LLETLLER MUZAAF MEHMUZ BLM :

vav ile ya harekeli olup makablileri (bunlardan nceki harf) meftuh ( fethal = stn) olursa vav ile
ya elife kalbedilirler.(elif olurlar) . rnekler :

. (gavele) .' (gaale) gibi. Ecvefi vavi ye rnektir.

., (keyele) .' (kaale) gibi. Ecvefi yai ye rnektir.

,= (azeve) = (azaa) gibi. Naks vavi ye rnektir.

_- (remeye) _- (remaa) gibi. Naks yai ye rnektir.


Bu naks fiillerin ; fiili mazi tesniyeleri = (azevaa) - ',- (remeyaa) dr.

Elife kalbedilmezler. Ayn ekilde cemi mennes , muhatap salar , muhataba salar ve nefsi
mtekellim salarnda da elife kalbedilmezler. nk sakin olan vav ile ya elife kalbedilmezler.
Ancak bu vav ile ya nn harekeleri makablilerine nakledildii zaman ortaya kan sukun-u arizi
durumu hari. Bu durumda elife kalbedilirler.
rnekler : (egveme) (egavme) ' (egaame) gibi.

_- (ebyea) _- (ebeya) '- (ebaaa) gibi.




Naksn fiili mazi cemiisinde(cemi mzekker aib) = (azev) - (ramev) dersin. Bunlarn
asl

= (azevuu) ve , (rameyuu) idi. Bunlar harekeli , makablileri meftuh olduu iin
elife kalbedildiler. Budurumda iki sakin birlemi olur ki bunlardan biri vav dan veya ya dan
kalbedilmi elif( elif-i maglube) ile cemi vav dr. Elif-i maklube hazfedilir geriye = (azev)
- (ramev) kalr.

Tesniyenin mennesinde ( tesniye mennes aibe) ; '-= (azetaa) - '- (rametaa) dersin.
Bunlarn asllar ; '-= (azevetaa) - '- (rameyetaa) idi. vav ile ya harekeli olup
makablileri (bunlardan nceki harf) meftuh ( fethal = stn) olursa vav ile ya elife kalbedilirler.(elif
olurlar) . bu kaideden dolay elife kalbedildiler. ki sakin birleriinden dolay elif hazfedildi. Menes
ta s asl olarak sakindir,tesniye elifinden dolay harekelenmitir. Yani harekesi arzi ( geici) dir , arzi
olan ise hi yok gibidir.

Nakslarn ekimi :

NAKIS- I VAV NN EKM : ( FL MAZ OLARAK)

= (azaa) ( mfret mzekker aib)
= (azevaa) ( tesniye mzekker aib)
= (azev) ( cemi mzekker aib)
-= (azet) ( mfret mennes aibe)
'-= (azetaa) ( tesniye mennes aibe)
,= (azevne) ( cemi mennes aibe)
-,= (azevte) ( mfret mzekker muhatab)
',=(azevtumaa) ( tesniye mzekker muhatab)
,= (azevtum) ( cemi mzekker muhatab)
-,= (azevti) ( mfret mennes muhataba)
',=(azevtumaa) ( tesniye mennes muhataba)
,= (azevtunne) ( cemi mennes muhataba)
-,= (azevtu) ( nefsi mtekellim vahde)
'-,= (azevnaa) ( nefsi mtekellim meal ayr)



NAKIS- I YA NN EKM : ( FL MAZ OLARAK)

_- (remaa) ( mfret mzekker aib)
',- (remeyaa) ( tesniye mzekker aib)
(ramev) ( cemi mzekker aib)
- (ramet) ( mfret mennes aibe)
'- (rametaa) ( tesniye mennes aibe)
,- (remeyne) ( cemi mennes aibe)
-,- (remeyte) ( mfret mzekker muhatab)
',- (remeytuma) ( tesniye mzekker muhatab)
-,- (remeytum) ( cemi mzekker muhatab)
-,- (remeyti) ( mfret mennes muhataba)
',- (remeytuma) ( tesniye mennes muhataba)
-,- (remeytunne) ( cemi mennes muhataba)
-,- (remeytu) ( nefsi mtekellim vahde)
'-,- (remeyna) ( nefsi mtekellim meal ayr)

