Professional Documents
Culture Documents
Gjunjezimi I Evolucionit
Gjunjezimi I Evolucionit
Gjunjezimi I Evolucionit
Qllimi i tij kryesor sht t'i jap lexuesit ide t prgjithshme pr pavlefshmrine e teoris s evolucionit, pr rrugn pa krye, n t ciln gjenden evolucionistt si dhe pr mashtrimet, fallsifikimet dhe gnjeshtrat, me t cilat ata mundohen t mbajn n kmb teorin e evolucionit. "Gjunjzimi i Evolucionit" hedh posht me prova shkencore kt mashtrim, i cili sht paraqitur si nj e vrtet shkencore e pakundrshtueshme me qllim q t mohohet fakti i Krijimit. Sot, qarqet q e kan adoptuar Darvinizmin si drejtimin e tyre intelektual dhe mundohen me kmbngulje ta mbajne gjall at, jan po ato q mbrojn ideologji t ti1la si materializmi, komunizmi, marksizmi, racizmi dhe terrorizmi separatist. Pavlefshmria e teoris s evolucionit i ka tronditur fort themelet e ktyre ideologjive dhe mbrojtsit e tyre jan ekspozuar ndaj nj disfate intelektuale. "Gjunjzimi i Evolucionit" sht nj libr referenc pr kdo q dshiron t njoh fytyrn e vrtet t Darvinizmit dhe pavlefshmrine e teoris s evolucionit. Duke studiuar me kujdes kt libr, lexuesi do t jet n gjendje, nse i rastis t diskutoj rreth kesaj shtjeje me t tjer, t argumentohet me prova dhe evidenca shkencore t pakundrshtueshme q hedhin posht t gjitha pretendimet e pabaza t evolucionistve.
RRETH AUTORIT
Autori, i cili shkruan me pseudonimin HARUN JAHJA, ka lindur n Ankara n vitin 1956. Ka studiuar artet n universitetin Mimar Sinan t Stambollit, si dhe filozofi n Universitetin e Stambollit. Q nga viti 1980, autori ka publikuar libra t shumt n fusha t ndryshme, si ato politike, fetare dhe shkencore. Harun Jahja njihet si nj autor q ka shkruar punime tepr t rndsishme pr t nxjerr n shesh mashtrimet e evolucionistve, pavlefshmrin e pretendimeve t tyre, si dhe ant e errta q lidhin Darvinizmin me disa ideologji shkatrrimtare. Shum prej librave t tij jan prkthyer n Anglisht, Gjermanisht, Frengjisht, Italisht, Spanjisht, Portugalisht, Shqip, Arabisht, Polonisht, Rusisht, Boshnjakisht, Indonezisht, Tatarisht, Urdu dhe Malaj. Librat e Harun Jahjas u drejtohen t gjith njerzve, muslimanve dhe jomuslimanve, pavarsisht nga raca, mosha e kombsia, sepse ata prqendrohen n nj qllim t vetm, i cili sht zgjerimi i diapazonit t mendjes s lexuesve nprmjet paraqitjes s shenjave t ekzistencs s prjetshme t Zotit.
Per lexuesin
Gjat 140 viteve t fundit, Darvinizmi, i cili mohon faktin e krijimit e, si rrjedhoj, edhe vet ekzistencn e Allahut, ka br q shum njerz t largohen nga besimi i tyre dhe t bien n kthetrat e dyshimit. Ndaj, duke provuar se kjo teori nuk sht gj tjetr ve nj mashtrim, ne kryejm nj detyr shum t rndsishme q sht e lidhur ngusht me fen. Ska dyshim, se ky sht nj shrbim i rndsishm q duhet tu ofrohet t gjithve. Nj pik q duhet theksuar ka t bj me prmbajtjen e librit. N t gjith librat e autorit, temat q kan lidhje me besimin trajtohen n dritn e ajeteve kuranore dhe njerzit ftohen q t msojn fjalt e Allahut dhe t jetojn bashk me to. T gjitha temat q kan lidhje me ajetet kuranore jan shpjeguar n mnyr t atill q t mos ln asnj shteg pr dyshime apo dilema n mendjen e lexuesit. Stili i qart, i leht e i rrjedhshm mundson do njeri t fardo moshe apo grupi social q t kuptoj me lehtsi librat. Kjo gj i bn ata shum trheqs pr tu lexuar njhersh, pa e ndrprer leximin. Edhe ata persona q e mohojn ann shpirtrore ndikohen pozitivisht nga faktet e prmendura n kto libra dhe nuk mund ta hedhin posht vrtetsin e tyre. Ky libr, ashtu si dhe t gjith librat e tjer t autorit, mund t lexohet individualisht ose n grupe. Leximi i librit n grup sht shum i dobishm dhe i rndsishm, pasi do lexues mund ti prcjell tjetrit mendimet dhe eksperiencn e tij. Kta libra jan shkruar vetm pr t fituar knaqsin e Allahut, ndaj dhe kontributi i dokujt pr leximin dhe prezantimin e tyre do t ishte nj shrbim i madh pr fen e Allahut. Ndaj, ata q duan tua transmetojn fen t tjerve, do t gjejn nj mjet tepr efikas n librat e Harun Jahjas. N kto libra ju nuk do t gjeni shpjegime q bazohen n burime t dyshimta, apo stil shkrimi q bie ndesh me respektin dhe nderimin q duhet t tregojm pr gjrat e shenjta, apo ide t pabaza q fusin dyshim dhe shkaktojn devijim n zemr.
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Disfata shkencore e Darvinizmit dhe e sfondit te tij ideologjik
Harun Jahja
2003
persona, q i lexojn kto libra me kujdes dhe mendojn rreth tyre seriozisht q t vazhdojn t mbrojn filozofin materialiste, ateizmin apo fardo ideologjie apo filozofie shkatrrimtare. Edhe nse ata vazhdojn mbrojtjen, kjo tregon se ata bazohen n sentimentalizmin e tyre, pasi kto libra i hedhin posht kto ideologji q nga themelet. Sot sht br e mundur q t gjitha lvizjet bashkkohore jobesimtare t psojn nj disfat ideologjike, n saj t koleksionit t librave t shkruar nga Harun Jahja. Ska dyshim se kto veori e kan origjinn nga urtsia dhe udhzimi i Kuranit. Autori sigurisht q nuk ndihet krenar pr veten e tij; ai synon q t jet nj mjet q ndihmon t tjert pr t gjetur rrugn e drejt t Zotit. Pr m tepr, ai nuk merr asnj prfitim material nga librat e tij. Edhe ata q prgatisin kto libra nuk marrin asnj prfitim material. Ata duan vetm t fitojn knaqsin e Allahut. Duke pasur parasysh kto fakte, ata q inkurajojn njerzit q t lexojn kto libra, t cilt hapin syt e zemrs dhe ndihmojn t tjert t bhen adhurues t devotshm t Zotit, bjn nj shrbim t pamueshm pr fen. Nga ana tjetr, do t ishte humbje kohe dhe energjie prhapja e atyre librave q krijojn konfuzion n mendjet e njerzve dhe nuk kan ndonj ndikim t efektshm n largimin e dyshimeve dhe dilemave nga zemrat e tyre, si e ka vrtetuar dhe eksperienca shumvjeare. sht m se natyrshme q libra t till q jan shkruar m tepr pr t theksuar forcn letrare t autorit t tyre, sesa pr t fituar knaqsin e Allahut, nuk mund t ken kurr nj efekt pozitiv. Ata q dyshojn n kt, mund t shohin se qllimi i vetm i librave t Harun Jahjas sht triumfi ndaj mosbesimit dhe prhapja e vlerave morale t Kuranit. Nuk duhet t harrojm nj pik shum t rndsishme: Shkaku kryesor i vazhdimit t problemeve dhe konflikteve q prballojn muslimant sot sht ndikimi ideologjik i mosbesimit. T gjitha kto do t marrin fund kur t arrihet disfata ideologjike e mosbesimit dhe t sigurohemi q do njeri i njeh mrekullit e krijimit dhe moralin kuranor, n mnyr q t gjith njerzit t jetojn me frymn e tyre. Duke marr n konsiderat gjendjen e bots sot, e cila i on njerzit n nj humner t thell dhune, korrupsioni dhe konfliktesh, sht e qart q ky shrbim duhet t jet i diponueshm sa m shpejt dhe sa m efektivisht q t jet e mundur. Prndryshe, mund t jet shum von. Ne shpresojm q me Vullnetin e Zotit, librat e Harun Jahjas do t luajn kt rol tepr t rndsishm n shekullin XXI dhe do t ndihmojn njerzit t fitojn paqen, bekimin, drejtsin dhe lumturin e premtuar n Kuran.
ALB-BOOKS
Prkthimi Elton Gjei Redaktimi letrar dhe teknik Kujtim Ereqi Korrektimi Roald Hysa Prkujdesja kompjuterike Studio H. J. S. Shqipri: Libraria tek rruga Islam Alla, pran xhamis s Dine Hoxhs tel. 00355 (0) 682236306 Maqedoni: "Furkan ISM"- Shkup Tel.: 00389 2 622360 Faks: 00389 2 622393
E-mail: alb_books@yahoo.com Alb-Books is a logo of Furkan ISM Shtypur nga: Kelebek Matbaacilik Istanbul / Turkey
Prmbajtja
Parathenie:
Prse teoria e evolucionit? Pr t qen t lir nga paragjykimet Nj histori e shkurtr e teoris Mekanizmat imagjinar t evolucionit T dhnat fosile hedhin posht evolucionin Prralla e kalimit nga uji n tok Origjina e zogjve dhe gjitarve Keqinterpretimi i t dhnave fosile Falsifikimet e evolucionit Skenari i evolucionit t njeriut
Kapitulli 1:
11
Kapitulli 2:
17
Kapitulli 3:
27
Kapitulli 4:
35
Kapitulli 5:
41
Kapitulli 6:
45
Kapitulli 7:
58 61
Kapitulli 8: Kapitulli 9:
66
Kapitulli 10:
Qorrsokaku molekular i evolucionit Termodinamika e hedh posht evolucionin Projektimi dhe rastsia Pretendimet e evolucionistve dhe faktet Teoria e evolucionit: Nj detyrim materialist Media: Tok pjellore pr evolucionin Konkluzioni: Evolucioni esht nj mashtrim Fakti i krijimit
93
Kapitulli 11:
128 134
141
Kapitulli 14:
154
Kapitulli 15:
161
Kapitulli 16:
165 169
Kapitulli 17:
187
191
Parathenie
Me pak durim donjri mund t kuptoj se nj mendim i till sht krejt i gabuar, sepse shum m tepr se nj koncept biologjik, teoria e evolucionit prbn themelin e nj filozofie t pabazuar n realitet q ka pushtuar mendjet e nj numri shum t madh njerzish. Kjo filozofi sht "materializmi", e cila prmban nj numr pikpamjesh ireale pr arsyen dhe mnyrn se si njeriu erdhi n ekzistenc. Materializmi predikon se nuk ekziston asgj tjetr ve materies dhe se kjo materie sht esenca e do gjje, qoft kjo organike apo inorganike. Nisur nga kjo, ai mohon ekzistencn e Krijuesit, Allahut t Madhruar. Duke e reduktuar do gj n nivelin e materies, nocioni i mosekzistencs s asgjje prve materies e transformon njeriun n nj krijes q i kushton vmendje vetm asaj dhe e largon at nga vlerat morale t do lloji. Kjo sht pika e fillimit t shkatrrimit pr individin. Dmet e materializmit nuk jan t kufizuara vetm n nivelin e individit. Materializmi gjithashtu krkon t anulloj vlerat baz mbi t cilat qndrojn shteti dhe shoqria e t krijoj nj shoqri pa shpirt, t pandjeKarl Marksi ka br t qart se teoria e Darvinit prbn nj mbshtetje t fuqishme pr materializmin dhe, rrjedhimisht, pr komunizmin. Ai gjithashtu kishte simpati pr Darvinin, kjo gj duket n faktin q ai ia dedikoi Darvinit librin e tij Das Kapital (Kapitali), i cili konsiderohet si vepra e tij m e njohur. N botimin gjermanisht t librit, Marksi shkruante: Nga nj admirues i devotshm i Darvinit.
hum njerz q kan dgjuar t flitet pr teorin e evolucionit, mendojn se ajo ka t bj vetm me fushn e biologjis dhe se nuk ka lidhje me jetn e tyre t prditshme. Po sa i sakt sht ky mendim?
10
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
shme q tregon kujdes vetm pr materien. Pr shkak se antart e ksaj shoqrie kurr nuk mund t ken mendime idealiste si patriotizmi, dashuria pr njerzit, drejtsia, besnikria, ndershmria, sakrifica, nderi, morali i mir etj., rendi social i vendosur nga kta individ sht i destinuar t rrnohet shum shpejt. Pr kto arsye materializmi sht nj nga krcnimet m t mdha pr vlerat baz t rendit politik dhe social t nj kombi. Nj tjetr an negative e materializmit sht struktura e tij e prbr prej ideologjive divergjente dhe anarkiste q synojn prjetsin e shtetit dhe popullit. Komunizmi, m i spikaturi ndrmjet ktyre ideologjive, sht rezultat politik natyral i filozofis materialiste. Teoria e evolucionit prbn t ashtuquajturat baza shkencore t materializmit mbi t cilat varet ideologjia komuniste. Duke marr teorin e evolucionit si pik referimi, komunizmi krkon t justifikoj veten dhe ta paraqes ideologjin e tij si dika t njohur dhe t sakt. Kjo sht arsyeja pse babai i komunizmit, Karl Marksi, shkroi pr librin e Darvinit, "Origjina e Llojeve", i cili hedh bazat e teoris s evolucionit, se "ky sht libri q prmban bazat e historis s natyrs pr pikpamjet tona."1 N fakt, mendimet materialiste t do lloji, m t shquarat prej t cilave jan idet marksiste, jan rrzuar krejtsisht pr shkak se teoria e evolucionit, q sht dogm e shekullit XIX, mbi t ciln mbshtetet materializmi sht zhvlersuar totalisht nga zbulimet e shkencs bashkkohore. Mosprovimi dhe mosvrtetimi i hipotezave materialiste q njohin ekzistencn vetm t materies demonstron se qeniet jan prodhim i krijimit t Nj Krijuesi. Qllimi i ktij libri sht t paraqes faktet shkencore q refuzojn n t gjitha fushat teorin e evolucionit dhe t informoj njerzit pr qllimin e vrtet t ksaj t pseudo-shkence, e cila n t vrtet sht mashtrim. Duhet theksuar se evolucionistt nuk kan far prgjigje t japin pr librin q ju jeni duke lexuar, madje ata as nuk do t prpiqen ta bjn kt, sepse e din q nj veprim i till thjesht do t ndihmoj njerzit t kuptojn m mir se evolucioni sht nj gnjeshtr e qart.
Kapitulli
1 1
Fakti sht se shkenctart evolucionist imponojn n publik paragjykimet dhe pikpamjet e tyre filozofike nn maskn e shkencs. P.sh. megjithse ata e din se ngjarjet e rastsishme nuk shkaktojn gj tjetr ve rregullimit dhe konfuzionit, ata vazhdojn t deklarojn se rregulli e organizimi mahnits q vrehet n univers dhe n organizmat e gjall sht rezultat i rastsis. Biolog t till e kuptojn me lehtsi faktin se ekziston nj harmoni e paimagjinueshme n nj protein, e cila sht njsia baz e jets dhe se nuk ka mundsi q ajo t formohej rastsisht, megjithat ata kmbngulin se kjo protein erdhi n ekzistenc rastsisht n kushtet fillestare toksore, miliarda vjet m par. Ata nuk ndalojn ktu, thon gjithashtu pa hezitim se jo vetm nj, por miliona proteina u krijuan nga rastsia dhe pastaj uditrisht u bashkuan pr t krijuar qelizn e par t jets. Pr m tepr, ata mbrojn pikpamjet e tyre me nj kmbngulje t verbr e t padrejt. Kta persona jan shkenctart "evolucionist". N.q.s. t njjtt shkenctar do t shikonin tre tulla t vendosura pr s gjati mbi njra-tjetrn ata kurr nuk do t supozonin se kto tulla jan prodhuar rastsisht e pastaj, prsri rastsisht, jan vendosur mbi njratjetrn. N t vrtet kushdo q do t mendonte nj gj t till do t konsiderohej me t meta mendore. Si sht e mundur q njerzit, t cilt vlersojn ngjarjet e zakonshme n mnyr racionale, t adoptojn nj qndrim iracional kur sht fjala pr vet ekzistencn e tyre? Esht e pamundur t thuhet se ky qndrim mbahet n emr t shken-
humica e njerzve pranojn do gj q dgjojn nga shkenctart si dika m se t vrtet. Ata as nuk e ojn ndrmend se shkenctart mund t ken paragjykime t ndryshme filozofike dhe ideologjike.
12
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
cs. Shkenca krkon marrjen n konsiderat t t dy alternativave sa her q ka t tilla pr nj shtje t caktuar dhe, n.q.s. mundsia e njrs prej tyre sht mjaft e vogl p.sh. vetm nj prqind, ather mendimi racional dhe shkencor sht t konsiderohet si e vlefshme alternativa tjetr q ka mundsi nntdhjet e nnt prqind. Le t vazhdojm m tej, duke pasur parasysh kt gjykim shkencor. Ekzistojn dy pikpamje n lidhje me mnyrn se si u shfaqm n tok. E para sht se t gjitha qeniet e gjalla u krijuan nga Allahu me t njjtn struktur komplekse q kan tani. E dyta sht se jeta u krijua rastsisht; kjo sht edhe thnia e teoris s evolucionit. Kur shikojm t dhnat shkencore, p.sh. ato t biologjis molekulare, vm re q nuk ka asnj lloj mundsie q nj qeliz e vetme apo qoft edhe vetm nj prej miliona proteinave q gjenden n qeliz t ket ardhur n ekzistenc rastsisht, si deklarojn evolucionistt. Ashtu si do ta ilustrojm dhe n kapitujt e mposhtm, llogaritjet e probabilitetit e vrtetojn kt t vrtet pa m t voglin dyshim. Kshtu, pikpamja evolucioniste pr shfaqjen e jets ka probabilitetin "zero" pr t qen e vrtet. Kjo do t thot se pikpamja e par ka probabilitetin "njqind prqind" q t jet e vrtet. Pra, jeta sht krijuar. T gjitha gjallesat u solln n jet nga Krijuesi, i Cili bn do gj dhe di do gj. Ky realitet nuk sht thjesht bindje personale, ai sht i vetmi konkluzion logjik ku shkenca dhe arsyeja e ojn njeriun. N kto rrethana shkenctart tan "evolucionist" duhet t'i trheqin mbrapsht thniet e tyre dhe t bashkohen me ne rreth ktij fakti, i cili sht sa i qart aq dhe i vrtetuar. N rast t kundrt, do t thot se ata jan duke sakrifikuar shkencn n interes t filozofis, ideologjis dhe dogms s tyre. Ata nuk mund t jen shkenctar t vrtet.
Materializmi i verbr
Filozofia materialiste, e cila deklaron se materia ka ekzistuar gjithmon dhe se nuk ekziston asgj tjetr ve materies, e konsideron teorin e evolucionit si bazn e saj shkencore. Si e till, kjo teori mbrohet verbrisht pr t ruajtur t pacnuar filozofin materialiste. Kjo gj duket qart kur fjala e fundit e shkencs s shekullit XX hedh posht pikpamjet evolucio-
13
niste duke i br ato t pavlefshme. M posht, pr t demonstruar gjykimin e shtrembr dhe keqinterpretimet, n t cilat t on mbrojtja me devotshmri e teoris s evolucionit, po prmendim disa rreshta t shkruar nga nj biolog evolucionist turk. Ky shkenctar diskuton rreth probabilitetit t formimit t rastsishm t Citokromit-C, i cili sht nj nga enzimat m t domosdoshme t jets, duke thn:
Probabiliteti i formimit t nj sekuence t Citokromit-C sht "zero", por meqense jeta krkon nj sekuenc t caktuar, ather mund t thuhet se kjo sekuenc ka nj probabilitet pr t'u krijuar nj her n univers. N t kundrt forca metafizike, prtej perceptimit ton, duhet t ken vepruar n formimin e saj. T pranosh kt t fundit sht e paprshtatshme pr qllimet e shkencs. Prandaj ne duhet t vshtrojm n hipotezn e par.2
Ky shkenctar konsideron "m shkencore" t pranoj probabilitetin "zero" sesa krijimin. Pak m par prmendm se sipas rregullave t shkencs kur ka dy alternativa pr shpjegimin e nj ngjarjeje dhe probabiliteti i ndodhjes s njrs prej tyre sht zero, ather nuk ka dyshim se alternativa tjetr sht ajo e sakta. Por dogma materialiste e ndalon pranimin e Krijuesit. Ky ndalim e ka shtyr kt shkenctar dhe shum t tjer q besojn t njjtn dogm t pranoj t bj deklarime q jan krejtsisht n kundrshtim me arsyen. Pikpamjet e dogms materialiste jan arsyet q shum emra t njohur t komunitetit shkencor jan ateist. Ata q e lirojn veten nga kurthi i ksaj magjepsjeje dhe mendojn lirisht nuk hezitojn t pranojn ekzistencn e Krijuesit. Biokimisti amerikan Dr. Michael J. Behe, nj prej emrave t njohur q mbshtesin teorin e "dizenjimit inteligjent", e cila koht e fundit sht br mjaft e pranuar, i prshkruan kshtu shkenctart q kundrshtojn krijimin e organizmave:
N katr dekadat e fundit biokimia moderne ka zbuluar sekretet e qelizs. Kjo ka krkuar dhjetra mijra njerz q i kan dedikuar pjesn m t mir t jets s tyre puns s lodhshme n laborator Rezultati i ktyre prpjekjeve t prbashkta pr t studiuar qelizn pr t hetuar jetn n nivel molekular sht nj thirrje e fort dhe e qart, "krijim!". Rezultati sht kaq i qart dhe kaq kuptimplot saq duhet konsideruar si nj prej arritjeve m t mdha n historin e shkencs N vend t heshtjes s turpshme q rrethon kompleksitetin e qelizs, prse komunite-
14
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
ti shkencor nuk pranon zbulimin e tij shokues? Prse observimi i krijimit trajtohet me doreza? Dilema sht se n.q.s. pranohet dizenjimi inteligjent (krijimi), ather pranohet ekzistenca e Zotit.3
Kjo sht kategoria e shkenctarve evolucionist ateist q ju shikoni n televizor dhe lexoni librat dhe revistat e tyre. T gjitha krkimet shkencore u tregojn atyre ekzistencn e Krijuesit, megjithat ata vazhdojn t mohojn dhe t jen t verbr e t pandjeshm, pr shkak t edukimit materialist me t cilin ata jan ushqyer. Njerzit q nuk prfillin provat e qarta t Krijuesit bhen krejt t pandjeshm. T mbrthyer nga nj vetsiguri e rreme e shkaktuar nga pandjeshmria, ata mund t shkojn deri atje sa t konsiderojn nj absurditet si nj virtyt. Psikologjia e jobesimtarit ka ekzistuar pr shum koh n histori. N Kuran ajo prshkruhet kshtu:
"Edhe sikur t'u zbrisnim atyre engjjt, apo t'u flisnin t vdekurit, apo t mblidhnim para syve t tyre do gj, ata nuk kishin pr t besuar vetm nse do t dshironte Allahu, por shumica e tyre injorojn (t vrtetn)." (El-En'am: 111)
Michael Behe: Nj heshtje e pazakont rrethon kompleksitetin e qelizs.
Ashtu si e bn t qart ky ajet, mendimi dogmatik i evolucionistve nuk sht nj mnyr mendimi origjinal. N fakt, ajo q pretendojn shkenctart evolucionist, nuk sht nj mendim shkencor modern, por nj injoranc e trashguar nga komunitetet m t pacivilizuara pagane. E njjta filozofi prshkruhet n nj ajet tjetr n Kuran:
"Edhe sikur Ne t'u hapnim atyre nj der n qiell dhe t ngjiteshin vazhdimisht n t, ata vetm do t thonin: "Syt tan po na mashtrojn. Jo, ne jemi magjepsur." (El-Hixhr: 14-15)
15
16
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
cilat jan hedhur posht q prej shum kohsh nga provat shkencore. Ekzistojn gjithashtu edhe mekanizma t tjer q i detyrojn shkenctart t jen evolucionist dhe materialist. N vendet perndimore nj shkenctar duhet t plotsoj disa kushte n mnyr q t prkrahet, t arrij njohjen akademike apo t botoj artikujt e tij n revistat shkencore. Pranimi i drejtprdrejt i evolucionit sht kushti numr nj. Ky sistem i on kta shkenctar kaq larg, saq harxhojn gjith jetn dhe karriern e tyre shkencore pr hir t nj dogme. Ky sht realiteti q fshihet pas pohimit "evolucioni akoma pranohet nga bota e shkencs". Evolucioni mbahet i gjall jo sepse ka vler shkencore, por sepse sht detyrim ideologjik. Shum pak shkenctar q e njohin kt fakt mund t rrezikojn t thon t vrtetn. N kt libr ne do t paraqesim zbulimet e shkencs bashkkohore q kan uar n shkatrrimin e besimit evolucionist dhe n nxjerrjen n pah t provave t qarta pr ekzistencn e Allahut. Lexuesi do t jet dshmitar se teoria e evolucionit sht n fakt nj mashtrim, nj mashtrim q sht prgnjeshtruar nga shkenca n do hap, por q mbahet i gjall pr t fshehur faktin e krijimit. Shpresojm q lexuesi t lirohet nga "magjia" evolucioniste, e cila errson mendjet e njerzve e shkatrron aftsin e tyre pr t gjykuar dhe t reflektoj seriozisht pr at q po lexon n kt libr. N.q.s. ai do t jet n gjendje t heq qafe kt magji dhe t mendoj lirshm pa paragjykime, shum shpejt do t zbuloj t vrtetn. Kjo e vrtet e pashmangshme, e vrtetuar nga shkenca moderne n t gjitha aspektet e saj, sht se gjallesat erdhn n ekzistenc jo rastsisht, por si rezultat i krijimit.
Kapitulli
rnjt e mendimit evolucionist, si nj besim dogmatik q prpiqej t mohonte faktin e krijimit, shtrihen deri n lashtsi. Shumica e filozofve pagan t Greqis s lasht mbronin iden e evolucionit.
Po t shikojm historin e filozofis do t vm re se ideja e evolucionit prbn boshtin e shum filozofive pagane. Rolin stimulues pr lindjen dhe zhvillimin e shkencs nuk e ka luajtur kjo filozofi, por besimi n Zot. Shumica e njerzve q kan qen pionier t shkencs besonin n ekzistencn e Zotit dhe me studimin e shkencs ata krkonin t zbulonin universin q Ai kishte krijuar dhe t perceptonin e njihnin ligjet q Ai kishte vendosur. Astronomt si Leonardo da Vini,
Koperniku, Kepleri, Galileo, babai i paleontologjis Kuvier, babai i botaniks dhe zoologjis Linnaues, Isak Njutoni, i cili vlersohet si "shkenctari m i madh q ka jetuar ndonjher", t gjith studionin shkencn jo vetm duke besuar n ekzistencn e Zotit, por edhe se i gjith universi erdhi n ekzistenc si rezultat i krijimit t Tij.4 Albert Ajnshtajni q konsiderohet gjeniu m i madh i kohs son, ishte nj tjetr shkenctar i shquar q besonte n Zot. Ai ka thn:
Un nuk mund ta imagjinoj nj gjeni shkence pa kt besim t thell. Situata mund t prshkruhet kshtu: "Shkenca pa fe sht sakate."5
Nj nga zbuluesit e fiziks moderne, gjermani Max Planck, ka thn se kushdo q studion shkencn seriozisht duhet t lexoj n dern e tempullit t shkencs shprehjen: "Kini besim". Besimi sht nj cilsi e domosdoshme e shkenctarit.6 Teoria e evolucionit sht rezultat i filozofis materialiste q doli n siprfaqe me rizgjimin e filozofive t lashta materialiste dhe u b mjaft e prhapur n shekullin XIX. Ashtu si kemi treguar m par, materializmi krkon t shpjegoj natyrn nprmjet fokusit material. Meqense ai q n
18
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
fillim mohon krijimin, ai pohon se do gj, e gjall apo jo, sht shfaqur pa krijim, si rezultat i nj rastsie q krkonte kushte t caktuara. Megjithse mendja njerzore sht aq e aft sa t kuptoj ekzistencn e nj vullneti organizues sa her q ndesh rregull dhe organizim, filozofia materialiste, q sht n kundrshtim me kt karakteristik baz t mendjes njerzore, prodhoi "teorin e evolucionit" n mesin e shekullit XIX.
Imagjinata e Darvinit
Personi q paraqiti at q njihet si teoria e evolucionit ishte nj natyralist amator anglez, arls Robert Darvin. Darvini kurr nuk pati rastin t merrte nj edukim shkollor n biologji. Ai kishte vetm nj interes amator pr natyrn dhe gjallesat. Interesi i tij e nxiti t merrte pjes n nj ekspedit me anijen Bigll q u nis nga Anglia n 1832 dhe udhtoi n rajone t ndryshme t bots pr 5 vjet. Darvini i ri ishte mjaft i impresionuar nga shumllojshmria e specieve t gjalla e n veanti nga nj lloj fringilash (zogj endemik) q pa n ishujt Galapagos. Ai mendoi se ndryshimi i sqepave t tyre ishte shkaktuar nga nevoja e tyre pr t'u prshtatur me kushtet e jetess. Me kt ide n mendje ai supozoi se origjina e jets dhe llojeve gjendej n konceptin e "prshtatjes me ambientin". Sipas Darvinit, llojet e ndryshme nuk ishin krijuar n mnyr t pavarur, por kishin rrjedhur nga nj paraardhs i prbashkt dhe kishin ndryshuar m von nga njri-tjetri si rezultat i kushteve natyrore. Hipotezat e Darvinit nuk ishin bazuar n ndonj zbulim shkencor apo eksperiment. M von ai i ktheu ato n teori me mbshtetjen dhe inkurajimin e disa biologve materialist t kohs s tij. Ideja ishte se individt q prshtateshin me kushtet ku jetonin i transmetonin kto prshtatje n mnyrn m t mir te gjeneratat pasardhse. Kto cilsi t prmirsuara u akumuluan me kalimin e kohs dhe e transformuan individin n nj lloj t ri krejtsisht t ndryshm nga paraardhsi i tij (origjina e ktyre "cilsive t prmirsuara" ishte e panjohur n at koh). Sipas Darvinit, njeriu ishte hallka m e zhvilluar e zinxhirit t ktij mekanizmi. Darvini e quajti kt proces "evolucioni nprmjet seleksionimit natyror". Ai mendoi se kishte zbuluar origjinn e llojeve: Origjina e nj lloji ishte nj lloj tjetr. Ai i publikoi kto pikpamje n librin e tij "Origjina e llo-
19
jeve me an t seleksionimit natyror" n 1859. Darvini e dinte mir se kjo teori kishte shum mangsi. Ai e tregon vet kt, n kt libr n kapitullin "Vshtirsit e Teoris". Kto vshtirsi s pari konsistonin n t dhnat fosile, n organet komplekse t gjallesave q nuk mund t shpjegoheshin me rastsin (p.sh. syri) dhe n instiktet e jets. Darvini shpresonte se kto vshtirsi do t kaprceheshin nga zbulimet e reja, megjithat kjo nuk e ndaloi at pr t formuluar nj numr shpjegimesh t pasakta pr disa prej tyre. Fizikanti amerikan Lipson ka br komentin e mposhtm pr "Vshtirsit e Darvinit":
Kur lexova Origjinn e Llojeve vura re se vet Darvini ishte shum m pak i sigurt nga ajo q prezantohej; p.sh. vet kapitulli i titulluar "Vshtirsit e Teoris" paraqet dyshime t konsiderueshme. Si fizikant, n mnyr t veant, un u ndjeva i orientuar nga komenti i tij se si duhet t ishte zhvilluar syri.7
Gjat zhvillimit t teoris s tij, Darvini u impresionua shum nga biologt evolucionist para tij e n mnyr t veant nga biologu francez Lamark. Sipas Lamarkut gjallesat i kalonin veorit e fituara gjat jets s tyre nga nj gjenerat n tjetrn e kshtu evoluan. P.sh. gjirafat evoluan nga antilopat, si kafsh q shtrinin qafn e tyre gjithmon e m tepr nga gjenerata n gjenerat, duke u prpjekur t arrinin degt m t larta t pemve. Kshtu Darvini e prdori "tezn e kalimit t veorive t fituara" t propozuar nga Lamarku, si faktorin baz q i bri gjallesat t evoluojn. Por t dy, Darvini dhe Lamarku, gabuan sepse n kohn e tyre jeta mund t studiohej vetm me teknologji primitive dhe n nj nivel shum t paprshtatshm. Fushat e shkencs si gjenetika dhe biokimia nuk ekzistonin as si emr, kshtu teorit e tyre duhet t mbshteteshin krejtsisht n fuqin e imagjinats. Ndrsa ndjehej jehona e librit t Darvinit, nj botanist austriak me emrin Gregor Mendel zbuloi ligjet e
Charles Darwin
RACIZMI I DARVINIT
j prej aspekteve m t rndsishme t jets s Darvinit q njihet m pak nga njerzit, jan pikpamjet raciste t tij. Darvini u referohet europianve t bardh si m t zhvilluarit ndr t gjitha rracat njerzore. Kur Darvini merr guximin t thot se njeriu evoluoi nga krijesa t ngjashme me majmunin, ai supozon se disa raca u zhvilluan m shum se t tjerat dhe se ato m t prapambeturat akoma kan disa karakteristika majmunsh. N librin e tij The Descent of Man, t cilin ai e botoi pas Origjins s Llojeve, ai bn disa komente mbi ndryshimet e mdha midis njerzve t racave t ndryshme.1 N librin e tij Darvini pretendon se zezakt dhe aborigjent australian jan n t njjtin nivel me gorillat dhe pastaj nxjerr prfundimin se ata do t eleminohen me kalimin e kohs nga racat m t zhvilluara. Ndr t tjera ai shkruan:
shkencore t racizmit. Duke supozuar se gjallesat evoluan gjat lufts pr ekzistenc, Darvinizmi filloi t prshtatej nga shkencat sociale, duke u kthyer kshtu n nj koncept q m von u quajt Darvinizmi Social.
N nj t ardhme jo shum t largt racat e zhvilluara t njeriut me siguri do t shfarosin dhe do t zvendsojn racat njerzore m pak t zhvilluara n t gjith botn. N t njjtn koh edhe majmunt antropomorf pa dyshim do t jen zhdukur.2 Idet boshe t Darvinit nuk mbetn vetm n teori, ato shrbyen pr t siguruar bazn m t rndsishme
Darvinizmi Social thot se racat njerzore ekzistente jan t lokalizuara n nivele t ndryshme t shkalls s evolucionit. Racat europiane jan m t zhvilluarat, ndrsa shum raca t tjera akoma kan karakteristika majmuni.
1 Beniamin Farrington, far tha n t vrtet Darvini, London, Sphere Books, 1971, fq. 54-56. 2 Darvini, Descent of Man, New York, A. L. Burt. Co., 1874, fq. 178.
21
deri n fund t shekullit, zbulimi i Mendelit mori rndsi t veant n fi llimin e viteve nntqind. Ky zbulim shnoi lindjen e shkencs s gjenetiks. M pas, u zbulua struktura e gjeneve dhe kromozomeve. Zbulimi, n 1950, i ADN-s, e cila mban informacionin e koduar gjenetik e vuri teorin e evolucionit n nj kriz t thell. Arsyeja ishte kompleksiteti i pabesueshm i jets dhe pavlefshmria e mekanizmave t evolucionit t propozuar nga Darvini. Kto zbulime rezultuan n hedhjen e teoris s evolucionit n koshin e plehrave t historis. Megjithat, qarqe t caktuara insistuan n riparaqitjen, rimodulimin dhe ringritjen n nivele "shkencore" t ksaj teorie. Prpjekje t tilla nga kto qarqe marrin kuptim vetm n.q.s. kuptojm se pas teoris s evolucionit nuk shtrihen mendime korrekte shkencore, por qllime ideologjike.
22
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
ndodhin n gjenet e organizmave t gjall ishin gjithmon t dmshme e kshtu neo-Darvinizmi u prpoq t gjente nj prov konkrete pr t ashtuquajturat "mutacione t dobishme", duke br qindra eksperimente mutacioni. T gjitha prpjekjet e tyre dshtuan plotsisht. Gjithashtu, ata u prpoqn t provonin se organizmat e par duhet t ishin shfaqur rastsisht n kushtet fillestare t toks, por edhe kto eksperimente patn t njjtin fat. T gjitha eksperimentet q krkonin t provonin se jeta kishte gjeneruar nga rastsia dshtuan. Llogaritjet e probabilitetit vrtetojn se as edhe nj protein e vetme (njsia baz e ndrtimit t jets) nuk mund t formohet nga rastsia. Qeliza, q sipas evolucionistve u formua rastsisht n kushte fillestare dhe t pakontrolluara, nuk u arrit t sintetizohej as n laboratort m t sofistikuar t shekullit XX. Neo-Darvinizmi gjithashtu sht hedhur posht nga gjetjet fosile. Asnj form kalimtare, t cilat sipas neo-Darvinizmit mendohej se mund t provonin evolucionin gradual t gjallesave nga m primitivja te m t avancuarat, nuk sht zbuluar ndonj her n bot. N t njjtn koh anatomia krahasuese tregon se speciet q supozohej t ken evoluar nga njra-tjetra kan, n fakt, karakteristika anatomike t ndryshme e ato kurr nuk mund t jen para ose pasardhse t njra-tjetrs. Neo-Darvinizmi kurr nuk arriti t bhej nj teori shkencore, ai mbeti vetm nj dogm. Kjo sht arsyeja q flamurtart e teoris se evolucionit vazhdojn ta mbrojn at megjithse t gjitha argumentet provojn t kundrtn. Nj nga gjrat pr t ciln ata nuk bien dakord me njri-tjetrin, sht se cili prej modeleve t propozuara pr realizimin e evolucionit sht ai i "drejti". Nj nga modelet m t rndsishme sht skenari fantastik i njohur si "Ekuilibri i Ndrprer".
Studimet e hollsishme pr qelizn u bn t mundura nprmjet mikroskopit elekronik. N kohn e Darvinit me mikroskopin primitiv q shihet n figur, ishte e mundur q t shihej vetm siprfaqja e jashtme e qelizs.
24
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
modeli u shfaqn n Amerik n fillim t viteve shtatdhjet. Dy paleontologt amerikan, Nils Eldredge dhe Stephen Jay Gould, e dinin mir se thniet e neoDarvinizmit ishin hedhur posht krejtsisht nga gjetjet fosile. Fosilet provonin se organizmat e gjall nuk erdhn nga nj zhvillim gradual, por u shfaqn papritur plotsisht t formuar. NeoDarvinizmi jetonte me shpresn e prvluar t ciln e kan akoma se nj dit do t gjendeshin format kalimtare t humbura. Kur e kuptuan se kjo shpres ishte e kot Eldredge dhe Gould prsri nuk qen n gjen- dje t braktisnin dogmn e tyre t evolucionit, ndaj paraqitn nj model t ri q u quajt "ekuilibri i ndrprer". Thelbi i modelit t tyre ishte mendimi se evolucioni nuk ndodhi si rezultat i ndryshimeve t vogla, por ai ndodhi papritur dhe me ndryshime t mdha. Ky model nuk sht gj tjetr vese fantazi. P.sh. paleontologu evropian O. H. Shindewolf, i cili i hapi rrugn Eldredge dhe Gould, thot se zogu i par doli nga nj vez zvarraniku si nj mutacion vigan, pra, si rezultat i nj aksidenti gjigand q ndodhi n strukturn gjenetike.9 Sipas t njjts teori disa kafsh toksore duke psuar transformim t papritur duhet t ishin kthyer n balena. Kto thnie kundrshtojn krejtsisht rregullat e gjenetiks, biofiziks e biokimis dhe jan po aq shkencore sa mund t jet i till tregimi i bukur pr bretkosn q u kthye n princesh. Megjithat duke vuajtur krizn e pranimit t neo-Darvinizmit disa paleontolog evolucionist e prqafuan kt teori, e cila ishte akoma m e uditshme dhe e pamundur se dhe vet neo-Darvinizmi. Qllimi i vetm i ktij modeli ishte t shpjegonte boshllkun n t dhnat fosile, t cilat neo-Darvinizmi nuk mund t'i shpjegonte. Esht krejtsisht e palogjikshme prpjekja pr t shpjeguar boshllqet fosilore n evolucionin e zogjve me thnien se "zogu doli krejt papritur prej nj veze zvarraniku", sepse vet evolucionistt pranojn se evoluimi i nj specie n
Stephen Jay Gould
25
Sot, dhjetra mijra shkenctar n t gjith botn, sidomos n USA dhe Europ, nuk e pranojn teorin e evolucionit dhe kan shkruar shum libra q provojn pavlefshmrin e ksaj teorie. Librat e msiprm jan disa prej tyre.
nj tjetr krkon ndryshime t mdha n kodin gjenetik. Asnj mutacion nuk mund t prmirsoj kodin gjenetik. Mutacionet vetm e rregullojn kodin gjenetik. Kshtu mutacioni vigan i imagjinuar nga modeli i "ekuilibrit t ndrprer" mund t shkaktoj vetm dmtime dhe reduktime vigane n kodin gjenetik, asgj m tepr. Pr m tepr modeli i "ekuilibrit t ndrprer" u rrzua q n hapin e par, pasi ishte i paaft t'i jepte prgjigje shtjes s origjins s jets, e cila sht shtja q hedh posht q n fillim neo-Darvinizmin. Q nga momenti kur nuk mund t vrtetohet ardhja e rastsishme n ekzistenc e nj proteine t vetme, ndrkoh q organizmat prbhen nga miliona proteina, debati merr fund duke e nxjerr evolucionin gradual apo t ndrprer krejt nga fusha e lojs. Modeli q t vjen n mendje kur sht fjala pr evolucionin sht neoDarvinizmi. N kapitujt e mposhtm ne do t ekzaminojm n fillim dy mekanizmat imagjinar t neo-Darvinizmit e pastaj do t shikojm n t dhnat fosile pr t par vrtetsin e tyre. Pas ksaj do t flasim me hollsi pr shtjen e origjins s jets, e cila zhvlerson si modelin e neoDarvinizmit ashtu edhe modelet e tjera evolucioniste si "evolucioni me krcime".
