Cts, May 26th

A NA SA YFA SIYER HA KKINDA KA VRA M TEFSIRI ONLINE KITA P SA TI VIDEO

arama...

ARAMA

Z E K E R Y Y VE Y A H Y (A. S.)
l-i mrn, 37-41; Kavram 151

Z E K E R Y Y VE Y A H Y (A. S.)

Hz. Zekeriyy (a.s.); Hayat ve ahsiyeti Hz. Yahy (a.s.); Hayat ve ahsiyeti Kurn- Kerimde Zekeriyy ve Yahy (a.s.) Peygamber Katili Yahdiler Muharref ncillere Gre Hz. Yahy ve ehdeti Tefsirlerden ktibaslar Peygamber Mesaj ve rnekler

Rabbi Meryeme hsn-i kabul gsterdi; onu gzel bir bitki olarak yetitirdi. Zekeriyyy da onun bakm ile grevlendirdi. Zekeriyy, onun yanna, mbede her giriinde orada bir rzk bulur ve Ey Meryem, bu sana nereden geliyor? der; o da: Bu, Allah tarafndandr, nk Allah, dilediine saysz rzk verir derdi. Orada Zekeriyy, Rabbine du etti: Rabbim! Bana tarafndan hayrl bir nesil bala. Sen, duy hakkyla iitensin. Zekeriyy, mihrapta durmu namaz klarken melekler ona yle nid ettiler: Allah sana, Kendisi tarafndan gelen bir Kelimeyi tasdik edici, efendi, iffetli ve slihlerden bir peygamber olarak Yahyy mjdeler. Zekeriyy, Rabbim! dedi, bana ihtiyarlk gelip attna, stelik karm da ksr olduuna gre benim nasl olum olabilir? Allah yle buyurdu: yle de olsa, Allah dilediini yapar. Zekeriyy: Rabbim! (Olum olacana dir) bana bir almet ver dedi. Allah buyurdu ki: Senin iin almet, insanlara, gn, iaretten baka sz sylememendir. Ayrca Rabbini ok zikret, sabah akam tesbih et. (3/l-i mrn, 37-41)

Hz. Zekeriyy (a.s.); Hayat ve ahsiyeti Zekeriyy (a.s.), Kur'n'da ad geen peygamberlerden biridir. Soyu Dvud (a.s.)'a dayanmaktadr. Kur'n'da anlan dularndan (19/Meryem, 6) anlaldna gre, soyu daha sonra Ykub (a.s.)'a varmaktadr (el-Kurtub, Ahkmu'l-Kur'n, Kahire 1967, XI, 82; er-Raz, Meftihu'l-Gayb, Msr 1937, V, 769).

Zekeriyy (a.s.) sriloullarnn peygamberi olduu gibi, ayn zamanda onlarn bilgini, reisi ve mviri, yani danman idi (es-Sa'l-eb, el-Aris, 1951, 372). Onun hakknda eitli yet ve hadisler vardr. Eb Hureyre'nin naklettiine gre, Hz. Muhammed (s.a.s.); "Zekeriyy (a.s.) marangoz idi" (Ahmed bin Hanbel, II/405) diyerek onun elinin emei ile geinen bir zanaat ehli olduunu haber vermitir.

Zekeriyy (a.s.)'nn hanm, sa (a.s.)'nn annesi Meryem'in teyzesi (Elizabeth) idi. Zekeriyy (a.s.) da, Meryem'e bakmakla megul oluyordu. Ona Beyt-i Makdis'te bir yer yapmt. Onun odasna her girdiinde, yannda k mevsiminde yaz meyvesini ve yaz mevsiminde de k meyvesini buluyordu. Zekeriyy (a.s.), "Ey Meryem, bu sana nereden geliyor?" diye sorunca, Meryem, "Allah tarafndan" diye cevap veriyordu (el-Kurtub, Ahkmu'l-Kur'n, IV, 69 vd.).

Zekeriyy (a.s.) Hz. Meryem'in yannda byle yaz mevsiminde k meyvesini ve k mevsiminde de yaz meyvesini grnce, Meryem'e bu nimetleri veren, buna gc yeten Yce Allah, eimin ya getii halde, bize de hayrl bir evlt verebilir eklinde dnd ve hayrl bir evladn olmas iin Allah'a gizlice yle du etti: "Rabbim! Gerekten kemiklerim zayflad, salarm aard, Rabbim! Sana yalvarmaktan dolay herhangi bir eyden mahrum kalmadm. Dorusu, benden sonra yerime geecek yaknlarmn iyi hareket etmeyeceklerinden korkuyorum. Karm da ksrdr. Katndan bana bir oul bala ki, bana ve Ykub oullarna miras olsun! Rabbim! O'nun, Senin rzn kazanmasn da sala!" (19/Meryem, 4-6) "Ya Rabbi! Bana kendi katndan temiz bir soy bahet!" (3/l-i mrn, 38) "Rabbim! Beni tek bama brakma! Sen vrislerin en hayrlssn." (21/Enbiy, 89)

Gc her eye yeten Yce Allah, Zekeriyy (a.s.)'nn dusn kabul etti ve O'na bir erkek evlt vereceini mjdeledi: "Ey Zekeriyy! Sana Yahy isminde bir olan mjdeliyoruz. Bu ad daha nce kimseye vermemitik" (19/Meryem, 7). "Mihrabda namaz klmaya durduu srada, hemen melekler ona yle seslendi: Haberin

olsun! Allah sana Yahy adl ocuu mjdeliyor. O, Allah'tan gelen bir kelimeyi (s'y) tasdik edecek, milletinin efendisi olacak, nefsine hkim bulunacak ve slihlerden bir peygamber olacaktr" (3/l-i mrn, 39).

Zekeriyy (a.s.), Allah'n verdii bu mjdeye at, hayret etti. nk kendisi de hanm da hayli yal idiler. "Rabbim! Karm ksr, ben de son derece kocamken nasl olum olabilir?" (19/Meryem, 8) diyerek, bu ilgin mjde karsnda hayretini dile getirdi. Yce Allah ona yle cevap verdi: "Rabbin byle buyurdu. nk bu Bana kolaydr. Nitekim sen yokken, daha nce seni yaratmtm" (19/Meryem, 9).

Kur'n'n baka bir yerinde bu durum yle haber verilmitir: "Zekeriyy'nn dusn kabul edip kendisine Yahyy bahetmi, eini de doum yapacak hale getirmitik. Dorusu onlar iyi ilerde yaryorlar, korkarak ve umarak Bize yalvaryorlard. Bize kar gnlden sayg duyuyorlard" (21/Enbiy, 90).

Yce Allah'n bu gzel mjdesine son derece sevinen Zekeriyy (a.s.): "Rabbim! yle ise bana bir almet ver, dedi" (19/Meryem, 10). Allah ona u cevab verdi: "Almetin; gn, iaretten baka ekilde insanlarla konumamandr. Rabbn ok zikret, akam sabah tesbih et!" (3/l-i mrn, 41). Gn oldu, Zekeriyy (a.s.)'nn nutku tutuldu. Mihrabdan kt ve milletine: "Sabah-akam Allah' tesbih edin, diye irette bulundu" (19/Meryem, 11). Zaman gelince, Zekeriyy (a.s.)'nn olu Yahy (a.s.) dnyaya geldi.

Yukarda grld gibi, Zekeriyy (a.s.) ile ilgili olarak zikredilen yetlerin ou, du mahiyetindedir. O, ok du eden, Allah'n emir ve yasaklarna riayet ederek tam bir teslimiyet iinde yaayan yce bir peygamberdi. Allah: "Zekeriyy, Yahy, sa ve lyas'a da (yol gstermitik). Hepsi slihlerden/iyilerden (idi)ler" (6/En'm, 85) diyerek onu hit peygamberlerle birlikte anmtr.

Zekeriyy (a.s.) bu ekilde mrn ibdetle geirdi. Daima insanlar Yce Allah'a inanmaya ve O'nun yolunda yrmeye ard. fakat azm olan, kfre dalan ve nn grmeyecek kadar gz dnenler, onu ehid ettiler (Taber, et-Tarih, Msr 1326, II, 16; Ahmet C evdet Paa, Ksas- Enbiy, stanbul 1966, I, 41). (1)

Zekeriyy (a.s.), Hz. sa (a.s.)nn doumundan nce sriloullarna peygamber olarak gnderilmitir. Hz. Zekeriyy, sriloullarn Allaha dvet etmeye ve balarna gelmesi muhtemel lh azapla korkutmaya balad. nk Zekeriyy (a.s.); isyan ve azgnln artt, ktlklerin yayld, gnahlarn oald ve sriloullarn mnev bozulmalar ve zlmeler ile madd sapmalarn, azgnlaan iddetli dalgalar halinde kaplad bir devrede peygamber olarak gnderilmiti. Zira sriloullar o kadar bozulmulard ki, Allah ve hiret gnn unutmulard. Allah da, onlarn bana zorba ve zlim hkmdarlar ve vlileri musallat etti. Bu hkmdarlar ile yneticiler, yeryznde fesat karyorlar, tyler rperten sular iliyorlar ve peygambere kar hrmet ve dinin kutsallna kar ilgisiz davranyorlard. nk onlarn dini, eytann kendilerine fsldad eylerden ve ibdetleri de hevlarnn isteklerinden ibretti. Slih kimselere, takv sahiplerine ve peygamberlere musallat oluyorlar, hatta hi ekinmeden onlarn kanlarn dkyorlard. Zlimlik ve zorbalk ynnden bu hkmdarlar ile yneticilerin en nde geleni, Hz. Zekeriyynn olu Yahyy, sevgilisini memnun etmek iin ldrlmesini ve bann bir tabak ierisinde kendisine sunulmasn emreden Filistin vlisi Herodes idi.

Hz. Zekeriyy (a.s.), birok zlim ynetici ve vlilerle karlat. nk o srada sriloullar; her trl hakszlk, zorluk, eziyet ve sknt ierisinde bulunuyordu. Bundan dolay sriloullarna gelen birok eziyetten Hz. Zekeriyy da nasibini alyordu. yle ki, skntlar ve musbetler birbirini tkip ediyordu.

Zekeriyy (a.s.), Sleyman (a.s.)n soyundan olan Elisa(bet) ile evlendi. Elisa (Ey), Meryem (a.s.)in annesi olan Hannenin kzkardeidir. Zekeriyy (a.s.) ile Elisadan Yahy (a.s.) domutur. Hz. Zekeriyynn kemikleri zayflam, sana beyazlk dm ve ez ile zorluklara tahamml edecek gc kalmamt. Buna ramen sriloullarnn saptp fitneye dmesinden korkuyordu. Kendisinden sonra kavminin doru yoldan sapmasndan korktuu ve yaknlarna gvenemedii iin kavmini Allah yoluna aracak birinin olmasn arzu ediyordu. te bundan dolay Rabbinden, ihtiyarlnda kendine yardm edecek, risleti tebli etmede kendisine halef olacak ve bu dnya hayatnn skntlar iinde kendisini yalnz brakmayacak bir evlt vermesini istedi (21/Enbiy, 89-90; 3/l-i mrn, 38). Zekeriyy (a.s.), Rabbinden bir ocuk istediinde rivyete gre 99 yanda ve hanm da 98 yanda idi.