Ecvef in cemi mennes aibesinde ' (gulne) ve (kilne) dersin. Bunlarn asllar ;
' (gavelne) ve , (keyelne) idi. Bunlar ( vav ya ) harekeli makablileri (
kendilerinden nceki harf) meftuh ( stn) olduundan dolay bunlar ( vav ya ) elife kalbedildiler ;
sonra hem elif hem de lam harfleri sakin olduundan dolay ( iki sakin birletiinden dolay) elif
hazfedildi ( atld) , ' (galne) ve (kelne) olarak kald. ( gaf ve kef harflerinin fethasyla).
' (galne) deki gaf n fethas , hazfedilen vava iaret etsin diye zamme ( tre) ye evrildi '
(gulne) oldu. (kelne) deki kaf harfinin fethas da hazfedilen ya ya iaret olsun diye esre ye
evrildi (kilne) oldu. nk ; vav zammeden , ya kesreden elif ise fethadan olumutur. ( iki
tre bir vav yapar. ki esre bir ya yapar, iki stn bir elif e eittir. )


ECVEF- VAV NN EKM : ( FL MAZ OLARAK)


.' (gaale)
`' (gaalaa)
'' (gaaluu)
-' (gaalet)
'' (gaaletaa)
' (gulne)
-' (gulte)
'' (gultumaa)
' (gultum)
-' (gulti)
'' (gultumaa)
' (gultunne)
-' (gultu)
'-' (gulnaa)

ECVEF- YA NN EKM : ( FL MAZ OLARAK)

.' (kaale)
`' (kaalaa)
'' (kaaluu)
-' (kaalet)
''' (kaaletaa)
(kilne)
- (kilte)
'- (kiltuma)
(kiltum)
- (kilti)
'- (kiltuma)
(kiltunne)
- (kiltu)
'- (kilnaa)


ya harfi nin ma kabli esreli olduu zaman ya harfi ister sakin isterse harekeli olsun olduu zere
braklr , bir deiiklie uratlmaz. rnek : _-= (haiye) gibi.
-,-= (haiytu) gibi.

ya harfi sakin , ma kabli ( kendinden nceki harf ) zamme ( treli ) olursa ; ya harfi vav harfine
dntrlr. rnek : - ( eysera ) - , ( yuusiru) gibi.

, ( yuusiru) nun asl , ,, ( yuysiru) idi.


Ecvefte , fiili mazinin mehulnde ., (giile) dersin. Bunun asl . ( guvile ) idi.
Vav harfinin esresinden nce gaf harfinin treli okunmas dile ar geldiinden dolay gaf n tresi
atlarak sakin (harekesiz) yapld , sonra vav harfinin esresi gaf harfine verildi . ( givle ) oldu ,
sonra vav harfi ya harfine dntrld ., (giile) oldu , nk ; vav harfi sakin olup ma kabli
esreli olursa vav harfi ya harfine dntrlr.


Vav harfi kelimenin sonunda harekeli olduu halde bulunursa ve kendinden bir nceki harfte esreli
olursa , o zaman , vav harfi ya harfine dntrlr. rnek : _-= (abiye ) gibi. Bunun asl -=
(abive ) idi. Bu kelime abavet kknden gelir , manas idrakin zdddr ,
Anlayszlk manasndadr. 2.rnek : '= ( deaa) fiilinin mehulu olan _= ( duiye) dir ki bunun asl
= ( duive ) idi.

Naks- vav i nin mehulnn cemi mzekker aib inde ,= (uzuu) dersin
Bunun asl ,,= (uziyuu) idi. Ze harfi sakin yapld, sonra ya harfinin tresi ze harfine aktarld,
sonra iki sakin ( sakin ya ve cemi mzekker vav) birletii iin ya harfi atld, ,= (uzuu) oldu.

Her vav ve ya harfleri ; eer bunlar harekeli kendilerinden nceki harf sahih ve sakin olursa o zaman
vav ve ya harflerinin harekeleri kendilerinden bir nceki harfe aktarlr.
rnek : ., ( yeguulu) - (yekiilu) - '=, (yehaafu) gibi. Bunlarn asllar ;
., ( yegvulu) - (yekyilu) - ,=, (yehvefu) idi.
'=, (yehaafu) nun vav elife evrildi , nk , sukunu yani harekesiz kalmas asli deil
sonradan olduu ve kendinden nceki harfin harekesi stn olduundan dolay.

Her vav ve ya harfleri ; eer bunlar harekeli olduklar halde kelimenin lamel fiil inde ( yani
kelimenin sonunda) bulunurlarsa ve kendilerinden nceki harf te harekeli olursa , bunlarn (vav ile ya)
harekesi stn olmad mddete vav ve ya nn harekeleri atlr sakin yaplr. nk tre harekesi
vav ve ya harflerine ar gelir.(telaffuz etmek zordur)
rnek : ,, (yazuu) - _, (yermii) - _- (yahaa) gibi. Bunlarn asllar ;
,, (yazuvu) - _, (yermiyu) - _- (yaheyu) idi. _- (yahaa) nn
ya s elife avrilir nk ya harfi harekeli kendinden bir nceki harf stn harekeli olduu iin.
Eer vav ve ya harfleri stn hareke alrlarsa o zaman bu harekeler okunur, atlmaz.
rnek : ,, (len yazuve) - _, (len yermiye) gibi. nk bu harfleri
stn okumak kolaydr dile ar gelmez.
_- (len yahaa) y saymad nk burada ya harfi elife evrilir . bu durumda irab
takdiri olur.

