TOK PRORAUNA LANANOG PRENOSNIKA Polazni podaci: Osno rastojanje a [mm] Broj zubaca manjeg lananika z1 Broj obrtaja

manjeg laanika n1 [o/min] Snaga elektro motora P [kW] Potrebni radni asovi t [h] Reim rada Uslovi rada Korak lanca Izbor se vri u funkciji osnog rastojanja. Za usvojeni odnos a i P iz preporuenog intervala a = (30 do 50)p i zadatog osnog rastojanja a izraunava se potreban korak p. Potrebno je uskladiti sa standardnim vrednostima koraka lanca T. 7.1 ME II. Oitati mere usvojenog lanca iz iste tablice. Izbor broja redova lanca Izbor se vri u funkciji broja obrtaja n1, koraka lanca p i snage koja treba da se prenese PEM prema dijagramu 7.1. Sa dijagrama oitati nominalnu snagu lanca P0. Oitati karakteristike lanca sa usvojenim brojem redova T.7.1 MEII. Prenosni odnos Izbor se vri u funkciji broja zubaca manjeg lananika prema T. 7.4 ME II Izraunati broj zubaca veeg lananika (z2) i broj obrtaja veeg lananika (n2) iz odnosa z n i= 2 = 1 z2 usvojiti vei ceo broj z1 n2 Podeoni prenici lananika D1 = p 180 sin z 1
0

D2 =

p 180 0 sin z 2 na dve decimale

Provera nosivosti usvojenog lanca Zahteva se Ps PEM , ako odnos nije ispunjen izvriti ponovni izbor lanca vee nosivosti.

Ps =

P0 K a K L K x K u K t K p KA Kz

Ka faktor osnog rastojanja T.7.7 MEII KL faktor vrste lanca T.7.6 MEII Ku faktor prenosnog odnosa T.7.8 MEII Kp faktor podmazivanja i radne sredine T.7.9 MEII KA faktor spoljanjeg dinamikog optereenja T.7.10 MEII Kx faktor broja lananika K x = 0.9 ( x 2 ) x broj lananika u prenosniku Kt faktor radnog veka, Kt = 3 15000 t 19 Kz = z 1
1.085

Kz faktor broja zubaca manjeg lananika Provera stepena sigurnosti lanca s=

D FM , K A d ( Ft Fc )

treba da bude

s>(1.5 do2.5)

FM prekidna sila lanca T.7.1 MEII 2 T1 PEM Ft obimna sila Ft = , T1 = D1 1 FC centrifugalna sila FC = q v 2 , v= D1 1 [ m / s ] 2

q masa po dunom metru T.7.1 MEII D = (0.15 do 0.20) za valjkaste lance D = (0.04 do 0.05) za zupaste lance d faktor unutranjih dinamikih sila dat u tabeli
Korak p mm 12.7 15.875 19.05 25.4 31.75 38.1 44.45 50.8 Broj obrtaja malog lananika u o/min 400 500 600 800 1000 1.23 1.25 1.28 1.32 1.34 1.24 1.26 1.29 1.32 1.35 1.24 1.27 1.30 1.34 1.37 1.26 1.30 1.32 1.35 1.39 1.29 1.32 1.35 1.38 1.42 1.32 1.35 1.37 1.41 1.44 1.34 1.38 1.40 1.44 1.47 1.40 1.43 1.46 1.50

50 1 1 1.01 1.03 1.05 1.07 1.09 1.14

100 1.07 1.07 1.08 1.10 1.12 1.15 1.17 1.22

200 1.14 1.15 1.16 1.18 1.20 1.23 1.25 1.30

300 1.19 1.20 1.21 1.23 1.26 1.28 1.31 1.36

2000 1.44 1.45 1.46 1.49

3000 1.50 1.51 1.52

4000 1.55 1.56 1.57

GEOMETRIJSKE MERE LANANIKA Potreban broj lanaka lanca m= z1 + z 2 ( z 2 z1 ) 2 a cos + + 2 p , usvojiti prvi vei ceo broj

