Spanje: samen n of helemaal gn?

woensdag 12 oktober 2011, 22u07

suikergoed met een seksueel tintje in Valencia Puratos.es

Op 12 oktober 1492 landt Columbus op het Amerikaanse continent en wordt het Spaanse imperium steeds groter en machtiger. Twaalf oktober, "el da de la hispanidad", is een feestdag in de hele Spaanstalige wereld. Meer dan 472 miljoen mensen in 27 landen op vijf verschillende continenten vieren op een of andere manier de band met "moederland" Spanje. In Spanje zelf gaat de nationale feestdag gepaard met militair vertoon en stierenvechten. Vandaag is de dag van de Spaanse eenheid, van het "ik ben trots om Spanjaard te zijn-gevoel". Het kan de meeste Valencianen volledig gestolen worden. Ik woon namelijk in een land dat door vele inwoners ervan niet als n land wordt beschouwd. Tot nu toe ben ik nog geen enkele Spanjaard tegengekomen die van zichzelf zegt dat hij zich honderd procent Spanjaard voelt. Nee, ze voelen zich Valenciaan, Andalusir, Galicir, Catalaan, Bask, Majorcaan, Canarir of wat dan ook, maar geen Spanjaard. Slechts een enkeling wil zichzelf n zijn regionale identiteit best ook nog wel als Spanjaard bestempelen. Toen Spanje vorig jaar de wereldbeker voetbal won, reageerden mijn Valenciaanse vrienden en kennissen droog: "Oh ja, leuk hoor, maar ik zou liever hebben dat Valencia Club de Ftbol de Spaanse competitie zou winnen." Voor buitenstaanders lijkt Spanje misschien heel "n", met n taal, n volk en n cultuur op een schiereiland met hooguit wat

"n", met n taal, n volk en n cultuur op een schiereiland met hooguit wat Catalanen of Basken die af en toe wat dwars liggen. Maar schijn bedriegt. De grootte van het land, de klimatologische verschillen, de talen en taalvariaties die op het schiereiland gesproken worden en bijna overal bergen die in vroegere tijden reizigers overal de pas afsneden en contact tussen de regio's bemoeilijkten, maken van Spanje een land van grote diversiteit en van grote contrasten. En Spanje, bestaat dat eigenlijk wel? Het Valenciaanse Land De Valenciaanse onverschilligheid over de da de la hispanidad op 12 oktober gewoon lekker een dagje vrijaf van het werk- staat in scherp contrast met de festiviteiten van drie dagen geleden. Ieder jaar op 9 oktober viert de Valenciaanse Autonome Regio namelijk haar heel eigen feestdag. Op 9 oktober 1238 bevrijdde het christelijke leger van Koning Jaime I de stad van de Moorse bezetters, die al vijf eeuwen de plak zwaaiden in Valencia. Na de bevrijding werd het Koninkrijk Valencia gesticht en werd ook een nieuwe feestdag geboren. Tegenwoordig is 9 oktober een feest van regionale trots voor de Valencianen. Voor sommigen is het er zelfs n van nationale trots, waarbij met natie dan de Valenciaanse Autonome Regio wordt bedoeld. Sommigen hebben het zelfs over het Pas Valenciano, het Valenciaanse land. De Valenciaanse Autonome Regio is een officieel tweetalig gebied, waar naast het Castilliaans (Standaard Spaans) ook het Valenciaans wordt gesproken. Puur taalkundig gezien zijn het Valenciaans en het Catalaans twee regionale varianten van een en dezelfde taal. Voor veel Catalanen betekent dit eenvoudigweg dat het Valenciaans een dialect van het Catalaans is. Zij zien de Valencianen (en ook in de inwoners van Aragn en de Balearische Eilanden) dan ook als bloedbroeders in hun strijd voor een eigen land. Het Catalaans-sprekende territorium wordt op die manier immers in een klap een stuk groter en legt zo meer gewicht in de schaal bij de Catalaanse strijd voor nog meer onafhankelijkheid van Madrid. Pan-catalanisten liepen op zondag door de stad met slogans zoals "wij zijn geen Spanjaarden". De "valencianistas" identificeren zich hier echter maar deels mee: ze voelen zich inderdaad ook geen Spanjaarden, maar willen niets weten van het Catalaans imperialisme. De valencianistas beschouwen het Valenciaans uiteraard absoluut niet als een afkooksel van het Catalaans, maar als een geheel eigen taal die de unieke Valenciaanse identiteit vorm geeft. Dit jaar droegen zij leuzen door de stad zoals "Wij zijn Valencianen, nooit Catalanen" en "Wij spreken Valenciaans, geen Catalaans". Seksueel getint suikergoed Om het Valenciaanse karakter van deze dag letterlijk en figuurlijk kracht bij te zetten kan het typisch streekspektakel van een masclet niet ontbreken. Maar naast felle politieke statements, overdadige regionale trots en oorverdovend geknal van

felle politieke statements, overdadige regionale trots en oorverdovend geknal van vuurwerk, is er op 9 oktober ook nog tijd voor een wat zoeter moment. Het is die dag namelijk ook Valentijn in Valencia. Toen in 1238 de stad bevrijd werd van de Moren, gaven de Valenciaanse vrouwen als dank groenten en fruit gewikkeld in een doek aan hun bevrijders. Om de bevrijding te gedenken maken banketbakkers sindsdien marsepeinen figuurtjes van groenten en fruit die in een zakdoek worden gelegd die bij de vier punten wordt samengeknoopt. De Valenciaanse mannen schenken deze zakdoek, 'la mocadora', aan hun geliefde. Dit is niet alleen een romantisch gebaar. Twee extra marsepeinen figuurtjes geven een duidelijke seksuele boodschap mee aan de ontvangster van de zakdoek. De "piuleta" en de "tronador" zijn twee soorten knalvuurwerk die op geen enkel Valenciaans feest mogen ontbreken. Maar de vormen van de piuleta en de tronador verwijzen ook overduidelijk naar de vormen van de mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen. Dan toch nog "samen n" in Spanje op de da de la hispanidad....

Suzanne Vollenbronck