Bright. Select Anti-Pelagian Treatises, and The Acts of The Second Council of Orange. 1880.

ST.
AUGUSTINE
ANTI-PELAGIAN TREATISES
HENRY FROWDE
OXFORD UNIVERSITY PRESS "WAREHOUSE

7
PATERNOSTER ROW
SELECT
ANTI-PELAGIAN
OF
TREATISES
ST.
AUGUSTINE
AND THE
ACTS OF THE SECOND COUNCIL OF ORANGE
WU/i an hitroduction
BY
WILLIAM BRIGHT,
CANON
REGIUS
D.D.
HISTORY
OF
CHRIST
CHURCH
PROFESSOR
OP
KCOLESIASTICAIi
AT THE CLARENDON PRESS

1880
\_All rights reserved^
(it.-
iV
CONTENTS.
PAGE
Introduction
vii
De
Spiritu et Littera
et Gratia,
De Natura
ad Timasium et Jacobum, contra Pelagium
59
118
De De
De
Perfectione Justitiae Hominis
Gestis Pelagii, ad Aurelium episcopum
150
Gratia Christi et de Peccato Original! contra Pelagium et Coeles-
tium
Liber I
Liber II
De Gratia Christi De Peccato Originali
202
237
Contra duas Epistolas Pelagianorum Liber I

Liber II Liber III
Liber
.......... ...
:
272
300
347
.321
et
IV
Libero Arbitrio
.
Concilium Arausicanum Secundum, de Gratia
384
393
Index
ERRATA.
Page
P. 23,
xi,
1.
line 7, for bishop read bishops

5, insert,
Dominus autem Spiriius
est
ubi
antem Spiritus
DoJtiini,
ibi lihertas.
P, 65,
1.
29,
for peccat read potest
P. 157, line y^, for reportet read *reportet

P. 157, line 31, for *eos read eos
Bright's St. Augusthu.
INTRODUCTION.
Any introduction to the following Anti-Pelagian documents, reprinted with a special view to the Oxford School of Theology, must begin with some account of the theory which they assail.
The British-born
heresiarch,
who under a
Grecised
name
'
acquired so unhappy a notoriety, had previously, during his ^ * long residence in Rome, been highly esteemed as a monk'^
of devout
life,
a 'holy man, an advanced Christian^,' a friend

foster in
of Paulinus the pious bishop of Nola ^

his profession
would
The ascetic habits of him a genuine indignation against

as
indolent Christians^,
who pleaded weakness
an excuse for
'
would say of such persons, What practical inconsistency. want is not power, but will^;' and he insisted, it seems, they very strongly on the principle, affirmed by a long tradition of
the Divine moral government man told ^ that he was greatly shocked
to
*
He
Christian teachers of different schools of thought''', that under is treated as free. are
We
when a bishop once quoted
sions,
^
him Augustine's prayer, already published in his ConfesDa quod jubes, et jube quod vis ^.' It was somewhat
De Pecc. Orig. s. 24. De Gest. Pel. s. 36 so Marius Mercator, Commonit. ii. 2 (Op. Gam. p. 30). ^ See De Pecc. Merit, iii. s. i so 5, 6, ii. s. 25 De Gest. Pel. s. 46.
^
;
ed.
Ep. 186, s. I. ' See De Nat. et Grat. s. 7 De Gest. Pel. s. 50. * So he says in his letter to Demetrias, c. 16 Dicimus, "Durum arduum est, non possumus, homines sumus "... O caecam insaniam
;
'
est,
.
.
Accusamus Deum,'
Nat. et Grat.
''
etc.
See the letter in App. to Aug.
torn,
ii,
Cp.
De
s.
i.
'
As by Irenaeus, TertuUian, and Clement of Alexandria. De Dono Persev. s. 53. He almost had a strife with the bishop.' Confess, x. s. 40. Da (juod jubes recurs in De Pecc. Merit, ii. s.
'
'
'
De
Sp. et Litt.
s.
22.
b2
viii
Introduction.
too pithily antithetical to cover the whole ground of such a subject ; and to Pelagius it seemed to deny that man had any
real part in
to encourage
the working out of his salvation, and therefore him in hoping that he would be crowned,' so
'
to speak, 'without his

sidedness, this
stir.'
But from some
intellectual one-
champion of free-will gravely exaggerated its actual capacities in regard to right conduct ; he would not
give due weight to such limiting considerations as were involved in the sad experience of human infirmity, and of the
^ he relied upon the sense of strong tyranny of evil habit bare ability, as if it were an infallible footing for the most
' :
and this was to set up not a reacomplete conclusion sonable, but a fanatical doctrine of free-will^. Similarly, his
*
:
'
mind
rested on the fact of the Divine Justice in its relation

of which was invested with an in-
to individual souls, each
communicable
vastness of
its
responsibility.
to be real
;
was too simple
But his view of the high truth he did not take account of the
its area, and the mysteriousness inseparable from working^. To this it must be added, that he appears to have had the moral fault of a defect of humility*, as well as
the mental fault of a defect of comprehensiveness ; and with an imperfect sense of the spiritual needs of human nature, to
have appreciated as imperfectly the redemption by which they had been met and this, although he could write a treatise
;
on the doctrine of the Trinity^, and expatiate, with a ness and fulness which might seem to anticipate the
clearlater
dogmatic language of the Church*', on the personal Divinity of the E-edeemer.
See Guizot, Civilisation in France, lect. 5. Mozley, Augustinian Doctrine of Predestination,
p. 64.
See Mozley, pp. 77, 103, and Univ. Serm. p. 201, ed. i. * In his letter to Demetrias, c 20, Pelagius describes, with sarcastic penetration, a sanctimonious counterfeit of that true humility which yet the general tone of the letter would not promote.
.
'
In three books Gennadius, Script. Eccl. 42, See his Libellus Fidei, in App. 2 to Aug. torn.
; ;
x.
Yet the
denial of
the Incarnation by his follower Leporius (Ep. 219 Gennadius, Script. Eccl. 597), and the subsequent connection of the Pelagian or Coelestian party
Introduction.
ix
From
the
visited
these antecedents, in combination, to
some
extent, with
^,
influence
of a
Syrian theologian
named Rufinus
who
Rome
at the beginning of the fifth century,
and who
derived
some ideas from the celebrated Theodore, bishop of Mopsuestia^, and also, in all likelihood, from passages in the
writings of Origen
as early as
there grew up in the mind of Pelagius, ^, 405 *, a theory reducible to two main propositions. These amounted to and directly (i) A denial of the necessity of supernatural
assisting grace, in
order to any true
service of
God on
the
part of man. denial of the transmission of a 'fault and corruption (2) of nature and also of physical death, to the descendants of
''^,'
the
his transgression. the first appears to have been, in order Of these propositions of time, prior to the second''; but the second was required
first
man, in consequence of
with the Nestorian, are significant facts. See also Photius, Bibl. 54 and Mozley, p. 96. Theodore was the true parent of Nestorianism. ^ This was apparently the Rufinus to Mar. Merc. Commonit. ii. 2.
;
whom Jerome
Epist. 81,
^
alludes respectfully in a letter
to
Rufinus of Aquileia,
Mar. Merc. 1. c. Theodore wrote a work on the Pelagian side against Photius, 'the Syrian' (Jerome, see Cave, Hist. Liter, i. 387) about 416 Cod. 177 Fleury, b. xxiii. 28. Augustine (De Pecc. Orig. s. 25) writes as if uncertain whether Pelagius and Coelestius had not learned from others.'
;
;
'
Jerome
calls
ii.
Pelagianism 'Origenis ramusculus,' Ep. 133.
3.
Origen
refers Phil.
13 to faculties given in creation, De Princip. iii, i, 19, and explains away the fall of Adam in C. Cels. iv. 40. His theory of the preexistence of souls does not all< w of the derivation of sinfulness from
'
A<lam,' and *is very inconsistent with correct notions of the working of God's grace. It supposes the freedom of will unimpaired through every Evans, Biogr. Early Ch. ii. 99. stage of declension from holiness.'
*
^
Cp.
De
Grat. Chr.
*
s.
38.
'
The phrase original sin,' i. e. the sin with which men are born,' is Augustine's, and appears in the Ad Simplicianum, one of his earliest works (i. s. i). It was probably suggested by the 'originis injuriam of St. Ambrose see C. duas Epist. iv. s. 29. Cp. St. Cyprian's coptagium
'
'
nativitate contraxit,' Ep. 64.

'
'
Besides
'
peccatum,' Augustine uses

ii.
'
tabes,'
vitium,'
*
aegritudo.'
See Petavius,
De
Pelig. et Semipelag. Haer.
s, i
(Theol. Dogra.
ii.
308).
Introduction^
as its logical basis. It was only by ignoring the great CTerthrow that Pelagius could dispense with the great restorative force. For grace, in the theology of the Church, is regarded
as a force
in the spiritual order, not simply God's unmerited
kindness in the abstract, but such kindness in action as a movement of His Spirit within the soul, resulting from the Incarnation',
and imparting to the

'
will
and the
affections
new
capacity of obedience and of love. Pelagius was ready to use the term grace,' but he seems to have meant by it, sometimes
the natural
endowment of
free-will,
viewed as the Creator's
gift,
sometimes the moral law, or other divinely bestowed instruction as to duty, or the pattern of sanctity in Christ, and sometimes also the gift of Divine pardon. This is the repeated assertion of Augustine ^ in which he has substantially the concuiTcnce of Jerome
^,
and has been followed by most of those
who have written on the Pelagian question, including our A very eminent writer has, indeed, expressed own Hooker
^.
that 'this adverse explanation is not altogether the language of the Pelagians themselves'.' But justified by the few words quoted by him from Pelagius himself form, in fact, one of four dependent clauses, intended to illustrate
his opinion
the Divine assistance conveyed 'through teaching and revelaSee Bp. Berkeley, Alciphron, Dial. vii. s. 4-10 (Works, ii. 294 ff.) Liddon, Univei*sity Sermons, i. 44. Cp. De Nat. et Grat. s. 4 De Gest. Pelag. s. 33, &c. ' John i. 14, 16. See Hooker, v. 56. 6 Wilberforce on the Incarna;
"^
flf.
tion, p.
*
199
new
ed.
;
E.g.
De
38;
C. duas Epist. iv. s. 11, 30; De Grat. et Lib. Arb. s. 23-26; Op. imperf. c. Jul. i. 94; Ep. 175, s. 2, 3 ; 177, s. 2 ff. His first impression, in 217, s. 4; Serm. 26, s, 8. regard to Pelagius' letter to Demetrias, had been piore favourable; but he
s.
20, 22,
Sp. et Litt. s. 4 De Grat. Chr.
De
Nat. et Grat.
31, 42,
s.
;
12,
53;
De
G^st. Pelag.
s.
2, 3, 8,
45
saw reason
^
to correct
it,
De
Grat. Chr.
s.
40.
4; Ep. 133 (ad Ctesiph.), s. 5. * Hooker, App. to b. v. (Works, ii. 546, ed. Keble) Cave, Hist. Liter. i. 382 Newman, in note to Fleury, Oxf. Transl. ii. 310. Compare Petav. * de Pelag. et Semipel. Haer. ii. 4 ff. Pelagians also spoke of adoption
Pelag.
i.
Dial.
c.
2,
'
and
'
salvation
'
under the name of grace, and tetavius reckons in both
these senses as Pelagian. ^ Mozley, Doctr. Pred. p. 53.
Introduction.
tion
^
;
'
xi
admitted
and
if
Pelagius,
as
Dr. Mozley supposes,
proper, or, as
it is
called, internal grace,
be in
effect
irresistible,
and only denied to one does not see why he was con-
demned
heterodox on this question of grace, not by St. Augustine only, but by the general judgment of Christendom ; why he did not frankly state the distinction when accused
as
before the bishop of Palestine, instead of having recourse to language at best somewhat ambiguous ; or again, why, after that so-called trial, he did not once for all clear up his mean-
ing
on
^
this
head^.
In
fact,
speaks
in
in a tone which implies that
Augustine himself repeatedly if Pelagius had honob

it
fide acknowledged a true internal assisting grace, as necessary
order to holiness, without admitting
to be irresistible,
the controversy on this point would have been over between them Pelagius would have said enough to relieve his main
;
anxiety
would
have owned that
man had
a
so far fallen
from
his original integrity as to require

'
'Divine assistance, be'
stowed not through the channel of his original constitution,' but through the re-creation of his nature in Christ *.'
* *
was that
is
'The philosophical fault of Pelagianism,' says Dr. Mozley, it went upon ideas without considering facts ^.'
pointedly true, not only, as has been said, of the Pelagian idea of liberty which has been sternly coupled with that of Paganism^, but also of the Pelagian denial of the
This
* nos 'Adjuvat nos Deus per doctrinam et revelationem suam, dum multiformi et ineffabili dono gratiae caelestis illuminat,' quoted from Pela. .
.
'
gius, at the
Pro Libero
Arbitrio,' in
De Grat.
Chr.
s.
8.
See Augustine's comment
' opening the eyes of the heart,' prediction, and 'laying open the devil's snares,' The passage is subsequent to another extract from Pelagius, quoted by Dr. Mozley in p. 55.
end of the section.
The other
clauses relate to
^ De Gest. Pel. s. 20, 32 De Grat. Chr, s, 33, 45. See Christian Remembrancer, Jan. 1856, p. 149, art, 'Mozley on St. Augustine.' 3 E.g. De Nat. et Grat. s. 52, 60, 81 De Grat. Chr. s. 52. * on the Incarnation, p. 9, new ed, Wilberforce on Baptism, p. 164
;
Christ's title of 'the Last

creation,'
Adam
'
(i Cor, xv.
45) implies of
vital
i. s,
itself this
'
re-
and the necessity of a deeper and more

'
union with
10.
Him
than mere
'
Mozley,
ii.
imitation' could effect, cp. p. 102.
De
Pecc. Merit,
'Cette liberty paienne ou pelagienne,' etc.

i.
De
Pressense, Trois Prem.
Siecl.
375.
xii
Fall.
Introduction.
The
fact
which implies 'original sin'
is
manifest, 'writ
large* on our daily experience of human perversity and deAdmit the fact, as we must admit it, and, as it pravity^.
has been well said, 'the difficulty in theory ought to have no practical influence^;' but 'there is no more injustice in
allowing mankind to come into this sinful state through the sin of one, than in causing them to be in it in any other
way^.'
Now
tliat
compromise by way of example and imitation*. This notion was probably welcome to him as supporting
unjust
his
posterity,
Pelagius persuaded himself that the first man's sin should thus
it
would be
except
his
optimist view of
it
taking
up, he
human capacity for goodness made his anthropology superficial,

impoverished
St.
but in
neglected
deep
its
facts,
'impaired his perception of evil by disallowing

^,'
mystery
and
his
Christianity
by being
forced to explain
f
away
Paul.
of his story have a peculiar significance for an age which has its own ways of absorbing the supernatural into the natural, and of attenuating spiritual evil on the one
The warnings
hand, and the special gifts and powers of the Gospel on the The Pelagian spirit has a strong vitality, and often other ^.
1
See
Wace on
p.
Christianity
and Morality,
p. 82, ed. i
Card.
Newman's
Apologia,
^ 3
Guizot, Meditations on Christianity, p. 37 if. E. T. Bishop Steere on the Existence and Attributes of God, p. 222.
379
p. 53.
Remembr., April 1856, p. 474. Cp. Guizot, Med. on Chr. and Archd. Hannah, The Fall and its Results, p. 170. * See extracts from his Notes on St. Paul's Epistles, in De Pecc. Merit. b. iii. and in Mar. Merc. Commonit. i. 2 Gam. p. 15.
Christ.
;
Mozley, Doctr. Pred.

'
.
p. 104.
For instance, There are those who say that no change has happened which partakes of a supernatural character ... A further revelahis tion, they allow, was made to man on the publication of the Gospel reason was thus enlightened: this enlightenment has acted on his affections. And further the Church has been called into existence and this has, and so like other societies, a tone, a teacliing, an atmosphere of its own a character is formed which is really distinctive and peculiar to Christianity. But this character, it is urged obeys the usual laws of human nature in its formation, and should not be referred to another imaginary cause which This is the theologians, by an abuse of the term, have called Grace. ordinary language of Socinians and when used by others, implies ... a
*
to
man
Introduction.
xiii
It seems to affect the rereappears in unexpected forms. ligious thoughts of not a few Englishmen who have hardly In our time, too, the recoil so much as heard of Pelagius.
from Calvinism has been singularly vehement and destructive ^ and students who now come fresh to St. Augustine's Anti;
Pelagian writings will probably be more

predecessors of
'
offended
at
'
than their
two or three centuries back
some extreme
is
statements on Grace and the Fall into which he

controversial
led
by
his
as These, however, may intensity. To put aside for the present his severe Predestinarianism, we may believe in the reality of internal Grace,
extreme.
as enabling the soul which responds to
its
be
noted
touch, and which
does so
respond by
its
assistance^,
to
achieve what would
otherwise have been beyond its capacity, without admitting that this touch determines the response wliich it solicits and makes
possible
^,
or that the will which needs Divine aid acts
un-
aided' in accepting it, instead of owing to that which stirs it the power to answer to the stirring, or that it cannot
refuse to be thus aided, in virtue of that 'melancholy
power
of baffling the Divine goodwill*,' which the law of probation
We may believe, again, on preserves in man through life. the authority of Scripture, that the sin of the 'first man' entailed on his posterity a condition of sinfulness, which not
only drew along with it the penalty of death, but involved a disorder and taint of the whole inner nature, and therefore
rendered
all
in
whom
it
existed offensive, as such, to
the
tendency to their fatal error ... He who thinks that our Saviour has wrought no change in him, will not long believe that He has accomplished so much for him. Those who reject spiritual grace, will not long accept the Atonement.' Chretien, Lect. on Study of Theology, p. 59. See the
anecdote in a note to Hefele's Hist, of Councils,
s.
118
(vol.
ii.
p. 446,
E.T.). ^ See the case of James Mill; and Chr. Remembr., Jan. 1863, p. 31. ^ Pelagius held that God assisted, by instruction, the innate possibilitas
cise of volition,
^
of good, but would not admit that He assisted, De Grat. Chr, s. 5-8.
by stimulus, the actual exerto grace as
The term
'efficacious,* applied
'
by Jansenists and others

ii.
thus viewed, means simply

*
irresistible.'
Newman, Sermons,
i.
250,
Cp. Butler, Anal,
6.
xiv
Divine holiness
^
;
Introduction,
would suggest a
his descendants
^,
literal
we may avoid language which imputation of Adam's sin to each of admit that sin can bear only a modified
while yet
' '
sense in regard to what is not personal, acknowledge a certain operation of grace in the production of goodness among the
unregenerate ^, and decline to adopt a rigorous application of the doctrine of inherited condemnation to all who die un' '
baptised
*.
we must
set apart Augustinian exaggerations, in Augustine one raised up to be surely recognise

short, if
In
we
a doctor of Christian anthropology, as Athanasius before him, or Cyril after him, of Christian Theology properly so called ;
and if we wish to gain at once a clear conception of the issues of the controversy, we have only to consider what effect the denial of real grace would have on the principle of Sacraments, or what would be left of the practical religion of our
English Prayer-Book after
of Pelagianism
it
had been revised in the
interests
^
;
^ See Wilberforce on the Incarnation, p. 43 ff. Abp. Trench on St. Augustine as an Interpreter, p. 1 24 Dollinger, First Age of the Church, E. T. p. 177. So Card, Newman, in 'Dream of Gerontius,' 'With his whole essence shattered and unsound;' and Sadler, Second Adam, p. 10.
;
Dollinger,
s.
1,
c.
Augustine
is
somewhat evasive
in
De
Pecc. Merit,
iii.
but his general line of argument involves logically such an imputation. See Bishop Browne on the Articles, i. 325.
15,
In the 'De Spiritu et Littera,' s. 49 ff., while he seems reluctant to adopt the natural interpretation of Rom. ii. 14 ff., he yet admits that the Divine image is not wholly effaced among the heathen. But later, in Epist.
217, s. 10, and C. Julian, iv. s. 17, he is driven by controversy to deny that heathen worthies had any real virtue. On the gravity of this error see Trench's Huls. Lect. p. 288. Augustine habitually misunderstood Rom. De Grat. Chr. s. 27 C. duas Ep. i. s. 7. xiv. 23 ; De Gest. Pel. s. 34 * See e.g. De Natura et Gratia, s. 9, on the case of infants dying unbaptised, and s. TO, on that of men who die without having heard of Christ.
; ;
To
Pecc. Merit,
the former Augustine assigned a 'damnatio omnium mitissima' (De i. s. 21), which was probably not worse than non-existence
As to the latter, also, he referred (C. Jul. V. s. 44; dp. Epist. 184, s. 2). to the different degrees of future perdition see De Sp. et Litt. s. 48 De
:
Grat. et Lib. Arb.
baptism of martyrdom,' De Anima, i. s. 11; and also the baptism of desire,' see De Baptismo, iv. s. 29. ^ Grace proper is named, e. g. in some twenty of our Sunday and Holyday Collects, but is implied in many more.
s. 5.
Yet he admitted the

*
'
Introduction^
xv
Something must now be said, in their order, of the AntiPelagian treatises which have been selected by the Theological
Board of Studies
to them.
I.
as
specimens of their
class,
and of the inis
valuable formulary of the Second Council of Orange, which
appended
Be
Spiritu
et
Littera.
Augustine, who had been bishop
of
Hippo Regius^
since 396,
was by no means in haste to tax Pelagius with heterodoxy. He had heard him warmly commended, and even felt a friendly regard for him ^, although without personal acquaintance. By
degrees, however, disquieting rumours reached him this emi- 1 nent ascetic was said to be arguing against the grace of God ^7 The incident above mentioned, as to the words ' Da quod jubes,'
: *
may
illustrate this statement, to
his informants
were persons of
credit,
which Augustine adds that but that he had sus-
pended
his judgment until he could either see Pelagius, or read something that he had written. For himself, he had his hands
Donatist controversy ; and when Pelagius, probably soon after the taking of Rome in 410, sailed for Africa, and landed on the coast of Hippo, Augustine happened to be abfull of the
that Pelagius had ' departed sooner than was expected,' but during his brief stay had said nothing like what was imputed to him. After this,
sent.
On
his return
home he found
in the early
summer
of 411, Augustine
'
once or twice saw
the face of Pelagius' at Carthage, while the business of the great Conference with the Donatists was absorbing his whole attention*. He also heard some persons say, in casual conversation, that
what infants gained through Baptism was not

but sanctification ^
^,
remission of
sin,
by
^
this novel assertion
But, although 'startled he had no opportunity of contradict^ *
Fleury, b. xxii. 32 ff. * De Pecc. Merit, iii. s. 12. So, years after, the Pelagians spoke of infants as needing baptism in order to be made God's children, but not also duas Epist. iv. s, 2. in or'ler to be cleansed from an inherited taint,
Coadjutor in 395. J)e Gest. Pel. s. 46.
Ep. 186,
s. i.
C
i.
Of the novelty
6, II,
of Pelagianisrn he speaks confidently,

;
De
Pecc, Merit.
iii, s.
12
C, duas Ep. iv, 29, 32
C, Jul,
s,
tF.
xvi
ing
:
Introduction,
the speakers were not men whose influence could make it him anxious, and he was content to treat the matter as past and forgotten.' Pelagius departed for Palestine, and Augustine had no chance of a personal discussion with him. But he left
in Africa his disciple
birth,
^
and
friend, Coelestius, a
^,
man
of high
who had
practised at the bar
and could bring to the
support of his cause an unusual amount of dialectical acuteness ', ready eloquence, and resolute persistency, and whom Augustine ^ describes as more candid and outspoken than his master *.
'
He
devoted himself to
the
diffusion of their
common
sen-
timents, wrote a book for this purpose^, and made a considerable impression on the Church society of Carthage and of the adjacent district ^ After some months' residence in
the capital, and

to the
entertaining hopes of admission he was suddenly accused, in 412, before priesthood'^, a council of bishops, by Paulinus, a deacon of Milan, then
when he was
staying in Africa for the purpose of communicating with gustine in reference to his intended Life of St. Ambrose .
*short^' charge was
Au-
drawn up under seven heads;

*",'
it
asserted
that Coelestius
not only taught, but employed others to teach

created mortal, and would have died
throughout the provinces

I.
That "
if
Adam was
even
*
he had not sinned.

s. 8,
3
' ' '
De De
See
Pecc. Orig.
48.
*
*
Mar. Merc. Commonit.
ii.
4.
Perfect. Justit. iff.
De
Pecc. Merit,
i.
s.
64.
De Pecc. De Gest.
Orig. s. 2, 13. Pel. s. 62.
Ep. 157, s. 22. Mar. Merc. Commonit.
i.
i. I
Paulinus, Vit. Ambros.

'
i.
De
Pecc. Orig.
s. 3.
Mar. Merc.
1.
c.
'^ Mercator gives two lists of these charges, in one of which, though professedly taken from the official minutes, only six propositions are found, In the other in the order given above, No. 4 being accidentally omitted. list, Commonit. ii. 5, the charges seem to be grouped on a different principle,
and the one reckoned above as No.

Gest. Pel.
s.
23,
although and 3 stand together. The proposition here marked (according to what seems the more natural order) No. 4 is omitted in De Gest. Pel. s. 23,
3,
and
De Pecc. Orig. s. 12, in De Pecc. Orig. s. 2,
7 is paraphrased. Augustine, in De places Nos. 6 and 7 between Nos. 2 3, where he quotes the official record,
Nos.
and appears
Sicily.
in
De
Pecc. Orig.
s.
12,
as attributed to the Pelagians of
Introduction.
2.
xvii
That his
sin injured himself only,
and not the human
race.
3.
That
infants,
when born, were
in the state in which
Adam
was before 4. That

life.
his transgression.
infants,
even though not baptised, would have eternal
That mankind did not die through Adam's death or transgression, nor would they rise again through Christ's re5.
surrection.
6.
That the Law had the same

to the
effect as
the Gospel in
sinless
send-
ing
men
7.
kingdom That even before Christ came there had been

lasted
of heaven.'
men.
The inquiry
Aurelius
some time
the presiding bishop
was
of Carthage.
second
article,
Coelestius, questioned on the answered that he was in doubt as to the trans'
when
mission' of
sin,
but was ready to learn from those
who had
He had heard different opinions on the 'gift of knowledge.' the subject from presbyters of the Church ; for instance, a
negative opinion from
'
Rufinus,
who
lived at
Rome
with the
On the third article, after some fencing holy Pammachius^' between Paulinus and Coelestius, the latter repeated his assertion that the
transmission of sin' was, and question of ought to remain, an open one among Churchmen, and that he had oftener heard it denied than affirmed ; adding, I have
* '
always said that infants need baptism, and ought to receive it. What more is asked of me^?' It was natural to rejoin,
'
We
want
to
know on what you
base this necessity
;'
and
he so far yielded to pressure of this sort as to present ^ a short paper admitting that probably at some later session
infants needed
redemption
^'
To say
this, as
Augustine ob'
remission serves, was equivalent to saying that they needed of sins;' and this, as we shall see, Coelestius did at a later time acknowledge. But it seems that on both occasions he
was relying on the paradox that infants were, from their very
^
For
this
good and charitable
man
see Jerome, Epist. 66.
*
^ * '
De
Pecc. Orig. s. 3, 26. See Baluze's ed. of Mar. Merc. p. 133. De Pecc. Orig. s. 21 ; De Pecc. Merit,
i.
s.
63.
De
Pecc. Merit,
ii. s.
58.
xviii
Introduction,
^.
birth, capable of actual sin
At any
rate, the
no value
to his admission, but required
him
his
bishops attached to condemn the

refusal
several propositions impugned,
and on
persistent
deprived him of
to the bishop of
their
communion.
He
spoke
of appealing
Eome, but gave up

sailed
for the time the thought

^.
of doing
so,
and
from Carthage to Ephesus
entered on the controversy. He informed himself^ as to the views held, and the points urged, by Coeles-
Augustine now
tius
They maintained, for instance, that the Adam's transgression was simply that of individual imitation*; and put aside, somewhat superciliously, the ordinary interpretation of Rom. v. 12-14 ^ Constrained to
relation
and
his adherents.
of
mankind
to
provide themselves with a rationale of Infant Baptism which should fit in at once with their own theory and with the universal belief in the spiritual efficacy of the Sacrament, aflSrnied
by such
texts as John iii. 5 ^, they adopted a distinction between ordinary salvation, or 'eternal life,' and Hhe kingdom of heaven' as a higher state of bliss, reserved for those who by Baptism
And they were primed with children'^. most part shallow enough in the form of inference from the doctrine which they opposed^. The bishop
had been made God's
objections
for the
of Hippo, whose polemical powers had been trained

contests with Manicheans and with Donatists,
to the
by long
was
fully equal
new emergency.
In sermons he urged that infants as
well as adults needed Christ as a Saviour, and that this need
was the ground of their participation in Baptism, and also, according to tlie Church usage of that time, in the Holy Communion^; and he made an important addition to doctrinal ter* ^
^
De
Pecc. Merit,
i.
s.
'
64.
s.
*
Mar. Merc. Com.
i.
i. 2.
E. g. De Pecc. Merit, i. De Pecc. Merit, i. s. 10.

It never occurred to
ii, s. 1 1
;
64.
*
De
Pecc. Merit,
i. s.
9.
Epist.
^
De
them to deny baptismal regeneration see C. duas Pecc. Orig. s. 20. Pecc. Merit, i. s. 23, 58 ; ii. s. 41, &c. Cp. C. duas Epist. i. s. 40 ;
;
'
De
Serm. 294,
'
s.
Epist. 194,
s.
32.
baptism effaces original sin, can the child of baptised parents be born in sin V from Pelagius De Pecc. Merit, iii. s. 16. * E. g. Serm. 1 74, s. 7. For other references to Infant Communion, see
If
;
E. g.
'
Introduction,
xix
minology by dwelling on grace as 'prevenient' or antecedent In this same year, also, to all good desires or acts of man^.
in reply to
a letter from his friend Marcellinus, tribune and
secretary of state,
who was
daily harassed'
by Pelagianising
disputants, he produced his first Anti-Pelagian treatise, Be Peccatorum Meritis et Remissione et de Baptismo Parvulorum,
completed in three books ^; in the first of which he drew out the Pauline antithesis between the first and the Second Adam ^,
and argued from Baptism as the recognised means of incorporation into Christ, and from the unquestioned practice of
Infant Baptism, to an inherited sinfulness as requiring such a remedy*; in the second he maintained at some length that while entire sinlessness even in this life was abstractedly possible, it
had never in
fact existed, nor could exist, in
earth, save in the
'One Mediator^;' and

criticised
in the third,
any man upon which
was properly supplementary ^, he
some statements on
the condition of infants, found in certain Notes on St. Paul's Epistles, which Pelagius had written before the taking of Rome
and had circulated among
his friends Marcellinus, on reading the treatise, found a difficulty in Augustine's view of the question of sinlessness^; and the result was another book, which
''.
took
its
name not from
this subject, but

iii.
from the
far
more
interesting discussion of 2 Cor.
thought conducts him^
the
6, into
et
which the writer's

Littera.
De
Spiritu
Without
30; C. duas
De
Pecc. Merit,
ii. s.
i.
s.
34;
;
Pe
Pecc. Orig.
ii.
s.
19; Ep. t86,
s.
Epist.
iv.
s.
4, 8
Op. imp.
30.
^ Serm. 176, s. 5. The phrase was suggested by the Latin version of our Ps. lix. 10; comp. De Nat. et Grat. s. 35 ; C. duas Epist. i. s. 28 ; ii. s. 27, 2 See De Gest. Pel. s. 25.
^
* ^
De De At
Pecc. Merit,
Pecc. Merit,
this
i. s.
i.
19; cp.
23.
De
Pecc. Orig.
s.
28.
s.
Sp. et Litt. as still open
''
s.
time he thought the opposite opinion no serious error of. De 3 and even in De Gest. Pel. s. 55, he treats the question among churchmen. Not so later, C. duas Ep. iv. 27.
:
De
s.
Pecc. Merit,
iii. s.
i.
i.
Mar. Merc. Commonit.

24.
1. 1
ii.
cp.
De Gest. PeL
s.
39
De
Pecc.
Orig.
^
The
Sp. et Litt. s. i. connection lies in the query, Whether the possibility of sinlessness
De
;
was, or was not, dependent simply on
man
De
Sp. et Litt.
s. 2,
63.
XX
'
Introduction,
'
excluding that application of the text to the
spiritual inter-
pretation of certain parts of Scripture which he had formerly learned from the sermons of Ambrose^, Augustine now read
the words in the light of their context, and of
Rom.
vii. 7
ff.,
and explained 'the

sense, the
letter
which
killeth' to be, in the fullest
Mosaic law as a system of mere commandment and prohibition, enlightening the conscience as to duty^, but imparting no adequate strength to
filial
fulfil it',
enkindling no free and
imperative and minatory tone^ ^ the principle of self-assertion into fatal resistance ; in irritating * ' contrast to that life-giving' presence of the Holy Spirit
affection^,
its
and thus, by
which by inwardly lifting up the will ^, and writing God's law upon the heart',' could impart justification on the one
condition of vital faith
'
'
prompted by love
then,
argues neither by natural free-will, nor by mere Divine admonition or precept, that man can attain to
Augustine
is
'\
an obedience ^, and thereby produce and rendered with grateful joy^^. It is,
righteousness^^; but
by grace
^*
;
only.
Yet, on the one hand, the
Law
is
not disparaged
it is
called 'good
and just;'
is
its
function
his
^,
to prove to
^^.
man
his weakness,
and lead him to
true
it is
Helper
^
On
the other hand, free-will
not annulled
De Sp. et Litt. s. 6 with Confess, vi. s. 6. Sp. et Litt. s. 8. He is speaking of the mor-^l law, s. 14, 24. interpretation recurs, De Nat. et Grat. s. 67 ; De Gest. Pel. s. 20 Grat, Chr. s. 9 C. duas Ep. iii. s. 2, 11, 25.
Cp.
'
De
The
;
De
3 *
De De De
Sp. et Litt.
s.
s.
26, 32. 15, 22, 29.

s.
De
Sp. et Litt.
St.
s.
5, 26,
56.
Sp. et Litt.
Sp. et Litt.
6, 25.
See Abp. Trench on
Augustine as an
s.
Interpreter, p. 127.
'
'
De Sp. et Litt. s. De Sp. et Litt. s. ^^ De Sp. et Litt. s.

'
36.
29, 36, 42.
16. 45, 51.
De
Sp. et Litt.
20.
He
and cause Christian works,' but " De et Litt. s.

Sp.
5,
;
to presuppose love
here considers justification to precede and a good will.
31, 36, 51.
He
lays strews, of course, (e.g.

'
s.
26,
' 46) on Gal. V. 6 but he understands the love of God in Rom. v. 5 to be love /or God (e. g. s. 56), whereas it stems rather to be God's love for man.
" De * De ^ De
s.
Sp. et Litt.
s.
16, 18, 26, 42,

6, 16, 21, 24.
" De Sp.
cp
^*
et Litt.
s.
51.
Sp. et Litt. Sp. et Litt.

;
s. s.
15, 16, 22,

s.
34
DeNat.
et
Grat
s. a.
13;
De
cp.
Grat.
s.
Chr.
De
Perf. Just.
42.
De
Sp. et Litt.
52
58.
Introduction.
xxi
;
is
^ and implied in the act of faith ^, and in all acceptable service into a healthy condition^ by the help of a Divine brought
energy
*.
Such
to the
'
the general teaching of a book which, perhaps, next ' Confessions/ tells us most of the thoughts of that rich,
is
profound, and affectionate mind,' on the soul's relation to its Grod. Archbishop Trench has observed that some stanzas of the
great mediaeval hymn- writer, Adam of St. Victor, would be best explained by a few chapters in the De Sinritu et Littera ^; and the spirit of the book is not less strikingly concentrated in a
line or
two of a Pentecostal hymn

*
in the Parisian Breviary,
addressed to the Holy Spirit,

Pel'
quem
legis
amor, cordibus
insitus,
Dat quod
lex jubet
exsequiV
II.
De Natura
et
Gratia.
Augustine found that the new opinions were spreading The danger was plainly urgent; the adwidely in Africa''. mirers of Coelestius were retorting the charge of innovation*, and threatening their opponents with the censure of the Eastern
Churches^, which had no doubt been wont to lay stress on man's responsibility for the use of his free-will. He preached ^^ on June 27, 413; and toa controversial sermon at Carthage
wards
close, taking into his hands a copy of St. Cyprian's read the great Carthaginian Martyr's assertion that Epistles, infants were specially competent to receive through baptism the
its
remission of that
'
sin
'
which they had but

^
'
contracted through
De De
In
Sp. et Litt. Sp. et Litt.

s,
s.
s.
54.
15, 52.
De
'
Sp. et Litt.
ib.
s.
52.
The
will is
'
set free
by grace,
60,
controlled
^
by
which Dr. Mozley (Doctr. Predest. p. 241) interprets of a will grace, the stress seems rather to be laid on its consent,' as
'
suflBciently verif3ring i Cor. iv. 7.
Trench's Sacred Latin Poetry, p. 157 Brev. Par. Pentecost, ad Noct.
ff-
Serm. 294,
s. i. s.
'
Serm. 294,
s.
19.
'"
De
'
29; cp. C. Julian, i. s. 15 ff. on Eastern Fathers. * In basilica Majorum De Gest. Pel. s. 25.
Gest. Pel.
;
xxii
their birth
^.
Introduction.
But he
still
persevered in hoping the best for
Pelagius himself, replied to a letter of his in terms of respectful
enough, refrained from any direct, almost from any perceptible allusion to the great question at In the next year, after he had reclaimed some of the issue
cordiality, and, singularly
'^.
Pelagianisers of Africa, but still knew not where the evil might break out afresh ^,' he was informed by a correspondent named Hilary that in Sicily, and particularly at Syracuse, some Christians
'
were maintaining the possibility of entire sinlessness, denying 'original sin,' and insisting that riches were an absolute hindrance to salvation
subject^.
*
;
and he wrote
to Hilary a long letter
on the
He
also found that the
influence of Pelagius
had
induced two young
and education, Timasius and James, to give up secular prospects for an ascetic life, and also But they were greatly impressed by to adopt his theory^.
of birth
men
Augustine's arguments on the subject of Christian grace,' and gave him a book which, they said, was written by Pelagius, and
'
to which, out of regard for Pelagius himself, as well as for
the truth's sake, they begged

this
him to furnish an answer ^. In which professed to deal with the objections of an work, adversary^, the sufficiency of human nature for good was
energetically
affirmed,
It
professedly
in
the
interests
of
moral
progress^.
was
possible, said the author, to live without
But he illustrated this position sin, by the grace or aid of God. by a reference to natural faculties, and spoke of a capacity of not sinning, which nature, as endowed with free-will, had received from God^^. Sin was avoidable, if it was matter of
* Cypr. Epist. 64 (al. 59), 5. This was a Synodical letter of a.d. 253. Augustine again quotes it, De Pecc. Merit, iii. s. 10 C. duas Epist. iv.
;
s.
23
2
*
C. Jul.
;
i. s.
6,
&c.
^
Ep. 146 see it in De Gest. Pel. s. 52. Ep. 156. Had the 'British monk' taught
again referred to in
this doctrine
;
gp^ j-^^ g 22. about riches?

s.
It
is
6
De
Gest. Pel.
s.
23, 57
De
Pecc. Orig.
12.
'
*
Ep. 157. Ep. 177, s. 6; 179, s. 2. See their letter, in De Gest. Pel. See, e.g. De Nat. et Grat. s. 13,
s.
48.
^
Cp.
s.
31.
15.
De
Nat. et Grat.
s.
i, 7.
De
Nat. et Grat.
s.
12, 53.
Introduction.
xxiii
true responsibility*; and not being a substantive thing, but a according to the then prevalent mode negation or deficiency'^, it could not vitiate human nature as such^. of defining evil,
But what if a man had not escaped sin % He then, undoubtedly, stood in need of Divine help in the way of exceptional interven* and tion, as when a physician was called in to cure a wound ;
such intervention consisted in forgiveness
.
Of
real grace, as a
supernatural preservative against sin, there was no recognition throughout the treatise^. There was much 'vindication of
nature
'^,'
as if the goodness of the original creation
were im-
peached by the averment of a subsequent corruption ; Scriptural testimonies to the holiness of certain men and women were used
as testimonies to their sinlessness
the objection that to affirm ; the possibility of sinlessness would feed that pride' which the author viewed as a grave sin was parried by the remark
'
most
true, says Augustine, in itself,

^^.'
Where truth
'
is,
there
is
humility Pelagius added some observations on St. Paul's use of the word 'flesh",' and some quotations from Catholic writers,
including Augustine himself, on the Christian's power over sin*^ Augustine reviewed and answered the book in his Be Natura -et
Gratia, written early in 415
;
in which, fearing to irritate
and
harden Pelagius, he never mentions his name*^, and at the same time expresses a friendly regard for him ^*. He meets him
on the points above mentioned, and on some which arise out of them^^; and after discussing the passages quoted from Ambrose,
^
For this theory, that evil was a privation of good, see De Perf. Justit. s. 4; Confess, iii. s. 12 vii. s. 18; Athanas. de Incarn, 47 ; see Mozley on Doctr. Predest. p. 271.
Nat. et Grat.
s.
De De
Nat. et Grat.
s.
34.
21.
* De Nat. et Grat. s. 21, 22. De Nat. et Grat. s. 29. * De Nat. et Grat. s. 20. De Nat. et Grat. s. 25. ' ' De Nat. et Grat. s. 39. De Nat. et Grat. s. 59. ^0 De Nat. et Grat. s. 42. De Nat. et Grat. a. 38. " De Nat. et Grat. s. 60 ff. '^ De Nat. et Grat. s. 7 1 ff. By mistake he quoted Sextus, a Pythagorean, as if he were Xystus or Sixtus II. of Rome Retract, i, ^7. ^3 " De Nat. et Grat. s. See De Gest. Pel. s. 47. 71.
2 ^
;
^* E.g. Pelagius characteristically thought it inconceivable that one sin should penally entail abandonment to another, s. 23.
C 2
xxiv
Introduction.
and others, he urges that the words quoted from his own work on Free-will, should be read in connection with their context ^.
One passage
oftener than any other,
in the treatise before us has been quoted, perhaps that in which Augustine, while main-
taining that entire sinlessness could not be predicated of the ' Saints of Scripture, excepts the Holy Virgin Mary' from the
Another has a personal interest, as a reminiscence ^. of the happy days spent at Milan after his baptism, when he became familiar with the hymns of St. Ambrose ^. But a third
discussion
shows U3 his inner mind, ^when he says that to hear a Christian ' ignoring the need of grace is that which Christian hearts find
it
hardest of
all to
endure *.'
He
received from Timasius
and
James a
letter of
warm thanks
for his 'thorough examination' of

.
the book which they had placed in his hands

III.
De
Perfectione Justitiae Hominis.
Augustine wrote to Hilary in reference to the Sicilian Pelagians, he received from two bishops, named
the year after
In
Eutropius and Paul
a paper brought by some Churchmen from ^, and containing certain questions which were intended to Sicily, reduce to a logical difficulty the Anti-Pelagian views of sin and
sinlessness.
The paper was
attributed to Coelestius
and Au-
gustine says that it agreed with the tone of his mind, as indicated * in another work of which he was known to be the
author
*
'^.'
The
questions, or
definitions,' or
arguments ^'
all
De De
Nat. et Grat.
and pointed out the

^
s. 80, 81. That context had mentioned Divine help, judicial character of moral delusion and weakness. does not absolutely affirm that she was Nat. et Grat. s. 42.
He
wholly free from actual sin. ^ De Nat. et Grat. s. 74.
Cp. Chr. Remembr., Apr. 1852, p. 382. Cp. Confess, ix. s. 32, where he quotes another
Ambrosian hymn.
De Nat. et Grat. s. 52. Ep. 168 ; De Gest. Pel. s. 48. ^ They were probably Spanish refugees ; they had recentty presented to Augustine a memorial against certain heresies, Ores, ad Aug. i. See Tille=
mont,
'
xiii.
650, 665.
i. Cp. Jerome, Epist. 133. In De Perf. Justit. they are sixteen. Abp. Usher gives them, in a condensed form, as fourteen in his Antiquitates, p. 123. Jerome attacks a
De
Perf. Justit.
'
'
Introduction,
xxv
tend to one point that man can live entirely without sin, and that there is no tenable, ground between this position and the denial of human responsibility, or, in other words, of the reality
for the at these sharply cut dilemmas^ are mostly cast in this shape we see that they might questions well have come from the ex -barrister Coelestius j and are led to
of sin.
As we look
think that the writer
who
fidence in their cogency
presents them with such obvious conmust have dwelt among the dry bones
*
of mere logic until he had forgotten the living facts of his own moral nature ; and that in his hands, at any rate, the heresy
was exclusively an
intellectual system, and, as such,
one which,
however formidable in mere words, must break down on the first practical trial ^,' and could not support a working religion.
But
he proceeded to quote Scriphe mentioned the texts quoted against it ', and then adduced other texts on his own side, without attemptafter these dialectic thrusts,
;
ture for his thesis
ing to explain the former or to harmonise
them with the
latter.
Augustine dealt with this work in the Be PerfectioTie Justitiae, the date of which is clearly earlier than 418, when a Council
of Carthage
condemned the theory of
sinlessness
for at the
'
end of
this treatise
defend,' those
who
he declines to censure, although he cannot hold that there are, or have been, men
(beside Christ) devoid of sin, or, at least, of grave sin *.
lY. De Gestis Pelagii,
We A
new
Europe
now come
to a more interesting chapter in our story. scene opens, in which a variety of troubles in "Western contributed to bring the Pelagian case before the
similar production,
'
which he ascribes to Coelestius without naming him,
Epist. 133 (to Ctesiph.), s. 5 ; cp. his Dial. c. Pelag. s. 21. ' E. g. Sin is either matter of nature or necessity, and therefore not really sin, or else it is wholly avoidable.' The charge of Manicheism, after-
wards urged so
* ^
freely
by Pelagians against Catholics,
is
hinted here ;
De
Perf. Justit. ratioc. 14.

Ciir.
De
Perf. Just.
He
to them.
Remembr., Jan. 1856, p. 144. These texts are nine in number. s. 23 ff. supposes some to mean that the sins of such men are not imputed
De
Perf. Juat.
s.
44.
xxvi
Introduction.
Church authorities in the Holy Land, where Pelagius, as we have seen, had taken up his abode. In the early part 05415, a young priest from the north-west of Spain ^, named Paulus
Orosius,
came over
to Africa in order to
^
as to certain Priscillianist
consult Augustine and Origenist opinions, which he
described as
more
^
pestilent to his native country than the in-
vading barbarians
from
whom
;'
he had but narrowly escaped *.

*
quick intelligence, fluent Augustine was pleased with his and fervent zeal ^ and after answering his questions ^, speech,
in Palestine, and made him'^ Jerome on the Pelagian question, which was then occupying the mind of the venerated recluse of Bethlehem ^. Orosius arrived in Palestine about midsummer ; and after spending a short time at Bethlehem , was invited on
advised
him
to consult
Jerome
tlie
bearer of letters
to
July 28
to a diocesan synod at Jerusalem.
Pelagius was then
and Orosius appears to have had some conversation with him ^^. On being received by the bishop John ^^ and his
in the city,
assembled presbyters, he was asked what he could
tell
them
about Pelagius and Coelestius. He spoke of the trial of Coelestius at Carthage, added that Augustine was writing in refutation of Pelagius
'
^^,
and produced a copy

648.
of his letter to Hilary.
See Tillemont,
xiii.
^
* ^
For Priscilliamsm see Robertson, Hist. Ch. Oros. Consult, ad Aug. I.

Oros. Hist.
iii.
i.
405.
xiii.
20
s.
cp. vii. 40.

'
See Tillemont,
'
648.
fiery
Aug. Ep.
166,
2.
The Apology of Orosius shows a somewhat
temper.
Aug. ad Oros. 'Occasionem raihi credidi letters were 166 and 167. * He had written his letter
'
*
qua
tibi scriberem,'
Ep. 166,
s.
2.
The
his
to Ctesiphon
'
and he was now writing
Dialogue against the Pelagians in three books. ' Oros. Apol, 3; Jerome, Ep. 134, *I welcomed him for his own desert, and at your desire' (to Aug.). ^^ Oros. I. e. 47 days before the Dedication festival, which was Sept. 13
;
;
Apol. 4 Tillemont, xiii. 668. " Oros. Apol. 2, 'Ego autem vobis annuentibus
dixit,' etc.
'^
iixi,
Pelagius mihi
prelate
for
It was fifteen years since Jerome had attacked *Origenising;' Jerome, ed. Vallars. ii. 406.
13
this
The De Natura
'
et Gratia.'
Introduction.
xxvii
The bishop, who was favourably disposed towards Pelagius, deemed it but fair to send for him and he came accordingly, an elderly man, tall and stout, as we learn from the coarse The presbyters gibes of Jerome and the sarcasm of Orosius ^. asked him ^ whether he had taught what had been answered by Augustine.' He bluntly rejoined, 'And what is Augustine
'
to me'?'
An
outcry followed;
how dared he speak
disrespect-
fully of one
who by
his success against
Donatism had been the
means of restoring 'unity Jerusalem was not minded

settled, in his
to all Africa?'
But the bishop of
to allow a doctrinal question to be
own
prelate's
name.
church, by the mere weight of a foreign He felt, and with justice, that since Pelagius
had been virtually accused by Orosius, an inquiry into the merits of the case must follow; and observing significantly,
'It is I who am Augustine here,' he desired Pelagius (unordained as he was) to sit down among the clergy, and called on Orosius to state his charge. The latter, who was specially
supported by two priests named Posserius and Avitus, declared that Pelagius had said to him, My teaching is that a man can,
'
if
he
will, live
without
sin,
it.
and
'
easily
keep God's commandsaid Orosius,

'
ments.'
Pelagius owned
But
this,'
is
just
^ what the Council of Africa, and Augustine, and Jerome have condemned.' John asked him whether he and his friends were
but it prepared to undertake the responsibility of accusers ; that they regarded the African judgment as final, appeared
and were therefore broadly at issue with the bishop*. The and Orosius complication was increased by the fact that he could only communicate through an ill-qualified interpreter.
Adhering, however, to his point, he asked Pelagius to explain himself on the subject of sinlessness, as to which he was taxed
Jerome,
lentum.'
^
Albinum canem, grandem et corpupref. to b. 3 on Jerem., Orosius describes him as fattened -by baths and feasts,' Apol. 31 ;
' '
cp. ib. 2, 16.
See Oros, Apol. 4. He referred to Jerome's recent letter to Ctesiphon (Ep, 133) and Dialogue against Pelagians which he was then writing.
' *
to the
Oros. Apol. 5.
xxviii
Introduction.
with 'heresy^.' Pelagius qualified his statement by saying, I do not mean that human nature is endowed with impecca*
bility
but that
if
man
is
in order to keep clear of sin, he has
resolved to labour and struggle from God the possibility

'
of doing so.' The auditors began to ' whisper or mutter, to the effect that this was inadequate ; the bishop quoted texts which enforced the necessity of Divine aid ; and Pelagius, thus
urged, anathematised any one who should say that a man could without such aid advance in all virtue. John, who had al-
ready alluded to Scriptural instances of blameless life ^, asked whether the admission now made was not satisfactory ^. Do
*
you deny the

Orosius
'
efficacy of
God's help
is
'
Not
I,
assuredly,' said
of Latin origin, and is best understood by Latins let it be referred to Innocent, pope of Rome, and let both sides accept his ruling/
;
:
but this question
This was agreed
weeks
later,
and the conference broke up * when Orosius went to pay his respects
to,
but six
to
John
at the annual festival of the dedication of the church of the
Resurrection*^, the bishop unexpectedly denounced him as having blasphemously said that a man could not, even with God's help, live without sin. 'I never said so,' answered
'
'
Orosius; and, to clear himself, he wrote an 'Apology,' addressed to the priests of Jerusalem, and consisting chiefly of an attack on Pelagius ^, in which he referred to the celebrated letter
written by Pelagius in the preceding year to the high-born
maiden Demetrias, and containing, together with much good advice in eloquent language, some passages only too likely
''
to foster spiritual pride in a

^
young lady whose abandonment
For this see De Gest. Pel. s. 37, 54, and cp. Ep. 186, s. 36. Such as that of Zacharias and Elizabeth, which the Pelagians often see De Perf. Justit. s. misinterpreted by straining the words of Luke i. 6
'
;
38
* *
De
Grat. Chr.
s.
53.
Cp. Jerome, Ep. 133. 13.
No
26.
Oros, Apol. 5, 6. minutes of it had been taken

this festival,
De
Gest. Pel.
s.
39.
'
ii.
For
which was in the middle of September, see Sozomen,
He
unfairly accuses
him of having
said, 'se esse sine

s.
macula atque
peccato;' Apol. 16.

'
Cp.
s.
De
Nat. et Grat.
;
14.
s.
Ep. ad Demetr.
10, 11, 25
cp.
De
Grat. Chr.
23, 28.
Introduction,
of the world
xxix
and admiration
of the
had excited the
interest
Church \
This collision between John and Orosius prevented the application to E,ome from being carried out; but the next turn of events resulted in two such applications, one from each side in
the controversy.
Two
Galilean bishops,
Heros of Aries and
Lazarus of Aix, one of whom, at least, had been a disciple of St. Martin ^, and both of whom were apparently undeserving of the bitter censures afterwards bestowed on them by a prejudiced
Eoman
bishop, had been expelled from their
sees,
and had
found a home in Palestine.

society excited
There they found

' '
ecclesiastical
book of
after the
by the Pelagian question ; they studied Pelagius's ^ a Testimonies ^,' or Eulogiae Chapters *,' or
'
collection of practical
maxims, by Scriptural model of a work of St. Cyprian, and also two

'
illustrated
texts,
letters
or tracts, said to have been addressed by Pelagius to a pious
widow
tions
by his perverse disputadrew up a formal indictment, supported by extracts they from his writings, and from an anonymous work generally attributed to Coelestius*, and also by the charges brought
^.
'
Offended,* says Augustine,
"^j'
against Coelestius at Carthage, and the opinions imputed to Tliis libellus their followers in Sicily ^. they presented to
'
'
^, who appears to have been metropolitan of Caesarea, " and who and, as such, primate of Palestine thereupon sum^^ moned thirteen bishops, including John of Jerusalem", to meet in synod at Diospolis, the ancient Lydda, about the 20th
Eulogius
Newman, Church
;
'
of the Fathers, p. 314, ed. 4.
Heros see Fleury, b. xxiii. 4, 44; cp. De Gest. Pel. s. 2, 53. Zosimus called them turbines ecclesiae,' Epist. 4. 2. ^ St. So quoted by Aug., c. duas Epist. iv. s. 21 cp. Oros. Apol. 11. Cyprian's book is so called. Cp. Jerome, Dial. c. Pelag. i. 32.
2
;
De
Gest. Pel.
s.
7,
54.
Illustr. 42.
;
Gennadius, de Vir.
* '
De Gest. De Gest. De Gest.
Pel.
Pel.
s.
16
53.
cp. Jerome, Dial.
c.
s.
s.
ô
Pel.
" See Nicene Can. " Their names are " De Gest. Pel. s.
23.
De De
s.
Pelag. iii. 14. Gest. Pel.

Gest. Pel.
iii.
s. s.
29, 65.
9.
Le Quien, Oriens
Christ,
i.
10.
recited in C. Julian,
37.
19, 32.
XXX
Introduction.
of December, 415 ^ But on the day appointed, the accusers were not forthcoming one was seriously ill, and the other
:
would not appear without him

*
^
:
locus standi
'
in the assembly,
was
and Orosius, who had no also absent. Pelagius was
and complacently read aloud some friendly letters from bishops of high repute^, including the one which he had received, some two years before, from Augustine *. The Council
present,
ordered the accusers' document
to be read into Greek; and was asked, under each head, what he had to say. Pelagius Some ten propositions, quoted as from his own writings, formed
counts in the indictment.

respectively to the
sin
^,
'
As to the
first,
second,
and
fifth,
relating
to the
power
knowledge of the law' as a safeguard against of the will ^, and to Old Testament promises'^,
he availed himself, in defence, of somewhat ambiguous tenns. The fourth, relating to evil in thought, he declared to be a mere misrepresentation
^.
The
third
is
important, as illustrating the view
taken at that time, in the Eastern as in the Western Church, on

the subject of Origenistic Universalism. It was easy for Pelagius to satisfy the judges, when he limited his assertion respecting the eternal perdition of sinners to the case of sinners con* '
demned
this
Judgment, and added that to deny Origenism .' To a charge of maintaining the possibility of sinlessuess, based on four propositions, he replied by disowning all but the first, condemning them, not as heretical,
as such at the Last
'
would be
but as
the
'
foolish, for it
was no matter of dogma,' and explaining

qualification
'
first
by adding an important
'
which combined
the grace of God with man's own efforts, and by denying that he had ever said that any human being had from infancy to old age been wholly free from sin ^^. Another statement, that the Church
*
See Fleury, b.
xxiii.
s. z,
s.
20; Tillemont, vol.
xiii. p.
682.
s.
2
*
'
' 8
De Gest. De Gest. De Gest. De Gest. De Gest.

DeGest.
Pel.
62.
De
Gest. Pel.
50, 53.
Pel.
Pel. Pel. Pel.
Pel.
45, 51-53;
;
s. 2
146. cp. Jerome, Dial. o. Pel.
Aug. Ep.
i.
25.
s. 5. s.
13
12.
cp.
Jerome, Dial.
c.
Pel.
i.
31.
s,
De De
Gest. Pel.
*
accused of
**
s. 9 ff. Pelagius had been Cp. De Civ. Dei, xxi. 1 7. Origenising' on other points. Three of these statements were quoted from the Gest. Pel. s. 16.
Introduction.
xxxi
on earth was spotless, he described as referring to the baptismal

'
He was also questioned as to the propositions laid to laver ^' the charge of Coelestius in the Council of 412, and the opinions of his followers in Sicily ^. He adverted to what he had already
said on the question of sinlessness, altered
eases
an assertion as to
into
of sinlessness before the

*
Advent by turning them
cases of
dicta,
sanctity,'
and disclaimed
responsibility for the other

all
but 'for the satisfaction of the Council' anathematised
held or ever had held them', thus condemning, for instance, the assertions that Adam's death was not due to his sin, and
who
that infants were born in

series
Adam's
unfallen state.
But another
was brought forward, which had been formed by quotation, admitted to be not verbally accurate, from Of one of these, that we do a book ascribed to Coelestius *.
of propositions
*
more than is commanded us,' Pelagius said, My statement was, The virginal life is not commanded^.' Three others were, in
'
Augustine's phrase, capitula capitalia j' they asserted that grace was not given for each act, but consisted in free-will, or in the
"^
'
law and teaching, was given with reference to the recipient's and deserts "^j' and thus depended on his will to deserve them,
was by God's grace that we overcame sin, He was in fault when we were defeated. To this Pelagius replied that whether
that
if it
Coelestius held these opinions or not, they were none of his, and The he, for his part, anathematised those who held them^.
Council
*
accepted him, as thus anathematising these false state-
letters to a
ascertained that they were in

s.
widow;' and although Pelagius disowned them, Augustine some tracts generally believed to be his, The widow was Juliana, mother of Demetrias (Vallarsi). 19. * This is mentioned further on, s. 27 cp. C. duas Epist. iv. s. 17.
;
2 * *
^
De De De
Gest. Pel.
s.
23, 33.
29, 65.
De
Gest. Pel.
cited
i
s.
24.
vii.
Gest. Pel.
s, s.
He
Cor.
25.
Gest. Pel.
30.
This famous proposition, that grace was given 'secundum merita,' was a main point of the heresy, in Augustine's view; see De Grat. Chr. s. 23 ; C. duas Epist. 1. s. 6, 37, ii. s. 18 ; De Grat. et Lib. Arb. s. 10 flf., 27 ; De Dono Per.sev. s. 31, &c. It annulled grace by representing it as the pay-
ment of what was strictly due, Augustine recognised 'merita' in the sense of Christian good works done through grace, De Pecc. Orig. s. 28. 8 De Gest. Pel. s. 30 ; De Grat. Chr. s. 23.
xxxii
ments
'
Introduction,
might have seemed that he had here, at last, adequately acknowledged real grace, but for an explanation which he gave to the next article, and which, Augustine says, ap;
and
it
peared to make the graces bestowed on St. Paul a matter of strict desert ^. The bishops, however, were content with his statements,
the rather that bishop
of Pelagius, the admissions which he

Finally,
John repeated, with the tacit assent had made at Jerusalem. seven other propositions, taken from the same book,
and making eleven in all, were read 2; the Council solemnly condemned them in the name of the Holy Catholic Church, and
asked Pelagius what he had to say of them. Thereupon he disowned, and also rejected them, with a general anathema
against
all
doctrine foreign to that of the Church

'
*
and on these
terms he was recognised as within Catholic communion ^/ What was the value of this acquittal ? Morally, none at
in regard to himself,'
is,
all,
in effect, Augustine's answer

is
*.
'His
disclaimer of certain Pelagian doctrines
really inconsistent
^.
with what he wrote, both before and

in
itself,
after the Council
Even
his language at Diospolis will not, as a whole, bear
scrutiny.
One may wonder, perhaps, that it was deemed suffibut the bishops had the defendant before them without ; the accusers^, were obliged to rely on an interpreter^, and
cient
^
In this diffitherefore could not go thoroughly into the case. were disposed to put the best construction on his culty, they
DeGest. Pel. s. 32ff. One of these denied that forgetfulness or ignorance could in any be sinful (which Pelagius would not have said, De Nat. et Grat. s.
^
*
case
19) ; another, referring to 2 Pet. i. 4, seems to have exaggerated the sense of the original, which is given in De Gest. Pel. s. 65. The last of the eleven
propositions asserts that
men must by
'
penitence become worthy of mercy.'

32.
See this
3
*
also,
with others, in Ep. 186,
s.
42-44, 58. heard of the acquittal, he was charitably hopeful Forsitan correctus est,' Serm. Fragm. i. 5 cp. Ep. 177, s. 3. See also De
: ;
De Gest. Pel. s. When he first
Pecc. Orig. s. 15. * De Grat. Chr.

s.
De Pecc. Orig. s. 15. Also De Grat. et Lib. Arb. 3, 23 10; 'That his anathema was insincere, his later works indicate.' ' De Gest. Pel. s. 3, 9, 17. De Gest. Pel. s. 41.
;
De
Gest. Pel.
s.
2,
39.
Introduction.
assurances^; and
at the
lis
xxxiii
thus obtained an acquittal on false pretences,
expense of the opinions whicli they understood him to disown ^. Pelagius, in short, would have been condemned,
unless he
had condemned Pelagianism

*
'
^.
Is this a matter for
exultation on the part of his friends
He and
and the
said
his friends, however,
made
the most of the verdict,

it
least of the conditions
under which
was
given,
letter, his, and addressed to a priest who had admonished him not to cause a schism, came speedily into
to
be
Augustine's hands.
elation/
'
It
was written
in
a tone of
'
unspiritual
The judgment of fourteen bishops,' said the writer, 'has broken up the whole band of conspirators.' Augustine found that the letter quoted, as approved by the Council, the
assertion about sinlessness as
it
stood in the text of the

'
Testi-
monies
'
or
Chapters,' with the
had omitted by an oversight, had ignored at the trial, but without the qualifying references to Divine help which he had added by way of explanation at the
trial
'".
word easily,' which the accusers and which Pelagius, therefore,
It soon
disingenuousness
citizen of
appeared that Pelagius was not incapable of such for Char us, a deacon of Palestine, by birth a ;
Hippo, brought to Augustine, as from Pelagius, a
'paper' professing to be an account of the late Synod, and of his own replies to the ' Gallic' charges ^, which, even when first read,
seemed inconsistent with the language of some hortatory works and which was afterwards proved to generally ascribed to him
'^,
be seriously inaccurate. No letter from Pelagius accompanied this paper but soon afterwards he wrote a Defence of Free' ;
"^
De De
Gest. Pel. Gest. Pel.
s. 8.
s. 3, 5, 8,
Epist.
ii. s.
10
iv. s. 15,
&c.
41, 45 ; De Pecc. Orig, s. 9, 15, 17; C. duaa If Jerome speaks bitterly of ' that wretched
its
Synod of
results.
3
Diospolis,'
Ep. 143, he had specially suffered from

;
local
45. ^ See De Gest. Pel. s. 54, 55. As Augustine remarks, what he had said both at Jerusalem and at Diospolis, about ' labour and struggle/ was in-
De De
Gest. Pel. Gest. Pel.
s. s.
30, 59
De
Pecc. Orig.
s.
14.
compatible with the word

<*
'
easily.'
;
'
De De
Gest. Pel.
s. i, s.
57, 58
Ep. 179,
s. 7.
Gest. Pel.
19.
xxxiv
will/
in four
Introduction,
grace,
which he professed to acknowledge * scope to the capacity' for goodness bestowed, as he said, by the Creator, as 'distinct from volition
books
^,
in
but limited
its
which he referred entirely to man's will^; and even he represented ' grace as merely facilitaand as consisting of instruction, warning, ting' obedience^,
and
action,'
under
this limitation
'
'
promises*, or, more properly, of the example of Christ^; such to him, the proper object gifts of illumination being, according in the first of these books to be aimed at in prayer. passage
a capacity for good or for but with nothing more, a virtual denial of any inherited evil, He explained his anathemas on the ground tliat Adam's taint". sin did harm his descendants by the force of example ; and that
asserted that
men were born with
infants were not born in his unfallen state, because they were as It is to be feared that he yet without the use of reason'^.
did not think himself forbidden by Christian morality from * paltering in a double sense by the use of ambiguous terms ^
'
which would bear one tneaning to critics, and another to initiated disciples*; and he made some way in the good opinions of the
Church-people of Jerusalem, although we are told that the majority saw through him, and withstood him in the cause of Christ's grace ^*'.' If they did so, they were doubtless much
'
indebted
to
Jerome,
on
whom some
of
the
more
violent
Pelagians, in the course of the year 416, took vengeance by a furious raid on the monastic settlement at Bethlehem, in which
the old
^
man
barely escaped with
life
^*.
De
Grat- Chr, 8.45.
The work
is
quoted,
s.
De
Grat. Chr.
s.
5, 8, 11,
17-19, 24, 29, 30, 43, 47; 3 DeGrat. Chr. s. 5 ff.

3
De
Pece. Orig.
14.
This notion was suggested in the letter to s. 8, 30. It is referred to in C. duas Epist. ii. s. 17, and in Epist. 186, Si 35, where, indeed, Augustine for once writes as if Pelagius did 'some' times use grace in the received sense ; but this must be taken with his
Grat. Chr.
De
Demetrias.
fuller statements in
*
De
Grat. Chr.
8, 9, 11.
s. 3, 8,
*
*
De De De
Grat. Chr.
s. 3,
34, 40-46. V>q Grat. Chr.

">
s.
s.
43. 45.
16.
Peec. Orig. s. 14, 45, 52. See De Grat. Chr. s. 2, 10, 40;
Gest. Pel.
s.
'
De
Pece. Orig.
s.
De
Pece. Origs.
20, 24.
10
22
De
Grat. Chr.
45.
"
Epist. 1 76, s. 4. De Gest. Pel. s. 66; Innocent, Ep. 32 (JNIansi, Concil.
iii.
1127).
Introduction.
xxxv
Long before this outrage, Orosius had left the holy ground of the Nativity, and returned to Africa with a letter from Jerome ^, and one from Heros and Lazarus, which was read in a synod
of
some seventy bishops^ at Carthage, about midsummer in It was resolved that Coelestius, who had recently ob416. tained ordination at Ephesus, and also Pelagius, should be anathematised, unless they anathematised the errors imputed
to them.
letter
was written to Innocent of Rome, requesting

bishops, sixty- one in number, including
him
see.'
to add to this sentence 'the authority of the Apostolic
The Numidian
Augustine as bishop of Hippo,
met soon afterwards

^
;
and wrote to Innocent in similar strain
at Milevum, and Aurelius and
Augustine, with three other bishops, wrote to him as individuals *, describing the Pelagian misuse of the word grace,'
'
insisting on the importance of its true sense, discussing the question of sinlessness, and requesting him to send for, or write
to,
Pelagius, and
The treatise warded with

Nola,
criticised in
demand from him an unequivocal disclaimer. the De Natura et Gratia was for-
whom
this letter. Augustine also wrote to Paulinus of he addressed in most affectionate terms, a letter of
some
historical
importance
called forth
'
some persons
at
Nola had
said,
We
will rather forsake
by the rumour that and
despise Pelagius for having
condemned
his former teaching, than
He began by summarising the give up that teaching itself^.' events of the controversy, and then entered on its theological
merits
that the first grace received by a soul could not ; insisting be in any sense merited, although faith, after obtaining justification, could merit further grace with a view to future conduct,
' '
and then
setting forth his
view of predestination as an abof souls out of the multitude

as the necessary explanation of
solute selection of a certain
number
justly
condemned
in
Adam, and
^
*
Jerome, Ep. 134. Ep. 1 76. See, on both these

Ep. 177.
Aug, Ep.
Cp.
175.
letters,
Ep.
1 78,
s. 2.
to Hilary.
'Litteras familiares,' Ep. 186,

'
De
Pecc. Orig.
s.
10.
Ep. 186. 'Plusquam diei potest desiderabili grace, he says, is always jucundissimura ;' s. 39.
*
fratri.'
To speak of
Ep. 186,
s.
29.
xxxvi
Introduction.
the non-salvation of infants unbaptised. He then returned to the narrative of the proceedings in Palestine, and after adverting to the later language of Pelagius, compared Pelagianism to a
philosophy of this world \' If the theory thus characterised had a strong footing in Campania, it was natural that its founder's long sojourn in E-ome itself should have produced effects among the Church-
men
of 'the City.'
Some
did not believe
him
really to hold
what was imputed to him ; others had deliberately adopted his opinions ; and an African bishop, visiting Rome, and entering
"^
into conversation with one of the latter, to

*
whom
he cited the
at
petition,
Lead us not
into temptation,'
was horror-struck
promptly Although, by his own account, Innocent did not know of any Roman Pelagians ^ he seems to have fortified himself with the assent of a local synod before replying to his African
hearing dents ^.
correspondents on January 27, 417 ^
it
explained as a prayer against bodily acci-
Taking the opportunity, as was his custom, of magnifying his own see ^, he strongly affirmed the necessity of real grace, pronounced Pelagius and
Coelestius to have denied
it,
and to be therefore excommuni-
cate until they should return to orthodoxy.
He
told the five
bishops that
some laymen had brought him a document, pro-
fessing to be the *gesta,' or official record, of the Council of Diospolis ; but since he could not be sure of its authenticity,
No he could neither approve nor blame the Council's decision such document had as yet arrived in Africa and Augustine had
'^.
some suspicion that

^
it
was purposely kept back ^

'
He
*
therefore
Referring to the
'
philosophic
opinion that
37.
men
could
sibi
beatam
vitam virtute propriae voluntatis

^ '
efi&cere,' s.
Ne ruam de equo i. i ne latro me interficiat.' Ep. 183, 8. 2, The priest Sixtus (afterwards Slxtus III.) was unfairly claimed by Pelagians as a patron, Ep. 191, and 194, s. i cp, C. duas Epist.
'
:
.
Ep. 177, s. 2. Fragm. Serm.
ii. 8.
5.
Aug. Ep. 181-183.
Part of Ep. 182
is
cited, C.
duas Ep.
ii s.
part
of Ep. 183 in
*
Pecc. Orig. s. 10. E. g. nothing ought to be settled until

see,
De
it
has been reported to the

Gest. Pel.
s.
Roman
'
Ep. 181,
s.
s. i.
Ep. 183,
4.
De
55.
Introduction,
xxxvii
;
wrote to the bishop of Jerusalem ^, asking him to send a copy he intimated, with great courtesy and delicacy'^, a hope that John would not allow himself to be imposed upon by Pelagius,
and, while
still
speaking of the latter as a
'
brother,' pointed out
the incompatibility of some statements in the 'paper* received from Pelagius ^ with the language of the book ascribed to him *,
to which he himself
had replied
in his
work Be Natura
et
Gratia.
At
'
the
'
gesta
last, about the end of 416 or the beginning of 417, came into Augustine's hands ; on examining them,
he proved that Pelagius's 'paper' was by no means a
fair
abridgment of the proceedings, inasmuch as it suppressed the facts that he had not only disowned, but anathematised certain
statements, and that his final and general anathema against all uncatholic doctrine had been uttered after the Council itself had
condemned the propositions impugned, and in accordance with' ^ that condemnation ^. Augustine was thankful to find in this
' '
to the terms on which,
authorised record a full confirmation of his previous surmise as and therefore the sense in which, Pelagius
:
had been acquitted by the Council it was now indisputable, he thought, that this acquittal could not be cited as in favour of And in Pelagianism, but might justly be cited as against it.'
order to enforce this conclusion, he wrote, in the early part of 417, and addressed to Aurelius of Carthage, as primate or senior bishop the historical tract which we call the De Gestis
'',
Pelagii, but Palaestinis.
which he had more accurately entitled De Gestis
Ep. 179.
^
Compare also as to his kindly tone towards this somewhat suspected prelate (now an aged man), De Gest. Pel. s. 37, 54. ^ T. e. as to the question, whether any person had lived wholly
without
*
sin.
He
sent to
John by the
bearer, a
monk named Luke,
copies of the
book and of his own reply.

5
''
De Gest. Pal. s. 57, 58. De Pecc. Orig. s. 15. The

b.
ii.
De
Gest. Pel.
s. 2,
65.
African primates were called *Senes;' see
Bingham,
c.
16,
s. 6.
xxxviii
Introduction,
V.
Be Gratia
Ghristij
and De Peccato
treatise,
Originali.
These books, which form one

*
and are desciibed as
against Pelagius and Coelestius,' because their object is to place Pelagius on the same platform as Coelestius, were written after the cause of grace had narrowly escaped a serious check, and
* '
the credit of the see of

imperilled.
Rome had
for a time been seriously
Innocent had been succeeded by the Greek Zosimus, who received Coelestius as an appellant, after his attempt to settle at Constantinople had been defeated by the bishop
Atticus^
faith,
He presented to the Pope a written profession of which dealt with many doctrines not in question^, and in which he admitted that infants should receive baptism for
*
'
remission of sins
but, as he took care to add, did not thereby
sin, on the ground that was not personal '. He declared himself ready, if he had erred on points not of faith, to be guided by the judgment of Zosimus*, who thereupon examined him before a local synod, in the basilica of St. Clement on the Caelian Two points came out clearly on this occasion. On bill ^.
intend to affirm the transmission of

there was no
sin that
the one hand, Coelestius refused to condemn the statements

^ previously imputed to liim at Carthage ; on the other hand, he said that he was willing to abide by the letters of Pope
Innocent
'^.
As the former
referred mainly to the question
of the Fall, and the latter mainly to that of Grace, he might represent his position as tenable^; but it is not easy to un-
derstand the line taken by Zosimus. He repeatedly asked Coelestius whether his written formula expressed his real mind ;
^ 3
* '
Merc. Commonit.
^
i.
i, 3.
De
Pecc. Orig.
s.
26.
De De
Pecc. Orig. Pecc. Orig.

s.
s. 2, 5,
s. 7,
De Grat.
Chr.
s.
36.
26.
Zos. Ep. 3,
2.
On
;
this basilica see
Hemans, Historic and Monu-
mental Rome,
* ^
p. 325.
Pecc. Orig. s. 8 Paulinus, Libell. c. Coel. s. 2. Pecc. Orig. s. 8 ; C. duas Epist. ii. s. 5. * Yet, of course, the two points were in close connection ; and Mercator says that his acceptance of Innocent's letter raised a hope that he would
De De
condemn the
articles'
impugned at Carthage, Commonit.
i.
i, 4.
InU'oduction.
xxxix
which implied that it was, in itself, free from error*. More than this he allowed this formula to be described as Catho-
'
not simply, as Augustine persuaded himself, because it expressed docility^, but, as we must infer from his own language, because it was 'good, plain, and explicit,' and the writer was a person of sincere faith, who needed only to be warned against unpractical speculation '. Yet he did not admit
lic/
Coelestius to communion, but adjourned his final decision for two months, within which time he desired the African bishops
to send to
person competent to confront Coelestius, had been too ready to condemn. In whom, to Heros and Lazarus, he 'went,' as Tillemont drily regard remarks, 'a little faster^;' for, instead of acting on his own
in his opinion, they
Eome any
condemned them both unheard. one which Pelahad addressed to his predecessor, and which was earnestly gius supported by Praylius, who had succeeded John as bishop of
principle of judicial caution, he
Shortly after writing this letter, he received
Jerusalem
^. In his memorial, Pelagius very untruly described himself as accused of rejecting infant baptism . He also replied to the charges of 'promising the kingdom of heaven
to some apart from Christ's redemption, and of repudiating the aid of grace as unnecessary for the avoidance of sin.' In terms
he admitted that infants were capable of redemption'^; and he owned that free-will was He referred the Pope to his always in need of Divine help ^. ' Defence of Free-will,' and to his letters to Paulinus of Nola, to
partially ambiguous,
subjects
another bishop named Constantius, and to Demetrias^; and with his letter he forwarded a profession of faith *^, which from its
copiousness on points irrelevant, combined with its brevity on the points at issue ", would have probably made an unfavourable
^ 3 * * '
Zos. Ep.
3, s. 3.
s.
^jj^g Epist.
xiii.
ii. s.
5.
Zos. Ep. 3, Zos. Ep. 4,
4, 5,
'
Tillemont,
s.
722.
s, 1,
enixius.'
'
'"
On De De
this ignoratio elenchi see
De
Grat. Chr.
^
32
de Pecc. Orig.
Qj^p g ^3.
s.
19.
Pecc. Orig. s. 21. Grat. Chr. s. 37-40
j)g
14.
Qj-g^^
De
Pecc. Orig.
to
s.
His Libellus Fidei, in App. " De Grat. Chr. s. 35.
Aug.
torn. x.
d2
xl
Introduction,
impression upon Innocent. It affirmed that baptism should be administered to infants in the same form of words as to adults ^
;
and, while asserting free-will, it admitted the continual necessity of Divine help, but added that those were in error who said that
*
man
could not avoid sin/
It concluded with a request that
whatever was faulty in its wording might be corrected by him who 'held both the faith and the seat of Peter.' Zosimus,
as a Greek,
was naturally more disposed

letter of Praylius
;
to rely on the recom-
mendatory
Anti-Pelagian Latins
question, and glad to
than to adopt the standpoint of he was also, very likely, weary of the
close it
by a henigna
interpretatio of the
the African bishops had so pertinaciously, and, as he might think, dictatorially, denounced as heretics ; but he was supported by the clergy, as a body, when
explanations of
men whom
in solemn assembly he declared both Pelagius and Coelestius to be orthodox, and soon afterwards (Sept. 21, 417) wrote*
to
*all
their
who
been
the bishops throughout Africa,' reproving them for hasty severity, and exhorting them that the persons had been slandered had not, indeed, like the prodigal,
died and
lost.*
come
to life again, but
had
'
never died, and never
the claim of Papal

fact,
This mistake on the part of Zosimus has no direct bearing on infallibility, for he erred on the question of
he himself held
his
*
whether certain persons did or did not hold the faith which but still, to use exact and measured language, ;
was a very hasty judgment in a matter touching the very The African bishops must have been paincentre of the faith ^.* While it was on its way, Augustine, startled by his letter. fully
preaching at Carthage in a church called after St. Cyprian *, on Sunday, the 23rd of September, had said with somewhat premature exultation, * In this cause of the Pelagians the letters
' '
De
Grat. Chr.
*
s.
35
De
Pecc. Orig.
nobis.'
s. i,
24.
^
^
Z08. Ep. 4,
Postquam a
He
vituperates Heros and Lazarus.
Dr. Pusey, Second Letter to Dr.
to represent
steps,
De
Newman, p. 219. Augustine, desiring as consistently Anti -Pelagian, slurs over these false Pecc. Orig. s. 8, C. duas Epist. ii. s. 5, but just indicates them
Kome
in
De
*
Pecc. Orig.
s.
9, 24.
See Tillemont,
iv.
183.
The
letter arrived
Nov.
a.
Paulin. Libel. 4.
Introduction,
xli
of two Councils have been sent to the Apostolic see, and replies have come from thence. The cause has been ended ; would that
^ The African hierarchy were the error might one day end the cause as ended. Instead of bowing to the resolved to treat
!
'
decision of Zosimus, they stood
treated
him with
all respect,
ment of his predecessor. A and sent two letters to Zosimus, protesting

'
up against it, but, in so doing, and ingeniously utilised the judglarge Council met in January,
in the
first
against
a premature decision, and announcing in the second that they had determined that the sentence given by Innocent should hold
good
through Christ
and Coelestius expressly acknowledged that are aided by grace, not only to know but to do what is right, so that without it we can neither have, think, ^ ' speak, or do anything pertaining to piety ; and further urging
until Pelagius
we
that a mere general acceptance
of Innocent's
letter,
on the
part of Coelestius, would not meet the case, and might even Zosilead some to think that Home had approved his errors ^.
mus
replied
on the
2 ist of
March, 418, in a tone which betrayed
After uneasiness under the guise of magniloquent assumption. claiming for his see a right of final judgment, he informed them, by way of concession, that he had all along wished to consult
them, and as yet had taken no decisive step*. It is remarkable that whereas on the 30th of April the Emperor Honorius, in a
rescript, dated at
Kavenna, condemned the denial of the
ordered Coelestius and Pelagius both of whom he supposed to be in Home to be expelled from the city, and their followers,
Fall,
and
on conviction, to be banished,
'
on
met
the very next day.

at Carthage,
May
ist,
Greneral Council of Africa
'
doctrinal canons against Pelagianism.

into triads
;
and passed nine These canons seem to fall
the
first
three affirming the relation of mortality to
Serm. 131, s. 10. This is the passage so often misquoted as *Eoma est, causa finita est;' see Dr. Littledale's Plain Keasons against joining the Church of Rome,' p. 118, s. 55. 2 See the words in Prosper, c. CoUat. s. 15. Cp. Mansi, iv. 373 ff. 3 C. duas Epist. ii. s. 5. * Zos. Ep. 10, s. 2. This letter, which arrived on April 29, refers to the
*
locuta
Council's
two
letters.
xlii
Introduction,
the Fall, and of infant baptism to original sin', and the impossibility of salvation for unbaptised infants ; the ne*t three insisting that
grace was more than forgiveness or illumination, and that it did not simply ' facilitate obedience ; the last three asserting that even the holiest persons had in truth sins, for which they must
'
entreat God's pardon.
It is natural to see in these
two
facts,
coupled with what Augustine tells us as to the Anti-Pelagian sentiment in Rome ^, one motive, at least, for the next step of
Pope Zosimus. He prepared to withdraw from an untenable but the latter declined position, and to re-examine Coelestius the test, and quitted Eome'. Thereupon Zosimus put forth
:
a long
in
it
letter, called
'
Tractoria
*,'
in the sense of 'judicial;'
he quoted largely from the commentary of Pelagius on the Epistle to the Romans, and from another work of his, proceeded to condemn the two
men whom he had
once declared
orthodox, and affirmed the doctrines of true grace, of original sin, and of the efficacy of Baptism for every age and state ^. This letter,' says Marius Mercator, * was sent to Constantinople,
'
and thence
all
over the world.'
About
to
this
time a
Roman
exile
named
all
Pinianus, with his
wife Melania and her mother Albina,
three well
known
Augustine ^, although now resident in Palestine, had a conversation with Pelagius. They begged him to condemn in
writing the opinions ascribed to him.
By way
of answer he
showed them
confession of faith,' read the passage which related to the administration of baptism'^, admitted, in reply to a
his
plain question, that infants were baptised for remission of sin
^,
and, moreover, deliberately anathematised all who should deny the necessity of Christian grace, at every moment, for every good action ^. They were naturally well pleased with what seemed so
This second canon concludes with

traxerunt.'
'
Ut
in eis regeneratione
mundetur
quod generatione
*
^ ^
De Pecc. Orig. s. 9, 24 ; cp. Op. imperf. iii. 35. * C. duas Epist. ii, s. 5. Cf. Merc, ed. Garn. p. 19. Some of his words are in Ep. 190, s. 23.
See Fleury,
xxii. c. 23.
s.
"^
De
Grat. Chr.
35.
De Pecc. De Grat.
Orig.
s. i,
5.
Chr.
s. 2.
Introduction.
explicit a disclaimer
*,
xliii
but thought
it
as to its value
treatise in
whereupon
he, at short notice
best to consult Augustine ^, composed the

as that of Pelagius's
two books, De Gratia Christi and Be Peccato Ori-
ginali, in order to prove

'
by such evidence
Defence of Free-will
its chief points ^) to grace, and to identify his real position as to original sin with that of Coelestius, which had been condemned at the beginning
(which he had read with care, marking the impossibility of relying on his assurance as
'
of the controversy.
He declared
that he had never found in the
writings of Pelagius and Coelestius any recognition of that grace* which consisted in the infusion of love^, and which
prevailed on the will to perform known duty^; and that the vague language of Pelagius, in the documents which he sent
to
trated
Rome, on the question of the Fall and its results, was illuswhich placed by the distinct language of his Defence him beside his more ingenuous companion ^. In both of these two books Augustine denies the right of Pelagius to claim (as he One of the most confidently did) the support of Ambrose^.
'
'^,'
interesting features in the treatise is the emphatic extension ' of * the grace of the Mediator and Second Adam to the case
of
all
the Old Testament saints

:
stanza
^,
in the very spirit of Keble's
'Now
As
of
thy love
we deem
of an ocean vast,
in tides against the stream
Mounting
Of ages gone and
past^^'
' De Pecc. Orig. s. 5. Cp. Aug. Serm. 26. 8 on the pleasure with which Erectae sunt lay churchmen would hear a Pelagian acknowledge grace ' Deo gratias aures piorum Pelagius seems to have said, Writings of not finally revised, have been stolen from me and used against me,' &c. mine,
:
'
De
3
Grat. Chr.
2.
s.
De
Grat. Chr.
s. i.
De
Grat. Chr.
s.
45.
He
also quotes the letter to Demetrias, written

'
earlier,
*
23, 28, 40-42, 44.

s. s.
De
Grat. Chr.
31.
11.
;
De
Grat. Chr.
s.
38.
8 '
8
DeGrat. Chr.
9
^^
"
De Grat. Chr. s. 7 ff. De Pecc. Orig. s. 14. De Grat. Chr. a. 36 De Pecc. Orig. s. 11, 13, De Grat. Chr. s. 47 ff.; De Pecc. Orig. s. 47. De Pecc. Orig. s. 28 ff. Cp. C. duas Epist. i.
;
14, 17.
Cp. C. duas Ep.

s.
iv. s. 29.
39
iii. s.
8.
Christian Year,
The
Circumcision.
xliv
It
is also
Introduction.
observable that in one short sentence he assumes that
'
interpretation of the
E-ock
'
in Matt. xvi.
8 as meaning Christ
Himself, which, as he elsewhere says, he had ^rnost frequently'
adopted
^.
VI.
Contra dims Epistolas Pelagianorum.
The
cessor,
final decision of
Zosimus against Pelagianism, which was
in effect an act of agi*eement with the decision of his prede-
with the judgment of that African Church which then
reigned in the sphere of dogma, and with the decisive action of the two imperial governments, was presented to, and accepted by, a multitude of bishops; but the remaining strength of
Pelagianism in Italy was shown by the recusancy of eighteen
Italian prelates, the leader of whom was Julian of Aeculanum, or Eclanum, in Campania, who had imbibed the new opinions
before the death of Innocent ^ and was

for upholding
now deposed by Zosimus

'
them *.
He
soon
displayed
the courage of his
convictions/
fallen
life.
In the face of overpowering odds, he lifted the banner of the party ; and his energy gave it a new lease of
^,
Augustine, to whose authority he paid no deference

his peijtinacity
and
on
whom
imposed much
labour, calls
him a very
*
young man"^;' and it is easy to see that in the full consciousness of argumentative and oratorical ability^, and in a chivalrous zeal for some great ideas as to the Divine justice, and
confident
the goodness of
all
that
God had
created^,
which he deemed to
be menaced by the dominant theology, Julian rushed into the

*
De
Grat. Chr, s. 50; Retract, i. 21, See G. duas Epist. i. s. 3 Op. imperf.
;
c.
Jul.
*
ii.
178.
' ^
Merc. Commonit. i. 3, i. Mercator accuses him of disingenuousness in one of his two letters
C. Jul.
i.
s.
13.
to Zosimus; Subnotat. 6. 10. * E.g. see C. Jul. iii. s. i v.

;
s.
''
3.
C. Jul.
ii. s.
30
cp.
iii. s.
i.
Julian's fondness for Aristotelian logic, ii. s. 37 ; * iii. s. 7 Op. imp. ii. 51. Cp. C. Jul. ii. s. 16 on his verbosity.' ^ the goodness of marriage as His ordinance. He also held Including
C. Jul.
;
i.
s. 2.
On
that virtue, wherever found, was to be recognised as such, C. Jul. Mercator says that he once at Rome, in conversing with some
ciores,'
iv.
'
s.
14.
simpli-
'substantia,*
argued that since God could not create what was evil, sin was not a and could not be transferred, &c. Subnotat. 7. 2.
Introduction.
conflict,
xlv
concealing his scorn for the
not doubting that all thinkers were on his side, and not mob of clerics, the young ex-monks,
*
soldiers, lawyers, tradesmen,' whom he pictured to himself as He began his controversial career swelling the Catholic host ^ by writing 'four thick books'^' in reply to the first part of
a work
Be Nuptiis
et
at the beginning of 419, of Honorius, the devout
Concupiscentia, published by Augustine and addressed to a trusted servant
and studious Count Valerius ^, who had
seen a Pelagian statement that the Catholic view condemned marriage*. About the same time a letter was sent to Rome,
with the intention of strengthening the Pelagian cause in that

city
by
associating
the triumphant orthodoxy of
Rome and
Africa with a
'It is a
name
new
of abhorrent sound to all good Christians ^ To say this was to assume the Manicheism.'
'
identity of the two propositions 'that human nature had received a taint,' and that its material part was intrinsically evil ^.'
But many might

what you do
let this
assumption pass
also a reference keenly personal.
It meant, in effect,
and the stigma had Take care

'
in letting Augustine shape your faith:
he will
involve you in those Manichean meshes'^ from which he has never The writer of the letter was eviyet shaken himself free.'
dently Julian, although he afterwards stooped to a poor evasion ' about the authorship ^. It referred to four books which the
'
writer had recently composed in reply to the first book De ' Nuptiis. It accused those Manicheans, with whom we are not
*
See C. Jul.
Op. imp.
i.
ii.
s.
;
37
ii.
cf.
flf.
v.
s.
4 on
his
contempt for the

3
'
simplices.
And
2
*
i.
41
2.
C. Jul.
s.
Ep. 200.
De Nupt.
et Cone.
i. s.
i. s.
2.
^ '
C. duas Epist. C. duas Epist.

Confess,
iii. s.
4;
2
;
ii. s. i,
etc.
iii.
Cp. Pelagius, Libell. 13.

37.
;
ii. s.
Op. imp.
10; see Trans. Lib. Fath. p. 322
and
cp. C.
duas Epist.
iv. 8. 19.
Cp. Op. imp. ii. 147, 226. Op. imp. i. 18 ; cp. C. duas Epist. i. s. 9. Julian had previously written two letters to Zosimus ; the first, before his deposition, was the profession
^
of faith
still
extant (App.
fierce assailant
the second, according to his 2 to Aug. torn, x) Marius Mercator (Subnotat. 6. 10), contained some illusory
;
admissions.
xlvl
Introduction,
in communion,' of saying that free-will
now
had utterly perished
in the Fall, that marriage
was not ordained by God (the accusation of which Valerius had heard), that Baptism did not
* '
thoroughly extirpate sin, but left its roots in the evil flesh a charge which was an ingenious attempt to expel Churchmen
from the stronghold of the baptismal argument, on the ground of Augustine's repeated and self-evident assertion that after baptism
there
concupiscence to be resisted, and a need Other imputations of pardon for sins, at least, of infirmity ^. were added the Pelagian view was then set forth, in opposition
still
remained a
'
'
to the Catholic
whole
case, that
and a plea was urged for a re-hearing of the the is, for a new Council, to which proposal
were
Catholics, treating the question as authoritatively settled,
determined not to accede, and which they had power effectually

to defeat
'^.
A
who,
second letter was addressed by eighteen Pelagianising

including Julian, to
his predecessors,
bishops,
Rufus, bishop
of Thessalonica,
like
Rome
in regard to
was the deputy of the bishop of Achaia and Macedonia, which, although
politically
Arcadius
"Western.
^,
annexed to the Eastern Empire in the reign of were regarded by Rome as still ecclesiastically
It
was desired
to
win over
this influential prelate,
and thus to gain a footing in Eastern Illyricum for the prinThe writers, ciples which elsewhere were put under ban. free use of the nickname of accordingly, began by making
Manicheans*.
They then
,
^,
vilified
the
Roman
clergy as a set
of cowardly turncoats
trines as fatalistic
and represented the Anti-Pelagian doc'^,
injurious to the Divine impartiality
disfull
paraging to the
ancient Law^, and incompatible with a
De
Pecc. Merit,
s.
Epist.
i.
26.
i. s. 70 ii. s. 4 Serm. 57, s. 9 155, s. 9 ; cp. C. duas This attempt illustrates the importance assigned to Baptism
; ; ;
by
'
all schools
of ancient Christianity.
Count Valerius used his influence with Honorius. Julian said that this policy showed a fear of inquiry, Op. imp. c. Jul. i. 10, ii. 14. * ' See Fleury, b. xxiv. 31. C. duas Epist. ii. s. i ; iii. s. 25. ' ^ C. duas Epist. ii. s. 5. C. duas Epist. ii. s. 10.
^
C. duas Epist.
ii. s.
13.
C. duas Epist.
iii. s.
a.
Introduction.
xlvii
They charged their recognition of the efficacy of Baptism^. with not admitting that the Holy Spirit had aided opponents
the good men of the Old Testament^, and with insulting the ^ sanctity of prophets and apostles ; misconstrued their language
as to the relation of Christ to
sin*,
and (with singnlar per-
versity) as to the imperfection of righteousness in the present
and insidiously descanted on the excellence of God's works, of marriage, of the Law, of free-will, and of the lives of Saints, with the view of prejudicing the reader
life
;
created
against the assertion of original sin, of unmerited grace, and of an element of frailty in the holiest men^. They further
complained that 'a dogma not less foolish than impious had been received throughout nearly the whole "West, and that
unlearned bishops, sitting at
home and not
in synod,
had been
these two
compelled to affirm it by their signatures'^.' Through the activity of some Roman Churchmen
letters
^,
came into the hands of Pope Boniface, who had succeeded Zosimus in the last week of 418. He gave them to Alypius, an African bishop and an intimate friend of Augustine^, and desired him to show them to the latter, whose name was
Alypius also received from Count Valerius a paper of extracts from Julian's reply to Augustine's first book Be Nwptiis^^. Thus furnished, he reinjuriously mentioned in both
^*'.
turned to Africa
extracts
and to read the whole
and Augustine, without waiting to verify the work^'^, wrote a second book Be
and then composed the treatise Contra duas E2nstolas Pelagianorum, which he dedicated to Boniface,
Nujptiis in rejoinder;
*
'
*
C. duas Epist. iii. s. 4. C. duas Epist. iii. s. 14. C. duas Epist. iii. s. 16.
C. duas Epist.
iii. s.
6.
Augustine here misunderstands the Latin ver-
sion of
5
Rom.
viii. 3.
^
^
C. duas Epist. iii. s. 17; cp. C. duas Epist. iv. s. 2 ff. C. duas Epist. i. s. 3.
De
Perf. Just.
'
s.
19, 31.
s.
C. duas Epist. iv.
20.
had been converted with Augustine in 386 Confess, viii. s. 30. " De i. s. 3. Nupt. et Concup. ii. s. 2. ^* He thus exposed himself to a taunt from Julian, Why did he not wait until he had read the whole treatise V etc. Op. imp. i. 19.
;
He
'"
C. duas Epist.
'
xlviii
Introduction,
in terms of respect for his personal character, as well as for hia In the first of the four pre-eminent place among bishops.
the two letters

first
books into which he divided this work, he dealt with the first of The in the remaining three, with the second.
:
book contains an
explicit retractation of the opinion
which
Augustine had formerly held and repeatedly expressed, to the effect that St. Paul in Romans vii. 14 ff. was describing the state of mind of a person under the law ^' This opinion had been
'
more recently avowed by Pelagius, who had claimed for it the Augustine now contended support of 'all Church writers'^.' that the Apostle was referring to himself and to other Christians and added that concupiscence/ in the baptised, was
*
called
sin,
because
it is
was a
^' result of sin
point in this
book
his assertion that in his
Another interesting own time sudden
conversions to Christianity were matters of constant occurrence*. In the second book, after a defence of the Eoman clergy from the charge of tergiversation ^, the quotation by Pope Innocent of
the words, 'Except ye eat the flesh of the Son of Man,' &c. ' is so explained as to refer to a participation of the Body and
Blood of Christ'
distinct
elsewhere, if not in the former book, baptism
from Christian Baptism, although had been spoken
of as if it included such participation ^ predestinarian tone characterises this book; the election of one soul and the reprobation of another are treated as an 'awful' mystery"^.
senses of such words as
In the third book, Augustine points out the different sets regeneration and perfection ;
'
'
'
'
forth the obligation of the moral law as against Antinomianism, although he treats as temporary and ceremonial the 'absti-
nence even from necessary works on a Sabbath^;' characteris1 Cp. C. duas Epist. i. s. 17 ff. with Expos. Prop. Rom. 45, and De Div.
Qu. ad Simplician.
2 ^ *
i.
i. i.
De
Grat. Chr.
s.
43.
C. duas Epist. C. duas Epist.
i. s.
i.
27; cp.
37.
s.
De
Pecc. Merit,
*
s.
ii.
ii. s. 45. C. duas Epist.
ii. s.
5.
In De Pecc. Merit, iii. s. 8, 7 ; cp. iv. s. 4, 8. Augustine speaks of infants being made partakers of Christ's flesh by being incorporated into His body (mystical). In C. Duas Ep. i. s. 40 his
*
C. duas Epist.
thought may be that Baptism led at once to Communion. ' C. duas Epist. C. duas Epist. ii. s. 15.
iii. s.
10.
Introduction.
tically
xlix
insists
that
'right faith ^/
with an ordinary moral
standard, leads to salvation, while an exceptionally high moral

standard, without such faith, avails not against condemnation ; and sets aside as irrelevant the obscure question as to the origin In the fourth book, after showing wherein Catholics of souls ^.
differed alike
from Manicheans and Pelagians, he asks the
latter
how, on their principles, they account for the death of and insists, not without a mistranslation of Romans v.
all
infants,
1 2,
'
that
sinned in
Adam ^
he treats their
praise of marriage
as
an
evasive truism; contends that in pre-Christian times, not the law, but the faith of men who lived under it, gave life;
denounces the attempt of Pelagians to resolve grace into illumination, and to uphold the notion of precedent merit ; rebukes,
why grace visits one soul and * not another ; separates the doctrine of baptismal * forgiveness from the exaggeration which Pelagians had encouraged in the
as presumptuous, the inquiry as to
interest of their theory of impeccability;
and Ambrose*
for
appeals to Cyprian the doctrine of the Fall, the necessity of
grace, and the imperfection of all earthly holiness; and concludes by arguing that the living Church had spoken out too decisively against the Pelagians to leave them any excuse for
demanding a new Synod.

VII. Acts
oftJie
Second Council of Orange.
This series of doctrinal statements belongs to the history of that modification of the Pelagian theory which is called SemiPelagianism, and which may be defined to be the denial of the
necessity of grace as
*
'
prevenient
to the
first
motions of con-
version in man.
*
C. duas Epist.
iii.
s.
14.
Compare the Quicunque,'

it
'
v. i, 3.
As between Traducianism and

clearly,
Creatianism, he could not
make up
his
mind
and did not think

s. 7.
Orig. i. s. 17, etc. 3 C. duas Epist. iv.
necessary to do so, De Anima et ejus Cp. Liddon, Some Elements of Keligion, p. 102.
That Augustine was misled, grammatically, by
the
'
was
in quo' of the Latin version of Kom. v. 12, but that the doctrine itself independent of that mistake, see Abp, Trench on St. Augustine as an
s.
Interpreter, p. 124; Mozley, Doctr. Predest. p. 393. Cp. C. Jul. vi. * Compare the appeal to Fathers, C. Jul. i. s. 5, ii. s. 33 ff. etc.
75.
I
It
Introduction.
may be
said,
teacher, that this particular question
without injustice to a high saint and a great would not have become
prominent but for the exaggeration, already referred to, which had increasingly characterised St. Augustine's treatment of the
Intent above all things on magnifying the doctrine of Grace. Divine sovereignty, he practically forgot the complexity of the problem in hand, and failed to do justice to the human
element in the mysterious process of man's salvation \ Year after year he must have pondered more deeply the wonderful
experiences of that earlier time, when, as he believed, a Divine purpose of grace had pursued him through his wild youth and restless manhood, until it conquered him 'under the fig-tree' at
these musings, the awe which lay so deep would root in his mind the thought, 'In God's moral realm He must be the sole Mover He cannot allow His Grace, subjects to limit His action or to cross His design ^' intensely contemplated, would fill the whole mental scene, and, regarded in its fulness, would appear to issue from an inscrutable decree *, and to necessitate obedience and perseverance
Milan ^.
And amid
in his piety
in
its
subject ^
His studies of
this
St. Paul's Epistles
and more seem to require
conclusion,
would more
to shape in his
mind the
idea of a Will Absolute, which out of a 'mass^' of
souls, all alike deserving perdition

sin"^,
on account even of original
selected a minority^ to be vessels of Divine mercy,
and
Confess, viii. s. 28. See Mozley, Doctr. Predest. p. 155, 173. See Enchirid. c. 103 De Corrept. et Grat. s. 14, 45. * Hence the increased frequency, in his later writings, of references to Rom. ix. 20; xi. 33. His 'Theodicy' is resolved into an appeal to such
3
;
De Grat. et Lib. Arb. s. 44 de Corrept. et Grat. s. 1 8, etc. In De Dono Persev. s. 33 he speaks of a 'gratia inchoandi' as distinct but from a predestinarian standpoint he from a 'gratia perseverandi would treat that grace only as ' true which was preordained to be permanent. Cp. De Corr. et Grat. s. 20. See below, p. liii. ^ Massa was borrowed from the Latin version (retained by Jerome) of Rom. ix. 21 see De Div. Qu. ad Simplician. i. 2. 20; C. duas Epist. ii.
texts
5
; ;
'
'
'
s.
13;
'
De
Pecc. Orig.
s.
See C. duas Epist.
ii. s.
36; Ep. 186, s. 19. 13 ff.; Enchirid.

s.
c.
99
Serm.
26,
s.
13; 165,
S.9.
8
De
Corrept. et Grat.
28.
Introduction.
li
abandoned* the majority as vessels of Divine wrath, without any regai"d, in either case, to foreseen moral character ^. And
in the case of souls predestinated or elected to salvation, he
came
to hold that grace so bent the will to its
own
*
;
pleasure,
as literally to
'make'
it
respond and obey; in a word, that

for,
grace was irresistible ^, and therefore indefectible irresistible, it must needs achieve its object.
being
beliefs, which Augustine had not derived from trabut developed by his own method of thought from those for which he could appeal to tradition, had found partial expression quite early in his episcopate ^, but had gained sys-
These
dition,
tematic solidity and distinctness in the course of his battle with The first of them is expounded, the latter inPelagianism.
dicated,
in
his
famous
letter
to
the
Roman
priest
Sixtus,
written in the latter part of 418^. About nine years later a monk of Adrumetum named Floras, during a temporary
absence from his monastery, met with this letter, admired it, copied it, and sent it home for the edification of his brethren ^.
Strange to say, it was read aloud without the cognizance of the abbot Valentinusj and some five or six of the monks ^
raised objections to
will.
its
Floras, on
his return,
doctrine as practically annihilating freeshowed it to the abbot, whose
Two of the attempts to allay the controversy were vain. objectors were allowed to repair to Hippo, in order to ask
He wrote to Valentinus, explanations from Augustine himself. intimating his opinion that misunderstanding was at the bottom
^
Perf. Justit.
*In massa perditionis relinquuntur,' De Dono Persev. s, 35. Cp. De s. 31, praedestinatum ad interitum;' De Anima,iv, s. 16, 'ad
*
'
aetemam mortem;' and we find 'damnandi praedestinati in the Pecc. Merit, ii. s. 26. Compare the first Lambeth Article.
^ 2 ^
earlier
De
De De
Praed. Sanct.
Corr. et Grat.
s.
s.
24
ff.
31, etc.
jBF.
De
Corr. et Grat.
s.
14.
In Div. Quaest. ad Simplician. i. 2. 12 (a.d. 397). Ep. 194. In this letter (s, 30) Augustine exaggerates what
ix. 21,
says in Rom. tionem,' etc.

'
St. Paul 'Quamvis itaque Deus faciat vasa irae in perdiCompare with this an earlier letter, Ep. 186, to Paulinus. See Ep. 2 1 6, a letter of Valentinus, calling Augustine 'domine papa,'
22
and speaking of apostolatum tuum.'

'
Ep. 216,
s.
3.
Hi
of the matter
*
;
Introduction.
he also read the letter to Sixtus with them,
and explained it as levelled against the Pelagian theory that grace was a reward of previous 'merits^;' and he composed
a new
treatise, Be,
Gratia
et
Libera Arhitrio, to the effect that
both grace ^ and free-will must be maintained. But in his account of free-will * it appeared that he regarded the will as
free ft)r good in the sense of being turned by a dominant grace towards God, and secured against a lapse into evil^; which was simply to use the word *free' in an esoteric sense, and
to
make
it
mean
less,
even as the phrase 'Divine
assistance,'
^,
as applied to Christian grace,
was made
'
to
mean more
'
than
the natural meaning would contain.
And
expressed reverential gratitude for the instruction thus conveyed Augustine learned that one inmate
'',
although Yalentinus * sweet and * healing
of the monastery, after hearing the treatise read, had remarked, * On this showing, we ought not to rebuke a man for not keep-
them.'
ing God's commandments, but only to pray that he may keep This was reported to Augustine ^, who saw that others feel the same diflBculty, and thereupon wrote another might
book,
De
Correjytione et Gratia.
In this he contended that in

fallen into sin,
elect, it
the case of Christians
who had
rebuke was
just,
even though,
inflictive
^
;
if
they were not of the
would be purely
that baptised persons
who
for a time lived piously,
but were afterwards allowed to
fall
away, were thereby proved
^ Ep. 214. This letter was written before Easter; after it was sent, a third monk came from Adrumetum to Hippo, and all three kept their Easter with Augustine, who then sent them home with another letter for
their community, Ep. 215.

"
Ep. 215.
^
He
pursues the Pelagians into a
new
subterfuge which seems to anti-
cipate the Semi-Pelagian view, that grace might be given in view of the 'merits' of a good will, De Grat. et Lib. Arbitr. s. 27. Cp. C. duas Ep.
i. s.
37.
"
De De
Grat. et Lib. Arbitr. Grat. et Lib. Arbitr.

i. s.
s.
s.
31, 32.
C. duas Epist.
p. 235.
^ ^
De
Compare the use of 'liberata,' 31, 32, 41. Corr. et Grat. s. 35. See Mozley, Doctr. Predest.
a 'necessitas boni,' Op. imp.
"^
Julian
calls this
i.
103.
*
See Mozley,
p. 157.
s.
De
Corr. et Grat.
7,
43.
s.
Retract, ii. 67. If the persons should be of the elect, the
Ep. 216,
s.
4.
rebuke would be
beneficial,
46.
Introduction.
to
liii
have never been
Adam
as
God's children ^ ; that whereas truly before his sin had, in aid of his free-will, such grace
*
'
made perseverance
possible, his weaker'^ descendants
needed
^
;
for their recovery such grace as
would make
'
it
certain
*
and
that those who, as not belonging to the fixed number of the predestinate, had not received this greater freedom ^,' were left
by a 'just though hidden judgment^' to the doom which they had not been enabled to avoid. It may be observed that while
Augustine puts the most unqualified sense on texts which describe the Divine action in 'giving, making, he could explain away such a text as working,' and the like
in his later writings
'^,
by confining its scope to 'all the predestinate, because among them were representatives of every class of men ^.' It was impossible even for him to remove objections by a
I
ii.
Tim.
style of
sidedness,
argument which did but bring out his increased oneand the 'hardness^' which a protracted controversy
had given to his conception of the Gospel scheme. Such objections had already been urged in Southern Gaul, where John Cassian, a Scythian by birth, who had been ordained
'
'
by
^
St.
Chrysostom
Corr. et Grat.
it,
^'',
was presiding over a great monastic body

'
De
31, reading
(which must
Christo
.
s. 17-23. For this use of truly' he cites John viii. of course, in the light of his own predestinarian principle also be taken to explain his famous words, ' Qui non manet in
Tract, xxvi. 18).

s.
22.
procul dubio nee manducat earn em ejus,' etc., in Joan. Evan. Yet he speaks of the persons in question as 'regenerate,' And piety must be the fruit of grace ; therefore some grace existed
. .
in the non-elect, even in his view.

^
^
As
'
Adjutorium quo quo non fit,' De Corr.

*
not having, to begin with, a will free for good ; duas Epist. i. s. 7. fit,' as distinct from the less potent 'adjutorium sine
et Grat.
s. s.
34.
De
Corr. et Grat.
39.
God
only knows, he adds,

^
who
are of this
number. ^ So he calls irresistible grace, s. 35. ^ See De Grat. et Lib, Arbit. s. 32

;
De
Corr. et Grat.
s.
s.
42.
;
De
Corr. et Grat.
36, 38, 45
De
Praed. Sanct.
Cp. Mozley, Doctr. Predest. p. 173. De Corr. et Grat, s. 44. This and another gloss are given for the reader's choice in Enchirid, s, 103, That other, None are saved but by His
s.
19.
'
will,' is
^
*
s. 14. 44. Cp. Chr. Remembr., Jan. 1856, p. 157. ' * Chrysostom has some Semi-Pelagian language, e.g. in Horn,
preferred in C. Jul, iv,
s,
De
Praed. Sanct.
i,
'de
liv
Introduction.
which he had formed at Marseilles, and had recently composed

Conferences,' in order to explain the internal habits of the ascetic solitaries of Egypt*. He and his monks, together
his
'
with other persons of high religious character, among
whom
was Hilary, the young archbishop of Aries ^, rejected Augustine's Predestinarianism as unsupported by antiquity, and unfavourable to Christian practiced They said in effect, 'To treat predestination as irrespective of foreseen conduct*, and
limit the Divine goodwill to a fixed number of persons thus selected, who, as such, are assured of perseverance, is not only to depart from the older theology, and from the earlier
to
teaching of the bishop of HijDjô himself, but to cut at the root of religious effort, and to encourage either negligence or despair.' They insisted that whatever theories might be devised concerning this mystery, which was not a fit subject for popular discussion, the door of salvation should be regarded
as open to
all,
because the Saviour
died for
all.'
To
explain
away
this Scriptural assurance was, they maintained, to falsify
believed
the Divine promise, and to nullify human responsibility. They iii the doctrine of the Fall; they acknowledged the
necessity of real grace in order to man's restoration ; they even admitted that this grace must be 'prevenient' to such acts of
will as resulted in Christian
thought,
and herein consisted the error

;
" good works
but
some of them *
'
called Semi-Pelagian',
verbis Apostoli, Habentes,' s. 5 posing the notion that the will
but from the context he seems to be opsimply passive in the

*
is
first
act of faith
and elsewhere,
by
^
grace.'
he says that faith comes when attracted The question had not come definitely before his mind Tillein
Rom. Hom.
8, 4,
mont,
2
xi. 357..
Fleury, b. xxiv. c. 97; on Cassian's visit to Egypt, b xx. 3. This excellent man, afterwards constrained to oppose Pope Leo's arbiof 428. trary policy, succeeded Honoratus in the see of Aries in January
!See
He
^
agreed with Augustine on all other points. Ep. 225, s. 9. See the letters of Prosper, and of the layman Hilary, to Augustine, Ep.
225 and 226.

* They supposed that religious advantages were granted or not, as foresaw the use which would have been made of them. 5 See De Praed. Sanct. s. 2 De Dono Persev. s. 41
;
.
God
'
'Quidani horum,' writes Prosper, Ep. 225, s. 4. unto this issue, whether The whole question being grown
' . . .
man
Introduction.
Iv
that
nature, unaided, could take the first step towards its
recovery, by desiring to be healed through faith in Christ ^ If it could not, if the very beginning of all good were strictly a Divine act, exhortations seemed to them to be idle, and
censure unjust, in regard to those on
whom
no such act had
been wrought, and who therefore, until it should be wrought, were helpless, and so far guiltless, in the matter. Now, allowing for the inconsistent and untenable position which Cassian had taken up on the question of originating grace we may
'^,
well believe that others
who
are referred to would have ad-
mitted grace to be necessary at the outset, as well as throughout the after-process, if Augustine had not connected it with the ideas of irresistibility in its working ^, and of unconditional
predestination as its source *. In these theories of his, especially as set forth in his letter to Paulinus ^, they found their stumbling-block; and the perusal of his
work on 'Hebuke and Grace'
not unnaturally deepened their aversion for his view ^. Augustine was informed as to this state of Gallican opinion by one Hilary, apparently the same who had written to him
about the Sicilian Pelagians, and by Prosper, a native of Aquitaine, then living in Provence, who had corresponded with him, and
who was
memory
may'
to
and, his theology.
become conspicuous by enthusiastic devotion to his They requested him to assist them
'
without God seek God,' Hooker, ed. Keble, ii. 547. See [i. e. can] Wilberforce on Baptism, p. 169. The fourth and fifth of the condemned.
'
Five Propositions made Semi-Pelagianism to consist in saying that grace irresistible, and that Christ died pro omnibus omnino.' 'Fidem habenti, quae est Cp. Origen, Ser. Comm. in Matt. 69. ex nobis, dabitur gratia fidei quae est per spiritum fidei.' Also a long passage in Horn. 24 in Num. See above, p. ix-
was not
'
Although in Collat. xiii. 3 he asserts, by the mouth of Chaeremon, that even good thoughts, and * initia sanctae voluntatis,' come from God, he teaches further on that the first movement of goodwill is sometimes from God, sometimes from human endeavour, xiii. 8, 1.1, 12, 14, 15, 17, 18^
this, the language on prevenient grace in De Grat. et Lib. 33 (cp. De Nat. et Grat. s. 35) is most valuable, and clearly suggested part of our tenth Article. * See Prosper, Epist, ad Rufin. s. 12.
^
Apart from
8.
Arb.
De Dono
Persev.
s.
55.
See Ep. 225,
s.
226,
s. 6.
Ivi
Introduction.
in replying to the objectors
and their
letters
produced a new
exhibition of his marvellous facility and activity as a controverThe opinion to which his attention was called, as to sialist '^.
the purely natural origin of the

desire,
first movements of faith or good was already familiar to him he had been arguing against it as held by a Carthaginian named Yitalis^, and had found He was thereother Pelagians disposed to fall back upon it *. fore ready at once to take up the question, together with the other points raised in Gaul and he wrote, in reply to Prosper and Hilary, two books called Be Praedestinatione Sanctorum and De Bono Perseverantiae. In the first of these, he begins by fully acknowledging that the brethren who differ from him
:
:
'
'
are separated from the Pelagians by their * Catholic' belief in the necessity of grace for all ordinary Christian duties ^ they
:
only err in thinking
that
unaided
free-will.
It is
the beginnings of faith are from true, he says, as they have urged, that
he once (some thirty-four years previously) expressed that ^ but this was before he became a bishop, and shortly opinion
:
afterwards a further study of i Cor. iv. 7 convinced him that even the initial act of faith must come from a strength 'received "^.^
The very basis of Christian life, as well as the superstructure, must be of the Lord's building ^.' In regard to predestination, they had quoted a few words from an old letter of his, to the effect that Christ came when He did because He foresaw that many would then believe in Him but let them look at the context, and see that he there expressly allowed for deeper
'
reasons,
^
grounded in the counsels of God^.
He
insists,
with
Ep.
^
^
-225, 226. (a.d. 428 or 429.) Mozley, Ruling Ideas in Early Ages, p. 254. Ep. 217. Here, as in De Dono Persev. s. 63, he quotes, and somewhat
strains, liturgic
* ^
language,
s.
C. duas Epist. i. s. 37 ; ii. De Praed. Sanct. s. 2, 25.
18
*
De
Grat. et Lib. Arb.