26
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Para se t bjm kt sht mir t kujtojm lexuesin se realiteti q ne do t hasim n do hap sht se skenari evolucionist nuk sht gj tjetr vese nj prrall, nj mashtrim i madh q sht krejtsisht jasht bots reale. Esht nj skenar q sht prdorur pr t mashtruar botn pr 140 vjet me radh. Fal zbulimeve t fundit shkencore, mbrojtja e tij sht br m n fund e pamundur.
Kapitulli
odeli neo-darvinist, t cilin ne do ta marrim si prfaqsuesin kryesor t teoris s evolucionit sot, thot se jeta ka evoluar nprmjet dy mekanizmave natyror: "seleksionimit natyror" dhe
"mutacioneve". Pohimi baz i teoris sht si m posht: "Seleksionimi natyror dhe mutacionet jan dy mekanizma plotsues. Origjina e modifikimeve evolucioniste sht mutacioni i rastsishm q ndodh n strukturn gjenetike t gjallesave. Tiparet e sjella nga mutacionet seleksionohen nga mekanizmi i seleksionimit natyror e pr kt arsye gjallesat evoluan." Kur bn nj studim t mtejshm n kt teori, arrin n prfundimin se mekanizma t till nuk gjenden n natyr, sepse as seleksionimi natyror as mutacionet nuk patn asnj kontribut n evoluimin e specieve nga njra-tjetra.
Seleksionimi natyror
Si proces natyror, seleksionimi natyror ishte familjar pr biologt para Darvinit, t cilt e prkufizonin at si nj mekanizm q i mbante speciet t pandryshuara. Darvini qe i pari person q hodhi tezn q ky proces kishte aftsi t'i bnte speciet t evoluonin e m pas ngriti t gjith teorin e tij mbi kt baz. Emri q ai i vuri librit tregon se seleksionimi natyror ishte baza e teoris s Darvinit: Origjina e llojeve me an t seleksionimit natyror. Q nga koha e Darvinit s'ka pasur as provn m t vogl q t tregoj se seleksionimi natyror bri q gjallesat t evoluonin. Colin Patterson, kryepaleontolog n Muzeun e Historis s Natyrs, n Angli dhe nj evolucionist i shquar, midis t tjerash thekson se seleksionimi natyror nuk sht vrejtur kurr q t ket aftsi t'i bj gjrat t evoluojn:
Asnj nuk ka prodhuar ndonj her nj specie me an t mekanizmit t se-
28
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
leksionimit natyror, bile as q i jan afruar asaj, kur dihet se shumica e argumenteve t neo-Darvinizmit kan lidhje me kt shtje.10
Seleksionimi natyror bn q gjallesat m t afta pr t prballuar kushtet e jets t'ia dalin t ken pasardhs q do t mbijetojn, ndrsa ato q jan t paafta do t zhduken. P.sh. n nj tuf drersh, e cila krcnohet nga kafsht e egra sigurisht ata individ t tufs q mund t vrapojn m shpejt do t mbijetojn. Kjo sht e vrtet. Por sado q ky proces t zgjas ai kurr nuk ka pr t'i transformuar kta drer n nj lloj kafshe tjetr. Dreri ka pr t mbetur gjithmon dre. Kur shikon ato pak episode q evolucionistt paraqesin si shembuj t vzhguar t seleksionimit natyror do t vsh re se ato nuk jan gj tjetr vese thjesht prpjekje pr t t br budalla.
Nxirja industriale
N 1986 Dugllas Futujma publikoi nj libr, Biologjia e Evolucionit, i cili mbahet si nj nga burimet q shpjegon teorin e evolucionit, me an t seleksionimit natyror, n mnyrn m t qart. Shembulli m i njohur i marr prej tij pr kt shtje jan fluturat Biston Betularia, t cilat filluan t "nxihen" gjat revolucionit industrial n Angli. Sipas shpjegimeve, n periudhn e fillimit t revolucionit industrial n Angli ngjyra e lkurave t pemve rreth Manesterit ishte e hapur. Pr kt arsye, fluturat e errta duke qndruar n kto pem mund t diktoheshin lehtsisht nga zogjt q ushqeheshin me to dhe kshtu q kishin pak mundsi t mbijetonin. Pesdhjet vjet m von, si rezultat i ndotjes, lkurat e pemve filluan t nxihen e, si pasoj, skenari ndryshoi. Fluturat me ngjyr t hapur zbuloheshin m leht dhe gjuheshin m shum. Kjo solli q numri i fluturave me ngjyr t hapur t ulej dhe i atyre me ngjyr t errt t ngrihej. Evolucionistt e prdorin kt si prov t madhe pr teorin e tyre, duke thn se fluturat me ngjyr t hapur evoluan n flutura me ngjyr t errt. Duhet t jet pr t gjith e qart se kjo ngjarje nuk mund t prdoret n asnj mnyr si prov pr teorin e evolucionit, sepse seleksionimi natyror nuk oi n shfaqjen e nj forme t re gjallese q nuk kishte ekzistuar m par. Fluturat e errta ekzistonin n popullatn e fluturave q para re-
29
Shembulli i nxirjes industriale sigurisht nuk mund t merret si prov pr evolucionin, pasi ky proces nuk prodhoi specie t reja fluturash.
volucionit industrial. M von ndryshoi vetm raporti i numrit midis fluturave t errta dhe atyre me ngjyr t hapur. Fluturat nuk fituan ndonj tipar apo organ t ri q do t onte n nj specifikim. Q nj flutur t shndrrohet n nj specie tjetr, p.sh. zog, duhet q t ndryshohet kodi gjenetik dhe kjo do t thot q nj program i tr gjenetik, i cili prmban informacionin pr tiparet e reja t zogut duhet t shtohet. Shkurtimisht, krejtsisht n kundrshtim me at pr t ciln prbetohen evolucionistt, seleksionimi natyror nuk e ka aftsin t shtoj, heq apo ndryshoj nj organ n nj gjalles e as nuk mund t shndrroj nj specie n nj specie tjetr. Prova m e madhe q sht paraqitur nga evolucionistt q nga koha e Darvinit pr t mbrojtur tezn e aftsis evolutive t seleksionimit natyror nuk ka arritur t shkoj m larg sesa "nxirja industriale" e fluturave n Angli.
30
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
nj specie n nj tjetr; nj yll deti n peshk, peshkun n bretkos, bretkosn n krokodil, krokodilin n zog. Mbrojtsi m i madh i "ekuilibrit t ndrprer", Gould, duke folur pr qorrsokakun e seleksionimit natyror, thot:
Esenca e Darvinizmit prmblidhet n nj fraz: Seleksionimi natyror sht forca krijuese e ndryshimeve evolucioniste. Askush nuk e mohon se seleksionimi natyror luan rol n eliminimin e mosprshtatjeve (gjallesat q nuk jan t afta t prballojn jetn zhduken), por teorit darviniane pretendojn se seleksionimi natyror krijon prshtatje. 11
Nj tjetr metod q evolucionistt prdorin sht paraqitja e seleksionimit natyror si dezinjues t ndrgjegjshm. Seleksionimi natyror nuk ka vetdije. Ai nuk zotron aftsin pr t dalluar se cila sht e mir dhe cila sht e keqe pr gjallesat. Si rezultat, seleksionimi natyror nuk mund t shpjegoj shfaqjen e organeve dhe sistemeve biologjike q kan karakteristikn e "kompleksitetit q nuk mund t reduktohet". Kto organe dhe sisteme prbhen nga bashkpunimi i nj numri t madh pjessh; nse nj prej ktyre pjesve mungon apo dmtohet, i gjith organi apo sistemi nuk funksionon (p.sh. syri i njeriut nuk punon po nuk punuan t gjitha pjest e tij). Prandaj, vullneti q i bashkon t gjitha kto pjes s bashku duhet t jet n gjendje t shikoj n t ardhmen dhe t synoj dobin q duhet t fitohet n fazn e fundit. Meqense seleksionimi natyror nuk ka vetdije ai
Seleksionimi natyror shrben si nj mekanizm pr t eliminuar individd e dobt brenda nj lloji t caktuar. Ai sht nj forc ruajtse q mbron llojet ekzistente nga degjenerimi, por ai nuk ka aftsin pr t transformuar nj specie n nj tjetr.
31
nuk mund t realizoj gjra t tilla. Ky fakt, i cili hedh posht bazat e teoris s evolucionit e ka shqetsuar Darvinin: "N.q.s. do t demonstrohej se nj organ kompleks nuk mund t jet formuar nga modifikime t vogla, t njpasnjshme e t shumta ather teoria ime absolutisht do t shkatrrohej." 12 Seleksionimi natyror seleksionon dhe eliminon vetm individt e dobt, t smur e t paaft t nj specieje. Ai nuk mund t prodhoj specie t reja, kode t reja gjenetike apo organe. Pra nuk mund t'i evoluoj gjrat. Darvini e pranonte kt realitet duke thn: "Seleksionimi natyror nuk mund t bj asgj derisa ndryshime t favorshme t ndodhin."13 Kjo sht arsyeja pse neo-Darvinizmit i sht dashur t'i paraqes mutacionet si: "shkaku i ndryshimeve t dobishme", menjher pas seleksionimit natyror.
Mutacionet
Mutacionet prkufizohen si shkputje apo zvendsime q ndodhin n ADN, e cila gjendet n brthamn e qelizs s nj organizmi t gjall dhe mban t gjith informacionin gjenetik. Kto shkputje apo zvendsime jan rezultat i efekteve t jashtme si p.sh. rrezatimi apo efektet kimike. do mutacion sht "aksident" dhe ka nj efekt t dmshm, pasi dmton nukleotidet q prbjn ADN-n ose ndryshon vendosjen e tyre. N shumicn e rasteve ato shkaktojn aq dm dhe modifikim saq qeliza nuk mund t'i riparoj ato, ndaj dhe shkatrrohet. Mutacioni, pas t cilit fshihen shpesh evolucionistt, nuk sht shkop magjik q transformon gjallesat n nj tjetr m t avancuar. Efekti direkt i mutacioneve sht i dmshm. Ndryshimet q ndodhin nga mutacionet mund t jen vetm si ato t provuara nga njerzit n Hiroshima, Nagasaki dhe ernobil: vdekje, paaftsi dhe deformime. Arsyeja pr kt sht e thjesht, ADN-ja ka struktur shum komplekse dhe ndrhyrjet e rastsishme mund t shkaktojn vetm dm n kt struktur. B. G. Renganathan thot:
Mutacionet jan t vogla, t rastsishme dhe t dmshme. Ato ndodhin rrall dhe mundsia m e madhe sht q ato t mos ken efekt. Kto katr karakteristika t mutacioneve nnkuptojn se mutacionet nuk mund t ojn n nj zhvillim evolucionist. Nj ndryshim i rastsishm n nj organizm tepr t speciali-
32
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Antena
Kmba
Majtas: Nj miz frutash normale (drosophila). Djathtas: Nj miz frutash, kmbt e s cils dalin nga koka; nj mutacion i shkaktuar nga rezatimi.
Nj efekt shkatrrues i mutacioneve n trupin e njeriut. Djali n t majt sht viktim e aksidentit brthamor t ernobilit.
zuar sht ose i paefektshm ose i dmshm. Nj ndryshim i rastsishm n nj or nuk mund ta prmirsoj orn. Probabiliteti m i madh sht q ky ndryshim t jet i dmshm e n rastin m t mir, i paefektshm. Trmeti nuk e prmirson qytetin, ai sjell vetm shkatrrim.14
Ndaj nuk sht e uditshme q mutacione t dobishme nuk jan zbuluar deri tani. T gjitha mutacionet kan dshmuar se jan t dmshme. Shkenctari evolucionist Woren Uever jep komentin e tij mbi raportin e Komitetit t Efekteve Gjenetike t Rrezatimit Atomik, i cili u formua pr t hetuar mutacionet q u shkaktuan nga armt brthamore t prdorura n Luftn e dyt Botrore.
Shum do t uditeshin nga deklarimi q praktikisht t gjitha gjenet mutante t njohura jan t dmshme, sepse mutacionet jan pjes e domosdoshme e evolucionit. Si mundet q nj efekt i dobishm - evoluimi drejt formave m t zhvilluara t jets - t rezultoj nga mutacionet, t gjitha t cilat jan praktikisht t dmshme? 15
33
T gjitha prpjekjet pr t gjeneruar nj mutacion t dobishm kan dshtuar. Pr dekada me radh evolucionistt kan ndrmarr shum eksperimente pr t par efektin e mutacioneve tek mizat e pemve, pr shkak se ato riprodhohen shpejt e kshtu efekti i mutacioneve mund t vihej re m shpejt. Gjenerata t tra mizash iu nnshtruan mutacioneve, por megjithat asnj mutacion i dobishm nuk u vu re. Evolucionisti Gordon Taylor shkruan:
N t gjitha mijra eksperimentet q jan ndrmarr pr kultivimin e mizs n t gjith botn, pr m tepr se 50 vjet, nuk ka dal kurr nj specie e re, madje as edhe nj enzim e re.16
Nj tjetr krkues, Michael Pitmen, thot pr dshtimin e eksperimenteve t ndrmarra me mizat e pemve:
Morgan, Goldschmidt, Muller dhe gjenetist t tjer kan ekspozuar gjenerata t tra mizash ndaj kushteve ekstreme t vaps, t ftohtit, drits, errsirs, prbrjeve kimike dhe rrezatimit. T gjitha llojet e mutacioneve, praktikisht t parndsishme ose t dmshme, u prodhuan. Evolucion i br nga njeriu? N t vrtet jo: Pak nga mostrat gjenetike mund t mbijetonin jasht shisheve t kultivimit. N praktik mutantt ngordhin, sterilizohen ose synojn t kthehen te tipi natyral.17
E njjta gj sht e vlefshme edhe pr njeriun. T gjitha mutacionet q jan observuar te njerzit kan rezultuar t dmshme. Mbi kt shtje evolucionistt hodhn nj perde tymi dhe bile u prpoqn t tregonin shembuj t mutacioneve t tilla t dmshme si "prova pr evolucionin". T gjitha mutacionet q ndodhin te njeriu ojn n deformime fizike, n lngata si mongolizmi, sindromi i Daunit, albinizmi, nanizmi apo kanceri. Kto mutacione prmenden n librat e evolucionistve si shembuj "t puns s mekanizmit evolutiv". Esht e panevojshme t thuhet se nj proces q i bn njerzit t paaft apo t smur nuk mund t jet nj "mekanizm evolutiv"; evolucioni mendohet t prodhoj forma m t mira q kan m shum aftsi pr t mbijetuar. Prmbledhje: Ka tre arsye kryesore pse mutacionet nuk mund t shrbejn pr t mbshtetur pranimin e evolucionit: 1- Efekti i drejtprdrejt i mutacioneve sht i dmshm: Meqense
34
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
ndodhin rastsisht, ato gati gjithmon dmtojn organizmin e gjall, tek i cili ndodhin. Arsyeja t on t mendosh se ndrhyrje t pandrgjegjshme n nj struktur perfekte dhe komplekse nuk e prmirsojn at, por e dmtojn. N fakt asnj "mutacion i dobishm" nuk sht observuar kurr. 2- Mutacionet nuk shtojn informacion t ri n AND-n e organizmit: Pjeszat q prbjn kodin gjenetik ose shkputen nga vendi i tyre, ose shkatrrohen, ose vendosen n nj vend tjetr. Mutacionet nuk mund t bjn q gjallesat t fitojn organe apo tipare t reja. Ato shkaktojn vetm anomali dhe deformime, si p.sh. nj kmb q del nga kurrizi apo vesh q dalin nga barku. 3- Q mutacioni t transmetohet te gjenerata pasardhse ai duhet t ndodh n qelizat riprodhuese t organizmit: Nj ndryshim i rastsishm q ndodh n nj qeliz apo organ fardo t trupit nuk mund t transmetohet tek gjeneratat pasardhse. P.sh. nj sy njeriu i ndryshuar nga rrezatimi apo shkaqe t tjera nuk bn q gjeneratat pasardhse t ken t njjtin sy t ndryshuar. Esht e pamundur pr gjallesat t evoluojn, sepse nuk ekziston asnj mekanizm n natyr q t mund t'i bj ato t evoluojn. Kjo prputhet me provat e t dhnave fosile q demonstrojn se ky skenar sht mjaft larg realitetit.
Kapitulli
transformim ka ndodhur gradualisht pr miliona vjet. Kshtu, sipas evolucionit nj numr speciesh t ndrmjetme duhet t ken ekzistuar dhe jetuar gjat ksaj periudhe t gjat transformimi. P.sh. n t kaluarn duhet t ken jetuar disa lloje peshqish-zvarranik, t cilt duhet t kishin fituar disa tipare zvarraniku krahas tipareve origjinale t peshqve q ata duhet t'i kishin q m par. Gjithashtu, n t kaluarn duhet t ken ekzistuar disa zvarranik-zogj, t cilt duhet t kishin fituar disa tipare zogjsh krahas tipareve t zvarranikve. Evolucionistt i quajn kto krijesa imagjinare, pr t cilat ata mendojn se kan jetuar n t kaluarn, "forma t ndrmjetme apo kalimtare". N.q.s. specie t tilla kan ekzistuar, ato duhet t jen miliona, bile miliarda n numr dhe lloje. M e rndsishmja sht q mbetjet e ktyre krijesave t uditshme duhet t gjenden n gjetjet fosile. Numri i ktyre formave kalimtare duhet t ket qen akoma m i madh se llojet aktuale t kafshve, ndaj dhe mbetjet e tyre duhet t gjenden n t gjith botn. N Origjinn e Llojeve Darvini shpjegon:
N.q.s. teoria ime sht e vrtet, ather lloje kalimtare t panumrta q lidhin speciet e t njjtit grup, duhet me siguri t ken ekzistuar. Si rrjedhim prova pr ekzistencn e tyre n t shkuarn mund t gjenden vetm n mbetjet fosile.18
ipas teoris s evolucionit do specie e gjall ka paraardhs. Speciet e mparshme me kalimin e kohs u transformuan n dika tjetr e kshtu u shfaqn t gjitha speciet. Sipas teoris s evolucionit, ky
Edhe vet Darvini e dinte fare mir se format kalimtare mungonin. Ai shpresonte se ato do t gjendeshin n t ardhmen. Megjith shpresn e tij, ai e kuptonte se pengesa m e madhe pr teorin e tij ishte pikrisht mun-
36
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
gesa e ktyre formave kalimtare. Prandaj, n kapitullin "Vshtirsit e Teoris" ai shprehet kshtu:
...N.q.s. speciet kan rrjedhur nga specie t tjera nprmjet nj shkallzimi gradual, ather prse ne nuk gjejm asgjkundi forma kalimtare? Pse e gjith natyra nuk sht n konfuzion dhe ka specie, ashtu si i shohim ne, t prcaktuara e t ndara mir nga njra-tjetra? ...Sipas ksaj teorie forma t panumrta kalimtare duhet t ken ekzistuar, ather pse nuk i gjejm ato n koren e toks? ...Pse ne sot nuk gjejm varietete t ndrmjetme? Kto vshtirsi m kan turbulluar pr nj koh t gjat.19
Shpjegimi i vetm q Darvini mundi t jepte pr t kaluar kt penges ishte se fosilet e zbuluara deri ather ishin t pamjaftueshme. Ai mbronte tezn se kur t dhnat fosile do t studioheshin n detaje, do t gjendeshin hallkat q mungonin. Duke besuar n parashikimet e Darvinit, evolucionistt kan krkuar fosilet dhe kan grmuar pr t gjetur hallkat q mungojn n t gjith botn q prej mesit t shekullit XIX. Por prpjekjet e tyre nuk u kurorzuan me sukses; asnj form kalimtare nuk sht zbuluar deri m sot. T gjitha fosilet e gjetura kan treguar t kundrtn e asaj q besojn evolucionistt. Ato demonstrojn se jeta n tok sht shfaqur papritur dhe plotsisht e formuar. Duke u prpjekur t provojn teorin e tyre, evolucionistt n vend q t vinin vetullat, nxorrn dhe syt. Nj paleontolog i famshm britanik, Derek V. Ager, e pranon kt fakt, megjithse sht evolucionist:
shtja q trajtohet sht se kur ne ekzaminojm t dhnat fosile n detaje, zbulojm gjithmon e m tepr jo evolucion gradual, por shprthim t papritur t nj grupi pr llogari t nj tjetri.20
eoria e evolucionit pretendon se speciet zhvillohen dhe transformohen vazhdimisht n specie t tjera. Por kur ne bjm nj krahasim t gjallesave ekzistuese dhe fosileve t tyre, shohim se ato kan mbetur t pandryshuara pr miliona vjet. Ky fakt sht nj prov e qart q hedh posht pretendimet e pabaza t evolucionistve.
Kjo blet nuk ka asnj ndryshim nga fosili i s afrmes s saj, i cili supozohet t jet miliona vjear.
Fosili 135 milion vjear i pilivess nuk ndryshon aspak nga pilivesa e sotme.
Nj krahasim i br midis nj fosili milingone 100 milion vjear dhe nj milingone t sotme tregon se milingonat nuk kan njohur ndonj histori evoluimi.
T dhnat fosile provojn se format kalimtare nuk kan ekzistuar kurr; asnj lloj evolucioni nuk ka ndodhur dhe t gjitha llojet jan krijuar t ndara nga njri-tjetri me forma dhe funksione t prsosura.
Ashtu si shpjegohet nga profesori i paleontologjis n universitetin e Glasgout, Neville George, shkenctart evolucionist duhet t prballojn pritjen e kot pr daljen n drit, n t ardhmen, t formave kalimtare q mungojn.
Nuk ka m nevoj pr t'u shfajsuar pr varfrin e t dhnave fosile, n nj far mnyre koleksioni sht br mjaft i pasur. Megjithat, t dhnat fosile vazhdojn t prbhen kryesisht nga boshllqe.22
39
stojn sot. P.sh. struktura me lente t dyfishta t syrit t trilobiteve sht nj ndrtim q t habit. David Raup, profesor i gjeologjis n Harvard dhe n universitetin e ikagos thot:
Trilobitet prdorin nj ndrtim optimal, i cili do t krkonte pr t'u arritur sot nj inxhinier shum t prgatitur dhe me shum imagjinat.23
Jovertebrort e ndrlikuar u shqafn papritur dhe pa pasur asnj lloj lidhjeje apo form kalimtare midis tyre dhe organizmave njqelizor, q ishin e vetmja form jete ne tok para tyre. Richard Monastersky, botuesi i "Earth Sciences", nj nga botimet m popullore t literaturs evolucioniste, thot pr "Shprthimin e Kambrianit":
Pesqind milion vjet m par u shfaqn papritur format komplekse t kafshve q ne shikojm sot. Ky moment, tamam n fillim t periudhs Kambriane, 550 milione vjet m par, shnon shprthimin evolutiv q mbushi detet me krijesat e para komplekse t bots. Numri i madh i kafshve t sotme ka qen i pranishm q n Kambrianin e hershm dhe ato ishin t ndara mir nga njra-tjetra, ashtu si jan sot.24
Si sht e mundur q ky numr i madh kafshsh vrshoi n tok krejt papritur? Si u shfaqn kto lloje t ndara mir nga njri-tjetri e q nuk kan paraardhs t prbashkt? Ktyre pyetjeve nuk mund t'u prgjigjen evolucionistt. Zoologu i Oksfordit, Richard Dawkins, nj prej avokatve m tipik t mendimit evolucionist, komenton kt realitet, i cili bn t pavlefshme bazat e t gjitha argumenteve q ai mbron:
P.sh. shtresat e shkmbinjve Kambrian, t datuara rreth 600 milion vjet m par, jan shtresat m t vjetra, n t cilat gjejm shumicn e grupeve m t mdha t jovertebrorve. Shum prej tyre i gjejm n nj faz t avancuar evolucioni, q kur shfaqen pr her t par. Duket sikur ato jan vendosur atje, pa ndonj histori evolucioni. S'ka nevoj t prmendim se kjo shfaqje e papritur i ka knaqur kreacionistt.25
Ashtu si Dawkins sht i detyruar ta pranoj, "Shprthimi i Kambrianit" sht nj argument i fort pr krijimin, sepse krijimi sht e vetmja mnyr pr t shpjeguar daljen plotsisht t formuar t nj forme t jets n tok. Douglas Futuyma, biolog evolucionist i shquar, e pranon kt fakt
SYRI I TRILOBITEVE
rilobitet q shfaqen papritur n periudhn e Kambrianit, kan nj struktur syri mjaft komplekse. T prbra prej miliona pjessh t vogla n form hojesh dhe prej nj sistemi me lente t dyfishta, ky sy ka nj ndrtim optimal, i cili krkon nj inxhinier t trajnuar mir dhe me shum fantazi, pr tu realizuar sot, si shprehet David Raup, profesor i gjeologjis. Ky sy shfaqet 530 milion vjet m par krejt papritur dhe nj ndrtim i till kaq kompleks nuk mund t shpjegohet nga evolucionistt, duke siguruar kshtu nj prov pr krijimin. Pr m tepr, struktura n form hojesh e syrit t trilobiteve ka mbijetur deri n ditt tona pa asnj ndryshim. Disa insekte, si blett dhe pilivesat, kan t njjtn struktur syri si trilobitet.* Kjo situat hedh posht tezat evolucioniste se gjallesat kan evoluar nga m primitivja te m kompleksja.
*R. L. Gregory, Eye and Brain: The Physiology of Seeing (Syri dhe truri: Fiziologjia e t parit). Oxford University Press, 1995, fq. 31
dhe thot: "Organizmat ose jan shfaqur n tok plotsisht t zhvilluar ose jan zhvilluar. N.q.s. jan zhvilluar, ato duhet t zhvillohen nga specie q kan ekzistuar m par me an t ndonj procesi modifikimi. N.q.s. jan shfaqur n nj faz plotsisht t zhvilluar, ata duhet t jen krijuar nga nj inteligjenc e plotfuqishme."26 Vet Darvini e ka njohur kt mundsi, kur shkruan: "N.q.s. specie t shumta q i prkasin t njjts klas e kan nisur jetn t gjitha menjher, kjo do t ishte fatale pr teorin e formimit me modifikime t ngadalta nprmjet seleksionimit natyror."27 Periudha Kambriane sht pikrisht goditja fatale q prmend Darvini m sipr. Kjo sht arsyeja q paleo-antropologu evolucionist zviceran, Stefan Bengston, pranon mungesn e lidhjeve kalimtare kur ai prshkruan periudhn Kambriane dhe thot: "Duke e hedhur posht Darvinin, kjo periudh akoma po na verbon."28 Ashtu si shihet, t dhnat fosile tregojn se gjallesat nuk evoluan nga forma m primitive tek ajo m e avancuar; ato u shfaqn t gjitha njhersh dhe n nj gjendje t prsosur. Pra, gjallesat nuk erdhn n ekzistenc nga evolucioni, ato u krijuan.
Kapitulli
volucionistt pretendojn se jovertebrort q gjenden n shtresn e Kambrianit evoluan n peshq n dhjetra miliona vjet. Megjithat, ashtu si jovertebrort e Kambrianit nuk kan paraardhs, ashtu
dhe nuk ekziston asnj lidhje kalimtare q provon se midis jovertebrorve dhe peshqve ndodhi nj evoluim. Duhet theksuar se jovertebrort dhe peshqit kan ndryshime strukturale mjaft t mdha. Jovertebrort e kan skeletin t jashtm, ndrsa peshqit jan vertebror q kan skelet t brendshm. Nj evolucion i till gjigand duhet t ket krkuar pr t'u plotsuar miliona hapa, t cilat duhet t pasqyrohen n miliona forma kalimtare q duhet t'i ken pasur ato. Evolucionistt kan grmuar n shtresat fosile pr 140 vjet duke krkuar kto forma t supozuara. Ata kan gjetur miliona fosile jovertebrorsh dhe miliona fosile peshqish, por askush nuk ka gjetur qoft edhe nj form t ndrmjetme midis tyre. Nj paleontolog evolucionist, Gerald T. Todd, e pranon kt fakt n artikullin e titulluar "Evolucioni i mushkrive dhe peshqve kockor".
T tre nndarjet e peshqve kockor shfaqen n t dhnat fosile afrsisht n t njjtn koh. Ato jan morfologjikisht shum divergjente si dhe jan shum t kora-
Sipas skenarit t kalimit nga uji n tok, disa peshq ndjen nevojn pr t kaluar nga uji n tok pr t siguruar ushqimin. Ky pretendim mbshtetet nga vizatime t tilla spekulative.
42
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
cuara. Cili qe fillimi i tyre? far i bri ata t ndryshojn kaq shum? Si mundn t ken koraca t rnda? Dhe, pse s'ka gjurm t formave t ndrmjetme m t hershme?29
Skenari evolucionist shkon nj hap m tej dhe thot se peshqit, q evoluan nga jovertebrort, u transformuan m von n amfib. Por edhe ksaj thnieje i mungojn provat. Nuk ekziston as edhe nj fosil q vrteton se nj gjalles gjysmpeshk-gjysmamfib ka ekzistuar ndonjher. Ky fakt konfirmohet nga autoriteti i njohur evolucionist Robert L. Caroll, i cili sht autori i librit "Paleontologjia vertebrore dhe evolucioni".
Ne nuk kemi fosile t ndrmjetme midis peshqve krosopterig dhe amfibve t hershm.30
Dy paleontolog evolucionist, Colbert dhe Morales, thon kshtu pr tre klasat baz t amfibve: bretkosat, salamandrat dhe amfibt pa kmb:
Nuk ka prova q ndonj amfib i ers Paleozoike t ket karakteristikat q duhet t ket nj strgjysh i prbashkt. Bretkosat, salamandrat dhe amfibt m t vjetr q njihen jan shum t ngjashm me pasardhsit e tyre q jetojn sot.31
Deri rreth 50 vjet m par, evolucionistt mendonin se nj krijes e till ekzistonte me t vrtet. Peshku i quajtur Kolekanth, q sht vlersuar t jet 410 milion vjear, sht konsideruar si nj form kalimtare me mushkri primitive, tru t zhvilluar, me sistem qarkullimi dhe tretjeje gati
Nj fosil kolekanthi 410 milion vjear. Evolucionistt deklaronin se ai ishte forma kalimtare q prfaqsonte transformimin nga uji n tok. Ekzemplar t gjall t ktij peshku jan kapur disa herqe nga viti 1938, fakt q jep nj shembull t mir pr spekulimet e evolucionistve.
ujit n tok. P.sh. lkura duhet t jet e atill q t lejoj humbjen e ujit n nj mas t caktuar pa lejuar nj avullim t lngjeve n shkall t gjer. Prandaj, krijesat e toks kan sensin e etjes, dika q krijesat e ujit nuk e kan. Prve ksaj lkura e krijesave t ujit nuk sht e prshtatshme pr nj ambjent pa uj. 4. Veshkat: Gjallesat e ujit mund t shkarkojn lehtsisht materialet e padshiruara, veanrisht amoniakun, n trupin e tyre duke i filtruar ato, meqense gjendet uj i bollshm n ambjentin e tyre. N tok, uji duhet t prdoret me kursim. Kjo sht arsyeja pse gjallesat banore t toks kan sistemin e veshkave. Fal ktyre veshkave, amoniaku magazinohet duke u shndrruar n ure, duke prdorur minimumin e sasis s ujit gjat daljes s tij. Pr m tepr, sisteme t tjera jan t nevojshme pr t siguruar funksionimin e veshkave. Shkurt, pr kalimin nga uji n tok duhej q gjallesat patjetr t kishin veshka, t cilat duhet t ishin formuar menjher sapo ato t shkelnin n tok. 5. Sistemi i frymmarrjes: Peshqit marrin frym duke absorbuar oksi- gjenin e tretur n ujin q kalon n velzat e tyre. Ata nuk mund t rrojn m shum se disa minuta jasht ujit. Q t jetojn n tok, ata duhet t pajiseshin me mushkri perfekte menjher. Esht m shum se e pamundur q t gjitha kto ndryshime kolosale t ken ndodhur n t njjtin organizm n t njjtn koh, t gjitha rastsisht.
shtu si nuk mund t jap Nj fosil breshke 100 asnj shpjegim pr grupet milion vjear: baz t gjallesave, si Asnj peshqit apo zvarranikt, teoria e ndryshim nga breshkat e evolucionit nuk mund t shpjegoj sotme. (The gj edhe pr origjinn e specieve Dawn of Life, Orbis Pub., brenda ktyre grupeve. P.sh. London 1972) breshkat, t cilat jan zva- rranik, shfaqen n t dhnat fosile krejt papritur me zhguallin e tyre unik. Le t ci- tojm nj burim evolucionist: nga mesi i Periudhs Triasike (rreth 175 000 000 vjet m par) numri i tyre (breshkave) ishte i konsiderueshm dhe ato kishin karakteristikat baz t breshkave. Lidhjet midis breshks dhe kotilosaurit, prej t cilit mendohet se kan ardhur breshkat, mungojn pothuajse krejtsisht. (Enciklopedia Britanike, 1971, vol. 22, fq. 418) Nuk ka asnj ndryshim midis fosileve t breshkave t lashta dhe atyre t sotme. Pra, thjesht ato nuk kan evoluar. Ato gjithmon kan qen breshka, sepse ashtu jan krijuar.
pr t funksionuar n tok. Bile edhe me nj mekanizm primitiv ecjeje. Kto interpretime anatomike ishin pranuar si t vrteta t pamohueshme nga qarqet shkencore deri n fund t viteve 1930. Kolekanthi u paraqit si form kalimtare q provonte kalimin evolutiv nga uji n tok. M 22 dhjetor 1938 nj zbulim shum interesant u b n Oqeanin Indian. Nj pjestar i gjall i familjes Kolekanth, q m par ishte paraqitur si form kalimtare e zhdukur para 7 milion vjetsh, u kap. Zbulimi i nj prototipi Kolekanthi t gjall qe padyshim nj goditje e rnd pr evolucionistt. Paleontologu evolucionist J. L. B. Smith e ka komentuar kt duke thn se ai ishte po aq i uditur sa do t ishte po t shihte nj dinosaur duke ardhur n drejtim t tij.32 Pas ktij zbulimi u kapn rreth dyqind Kolekanth n vende t ndryshme t bots. Kolekantht e gjall tregojn sesa larg shkojn evolucionistt me skenaret e tyre imagjinare. N kundrshtim me thnien e evolucionistve, Kolekantht nuk kishin as mushkri primitive e as tru t madh. Organi q evolucionistt pretendonin se ishte mushkri primitive u zbulua se qe vetm nj qesk yndyrore.33 Pr m tepr, Kolekanthi, q u paraqit si "zvarranik kandidat i prgatitur pr t kaluar nga uji n tok", sht n t vrtet nj peshk q jeton n thellsi t oqeanit dhe q kurr nuk ngjitet n thellsi m t vogla se 180 metra nga siprfaqja.34
Kapitulli
zvarranik, gjallesa q jetojn vetm n tok. Kjo sht gjithashtu e pabesueshme pr shkak t diferencave t mdha strukturale midis ktyre dy klasave kafshsh. P.sh. vezt e amfibve jan t tilla q zhvillohen n uj, ndrsa ato t zvarranikve jan t tilla q zhvillohen n tok. Nj evoluim hap pas hapi i nj amfibi sht krejtsisht jasht diskutimit, sepse pa vez me karakteristikat e duhura nuk sht e mundur q nj specie t mbijetoj. Pr m tepr, si zakonisht, s'ka prova pr forma kalimtare q mendohet se mund t ken lidhur amfibt me zvarranikt. Paleontologu evolucionist Robert L. Caroll, i cili sht nj autoritet i njohur i paleontologjis vertebrore, ka pranuar se "zvarranikt e hershm ishin shum t ndryshm nga amfibt dhe se strgjyshrit e tyre nuk jan gjetur akoma".35 Megjithat, skenari i pashpres evolucionist akoma nuk ka mbaruar. Akoma mbetet pr t'u zgjidhur shtja se si arritn zvarranikt t fluturojn. Meqense evolucionistt besojn se zogjtm n nj mnyr ose n nj tjetr, duhet t ken evoluar, ata pranojn se zogjt erdhn prej zvarranikve. Asnj prej mekanizmave t zogjve (mekanizma q dallohen mir nga mekanizmat e tjer), t cilt kan struktur krejtsisht t ndryshme nga kafsht banuese n tok, nuk mund t shpjegohen me evoluim gradual. Para s gjithash kraht, q jan nj tipar shum i veant i zogjve, jan problemi m i madh pr evolucionistt. Nj evolucionist turk, Engin Korur, dshmon pr pamundsin e evoluimit t krahve:
Tipari i prbashkt midis syve dhe krahve sht se ato mund t funksionojn vetm n.q.s. jan plotsisht t zhvilluar. Me fjal t tjera, nj sy gjysm i zhvilluar
ipas teoris s evolucionit, jeta filloi dhe evoluoi n det e m pas u zhvendos n tok nprmjet amfibve. Ky skenar evolucionist supozon se amfibt, gjallesa q jetojn n uj dhe n tok, evoluan n
46
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
nuk mund t shikoj, ndrsa nj zog me krah gjysm t zhvilluar nuk mund t fluturoj. Se si u shfaqn kto organe mbetet akoma nj prej mistereve t natyrs q ka nevoj pr t'u ndriuar.36
Pyetja se si struktura perfekte e krahve erdhi n ekzistenc si rezultat i mutacioneve t njpasnjshme e t rastsishme mbetet plotsisht pa prgjigje. Nuk ka asnj mnyr pr t shpjeguar se si kraht e prparm t zvarranikve u shndrruan me an t deformimit t kodit gjenetik (mutacioneve) n krah q funksionojn n mnyr perfekte. Pr m tepr, pasja e krahve nuk sht e mjaftueshme q nj organizm q jeton n tok t fluturoj. Gjallesat banore t toks jan t privuar jo vetm nga kraht, por edhe nga shum mekanizma t tjer struktural q zogjt prdorin pr t fluturuar. P.sh. kockat e zogjve jan shum m t lehta se ato t gjallesave q banojn n tok. Mushkrit e tyre funksionojn n mnyr krejt ndryshe. Ata kan nj sistem skeletor dhe muskulor t ndryshm, si dhe nj sistem qarkullimi shum t veant. Kto karakteristika jan t nevojshme pr fluturim, po aq sa edhe kraht. T gjitha kto mekanizma duhet t ekzistojn n t njjtn koh s bashku. Ato nuk mund t formohen gradualisht duke u akumuluar. Kjo sht arsyeja q teoria q pohon se gjallesat e toks evoluan n zogj sht nj budallallk. E gjith kjo t sjell n mend nj pyetje tjetr. E zm se e tr kjo histori e pamundur sht e vrtet, ather pse evolucionistt nuk jan n gjendje t gjejn fosile me krah gjysm t formuar apo fosile me nj krah?
47
Studimet e fundit pr fosilet e Arkeopteriksit kan provuar se kjo krijes nuk sht aspak form kalimtare, por nj lloj zogu me disa karakteristika t ndryshme nga zogjt e sotm. Teza se Arkeopteriksi ishte gjysm zog q nuk mund t fluturonte n mnyr perfekte ishte mjaft popullore midis qarqeve evolucioniste deri pak koh m par. Mungesa e drrass s kraharorit n kt krijes, ose s paku mosqenia e saj n formn q e kan zogjt q fluturojn, qe mbajtur si prova m e rndsishme q ky zog nuk mund t fluturonte ashtu si duhet. (Kjo kock sht vendi ku lidhen muskujt q prdoren pr fluturim. N ditt tona kjo kock sht vrejtur te t gjith zogjt q fluturojn apo jo, bile ajo sht observuar edhe te lakuriqt e nats q jan gjitar dhe i prkasin nj familjeje krejt t veant). N 1992 u zbulua fosili i shtat i Arkeopteriksit, i cili i habiti evolucionistt. Arsyeja ishte se n kt fosil drrasa e kraharorit, e cila mendohej se mungonte te ky zog, ekzistonte. Ky zbulim sht prshkruar kshtu n revistn "Nature":
Mostra e shtat e Arkeopteriksit e zbuluar s fundi ka nj drras kraharori t pjesshme kndrejt, ekzistenca e s cils dyshohej prej kohsh, por kurr m par nuk ishte faktuar. Kjo dshmon pr muskujt e tij t fort t fluturimit.37
Mushkrit e zvarranikve
Mushkrit e zogjve
Anatomia e zogjve sht krejt e ndryshme nga ajo e zvarranikve, t cilt supozohen si paraardhsit e tyre. Mushkrit e zogjve funksionojn n mnyr shum t ndryshme nga gjallesat q jetojn n tok. Te kafsht q jetojn n tok procesi i frymmarrjes dhe frymnxjerrjes kryhet n t njjtn en frymmarrjeje. Zogjt, nga ana tjetr, kan nj sistem krejt t ndryshm frymmarrjeje; ajri hyn n mushkri nga prpara dhe del nga prapa. Ky dizenjim kaq i ndryshm gjendet vetm te zogjt, t cilt kan nevoj pr sasi t mdha oksigjeni gjat fluturimit. Esht e pamundur q nj struktur e till t evoluoj nga nj mushkri zvarraniku.