Naks fiili muzarinin tesniye aibinde ,, (yazuvaani) - ',, (yermiyaani) -
'- (yaheyaani) dersin.

Naks fiili muzarinin cemi mzekker aibinde ,, (yazuune) - , (yermuune) -
- (yahevne) dersin.
Bunlarn asllar ; ,, (yazuvune) - ,, (yermiyuune) - ,-
(yaheyuune) idi. Vav, ya harfleri kelimenin lamel fiilinde olduklar halde tre ile harekeli
olduklarndan ( tre bunlara ar gelir) harekeleri atlp sakin (harekesiz) yapldlar. Bu durumda iki sakin
( biri vav ve ya dieri cemi vav ) bir araya gelmi oldu , vav ve ya hazfedildi(atld-
drld) , ,, (yazuune) oldu , ,, (yermiyuune) kelimesinde ya harfi
atldktan sonra mim harfinin esresi cemi vavnn okunabilmesi iin tre yapld ,
(yermuune) oldu.
,- (yaheyuune) kelimesinde ya (aslen, yani sakin yaplmazdan evvel) harekeli ma
kabli (kendinden nceki harf) meftuh (stn) olduundan dolay ya harfi elif harfine evrildi. ki
sakin birletiinden dolay ( biri elif dieri cemi vav) , elif harfi kelimeden drld ,atld ; -
(yahevne) oldu.



Naks- vav i nin , fiili muzari mfret mennes muhataba sasnda (taziine) dersin.
Bunun asl , (tazuviine) idi. Vav n esresinden nce ze harfinin tresi dile ar
geldiinden ze harfi sakin yapld , sonra vav harfinin esresi ze harfine verildi , sonra , iki sakin
birletiinden dolay ( biri vav harfi dieri muhataba ya s) vav harfi hazfedildi atld ,
(taziine) oldu.


NAKIS- I VAV NN EKM : ( FL MUZAR OLARAK)


,, (yazuu) mfret mzekker aib
,, (yazuvaani) tesniye mzekker aib
,, (yazuune) cemi mzekker aib
, (tazuu) mfret mennes aibe
, (tazuvaani) tesniye mennes aibe
,, (yazuune) cemi mennes aibe
, (tazuu) mfret mzekker muhatab
, (tazuvaani) tesniye mzekker muhatab
, (tazuune) cemi mzekker muhatab
(taziine) mfret mennes muhataba
, (tazuvaani) tesniye mennes muhataba
, (tazuune) cemi mennes muhataba
,= (azuu) nefsi mtekellim vahde
,- (nazuu) nefsi mtekellim meal ayr


NAKIS- I YA NN EKM : ( FL MUZAR OLARAK)


_, (yermii) mfret mzekker aib
',, (yermiyaani) tesniye mzekker aib
, (yermuune) cemi mzekker aib
_ (termii) mfret mennes aibe
', (termiyaani) tesniye mennes aibe
,, (yermiine) cemi mennes aibe
_ (termii) mfret mzekker muhatab
', (termiyaani) tesniye mzekker muhatab
(termuune) cemi mzekker muhatab
, (termiine) mfret mennes muhataba
', (termiyaani) tesniye mennes muhataba
, (termiine) cemi mennes muhataba
_ (ermii) nefsi mtekellim vahde
_- (nermii) nefsi mtekellim meal ayr


4.BAB DAN GELEN NAKIS- I YA NN EKM : ( FL MUZAR
OLARAK) :


_- (yahaa) mfret mzekker aib
'- (yaheyaani) tesniye mzekker aib
- (yahevne) cemi mzekker aib
_- (tahaa) mfret mennes aibe
'- (taheyaani) tesniye mennes aibe
- (yaheyne) cemi mennes aibe
_- (tahaa) mfret mzekker muhatab
'- (taheyaani) tesniye mzekker muhatab
-- (tahevne) cemi mzekker muhatab
-- (taheyne) mfret mennes muhataba
'- (taheyaani) tesniye mennes muhataba
-- (taheyne) cemi mennes muhataba
_- (ahaa) nefsi mtekellim vahde
_-- (nahaa) nefsi mtekellim meal ayr



ECVEF in ismi fail inde .-' (gaa ilun) ve .-'(kaa ilun) dersin.

