Multi Protocol Label Switching (MPLS)

Blmler
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. MPLS NEDR ? NEDEN GELTRLD ? FAYDALARI ? MPLS BLEENLER MPLS Protokolleri PROSEDR ETKET YIINLAMA MPLS VPN TNEL AMA

1. MPLS NEDR ?
Multi Protocol Label Switching, ok Protokoll Etiket Anahtarlama 1997de IETF tarafndan gelitirilmeye balanlan Var olan routing protokollerine (RSVP, OSPF) arayzlk eden, ATM, FR, IP gibi 2. katman protokollerini destekleyen, Protokol deil, mimari OSI hiyerarisine dahil deildir, 2. ve 3. katmanlar arasnda tanmlanabilir. letim, paket anahtarlama yolu ile Routing zerinde ki yk azaltarak, anahtarlamann saysn arttrr, sistem performans ykselir

MPLS NEDR ?

2. NEDEN GELTRLD ?
Artan kullanc says Byyen trafik hacmi Yksek bantgenilii ve yksek iletim hz ihtiyacn getirdi Routerlar zerine binen yk, kaldrabilecekleri miktarn zerine kt. Trafik kayplar, kopan balantlar, IP ebekelerinde genel performans kayb olutu. Layer 2 (data link) ve Layer 3 (network) da switchleme yapabilen cihazlarn kullanlmas gerei dodu.

NEDEN GELTRLD ?
Eski IP tablo kontrol yntemi an performansn ok dryordu. Her routerda 1000lerce kontrol yaplyordu. Her router IP adreslerini kontrol ederek birbirinden bamsz bir ok iletim karar vermek zorundayd. Farkl tipte ki paketlerin ilenmesi sistemde farkl gecikmelere sebep oluyordu En Ksa Yolu Bul mantkl algoritmalar, dier performans llerini gz nnde bulundurmuyordu. Gecikme (Delay) , Atlama (Jitter), Trafik tkankl (Traffic Congestion) Peki ya zm ?

NEDEN GELTRLD ? / ZM
Etiket Anahtarlama Her IP paketi ya da ATM hcresinin bana etiket eklenir Routern adres tablosuna (lookup table) bir kere erimek yeterli olur, defalarca bakmaya gerek yoktur.

NEDEN GELTRLD ? / ZM
ETKET: letilecek paketin bana konulan 32 bit(4 byte) lojik adrestir. Etikete baklarak sistem iinde anahtarlama yaplr. LABEL: Bu deere baklarak, paketin iletilecei bir dahaki yeri ve iletilmeden nce yaplacak i anlalabilir. 20 bittir. 1Mdan fazla deer alabilmektedir ve ilk 16 deer zel kullanmlar iin rezerve edilmitir. EXP Experimental Use: Etiketler arasnda ncelik belirtmek, QoS yapmak iin kullanlr. 3 bittir. 8 farkl deer alabilmektedir. S Bottom of Stack: Ynn en sonunda ki etiket iin 1 deerini alr, dier durumda 0 dr. S = 1 olduu durumlarda yn sonuna gelinmitir, etiket karlr. Tek 1 bittir. TTL Time to Live: 8 bittir. Maksimum deeri 255dir. Paketin mrn ifade eder.

3. FAYDALARI
Basitlik: lk kurulumdan sonra iletim ilemi ok basit biimde devam eder. Esneklik: balant hatas (link failure), tkanklk(congestion), skma (bottleneck) gibi durumlara kar leklenebilirlik QoS : ncelikli kullanclar, yksek BG, minimum gecikme VPN: MPLS zerinden hizmet alan VPN mterileri VRF(virtual routing and Forwarding) tanmlar ile dier mterilerden izole bir ekilde VPN servisinden yararlanrlar. Traffic Engineering: Farkl yol belirme yntemleri ile T.E imkan klar. Hzl yeniden ynlendirme Operasyonel ve Kurulum Maliyetleri der

4. MPLS BLEENLER
1. KONTROL PANEL ROUTERLARI
LSR LER INGRESS EGRESS TRANSIT

2. LETM PANEL ROUTERLARI

3. LSP 4. FEC 5. LDP

MPLS BLEENLER / KONTROL PANEL R.ER

Kontrol Paneli bileenleri MPLS ilk kurulumda nemli yer tutan elemanlardr. Bunlar; Label Edge Router ve Label Switching Router 1. LABEL EDGE ROUTER:
Eriim a ile MPLS ann snrnda alan routerlardr. Paketlerin ebekeye girerken ilk, ebekeden karken son uradklar ynlendiricilerdir. Paketlere etiket eklenmesi ilk bu dmlerde gerekletirilir. Birbirinden farkl alara balanan pek ok protokol destekler. (ATM, FR, Ethernet) LSPler oluturulduktan sonra trafii MPLS ana iletir.