Hz. Zekeriyy, sadece ocuklar sevdii ve baba olmay arzulad iin evlt istemi deildi. Rabbinden, sriloullarn uyarma hususunda kendisine halef olacak ve kendisinin tad dvet ykn zerine alacak bir ocuk istemiti. nk Zekeriyy (a.s.), lmnden sonra sriloullarnn din ile ilgili ilerini chil ve fsk liderlerin stlenmesinden ve bu kimselerin Allahn eriatna ve hkmne uygun olmayan iler yapmalarndan korkuyordu. te bundan dolay Rabbinden ocuk istedi. Bunun iin de, gizliyi a bilen ve duyan Rabbine, baka kimsenin iitemeyecei ekilde gizlice seslenip, takv sahibi slih bir ocuk vermesini istedi. Allah da onun bu dusn kabul etti (19/Meryem, 1-9).

sriloullarna gnderilen peygamberlerin sonuncusu olan Hz. sa (a.s.)nn doumundan nce lh dveti aklayp yaymak iin peygamber olarak seilen Zekeriyy (a.s.) ve olu Yahy (a.s.), Hz. say doumundan delikanl oluncaya kadar hep koruyup gzettiler. ncillerde getii zere, Zekeriyy ve Yahy (a.s.), gklerin melektunun/krallnn yaklamasna yakn bir dnemde peygamber olarak gnderilmilerdir.

Zekeriyy (a.s.) zamannda am ve Kuds, Batlamyusularn elindeydi. Bunlar, Beyt-i Makdise hrmet ederler ve sriloullarn ho tutarlard. Bu kavmin ileri gelenleri, ibdethneden hi darya kmazd. Beyt-i Makdisde gece-gndz ibdet ederlerdi. O zamanlar sriloullar arasnda bir peygamber yoktu. Kendilerine bir peygamber gndermesi iin Allaha iltic ettiler. Nihyet, Zekeriyy (a.s.), Allah (c.c.) tarafndan peygamber olarak gnderildi. C enb- Allah, Zekeriyy (a.s.)ya rislet grevini ve sriloullarn sapklktan kurtarmas iin tebli grevi vermeden nce o, mbedin (Beytl-Makdisin) hizmeti iin bir araya gelmi din adamlarndan biri idi. Daha sonra onu C enb- Allah, peygamber olarak seti.

Hz. Meryemin babas mrn, sriloullarnn nderi, ileri geleni ve en byk hahamlar idi. mrn lnce, kz Meryemin btn sorumluluunu, Meryemin teyzesinin kocas Hz. Zekeriyy stlendi (3/l-i mrn, 37).

Hz. Yahy, babasnn gzetiminde gzel bir hayat yaad. Daha sonra Yahy (a.s.) iin asl byk fitne; ihtiyar ve onurlu babas daha sa iken dallet ehli ve gazaba uram olanlarn arzularna kurban edilerek bann kesilmesi idi. Slih bir peygamber olan Hz. Zekeriyynn lm de, zlim vlilerin elinde oldu. O da, ehidlik erbetini, olunun itii bardaktan iti. Baz tarihilerin kaydettiine gre Zekeriyy (a.s.), testereyle biilerek ehid edilmitir. Baz tarihiler, onun azgn yahdiler tarafndan talanarak ehid edildiini ileri srerler. lh rzya sdk ve slih bir peygamber olarak yaayan Zekeriyy (a.s.), zlim ve azgn yahdiler tarafndan hunharca ehid edilmitir. Zekeriyy (a.s.)nn kavmi tarafndan nasl ehid edildii Kuranda ve hadislerde bildirilmemektedir. Baz tarihiler, onun ehid olmayp normal yolla ldn ileri srerler. (2)

Zekeriyy (a.s.), mrn Allaha ibdet, Ona dvet ve Kudsteki Beyt-i Makdise/Mescid-i Aksya hizmet urunda geirmitir. Trbesi, Suriyenin Halep ehrindedir.

Hz. Yahy (a.s.); Hayat ve ahsiyeti

Yahy (a.s.), Kur'an'da ad geen peygamberlerden biridir. Yce Allah tarafndan, Kur'an'da: "Ey Zekeriyy! Sana Yahy isminde bir olan mjdeliyoruz. Bu ad daha nce kimseye vermemitik" (19/Meryem, 7) yeti ile haber verildiine gre; Yahy (a.s.), Zekeriyy (a.s.)'nn olu idi. Kendisine Yahy ad da, Allah tarafndan verilmiti.

Yahy (a.s.)'nn yz gzel, kalar atk, salar seyrek, burnu uzun, sesi ince ve parmaklar ksa idi. O, s (a.s.)'dan alt ay nce dnyaya gelmiti. Yani Is (a.s.)'dan alt ay bykt. Dolaysyla, Ms (a.s.)'nn eraitiyle amel eden peygamberlerin sonuncusuydu. Daha kk yata iken, kendisine hikmet verilmiti. Yat olan ocuklar kendisine: "Ey Yahya! Bizimle gel, oynayalm" dedikleri zaman: "Ben, oyun iin yaratlmadm" derdi (es-Sa'leb, el-Arais, Msr 1951, 375 vd.).

Onun kklnden itibaren byle temiz, saygl ve ibdet ehli olduu, Kur'an'da yle haber verilmitir: "(Ona ocukluunda): Ey Yahy! Kitab, kuvvetle tut! (dedik). Henz ocuk iken, ona, hikmet'i verdik (Tevrat' rettik). Tarafmzdan (ona) bir kalp yumuakl ve (gnahlardan) temizlik (verdik). O, ok muttak idi. Anasna ve babasna itaatli idi, bir serke ve s deildi. Dnyaya getirildii gn de, lecei gn de, diri olarak (kabrinden) kaldrlaca gn de, ona selm olsun!" (19/Meryem, 12-15).

Bu yetlerde grld gibi Yce Allah, Yahy (a.s.)'nn eitli gzel vasflarn haber vermi ve onu selmla anmtr. Bu, onun doduunda, vefat ettiinde ve hiret gnnde Allah'n himyesinde bulunduunu ifde etmektedir. Her insann bana gelecei kesin olan bu yalnzlk ve korku gnlerinde Allah'n selm ve esenlii iinde olmak, ne byk bir bahtiyarlktr. Bu durumda Allah'n himyesinde bulunmak, bir nevi devaml bir ekilde Allah'n himyesinde bulunmak demektir (Muhammed Ali es-Sabn, Safvetu't-Tefsr, stanbul 1987, II, 213).

Yahy (a.s.) Allah'n emrettii gibi kitab kuvvetle tuttu. nce Tevrat'a ve daha sonra ncil'e uygun hareket etti. Bu mukaddes kitaplarn hkmlerinin milleti tarafndan yaanmas iin alt. Hz. Muhammed (s.a.s.) onun bu mcdelesi hakknda yle buyurdu:

"Yce Allah, Zekeriyy (a.s.)'nn olu Yahy (a.s.)ya, hem kendisi amel etmek, hem de amel etmeleri iin srail oullarna emretmek zere, be kelime emretmiti. Kendisi bu hususta biraz ar ve yava davrannca, s (a.s.) ona: -Sen, hem kendin amel etmek hem de amel etmelerini sril oullarna emretmek zere, be kelime ile emrolunmutun. Bunu srail oullarna ya sen tebli edersin, ya da ben tebli ederim, deyince, Yahy (a.s.): -Ey kardeim! Sen bu vazifeyi yerine getirmekte beni geersen, ben azba uramamdan veya yere batrlmamdan korkarm, dedi ve hemen sril oullarn Beyt'l-Makdis'te toplad. Beyt'l-Makdis, srail oullar ile doldu. Yahy (a.s.) yksek bir yere oturarak Allah'a hamd ve senda bulunduktan sonra yle dedi: -Yce Allah, bana, hem kendim amel edeyim, hem de amel etmenizi size emredeyim diye be kelime emretti. Onlarn ilki, Allah'a hi bir eyi erik/ortak komakszn O'na ibdet etmenizdir. Bunun misli, z mal olan altn veya gmle bir kle satn alp altran bir adama benzer ki, kle almasnn kazancn, efendisinden bakasna dyor. Hanginiz, klesinin byle davranmasna sevinir, rz olur? Hi kukusuz, sizi Yce Allah yaratt ve rzknz vermektedir. yle ise Allah'a, hi bir eyi irk komakszn ibdet ediniz. Allah namaz klmanz size emretti. Namaza durduunuzda, yznz saa sola evirmeyiniz. phe yok ki Yce Allah, kulu, yzn baka tarafa evirmedike, hep ona yneliktir. Allah size orucu emretti. Bunun misli, yannda misk kesesi olduu halde, bir topluluk iinde bulunan ve hepsi ondaki misk kokusunu duyan bir kimseye benzer. Hi phesiz orulunun aznn kokusu, Allah'n katnda misk kokusundan daha gzeldir. Allah size sadakay emretti. Bunun misli, dmann esir edip elini boynuna baladklar ve boynunu vurmak zere yaklatrdklar bir kimseye benzer ki o, canm elinizden kurtarmak iin size bir fidye, kurtulmalk versem, olmaz m? diyerek kendisini onlardan kurtarncaya kadar, az ok fidye paras der durur. Allah size, Allah' ok zikretmenizi, anmanz da emretti. Bunun misli, dmann sratle kendisini tkip ettii bir kimseye benzer ki, salam bir kaleye gelip onun iine snmtr. te kul da, Allah' zikir ile megul olduka, eytandan byle korunur." (Tirmiz, el-Emsl, 3, Edeb 78; Ahmed bin Hanbel, IV/202, V/244).

Bu hadiste grld gibi tevhid inanc, namaz, oru, zekt ve zikir gibi ibdetler, yalnz Hz. Muhammed (s.a.s.)'in mmetine mahsus ibdetler deildir. Daha nceki peygamberlerin de mmetlerine emrettii ibdetlerdir.

Yahy (a.s.) da, babas Zekeriyy (a.s.) gibi iinde yaad kendi kavminden olan azgn yahdiler tarafndan ehid edildi (Elmall Muhammed Hamdi Yazr, Hak Dini Kur'an Dili, stanbul 1971, I, 421). (3)

C enb- Allah, Hz. Yahyy ok vm ve onu slih/iyi, takv sahibi, dosdoru ve drst olarak nitelemitir. Yce Allah ona daha 30 yalarnda iken peygamberlik vermi; onu efendi, nefsine hkim, ehvet ve ktlklerden uzak klmtr (3/l-i mrn, 39). Hz. sa (a.s.) ile ayn zaman diliminde ve ayn (ya da yakn) topraklarda uzun mddet birlikte yaamlardr. O, oka ibdet eder, Allaha devaml yalvarr ve Onun korkusundan dolay oka alard. Tbinin mehur mfessiri Mchid, Hz. Yahynn bu durumuyla ilgili olarak yle der: Hz. Yahynn yiyecei ot idi. Allah korkusundan o kadar alard ki, eer gzya gznn zerinde kalsa, kesinlikle gzn yakp kr ederdi. (bn Kesir, el-Bidye, II/54). bn Askirin yle dedii rivyet edilmitir: Bir gn, anne ve babas, Hz. Yahyy aramaya ktklarnda, onu rdn Gl yaknnda buldular. Yanna vardlar. Onu, Allaha kar olan korku/hu ve ibdet iinde buldular. Onun bu halini grnce onlar iddetli bir alama tuttu.