Bunlarn fiili mazileri .' (gaale) ve .' (kaale) idi. Faal fiili (1.harf) ile aynel fiili (2.harf)
arasna ismi fail yapmak iin bir elif getirildi. Bu durumda iki elif bir araya gelmi oldu , birincisi
ismi fail elifi dieri elif-i maklube, fiilin aynel fiilinden evrilerek oluturulan elif-i maklube hemze ye
evrildi , .-' (gaa ilun) ve .-'(kaa ilun) oldu.

Ecvefi vav-i nin ismi fail ekimi :

.-' (gaa ilun) (mfret mzekker)
`-' (gaa ilaani) (tesniye mzekker)
-' (gaa iluune) (cemi mzekker)
. (guvvaalun) (cemi mzekker)
. (guvvelun) (cemi mzekker)
' (gaaletun) (cemi mzekker)
-' (gaailetun) (mfret mennes)
'-' (gaailetaani) (tesniye mennes)
-`-' (gaailaatun) (cemi mennes)
- (gavaailu) (cemi mennes)

ecvefi ya-i nin ismi fail ekimi :

.-' (kaa ilun) (mfret mzekker)
`-' (kaa ilaani) (tesniye mzekker)
-' (kaa iluune) (cemi mzekker)
.', (kuyyaalun) (cemi mzekker)
., (kuyyelun) (cemi mzekker)
' (kaaletun) (cemi mzekker)
-' (kaailetun) (mfret mennes)
'-' (kaailetaani) (tesniye mennes)
-`-' (kaailaatun) (cemi mennes)
(kevaayilu) (cemi mennes)


Naks n ismi faili nasb halinde mansubtur ( stn harekesini alr).
rnek : ' ','= - ( raeytu aaziyen ve raamiyen) gibi.

Refa ve cerre halleri ise yledir.
rnek : '= ( haza aazin) - '- - (merertu bi aazin)

Bunlarn asllar '= (aaziyun) ve _ ( raamiyun ) idi. Her vav ve ya harfleri ;
eer bunlar harekeli olduklar halde kelimenin lamel fiil inde ( yani kelimenin sonunda) bulunurlarsa ve
kendilerinden nceki harf te harekeli olursa , bunlarn (vav ile ya) harekesi stn olmad mddete
vav ve ya nn harekeleri atlr sakin yaplr , kaidesine gre ya harfleri sakin yapld , iki sakin bir
araya geldiinden dolay , biri sakin yaplan ya ile tenvin , ya harfi atld geriye tenvin kald ve '=
(aazin) ve (raamin) oldular. Bu kelimeler elif-lam ( lam- tarif) bititii zaman tenvin
der ve ya harfi sakin olarak geri dner. rnek : _' '' ( haza l aazii ve
rraamii ) dersin ; _''''- - (merertu bi l aazii ve rraamii) dersin.

Naks- vavi nin ismi fail ekimi :

'= (aazin) (mfret mzekker)
''= (aaziyaani) (tesniye mzekker)
'= (aazuune) ( cemi mzekker)
= (uzaatun) (cemi mzekker mkesser)
= (uzzen) (cemi mzekker mkesser)
-= (uzzaaun) (cemi mzekker mkesser)
'= (aaziyetun) (mfret mennes)
'-'= (aaziyetaani) (tesniye mennes)
-''= (aaziyaatun) (cemi mennes)
= (avaazin) ( cemi mennes mkesser)

Naks- ya i nin ismi fail ekimi :

(raamin) (mfret mzekker)
' (raamiyaani) (tesniye mzekker)
(raamuune) ( cemi mzekker)
' (rumaatun) ( cemi mzekker mkesser)
(rummen) ( cemi mzekker mkesser)
-' (rummaaun) ( cemi mzekker mkesser)
(raamiyetun) (mfret mennes)
' (raamiyetaani) (tesniye mennes)
-' (raamiyaatun) ( cemi mennes)
(revaamin) ( cemi mennes mkesser)




ECVEF- VAV nin SM MEFUL nde (meguulun) dersin. Bu kelimenin asl
(megvuulun) idi. Daha nce anlattmz kural uyguland. (Her vav ve ya harfleri ; eer
bunlar harekeli kendilerinden nceki harf sahih ve sakin olursa o zaman vav ve ya harflerinin
harekeleri kendilerinden bir nceki harfe aktarlr.)( iki sakin bir araya geldiinden dolay vav harfi
atld , (meguulun) oldu. )


Ecvefi vav-i nin ismi meful ekimi :

(meguulun) (mfret mzekker)
` (meguulaani) (tesniye mzekker)
(meguuluune) ( cemi mzekker)
.' (megaavilu) ( cemi mzekker mkesser)
(meguuletun) (mfret mennes)
'- (meguuletaani) (tesniye mennes)
-` (meguulaatun) ( cemi mennes)




ECVEF- YA nin SM MEFUL nde ( mekiilun ) dersin. Bu kelimenin asl

( mekyuulun ) idi. Ya harfinin tresi kef harfine verildi , bu durumda iki sakin bir
araya geldiinden dolay ya harfi atd , bu atlan ya harfine iaret etsin diye kef harfi esre yapld ,
( mekiilun ) oldu. kef harfi esre yapld iin de ismi meful vav , ya harfine
dntrld.