48
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
zog q nuk mund t fluturonte si duhet. Nga ana tjetr, struktura e pendve t zogjve u b nj nga gjrat m t rndsishme q vrteton se Arkeopteriksi ishte me t vrtet nj zog q fluturonte, n kuptimin e plot t fjals fluturim. Struktura asimetrike e pendve t Arkeopteriksit nuk bn dallim nga ajo e zogjve t sotm, duke treguar se ky zog mund t fluturonte mjaft mir. Paleontologu i famshm Carl O. Dunbar thot: "Pr shkak t pendve t tij, Arkeopteriksi klasifikohet si zog."38 Nj tjetr fakt q tregohet nga struktura e pendve t Arkeopteriksit sht metabolizmi me gjak t ngroht i zogjve. Si dihet, zvarranikt dhe dinosaurt jan kafsh me gjak t ftoht q ndikohen nga ndryshimet e temperaturs s mjedisit ku jetojn. Nj funksion shum i rndsishm i pendve tek zogjt sht mbajtja ngroht e trupit. Fakti se Arkeopteriksi kishte pend tregon se ai ishte me t vrtet nj zog me gjak t ngroht q kishte nevoj, ndryshe nga dinosaurt, ta mbante ngroht trupin e tij.
49
Ekzistenca e pendve dshmon q ai ka qen nj krijes fluturuese me gjak t ngroht. Kockat jan me zgavra si te zogjt e sotm. Disa zogj sot kan kthetra t tilla n kraht e tyre. Ekzemplari i shtat i Arkeopteriksit i zbuluar koht e fundit ka nj derrase kraharori, gj q provon se ky zog kishte mukuj fluturimi t fuqishm t ngjashm me zogjt e sotm.
Ekzistenca e dhmbve nuk mund t merret si prov pr lidhjen e tij me zvarranikt. N t kaluarn kan ekzistuar shum specie zogjsh me dhmb.
klas e veant zogjsh q mund t klasifikohen si "zogj me dhmb". Gjja m e rndsishme sht se struktura e dhmbve t Arkeopteriksit dhe e zogjve t tjer me dhmb sht krejtsisht e ndryshme nga ajo e strgjyshrve t tyre t supozuar, dinosaurve. Ornitologt (ornitologjia sht deg e zoologjis, e cila, merret me studimin e zogjve) e famshm Martin, Stewrt dhe Watston vrejtn se Arkeopteriksi dhe zogj t tjer me dhmb kan dhmb me siprfaqe t siprme t shesht dhe me rrnj t mdha. Dhmbt e dinosaurve theropod, paraardhsit e pretenduar t ktyre zogjve, jan me maj si sharr dhe kan rrnj t ngushta.39 Krkuesit kan krahasuar kockat e nyjes s krahut t Arkeopteriksit me ato t paraardhsve t pretenduar, dinosaurve dhe kan par se nuk gjendet asnj ngjashmri midis tyre.40 Studimet e anatomistve si Tarsitano, Hecht dhe A. D. Walker treguan se "ngjashmrit" midis ksaj krijese dhe dinosaurve q pohoheshin se kishin ekzistuar nga John Ostrom, nj autoritet i njohur q deklaron se Arkeopteriksi evoluoi nga dinosaurt, ishin n t vrtet keqinterpretime.41 T gjitha kto zbulime tregojn se Arkeopteriksi nuk ishte lidhje kalimtare, por vetm nj zog q futet n kategorin e "zogjve me dhmb".
PENDT E ZOGJVE
eoria e evolucionit, e cila thot se zogjt evoluan nga zvarranikt, sht e paaft t shpjegoj diferencat e jashtzakonshme midis ktyre dy klasave t ndryshme. N strukturn skeletore, sistemim e frymmarrjes dhe metabolizmin me gjak t ngroht, zogjt jan krejt t ndryshm nga zvarranikt. Nj tjetr veori q formon nj hendek t pakaprcyeshm midis tyre jan pendt, t cilat kan nj form tepr t veant. Trupi i zvarranikve sht i mbuluar me luspa, ndrsa trupi i zogjve me pend. Meqense evolucionistt i konsiderojn reptilt paraardhs t zogjve, ata detyrohen t thon se pendt e zogjve kan rrjedhur prej luspave t zvarranikve. N fakt, nuk ka asnj ngja- shmri midis tyre. A. H. Brush, profesor i fiziologjis dhe i neurobiologjis nga univeristeti i Konektikut, e pranon kt realitet, pavarsisht se ai vet sht evolucionit: T gjitha karakteristikat, q nga struktura dhe organizimi gjenetik e deri te zhvillimi, morfogjeneza dhe organizimi i indeve, jan t ndryshme (midis pendve dhe luspave).1 Pr m tepr prof. Brush ekzaminon strukturn proteinike t pendve dhe deklaron se ajo sht unike pr vertebrort.2 Nuk ka prova fosile pr t provuar se pendt e zogjve evoluan prej luspave t zvarranikve. Prkundrazi, pendt shfaqen papritur n t dhnat fosile si nj karakteristik unike e pamohueshme, e cila i dallon krejtsisht zogjt. 3 Prve ksaj, te zvarranikt nuk sht zbuluar asnj struktur epidermale q do t mund t siguronte origjinn e pendve t zogjve.4 N 1996, paleontologt abuzuan me fosilet e ashtuquajtura dinosaur me pend (Sinozauropteriks). N 1997, u
zbulua se kto fosile nuk kishin t bnin aspak me zogjt dhe ato nuk ishin aspak si pendt e zogjve t sotm.5 Nga ana tjetr, kur ne ekzaminojm nga afr pendt e zogjve, gjendemi prball nj ndrtimi shum kompleks, i cili nuk mund t shpjegohet me an t ndonj procesi evolutiv. Ornitologu i famshm Alan Feduccia thot se do veori e pendve ka funksione aerodinamike. Ai m posht vazhdon: Un me t vrtet nuk mund ta kuptoj se si dika e projektuar n mnyr perfekte pr fluturim t ishte shfaqur nga nj nevoj tjetr n fillim.6 Gjithashtu, ndrtimi i pendve e detyroi Darvinin t mos i nnvleftsonte ato. Pr m tepr, estetika perfekte e pendve t palloit e bnte at t ndihej i smur (term i prdorur nga vet ai). N nj letr q i shkroi Asa Gray n 3 prill 1860, ai thot: E mbaj mend mir kohn kur t menduarit rreth syrit m bri t dilnin djers t ftohta, por me koh e kalova kt faz. M posht ai vazhdon: Dhe tani veori t imta strukturore shpesh m fusin n siklet t madh. Pamja e pendve t bishtit t palloit, sa her q e shikoj, m bn t ndihem i smur.7
1 A. H. Brush, "On the Origin of Feathers". Journal of Evolutionary Biology, Vol. 9, 1996, fq.132 2 A. H. Brush, "On the Origin of Feathers". fq. 131 3 Shih me siper. 4 Shih me siper. 5 "Plucking the Feathered Dinosaur", Science, Vol. 278, 14 nentor 1997, fq. 1229 6 Douglas Palmer, "Learning to Fly" (Review of The Origin of and Evolution of Birds by Alan Feduccia, Yale University Press, 1996), New Scientist, Vol. 153, mars, 1997, fq. 44 7 Norman Macbeth, "Darwin Retried: An Appeal to Reason", Boston, Gambit, 1971, fq. 101
51
52
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
sht Eolulavis. Struktura e krahut t Eolulavis-it, i cili thuhet se sht 30 milion vjet m i ri se Arkeopteriksi, sht par edhe te zogjt e sotm q fluturojn ngadal. Kjo provon se 120 milion vjet m par kishte zogj q fluturonin n qiell e q nuk dalloheshin nga zogjt e sotm n shum aspekte.45 Kto fakte dhe nj her tjetr bjn t qart se as Arkeopteriksi e as zogj t tjer t lasht t ngjashm me t nuk ishin forma kalimtare. Fosilet nuk tregojn se llojet e ndryshme t zogjve evoluan nga njri-tjetri, prkundrazi t dhnat fosile provojn se zogjt e sotm dhe zogjt e lasht, si Arkeopteriksi, jetuan s bashku n t njjtn koh. Disa lloje zogjsh si Arkeopteriksi dhe Konfusiusornis u zhdukn dhe vetm nj pjes e specieve q ekzistonin mbijetuan deri m sot. Shkurt, disa karakteristika t veanta t Arkeopteriksit nuk tregojn se kjo gjalles sht form kalimtare. Stephan Jay Gould dhe Niles Eldredge, dy paleontolog t Harvardit dhe evolucionist me fam, pranojn se Arkeopteriksi sht nj gjalles "mozaik" q ka karakteristika t ndryshme n formn e tij. Ai nuk mund t jet kurr form kalimtare.46
Zogu i quajtur Konfusiusornis ka t njjtn mosh me Arkeopteriksin.
Nj shembull nga skenaret evolucioniste: Dinosaurt q u bn me krah, duke u prpjekur pr t kapur insekte.
deformimi sa m t ult; ndrsa mekanizmat dizenjohen n mnyr t atill q komponentet e tyre t lvizin n mnyra dhe drejtime t caktuara. Kraht e insekteve i kombinojn kto dy veori n nj t vetme. Kjo arrihet duke prdorur komponente me rreze t lart elasticiteti, t kombinuara n mnyr elegante q t lejojn deformimet e duhura n prgjigje t forcave t caktuara dhe t arrijn efikasitetin maksimal n prdorimin e ajrit.1 Nga ana tjetr nuk gjendet asnj fosil q t argumentoj evolucionin imagjinar t zogjve. Kjo sht ajo q zoologu i dalluar francez Pierre Grasse do t thot, kur shprehet: Ne jemi n errsir n lidhje me origjinn e insekteve.2
1 Robin J. Wooton, The Mechanical Desing of Insect wings (Ndrtimi mekanik i krahve t insekteve), Scientific American, v. 263, nntor 1990, fq. 120. 2 Pierre Grasse, Evolution of Living Organisms (Evolucini i organizmave t gjall), New York, Aca- demic Press, 1977, fq. 30.
54
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Un kam studiuar kafkat e zogjve pr 25 vjet dhe nuk shoh ndonj ngjashmri... Origjina theropode (zvarranike) e zogjve, pr mendimin tim, sht ngatrresa m e madhe e paleontologjis t shekullit XX.47
Larry Martin, specialist pr zogjt e lasht, nga universiteti i Kansasit, gjithashtu hedh posht teorin se zogjt erdhn nga dinosaurt. Duke diskutuar pr kontradiktat n t cilat bien evolucionistt pr kt shtje, Martin thot:
T'ju them t vrtetn, n.q.s. un do t mbshtetja origjinn prej dinosauri t zogjve do t vihesha n siklet sa her q do t duhej t ngrihesha e t flisja pr kt gj.48
Pr t br nj prmbledhje, skenari i evolucionit t zogjve, i ngritur vetm mbi bazn e Arkeopteriksit nuk sht asgj m tepr se produkt i paragjykimeve dhe i dshirave t evolucionistve.
Origjina e gjitarve
Ashtu si e prmendm m sipr, teoria e evolucionit propozon se disa krijesa imagjinare q doln nga deti u transformuan n zvarranik, t cilt nga ana e tyre u transformuan n zogj. Sipas t njjtit skenar, zvarranikt jan paraardhsit jo vetm t zogjve, por edhe t gjitarve. Midis zvarranikve, t cilt kan luspa, gjak t ftoht e riprodhohen me an t vezve dhe gjitarve, t cilt kan qime, gjak t ngroht e riprodhohen me lindje, ka diferenca tepr t mdha strukturale. Nj shembull konkret pr ndryshimin e madh struktural midis zvarranikve dhe gjitarve sht ndryshimi i strukturs s nofullave t tyre. Nofulla e poshtme e gjitarve prbhet vetm nga nj kock, n t ciln jan vendosur dhmbt. Te zvarranikt ka tre kocka t vogla n t dy ant e nofulls. Nj tjetr ndryshim baz sht se t gjith gjitart kan tre kocka n veshin e mesm, ekanin, kudhrn dhe yzengjin. Te t gjith zvarranikt ka vetm nj kock n veshin e mesm. Evolucionistt thon se nofulla dhe veshi i mesm i zvarranikve evoluan gradualisht n nofulln dhe veshin e mesm t gjitarve. Pyetja pse ndodhi ky ndryshim mbetet pa prgjigje e, n mnyr t veant, mbetet pa prgjigje pyetja se si nj kock evoluoi n nj vesh me tre kocka dhe si procesi i t dgjuarit vazhdoi t
55
funksionote gjat gjith kohs s ndryshimit. Ndaj nuk sht e uditshme q nuk sht gjetur qoft edhe nj fosil i vetm q lidh zvarranikt me gjitart. Kjo sht arsyeja q paleontologu evolucionist Roger Lewin u detyrua t thoshte: "Tranzicioni pr te gjitari i par sht akoma enigm."49 George Gaylord Simpson nj prej autoriteteve m t mdha evolucioniste dhe themeluesi e neo-Darvinizmit bn kt koment pr kt fakt, i cili sht tepr problematik pr evolucionistt:
Ngjarja m problematike n historin e jets n tok sht ndryshimi ndrmjet Mesozoikut, ers s zvarranikve dhe Kenozoikut, ers s gjitarve. Esht njsoj sikur perdja t bjer papritur n sken ku t gjith rolet kryesore luhen nga zvarranikt, veanrisht nga dinosaurt, t cilt jan t pranishm me nj numr mjaft t madh dhe me varietete marramendse, pastaj t ngrihet prsri menjher dhe t paraqes t njjtn sken e role, por tashm me nj ngjyrim tjetr, ngjyrim n t cilin dinosaurt jan zhdukur, zvarranikt e tjer jan figurant, ndrsa t gjitha rolet kryesore luhen nga gjitar t llojeve t paprmendura n aktet paraprirse."50
volucionistt propozojn se t gjitha speciet e gjitarve evoluan nga nj paraardhs i prbashkt. Megjithat ka diferenca gjigande midis specieve t ndryshme t gjitarve si p.sh. arinjt, balenat, minjt dhe lakuriqt. Secila prej ktyre gjallesave ka sisteme specifike. P.sh. lakuriqt e nats jan krijuar me nj sistem tepr t ndjeshm ultratingujsh q i ndihmon ata t ndrtojn hartn e ambientit ku Nj fosil lakuriqi nate ndodhen n mes t 50 milion vjear: errsirs. Kto sisaspak i ndryshm nga teme komplekse, t kolegu i tij modern. (Science vol. 154) cilat teknologjia moderne nuk mund ti imitoj, nuk mund t jen shfaqur si pasoj e rastsis. T dhnat fosile gjithashtu tregojn se lakuriqt erdhn n egzistenc n mnyr t menjhershme me t njjtat karakteristika t prsosura q kan edhe sot, pa kaluar n ndonj proces evolutiv.
Pr m tepr, kur gjitart u shfaqn papritur, ata ishin shum t ndryshm nga do form tjetr jete. Kafsh t tilla kaq t ndryshme, si lakuriqt e nats, kuajt, minjt dhe balenat doln t gjitha n t njjtn periudh gjeologjike. Vendosja e nj lidhjeje evolutive midis tyre sht e pamundur
56
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
edhe n mnyr imagjinare. Zoologu evolucionist R. Erik Lombard ka shkruar kshtu n nj artikull n revistn "Evolution":
Ata q krkojn informacion specifik t dobishm pr ndrtimin e filogjenezs t gjitarve do t zhgnjehen.51
T gjitha kto tregojn se t gjitha gjallesat u shfaqn n tok n mnyr t menjhershme dhe plotsisht t formuara pa pasur ndonj proces evolutiv. Kjo sht prov konkrete e faktit se gjallesat u krijuan. Evolucionistt prpiqen t interpretojn faktin se gjallesat erdhn n ekzistenc n nj radh t caktuar si nj fakt t pranuar t evolucionit. Radha sipas s cils u shfaqn gjallesat sht RADHA E KRIJIMIT, sepse sht krejtsisht e pamundur t flassh pr nj proces evolutiv. Oqeanet dhe toka u mbushn me gjallesa q u krijuan nga Krijuesi, i Cili krijoi m pas edhe njeriun. Krejt n kundrshtim nga historia e njeriut-majmun q u imponohet njerzve me nj propagand mediash intensive, njeriu, ashtu si edhe kafsht, u shfaq n tok papritur dhe plotsisht i formuar.
eri von, nj sekuenc imagjinare e supozuar se tregonte evolucionin e kalit sht paraqitur si prov shum e rndsishme fosile pr teorin e evolucionit. Sot shum evolucionist pranojn se skenari i evolucoinit t kalit ka marr fund. Evolucionisti Boyce Rensberger, tha n prani t 150 evolucionistve, n nj simpo- zium katr ditor mbi problemet e teoris s evolucionit gradual, t mbajtur n 1980 n Chicago, se skenari i evolucionit t kuajve nuk ka baz n t dhnat fosile dhe se nuk sht vrejtur ndonj proces evolutiv q t tregoj evolucionin gradual t kuajve. Shembulli i trajtuar gjersisht pr evolucionin e kuajve q sugjeron nj kalim gradual nga nj krijes katrgishtore me madhsin e dhelprs q jetonte afrsisht 50 milion vjet m par te kali i sotm me nj thundr, dihej prej nj kohe t gjat se ishte i gabuar. N vend t ndryshimit gradual, fosilet e supozuara si t ndrmjetme shfaqen plotsisht t dalluara mir nga njra-tjetra, krejtsisht t pandryshuara e pastaj zhduken. Format kalimtare nuk njihen.1 Paleontologu i famshm Kolin Peterson, drejtor i Muzeut t Historis s Natyrs n Angli, ku jan paraqitur skemat e evolucionit t kuajve ka thn si m posht pr kto skema q akoma i serviren publikut: Ka pasur versione t ndryshme, njri m me fantazi se tjetri, pr natyrn se si ajo histori [e jets] sht n t vrtet. Shembulli m i famshm, akoma i ekspozuar posht, sht evolucioni i kuajve i prgatitur ndoshta 50 vjet m par. Kjo gj sht trajtuar si e vrtet n shum libra. Tani mendoj se ajo sht dika q nuk shkon fare, veanrisht kur vet njerzit q propozuan skenare t tilla e kuptojn natyrn e tyre spekulative.2 Ather, cilat jan bazat pr evolucionin e kuajve? Ky skenar sht formuluar n baz t paraqitjeve grafike t manipuluara me an t rregullimit, sipas imagjinats s shfrenuar evolucioniste, t sekuencave t fosileve t specieve t veanta q kan jetu-
ar n periudha mjaft t ndryshme n Indi, Afrikn e Jugut, Amerikn e Veriut dhe Evrop. Ka m shum se 20 grafik t evolucionit t kuajve t propozuar nga krkues t ndryshm. Evolucionistt nuk kan arritur t bien dakord pr problemin e ktyre pemve familjare (t evoluimit t kuajve), t cilat jan krejtsisht t ndryshme nga njratjetra. E vetmja pik e prbashkt e tyre sht ideja se nj krijes me prmasat e qenit e quajtur Eohipus, q ka jetuar n periudhn Eocene 55 milion vjet m par, sht paraardhsi i kalit (Ekus). Por lidhjet nga Eohipus deri tek Ekus thjesht nuk ekzistojn. Shkenctari evolucionist, Gordon Taylor, shpjegon kt t vrtet n librin e tij Misteri i madh i evolucionit: Por ndoshta dobsia m serioze e Darvinizmit sht dshtimi i paleontologve n gjetjen e sekuencave t organizmave q demonstrojn bindshm ndryshime t mdha evolutive. Kali shpesh citohet si shembulli i vetm pr kt gj, por e vrteta sht se rruga nga Eohipus tek Ekus sht shum e paqndrueshme. Evolucionistt pohojn se sht provuar nj rritje e vazhdueshme n prmasa, por n t vrtet disa hallka t ashtuquajtura kalimtare jan m t vogla se vet Eohipus, jo m t mdha. Pjes nga burime t ndryshme mund t bashkohen pr t dhn nj sekuenc bindse, por nuk ka asnj fakt q t vrtetoj se ato kan qen vendosur n t njjtn mnyr me kalimin e kohs.3 T gjitha kto fakte jan prova t forta q tregojn se grafikt e evolucionit t kuajve, t cilat paraqiten si evidencat m t forta t evolucionit, nuk jan gj tjetr vese prralla t sajuara nga imagjinata e njerzve q shikojn ndrra me sy hapur.
1 Bis Rensberger, Houston Chronicle, 5 nntor 1980, fq. 15. 2 Kolin Peterson, Harpers, shkurt 1984, fq. 60. 3 Gordon Taylor, Misteri i madh i evolucionit, Abacus, Sphere Books, London, 1984, fq. 234.
Kapitulli
ara se t hyjm n detajet e mitit t evolucionit t njeriut, duhet t prmendim metodn e propagands q ka bindur opinionin publik pr iden se krijesa gjysmnjeri-gjysmmajmun kan jetuar dikur
n t kaluarn. Kjo metod propagande prdor "rindrtimin" q i bhet fosileve. Rindrtimi sht vizatimi i nj pikture apo ndrtimi i nj modeli t nj gjallese duke u bazuar n t dhnat fosile, por me kt evolucionistt kan spekuluar shum duke br rindrtime imagjinare t bazuara vetm n nj kock, ndonjher vetm n nj fragment kocke. Njerzit-majmun q shikojm npr revista, gazeta ose filma nuk jan gj tjetr ve rindrtime imagjinare. Meqense zakonisht fosilet jan jo t rregullta dhe t paplota, do lidhje q bhet, duke i marr ato pr baz, sht spekulative. N fakt rindrtimi i br nga evolucionistt, i bazuar n mbetjet fosile, bhet pikrisht pr t br t vlefshme tezat evolucioniste. Nj antropolog nga Harvardi, David R. Pilbeam e thekson kt fakt kur thot:
S paku n paleontologji t dhnat jan kaq t shprndara, saq teoria influencon shum interpretimet. N t kaluarn teorit kan pasqyruar bindjet dhe ideologjit personale n vend q pasqyrojn t dhnat e sakta. 52
Meqense njerzit jan mjaft t ndikueshm nga informacioni pamor, kto rindrtime i shrbejn mjaft mir evolucionistve pr t'i bindur ata se kto krijesa t rindrtuara kan ekzistuar me t vrtet n t shkuarn. Ktu ne duhet t ndriojm nj pik t veant. Rindrtimet e bra mbi kockat e mbetura mund t tregojn vetm karakteristikat e prgjithshme t objektit, ndrsa detajet e veanta q dallojn ann e jashtme zhduken shpejt me kalimin e kohs. Prandaj me interpretimin spekulativ t pamjes s jashtme, pikturat apo modelet e rindrtuara bhen totalisht si-
N vizatimet dhe ndrtimet e tyre, evolucionistt me paramendim fusin karakteristika q nuk kan asnj gjurm n t dhnat fosile, si p.sh. struktura e buzve dhe hunds, forma e flokve, forma e vetullave si dhe qimet e tjera t trupit. Qllimi i tyre sht mbshtetja e evolucionit me do kusht. Gjithashtu, ata prgatisin piktura t detajuara q paraqesin krijesa imagjinare, duke ecur bashk me familjet e tyre, apo duke gjuajtur. Sidoqoft, kto vizatime jan pjell e imagjinats dhe nuk kan ekuivalent n t dhnat fosile.
60
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
pas imagjinats s personit q i prodhon ato. Earnst A. Hooten nga universiteti i Harvardit e shpjegon kshtu situatn:
T prpiqesh t ribsh pamjen e jashtme sht nj ndrmarrje akoma m e rrezikshme. Buzt, syt, vesht dhe maja e hunds nuk ln ndonj veori n pjest kockore posht tyre. Ju me t njjtn lehtsi mund t modeloni mbi nj kafk neandertali karakteristikat e nj shimpanzeje ose linjat e nj filozofi. Kto rindrtime t llojeve t hershme t njeriut kan shum pak vler shkencore dhe shrbejn vetm pr t orientuar publikun. Prandaj mos u besoni rindrtimeve.53
N fakt, evolucionistt kan shpikur kaq shum histori t pavrteta, saq t njjts kafk i jan bashkangjitur fytyra t ndryshme. Shembull tipik i ktyre makinacioneve jan tre rindrtimet q i jan br fosilit me emrin Australopitekus Robustus. Interpretimi me paragjykime apo fabrikimi i shum rindrtimeve tregon qart sesa shpesh evolucionistt gjejn mbrojtje n mashtrime. N nj far mnyre kjo mund t duket fare e vogl po t krahasohet me mashtrimet q jan br n historin e evolucionit.
Kapitulli
Falsifikimet e evolucionit
uk ekziston asnj prov konkrete fosile q mbshtet pamjen e njeriut-majmun, i cili reklamohet n mnyr t pandrprer nga mediat dhe qarqet akademike evolucioniste. Me penela n dor,
evolucionistt prodhojn krijesa imagjinare, por fakti se pr kto piktura nuk gjenden fosile q mund t harmonizohen me to prbn nj problem tepr serioz pr evolucionistt. Nj prej metodave interesante q ata prdorin pr t kaprcyer kt penges sht "prodhimi" i fosileve q nuk gjenden. Njeriu i Pitdaunit, skandali m i madh n historin e shkencs, sht nj shembull q ska nevoj pr koment.
HISTORIA E NJ MASHTRIMI
Fosilet jan nxjerr nga toka nga Charles Dawson dhe i jan dhn Sir Arthur Smith Woodward.
Nofull orangutangu.
Duke u bazuar n kafkn e rindrtuar, jan br shum vizatime e skulptura dhe jan shkruar shum komente e artikuj.
Dyzet vjet pas zbulimit t tij, fosili i Piltdaunit u provua nga nj grup krkuesish se ishte nj mashtrim.
Falsifikimet e evolucionit
63
Muzeun Britanik u prpoq t provonte "testin e fluorit", nj test i ri i prdorur pr t caktuar moshn e fosileve. Prova u b mbi fosilin e Njeriut t Piltdaunit. Rezultati qe katastrofal. Gjat testit doli se kocka e nofulls s Njeriut t Piltdaunit nuk prmbante fluor. Kjo tregon se kjo kock kishte qndruar e varrosur jo m shum se disa vjet. Kafka, e cila prmbante nj sasi t vogl fluori, rezultoi se ishte vetm disa mijra vjeare. Studimet e fundit kronologjike t bra me metodn e fluorit kan nxjerr se kafka sht vetm disa mijra vjeare. U prcaktua se dhmbt n kockn e nofulls i prkisnin nj orangutangu dhe ishin t vendosura artificialisht n t. Gjithashtu edhe vegla primitive e zbuluar s bashku me fosilet qe thjesht nj imitacion i mprehur me pajisje hekuri. 56 Ky falsifikim u b publik n vitin 1953 n analizn e hollsishme t br nga Weiner. Kafka i prkiste nj njeriu 500 vjear, ndrsa kocka e nofulls i prkiste nj majmuni t ngordhur pak koh m par. Dhmbt ishin rregulluar m von dhe i ishin shtuar nofulls. Bashkimet ishin br n at mnyr q t dukeshin si ato t njeriut. Pastaj t gjitha pjest ishin veshur me dikromat potasiumi pr ti dhn nj pamje t vjetr. Kjo veshje u zhduk kur ato u zhytn n acid. Le Gros Klark, i cili bnte pjes n grupin q nxori n shesh mashtrimin, nuk mundi ta fsheh habin e tij pr kt situat dhe tha:
Provat e grvishtjeve artificiale binin menjher n sy. N t vrtet ato dukeshin kaq qart saq dokush mund t pyes: Si sht e mundur q kjo ti shptonte vzhgimeve t mparshme?!57
Pas gjith ksaj Njeriu i Piltdaunit u hoq me shpejtsi nga Muzeu Britanik ku ishte ekspozuar pr m shum se dyzet vjet.
64
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Kjo piktur sht vizatuar duke u bazuar n nj dhmb t vetm dhe sht publikuar n revistn Ilustrated London News n 24 Qershor, 1922. Sidoqoft, evolucionistt mbetn shum t zhgnjyer, kur u zbulua se ky dhmb nuk i prkiste as nj njeriu as nj krijese t ngjashme me majmunin, por nj lloji t zhdukur derrash t egr.
dhmb ishte m afr njerzve. Fosili q ngriti nj debat t zjarrt, u quajt "Njeriu i Nebrasks". Atij iu dha menjher nj emr shkencor: Hesperopitekus Haroldkuki. Shum autoritete e mbshtetn Osbornin. Duke u bazuar n kt dhmb t vetm, u b rindrtimi i koks dhe trupit t Njeriut t Nebrasks. Pr m tepr, Njeriu i Nebrasks u vizatua bashk me gruan dhe fmijt e tij, si nj familje e tr n natyr. T gjitha kto u bn nga nj dhmb i vetm. Qarqet evolucioniste i dhan kaq shum rndsi, saq kur nj krkues i quajtur William Bryan i kundrshtoi kto vendime t paragjykuara t mbshtetura vetm n nj dhmb, u kritikua mjaft ashpr. N 1927 u gjetn pjes t tjera t skeletit. Sipas ktyre copave t zbuluara s fundi, dhmbi nuk i prkiste as nj njeriu e as nj majmuni. U zbulua se ai i prkiste nj specie t zhdukur derri t egr amerikan t quajtur Prostenops. William Gregory e titulloi kshtu artikullin e tij t publikuar n "Science" ku ai prononconte kt gaf: Hesperopitekus: as majmun as njeri.58 Pas ksaj, t gjitha pikturat e Hesperopitekus Haroldkuki dhe familjes s tij u hoqn menjher nga literatura evolucioniste.
Falsifikimet e evolucionit
65
besonin se krijesa gjysmnjeri-gjysmmajmun duhet t gjendeshin jo vetm n mbetjet fosile, por edhe t gjall n pjes t ndryshme t bots. N fillim t shekullit XX gjurmimet pr zbulimin e "lidhjeve ndrmjetse t gjalla" uan n incidente fatkeqe, nj prej m t tmerrshmeve sht historia e pigmeut me emrin Ota Benga. Ota Benga u kap n vitin 1904 nga nj krkues evolucionist n Kongo. N gjuhn e tij emri i tij do t thoshte "shok". Ai kishte nj grua dhe dy fmij. I lidhur me zinxhir dhe i futur n kafaz ai u ua n SHBA ku shkenctart evolucionist ia ekspozuan publikut s bashku me specie t tjera majmunsh dhe e prezantuan at si "lidhja kalimtare m e afrt e njeriut". Dy vjet m von at e uan n kopshtin zoologjik t Bronksit, n Nju Jork, ku ai i paraqitej publikut nn emrtimin "strgjysh i lasht i njeriut", s bashku me ca shimpanze, nj gorill e quajtur Dinah dhe nj orangutang i quajtur Dohung. Dr. William T. Hornaday, drejtori evolucionist i kopshtit zoologjik, mbante fjalime t gjata ku tregonte sesa krenar ishte q kishte kt "form kalimtare" n kopshtin e tij dhe e trajtonte Ota Bengn e futur n kafaz si nj kafsh t rndomt. Duke mos pasur mundsi t duronte trajtimin q i bhej, Ota Benga vrau veten. 59 Njeriu i Piltdaunit, ai i Nebrasks, Ota Benga Kto skandale dshmojn se shkenctart evolucionist nuk hezitojn t prdorin do lloj metode antishkencore pr t provuar teorin e tyre. Duke e ngulitur kt gj n mendje, kur shikon t ashtuquajturat argumente t tjera t mitit t evolucionit t njeriut, ndodhesh prball t njjts situat. N kto argumente ka histori joreale dhe nj ushtri vullnetarsh q sln gj pa br pr t vrtetuar kt teori.
OTA BENGA: Pigmeu n kopshtin zoologjik.
Kapitulli
kapitujt e mparshm pam se nuk ekziston asnj mekanizm n natyr q i bn gjallesat t evoluojn. Gjithashtu, pam se gjallesat erdhn n ekzistenc jo si rezultat i nj procesi evolutiv,
por u shfaqn krejt papritur me strukturn e tyre prezente. Pra, ato u krijuan. Pranda,j sht e qart se evolucioni i njeriut sht nj histori q nuk ka ndodhur kurr. Ather cila sht baza e ksaj historie sipas evolucionistve? Kjo baz sht ekzistenca e shum fosileve, mbi t cilat evolucionistt jan n gjendje t ndrtojn interpretime imagjinare. Gjat gjith historis, m shum se 6,000 specie majmunsh kan jetuar n tok. Kto specie, shumica t zhdukura (sot n tok jetojn vetm 120 specie majmunsh),
prbjn nj burim t pasur pr evolucionistt. Ata shkruan skenarin e evolucionit t njeriut duke prpunuar disa kafka, q i prshtateshin qllimit t tyre. Sipas tyre, kto krijesa evoluan me kalimin e kohs dhe disa prej tyre u bn majmunt e sotm, ndrsa grupi tjetr ndoqi nj tjetr rrug evoluimi, duke evoluar n njerzit e sotm. T gjitha zbulimet paleontologjike, anatomike dhe biologjike kan treguar se kjo q pretendohet nga evolucionistt sht po aq fiktive dhe e pavlefshme sa t gjitha pretendimet e tjera t tyre. Prve pikturave t falsifikuara me paramendim, asnj prov e sakt nuk sht paraqitur pr t argumentuar lidhjet midis majmunit dhe njeriut. T dhnat fosile na tregojn se gjat gjith historis, njerzit kan qen njerz, ndrsa majmunt majmun. Disa prej fosileve, pr t cilat evolucionistt pretendojn se jan strgjyshrit e njeriut, i prkasin racave njerzore q kan jetuar deri von, rreth 10,000 vjet m par dhe pastaj u zhdukn. Pr m tepr, shum komunitete njerzore q jetojn sot kan t
67
njjtat karakteristika dhe paraqitje fizike si ato t racave njerzore t zhdukura, pr t cilat evolucionistt thon se jan strgjyshrit e njerzve. T gjitha kto jan prova t qarta q tregojn se njeriu nuk ka kaluar kurr nprmjet nj procesi evolucioni n ndonj periudh t historis. M e rndsishmja sht se ka diferenca t shumta anatomike midis majmunve dhe njerzve dhe askush nuk mund t ket ardhur n ekzistenc nga nj proces evolutiv. Bipedaleteti (dykmbshmria) sht nj prej tyre. Si do ta shpjegojm m von n detaje, bipedaliteti (dykmbshmria) sht nj nga tiparet m t rndsishme q e dallon njeriun nga kafsht.
68
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
(N t djatht) Fosili i par i zbuluar i Ramapitekus: nj nofull q mungon e prbr nga dy pjes. (Sipr) Evolucionistt vizatuan Ramapitekus, familjen dhe ambjentin e tij, duke u bazuar n kto kocka nofullash.
pema imagjinare familjare e njeriut, pasi u kuptua se ato ishin thjesht majmun. 60 Duke e futur zinxhirin e lidhjes formn "Australopitek > Homo Habilis > Homo Erektus > Homo Sapiens" evolucionistt nnkuptojn se secila prej ktyre specieve sht paraardhse e njra-tjetrs. Zbulimet e fundit t paleo-antropologve kan treguar se Australopiteku, Homo Habilis dhe Homo Erektus kan ekzistuar n pjes t ndryshme t bots n t njjtn koh. Pr m tepr, nj segment i caktuar njerzish i klasifikuar si Homo Erektus ka jetuar deri n koht moderne. Homo Sapiens, Neandertali dhe Homo Sapiens Sapiens (njeriu modern) kan bashkjetuar n t njjtn zon. Kjo situat tregon dukshm pavlefshmrin e thnies se ata jan paraardhs t njri-tjetrit. T gjitha krkimet shkencore kan treguar se t dhnat fosile nuk sugjerojn nj proces evolutiv, ashtu si pretendojn evolucionistt. Fosilet, pr t cilat evolucionistt thon se i prkasin strgjyshrve t njeriut, n
69
fakt i prkasin ose racs njerzore ose majmunve. Ather cilat jan fosile njeriu dhe cilat jan fosile majmuni? A sht e mundur q ndonj prej tyre t konsiderohet form kalimtare? Pr t gjetur prgjigjen le t shikojm m nga afr seciln kategori.
Australopiteku: Nj majmun
Autralopiteku, q prfaqson kategorin e par, do t thot "majmun i jugut". Esht pranuar se kto krijesa u shfaqn pr her t par n Afrik, rreth 4 milion vjet m par dhe jetuan deri 1 milion vjet m par. Midis tyre ka disa klasa. Evolucionistt marrin A. Afarensis si specien m t vjetr t Australopitekut. Pas ktij vjen A. Afrikanus, q ka kocka m t holla dhe pastaj A. Robustus, q ka relativisht kocka m t mdha. Ndrsa pr A. Boisei, disa krkues pranojn se ai ishte nj specie tjetr, t tjer thon se ai ishte nj nnspecie e A. Robustus. T gjitha speciet e Australopitekut jan majmun t zhdukur q i ngjajn majmunve t sotm. Kapaciteti i kafks s tyre sht njsoj ose m i vogl se i shimpazeve t sotme. N duart dhe kmbt e tyre ka pjes t posame q ata i prdornin pr tu ngjitur n pem, tamam si shimpanzet e sotme. Gjithashtu kmbt e tyre kan aftsi pr tu kapur dhe pr tu mbajtur n degt e pemve. Ata jan t shkurtr (maksimumi 130 cm) tamam si shimpazet e sotme. Mashkulli i Australopitekut sht m i madh se femra. Shum karakteristika, si p.sh. detajet e kafks, afrsia e syve, dhmballt e mprehta, struktura e nofulls, kraht e gjat, kmbt e shkurtra, jan argumente q tregojn se kto gjallesa nuk ishin t ndryshme nga majmunt e sotm. Evolucionistt thon se, megjithse Australopitekt kan anatomin e nj majmuni, ata ecnin duke mbajtur trupin drejt si njerzit dhe jo si majmunt. Kjo thnie e ecjes me "trupin drejt" sht n fakt nj pikpamje q ka qen mbrojtur nga paleo-antropologt si Richard Leakey dhe Donald C. Johanson pr dekada me radh. Tashm shum shkenctar kan nxjerr n pah shum fakte t reja n lidhje me strukturn skeletore t Australopitekut dhe kan provuar pasaktsin e ktij argumenti. Krkimi i gjer i br mbi specie t ndryshme Australopiteksh nga dy anatomist me fam
70
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
botrore nga Anglia dhe USA, Lord Solly Zuckermen dhe Prof. Charles Oxnard, ka treguar se kto krijesa nuk ecnin me dy kmb dhe kishin t njjtn mnyr lvizjeje si majmunt e sotm. Duke studiuar kockat e ktyre fosileve pr nj periudh 15 vjeare, t mbshtetur nga qeveria britanike, Lord Zuckermen dhe grupi i tij prej pes specialistsh arritn n konkluzionin se Australopitekt ishin vetm nj specie e zakonshme majmunsh dhe nuk ishte aspak e vrtet q ecnin me dy kmb, megjithse Zuckermen ishte vet evolucionist.61 Prkatsisht, Charles E. Oxnard, nj tjetr evolucionist i famshm pr krkimet e tij mbi kt shtje, e krahason strukturn skeletore t Australopitekve me at t orangutangve modern.62 N vitin 1994, nj grup shkenctarsh nga universiteti i Liverpulit n Angli filluan nj krkim t gjer pr t arritur n nj prfundim t prcaktuar mir. Ata konkluduan se "Australopitekt ishin katrkmbsh". 63 Shkurtimisht, Australopitekt nuk kan lidhje me njerzit, ata jan thjesht nj specie majmunsh t zhdukur.
71
madh, ecte mbi dy kmb dhe prdorte gur e vegla druri. Prandaj, ai duhet t ishte strgjyshi i njeriut. Fosilet e reja t s njjts specie q u zbuluan nga fundi i viteve '80, e ndryshuan plotsisht kt pikpamje. Disa studiues si Bernard Wood dhe C. Loring Brace t mbshtetur mbi fosilet e zbuluara s fundi deklaruan se Homo Habilis, q do t thot "njeri i aft pr t prdorur vegla", duhet t klasifikohet si Australopitek Habilis q do t thot "majmuni i jugut i aft pr t prdorur vegla", sepse Homo Habilis ka shum karakteristika t prbashkta me majmunt e quajtur Australopitek. Homo Habilis kishte krah t gjat, kmb t shkurtra dhe nj struktur skeletore si t majmunit. Gishtat e kmbs dhe dors ishin t prshtatshm pr ngjitje. Struktura e nofulls ishte shum e ngjashme me at t majmunve t sotm. Kapaciteti i kafks (mesatarisht 600cc) ishte gjithashtu nj tregues se ata ishin majmun. Shkurt, Homo Habilis, q sht paraqitur nga evolucionistt si nj specie e ndryshme, ishte n t vrtet nj specie majmunsh, si t gjith Australopitekt e tjer. Krkimet e bra n vitet e mvonshme demonstruan me t vrtet se Homo Habilis nuk ishte m i ndryshm nga Australopiteku. Kafka dhe skeleti fosil OH62 i zbuluar nga Tim White tregojn se kjo specie kishte kapacitet kafkor t vogl, krah t gjat dhe kmb t shkurtra, t cilat bnin t mundur q ata t ngjiteshin n pem, tamam si majmunt e sotm. Analizat e detajuara t bra nga antropologia amerikane Holli Smith n vitin 1994 treguan se Homo Habilis nuk ishte njeri, por majmun. Pr analizat q bri mbi dhmbt e Australopitekut, Homo Habilis, Homo Erektus dhe Homo Neandertal, ajo deklaroi:
Rezultatet e analizave strikte t fosileve tregojn: Mostrat e zhvillimit dentar t Australopitekut dhe Homo Habilis tregojn se ata klasifikohen si majmun afrikan, ndrsa ato t Homo Erektus dhe Neandertalit klasifikohen si njerz.64
Brenda t njjtit vit, Fred Spoor, Bernard Wood dhe Frans Zonneveld, t gjith specialist n anatomi, arritn n t njjtin konkluzion nga metoda krejtsisht t ndryshme. Kjo metod u bazua n analizat krahasuese t kanaleve gjysmrrethore n veshin e brendshm t njerzve dhe majmunve, t cilat sigurojn ruajtjen e ekuilibrit gjat lvizjes. Kanalet e njerzve (q ecin drejt) ndryshojn n mnyr t konsiderueshme nga ato t
Fosili i par i gjetur n Etiopi, Hadar, q mendohet se i prket Australopitekut Aferensis: AL 2881 ose "Lusi". Pr nj koh t gjat evolucionistt u prpoqn t provonin se Lusi ecte duke mbajtur trupin drejt, por krkimet e fundit vendosn prfundimisht se kjo kafsh ishte nj majmun i zakonshm me kurriz t prkulur.