'
s.
27.
^ In his Exposition of some Praed, Sanct, s, 7.
propositions
in Ep,
Rom.
In
s,
60-62
De
^
s.
See his
De
Div, Quaest. ad Simplician.

s,
i,
2. 1.2,
De Dono
Persev.
30 he refers to another change of opinion,

^
De
Praed. Sanct,
q. 2,
s.
12,
Ep. 102,
14;
De
Praed. Sanct.
s.
18.
Introduction,
characteristic reiteration, that
Ivii
men
are chosen that they
may
believe, not because they believe, or because
God
foresees that
they will believe ^.
irrespective of foreseen piety ^,
Predestination must be regarded as wholly and no one could be 'judged'
according to what under different circumstances would have been his conduct^. Alluding to the objection of novelty, and tacitly
treating
it as if it did not point directly to his predestinarianism, he observes that the older Christian teachers had not been con-
cerned to treat of grace otherwise than in a cursory manner*.' In the second book he argues that perseverance is a special
'
Divine
gift,
bestowed and withheld for reasons to us
'
inscru-
table^;' that predestination to life, and abandonment to perdi^ tion, are alike absolute ; that the doctrine of grace had been asserted
by Cyprian, Ambrose, and Gregory Nazianzen and by himself even in his early writings, as the Confessions ^.' If, he
'^,
'
urges, that of predestination can be abused

ness,
*
by human perverseof this he gives a striking instance from his own if men are not to be monastery ",' so can other truths exhorted to believe, because faith is a Divine gift, a like reason
and
might forbid us to urge them to be pure. The doctrine, being true, must not be suppressed ^, but discretion must be used in
the
mode
of stating it
the bare fact that the elect, as such, will
be certainly saved, and the non-elect, as such, certainly lost, must be rather suggested than asserted in addresses to a general
congregation ^^
^
De
Praed. Sanct.
s.
The argument from
34. Christ's
Manhood
in
s.
30 (see Mozley, Doctr. Pred.

* *
p,
152) seems to fail just because 2 De Praed. Sanct. s. 24.

^
He had
no human personality.
'
De Dono Persev. s. i, 21, De Dono Persev. s. 4 ff.,
30, 35.
20, 48, 49.
De Praed. Sanct. De Dono Persev.
s.
s.
27.
35.
In
s.
36 he attempts to extract
predestinarianism from a few words of Cyprian, but unsuccessfully. * De Dono Persev. s. 53, 55. He observes that he is employed on his
'
Retractationes.'
^
He
turn
^
'
adds of this fallen man, * And yet it is still uncertain s. 38. out,' i.e. he may be of the elect, and so repent
;
how he
will
De Dono
Persev.
s.
40.
E.g. Augustine says in effect, 'In church the non-elect must not be " Some of supposed to be present, but alluded to as if absent. Do not say,
^*
Ivlii
Introduction.
tracts
Although in these
he referred to the objectors in a
tone of respect and kindness^, deprecated such discussions as were merely verbal^, and concluded in a strain of touching
modesty ', he did not abate an iota of the contention that election and rejection were arbitrary, that salvation was not really within
the reach of
and that the
that grace was strictly controlling,' considered as responding to grace, was in fact will, a 'determined' will; and therefore he *did not satisfy the natural
all Christians,
doubts/ or meet
the
upon work
'
the real objections, of the Church of Marseilles* this subject. Prosper threw himself enthusiastically into
of upholding Augustine's doctrines against the objec-
'
'
tions urged
as
it
by many of his own countrymen, whom he describes spreading their teaching through famous towns, and infusing
where
*
into large populations,'

'
the intrepid lovers of complete

'
grace
could be reckoned as but
few
^.'
Those who
:
criticised
his oracle
were men of well-deserved influence
their piety
and
charity were undeniable; but he did not slirink from accusing them of jealousy and self-righteousness ^ and attacking their
whole position, in a
curious
letter to a friend
*
named Rufinus, and
in a
poem
is
entitled
On
'
the Unthankful,' both written before
Augustine's death.
musical,
The
Carmen,' for the most part very unbitterness,
marked by much polemical
Writer's opinion that grace always effects its pui'pose,
and avows the and that
human
the Divine will could not be dependent on the consent of the but its conclusion is a really beautiful protest against ;
'^
you have not received

ness;"
s.
grace,
if
and therefore have not been raised up to

etc.
holi-
but speak as
they might receive grace,'
De Dono
Persev.
58
^
ff.
De
'
^
*
Praed. Sanct. s. 2, 25, 43; De Dono Persev. s, 66. Verborum controversias auferamus,' De Dono Persev. s. 11. Cp. See De Dono Persev. s. 68. Augustine was then about 74 or 75.
s.
'
s.
1.
See Chr, Kemembr., Jan. 1856, p. 162. Prosp, Carm. de Ingratis, i. 213; Ep. to Aug. (Ep. 225) paucos in the latter passage is hardly reconcilable with the
^
'
'
7.
The
'
plurimos
of his letter to Rufinus, s. 4. De Ingratis, 775, Prosp. Ad Rufin. s. 5

; .
.
Licet in cruce vitam Ducant
siht casti, sintque benigni,' etc.
'
De
Ingrat. 319^ S^S-
Introduction.
lix
the notion of independent merit, as fatal to the truth that the Christian lives in and by his Lord ^.
The great aid holy man to whom that trutli was so dear did not live to finish a second and more elaborate treatise against
Julian the Pelagian ^. He died at Hippo on the 28th of August, 430, with his eyes fixed on the penitential psalms, and with the
sound of a besieging Vandal host in his ears, taken away, it might well be said, from evil to come. The Gallic school, soon
afterwards, put forth a series of fifteen deductions from his
^ from the predesby way of deterring the reader tinarian theory which they contained, as fatalistic, and incon*
'
writings,
and the promised mercy of God. was highly invidious*, and might well incense Prosper, who replied in a tract whicli exhibits some rlietorical evasiveness ^, and a disposition to rely on a distinction
sistent with the intrinsic justice
The wording,
in part,
between predestination in regard to the good, and simple Another series of sixteen prescience in regard to the wicked ^. objections proceeded from a Vincent whose identity with the
famous author of the 'Commonitory'^' has been matter of debate. To these Prosper replied with somewhat increased acrimony^.
It
was in a diffêrent spirit that two presbyters of Genoa, Camillus and Theodore, sent to him nine extracts from the De
Praedestinatione Sanctorum and the
De Bono Perseverantiae,
which they wished him to explain.

^
He
answered them in a
De
Ingrat. 979
'Gratia Christi est

a series of extracts from Julian's second
Qua
^
currit, gaudet, tolerat, cavet, eligit, iiistat/ etc.

;'
The 'Opus Imperfectum
treatise (of eight books)

^ * ^
with comments upon them.

' ;
Prosp. Resp. ad Capit. Gall, praef.
E.g. 'Quod per potentiam Deus homines ad peccata compellat Obj. 11. See Resp. 5, 6, 8. Wickedness is traced to men's evil will but, by the
;
'
hypothesis, to a will which has never been helped to become good. The all men of i Tim. ii. 4 are those who are adopted out of all men. This Augustinian gloss was reproduced in a letter of some exiled African bishops,
'
A.D. 523, in Mansi,

^
viii.
598.
is
Resp.
3,
12.
Foreseen wickedness
made the ground
of
non-
predestination.
^
^
This Vincent was at the time a

'
monk
in the isle of Lerins.
Diabolico indiculo,' etc.
Resp. ad Obj. Vincent, praef.
Ix
Introduction.
courteous tone, although he professed surprise that some of these He and his passages should have caused them any difficulty ^
friend Hilary the
layman now took the step of appealing to
Celestine, bishop of
Rome,
in the character of
men
unjustly
attacked,
bishops,
and obtained from him a
letter addressed to Gallican
and reproving them for tacitly allowing presbyters to dogmatise on such high subjects, to the injury of the pious in disparagement of one whom his predecessors appellants, and
'
had ever honoured as among the best of

holy
teachers, Augustine of
memory ^.'
The
doctrinal articles appended to this letter
fact compiled at a later date, partly from the letters of Innocent and Zosimus, and from the Council of May i, 418 '. This visit of Prosper and Hilary to Rome must be dated in
were in
431.
On
their return. Prosper found that the general approba-
tion bestowed by Celestine on Augustine's writings was not understood to cover the latest of those writings*; and after Celestine's death (in April, 432) a fresh attack was made in
Provence on their characteristic teaching by men who, as Prosper thought, were too intelligent to misunderstand it, and must be
credited with a deliberate purpose of putting
' way of rejoinder to these rigorous criticise the teaching of Cassian in a
'
it
down^.
By
critics,
he undertook to
book
Against the Author

'
{Contra Collator em), in which he maintained ^ that Cassian, having admitted in one most Catholic statement
of the Conferences
*
that even the beginnings of good desire came from Divine inspiration, proceeded to cancel the admission by ascribing to God
a diversity of procedure in the training and salvation of different souls, so that some were drawn to Him by his originating
grace,
It
and others approached Him by their own unaided will. cannot be said that Prosper, in this elaborate treatise, is an
E.
g.
Resp. ad Genuen.
7.
Celestine had, Celest, Epist. i. the mission of Germanus, bishop of

Britain,
3
*
two years
before, taken
some part in
Auxerre, to confute the Pelagians of
Prosper alludes to this, c. Collat. s. 58. See Newman's note to Fleury, b. xxvi. 11.
^
Prosp. 0. Collat. s. 59. C. Collat. 8. 44, 47.
C. Collat.
s. i.
Introduction.
Ixi
uniformly fair controversialist*; and he exhibits the Augustinian

proneness to explain away texts that are urged against him ^, to exaggerate the extent of inherited depravity, to ignore the
non- Christian excellence, and to make grace simply omnipotent over will. But he shows that Cassian had opened a door by which Pelagianism might re-enter, and could interpret
reality of
simple texts with a perverse exclusiveness^; and his description draw men to God exhibits a of the manifold forces which
* '
spiritual insight
which
may remind
in
us of the
'
Confessions
'
of
his master
two books, On the Calling of all Nations, which appeared some years later, is too unlike his tone and style to be called his, but in style, at least, resembles the
*.
A treatise
writings of Leo, and

pontificate^.
may have been
The
author,
written by him before his whoever he was, adheres to the
Augustinian point of view^, but softens its expression, particularly by emphasising, and even describing as a general kind of
*
grace,' the providential manifestations of
God vouchsafed
'
to all
'^.'
men
in all ages, as
'
tables
'
of
an
eternal
^
and natural
in
'
law
*
Gaul by was kept up the influence of the great monastery of Lerins, whence came forth the greatest saints and scholars of the time^.' Faustus, who is called a 'Briton'*^, became its abbot about 433, and was
hostility to Predestinarianisra
The
raised to the see of Riez, in Provence, about 460.
He was much
and
see C. CoUat.
He
omits some important words in Coll.

s.
xiii. 13,
16;
8.
55, 56.
^
E.g.
^
E.g.
*
Kings
s.
29-31, as to Rom, ii. 14, Luke xii. 57. viii. 18 ; Matt. viii. 10; C. Coll. 18
;
s.
33, 49.
vi.
C. Collat.
an exquisite comment on John
44.
Photius calls
* Prosper truly a man of God,' Biblioth. 54. 5 See Prosp. Op. ed. 1 711, p. 825 ff. * He virtually explains the all in i Tim.
' '
but
"^
it is
significant that he neither cites nor
ii. 4 as meaning all the names Augustine.
elect
Cp. De Voc. omn. Gent. ii. 4, 23, 25. He refers to the wide spread of * homes Christianity, ii. 1 7, but also to the residue of Paganism in many and families of Christian cities,' ii. 3.
^
The book
called
'
Praedestinatus
'
was probably an outcome of
this
hostility.
3
"
Kitchin, Hist. France,

Sidonius, Epist. ix. 9
;
i.
65.
;
Avitus, Epist. 4
see Tillemont, xvi. 408.
Ixii
Introduction.
his habits of
admired as a preacher, and retained, as bishop, monastic piety \ In 475 he took an active part
held at Aries
^,
in a Council
'
in to
the case
of a
'
predestinarian
presbyter
named Lucidus,
whom,
at the Council's request, he wrote, re-
quiring his assent to six anathemas directed against Pelagianism
and against the opposite extreme.

Christ did not die for
all
Lucidus yielded, and wrote to the Council disclaiming a series of statements, such as that
men, and acknowledging that
He came
even for the
because they were lost against His will. Faustus, therefore, at the desire of his colleagues, wrote two
lost,
'
books on
archbishop
Grace and Free-will,' which he dedicated to the of Aries and a subsequent Council of Lyons
;
requested him to enlarge the work, by way of meeting some newly discovered errors. The main object of the treatise, which
is
extant
^,
is
to insist on the necessity of responding to grace

reality of the
by
exertion
*,
and on the
it
men ^
but
Divine goodwill towards all contains not only attacks on predestinarianism

*',
but also some language of a Semi-Pelagian character, illustrating the case of a soul which desires to be drawn towards God by
that of a sick
man
trying to
rise,
and asking
for a helping hand,
up by grace ^. The slumbering controversy was thus re-awakened^, and was

not settled until nearly a century after the death of St. Augustine.
as if the desire in question
were not
itself stirred
Sidonius, Epist. ix. 3.
"^
Man si,
vii.
1007
ff.
See Keble's Hooker,
vol.
ii.
p. 582.
Migne's Patrologia Latina, Iviii. 783 fF. * Faustus, however, condemns Pelagianism as blasphemous, i. i, and impious, i. 6. He admits that free-will has been weakened,' but contends that it can still move towards good, by Divine help, i. 9.
'
'"
'
De De
Grat. etc.
i.
16.
;
Grat.
i.
4,
16
ii.
3.
In
vessel of dishonour
iii. I.
''
may become
'Many
he argues from 2 Tim. ii. 11 that a i. I2 a vessel of honour. Cp. Origen, de Princip.
20.
De
Grat.
i.
17.
passages might be almost supposed to have
come from the pen of an Arminian controversialist,' Diet. Chr. Biogr. ii. 469. Faustus was honoured as a saint by his own church of Riez for ages. ^ It is thought that Avitus of Vienne, who had already criticised a work
of Faustus as disparaging to free grace, wrote against this treatise
;
Tille-
mont, xvi. 426.
Introduction.
Its
Ixiii
settlement was largely due to one of the best
men
of a
century to which belonged Columba and Gregory tlie Great. Caesarius, for some time a monk and afterwards abbot of
Lerins
^,
was
elected to the chair of Aries in 501.
man
of
warm
heart,
of considerate judgment, and of deep practical
piety, as his extant
sermons indicate^,
-distinguished
for his
unwearied and plain-spoken preaching^, for his monastic regulations *, for his care of divine service , for the charity which
led
him
to relieve captives
^,
by
selling the altar-vessels of his
cathedral
and
for the fearless dignity with
which he disarmed
of his
the suspicions and
commanded the admiration
new
sove-
reign Theodoric'^, he enjoyed a moral preeminence

Gallic bishops of his time.
among
*
the
In his own words, he loved the Catholic sentiments of Augustine ^,' although he had evidently
no liking for extremes
but, as his biographers tell us, his ; preaching of grace encountered suspicion and misconstruction ', which existed among the Galilean prelates, one of whom sent to
Caesarius a letter of Semi-Pelagian tone
^",
and
for the
removal
of which the bishops of the neighbouring province of Yienne resolved to meet in council, and invited Caesarius to attend
and speak. The Council was held at Valence " but Caesarius was detained at home by illness, and sent some bishops and other ecclesiastics to represent his mind on the question of pre;
Vit. S. Caesarii,
i.
s. 5,
12.
"
Many
of theiii are in
28, 29, 67,
App.
to
Aug.
torn. v.
See
tlie
sermons there
numbered as
107 (on charity), 115, 116 (on Advent), 129, 140,

24. ad Virgines.^
;
249, etc. 3 Vit. S. Caes.

*
5
'
i. s. 40, 42 Regulae ad Monachos
ii.
s.
Vit. S. Caes. Vit. S. Caes.

Vit. S. Caes.
*
i. s.
i.
15, 19.
23.
whereby he
^
In this he imitated other saintly bishops. For Theodoric's victory over the Franks at Aries, saved a little remnant of the Visigothic kingdom,' see Kitchin,
s.
i. s.
26,
Hist. France,
i.
71
Gibbon,
s.
v. 17.
Vit. S. Caes.
ii.
33.
These were his words when dying

27.
they are
quoted by Alban Butler, August
^^
He
died in 542.
Vit. S. Caes.
i.
46.
II. to Caesarius.
See the letter of Boniface " See Vit. S. Caes. i. s. 46.
Ixiv
venient grace.
Caesarius,
articles sent to
Introduction.
It was,
most probably, soon
after tbis^ that
having
fortified
himself with a series of doctrinal
him by Pope Felix IV, took occasion to bring the subject before a Synod of his own province. The opporwas afforded by the dedication, on the 3rd of July, 529, tunity
of a
new church
^,
built in the old
Roman town
of Arausio or
* Orange by Liberius the Patrician,' a man of signal excellence ^, who had held with great public benefit under Theodoric, and retained under his grandson Athalaric, the office of prae-
The ceretorian prefect for the Ostrogothic territory in Gaul. mony being concluded, the archbishop of Aries, with thirteen
suffragans then present, held a Council, the second which had ' assembled in that place *, and solemnly adopted the ' articles received from Rome. They were twenty-five in number, and
were partly extracted from Augustine's works, partly based upon statements of his, and in some instances copied from Prosper .
The
first
two
articles
simply affirm the doctrine of the Fall as
against Pelagianism, to the effect that through Adam's sin man's whole being was changed for the worse, and not only death but
sin
was transmitted
"
to his posterity.
Then follow
six articles
directed against Semi-Pelagianism,

invariable
*
and
insisting on grace as an
all goodness, as calling forth prayer, the will to desire purification, inspiring the soul preparing with the first principle of faith ; nature itself, it is added, being so marred and disordered by the Fall that it is wholly dependent
'
antecedent to
on grace
for its recovery.
The
third set of
articles,'
drawn up
* For the pi-obable priority of the Council of Valence to that of Orange, see Hefele, Hist. Counc. s. 242. The biographers of Caesarius mention that
of Valence only,
"^
Caesarius,
when
in Italy,
had ransomed some captives belonging

v. i
;
to this
town, Vit. S. Caes. i. s. 27. ^ See letters to Liberius by Elinodius, Ep.

Op.
*
i.
ix. 23,
29
cp.
Sirmond,
873.
first
The
this second Council see

^
;
Council of Orange was held by Hilary of Aries in 441. For App. to Aug. torn, x Mansi, viii. 711; Hefele, 1. c. from Prosper 's collection of 'sentences,' verbally or E.g. cap, 9, 12
;
'
substantially
^
Augustinian.'
As
God
against Cassian's theory, that some persons were able to through free-will without the aid of grace. See cap. 8,
come
to
Introduction.
Ixv
in less formal style, are designed to exhibit the chief aspects of
the one great idea, that man's spiritual activity depends throughout on grace, as originating, assisting, and sustaining it to the end. It is very remarkable that in this whole series there is not
a word about Predestinarianism

to
and
this reticence
on a point
which Augustine attached such vital importance illustrates the cautious and discriminating adhesion which the Roman
theology.
church, through several successive bishops*, had given to his The articles are followed by a continuous doctrinal
statement, referring to them, and reaffirming the necessity of originative grace, as grounded on the mischief wrought by the
Fall,
which had
is
It good. of that faith through which 'the elders obtained a good report;' and that this grace, since the Advent, has equally been the
warped and weakened the human will for urged that grace, and not nature, was the source
'
'
source of
all genuine desire for Some of the texts Baptism. which Augustine was never weary of quoting on this subject are adduced as examples of a much larger number and then
;
the Council's formulary turns, with a breadth of view unhappily absent from Augustine's Predestinarian writings, to the com-
plementary truth that 'according to the Catholic faith, baptised are capable, by Christ's aid and co-operation,
choose to
salvation,'
all
the
if
they
work
is
faithfully, of fulfilling the conditions of eternal

'
and are accordingly

pronounced
bound
'
to
*
fulfil
them
and an
anathema
against those,
if
any there be,
who
hold that any persons are predestined to evil by Divine power,* while the absence of any positive assertion about predestination
renders this language the more significant. Returning to their immediate object, the bishops repeat their condemnation of Semi-Pelagianism by affirming that faith and love, as well
before baptism as after baptism, are the result of God's inspiration ^, as if to say, in the words of our second Evening
* Such as Celestine, Sixtus, Leo, Gelasius (who condemned Faustus's works as 'apocryphal,' Mansi, viii. 152) and Hormisdas (Ep. 70, to
Possessor, a.d. 520

^
Mansi,
viii.
499).
references, at this point, to Zacchaeus, the penitent robber, Cornelius, are directed against Cassian. Cp. Prosp. c. Coll. s. 1 7.
The
and
Ixvl
Collect, tlien, perhaps,
Introduction.
some thirty years old ^ that from

'
Him
If holy desires/ as well as 'all just works.' could only have met the ' Massilian Augustine objectors in the spirit of these concluding paragraphs, in which, no doubt,
'proceed
all
we may
hand of Caesarius, the Semi-Pelagian conhave been speedily allayed. But, although he troversy might would have disclaimed the notion of a predestination to moral
trace the
' '
evil
as distinct from
punishment
'^\
the acknowledgment, or
rather the plain assertion, that all baptised persons might be saved if they chose, could by no means have fitted into his
system ; and it was by daring to depart from that system, in order to vindicate a truth which its rigorism had virtually
discarded, that this
little
Gallican Council earned the respect
having brought a great question to a comprehensive settlement, and preserved the Christianity of Western Europe from a onesidedness baneful to its soul-attractfor
and gratitude of ages
ing power
'.
The
'
definiti^jn,'
including the
'
articles
statement of
faith,
was deemed
*
so important, that Liberius

'
and the concluding and

it
seven other laymen of
illustrious
rank were invited to sign
Muratori, Lit. Rom. Vet. i. 727. Predestination to perdition he freely asserts see above, p. li C. duas Epist. ii. s. 13 he speaks of such punishment as 'malum.'
Gelas. Sacram.
;
and
in
in the ninth century, see Robertson, Predestination was the matter in debate prevenient grace was acknowledged by the adversaries of a rigid predestinarianism, as at the Council of Quiercy or Kiersy in 853; Mansi, xiv. 921. The third
For the Gottschalk controversy

iii,
Hist. Ch.
350
ff.
Council of Valence, in 855, which censured the 'capitula' of Quiercy, expiessly adhered to the anathematism of Orange against any who believed
that some were predestinated to evil, adding the explanation, 'videlicet, ut quasi aliud esse non possint ;' Mansi, xv. 5. The principle of prevenient grace finds expression, as in our Gregorian Collect for Easter-day, and in
the Collect of the same age, Prevent us,' or in the loth Article (cp. Hardwick's Hist, of the Articles, p. 398, ed. 3), so, very beautifully, in Words' worth's sonnet * from the Italian of Michael Angelo
'
:
'
The prayers I make will then be sweet indeed If Thou the spirit give by which I pray
:
My
unassisted heart
its
is
barren clay,
That of
native self can nothing feed,' &c.
Introduction.
after the bishops.
'
Ixvii
'
remarkable,' says Hefele *, that they signed with the very same formula as the bishops, namely, " But it is certain that they were not, consentiens subscripsi.'"
It
is
and did not pretend
to be, constituent
members
of the synod
the bishops speak of themselves as having * assembled,' and as 'promulgating the articles,' and of the definition as Hhe Fathers'
simply by virtue of a resolution of theirs that the lay signatures are annexed. The document has sometimes been loosely described as a work by (which Caesarius on 'Grace and Free-will') was sent to Rome, with a re;
and their own
'
and
it is
'
quest to a Eoman ecclesiastic named Boniface, that he would procure for it the Papal sanction. But the messenger, an abbot named Armenius, found Boniface himself enthroned as the successor
of Felix
;
and obtained
for him, in that capacity, a letter for
Caesarius, affirming the necessity of prevenient grace, approving
the formulary of the Council as agreeable to the Catholic rules of the Fathers,' and expressing a hope that, by the instru-
mentality of Caesarius,
*
'
all
those
whom
'
he had represented as
dissenting from sound doctrine would be brought to exIf the date perience the Divine bestowal of a good will.'
of this letter, January 25, 530, be correct, Felix IV. must have died in the September of 529, not, as is usually said, of 530 ; and if the latter date were in fact that of his death,
it
would be hard
to understand wliy Caesarius should have so
60
long delayed the application for a sanction
earnestly
desired.
In
this
reprint, the Benedictine text has been adhered to,
The marginal references except in some details of punctuation. in which the verses are given according to the to Scripture, The use of italics has generally Vulgate, have been amplified.
been confined to those texts on which special stress is laid. It has not been thought necessary to add the various readings as The headings predistinct from the conjectural emendations.
Hefele, Hist, of Councils, Introduct. 4. 12.

the- great
Sixty years later, at the
memorable third Council of Toledo,

dogmatic confession
;
laymen present signed the
Mansi^
ix.
989.
Ixviii
Introduction.
treatises,
fixed, in Migne's edition, to chapters in some of the have been translated, with a few alterations.
I wish to acknowledge the kind assistance which I have received, in the revision of these sheets, from Mr. W. E. Gabbett, B.A., of Lincoln College, Assistant Secretary to the Delegates
of the Press,
who have undertaken
the present publication.
W.
Christ Church, March
2,
B.
1880.
DE SPIEITU ET
CHAPTER
The occasion of vrriting
is
LITTEEA.
I.
this hoolc.
The fact that a thing has not happened

it is
wo proof that
impossible.
Lectis opusculis, quae ad te nuper elaboravi, fill cliarissime Marcelline, de Baptismo parvulorum, et de perfectione justitiae
I.
hominis, quod earn nemo in hac vita vel assecutus, vel assecuturus videatur, excepto uno Mediatore, qui humana perpessus
est
in similitudine carnis" peccati, sine

te
ullo
omnino peccato
.
Rom.
Mer.
7, 20.
viii. 3.
rescripsisti
(.
.
moveri
. .
neri posse
eo,
,
quod in posteriore duorum

.
libro De
.
Pecc.
ii.
dixi,
ut
sit
homo sme
peccato,
si
voluntas
6,
ejus
desit ope adjuvante divina, et tarn en praeter unum in quo oinnes vivificabuntur, neminem fuisse vel fore in quo hie vivente
non
Cor. xv. 22.
fieri
Absurdum enim tibi videtur dici, aliquid posse cujus desit exemplum, cum, sicut credo, non dubites, nunquam esse factum ut per foramen acus camelus transiret, et
esset ista perfectio.
Matt. xix. 24,

26.
tamen
legas etiam duodecim millia legiones Angelorum pro Christo, ne pateretur, pugnare potuisse, nee tamen factum legas fieri potuisse ut
ille
:
:
hoc quoque dixit Deo esse possibile
Matt. xxvi.
^'
semel gentes exterminarentur a terra quae dabatur filiis Israel, Deum tamen paulatim fieri voluisse et alia sexcenta possunt
:
Deut. xxxi.
3.
J"^s-
H. 3.
occurrere, quae fieri, tamen exempla quod
vel potuisse, vel posse fateamur, et

facta sint proferre
eorum
nequeamus.
Unde non
ideo negare debemus, fieri posse ut homo sine peccato sit, quia nullus est hominura, praeter ilium qui non tantum homo, sed
etiam natura Deus

possimus.
est, in
quo B
id esse perfectum demonstrare
De
Spiritu et Litter a.
[Chap.
ii.
CHAPTER
The
error of those
II.
who say
that
men can
live here
without sin,
less
pernicious.
The error of those who deny

he vigorously refuted.
the necessity of Grace,
more
serious,
and
to
2.
Hic
fortasse respondeas, ista
quae commemoravi facta non

ut
esse et fieri potuisse, opera esse divina;
autem
sit
homo
opus ipsius hominis pertinere, idque opus esse optimum, quo fiat plena et perfecta et ex omni prorsus
sine
et ideo non esse credendum, neminem parte absoluta justitia vel fuisse, vel esse, vel fore in hac vita qui hoc opus irapleverit,
:
peccato, ad
si
ab homine impleri potest.
Sed cogitare debes, quamvis ad quoque munus

et velle
et
hominem
Phil.
ii.
id agere pertineat, hoc
esse divinum,
13.
atque ideo
non dubitare opus

ait
esse divinum.
Deus
est
enim
pro
qui ojperatur in vobis,
Apostolus,
ojyerarij
bona voluntate.
[As
in p. 16.]
3.
si
Proinde non multum molesti sunt,
et
instandum
est eis, ut
possunt, ostendant ita esse, qui dicunt vivere hic hominem, Nam si testimonia sive vixisse sine ullo omnino peccato.
Ps. cxiii.
(cxliii.) 2.
Scripturarum, quibus existimo definitum, nullum hominem hic viventem, quamvis utatur libero arbitrio, inveniri sine peccato, sicuti est, JVe intres in judicium cum servo tuo, quoniam non
.
justificabitur in conspectu tuo
omnis
vivens, et caetera talia, quis-
XT'
;
quam
non
docere potuerit aliter accipienda
quam
sonant, et
demonqui
straverit aliquem vel aliquos sine ullo hic vixisse peccato

ei,
non solum minime adversatus, verum etiam plurimura gratulatus fuerit, non mediocribus invidentiae stimulis agitatur.
Quin etiam
et putatur
si
nemo
est,
aut
fuit,
aut
erit,
quod magis
credo, tali
puritate perfectus, et
;
tamen
esse,
aut
fuisse, aut fore defenditur
quantum ego judicare possum, non multum
erratur,
:
nee pemiciose, cum quad am quisque benevolentia fallitur si tamen qui hoc putat, se ipsum talem esse non putet, nisi revera
ac liquid talem se esse perspexerit. 4. Sed illis acerrime ac vehementissime resistendum
est,
qui
putant sine adjutorio
Dei per
vel justitiam posse perficere,
ipsam vim voluntatis humanae et vel ad cam tenendo proficere

se
:
cum
urgeri coeperint,
quomodo
id
praesumant asserere
fieri
sine
Chap. IV.]
De
Spivitu et Littera.
se,
ope divina, reprimunt
nee banc vocem audent emittere, quo-
niam vident quam

ista
sit
impia, et non ferenda.
Sed
aiunt, ideo'
sine ope divina
non
fieri,
quia et
hominem Deus
creavit
cum
quod
libero voluntatis arbitrio, et

sit
quemadmodum homini
suis quid evitare,
et
dando praecepta ipse docet vivendum ; et in eo utique adjuvat,
docendo aufert ignorantiam, ut sciat

quid appetere debeat
homo
in operibus
; quo per liberum arbitrium naturaliter insitum, viam demonstratam ingrediens, continenter et juste et pie vivendo ad beatam eandemque aeter-
nam vitam
pervenire mereatur.
CHAPTEE
Trxhc Grace,
III.
'
gift
of the Holy Spirit, whereby a delight in and love of

goodness
is
produced in the
soul.
5.
Nos autem
libero
dicimus
humanam
voluntatem
sic divinitus
ad-
juvari ad faciendam justitiam, ut praeter
quod creatus
est
homo
cum
arbitrio voluntatis,
praecipitur
quemadmodum
praeterque doctrinam qua ei vivere debeat, accipiat Spiritum
Sanctum, quo fiat in animo ejus delectatio dilectioque summi atque incommutabilis boni quod Deus est, etiam nunc cum adhuc per fidem ambulatur, nondum per speciem ut hac
illius
:
2 Cor, v, 7.
arrha data gratuiti muneris inardescat inhaerere Creatori, atque inflammetur accedere ad participationem illius veri Nam neque luminis, ut ex illo ei bene sit, a quo habet ut sit.
sibi velut
liberum arbitrium quidquara nisi ad peccandura valet,

veritatis via:
et
si
lateat
cum
id
quod agendum
vivitur.
et
coeperit non latere, nisi etiam delectet et
quo nitendum est ametur, non agitur,

diligatur, charitas Rom.
v. 5.
non
suscipitur,
non bene
Ut autem
Dei difFunditur in cordibus
quod surgit ex
nobis.
nobis,
non per arbitrium liberum sed per Spiritum Sanctum qui datus est
nostris,
CHAPTER
The teaching of Law, without
6.
IV.
*
the life-giving Spirit, is the
letter that Tcilleth.^
DocTRiNA quippe
ilia,
qua mandatum accipimus continenter
recteque vivendi, littera est occidens, nisi adsit vivificans Spi-
De
ritus.
2 Cor. Hi. 6.
Spiritti et Littera.
solo
illo
[Chap. IV.
est quod autem vivijicat, ut aliquid legimus, spiriUis figurate scriptum, cujus est absurda proprietas, non accipiamus
Neque enim
Littera
mode intelligendum
occidit,
sicut
littera
sonat, sed
aliud
quod
est,
significat
intuentes, inte-
riorem hominem spirituali

Rom.
viii. 6.
<
intelligentia
nutriamus,
quoniam
sapere
secundum carnem mors
Yelut si spiritum vita et pax.' sunt in Cantico Canticorum carnaliter accipiat, non ad luminosae Non charitatis fructum, sed ad libidinosae cupiditatis affectum.
ergo solo
Rom.
7.
sapere autem secundum quisquam multa quae script a
illo
modo intelligendum
autem
est
:
quod
ait
tera occidit, spiritus

vii.
vivijicat
sed etiam
Apostolus, Litillo, eoque vel
II-
maxime, quo apertissime alio loco dicit, Concupiscentiam nescieEt paulo post ait ham, nisi lex diceret, Non concu2)isces.
:
Occasione accepta
illud occidit.
peccatum per mandatum

est,
fefellit
me,
et
2ier
Ecce quid
figurate aliquid dicitur,

litterae
Et utique non non sit secundum quod accipiendum

Littera occidit.
sonum, cum
dicitur,
Non
concujrisces
si
lum
saluberrimumque praeceptum est, quod habebit omnino peccatum. Nam hoc ideo
generale quiddam, quo
esset
sed apertissimum quis impleverit, nul:
elegit
Apostolus
cuncta complexus
est,
tanquam haec
ait,
vox
legis
;
ab omni peccato prohibentis, quod
Non
neque enim uUum peccatum nisi concupiscendo concvpisces committitur proinde quae hoc praecipit, bona et laudabilis lex est. Sed ubi Sanctus non adjuvat Spiritus, inspirans pro con:
cupiscentia mala concupiscentiam bonam, hoc est, charitatem in cordibus nostris; profecto ilia lex, quamvis bona,
auget prohibendo desiderium malum sicut aquae impetus, si in [difFundens earn partem non cesset influere, vehementior fit obice opposite,
:
cujus
molem cum
evicerit,
tius per
prona provolvitur.
majore cumulo praecipitatus violenNescio quo enim modo, hoc ipsum
Rom
iv.
15.
quod concupiscitur fit jucundius dum vetatur. quod fa] lit peccatum per mandatum, et per illud
Et hoc
occidit,
est
cum
accedit etiam praevaricatio, quae nulla est ubi lex
non
est.
Chap. V.]
De
Spivitu et Litter a.
CHAPTER
What
7.
is to he
V.
here treated of.
consideremus, et sicut
Sed totum ipsum apostolicae epistolae locum, si Dominus adjuverit pertractemus.

si
placet,
Volo
enim,
potuero, demonstrare illud

spiritus
occidit,
autem
vivijicat,
quod non de
ait
Apostolus, Littera figuratis locutionibus
dictum, quamvis et
\ege aperte
illinc
congruenter accipiatur; sed potius de

est prohibente.
quod malum
Quod cum
ostendero,
profecto manifestius apparebit, bene vivere donum esse divinum non tantura quia homini Deus dedit liberum arbitrium,
:
sine
ceptum
quo nee male nee bene vivitur; nee tantum quia praededit, quo doceat quemadmodum sit vivendum: sed
Vlll.
eorum quos
quia per Spiritum Sanctum diffundit charitatem in cordibus praescivit ut praedestinaret, praedestinavit ut Rom
vocaret, vocavit ut justificaret, justificavit ut glorificaret. autem cum apparuerit, videbis, ut existimo, frustra dici
Hoc
ilia
29, 30.
tantum
esse possibilia sine exemplo,
quae Dei opera sunt
sicut
de cameli transitu per foramen acus commemoravimus, et quaecumque alia sunt apud nos impossibilia, apud Deum autem
non inter haec humanam deputandam esse non ad Dei, sed ad hominis opus pertinere justitiam, quod debeat; cujus perfectio, î est in hac vita possibilis, nullam esse causam cur sine exemplo esse credatur. Hoc ergo frustra
facilia
:
et
ideo
dici,
satis elucebit,
cum
et
tioni
Dei tribuendam esse

:
ipsam humanam justitiam operaclaruerit, quamvis non fiat sine

etiam in hac vita
x.
hominis voluntate
esse
et ideo ejus perfectionem

;
possibilem, negare non possumus
quia omnia possibilia Mark
27
sunt Deo, sive quae facit sola sua voluntate, sive quae cooperantibus creaturae suae voluntatibus a se fieri posse constituit,
Ac
in operibus factis
per hoc quidquid eorum non facit, sine exemplo est quideni sed apud Deum et in ejus virtu te habet
;
causam qua
sit
:
quare non factum causa etiam si lateat hominem, non se obliviscatur quae esse hominem, nee proi)terea Deo det insipientiam, quia non
fieri
possit, et in ejus sapientia
plene capit ejus sapientiam.
De
Spiritii et Littera.
[Chap. vi.
8. Attende igitur Apostolum ad Romanos explicantem, satisqiie monstrantem quod scripsit ad Corinthios, Littera occidit, S2)iritus autem vivificat, sic magis accipiendum, quemadmodum supra
diximus
quoniam
legis littera
quae docet non esse peccandum,

:
si spiritus vivificans desifc,
occidit
sciri
enim
facit
peccatum
potius
quam
caveri,
et ideo
magis augeri
quam
minui, quia
malae concupiscentiae etiam praevaricatio
legis accedit.
CHAPTEE
The abounding of
'
VI.
'
the offence
through the Law.
9. VoLENS ergo Apostolus commendare gratiam, quae per Jesura Christum omnibus gentibus venit, ne Judaei adversus
caeteras
Rom.
dixit
gentes
de
et
accepta
lege
se
extollerent;
posteaquam
mortem per unum hominem intrasse in genus liumanum, et per unum hominem justitiam et vitam aeternam, ilium Adam, hunc Christum apertissime insinuans, ait Lex autem suhintravit ut ahundaret delictum ; ubi autem
peccatum
:
su2)erabundavit gratia : ut quemadmoregnavit iêccatum in mortem, sic et gratia regnet ^;er justitiam in vitam aeternam, jyer Jesum Christum Dominum
delictum,
ahundavit
dum
Rom.
vi, I.
sibi ipse quaestionem, Quid ergo Fermanebimus in 2)eccato, ut gratia abundet ? inquit. Ahsit. Vidit enim a perversis perverse posse accipi quod dixerat, Lex subintravit ut abundaret delictum ; ubi autem abun-
nostrum.
'
Deinde opponens
dicemus
davit delictum, su2)erabundavit gratia
tanquam
dixerit,
propter
abundantiam gratiae prodesse peccatum. Hoc diluens, respondit, Absit : atque subjecit, Qui mortui sumus jêccato, quomodo vive-
mus
in eo
Hoc
est,
cum
id praestiterit gratia, ut
moreremur
ut gratiae
peccato, quid aliud faciemus, si
vivemus in
eo, nisi
simus ingrati?
sed
Neque enim qui laudat beneficium medicinae, prodesse morbos dicit et vulnera, a quibus ilia hominem sanat
:
quanto majoribus medicina laudibus praedicatur, tanto magis vituperantur et horrentur vulnera et morbi, a quibus
liberat
quae ita laudatur. Sic laus et praedicatio gratiae vituDemonstranda enim fuerat peratio et damnatio est delictorum. homini foeditas languoris ejus, cui contra iniquitatem suam nee
Chap. VII.]
De
Spivitu et Littera.
praeceptum sanctum in bonum profuit, quo magis aucta est quandoquidem lex sub intra vit, ut iniquitas quam minuta ut eo modo convictus atque confusus, abundaret delictum
;
videret non
tantum doctorem
sibi esse
necessarium,
verum etiam
Ps. cxviii.
^^^'^'
adjutorem Deum, a quo ejus itinera dirigantur, ne dominetur ei omnis iniquitas, ^t confugiendo ad opem divinae misericordiae sanetur atque ita ubi abundavit delictum, superabundet gratia,
:
^^^'
non peccantis merito, sed subvenientis auxilio. 10. Consequenter eamdem medicinam in passione
tione Christi mystice
et resurrec:
demonstratam ostendit Apostolus, dicens
An ignoratis quoniam quicumque ba2)tizati sumus in Christo Jesu,

in morte
ijysius
Rom.
vi.
3sq.
hajptizati
sumus
Consepulti ergo
sumus
illi
per baptismum in mortem ; ut quemadmodum surrexit Ghristus a mortuis per gloriam Patris, ita et nos in novitate vitae am,bulenius.
sed
et
resurrectionis erimus
est,
Si enim com2)lantati fuimus similitudioii mortis ejus, : hoc scientes, quia vetus homo noster ut evacuetur corjms
2)eccati,
est,
siuiul crucifixus
ut ultra non
est
serviamus
peccato.
^;eccaô.
Qui enim mortuus
justijicatus
Si autem mortui sumus
cum
Christo, credimus quia
simul vivemus
tuis jam
no'ifh
cum
illo ;
et
scientes
ei
moritur,
mors
ultra
est
quia Ghristus surgens a mornon dominahitur. Quod

semel
:
enim mortuus
vivit Deo.
est ^^^ccato,
et
mortuus
quod autem
vivit,
Ita
vos existimate vos mortuos esse peccato, vivere
autem Deo in Christo Jesu.
Nempe
satis elucet
mysterio Domi-
nicae mortis et resurrectionis figuratum vitae nostrae veteris
occasum, et exortum novae, demonstratamque iniquitatis abo-
Unde igitur hoc tantum litionem renovationemque justitiae. beneficium homini per litteram legis, nisi per fidem Jesu
Christi
%
CHAPTER
From what
11.
1
VII.
source good works flow.

filios
Haec
TN
cogitatio sancta servat
alarum Dei sperantes, ut inebrientur ab ubertate domus

et torrente voluptatis ejus potentur
:
hominum, 11
in protectione
1
Ps. xxxv.
(xxxvi.)8-ii.
ejus,
quoniam apud ipsum est fons vitae, et in lumine ejus videbimus lumen qui praetendit misericordiam suam scientibus cum, et justitiam suam iis qui
;
8
recto sunt corde.
De
[Chap. vii.
Neque enim quia sciunt, sed etiam ut sciant misericordiam suam nee quia recti sunt corde, eum, praetendit sed etiam ut recti sint corde, praetendit justitiam suam, qua
:
Rom.
iv. 5.
justificat
impium.
Haec
cogitatio
sibi
non
efifert
in
superbiam
quod vitium oritur,
cum
vivendum caput
cujus solius
facit.
Quo
quisque praefidit, seque sibi ad motu receditur ab illo fonte vitae,
haustu justitia bibitur, bona scilicet vita ; et ab illo incommutabili lumine, cujus participatione anima rationalis
V. 35.
i.
_^john
quodam modo accenditur ut sit etiam ipsa factum creatumque lumen sicut erat Joannes lucerna ardens et lucens qui tamen
:
John
16.
unde luceret agnoscens, Nos,

jyimus
:
inquit, de 2)l^tîty>dine ejus acce-
cujus, nisi illius utique in cujus
comparatione Joannes
John
i.
9.
enim erat verum lumen quod illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. Proinde cum
non
erat
lumen
Illud
dixisset in
Ps. XXXV.
hus
.
te, et
.
justitiam
.
eodem psalmo, Praetende misericordiam tuam tuam his qui recto sunt corde : Non
et /;es sujyerbiaey
scientivenfiiat,
:
(xxxvi.) 11-13.
mquit, mihi
ihi
manus jyeccatorum non moveat me

impietate, qua tribuit
ceciderunt omnS qui 02)erantur iniquitatem ; ex2)uJsi sunt,
nee jwtuerunt stare:
Hac quippe
sibi
quisque quod Dei

iniquitatis.
sibi est idoneus.
est, pellitur
in tenebras suas,
quae sunt opera
Haec enim plane ipse facit, et ad haec implenda Opera vero justitiae non facit, nisi quantum
illo
ex
James
i.
illo
fonte atque ex
lumine
percipit, ubi nullius indigens
17.
9.
vita est, et ubi
non
est
Actsxiii.
12. Ideo Paulus Apostolus, qui
commutatio, nee momenti obumbratio. cum Saulus prius vocaretur,
non ob
aliud,
ostenderet parvum,
quantum mihi videtur, hoc nomen elegit, nisi ut se tanquam minimum Apostolorum multum
;
contra superbos et arrogantes, et de suis operibus praesumentes, pro commendanda ista Dei gratia fortiter atque acriter dimi-
cans
talia
quia revera in
illo
evidentior et clarior apparuit, qui
cum
operaretur vehementer Ecclesiam
quibus summo supplicio dignus fuit, tione suscepit, et pro poena consecutus est gratiam ; merito pro ejus defensione clamat atque concertat, nee in re profunda et nimis abdita non intelligentium, et verba sua sana in perversum
tanter praedicet
persequens, pro misericordiam pro damna-
Dei
dum tamen incunosensum detorquentium curat invidiam donum Dei, quo uno salvi fiunt filii promis;
Chap. VIII.]
filii
De
beneficii
Spiritu et Litter a,
filii
9
filii
sionis,
divini,
gratiae et misericordiae,
Testamenti Novi.
habet
:
Primum, quod omnis ejus salutatio sic se Gratia vobis et fax a Deo Patre et Domino Jesu Christo. Rom.
i.
Deinde. ad
Romanes peue
fatigatione
ipsa quaestio sola versatur, tarn
pug-
2Cor.
i.2^,
iiaciter, tarn multipliciter, et fatiget
quidem
legentis intentioaem,
sed
tamen
utili
ac
salubri,
ut interioris homiuis
magis exerceat membra quam frangat.
CHAPTER
VIIL
Observance of the Law. The toasting of the Jews described. Fear of Circumcision of the heart. In. what sense Pelagians punishment. acknowledge God as the Author of justification.
13. Inde sunt quae supra commemoravi. Inde est quod Judaeum arguit, eumque dicit Judaeum cognominari, et nequaquam
id
quod profitetur implere.

et
et
Si autem
et
tu, inquit,
Judaeus cognoet
Rom.
ii.
minaris,
tatem,
requiescis in lege,
gloriaris in Deo,
nosti volunte
j)rohas distantia, instructus ex lege, conjidis
ipsum
ducem
et
esse
caecorum, lumen eorum qui in tenebris, eruditorem
insipientium, magistrum infantium^ habentem, formam scientiae veritatis in lege. Qui ergo alium doces, te ijysum non doces ?
qui j)raedicas non /urandum, furaris f qui dicis non adulterandum^ adulteras 2 qui abominaris idola, sacrilegium fads ?
qui in lege gloriaris, 2)er 2)raevaricationem legis Deum inhonoras ? Nomen enirn Dei 2)er vos blasjjhematur in Gentibus, sicut scri2)tum
isa. Hi. 5.
Circumdsio quidem 2>iôdest, si legem custodias : si autem 2)raevaricator legis sis, circumdsio tua prae2)utittm facta est. Si igitur 2yrae2)utium justitias legis custodiat, nonne 2>rae2)utium
est.
ejus in circumcisionem re2)utabitur ;

est
te
et
judicabit quod ex natura
2>rae2)utiu7n, legem 2)efjidens, qui 2)er litteram et circumcisionem jpraevaricator legis es ? Non enim qui in manifesto, Judaeus est, neque quae in manifesto in came, est circumdsio ;
sed qui in abscondito,

S2)iritu,
Judaeus
est,
et
circumdsio cordis in
est.
non
si
littera,
cujus laus
non ex hominibus, sed ex Deo

dixerit, gloriaris in Deo.
Hie manifestavit quemadmodum

utique
postulat gratia, quae
Nam
vere talis Judaeus gloriaretur in Deo, eo modo quo non operum meritis, sed gratuito datur,
lO
ex Deo esset laus
Dc
ejus,
Spiritu et Littera.
[Chap. VIII.
ita
non ex hominibus.
Sed
gloriabantur
in Deo, velut qui soli meruissent

Ps. cxivii. 20.
legem ejus accipere, secundum

est,
vocem Psalmi, qua dictum judicia sua non manifestavit eis.

illam
justitia se arbitrabantur implere,
essent.
Non fecit sic ulli genti, et Quam tamen Dei legem sua
Rom.
iv. 15.
Unde
illis
cum magis ejus praevaricatores iram operabatur, abundante peccato, quod
Quia et quicumque faciebant quod non adjuvante Spiritu gratiae, timore poenae facieac per hoc coram Deo non erat in bant, non amore justitiae voluntate, quod coram hominibus appare"bat in opere potiusque ex illo rei tenebantur, quod eos noverat Deus malle, si fieri
ab scientibus perpetrabatur.
lex jubebat,
:
posset impune, committere.
Circumcision em autem cordis

:
dicit,
puram scilicet ab omni non fit littera docente

sanante.
concupiscentia voluntatem quod et minante, sed Spiritu adjuvante atque Ideo laus talium non ex hominibus, sed ex Deo est,
illicita
Vs. xxxiii
(xxxiv.)
Ps. xxi.
3.
(xxii.) 26.
qui per suam gratiam praestat unde laudentur, de quo dicitur, In Domino laudabitur anima mea ; et cui dicitur, Ajmd te laus mea : non quales illi sunt qui Deum laudari volunt quod homines sunt, se autem quod justi sunt.
14.
'
Sed laudamus,' inquiunt,

in
auctorem,
Rom.
iii.
eo
quod legem
nostrae justificationis dedit, cujus intuitu noverimus

et
'
Deum
20
I
qucmadmodum
j
Nee audiunt quod legunt, debeamus.' non justificahitur ex lege omnis oaro coram Deo. Potest Quia enim fieri coram hominibus, non autem coram illo qui cordis
vivere
lipsius et intimae voluntatis
inspector
est,
ubi videt, etiamsi

facere, si liceret.
Wliud
faciat qui
legem
timet, quid
tamen mallet
Lev.
xii. 3.
Apostolum ea lege dixisse neminem in sacramentis veteribus multa continet figurata justificari, quae etiam ipsa est circumcisio carnis, quam die praecepta, unde octavo accipere parvuli jussi sunt; continue subjunxit quam
Ac ne quisquam
putaret hie
legem
Rom.
vii. 7.
dixerit, et ait,
lex
est,
de qua postea
Per legem enim cognitio 2>eccati. dicit, Feccatum non cognovi nisi
diceret,
Ilia igitur
jêr legem.
Nam
'pisces.
concujnscentiam nesciebam, nisi lex
Non
concu?
Nam
quid est aliud. Per legem enim cognitio peccati
Chap. IX.]
De
Spivitu et Littera.
ii
CHAPTER
'
IX.
The righteousness of God manifested through the

15.
Law and
the Prophets.^
justitiam, et
humana praesumptio, ignorans Dei suam volens constituere, merito dixisse Apostolum, Quia ex lege nemo justi^cabitur : ostendit enim tantummodo lex quid faciendum, quidve cavendum sit, ut quod ilia ostenderit
Hic
forte dicat ilia
Rom.
x. 3.
Cp. Gal.
iii.
voluntas impleat, ac sic homo justificetur, non per legis imperium, sed per liberum arbitrium. Sed, o homo, attende quod
sequitur
:
Nunc
^;er
autem, inquit, sine lege justitia Dei manifestata Rom.
iii.
21.
est, testificata
Legem
:
et
Pro^hetas.
Parumne
insonat surdis
Justitia, inquit,
Dei manifestata est. Hanc ignorant qui suam volunt constituere huic nolunt esse subjecti. Justitia, inquit, Dei manifestata
est
:
non
dixit, Justitia
hominis, vel justitia
propriae voluntatis ; sed, justitia Dei, non qua Deus Justus est, Haec testifised qua induit hominem, cum justificat impium.
eatur per
Legem
et
Prophetas
huic quippe testimonium perhiipso,
bent
et
Lex
et Prophetae.
Lex quidem hoc

Spiritus
minando, et neminem justificando,
satis indicat,
:
quod jubendo dono Dei
justificari
(juia id
hominem per adjutorium
Prophetae autem,
Rom.
22.
quod praedixerunt, Christi implevit adventus. Nam hinc sequitur et adjungit, dicens, Justitia autem Dei 2)&i' fidem
Jesu
Sicut
sic
iii.
Christi, hoc
est,
per fidem
autem
ista fides Christi dicta est
qua non qua
creditur in
Christum.
:
credit Christus
Dei non qua Justus est Deus. Utrumque enim nostrum est; sed ideo Dei et Christi dicitur, quod ejus Justitia ergo Dei sine lege, non sine nobis largitate donatur.
et ilia justitia
lege manifestata est.

sine lege manifestata
*?
Quomodo enim per legem

Sed
justitia
testificata, si
est,
Dei
sine lege
quam
Deus per Spiritum gratiae credenti confert sine adjutorio legis, hoc est, non adjuto a lege. Quandoquidem per legem ostendit
homini infirmitatem suam, ut ad ejus misericordiam per fidem De sapientia quippe ejus dictum est, confugiens sanaretur.
quod legem
qua reos
humiliates.
et
faciat
misericordiam in lingua 2>ortet : legem scilicet, superbos; misericordiam vero, qua justificet
Prov.
iii.
16
Justitia ergo Dei 'per jidem Jesu Christi in omnes
12
Rom.
iii.
De
:
Spiritu et Littera.
[Chap. X.
23.
qui creduut
et
non enim
egent gloria Dei,

1
Cp.
Cor.
iv. 7.
non acceperunt non acceperint

quatur
:
est distinctio : omîes enim 2>QCcaverunt, non gloria sua. Quid enim habent, quod Si autem acceperunt, quid gloriantur, quasi
Egent itaque
gloria
Dei. et vide quid se-
Rom.
iii.
24.
Non itaque justiper legem, non justificati per propriam voluntatem sed justificati gratis jper gratiam ipsius ; non quod sine voluntate
Justificati gratis j)^t
gratiam ijmus.
ficati
nostra
fiat, sed voluntas nostra ostenditur infirma per legem, ut sanet gratia voluntatem, et sanata voluntas impleat legem, non
constituta sub lege, nee indigens lege.
Tim.
Gal.
iii.
24.
Rom.
Chap. XI.]
De
justo lex
Spivitii et Littera.
13
modo enim
noil
non
est posita, si et justo est necessaria,
qua injustus ad justificantem gratiam perducatur, sed qua An forte, imo vero non forte, sed legitime jam Justus utatur ]
sic
legitime utitur lege jam Justus, cum earn terrendis imponit injustis, ut cum et in ipsis coeperit inolitae concupiscentiae morbus incentivo prohibitionis et cumulo praevaricacerte,
tionis
et
augeri, confugiant per fidem ad justificantem gratiam,
per
donum
Spiritus
suavitate
%
justitiae
delectati
poenam
non erunt contraria, neque inter se duo ista pugnabunt, ut etiam Justus bona lege legitime non enim ex ea utatur, et tamen justo lex posita non sit
litterae
minantis evadant
Ita
justificatus est, sed
modo posse qua suae infirmitati ad implenda ea, quae lex factorum juberet, nisi divina gratia subveniri.
ex lege
fidei,
credidit nullo
1 7.
Ideo
dicit,
Vhi
est
.?
ergo gloriatio tua
Exclusa
est.
Per
Rom.
lii.
27.
quam
Non, sed jy^r legem fidei. Sive glolegem ? factorum riationem dixerit laudabilem, quae in Domino est, eamque
est,
exclusam, id
non ut abscederet pulsam, sed ut emineret

et
est
expressam.
argentarii.
(pii
Unde
Hinc
exclusores
et
illud
:
dicuntur
in Psalmis,
est,
quidam artifices Ut excludantur ii

Eloquia Domini
Sive gloriationera
Ps. ixvli.
probati sunt argento
hoc
ut emineant qui probati

:
sunt eloquio Domini.
Nam
et alibi dicitur
Ps.xl(x[i.)7.
eloquia casta, argentum, igne examinatum.
vitiosam de superbia venientem commemorare voluerit, eorum .scilicet, qui cum sibi juste videntur vivere, ita gloriantur, quasi
non acceperint
legem
fidei
eamque non per legem factorum, sed per
abjectam; quia per legem fidei quisque cognoscit, si quid bene vivit, Dei gratia se habere, et ut perficiatur in dilectione justitiae non se aliunde
consecuturum.
dicit exclusam, id est, ejectam et
CHAPTER
Godliness is wisdom.
XI.
*
That
is
called
the righteousness of
God^
which God produces.

18. Quae cogitatio pium facit, quia pietas est vera sapientia: pietatem dico quam Graeci Qeoatfteiav vocant ipsa quippe comraendata est, cum dictum est homini, quod in libro Job
*
14
Job
xxviii.
De
Ecce pietas
est
Spiritu et Littera.
sajmntia.
eeoaeêia porro,
si
[Chap. xii.
legitur,
ad verbi
originem Latine expressam interpretaretur, Dei cultus dici poterat, qui in hoc maxime constitutus est, ut anima ei non sit
ium^cordan ^ô^^*^'
Unde et in ipso verissimo et singulari sacrificio, Domino Deo nostro agere gratias admonemur. Erit autem si quod illi ex Deo est, sibi tribuerit, ingrata, praecipueque justitiam, cujus operibus velut propriis et velut a semetipsa sibi-
met
partis,
non
vulgariter,
tanquam ex
divitiis
aut
membrorum
internis, scelerati
forma aut eloquentia, caeterisque, sive externis sive sive corporis sive animi bonis, quae habere etiam
Solent,
sed tanquam de
iis
quasi sapienter inflatur.
quae proprie sunt bona bonorum Quo vitio repulsi a divinae stabili-
tate substantiae, etiam raagni
quidam
viri
ad idololatriae de-
decus defluxerunt.
in
Rom.
i.
Unde idem Apostolus in eadem Epistola, qua vehemens defensor est gratiae, cum se dixisset esse
quod ad ipsum
essent
pertineret, promptum esse et his qui Non enim confundor, inquit, de evangelizare virtus enim Dei est in salutem omni credenti,
:
Graecis ac Barbaris, sapientibus et insipientibus debitorem, et

ideo
Komae
Evangelia; Judaeo jyrimum
et
Graeco.
Justitia
est,
enim Dei in
eo revelatur
ex Jide in fidem, sicut scri2)tum
Justus autem ex Jide vivit. Haec est justitia Dei, quae in Testamento Veteri velata, in Novo revelatur quae ideo justitia Dei dicitur, quod imper:
Ps.
iii.
9.
tiendo
facit.
eam justos Et haec est
facit
sicut
Domini
est
solus,
qua salvos
scilicet
fides, ex qua et in quam revelatur, ex fide annuntiantium, in fidem obedientium qua fide Jesu
:
Christi, id est,
quam
nobis contulit Christus, credimus ex

;
Deo
unde
nobis esse, pleniusque futurum esse, quod juste vivimus illi ea pietate, qua solus colendus est, gratias agimus.
CHAPTER
19.
XII.
Knowledge of God through creatures.
Law
without Grace.
eos
Nec immerito se Apostolus ex hoc articulo convertit ad cum detestatione commemorandos, qui vitio illo, quod su-
perius memoravi, leves et inflati, ac per se ipsos velut per inane sublati, ubi non requiescerent, sed fracti dissilirent, in figmenta
Chap. XII.]
De
tanquam
Spivitu et Littera,
15
iciolorum
in lapides deciderunt.
Quia enim commen18-
daverat pietatem fidei, qua Deo justificati grati esse debemus, velut contrarium quod detestaremur subinferens Revelatur Rom. ira Dei de coelo super omnem iTnpietatem et injusenim, inquit,
:
i.
titiam
hominum eorwm
est
quia quod notwm

illis
qui 'veritatem in injustitia detinent : Dei, manifestum est in illis ; Deus enim
Invisihilia enim ejus, a creatura 'mundi, manifestavit. ea quae facta sunt, intellecta conspiciuntur, semjpiterna per quoque virtus ejus ac divinitas, ut sint inexcusabiles ; quia
Deum, non ut Deum glorificaverunt, aut gratias egerunt, sed evanuerunt in cogitationihus suis, et obscwatum est
cognoscentes
insijnens cor eorum,
dicentes se esse sapientes, stultifacti sunt,
et
mutaverunt gloriam incorruptihilis Dei in similitudinem imaginis

corru])tibilis
hoTninis,
et
volucrum,
et
quadrupeduwj,
et
serpentium. Vide quemadmodum non eos dixerit veritatis ignaros, sed quod veritatem in iniquitate detinuerint. Quia vero
veritatis,
occurrebat animo, ut quaereretur unde illis esse potuerit cognitio quibus Deus legem non dederat ; neque hoc tacuit
:
unde habere potuerint
per visibilia
namque
creaturae perve-
nisse eos dixit ad intelligentiam invisibilium Creatoris.
Quo-
niam
revera,
sicut
invenire potuerunt.
cognovissent
magna ingenia quaerere perstiterunt, sic Ubi ergo impietas? Quia videlicet cum
Deumy non sicut Deum glorificaverunt, aut gratias sed evanuerunt in cogitationibu^s suis. Eorum proprie egerunt, vanitas morbus est, qui se ipsos seducunt, dum videntur sibi
aliquid esse
Cp. Gai.
vi. 3.
cum
nihil sint.
Denique hoc tumore superbiae sese

Ps. xxxv.
obumbrantes, cujus pedem sibi non venire deprecatur sanctus ille cantor, qui dixit, In lumine tuo videbimus lumen ; ab ipso
12^ ô!
lumine incommutabilis veritatis aversi sunt,

insijnens cor eorum.
et
obscuratum
est
Non enim
sapiens cor, quamvis cognovis-
sent Deum ; sed insipiens potius, quia non sicut Deum glorifiDixit enim Jiomini, Ecce 2netas caverunt, aut gratias egerunt.
est
sajnentia
ac per hoc dicentes se esse sa^nentes, quod

est, nisi,
non
aliter
intelligendum
hoc ipsum
sibi tribuentes, stulti
facti sunt.
20.
Jam
quippe impietatem
quae sequuntur quid opus est dicere ? Per hanc illi homines, illi, inquam, homines qui per
i6
James
iv. 6.
De
[Chap. XIII.
creaturam Creator em cognoscere potuerunt, quo prolapsi, cum Deus superbis resistit, atque ubi demersi sint, melius ipsius Epistolae
consequentia docent,
quam
hie
commemoratur a
nobis.
Neque
banc Epistolam exponendam suscepimus, sed maxime testimonio demonstrare quantum possumus nitimur, ejus non in eo nos divinitus adjuvari ad operandam justitiam, quod
isto opere
enim
legem Deus dedit plenam bonis sanctisque praeceptis

ipsa voluntas nostra, sine qua operari
sed
quod
bonum non possumus,
adjuvetur et erigatur impartito Spiritu gratiae, sine quo adjutorio doctrina ilia littera est occidens, quia reos potius praevaricationis tenet,
quam justificat impios. Nam sicut illis per creaturam cognitoribus Creatoris ea ipsa cognitio nihil profuit ad salutem, (luia cognoscente^ Deum, non sicut Deum glorijicaverunt, aut gratias egerunt, dicentes se esse sajnentes
:
ita eos
qui per legem cognoscunt

Rom.
X. 3.
j
quemadmodum
subjecti.
sit
homini vivendum,
non
\
justificat ipsa cognitio,
quia volentes suam justitiam consti-
tuere, justitiae
Dei non sunt
CHAPTER
*
XIII.
*
The Law of Worlcs
'
and
est,
the
Law
of Faith.*
21.
Lex
ergo factorum, id
operum, per quam non exclu-
quam excluditur, quo inter pretium est considerare si tamen valemus Cito enim quisque dixerit legem advertere atque discernere.
ditur
ilia gloriatio, et
lex fidei, per
se differant, operae
operum
esse in Judaismo,
legem autem
propterea quia circuracisio caeteraque
Christianismo, opera talia legis sunt,

:
fidei in
quae Christiana jam disciplina non servat sed quantum fallat ista discretio, jam diu quidem est ut molimur ostendere, et acutis ad dignoscendum, tibique potissimum ac talibus, fortasse jam ostendimus verumtamen quoniam res magna est, non incongru:
enter in ea manifestanda pluribus etiam atque etiam testimoniis
immoramur.
Kom.
V. 20.
Ipsam enim
subintrasse
dicit
legem ex qua nemo

delictum,
justificatur,
quam
dicit
ut abundaret
quam tamen
defendit
ne quisquam ob hoc imperitus argueret et sacrilegus accusaret, * Lex peccatum eam, dicens Quid ergo dicemus ?
:
Chap, xiii]
est
Dc SpiHtu
:
et Litteva.
17
:
sed peccatum non cognovi nisi per legem nam concupiscentiam nesciebam nisi lex diceret, Non concupisces.
%
Absit
Occasione itaque accepta, peccatum per

est in
mandatum operatum
Rom.
7-12.
me omnem concupiscentiam.' Dicit etiam, Lex quidem sancta, et mandatum sanctum et justum et honum ; sed peccatum,
ut appareat imccatum, per
vU.
honum mihi operatum

quae
dicit,
est
mortem.
de
iii.
Ipsa
est ergo
littera occidens,
Non
concujrisces
qua item
dicit
quod paulo ante commemoravi, Per legem enim Rom.
cognitio peccati.
Nunc autem
est, testijicata per Legem et Jidem Jesu Christi in omnes qui credunt
Dei manifestata Prophetas, justitia autem Dei per

sine lege justitia
:
non enim
:
est distinctio.
Omnes enim peccaverunt,

per
et
egent gloria Dei
justificati gratis
gratiaTYi ipsius, per redemjytionem quae est in Christo Jesu; quern proposuit Deus jjropitiatorium per Jidem in sanguine i2)sius, ad ostensionem justitiae ejus, jyropter propositum praecedentium,
2)eccatorum in Dei 2)atientia, ad ostendendam justitiam ipsius in hoc temjyore, ut sit Justus et justijicans eum qui ex jide est Jesu.
Exclusa
fdei.
Deinde subinfert unde nunc agimus Uhi est. Per quam legem ? factorum
:
est
?
ergo gloriatio tua ?
Non, sed per legem
Lex ergo
ista
factorum ipsa est quae
dicit,
Non concupisces
quia per illam cognitio peccati est. mihi dicere audeat, utrum lex fidei
Hi
Volo igitur scire, si quis non dicat, Non concujnsces.

et
illi
enim non
dicit,
quid causae est cur non in ea positi securi
atque impnne peccemus ^ tolum dicere, de quibus ait
Hoc enim
:
putaverunt Apos-
Et
sicut dicunt nos
quidam
dicere,
Rom.
iii.
faciamus mala, ut veniant bona; quorum judicium justum est. Si autem dicit etiam ipsa, Non concujdsces ; sicut tarn multa
praecepta evangelica et apostolica testificari et clamare non cessant quare lex factorum etiam ipsa non dicitur 1 Neque
:
enim quia non habet opera veterum sacramentorum, circumcisionis videlicet atque caeterorum, ideo non sunt opera' quae
'
liabet
in sacramentis suis huic tempori congruis ; aut vero de operibus sacramentorum quaestio fuit, quando mentio legis ob hoc fiebat, quia per ipsam cognitio peccati est, et ideo ex ea
nemo
lion
justificatur
fidei,
per legem
fit
unde non per illam exclusa est gloriatio, sed ex qua Justus vivit. Sed numquid et per istam
:
cognitio peccati,
cum
et ipsa dicat,
Non
concupisces ?
18
De
Spiritu et Littera
[Chap. xiii.
22. Quid igitur interest, breviter dicam. Quod operum lex Iminando imperat, hoc fidei lex credendo impetrat. Ilia dicit,
Exod. XX. 17, Wisd. viii. 21
Non
/<
concujnsces ; ista dicit, Cum, scirem quia nemo esse votest continens nisi Deus (let, et hoc ipsum erat sajnentiae, scire
cujus
esset
hoc
donum ;
est
adii
Dominum,
et
deprecatus sum.
est ilia sapientia
quae pietas vocatur, qua colitur Pater

et
luminum, a quo
.
omne datum optimum,

sacrificio
omne donum
Colitur autem perfectum. (Ipsa cultor ejus non tiarum, ut

^
laudis
in se ipso,
'
actionisque grased in illo glorietiir.

'
:
Ac
per hoc lege operum dicit Deus,
fidei dicitur
Deo,
Da quod
;
:
jubes/
Fac quod jubeo Ideo enim jubet

si
lege
lex,
ut
admoneat quod
potest, sciat
faciat fides
id est, ut cui jubetur,
nondum
si autem continuo potest, et obequid petat Non dienter facit, debet etiam scire quo donante possit.
Cor.
ii.
12.
enim spiritum hujus mwndi
accejrimus, ait
idem
ipse constan-
tissimus gratiae praedicator; sed sjnritum qui ex Deo est, ut sdamus quae a Deo donata sunt nobis. Quis est autem spiritus
Rom.
i.
mundi
hujus, nisi superbiae spiritus
Quo
cor insipiens ob-
scuratum est eorum, qui cognitum
Deum non
ut
Deum
gratias
illi,
agendo glorificaverunt
Rom.
X. 3.
nee alio spiritu decipiuntur etiam
qui ignorantes Dei justitiam, et suam justitiam volentes conUnde mihi videtur stituere, justitiae Dei non sunt subjecti.
magis esse
habet,
quam
horum
si
Lukexviii.
filius, qui novit a quo speret quod nondum qui sibi tribuit id quod habet quamvis utrique praeferendus sit, qui et habet et novit a quo habet;
fidei
tamen non
se credat esse
quod nondum
est;
ne incidat in
vitium ilHus Pharisaci, qui quanquam Deo gratias ageret ex

iis
quae habebat, nihil tamen petebat dari sibi, tanquam nihilo His igitur indigeret ad augendam perficiendamve justitiam.
consideratis pertractatisque pro viribus quas
Dominus donare
praeceptis bonae
dignatur, colligimus
vitae
nisi
non
justificari
hominem
sed fidei ;
per fidem Jesu Christi, hoc est, non lege operum, non littera, sed spiritu ; non factorum meritis, sed
gratuita gratia.
Chap. XIV.]
De
Spiritu et Littera
19
CHAPTEE
Tht Becalogue also 23.
'
XIV.
Jcills,'
unless Grace is present.
QuAMVis
ita corripere
quibus circumcisio persuadebatur, videatur Apostolus, ut legis nomine atque corrigere

itaque
ilios,
eamdem circumcisionem
appellet,
caeterasque
ejusmodi legis
observationes, quas tanquam umbras futuri jam nunc respuunt Christiani, id tenentes quod per illas umbras figurate pro-
mittebatur
tamen legem ex qua neminem
dicit justificari,
non
tantum in
verum
sacramentis quae habuerunt promissivas figuras, etiam in illis operibus vult intelligi, quae quisquis feillis
:
ubi est et illud, Non concu2)isces. cerit, juste vivit Atque ut hoc quod dicimus fiat planius, ipsum Decalogum videamus.
Certe enim legem Mbyses ministrandam populo accepit in haec decern monte, scriptam in lapideis tabulis digito Dei praeceptis constringitur, ubi nihil de circumcisione mandatum
:
Exod. xxxi.
ix.'io,
de victimis pecorum, quae nunc a Christianis non immolantur. In illis igitur decern praeceptis, excepta sabbati
est,
nihil
observatione, dicatur mihi quid

tiano, sive
non
sit
observandum a Chris-
de non faciendis colendisque idolis aliisque uUis diis praeter unum verum Deum, sive de non accipiendo nomine Dei in vanum, sive de honore parentibus deferendo, sive
de cavendis fornicationibus, homicidiis,
adulteriis,
furtis, falsis testimoniis,
re
aliena
concupiscenda.
dixerit Christianum
non debere servare
Quid horum quisquam ? An forte non istam
legem quae in illis duabus tabulis scripta est, Mitteram occidentem' appellat Apostolus, sed illam circumcisionis aliorumque veterum jamque abolitorum sacramentorum 1 Sed quomodo
putabimus,
cum
et
in ea
sit,
et
Non
concupisces.
per quod man-
datum, quamvis sanctum

peccatum,
occidit ?
per illud
justum et bonum, fefellit me, inquit, occidit ? Quid enim aliud est, Littera
ait,
24.
Littera occidit, spiritus

telligi litteram,
Quamvis evidentius eo ipso loco ad Corinthios, ubi autem mvijlcat ; non aliam velit
in-
quam ipsum Decalogum

'
in
illis
duabus tabulis
Christi
2 Cot.
Sic enim dicit: Bcriptum. ministrata per nos, scripta
Quoniam estis non atramento,

c 2
ejnstola
m.2-g.
sed
spiritu Dei
26
De
non in
Spiritu et Littera,
[Chap. xiv.
mm;
tahulis lajndeis, sed in tahulis cordis carnalihus.
ConfldentiaTn autem talem habemus j^&r Christum ad Deum, non quia idonei simus cogitare aliquid a nobis quasi ex nobismetipsis; sed sufficientia nostra ex
Deo
est,
qui idoneos nos fecit

sed spiritus.
ministros Novi Testamenti,
non
litterae,
Littera
enim
occidit,
spiritus autem
mvificat.
Si autem ministratio
Jigurata in lapidibus fuit in gloria; ita ut non 2^08sent intendere filii Israel in faciem Moysi, pro2)ter gloriam miltus ejus quae evacuatur; quare non magis minimortis in
litteris
stratio
S2)iritus erit
est,
in gloria
Si enim ministratio damna-
tionis gloria
in gloria.
cui
multo magis abundabit ministerium justitiae Dioi de his verbis multa possunt, sed postea fortasse
opportunius.
occidit,
Nunc autem
velut
e
adverte
quam
dicant litteram quae
Rom.
V. 20.
vivificantem spiritum ingerit. Ea certe est ministratio mortis in litteris figurata lapideis, et ministratio damnationis ; quia lex subintravit, ut abundaret
contrario
Porro autem praecepta ipsa tarn sunt utilia facienti delictum. atque salubria, ut nisi quis ea fecerit, vitam habere non possit. An vero propter unum praeceptum quod ibi de sabbato est
positum, dictus est Decalogus littera occidens, quoniam quisquis ilium diem nunc usque observat sicut littera sonat, carRom,
viii. 6.
naliter sapit
sapere autem
secundum carnem mors
est
et
ilia novem praecepta quae sic recte observantur ut sunt, non ad legem operum ex qua nemo justificatur,
scripta
sed ad
1
legem
fidei
ex qua Justus
vivit, pertinere
putanda sunt
Quis
Rom.
iv. 15.
Rom.
V. 13.
Rom. Rom.
iii.
20.
tam absurde sentiat, ministrationem mortis in litteris figuratam lapideis, non dici ex omnibus decem praeceptis, sed ex uno Ubi ergo ponimus. Lex solo quod ad sabbatum pertinet 1 tram operatur ; ubi enim non e^t lex, nee jyraevaricatio : et, Usque ad legem 2)6Gcatum in mundo fuit ; peccatum autem non deputabatur, cum lex non esset: et illud quod jam toties commcmoravimus. Per legem cognitio peccati maximeque illud
:
vii. 7.
ubi cvidentius expressit unde agitur, Concu2nscentiam nesciebamf

nisi lex diceret,
25.
Non concupisces ? Quem totum locum attende,
et vide
utrum quidquam
propter circumcisionem vel sabbatum, vel quid aliud umbratilis sacramenti, ac non totum propter hoc dicat, quod littera prohi-
Chap. XIV.]
Dc
Spivitu ct Littera.
%\
bens peccatum non vivificat hominem, sed potius occidit, augendo

concupiscentiam, et iniquitatem praevaricatione cumulando, nisi liberet gratia per legem fidei quae est in Christo Jesu, cum
diffunditur charitas in cordibus nostris per Spiritum
sanctum
ergo di-
Rom.
v. 5.
vii.
qui
datus est nobis.

S2)iritus,
et
'
Cum
enim
dixisset,
TJt
serviamus in Rom.
novitate
cemus,'
inquit
non in vetustate Lex iieccatwm est ?
litterae:
Quid
Ahsit :
sed iêccatwm
non
nisi
cognovi, nisi per legem.

lex
diceret,
Nam
Non
concupisces.
concujnscentiam nescieham, Occasione autem accepta^
peccatum per mandatum operatum est in me omnem concuSine lege enim peccatum mortuum erat. Ego 2)iscentiam.
autem viveham aliquando sine lege, adveniente autem mandato Ego autem Tnortuus sum, et inventum est 2)eccatum revixit. mihi mandatum quod erat in vitam, hoc esse in mortem. Pec-
catum enim occasione accepta per mandatum

per
est
fefellit
et
me,
et
illud
occidit.
et
Itaque
et
lex
quidem
sancta,
mandatum
sanctum,,
justum,
honum.
mihi mors?
Ahsit,
Quod ergo honum est, factum^ Sed peccatum, ut appareat peccatum,

est
per honum mihi operatum
mortem, ut fiat super
modum
lex sjn2>eccato.
peccans peccatum per mândatum,. Scimus enim quid ritualis est; ego autem carnalis sum, venumdatus sub
nmi enim quod volo, hoc ago; Si autem quod nolo, hoc facio; sed quod odi, illud facio. Nunc autem non jam ego operor consentio legi, quoniam honxi. Scio enim quia non illud, sed quod habitat in me peccatum.
Quod enim
op&ror,
ignoro:
habitat in me, hoc est in carne mea,

jacet mihi, perfixiere
honum.
hoc ago.
Velle
enim ad'
volo
autem honum non.
Non enim quod
facio
honum;
sed
quod nolo malum,
Si autem quod
nolo ego hoc facio, jam non ego operor illud, sed quod habitat in me peccatum,. Invenio ergo legem volenti mihi facere homihi malum adjacet. Condelector enim legi Dei num, quoniam
secundum interiorem hominem:

memhris meis repugnantem
video
autem aliam legem in
me in lege p)eccati, quae est Gratia Dei per quis me liberahit de corpore mortis hujus? Jesum Christum Dominum nostrum. Igitur ego ipse mente
servio legi Dei, carne
et ca2)tivantem legi mentis meae, in memhris meis. Miser ego homo,
autem
legi peccati'
2%
26.
De
Apparet
et alibi
:
Spiritu et Littera.
[Chap.
xv.
igitur litterae vetustatem, si desit novitas spiritus,
reos facere potius cognitione peccati,

Eccies.
i.
quam
est,
liberare a peccato.
et
i8.
Unde
scriptum
littera
si fit
est,
Qui
ajyjtonit scientiam, ajyjjonit
dolorem
non quia ipsa
lex
malum
sed quia
mandatum
'
bonum babet in quod mandatum

viliter
fit,
demonstrante, non in adjuvante spiritu : timore poenae, non amore justitiae, seret ideo nee
fit.
non
liberaliter,
Non enim
fructus
est bonus, qui

Gal.
V. 6.
de charitatis radice non surgit.
Porro autem
si
adsit fides quae per dilectionem operatur, incipit condelec-
tari legi
litterae,
sed spiritus
Dei secundum interiorem bominem, quae delectatio non donum est ; etiamsi alia lex in membris
adhuc repugnat legi mentis, donee in novitatem, quae de die in diem in interiore bomine augetur, tota vetustas mutata pertranseat, liberante nos de corpore mortis bujus gratia
Dei per
Jesum Cbristum Dominum nostrum.
CHAPTER
XV.
is
Grace, concealed in the Old Testament,
revealed in the
New.
27.
Haec
in Cbristi Evangelio revelata est dispensatione
gratia in Testamento vetere velata latitabat, quae temporum ordi-
natissima, sicut
illud
Deus novit cuncta disponere.
Et
fortasse
ad
ipsum ejus latibulum pertinet, quod in eo Decalogo, qui

est,
datus est in monte Sina, boo solum praecepto figurato occul-
tatum
quod ad sabbatum
pertinet.
sanctificationis est.
fecit
Gen,
il.
Nee
vacat,
quod
Deus,
illic
3.
operibus requievit
primo sanctificatio unde nunc non

:
Sabbatum autem dies omnia opera quae sonuit, ubi ab omnibus

inter
est disserendi locus.

satis
Ve-
rumtamen, quod
ceptus
est,
rei
de qua agitur
esse
arbitror,
non
frustra illo die populus ab
omni opere
servili abstinere prae-
quia non peccare Dei per Spiritum Sanctum sanctificationis est, hoc est, muneris quod in lege, quae duabus lapideis tabulis conscripta est, solum inter ca tera in umbra figurae positum est, in qua Judaei
quo
significatur peccatum, nisi
sabbatum observant
ut boc ipso
significaretur
tempus tunc
fuerat per
fuisse occultandae gratiae,
quae Novo Testamento
Chap,
xvil]
Dc
Spivitu et Litteva.
23
Christi passionem,
enim
transierit,
tanquam scissionem veli, revelanda. inquit, ad Christum, ixuferetur velamen.
Cum
2 Cor.
iii.
16.
CHAPTER
Why
28.
fit
XVI.
the
Holy
Spirit is called the Finger of God.
Hic autem
Spiritus Dei, cujus
dono justificamur, quo

sicut
in nobis ut
non peccare
:
delectet, ubi libertas est;
piaeter hunc Spiritum peccare delectat, ubi servitus, a cujus hic Spiritus Sanctus per quern difoperibus abstinendum est
fuuditur charitas in cordibus nostris, quae plenitudo legis
est, Rom.
v. 5
etiam digitus Dei in Evangelio dicitur.

tabulae digito Dei
quia et illae ûkg conscriptae sunt, et digitus Dei est Spiritus
Unde
xi
20.
Dei per quern sanctificamur, ut ex fide viventes per dilectionem bene operemur; quern non moveat ista congruentia ibidemque distantia 1 Dies enim quinquaginta computantur a celebratione
Paschae, quae occisione figuratae ovis per Moysen fieri praecepta est, in significationem utique futurae Dominicae passionis,
usque ad diem qua Moyses legem accepit in tabulis digito Dei similiter ab occisione et resurrectione illius qui conscriptis ovis ad immolandum ductus est, quinquaginta diebus sicut
:
isa.
liii.
7.
completis,
congregatos in
unum
fideles
digitus Dei, hoc
est,
A.cts
ii.
Spiritus Sanctus implevit.
2-4.
CHAPTER
Comparison of
29.
the
XYII.
New Law.
Law
of Moses with the
In hac
luod ibi
mirabili congruentia illud certe plurimum distat, Exod. populus accedere ad locum ubi lex dabatur, horrendo
:
xx. 18.
kerrore probibetur
tus,
hic
autem
in eos supervenit Spiritus Sanc-
exspectantes in unum fuerant conIbi in tabulis lapideis digitus Dei operatus est ; hic, fgregati. Ibi ergo lex extrinsecus posita est, cordibus hominum. [in
qui
eum promissum
[ua injusti terrerentur
hic intrinsecus data est, qua justifi-
[carentur.
Nam, Non
si
adulterahis,
est
Non homicidium fades, Non

mandatum, quod utique
Rom.
xiii.
:oncupisces, et
His tabulis
quod
aliud
scriptum
est,
in hoc, inquit, sermone recapitulatur.
24
in eo
De
quod
diliges
Spiritu et Littera.
te
[Chap. xvii.
proximum tuum tanquam
ijysum.
Dilectio
jyroximi
charitas.
malum non
Haec non
auteifn legis est operatur. in tabulis conscripta lapideis, sed diffusa
Plenitudo
Rom.
Rom.
V. 5.
viii. 7.
est
in cordibus nostris per Spiritum
nobis.
Lcx crgo Dei

;
est charitas.
:
Sanctum qui datus est Huic prudentia carnis non
est subjecta neque enim potest sed ad banc prudentiam carnis terrendam cum in tabulis scribuntur opera cbaritatis, lex est
operum,
et littera occidens
praevaricatorem
cum autem
ipsa
charitas diffunditur in corde credentium, lex est fidei, et spiritus vivificans dilectorem.
30.
Vide nunc quemadmodum consonet
ista
discretio
illis
apostolicis verbis,
2 Cor.
iii.
quae paulo ante ob aliud commemorata et
dili-
3.
Manifestati, inquit, quoniam gcutius pcrtractauda distuleram. estis ejyistola Christi, ministrata />er nos, scrijita non atramnto,
sed Spiritu Dei vivi
;
non in
tabulis lajndeis, sed in tabulis
cordis
carnalibus.
Ecce
extra
ipso
hominem
scribitur,
quemadmodum ostendit, quia illud ut eum forinsecus terrificet hoc in

;
homine, ut
eum
intrinsecus justificet.
Carnales autem
tabulas cordis dixit, non carnalis prudentiae, sed

ventis
2 Cor.
iii.
tanquam
vi-
sensumque habentis,
cst.
in comparatione
dicit,
lapidis
qui sine
in-
scusu
Et quod paulo post
quod non poterant
filii Israel usque in finem vultus Moysi, et ideo eis per velum loquebatur ; hoc significat, quia littera legis neminem justificat, sed velamen positum est in lectione Veteris
tendere
Testamenti, donee ad
Christum transeatur, et auferatur ve-
lamen
est, transeatur ad gratiam, et intelHgatur ab ipso ; nobis esse justificationem, qua faciamus quod jubet. Qui
id
2 Cor.
iii.
4-6.
propterea jubet, ut in nobis deficientes ad ilium confugiamus. Ideo vigilautissimc cum dixisset, Confidentiam talem habemus
per Christum ad Deum ; ne nostris hoc viribus tribueretur, Non quod idovM continuo commendavit unde agitur, dicens
:
sumus
cogitare aliquid a nobis quasi ex nobismetijms ;

est,
sed
sufficientia nostra ex Deo
qui
et
idoneos nos fecit ministros

Littera enim occi-
Novi Testamenti, non litterae, dit, S2)iritus autem vivificat.
sed spiritus.
Chap, xviii.]
De SpiHtu
et Litterd.
25
CHAPTER
The,
XVIII.
;
Old
Law
ministers death
the
New,
righteousness.
Gai.
iH. 19.
31.
Pboinde quia
lex, sicut alibi dicit,
praevaricationis gratia
scripta, propterea posita est, earn et ministrationem mortis et ministrationem damnationis
id est, littera ista extra
hominem
appellat
spiritus spiritus
hanc autem, id
et
est,
Novi Testamenti, ministrationem

justitiae
dicit,
ministrationem
quia
per
donum
operamur
justitiam, et a praevaricationis damnatione

:
liberamur.
Ideo illud evacuatur, hoc manet

ibi
quoniam terrens
charitas.
paedagogus auferetur, cum timori successerit
Ubi
2 Cor. iH. 17.
enim Spiritus Domini, tionem non ex meritis

dicit
:
libertas,
Hanc autem
ministra-
nostris,
sed ex
misericordia esse sic

2 Cor. iv.
i,
?..
Fropter quod Tiahentes ministrationem hanc, sicut misericordiam consecuti non infirmemur ; sed abjiciamus occulta confusionis, non ambulantes in astutia, neque dole adulterantes
verhum Dei.
telligi,
Hanc astutiam
et
dolum hypocrisim vult
in-
qua
:
volunt justi superbi videri.

inquit, cui
Unde
et in illo psalmo,
commemorat idem non imjmtavit Dominus pec- Ps. xxxi. Beatus, apostolus catum, neque est in ore ejus dolus. Haec est humilium sane- Rom" iv! k torum confessio, non se jactantium esse quod non sunt. Et Non enim nosmetijysos, inquit, jyraedicamus, sed 2 Cor. iv. 5-7. paulo post Jesum Christum Dominum, nos autem servos vestros jr;er Jesum :
quern ad hujus ipsius gratiae testificationem
:
quia Deus qui dixit de tenebris lumen clarescere, claruit in cor^ dibus nostris ad illuminationem scientiae glorias ejus in faciem
Christi Jesu.
esse
Haec
est scientia gloriae ejus,
qua seimus ipsum
lumen, quo tenebrae nostrae illuminentur.
Et
sit
id
ipsum
et
attende
quemadmodum
fictilibus,
inculcet
Habemus
autem^ thesaurum
Dei,
istum in vasis
ex
nobis.
ut emimeniia virtutis
non
Et paulo post cum eamdem gratiam uberius in Domino Jesu Christo commenuans, usque ad illud veniret indumentum justitiae fidei, quo induti non nudi inveniamur,
2 Cor. v. 3, 4.
et propter hoc
ingemiscimus mortalitate praegravati, habitaculum nostrum quod de coelo est superindui cupientes, ut
absorbeatur mortale a vita, vide quid adjungat
:
Qui autem
2 Cor. v. 5,21.
26
operatus
est nos,
De
Spiritu et Littera.
[Chap. xix.
ipsum Deus qui dedit nobis Et post pauca intulit Ut nos simus justitia pignus Spiritus. Dei in i2)so. Haec est ilia justitia Dei, non qua ipse Justus
inquit, in hoc
:
est,
sed qua nos ab eo
facti.
CHAPTER
Christian,
XIX.
Faith as
to the assistance
as to the
New
Testament.
of Grace. The prophecy of Jeremiah The Law. Grace.
32. Nemo ergo Christianorum aberret ab hac fide, quae sola Christiana est neque quisquam, cum verecundatus fuerit di;
cere,
per nos ipsos
fieri
nos justos, non hoc in nobis operants
gratia Dei, quia videt hoc a fidelibus et piis ferri non posse <!um dicitur, ad hoc se convertat ut dicat, ideo sine Operatione
gratiae Dei nos justos esse non posse, quia legfem dedit, quia Ilia enim doctrinain instituit, quia bona praecepta mandavit.
sine adjuvante spiritu procul dubio est littera occidens; cum vero adest vivificans spiritus, hoc ipsum intus conscriptum
facit diligi,
quod
foris
scriptum lex faciebat timeri.
jer. xxxi.
33. Inspice hoc paululum et in eo testitnonio quod per prophctam dc hac re praeclarissimum edictum est Ucde diesvenitmtj
:
31-34-
didtDominus, consummabo super doinum Israel et super domum Juda Testamentum Novum, non secundum Testamentum quod fed patribus eorum in die qua ajyjyrehendi manum eorum, ut educerem eos de terra Aegypti : quia ipsi non jiCT severaverunt in
et
Testamento meo,
et
ego neglexi eos, dicit Dorninus.
Quia hoc
quod ordinabo domui Israel : Post illos dies, dicit Dominus, dabo leges meas i7i cor illdrum, et in mente eorum scribam eas : et ero eis in Deum, et ipsi erunt mihi in jôjndum.
Testamentum
est
Et non docebit unusquisque civem suum et umûsquisque fratrem 8uum, dicens, Cognosce Dominum : quia omnes cognoscent me, a minore usque ad majorem eorv/m ; quia jyojyitius ero iniquitati Quid ad haec eorum, 'et jyeccata eorum non memorabor ultra.
dicimus
?
Nempe
in veteribus Libris aut
nusquam aut
difficile
praeter hunc propheticum locum legitur facta commemoratio nam Testamenti Novi, ut omnino ipso nomine appellaretur
:
multis locis hoc significatur et praenuntiatur futurum, sed non
Chap. XIX.]
ita ut
De
nomen
Spiritu et Littera.
27
etiam
genter,
et
quam
Considera igitur dililegatur expressum. differentiam inter duo Testamenta, id est, Yetus
Noviim, Dens esse testatus sit. 34. Cum dixisset, Non seeundztm Testdmentum quod feci patribus eorum in die qua apprehendi manum eorum, ut educerem eos
:
de terra Aegy2)ti; vide quid adjunxit Quia ijm non perseveraverunt in Testamento meo. Vitio eorum deputat, quod in Tes-
tamento Dei non permanserunt

culpanda videatur.
solvere, sed implere
:
Ipsa est enim,
quam tunc acceperunt, quam non venit Christus non tamen per eamdem legem justificatis
;
ne
lex,
Matt.
v.
hoc quippe agit vivificans spiritus, sine quo littera occidit. Si enim data esset lex quae posset vivificare, omnino ex lege esset justitia sed conclusit Scriptura omnia sub peccato, lit promissio ex fide Jesu Christi daretur credentibus.
impiis, sed per gratiara
:
:
Gai. iii. ^^ ^^"
ex Dei beneficio ipsa lex impletur, qua promissione praevaricatores fecit; vel usque ad efFectum mali operis, si etiam repagula timoris concupiscentiae
hac promissione, hoc
est,
Ex
sine
flamma transcendent, vel
certe in sola voluntate,
si
timor poenae
ait, Conclusit Scriptura omnia sub jyeceato, ut promissio ex fide Jesu Christi daretur Concredentibus; ipsius conclusionis utilitas dicta est.
suavitatem libidinis vicerit.
Quod enim
Nam
clusit
ad quos usus,
nisi
quemadmodum
alibi dicit,
Friusquam
autem veniret fides, sub

quae postea revelata reretur gratia data
:
lege
est ?
est,
custodiehamur, conelusi in eamfidem Lex ergo data est, ut gratia quaeut lex impleretur. Neque enim suo
:
non implebatur lex, sed vitio prudentiae carnis quod vitium per legem demonstrandum, per gratiam sanandum fuit. Quod enim impossibile erat legis, in quo infirmabatur per carvitio
Rom.
'
vi
nem, misit Deus Filium suum in similitudine carnis peccati, et de peccato damnavit peccatum in carne, ut justitia legis impleretur
in nobis, qui
non secundum carnem ambulamus, sed secundum

et in isto prophetico testimonio,
spiritum.
Unde
Consummdbo,
inquit, super
domum
Israel
et
super domunti
Juda Testamentum
Novum:
quid est, Consummabo, nisi, Implebo ? non secundum Testamentum quod feci j^citribus eorum in die qua ap2)rehendi manum eorum, ut educerem eos de terra Aegy2)ti.
28
De
Spiritu et Littera.
[Chap.
xx.
CHAPTER
Tlie
XX.
New Law.
est.
Old Law.
The
35-
Ergo
illud vetus erat, quia
hoc novum
TJnde igitur
illud vetus,
hoc novum,
cum
lex
tamentum Novum, quae

i2)si,
dixit in
eadem impleatur per TesYetere, Non concupisces ? Quia
inquit, Tion 2)erseveraverunt in Testamento meo, et ego neglexl
Dominus. Ergo propter veteris hominis noxam, quae per litteram jubentem et rainantem minime sanabatur, dicitur illud Testamentum vetus ; hoc autem novum, propter novitatem spiritus, quae hominem novum sanat a vitio vetustatis. Denique
COS, dicit
attende quod sequitur, et vide quanta luce fiat perspicuum, quod sibi fidentes nolunt homines intueri Quia Jioc testamentum est,
:
2 Cor.
iii.
3. 6.
quod ordradbo domui Israel: Post dies illos, dicit Domidaho leges meas in cor illorwm, et in mente eorum scribam nus, eas. Eccc cst unde Apostolus ait, quod supra commemoravimus,
inquit,
Non
in tabulis
lajyideis, sed
mento, sed spiritu Dei vivi.
in tabulis cordis; quia non atraNee ob aliud arbitror in eo loco
Apostolum
quippe
ait.
voluisse
Qui
et
idoneos nos fecit ministros
commemorare Testamentum Novum (ibi Novi Testamenti,
non
litterae,
cum
sed sjnritus), nisi quia istam intuebatur prophetiam, diceret, Non in tabulis lapideis, sed in tabulis cordis carest.
nalibus: quoniam hie dictum
In cordibus eormn scribam eas,
ubi nominatim promissum est Testamentum Novum.
CHAPTER
The
I
XXI.
Law
written in the hearts.
36. QtriD sunt ergo leges Dei ab ipso
Deo
scriptae in cordi-
bus, nisi ipsa praesentia Spiritus Sancti, qui est digitus Dei, quo praesente diffunditur charitas in cordibus nostris, quae plenitudo
Nam quia Veteris Testamenti praecepti finis 1 promissa terrena sunt licet (exceptis sacramentis, quae umbra erant futurorum, sicut est cireumcisio, et sabbatura, et aliae
legis
est,
et
See below,
p. 58,
dicrum obscrvationes,
et
quarumdam escarum
cerimoniae, et
multiplex sacrificiorum sacrorumque ritus, quae vetustati carnalis
Chap. XXII.]
De SpiHtu
servili
et Littera,
29
|
legis
jugoque
congruebant,) talia contineat praecepta jus-
titiae, qualia nunc quoque observare praecipimur, quae maxime duabus illis tabulis sine figura adumbratae significationis ex-
pressa sunt, sicuti
est,
et si
Non
adulterahisj
est
Non
concujnsces,
quod aliud
sermone recajntulatur, Diliges
Non homicidium fades, mandatum quod in hoc proximum tuum sicut te ipsum
:
Rom.
xiii. 9.
tamen quia
eis
in
eo, sicut dixi,
promissa terrena et temporalia
recitantur, quae
bona sunt hujus corruptibilis carnis, quamvis sempiterna atque coelestia ad Novum scilicet Testamentum
pertinentia figurentur; nunc ipsius
bonum
cordis promittitur,
mentis bonum, spirûs bonum, hoc est, intelligibile bonum, cum dicitur, Dabo leges meas in mente eorum, et in cordihus eorum
scribam
eas.
Unde
significavit eos
non forinsecus terrentem

habitantem ipsam
legis
legem formidaturos, sed

justitiam dilecturos.
intrinsecus
CHAPTER
XXII.
The eternal reward.

37.
Deinde
addidit et
mercedem
Et
ero eis in
Deum,
et ijysi
Ps. ixxif.
erunt mihi in populwrn. Hoc est illud quod Deo ait ille, MiM autem adhaerere Deo honum est. Ero, inquit, illis in Deum, et
ijysi
erunt mihi populus.
citate felicius, vivere

vitae,
TT
melius, quid hac feliDeo, vivere de Deo, apud quem est fons et in cujus lumine videbimus lumen % De hac vita dicit
' '
Quid hoc bono
ipse Dommus, Uaec est autem vita aeterna, ut cognoscant unwm verum Deum, et quem misisti Jesum Christum : id est,
et
-r\
^^- ^xxv. (xxxvi.) 10.
te
John
xvii. 3.
te
quem
misisti
Jesum Christum unum verum Deum.

:
Hoc
21.
enim
et ipse promittit dilectoribus suis, dicens.
mandata mea
et
custodit
et
Qui diligit me, John xiv. me, diligetur a Patre meo; qui diligit
Phil.
ii.
ego diligam eum, et ostendam me ipsum illi : utique in forma Dei in qua aequalis est Patri ; non in forma servi, in qua se et
6, 7.
impiis ostendet.
imiyius, ut
Tunc enim
fiet
non
videat gloriam
justi
quod scriptum est, Tollatur Domini; quando ibunt sinistri

.
.
isa. xxvi. 10.
Matt. xxv.
46.
in
ignem aeternum,
autem in vitam aeternam.

et
Quae
vita
aeterna, sicut
commemoravi,
definita est ea esse, ut cognoscant
unum verum Deum. Hinc dicit
Joannes
Dilectismni,Jllii
Dei
John
iii.
2.
30
1
De
et
Spiritu et Littera,
[Chap, xxiii.
John
iii.
2.
sujYius,
nondum
ajyparuit quid erimus.
Scimus quia cum
apj)aruerit, similes ei erimus,

2 Cor.
iv. 16.
quoniam videbimus
Haec
eum.
similitudo nunc incipit reformari,
eum sicuti est. quamdiu homo interius

qûi
Col.
iii.
ID.
renovatur de die in diem secundum imaginem ejus
creavit
CHAPTEB
The renovation which
is
XXIII.
icith the perfection
now wrought, compared

future
life.
of the
illius eminentiae perfectionem quae tunc futura est, aut quantum est ? Siquidem Apostolus ad ilia ineffaquid hoc, bilia qualecumque adhibens de notis rebus exemplum, parvulam
38.
Sed ad
Cor.
xiii.
actatcm
virili
comparavit
aetati.
Cum
essem, inquit, parvulus,
quasi jparvulus loquehar, quasi parvulus sajneham, quasi parvulus cogitabam: cum autem /actus sum vir, dejiosui ea quue
jyarvuli eranjt.
dixerit, consequenter ostendens, Videmus, inquit, nu^w per speculum in aenigmate^ tunc autem facie ad faciem: nunc scio ex parte^ turw autem cognoscam sicut et cognitus swm.
Cur autem hoc
CHAPTER
The
eternal reward, proper to the
XXIV.
Testament, foretold hy the Prophet.
New
How
that
Grace.
reward will belong to all. The Apostle an earnest defender of The law written in the hearts, and the reward consisting in the
everlasting vision, belong to the
New
Testament.
Who among
the blessed
are greater
and
lesser.
39.
Pkoinde etiam per hunc prophetam,

felicitatis, in
cujus testimonium
finis,
pertractamus, hoc additur: ut in eo merces, in eo

perfectio
sistat.
in eo
Cum
eo beatae aeternaeque vitae enim dixisset, Et ero illis in Deum,

Jt
summa
et
con-
ipsi erunt
mihi pojmlus; continuo addidit,

civem
non
docebit
unusquisque
suum et unusquisque fratrem suum, dicens, Cognosce Dominum: quia omnes cognoscent me, a minore usque ad maNunc certe jam tempus est Testamenti Novi, jorem eorum.
ex
cujus per prophetam facta est promissio per haec verba quae cur ergo adhuc dicit ilia prophetia commemoravimus
:
unusquisque
civi
suo et fratri suo,
Cognosce Dominuxu
'
An
Chap. XXIV.] forte
De
Spiritu et Littera.
î
non
dicitur,
cum Evangelium
praedicetur, et ejus ipsa sit

%
praedicatio, ut hoc ubique dicatur
Nam
unde
se
Apostolus
h'.
doctorem, nisi quia hoc fit quod ipse ait, i Tim. Quomodo invocahunt in quern 7ion crediderunt ? aut quomodo Rom. x, credent quern non audierunt ? quomodo autem audient sine jpraedicit esse
Gentium
^.
14.
dicante ?
cat,
Cum
ergo nunc ista praedicatio usquequaque crebres-
quomodo tempus est Testamenti Novi, de quo Propheta dixit, Et non docehit unusquisque civem suum et unusquisque
fratrem suum, dicens, Cognosce Dominum: quia omnes cognoscent me, a minore usque ad majorem eorum; nisi quia ejusdem Testamenti Novi aeternam mercedem, id est, ipsius
Dei beatissimam contemplationem promittendo conjunxit 1 40. Quid ergo est, omnes a minore usqus ad majorem eorum; nisi, omnes pertinentes spiritualiter ad domum Israel, et ad
.
domum
est
Juda, hoc
.
est,
ad
filios
Isaac,
ad semen Abrahae
Ipsa
Rom.
7~i3'
ix.
enim promissio, qua ei dictum est. In Isaac vocabitur tibi t sem,en. 'Non enim qui Jilii carnis, hijilii Dei; sed Jllii 2fômis-
...
sionis dejyutantur in semen.

est:
Promissionis autem verbum hoc
Non solum hoc tem^yus veniam, et erit Sarae jilius. sed et Rebecca ex uno concubitu habens Isaac patris nostri. autem, De nxmdum enim natis, nsque qui aliquid ojyerati fuerant boni
Ad
aut mali, ut secundum electionem jyropositum Dei maneret, non ex ojyeribus, sed eco vocante, dictum est ei quia major serviet minori.
Haec
est
domus
Israel, vel
venit ex tribu Juda.
Domus
:
operum propriorum, sed non enim ipse promittit et alius facit, mittit, quod ipse facit Ideo non ex quod jam non est promittere, sed praedicere.
ipsorum sit, non Dei; ne merces non imputetur secundum gratiam, sed secundum debitum, atque ita gratia jam non sit gratia, cujus vehemens defensor est atque
operibus, sed ex vocante: ne
Rom. w.
4
;
domus Juda propter Christum, qui filiorum promissionis haec est, non beneficii Dei. Hoc enim Deus pro-
assertor
non
minimus Apostolorum, qui plus omnibus illis laboravit, Omnes enim, inquit, ipse autem, sed gratia Dei cum illo.
:
Cor. xv.
me : Omnes, domus Israel et domus Juda. Neque Rom. enim omnes qui ex Israel, hi sunt Israel sed omnes quibus dicitur in Psalmo pro suscejytione matutina, hoc est, pro luce
agnoscent
nova, Testamenti scilicet Novi,
ix. 7.
Universum semen Jacob, magni-
Ps. xxi.
(xxii.) I, 24.
3^
jicate
De
eum;
timeat
Spiritu et Littera,
[Chap.
xxiv.
semen, prorsus
Rom.
vlii.
eum omrw semen Israel. Universum omnino omne semen promissorum atque vocatorum, sed
vocati sunt.
eorum qui secundum propositum

quos mitem
justijlcavit,
illos
et
Quos enim
jr;rae-
destinavit, iilos et vocavit, qiios autem, vocavit, illos et justijlcavit ;
Rom.
iv.
glofificavit.
Ideo ex Jide^ ut
secundum gratiam Jlrm,a sit 2^07nissio omni semini, non ei tantum quod ex lege est, id est, quod ex Vetere Testamento venit ad
sed et ei quod ex fide est, non sibi praemissa lege ex ; autem Ahfaham,, id est, imitatores fidei Abraham qui est fide 2)ater omnium nostrum, sicut scri2)tum est, Quia jpatrem multa-
INôvum
rum g&ntium
posui
te.
Omnes
ergo hi praedestinati, vocati,
justificati, glorificati
cognoscent gratia Testamenti Novi, a minore tisque ad majorem eorum. 41. Sicut ergo lex factorum scripta in tabulis lapideis, merces-
Deum
que ejus terra ilia promissionis, quam carnalis domus Israel cum ex Aegypto liberata esset accepit, pertinet ad Testamentum Vetus
:
ita lex fidei scripta in cordibus,
mercesque ejus species contemdomus Israel ab hoc mundo liberata plationis, quam spiritualis Tunc fiet quod percipiet, pertinet ad Testamentum Novum.
dicit
Cor.
xiii.
Apostolus,
Sive
prophetiae
evacuahuntur,
ilia
sive
linguae
cessahunt, sive
scientia in
scientia
evacuabitur;
scilicet
parvulorum
qua hie vivitur, quae ex parte est per speculum in aenigmate propter banc enim necessaria est prophetia, cum adhuc praeteritis futura succedunt ; propter banc linguae, id
:
est, multiplicitas significationum,
atque aliud admonetUr, qui

veritatis
cum ex alio atque nondum aeternam lucem
alio aliud
mente purgatissima contemplatur.
Cum
perspicuae autem venerit
quod perfectum est, et totum hoc quod ex parte est fuerit evacuatum ; tunc quod assumpta carne carni apparuit, ostendet se
John
I I
xvii. 3.
iii.
John
Cor.
2.
xiii. 12.
ipsum dilcctoribus suis tunc erit vita aeterna, ut cognoscamus uuum vcrum Deum tunc similes ei erimus, quoniam tunc cognoscemus sicut et cogniti sumus. Tunc non docebit unus:
Cor. XV. 41.
civem suum, aut fratrem suum, dicens, Cognosce omnes enim cognoscent eum, a minore usque ad eorum. Quod multis modis intelligi potest. Sive majorem et illic quisque sanctorum tanquam stella ab stella difFert quia
quisque
Dominum
in gloria.
Nee ad rem quidquam
interest,
utrum a minore
Chap.
XXV.]
De SpiHtu
quod
et Littera.
'3,'^
usque ad majorem, sicut dictum
est,
an
si
minorem
qui etiam
diceretur
similiter nihil interest, etiamsi
a majore usque ad mi-
nores intellexerimus, qui
tantummodo
credere, majores
autem
poreum
intelligere, quantum in hac vita potest, lumen incorSive minores, tempore atque incommutabile valuerunt.
posteriores;
majores autem, tempore priores, intelligi voluit. Simul enim promissam Dei contemplationem accepturi sunt omnes quia et illi pro nobis meliora providerunt, ne sine nobis
;
Heb.
xi. 40.
perfecti perficerentur.
Et ideo velut
quia minus dilati sunt ; similitudinem dicitur, quem prius accipiunt qui posterius veneSive quolibet alio modo, qui me in praesentia runt ad vineam.
forsitan fugit,
priores reperiuntur minores, sicut in illo evangelico denario per

Matt. xx.
minores majoresque accipiendi sunt.
CHAPTER XXV.
The difference between
42.
the
Old and
potes,
:
New
'
Testaments^
Illud tamen, quantum
diligenter attende,
quod
Pro-
tanto molimine conor ostendere
cum Testamentum Novum
pheta promitteret, non secundum Testamentum quod prius factum est populo Israel ex Aegypto liberato, nihil eum de sacrificiorum
vel
quorumque sacramentorum commutatione
dixisse,
quamvis
et ipsa sine
dubio fuerat secutura, sicut secutam videmus, quod

:
multis aliis locis eadem prophetica Scriptura testatur sed tantummodo istam commendasse distantiam, quod leges suas daturus esset Deus in mentem eorum qui pertinerent ad hoc Testamentum, et eorum scripturus in cordibus unde Apostolus sumpsit, non atramento, sed Spiritu Dei vivi, non in tabulis
;
2 Cor.
iii.
3.
lajndeis, sed in tabulis cordis carnalihus
cedem
justificationis
sempiternaraque mernon terram de qua pulsi sunt hujus,

:
Amorrhaei
sed ipsum
et Chettaei, et aliae gentes
quae
ibi
commemorantur,
josh.
xii.
bonum Dei quod Deum, est, Deus sit ipse quem diligunt inter quem et homines diligunt, nisi peccata non separant, quae nonnisi per eamdem gratiam dimittuntur. Unde cum dixisset, Omnes enim cognoscent me, a minor e usque ad major em eorum; mox addidit. Quia lyrocui adhaerere
bonum
ut
Ps. ixxii.
jyitius
ero iniquitati eorum, et peccata
eorum
nrni
memorahor
34
Exod.
XX. 17.
5.
De
Spiritu et Litter a.
[Chap.
xxvi.
john
XV.
dicit Dominus, Non concuDominus, Sine me nihil potestis facere; agebat enim de bonis operibus, hoc est, de palmitum
vltra.
Per legem ergo factorum

fidei dicit
pisces
per legem
fructibus.
Cum igitur haec appareat distantia Veteris et Novi Testamenti, quod lex ibi in tabulis, hie in cordibus scribitur, ut quod ibi forinsecus terret, hie delectet intrinsecus, ibique fiat
praevaricator per occidentem litteram, hie dilector per vivificantem spiritum non ideo dicendum est quod Deus adjuvet nos ad
:
Phii.
ii
13.
Cor. Hi.
7.
operandam justitiam atque operetur pro bona voluntate, quia praeceptis

sensibus nostris
in nobis et velle et operari

justitiae forinsecus insonat
Rom.
V. 5,
sed quia intrinsecus incrementum dat, diffun; dendo charitatem in cordibus nostris per Spiritum sanctum, qui
datus est nobis.
CHAPTER XXVI.
Discussion of the Apostleâ passage on the Gentiles,
who are said
to fulfil the
Law
Rom.
14, 15,
ii.
hy nature, and
cst
to
have
it
written in their hearts.
43.
Gentes,
ViDENDUM
quae
legem,
autcm quomodo dicat Apostolus, non hahent, naturahier quae

,
Cum enim
legis
sunt
faciuntj hi legem
habentes ipsi sibi sunt lex, qui ostendunt in cordibus suis : ne videatur non esse opus legis scriptum certa distantia Novi Testamenti, quod leges suas Dominus in
non
cordibus populi sui se scripturum esse promisit, quandoquidem Pertractanda igitur haec hoc Gentes naturaliter habeant.
quaestio, quae
'
non mediocris exorta

discernit a Vetere
est.
Dicet enim aliquis,
Si
Deus hinc
cordibus
Testamento Novum, quod in
Vetere legem suam

in
:
in scripsit in tabulis,
fideles
Novo autem scripsit Novi Testamenti unde discernuntur a
Gentibus, quae habent opus legis scriptum in cordibus suis, quo naturaliter quae legis sunt faciunt ; quasi jam illo populo
vetere potiores, qui legem accepit in tabulis, et novo populo Testamentum Novum, quod his priores, cui hoc praestatur per
'
natura jam praestitit

44.
Rom. i.
16,17.
commemoravit Apostolus, scriptam in cordibus habere legem, quae ad Novum pertinent Testamentum 1 Ad hoc enim unde venerit, intuendum est. Primo Evangelium commendans, ait Virtus enim Dei est in salutem omni credenti,
forte eas gentes
:
An
Chap. XXVI.]
De
et
Spiritu et Litter a,
Justitia
est,
2>S
Judaeo jprimum
Graeco.
enim Dei in
eo revelatur ex
vivit.
Jlde in Jidem, sicut scriptum
Justus autem ex fide
Deinde loquitur de illis inipiis, quibus propter superbiam nee cognitio Dei profuit, quia non sicut Deum glorificaverunt, aut Rom.
Inde transit ad eos qui judicant et agunt talia, qualia condemnant, nimirum propter Judaeos, qui de lege Dei gloriabantur quamvis adhuc eos nominatim non exprimat,
gratias egerunt.
;
i.
21.
et ideo dicit
Ira
et
indignatio, trihulatio
et
angustia in
omnem
Rom.
ii.
8-13.
operantis malum, Judaei primum et Graeci: autem et honor et pax omni operanti bonum, Judaeo gloria primum et Graeco. Non est enim personarum acceptio a2)ud
sine lege peccaverunt, sins lege et in lege peccaverunt, per legem judica2)eribunt; quicumque huntur. Non enim auditores legis justi sunt apud Deum, sed
et
animam hominis
Deum.
Quicumque enim
factores legis justi ficahuntur.

jungit, et dicit,
His verbis hoc unde agitur subGentes quae legem non Jiahent, naturaliter quae legis sunt faciunt : et caetera quae jam supra commemoravi. Proinde non videtur alios hie significasse sub nomine Gentium,
Gum
quam
eos quos
nomine Graeci supra
significabat,
cum
diceret,
i.
Judaeo 2yTimum et Graeco. Porro si Evangelium virtus Dei est Rom. in salutem omni credenti, Judaeo primum et Graeco et ira et
;
16
indignatio et tribulatio et angustia in

operantis
omnem animam
hominis
honor et
iste
malum, Judaei primum et Graeci; gloria autem et pax omni operanti bonum, Judaeo primum et Graeco
;
autem Graecus nomine Gentium

legis sunt facientium, et
:
significatus est naturaliter
quae
in cordibus suis
quae scriptum habent opus legis ad Evangelium pertinent Gentes, profecto

est;
quibus lex in cordibus scripta
eis
quippe credentibus virtus
Dei
est in salutem.
Quibus autem Gentibus bene operantibus
gloriam et honorem
gratiam constitutis
'?
pacemque promitteret, extra Evangelii Quia enim personarum acceptio non est
legis,
apud Deum,
et
non auditores
sed factores justificantur

est,
ideo sive Judaeus sive Graecus, hoc
quilibet ex Gentibus
crediderit, salutem in Evangelic pariter habebit.

distinctio, sicut postea dicit.
Non enim
et
est Rom.
^^
^'^'
iii.
Omnes enim
pecca/oeruM,
egent
gloria Dei; justi/lcati gratis per gratiam ipsius.
Unde autem
?
factorem legis Graecum justificari diceret, sine gratia Salvatoris
3^
45.
De
Neque
.*
Spiritu et Littera.
[Chap.
xxvi.
enira contra se
legis justificahuntur ;
ipsum diceret, quod ait, factores tanquam per opera, non per gratiam justi-
Rom.
iii.
28.
ficcntur
ojyeribus
cum
legis,
dicat gratis justificari Jiominem i)er

nihil
fdem
quod
sine
dicit,
aliud volens intelligi
in
eo
gratis, nisi quia justificationem

Rom.'xi.
6.
quippe
gratia
alibi dicit,
opera non praecedunt. Aperte Si gratia, jam non ex operibus ; alioquin
Sed sic intelligendura est, factores ut sciamus eos aliter non esse factores legis, legis justificahuntur, ut non justificatio factoribus accedat, sed ut nisi justificentur
est gratia.
:
jam non
factores justificatio praecedat.