Ecvefi ya-i nin ismi meful ekimi :

( mekiilun ) (mfret mzekker)
` ( mekiilaani ) (tesniye mzekker)
( mekiiluune ) ( cemi mzekker)
.' (mekaayilu) (cemi mzekker mkesser)
( mekiiletun ) (mfret mennes)
' ( mekiiletaani ) (tesniye mennes)
` ( mekiilaatun ) ( cemi mennes)





Eer iki vav bir araya gelirse ve bu vavlardan birincisi sakin ikincisi harekeli olursa o zaman birinci vav
ikinci vava idam edilir (katlr). rnek : (mazuvvun) gibi.
Bu kelimenin asl , (mazuuvun) idi. ( NAKIS- I VAV nin ismi mefuludr)


Naks- vavi nin ismi meful ekimi :

(mazuvvun) (mfret mzekker)
(mazuvvaani) (tesniye mzekker)
, (mazuvvuune) ( cemi mzekker)
' (meaazii) ( cemi mzekker mkesser)
(mazuvvetun) (mfret mennes)
' (mazuvvetaani) (tesniye mennes)
- (mazuvvaatun) ( cemi mennes)




Eer vav harfi ile ya harfi bir araya gelirse ve birincisi sakin (harekesiz) , ikincisi harekeli olursa , o
zaman , vav harfi ya harfine dntrlr , ve bu ya harflerinden bir nceki harfin harekesi esre
yaplr ki bu ya harfleri okunabilsin , ve bu iki ya harfi birbirlerine idam (katlrlar) edilirler. rnek :
_- (mermiyyun ) - _- (mahiyyun) gibi.( NAKIS-I YA i nin ismi mefulleri bu
ekilde gelir). Bu kelimelerin asllar , - (mermuuyun ) - ,- (mahuuyun)
idi.


Naks- ya i nin ismi meful ekimi :

_- (mermiyyun ) (mfret mzekker)
',- (mermiyyaani ) (tesniye mzekker)
,,- (mermiyyuune) (cemi mzekker)
_- (meraamii) (cemi mzekker mkesser)
,- (mermiyyetun) (mfret mennes)
'-,- (mermiyyetaani) (tesniye mennes)
-',- (mermiyyaatun) (cemi mennes)






ECVEF- VAV nin EMR AB inde (liyegul) dersin. Bu kelimenin asl
(liyegvul) idi. Vav harfinin harekesi gaf harfine verildi , iki sakin birletii iin vav harfi
atld , (liyegul) oldu.

Ecvefi vav-i nin emri aib ekimi :

(liyegul) ( mfret mzekker aib)
` (liyeguulaa) (tesniye mzekker aib)
(liyeguuluu) (cemi mzekker aib)
. (litegul) (mfret mennes aibe)
`- (liteguulaa) (tesniye mennes aibe)
' (liyegulne) (cemi mennes aibe)






ECVEF- VAV nin EMR HAZIR nda ( gul ) dersin. Bu kelimenin asl
( ugvul ) idi. Vav harfinin harekesi gaf harfine verildi , iki sakin birletii iin vav harfi atld ,
gaf harfi harekeli olduu iin hemze- i vasla gerek kalmadndan dolay hemze de atld , ( gul )
oldu. Emri hazrn tesniyesinde `, (guulaa) dersin. Lam harfi harekelendii iin vav harfi de
geri dnmtr , nk mfredinde iki sakin birletii iin vav harfi atlmt.



ECVEF- VAV nin EMR HAZIR ekimi :

( gul ) (mfret mzekker muhatab)
`, (guulaa) (tesniye mzekker muhatab)
, (guuluu) (cemi mzekker muhatab)
_, (guulii) ( mfret mennes muhataba)
`, (guulaa) (tesniye mennes muhataba)
' (gulne) ( cemi mennes muhataba)



NAKIS fiilin EMR AB inde ,' (liyazu) ve ,' (liyermi) dersin.



Naks- vavi nin emri aib ekimi :

,' (liyazu)
,' (liyazuvaa)
,' (liyazuu)
' (litazu)
' (litazuvaa)
,' (liyazuvne)


Naks- ya i nin emri aib ekimi :

,' (liyermi)
',' (liyermiyaa)
,' (liyermuu)
' (litermi)
'' (litermiyaa)
,' (liyermiine)



NAKIS fiilin EMR HAZIR nda = (uzu) ve (irmi) dersin.
Grld gibi hem emri aiblerde hem de emri hazr larda vav ve ya harfleri hazfedilmi
atlmlardr. nk naks fiilin cezm hali , lamel fiilinin (son harfin) atlmasyladr , vakf hali ise yani
emri hazr durumunda lamel fiilinin (son harfin) atlmas zerine mebnidir.