MPLS BLEENLER / KONTROL PANEL R.ER

2. LABEL SWITCHING ROUTER ETKET BALAMA YNLENDRCS (LSR) LSPleri oluumunu salayan routerdr. ekirdekte bulunur. ki eit protokol alr.
1. Protokol, paketlerin kaynaktan hedefe doru iletimi. 2. Protokol, ynlendirme/etiket tablosunun doldurulmas iin ynlendirme reklamn (routing advertisement) yapar. Bu noktada hem adres hem de iliii olduu etiketin yayn yaplr.

MPLS BLEENLER / LETM PANEL R.ER

Paketin iletim ynne gre isim alrlar.
1. INGRESS(GR) ROUTER: Paketin LSPye giri yapt routerdr 2. EGRESS(IKI) ROUTER: Paketin LSPden k yapt routerdr. Egress routerdan kan paket MPLS alann tamamen terk edebilecei gibi, etiket ynlamas yaplm ise bir st seviye MPLS ana da kyor olabilir. 3. TRANSIT(GE) ROUTER: Ingress ve egress routerlar arasndaki LSPnin getii routerlara denir.

MPLS Router

MPLS BLEENLER / LSP

Label Switched Path, ETKET BALAMA YOLU ki u birim arasnda kurulan sanal yol LSPler yol boyunca her dmde (kaynaktan hedefe kadar) bulunan bir dizi etikettir. MPLSde veri iletimi LSP zerinden olur. LSP zerinde etiketler, LDP veya RSVP gibi protokollerle datlr ya da BGP ve OSPF gibi protokoller taradndan tanr. 2 eit yol oluturma yntemi:
Dmden dme Ak ynlendirmeli

MPLS BLEENLER / LSP

Kontrol Srmeli (Dm - Dm) Yol Kurulumu
Her LSR, 3.Katman topoloji veritabanna bakarak hangi arabirimini kullanacana karar verir. Daha sonra etiket isteini komu dme iletir. Bu ilem k LERna ulaana kadar srer.

MPLS BLEENLER / LSP

Ak Ynlendirmeli Yol Kurulumu
Ak ynlendirme ebekeye giri LERinden ebekeden k LERine kadar olan LSRlerin adreslerinin oluturduu listeyi temsil eder. Tabii ki bu listedeki adresler bir yol oluturacak ekilde verilmitir. Ak ynlendirme ilemi iki ekilde yaplabilir Sk(Strict): Bu durumunda sadece LER tarafndan nceden belirlenmi LSRler kullanlr. Serbest(Loose): LER tarafndan verilen LSRlarla birlikte, gerekli grld takdirde baka LSRler de kullanlabilir.

MPLS BLEENLER / LSP

Sk(strict) ve serbest(loose) ynlendirmeler

MPLS BLEENLER / FEC

FORWARDING EQUIVALANCE CLASS ET LETM SINIFI (FEC) FEC, ayn zelliklere sahip paketlerin tanmlanabilmesi iin tasarlanm ve bu tarz paketlerin daha kesin ve hzl iletimini salayan bir gsterim metodudur. Ayn FECte ki paketler routerlar tarafndan;
Ayn sekmeyi yaparlar. Ayn arayzden k yapar. Ayn ileme tabi tutulur. (deitoku, srada bekletme gibi)

Paketlerin gruplanabilir, ncelik atanabilir

MPLS BLEENLER / LDP

LABEL DISTRIBUTION PROTOCOL ETKET DAITIM PROTOKOL LDP, MPLS alarnda etiket bilgilerinin LSRlara datlmasn salamak iin oluturulmu bir protokoldr. Bu protokol sayesinde, FECler etiketlere elenir ve bu sayede LSPler oluturulur. Etiket bilgilerini eletirmek iin LDP kullanan iki LSRa ayn zamanda LDP peer ad verilir. LDP protokol ift ynl alr, bu ekilde her oturumda peerlardan herhangi biri dierinin etiket eletirmesini renebilir.

5. MPLS Protokolleri
Etiket deiimi iin farkl protokoller kullanlr. LDP IP adreslerini, etiketlere dntrr. RSVP, CR-LDP Traffic Engineering BGP VPN PIM oklu gnderim durumlarnda etiket dzenleme

6. PROSEDR
Kurulum ve letim sreci 5 aamadan oluur

1. 2. 3. 4. 5.

Etiket oluturulmas ve datm Tablo Oluturulmas LSP oluturulmas Etiket ekleme, tablo aramas Paket letimi

PROSEDR / Etiket Oluumu

1. ADIM Trafik ak balamadan nce, routerlar zel bir FECe etiket balanmas ve tablolarn oluturulabilmesi gibi ilemler iin almalar yaparlar. Etiketler balayaclarn olutururlar. Etiket Datm Protokol (LDP) veri ak ynnde ki routerlardan balayarak, etiketlerin datm ve etiket/FEC balama ilemini balatr. Ayrca, trafik ile ilgili karakteristik ve MPLS fonksiyonlar LDP kullanarak grlr, karar verilir. Gvenilir ve sral bir tama protokol kullanlmaldr. LDP bunun iin TCP yi kullanr

PROSEDR / Tablo Oluturulmas

2. ADIM Etiket balayclar alndnda, her LSR, etiket bilgitabannn (Label Information Base) girdilerini oluturur. Bu tablonun girdileri,
paketin girecei giri portu kaca k portu deitirilecek etiket bilgisini tar.