Fosili i Australopitekut Aferensis AL 333-105, q sht paraqitur m posht, i prket nj antari me mosh t re t ksaj specieje. Kjo sht arsyeja q t dalat e vetullave nuk jan formuar akoma n kafkn e tij.
AUSTRALOPITEKU
Sipr duket kafka e fosilit Australopitek Aferensis AL 444-2, ndrsa posht sht kafka e nj majmuni bashkkohs me t. Ngjashmrit e dukshme tregojn se A. Aferensis sht nj majmun i zakonshm, i cili nuk ka karakteristika njeriu.
SHIMPAZEJA E SOTME
Pr nj koh t gjat evolucionistt pretendonin se krijesa q ata e quanin Homo Habilis mund t ecte duke mbajtur trupin drejt. Kshtu ata mendonin se kishin gjetur nj lidhje midis majmunit dhe njeriut. Fosili i ri i Homo Habilis i quajtur OH 62 e kundrshton kt gj. Kto fragmente fosilore tregojn se Homo Habilis kishte krah t gjat dhe kmb t shkurtra, t ngjashme me majmunt e kohs s tij. Ky zbulim i dha fund spekulimeve se Homo Habilis ishte nj dykmbsh q ecte me trupin drejt. N t vrtet ai nuk ishte gj tjetr vese nj majmun.
"OH 7 Homo Habilis" q duket posht majtas sht fosili q paraqet m mir karakteristikat e nofulls s Homo Habilisit. Dhmballt e tij jan t vogla. Forma e nofulls s tij sht katrore. T gjitha kto karakteristika bjn q kjo nofull t jet shum e ngjashme me at t nj majmuni t sotm. Me fjal t tjera nofulla e Homo Habilisit edhe nj her tjetr konfirmon se kjo specie sht nj majmun.
75
majmunve q ecin t prkulur prpara. Kanalet e veshit t brendshm t mostrave te t gjith Australopitekt dhe akoma m tej te Homo Habilis t analizuar nga Spoor, Vood, dhe Zonneveld ishin njsoj si ato t majmunve modern. Kanalet e veshit t brendshm t Homo Erektus ishin njsoj si ato t njeriut modern. 65 Kto zbulime kan dy rezultate t rndsishme: 1. Fosilet e Homo Habilis nuk i prkasin klass s njeriut, por asaj t Australopitekve, pra, majmunve. 2. Si Homo Habilis, ashtu dhe Australopiteku ishin gjallesa q ecnin prkulur, ndaj dhe kishin skelet majmuni. Ato nuk kan as lidhjen m t vogl me njerzit.
76
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
C. Loring Brace nga universiteti i Miiganit ka arritur n t njjtin prfundim nga analizat q bri mbi nofulln dhe strukturn e dhmbve t kafks 1470. Ai tha se prmasa e nofulls dhe e pjess q mbante dhmballt tregonte se KNM-ER 1470 kishte tamam fytyrn dhe dhmbt e nj Australopiteku. 67
Prof. Alan Valker, paleoantropolog nga universiteti John Hopkins, q ka br po aq krkime mbi KNM-ER 1470 sa edhe Leakey, mbron tezn se kjo gjalles nuk duhet t klasifikohet si njeri, por prkundrazi duhet t prfshihet nn specien e Australopitekut. 68 Si prfundim, klasifikime t tilla si Homo Habilis apo Homo Rudolfensis, t cilat paraqiten si lidhje kalimtare midis Australopitekut dhe Homo Erektus, jan krejtsisht t sajuara. Ashtu si konfirmohet nga shum krkues sot, kto gjallesa jan antar t klass s Australopitekve. T gjitha tiparet e tyre vrtetojn se ata nuk jan gj tjetr vese majmun.
N t djatht sht skeleti KNM-WT 15000 ose Fmija i Turkans. Ky sht ndoshta fosili njerzor m i vjetr dhe m i plot i gjetur ndonjher. Krkimet e bra mbi kt fosil, pr t cilin thuhet se sht 1.6 milion vjear, tregojn se ai i prket nj fmije 12 vjear q mund t bhej 1.80 m i gjat, n.q.s. do t arrinte moshn e adoleshencs. Ky fosil q i ngjason shum racs s Neandertalit sht nj nga evidencat m t shklqyera q hedhin posht historin e evolucionit njerzor. Evolucionisti Donald Johnson e prshkruan kt fosil si m posht: "Ai ishte i gjat dhe i dobt. Forma e trupit t tij dhe raportet e gjymtyrve t tij ishin njsoj me ato t njerzve q banojn n Afrikn Ekuadoriale. Madhsia e gjymtyrve t tij ishte e njjt me at t nj banori t rritur amerikano-verior."
78
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
kan vetulla t dala (p.sh. aborigjent n Australi). Shkenctart kan rn dakord se ndryshimet n vllimin e kafks, nuk tregojn medoemos ndryshime n nivelin e inteligjencs ose aftsive. Inteligjenca varet m tepr nga organizimi i brendshm i trurit sesa nga volumi i tij.69 Fosilet q e kan br t njohur Homo Erektus n bot jan fosilet e Njeriut t Pekinit dhe Njeriut t Javs t gjetura n Azi. Me koh u kuptua se kto dy fosile ishin t rreme. Njeriu i Pekinit konsistonte n disa elemente t bra prej stukoje, sepse pjest origjinale kishin humbur, ndrsa Njeriu i Javs ishte i prbr prej nj fragmenti kafke, plus nj kock legeni q ishte gjetur disa metra larg prej saj, duke mos pasur asnj argument q provonte se ajo i prkiste t njjts gjalles. Kjo sht arsyeja q fosilet e Homo Erektus, t gjetura n Afrik kan marr kaq shum rndsi. (Duhet prmendur se disa fosile t konsideruara t Homo Erektus futen nga disa evolucionist n nj klas t dyt, t quajtur "Homo Ergaster". Ka mosmarrveshje midis tyre n kt pik. Ne do ti trajtojm t gjitha kto fosile nn klasifikimin e Homo Erektus.) Mostra m e famshme e Homo Erektus e gjetur n Afrik sht fosili i "Narikotome Homo Erektus" ose "Djali i Turkans", i cili u zbulua pran liqenit Turkana, Kenia. Esht konfirmuar se fosili ishte i nj djali 12 vjear, i cili n moshn e adoleshencs do t kishte qen 1.83 m i gjat. Struktura e drejt e skeletit t fosilit nuk sht e ndryshme nga ajo e njeriut modern. N lidhje me t, paleo-antropologu amerikan Alan Walker thot se ai dyshon q "nj paleontolog i zakonshm t jet n gjendje t tregoj diferencn midis ktij skeleti fosil dhe atij t njeriut modern." 70 Prsa i prket kafks, Walker thot se ajo duket tamam si kafka e Njeriu t Neandertalit. 71 Ashtu si do t shikojm n kapitullin tjetr, Neandertali sht nj rac e njerzve modern. Prandaj Homo Erektus sht gjithashtu nj rac e njerzve modern. Bile edhe evolucionisti Richard Leakey pranon se diferencat midis Homo Erektus dhe njeriut modern jan jo m shum se ndryshime midis racash:
Gjithashtu mund t vrehen ndryshime n formn e kafks, n gradn e daljes s fytyrs, n trashsin e vetullave e kshtu me radh. Kto diferenca jan jo m shum t theksuara se ato q dallohen midis racave t ndryshme t njerzve t sotm. Kto ndryshime biologjike shfaqen kur popullatat ndahen
"Njerzit e hershm kan qen shum m t zgjuar sesa mendohej" Lajmet e reja t publikuara n New Scientist n 14 Mars 1998, tregojn se njerzit e quajtur nga evolucionistt si Homo Erektus praktikonin lundrimin n det 700 mij vjet m par. Kta njerz, t cilt kishin njohuri dhe aftsi t mjaftueshme pr t ndrtuar mjete lundrimi dhe pr te pasur nj kultur q do t shfrytzonte transportin detar, nuk mund t quhen kurrsesi "primitiv".
Prof. William Laflin nga universiteti i Konektikatit ka br ekzaminime t gjera anatomike mbi inuitt (rac njerzish) dhe njerzit q jetojn n ishujt Aleut dhe ka vn re se kta njerz ishin jashtzakonisht t ngjashm me Homo Erektus. Prfundimi, n t cilin arriti Laflin, ishte se t gjitha kto raca ishin, n fakt, raca t ndryshme t Homo Sapiens (njeriut modern).
Kur marrim n konsiderat diferencat e mdha q ekzistojn midis grupeve t largta si eskimezt dhe bushment, q dihet se i prkasin s njjts specie, Homo Sapiens, duket e justifikueshme t arrish n prfundimin se Sinantropus (nj mostr ErektusALC) i prket t njjts specie. 73
Nga ana tjetr, gjendet nj hendek i madh n skenarin e evolucionit njerzor midis Homo Erektus, i cili sht rac njerzore dhe majmunve (Australopitek, Homo Habilis, Homo Rudolfensis) q vijn para Homo Erektus. Kjo do t thot se njeriu i par shfaqet n t dhnat fosile papritur dhe pa ndonj histori evolucioni. Ska gj m t qart se kaq pr krijimin e tyre. Por pranimi i ktij fakti sht krejtsisht n kundrshtim me dogmn filozofike dhe ideologjike t evolucionistve. Si pasoj ata prpiqen ta
80
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
portretizojn Homo Erektus, q sht rac njerzore, si nj krijes gjysmmajmun. N rindrtimet e tyre t Homo Erektus ata n mnyr t qllimshme vizatojn karakteristika majmuni. Nga ana tjetr me metoda t ngjashme pikturimi ata mundohen ti paraqesin majmunt, si Australopitekun apo Homo Habilis, me karaktersitika njerzore. Kshtu, ata krkojn t afrojn majmunt me njerzit dhe anasjelltas, n mnyr q t mbyllin hendekun midis ktyre dy llojeve t ndryshme gjallesash.
Neandertali
Neandertali sht njeri q u shfaq papritur 100 mij vjet m par n Evrop dhe u zhduk ose u asimilua pa u ndjer, nga przierja me raca t tjera, 35 mij vjet m par. E vetmja diferenc nga njeriu modern sht skeleti m i trash dhe vllimi i kafks pak m i madh. Neandertalt jan rac njerzore dhe ky fakt sht pranuar nga t gjith sot. Evolucionistt jan prpjekur shum ti paraqesin si specie primitive, por t gjitha zbulimet tregojn se ata nuk ishin t ndryshm nga nj njeri trupmadh q ecn sot n rrug. Nj autoritet i shquar n kt fush, Erik Trinkaus, paleo-antropolog nga universiteti i New Mexico, shkruan:
Krahasimet e detajuara t mbetjeve skeletore t Neandertalit me ato t njerzve modern kan treguar se nuk ka asgj tek anatomia e Neandertalit q tregon prfundimisht se aftsit e tij lvizse, manipuluese, intelektuale apo linguistike jan m pak t zhvilluara nga ato t njerzve modern. 74
MASKA FALSE. Megjithse jo shum t ndryshm nga njerzit e sotm, Njeriu i Neandertalit vazhdon t paraqitet nga evolucionistt si nj krijes e ngjashme me majmunin.
Shum krkime t kohve t fundit e prcaktojn njeriun e Neandertalit si nnspecie t njeriut modern dhe e quajn at "Homo Sapiens Neandertal". Zbulimet dshmojn se Neandertali i varroste t vdekurit e tij, prdorte vegla muzikore dhe kishte prngjasime kulturore me Homo Sapiens Sapiens q jetonte n t njjtn periudh. Prfundimisht, Neandertali sht nj rac njerzore me trup t madh q thjesht u zhduk me kalimin e kohs.
81
83
84
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
NJ GJILPR 26 MIJ VJEARE: Nj fosil tepr interesant q tregon se Neandertalt kishin njohuri pr brjen e rrobave. (Dr. Johanson, B. Edgar "Nga Lusi te gjuha", fq. 99)
Louis Leakey ka zbuluar fosile Australopiteku, Homo Habilis dhe Homo Erektus gati njra pas tjetrs n rajonin Olduvai George, shtresa Bed II. 76 Sigurisht q ska pasur pem familjare si pretendojn evolucionistt. Nj paleontolog nga universiteti i Harvardit, Stephen Jay Gould, shpjegon kt qorrsokak t evolucionit megjithse vet sht evolucionist:
far mund ti ndodh shkallzimit ton n.q.s. bashkekzistojn tre linja hominide (A. Afrikanus, Robust Australopitek dhe Homo Habilis) q nuk rrjedhin nga njratjetra? Pr m tepr asnj prej t treve nuk shfaq prirje evolutive gjat qndrimit t tyre n tok. 77
Kur lvizim prej Homo Erektus n drejtim t Homo Sapiens, prsri do t shohim se nuk bhet fjal pr pem familjare. Ka prova q tregojn se Homo Erektus dhe Homo Sapiens Arkaik kan vazhduar t jetojn deri 27 mij, madje deri 10 mij vjet p.e.s. N knetn Kou n Australi jan gjetur kafka Homo Erektus 13 mij vjeare. N ishullin Java sht gjetur nj kafk Homo Erektus 27 mij vjeare. 78
85
Ishte Louis Leakey, paleo-antropologu i famshm evolucionist, q shnoi zbulimet e para n lidhje me kt shtje. N 1932 n rajonin Kanjera rreth liqenit Viktoria, n Kenia, Leakey gjeti disa fosile q i prkisnin periudhs s mesme Pleistocene dhe ato skishin asnj ndryshim nga forma e njeriut modern. Periudha Pleistocene e mesme do t thot 1 milion vjet m par.79 Pr shkak se kto zbulime e kthyen pemn familjare t evolucionit prmbys, ato nuk u pranuan nga disa paleo-antropolog evolucionist. Megjithat, Leakey gjithmon ka pohuar se vlersimi i tij ishte korrekt. Pikrisht kur ky kundrshtim kishte filluar t harrohej, nj fosil i zbuluar n Spanj n 1995 tregoi n mnyr spektakolare se historia e Homo Sapiens ishte shum m e vjetr se ajo e pranuar. Ky fosil u zbulua n shpelln e quajtur Gran Dolina n rajonin Atapuerka t Spanjs nga tre paleo-antropolog nga Universiteti i Madridit. Fosili i prkiste fytyrs s nj djali 11 vjear q dukej krejtsisht si nj njeri modern, megjithse kishin kaluar 800 mij vjet q prej vdekjes s tij. Revista Discover e ka paraqitur kt histori n detaje n numrin e saj t dhjetorit 1997. Ky fosil shokoi edhe vet bindjet e Ferreras, udhheqsit t punimeve n Gran Dolina. Ai tha:
Ne prisnim dika t madhe, dika t fryr me nj fjal dika "primitive". Ajo q prisnim t shihnim nga zbulimi i fosilit t nj djali 800 mij vjear ishte dika si fosili i "Djalit t Turkans". Pr habin ton t madhe ajo q gjetm ishte nj fytyr krejt moderne... Pr mua kjo ishte jashtzakonisht spektakolare Kto jan gjra q t trondisin. T zbulosh dika si kjo n mnyr krejtsisht t papritur! Nuk kam parasysh thjesht zbulimin e nj fosili, pasi, megjithse edhe kjo gj sht deri diku e papritur, prsri sht dika normale. Gjja m spektakolare sht t zbulosh n t kaluarn dika q i prket t tashmes. Esht njsoj si gjetja e dikaje si si nj kasetofon n Gran Dolina. Kjo duhet t ishte shum e uditshme. Ne nuk presim t gjejm kaseta dhe kasetofone n periudhn Pleistocene t poshtme. ZbuNj nga revistat periodike m popullore n qarqet evolucioniste, Discover, paraqet n kopertinn e saj nj fytyr njeriu 800 mij vjeare, duke parashtruar pyetjen e evolucionistve: "A sht kjo fytyra e s kaluars son?"
86
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
limi i nj fytyre moderne sht e njjta gj. Ne u uditm shum kur e pam.80
Fosili i gjetur ndrioi faktin se historia e Homo Sapiens shtrihej 800 mij vjet m par. Pasi e morn veten nga shoku fillestar, evolucionistt q zbuluan fosilin vendosn se ai i prkiste nj specie tjetr, sepse sipas pems familjare evolucioniste asnj Homo Sapiens nuk mund t kishte jetuar 800 mij vjet m par. Prandaj ata sajuan nj specie imagjinare t quajtur "Homo Antecesor" dhe prfshin kafkn e Atapuerkas n kt klasifikim.
87
Mary Leakey n 1977. Kto gjurm kmbsh u zbuluan n nj shtres me mosh 3.6 milion vjeare dhe m e rndsishmja sht se ato nuk kishin ndryshime nga gjurmt q l nj njeri i sotm. Gjurmt e zbuluara nga Mary Leakey u ekzaminuan m von nga nj numr paleoantropologsh t famshm si Donald Johanson dhe Tim White. Rezultatet ishin t njjta. White shkruan:
Nuk mund t gabohesh pr kt Ato jan si gjurmt e njeriut t sotm. N.q.s. kto gjurm do t ishin ln n rrn e plazhit t Kalifornis dhe ndonj fmij katr-vjear do t pyetej pr ato gjurm, ai do t thoshte pa hezitim se dikush kishte kaluar aty. Ai kurr nuk do t mund ta kishte dalluar at nga qindra gjurm t tjera n plazh; kt se bni dot as ju.82
Gjurmt e zbuluara n Laetoli i prkasin nj njeriu modern, megjithat ato kan mosh miliona vjeare.
Pas ekzaminimit t gjurmve, Louis Robbins nga universiteti i Kalifornis s Veriut bri komentin e mposhtm:
Harku (i kmbs) sht i ngritur individi m i vogl kishte hark m t lart se e kam un - ndrsa gishti i madh (i kmbs) sht i madh dhe qndron n t njjtn an me gishtin e dyt Shenjat q ln gishtat n tok jan t njjtat si shenjat q ln gishtat e njerzve. Kto tipare nuk ndeshen te kafsht. 83
Ekzaminimet e bra mbi formn morfologjike t gjurmve treguan edhe nj her se ato duhet t pranoheshin si gjurm njeriu, madje akoma m shum, gjurm njeriu modern (Homo Sapiens). Russel Tuttle, i cili i ka ekzaminuar kto gjurm, shkruan:
Ato duhet ti ket ln nj kmb e vogl e Homo Sapiens N t gjitha karakteristikat e dallueshme morfologjike, kmbt e individve q lan ato gjurm jan t padallueshme nga ato t njerzve modern. 84
N t vrtet kto gjurm konsistonin n 20 gjurm t fosilizuara t nj njeriu modern 10 vjear dhe 27 gjurm t nj tjetri akoma m t ri. Ata sigurisht ishin njerz modern si ne. Kjo situat i vendosi gjurmt e Lae-
88
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Nj tjetr shembull pr pavlefshmrin e pems imagjinare familjare t ndrtuar nga evolucionistt: nj kock e nj njeriu modern (Homo Sapiens) me mosh 2,3 milion vjeare. Kjo kock, e cila mban kodin A.L. 666-1, sht zbuluar n Hadar t Etiopis. Publikimet evolucioniste e komentojn kt gj si "nj zbulim t habitshm". (D. Johanson, Blake Edgart, "Nga Lusi te gjuha", fq. 169.)
tolit n qendr t diskutimeve pr vite me radh. Paleo-antropologt evolucionist n mnyr t dshpruar u prpoqn t dalin me nj shpjegim, sepse ishte e vshtir pr ta t pranonin faktin se nj njeri modern ka ecur n tok 3.6 milion vjet m par. Gjat viteve 1990, ky shpjegim filloi t merrte form. Evolucionistt vendosn se kto gjurm duhet t ishin ln nga nj Australopitek, sepse sipas teoris s tyre, ishte e pamundur pr nj Homo Sapiens t ekzistonte 3.6 milion vjet m par. Russell H. Tuttle ka shkruar kshtu n nj artikull t tij n 1990:
Gjurmt 3.5 milion vjet t vjetra n Laetoli, parcela G, ngjasojn me ato t nj njeriu modern t zbathur. Asnj prej karakteristikave t tyre nuk sugjeron se hominoidt e Laetolit ishin dykmbsh m pak t aft se ne. N.q.s. gjurmt e G-s nuk do t ishin kaq t vjetra ne menjher do t konkludonim se ato do ishin ln nga ndonj antar i gjinis son njerzore85
Duke e thn shkurtimisht, kto gjurm q mendohet t jen 3.6 milion vjeare nuk mund ti prkasin Australopitekve. E vetmja arsye q supozohet se ato ishin gjurm Australopiteku sht mosha 3.6. milion vjeare e shtress vullkanore ku u gjetn gjurmt. Meqense, sipas evolucionistve, njerzit modern nuk mund t ekzistonin aq hert, ather ato i prkasin Australopitekve. Me fjal t tjera, prderisa t dhnat shkencore t ktyre gjurmve nuk prshtaten me teorin e evolucionit, ather ato jan t papranueshme dhe duhet t rishikohen. Kto interpretime t gjurmve t Laetolit na tregojn nj realitet
89
shum t rndsishm. Evolucionistt e mbshtesin teorin e tyre n hamendje, jo duke u bazuar n fakte shkencore. Kemi t bjm me nj teori t mbrojtur verbrisht me do mnyr, qoft edhe me shtrembrime, gnjeshtra dhe injorime, pa i dhn rndsi faktit q t gjitha zbulimet shkencore jan kundr saj. Si shihet, teoria e evolucionit nuk sht aspak shkencore, por thjesht nj dogm e mbajtur gjall n mnyr artificiale megjith mosprputhjen e saj me t dhnat shkencore.
90
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Studimet e fundit kan treguar se sht e pamundur pr skeletin e prkulur t majmunit, i prshtatur pr ecjen me katr kmb, t evoluoj n skeletin e drejt t njeriut, i prshtatur pr ecjen me dy kmb.
prkundrazi sht njeriu ai q duhet t ket evoluar n katrkmbsh. Nj tjetr qorrsokak i thnieve evolucioniste sht se ecja mbi dy kmb nuk i shrben modelit t zhvillimit gradual t Darvinizmit. Ky model q prbn bazat e evolucionit krkon ekzistencn e nj mnyre ecjeje t ndrmjetme midis asaj me dy kmb dhe asaj me katr. Duke prdorur edhe stimulime kompjuterike, paleo-antropologu anglez Robin Crompon, n vitin 1996 arriti t tregoj se nj mnyr e till ecjeje ishte e pamundur. Crompton arriti n kt konkluzion: Nj gjalles mund t ec ose drejt ose me t katr gjymtyrt.86 Nj mnyr e ndrmjetme ecjeje nuk mund t jet e mundur pr shkak t konsumimit t nj sasie energjie mjaft t madhe. Kjo sht arsyeja e pamundsis s ekzistencs s nj specieje me lvizje t ndrmjetme. Humnera e jashtzakonshme midis njeriut dhe majmunit nuk sht e kufizuar vetm n ecjen mbi dy kmb. Ka edhe shum probleme t tjera q mbeten t pashpjeguara, si p.sh. kapaciteti i trurit, aftsia e t folurit etj. Elen Morgan, nj paleo-antropologe evolucioniste, bn pohimin e mposhtm n lidhje me kt shtje: Katr prej mistereve m t mdha t njeriut jan: 1234Prse njerzit ecin mbi dy kmb? Prse kan humbur gzofin? Prse kan zhvilluar nj tru kaq t madh? Prse msuan t flasin?
91
Prgjigjet e ktyre pyetjeve jan: 1234Nuk e dim. Nuk e dim. Nuk e dim. Nuk e dim.
Lista e pyetjeve mund t zgjatet sa t duash, pa ndikuar n ndryshimin e prgjigjes "Nuk e dim". 87 Evolucioni: Dogm antishkencore Lordi Sally Zuckerman sht nj prej shkenctarve m t famshm dhe m t respektuar n Angli. Pr vite me radh, ai ka studiuar t dhnat fosile, si dhe ka realizuar shum krkime t hollsishme. Ai sht nderuar me titullin "Lord" pr kontributin e tij n shkenc. Zuckerman sht evolucionist, prandaj komentet e tij pr evolucionin nuk mund t merren si kaprio t qllimshme. Pas vite krkimesh mbi t dhnat fosile ai arriti n prfundimin se nuk ekziston n t vrtet nj pem familjare pr njeriun (ashtu si pretendojn evolucionistt). Zuckerman gjithashtu ka br nj "radhitje t shkencave". Ai ndrtoi nj spektr t shkencave, duke i radhitur ato, sipas mendimit t tij, nga ato m shkencoret tek ato m jo-shkencoret. Sipas ktij spektri, m shkencoret, duke marr parasysh mbshtetjen e tyre n argumente, ishin fizika dhe kimia. M pas vinin shkencat biologjike dhe pastaj ato sociale. N fund fare, n pjesn e konsideruar si "m jo-shkencore" krahas koncepteve t "perceptimit jashtshqisor" dhe "shqiss s gjasht", vendosej dhe "evolucioni i njeriut". Zuckerman shpjegon arsyetimin e tij:
M pas, zhvendosim kuadrin e s vrtets objektive n drejtim t atyre fushave t supozuara si shkenca biologjike, si p.sh. perceptimi jashtshqisor apo interpretimi i historis s fosileve t njeriut. Pr ndjeksit e ktyre ideve nuk ekziston asgj e pamundur. Ata jan t gatshm t besojn shum gjra kontradiktore n t njjtn koh. 88
Ather cila sht arsyeja q i bn gjith kta shkenctar t jen t lidhur me kaq kokfortsi me kt dogm? Pse ata jan munduar kaq shum t mbajn gjall teorin e tyre, duke u detyruar t pranojn shum kontradikta dhe t hedhin posht shum argumente bindse?
92
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Prgjigja e vetme sht frika e braktisjes s teoris s evolucionit, pasi kjo do t thot t pranojn q njeriu sht krijuar nga Allahu. Duke marr n konsiderat predispozicionin e tyre dhe filozofin e tyre materialiste, krijimi sht dika e papranueshme dhe e pakonceptueshme pr evolucionistt. Pr kt arsye, ata mashtrojn veten duke prdorur mediat me t cilat bashkpunojn. Kur ata nuk i gjejn fosilet q duhen, i fabrikojn ato n formn e pikturave imagjinare t modeleve t trilluara dhe prpiqen t japin prshtypjen se me t vrtet ekzistojn fosile q vrtetojn evolucionin. Nj pjes e mediave q kan t njjtat pikpamje materialiste, gjithashtu prpiqen t mashtrojn publikun, duke ngulitur n subkoshiencn e njeriut prralln e evolucionit. Ska rndsi sa shum prpiqen ata; e vrteta sht e qart. Njeriu ka ardhur n ekzistenc jo nprmjet nj procesi evolutiv, por nga krijimi i Allahut. Prandaj ai sht prgjegjs ndaj Allahut dhe do t prgjigjet para Tij.
Kapitulli
10
N
n tok?
pjest e mparshme kemi treguar se si e hedhin posht t dhnat fosile teorin e evolucionit. N fakt, ne nuk kemi nevoj ti analizojm ato, sepse teoria e evolucionit shembet shum m
par se ti vij radha evolucionit t specieve dhe provave fosile. Gjja q e bn kt teori pa kuptim q n fillim sht pyetja se si jeta u shfaq n fillim Kur shtrohet kjo pyetje, evolucionistt prgjigjen se jeta filloi me nj qeliz t formuar nga rastsia. Sipas saj, 4 miliard vjet m par disa komponente inorganike psuan nj reaksion n aftmosfern primitive t toks, n t ciln, nn efektin e shkreptimave dhe presionit, formuan qelizn e par t gjall. Gjja e par q duhet thn sht se thnia se materialet inorganike mund t bashkohen pr t formuar jetn sht dika antishkencore q nuk sht vrtetuar deri m sot nga ndonj eksperiment apo observim. Jeta buron vetm nga jeta. do qeliz sht formuar nga riprodhimi i nj qelize tjetr. Askush ndonjher nuk ia ka arritur t formoj nj qeliz t gjall me an t bashkimit t materialeve inorganike, bile as edhe n laboratort m t sofistikuar. Teoria e evolucionit thot se qeliza e gjall, e cila nuk mund t prodhohet duke prdorur intelektin, dijen dhe teknologjin q disponon njeriu, u formua rastsisht n kushtet e atmosfers fillestare toksore. N faqet q pasojn do t ekzaminojm pse kjo thnie sht kontradiktore me shumicn e principeve baz t shkencs.
94
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Nj dit, nj cop plisi e shtypur midis dy shkmbinjve n nj tok shterp u lag nga shiu. Plisi u tha dhe u forcua kur doli dielli, pastaj u b rezistent dhe mori form. Pastaj, shkmbinjt q i dhan form u coptuan dhe mbeti nj tull e fort me form t rregullt. Kjo tull priti n t njjtat kushte natyrore pr vite me radh derisa t formohej nj tull tjetr si ajo. Kjo pritje zgjati pr qindra mijra vjet dhe tulla t tjera me t njjtn form u formuan n t njjtin vend. Asnj tull gjat gjith ksaj kohe nuk u dmtua rastsisht. Megjithse ishin t ekspozuara ndaj stuhive, shiut, ers, diellit pjeks dhe t ftohtit ngrirs pr mijra vjet asnj tull nuk u kris, nuk u thye apo lvizi nga vendi. Ato qndruan atje duke pritur n t njjtin vend me durim formimin e tullave t tjera. Kur numri i tullave u b i mjaftueshm, ato ngritn nj ndrtes, duke u vendosur mbi njra-tjetrn n mur nn efektin e rastsishm t kushteve natyrore si era, stuhit apo ciklonet. Ndrkaq materiale t tjera si imentoja dhe rra, t prziera nn efektin e kushteve natyrore u futn n mnyr perfekte midis tullave pr ti lidhur ato me njra-tjetrn. Ndrsa ndodhte e gjith kjo, nn tok pikrisht n vendin ku tullat ishin vendosur sipr njra-tjetrs, minerali i hekurit nn efektet e natyrs formoi nj skelet metalik, i cili, gjithmon nn veprimin e kushteve t natyrs, s bashku me betonin formuan themelin e ndrtess. M pas u ngrit e gjith ndrtesa me t gjitha gjrat e nevojshme. Ndrtesa sigurisht q nuk ka vetm tulla, lla e themele, ather si u siguruan materialet e tjera? Prgjigja sht e thjesht: T gjitha llojet e materialeve q duhen pr ndrtimin e ndrtess ekzistojn n tokn, mbi t ciln ajo u ngrit. Silikoni pr xhamat, plastika pr kabllot elektrik, hekuri pr kolonat, tubat e ujit etj, t gjitha ndodhen n tok n sasi t mjaftueshme. Duhet vetm mjeshtria e faktorve natyror pr ti dhn ktyre materialeve formn e duhur dhe pr ti vendosur n vendin e tyre n ndrtes. T gjitha instalimet jan vendosur ndrmjet tullave me ndihmn e ers, shiut dhe trmeteve. do gj sht rregulluar kaq mir, saq tullat jan vendosur n mnyr t till q kan ln vendin e duhur pr dritaret, sikur ta dinin se dika e quajtur xham do t formohej m von nga faktort natyror. Gjithashtu faktort natyror nuk kan harruar t ln vend pr instalimin e ujit, korentit, ujrave t zeza, ngrohjes q do t siguro-
1 Alexander I. Oparin, Origin of Life (Origjina e Jets), 1936, New York, Dover Publications, 1953 (rishtypur), fq. 196. 2 Klaus Dose, Origin of Life (Origjina e Jets: M shum pyetje sesa prgjigje), Interdisciplinary Science Reviews, vol. 3, n. 4 1988, fq. 348. 3 Jeffrey Bada, Earth (Toka), shkurt 1998, fq. 40.
96
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
het m von nga kondicionert e formuar nga faktort natyror. T gjitha kto jan br rastsisht. Gjithka ka shkuar kaq mir saq "rastsia" dhe "faktort natyror" ia kan dal t bjn dika t prsosur. N.q.s. e besoni kt, ju skeni vshtirsi t besoni ndrtimin e rrugve, lulishteve, kopshteve, hekurudhave, metrove, gradaelave, aeroporteve, sistemeve t komunikacionit etj, n t njjtn mnyr, si u ndrtua dhe ndrtesa e par. N.q.s keni njohuri teknike dhe jeni n dijeni t ksaj gjje, ju mund t shkruani nj libr jashtzakonisht "shkencor" me disa volume pr t paraqitur teorin tuaj pr "procesin evolutiv t sistemit t ujrave t zeza t ktij qyteti dhe prshtatja e tij me strukturat prezente". Ju mund t nderoheni me nj mim t lart akademik pr studimin tuaj brilant dhe mund ta konsideroni veten nj gjeni q ka hedhur drit mbi rrugn e njerzimit. Teoria e evolucionit deklaron se jeta erdhi n ekzistenc rastsisht. Kjo nuk sht m pak absurde sesa historia e treguar m sipr, sepse me t gjitha sistemet e saj operative, t komunikimit, transportit dhe drejtimit, qeliza nuk sht m pak e komplikuar se nj qytet.
Qeliza sht sistemi m kompleks dhe m elegant q mund t ekzistoj. Profesori i biologjis, Michael Denton, n librin e tij "Evolucioni: Nj teori n kriz", e shpjegon kt kompleksitet duke dhn kt shembull: "Pr t kuptuar realitetin e jets, ashtu si na revelohet nga Biologjia Molekulare, do t na duhej ta zmadhonim qelizn nj miliard her, derisa diametri i saj t bhet 20 km dhe t jet e ngjashme me nj aeroplanmbajtse gjigande. Ajo q do t shohim sht nj kompleksitet i pakrahasueshm dhe nj ndrtim i paprsritshm. N siprfaqen e qelizs do t gjejm miliona vrima t ngjashme me dyert e nj anijeje t madhe kozmike, t cilat hapen dhe mbyllen pr t lejuar hyrjen dhe daljen e nj rryme t vazhdueshme materialesh. Nse do t kishim mundsi t hynim brenda n nj prej ktyre vrimave, do ta gjenim veten n nj bot me nj super-teknologji dhe me nj kompleksitet t habitshm, i cili nuk mund t arrihet nga kapaciteti yn krijues. Ky realitet sht n antitez me rastsin dhe l shum prapa do gj t prodhuar nga inteligjenca e njeriut."
98
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
U. H. Thorpe, nj shkenctar evolucionist pranon se "tipi m i thjesht i qelizs konsiderohet nj mekanizm shum m tepr kompleks se do makin e shpikur nga njeriu". 89 Qeliza sht kaq komplekse sa bile edhe niveli i lart teknologjik i arritur sot nga njeriu nuk mund t prodhoj nj qeliz t vetme. Asnj prpjekje pr t krijuar nj qeliz ska pasur sukses dhe t gjitha kto ndrmarrje jan braktisur. Teoria e evolucionit thot se ky sistem, t cilin njeriu me gjith inteligjencn, dijen dhe teknologjin e tij nuk mund ta prodhoj, erdhi n ekzistenc rastsisht n tok n gjendjen e tij fillestare nn ndikimin e kushteve t natyrs. Le t japim nj shembull tjetr: probabiliteti i formimit t rastsishm t nj qelize sht po aq i mundur sa do t ishte shtypja i nj libri si pasoj e nj shprthimi n nj shtypshkronj. Matematicieni dhe astronomi anglez Fred Hoyle prmend nj krahasim t till n nj nga intervistat e tij t publikuara n revistn "Nature", n 12 nntor 1981. Megjithse evolucionist, Hoyle u shpreh se mundsia, q format e larta t jets t jen shfaqur n kt mnyr, sht e krahasueshme me rastin e formimit t nj avioni Boing-747 nga nj cilkon q godet nj shesh rrangullinash.90 Kjo do t thot se sht e pamundur pr nj qeliz t vij n ekzistenc rastsisht dhe pr kt arsye ajo duhet patjetr t jet "e krijuar". Nj nga arsyet baz pse teoria e evolucionit nuk mund t shpjegoj se qeliza erdhi n ekzistenc rastsisht sht kompleksiteti i jashtzakonshm i saj. Nj qeliz funksionon n saj t bashkpunimit harmonik t shum organeleve. N.q.s. nj prej ktyre organeleve nuk funksionon, qeliza nuk mund t jetoj m. Qeliza nuk ka shanse t pres pr mekanizma t pandrgjegjshm, si seleksionimi natyror ose mutacionet, q ta lejojn at t zhvillohet e t arrij t mbijetoj. Prandaj, qeliza e par n tok ishte nj qeliz q i kishte t gjitha organelet dhe funksionet e nevojshme. Kjo do t thot se ajo duhet patjetr t ishte e krijuar.
Sfida e proteins
Kaq e ndrlikuar sht shtja e qelizs, saq evolucioni dshton q n shpjegimin formimit t elementeve baz t qelizs. Formimi i nj proteine
99
Proteinat jan elementet m vitale pr qeniet e gjalla. Ato jo vetm q kombinohen pr t formuar qelizat, por gjithashtu luajn role vendimtare n kimin e trupit. Q nga sinteza e proteinave e deri te ndrlidhjet hormonale, sht e mundur t shihet prania e proteinave.
t vetme, nn kushtet e natyrs, nga mijra proteina komplekse q ndrtojn qelizn, sht i pamundur. Proteinat jan molekula gjigande t prbra prej njsish m t vogla t quajtura aminoacide, t cilat jan t rregulluara n nj sasi dhe struktur t veant. Kto molekula prbjn elementin baz t nj qelize t gjall. Proteina m e thjesht prbhet prej 50 aminoacidesh, por ka proteina q jan t prbra nga mijra aminoacide. Pika kritike sht se mungesa, shtimi apo zvendsimi i qoft nj aminoacidi n strukturn e proteins bn q proteina t bhet e padobishme. do aminoacid duhet t jet n vendin e duhur dhe sipas nj rregulli t caktuar. Teoria e evolucionit, q deklaron se jeta u shfaq si rezultat i rastsis, mbetet me bisht ndr shal prball ktij rregulli, sepse ai sht tepr i komplikuar pr tu shpjeguar me rastsin. (Pr m tepr, teoria nuk sht madje n gjendje t shpjegoj "formimin e rastsishm" t aminoacideve, si do ta diskutojm m von.) Fakti se struktura funksionale e proteins nuk mund t vij n asnj mnyr nga rastsia mund t vzhgohet leht, duke br disa llogari t thjeshta q mund t kuptohen nga kushdo. Nj protein mesatare prbhet nga 288 aminoacide t 12 llojeve t ndryshme. Kto mund t kombinohen n 10300 mnyra t ndryshme. (Ky
100
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
sht nj numr astronomik, 1-shi me 300 zero pas). Nga t gjitha kto kombinime vetm nj formon proteinn e krkuar. Pjesa tjetr prbhet nga zinxhir aminoacidesh q ose jan trsisht t padobishm ose t dmshm pr gjallesat. Me fjal t tjera, probabiliteti i formimit t nj proteine sht "1 n 10300". zero"). Pr m tepr, nj protein me 288 aminoacide sht, n nj far mnyre, tepr modeste n krahasim me disa proteina gjigande q prbhen prej mijra aminoacidesh. Kur bjm nj llogari t thjesht pr probabilitetin e formimit t rastsishm t ktyre proteinave edhe vet fjala "e pamundur" sht e paprshtatshme pr tu prdorur. Kur ecim nj hap prpara n skemn e zhvillimit t jets, shikojm se nj protein e vetme nuk do t thot asgj. Nj nga bakteriet m t vogla t zbuluara ndonjher, Mikoplazma Hominis H39, prmban 600 tipe proteinash. Kshtu, na duhet t ribjm llogaritjet e probabilitetit pr seciln prej 600 proteinave t bakteries. Rezultati tejkalon edhe vet konceptin e pamundsis. Ndonj q lexon kto rreshta, tani q e ka pranuar pr nj koh t gjat teorin e evolucionit si shpjegimin shkencor t jets, mund t dyshoj duke menduar se kto numra jan t ekzagjeruar dhe nuk pasqyrojn faktet reale. Kjo nuk sht e vrtet; kto llogaritje dhe rezultate jan reale dhe logjike. Asnj evolucionist nuk mund ti kundshtoj ato. Ata pranojn se probabiliteti i formimit t rastsishm t nj proteine t vetme sht po aq i pamundur sa edhe mundsia q nj majmun t shkruaj historin e njerzimit n nj makin shkrimi pa br asnj gabim. 91 Megjithat, mendurisht, n vend q t pranojn krijimin, ata vazhdojn t mbrojn at q sht krejtsisht e pamundur. Ky fakt sht pranuar nga shum evolucionist. P.sh. Harold F. Blum, nj shkenctar i famshm evolucionist, thot se:
Formimi spontan i nj polipeptidi t madhsis s proteins m t vogl t njohur deri m sot sht prtej t gjitha probabiliteteve. 92
101
Evolucionistt thon se evolucioni molekular ndodhi gjat nj periudhe shum t gjat kohore dhe se kjo periudh e gjat e bri t pamundurn t mundur. Ska rndsi sesa e gjat mund t jet kjo periudh, nuk sht e mundur pr aminoacidet t formojn proteina rastsisht. William Stokes, nj gjeolog amerikan, e pranon kt fakt n librin e tij "Essentials of Earth History", duke shkruar se ky shans sht kaq i vogl "saq proteina nuk do t formohej pr miliarda vjet n miliarda planete, t gjitha t mbuluara nga nj solucion i lngshm i koncentruar me aminoacidet e nevojshme". 93 far do t thot e gjith kjo? Perry Reeves, profesor kimie, i prgjigjet pyetjes:
Kur ekzaminohet numri i pamat i strukturave t mundshme q rezultojn nga nj kombinim i rastsishm i aminoacideve n nj pellg fillestar, sht budallallk t besosh se jeta ka filluar n kt mnyr. Ka m tepr mundsi q nj Ndrtues i Madh me nj plan mjeshtror t jet i nevojshm pr kt. 94
N.q.s. formimi i rastsishm i vetm nj prej ktyre proteinave sht i pamundur, sht biliona her e pamundur pr rreth nj milion proteina pr tu bashkuar rastsisht pr t ndrtuar nj qeliz t plot njerzore. Aq m tepr, q nj qeliz nuk sht e prbr vetm nga proteinat. Prve proteinave, qeliza gjithashtu ka acide nukleike, karbohidrate, lyra, vitamina dhe shum kimikate t tjera si elektrolit t rregulluar me harmoni me nj sasi, struktur dhe funksion t caktuar. Secila prej tyre funksionon si nj njsi ndrtuese n organele t ndryshme. Robert Shapiro, nj profesor kimie i universitetit t Nju Jorkut dhe ekspert ADN-je, ka llogaritur probabilitetin e formimit t rastsishm t 2 mij lloje proteinash t gjendura n nj bakterie t vetme. (N qelizn njerzore ka 200 mij lloje t ndryshme proteinash). Numri i nxjerr nga llogaritja ishte 1 n 1040000. (Nj numr i paimagjinueshm, 1-shi me 40,000 zero nga prapa) 95 Profesorja e matematiks s aplikuar dhe astronomis nga universiteti Kollixh, Uells, Chandra Uickramasinghe, bn kt koment: Mundsia e formimit t jets nga materia e pajet sht 1 her n 1040000 raste... Ky numr sht i mjaftueshm pr t varrosur Darvinin dhe t gjith teorin e evolucionit. Nuk ka ekzistuar kurr nj "sup" fillestare, as
102
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
n kt planet e as n ndonj planet tjetr. N.q.s. fillimi i jets nuk ka qen rastsi, ather ajo sht prodhuar nga nj inteligjenc. 96
Arsyeja pse Hoyle prdor termin "psikologjike" sht vetkufizimi i evolucionistve pr t mos pranuar krijimin e jets. Kta njerz e kan prcaktuar mohimin e ekzistencs s Allahut si qllimin e tyre kryesor. Vetm pr kt arsye ata vazhdojn t mbrojn skenare, t cilat edhe ata vet e din se jan gjepura.