iv. 5,
Quid
est
enim
'
aliud,
justificati,'
Rom.
quam
impio
justi facti,
fiat
ab
%
illo
Justus
Si
qui justificat impium, ut ex enim ita loqueremur, ut diceremus,

scilicet
'Homines liberabuntur ;' hoc utique

*
intelligeretur, eis qui

:
homines essent accedere liberationem
si
jam autem diceremus,

si
Homines creabuntur
'
erant, sed ipsa creatione

*
non utique homines

'
intelligeretur eos creari qui

fieri.
Ita
dictum
esset,
Factores legis honorabuntur

illis
non
recte acciperemus nisi hono:
rem
est,
qui jam essent factores legis accedere

;
cum
vero dictum
factores legis justificahuntur

1
quid aliud dictum est quam,

legis utique justi sunt.
'
justi justificahuntur
factores
enim
'
:
Ac
tur,
per hoc tantumdem non qui erant, sed ut sint
est ac si diceretur,
Factores legis creabun-
ut
sic intelligerent
etiam Judaei
legis auditores, indigere se gratia justificatoris, ut possint esse
factores.
Aut
certe ita
dictum
est, justificahuntur,
ac
si
diceest
retur, 'justi habebuntur, justi deputabuntur,' sicut
dictum
Luke
X. 29.
de quodam, Ille autem volens se justificare ; id est, ut Justus Unde aliter dicimus, *Deus sanctihaberetur et deputaretur.
ficat
Matt
vi. 9.
sanctos suos
' :
aliter
autem, Sanctijlcetur nomen tuum.
Nam
illud ideo, quia ipse illos facit esse sanctos, qui

:
non erant
ideo, ut quod semper apud se sanctum est, sanctum etiam ab hominibus habeatur, id est, sancte timeatur.
sancti
hoc autem
46. Si ergo Grentes

facientes,
intelligi
commemorans,
naturaliter quae legis sunt
scriptum habentes opus legis in cordibus, illos voluit qui credunt in Christum ; qui non sicut Judaei
et
sibi lege
iis
praemissa
veniunt ad fidem
non
est cur eos
conemur
quibus Dominus per Prophetam promittens Testamentum Novum, dixit leges suas se scripturum in cordibus
discernere ab
Chap. XXVII.]
De
Spivitu et Littera.
37
xi. 24.
eorum
dicit,
ad
:
quia et ipsi per insertionem, quam oleastro praestitam Rom. eamdem oleam, hoc est, ad eumdem Dei populum per-
tinent
testimonium
potiusque concordat prophetico etiam hoc apostolicura ut hoc sit pertinere ad Testamentum Novum,
:
in tabulis, sed in cordibus scriptam ; hoc intimo affectu justitiam legis amplecti, ubi fides per dilectionem operatur. Quia ex fide justificat gentes Deus ; quod
est,
legem Dei habere non

in
Gai.
v. 6.
iii.
Gal.
8.
Scriptura praevidens, praenuntiavit Abrahae, dicens, In semine tuo benedicentur omnes gentes ut per banc promissionis gratiam
;
olivae insereretur oleaster, et fierent fideles Gentes

in semine Abrahae,
filii
Abrahae
Gai.
iii.
quod
est Christus
sectantes ejus fidem, qui
16.
non accepta in
nondumque habens ipsam circumcredidit Deo, et deputatum est illi ad justitiam. Ac Gen. xv. 6 cisionem, Rom. iv. 3. SIC tale ent hoc quod de ejusmodi Gentibus dixit Apostolus, quod opus legis scriptum habeant in cordibus suis quale est Rom. 15.
tabulis lege,
:
ii.
illud
ad Corinthios, non in tabulis lajddeis, sed in tabulis cordis 2 Cor. Ita enim fiunt de domo Israel, cum praeputium Rom. carnalibus.
iii.
3.
ii.
26.
eorum
in circumcisionem deputatur, eo
quod justitiam
legis
non
:
praecisione carnis ostendunt, sed cordis charitate custodiunt

si
praejmtiuTn justitias legis custodiat, nonne praequoniam Et propejus, inquit, in circumcisionem deputabUur? jmtium terea in domo veri Israel, in quo dolus non est, participes sunt Jo^"
i-
47-
Testamenti Novi, quia dat Deus leges in mentem ipsorum, et in cordibus eorum scribit eas digito suo, Spiritu Sancto, quo ibi ôm.
difFunditur charitas, quae legis est plenitudo.
Rom-
v. 5.
^"J- ^
CHAPTER
To
fulfil the
XXYII.
Law
naturally,^
means according to nature as restored by Orace.
47. !Nec
facere,
moveat quod natv/raliter eos dixit, quae legis sunt non Spiritu Dei, non fide, non gratia. Hoc enim agit
Spiritus gratiae, ut
instauret in nobis.
imaginem Dei, in qua naturaliter facti sumus, Vitium quippe contra naturam est, quod
utique sanat gratia: propter
quam Deo
peccavi
:
dicitur, Miserere mei,
|s.xi.(xii.)5.
sana
animam meam, quoniam

legis
tibi.
Proinde naturaliter
homines quae
sunt faciunt
qui enim hoc non faciunt,
38
vitio suo
De
non
faciunt.
Spiritu et Littera.
[Chap, xxviii.
Quo
vitio lex
Dei
est deleta
de cordi-
bus
Rom.
ac per hoc, vitio sanato, cum illic scribitur, fiunt quae legis ; sunt naturaliter non quod per naturam negata sit gratia, sed
:
V. 12.
potius per gratiam reparata natura. Per unum quippe homiuem peccatum intravit in mundum, et per peccatum mors ; et ita in
omnes homines
Rom.
22-24.
iii.
pertransivit, in
quo omnes peccaverunt
et ideo
quia non
est distinctio, egent gloria Dei, justificati gratis per
I
I
Tim.
ii.
'
5.
Qua gratia in interiore homine renovato jusquam culpa deleverat et haec misericordia super humauum per Christum Jesura Dominum nostrum. Unus genus enim Deus, unus et mediator Dei et hominum homo Christus
gratiam
ipsius.
titia scribitur,
:
Jesus.
48. Si
dum
autem hi qui naturaliter quae legis sunt faciunt nonsunt habendi in numero eorum quos Christi justificat gratia,
quorum etiam impiorum, nee Deum verum quaedam tamen facta vel legimus, vel novimus, vel audimus, quae secundum justitiae reguJam non solum vituperare non possumus, verum etiam merito recteque
sed in eorum potius,
veraciter justeque colentium,
laudamus
quanquam
si
discutiantur quo fine fiant, vix
in-
veniuntur quae justitiae debitam laudem defensionemve mereantur

:
CHAPTER XXVni.
The Image of God not wholly
effaced in unbelievers.
Venial
sins.
Veritmtambn quia non usque adeo in anima humana imago Dei terrenorum affectuum labe detrita est, ut nulla in ea velut
lineamenta extrema remanserint, unde merito dici possit etiam in ipsa impietate vitae suae facere aliqua legis vel sapere ; si hoc est quod dictum est, quia Gentes quae legem non hahent, hoc est,
legem Dei, naturaliter quae
legis
modi homines
ipsi sihi
est,
sunt
lex, et scriptum
sunt faciunt, et quia hujusopus legis hahent

est,
:
in cordihus suis, id
non omni modo deletum

distat a
quod
etiam
ibi
sic
per imaginem Dei

ilia
cum
crearentur impressum est
differentia
non perturbabitur, qua

eo quod per
Yetere Testa-
mentum Novum,
Novum
scribitur lex
est.
Dei in corde
illic
fidelium, quae per
Vetus in tabulis scripta
Hoc enim
Chap,
xxviil]
De SpiHtu
et
Littera.
39
est
scribitur per renovationem,
quod non omni modo deletum
per vetustatem. Nam sicut ipsa imago Dei renovatur in mente credentium per Testamentum Novum, quam non penitus impietas aboleverat ; nam remanserat utique id quod anima hominis nisi
non potest ita etiam ibi lex Dei, non ex omni parte deleta per injustitiam, profecto scribitur renovata per Nee istam inscription em, quae justificatio est, poterat gratiam.
rationalis esse
:
efficere in
tionem.
eis,
Nam
Judaeis lex in tabulis scripta, sed solum praevaricaet ipsi homines erant, et vis ilia naturae inerat
:
qua legitimum aliquid anima rationalis et sentit et facit sed pietas quae in aliam vitam transfert beatam et aeternam,
legem babet immaculatam, convertentem animas, ut ex illo lumine renoventur, fiatque in eis, Signatum est super nos lumen
vultus tui, Domine.
Ps. xviii.
ps.
iv. 7.
Unde
aversi obsolescere meruerunt

est,
re-
novari autem nisi gratia Christiana, hoc

intercessione
nisi
Mediatoris
et
non possunt.
Unus euim Deus, unus
mediator
iTim.
H. s, 6.
Dei
Christus Jesus, qui dedit semetipsum pro omnibus. redemptionem cujus gratia si alieni sunt illi de quibus agimus, qui secundum ilium modum de quo superius
et
hominum homo
satis
diximus, naturaliter quae legis sunt faciunt ; quid eis pro- Rom. derunt excusantes cogitationes, in die qua judicabit Deus occulta
ii.
hominum,
nisi forte ut mitius puniantur? Sicut enim non impediunt a vita aeterna justum quaedam peccata venialia, sine quibus haec vita non ducitur sic ad salutem aeternam nihil
:
prosunt impio aliqua bona opera, sine quibus difficillime vita Verumtamen sicut in cujuslibet pessimi hominis invenitur.
regno Dei velut

et in
stella
ab
stella in gloria differunt sancti
sic
Cor. xv. 41.

x. 12.
xxiii.
damnatione poenae sempiternae tolerabilius

alteri civitati, et
filii
:
erit
Sodomae
Luke
Matt,
quam
erunt quidam duplo amplius quibusdam
nee illud in judicio Dei vacabit, quod in ipsa gehennae damnabili magis alius alio minusve peccaverit. impietate 49. Quid ergo hinc Apostolus efficere voluit, quod jactantiam
ita
cohibens Judaeorum, cum dixisset, Non auditores legis justi Rom. sunt apud Deum, sed factores legis justificabuntur, continuo
subjecit de his, qui legem
ii.
13.
non
habentes, naturaliter quae legis
sunt faciunt;
si
non
illi
illi
sunt intelligendi, qui

potius, qui
pertinent
ad
gratiam Mediatoris, sed
cum Deum verum
vera
40
pietate
De
non
colant,
Spiritu et Littera.
[Chap.
xxix.
habent tamen quaedam opera bona in vita

ipso
impia?
Rom.
ii.
An
forte hoc
probandum
est
credidit,
quod supra
ii;
dixerat, quia nrni est jpersonarum accejptio
postea dixit,
quia non
Judaeorum
apud Deum; et quod Dens tantwm, sed et
Gentium:
quod quantulacumque
eis,
;
non invenirentur in
reliquiis
opera naturaliter insita qui legem non acceperunt, nisi ex

legis
imaginis Dei
quam non
contemnit,
cum
in
eum
Sed quodcredunt, apud quern non est acceptio personarum ? libet horum accipiatur, constat gratiam Dei promissam ess-e
Testaraento
Novo etiam
per Proplietam
in eo definitam, ut scribantur legis
Dei
in cordibus
eamdemque gratiam hominum,
perveniantque ad earn cognitionem Dei, ubi non docebit unusquisque civem suum vel fratrem suum, dicens, Cognosce Deum ;
quia omnes cognoscent
eum
a minors usque ad majorem eorura.
Tim.
i.
5.
est, quo diffunditur charitas in Spiritus cordibus nostris charitas non quaelibet, sed charitas Dei de corde puro et conscientia bona et fide non ficta, ex qua Justus in
:
Hoc donum
Sancti
Cor.
xiii. 12.
hac peregrinatione vivens, ad speciem quoque perducitur post speculum et aenigma, et quidquid erat ex parte, ut facie ad faciem
cognoscat, sicut et cognitus est. et banc requirit, ut inhabitet in
Ps. xxvi.
Unam
enim
petiit a
Domino,
dies
domo Domini per omnes
vitae suae, ad hoc ut contempletur delectationem Domini.
CHAPTER XXIX.
Bighteoumess from the
X
gift
of Ood.
Cor.
iv. 7.
50.
Nemo
itaque glorietur ex eo quod videtur habere, tan-
quam non
Gal.
ii.
acceperit; aut ideo se putet accepisse, quia littera extrinsecus, vel ut legeretur apparuit, vel ut audiretur insonuit.
21.
Nam
Ps. ixvii.
si per legem justitia, ergo Christus gratis mortuus est. Porro autem si non gratis mortuus est, ascendit in altum,
:
Eph.
i'v.^8.'
Lukeviii.i8;
Rom.
iii.
30.
inde captivam duxit captivitatem, et dedit dona hominibus quicumquc habet. Quisquis autem inde se habere negat, ^^* ^^^ habet, aut id quod habet auferetur ab eo. Vnus enim
habct,
Deus qui justificat circumcisio7iem exfide, et jpraepitium 2)erfidem : quod non ad aliquam dififerentiam dictum est, tanquam aliud
sit
êx
fide,'
et aliud 'per fidem;' sed
ad varietatem
locutionis.
Chap. XXIX.]
De
diceret,
41
hoc est, de praeputio : ex fide justificat Gentes Deus. Praevidens, inquit, Scriptura, quia Itemque cum de circumcisione loqueretur, unde erat ipse Nos,
Alio quippe loco
:
cum de Gentibus
Gai. Gal.
iii.
8.
ii.
15, 16.
inquit,
natura Judaei,
et
non ex Gentibus
peccatores,
scientes
quia non justificatur homo ex operihus

Christi, et
legis, nisi per fidem
Jesu
nos in Christum
Jesum
credimus.
Ecce
et prae-
putium dixit justificari ex fide, et circumcisionem per fidem, si tamen circumcisio justitiam fidei teneat. Sic enim Gentes quae non
sectabantur justitiam, apprebenderunt justitiam, justitiam autem
Rom.
ix.
quae ex fide est impetrando eam ex Deo, non ex semetipsis praesumendo. Israel vero persequens legem justitiae, in legem justitiae
:
nonpervenit. Quare? Quia non ex

id est,
fide, sed tanquam ex operibus tanquam eam per semetipsos operantes, non in se credentes Deus est enim qui operatur in nobis et velle operari Deum. et operari, pro bona voluntate. Ac per hoc offenderunt in lapidem
:
Phil.
ii.
13.
Rom.
ix. 32.
offensionis.
Nam
et
quid dixerit, quia non ex fide, sed tanquam ex

dicens,
volentes constituere, justitiae
operibus;
justitiam,
apertissime exposuit,
suam
RoIgnorantes enim Dei Dei non sunt
^- 3, 4-
Finis enim legis Christus, ad justitiam omni credenti. subjecti. Et adhuc dubitamus quae sint opera legis, quibus homo non justificatur, si ea tanquam sua crediderit sine adjutorio et dono
Dei,
talia
quod
est
ex
fide
Jesu Christi
'?
et circumcisionem caeteraque
suspicamur, quia etiam de his sacramentis aliis in locis Sed hie utique non circumcisionem talia quaedam leguntur?
tanquam suam justitiam volebant constituere quia et ipsam Deus praecipiendo constituit. Nee de illis operibus hoc intelligi potest, de quibus Dominus eis dicit, Eejicitis mandatuin Dei, ut Mark vii.
:
9.
traditiones
justitiae,
vestras
statuatis.
Quia
2)ersequens,
in legem justitiae non pervenit Israel : Haec ergo sola sequens traditiones suas, id est, consectans.
distantia est, quia ipsum,
ejus sancta et
legem non dixit, Perinquit,
Non
concu2)isces, et caetera
:
mandata
Exod. xx.
17.
facere, quae ut possit Deus operatur in homine per fidem Jesu Christi, qui finis est ad justitiam omni credenti id est, cui per spiritum incorporatus
sibi
bona
tribuebant
homo
factusque
membrum
ejus, potest
quisque
illo
incrementum
in-
trinsecus dante operari justitiam, de cujus operibus etiam ipse Johnxv. dixit, quia sine me nihil jôtestis facere.
5.
4^
Rom.
X. 5.
De
ut
Spiritu et Littera.
[Chap.
xxix.
51. Ideo quippe proponitur justitia legis,
quod qui
fecerit earn,
vivet in
ilia
cum quisque
infirmitatem
suam
cognoverit,
non
per suas vires, neque per litteram ipsius legis, quod fieri non potest, sed per fidem concilians justificatorem perveniat, et
faciat, et vivat in ea.
Rom.
X. 6-9.
non
fit
nisi a justificato.
Opus enim quod qui fecerit, vivet in eo, Justificatio autem ex fide impetratur
:
de qua scriptum est, Ne dixeris in corde tuo, Quis ascendit in coelum? hoc est Christum deducere : Aut, Quis descendit in
abyssum ? hoc est Christum a mortuis reducere. Sed quid dicit ? Prope te est verbum in ore tuo, et in corde tuo : hoc est, inquit,
verhum
fidei quod iwaedicamus : quia si confitearis in ore tuo quia Dominus est Jesus, et credideris in corde tuo quia Deus ilium suscitavit a mortuis, salvus eris. In tantum Justus, in
quantum salvus. Per banc enim fidem credimus, quod etiam nos Deus a mortuis excitet interim spiritu, ut in novitate ejus
:
Tit.
ii.
12.
gratiae temperanter et juste et pie
vivamus in hoc saeculo
post
etiam carne nostra ad immortalitatem resurrectura, quod est meritum spiritus, qui eam in resurrectione sibi congrua, boc
Rom.
vi. 4.
est, in justificatione praecedit. Consepulti enim sumus Cbristo per Baptismum in mortem; ut quemadmodum Cbristus resurrexit a mortuis per gloriam Patris, sic et nos in novitate vitae ambulemus. Fide igitur Jesu Cbristi impetramus salutem, et
joei H. 32;
Rom.
X. 13.
tatur in spe. ^
erit.
quantum nobis incboatur in re, et quantum perficienda exspecOmnis enim qui invocaverit nomen Domini, salvus
-^
_
Ps. XXX.
(xxxi.) 20.
Quam
multa multitudo,
ait Psalmista,
te,
dulcedinis tuae,
])omine,
quam
abscondisti timentibus
perfecisti
fide
autem speransperamus in
tibus in te!
Ex
lege
timemus Deum, ex
Deum:
sed timentibus
poenam absconditur
gratia.
Sub quo
timore anima laborans, quando concupiscentiam malam non vicerit, nee timor ille quasi custos severus abscesserit ; per fidem confugiat ad misericordiam Dei, ut det quod jubet, atque
inspirata gratiae suavitate per Spiritum delectare quod praecipit, quam delectat
Sanctum
faciat plus
quod impedit.
Ita
multa multitudo dulcedinis
fidei, charitas ejus ejus, in cordibus atque diffusa, perficitur sperantibus in conscripta
hoc
est, lex
eum, ut anima sanata non timore poenae, sed amore operetur bonum.
justitiae
Chap.
XXXI.]
De
Spiritu et Littera,
43
CHAPTER XXX.
Whdher Free Will
52.
is
made
void through Grace.

1
LiBERUM ergo arbitrium evacuamus per gratiam

Sicut
Absit
t
iii.
sed magis liberum arbitrium statuimus.

fidem, sic liberum arbitrium per gratiam
statuitur.
enim
lex per kom.
31
non evacuatur. sed

:
Neque enim lex impletur nisi libero arbitrio sed per legem cognitio peccati, per fidem impetratio gratiae contra peccatum, per gratiam sanatio animae a vitio peccati, per animae
tio,
<ôm.
sanitatem libertas arbitrii, per liberum arbitrium justitiae dilecper justitiae dilectionem legis operatio. Ac per hoc, sicut
non evacuatur, sed statuitur per fidem, quia fides impetrat gratiam, qua lex impleatur ita liberum arbitrium non evacuatur per gratiam, sed statuitur, quia gratia sanat voluntatem, qua Omnia haec quae velut catenatim conjustitia libere diligatur.
lex
:
nexi, habent voces suas in Scripturis Sanctis.
concupisces.
tihi.
Fides dicit
:
Lex dicit JVon Sana animam meam, quoniam peccavi

:
Exod. xx.
17.
Ps.xi.(xii.)5.
v. 14.
Gratia dicit
tihi
^cce sanus
factus
es,
Jam
:
noli peccare, ne John
quid exclamavi ad
deterius contingat.
te, et
Sanitas dicit
Domine Deus meus,

dicit
:
Ps. xxix. Ps. mi.
sanasti me.
tihi.
Liberum arbitrium
:
Vo-
luntarie sacrificaho
Dilectio justitiae dicit
mihi injusti
delectationes, sed
non
sicut lex tua,
ergo miseri homines aut de libero
arbitrio
Narraverunt ^l \xvm Domine. Utquid (cxix.) 85. audent superbire
antequam
jam liberati sunt 1 Nee attendunt in ipso nomine liberi arbitrii utique libertatem Ubi autem Spiritus Domini, ibi libertas. Si ergo servi sonare. sunt peccati, quid se jactant de libero arbitrio 1 A quo enim Si autem liberati quis devictus est, huic et servus addictus est.
sunt, quid se jactant velut de opere proprio, et gloriantur quasi
1
liberentur, aut de suis viribus, si
2 Cor. Hi. 17, 2 Pet.

ii.
19.
Cor.
iv. 7.
non acceperint
An
ita
sunt
liberi,
ut nee ilium velint habere

et,
Dominum, qui
eis dicit.
Sine
me
nihil potestis facere ;

?
Si vos Johnxv.
John
5.
Filius liheraverit, tunc vere liheri eritis
viii. 36.
CHAPTER
Whether Faith
53.
is
XXXI.
own power.
in our
QuAERET
aliquis,
utrum
fides ipsa, in
qua
salutis vel
ad
salutem connexionis hujus,
quam commemoravi,
esse videtur
44
De
Spiritu et Littera,
sit
[Chap.
xxxi.
exordium, in nostra constituta

bimus,
si sit
potestate
quod
facilius vide-
prius quid potestas aliquanto diligentius perCum enim duo quaedam sint, velle et posse, spexerimus. unde nee qui vult continuo potest, nee qui potest continuo vult ; quia sicut volumus aliquando quod non possumus, sic etiam
possumus aliquando quod nolumus:
satis evolutis ipsis
etiam
vocabulis resonat, quod ab eo quod est velle, voluntas; ab eo
autem quod
sicut
nomen accepit. Quapropter, babet voluntatem, ita potestatem qui potest. Sed ut potestate aliquid fiat, voluntas aderit. Neque enim
est posse, potestas,
qui vult
dici
solet
quispiam
si
potestate
fecisse,
si
quid
fecit
invitus.
Quanquam,
subtilius advertamus, etiam

si
quod quisque invitus
facere cogitur,
facit,
voluntate facit
sed quia mallet aliud,
ideo invitus, lioc est, nolens facere dicitur.

facere compellitur,
Malo quippe aliquo

ut malit hoc non
quod volens
si
evitare vel a se removere, facit

sit,
quod
facere
facit.
cogitur.
Nam
tanta voluntas
;
quam illud non pati cogenti procul dubio resistit, nee Ac per hoc, si facit, non quidem plena et libera volunsed tamen non facit nisi voluntate
effectus
;
tate,
quam voluntatem
dicere
vellet
facere,
quia
defuisse
consequitur, non possumus facienti. Si enim cogenti cedens
potestatem nee
posset;
ei
voluntatem adfuisse
defuisse diceremus. erat
Cum
utique potestas, reluctando non fecit. Hinc est quod etiam

qui suadent, solent dicere
facis,
*
:
licet extortam, sed potestatem vero ideo non faciebat, quia nolebat, sed voluntas deerat, quamdiu cogenti
illi
qui cogunt, vel
ut hoc malo careas
?'
Quod babes in potestate, quare non Et qui omnino facere non possunt,
'
:
quod ideo coguntur
ut faciant, quia posse creduntur, solent
excusando respondere et dicere
Facerem,
si esset
in potestate.'
Quid
igitur
ultra
quaerimus, quandoquidem
adjacet
facultas
dicitur,
banc
%
dicimus
potestatem,
ubi voluntati
faciendi
si
Unde
;
hoc quisque in potestate habere

si
quod
vult, facit
non
54.
vult,
non
facit.
Attende jam
illud
fides in potestate sit.
De hac enim
quod excutiendum posuimus, utrura fide nunc loquimur, quam
adhibemus cum aliquid credimus, non quam damns cum aliSed aliter dicimus. quid pollicemur ; nam et ipsa dicitur fides.
Chap.
*
XXXI.]
Dc SpiHtu
:'
'
et Litteva.
45
servavit fidem/
Non
milii habuit fidem
aliter,
'Non mihi
Nam
quod dixi:' illud, 'Non fecit quod dixit/ Secundum hanc fidem qua credimus, fideles sumus Deo secundum illam vero qua fit quod promittitur, etiam Deus ipse
illud est,
Non
credidit
fidelis est nobis.
Hoc enim
dicit
Apostolus
Fidelis Deus, qui
Cor. x.
13.
itaque fide quaerimus, utrum in potestate sit, qua credimus Deo, vel credimus in Deum. Hinc enim scriptum est, Credidit Abraham Rom.
potestis.
non
vos permittat tentari super id
quod
De
ilia
iv. 3, 5.
ad justitiam ; et, Credenti in eum qui Deo, deputatum Vide nunc justificat impium, deputatur fdes ejus ad justitiam.
et
est illi
utrum quisque credat, si noluerit aut non credat, si voluerit. Quod si absurdum est (quid est enim credere, nisi consentire verum esse quod dicitur ? consensio autem utique volentis est)
;
Sed, sicut Apostolus dicit, Non Rom. profecto fides in potestate est. est potestas nisi a Deo. Quid igitur causae est cur non et de
ista nobis dicatur,
xiii. i.
et
ut
credamus, Deus
Quid enim habes quod non accepisti ? Nam dedit. Nusquam autem legimus in
est voluntas nisi a
:
Cor.
iv. 7.
Scripturis Sanctis,
Non
Deo.
Et
recte
non
quia verum non est alioquin etiam peccatorum, quod absit, auctor est Deus, si non est voluntas nisi ab illo quoniam mala voluntas jam sola peccatum est, etiam si desit scriptum
est,
:
efFectus, id est, si
non habeat potestatem.
Porro cum voluntas
mala potestatem accipit implere quod intendit, ex judicio Dei Punit enim etiam isto Rom. venit, apud quem non est iniquitas.
ix.
14.
modo
mali
nee ideo injuste, quia occulte. Caeterum iniqiius puniri se ignorat, nisi cum manifesto supplicio senserit nolens, quantum
;
Hoc est quod de quibusdam Deus in concupiscentias cordis Apostolus Hinc et Dominus illorum, ut faciant quae non conveniunt.
sit
quod perpetravit
ait
:
volens.
illos
Tradidit
Rom.
i.
24,
Pilato,
tibi
Non
haberes in me, inquit, potestatem, nisi data esset John
xix.
n.
Sed cum potestas datur, non necessitas utique desuper. Unde cum David Saulis occidendi potestatem acimponitur.
cepisset, maluit parcere,
quam
ferire.
Unde
intelligimus malos
accipere
potestatem ad damnationem malae voluntatis suae, bonos autem ad probationem bonae voluntatis suae.
4^
De
[Chap,
xxxii.
CHAPTER XXXII.
What Faith
55.
is to he
praised.
ergo fides in potestate sit, quoniara cum vult quiscum credit, volens credit; deinde quaerendum que est, imo recolendum, quam fidem tanta conflictatione commendet
credit, et
Cum
Apostolus.
I
Non enim
quodlibet credere
bonum
est
nam unde
John
iv. 1.
est
illud,
FratreSf nolite
omni
spiritui
credere;
sed probate
Cor.
xiii. 7.
spiritum qui ex Deo est 7 Nee in laudibus charitatis quod dictum est, Omnia credit, sic accipiendum est, ut charitati
cujuspiam derogemus, si non quod audierit statim crediderit. Quid, quod eadem charitas admonet, non facile de fratre mali aliquid esse credendum, et cum tale aliquid dicitur, hoc ad se
magis judicat pertinere ne credat ? Postremo ipsa charitas qua omnia credit, non omni spiritui credit: ac per hoc, omnia quidem credit, sed Deo quia non dictum est, Omnibus credit.
;
Nulli itaque dubium qua creditur Deo.

56.
est,
cam fidem ab Apostolo commendari,

est
:
Sed adhuc aliquid discemendum
quoniam
et
illi
qui
sub lege sunt, et timore poenae justitiam suam facere conantur, et ideo non faciunt Dei justitiam, quia charitas cam facit,
quam non
libet nisi
licet,
quod
habere quod
fieri posset,
cum
licet, non timor, qui cogitur in opere aliud habeat in voluntate, qua mallet, si
:
nam
rent.
si
licere quod non licet et illi ergo credunt Deo omnino non crederent, nee poenam legis utique formidaSed non banc fidem commendat Apostolus, qui dicit,
;
Rom.
viii. IS,
iVôn
enim,
accejpistis
spiritum servitutis iterum in timorem;
sed accepistis spiritum adoptionis filiorum, in quo clamamus, et ideo quam vis Abba, Pater. Timor ergo ille servilis est
:
in illo
Domino
credatur,
Filii
non tamen
justitia diligitur, sed
dam-
natio timetur.
Rom. Rom.
ii.
9.
vocum
vero clamant Abba, Pater, quarum duarum uua est ex circumcisione, altera ex praeputio, Judaei
et Craeci
:
iii.
30.
primum
quoniam unus
et
:
est Deus, qui justificat cir-
cumcisionem ex
fide,
praeputium per fidem.

et quid petunt nisi
Cum
autem
clamant, aliquid petunt

sitiunt
?
Et hoc quid
est, nisi
quod de
illis
quod esuriunt et dictum est, Beati
Chap. XXXII.]
De
Spivitu et Littera,
47
Matt.
v. 6.
qui esuriunt et sitiunt justitiam, quoniam ipsi saturahuntur ? Hue ergo transeant qui sub lege sunt, ut ex servis filii fiant
nee
sic
tamen, ut servi esse desistant;

et patri liberaliter serviant,
sed ut tanquam
filii
:
quia et hoc acceperunt dedit enim potestatem ille Uuicus, filios Dei fieri credentibus in John Matt. nomine ejus eosque admonuit petere, quaerere, pulsare, ut
:
domino
i.
12.
vii.
accipiant, et inveniant, et aperiatur eis
et dicens, Si vos
vestris,
cum
sitis
addens increpationem, mali, nostis bona data dare Jiliis

;
quanta magis Pater vester qui in

se !
coelis est dabit
bona
i
petentibus
Cum
ergo
virtus
peccati
lex
inflammaverit
Cor. xv. 56.

vii. 8.
aculeum mortis, ut occasione accepta peccatum per mandatum Rom.

operetur
nisi
omnem
illo
ab
concupiscentiam, a quo petenda est continentia, An forte qui novit bona data dare filiis suis %
wisd.
viii.
nescit
insipiens,
quod nemo
esse possit continens, nisi
Deus
det?
Hoc
ergo ut
sciat, ipsa
indiget
sapientia.
Cur itaque
Matt.
vii. 7.
non audit Patris sui spiritum dicentem per apostolum Christi, vel ipsum Christum qui dicit in Evangelio suo, Petite, et accipietis ?
loquentem etiam in apostolo suo,
et
vestrum indiget sajnentia, postulet a Deo, affluenter et non imprcperat, et dabitur illi; postulet autem in Haec est fides, ex qua Justus vivit haec Rom. fide, nihil haesitans ?
:
dicentem, Si quis James qui dat omnibus
i.
5, 6.
i.
17.
^qua creditur in eum qui justificat impium haec est ^"^' fides, per quam excluditur gloriatio ; sive ut abscedat qua in
est fides,
:
^^- 5-
"*' ^^'
nobis inflamur, sive ut emineat qua in

est fides,
Domino gloriamur
quo
haec
v. 5.
qua impetratur
ecc
largitas Spiritus, de
dicitur, JVos Gai.
enim Spiritu quaeri adhuc

justitia,
Ubi quidem fide spem justitiam exspectamus. ' ' potest, utrura spem justitiae dixerit, quas perat
:
an qua speratur ipsa justitia
quoniam
j'ustus
ex
fide
vivens, sperat utique vitam aeternam ; itemque fides esuriens sitiensque justitiam renovatione de die in diem interioris hominis
proficit in ea, et sperat in ea satiari in vita aeterna, ubi fiet id
2 Cor. iv. 16.
quod
iuum.
in
Psalmo de Deo
dicitur.
Qui
satiat in bonis desiderium

:
Ps. di.
Haec
est fides,
qua
et
salvi fiunt, quibus dicitur
Gratia
est:
gpjj
^"^*
jj*
salvi facti estis per fidem^;
hoc non ex vobis, sed Dei
donum
non ex
qjyeribus,
fijgmentum, creati in Christo
ne forte quis extollatur. fysius enim sumius Jesu in operibus bonis, quae jyraeillis
paravit Deus ut in
ambulemus.
Postremo haec
est fides,
48
Gal. V.
6.
De
Spiritu et Littera.
[Chap,
xxxiil
quae per dilectionem operatur, non per timorem non formidando poenam, sed amando justitiam. Unde ergo ista dilectio, id est, charitas per quam fides operatur, nisi unde illam fides
;
ipsa impetravit
Rom.
V. 5.
Neque enim
est nobis.
esset in
nobis,
quantacumque
git
in nobis, nisi diffunderetur in cordibus nostris per Spiritum
Sanctum, qui datus

Rom.
Ps.
iii.
diffundi in cordibus nostris,

21.
non qua nos
Charitas quippe Dei dicta est ipse diligit, sed qua
nos facit dilectores suos

efficimur
diristi,
;
sicut justitia Dei,
qua
justi ejus
;
munere
Jesu
iii.
9.
et
Domini
salus,
qua nos salvos
facit
et fides
Gal. n. 16.
qua nos
fideles facit.
solum docet per donum.
legis
Haec est justitia Dei, quam non praeceptum, verum etiam dat per Spiritus
CHAPTER
TFAewce comeB the will
to believe.
XXXIII.
Free will a
'
midway power.
li
57. Sed consequens est paululum quaerere, utrum voluntas ilia qua credimus, etiam ipsa Dei donum sit, an ex illo naturaliter Si enim dixerimus earn non insito libero adhibeatur arbitrio.
esse
donum
Dei,
metuendum
est
ne existimemus invenisse nos
Cor.
iv. 7.
quod Apostolo increpanti et dicenti, Quid envm Tiabes quod non accejnsti ? Si autem et accejmti, quid gloriaris quasi non accejyeris 1 respondere possimus, Ecce habemus voluntatem
aliquid,
'
ecce ubi gloriamur, quod non credendi, quam non accepimus Si autem dixerimus, etiam hujusmodi voluntatem acceperimus.'
:
non
esse nisi
donum
Dei, rursus
metuendum
est,
ne infideles
Phil.
ii.
13.
atque impii non immerito se veluti juste excusare videantur, ideo non credidisse, quod dare illis Deus istam noluit voluntatem. Nam illud quod dictum est, Deus est enim qui ojyeratur in nobis
et velle et operari, 2)ro
bona voluntate
jam
gratiae est,
quam fides
impetrat, ut possint esse hominis opera bona, quae operatur fides per dilectionem, quae diffunditur in corde per Spiritum Sanctum qui datus est nobis. Si credimus ut impetremus banc
gratiam, et utique voluntate credimus, de bac quaeritur unde

nobis.
sit
Si
natura, quare
non omnibus, cum
sit
idem Deus
Tim.
ii.
4.
omnium creator % Si dono Dei, cum omncs homines velit salvos

venire
1
etiam boc quare non omnibus,

fieri,
et in agnitiouem veritatis
Chap. XXXIII.]
De
igltur
Spiritu et Littera.
et
49
utrum huic
58. Prius
satisfaciat
illud dicamus,
videamus
quaestioni, quod liberum arbitrium, naturaliter at-
tributum a Creatore animae rational!, ilia media vis est, quae vel intendi ad fidem, vel inclinari ad infidelitatem potest
:
et
ideo
homo
nee istam voluntatem qua credit Deo, dici potest habere quam non acceperit; quandoquidem vocante
i
accepit.
Dei surgit de libero arbitrio, quod naturaliter cum crearetur Vult autem Deus omnes homines salvos fieri, et in
agnitionem veritatis venire; non sic tamen, ut eis adimat liberum arbitrium, quo vel bene vel male utentes justissime
Tim.
ii.
4.
judicentur.
tatem Dei faciunt,
Quod cum fit, infideles quidem contra voluncum ejus Evangelio non credunt nee ideo
:
tamen eam vincunt, verum

bono,
se ipsos fraudant
magno
et
summo
suppliciis malisque poenalibus potestatem ejus, cujus in donis misericordiam contempserunt. vinceretur autem, si non Ita voluntas Dei semper invicta est inveniret quid de contemptoribus faceret, aut uUo modo possent
:
implicant, experturi in
evadere quod de talibus ille constituit. Quid enim dicit, verbi Yolo ut hi omnes servi mei operentur in vinea, et post gratia,
*
laborem requiescentes epulentur,

noluerit, in pistrino
ita ut quisquis eorum hoc molat:' videtur quidem quicumque semper contempserit, contra voluntatem domini sui facere; sed tunc
:
eam vincet, si et pistrinum contemnens effugerit quod nuUo modo fieri potest sub Dei potestate. Undo scriptum est, Semel
. .
Ps.
Jt2,
ixi. (ixii.)
13.
locutus est Deus, hoc est, incommutabiliter
quanquam
et
de
Deinde subjungens quid incomunico Verbo possit intelligi. mutabiliter sit locutus: Duo haec, inquit, audivi, quoniam 2)otestas Dei est, et tibi, Domini, misericordia, quia tu reddes
secundum
ojêra sua,
Ille igitur reus erit
ad dam-
nationem sub potestate ejus, qui contempserit ad credendum misericordiam ejus. Quisque autem crediderit, eique se a peccatis omnibus absolvendum, et ab omnibus vitiis sanandum, et unicuiquelumine ejus accendendum illuminandumque commiserit; calore ac
habebit ex ejus gratia opera bona, ex quibus etiam secundum corpus a mortis corruptione redimatur, coronetur, bonisque satietur, non temporalibus, sed aeternis, supra quam petimus et Eph.
intelligimus.
iil.
20.
50
Ps.
2-5.
cii. (ciii.)
De
59.
Spiritu et Littera,
Psalmus, ubi dicitur
:
[Chap, xxxiii.
HuDc ordinem tenuit

Dominumy
et
Benedic.
anima
qui propitius Jit omnibus iniquitatibus tuis, qui sanat omnes languores tuos, qui redimit de corrujytione vitam tuam, qui coronat te in miseratiooie et misericordia, qui satiat in bonis desiderium
mea,
noli ohlivisci
omnes
retributiones ejus;
tuum.
Et ne
forte haec tanta
bona hujus
:
vetustatis,
hoc
est,
mortalitatis
deformitas
desperaret
Eenovabitur, inquit, sicut

:
aquilae juventus tua.
Tanquam
et
diceret
Haec quae
te,
audisti,
ad novum hominem
E,ecole
mecum eadem
pertinent ipsa paululum, obsecro

est,
ad
Novum
Testamentum.
et
inspice
delectabiliter
dic, inquit,
laudem misericordiae, hoc

et
:
gratiae Dei.
Benere-
anima mea, Dominum,

non
ait,
noli oblivisci
omnes
Tributiones, sed, retributiones ejus; quia retribuit bona pro malis. Qui 2)ro2ntius Jit omnibus iniquitatibus tuis: hoc agitur in Baptismatis sacramento, Qui sanat
tributiones ejus
omnes languores tuos : hoc agitur in hac vita

Gal.
V. 17.
vii.
dum
Rom.
fidelis hominis, caro concupiscit adversus spiritum, et spiritus adversus camem, ut non quae volumus faciamus ; dum alia lex in mem-
bris repugnat legi mentis;
dum
velle adjacet, perficere

si
autem
perseverante intentione proficimus, de die in diem crescent e novitate sanantur, ex fide

:
bonum non
qui languores vetustatis,
Gal. V.
6.
quae per dilectionem operatur. Qui redimit de corruptione vitam tuam : hoc fit in ultima resurrectione mortuorum. Qui
Matt. xvL 27.

XX.
8, 9.
coronat
te
in miseratione
et
misericordia : hoc
fit
in judicio, ubi
cum Hex
opera
fuit
Justus sederit in throno redditurus unicuique

quis gloriabitur castum
se habere cor?
1
secundum
aut quis
ejus,
gloriabitur
mundum
se esse a peccato
Ideo
illic
necessarium
commemorare miserationem
et misericordiam
Domini, ubi
jam exigi debita et reddi merita sic possent videri, ut nullus esset misericordiae locus. Coronat ergo in miseratione et misericordia, sed etiam sic
Matt. XXV.
secundum opera.
et
Segregabitur enim ad
dexteram, cui dicatur, Esurivi,
dedisti
mihi manducare
illi
James
Matt.
ii.
13.
ûoniam judicium
misericordiam
:
sine
misericordia,
sed
qui
non
fecit
V. 7.
Beati
Matt. XXV.
miserebitur Deus.
Jam vero cum

te
autem misericordes, quoniam ipsorum sinistri ierint in ambustionem

:
John
xvii. 3.
acternam, justi autem in vitam aeternam

vita aeierna, ut cognoscant
quia haec
et
est,
inquit,
unum verum Deum,
quern misisti
Chap.
XXXIV.]
De
ilia
Spivitu et Littera,
cognitione,
ilia
51
Ps. cH.
5.
Jesum Christum;
est
visione, ilia contemplatione
satiabitur in bonis animae desiderium.

;
Hoc enim solum

inbiet,
ei sat
ultra
non babet quod appetat, quod

et sufftcit nobis,
quod
requirat.
:
Nam
me
desiderio bujus satietatis ardebat, qui
Domino
Cbristo ait
est
:
Ostende nobis Patrem,

vidit, vidit et
Cui responsum
misisti
;
Qui
Johnxiv
8,9.
Patrem.
Quia
te, et
ipsa est vita aeterna, ut cogno-
scant
unum verum Deum
quem
Jesum Cbristum.
Patris et Filii.
Sed
si ille
qui vidit Eilium, vidit et
Patrem
profecto qui videt
Patrem
et Filium, videt et
Spiritum Sanctum
Ita nee arbitrium liberum tollimus, et benedicit
anima nostra
:
Dominum, non
justificat
obliviscens
omnes retributiones
ejus
nee igno- Rom.
x. 3.
rans Dei justitiam, suam vult constituere ; sed credit in
eum
qui
;
et vivit ex fide, donee ad speciem perducatur quae per dilectionem operatur. Quae dilectio diffunditur in cordibus nostris, nee per sufficientiam propriae
impium,
fide scilicet
voluntatis, nee per
littemm
legis,
sed per Spiritum
Sanctum qui
datus est nobis.
CHAPTER XXXIV.
The
60.
ciat.
will to believe,
from God.
illi
Haec
Si
disputatio, si quaestioni
solvendae
sufficit, suflB-
autem respondetur, cavendum
esse ne
quisquam Deo
tri-
buendum
putet peccatum, quod admittitur per liberum arbitrium, si in eo quod dicitur, Quid habes quod non accepisti ? pro^jterea
etiam voluntas qua credimus dono Dei tribuitur, quia de libero existit arbitrio, quod cum crearemur accepimus: attendat, et videat, non ideo tantum istam voluntatem divino muneri tri-
buendam, quia ex libero arbitrio est, quod nobis naturaliter concreatum est; verum etiam quod visorum suasionibus agit
Deus, ut velimus, et ut credamus, sive extrinsecus per evangelicas exhortationes, ubi et mandata legis aliquid agunt, si ad
hoc admonent hominem infirmitatis suae, ut ad gratiara justificantem credendo confugiat sive intrinsecus, ubi nemo habet
;
in potestate quid ei veniat in mentem, sed consentire vel dissentire propriae voluntatis est. His ergo modis quando Deus agit
cum anima
rationali, ut ei credat;
quodlibet libero
arbitrio,
si
neque enim credere potest nulla sit suasio vel vocatio cui
2
5^
credat
et in
-^^ ^piîi^^ î Littera.
[Chap.
xxxv.
; profecto et ipsum velle credere Deus operatur in homine, omnibus misericordia ejus praevenit nos consentire autem
:
vocationi Dei, vel ab ea dissentire, sicut dixi, propriae voluntatis est. Quae res non solum non infirmat quod dictum est, Quid
enim habes quod non

audit, nisi consentiendo
accepisti?
cipere quippe et habere

:
verum etiam confirmat. Acanima non potest dona, de quibus hoc

et habere utique accipientis et habentis
ac per hoc quid habeat, et quid accipiat,
Dei
est.
est
accipere
si
autem
ad illam profunditatem scrutandam quisquam nos coarctet, cur illi ita suadeatur ut persuadeatur, illi autem non ita ; duo sola occurrunt interim quae respondere mihi placeat
:
Jam
Rom.
om.
XI. 33.
altitudo divitiarum I
et,
Numquid
iniquitas
apud Deum ?
IX. 14.
^^.
j.ggpQjjg|Q
jg^g^
displicet,
quaerat doctiores, sed caveat ne
inveniat praesumptores.
CHAPTER XXXV.
Conclusion of the work.
61.
tate
scio,
librum aliquando, cujus tanta prolixialiquid egerimus, nescio non apud te, cujus fidem sed apud animos eorum propter quos me scribere voluisti;
CoNCLUDAMTJS
igitur
utrum
illius
mitius loquar, et non dicam qui non contra nostram, sed (ut in suis Apostolis est locutus) certe contra tanti apostoli qui
Pauli,
tam vigilemque
Rom. xii. 1,3- tentiam,
non unam sententiam, sed tam vehementem, tam intenconflictationem malunt suam defensitare sen-
quam eum
^;er
audire obsecrantem jper misefrationem Dei, et

est illi, non plus sapere ad tem2)erantiam, unicui-
dicentem,
2)raeter
gratiam Dei quae data

oportet sapere, sed sajyere
quam
que sicut Deus partitus est mensuram fidei. 62. Tu autem quid mihi proposueris, et quid tam longo disputationis hujus opere effecerimus, adverte.
Movit
te certe
quem-
admodum dictum
fuerit, fieri posse
ut
sit
homo
:
sine peccato, si
voluntas ejus non desit, ope adjuvante divina quamvis nemo tam perfectae justitiae in hac vita fuerit, vel sit, vel futurus sit.
De
Pecc.
Sic enim hoc ipsum in illis prius ad te conscriptis libris propo* * sui Si a me quaeratur/ inquam, utrum homo sine peccato
I
er. u. b. 7.
p^gg-^ ^ggg
'^^
j^^^
Yii2i, ;
confitebor posse per Dei gratiam et
Chap.
XXXV.]
De
Spivitu et Litter a,
^'>^
liberum ejus arbitrium: ipsum quoque liberum arbitrium ad Dei gratiam, hoc est, ad Dei dona pertinere non ambigens, nee tantum ut sit, verum etiam ut bonum sit, id est, ad facienda
mandata Domini convertatur
atque ita Dei gratia, non solum
ostendat quid faciendum sit, sed adjuvet etiam, ut fieri possit quod ostenderit.' Tibi autem absurdum visum est, sine exemplo
ac per
fieri potest. Hinc exorta est hujus libri quaestio ; hoc ad nos pertinebat ostendere, fieri posse aliquid quamvis desit exemplum. Hinc ex Evangelio et ex Lege quae-
esse
rem quae
dam posuimus
situ
in sermonis hujus exordio, sicut de cameli tran- Matt.

et
xix. 24.
per
foramen acus,
de
duodecim millibus legionum

pugnare pro Christo, et
Cp. Matt.
Angelorum, qui potuerunt,

de
illis
:
si vellet,
gentibus quas Deus dicit potuisse se a facie populi sui semel exterminare His addi quae omnia facta non sunt.
Deut. xxxi.
^
'
possunt etiam
ilia quae leguntur in libro Sapientiae, quam multa posset nova tormenta Deus exercere in impios ad nutum Wisd. xi. 18 sibi serviente creatura, quae tamen non exercuit. Potest et de Mark xi. 23.
monte
illo
quem
fides
in
mare
vel
transferret
quam factum, horum aliquid Deo
vel
legimus,
audivimus.
quod tamen nusQuisquis enim
dixerit esse impossibile, vides
quam
desi^
Multa piat, quamque adversus fidem Scripturae ejus loquatur. alia hujusmodi possunt occurrere vel legenti vel cogitanti, quae
possibilia
Deo negare non possumus, quamvis eorum
desit
exemplum. 63. Sed quia dici potest, ilia opera esse divina, juste autem vivere ad nostra opera pertinere ; suscepi ostendere etiam hoc
opus esse divinum, et hoc egi libro
sat
est
:
isto loquacius fortasse sed contra inimicos gratiae Dei etiam parum dixisse videor ; nihilque me tarn multum dicere delectat,
quam
mihi
quam
2 Cor. x. 17.
ubi mihi et Scriptura ejus plurimum suffragatur ; et id agitur, ut qui gloriatur in Domino glorietur, et in omnibus 'gratias
agamus Domino Deo nostro, sursum cor habentes,' unde a Patre luminum omne datum optimum et omne donum perfectum est. Nam si propterea non est opus Dei, quia per nos agitur, vel quia illo donante nos agimus, nee illud est opus Dei, ut mons
transferatur
in
James
i.
17
Dominus
dixit, et
mare; quia per fidem hominum fieri posse hoc ipsorum operi attribuit, dicens, Si Ixahw*
54
Mark
xi.
De
Spiritu et Littera.
[Chap,
xxxvi.
evitis
6.
Lukexvii,
huic, Toiler6
vohis.
in vohis Jidem tanquam granum sinajds, dicetis monti et mittere in mare; et fiet, et nihil imiwssihile erit
Certe vohis dixit
;
non, Mihi aut Patri
et
tamen hoc nullo
modo
facit
modum
retur,
donante et operante. Ecce quemadhomo, sine exemplo est in hominibus perfecta justitia, et tamen
nisi illo
impossibilis
non
est.
Fieret enim,
si
tanta voluntas adhibesi et nihil
quanta
sufficit
tantae
rei.
Esset autem tanta,
eorum quae pertinent ad justitiam nos lateret, et ea sic delectarent animum, ut quidquid aliud voluptatis dolorisve impedit, delectatio ilia superaret quod ut non sit, non ad impossibilitatem, sed ad judicium Dei pertinet. Quis enim nesciat, non
:
esse in hominis potestate quid sciat, nee esse consequens ut
lectet,
quod appetendum cognitum fuerit appetatur, nisi tantum deHoc autem sanitatis est quantum diligendum est?
animae.
CHAPTER XXXVI.
When
the
rance.
commandment of Love will be perfectly fulfilled. Sins of ignoWhat sort of Righteousness belonging to this life can be asserted
Although perfect Righteousness
is
as existing without sin.

here,
it is
not
found
yet not impossible.
Rom.
ix. 28.
64.
tionem
Matt.
xxii.
Sed fortasse quispiam putaverit, nihil nobis deesse ad cognijustitiae, quod Dominus verbum consummans et brevians
super tcrram, dixit in duobus praeceptis totam Legem Prophenee ea tacuit, sed verbis apertissimis prompsit, ; Diliges, inquit, Dominum Deum twum ex toto corde tuo, et ex
tasque pendere
tota
anima
te
?
tua,
et
ex tota mente tua
et diliges
iwoxim/u/m
tuum
tanquam
justitiam
James
iii.
ipsum.
Quid
verius, his impletis impleri
omnino
Yerumtamen qui hoc

non
ei
attendit, etiam illud attendat,
2,
quam
in
multis offendamus omnes,
dum putamus
quod facimus
Deo, quern
;
diligimus, placere, vel
displicere
et postea
per Scripturam cum didicerimus quod

ignoscat.
ejus, sive certa et perspicua ratione commoniti,
non
placeat, poenitendo
precamur ut
Plena humana vita est documentis

ei placeat, nisi
talibus.
Unde
autem minus novimus quid

I
quia et ipse minus

in aenig-
Cor.
xiii. 12.
notus cst nobis
Yidemus enim nunc per speculum
mate, tunc autem facie ad faciem.
Quis vero existimare audeat,
Chap.
XXXVI.]
De
SpiriUi et Littera.
^"^
i
cum
eo ventum fuerit, quod ait, TJt cognoscam sicut et cognitus sum, tantam Dei dilectionem fore contemplatoribus ejus, quanta aut ullo modo banc illi tanquam de proximo fidelibus nunc est
:
Cor.
xiil. 12.
comparandara
dilectio
;
Porro
si
quanto major
notitia, tanto erit
major
profecto nunc quantum deest dilectioni, tantum perfiSciri enim aliquid vel ciendae justitiae deesse credendum est.
credi,
et
tamen non
diligi
potest
potest.
diligi
autem quod neque

credendo ad tantam
scitur
neque creditur, non
At
si
dilectionem sancti pervenire potuerunt, qua certe majorem in liac vita esse non posse Dominus ipse testatus est, ut animam John
xv. 13.
v. 7.
suam pro peregrinatione in qua per fidem nunc ambulatur, perventum erit ad
fide vel
pro fratribus ponerent
cum ab hac
9 Cor.
speramus, et per patientiam Rom. viii. 25. dubio et ipsa dilectio non solum supra exspectamus, procul m. 20. (juam hie habemus, sed longe supra quam petimus e*t intelligi- Eph.
speciem,
quam nondum visam
mus
erit
nee ideo tamen plus esse poterit,
quam ex
toto corde,
ex tota anima, ex tota mente. Neque enim restat in nobis addi possit ad totum ; quia si restabit aliquid, aliquid quod
illud
tiae,
et
Proinde hoc primum praeceptum justiquo jubemur diligere Deum ex toto corde, et ex tota anima, ex tota mente, cui est de proximo diligendo alterum conseerit
non
totum.
quens, in ilia vita implebimus, cum videbimus facie ad faciem. Sed ideo nobis hoc etiam nunc praeceptum est, ut admonerefide exposcere, quo spem praemittere, et obliviscendo quae retro sunt, in quae anteriora nos extendere debeamus. Ac per hoc, quantum mihi videtur, in ea quae perficienda est
mur, quid
Phil.
iii.
13.
justitia
multum
si dici
in hac vita
ille
profecit, qui
quam
longe
sit
perfect ione justitiae, proficiendo cognovit.

65.
Sed
potest
quaedam
justitia
minor huic vitae comi.
peteus, qua Justus ex fide vivit, quamvis peregrinus a Domino, Rom. non absurde et ideo per fidem ambulans, nondum per speciem dicitur etiam ad istam pertinere ne peccet. Neque enim, si
:
17.
esse
nondum
potest tanta dilectio Dei, quanta
illi
cognitioni
est.
plenae perfectaeque debetur,

est
jam culpae deputandum
Aliud
enim totam nondum assequi charitatem, aliud nullam sequi Quamobrem debet homo, quamvis longe minus cupiditatem. amet Deum, quam eum potest amare conspectum, nihil tamen
'56
:
De
Spiritu et Littera.
[Chap,
xxxvi.
sicut etiam in his quae adjacent sensibus appetere illicitum corporis, potest oculus null is tenebris delectari, quamvis non
possit
in
fulgentissima
luce
defigi.
Yerum
ecce
jam talem
constituamus animam
humanam
in
hoc corruptibili corpore,
quae etsi nondum ilia supereminentissima perfectione charitatis Dei omnes motus terrenae libidinis absorbuerit atque consumpserit, attamen in ista minore justitia ad illicitum aliquid operandum eidem libidini nulla inclinatione consentiat; ut ad
Deut.
vi. 5.
illam vitam
jam immortalem
corde tuo,
et
pertineat, Diliges
Dorainum Deum
tuum ex
Rom.
vi. 12.
toto
ex tota
anima
tua, et ex tota virtute
ad banc autem, Non regnet 2>eccatum in vestro mortali corjwre ad obediendum desideriis ejus: ad illam, JVon concutua
;
Eccius.
xviii.
pisces / ad istam, Post concu2)iscentias tuas

nihil
non
eas
ad
illam,
amplius quaerere, quam istam, hoc quod agit in opere habere, et illius perfectionem ut per illam Justus sine fine vivat in pro mercede sperare
:
in ea perfectione persistere; ad
specie,
[Qu. insert
this before
quam
in
.
in ista desideravit; per banc

.
.
autem Justus vivat

, .
'Verum
Bened.]
qua illam certo fine desiderat. (His constitutis n crit hominis ex nde viventis, aliquando alicui delectapcccatum non tantum in illis horrendis facitioni illicitae consentire
fide,
.
. :
ex
noribus et
vel
flagitiis
aurem
perpetrandis, verum etiam in levioribus ; ut alicui voci quae audienda non esset, vel linguam
quae dicenda non esset, accommodet ; vel in ipso corde aliquid ita cogitet, ut mallet licitum quod male delectat, et per etiam ista quippe consensio est praeceptum scitur illicitum
alicui
:
Matt.
vi. 12.
ad peccatum, quae utique fieret, nisi poena terreret.) Tales justi ex fide viventes, non opus habent dicere, Dimitte nobis debifa
nostraj sicut
et
nos dimittimus debitoribus nostris
falsumque
in can-
Ps. cxHi.
(cxliii.) 2.
I
esse convincunt,
.
quod scriptum
.
est,
Non
7'
justificabitu/r
John
i.
8.
spectu tuo OTTims vivens
'n 1 o* et illud, oi
Kings
'"^
'
*
46.
virL?.*
non habemuSj nosmetipsos dec72>i'nius, et illud, Quia non est homo qui non peccabit ? et illud, Non est Justus in terra qui faciet bonum et non 2)eccabit ? (utrumque enim hoc testimonium non de praeterito dicit, id est, Peccavit
;
atxerimus quia "peccatwrn et Veritas in nobis non est ?
sed de futuro, id
sancta Scriptura
est,
peccabit) et si
qua
alia in
banc sententiam
falsa esse
commemorat 1 Sed quoniam haec
non
possunt, illud esse consequens video, ut qualemlibet vel
quantam-
Chap.
XXXVI.]
De
Spivitu et Littera,
57
libet in
hominum
sit
hac vita potuerimus definire justitiam, nullus in ea sit qui nullum habeat omnino peccatum; omnique homini
illi,
necessarium dare ut detur
dimittere ut dimittatur
illi: Lukevi.
quid habet justitiae, non de suo sibi esse praesumere, sed de gratia justificantis Dei, et adhuc tamen ab illo esurire et sitire
et si
justitiam, qui est panis vivus, et

sic
apud quem
sit
est fons vitae
qui Jphn
vi. 51.
operatur justificationem in Sanctis suis in hujus vitae ten-
tatione laborantibus, ut
adjiciat, et
tamen
et
quod petentibus
largiter
quod
coniitentibus clementer ignoscat.

isti, si
66.
Sed inveniant
possunt, aliquem sub onere corrup-
jam non habeat Deus quod ignoscat: nisi tamen eum fateantur non doctrina legis datae, sed etiam infuso
tionis hujus viventem,cui
adjutum ; non cujuscemodi peccati sed ipsius impietatis incurrent. Sane quanquam talem, crimen, si testimonia ilia divina competenter accipiant, prorsus invenire non possunt: nullo modo tamen dicendum, Deo deesse possibilispiritu gratiae, ut talis esset,
tatem, qua voluntas sic adjuvetur humana, ut non solum justitia Rom.
x. 6.
quae ex fide est, omni ex parte modo perficiatur in homine, verum etiam ilia secundum quam postea in aeternum in ipsa
ista
ejus contemplatione
in
vivendum est. Quandoquidem si nunc velit quoquam etiam hoc corruptibile induere incorruptionem, atque hie inter homines morituros eum jubere vivere minime
ejus repugnet legi mentis,
Cor. xv. 53.
moriturum, ut tota penitus vetustate consumpta nulla lex in Rom.
vii. 23.
membris
Deumque ubique
praesen-
tem ita cognoscat, sicut sancti postea cognituri sunt, quis demens audeat affirmare, non posset Sed quare non faciat,
quaerunt homines; nee qui quaerunt, se attendunt esse homines.
Scio quod sicut impossibilitas, ita et iniquitas non est apud Rom. ix. 14. Deum. Et scio quod superbis resistit, humilibus autem dat James iv. 6.
Et scio quod illi, cui ne gratiam. stimulus carnis, angelus Satanae, qui
et
extoUeretur datus erat
2 Cor. xii.
eum
colaphizaret, semel
mea ; nam
iterum et tertio deprecanti dictum est, Sufficit tihi gratia virtus in infirmitate lyerficitur. Aliquid ergo est in abdito et profundo judiciorum Dei, ut etiam justorum omnes os
obstruatur in laude sua, et non aperiatur nisi in laudem Dei.
Hoc autem
nosse
1
aliquid quis possit scrutari, quis investigare, quis

inscrutabilia judicia ejus, et investigabiles viae
33-36.
tam sunt
5^
ejus!
De
Spiritu et Littera.
consili?
Quis eriim cognovit sensum Domini? aut quis

illi
arius
fuit^
Aut
quis prior dedit
illi,
et retribuetur ei
per ipsum, et in ipso sunt omnia; ipsi Amen. gloria in saecula saeculorum.
Quoniam ex
ipso, et
Eetractations,'
ii.
37.
liber unus.
Be
Spiritu
et
Littera,
ad Marcellinum,
Ad quem scripseram tree libros, quorum titulus est 'De Peccatorum Meritis et Remissione,' ubi diligenter disputatur etiam de baptismo parvulorum, rescripsit mihi se fuisse pennotum, quod dixerim fieri posse ut sit
homo sine peccato, si voluntas ejus non desit, ope adjuvante divina quamvis nemo tam perfectae justitiae in hac vita vel-fuerit, vel sit, vel fu turns
;
sit.
Quaesivit enim
'
quomodo dixerim
scripsi
posse
fieri,
cujus rei desit exemplum.

'
iibrum cujus est titulus, *De Spiritu et Littera pertractans Apostolicam sententiam ubi ait, Littera occidit, In quo libro, quantum Deus adjuvit, acriter disspiritus autem vivificat.'
Propter banc ejus inquisitionem

;
Cum autem putavi contra inimicos gratiae Dei, qua justificatur impius. agerem de observationibus Judaeorum, a quibusdam escis secundum veteDe
'
.
Sp. et
^'
rem legem abstinentium, dixi, Quarumdam escarum caerimoniae,^ quod tamen non est in usu Litterarum Sanctarum ideo tamen mihi congruens
*
:
visum est, quod a carendo appellatas caerimonias, quasi carimonias,' memoria tenebam, eo quod observantes careant his rebus a quibus se abstinent.
'
'
Quod
si
est origo alia hujus nominis,
quae abhorret a vera religione,
secundum hanc ego non sum locutus, sed secundum istam quam supra Hie liber sic incipit Lectis opusculis quae ad te nuper memoravi.
'
elaboravi,
fill
charissime Marcelline.*
DE NATURA ET GRATIA
AD TIMASIUM ET JACOBUM CONTRA PELAGIUM
LIBEE UNUS.
CHAPTER
The occasion of the publication of
of God
1.
is.
I.
this work.
What
the
Righteoumess
intermissis
seel
LiBEiTM quern misistis, charissimi filii, Timasi et Jacobe, paululum quae in manibus erant, cursim quidem, non mediocri intentione perlegi et vidi hominem zelo
:
ardentissimo accensum adversus eos, qui
cum
in suis peccatis
humanam voluntatem
debeant accusare, naturam potius accusantes hominum, per illam se excusare conantur. Nimis exarsit adversus banc pestilentiam, quam etiara litterarum
saecularium auctores graviter arguerunt, exclamantes Hanc queritur de natura sua genus bumanum/
*
:
Falso
Saiiust,
prorsus
jugurthine
etiam
iste
sententiam quantis potuit ingenii viribus aggeravit.

potius suffragetur, qui zelum Dei Rom.
x. 2-4.
Yerumtamen timeo ne iilis habent, sed non secundum justitiam, et suam volentes
subjecti.
scientiam
ignorantes
enim Dei
constituere, justitiae
Dei non sunt
Dei de qua bic loquitur, consequenter aperit adjungens, Finis enim legis Ohristus, ad justitiam omni credenti ? Hanc itaque justitiam Dei, non
Quae
sit
autem
justitia
ill
praecepto
legis,
gratiae
Cbristi,
quo timor ad quam solam
incutitur,
utiliter
sed
legis
in
adjutorio velut paeda-
Gai,
iii.
24.
gogi timor ducit, constitutam esse qui
intelligit, ipse intelligit

Gal.
ii.
quare
gratis
sit
Cbristianus.
est.
mortuus
justitia, ergo Cbristus Si autem non gratis mortuus est, in illo

si
Nam
per legem
21.
6o
Rom.
Rom.
^^'
^'^"
De
Natiira et Gratia.
[Chap.
ii.
iv. 5.
iii.
solo justificatur impius, cui credent! in
pium, deputatur
et egent gloria
fides
ad justitiam.
justificati
eum qui justificat imOmnes enim peccaverunt,

sanguinem
ipsius.
Dei
gratis per
pertinere ad lios omnes, qui peccaverunt et egent gloria Dei, profecto nullam necessitatem
Quicumque autem non putantur

habent ut
Cliristiani fiant;
:
Matt.
'^' '^"
ix.
sed
aegrotantibus
unde
non venit
quia non est opus sanis medicus, ille vocare justos, sed
peccatores.
CHAPTER
Faiik in Christ
is
II.
it is
it.
not necessary to salvation, if

to live righteously
possible for
a man
without
2.
Ac
per hoc natura humani generis ex

si
illius
unius praevari-
catoris carne procreata,
potest sibi sufficere
ad implendam
legem perficiendamque justitiam, de praemio debet esse secura, hoc est, de vita aeterna, etiamsi in aliqua gente aut aliquo
tempore fides earn latuit sanguinis enim injustus Deus, qui justos fraudet mercede non est annuntiatum sacramentum divinitatis
superiore
I
Christi.
justitiae,
Non
si
eis
et humanitatis
Tim.
Hi. 1 6.
Christi,
quod manifestatum
est in carne.
Quomodo enim
cre-
J^?'?7,''i8.
derent quod non audierunt? aut quomodo audirent sine praedicante? Fides enim ex auditu, sicut scriptum est; auditus
Ps. xviii.
autem per verhum Christi. Sed dico, inquit, Numquid non audierunt % In omnem terram exivit sonus eorum, et in fines
orbis terrae verba eorum.
Sed antequam hoc inciperet fieri, antequam denique usque ad fines totius orbis terrae praedicatio ipsa perveniat; quoniam non desunt adhuc ultimae gentes,
licet
ut perliibetur paucissimae, quibus hoc nondum fuerit praedicatum; quid faciet humana natura, vel quid fecit, quae vel ante non audierat hoc futurum, vel adhuc non comperit
factum, nisi credendo in
Deum, qui fecit coelum et terram, a quo et se factam naturaliter sentit, et recte vivendo ejus
Gal.
ii.
21.
impleat voluntatem, nulla fide passionis Christi et resurrectionis imbuta 1 Quod si fieri potuit aut potest, hoc et ego dico, de lege dixit Apostolus j&Vô Christus gratis mortuufi quod
:
est.
Si
enim hoc
Judaeorum;
de lege quam accepit gens una dicitur de lege naturae, acquanto justius qupjxi
ille
dixit
Chap. IV.]
De Natura
et Gratia,
6i
cepit
Christus gratis mortuus est?
universum genus humanum, Si per naturam justitia, ergo Si autem non gratis Christus
est,
mortuus
ergo omnis humana natura justificari et redimi ab ira Dei justissima, hoc est, a vindicta, nullo modo potest,
per fidem et sacramentum sanguinis Christi.
nisi
CHAPTER
Nature, created in a sowad
3.
state,
III.
sin.
was afterwards corrupted hy
creata est
primitus inculpata et sine ullo vitio natura vero ista hominis, qua unusquisque ex Adam Omnia quidera nascitur, jam medico indiget, quia sana non est. bona, quae habet informatione, vita, sensibus, mente, a summo
:
Natuba quippe hominis
Deo habet
ralia
creatore et artifice suo.
Vitium
vero,
quod
ista
natu-
bona contenebrat
et infirmat, ut illuminatione et curatione

artifice
opus habeat, non ab inculpabili

originali peccato,
contractum
est
sed ex
per Si hoc natura poenalis ad vindictam justissimam pertinet. enim jam sumus in Christo nova creatura, tamen eramus natura
'
quod commissum
est libero arbitrio.
Ac
2 Cor. v. 17,
filii
irae, sicut et caeteri
cordia,
Deus autem qui dives est in propter multam dilectionem qua dilexit nos,
:
miseri- ^pêt
" s-s-
cum
essemus mortui
delictis, convivificavit
nos Christo, cujus gratia
sumus
salvi facti.
CHAPTER
Free Grace.
4.
IV.
Haec autem
;
Christi gratia, sine
aetate grandes salvi fieri possunt,
qua nee infantes, nee non meritis redditur, sed gratis

Justificati, inquit,
datur
propter quod et gratia nominatur.
Rom.
iii.
24,
Unde ii qui non per illam liberantur, sive quia audire nondum potuerunt, sive quia obedire noluerunt, sive etiam cum per aetatem audire non possent,
gratis per
sanguinem
ipsius.
lavacrum regenerationis quod accipere possent, per quod salvi fierent, non acceperunt, juste utique damnantur quia sine pec:
cato
non
sunt, vel
quod
originaliter traxerunt, vel
quod malis
moribus addiderunt.
Omnes enim
peccaverunt, sive in
Adam,
Rom.
iii.
23.
sive in se ipsis, et egent gloria Dei.
Rom.
Chap. VII.]
De Natuva
aliquo
et Gratia.
6^
autem,
si
modo
praeter illius
Sacramentum ad justitiam
:
vitamque aeternam perveniri posse dicatur quod in libro isto ne agitur, nolo dicere ab sciente, ne ilium qui eum scripsit,
Christianum quidem habendum judicem sed quod magis credo, a nesciente; magnis sane viribus; sed eas sanas volo, non
;
quales phrenetici habere consuerunt. 8. Nam prius distinguit, 'aliud esse quaerere, an possit aliquid
esse,
Hanc
quod
quod ad solam possibilitatem pertinet aliud, utrumne sit.' distinctionem veram esse nemo ambigit consequens enim
: :
est ut
quod
esse
est, esse potuerit

sit.
:
potest, etiam
suscitavit, sine dubio potuit
autem consequens ut enim Dominus Lazarum Quia quia vero Judam non suscitavit,
;
non
est
John
xi.
numquid dicendum est, Non potuit Nam si voluisset, eadem etiam hoc
Filius quos vult vivificat.
'
Potuit ergo, sed noluit.

potestate fecisset
:
quia et John
'
v. 21.
Sed hac distinctione vera atque

:
manifesta quo tendat, et quid efficere conetur, advertite Nos,' de qua nisi quid certum inquit, de sola possibilitate tractamus
;
constiterit, transgredi
ad
aliud,
Hoc eum aliud, quam de non peccandi possibilitate Unde inter multa quibus id agit, etiam hoc quaerere existimet. dicit Idem iterum repeto. Ego dico posse esse hominem sine peccato tu quid dicis ? Non posse esse hominem sine peccato 1 Neque ego dico,' inquit, hominem esse sine peccato, neque tu dicis non esse hominem sine peccato de posse et non posse, non
ordinem ducimus/
diuturno, ne quis
'
:
gravissimum esse atque extra versat multis modis et sermone
Deinde nonnulla eorum quae adversus eos de Scripturis proferri solent, ad istam quaestionem non pertinere, in qua quaeritur, possitne an non possit homo esse
de esse et non esse contendimus.'
sine peccato, ita
commemorat
Et,
"
'
:
Nam
"
nullus," inquit,
"
;
munet
Job
xlv. 4.
dus est a sorde."
Non
*
est
"Non
est Justus in terra ;" et,
"
homo qui non peccet " Non est qui faciat bonum ;"
esse,
et, î Khfgs)
'^
*
^"^j
îi- 21.
caetera his similia,' inquit,

ficiunt.
ad non
non ad non posse pro-
Hujusmodi enim exemplis ostenditur, quales homines quidam tempore aliquo fuerint non quod aliud esse non potuerint unde et jure inveniuntur esse culpabiles. Nam si idcirco
;
:
(xiv.)
3.'
tales fuerunt, quia aliud esse
non potuerunt, culpa
carent.'
'
64
De Natura
et Gratia,
[Chap. viii.
CHAPTER
Even
9.
those
VIII.
who are not
able to he justified are condemned.
in eo loco ubi ei
moi'te
John
iii.
ViDETB quid dixerit. Ego autem dico, parvulum natum non potuit per Christi Baptismum subveniri,
praeventum, idcirco talem
fuisse,
id est, sine
lavacro
5.
Absolvat ergo regcnerationis exisse, quia esse aliud non potuit. eum, et aperiat ei contra sententiam Domini regnum coelorum.
Rom.
V. 12.
Sed non eum absolvit Apostolus, qui

intravit in
et ^;e7'
ait
Per
unum hominem
mundum, peccatum peccatum mors; et ita in omnes homines pertransiit, in quo omnes peccaverunt. Recte ergo ea damnatione, quae per universam massam currit, non
admittitur in
regnum coelorum, quamvis Christianus non solum
non
fuerit, sed nee esse potuerit.
CHAPTER
He who had
10. Sed,
not heard of the
'
IX.
not ahle to he justified.
name of Christ was
Making
Christ's cross of none

:
effect.^
'Non damnatur,' inquiunt
'quia in
Adam
peccasse
omnes, non propter peccatum nascendi origine attractum, sed Si ergo ideo dicitur Adam propter imitationem, dictum est.'
auctor omnium, qui subsecuti sunt, peccatorum, quia primus peccator in hominibus fuit ; cur non potius Abel, quam Christus,
ponitur caput
Justus fuit
1
omnium justorum, quia primus in hominibus Sed de infante non loquor juvenis vel senex in ea regione defunctus est, ubi non potuit Christi nomen audire potuit fieri Justus per naturam et liberum arbitrium, an non
:
potuit?
Si
potuisse dicunt;
ilia
ecce
quod
est,
crucem Christi
evacuare, sine
quemquam
per naturalem legem et voluntatis
arbitrium justificari posse contendere. Dicamus et hie, rgo Christus gratis mortuus est: hoc enim omnes possent, etiamsi
mortuus
ille
non
esset
et si injusti essent,
quia vellent, essent,

sine Christi gratia
si
non quia
justificari
justi esse
non
possent.
Si
autem
omnino non
:
potuit, etiam istum

*
audet absolvat
secundum verba sua quia si idcirco omnino non potuit, culpa caruit.'
talis fuit,
quod aliud
esse
Chap. XI.]
De Natuva
et
Gratia.
6^
CHAPTER
11.
X.
Pelagius acknowledges Grace in a subtle manner.
Sed
objicit sibi
quasi ab alio dictum, et ait:

*
Potest
re-
quidem esse, sed per gratiam Dei, inquies.'

:
Deinde velut
Ago gratias, quod spondendo subjungit assertionem meam, quam dudum oppugnabas, non modo non oppugnare, aut confiteri solum contentus non es, verum etiam
non refugis comprobare.
illud aut illud
])ossit esse,
;
Humanitati tuae
Nam
dicere. Potest
quidem, sed per
quid aliud est, quam non solum consentire quod verum etiam quomodo vel qualiter possit ostendere %
NuUus
l>otest.'
itaque magis alicujus rei possibilitatem probat,

;
'
ejus etiam qualitatem fatetur
quam qui quia neque absque re esse qualitas His dictis iterum sibi objicit Sed tu, inquies, hoc in
:
loco Dei gratiam, quandoquidem eam non commemoras, videris abnuere/ Deinde respondet Egone abnuo, qui rem confitendo, confitear necesse est et per quod res effici potest; an tu, qui rem
' :
negando, et quid quid illud est per quod res efficitur procul dubio negas T Oblitus est, jam se illi respondere, qui rem non negat,
cujus objectionem paulo ante proposuerat dicentis, 'Potest quidem esse, sed per gratiam Dei/ Quomodo ergo illam, pro qua iste
multum
rem jam
laborat, possibilitatem negat, qui ei
jam
'
dicit,
Potest
esse, sed per Dei gratiam
Verumtameu quia
isto dimisso
qui
adhuc ad versus eos qui negant esse hominem esse sine peccato, quid ad nos 1 Contra quos possibile vult agat, dum tamen boo confiteatur, quod impietate sceleratisconfitetur, agit
sima negatur, sine gratia Dei hominem sine peccato esse non
posse.
])er
Sive per gratiam, sive per adjutorium, sive misericordiam, et quidquid illud est per quod esse homo
Dicit ergo
:
'
absque peccato peccat, confitetur, quisquis rem ipsam
fatetur.'
CHAPTER
In
JEl
XI.
to the
the discussion of
'
Graced we do not speaJc of that which helongs
constitution of nature, hut to its restoration.
HL.
12.
Fateor
^^tepente
Dilectioni vestrae, cum ista legerem, laetitia perfusus sum, quod Dei gratiam non negaret, per quam
^6
solam homo
talium
De Natura
justificari
et Gratia,
[Chap. xii.
potest
maxime
'
detestor, et horreo.
hoc enim in disputationibus Sed pergens legere caetera,
primo ex datis similitudinibus coepi habere suspectum. Ait enim Nam si dixero, Homo disputare potest, avis volare, lepus
:
currere
et
non etiam per quae haec

;
effici
possunt commemora-
vero, id est, linguam, alas, pedes
num
negavi, qui
officia ipsa
confessus
sum?'
;
ego officiorum qualitates Videtur certe, haec

creata sunt
eum commemorasse, quae natura valent membra hujusmodi naturis, lingua, alae,
posuit, quale de gratia
intelligi
enim haec
pedes
non
tale aliquid
justificatur; ubi de sanandis,
volumus, sine qua homo non non de instituendis naturis agitur.
Hinc jam ergo
sollicitus coepi legere caetera, et
me non
falso
comperi suspicatum.
CHAPTEE
The aim of
the threatenings
XII.
'
of the Law.
Perfect travellers.*
13. Quo priusquam veniam, videte quid dixerit. Cum tractaret quaestionem de differentia peccatorum, et objiceret sibi, quod
quidam
dicunt, 'levia quaedam peccata ipsa multitudine, quod ' saepe irruant, non posse cuncta vitari ; negavit debere argui
'
scripturas utique
ne levi quidem correptione, si vitari omnino non possunt:' non advertens Novi Testameati, ubi dicimus banc esse intentionem legis arguentis, ut propter ilia quae perconfugiatur ad gratiam Domini miserantis ; velut pacdagogo concludente in eadem fide, quae postea revelata est ; ubi et remittantur quae male fiunt, et eadem gratia juvante non
peram
Gal.
iii.
fiunt,
23.
fiant.
Proficientium est enim via

'
dicantur
perfecti viatores.'
Ilia est
quamvis bene proficientes autem summa perfectio cui

possideri.
nihil addatur,
cum
id
quo tenditur coeperit
CHAPTER
Jam
dicit,
XIII.
Refutation of Pelagitis.
1 4.
vero illud quod

'
ei dicitur,
Ipse tu sine peccato es
'
revera non pertinet ad
quod
eam rem de qua vertitur quaestio. Sed negligentiae suae potius imputari, quod non est
Chap. XIV.]
De Natuva
:'
et Gratia.
67
sine peccato
Deum, ne
illi
bene quidem dicit ; sed dignetur inde et orare haec iniqua negligentia dominetur ; quern rogabat
. .
quidam, quando dicebat, Itinera mea dirige secundum verhum , , .J tuum, et non dominetur mini omnis iniquitas : ne dum suae
....
Ps. cxviii.
(cxix.) 133.
diligentiae
quasi
propriis viribus
illic,
fidit,
neque hie ad veram
justitiam, neque
ubi sine dubio perfecta desideranda est
et speranda, perveniat.
CHAPTER
XIV.
All (points of truth) are not in Scripture.
15.
Et
illud
scriptum his
facile refellit,
quod ei a quibusdam dicitur, nusquam esse omnino verbis, posse esse hominem sine peccato'
'
quia non est ibi quaestio, quibus verbis dicatur
quaecumque
aliquoties
querela,
sententia/
Scripturis
Non tamen
sit
fortasse
sine causa,
cum
sine Luke
;.
in
inveniatur homines
dictos
esse
6.
non invenitur qui

quo aperte dictum
dictus sine peccato, nisi unus
solus de
est,
Eum
qui non noverat 2)eccatum.
2 Cor. v. 21.
Et eo
loco ubi de sacerdotibus agebatur,
Etenim expertus
est Heb.
iv.
15.
omnia, secundum similitudinem absque 'p^cato ; in ilia scilicet carne, quae habebat similitudinem carnis peccati, quamvis non Rom.
esset caro peccati
;
viii. 3.
quam tamen
est
similitudinem non haberet, nisi
caetera omnis esset caro peccati.
Jam
illud
endum
sit,
Omnis qui natus
ex Deo,
non
iêccat, et
quomodo accipinon jôtest
John
iii.
9.
jyeccare,
quia semen ejus in ijyso manet ; cum ipse apostolus Joannes, quasi non sit natus ex Deo, aut eis loqueretur qui nondum nati essent ex Deo, aperte posuerit, Si dixerlmus quia
habeifnus,
John
i.
8.
peccatum non
nos
ijysos
seducimus,
et Veritas
in nobis
Pecc.
non
est ;
in libris quos de hac re ad Marcellinum scripsi, sicut De
potui, explicare curavi.

2)eccare,
Et
illud
quod dictum
est,
non
potest
s.
8-10.
pro eo dictum esse, ac si diceretur, Non debet peccare ; non improbanda mihi videtur hujus assertio. Quis enim insanus dicat debere peccari ; cum ideo sit peccatum, quia non
fieri 1
debet
68
De Natura
et Gratia,
[Chap.
XV.
CHAPTER XV.
Pelagius perverts a text of the Apostle James, by adding a
note of interrogation.
James
iii.
8.
16. Sane quod hominum domare
apostolus Jacobus
'
ait,
Linguam autem
nullus
potest; non mihi videtur
ita intelligendum,
ut exponere voluit,
diceretur,
quasi per exprobrationem dictum, tanquam Ergone linguam nullus hominum domare potest ?
et dicens,
tanquam objurgans non potestis? quasi
Domare
feras potestis,
linguam
feras.'
facilius sit
sentiri puto quod iste sit vellet de facilitate domandae linguae, caetera sequerentur in bestiarum comparatione nunc vero sequitur, Inquietum malumj
:
Non
linguam domare, quam Si enim hoc sensus hoc loco.
jdena veneno mortifero; utique nocentiore, atque serpentum

Wisd.
i.
:
quam bestiarum
est
nam
illud
carnem
interficit,
hoc vero ani-
II.
mam.
Os enim quod mentitur,
quasi id esset facilius, quam Jacobus illam sententiam pronuntiavit, aut ea voce voluit pronuntiari
:
occidit animam. Non ergo mansuefactio bestiarum, sanctus
sed potius ostendens quantum sit in homine linguae ut a nuUo homine domari possit, cum ab hominibus malum, domentur et bestiae. Neque hoc ideo dixit, ut hujus in nos mali dominationem per negligentiam permanere patiamur sed
:
ut ad
domandam linguam divinae gratiae poscamus auxilium. Non enim ait, Linguam nullus domare potest sed, nullus hominum; ut cum domatur, Dei misericordia, Dei adjutorio,
:
Dei gratia
et
Matt.
X. 2o.
fieri
fateamur.
dum
conatur, poscat auxilium

illo
Conetur ergo anima domare linguam, et oret lingua, ut dometur

:
lingua, domante
estis qui Patris vestri qui loquitur in, vobis. loquimini, Sjpiritus Itaque praecepto facere commonemur, quod conantes et nostris
qui dixit
ad suos, JVon enim vos
sed
viribus
non
valentes, adjutorium
divinum precemur.
CHAPTER XVI.
Explanation of the same
17.
jameb
iii.
text.
Peoinde
et ipse
cum
hacc diccus,
Non
oportet, fratres m&i, haec ita fieri
exaggerasset linguae malum, inter : continue
Chap. XVII.]
De Natuva
et Gratia.
69
quo adjutorio ista Quis enim saj>iens
conversatione
monuit, consummatis his quae
liinc dicebat,
non
et
fierent,
quae dixit
inter
fieri
non oportere.
James
^
iii.
10,
discijylinatus
vos
Ostendat ex bona
02)erationem suam in mansuetudine sapientiae. Quod si zelum amarum habetis et contentiones in cordibus vestris, nolite gloriari
et
mendaces
esse
adversus veritafem.
sed
terrena,
Non
et
est
ista
sapientia
d^9ursum
descendens,
animalis,
enim
zeltos et contentio, ibi

est
inconstantia,
sapientia,
Quae autem desursum
Ubi omne opus jyravum. jî'^ûm quidem 2>îca

diabolica.
est, deinde pacifica, modesta, suadibilis, 2>êna misericordia et Haec est fructibus bonis, in/iestimabilis, sine simulations.
sapientia quae linguam domat,
desursum descendens, non ab
et istam quisquam abrogare audet gratiae Dei, et earn superbissima vanitate pouit in liominis potestate ? Cur ergo oratur ut accipiatur, si ab homine est
humano
eorde prosiliens.
An
ut habeatur
An
et huic orationi contradicitur,

sibi sufficit
ne
fiat injuria
libero arbitrio,
quod possibilitate naturae ad implenda omnia praecepta justitiae? Contradicatur ergo eidem ipsi apostolo Jacobo admonenti et dicenti. Si quis autem ve- James strum indiget sajnentia, postulet a Deo, qui dat omnibus afflu-
i.
5.
enter et
non
im^woiêrat, et dabitur ei
postulet
autem in fide
nihil Jiaesitans.
lit
Haec
est fides,
ad quam praecepta compellunt,

sed
lex imperet, et fides impetret.

potest,
nuUus hominum domare
Per linguam enim, quam sapientia desursum de-
scendens, in multis offendimus omnes.
Non enim
et
hoc
iste James
iif.
2.
apostolus alio modo pronuntiavit, sicut illud quod nullus hominum domare jpotest.
ait,
Linguam
CHAPTER
Who
are said to he 'in the flesh.''
to
XVII.
whom
at their request
Sins of ignorance. Who they are God gives wisdom.
18. Nec illud quisquam istis pro impossibilitate non peccandi similiter objecerit, quod dictum est Sapientia carnis Rom. inimica est in Deum : legi enim Dei non est subjecta ; nee enim
:
viii.
2)otest.
Qui autem in came
sunt,
Deo
j^;âcere
non
2ôssunt.
Sapientiam quippe carnis
dixit,
non sapientiam desursum de-
7^
scendentem
exierunt,
esse
:
-^^ Nattira et Gratia.

et in carne esse,
[Chap, xviii.
non eos qui nondum de corpore
sed eos qui

est.
manifestum
Illud est
secundum camem vivunt, significatos Non autem ibi est quaestio quae ver-
quod exspecto ab isto audire si possim, eos qui secundum spiritum yivunt, et ob hoc etiam hie adhuc viventes jam quodam modo in carne non sunt, utrum gratia
satur.
Dei vivant secundum spiritum

Rom. Rom.
*
xiii. lo.
an
sibi
sufficiant,
jam data
:
cum cum
creantur possibilitate naturae, et sua propria voluntate
V. 5.
plcuitudo Icgis uou sit nisi charitas, et charitas Dei diffusa sit in cordibus nostris, non per nos ipsos, sed per Spiritum Sanctum qui datus est nobis.
19.
*
Tractat etiam iste
de peccatis
ignorantiae,
;
et
dicit,
hominem
praevigilare debere ne ignoret
ideoque esse
cul-
pandam
Ps.
cxviii.
ignorantiam, quia id
homo
'
:
nescit negligentia sua,
quod
adhibita diligentia scire debuisset dum tamen omnia potius ut oret et dicat, Da mihi intellectum ut discam disputet, quam
(cxix.) 73.
mandata
Aliud est enim, non curasse scire, quae negligentiae peccata etiam per sacrificia quaedam legis videbantur
tua.
expiari
aliud,
intelligere
velle,
legem, non intelligendo quid
fieri velit.
nee posse, et facere contra Unde admonemur a
Deo
petere sapientiam, qui dat omnibus affluenter^ utique his

sic
omnibus qui
petunt et tantum petunt, quomodo et quan-
tum
res tanta petenda est.
CHAPTER
20.
*
XVIII.
to be
WJiat prayer Pelagius has admitted
necessary.
DiviNiTUS tamen
'
esse expianda peccata commissa, et

fatetur, propter
pro
eis
Dominum exorandum'
veniam
scilicet
promerendam ; quia id quod factum est, facere infectum,' multum ab isto laudata 'potentia' ilia naturae et voluntas non potest hominis,' etiam ipso fatente, quare hac necessitate restat ut oret ignosci. Ut autem adjuvetur ne peccet, nusquam dixit, non hie legi, mirum de hac re omnino silentium cum oratio Dominica utrumque petendum esse commoneat, et ut dimittantur nobis debita nostra, et ut non inferamur
*
'
'
: :
in tentationem
illud,
ut praeterita expientur
hoc, ut futura
Chap. XIX.]
De
Quod
licet
Natiira et Gratia,
71
vitentur.
fiat,
non
fiat,
:
nisi
voluntas adsit; taihen ut
voluntas sola non sufficit
ideo pro hac re nee superflua
nee impudens Domino imraolatur oratio. Nam quid stultius, quam orare ut facias quod in potestate habeas'?
CHAPTER
Pelagius denies that
XIX.
sin.
human
nature has been depraved or corrupted by
21. Jam nunc videte, quod ad rem maxime modo humanam naturam tanquam omnino sine
pertinet, quoullo vitio

sit,
conetur ostendere, et contra apertissimas Scripturas Dei luctetur Sed plane ilia sapientia verbi, qua evacuetur crux Christi.
Cor.
i.
17.
non evacuabitur, ista potius sapientia subvertetur. Nam cum hoc ostenderimus, aderit fortasse misericordia Dei, ut et ipsum
haec dixisse poeniteat.
est,
*
'
Primo,' inquit,
de eo disputandum
Unde tum
:
immutata natura. quod per peccatum ante omnia quaerendum puto/ inquit, 'quid sit peccasubstantia aliqua, an omnino substantia carens nomen,
debilitata dicitur et
res,
quo non
si
non
existentia,
non corpus aliquod, sed perperam

*
:
facti actus exprimitur.'
Deinde adjungit
potuit
'
Credo, ita
est.
Et
vel
ita
'
est,'
inquit,
quomodo
humanam
1
debilitare
Videte, quaeso, quonesciens nitatur evertere medicinalium eloquiorum voces saluberrimas Jgo dixi, Domine, miserere mei ; sana animam
mutare naturam, quod substantia caret
modo
.*
Ps.x\.ixil) 5.
meam, quia peccavi

est
iihi.
Quid sanatur,
si
nihil est vulneratum,
nihil sauciatum, nihil
quod sanetur, unde vitiatum

?
debilitatum atque vitiatum? Porro si est ? Audis confitentem quid

:
desideras disputantem
Sana, inquit, animam meam.

sit,
Ab
ab
illo
quaere, unde vitiatum

sequitur,
quod sanari rogat

tihi.
et
audi quod
isto
Quoniam
peccavi
Hunc
iste interroget,
*
quaerat quod quaerendum putat, et dicat
tu qui clamas,
Sana animam meam, quoniam 2)eccavi

substantia aliqua,
non
dicis
res,
tihi, quid est peccatum % an omnino substantia carens nomen, quo non existentia, non corpus aliquod, sed tantum per-
peram
facti
actus exprimitur?'
est
Respondet
substantia,
ille
'Ita est ut
; peccatum aliqua nomine perperam facti actus exprimitur.
non
sed tantum
iste
:
hoc
Et contra
Quid
f%
ergo clamas, Sana
De
Natiira et Gratia.
[Chap.
xx.
animam meam, quoniam jpeccavi tihi ? Quomodo potuit vitiare animam tuam quod substantia caret ] Nonne ille moerore confectus vulneris sui, ne disputatione ab
'
oratione averteretur, breviter responderet et diceret:
'Kecede
Matt.
12, 13.
ix.
potius disputa, si potes, qui dixit, ôn est ojyus sanis medicus, sed aegrotantihus : non veni vocare , justos, sed 2>^catores ; ubi justos utique sanos, peccatores autem
:
a me, obsecro
cum
illo
appellavit aegrotos?'
CHAPTER
How
22.
Matt.
i.
XX.
sin, even if sin is not
nature can have been corrupted hy

substantive thing.
21.
disputatio
ejus
Ceknitisne quo tendat, et quo manus porrigat haec 1 ut omnino frustra dictum putetur, Vocabis nomen Jesum ; ipse enim salvum faciet impuluTn suum a 2êccatis
eorum.
Quomodo enim salvum faciet, ubi nulla est aegritudo 1 Peccata quippe, a quibus dicit Evangelium salvum faciendum populum Christi, substantiae non sunt, et secundum istum
vitiare
non possunt.
vis,
frater,
bonum
est
ut
memineris te
:
esse Christianum.
Credere
ista fortasse sufficeret
sed tamen
nee obest, imo etiam prodest, si firmissima fides nee existimemus peccato naturam humanam praecedat non posse vitiari, sed divinis credentes Scripturis peccato eam
quia disputare
id fieri potuerit inquiramus. Quoniam didicimus non esse substantiam ; nonne attenpeccatum jam ditur, ut alia omittam, etiam non manducare, non esse subesse vitiatam,
quomodo
stantiam
A
est.
substantia
quippe receditur
si
quoniam cibus
substantia, et
cibo,
ita ita
substantia
Sed abstinere a cibo non

corporis,
est
tamen substantia
languescit,
ita
omnino abstinetur a
valetudinis
ita
hauritur viribus,
si
lassitudine
inaequalitate corrumpitur, debilitatur et frangitur,
ex-
ut
aliquo
modo perduret
unde abstinendo
:
in vita, vix possit ad

vitiata est.
eum
cibuui
revocari,
Sic
non
est substantia
peccatum
sed substantia est Deus,

;
summaque
substantia, et
Ps.
ci.
(cii.)5.
a quo per inobedientiani recedendo, et per infirmitatem non valendo capere quo debuit Percussum est sictU et gaudere, audis quemadmodum dicat
solus verus rationalis creaturae cibus
:
Chap. XXII.]
et
De Natuva
cor
et Gratia.
oblitus
73
fenum
2)anem
aruit
?
meum, quoniam
sum manducare
meum
CHAPTER
Adam
23.
set free
XXI.
by the mercy of Christ.
Attenditjj autem quomodo adhuc se urgeat verisimi-
libus ratiouibus contra Scripturae sanctae veritatem.
Dominus
dicit, qui propterea Jesus vocatur, quia ipse salvum facit populum suum a peccatis eorum dicit ergo Dominus
Jesus
Jesus, opus sanis msdicus, sed aegrotantibus. Non veni vocare justos, sed peccatores. TJnde dicit et Apostolus
est
Non
Matt.
3-
IX.
Fidelis sermo
venit in
et
omni
et
accejytione dignus,
quia Jesus Christus
Tim
hunc
mundum
jêccatores salvos facere.
Et
dicit
iste
contra
fidelem
sermonem
omni acceptione dignum,

contrahi
*non de-
peccatis, ne ad hoc esset ista poena peccati, ut committerentur plura peccata.' Quaeritur etiam parvulis tantus medicus opitulator et iste dicit,
:
buisse banc aegritudinem
'
Quid
quaeritis
Sani sunt propter quos medicum quaeritis.
Nee
primus homo ideo morte damnatus est; nam postea non peccavit/ Quasi aliquid postea de perfectione justitiae ejus audierit, nisi quod commendat Ecclesia et ipsum Domini
ipse
Christi misericordia
dicit,
liberatum.
'non solum
illo
non
esse
'Ejus quoque posteros' iste infirmiores, sed etiam plura

implere neglexerit:' quos
certe
ille
implevisse praecepta, cum posteros videt ita nasci,
ille
unum
quomodo
factus
non
est,
non solum praecepti incapaces, quod omnino non sentiunt, sed vix capaces papillae cum esuriunt; eos tamen in matris
Ecclesiae gremio
facit
cum salvos gratia sua suum a peccatis eorum, populum
facere velit, qui
salvum
contradicunt homines,
illo
creaturam, quae per ilium condita est, melius inspicere noverint, voce non sana sanos esse pronuntiant.
et
quasi
CHAPTER
24.
'
XXII.
identical.
Sin and the punishment of sin
si ad hoc peccati infirm atus est, ut plura peccaret.' Nee cogitat praepeccator varicatorem legis quam digne lux deserat veritatis ; qua desertus
Mateeiam
'
dicit
'
esse vindictam,
74
utique
fit
De
Natiira et Gratia.
[Chap. xxii.
csecus, et plus necesse est offendat, et
cadendo vexetur,
Rom.
i.
vexatusque non surgat, ut ideo tantum audiat vocem legis, quo admoneatur implorare gratiam Salvatoris. An nulla poena est eorum, de quibus dicit Apostolus, Quia cum cognovissent Deum, non sicut Deum glorificaverunt, aut gratias egerunt; sed evanuerunt in cogitationihus
suis, et
obscuratum
est
insipiens cor
:
eorum 1
Utique ista obscuratio vindicta et poena jam fuit et tamen per banc poenam, id est, per cordis caecitatem, quae fit deserente luce
sapientiae, in plura et gravia peccata coUapsi sunt.
Dicentes
est, si
enim
*
se esse sajnentes, stultifacti sunt.
Gravis baec poena

:
quis intelligat, et ex hac poena vide quo ierunt

runt, inquit, glofiam incorruptibilis
Et immutave-
Dd
in similitudinem imaet
ginis
corruptibilis
hominis,
el
volucrum,
serpentium.
est
Ista
fecerunt ex peccati poena, qua
quadrujpedum, et obscuratum
Et propter baec tamen, quia licet etiam ipsa peccata sunt, adjungit et dicit Propteftea poenalia,
insipiens cor eorwm.
:
Deus in desideria cordis illorum, in immunditiam. Ecce quemadmodum Deus gravius condemnavit, tradens illos in
tTadidit illos
desideria cordis illorum, in immunditiam.
Videte etiam ex bac

corpora
poena quae sua in sermtipsis.

et iniquitas,
faciant
XJt
contumeliis,
inquit, afficiant
iniquitatis,
:
Et quia poena est ista evidentius commendat dicens

et
cum
sit
Qui transmutaveet
runt veritatem Dei in mendacium,

crea,turae potius
coluerurit
servi&tunt
quam
Credlori, qui est benedictus in saecida.
Amen.
Pro2)ter hoc, inquit, tradidit
Deus
itlos
in
jÔ'Ssiones
ignominiae.
Ecce quoties vindicat Deus,
et
ex eadem vin-
dicta plura et graviora peccata eoTU7n immutaverunt naturalem
usum
et
consurgunt. in eum
Nam
usum
feminae
contra
naturam :
similiter
autem
masculi
relicto
qui est naturali usu
feminae, exarserunt in appetitum suum, in invicem, masculi in TYiasculos def&rmitatem operantes. Atque ut ostenderet sic esse
ista peccata,
junxit
ut etiam poenae sint peccatorum, etiam bis adEt mercedem m,utuam, quam oportuit, erroris sui in
semetijysis recipiientes.
Videte quoties vindicet, eademque vin-
dicta quae pariat puUuletque peccata.

sicut
illos
Adbuc
attendite
Et
non j^'i'obaverunt, Deus in reprobam,
inquit,
menfitem,
Deum
habere in notitia, tradidit
ut faciant quae non conveniunt,
Chap. XXIII.]
De Natuva
iniquitate,
et Gratia.
y^
repletos
omni
cum
circumventione, malitia, avaritia,
susur2)lenos invidiam homicidio, contentione, dolo, malignitate,

rones, detractores,
Deo
odibiles, contumeliosos,
superbos, elatos;
inventores
malorum, parentibus non
obedientes, insi]nentes, in-
com2)Ositos, sine qffectu, sine misericordia.

*
Hie nunc
iste dicat,
Nou
debuit sic vindicari peccatum, ut peocator per vindictam
plura committeret/
CHAPTER
God forsakes none
hut those
XXIII.
We
are
siifficient
who
deserve to he forsaken.
of
is
ourselves for sinning, hut not so for returning to righteousness.

the punishment, not the cause of sin.
Death
25.
FoRTAssE respondeat,
dixi,
Deum
Si hoc
ad
ista
non cogere, sed dig:
nos deseri tantum deserere.

quippe, ut
dicit,
verissime dicit
deserti
luce justitiae et per hoc contenebrati
pariant aliud,
quam
quid haec omnia, quae commemoravi opere teneeis, si
brarum, donee dicatur

et
dicto obaudiant, Surge, qui dormis, Ephes.
exsurge a moriuis, et illuminabit te Christus ? Mortuos Veritas dicit, unde est et illud, Sine wiortuos sepelire mortuos suos:
Matt.v
mortuos ergo Veritas
dicit,
quos
iste dicit laedi et vitiari
non
potuisse peccato, quia videlicet didicit peccatum non esse substantiam. Nemo ei dicit, sic hominem factum, ut de justitia
'
quidem posset in peccatum ire, et de peccato ad justitiam redire non posset sed ut in peccatum iret, suffecit ei liberum arbitrium, quo se ipse vitiavit; ut autem redeat ad justitiam,
'
:
opus
iste
habet
medico,
quoniam
sanus
non
est;
opus
habet
vivificatore,
dicit,
De qua gratia omnino nihil quia mortuus est. quasi sola sua voluntate se possit sanare, quia
Non
ei
eum
potuit sola vitiare.
dicimus,
mortem
corporis ad
peccatum valere, ubi sola vindicta est; nemo enim peccat corsed ad peccatum valet mors animae, quam pore moriendo (leseruit vita sua, hoc est, Deus ejus, quae necesse est mortua
:
opera
faeiat,
et caeteras molestias corporales, absit ut
donee Christi gratia reviviscat. Famem et sitim dicamus necessitatem
habere peccandi, quibus molestiis exercitata vita justorum splendidius enituit, et eas per patientiam superando majorem gloriam comparavit ; sed adjuta gratia Dei, adjuta Spiritu Dei, adjuta
76
misericordia Dei
;
De Natura
et Gratia.
[Chap.
XXIV
non superba voluntate
se extoUens, sed
humili
Ps. Ixx.
(Ixxi.) 5.
confessione fortitudinem promerens. Noverat enim Deo dicere, tu es j^cttierdia mea, De qua gratia et adjutorio et Quoniam misericordia, sine qua bene non possumus vivere, nescio quare
iste
omnino
si
nihil dicit
imo
etiara velut sibi
ad justitiam
suffi-
cientem,
sola
voluntas
adsit,
defendendo naturani, gratiae
Cur autem Christi, qua justificamur, apertissime contradicit. soluto per gratiam peccati reatu ad exercitationem fidei mors
De
*.
Pecc.
et
ii.
Mer.
miss,
Re-
corporis man eat, quamvis venerit de peccato, jam et hoc in ad sanctae memoriae Marcellinum libris, ut valui, disserui.
illis
49-56.
CHAPTER
XXIY.
Christ died by (His own) power. Even evil tMngs, through God's mercy, are profitable.
26.
illi
Quod vero 'Dominum'
dicit
'
sine peccato
mori potuisse
'
:
sic
etiam nasci, potestas misericordiae, non conditio naturae fuit ; etiam mortuus est potestate; et hoc est pretium nostrum quo nos a morte redimeret.. Et hoc istorum disputatio evacuare
contendit,
cum ab
eis ita
natura
humana
defenditur, ut possît
liberum arbitrium
Heb.
Ii.
isto pretio
non
egere, ut a
potestate tene-
14.
brarum
John
xiv.
regnum Christi Domini transferantur. Et tamen quando Dominus ad passionem perrexit^ Ucce, inquit, veniet jyi^'njcejys hujus mwidi, et in me nihil inveniei :
et praepositi mortis in
30, 31-
et utique nihil peccati,
unde praepositus mortis jure suo ageret, ut perimeret, Sed ut sciant crnines^ inquit, quia voluntateni Patris mei facio, surgite, eamus hinc : id est, quia non morior necessitate peccati, sed obedientiae voluntate.
27.
Dicit 'nullum
sit,
malum
boni alicujus esse causam.'

sunt.
poena bonum
Ps. xxix.
qua tamen multi emendati
Quasi Sunt ergo

ille
mala quae prosunt mirabili misericordia Dei.

(xxx.)
8, 7,
Numquid
boni aliquid passus eet, qui dixit, Avertisti faciem tuam a me, et factus sum conturhatus ? Non utique et tamen haec ei contur:
batio contra superbiam fuit medicinalis
quodam modo.
Dixerat
et sibi
enim
I
in abundantia sua,
Non
movebor in aMernwm:
Cor.
iv. 7.
Quid enim habebat quod non acceperat % Quare ostendendum ei fuerat unde haberet, ut Ideo, Domine, inreciperet humilis, quod superbus amiserat.
tribuebat quod a
habebat.
Domino
Chap. XXVI.]
De Natura
et Gratia.
77
In qua
et
tua 2)raestitisti decori quit, in voluntate
meo virtutem.
movehor, ego abundantia mea dicebam, abs te, non a me. Denique avertisti faciem tuam a me,
Nan
cum
hoc mihi esset

factus
sum
conturhatus.
CHAPTER XXV.
The disposition of those who go astray.
Certain heretics must be dealt with
not by arguments, but by prayers.
28.
Hoc
superbus animus omnino non sapit
sed
magnus
est
Dominus,
cliviores
proquomodo sumus quaerere potius quid contra ea respondeamus,
qui id persuadeat
ipse novit.
Nam
quae nostro objiciuntur errori, quam intendere quam sint saluUnde cum istis non tam disputationibria, ut careamus errore.
quam Non enim

])us,
pro hoc
eis,
sicut pro nobis, orationibus est
agendum.
'
eis
dicimus, quod sibi iste opposuit,
ut esset
causa misericordiae Dei, necessarium fuisse peccatum.' Utinam non fuisset miseria, ne ista esset misericordia necessaria. Sed
iniquitatem peccati tanto graviorem, quanto facilius homo non quem nulla adhuc tenebat infirmitas, poena justissima
peccaret,
subsecuta est: ut mercedem

reciperet, amittens
obedientiam,
serat.
quam
mutuam peccati sui in semetipso sub se positam sui corporis quodam modo praecipuam sub Domino suo ipse contempRom.
vii. 23.
;
Et quod nunc cum eadem lege peccati nascimur, quae in membris nostris repugnat legi mentis neque adversus Deum contra rem manifestissimam disputare, sed pro murmurare, neque
poena nostra
illius
misericordiam quaerere et orare debemus.
CHAPTER
An
29.
illustration to explain
XXVI.
is
how God^s Grace

of any good
act.
necessary for the doing
Attendite sane
vigilanter
si
quomodo
dixerit
'
:
Adhibet
quidem huic etiam parti,

cordiam suam Deus
;
quando necessarium
fuerit, miseri-
quia homini post peccatum ita subveniri non quia Deus causam hujusce necessitatis optaverit.' Videtisne quemadmodum non dicat necessariam misericordiam Dei ut non peccemus, sed quia peccavimus 1 Deinde subjungit
necessum
est,
78
'
De
Natttra et Gratia.
[Chap, xxvii.
Sed et medlcus ad curandum jam vulneratum paratus esse debet non debet autem ut sanus vulneretur optare/ Si ista similitudo
;
rebus de quibus agimus congruit, certe vulnerari non potest natura humana peccato, quoniam peccatum nulla substantia est. Sicut ergo vulnere, verbi gratia, claudicans ideo curatur, ut sanato malo praeterito, futurus dirigatur incessus nostra non ad hoc solum supemus medicus sanat, ut
:
sic
ilia
;
mala
jam
quod
non
sint,
quidem
sed ut de caetero recte ambulare possimus etiam sani nonnisi illo adjuvante poterimus.
Nam
medicus homo cum sanaverit hominem, jam de caetero sustentandum elementis et alimentis corporalibus, ut eadem sanitas
apto subsidio convalescat atque persistat, Deo dimittit; qui praebet ista in carne viventibus, cujus erant etiam ilia quae,
dum curaret, adhibebat. Non enim quemquam medicus Ms rebus quas ipse creaverit sanat sed ex illius opibus,
;
ex
creat
I
omnia necessaria
sanis atque vitiosis.
Tim.
ii.
s.
Gum per Mediatorem Dei et hominum tum, spiritualiter sanat aegrum vel vivifi.cat mortuum, id est justificat impium, et cum ad perfectam sanitatem, hoc est, ad
perfectam vitam justitiamque perduxerit, deseratur, ut pie semper justeque vivatur.
corporis
qui Ipse autem Deus, hominem Jesum Chris-
non
deserit
si
non
Sicut enim oculus
non potest cernere

vivere.
etiam plenissirae sanus, nisi candore lucis adjutus sic et homo etiam perfectissime justificatus,
:
nisi aeterna luce justitiae divinitus adjuvetur, recte
non potest
Sanat ergo Deus, non solum ut deleat quod peccavimus, sed ut praestet etiam ne peccemus.
CHAPTER XXVII.
Sin
is
taken
away
"by sin.
It is not
from
the patient, hut
Heavenly Physician takes His method of cure. mn have for fear.

the
from Himself, that What cause righteous
sane tractat et versat, et quantum sibi videtur redarguit atque convincit quod eis dicitur, etiam necessarium
30.
'
Acute
homini ad auferendam superbiae vel gloriae occasionem, ut absque peccato esse non posset. Absurdissimum quippe et * stultissimum putat,' peccatum fuisse ne peccatum esset, quoniam
fuisse
Chap.
xxviiL]
De Natuva
et Gratia,
79
et ipsa superbia utique
dolore
est, et sectio
peccatum est :' quasi non et ulcus in dolorem operatur, ut dolor dolore toUatur.
nunsine
Hoc
si
experti
non
essenius, et in aliquibus terris ubi ista
audiremus, utique deridentes, etiam verbis hujus uteremur et diceremus, *Absurdissimum est dolorem necessarium fuisse, ne ulceris dolor esset.'
contigerant,
fortassis
quam
dubio
potest omnia sanare.' Hoc utique ut sanet omnia-: sed agit judicio suo, nee ordinem sanandi agit, Procul dubio quippe firmissimum Aposaccipit ab aegroto.
31.
'
Sed Deus/ inquiunt,
'
tolum volebat
'perjicitur
:
efficere,
cui
tamen
dixit,
Virtus in infirmitate
2 Cor. xit
et
non
sibi
ei toties oranti aufert nescio
quem stimulum
carnis,
quem
dicit
datum, ne magnitudine revelationum
Caetera enim vitia tantum in malefactis valent, sola autem superbia etiam in recte factis cavenda est. Unde
extolleretur.
^^
(l^
.-^j
admonentur
illi,
ne dona Dei suae potestati tribuendo seseque

PhiHp.
extollendo gravius pereant, quam si nil operarentur boni, quibus dicitur, Cum timore et tremore vestram ijysorum salutem oiê-
ii.
ramini ; Deus enim

jyro
est
bona voluntate.
qui operatur in vohis et velle et operari, Quare ergo cum timore et tremore, et
non potius cum
securitate, si
Deus operatur;
nisi quia propter
voluntatem nostram, sine qua bene non possumus operari, cito potest subrepere animo humane, ut quod bene operatur, suum
tantummodo
in
existimet, et dicat in abundantia sua,
Non movebor
Ideo qui in voluntate sua praestiterat decori avertit paululum faciem suam, ut qui hoc dixerat ejus virtutem, fieret conturbatus ; quoniam ipsis est ille tumor sanandus
aeternum?
doloribus.
CHAPTER XXVm.
God forsakes
32.
us to a certain extent, to 'prevent us from heing proud.
Non
:'
pecces
itaque dicitur homini, *Necesse est peccare, ne sed dicitur hominij Deserit aliquantum Deus unde
'
superbis, ut scias
ejus esse, et discas superbus etiam Apostoli quale est, nonne ita mirabile, ut nisi quia ipse dicit, cui vera dicenti contradicere nefas est, non sit credibile? Quis enim nesciat fidelium, a
non tuum, sed

illud
non
esse.'
Nam
Satana venisse primam peccati suasionem, et quod
ille
primus
Gen. wi
1-6.
8o
I
De Natura
sit
et Gratia,
[Chap.
xxix.
Tim.
i.
20.
auctor
omnium peccatorum ?
Et tamen quidam traduntur
Satanae, ut discant non blasphemare. Satanae excluditur opere Satanae?

et discussa inveniuntur obtusa.
Quomodo igitur opus Haec atque liujusmodi

acutule sonant,
intueatur, ne videantur ei nimis acuta, quae
Quid quod etiam similitudines admoneat quid ei debeat responderi % adhibet, quibus magis
*
Quid amplius dicam,'
'
inquit,
si
nisi
quia potest credi quod ignes
ignibus exstinguuntur,
curenturT
ignibus,
potest quod peccatis peccata Quid si ignes exstinguere quisquam non potest sed tamen possunt, ut docui, dolores curari doloribus ?
si
credi
Possunt etiam,
Nam,
si
et advertit aliquando calores
quaerat et discat, venenis venena depelli. febrium quibusdam ca-
loribus medicinalibus frangi, etiam ignes ignibus fortasse con-
cedet exstingui.
CHAPTER
Not
33.
entry sin is pride.
XXIX.
is
How pride
the beginning of every sin.
separabimus
'Quoniam modo,' inquit, 'superbiam ipsam a peccato 1 Quid enim hoc urget, cum manifestum sit etiam
' *
ipsam esse peccatum
Tam
'
peccare,' inquit,
superbire
est,
Nam quaere quid sit quodcumque superbire peccare. peccatum, et vide si invenies aliquod sine superbiae appellatione
quam
peccatum.*
Hanc autem sententiam

' ' : :
sic exsequitur, et sic
pro-
bare conatur
temptus
Eccius.
X. 15.
est
Omne,' inquit, peccatum, nisi fallor, Dei conet omnis Dei contemptus superbia est. Quid
enim tam superbum, quam Deum contemnere? Omne ergo et superbia est, etiam Scriptura dicente, Initium peccatum omnis peccati superbia est.' Quaerat diligenter, et inveniet
in
esse a caeteris peccatis peccatum Multa enim peccata per superbiam committuntur, superbiae. sed neque omnia superbe fiunt, quae perperam fiunt certe a nescientibus, certe ab infirmis, certe plerumque a flentibus et
lege
multum discretum
gementibus.
Et quidem
aliis
superbia,
cum magnum
est,
sit
ipsa pec-
catum, ita sine

dixi,
per se ipsa
ut etiam plerumque, ut
celeriore
est,
non
in peccatis, sed in ipsis recte factis
superveniat et obrepat.
pede Sed ideo verissime dictum
quod
Chap. XXXI.]
De Naturu
et Gratia.
:
8i
iste aliter intellexit,
InHium omnis
jpeccati sujyerbia
quoniam
inde
(liabolum, a
quo
exstitit origo peccati, ipsa dejecit, et subse-
quente invidentia hominem stantem,

subvertit.
unde ipse
cecidit,
utique jactantiae januam, qua intraret, serpens Ideo dictum est, ille quaesivit, quando ait, Eritis sicut dii. Initium omnis 2)eccati siq)erhia, et, Initium sujyerbiae hominis
apostalare a Deo.
Nam
Gen.
iii,
5.
Eccius.
x. 14.
CHAPTER XXX.
JIow a
mans sin
is
Me
own, although he
is
in need of grace that his infirmity
may
be cured.
34. Quid autem sibi vult, quod dicit Deo pro illius peccati reatu subditus esse
^Deinde quomodo
poterit,
quod suum
non
esse cognoverit?
est.
Suum enim non
est,'
inquit, 'si neces:
sarium
suum est, voluntarium est et si voluntarium est, vitari potest.' Nos respondemus Suum est omnino; sed vitium quo committitur, nondum omni ex parte sanatum
Aut
si
est
quod quidem ut
inolesceret,
de non recte usa sanitate

infirmitate, vel
est,
descendit; ex quo vitio

caecitate plura committit
tur, et deinceps in
jam male valens, vel

;
pro quo supplicandum
ut sane-
perpetua sanitate vivatur; non superbien-
dum, quasi homo

vitiatus est.
eadem
potestate
sanetur,
qua
potestate
CHAPTER XXXI.
Why pride
35.
itself is
not quickly cured hy God.
How
secretly pride
lays snares for us.
Et
fatear ignorare,
factis
haec quidem ita dixerim, ut altius Dei consilium me cur etiam ipsam superbiam, quae et in recte
sananda
animo insidiatur humano, non cito Deus sanet; pro qua illi piae animae cum aery mis et magnis gemitibus
1
superandam et quodam modo calcandam et obterendam, dexteram conantibus porrigat. Ubi enim laetatus homo fuerit in aliquo bono opere se etiam superasse
supplicant, ut ad earn
superbiam, ex ipsa laetitia caput

vivo, quid
erigit,
et dicit
'
:
Ecce ego
triumpbas tempus enim fortasse de
et
ideo
ilia
vivo,
quia triumplias.'
Ante
quasi victa triumphare delectat,
82
De Natura
ejus
et Gratia.
[Chap,
xxxii.
cum extrema
Ps xxxvi.
(xxxvii.)
6, 5.
umbra
illo
meridie,
quantum
. .
arbitror, ab-
sorbebitur
.
educet
sicut
:
meridiem
promittitur, Et ... Scriptura , lumen justitiam tuam, et judicium tuum sicut si fiat quod supra scriptum est, Revela ad Domi-
qui
meridies
dicente
num viam
tuam,
et
sjyera
in
eum ;
et
ij)se
faciet
noii
sicut
quidam putant, quod ipsi faciant. tendisse, cum dixit, Ut i2)se faciet,
operamur
*
Nullos enim videtur atnisi
eos qui dicunt,
facimus,' id est, nos ipsi nos ipsos justificamus.

et
Nos Ubi quidem

'
nos
sed
illo
cordia ejus praevenit nos. et subsequetur ut etiam
operante cooperamur, quia miseriPraevenit autem ut sanemur, quia

:
sanati vegetemur praevenit ut vocemur, subsequetur ut glorificemur praevenit ut pie viva:
john
XV.
5.
mus, subsequetur
illo nihil
ut
cum
possumus
facere.
semper vivamus quia sine enim scriptum est: et, Utrumque

illo
:
Fs.
F-<
viii.
xxii
(xxiii.)6.
Deus meus, misericordia ejus /^rae-yeTiêi me; et Misericordia ^^^ subsequetur me ^êr omnes dies vitae mea. Kevelemus ergo g^^ gyjjj viam nostram confessione, non defensione laudemus.
Si
enim non
est ipsius via, sed nostra, procul

;
dubio non est
recta.
Ps. xci.
(xcii.) 2.
Eevelemus eam confitendo
operire conemur.
Bonum
est
quia non eum latet, etiamsi autem confiteri Domino.
CHAPTER
Pride
to he
XXXII.
is
avoided even in rigid actions. When Grace Free Will is not set aside.
ei placet
proclaimed,
36.
Ps.
xiiii.
Ita enim quod
dabit nobis,
/
si
quod
ei displicet
in nobis, displiceat et nobis.

tas nostras
Avertet, sicut scriptum est, semi;
(xliv.) 19.
ma
sua, et nostram laciet esse quae sua est
Rom.
x. 2-4.
quoniam ab ipso praebetur credentibus in eum, et sperantibus in eum ut ipse faciat. Ipsa est enim via justa, quam ignorantes qui zelura Dei habent, sed non secundum scientiam et suam volentes constituere justitiam, justitiae Dei non sunt
;
subjecti.
Finis enim legis Chvistus, ad justitiam

Jgo
omni
credenti,
John
xiv. 6.
qui
dixit,
sum
via.
In qua jam
ambulantes
tamen
terruit
PhiHp.
ii.
vox divina, ne quasi de propriis in ea viribus extol-
lantur.
et
Nam quibus propter hoc ait Apostolus, Cum timore tremore vestram i2)Sorum o^yeramini salutem ; Deus enim est
Chap. XXXIII.]
De Natuva
et Gratia.
83
qui 02)eratur in vobis et velle et 02)erari, iwo bona voluntate ; eis propter hoc ipsum dicit etiam Psalmus, Servite Domino in
tremore ; apjyrehendite discijylinam, timore, ne quando irascatur Dominus, et j^&'^âtis de via jus fa, cum exarserit in hrevi ira ejus su2)er vos. Non ait, ne quando iraet
Ps.
ii.
11-13.
exsultate ei
cum
scatur Dominus, et non vobis ostendat viam justam, aut non sed jam illic ambulantes sic vos introducat in viaiii justam
:
terrere potuit ut diceret, ne j^^reatis de via justa.
Unde,
est,
;
nisi
quia superbia, quod toties dixi, et saepe dicendum

ipsis recte factis
etiam in
cavenda
est, id est, in
ipsa via justa
ne homo
dum quod Dei
deputat suum, amittat quod Dei est, et redeat ad suum % Ideo, quo psalmus iste concluditur, faciamus Beati om7ies qui confidunt in eo: utique ut ipse faciat, ipse ostendat viam suam, cui dicitur, Ostende nobis, Domine, misericordiam
est
:
Ps. ixxxiv.
tuam: Et salutare tuum da nobis: ipse dicitur, Deduc me, Domini, in via
et ipse det salutem, ut
,
ambulare possimus, cui

in
dicitur,
eadem
via deducat,
1
cui
Ps. ixxxv. (Ixxxvi.) II,
tua, et
ambulabo in
veritate
tua: ipse ad lUa, quo via ducit, promissa perducat, cui dicitur, JStenim illuc manus tua deducet me, et iêrducet me dextera tua : ipse ibi pascat recumbentes cum Abraham, Isaac, et Jacob, de
.-n
-j^
Ps. cxxxviii.
quo dictum
eis.
est,
Faciet eos recumbere,
et
transibit, et ministrabit Luke
xii. 37.
Non
enim,
cum
ista
commemoramus, arbitrium voluntatis
tollimus, sed
nisi volenti, sed humiliter volenti,
Dei gratiam praedicamus. Cui enim prosunt ista non se de voluntatis viribus,
justitiae sola sufficiat, extollenti
1
tanquam ad perfectionem
CHAPTER XXXIII.
To
he altogether without
any
sin does not of itself
make man equal
to
God.
ei dicamus, quod a quibusdam contra 'comparari hominem Deo, si absque peccato esse asseratur:' quasi vero angelus, quia absque peccato est, comparetur Deo. Ego quidem hoc sentio, quia etiam cum fuerit in
37.
Absit autem ut
se
dici ait,
bitur creatura Creatori.
nobis tanta justitia, ut ei addi omnino nihil possit, non aequaSi autem aliqui putant tantum nostrum
esse
futurum
provectum, ut in Dei substantiam convertamur,
et
84
De Natura
et Gratia.
[Chap,
xxxiv.
hoc efficiaraur prorsus quod ille est; viderint quemadmodura astruant sententiam suam ; mihi hoc fateor non esse persuasum.
CHAPTER XXXIV.
It is most true to say that we are not without sin. We must not speak falsely The praise of humility must not he placed on the side out of modesty.
of falsehood.
38.
Jam
sane hoc
multum
'
adversus eos qui dicunt,

asseris,
faveo libri hujus auctori, quod Rationabile quidem videtur esse quod
si
posse
;'
ita respondet,
sed superbum est dici ut omnino
hominem absque peccato esse verum est, nullo modo super:
bum
'
Ait enim acutissime atque verissime esse dicendum sit. In qua magis parte humilitas collocanda est 1 Sine dubio,
falsitatis, si
per hoc placet
Ac in ea quae veritatis probatur esse superbia est.' in parte veritatis, non in illi, et recte placet, ut
John
i.
8.
Ex quo est conseparte falsitatis magis humilitas collocetur. quens ut ille qui dixit, Si dixerimus quia pecoatum non habemus, nos ipsos decipimus, et Veritas in nobis non est ; verum
dixisse
minirae
dubitetur,
ne
causa
humilitatis
hoc falsum
dixisse videatur.
Propterea enim addidit, Et Veritas in nobis
Nos ipsos decipimus ; nisi ideo dictum, nos ipsos decipiquosdam putare posse, mus, quia etiam de vero bono qui se laudat extollitur. Addendo itaque, Et Veritas in nobis non est, manifeste ostendit, sicut
non
est
:
cum
forte sufficeret dicere,
attenderet
etiam huic rectissime placet, hoc omnino verum non esse, si dixerimus quia peccatum non habemus: ne humilitas, constituta
in parte falsitatis, perdat
praemium
veritatis.
Porro autem quod Dei causam sibi agere videtur, defennon attendit quod eamdem naturam sanam dendo naturam
39.
;
misericordiam. Ipse est autem Non ergo debemus sic laudare Creator ejus, qui Salvator ejus. Creatorem, ut cogamur, imo vere convincainur dicere superfluum
esse dicendo, medici repellit
Salvatorem.
Naturam
itaque hominis dignis laudibus honoremus,

:
sed quia nos easque laudes ad Creatoris gloriam referamus Vitia creavit, ita simus grati, ut non simus, quia sanat, ingrati. sane nostra quae sanat, non divino operi, sed humanae voluntati
Chap.
XXXV.]
illius
De Natura
et Gratia,
85
justaeque
fuisse
vindictae tribuamus
sed ut in nostra potestate

illius
ne acciderent confitemur, ita ut sanentur in
magis
iste
esse misericordia
quam
in nostra potestate fateamur.
Hanc
misericordiam et medicinale Salvatoris auxilium tantum in hoc

ponit, ut ignoscat
commissa
praeterita,
fallitur
:
non ut adjuvet ad futura

Matt. xxvi.
hie, etsi nesciens, prohibet nos vigilare et orare ne intremus in tentationem, cum hoc ne nobis accidat, in nostra tantum potestate esse contendit.
vitanda.
Hie perniciosissime
CHAPTER XXXV.
Wliy the sins of certain persons are mentioned in Scripture. Recldessness in sin thinJcs itself a loser if it has left undone anything to which lust
incites.
Whether saints have died without
sin.
'
Quoeumdam' sane 'exempla, quos peccasse legimus/ non ideo scripta' dicit, qui sanum sapit, ut ad desperationem non
40.
'
'
peccandi
valeant, et securitatem peccandi nobis

' :
quodam modo
sed ut disceremus, vel poenitendi humilipraebere videantur vel etiam in talibus lapsibus non desperandam salutem. tatem, Quidam enim in peccata prolapsi desperatione plus pereunt, nee
solum poenitendi negliguut medicinam, sed ad explenda

honesta
et
in-
nefaria desideria
servi libidinum
si
et
sceleratarum
cupiditatum fiunt; quasi perdant,

libido,
non
fecerint
jam maneat certa damnatio. morbum, nimium periculosum et exitiabilem,

eos
ratio
'
.
cum
quod instigat Adversus hunc
valet
commemo-
peccatorum etiam in quae justi sanctique prolapsi sunt. 4 1 Sed acute videtur interrogare, quomodo istos sanctos de
sit,
hac vita abiisse credendum
cum
peccato,
*
an sine
peccato.'
Ut
si
responsum
fuerit,
Cum
;
peccato,' putetur eos secuta

si
dam-
natio,
quod
nefas est credere
autem
sine peccato'
dictum
fuerit eos exisse de hac vita, probet
quante morte fuisse sine peccato in hac

dit,
hominem saltem propinUbi parum attenvita.

et
cum
sit
acutissimus, non frustra etiam justos in oratione
dicere, Bimitte nobis debita nostra, sicut
nos dimittimus deora-
Matt.
hitorihus
nostris:
Dominumque Christum, cum eamdem
tionem docendo explicuisset, veracissime subdidisse, Si enim

dimiseritis i)ec<:ata hominihus, dimittet vobis Pater vester 2>eccata
S6
vestra.
De
Natiira et Gratia.
[Chap,
xxxvi.
Per hoc enim quotidianum spirituale quodam modo
incensum, quod ante

habere'
peccato, licet
niori
Deum
in
altare
'
cordis,
quod
sursum
admoneraur, infertur, etiamsi

sine peccato,
non
hie
vivatur sine
dum
subinde venia deletur,
quod subinde ignorantia vel infirmitate committitur.
CHAPTER XXXVI.
St.
Mary may
have lived without any sin. has lived without sin.