Yce Allah, Yahy (a.s.)ya sab yata hikmet verdi. Tevrat ile ilgili eriat, eriatn esaslarn ve hkmlerini renmeye koyuldu. yle ki benzeri bulunmayan ve derin bir lim oldu. Din konusundaki fetvlar ona sorulurdu. 30 Yana geldiinde, ona rislet ve nbvvet verildi. Yce Allah, Yahy (a.s.)ya bu konuyla ilgili olarak yle hitap etmektedir: Ey Yahy! Kitab (Tevrat)a kuvvetle sarl (dedik). (19/Meryem, 12)

Heysemeden yle rivyet edilmitir: Hz. Yahy ile Hz. sa, teyze ocuklarydlar. sa, yn elbiseler giyerdi. Yahy ise, kldan dokunmu elbise giyerdi. Hibirinin ne dinar, ne dirhemi, ne klesi, ne criyesi ve ne de snacaklar barna vard. Nerede akam, orada sabah yaayp giderlerdi. Birbirlerinden ayrlmak istediklerinde, Yahy: Bana tavsiyede bulun! deyince, Hz. sa: Asla fkelenme! dedi. Hz. Yahy: Ben bunu beceremem deyince, Hz. sa ona: Mal biriktirme ve saklama diye tavsiye etti. Hz. Yahy: Bunu, belki yapabilirim dedi. (bn Kesir, el-Bidye ven-Nihye, II/52)

Hz. Yahy, zhd hayat yaayp ounlukla insanlardan uzak yaar, lde dolar, aalarn yapraklarn yer, nehir sularndan ier ve baz zamanlarda ise ekirge yemek sretiyle aln giderirdi. Btn bunlara ramen, bazen kendi kendine: Ey Yahy! Senden daha ok nimet iinde kim var? diye sorard. Yahy (a.s.), sriloullarn Allaha dvet ediyor ve onlara gklerin melektunun yaklamakta olduunu mjdeliyordu. Hz. Yahynn dvet metodu, hikmet ve gzel tten ibretti.

Hristiyan din bilginleri; Hz. Yahyy Yuhanna diye adlandrmlar ve ona Vaftizci lakab takmlard. Hz. Yahynn insanlar vaftiz ettiine dir zellikle Matta

ncilinin eitli yerlerinde konu gemektedir. Hz. Yahy, hristiyanlarca yaplan vaftiz iini stlenmiti. Bu, gnahlardan tevbe etmek iin suyla ykanlp takdis edilme iidir. ncillerin anlattna gre Yahy (a.s.), rdn evresinde peygamberliini aklayp insanlar tevbe etmeye ard. Bunun zerine Kuds halk ile rdne yakn kasaba halk, Hz. Yahynn yanna geldi. Yahy (a.s.) onlar, nehirde vaftiz edip onlara gklerin krallnn yaklamakta olduunu haber verdi. Hz. Yahy, sa (a.s.)y rdn nehrinde vaftiz edip takdis etti. O srada Hz. sann 33 yanda olduu belirtilir.

Tarihiler, Yahy (a.s.)nn ldrlmesi ile ilgili birok sebep naklederler. Bunlarn en mehur olann, bn Kesir rivyet etmitir. ncillerden alnd anlalan bu rivyeti, en-Neccr, Kasasul-Enbiy adl kitabnda u ekilde aktarmaktadr: Filistin hkmdar/vlisi Herodes, bell ve fsk bir kimse idi. Bunun, erkek kardeinin Herodya adnda ok gzel bir kz vard. Kzn amcas, onunla evlenmek istiyordu. Kz ile annesi de, bu evlilie rz idiler. Fakat Hz. Yahy, bu evlilik iini renince, byle bir eyin olamayacan belirtmiti. nk bu evlilik ii, (mslmanlara gre haram olduu gibi) ehl-i kitabn eriatna gre de haramd. Bu nedenle de kzn annesi, Hz. Yahyya kar kalbinde kin besleyerek onu ldrtmek iin bir hile tasarlyordu. Bu sebeple de kz Herodyay ok gzel bir ekilde ssledi ve en gzel elbiseler giydirdi ve Herodesin huzuruna yollad. Kz, Herodesin akln bandan elinceye kadar dans etti. Herodes, kza: Dile benden ne dilersen? dedi. Herodya, annesinin kendisine rettii gibi: u tabakta Yahynn ban istiyorum dedi. Herodes, kzn bu isteini kabul edip Yahynn bann kendisine getirilmesini emretti. Bunun zerine Yahy (a.s.)y, namazda iken, bir koyun boazlar gibi boazlayp ldrdler. Daha sonra, kesik ban, kanlar iinde tabaa koyarak Herodese getirdiler. Bunun zerine Herodyann, o anda helk olduu sylenir.

(Romallar, genellikle fethettikleri yerlere, yerli vali ve hkmdar atama eiliminde olduklar iin Filistinde kendilerine tbi olan yerlilerden olumu bir devlet kurulmasna izin verdiler. Bu devlet, M.. 40 ylnda son derece akll ve zek olan Herodes adl bir yahdinin eline geti. Bu kii, tarihe Byk Herodes adyla gemitir. Herodes, iktidara sahip olduktan sonra ald eitli tedbirler ve izledii diryetli siyset syesinde yahdi devletinin snrlarn benzeri grlmemi ekilde geniletti. yle ki M.. 40tan M.. 4e kadar btn Filistin ve rdnn byk bir blmne hkim oldu. Herodes, bir yandan din lider ve din adamlarn himye ederek yahdilerin desteklerini kazand, dier yandan da Roma kltr ve medeniyetini yayarak Roma mparatorluunu da memnun etti. Fakat yahdiler, siyset ve devlette sz sahibi olmalarna ramen din, ahlk ve mneviyat asndan byk kayplara uradlar. Hz. say ldrmek isteyen Herodes, bu Byk Herodestir. Hz. Yahyy ehid eden ise onun torunu olan Herodes olmutur. Herodesten sonra devlet, 3e blnd.)

Bu kssa, bize; sriloullar hkmdarlarnn zulm ve hakszlkta ne kadar ileri gittiklerini gstermektedir. nk bu hkmdarlar, bir anlk istekleri uruna veya dine hrmeti ve eriata saygs olmayan chil, fsk kimselerin arzularn yerine getirmek iin peygamberleri ldrmeye ve slih kullarn kanlarn dkmeye cret etmilerdir. nk sriloullar, bu kt ii balatanlarn ilkidir. Hatta peygamber ldrmek, onlarn sapklklarnn ve taknlklarnn bir almet ve iareti olmutur. Hz. Yahy, Hz. Zekeriyy ve Hz. saya kar tertiplenen olaylar ve saylarn ancak Allahn bildii peygamberlerin, hem insanln ve hem de Allahn dmanlar yahdilemi kimselerin ellerinde susuz yere kanlar dklmtr.

Hz. Yahynn ldrlmesi olaynda zorbala ve hkmdarn zulmne kar kan pek ok lim de ldrlmtr. Bunlarn banda Hz. Yahynn babas Hz. Zekeriyy gelmektedir. Baz tarihiler, olu Yahynn ldrlmesinden sonra, Hz. Zekeriyynn testere ile biilerek ldrldn belirtirler.

Said bin Mseyyebin yle syledii rivyet edilmitir: Buhtun-Nasr, ama geldi. Orada Hz. Yahynn fokurdamakta olan kan ile karlat. Bunun nedenini sorunca, kendisine meseleyi anlattlar. O da, yetmi bin kiiyi orada ldrnce, Hz. Yahynn kan skinleip durdu. (bn Kesir, el-Bidye, II/55).

Yahy (a.s.)nn rencileri, Hz. Yahynn ldrlmesinden sonra, oraya gelip basz cesedini aldlar ve gmdler. Daha sonra Hz. saya gidip ona Hz. Yahynn ldrldn anlattlar. Hz. sa, bu olaya ok zld. (4)

Yahy (a.s.)nn mbrek ba, amdaki meyye C miinde gmldr. Yahy (a.s.), ehid edildii zaman otuz ksur yandayd.

Kurn- Kerimde Zekeriyy ve Yahy (a.s.)

Zekeriyy ismi, Kurn- Kerimde 7 yerde zikredilir: 3/l-i mrn, 37, 37, 38; 6/Enm, 85; 19/Meryem, 2, 7; 21/Enbiy, 89. Zekeriyy (a.s.)nn kssas, 3/l-i mrn ve 19/Meryem srelerinde detayl bir ekilde anlatlmtr. zellikle Meryem sresinin ilk 15 yetinde geni bilgi verilmitir.

Yahy ismi ise, Kurn- Kerimde 5 defa geer: 3/l-i mrn, 39; 6/Enm, 85; 19/Meryem, 7, 12; 21/Enbiy, 90. (Ayrca, 3 yerde fiil olarak geen yaar, dirilir anlamna gelen yahy kelimesi, konumuzun dndadr)

Rabbi Meryeme hsn-i kabul gsterdi; onu gzel bir bitki olarak yetitirdi. Zekeriyyy da onun bakm ile grevlendirdi. Zekeriyy, onun yanna, mbede her giriinde orada bir rzk bulur ve Ey Meryem, bu sana nereden geliyor? der; o da: Bu, Allah tarafndandr, nk Allah, dilediine saysz rzk verir derdi. Orada Zekeriyy, Rabbine du etti: Rabbim! Bana tarafndan hayrl bir nesil bala. Sen, duy hakkyla iitensin. Zekeriyy, mihrapta durmu namaz klarken melekler ona yle nid ettiler: Allah sana, Kendisi tarafndan gelen bir Kelimeyi tasdik edici, efendi, iffetli ve slihlerden bir peygamber olarak Yahyy mjdeler. Zekeriyy, Rabbim! dedi, bana ihtiyarlk gelip attna, stelik karm da ksr olduuna gre benim nasl olum olabilir? Allah yle buyurdu: yle de olsa, Allah dilediini yapar. Zekeriyy: Rabbim! (Olum olacana dir) bana bir almet ver dedi. Allah buyurdu ki: Senin iin almet, insanlara, gn, iaretten baka sz sylememendir. Ayrca Rabbini ok zikret, sabah akam tesbih et. (3/l-i mrn, 37-41)

Zekeriyy, Yahy, sa ve lys da (doru yola iletmitik). Hepsi de slihlerden/iyilerden idi. (6/Enm, 85)

Kf, H, Y, Ayn, Sd. (Bu,) Zekeriyy kuluna Rabbinin rahmetinin yddr. Hani o, gizli bir sesle Rabbine niyaz etmiti: Rabbim, dedi. Benim kendimde kemik yprand, ba bembeyaz alev ald. Ve ben, Rabbim, Sana (ettiim) du syesinde bedbaht olmadm. Dorusu ben, arkamdan i bana geecek olanlardan endie ediyorum. Karm da ksrdr. Tarafndan bana bir vel (oul) ver. Ki o bana vris olsun; Yakub hnednna da vris olsun. Rabbim, onu rzna lyk kl! Allah yle buyurdu: Ey Zekeriyy! Biz sana bir oul mjdeleriz ki, onun ad Yahydr. Daha nce ona kimseyi ada yapmadk. Rabbim, dedi, karm ksr olduu, ben de ihtiyarln son snrna vardm halde, benim nasl olum olabilir? yledir Rabbin buyurdu. O bana kolaydr. Daha nce, sen hibir ey deilken seni de yaratmtm dedi.