Proteinat e majta
Le t ekzaminojm n detaje pse skenari evolucionist lidhur me formimin e proteins sht i pamundur. Sekuenca e sakt e aminoacideve t duhura pr formimin e nj molekule proteine nuk sht aq e thjesht. Prve ksaj, secili prej 20 llojeve t aminoacideve prezente n kompozimin e proteins (nga m t thjeshtat) duhet t jet i majt. Ka dy lloje aminoacidesh: "t majta" dhe "t djathta". Diferenca midis tyre sht simetria e prmbysur midis tre dimensioneve t strukturave t tyre, e cila sht njsoj me simetrin e dors s majt me at t dors s djatht. Aminoacidet e kujtdo prej ktyre tipeve mund t lidhen lehtsisht me njra-tjetrn. Nj fakt habits sht zbuluar nga krkimet: t gjitha proteinat te bimt dhe kafsht, nga organizmi m i thjesht tek ai m i ndrlikuar, jan ndrtuar nga aminoacide t majta. N.q.s. sikur vetm nj aminoacid i djatht t ngjitet me strukturn e nj proteine, proteina bhet e padobishme. N disa eksperimente, bakteriet, t cilave iu dhan aminoacide t djathta, i shkatrruan menjher ato aminoacide dhe n disa raste t tjera formuan nga komponentet e copzuara aminoacide t majta, q t mund ti prdornin. Le t supozojm pr nj moment se jeta erdhi n ekzistenc rastsisht, ashtu si thon evolucionistt. N kt rast, aminoacidet e majta dhe t
103
djathta q u gjeneruan rastsisht duhet t jen prezente n natyr n sasi afrsisht t barabarta. Prandaj, t gjitha gjallesat duhet t kishin aminoacide t majta e t djathta n organizmat e tyre, sepse kimikisht sht e mundur pr aminoacidet e t dy llojeve t kombinohen me njra-tjetrn. N fakt, proteinat q ekzistojn te t gjith organizmat e gjall jan ndrtuar vetm nga aminoacide t majta. Pyetja se si proteinat zgjedhin vetm aminoacidet e majta dhe se si asnj aminoacid i djatht nuk przihet n procesin e jets sht dika q akoma qndron prball evolucionistve. Ska asnj mnyr pr t shpjeguar nj zgjedhje kaq preize dhe t ndrgjegjshme. Pr m tepr, kjo karakteristik e proteinave e shton m tepr konfuzionin e "rastsis" s evolucionit. Q nj protein t gjenerohet, nuk sht e mjaftueshme q aminoacidet t jen n nj numr t caktuar dhe t kombinohen me njra-tjetrn. T gjitha aminoacidet q zgjidhen duhet t jen t majta dhe nuk duhet t ekzistoj asnj aminoacid i djatht midis tyre. Asnj mekanizm i seleksionimit natyror nuk mund t identifikoj aminoacidet e djathta q mund t ken deprtuar n nj sekuenc aminoacidesh dhe t njoh se ky sht nj gabim q duhet ndrequr, duke larguar aminoacidin e padshiruar. Kjo situat e hedh posht plotsisht mundsin e rastsis. N Enciklopedin Britanike t Shkencs, nj mbrojtse e hapur e evolucionit, sht treguar se aminoacidet e t gjith organizmave n tok dhe elementet baz t polimereve komplekse, si proteinat, kan t njjtn simetri t majt. Kjo sht e njvlershme me hedhjen e monedhs 1 milion her dhe rnien e saj gjithmon n t njjtn an. N t njjtn enciklopedi thuhet se nuk sht e mundur t kuptohet pse molekulat bhen t majta apo t djathta dhe se kjo zgjedhje sht e lidhur n mnyr t habitshme me burimin e jets n tok.98 N.q.s. nj monedh e hedhur bie gjithmon n t njjtn an 1 milion her rresht, si sht m e logjikshme t pranosh se sht rastsi apo ka ndrhyrje inteligjente? Prgjigja sht e qart. Megjithat, n kundrshtim me kt gj kaq t qart, evolucionistt prsri kmbngulin n rastsi, thjesht sepse ata nuk duan t pranojn ekzistencn e ndrhyrjes inteligjente. Nj situat e ngjashme me majtsin e aminoacideve ekziston gjithashtu me nukleotidet, njsit m t vogla t ADN-s dhe ARN-s. N rastin e
104
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
nukleotideve, n ndryshim nga aminoacidet, zgjidhen vetm ato t djathtat. Kjo sht nj situat tjetr q nuk mund t shpjegohet me rastsin. Si prfundim, sht krejtsisht e provuar nga probabiliteti q ne ekzaminuam kaq gjat, se origjina e jets nuk mund t shpjegohet me "rastsin". N.q.s. prpiqemi t llogarisim probabilitetin e formimit t nj proteine me madhsi mesatare e prbr prej 400 aminoacidesh t majta, nxjerrim nj probabilitet 1 n 2400, d.m.th. 1 n 10120. Sa pr krahasim, le t kujtojm se numri i elektroneve n univers sht vlersuar 1079, pra, shum m i vogl se ai i nxjerr nga ne. Probabiliteti i ktyre aminoacideve pr t formuar sekuencn e duhur dhe formn funksionale mund t formoj numra gjigand. N.q.s. kto llogaritje probabilitetesh i shtrijm n formimin e proteinave n numr m t lart dhe tipe t tjera, llogaritjet bhen t pakonceptueshme.
105
peptide vetm n nj raport 50% dhe pjesa tjetr kombinohet me lidhje t ndryshme q nuk jan prezente n protein. Q t funksionoj ashtu si duhet, secili aminoacid q prbn proteinn duhet t jet i lidhur vetm me lidhje peptide, ashtu si duhet q aminoacidet t jen vetm t majta. Ky probabilitet sht i njjt me probabilitetin q t gjitha proteinat t ishin t majta. Pra, kur marrim n konsiderat nj protein t prbr nga 400 aminoacide, probabiliteti q t gjitha aminoacidet t kombinohen me njra-tjetrn vetm me lidhjen peptide sht 1 n 2339.
Probabiliteti zero
Si do ta tregojm m posht, probabiliteti i formimit t nj proteine t prbr nga 500 aminoacide sht 1 n 10950, i cili sht nj numr i pakonceptueshm pr mendjen njerzore. Ky probabilitet sht vetm n letr. Praktikisht, kjo mundsi ka shansin "zero" t ndodh n realitet. N matematik, probabiliteti m i vogl se 1 n 1050 konsiderohet si i pamundur. Probabiliteti "1 n 10950" sht mjaft larg shifrs 1 n 1050. Megjithat ne mund t vazhdojm t llogarisim probabilitete edhe m t vogla si n rastin e hemoglobins, q sht nj protein shum e rndsishme pr jetn. Hemoglobina prbhet nga 574 aminoacide, pra, ka m shum aminoacide se proteina e prmendur m sipr. Tani imagjinoni: Vetm n nj prej miliarda rruazave t kuqe t gjakut gjenden rreth 280 milion molekula hemoglobine. Mosha e supozuar e toks nuk sht e mjaftueshme t siguroj formimin qoft edhe t nj proteine me an t metods "provo dhe gabo". Le ta lm rruazn e kuqe, edhe n.q.s. ne supozojm se aminoacidet jan kombinuar dhe kombinuar pr t formuar vetm nj protein pa humbur koh me metodn "provo dhe gabo" q nga formimi i bots, prsri koha e nevojshme pr kt proces me probabilitet 1/10950, sht shum her m e madhe sesa mosha e bots. Konkluzioni i nxjerr nga t gjitha kto sht se evolucioni bie n humnerat e llahtarshme t pamundsis q n fazn e formimit t nj proteine t vetme.
106
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Ka tre kushte baz pr formimin e nj proteine t dobishme: Kushti i par: T gjitha aminoacidet n zinxhirin proteinik duhet t jen t tipit t duhur dhe n sekuencn e duhur. Kushti i dyt: T gjitha aminoacidet duhet t jen t majta. Kushti i tret: T gjitha aminoacidet duhet t jen t lidhura me njra-tjetrn me lidhjen peptide. Q proteina t formohet rastsisht, t tre kushtet duhet t plotsohen njkohsisht. Kshtu, probabiliteti i formimit t rastsishm t proteins sht i barabart me produktin e probabiliteteve t realizimit t t tre kushteve.
P. sh. Pr nj molekul mesatare me 500 aminoacide: 1. Probabiliteti q aminoacidet t jen n sekuencn e duhur: Ka 20 lloje aminoacidesh q prbjn proteinn. Sipas ksaj:
- Probabiliteti q secili aminoacid t jet zgjedhur ashtu si duhet midis 20 aminoacideve = 1/20 - Probabiliteti q t 500 aminoacidet t jen zgjedhur si duhet = 1/20500 = 1/10650 = : 1 rast n 10650
2. Probabiliteti q aminoacidet t jen t majta: - Probabiliteti q nj aminoacid t jet i majt - Probabiliteti q t gjitha 500 aminoacidet t jen t majta n t njjtn koh = 1/2 = 1/2500 = 1/10150 = 1 rast n 10150
3. Probabiliteti q aminoacidet t kombinohen me nj "lidhje peptide". Aminoacidet mund t kombinohen me njra-tjetrn me an t lidhjeve t ndryshme kimike. Q t formohet nj protein e dobishme t gjitha aminoacidet duhet t kombinohen me nj lidhje t veant q quhet "lidhje peptide". Esht llogaritur se probabiliteti q nj aminoacid t kombinohet me lidhje peptike sht: - Probabiliteti q dy aminoacide t lidhen me nj lidhje peptide - Probabiliteti q 500 aminoacide t lidhen me lidhje peptide = 1/2 = 1/2499 = 1/10150 = 1 rast n 10150
108
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Probabiliteti i formimit t nj proteine mesatare me 500 aminoacide sht 10950. Ne mund ta shkruajm kt numr duke shtuar 950 zero pas 1-shit
10950 =
100,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000
kimik, ata bjn shkurtime absurde si p.sh. "aminoacidet kombinohen me an t reaksionit dhe pastaj formojn proteinat". Reaksionet kimike aksidentale q ndodhin n nj struktur inorganike sjellin vetm ndryshime t thjeshta dhe primitive. Numri i tyre sht i caktuar dhe i kufizuar. Pr ndonj material kimik m kompleks duhet t futen n pun fabrika gjigande, pajisje kimike dhe laborator. Ilaet (barnat) dhe shum materiale t tjera kimike q ne prdorim n ditt tona jan t t njjtit lloj. Proteinat kan struktura shum m komplekse se kto produkte kimike t prodhuara nga industria. Prandaj, sht e pamundur pr proteinat, secila prej t cilave sht nj mrekulli dizenjimi ku do pjes i prshtatet vendit t vet n nj rregull t caktuar, ta ken fillimin e tyre si rezultat i reaksioneve kimike t rastsishme. Le t vendosim mnjan t gjitha pamundsit q kemi prshkruar
109
deri tani dhe t supozojm se nj protein e dobishme u formua rastsisht. Edhe n kt pik evolucionistt nuk japin dot prgjigje, sepse q kjo protein t vazhdoj t ekzistoj duhet t izolohet nga ambienti natyror dhe t ruhet n kushte shum specifike. Prndryshe kjo protein ose do t shkatrrohet nga ekspozimi ndaj kushteve natyrore, ose do t bashkohet me acidet, aminoacidet ose kimikatet e prbra, duke i humbur vetit e saj dhe duke u kthyer n nj substanc krejt tjetr dhe t padobishme.
110
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
ratorike pr tiu prgjigjur ktyre pyetjeve, por ato nuk zgjuan interes. Eksperimenti m i njohur rreth origjins s jets sht eksperimenti i Milerit, i realizuar nga krkuesi amerikan Stenli Miler n vitin 1953. (Eksperimenti njihet ndryshe edhe si " eksperimenti Urej-Miler", pr shkak t kontributit t instruktorit t Milerit n universitetin e ikagos, Harold Urej). Ky eksperiment sht e vetmja "evidenc" q prdoret pr t mbrojtur tezn e evolucionit molekular n fazn e tij t par. Megjithse ka kaluar gati gjysm shekulli dhe jan shnuar shum arritje teknologjike, askush nuk ka marr m prsipr nj hap tjetr t till. Megjithat, eksperimenti i Milerit akoma msohet n tekstet shkollore si shpjegimi evolucionist pr shfaqjen e gjallesave t para. Duke e ditur se studime t tilla nuk mbshtesin, por, prkundrazi, kundrshtojn tezat e tyre, evolucionistt me qllim nuk marrin m prsipr eksperimente t tilla.
Eksperimenti i Milerit
Qllimi i Stenli Milerit ishte t paraqiste nj eksperiment q provonte se aminoacidet kishin ardhur n ekzistenc rastsisht n tokn pa jet t biliona vjetve m par. N eksperimentin e tij, Mileri prdori nj przierje gazi q supozohej se kishte ekzistuar n tokn fillestare (por q m von u pranua q ishte e pasakt), e prbr nga amoniaku, metani, hidrogjeni dhe avuj uji. Pr shkak se kto elemente nuk mund t hyjn n reaksion me njri-tjetrin n kushte normale, ai futi nj stimulues energjie pr ti futur n reaksion. Duke supozuar se kjo energji mund t kishte ardhur nga rrufet n atmosfern primitive, ai prdori nj shkarkues elektrik. Mileri e mbajti kt przierje gazrash n temperaturn 100oC pr nj jav dhe shtoi edhe rrym elektrike. N fund t javs, Mileri analizoi lndt e formuara n fund t ens s eksperimentit dhe vuri re se 3 prej 20 aminoacideve, q prbjn elementet baz t proteins, ishin formuar. Ky eksperiment i eksitoi shum evolucionistt dhe u vlersua si sukses i jashtzakonshm. Pr m tepr, n nj eufori t till disa publikime mbanin tituj sensacional, si "Mileri krijoi jetn". Megjithat, molekulat q Mileri kishte arritur t sintetizonte ishin vetm molekula inorganike. T inkurajuar nga ky eksperiment evolucionistt menjher formuan nj skenar t ri. Fazat q pasonin aminoacidet u hipotezuan shum shpejt.
111
U supozua se aminoacidet ishin bashkuar m von rastsisht n sekuencat e duhura, pr t formuar proteinat. Disa prej ktyre proteinave t formuara u vendosn rastsisht n nj struktur t ngjashme me membrann e qelizs, e cila n nj far mnyr erdhi n ekzistenc dhe formoi nj qeliz primitive. Me koh, qelizat u bashkuan me njra-tjetrn dhe formuan organizmat e gjall. N t vrtet, eksperimenti i Milerit nuk ishte asgj tjetr vese nj besim i pabaz, pasaktsia i t cilit sht provuar n shum aspekte.
112
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Mileri dhe Urej imituan atmosfern e lasht t toks me nj przierje metani dhe amoniaku. Sipas tyre, toka ishte nj przierje e vrtet homogjene metalesh, shkmbinjsh dhe akujsh. N studimet e fundit sht kuptuar se toka ishte shum e nxeht dhe se ajo ishte e prbr prej hekur-nikeli t shkrir. Prandaj, prmbajtja kimike e atmosfers n at koh duhet t kishte m shum azot (N2), dioksid karboni (CO2) dhe avuj uji (H2O). Kto nuk jan aq t prshtatshme sa metani dhe amoniaku pr prodhimin e molekulave organike.101
Shkenctart amerikan J. P. Ferris dhe C. T. Chen e prsritn eksperimentin e Milerit n nj atmosfer q prmbante dioksid karboni, hidrogjen, azot dhe avuj uji dhe nuk qen n gjendje t prftonin as edhe nj aminoacid t vetm.102 3- Nj tjetr pik e rndsishme q zhvlerson eksperimentin e Milerit sht se n atmosfer kishte oksigjen t mjaftueshm pr t shkatrruar t gjitha aminoacidet n kohn e formimit. Ky fakt i anashkaluar nga Mileri tregohet nga gjurmt e oksidit t hekurit dhe uraniumit t gjetura n shkmbinj q datohen 3.5 bilion vjear. 103 Ekzistojn zbulime t tjera q tregojn se sasia e oksigjenit n at faz ishte shum m e lart se ajo q sht deklaruar nga evolucionistt. Studimet gjithashtu tregojn se n at koh, sasia e rrezatimit ultraviolet q binte n tok ishte 10 mij her m e madhe sesa vlersimet e evolucionistve. Ky rrezatim intensiv ultraviolet do t ket liruar n mnyr t pashmangshme oksigjen si pasoj e shprbrjes s avujve t ujit dhe dioksidit t karbonit n atmosfer. Kjo situat e hedh posht krejtsisht eksperimentin e Milerit, n t cilin oksigjeni mungonte. N.q.s. oksigjeni do t prdorej n eksperimentin e tij, metani do t shprbhej n dioksid karboni dhe uj, ndrsa amoniaku do t shprbhej n azot dhe uj. Nga ana tjetr, n nj ambient ku oksigjeni nuk ekziston, nuk do t kishte as shtres ozoni, kshtu aminoacidet do t shkatrroheshin menjher nga ekspozimi ndaj rrezeve ultraviolet (pr shkak t mungess s ozonit). Me fjal t tjera, me ose pa oksigjen, n botn fillestare rezultati do ishte nj ambient shkatrrues pr aminoacidet. 4- N fund t eksperimentit t Milerit u formuan shum acide organike me karakteristika t dmshme pr strukturn dhe funksionin e gjallesave. N.q.s. aminoacidet nuk do t ishin izoluar, por do t ishin ln n t njjtin ambient me kto kimikate, shkatrrimi apo transformimi i tyre n kompo-
dhe azoti sesa nga hidrogjeni, metani dhe amoniaku. Ky sht nj lajm i keq pr kimistt. Shkenctart e kan t vshtir t mendojn se jeta doli nga kjo "sup" e holluar."2 Shkurt, as eksperimenti i Milerit e as prpjekjet e tjera t evolucionistve nuk mund ti prgjigjen pyetjes se si jeta u shfaq n tok. T gjitha krkimet q jan br tregojn se sht e pamundur q jeta t jet shfaqur rastsisht; n kt mnyr ato konfirmojn se ajo sht krijuar.
1 Earth, Lifes Crucible, shkurt 1998, fq. 34. 2 National Geographic, Shfaqja e jets n tok, mars 1998, fq. 68.
114
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
nente t tjera, nprmjet reaksioneve kimike, do t kishte qen i pamnjanueshm. Pr m tepr, nj numr i madh aminoacidesh t djathta u formuan n fund t eksperimentit.104 Ekzistenca e ktyre aminoacideve hedh posht evolucionin, bile edhe brenda arsyetimit t saj, sepse aminoacidet e djathta jan aminoacide t paafta pr t marr pjes n formimin e organizmave t gjall. Pr t prfunduar, rrethanat n t cilat aminoacidet u arritn t prftoheshin n eksperimentin e Milerit nuk ishin t prshtatshme pr jetn. N t vrtet, ky ambient mori formn e nj przierjeje acidesh q shkatrronin dhe oksidonin molekulat e dobishme t fituara. T gjitha kto fakte tregojn se eksperimenti i Milerit nuk ka provuar se organizmat e gjall u formuan nga rastsia n kushtet fillestare t toks. I gjith eksperimenti nuk sht gj tjetr vese nj eksperiment laboratorik i qllimshm dhe i kontrolluar pr t sintetizuar aminoacidet. Sasia dhe tipet e gazeve t prdorura n eksperiment ishin prcaktuar idealisht pr ti lejuar aminoacidet t formoheshin. Sasia e energjis q i jepej sistemit ishte e llogaritur saktsisht q t mundsonte ndodhjen e reaksioneve. Pajisjet eksperimentale u izoluan q t mos lejonin deprtimin e ndonj elementi t dmshm shkatrrues apo t do lloj elementi tjetr q mund t pengonte formimin e aminoacideve q mendoheshin se ishin prezente n kushtet fillestare toksore. Asnj nga elementet, mineralet apo prbrjet e tjera q ishin prezente n kushtet fillestare toksore dhe q mund t kthenin kursin e reaksioneve, nuk u prfshi n eksperiment. Oksigjeni, i cili do t kishte penguar formimin e aminoacideve n saj t vetive t tij oksiduese, sht vetm nj prej ktyre elementeve shkatrruese. Bile edhe n kushtet laboratorike ideale ishte e pamundur pr aminoacidet e prodhuara t vazhdonin t ekzistonin dhe t mnjanonin shkatrrimin pa mekanizmin "kurthi i ftoht". N fakt, me kt eksperiment vet evolucionistt hodhn posht evolucionin, sepse n.q.s. eksperimenti vrteton dika, ajo sht se aminoacidet mund t prodhohen vetm n nj ambient t kontrolluar laboratorik, ku t gjitha kushtet jan t rregulluara ashtu si duhet nga nj ndrhyrje e ndrgjegjshme. Pra, fuqia q sjell jet nuk mund t jet rastsi e pandrgjegjshme, por krijim i ndrgjegjshm. Arsyeja q evolucionistt nuk e pranojn kt t vrtet t dukshme
115
sht ndjekja e verbr e paragjykimeve q jan krejtsisht joshkencore. Mjaft interesant sht fakti se Harold Urej q organizoi eksperimentin s bashku me studentin e tij, Stenli Miler, sht shprehur kshtu pr kt shtje:
T gjith ne q studiojm origjinn e jets zbulojm se, sa m shum thellohemi n t, aq m shum ndjejm se sht tepr komplekse, pr t qen e evoluar. Ne t gjith besojm se jeta ka evoluar nga materia e vdekur n kt planet. Mirpo ky kompleksitet sht kaq i madh, saq e bn t vshtir pr ne t imagjinojm se ka ndodhur me t vrtet kshtu.105
116
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
fillestare filloi n uj, sepse n prputhje me "Le Chtelier Principle", n kimi, nuk sht e mundur q nj reaksion q liron uj (reaksion kondensimi), t zhvillohet n nj ambient hidrik. Realizimi i ktij reaksioni n nj ambient hidrik ka probabilitet m t vogl pr t ndodhur n krahasim me t gjitha reaksionet e tjera. Kshtu oqeanet, pr t cilat thuhet se ishin vendi ku filloi jeta dhe doln aminoacidet, jan vende t paprshtatshme q aminoacidet t formojn proteinn. Nga ana tjetr, sht iracionale pr evolucionistt q t ndryshojn mendje dhe t thon se jeta filloi n tok, sepse i vetmi ambient ku aminoacidet do t ishin t mbrojtura nga rrezatimi ultraviolet ishte uji. N tok ato do t shkatrroheshin nga ky rrezatim. "Le Chtelier Principle" hedh posht thnien e formimit t jets n det. Kjo sht nj dilem tjetr q del prpara evolucionit. Nj tjetr prpjekje e dshtuar: Eksperimenti i Foksit T vn n vshtirsi nga dilema e msiprme, evolucionistt filluan t shpiknin skenare jo t vrteta pr "problemin e ujit" q rrzonte plotsisht teorin e tyre. Sidnej Foks ishte nj prej m t njohurve midis ktyre krkuesve. Pr t zgjidhur kt problem, Foksi zhvilloi teorin e mposhtme: Aminoacidet e para duhet t jen trhequr n ndonj humner pran ndonj vullkani, menjher pas formimit t tyre. Uji q prmbante kto aminoacide dhe q ndodhej n kto humnera duhet t kishte avulluar kur temperatura kishte arritur pikn e vlimit. Kshtu. aminoacidet q "thaheshin", duhet t ishin kombinuar pr t formuar proteinn. Megjithat, kjo rrugzgjidhje e komplikuar nuk u besua nga shum njerz, sepse aminoacidet nuk mund t durojn temperatura t larta. Krkimet kan vrtetuar se aminoacidet shkatrrohen menjher n temperatura t larta. Por Foksi nuk u dorzua. Ai i kombinoi dhe i pastroi aminoacidet n laborator n kushte shum speciale, duke i ngrohur n nj ambient t that. Aminoacidet u kombinuan, por pa formuar ndonj protein. Ajo q arriti t marr ishin thjesht zinxhir t rregullt aminoacidesh t kombinuara arbitrarisht me njra-tjetrn. Kta zinxhir nuk kishin asnj lidhje
117
N eksperimentin e tij, Foksi arriti t prodhonte nj substanc t quajtur "proteinoid". Proteinoidet jan kombinime t rastsishme aminoacidesh. N ndryshim nga proteinat e qenieve t gjalla, ato jan kimikate t pavlera dhe pa asnj funksion. N figur mund t shihet nj pamje e pjesve t proteinoidit, e par n nj mikroskop elektronik.
me proteinn. Pr m tepr, n.q.s. Foksi do ti mbante aminoacidet n temperatur t qndrueshme, edhe ato zinxhir t padobishm q u formuan do t shprbheshin.106 Nj tjetr fakt q rrzon eksperimentin e Foksit, sht se ai nuk prdori produktet e padobishme q u prfituan nga eksperimenti i Milerit, por prdori aminoacide t pastra nga organizma t gjall. Ky eksperiment q mendohej t ishte vazhdimi i eksperimentit t Milerit, duhet t realizohej me rezultatet e marra nga Mileri, mirpo as Foksi dhe as krkuesit e tjer nuk i prdorn aminoacidet e pavlefshme t prodhuara nga Mileri.107 Eksperimenti i Foksit nuk u pranua si pozitiv as nga qarqet evolucioniste, sepse ishte e qart se zinxhirt e pavler t aminoacideve (proteinoidt) q ai prfitoi nuk mund t formoheshin n kushte natyrore. Pr m tepr, proteina, njsia baz e jets, nuk u prodhua ende. Problemi i origjins s proteinave akoma nuk u zgjidh. N nj artikull n revistn e njohur shkencore Chemical Engineering News t vitit 1970, eksperimenti i Foksit prmendej si m posht:
Foksi dhe krkues t tjer u prpoqn t bashkonin aminoacidet n formn e "proteinoidve", duke prdorur kimikate speciale, si dhe ngrohje n kushte t atilla q nuk ekzistonin n fazat fillestare. Gjithashtu, ato nuk jan aspak t ngjashme me proteinat e rregullta q ndeshen te gjallesat. Ato nuk jan gj tjetr vese zinxhir t padobishm dhe t parregullt. Gjithashtu, sht shprehur se edhe nse molekula t tilla do t ishin formuar n fazat e hershme, ato pa dyshim do t shkatrroheshin.108
N t vrtet proteinat q Foksi prftoi ishin krejt t ndryshme nga proteinat reale si n struktur ashtu dhe n funksion. Diferenca midis pro-
118
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
hum eksperimente evolucionistsh, si ai i Milerit dhe Foksit, jan prpjekur t provojn se jeta mund t gjenerohet nga materia inorganike dhe m von t organizoj vetveten duke formuar gjallesa komplekse. Kjo sht trsisht dika antishkencore. do eksperiment i kryer dhe do observim i ndrmarr ka vrtetuar se materia inorganike nuk e ka kt aftsi. Astronomi dhe matematikani i famshm anglez Fred Hoyle v n dukje se materia nuk mund t gjeneroj jet nga vetvetja pa nj ndrhyrje t vullnetshme:
"N.q.s. do t kishte nj princip q n nj far mnyre e oi materien drejt jets ai do t ishte demonstruar lehtsisht n laborator. P.sh. dikush mund t marr nj vask pr t paraqitur supn fillestare, ta mbush at me fardo kimikati t natyrs jobiologjike, t pompoj n t n fardo mnyre do lloj gazi q t dshiroj. Pastaj le ta ekspozoj przierjen n do lloj rrezatimi q mund ti shkoj n mendje. Le ta zgjas eksperimentin pr nj vit dhe le t shikoj pastaj se sa prej 2000 enzimave (proteina t prodhuara nga qelizat e gjalla) jan shfaqur n vask. Prgjigjen po ia jap un q ti kursej kohn, shpenzimet dhe preokupimet pr realizimin e eksperimentit. Nuk ka pr t gjetur gj prej gjje, prve, ndoshta, nj llumi aminoacidesh dhe ndonj kimikati tjetr t thjesht organik."1
1 Fred Hoyle, The Inteligent Universe, New York, Holt, Rinehard & Wisdom, 1983, fq. 256.
teinave dhe "proteinoidve" sht aq e madhe, sa mund t jet diferenca midis nj pajisjeje t teknologjis s lart dhe nj grumbulli materialesh t paprpunuara. Pr m tepr, nuk kishte asnj shans pr kto aminoacide t parregullta t mbijetonin n atmosfern fillestare. Efektet kimike dhe fizike t dmshme dhe shkatrruese, t shkaktuara nga ekspozimi i madh ndaj rrezeve ultraviolet, si dhe kushtet natyrore t paqndrueshme do t bnin q kto proteinoide t shprbheshin. Pr shkak t "Le Chtelier Principle", ishte e pamundur pr aminoacidet t kombinoheshin nn uj, ku rrezet ultraviolet nuk mund ti arrinin. Pr shkak t ksaj, ideja q proteinoidet ishin baza e jets humbi mbshtetjen e shkenctarve.
119
T gjitha informacionet pr qenien e gjall ruhen n molekuln e ADN-se. Vetm kjo metod kaq efikase e ruajtjes s informacionit sht nj prov e mjaftueshme pr faktin q jeta nuk erdhi n ekzistenc rastsisht, por sht krijuar n nj mnyr t mrekullueshme.
nj rrjeti tjetr me 2 milion nerva optik, 100 bilion qeliza nervore, 130 bilion metra ensh gjaku dhe me 100 trilion qeliza. N.q.s. ne do t shkruanim informacionin e koduar n ADN, ather do t na duhej t prpilonim nj bibliotek gjigande me 900 volume enciklopedike me 500 faqe secili. Ky volum i jashtzakonshm informacioni sht i koduar n komponentt e ADN-s t quajtur "gjene".
121
numr me 600 zero pas sht i pakapshm pr mendjen e njeriut. Pamundsia e formimit t ARN-s dhe ADN-s nga nukleotide t akumuluara rastsisht sht shprehur nga shkenctari francez Paul Auger si m posht:
Ne duhet t dallojm ndryshimin midis dy fazave n formimin e rastsishm nga reaksionet kimike t molekulave komplekse, si nukleotidet. Faza e par: Prodhimi i nukleotideve nj nga nj, i cili sht i mundur. Faza e dyt: Kombinimi i tyre n nj sekuenc t veant, q sht absolutisht i pamundur. 110
Edhe Francis Crick, q ka besuar n teorin e evolucionit molekular pr shum vjet, pohoi pas zbulimit t ADN-s, se nj molekul e till kaq komplekse nuk mund t formohet rastsisht si rezultat i nj procesi evolutiv:
Nj njeri i ndershm, i pajisur me t gjith dijen q disponojm sot, mund t thot vetm se, n nj far mnyre, origjina e jets shfaqet sikur t ishte gati nj mrekulli. 111
122
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Nj dilem shum interesante del n kt pik: Ndrsa ADN-ja mund t riprodhohet vetm me ndihmn e disa enzimave, q jan aktualisht proteina, sinteza e ktyre enzimave mund t arrihet vetm nga informacioni i koduar n ADN. Pr shkak se ato varen nga njra-tjetra, ato duhet t ekzistojn n t njjtn koh q t riprodhohen, ose njra prej tyre duhet jet krijuar para tjetrs. Mikrobiologu Jacobson e komenton kt kshtu:
Udhzimet pr riprodhimin e planeve, pr energjin, pr nxjerrjen e pjesve nga ambienti, pr sekuencn e rritjes dhe pr mekanizmin veprues q prkthen instruksionet pr rritjen t gjitha kto duhet t ishin njkohsisht prezente n momentin kur jeta nisi. Ky kombinim ngjarjesh sht krejt i pamundur t ndodh dhe shpesh i atribuohet ndrhyrjes hyjnore. 113
Citimi i msiprm u shkruajt dy vjet pas zbulimit t strukturs s ADN-s nga James Watson dhe Francis Crick. Megjith zhvillimet e shkencs ky problem mbetet i pazgjidhur pr evolucionistt. Dy shkenctar gjerman Junker dhe Scherer shpjegojm se sinteza e secils molekul q nevojitet pr evolucionin kimik, ka nevoj pr kushte t veanta. Probabiliteti i kombinimit t ktyre materialeve, t cilat teorikisht sigurohen nga metoda t ndryshme, sht zero:
Deri tani nuk njihet asnj eksperiment, me an t t cilit ne mund t prftojm t gjitha molekulat e nevojshme pr evolucionin kimik. Prandaj, sht e domosdoshme t prodhohen disa molekula t ndryshme n vende t ndryshme n kushte shum t prshtatshme dhe pastaj t transportohen n nj vend tjetr pr tu futur n reaksion, duke i mbrojtur nga elementt e dmshm si hidrolizat dhe fotolizat. 114
Prof. Francis Crick: "Origjina e jets duket gati si nj mrekulli."
Shkurt, teoria e evolucionit sht e paaft t provoj ndonj prej fazave t evolucionit q evolucionistt pohojn se ka ndodhur n nivelin e molekuls. N vend q t siguroj prgjigje pr pyetje t tilla, progresi i shkencs po i bn pyetjet m komplekse dhe m t vshtira. uditrisht, evolucionistt i besojn t gjitha kto skenare t pamundura sikur t ishin fakte shkencore. Meqense jan t vendosur pr t
123
mos e pranuar krijimin, ata nuk kan ndonj zgjidhje tjetr, por t besojn t pamundurn. Nj biolog i famshm nga Austria, Michael Denton, tregon pr kt shtje n librin e tij "Evolucioni: Nj teori n kriz":
Pr skeptikt do t thot t fyesh arsyen, po t sugjerosh se programet gjenetike t organizmave t lart, q prmbajn nj mij milion bit informacion t barazvlefshm me sasin e grmave n nj librari t vogl me 1 mij volume, dhe q prmbajn n form t koduar algoritme t panumrta t ndrlikuara q kontrollojn, specifikojn dhe rregullojn rritjen dhe zhvillimin e biliona qelizave n formn e nj organizmi kompleks, jan formuar nga nj proces i rastsishm. Po pr Darvinistt ideja sht e pranueshme pa dyshimin m t vogl. 115
124
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
logaritjet e probabilitetit bjn t qart se molekula komplekse t tilla si proteinat dhe acidet nukleike (ARN dhe ADN), kurr nuk mund t jen formuar nga rastsia n mnyr t pavarur nga n j r a - t j e t r a . Ta n i e v o l u c i o n i s t t d u h e t t p r b a l l o j n n j p r o b l e m akoma edhe m t madh, bhet fjal pr ekzistencn e t gjitha ktyre molekulave njkohsisht. Kjo sepse pa ekzistencn e tyre n j k o h s i s h t n u k m u n d t k e t j e t . Te o r i a e e v o l u c i o n i t n u k m u n d t qndroj prpara ktyre krkesave. Kshtu, disa udhheqs t m e n d i m i t e v o l u c i o n i s t j a n d e t y r u a r t t h o n t v r t e t n . P. s h . Leslie Orgel, nj nga shoqruesit e afrt t Milerit dhe Francis Crick, i cili sht dhe vet nj evolucionist me reputacion, thot:
"Esht krejtsisht e pamundur q proteinat dhe acidet nukleike, t cilat kan t gjitha struktura komplekse, t lindin rastsisht n t n j j t i n v e n d , n t n j j t n k o h . P o r n g a a n a t j e t r, d u k e t e pamundur q t ekzistoj njra prej tyre pa tjetrn. Kshtu n shikim t par mund t konkludosh se jeta nuk ka filluar kurr me an t reaksioneve kimike."1 I njjti fakt pranohet gjithashtu edhe nga shkenctar t tjer: "AND-ja nuk mund ta bj punn e saj, prfshi edhe formimin e AND-ve t tjera, pa ndihmn e proteinave katalitike, ose enzimave. Shkurt, proteina nuk mund t formohet pa AND-n, por as AND-ja nuk mund t formohet pa proteinn."2 "Si erdhi n ekzistenc kodi gjenetik bashk me mekanizmin e deshifrimit t tij (ribozomet dhe molekulat ARN)? Pr shkak t mungess s prgjigjes s knaqshme pr momentin ne duhet ta knaqim veten me ndjenjn e udis dhe habis."3
1 Leslie Orgel, Origjina e jets n tok, Scientific American, v. 271, nntor 1994, f. 78. 2 John Horgan, In the Beginning (N Fillim), Scientific American, vol. 264, shkurt 1991, fq. 119. 3 Douglas Hofstadter, Godel, Escher, Bach: An Eternal Golden Braid, New York, Vintage Books, 1980, fq. 548.
t rastsishm t ARN-s duke thn: Ndrsa krkuesit vazhdojn t ekzaminojn botn e ARN-s nga afr, dalin gjithmon e m shum probleme. Si u shfaq ARN-ja fillimisht? ARN-ja dhe komponentt e saj jan t vshtir pr tu sintetizuar n laborator n kushtet m t mira t mundshme e jo m n kushte t vshtira.116 2- Edhe n.q.s. supozojm nj formim t rastsishm, si sht e mun-
125
dur q kjo ARN, e ndrtuar thjesht nga nj zinxhir nukleotidesh, "vendosi" t vetriprodhohej? far mekanizmi mund t realizoj nj proces t till vetriprodhimi? Ku i gjeti nukleotidet e prdorura gjat vetriprodhimit? Mikrobiologt Gerald Joyce dhe Leslie Orgel e shprehin kt situat t dshpruar n librin e tyre t titulluar "N botn e ARN-s".117 3- Edhe n.q.s. supozojm se n botn fillestare ekzistonte nj ARN vetriprodhuese dhe se kishte shum aminoacide t do lloji, gati pr tu prdorur nga ARN-ja, prsri situata nuk t on n formimin qoft edhe t nj proteine t vetme, sepse ARN-ja prfshin vetm informacionin n lidhje me strukturn e proteinave. Aminoacidet, nga ana tjetr, jan materiale t paprpunuara. Aq m pak q nuk ekziston asnj mekanizm pr t prodhuar proteinat. T konsiderosh ekzistencn e ARN -s t mjaftueshme pr prodhimin e proteins, sht po aq pa kuptim sa t pressh q nj makin t vetprodhohet dhe t vetmontohet vetm duke hedhur dizenjimin e saj n letr, mbi nj grumbull pjessh kmbimi. Prodhimi, n kt rast, pa puntor dhe pa fabrik sht jasht do arsyeje. Proteina prodhohet n fabrikn e ribozomeve, me ndihmn e shum enzimave, si nj rezultat i nj procesi tepr t komplikuar brenda qelizs. Ribozomi sht nj qeliz komplekse organele e ndrtuar prej proteinash. Ky fakt nxjerr n pah nj tjetr supozim t paarsyeshm se ribozomet gjithashtu duhet t ken ardhur n ekzistenc rastsisht, n t njjtn koh me ARN-n. Bile edhe fituesi i mimit Nobel, Jacque Monod, nj prej mbrojtsve m fanatik t evolucionit, shpjegon se sinteza e proteins nuk mund t nnvleftsohet aq shum sa t varet thjesht n formimin e acidit nukleik:
Kodi nuk ka kuptim vese po t deshifrohet. Makineria moderne e deshifrimit q prdoret nga qeliza prbhet nga t paktn 50 komponente makromolekulare, t cilat jan pr vete t koduara n ADN. Kodi nuk mund t deshifrohet, pa u prodhuar deshifrimi. Kjo sht si historia e puls dhe vezs. Kur dhe si u mbyll ky qark? Esht jashtzakonisht e vshtir t imagjinohet.118
Si sht e mundur q nj zinxhir ARN-je n botn fillestare merr kaq shum "vendime" dhe far metodash ka prdorur ai pr t realizuar prodhimin e proteins, duke marr prsipr punn e 50 pjesve t specia-
126
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
lizuara, secila m vete? Evolucionistt nuk kan asnj prgjigje pr t dhn. Dr. Leslie Orgel nj nga asistentt e Stenli Milerit dhe Francis Crick nga universiteti i San Diegos, Kaliforni, prdor termin "skenar" pr mundsin e "fillimit t jets nga bota e ARN-s". N nj artikull t saj t titulluar "Origjina e Jets" revista "American Scientist" n shtator 1994, prshkruan se far karakteristikash duhet t kishte kjo ARN dhe sa i pamundur ishte ky skenar:
Ne vrejm se ky skenar mund t ndodhte n.q.s. ARN-ja do t kishte dy veti q nuk jan evidente sot: Nj aftsi pr tu riprodhuar pa ndihmn e proteinave dhe nj aftsi pr t katalizuar do hap t sintezs s proteins. 119
Si shihet mjaft qart, t pressh kto dy procese komplekse dhe shum t nevojshme nga nj molekul si ARN-ja sht e mundshme vetm nga nj fuqi imagjinare evolucioniste. Faktet shkencore konkrete, nga ana tjetr, bjn t qart se tezat e bots s ARN-s, e cila sht nj model i ri i propozuar pr formimin e rastsishm, jan nj fabul e pamundshme.