'
No
other of the saints
42.
Deinde commemorat
Abraham,
Elias,
eos,
qui non
modo non
peccasse,
verum etiam
dech,
juste vixisse referuntur, Abel, Enoch, MelchiseIsaac,
Jacob,
Jesu
Nave, Phinees,
Samuel,
Nathan,
Azarias,
'
Joseph,
Elisaeus,
Micheas,
Daniel, Ananias,
Misael, Ezechiel, Mardochaeus, Simeon, Joseph cui desponsata erat virgo Maria, Joannes.' Adjungit etiam feminas, Debboram, Annam Samuelis matrem, Judith, Esther, alteram Annam filiam Phanuel, Elisabeth, ipsam etiam Domini ac Salsine peccato confiteri nesancta Virgine Maria, de Excepta itaque qua propter honorem Domini nullam prorsus, cum de peccatis unde enim scimus quid ei plus agitur, haberi volo quaestionem
vatoris nostri
Matrem, quam'
dicit
cesse esse pietati.'
John
iii.
5.
gratiae collatum fuerit ad vincendum omni ex parte peccatum, quae concipere ac parere meruit quem constat nullum habuisse
peccatum"?
sanctas,
hac ergo Virgine excepta,
si
omnes
illos
sanctos et
cum
hie viverent, congregare possemus et interrogare
utrum essent sine peccato, quid fuisse responsuros putamus] utrum hoc quod iste dicit, an quod Joannes apostolus ? Rogo
vos, quantalibet fuerint in
John
i.
hoc corpore excellentia
sanctitatis, si
6.
hoc intcrrogari potuissent, nonne una voce clamassent. Si dixeri-
mus quia peccatum non habemus,

in nobis non
est ?
nos ipsos decijyimus,
et
Veritas
An
illud
humilius responderent fortasse,

'
verum quod humiliter quia faterentur, Veritas in eis esset si autem hoc mentirentur, nihilominus haberent peccatum, quia Veritas in eis non esset.
si
Sed huic jam placet, et recte placet, humilitatis in parte non ponere falsitatis.' Itaque hoc
quam
verius
laudem
dicerent,
haberent peccatum
:
Chap. XXXVII.]
De Naturu
et Gratia.
87
CHAPTER XXXVII.
Why
43.
'
Scripture has not mentioned the sins of all men.

'
DiCENT forsitan,' inquit, Numquid omnium potuit commemorare peccata?' Et verum ei dicent, quicumScriptura
que dicent
disse
;
:
nee
eum
'
contra hoc aliquid validum video responnoluisse.

'
quamvis videam tacere
Quid enim
sit
dixerit,
quaeso, attendite.
Hoc,' inquit,
recte potest dici de his quo-
illis
peccatorum sine dubio meminisset, si qua eos peccasse sensisset.' Dicat ergo non pertinuisse ad justitiam tantam illorum fidem, qui magna multituet
rum neque bonorum neque malorum vero quorum justitiae meminit,
Scriptura
memor
de
dine praecedentes et consequentes cum laudibus Domini asellum, etiam inter frementes quare hoc facerent inimicos, clamabant dicentes, Hosanna Jilio David; henedictus qui venit in nomine
Matt, xxl
g.
Domini,
tanta
ilia
si
Audeat
ergo dicere iste,
si
potest,
neminem
fuisse in
multitudine, qui
ullum haberet omnino peccatum.

dicere,
Quod
absurdi&simum est
cur nulla peccata eorum

fidei
Scriptura commemoravit, quae tantum bonum
ipsorum
commemorare curavif?
44.
ait
'
:
Sed hoc
etiara forsitan ipse vidit, et ideo subjecit atque

aliis
Sed
esto,
temporibus turbae numerositate

:
omnium
in ipso statim mundi primordissimulaverit peccata contexere * ubi nonnisi quatuor homines erant, quid,' inquit, dicimus, dio,
cur non
omnium
voluerit delicta
memorare 1
erat
?
Utrumne
ingentis
multitudinis causa, quae
nondum
qui commiserant meminit, illius Adhuc adjungit verba, quibus ista senminisse non potuit f tentia uberius et planius astruatur Certe,' inquit, primo in
' ' :
an quia illorum tantum vero qui nulla commiserat me-
tempore
Adam
et Eva,
tantum homines
prodidit,
fuisse referuntur
ex quibus Cain et Abel nati sunt, quatuor peccavit Eva, Scriptura hoc
:
Gen.
Hi. 6.
Adam quoque deliquit, eadem Scriptura non tacuit: sed et Cain peccasse, ipse aeque Scriptura testata est quorum non modo peccata, verum etiam peccatorum indicat qualitatem.
:
Gen.
iv. 8.
Quod
si et
Abel
;
peccasset, et hoc sine dubio Scriptura dixisset

ille
sed non dixit
ergo nee
peccavit
quin etiam justum osten-
88
dit.
De Natura
Credamus
igitur
et Gratia.
et
[Chap,
xxxviii.
quod legimus ;
quod non legimus, nefas
credamus
astruere.'
CHAPTER
Why
sins of the righteous.
sin.
XXXVIII.
some have thought that Cain had offspring by his mother Eve. The Who can be both righteous and yet not vnthout
Whatever falls short of love
is
faulty.
45..
Haec
dicens,
parum
attendit
quod paulo ante
ipse dixerat,
'jam exorta multitudine generis humani, turbae numerositate
potuisse
Hoc enim
turbam
vel
si
Scripturam dissimulare omnium peecata contexere.' si satis attendisset, videret etiam in uno homine
et multitudinem peccatorum levium, vel non potuisse, etiam potuit, non debuisse conscribi. Ea quippe scripta sunt, qui bus et modus adhibendus fuit, et paucis exemplis ad Nam cum ipsos tunc multa necessaria lector instruendus.
licet
homines,
et
adhuc paucos, quot vel qui

filios
fuerint, id est,
Adam
Eva quot
et filias procreaverint, et
quae
illis
nomina
imposuerint, Scriptura commemorare noluerit (unde nonnulli parum considerantes quam multa Scriptura tacite praetereat,
ipsum Cain cum matre concubuisse putaverunt, unde prolem quae commemorata est procrearet, putantes illis filiis Adam sorores non fuisse, quia eas Scriptura tunc tacuit, postea reGen.
V. 4.
capitulando inferens quod praetermiserat, Adam filios et filias procreasse, nee tempus quo nati sunt, nee numerum, nee voca-
Matt.
xxiii.
bula ostcndcns) ita nee commemorandum fuit, si Abel, quamvis merito Justus appellatus est, paulo immoderatius aliquando risit,
:
vel animi remissione jocatus est, vel vidit aliquid ad concupiscendum, vel aliquanto immoderatius poma decerpsit, vel plusculo
cibo crudior
fuit, vel
cum
aliud avocaretur intentio, et quoties

subrepserint.
oraret cogitavit aliquid unde ejus in illi ista ac similia multa
Rom.
vi. 12.
An forte peecata non sunt, de quibus generaliter cavendis atque cohibendis admonemur praecepto apostolico, ubi dicit, JVon ergo regrwt jr;eccaii6m in vestro mortali cor-pore ad
obediendum dedderiis ejus 1 His quippe ne obediamus ad ea quae non licent, vel minus decent, quotidiana et perpetua conNam utique ex hoc vitio mittitur, flictatione certandum est.
Chap.
XXXIX.]
De
Natiira et Gratia,
:
89
si
vel dimittitur oculus,

et praevaluerit,
quo non oportet quod vitium

quanto est cogitatio
convaluerit
etiam adulterium perpetratur in corpore, quod

citius,
in corde tanto
fit
celerior, et
nullum
impedimentum morarum.
affectionis
obedirent
iniquitatis,
Hoc peccatum, id est, hunc vitiosae magna ex parte frenarunt, ut non appetitum qui desideriis ejus, nee exhiberent ei membra sua arma
etiam justi appellari meruerunt; et hoc, adjutorio
Rom.
vi. 13.
Verum quia saepe in levissimis et aliquando gratiae Dei. incautis obrepit peccatum; et justi fuerunt, et sine peccato non
fuerunt.
Postremo
si
in
Abel justo charitas Dei, qua una vere

erat
erat.
Justus est
augeri,
sit,
quicumque Justus est, adhuc quid quid minus erat, ex vitio
quo posset
et deberet
Et
cui
non minus
hominis
donee ad illam ejus fortitudinem veniatur,
ubi. tota
absorbeatur infirmitas %
CHAPTER XXXIX.
The same argument pursued.
46.
*
Magna
plane sententia conclusit hunc locum
cum
ait
Credamus
igitur
quod legimus,
;
et
quod non legimus nefas

dixisse sufficiat.'
credamus astruere
quod de cunctis etiam
Contra ego dico, nee omne quod legimus credere nos debere, propter illud quod Apostolus ait, Omnia legite, quae bona sunt
Thes.s.
non legimus, nefas non Possumus enim aliquid bona fide testes astruere quod esse. Hie fortasse reexperti sumus, etiam si forte non legimus.
tenete; et astruere aliquid etiam quod-
spondet,
Ego cum hoc dicerem, de Scripturis Sanctis agebam.' utinam, non dico aliud quam in illis Litteris legit, verum contra id quod legit, nihil vellet astruere fideliter et obedienter
'
!
audiret quod scriptum
est,
Per
unum hominem peccatum

mors;
et
intravit Rom.
v.
in
mundum,
et jyer 'peccatwrti.
ita in
omnes homines
2)ertransiit,
in quo omnes j^^ccaverunt : et non infirmaret tanti medici gratiam, dum fateri non vult naturam humanam esse
vitiatam.
utinam sicut Christianus
legeret, praeter
Jesum
Acts
iv.
Christum nullum esse nomen sub

fieri
nos
et
quo oportet salvos non possibilitatem naturae humanae ita defenderet,
coelo, in
90
ut
De Natura
et Gratia.
sine isto
[Chap.
xl.
homo per liberum arbitrium etiam

!
nomine salvus
esse posse credatur
CHAPTER
For what
XL.
puriôse Pelaîus thought that Christ loas necessary to us.
4:7. Sed putat fortasse ideo necessarium esse Cliristi nomen, ut per ejus Evangelium discamus quemadmodum vivere debeamus, non etiam ut ejus adjuvemur gratia, quo bene vivamus.
Yel hinc
saltern confiteatur esse miserabiles tenebras in

scit
animo
humano, qui
quemadmodum
vivere.
dfebeat
leonem domare,
et nescit
quemadmodum
I
An
1
et boo ut sciat sufficit ei liberum
arbitriuiH lexque naturalis

Cor
Haec est sapientia verbi, qua evacua-
tur crux Christi.
19, 21
Sed qui dixit, Perdam sajnentiam sajneyitum; quia ista crux non potest evacuari, profecto istam sapientiam per stultitiam praedicationis, qua credentes sanantur, evertit. Si
enim
possibilitas naturalis per liberum arbitrium et
ad cognossufficit
cendum quomodo
Gal. w. 21
;
vivere debeat, et ad bene vivendum
sibi ; ergo Christus gratis mortuus est ; ergo evacuatum est Cur non etiam ego hie exclamem 1 imo scandaluin crucis.
Gal.
V. 4.
exclamabo, et istis increpitabo dolore Christiano Evacuati estis a Christo, qui in natura justificamini, a gratia excidistis igno:
:
Rom.
X. 3, 4.
rantes enim Dei justitiam, et vestram volentes constituere, justitiae Dei non estis subjecti. Sicut enim finis legis, ita etiam naturae
humanae
denti.
vitiosae salvator Christus est,
ad justitiam omni ere-
CHAi>TER XLI.
In what
sense the
word
'
'
all
is to he
understood, in that passage of the
Apostle which
is
under discussion.
dici,
48.
Rom.
iii.
Quod autem
sibi
opposuit ab eis
;
contra quos loquiest
23.
tur,
Omues enim
^êccaveritni
manifestum
est,
quod de his
dicebat Apostolus qui tunc erant, hoc
de Judaeis et Genti-
bus. Sed plane illud quod commeraoravi, Per unum hominem jyeccatum intravit in 7nundum, et fer feccatwrn mors; et ita in omnes homines 2)ertransiit, in quo omnes 2,>ccaverunt ; et an-
tiques et recentiores, et nos et posteros nostros sententia ista
Chap, xlii.]
Dc
Nattiva et Gratia.
91
Ponit etiam illud testimonium, unde probet cum coraplectitu^. dicuntur omnes, non semper omnes omnino nullo praetermisso ' Sicut 2)er unius,' inquit, 'delictum in omnes Rom. iritelligi oportere.
v. 18.
homines in condemâtionem, ;
'
sic et
fer unius justitiam, in omnes
homines in justificationem vitae!

justitiam,
et
'Cum
per Christi/ inquit,

illi
non omnes, sed
eos
tantum qui
obedire voluerunt,
Baptismi ejus ablutione purgati sunt, sanctificatos esse non dubium sit.' Non plane isto testimonio probat quod vult. Kam
sicut
dictum
est,
Sicut 'per unius delictum in omnes hoTuines in

:
condemnationem, ut nullus praetermitteretur sic et in eo quod dictum est, ^;er unius justitiam in omnes homines in justifica- Rom.
tioriem vitae, nullus praetermissus est
:
v. 18.
non quia omnes in eum

Itaque omnes
credunt et Baptismo ejus abluuntur, sed quia nemo justificatur

nisi
in
eum
est,
credat et Baptismo ejus abluatur.
dictum
fieri
ne aliquo
modo
alio praeter
ipsum quisquam salvus
posse credatur.
' ;
civitate constituto, rectissime dicimus,
Sicut enim uuo litterarum magistro in ' Omnes iste hie litteras
cives litteras discunt, sed quia
:
docet
non quia omnes
nemo
discit, nisi
quem
ille
docuerit
sic
nemo
justificatur, nisi quern
justificaverit Christus.
CHAPTER
It is possible for
XLII.
In
49.
man to he without sin, but (only) with the kelp of grade. the saints, possibility advances together ivith realization.
esto,'
'Sed
fuisse testatur.
inquit, 'consentiam quia omnes peccatores Dicit enim quid fuerint, non quod aliud esse
et si
non potuerint.
'
Quamobrem
omnes homines
peccatores,'
inquit,
,
possent probari, definitioni tamen nostrae
nequaquam
id
non tam quid homines sint, quam quid possent esse defendimus.' Hie recte facit, aliquando consentire, quia non
obesset, qui
Ps. cxHi.
justificabitur in conspectu
esse
Dei omnis vivens. Non tamen ibi quaestionem, sed in ipsa non peccandi possibilitate contendit,
est.
in
qua nee nos adversus eum certare opus
Nam
neque
illud nimis euro,

sint,
utrum
fuerint hie aliqui, vel sint, vel esse pos-
qui perfectam, cui nihil addendum esset, habuerint, vel habeantj vel habituri sint charitatem Dei (ipsa est enim veris-
g2
De
Natiira et Gratia.
;
[Chap, xliit.
sima, plenissima, perfectissimaque justitia) voluntate hominis adjuta per Dei gratiam et defendo, quando vel ubi vel in quo fiat,
quoniam
id,
quod
non
fieri
posse confiteor
certare
nimium
debeo.
Neque de
ipsa possibilitate contendo,
adjuta hominis voluntate possibilitas ipsa simul

Sanctis proveniat,
cum cum
sanata et
effectu in
Rom.
V. 5.
quantum plenissime natura nostra sana atque purgata capere potest, diffunditur in cordibus Melius nostris per Spiritum Sanctum, qui datus est nobis.
charitas Dei,
dum
itaque Dei causa agitur
(quam
se iste
agendo
dicit defensare
naturam), quam cum defensa velut sana viribusque iutegris creatura opitulatio Salva-
cum
et Creator et Salvator agnoscitur,
toris inanitur.
CHAPTER
God
50.
does not
XLIII.
impossihiliiies.
command
'
Yerum
est
autem quod
ait,
Quod Deus
tarn
bonus quam
Justus talem hominem fecerit, qui peccati malo carere sufficeret, sed si voluisset.' Quis enim eum nescit sanum et inculpabilem
factum, et libero arbitrio atque ad juste vivendum potestate

.uke
34
X. 30.
libera constitutum
Sed nunc de
illo
agitur,
quem semivivum
latrones in via reliquerunt, qui gravibus saucius confossusque
vulneribus non ita potest ad justitiae culmen ascendere, sicut potuit inde descendere qui etiam si jam in stabulo est, adhuc
:
I
curatur.
Non
igitur
Deus
impossibilia jubet
sed jubendo
possis.
admonet, quod nunc videamus unde possit, unde non

luntate
et facere
possis, et petere
quod non
Jam
'Vo-
possit.
Iste dicit:
non quidem non

quod
est,
quod natura
potest.'
si
Ego
dico
:
Voluntate
est
homo
non
Justus,
potest.
natura potest
sed medicina
poterit,
vitio
CHAPTER
The
state
XLIV.
men of old were saved hy

51.
of the question hetweew Pelagius and Catholics. The righteous the same faith in Christ as ourselves.
interius ad causam,
Quid ergo jam opus est in pluribus immorari 1 Veniamu^ quam in hac duntaxat quaestione vel solan
1
Chap, xlv.]
De Natuva
cum
istis
et Gratia,
93
'
vel pene solam
habemus.
Sicut enim ipse
dicit,
ad
quod nunc agit non pertinere ut quaeratur, utrum fuerint, vel sint aliqui homines in hac vita sine peccato, sed utrum esse
'
potuerint, sive possint
ita
ego etiamsi fuisse vel esse consen-
modo tamen potuisse vel posse confirmo, nisi justiDei per Jesum Christum Dominum nostrum et hunc crucifixum. Ea quippe fides justos sanavit antiques, quae sanat et nos, id est, mediatoris Dei et hominum hominis Jesu
tiam, nullo
ficatos gratia
Cor.
ii.
2.
Christi;
fides sanguinis ejus, fides crucis ejus, fides
mortis et
fidei,
resurrectionis ejus.
Habentes ergo eiindem spiritum
et
2 Cor. iv. 13.
nos credimus, propter quod et loquimur. 52. Iste vero objecta sibi quaestione, in qua revera intolerabilis videtur cordibus Christianis, quid respondeat attendamus.
Ait enim
' :
Sed hoc
est
quod multos movet,
inquies,
quod non
per Dei gratiam hominem sine peccato esse posse defendis.' Rem Prorsus hoc est quod movet, hoc est quod objicimus. ipsam dicit ; hoc omnino aegerrime sustinemus hinc a Chris:
tianis talia disputari,
ea
quam
in alios
igitur
'
et
in ipsos
se
habemus
ab objec-
dilectione
non ferimus.
Audiamus
quomodo
O ignorantiae caecitas,' hujus expediat. inquit, 'o imperitae mentis ignavia, quae id sine Dei gratia ' (lefensari existimat, quod Deo tantum audiat debere reputari
tione
quaestionis
Si nesciremus quae sequantur, his
tantummodo
auditis, falsa
nos
de
illis,
jactante
a^severantibus, credidisse putaremus.
potuit et verius, que est vel erit in homine, nonnisi

et nos
quibusdam fratribus idoneis testibus Quid enim dici brevius non peccandi, quantacumquam possibilitatem
et
fama
Deo debere
reputari
Hoc
dicimus
jungamus
dexteras.
CHAPTER XLV.
lie takes another view of the illustrations
and reasonings of Pelagim.
53.
An
audienda sunt caetera

*
Audienda
plane, et cor'
rigenda utique vel cavenda.

posse, arbitrii
scilicet
;
Nam cum
esse,
dicitur,' inquit,
ipsum
humani omnino non

fieri
sed auctoris naturae, Dei
ecqui
ad
Deum
proprie
potest ut absque Dei gratia intelligatur, quod * Jam coepit apparere pertinere censetur 1
94
:
De Natura
et Gratia,
[Chap.
xlvi.
quid dicat sed ne forte fallamur, latius id explanat et clarius. Sed ut hoc manifestius/ inquit, fiat, paulo latius disputandum
'
'
est.
arbitrii
Dicimus enim cujusque rei possibilitatem, non tarn in humani potestate, quam in naturae necessitate conExemplis etiam vel similitudinibus quid dicat
'
sistere.'
'
illustrat
Ut
puta,' inquit,
loqui possum
quod loqui possum,
meum
:
non
et
est
quod loquor,
:
et quia
quod loquor, loqui et non loqui
meum est, id est, propriae voluntatis meum est, utrumque facere possum, id est, quia vero quod loqui possum, meum non
mei atque voluntatis, necesse est me semper loqui posse ; et si voluero non posse loqui, non possum tamen non posse loqui, nisi forte membrum illud adimam, quo loquendi Multa quidem dici possent, quibus, si impleri officium potest/
est, id est, arbitrii
homo adimat sibi possibilitatem loquendi, non adempto illo membro quo loquimur. Velut si aliquid fiat unde vox ipsa tollatur, loqui nemo poterit manentibus membris; non enim vox hominis membrum est vexato sane aliquo interiore membro
velit,
:
fieri potest,
non adempto.
Sed ne verbo premere videar, mihi'
' que contentiose dicatur, Etiam vexare adimere est : possumus quidem id efficere et ore aliquibus vinculis sic clauso atque
obserato, ut id aperire
minime valeamus, neque ut aperiatur

in
in
nostra
sit
potestate,
cum
potestate
fuerit
ut clauderetur
manente
integritate et sanitate
membrorum.
CHAPTER
Necessity
is
XLVI.
not at variance with freedom of will.

1
54.
Sed quid ad nos

enim
Videamus quid exinde contexat
arbitrio,' inquit, 'ac deliberatione privatur, naturali necessitate constringitur.' Et hie nonnulla quidquid
'Voluntatis
quaestio
tinere
est.
Per enim absurdum
est,
ut ideo dicamus non per-
ad voluntatem nostram quod beati esse volumus, quia id omnino nolle non possumus, nescio qua et bona constrictione
naturae
;
nee dicere audemus, ideo
Deum non
voluntatem, sed
necessitatem habere justitiae, quia non potest velle peccare.
Chap xlvii.]
De
Naticva et Gratia.
95
CHAPTER
Tlie
XLVII.
'
: '
same argument continued.

Hoc,' inquit,
est,
55.
Attendite etiam quae sequuntur

odoratu, vel visu
sentiri
sit
;
et
de
auditu,
possibile
^
quod
audire,
posse vero audire, vel vel videre potestatis nostrae non sit, sed in naturali odorari, Aut ego non intelligo quid dicat, aut necessitate consistat.'
odorari, videre potestatis nostrae
ipse.
Quomodo enim
in potestate nostra
non
est videndi possi-
bilitas, si in potestate
nostra est non videndi necessitas, quia in potestate est caecitas, qua id ipsum videre posse nobis, si volumus, adimamus 1 Quomodo autem in potestate nostra est videre,
velimus,
si
cum
etiam, salva integritate naturae corporis oculo-
volentes videre possimus, sive per noctem luminibus quae forinsecus adhibentur ademptis, sive nos quisquam in tenebroso loco all quo includat ? Item si quod audire
rumque nostrorum, nee
possumus
est
vel
naturae constrictione
non possumus, in nostra potestate non est, sed in quod vero audimus vel non audimus, hoc
;
:
propriae voluntatis
inviti,
tis,
quae
penetrant in
cur non attendit, quanta audiamus sensum nostrum etiam auribus obtura?
sicuti
est
de proximo serrae stridor, vel grunnitus suis

auribus non audire;
facit
Quanquam
esse,
obturatio aurium ostendit, non in potestate nostra
apertis
etiam fortasse
talis
obturatio quae
potestate sit
dicit,
ipsum sensum nostrum adimat, ut in nostra etiam audire non posse. De odoratu autem quod
'
nonne parum attendit, non esse in nostra potestate posse odorari vel non posse, sed in nostra potestate esse,' hoc est, in cum inter odores odorari vel non odorari libera voluntate,
'
'
:
graves et molestos quando conetituti fuerimus, si quis nos illic manibus ligatis constituat, servata prorsus integritate ac salute
membrorum velimus non odorari, nee omnino possimus quia cum spiritum ducere cogimur, simul et odorem quem nolumus
;
trahimus
CHAPTER
The
56.
XLVIII.
a
state
assistance of grace in a nature in
of integrity.
SicuT ergo
istae
similitudines falsae sunt, ita et illud
propter
quod eas voluit adhibere.
Sequitur enim et dicit
9^
'
De Natura
quod non peccare nostrum
et Gratia,
[Chap.
xlix.
Simili ergo
est,
nostrum.'
Rom.
viii.
possibilitate intelligendum posse vero non peccare non Si de integra et sana hominis natura loqueretur,
sit,
modo de non peccandi
quam modo non habemus (Spe enim

autem quae videtur non
est spes: si
salvi facti sumus spes autem quod non videmus

;
speramus, per patientiam exspectamus), nee
sic recte diceret,
quod
non peccare nostrum tantummodo

esset
:
sit,
quamvis peccare nostrum
nam
et tunc esset
adjutorium Dei, et tanquam lumen
Wisd.
ix. 15.
se praeberet volentibus. Quia vero de hac vita disputat, ubi corpus quod corrumpitur aggravat animam, et deprimit terrena inhabitatio sensum multa cogitan-
sanis oculis
quo adjuti videant,
tem
nostri,
miror quo corde, etiam sine adjutorio medicinae Salvatoris nostrum putet esse non peccare, posse vero non peccare
naturae esse contendat,

majoris
vitii sit
quam
sic
apparet esse vitiatam, ut hoc
non
videre.
CHAPTER XLIX.
It does not detract
from God's Omnipotence
tliat
He
is
unable
to sin,
or to die, or to kill Himself.
57.
'
Quia non
non
est,
'
peccare,' inquit,
nostrum
'
est,
possumus pecnolle infelici-
care et
peccare.'
Quid,
si
alius dicat,
Quia
tatem, nostrum
earn velle
possumus eam
et nolle et velle'?'
omnino non possumus.

consequatur 1
Quis enim
ubi
ullo
et
Et tamen modo velle

nolentem
esse possit infelix,

infelicitas
etiamsi aliud vult
eum
Deinde, quia Dei multo magis est non
peccare, num audebimus eum dicere et peccare posse et non Absit a nobis ut Deum peccare posse dicamus. Non peccare 1 enim, ut stulti putant, ideo non erit omnipotens, quia nee mori
:
Tim.
ii.
73.
potcst, ct ucgarc SO
ipsum non
1
potest.
Quid
'
:
est
ergo quod
loquitur, et quibus locutionum regulis conatur persuadere,
quod Quia vero posse non peccare, nostrum non est ; et si voluerimus non posse non Intorte hoc peccare, non possumus non posse non peccare.' Sed ita posset dici planius dixit, et ideo subobscure. Quia posse non peccare, nostrum non est ; seu velimus, seu nolimus,
non vult considerare
Adhuc
addit et dicit
possumus
non
peccare.'
Non enim
ait,
Seu velimus, seu
Chap. LI.]
Dc Natuva
et Gratia,
97
:
nolimus, non peccamus ; sine dubio enim peccamus, si volumus sed tamen velimus nolimus, habere nos asserit non peccandi
possibilitatem,
quam naturae
insitam dicit.
'
Sed de hpmine
habet ambu-
sanis pedibus tolerabiliter dici potest,
velit nolit
landi possibilitatem:'
confractis vero, 'etsi velit,
non
habet.'
Ecclus. x.
9.
Quid superbit terra et cinis % Vitiata est, medicum implorat Salvum mefac, Domine, clamat Sana animam meam, clamat. Quid intercludit has voces, ut
:
:
Vitiata est natura de qua loquitur.
Ps.xi.(xii.)2. Ps.xi.(xii.)5.
defendendo quasi praesentem possibilitatem, futuram impediat sanitatem 1
CHAPTER
GrcLce is assailed even by pious
L.
and God-fearing men.
58.
'
Et
Quia
videte quid adjungat, unde illud confirmari existimat. ' adimere voluntas potest, quod inseparanulla,' inquit,
:
biliter
non quae
insitum probatur esse naturae.' Unde ergo ilia vox Ut Gal. v. 17. vultis ilia facialis ? Unde etiam ilia Non enim quod Rom. vii. 15.
:
volo facio
honum;
sed
quod odi malum, hoc ago?

:
Ubi
est
possibilitas,
] quae Ecce homines non ea quae volunt faciunt et de non peccando utique agebat, non de volando, quia homines, non alites erant. Ecce homo quod vult bonum non agit ; sed quod non vult malum,
inseparabiliter insita probatur esse naturae
hoc agit
velle illi adjacet, perficere
autem honum non
adjacet.
Rom.
vii. 18.
Ubi
non
est possibilitas,
%
naturae
quae Quemlibet enim in
inseparabiliter insita probatur esse

se transfiguret, si
de se ipso
ista
dicit Apostolus,
hominem
certe in se transfigurat.
Ab
isto pp.
Cor.
autem ipsa humana natura inseparabilem nihil peccandi possibilitatem habere defenditur. Sed his verbis id agitur, etiam a nesciente qui loquitur, non autem nesciente illo qui haec
loquenda incautis etiam Deum timentibus suggerit, ut evacuetur Christi gratia, humana sibi ad justitiam suam quasi
sufficiente natura.
CHAPTER
In what
59.
LI.
sense Pelagius ascribes to God's grace the possibility of not sinning.
Ut autem
sua clamant et dicunt,
declinetur invidia, qua Christiani pro salute * Quare sine adjutorio gratiae Dei dicis
98
De Natura
posse
Gratia.
[Chap. lii.
hominem
non peccare
tain
1'
possibilitas
non
in
arbitrii
'Ipsa/ inquit, 'non peccandi potestate, quam in naturae
necessitate est. Quidquid in naturae necessitate positum est, ad naturae pertinere non dubitatur auctorem, utique Deum. Quomodo ergo,' inquit, 'absque Dei gratia dici existimatur,
quod ad
Deum
proprie pertinere monstratur
'
Expressa
est
sententia quae latebat,
non
est
quemadmodum
possit abscondi.
Ideo Dei gratiae tribuit non peccandi possibilitatem, quia ejus naturae Deus auctor est, cui possibilitatem non peccandi inseparabiliter insitam dicit.
Cum
vult ergo
facit,
quia non vult
non
Rom.
vii. 18.
facit.
Ubi enim
est inseparabilis possibilitas, ei accidere
non potest voluntatis
infirmitas, vel potius voluntatis adjacentia
et pcrfectionis indigentia.
adjacet, perficere
Si ergo ita est,
unde
Si
venit,
iste
Velle
autem honum non adjacet ?

de
ilia
enim
qui
hunc librum
hominis natura loqueretur, quae primo inculpata et sana condita est, utcumque acceptaretur hoc dictum quanquam inseparabilem habere possibilitatem, id est,
scripsit,
:
ut ita dicam, inamissibilem, non debuit

vitiari posset, et
ilia
natura
dici,
quae
quaerere, qui caeci oculos sanaret, et videndi possibilitatem restitueret, quae fuerat amissa per caecitatem quoniam caecus puto quod velit videre, sed non potest ; si
:
medicum
autem vult
sibilitas.
et
non
potest, inest voluntas, sed amissa est pos-
CHAPTER
60.
LII.
The same argument.
Adhuc
*
:
videte quas moles conetur, qua
suam sententiam
Gal.
V. 17.
Objicit enim sibi quaestionem, ducat, irrumpere, si valeret. caro nobis secundum Apostolum contraria est, Sed dicens
inquies.'
Deinde respondet
sit
'
:
Qui
fieri
potest, ut cuicuraque
Rom.
viii".
9.
baptizato in camc non esse intelligatur
caro contraria,
cum secundum eumdem Apostolum

?
Ita enim ait
Vos autem in
carne non estis!

esse
Bene, quod non posse ; quod utrum verum sit, post videbimus nunc vero quia non potuit penitus se oblivisci esse Christianum, sed id
:
baptizatis dicet
carnem contrariam
licet tenuiter recordatus est, recessit
a defensione naturae.
1
Ubi
bapti-
est ergo inseparabilitas possibilitatis
An
forte
nondum
Chap, liii.]
zati in
De Natuva
et Gratia,
99
prorsus, hie posset
'
natiira
hominum non sunt?

'
Hie
fieri
'
evigilare, et si advertat potest.

sit
Qui
%
potest/ inquit,
ut
cuicumque baptizato baptizatis Exponat quemadmodum ; cum sit potest caro esse contraria. etiam in ipsis ilia ab eo multum defensa natura certe vel in eis
:
caro contraria
Ergo non
concedit esse vitiatam,
si
jam
in baptizatis ille saucius sanus de
stabulo egressus est, aut sanus in stabulo est, quo eum curandum Luke x. ^'^^^' misericors Samaritanus advexit. Porro si vel istis concedit
carnem esse contrariam, dicat quid contigerit, cum sit utrumque, hoc est, et caro et spiritus creatura unius ejusdemque Creatoris,
procul dubio bona, quia boni; nisi quia hoc est vitium, quod propria inflictum est voluntate ; et hoc ut in natura sanetur, eo
ipso opus est Salvatore, quo instituta est natura creatore.
Salvatore, eaque illius medicina,
Hoc
est,
qua Yerbum caro factum
ut John
i.
14.
habitaret in nobis,
opus esse fateamur parvis et magnis, id est, a vagitibus infantum usque ad canos senum; tota quae inter
si
nos est hujus quaestionis controversia dissoluta
est.
CHAPTER
What Grace of God
'
LIII.
The ungodly
fnan, dying,
'
is
here under discussion.
is
not delivered from concupiscence.
61.
esse
Nunc jam
contraria.
videamus, utrum et baptizatis legatur caro
Ubi
concupiscit
Jiaee
adversus
quaero, quibus dicebat Apostolus, Caro spiritum, et spiritus adversus carnem;

vniUis facialis .?
Gal.
v. 17.
enim invicem adversantur ; ut non ea quae

:
Ad
Galatas, ut opinor, id scripsit

et
quibus
dicit.
Qui ergo
trihuit
Gal.
iii.
5.
vohis Sjyiritum,
virtutes operatur in vohis ; ex operibus legis,
an ex auditu Jldei ? Unde apparet eUm Christianis loqui, et quibus Deus tribuerat Spiritum ergo etiam baptizatis. Ecce et baptizatis caro invenitur esse contraria, et non adesse possibiUbi litas ilia, quam inseparabiliter insitam dicit esse naturae.
;
est
'
quod
ait,
'
Qui
fieri
potest ut cuicumque baptizato

*
'
sit
caro
contraria
Quomodolibet intelligat carnem,' quia revera non natura ejus quae bona est, sed vitia carnalia carnis hoc loco nomine nuncupantur; ecce tamen etiam baptizatis caro con?
*
traria est
et
quomodo
contraria
Ut non quod
volunt faciant.
100
De Natura
et Gratia.
[Chap. liv.
Ecce adest voluntas in homine ; ubi

Rom.
24, 25.
vii.
est possibilitas ilia naturae

.
Fateamur gratiam necessariam, clamemus, Miser ego homo, quis liherahit de corpore mortis hujus 2 Et respondeatur nobis, Gratia Dei per Jesum Christum Dominum nostrum. 62. Quando enim istis rectissime dicitur, Quare sine adjutorio gratiae Dei dicitis bominem posse esse sine peccato 1 non tunc
me
'
'
de
ilia
fit
gratia quaestio est,
qua
est liomo conditus
sed de
ista,
Matt.
vi. 13.
Fideles qua enim orantes dicunt, Ne nos in/eras in t&ntationem ; sed libera nos a malo. Aut a quo Si adest possibilitas, utquid orant^
salyus per
Jesum Christum Dominum nostrum.
malo
se liberari
orant, nisi
maxime
de corpore mortis hujus
unde non
nostrum.
liberat nisi gratia
Dei per Jesum Christum
Dominum
Non utique de substantia corporis, quae bona est; sed de vitiis carnalibus, unde non liberatur homo sine gratia
Rom.
vii. 23.
Salvatoris, nee quando per mortem corporis discedit a corpore. Et hoc ut diccrct Apostolus, quid supra dixerat ? Video aliam legem in membris mds rejmgnantem legi mentis meae, et captivum me ducentem in lege peccati, quae est in membris mds. Ecce quod vitium naturae humanae inobedientia voluntatis inflixit.
Orare sinatur, ut sanetur.

praesumitur
?
Quid tantum de naturae
possibilitate
:
vera Vulnerata, sauciata, vexata, perdita est Gratia ergo Dei, confessione, non falsa defensione opus habet. non qua instituatur, sed qua restituatur, quaeratur ; quae ab
isto sola
omnino
clamatur non esse necessaria, cum tacetur. Qui si de gratia Dei diceret, nee cam quaestionem solvendam sibi proponeret, ut a se de hac re invidiam removeret,
nihil
posset putari hoc

dixisse,
quidem sentire, quod Veritas habet, sed non non ubique omnia dicenda sunt proposuit de quia
:
.
gratia quaestionem, id respondit
quaestio est,
non quam
quod habebat in corde ; definita volebamus, sed ubi quid sentiret, dubi-
tabamus.
CHAPTER
An
63.
LIV.
argvment.
multis verbis Apostoli conatur ostendere, unde non est controversia, * quod caro ab illo ita saepe nominetur, ut velit intelligi, non substantiam, sed opera carnis.' Quid
Deinde
Chap. Liv.]
Dc Natura
%
et Gratia^
loi
:
hoc ad rem
Vitia carnis contraria sunt voluntati hominis

vitiis
non natura accusatur; sed
medicus quaeritur.
'
Quid
est
homini spiritum?' et respondet Et item interrogat, Carnem quis 'Sine dubio Deus.' sibi, creavif?' itemque respondet, 'Idem, credo, Deus.' Interrogat
quod
interrogat, 'Quis fecit
tertio,
'
Bonus Nulli dubium

'
est
qui utrumque creavit Deus
'
respondet,
est.'
bonus auctor
fitendum
est,
est.'
creavit,
Adhuc bonum
'
interrogat,
est?' et
Et utrumque quod
ad hoc respondet, 'Con-
et
Deinde concludit, 'Si igitur et spiritus bonus caro bona, ut a bono auctore condita; qui fieri potest
ratiocinatio
ut duo bona possint sibi esse contraria'?'

tota hujus
turbaretur,
si
Omitto dicere quia quis ab eo quaereret,
1' responderet enim, 'Sine dubio ego multa interrogo ipse concludat, utrum aut ista possint dici non bona, aut non appareant inter se esse contraria. Hie forte dicit, Qualitates sunt istae substantiarum,
'Aestum
Deus.'
et frigus quis fecit
Non
'
non
et
substantiae.'
Ita
est,
verum
est; sed qualitates naturales,

:
ad Dei creaturam sine dubio pertinentes

sibi esse contrariae.
substantiae quippe
non per
dicuntur
se ipsas, sed per suas qualitates, sicut
aqua et
ignis,
Quid,
;
quod quidem non affirmamus
sunt caro et spiritus % sed ut ratiocinationem ejus non

si ita
necessaria illatione conclusam ostenderemus, hoc diximus.
Pos-
sunt enim et contraria non invicem adversari, sed ex alterutro sicut in corpore temperari et bonam valetudinem reddere
:
siccitas et humiditas, frigus et calor,
quorum omnium tempe-
ratione bona corporalis valetudo consistit.

est caro spiritui, ut
Sed quod contraria non ea quae volumus faciamus ; vitium est,

medicinalis
non natura
finiatur.
gratia
quaeratur,
et
controversia
64.
Duo
quippe ista bona, a bono Deo condita, quomodo
contra hujus ratiocinationem in non baptizatis hominibus possunt sibi esse contraria? An et hoc eum dixisse poenitebit,
quod
dixit,
affectu aliquo fidei Christianae locutus est?
Cum
sit
enim
caro
'Qui
fieri
potest ut cuicumque
jam
baptizato
contraria?'
trariam.
significavit
non
baptizatis
carnem posse
esse con-
Nam
hoc non addito dicere, 'Qui
cur addidit, 'jam baptizato;' cum posset etiam fieri potest ut cuicumque sit caro
loij
De Natura
'
:
et Gratia.
[Chap. lv.
atque ad hoc probandum subjicere illam ratiocinationem suam, quia utrumque bonum est a bono conditum, et ideo non potest inter se esse contrarium % Si ergo non
contraria
quibus certe fatetur carnem esse contrariam, suis ilium interrogation ibus urgeant et dicant, 'Quis fecit homini spiritum % iste respondebit Deus.' Itemque illi, Carnem quis
baptizati,
'
'
creavit
'
'
respondet
est qui
Bonus
Illi tertio, Idem, credo, Deus. iste, utrumque, creavit Deus V et iste, Nulli dubium
*
'
'
unum quod restat inquirant, Et utrumque Atque bonus auctor creavit bonum est V iste fatebitur. Tunc quod illi eum suo gladio jugulabunt, inferentes conclusionem ejus et
est.*
illi
'
dicentes
*
:
auctore condita, qui

contraria
Si igitur spiritus bonus, et caro bona, ut a bono fieri potest ut duo bona sibi possint esse
Hie
forte ille respondebit
*
:
Date veniam, quia
non debui
dicere, cuicumque baptizato carnem non posse esse contrariam, ut hoc modo vobis non baptizatis contrariam confiterer;
sed
sine
ulla
exceptione dicere debui, carnem

;
nulli
Ecce quo se ipse compingit ecce quae non vult clamare cum Apostolo, Quis me liherahit loquitur, qui de corjpore mortis hujus ? Gratia Dei ^êr Jesum Christum
esse
contrariam.'
Dominum
in
nostrum.
Illi
Christo?
clamem, jam baptizatus hoc clament, qui nondum tale beneficium

cur,' inquit,
Sed
'
perceperunt, quorum in se voces figurabat Apostolus ; si tamen vel hoc dicunt.' Sed naturae ista defensio nee illos hac voce
exclamare permittit.
et in
Neque enim
in
baptizatis natura
est,
esse
non baptizatis natura non est. Aut si vel in illis vitiata conceditur, ut non sine causa clament, Infelix homo, quis
me
liherahit de cor2)ore mortis hujus ? eisque subveniatur in eo quod sequitur. Gratia Dei per Jesum, Christum Dominum nostrum; concedatur jam tandem aliquando humanam medico Christo indigere naturam.
CHAPTER
*
LY.
The lody of death
'
refers to fault, not to substance.
65.
QuAERO
autem, ubi natura istam perdiderit libertatem,
quam
sibi dari exoptat,
cum
dicit,
quis
me
liherahit ?
non enim
Chap, lv.]
De
NatM7'a et Gratia.
103
et ille substantiara carnis accusat, cum dicit liberari se cupere de corpore mortis hujus, cum etiam corporis, sicut animae, natura Deo bono auctori tribuenda sit ; sed utique de vitiis
corporis
dicit.
Nam
de corpore mors corporis separat:
sed
contracta ex
quam
hujus
cohaerent, quibus justa poena debetur, etiam in inferno ille dives invenit. Hinc se non poterat Luke
dicit,
illo vitia
xvi.
utique liberare qui

7
Quis me
liherahit de
corjpore
mortis
Ubicumque autem istam
perdiderit libertatem, certe
inseparabilis est possibilitas ilia naturae, habet posse per na-
turale subsidium, habet velle per liberum arbitrium
cur quaerit
An propter commissa praeterita, Baptismatis sacramentum^ ut ea tantum ignoscantur, quae fieri infecta non possunt ? DiNon enim tantum mitte hominem, clamet quod clamabat. ut per indulgentiam sit de praeteritis impunitus, Rom. desiderat,
sed etiam ut
sit
vii.
de caetero ad non peccandum
fortis et validus.
^^' ^^'
legi Dei secundum interiorern hominem, autem aliam legem in memhris suis reiûgnantem legi mentis suae: videt esse, non recolit fuisse; praesentibus ur-
Condelectatur enim
videt
non praeterita reminiscitur. Nee tantum repugnantem verum etiam cajMvantem se in lege peccati, quae est in msmbris ejus, non quae fuit. Hinc est quod clamat Infelix homo, quis me liherahit de corpore mortis hujus 1 Sinatur orare,
getur,
videt,
:
sinatur adjutorium medici potentissimi flagitare. Quid contradicitur % Quid obstrepitur ] quid miser misericordiam Christi
Nam et illi cum petere probibetur, et hoc a Christianis ? Christo ambulabant, qui caecum lumen clamando petere prohibebant ; sed etiam inter tumultum contradicentium audit ille
clamantem
Christum
;
unde huic responsum

nostrum.
est,
Gratia Dei per Jesum
Dominum
si ab istis vel hoc impetramus, ut nondum baptizati auxilium gratiae Salvatoris, non est hoc quidem paimplorent rum adversus illam falsara defensionem tan quam sibi sufficientis
66. Porro
naturae et potestatis liberi arbitrii

dicit,
neque enim
Infelix homo, quis habere dicendus est, qui se adhuc poBtulat liberari.
me
liherahit ?
sibi sufficit qui aut plenam libertatem
104
De Natura
et Gratia,
[Chap. lvi.
CHAPTER
LVI.
The same argument.
Veeumtamen etiam illud videamus, utrum illi qui baptizati sunt faciant bona quae volunt, nulla carnis concupiscentia reSed quid hinc dicamus, ipse commemorat, ubi conpugnante.
cludens hunc locum,
illud quo continetur, Garo concupiscit adversus spiritum, non de carnis substantia, sed de operibus sentire necesse est.' Hoc et nos dicimus, non
'
Ut
'
diximus,' inquit,
Rom.
vi. 12.
de carnis substantia, sed de operibus dictum, q-^ veniunt de camali concupiscentia, de peccato scilicet, de quo praecepit ut non regnet in nostro mortali corpore ad obedieudum desideriis
ejus.
CHAPTER
Who
67.
is
LVII.
_
said to he
under the Law^
Sed attendat etiam
ipse,
jam
baptizatis fuisse dictum,
Caro concupiscit adversus sjnritum, et spiritus adversus carnem ; ut non ea quae vultis faciatis. Et ne ab ipsa pugna desides
faceret, et per
Gal. V. 17, 18.
videretur, adjungit.
banc sententiam laxamentum peccandi dedisse Quod si spiritu ducimini, non adhuc estis
lege est enim, qui timore supplicii
sub
lege.
Sub
non
quod lex
minatur,
peccati,
amore
justitiae,
se
nondum
liber nee
alienus
ab opere a voluntate peccandi. In

sentit
abstinere
ipsa enim voluntate reus est, qua mallet, si fieri posset, non esse quod timeat, ut libere faciat quod occulte desiderat. Ergo
si spiritu, inquit,
ducimini, non adhuc
estis
sub lege
utique
lege quae timorem incutit, non ritas Dei diffusa est in cordibus
Rom.
V. 5.
tribuit charitatem;
nostris,
quae chaest lex

:
non per
legis litteram,
sed per Spiritum

libertatis,
Sanctum qui datus

;
est nobis.
Haec
non
servitutis
quia charitatis utique,
non timoris
James
i,
25.
dc qua ct Jacobus apostolus
perfectam libertatis. terrebatur ut servus, sed condelectabatur
ait, Qui autem persiyexerit in legem, Unde et ille non quidem jam lege Dei
rem hominem
Buis
videt
legi
ei secundum interiotamen adhuc aliam legem in membris
repugnantem
mentis suae.
Ita
et
hie,
Si spiritu^
Chap, lix.]
De Natuva
et Gratia.
105
inquit, ducimini,
non adhuc estis sub lege. In quantum quisque non est sub lege, quia in quantum condelecspiritu ducitur, tatur legi Dei, non est sub legis timore, quia timor tormentum
ijohniv.
18.
habet, non delectationem.
CHAPTER
68.
LYIII.
The same argument.

recte sentimus, sicut pro membris sanatis pro sanandis orare debemus, ut absolutissima gratias agere, itj{ cui nihil addi i,pssit sanitate, perfecta Dei suavitate, plena
si
Proinde
libertate perfruamur.
Non enim abnuimus humanam naturam
posse,
modo negare debemus perfici non negamus, sed gratia Dei per Jesum Christum Dominum nostrum eo adjuvante fieri dicimus, ut
posse esse sine peccato, aut ullo
quam
proficere
justa et beata
fellitur,
sit,
a quo creata est ut

sibi
sit.
quod a quibusdam
:
dicit
opponi,
Facile itaque reDiabolus nobis

'
adversatur.'
demus, quae ipse respondit
Prorsus huic objectioni et eadem verba responKesistamus illi, et fugiet. Besistite, James
'
iv. 7.
inquit beatus apostolus, diabolo,
madvertendum
sistentibus
dici
Unde anifugiet a vobis. est quid possit his nocere quos fugit, vel quam
et
sit,
virtutem habere intelligendus

potest.'
Haec
et
mea verba
qui solis praevalere non resunt: verius enim
quod nos Dei adjutorium, non poscendum solum non negamus, verum etiam praedicamus isti autem tantam tribuunt potestatem voluntati, ut pietati auferant orapotest.
non
Sed hoc
interest inter nos et istos,
etiam
cum
diabolo resistitur,
tionem.
Nam
ideo precantes dicimus,

et
et
utique ut diabolo resistamus et fugiat a nobis, iVê nos inferas in tentationem ; ideo
Matt.
vi. 13.
admoniti sumus tanquam ad imperatore milites exhortante Mark xiv. dicente, Vigilate, et orate, ne intretis in tentationem.
38.
CHAPTER
69.
LIX.
The same argument.
Quod
vero contra eos disputat, qui dicunt,
'
Et
quis nolit
'
*?
sine peccato esse, si hoc in hominis esset
positum potestate
io6
recte
bile,
De Natura
quidem
*
et Gratia.
[Chap. lx.
disputat,
quia hoc vel multi, vel omnes volunt
hoc ipso eos confiteri non esse impossised hoc unde sit
'
:
possibile confiteatur, et
pax
est.
Ipsa est enim gratia Dei
jyer
Jesum Christum Dominum nostrum, qua omnino iste nos orantes Quod si adjuvari ut non peccemus, nusquam dicere voluit.
forte latenter sentit, ignoscat aliter suspicantibus.
Ipse enim
hoc
facit,
qui
cum tantam de hac
re patiatur invidiam, sentire

vult.
id vult, et confiteri vel profiteri
non
Quid
erat
magnum
ut hoc diceret, cum praesertim sibi hoc tanquam ex persona adversariorum oppositum tractare et aperire susceperit? Cur
illic
solam naturam defendere

ut non peccare posset,
ita
si
est,
voluit, et quia homo ita creatus peccare noluisset, asseruit, ac per
hoc quod
creatus est, earn possibilitatem ad gratiam
Dei
pertinere definivit, qua possibilitate si noluerit peccare, non peccat ; et noluit aliquid dicere de eo, quod ipsa natura gratia Dei per Jesum Christum Dominum nostrum vel sanatur quia
vitiata est, vel quia sibi
non
sufficit
adjuvatur
CHAPTER
Whether any one
is
LX.
life.
without sin in this
70.
Utkum enim
in hoc saeculo fuerit, vel
sit,
vel possit esse
ut nullum habeat omnino peccatum, aliquis esse aliqua quaestio inter veros piosque Christianos potest
ita juste vivens,
posse tamen esse certe post banc vitam quisquis ambigit, desipit. Sed ego nee de ista vita volo contendere. Quanquam enim mihi
Ps. cxHi.
non videatur
aliter intelligendum
quod scriptum
est,
Nonjusti:
ficahitur in conspectu tuo omnis vivens, et si qua similia utinam tamen possit ostendi, vel haec testimonia melius aliter intelligi
posse, vel perfectam
plenamque justitiam cui prorsus
nihil ad-
dendum
qui
Matt.
vi. 12.
sit,
et heri fuisse in aliquo,
et hodie esse, et eras
cum
sibi
futuram; usque ad ultimum vitae hujus diem necessarium

veraciter dicant, Dimitte
dum in isto corpore viveret, dum tamen longe plures sint,

nobis
esse
non dubitent, ut
debita
nos dimittimus debitorihus nostris ; spem suam tamen in Christo atque in ejus promissionibus veram, certam,
'nostra, sicut et
Chap, lxi.]
Dc Nutuva
et Gratia.
nisi
107
adjuvante gratia
firmam esse confidant.
Nullo tamen modo
Salvatoris Christi crucifixi, et dono Spiritus ejus, vel quoslibet
ad plenissimam perfectionem, vel quemquam ad qualemcumque
provectum verae piaeque

nescio
justitiae
pervenire, qui
negaverint,
utrum recta numero deputari.
possint
in
qualiumcumque Christianorum
CHAPTEK
Beply
to quotations
LXI.
and
from CatJioUc
writers {Lactantius, Hilary) Ambrose,
Jerome) adduced by Pelagius in

71.
Ms own
defence.
turis
quae non quidem de Scripde quibusdam Catholicorum tractatorum opusculis posuit, volens occurrere iis qui eum solum dicerent ista defendere, ita sunt media, ut neque contra nostram sentenper. hoc et ea testimonia,
Ac
canonicis, sed
tiam
libris
sint,
neque contra
ipsius.
In quibus etiam nonnihil de
meis interponere voluit,
me quoque
viderer.
aliquem deputans, qui

ingratus esse non
cum
illis
commemorari dignus
Unde
posuit,
debeo, et
detulit
familiariore affectu nolim ut erret, qui
hunc mihi
ejus
honorem.
Prima enim quae

legi, sive
quia nomen
scripsit, sive
qui ea dixit, non ibi
quia
ille
non
quia
codex quem misistis id aliqua forte mendositate non habuit,

pertractare quid opus est
%
Maxime quoniam me,

liberum (quia
in hujusmodi
quorumlibet hominum
illius scriptis,
scriptis
solis
canonicis
debeo sine ulla recusatione consensum), nihil movet quod de

cujus
nomen non
ibi inveni, ille posuit
'
:
magistrum doctoremque
virtutis
homini simi-llimum
Oportuit fieri, ut
Lact. inst.
vincendo peccatum doceat hominem vincere posse peccatum.' Quomodo enim dictum sit, auctor hujus sententiae viderit qualiter
possit exponere; dum tamen nos minime dubitemus, peccatum Christum in se non habuisse quod vinceret, qui natus Aliud Rom. est in similitudine carnis peccati, non in carne peccati.
vHi.
3.
ejusdem
ita posuit
' :
Et iterum, ut
desideriis carnis edomitis,
Lact. inst.
doceret non necessitatis esse peccare, sed propositi ac voluntatis.' Ego desideria carnis (si non illicitarum concupiscentiarum hie dicuntur) accipio, sicuti est fames,
si
sitis,
refectio lassitudinis, et
sint
quid hujusmodi
est.
Per haec enim quidam, quamvis ea
io8
De Natura
;
et Gratia.
[Chap. lxii.
inculpabilia, in culpas decidunt

Matt.iv 2;
quod ab
illo
Salvatore abfuit,
'
John
IV, 6.
etiamsi haec in eo fuisse ^ propter similitudinem carnis r peccati, *
Evangelio teste videamus.
CHAPTER LXn.
To do and
HJionMatt. V. 8(Comm.
c. 4).
to
enim
Beatus ..... vcro

72.
Hilarius, cuius verba haec posuit,

.
nisi spiritu perfecti et immortalitate
...
posse
esse
perform righteousness.
'Non
mutati, quod solis

est
mundis corde dispositum est, hoc quod in Deo cernemus quid dixerit contra id quod dicimus,
'
immortale
vel quid istum
adjuvet, nescio, nisi quia

testatus est.
Quod
quis
negat?
*
sed gratia Dei
hominem mundo corde per Jesum
Hii.
Fragm.
Dominum nostrum, non sola arbitrii libertate. Item cum dixissc commemorat, Quas Job litteras legeret, ut quod abstineret se ab omni re maligna 1 quia Deum sola mente vitiis non admixta venerabatur, Deum autem colere justitiae proprium
Christum
quid fecisset Job dixit, non quid in hoc saeculo aut sine gratia Salvatoris, quem etiam prophetavit, perfecisset, vel fecisset vel perfecisset. Abstinet enim se ob omni re mala,
oflficium est
: '
etiam qui habet peccatum, quod in se regnare non sinit, cui subrepit improbanda cogitatio, quam pervenire ad finem operis
non
Exod.
XX. 17.
permittit.
Sed aliud
est
non habere peccatum, aliud non
xAîH^s'o.
est implere quod praeceptum est, et^liud est per quemdam abstinentiae conatum saltem id agere quod item scriptum est, Post coTicupiscentias tuas
obedire desideriis ejus.
Aliud
Non concujpisces ;
nihil
non eas;
vatoris.
horum tamen
scire se recte posse sine gratia Sal-
Facere est ergo justitiam, in vero Dei cultu

concupiscentiae
cum
:
malo interna conflictatione pugnare omnino adversarium non habere. Nam qui perficere autem, pugnat, et adhuc periclitatur, et aliquando percutitur, etiam si
interno
non sternitur; qui autem non habet adversarium, plena pace laetatur. Et ipse esse sine peccato verissime dicitur, in quo nullum habitat peccatum ; non qui per abstinentiam mali operis
Rom.
vii. 20.
dicit.
Jam non
ego ojyeror illud, sed id quod in
me
habitat
feccatum.
73.
Nam
et ipse
Job de peccatis
suis
non
tacet, et utique
Chap, lxiii.]
Db Natuva
et Gratia.
109
' huic amico vestro merito placet, humilitatem nuUo modo in falsitatis parte ponendam:' unde id quod Job confitetur, quia
verax Dei cultor

Hilarius
visti
est,
cum locum Psalmi
procul dubio veraciter confitetur. Et ipse exponeret, ubi scriptum est, S'pre^
:
omnes discedentes a justificationibus tuis, ait Si enim Deus peccatores sperneret, omnes utique sperneret; quia sine Sed spernit discedentes a se, quos apostatas peccato nemo est.
vocant.'
Hilar, on
(cxix.)ii8.
Videtis
quemadmodum non
dixerit, quia sine peccato
nemo
tanquam de praeteritis loquens^, sed quod sine peccato nemo sit unde quidem, ut dixi, non contendo. Quisquis enim non cedit Joanni apostolo, qui nee ipse ait, Si dixerimus quia peccatum non habuimus, sed non Jiahemus : episcopo
fuerit,
;
John
i.
8.
Hilario
quomodo
cessurus est
Pro gratia Christi clamo, sine

libero arbiei
qua nemo
trio.
justificatur,
tanquam sufRciente naturae

:
Imo
ipse pro ea clamat
cedatur dicenti, Sine
me
nihil John
xv.
5.
potestis facere,
CHAPTER
74.
LXIII.
Other passages quoted from Ambrose against Pelagius.
Sanctus autem Ambrosius revera

illis
in eo loco
.
.
commemorat,
resistit
.
qui dicunt
nommem non
^ Luke esse posse (Exp.

.
quem
iste Ambr. on
i.
6. i
sine peccato in bac vita.
ea diceret, accepit occasionem de Zacbaria et Elisabeth, quod in Evangelio commemo- Luke

rati
Ut enim
s-
17)-
i.
6.
sunt
:
ambulasse in omnibus justificationibus legis sine
querela
numquid tamen negat
gratia
Dei
fide
fieri
Christum
Dominum nostrum?
est nobis, per
Ex
qua
est,
per Jesum etiam ante ejus
passionem justos vixisse non dubium
Sanctum qui datus
quem
qui praestat Spiritum diffunditur charitas in Rom.
v. $
cordibus nostris, qua una justi
sunt quicumque justi sunt. Quem Spiritum memoratus episcopus etiam precibus impetrandum admonet (ita illi voluntas divinitus non adjuta non sufficit),
ubi in
hymno suo
dicit,
Votisque praestat sedulis, Sanctum mereri Spiritum.
Ambr.
3-
Hymn
75.
Commemorabo
ex quo
iste
et ego
de hoc ipso opere sancti Ambrosii
aliquid,
commemoravit quod commemorandum puta-
no
Ambr. on
vit.
*
De Natura
et Gratia.
[Chap. LXIII.
Luke
i.
3.
Visum est,'' inquit, ^mihi. Potest non soli visum esse, visum sibi esse declarat. Non enim voluntate tantum quod humana visum est, sed sicut placuit ei qui in me, inquit, loquitur
Christus, qui ut id
possit, operatur.
quod bonum est, nobis quoque bonum videri Quern enim miseratur, et vocat. Et ideo qui
tianus, respondere,
Christum sequitur potest interrogatus, cur esse voluerit ChrisVisum est mihi. Quod cum dicit, non negat
Deo visum; a Deo enim praeparatur voluntas hominum: ut enim Deus honorificetur a sancto, Dei gratia est/ Ecce quid
iste sapiat, si verbis
voluntas
hominum
Ambrosii delectatur, quod a Deo praeparatur et nulla, vel non magna quaestio est, quis vel
quando
iste
Ambr. on
perficiatur,
dum tamen
sine gratia Christi idipsum fieri

erat,
posse minime dubitetur.
unum
Deinde quantum versum de Ambrosii verbis quae
ut attenderet
possit.
Cum
enim
Luke
ille dixisset,
'Nam cum
sit,
i.
6.
toribus congregata
esse, nisi
ex peccaquomodo ex maculatis immaculata potest

est,
'
Ecclesia ex gentibus, hoc
prime per Christi gratiam, quod abluta delicto sit; deinde, quod per qualitatem non peccandi abstineat a delictis ?
ille
ille,
addidit,
*
quod
iste
Nee ab
:
initio
immaculata
apparet cur addere noluerit ait namque humanae enim hoc impossibile ;
:
naturae
peccat,
sed per Dei gratiam et qualitatem
sit,
fit
ut immaculata videatur.'
Haec verba
quia jam non iste cur non
addiderit, quis
saeculo, ut
non intelligat 1 Hoc agitur utique nunc in hoc ad istam, quam omnes sancti cupiunt, immaculatissisibi
mam
puritatem Ecclesia sancta perveniat, quae in future saeculo

permixto, neque aliqua in
neque aliquo malorum hominum

in aeternitate divina.
mundissimam vitam quid secundum Scripturas Ambrosius episcopus dixerit, 'Nee ab initio immaculata humanae enim hoc impossibile naturae.' Utique enim
se lege peccati resistente legi mentis, ducat
Tamen
attendat iste
Eph.
ii,
3.
quo ex Adam nascimur. Nam et ipse Adam immaculatus procul dubio factus est sed in eis qui sunt natura filii irae, ducentes ex illo quod vitiatum est in illo, ab initio esse
ab
initio dicet,
:
immaculatos, humanae naturae impossibile definivit.
Chap, lxiv.]
De Natuva
et Gratia,
1 1 1
CHAPTER LXIV.
The same argument.
Item Joannes Constantinopolitanus episcopus, cujus posuit dicit peccatum non esse substantiam, sed actum sententiam, Et quia non est naturale, ideo malignum:' quis hoc negat?
76.
* *
Cp. Chrys. in
contra lUud legem datam, et quod de arbitrii libertate descendit :' etiam hoc quis negat ? Sed nunc agitur de humana natura quae vitiata est ; agitur et de gratia Dei qua sanatur per medi-
-I
Eph. Horn.
ii-
3-
cum Christum, quo non
indigeret
si
sana
esset,
quae ab
isto
tanquam sana, vel tanquam sibi posse non peccare defenditur.
sufficiente voluntatis arbitrio,
77. Quis item Christianus ignorat,
Romanae
Ecclesiae
'
episcopum
et
quod beatissimum Xystum Domini martyrem dixisse

sui permisit
See below,
commemorat,
Quia libertatem
arbitrii
hominibus
Deus, ut pure et sine peccato viventes similes fiant Deo V Sed ad ipsum arbitrium pertinet vocantem audire et credere, et ab
quem credit non peccandi adjutorium postulare. Nam utique cum dicit, similes fiant Deo ; per charitatem Dei futuri sunt similes Deo, quae diffusa est in cordibus nostris, non
eo in
*
'
naturae possibilitate, nee libero arbitrio quod est in nobis, sed Et quod dicit idem per Spiritum Sanctum qui datus est nobis.
'
martyr,
Templum sanctum
est
Deo mens
' ;
pura, et altare optiquis nescit ad istam
mum
est ei cor
mundum
et sine peccato
perfectionem perducendum mundum, dum interior renovatur de die in diem ; non tamen sine gratia Dei per
cor
homo Jesum
2 Cor.
iv. 16.
Christum
Dominum nostrum
Item quod
ait ipse,
Vir castus
et sine peccato potestatem accepit a
;' utique admonuit, ne cum quisque factus fuerit ita castus et sine peccato (quod ubi et quando in eo perficiatur nonnulla quaestio est, sed inter pios bene quaeritur, inter quos tamen constat fieri posse,
Deo
esse filius
Dei
et sine
Mediatore Dei et hominum homine Christo Jesu

:
fieri
non posse)
monuit, ne
filios
tamen, ut dicere coeperam, prudenter Xystus ad-
cum fuerit quisque talis factus, et per hoc recte inter Dei deputatus, putetur ipsius fuisse potestatis, quam per gratiam accepit a Deo, cum cam non haberet in natura jam vitiata
112
John
i.
De Natura
et Gratia.
[Chap. lxv.'
12.
at que depravata, sicut in Evangelic legitur, Quotquot autem receperunt eum^ dedit eis jwtestatemjilios Dei fieri : quod utique non erant per naturam, nee omnino essent, nisi eum recipiendo
accepissent per ejus gratiam hujusmodi potestatem.

potestas,
Haec
est
est
quam
sibi vindicat fortitude charitatis,
quae non
in nobis, nisi per Spiritum
Sanctum qui datus
est nobis.
CHAPTER LXV.
The same argument.
Jerome on
78.
QuoD
vero prcsbjiier venerabilis Hieronymus dixit, in
iis
(Comm.
b. i.
quae ilium dixisee commemorat,

'
est,
Beati
mundo
exponeret quod scriptum " corde, quoniam ipsi D&um videbunt : Quos
ulla
cum
non arguit conscientia
peccati ;"
et
adjecit:
"Mundus
corde conspicitur, templum Dei non potest esse pollutum:'" hoc utique agitur in nobis conando, laborando, orando, impetrando, ut ad illam perfectionem, in qua possimus Deum
mundo
mundo
Jerome ad
Jovin.
ii.
corde
conspicere,
ejus
gratia
Christum
v.
3.
Dominum
nostrum.
*
perducamur per Jesum Item quod ait a memorato
dictum cssc prcsbytero, Liberi arbitrii nos condidit Deus, nee ad virtutem, nee ad vitia necessitate trahimur; alioquin ubi
necessitas, nee corona est
*
quis non agnoscat
quis
non
toto
corde suscipiati
quis
aliter
conditam
naturam
I
Sed
in recte faciendo
neget esse ideo nullum est vinculum
humanam
necessitatis, quia libertas est charitatis.
CHAPTER
A
Rom.
V. 5.
LXVI.
certain hind of necessity of sinning.

:
79.
Redi
diffusa est
Ephes.
iv. 8.
Chariton Dei ergo ad apostolicam sententiam in cordibus nostris per Spiritum Sanctum qui datus
est nohis.
A quo, nisi
ab
illo
captivitatem, dedit dona hominibus? naturae, non ex conditione naturae, sit
qui ascendit in altum, captivavit Quod autem ex vitiis
Ocxv'fr
quaedam peccandi necesaudiat homo, atque ut eadem necessitas non sit, discat sitas, ^^^ dicere, De necessitatihus mds educ me. Quia et in hujus-
Chap.
LXVIL]
De Natuva
et Gratia.
113
de ipsa contra
modi oratione certamen
est adversus tentatorem

;
nos necessitate pugnantem
ac per hoc opitulante gratia per

et
Jesum Christum Dominum nostrum,

vebitur, et libertas plena tribuetur.
mala necessitas remo-
CHAPTER
80.
LXVII.
8in&, like dueases, are cured in two Ways.
Veniamus ad
non potest
in libris de Libero Arbitrio,

tatis, si
nos: *Item/ inquit, 'Augustinus episcopus Quaecumque ista causa est volunpeccato
ei
Aug. de Lib.
ei resisti, sine
ceditur
si
autem
potest,
non
ei cedatur, et
non peccabitur.
An
forte fallit incau-
1 Ergo caveat, ne fallatur. An tanta fallacia est, ut caveri omnino non possit ? Si ita est, nulla ergo peccata sunt. Quis enim peccat in eo quod caveri nullo modo potest ? Peccatur autem caveri igitur potest.' Agnosco, verba mea sunt sed
tum
etiam ipse dignetur agnoscere superius cuncta quae dicta sunt. De gratia quippe Dei agitur, quae nobis per Mediatorem medicina opitulatur, non de impossibilitate justitiae.
causae,
Potest ergo
ei
quaecumque
ilia est, resisti
potest plane.
Nam
in hoc
adjutorium postulamus, dicentes,
Ne
nos inferas in tentatio-
Tiem; quod adjutorium non posceremus, si resisti nullo modo Potest peccatum caveri ; sed opitulante illo, posse crederemus.
qui non potest
pertinet,
sicut
et
falli.
Nam
et
si
veraciter
dicimus,
hoc ipsum ad cavendum peccatum Dimitte nobis dehita nostra,

nostris.
nos
dimittimus
debitoribus
Duobus enim
modis etiam in corpore cavetur morbi malum; et ut non acut non accidat, caveamus cidat, et ut si accident, cito sanetur
:
dicendo,
mus
nos inferas in tentaiionem ; ut cito sanetur, caveaSive ergo immineat, dicendo, Dimitte nobis dehita nostra.
Ne
sive insit, caveri potest.
81.
Sed ut non tantum
illi,
verum etiam
iis
qui eosdem
libros meos, quos iste legit, de Libero Arbitrio
non legerunty
atque
illis
non
lectis,
mea
quod
satis
appareat, ex
hunc forsitan legunt, de hac re sententia ipsis libris commemorare me oportet,
iste si sentiret atque in suis litteris poneret, nulla inter nos de hac re controversia remaneret. Continuo quippe post
114
verba mea quae
Aug. de Lib. subjeci, et
51-54-
^^ Natura
et Gratia.
[Chap, lxvii.
iste commemoravit, quod occurrere poterat ipse Et tamen etiam quantum potui pertractavi, dicens per ignorantiam facta quaedam improbantur, et corrigenda judicantur, sicut in divinis auctoritatibus legimus.' Atque hinc
'
:
adhibitis exemplis,
'
etiam de infirmitate locutus sum, dicens

facta
Sunt etiam necessitate
facere, et
non
potest.
Nam
improbanda, ubi vult homo recte unde sunt illae voces, Non enim
'
quod volo facio honum ; sed quod odi malum, hoc ago ? Atque aliis in banc sententiam commemoratis testimoniis divi-
norum eloquiorum
voces ex
ista
ilia
'
:
Sed
'
haec,' inquEim,
mortis damnatione venientium.
omnia hominum sunt Nam si non est

Deinde
vel igno-
poena hominis, sed natura, nulla

'
:
ista peccata sunt.'
paulo post
Eelinquitur ergo/ inquam,
'ut haec
est
poena justa de
damnatione hominis veniat.

r
Nee mirandum
carnali
quod
rando non habet liberum arbitrium voluntatis ad eligendum

quid recte faciat
;
vel
resistente
consuetudine,
quae
violentia mortalis successionis
quodam modo
sit,
naturaliter inolevit,
videat quid recte faciendum

Ilia est
et
velit,
nee possit implere.

id
enim peccati poena justissima, ut amittat quisque quo

difficultate, si vellet
facit,
:
bene uti noluit, cum sine ulla posset est autem, ut qui sciens recte non
rectum
sit
et qui recte facere
cum
amittat scire quid posset noluit, amittat posse
sunt revera omni peccanti animae duo ista Ex ignorantia dehonestat poenalia, ignorantia et difficultas. Sed approbare falsa pro error, ex difficultate cruciatus affligit.
cum
velit.
Nam
veris,
ut
erret
invitus,
et
resistente
atque torquente dolore
carnalis vinculi
non posse a
libidinosis operibus temperare,
non
poena daranati. Cum autem de libera voluntate recte faciencli loquimur, de ilia scilicet in
est natura instituti hominis, sed
qua homo factus

vitiis
est loquimur.'
Hinc jam hominibus de

prolem primi hominis
'
ipsius
ignorantiae difficultatisque in
'
trajectis
ita
atque transfusis, velut justam querelam deponentibus

est.
responsum
Quibus
adversus
breviter,'
inquam,
respondetur,
desistant.
ut
quiescant, enim fortasse quererentur,

victor existeret
:
et
Deum murmurare
si
Kecte
erroris et libidinis nullus

sit
hominum
cum
vero ubique
per creaturam
sibi
Domino
praesens, qui multis modis servientem, aversum vocet, doceat
Chap.
LX VIII.]
De
Nattiva et Gratia.
115
tem
credentem, consoletur sperantem, diligentem adhortetur, conannon tibi deputatur ad adjuvet, exaudiat deprecantem culpam quod invitus ignoras, sed quod negligis quaerere quod
;
ignoras; neque illud quod vulnerata membra non colligis, sed quod volentem sanare contemnis.' Ita et exliortatus sum, quan-
tum
sine
potui, ad recte vivendum; et gratiam Dei non evacuavi, qua natura humana jam contenebrata atque vitiata illuminari non potest et sanari; de qua re cum istis tota vertitur
quaestio,
ne gratiam Dei quae

'
est
in Christo Jesu
Domino
De qua natura nostro, perversa naturae defeusione frustremus. item paulo post dixi Etiam ipsam naturam aliter dicimus,
:
cum
proprie loquimur, naturam hominis in qua

aliter istam,
primum
qua ex
in
sua
genere inculpabilis factus est;
in
illius
damnati poena
et ignari et carni subditi nascimur, juxta quern
modum
irae,
dicit
Apostolus,
Fuimus enim
et
nos naturaliter
filii
Ephes.
ii.
3.
sicut et caeteri.'
CHAPTER
Hoiv
to exhort
LXYIII.
and advancement.
et
men
to faith, repentance,
*
82. Si ergo
volumus
animos ad recte vivendum frigidos
pigros Christianis exhortationibus excitare et accendere ;' primitus exhortemur ad fidem, qua Christiani fiant, et ejus nomini
subjiciantur, sine
quo salvi esse non possunt. Si autem jam Christiani sunt, et recte vivere negligunt ; verberentur teiToriita sane, ut non solum bus, et praemiorum laudibus erigantur
:
ad bonas actiones, verum etiam ad pias orationes eos exhortari meminerimus, atque hac instruere sanitate doctrinae, ut et illinc
gratias agant, cum instituerint bene vivere, quod aliquid sine difficultate fecerint ; et ubi difficultatem aliquam sentiunt, fidelissimis et perseverantissimis precibus et misericordiae promptis
Sic autem operibus facilitatem a Domino impetrare persistant. proficientes, ubi et quando plenissima justitia perficiantur, non
nimis euro
ubicumque autem
et
quandocumque
perfecti fue-
rint, nonnisi gratia Dei per Jesum Christum Dominum nostrum perfici posse confirmo. Sane quando liquida cognoverint nullum
peccatum
se habere,
non
se dicant habere peccatum,

I 2
ne Veritas
ii6
1
De Natura
non
sit
;
et Gratia.
[Chap.
LXix.
John
i.
8.
in eis
sicut in eis Veritas
non
est,
qui
cum
habeant,
non habere
se dicunt.
CHAPTER
God commands nothing
I
LXIX.
impossible, because all things are easy to love.
Tim.
i.
8.
Valde autem 'bona sunt praecej)ta,' si legitime his Eo quippe ipso quo firmissime creditur, Deum hinc justum et bonum impossibilia non potuisse praecipere
83.
utamur.
;'
admonemur,
Matt.
xi. 30.
et in facilibus
quid agamus, et in
difficilibus
quid
petamus.
Omnia quippe
est,
fiunt facilia charitati; cui uni Christi
sarcina levis
I
John
V. 3.
Secundum hoc dictum

ut
cui
aut ea una est sarcina ipsa quae levis est. est, Jt praecepta ejus gravia non sunt ;
consideret
gravia sunt,
non potuisse
divinitus
dici,
gravia non sunt, nisi quia potest esse cordis affectus cui gravia non sunt, et petat quo destituitur, ut impleat quod jubetur. Et quod dicitur ad Israel in Deuteronomio, si pie, si sancte, si quia utispiritualiter intelligatur, hoc idem significat
:
Deut. XXX.
que cum hoc testimonium commemorasset

te
Apostolus, Frope
'
Rom.
X.
8*.
est
verbum in
tuis
;'
ore tuo, et in corde tuo (quod hie habet,
in
manibus
inquit,
verbum
Jidei
que,
sicut ibi
est, spirituales manus) quod praedicamus. Conversus ergo quispraecipitur, ad Dominum Deum suum ex toto
;
in corde
enim sunt
hoc
corde suo, et ex tota anima sua,

grave.
tum 1
mandatum Dei non habebit Quomodo est enim grave, cum sit dilectionis mandaAut enim quisque non diligit, et ideo grave est aut
;
diligit, et
grave esse non potest. Diligit autem, si quod illic admonetur Israel, conversus fuerit ad Dominum Deum suum ex
cordc suo,
vobis,
John
xiii. 34.
toto
et
cx tota anima sua.

vos
Mandatum,
inquit,
Rom.
xiii.
Prov.
ii.
20,
invicem diligatis : et, Qui diligit proocimum, legem implevit : et, Plenitudo legis, charitas. Secundum hoc et illud dictum est, Si OAnhularent semitas bonas,
ut
invenissent utique semitas justitiae
novum do
Ps. xvi.
tur,
Quomodo ergo diciPropter verba labiorum tuorum ego custodivi vias duras : Durae sunt timori, leves nisi quia utrumque verum est?
leves.
amori.
Chap, lxx.]
De Natura
et Gratia.
117
CHAPTER LXX.
The degrees of
84,
love
make
also degrees of righteousness.
Charitas ergo
inchoata, inchoata justitia est;

;
charitas
provecta, provecta justitia est

est
;
charitas
magna, magna justitia

:
charitas perfecta, perfecta justitia est
sed charitas de corde

'
Tim.
i.
5.
; quae tunc maxima sed est in hac vita, quando pro ilia ipsa contemnitur vita miror si non habet quo crescat, cum de mortali excesserit vita.
puro, et conscientia bona, et fido
non
ficta
'
Ubicumque autem
quod adjiciatur; naturae, vel voluntatis opibus quae sunt in nobis, sed per Spi- Rom.
.
et quandocumque ita plena sit, ut ei non sit non tamen diffunditur in cordibus nostris vel
ritum Sanctum qui datus est nobis, qui et innrmitati nostrae Ipsa est enim gratia Dei per opitulatur, et sanitati cooperatur.
....
v.
5;
viii. 26.
Jesum Christum Dominum nostrum,
cui est
Sancto aeternitas, bonitas, in saecula saeculorum.
cum Patre et Spiritu Amen.
Retractations/
et
i.
42.
De Natura
Gratia
liber
unus.
Venit etiam tunc in manus meas quidam Pelagii Uber, ubi hominis naturam contra Dei gratiam qua justificatur impius, et qua Christiani sumus, quanta potuit argumentatione defendit. Librum ergo quo huic respondi defendens, gratiam non contra naturam, sed per quam natura liberatur et regitur, de Natura et Gratia nuncupavi. In quo verba quae-
dam quae
defendi
velut Xysti
Romani
episcopi et martyris Pelagius posuit, ita

:
tanquam revera ejusdem Xysti essent; id enim putaveram sed postea legi Sexti philosophi esse, non Xysti Christiani. Hie liber sic Librum quern misistis. incipit
:
DE PEEFECTIONE JUSTITIAE HOMINIS.

CHAPTER
1.
Chaeitas vestra, quae in vobis tanta est, et tarn sancta, ut etiam jubenti servire clelectet, petivit ut definitionibus, quae cUcuntur Coelestii esse, respondeam. Sic enini praenotata est eadem chartula quam dedistis, * Defiuitiones, ut dicitur, Coequae praenotatio credo quod non illius, sed eorum sit, hoc attulerunt de Sicilia, ubi Coelestius non esse perhibetur, qui sed multi talia garrientes, et, sicut ait Apostolus, ipsi errantes,
lestii
;
'
2Tim.
iii.
13.
et
alios in errorem mittentes.
Ex
illius
tamen
ejus,
hae)3 esse doc-
trina, vel etiara
quorumdam sociorum
neque
;
et nos
possumus
arbitrari.
Nam
istae breves definitiones, vel potius ratio-
cinationes, ab illius abhorrent ingenio
inspexi, cujus
eum
esse constat
quod in opere alio ejus auctorem et non frustra istos

:
fratres qui haec attulerunt in
Sicilia existimo
audisse,
si
quod
ipse docuerit ista vel scripserit.
possem, ita vestrae fraternae benevolentiae, ut etiam ego tarn obtemperare
Vellem autem,
ilia
breviter responderem.
Sed
nisi et
commemorem
quibus
respondeo, quia poterit
quemadmodum responderim judicare 1 Conabor tamen, quantum valuero, adjuvantibus me apud Domini
misericordiam etiam orationibus vestris, ut non ultra
quam
necesse est
mens sermo
procurrat.
CHAPTER
Eatiocinatio
qui negat
1.
II.
'Ante omnia,'
inquit,
Mnterrogandus
est
hominem
sine peccato esse posse, quid sit
quodcum-
Chap.
II.]
De
Perfectioiic Jtistitiae Honiinis.
119
que peccatum, quod vitari potest, an quod vitari non potest. Si quod vitari non potest, peccatum non est: si quod vitari potest, potest homo sine peccato esse, quod vitari potest. Nulla
enim
nullo
ratio vel justitia patitur saltern dici peccatum,
quod
vitari
Kespondemus vitari posse peccatum, si natura vitiata sanetur gratia Dei per Jesum Christum Dominun nostrum. In tantum enim sana non est, in quantum id quod faciendum est aut caecitate non videt, aut infirmitate non
potest.'
modo
implet ; dum caro concupiscit adversus spiritum, et spiritus adversus carnem, ut non ea quae vult homo faciat.
Gai.
v.
17
Ratiocinatio
2.
'
Iterum quaerendum
est.
est,
'
est,'
inquit,
pecca-
tum
non
voluntatis,
est:
si
an necessitatis
Si necessitatis est, peccatum
voluntatis
vitari potest.'
Kespondemus quod
Ps. xxiv.
supra: et ut sanemur, invocamus eum, cui dicitur in Psalmo, De necessitatis meis educ me.
Ratiocinatio
est
3.
'
'
Iterum,' inquit,
quaerendum
est,
quid
peccatum; naturale, an accidens.

est:
si
Si naturale, peccatum
et
non
autem accidens
est,
et recedere potest;
quod
recedere
potest, vitari
potest;
et
quod
homo
non
sine eo esse
quod
:
vitari potest.'
potest Respondetur, naturale

potest,
vitari
esse
peccatum
filii
sed naturae, praesertim vitiatae, unde facti
sumus natura
irae,
parum
esse ad
arbitrium, nisi adjuta sanetur gratia
non peccandum voluntatis Dei per Jesum Christum
Ephes.
li.
Dominum
;
nostrum.
4.
'
'
Iterum,' ait, quaerendum est, quid est an res. Si res est, auctorem habeat necesse peccatum actus, et si auctorem habere dicitur, jam alter praeter Deum rei est
;
Ratiocinatio
alicujus auctor induci videbitur

confiteri necesse est
at
si
peccatum omne actum
hoc dici impium esse, non rem.
est,
Si
Reest, imo quia vere actus est, vitari potest.' actum dici et esse, non rem. spondemus, peccatum quidem Sed etiam in corpore claudicatio eadem ratione actus est, non
igitur actus
res
;
quoniam
res,
;
vitiatio claudicat
nisi
fieri
pes ipse vel corpus vel homo est, qui pede nee tamen vitare potest homo claudicationem,
habeat sanatum pedem.

potest,
Quod etiam
in interiore
homine
nostrum.
Dei per Jesum Christum Dominum Ipsum sane vitium quo claudicat homo, nee pes est,
sed
gratia
I20
De
Perfectione Justitiae Hominis,
[Chap. in.
est
nee corpus, nee homo, nee ipsa claudicatio ; quae utique non quando non ambulat, cum tamen insit vitium quo fit clau-
dicatio quando ambulat. Quaerat ergo quod eidem vitio nomen imponat, utrum rem velit dicere, an actum, an rei potius qualitatem malam, qua deformis actus existit. Sic et in homine
interiore
animus
res est, rapina actus est, avaritia vitium est

est animus, etiam
id est, qualitas
nihil agit
secundum quam mains

serviat,
quando
2 Cor. iv. i6.
etiam quando audit, N(ra tamen avarus manet: sed per fidem renovatur, id est sanatur, de die in diem, nee tamen nisi gratia Dei per Jesum Christum Dominum nostrum.
concuiisces, seque vituperat, et
unde avaritiae suae
CHAPTER
Ratiocinatio
debeat
potest
:
III.
'Iterum/ inquit, 'quaerendum est, utrumne homo sine peccato esse. Procul dubio debet. Si debet,
5.
si
non
potest, ergo nee debet.
Et
si
si
;
non debet homo

et
esse sine peccato, debet ergo
cum
est,
peccato esse
non
erit, si illud
deberi constiterit. necesse
Aut
jam peccatum hoc etiam dici absine peccato
surdum
est, confiteri
debere
hominem
esse, et constat
eum non
aliud debere
quam
potest.'
Respon-
Cum detur eadem similitudine, qua superius jam respondimus. enim videmus claudum, qui sanari potest, recte utique dicimus,
Debet homo iste esse sine claudicatione et si debet, potest.' Nee tamen cum vult, continue potest sed cum fuerit adhibita
*
curatione sanatus, et medicina adjuverit voluntatem.

interiore homine,
Hoc
fit
in
iNiatt. ix.
(3. 12.
quod ad peccatum attinet tanquam ejus claudicationem, per ejus gratiam qui venit non vocare justos, sed peccatores ; quia non est opus sanis medicus, sed male habentibus.
6. 'Iterum,' ait, 'quaerendum est, utrumne homini sine peccato esse. Aut enim non potest, et praeceptum non est aut quia praeceptum est, potest. Nam quid praeciperetur, quod fieri omnino non posset T E-espon-
E-ATiociNATio
sit
praeceptum
detur, consultissime homini praecipi ut rectis passibus ambulet,

et
cum
se
non posse perspexerit, medicinam requirat
quae inte-
Chap. IV.]
rioris
De
Pevfectione Justitiae
Hommis.
131
est per
hominis ad sanandam peccati claudicationem gratia Dei Jesum Christum Dominum nostrum.
7.
'
Ratiocinatio
'
Iterum,'
ait,
quaerendum
est,
an
velit
Deus hominem
dubio potest.
posse,
Proeul dubio vult, et procul Quis enim tarn demens est, ut vel dubitet fieri
sine peccato esse.
velle
quod
Deum
non dubitat
'
Deus hominem
sine peccato esse,
Respondetur Si nollet non mitteret Filium suum sine

%
:
peccato, qui sanaret homines a peccatis.

et proficientibus renovatione interioris
Hoc
fit
in credentibus
hominis de die in diem,
donee
fiat
perfecta justitia
8.
'
tanquam
ait,
sanitas plena.
'
quaerendum est, quomodo Deus hominem esse, cum peccato, an sine peccato. Procul dubio non vult esse cum peccato. Quanta haec impietatis blasphemia sit, cogitandum est, ut dicatur hominem posse esse cum peccato, quod Deus non vult; et negetur posse esse sine peccato, quod Deus vult quasi aliquem ad hoc Deus creaverit, ut posset esse quod nolit, et non posset esse quod velit, et ut contra suam magis quam ut secundum suam existeret voluntatem.' Jam superius responsum est: sed addendum video, (|uod spe salvi facti sumus. Spes autem quae videtur, non est Rom vin. 24. 25. enim videt quis, quid sperat % Si autem quod non spes quod videmus speramus, per patientiam exspectamus. Tunc ergo
Iterum,'
vult
;
;
Ratiocinatio
erit
plena
justitia,
quando plena autem plena charitas, quando videbimus eum sicuti est. ISTeque enim erit quod addatur ad dilectionem, cum fides pervenerit ad
;
:
charitas
quando plena sanitas plenitudo enim
tunc plena sanitas, tunc Rom. legis charitas
ijohn
visionem.
CHAPTER
Ratiocinatio
efficitur
9.
'
IV.
'
homo cum
arbitrii libertatem.
si
per quid peccato; per naturae necessitatem, an per Si per naturae necessitatem, culpa caret
est,'
Iterum quaerendum
inquit,
per arbitrii libertatem, quaerendum est a quo ipsam arbitrii libertatem acceperit ; procul dubio a Deo. Deus autem quod
dedit, certe
ratione
bonum est, bonum probatur,
negari enim non potest.

si
Qua'igitur
magis ad malum
quam ad bonum
123
De
[Chap. iv.
pronum est ? Magis enim ad malum quam ad bonum pronum est, si homo per illud potest esse cum peccato, et non potest
esse sine peccato.'
ut esset
cuta,
Ps. xxiv.
homo cum
Respondetur, per arbitrii libertatera factum peccato; sed jam poenalis vitiositas subsefecit
ex libertate
necessitatem.
Unde ad Deum
fides
Sub quibus positi, vel non possumus quod volumus intelligere, vel quod intellexericlamat,
necessitatihus meis educ me.
De
mus, volumus, nee valemus implere.

John
viii. 36.
Nam
Si
et
ipsa
inquit,
libertas
credcntibus
liberaverit,
a liberatore
promittitur.
eritis.
vos,
Filius
tunc vere liheri
Victa enim vitio in quod
cecidit voluntate, caruit libertate natura.

2 Pet.
ii.
Hinc
alia Scriptura
19,
Matt.
ix. 12.
quo enim quis devictus est, huic et servus adcJictus est. Sicut ergo non est opus sauis medicus, sed male habentibus ita non est opus liberis liberator, sed seiîs ut ei dicat gratudicit,
:
Ps. XXX.
(xxxi.)8.
latio libertatis, X
.
Salvam
fecisti
de necessitatihus
animam meam.
. .
ipsa enim sanitas est vera libertas, quae non perisset, si bona Quia vero peccavifc voluntas, secuta est permansisset voluntas.
iM
peccantem peccatum habendi dura necessitas, donee tota sanetur

infirmitas, et accipiatur tanta libertas, in
qua
sicut necesse est
permaneat beate vivendi voluntas, ita ut sit etiam bene vivendi et nunquam peccandi voluntaria felixque necessitas.
Ratiocinatio
fecit, et
10.
'
'
Proinde,' inquit,
Deus bonum hominem
praeterquam ilium
imperavit.
esse,
bonum
impium,
est,
fecit,
bonum
ei
insuper ut
faceret
Quam
ut
confiteamur
ei
hominem
est
;
malum
faceret
quod nee factus

'
!
nee
praeceptum
et
negemus eum bonum
quod quod Respondemus Quia ergo non se ipse imperatum est homo, sed Deus bonum hominem fecit Deus eum, non se ipse, ut sit bonus reficit, dum volentem, credentem, invocantem liberat Hoc autem fit, dum gratia Dei per a malo, quod sibi ipse fecit.
posse esse,
:
factus est, et
ei
ut
Jesum Christum Dominum nostrum renovatur homo interior de die in diem, ut ad sempiternam, non poenam, sed vitani resurgat
homo
exterior in novissimo die.
Chap. V.]
Dc
Pevfectioue Jiistitiae Hominis.
23
CHAPTER
E,ATiociNATio
11.
*
y.
'
Iterum,'
:
ait,
quaerendum
;
est,
si
qiiot
ilia
modis constet omne peccatum

fiant
duobus, ni fallor
aut
certe
quae jubentur. quae prohibita sunt vitari possunt, quam quae Nam frustra aut prohiberetur aut praecepta sunt perfici.
quae prohibentur, aut
ilia
non
fiant
Tarn
omnia
ilia
juberetur,
quod negabimus posse esse

necesse
sit,
vel caveri vel impleri
non
posset.
Et quomodo
c-
^'^"'^
"*'
hominem
ilia
sine
peccato,
cum
confiteri
eum tam omnia
quam quae imperatur

:
efficere?'
quae vetantur posse cavere, Respondetur multa esse in
\^^
'^
.
Scripturis Sanctis divina praecepta, quae
omnia commemorare
nimis operosum est sed Dominus, qui verbum consummans et Rom. ix. 28. brevians fecit super terram, in duobus praeceptis dixit Legem Matt. xxn 4o> 37. 39Prophetasque pendere ; ut intelligeremus, quidquid aliud divinitus
esse
praeceptum referendum
est,
:
in his duobus habere finem, et ad haec
duo
Diliges
Dominum Deum tuum

In
his, inquit,
ex toto corde
tuo, et ex tola
muTTi
tota
anima tuum tanquam
tua, et ex tota mente tua ; et Diliges proxiet ijysv/m.
duobus praecejytis
Quidquid ergo Dei lege prohibemur, et quidquid jubemur facere, ad hoc prohibemur et jubemur, ut duo ista compleamus. Et forte generalis prohibitio
2)endet et Frophetae.
est,
Lex
JVon Goncujnsces ; et generalis jussio, Diliges. Unde breviter et apostolus Paulus quodam loco utrumque complexus
enim est, Nolite conformari huic saeculo : jussio Rom. Illud Sed reformamini in novitate mentis vestrae. autem, ad non concupiscere hoc, ad diligere: illud ad conpertinet illud ad declinandum a malo tinentiam ; hoc ad justitiam
est.
Prohibitio
hoc ad faciendum bonum.
concupiscendo enim vetustate et novitate induimur diligendo. Sed nee quisquam exspoliamur, potest continens esse, nisi Deus det ; et charitas Dei diffunditur
in cordibus nostris,
Non
Wisd.
21
vni.
non per nos ipsos, sed per Spiritum Sanctum Rom. v. 5. Hoc autem fit de die in diem in iis qui datus est nobis. qui volendo et credendo et invocando proficiunt, et praeterita obli- Philip, iii. 13.
viscentes in ea quae ante sunt extenduntur.
ista praecipit, ut
Ad
hoc enim lex
cum
in his implendis
homo
defecerit,
non
se
24
De
eum
Perfectione Justitiae Hominis,
[Chap. vi.
extollat superbia tumidus, sed

Gal.
iii.
24.
ac sic
ad gratiam confugiat fatigatus ; lex terrendo, ad Christum diligendum paedagogi
perducat
officio.
CHAPTEE
Ratiocinatio
'
YI.
12.
'Iterum,
quaerendum
;^
quomodo non potest homo

Si natura, peccatum
sine peccato esse
est/ inquit, voluntate, an
natura.
non
est
si
voluntate, perfacile
potest voluntas voluntate mutari,'

esse
cogitandum quanta sit ista solum posse (quod quidem adjuvante gratia Dei negandum non sed etiam perfacile posse voluntatem voluntate mutari est),
' '
:
Respondemus, admonentes praesumptio, qua dicitur non
Gal.
V. 17.
cum
dicat Apostolus,
sjnritus adversus carnem: non ea quae vultis facialis.
Caro concwpiscit adversus sjnritum, et Tiaec enim invicem adversantur, ut
Non enim
ait,
'
:
versantur, ut quae potestis facere, nolitis

vultis /aîatis.
sed, ut
Haec invicem adnon ea quae

utique
Cur ergo concupiscentia
carnis (quae
culpabilis atque vitiosa est, nihilque est aliud
quam desiderium
Rom.
V1.12.
peccati,
quod idem Apostolus

;
mortali corpore
corpore,
praecipit, ne regnet in nostro ubi satis ostendit esse tamen in nostro mortali
sit
quod permittendum non
ut regnet
cur ergo ista

vultis
concupiscentia) non mutata est ea voluntate, satis evidenter expressit Apostolus dicens, ut
facialis,
isto
si
quam voluntatem
non ea quae
1
facile potest
voluntas voluntate mutari
modo naturam, sive animae, sive corporis, sed earn dicimus, propria quae tota bona est, accusamus voluntate vitiatam, sine Dei gratia non posse sanari.
et
:
Nee sane quam Deus creavit,
Ratiocinatio
potest
13.
'Iterum,'
ait,
'quaerendum
;
est,
si
non
homo
sine peccato esse, cujus culpa est

:
ipsiusne hominis,
an cujuslibet alterius si ipsius hominis, quomodo culpa hominis est, si hoc non est quod esse non potest 1 Respondemus, ideo
'
esse culpam hominis, quod non est sine peccato, quia sola hominis voluntate factum est ut ad istam necessitatem veniret, quam sola
hominis voluntas superare non
possit.
*
Ratiocinatio
hominis bona
14.
'Iterum,'
ait,
quaerendum
est, si
natura
est,
quod
chaeus audebit, quomodo
nullus negare nisi Marcion aut Maniigitur bona est, si malo ei carere non
Chap. VII.]
est possibile
De
%
Perfectiofie Justitiae
Hominis.
125
'
Omne enim peccatum malum

et
esse quis dubitet

esse,
Respondemus,
carere posse.
naturam hominis bonam
et
eam malo
Wisd.
ix. 15.
Nam
non
Uhi
perficitur,
: quod quamdiu corpus quod corrumpitur aggravat
ideo clamamus, Libera nos a malo
animam.
est,
Sed hoc agitur gratia per fidem, ut aliquando dicatur, mors, contentio tua? uhi est, mors, aculeus tuus ? Aculeus
virtus rero ^;eccai^, lex.
Cor. xv.
55> 56-
autem mortis feccatum;
Quoniam
lex
prohibendo auget peccati cupiditatem, nisi diffundat Spiritus charitatem, quae plena et perfecta tunc erit, cum videbimus facie
Cor.
xiii. 12.
ad faciem.
Ratiocinatio
Justus est
15.
*Et
hoc,'
inquit,
potest.
Micendum
est: Certe
Deus; negari enim non

est
Imputat autem Deus
homini omne peccatum.
neque peccatum
puto, quia quidquid non imputabitur in peccatum.

vitari
Et hoc quoque confitendum

non
Et
si
est aliquod
peccatum quod
possit,
quomodo
Justus
Deus
dicitur, si
non possit?'
imputare cuiquam creditur, quod vitari Respondemus, jam olim contra superbos esse
Ps. xxxi.
clamatum, Beatus cut non im2)utavit Dominus peccatum. Non enim imputat his qui fideliter ei dicunt, Dimitte nobis debita
nostra,
sicut
et
nos dimittimus debitoribus nostris.
Et
juste
Matt.
vii. 2.
non imputat, quia justum est quod ait, In qua mensura mensi Peccatum est autem, cum fueritis, in eadem remetietur vobis.
vel
non
est charitas
quae esse debet, vel minor est quam debet,

:
sive hoc voluntate vitari possit, sive

:
non possit quia si potest, si autem non potest, praeterita voluntas hoc facit praesens voluntas hoc fecit ; et tamen vitari potest, non quando voluntas superba laudatur, sed quando humilis adjuvatur.
CHAPTER
Ratiocinatio 16.
troducit
se
VII.
qui ista
sibi tibi
'
Post haec
ille
conscripsit in*
:
personam suam quasi

et quasi
cum
altero disputantem, et facit

dici
interrogari,
ab interrogante
Da
mihi
hominem
'
sine peccato.'
Et respondet
dicitur ei
*
:
'
:
Do
qui esse possit.
Et rursus ab interrogante
Ipse
tu.
Quis
'
est
Et respondet
:
Quod
est,
si
dixeris,' inquit,
spondendum
Cujus culpa
est?
Ego Quod
esse
non possum
si
re-
dixeris,
Mea
126
dicendum
dicis
De
est,
Perfectione Justitiae Homhiis.

est, si esse
[Chap. viii.
Et quomodo tuo
non potest'
:
Iterum
*
facit se interrogari et dici sibi:
'Tu
ipse sine peccato es, qui

'
Et respondet hominem sine peccato esse posse % Quod non sum sine peccato, cujus culpa est 1 Quod si dixerit,' inquit, " Tua est :" respondendum est, "Quomodo mea, si esse non possum ? " Nos respondemus, nullum cum eis de his verbis esse debere conflictum quia non est ausus dicere hominem esse sine peccato, vel aliquem, vel se ipsum, sed tantummodo esse posse,
'
'
respondit
Rom.
vii. 24.
; quod neque nos negamus. Quando autem possit, et per quern possit, hoc quaeritur. Si enim modo est, non omni auimac fideli positae in corpore mortis hujus orandum est, et
dicendum, Dimitte nobis dehita nostra
cum jam
in saucto
Baptismo uni verso fuerint dimissa praeterita. Quisquis autem membris fidelibus Christi hoc non esse orandum persuadere
conatur, nihil aliud
quam
se
ipsum Christianum non
esse pro-
Gal.
ii.
21.
fitetur. ipsum potest homo esse sine peccato, Christus gratis mortuus est. Non autem gratis Christus ergo mortuus est non igitur potest homo esse sine peccato, etiam si velit, nisi adjuvetur gratia Dei per Jesum Christum Dominum
Porro
si
per se
nostrum.
et
Quod
omni modo
ut perficiatur, et nunc in proficientibus agitur, implebitur, contentione mortis absumpta, et
charitate, quae credendo et sperando nutritur, videndo et ob-
tinendo perfecta.
CHAPTER
1 7.
yill.
Deinde
instituit divinis testimoniis agere
quod intendit
quod quale
'
sit,
diligentius advertamus.
Testimonia,' inquit,
quibus probatur praeceptum esse homini ut absque peccato sit.' Ad hoc respondemus Non utrum praeceptum sit quaeritur,
:
quod valde manifestum est; sed hoc ipsum quod praeceptum esse constat, utrum in corpore mortis hujus possit impleri, ubi caro concupiscit adversus spiritum, et spiritus adversus carnem,
ut non ea quae volumus faciamus.
non omnis liberatur qui

2 Cor. vi.
I.
finit
De quo corpore mortis hujus, banc vitam, sed qui in hac vita
susceperit
egerit.
gratiam, et
est
Aliud
ne in vanum suscipiat bonis operibus enim, exire de hoc corpore, quod omnes
Chap. VIII.]
De

:
127
homines dies vitae hujus ultimus cogit aliud est autem, liberari de corpore mortis Imjus, quod sola Dei gratia per Jesum Chris- Rom. Post turn Dominum nostrum Sanctis et fidelibus ejus impertit.
hanc autem vitam merces perficiens redditur, sed eis tantum a quibus in hac vita ejusdem mercedis meritum comparatur. Non enini ad saturitatem justitiae, cum hinc exierit, quisque perveniet, nisi
vii.
ad eam cum hie
est esuriendo et sitiendo cucurrerit.

Matt.
v. 9.
Beati quippe qui esuriunt et sitiunt justitiam, quoniam ipsi saturabuntur.