O, Rabbim! dedi, (ocuum olacana dir) bana bir iret ver. Allah : Sana iret, sapasalam olduun halde gn insanlarla konu(a)mamandr dedi. Bunun zerine Zekeriyy, mabedden kavminin karsna karak, sabah akam tesbihte bulunun diye onlara iret verdi. Ey Yahy! Kitaba (Tevrata) kuvvetle sarl! (dedik) ve henz sab iken ona hikmet verdik. Tarafmzdan ona kalp yumuakl ve temizlik de (verdik). O, ok saknan (takv sahibi) bir kimse idi. Ana-babasna iyilik ederdi; isynkr bir zorba deildi. Doduu gn, lecei ve diri olarak kabirden kaldrlaca gn ona selm olsun! (19/Meryem, 1-15)

Zekeriyyy da (an). Hani o, Rabbine yle niyaz etmiti: Rabbim! Beni yalnz brakma! Sen, vrislerin en hayrlssn (her ey sonunda Senindir). Biz, onun da dusn kabul ettik ve ona Yahyy verdik; eini de kendisi iin (ocuk dourmaya) elverili kldk. Onlar (btn bu peygamberler), hayr ilerinde kouurlar, mit ve korkuyla Bize yalvarrlard; onlar, Bize derin sayg (hu) duyarlard. (21/Enbiy, 89-90)

Peygamber Katili Yahdiler

Yahdilerin Hz. say ldrmek istemeleri, Meryem Anamza ok irkin ekilde iftira etmeleri yannda, peygamberlerini ldrmelerini Kurn- Kerim eitli yetlerinde aklar. Bunlardan biri yledir: Szlerinden dnmeleri, Allahn yetlerini inkr etmeleri, haksz yere peygamberleri ldrmeleri ve kalplerimiz klflanmtr demeleri sebebiyle (onlar lnetledik, trl bellar verdik. Onlarn kalpleri klfl deildir;) tam aksine kfrleri sebebiyle Allah o kalpler zerine mhr vurmutur; pek az mstesn, artk iman etmezler. Bir de inkr etmelerinden ve Meryemin zerine byk bir iftir atmalarndan ve: Allah elisi, Meryem olu say ldrdk demeleri yznden... (4/Nis, 155-157).

Bu konuda baka bir yette yle buyrulur: "Kendilerine; 'Allah'n indirdii Kur'an'a iman edin' denilince, 'Biz sadece bize indirilene (Tevrat'a) inanrz' derler. Ondan bakasn inkr ederler. Halbuki o Kur'an, kendi ellerinde bulunan (Tevrat) dorulayc olarak gelmi Hak bir kitaptr. Onlara: 'yet siz gerekten inanyor idiyseniz daha nce Allah'n peygamberlerini neden ldryordunuz?' deyiver." (2/Bakara, 91)

Konuyla ilgili dier yetlerde yle denir: "Onlar (yahdiler), nerede bulunurlarsa bulunsunlar, kendilerine zillet (damgas) vurulmu, Allah'n gazabna/hmna uramlar, miskinlie mahkm edilmilerdir. Bunun sebebi, onlarn, Allah'n yetlerini inkr etmi ve haksz yere peygamberleri ldrm olmalar, ayrca isyan etmi ve haddi am bulunmalardr." (3/l-i mrn, 112). "Gerekten 'Allah fakir, biz ise zenginiz' diyenlerin szn andolsun ki Allah iitmitir. Onlarn bu szn, haksz yere peygamberleri ldrmeleri ile birlikte yazacaz ve diyeceiz ki: 'Tadn o azb!" (3/l-i mrn, 181)

Kur'n- Kerim ve hadis-i erifler, yahdiler tarafndan ldrlen peygamberlerin isimlerini belirtmez. Ama bu durum, o kadar aktr ki, yahdilerden bu konudaki yetlere itiraz eden kimse kmam, dolayl yoldan hepsi bu tarihsel suu kabul etmitir.

Baz tarih ve aratrma kitaplarnda yahdiler tarafndan ldrlen peygamberler olarak Zekeriyy ve Yahy (a.s.) ile birlikte baka peygamber isimleri de verilir. Yahdiler, Dvud (a.s.)'un soyundan gelen sriloullar peygamberi Amos'u ldrdler (M. slmolu, Yahdileme Temyl, s. 96). Yahdi kral Mina putu idi. aya Peygamber'in ban testere ile kestirerek ehid etti (a.g.e. s. 97). sriloullarnn akdede gsterdii zikzaklar, temelde asabiyetten kaynaklanyordu. Bir boy/slle, ynetimi ele geirince, dier boylar ona itaat etmek yerine dmanlaryla iliki kuruyor, hatta onlarn dinini benimsiyordu. Bir peygamber gnderilse, bu peygamberin hangi boydan olduuna baklyor, eer kar boydansa dierleri onu inkr ediyor, yok eer gnderilen peygamberi inkr eden boy siyasal gc elinde tutuyorsa, bu inkr peygamberleri ldrmeye kadar varyordu.

Yahdiler, peygamberlerini, onlarn eliliklerini inkr ettikleri iin ldryorlard. Gemite yaayp da sadece kendi rklarndan olmad iin inkr ettikleri peygamberler vard: Slih, Hd, uayb, smil gibi peygamberler bunlardan bazlardr. Bir yandan Allah'n elilerinin peygamberliini reddederken, bir yandan da aralarndan yalanc peygamberler karyorlard. Bel'am tipli yahdi bilginleri, peygamberlik ve ermilik rolne yatarak halk aldatmaya kalkyordu. Bu konuda Kitab- Mukaddes'te yle uyarldlar: "Benim admla yalanc elilik yapyorlar. Onlar gndermedim, onlara emretmedim, onlara sylemedim. Size ettikleri peygamberlik yalan bir grnt, falclk, bir hi ve kendi kalplerinin dizdii hiledir." (Kitab- Mukaddes, Yeremya, 14/14)

Yahdiler, nice peygamber ehid etmekle yetinmemiler, son peygamber Muhammed (s.a.s.)'i de ldrmek iin sikast teebbsnde bulunmulardr. Raslullah (s.a.s.), aralarndaki antlama gereince, Bi'r-i Mne katlimndan paay kurtaran Amr bn meyye ed-Damr'nin yanllkla ldrd Ben Kilb'tan iki kiinin diyetine ortak olmalarn teklif iin onlarn yurduna uramt. Bunlar Raslullah'n birka sahbesiyle yurtlarna gelmi olmasn, bir sikast tertibi iin iyi bir frsat bildiler. "stediini verir, meseleyi hallederiz" dedikten sonra, sohbete tutup Raslullah'la konuurken, damdan zerine bir deirmen ta atmak zere harekete getiler. C enb- Hak vahyen, hazrlklarn bildirince, Raslullah, bir ii varm gibi sr'atle kalkp Medine'ye gider. Beraberindekiler de bir mddet sonra Raslullah'a yetiirler. Onlara yahdilerin hazrlklarn haber veren Peygamberimiz, n kalknn sebebini aklar.

Muharref ncillere Gre Hz. Yahy ve ehdeti

Muharref ncillerin Hz. Yahya ile ilgili olarak verdikleri haberler ounlukla birbirleriyle elikilidir. Bu elikilerin banda, Yahya'nn, lya olup olmad hususunda verilen bilgilerdeki farkllklar gelir. Matta ncilinde Yahya'nn lya olduu belirtilirken, Yuhanna ncilinde ise tam tersi sylenerek Yahya'nn lya olmad ifde edilmektedir. "sa, 'lya gerekten gelecek ve her eyi yeniden dzene koyacak' diye cevap verdi. 'Size unu syleyeyim. lya zaten gelmiti, ama onu tanmadlar, ona yapmadklarn brakmadlar... O zaman renciler sa'nn kendilerine vaftizci Yahya'dan sz ettiini anladlar (Matta, 17/11-13; 11/12-15). Matta ncilindeki bu ifadeden, Yahya'nn lya olduu aka anlalyor. Bir de Yuhanna'nn yazdklarna bakalm: "Yahudiler Yahya'ya, 'sen kimsin?' diye sormak zere Kuds'ten khinlerle Levilileri gnderdikleri zaman, Yahya'nn tankl yle oldu: 'Ben peygamber deilim' diye aka konutu. Onlar kendisine, 'yleyse sen kimsin? lya msn?' diye sordular. O da: 'Deilim' dedi. 'Sen peygamber misin?' sorusuna da: 'hayr' cevabn verdi." (Yuhanna, 1/19-21). Grld gibi, Yuhanna'da bizzat Yahya'nn kendisi, kendisinin lya olmadn sylyor. Yahya lya m, deil mi? Hangi ncile inanalm ve nasl karar verelim?

ncillerde Yahya ile ilgili olarak geen elikili haberlerden bir dieri de, onun Hz. sa'y batan beri tanyp tanmad konusunda verilen haberlerdir. Yuhanna'ya gre Hz. Yahya, Hz. sa'y vaftiz ettii gnden itibaren tanmakta ve onun mesih olduunu bilmektedir. nk o, ruhun gkten Hz. sa'nn zerine bir gvercin biiminde indiini grm ve onun "Tanr'nn olu" olduuna o andan itibaren tanklk etmitir. Yuhanna nciline gre Hz. Yahya yle sylemitir: "Ben su ile vaftiz ediyorum, ama aranzda biri duruyor. Benden sonra gelen odur. Ben onun arnn ban bile zmeye lyk deilim... Yahya ertesi gn sa'nn kendisine doru geldiini grnce yle dedi: te dnyann gnahn ortadan kaldran Tanr'nn kuzusu... Benden sonra biri geliyor, o benden stndr, nk o, benden nce vard, dediim kii ite budur" (Yuhanna, 1/26-34). Yuhanna'da geen bu ifadelere gre Yahya (a.s.), ilk grd andan itibaren Hz. sa'nn "Tanr'nn olu"

olduunu bilmektedir. Dier ncillerde ise bunun tersine, Hz. Yahya'nn, Hz. sa'y iyice tanmad, onun Mesih olup olmad konusunda tereddtlerinin bulunduu, hatta bu tereddd gidermek iin rencilerini Hz. sa'nn bulunduu yere gnderip ii tahkik ettirdii haber verilmektedir. Luka ve Matta bu konuda u bilgiyi veriyorlar: "Yahya'nn rencileri btn bu olup bitenleri kendisine bildirdiler. rencilerden ikisini yanna aran Hz. Yahya, 'Gelecek olan sen misin, yoksa bakasn m bekleyelim?' diye sormalar iin onlar rabbe gnderdi" (Luka, 7/18-19; Matta, 11/2-3). Luka ve Matta'da verilen bu bilgiye gre Hz. Yahya, Hz. sa'nn kim olduunu tam bilmemektedir ve onun gelecek olan Mesih olduundan emin deildir. Bu yzden kendisine "Sen Mesih misin, deil misin?" diye sordurmaktadr. Halbuki Yuhanna ncilinde, Yahya'nn, Hz. sa'y daha vaftiz etmeden nce tand ve onun "Tanr'nn olu" olduunu bildii haber verilmektedir.