Naks- vavi nin emri hazr ekimi :

= (uzu)
= (uzuvaa)
= (uzuu)
= (uzii)
= (uzuvaa)
= (uzuune)


Naks- ya i nin emri hazr ekimi :

(irmi)
' (irmiyaa)
, (irmuu)
_ (irmii)
' (irmiyaa)
(irmiine)




NAKIS-I VAV nin vav harfi ; mehul fiili muzaride , mehul emri hazrda ve mehul nehyi hazrda
ya harfine dntrlr. nk bunlar fiili maziye tabidirler. (ilal kaidelerinde) . fiili mazinin
mehulnde ise ; kendinden bir nceki harfin harekesi esre olduu iin uygunluk olsun diye vav harfi
ya harfine dntrlr.
rnek : = (uziye) gibi. Bunun asl = (uzive) idi.

Naks- vavi mehul fiili mazi ekimi :

= (uziye)
'= (uziyaa)
= (uzuu)
-,= (uziyet)
',= (uziyetaa)
,= (uziine)
-,= (uziite)
'--,= (uziitumaa)
,= (uziitum)
-,= (uziiti)
'--,= (uziitumaa)
-,= (uziitunne)
-,= (uziitu)
'-,= (uziinaa)

Naks- vavi mehul fiili muzari ekimi :

, (yuzaa) mfret mzekker aib
', (yuzeyaani) tesniye mzekker aib
,, (yuzevne) cemi mzekker aib
(tuzaa) mfret mennes aibe
' (tuzeyaani) tesniye mennes aibe
,, (yuzeyne) cemi mennes aibe
(tuzaa) mfret mzekker muhatab
' (tuzeyaani) tesniye mzekker muhatab
, (tuzevne) cemi mzekker muhatab
(tuzeyne) mfret mennes muhataba
' (tuzeyaani) tesniye mennes muhataba
(tuzeyne) cemi mennes muhataba
= (uzaa) nefsi mtekellim vahde
- (nuzaa) nefsi mtekellim meal ayr


MSAL FL :

babdan herhangi birinden gelen Misal-i vavi nin ( ilk harfi vav olan fiil) , faal fiili ( ilk harfi vav
harfi) ,
a) malum fiili muzariden
b) malum emirden
c) malum nehiyden
atlr. Bu bab unlardr.
1- (2.bab) (fe a le) - (yef i lu ) , -= (veade) - , (yeidu) gibi.
2- (3.bab) (fe a le) - (yef a lu ) , (vehebe) - -+, (yehebu) gibi.
3- (6.bab) (fe i le) - (yef i lu ) , -, (verise) - - (yerisu) gibi.

Bunlarn emir ve nehiyleri yle gelir.

= (id) - -` (la teid)
(heb) - +-` (la teheb)
- (ris) - -` (la teris)


(fe i le) - (yef a lu ) 4.bab dan gelen 2 fiilden de vav harfi belirtilen yerlerde
drlr. Bu iki fiil unlardr.

'= (vate ) - '=, (yetau) , _- (vasia) - _-, (yesau) gibi.






LEFF MAKRUN : (AYNEL FL VE LAMEL FL LLETL OLAN FLDR)aynel fiili nin (
ortadaki harf ilk illetli harf ) hkm , sahih fiilin aynel fiili gibidir , bir deiiklie uramaz , ilal
kaideleri uygulanmaz .
rnek : ,= (tavaa) gibi.

Lefif-i makrunun lamel fiilinin ( son harfin) hkm ; naks n lamel fiilinin hkm gibidir , naksta
uygulana ilal kaideleri aynen buna da uygulanr.
rnek : (revaa) - , (yervii) gibi. Bu fiilin emri hazrnda , (irvi)
dersin. (emri hazrda lamel fiil hazfedilir- atlr).