18.
Quamdiu ergo
peregrinantes a
Domino per fidem ambu-
zCor.
v. 6, 7.
ii.
lamus, non per speciem, unde dictum
Habak. est, Justus ex fide vivit; haec est nostra in ipsa peregrinatione justitia, ut ad illam perfectionem plenitudinemque justitiae, ubi in specie decoris ejus jam
4.
plena et perfecta charitas erit

perfectione
nunc
ipsius cursus rectitudine et

et
tendamus, castigando corpus nostrum
servituti
^ Cor. ix. 27.
subjiciendo, et eleemosynas in dandis beneficiis, et dimittendis
et orationibus indesinenter instarfdo
quae in nos sunt commissa peccatis, hilariter et ex corde faciendo, et haec faciendo in doctrina ;
est
sana,
qua aedificatur fides recta, spes firma, charitas pura. Haec nunc nostra justitia, qua currimus esurientes et sitientes ad
Matt.
vi.
i.
perfectionem plenitudinemque justitiae, ut ea postea saturemur. Unde Dominus in Evangelio cum dixisset, Nolite facere justitiam vestram coram hominihus, ut videamini ah eis ; ne istum
nostrum cursum
fine
humanae
gloriae metiremur,
non
est in
expositione justitiae ipsius exsecutus, nisi
tria ista, jejunium,
eleemosynas, orationes
jejunio scilicet universam corporis cas-
tigationem significans ; eleemosynis, omnem benevolentiam et beneficentiam vel dandi, vel ignoscendi ; et oratione insinuans omnes regulas sancti desiderii * ut quoniam in castigatione cor:
[*
Qu-
et]
poris frenatur concupiscentia, quae non frenari, sed omnino esse non debet, nee erit in ilia perfectione justitiae, ubi nullum erit
omnino peccatum,
atque licitarum
beneficentia
obsint, vel
et
saepe in usu rerum etiam
concessarum
in ipsa vera
fiunt quae
exserit
immoderationem suam;
qua Justus consulit proximo, quaedam
cum prodesse putata sint; et aliquando per infirmitatem, cum minus sufficit necessitatibus aliorum, vel parum in eis
quod beuignitatis ac
laboris impenditur, subrepit tae-
proficit,
128
2 Cor. ix.
7.
De
Perfectione Justitiae Honiiiiis.
[Chap. viii.
dium, quo fuscetur

subrepit
hilaritas, in qua datorem dillgit Deus autem tanto magis, quanto minus quisque, et tanto
;
tis,
his atque hujusmodi consideraminus, quanto magis profecerit merito in oratione dicimus, Dimitte nobis debita nostra,
:
sicut
et
Si
tarn en
quod
dicimus, faciamus, ut vel ipsi etiam diligantur inimici: vel si quisquam adhuc in Christo parvulus hoc nondum facit ; poenitenti
tamen quod
in
eum
si
intimo cordis ignoscat,

exaudiat.
19.
quisque peccavit, et veniam petenti, ex vult ut ejus orationem Pater coelestis

contentiosi esse nolumus, satis nobis ubi inspiciatur vita justorum, qui ex
In qua oratione,
si
propositum speculum
est,
fide vivunt, et perfecte currunt,
quamvis sine peccato non

quia
:
sint.
Unde
Philip. ^^~^^'
iii.
dicunt, Dimitte nobis;
vencrunt.
Hiiic dicit Apostolus
nondum quo curritur perNon quia jam acceperim, aut
jam perfectus sim.: fratreSj ego me non arbitror apprehendisse ; unum autem, quae retro oblitus, in ea quae ante sunt extehtus, secundum intentionem sequor ad palmam supernae vocationis
Dei in Christo Jesu.
est,
Quotquot ergo perfecti, hoc sapiamus; id quotquot perfecte currimus, hoc sapiamus, quod nondum perfecti sumus, ut illic perficiamur, quo perfecte adhuc currimus
:
Cor.
xiii.
ut
cum veucrit quod perfectum
est,
quod ex parte
;
est destruatur
id est,
res
non jam ex parte sit, sed ex toto quia fidei et spei jam ipsa, non quae credatur et speretur, sed quae videatur tenea:
turque succedet
credebat, et
Deut.
vi. 5.
charitas autem, quae in his tribus major est,

et implebitur, coiitemplata
non auferetur; sed augebitur

ritatis
quod
quod sperabat indepta.

illud
In qua plenitudine cha-
praeceptum
eoc
implebitur, Diliges
Dominum Deum
ex tota mente
tiia.
tuum
toto corde tuo, et ex tota
anima
tua,
et
Nam cum
Deus.
adhuc aliquid carnalis concupiscentiae, quod vel continendo frenetur, non omni modo ex tota anima diligitur
est
Non enim
caro sine
anima
concupiscit,
quamvis caro
concupiscere dicatur, quia carnaliter

erit Justus sine ullo
anima
concupiscit.
Tunc
erit in
omnino peccato, quando nulla lex
Rom.
Matt.
^^' ^
"
vii. 23.
mcmbris
ejus repugnans legi mentis ejus, sed prorsus toto corde,
xxii.
tota anima, tota
mente
mumque
praeceptum.
diliget Deum, quod est primum sumCur ergo non praeciperetur homini ista
Chap. IX.]
De
Pevfectioite Justitiae
Hominis.
139
perfectio,
recte curritur,
quamvis earn in hac vita nemo habeat % Non enim si quo currendum est nesciatur. Quomodo autem
%
sciretur, si nullis praeceptis ostenderetur
Sic ergo curramus,
Cor.
ix. 24.
ut comprehendamus.
Omnes enim
qui recte currunt, compre-
hendent
non
sicut in agone theatrico,
sed unus accipit palmam.
omnes quidem currunt, Curramus credendo, sperando, desi-
derando ; curramus corpus castigando, et eleemosynas in bonis dandis malisque ignoscendis, bilariter et ex corde faciendo, et currentium vires' ut adjuventur orando et sic audiamus prae;
cepta perfectionis,
charitatis.
ne
currere
negligamus
ad
plenitudinem
CHAPTER
20.
IX.
praemissis, ea testimonia quae posuit iste cui responlu demus, tanquam nos ea protulerimus, diligenter audiamus.
'
His
Deuteronomio
Tu autem iêrfectus
erit
:
eris
coram Domino Deo

filiis Israel.
tuo. Deut.
xviii.
^
'
Item
illic
Et non
inconsummatus in
Item
Lxx!'"''
Matt.
V.
Salvator in Evangelio
coelis est, êrfectus est.
Estate ferfecti, quia Pater vester qui in

:
De
caetero, fratres,
Item Apostolus ad Corinthios secunda Item ad Colossenses gaudete, iêrfecti estote.
2Cor.:XIU.
Coios.
i.
omnem hominem, et docentes in omni sapientia, ut exhiheamus omnem hominem perfectum in Christo. Item ad Phiiippenses Omnia facile sine murmuratione et haesitation^, ut
Corripientes
:
28.
Philip,
ii.
sitis
irreprehensibiles
:
et
sim,plices,
sicut JUii
et
Dei immaculati.
Ephes.
i.
Item ad Ephesios
Chrisii, qui
Benedictus Deus
Pater Domini nostri Jesu
3, 4,
henedixit nos in
omni
henedictione S2nrituali, in
i2)so
coelestihus in Christo, sicut elegit
nos in
ante
mundi
consti-
tutionem, ut essernus sancti in immaculati
in consjpectu ejus.
Coios.
l.
inimici sensu
Et vos cum essetis aliquando alienati et in operlbus malis, nunc autem reconciliati in corpore carnis ejus jêr mortem, ejus, exhibete vos sanctos et immaItem ad Colossenses
:
culatos
sihi
Item ad Ephesios IJt exhiberet ipse non habentem maculam aut rugam, aut gloriosam Ecclesiam, aliquid hujusmodi, ut sit sancta et immaculata. Item ad Corinthios prima Sobrii estote et justi, et nolite peccare. Item in
et
irreprehensibiles.
Ephes.
v. 27.
Cor. xv. 34.

Pet.
i.
Epistola sancti Petri
vestrae, sobrii, perfecte sperate
Propter quod in eam quae offertur vobis gratiam,
succincti lumbos mentis
130
De
Perfectione Justitiae Homhiis.
[Chap. x.
quasi filii obedientiae, non configurati prioribus ignorantiae vestrae concupiscentiis ; sed secundum eumqui vocavit vos Sanctum,
et
ipsi
Lev. xix.
2.
Sancti
dicit
:
Ps. xiv. (xv.)
omni conversatione siiis; quia scri2)tum est, TJnde et beatus David quia ego sanctus sum. Domine, quis habitabit in tabernaculo tuo, aut quis resancti in
eritis,
quiescet in
Ps. xvii.
monte sancto tuo
?
:
ojperatur justitiam.
2l\h\
:
Et
alibi
Et
Qui ingreditur sine macula, et ero immaculatus cum eo. Et
Ps. cxvhî.
(cxix.)
I.
Beati immaculati in via, qui ambulant in lege Domini.

:
^
^
Prov.
Lxx.
XI. 20,
Item apud Salomonem Diliqit Dominus sancta corda; accepti ^ ^ Horum testimoniorum aliqua sunt autem illi omnes immaculati.^
currentes exhortantur, ut perfecte currant
;
...
aliqua
ipsum finem
commemorant, quo currendo pertendant. Ingredi autem sine macula non absurde etiam ille dicitur, non qui jam perfectus est, sed qui ad ipsam perfectionem irrepreliensibiliter currit, carens
criminibus damnabilibus, atque ipsa peccata venialia non negli-
Ingressum quippe, hoc est, iter gens mundare eleemosynis. nostrum quo tendimus ad perfectionem, munda mundat oratio.
Matt.
vi. 12.
Munda
est
autem
oratio ubi veraciter dicitur,

:
Dimitte nobis,
sicut et nos
dimittimus
ut
dum non
hoc
in
est,
;
reprebenditur, quod non

sine
imputatur, sine reprehensione,
macula noster ad
perfectionem cursus habeatur

venerimus, jam non
sit
cum ad earn qua omnino quod ignoscendo mundetur.

perfectione,
CHAPTER
21.
I
X.
Deinde
iste
adhibet testimonia, quibus ostendat, non esse
John
Tim.
V. 3.
i.
gravia divina praecepta.
Quis autem nesciat, cum praeceptum
5.
Rom.
xiii. 10.
sit generale charitas (quia finis praecepti est charitas, et pleni^^^^ j^g-g ^g^ charitas), non esse grave quod diligendo fit, non
timendo
I
John
iv. 18.
conantur implere
facit
Laborant autem in Dei praeceptis, qui ea timendo sed perfecta charitas foras mittit timorem, et non prementem onere ponpraecepti sarcinam, non solum
?
:
derum, verum etiam sublevantem vice pennarum. Quae tameu charitas ut habeatur, etiam tanta quanta in corpore mortis hujus
haberi potest, parum est nostrae voluntatis arbitrium, nisi adjuDifvet gratia Dei per Jesum Christum Dominura nostrum.
funditur quippe in cordibus nostris, quod taepe dicendum
est,
Rom.
24. 25-
vii.
Chap. X.]
De
Pevfectione Justitiae Hominis.
131
v. 5.
nobis.
ipsos, sed per Spiritum Sanctum qui datus est Rom. aliam ob causam Scriptura commemorat non esse gravia divina praecepta, nisi ut anima quae ilia gravia sentit, intelligat se noiidum accepisse vires, quibus talia sint praecepta
!N"ec
non per nos
Domini qualia commendantur, levia scilicet atque suavia, et oret gemitu voluntatis, ut impetret donum facilitatis. Qui enim dicit, Fiat cor meum immaculatum ; et, Itinera mea dirige
secMndum verbum tuum,
et,
Ps. cxviii.
133.
ne dominetur mihi omnis iniquitas; Fiat voluntas tua, sicut in coelo et in terra; et, JVe nos inferas
et
in tentationem; et caetera hujusmodi quae commemorare longum est, hoc utique orat, ut praecepta Dei faciat ; quae ut fierent, nee
juberetur,
si
nihil ibi nostra voluntas ageret
nee oraretur,
si
sola sufficeret.
gravia sunt, non sint; nee arbitretur ea se perficere, quando ita
Commendantur ergo non esse gravia, ut cui intelligat nondum se accepisse donum, quo gravia
facit,
ut
2 Cor. ix.
7.
cum
gravia ea gravia sentit,

22.
sint.
Hilarem enim datorem
Nee tamen, diligit Deus. sed ad quaerendum, desperando frangatur

:
petendum, pulsandumque cogatur.
Deum
et in his testimoniis quae deinde posuit, sua praecepta non gravia commendantem. Quod Dei mandata,' inquit, non modo impossibilia non sint, verum ne
*
'
Audiamus ergo
In Deuteronomio Et cowcertetur gravia quidem. Deus tuus epulari in te super bonis, sicut e2)ulatus
:
Dominus
est su2)er
et
Deut. xxx.
^~^'^'
patres tuos, si audieritis vocem

facere
Domini Dei
vestri,
custodire
omnia mandata
legis
ejus, et justitias, et
si
judicia quae scripta
sunt in libro
hujus;
conversus fueris
tuum ex
hoc,
est.
toto corde tuo, et
ex tota
quod ego rnando
tibi Jiodie,
ad Dominum, Deum anima tua. Quia mandatum non est grave, neque a te longe
Quis ascendet in coelum
et
Non
est
in codo, ut
et
dicas,
accipiet illud nobis,
audientes faciemus ?
et
Non
est
trans mare,
et
ut dicas, Quis transfretabit mare

dientes faciemus
et
?
accipiet illud nobis,
au-
Juxta
te est
enim verbum in
onerati
ore tuo, in corde,
in manibus tuis facere illud.
Item Dominus
et
in Evangelio
et
et
Venite
ad me, omnes qui
laboratis
estis,
ego vos Matt.

discite
xi.
requiescere faciam.
Tollite
jugum meum
sujyer vos,
a me quia mitis sum et liumilis corde; et invenietis requiem animabus vestris : jugum enim meum suave est, et onus meum
3^2
De
Item
Perfectione Jtistitiae Hominis.

in Epistola sancti Joannis
ejus ohservemus, et
:
[Chap. xi.
John
V. 3.
h'oe est.
Dei, ut
sunt.'
mandata
Haec est cJiaritas mandata ejus gravia non

apostolicis testi-
moniis
Rom.
X. 3,10.
intelligunt, qui ignorantes Dei justitiam in suam volentes constituere, justitiae Dei non sunt subjecti. Si enim non intelligunt ex Deuterono-
His auditis legitimis et evangelicis et aedifieemur ad gratiam, quam non
mio,
Matt.
ix. 12.
quemadmodum apostolus Paulus commemoraveritj ut corde credatur ad justitiam, ore autem confessio fiat ad salutem ; quia non est opus sanis medicus, sed male habentibus isto certe
:
Joannis apostoli testimonio, quod ad istam sententiam ultimum posuit, ubi ait, Haec est cliaritas Del, ut mandata ejus servemus,
et
mandata
ejus gravia
non
sunt, debent utique

;
charitati
Dei non esse grave mandatum Dei
commoneri, quae nonnisi per
Spiritum Sanctum diffunditur in cordibus nostris, non per arbitrium humanae voluntatis; cui plus daudo quam oportet,
I
John
iv. 18.
ignorant justitiam Dei: quae taraen cbaritas tunc perfecta
erit,
cum
poenalis timor omnis abscesserit.
CHAPTER
23.
Solent
:
XI.
Post haec proposuit testimonia quae contra eos dici nee ea solvit, sed commemorando quasi contraria, quaeAit enim
'
:
stiones arctius illigavit.
Testimonia Scripturarum,
quae e diverso
peccandi
ponenda sunt
his qui arbitrii libertatem, vel
non
possibilitatem,
imperite
existimant se
Scripturarum
*
auctoritate posse destruere.

Job
xiv. 4,
Objicere enim solent,' inquit,

est
sanctus Job dixerit, Quis
mundus
Job
xii. 4,
cujus est unius diei vita super terram.' huic testimonio aliis testimoniis, quod ipse Job dixerit, Justus Non intelligens enim, vir et sine querela /actus sum in derisum.
posse dici
quod a peccato ? Nee infans, Deinde quasi respondet
hominem justum, qui

proximus
accessit, ita ut ei
fieret
potuisse, in
qua ex
fide vivitur,
plurimum quod multos etiam in hac vita non negamus.

pevfectioni justitiae
: :
24.
jobxiii. 18,
Hoc
et illo testimonio confirmatur,
adjunxit ab eodem Job dictum meo,
quod iste consequenter Ecce ego proximus sumjtidicio
Ps. xxxvi.
(xxxvii.)
6.
Hoc enim est judicium, deque et scio quia Justus inveniar. ahbi dicitur, Et educet quasi lumen justitiam tuam, et judicium
Chap. XI.]
De
Pevfectiom Justitiae Hominis.

;
133
tuum velut meridiem. Denique non dixit, Ibi sum sed, proximus sum. Quod si judicium suum illud intelligi voluit, non quo ipse
judicabit, sed
invenientur
debita
quo in fine est judicandus justi in illo judicio omnes qui non fallaciter dicunt, Dimitte nobis Per nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris.
;
;
banc enim dimissionem justi invenientur habebant peccata, eleemosynis deleverunt.
eo
quod ea quae hie

dicit,
Unde Dominus
vobis.
Date eleemosynam,
et dedistis miJii
et
ecce
omnia munda sunt
Denique
Luke
xi. 41.
hoc dicetur justis in regnum promissum ituris, Usurivi enim, Sed aliud m,anducare : et caetera hujusmodi.
est, esse sine
Matt. xxv.
hac vita Unigenito dictum de multis justis etiam in hac ; quod vita dici potuit quoniam est quidam modus bonae vitae, de quo etiam in ista humana conversatione justa querela esse non possit.
peccato,
quod de
solo in
est
aliud, esse sine querela,

:
Quis enim juste queritur de liomine qui nemini male

quibus
tenet
potest fideliter consulit,
vult, et
libidinem vindicandi,
nee contra cujusquam injurias ut veraciter dicat, Sicut et nos
dimittimus debitoribus nostris.

dicit,
Et tamen eo
ipso
Dimitte, sicut
et
nos dimittimus;
sine peccato
quod verum se non

Job
xvi. is.
esse declarat.
25. Inde est
quod
dicit,
sed
munda
oratio mea.
Nihil iniquum erat in manihus meis, Hinc enim erat munda oratio, quia
veniam non injuste petebat, qui veraciter dabat. 26. Et quod dicit de Domino, Multas enim contritiones meas sed, multas fecit sine causa : non ait, Nullas fecit cum causa
;
Job
fx. 17.
sine causa.
propter multa peccata ejus factae sunt ei multae contritiones, sed propter probationem patientiae. Nam propter peccata, sine quibus, ut alibi confitetur, non fuit, Job
27.
Non enim
vi. 2, 3.
pauciora se pati debuisse judicat.
a mandatis
sic
Vias enim ejus custodivi, et non declinavi Job vias Dei, qui non ejus, neque discedam: custodivit ut eas relinquat, sed in eis currendo proficit ; etsi exorbitat,
Item quod
dicit,
xxiii.
aliquando
ut infirmus
offeiidit
aut titubat
proficit
sit.
autem
minuendo
peccata, donee perveniat ubi sine peccato
Non
enim. aliter potest eo
modo
proficere, nisi custodiendo vias ejus.
Declinat autem a mandatis Domini atque discedit apostata; non ille qui, etiamsi habeat peccatum, confligendi tamen cum
134
De
[Chap. xi.
Prov.
xviii.
jobxxix
14
hie ex fide vivitur, et ea quodam modo Assumimus quoque judicium, quod etiam contra nos pro nobis facimus, quando peccata nostra accusando damnamus unde scriptum est, Justus i])se sui accusator est in Hinc item dicit, Justitia vestitus erarrij pî^ôrdio sermonis.
cum morte contentio mur ea justitia, qua
eo perse verantiam non relinquit, donee eo perveniat ubi nulla remanebit. In isto ergo conflictu indui-
loricamur.
et
circumdedi mihi judicium sicut chlamydem.

solet esse
Nam
et ista
Cor. XV. 26.

6.
quam pacis, ubi adhuc expugnatur magis non ubi erit plena sine aliquo prorsus hoste concupiscentia, justitia, noVissima inimica morte destructa.
vestis belli
Jobxxvii.
Quod autem iterum ait idem sanctus Job, Non enim reprehendit me cor meum in omni vita mea: tunc nos in ista
28.
vita, in
qua ex
eadem
Rom.
vii. 15.
fides
non reprehendit cor nostrum, si corde creditur ad justitiam, non negligit reprequa
fide viviraus,
hendcre peccatum nostrum.
Unde
dicit Apostolus,
JVon enim
quod volofacio honum:

Habak.
ii.
sed quod odi

et
malum,
7ioc
ago.
Bonum
fide
4.
cst
Ecclus. xviii.
quamvis post concupiscentias suas non eat quod si fecerit, tunc vere ipse fecit ut cedat, ut consentiat, ut desiderio peccati obediat. Tunc eum cor ejus reprehendit; quia ipsum reprehendit, non illud
:
cuim uou concupisccre, ct tamcu facit quod vivit
hoc bonum vult Justus, qui ex

;
oditj quia concupiscit

:
peccatum
Rom.
^'
ejus,
quod habitat in membris
ejus.
Cum
vero non
vi.
regnare peccatum in suo mortali corpore ad obediendum desideriis ejus, nee exhibet membra sua arma iniquitatis pecsinit
cato
inest
quidem peccatum
in
quia non obeditur desideriis ejus.

Rom.
vii.
membris ejus, sed non regnat, Et ideo dum quod non vult
et concupiscit
;
agit, id est,
non vult concupiscere
consentit legi,
Exod. XX.
17.
Hoc enim vult et ipse quod lex quia vult ipse quia bona est. non concupiscere, et lex dicit, JVon concujnsces. In hoc quo;
niam vult quod

Rom.
vii.
et lex vult, procul
dubio consentit legi

;
concu-
17.
piscit jam non ipse sed id quod in illo habitat peccatum. Ideo non opcratur illud, eum reprehendit cor ejus in omni vita ejus; hoc est, in fide
est
tamen, quia non
sine peccato
sed
ejus,
quia Justus ex fide vivit
et ideo fides ejus est vita ejus.
Rom.
vii. 18.
enim quia non habitat in carne ejus bonum, ubi habitat peccatum sed non ei consentiendo vivit ex fide, qua invocat
Scit
:
Chap. XII.]
De

;
135
Deum
ibi
non
'
ut adjuvetur pugnans contra peccatum quod ut omnino ei velle, sed perficere bonum non adjacet. sit, adjacet
'
bonum non adjacet, sed perficere.' Nam in eo quod non consentit, bonum facit et in eo quod odit concupiscentiam suam, bonum facit et in eo quod eleemosynas facere non cessat, bonum facit et in eo quod illi qui in eum peccat ignoscit, bonum facit; et in eo quod petit sibi dimitti debita sua, et
Non
facere
'
veraciter dicit
quod
dimittit etiam ipse debitoribus suis, et orat
ut non inferatur in tentationem, sed liberetur a malo, bonum facit ei tamen perficere bonum non adjacet, quod tunc erit,
:
concupiscentia quae habitat in membris ejus nulla eum reprehendit cor ejus, quando reprehendit peccatum quod habitat in membris ejus, et non habet quam Ita nee in vita sua, id est, in reprehendat infidelitatem ejus.
quando
erit.
ilia
Non
ergo
fide
sua, a corde
convincitur.
suo reprehenditur, et sine peccato non esse Quod et ipse Job de se confitetur, ubi dicit
:
Nihil
te
latuit iêccatorum
et
meorum.
Signasti iniquitates meas

Testi-
job
^
'
xiv.
^^'
in sacculo,
annotasti
si
quid invitus transgressus sum.
monia ergo quae posuit de verbis sancti Job, nos sicut potuimus, quemadmodum sint accipienda monstravimus nee tamen ille
:
solvit,
est
quod eumdem Job

?
dixisse proposuit, Quis

est
enim mundus
sujyer
a peccato
Nee infans cujus
diei
unius vita
terram.
CHAPTER
XII.
ps. cxv. 2
^^^^** "^'
29. 'Itekum proponere solent,' inquit, 'Omnis homo mendax! Neque hoc contra se ipsum a se ipso propositum solvit sed commemorando alia velut contraria testimonia, apud eos qui
;
dimisit.
non intelligunt sanctam Scripturam, divina eloquia in lite Ait enim Quibus respondendum est, quod in NumeHomo verax. Et de sancto Job rorum libro scriptum est
'
:
Cp.
Num.
legitur ita
verax, sine
Erat vir habitans in regions Ausitidae, nomine Job, crimine, Justus, Dei cultor, abstinens se ab omni re
lxx.^^'
Jot
i.
i.
Miror quod ausus est ponere hoc testimonium, ubi dictum est, Abstinens se ah omni re mala, cum hoc ab omni
mala.^
peccato vellet intelligi; cum superius dixerit, peccatum actum Keminiscatur ergo quia etiam si actus sit, res esse, non rem.
1^6
De
[Chap. xii.
Abstinet se autem ab omni re mala, qui peccato, potest dici. sine quo non est, vel nunquam omnino cousentit, vel si ali-
quando premitur, non opprimitur ; sicut aliquando tenetur, non ideo perdit quo
Legitur sane
Filius unicus.
Job
xvii. 8.
luctator fortior, etsi
superior
invenitur.
:
homo
sine crimine, legitur sine querela

nisi
at
non
legitur sine peccato,

'
Filius hominis, unus
idemque Dei
f:ccius. XV. 8.
veracis
apud ipsum Job Et miraculum tenuit Item apud Salomonem de Sapientia Viri mendaces non erunt illius memores ; viri autem veraces inve30.
Item,' in quit,
'
hominis.
Rev.
xiv. 5.
nieutur in
est
ilia.
Item
in Apocalypsi
Et in
sunt.'
ore
ipsorum non
haec et nos
inventum mendacium ; sine macula
Ad
respondemus, admonentes quomodo dicendus sit homo verax per Dei gratiam atque veritatem, qui per se ipsilm sine dubio mendax est. Unde dictum est, Omnis homo mendax. Hoc et
testimonium sonat de Sapientia, quod ipse posuit: Viri autem veraces invenientur in ilia : qui procul dubio non in ilia, sed in
Ephes.
V. 8.
se
ipsis
invcnientur
tenebrae,
esse
mendaces.
Sicuti est, Fuistis ali-
quando
tenebrae,
I
nunc autem lux in Domino.

in
Cum
diceret,
non addidit
Domino
cum autem
dixit, lux, addidit
Cor.
i.
31.
utique, in
Domino
qui
gloriatur, in
Domino
quia in se ipsis lux esse non possent ; ut Illi vero in Apocalypsi glorietur.
John
i.
8.
propterea tales dicti sunt, quod non sit inventum in ore eorum mendacium quia non dixerunt se non habere peccatum quod
; ;
si
dicerent, se ipsos deciperent, et Veritas

si
in eis
non
esset:
porro
Veritas
in eis
si
non
esset, inveniretur
in ore
eorum
mendacium.
Quod
propter invidiam,
;
cum
essent sine pec-
hoc ipsum esset mendacium, falsumque esset quod dictum est, N'on est inventum in ore ipsorum mendacium,. Ideo ergo sine macula sunt, quia
cato, dicerent se
non
esse sine peccato
sicut ipsi dimiserunt debitoribus suis, sic
illis
Deo dimittente
mundati sunt.
Ecce nos, ut valuimus, exposuimus quomodo accipienda essent testimonia, quae pro sua causa commemoravit.
Ipse autem quomodo sit accipiendum quod scriptum est, Om/nis nee solvere poterit, nisi homo Tnendax, omnino non solvit correcto errore, quo credit hominem sine adjutorio gratiae Dei,
;
per solam propriam voluntatem posse esse veracem.
Chap. XIII.]
De
Pevfectione Justitiae Hominis.
137
CHAPTER
31.
solvit
:
XIII.
quaestionem proposuit,
nee
Sic
aliam
quae sequitur
imo vero auxit, et difficiliorem reddidit, proponendo adversum se prolatum testimonium, Non est qui facial honum, ruyrt est usque ad unum et quasi contraria testimonia referendo,
;
Ps.
xiii.
quibus ostenderet esse homines qui faciunt bonum.
Quod
non
quiesse
dem
ostendit
sed aliud
est,
non
faciat
facere
bonum
aliud,
sine peccato, etiamsi
homo
multa bona.
Quapropter ea
testimonia quae posuit non sunt contra illud quod dicitur, non esse in hac vita hominem sine peccato. Ipse autem non ostendit
quemadmodum dictum
usque ad unum.
*
sit,
Non
est
Ait enim,' inquit,
qui faciat honum, non est sanctus David, Spera in

'
Ps. xxxvi.
Domino,
et
fac honitatem'
Hoc praeceptum
est,
non factum
quod praeceptum non utique faciebant de quibus dictum est, Non est qui faciat bonuTn, non est usque ad umum. Ait etiam dixisse sanctum Tobiam, Noli timere, fili; i)auperem vitam
gerimus, sed
Tob.
iv. 21.
multa bona habebimus, si timuerimus Deum, et recesserimus ah omni jpeccato, et fecerimus bona. Verissime
tunc erunt homini multa bona,
cum
recesserit ab
omni
peccato.
dicere.
Matt.
vi.
Tunc enim
Libera nos a
ei
nulla erunt mala, ut non opus habeat
Tnalo.
Quamvis
intentione proficiens,
nunc omnis qui proficit. recta recedit ab omni peccato, et tanto inde fit
et
13.
longinquior, quanto plenitudini justitiae perfectionique propinquior ; quia et ipsa concupiscentia, quod est peccatum habitans
in carne nostra, etsi
manet adhuc
in
membris mortalibus, minui

Aliud
;
tamen non
desinit in proficientibus.
est ergo, recedere
ab omni peccato, quod nunc in opere est aliud, recessisse ab omni peccato, quod in ilia perfectione tunc erit. Sed tamen et
qui jam recessit, et qui adhuc recedit, non est negandus facere bonum. Quomodo ergo dictum est, Non est qui faciat bonum^ non est usque ad unum; quod ille proposuit, et non solutum
nisi quia populum quemdam psalmus ille culpat, in ; nee unus erat qui faceret bonum, dum volunt remanere quo
reliquit
filii
hominum,
et
non
?
esse
filii
Dei, cujus gratia
homo
fit
bonus,
ut faciat
bonum
De
illo
enim bono dictum hie debemus
138
Ps.
xiii.
De
quod
Perfectioiie Justitiae
Hominis.
[Chap. xiv.
accipere,
ibi ait,
est
Deus de
num,
non
Ut videat si
super Jilios Tiomiaut requirens Deum. Hoc intelligens

coelo respexit
'
ergo bonum, quod est requirere Deum, non erat qui faceret, erat usque ad unum, sed in eo genere hominum, quod
praedestinatum est ad interitum.
Super bos enim respexit Dei
praescientia, protulitque sententiam.
CHAPTER
Mark
ig.
X.
XIV.
quod Salvator
ait,
18;
'
32.
'Item
?
'
dicunt,' inquit,
illud
Quid me
prosed opposuit velut ex adverse Dixit alia testimonia, quibus probaret esse et hominem bonum.
dicis honuTYi
Nemo
bonus, nisi solus Dens.'

:
Hanc item
positionem omnino non solvit

Matt.
xii. 35.
enim
'
esse
respondendum quod idem Dominus

oriri facit
'
alibi ait,
:
Bonus
alibi
:
homo de bono thesauro

Matt.
V. 45.
cordis sui ^wofert bona
et iterum.
Qui solem suum
super bonos
et
malos.
Et
Eccius. XXxix. 30.
Prov.
ii.
21.
scriptum est/ inquit, /^ 7 7 7* iterum, Qui sunt bom, erunt habitatores
Bona
bonis creata sunt ab initio

terrae.
et re-
>/->( Cui sic
spondendum
est,
Nemo
sunt,
bonus, nisi
ut et illud inteliigatur quomodo dictum sit, unus Deus. Sive quia omnia quae creata
quamvis ea Deus fecerit bona valde, Creatori tamen comparata, nee bona sunt, cui comparata nee sunt: altissime
quippe et proprio modo quodam de se ipso dixit, Ego sum qui sum. Sic dictum est. Nemo bonus, nisi unus Deus; quem-
Exod.
iii.
14.
john
i.
8.
admodum
dixit,
de Joanne dictum
esse
est,
Non
erat ille
lumen ; cum
quibus
et
John
Matt.
V. 35.
V.
Dominus eum
Yos
estis
dicat
lucernam,
;
sicut
discipulos,
^^' ^^'
earn sub
9.
John
i.
verum
ponit sed in comparatione luminis illius, quod est lumen, illuminans omnem hominem venientem in hunc
lumen mundi
:
nemo
accendit lucernam
madia
mundum, non
erat
ille
lumen.
comparati sibi ipsis quales in ilia perfectione

sunt, ita boni sunt, ut
Sive quia ipsi etiam filii Dei, aeterna futuri

sint.
adhuc
et
mali
non auderem (quis enim audeat dicere malos

Matt.
vii. II.
est
Deus
1),
nisi ipse
Dominus
bona
diceret, Si
Quod de illis dicere esse, quorum Pater ergo vos cum sitis mali,
magis Pater
vester,
se ?
nostis bona data dare filiis vestris ; quanto
qui in
coelis est, dabit
2;el{r^^^6^6s
Cum
ait utique,
Chap. XV.]
De
Perfectioiie Jtistitiae
Hominis.
139
Pater vester ;
boni
filios
Dei jam esse monstravifc, quos tamen adhuc

Ille
malos esse non tacuit.

sint,
et
tamen non
solvit,
quomodo
:
et isti
nemo
sit
bonus, nisi
unus Deus
unde
est ille
admonitus, qui interrogaverat quid boni faceret, ut ilium quaereret cujus gratia bonus esset, cui bonum esse, hoc est ipsum
esse
esse.
;
quia incommutabiliter bonus, et non potest omnino malus
CSAtTER
33.
'
'
XV;
Prov. xx.g,!
'Item dicunt,' inquit, Quis gloriahitur castum se habere cor ? Et ad hoc respondit multis testimoniis, volens ostendere posse esse in homine castum cor: nee tamen dicit quomodo accipiendum sit, quod proposuit contra se dici, Quis gloriabitur
castum
se
habere cor, ne Scriptura divina in hoc testimonio, et
in his per quae respondit, sibi ipsa adversaria videatur.
Nos
autem huic respondentes dicimus, ideo secutum

bitur castum, se habere cor
sederit
?
esse,
Quis gloria-
in
throno.
quoniam praecessit, Cum rex Justus Quantalibet enim justitia sit praeditus
homo, cogitare debet, ne aliquid in illo, quod ipse non videt, inveniatur esse culpandum, cum Rex Justus sederit in throno,
cujus cognitionem fugere delicta dictum est, Delicta quis intelligit
non possunt, nee

?
ilia
de quibus
Ps. xviii.
Cum
se
in throno, quis gloriahitur castum

riabitur
ergo Eex Justus sederit habere cor ? aut quis gloisti,
mundum
se esse
2)eccato ?
Nisi forte
qui volunt
in sua justitia,
non
in ipsius Judicis misericordia gloriari.

ilia
34.
'
Tamen etiam
vera sunt, quae respondendo subjecit,

Matt.
v. 8.
quod
i2)si
Salvator ait in Evangelio, Beati mundicordes, quoniam Deum videbunt. Et quod David dicit Quis ascendet in
:
Ps. xxiii.
montem Domini 1 aut quis stabit in loco sancto ejus ? Innocens manibus et mundo corde. Et alibi Bene/ac, Domine, bonis et Ps. cxxiv. (cx.x.'v ^ A rectis corde. Item apud Salomonem Bona est substantia, cui -^^^^^^^ ^ non est 2)eccatum in conscientia. Item illic Averte te a delicto, êt Item in.xxxviii. 10. dirige manus, et ab omni delicto munda cor tuum. Joannis î cor nostrum non rejwehendat, fiduciam i John Epistola habemus ad Deum, et quaecum^que 2)etierimus, accijnemus ab eo.'
: :
:
ii,
Hoc enim
agitur voluntate, eredendo, sperando, diligendo, corpus
140
De
[Chap,
xv
castigando, eleemosynas facienclo, injurlas ignoscendo, instanter orando, et proficiendi vires precando, veraciterque dicendo,
Matt.
12, 13.
vi.
Dimitte nobis, sicut

.
.
et
nos dimittimus
et,
Ne
inferas nos
,.
prorsus agitur, ut cor mundetur, et peccatum omne tollatur; et quod Rex Justus y cum in throno sederit, occultum invenerit minusque mundatum,
ejus
James
ii.
in tentationem, sed libera nos a malo.
Hoc
misericordia
remittatur;
ut Deo videndo totum sanum
13.
muudumque
reddatur.
illi qui non fecit cordia judicio. Quod
Judicium enim sine misericordia, sed misericordiam. Superexaltat autem miserisi
non
esset,
quidem cum Bex Justus

se habere cor ?
Matt.
xiii.
sederit
quae spes esset \ Quandoin throno, quis gloriabitur castum
aut quis gloriabitur
mundum
sol.
se esse
a peccato
43.
Tunc crgo per

dati,
ejus misericordiam justi plene perfecteque
mun-
fulgebunt in regno Patris sui sicut
Ephes.
V. 27.
Tunc plene atque perfecte erit Ecclesia non habens maculam aut rugam aut aliquid hujusmodi, quia tunc etiam erit vere Cum enim non tantum ait, ut exhiberet sibi Ecclesiam gloriosa. non habentem maculam aut rugam, sed addidit, glcriosain;
35.
quando erit sine macula et ruga aut aliquo Non enim modo in tunc utique, quando gloriosa. tantis malis, in tantis scandalis, in tanta permixtione hominum
satis
significavit,
:
hujusmodi
pessimorum,
in
tantis opprobriis
impiorum dicendum
erit,
est
eam
maquod
esse gloriosam, quia reges ei serviunt, ubi est periculosior
jorque tentatio
Colos.
iii.
sed tunc potius gloriosa
quando
fiet
4.
idem
Philip,
ii.
7.
Christus a2)paruerit vita vestra, tunc et vos apparebitis cum ipso in gloria. Cum enim Dominus ipse secundum formam servi, per quam se Mediator conjunxit Eccleait apostolus,
siae,
Cum
non
est,
fuerit
glorificatus
nisi
resurrectionis
gloria
(unde
johnvii.
39.
dictum
Spiritus non
erat datus, quia Jesus
nondum fuerat
glorificatus;
Ephes.
V. 26.
Ecclesia ejus esse gloriosa
quomodo dicenda est ante resurrectionem suam 1 Mundat ergo eam nunc lavacro
praeterita, et
:
aquae in verbo, abluens peccata dominationem malorum angelorum

tates, facit
pellens ab ea
deinde perficiens ejus sani-
eam
Rom.
viii.
30.
ruga.
Quos enim
occurrere in illam gloriosam, sine macula et praedestinavit, illos et vocavit ; et quos
vocavit, ipsos et justificavit

glorificavit.
; quos autem justificavit, illos et In hoc mysterio dictum arbitror, Ecce ejido due-
Chap. XVI.]
De

et eras, et tertia
141
Luke
xiii. 32.
monia,
et
sanitates jêrficio hodie
die
consummor,
sui,
id est, perficior.
Dixit enim hoc ex persona corporis
quod
est Ecclesia; dies ponens,
pro distinctis ordinatisque temporibus,
quod
36.
et in sua resurrectione significavit in triduo.
Puto autem
interesse
inter
rectum corde,
et
mundum
Philip,
iii.
corde.
Nam
et rectus corde in ea
quae ante sunt extenditur, ea

est recta fide
quae retro sunt obliviscens, ut recto cursu, id

iutentione perveniat, ubi habitet
atque
mundus
corde.
Sicut
ilia sin-
gula reddenda sunt singulis, ubi dictum est, Quis ascendet in montem Domini ? aut qui stahit in loco sancto ejus ? Innocens
manibus
et mundus mundus corde stabit
corde.
:
Innocens
illud in opere est, illud in fine.

est,
manibus ascendet, et Et illic
Ecclus.
^'
xiii.
Bona est substantia,' cui non est jpeccatum in conscientia. Tunc enim erit vere bona substantia, id est, verae divitiae, cum transierit tota paupertas, id est, cum consumpta fuerit omnis infirmitas. Nunc vero avertat se homo a delicto, cum proficiendo inde discedit, et renovatur de die in diem; et dirigat manus in opera miserimagis intelligendum quod dictum
cordiae, et
quod
restat,
ab omni delicto mundet cor suum; misereatur, ut Hoc enim salubriter et per veniam dimittatur.
i
sine vana inanique jactantia bene intelligitur, in eo quod dixit sanctus Joannes, Si cor nostrum nos non re2)rehendat,jiduciam
John
22.
ii in.
habemus ad Deum, et quaecimique 2>etierimus, accijyiemus ab Hoc enim videtur isto loco admonuisse, ne cor nostrum nos
ipsa oratione et petitione reprehendat
:
eo.
in
hoc
et
est,
ne forte
cum
;
coeperimus
dicere
dicere,
Dimitte nobis, sicut

facere
nos dimittimus
compungamur non
quod dicimus,
aut.
etiam non audeamus
quod non facimus,
et fiduciam petendi
amittamus.
CHAPTER
37.
XVI.
opposuit testimonium Scripturarum, quod eis Quia non est homo Justus in terra qui facial bonum, et non Et quasi respondit aliis testimoniis, quia 'Dojêccet. minus de sancto Job ait Numquid considerasti servum meum
sibi
Item
dici solet.
Ecdes. v
Job
i.
8.
Job?
Non enim
est
ei
similis
quisquam in
terris,
homo
sine
14^
De
Perfectione Jiistitiae Hominis.

cultor, abstinens se
[Chap. xvii.
querela, verus
Dei
ah omni malo.^
Unde jam
quomodo
est
superius disseruimus.
et Job, si
Nee tamen
ita
ipse ostendit nobis
haec verba
intelligenda sunt, sine ullo peccato
fuerit in terra, et verura sit
Jiomo Justus in terra qui facial bonum,
quod scriptum esse dixit, Non et non 2)Cocet.
CHAPTEE
Ps. cxiiJ.
XVII.
38.
'
Item
dicunt,' inquit,
viveris.'
sjyectu tuo
omnis
Quia non justificahitur in canEt huie testimonio quasi respondit

*
ad nihil
antur
'
aliud, nisi ut Scripturae sanctae inter se litigare vide-
quarum concordiam nos debemus

est,
:
ostendere.
Ait enim
Quibus respondendum
Luke
i.
6.
evangelista testatur,
quod de sancto Zacharia et Elisabeth dicens Erant autem Zacharias et Elisabeth
uxor ejus justi amho in cons2)ectu Domini, et incedentes in omnibus mandatis et justijicationibus Domini sine querela! Qui
justi
Heb.
V. 3.
ambo utique legerant inter ipsa mandata, quemadmodum sua peccata mundarent. Nam Zacharias, quod de omni sacerdote ex hominibus accepto in Epistola ad Hebraeos dicitur, etiam pro
suis peccatis utique hostias ofFerebat.
Quomodo autem
jam supra
'
intelli-
gendum
Ephes.
i.
sit
quod
et
dicitur, siide querela,

'
4.
opinor, ostendimus.
Et
beatus,' inquit,
quantum Apostolus ait, Ut

satis,
simus sancti
hoc simus;
peccato sunt.
si
immaculati in conspectu ejus.' Hoc agitur, ut immaculati intelligendi sunt, qui omnino sine
Si
autem immaculati
sunt, qui sunt sine crimine

:
etiam in hac vita fuisse atque esse negare non possumus quia non ideo sine ullo peccato est aliquis, quoniam non habet macu-
1am
criminis.
Unde
ait,
et
Apostolus
cum
;
ministros
eligeret
ordinandos, non
Tit.
i.
Si quis sine peccato
quod invenire non
6.
sed ait. Si quis sine crimine; quod utique posset. Nee posset tamen iste ostendit, quemadmodum secundum suam causam debeamus accipere quod scriptum est Quoniam non justificabitur in conspectu tuo omnis vivens. Aperta quippe sententia
: :
est de superiore versu illustrius declarata,
JVon
intres, inquit, in
judicium cum servo tuo, quoniam non justijicabitur in conspectu Judicium timet, quia misericordiam desiderat, tuo omnis vivens.
Chap. XVIII.]
De
Perfectioue Jttstitiae Hominis.
143
judicium
James
ii.
quae superexaltat judicio.
Hoc
est enim,
Ne
intres in
13.
cum
cato
;
servo tuo, noli
qui es sine pecquia non justijicahitur in conspectu tuo omnis vivens;

judicare
te,
me
secundum
quod de hac vita dictum sine difficili quaestione intelligitur ; et quod ait, non justificabitur ad illam perfectionem justitiae retulit,
,
quae in hac vita non
est.
CHAPTER,
39.
'
XVIII.
1
Si dixerimus quia 2)eccatum non Veritas in nobis non est.^ Et habemus, ipsi nos seducimûs, liuic evidentissimo testimonio quasi contrariis testimoniis re-
Item dicunt/
'
inquit,
John
i.
8.
et
si)ondere
conatus
'
est,
quod
idem sanctus Joannes in eadem

1
Omnis dico, fratres, ut non 2)eccetis. Epistola dicat, natus est ex Deo, peccatum nonfacit, quia semen i2)sius in eo qui Item illic Qui natus est ex Deo, manet, et non 2)otest peccare.
Hoc autem
John
iii.
9.
John
v. 18.
non
Dei conservat eum, et malignus non 2>eccat, quia generatio ewm. Item illic,' inquit, 'ubi de Salvatore ait Quoniam tangit
:
John
iii.
ille a2)paruit,
ut 2)^ccita
tolleret.
Omnis qui in
eo manet,
non
2)eccat.
Omnis qui
:
2^^(^cat,
Item
illic
Charissimi,
non vidit eum, nee cognovit eum. nunc Jilii Dei sumus, et nondum ap-
paruit quid erimus. Scimus quoniam cum ap2)aruerit, similes ei erimus, quoniam videbimus eum sicuti est: et omnis qui habet spem lianc in eum, sanctijicat se, sicut et i2)se sanctus est' Et
tamen cum haec omnia testimonia vera sint, verum est et illud quod proposuit, et non solvit. Quod si dixerimus quia 2)eccatum
non habemus, nos ipsos seducimus, et Veritas in nobis non est. Ac per hoc, secundum id quod ex Deo nati sumus, in eo qui apparuit ut peccata tolleret, id est, in Christo manemus, et non
peccamus hoc est autem, quod homo interior renovatur de die in diem secundum autem quod de homine illo nati sumus, per
;
:
2 Cor. iv. 16.
quern peccatum intravit in

ita in
mundum,
et per
peccatum mors,
et Rom.
v. 12.
omnes homines
pertransiit, sine peccato
non sumus
ilia
quia
2 Cor.
sine illius infirraitate
nondum sumus, donee
renovatione,
iv. 16.
quae fit de die in diem, quoniam secundum ipsam ex Deo nati sumus, infirmitas tota sanetur, in qua ex primo homine nati
sumus, et in qua sine peccato non sumus;
cujus reliquiis in
Ps.cii.(ciii.)3.
144
De
[Chap. xix.
liomine interiore manentibus, quamvis de die in diem minuantur in proficientibus, si dixerimus quia peccatum non habemus, nos
ipsos seducimus,
et Veritas in nobis non est. Quomodo enim verum est, Omnis qui peceat, non vidit eum, nee cognovit eum: cum secundum vision em et cognitionem quae erit in specie, nemo eum in hac vita videat atque cognoscat secundum autem
;
visionem atque cognitionem quae est in

peccent, certe ipsi apostatae, qui
fide,
multi sint qui
aliquando crediut de nullo eorum dici possit, secundum visionem et derunt,
tamen
in
eum
cognitionem quae adhuc in

cognovit
fide
est,
nmi
vidit
eum, neque
reno vatic
eum
Sed intelligendum
:
arbitror,
quia
infirmitas vero absumenda non perficienda videt et cognoscit nee cognoscit eum ; in cujus quantiscumque reliquiis invidet,
terius constitutis, si dixerimus quia j)eccatum

ijjsos
non habemus, non

"
seducimus,
et
Veritas in nobis
non
est.
Cum
ergo
per
gratiam renovationis Jilii Dei simus, tamen propter reliquias infirmitatis nondum apparuit quid erimus: sctTnus quoniam cu/m
apparuerit, similes
ei
Tunc peccatum nullum

exterior ulla remanebit.
sanctificat
se,
erimus, quoniam videbimus eum sicuti est. erit, quia infirmitas nee interior nee
Et omnis qui habet hanc

sanctus
est.
s^yem in eum,
sicut et
ijjse
Sanctificat se,
non per
se ipsum, sed credendo in ilium et invocando ilium qui sanctificat
sanctos sues;
proficit et crescit
cujus sanctificationis perfectio, quae nunc de die in diem, omnes infirmitatis reliquias
ablatura
est.
CHAPTER
Rom.
ix. i6.
XIX.
volentis neqvs currentis, sed
40.
Item
est
dicunt,' inquit,
Dei.'
Non
miserentis
I
Cor.
vii. 36.
Phiiem.
13,
Quibus 'respondendum esse' dicit, *quod idem apostolus alibi de quodam ait Quod vuXb faciat. Item,' Quem ego volueram ajiud inquit, ad Philemonem de Onesimo
: '
:
me
Deut. XXX.
detinere, ut 2)ro te
mihi ministraret
sed sine consilio tuo
nihil voluifacere, ut
sed
voluntarium.
non quasi ex necessitate honum tuum esset, Vitam et mortem Item in Deuteronomio
:
dedit ante faciem tuam, bo7ium
et
malum ;
elige
vitam, ut vivas.
Item apud Salomonem
Deus ab
initio constituit hominein, et
Chap.
xix]
De
in
145
reliquit
eum
;
manu
consilii
sui
adjecit
te, et
ei
mandata
et
EccU lUS.
14-
XV.
praecepta
si voles ^^raecepta,
servahunt
in jôsterum fidem
jdacitam facere.
porrige
et
Ap2)0suit tibi
aquam
et
ignem, ad quod vis

et
manum
:
tuam.
et
Ante hominem bonum

Jionestas
inalum, vita
mors, 2)aupertas
a Domino Deo sunt.
Item
isa.
i.
apud Isaiam Et si volueritis et audieritis me, quae bona sunt terrae manducabitis ; si autem nolueritis nee obaudieritis me,
gladius vos comedet.
vero,
19, 20.
Os enim Domini locutum
est
haec!
Hie
Declarant quantumlibet isti se obtegant, aperiuntur. enim se contra Dei gratiam vel misericordiam disputare, quam volumus impetrare cum dicimus, Fiat voluntas tua sicut in
coelo
et
Matt.
vi.
nos in/eras in tentaiionem, sed libera nos a malo, Utquid enim ista orando tanto gemitu 2)etimus, si volentis hominis et currentis, non miserentis est Rom.
terra;
vel,
in
Ne
ix. 16.
Dei'?
Non
quia hoc
sine voluntate
nostra
agitur,
sed quia
voluntas non implet quod agit, nisi divinitus adjuvetur. Haec est fidei sanitas, quae nos facit quaerere ut inveniamus, petere Luke ut accipiamus, pulsare ut aperiatur nobis. Contra istam qui
disputat,
xi. 9.
contra se ipsum claudit ostium misericordiae Dei. Nolo plura dicere de re tanta, quia melius eam committo
fidelium gemitibus,
quam sermonibus
sit,
meis.
41. Videte tamen, obsecro, quale
ideo volenti et currenti
misericordiam
praevenit, ut
vult faciat
si
:
necessariam, quae ilium etiam de quodam ait Apostolus, Quod curreret, quia ibi, ut arbitror, ubi sequitur et dicit, Non peccat,
esse
Dei
non
Cor.
vii. 36.
nubat. Quasi pro magno habendum sit, velle nubere, ubi de adjutorio divinae misericordiae operosius disputatur. Aut vero etiam ibi prodest aliquid velle, nisi Deus providentia,
niara
qua gubernat omnia, marem feminamque conjungat. Aut quoad Philembnem scripsit Apostolus, Ut non quasi ex
nscessitate
Phiiem.
14.
honv/m
ejus
esset,
sed
voluntarium
sit
voluntarium bonum,
nisi
velle et operari, pro
bona voluntate.
nomio scriptum
est,
Vitam
et
et
quia in Deuterodedit ante faciem hominis, mortem

:
cum Deus Aut
quasi aliter operatur in nobis et

:
Philip,
ii.
13.
quasi et eligeret vitam vel aliquid prodde misericordia veniat ipsa admonitio non esset eligere vitam, nisi Deus eligendi charitatem inspiraret,
et
bonwm
malum ;
admonuit ut
146
Ps. xxix,
De

:
[Chap. xix.
et
electam habere praestaret

et
de quo dictum
te
est,
ira xn mdignatione ejus,
vita %n voluntate ejus.

:
Quoniam Aut quia
dictum
est,
Si voles fraece2)ta, servahunt
quasi non debeat
Deo
igne
lumine veritatis haec velle non posset.

et
agere gratias, quia praecepta voluit, qui desertus omni Positis ante hominem
aqua,
est qui vocat altius
quo vult quidem porrigit manum, sed altior quam omnis humana cogitatio iquando:
quidem initium
[*pertran-
corrigendi cor fides
est,
sicut
Venies, et
2)ertransies
ah initio Jidei
ait
-1
et
scriptum est, quisque ita eligit

fidei
;
Cant
iv
bouum,
et,
sicut
unicuiquc Deus partitus est mensuram
^^^*
Rom.
John
^^~^^xii. 3.
Nemo
potest
ad me
venire,
/-\
vi. 44,
5"^*
misit me, traxerit eum.

creditur, satis
eum
f dictum esse qua in evidenter postea explanat, ubi dicit: Verba
Princeps
o 1 fide
fidei,
nisi
Pater
Quod de
-1
quae ego locutus
sum
vobis, sjdritus et vita
sunt ; sed quidam
sunt ex vobis qui non credunt.
Sciebat enim ah initio Jesus,
et quis eum traditurus esset ; et dicebat, Propterea dixi vobis, quia nemo jôtest ad me venire, nisi fuerit ei datum a Patre meo.
qui essent credentes,
42.
Magnum autem
aliquid pro sua causa se invenisse arbi-
tratus est
et
apud Isaiam prophetam, quia Deus dixit. Si volueritis audieritis me, quae bona sunt terrae manducabitis ; si autem,
nolueritis et
non
audieritis me, gladius vos comedet.

est
sit
:
Os enim
Dojnini locutum
ditionibus plena
Gal.
iii.
haec.
Quasi non lex tota hujusmodi conob aliud superbis praecepta ista data aut
est.
19.
siut,
uisi
quia
lex
cui
;
praevaricationis
Rom.
V. 20,
veniret
semen
promissum
et
Unde
gratia posita est, donee subintravit ut abun-
daret
gratia
:
delictum
ubi
abundavit delictum,
superabundavit
id est, ut acciperet
homo
praecepta, superbe de suis
viribus fidens, in quibus deficiens et factus etiam praevaricator,
liberatorem salvatoremque requireret

legis
Ps. XV.
atque ita
eum timor
humilem factum, tanquam paedagogus, ad fidem gratiamIta multiplicatis infirmitatibus postea acceIn sanandis opportune Christus advenit.
que perduceret.
leraverunt, quibus
(x\i.)4.
cujus gratiam etiam justi antiqui crediderunt, eadem ipsa gratia etiam ejus adjuti, ut gaudentes eum praenoscerent, et quidam
sicut praenuntiarent esse venturum: vel in illo populo Israel, et Jesus Nave, et Samuel, et David, et caeteri tales; Moyses,
Chap. XX.]
De
Perfectioiie Justitiae
;
Hominis.
147
vel extra
sicut
ipsum populum, sicut Job vel ante ipsum populum, Abraham, sicut Noe, et quicumque alii sunt, quos vel Unus enim Deus, commemorat vel tacet Scriptura divina.
unus Mediator Dei et hominum, homo Christus Jesus, sine cujus gratia nemo a condemnatione liberatur, sive quam traxit
et
Tim.
ii.
5.
ex
illo
in
quo omnes peccaverunt,
sive
quam
postea suis ini-
quitatibus addidit.
CHAPTER XX.
43.
Quale
est,'
est autem,
fieri
quod
iste
posuit in extreme
'
:
Si quis
dixerit, Potest
ut
homo
^
:
vel
verbo non peccet?

vult enim
respon-
dendum
inquit, 'Si vult Deus, potest:
Deus;
ergo potest.'
Si quis dixerit, Fieri potest ut homo non in cogitatione delinquat % respondendum est. Si vult Deus,
Item
ait
potest
vult
noluerit dicere, Si
7
enim Deus ; ergo potest.' Yidete quemadmodum Deus adjuvet, potest cui dicitur, Adjutor
;
Ps. xxvi.
(xxvii.)9.
Tuieus esto,
ne aerelmquas
7-
me: non utique ad
corporalia bona
justitiam
capessenda et mala cavenda, sed ad gerendam perficiendamque ; propter quod dicimus, Ne nos in/eras in teniationem, sed
ipse
Matt.
vi. 13.
libera
nos a malo.
Nee
adjuvatur, nisi
si
qui et
si
aliquid
agit
adjuvatur autem,
est
:
.
invocat,
si
credit,
secundum propositum vocatus

.
quoniam quos ante prae-
scivit,
et
praedestinavit
conformes imaginis
:
.......
Filii
Rom.
29, 30.
viii.
sui,
ut
sit
ipse
primogenitus in multis fratribus

et vocavit
;
tinavit, illos
quos autem praedesquos autem vocavit, illos et justifi-
cavit ergo,
quos autem
justificavit, illos et glorificavit.
Currimus
cum
proficimus,
dum
'
:
sanitas
currit (sicut etiam cicatrix
currere
'
nostra in proficientibus dicitur, quando bene vul-
ulla simus
ut ex omni parte perfect! sine omnino infirmitate peccati quod non solum vult verum etiam ut impleatur facit atque adjuvat. Et hoc Deus, uobiscum agit gratia Dei per Jesum Christum Dominum nostrum, non solum praeceptis, sacramentis, exemplis; sed etiam
nus diligenterque curatur)
Spiritu Sancto, per quem latenter diffunditur charitas in cor- Rom. dibus nostris, quae interpellat gemitibus inenarrabilibus, donee Rom.
in nobis perficiatur sanitas, et veritate monstretur.
v. 5.
viii.
26
Deus
L 2
sicuti est
videndus aeterna
148
De
Perfeciione Justitiac Hoininis.
[Chap.
xxi.
CHAPTER XXI.
44. QuiSQuis ergo
vel aliquos
fiiisse
vel esse
in hac vita aliquem ho-
Rom.
V. 12.
homines putat, excepto uno Mediatore Dei minem, et hominuin, quibus necessaria non fuerit remissio peccatorum, Per unum contrarius est divinae Scripturae, ubi Apostolus ait
:
hominem
et ita
per jjeccatum mors, in quo om'oes 2)eccaverunt. 2>ertransiit, Et necesse est ut impia contentione asserat, esse posse homines, qui sine Mediatore Christo liberante atque salvante sint liberi
in omnes homines
dicus, sed
2)eGcatU7n intravit in
mundum,
et
Matt.
ix.
salvique a peccato ; cum ille dixerit, Non est opus sanis meNon veni vocare justos, sed 2)^0male habentibus.
catores.
peccatorum
I
John
i.
8.
autem dioit, post aceeptam remissionem queîquam hominem juste vixisse in hac carne, vel vivere, ut nullum habeat oranino peccatum, contradicit dixerimus quia 2>^ccatum non *S'i Apostolo Joauui qui ait
Quisquis
ita
:
habemus, nos
i2)S0s
seducimus,
sed,
et
Veritas
in
nobis
si
non
est.
Non enim
asserit
ait,
habuimus;
peccato
habemus.
de
illo
esse
dictum,
Quod quisquam quod habitat in carne
mortali nostra
secundum vitium quod peccantis primi hominis

est,
voluntate contractum
Rom.
vi. 12.
cujus peccati desideriis ne obediamus

;
Paulus Apostolus praccipit

peccato, quamvis
non autem
vel
peccare,
qui
eidem
in carne habitanti, ad
nullum opus malum

vel
cogitati,
*
omnino
consensit,
vel
facti,
dicti,
quamvis
'
ipsa concupiscentia moveatur, quae accepit, quod ei consentire peccare

vitis
;
alio
sit,
modo
peccati
nomen
in-
nobisque moveatur
Dimitte
nobis
subtiliter
quidem
ista discernit, sed videat
quid agatur
debita
de
Dominica
:
oratione,
nisi
ubi
dicimus
nostra
vel in
quod, lapsu linguae, vel in

fallor,
non opus
esset dicere, si
nunquam,
peccati
Matt.
t2, 13.
vi.
desideriis
oblectanda cogitatione, ejusdem aliquantulum consentiremus ; sed tantum-
modo
2.
dicendum
esset,
Ne
James
iii.
Ubenra nos
a malo.
Nee Jacobus Apostolus
nos inferas in tentationem, sed diceret, In multis
Non enim offendit, nisi cui mala conoffendimus omnes. cupiscentia contra justitiae rationem appetendo seu vitando, faciendum vel dicendum vel cogitandum aliquid, quod non de-
Chap. XXI.]
De
Perfectioue Justitiae Hominis.
149
sive praevalens persuadet. Postremo, si Capite nostro, sui corporis Salvatore, asseruntur vel fuisse vel esse in hac vita aliqui homines justi sine aliquo
buit,
sive
fallens,
excepto
illo
peccato, sive
pro
nullo
nunquam consentiendo desideriis ejus, sive quia peccato habendum est, quod tantum est, ut hoc
Ps. xxxi.
non imputet Deus (quamvis aliter sit beatus sine pecautem beatus cui non imputat Dominus peccatum), Scio enim quibusdam esse non nimis existimo reluctandum. de hac re sententiam non audeo reprehendere, visum, quorum
pietati cato, aliter
Sed plane quisquis negat quanquam nee defendere valeam. nos orare debere ne intremus in tentationem (negat autem
hoc qui contendit ad non peccandum gratiae Dei adjutorium non esse homini necessarium, sed sola lege accepta humanam
sufficere
Lukexxii.40.
voluntatem)
omnium anathemandum
ab auribus omnium removendum, esse non dubito.
et ore
DE GESTIS PELAGII
AD AUKELIUM EPISCOPUM.
1.
PoSTEAQUAM
in
manus
nostras, sancte
siastica gesta venerunt, ubi Pelagius
papa Aureli, eccleab episcopis quatuordecim

cunctatio
provinciae Palaestinae Catholicus
est pronuntiatus,
mea terminum
in
accepit,
qua disserere aliquid
plenius
atque
fidentius de ipsa ejus defensione dubitabam.
Hanc enim jam
quadam chartula, quam mihi ipse miserat, legeram. Sed quia ejus cum ilia nullas a se datas litteras sumpseram, verebar ne aliquid aliter in meis verbis inveniretur, quam legeretur
episcopalibus gestis
.
atque ita forsitan negante Pelagio quod
ipse mihi illam chartulam miserit,

teste
quoniam
qui
ei
facile convinci
uno
neganti faverent, aut suppositae falsitatis, aut, ut mitius dicam, temerariae credulitatis Nunc ergo cum ea pertracto quae gesta testantur, arguerer. jam quantum mihi videtur, utrum pro se ille sic egerit, dubiposset, ego potius
iis
non
ab
tatione sublata, profecto et de ipsius defensione, et de hoc opere
nostro Sanctitas tua, atque omnis qui legerit, facilius et certius

judicabit.
CHAPTEE
2.
I.
Primum
itaque
Domino Deo,
quod me
ejus
ineffabiles
ago gratias,
rectori custodique meo, de Sanctis fratribus et coepi-
scopis nostris, qui in ea causa judices consederunt, opinio

fefellit.
non
suis
Responsiones enim
non immerito approbaverunt,
non curantes quomodo ea quae objiciebantur in opusculis
Chap.
I.]
De
Gestis Pelagii.
51
posuerit, sed quid de his in praeseiiti examinatione responderit.
Alia est enim causa
iidei
non sanae,
et
alia locutionis incautae.
Denique
in his quae de libello, quern dederunt sancti fratres et

Gralli,
coepiscopi nostri
(sicut
Heros
Lazarus, qui propter gravem

,
postea
probabilius
esse
comperimus) unius eorum aegriturecitata sunt objecta
dinem praesentes
Pelagio, illud est
^
minime potuerunt,
in libro
primum, quod
'
suo
quodam
seribit,
Non
posse esse sine peccato, nisi qui legis scientiam habuerit.'

recitato
Quo
ille
Synodus dixit:
'
Tu
hoc
edidisti,
PelagiT
At
:
Ego quidem non posse peccare qui scientiam legis habuerit sed, adjuvari per legis scientiam ad non peccandum, sicut scriptum
respondit:
dixi,
dixi,
sed non sicut
illi
intelligunt
;
non
: -
est,
Legem in adjutorium
'
:
dedit
illis.
Hoc
audito,
Synodus
isa. viii. 20,
dixit
sunt aliena ab Ecclesia, quae dicta sunt a Pelagio.' Plane aliena non sunt, quae respondit illud vero quod de libro
:
Non
ejus prolatum est, aliud sonat.
Sed hoc
episcopi, Graeci
homi-
nes, et ea verba per interpretem audientes, discutere
non cura-
runt
hoc
sensisse se diceret,
tantum intuentes, quid ille qui interrogabatur, non quibus verbis eadem sententia in ejus
'
libro scripta diceretur.

3.
Aliud est autem,

'
hominem per
'
scientiam legis ad non
peccandum adjuvari
et aliud est,
nisi qui scientiam legis habuerit.'
non posse esse sine peccato, Cum enim videamus, exempli

quamvis adjuvent
pergere
in
si
gratia, et sine tribulis areas triturari,

sint
;
ad-
et
sine
paedagogis posse pueros

sint inutilia
scholam,
;
quamvis ad hoc non

et
multos sine
manifesta sint
paedagogorum adjumenta medicis ab aegritudine convalescere, quamvis adjutoria medicorum; et aliis cibis sine pane
homines vivere, quamvis panis adjutorium valere plurimum non negetur; et alia multa, quae nobis tacentibus cogitanti
facile
esse duo.
eflBci
profecto admonemur adjutoriorum genera Alia quippe sunt, sine quibus illud ad quod adjuvant, non potest ; sicut sine navi navigat nemo, nemo sine voce
occurrunt
)0>
loquitur,
et
nemo
sine pedibus graditur,

:
nemo
sine luce intuetur,
multa hujusmodi
si
unde
est etiam illud,
quod nemo
fieri
sine
Dei
gratia recte vivit.
Alia vero sunt adjutoria, quibus

desint, possit alio
sic adju-
vamur, ut etiam
modo
propter quod
1^2
ea requirimus
;
De
Gcstis Pelagii.
[Chap.
ii.
sicut ilia sunt quae
commemoravi
tribula ad
paedagogus ad puerum ducendum, inedicamentum humana arte confectum ad recipiendam salutem, et caetera talia. Quaerendum est igitur, ex quo duorum istorum
fruges terendas,
generum
sit
legis
scientia,
id
est,
quomodo adjuvet ad
noii
peccandum. Si eo modo, ut sine ilia hoc non possit impleri ; non solum Pelagius verum respondit in judicio, sed etiani
verum
si
scripsit in libro
si
adfuerit, possit
tamen
'
illud
vero eo modo, ut adjuvet quidem ad quod juvat alio modo fieri,

in judicio,
etiamsi ista defuerit;
verum quidem respondit
quod
merito episoopis placuit, adjuvari hominem ad non peccandum * legis scientia;' sed non verum scripsit in libro, non esse homi-
nem sine peccato, nisi qui scientiam legis habuerit/ quod indiscussum judices reliquerunt, Latini sermonis ignari, et ejus qui causam dicebat, confessione contenti; praesertim ubi ex
adverso nullus astabat, qui verba
libri ejus
exponendo aperire
non frustra moverentur, interpretem cogeret, Paucissimi quippe sunt legis periti ostendere. multitudinem
atque unde
fratres
:
autem membrorum
Christi
usquequaque difFusam, et legis tarn

fidei
profundae ac multiplicis imperitam, simplicis
pietas
et
spes firmissima in Deo et charitas sincera commendat, quae his donis praedita, gratia Dei se confidit a peccatis posse mun-idari per
Jesum Christum Dominum nostrum.
CHAPTER
4.
II.
hoc si forte Pelagius responderet, banc ipsam se scientiam legis, sine qua non potest homo liber esse a doctrinam fidei neophytis atque in Christo peccatis,* quae per
dixisse
*
Ad
parvulis traditur, qua etiam baptizandi catechizantur, ut
Sym-
bolum noverint
'
non quidem
legis'
:
ista intelligi solet,
quisquam 'scientiam
dicitur, sed ilia
quando habere secundum quam
verumtamen, si haec verba, quae pauca numero, sed magna sunt pondere, et more omnium Ecclesiarum
legis periti' appellantur
fideliter
baptizantlis intimantur, 'scientiam
legis'
nuncuparet,
Chap.
III.]
De
Gestis Pelagii.
153
asserens de liac se dixisse, 'non esse sine peccato, nisi qui sci-
habuerit/ quae necesse est tradatur credentibus, ad ipsam rejnissionem veniant peccatorum ; etiam sic antequam circumdaret eum, non disputaiitium, sed vagientium baptizalegis
entiam
torum multitudo innumerabilis parvulorum, qui non

sed ipsa innocentiae veritate clamarent,
"
scripsisti,
'
verbis,
Quid
est,
quid est quod
non posse
esse sine peccato, nisi qui scientiam legis
habuerit
et legis
Ecce nos grex magnus agnorum sine peccato sumus, tamen scientiam non habemus/ Nempe isti eum saltem,
%
"
lingua tacente, tacere compellerent, aut forte etiam confiteri,

vel
nunc
se
ab
ilia
perversitate *correptum, vel certe hoc se

dixit ex-
quidem amine sed

;
et ante
ejus
quod nunc in ecclesiastico sententiae non se circumspecta verba

sensisse,
[*correc"'"'
posuisse,
et
ideo fidem
suam
si
esse
approbandam, librum emendandum.

qui lahitur in lingua,
si dicat,
et
Est enim, ut scriptum

corde.
tius
est,
non in
EccIus.
Quod
diceret, vel
quis eisdem verbis incau-
negligentiusque conscriptis non facillime ignoscat, cum sententiam, quam verba ilia continent, non defendat, sed earn
dicat
suam,
quam
Veritas
est
:
probat?
Hoc
cogitasse
est
credendum
si
tamen hoc quod
etiam pios judices in libro ejus Latino

potuerunt, sicut
diligenter interpretatum, satis intelligere
Graeco eloquio prolatam, et ob hoc facile inSed jam tellectam, alienam non esse ab Ecclesia judicaverunt, caetera videamus.
ejus responsionem
CHAPTER
5,
III.
aliud
Adjecit enim episcopalis Synodus, et ait Legatur et Et lectum est in eodem libro suo posuisse capitulum.'
'
;
'
Pelagium,
respondit
:
'
adjutor est
Omnes voluntate propria regi.' Quo lecto Pelagius Et hoc dixi propter liberuni arbitrium, cui Deus homo vero peccans, ipse in culpa eligeuti bona
:
est, quasi liberi arbitrii/
Quo
audito episcopi dixerunt
'
:
Neque
hoc alienum est ab ecclesiastica doctrina.'

naret liberum arbitrium, vel
Quis enim condemcum quo Dei adjutorium negaret,

sententia
praedicatur
*?
Quapropter et
respondentis
merito
154
episcopis placuit
est,
:
De
et
Gestis Pelagii.
illud
[Chap.
III.
tameu
isti
quod
in libro ejus positum
'Omnes voluntate propria

Sic
regi,' fratres qui noverant quid
adversus Dei gratiam

pertnovere.
regi/
Ps. xxvii.
(xxviii.)
9,
soleant disputare, procul dubio debuit

'
enim dictum
est,
Omnes
voluntate propria
tanquam Deus neminem Salvum fac im'pulum tuum, et

rege eos,
et extolle illos
regat,
et frustra
scriptum
sit,
henedic haereditatem
:
tuam ;
et
Mark
vi. 34.
ne remaneant utique, si voluntate propria sine Deo reguntur, velut oves non habentes pastorem quod absit a nobis. Nam procul dubio plus est agi,
usque in saeculum
quam
regi
;
qui enim regitur^ aliquid agit
et a
Deo
regitur, ut
:
Rom.
viii. 14.
recte agat qui autem agitur, agere aliquid ipse vix intelligitur et tamen tantum praestat voluntatibus nostris gratia Salvatoris^ ut non dubitot Apostolus dicere, Quotquot sjnritu Dei aguntur,
hi filii sunt Dei.
Nee
ut
aliquid in nobis libera voluntas melius

illi
Ps.
Ivlii
(lix.) II.
se agendam commendet, qui male quam non potest et hoc cum fecerit, ab illo se ut faceret adagere jutam esse non dubitet, cui dicitur in Psalmo, Deus meus, mise-
agere potest,
ricordia ejus 2)fciveniet me. 6. Denique in illo libro, ubi
huic positioni, qua dixit,

desiderio
unumquemque
capitula Pelagius seripsit, voluntate propria regi, et suo dimitti,' subjecit aliquid de testimonio
'
ilia
Omnes
Scripturarum, quo satis appareat non se sibi hominem regendum Ait enim de hoc ipso Sapientia Salomonis debere committere.
Wisd.
1-7vii
Sum
quidem
et
ego mortalis homo, similis
omnium, ex genere
ierreno illius qui prior Jinctus est ;

capituli
et caetera
finem, ubi
legitur,
:
Unus
ergo
usque ad eum omnibus introitus ad

et
vitam,
et
similis exitus
et
propter hoc optavi,
datus
est
mihi
sensus, et invocavi,
venit in
me
spiritus sapientiae.
iste
Nonne
miseria
luce clarius
fragilitatis
apparet,
quemadmodum
est
considerata
Cor.
ii.
16.
ausus se regendum sibi committere ; sed optavit, et datus est ei sensus, de quo dicit Apostolus, ]ôs auteTTi sensum Domini habemus ; et invocavit, et venit in
humanae, non
eum
7.
spiritus sapientiae^
Hoc enim
et
Spiritu,
filii
non viribus pro-
priae voluntatis, reguntur
aguntur qui
'
sunt Dei.
Nam
et illud
quod posuit de Psalmo
rum
Ps. cviii.
libro, ut quasi probaret,

et
Omnes
ei ^ ;
et
in eodem Capitulovoluntate propria regi,'
(cu.)
18.
Dilexit maledictum, '
veniet
noluit benedictionem,
et
Chap.
111.]
De
Gestis Pelagii.
155
elongahitur ah eo : quis nesciat hoc vitium esse, non naturae, sicut earn condidit Deus, sed voluntatis humanae, quae recessit
Deo
Verumtamen
si
non
isset
benedictionem, et in
dilexisset maledictionem, et voluhoc ipso voluntatem suam divina
gratia negaret adjutam;
dimitteretur, ut sine rectore
ingratus atque impius sibi regendus Deo praecipitatus, non se a se ipso

Sic etiam in illo testimonio,
EccIus. xv.
^'^'
regi potuisse poenis experiretur.
quod in eodem libro eidem titulo subdidit, A2)2)osuit tibi aquam et ignem ; ad quod vis porrige manum tuam : ante hominem
honum
ac
et
malum,
est,
vita et
si
manifestum
quod
mors ; quod flacuerit ei, dahitur illi : ad ignem manum mittit, et malum
;
mors
et
ei
placet,
id voluntas hominis operatur
si
autem
bonum
hoc
est,
vitam
diligit,
non solum voluntas id
agit, sed divi-
nitus adjuvatur.
Sufficit
:
ad tenebras
enim sibi oculus ad non videndum, ad videndum vero lumine suo non sibi
sufficit, nisi illi
Absit autem ut
extrinsecus adjutorium clari luminis praebeatur. ii qui secundum propositum vocati sunt, quos Rom.
viii.
praescivit, et praedestinavit conformes imaginis Filii sui, suo,
ut pereant, desiderio dimittantur. Hoc enim patiuntur vasa Rom. ix. ^^' ^^' quae perfecta sunt ad perditionem in quorum etiam ipsa perditione notas facit Deus divitias gloriae suae in vasa miseriirae,
:
cordiae suae. Propter hoc enim, cum dixisset, Deus meus, misericordia ejus praeveniet me; continuo subjecit, Deus meus demonstravit mihi in inimicis meis. Illis ergo fit quod scriptum
est,
fit
Ps.
iviii. (lix.)
Tradidit
illos
Deus in
desideria cordis eorum.
Non autem
Rom.
i.
24.
quoniam non inanis est vox eorum JVe tradas me, Domine, a desiderio meo peccatori. Quandoquidem et contra ipsa desideria sic oratum est, ut diceretur, Aufer a me concujnscentias ventris, et desiderium
praedestinatis, quos regit Spiritus
:
Dei
Ps. cxxxix.
^"^
'
^'
Eccius.
concubitus ne apprehendat me. Praestat hoc Deus illis quos subditos regit; non autem illis qui se idoneos ad se ipsos regendos putant, et praefidenti cervice propriae voluntatis ilium
>,.
dedignantur habere rectorem.

8.
Quae cum
ita
si nt, filii
Dei qui hoc noverunt,
et se
Dei
Spiritu regi et agi gratulantur, quomodo moveri potuerunt, cum audirent vel legerent a Pelagio scriptum, ' Omnes voluntate
propria regi,
et
suo desiderio
unumquemque
dimitti?'
Et
1^6
De
Gestis Pelagii.
[Chap.
iii.
tamen quia interrogatus ab
episcopis, quid mali sonarent ilia hoc se dixisse propter liberum verba persensit, responditque arbitrium ;' continuo subjiciens, cui Deus adjutor est eligenti
'
:
bona
trii
:'
vero peccans, ipse in culpa est, quasi liberi arbibanc quoque sententiam pii judices approbantes, quam
homo
incaute vel quo sensu ilia in libro ejus verba sint posita, considerare vel quaerere noluerunt; sufficere existimantes ita eum
confessum esse liberum arbitrium, ut eligenti bona Deus esset adjutor, peccans vero esset in culpa, ad hoc sibi sufficiente
Ac per hoc Deus regit, quibus adjutor est propria voluntate. bona. Et ideo bene regunt quidquid regunt, quoeligentibus
niam
9.
ipsi
reguntur a bono.
est
Item recitatum
quod in
libro suo Pelagius posuit,
In
die judicii iniquis et peccatoribus non esse parcendum, sed aeternis eos ignibus exurendos.' Quod ideo fratres moverat, ut
objiciendum putaretur, quod ita dictum est, tanquam omnes peccatores aeterno essent supplicio puniendi, non eis exceptis qui fundamentum habent Christum, quamvis superaedificent
I
Cor.
iii.
Si cujus ligua, fcnum, stipulam, de quibus dicit Apostolus ojms exustum fuerit, detrimentum 2)atietur ; ipse autem salvus Sed cum respondisset Pelagius, erit, sic tamen quasi 2)er ignem. *hoc secundum Evangelium se dixisse, ubi dicitur de pecca:
Matt. XXV.
toribus, Illi ihunt
vitam aeternam
gelica
et
'
nullo
in supplicium aeternum ; justi autem in modo potuit Christianis judicibus evandisplicere sententia, nescientibus quid in
Dominica
verbis de libro Pelagii prolatis
moverit
fratres,
qui disputa;
tiones ejus vel discipulorum ejus audire consueverunt his absentibus qui libellum contra Pelagium sancto
quando
episcopo
Eulogio dederunt, nullus urgebat, ut peccatores per salvandos a peccatoribus aeterno supplicio puniendis
exceptione distingueret, et eo
10.
ignem
aliqua
modo
intelligentibus judicibus cur
fuerit illud objectum, si nollet distinguere, merito culparetur.
Quod autem
:'
addidit Pelagius,
'Et
si
quis aliter credit,
hoc acceperunt judices, quod revera in Origene X dignissime detestatur Ecclesia, id est, quod etiam illi quos
Origenista est
/
'^
Dominus
dicit aeterno
supplicio
puniendos, et ipse diabolus
atque angeli ejus, post tempus
licet
prolixum purgati
libera-
Chap.
III.]
De
Gestis Pelagii.
i57
buntur a poenis, et Sanctis cum Deo reguantibus societate Hoc ergo Synodus dixit, 'alienum beatitudinis adhaerebunt.
non
esse
ab Ecclesia/ non secundum Pelagium, sed potius

tali
se-
cundum Evangelium, quod

ignibus exurentur, quales
tales iniqui et peccatores aeternis
supplicio dignos judicat
Evan-
gelium
et
quod
detestabiliter
cum Origene
sentiat,
quisquis
dixerit aliquando
dixit aeternum.
tolus, exusto
eorum
finiri
De
illis
posse supplicium, quod Dominus vero peccatoribus, quos dicit Apos-
eorum
opere,
tanquam per ignem

iis
salvos futures,
est,
quoniam nihil Pelagio de

dicaverunt.
evidenter objectura
nihil ju-
Quapropter,
qui dicit iniquos
et peccatores,
quos
aeterno supplicio Veritas damnat, aliquando inde posse liberari, non inconvenienter eum Pelagius Origenistam vocat sed rursus, qui nullum peccatorem in Dei judicio misericordia dignum
:
existimat,
quod vult ei nomen imponat, errorem ecclesiastica veritate non recipi enim
11.
Sanctis
dum tamen
intelligat.
et
hunc
James
ii.
Judicium
13.
sine misericordia fiet
illi,
qui non
fecit
misericordiam.
Quomodo autem
hoc judicium, difficile in Scripturis modis enim multis significatur, comprehendi potest
fiet
:
quod uno modo futurum est. Namque aliquando dicit Dominus adversus eos quos in suum regnum non recipit, ostium
se
Luke
xiii.
clausurum, clamantibusque
illis
et dicentibus,
Aperi nobis;
illos
in nomine tuo manducavimus
et
bihimus, et caetera quae
dicere scriptum est, se responsurum, Nescio vos, qui ojperamini
iniquitatem,
Aliquando jussurum
se
commemorat, ut hi qui
xix. 27.
noluerunt
illo.
regnare, sibi adducantur, et interficiantur coram Luke Aliquando venturum se dicit cum Angelis suis in ma-
eum
ante jestate sua, ut congregentur
eum omnes
gentes, et dividat
eas, et alios ponat ad dexteram, quorum bona opera commemorans, reportet in vitam aeternam ; alios ad sinistram,
quibus bonorum sterilitatem imputans, *eos aeterno igne condemnet. Aliquando servum nequam et pigrum, qui pecuniam
ejus neglexit impendere, vel etiam
[*eosportet?i
^'''^'
^f^Jg.
î^-
hominem inventum
in con- ^^^^
Matt.
vivio
et
non habentem vestem nuptial em, jubet ligatis manibus Aliquando susceptis pedibus mitti in tenebras exteriores.
alias
xxii.
Matt. xxv.
^''^"
quinque prudentibus, ostium contra stultas

gines claudit.
quinque
vir-
Haec,
et
si
quid est aliud quod in praesentia
15^
non
De
Gestis Pelagii.
[Chap,
v.
occurrit, de judicio dicuntur future, utique non in uno Nam si unus esset quinque, sed in multis exercendo. qui de convivio, quod non habebat vestem nuptialem, in tenebras jussus est mitti ; non continuo sequeretur ut diceret,
vel
Matt,
xxii.
Multi enim sunt
vocati, jpauci vero electi
projecto atque damnato, multi in
domo
: cum potius uno remansisse videantur.
Sed de his omnibus nunc quantum satis est disputare perHoc tamen breviter possum dxcere, sine praelongum est.
judicio
(quod in
pecuniariis
rationibus
dici
solet),
melioris
discussionis,
unum
aliquem judicii modura,
qui est inscrutabilis
nobis, servata duntaxat in praemiis et poenis diversitate
me-
ritorum, multis per Scripturas sanctas significari modis. Quod autem huic causae, de qua nunc agitur, satis est si dixisset
:
Pelagius, *omnes' omnino peccatores aeterno igne et aetemo

supplicio puniendos
;
quisquis id judicium approbasset, in se

protulisset.
?
fxx
^^' ^'
^P^^^ primitus sententiam

bitur se
Quis
enim
gloria-
mundum
esse a peccatis
nee 'quosdam,' sed indefinite
Quia vero nee *omnes' dixit, posuit, et hoc secundum Evan-
gelium se dixisse respondit

est confirmata judicio
:
vera quidem sententia episcopali
sentiat Pelagius non apparet, et post hoc etiam episcopale judicium non impudenter
sed adhuc quid
inquiritur.
CHAPTER
12.
lY.
Objectum
*
est
et illud
Pelagio,
tanquam
in suo libro
Malum nee in cogitationem venire.' Respondit scripserit, Hoc non ita posuimus sed diximus, debere studere autem,
* ;
'
Christianum, ne male cogitet
quod, sicut decuit,

'
episcopi
cogitari non oportere 1 approbarunt. Et revera in libro suo quod ait, malum nee cogitari,' si ita malum legitur, *nec cogitandum quidem/ hoc intelligi solet, nee cogitari debere quidem. Hoc autem qui negat, quid
Quis enim dubitat, malum
aliud
1
dicit,
quam
'
debere cogitari
*
malum
'
Quod
si
Cor.
xiii. 5.
essct,
*
uon diccrctur in laude

venire
charitatis,
Non
cogitat
verum malum.
justorum atque sanctorum, ideo non tam probe asseritur, quia 'cogitatio' vocari
in cogitationem
Non
tamen
Chap. V.]
De
cum
Gestis Pelagii.
159
consensio
solet
etiam
aliquid in
mentem
venit, etsi
non
Cogitatio vero quae culpam contraliit, et merito sequatur. Potuit ergo fieri ut menprohibetur, consensione non caret. closum codicem legerent, qui hoc ita objiciendum arbitrati sunt,
*
tanquam Pelagius
id
est, justis
dixerit,
Malum
et
Sanctis
in
mentem non
nee in cogitationem venire/ venire quod malum
est. Quae sententia profecto absurdissima est ; cum enim mala repreliendimus, nisi cogitata verbis enuntiare non possumus sed ilia, ut diximus, culpabilis appellatur cogitatio mali,' quae
: '
consensionem
traliit.
CHAPTER
13.
V.
Cum
bassent, recitatum est aliud,
ergo et banc Pelagii responsionem judices approquod in suo libello scripsit, E.eg'
num
coelorum etiam in Veteri Testamento promissum.'

' :
Ad
:
haeretici
quod Pelagius autem
Hoc
in
et
per
Scripturas probari possibile est
Ego
injuriam Veteris Testamenti hoc negant. vero Scripturarum auctoritatem secutus dixi, quoniam in
est,
propheta Daniele scriptum

tissimi.'
Et
acciinent sancti
Qua
ejus accepta responsione,

ecclesiastica.'
Synodus
dixit,
regnum AlNeque
*
Dan.
hoc alienum est a fide

14.
Numquidnam
sed
'
ergo fratres nostros, ut etiam hoc inter
caetera objicerent, sine causa verba ista
moverunt
Non
uti-
que
Veteris Testamenti
'
nomen modis duobus
dici solet,
uno modo secundum divinarum Scripturarum auctoritatem, alio secundum loquendi vulgatissimam consuetudinem. Paulus namque apostolus
volentes
esse,
dicit
ad Galatas
Dicite mihi, inquit, sub lege

?
Gai. IV. 21-26.
legem non audistis
Scri2)tum
est
enim quod
:
Abraham, duosfilios habuit,

quae sunt in allegoria.
unum
de ancilla, alterum de libera
Haec enim sunt duo Testamsnta ;
unum quidem
mons
salem
est
in servitutem generans, quod est Agar. Sina in Arabia, quae conjuncta est ei quae nunc est Jeru-
servit
enim cum
est,
filiis
est
Jerusalem, libera
Ejice ancillam
quae
suis : quae autem sursum est mater nostra. Cum ergo Vetus
Testamentum ad servitutem
et
pertineat,
unde etiam dictum

erit filius
est:
Jllium
ejus,
non enim haeres
an-
Gen.
xxi. 10.
i6o
cillae
De
cum filio meo
:
Gestis Pelagii.
;
[Chap. V.
Isaac
regnum autem coelorum ad
liber-
tatem
quomodo etiam regnum coelorum ad Vetus pertinet Testamentum % Sed quoniam, ut dixi, etiam sic solemus lo-
qui, ut Scripturas omnes Legis et prophetarum, quae ante incarnationem Domini ministratae, auctoritate canonica continentur, nomine Testamenti Veteris nuncupemus ; quis eccle'
'
siasticis litteris vel

illis
promitti
potuisse
mediocriter eruditus ignorat, ita Scripturis regnum coelorum, sicut etiam illud
Jer. xxxi.
3i> 32-
Testamentum Novum, ad quod pertinet regnum coelorum % Certe enim in illis Litteris apertissime scriptum est Ecce
:
Dominus, et consummabo domui Israel et domui Jacob Testamentum Novum, non secundum^ Testam,entum
dies veniunt, dicit
quod disjyosui 2)atribus eorum, in die qua apprehendi manum eorum, ut educerem eos de terra Aegypti. Hoc enim factum Tunc autem Daniel propheta nondum est in monte Sina.
L*diceret?]
regnum Altissimi. His enim praemium non Veteris, sed Novi Testamenti prophetabat sicut ipsum Christum venturum' iidem Prophetae praenuntiarunt, cujus sanguine dedicatum est Testamentum Novum
erat qui *dixerat, Accijnent sancti
verbis
2 Cor.
iii.
6.
cujus Testamenti ministri Apostoli facti sunt, dicente beatissimo Paulo, Qui et idoneos nos fecit ministros Novi Testamenti, non
littera,
sed spiriiu.
Litteiâ enim, occidit, sjnritus
autem
vivi-
vero Testamento quod proprie vetus dicitur, et ficat. datum est in monte Sina, non invenitur promitti apertissime,
In
illo
nisi terrena felicitas.
ductus, et
in
et
Unde ilia eremum ductus, per
terra,
'
quo
est
terra promissionis
populus introvocatur ;
'
et regnum, et ab inimicis victoriarum reportatio, abundantia filiorum ac fructuum terrenorum, et si qua quibus hujusmodi, haec sunt promissa Veteris Testamenti
qua pax
etsi figurantur
ad
Novum Testamentum
ilia
pertinentia spiritualia,
tamen qui propter
terrena
suscipit
legem Dei, ipse est

Tes-
haeres Veteris Testamenti.
Ea quippe secundum Vetus

tribuuntur, quae
tamentum promittuntur atque
secundum ho-
minem veterem
Testamentum
Neque duo Testamenta
Quae autem illic ad Novum concupiscuntur. pertinentia figurantur, novos homines quaerunt. nesciebat enim quid loqueretur tantus Apostolus, qui
in
ancilla
et
libera,
allegorica significatione
Chap, v.]
De
Non
Gestis Pelagii.
i5i
distincta esse dicebat, Veteri filios carnis,

sionis
Novo
filios
promis-
attribuens
qui
filii carnis, inquit, hi filii
Dei ; Rom.
suis
Gal.
ix. 8.
sed filii promissionis dejmtantur in semen.
Filii
ergo carnis
filiis
:
pertinent ad terrenam Jerusalem, quae servit filii autem promissionis ad earn quae sursum
cum
est,
iv. 25,
liberam ma-
trem nostram in
coelis
aeternam.
regnum terienum,
gentes,
filii
et qui pertineant
illo
distinctionem qui etiam
Unde perspicitur qui ad ad regnum coelorum. Istara tempore per Dei gratiam intelliNovi Testamenti haeredes
promissionis
efiecti sunt,
deputati sunt, etiamsi Vetus Testadistributionem divinitus datum populo per temporum veteri congruenter ministraverunt.
consilio
in
occulto
Dei
mentum
15.
Quomodo
filii
ergo
non merito commoverentur

Jerusalem in
catholica
coelis
filii
proista
missionis,
liberae
aeternae,
cum
?
discretio
apostolica
atque
Pelagii
verbis
videretur
Ille
auferri, et
Agar quodam modo Sarae crederetur aequari
igitur haeretica impietate scripturae Veteris Testamenti facit in-
juriam, qui
cam ex Deo
:
bono,
summo
et vero, fronte sacrilegae

si
impietatis negat
alia pestis
sicut Marcion, sicut Manichaeus, et
quae
Quapropter, ut de hac re quod sentio sicut Veteri Testamento qua possum brevitate complectar si esse ex Deo bono et summo negetur, ita et Novo fit
sentit.
:
hoc
injuria si Veteri
Sed cum Pelagius respondisset, aequetur. cur etiam dixerit in Vetere Testamento promitti regnum coelorum, Danielis prophetae commemorans testimonium, qui sanctos
accejpturos regnum,
esse
hoc alienuni a
fide Catholica
AUissimi apertissime propbetavit, non merito judicatum est; non
secundum illam distinctionem, qua in monte Sina promissa

terrena ad 'Vetus Testamentum' proprie pertinere monstrantur; nee tamen improbe, secundum banc loquendi consuetudinem,
qua universae Scripturae canonicae ante incarnationem Domini

ministratae 'Veteris Testamenti' appellatione censentur.
Non
;
enim aliud
aut quam Dei regnum regnum quisquam contendere audebit, aliud esse Dei regnum, aliud
est
Altissimi,
regnum coelorum.
i6z
De
Gestis Pelagii,
[Chap. vi.
CHAPTER
16.
*
VI.
Post haec objectum est, quod Pelaglus in eodem libro et Bcripserit suo, Posse hominem, si velit, esse sine peccato scribens ad viduam adulatorie dixerit, * Inveniat apud te quod
'
:
pietas,
quae nusquam invenit, locum

:
inveniat ubique peregrina

cognoscit,
in te sedem justitia
tica tibi
Veritas
:
quam jam nemo
domes-
Dei, quae ab omnibus prope hominibus contemnitur, a te sola honoretur.' Et iterum ad

et arnica fiat et lex
te felicem et beatam, si justitia, quae in coelo tantum ipsam esse credenda est, apud te solam inveniatur in terris Et in alio ad ipsam libro, post orationem Domini et Salvatoris nostri,
:
'
'
debeant sancti orare, ait Ille ad Deum digne elevat manus, ille orationem bona conscientia effundit, qui
docens
quemadmouum
'
[*Conj. 'ma-
Tu nosti, Domine, quam sanctae et innocentes, et mundac sunt ab omni *molestia et iniquitate et rapina, quas ad te extendo manus quemadmodum justa et munda labia, et ab
potest dicere,
;
omni mendacio
i
i
libera,
miserearis.'
Ad
;
quibus offero tibi deprecationem, ut mihi hoc autem Pelagius respondens ait Posse
*
:
"^
i i
quidem hominem
velit,
sine peccato esse, et
Dei mandata
custodire, si
'
hanc enim possibilitatem Deus illi dedit. Non autem diximus quod inveniatur aliquis, ab infantia usque ad
diximus
peccaverit sed quoniam a peccatis conlabore et Dei gratia possit esse sine peccato ; nee versus, proprio per hoc tamen in posterum inconversibilis. Heliqua vero quae
senectam, qui
nunquam
subjecerunt, neque in libris nostris sunt, neque talia unquam diximus.' His auditis Synodus dixit ' Quoniam negas te talia
:
scripsisse, anathematizas
' :
illos
qui
sic
tenent
'
Pelagius re;
Anathematizo quasi stultos, non quasi haereticos spondit siquidem non est dogma.' Deinde judicaverunt episcopi dicentes
*
Nunc quoniam
propria voce anathematizavit Pelagius incertum
stultiloquium, recte respondens,
hominem cum
adjutorio Dei et
gratia posse esse sine peccato, respondeat et ad alia capitula.' 17. Numquid hie poterant judices, vel debebant, incognita et
incerta damnare, quando nemo contra aderat, qui ea quae ad viduam reprehensibilia scripta dicebantur, Pelagium scripsisse
Chap. VI.]
De
?
Gestis Pelagii.
163
codicem
ferre,
convinceret
Ubi
profecto
parum
esset
et de
scriptis ejus haec legere, nisi et testes adhiberentur, si ilia scripta sua esse, etiam cum recitarentur, negaret. Verumtamen in his
quoque fecerunt judices quod facere potuerunt, interrogantes Pelagium, utrum anathematizaret illos qui talia sentiunt, qualia
quos ubi se tanquam, stultos anathematizare' respondit, quid amplius de hac re judices, adversariis absentibus, quaerere debuerunt %
se negavit scripsisse, sive dixisse
:
'
sit
An et illud fortasse tractandum est, utrum recte dictum *non tanquam haereticos, sed tanquam stultos anathematizaiidos qui ita sentirent, quoniam dogma non esset?' Sed ab
18.
liac
quaestione non
levi,
ubi quaeritur, quatenus
sit
definiendus
haereticus, recte se
in praesentia judices abstinuerunt.
Non
enim,
si
quisquam, verbi gratia, dixerit aquilarum pullos paterno

radiis solis oblatos, si oculis palpitaverint,
ungue suspenses et tanquam adulterines

dimitti, si forte
in terram, luce
est,
quodam modo
convincente,
est.
hoc falsum
haereticus judicandus
litteris invenitur,
est,
Et
hoc, quia in
hominum doctorum
gatum
est,
nee stulte dici putandum
etiam
si
famaque vulverum non est;

[*non credi-
nee fidem nostram, propter quam fideles vocamur, aut creditum * creditum juvat. Porro, si ex hoc sensu quis contendlaedit, aut animas rationabiles inesse volucribus, ex eo quod in eas erit,
revolvantur humanae; tum vero tanquam haeretica pestis, ab auribus animoque pellenda est ; agendumque et demonstrandum,
etiam
si
hoc de aquilis verum
est, sicut
multa mira ante oculos
nostros de apibus vera sunt, longe tamen ab hujusmodi irrationabilium animantium quamvis mirabili sensu distare rationem,
quae non hominibus et pecoribus, sed hominibus Angelisque communis est. Multa vero etiam stulta dicuntur ab imperitis
et vanis, nee
artibus,
tamen
haereticis
qualia sunt
eorum qui de
alienis
quas non didicerunt, temere judicant, aut immoderato et caeco affectu vel laudant quos diligunt, vel vituperant quos
oderunt; et quidquid aliud in consuetudine sermonis humani, non statute dogmate, sed passim, ut ad tempus occurrerit, per
stultitiae levitatem, vel ore profertur, vel stilo
etiam litterisque
committitur.
dixisse
mox
Multos denique de his paululum admonitos, talia poenitet ita ea non placito quodam fixa retinebant,
;
164
De
Gestis Pelagii.
[Chap. vi.
Eccius. xix. \6 James

;
iii.
2.
sed quasi undecumque rapta, et non considerata, profuderant. et quis est qui non labitur est autem carere istis malis et offendit in verbo % Sed interest quantum, interest lingua,
Vix
unde, interest postremo utrum admonitus corrigat, an pertinaciter defendendo etiam dogma faciat, quod levitate, non dogmate
dixerat.
sit,
Cum
'
igitur
omnis haereticus consequenter

'
et stultus
;
non autem omnis
stultus continuo sit appellandus haereticus
incertum stultiloquium propria voce Pelagium anathematizasse dixerunt: quia et si haeresis esset, procul dubio
recte judices
stultiloquium esset.
Proinde quidquid illud
sit,
generalis vitii
nomine appellaverunt. Utrum autem ex aliquo dogmate ista sint dicta, an vero non fixa placitaque sententia, sed facile emendabili
vanitate, quoniam ille qui audiebatur, quoquo modo dicta essent, sua esse negaverat, discutiendum in praesentia non putarunt. 1 9. Nos sane cum banc Pelagii defensionem in ilia, quam prius
accepimus, chartula legeremus, aderant quidam sancti

se Pelagii libros exhoi-tatorios vel consolatorios
[*om, 'se?']
fratres,
qui
ad
quamdam
viduam
conscriptos, cujus
nomen non
est
expressum, *se habere
dixerunt; et admonuerunt requirendum, utrum illic ista quae sua negavit, essent forte conscripta ; quoniam hoc et ipsi se ignorare asserebant. Turn vero cum iidem libri ab exordio legerentur,
Affirmabant autem illi qui protulerant quaesita et inventa sunt. codicem, ante quatuor ferme annos se istos tanquam Pelagii
nee unquam utrum ejus essent, ab aliquo Considerantes itaque optime nobis servorum Dei cognitam fidem de hac re non posse mentiri, restare videbatur, ut Pelagium potius in episcopali judicio crederemus fuisse
libros habere coepisse,
se audisse dubitari.
mentitum, nisi fieri potuisse cogitaremus, etiam ante annos tam multos aliquid sub ejus nomine, non tamen ab illo fuisse conscriptum neque enim isti eosdem libros ab ipso se accepisse, vel
:
quod
ipsius essent, ab
eodem audisse
dicebant.
Nam
et
mihi
quidam paniam venisse dixerunt, quae quidem ab iis qui alia nostra ab aliis tamen nostra esse crelegissent, non agnoscerentur
;
fratres nostri nonnulla opuscula sub
meo nomine
in His-
derentur.
20. Illud sane
quod Pelagius suum
esse confessus est,
adhuc
latebrosum est
sed puto quod in istorum gestorum conse-
Chap, vit.]
De GcsHs PelagU,
Ait enim
'
:
165
quentibus partibus elucebit.

esse sine peccato, et
Posse quidem
si velit,
hominem
diximus
:
Dei mandata
custodire,
banc enim possibilitatem Deus illi dedit. Non autem diximus quod inveniatur aliquis, ab infantia usque ad senectam qui nunsed quoniam a peccatis conversus, proprio peccaverit labore et Dei gratia possit esse sine peccato ; nee per hoc tamen in posterum inconversibilis.' In his verbis, quam dicat 'Dei
quam
gratiam/ prorsus latet
inteUigere potuerunt, nisi
quidem Catholici nullam aliam plurimum apostolica docquam trina commendat. Haec est enim, qua nos liberari posse speramus de corpore mortis hujus per Jesum Christum Dominum nostrum
:
et judices
nobis
Rom.
24, 25.
vii.
CHAPTER
Et
Haec
qua
gratia
:
VII.
Matt.
vi. 13.
pro qua impetranda oramus, ne intremus in tentationem. non est natura sed qua subvenitur fragili vitiatae-
que naturae.
Haec
gratia
non
est legis scientia
sed ea
est,
de
Gai.
ii.
irritam faciam gratiam Dei: nam, si 2)er legem justitia, ergo Christus gratis mortuus est : et ideo non est littera occidens, sed spiritus vivificans. Scientia quippe
dicit Apostolus, legis sine gratia spiritus operatur in
Non
21.
2 Cor.
iii.
6.
homine omnem concuvii.
piscentiam.
Peccatum, enim, inquit, non cognovi, nisi per Rom.

concupiscentiam nssciebam, nisi lex diceret,
Occasione autem accepta,
jr;ecca^t*wi 2;er
legem:
nam
est
Non
concujnsces.
Tnandatum
dicendo
Rom.
vii.
02)eratum
in
me omnem
concujnscentiam.
laudat,
et
Nee
dicit
:
ista
legem vituperat,
sancta, et
imo etiam
mihi factum
cum
et
mandatum sanctum,
inquit,
justum,
Lex quidem honum, Quod ergo
mors? Ahsit : sed peccatum, Et ut apparea.t peccatum, per honum mihi operatum est mortem. iterum legem laudat, dicendo Scimus enim quod lex sjnritualis
est,
bonum
est
est;
ego autem carnalis sum,
venumdatus sub
jyeccato.
Quod
enim operor ignoro. Non enim quod volo, hoc ago : sed quod odi, illud facia. Si autem quod nolo, hoc facio; consentio legi,
quoniam bona
sentit,
est.
hoc
est,
Ecce jam legem novit, laudat, eique coneam bonam esse consentit quoniam quod ilia
:
jubet, hoc et ipse vult ; et
quod
ilia
vetat et damnat, hoc et ipse
1 6^
De
Gestis Pelagii.
[Chap. viii.
quod odit, hoc facit. Inest ergo legis sanctae nee tamen sanatur vitiosa eoncupiscentia inest voluntas bona, et valet operatio mala. Hinc est quod duabus legibus inter
scientia,
:
odit: et tarn en
Rom.
viii 23.
SO coUuctantibus,
mentis lex repugnat in membris, et a confitente exclamatur, et dicitur captivat su]b lege peccati, Infelix ego homOy quis me liberahit de corjyore mortis hujus? Gratia Dei i)er Jesum Christum Dominum nostrum.
legi
:
dum
CHAPTER
21.
VIII.
NoN
ergo natura, quae sub peccato venumdata et vitio
Redemptorem Salvatoremque desiderat, nee legis scientia per quam fit concupiscentiae cognitio, non evictio, liberata corpore mortis hujus sed gratia Domini per Jesum Christum Dominum
sauciata
:
nostrum.
CHAPTER
IsTA
est
vivificans.
IX.
arbitrio;
I
non natura moriens, nee littera occidens, sed spiritus Jam enim habebat iste naturam cum voluntatis nam dicebat, Velle adjacet mihi: sed non habebat
sanitate, sine vitio
est,
;
naturam cum
nam
dicebat, Scio
quod non
habitat in me, hoc
in carne mea, honum.
Jam
habebat cog-
Konr. vu.
nitionem legis sanctae ; nam dicebat, Peccatum non cognovi, nisi 2)er legem : sed non habebat vires agendae perficiendaeque justinam dicebat, Non quod volo, hoc ago; sed quod odi, hoc tiae
;
facio;
et,
Perjicere
honum non
invenio.
Ideo nee voluntatis
arbitrium, nee legis praeceptum, unde liberaretur de corpore mortis hujus; quia utrumque jam habebat, aliud in natura,
aliud in doctrina
:
sed gratiae Dei poscebat auxiliura, per
Jesum
Christum
Dominum
nostrum.
CHAPTER
22.
X.
Hanc
simam noverant,
audirent
Ecclesia notisitaque gratiam, quam in Catholica crediderunt Pelagium confiteri, cum episcopi
*
eum
dicere,
hominem a
peccatis conversum, proprio
Chap. X.]
De
Gestis Pelagii.
167
labore et Dei gratia posse esse sine peccato.'
Ego autem
pro-
pter ilium librum, quern mihi refellendum servi Dei dederunt, qui diseipuli ejus fuerunt, et cum eumdem Pelagium valde diligerent, ejus esse dixerunt, ubi hac quaestione sibi proposita, quia hoc in eo jam plurimos offenderat, quod adêrsus Dei
gratiam loqueretur, apertissime expressit, ^ ^

,.
,
banc se dicere Dei . \' . non peccandi natura nostra, cum gratiam, quod possibilitatem conderetur, accepit, quoniam condita est cum libero arbitrio:' propter hunc ergo librum ego, plurimi autem fratres propter ejus disputationes, quas dicunt sibi esse notissimas, adhuc sumus
'.,.;.^
^
Cp. De Nat. etGrat.s.50.

,
'
de istorum verborum ejus ambiguitate
solliciti,
ne forte quid in
ea lateat, atque se hoc dixisse sine praejudicio sui dogmatis exponat postea discipulis suis, ita disserens: *Dixi quidem,
proprio labore et Dei gratia posse hominem esse sine peccato ; sed quam dicam gratiam optime nostis, et legendo recolere
potestisj
quod ea
sit,
in
qua
creati
sumus a Deo cum
libero
l|-~^ vT^
arbitrio/
Atque
ita
dum eum
(banc
credunt episcopi
eam
dixisse
gratiam, non
qua homines
creati
sumus, sed qua in novam
creaturam
adoptati
enim apertissime
gratiam divina
Scriptura commendat), ignorantes haereticum, tanquam Catholicum absolverunt. Suspectum enim me facit etiam illud, quod
cum
in
eodem
libro,
cui respondi, apertissime

.
,
'
dixerit,
'
Abel De
Nat. et
s.
justum nunquam omnmo peccasse diximus quod inveniatur aliquis, ab infantia

;
modo
Non autem ait, ad senectam, usque
-^T
Grat.
44.
qui
peccaverit; sed quoniam a peccatis conversus, Abel labore et Dei gratia possit esse sine peccato/ proprio non a peccatis conversum in caetera vita dixit quippe justum,
nunquam
factum esse sine peccato, sed

fecerit/
quod peccatum nullum unquam
Uude
si ille
sione
emendandus
ipsius liber est, profecto ex ipsa responest. Nolo enim eum dicere modo fuisse
mentitum, ne forte quod in libro illo scripserit, se dicat obliturn Ea quippe consequuntur proinde caetera videamus.
:
in
gestis, quibus, adjuvante Domino, possumus ostendere, etiam Pelagio, sicut nonnullis videtur, in ilia ex-
ecclesiasticis
aminatione purgato, et certe apud judices duntaxat homines absoluto, banc talem haeresim, quam et ulterius progredi et in pejus proficere nolimus, sine dubio esse damnatam.
68
De
Gestis Pelagii.
[Chap. xi.
CHAPTER
23.
XI.
Haec enim
Coelestii discipuli ejus referuntur inventa.
sequuntur objecta Pelagio, quae in doctrina 'Adam mortalem
factum, qui sive peccaret, sive non peccaret, moriturus esset.
Quoniam peccatum Adae ipsum solum laeserit, et non genus humanum. Quoniam Lex sic mittit ad regnum, quemadmodum
Evangelium.
sine peccato.
Quoniam ante adventum Christi fuerunt homines Quoniam infantes nuper nati in illo statu sunt, in quo Adam fuit ante praevaricationem. Quoniam neque per mortem vel praevaricationem Adae omne genus hominum moriatur, neque per resurrectionem Christi omne genus hominum Haec ita objecta sunt, ut etiam apud Carthaginem a resurgat.'
Sanctitate
tua et ab
aliis
tecum episcopis dicerentur audita
TJbi quidem, ut recolis, ipse non fui, sed atque damnata. postea cum venissem Carthaginem, eadem gesta recensui, ex quibus aliqua memini sed nescio utrum eis haec omnia tene:
antur.
Quid autem interest, utrum aliqua inibi non sint forte commemorata, et ideo nee damnata, cum constet esse damnanda"? Deinde objecta sunt et alia quaedam capitula, commemoratione
mei nominis
interposita,
quae mihi de
Sicilia
missa fuerant,
cum
ibi fratres catholici
hujusmodi quaestionibus turbarentur, quibus per librum ad Hilarium scriptum, qui ea mihi in epistola sua consulens miserat, satis sufficienter, ut mihi videtur, respondi.
Ista sunt
Infantes,
Posse hominem sine peccato, si velit, esse. autem Divites etsi non baptizentur, habere vitam aeternam.
'
:
baptizatos, nisi
facere,
omnibus abrenuntient,
illis,
non reputari
si quid boni visi fuerint neque regnum Dei posse eos habere.'
24.
Ad
:
haec sibi objecta, sicut gesta testantur, Pelagius ita

'
respondit
est,'
De
'
inquit,
superius
posse quidem hominem sine peccato esse, dictum de eo autem quod fuerint ante adventum
:
Domini homines sine peccato, dicimus et nos quoniam ante adventum Christi vixerunt quidam sancte et juste, secundum
Scripturarum sanctarum traditionem. Reliqua vero et secundum ipsorum testimonium a me dicta non sunt, pro quibus ego sed tamen ad satisfactionem sanctae satisfacere non debeo
:
Chap. XI.]
De
Gestis Pelagii,
169
Synodi, anathematizo illos qui sic tenent, aut aliquando tenuAd haec enint/ Post banc ejus responsionem Synodus dixit
'
:
praedicta capitula sufficienter et recte satisfecit praesens PelaYidemus igitur gius, anathematizans ea quae non erant ejus/ et tenemus, non solum a Pelagio, verum etiam a Sanctis episcopis
perniciosissima bujusmodi mortalem factum/ quod ut plenius exponeretur quomodo dictum sit, additum est, qui sive Quod peccatum peccaret, sive non peccaret, moriturus esset.
qui
illi
judicio
esse
praesidebant, mala
'
:
haeresis
damnata
Adam
'
ejus
sic
ipsum solum
laeserit, et
non genus bumanum.

et
sint, in
mittat ad regnum,
quemadmodum
Evangelium.
Quod Lex Quod

fuit ante
infantes nuper nati in illo statu
quo
Adam
Quod neque per mortem vel praevaricationem Adae omne genus bominum moriatur, neque per resurrectionem Cbristi omne genus bominum resurgat. Quod infantes, etsi non
praevaricationem.
baptizentur, babeant vitam aeternam.
nisi
illis
Quod
divites baptizati
reputetur, neque
illo
si
quid boni visi fuerint facere, non

possint babere.'
regnum Dei
ecclesiastico
Haec
certe
et
omnia judicio
25.
anatbematizante
Pelagio,
episcopis interloquentibus, constat esse damnata.
His autem quaestionibus,
et
istarum sententiarum conferventibus,

coacti
tentiosissimis assertionibus
jam usquequaque
infirmitas.
mul-
torum fratrum perturbatur

sollicitudine charitatis,
Unde
sumus
quam
Cbristi nos babere convenit, etiam ad beatae
erga Ecclesiam Cbristi per gratiam memoriae Marcel-
linum, qui eos quotidie disputatores molestissimos patiebatur, et
me
scribere, et
per litteras consulebat, de quibusdam istarum quaestionibus maxime de Baptismo parvulorum: de quo etiam
postea,
te jubente, in basilica Majorum, gestans quoque in manibus epistolam gloriosissimi martyris Cypriani, et de hac
re verba ejus recitans atque pertractans, ut error iste nefarius
de
quorumdam cordibus auferretur, quibus persuasa fuerant quae in bis gestis videmus damnata, adjutus orationibus tuis,
quantum potui, laboravi. Haec sunt, quae nonnullis fratribus quidam talia sentientes ita persuadere conabantur, ut de orientalibus comminarentur Ecclesiis, quod nisi baec tenerent, earum
possent
judicio
condemnari.
Ecce
quatuordecim
antistites
170
De
Gestis Pelagiu
[Chap.
xiL
orientalis Ecclesiae, in ea terra cui

cariiis
Dominus praesentiam suae
fidei
exhibuit, Pelagium non absolverent, nisi ea tanquam Catholicae adversa damnaret. Unde, si propterea est iste
absolutus, quod anathematizaverit talia; procul dubio ilia damnata sunt: quod multo cumulatius atque clarius in conse-
quentibus apparebit.
26.
Unde nunc duo
ilia
videamus, quae noluit anathematizare
Pelagius, qui etiam sua esse cognovit ; sed ut illud, quod in eis * Posse offendebat, auferret, quomodo ea sentiret exposuit.
'
quidem,' inquit,
rius/
hominem
sine peccato esse, dictum est supe-
Dictum
sane, et nos
meminimus
sed ideo mitigatum,

gratia,
et a judicibus
illis
approbatum, quod addita est Dei De hoc auteni altero capitulis tacebatur.
quae in
quemadmodum
autem,' inquit,
responderit, diligentius
*
intuendum
est.
De
illo
quod
fuerint ante
dicimus et
adventum Domini homines sine peccato, nos quoniam ante adventum Christi vixerunt quidam
'
sancte et juste, secundum sanctarum Scripturarum traditionem.' Non est ausus dicere, Dicimus et nos quoniam ante adventum
Christi fuerunt homines sine peccato;'
dictis fuisset
cum hoc
illi
de Coelestii
objectum
'
sensit
enim quam
et nos
esset periculosum et
molestum
Sed aliud
I
sed
ait,
Dicimus
quoniam ante adventum

Quis hoc negaverit
:
Christi vixerunt
quidam
sancte et juste.'
est hoc, et aliud fuisse sine peccato
quia et
illi
sancte
John
i.
8.
justeque vivebant, qui yeraciter tamen dicebant, Si dixerimus quia peccatuTYi non habemus, ipsi nos seducimus^ et Veritas in
nobis
non
est,
Et hodie multi juste sancteque vivunt, nee
Matt.
vi. 12.
tamen
in oration e mentiuntur,
et
cum
dicunt, Dimitte nobis debita
nostra, sicut
Hoc
ergo
judicibus placuit,
quemadmodum se dicere asseveravit Pelagius ; non quemadmodum objiciebatur dixisse Coelestius. Nunc ea
quae restant pertractemus, ut possumus.
CHAPTER
SeeEphes.
^"
^'^'
XII.
*
27.
sine
Objectum
est Pelagio,
quod
diceret,
Ecclesiam hie esse
macula
et ruga.'
Unde etiam
Donatistae diuturnum noillos
biscum habuerunt in nostra Collatione confiictum ; sed
de
Chap. XII.]
De
Gestis PelagU.
171
permixtione malorum hominum tanquam paleae propter areae similitudinem potius urgebamus
dine etiam
istis
cum
:
frumentis,
similitu-
qua
respondere possumus, nisi Ecclesiam in solis bonis vellent fortasse intelligi, quos nullum omnino asserunt
habere peccatum, ut possit Ecclesia hie

ruga. ravi :
esse
sine
macula
et
Quod si Quomodo
/S'i
ita est,
eadem repeto quae paulo ante memo-
humilitas,
sunt membra Ecclesiae, de quibus verax clamat dixerimus quia peccatum non Tiabemus, ijysi nos
Veritas in nobis
docuit,
seducimus,
nostra
et
non
est; vel
quomodo
macula
id
quod
ruga
1
eam Dominus
:
orabit
Ecclesia, Dimitte nobis debita et
si
in hoc saeculo est Ecclesia sine
ipsi de se ipsis interrogandi sunt, utrum necne fateantur aliqua se habere peccata. Quod si negabunt, dicendum
Postremo
quod se ipsos decipiant, et Veritas in eis non sit. Si autem peccatum se habere fatebuntur, quid aliud quam de ruga Non sunt ergo isti Ecclesiae sua vel macula fatebuntur?
est eis,
membra; quia
macula
28.
et ruga.
ilia
est
sine
macula
et
ruga,
hi
autem cum
vigilanti circumspectione respohdit, dubio Catholici judices approbaverunt. ' Dictum quam ' a nobis, sed ita, quoniam lavacro ab omni macula est,' inquit,
Sed ad hoc objectum

sine
Ephes.
v. 26.
et
ruga purgatur Ecclesia, quam

dixit
'
:
velit ita
Dominus permanere.*
Ad quod Synodus
Hoc et nobis placet.' Quis enim nostrum negat, omnium in Baptismo peccata dimitti, et omnes fideles sine macula et ruga de lavacro regenerationis ascendere ? Aut cui Christiano Catholico non placet, quod et Domino placet,
idque futurum
est,
Tit.
iii.
5-
Quandoquidem
ut Ecclesia permaneat sine macula et ruga ? id nunc agitur Dei misericordia et veritate, ut
ad illam perfectionem, ubi sine macula et ruga in aeternum mansura est, sancta Ecclesia perducatur. Sed inter lavacrum, ubi omnes praeteritae maculae rugaeque tolluntur, et regnum,
ubi sine macula et ruga perpetuo manebit Ecclesia, tempus hoc medium est orationis, ubi necesse est dicat, Dimitte nobis
debita nostra.
Propter hoc objectum est eos dicere, 'hie esse Ecclesiam sine macula et ruga,' * utrum per banc sententiam auderent prohibere orationem, qua diebus et noctibus veniam
sibi poscit Ecclesia.
[*ut non?]
peccatorum jam baptizata
De quo medio
I'j'Z
De
Gestis Pelagii,
fit
[Chap. xiii.
tempore inter remissionem peccatorum quae
in lavacro, et
permansionem
sine peccatis quae futura est in regno,

:
cum
Pela-
gio nihil est actum, nihil ab episcopis pronuntiatum sed tantum hoc quod breviter significandum putavit, non se ita dixisse, ut
Cum enim hoc ait, Dictum est a nobis, videbatur objectum. sed ita;' quid voluit videri, nisi non ita, quemadmodum dixisse ab his qui objecerant credebatur? Quid tamen secuti sint
'
judices, ut dicerent sibi
abluitur a peccatis, et
sancta, quae
hoc placere, id est, Baptismum quo regnum ubi permanebit sine peccatis
Ecclesia, satis,
nunc mundatur,
quantum
existimo,
apparet.
CHAPTER
[*quae?]
XIII.
in
29.
Deinde
* quid objccta sunt de libro Coelestii,
unose-
quoque capitulo contineat,
magis secundum sensum, quam

ille
cundum verba; quae quidem

non potuisse dixerunt.
in
et
latius exsequitur;
sed tunc
se
subjicere omnia, qui libellum adversus
Pelagium dederunt,
Ergo
:
in
*
primo
capitulo libri Coelestii
hoc scriptum esse posuerunt
Quoniam
plus facimus, quani
Lege quod Pelagius reEvangelio jussum ' Hoc quasi nostrum posuerunt dictum est vero spondit a nobis secundum Apostolum de virginitate, de qua Paulus
est.'
:
:
Ad
Cor.
vii. 25.
dicit,
FraeM,ptum Domini non

recipit.'
:
haheo.''
Synodus dixit
*
:
Hoc
et
Ecclesia
libro suo posuerit
si
Legi ego, quo sensu id Coelestius in tamen eum suum esse non negat. Dixit
enim
etiam
hoc,
quo
liberi
videlicet persuaderet,
arbitrii
tantam nos habere per

possibilitatem, ut
naturam
non peccandi
est faciamus
;
plus
quoniam perpetua servatur a plerisque virginitas, quae praecepta non est, cum ad non peccandum praecepta implere sufficiat. Quod autem a
quam praeceptum
Pelagio
responsum
est,
ut approbarent judices,
et
non
sic
ac-
ceperunt, tanquam omnia Legis

todiant,
Evangelii praecepta
cus-
qui virginitatem, quae praecepta non est, insuper servant; sed ad hoc tantum, quod plus est virginitas quae
non
est,
est praecepta,
quam
istam,
conjugalis pudicitia
quae praecepta
est
;
et
custodire
quam
illam,
utique plus
cum
Chap. XIV.]
De
Gestis Pelagii.
:
173
sine gratia Dei quandode hac re loquens ait, Yolo autem omnes quidem Apostolus homines esse sicut me i2)sum : sed unusquisque projyrium do-
tameri
neutrum eorum habeatur
Cor.
vli. 7.
nuTTi Jiabet
a Deo
alius
sic,
alius auteTU
sic.
Et
ipsi
cum
dixissent discipuli, Si haec hominis est causa
Domino cum uxore,
Matt. xix.
non expedit nubere, vel, quod Latine melius dicitur, non expedit ducere : Non, inquit, omns capiunt verhum hoc, sed quihus
datum
tiarunt,
est.
Hoc
ergo episcopi Ecclesiam recipere pronunsit
quod plus
illud
virginitas perseverans, quae

castitas,
praecepta
est.
non
est,
quam nuptiarum
quae praecepta
Coelestius
Quo
autem sensu
nescierunt.
Pelagius,
sive
dixerit,
judices
CHAPTER
30.
XIV.
alia
HiNC jam
objiciuntur
Pelagio
Coelestii
nisi
capitula
capitalia, et
tizasset,
damnanda, quae cum his sine dubio damnaretur. In

'
sine dubitatioue
anathemacapitulo
tertio
scrip&isse
Coelestium,
Gratiam Dei
et
adjutorium non ad
singulos actus dari, sed in libero arbitrio esse, vel in lege Et iterum, 'Dei gratiam secundum merita nosac doctrina.'
tra dari, quia si peccatoribus illam det, videtur esse iniquus
et his verbis
'
:'
intulisse,
est,
Propterea
et ipsa gratia in
mea
Si
vo-
luntate posita
sive diguus fuerim, sive indignus.