Yahya konusundaki dier bir eliki, Hz. Yahya'nn, Hz. sa'ya onun kim olduunu renmek zere gndermi olduu rencilerin says konusundaki elikidir. Matta'ya gre rencilerin says belli deildir. Bu ncil, Hz. Yahya'nn Hz. sa'ya ka kii gnderdiini rakamla belirtmiyor. Luka ncilinde ise rakam verilmek sretiyle iki rencinin gnderildii belirtiliyor.

ncillerde Hz. Yahy (a.s.)nn ehid Edilmesi: Hz. Yahya ile ilgili olarak ncillerde geen elikili haberlerden biri de, onun ldrlmesiyle ilgili olarak verilen haberlerdir. Ancak, bu haberlerin ok dikkat ekici bir yan daha vardr. O da, bu olaya bal olarak ncillerde anlatlan danszn oynatld doum gn partisidir.

Yahya'nn ldrlmesi Matta ve Markos'ta ok geni ekilde anlatlrken, Yuhanna ncilinde olaya hi temas edilmez. Luka ncilinde ise olay ok ksa bir ekilde anlatlr (Luka, 9/7-9). Yahya'nn hapse atlarak ldrlmesini ok geni bir ekilde veren Matta ve Markos ncillerinin, vermi olduklar haberlerde birtakm elikiler vardr. Matta'ya gre olay yle cereyan etmitir: O srada Yahudiye'de kral olan Hirodes, kardei Filipus'un kars Hirodiya ile evlenmek istemi, ancak Yahya "Kutsal yasaya gre kardeinin kars ile evlenmen ciz deildir" diye onu ikaz etmitir. Bu uyarya ok fkelenen Hirodes, Yahya'y ldrtmek istemi, ancak Yahya'y ok sevmekte olan halkn tepkisinden korktuu iin onu ldrmemi, fakat hapse attrmtr (Matta, 14/1-5). Markos da Yahya'nn tutuklannn, Matta'nn anlatt gibi Hirodes'in, kardeinin kars Hirodiya ile evlenmesine Yahya'nn kar k yznden olduunu sylemektedir. Ancak Matta, Yahya'nn bu kar kna bizzat Hirodes'in fkelendiini ve bu fkesi yznden Yahya'y hapse attrdn, Hirodes'in aslnda onu ldrtmek istediini, fakat Yahya'y seven halktan korktuu iin onu ldrtmediini sylerken; Markos, Yahya'nn bu itirazna Hirodes'in deil; Hirodiya'nn ok fkelendiini sylemektedir. Markos'a gre Hirodes Yahya'y doru ve kutsal bir adam olarak tanmakta, bu yzden ondan korkmakta ve onu korumaktadr. Bu ncile gre Hirodes, zaman zaman Yahya'y dinlemekte, dinledii zaman byk aknlk iinde kalarak onun konumalarndan zevk almakta idi. zet olarak sylemek gerekirse, Matta'ya gre Yahya'ya fkelenip onu tutuklatan Hirodes'tir. Markos'a gre ona fkelenen ve onu tutuklatan Hirodes deil; Hirodiya'dr. Matta'ya gre Hirodes, Yahya'y ldrtmek istiyordu, ancak halktan korktuu iin onu ldremiyordu. Markos'a gre Hirodes, Yahya'y ldrtmek istemiyordu; aksine onu seviyor ve koruyordu. Yahya'y ldrmek isteyen Hirodiya idi.

Markos nciline gre Hirodiya, uzun sre Yahya'y ldrtmek iin frsat kollam, sonunda bekledii frsat yakalayarak onu ldrtmtr. Hirodiya, Hirodes'in doum gn partisinde eline geen bir frsat iyi deerlendirerek onu ldrtmtr. Hirodes'in onuruna verilen doum gn partisine sarayn ileri gelenleri, ordu komutanlar ve Galile'nin eraf dvetli olarak gelmilerdi. Partide yemekler yenmi, ikiler iilmi, bundan sonra dansl mzikli elence fasl balamt. Bu srada Hirodiya'nn kz sahneye karak mthi bir dans gsterisi yapm, yapt bu dans ile herkesi bylemiti. Dvetliler onun dansndan ylesine memnun kalmlar ki, onlarn bu ar memnuniyetini gren Hirodes, vey kzn ararak "dile benden ne dilersen" demi ve ona her istediini vereceini vaad etmiti. Bunun zerine kz, hemen annesine giderek Hirodes'ten ne istemesi gerektiini ona sormutur. Annesi Hirodiya, kzna "Yahya'nn ban iste" diye syleyince, kz Hirodes'e gelip "Yahya'nn ban isterim" demi; Hirodes aslnda istemedii halde yksek rtbeli zevatn nnde vermi olduu szden dnemeyerek Yahya'nn ban kestirmi ve bir tepsi zerinde onun ban kza vermitir. Kz da tepsiyi gtrp annesine vermitir (Markos, 6/14-28; Matta, 14/1-12; Luka, 9/7-9).

Bu olayn Matta ve Markos ncillerinde bu kadar elikili olarak anlatlm olmas bir yana, bundan da nemlisi Kitab- Mukaddes ad ile anlan bir kitapta bylesine acayip bir sahnenin vahiy mahsl kutsal szler olarak nasl yer alabildii hususudur. Vahiy rn ncillerde bir doum gn partisi; kanunlar izin vermedii halde kardeinin kars ile evlenen bir kii iin parti verilmi, yenilmi, iilmi, sra dans ve mzie gelmi, tam bu srada onuruna parti verilen adamn vey kz, piste karak yle bir danszlk gsterisi yapm ki orada bulunan herkes, kzn bu gsterisi yznden vey babay tebrik etmi. te vahiy rn ncillerden tam vahye uygun(!) manzaralar. Ayrca, gnmzde de kutlanmakta olan doum gnlerinin kutlan rneklerine ve kutlan ekillerine hristiyanlk ncesi dnemlerde, Roma mparatorluu zamannda rast gelmekteyiz. ncillerin verdii bilgilere gre ikili, dansl, mzikli bu det, Hz. sa'dan nce putperest Romallar tarafndan icr edilmekte idi (aban Kuzgun, Drt ncil, Farkllklar ve elikileri, s. 305-338).

Tefsirlerden ktibaslar

Meryeme Kefil Olan Zekeriyya: Meryemin koruyuculuunu stlenen Hz. Zekeriyy (a.s.) byk bir ihtimalle Hz. Meryem'in teyzesinin kocas idi ve Mbed'in koruyucularndan biri idi. O, Eski Ahid'e gre ldrlen Zekeriyy Peygamber'le (a.s.) ayn kii deildir. (Mevddi, Tefhimul-Kuran, nsan Yaynlar: 1/223)

Zekeriyya ite orada Rabbine dua etti. Dedi ki: Rabbim, bana katndan tertemiz bir zrriyet bala! Muhakkak ki sen duy hakkyla iitensin. (3/l-i mrn, 38)

Hz. Zekeriyy (a.s.) o dneme kadar ocuksuzdu. Bu temiz gen kz grnce bir ocuu olsun istedi. O'nun Allah'n zel korumas altnda ve O'nun tkenmez kaynaklarndan verilen nimetlerle nasl bydn grnce, bu ileri yanda bile Allah'n kendisine, eer dilerse, bir ocuk verebileceini mit etmeye balad. Zekeriyya Meryemin yannda, mihrapta yle du etti: Rabbim, bana katndan Meryem gibi tertemiz, slih bir nesil bala! Muhakkak ki Sen ihlsl kullarnn dularn hakkyla iiten ve duya icbet edensin.

Elmall Muhammed Hamdi Yazr diyor ki: Allah'tan bir kelimeyi (yani sa'y) tasdik edici. Burada Hz. Yahya'nn, Hz. sa'y ilk tasdik eden kimse olduu zikrediliyor. Bu tasdik, Yahy'nn ana karnna dmesiyle balamtr. nk "kr", hayz ve nifastan kesilmi ok ihtiyar bir kadnn hmile kalmas da dete aykr bir eydir. u halde Yahya, C enab- Allah'n dete aykr eyler yaratabileceine fiilen bir hittir. Ve onun vcuduyla esas tasdik ettii de "Allah dilediini yapar." kelmdr. Bu ise Meryem'in de, det d olarak, hmile olabileceini tasdiktir. Bu mn iledir ki, Yahya'nn anasnn Hz. Meryem'e: "Benim karnmdaki, senin karnndakini tasdik ediyor." dedii rivyet ediliyor.

Bir efendi: Kerim (cmert), halm (yumuak), btla tenezzl etmeden gzel ekilde insanlarn rzsn (honutluunu) alr, yatlarna stn, bakanla layk, gc, kudreti varken, gerek kadn ve gerek dier dnya ehvetlerinden nefsini son derece koruyan ve zapteden, mcerred (soyut), namuslu, zhid, dnyay terkeden. Bir nebev hadiste varid olduu zere bir hata yapmam, kelime (Hz. sa)yi tasdik edici olan Yahya byle bir efendi, byle bir zhid, byle bir slih peygamber idi. Hz. Yahya'nn sa'dan yaa alt ay byk olduu ounlukla rivyet edilmitir. Bununla beraber ya da denilmitir. aret edilen (Yahya), sa'nn ge kaldrlmasndan nce ehit edilmitir. Bir hadis-i erifte yle rivyet edilmitir: "Dnyann Allah'a kar deersizliindendir ki, Zekeriyya'nn olu Yahya'y bir kadn ldrmtr." Meryem'in kefili, Yahya'nn babas olan, kin ve iftiralarla ehit edilen Hz. Zekeriyya da byle nezih ve fevkalde (olaanst) bir Rabban (ilh) mazhariyette bulunuyordu.

Hz. Zekeriya (a.s.) o dneme kadar ocuksuzdu. Bu temiz gen kz grnce bir ocuu olsun istedi. O'nun Allah'n zel korumas altnda ve O'nun tkenmez kaynaklarndan verilen nimetlerle nasl bydn grnce, bu ileri yanda bile Allah'n kendisine, eer dilerse, bir ocuk verebileceini mit etmeye balad (Mevddi, Tefhimul-Kuran, nsan Yaynlar: 1/223).