127
Pastaj edhe n.q.s. kto organele do t bashkoheshin n nj mnyr mjaft harmonike, ato duhet t merrnin t gjitha enzimat e nevojshme dhe t mbuloheshin me nj membran, brendsia e s cils duhet t mbushej me nj lng t veant pr t prgatitur ambientin ideal pr to. Edhe n.q.s. t gjitha kto ngjarje (q smund t ndodhin) t ndodhnin rastsisht, a mund q ky grumbull molekulash t formoj jet? Prgjigja sht JO, sepse krkimet kan treguar se kombinimi thjesht i t gjitha materialeve t domosdoshme pr jetn nuk sht i mjaftueshm q jeta t filloj. Edhe n.q.s. do t mblidheshin t gjitha proteinat e domosdoshme pr jetn dhe t vendoseshin n nj provz, nuk do t zhvillohej qeliza. T gjitha eksperimentet e bra pr kt qllim tregojn se jeta mund t nis vetm nga jeta. Pohimi se jeta evoluoi nga gjrat jo t gjalla sht nj prrall e par n ndrrat e evolucionistve dhe sht krejtsisht n kundrshtim me rezultatet e do eksperimenti dhe observimi. Kshtu, jeta n tok duhet t ket nisur patjetr nga nj jet tjetr. Kjo thnie sht pasqyrim i nj nga emrave t Allahut "El-Hajj" (Ai q nuk vdes kurr). Jeta mund t lind, vazhdoj dhe mbaroj vetm me vullnetin e Tij. Sa pr evolucionin, ai jo vetm q sht i paaft t shpjegoj fillimin e jets, por sht i paaft t shpjegoj madje edhe formimin dhe bashkimin e materialeve t domosdoshme pr jetn. Chandra Uickramasinghe prshkruan realitetin me t cilin ai, si nj shkenctar i edukuar gjat gjith jets me mendimin se jeta sht shfaqur rastsisht, ishte ballafaquar.
Q nga msimet e mia t hershme si shkenctar, isha shum i bindur n iden se shkenca nuk mund t pajtohet me ndonj lloj krijimi t vetdijshm. Ky nocion tashm sht shembur brenda meje. Tani un nuk mund t gjej ndonj argument racional pr t hedhur posht pikpamjen, e cila thrret pr rikthim te besimi n Zot. Tani kuptojm se e vetmja prgjigje logjike pr origjinn e jets sht krijimi dhe jo rastsia.120
Kapitulli
11
igji i Dyt i Termodinamiks sht mnyra me t ciln ky proces natyror paraqitet n formn e ekuacioneve fizike dhe llogaritjeve. Ky ligj njihet me emrin "Ligji i Entropis". Entropia sht shkalla e
rregullimit n nj sistem fizik. Entropia e sistemit rritet sa m shum q ai shkon drejt shkatrrimit. Sa m i lart sht rregullimi i sistemit aq m e madhe sht Entropia. Ligji i Entropis tregon se i gjith universi shkon n mnyr t pashmangshme drejt shkatrrimit. Vrtetsia e Ligjit t Dyt t Termodinamiks sht vrtetuar teorikisht dhe eksperimentalisht. Albert Ajnshtajni, shkenctari m i madh i kohs son, ka thn se ky sht "ligji primar i gjith shkencs". Artur Edington, gjithashtu i referohet ktij ligji si "ligji suprem metafizik i gjith universit". 121 Teoria e evolucionit sht nj pohim q sht zhvilluar duke injoruar kt baz dhe ligj universal t fiziks. Mekanizmi i ofruar nga evolucionistt e kundrshton krejtsisht kt ligj. Teoria e evolucionit thot se atomet dhe molekulat e rregullta inorganike u bashkuan rastsisht me kalimin e kohs n nj rregull t caktuar pr t formuar molekula shum komplekse t tilla, si proteinat, ADN-ja dhe ARN-ja, pas t cilave u shfaqn
gradualisht miliona gjallesa t ndryshme me struktura akoma m komplekse. Sipas teoris s evolucionit, ky proces i supozuar q prodhoi strukturat m t rregullta, m komplekse dhe m t organizuara n do faz, sht vetformuar n saj t kushteve natyrore. Ligji i Entropis na tregon se ky i ashtuquajtur proces natyral kundrshton hapur ligjet e fiziks. Shkenctart evolucionist jan t ndrgjegjshm pr kt fakt, J. H. Rush thot:
N kursin e saj kompleks t evolucionit, jeta shfaq nj kontrast t mahnitshm me tendencn e shprehur n Ligjin e Dyt t Termodinamiks, i cili shpreh nj progres t pakthyeshm drejt rritjes s Entropis dhe shkatrrimit, ndrsa vet jeta
129
Shkenctari evolucionist Roger Lewin e paraqet qorrsokakun termodinamik t evolucionit n nj artikull n "Science", n kt mnyr:
Nj nga problemet q duhet t zgjidhin biologt sht kontradikta e dukshme midis evolucionit dhe Ligjit t Dyt t Termodinamiks. Sistemet shkojn drejt shkatrrimit me kalimin e kohs, duke dhn m pak e jo m shum rregull. 123
Nj tjetr shkenctar evolucionist George Stavropoulos pohon pamundsin termodinamike t formimit t rastsishm t jets dhe pamundsin e shpjegimit t zgjerimit t mekanizmit kompleks t jets me an t ligjeve t natyrs, n revistn e mirnjohur evolucioniste "American Science":
N kushte t zakonshme, asnj molekul komplekse organike nuk mund t formohet rastsisht. Ajo do t shprbhet, n prputhje me Ligjin e Dyt t Termodinamiks. Sa m komplekse t jet, aq m e paqndrueshme bhet dhe akoma m e sigurt sht shkatrrimi i saj, hert apo von. Fotosinteza dhe t gjitha proceset jetsore, madje dhe vet jeta nuk mund t kuptohen n termat e Termodinamiks apo ndonj shkence tjetr ekzakte. 124
Ashtu si dihet, Ligji i Dyt i Termodinamiks prbn nj penges t pakaprcyeshme pr skenarin e evolucionit, si nga aspekti shkencor, ashtu dhe nga ai logjik. Duke qen t paaft t gjejn nj shpjegim shkencor pr t kaluar kt penges, evolucionistt mund ta mbrojn evolucionin vetm n imagjinatn e tyre. P.sh. evolucionisti i famshm Xheremi Rifkin tregon besimin e tij t patundur se evolucioni do ta thyej kt ligj t fiziks me nj "fuqi magjike".
Ligji i Entropis thot se evolucioni i vrtet e shprndan t gjith energjin pr jetn q gjendet n kt planet. Koncepti yn i evolucionit sht krejt i kundrt. Ne besojm se evolucioni n mnyr magjike (!) krijon vlera dhe rregull t prgjithshm n tok. 125
130
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
131
erdhn n ekzistenc vet mekanizmat komplekse t konvertimit t energjis, si fotosinteza tek bimt, e cila nuk mund t prsritet as nga teknologjia moderne. Fluksi i energjis diellore n bot nuk mund t sjell rregull n vetvete. Ska rndsi sa lart mund t shkoj temperatura, apo sa gjat qndrojn aminoacidet duke formuar lidhje n sekuencat e duhura. Energjia nuk sht e mjaftueshme q ti bj aminoacidet t formojn molekula m komplekse, si proteinat, apo vet proteinat t formojn struktura m komplekse dhe m t organizuara, si organelet qelizore. Burimi i vetm real dhe i domosdoshm pr ekzistencn e ktyre organizmave n t gjitha nivelet sht dizenjimi i ndrgjegjshm, me nj fjal, KRIJIMI.
132
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
bregdet me lloje t ndryshme gursh t przier: gur t mdhenj, mesatar, t vegjl dhe shum t vegjl. Kur nj val e fort godet bregun, atje mund t shfaqet nj lloj rregullimi n vendosjen e gurve. Uji do t ngrej gurt me pesh t njjt n lartsi t njjt. Kur vala trhiqet, gurt mund t rregullohen duke filluar nga m i vogli te m i madhi. Ky sht nj proes vetrregullimi. Bregu sht nj sistem i hapur dhe fluksi i energjis (vala) mund t shkaktoj nj rregullim. Por vreni se i njjti proes nuk mund t ndrtoj nj kshtjell rre n breg. N.q.s. ne shikojm nj kshtjell rre ne jemi t bindur se dikush e ka br at. Ndryshimi midis kshtjells dhe rregullimit t gurve sht se i pari ka nj kompleksitet t madh, ndrsa i fundit ka vetm nj rregullim t prsritur. Esht si makina e shkrimit q shtyp "aaaaaaaaaaaa", pr qindra her, kur nj objekt (fluks energjie) bie mbi tastn "a". Sigurisht nj rregull i till i prsritur i "a-s" nuk prfshin ndonj informacion dhe kshtu nuk prfshin ndonj kompleksitet. Duhet dika e ndrgjegjshme pr t pasur nj sekuenc komplekse grmash q prfshin informacion. E njjta gj aplikohet kur era hyn n nj dhom plot me pluhur. Para ktij fluksi, pluhuri mund t jet i shprndar rreth e rrotull npr dhom. Kur hyn era, dheu mund t mblidhet n nj cep t dhoms. Ky sht vetrregullim. Por dheu kurr nuk mund t vetorganizohet dhe t krijoj nj piktur burri n dyshemen e dhoms. Kta shembuj jan shum t ngjashm me skenarin evolucionist t vetorganizimit. Ata pretendojn se materia ka nj tendenc pr vetorganizim, pastaj japin shembuj pr vetrregullimin dhe prpiqen t prziejn t dy konceptet. Vet Prigogine dha shembuj t vetrregullimit t molekulave gjat fluksit t energjis. Shkenctart amerikan Thaxton, Bradley dhe Olsen n librin e tyre t titulluar "Misteri i origjins s jets" e shpjegojn kt fakt si m posht:
N do rast, lvizjet e rastsishme t molekulave n nj lng zvendsohen n mnyr spontane nga nj sjellje shum e rregullt. Prigogine, Eigeni dhe t tjer kan sugjeruar se nj vetorganizim i ngjashm mund t ekzistoj n kimin organike dhe mund t llogaritet pr makromolekulat mjaft t komplikuara t domosdoshme pr sistemet e jets. Por analogji t tilla nuk kan lidhje me shtjen e origjins s jets. Nj arsye e
133
fort sht se ata nuk mund t dallojn rregullin nga kompleksiteti Rregulli nuk mund t shrbej pr t ruajtur sasin e madhe t informacionit q krkohet nga sistemet e gjalla. Nj struktur e parregullt, por e specifikuar, sht m e krkuar se nj struktur e rregullt. Kjo sht nj e met n analogjin e parashtruar. Ska lidhje midis llojit t rregullit spontan q ndodh nga rrjedhja e energjis npr sisteme t tilla dhe puns s krkuar pr ndrtimin e makromolekulave me informacion joperiodik si ADN-ja dhe proteinat. 127
N fakt vet Prigogine ka pranuar se ky argument nuk mund t llogaritet pr origjinn e jets. Ai ka thn:
Problemi i rregullit biologjik prfshin tranzicionin nga aktiviteti molekular deri te rregulli supermolekular i qelizs. Ky problem sht larg zgjidhjes. 128
Prse ather evolucionistt akoma prpiqen t besojn n skenare joshkencore si "vetorganizimi i materies"? Pse ata insistojn refuzimin e paraqitjes s inteligjencs n sistemet e gjalla? Prgjigja sht se ata kan nj besim dogmatik n materializm dhe besojn se materia ka fuqi misterioze pr t krijuar jetn. Nj profesor kimie nga Universiteti i Nju Jorkut dhe ekspert i ADN-s, Robert Shapiro, shpjegon kt besim t evolucionistve dhe dogmn materialiste q shtrihet n bazat e saj si m posht:
Nj tjetr parim evolucionist nevojitet pr t kaluar hendekun nga przierjet e kimikateve t thjeshta natyrale, te riprodhuesi i par efektiv. Ky parim akoma nuk sht prshkruar apo demonstruar n detaje, por sht parandjer. Atij i jan dhn emra t ndryshm, si evolucioni kimik apo vetorganizimi i materies. Ekzistenca e parimit kuptohet vetvetiu n filozofin e materializmit dialektik, ashtu si sht aplikuar n origjinn e jets nga Alexander Oparin.129
E gjith kjo situat e bn t qart faktin se evolucioni sht nj dogm q sht kundr shkencs s vrtet. Origjina e gjallesave mund t shpjegohet vetm me ndrhyrjen e forcave supernatyrale. Kjo forc mbinatyrale sht krijimi i Allahut, i Cili krijoi t gjith universin nga asgjja. Shkenca ka pranuar se evolucioni sht i pamundur pr sa koh t merret n konsiderat termodinamika. Ekzistenca e jets nuk ka shpjegim tjetr vese me KRIJIM.
Kapitulli
12
N
saj.
kapitujt e mparshm pam se sa e pamundur sht lindja e rastsishme e jets. Le t pranojm pr nj moment kt pamundsi. Le t supozojm se miliona vjet m par u formua
nj qeliz, duke pasur t gjitha gjrat e nevojshme pr jetn. Prsri evolucioni rrzohet n kt pik. Kjo sepse edhe n.q.s. qeliza do t jetonte pr ca koh, ajo do t vdiste e pas vdekjes s saj nuk do t mbetej asgj dhe do gj do t kthehej atje ku nisi. Kjo sepse qeliza e par pr shkak t mungess s informacionit gjenetik nuk do t kishte qen n gjendje t riprodhohej dhe t rifillonte nj gjenerat e re. Jeta do t kishte mbaruar me vdekjen e Sistemi gjenetik nuk prmban vetm ADN -n. Ato q do t pr-
mendim m posht ekzistojn n t njjtin mjedis: enzimat pr t lexuar kodin n ADN, mesazheri ARN q duhet t prodhohet pas leximit t ktyre kodeve, ribozomi mbi t cilin do t fiksohet mesazheri ARN sipas ktij kodi, transferuesi ARN pr t transferuar aminoacidet te ribozomet pr tu prdorur n prodhim si dhe enzima jashtzakonisht komplekse pr t zhvilluar procese t shumta t ndrmjetme. Nj ambient i till nuk mund t ekzistoj vese n nj mjedis trsisht t izoluar dhe t kontrolluar si qeliza, ku gjenden t gjitha materialet e paprpunuara t domosdoshme dhe burimet e energjis. Si rezultat, materia organike mund t vetriprodhohet vetm n.q.s. ajo ekziston si nj qeliz plotsisht e zhvilluar me t gjitha organelet e saj n nj ambient t prshtatshm ku ajo mund t mbijetoj, t shkmbej lnd dhe t marr energji nga ambienti q e rrethon. Kjo do t thot se qeliza e par n tok u formua papritur me strukturn e saj jashtzakonisht komplekse. Kshtu n.q.s. nj struktur komplekse erdhi n ekzistenc papritur,
135
far do t thot kjo? Le ta ilustrojm pyetjen me nj shembull. Le ta krahasojm, pr sa i prket kompleksitetit, qelizn me nj makin t teknologjis s lart. (N fakt qeliza sht nj sistem shum m kompleks dhe m i zhvilluar sesa makina). Tani le t bjm pyetjen: far do t mendonit n.q.s. do t futeshit thell n nj pyll t dendur dhe tju kalonte afr nj makin e tipit t fundit? A do t mendonit se elemente t ndryshme n pyll jan bashkuar rastsisht pr miliona vjet dhe kan prodhuar kt makin? T gjitha materialet q prbjn makinn n formn e tyre t paprpunuar merren prej hekurit, plastiks, goms, dheut ose produkteve t tij, por a mund tju oj ky fakt t mendoni se kto materiale jan sintetizuar rastsisht dhe prodhuan nj makin t till? Pa pik dyshimi, dokush q ka dy pare mend do ta kuptoj se makina sht prodhuar nga nj projektim i ndrgjegjshm. Fillimi i papritur i strukturave komplekse tregon qart se ato jan krijuar nga dika e ndrgjegjshme. Nj sistem kompleks si qeliza sht padyshim krijuar nga nj vullnet dhe dije superiore. Me fjal t tjera, ajo erdhi n ekzistenc si nj krijim i Allahut. Duke besuar se rastsia mund t prodhoj projektime perfekte, evolucionistt e kalojn kufirin e arsyes dhe shkencs. Nj prej autoriteteve t njohura n kt fush sht dhe zoologu i famshm francez Pierre Grase, ishpresidenti i Akademis Franceze t Shkencs. Grasse sht materialist, ai e di se teoria e Darvinit sht e paaft t shpjegoj jetn dhe t mbroj "rastsin", e cila sht themeli i Darvinizmit:
Shfaqja e mutacioneve t prshtatshme, e cila i lejon kafsht dhe bimt t plotsojn nevojat e tyre, duket e vshtir pr tu besuar. Teoria e Darvinit ka akoma m shum krkesa: Nj bim e vetme apo nj kafsh e vetme, do t donte mijra e mijra ngjarje fatlume. Kshtu, mrekullit do t bheshin m se t zakonshme: ngjarjet me probabilitet zero nuk do t ishin m t uditshme Nuk gjendet ndonj ligj q ndalon ndrrat me sy hapur, por shkenca nuk duhet t przihet me to. 130
Duke prmbledhur konceptin e "rastsis" pr evolucionistt, Grasse thot: " Rastsia sht nj lloj providence (hyjnie), e cila, nn mbulesn e ateizmit, nuk sht emrtuar por sht adhuruar fshehurazi". 131 Dshtimi logjik i evolucionistve sht rezultat i shenjtrimit t konceptit t rastsis. N Kuran shkruhet se ata q adhurojn zota t tjer ve Allahut, jan njerz q nuk kuptojn:
136
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
" Ata kan zemra, por nuk kuptojn; ata kan sy, por nuk shohin; ata kan vesh, por nuk dgjojn. Ata jan si kafsht, bile edhe m t humbur, (sepse) ata jan t pavmendshm (ndaj paralajmrimeve)." (ElAraf: 179)
Formula Darviniane
Prkrah provave, me t cilat ne jemi marr deri tani, le t shqyrtojm far paragjykimesh kan evolucionistt pr nj shembull kaq t thjesht, sa mund t kuptohet edhe nga fmijt: Teoria e evolucionit pohon se jeta sht formuar rastsisht. Sipas ksaj thnieje, disa atome inorganike dhe t pandrgjegjshme u bashkuan pr t formuar qelizn dhe m pas gjrat e tjera t gjalla, prfshi ktu dhe njeriun. Le t mendojm pak pr kt. Kur bashkojm elementt baz pr ndrtimin e jets, si p.sh. karbonin, fosforin, azotin dhe potasiumin, do t formohet vetm nj grumbull elementesh. Nuk ka rndsi se n far trajtimi kalon ky grumbull, ai nuk mund t formoj asnj gj t gjall. Nse doni, le t kryejm nj "eksperiment" dhe t ekzaminojm, n emr t evolucionistve, at q ata e deklarojn me gjysm zri nn emrin "formula darviniane". Le t vendosin evolucionistt shum materiale t pranishme n prbrjen e organizmave t gjall si p.sh. fosfor, azot, karbon, oksigjen, hekur dhe magnezium n fui t mdha. Pr m tepr, le t shtojn edhe ndonj material q nuk ekziston n kushte normale, por q ata mendojn se sht i nevojshm. Le t shtojn n kt przierje aminoacide q nuk kan mundsi t formohen n kushtet natyrore dhe proteina e cila ka nj probabilitet formimi 1 n 10950 sa t duan. Le ta ekspozojn kt przierje n aq nxehtsi dhe lagshti sa t duan. Le ta prziejn at me uj me fardo pajisje teknologjike t zhvilluar. Le t vendosin para ktyre fuive shkenctart m t njohur. Le t presin kta ekspert pr biliona, madje triliona vjet. Le t prdorin t gjitha llojet e kushteve q ata mendojn se jan t nevojshme pr formimin e njeriut. fardo q t bjn, ata nuk mund t krijojn nga kto fui nj njeri, fjala vjen nj profesor q ekzaminon strukturn e qelizave t tij n mikroskop. Ata nuk mund t prodhojn gjirafa, luan, blet, kanarina, kuaj, pleshta, delfin, trndafila,
137
orkide, banane, portokalle, luleshtrydhe, moll, domate, krmij, midhje, kandila, karkaleca, apo miliona gjallesa t tjera si kto. N t vrtet ata nuk mund t arrijn t krijojn as dhe nj qeliz t vetme prej ndonjrs prej tyre. Shkurt, atomet e pandrgjegjshme nuk mund t formojn qelizn duke u bashkuar. Ato nuk mund t marrin nj vendim pr ta ndar qelizn n dy, n katr e kshtu me radh, derisa m von t krijojn nj profesor q n fillim do t shpik mikroskopin elektronik dhe pastaj do t ekzaminoj strukturn e qelizave t tij n kt mikroskop. Materia sht e pandrgjegjshme, grumbull pa jet. Jeta vjen vetm prej krijimit t Allahut. Teoria e evolucionit, q pretendon t kundrtn, bie n kundrshtim t hapur me arsyen. Po t mendosh qoft edhe pak mbi thnien e evolucionistve shkputesh nga realiteti, tamam si shembulli i msiprm.
138
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
mprehtsi dhe qartsi. Pr m tepr ekrani i TV-s paraqet imazhe dydimensionale (ndrsa me an t syrit, njeriu sht n gjendje t shoh imazhe tre dimensionale). N.q.s. shikojm me kujdes do t vrejm se n televizor imazhi ka nj mjegullim. A ka mjegullim n shikimin tuaj? Sigurisht q jo. Pr dhjetra vjet, mijra inxhinier jan prpjekur t prodhojn nj televizor tre-dimensional, i cili mund t arrij cilsin e shikimit t syrit. Ata kan arritur t shpikin nj sistem TV tre-dimensional, por ai nuk mund t shihet pa vendosur nj pal syze speciale; pr m tepr q sht nj tre-dimensional artificial. Sfondi sht m i mjegulluar, ndrsa plani i par duket si dekor letre. Kurr nuk ka qen e mundur t prodhohet nj imazh me cilsin e atij t syrit. Qoft n kamera, qoft n TV ka humbje t cilsis s imazhit. Evolucionistt thon se mekanizmi q jep kt imazh kaq t qart dhe cilsor sht prodhuar rastsisht. N.q.s. dikush do tju thoshte se televizori q keni sht formuar rastsisht, se atomet erdhn dhe u bashkuan rastsisht pr t ndrtuar pjest e televizorit, far do mendonit? Si mund t bj rastsia punn q nuk e bjn dot mijra njerz?
Kur bjm nj krahasim midis syrit dhe veshit, nga njra an, dhe kamerave e aparateve t inizimit t zrit, nga ana tjetr, shohim se syri dhe veshi jan shum m kompleks, m funksional dhe m t prsosur se kto prodhime t teknologjis.
139
Pr rreth nj shekull, dhjetra mijra inxhinier jan prpjekur e munduar n laboratort e teknologjis s lart, t ndihmuar nga nj industri komplekse q prdor mjetet teknologjike m t avancuara, megjithat ata skan qen n gjendje t bjn m shum se kaq. N.q.s. nj pajisje q prodhon nj imazh m t dobt se ai i syrit nuk mund t realizohet rastsisht, ather sht fare e qart se syri dhe imazhi i par prej tij nuk mund t jen formuar nga rastsia. Ndrtimi i syrit krkon nj plan shum m t detajuar se ai i ndrtimit t televizorit. Ky plan kaq i komplikuar i prket Allahut, i Cili ka fuqi pr gjithka. E njjta situat vlen edhe pr veshin. Pjesa e jashtme e veshit kap tingujt dhe i drejton ato n veshin e mesm, i cili, pasi i prforcon, ia transmeton vibrimet veshit t brendshm. Ky i fundit, pasi i shndrron kto vibrime n sinjale elektrike, ia prcjell trurit. Ashtu si dhe me syrin, t dgjuarit finalizohet n qendrn e dgjimit n tru. Le t krahasojm cilsin dhe teknologjin e lart prezente n vesh dhe tru, me teknologjin e prodhuar nga njeriu. Ashtu si n rastin e imazheve, jan shpenzuar dekada duke u prpjekur t gjenerohen zra t ngjashm me origjinalin. Rezultatet e ktyre sforcove jan magnetofont, sistemet zanore t siguris s lart, sistemet e analizimit dhe prpunimit t tingujve me an t veimit t tyre sipas frekuencave. Megjith kt teknologji t lart dhe mijra ekspert q punojn me mish e me shpirt nuk sht br e mundur prodhimi i nj pajisjeje q t arrij cilsin e perceptimit t tingullit nga ana e veshit. Mendoni pr sistemet e teknologjis s lart Hi-Fi t prodhuara nga kompanit m me emr n industrin e muziks. Edhe n kto pajisje, kur zri regjistrohet, humbet dika, ose kur ju ndizni pajisjen dgjoni gjithmon nj tingull t caktuar para se t filloj muzika. Tingujt q prodhohen nga teknologjia e trupit t njeriut jan mjaft t qart. Nj vesh njerzor kurr nuk percepton nj tingull, duke e shoqruar kapjen e tij me nj zhurm tjetr prpara, si ndodh te pajisjet Hi-Fi; ai e percepton zrin ashtu si sht. Shkurt, teknologjia n trupin ton sht shum m superiore se teknologjia q njerzimi ka prodhuar duke prdorur mbledhjen e informacionit, eksperiencn dhe mundsit. Askush nuk mund t thot se nj pajisje Hi-Fi ose nj kamera erdhi n ekzistenc vet. Ather si mund t
140
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
thuhet se teknologjia q ekziston n trupin e njeriut, e cila sht shum her m superiore se teknologjia e arritur nga shkenca sot, mund t jet rezultat i nj vargu rastsish, t quajtura evolucion? Esht e qart se syri, veshi dhe t gjitha pjest e tjera t trupit t njeriut jan produkt krijimi. Kto jan argumente fare t qarta pr ekzistencn e Allahut, pr fuqin dhe dijen e Tij. Ne prmendm shqisn e t dgjuarit dhe t shikuarit, sepse sht e pamundur t mos kuptohen argumente kaq t qarta krijimi. N.q.s. nj dit ju do ti krkoni nj evolucionisti tju shpjegoj se si ky projektim i prkryer u b i mundur rastsisht, do t shihni se ai nuk do jet n gjendje tju jap nj prgjigje t arsyeshme. Edhe vet Darvini, n letrn e tij drguar Asa Gray m 3 prill 1860, shkruan se "t menduarit rreth syrit bri ti dilnin djers t ftohta". Ai tregon me kt dshprimin e evolucionistve prball projektimit perfekt t gjallesave. 132
Kapitulli
13
kapitujt e msiprm, ne ekzaminuam pavlefshmrin e teoris s evolucionit nga ana e argumenteve fosilore dhe nga pikpamja e biologjis molekulare. N kt kapitull, ne do t marrim n
shqyrtim disa fenomene biologjike dhe koncepte t paraqitura si evidenca teorike nga evolucionistt. Kto jan veanrisht t rndsishme, sepse ato tregojn se nuk ka zbulime shkencore q prkrahin evolucionin, si dhe na ndihmojn t kuptojm shkalln e gjer t shtrembrimeve dhe mashtrimeve q prdorin evolucionistt.
142
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
m t shkurtra, sepse t dy informacinet, kmb-gjat dhe kmb-shkurtr, ekzistojn n pellgun gjenetik t zvarranikve. Megjithat, ndryshueshmrit nuk i transformojn zvarranikt n zogj, duke u shtuar atyre krah apo pupla, ose duke u ndryshuar atyre metabolizmin. Nj ndryshim i till krkon nj rritje n informacionin gjenetik t gjalless, rritje e cila n asnj mnyr nuk sht e mundur. Darvini nuk e njihte kt fakt kur formuloi teorin e tij. Ai mendoi se nuk kishte limit n ndryshueshmri. N nj artikull t shkruar n 1844, ai thoshte:
Shum autor pranojn se ekziston nj limit n ndryshueshmrin n natyr, megjithse un nuk jam n gjendje t zbuloj qoft edhe nj fakt mbi t cilin mbshtetet ky besim. 133
N "Origjinn e Llojeve" ai prmend shembuj t ndryshueshmris, si provat m evidente pr teorin e tij. P.sh. sipas Darvinit rritsit e kafshve q ndrzejn varietete t ndryshme gjedhsh, n mnyr q t marrin varietete t reja q prodhojn m shum qumsht, jan duke i transformuar ato n nj specie tjetr. Koncepti i Darvinit mbi "ndryshueshmrin e pakufizuar" duket qart n fjalin e mposhtme t nxjerr nga "Origjina e Llojeve":
Un nuk shoh vshtirsi q nj rac ariu t bhet, si pasoj e seleksionimit natyror, gjithnj e m shum me karakteristika ujore, me goj gjithnj e m t madhe, deri n krijimin e nj gjigandi si balena. 134
Arsyeja q Darvini jep nj shembull kaq t paarsyeshm ishte njohja shkencore primitive n kohn e tij. N shekullin XX, bazuar n rezultatet eksperimentale t kryera mbi gjallesa, shkenca ka vendosur principin e "stabilitetit gjenetik". Ky princip thot se t gjitha prpjekjet pr ndrzim, pr t prftuar varietete t reja, nuk mund t ojn n shfaqjen e nj specieje t re, sepse ekzistojn barriera strikte midis gjallesave t ndryshme. Kjo do t thot se sht krejtsisht e pamundur pr rritsit e kafshve t kthejn nj gjedh n nj lloj tjetr kafshe, ashtu si kishte profetizuar Darvini, me an t ndrzimit t gjedhve t llojeve t ndryshme. Norman Macbeth q hedh posht Darvinizmin n librin e tij "Trheqja
143
e Darvinit" thot:
Thelbi i problemit sht se a variojn me t vrtet gjallesat n nj shtrirje t pakufizuar? Gjallesat duken t qndrueshme. Ne t gjith kemi dgjuar pr rritsit e zhgnjyer q e onin punn e tyre n nj pik t caktuar vetm pr t par kafsht apo bimt t ktheheshin atje ku kishin nisur. Megjith prpjekjet e mdha pr dy ose tre shekuj, nuk ka qen kurr e mundur t prodhohej nj trndafil blu apo nj tulipan i zi.135
Luther Burbank, i konsideruar si rritsi m kompetent i t gjitha kohve, e shpreh kt fakt kur thot se "ka kufizim n drejtim t zhvillimit t mundshm dhe kto limite ndjekin nj ligj". 136 Duke iu drejtuar ksaj
144
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Si duket, informacioni gjenetik q prodhon rezistenc dhe q ekziston para ekspozimit ndaj antibiotikve nuk mund t shpjegohet nga evolucionistt. Kjo provon se thniet e teoris s tyre jan t pavrteta. Fakti q bakteriet rezistente kan qen prezente vite m par se t zbuloheshin antibiotikt shprehet n "Medical Tribune", n numrin 29 t dhjetorit 1998. Artikulli lidhet me nj ngjarje interesante. N nj studim t ndrmarr n 1986, trupat e disa marinarve q u smurn dhe vdiqn gjat nj ekspedite polare n 1845, u gjetn t ruajtur n akull. Disa lloje bakteriesh t zakonshme t shekullit XIX u gjetn n trupat e tyre. Krkuesit u uditn kur zbuluan se ato ishin rezistente ndaj shum antibiotikve modern q ishin zhvilluar n shekullin XX. 139 Esht nj fakt i mirnjohur n qarqet shkencore se ky lloj rezistence ka
145
qen i pranishm n shum popullata bakteriesh para zbulimit t penicilins. Prandaj, sht mashtrim t paraqessh rezistencn e bakterieve si nj zhvillim evolucionist. Si ndodh procesi i ashtuquajtur "fitim i imunitetit" nga ana e bakterieve?
146
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
het n t njjtn mnyr si rezistenca e bakterieve ndaj antibiotikve. Imuniteti ndaj DDT-s n asnj mnyr nuk mund t thuhet se u fitua nga individt e popullats s insekteve. Disa prej insekteve ishin imune ndaj DDTs.
q nuk kishin kt imunitet t trashguar, u eleminuan nga popullata, pra, u zhdukn. Insektet imune, t cilat ishin relativisht pak n popullat, u shtuan me kalimin e kohs. Kshtu popullatat e species s insekteve filluan t prbheshin vetm nga antar imun. Kur kjo ndodhi, DDT-ja pushoi s qeni efektive kundr ktyre insekteve. Ky fenomen sht i zakonshm, por duke u keqinterpretuar, ai tregohet si rast i arritjes s imunitetit ndaj DDT-s. Biologu evolucionist Francisko Ayala e pranon kt fakt, duke thn:
Variantet gjenetike q nevojiteshin pr tu br rezistente ndaj llojeve t ndryshme t pesticideve, ishin t pranishme n do popullat q ekspozohej ndaj ktyre komponenteve t prodhuara nga njeriu. 140
Duke e ditur mir se shumica e njerzve nuk kan mundsi t msojn pr mikrobiologjin apo t krkojn n t, evolucionistt vn n pun mashtrimet sa her q problemi i rezistencs dhe imunitetit del n sken. Ata shpesh i paraqesin kto shembuj si prova shum t rndsishme t evolucionit. Tani duhet t jet br e qart se as rezistenca e bakterieve ndaj antibiotikve dhe as imuniteti i insekteve ndaj DDT-s, nuk prbjn argument pr evolucionin. Ato vetm nxjerrin n shesh shtrembrimet dhe metodat mashtruese q prdorin evolucionistt pr t justifikuar teorin e tyre.
147
evolucionistve, n trupat e disa krijesave ekzistojn nj numr organesh jofunksionale. Kto organe kan qen trashguar nga strgjyshrit dhe gradualisht u bn rudimente (latin. rudimentum - mbeturin) pr shkak t mosprdorimit. E gjitha kjo sht nj hipotez joshkencore dhe bazohet totalisht n njohuri t pamjaftueshme. Kto "organe jofunksionale" ishin n fakt organe, "funksioni i t cilave nuk ishte zbuluar" n at koh. Treguesi m i mir pr kt sht zvoglimi gradual i lists s gjat evolucioniste t organeve rudimentale. S. R. Scadding, nj evolucionist, e prmend kt fakt n artikullin e tij t titulluar "A mundet q organet rudimentale t prbjn evidenc pr evolucionin?", publikuar n revistn "Evolutionary Theory":
Meqense nuk sht e mundur t identifikohen struktura t paprdorshme dhe meqense vet struktura e argumentit t prdorur sht e pavlefshme shkencrisht, un konkludoj se "organet rudimentale" nuk prbjn ndonj prov t veant pr teorin e evolucionit. 141
Lista e rudimenteve q u prpilua nga evolucionisti gjerman R. Uidersheim n 1895 prfshinte afro 100 organe, duke prfshir zorrn e verbr dhe krbishtin. Me progresin e shkencs, u zbulua se t gjitha organet n listn e Wiedersheim, n fakt, kishin funksione shum t rndsishme n trup. P.sh. sht zbuluar se zorra e verbr, q ishte konsideruar nj organ rudimental, sht nj organ limfoid q lufton infeksionet n trup. Ky fakt u b i qart n vitin 1997.
Disa organe dhe inde t tjera si mlia, shpretka, zorra e verbr, palca e kockave, nj koleksion i vogl indesh limfatike si p.sh. bajamet n fyt etj, jan gjithashtu pjes e sistemit limfatik. Ato gjithashtu ndihmojn trupin t luftoj infeksionet. 142
T gjitha shembujt e organeve rudimentale jan hedhur posht me kalimin e kohs. P.sh. palosja gjysmrrethore, e cila prmendet n librin e Darvinit si nj organ rudimental, sht zbuluar se sht nj organ me funksione te veanta, t cilat nuk njiheshin n kohn e Darvinit. Funsioni i ktij organi sht lubrifikimi i syrit.
Gjithashtu, sht zbuluar se bajamet q ishin prfshir n t njjtn list t organeve rudimentale, kishin nj rol kuptimplot n mbrojtjen e fytit ndaj infeksionit, n veanti deri n adoleshenc. Esht zbuluar se krbishti n fundin e poshtm t shtylls
148
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
kurrizore mbshtet kockat rreth legenit dhe sht pika konvergjente e disa muskujve t vegjl. Gjendrat tiroide jan efektive pr sigurimin e rritjes s qndrueshmris te foshnjat dhe fmijt. T gjitha kto ishin konsideruar n fillim organe rudimentale. Palosja gjysmrrethore n sy, q ishte konsideruar si rudiment nga Darvini, n fakt ka pr detyr pastrimin dhe lubrifikimin e kokrdhokut. N thniet e evolucionistve ka nj gabim logjik pr t ashtuquajturat rudimente. Ashtu si u shpjegua, evolucionistt pretendonin se organet rudimentale te gjallesat ishin trashguar prej strgjyshrve t tyre. Megjithat, disa prej ktyre organeve "rudimentale" nuk gjenden te speciet q evolucionistt pretendojn se jan strgjyshrit e njeriut. P.sh. zorra e verbr nuk ekziston te disa lloje majmunsh q pretendohet se jan strgjyshrit e njeriut. Biologu i famshm H. Enoch q sfidon teorin e organeve rudimentale, duke shprehur kt gabim logjik, thot si m posht:
Majmunt kan zorr t verbr, ndrsa t afrmit e tyre, majmunt e ult, nuk kan. Ajo shfaqet prsri tek gjitart si oposumi. Si mund ta shpjegojn evolucionistt kt? 143
Nse do t ishte i vrtet skenari evolucionist i rudimenteve (mbeturinave), ather zorra e verbr duhet t ishte e pranishme te "strgjyshrit e njeriut", majmunt e ult si nj organ i zhvilluar plotsisht ose pjesrisht, mirpo kjo nuk ndodh; ky organ nuk ekziston fare te kta majmun, kshtu q nuk mund t flitet pr "mbetje". Skenari i organeve rudimentale i paraqitur nga evolucionistt prmban nj numr t metash logjike tepr serioze. Ai sht provuar n do rast se sht shkencrisht i pasakt. Nuk ekziston asnj organ rudimental n trupin e njeriut, sepse njerzit nuk evoluan nga qeniet e tjera si rezultat i ndryshimeve, por u krijuan plotsisht dhe n mnyr perfekte.
149
trashguar nga nj paraardhs i prbashkt. Sipas ksaj, pllumbi dhe shqiponja, meqnse kan krah s bashku me t gjith zogjt e tjer, duhet t kishin evoluar nga nj paraardhs i prbashkt. Homologjia sht nj mashtrin i br mbi bazat e asnj argumenti tjetr, prve ngjashmris fizike. Ky argument nuk u vrtetua kurr, qoft edhe vetm nga nj zbulim konkret, gjat gjith kohs q nga koha e Darvinit. N asnj shtres t toks nuk sht gjetur ndonj fosil i paraardhsit t prbashkt t krijesave me struktura homologe. Pr m tepr, pikat e mposhtme e bjn t qart se homologjia nuk prbn evidenc se evolucioni ka ndodhur: 1. Gjenden organe homologe n gjallesa t llojeve krejt t ndryshme, midis t cilave dihe se nuk ka lidhje evolutive. 2. Kodet gjenetike t disa krijesave q kan organe homologe jan krejt t ndryshme nga njri-tjetri. 3. Zhvillimi embrionologjik i organeve homologe n krijesa t ndryshme sht plotsisht i ndryshm. Le ti shqyrtojm kto pika nj nga nj.
150
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
N fakt organet homologe duhet t jen nj bezdi e madhe pr evolucionistt. Thnia e evolucionistit t famshm Frank Salisbury tregon se ekzistenca e syve shum t ngjashm n specie krejt t ndryshme nnvizon qorrsokakun e homologjis:
Bile edhe dika aq e komplikuar sa syri shfaqet disa her, p.sh. te kalmart, vertebrort dhe artropodt (kmbnyjtuarit). Esht mjaft negative t mendosh se origjina e ktyre specieve sht e njjt. Mendimi se kto organe jan prodhuar disa her, sipas teoris moderne sintetike, ma trullos mendjen.144
Nj pik tjetr q nevojitet q thniet pr homologjin t jen t vlefshme sht se zhvillimi embrionologjik i specieve me organe homologe duhet t jet i njjt. N fakt zhvillimi embrionologjik i organeve t tilla sht krejtsisht i ndryshm n do gjalles. Pr t prfunduar, ne mund t themi se krkimet gjenetike dhe embrionologjike kan provuar se koncepti i homologjis i prcaktuar nga Darvini si evidenc e evolucionit t gjallesave nga paraardhs t prbashkt nuk mund t shrbej n asnj mnyr si evidenc. Kshtu, shkenca ka provuar koh pas kohe falsitetin e tezave t Darvinit.