;
enim
per gratiam omnia facimus quando vincimur a peccato, non nos vincimur, sed Dei gratia, quae voluit nos adjuvare omni
modo,
et
non
potuit.'
Et iterum
ait
'
:
Si gratia
Dei
est,
quando vincimus peccata ; ergo ipse est in culpa, quando a peccato vincimur, quia omnino custodire nos aut non potuit,
aut noluit.'
Ad
lestii sint, ipsi
Haec utrum CoePelagius respondit viderint qui dicunt ea Coelestii esse ; ego vero
ista
'
:
nunquam
dixit
'
:
sic tenui,
sed anathematizo qui sic tenet.'

sancta
Synodus
Eecipit
te
demnantem.'
thematizantis
De
verba reproba conhis certe omnibus, et Pelagii eadem ana-
Synodus,
ita
manifesta
responsio
judicatio.
est,
et
episcoporum
ea
ista
damnantium absolutissima
Coelestius,
ipsis,
Utrum
Pelagius, an
an uterque, an neuter illorum, an alii sive cum sive sub nomine illorum senserint, sive adhuc sentiant,
174
sit
est,
-^^ Gestis Pelagii.

vel occultum:
satis
[Chap. xiv.
dubium
tamen hoc
judicio declaratum
esse damnata, et
Pelagium simul
fuisse
damnandum,
nisi
haec etiam ipse damnaret. Nunc certe post hoc judicium, quando contra hujusmodi sententias disputamus, adversus damnatam haeresim disputamus.
s. 20, 22,
31.
Dicam etiam
diceret Pelagius,
Superius metuebam, cum Dei posse esse hominem 'adjuvante gratia

aliquid laetius.
' '
sine peccato,' ne forte

'
esse naturae a
eamdem gratiam Deo conditae cum libero

ejus accepi, cui
:
possibilitatem
diceret
arbitrio/ sicut in libro
illo est,
quem tanquam
respondi, et eo
modo
nescientes judices falleret
qui 'gratiam Dei et dari, sed in libero arbitrio esse, vel in lege atque doctrina satis evidenter apparet, earn ilium dicere gratiam, quae in Christi Ecclesia praedicatur, quae subministratione Sancti Spi' ;
nunc vero cum anathematizat eos adjutorium non ad singulos actus dicunt
ad nostros actus singulos adjuvemur; unde et oramus semper adjutorium opportunum, ne inferamur in tenritus datur, ut
S. 2.
tationem.
Nee
illud
jam metuo, ne
forte
ubi
dixit,
Non
posse esse sine peccato, nisi qui scientiam legis habuerit,' atque id ita exposuit, 'ut ad non peccandum in legis scientiam
poneret adjutorium,' eamdem legis scientiam Dei gratiam velit Ecce anathematizat qui hoc sentiunt ecce nee naintelligi.
:
turam
liberi arbitrii,
nee legem atque doctrinam vult
intelligi
Philip,
i.
19.
Quid ergo restat, gratiam, qua per actus singulos adjuvamur. nisi ut earn intelligat quam dicit Apostolus subministratione
Spiritus Sancti dari
%
Matt.
^^' ^"
X.
quomodo aut quid loquamini ; ddbitur enim vobis in

quid loquamini
:
de qua dicit Dominus, Nolite cogitare ilia hora
Tion
enim vos
'
estis
qui loquimini, sed
S2>i-
ritus Patris vestri qui loquitur in vobis.

s. 5.
Nee
illud
metuen-
Omnes voluntate propria regi;' ideo se dixisse, propter liberum arbitrium, cui idque exposuit, Deus adjutor est eligenti bona,' etiam hie per naturam liberi
est,
dum
ne forte ubi
'
ait,
arbitrii et
per doctrinam legis adjutorem dixerit.
Cum
enim
recte anathematizaverit eos 'qui dicunt gratiam Dei et adjutorium non ad singulos actus dari, sed in libero arbitrio esse,
vel in lege ac doctrina
:'
profecto Dei gratia vel
adjutorium
ad singulos actus datur, excepto
libero arbitrio, vel lege atque
Chap. XIV.]
Dc
Gcstis PelagU,
"J^
doctrina
recte
ac per hoc per singulos actus a Deo regimur, quando agimus ; nee frustra orantes dicimus, Itinera mea dirige
:
Ps. cxviii.
secundum verhum tuum, ne dominetur mihi omnis iniquitas. 32. Sed quod ista sequitur, me rursum sollicitat. Cum enim de quinto capitulo libri Coelestii huic fuisset objectum,
affirment unumquemque hominem omnes virtutes posse habere et gratias, et auferant diversitatem gratiarum, quam Apostolus docet :' Pelagius respondit, Dictum est a nobis, Non enim auferimus sed maligne et imperite reprehenderunt.
*
quod
Cor.
xii. 4.
'
gratiarum diversitatem
sed dicimus donare
Deum
ei,
qui fuerit
dignus accipere, omnes gratias, sicut Paulo apostolo donavit.* Ad hoc Synodus dixit Consequenter et ecclesiastico sensu et ipse sensisti de dono gratiarum, quae in sancto Apostolo
' :
Hie dicet aliquis Quid ergo sollicitat 1 An tu negabis omnes virtutes et gratias fuisse in Apostolo % Ego verOjSi illae accipiantur omnes, quas uno quodam ipse Apostolus commemoravit loco, quas et episcopos intellexisse arbitror,
continentur.'
'
:
'
tum,'
ut hoc approbarent, et pronuntiarent 'sensu ecclesiastico dicnon eas dubito habuisse apostolum Paulum. Ait enim
:
Et quosdam quidem posuit Deus in

secundo pro2)hetas,
tion's
tertio
Ecclesia, jyrimo ajwstolos,
Cor.
xii. 28.
doctores, deinde virtutes, deinde
dona-
Quid ergo
Paulus
?
sanitatum, adjutoria, gubemationes, genera Unguarum. % dicemus quod haec omnia non habuerit apostolus
Quis hoe audeat dicere
Nam
tolus erat, habebat utique apostolatum.
eo ipso quod aposSed habebat et proi
phetiam.
dicit,
prophetia ejus est 1 Spiritus enim manifeste in novissimis temj)orihus recedent quidam a Jide, quia
Ipse
An non
Tim.
iv. 1.
intendentes spiritihus seductoribus, doctrinis daemoniorum.

erat et doctor
Gentium
;
tutes
et
sanitates
in fide et veritate: et operabatur vir- iTim. ii. 7. nam mordentem viperam manu excussit Actsxxviii. 5.
illaesa, et paralyticus
ad verbum ejus
:
restituta continuo salute Acts
xiv. 9.
Adjutoria quae dicat, obseurum est; quoniam vis hujus verbi late patet quis tamen huic et istam gratiam defuisse dicat, per cujus laborem salutem hominum sic constat
surrexit.
adjutam
et per
Quid vero
ejus
gubernatione praeclarius,
quando
illi
eum Dominus tunc

nunc gubernat
1
tot Ecclesias gubernavit, et per ejus
Epistolas
Jam
genera
Unguarum quae
iy6
iCor.xiv.
i8.
De
cum
Gestis Pelagii.
[Chap. xiv.
deesse potuerunt,
vestrwm,
ipse dicat, Gratias Deo,

?
lingua loquor apostolo Paulo defuisse credendum est, propterea responsionem Pelagii, omnes gratias ei donatas esse' dicentis, judices approSed sunt et aliae gratiae, quae hie commemoratae baverunt.
'
Quia ergo istorum
quod omnium omnium nihil
non
sunt.
Neque enim, quamvis
esset apostolus
Paulus multum
corporis Christi, nullas plures et ampliores gratias accepit ipsum totius corporis Caput, sive in carne, sive in anima hominis, quam creaturam suam Verbum Dei in uni,
excellens
membrum
tatem personae suae, ut nostrum Caput

essemus,
assumpsit.
omnia, frustra
Et revera si de membris corporis

:
et corpus ejus posseut in singulis nostri ad banc rem data

esset,
esse
similitudo videretur.
membris, sicut
gulis propria,
I
sanitas, sicut vita
Sunt enim quaedam communia omnibus sunt autem alia etiam sinsentit colores, nee oculus voces;
unde nee auris
Cor.
xii. 17.
propter quod dicitur, Si totum corjms oculus, ubi auditus ? Si totum auditus, ubi odoratus ? Quod quidem non ita dicitur,
tanquam impossibile Deo

dendi, et oculis audiendi.
[* gratia-
sit,
et auribus praestare
sensum
vi-
Quid tamen
^^^'
quam diversitatem Ecclesiarum velut per diversa ut essent dona etiam singulis propria, significaverit Apostolus, certum est. Quapropter, et qua causa hi qui
quod
cst Ecclcsia, et
faciat in Christi corpore *
membra
illud objecerunt auferri noluerint distantiam gratiarum, et
qua
causa episcopi propter
Paulum
apostolum, in quo dona omnia,
quae loco uno commemoravit, agnoscimus, id quod respondit Pelagius potuerint approbare, jam clarum est.
33.
Quid
est ergo,
1
esse praedixi
ei,
Hoc
videlicet,
unde me de hoc capitulo sollicitum factum quod ait Pelagius, Donare Deum
'
tolo donavit.'
nisi
est,
qui fuerit dignus accipere, omnes gratias, sicut Paulo aposNihil essem de hac ejus responsione sollicitus,
quod
ne
attinet
scilicet gratia
ad banc causam, cujus maxime cura gerenda Dei, nobis tacentibus et tantum malum
dissimulantibus, oppugnetur. Cum ergo ' cui voluerit ; sed ait, Donare Deum
'
non
ei,
'
ait,
Donare
fuerit
Deum
dignus
qui
accipere,
cum legerem, non esse nomen et ejus nominis suspiciosus. Ipsum quippe gratiae intellectus aufertur, si non gratis datur, sed eam qui dignus
omnes
gratias;'
non
potui,
Chap. XIV.]
est accipit.
'
De
Gestis Pelagii.
177
An
gratia
forte quis dicet,
Apostolo
dico"?
quia
illi
sum
ille
dignum
ita
fuisse
non
si
me facere injuriam, Imo tunc facio et

dicit,
sic,
injuriam, et mihi poenam,
quod
ipse
non credo.
An
gratiam non
definivit,
ut earn
Rom. appellatam ostenderet % Nempe ipse non ex operibus; alioquin gratia jam non est gratia. (jratia, jam Unde item dixit Ei autem, qui ojyeratur, merces non im2)utatur Rom. secundum gratiam, sed secundum debitum. Quisquis ergo diggratis,
:
:
quod daretur dixit Si autem
xi. 6.
iv. 4.
nus
est,
debitum
est ei
si
autem debitum
est,
gratia
non
est
Grratia ergo donatur gratia quippe donatur, debitum redditur. ut reddatur debitum dignis ipse autem facit ut haindignis,
:
beant quaecumque redditurus est dignis, qui ea quae non habe-
bant donavit indignis.

operibus, sed ex fide dixi tantae illae gratiae donarentur ; Apostolum dignum non enim opera, quae bona ante non habuit, sed tamen fides Quid enim putamus quod fides non opeejus hoc meruit.'
34.
forte dicet
'
:
Hoc
Ego non ex
fuisse, cui
retur
Imo
ipsa
veraciter
libet
operatur,
quae per dilectionem
Gal.
v. 6.
autem opera infidelium praedicentur, ejusdem apostoli sententiam veram novimus et invictam, Omne quod non est ex fide, jpeccatum est, Ideo vero saepe dicit, non
operatur.
Quantum
Rom.
xiv. 23.
fide, nobis justitiam deputari, cum potius per dilectionem operetur, ne quisquam existimet ad ipsam fidem meritis operum perveniri, cum ipsa sit initium, unde
ex operibus, sed ex
fides
bona opera incipiunt quoniam, ut dictum est, quod ex ipsa non est, peccatum est. Hinc et Ecclesiae dicitur in Cantico
;
transies ab initio fidei. Quapropter bene operandi gratiam fides impetret; ipsam certe (juamvis fidem ut haberemus, nulla fide meruimus, sed in ea nobis
canticorum,
Venies,
et
cant.
iv. 8,
.^^^.^^^^jj^j^,
danda, in qua
nos.
An
?
fecimus
ipsi
sequeremur, misericordia ejus praevenit nobis nos dedimus, et ipsi nos ipsos fi deles ipsam Prorsus etiam hie clamabo, /jf;se fecit nos, et non
Nihil vero
aliud
^;er
Dominum
Ps.
iviii.
Ps. xcix.
^'
nos.
:
apostolica
doctrina
commendat,
est
ubi ait
Bico autem
gratiam Dei, quae data
mihi, Rom.
xif. 3.
omnibus qui sunt in

pere, sed sa2)ere
titus
est
vobis,
non plus
Hinc
est
sapere,
quam
oportet sa-
ad mensuram
temjyerantiam, sicut unicuique

fidei.
Deus par:
quippe et illud
Quid
178
I
De
Gestis Pelagii.
[Chap. xiv.
Cor.
iv. 7.
enim hahes quod non accepisti ? Quando et hoc accepiiLus, in nostris actlbus habemus boni. unde incipit quidquid
35.
certavi,
'
2Tim.iv.7,8.
Quid est ergo quod idem dicit apostolus, Bonum certamen cursum consummavi, fidem servavi; de caetero su2)erest
justitiae,
si
mihi corona
Justus judex;
dignisl'
quam
reddet mihi
Dominus in
illo
die
Hoc
haec non redduntur dignis, sed donantur inqui dicit, parum considerat coronam reddi non
Cor. XV. 57.
potuisse digno, nisi gratia data esset indigno. Ait enim, Bonum certamen certdtvi : sed idem ipse ait, Gratias Deo, qui dedit nobis
victoriam per
'
Rom.
ix.
16.
consummavi : sed
Dominum nostrum Jesum Christum. Ait, Cursum ipse idem ait, Non volentis, neque currentisy
Ait,
et
sed miserentis est Dei.

2
Fidem
servavi: sed ipse idem
ait,
Tim.
i.
12.
Scio enim cui credidi,
certus
meum
servare in ilium diem, id
sum quia 2>otens est depositum nam est, commendatum meum

:
codices nonnulli
commendatum.
oramus ut
non habent, dejyositum; sed quod est planius, Quid autem commendamus Deo, nisi quae
quibus et ipsa est fides nostra
1
servet, in
Nam
quid
aliud apostolo Petro

Lukexxii,32.
Dominus commendavit orando, unde
illi ait,
Fgo
rogavi 2>ro te, Petre, ne dejiciat fides tua; nisi ut ejus Deus servaret fidem, ne tentationi cedendo deficeret % Quocirca, o beate
Paule,
magne
gratiae praedicator, dicam, nee

ista dicenti,
timeam
(quis
enim
mihi minus succensebit

et docenda docuisti
?),
quam tu, qui ea dicenda

:
dixisti
dicam,
-\\
>(<^
quidem meritis
tuis corona sua, sed
redditur inquam, nee timeam Dei dona sunt merita tua.
praemium Apostolo digno: sed indebitum gratia donavit indigno. An hoc ipsum apostolatum me dixisse poenitebit % Absit ejus enim testimonio ab hac
:
36. Redditur ergo debitum
invidia defensabor, nee

fuerit ausus
I
Cor.
{.
ki.
vocabit audacem, nisi qui vocare mendacem. Ipse clamat, ipse testatur, ipsum ipse ut in se Dei dona commendet, nee in se ipso, sed in Domino glorietur, non solum nulla se habuisse dicit merita bona,
me quisquam
ut apostolus
I
fieret;
sed
etiam
mala
merita
sua
dicit,
ut
Cor. XV.
9.
Dei gratiam manifestet

vocari ap>ostolus
:
et praedicet.
Non
sum, inquit, idoneus
quod quid
isto
est aliud,
quam,
nam hoc
plerique Latini codices habent.

:
Non sum dignus ? Hoc est nempe quod

illae
quaerimus
nempe
munere apostolatus
omnes gratiae
continentur.
Non enim
decebat aut oportebat apostolum non
Chap. XIV.]
De
Gestis Pelagii.
179
habere prophetiam, aut non esse doctorem, aut non clarescere

virtutibus donationibusque sanitatum, aut adjutoria non praebere, aut Ecclesias non gubernare, aut linguarum generibus non excellere.
Omnia haec unum nomen

;
apostolatus amplectitur.
:
Ipsum
Sancte
igitur consul amus
Paule apostole,
acciperes
ipsum potius audiamus dicamus Pelagius monachus dignura te dicit

gratias apostolatus tui
;
ei,
omnes
fuisse, qui tu ipse quid dicis %
Non
Paulo
sum, inquit, dignus vocari apostolus.

1
Itane, ut deferam
honorem Paulo, Pelagio magis de Paulo credere audebo, quam
Non
si
:
faciam
me namque
potius onerabo,
quam
ilium
honorabo,
dignus vocari Ecclesiam Dei. Si apostolus Quia 2>^secutus sum, inquit, sensum sequeremur, quis non istum a Cliristo damnandum
fecero.
sit
Audiamus
etiam, cur
non
censeret potius
quam vocandum
Quis
?
ita diligat praedicato-
rem, ut non detestetur persecutorem

veraciter,
Optime ergo
ipse atque
sum, inquit, dignus vocari ajyostolus, quia fersecutus sum Ecclesiam Dei. Faciens igitur tantum mali, unde
meruisti tantum boni % Audiant respondentem omnes gentes Sed gratia Dei sum id quod sum. Numquid aliter est gratia commendata, nisi quia est indigno data 1 Et gratia ejus, inquit, in me vacua non fuit. Hoc et aliis praecipit, ut etiam arbitrium
:
Non
Cor. xv. 10.
voluntatis ostendat, ubi
ait,
Praecipientes autem
et
rogamus, ne
probat quod
2 Cor. vi. i.
in
vacuum gratiam Dei

omnibus
illis
suscijnatis.
Unde autem
gratia ejus in eo vacua

2)lus
non
?
fuit, nisi
ex eo quod sequitur, Sed
Proinde non laboravit ut gratiam acciperet, sed accepit ut laboraret atque ita, unde ad accipienda
laboravi
:
debita praemia fieret dignus, gratiam gratis accepit indignus. Nee ipsum sane laborem sibi ausus est arrogare. Cum enim
dixisset,
^.^
i
Plus omnibus
illis
laboravi ;
continuo subjecit,
Non
Cor. xy.
ego, sed gratia
Dei mecum.
!
O magnum
Quid
gratiae praeceptorem,
confessorem, praedicatorem
ego
1
est hoc,
Plus laboravi, non

continuo vigilavit
Ubi
sese extulit
aliquantum
voluntas, ibi
pietas, et tremuit humilitas, quia se agnovit infirmitas.
37. Merito, quod gesta indicant, etiam hoc usus est testimonio sanctus Joannes Jerosolymitanae antistes Ecclesiae, sicut interrogatus quae apud ilium ante judicium gesta fuerint, coepiscopis
nostris, qui simul in illo judicio praesidebant, ipse narravit.
Ait
8o
'
De
Tunc quibusdam
diceret
dixerat,
Gestis Pelagii.
susuri antibus, et dicentibus,
[Chap.
xv.
sine
est,
:
enim,
quod
id
Dei
*
,
gratia
Pelagius
esse
posse
^
'
quod superius
culpans/
hominem posse hominem
perfici,
sine
et
peccato
^j-V^-
apostolus inquit, 'super hoc etiam intuli, quia Paulus multum laborans, sed non secundum suam virtutem, sed
:
Rom.
ix. 16.
Ps. cxxvi.
(cxxvii.)
I.
secundum gratiam Dei, dixit Am^plius omnibus illis labor avi; non ego autem, sed gratia Dei mecum; et iterum, Non est volenNisi Dominus tis, neque currentis, sed miserentis Dei; et illud,
^
.
aedificavent
et alia
domum, in vanum
laboraverunt qui aedijicant earn;

'
77
j.j^
multa similia diximus,' inquit, de Scripturis
Sanctis.
Illis
autem non suscipientibus quae dicebantur a nobis de Sanctis " Et ego sic Scripturis, sed adhuc susurrantibus, dixit Pelagius credo anathema sit qui dicit absque adjutorio Dei posse homi:
nem ad profectum omnium
venire virtutum,"
'
CHAPTER
,
XV.
narravit episcopus Joannes, audiente Pelagic, qui ' Fallitur Sanctitas tua, non bene utique posset honorifice dicere non dixi ad ista testimonia quae de Scripturis commeministi, " " non ea sic sic credo
38.
:
Haec
memorasti,
gratia Dei
Ego
quoniam
intelligo,
quod
ut quod non peccat, non sed miserentis sit Dei.' volentis, neque currentis,
sic
laboret
cum homine,
CHAPTER
39.
XVI.
Sunt enim quaedam
scribitur
ad Eomanos, quae ipsius Pelagii

*
expositiones Epistolae Pauli quae esse dicuntur, ubi hoc

currentis, sed miserentis
'
quod scriptum est, Non volentis, neque non ex persona Pauli,' asserit, est Dei :
interrogantis et redarguentis
usum
fuisse,
quam hoc
dici utique
non
deberet.'
sed eum voce cum hoc diceret, tanNon ergo, cum episcopus
dictum
Joannes plane istam sententiam esse Apostoli agnovit, eamque ideo commemoravit, ne Pelagius sine Dei gratia non peccare
quemquam
credo
'
putaret, et dixit respondisse Pelagium,
Et ego
'
sic
sic
neque cum hoc praesens audiret, respondit,
Non
Chap.
xviL]
De
Gestis Pelagii.
i8i
credo.'
Oportet ut illam expositionem perversam, ubi hoc non
sensisse
suam
Apostolum, sed potius redarguisse intelligi voluit, aut Nam neget, aut corrigere atque emendare non dubitet.
quidquid dixit episcopus Joannes de absentibus fratribus nostris, sive coepiscopis Herote ac Lazaro, sive de presbytero Orosio, sive de aliis quorum ibi non sunt nomina expressa, credo quod
intelligat
sentes essent, possent
ad eorum praejudicium non valere. Si enim praeeum fortasse, absit ut dicam, convincere
de mendacio, sed forte commemorare, quid forte fuisset oblitus, aut in quo eum fefellerit Latinus interpres, etsi non studio
mentiendi, certe alienae linguae minus intellectae nonnulla difficultate: praesertim quia non *in gestis agebatur, quae, improbi ne mentiantur, boni autem ne aliquid obliviscantur, utiliter instituta sunt.
[*omit 'in?']
Si quis
autem memoratis
fratribus nostris ex hoc
eosque ad judicium episcopale nobis hie laborare quid vocaverit, *sibi, ut poterunt, aderunt
aliquid
quaestionis
intulerit,
[* ibi?]
opus
est,
quando ne
ipsi
quidem
judices, post coepiscopi nostri

%
narrationem, aliquid inde pronuntiare voluerunt
CHAPTEE
40.
XVII.
ergo Pelagius praesens ad ilia testimonia Scripturase ita credere tacitus agnoverit, quomodo illud testimonium paulo superius recolens, et inveniens eum Apostoli dixisse, Non sum dignus vocari apostolus, quia persecutus sum
Cum
rum
dixisse
Ecclesiam Dei, sed gratia Dei

se dicere debuisse,
sum
id quod
sum; non
vidit,
non
cum
ageretur de abundantia gratiarum, quas

'
idem accepit apostolus, dignum fuisse qui acciperet,' cum ipse se non solum dixerit, sed et aliam causam reddens probarit,
indignum, et eo ipso gratiam vere gratiam commendaverit
?
Sed
vel
si
forte illud
jamdudum
a sancto Joanne
narratum cogitare
respiceret, et
meminisse non potuit, recentissimam suam responsionem quae paulo ante de Coelestio sibi objecta anatheadverteret.
est dixisse Coelestium,
matizaverit
objectum
nostra dari.'
etiam inter ilia est, quod Dei gratiam secundum merita Si ergo veraciter hoc Pelagius anathematizavit,
Nempe
'
i8ij
De
An
Gestis Pelagii.
[Chap. xvii.
quid est quod

datas
%
dicit, gratias omnes Apostolo secundum meritum aliud est dignum esse accipere ; aliud, secundum
%
meritum accipere
ostendere,
et
potest
aliqua
subtilitate
disputationis
dignum
esse aliquem, sed
non mereri %
Verumtamen
eis
Coelestius, vel quis alius, cujus

sententias, nee de
S. 30^
omnes superiores anathematizavit

et dicit
'
:
hoc verbo eum nebulas obtendere atque in
latere permittit.
Urget enim
Et
ipsa gratia in
mea
Si ergo voluntate posita est, sive dignus fuerim, sive indignus.' recte hoc a Pelagio veraciterque damnatum est, ubi dicitur,
'
tavit,
quo corde cogiquove ore protulit quod ait, 'Dicimus donare Deum ei, Quis non ista si qui fuerit dignus accipere, omnes gratias %
et dignis dari
:
'
Dei gratiam secundum merita
'
diligenter adverterit, fiat de illius responsione vel defensione
soUicitus
41.
Cur
ergo, ait aliquis,
ideo
jam
ipse
ambigo
hoc judices approbavenmt 1 Fateor, sed nimirum, aut breve dictum eorum
facile subterfugit, aut aliquo modo id recte posse accipi existimantes, cujus de liac re confessiones liqui-
audientiam et intentionem
versiae
si
das sibi habere videbantur, pene de uno verbo nihil ei contromovendum putarunt. Quod et nobis forsitan contigisset,
cum
eis
in illo judicio sedissemus.
Si
enim pro eo quod
positum
et
est 'dignus,'
positum
esset
'
praedestinatus,' vel aliquid
hujusmodi, nihil certe scrupuli tangeret atque angeret
animum
tamen
si
dicatur,
eum
qui per electionem gratiae justificatur,
.,0
quidem praecedentibus meritis bonis, sed destinatione dignum vocari, sicut electus vocatur, utrum vel certe, vel minima
nullis
offensione
intelligentiae
dici
possit,
difficile
judicatur.
Nam
me
quantum ad
liber
[*gratis ere-
me
attinet,
ab hoc verbo
facile transirem, nisi
atam
?]
Dei gratiam, * nisi uaturam nostram cum libero arbitrio creaturam, de gratiam ipsius Pelagii sensu sollicitum redderet, ne forte hoc verbum non
ille,
cui respondi, ubi
omnino nullam
dicit
de negligentia locutionis, sed de diligentia dogmatis curarit

inserere.
Jam
ea quae restant novissima, ita judices
commo-
verunt, ut ante responsionem Pelagii
damnanda
censerent.
Chap. XIX.]
De
Gestis Pelagii,
183
CHAPTER
42.
'
XYIII.
Nam
in sexto capitulo Coelestii libri positum objectum
vocari, nisi omni modo absque pecUnde secundum ipsum dictum est, neque apostolum Paulum esse filium Dei, qui dixit, Non quod jam In septimo capitulo, acceperim, aut quod jam iêrfectus sim.
est,
Filios
Dei non posse
<^
^
'
cato fuerint effecti/
Philip,
ii
et ignorantiam non subjacere peccato, quoniam non secundum voluntatem eveniunt, sed secundum necessitatem/ Cum David dicat, Delicta juventutis meae ne memineris et
'Oblivionem
Ps. xxiv.
ignorantiae meae
et
cum
(xxv.)
7.
in lege sacrificia pro ignorantia sicut
Levit.
IV. 2.
' pro peccato offerantur. In decimo capitulo, Non esse liberum arbitrium, si Dei indigeat auxilio, quoniam in propria voluntate habet unusquisque aut facere aliquid, aut non facere.' In duo-
//riiS
jP>
^Ji
/
|^>'
decimo capitulo, Victoriam nostram non ex Dei esse adjutorio, sed ex libero arbitrio quod inferre dictus est his verbis,
'
' :
\
'
^1^^,
'
Nostra est victoria, quoniam propria voluntate arma suscepi;
mus
sicut e contrario
nostrum
est
quando
vinciraur,
quoniam
2 Pet.
i.
armari propria voluntate contempsimus.' Et de apostolo Petro ' divinae nos esse consortes naturae.' Et posuit testimonium,
4.
syllogismum facere dicitur

sine peccato, ergo et
'
:
Quoniam
si
anima non potest
esse
Deus
subjacet peccato, cujus pars, hoc est
anima, peccato obnoxia

'
est.'
In tertio decimo capitulo
dicit,
Quoniam poenitentibus venia non datur secundum gratiam et misericordiam Dei, sed secundum merita et laborem eorum, qui
per poenitenfciam digni fuerint misericordia.'
CHAPTER
43.
XIX.
* :
His
recitatis
Synodus dixit
Quid ad haec quae
lecta
sunt capitula dicit praesens Pelagius monachus 1 Hoc enim reprobat sancta Synodus, et sancta Dei Catholica Ecclesia.'
'
Pelagius respondit
Iterum dico quia haec
et
secundum
ipso-
rum testimonium non

tionem non debeo
recta esse aiiirmo
: :
sunt mea; pro quibus, ut dixi, satisfacquae vero mea esse confessus sum, haec
quae autem dixi non esse mea, secundum
184
De
Gestis Pelagiu
[Chap.
xx.
judicium sanctae Ecclesiae reprobo, anathema dicens omni contravenienti et contradicenti sanctae Catholicae Ecclesiae doctrinis.
Ego enim
in
secundum doctrinam sanctae Catholicae Ecclesiae aliena ab hac sapit, anathema sit.'
unius substantiae Trinitatem credo, et omnia si quis vero

:
CHAPTER
44.
XX.
satisfactum est nobis
Synodus
dixit
* :
Nunc quoniam
prosecutionibus
praesentis
doctrinis consentit,
Pelagii monachi, qui quidem piis contraria vero Ecclesiae fidei reprobat et
anathematizat, communionis ecclesiasticae

licae confitemur.'
eum
esse et Catho-
CHAPTER
purgatum
:
XXI.
45. Si ista sint gesta, quibus amici Pelagii gaudent

nos,
eum
esse
quoniam erga
se
prolatis etiam familiaribus epistolis recitatis, quas insertas continent gesta, satis probare curavit,
nostram quoque amicitiam, nostris, atque in hoc judicio
salutem quidem ejus in Christo cuj)imus et optamus; de ista vero ejus purgatione, quae magis creditur, quam liquido demonstratur, gaudere temere non debemus. Neque hoc dicens,
judicum arguo vel negligentiam, vel conniventiam,

eis
vel,
quod ab
longe abhorrere certissimum est, impiorum dogmatum conscientiam: sed eorum judicio pro merito approbato atque
laudato, Pelagius tamen apud eos quibus amplius certiusque notus est non mihi videtur esse purgatus. lUi enim tanquam
de ignoto judicantes, his praesertim absentibus qui contra eum libellum dederant, hominem quidem diligentius examinare
minime potuerunt
haeresim tamen ipsam,
si
eorum sequantur
judicium qui pro ejus perversitate certabant, penitus peremeIlli autem qui bene sciunt quae Pelagius docere conrunt. sive qui ejus disputationibus restiterunt, sive qui ex ipso suevit,
errore se liberatos esse gratulantur,
habere suspectum,
praeterita errata
quando ejus damnantem, sed talem confessionem legunt,

senserit,
%
quomodo possunt eum non non simplicem confessionem

isto judicio
quasi
nunquam
aliter
quam
in ejus est
responsionibus approbatum
Chap. XXIII.]
Be
Gestis Pelagii.
185
CHAPTER XXII.
46.
Nam,
ut de
me
ipso potissimum dicam, prius absentis et
Komae
constituti Pelagii
nomen cum magna
ejus laude cognovi:
postea coepit ad nos fama perferre, quod adversus Dei gratiam disputaret quod licet dolerem, et ab eis mihi diceretur quibus
;
crederem, ab ipso tamen tale aliquid, vel in ejus aliquo libro nosse cupiebam, ut si inciperem redarguere, negare non posset.
Postea vero
quam
littore
in
Africam
venit,
me
absente, nostro, id est,
Hipponensi
exceptus
est,
ubi omnino, sicut comperi a
nostris, nihil
quam
est; quia et citius Postmodum ejus faciem inde profectus est. putabatur, Carthagine, quantum recolo, semel vel iterum vidi, quando cura
illo
ab
hujusmodi auditum
Collationis, quam cum haereticis Donatistis habituri eramus, occupatissimus fui ille vero etiam ad transmarina properavit. Interea per ora eorum qui ejus discipuli ferebantur, dogmata ista fervebant ; ita ut Coelestius ad ecclesiasticum judicium
:
perveniret,
et reportaret dignam sua perversitate sententiam. Salubrius sane adversus eos agi putabamus, si hominum nomitacitis, ipsi
nibus
ita
refutarentur et redarguerentur errores, atque
metu potius
ecclesiastici judicii corrigerentur
homines,
quam
ilia
ipso judicio punirentur.
Nee
libris
igitur adversus
mala
disserere, nee popularibus tractatibus cessabamus.
CHAPTER
47.
XXIII.
ille
Cum
et
vero mihi etiam liber

viris
datus esset a servis Dei,

Jacobo,
ubi apertissime a se ipso tan quam ab adversario, unde Pelagius objectam jam grandi invidia laborabat, de Dei gratia quaestionem non aliter sibi solvere visus est, nisi ut naturam cum libero arbitrio
honestis
et
sibi
bonis
Timasio
t^**;^^^
'
^y^
^
conditam Dei diceret gratiam

aperte,
ei
aliquando, idque tenuiter, nee
.^^
conjungens legis etiam peccatorum tum vero sine ulla dubitatione mihi claruit, quam esset Christianae saluti venenum illius perversitatis inimi:
vel
adjutorium, vel
remissionem
..JU*^*^
i,^|v*1;,^*'
fX^^'^'
cum.
Nee
sic
tamen operi meo, quo eumdem librum
refelli,
^^q^^V
1 86
De
nomen
inserui;
Gestis Pelagii.
facilius
[Chap.
xxiv.
si
Pelagii
me
existimans profuturum,
servata amicitia, adhuc ejus verecundiae parcerem, cujus litteris jam parcere non deberem. Hinc est, quod nunc moleste fero in
hoc judicio dixisse ilium quodam loco, sic tenent, aut aliquando tenuerunt.'
sic
.
'
Anathematizo
correctum:
illos
qui
Suffecerat dicere, 'qui
tenent;'
'
ut
eum crederemus
esse
'
cum
vero
addidit,
aut aliquando tenuerunt ; primum, quam injuste damnare immeritos ausus est, qui illo, quern sive aliis, sive ipso doctore didicerant, errore caruerunt Deinde, quis eorum qui eum ista non solum aliquando tenuisse,' verum etiam docuisse
!
'
noverunt, non merito suspicetur simulate anathematizasse qui haec tenent, cum eodem modo anathematizare non dubitavit qui haec aliquando tenuerunt,' in quibus eum ipsum recordabuntur
'
magistrum?
quibus
oculis,
Ecce,
qua fronte
ut alios taceam, Timasium et Jacobum, conspiciet, suos et dilectores, et ali-
ad quos librum scripsi, ubi libro ejus respondi qui certe quemadmodum mihi rescripserint, tacendum et praetereundum non putavi ; sed exemplum litterarum subter
quando
discipulos,
annexui.
CHAPTER XXIY.
Aug. Epist.
48,
'
Domino
vere
beatissimo
et
merito venerabili patri
episcopo Augustino Timasius et Jacobus in Domino salutem. Ita nos refecit et recreavit gratia Dei ministrata per verbum
cyi. (cvii.) 20.
Ps.
sanavit
tuum, ut prorsus germane dicamus, Midi verbum suum, et eos, domine beatissime, et merito venerabilis pater.
libelli
Sane ea diligentia ventilasse Sanctitatem tuam textum ejusdem reperiraus, ut ad singulos apices responsa reddita stupe-
amus, sive in his quae refutare, detestari, ac fugere deceat Christianum ; sive in illis, in quibus non satis invenitur errasse,
quamvis, nescio qua
credidit
ficio afficit,
supprimendam.
quoque gratiam Dei quod nos in tanto benequia tarde hoc tam praeclarum gratiae Dei munus
calliditate,
in ipsis
est
Sed unum
efFulsit
siquidem contigit absentes
fieri
caecitati ista
tam perspicuae
veritatis illustratio deberetur
quosdam, quorum ad
;
quos, etsi tardius, non diffidimus propitio
Deo eamdem gratiam
CHAP.
XXV.]
De
Gestis Pelagh.
187
i
pervenire, qui vult omnes homines salvos fieri, et ad agnitionem Nos vero, etsi olim spiritu *charitatis, qui in veritatis venire. te est, docti, subjectionem ejus abjeeerimus erroris, in hoc etiam
Tim.
ii.
4.
[*ciaritatis?]
nunc gratias agimus, quod haec quae ante credidimus, nunc aliis aperire didicimus, viam facilitatis uberiore Sanctitatis tuae
sermone pandente/
nem tuam,
ficet in
Incolumem Beatitudinostrique memorem, misericordia Dei nostri gloriEt

alia
'
:
manu
aeternum/
CHAPTER XXV.
Si ergo et iste confiteretur ita in hoc errore se fuisse aliquando, ut hominem praeoccupatum, sed nunc anathematizare
49.
ei non gratularetur, tenente jam illo amitteret viscera charitatis. Nunc vero veritatis, ipse est quod se non confessus est ab ea peste liberatum, sed parum
qui haec tenent ; quisquis
viam
anathematizavit insuper liberates, qui eum sic diligunt, ut etiam ipsum cupiant liberari in quibus et isti sunt, qui bene:
volentiam suam erga ilium significaverunt, his ad

litteris suis
;
me
'
datis
nam
hoc
'
se affici,
ipsum praecipue cogitabant, quod tarde ilium librum scripserim

'
et
cum
%
dicerent,
Siquidem
contigit,'
inquiunt,
'
absentes
ista tarn perspicuae veritatis
quosdam, quorum caecitati ad quos etsi illustratio deberetur

fieri
;
tardius,' inquiunt,
tiam pervenire/ tacenda putaverunt, ut vivente amicitia, error potius moreretur
non diffidimus propitio Deo eamdem graNomen quippe vel nomina ipsi quoque adhuc
amicorum.
50.
At nunc
si
Pelagius Deura cogitat,
si
non
est ingratus
propterea haec anathemata defendere postea non auderet, jamque detestanda et abjicienda cognosceret, gratius accipiet
ejus misericordiae, qui
eum ad episcoporum judicium
perduxit, ut
quando expresso nomine ulcus sanandum potius aperimus, quam illas, ubi cum dolorem facere timeremus, tumoSi autem mihi fiierit rera, quod nos poenitet, augebamus.
litteras nostras,
iratus,
quam
iuique
irascatur
attendat,
et
ut
vincat
iram,
tandem aliquando
gratiam, quam confessus est singulis nostris actibus necessarium
I)ei postulet
in hoc judicio
;
ut veram
s. 30.
1 88
De
Gestis Pelagii,
[Chap.
xxvi.
Quid enim ei prosunt consequatur, illo adjuvante, victoriam. tantae ejus laudes in epistolis episcoporum, quas pro se commemorandas, vel etiam legendas
quasi
atque
allegandas
putavit
eum haec perversa sentire, omnes quodam modo ardentes ad bonam vitam
audiebant, facile scire potuerint?
qui vehementes et exhortationes ejus
CHAPTER XXVI.
51. Et ego quidem in epistola mea, quam protulit, non solum ab ejus laudibus temperavi sed etiam quantum potui, sine ejus commotione quaestionis, de Dei gratia recte sapere admonui.
;
Dixi
eum quippe
in salutatione,
'
dorainum
'
:
quod
epistolari
quibusdam scribere solemus j neque id mendaciter, quoniam omnibus ad salutem, quae in Christo est, consequendam, debemus quodam modo liberam servitutem.
Christianis
more etiam non
Dixi dilectissimum
'
:'
quod
erga
et
nunc
dico, et si iratus fuerit,
adhuc
ira'
dicam
quoniam
nisi
eum
dilectionem tenuero,
illo
;
scente, ipse
mihi magis nocebo.
Dixi
desideratissimum
colloqui
:
quo-
niam valde cupiebam cum praesente aliquid
jam enim
audieram contra gratiam, qua justificamur, quando hinc aliqua
commemoratio fieret, aperta eum contentione couari. Denique litterarum ipsarum brevis textus hoc indicat nam cum egissem gratias, quod me scriptis suis exliilarasset, certum faciendo de
:
'
sua salute ac suorum,' quos utique

corporali salute salvos velle
si
correctos volumus, etiam

ei
debemus; mox
'bona' optavi *a
solo arbitrio
Domino
retribui,'
non ad salutem corporis
pertinentia, sed ea
potius, quae putabat esse, vel forte
adhuc putat, in
voluntatis et propria potestate posita, simul optans et propter hoc * vitam aeternam.' Deinde quia litteris suis, quibus respondebam,
talia
me bona multum benigneque laudaverat etiam ibi eo, ut 'pro me oraret, quo potius a Domino talis fierem, qualem me esse jam' crederet: ut eum sic admonerem, contra quod ille sapiebat, ipsam quoque justitiam, quam in me
quaedam
in
;
petivi ab
Rom.
ix. i6.
laudandam putaverat, non

miserentis Dei.
esse volentis,
neque currentis, sed
Hoc
est totum,
quod
;
brevis ilia epistola
mea
continet, eaque intentione dictata est
nam
ita se
habet
Chap.
XXIX.]
De
Gestis Pelagii.
189
CHAPTERS XXVII AND XXVm.

'Domino dilectissimo, et Augustinus in Domino salutem.
52.
desideratissimo fratri Pelagio
Epist.
Gratias ago plurimum, quod

es, et
me
et
litteris tuis
exhilarare dignatus
certum facere de salute
vestra.
cum
illo
Retribuat tibi Dominus bona, quibus semper sis bonus, aeterno vivas in aeternum, domine dilectissime, et
Ego autem, etsi in me non agnosco de me tua, quae tuae Benignitatis epistola continet; praeconia benevolo tamen animo erga exiguitatem meam ingratus esse
(lesideratissime frater.
non possum
a
'
:
simul admonens, ut potius ores pro me, quo

arbitraris.'
talis
Domino fiam, qualem me jam esse manu Memor nostri, incolumis Domino
tissime, et desideratissime frater.'
Et
alia
placeas,
domine
dilec-
CHAPTER XXIX.
53.
placeat,'
In ipsa quoque subscriptione quod posui, ut 'Domino magis hoc esse significavi in ejus gratia, quam in sola
docui, sed optavi.
hominis voluntate, quando id nee hortatus sum, nee praecepi, nee Quemadmodum vero si hortarer, aut praeciperem, vel docerem, pertinere hoc et ad liberum arbitrium demonstrarem, nee tamen Dei gratiae derogarem ; ita quia optavi,
Dei quidem commendavi gratiam, non tamen arbitrium voluntatis exstinxi. Utquid ergo in hoc judicio protulit banc episto-
1am
secundum quam
si
ab
initio sapuisset, nullo
modo fortassis,
licet a
bonis fratribus, sed tamen perversitate disputationum ejus Porro autem, sicut offensis, ad episcopale judicium vocaretur.
ego rationem de hac mea epistola reddidi ; ita de suis, si esset necesse, redderent quorum allegavit, dicentes vel quid putaverint,
vel
Proinde quid ignoraverint, vel qua ratione scripserint. Pelagius de quorumlibet sanctorum amicitia se jactaverit, quorumlibet de suis laudibus litteras legerit, quaelibet purgationis
suae
vocaraur et
gesta protulerit, nisi ea quae contra Dei gratiam, qua justificamur, posuisse in libris suis idoneorum
testium fide
probatur, confessus anathematizaverit, ac deinde
90
De
Gestis Pelagii.
[Chap.
xxx.
contra liaec ipsa scripserit et disputaverit, nequaquam his qiiibus plenius notus est videbitur esse correctus.
CHAPTER XXX.
54. Jam enim, quae post hoc judicium consecuta siiit, quae Pervenit in banc suspicionem magis augeant, non tacebo.
manus
nostras nonnulla epistola, quae ipsius Pelagii diceretur,
scribentis
litteris, sicut
ad amicum suum quemdam presbyterum, qui eum eadem epistola continetur, benigne admonuerat, ne
per ejus occasionem se aliquis a corpore Ecclesiae separaret. Ibi inter caetera, quae inserere longum est, nee opus est, ait Pelagius
:
Quatuordecim episcoporum sententia
definitio nostra
est, qua diximus, posse hominem sine peccato esse, data facile custodire, si velit. Quae sententia,' inquit,
comprobata et Dei man'
contra-
dictionis os confusione perfudit, et
omnem in malum conspirantem
Sive ergo istam epistolam societatem ab invicem separavit.' Pelagius vere scripserit, sive sub ejus nomine a quoeumque conficta sit, quis
non
videat,
quemadmodum
est,
hie error et de judicio

victoria, glorietur
%
ubi convictus atque damnatus Sic enim posuit haec verba,

ejus,
tanquam de
quemadmodum
leguntur in libro
qui Capitulorum vocatur, non quemadmodum objecta sunt in judicio, vel ejus etiam responsione repetita. Nam et illi qui nescio qua incuria, minus posuerunt verbum, de quo objecerunt,
est controversia.
si velit,
s. 16.
non parva hominem,

'
Posuerunt enim
eum
dixisse,
Posse
esse sine peccato, et
velit
*
de
facilitate nihil est
dictum.
Dei mandata custodire, si Deinde ipse respondens ait,

' '
Posse quidem hominem esse sine peccato, et Dei mandata custodire, si velit, diximus neque ipse dixit, facile custodire ; sed tantummodo, custodire.' Ita alio loco inter ilia de quibus
'
:
'
s. 23.
me
*
Hilarius consuluit, atque rescripsi,

esse sine peccato,
si velit.'
sic
objectum est
*
:
Posse
:
hominem
Neque
dit,
s. 37.
Ad quod ipse
ita respondit
Posse quidem
hominem
sine peccato esse, dictum est superius/
additum
hie ergo, vel ab eis qui objecerunt, vel ab ipso qui respon* est, facile.' Superius etiam in narratione sancti
ita
Joannis episcopi
commemoratum
est
*
:
Illis,'
inquit,
in-
Chap.
XXX.]
De
"
Gestis Pelagii.
191
enim quoniam
recepit natura
stantibus et dicentibus,
potest homo,
si
Quia haereticus
est ; dicit
voluerit, esse sine peccato :" et de hoc interrogan-
tibus nobis euna, respondit,
"Non
;
dixi
quoniam
hominis ut impeccabilis
sed dixi quoniam qui voluerit pro salute laborare et agonizare, ut non peccet et ambulet in propria Tunc praeceptis Dei, habere eum banc possibilitatem a Deo."
sit
quibusdam susurrantibus et dicentibus, quod sine Dei gratia diceret Pelagius posse homineni perfici culpans/ inquit, super
'
:
hoc etiam
intuli,
quia et apostolus Paulus
multum
laborans, sed
non secundum suam virtutem, sed secundum gratiam Dei, dixit, A mjdius omnibus illis laboravi, non ego autem, sed gratia Dei
Cor. xv.
mecum
55.
'
et caetera
sunt, ut
litatem,
est,
ita gloriari ausi Quid sibi non solum possibilitatem non peccandi, sed etiam faci-
quae jam commemoravi. ergo vult, quod in hac epistola

libro
sicut in
Capitulorum ejusdem Pelagii positum
judicantibus ^quatuordecim episcopis' se persuasisse jactarent,

toties
cum
eadem
objecta gestis atque repetita

?
nusquam hoc
defensioni et
habere inveniantur
Quomodo enim etiam

est
ipsi
responsioni Pelagii non
hoc verbum contrarium,
episcopus Joannes
sic
eum apud
*
se respondisse dixerit, ut
cum et eum
'
non peccare, qui voluerit pro salute sua laborare et agonizare ; et ipse jam gestis agens seque defendens, hominem posse esse proprio labore et Dei gratia,' dixerit,
vellet intelligi posse
* '
[See
s.
39.]
sine peccato
*?'
Quomodo
facilitas
ergo facile
fit,
si
laboratur ut fiat?
Puto enim
ubi
labor
omnem sensum hominum nobiscum

est,
agnoscere quod
non
est.
Et tamen
epistola carnalis
ventositatis et elationis volat, et

celeritate praecedens, in
gestorum tarditate procurata,

praevolat, ut
*
quatuordecim episcopis' orientalibus placuisse dicatur, non solum 'posse esse hominem sine peccato, et Dei mandata custodire,' sed et
'
manus hominum
facile custodire
'
:
' ;
nee nominato
Deo
juvante, sed tantum,
'
si
velit
ut videlicet tacita, pro qua vehementissime pugnabatur, divina gratia, restet, ut sola in epistola legatur infelix, et se
ipsam decipiens velut victrix, humana superbia. Quasi non hoc se dixerit culpasse Joannes episcopus, et velut giganteos montes
adversus supereminentiam gratiae coelestis structos tribus divi-
norum testimoniorum tanquam fulminum
ictibus dejecisse
aut
19^
vero
Be
cum
illo
Gestis Pelagii.
[Chap.
XXXI.
ipsis
etiam caeteri episcopi judices, vel mente, vel
Pelagium dicentem, 'posse quidem hominem sine peccato esse, et Dei mandata custodire, si velit, diximus nisi continue sequeretur, Hanc enim possibilitatem Deus illi
auribus
ferrent
;
'
'
dedit
'
(quod nesciebant
'
illi,
eum
dicere de natura,
;
non de
ilia,
quam
S. i6.
in apostolica praedicatione noverant, gratia)
ac deinde
conjungeret,
Non autem
infantia usque ad senectam, qui
diximus, quod inveniatur aliquis, ab nunquam peccaverit ; sed quo-
niam a
esse
peccatis conversus proprio labore et Dei gratia possit
sine
'
peccato/
dicentes,
eum
recte respondisse,
:
Quod etiam sua sententia declararunt, hominem cum adjutorio Dei et

*
quid aliud metuentes, nisi ne possibilitati hominis, sed ipsi Dei gratiae facere Nee tamen definitum est, quando fiat viderentur injuriam ?
gratia posse esse sine peccato
hoc negando, non
homo
catum
j
sine peccato,
est
:
quod
fieri posse,
non
est,
inquam, definitum,
adjuvante Dei gratia, judiutrum in hac carne
Gal. V.
171J
concupiscente ad versus spiritum, fuerit, vel sit, vel futurus sit aliquis, jam ratione utens et voluntatis arbitrio, sive in ista
frequentia hominum, sive in solitudine monacliorum, cui non sit jam necessarium, non propter alios, sed etiam propter se ipsum
Matt.
I
vi. '12;
iii.
dicere in oratione, Dimitte nobis debita nostra: an vero tunc
John
2.
Rom.
vii. 23.
iCor. XV.
55.
donum, quando similes ei erimus, quando videbimus eum, sicuti est; quando dicetur, non a pugnantibus, Vtdeo aliam legem in membris meis repugnantem legi mentis meae; sed a triumphantibus, Ubi est, mors, victoria tua? ubi est, mors, aculeus tuus ? Quod non inter Catholicos et haereticos,
est.
perficiatur hoc
sed inter ipsos Catholicos fortasse pacifice requirendum
CHAPTER
5Q.
XXXI.
QuoMODO
igitur credi potest,
epistola ejus est) et

libero arbitrio,
Pelagium (si tamen haec Dei gratiam, quae neque natura est cum
neque legis scientia, neque tan turn remissio pecsed ea quae in singulis nostris est actibus necessaria, catorum, veraciter fuisse confessum, et veraciter anathematizasse quisquis
contra ista sentiret
;
quando in
epistola sua et facilitatem posuit
Chap, xxxiii.]
De
Gestis Pelagii.
193
non peccandi, de qua nulla in hoc judicio quaestio fuit, quasi judicibus etiam de hoc verbo placuerit, et gratiam Dei non posuit,
quam
evasit
confitendo et addendo,
%
poenam
ecclesiasticae
damnationis
CHAPTER XXXII.
57.
Est
et aliud
quod
silere
non debeo.
In chartula defenmisit, fecit aliquid,
sionis suae,
quam mihi per

habeat
quemdam Cbarum nostrum HipQuod Nam,
ponensem civem, orientalem autem diaconum,

quod quam autem habent gesta longe melius
aliter se
gestis episcopalibus continetur.

est ac firmius, et
omnino enoda-
tius pro Catholica veritate contra illius haeresis pestem.
cum eamdem chartulam

sent,
:
legerem, priusquam ad nos gesta venissibi adesset,
nesciebam ea ipsa verba posuisse, quibus^ cum
usus est in judicio pauca enim, et non de quibus non nimis euro.
multum
aliter se habent,
CHAPTER XXXlII.
MoLESTE autem ferebam, quod aliquarum sententiarum Coequas cum gestis anathematizasse perspicuuln est, servasse
defensionem potest videri.
esse, dicens
' :
lestii,
sibi
negavit factionem
istae
Nam earum quasdam suas tantummodo, pro eis non se debere satisanathematizare autem in eadem chartula noluit, quae
' '
sunt
Adam
mortalem
esse factum, qui sive peccaret, sive Cp.
s.
23, 24.
non peccaret, esset moriturus. Quod peccatum Adae solum ipsum Quod lex sic mittat ad regnocuerit, et non genus humanum.
num
coelorum,
quemadmodum
illo
et
Evangelium.
fuit
Quod
infantes
nuper nati in
cationem.
statu sint, in
quo
Adam
ante praevari-
Quod neque per mortem vel praevaricationem Adae omne genus humanum moriatur, neque per resurrectionem Christi omne genus humanum resurgat. Infantes, etiamsi non
baptizentur, habere vitam aeternam,
Divites
baptizatos, nisi
illis
omnibus abrenuntiaverint,
si
quid boni videntur facere, non

'
Ad ista reputari, neque habituros illos regnum coelorum.' in chartula ilia ita respondit Haec omnia secundum quippe
:
194
De
Gestis Pelagii.
[Chap, xxxiii.
ipsorum testimonium a me dicta non sunt, nee pro eis debeo In gestis autem ad eadem ipsa ita locutus est satisfactionem.'
:
'Secundum ipsorum testimonium a me dicta non sunt, pro quibus ego satisfacere non debeo sed tamen ad satisfactionem
;
sanctae Synodi anathematizo eos qui sic tenent, aut aliquando tenuerunt.' Cur ergo non ita et in ilia chartula scriptum est ?
ut opinor, atramenti, nee litterarum, nee morae, nee ipsius chartulae, si ita fieret, impenderetur. Sed quis non credat id fuisse procuratum, ut tanquara pro gestorum illorum breviatione, ista charta
Non multum,
usquequaque discurreret
ubi putaretur, non

licen-
esse ablatam quamlibet
earum sententiarum defendendi
tiam, quod ei
objectae, nee ejus probatae fuissent, non tamen anathematizatae atque damnatae.
tantummodb
58. Postea etiam de libro Coelestii capitula sibi objecta in
congessit ; neque his intervallis quae continent gesta, duas responsiones, quibus eadem capitula anathematizavit, sed unam simul omnibus subdidit. Quod studio
brevitatis
Cp.
s.
eadem chartula multa
factum putarem,
nisi
43.
interesse perspicerem.
Ita
plurimum ad id quod nos movet enim clausit Iterum dico, quo*

:
niam
ista et
secundum eorum testimonium non sunt mea, pro

:
quibus, ut dixi, satisfactionem non debeo ; quae autem mea esse confessus sum, haec recte me dicere affirmo quae autem
secundum judicium sanctae Ecclesiae reanathema dicens omni contravenienti sanctae et Cathoprobo,
dixi
esse,
mea non
licae
Ecclesiae doctrinis
similiter et his qui falsa fingentes,
nobis calumniam commoverunt.'
Hunc ultimum versum non
habent gesta, sed nihil ad rem de qua solliciti esse debemus. Sint enim prorsus anathema et hi qui falsa fingentes, eis caSed cum primum legi, Quae- autem lumniam commoverunt.
'
esse, secundum judicium sanctae Ecclesiae refactum illud esse judicium Ecclesiae nesciens, quoniam probo hie tacitum est, et gesta non legeram, nihil aliud existimavi,
dixi
mea non
:'
quam eum
pitulis,
fuisse pollicitum
hoc se de his sensurum esse cajudicasset, sed
quod
Ecclesia
jam non
;
quandoque
judi-
reprobaturum, quae ilia jam non reprobasset, ut ad hoc pertineret etiam quod sed quandoque reprobaret
caret, et ea se
'
adjunxit,
anathema dicens omni contravenienti
vel contradi-
Chap.
XXXIV.]
De
Gestis Pelagik
195
centi
sanctae Catholicae Ecclesiae
ut gesta testantur,
copis
dixit ista
dootrinis.' Yerum autem, de his ecclesiasticum judicium ab episjam quatuordecim factum erat, secundum quod judicium se
omnia reprobare, et anathema dicere his qui talia sentiendo contra judicium veniunt, quod jam factum fuisse Jam enim dixerant judices, 'Quid ad haec, gesta indicant.
quae lecta sunt capitula, dicit praesens Pelagius monachus % Haec enim reprobat sancta Synodus, et sancta Dei Catholica
Ecclesia.' Sed hoc qui nesciunt, et istam chartam legunt, putant aliquid illorum licit posse defendi, tanquam non fuerit judicatum Catholicae contrarium esse doctrinae, paratumque se
Pelagius diserit, id de his rebus sapere, quod Ecclesia non Non itaque sic scripsit in ea, de judicavit, sed judicaverit.
torum.
qua nunc agimus chartula, ut agnosceretur quod habet gesfides, omnia scilicet ilia dogmata, quibus eadem haeresis
praesidentibus quatuordecim episcopis esse damnata. si ut est, innotescere timuit, se potius corrigat,
serae vigilantiae qualicumque succenseat.
est,
proserpebat, et contentiosa convalescebat audacia, ecclesiastico

judicio
Quam
quam
Si
rem,
nostrae licet
autem hoc eum timuisse falsum
et
sicut
homines sus-
picamur, ignoscat, dum tamen ea quae gestis, quibus auditus est, auathematizata et reprobata sunt, de caetero oppugnet; ne parcendo illis, non solum haec antea credidisse, sed credere
.
videatur.
CHAPTER XXXiy.
59.
Proinde istum librum,

si
in tarn gravi et grandi causa non
frustfa fortasse prolixum, ob hoc ad
tuam Venerationem
scri-
bere volui, ut
tuis sensibus
non
displicuerit, auctoritate potius
tua, quae longe
major est quam nostrae exiguitatis industria,
quibus necessarium existimaverit, innotescat, ad eorum vanitates contentionesque opprimendas, qui putant absoluto Pelagio, judicibus episcopis orientalibus
ilia
versum Christianam fidem,

ritas
et
dogmata placuisse, quae adDei gratiam qua vocamur et

quatuordecim
justificamur, perniciosissime pullulentia Christiana semper Ve-
damnat, et
istorum
etiam
episcoporum
19^
auctoritate
essent
De
damnavit,
Gestis Pelagii.
et
[Chap.
xxxv.
ab
illo
quae simul
Pelagium,
jam,
et
nisi
anathematizata, damnasset.
Nunc
quoniam redde
illo
didimus homini curam fraternae

illo
cliaritatis,
nostrara
sollicitudinem
fideliter
prorapsimus,
ac pro videamus
quomodo breviter possit adverti, etiam illo, quod clarum, apud homines absoluto, haeresim tamen ipsam divino judicio semper damnabilem, etiam judicio quatuordecim episcoporum orientalium esse damnatam.
CHAPTER XXXV.
60.
s. 44.
dixit
Haec est illius Nunc quoniam

'
judieii
postrema sententia.
nobis
Sy nodus
satisfactum st
prosecutionibus
praesentis Pelagii monachi, qui
quidem
piis doctrinis consentit,
contraria vero Ecclesiae fidei reprobat et anathematizat, com-
munionis
ecclesiasticae
eum
esse et Catholicae confitemur/
Duo
de Pelagio monacho sancti episcopi unum quidem, judices suae sententiae brevitate complexi sunt * * piis eum consentire doctrinis ;' alterum autem, Ecclesiae fidei
quaedam
satis perspicua
reprobare et anathematizare contraria.' Pelagius propter haec ' duo communionis ecclesiasticae et Catholicae pronuntiatus est.
*
Quibus ergo verbis
ejus interim,
quantum homines
in praesentia
de manifestis judicare potuerunt, utrumque claruerit, omnia In his enim sibi objectis, breviter recapitulando videamus.
tizare
quae sua non esse respondit, dictus est reprobare et anathemaBreviter ergo totam istam causam ita, si contraria.
61.
possumus, colligamuB.
I
Cor.
xi. ig.
necesse erat impleri quod praedixit apostolus haereses esse, ut 2)robati manifesti Jiant in Paulus, Opovtet vobis : post veteres haereses, invecta etiam modo haeresis est,
Quoniam
et
non ab
sed
episcopis, seu presbyteris, vel
quibuscumque
clericis,
a quibusdam veluti monachis; quae contra Dei gratiam, quae nobis est per Jesum Christum Dominum nostrum, tanquam
I
'
Cor. XV.
'
defendendo liberum arbitrium, disputaret, et conaretur christianae fidei firmamentum evertere, de quo scriptum est, Per
unum hominem mors, et per unum hominem resurrectio mortuorum : sicut enim in Adam omnes moriuntur^ sic et in Christo
Chap.
XXXV.]
De
et
Gestis Pelagii.
in
197
Dei
est
omnes vivificabuntur :
denegaret, dicendo, 'ut
actibus
nostris
adjutorium
justitiam,
libero
non peccemus, impleamusque
posse sufficere naturam

arbitrio
;
humanam, quae condita
cum
earn que esse
Dei gratiam, quia
sic conditi
sumus, ut
hoc voluntate possimus, et quod adjutorium legis mandatorumque suorum dedit, et quod ad se conversis peccata praeterita
ignoscit;'
in his solis esse
adjutorio nostrorum
nem
velit.'
esse
sine
Dei gratiam deputandam, non in actuum singulorum. 'Posse enim homipeccato, et mandata Dei facile custodire, si
62.
Ista haeresis
cum plurimos
decepisset, et fratres, quos

talia
non deceperat, conturbaret, Coelestius quidam
sentiens,
ad judicium Carthaginiensis Ecclesiae perductus, episcoporum sententia condemnatus est. Deinde post aliquot annos Pelagio,
qui magister ejus perhiberetur,
nibus quae in libello contra
Galli
cum
ista haeresis fuisset objecta,
ad episcopale judicium etiam ipse pervenit;
recitatisque
om-
posuerant,
illis
dato Heros et Lazarus episcopi quidem absentibus, et de aegritudine
eum
uuius eorum excusantibus, Pelagium ad omnia respondentem,
quatuordecim episcopi provinciae Palaestinae secundum responsiones ejus alienum a perversitate hujus haeresis pronuntiarunt
;
eam tamen haeresim

*
sine ulla dubitatione damnantes.

ille
Appros. 2.
baverunt enim secundum quod

respondebat,
adjuvari
ad ea quae objecta sunt

^'
hominem per legis scientiam ad non peccandum, sicut scriptum est, Legem in adjutorium dedit illis' Non tamen ex hoc eamdem legis scientiam illam Dei gratiam esse approbaverunt, de qua scriptum est, Quis me liherdbit de Gratia Dei per Jesum Christum Bocorpore mortis hujus ? mjnum nostrum. Nee ideo dixisse Pelagium, Omnes voluntate Hoc se sua regi,' ut non eos regeret Deus respondit enim, dixisse propter liberum arbitrium, cui Deus adjutor est eligenti hominem vero peccantem ipsum esse in culpa, quasi bona
*
x'J"'
ô"^-
î'-
s. 5.
liberi arbitrii/
in
die judicii
Approbarunt etiam, iniquis et peccatoribus non esse parcendum, sed aeternis eos ignibus
'
'
s. 9.
puniendos/
Quoniam
'
hoc se
'
ille
'
secundum Evangelium
Matt. xxv.
^
'
dixisse,' respondit,
ubi scriptum est, Isti ihunt in sup2)licium aeternum; justi autem, in vitam aeternamJ Non autem dix-
198
erat,
Be
omnes
pfeccatores
Gestis PelagiL
[Ghap.
xxxv.
ad aeternum pertinere supplicium, ut

'
Cor.
iii.
15.
merito contra Apostolum dixisse videretur, qui quosdam salvos ' ait futuros, sic tamen quasi per ignem. Regnum coelorum
Dan.
vii. i8.
approbaverunt etiam in Vetera Testamento esse proquoniam testimonium dedit de propheta Daniele, ubi dictum est, Et accijnent sancti regrmm Altisdmi ; hoc loco
ideo
'
missum
'
Vetus Testamentum intelligentes ab

S. 16.
illo
appellatum, non illud

'
'
solum quod factum est in monte Sina, sed Scripturas omnes canonicas ante adventum Domini ministratas. Posse autem
non sic approbatum est, positum Tidebatur, tanquam hoc in sola potestate esset hominis per liberum arbitrium hoc
peccato, si velit,'
libro sue
;
hominem esse sine quomodo ab illo in

*
quippe arguebatur sensisse dicendo,
si
velit
:'
sed
quomodo
nunc
dices
ipse respondit;
episcopi sua interlocutione
imo quomodo id brevius et apertius jucommemoraverunt, hominem
cum men
sunt,
adjutorio Dei et gratia posse esse sine peccato.
Nee
ta-
definitum
quando istam perfectionem sancti assecuturi utrum in corpore mortis hujus, an quando absorbebitur
est,
mors
63.
in victoriam.
quam
s. 26.
etiam, quae Coelestium dixisse vel scripsisse, tandogmata discipuli ejus, sunt objecta Pelagio, sua quaedam
iis
Ex
et ipse cognovit, sed aliter se,
quam
objiciebantur, sensisse re-
spondit.
*
Hinc
est illud,
'
:
'
Quod
ante adventum Christi vixerunt
s. 27.
Coelestius autem dixisse perhibebatur, quidam sancte ac juste sine peccato fuerint.' Item objectum est, dixisse Coelesquod 'Ecclesiam esse sine macula et ruga.' Pelagius autem tium, dixit, 'dictum a se quidem, sed ita, quoniam lavacro ab omni
macula
s. 29.
et
manere.'
ruga purgatur Ecclesia, quam velit Dominus ita perItem illud dictum a Coelestio, Quoniam plus facia'
'
mus, quam in Lege

I
Cor.
vii. 25.
'
et Evangelio jussum est.* Pelagius autem de virginitate se dixisse respondit, de qua Paulus dicit, PrcLe*
s. 32.
ceptum Domini non

tium,
'
habeo.'
Item objectum
est,
affirmare Coeles-
posse habere omnes virtutes et gratias,' ac sic auferri diversitatem gratiarum, quam Apostolus docet. Pelagius autem respondit, Non se auferre gratiarum
'
Unumquemque hominem
diversitatem
cipere,
sed dicere, donare

gratias, sicut
Deum
ei,
qui fuerit dignus ac-
omnes
Paulo apostolo donavit,'
Chap.
XXXV.]
De
Gcstis PelagH.
199
64. Has ex nomine Coelestii quatuor sententias non sic approbaverunt episcopi judices, sicut eas Coelestius sensisse dicebatur ; sed sicut de his respondit Pelagius. Viderunt enim,
quod aliud
testatur.
sit
sine peccato esse, aliud sancte et juste vivere,
adventum Christi quosdam vixisse Scriptura Et quamvis non sit hie Ecclesia sine macula et ruga tamen eam et lavacro regenerationis ab omni macula rugaque nam et ita perpurgari, et eam ita velle Dominum permanere
sicut etiam ante
;
:
manebit, quia sine macula et ruga utique in aeterna felicitate

regnabit.
Et quod perpetua
virginitas,
quae praecepta non
est,
sine dubio plus sit

est
quam
conjugalis pudicitia, quae praecepta
; quamvis in multis virginitas perseveret, qui tamen non sunt sine peccato. Et quod eas omnes gratias, quas loco uno commemorat, habuit apostolus Paulus quas tamen eum dignum fuisse accipere, aut non secundum merita, sed potius secundum
:
praedestinationem aliquo
dicit,
modo
intelligere
potuerunt
ipse
enim
i
a2)Ostolus : ddgnus, vel, aut eorum intentionem subterfugit verbum, quod Pelagius quemadmodum posuerit, ipse viderit. Haec sunt in quibus epis-
Non sum
non sum idoneus vocari
Cor. xv.
9.
copi Pelagium pronuntiaverunt piis consentire doctrinis. 65. Nunc similiter recapitulando ilia paulo attentius vide-
amus, quae ilium contraria reprobare et anathematizare dixerunt. *In hoc enim potius tota haeresis ista consistit. Exceptis ergo illis, quae in adulatione nescio cujus viduae in libris suis posuisse dictus est,
[*inhis?]
^- ^^
quae
'
ille
'
neque
'
in libris suis esse,
neque
talia
respondit ; et eos qui talia saperent, non tanquam haereticos, sed tanquam stultos anathematizavit:' haec sunt quibus haeresis illius dumeta quotidie pullulare, imo jam
unquam
se dixisse
silvescere dolebamus.
caret, sive
'
Adam
mortalem factum, qui sive pecesset.
s. 24.
non
peccaret, moriturus
ipsum solum laeserit, et mittat ad regnum, quemadmodum

varicationem.
Quod peccatum Adae non genus humanum. Quod Lex sic

et
Evangelium.
Quod
in-
fantes nuper nati in illo statu sint, in quo
Adam
fuit ante prae-
Quod neque per mortem vel praevaricationem Adae omne genus hominum moriatur, neque per resurrectionem Christi omne genus hominum resurgat. Quod infantes, etsi non Quod
divites baptizati,
baptizentur, habeant vitam aeternam.
ôo
nisi
s. 30.
De
Gestis Pelagii.
[Chap.
xxxv.
et
eis reputetur,
Dei
si quid boni visi fuerint facere, non neque regnum Dei possint habere. Quod gratia adjutorium non ad singulos actus detur, sed in libero
sit,
arbitrio
et in lege atque doctrina.
Quod Dei
gratia se-
cundum merita
[fuerit?]
nostra detur;
et propterea ipsa gratia in hofiat,
minis
filii
sit
posita voluntate, sive dignus

nisi
sive indignus.
Quod
;
Dei non possint vocari,
efiecti.
Quod
oblivio et
omnino absque peccato fuerint ignorantia non subjaceant peccato
quoniam non eveniant secundum voluntatem, sed secundum necessitatem. Quod non sit liberum arbitrium, si indigeat
auxilio Dei
quoniam propriam voluntatem habeat unusquisque
aut facere aliquid, aut non facere. Quod victoria nostra ex Dei non sit adjutorio, sed ex libero arbitrio. Quod ex illo,
2 Pet.
i.
4.
quod
sit
ait Petrus, divinae
nos
esse consortes
ut ita possit esse anima sine peccato,
quemadmodum
naturae, consequens Deus.'
Hoc enim in undecimo capitulo libri, non quidem habentis auctoris sui titulum, sed qui perhibetur esse Coelestii, his verbis * ' Quomodo quispiam,' inquit, illius rei conpositum ipse legi
:
sortium suscepit, a cujus statu et virtute esse extraneuF definitur?' Ideo fratres qui haec objecerunt, sic eum intellex-
tanquam ejusdem naturae animam et Deum, et partem Dei dixerit animam sic enim acceperunt, quod ejusdem status atque virtutis eam esse cum Deo senserit. In extremo autem Quod poenitentibus venia non detur objectorum positum est
erunt,
: '
:
secundum gratiam
et
et misericordiam Dei, sed
secundum meritum
laborem eorum, qui per poenitentiam digni fuerint misericordia.' Haec omnia, et si quae argumentationes ad ea con-
firmanda interpositae sunt, sua negantem, et anathematizantem
Pelagium judices approbaverunt

contraria
ecclesiasticae
fidei
et ideo pronuntiaverunt, et
eum
damnasse.
reprobando per hoc quomodolibet ea Coelestius posuerit aut non posuerit, vel Pelagius senserit aut non senserit, tanta
anathematizando
Ac
mala
tarn novae hujus haeresis illo ecclesiastic judicio

et
damnata
gaudeamus, gratias agamus, laudesque dicamus. 66. De his autem quae post hoc judicium ibi a nescio quo cuneo perditorum, qui valde in perversum perhibentur Pelagio
suffragari, incredibili audacia perpetrata dicuntur, ut
Deo
Dei servi
Chap.
XXXV.]
De
Gestis Pelagii.
201
et ancillae,
ad curam sancti Hieronymi presbyteri pertinentes,
sceleratissima caede afficerentur, diaconus occideretur, aedificia
monasteriorum incenderentur, vix ipsum ab hoc impetu atque incur su impiorum in Dei misericordia turris munitior tueretur ; tacendum nobis potius video, et exspectandum quid illic fratres nostri episcopi de his tantis malis agendum existiment, a quibus
dissimulare posse quis credat 1 Impia quippe dogmata hominum, a quibuslibet Catholicis, etiam qui ab hujuscemodi
eos
illis
terris
longe
absunt,
redarguenda
potuerint
sunt,
:
ne
ubicumque
nocere
possint,
coercitio
quorum
stitutis,
facta, quo ad episcopalem pertinet disciplinam, ubi com-
pervenire
impia vero
mittuntur, ibi potissimum a praesentibus, vel ia proximo condiligentia pastorali et pia severitate
positij
plectenda
sunt.
Nos itaque tam longe
optare debemus his causis talem illic finem dari, de quo uon sit necesse ubilibet ulterius judiut animi care, sed quae nobis potius praedicare conveniat
:
omnium, qui illorum scelerum fama usquequaque volitante graviter vulnerati sunt, Dei misericordia consequente sanentur.
Undo jam
tuo
hujus libri terminus iste
sit,
qui, ut spero, si sensibus

utilis erit legentibus,
tuis placere meruerit, adjuvante
Domino,
quam meo nomine commendatior,
et tua diligentia plurimis
notior.
'
Retractamons,'
11.
47.
De
Qestis Pelagii, liher unus.
Per idem tempus in Oriente, hoc est in Syria Palaestina, Pelagius a quibusdam Catholicis fratribus ad episcopalia gesta perductus, eisque absentibus qui de illo libellum dederant, quoniam ad diem synodi non potuerunt occurrere, ab episcopis quatuordecim auditus eat; ubi eum dogmata ipsa damnantem, quae inimica gratiae Christi adversus eum de libello legebantur, Catholicum pronuntiaruut. Sed cum in manus nostras eadem gesta venissent, scripsi de his librum, ne illo velut absoluto, eadem quoque dogmata putarentur judices approbasse, quae modo ab eis nisi damuatus exisset. Hie liber in manus nostras.'
ille
nisi-
damnasset nullo
'
:
sic incipit
Posteaquam
DE GEATIA CHRISTI ET DE PECCATO ORIGINALI.
LIBER PRIMUS. DE GRATIA CHRISTI.
CHAPTER
1.
I.
Quantum
de vestra corporal! et maxime spiritual! salute
gaudeamus, sincerissimi fratres, dilecti a Deo, Albina, Piniane, et Melania, quia effari non possumus, vobis cogitandum cre-
dndumque committimus, ut ea de quibus nos consuluistis Festinante etenim perlatore inter ocpotius jam loquamur. nostras, multo apud Carthaginem quam ubicumque cupationes alibi densiores, quantum Deus donare dignatus est, ut potuimus,
ista dictavimus.
CHAPTER
2.
II.
ScRiPSiSTis mihi,
cum
Pelagio vos egisse, ut quaecumque

scripto
adversus
eum
dicerentur,
*
damnaret
qui
vel
eumque
sentit
dixisse
dicit,
audientibus
Tim.
i.
vobis,
Anathematizo
vel
15.
gratiam Dei qua Christus venit in hunc

salvos facere,
mundum
peccatores
non solum per singulas boras, aut per singula sed etiam per singulos actus nostros non esse nemomenta, cessariam ; et qui banc conantur auferre, poenas sortiantur
aeternas/
in
libris
Quisquis haec audit, et sensum ejus ignorat,

suis
satis
quem
dicit
evidenter
expressit,
non
illis
quos
inemendatos
sibi fuisse subreptos,
aut omnino suos negat, sed
Chap.
III.]
De
litteris suis
Gratia Christi.
quas
203
commemorat, omhabet.
in
illis
quos
Romam
quod
misit
hino
eum
putat hoc
sentire
Veritas
Quisquis
autem quid
isti
in eis apertius dicat advertit, debet habere etiam
verba suspecta.
Quia
etsi
gratiam Dei, qua Christus venit
in
mundum
peccatores salvos facere, in sola remissione pecca-
torum constituat, potest huic sensui verba ista coaptare dicens, ideo earn per singulas horas, per singula monaenta, et per actus
singulos
necessariam, ut semper in memoria retinentes et re-
miniscentes dimissa nobis esse peccata, non peccemus ulterius, adjuti non aliqua subministratione virtutis, sed viribus propriae voluntatis, quid sibi remissione peccatorum praestitum fuerit per
actus singulos recordantis.
in eo
Item quoniam solent
dicere, nobis
Christum ad non peccandum praebuisse adjutorium, quia juste ipse vivendo justeque docendo reliquit exemplum ; possunt etiam ad hoc ista vrba coaptare, ut dicant, per singula
momenta, per singulos actus necessariam nobis esse hujusmodi gratiam, id est, ut in omni conversatione nostra intueamur
Dominicae
vestra, a
conversationis exemplum.
Pervidet autem
est,
fides
sit
confessione
gratiae, de qua quaestio

;
quam
distinguenda ista confessio
et
tamen obtegi potest
istorum,
ambiguitate verborum.
CHAPTER
3.
III.
qui De Gest. ^' dicunt gratiam Dei et adjutorium non ad singulos actus dari, ^' sed in libero arbitrio esse, vel in lege atque doctrina ; ubi
'
Sed quid mirum? Quandoquidem ipse Pelagius episcopalibus gestis sine ulla recusatione damnaverit eos,
cum
'
Pel.
putabamus ejus de hac re omnes tergiversationes esse consumptas; damnaverit etiam eos, qui docent gratiam Dei secundum merita nostra dari tamen in libris quos edidit Pro
'
:
Libero Arbitrio,'
quorum mentionem
facit
in
epistola
quam
quod
Romam
misit, nihil
aliud sentire monstratur,
quam
id
gratiam Dei et adjutorium, quo adjuvamur ad non peccandum, aut in natura et libero ponit ut videlicet, cum adjuvat arbitrio, aut in lege atque doctrina
:
damnasse videbatur.
Nam
304
Deus hominem, ut
et
De
Gratia Christu
malo
et faciat
[Chap. iv.
declinet a
bonum, revelando
;
ostendendo quid fieri debeat, adjuvare credatur non etiam cooperando et dilectionem inspirando, ut id quod faciendum
esse cognoverit faciat.
4.
Nam cum
*
tria constituat
*
atque distinguat, quibus divina
mandata
'
dicit impleri,
possibilitatem, voluntatem, actionem;'
possibilitatem scilicet, qua potest homo esse Justus; 'volun' tatem/ qua vult esse Justus ; actionem/ qua Justus est horum
:
trium primum, id est, possibilitatem, datam confitetur a Creatore naturae, nee esse in nostra potestate, sed eam nos habere,
etiamsi nolimus
;
duo vero
reliqua, id est, voluntatem et actio-
nem
nostra esse asserit, atque ita nobis tribuit, ut nonnisi a nobis esse contendat. Denique gratia Dei, non ista duo, quae nostra omnino vult esse, id est, voluntatem et actionem, sed
illam quae in potestate nostra
est,
non
est, et
:
nobis ex
ilia
Deo
est,
id
possibilitatem, perhibet adjuvari quae nostra tanquam sunt, hoc est, voluntas et actio, tajn sint valentia ad declinan-
dum
geant
a malo et faciendum bonum, ut divino adjutorio non indiillud vero quod nobis ex Deo est, hoc sit invalidum, id ; ut semper gratiae adjuvetur auxilio.
est, possibilitas,
CHAPTER
5.
IV.
Sed ne
quis forsitan dicat, nos vel non recte intelligere
quae loquitur, vel malevolo animo in alium sensum quae non ita dicta sunt vertere, ipsa jam verba ejus accipite. *Nos,*
sic tria ista distinguimus, et certum velut in ordinem " digesta partimur. Primo loco "posse" statuimus, secundo velle," " esse." Posse in natura, velle in arbitrio, esse in effectu tertio
*
inquit,
locamus.
Primum
esse,
illud, id est, posse,
ad
Deum
proprie perreliqua, hoc
tinet, qui illud creaturae suae contulit:

est, velle et
duo vero
ad hominem referenda sunt, quia de arbitrii fonte descendunt. Ergo in voluntate et opere bono laus hominis est;
imo
et hominis, et Dei, qui ipsius voluntatis et operis
possibilitatem dedit,
quique ipsam possibilitatem gratiae suae
adjuvat semper
auxilio.
Quod
vero potest
homo
velle
bonum
Chap. V.]
De
Gratia Christu
est.
:
205
atque perficere, solius Dei
Potest itaque illud
unum
esse,
etiamsi duo ista non fuerint
ista vero sine illo esse
non pos-
sunt. Itaque liberum mihi est nee voluntatem bonam habere, nee actionem nuUo autem modo possum non habere possibili:
tatem boni; inest mihi etiamsi noluero, nee otium sui aliquando in hoc natura recipit. Quern nobis sensum exempla aliqua facient clariorem. Quod possumus videre oculis, nostrum
non est quod vero bene aut male videmus, hoc nostrum est. Et ut generaliter universa complectar, quod possumus omne
:
bonum
hoc posse donavit, vero bene vei agimus, vel loquiquod mur, vel cogitamus, nostrum est; quia haec omnia vertere in malum etiam possumus. Unde, quod propter calumniam
facere, dicere, cogitare, illius est qui
:
qui hoc posse adjuvat
vestram saepe repetendum
est,
cum dicimus hominem
posse
esse sine peccato, et confessione possibilitatis acceptae laudamus " " Deum, qui nobis hoc posse largitus est, nee est ibi ulla lau-
dandi hominis occasio, ubi solius Dei causa tractatur ; non enim de "velle," nee de "esse," sed tantummodo de eo quod potest
esse, disseritur.'
CHAPTER
6.
V.
tertio
EccE
est
totum dogma Pelagii in libro ejus
Pro
Libero Arbitrio, his omnino verbis diligenter expressum, quo tria ista, unum quod est 'posse,' alterum quod est 'velle,' tertium
quod est 'esse,' id est, possibilitatem, voluntatem, actionem, tanta curavit subtilitate distinguere, ut quandocumque legimus, vel audimus, divinae gratiae adjutorium confiteri, ut a malo decli-
nemus bonumque faciamus,
sive in
lege atque doctrina, sive

;
ubilibet constituat, sciamus quid loquitur
nee erremus, aliter
eum
intelligendo
quam
sentit.
Scire quippe
debemus, quod
nee voluntatem nostram, nee actionem divino adjuvari credit auxilio, sed solam possibilitatem voluntatis atque operis, quam
sit
solam in his tribus nos habere affirmat ex Deo, tanquam hoc infirmum, quod Deus ipse posuit in natura; caetera vero
ita
duo quae nostra esse voluit, sufficientia, ut nuUo indigeant
sint firma, et fortia, et sibi

;
ejus auxilio
et ideo
non adjuvet
2o6
De
Gratia Christie
[Chap. vi.
ut velimus, non adjuvet ut agamus, sed tantummodo adjuvet ut

Philip,
13ii.
velle et agere valeamus.
inquit,
scirent,
et
Contra autem Apostolus, Cwnx timorey tremore vestram ijysorum 02)eramini salutem. Et ut
in natura et in doctrina
quia non tan turn in eo quod operari possint (hoc enim jam acceperant), sed etiam in eo quod
ait,
operantur, divinitus adjuvantur, non

oiieratur in vohis
2>osse,
Deus
est
enim qui
tanquam
ipsi
jam
et velle et operari
per se ipsos habeant, nee in his duobus adjutorio ejus indigeant; sed ait, Deus enim est qui 02)eratu/r in vohis et velle et jyerjicere ;
vel sicut in aliis et
Gjyerari.
maxime Graecis
codicibus legitur,
et velle et
Videte
si
non Apostolus gratiae Dei futuros adver-
sarios Sancto Spiritu tanto ante praevidit, et haec duo, id est,
et velle et operari,
divinae gratiae
operari.
quae iste ita nostra esse voluit, tanquam ipsa non adjuventur auxilio, Deum in nobis dixit
CHAPTER
VI.
7. Neque hinc Pelagius ihcautos fallat et simplices, vel etiam se ipsum, quoniam cum dixisset, 'Ergo in voluntate et opere bono laus hominis est;' velut correxit atque addidit,
imo et hominis et Dei.' Non enim hoc propterea secundum sanam doctrinam intelligi voluit, quod
*
:
dixit,
quia
et velle et
sed cur hoc dixerit, satis evioperari Deus operetur in nobis denter ostendit, continuo subjungendo, *qui ipsius voluntatis
et operis possibilitatem dedit.'
Hanc autem
ejus
possibilitatem in
natura
eum
nihil
ponere, de verbis
superioribus
clarum
'
:
est.
Sed ne
de gratia dixisse videretur, adjunxit, 'quique
ipsam possibilitatem gratiae suae adjuvat semper auxilio

ait,
non
'ipsam voluntatem,'
vel,
'ipsam operationem;' quod

:
si
diceret,
'
sed ait, ipsam apostolica videretur illud videlicet ex tribus quod in natura locavit, possibilitatem,' 'gratiae suae adjuvat semper auxilio;' ut scilicet in voluntate
et actione
non abhorrere a doctrina
non ideo
'
laus sit et
Dei
et hominis,' quia sic vult
homo, ut tamen Deus voluntati ejus ardorem dilectionis inspiret; et sic operatur homo, ut tamen Deus cooperetur, sine
cujus adjutorio quid est homo*? sed ideo ad hanc laudem ad-
Chap, vii.]
'
Dc
Deum,' quia
Gratia Christi.
%o']
junxit
et
nisi
natura esset in qua nos condidit, qua
velle et agere possemus^ nee vellemus, nee ageremus. 8. Hanc autem naturalem possibilitatem quod adjuvari Dei
gratia confitetur,
vel quatenus ea
non
esfc
hie
apertum vel quam dicat gratiam,

;
naturam
sentiat adjuvari
sed sicut
aliis
locis,
in quibus evidentius loquitur, intelligi
potest,
non vult aliud
accipi
quam legem
atque doctrinam, qua naturalis possibilitas
adjuvetur.
GHAPTER
Nam quodam
loco
ait
'
:
VII.
Hie nos imperitissimi hominum

:
putant injuriam divinae gratiae facere, quia dicimus earn sine voluntate nostra nequaquam in nobis perficere sanctitatem quasi Deus gratiae suae aliquid imperaverit, et non illis quibus
imperavit etiam gratiae suae auxilium subministret, ut quod per liberum homines facere jubentur arbitrium, facilius possent
Et tanquam explicaturus quam dicat implere per gratiam.' ' secutus adjunxit, dicens Quam nos non, ut tu putas, gratiam,
:
in lege
tantummodo,
sed et in Dei esse adjutorio confitemur.'
Quis non hie desideret ut ostendat quam vel it intelligi gratiam ? Propter hoc enim maxime de illo exspectare debemus, ut dicat
hoc quod dicit, non in lege tantummodo se gratiam confiteri. Sed nobis hac exspectatione suspensis, quid addiderit intuemini 'Adjuvat enim nos Deus,' inquit, 'per doctrinam et revela:
tionem suam,
dum
cordis nostri oculos aperit;
dum
nobis, ne
praesentibus occupemur, futura demonstrat; dum diaboli pandit insidias \ dum nos multiformi et ineffabili dono gratiae coelestis
illuminat.'
Deinde sententiam suam quadam velut absolutione Qui haec dicit,' inquit, gratiam tibi videtur An et liberum hominis arbitrium, et Dei gratiam negare % confitetur r In his omnibus non recessit a commendatione
concludens
'
legis atque doctrinae,
hanc esse adjuvantem gratiam diligenter
inculcans, et hoc exsequens quod proposuerat, in Dei esse adjutorio confitemur.'
cum
'
diceret,
sed
Denique Dei adjutorium

et
et
multipliciter insinuandum putavit,
commemorando doctrinam
revelationem, et
oculorum cordis adapertionem,
demonstra-
2o8
tionem futurorum,
De
Gratia Christu
[Chap. viii.
et apertionem diabolicarum insidiarum, et multiformi atque ineffabili dono gratiae coelestis illuminationem ; ad hoc utique, ut divina praecepta et promisga dicamus.
Hoc
est ergo
gratiam Dei ponere in lege atque doctrina.
CHAPTER
VIII.
9. HiNC itaque apparet, banc eum gratiam cohfiteri, qua demonstrat et revelat Deus quid agere debeamus; non qua donat atque adjuvat ut agamus cum ad hoc potius valeat legis
:
agnitio,
Rom.
iv. 15.
vii. 7,
Vhi
gratiae desit opitulatio, ut fiat mandati praevaricatio. enim non est lex, ait Apostolus, nee praevaricatio : et,
si
Rom.
Concujnscentiam, nesciebam,
rvisi
lex diceret,
Nmi
conûjpisces.
per hoc, usque adeo aliud est lex, aliud est gratia, ut lex non solum nihil prosit, verum etiam plurimum obsit, nisi adjuvet gratia
facit
;
Ac
et haec ostendatur legis
utilitas,
quoniam quos
praevaricationis reos, cogit confugere ad gratiam liberandos, et ut concupiscentias malas superent adjuvandos. Jubet enim magis quam juvat; docet morbum esse, non sanat; imo
sCor.
Gal;
iii.
6,
ab ea potius quod non sanatur augetur, ut attentius et sollicitins gratiae medicina quaeratur, quia littera occidit, Spiritus
vivificat.
iii-
2i,âutem
Si
enim data
esset lex
^' ^^'
omnino ex lege
esset justitia.
:
quae posset vivificare, In quantum tamen etiam lex
adjuvet, adjungit et dicit
Sed conclusit Scriptura omnia suh

nx)ster
peccato, ut prortiissio ex Jide Jesu Christi daretur credentibus.
Itaque
lex,
inquit,
paedagogus
fuit in
Christo Jesu.
sub peccato arctius manifestiusque concludi, ne ad faciendam justitiam de liberi arbitrii

ergo superbis est
utile,
Hoc ipsum
Rom.
1921.
iii.
quasi propriis viribus praesumatur ; sed omne os obstruatur, et reus fiat omnis mundus Deo, quia non justificabitur ex lege
omnis caro coram
illo;
per legem enim cognitio j^^cati: nunc
autem
Legem,
sine
et
lege
justitia
Dei manifestata
est,
testificata
pter
Prophetas.
testificata ?
Quomodo
per legem
sed ex
Non
ergo sine lege manifestata, si itaque sine lege manifestata, sed sine
est, id est,
lege justitia,
sit,
quia justitia Dei

;
quae nobis non ex lege
Deo
non quae
illo
imperante cognoscendo timeatur,
Chap. X.]
Dc
illo
Gratia Christi.
209
i
sed quae
donante diligendo teneatur, ut et qui gloriatur in
Cor.
i.
31,
Domino
glorietur.
CHAPTER
10.
IX.
est, quod iste legem atque doctrinam deputat juvamur ad operandam justitiam, quae ut multum Nemo enim adjuvet, ad hoc adjuvat ut gratia requiratur? Plenitudo enim legis charitas. potest legem implere per legem. Charitas autem Dei non per legem diffusa est in cordibus
Quid ergo
gratiam, qua
Rom.xi
Proinde Rom. nostris, sed per Spiritum Sanctum qui datus est nobis. per legem gratia demonstratur, ut lex per gratiam compleatur.
v.
dicit,
Quid enim juvat Pelagium, quia diversis verbis eamdem rem ut non intelligatur in lege atque doctrina gratiam consti-
tuere, qua possibilitatem naturae asserit adjuvari? Quantum autem existimo, ideo veretur intelligi, quia damnavit eos qui dicunt gratiam Dei et adjutorium non ad singulos actus dari,
latere se putat,
sed in libero arbitrio esse, vel in lege atque doctrina ; et tamen cum aliis atque aliis locutionibus versat signifi-
cationem legis atque doctrinae.
CHAPTER X;
11.
Et
alio
quippe
loco,
cum
diu asseruisset, non adjutorio

effici
Dei, sed ex nobis ipsis in nobis

*
posuit sibi ex Apostoli epistola quaestionem, atque ait:
voluntatem bonam, op'Et

:
quomodo,' inquit, operatur in vohis
stabit illud Apostoli

'
Beus
est
enim qui
Phil. a. 13.
Deinde ut banc oppositionem veluti solveret quam videbat dogmati suo vehementer
et velle et perjiceTe ?
esse contrariam, secutus adjunxit
quod bonum
est, velle
ditatibus deditos, et
Operatur in nobis velle sanctum est, dum nos terrenis cupiquod mutorum more animalium tantummodo
:
praesentia diligentes, futurae gloriae magnitudine et praemiorum poUicitatione succendit ; dum revelatione sapientiae in deside-
rium Dei stupentem
suscitat voluntatem;
dum
nobis (quod tu
210
alibi
'
\
De
Gratia Christi.
[Chap. xi.
negare non metuis) suadet
manifestius, nihil aliud
operatur velle
omne quod bonum est/ Quid eum dicere gratiam, qua Deus in nobis quod bonum est, quam legem atque doctrinam ?
et doctrina
In lege namque
^
sanctarum Scrip turarum futurae
Ad docgloriae atque praemiorum promittitur magnitudo. trinam pertinet etiam quod sapientia revelatur, ad doctrinam Et si inter pertinet cum suadetur omne quod bonum est.
docere et suadere, vel potius exhortari, distare aliquid videtur ; etiam hoc tamen doctrinae generalitate concluditur, quae qui-
busque sermonibus vel
litteris
continetur
nam
et
sanctae
Scripturae et docent et exhortantur, et potest esse in docendo et exhortando etiam hominis operatic. Sed nos earn gratiam
volumus
2Thess.iii.2.
iste aliquando fateatur, qua futurae gloriae magnitudo non solum promittitur, verum etiam creditur et speratur; nee solum revelatur sapientia, verum et amatur ; nee solum suadetur omuc quod bonum est, verum et persuadetur. Non enim
Matt.
xi. 28.
omnium est fides, qui audiunt per Scripturas Dominum regnum coelorum pollicentem; aut omnibus persuadetur quibuscumque suadetur ut veniant ad eum qui dicit, Venite ad me, omnes qui
laboratis.
Quorum autem
sit fides,
et
quibus persuadetur ut
John
vi.
44, 65.
ad eum veniant, satis ipse demonstravit, ubi ait, Nemo venit ad me, nisi Pater qui misit me traxerit eum : et paulo post, cum
de non credentibus loqueretur,
potest venire
\\
Dioci, inquit, vobis,
quia nemo
meo.
ad
me, nisi fuerit ei
datum a Patre
si
Hanc
debet Pelagius gratiam confiteri, verum etiam esse Christianas.
vult non
solum vocari,
CHAPTEE XL
12.
Quid autem dicam de

facile
revelatione sapientiae
Neque
ad
enim
quisquam speraverit in hac
vita posse pervenire

:
magnitudinem revelationum apostoli Pauli quid aliud credendum est ei revelari solere,
2 Cor.
xii.
et utique in eis
nisi
quod ad
sapi-
entiam pertinerit 1 Et tamen dicit tionum mearum ne extoUar, datus

meae,
In magnitudins
revela-
est
mihi stimulus camis

Propter quod
ter
angelus Satanae qui me
colaphizet.
Chap. xii.J
De
mea ; nam
Gratia Christie
211
dixit mihi, Sufficit
Dominum
tibi
rogavi, ut auferret
eum a me :
et
gratia
si
virtus in infirmitate perjicitur.

et cui nihil esset
Procul
dubio
jam summa,
addendum, charitas in
fuisset, quae omnino non posset inflari; numquid necessarius esset angelus Satanae, quo colaphizante reprimeretur elatio, quae in magnitudine revelationum posset
Apostolo tunc
existere
Quid
est
autem aliud
elatio,
est,
quam
inflatio
'?
Et
1
utique de charitate verissime dictum

latur,
Charitas non aemu-
Cor. xHi.
4.
non
inflatur.
Haec
itaque charitas adhuc etiam in tanto
Apostolo de die in diem profecto augebatur, quamdiu homo ejus interior de die in. diem renovabatur, perficienda sine dubio ubi
2 Cor.
iv. 16.
jam non
aedificio
posset inflari. inflaretur magnitudine

charitatis
;
Tunc autem mens

revelationis,
ejus
adhuc erat ubi

Cp. Phil.
^^'
donee
impleretur solido
apprehenderat,
iii.
nondum enim perveniendo
quo proficiendo currebat.
CHAPTER
13.
elatio,
XII.
Ideoque
antequam
nolenti perpeti molestiam, qua ejus cohiberetur esset in eo charitatis ultima et summa per-
fectio, rectissime dicitur, Sufficit tibi
gratia
infirmitate perficitur
'
in infirmitate scilicet,
;
mea ; nam virtus in non ut ille putat,

ne extol-
carnis tantum,' sed et carnis et animi
quia et animus erat in
comparatione summae
leretur,
illius perfectionis infirmus, cui,
datus
proinde stimulus carnis, angelus Satanae intelligebatur quamvis esset in carnalium vel animalium, nondum
.
percipientium quae sunt Spiritus Dei, comparatione firmissimus. Quocirca si virtus in infirmitate periicituri quisquis se
Cor.
non fatetur infirmum, non

virtus
in.
perficitur.
Haec autem
infirmitate perficitur praedestinatos et
gratia qua secundum pro-
Rom.
^ ~^'
perfectibnem glorificationemque perducit. Qua gratia agitur, non solum ut facienda noverimus, verum etiam ut cognita faciamus; nee solum ut diligenda creda-
positum vocatos ad
summam
mus, verum etiam ut credita diligamus.
p 2
213
X>e Gratia Christi.
[Chap. xiii.
CHAPTER
14.
altius
I
XIII.
est,
Haec
gratia
si
doctrina dicenda
certe sic dicatur, ut
et interius earn
Deus cum
ineffabili
suavitate credatur
Cor.
iii.
7.
[subminis-
non solum per eos qui plantant et rigant extrinsecus, scd ctiam per se ipsum qui incrementum suum *mimstrat occultus, ita ut non ostendat tantummodo veritatem, verum etiam Sic enim docet Deus eos qui secundum impertiat charitatem.
infundere,
propositum vocati sunt, simul donans
quod sciunt
I
agere.
Unde ad
vos a
et quid agant scire, et Thessalonicenses sic Apostolus
Thess.
iv.
loquitur
De
:
charitate
autem fraternitatis non opus habetis
vobis scrihi
nam
ijjsi
Deo
didicistis ut diligatis invicem.
Atque ut probaret eos a Deo didicisse, subjunxit: Etenim facitis illud in omnes fratres, in universa Macedonia. Tanquam
hoc
sit
didiceris feceris.
isa. liv. 13
;
certissimum indicium quod a Deo didiceris, si id quod Isto modo sunt omnes secundum propositum
John
VI. 45.
vocati, sicut
,
scHptum
-^
est in Prophetis, docibiles ^

.
novit quidem quod

didicit
fieri
debeat, et
non
facit,
Dd. Qui autem ^ nondum a Deo
secundum gratiam, sed secundum legem ; non secundum Quamvis multi, quod imspiritum, sed secundum litteram. facere videantur timore poenae, non amore justitiae perat lex,
:
Philip,
iii.
9.
Apostolus justitiam Si autem imperata, non data. justitia nostra, sed Dei quia sic fit nostra, ut sit nobis ex Deo. Dicit enim Ut inveniar in illo non habens meam justitiam,
sit
: :
quam quam
dicit
suam quae
ex lege est ; tandata est, non dicitur
ex lege
est,
sed earn quae ex fide
est
Jesu, justitiam ex Deo.
Tantum /quae
ex Deo;
igitur inter legem distat et gratiam, ut

justitia
cum
lex esse
non dubitetur ex Deo,

Quia ex
tamen quae ex
lege est
non
sit
sed justitia quae per gratiam consummatur, ex Deo.

:
justitia
Ps. cxviii.
lege justitia dicitur, quae fit propter legis maledictum ex Deo dicitur, quae datur per gratiae beneficium ut non sit terribile, sed suave mandatum, sicut oratur in Psalmo, Suavis es, Domine, et in tua suavitate doce me justitiam tuam, :
;
'
'^
(cxix.)68.
id est, ut
non formidine poenae
serviliter cogar esse
sub
lege,
\sed
libera charitate delecter esse
cum
lege.
Praeceptum quippe
quisquis discit, agit
liber facit, qui libens facit.
Et hoc modo
omnino quidquid agendum
didicerit.
Chap. XV.].
Dc
Gratia Chris ii.
313
CHAPTEB
15.
XIV.
ait,
De
isto
docendi
et
modo etiam Dominus

didicit,
*
audivit a Patre meo

venerit,
venit
ad me.
Qui
Omnis qui go non
John
\\. 45.
non de
illo
recte dicitur,
Audivit quidem
et didicit sibi
esse
veniendum, sed facere non vult quod didicit.' Prorsus non recte dicitur de isto docendi modo, quo per gratiam docet Deus.
Si enim, sicut Veritas loquitur, quis
Omnis qui
didicit, venit ;
quis-
non
venit, profecto. nee didicit.

et
venire
quemquam,
Quis autem non videat, et non venire, arbitrio voluntatis % Sed hoc
si
non autem potest ut non solum quid nisi adjutum esse, si venit ; adjutum, faciendum sit sciat, sed quod scierit etiam faciat. Ac per hoc, quando Deus docet, non per legis litteram, sed per Spiritus
arbitrium potest esse solum,
non venit
et sic
gratiam;
ita
docet, ut
quod quisque
didicerit,
non tantum
cognoscendo videat, sed etiam volendo appetat, agendoque perEt isto divino docendi modo etiam ipsa voluntas et ipsa ficiat. operatio, non sola volendi et operandi naturalis possibilitas,
adjuvatur. ita diceret
Si enim solum posse nostrum hac gratia juvaretur, Dominus: Omnis qui audivit a Patre et didicit Non autem ita dixit sed, Omnis qui potest venire ad me! Venire poss6 audivit, inquit, a Patre et didicit, venit ad me.
^
in natura ponit Pelagius, vel etiam, ut

gratia,
modo
ipsa,'
dicere coepit, in
qualemlibet earn sentiat,
qua
ut
'
dicit,
possi-
bilitas adjuvatur:' venire
autem jam in voluntate
et opere est.
Non
est
nisi id voluerit
autem consequens ut qui potest venire, etiam veniat, atque fecerit. Sed omnis qui didicit a Patre,
venire, sed venit;
non solum potest
ubi jam et possibilitatis
profectus, et voluntatis affectus, et actionis eiFectus est.
CHAPTER
16,
XV.
Quid
sibi ergo
ejus sensum fecerunt,
volunt exempla, nisi quia revera nobis sicut pollicitus est, clariorem ; non ut ea
sentire debeamus, sed ut id
quod
ipse sensit manifestius aper-
a 14
tiusque noscamus
1
De
'
Qratia Christi.
*
[Chap. xvi.
Quod possumus/
inquit,
videre oculis,
nostrum non
Ps. cxviii.
(cxix.)37.
strum
dictum
est.'
quod vero bene aut male videmus, hoc noRespondeat illi Psalmus, ubi Deo dicitur, Averte
est:
*,
oculos meos, ne videant vanitatem.

est,
Quod
et si
de oculis mentis
inde utique procedit in hos oculos camis, vel bene videre, vel male ; non quemadmodum dicuntur bene videre sanis oculis intuentes, et male, lippientes ; sed bene videre ad
Bubveniendum,
male
videre
ad
concupiscendum.
Quamvis
enim per hos
exteriores oculos videatur et pauper cui subve;
quae concupiscitur tamen ex interioribus ad male vel bene videndum misericordia vel libido procedit. Cur
nitur, et mulier
ergo dicitur Deo, Averte oculos meos, ne videant vanitatem
Cur
petitur
quod ad nostram pertinet potestatem,
si
Deus non
adjuvat voluntatem?
CHAPTER
17.
'
XYI.
*
:
Matt.
X. 2o,
QuODloqui possumus,' inquit, Dei est quod vero bene male loquimur, nostrum est.' Non hoc docet ille, qui bene. iVôw enim vos estis, inquit, qui loqui7nini; sed loquitur
vel
Et ut generaliter,' Spiritus Fatris vestri qui loquitur in vobis. 'universa complectar; quod possumus omne bonum inquit,
'
facere, dicere, cogitare, illius est qui
hoc posse donavit, qui hoc

nonnisi
posse adjuvat.'
Ecce etiam hie superiorem repetit sensum, quod

est, possibilitatis, voluntatis, actionis,
illorum trium, id
possibilitas
'
:
adjuvatur.
Denique adjungens, ut impleat quod

bene,' inquit,
est.'
'
intendit
Quod vero
vel cogitamus, nostrum

s. 5.
correxerat, ubi
cum
'
dixisset,
vel agimus, vel loquimur, Oblitus est quod superius quasi Ergo in voluntate et opere bono
'
adjunxit atque ait, imo et hominis, et Dei, Cur etiam qui ipsius voluntatis et operis possibilitatem dedit.' in his exemplis hoc non recordatus est, ut saltem in eorum fine
laus hominis est
;
*
diceret,
illius est
Quod possumus omne bonum
facere, dicere, cogitare,
qui hoc posse donavit, qui hoc posse adjuvat; quod

'
vero bene vel agimus, vel loquimur, vel cogitamus, et nostrum Non hoc dixit ; sed, nisi fallor, videor mihi est, et illius 1
videre quid timuit.
Chap. XVIII.]
De
Gratia Christi.
215
CHAPTER
18.
XVII.
haec/ inquit,
vellet ostendere quare nostrum sit: 'Quia omnia vertere etiam in malum possumus.' Illud ergo timuit, ut non diceret, 'et nostrum est et Dei/ ne sibi
'
'
Cum enim
responderetur,
est et
Si
quod bene agimus, loquimur, cogitamus, ideo

hoc posse donavit; ergo et
nostrum
et Dei, quia ille nobis
quod malum agimus, loquimur, cogitamus, et nostrum est et Dei, quia illud posse ad utrumc[ue donavit; atque ita, quod absit,
quemadmodum cum Deo laudamur

illo
in operibus bonis, sic

ilia,
cum
tam
culpamur nos facit bona posse quam mala.
in malis.' Possibilitas quippe
quam
dedit,
CHAPTER
XYIII.
19. De qua possibilitate Pelagius in libro primo pro Libero Habemus autem,' inquit, possibilitatem Arbitrio ita loquitur a Deo insitam, velut quamdam, ut ita dicam, utriusque partis
'
' :
radicem fructiferam atque fecundam, quae ex voluntate hominis diversa gignat et pariat, et quae possit ad proprii cultoris arbitrium, vel nitere flore virtutum, vel sentibus horrere vitiorum.'
Ubi non intuens quid loquatur, unam eamdemque radicem conbonorum et malorum, contra evangelicam veritatem doctrinamque apostolicam. Nam et Dominus nee arhorem honam
stituit
Matt.
vii. 18.
dicit jposse facere
Paulus
cum
fructus malos, nee dicit radicem rnalorum

intelligi
admonet utique
malam honos et apostolus omnium esse cujîditatem, radicem bonorum omnium charitatem.
:
Tim.
vi. 10.
duae arbores, bona et mala, duo sunt homines, bonus et maluSj quid est bonus homo, nisi voluntatis bonae, hoc est, arbor radicis bonae? et quid est homo malus, nisi voluntatis malae,
si
Unde
hoc
est,
arbor radicis malae
Fructus autem harum radicum
atque arborum, facta sunt, dicta sunt, cogitata sunt, quae
bona de
bona voluntate procedunt,
et
mala de mala.
!Zi6
De
Gratia Christi.
[Chap. xix.
CHAPTER XIX.
Facit autem homo arborem bonam, quando Dei accipit Non enim se ex malo bonum per se ipsum facit sed gratiam. ex illo et per ilium et in illo qui semper est bonus nee tantum
20.
: :
ut arbor
sit
bona, sed etiam ut faciat fructus bonos, eadem gratia
necessarium est ut adjuvetur, sine qua boni aliquid facere non potest. Ipse quippe in bonis arboribus cooperatur fructum, qui
I
Cor.
iii.
7.
et forinsecus rigat atque excolit
se dat intrinsecus
facit,
per quemlibet ministrum, et per Malam vero arborem homo incrementum.

facit,
quando
se
:
ipsum malum
quando a bono incom-
ab eo quippe defectus est origo voluntatis malae. Qui defectus non aHam naturam malam initiat, sed earn quae bona condita est vitiat. Sanato autem vitio nullum malum
mutabili deficit
remanet ; quia vitium naturae quidem
inerat, sed
vitium natura
non
erat.
CHAPTER
XX.
21. Illa ergo possibilitas non, ut iste opinatur,una eademque Aliud est enim charitas radix radix est bonorum et malorum.
bonorum, aliud cupiditas radix malorum ; tantumque inter se Sed plane ilia possibilitas differunt, quantum virtus et vitium.
charitatem, qua
sit
utriusque radicis est capax ; quia non solum potest homo habere sit arbor bona, sed potest etiam cupiditatem, qua
arbor mala.
Sed cupiditas hominis quae vitium
est,
hominem
habet auctorem, vel hominis deceptorem, non hominis Creatorem.