O, mihrapta durup namaz klarken melekler ona seslendi: phesiz Allah sana Allahtan olan bir kelimeyi tasdik edici, efendi, nefsine hkim ve slihlerden bir neb olan Yahyy mjdeliyor! (3/l-i mrn, 39)

Zekeriyya, mihrapta, mescitte durup namaz klarken melekler ona seslendi: phesiz Allah sana Allahn ol kelimesi ile babasz olarak meydana gelen say ve Allah katndan gelen kitaplar tasdik edici, kavmine efendilik eden ve szne bavurulan, ilim ve takvda ileri ve erefli bir kii, nefsine hkim olup haramlardan uzak duran ve Allahn emirlerini yerine getiren, insanlarn haklarn veren slih kullarndan bir nebi olan Yahyay mjdeliyor! Yahya (a.s.) hi evlenmemitir. srailoullar tarafndan kafas kesilerek ehid edilmitir.

Hz. Yahy Hakknda: Kitab- Mukaddes, Hz. Yahya'dan (a.s.) John the Babtist olarak bahseder. Matta, l/3, 11, 14; Markos, 1/6; Luka, 1/3. (Mevddi, TefhimulKuran, nsan Yaynlar: 1/223)

Allahtan Bir Kelime Hakknda: "Allah'tan bir emir (kelime)" ile burada Hz. sa (a.s.) kastediliyor. Kur'an- Kerim Onu "Allah'n bir emri (kelimesi)" olarak anar; nk Onun doumu mcizev olarak Allah'n bir tek "Ol" emri ile meydana gelmitir (Mevddi, Tefhimul-Kuran, nsan Yaynlar: 1/223).

Dedi ki: Rabbim, bana ihtiyarlk gelip atmken eim de ksrken benim nasl olum olabilir? Buyurdu ki: te byledir, Allah dilediini yapar! (3/l-i mrn, 40)

Zekeriyya sevincin verdii heyecanla bunun keyfiyetini merak ederek dedi ki: Rabbim, bana ihtiyarlk gelip atmken eim de ocuk douramayacak yatayken benim nasl olum olabilir? Allah buyurdu ki: te byledir, Allah size bu ekilde de ocuk vermeye kadirdir. nk Allah dilediini yapar! Hibir ey Ona ar gelmez. Senin yallna ve karnn ksrlna ramen Allah sana bir oul balayacak. Bu Ona gre kolaydr. (Mevddi, Tefhimul-Kuran, nsan Yaynlar: 1/223)

Rabbim bana bir almet ver! dedi. Senin alametin insanlarla iaretlemen dnda gn konumamandr. Rabbini oka zikret ve sabah akam tesbih et! (3l-i mrn, 41) buyurdu.

Zekeriyy sevin ve heyecanla: Rabbim Benim gibi yal bir adamla, karm gibi ksr bir kadndan bir oul dnyaya geleceinden emin olabilmem iin bana bir iaret ver, bana ocuumun ne zaman olacana dair bir almet ver! Benim bunu renmem mmkn deil. dedi. Allah onun bu isteini kabul etti ve skinlemesi iin ona: Senin almetin insanlarla el, gz, dudak, ka, ba vb. uzuvlarla iaretlemen dnda gn gece konuamamandr. Ancak zikir ve tesbih amacyla konuabilirsin. Bunun iin Rabbini oka zikret ve sabahn ilk saatleri ile akamn ilk saatlerinde tesbih et, namaz kl! buyurdu. (Mevddi, Tefhimul-Kuran, nsan Yaynlar: 1/223)

Bu Blmn Amac: Bu blmn en nde gelen amac Hristiyanlarn, Hz. sa'y (a.s.) Allah'n olu kabul edip ona kar ibdet ederek yaptklar byk hatay anlamalarn salamaktr. Hz. Yahy'nn (a.s.) mcizev doumu da onlarn bu yanl inanlarn savunmalarna kar bir delil olarak Kur'an'da anlatlyor. Hz. sa'nn (a.s.) mcizev doumu Onu ilh olarak kabul etmeye yol amamaldr. nk ayn ailede yetien ve ok deiik bir ekilde yetitirilen Hz. Yahy da (a.s.) bir mcize sonucu dnyaya gelmitir (Mevddi, Tefhimul-Kuran, nsan Yaynlar: 1/223).

Seyyid Kutub Diyor ki: Zekeriyya O'nu, himyesine ald (3/l-i mrn, 37). Yani Meryem'in ihtiyalarn karlamay ve onu korumay Zekeriyy stlendi. Zekeriyya yahdi havrasnn bakanyd. Havrann hizmeti kendilerine gemi bulunan Harun'un (selm zerine olsun) soyundandr. Meryem bolluk ve bereket iinde yetiti. Allah ltuf ve kereminden bereket olarak O'na rzkn veriyordu: "Bunun zerine Rabbi O'nu gzelce kabul etti, onu gzel bir bitki gibi yetitirdi; bakm ile Zekeriyya'y grevlendirdi. Zekeriyya ne zaman o mbede girse ocuun yannda yiyecek bulur ve Ey Meryem, bu sana nereden geldi?' diye sorard. Meryem de Allah tarafndan geldi. Hi kukusuz Allah dilediine hesapsz rzk verir' derdi." (3/l-i mrn, 37)

Biz bu rzkn nitelikleri hakknda pek ok rivyetin ayrntlarna girmeyeceiz. Onun mbarek olduunu, etrafnda bolluun yaylp tatn ve rzk olarak adlandrlan her nesnenin bollatn bilmemiz yeterli olacaktr. yle ki onun geimini stlenen kii -bir peygamber olmasna ramen- bu rzk bolluuna hayret etmekte ve ona; bunlarn hepsi nasl ve nereden geliyor? diye sormaktadr. O ise mminin samimiyeti ve alak gnlll ile Allah'n nimeti ve bereketini dile getiriyor ve her iin dizginini O'na havle ediyor. "Ve o Allah katndandr. Hi kukusuz Allah dilediine hesapsz rzk verir!"

Bu, mminin Rabbi ile durumunu belirten bir szdr. Kendisi ile Allah arasndaki srr korumay, bu srdan sz ederken alak gnll olmay dile getiriyor. Onunla vnp bakasna stnlk taslamay deil...

Allah'n elisi Zekeriyya'nn bile hayret etmesine neden olan bu allmam olay dile getirmekle ondan sonra gelecek olan Yahya'nn ve sa'nn douunda grlen akl almaz olaylara bir giri yaplmtr.

Allahn Kudreti: Bu esnda hi ocuu olmayan Zekeriyy'nn i dnyas harekete geiyor. nsann iindeki gl ftr ocuk arzusu varln devam ettirme, ardnda birilerini brakma arzusu... Kendilerini ibdete ve basit bir hayata adayan, kendilerini kullua ve mbede hizmete balayan, gnllerde bile tamamyla yok edilemeyen istek... Bu, insanlarn hayatlarn srdrmeleri ve onu daha ileriye gtrmelerinde yce bir hikmetten dolay Allah'n insanlar ona gre yaratt ftratn yapsndan gelen bir istektir.

Orada Zekeriyya, Rabbine du etti; Ey Rabbim, bana kendi tarafndan temiz bir soy bala, hi kukusuz Sen u duy iitensin dedi. Bunun zerine Zekeriyy, mbette namaz klarken melekler ona yle seslendiler; Allah sana Yahya'y mjdeliyor. O, Allah'n dolaysz kelimesini dorulayan, efendi, iffetli ve slihlerden bir peygamberdir. Zekeriyy Y Rabbi, kendim iyice yalanm ve karm ocuktan kesilmiken nasl olum olabilir? dedi. O da: Byledir, Allah dilediini yapar dedi. Zekeriyy Rabbim, bana bunun belirtisini gster dedi. Allah ona yle buyurdu; Senin belirtin gn boyunca, iaretleme dnda insanlarla konumamandr. Rabbinin adn oka an ve sabah akam O'nu noksanlktan tenzih et. (3/l-i mrn, 38-41)

Ayn ekilde... Kendimizi normal olmayan bir olay karsnda buluyoruz. Bu olay, Allah'n snrsz irdesinin grnmlerinden birini tamakla, bu irdenin insanlarn alageldii snrlamalara baml olmadn gryoruz. nsanolu asla deimez bir yasa sand ve bu nedenle bu yasann snrlarn taan olaylar kuku ile karlad ve bu trden bir olayla realite olarak karlap yalanlayamaz duruma dtnde de onun etrafn uydurmalar ve efsnelerle rmeye ynelir.

te ya gemi bir ihtiyar olan Zekeriyya ve genliinde ocuu olmam ksr kars... Allah'n bol rzk verdii ve sliha bir kz olan Meryem'i grdnde, nesil sahibi olma konusunda kalbinde ftr bir arzu coar, Rabbine ynelerek niyza geer ve kendisine temiz bir nesil balanmasn diler:

"Orada Zekeriyy, Rabbine du etti; Ey Rabbim bana Kendi tarafndan temiz bir soy bala, hi kukusuz sen u duy iitensin dedi." (3/l-i mrn, 38)

Bu samimi, scak ve gnlden gelen dunn sonucu ne oldu? Hibir yasayla ifde edilemeyen ve insanlarn alageldiklerinin tersine bir durum ile kar karya kalnd. nk bu dilei yerine getiren kudret, Yce Allah'n kudretidir: "Bunun zerine Zekeriyy, mbette namaz klarken melekler O'na yle seslendiler; Allah sana Yahya'y mjdeliyor. O, Allah'n dolaysz kelimesini dorulayan, efendi, iffetli ve slihlerden bir peygamberdir." (3/l-i mrn, 39)

Ar-duru bir gnlden kopup gelen arya msbet cevap verilmiti. nk o umudunu, dular iitene ve diledii zaman istekleri karlayana balamt. Melekler Zekeriyy'ya erkek bir ocuk mjdelediler. Domadan nce ad biliniyordu: "Yahy". Karakteri de biliniyordu, iyi, efendi, namuslu, ehev duygularn frenleyebilen, duygusal arzularnn tepkilerini dizginleyebilen, Allah'tan kendisine gelen her sz dorulayan bir mmin (Baz tefsirler Allah'tan olan sz dorulamaktan amacn Hz. sa (selm zerine olsun) olduunu belirtmitir. Burada bu anlay zorunlu klan bir neden yoktur.) ve iyi insanlarn kafilesine katlan bir peygamber...