151
jo vetm n nivelin e organeve, por gjithashtu edhe n nivelin molekuar. Evolucionistt thon se kodet e ADN -s apo strukturat e proteins s specieve t ndryshme jan t ngjashme dhe se kjo ngjashmri sht prov q kto gjallesa kan evoluar nga paraardhs t prbashkt ose nga njra-tjetra. P.sh. sht thn vazhdimisht n shtypin evolucionist se ka shum ngjashmri midis ADN-s s njeriut dhe ADN-s s majmunit dhe kjo ngjashmri sht prov pr lidhjen evolutive midis njeriut dhe majmunit. Shembulli m i bujshm i ktij argumenti ka t bj me prezencn e 46 kromozomeve te njeriu dhe 48 kromozomeve n disa majmun, si shimpazeja. Evolucionistt e trajtojn afrsin e numrit t kromozomeve midis specieve t ndryshme si prov pr lidhjet evolutive. N.q.s. ky argument do t ishte i vrtet ather njeriu ka nj tjetr specie m t afrt: pataten. Numri i kromozomeve t patates sht shum m i afrt me at t njeriut se n rastin e gorills apo shimpanzes: Ai sht 46. Me fjal t tjera, njerzit dhe patatet kan t njjtin numr kromozomesh. Ky shembull tregon se ngjashmrit n ADN nuk mund t argumentojn lidhje evolutive. Nga ana tjetr, gjenden diferenca gjigande molekulare midis krijesave q duken shum t ngjashme dhe t lidhura me njra-tjetrn. P.sh. struktura e Citokromit-C, nj prej proteinave vitale pr frymmarrjen, sht krejtsisht e ndryshme n gjallesa t s njjts klas. Sipas krkimeve t ndrmarra pr kt shtje, diferenca midis dy specieve t ndryshme zvarraniksh sht m e madhe se ndryshimi midis nj zogu dhe nj peshku, apo nj peshku dhe nj gjitari. Nj tjetr studim ka treguar se ndryshimet molekulare midis disa zogjve jan m t mdha sesa ndryshimet midis zogjve dhe gjitarve. Esht zbuluar gjithashtu se ndryshimet molekulare midis bakterieve q duken shum t ngjashme, jan m t madha sesa ndryshimi midis gjitarve dhe amfibve apo insekteve.146 Krahasime t ngjashme jan br n rastet e hemoglobins, mioglobins, hormoneve dhe gjeneve dhe jan vn re konkluzione t ngjashme.147 N lidhje me kto zbulime t tjera rreth ksaj shtjeje Dr. Michael Denton komenton:
Secila klas n nivelin molekular sht unike, e izoluar dhe e palidhur me ndrmjetsues. Kshtu, molekulat, ashtu si fosilet, nuk sigurojn asnj prov pr elemente t ndrmjetme, kaq shum t dshiruara nga biologjia evolucioniste N
152
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
nivelin molekular asnj organizm nuk sht "i trashgueshm" apo "primitiv" apo "i avancuar" n krahasim me t afrmit e tij Ka nj hije dyshimi se n.q.s. kto evidenca molekulare do t kishin qen t disponueshme nj shekull m par ideja e evolucionit organik nuk do t ishte pranuar kurr. 148
Prof. Michael Denton: "Evolucioni sht nj teori n kriz."
Ajo q quhet "teoria e prmbledhjes" ka koh q sht hequr nga literatura shkencore, por sht akoma prezente n disa publikime evolucioniste. Termi "prmbjedhje" sht shkurtim i thnies "ontogjeneza (zhvillimi i nj individi) prmbledh filogjenezn (historin e zhvillimit t llojit t tij)" e paraqitur nga biologu evolucionist Ernst Haeckel n fund t shekullit XIX. Kjo teori e zhvilluar nga Haeckel pretendon se embrionet e gjallesave rijetojn procesin evolutiv, n t cilin kan kaluar pseudoparaardhsit. Ai supozoi se gjat zhvillimit t tij n mitrn e nns, embrioni njerzor n fillim shfaq karakteristikat e peshkut, pastaj t zvarranikve dhe n fund t njerzve. M von u provua se kjo teori sht trsisht e pabaz. Tani dihet se t ashtuquajturat velza q shfaqen n fazat e para t embrionit t njeriut jan n fakt fazat fillestare t kanalit t veshit t mesm dhe gjendrat paratiroide. Pjesa e embrionit q ishte e ngjashme me "qeskn e t verdhs s vezs" sht nj qese q prodhon gjak pr fmijn. Pjesa q identifikohej si "bisht" nga Haeckel dhe pasuesit e tij sht, n fakt, shtylla kurrizore, e cila duket si bisht, pasi merr form para se t zhvillohen kmbt. Kto jan fakte t mirnjohura n botn shkencore dhe pranohen edhe nga evolucionistt. George Gaylord Simpson, nj nga themeluesit e neoDarvinizmit shkruan: Haeckel e keqinterpreton principin evolucionist pr kt tem. Tani sht e ditur mir se ontogjeneza nuk e prsrit filogjenezn. 149 **Krahaso Biologjia 10 fq. 149** (sh.r.)
Haeckel sht nj evolucionist m i flakt se vet Darvini n shum akpekte. Pr kt arsye ai nuk hezitoi t fallsifikonte t dhnat shkencore dhe t trillonte gnjeshtra t ndryshme.
153
msohet akoma n tekstet shkollore si prov e evolucionit. Shih Biologjia 10, ripunim 1998.** (sh.r.) Nj tjetr aspekt interesant i "prmbledhjes" ishte vet Ernst Haeckel, nj sharlatan q fallsifikoi vizatimet pr t mbshtetur teorin e tij. Mashtrimet e Haeckel pretendonin t tregonin se embrioni i peshkut dhe njeriut ngjasojn me njri-tjetrin. Kur kjo u zbulua, e vetmja mbrojtje q ai prdori ishte fakti q gjra t tilla i kishin br edhe evolucionist t tjer:
Pas ksaj dshmie kompromentuese pr mashtrim, un do t isha i detyruar ta konsideroja veten t dnuar, po t mos m ngushllonte fakti se krah meje, n bangn e t pandehurve, un shoh qindra t tjer, midis t cilve shum prej krkuesve m t besueshm dhe biologve m t nderuar. Shumica e diagrameve n librat biologjik m t mir, traktatet dhe gazetat mbartin t njjtn grad "mashtrimi", sepse t gjitha jan t pasakta dhe jan, pak a shum, t meremetuara, te skematizuara dhe t sajuara.151
N t vrtet ka "qindra t tjer, midis t cilve shum prej krkuesve m t besueshm dhe biologve m t nderuar" studimet e t cilve jan plot me prfundime t paragjykuara, shtrembrime, madje edhe mashtrime. Kjo sepse ata t gjith i kan vn kusht vetes pr t qen mbrojts t vendosur t teoris s evolucionit, megjithse nuk ekziston asnj prov pr ta mbshtetur at.
Kapitulli
14
t mbrohet edhe nga disa "shkenctar", por ekziston nj tjetr faktor i rndsishm n kt shtje. Ky faktor sht filozofia materialiste. Filozofia materialiste sht nj nga mendimet m t vjetra n histori. Karakteristika e saj baz sht konsiderimi i materies si absolute. Sipas ksaj filozofie, materia nuk ka fund. do gj q ekziston sht e prbr nga materia dhe vetm nga materia. Kjo gj bn t pamundur q kjo filozofi t besoj n nj Krijues. Prandaj materializmi ka mbajtur gjithmon qndrim armiqsor ndaj do besimi n Zot. Kshtu pyetja q shtrohet mbetet vetm nj: A sht kndvshtrimi materialist i vrtet? Nj metod pr t testuar nse nj filozofi sht e vrtet apo jo, sht marrja n shqyrtim e thnieve t ksaj filozofie q lidhen me shkencn, duke prdorur metoda shkencore. P.sh. nj filozof n shekullin X mund t ket thn se dikur ekzistonte nj pem n siprfaqen e toks dhe se t gjitha gjallesat u rritn n degt e ksaj peme si fruta dhe pastaj ran n tok. Disa njerz mund ta shikojn kt filozofi si trheqse dhe ta besojn. Por n shekullin XX, n kohn kur njeriu ka arritur t ec n hn, nuk sht e mundur t paraqitet nj filozofi e till. A ekziston kjo pem apo jo, kjo duhet t prcaktohet nga metodat shkencore, d.m.th. observimi dhe eksperimenti. Kshtu, ne mund t hetojm me mjetet shkencore thnien materialiste se materia ka ekzistuar gjithmon dhe se kjo materie mund t organizoj veten, duke lindur jetn pa Krijues. Thnia se materia organizon vetveten dhe sjell jetn sht thnia q ne e quajm "teoria e evolucionit" subjekti i ktij libri pavrtetsia e t cilit sht vrtetuar trsisht.
nformacioni q kemi paraqitur gjat gjith ktij libri tregon se teoria e evolucionit nuk ka baza shkencore dhe se, prkundrazi, thniet e evolucionistve kundrshtojn zbulimet shkencore. Evolucioni mund
155
Megjithat n.q.s. ndonj ngul kmb n besimin n materializm dhe i prkushtohet me devocion filozofis materialiste dhe e vendos at mbi do gj, ather ai nuk vepron me arsyen e argumenteve t sakta. N.q.s ai sht "n radh t par materialist pastaj shkenctar" ai nuk mund ta braktis materializmin, kur shikon se materializmi sht prgnjeshtruar nga shkenca. Prkundrazi ai prpiqet ta mbaj dhe ta shptoj materializmin, duke e mbshtetur me do mnyr evolucionin. Kjo sht saktsisht gjendja n t ciln jan sot "shkenctart" q mbrojn teorin e evolucionit. Esht interesante se ata e pohojn kt gj her pas here. Nj gjenetist i mirnjohur dhe nj evolucionist i famshm, Richard C. Lewontin, nga universiteti i Harvardit, pohon se ai sht "n radh t par materialist dhe pastaj shkenctar":
Nuk sht e vrtet se metodat e institucioneve shkencore na detyrojn t pranojm nj shpjegim materialist t fenomeneve botrore, por, prkundrazi, ne jemi t detyruar nga besnikria jon "a priori" ndaj shtjes materialiste t krijojm nj aparat hetimi dhe nj baz konceptesh q prodhojn shpjegimet materialiste, nuk ka rndsi sa kundr intuits jan, nuk ka rndsi sa t habisin nga pamundshmria e tyre. Pr m tepr, materializmi sht absolut, kshtu ne nuk mund t lejojm asnj ide krijimi. 152
Termi "a priori" q Lewontin prdor ka shum rndsi. Ky term filozofik i referohet presupozimeve q nuk bazohen n ndonj t dhn eksperimentale. Nj mendim sht "a priori" kur ju e konsideroni at si t drejt dhe e pranoni si t till, edhe nse nuk ka asnj prov pr saktsin e tij. Si mund t kuptohet nga fjalt e sinqerta t evolucionistit Lewontin, materializmi sht nj e dhn "a priori" pr evolucionistt, ndaj dhe ata mundohen ta prshtasin shkencn me kt t dhn. Meqense materializmi bn t domosdoshm mohimin e Krijuesit, ata prqafojn t vetmen alternativ q u mbetet, teorin e evolucionit. Pr ta nuk ka rndsi se evolucioni sht prgnjeshtruar nga faktet shkencore; kta "shkenctar" e pranojn kt "a priori" si t vrtet Ky drejtim i paragjykuar i on evolucionistt n besimin se "gjrat e pavetdijshme formuan veten", gj q sht n kundrshtim, jo vetm me shkencn, por edhe me arsyen. Profesori i kimis nga universiteti i New Yorkut dhe eksperti i ADN-s, Robert Shapiro, si e kemi cituar m sipr,
156
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
shpjegon kt besim evolucionist, si dhe dogmn materialiste q shtrihet n bazat e tij, si m posht:
Nj tjetr parim evolucionist nevojitet pr t kaluar hendekun nga przierjet e kimikateve t thjeshta natyrale, te riprodhuesi i par efektiv. Ky parim akoma nuk sht prshkruar apo demonstruar n detaje, por sht parandjer. Atij i jan dhn emra t ndryshm, si evolucioni kimik apo vetorganizimi i materies. Ekzistenca e parimit kuptohet vetvetiu n filozofin e materializmit dialektik, ashtu si sht aplikuar n origjinn e jets nga Alexander Oparin.153
Propaganda evolucioniste me t ciln kemi t bjm vazhdimisht n mediat perndimore dhe n revistat e "nderuara" shkencore sht rezultat i ksaj nevoje ideologjike. Meqense evolucioni konsiderohet i domosdoshm, ai sht kthyer n tabu nga qarqet q vendosin standartet e shkencs. Ka shkenctar q pr t ruajtur reputacionin e tyre, jan t detyruar t mbrojn kt teori ose t paktn t shmangin do fjal q mund t bjer n kundrshtim me t. Akademikt n vendet perndimore jan t detyruar ti botojn artikujt e tyre n revista t caktuara, n mnyr q t arrijn t mbajn pozitn e profesorit. T gjitha revistat q kan lidhje me biologjin jan nn kontrollin e evolucionistve dhe ata nuk lejojn asnj artikull anti-evolucionist t botohet n revistat e tyre. Prandaj, do biolog duhet ti drejtoj studimet e tij nn kontrollin e ksaj teorie. Ata gjithashtu jan pjes e nj "urdhri" t themeluar mbi bazn e pranimit t evolucionit si nj nevoj ideologjike, pr hir t s cils ata jan gati t mbrojn verbrisht t gjitha "rastsit e pamundura" q ne kemi ekzaminuar m par n kt libr.
Rrfime materialiste
Biologu gjerman Hoimar Von Dithfurt, nj evolucionist i famshm, sht nj shembull i mir i ktij mendimi fanatik materialist. Pasi citon nj shembull t nj kompozimi shum t ndrlikuar t jets, Dithfurt i prgjigjet si m posht nj pyetjeje q ka lidhje me lindjen e rastsishme t jets:
A sht e mundur q nj harmoni e till t shfaqet me t vrtet nga rastsia? Kjo
1 Douglas Futuyma, Biologjia Evolucioniste, botimi i dyt, Sunderland, MA: Sinauer, 1986, fq. 3. 2 Alan Woods dhe Ted Grant, "Marksizmi dhe Darvinizmi", Arsyeja n revolt: Marksizmi dhe shkenca moderne, London, 1993. 3 Alan Woods dhe Ted Grant, Marksizmi dhe Darvinizmi, London, 1993.
Trocki
Darvini
Marksi
sht pyetja baz e t gjith evolucionit biologjik. Po ti prgjigjemi ksaj pyetjeje "Po, sht e mundur", sht njsoj si t vrtetosh nj besim dogmatik n shkencn moderne t natyrs. Me frym kritike ne mund t themi se kushdo q pranon shkencn moderne t natyrs, nuk ka alternativ tjetr vese t thot "po", sepse ai duhet t synoj t shpegoj fenomenet natyrore me an t mnyrave t kuptueshme dhe t prpiqet ti prftoj ato nga ligjet e natyrs, pa aplikuar interferenca metafizike. Megjithat n kt pik, shpjegimi i gjithkaje nprmjet ligjeve t natyrs, pra, nprmjet rastsis, sht shenj q tregon se ai nuk ka asnj zgjidhje tjetr. Sepse n fund t fundit, far gjje tjetr mund t bj ai ve besimit n rastsi?154
Po, ashtu si thot Dithfurt, shkenca materialiste adopton si princip baz shpjegimin e jets duke mohuar interferencat mbinatyrore, d.m.th.
158
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
krijimin. Pas adoptimit t ktij principi, edhe gjrat m t pamundura pranohen me lehtsi. Esht e mundur q t gjesh shembuj t mentalitetit dogmatik n t gjith literaturn evolucioniste. Profesor Ali Demirsoj, nj mbrojts i famshm i evolucionit n Turqi, sht nj ndr shum t till. Ashtu si e kemi paraqitur n faqet e mparshme, sipas Demirsoj, mundsia e formimit t rastsishm t Citokromit-C, nj protein e domosdoshme pr jetn, sht e barabart me mundsin q nj majmun t shkruaj historin e njerzimit n makin shkrimi pa br gabime. 155 Ska dyshim se t pranosh gjra t tilla t pamundura do t thot t kundrshtosh principet baz t shkencs dhe arsyes. Edhe nj fjali e vetme e shkruar ashtu si duhet n letr dshmon se sht shkruar nga dikush. Kur dikush shikon librin e historis s bots, ather ai sht akoma m i bindur se libri sht shkruar nga nj shkrimtar. Askujt nuk do ti dukej e arsyeshme se shkronjat e ktij libri gjigand mund t jen bashkuar rastsisht. Megjithat, uditrisht gjenden "shkenctar" evolucionist si Ali Demirsoj q e pranojn kt mendim iracional:
Probabiliteti i formimit t nj sekuence t Citokromit-C sht "zero", por meqnse jeta krkon nj sekunc t caktuar, ather mund t thuhet se kjo sekuenc ka nj probabilitet pr tu krijuar nj her n univers. N t kundrt forca metafizike, prtej perceptimit ton, duhet t ken vepruar n formimin e saj. T pranosh kt t fundit sht e paprshtatshme pr qllimet e shkencs. Prandaj ne duhet t vshtrojm n hipotezn e par. 156
Demirsoj vazhdon dhe thot se ai pranon t pamundurn, n mnyr q t mos pranoj "fuqit metafizike", pra, q t mos pranoj krijimin nga Allahu. Jo pa qllim, kur Demirsoj citon nj shtje tjetr, origjinn e mitokondris n qeliz, ai hapur pranon pajtueshmrin e tij me shpjegimin e rastsis, megjithse ajo sht "krejtsisht kundr mendimit shkencor".
Thelbi i problemit sht se si mitokondria ka fituar kt karakteristik, sepse arritja e ksaj karakteristike rastsisht, qoft edhe nga nj individ, krkon probabilitete ekstreme q jan jasht kufijve t perceptimit t njeriut. Enzimat q sigurojn frymmarrjen dhe q funksionojn si katalizator n do hap n forma t ndryshme prbjn thelbin e mekanizmit. Nj qeliz duhet ta prmbaj kt
VDEKJA E MATERIALIZMIT
uke vazhduar t reklamojn supozimet materialiste t shekullit XIX, materialistt akoma pretendojn se universi sht i prjetshm, se materia nuk sht krijuar dhe se jeta u shfaq pas reaksioneve kimike t materies. Zbulimet e shekullit XX kan hedhur posht krejtsisht kto teza. Supozimi se universi sht i prhershm dhe si pasoj nuk ka pasur fillim sht hedhur posht nga zbulimi se universi filloi nga nj shprthim i madh (Big Bengu) q ndodhi rreth 15 bilion vjet m par. Big Bengu tregon se t gjitha substancat fizike t universit erdhn n ekzistenc nga asgjja: me fjal t tjera ato u krijuan. Nj nga avokatt m t shquar t materializmit, filozofi ateist Anthony Flew thot: "Rrfimi sht i mir pr shpirtin. Ndaj un po filloj duke rrfyer se ateistve duhet tu vij turp nga konsensusi bashkkohor kozmologjik (Big Bengu). Me sa duket kozmologt po provojn shkencrisht se universi ka nj fillim."1 Big Bengu gjithashtu tregon se n do faz universi sht formuar nga nj krijim i kontrolluar. Kjo duket mjaft qart nga rregulli dhe organizimi q u shfaqn pas Big Bengut, gj e cila sht e pamundur t ndodh si pasoj e nj shprthimi t pakontrolluar. Fizikani i njohur Paul Davies e shpjegon kshtu kt fakt: "sht shum e vshtir ti rezistosh prshtypjes se struktura aktuale e universit, e cila sht tepr e ndjeshme ndaj ndryshimeve dhe modifikimeve m t vogla, duhet t jet shfaqur si pasoj e nj plani t menduar mir."2 I njjti realitet e bn profesorin amerikan t astronomis, George Greenstein, t thot: "Kur shqyrtojm t gjitha provat, shfaqet me insistim ideja se disa forca t mbinatyrshme ose nj Forc e mbinatyrshme- duhet t ket gisht n kt."3 Ndaj, hipoteza materialiste se jeta mund t shpjegohet vetm nprmjet ndrveprimit t materies, u rrzua prball zbulimeve t reja shkencore. N veanti, origjina e informacionit gjenetik q prcakton t gjitha qeniet e gjalla nuk mund t shpjegohet nga faktor material. Nj nga mbrojtsit kryesor t
teoris s evolucionit, George C. Uilliams, e pranon kt fakt n nj artikull t tij n vitin 1995: "Biologt evolucionist nuk kan arritur t kuptojn se ata punojn me dy sfera t pakrahasueshme me njra-tjetrn: sfera e informacionit dhe sfera e materies gjeni sht nj paket informacionesh, nuk sht nj objekt. Kjo munges e theksuar e mjeteve t prshkrimit bn q materia dhe informacioni t jen dy sfera t ndara t ekzistencs dhe si t tilla ato duhet t trajtohen ve e ve, me termat e tyre t prshtatshme."4 Ky fakt provon ekzistencn e nj Inteligjence t mbinatyrshme q sjell n ekzistenc informacionin gjenetik. sht e pamundur pr materien t prodhoj vet informacion. Drejtori i Institutit Federal t Fiziks dhe Teknologjis, profesori Verner Gitt bn kt vrejtje: "Eksperienca tregon se nj qenie q mendon dhe ushtron vullnetin e saj t lir, aftsit e saja dhe forcn e saj t krijimit, sht m se e nevojshme. Nuk njihet asnj ligj n natyr, asnj proces, asnj sekuenc ngjarjesh q mund t bj q informacioni t lind vetvetiu n materie."5 T gjitha kto fakte shkencore provojn bindshm se universi dhe t gjitha gjallesat jan krijuar nga nj Krijues. Prsa i prket materializmit, Arthur Koestler, nj nga filozoft m t njohur t shekullit ton thot: "Ai nuk mund t quhet m nj filozofi shkencore."6
1. Henry Margenau, Roy A. Vargesse. Cosmos, Bios, Theos. La Salle IL: Open Court Publishing, 1992, fq. 241. 2. Paul Davies, God and the New Physics. New York: Simon & Schuster, 1983, fq. 189. 3. Hugh Ross. The Creator and the Cosmos. Colorado Springs, CO: Nav-Press, 1993, fq. 114-115. 4. George Williams, The Third Culture: Beyond the Scientific Revolution, New York, Simon & Schuster, 1995, fq. 42-43. 5. Verner Gitt. In the Beginning Was Information. CLV, Bielefeld, Germany, fq. 107, 141. 6. Arthur Koestler, Janus: A Summing Up, New York, Vintage Books, 1978, fq. 250.
160
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
sekuenc enzimash t plot, prndryshe ajo sht nj hi. Ktu, megjithse duket se sht n kundrshtim me mendimin biologjik, me qllim q t mnjanojm shpjegimet e teprta dogmatike apo spekulative, ne duhet t pranojm, megjithse pa dshir, se t gjitha enzimat e frymmarrjes kan ekzistuar n qeliz para se qeliza t binte pr her t par n kontakt me oksigjenin.157
Konkluzioni q formohet nga prononcime t tilla sht se evolucioni sht pa dyshim nj teori q nuk ka ardhur nprmjet krkimeve shkencore. Forma dhe thelbi i ksaj teorie jan diktuar nga krkesat e filozofis materialiste. Prsri, ne mund t vm re qart nga literatura evolucioniste se t gjitha kto prpjekje me t vrtet kan nj "qllim". Ky qllim sht prjashtimi i do besimi q thot se t gjitha krijesat u krijuan nga nj Krijues. Evolucionistt e prcaktojn kt qllim si "shkencor". Ajo q ata i referohen nuk sht shkenc, por filozofi materialiste. Materializmi mohon absolutisht ekzistencn e do gjje prtej materies apo dikaje supernatyrale. Vet shkenca nuk sht e detyruar t pranoj nj dogm t till. Shkenc do t thot eksplorimi i natyrs dhe nxjerrja e konkluzioneve nga ky eksplorim. N.q.s. ky eksplorim on n prfundimin se natyra sht krijuar, shkenca duhet ta pranoj kt. Kjo sht detyra e shkenctarit t vrtet dhe jo t mbroj skenare bajate, t paarsyeshme e t pavrteta, duke u kapur pas nj dogme materialiste t shekullit XIX.
Kapitulli
15
jo q kemi ekzaminuar gjat gjith kohs n kt libr ka demonstruar se teoria e evolucionit nuk mbshtetet n baza shkencore. Megjithat, shumica e njerzve n bot nuk jan n dijeni t ksaj
dhe e marrin evolucionin si fakt shkencor. Arsyeja m e madhe pr kt mashtrim sht indoktrinimi sistematik dhe propaganda e mediave pr evolucionin. Pr kt arsye, ne gjithashtu duhet t prmendim karakteristikat e veanta t ktij indoktrinimi dhe ksaj propagande. Kur shikojm me kujdes n median perndimore, shpesh hasim artikuj q kan t bjn me evolucionin. Organizatat e mediave kryesore dhe revistave t njohura e t "respektuara" e trajtojn vazhdimisht kt subjekt. Kur dikush lexon kta artikuj, i krijohet prshtypja se kjo teori sht plotsisht e provuar dhe nuk l vend pr diskutime. Njerzit e zakonshm q lexojn kt lloj literature natyrisht fillojn t mendojn se teoria e evolucionit sht n fakt po aq e sigurt, sa edhe nj ligj n matematik. Informacione t tilla q shfaqen n mediat m kryesore merren edhe nga mediat e vogla lokale. Ato nxjerrin tituj me grma t mdha: "Sipas revists Time, nj fosil i ri q mbush hendekun n zinxhirin fosilor sht gjetur", ose "Nature" tregon se shkenctart kan hedhur drit mbi problemin e fundit t teoris s evolucionit". Zbulimi i "lidhjes s fundit q mungon n zinxhirin evolucionist" sht nj budallallk sepse ska as m t vogln prov pr evolucionin. do gj e treguar si prov sht mashtrim, ashtu si e kemi provuar n kapitujt e mparshm. Por prve medias kt pun e bjn edhe shum burime shkencore si enciklopedit, librat e biologjis etj. Shkurt, mediat dhe qarqet akademike, q jan n dispozicion t qendrave antifetare, mbajn nj qndrim krejtsisht evolucionist dhe mundohen ta imponojn kt n shoqri. Ky imponim sht kaq efektiv saq me kalimin e kohs e ka kthyer evolucionin n nj ide, pr t ciln njerzit
PROPAGANDA EVOLUCIONISTE
Revistat shkencore popullore, t cilat kan marr prsipr prhapjen e propagands evolucioniste, luajn nj rol shum t rndsishm pr t bindur opinionin publik q t pranoj teorin e evolucionit.
mendojn se kurr nuk mund t hidhet posht. Mohimi i evolucionit shikohet si kundrshtim i shkencs dhe injorim i realitetit. Kjo sht arsyeja se, megjith boshllqet e shumta q jan treguar qart (n veanti pas 1950-s) dhe faktet e pohuara nga vet evolucionistt, sot sht mjaft e vshtir, pr t mos thn e pamundur, t gjesh ndonj kritik ndaj evolucionit n qarqet shkencore apo media. T pranuara si publikimet m t respektuara mbi biologjin dhe natyrn n perndim, revistat si Scientific American, Nature, Focus dhe National Geographic kan adoptuar teorin e evolucionit si ideologji zyrtare dhe prpiqen ta paraqesin kt teori si dika t vrtetuar.
Mbshtjellja mashtruese
Evolucionistt prfitojn shum nga avantazhet q i japin programet e "shplarjes s trurit" t medias. Shum njerz besojn n evolucion n mnyr kaq t pavetdijshme, saq ata as q shqetsohen t pyesin si dhe pse. Kjo do t thot se evolucionistt kan mundur ti rregullojn mashtrimet e tyre kaq mir saq ato jan br bindse. P.sh. n librat m "shkencor" evolucionist, "kalimi nga uji n tok", i
1. Victor B. Schffer, "Exploring the Lives of Whales", National Geographic, vol 50, dhjetor 1976, fq. 752. 2. George Gamow, Martynas Ycas, Mr. Tompkins Inside Himself, London:,Allen & Unwin, 1968, fq. 149.
cili sht nj nga episodet m t paprtypshme t evolucionit, "shpjegohet" me nj thjeshtsi qesharake. Sipas evolucionit, jeta filloi n uj dhe kafsht e para q u zhvilluan ishin peshqit. Teoria pretendon se nj dit t bukur, kta peshq filluan t drejtoheshin drejt toks pr nj arsye ose nj tjetr (n shumicn e rasteve, si arsye prmendet thatsira). Peshqit q zgjodhn t jetojn n tok, ndodhi t kishin kmb n vend t fletve dhe mushkri n vend t velzave. Shumica e librave evolucionist nuk tregojn "si-n" e ksaj ngjarjeje. Bile edhe n burimet m "shkencore", absurditeti i ktij deklarimi fshihet pas fjalive si "kalimi nga uji n tok u arrit".
164
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Si u arrit ky "kalim"? Dihet se nj peshk nuk mund t jetoj m shum sesa disa minuta jasht ujit. N.q.s. supozojm se ndodhi thatsira dhe peshqit duhet t lviznin drejt toks, far do t ndodhte me peshqit? Prgjigja sht e qart. T gjith peshqit e dal nga uji do t ngordhnin nj nga nj, pr pak minuta. Edhe n.q.s. ky proces do t zgjaste 10 milion vjet, prgjigja do t ishte e njjt. Peshqit do t ngordhnin nj nga nj. Arsyeja sht se nj organ i till kompleks si mushkria nuk mund t vij n ekzistenc nga nj aksident i rastsishm apo nga nj mutacion. Gjithashtu nga ana tjetr nj gjysm mushkri nuk do t ishte aspak efektive. Ajo q propozojn evolucionistt sht "kalim nga uji n tok", pastaj "kalim nga toka n ajr". Me kto kalime krejtsisht absurde "shpjegohen" shum boshllqe. Sa pr formimin e organeve mjaft komplekse si syri dhe veshi, evolucionistt preferojn t mos e hapin gojn. Esht e leht ti imponohesh njeriut t thjesht me an t ksaj t ashtuquajture shkenc q n t vrtet sht mashtrim. Vizato nj piktur, si t ta haj mendja, q paraqet kalimin nga toka n uj, shpik fjal latine pr kafshn n uj dhe "pasardhsin" e tij n tok, sajo formn kalimtare, prpuno nj gnjeshtr: "Eustenopteron u transformua n fillim n Rhipitistian Crosoptergian, pastaj u shndrrua n Ichthyostega gjat nj procesi t gjat evolutiv", dhe ja u sajua nj argument evolutiv. Pastaj vendosi kto fjal n gojn e nj shkenctari me syze me xhama t trash dhe bluze t bardh dhe do t bindsh lehtsisht shum njerz. Ndrsa media, e cila sht dhn me mish e me shpirt pas prkrahjes s evolucionit, do tia shprndaj lajmin "e mir" mbar bots me shum entuziazm.
Kapitulli
16
a shum argumente t tjera q zhvlersojn evolucionin. N kt libr ne kemi diskutuar vetm disa prej tyre. Por edhe kto q jan prmendur ktu, jan t mjaftueshme pr t treguar t vrtetn se
teoria e evolucionit nuk sht gj tjetr ve nj mashtrim, mashtrim i mbrojtur vetm pr t mirn e filozofis materialiste, mashtrim i bazuar jo n shkenc por n "shplarjen e trurit", n propagand dhe gnjeshtra. Ne mund ti prmbledhim ato q kemi prmendur si m posht:
166
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
nj aminoacid, t jet formuar rastsisht as nn at q ata e quajn "kushte toksore fillestare" e as ti formojn ato n laborator me pajisjet m t sofistikuara. Prkundrazi, me prpjekjet e tyre pr gjetjen e provave pr evolucionin ata vetm kan demonstruar se asnj proces evolutiv nuk ka ndodhur e as q mund t ndodhte kurr n tok.
167
baz t ngjashmrive. Prve ngjashmrive siprfaqsore, pr majmunt nuk mund t thuhet se jan m afr njeriut sesa kafsht e tjera. N.q.s. do t merrnim pr baz inteligjencn, ather blett q ndrtojn strukturn e mrekullueshme gjeometrike t hojeve apo merimanga q ndrton mrekullin inxhinierike t rrjets s saj, mund t thuhet se jan m afr njeriut. Bile n disa aspekte ato jan m superiore se vet njeriu. Ka nj diferenc t madhe midis majmunit dhe njeriut. Majmuni sht kafsh dhe nuk sht i ndryshm nga kali apo qeni, n lidhje me nivelin e ndrgjegjes. Ndrsa njeriu sht i ndrgjegjshm, krijes me vullnet t fort q mendon, flet, kupton, vendos dhe gjykon. T gjitha kto kategori jan funksione t mendjes q njeriu zotron. Mendja sht diferenca m e madhe midis njeriut dhe kafshve. Asnj ngjashmri fizike nuk mund ta mbush kt hendek midis njeriut dhe kafshve. N natyr e vetmja krijes q ka mendje sht njeriu.
168
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
dikush nuk mund ti ket kto prova, ai duhet t pranoj ekzistencn e Krijuesit, i Cili ka fuqi t krijoj far t doj vetm duke thn "Bhu". do shpjegim tjetr pr ardhjen e krijesave n ekzistenc sht n kundrshtim t hapur me principet e arsyes. Realiteti sht i qart dhe i dukshm. E gjith jeta sht produkt i nj projektimi perfekt. Kjo siguron prova konkrete pr ekzistencn e Krijuesit, i Cili sht i Gjithdijshm e i Plotpushtetshm. Ky Krijues sht Allahu, Zoti i toks e i qiejve dhe i gjithkaje midis tyre.
Kapitulli
17
Fakti i krijimit
pjest e mparshme t librit ne ekzaminuam pse teoria e evolucionit, q supozon se jeta nuk sht e krijuar, kundrshton totalisht faktet shkencore. Ne pam se shkenca moderne ka treguar
nj fakt shum t qart nprmjet degve t ndryshme t saj si paleontologjia, biokimia dhe anatomia. Ky fakt sht se t gjitha krijesat jan krijuar nga Allahu. N fakt, pr t vn re kt, personi nuk ka nevoj t analizoj rezultatet e komplikuara t arritura n laboratort e biokimis apo t njihet me grmimet gjeologjike. Provat e urtsis s jashtzakonshme jan t dukshme n do gj t gjall q personi vzhgon. Ekziston nj projektim dhe nj teknologji madhshtore n trupin e nj insekti apo nj peshku t vogl n thellsi t detit q kurr nuk mund t arrihet nga njerzit. Disa gjallesa q nuk kan tru perfekt, kryejn veprime kaq t komplikuara, saq nuk mund t kryhen as edhe nga njerzit. Urtsia, plani dhe projektimi i jashtzakonshm q mbizotrojn t gjith natyrn, pa asnj dyshim provojn ekzistencn e Krijuesit q sundon gjithka. Ky sht Allahu. Allahu i ka pajisur t gjitha gjallesat me karakteristika t jashtzakonshme, duke i treguar njeriut shenjat e qarta t ekzistencs dhe fuqis s Tij. N faqet q pasojn do t prmendim vetm disa prej evidencave t panumrta t krijimit n natyr.
170
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Matematicient, duke krkuar prgjigjen e ksaj pyetjeje, arritn n nj konkluzion interesant: "Forma gjashtkndore sht forma m e prshtatshme gjeometrike pr shfrytzimin maksimal t hapsirs s dhn." Nj form gjashtkndore krkon nj sasi minimale dylli pr ndrtim dhe mban sasin maksimale t mjaltit. Pra blett prdorin formn m t prshtatshme. Metoda e prdorur n ndrtimin e hojeve sht shum interesante. Blett e fillojn ndrtimin e hojeve n dy-tre vende t ndryshme dhe endin hojet njkohsisht n dy-tre rreshta. Megjithse fillojn nga vende t ndryshme, blett me numr mjaft t madh, ndrtojn gjashtkndsha identik dhe pastaj endin hojet duke i kombinuar ato bashk dhe duke u takuar n qendr. Pika e lidhjes s gjashtkndshave rregullohet aq mir, saq nuk ka asnj shenj q t dallohet se pjest e hojit jan kombinuar. Prball ktij krijimi t prkryer, ne, sigurisht, duhet t pranojm ekzistencn e Zotit, i Cili i ka krijuar dhe msuar kto krijesa. Evolucionistt duan t rrshqasin dhe ta shpjegojn kt me konceptin e instiktit dhe prpiqen ta paraqesin at thjesht si nj karakteristik t bletve. Megjithat, n.q.s. ka nj instikt t till n pun, i cili vepron mbi blett dhe siguron harmonizimin e puns s tyre, ather kjo do t thot q ekziston nj Urtsi, e cila sundon mbi t gjitha kto krijesa t vogla. Pr ta thn m shkoqur, Allahu, Krijuesi i ktyre krijesave t vogla i mson ato t bjn nj gj t till. Ky fakt sht treguar n Kuran 14 shekuj m par:
Fakti i krijimit
171
"Zoti yt i dha instikt blets: "Ndrto shtpi npr kodra, npr drunj dhe n ato (koshere) q njerzit ndrtojn. Pastaj ha nga t gjitha frutat dhe futu npr rrugt q Zoti i ka lehtsuar pr ty." Nga barku i tyre del nj lng me ngjyra t ndryshme, n t cilin ka shrim (ila) pr njerzit. Me t vrtet, n kt ka argumente pr njerzit q mendojn." (Nahl: 68 69)
Qukapiku
T gjith e din se qukapiku e ndrton folen e tij duke shpuar trungjet e pemve. Gjja q shum njerz nuk e vn re sht fakti se si sht e mundur q qukapikut nuk i shprthen hemoragji n tru, pr shkak t goditjeve t forta n pem. Ajo q qukapiku bn sht njsoj si ajo q mund
172
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
t bj nj njeri pr t ngulur nj gozhd me kok. N.q.s. njeriu do t mundohej t bnte nj gj t till, do t psonte hemoragji n tru. Por qukapiku nuk pyet; ai mund t godas nj trung t fort me sqep 3843 her brenda 2.10 deri 2.69 sek dhe t mos i ndodh absolutisht asgj. Koka e qukapikut sht krijuar e till q ta prballoj me sukses kt pun. Kafka e qukapikut ka nj sistem amortizimi q redukton dhe amortizon goditjet, n saj t disa indeve t veanta t buta midis kockave t kafks. 159
Balenat
Gjitart kan nevoj pr frymmarrje t rregullt dhe pr kt arsye uji nuk sht ambient shum i prshtatshm pr ta. Te balena, e cila sht nj gjitar deti, ky problem sht zgjidhur me nj sistem frymmarrje shum
Fakti i krijimit
173
m efikas se ai i shum kafshve q banojn n tok. Gjat procesit t frymmarrjes, balenat nxjerrin rreth 90% t ajrit q prdorin. Kshtu ato kan nevoj t marrin frym n intervale t gjata. N t njjtn koh ato kan nj substanc shum t koncentruar t quajtur mioglobin q i ndihmon ato t ruajn oksigjenin n mushkrit e tyre. Me ndihmn e ktyre sistemeve, disa balena mund t zhyten n deri n 500 metra thellsi dhe t notojn pa marr frym pr 40 minuta.161 Nga ana tjetr vrimat e hunds s balens, jo si gjitart banues n tok, jan vendosur n kurriz e kshtu ajo mund t marr frym lirisht.
Mushkonja
Ne gjithmon i konsiderojm mushkonjat si insekte fluturuese. N fakt, mushkonja i kalon fazat para t zhvillimit t saj nn uj dhe del prej tij nprmjet disa sistemeve t veanta, e kompletuar me t gjitha organet e nevojshme. Mushkonjat fillojn t fluturojn me an t nj sistemi ndjesie t veant q sht n gjendje t prcaktoj vendin ku ka ushqim. Me kt sistem ajo ngjason me aviont gjuajts t ngarkuar me detektor t ndjeshm ndaj temperaturs, lagshtis dhe aromave. Ajo sht n gjendje t perceptoj me lehtsin m t madhe ndryshimet e temperaturs e t lokalizoj burimin e saj, kshtu ajo mund ta lokalizoj lehtsisht pren e saj edhe n terrin e nats. Teknika e "thithjes s gjakut" te mushkonja prbn nj sistem jashtzakonisht t ndrlikuar. Me nj sistem prers me gjasht presa ajo e pret lkurn si sharr. Gjat proesit t prerjes, ajo vendos nj sekrecion n vendin e plags dhe paralizon zonn, ndaj dhe viktima nuk ndjen q po i thithet gjaku. Sekrecioni n t njjtn koh parandalon mpiksjen e gjakut dhe siguron vazhdimin e procesit t thithjes. Sikur nj prej ktyre gjrave t mos funksiononte, mushkonja nuk do t ishte n gjendje t ushqehej. Me
174
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
sistemet e tyre t veanta, kto krijesa t vogla jan n vetvete argumente pr krijimin. N Kuran, mushkonja sht prmendur si nj shembull q tregon ekzistencn e Allahut pr njerzit q mendojn: "Allahu nuk ngurron q t marr fardo shembulli, qoft edhe nj mushkonj apo dika tjetr m t vogl se ajo. Pr sa u prket atyre q besuan, ata e din se ai (shembull) sht i vrtet nga Zoti i tyre. Ndrsa ata q mohuan do t thon: "far qllimi kishte Allahu me kt shembull?" Ai e bn shembullin shkak q t humbin shum (nga rruga e drejt), dhe po me t Ai udhzon shum t tjer. Por Ai nuk humb vese t pabindurit." (El-Bekare: 26)
Fakti i krijimit
175
Fija e merimangs
Merimanga e quajtur Dinopis ka nj mjeshtri fantastike n gjueti. N vend q t end nj rrjet statike dhe t pres pren e saj, ajo end nj rrjet t vogl dhe e hedh mbi pren. Pastaj ajo e mbshtjell mir pren me kt rrjet. Insekti i futur n kurth nuk mund t bj asgj pr t liruar veten. Rrjeta sht e ndrtuar kaq mir saq insekti ngatrrohet m keq sa m shum t alarmohet. Pr ta ruajtur ushqimin, merimanga e mbshtjell gjahun me fije shtes tamam sikur ta paketonte. Si mundet kjo merimang t thur nj rrjet me kaq mjeshtri? Esht e pamundur pr merimangn t arrij nj aftsi t till rastsisht, si thon evolucionistt. Merimanga nuk ka aftsi t msoj dhe t mbaj mend, ajo ska tru q t kryej kto veprime. Esht e thjesht, kto aftsi i jan dhn merimangs nga Krijuesi i saj i Plotfuqishm. Mrekulli t tjera jan zbuluar rreth fijes s merimangs. Kjo fije me diametr m t vogl se 1/1000 mm sht 5 her m e fuqishme se nj fije eliku me t njjtin diametr. Ajo gjithashtu sht shum e leht. Nj fije e till e mjaftueshme pr t qarkuar gjith botn, peshon vetm 320 g.162 eliku, i cili sht nj lnd e prodhuar artificialisht, sht nj nga produktet m t forta t prodhuara nga njeriu. Merimanga mund t prodhoj n trupin e saj nj fije shum m t fort se eliku. Pr prodhimin e elikut njeriu prdor teknologjin e arritur nga prvoja qindra vjeare, po merimanga far teknologjie prdor? Si duket, mjetet teknologjike q disponon njeriu jan mjaft prapa teknologjis "hyjnore" q disponon merimanga.