I
John
ii.
16.
et ambitio saeculi,
Ipsa est enim concupiscentia carnis, et concupiscentia oculorum, quae non est ex Patre, sed ex mundo est.
Quis autem nesciat, mundi nomine solere appellare Scripturam, a quibus habitatur hie mundus %
CHAPTER
22.
johnlv.7,8.
XXI.
Chaeitas autem quae

teste,
virtus est, ex
dicit,
Deo
nobis
est,
non
et
ex uobis, Scriptura
quae
Charitas ex Deo est;
Chap. XXII.]
De
ex
Gratia Christu
317
Deo natus est, et cognovit Deum, quia Deus charitas est. Secundum istam charitatem, melius intelligitur natus est ex Deo, non jpeccat ; et, quia non potest dictum, Qui Quia charitas secundum quam natus ex Deo est, non peccare. Cum ergo peccat homo, agit perperam, nee cogitat malum. non secundum charitatem, sed secundum cupiditatem peccat, secundum quam non est natus ex Deo quoniam ilia possibilitas,
omnis qui
diligit,
:
ijohniii.
i
9.
Cor.
xiii.
Cum ergo dicat Charitas ex Deo est; vel, quod est amplius, Deus Scriptura, charitas est; cum apertissime clamet Joannes apostolus, Uccei John aii.
ut dictum
est, utriusque radicis est capax.
qualem charitatem dedit nobis Pater, ut filii Dei vtocemur et simus : iste audiens, Deus charitas est, quare adhuc usque contendit, quod ex illis tribus tantummodo possibilitatem habeamus
ex Deo, bonam vero voluntatem bonamque actionem habeamus ex nobis Quasi vero aliud sit bona voluntas quam charitas, quam Scriptura nobis esse clamat ex Deo, et a Patre datam ut
'?
filii
ejus essemus.
CHAPTER
XXII.
23. Sed forte, ut daretur nobis, praecedentia merita nostra fecerunt; sicut iste de gratia Dei sentit in eo libro, quem ad
sacram virginem
litteris stoli
scripsit, cujus
etiam commemorationem
fecit in
quas
et
Romam
misit.
ait,
testimonio, quo
Ibi enim interposito Jacobi apoSuhditi estate Deo; resistite autem james
*
iv. 7.
diabolo,
fugiet
modo
resistere
a vobis; subjungit et dicit, Ostendit quodebeamus diabolo, si utique subditi simus Deo,
voluntatem, divinam mereamur gratiam, et
Demet?^
^- ^^
ejusque faciendo
facilius
nequam spiritui, Sancti Spiritus auxilio resistamus.* Ecce quam veraci corde damnavit in, ecclesiastico judicio Palaestino eos, qui dicunt gratiam
Dei secundum merita nostra dari dubitamus
An
An
adhuc eum id sentire

forte
et apertissime praedicare
Quomodo
ergo verax fuit in episcopali examine ilia confessio ? jam istum scripserat librum, ubi apertissime dicit
dari,
gratiam secundum merita nostra sine ulla recusatione damnavit

*?
quod in
orientali
synodo
Confiteretur ergo sic se ali-
quando
tenuisse, sed
jam non
tenere, ut
de correctione ejus
2i8
De
Gratia Christi,
[Chap, xxiii.
apertissime gauderemus.
DeGestPel. hoc
fuisset
Nunc
vero
:
cum
:
illi
inter caetera et
objcctum, respondit ipsi viderint qui dicunt ea Coelestii esse tenui, sed anathematizo qui sic tenent.'
tenuit,
si
*Haec utrum
Coelestii sint,
nunquam sic Quomodo nunquam sic hunc ante condiderat librum % Aut quomodo anasic tenent, si
ego vero
thematizat eos qui

24.
Sed ne
forte respondeat, ita se hie dixisse,
hunc librum postea condidit ? Dei faciendo

'
voluntatem, divinam mereamur gratiam,' sicut fidelibus et pie viventibus additur gratia, qua resistant fortiter tentatori, cum
tamen gratiam etiam primitus

tatem
;
accepissent, ut
Dei facerent volun-
ne forte rgo
'
ita respondeat, alia

'
accipite.
Qui
currit,'
inquit,
de hac re verba ejus ad Dominum, et ab eo se regi

;
cupit, id est, voluntatem

I
suam ex
ejus voluntate suspendit
qui
ei
Cor.
vi. 17.
^dhaerendo jugiter, unus, secundum Apostolum, cum eo fit Videte quanspiritus, non hoc nisi de arbitrii efficit libertate.' tam rem dixerit non effici nisi arbitrii libertate ac per hoc sine
;
adjutorio Dei nos Deo existimat adhaerere ; hoc est enim, * nonnisi de arbitrii libertate ; ut cum adhaeserimus eo non
'
adjuvante, tunc
jam quoniam adhaesimus, etiam
adjuvari mere-
amur.
CHAPTER
SEQuiTtrE enim et
libertate qui
*
XXIII.
est, arbitrii
dicit,
'
Qua
qui bene utitur,' id

'
bene utitur,
ita se,'
inquit,
totum
tradit
Deo,
omnemque suam
Gal.
ii.
mortificat voluntatem, ut
ego,
8o.
I.
dicere. Vivo
autem jam non
Apostolo possit vivit autem in me Christus :
cum
Prov. xxi.
ponitque cor
declinet.'
suum
Magnum
Dei, ut illud quo voluerit, ipse profecto adjutorium divinae gratiae, ut cor
in
declinet.
manu
nostrum quo voluerit Deus, ipse
Sed hoc tam magnum
adjutorium, sicut iste desipit, tunc

torio nonnisi de arbitrii libertate
meremur, cum sine ulio adjuad Dominum currimus, ab eo
nos regi cupimus, voluntatem nostram ex ejus voluntate sus.pendimus, eique adhaerendo jugiter, unus cum illo efficimur
spiritus.
Haec
scilicet
tam ingentia bona, nonnisi de
arbitrii,
secundum istum,
sic ejus
efficimus libertate, ut his praecedentibus meritis
gratiam consequamur, ut cor nostrum quo voluerit ipse
Chap. XXIV.]
declinet.
De
Gratia Christi,
ncm
gratis datur
%
219
quoEphes. a.
Quomodo
est ergo gratia, si

%
modo Quomodo verum dicit Ncm ex vobis, sed Dei donum est ; non ex ojyeribus, Tie Apostolus, forte quis extollatur : et iterum, Si autem gratia, inquit,yam non ex 02)erihus; alioquin gratia ja/m ncm est gratia 1 Quomodo, inquam, hoc verum est, si opera tanta praecedunt, quae nobis adipiscendae gratiae meritum faciant, quo nobis non donetur
est gratia, si
ex debito redditur
Rom.
xi. 6.
Ergone ut perveniatur ad Dei, ad Deum curritur sine adjutorio Bei ; et ut adjutorium Deo adhaerentes adjuvemur a Deo, a Deo non adjuti adhaeremus
gratuito, sed reddatur ex debito?
Deo
stare, si
Quid homini majus, quidve tale poterit gratia ipsa praejam sine ilia unus cum Domino spiritus effici potuit,
?
nonnisi de arbitvii libertate
CHAPTER XXIV.
25. Sbd vellem ut iste diceret, utrum rex ille Assyrius cujus Esther sancta mulier exsecrabatur cubile, quando considebat in throno regni sui, et omni stola illustrationis suae indutus erat,
Esther
v.
totus auro variatus lapidibusque pretiosis, et erat formidolosus valde, et elevata facie sua inflammata in claritate intuitus est
eam, tanquam taurus in impetu indignationis suae

se super caput delicatae suae,
et timuit
regina, et conversus est color ejus per dissolutionem, et inclinavit
diceret iste nobis,
utrum rex
ille
quae praecedebat eam, vellem ergo ad Dominum jam cucurrerat, et
ab eo se regi cupiverat, suamque voluntatem ex ejus voluntate suspenderat, et ei jugiter inhaerendo unus cum illo spiritus
factus erat, nonnisi de arbitrii libertate
;
utrum
se
totum Deo
tradiderat,
omnemque suam
posuerat.
mortificaverat voluntatem, et cor
suum
in
manu Dei
Puto non desipere, sed insanire

:
hominem, quisquis de illo et tamen convertit Deus
rege, qualis tunc erat, haec senserit

et transtulit
indignationem ejus in
lenitatem. Quis autem non videat, multo majus esse, indignationem a contrario in lenitatem convertere atque transferre,
quani cor neutra affectione praeoccupatum, sed inter utramque
medium
in aliquid decliuare
Legant ergo
et intelligant, in-
2:^0
De
Gratia Christi.
[Chap.
xxv.
tueantur atque fateantur, non lege atque doctrina insonante forinsecus, sed interna et occulta, mirabili ac ineffabili potestate
operari
Deum
in cordibus
hominum, non solum veras
revela-
tiones, sed bonas etiam voluntates.
CHAPTER XXV.
26. Desinat itaque jam Pelagius et se ipsum et alios fallere contra Dei gratiam disputando. Non propter illorum trium
unum,
operis, sed etiam propter
bonae voluntatis atque voluntatem et operationem bonam, erga nos gratia Dei praedicanda est. Nam illam possibilitatem ad
id
est,
propter possibilitatem
utrumque valere
definit
et
tamen non ideo tribuenda sunt Deo
etiam nostra peccata, sicut et propter

vult tribuere bona opera nostra.
eamdem
possibilitatem
Non
ideo tautum adjutorium
divinae gratiae commendetur, quia possibilitatem adjuvat naturalem.
dicere, cogitare, illius est qui

:
Desinat dicere, 'Quod possumus omne bonum facere, hoc posse donavit, qui hoc posse
Philip,
ii.
13.
adjuvat quod vero bene vel agimus, vel loquimur, vel cogitamus, nostrum est.' Desinat, inquam, ista dicere. Non solum enim Deus posse nostrum donavit atque adjuvat, sed etiam velle
et operari operatur in nobis. Non quia nos non volumus, aut nos non agimus: sed quia sine ipsius adjutorio nee volumus aliquid boni, nee agimus. Quomodo enim dicitur, Quod pos'
sumus bene
agere, Dei
est
quod autem agimus, nostrum
'
est
cum
enim
dicat Apostolus, orare se ad

faciant, et ut
*
Deum
pro
eis,
ad quos scribe%
bat, ne quid mali
quod bonum
est faciant
' ;
Non
quid
2 Cor. xiil
Oramus ut possitis nihil mali facere ait, mali: nee, *Ut possitis bonum facere;' 7. facialis
faciatis.
sed, ne
sed, ut
bonum
Rom.
wiil 14.
Quoniam de quibus scriptum est, Quotquot enim Dei aguntur, hi filii sunt Dei; profecto ut agant quod JS2)iritu bonum est, ab illo aguntur qui bonus est. Quomodo dicit Pelagius, 'Quod bene loqui possumus, Dei est: quod bene loquimur.
nostrum
est
'
Matt.
X. 20.
cum
dicat
Dominus, Spiritus Patris

'
vestri est
loquitur in vobis ?
Neque enim
ait,
Non
vos
estis
qui qui dedistis
Yobis bene posse loqui:' sed
ait,
Fan
vos estis qui loquimini.
Chap,
xxvl]
'
Dc
sed
Gratia Chris tu
221
Nee
ait,
Spiritus Patris vestri est qui vobis dat, vel dedit posse
ait,
bene loqui;'
qui loquilmr in vobis;
non
significans
effectum. possibilitatis profectum, sed exprimens cooperationis
Quomodo
'
dicit liberi arbitrii elatus assertor,
'Quod possumus
:
bene cogitare, Dei est ; quod autem bene cogitamus nostrum Non quia est % Cui respondet humilis gratiae praedicator idonei sumus cogitare aliquid a nobis, quasi ex nobismetipsis ;
sed sufficientia nostra ex
sed, 'cogitare/
2 Cor. Hi.
5.
Deo
est.
Non enim
'
ait,
Posse cogitare;
'
CHAPTER XXVI.
27.
IsTAM Dei gratiam in
divinis eloquiis
manifestam etiam
Pelagius manifesto fateatur, seque tamdiu contra sensisse non operiat impudentissimo pudore, sed dolore saluberrimo aperiat ;
ut sancta Ecclesia non turbetur pervicaci ejus obstinatione, sed

veraci correctione laetetur.
Cognitionem
;
et dilectionem, sicut
inflat,
sunt discernenda, discernat

ficat.
quia scientia
inflat,
charitas aediaedificat.
Cor.
viii.
i.
Et tunc
sit
scientia
non
quando charitas
Et
cum
non
sic
utrumque donum Dei, sed unum minus, alterum majus, justitiam nostram super laudem justificatoris nostri
extoUat, ut
torio,
horum duorum quod minus est, divino tribuat adjuquod autem majus est, humano usurpet arbitrio. Et si
Dei accipere charitatem
;
consenserit, nos gratia
non
sic sentiat,
tanquam uUa merita bona nostra
praecesserint.
Nam
quae
merita bona tunc habere poteramus, quando Deum non diligebamus ? Ut enim acciperemus dilectionem qua diligeremus, Hoc Joannes dilecti sumus, cum cam nondum haberemus.
apostolus apertissime dicit Non quod nos dilexerimus Beum^ sed quia ipse dilexit nos. Et alibi Nos diligamus, inquit, quia
: :
John
iv.
ipse prior dilexit nos.
Optime omnino atque verissime. Non enim haberemus unde ilium diligeremus, nisi hoc ab illo, cum Quid autem boni faceremus, prior nos diligeret, sumeremus.
nisi diligeremus
mus
Etsi enim Dei
gentibus, sed
Aut quomodo bonum non facimus, si diliga^ mandatum videtur aliquando non a dilia timentibus fieri; tamen ubi non est dilectio,
?
:
nullum bonum opus imputatur, nee recte bonum opus vocatur
233
Rom.
Gal.
xiv. 23.
De
Gratia Christi.
[Chap,
xxvii.
V. 6.
Rom.
V. 5.
quia omne quod non ex fide est, peccatum est; et fides per dilectionem operatur. A per hoc gratiam Dei, qua charitas Dei diffunditur in cordibus nostris per Spiritum Sanctum qui
omnino
^
datus est nobis, sic confiteatur qui vult veraciter confiteri, ut nihil boni sine ilia, quod ad pietatem pertinet veramque
justitiam,
dicit,
Non posse non dubitet. dari gratiam, ut quod a propterea

fieri
quomodo iste, qui cum Deo praecipitur, facilius

quod etiam
divinitus- praecipitur
impleatur,' quid de ilia sentiat satis ostendit, scilicet, sine

ilia,
etsi
minus
facile, fieri
tamen quod
potest.
CHAPTER
'
XXVII.
quod
et
28. lir libro quippe ad virginem sacram,

S. 23.
supra comet facilius

'
memoravi, cum dicit, Divinam mereamur gratiam, nequam spiritui, Saucti Spiritus auxilio, resistamus
profecto quid sapiat.
*
significat
[*ct?]
est,
facilius
'
An
Utquid enim hoc verbum interposuit, id vero non erat integer sensus, *ut nequam
'
'
spiritui,
Sancti Spiritus auxilio, resistamus

fecerit, quis
detrimentum hoc additamento
non
intelligat
Sed quantum ? Vo-
lens utique credi, tantas esse naturae vires, quas extollendo praecipitat,
ut etiam sine auxilio Spiritus Sancti, etsi minus

spiritui resistatur.
facile,
tamen aliquo modo nequam
CHAPTER XXVni.
29. Il?EM in
primo
*
libro pro Libero Arbitrio
'
:
Cum
autem
tam firmum ad non peccandum liberum in nobis habeamus arbitrium, quod generaliter naturae humanae
tarn forte,' inquit,
Creator inseruit, rursus pro inaestimabili ejus benignitate, quotidiano ipsius
tam
forte,
munimur auxilio.' Quid opus est hoc auxilio, si tam firmum est ad non peccandum liberum arbitrium 1
intelligi,
Sed etiam hie vult

per gratiam, quod
gratiam.
etsi
minus
ad hoc esse auxilium, ut facilius fiat facile, tamen putat fieri praeter
Chap.
XXX.]
De
Gratia Christi.
223
CHAPTER XXIX.
in eodem libro alio loco Ut quod per liberum/ homines" facere jubentur arbitrium, facilius possint iminquit, ToUe 'facilius/ et non solum plenus, verum plere per gratiam.'
30.
Item
*
'
etiam sanus est sensus, si ita dicatur, 'Ut quod per liberum homines facere jubentur arbitrium, possint implere per gratiam/ Cum autem 'facilius' additur, *adimpletio boni operis etiam sine
[fadimpie-
Dei gratia posse fieri, tacita significatione suggeritur. sensum redarguit qui dicit, Bine me nihil poUstis facere.
Quem
John
xv.
5.
CHAPTEE XXX.
31.
funditate
Emendet haec omnia, ne si in rerum magnarum prohumana erravit infirmitas, etiam diabolica huic accedat
sensit,
errori vel fallacia vel animositas, sive
defendendo quod perperam
cum
negando quod sensit, sive id se non debuisse sentire
commemorata perspicua
Istam quippe veritate cognoverit. justificamur, id est, qua charitas Dei diffunditur in gratiam qua cordibus nostris per Spiritum Sanctum qui datus est nobis, in
Pelagii et Coelestii scriptis,
eos
inveni,
quaecumque legere
confitenda
est,
potui,
nusquam
Prorsus
filios
ix.
quemadmodum
adverti, sicut
confiteri.
nusquam
eos
agnoscendi sunt, agnoscere
promissionis, de quibus dicit Apostolus, Non ii qui filii carnis, Rom. hi filii Dei; sed filii promissionis deputantur in semen. Quod
enim promittit Deus, non facimus nos per arbitrium seu naturam, sed
32.
ejus,
aliis
facit ipse
Nam
per gratiam. ut de Coelestii opusculis interim taceam, vel
libellis
quos
judiciis ecclesiasticis allegavit,
quae vobis omnia,
cum
quas necessarias existimavimus litteris, mittenda curavimus,
quibus omnibus diligenter inspectis, possitis advertere, non eum ponere Dei gratiam, qua juvamur vel ad declinandum a malo,
vel ad faciendum
nisi in lege
bonum, praeter naturale arbitrium
voluntatis,
atque doctrina ; ita ut ipsas quoque orationes ad hoc asserat necessarias, ut ostendatur homini quid concupiscat et
224
diligat
litteras
:
De
Gratia Christi.
[Chap.
xxxi.
ut ergo haec interim omittam, nempe ipse Pelagius et nuper et libellum Romam fidei suae misit, scribens ad
beatae
nesciebat.
memoriae papam Innocentium, quem defunctum esse In his ergo litteris dicit, Esse de quibus eum homi*
nes infamare conantur
sacramentum,
et
unum, quod neget parvulis Baptismi absque redemptione Christi aliquibus coelorum
:
regna promittat; aliud, quod ita dicat posse hominem vitare peccatum, ut Dei excludat auxilium, et in tantum libero confidat
arbitrio, ut
gratiae
repudiet adjutorium.'
eis
Sed de Baptismo
parvulorum, quamvis
quam perverse contra fidem Christianam et Catholicam sentiat veritatem, non hie locus est ut diligentius disseramus ; nunc enim de adjutorio
gratiae
dandum
esse concedat,
quod instituimus peragendum
est.
TJnde ad id quod
Ut enim proposuit, quid etiam hinc respondeat videamus. omittamus ejus invidiosas de suis inimicis querelas, ubi ad rem
ventum
est, ita
locutus est
CHAPTER
33.
*
XXXI.
' EccE,' inquit, apud Beatitudinem tuain epistola ista me purget, in qua pure atque simpliciter ad peccandum et ad non peccandum integrum liberum arbitrium habere nos dicimus,
quod in omnibus bonis

auxilio.'
operibus
divino
Cernitis itaque, pro intellectu
quem
adjuvatur semper vobis Dominus
dedit, haec ejus verba solvendae non sufficere quaestioni. Quaerimus enim adhuc, quo auxilio liberum adjuvari dicat arbitrium, ne forte, sicut solet, velit intelligi legem atque doctrinam. Si
Ps.
i.
2.
enim quaeras cur dixerit, semper ; poterit respondere, Quia dictum est, Et in lege ejus meditabitur die ac node' Deinde cum de hominis conditione et ad peccandum atque non peccandum
natural!
ejus
'
:
'
'
possibilitate
quaedam
dicens
Quam
est
liberi arbitrii
interposuisset, adjunxit potestatem dicimus in omnibus
esse generaliter, in Christianis, Judaeis, atque Gentilibus.
In
omnibus
solis
liberum arbitrium aequaliter per naturam, sed in Iterum quaerimus, qua Christianis juvatur a gratia.'
?
gratia
Et adhuc
'
poterit
respondere,
Lege atque doctrina
Christiana.'
Chap XXXI.]
34.
De
Gratia Christi.
225
Above,
s.
dum
verit.
Deinde quamlibet sentiat gratiam, ipsis Christianis secunmerita dari dicit cum eos qui hoc dicunt, jam in Palaestina,
:
23.
sicut supra
commemoravi, sua
ilia
:
praeclara purgatione
'
damnaet
Nam
verba ejus ista sunt
inerme
sunt.
est conditionis
bonum
'
:
inquit, in eis dicit, qui Christiani

illis,'
' :
In
'
nudum
*
non
Deinde caetera contexens
In his
vero,' inquit,
qui ad
Christum pertinent, Christi munitur auxilio.' Videtis adhuc incertum esse quo auxilio, secundum ea quae supra diximus. Illi Sed adhuc sequitur de his qui Christiani non sunt, et dicit
'
:
ideo judicandi atque damnandi sunt, quia cum habeant liberum arbitrium, per quod ad fidem venire possent, et Dei gratiam Hi vero remunepromereri, male utuntur libertate concessa.
randi sunt, qui bene libero utentes arbitrio merentur

gratiam, et ejus
Domini
est,
mandata custodiunt.'
Nempe
manifestum
euni dicer e gratiam secundum merita dari, quamlibet eam, vel
qualemlibet significet,
quam tamen
aperte non exprimit.
Nam
cum
eos remunerandos dicit, qui bene utuntur libero arbitrio, et
ideo mereri
Domini gratiam, debitum
eis
reddi fatetur.
ergo illud Apostoli, Justijlcati gratis i)er

est et illud. Gratia salvi facti estis ?
Ubi est gratiam ipsius ? Ubi
Rom.
iii.
24.
Et ne putarent per opera, Rursus ne ipsam fidem sine Dei gratia sibi addidit, jêrjldem. putarent esse tribuendam, Ut hoc, inquit, non ex vobis, sed Dei
Ephes.
H. 8.
donum
Aut
si
est.
Nempe
;
ergo illud unde incipit
omne quod merito

Sicut unicuique Rom. ut
xii. 3.
accipere dicimur, sine merito accipimus, id est, ipsam fidem.
negatur dari
quid est quod dictum

?
;
est,
Deus
jyctrtitus est
mensuram Jidei
Si
autem
sic dicitur dari,
reddatur meritis, non donetur quid est quod iterum dicit, Vobis donatum est pro Christo, non solum ut credatis in eum, ferum etiam ut patiamini pro eo 1 Utrumque enim donatum
esse testatus est, et
Philip,
i.
29.
quod
Isti
credit in Christum, et
quod patitur
quisque pro Christo.

gratia; ac per hoc
gratia.
autem
libero arbitrio sic applicant
fidem, ut fidei videlicet reddi videatur,
non
gratuita, sed debita
jam nee gratia, quia nisi gratuita, non est
226
De
Gratia ChristL
[Chap,
xxxii.
CHAPTER
35.
XXXII.
ad
fidei
Sed ab
his litteris Pelagius
suae librum vult

fecit
;
transire lectorem, cujus vobis
commemorationem
in
quo
ea de quibus nou interrogabatur multa disseruit, Sed nos de quibus agimus cum illis ipsa videamus. Cum enim ab unitate
Trinitatis usque
ad resurrectionem
carnis,
quod ab
illo
:
quaerebat,
disputationem
quantam
voluit
terminasset
nemo Et
*
Baptisma/ inquit, *unum tenemus, quod iisdem Sacramenti

verbis in infantibus, quibus etiam in majoribus, dicimus esse celebrandum/ Hoc certe vos et a praesente audisse dixistis : sed quid prodest, quod eisdem verbis in parvulis, quibus et in
majoribus, celebrari dicit Baptismi sacramentum, cum res a Plus est quod vobis ore nobis, non sola verba quaerantur?
proprio interrogantibus respondit, uti scribitis, remissionem peccatorum percipere Baptismum.'
'
infantes
in
et
Non enim
hie dixit, *in verbis remissionis peccatorum;' sed eos baptizari in ipsam remissionem confessus est et tamen si ab eo quaere:
retis,
quid
peccati eis
credatur remitti, non eos aliquid habere
contenderet.
CHAPTER
36.
XXXIII.
Quis
crederet, sub hac quasi manifesta confessione sen-
sum
De
Pecc.
'
latere contrarium, nisi
eum
Coelestius aperuisset
%
*
Qui
in
libcllo suo,
qucm Romae
gestis ecclesiasticis allegavit,
parvulos
remissionem peccatorum' confessus est, et negavit *ullum ha\iere originale peccatum.' Sed nunc non de Baptismate parvulorum, sed de adjutorio gratiae potius, etiam in
et baptizari in
libello fidei suae,
quem Romam
misit,
*
attendamtis.
'
Liberum,' inquit,
sic
quid Pelagius senserit confitemur arbitrium, ut

et
dicamus nos indigere Dei semper

rimus, quo
auxilio.'
:
auxilio nos indigere fateatur
Ecce iterum quaeiterum invenimus
ambiguum, quoniam potest respondere legem se dicere doctrinamve Christianam, qua naturalis ilia possibilitas adjuvetur. Nos autem illam gratiam in eorum confessione requirimus, de
2 Tim.
T.
^.
qua
dicit Apostolus,
iV(w Qnim dedit nobis Deus spiritum timo-
'C.V
Chap.
XXXVI.]
sed virtutis
et
De
Gratia Chris ti,

ISTon est
227
autem
risj
charitatis et continentiae.
consequens ut qui habet donum scientiae, quo noverit quid agere debeat, habeat etiam charitatis, ut agat.
CHAPTER XXXIV.
37. Illos etiam, quos in eisdem litteris, quas misit
ad sanctae
memoriae papam Innocentium,

morat,
legi,
libros suos vel scripta
praeter
unam
epistolam,
quam
:
se
commebrevem misisse ad
sanctum Constantium episcopum dicit nee alicubi potui reperire, banc eum gratiam confiteri, qua non solum possibilitas
naturalis voluntatis et actionis,
quam
dicit
nos habere etiamsi
nee volumus nee agimus bonum, sed ipsa etiam voluntas et actio subministratione Sancti Spiritus adjuvatur.
CHAPTER XXXY.
38.
*
Legant/
inquit,
illam epistolam,
quam ad sanctum
annos scripsimus,
virum Paulinum episcopum ante duodecim

trecentis forte versibus nihil aliud
fere
quae quam Dei gratiam et auxilium confitetur, nosque nihil omnino boni facere posse sine
Deo.'
Hanc
ergo epistolam
legi, et
inveni
eum pene per
totara
non immorari, nisi in facultate et possibilitate naturae, et pene ibi tantum Dei gratiam constituere Christianam vero gratiam tanta brevitate sola nominis commemoratione perstringit, ut nihil aliud videatur, quam eam tacere timuisse. Utrum tamen
:
eam
in remissione peccatorum velit intelligi,

est et conversationis ejus
facit,
an etiam in doc-
trina Christi, ubi
aliquod suorum opusculorum locis
exemplum, quod an credat aliquod adju-
torium bene agendi adjunctum naturae atque doctrinae per

inspirationem flagrantissimae et luminosissimae charitatis, non
apparet omnino.
CHAPTER XXXVI.
39.
'Legant
etiam,' inquit, 'ad
sanctum Constantium
epi-
scopum, ubi breviter quidem, sed plane libero hominis arbitrio
Dei gratiam auxiliumque conjunxi.'
Hanc
epistolam, ut supe-
Q2
2^8
rius dixi,
De
non
legi
:
Gratia Chris ti.

si
[Chap,
xxxvii.
sed
non
est dissimilis caeteris,
quae mihi
nota commemorat, non habet etiam ipsa quod quaerimus.
CHAPTER XXXVII.
See
s.
40.
23.
Legant ctiam/
inquit,
quam ad sacram
Christi vir-
ginem Demetriadem in Oriente conscripsimus, ita hominis laudare naturam, ut Dei semper
auxilium.'
et invenient nos
gratiae
addamus
lianc
Istam sane
legi,
mihique pene persuaserat,
ilium gratiam, de qua quaestio est, eonfiteri ; quam vis in multis sed cum in ejus opusculi locis sibi ipse contradicere videretur
:
manus meas
scripsit
;
et alia venissent,
vidi
quemadmodum
quae posterius latiusque conpotuerit etiam illic gratiam
Ep. ad
nominare, sub ambigua general itate quid sentiret abscondens, gratiae tamen vocabulo frangens invidiam, ofFensionemque de' Dem. cliuans. Nam in ipsius principio, ubi ait, Proposito insudemus
operi, uec
*
[*de mediocntate?]
mediocritati diffidamus ingenii,
quod credimus
fide
matris et merito virginis adjuvari;' gratiam qua adjuvamur ad aliquid agendum, mihi visus fuerat eonfiteri, nee attenderam
banc
Ep. ad Dem.
^' '^"
eum ponere
*
potuisse in sola revelatione doctrinae.

*
:
Item in eodem opere alio loco Quod si etiam sine Deo,' inquit, homines ostendunt, quales a Deo facti sunt vide quid Christiani facere possint, quorum in melius per Christum
41.
;
instaurata natura
auxilio.'
intelligi
est,
et qui divinae
Naturam
peccatorum
ubi
:
in melius
quoque gratiae juvantur instauratam, remission em vult
demonstravit,
ait,
quod alio loco in hoc ipso libro satis Etiam illi qui longo peccandi usu
'
quodam modo obduruere,

tione doctrinae.
instaurari per poenitentiam possunt.'

et hie
Auxilium vero divinae gratiae potest
ponere in revela-
CHAPTER XXXVni.
Ep. ad Dem.
42.
Item
alibi in
eadem
inquit, 'ut diximus, ac
Nam si etiam ante legem/ multo ante Domini nostri et Salvatoris

'
epistola
adventum, juste quidam et sancte vixisse referuntur; quanto
Chap.
XXXIX.]
De
Gratia Christi.
229
est,
magis post illustrationem adventus ejus nos id posse credendum qui instaurati per Christi gratiam et in meliorem hominera
renati
sumus
que exemplo ad perfectionem incitati esse debemus, qui ante legem fuere ?'
et hie aliis
qui sanguine ejus expiati atque mundati, ipsiusjustitiae, meliores illis
Videte
quemadmodum
Deinde
quidem
:
verbis, sed
tamen
in remissione peccatorum
constituerit.
et in
exemplo Christi adjutorium gratiae

*
Meliores etiam quam fuerunt sub lege, subjungit et dicit dicente Apostolo, Peccatum vobis non dominahitur; non enim Rom.
vi. 14.
sub lege
estis,
sed sub gratia,
Et quoniam
'
hinc,' inquit,
suffi- Ep. ad Dem.
cienter, ut puto, diximus,
nunc perfectam instituamus virginem, quae ex utroque semper accensa, et naturae siraul et gratiae
sanctitate testetur.'
bonum morum
naturae
Et
in his verbis
debetis
\,
,
advertere, ideo ilium
quod
dicebat, sic voluisse concludere, ut
bonum
intelligamus,
quod cum crearemur accepimus
^
;
gratiae autem,
cum
Christi intuemur
fuerit
eis
exemplum
qui
tanquam ideo
sive
peccatum non indultum

sunt, quia credunt.
sub lege fuerunt vel
exemplum
Christi
sive
non habuerunt,
non
CHAPTEE XXXIX.
43.
Hoc autem
istum sapere, et
alia ejus
verba ostendunt,
non
in hoc libro, sed in tertio pro Libero Arbitrio, ubi ad
eum
loquens contra
Apostoli dicentis,
quem
disputat,
quoniam
Non quod volo ago ; et, membris meis repugnantem legi mentis meae,
posuerat verba Video aliam legem in Rom.

ille
vii.
et caetera
quae
ibi
dicuntur; iste respondit, atque ait: 'Hoc enim quod tu de Apostolo intelligere cupis, omnes ecclesiastici viri in peccatoris et sub lege adhuc positi asserunt eum dixisse persona, qui
nimia vitiorum consnetudine velut quadam iieneretur necessitate

peccandi, et quamvis
praecipitaretur in
';
bonum
appeteret voluntate, us^

'
tamen
^,
In persona autem,' inquit, hominis sub vetere adhuc lege peccantem unius, designat populum quem ab hoc consuetudinis malo dicit liberandum esse per
malum.
Christum, qui credentibus sibi primo omnia per Baptismum peccata dimittit, deinde imitatione sui ad perfectam incitat
23^
De
Gratia Christi.
[Chap.
xl.
sanctitatem, et vitioriim consuetudinem virtutum vincit exemplo.' Ecce quomodo vult intelligi adjuvari eos qui sub lege peccant,
ut per gratiam Christi

sufficiat sola
justificati liberentur,
tanquam
els
non
lex,
propter nimiam peccandi consuetudinem, nisi
Christi accedat,
sed
ejus
intuendum
exemplum.
non inspiratio charitatis per Spiritum Sanctum, et imitandum in doctrina evangelica virtutis
Et
certe
maxima
locum
:
hie erat causa exprimendi,
Rom.
24,25.
71U
quo respondet, sic Apostolus, ut diceret Infelix ego homo^ quis me liherahit de corpore mortis hujus ? Gratia Dei per Jesum Christum Dominum nostrum. Hanc iste cum constituat, non
conclusit
in virtutis ejus auxilio, sed imitationis exemplo, quid amplius
quam
diceret gratiam, ubi
ipsura, de
de
illo
sperare debemus, ubicumque gratiae
nomen sub ambigua
generalitate
commemorat ?
CHAPTER
See
s.
XL.
23, 28.
44.
Item
in
eodem
libro
:
supra disseruimus, ubi ait
ad virginem sacram, unde jam etiam Subditi simus Deo, ejusque faci'
endo voluntatem, divinam mereamur gratiam, et
facilius
nequam
In quibus ejus spiritui, Sancti Spiritus auxilio, resistamus.' verbis certe manifestum est, ita eum velle nos adjuvari gratia Spiritus Sancti, non quia sine illo etiam per solara naturae
possibilitatem
non possumus
resistere tentatori, sed ut facilius
Quod tamen qualecumque et quantulumcumque eum credibile est in hoc constituere, quod nobis adjutorium additur scientia revelante Spiritu per doctriuam, quam vel non
resistamus.
possumus, vel
difficile
quae in
cernitis.
libro,
quem
scripsit
habere possumus per naturam. Ista sunt ad virginem Christi, advertere potui,
;
ubi videtur gi-atiam confiteri
quae profecto qualia
sint,
utique
CHAPTER
45.
*
XLI.
Legant,' inquit, 'etiam recens meum opusculum, quod Libero nuper Arbitrio edere compulsi sumus et agnoscent pro quam inique nos negatione gratiae infamare gestierint, qui per
;
Chap. XLii.]
De
Gratia Christi.
231
totum pene ipsius textum operis perfecte atque integre et libearbitrium confitemur et gratiam/ Quatuor sunt libri operis hujus, et hos legi, et ex illis sumpsi quae tractanda et
runi
discutienda proposui, et ut potui pertractavi, antequam ad ejus Sed in his has litteras, quae Romam missae sunt, veniremus.
etiam quatuor libris quaecumque pro gratia videtur dicere, qua juvamur ut declinemus a malo bonumque faciamus, ita dicit, ut nullo modo a verborum ambiguitate discedat, quam discipulis sic possit exponere, ut nullum auxilium gratiae credant, qua
naturae possibilitas adjuvetur, nisi in lege atque doctrina; ita ut ipsas quoque orationes, ut in scriptis suis apertissime affirmat, ad nihil aliud adhibendas opinetur, nisi ut nobis doctrina etiam divina revelatione aperiatur, non ut adjuvetur mens hominis, ut
quod faciendum esse didicerit etiam dilectione et actione Ab illo enim suo manifestissimo dogmate non recedit perficiat.
id
omnino, ubi tria ilia constituit, possibilitatem, voluntatem, actionem et solam possibilitatem dicit divino adjuvari semper auxilio ; voluntatem autem et actionem nullo Dei adjutorio
:
S. 5-
existimat indigere.
Tpsum vero auxilium, quo possibilitatem naturalem perhibet adjuvari, in lege constituit atque doctrina, quam nobis fatetur etiam Sancto Spiritu revelari, propter quod
et
orandum
esse
concedit.
Sed hoc adjutorium

fuisse
legis
atque
doctrinae
etiam
propheticis
temporibus
adjutorium
autem
gratiae,
arbitratur exemplo
perspicitis,
quae proprie gratia nuncupatur, in Christi esse quod nihilominus ad doctrinam pertinere
;
evangelica praedicatur; ut videlicet via demonstrata, qua ambulare debeamus, jam viribus tanquam liberi arbitrii, adjutorio nullo alterius indigentes, sufficiamus nobis, ne deficiamus in via ; quamvis et ipsam viam contendat
quae nobis
etiam sola inveniri posse natura, sed
facilius, si
adjuvet gratia.
CHAPTER
46.
XLII.
intelligere potui in Pelagii
Haec
ergo pro
meo captu
Videtis autem, quod qui ista scriptis, quando nominat gratiam. sentiunt, ignorantes Dei justitiam, suam volunt constituere, et Rom.
x. 3.
iii.
longe ab
ilia sunt,
quae nobis ex Deo
est,
non ex
nobis,
quam
in
phiiip.
9.
232
[Sanctis
De
*maxime
Gratia Christi.
[Chap, xliii.
Scripturis
Sanctis canonicis advertere atque agnoscere
debuerunt.
fecto in
illis
Sed quia eas secundum suum sensura legunt, pronee aperta contuentur.
Catholicorum virorum
non non
Utinam ergo saltern in a quibus eas recte intellectas esse scriptis, dubitant, quid sit de adjutorio divinae gratiae sentiendum, negligenter attenderent, nee suae sententiae amore nimio
praeterirent.
Nam
iste ipse
Pelagius in
illo
ipso recenti opu-
sculo suo, cujus se
commemoratione
defendit, id est, in tertio
libro pro libero Arbitrio,
sanctum Ambrosium quemadmodum
laudet, accipite.
CHAPTER
47. 'Beatus,' inquit,
XLIII.
cipue libris
flos
Romana
'Ambrosius episcopus, in cujus praeelucet fides, qui scriptorum inter Latinos
Scripturis
quidam speciosus enituit, cujus fidem et purissimum in sensum ne inimicus quidem ausus est reprehendere.'
Ecce qualibus et quantis praedicat laudibus, quamlibet sanctum

et
De
Nat. et
doctum virura, nequaquam tamen auctoritati Scripturae canonicae comparandum. Quem propterea sic iste commendat, quia vidctur sibi in quodam loco librorum ejus eo teste uti, quo
:
probet hominem posse esse sine peccato unde nunc non agitur, sed agitur de auxilio gratiae, quo ad non peccandum adjuvamur
justeque vivendum.
CHAPTER
St.
XLIV.
Ambrose,
48.
AuDiAT crgo
illum vcnerabilem antistitem dicentem et
Luke's Gosp.
Cpl'c^
^>pist.
docentem in secundo libro Expositionis Evangelii secundum Vides oias Lucam, cooperari Dominum etiam voluntatibus nostris.
*
IV.
Cor. X. 31.
itaque,' inquit, quia ubique Domini virtus studiis cooperatur humanis ; ut nemo possit aedificare sine Domino, nemo custodire sine Domino, nemo quidquam incipere sine Domino. Et ideo Sive manducatis, sive bibitis, omnia in Dei juxta Apostolum,
*
Yidetis quemadmodum sanctus Ambrosius gloriam facite' etiam illud quod solent homines dicere, Nos incipimus, et Deus
'
perficit,'
his
verbis abstulit, dicens,
'neminem quidquam
vel
Chap, xlv.]
De
Gratia Christu
libro
233
incipere sine Deo.'
Item in sexto
ejusdem operis, cum de

*
:
duobus
illis
feneratoris unius debitoribus asreret

'
Secundum
:
Ambr. on St Luke
b. \\.
s.
homines,' inquit,
plus fortasse offendit, qui plus debuerat
sed
25.
per misericordiam Domini causa mutatur, ut amplius diligat Ecce aperqui amplius debuit, si tamen gratiam consequatur.'
tissime praedicat Catholicus doctor etiam ipsam dilectionem,
qua
quisque amplius
diligit,
ad beneficium gratiae pertinere.
CHAPTER XLV.
49.
agit,
Ipsam denique poenitentiam, quam procul dubio voluntas T ^ Domini misericordia et adjutorio fieri ut agatur, in nono
-rx
. . .
.
Ambr. on
St.
Luke,
b. x. (edit.)
ejusdem operis libro beatus dicit Ambrosius,

lacrymae, quae culpam
plorant.
lavant.
Bonae loquens Jesus respicit, Denique quos

ita
:
Negavit primo Petrus, et non

:
flevit,
quia non respex-
Dominus negavit secundo, non flevit, quia adhuc non respexerat Dominus negavit et tertio, respexit Jesus, et ille amarissime flevit.' Legant isti Evangelium, et videant Dominum Jesum tunc intus fuisse, cum a sacerdotum principibus audiretur apostolum vero Petrum foris et deorsum in atrio
erat
: :
Matt. xxvi.
xiv. 66.
cum
servis
ad focum nunc sedentem, nunc stantem, sicut verapotest dici, quod corporalibus oculis
respexerit.
cissima et concordissima Evangelistarum narratione monstratur.
eum Dominus Et ideo quod ibi scriptum est, Resjyexit eum Dominus; intus actum est, in mente actum est, Misericordia Dominus latenter subin voluntate actum est.
Unde non
visibiliter
admonendo
Lukexxii.6i.
venit,
cor
tetigit,
memoriam
revocavit,
interiore
gratia
sua
hominis usque ad exteriores lacrymas Petrum, movit et produxit affectum. Ecce quemadmodum Deus adjuvando adest voluntatibus et actionibus nostris ecce quemadmovisitavit
interioris
dum
et velle et operari
operatur in nobis.
libro
Phil.
' :
ii.
13. St.
50.
Item
in
eodem
idem sanctus Ambrosius

qui
dixit, Etsi
alii
Nam
si Ambr. on
s.
Petrus,' inquit,
lapsus
est,
scandalizati
91.'
fuerint, ego
non scandalizabor ; quis alius jure de se praesumat 1 ^^"- '^^îDenique David quia dixerat. Ego dixi in mea abundantia, Non Ps. xxix. movehor in aeternum ; suam sibi jactantiam obfuisse profitetur, ^^^"^ ^'
^34
Ps. xxix.
De
Gratia Christi.
[Chap. XLVI.*
(xxx.)7,
8.
A vertisti faciem tuam, et factus sum conturhatus.* Audiat tantum virum docentem, imitetur credentem, cujus doctrinam fidemque laudavit. Audiat humiliter, imitetur fideliter non de se pertinaciter praesumat, ne pereat. Quid in eo pelago
dicens,
iste
:
Cp. Matt.
xvi. i8.
vult mergi Pelagius, unde per petram liberatus est Petrus
CHAPTER
Ambr. on
b.vii.
s.
XLVI.
51.
AuDiAT eumdem
antistitem Dei in sexto itidem libro

*
:
27,
Luke
ix. 53.
Cur autem non receperint eum, Quia fades ejus erat euntis Evangelista ipse memoravit, dicens in Jerusalem. Discipuli autem recipi intra Samariam gestieejusdem operis dicentem
:
bant.
facit.'
Sed Deus quos dignatur vocat, et quern vult religiosum seusum hominis Dei, ex ipso haustum fonte gratiae
*
Dei
Exod.
xxxiii,
Deus/
facit.'
inquit,
quos dignatur vocat, et

si
quem
vult re-
Hgiosum
fuero
:
Videte
ero,
et
non
illud est propheticum, Miserehor

2>'^<^^stabo
\V,x6?^'^^'
cujus misertus
misericordiam
cui misericors
et illud apostolicum, Igitur
non
volentis,
neque currentisy
facit.'
*
sed miserentis Dei.
Quia ut
dicit
etiam nostrorum temporum

vult religiosum
esse religiosum,
homo
Peiag. above,
'
ejus,
Quem
dignatur vocat, et
et
Numquid
currit ad
aliquis dicere audebit,
quem nondum
qui
Cor.
vi, 17.
ab eo se regi cupit, et voluntatem suam Dominum, ex ejus voluntate suspendit, et qui ei adhaerendo jugiter, unus, At hoc totum tarn secundum Apostolum, cum eo fit spiritus 1
'
magnum
religiosi
arbitrii libertate.'
hominis opus, Pelagius non dicit effici, nisi Contra autem beatus Ambrosius, ipsius tarn
' ' '
'
excellenter ore laudatus,
Dominus
Deus,' inquit,
facit.'
quem
digna-
tur vocat, et
quem
vult religiosum
Ergo ut currat ad
Dominum,
et
ab eo se regi cupiat, suamque voluntatem ex ejus
voluntate suspendat, eique adhaerendo jugiter unus, secundum Apostolum, cum eo fiat spiritus, Deus quem vult religiosum
facit
nifci
:
et
hoc totum homo

fiat,
nisi religiosus
non
%
facit.
Quapropter
Deo
ut hoc faciat, quis hoc facit
Chap.
XLViiL]
De
Gratia Chris ti.
^^$
CHAPTER
52.
XLYII.
Sed quia
ista quaestio,
ubi de arbitrio voluntatis et Dei

difficilis,
gratia disputatur, ita est
ad discernendum
ut quando
defenditur arbitrium, negari Dei gratia videatur ; autem asseritur Dei gratia, liberum arbitrium putetur quando
liberum
auferri
vere, ut etiam
potest Pelagius ita se latebris obscuritatis hujus involiis quae a sancto Ambrosio conscripta posuimus,
;
consentire se dicat
et ea se
quoque
que
sensisse
atque
ita singula
sentire proclamet, semperconetur exponere, ut etiam ejus
sententiae convenire credantur.
Quapropter quantum attinet ad

ilia
istam de divina gratia et adjutorio quaestionem, tria

apertissime distinxit attendite
:
quae
posse, velle, esse
id est, possi-
bilitatem, voluntatem, actionem.
Si ergo consenserit nobis, non
solam possibilitatem in homine, etiamsi nee velit, nee agat bene, sed ipsam quoque voluntatem et actionem, id est, ut bene veli-
mus
tem
et
vult in bene agit

et
bene agamus, quae non sunt in homine, nisi quando bene si, ut dixi, consenserit, etiam ipsam volunta;
actionem divinitus adjuvari, et sic adjuvari, ut sine illo adjutorio nihil bene velimus et agamus, eamque esse gratiam Dei per Jesum Christum Dominum nostrum, in qua nos sua non
nostra justitia justos facit, ut ea sit vera nostra justitia quae nobis ab illo est ; nihil de adjutorio gratiae Dei, quantum arbitror, inter
nos controversiae relinquetur.
CHAPTER XL VIII.
53. Illud autem propter quod sic laudavit sanctum Ambrosium, quia scilicet in scriptis ejus invenit ex laudibus See Ambr. .St. Luke, -m. 1 1 '1 hac vita esse sine b. s. 17. Zachariae et Elisabeth, posse hommem peccato ; quanquam negandum non sit, si hoc velit Deus, apud
on
11
i.
admodum dictum
quern sunt omnia possibilia, consideret tamen diligentius, quemDictum enim est, quantum mihi videtur, sit.
inter
homines conversationem probabilem nuUus hominum juste posset in accusaatque laudabilem, quam
secundum quamdam
23^
De
Gratia Christi.
[Chap.
xlix.
tionis et criminationis *querelam' vocare.

Luke
i.
Quam
propterea in
6.
Dei coDspectu Zacharias et ejus uxor habuisse referuntur, quia in ea homines nulla dissimulatione fallebant, sed ut apparebant
See
De Perf.
Non autem dictum est hominibus, ita noti erant oculis Dei. hoc secundum illam perfectionem justitiae, in qua vere atque omuimodo immaculati perfectique vivemus. Nam et apostolus
Paulus
dixit, secundum justitiam quae ex lege est, se fuisse sine querela ; in qua lege etiam Zacharias sine querela conversabatur sed banc Apostolus justitiam in stercoribus et detrimentis depu:
Phuiptiii.
^' ^'
tavit, in
"Matt.
V. 6.
comparatione justitiae
quam
speramus, et
quam nunc
specie,
esurire ac sitire debemus, ut ea
Rom.
i.
17.
quae nunc est in
fide,
quandoque saturemur in quamdiu Justus ex fide vivit.
CHAPTEE XLIX.
[A
lost
work
54.
AuDiAT dcuique ipsum venerabilem
antistitem,
cum
ex-
poneret Isaiam prophetam, dicentem, 'neminem in hoc mundo esse posse sine peccato.' Ubi nemo potest dicere, 'in hoc mundo'
eum
Philip,
iii.
dixisse velut
in
dilectione
dixit,
20.
etcuim loquebatur, qui
De Apostolo hujus mundi. Conversatio nostra in coelis est.

'
:
Hunc
qui
iCor.xiii. 12.
ergo sensum memoratus episcopus explicans * inquit, secum multos ait Apostolus in hoc adhuc
si
Perfectos,'
mundo
sitos,
ad perfectionem veram
respicias, perfecti esse
non pote-
rant.
Quia ipse
dixit,
mate, tunc autem facie
Videmus nunc 2)er sjyeculuTn in aenigad faciem : nunc cognosco ex parte, tunc
:
autem cognoscam sicut et cognitus sum. Ita et immaculati sunt cum utique, in hoc mundo, et immaculati erunt iii n^gno Dei
si
minutius excutias, immaculatus esse nemo possit, quia
nemo
sine peccato.'
lUud ergo
sancti
sua sententia Pelagius utitur, dictum est, probabilem quidem, sed non minutius excussum:
aut certe
si
Ambrosii testimonium, quo pro aut secundum quemdam modum
ille
vir sanctus atque humilis Zachariam et Elisa-
beth
summae atque omnimodo
perfectae justitiae, cui nihil addi
jam
posset, fuisse existimavit, profecto sententiam
suam minutius
excutiendo correxit.
Chap.
I.]
De
Peccato Origmali,
237
CHAPTER
55.
L.
ipso loco,
Attendat
sane iste in
eodem
unde hoc
Am-
brosianum testimonium, quod ei placebat, assumpsit, etiam illud eum dixisse, quod ab initio esse immaculatum, humanae impos*
sibile sit
naturae
'
:
ubi omnino illam naturalem possibilitatem,
quam
Pelagius non vult fideliter respicere peccato esse vitiatam, et ideo jactanter extollit, enervem infirmamque testatur vene:
randus Ambrosius
non contra apostolicam veritatem, ubi

aiiquando
et
procul dubio contra istius voluntatem, sed legitur, Fuimus et nos
Ephes.
ii.
3.
naturafilii irae, sicut et caeteri. Ipsa est
enim per pec-
catum primi hominis, quod ex libero ejus venit arbitrio, vitiata damnata natura ; cui sola per Mediatorem Dei et hominum et
omnipotentem medicum divina subvenit gratia. De cujus adjutorio ad justificationem nostram, quo Deus diligentibus eum i John iv. omnia cooperatur in bonum, quos prior dilexit, donans eis ut Rom. viii.
diligeretur ab
19;
28.
quia jamdiu est ut disserimus deinceps incipiamus, quantum Dominus adjuverit, etiam de peccato, quod per
eis,
:
unum hominem cum morte

omnes homines
exprimere.
intravit in
mundum, atque
satis esse
ita in Rom.
v. 12.
pertransiit, adversus istos qui in
errorem huic
videbuntur
contrarium veritati apertius eruperunt, quae
LIBER SECUNDUS.
DE PECCATO ORIGINALI.
I.
CHAPTER
1.
Jam nunc
diligenter advertite, de Baptismate
parvulorum
Tit.
iii.
quam caute debeatis audire homines ejusmodi, qui neque aperte illi aetati lavacrum regenerationis et peccatorum remissionis
audent negare, ne hoc Christianae aures ferre non possint ; et tamen opinionem suam, qua putant peccato primo hominis
carnalem generationem obnoxiam non teneri, tueri et defensare quamvis eis Baptismum videantur in peccatorum remissionem concedere. Nempe ipsi a Pelagic vos praesente
5.
persistunt,
238
DeGrat.
scripsistis
De
Peccato Originali.
[Chap.
ii.
'\
audissG, recitante vobis de libello suo, quera etiam
Romam
dicant
ilia
'
se misisse asserebat,
quod 'iisdem Sacramenti verbis'
debere baptizari infantes, quibus et majores/ Quis post verba putaret, eis de liac re ullam movendam esse quaestio-
neml aut cum faceret, cui non calumniosissimus videretur, si non eorum manifesta verba legerentur, ubi negant parvulos trahere originale peccatum, omnesque sine uUo vitio nates esse contendunt
?
CHAPTER
2.
II.
Et
Coelestius
quidem
in hoc exstitit errore liberior,
usque
See
De
Gest.
adeo, ut neque in episcopali judicio apud Carthaginem damnare voluerit eos qui dicunt, *Quod peccatum Adae ipsum solum
laeserit, et
non genus humanum
et
quod infantes qui nascuntur
in eo statu sint, in quo Adam fuit ante praevaricationem/ Et in urbe Roma in libello suo, quem beatissimo papae Zosimo
dedit,
id
asseveravit
'
expressius,
obstringat
originale peccatum/ Cartliaginensibus haec ejus verba descripsimus.
De
quod parvulorum neminem gestis enim ecclesiasticis
CHAPTER
3.
*
:
III.
AuEELius episcopus dixit " Sequentia recitentur." Et " recitatum est, Quod peccatum Adae ipsi soli obfuerit, et non humano." Et cum recitatum esset, Coelestius dixit generi "Dixi de traduce peccati dubium me esse, ita tamen ut cui donavit Deus gratiam peritiae consentiam; quia diversa ab
:
eis audivi,
byteri."
qui utique in Ecclesia Catholica constituti sunt presPaulinus diaconus dixit " Die nobis nomina ipsorum." Coelestius dixit " Sanctus presbyter Rufinus, Romae qui mansit
:
cum
sancto
Pammachio
sit."
:
peccati
non
"
ego audivi ilium dicentem, quia tradux " " Est Paulinus diaconus dixit aliquis alius %
:
Coelestius dixit
dixit
:
"
Audivi et plures dicere."
Paulinus diaconus
:
sufficit
" Non tibi Coelestius dixit Die nomina ipsorum." " Et post aliqua alio loco Aurelius unus sacerdos ?
:
Chap. IV.]
Dc
"
:
Pcccato Origifiali.
239
Reliqua libelli legantur." Et recitatum est, qui nascuntur in eo statu sint, in quo fuit Adam Quod ** ante transgressionem usque in finem libelli minoris superius
episcopus dixit " infantes
:
inserti.'
CHAPTER
'
IV.
AuRELius episcopus dixit Docuisti, Coelesti, aliquando, ut dixit diaconus Paulinus, quod infantes qui nascuntur in eo " Coelestius statu sint, in quo fuit Adam ante transgressionem
:
!
"
dixit
Ante transgressionem." Paulinus Exponat quid " Tu diaconus dixit nega hoc te docuisse. Unum est e duobus, Coelestius dixit aut neget se docuisse, aut jam damnet istud."
:
"
dixit.
"Jam
dixi,
expohat quomodo
:
dixit.
Ante transgressionem."
" Paulinus diaconus dixit Nega te ilia docuisse." Aurelius " Rogo, quid collegerim ego ex hujus objecepiscopus dixit tione; dico, Adam constitutus in paradiso, quod ante dicatur
:
inexterminabilis factus, postea

:
per transgressionem praecepti
" Paulinus hoc dicis, frater Pauline % factus sit corruptibilis " domine." Aurelius episcopus dixit : diaconus dixit Hoc,
:
"Status certe infantum hodie baptizandorum, utrum talis sit, qualis fuit ante transgressionem Adae, an certe de eadem origine hoc vult peccati, de qua nascitur, transgressionis culpam trahat ; Paulinus audire." Paulinus diaconus dixit " Utrum
diaconus
:
Coelestius dixit: "Jam de tradocuit hoc, an non, neget." duce peccati dixi, quia intra Catholicam constitutos plures audivi
destruere, necnon et alios astruere
non
haeresis.
:
baptizari
4.
: licet quaestionis res sit ista, Infantes semper dixi egere Baptismo, ac debere "' quid quaerit aliud 1
Nempe
mum,
ausus
cernitis sic Coelestium concessisse parvulis Baptisut in eos transire primi hominis peccatum, quod lavacro
regenerationis abluitur, noluerit confiteri, quamvis et negare

sit
:
non
et propter
'
banc dubitationem suam non damnaverit

laeserit, et
eos qui dicunt,
Quod peccatum Adae ipsum solum

;
non genus humanum

sint, in
et
quod
infantes qui nascuntur in eo statu
quo
Adam
fuit ante praevaricationem.'
2,^0
De
Peccato Originali.
[Ckap. v.
CHAPTER
5.
V.
DeGrat.
edidit, qui gestis ibi ecclede hac re loquitur, ut hoc se credere Nam verba ejus ista osteudat, uudc hie dubitare se dixerat. sunt * Infantes autem,' inquit, debere baptizari in remissionem
siasticis allegatus est, ita
*
:
In
libello
autem quern Romae
John
Hi. 5.
peccatorum, secundum regulam universalis Ecclesiae, et secundum Evangelii sententiam, confitemur quia Dominus statuit regnum
:
coelorum nonnisi baptizatis posse conferri ; quod quia vires na[*'Hberaii\iargitatem?']
turac uou habcut, conferri necesse est per gratiae *libertatem.' Si nihil de hac re deinceps diceret, quis non eum crederet confiteri,
etiam infantibus in Baptismo originalia peccata dimitti, dicendo eos in remissionem peccatorum baptizari oportere % Hinc ergo est et illud quod scripsistis, sic vobis respondisse Pelagium, * quod eisdem quibus et majores Sacramenti verbis baptizantur
infantes
'
tamen adhuc de verbis
vosque fuisse laetatos, id quod cupiebatis audisse, et ejus nos maluisse consulere.
CHAPTER
6.
VI.
Attendite
ibi videbitis
adjungit, et
itaque quid Coelestius apertissime dixerit, et quid vobis Pelagius occultaverit. Coelestius quippe dicit In remissionem autem peccatorum baptizau' :
diximus, ut peccatum ex traduce quod longe a Catholico sensu alienum est, quia peccatum non cum homine nascitur, quod postmodum exercetur ab homine quia non naturae delictum, sed voluntatis
firmare videamur
:
dos infantes non idcirco
esse monstratur.
Et
illud ergo confiteri
congruum, ne diversa
Baptismatis genera facere videamur; et hoc praemunire necessa-
rium
ne per mysterii occasionem, ad Creatoris injuriam, malum, antequam fiat ab homine, tradi dicatur homini per naest,
turam.'
Hunc sensum suum
vobis aperire Pelagius vel timuit,
vel erubuit, quern discipulus ejus
palam sine ullius obscuritatis ambagibus apud Sedem Apostolicam profiteri nee timuit, nee
erubuit.
Chap. VIII.]
De
Peccato Originali.
antistes, ubi
241
7.
Sed multum misericors memoratae Sedis
eum
praesumptione praecipitem, tanquam furentem, donee si posset fieri resipisceret, maluit eum sensim suis interrogationibus et illius responsionibus colligare, quam districta feriendo
sententia, in illud
pellere.
vidit ferri tanta
abruptum, quo jam propendere videbatur, imIdeo autem non dixi, ' aperte ceciderat,' sed, propendere
'
videbatur/ quia superius in eodem libello suo de hujusmodi quae* stionibus locuturus ante praedixerat Si forte ut hominibus
:
s. 26.
quispiam ignorantiae error obrepsit, vestra sententia corrigatur.'
CHAPTER
8.
VII.
egit
<iuae
Hanc ejus praelocutionem venerabilis papa Zosimus tenens, cum homine, quem falsae doctrinae ventus inflaverat, ut ea
illi a diacono Paulino fuerant objecta damnaret, atque ut Sedis Apostolicae litteris, quae a sanctae memoriae suo praecessore manaverant, praeberet assensum. At ille noluit quidem diaconi objecta damnare ; sed beati papae Innocentii litteris non
est ausus obsistere;
imo
'se
'
:
omnia quae Sedes

atque
ita
ilia
damnaret,
damnaturum
requiesceret,
esse promisit
tanquam
velut phreneticus, ut leniter fotus, a vinculis tamen excom-
municationis
posito
nondum est creditus esse duorum mensium tempore, donee

quadam
revera,
si
solvendus.
Sed
inter-
rescriberetur ex Africa,
resipiscendi ei locus sub
medicinali sententiae lenitate

deposita pervicaciae vanitate
concessus
est.
Quoniam
quod
promiserat vellet attendere, et
easdem
litteras,
quibus se
consensurum esse responderat, diligenter legeret, sanaretur. Sed posteaquam ex Africano episcoporum concilio rescripta directa
sunt, quid fuerit consecutum, ut justissime in
eum
sententia pro-
ferretur, cuncta legite, quia cuncta transmisimus.
CHAPTER
9.
VIII.
et sua scripta sine dolo se
Unde
non
etiam Pelagius,
recte dicit,
cogitat,
Fefellit
si se ipsum eadem sententia

;
non debuisse
ibi
teneri.
enim judicium Palaestinum
propterea
videtur esse
24^
Iê Peccato OriginalL
[Chap. ix.
purgatus: B-omanam vero Ecclesiam, ubi

scitis,
eum
esse
et
notissimum
hoc fuerit
fallere
usquequaque non potuit;

;
quamvis
valuit.
utcumque conatus
sed, ut dixi,
minime
Recoluit enim
beatissimus papa Zosimus, quid imitandus praecessor ejus de Attendit etiam quid de illo sentiret praeipsis senserit gestis.
Rom.
i.
8.
dicanda in
Domino B;Omanorum
inter quos
fides,
quorum adversus
vixerat,
et
ejus
errorem pro veritate Catbolica studia consonantia concorditer

flagrare
cernebat;
latere
ille
diu
quos ejus
ejus esse discidogmata sic noverant, ut fidelissimum et firmissimum possent pulum de hac re testimonium perhibere. Quid ergo de Palaestinae
non poterant; qui Coelestium
synodi gestis, quibus se Pelagius absolutum esse gloriatur, sanctus papa Innocentius judicarit, quamvis et in litteris ejus, quas nobis rescripsit, legere possitis, et commemoratum cum
venerabili papae Zosimo synodus Africana respondit, quod vestrae Charitati cum caeteris instructionibus misimus, tamen nee
in hoc opere praetereundum videtur.
CHAPTER
Ep.
177.
IX.
10.
Cum
enim nos in
epistola,
quam
ei
quinque episcopi
eorumdem gestorum Palaestinorum, quorum ad nos jam fama pervenerat, commemorationem fecissemus, dicentes, in
scripsimus,
Oriente, ubi degit, gesta ecclesiastica facta esse, quibus putatur
Ep.
s.
183,
esse purgatus, atque

'
ad hoc inter caetera
ille
rescriberet
*
:
Cum
3. 4-
sint,'
ille
aliqua in ipsis posita gestis, quae objecta partim vitando suppressit, partim multa in se verba retorquendo
inquit,
tota obscuritate confudit
; aliqua magis falsa, quam vera ratione, ut ad tempus poterat videri, purgavit, negando alia, alia falsa
interpretatione vertendo.
est,
jam
se ille
ad veram Catholicae
Sed utinam, quod optandum magis fidei viam ab illo suo errore
convertat, et cupiat velitque purgari, considerans quotidianam
Dei gratiam, adjutoriumque cognoscens, ut videatur vere, et approbetur ab omnibus, manifesta ratione correctus ; non gesto-
rum
judicio, sed
ad Catholicam fidem corde converso.
Unde
non possumus illorum nee approbare nee culpare judicium, cum
Chap.
XL]
Dc
Pcccato OHginali,
;
243
sint, constet
nesciamus utrum vera sint gesta

subterfugisse,
his
verbis,
aut
si
vera
magis
quam quemadmodum papa
se tota veritate purgasse/
Videtis certe in
beatissimus Irmocentius non
tanquam de incognito loqui videatur. Videtis qualem tulerit de Videtis quid successor ejus sanctus illius purgatione sententiam.
papa Zosimus recolere debuerit, sicut recoluit, ut in eo sui praecessoris judicium remota cunctatione firmaret.
CHAPTER
X.
11. Jam nunc diligenter attendite, unde monstretur quod Palaestinos Pelagius fefellerit judices, ut alia taceam, in hac ipsa quaestione de Baptismate parvulorum: ne forte cuipiam, in eo
quod diximus, eum sensum,

occultasse Pelagium,
in
cum
et ipse
quo liberior Coelestius fuit, vobis non aliter sentiat, calumniari
potius vel suspicari,
quam certum
'
amur.
noluisse
Nempe jam
;
aliquid comprehendisse videsuperius satis claruit, propterea Coelestium

dicitur,
damnare quod
Adae peccatum
'
ipsi soli obfuisse,
non generi humano

in quo
et infantes qui nascuntur in eo statu esse,
quia videbat, si ista damnaret, confirmare se in infantibus peccati ex Adam transitum.
Adam
fuit ante
praevaricationem
Haec autem cum
fuissent objecta Pelagio,
quod ea cum Coelestio
etiam ipse sentiret, sine uUa retractatione damnavit. Quod licet vos legisse sciam ; tamen quia non solis vobis hoc scribitur, ne
pigeat lectorem ad ipsa gesta recurrere, vel si ea non habet, etiam cum labore perquirere, ipsa inde verba transcribimus, quae infra
scripta sunt.
CHAPTEE
12.
'
XI.
anathematizaverit Pela[*cuTn?]
Synodus
dixit:
Nunc *quoniam
^ '
gius incertum stultiloquium, recte respondens,

J- ^ T^ . Xadjutono Uei et gratia posse esse cato, respondeat et ad alia capitula.
hominem cum
-J
^
Cp.
De
Gest.
Pels.
16, 23.
avafMaprrjTov,
id est, sine pec-
Aliud capitulum in doctrina
Coelestii discipuli Pelagii, ex eis quae Carthagine a sancto

relio Carthaginensi episcopo
Au-
cum
R
2
aliis
episcopis audita sunt et
commemorata
"
:
Adam mortalem
factum, qui sive peccaret, sive
344
De
Peccato Originali.
[Chap. xii.
non peccaret, moriturus esset. Quoniam peccatum Adae ipsum solum laeserit, et non genus humanum. Quoniam lex sic mittat
ventum
ad regnum, quemadmodum et Evangelium. Quoniam ante adChristi fuerint homines sine peccato. Quoniam infantes
sint, in
nuper nati in eo statu

cationem.
quo
Adam
fuit ante praevari-
Quoniam neque per mortem vel praevaricationem Adae omne genus hominum moriatur, neque per resurrectionem Christi omne genus hominum resurgat. Quoniam sanctus epiEp.
157-
scopus Augustinus adversus discipulos ejus in Sicilia respondit Hilario ad subjecta capitula, scribens librum in quo ista conti-
nentur
etsi
Posse
hominem
sine peccato esse, si velit

:
Infantes,
non baptizentur, habere vitam aetemam Divites baptizatos, nisi omnibus abrenuntient, si quid boni visi fuerint facere, non
De Gest.
Pel.
reputari illis, neque regnum Dei posse eos habere. Pelagius dixit : ' De posse quidem hominem sine peccato esse, dictum est De eo autem quod fuerint homines ante adventum superius.
Domini
sine
peccato, dicimus et nos
Christi vixerunt
quidam
:
sancte ac juste,
sanctarum traditionem
reliqua vero,
quoniam ante adventum secundum Scripturarum et secundum ipsorum tes-
timonium, quia ista non sunt pro quibus ego satisfacere debeam, sed tamen ad satisfactionem sanctae Synodi, anathematizo eos qui
sic tenent,
aut aliquando tenuerunt.*
CHAPTER
13.
XII.
EccE, ut
*
alia
omittam, videtis anathematizasse Pelagium
quod Adae peccatum ipsum solum laeserit, et non genus humanum; et quod infantes qui nascuntur, in eo statu sint, in quo Adam fuit ante praevaricationem.' Quid ergo
eos qui tenent,
hie aliud episcopi judices intelligere potuerunt, nisi in parvulos transeat ? quod peccatum ex
eum
confiteri,
Adam
Quod ne
con-
fiteretur Coelestius, haec
damnare
ipsum
vitii
noluit,
quae
iste
damnavit.
Proinde
nisi
si
ostendero, etiam
sine ulla
nihil aliud sentire
de parvulis,
;
quod
cujusquam
contagione nascuntur
quid
inter istum et Coelestium in hac quaestione distabit, nisi

ille
quod
;
apertior, iste occultior fuit

ille
ille
%
pertinacior, iste mendacior

Ille
vel certe
liberior, hie astutior
enim nee
in Ecclesia
Chap. XIII.]
De
Peccato OriginalL
245
Cartliaginensi damnare voluit, quod in Eomana postea se tenere confessus est, et * corrigi paratum se esse professus est, si ei tan-
s. 7.
quam
horaini error obrepsit.'

veritati,
Iste
autem
et illud
dogma damnavit
tanquam contrarium
naretur
citer
;
et id sibi
ne ipse a Catholicis judicibus damdefendendum postea reservavit, aut menda-
damnans, aut
callide interpretans.
CH*APTEB, XIII.
Sed video de me jam justissime postulari, ut quod proutrum et ipse hoc sentiat quod Coelestius, demonstrare non difFeram. In primo libro recentioris operis sui, quod scripsit
14.
misi,
pro Libero Arbitrio, cujus operis in
litteris
quas
*
Romam
ac
misit,
commemoration em
sed
agitur a
;
fecit
quo vel laudabiles vel

nobis
:
malum, vituperabiles sumus, non nobiscum oritur, capaces enim utriusque rei, non pleni
:
'
Omne/
inquit,
bonum
nascimur
et ut sine virtute, ita et sine vitio
procreamur
atque
ante actionem propriae voluntatis, id solum in homine
est,
quod quod
ex
Deus
condidit.'
Nempe
cernitis
in
his Pelagii verbis,
dogma contineatur amborum, de
parvulis sine ullius
vitii
Adam
contagione nascentibus.
Non
itaque
mirum
est,
qui dicunt, 'Adae peccatum ipsi soli obfuisse, et et infantes qui nascuntur in eo statu esse, in quo fuit Adam ante praevaricationem,' Coelestius damnare noluit: sed
quod eos non generi
humano
multum mirum
est,
qua fronte Pelagius
ista
damnaverit.
Si
enim, sicut dicit,

in
'malum non nobiscum

'
oritur,
et sine vitio
procreamur, atque ante actionem propriae voluntatis id solum
homine
ipsi soli
quod Deus condidit ; profecto peccatum Adae Non obfuit, quia nullum in prolem transitum fecit.
est,
enim peccatum non aut peccatum Deus

nobiscum
nascentibus,
est
condidit.
malum, aut peccatum non est vitium, Dicit autem iste, 'Malum non
procreamur, et hoc solum est in Ac per hoc cum peccatum
'
oritur, et sine vitio
quod Deus
condidit.'
ipsi soli obfuisse, non generi humano,' secundum istam sententiam, verissimum putet, cur hoc damnavit Pelagius, nisi ut judices Catholici fallerentur ? Similiter etiam illud dici
'
Adae suam
potest
Si
malum non nobiscum
oritur, et sine vitio
procreamur,
24^
De
Peccato Originali.
[Chap. xiv.
'
idque solum est in homine nascente, quod Deus condidit ; procul ' dubio, qui nascuntur infantes in eo statu sunt, in quo Adam
fuit ante praevaricationem,' cui
nullum malum vitiumque
inerat,
atque id solum in illo erat,

'
quod Deus condiderat.
Et tamen
anathematizavit Pelagius, qui tenent aut aliquando tenuerunt, in eo statu esse recentes ab ortu parvulos, in quo Adam fuit ante
praevaricationem,' id
est,
sine
uUo malo,
Utquid
sine
uUo
vitio, id
solum
habentes, quod Deus
condidit.
ergo et
hoc damnavit
Pelagius, nisi ut Catholica synodus falleretur, ne novus haereticus
damnaretur
CHAPTER
15.
*
XIV.
libro posui,
Quod autem
ilia
scitis, et
'
quod in eo etiam
quem
de gestis Palaestinis
ad venerabilem senem nostrum Aurelium
De Gest.
Pel,
ego responsione Pelagii, totam istam quaestionem cousumptam essc gaudebam, confessusque mihi apertissime videscripsi,
batur, esse in parvulis originale peccatum,
qui peccato crederent laesum, et in eo statu opinarentur esse parvulos, in quo ille homo primus ante praevaricationem fuit. Sed postea
Adae ipsum
anathema dicendo eis non etiam genus humanum solum,
cum legissem quatuor ejus libros, de quorum primo libro paulo ante commemorata verba descripsi, et invenissem hominem adhuc
contra Catholicam fidem de parvulis sentientem; plus mirari coepi, tam impudens in ecclesiastico judicio et de tanta quaestione
mendacium.
Si
enim eosdem
libros ante
jam
scripserat,
quomodo
[*moiitus?]
se dixit eos anathematizare, qui sic aliquando tenue-
Si autem postea illud opus *polIicitus est, quomodo anathematizavit qui sic tenent? Nisi ridicule forte dicturus
runt?
est,
tenent;
eos se damnasse qui sic aliquando tenuerunt, et qui sic de tempore autem futuro, id est, eis qui sic fuerant
retenturi, nee sibi, nee aliis praejudicare potuisse; et ideo

fuisse
non
Sed
mentitum, quia postea deprehensus non hoc dicit, non solum quia ridiculum
esse
est sic tenere.

est,
non
Adam
In eisdem quippe libris, potest. in parvulos transitum loquitur, et de gestis Palaestinae
sed quia verum et contra peccati ex
synodi gloriatur, ubi eos qui sic tenent veraciter damnasse putatus est, et absolutionem suam fallendo furatus est.
Chap. XVI.]
Dc
Peccato OviginalL
247
CHAPTEE
16.
discipulis suis respondet,
'
XV.
pertinet,
Quid enim ad rem, de qua nunc agimus,
quod
ideo se ilia objecta damnasse, quia et
ipse dicit,
primum
id est,
illud obfuisse peccatum,

illo
non tantum primo homini, sed etiam humano generi non propagine, sed exemplo ;'
traxerint aliquod vitium, qui ex illo
non quod ex
quod eum primum peccantem imitati sunt omnes, qui postea peccaverunt? aut quia dicit, 'ideo infantes non in eo statu esse, in quo fuit Adam ante praevaricationem,
propagati sunt, sed
quia
isti
praeceptum capere nondum possunt,
ille
autem potuit;
nondumque utuntur
uteretur,
tinet,
rationalis voluntatis arbitrio,

'
non
ei
praeceptum daretur %
*
quo ille nisi Quid hoc ad rem per-
quia verba sibi objecta sic exponendo, recte se putat
damnasse quod dicitur, peccatum Adae ipsi soli obfuisse, et non generi humano et infantes qui nascuntur, in eo statu esse,
;
in quo
Adam
fuit ante
peccatum
:'
et
tamen
his damnatis
non
mendaciter tenere, quod in ejus postea conscriptis opusculis * invenitur, sine ullo malo, sine uUo vitio parvulos nasci, et hoc
solum in
micus
eis esse,
quod Deus
condidit,'
non vulnus quod
ini-
inflixit?
CHAPTER
XYI.
17. NuMQUiD haec dicendo, verba propter aliud objecta aliter exponendo, id agit, ut se judices non fefellisse demonstret^ Prorsus non id efficit tanto enim fefellit occultius, quanto
:
exponit ista versutius. Episcopi quippe Catholici quando audiebant hominem anathematizantem eos qui dicunt, 'Adae pec-
catum
ipsi soli obfuisse,
non generi humano;'

id
nihil aliud
eum
sapere existimabant, quam quod Catholica Ecclesia praedicare consuevit unde veraciter parvulos in peccatorum remissionem
:
baptizat, non quae imitando fecerunt, propter primi peccatoris exemplum; sed quae nascendo traxerunt, propter originis vitium. Et quando audiebant anathematizantem eos qui dicunt,
infantes qui nascuntur in eo statu esse, in
quo
Adam
fuit ante
248
praevaricationem
;
De
nihil
Peccato OriginalL
[Chap. xvii.
'
eum
aliud dicere credebant, nisi
eos
qui parvulos putant nullum ex Adam traxisse peccatum, et secundum hoc in eo statu esse, in quo fuit ille ante peccatum.' Etenim hoc illi objiceretur, non aliud, unde quaestio versabatur.
Proinde cum hoc iste sic exponit, ut dicat, infantes ideo non in eo statu esse, in quo Adam fuit ante peccatum, quia nondum sunt in eadem firmitate mentis aut corporis, non quod in eos
transient ulla culpa propaginis, respondeatur ei Quando tibi ilia damnanda objiciebantur, non ea Catholici episcopi sic intel:
ligebant ; ideo
cum
ilia
damnares, Catholicum te esse credebant.
illi sapere existimabant, absolvendum Propterea ergo, quod vero tu sapiebas, damnandum fuit. Non ergo tu quod sed illud absolutum est, absolutus es, qui damnanda tenuisti
te
fuit:
quod tenere debuisti.

es sentire laudanda,
Ut autem tu absolutus putareris, creditus cum te judices non intelligerent occultare

es,
damnanda.
te esse
Kecte Coelestii socius judicatus
cujus manifestas
participem.
Et
si
in judicio tuos cooperuisti libros,
tamen post judicium eos
edidisti.'
CHAPTER
18.
XVII.
tam nefandi
Quae cum
ita
sint,
profecto seutitis, in
concilia,
erroris auctores,
episcopalia
et
Apostolicam Sedem,
universamque
2
Romanam
Ecclesiam,
est,
Romanumque imperium,
commotum,
quod Deo propitio Christianum

Tim.
ii.
rectissime fuisse
26, 25.
donee resipiscant de diaboli laqueis. Quis enim scit, ne forte det illis Deus poenitentiam ad cognoscendam, et confitendam, et
bilem falsitatem
multis
praedicandam etiam veritatem, damnandamque veraciter damna% Quoquo modo autem se habere isti velint,
tamen misericordia Domini esse consultum, qui eos propterea sectabantur, quia Catholicae communioni videbant esse sociatos, dubitare non possumus.
Quomodo autem Pelagius obrepere tentaverit ad fallenetiam Apostolicae Sedis episcopale judicium in hac ipsa In quaestione de Baptismate parvulorum, diligenter attendite. litteris enim quas Romam misit ad beatae memoriae papam
19.
dum
Chap. XVIII.]
De
Peccato Originalu
249
Innocentium,
'
quoniara in corpore eum non invenerunt, et sancto papae Zosimo datae sunt, atque ad nos inde directae,
dicit
se
sacramentum,
ab hominibus infamari, quod neget parvulis Baptism! et absque redemptione Christi aliquibus coelorum
haec objiciuntur, ut posuit. Nam neque parvulis negant Baptismi sacramentum, nee absque redemptione Christi aliquibus coelorum regna promittunt. regna promittat.'
Sed non
sic illis
Itaque unde se queritur infamari, eo modo proposuit, ut facile posset crimini objecto, salvo suo dogmate, respondere.
CHAPTER
Objicitur autem
illis,
XVIII.
quod non baptizatos parvulos nolunt

confiteri, et in eos transi&se
;
damnationi primi hominis obnoxios

originale
peccatum regeneratione purgandum quoniam propter accipiendum regnum coelorum tantummodo eos baptizandos
esse contendunt
:
quasi praeter
regnum coelorum habere
nisi
aeternam mortem possint, qui sine participatione Corporis et Sanguinis Domini aeternam vitam habere non possunt. Ecce
quod
eis objicitur
proposuit, ut possit
jectioni,
de Baptismo parvulorum non quod ipse ita suae propositioni, quasi adversantis ob:
secundum sua dogmata respondere.

advertite, et videte latebras
falsitati
20.
Denique quombdo respondeat

ita
ambiguitatis
veritati
;
praeparare refugia, offundendo caliginem ut etiam nos cum primum ea legimus, recta vel
ejus in
Sed latiores disputationes ubi se quantumlibet operiat, plerumque aperire libris, compellitur, fecerunt nobis et ista suspecta, ut attentius intucorrecta
propemodum gauderemus.
entes inveniremus ambigua.

vel
Cum enim
dixisset,
'nunquam
se
impium aliquem haereticum audisse, qui hoc' quod proposuit *de parvulis diceret;' deinde subjecit atque ait: * Quis enim
ignarus
est,
ita evangelicae lectionis
qui hoc non
modo
affirmare
conetur, sed qui vel leviter dicere, aut etiam sentire possit?
Deinde quis tam impius, qui parvulos exsortes regui coelorum

esse velit,
dum
eos baptizari et in Christo renasci vetat
250
De
Peccato Originali.
[Chap. xix.
CHAPTER
21.
XIX.
se purgat.
Fbustra
ista
dicit
non inde
In regnum
coelorum sine Baptismo parvulos intrare non posse, nee ipsi aliquando negaverunt. Sed non inde quaestio est de purga:
tione originalis peccati in parvulis quaestio est. Inde se purget, qui non vult fateri, lavacrum regenerationis in parvulis habere quod purget. Et ideo caetera quae dicturus est attendamus.
John
iii.
5.
Post interpositum enim ex Evangelio testimonium, quod nisi renatus ex aqua et Spiritu, regnum coelorum nullus possit
intrare,
unde
:
illis,
'
ut diximus, nulla
ille
fit
quaestio; secutus ad'
junxit, dicens
Quis
parvulo interdicat Et hoc ambiguum
tam impius est, qui cujuslibet aetatis communem humani generis redemptionem ]
'
utrum ex est, qualem dicat redemptionem malo ad bonum, an ex bono ad melius. Nam et Coelestius
:
'
apud Carthaginem in libello suo confessus est redemptionem parvulorum, et tamen noluit confiteri ex Adam in eos transisse
peccatum.
CHAPTER
22.
XX.
'
Sed quid deinde

' '
iste subjungat, advertite
Et
in per-
petuam,' inquit, sit ad incertam %
certamque vitam renasci vetet

id est,
'
Quis tam impius
est,
qui natus ut vetet renasci
eum
ad perpetuam certamque vitam eum qui natus

:
sit
ad incertam
Haec verba quando primitus legimus, credidimus eum incertam vitam istam voluisse dicere temporalem quamvis nobis videretur magis eam mortalera dicere debuisse, quam incertam, eo quod certa morte finiatur. Tamen quamdiu ducitur, quoniam
momentis omnibus
putavimus,
certam.
esse
non dubitatur incerta
nihil aliud
eum
in-
quam Ac per
istam
hoc,
mortalem vitam maluisse dicere
quamvis aeternam mortem parvulorum

ex hac vita migrantium aperte
illo
sine Baptismatis sacramento
noluerit confiteri;
certa
ratiocinatio
tamen de
solabatur.
sollicitudinem nostram quasi

:
Dicebamus enim
Si perpetua
vita, sicut confiteri videtur, nisi
eorum qui
baptizati sunt
non
Chap.
XXL]
;
De
Peccato Originali.
iî
potest esse
profecto eos qui non baptizati moriuntur, mors Quod nulla justitia potest accidere his, perpetua consequetur. a quibus in bac vita nulla peccata commissa sunt, *nisi originale
[*nisl obori-
peccatum.
CHAPTER
XXI.
23. Sed postea non defuerunt fratres, qui nos admonerent, hoc ideo dicere Pelagium potuisse, quia de ista quaestione ita Sine perhibetur solitus respondere quaerentibus, ut diceret,
'
Baptismo parvuli morientes, quo non eant, scio; quo eant, nescio :' id est, non ire in regnum coelorum scio ; quo vero eant, ideo se nescire dicebat, aut dicit, quia dicere non audebat
in
mortem
illos ire
perpetuam, quos et hie nihil mali commi-
sisse sentiebat, et originale traxisse
peccatum non consentiebat.

pro magna ejus purgatione
Itaque et
ista ejus verba,
Romam
transmissa, tarn sunt ambigua, ut possint eorum dogmati praebere latibula, unde ad insidiandum prosiliat haereticus sensus,
quando nullo existente qui valeat respondere, tanquam in solitudine aliquis invenitur infirmus. 24. Jam vero in libro fidei suae, quern Romam cum ipsis litteris misit ad eumdem papam Innocentium, ad quem etiam
dicens
epistolam scripserat, multo evidentius se ipsum tegendo nudavit, Baptisma unum tenemus, quod iisdem Sacramenti
'
:
S. i.
verbis in infantibus, quibus etiam in majoribus, dicimus esse De
celebrandum.'
Non
saltem dixit, 'eodem Sacramento;'

esset
Grat. ^'^'^^'
quod
quidem
si dixisset,
adhuc
ambiguum
'
:
sed,
iisdem,' inquit,
verborum sonitu
est
'Sacramenti verbis;' tanquam infantibus remissio peccatorum Yisus diceretur, non rerum ageretur effectu.
veniret
tamen ad tempus aliquid dicere quod fidei Catholicae consed illam sedem usque in finem fallere non praevaluit,
:
Post rescripta quippe Africani
concilii,
in
quam provinciam
quidem doctrina ilia pestifera serpendo pervenerat, sed earn non tam late occupaverat alteque pervaserat alia quoque ipsius in
;
urbe Roma, ubi diutissime vixerat, atque in his fuerat prius sermonibus contentionibusque versatus, cura fidelium fratrura
prolata patuerunt, quae litteris suis, quas conscripsit per
orbem
2^2
/
De
Peccato Originali.
[Chap. xxii.
potestis,
Catholicum perferendas, papa Zosimus exsecranda, sicut legere attexuit. Ubi Pelagius Epistolam Pauli apostoli ad
velut
Romanes
exponens, argumentatur et dicit
'
Si
Adae
peccatum etiam non peccantibus nocuit, ergo

etiam non credentibus prodest/
De
s.
et Christi justitia
Et
caetera hujusmodi, quae
Pecc.
ff.
omnia Domino adjuvante
in libris, quos scripsimus de
parvulorum, refutata et dissoluta sunt. quasi expositionibus non ex sua persona

ibi
Baptismo Et ea quidem in ipsis

ausus objicere
;
est
sed
hoc dicebat, ubi multis notissimus

latere
erat, et
non poterat: quod in libris primo quiddam supra commemoravi, non dissimulanter, sed
diceret,
quid sentiret ac illis, de quorum
apertissime quantis potest disputandi viribus agit, ut natura humana in parvulis nullo modo ex propagine vitiata credatur ;
cui arrogando salutem, invidet Salvatorem.
CHAPTER
25.
XXII,
Haec cum
et
ita sint,
cumque jam
pestiferum
apertius
haereticum errorem,
dogma exstitisse Domino adjuvante quern
constet
jam
Coelestio,
devitat Ecclesia, duobus istis, Pelagio scilicet et aut in locum poenitentiae redactis, aut si id recu-
saverint omnino damnatis, qui hujus perversitatis auctores vel perhibentur, vel etiam probantur; vel certe si auctores non sunt, sed hoc ab aliis didicerunt, assertores tamen atque doctores,
suis, et
per quos id latius reptaret et cresceret, et verbis et litteris competentibus indiciis, et fama ex his omnibus surgente
:
et crebrescente jactantur quid restat, nisi ut quisque CathoHcus pro viribus, quas sumit a Domino, redarguat istam pestem, eique vigilanter obsistat ; ut cum respondendi necessitate, sine
studio contentionis, pro veritate certatur, instruantur indocti, atque ita in Ecclesiae convertatur utilitatem quod est inimicus
Cor.
xi. 19.
in perniciem machinatus, juxta illud Apostoli, Oportet et haereses

esse,
ut probati manifesti fiant inter vos
Chap. XXIII.]
De
Peccato Originali.
i^Z
CHAPTER
XXIII.
26. QuAPROPTER post multa quae ad versus istum errorem inimicum gratiae Dei, quam per Jesum Christum Dominum nostrum pusillis magnisque largitur, scribendo disputare potui-
mus; nunc
illud
oportet
'
excutere, quod, volentes

'
haereseos
astute invidiam declinare, asserunt,

esse quaestionem
victi,
:
istam praeter
fidei
periculum
Sic
ut videlicet
si
in ea fuerint exorbitasse con-
non
*
criminaliter, sed quasi civiliter errasse videantur.
enim Coelestius apud Carthaginem

tus
:
gestis ecclesiasticis est locuS. 3.
Jam/
'
inquit,
de traduce peccati dixi, quia intra Catholi-
cam
licet quaestionis res sit ista,
constitutes plures audivi destruere, necnon et alios astruere ; non haeresis. Infantes semper dixi
'
Ita quid quaerit aliud % tunc fuisse haeresim hoc dixit, tanquam significare voluerit, nunc vero judicandam, si baptizari debere negaret infantes
egere Baptismo, ac debere baptizari
: :
tinet,
quoniam baptizandos fatetur, etiamsi causam Baptismatis eorum non earn dicat, quam Veritas habet, sed quae ad fidem non peret ideo non esse haereticum non se arbitratur *
errare,
[*criminaii
judicandum. suam a Trinitate
Item
in libello
quem Romae
usque
dedit,
cum
fidem
unius
Deitatis
ad
resurreetionenl
qualis futura est mortuorum, de quibus eum nullus interrogaverat, et unde illi nulla quaestio movebatur, quantum dicere
libuit, explicasset
*
Si quae vero,' inquit,
ubi ad id quod agebatur ejus sermo pervenit praeter fidem quaestiones natae sunt, de
:
'
quibus esset inter plerosque contentio; non ego quasi auctor ea quae de alicujus dogmatis definita hoc auctoritate statui, sed
Prophetarum
et
Apostolorum fonte
suscepi, vestri Apostolatus

s. 6.
offerimus probanda esse judicio ; ut si forte ut hominibus quispiam ignorantiae error obrepsit, vestra sententia corrigatur.'
Nempe
ut
si
eum egisse hac praelocutione praemissa, apparuisset erroris, non in fide, sed in quaestionibus quae sunt praeter fidem, videretur errasse, ubi etsi
perspicitis, id
illo
quid in
corrigendus est error, non tamen tanquam haeresis corrigatur, et qui correctus fuerit, ita dicatur errare, ut non tamen haereticus
judicetur.
254
27.
Iê Peccato Originali.
[Chap.
xxiv.
se
Sed multum eum

istae,
ista
fallit
opinio.
Longe
aliter
habent quaestiones
quas esse praeter fidem arbitratur, quam sunt illae in quibus salva fide, qua Christiani sumus, aut ignoratur quid verum sit, et sententia definitiva suspenditur, aut
quam est, humana et infirma suspicione conjicitur. Veluti cum quaeritur, qualis vel ubi sit paradisus ubi constituit Deus hominem quera formavit ex pulvere; cum tamen esse ilium paradisum fides Christiana non dubitet vel cum quaeritur, ubi
aliter
:
sit
nunc Elias vel Enoch, an
ibi,
an alicubi
alibi;
quos tamen
:
non dubitamus,
^
in quibus nati sunt corporibus vivere
vel
cum
2 Cor. xii. 2.
quaeritur,
sit
utrum
in corpore,
;
an extra corpus in tertium coelum

sit ista impudens inquisitio id hoc praestitum est, salva utique
raptus Apostolus
testatur
quanquam
se ille cui
scire volentium,
fide, nescire
quod
:
vel
quot
:
sint coeli, in
raptum
esse
commemorat
vel
quorum tertium se utrum elementa mundi hujus

:
conspicabilis quatuor
an plura
sint
quid faciat solem lunamve
deficere his defectibus quos praedicere astrologi certa
temporum
dinumeratione consuerunt
rint,
cur antiqui homines tam diu vixeet
quam
sancta Scriptura testatur;

filios
utrum proportione
:
longioris
aetatis
sera pubertate gignere coeperint
ubi
Gen.
V. 25,
potuerit Mathusalem vivere, qui in area non fuit, qui, sicut in plcrisque codicibus et Graecis et Latinis numerantur anni, reperivel utrum paucioribus, qui rarissimi ; inveniuntur, potius credendum sit, in quibus ita est numerus conscriptus annorum, ut ante diluvium defunctus fuisse mon-
tur supervixisse diluvio
.,
stretur.
\
'
Quis enim non sentiat in his atque hujusmodi variis et innumerabilibus quaestionibus, sive ad obscurissima opera Dei,
sive
certo aliquo genere complecti ac definire difficile est, et
ad Scripturarum abditissimas latebras pertinentibus, quas multa

salva
ignorari
Christiana
fide,
%
et
alicubi
errari
sine
aliquo
haeretici dogmatis crimine
CHAPTER
Rom.
vii. 14.
XXIV.
ve-
28.
Sed
in causa
duorum hominum, quorum per unum
numdati sumus sub peccato, per alterum redimimur a peccatis ;
Chap. XXIV.]
Dc
Peccato Originali.
%^^
per
in mortem, per alterum liberamur nos in se perdidit, faciendo voluntatem quorum suam, non ejus a quo factus est ; iste nos in se salvos fecit, non faciendo voluntatem suam, sed ejus a quo missus est in horum John ergo duorum hominum causa proprie fides Christiana consistit.
unum
praecipitati
sumus
ad vitam
ille
vi. 38.
Unus
est
enim Deus,
et
unus Mediator Dei

est aliud
Christus Jesus.
Quoniam non
et hominum homo nomen sub coelo datum

:
Tim.
ii.
5.
Acts
Acts
iv. 12.
hominibus, in quo oporteat nos salvos fieri et in illo definivit Deus fidem omnibus, suscitans ilium a mortuis. Itaque sine ista fide, hoc est, sine fide unius Mediator is Dei et hominum
xvii. 31
hominis Christi Jesu;
sine fide, inquam,
resurrectionis ejus,
quam Deus omnibus

ejus ac morte
definivit,
quae utique sine incarnatione

;
non potest veraciter credi
sine fide ergo incar-
nationis et mortis et resurrectionis Christi, nee antiquos justos,
ut justi essent, a peccatis potuisse mundari, et Dei gratia justificari, Veritas Christiana non dubitat: sive in eis justis quos
sancta Scriptura commemorat, sive in eis justis quos quidem ilia non commemorat, sed tamen fuisse credendi sunt, vel ante
diluvium, vel inde usque ad legem datam, vel ipsius legis tempore, non solum in filiis Israel, sicut fuerunt Prophetae, sed
etiam extra
eumdem populum,
sicut fuit Job.

fide, et
Et ipsorum enim
v. 5.
iii.
corda eadem mundabantur Mediatoris
diffundebatur in eis Rom.
charitas per Spiritum Sanctum, qui ubi vult spirat,
non merita
gratia
John
8.
sequens, sed etiam ipsa merita faciens.

gratia erit ullo
Non enim Dei
modo, nisi gratuita fuerit omni modo. Quamvis ergo mors regnaverit ab Adam usque ad Moysen, quia non earn potuit vincer6 nee lex data per Moysen non enim
29.
;
Rom.
v. 14.
data est quae posset vivificare, sed quae mortuos, quibus vivificandis esset gratia necessaria, non solum peccati propagatione et
Gal.
iii.
21.
dominatione prostratos, verum etiam ipsius

varicatione convictos, deberet ostendere
;
legis addita prae-
non ut
periret quisquis
hoc in Dei misericordia etiam tunc
per regnum mortis ad supplicium destinatus, etiam sibi ipsi per praevaricationem legis manifestatus, Dei quaereret adjutorium, ut ubi abundavit peccatum, superabundaret gratia, quae sola liberat Rom.
intelligeret, sed ut
v. 20.
îi.
a corpore mortis huius. " *
Ro24, 25.
25^
De
Peccato OriginalL
[Chap,
xxv
CHAPTER XXV.
QuAMVis ergo nee lex per Moysen data potuerit a quoquam homine regnum mortis auferre; erant tamen et legis tempore homines Dei, non sub lege terrente, convincente, puniente, sed sub gratia delectante, sanante, liberante. Erant qui dicerent, Ego in iniquitatihus conceptus sum, et in peccatis mater mea
Ps.
I.
(li.) 7.
Ps. xxxvii.
(xxxviii.)4.
me
in utero aluit;
et,
Non
est
pax in
ossibus meis
.
facie pec.
,
Ps.
1.
(li) 7
catorwm Tueorum; et, Cor mundum crea in me, Deus, et spiritum rectum innova in viscerihus meis; et, Sjnritu jrrincijyali confirma
me;
Ps. cxv. I
et,
dicerent, Gredidi, pro2)ter
Spiritum Sanctum tuum ne auferas a me. Erant qui quod locutus sum, Eadem quippe et
2 Cor.
iv. 13.
Unde et Apostolus dicit, ipsi mundabantur fide, qua et nos. Hahentes autem eumdem sjnritumjldei, secundum quod scriptum est, Oredidi, j^fopter quod locutus sum; et nos credimus, propter
quod et loQuimur. ^ ^
.
isa. vii. 14 ; Matt. i. 23.
Ex ipsa ^
^,.
et
fide dicebatur,
,
Ecce virgo in utero

.
vocabunt nomen ejus Emmanuel, accipiet, pariet jUium ; Ex ipsa fide de ipso est interpretatum, Nobiscum Deus. quod
et
Ps. xviii.
dicebatur,
exsultavit ut gigas
ejus, et
Ps. xHv.
tanquam sj)onsus j^'ôcedens de thalamo suo: ad currendam viam; a summo coeli egressio occur sus ejus usque ad summum coeli; et non est qui se
ijyse
Et
abscondat a calore
ejus.
Ex
fide ipsa ipsi dicebatur,
Thronus
tuus, Deus, in saeculum saeculi ; virga directionis, virga regni tui : dilexisti justitiam, et odisti iniquitatem, propterea unxit te
Deus, Deus tuus, oleo exsultationis prae pa/rticipibus tuis. Eodem spiritu fidei ab illis haec futura videbantur, quo a nobis facta
creduntur. Neque enim qui nobis ista fideli dilectione prophetare potuerunt, eorum ipsi participes non fuerunt. Et unde
Acts XV.
est
quod
dicit apostolus Petrus,
Quid
terdatis
Deum, imponere
nostri,
cre-
jugum
dimus
Rom.
supn'a collum discipulorum,
quod neque patres

illi
:
neque nos potuimus portare; sed per gratiam Domini Jesu

salvi fieri,
quemadmodum
et
nisi
quia et
illi
per
gratiam Domini Jesu Christi salvi

iii.
facti sunt,
non per legem

?
quam non Nunc autem sine lege

Moysi, per
sanatio, sed cognitio est facta peccati

justitia
Dei manifestata
est, testificata
per
Legem
et Propbetas.
Si ergo
nunc manifestata
est,
etiam
Chap. XXVI.]
De
Peccato Originali.
257
tunc erat, sed occulta. Cujus occultationem significabat templi velum, quod est ad ejus significandam revelationem Christo moriente conscissum. Et tunc ergo ista gratia unius Mediatoris
Matt, xxvii
Dei
et
hominum, hominis
,,
,
Christi Jesu, erat in populo Dei
sed
Ps. ixvii.
(Ixviii.) 10.
,
tanquam
in vellere pluvia,
segregat Deus
haereditati suae,
quam non
.
debitam, sed voluntariam

,
merat latens
nunc autem velut

omnibus
Judg.
vi.
siccato illo vellere, hoc est, Judaico populo reprobato, in
gentibus tanquam in area cernitur patens.
CHAPTEK
30.
XXVI.
discipuli, tempora homines ex natura, ex natura, scilicet ab Adam
Non
igitur, sicut
Pelagius et
ejus
dividamus, dicentes
tarn longa aetate,
'
primum
vixisse justos
;
deinde sub lege, tertio sub gratia
qua lex nondum erat
data.
'Tunc enim,'
aiunt,
esset
duce ratione cognoscebatur Creator, et
quemadmodum
'
vivendum, scriptum gerebatur in cordibus, non lege
litterae,
f
,
sed naturae.
sufficere
Verum
vitiatis moribus,' inquiunt,

ei
ubi coepit non
'
r^
natura jam decolor, lex
addita
est,
qua, velut luna,
fulgori pristino nimia,'
detrita rubigine redderetur.
Sed posteaquani
sicut disputant, 'peccandi consuetudo praevaluit, cui sanandae lex parum valeret, Christus advenit, et tanquam morbo desjieratissimo, non per discipulos, sed per se ipsum medicus
ipse subvenit.'
31.
Haec
disputantes, a gratia Mediatoris justos excludere
conantur antiquos, tanquam Dei et illorum hominum non fuerit Mediator homo Christus Jesus, quia, nondum ex utero Virginis
carne suscepta,
homo nondum
nequaquam
.
fuit,
quando
illi
:
justi fuerunt.
Quod
mors,
si ita esset,
7
Apostolus diceret
.
Per hominem
sicut
et
^;er
riominem resurrecho mortuorum:

sic et
...m
enim
Cor. xv.
21, 22.
Adam
in Christo omnes vivificahuntur, Quandoquidem antiqui justi, secundum istorum vaniloquia, sibi sufficiente natura, nee Mediatore homine Christo indiguerunt,
illi
omnes moriuntur,
i^
U'
'*
\
ia^
per
quem
reconciliarentur
Deo; nee
in eo vivificabuntur, ad
cujus corpus et membra, secundum id quod propter homines
homo
factus est,
non pertinere monstrantur.
Si autem,
quem-
25^
-^^ Peccato Originali.
[Chap,
xxvii.
admodum
omnes moriuntur,
per Apostolos suos Veritas loquitur, sicut in Adam sic et in Christo omnes vivijicabuntur ; quia
per ilium Tiominem mors, et per istum hominem resurrectio mortuorum : quis audeat dubitare Christianus, etiam illos justos, qui
[*remotiori-
receutioribus generis humani temporibus Deo placuerunt, ideo in resurrectionem vitae aeternae, non mortis aeternae esse ventures, quia in Christo vivificabuntur
;
ideo autem vivificari in

Christi
;
Cor.
xi. 3.
Christo,
quoniam ad corpus pertinent
et ideo pertinere
ad corpus Christi, quia et
ipsis caput est Christus ; ideo et ipsis caput esse Christum, quia unus Mediator est Dei et hominum homo Christus Jesus ? Quod eis non fuisset, nisi in ejus resur-
rectionem per ejus gratiam credidissent. Et hoc quomodo fieret, si eum in carne venturum esse nescissent, neque ex hac fide juste
pieque vixissent 1
Christi, quia
propterea illis non profuit incarnatio nee nobis prodest judicium Christi de vivis et mortuis, quia nondum factum est. Si autem
si
Nam
nondum
facta erat;
nos per hujus
nondum
;
facti,
dexteram Christi
profecto
illi
sed futuri judicii fidem stabimus ad per incarnationis ejus tunc non-
dum
factae, sed futurae
fidem
membra
sunt Christi.
CHAPTER
32.
XXVII.
John
viii. 56.
est, quod antiquis justis sola quae non etiam quae nondum erat, ejus semper humanitas revelata profuerit. Illud enim quod ait Dominus Jesus, Abraham concupivit diem meum Mere, et vidit, et gavisus
Neque enim putandum

erat, divinitas Christi,
est;
si
diem suura voluit suum tempus
intelligi,
testimonium
profecto perhibuit Abrahae, quod
fide fuerit incarnationis ejus

;
imbutus.
Secundum banc enim habet tempus divinitas vero omne tempus excedit, quia per illam universa facta sunt ejus tempora. Quod et si quisquam de die sempiterno accipiendum
nuUo praevenitur hesterno, putaverit, qui nullo finitur crastino, hoc est, de ipsa aeternitate, in qua coaetemus est Patri : quomodo
id vere concupisceret
Abraham,
nisi ejus nosset

1
futuram morad hoc aliquis
talitatem, cujus quaesivit aetemitatem
Aut
si
horum verborum sensum
coarctat, ut dicat, nihil intelligendum
Chap. XXIX.]
De
Peccato Originali,
'
359
*
Dominus, Quaesivit diem meum,' nisi, Quaesivit me, qui sum dies permanens, hoc est, lumen indeficiens :' velut
in eo
quod
ait
cum dicimus vitam

Sic dedit
et
Filii,
de qua loquitur Evangelium dicens.
Filio vitam habere in semetijpso;
non aliud ipsum,
John
v. 26.
intelligimus vitam, qui dixit, Ugo sum via, Veritas et vita : et de quo dictum est, John xiv. 6. Ipse est verus Deus et vita aeterna: ut hanc ejus aequalem Patri i John v. 20.
aliud ejus vitam, sed
eumdem ipsum Filium
divinitatem videre cupierit Abraham, nequaquam incarnatione ejus praecognita, sicut eum nonnulli etiam philosophi quaesiverunt, qui nihil de ejus carne didicerunt
;
numquid
et illud,
quod
Gen. xxiv.
^' ^'
jubet Abraham, ponere

jurare per
nisi
illo
manum servum suum

aliter
sub femore suo, et
Deum
coeli,
Abraham
scisse, in
?
quisquam qua venturus esset Deus
recte intellecturus est,

coeli,
carnem de
femore propagari
CHAPTER XXYIII.
33.
dixit,
Cujus
carnis et sanguinis,
quando ipsum Abraham beneGen.

xiv.
Melchisedech etiam testimonium Christianis fidelibus notis-
simum protulit, ut tanto post Christo diceretur in Psalmis, quod nondum factum, sed adhuc futurum, eadem tamen ipsa et patrum
quae nostra est, fides una cantabat Tu es sacerdos in aeternum, secundum ordinem Melchisedech. In Adam quippe invenientibus
:
Ps.cix.(cx.)4.
mortem, per hoc prodest Christus quod est Mediator ad vitam. Non autem per hoc Mediator est, quod aequalis est Patri per hoc enim, quantum Pater, tantum et ipse distat a nobis et
:
:
Ideo medietas, ubi eadem ipsa distantia est 1 quomodo non ait, Unus mediator Dei et hominum Christus Apostolus Jesus ; sed, homo Christus Jesus. Per hoc ergo Mediator, per
erit
Tim.
ii.
5.
inferior Patre per quod nobis propinquior; superior nobis per quod Patri propinquior. Quod apertius ita dicitur Inferior Patre, quia in forma servi; superior nobis, quia sine labe peccati.
:
:
quod homo
Philip,
ii.
7.
CHAPTER XXIX.
34.
QuAPEOPTEK quisque humanam contendit

s 2
in qualibet
aetate
naturam non indigere medico secundo Adam, quia non
a6o
De
Peccato Originali.
[Chap.
xxx.
est vitiata in primo Adam, non in aliqua quaestione, in qua dubitari vel errari salva fide potest, sed in ipsa regula fidei qua Christiani sumus, gratiae Dei convincitur inimicus. Quale est
autem, quod ab istis ilia quae ante fuit, velut adhuc minus malis moribus vitiata, hominum laudatur natura; neque respiciunt
tantis
Gen,
vii. 7.
tanquam
intolerabilibus peccatis
homines tunc
fuisse sub-
mersos, ut excepto uno liomine Dei et ejus conjuge, tribusque filiis et totidem nuribus, justo judicio Dei, sicut igne postea terra exigua Sodomorum, ita totus mundus diluvio deleretur? Ex
Rom.
V. 12.
quo tempore
mundum,
transiit,
unum hominem peccatum intravit in peccatum mors, et ita in omnes homines perin quo omnes peccaverunt, profecto universa massa
igitur per
et per
perditionis facta est possessio perditoris.
Nemo
itaque,
nemo
prorsus inde liberatus

gratia Redemptoris.
est,
aut liberatur, aut liberabitur nisi
CHAPTER XXX.
35.
visibili
Et
ante
Abraham quidem utrum

justi, vel
aliquo
corporali
et
Rom,
iv. II.
Gen.xvii. 12.
eorum parvuli signarentur, Scriptura non exprimit. tamen Abraham signum accepit cirIpse cumcisionis, signaculum justitiae fidei. Et sic accepit, ut deinceps etiam omnes parvulos domus suae circumcidere juberetur, recentissimos a visceribus matrum, octavo die nativitatis eorum ; ut etiam hi, qui corde ad justitiam credere non dum possent, justitiae tamen fidei signaculum sumerent. Quod sub terrore tanto
sacramento
est
imperatum, ut diceret Deus, animam illam de suo populo

cujus
Gen.
xvii. 14.
perituram,
.fuisset.
octavo
die praeputii
circumcisio
facta
non
Hujus tarn horribilis poenae justitia si quaeratur, nonne istorum omnis de libero arbitrio et laudabili sanitate
et puritate
naturae, quantumlibet arguta
sit
argumentatio, re-
percussa et confracta dissiliet % Quid enim mali, quaeso, parvulus propria voluntate commisit, ut alio negligente et eum non circumcidente, ipse damnetur, damnatione tam severa, ut pereat
anima
Gen. xxx.
ilia
incussus est;
17.
de populo suo % Neque enim temporalis mortis terror cum de justis, quando moriebantur, tunc potius
est
diccrctur,
Et appositus
ad populum suum;
vel,
appositus
est
Chap. XXXII.]
De
Peccato Originali.
261
i
ad
jpatres suos : quoniam deinceps homini nulla tentatio formidatur, quae ilium separet a populo suo, si populus ejus ipse est populus Dei.
Mac.
ii.
69.
'
^ ^ ^"^' ^
CHAPTER
36.
XXXI.
Quid
sibi
?
tanta damnatio
ergo vult, pro nuUo propriae voluntatis admisso, Neque enim, sicut nonnuUi secundum Pla-
tonicos opinantur, hoc uniuscujusque infantis animae redditur, quod ante istam vitam sua voluntate commisit, cum haberet
cum Paulus
ante hoc corpus vel bene vel male liberum vivendi arbitrium apostolus apertissime dicat, nondum natos nihil Rom. ix.n
:
egisse boni vel mali.
ergo recte infans ilia perditione ad massam perditionis, et juste intelquia pertinet ligitur ex Adam natus, antiqui debiti obligatione damnatus, nisi
punitur, nisi
Unde
inde fuerit, non secundum debitum, sed secundum gratiam liberatus ? Quam gratiam, nisi gratiam Dei, per Jesum Christum
Dominum
nostrum"?
Quem
profecto
inter
caetera
veterum
Dies sacramenta etiam ipsa praeputii circumcisio prophetavit. enim octavus est in hebdomadarum recursibus dies Dominicus, quo resurrexit Dominus et petra erat Christus, unde circum:
Cor. x.
4.
cisionis cultellus petrinus
et caro praeputii,
corpus peccati.
CHAPTER
37.
significabatur
auxilio, qui
XXXII.
Mutatis proinde sacramentis, posteaquam venit qui eis esse venturus, non tamen mutato Mediatoris
liberabat suae incarnationis fide, et nos
delictis et
membra
mortui
etiam priusquam venisset in carne, antiqua sua cum essemus

praeputio carnis nostrae, convivificati sumus sumus circumcisione non manu facta,
Colos.
ii.
Christo, in
quo circumcisi
manu facta, ut evacuaretur corpus cum quo sumus ex Adam nati. Damnatae originis peccati, propagatio nos damnat, nisi mundemur similitudine carnis pecquam
figurabat circumcisio
cati, qua missus est sine peccato, qui tamen de peccato Unde dicit daranavit peccatum, factus pro nobis peccatum.
Rom.
vi. 6.
Rom.
viii. 3.
in
262
2 Cor. V.
2o> 21,
:
De
Peccato Oingmali.
[Chap, xxxiii.
Apostolus Ohsecramus pro Christo, reconciliamini Deo : eum qui non noverat peccatum, pro nobis peccatum fecit, ut nos simus
.
justitia
Dei in
ijyso.
Deus
ergo, cui
reconciliamur, fecit
eum
pro nobis peccatum, id est, sacrificium per quod dimitterentur nostra peccata: quoniam peccata vocantur sacrificia pro pec-
Et utique ipse pro peccatis nostris immolatus est, nullum catis. habens vitium, solus in hominibus quale quaerebatur etiam tunc in pecoribus, quo significabatur unus sine vitio ad vitia sananda
venturus.
Quocumque
igitur die suae nativitatis infans baptize:
tur in Christo, tanquam octavo circumciditur die quoniam in illo circumciditur, qui tertio quidem ex quo crucifixus est, sed
octavo in hebdomadibus resurrexit die.
Colos.
ii.
Circumciditur autem in
n.
exspoliationem corporis carnis, id est, ut debitum

carnalis generationis
attraxit,
est
quod contagio
gratia spiritualis regenerationis

sorde, (qua, obsecro, sorde,
Job
xiv. 4,
absolvat.
Nullus enim
mundus a
est
nisi peccati 1) nee infans,
cujus
unius diei vita super terram.
CHAPTER
38.
XXXIII.
:
nuptiae, et
'Ergo malum sunt Dei homo quem generant nuptiae 1 opus Quasi nuptiarum bonum sit morbus concupiscentiae, in quo
Sic autem argumentantur, dicentes
non
est
'
Thes.
Iv. 5.
ac
uxores diUguut qui ignorant Deuni, quod Apostolus prohibet non potius pudicitia conjugalis, qua in bonos usus ordinate
procreandi redigitur libido carnalis
nisi
:
filios
aut vero possit esse
opus Dei, non solum qui de conjugio, verum etiam de fornicatione, vel de adulterio procreatur. Sed in hac qui quaestione, ubi quaeritur, non cui rei Creator, sed cui Salvator
sit necessarius,
homo
non intuendum
est
quid boni
sit in
procreations
naturae, sed quid in peccato mali,
quo certum
est vitiatam esse
Simul autem utrumque propagatur, et natura, et quorum est unum bonum, alterum malum. Illud de Conditoris largitate sumitur, hoc de originis damnanaturam.
naturae vitium
;
tione attrahitur
,
illi
est causa
:
bona voluntas Dei summi, huic

illud
mala voluntas hominis primi

institutorem, hoc indicat
indicat
Deum
creaturae
:
Deum
iuobedientiae punitorem
deni-
Chap.
XXXIV.]
De
Peccato OriginaLi,
263
que idem ipse Christus propter illud creandum factor est hominis, propter hoc sanandum factus est homo.
CHAPTER XXXIV.
39.
BoNUM
ergo sunt nuptiae in omnibus quae sunt propria
tria, generandi ordinatio, fides connubii sacramentum. pudicitiae, Propter ordinationem generandi scriptum est Yolo juniores nuhere, filios jprocreare,
nuptiarum.
Haec autem sunt
Tim.
Cor.
v. 14.
vii. 4.
Uxor nan habet matresfamilias esse. Propter fidem pudicitiae similiter et vir non habet 2)otestatem sui corporis, sed vir: 2)otestatem sui corporis, sed mulier. Propter connubii sacra:
:
mentum Quod Deus conjunxit, homo non se2)aret. De quibus Matt. in aliis opusculis nostris, quae vobis non sunt incognita, quantum
Domino adjuvante potuimus, satis nos disseruisse meminimus. Propter haec omnia, honorabiles nuptiae in omnibus, et thorus immaculatus. In quantum enim nuptiae honae sunt, in tantum
faciunt
Heb.
xix. 6.
xiH. 4.
plurimum boni etiam de libidinis malo ; quoniam libidine non bene utitur libido, sed ratio. Libido est autem in ilia, quam
Apostolus, repugnante legi mentis, inobedientium lege membrorum: ratio vero bene utens libidine, ipsa est in lege
Rom.
vii. 23.
notat
nuptiarum.
adulterii
Nam
si
nullum de malo bonum
fieri posset,
nee
Deus ex adulterino concubitu hominem conderet.

imputatur Deo, qui certe in opere
Sicut ergo
damnabile malum, quando et inde homo nascitur, non

ita
opus bonum;
neis
quidquid
est
hominum malo facit ipse pudendum in membrorum ilia