Du kabul edildi. nsanlarn bir kanun olduunu sandklar allagelen eyler, Yce Allah'n irdesinin gerekletirdii bu olay alglayamaz. Aslnda insann tabiatta kanun olarak sand ve grd her yasa -snrsz ve nih deil- greli bir olgudan teye geemez. nsan, bu snrl mr, snrl bilgisi ve btnyle snrl aklyla nih bir kanunu btnyle alglayamaz ve bu noktada mutlak bir geree varamaz. nsana, C enab- Allah'a kar edebini taknmas yakr. Tabiatnn snrlar ile sahasnn erevesini tamamas yarar ona. Bylece, klavuzsuz olarak llerde bilinsizce yol tepmekten kurtulur. Olabilecek ve olamayacaklardan sz ederken bizzat deneyimlerinden kendisinin belirledii kurallardan ve bilgilerinden hareketle Allah'n bamsz olan dilemesini dar kalplara sokmaya almaktan kurtulur.

Dunn kabul edilii bizzat Zekeriyy'ya da bir srpriz olmutur. nk Zekeriyya da nihayet insanlardan biriydi. nsanlarn alageldii olaylara oranla olaanst bir nitelie sahip bulunan bu olayn, nasl meydana geldiini renmeye meraklanmt. "Zekeriyya Rabbim, kendimi iyice yalanm ve karm ocuktan kesilmiken nasl olum olabilir? dedi. O da; Byledir; Allah dilediini yapar dedi." (3/l-i mrn, 40)

Ve hemen cevap yetiiyor. C evap sade ve kolaydr... i ehline havle ediyor. Anlalmasnda hibir zorluk, oluunda hibir ilginlik bulunmayan gerek mhiyetine gnderiyor. "Byledir; Allah dilediini yapar."

Ayn ekilde... , Allah'n dilemesine ve srekli olarak bu ekilde meydana gelen Allah'n irdesine havle edildiinde onun allagelen, tekrar edilen ve normal olan bir i olduu kavranabilmektedir. Fakat insanlar olay konumunda deerlendirmiyor, Allah'n yaratcl zerinde dnmyor ve gerei gzlerinin nne getirmiyorlar. Bylece kolaylkla ve bamszlkla Allah dilediini yapar. yleyse kendisi yaland ve kars ksr olduu halde Allah'n Zekeriyya'ya bir erkek ocuk balamasnda anlalmayacak ne olabilir? Yan ve ksrln; ancak, insanlarn kendilerinin kural olarak tesbit ettii ve onlardan kanunlar karttklar zaman bir deeri olabilir. Allah iin ise byle kyaslama yoktur. O'nun iin ne allagelen ne de ilgin bir olaydan sz edilebilir. O'na gre her nesnenin kayna, dilemesinin ona ynelmi olmasdr. Onun dilemesi ise her eit badan tamamen bamszdr. Fakat Zekeriyya beer aratrmalarn suya indirilmesine duyduu ar zntden ve mjdenin kendisinde ok etkisi yapmasndan tr Rabbine ynelmekte kendisine huzur bahedecek bir iaret vermesini istemektedir. "Rabbim bana bir iaret ver dedi."

Burada Allah onu gerek huzura yneltiyor... Kendisini iinde bulunduu allagelen olaylarn etkisinden kurtaryor. Artk onun iareti gn boyunca insanlarla konumamas, Rabbine yneldiinde ise zikir ve tesbihlerle onu yd edip dilini depretmesidir. "Zekeriyya Rabbim, bana bunun belirtisini gster dedi. Allah ona yle buyurdu; Senin belirtin gn boyunca, iaretleme dnda insanlarla konumamandr. Rabbinin adn okca an ve sabah akam O'nu noksanlklardan tenzih et."

Burada aklama kesiliyor... Fakat biz bunun pratik olarak gerekletiini biliyoruz. imdi artk Zekeriyy (a.s.) bizzat kendisinde, yani kendisinin hayatnda, bakasnn hayatnda allmam eyleri yayor. Bu dil onun eski dilidir. Fakat o bunu insanlarla konumaktan alkoyuyor ve Rabbine yakarmak iin serbest brakyor. Peki bu olaya egemen olan yasa hangisidir? Bu, Yce Allah'n irdesinin snrsz ve bamsz yasasdr. Onsuz bu ilgin olay aklama imknszdr. Ayn ekilde ihtiyarladktan sonra ve karsnn ksrlna ramen ona Yahy'y balamas da bu yasa olmadan aklanamaz.

Peygamber Mesaj ve rnekler

Kur'an'da kssalar anlatlan peygamberler, hayatmzn eitli safhalarnda karlaacamz problemlere nasl zmler bulacamz konusunda pratik rnek kabul edilmeleri iin zikredilmitir. zellikle ilm ve iman noktadan zaaflar olan halk kesimi, teoriden ziyade pratik rneklere ihtiya duyar. Nice insan, kendilerine Kur'n hakikatler anlatan ve slm tebli yapan kimselere "doru, kabul ediyorum ama, hocalar da yle yle yapmyor mu?"; "Kimi rnek alacaz, birok cemaat var, hocalar bile birleemiyor, kime inanacaz, kime benzeyeceiz?" veya "sen haklsn, doru Kur'an bunlar emrediyor ama, bunlar kim uyguluyor ki?!" diyerek ille somut rnekler istemektedir. slm usller yerine, nice haramlara yol aan Batdan ithal edilmi metotlarla alma ve faliyetler eletirilince, ou mslman, "baka alternatif yok ki!" diyebilmekte. eytan da mslmanlarn yaay ve faliyetlerini bu tr mantk yrtmelerle saptrabilmektedir. Btn bunlara Kur'an'n verdii cevap, peygamberlerin hayat, teblii ve tevhid mcdeleleridir. Yukardaki soru ve sorunlara sanki Kur'an yle cevap vermektedir: "Somut rnek mi istiyorsunuz? Aln size peygamberler. Alternatif mi istiyorsunuz? te peygamberlerin faliyetleri."

C in ve ins eytanlarnn gayr-i slm yntemlerle gya slm alma yapanlara sunduu gereke ve savunma mant daha ok yledir: "Bata Hz. Muhammed (s.a.s.) olmak zere, tm peygamberlerin hayat ve mcdelesine bir szmz yok, onlar elbette bizim rneimizdir; ama bizim artlarmz farkl. Birincisi, onlar peygamberdi, biz ise zayf birer beeriz. kincisi, onlar apak mriklerle mcdele ettiler, biz ise mslman olduunu iddia edenlerle, mnfk tipli kiilerle kar karyayz..."

Bu insanlarn en byk eksii, Kur'an talebesi olmamalardr. Kendi problemlerini zmek iin peygamberlerin Kur'an'da anlatlan hayat ve faliyetlerine ynelmemeleri, peygamberleri rnek almalar gerekirken, oka hata yapma ihtimali ve riski olan devirlerindeki baka kiileri rnek edinmeleridir. Peygamberler, vahiy almann dnda her ynleriyle aynen bizim gibi beerdirler. "Onlar peygamberdi, biz onlar gibi olamayz!" diyen mantk, eer "bir mcize gster, Allah'tan vahiy getir" diyen biri varsa, ancak o zaman hakl olabilir. Kimse onlardan sadece peygamberlere it bu zellikleri istemiyor ki... Bu zelliklerin dnda aynen bizim gibi beer olan peygamberlerin rnek alnmas gereken davranlarna arlyorlar. yleyse onlar demagojiden baka bir ey yapmyorlar.

Hz. Zekeriyy ve Yahy (a.s.)'nn hayatlar, mcdeleleri de btn bu soru ve sorunlara en gzel ekilde cevap vermektedir. Onlar, dine dman ve aka kfir olmadklar halde kaypakln ve isyann en irkinini icr etmekte ok ustalam yahdi karakterine sahip olanlarla uramlardr. Bu yahdilemi karakter, tam bir mnfk karakteridir. Bu zihniyet "bile bile hakk kabul etmeyen, ya da kabul ettii hakka teslim olmayan, kendi ilerinden km peygamberleri bile ldrecek kadar alalan yapdr.

Hemen her peygamberin mcdele ettii tut veya tutlar vardr. Bunun yannda, zellikle Hz. Ms ve ondan sonra gnderilen peygamberlerin, "inandm"

dedii halde kaypak ve kallee tavrlar taknan bozuk karakterlilerle uratklar bilinmektedir. Evet, gerekten bizim artlarmz peygamberlerin gnderildii artlardan farkldr. Farkldr ama, bu nitelik fark, bizim lehimize olan farkllktr. Onlarn tm, bizden ok, ama gerekten ok zor artlarla imtihan olmulardr. Hemen her teblicinin ezbere bildii u yet, hem onlarn ektii zorluu hem de bizim artlarmz onlarla mukayese etmemiz gerektiini ok net ekilde anlatmaktadr: "Yoksa siz, sizden nce gelip gemi kavimlerin balarna gelenler size de gelmeden cennete girivereceinizi mi sandnz? Yoksulluk ve sknt onlara ylesine dokundu ve onlar yle sarsldlar ki peygamber ve onunla beraber iman edenler nihyet 'Allah'n yardm ne zaman gelecek?' dediler. te o zaman (onlara); 'phesiz Allah'n yardm yakn' denildi." (2/Bakara, 214). Bu yette esiz bir terbiye rnei vardr. Mslmanlara dnyada ve dolaysyla hirette baarl olmann yolu, iman ve sebatla almak, abalamak, cihadn her aamasndan gemek, skntlara katlanmak, glklerden ylmamak; tembellii, kolayl, rahat, elenceyi tercih eden nefs arzu ve hevdan, eytandan uzak olmaktr. "Ey mslmanlar! Sknt ekmeden, cihad edip kurban vermeden zafere ulaamazsnz, cennete giremezsiniz!" denmektedir.

Dnyada izzet ve devlete, hirette sonsuz nimet ve cennete sahip olmak iin rnek gsterilen peygamberlerin ve onlara itaat eden m'minlerin, gnmzn rahat tercih eden mslmanndan nce, asr- sadetteki ok ar ilelerle karlaan ashba rnek gsterildii de iin daha zahmetli tarafdr. nk bu yet, bir rivyete gre Hendek savanda mslmanlarn ektii skntlar dolaysyla inmi, onlarn o skntlarnn doal olduunu, bu tr skntlar ekmeden eski mmetlerin de felha ulamad hatrlatlmtr. Dier rivyete gre ise, evlerini, mallarn ve yaknlarn Mekke'de brakp destans skntlara katlanarak Medine'ye hicret eden mslmanlar teselli iin inmitir. Onlarn ektii skntlarn dnya ve hiret beklentileri iin snnetullah olduu ifade edilmitir. Ve Allah, hepimizi bu tr skntlarla imtihan edeceini sylemekte, bu imtihandan kaan, ya da snav kaybeden kimsenin, yani sabredemeyenlerin mjdelenmeyecei iaret edilmektedir: "Andolsun ki sizi biraz korku, alk, mallardan, canlardan ve rnlerden biraz azalma (fakirlik) ile imtihan eder, deneriz. Sen, sabrl davrananlar mjdele. te o sabredenler, kendilerine bir bel geldii zaman 'Biz Allah iin varz ve biz sonunda O'na dneceiz' derler. te Rablerinden balamalar ve merhametler hep onlaradr. Ve yalnzca onlar doru yolu bulmulardr." (2/Bakara, 155-157)

te, gnmz mslmannn artlaryla gemi mslmanlarn artlarndan hangisinin daha ar olduunu gsteren rnek: Ayn dnemde yaam olan peygamberin hayat ve lmleri: Mnfk yahdiler tarafndan bin bir eziyete uratlan ve sonunda onlar eliyle bir dansz kadnn keyfi iin ba vcudundan koparlan Hz. Yahy, testere ile vcudu paralanp ehid edilen Hz. Zekeriyy ve kendi talebesi/havrsi tarafndan ihnete urayp idam karar alnan Hz. sa...