176
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Peshku elektrik
Specie t caktuara peshqish, si disa lloje ngjalash apo rajash, prdorin elektricitetin e prodhuar nga trupat e tyre pr t mbrojtur veten prej armiqve apo pr t paralizuar gjahun e tyre. N do gjalles, prfshi dhe njeriun, gjendet pak ngarkes elektrike. Por njeriu nuk mund ta kontrolloj kt elektricitet dhe ta prdor n dobi t tij. Krijesat e prmendura m sipr kan nj rrym elektrike 500600 V n trup. Ato jan n gjendje ta prdorin kt kundr armiqve t tyre, duke mos u dmtuar nga ky elektricitet. Energjia q ato konsumojn pr t mbrojtur veten rikuperohet pas nj kohe t caktuar tamam si karikimi i baterive. Kshtu, potenciali elektrik prsri sht i gatshm pr tu prdorur. Peshku nuk e prdor rrymn e
Fakti i krijimit
177
tensionit t lart n trupin e tij vetm pr tu mbrojtur. Prve ksaj, ai siguron nj mjet pr gjetjen e rrugs n ujrat e thella e t erreta, pasi elektriciteti i ndihmon ata t ndiejn objektet pa i par. Peshku mund t drgoj sinjale duke prdorur elektricitetin e trupit. Kto sinjale elektrike pasqyrohen pasi godasin objekte solide dhe ky pasqyrim i jep informacion peshkut pr objektin. N kt mnyr peshku mund t prcaktoj distancn dhe madhsin e objektit.
Maskimi
Nj prej mnyrave q kafsht prdorin pr t mbijetuar sht arti i maskimit. Kafsht e ndjejn domosdoshmrin e fshehjes pr dy arsye kryesore: pr gjueti dhe pr t'u ruajtur nga grabitqart. Maskimi ndryshon nga t gjitha metodat e tjera pr shkak t inteligjencs, aftsis, estetiks dhe harmonis. Teknikat e maskimit t kafshve me
Majtas: Morri i pems imiton gjembat. Djathtas posht: Nj vemje e vendosur n mes t gjethes n mnyr q t mos dallohet. Djathtas lart: Nj gjarpr duke u fshehur mes gjetheve.
178
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Majtas: Nj sepje q e bn veten t duket si fundi ranor i detit. Djathtas: Ngjyra e verdh shfaqet n rast rreziku, si p.sh. kur shihet nga nj zhyts.
t vrtet t ln gojhapur. Esht gati e pamundur t identifikosh nj insekt t fshehur n nj trung peme ose nj krijes tjetr t fshehur nn gjethe. Morri i gjetheve ushqehet me lngun e krcellit t bimve. Duke u maskuar si gjemb, ai mashtron zogjt, armiqt e tij m t mdhenj dhe sigurohet se zogjt nuk do t rrin n at pem.
Kallamari
Nn lkurn e kallamarit ekziston nj shtres e dendur xhepzash elastike me pigment q quhen kromatofore. Kryesisht ato japin ngjyr t verdh, t kuqe, t zez dhe kafe. Me tu dhn sinjali, qelizat shprndahen dhe mbushin lkurn me ngjyrn e duhur. Kjo sht mnyra se si kallamari merr ngjyrn e shkmbit ku qndron, duke arritur nj maskim t prsosur. Ky sistem operon kaq efektivisht saq kallamari mund t imitoj nj pamje si ajo e zebrs.
Fakti i krijimit
179
Kafsht e detit, n ndryshim nga ato t toks, kan lente sferike n prshtatje t plot me kushtet e dendsis s ujit. T krahasuar me syt e mdhenj n form elipsi t kafshve t toks, kjo struktur sferike sht m e prshtatshme pr shikimin nn uj. Kur nj objekt n distanc t largt fokusohet, i gjith sistemi i lenteve trhiqet mbrapa me an t nj mekanizmi special muskujsh brenda syrit. Nj tjetr arsye prse syt e peshqve jan sferik, sht prthyerja e drits n uj. Pr shkak se syri sht i mbushur me nj lng q ka dendsi afrsisht sa t ujit, nuk ndodh prthyerja kur nj imazh i formuar jasht reflektohet n sy. Si rrjedhim, lentet e syrit fokusojn plotsisht imazhin e objektit t jashtm n retin. Peshku, jo si njerzit, shikon mjaft qart n uj. Disa kafsh, si oktapodi, kan sy t mdhenj pr t kompesuar efektin e drits s dobt nn uj. Nn 300 metra peshqit me sy t mdhenj duhet t kapin dritn e dobt t objekteve prreth pr ti lokalizuar ato. Ata duhet t jen t ndjeshm, n mnyr t veant, ndaj drits blu t dobt q hyn n uj. Pr kt arsye, ka shum qeliza t ndjeshme ndaj ngjyrs blu n retinn e syve t tyre. Ashtu si kuptohet nga kto shembuj, do gjalles ka sy t veant t ndrtuar pr t prballuar nevojat e saj. Ky fakt provon se ato jan t gjitha t krijuara nga nj Krijues fuqiplot dhe i gjithdijshm.
180
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
bleme tepr serioze. Te bretkosa e ngrir ky prqendrim i lart glukoze ndalon largimin e ujit jasht qelizave dhe parandalon tkurrjen. Membrana e qelizs s bretkoss sht shum e prshkueshme nga glukoza, kshtu q glukoza futet lirshm n qeliza. Niveli i lart i glukozs n trup redukton temperaturn e ngrirjes, duke mundsuar q vetm nj sasi shum e vogl e lngjeve t trupit t ngrijn nga i ftohti. Krkimet kan treguar se glukoza gjithashtu mund ta ushqej qelizn. Gjat ksaj periudhe, prve t qenit burim energjie pr trupin, glukoza gjithashtu ndalon shum reaksione metabolike, si sintetizimin e ures dhe kshtu parandalon q burime t ndryshme ushqimi t qelizs t shterojn. Si mundet q kjo sasi kaq e madhe glukoze t formohet papritur? Prgjigja sht shum interesante. Kjo gjalles sht pajisur me nj sistem t veant pr kt proces. Sapo akulli shfaqet n lkur, mesazhi transmetohet n mli, e cila kthen nj pjes t glikogjenit t ruajtur n glukoz. Natyra e ktij mesazhi q transmetohet pr n mli akoma nuk njihet. Pes minuta pasi merret mesazhi, niveli i sheqerit n gjak fillon t rritet vazhdimisht. 164 Pa diskutim, pajisja e kafshve me sisteme q ndryshojn trsisht metabolizmin dhe bjn t mundur prballimin e kushteve t veanta kur ato paraqiten, sht e mundur vetm nprmjet Krijuesit. Asnj rastsi nuk mund t gjeneroj sisteme t tilla kaq perfekte dhe komplekse.
Albatrosi
Zogjt shtegtar e minimizojn konsumin e energjis, duke prdorur teknika t veanta fluturimi. Albatrosi zotron nj prej ktyre teknikave. Ky zog q 92% t jets s tij e kalon n det ka nj hapje krahsh 3.5 metra. Karakteristika m kryesore e albatrosit sht stili i tij i fluturimit. Ai mund t fluturoj pr or t tra pa i rrahur kraht. Pr kt ai shfrytzon ern, duke i vendosur kraht n pozicion t prshtatshm. Duhet shum energji pr t mbajtur hapur vazhdimisht krah me shtrirje 3.5 metra. Albatrosi mund t rrij n kt pozicion me or t tra. Kjo bhet e mundur nga nj sistem anatomik i veant q i sht dhn atij q n momentin e lindjes. Gjat fluturimit, kraht e albatrosit bllokohen
Fakti i krijimit
181
dhe qndrojn t shtrira horizontalisht, prandaj ai nuk ka nevoj t prdor forcn e muskujve pr ti mbajtur ato t hapura. Kjo e ndihmon at shum gjat fluturimit. Albatrosi nuk harxhon energji, sepse ai nuk i rreh kraht dhe nuk i mban hapur me forcn e muskujve. Fluturimi me or t tra, duke prdorur energjin e ers, siguron pr albatrosin avantazh tepr t madh. P.sh. trupi 10 kg i albatrosit humb vetm 1% t peshs kur fluturon pr 1000 km. Kjo sht nj humbje jashtzakonisht e ult. Njeriu ka ndrtuar aeroplan pa motor q prdorin teknikn e habitshme t albatrosit. 165
Shtegtim i vshtir
Salmont e Paqsorit kan nj karakteristik tepr t veant. Ata udhtojn mijra kilometra pr tu kthyer n vendlindje, n ujrat e mbla t lumenjve, pr tu riprodhuar. Kur nisin udhtimin e tyre n fillim t vers, ngjyra e salmonve sht e kuqe e hapur. N fund t udhtimit bhen t zinj. Ata afrohen n breg dhe prpiqen t futen n lumenj. Ata arrijn n vendin e lindjes duke krcyer n lumenj t vrullshm, duke notuar kundr rryms e duke kaprcyer pengesa e barriera. N fund t ktij udhtimi (35004000 km) femra dhe mashkulli jan gati pr fekondim. Me t arritur n vendin ku lshohen vezt, femra shtron 300 500 vez kurse mashkulli i fekondon ato. Ky udhtim sht i vshtir dhe i lodhshm. Salmont rraskapiten, flett e bishtit t tyre vjetrohen dhe lkura kthehet n t zez. Megjithat, nj tjetr gjenerat salmonsh do t riprtrihet e do t jet gati n t ardhmen t bj t njjtin udhtim. Si arrijn salmont t bjn kt udhtim? Si arrijn t kthehen n det pasi kan dal nga vezt? Kto pyetje mbeten pa prgjigje. Megjithse jan br shum sugjerime nuk sht arritur nj prgjigje prfundimtare. Cila sht fuqia q i bn salmont t ndrmarrin nj udhtim t till dhe t kthehen prsri mijra kilometra larg n nj vend t panjohur pr ta? Esht e
182
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
qart se ka nj fuqi superiore q komandon dhe kontrollon t gjitha kto krijesa. Ai sht Allahu, mbajtsi i botrave.
Koalat
Vaji q gjendet n gjethet e eukaliptit sht helmues pr shum gjitar. Ky helm sht nj mbrojtje kimike q prdor eukalipti kundr armiqve t tij. Ekziston nj specie e veant q nuk do tia dij pr kt mekanizm mbrojts dhe ushqehet me gjethet helmuese t eukaliptit. Ajo sht koala. Koalat e ndrtojn shtpin e tyre n eukalipt, ushqehen me gjethet e tij dhe sigurojn ujin po prej tij. Ashtu si gjitart e tjer, koalat tresin celulozn q gjendet n pem. Pr kt ajo varet nga mikroorganizmat e tretjes s celulozs. Kto mikroorganizma gjenden me shumic n pikn e takimit t zorrs s holl me at t trash, e cila sht pjesa m interesante e aparatit trets t koalave. Ky segment funksionon si dhom fermentimi, ku mikrobet tresin celulozn, duke vonuar kalimin e gjetheve. Kshtu koala mund t neutralizoj efektin helmues t vajit t gjetheve t eukaliptit. 166
Fakti i krijimit
183
Mnyra e t ushqyerit t ksaj bime, e cila e kap gjahun e saj edhe pse nuk ka mundsi t lviz, sht pa dyshim prov krijimi. Esht e pamundur pr nj bim t zhvilloj vet nj stil t till gjuetie me an t rastsis. Esht krejtsisht jasht logjike t mos mendosh se nj Krijues i Plotfuqishm e ka krijuar at me kt karakteristik.
Pendt e zogjve
N shikim t par par, pendt e zogjve duket sikur kan nj struktur shum t thjesht. Kur i studion ato nga afr, gjendesh prball nj strukture shum t ndrlikuar, e cila i bn pendt t lehta, t forta dhe rezistente ndaj ujit. Pr t fluturuar lehtsisht zogjve u duhet t jen sa m t leht. Pendt e zogjve prbhen nga proteina keratin pr t prmbushur kt nevoj. N t dy ant e kallamit t pupls ka shtresa me rreth 400 fije secila. Kto 400 fije, kan secila nga dy fije akoma m t holla, pra rreth 800. Prej ktyre 800 fijeve, m t hollat, ato q jan t vendosura n pjesn e prparme, kan secila edhe 20 fije t tjera. Kto fije bashkojn dy puplat me njratjetrn tamam si dy copa t mbrthyera mbi njra-tjetrn. N nj pupl ka afrsisht 300 milion fije t vogla. Numri total i fijeve n t gjitha puplat sht rreth 700 miliard. Ekziston nj arsye shum e rndsishme q puplat e zogjve jan t ndrthurura mir me njra-tjetrn. Ato duhet t jen t shtrnguara fort q t mos shkputen nga ndonj lvizje. Me mekanizmin e fijeve puplat qn-
184
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
drojn kaq fort, sa as era e fort, as shiu e as bora nuk i shkulin dot. Pr m tepr, puplat e barkut t zogjve nuk jan njsoj si puplat e krahve dhe bishtit. Bishti prbhet prej puplash relativisht t mdha; puplat e krahve jan ndrtuar n mnyr t till q t rrisin siprfaqen e kontaktit me ajrin gjat prplasjes s krahve dhe kshtu rrisin forcn ngritse.
Basiliku sht nj ndr kafsht e rralla q mund t lviz, duke krijuar nj ekuilibr ndrmjet ujit dhe ajrit.
Fakti i krijimit
185
Fotosinteza
Bimt pa vetdije luajn nj rol t rndsishm n jetn e toks. Ato pastrojn ajrin pr ne, mbajn temperaturn e planetit n nivel konstant dhe barazpeshojn raportin e gazeve n atmosfer. Prve ksaj, nj pjes mjaft e madhe e ushqimeve tona sigurohet nga bimt. Vlerat ushqyese t bimve vijn nga nj sistem i veant n qelizat e tyre, t cilat kan karakteristika t veanta. Qelizat e bimve, jo si ato t njeriut dhe kafshve, mund t prdorin drejtprsdrejti energjin e diellit. Ajo e shndrron energjin diellore n energji kimike dhe e ruan at n nj mnyr shum t veant. Ky proces quhet fotosintez. N fakt, ky proces nuk ndrmerret nga qeliza, por nga kloroplastet, organelet q i japin bims ngjyrn jeshile. Kto organele t vogla t dallueshme vetm me mikroskop jan i vetmi laborator n tok q jan n gjendje t ruajn energjin diellore n materie organike. Sasia e lnds s prodhuar nga bimt n tok sht rreth 200 bilion ton n vit. Ky prodhim sht shum i rndsishm pr t gjitha gjallesat n tok. Prodhimi i bimve realizohet nprmjet nj procesi kimik shum t komplikuar. Mijra pigmente klorofili q gjenden n kloroplaste reagojn ndaj drits pr nj koh mjaft t shkurtr, 1/1000 sek. Kjo sht
186
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
arsyeja q shum aktivitete q ndodhin n klorofil nuk jan studiuar akoma. Shndrrimi i energjis diellore n energji kimike ose elektrike sht nj teknologji e re. Pr t realizuar kt, prdoren instrumente t teknologjis s lart. Nj qeliz e vogl q pr syrin e lir t njeriut sht e padukshme e ka kryer kt detyr pr miliona vjet. Kto sisteme perfekte tregojn edhe nj her tjetr KRIJIMIN. Sistemi mjaft kompleks i fotosintezs sht nj mekanizm i krijuar prej Allahut. N gjethet e bimve ekzistojn fabrika kompakte t pakrahasueshme. Ky krijim i jashtzakonshm sht nj prej argumenteve q provojn se t gjitha gjallesat jan krijuar nga Allahu, Mbajtsi i botrave.
"Larg nga t metat je Ti, ne s'kemi dije tjetr ve asaj q na ke msuar Ti. Me t vrtet dija dhe menuria Jote jan t prsosura." (Bekare : 32)
Shnime
1 Cliff, Conner, "Evolucioni Kundr Krijimit: N Mbrojtje t Mendimit Shkencor", International Socialist Review (Revist shtojc mujore pr militantt), nntor 1980. 2 Ali Demirsoj, "Kalitim ve Evrim" (Trashgimia dhe Evolucioni), Ankara: Meteksan Publishing Co., 1984, fq. 61. 3 Michael J. Behe, "Darwins Black box" (Kutia e zez e Darvinit), New York: Free Press, 1996, fq. 232233. 4 Dan Graves, "Science and Faith" (Shkenca dhe Besimi: 48 biografi t shkenctarve historik dhe besimi i tyre kristian), Grand Rapids, MI, Kregel Resources. 5 "Science, Phylosophy and Religion" (Shkenca, filozofia dhe feja), Simpozium, 1941, CH. 13. 6 J. De Vries, "Essential of Physical Science" (Esenca e shkencs fizike), Vm. B. Eerdmans Pub. Co., Grand Rapids, SD 1958, fq. 15. 7 H. S. Lipson, "Nj kndvshtrim fizikanti pr teorin e Darvinit: tendencat evolutive te bimt", V. 2, n. 1, 1988, f. 6. 8 Megjithse Darvini deklaroi se teoria e tij ishte krejtsisht e pavarur nga ajo e Lamarkut, ai gradualisht filloi t mbshtetej n pohimet e Lamarkut. N mnyr t veant botimi i gjasht dhe i fundit i Origjins s Specieve sht plot me shembuj t "trashgimis s tipareve t fituara" t Lamarkut. Shiko Benyamin Ferrington, "What Darwin Really Said" (far tha n t vrtet Darvini), New York: Schocken Books, 1996, fq. 64. 9 Stiven M. Stenli, "Macroevolution: Pattern and Process" (Makroevolucioni: modeli dhe procesi), San Francisko: U. H. Freeman and Co. 1979, fq. 35, fq. 159. 10 Colin Patterson, Cladistics, Intervist me Bryan Leek, Peter Franz, 4 mars 1982, BBC. 11 Stephen Jay Gould, "The Return of Hopeful Monsters" (Kthimi i prbindshave t shpress), Natural History, v. 86, gusht-shtator 1977, f. 28. 12 Charles Darwin, "The Origine of Species" (Origjina e llojeve), Harward University Press, 1964, fq. 189. 13 Charles Darwin, "The Origine of Species" (Origjina e llojeve), Harward University Press, 1964, fq. 177. 14 B. G. Ranganathan, "Origins?" (Origjinat?), Pennsylvania: The Banner of the Truth Trust, 1988. 15 Woren Wever, "Genetics Effects of Atomic Radiation" (Efektet gjenetike t rrezatimit atomik), Science, v. 123, 29 korrik 1956, fq. 1159. 16 Gordon R. Taylor, "The Great Evolution Mistery" (Misteri i madh i evolucionit), New York: Harper & Rou, 1983, fq. 48. 17 Michael Pitman, "Adam and Evolution" (Ademi dhe evolucioni), London, River Publishing, 1984, f. 70. 18 Charles Darwin, "The Origin of Species" (Origjina e llojeve), Harward University Press, 1964, fq. 179. 19 Charles Darwin, "The Origin of Species" (Origjina e llojeve), Harward University Press, 1964, fq. 172, 280. 20 Derek V. Ager, "The Natyre of the Fossil Record" (Natyra e t dhnave fosile), Procreedings of the British Geological Association, v. 187, 1976, f. 133. 21 Mark Czarnecki, "The Revival of the Creationist Crusades" (Ringjallja e fushatave t krijimit), McLeans, 19 janar 1981, fq. 56. 22 T. Nevill George, "Fossils in Evolutions Perspective" (Fosilet n perspektivn evolucioniste), Science Progress, vol. 48, janar 1960, fq. 1, 3. 23 David Raup, "Konfliktet midis Darvinit dhe paleotologjis|, Buletin, Field Museum of Natural History, vol. 50, janar 1979, fq. 24. 24 Richard Monastersky, "Misteries of the Orient| (Misteret e orientit), Discover, prill 1993, fq. 40. 25 Richard Dawkins, |The Blind Watchmaker, London: Norton 1986, fq. 229. 26 Douglas J. Futuyma, "Science in Trial", New York: Pantheon Books, 1983, fq. 197. 27 Charles Darwin, "Origjina e llojeve: Faksimile e botimit t par", Harward University Press, 1964, f. 302. 28 Stefan Bengston, "Nature" (Natyra), v. 345, 1990, fq. 765. 29 Gerald T. Todd, "Evolucioni i mushkerive dhe origjina e peshqve kockore: Nj marrdhnie kazuale", American Zoologist, vol. 26, n. 4, fq. 757. 30 R. L. Caroll, "Vertebrate Paleontology and Evolution| (Paleontologjia vertebrore dhe evolucioni), New York: Freeman and Co. 1988, fq. 4. 31 Edwin H. Colbert, M. Morales, "Evolution of the Vertebrates" (Evolucioni i vertebrorve), New York: John Wiley and Sons, 1991, fq. 99. 32 Jean-Jacques Hublin, "The Hamlyn Encyclopaedia of Prehistoric Animals", (Enciklopedia Hamlin e kafshve prehistorike), New York: Hamlyn Publishing Group Ltd., 1984, fq. 120. 33 Jacques Millot, "The Coelacanth" (Kolekanthi), Scientific American, vol. 193, dhjetor 1955, fq. 39. 34 "Bilim ve Teknik Magazine", nntor 1998, n. 372, f. 21. 35 R. L. Caroll, "Vertebrate Paleontology and Evolution" (Paleontologjia vertebrore dhe evolucioni), New York: Freeman and Co. 1988, fq. 198. 36 R. L. Caroll, "Vertebrate Paleontology and Evolution" (Paleontologjia vertebrore dhe evolucioni), New York: Freeman and Co. 1988, f. 198. 37 R. L. Caroll, "Vertebrate Paleontology and Evolution" (Paleontologjia vertebrore dhe evolucioni), New York: Freeman and Co. 1988, f. 198. 38 R. L. Caroll, "Vertebrate Paleontology and Evolution" (Paleontologjia vertebrore dhe evolucioni), New York: Freeman and Co. 1988, f. 198. 39 L. D. Martin, J. D. Stewart, K. N. Whetstone, "The Auk", vol. 98, 1980, fq. 86. 40 L. D. Martin, J. D. Stewart, K. N. Uhetstone, "The Auk", vol. 98, 1980, fq. 86; L. D. Martin, "Origins of Higher Groups of Tetrapods" (Origjina e grupeve t larta t tetrapodeve), Ithaca, New York: Comstock Publishing Association, 1991, fq. 485, 540. 41 S. Tarsitano, M. K. Hecht, "Gazeta Zoologjike e Shoqats Linnaean", vol. 69, 1985, fq.178; A. D.
188
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
Walker, Revista Gjeologjike, vol. 177, 1980, fq. 595. 42 S. Tarsitano, M. K. Hecht, "Gazeta Zoologjike e Shoqats Linnaean", vol. 69, 1985, fq.178; A. D. Walker, Revista Gjeologjike, vol. 177, 1980, fq. 595. 43 "Old Bird" (Zogu i vjetr), Discover, 21 mars 1997. 44 "Old Bird" (Zogu i vjetr), Discover, 21 mars 1997. 45 Pat Shipman, "Birds do it Did Dinosaurs?" (Zogjt e bjn Po dinosaurt?), New Science, 1 shkurt 1997, fq. 28. 46 S. J. Gould & N. Eldregde," Paleobiologjia", vol. 3, 1977, fq. 147. 47 Pat Shipman, "Birds do it Did Dinosaurs?" (Zogjt e bjn Po dinosaurt?), New Science, 1 shkurt 1997, fq. 28. 48 Pat Shipman, "Birds do it Did Dinosaurs?" (Zogjt e bjn Po dinosaurt?), New Science, 1 shkurt 1997, fq. 28. 49 Roger Lewin, "Bones of Mammals, Ancestors Fleshed Out", Science, vol. 212, 26 korrik 1981, fq. 1492. 50 George Gaylord Simpson, "Life Before Man" (Jeta para njeriut), New York: Time-Life Books, 1972, fq. 42. 51 R. Eric Lombard, "Review of Evolutionary Principles of the Mammalian Middle Ear" (Shqyrtim i principeve evolucioniste t veshit t mesm t gjitarve), Gerald Fleischer, Evolution, vol. 33, dhjetor 1979, fq. 1230. 52 David R. Pilbeam, "Rearranging Our Family Tree" (Duke rirregulluar pemn ton familjare), Nature, qershor 1978, fq. 40. 53 Earnest A. Hooton, "Up From the Ape" (Nga majmuni), New York: McMillan, 1931, fq. 332. 54 Stephen Jay Gould, "Smith Woodward's Folly", New Scientist, 5 shkurt 1979, fq. 44. 55 Stephen Jay Gould, "Smith Woodward's Folly", New Scientist, 5 shkurt 1979, fq. 44. 56 Kenneth Oakley, William Le Gros Clark & J. S, "Piltdawn", Meydan Larousse, vol. 10, fq. 133. 57 Stephen Jay Gould, "Smith Woodward's Folly", New Scientist, 5 shkurt 1979, fq. 44. 58 W. K. Gregory, "Hesperopitekus nuk sht as njeri as majmun", Science, vol. 66, dhjetor 1927, fq. 576. 59 Philips Verner Bradford, Harvey Blume, "Ota Benga: Pigmer n kopshtin zoologjik, New York: Delta Books, 1992. 60 David Pilbeam, "Humans Lose an Early Ancestors" (Njerzit humbasin nj strgjysh t hershm), Science, prill 1982, fq. 6-7. 61 Solly Zuckerman, "Beyond The Ivory Tower" (Prtej kulls s fildisht), New York: Toplinger Publications, 1970, fq. 75, 94. 62 Charles E. Oxnard, "Pozita e Australopitekve n Evolucionin e Njeriut: Tok pjellore pr dyshimet", Nature, vol. 258, fq. 389. 63 Fred Spoor, Bernard Wood, Frans Zonneveld, "Implication of Early Hominid Labryntine Mor-
phology for Evolution of Human Bipedal Locomotion", Nature, vol. 369, 23 qershor 1994, fq. 645-648. 64 Holly Smith, "Gazeta Amerikane e Antropologjis Fizike", vol. 94, 1994, fq. 307-325. 65 Fred Spoor, Bernard Wood, Frans Zonneveld, "Implication of Early Hominid Labryntine Morphology for Evolution of Human Bipedal Locomotion", Nature, vol. 369, 23 qershor 1994, fq. 645-648. 66 Tim Bromage, "New Scientist" (Shkenctari i Ri), vol. 133, 1992, fq. 38-41. 67 C. L. Brace, H. Nelson, N. Korn, M. L. Brace, "Atlas of Human Evolution" (Atlasi i evolucionit t njeriut), 2.b. New York: Rinehart and Vilson, 1979. 68 Alan Walker, "Scientific American", vol. 239 (2), 1978, fq. 54. 69 Marvin Lubenow, "Bones of Contention" (Kockat e grindjes), Grand Rapids, Baker, 1992, fq. 83. 70 Boyce Rensberger, The Washington Post, 19 nntor, 1984. 71 Boyce Rensberger, The Washington Post, 19 nntor, 1984. 72 Richard Leakey, "The Making of Mankind" (Brja e njerzimit), London: Sphere Books, 1981, fq. 62. 73 Marvin Lubenow, "Bones of Contention" (Kockat e grindjes), Grand Rapids, Baker, 1992, fq. 136. 74 Erik Trinkaus, "Hard Times Among Neanderthals" (Koht e vshtira midis Neandertalve), Natural History, vol. 87, dhjetor 1978, fq. 10; R. L. Holloway, "Truri i Neandertalit: far ishte Primitive", American Journal of Physical Anthropology Supplement, vol. 12, 1991, fq. 94. 75 Alan Walker, Science, vol. 207, 1980, fq. 1103. 76 A. J. Kelso, "Antropologjia Fizike", bot. i par, New York: J. B. Lipincott Co., 1970, fq. 221; M. D. Leakey, Olduwai George, vol. 3, Cambridge University Press, 1971, fq. 272. 77 S. J. Gould, "Historia e Natyrs", vol. 85, 1976, fq. 30. 78 Time, nntor 1996. 79 L. S. B. Leakey, "Origjina e Homo Sapiens", F. Bord, Paris: UNESCO, 1972, fq. 25-29; L. S. B. Leakey, "Nga Evidencat", New York: Hercort Brace Jovanovich, 1974. 80 "Is This The Face of Our Past?" (A sht kjo fytyra e s kaluars son?), Discover, dhjetor 1997, fq. 97-100. 81 A. J. Kelso, "Antropologjia Fizike", 1970, fq. 221; M. D. Leakey, Olduwai George, vol. 3, Cambridge: Cambridge University Press, 1971, fq. 272. 82 A. J. Kelso, "Antropologjia Fizike", 1970, fq. 221; M. D. Leakey, Olduwai George, vol. 3, Cambridge: Cambridge University Press, 1971, fq. 272. 83 Science News, vol. 115, 1979, fq. 196-197. 84 Ian Anderson, "New Scientist", vol. 98, 1983, fq. 373. 85 Russell H. Tuttle, "Natural History", mars 1990, fq. 61-64.
Shnime
189
86 Ruth Henke, "Aufrecht aus den Baumen", Focus, vol. 39, fq. 178. 87 Elain Morgan, "The Scars of Evolution" (Plagt e evolucionit), New York: Oxford University Press, 1994, fq. 5. 88 Solly Zuckermen, "Beyond the Ivory Tower" (Prtej kulls se fildishte), New York: Toplinger Publications, 1970, fq. 19. 89 U. R. Bird, "Origin of Species Revisited", Thomas Nelson Co., 1991, fq. 298-299. 90 "Hoyle on Evolution" (Hoyle mbi evolucionin), Nature, vol. 298, 12 nntor 1981, fq. 105. 91 Ali Demirsoj, "Kalitim ve Evrim" (Trashgimia dhe evolucioni), Ankara: Meteksan Publishing Co.,1984, fq. 64. 92 U. R. Bird, "Origin of Species Revisited", Thomas Nelson Co., 1991, fq. 304. 93 U. R. Bird, "Origin of Species Revisited", Thomas Nelson Co., 1991, fq. 305. 94 J. D. Tomas, "Evolution and Faith" (Evolucioni dhe Besimi), Abilene, TX, ACU Press, 1988, fq. 8182. 95 Robert Shapiro, "Origins: A Sceptics Guide to the Creation of Life on Earth", New York, Summit Books, 1986, fq. 127. 96 Fred Hoyle, Chandra Wickremasinghe, "Evolution From Space" (Evolucioni nga hapsira), New York, Simon & Schuster, 1984, fq. 148. 97 Fred Hoyle, Chandra Wickremasinghe, "Evolution From Space" (Evolucioni nga hapsira), New York, Simon & Schuster, 1984, fq. 148. 98 Fabbri Britannica Bilim Ansiklopedisi, vol. 2, n. 22, fq. 519. 99 Fabbri Britannica Bilim Ansiklopedisi, vol. 2, n. 22, fq. 519. 100 Stanlly Miller, "Molecular Evolution of Life: Current Status of the Prebiotic Synthesis of Small Molecules", (Evolucioni molekular i jets: Statusi i sintezs prebiotike t molekulave t vogla), 1986, fq. 17. 101 Kevin Mc Kean, Bilim ve Teknik, No. 189, fq. 7. 102 J. P. Ferris, C. T. Chen, "Fotokimia e metanit, hidrogjenit dhe przierja ujore si model pr atmosfern primitive te toks", Journal of American Chemical Society, vol. 97: 11, 1975, fq. 2964. 103 "Prova t Reja pr Amosfern e Hershme dhe Jetn", Bulletin of the American Meteorological Society, vol. 63, nntor 1982, fq. 1328-1330. 104 Richard B. Bliss & Gary E. Parker, "Origin of Life" (Origjina e jets), California, 1979, fq. 25. 105 U. R. Bird, "Origin of Species Revisited", Thomas Nelson Co. 1991, fq. 325. 106 Richard B. Bliss & Gary E. Parker, "Origin of Life" (Origjina e jets), California, 1979, fq. 25. 107 Richard B. Bliss & Gary E. Parker, "Origin of Life" (Origjina e jets), California, 1979, fq. 25. 108 S. U. Fox, K. Harada, G. Kramptiz, G. Mueller, "Chemical Origin of Cells" (Origjina kimike e qelizs), Chemical Engineering News, 22 qershor 1970, fq. 80.
109 Frank B. Salisbury, "Dyshime pr reorin moderne sintetike t evolucionit", American Biology Teacher, shtator 1971, fq. 336. 110 Paul Auger, "De La Physique Theorique a la Biologie", 1970, fq. 118. 111 Francis Crick, "Vet jeta: Origjina dhe natyra e saj", New York, Simon & Schuster, 1981, fq. 88. 112 Ali Demirsoj, "Kalitim ve Evrim" (Trashgimia dhe evolucioni), Ankara: Meteksan Publishing Co.,1984, fq. 39. 113 Homer Jacobson, "Informacioni, riprodhimi dhe origjina e jets", American Scientist, janar 1955, fq. 121. 114 Reinhard Junker & Siegfried Scherer, "Entstehung Gesiche Der Lebewesen", Weyel, 1986, fq. 89. 115 Michael Denton, "Evolution: A Theory in Crisis", (Evolucioni: Teori n kriz), London, Burnett Books, 1985, fq. 351. 116 John Horgan, "In the Beginning" (N fillim), Scientific American, v. 264, shkurt 1991, f. 119. 117 G. F. Joyce, L. E. Orgel, "Prospects for Understanding the Origin of the RNA world" (Vshtrim pr t kuptuar origjinn e bots s ARN), N Botn e ARN, New York: Cold Spring Harbor Laboratory Press, 1993, fq. 13. 118 Jacques Monod, "Chance and Necessity", (Shansi dhe nevoja), New York: 1971, fq. 143. 119 Leslie E. Orgel, "The Origin of Life in the Earth" (Origjina e jets n tok), Scientific American, Ekim 1994, v. 271, fq. 78. 120 Chandra Wickremasinghe, Interviste me London Daily Express, gusht 14, 1981. 121 Jeremy Rifkin, "Entropy: A New World View" (Entropia: Nj pikpamje e re pr botn), New York, Viking Press, 1980, fq. 6. 122 J. H. Rush, "The Dawn of Life" (Lindja e jets), New York, Signet, 1962, fq. 35. 123 Roger Lewin, "A Downward Slope to Greater Diversity" (Nj hap m posht n drejtim t nje diversiteti me te madh), Science, v. 217, 24/9/1982, fq. 1239. 124 George P. Stavropulos, "The Frontiers and Limits of Science", (Kufinjt dhe limitet e shkencs), American Scientist, vol. 65, nntor-dhjetor, 1977, fq. 674. 125 Jeremy Rifkin, "Entropia: Nj pikpamje e re pr botn, New York, Viking Press, 1980, f. 55. 126 Pr informacion t mtejshm shiko: Stephen C. Meyer, "The Origin of Life and the Death of Materialism" (Origjina e jets dhe vdekja e materializmit), The Intercollegiate Review, 32, n. 2, pranvere 1996. 127 Charles B. Thaxton, Walter L. Bradley dhe Roger L. Olsen, "Misteri i Origjins s Jets: Rivlersimi i Teorive Prezente", botimi i katrt, Dallas, 1992, kapitulli 9, fq. 134. 128 Ilya Prigogine, Isabelle Stengers, "Order Out of Chaos" (Rregull prej kaosit), New York Bantam Books, 1984, fq. 175.
190
GJUNJEZIMI I EVOLUCIONIT
129 Robert Shapiro, "Origins: A Sceptics Guide to the Creation of Life on Earth", New York, Summit Books, 1986, fq. 207. 130 Pierre-P Grasse, "Evolution of Living Organism" (Evolucioni i organizmave t gjall), New York: Academic Press, 1977, fq. 103 131 Pierre-P Grasse, "Evolution of Living Organism" (Evolucioni i organizmave t gjall), New York: Academic Press, 1977, fq. 107. 132 Norman Macbeth, "Darwin Retried: An Appeal to Reason", Harvard Common Press New York: 1971, fq. 33. 133 Loren Eiseley, "The Immense Journey", Vintage Books, 1958, fq. 186. 134 Charles Darwin, "Origjina e Specieve: Faksimile e botimit t par", Harward University Press, 1964, fq. 184. 135 Norman Macbeth, "Darwin Retried: An Appeal to Reason", Harward Common Press New York: 1971, fq. 33. 136 Norman Macbeth, "Darwin Retried: An Appeal to Reason", Harward Common Press New York: 1971, fq. 36. 137 Loren Eiseley, "The Immense Journey", Vintage Books, 1958, fq. 227. 138 Stewrt B. Levy, "The Challenge of Antibiotic Resistance" (Sfida e rezistencs antibiotike), Scientific American, Mars 1998, fq. 35. 139 Medical Tribune, 29 dhjetor 1988, f. 1, 23. 140 Francisco J. Ayala, "The Mechanisms of Evolution" (Mekanizmat e evolucionit), vol. 239, shtator 1978, fq. 64. 141 S. R. Scadding, "A prbejn organet rudimentale prov pr evolucionin?", Evolutionary Theory, vol. 5, 5 maj 1981, fq. 173. 142 "The Merck Manual of Medical Information", Home Edition, New Jersey: Merk & Co., Inc. The Merck Publishing Group, Rahway, 1997. 143 H. Enoch, "Creation and Evolution" (Krijimi dhe evolucioni), New York: 1966, fq. 18-19. 144 Frank B. Salisbury, "Dyshime pr teorin moderne sintetike t evolucionit", American Biology Teacher, Shtator 1971, fq. 338. 145 Michael Denton, "Evolution: A Theory in Crisis" (Evolucioni: Teori n kriz), London, Burnet Books, 1985, fq. 145. 146 U. R. Bird, "The Origin of Species Revisited", Nashville: Thomas Nelson Co., 1991, fq. 98-99; Percival Davis, Dean Kenyon, "Of Pandas and People", Haughton Publishing Co., 1990, fq. 35-38. 147 U. R. Bird, "The Origin of Species Revisited", Nashville: Thomas Nelson Co., 1991, fq. 98-99, 199-202. 148 Michael Denton, "Evolution: A Theory in Crisis" (Evolucioni: Teori n kriz), London, Burnet Books, 1985, fq. 290-291. 149 G. G. Simpson, Beck, "An Introduction to Biolo-
gy" (Hyrje ne biologji), New York, Harcourt Brace and world, 1965, fq. 241. 150 Keith S. Tomson, "Ontogeny and Phylogeny Recapitulated", American Scientist, v. 76, Maj Qershor 1988, fq. 273. 151 Francis Hitching, "The Neck of Girafe: Where Darwin Went Wrong" (Qafa e gjirafs: Ku gaboi Darvini), New York: Ticknor and Fields 1982, fq. 204. 152 Richard C. Lewontin, "The Demon-Haunted" World, The New York Review of Books, 9 janar 1997, fq. 28. 153 Robert Shapiro, "Origins: A Sceptics Guide to the Creation of Life on Earth", New York, Summit Books, 1986, fq. 207. 154 Hoimar Von Dithfurt, "Nata sekrete e dinosaurve", vol. 2, fq. 64. 155 Ali Demirsoj, "Kalitim ve Evrim" (Trashgimia dhe evolucioni), Ankara: Meteksan Publishing Co.,1984, fq. 61. 156 Ali Demirsoj, "Kalitim ve Evrim" (Trashgimia dhe evolucioni), Ankara: Meteksan Publishing Co.,1984, fq. 61. 157 Ali Demirsoj, "Kalitim ve Evrim" (Trashgimia dhe evolucioni), Ankara: Meteksan Publishing Co.,1984, fq. 94. 158 Ali Demirsoj, "Kalitim ve Evrim" (Trashgimia dhe evolucioni), Ankara: Meteksan Publishing Co.,1984, fq. 94. 159 Grzimeks Tierleben Vogel 3, Deutscher Taschen Buch Verlag, Tetor 1993, fq. 92. 160 David Attenborough, "Life on Earth: A Natural History" (Jeta n tok: nj histori natyre), Collins British Broadcasting Corporation, Qershor 1979, fq. 236. 161 David Attenborough, "Life on Earth: A Natural History" (Jeta n tok: nj histori natyre), Collins British Broadcasting Corporation, Qershor 1979, fq. 240. 162 "The Structure and Properties of Spider Silk" (Struktura dhe vetit e fijes s merimangs), Endeavour, Janar 1986, vol. 10, fq. 37-43. 163 Gorsel Bilim ve Teknik Ansiklopedisi, fq. 185186. 164 Bilim ve Teknik, Janar 1990, fq. 10-12. 165 David Attenborough, "Life of Birds" (Jeta e zogjve), Princeton University Press, Princeton New Jersey, 1998, fq. 47. 166 James L. Gould, Carol Grant Gould, "Life at the Edge", Freeman and Company, 1989, fq. 130-136. 167 David Attenborough, "The Private Life of Plants" (Jeta private e bimve), Princeton University Press, Princeton New Jersey, 1995, fq. 81-83. 168 Enciklopedia e zvarranikve dhe amfibwve, Botuar n USA nga Academic Press, A Division of Harcourt Brace and Company, fq. 35.