Eer etiket bilgileri deitirilirse, tablodaki girdiler de tekrar dzenlenir.

PROSEDR / LSP Oluturulmas

3. ADIM LSPler LIBlerde ki girdilerin oluturulduu ynn tersine oluturulur. LSP iinde ilerleyen paketin hangi interfaceden giri yaptna baklmaz, etiketine baklr.

PROSEDR / LSP Oluturulmas

PROSEDR / Etiket ekleme, tablo aramas

4. ADIM MPLS anda ki ilk router, yapaca atlamay (hop) bulmak iin LIB tablosunu kullanr ve uygun FEC iin etiket talep eder. Takip eden routerlar ise yapacaklar atlamay bulmak iin sadece kendilerine gelen etiketi kullanrlar. Paket k LSRna ulat vakit, etiket kartlr ve paket hedefe ulatrlr.

PROSEDR / Paket letimi

PROSEDR / Paket letimi

Farzedelim ki, LER1 iin ilk hop LSR1 olun. LER1, LSR1den etiket talebinde bulunur. Bu talep kesik yeil izgileri takip ederek a boyunca yaylr. Her gei router, paket ak ynnde ki routerdan (LER2den balayan ve ak ynnn tersine LER1e doru) bir etiket alr. LDP ya da baka bir iaretleme protokol kullanlarak yaplan LSP kurulumu mavi kesik izgilerle gsterilmitir. TE gerekli ise, CR-LDP kullanlabilir. Bu protokol Qos ve CoS hizmetleri iin gereken yol kurulumuna karar vermede kulanlr.

PROSEDR / Paket letimi

LER1 etiket ekleyerek, paketi LSR1e gnderir. Artarda gelen her LSR, alnan paketteki etiketi inceler, k etiketi ile deitirir ve iletim ilemini yapar. Paket LER4e ulatnda, paketten etiket kartlr nk paket MPLS alannda ayrlp hedefe teslim edilmektedir paketin IP headerna baklr ve IP routing protokolnn setii yola gnderir. Paketin takip ettii veri yolu krmz kesik izgilerle gsterilmitir.

7. ETKET YIINLAMA
VPN, TUNNELING, T.E uygulamalarnda kullanlr. Paketin birden ok LSP zerinde iletilebilmesini salar. Her girdii LSP iin ilave bir etiket eklenir (PUSH) Her LSP terkettiinde ise ilikili etiket paketten atlr (POP) letim, paket ynn en stnde ki etiket kullanlarak yaplr.

ETKET YIINLAMA
Byk alar iin avantaj LDP ve RSVP-TE nin daha verimli kullanlmas leklenebilirlik Farkl etiketler, farkl LSP seenekleri, TE

8. MPLS VPN
nternet zerinden ifreli ve gvenli veri iletisimi saglamak iin dsnlms bir teknolojidir. Alara, uzaktan eriimde kullanlan bir teknolojidir. Sanal bir a uzants yarattndan uzaktan balanan makine konuk gibi deil, aa fiziksel olarak balym gibi grnr. OVERLAY VPN:
Routing kullanc tarafnda, S.Slar karmaz. Maliyet yksek Hub-Spoke

MPLS VPN

MPLS VPN: Routing S.S tarafnda Mesh topolojisi Dk maliyet, kolay kurulum, gvenlik Tnel ama, Etiket ynlama

2 eit
1.Remote Access VPN 2.Site-to-site VPN

MPLS VPN / eitleri

1. Remote Access (Uzaktan Eriim)
Merkezden ok uzak bir kullancnn, bulunduu yerden merkezde ki aa eriimini mmkn klar. Uzak kullancnn izin verilen ilemleri yapmasna imkan klar.

MPLS VPN / eitleri

2. Site-to-Site (Sahadan Sahaya)
Merkezin bir ubesinde ki an, merkeze balanmasn mmkn klar. Remote Access VPN den fark VPN islemini gren iki uta da VPN sunucusu bulundurmasdr.

9. Tnel Ama
T.E ve VPN uygulamalarnda kullanlr. Ara routerlar aka tanmlanmadan paketin iletiminin kontrol edilebilmesini mmkn klar. letimdeki paket, baka bir pakete sokularak tanmas salanr Bylece; farkl protokoller zerinden alan alar arasnda paket iletimi salanabilir. nternet zerinden NetBeui kullanan bir paketin iletilebilmesi gibi MPLS VPN de sanal a oluumu tnel ama ile salanr

Tnel Ama / Protokoller

Tayc Protokol (Carrier): Paketin ada iletimi in kullanlr Kapsayc Protokol (Encapsulating): GRE, IPSec, L2F, PPTP, L2TP Yolcu Protokol (Passenger): IPX, NetBeui, IP

Tnel Ama

TEEKKRLER