Onlar, tutlara boyun emediler, Allah'n yasaklarna klf bulmadlar, zlim yneticilerin haram ilerine rz gstermediler. C ennetin bedelini hayatlaryla dediler. lm riskine ve kendilerinden nce ehid edilen Hz. Yahy'nn yolu, Zekeriyy ve sa peygamberleri korkutup tvize zorlayamad. lm riskine ramen onlar irke ve btla, nifak ve kaypakla kar olanca yiitlikleriyle tavr aldlar. Eilmediler, bklmediler, "illllah -ill (ancak) Allah"tan nce "l ilhe" diye haykrdlar. Gnmzdeki ynlendirilmi ve asl izgiden saptrlm gya slm mcdelede; "l ilhe"si olmayan bir renksizlik ve bulanklk srtyor. Kar kp mcdele ettii, reddettii bir tutu olmayan anlayla, uzlamac ve gayr-i slm yntemlerle baar ve cennet aranyor. Allah'n dini iin cihad etmekle emrolunan mslmanlar, "gerginlik olmasn" diyerek kfirleri memnun etmenin, hi deilse rahatsz etmemenin rahatyla dnyada zafer, hirette dl bekliyorlar...

man ettiklerini iddi eden yahdilerin peygamberlerini bile gzlerini krpmadan ldrecekleri izgiye nasl geldikleri gzden uzak tutulmamaldr. Onlar, rklk asabiyeti ve grupuluk banazlyla gzleri kr olmu, basretleri balanm, hakk btl, btl da hak grecek yanlglara dmlerdir. Gnmz mslmanlarnn, peygamber yolunu, neblerin tevhd mcdelelerini, rneklik ve mesajn ldrmelerinin temelinde ayn asabiyet ve banazl gryoruz.

Gnmzde, "ben de mslmanm!" dedii halde yahdileen, mnfklaan insanlarn izini tkip edip "gazaba uram" ve "lnetlenmi" peygamber katillerini her ynyle taklit eden insanlarn says her geen gn artmaktadr. Mslmanl kimseye brakmak istemeyenlerin nemli bir kesimi, hayatlaryla, davranlaryla, duygu ve dnceleriyle peygamberi hatrlatan "rnek" olmadklar gibi, "rnei" de unutturuyorlar. Dinin zn deitirip peygamberin htrasn tahrif ediyorlar. Bylece peygamberlerini mnen "ldrm" oluyorlar. Esas lm, ruhun bedenden ayrlmas deil, ruhun katledilmesi, inancn mahvedilmesidir. zinden gidecekleri baka nderler bulanlar kadar, onlara gerek rnei sunmayanlar da suludurlar. Peygamberlerin getirdiklerine kaytsz artsz teslim olmayanlar, onlarn mesajlarn, snnetlerini ldrm olmann vebalini yahdilerle paylaacak olanlardr.

Takv ve cihadn ayrlmaz btnln Zekeriyy ve Yahy peygamberlerde gryoruz. Onlar, kelerine ekilip namaz ve dularyla yetinmediler. Onlarn namazlar, kendilerini fah ve mnkerin tm toplumsal boyutlarn engellemeye gtrd. Onlarn dillerindeki dular, ellerinin fiil dularyla birleti. Onlar, kendi balarn kaybederek ok byk kazanlar saladlar. Gvdesinin zerinde balar olan nice insandan daha byk baarlara lmszlk kaps ehdetle ulatlar. Hl yolumuzu aydnlatyor, bize ders veriyorlar. Dersimizi sabote eden, ii baka rnekliklerle doldurulmu kafalarn sahibi canl cenzelere ramen...

Evlt, byk imtihanlardan biridir. Hz. Nh, Hz. brhim, Hz. Zekeriyy, Hz. Muhammed (Allah'n salt ve selm zerlerine olsun) bu imtihandan baaryla getiler. Evltszlk imtihan ve evltlarn kaybetme imtihan. Olmama ve lme imtihan...

Hz. Zekeriyy (a.s.)'nn, bir hadis rivyetine gre marangoz olduunu, dolaysyla kendi eliyle geimini temin ettiini reniyoruz. Dnyev geim ve maet temininin, insan dvet ve tebliden engellemediinin, her ikisini beraber yrtmenin canl bir rneidir bu. Yine, rzk bolluu ile takv ve Allah'a adanma arasnda yakn bir iliki ve balant olduunu, mihrapta Allah'n ikrm gzel rzklara sahip olan Allah'a adanm mttak Hz. Meryem rneinde gryoruz.

Nureddin Turgay, mil slm Ansiklopedisi, amil Y. c. 6, s. 444 Muhammed Ali Sbn, yetler Inda Peygamberler Tarihi, Ahsen Y. s. 680-686 Nureddin Turgay, mil slm Ansiklopedisi, c. 6, s. 369 Muhammed Ali Sbn, A.g.e. s. 687-696

Zekeriyy ve Yahy (a.s.) le lgili yet-i Kerimeler

A- Zekeriyy sminin Getii yet-i Kerimeler (Toplam 7 Yerde): 3/l-i mrn, 37, 37, 38; 6/Enm, 85; 19/Meryem, 2, 7; 21/Enbiy, 89.

B- Zekeriyy (a.s.) le lgili yet-i Kerimeler: Zekeriyy (a.s.)ya Peygamberlik Verilmitir: 6/Enm, 85. Zekeriyy (a.s.)nn Allahtan Hayrl Nesil stemesi ve Yahy (a.s.) le Mjdelenmesi: 3/l-i mrn, 38-39; 19/Meryem, 2-6; 21/Enbiy, 89-90. Zekeriyy (a.s.), Kendisi htiyar, Kars da Ksr Olmasna Ramen Allah Ona Yahyy Verdi: 3/l-i mrn, 40-41; 19/Meryem, 7-11. Zekeriyy (a.s.)nn Beyt-i Makdiste Hizmet Grevi: 3/l-i mrn, 37.

C - Yahy sminin Getii yet-i Kerimeler (Toplam 5 Yerde): 3/l-i mrn, 39; 6/Enm, 85; 19/Meryem, 7, 12; 21/Enbiy, 90.

D- Yahy (a.s.) le lgili yet-i Kerimeler: Yahy (a.s.), Zekeriyy (a.s.)nn Oludur: 3/l-i mrn, 40-41; 19/Meryem, 7-12. Yahy (a.s.)nn Babas Zekeriyy (a.s.)nn Hayrl Nesil in Dus: 3/l-i mrn, 38-41; 19/Meryem, 2-6; 21/Enbiy, 89-90. Yahy (a.s.)ya Peygamberlik Verilmitir: 6/Enm, 85. Yahy (a.s.) ocuk Yata ken Allah Ona Tevrat retti: 19/Meryem, 12. Yahy (a.s.) Takv Sahibidir: 19/Meryem, 13. Yahy (a.s.), Ana-Basna taatkrdr: 19/Meryem, 14. Allahn Selmeti Yahy (a.s.)nn zerinedir: 19/Meryem, 15.

Konuyla lgili Geni Bilgi Alnabilecek Kaynaklar

1. Aday Rislesi, Mustafa slmolu, Denge Y. 2. mil slm Ansiklopedisi, Nureddin Turgay, amil Y. c. 6, s. 444, 369 3. Drt ncil, Farkllklar ve elikileri, aban Kuzgun, ahs Y. 4. yetler Inda Peygamberler Tarihi, Muhammed Ali Sbn, Ahsen Y. 5. Peygamberler, Safvet Senih, Nil A.. Y. 6. #9; Peygamberler Aydnlarn nderleri, Abdlkerim Sru, Kyam Y. 7. #9; Peygamberler Tarihi, M. sm Kksal, T. Diyanet Vakf Y. 8. #9; Peygamberler Tarihi, lhami Ula, Osmanl Y. 9. #9; Peygamberler Tarihi, Bnyamin Ate, Nesil Basm Yayyn 10. #9; Peygamberler Tarihi, Mustafa Necati Bursal, l Y. 11. #9; Peygamberler Tarihi, Mehmet Dikmen, C ihan Y. 12. #9; Peygamberler Tarihi, 1, 2, 3, Ahmet Ltfi Kazanc, Nil A. . 13. #9; Peygamberler Tarihi, Ahmet Behet, Uysal Kitabevi Y. 14. #9; Peygamberlerden Kssalar, Muhammed el-Habe, klim Y. 15. #9; Peygamberlerin Hayat, Seyyid Kutub, Ravza Y. 16. #9; Peygamberlerin Hayat, S. Kutub-Abdlkadir C de es-Sahhar, slamolu Y. 17. #9; Peygamberlerin Hayat, Ebu'l Hasan en-Nedv, Risale Y. 18. #9; Peygamberlerin Kssalar, Ebu'l Hasan en-Nedv, Arslan Y. 19. #9; Peygamberlerin Mucizeleri, H. brahim Acpayaml, Tura Y. 20. #9; Peygamberlik ve Peygamberler, Muhammed Ali Sbni, Kltr Basn Yayn Birlii Y. 21. #9; Kur'an- Kerim'e Gre Peygam. ve Tevhid Mcadelesi, 1, 2, 3, M. Solmaz, . L. akan, Nesil/Ensar Y. 22. #9; Tarih Boyunca Tevhid Mcadelesi ve Hz. Peygamberin Hayat, Mevdudi, Pnar Y. 23. #9; Peygamberler Tarihi, Ferhat Ko, ekirdek Y. 24. #9; Kur'an'da Peygamberler ve Peygamberimiz, Afif Abdlfettah Tabbara, Gonca Y. 25. #9; Kur'an'n Tantt Peygamberler, A. Ltfi Kazanc, Nil A. . 26. #9; slm Kaynaklara Gre Peygamberler, Abdullah Aydemir, T.D.V. Y. 27. #9; Kur'n- Kerim Inda Nebler Silsilesi, Osman Nuri Topba, Erkam Y. 28. #9; Ksas- Enbiy ve Tevrih-i Hulef, Ahmed C evdet Paa, Akit Y. 29. #9; Tefsirde sriliyyt, Abdullah Aydemir, D..B. Y. 30. #9; Kur'an Kssalarna Giri, M. Sait imek, Yneli Y. 31. #9; Kur'an Kssalar zerine, dris engl, Ik Y. 32. #9; Tarih Boyunca Tevhid Mcadelesi ve Hz. Peygamber'in Hayat, Mevdudi, Pnar Y. 33. #9; Kuram ve Eylem, M. Hseyin Fadlullah, Akademi Y.

Hazr ve ynetim panelli siteler Dzenleme Ve Tasarm Webhizmetlerim

st