Lefif-i makrun un fiili mazi ekimi :


,= (tavaa)
',= (taveyaa)
,,= (tavev)
-,= (tavet)
',= (tavetaa)
,= (taveyne)
-,= (taveyte)
'-,= (taveytumaa)
-,= (taveytum)
-,= (taveyti)
'-,= (taveytumaa)
-,= (taveytunne)
-,= (taveytu)
'-,= (taveynaa)


Lefif-i makrun un fiili muzari ekimi :

,=, (yetvii)
',,=, (yetviyaani)
,,=, (yetvuune)
,= (tetvii)
',,= (tetviyaani)
,,=, (yetviine)
,= (tetvii)
',,= (tetviyaani)
,,= (tetvuune)
,,= (tetviine)
',,= (tetviyaani)
,,= (tetviine)
,= (etvii)
,=- (netvii)

Lefif-i makrun un emri hazr ekimi :

,= (itvi)
',,= (itviyaa)
,,= (itvuu)
,= (itvii)
',,= (itviyaa)
,,= (itviine)




LEFF- MEFRUK : (FAAL FL VE LAMEL FL LLETL OLAN FLDR).

Faal fiilinin hkm , misal fiil in hkm gibidir ; lamel fiilinin hkm ise naks n lamel fiilinin hkm
gibidir ( bunlarda uygulanan ilal kaideleri aynen tatbik edilir).
rnek : _, (vegaa) - _, (yegii) gibi. Bu fiilin emri hazrnda (gh)
dersin. Faal fiili, misal fiilde olduu gibi atlmtr , lamel fiili de naks fiilde olduu gibi atlmtr.
Geriye esreli bir gaf harfi kalmtr, mfret mzekker muhatabda vakf halinde kendisine bir ha
eklenmitir ve (gh) olmutur. Emri hazrn tesniyesinde(mzekker mennes ayndr) ',
(giyaa) , cemisinde ( mzekker) , (guu) dersin. Mfret mennes muhatabada ise , _ (gii) ,
cemi menneste ise (gine) dersin.

Lefif- i mefruk un emri hazr ekimi :

(gh)
', (giyaa)
, (guu)
_ (gii)
', (giyaa)
(gine)

Lefif- i mefruk un fiili mazi ekimi :

_, (vegaa)
', (vegayaa)
,, (vegav)
-, (vegat)
'-, (vegataa)
, (vegayne)
-, (vegayte)
', (vegaytumaa)
-, (vegaytum)
-, (vegayti)
', (vegaytumaa)
, (vegaytunne)
-, (vegaytu)
'-, (vegaynaa)

Lefif- i mefruk un fiili muzari ekimi :

_, (yegii)
', (yegiyaani)
,, (yeguune)
_- (tegii)
'- (tegiyaani)
, (yegiine)
_- (tegii)
'- (tegiyaani)
, (teguune)
(tegiine)
'- (tegiyaani)
(tegiine)
_ (egii)
_- (negii)




MUZAAF FL : ( aynel fiili ve lamel fiilindeki harfleri ayn olan , fiillerdir)

Eer muzaaf fiilin aynel fiili sakin ve lamel fiili harekeli olursa ; veya her ikiside harekeli olursa o zaman
iki harfi birbiribe katmak LAZIM dr.(idam- vacip tir)
rnek : (medde) - -- (yemuddu) gibi. Bunlarn asllar ; (medede) - ,
(yemdudu) idi. kinci rnekte ; birinci daln harekesi mim harfine nakledildi, birinci dal sakin
ikincisi harekeli olduu iin birbirlerine idam edildiler , -- (yemuddu) oldu.

Eer muzaaf fiilin ; aynel fiili harekeli lamel fiili sakin olursa o zaman izhar ( yani idam yapmamak )
LAZIM dr.(idam- mmteni dir) rnek : (mededne) gibi.

Eer muzaaf fiilin ; her iki harfi de ( aynel fiil ve lamel fiil) sakin olursa o zaman birinci harf ikinci harfe
idam edilir ( idam caizdir). rnek : -- (lem yemuddu) gibi.
Bunun asl -- (lem yemdud) idi. Birinci dal n harekesi mim harfine nakledildi ,
ki dal harfi de sakin olmu oldu, sonra ikinci dal harekelendi , birinci dal harfi ikincisine idam edildi ,
sonra son harf yani ikinci dal fetha ile harekelendi , -- (lem yemudde) oldu. nk fetha
harekelerin en hafifidir. (telaffuz bakmndan).
kinci dal harfini ; aynel fiilinin harekesine uyarak zammeli okumak ta caizdir.
Yine ikinci dal harfini kesreli okumakta caizdir , nk sakin bir harf harekelenecei zaman esre ile
harekelenir, Emir ve nehy salarnda zikredilecei gibi. Ksaca ; caiz olan idam trl okumak
caizdir.(fetha zamme kesre)

Fiili muzarisinin aynel fiili treli olan muzaaf fiillerin emri hazrnda , (muddu) treli olarak,
(mudde) fethal olarak , (muddi) esreli olarak.mim harfi her nde de trelidir. Dal harflerini
idam etmeden aktan okumak (izhar etmek) te caizdir. - (umdud) gibi.

