteklenir.

ne kendinden delen vidalarla veya elik perinlerle balanr. Sac yaka tayclar direkt olarak beton deme altndaki 1500 mm geniliine veya 1500 mm yksekliine kadar hava kanalna balanmazlar. Bu boyutlardan daha byk hava kanallarnda ki sac yaka tayclar, enine (kesit) balantlarda kullanlan kebentlere veya takviye (Destek) kua kebentlerine 300 mm aralklarla tutturulur. Burada enine (kesit) balantlarda kullanlan sacn flenc derinlii veya ask taycs 50 mmden byk olmal yaka tayclarn derinlii dierlerine uymas iin arttrlr. Benzer olarak 100 mm tayn yaltm kullanldnda yaltm sa kanaln etrafna tutturulur minimum yaka tayclarn boyutu 100 mm flen x 70 mm gvde x 0.8 mm kalnlk olmal. Tayn zolasyon 120 veya 240 dakikalk yangn yaltm direnci gerektiinde, 100kg/m3 younluklu tayn sa hava kanalnn etrafna sabitlenir. Yaltm 120 dakika yangn direnci iin 50 mm, 240 dakika iin 100 mm (en azndan iki tabaka) kalnlkta olmaldr. Tayn ilte ek yerleri boluksuz olmal ve ek yerindeki iki tabaka birbirine 150 mm binmeli. Sa yaka tayclarn ileride tayn ile dolmaldr.

Kanal tip B gibi yaltm. ve d yangna maruz. Klasifikasyon DW144 *, DW144, Yksek Basn, Class C Hava Kanal Boyutlar Boyut (mm) ** 3000 x 1250 *Takviye (Destek) kua ve arttrlm levha kalnlklar gerekebilir. ** Sistemde midifkasyon gerekebilir

Kalsiyum Silikat Levhalar 9, 12, 15, 20 ve 25 mm kalnlklardaki kalsiyum silikat levhalar yaka tayclara 200 mm aralklarla M4 kendinden delen vidalarla vidalanr. Ek yerlerinde enine levha yaka tayclarla kavumaldr. Boyuna ke derzindeki levhalar 200 mm aralklarla M4 kendinden delen vidalarla 25 mm x 25 mm x 0.6 mm kalnlktaki galvaniz sac kebentlere vidalanmaldr. 15 mm ve daha kaln levhalar iin alternatif olarak boyuna derzler elik minimum 50 mm uzunluunda x 10 mm geniliinde x 1.5 mm kalnlnda atal ivi (staples)ler ile 150 mm aralklarla birbirine sabitlenebilir. Kalsiyum silikat levha (bir ke derzinden dieri) levhadaki boyuna herhangi bir levha derzleri sac yaka tayclarla (kuaklarla ayn boyutta) desteklenmeli. Ask alaltma ubuklarnn kalsiyum silikat levhay delip getii noktalardaki delikler yangn direnli silikonlar ile veya intumesan (scaklkla genleen) mastikler ile doldurulmaldr. eitli yangn direnleri iin kalsiyum silikat levha ve tayn kalnlklar Tablo 2de verilmitir.

