ie OGOLNA © LAT 1851-2001 b r Wytaicgn ‘Whchiliny Toclnkbeyn!w furscuine aWydano za zgoda Rektora Opiniodawea prof. 2w. dr hab. inz. J6zef GIERGIEL Redaktor Genowefa SPOLNIK Redaktor techniczny Anna MAZUR Autor logo na oktadce Stanistawa DUDA Skrypt uczelniany dla studentéw Wydziatu Budowy Maszyn i Lotnictwa do wyktad6w i éwiczeti z przedmiotu "mechanika ogéina” Mechanika ogdina - podrecznik Statyka - podrecznik ISBN 83-7199-153-3 Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej ul. W. Pola 2, 35-959 Rzeszow Naklad 600 + 35 egz. Ark. wyd. 6,44. Ark. druk. 8,00, P A 44. Ark. druk. 8,00, Papier offset. kl. III 70g BI. Zaklad Potigras neo drake we wrzesni 2000. Wydrukowano we wraesniy 2000 z “oligrafi Politechniki Reeszowskie) im. Ignacego Lukasiewicza, ul. W. Pola 2, 35-959 Rzeszow Zam. nr 55/2000 SPIS TRESCI WSTER ererereeveete 5 WIADOMOSCI PODSTAWOWE 6 A. AKSJOMATY STATYKI a) Wektor sily wypadkowej - ra b) Dwéjka zerowa ..... 12 c) Zasada wzajemnego oddziatywani 13. B. UKLADY SIL DZIALAJACYCH NA CIALO .. 14 C. WIEZY 1 ICH REAKCEE .. 15 a) Wiezy typu swobodne zetknigcie ciat ... 15 b) Wigzy typu ustroje jednowymiarowe 16 c) Wiezy typu podpory .... 17 d) Wigzy typu tozyska «........- 18 D, ZBIEZNY UKLAD SIL .... 20 a) Rownowaga ukladu trzech sit 21 b) Wektor sumy uktadu sit ere 21 c) Rzut wektora sumy ukladu sit na dowolna o§ " 23 4d) Analityczne réwnania rownowagi statycznej zbieznego uktadu sil... 28 e) Uklady statycznie nierozwigzalne ... os E, MOMENT SILY ......2:---.-:+:000 a) Moment sity wzgledem bieguna b) Wektor momentu sity wypadkowej .. c) Moment ogélny ukladu sit 4) Analityezny zapis wektora momentu ogélnego. F. PARA SIL, TWIERDZENIA O PARACH SIE ... 52 a) Przesuwanie, obracanie i przenoszenie pary sit 54 b) Zastepowanie pary sit inna para 34 ¢) Skladanie ukladu par .. = d) Rownowaga ukladu par ..4 G. PLASKI DOWOLNY UKLAD SIL ... 59 a) Redukeja plaskiego dowolnego uktadu sit 59 b) Rownowaga plaskiego dowolnego ukladu sil 64 c) Wiezy typu utwierdzenie, reakcje tych wiezow 4) Obciazenie skupione i roztozone H. PRZESTRZENNY DOWOLNY UKLAD SIL a) Redukeja przestrzennego dowolnego uktadu si B b) Przypadki redukeji . 76 c) Réwnanie osi centralnej 79 d) Réwnowaga przestrzennego dowolnego ukladu sit .. 82 e) Wigzy i ich reakeje w uktadzie przestrzennym ... 83 L TARCIE . a) Tarcie suche .. b) Hamulec klockowy c) Tarcie ciegien d) Hamulec tasmowy . . e) Tarcie toczenia . 106 J. KRATOWNICE . 110 K. SRODEK SIL ROWNOLEGLYCH O ZWROTACH ZGODNYCH...... 116 a) Srodek cigzkosci ..... . 118 b) Wyznaczanie potozenia srodka cig?kose . 120 LITERATURA . 126 WSTEP Skrypt Mechanika ogélna sklada sig z trzech ezeSei. CzeS6 pierwsza obe}- muje Statyke, druga Kinematyke, trzecia za8 Dynamike. Skrypt powstal na podstawie wieloletnich wyktadéw, ktére autorzy prowa- dzili na Wydziale Budowy Maszyn i Lotnictwa Politechniki Rzeszowskiej. Material zawarty w skrypeie odpowiada programowi zajeé dydaktycznych z przedmiotu mechanika ogélna prowadzonego dla studentow wydzialow me- chanieznych wy2szych uczelni technicznych. W skrypcie podano podstawowe wiadomosci teoretyczne, ilustrujac je rozwiazaniem odpowiednio dobranych przyktadow. Zamieszczono réwniez wiele zadan do samodzielnego rozwigzy- wania przez student6w. aes Autorzy skladaja serdeczne podziekowania pani mgr inz. Celinie Jagielo- wicz oraz panu mgr. inz. Maciejowi Trojnackiemu za pomoc w przygotowaniu wszystkich czeéci tego skryptu oraz panu mgr. ind. Stanistawowi Nodze za po- moc przy przygotowaniu trzeciej czesci skryptu.