Fiili muzarisinin aynel fiili esreli olan muzaaf fiillerin emri hazrnda , kesreli olarak (firri)
dersin,ve fethal olarak (firre) dersin. Her ikisinde de fa harfi esrelidir.
dam yapmadan (ifrir) diye okumak ta caizdir.(yani izhar yapmak)

Fiili muzarisinin aynel fiili fethal olan muzaaf fiillerin emri hazrnda; fetha ile = (adda) Ve kesra
ile = (addi) dersin.her iki durumda da ayn harfi fethaldr.
zhar yaparak yani idamsz olarak -= ( idad) eklinde de sylenebilir.


. (efale) den yani ifal babndan gelen muzaaf fiilde = (ehabbe) - = (yuhibbu)
dersin. Bunlarn asllar -= (ehbebe) - -= (yuhbibu) idi.
Birinci ba harfinin harekesi ha harfine nakledildi- verildi , sonra birinci ba harfi , ikincisine idam
edildi. Bu fiilin emri hazrnda ; idaml olarak = (ehibbe) ve
idamsz olarak -= (ehbib) dersin. Her ne zaman bir harfi dier harfe idam edersen ,
idam edilen harfin(mudam) yerine , kendisine idam edilen harfe(mudam fih) edde getirirsin.


MEHMUZ FL : (asl harflerinden biri hemze olan fiil)

Eer kelimede hemze sakin olursa o hemzeyi kendi haline brakmak yani okumakta caizdir ,
Hemzeyi kalbetmekte (baka bir harfe evirmek) caizdir ;
Eer sakin(harekesiz) olan hemzenin ma kabli (kendinden nceki harf) meftuh (stn) ise hemze , elif
harfine evrilir. rnek : .', (yaakulu) gibi.
Eer sakin(harekesiz) olan hemzenin ma kabli (kendinden nceki harf) meksur(esreli) ise
hemze, ya harfine evrilir. rnek : (yuuminu) gibi.
Eer sakin(harekesiz) olan hemzenin ma kabli (kendinden nceki harf) mezmum (treli) ise
hemze , vav harfine evrilir. rnek : (iizen) gibi.





Eer kelimede hemze harekeli olursa ve kendinden nceki harf te harekeli olursa o zaman hemze olduu
gibi braklr, sahih fiilde olduu gibi hibir deiiklie uramaz.
rnek : (garae) gibi.

Eer kelimede hemze harekeli olursa ve kendinden nceki harf te sakin olursa o zaman hemzeyi
bulunduu hal zere terketmekte , harekesini kendinden nceki harfe vermek te caizdir. rnek : (ayettir)
, - (ve sel il garyete) gibi.
Bunun asl , -- (ves el il garyete) idi. Hemzenin harekesi sin harfine verildi
(nakledildi) , iki sakin birletii iin hemze hazfedildi atld . bu ayet hem hemze ile hem de hemzesiz
okunabilir , caizdir.

(ehaze) - . (ekele) - (emera) ; bu fiilin emri hazrlarn u ekilde sylersin :
(huz) - . (kul) - (mur) eklinde kaideye aykr olarak sylersin. nk hemze sakin
olup ma kabli treli olursa ; hemze, treyle ayn cins olan vav harfine evrilir.( kaide budur) fakat bu
kelimeler arap lisannda ak kullanldklarndan dolay kaideye aykr olarak bu ekilde kullanlrlar.
Mehmuz fiilin dier ekimleri aynen sahih fiil gibidir.

Her hangi bir illetli fiili ayn sahih fiil gibi ek, eer bu ektiin vecihlerden- salardan herhangi
birinde ilal kaidelerinden biri gerekirse kaideyi uygularsn ki bunlar
a) harfi deitirmek
b) harekeyi nakletmek
c) harekeyi atp sakin yapmak tr.
Eer kaide bir ey gerektirmezse sahih fiil gibi ekersin ki sahih fiillerin ekim ekli EMSLE KTABI
nda vardr.

Bazen , baz yerlerde illetli kelimelerin deimesi iin kaideler olsa bile kelimenin asln binasn
korumak ve dier baz baka nedenlerden dolay ilal yaplmaz , kelime deitirilmez. Yani baz
kelimeler baz yerlerde illetli olmalarna ramen kaide d kalrlar.

rnek : = (avira ) - -= (itevera) - -- (istevaa) gibi. Ve bunlar gibi baka
kelimeler .



',' ' ='' - - '' --

,-' - --=

,-= -,- . -'=- _'= --= '-, _'= `- ,'-

(adede halkih ve rza nefsih ve zinete arih ve midade kelimatih )


bu alma peygamber efendimize ithaf edilmitir...

O nun aziz ve temiz, yce hatrasna...

Rabbim efaatlarna nail eylesin...

Amiiiiiiiiiiin...