61 teknik
izolasyon dnyas

Penetrasyon detaylar Hava kanalnn duvar geilerinde, kalsiyum silikat levhann Lbiimli kuaklar, (kanala kaplanan kalsiyum silikat levha ile ayn kalnlkta ve 150 mm genilikte olup 200 mm aralklarla kanaldaki kalsiyum silikat levha ile beraber vidalanacaktr) duvarn her iki tarafnda da hava kanalnn etrafna montajlanmal. (9mm ve 12mm kalnlnda kalsiyum silikat levhalar minimum 25 mm x 25 mm x 0.6 mm kalnlnda sac kebent ile sabitlenecektir). Onlar hava kanalnn kalsiyum silikat levha karkasna 200 mm aralklarla vidalanacaktr. Kalsiyum silikat levha karkas ve akln dikmeleri arasndaki mesafe en az 100 kg/m3 younluklu tayn ile doldurulacaktr. Kuak duvara sabitlenmemeli fakat Promaseal yangn direnli akrilik/silikon mastik ile duvara monte edilmelidir. Bir sac kanal enine kesit balant veya takviye (destek) kua duvar kompartman geiine yerletirilir. Bir, ki ve Yz Kapl Hava Kanal Bir, iki ve yz Kalsiyum Silikat Levha kapl sac hava kanallar montaja destek verecek ekilde uygun beton /kair duvar ve demeden faydalanlarak ina edilir. Hava Kanalnn etrafn saran bina eleman da hava kanalna en az edeer veya daha yksek yangn direncinde olacaktr. Drt yz kapl sac hava kanallar ve ask destekleri yukarda anlatlmt. U demirinden tayclar sac kanaln bir, iki veya kenarndan monte edilir. Drt yzl sac kanalllar da benzer ekilde yaplr, sadece hari olanlar unlardr ki u demirden tayclarn ular minimum 40 mm x 40 mm x 1.5 mm kebentler ile duvar veya demeye 400 mm aralklarla M8 elik genleen ankraj ile sabitlenir. Promaseal yangn direnli akrilik / silikon mastik dolguyla duvar veya deme ile kebent aras doldurulur. U demirinden tayclar her ek yerinde minimum iki adet M4 elik perin veya M4 elik kendinden delen vida ile kebentlere sabitlenir. Vida ve ankrajlarn byklk ve mesafeleri hava kanal arlna bal olarak ayarlanmal. elik kebentler, vida ve ankrajlar iin maksimum tama, ekme and kesme gerilmesi 120 dakika yangn dayanm iin 10N/mm2 ve 240 dakika yangn dayanm iin 6 N/mm2 olmaldr. 1220 mmden daha geni sac kanallarda kanal tabannn altndaki u tayc profil 4 yzl kanallardaki gibi takviye (destek) kua kebentlerine veya enine (kesit) balantlarda kullanlan kebentlere balanr.

Maksimum sac kanal boyutlar 6000 mm genilik x 2500 mm yksekliktir. Kalsiyum silikat levhalar 4 yzl hava kanal sistemlerindeki gibi u sa profillere ve kebentlere balanr. Penetrasyon yaltm sistemi 4 yzl hava kanal sistemlerindeki gibidir. Dikey Hava Kanallar Dikey hava kanallarnn yaps yatay kanallarnki ile ayndr. Dikey ynde hava kanal sistemini desteklemek iin elik kesitler hava kanalna ya iki boy kenar boyunca ya iki ksa kenar boyunca ya da drt kenardan da balanr. Arlk kalsiyum silikat levha yoluyla deil sac kanal yoluyla alnmaldr. Beton deme boluu boyunca aklktaki veya konsol flenteki elik kesitler yap elemanna balanr. Eer demeler aras mesafe 5 mden fazla ise o zaman ara mesnetler uygun yangn direnli duvardan konsol flenteki gibi uygulanlmal. Hatta bu hava kanallarndaki burulmay nlemek iin mesnetler arasndaki mesafe sac hava kanalnn d yznn en kk yanal boyutunun 8 mislinden fazla olmamal. Hava kanal sistemininin arl her deme seviyesindeki inaat tayc sistemiyle alnr. elik mesnetlerdeki gerilme limiti 120 dakika yangn dayanm iin 10N/mm2 ve 240 dakika yangn dayanm iin 6 N/mm2 olmaldr. Beton demeleri delip geen dikey konumlu hava kanallarnn penetrasyon yaltm dizayn betonarme/kagir duvarlar delip geen yatay konumlu hava kanallarnnki ile ayndr. Duman Tahliye Kanallar: Kanallar duman tahliye kanallar gibi kullanlr. Mutfak Tahliye Kanal: Hava kanal sistemi mutfak tahliye kanal gibi kullanldnda Tip A hava kanalnn i kanal yzeyi ortalama 140C ve tekil noktada da 180C geemez. Sac kanallar yanmaz olduu farzedilir. Farkl yangn dayanmlar iin kalsiyum silikat levha ve tayn kalnlklar tablo 3te verilmitir. Ask Sistemleri (Hanger): Dili alaltma ubuunun aplar ve msaade edilen gerilme dzeyleri hesaplama iin aada verilmitir. Hava kanalnn herhangi boyutu elik asklarda ekme gerilmesi 2 saat iin 10 N/ mm2, veya 4 saat iin 6 N/mm2 amamal. Gerilme azalmas oran faktrleri BS 5950: ksm 1: 1990a dayanr.