sin =

( z 2 z1 ) p
2 a

, ugao zakruiti na dve decimale

Izbor spojnog lanka Vri se prema parnosti broja lanaka lanca m i veliini koraka lanca p. ( str. 149. MEII ) Stvarno osno rastojanje as = z + z 2 ( z 2 z1 ) p m 1 2 cos 2 , na dve decimale

irina, debljina zubaca lananika

B = 0 .9 b

Temeni prenik lananika 180 0 d a1 = p ctg + 0.5 z1 d a1 max = D1 + 1.25 p d1 1.6 p d1 d a1 min = D1 + 1 z1 Podnoni prenik lananika d f 1 = D1 d1 d f 2 = D2 d 1 180 0 d a 2 = p ctg + 0.5 z2 d a 2 max = D2 + 1.25 p d 1 1.6 p d1 d a 2 min = D2 + 1 z2

Poluprenici meuzublja (odgovarajua slika 7.21 MEII) r1 min = 0.505 d1 r1 max = 0.505 d1 + 0.069 3 d1 r2 min = 0.12 d1 ( z1 + 2 ) r2 max = 0.008 d1 z12 + 180 usvojiti r1 iz intervala r1min do r1max.

usvojiti r2 iz intervala r2min do r2max.

Ugao poloaja poluprenika zabljenja r2

min = 120 0

90 0 z1 90 0 z1 usvojiti iz intervala min do max .

max = 140 0

Zaobljenje irine zuba r3 = 1.7 d1 Poluprenik podnoja zuba r4 = (0.2...1) ____ p 0.525 r4 = ( 0.3....1.6 ) ___ p 0.525.....19.05 r4 = ( 0.4....2.5) ___ p 19.05.....38.1 r4 = ( 0.5....6 ) ____ p > 38.1 irina lananika B1 = B + ( N 1) e N broj redova lanca e korak po irini T.7.1 MEII

Penik ispusta lananika 180 0 d s1 = p ctg z 1.05 g1 2 r4 1 1 180 0 d s 2 = p ctg z 1.05 g1 2 r4 1 2

usvoji na manji ceo broj.

Prenik vratila odreuje veliinu otvora u lananiku. Vezu vratila i lananika uraditi visokim klinom bez nagiba. d v1 = 3 16 T1 d , d v2 = 3 16 T2 d T2 = T1 i

d =

D( 0 )
s

D ( 0 ) zavisi od usvojenog materijala vratila

s stepen sigurnosti vratila s = 1.5 do 3. Prenike vratila standardizovati.

Prenik glavine

d g1 = (1,6 1,8) d v1

d g 2 = (1,6 1,8) d v 2
Duina glavine

usvojiti ceo broj iz dobijenog intervala

lg1 = (1.25 2 ) dv1 lg2 = (1.25 2 ) dv2

Broj paoka

usvojiti ceo broj iz dobijenog intervala

N=34 za D=300500mm N=56 za D=5001600mm N=8 za D=16003000mm Za D<300mm lananik raditi kao disk plou ili plou sa krunim otvorima. Dimenzije paoka Popreni presek paoka je elipsa sa osama a (vea) i b (manja). Uz glavinu je vei popreni presek sa osama a0 i b0 uz venac su ose a1 i b1. Optereenje paoka je savijanje.

D( 0) 8 M gde je d = N / mm 2 dozvoljeni napon na savijanje za usvojeni d s materijal lananika.

a0 = 3

M =

Ft r y N

moment savijanja

r = 2 3 faktor neravnomernosti optereenja

y= D dg 2 a : b = (2 2,5) : 1 a1 = 0,8 a0, b1 = 0,8 b0 NAPOMENA: naznaene tablice se nalaze u knjizi MAINSKI ELEMENTI 2 za III razred mainske kole, autori Radivoje Mitrovi, Mileta Ristivojevi, Zoran Stameni.

Odnos osa a i b Dimenzije osa uz venac

Visina krutosti rebra f 1 = k + 0,02 B1 k=6.....8mm f 2 f1 Radijusi na prelazu paoka na mestu oboda i glavine R1 = 0,7 b1 R2 = 0,7 b0