Gen.
iii.
inobedientia, de
qua erubuerunt qui post peccatum foliis ficuleadem membra texerunt, non nuptiis imputatur, propter
7.
utilis et
quas concubitus conjugalis non solum est licitus, verum etiam honestus ; sed imputatur peccato inobedientiae, cujus haec poena est consecuta, ut homo inobediens Deo sua quoque
sibi inobedientia
membra
sentiret; de quibus erubescens,

ejus,
quod
non ad arbitrium voluntatis
sed ad libidinis incentivum
velut arbitrio proprio moverentur, quae pudenda judicavit, operienda curavit. Non enim confundi debuit homo de opere Dei,
aut ullo
modo
sunt Creatori.
fuerant creato erubescenda, quae instituenda visa Itaque nee Deo nee homini ilia simplex nuditas
2^4
displicebat,
De
quando
Peccato Originali.
[Chap.
xxxv.
nihil erat
pudendum, quia
nihil praecesserat
puniendum.
CHAPTER XXXY.
40. EssENT autera procul dubio nuptiae etiam non praecedente peccato, quia neque ob aliam causam viro adjutorium, non alius vir, sed femina facta est. Et ilia Dei verba, Crescite, et
Gen.
i.
28.
non est damnandorum praedictio peccatorum, sed fecundatarum benedictio nuptiarum. His enim Deus ineffabilibus suis verbis, id est, divinis rationibus in suae sapientiae,
multijylicamini ;
per
quam
facta sunt omnia, veritate viventibus,
vim seminis
Si autem peccato non fuisset dehonestata natura, absit ut opinemur tales futuras fuisse nuptias in paradiso, ut in eis ad prolem seminandam non nutu volunindidit primis hominibus.
tatis, sicut
ad loquendum
rentur.
pes ad ambulandum, manus ad operandum, lingua sed aestu libidinis membra genitalia move;
sicut
Nee
nunc
fit,
virginitatis integritas
ad concipi-
endos fetus vi
turbidi vitiaretur
:
ardoris,
sed
imperio tranquillissimae charitatis et eo modo et cruor virginis concumbentis, quomodo non esset etiam matris
obsequeretur non esset dolor
gemitus parientis.
mortalitatis
vitio
Haec ideo non creduntur, quia in ista In deterius quippe inexperta sunt. mutata natura non invenit primae illius puritatis exconditione
emplum.
eloquiis,
Gen.
ii.
Sed
fidelibus loquimur, qui
noverunt credere divinis

exemplis. parentibus de pulvere
etiam nullis
adhibitis
expertae veritatis
ullis
7, 22.
Quomodo cuim nunc ostendam sine

hominem
quod oculus
factum, eique de suo latere conjugem?
Et tamen
jam non
invenit, fides credit.
CHAPTEE XXXVI.
41. Sic ergo et
tranquillitas,
et
primarum nuptiarum sine libidinis passione motus genitalium sicut aliorum membrorum,
caloris incitamentura, sed
non ad
efi'renati
ad voluntatis arbi-
trium (quales nuptiae perseverassent, si peccati non intervenisset opprobrium), nunc ostendi non potest sed ex iis quae divina
:
Chap.
XXXVII.]
De
Peccato Originalu
sunt,
26^
credi
potest.
auctoritate conscripta
non immerito
Sic
enim modo non invenio

sicut
sine pruriente libidine
concumbentem,
futura
et gemitu parturientem, sine tamen secundum Scripturarum sanctarum veritatem, gemitus parturientis et mors hominis non Sic nee illud unde fuissent, si peccatum non praecessisset.
non invenio
sine dolore
:
morte nascentem
et
ilia texerunt quia et hoc in eisdem praecedente peccato scriptum est consecutum. Membra quippe ilia nisi indecens motus oculis eorum, non utique clausis, sed in hoc non apertis, hoc est, non attentis,
erubuerunt, qui
Sanctis Litteris
membra
animadvertenda nuntiasset
nihil in suo corpore,
quod utique
sensis-
totum Deus laudabile

sent
;
fecerat,
pudendum velandumque
quia nisi praeisset facinus, quod inobedientia est ausa committere, non sequeretur dedecus, quod verecundia vellet
abscondere.
CHAPTER XXXVII.
42. Clarum est igitur, hoc non esse nuptiis imputandum, quod etsi non esset, nuptiae tamen assent; quarum bonum non aufertur isto malo, sed ab eis et hoc malum in usum
vertitur
bonum.
Yerum
nunc simul aguntur concubitus

reprehenditur, etiam nuptialis
quia jam ista conditione mortalium, et libido ; eo fit ut cum libido

concubitus licitus et honestus
reprehendi putetur ab eis, qui nolunt discernere ista vel nesciNee attendunt illud esse nuptiarum bonum, unde gloriunt.
antur nuptiae, id
est,
proles,
pudicitia,
sacramentum;
illo
illud
autem non
esse nuptiarum, sed carnalis concupiscentiae

et nuptiae.
de quo erubescunt
Sed quia sine

est,
malum, malo fieri non

;
potest nuptiarum bonum, hoc
propagatio filiorum
aliqui nati sunt,
ubi ad
hujusmodi opus venitur, secreta quaeruntur, arbitri removentur,

filiorum quoque ipsorum,
si
jam inde
cum
:
per
aetatem sentire
ita
ista
jam
coeperint, praesentia devitatur

licet,
atque
nuptiae sinuntur exercere quod
ut non
negligant
quod dedecet. Hinc est quod infantes etiam qui peccare non possunt, non tamen sine peccati contagione nasNam cuntur non ex hoc quod licet, sed ex eo quod dedecet.
occultare
;
^66
ex hoc quod
licet,
De
Peccato Originalu
;
[Chap,
xxxviii.
Datura nascitur
est
ex
illo
quod dedecet, vitium.
Naturae nascentis
auctor Deus, qui
hominem
:
condidit, et
qui virum ac feminam nuptiali jure conjunxit vitii vero auctor est diaboli decipientis calliditas, et hominis consentientis voluntas.
CHAPTER XXXYIIL
43. Ubi nihil Deus fecit, nisi quod hominem voluntate peccantem justo judicio cum stirpe damnavit et ideo ibi quidquid etiam nondum erat natum, merito est in praevaricatrice radice damnatum; in qua stirpe damnata tenet hominem generatio
:
carnalis,
unde
sola liberat regeneratio spiritualis.

si
Ideo regene-
perseveraverint, procul dubio ista propter remissionem peccatorum, quae in eis facta est, non nocebit, nisi cum ea male utuntur, non solum in
gratia
ratis
parentibus,
tamen
in
eadem
omnibus
illicitis
corruptelis,
verum etiam
in ipsis conjugibus
filiis
quando non propagandi voluntate operam creandis
im-
pendunt, sed lasciviendi voluptate exsaturandae cupidini inserviunt. Quod propter vitandas fomicationes maritis et uxoribus
TCor.vii.s,6.
ne fraudcut invicem,
vacent,
nisi
ex consensu ad tempus, ut orationibus
secundum veniam, non Secundum imperium, concedit

Evidenter quippe
Nuptialis
auteni
Apostolus.
dum
tribuit
culpam.
concubitus,
veniam, denotat quem matrimoniales
quoque indicant tabulae, causa procreandorum fieri filiorum, per se ipsum prorsus, non in comparatione fornicationis, est
bonus
:
qui tametsi, propter corpus mortis, quod
nondum
est
resurrectione
renovatum, sine quodam
bestiali
natura erubescit humana, non potest fieri ; bitus non est peccatum, ubi ratio libidine utitur ad bonum,
motu, de quo tamen ipse concu-
non superatur ad malum.
CHAPTER XXXIX.
44.
t*eisinest?]
Obesset
iucssct, uisi
ista
carnis concupiscentia, etiam
tantummodo
quod
eis
pcccatorum remissio sic prodesset, ut quae *in

et renato,
est et nato,
nato quidem et inesse et obesse,
Chap. XL.]
Dc
Peccato OHginalu
267
In tantum renato autem inesse quidem, sed non obesse possit. enim obest natis, ut nisi renascantur, nihil possit prodesse si Manet quippe in prole, ita ut ream faciat, tiati sunt de renatis.
originis vitlum, etiam
si
in parente reatus
ejusdem
vitii
remis-
sione ablutus est peccatorum, donee
omne vitium
cui consen:
ipsius
id est, tiendo peccatur regeneratione novissima consumatur etiam renovatione carnis, quae in ejus resurrectione
futura promittitur, ubi non solum nulla peccata faciamus, sed nee habeamus ulla desideria vitiosa, quibus consentiendo pec-
cemus
sancti
ad
quam beatam
gratia
fit
perfectionem hujus, quod nunc datur,
lavacri
spiritus
modo
fiet
Qua enim regeneratione ut peccata omnia praeterita remittantur, ejus

pervenitur.
merito
ipsa
etiam regeneratio carnis in aeternam vitam, qua in

incorruptibiliter
carne
incitamenta sanentur.
tenetur in re
;
resurgente peccatorum Sed ea salus adhuc in spe facta
omnium
est,
non
neque possidetur per praesentiam, sed exspecta-
tur per patientiam.
CHAPTER XL.
Ac
fit
per hoc non solum peccata omnia,
quorum nunc
remissio
in Baptismo, quae reos faciunt,

;
dum
desideriis vitiosis con-
sentitur atque peccatur

si
verum etiam
ipsa desideria vitiosa,
non consentitur, nullus peccati reatus contrahitur, quibus non in ista, sed in alia vita nulla erunt, eodem lavacro quae
Baptismatis universo purgantur.
45. Reatus itaque vitii ejus de quo loquimur, in regeneratorum prole carnali tamdiu manebit, donee et illic lavacro
regenerationis abluatur. Regeneratus quippe non regenerat filios carnis, sed generat; ac per hoc in eos non quod regeneSic igitur, sive reus ratus, sed quod generatus efet, trajicit.
infidelis,
sive absolutus fidelis,

:
non generat absolutes uterque,

oleastri, sed
sed reos
quomodo non solum

nativitas tenet,
etiam oleae semina
non
oleas generant, sed oleastros.
Sic itaque in damnatione

nisi
:
hominem prima
unde
secunda non liberat.
Tenet ergo diabolus, liberat Christus tenet deceptor Evae, liberat Filius Mariae tenet qui per conjugem venit ad virum.
:
268
De
Peccato Originali.
[Chap. xl.
liberat qui de conjuge natus est,
quae non pertulit virum

ille
tenet
qui causam libidinis intulit feminae, liberat qui sine libidine

est conceptus in femina.
potuit, nee
Omnes
ab ejus dominatione liberat
prorsus per unura tenere nisi unus, quern tenere

tarn
non
potuit.
Denique ipsa Ecclesiae Sacramenta, quae

isti,
priscae traditionis auctoritate concelebrat, ut ea
parvulis existiment simulatorie potius
quam
veraciter
;
quamvis in fieri, non

inquam,
tamen audeant aperta improbatione respuere
ipsa,
sanctae Ecclesiae Sacramenta satis indicant, parvulos a partu etiam recentissimos per gratiam Christi de diaboli servitio liberari.
fallaci,
Excepto enim quod
in
peccatorum remission em, non
sed fideli mysterio baptizantur, etiam prius exorcizatur in eis et exsufflatur potestas contraria ; cui etiam verbis eorum
a quibus portantur, se renuntiare respondent. Quibus omnibus rerum occultarum sacratis et evidentibus signis, a captivatore
Matt.
1
xii. 29.
i.
pessimo ad optimum Redemptorem transire moustrantur ; qui pro uobis infirmitato suscepta, alligavit fortem, ut vasa ejus
quia infirmum Dei non solum est hominibus, verum Liberans itaque Deus pusillos cum magnis, in utrisque ostendit quod locuta est per Apostolum Veritas.
eriperet
:
Cor.
25.
et angelis fortius.
Non enim
Coios.
i.
solos aetate majores, sed etiam pusillos eruit a potes-
13.
tate
tenebrarum,
ut
transferat
in
regnum
'
Filii
charitatis
suae.
46.
*
Nee quisquam
miretur, et dicat,
Cur hoc
creat bonitas
Hoc enim suae creaDei, quod possideat malignitas diaboli?' turae seminibus ex ilia bonitate largitur, qua etiam facit solem
suum
justos.
oriri
Matt.
V. 45.
Hac quippe
super bonos et malos, et pluit super justos et inbonitate etiam ipsa semina benedixit, vel
;
benedicendo constituit
quam benedictionem
naturae laudabili
Quae licet per Dei punientis culpa damnabilis non ademit. ut homines cum peccati originalis vitio nascejustitiam valuerit,
rentur
;
non tamen
tollunt
valuit, ut
homines non nascerentur. Sicut in
ipsis aetate majoribus quaelibet vitia peccatorum
non ex homine
in quantis-
hominem
Ps.xivin.
(xlix.) 13.
sed perraanet
Dei opus bonum,
cumque malis operibus impiorum.

positus, et
fit
;
Nam
etsi
homo
in honore
non intelligens, comparatur pecoribus, eisque similis non tamen usque adeo similis fit, ut pecus sit. Comparatur
Chap, xli.]
De
Peccato Originali.
;
269
iiamque per vitium, non per naturam non pecoris vitio, sed Tantue namque excellentiae est in comparatione naturae. homo, ut vitium hominis natura sit pecoris nee tamen pecoris
:
ideo natura hominis in naturam vertitur pecoris.
Ac
per hoc
Deus hominem damnat propter vitium, quo natura dehonesBestias tatur; non propter naturam, quae vitio non aufertur.
justum
vero absit ut opinemur poenae damnationis obnoxias, quas est ut miseriae sint expertes, quae nee beatitudinis
Quid ergo mirum est vel iniquum, ut possunt esse participes. subdatur homo, non propter naturam, sed immundo spiritui propter immunditiam suam, quam non ex opere divino, sed ex
humana
voluntate venientem in origin;s labe contraxit
cum
et ipse spiritus
immundus bonum
%
sit,
quod spiritus; malum,
quod immundus
Illud
quippe est ex Dei opere, hoc ex
Natura itaque fortior, id est, angelica, inpropria voluntate. feriorem naturam, id est, humanam, vitii societate subditam
tenet.
Ideo Mediator, angelis

sic
factus est;
destruitur
propter homines superbia captivatoris Redemptoris humilitate ut qui super filios hominis angelica fortitudine
fortior, infirmus
gloriatur, a Filio
Deo suscepta humana
infirmitate vincatur.
CHAPTEB,
47.
XLI.
mur, ut
Sed jam etiam istum conclusuri librum, oportere arbitraAmbrosium antistitem Dei, cujus inter Latinae linguae
integerrimam fidem
DeGrat.Chr.
scriptores ecclesiasticos praecipue Pelagius
praedicat, sicut de gratia fecimus, ita et de peccato originali, in
quo delendo ipsa gratia evidentius commendatur, calumniosae
In eo opere quod istorum loquacitati respondere faciamus. Lapsus sum,' Ambr. scripsit de Resurrectione sanctus Ambrosius
*
:
de
Adam, de paradiso ejectus in Adam, mortuus in Adam; *quem non revocat nisi me in Adam invenerit, ut in illo
inquit,
'in
[*'quomodo,'
culpae obnoxium, morti debitum, ita in Christo justificatum.' Item scribens contra Novatianos ait * Omnes homines sub pec- Ambr.
:
de
cato nascimur,
quorum
ipse ortus in vitio
est, sicut habes lectum,

et
dicente David, Ecc^ in iniquitatibus conceptus sum,
in delictis
Ps.
i.
(H.) 7.
270
2ye2)&rit
De
Peccato Originali.
[Chap. xli.
Rom.
vii. 24.
ipse ait
me mater mea. Ideo Pauli caro corpus mortis erat, sicut Quis me liheroMt de corpore mortis hujus ? Christi
:
autem caro damnavit peccatum, quod uaseendo non sensit, quod moriendo crucifixit; ut in carne nostra esset justificatio per gratiam, ubi erat ante colluvio per culpara/ Item idem ipse cum
[Aiostwork.]
exponeret Isaiam prophetam loquens de Christo 'Ideo,' inquit, *et quasi homo per universa tentatus est, et in similitudine
:
Heb.
iv. 15.
Ps.cxv.(cxvi.
hominum cuncta sustinuit sed quasi de Spiritu natus abstinuit a peccato. Omnis enim homo mendax; et nemo sine peccato,
:
nisi
est,
unus Deus.
Servatum
est igitur, ut ex viro et muliere, id
per illam corporum commixtionem,
nemo
videatur expers
Ambr. on
Luke,
56-
St.
b. n. s.
Qui autem expers est delicti, expers est etiam Item cum exponeret Evangelium hujusmodi conceptionis.' sccundum Lucam Non enim virilis coitus,' inquit, vulvae virginalis secreta reseravit, sed immaculatum semen inviolabili utero Spiritus Sanctus infudit. Solus enim per omnia ex natis de femina sanctus Dominus Jesus, qui terrenae contagia corruptelae immaculati partus novitate non senserit, et coelesti
esse delicti.
'
: .
.
.
...
maj estate depulerit.' 48. His tamen verbis hominis Dei, quem tanto praeconio ipse
Above,
s.
14.
laudavit Pelagius, contradicit, et dicit, * sicut sine virtute, ita nos sine vitio procreari.' Quid igitur restat, nisi aut istum Pelagius
suum damnet errorem, aut eum

niteat
1
sic
Ambrosium
laudasse poe-
Sed quia
fidei
ista
secundum Catholicam fidem beatus
Am-
brosius, ut episcopus Catholicus, est locutus;
hac via
devius merito Pelagius,
cum
sequitur ut ab Coelestio discipulo
suo, Catholicae Ecclesiae sit auctoritate damnatus, nisi
eum non
Ambrosium
laudasse, sed contra
Ambrosium
sensisse poeniteat.
Scio vos ea quae ad aedificationem vel confirmationem fidei conscribuntur insatiabiliter legere
libet sit
:
verumtamen
hie liber,
quantumest.
ad hoc
utilis,
jam tandem aliquando finiendus
De
Peccato Originali,
271
Rbteactations/
Contra Pelagium
et
ii.
50.
et
Coelestium, de Gratia Christi

et
de Peccato Originali,
ad Albinam, Pinianum
Melaniam,
lihri duo.
siae
POSTEAQUAM Pelagiana haeresis cum suis auctoribus ab episcopis EccleRomanae, prius Innocentio, deinde Zosimo, cooperantibus conciliorum
litteris,
Africanorum
versus eos,
unum
*
:
opus
sic incipit
convicta atque damnata- est scrips! duos libros adde Gratia Christi, alterum de Peccato Originali. Hoc Quantum de vestra corporali et maxime spiritual! salute
;
gaudeamus.'
CONTEA
DUAS EPISTOLAS PELAGIANORUM.
LIBER PRIMUS,
CHAPTER
A
1.
I.
respectful address to
Boniface as holding the highest See.

et fre-
NovERAM
te
quidem fama celeberrima praedicante,
quentissimis atque veracissimis nuntiis quanta esses Dei gratia plenus acceperam, beatissime atque venerande papa Bonifaci.
Sed posteaquam
te etiam praesentia corporali frater
meus
vidit
Alypius, acceptusque a te benignissime ac sincerissirae, mutua miscuit dietante dilectione colloquia, tecumque convivens, et
parvo
licet
tempore,
tuo,
refudit
animo
magno tibi junctus affectu, se simul et me teque mihi reportavit in suo, tanto major in
me
tuae Sanctitatis est facta notitia, quanto certior amicitia.

dedignaris, qui non alta sapis, quamvis altius praeamicus humilium, et amorem rependere impensum. enim aliud amicitia, quae non aliunde quam ex amore
Neque enim
sideas, esse
Quid
est
nomen
accepit, et
nusquam
nisi in Christo fidelis est, in

?
quo
solo
esse etiam sempiterna ac felix potest
Unde
et accepta per
fratrem, per
aliquid ad
quem
te familiarius didici,
majore fiducia, ausus
eum sum
tuam Beatitudinem
scribere de his rebus, quae hoc
tempore episcopalem curam, si qua in nobis est, ad vigilantiam pro grege Dominico stimulo recentiore soUicitant.
Chap.
I.]
Contra duas Epis tolas Pelagianorum.

haeretici,
i']2,
2.
Novi quippe
cavendi
inimici
gratiae Dei, quae datur

etsi
pusillis et
magnis per Jesum Christum Dominum nostrum,

evidentius
apertiore
suis
jam non tamen quiescunt

ne se vel suos in
improbatione
utique esset
monstrantur,
vel
scriptis
minus cautorum
minus
eruditorum corda tentare.

illo
Quibus respondendum, nefando errore firmarent; etiam si non metueremus, ne quemquam Catbolicorum verisimili sermone Cum vero non desinant fremere ad Dominici gregis deciperent.
caulas, atque
undecumque
rimari,
ad diripiendas tanto pretio redemptas oves, aditus communisque sit omnibus nobis qui fungifacio
mur
episcopatus officio (quamvis ipse in ea praeemineas celsiore

;
fastigio) specula pastoralis
quod possum pro mei particula
muneris, quantum mihi Dominus adjuvantibus orationibus tuis donare dignatur, ut pestilentibus et insidiantibus eorum scriptis
medentia et munientia scripta praetendam; quibus rabies qua

furiunt aut etiam ipsa sanetur, aut a laedendis
3.
aliis repellatur.
:
Haec autem quae duabus
Epistolis
eorum respondeo
faceret, alteri
uni
scilicet
quam
dicitur
Romam
misisse Julianus, credo
ut per
illam,
quos posset, suos aut inveniret, aut
autem
non ad
quam decem
et
et octo velut episcopi participes ejus erroris,
ad loci ipsius episcopum sua calliditate tentandum, ad suas partes, si posset fieri, traducendum, ausi sunt Thessalonicam scribere haec ergo quae istis, ut dixi, duabus Epistolis illorum ista disputatione respondeo, ad tuam potissimum diriquoslibet, sed
:
gere Sanctitatem, non tarn discenda

forsitan
quam examinanda,
constitui.
et ubi
aliquid
displicuerit,
emendanda
Indicavit
enim mihi
frater mens, quod eas illi dare ipse dignatus es, quae in tuas manus, nisi vigilantissima diligentia fratrum nostrorum filiorum tuorum, venire non possent. Ago autem gratias sin-
cerissimae in nos benevolentiae tuae, quod eas litteras inimicorum gratiae Dei, in quibus
me
latere noluisti
reperisti
nomen
v. 12.
meum
illi
calumniose atque evidenter expressum.

nostro,
Sed spero de
coelis est, Matt.
Domino Deo
quod non sine mercede quae in
lacerant dente maledico, quibus me pro parvulis, ne fallaci laudatori Pelagio perditi relinquantur, sed veraci Salvatori
me
Christo liberandi offerantur, oppono.
274
Contra duas Epistolas Pelagianorum.
[Book
t.
CHAPTER
II.
Against the assertion that Catholics say that free-mil

by the sin of Adam.
4.
teas lost
Jam
*
itaque Juliani
respondeamus Epistolae.
'Dlcunt,'
id est,
inquit,
toti isti
iUi Manichaei, quibus
modo non communicamus,
quibus dissentimus, quia primi hominis peccato, id liberum arbitrium perierit, et nemo jam potestatem est, Adae, habeat bene vivendi, sed omnes in peccatum carnis suae necessitate cogantur/
cum
*Manichaeos' appellat Catholicos, more illius ante paucos annos, haereticus novus, virginitatem Joviniani, qui sanctae Mariae destruebat, et virginitati sacrae nuptias fidelium
coaequabat. Nee ob aliud hoc objiciebat Catbolicis, nisi quia eos videri volebat accusatores vel damnatores esse nuptiarum.
5.
illo
Liberum autem arbitrium defendendo
praecipitaut, ut de
Cor.
i.
31.
potius ad faciendam justitiam, quam de Domini adjutorio confidatur, atque ut in se quisque, non in Domino glorietur. Quis autem nostrum dicat, quod primi hominis peccato perierit
liberuin arbitrium de
humane genere 1 Libertas quidem periit per peccatum, sed ilia quae in paradiso fuit, habendi plenam cum immortalitate justitiam ; propter quod natura humana
divina indiget gratia, dicente Domino, JSi vos Filius liberaverit, tunc vere liheri eritis: utique liberi ad bene justeque vivendum. liberum arbitrium usque adeo in peccatore non periit,
John
viii. 36.
Nam
ut per illud peccent, cant et amore peccati

Rom.
<20-22.
vi.
maxime omnes qui cum

;
delectatione peclibet.
hoc
eis placet
quod eos
Unde
et
Apostolus,
titiae.
Cum
cssctis,
inquit, servi 2>&ccati, liberi fuistis jusnisi
alia libertate,
Ecce ostenduntur etiam peccato minime potuisse, servire. Liberi ergo a justitia non sunt,
:
nisi
arbitrio voluntatis
liberi
autem a peccato non
Salvatoris.
discrevit
justitiae.
:
Propter quod
fiunt, nisi gratia admirabilis Doctor etiam verba ipsa
Cum
enim
servi essetis, inquit, peccati, liberi fuistis
nunc
erubescitis?
Quern ergo fructuin habuistis tunc in his, in quibus Nam finis illorum mors est: nunc autem
servi
liberati
a peccato,
autem facti Deo, habetis fructum vestrum

'
in sanctificationem, finem vero vitam aeternam.
Liberos
'
dixit
Chap.
III.]
Contra dims Epistolas Pelagianorum,

non
:
275
justitiae,
tribuerent
liberates a peccato autem non liberos, ne sibi hoc sed vigilantissime maluit dicere liberates,' referens ; hoc ad illam Domini sententiam, Bi vos Filius liberaverit, tunc
'
vere liberi
nisi effecti
eritis.
filii
Cum itaque non vivant bene filii hominum, Dei, quid est quod iste libero arbitrio vult bene
cum haec potestas non detur nisi Jesum Christum Dominum nostrum, dicente
;
vivendi tribuere potestatem

gratia
Dei, per
Rom.
vli.
25.
Evangelio, Quotquot autem receiyerunt eum, dedit

Jllios
eis
potestatem John
i.
12.
Dei fieri ?
CHAPTER
Grace
6.
is
III.
not given according to deserts.
Sed ne
forte dicant,
ad hoc esse adjutos, ut haberent potes-
tatem
ut autem banc accipere mererentur, prius eum libero arbitrio, nulla adjuti gratia, receperunt haec est quippe intentio qua gratiam destruere moliuntur, ut eam dari
fieri filii
Dei
secundum merita nostra contendant

gelicam sententiam
sic
ne forte ergo banc evanut meritum ponant in eo quod dividant, dictum est, Quotquot autem receperunt eum; ac deinde non gratis datam, sed huic merito redditam gratiam in eo quod sequitur,
:
Dedit
eis
quid
sit, ]'
potestatem filios Dei fieri : numquid si quaeratur ab eis, ' receperunt eum, dicturi sunt aliud, nisi, Crediderunt in
eum
ait
est
Ut igitur
:
Apostolus In
illis
ad gratiam pertinere, legant quod nullo expavescatis ab adversariis, quae quidem causa perditionis, vestrae autem salutis: et hoc a Deo ;
et hoc sciant
Phil.
i.
28, 29.
quia vobis donatum est pro Christo, non tantum ut credatis in eum, sed ut etiam patiamini pro eo. Nempe utrumque dixit
esse
donatum. Item quod ait.

et
Pax fratribus,
Christo.
et
charitas
cum fide,
Eph.vi.23.
a Deo Patre
Domino Jesu
Legant etiam quod ipse

John
^
vi. 44,
Dominus
traxerit
ait.
Nemo potest
*
eum.
venire ad me, nisi Pater, qui misit me, Ubi ne quisquam putet aliud dictum esse, venire
ad me, quam, Credere

et
ejus, ait
:
in me;' paulo post cum de suo Corpore Sanguine loqueretur, et scandalizati essent plurimi in sermone
sunt; sed sunt
Verba quae ego locutus sum vobis, spiritus et vita quidam ex vobis qui non credunt. Deinde sub:
junxit Evangelista
Sciebat
enim Jesus ab
T 2
initio,
qui essent ere-
2y6
Contra duas Epistolas Pelagianoriim.
[Book
i.
denies, et quis traditurus esset
eum;
et
dicehat, Projpterea dixi
vobis,
meo.
venire
quia nemo 2>otest venire ad me, nisi fuerit ei datum a Fatre Sententiam scilicet iteravit qua dixerat, Nemo potest
ad me, nisi Pater, qui misit me, traxerit eum. Et hoc propter credentes et non credentes se dixisse manifestavit, exponens quod dixerat, Nisi Pater, qui misit me, traxerit cum :
idipsum aliis verbis repetendo in eo quod ait, nisi fuerit ei datum a Patre meo. Ille quippe trahitur ad Christum, cui datur ut credat in Christum. Datur ergo potestas ut filii Dei
fiant,
qui credunt in eum,
cum hoc ipsum
datur ut credant in
esse
eum.
Quae
potestas
:
nisi
detur a Deo, nulla
potest ex
libero arbitrio
quia nee liberum in bono erit, quod liberator non liberaverit; sed in malo liberum habet arbitrium, cui
delectationem malitiae vel occultus vel manifestus deceptor inBevit, vel sibi ipse persuasit.
7.
Non
itaque, sicut dicunt nos

*
quidam
dicere, et iste audet

'
insuper scribere,
omnes
'
:
in peccatum,' velut inviti,

si
carnis suae
necessitate coguntur
sed
jam
in ea aetate sunt, ut propriae
mentis utantur arbitrio, et in peccato sua voluntate retinentur, et a peccato in peccatum sua voluntate praecipitantur. Neque
enim agit in eis etiam qui suadet et decipit, nisi ut peccatum voluntate committant, vel ignorantia veritatis, vel delectatione
iniquitatis, vel
utroque malo et caecitatis et infirmitatis. Sed haec voluntas quae libera est in malis, quia delectatur malis, ideo libera in bonis non est, quia liberata non est. Kec potest
homo boni
Rom.
xiv. 23.
aliquid velle, nisi adjuvetur ab eo qui malum non potest velle, hoc est, gratia Dei per Jesum Christum Dominum
nostrum.
Omne enim quod non
est
ex
fide,
peccatum
est.
Ac
Habak.
ii.
4.
per hoc bona voluntas quae se abstrahit a peccato, fidelis est ; quia justus ex fide vivit. Ad fidem autem pertinet credere in Christum.
Et nemo
illi
potest credere in eum, hoc
est,
venire ad
eum, tatem
nisi fuerit
datum.
nullis
Nemo
igitur potest habere volun-
justam,
est,
nisi
praecedentibus
meritis
acceperit
veram, hoc
gratuitam desuper gratiam.
Chap. V.]
Cofitva
duas Epistolas Pelagianorum.
277
CHAPTER
It is Pelagians
IV.
who overthrow free-will.
8. Hoc isti nolunt elati et superbi, nee purgando defensores, sed extollendo praecipitatores liberi arbitrii. Qui non ob aliud nobis haec dicentibus indignantur, nisi quia gloriari in Domino
dedignantur.
stinum
et
cum
Timuit tamen Pelagius episcopale judicium Palaeei fuisset objectum, quod diceret gratiam Dei De Gest.
;
Pel.
secundum merita nostra dari

dere invenitur in
negavit se dicere, et eos qui hoc
dicerent, anathematizando damnavit.

libris,
Nee
aliud tamen defen;
quos postmodum scripsit
fraudem
se De Grat.
^'
putans hominibus judicantibus fecisse mentiendo, aut nescio
^' ^'^'
quomodo suum sensum
verbis ambiguis obtegendo.
CHAPTER
Another calumny of Julian,
'
y.
to he
They deny marriage
ordained by God.*
A
9.
'
third; that 'Conjugal intercourse is condemned.''

'
Sed jam videamus quod sequitur. Dicunt etiam/ inquit, quae modo aguntur nuptias a Deo institutas non fuisse in libro Augustini legitur, contra quem ego modo quatuor quod
istas
:
[De Nuptii
libellis respondi.
Cujus Augustini dicta inimici nostri in veri-
tatis
odium
susceperunt.'
His ejus calumniosissimis verbis

:
breviter video
respondendum
ipse insinuare quasi contra nostra
quia repetit ea postea, ubi vult isti quid dicant ; ibi cum illo,
quantum
est.
res postulare videbitur,
Nunc
Domino adjuvante certandum a Deo nuptias institutas, et tunc, ergo respondeo,

Gen.
ii.
quando dictum est, Fropterea relinquet homo patrem suum et matrein suam, et adhaerehit uccori suae; et erunt duo in earns
24.
una :
et nunc, propter
quod scriptum
aliud
fit
est,
A Domino
jungitur
illud,
Prov. xix.
inro mulier.
Neque enim
etiam nunc
quam
ut adhaereat
ipsis
homo
quippe nuptiis, quae nunc
uxori suae, et sint duo in carne una. De fiunt, consultus est Dominus
a Judaeis, utrum liceret quacumque causa dimittere uxorem.
278
Matt. xix.
'
Contra duas Epistolas Pelagianorum,
[Book
i.
Et
commemorato testimonio legis adjunxit, Quod ergo Deus Hoc testimonium legis adhibuit conjunxit, homo nan sejparet.
isto
Eph.
31-
V. 25,
etiam Apostolus Paulus, cum viros moneret ut ab eis diligerentur Absit ergo, ut in libro meo contra haec testimonia uxores.
divina iste aliquid legerit.
Sed vel non
intelligendo, vel
magis
calumniando, in alium sensum conatur detorquere quod legit. Librum autem meum, contra quem se quatuor libellis respondisse
scripsi.
commemorat, post damnationem Pelagii Coelestiique conQuod ideo dicendum putavi, quoniam iste dicit, 'ab
inimicis suis in odium veritatis dicta mea fuisse suscepta:' ne ideo quisquam existimet, propter hunc librum meum inimicos In eo autem gratiae Christi novos haereticos fuisse damnatos.
libro defensio est potius,
quam
reprehensio nuptiarum.
*
10. 'Dicunt etiam/ iuquit,
motum
genitalium et commix-
tionem conjugum, a diabolo fuisse repertam: et propterea eos qui nascuntur innocentes, reos esse ; et a diabolo fieri, non
a Deo, quia de hac diabolica commixtione nascuntur.
Hoc
sicut
autem
sine
aliqua ambiguitate
Manichaeum
est.'
Imo
dicimus a
Deo nuptias
institutas propter
ordinatam genera-
tionem filiorum; ita dicimus filiorum gignendorum seminationem sine motu genitalium et sine commixtione conjugum nee Sed utrum talis in paradiso, si filii gignerentur, esse potuisse.
eorum motus atque commixtio fuisset, si nemo peccasset, qualis nunc est cum pudenda libidine, hinc est quaestio de qua diligentius postea, si Deus voluerit, disputabimus.
:
CHAPTER
The Pelagians'
11.
VI.
of conjugal intercourse.
object in extolling the innocence
Quid tamen
isti velint,
moliantur, adjuncta * propterea eos qui innocentes nascuntur, reos esse

fieri,
istius
quid intendant, quo rem perducere verba declarant, ubi ait nos dicere,
;
et
a diabolo
Cum
non a Deo, quia de hac diabolica commixtione nascuntur.' itaque nos nee diabolicam dicamus conjugum commix-
tionem,
maxime
fidelium,
quae
;
fit
postea regenerandi sunt, filiorum
causa generandorum qui nee homines ullos a diabolo
Chap. VII.]
Contva duus Epistolas Pelagianorum.
279
fieri,
sed a
Deo
in
quantum homines sunt
et
tamen etiam
Nupt.
de conjugibus fidelibus reos nasci, tanquam ex oliva oleastrum, De propter originale peccatum ; et propter hoc esse sub diabolo, nisi
renascantur in Christo
naturae: contra
illi
quoniam diabolus culpae auctor est, non parvulos dicentes nullum trahere originale
;
peccatum, et ideo non esse sub diabolo, quid efficere laborant, nisi ut ilia Dei gratia evacuetur in parvulis, qua emit nos, sicut
dicit Apostolus, de potestate tenebrarum, et transtulit in
regnum
;
Col.
i.
13.
Filii charitatis suae ?
potestate tenebrarum, etiam ante

ita in eis laudantes
Quandoquidem Domini
parvulos negant esse in

liberatoris auxilium
opus Creatoris, ut misericordiam destruant
Kedemptoris.
vulis
Quam
'
:
confitemur,
nos quoniam et in majoribus et in par'hoc' dicit 'sine aliqua ambiguitate esse
Manichaeum
cum sit antiquissimum Catholicum, unde novum istorum dogma evertatur haereticum.
CHAPTER
A fourth
'
YII.
calumny; that the Saints of the Old Testament are called

not free from
sin.'
12. *DicuNT,' inquit, 'sanctos in vetere
Testamento non ca-
ruisse peccatis, id est, nee per emendationem a criminibus fuisse Imo dicimus liberos, sed in reatu a morte fuisse deprehensos.'
vel tempore veteris Testamenti a peccatis fuisse non virtute propria ; quia maledictus omnis qui spem liberates, suam ponit in homine; et in hoc sine dubio maledicto sunt, quos etiam Psalmus divinus notat. Qui covfidunt in virtute sua :
vel ante
Legem
jer. xvii.
5.
Ps. xiviii.
nee vetere Testamento, quod in servitutem generat, quamvis q^'\^'^^_ nee ipsa lege Rom. vii. 12. certae dispensationis gratia divinitus datum sit
:
sancta et justa et bona, ubi scriptum est, Non concupisces; Exod. xx. 17. quoniam non est data quae posset vivificare, sed praevaricationis Gal. Hi. 21,
gratia posita est, donee veniret
liberates esse per
semen cui promissum
est
sed
^^'
sanguinem ipsius Redemptoris, qui est unus Mediator Dei et hominum homo Christus Jesus. Isti autem
inimici gratiae Dei, quae
Tim.
ii.
5.
data est pusillis et
magnis per Jesum
Christum
Dominum
nostrum, ideo dicunt antiques homines Dei
28o
[Book
i.
perfectae fuisse justitiae, ne Christi incarnatione, passione, resurrectione, cujus fide salvi facti sunt, credantur eguisse.
CHAPTER
A
VIII.
fifth
calumny ; that Paul and the other Apostles are said to have been stained hy lust.^ The Apostle spoke in his own person and that of others who are no longer under the Laic, hut under Grace.
'
13.
Apostolum etiam Paulum/

?
inquit, *vel
omnes apostolos
Quis hoc
dicunt semper immoderata libidine fuisse pollutos/

vel profanus audeat dicere
Rom.
vii.
propterea sic calumniatur, quia contendunt id quod dixit Apostolus, Scio quia non habitat in me, hoc est in came mea, honum; velle enim
adjacet
talia, ilia
Sed nimirum
iste
mihi, per/lcere autem
honum non invenio;
et caetera
non eum
dixisse de se ipso, sed nescio cujus alterius, qui
pateretur, induxisse personam: propter quod locus ipse in ejus Epistola diligenter considerandus est et scrutandus, ne in ejus aliqua obscuritate delitescat error istorum. Quamvis
ergo latius hinc Apostolus disputet, et magno diuturnoque conflictu gratiam defendens adversus eos qui gloriabantur in lege ;
[*inde?]
Rom.
iii.
tamen ad rem pertineutia pauca contingimus. *TJnde ait: ^ma nou justificobitur ex lege omnis caro coram illo. Per legem enim Nunc autem sine lege justitia Dei manifestata cognitio peccati.
est,
testificata
fidem Jesu
tinctio.
Christi, in
per Legem et Prophetas: justitia autem Dei per omnes qui credunt. Non est enim diset
Omnes enim peccaverunt,

Et iterum
?
:
egent gloria Dei; justificati

est
gratis ^;r gratiam ipsius, per redemptionem quae
in Christo
Jesu.
Uhi
est gloriatio ?
Exclusa
est.
Per quam
:
legem ? factor um
justijlcari
Non, sed per legem Jidei.

sine
hominem per fidem
Arbitramur enim Et iterum operibus legis.
Rom,
iv.
legem promissio A brahae aut semini ejus, ut haeres Si enim qui per legem, esset mundi, sed ^;er justitiam Jidei. haeredes sunt; exinanita est fides, et evacuata est promissio.
Non enim 2>er
Rom.
V. 20.
Lex enim iram operatur. Ubi enim non est lex, nee 2>raevaricatio. Et alio loco Lex autem subintravit, ut abundaret delictum ubi autem abundavit delictum, superabundavit gratia. Item alio
:
Cnxv.vm.'] Contra
loco
:
281
vi. 14.
lege, sed sub gratia.
Peccatum enim vohis non dominabitur, non enim estis sub Rom. Item que alio loco: An ignoratis, Jr aires, Rom.
vii.
{scientibus
enim legem
si
loquor,) quia lex
dominatur homini in
viro, vivo
ejus,
et
'
'
quantum temjMS
juncta
est legi:
vivit?
Mulier enim sub
marito
est
autem mortuus fuerit vir

:
evacuata
lege viri.
Et paulo post
Itaque, fratres mei,
vos mortui estis
legi 2)er corjms Ohristi, ut sitis alterius, qui ex mortuis resurrexit, ut fructijicemus Deo. Cum enim essemus in came, j^cissiones j)eccatorum, quae per legem sunt, 02)erabantur in membris nostris,
ut
mortis, in
fructum ferrent morti: nunc vera evacuati sumus a lege qua detinebamur, ita ut serviamus in novitate sjnritus, His atque hujusmodi contestationiet non in vetustate litterae. bus Doctor ille Gentium satis evidenter ostendit, legem non
potuisse
gratia
:
auferre, sed
potius
auxisse
quoniam lex jubere
novit, cui
peccatum, quod auferat succumbit infirmitas

;
Cp.
De
sp.
Ne quis enim propter gratia juvare, qua infunditur charitas. malam esse contendat, vidit haec testimonia vituperet legem, et
Apostolus male intelligentibus quid posset occurrere,
sibi
et
eamdem
1
ipse proposuit quaestionem
Quid
ergo dicemus, inquit
Rom.
vii. 7.
Lex peccatum est?

legem.
cati.
Absit
sed peccatum
non cognovi
nisi per
2)ec~
Hoc jam superius dixerat, Per Non ergo ablatio, sed cognitio.
Hinc autem jam
legem enim cogmtio
incipit, propter quod ista consideranda introducere personam suam, et tanquam de se ipso suscepimus, ubi nolunt Pelagian! ipsum Apostolum intelligi ; sed loqui
14.
quod in se alium transfiguraverit, id est, hominem sub lege adhuc positum, nondum per gratiam liberatum. Ubi quidem
jam debent concedere, quod in lege nemo justificatur, sicut alibi idem apostolus dicit, sed ad cognitionem peccati, et ad ipsius
legis praevaricationem valere legem, ut, cognito
cato,
Gal.
iii.
n.
per fidem gratia requiratur.
Non autem
:
auctoque pectiment ista de
intelligi, quae posset et de praeteritis suis dicere, sed ea quae sequuntur timent. Hie enim Concupiscentiam, inquit, Rom. nisi lex diceret, Non concupisces. Occasions autem nssciebam,
Apostolo
vii.
accepta,
peccatum
2êr
mandatum operatum
est
in
me omnem
concu2)iscentiam. lege enim 2>eccatum mortuum est : ego autem vivebam aliquando sine lege : adveniente autem mandate
Sine
282
[Book
i.
Et inventum est 2)eceatum revixit ; ego autem mortuus sum. mihi mandatumy quod erat in vitam, hoc esse in mortem.
Peccatum enim, accepta occasions
et
/;er
mandatu7n,
et
fefellit
me,
jier
illud occidit.
et
Itaque lex quidem sancta,
mandatum
saTictum
factum,
2'>er
Quod ergo honum est, mihi justum et honum. mors ? Ahsit. Sed 'peccatum ut af^mreat peccatum, honum mihi operatum, est mortem, ut fiat sujrra modum
est
peccator aut jyeccatum per
mandatum.
Haec omnia,
commemorasse
sicut dixi,
potest videri Apostolus de sua vita
praeterita
ut illud
quod
:
ait,
Ego autem viveham aliquando
sine lege,
aetatem suam primam ab infantia ante rationales annos voluerit intelligi quod autem adjunxit, Adveniente autem mandate
peccatum
capacem,
ostenderet.
revixit,
ego
autem mortuus sum, jam

et
se
praecepti
legis
sed
non
efficaeem,
ideo
praevaricatorem
CHAPTER
He
Phil.
lii.
IX.
sin through fear only.
sins in
toill,
who abstains from
6.
15.
Nec movcat quod ad

est,
Philippenses
scripsit,
Secundum
Potuit enim
justitiam quae in lege
qui fuerim
sine querela.
esse intus in affectionibus pravis praevaricator legis, et
tamen
conspicua opera legis implere, vel timore
hominum,
vel ipsius
Dei
titiae.
sed poenae formidine, non dilectione et delectatione jusAliud est enim voluntate benefaciendi benefacere, aliud
sic
autem ad malefaciendum
si
voluntate inclinari, ut etiam faceret
Nam sic profecto in ipsa intus voluntate peccat, qui non voluntate, sed timore non peccat. In quibus interioribus suis talem se fuisse sciens Apostolus
hoc posset impune permitti.
ante gratiam Dei, quae per
est, alibi
Jesum Christum Dominum nostrum

Scribens quippe ad Epheessetis
hoc apertissime confitetur.

vos,
Eph.
ii.
1-5.
sios
Et
inquit,
cutti
mortui
delictis
et
peccatis
vestris,
in quibus aliquando ambulastis

hujus,
secundum saeculum
et
mundi
secundum principem
2>otestatis aeris, spiritus ejus
qui nunc ojyeratur in
filiis dijffidentiae,
in quibus
nos OTnnes
aliquando conversati entes voluntatem carnis
sumus in
et
desideriis carnis nostrae, faci-
affectionum, et
eramus naturaliter
Chap. IX.]

sicut et caeteri
:
283
in miseet
jilii
irae,
ricordia, lyropter
multam
dilectionem
Deus autem qui dives qua dilexit

:
est
nos,
cum
nos,
Tit.
iii.
essemus mortui peccatis, convivificavit nos Ghristo, cujus gratia
sumus
inquit,
deriis
salvi facti.
stulti
et
Eursus ad Titum
et
Fuimus enim
et
et
3-7.
aliquando
increduli, errantes,
servientes desi-
volu^ytatibus
variis,
in
malifia
invidia
agentes,
Talis Saulus fuit, quando abominahiles, invicem odio habentes. secundum justitiam quae in lege est, sine querela fuisse se dicit. Nam quia non post banc abominabilem vitam, ut esset sine
querela,
his
in lege profecerat,
Adjungens gratiam Salvatoris. enim hoc ipsum etiam hie, sicut ad Ephesios, ait Cum autem benignitas et humanitas illuocit Salvatoris nostri Dei, non ex operibus justitiae, quae nos fecimus ; sed secundum suam mise:
quae sequuntur ostendit ; dicit ab his malis, nisi per
moresque mutaverat, evidenter in quandoquidem mutatum se non
ricordiam salvos nos fecit per lavacrum regenerationis
et
reno-
vationis Spiritus Sancti, quern ditissime effadit super nos, per
ipsius, haeredes efficiamur
Jesum Christum Salvatorem nostrum; ut justijicati gratia secundum spem vitae aeternae.
16. Quod autem ait in hoc Epistolae loco ad Romanos, Feecatum ut ap>pareat peccatum, per bonum mihi operatumi est mortem ; congruit superioribus ubi dixit Sed peccatum non
:
Rom.
vii. 13.
cognovi, nisi per legem ;

lex diceret,
2)eccati
:
nam
concupiscentiam nesciebam, nisi
Non
concujnsces.
hoc enim et hie

*
superius, Per legem cognitio ut ap2)areat j)eccatum : ut illud dixit,
Et
quod
dixerat, Sine lege
telligamus nisi
ignoratur,
enim peccatum mortuum est, non intanquam non sit, latet, non apparet, penitus
'
[*
tanquam
sepultum.'
Ego autem vivebam aliquando sine f Et quod adjunxit, lege, quid ait, nisi, Adveniente autem mandato peccatum reviocit, quid est aliud, Nee tamen ait, 'vixit,' sed, quam, 'eminuit et apparuit?'
ait,
tanquam Et quod
in nescio quibus
ignorantiae tenebris
sit
'vivere mihi vi debar
revixit,
datum praeceptum
nascentibus
Vixerat enim aliquando in paradise, quando contra cum autem a satis apparebat admissum
:
trahitur,
tanquam mortuum
sit
latet,
donee
re-
pugnans
justitiae
malum
ejus prohibitione sentiatur,
cum
:
aliud
jubetur atque approbatur, aliud delectat atque dominatur
tunc
284
[Book
i.
in notitia
peccatum quodam modo in notitia nati hominis reviviscit, quod primum facti hominis aliquando jam vixerat.
CHAPTEE
X.
The same argument continued,

17.
Sed quod
Rom.
vH. 14.
Paulo possit
tualis est ;
non ita expeditum est, quomodo de Scimus enim, inquit, quia lex spiriintelligi. Non ait, Fui sed, sum* ego autem carnalis sum.
sequitur,
'
'
Numquid
Rom.
I
vii. 24,
ergo Apostolus,
cum
dicit
1
haec
scriberet,
carnalis fuit?
An
secundum corpus hoc
Adhuc enim
alibi dicit,
erat in corpore
Cor. XV. 44
mortis hujus,
nondum
facto
quod
Seminatur corpus
Tunc enim ex toto se, id animale, surget corjyus s^nrituale. est, ex utraque parte qua constat, spiritualis homo erit, quando spirituale etiam corpus erit. Neque enim absurdum est, ut sit
in ilia vita etiam caro spiritualis
his qui
;
si
potuit esse in hac vita, in
adhuc carnalia sapiunt, etiam spiritus ipse carnalis. Sic ergo ideo dixit, Ego autem carnalis sum; quia nondum spirituale corpus habebat Apostolus. Sicut posset dicere, Ego autem
'
mortalis
sum
'
:
quod utique non
nisi
secundum corpus
:
intel-
ligeretur dixisse,
quod nondum
fuerat immortalitate vestitum.
Item quod adjunxit, Venundatus sub peccato
ne quisquam
eum nondum redemptum

Rom.
viii.
Christi sanguine existimet, etiam hoc
23.
sccuudum
illud
potcst
et i2)si
habentes sjnritus,
nos primitias intelligi, quod ait, in nobism^tipsis ingemiscimus, adoptiocorj)oris
nem, exspectantes^
redemptionem
nostri.
Si
enim
se-
cundum hoc
Rom.
wisd.
vii. 24.
se dicit
venundatum sub
peccato, quod adhuc non
est
rcdcmptum a corruptione corpus

:
ejus
vel
venundatum
ix. 15.
aliquando in
prima transgressione praecepti, ut haberet corpus corruptibile quod aggravat animam quid prohibet hie Apostolum intelligi de se ipso dicere, quod ita dicit, ut etiam in ipso
possit intelligi
;
etiamsi in sua persona non se solum, sed
omnes
carnis
accipi velit, qui se noverunt spirituali delectatione

affectione sine consensione confligere
Rom.
vii.
cum
18.
An
forte
:
operor, ignoro
metuimus ea quae sequuntur. Quod enim non enim quod volo, hoc ago ; sed quod odi,
Chap. X.]
Contva duas Epistolas Pelagianorum,

:
285
illud facio
ne forte ex his verbis quispiam consentire carnis Sed eoncupiscentiae ad opera mala suspicetur Apostolum %
est
considerandum
facio,
consentio legi
quod adjungit quoniam bona
Si autem quod nolo, hoc

est.
legi consentire,
quam
carnis eoncupiscentiae.
cati'
nomine
appellat.
Facere ergo se
Magis enim se dicit Hanc enim pecdixit et operari, non

*
affectu consentiendi et implendi, sed ipso
motu
concupiscendi.
Hinc
'
ergo, inquit, consentio legi
quia
nolo quod non
vult.'
quoniam bona est : consentio, Deinde dicit, Nunc autem jam non
Quid
est,
ego 02)eror illud, sed id
quod habitat in me ^êccatum.
Nunc
autem, nisi, 'Jam nunc sub gratia, quae liberavit delec' Non enim tationem voluntatis a consensione cupiditatis ? melius intelligitur, Non ego operor, nisi quia non consentit Rom. Nam si et exhibere membra sua arma iniquitatis peccato.
concupiscit et consentit et agit; quomodo non ipse illud operatur, etiamsi se operari doleat, et vinci graviter ingemiscat?
vi. 13.
sime ostendit
quod sequitur, nonne unde loquatur, apertisScio enim quia non habitat in me, hoc est in Rom. came mea, bonum. Si enim non exponeret adjungendo, hoc est in came mea, aliter fortasse acciperetur quod dixit, in me. Ac
19.
illud
%
Jam
vii.
per hoc versat hoc idem repetens, et

adjacet mihi ;
perficere
inculcans
Velle
enim
Hoc est enim perjicere autem bonum, non. ut nee concupiscat homo. bonum, Imperfectum est
autem bonum, quando concupiscit, etiam si eoncupiscentiae non consentit ad malum. Non enim quod volo facio bonum, Si autem quod nolo inquit; sed quod nolo malum, hoc ago.
ego,
hoc facio ;
jam non
Id
:
ego 02)eror illud, sed
me peccatum.
de somno
repetivit inculcans, et
quod habitat in tanquam tardissimos
excitans
Invenio ergo legem, inquit, mihi volenti
Ilia ergo bonum facere bonum, quoniam mihi malum adjacet. est volenti facere, adjacet autem malum ex concupiscentia, cui
non consentit qui dicit, Jam non ego o2)eror illud. 20. Apertius autem quod sequitur utrumque declarat
delector
Con- Rom.
vii.
enim
legi
Dei secundum interiorem hominem; video
autem aliam legem in msmbris meis, repugnantem legi mentis meae, et ca2)tivantem me in lege 2)eccati, quae est in membris meis.
Sed quod
dixit,
captivantem me, potest movere,
si
nulla consensio
!ZS6
[Book
i.
Unde propter tria ista, duo scilicet de quibus jam disest. putavimus, quod ait, Ego autem carnalis sum, et, venundatus sub iêccato, et hoc tertium, cajytivantem me in lege 2>eccati, quae est in m,mhris meis, potest videri Apostolus eum describere qui
sub lege adhuc
vivit,
nondum sub
gratia.
Sed
sicut ilia
duo
exposuimus, propter carnem adhuc corruptibilem dicta ; sic et hoc potest intelligi, ut captivantem me, dixerit, carne, non mente ;
et ideo cajytivantem me, quia et in carne non est aliena natura, sed nostra. Sicut ergo exipse Scio enim quia non habitat in me, hoe posuit ipse quid dixerit,
:
motione, non consensione
est
in carne mea,
honum :
sic
jam ex
illius
expositione
hunc
locum debemus
est, Rom.vii. 24viii. 2.
accipere, tanquam captivantem me, hoc carnem meam, in lege peccati, quae est in membris meis. 21. Deinde subjungit propter quod dicta sunt omnia Miser homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus 7 Gratia Dei ego
dixerit,
:
per Jesum Christum Dominum nostrum. Atque inde concludit, Igitur ijyse ego mente servio legi Dei, carne autem legi peccati :
carne scilicet legi
peccati, concupiscendo
;
mente autem
legi
Nulla ergo condemnatio est nunc his qui sunt in Christo Jesu. Non enim damnatur, nisi qui concupiscentiae carnis consentit ad malum. Lex enim spiritus vitae in Christo Jesu liberavit te a lege jêccati
Dei, eidem concupiscentiae
et
non consentiendo.
vindicet carnis.
consensionem tuam coucupiscentia sibi ea quae sequuntur eumdem sensum magis magisque demonstrant sed adhibendus est modus.
mortis
:
ne
scilicet
Et
Exp. Propos.
22.
Visum autem aliquando etiam mihi

Apostoli sermone
ait,
fuerat,
hominem sub
ego operor
44%5."Ad
Simplic.
lege
isto
describi.
Sed vim mihi fecerunt
postea ista verba, quod

illud.
Nunc autem jam non
hoc enim pertinet illud quod ait et postea. Nulla condemnatio est nunc his qui sunt in Christo Jesu. Et ergo quia non video quomodo diceret homo sub lege, Condelector legi
Ad
Dei secundum interiorem hominem: cum ipsa delectatio boni, qua etiam non consentit ad malum, non timore poenae, sed amore justitiae (hoc est enim coudelectari), nonnisi gratiae
deputanda
sit.
Chap. XI.]
Coutva duas Epistolas Pelagianoriim.
287
CHAPTER
XI.
The same argument.

et ubi ait, Quis me liberobit de corjyore ynortis h'ujus; Rom. Apostolum, cum haec diceret, adhuc fuisse in corpore quis neget
23.
Nam
vil. 24.
mortis hujus ? A quo utique impii non liberantur, quibus eadem corpora ad tormenta aeterria redduntur. Liberari ergo est a corpore mortis hujus, omni sanato languore concupiscentiae Huic carnis, non ad poenam corpus recipere, sed ad gloriam. loco et illud satis consonat Etiam nos ijysi, primiiias habentes
:
Rom.
viii. 23.
S2)iritus,
et
ijysi
in
nobismeti2)sis
ingemiscimus,
nostri.
ado2)tionem
exsjyectantes,
redemjytionem
corjwris
Nimirum enim
gemitu
me
ingemiscimus, in quo dicimus, Miser ego homo, quis Illud etiam ubi ait, Quod liberabit de corpore mortis hujus ?
isto
enim
non
quam, Nolo, non approbo, non facio %' Alioquin contrarium est his, quae consentio, superius dixit, Per legem cognitio /;eccaî/ et, Peccatum non cognovi nisi per legem; et, Peccatum ut apjyareat peccatum, per
operor, ignoro ; quid est aliud,
'
bonum mihi operatum

quod ignoratur 1
est
mortem.
?
Quomodo enim peccatum

quomodo apparet peccatum,
per legem cognovit, quod ignorat
Sic ergo dictum est, Ignoro,

:
Non
facio,
quia
Matt,
nulla consensione id ego ipse coramitto
quomodo
dicturus est
vii, 23.
Dominus
potest
:
impiis,
et sicut
quod
24.
est,
'Non
procul dubio latere nihil qui non noverat 2>eccatum ; fecerat:' neque enim non noverat quod arguebat.
Non
novi vos;
est,
quem
dictum
Uum
2 Cor. v. 21.
His atque hujusmodi in
ista Scripturae apostolicae cir-
cumstantia diligenter consideratis, recte intelligitur Apostolus, non quidem se solum in sua persona, verum alios etiam sub
gratia constitutos significasse, sed secum tutes pace perfecta, in qua absorbebitur
nondum
in ilia consti-
mors in victoriam.
autem vita
De
Cor. xv. 54.

viii. 10,
qua post
dicit.
Si autem Ghristus in vobis, corjnts quidem mar- Rom.

S2)iritus
est pro2)ter
tuum
est
projyter 2^^^^^^'^'^ j'
justitiam.
tu'is,
Si ergo S2)iritus ejus qui suscitavit Jesum ex morhabitat in vobis; qui suscitavit Christum Jesum a mortuis,
vivijicahit et
ejus in vobis.
mortalia cor2yora vestra per inhabitantem S2)iritum Vivificatis igitur mortalibus corporibus nostris^
288
[Book
i.
non solum ad peccandum consensio nulla erit, sed nee ipsa cui non consentiatur carnis concupiscentia remanebit. Quam spiritui resistentem
homo
Wisd.
ix. 15.
in carne mortali, ille tantummodo non per ipsam ad homines venit. Et ideo potuit, qui Apostolos, quia homines erant, et corpus quod corrumpitur et
non habere
aggravat animam, in hujus vitae mortalitate portabant, absit ut

fuisse pollutos
liberos,
dicamus, sicut iste calumniatur, 'semper immoderata libidine sed dicimus a consensione pra varum libidinum
'
:
de concupiscentia tamen carnis,
quam moderando
frena-
bant, tanta humilitate et pietate gemuisse, ut optarent earn
non
habere potius,
quam domare.
CHAPTER Xn.
Sixth calumny ; that not even Christ
is
acknowledged
to
have been
free from sins.

See
iii.
s.
16.
25.
Pkoinde
istc
quod addidit nos

'
:
dicere,
Christum
et
peccatis liberum non

aliis
fuisse, sed carnis necessitate mentitum, et
maculatum
fuisse delictis
;
viderit a quibus audierit, vel in
quorum
litteris legerit
quod quidem
fortasse
non
intellexit, et
in sensus calumniosos malitia fallente convertit.
CHAPTER Xin.
Seventh
;
that all sins are not remitted

'
m Baptism.
omnem
in-
26.
'
DicuNT
etiam,' inqiiit,
Baptisma non dare
dulgeutiam peccatorum,
nee auferre crimina, sed radere, ut
omnium peccatorum
radices in
mala carne teneantur.'

1
hoc adversus Pelagianos,
nisi infidelis, affirmet
Quis Dicimus ergo
Baptisma dare omnium indulgentiam peccatorum, et auferre crimina, non radere; nee 'ut omnium peccatorum radices in mala carne teneantur, quasi rasorum in capite capillorum, unde
crescant iterum resecanda peceata.'
Nam
et istam similitudinem
comperi suae illos adhibere calumniae, tanquam hoe nos sentiamus atque dicamus.
Chap. XIV.]
Coutra duas Epistolas Pelagianorum.
289
27.
lere
;
Sed de
ista concupiscentia carnis falli eos credo, vel fal-
cum qua
necesse est ut etiam baptizatus, et hoc
si dilivHi. 14.
gentissime proficit, et Spiritu

sed quia peccato
facta
Dei
agitur,
pia mente
confligat. Rom.
Sed haec etiamsi vocatur peccatum, non utique quia peccatum

est,
est,
sic
vocatur:
sicut
scriptura
manus cujusque
autem
sunt,
quod manus earn fecerit. secundum carnis concupiscentiam quae

dicitur,
fiunt,
si
Peccata
vel igno-
rantiam
illicite
dicuntur,
cogitantur
quae transacta
ista
etiam reos tenent,

concupiscentia in
sit
si
non remittantur.
sic
Et
ipsa
carnis
Baptismo
dimittitur, ut
quamvis tracta
Ex quibus tamen, a nascentibus, nihil noceat renascentibus. carnaliter gignunt, rursus trahitur ; rursusque est nocitura nascentibus, nisi eadem forma renascentibus remittatur,
filios
et insit nihil
obfutura vitae futurae, quoniam reatus ejus gene:
ratione tractus, regeneratione dimissus est
et ideo
jam non
sive
sit
peccatum, sed hoc vocetur, sive quod peccato facta

peccandi delectatione moveatur,
justitiae
etsi
sit,
quod
ei
vincente delectatione
non consentiatur.
Nee propter ipsam,

est,
lavacro regenerationis absumptus

tizati,
Dimitte nobis debita nostra,
cujus jam reatus dicunt in oratione bapsicut et nos dimittimus
Matt.
vi. 12,
debitoribus nostris ; sed propter peccata quae fiunt, sive in ejus eonsensionibus, cum ab eo quod libet vincitur quod placet, sive
cum
per ignorantiam
malum quasi bonum
placet.
Fiunt autem,
quod facillimum atque celerrimum est, cogitando. quibus omnibus quis etiam fidelium castum se habere cor, aut quis gloriabitur mundum gk)riabitur
sive operando, sive loquendo, sive
Prov. xx
9.
se esse a peccato
Illud sane
quod
in oratione sequitur, propter
ipsam dicitur, Ne nos inferas in tentationem, sed libera nos a malo. Unusquisque enim, sicut scriptum est, tentatur a concujyiscentia
sua abstr actus
et
illectus; deinde concupiscentia
cum
James
i.
14,
conceperit, 2)arit 2)eccatum.
CHAPTER
XIV.
sins.
Crimes and venial
28. Hi omnes concupiscentiae partus, et ipsius concupiscentiae reatus antiquus, Baptismatis ablutione dimissi sunt et quid:
!Z90

ista concupiscentia, si
[Book
i.
quid parit nunc
non
sint
illi
partus, qui
non solum
illo
peccata,
verum etiam crimina nuncupantur, pacto

ubi
dicimus,
quotidianae
orationis
et
Dimitte nobis debita
nostra, sicut
tur.
dimiuimus, eleemosyuarum sinceritate mundanenim quisquam sic desipit, ut dicat ad baptizatos Neque
illud
date^
Luke
vi. 37,
DominicuDi
tur vobis;
non pertinere praeceptum,

et
Bimittite,
et
dimitte-
dabitur vobis.
si
Nullus autem in Ecclesia

dixisset Apostolus, ^Si quis
recte posset ordinari minister,

Tit.
1
i.
6.
sine peccato,' ubi ait, Si quis sine crimine est: aut si dixisset,
10.
'
Tim.
iii.
Nullum peccatum
habentes,' ubi ait,
Nullum crimen
habentes.
"
Multi quii)pe baptizati fideles sunt sine crimine; sine peccato autem in hac vita neminem dixerim, quantalibet Pelagiani, quia
haec dicimus, adversum nos inflentur et disrumpantur insania
:
non quia aliquid peccati remanet, quod

remittatur
;
Baptismate non sed quia a nobis in hujus vitae infirmitate manentiin

fieri
bus quotidie
non quiescunt, quae
fideliter
orantibus
et
misericorditer operantibus quotidie remittantur.
Haec
est fidei
Catholicae sanitas,
quam
Sanctus ubique seminat Spiritus, non
pravitatis haereticae vanitas et praesumptio spiritus.
CHAPTER
The writer of
'
XV.
the Letter sets the belief of his friends in opposition to the senti-
ments of Catholics. First antithesis,* on free-will ; second, on marriage; third, on conjugal intercourse.
Jam itaque de caetero videamus, quemadmodum posteanobis calumniose putavit objicienda quae credimus, et quam fingenda quae non credinius, suam ipse vel Pelagianorum fidem
29.
*
profiteatur.
Contra
'
haec,' inquit,
nos quotidie disputamus, et
ideo nolumus praevaricatoribus adhibere consensum, quia nos dicimus liberum arbitrium in omnibus esse naturaliter, nee Adae
peccato perire ])otuisse quod Scripturaium omnium auctoritate firmatur/ Haec si quemadmodum oportet, non contra Dei
:
gratiam diceretis, non consensum praevaricatoribus adhiberetis, Hinc autem quantum potuised vestrum sensum corrigeretis.
s. 5,
mus, et quantum
sufficere
visum
est, fûperius
disputaviraus.
Chap. XVI.]

'
291
30.
'
Dicimus/ inquit,
ram a Deo nuptias

est
:
has quae nunc aguntur in orbe terrainstitutas, nee reos esse conjuges, sed fomi-
catores et adulteros condemnandos.'
Hoc verum
et Catliolicum
sed quod vos Line vultis efficere, ut de commixtione masculi et feminae nihil peccati nascentes trahant, quod lavacro regenerationis expietur, hoc falsum est et haereticum.
31.
'
'Motum,' inquit,
genitalium, id
est,
ipsam virilitatem
institutam.'
sine
qua non potest
esse commixtio, a
Deo dicimus
et,
Ad
hoc respondemua ;
motum
genitalium,
ut vêrbo ejus utar,
qua non potest esse commixtio, Deus sic instiut nihil haberet pudendum. Non enim fas fuit ut ejus erubesceret creatura de sui opera Creatoris; sed inobedientia membrorum supplicio justo primis hominibus inobedientibus
virilitatem, sine
tuit,
reddita
est,
de qua erubuerunt, quando
foliis
ficulneis
pudenda
texerunt, quae prius
pudenda non fueruat.
CHAPTER
The shame consequent
32.
XVI.
on, the Fall.
Neque enim
peccatum,
sed
sibi
tunicas, ut
totum corpus tegerent

quae
nonnulli
Gen.
iii.
post
succinctoria
consuerunt,
7.
interpretes nostri
minus
diligentes 'tegmina' interpretati sunt.

:
sed generale nomen est tegmen, Quod quidem verum est indumentum et operimentum omne possit intelligi. Et quo ideo debuit ambiguitas evitari, ut quemadmodum Graecus
nepiôifxaTa posuit,
partes, sic et
quibus non teguntur nisi pudendae corporis Latinus aut ipsum Graecum poneret, quia et ipso
utitur pro Latino, vel sicut
'
'
jam consuetudo
hoc nomen
est,
quidam
'succinctoria,'
vel sicut alii melius
illo quippe antique more quod pudenda juvenes tegebant Romano, quando nudi exercebantur incampo unde 'campestrati'
campestria
nominarunt.
Ex
appellantur hodieque, qui eadem membra cingendo cooperiunt. Quanquam si ea quibus peccatum est tegenda fuerant post peccatum, ne tunicis quidem indui debuerunt, sed manum et os
tegere, quia
vult,
sumendo
ilia
et vescendo
cibo,
peccarunt.
Quid
sibi ergd^
quod accepto prohibito
cum
transgressio, in
membra
aspectus
fuisset praecepti facta intenditur? Quae ibi
292

%
[Book
I.
novitas ignota sentitur, et se compellit adverti

Gen.
ii.
20.
significatur oculorum.
Neque enim
eis vel
quando
quod apertione ille nomina

'
Gen.
Gen.
iii.
6, 7.
pecoribus et volucribus imponebat, vel quando ilia pulchrum Hgnum vidit et bonum, oculi non patebant ; sed aperti,' hoc
facti sunt sicut scriptum est de Agar quod aperuit oculos suos, et vidit puteum quos clausos utique non habebat. Ut ergo nuditatis suae, quam
est,
xxi. 19.
intent!
ad intuendum
ancilla Sarrae,
sic
quotidie profecto intuebantur, nee confundebantur, eos subito puderet, ut membra ilia jam nuda ferre non possent, sed
statim operire curarent ; nonne et ille in motu aperto, et ilia in occulto, contra suae voluntatis arbitrium inobedientia ilia membra
senserunt, quibus utique nutu voluntario sicut caeteris dominari
debuerunt
Quod merito
fuerunt.
passi sunt quia et ipsi obedientes suo ergo, ita se Creatori suo
Domino non
Erubuerunt
non
filii
exhibuisse servitium, ut in eis membris ex quibus essent procreandi, mererentur amittere dominatum.
33. Hoc pudoris genus, haec erubescendi necessitas cum omni bomine nascitur, et ipsis quodammodo naturae
certe
legi-
bus imperatur, ut in hac re verecundentur etiam ipsa pudica conjugia nee quisquam tam male turpiterque proficiat, ut quia cognovit Deum esse Conditorem naturae auctoremque nuptiarum,
;
ideo etiam miscendus uxori,
si
quis
eum
videat,
non de his
motibus erubescat, quaeratque secretum, ubi non solum alienorum, verum etiam suorum omnium possit vitare conspectum.
Itaque sua culpa sibi accidens malum natura humana permittatur agnoscere ; ne cogatur, aut quod est impudentissimum, de his suis motibus non erubescere, aut quod est ingratissimum, de
bonum
Quo tamen malo, propter bene utuntur pudica conjugia. generationis Solius autem carnalis voluptatis causa libidini consentire, peccasui
Creatoris operibus erubescere.

filiorum,
tum
est;
quamvis conjugatis secundum veniam concedatur.
CHAPTER
Sed
XVII.
Paradue prior
to sin.
Wlieiher sensual appetite could have existed in
34.
constituite, Pelagiani, servata

si
honestate ac fecunvelitis in
ditate
nuptiarum
nemo
peccasset,
qualem
paradiso
Chap. XVII.]
293
vitam illorum hominum cogitare, et unum de his quatuor rebus Procul dubio enim, aut quotiescumque libuisset, toties eligite.
concubuissent
cessarius
;
non
fnisset
aut frenarent libidinem, quando concubitus ne: aut tunc ad nutum voluntatis libido
consurgeret, quando esse concubitum necessarium casta prudentia praesensisset ; aut nulla ibi omnino existente libidine, ut caetera membra quaeque ad opera sua, sic ad opus proprium
etiam genitalia jussis volentium sine uUa difficultate servissent.
Horum
illud
quatuor quod vultis
eligite.
Sed puto quod duo priora
respuetis, ubi libidini aut servitur, aut repugnatur.
Namque
primum tarn praeclara honestas, hoc autem secundum tam magna felicitas non vult. Absit enim ut tantae illius
beatitudinis decus aut praecedentem semper sequendo libidinem ageret turpissimam servitutem, aut ei resistendo non
haberet plenissimam pacem: absit, inquam, ut carnis concupiscentiam non opportune ad generandum, sed inordinata commotione surgentem, aut illi menti placere consentiendo satiare,
aut
illi
quieti necesse esset dissentiendo cohibere.
vero reliquarum quamlibet elegeritis, non est ad versus vos ulla contentione laborandum. Etsi enim quartam
35.
nolueritis eligere, ubi est
ulla libidine
Duarum
omnium obedientium membrorum

quoniam jam
:
sine ves-
summa
tranquillitas,
vos
ei fecit
trarum disputationum impetus inimicos

placebit,
centia,
illud
vobis
saltem
quod tertio loco posuimus, ut ilia carnalis concupiscujus motus ad postremam, quae vos multum delectat,
pervenit voluptatem,
nunquam
in paradiso, nisi
cum ad
gignen-
dum
esset necessaria,
ad voluntatis nutum exsurgeret.
Hanc
si
placet vobis in paradiso collocare, et per talem concupiscentiam carnis, quae nee praeveniret, nee tardaret, nee excederet im-
perium voluntatis, vobis videtur in ilia felicitate filios potuisse Ad hoc enim quod agimus, sufficit generari, non repugnamus.
nobis quia nunc talis in hominibus non
felicitatis loco esse
est,
qualem
in illius
profecto
fitetur
:
omnium
Qualis quippe nunc sit, sensus mortalium, etsi cum verecundia, conpotuisse conceditis.
quia et castos etiam nolentes, eamque temperantia castigantes, inquietudine inordinata importunaque sollicitat, et
plerumque
sese volentibus subtrahit, nolentibus ingerit
ut nihil
294
[Book
i.
aliud inobedientia sua,

se esse testetur.
quam
illius
priscae inobedientiae
ilia
poenam
TJnde merito de
et tunc
primi homines,
esse considerat,
quando pudenda texerunt, et nunc qui se utcumque hominem omnis pudens impudensque confunditur, absit
ut de opere Dei, sed de poena primi veterisque peccati. Verum vos non pro religiosa ratione, sed pro animosa contentione, nee pro humano pudore, Bed pro vestro furore, ne vel ipsa concupiscentia carnis vitiata credatur, et ex ea trahi originale peccatuni
;
talem prorsus qualis nunc

revocare,
est, in
paradisum conamini disputando
illic esse potuisse contendere, quam vel semper inhon^sta consensio, vel aliquando coerceret misesequeretur randa dissensio. Kos autem non multum curamus quid vos
eamque
de
ilia
sentire delectet.
si
nascitur,
cesse est
Quidquid tamen hominum per illam non renascatur, sine dubitatione damnatur, et neesse sub diabolo, si non inde liberetur a Christo.
CHAPTER
Fourth
'
XVIII. man
is
antithesis^ of
Julian
that
God's wwTc, and
is
not
constrained to evil or to good by His power.
36.
illius
'
HoMiKES,'
inquit,'
Dei opus esse defendimus
nee ex
cogi
potentia vel in malum vel in bonum invitum aliquem sed propria voluntate, aut bonum facere, aut malum ; in
in
bono vero opere a Dei gratia semper adjuvari,

diaboli suggestionibus incitari/
malum
vero
baec respondemus, homines esse opus Dei, in quantum homines sunt sed sub diabolo esse,
;
Ad
in
quantum peccatores non ob aliud factus est
sunt, nisi
emantur inde per

et
eura, qui
nisi
inter
Deum
homines Mediator,
Kec ex Dei quia ex hominibus non potuit esse peccator. vel in malum vel in bonum invitum aliquem cogi sed potentia
;
Deo
deserente pro meritis ire in malum, et Deo adjuvante sine meritis converti ad bonum. Non enim est homo bonus si nolit, sed gratia Dei etiam ad hoc adjuvatur ut velit
:
quoniam non
Phil.
ii.
13.
inaniter scriptum est,

velle et operari^
Deus
est
enim qui
et,
02)eratur in vohis et
Prov.
viii. 35,
iwo bona voluntate ;
Fraîmratur voluntas a
Domino,
Chap. XIX.]
Contra diias Epistolas Pelagianorum.
295
I
37.
CHAPTER
The beginning of good
will is
XIX.
of Grace.
gift
To come
to Christ
is to believe.
The power of Grace.
in bono opere sic putatis adjuvari horaiiiem ut in excitanda ejus ad ipsum bonum opus voluntate gratia Dei, nihil earn credatis operari. Quod satis ipsa tua verba declarant.
Vos antem
Cur enim non
dixisti,
'
tari, sicut dixisti,

aisti,
in
hominem Dei malum diaboli
gratia in
bonum opus
exci;'
suggestionibus incitari
sed
'in bono opere a Dei gratia semper adjuvari?' tanquam sua voluntate, nulla Dei gratia, bonum opus aggressus, in ipso
jam opere
bonae
gratia
;
divinitus adjuvetur, pro mentis videlicet voluntatis ut reddatur debita gratia, non donetur indebita ac sic
;
jam non
sit gratia
sed
sit illud
'
Palaestino ficto corde damnavit,

nostra dari.'
volebat,
quod Pelagius in judicio Rom. xi. gratiam Dei secundum merita De Gest.
Act.s ix.
6.
ac
Die mihi, obsecro, quid boni Paulus, adhuc Saulus, non potius magna mala, quando spirans caedera
vastandos
r.
pergebat ad Christianos
'^
borrenda
mentis
caecitate
ac
furore
his
Quibus meritis bonae voluntatis Deus ilium ab malis ad bona mirabili et repentina vocatione convertit 1
meritis,'
Quid ego dicam, 'quibus
cum
ipse
clamet,
Non
ex
Tit.
iii.
5.
ojyeribus justitiae quae nos fecimus, sed secundum suam misericordiam salvos nos fecit ? Quid illud quod jam commemoravi
s. 6.
dixisse
'
Dominum, Nemo
jôtest venire
credere in me,' nisi ei
ad me, quod intelligitur, datum fuerit a Patre meo ? TJtrum

:
John
vi. 66.
jam
volenti credere pro meritis bonae voluntatis hoc datur
an
potius ut credat, ipsa voluntas, sicut Sauli, desuper excitatur, etiam si tam sit aversus a fide, ut credentes etiam persequatur
'I
Utquid enim nobis Dominus praecepit, ut oremus pro

nos persequuntur
?
eis
qui
Matt.
v. 44.
Numquid hoc oramus,

ipsa
ut
eis
pro bona
eorum voluntate
in
gratia
bonum
voluntas
Dei retribuatur, ac non potius ut mala Sicut credimus tunc a mutetur?
Sanctis quos persequebatur
non inaniter oratum
esse pro Saulo, Acts
vH. 59.
i.
ut ad fidem
illius
quam
vastabat voluntas ejus converteretur.
Et
Cp. Gal.
quidem conversio desuper facta manifesto etiam miraculo Quam multi inimici Christi quotidie subito Dei apparuit.
2g6

*
[Book
si
i.
occulta gratia
trahuntur' ad Christum
Quod verbum
non
;
John
vi. 44.
ex Evangelio posuissem, quanta de me propter hoc iste dixisset cum otiam nunc obluctetur non mihi, sed illi qui clamat, Nemo potest venire ad me, nisi Pater qui misit me traxerit eum ?
Non enim
nemo
illo
ait,
duxerit,' ut illic aliquo

si
modo
intelligamus prae-
cedere voluntatem.
venit, nisi
Quis trahitur, jam volebat 1 Et tamen velit. Trahitur ergo miris modis ut velit, ab
qui novit intus in ipsis hominum cordibus operari, non ut homines, quod fieri non potest, nolentes credant, sed ut volentes ex nolentibus fiant.
CHAPTER
Proof of
the
XX.
Chrace.
power of God's
2 Chron. xxx.
38. Hoc verum esse non conjectura suspicamur humana, sed evidentissima divinarum Scripturarum auctoritate dignoscimus. Lcgitur in Paralipomenon libris Et quidem in Juda facta est
:
Ezek. xxxvi,
26, 27.
ut facerent praeceptum regis in verb) Domini. Item per Ezechielem prophetam jyfincijmm, Douiiuus dicit Dobo eis cor aliud, et spiritum novum dabo eis,
illis
manus
et
Dei, ut daret
cor
unum,
'.
evellam cor eorum lajyideum de carne eorum, et dabo eis cor carneum ; ut in ],raece2)tis meis ambulent, et justificationes meas
et
observent, et faciant eas.

Esth.
iv, V,
orat, et dicit,
Da
Quid est autem quod Esther ilia regina sermonem concinnum in os mêum, et verba mea
leonis, et converte cor ejus
xiv. 13,
Vuig. clarifica
in conspectu
?
in odium, imjmgsi
nantis nos
Utquid
ista in oratione dicit

?
Deo,
Deus
fuerit
in cordibus
hominum voluntatem
Sed
forte
non operatur hoc mulier
insipienter oravit. orantis
affectus,
Videamus ergo utrum inaniter praemissus et consecutus non fuerit exaudientis
efFectus.
Ecce ingreditur ad regem.

est
Ne multa
velut
et
dicamus.
Et
quia non ordine suo ingrediebatur, magna necessitate compulsa,

[Cp. Esth. XV. io,Vulg.]
intuitus
indignationis suae.
.,.
,.
cam,,
sicut
r,
scriptum
est,
taurus in impetu
conversus
est
Et timuit
et
regina,
se
color
ejus per dissolutionem,
inclinavit
super caput delicatae
suae, quae jyraecedebat earn.
Et
convertit Deus, et transtulit
Jam sequentia commemorai-e inxliyfiatimiem ejus in lenitatem. ubi Deum complevisse quod ilia rogaverat divina quid opus est,
Chap. XXI.]
Contra diias Epistolas Pelagianorum.
297
Scriptura testatur, operando in corde regis, quid aliud, quam voluntatem, qua jussit et factum est quod ab eo regina poposcerat % Quam Deus jam, ut fieret, exaudierat, qui cor regis,
antequam mulieris sermonem poscentis

lenitatem, hoc
est,
audisset, occultissima et
efficacissima potestate convertit, et transtulit ab indignatione
ad
:
a voluntate laedendi ad voluntatem favendi
secundum
Beus oinratwr in vobis et vell'e. Numhomines Dei qui haec scripserunt, imo ipse Spiritus Dei, quid
illud Apostoli,
Phil.
ii.
13.
quo auctore per eos

liominis arbitrium
1
ista
Absit
conscripta sunt, oppugnavit liberum sed Omnipotentis in omnibus et

:
judicium justissimum, et auxilium misericordissimum eommendavit.

Sufficit
enim
scire
homini quod non est iniquitas apud

Rom.
ix. 14,
Deum.
Jam quomodo
irae, alios
ista
meritum vasa
Si ergo ad
dispenset, faciens alios secundum secundum gratiam vasa misericordiae ;

1
quis cognovit sensum Domini, aut quis consiliarius ejus fuit
Rom.
xi. 34.
buendo nobis quod accepimus.

accepimns
1
honorem gratiae pertinemus, non simus ingrati, triQuid enim habemus, quod non
Cor.
iv. 7.
CHAPTER
'
XXI.
men of
the
Fifth
antithesis''
of Julian; concerning the righteous
Old Testament.
39.
'
'
DiciMUS,' inquit,
sanctos veteris Testamenti perfecta

est,
hinc justitia ad aeternam transisse vitam^ id

:
studio virtutis
ab omnibus recessisse peccatis quia et illi quos legimus aliquid peccasse, postea tamen eos emendasse cognovimus.' Quantaelibet
fuisse virtutis antiquos^ praedices justos,
non eos
salvos
xxvi.
fecit nisi fides
Mediator! s, qui in remissionem peccatorum san-
^^tt.
Ps. cxv. i
^^^^*" ^^'
2 Cor. iv. 13.
guinem
fudit.
Ipsorum enim vox
est
C'redidi, propter
:
quod
locutus sum.
Unde
ait et apostolus
Paulus
Hahentes autem
est,
eumdem
2)ro2)ter
spiritu/m Jidei,
secundum quod scriptum
Credidi,
loquimur.
illi
quod locutus sum; et nos credimus, ^^'ôpter quod et Quid est, eumdem spiritum, nisi quem justi quoque
1
habuerunt, qui ista dixerunt

vultis
Dicit etiam apostolus Petrus
Quid
jugum imponere
Gentihus,
potuim/iis^
neque
'patres nostri ?
quod neque nos porlare Sed per gratiam Domini Jesu
Acts
w.
10,
298
Contra duas Epistolas Pelagimioj-tim.
[Book
i.
Christi credimus salvi fieri,

vultis, inimici huic gratiae,
quemadmodum
et illi.
Hoc
vos non
De
Pecc.
s.
facti
.
Orig.
30.
crcdantur antiqui . ,. lagium, in cujus libris hoc legitur et ante Legem dicitis salvos factos esse natura, deinde per Legem, postremo per Christum, quasi hominibus duorum superiorum temporum, ante Legem sci:
.
ut eadem gratia Jesu Christi salvi sed distribuitis tempora secundum Pe;
Tim.
ii.
5.
Lege, sanguis Christi non fuerit necessarius evacuautcs quod dictum est, Unus enim Deus, unus et Mediator Del
licet et in
:
et
hominum homo
Christus Jesus.
CHAPTER
Sixth; on the necessity of Grace for
all,
XXII.
and on
'
the
Baptism of infants.
et
40.
'
Gkatiam
CJhristi,'
inquiunt,
;
omnibus necessariam
majoribus et parvulis confitemur et eos qui dicunt de duobus Nobaptizatis natum non debere baptizari, anathematizamus.'
vim us quomodo non secundum Paulum apostolum, sed secundum

Pelagium haereticum ista dicatis ; parvulis videlicet Baptismum necessarium, non propter remissionem peccatorum, sed tantummodo propter regnum coelorum. Datis enim eis extra regnum
Dei locum
Mark
xvi. 16.
salutis
et vitae aeternae, etiamsi

:
non fuerint bap-
Qui crediderit et quod scriptum est baptizatus fuerit salvus erit ; qui autem non vrediderit, co7itizati.
Ncc
attcuditis
demnahitur.
Propter quod in Ecclesia Salvatoris per alios parvuli credunt, si cut ex aliis ea quae illis in Baptismo remittuntur peccata traxerunt. Nee illud cogitatis, eos vitam
John
vi. 54.
habere non posse, qui fuerint expertes Corporis et Sanguinis Christi, dicente ipso. Nisi manducaveritis carnem meam, et biberitis
sanguinem meum, non
habebitis vitam
in
vobis.
Aut
si
evangelicis vocibus cogimini confiteri, nee vitam salutemque posse habere parvulos de corpore exeuntes, nisi fuerint baptizati
;
quaerite cur compellantur non baptizati secundae mortis subire
supplicium, judicante
invenietis
illo
qui
neminem damnat immeritum

peccatum.
et
quod non
vultis, originale
Chap. XXIV.]
Contra diias Epis tolas Pelagianoriim.
299
CHAPTER
Seventh
;
XXIII.
Baptism.
*
on
the effect of
'Eos etiam qui dicunt,' inquit, Baptisma non omnia quia scimus plenam purgationem peccata delere, condemnamus
41.
;
per ipsa mysteria conferri.'

cessionis vinculis solvi,
Hoc
dicimus et nos
sed parvulos
quoque per ipsa mysteria primae non dicitis
nativitatis et obnoxiae suevos.
Propter quod de Ecelesia Christi, quae hoc antiquitus tenet, oportet ut sicut alii
haeretici segregemini et vos.
CHAPTER
XXIV.
The conclusion of the first Letter confuted.

^ 42. Jam vero quod ita concludit Epistolam, ut dicat, Kemo ergo vos seducat, nee se negent impii ista sentire. Sed si verum
dicunt, aut audientia detur, aut certe isti ipsi episcopi, qui
dissident,
nunc
damnent quae supra

:
dixi
cum Manichaeis
nobis jactant;
ista tenere,
[* sit?]
sicut nos ista
damnamus quae de
si
et *fit plena
Concordia
quod eorum vos abstinete

refellendum.
nichaeis,
stitutas,
nolunt, scitote eos esse Manichaeos, et

consortiis
;'
ab
contemnendum
est potius
quam
Quis enim nostrum dubitat anathema dicere Madicunt a bono Deo nee homines, nee nuptias inqui nee legem datam, quae per Moysen Hebraeo populo
est?
tarn
ministrata
dicimus,
Sed
et
Pelagianis
inimici
non immerito anathema

Dei, quae venit
qui
sunt
gratiae
per
Rom.
xi. 6.
Jesum Christum Dominum nostrum, ut eam dicant non gratis, sed secundum merita nostra dari, ac sic gratia jam non sit
gratia; tantumque constituunt in libero arbitrio, quo in profundum demersus est homo, ut eo bene utendo dicant hominem
mereri gratiam
cum nemo bene
illo
uti possit, nisi per gra-
tiam, quae non secundum debitum redditur, sed Deo gratis miserante donatur. Parvulos autem ita contendunt esse jam Et haec exut a Salvatore audeant negare salvandos. >:dvos,
secrabilia
tant audientiam,
dogmata tenentes et semipantes, adhuc insuper flagicum damnati debeant agere poenitentiam.
300
[Book
ii.
LIBER SECUNDUS.
CHAPTER
I.
Pelagians {in the second Letter) impute Manicheiem

1.
to Catholics.
non Juliani tantum, sed ei communem plurimis Pelagianis episcopis, quam Thessalonicam miserunt, consideremus Epistolam, eique, Domino adjuvant e, respondeamus, ut possumus. Quod opus nostrum ne longius
aliara,
Jam nunc
cum
fiat,
quam
causae ipsius necessitas postulat; quid opus est ea
quoque
contra
'
refellere,
continent, sed
tantum
quae dogmatis eorum insidiosa venena non in auxilium suum, vel pro Catholica fide
videntur exposcere
nihil aliud
Manichaeorum,' sicut loquuntur, profanitatem, consensio;
nem Orientalium episcoporum
nitentes, nisi ut horribili haeresi objecta, cujus se adversaries
esse confingunt, lateant inimici gratiae in laude naturae
Quis
commovit aliquando quaestionem ? Aut cui Catholicorum propterea displicent, quia damnant eos quos praeenim
eis liinc
I
Tim.
-4-
iv.
dixit Apostolus rccessuros a fide, cauteriatara habentes consci-
entiam, prohibentes nubere, abstinentes a cibis, quos immundos Quis eos putant, nee putantes a Deo cuncta esse condita? aliquando negare compulit, quod omnis creatura Dei bona sit,
et nulla substantia sit
quam non summus

ab aliquo factus
1
fecerit
Deus,
nisi
ipse
Deus qui non
est
Non
ista in eis,
quae constat esse Catholica, reprehenduntur atque damnantur.
Impietatem quippe Manichaeorum nimium stultam et noxiam non solum fides Catholica detestatur, verum etiam haeretici
omnes, qui non sunt Manichaei. Unde et isti Pelagiani hoc bene faciunt, Manichaeis anathema dicere, et eorum erroribus
contradicere.
Sed faciunt duo mala, quibus
et ipsi
anathema-
tizandi sunt:
;
unum, quod Catholicos 'Manichaeorum' nomine criminantur alterum, quod etiam ipsi haeresim novi erroris inducunt. Neque enim quia Manichaeorum morbo non laborant,
propterea
fidei
sanae sunt.
Non unum
pestilentiae est genus,
quemadmodum
in corporibus, ita et in mentibus.
Sicut ergo-
Chap.
II.]
Coittva
301
medicus corporis non continuo pronuntiasset a mortis periculo

liberum, quern negasset hydropicum, si alio lethali morbo perspexisset aegrotum: ita istis non ideo Veritas gratulatur, quia
Manichaei
non sunt,
aliud
est
si
alio
genere perversitatis
insaniunt.
Quapropter
quod
etiain
in
eis.
;
quod anathematizamus cum eis, aliud Detestamur enim cum eis quod recte displicet
ipsis
ita
tamen ut detestemur
in
eis,
unde recte
dis-
plicent ipsi.
CHAPTER
The
heresies of
II.
Manicheans and Catholics mutually opposed
to
each other,
and equally condemned by the Catholic Church. How far Manicheans and Pelagians are connected in their errors ; how far separate.
2.
Manichaei
:
dicunt,
esse creatorem
Pelagiani dicunt,
Deum bonum non omnium naturarum Deum non esse omnium aeta-
tum
lica
in
hominibus mundatorem, salvatorem, liberatorem. Cathoutrosque redarguit, et contra Manichaeos defendens Dei
illo instituta negetur ulla natura; et contra ut in omnibus aetatibus perdita requiratur humana Pelagianos, Manichaei carnis concupiscentiam non tanquam accinatura. dens vitium, sed tanquam naturam ab aeternitate malam vitu-
creaturam, ne ab
perant
sit
bonum
'
Pelagiani earn tanquam nullum vitium, sed naturale Catholica utrosque redarguit, insuper laudant.
'
Manichaeis dicens,
dicens,
Non
natura, sed vitium est
' ;
Pelagianis
velut
Non
a Patre, sed ex
mundo
'
est
ut
eam
malam
valetudinem sanari utrique permittant, desinendo illi tanquam insanabilem credere, isti tanquam laudabilem praedicare. Manichaei negant homini
bono ex
libero arbitrio fuisse initium
haPelagiani dicunt etiam hominem malum sufficienter Cabere liberum arbitrium ad faciendum praeceptum bonum.
mali
tholica utrosque redarguit, et
illis
dicens. Fecit
Deus hominem
vere liheri
Eccies.
vii.
rectum
eritis.
et
istis
dicens, Si vos Filius
liberaverit,
^^^^
^--^
^g
Manichaei dicunt, animam, particulam Dei, naturae malae commixtione habere peccatum Pelagiani dicunt, animam
:
justam, non quidem particulam, sed creaturam Dei, etiam in Catholica utrosque ista corruptibili vita non habere peccatum.
302
Matt.
xli. 33.

Manichaeis
dicens,
[Book
ii.
redarguit,
Aut
facite
arhoTem honam,
et
et
fructum
ejus
ejus
honum ; aut
facite arhorem malam,
malum; quod non

potest,
nisi
diceretur homiiii, qui
fructum naturam facere

:
John
i.
8.
quia peccatum non natura, sed vitium est Pelagianis dicens, Si dixerimus quia 'pecGatum non habemus, nos ipsos seducimus, et Veritas in Tiohis non est. His morbis
inter se contrariis Manichaei Pelagianique coniligunt, dissimili
non
voluntate, simili vanitate
separati opinione diversa, sed pro-
pinqui mente perversa.

3.
Jam
ejus simul evacuant,
vero gratiam Christi simul oppugnant, Baptismum carnem ejus simul exhonorant sed etiam
;
haec modis causisque diversis.

bonae,
Pelagiani
divinitus subveniri.
Nam
'
Manichaei- meritis naturae
autem meritis voluntatis bonae, perhibent Illi dicunt, Debet hoc Deus laboribus isti dicunt, membrorum suorum Debet hoc Deus virtutibus
' *
:
Kom.
nt,
iv. 4.
iii.
5.
Utrisque ergo merces non imputatur seManichaei lavacrura gratiam, sed secundum debitum. regenerationis, id est, aquam ipsam dicunt esse superfluam, nee
servorum suorum/
cundum
prodesse aliquid profano corde contendunt
Pelagiani autem,
nihil
quod in sacro Baptismate ad expianda peccata dicitur opitulari infantibus, nullum peccatum habentibus, asserunt.
Ac
:
per hoc in parvulis baptizandis, quantum ad remissionem attinet peccatorum, Manichaei visibile destruunt elementum
Pelagiani
autem etiam
autem,
invisibile
sacramentum.
Manichaei
;
carnem Christi
Pelagiani
exhonorant,
carnem
partum Virginis blasphemando redimendorum carni Redemptoris
aequando.
Rom.
viii. 3.
Propterea quippe natus est Christus, non utique
came peccati, sed in similitudine carnis peccati, quia caeterorum hominum nascitur caro peccati. Manichaei ergo, omnem
iu
carnem penitus detestantes, auferunt carni Christi perspicuam veritatem Pelagiani vero, nuUam carnem peccati nasci asseverantes, auferunt carni Christi propriam dignitatem.
:
4.
sunt, sed ipsi potius festinent

se
Desinant itaque Pelagiani Catholicis objectare quod non emendare quod sunt; nee ideo
quia odioso Manichaeorum adversed merito se agnoscant odibiles, quia suum non aversantur errorem. Possunt enim duo errores inter se esse
velint haberi amabiles,
;
santur errori
Chap
III.]
303
contrarii; sed
veritati.
detestandi, quia sunt ambo contrarii propterea sunt diligendi Pelagiani, quia oderunt Manichaeos ; diligendi sunt et Manichaei, quia oderunt Sed absit ut Catholica mater, propter alterorum Pelagianos.
ambo sunt
si
Nam
odium, alteros eligat amare
cum monente
atque adjuvante
Domino debeat utrosque
vitare, et cupiat utrosque sanare.
CHAPTER
Calumny of Pelagians
5.
in.
Roman
Church.
'
against Clergy of the
QuiN
etiani
Romanos
clericos arguunt,
scribentes,
eos
jussionis terrore perculsos
non erubuisse praevaricationis crimen
admittere, ut contra priorem sententiam suam, qua gesti& Catholico
dogmati adfuerant, postea pronuntiarent malam hominum

naturam.'
esse
Imo
vero
Pelagiani
spa
falsa
putaverant,
novum
Buaderi
et exsecrabile
dogma Pelagianum
nefando
vel Goelestianum per-
quorumdam Romanorum
ilia
Catliolicis
mentibus posse
quando ingenia, quamvis perversa, non tamen contemptibilia, cum studiose corrigenda potius, quam
errore
facile
damnanda
viderentur,
aliquanto
tractata
lenius
sunt.
quam
severior
et
postulabat
tantis inter
et
Ecclesiae
disciplina
Tot enim
Apostolicam Sedem et Afros episcopos currentibus De Pecc. ^' recurrentibus scriptis ecclesiasticis, etiam gestis de hac causa s/sf
apud iliam Sedem Coelestio praesente et respondente confectis ; quaenam tandem epistola venerandae memoriae Papae Zosimi,
quae interlocutio reperitur, ubi praeceperit credi oportere, sine
ullo vitio peccati originalis
hominem
nasci
Nusquam
prorsus
hoc
dixit,
nusquam omnino
conscripsit.
Sed cum hoc Coelestius

in
in suo libello posuisset, inter ilia
duntaxat de quibus se adhuc

est,
dubitare et instrui velle confessus

genii, qui profecto
si
homine acerrimi
in-
corrigeretur plurimis profuisset, voluntas
emendationis, non falsitas dogmatis approbata est. Et propterea libellus ejus Catholicus' dictus est, quia et hoc Catholicae mentis
'
est, si
qua
forte aliter sapit
quam
Veritas exigit,
non ea
certis-
sime definire, sed detecta ac demonstrata respuere. haereticis, sed Catholicis Apostolus loquebatur, ubi
Non enim
ait:
Quot-
304
Phil.
iii.
Contra duas Epistolas Pelagianoruin.

et
[Book
ii.
15.
quot ergo perfecti, hoc sajnamus ;
si
quid
aliter
sa2nti8,
id
quoque Deus vobis revelahit. Hoc in illo factum esse putabatur, quando se litteris beatae memoriae Papae Innocentii, quibus de hac re dubitatio tota sublata est, consentire respondit. Et
turis
hoc ut plenius et manifestius in illo fieret, exspectabatur, Venex Africa litteris, in qua provincia ejus aliquanto calliditas
evidentius innotuerat.
runt,
id
Quae
non
se
Komam
continentes,
sufficere
litterae posteaquam venehominibus tardioribus et
sollicitioribus,
quod
generaliter Innocentii episcopi litteris
consentire fatebatur;
sed aperte
;
cum
ne
si
debere anatbematizare
id
quae in suo
libello
prava posuerat
non
fecisset, multi,
parum
intelligentes,
magis in
'
li}>ello
ejus ilia fidei venena a Sede
Apostolica crederent ap probata, propterea quod ab ilia dictum erat eum libellum esse Catholicum,' quam emendata, propter illud, quod se Papae Innocentii litteris consentire ipse responderat
:
tunc ergo
et
cum
ejus praesentia posceretur, ut certis ac
dilucidis responsionibus, vel astutia hominis vel correctio dilucesceret,
examini.
aliis
nulli ambigua remaneret, se subtraxit et negavit Nee differendum jam fuerat, sicut factum est, quod prodesset, si nimium perversorura pertioaciae dementiae-
que non
posset.
Sed
si,
quod
absit, ita
tunc fuisset de Coelestio
Ecclesia judicatum, ut ilia eorum dogin ipsis et cum ipsis Papa Innocentius damnaverat, mata, quae
vel Pelagic in
Romana
approbanda
Aug. Ep.
et
varicationis nota
tenenda pronuntiarentur, ex hoc potius esset praeRomanis clericis inurenda. Nunc vero cum
primitus beatissimi Papae Innocentii litterae episcoporum litteris respondentis Afrorum, pariter hunc errorem, quem conantur isti
persuadere, damnaverint
;
successor quoque ejus sanctus
Papa
Zosimus hoc tenendum
esse,
quod
isti
;
quam
tolicae
dixerit,
nunquam
crebra
scripserit
de parvulis sentiunt, nuninsuper etiam Coelestium se

dictis Sedis
:
purgare molientem ad consentiendum supra

litteris
Apos-
interlocutione
constrinxerit
quidquid interea lenius actum est
cum
profecto Coelestio, servata dun-
taxat antiquissimae et robustissimae fidei firmitate, correctionis fuit clementissima suasio, non approbatio exitiosissima pravitatis.
Et quod ab eodem
sacerdote postea Coelestius et Pelagius
repetita auctoritate damnati sunt,
paululum intermissae, jam
Chap. IV.]
305
necessario proferendae ratio severitatis fuit,
non praevaricatio
prius cognitae vel nova cognitio veritatis.
CHAPTER
The same
6.
IV.
subject continued.
rari,
Sbd quid opus est nos de hac re loquendo diutius immocum exstent hinc atque inde gesta et scripta directa, ubi
possint cuncta
recognosci?
consentire
ilia, quemadmodum acta sint, vel cognosci vel Interrogationibus enim sancti praecessoris tui, et Coelestii responsionibus quibus se beati Papae Innocentii litteris
professus est, quis non videat quemadmodum sit Coelestius colligatus, et vinculo saluberrimo obstrictus, ne ulterius defendere auderet in Baptismate parvulorum non dimitti
Venerabilis quippe Innocentii episcopi de originale peccatum 1 hac re ista sunt verba ad Carthaginiense concilium Liberum arbitrium olim ille perpessus, dum suis inconenim,' inquit,
'
:
Aug. Ep.
^
""
'
^'
sultius utitur bonis, cadens in praevaricationis

sus, nihil
profunda demer:
quemadmodum exinde surgere posset invenit suaque in aetemum libertate deceptus, hujus ruinae jacuisset oppressu,
eum post Christi pro sua gratia liberasset adventus, qui per novae regenerationis purificationem omne praeteritum vitium
nisi
sui Baptismatis lavacro purgavit/
sententia clarius atque manifestius

sentire professus est,
Quid ista Sedis Apostolicae ? Huic se Coelestius con-
dictum
tuo
'
'
esset,
Ilia
quando cum illi a sancto praecessore tuo omnia damnas quae jactata sunt de nomine
'
ipse
respondit,
Damno secundum
sententiam
beatae
memoriae praecessoris tui Innocentii.' Inter caetera autem quae de nomine ejus jactata fuerant, diaconus Coelestio Paulinus De
'
objecerat,
quod
diceret,
;
peccatum Adae
ante peccatum.'
Pecc. "^* ^* ^'
ipsi soli
obfuisse, et
non generi humano

statu, in
et
quod infantes nuper nati
in eo essent
si quo objecta Paulini 'secundum sententiam beati Papae Innocentii' veraci corde atque ore damnaret ; quid ei remaneret deinceps unde
Adam
fuit
Proinde
contender et, nullum esse ex praeterita primi hominis transgressione in

parvulis vitium,
quod per novae regenerationis
3o6
Contra duas Epistblas Pelagianorum.

sacro
[Book
ii.
purificationem
respondisse fallaciter
Sed illud se Baptismate purgaretur"? novissimo exitu ostendit^ cum se subtraxit
examini, ne secundum Africana rescripta ipsa omnino de hac quaestione verba commemorare et anathematizare, quae in
libello suo posuit, cogeretur.
7.
Quid
illud
quod idem Papa de hac ipsa causa etiam Nu-
Aug. Ep. '^^5-
midiae rescripsit episcopis, quia de utroque concilio, et de Carthaginiensi scilicet et de Milevitano scripta susceperat, nonne Haec enim ejus verba sunt apertissime de parvulis loquitur %
:
<
Illud
vero,
quod eos vestra Fraternitas
asserit
praedicare,
John
vi. 54.
parvulos aeternae vitae praemiis etiam sine Baptismatis gratia Nisi enim manducaverint carnem posse donari, perfatuum est.
Filii liominis, et biberint
in semetipsis.
sanguinem ejus, non habebunt vitam Qui autem banc eis sine regeneratione defendunt,
videntur mihi ipsum Baptismum velle cassare, cum praedicant hos habere, quod in eos credimus nonnisi Baptismate conferendum.' Quid ad haec dicit ingratus, cui Sedes Apostolica
jam sua
cerat
%
professione quasi correcto benignissima lenitate peperQuid ad haec dicit % utrum post hujus vitae finem
parvuli, etiamsi
dum
vivunt non baptizentur in Christo, in vita

'
Si dixerit, Erunt aeterna erunt, an non erunt % quomodo de nomine ejus j aetata sunt secundum sententiam ergo quae
:
'
beatae memoriae Innocentii
'
se
damnasse respondit
Ecce
beatae memoriae Innocentius Papa sine Baptismo Christi, et

sine
participatione
habere parvulos
dicit.
Corporis et Sanguinis Christi, vitam non * Si dixerit, Non erunt :' quomodo ergo,
non accipientes aeternam vitam, utique consequenter aeterna

morte damnantur, si nullum trahunt originale peccatum % 8. Quid ad haec dicunt isti, qui suas calumniosas impietates
audent etiam scribere, audent et orientalibus episcopis mittere % Tenetur Coelestius litteris venerabilis Innocentii praebuisse
leguntur ipsae memorati antistitis litterae, scrinon baptizatos vitam parvulos habere non posse. Quis autem negabit id esse consequens ut mortem habeant, qui non
consensum
bentis
habent vitam
si
Unde
ergo in infantibus ista miserabilis poena,

%
nulla originalis est culpa
sertoribus et oppugnatoribus gratiae,
Quomodo igitur ab istis fidei deRomani clerici praevari-
Chap. V.]
Contra duas Epis tolas Pekigianorum.
307
cationis arguuntur sub episcopo Zosimo^ quasi aliud senserint
in
damnatione posteriore Coelestii
et Pelagii,
quam quod sub
Innocentio in priore senserunf? Quia utique cum litteris venerabilis Innocentii de parvulis, nisi baptizarentur in Christo,
in aeterna morte mansuris, Catholicae fidei clareret antiquitas;
Romanae praevaricator potius esset, quicumque ab ilia sententia deviasset quod Deo propitio, quoniam factum non est, sed ipsa constanter repetita Coelestii et Pelagii
profecto Ecclesiae
:
damnatione servata
criminantur,
et
est
intelligant
a^
se
isti
esse
unde
alios
aliquando
fidei
praevaricatione
sanentur.
Malam quippe hominum esse naturam non dieit Catholica fides, in quantum homo a Creatore primitus institutus est; neque nunc quod in ilia Deus creat, cum homines ex hominibus facit, hoc est malum ejus; sed quod ex illo vitio primi hominis
trahit.
CHAPTER
Reply
to
V.
Free-will is without Grace.
calumnies- of Pelagians.
What
The opinion of Catholics about Fate.

ilia videnda sunt, quae in Epistola sua nobis breviter posuerunt, quibus haec est nostra responsio. objicientes,
9.
Jam nunc
Peccato Adaearbitrium liberum de
hominum natura
periisse
non
.,
dicimus
bolo
;
sed ad peccandum valere in hominibus subditis dia-
ad bene autem pieque vivendum non valere, nisi ipsa voluntas hominis Dei gratia fuerit liberata, et ad omne bonum
actionis, sermonis, cogitationis adjuta.
Neminem
;
nisi
Dominura
sed ab
Deum
dicimus nascentium conditorem

:
nee a
diabol'o,
ipso nuptias institutas
omnes tamen sub peccato nasci propter
propaginis vitium, et ideo esse sub diabolo, donee renascantur

in Christo.
hominum
Nee sub nomine gratiae fatum asserimus, quia nuUis meritis Dei gratiam dicimus antecedi. Si autem quii
busdam omnipotentis Dei voluntatem placet fati nomine nuncupare profanas quidem verborum novitates evitamus, sed de verbis contendere non amamus. 10. Unde autem hoc eis visum fuerit nobis objicere, quod
;
Tim.
vi.
20.
fatum asseramus sub nomine
gratiae,
cum
aliquanto attentius
3o8
Contra duas
Epis tolas Pelagianorum.

'
:
[Book
ii.
cogitarem, prius
^
eorum verba quae consequuntur
inspexi.
Sic
enim hoc nobis objiciendum putarunt Sub nomine,' inquiunt, ita fatum asserunt, ut dicant, quia nisi Deus invito et gratiae reluctanti homini inspiraverit boni, et ipsius imperfecti, cupiditatem, nee a malo declinare, nee
bonum
'
possit arripere.'
Deinde
'
aliquanto post, ubi ipsi quae defendant, commemorant, quid de hac re ab eis diceretur attendi. Baptisma,' inquiunt, omnibus
necessarium esse aetatibus confitemur

vare uniuscujusque
Rom.
ii.
gratiam quoque adjureluctanti
bonum propositum, non tamen
II.
studium virtutis immittere, quia personarum acceptio non est apud Deum.' Ex his eorum verbis intellexi, ob hoc illos vel
putare, vel putari velle, fatum nos asserere sub
nomine
gratiae,
Rom.
ix. 15,
quia gratiam Dei non secundum merita nostra dicimus dari, sed secundum ipsius misericordissimam voluntatem, qui dixit, Miserehor cui misertus ero,
et
misericordiam praestaho cui misericors

est,
fuero.
Ubi consequenter adjunctum

similiter
neque currentis, sed miserentis est Dei.
Igitur non volentis, Posset etiam hinc quis-
piam
dicere.
stultus
fati
assertorem Apostolum putare vel
Cum enim propterea nobis calumniantur, dicentes nos fatum gratiae nomine asserere, quia non secundum merita nostra dari dicimus Dei gratiam ;
Yerum
hie se isti satis aperiunt.
procul dubio confitentur quod ipsi eam secundum nostra merita dari dicunt ita caecitas eorum occultare ac dissimulare non
;
potuit,
hoc
se sapere
atque sentire, quod
sibi
objectum Pelagius
in episcopali judicio Palaestino subdolo timore damnavit.

illi
Ob-
DeGest. Pel
s.
ex verbis quidem discipuli sui Coelestii, jectum quippe etiam ipse diceret, gratiam Dei secundum merita nostra quod dari.' Quod ille detestans, vel quasi detestans, ore duntaxat
est
'
30.
anathematizare non distulit
sed sicut
ejus
libri posteriores
indicant, et istorum sectatorum ejus

servavit,
DeGrat.Chr.
nudat
assertio, ficto corde
donee postea, quod tunc metu texerat negantis astutia,
Et adhuc non reformidant, etiam in litteras proferret audacia. nee saltem verecundantur episcopi Pelagiaui litteras suas Catholicis
orientalibus
episcopis mittere, quibus nos assertores fati
quia non dicimus gratiam Dei secundum merita nostra dari, quod Pelagius episcopos orieutales metuens,
esse
criminantur,
et dicere
non ausus,
et
damnare compulsus
est.
Chap. VI.]
Contva diias Epistolas Pelagianorum.
309
CHAPTER
The accusation of Fatalism
11.
VI.
retorted on the opponents.
Itane
vero,
filii
superbiae, inimici gratiae Dei,

dicit,
novi
haeretici
Pelagiani,
quisquis
gratia Dei
omnia hominis
bona merita praeveniri, nee gratiam Dei meritis dari, ne non sit gratia, si non gratis datur, sed debita merentibus redditur,
fatum vobis videtur asserere
intentions necessarium
1 Nonne etiam vos ipsi Baptismum omnibus aetatibus
qualibet
dicitis"?
Nonne
in liac ipsa Epistola vestra, istam de
Baptismo senten-
tiam, et
de gratia juxta posuistis 1 Cur non vos Baptismus, datur infantibus, ipsa vicinitate commonuit, quid sentire qui de gratia debeatis 1 Haec enim verba sunt vestra Baptisma
'
:
omnibus necessarium
tanti
est
esse aetatibus confitemur
gratiam quoque
reluc-
adjuvare uniuscujusque
bonum propositum, non tamen
studium virtutis immittere, quia personarum acceptio non apud Deum.' In his omnibus verbis vestris de gratia quod
interim taceo
:
dixistis,
de Baptismate reddite rationem
cur
illud dicatis
omnibus
esse aetatibus necessarium, quare sit neces:
sarium parvulis
etsi eos
dicite
profecto quia eis boni aliquid confert, et
idem aliquid nee parvum, nee mediocre, sed

negatis attrahere
in
magnum
est.
Nam
peccatum; tamen illo liominum in Dei filios non negatis
quod Baptismo remittatur originale regenerationis lavacro adoptari ex filiis

;
imo etiam
praedicatis.
Dicite
ergo nobis, quicumque baptizati in Christo parvuli de corpore exierunt, hoc tarn sublime donum quibus praecedentibus meritis Si dixeritis, hoc eos parentum pietate meruisse ; acceperunt ?
respondebitur vobis, Cur aliquando piorum
filiis
negatur hoc
bonum,
religiosis
et
filiis
tribuitur
impiorum
Nonnunquam enim de
orta proles in tenera
aetate atque ab utero recen-
tissima
praevenitur morte, antequam lavacro regenerationis abluatur; et infans natus ex inimicis Christi misericordia
Christianorum baptizatur in Christo plangit baptizata mater non baptizatum proprium ; et ab impudica expositum, baptizan:
dum
casta fetum colligit alienum.
Hie certe merita parentum
vacant;
vacant, vobis fatentibus, ipsorum etiam parvulorum.
310
[Book
ii.
credere, quod ante terrenum alicubi vixerit, et alrquid operata sit vel boni corpus vel mali, unde istam in carne differentiam mereretur. Quae
igitur causa huic pafvulo
Scimus enim vos non hoc de anima humana
Baptismum
procuravit,
illi
?
An
istis,
ipsi
fatum habent, quia meritum non habent
negavit? aut in
dix-
his est acceptio a

'
Domino personarum 1
'
Nam
utrumque
:
prius
fatum,' 'acceptionem* postea

est,
niam utrumque refutandum

gratiam
personarum' ut quoremaneat quod vultis adversus
introducere meritum.
parvulorum, cur
exeant, nee
alii baptizati, alii
Respondete igitur de meritis non baptizati de corporibus
lenti bono, ut fiant
parentum meritis vel polleant vel careant tam excelfilii Dei ex hominum filiis, nullis parentum,
nullis meritis suis.
Nempe
reticetis
et vos ipsos potius in eo

si
ubi non est meritum, consequenter esse dicitis fatum, et ob hoc in gratia Dei meritum hominis vultis intelligi, ne fatum cogamini confiteri ecce vos
quod nobis
objicitis invenitis.
Nam
potius asseritis fatum in Baptismate parvulorum, quorum nullum esse fatemini meritum. Si autem in baptizandis parvulis, et
nullum meritum omnino praecedere,

conceditis
et
tamen fatum non
esse
cur nos quando dicimus gratiam Dei propterea ; ne gratia non sit, et non tanquam debitam meritis gratis dari,
praecedentibus reddi,
fati
assertores esse jactatis]
non
non
intel-
ligentes, in justificandis impiis, sicut propterea merita
sunt,
quia Dei gratia
est,
ita
propterea non
esse
fatum quia Dei
gratia est, ita propterea
non
esse acceptionem
personarum quia
ad
'
Dei gratia
12.
est.
Fatum quippe
qui
affirmant, de siderum positione

'
tempus quo vocant, non solum actus
concipitur quisque vel nascitur, quas

et eventa,
:
constellationes
ipsas nostras
verum etiam
voluntates pendere contendunt omnia sidera et omnes coelos,

supergreditur.
fato tribuunt:
Dei vero gratia non solum
verum etiam omnes Angelos

bona et mala hominum hominum merita eorum
Deinde
fati assertores et
Deus autem
in malis
debita retributione persequitur, bona vero per indebitam gratiam misericordi voluntate largitur ; utrumque faciens non per stella-
rum
temporale consortium, sed per suae severitatis et bonitatis
aeternum altumque consilium.
Neutrum ergo
pertinere vide-
Chap. VII.]
iiius
Coiitva
31
ad fatum.
tiam,
iiitate
Hie si respondetis, hanc ipsam Dei benevolennon merita sequitur, sed bona indebita gratuita boqua cum hanc Aposlargitur, fatum potius esse dicendum
'
' ;
tolus 'gratiam' vocet, dicens, Gratia salvi facti estisperjldem,
et Eph.
ii.
8,9,
hoc
non ex
vobis, sed
Dei donum
quis extollatur; nonne attenditis, divinae gratiae nomine fatum asseri, sed a vobis potius divinam
non ex ojyerihus, ne forte nonne perspicitis, non a nobis

est-;
gratiam
fati
nomine nuncupari
CHAPTER
Calumny as
13.
to
'
VII.
'
acceptance of persons
refuted.
Itemque, acceptio personarum ibi recte dicitur, ubi ille qui judicat, relinquens causae meritum de qua judicat, alteri
contra alterum suffragatur, quia invenit aliquid in persona quod Si autem quispiam duos lionore vel miseratione sit dignum.
habeat debitores,
exigere
;
et
alteri
velit
dimittere
cui vult donat, sed

est,
neminem fraudat
iniquitas nulla
debitum, alterum nee acceptio

;
personarum dicenda
eis
quando
est.
Alioquin
videri, ubi
qui parum intelligunt potest acceptio personarum vineae dominus operariis, qui una hora illic opus
fecerunt,
et
tantum
aestus,
dedit,
quantum
illis
qui pertulerunt pondus diei
aequales faciens in mercede, quorum tam magna distantia fuerat in labore. Sed quid respondit de hac veluti acceptione personarum adversus patremfamilias murmurantibus ?
Amice, inquit, non facio

venisti
tibi
injuriam
tibi,
nonne ex denario convade

licet
:
Matt. xx.
mecum
Tolle
quod tuum
et
est, et
volo
autem
et
huic novissimo dare sicut
Annon
rtiihi
quod volo
'
facerel
An
;
oculus tuus
Nempe
hie tota justitia est
nequam est, Hoc volo.

'
:
quia ego bonus sum?

Tibi,' inquit,
reddidi,
huic donavi
neque ut huic donarem, tibi aliquid abstuli, aut

vel negavi.'
quod debebam vel minui
Annon
licet
mild facer e
'
quod volo? an oculus tuus nequam est, quia ego bonus sum? Sicut ergo hie nulla est acceptio personarum, quia sic alius
gratis honoratur, ut alius debito
non fraudetur
alius,
sic
etiam
cum
23.
secundum propositum Dei vocatur
alius
non vocatur, Rom. viii.
312
[Book
ii.
vocato datur gratuitum bonum, cujus boni est vocatio ipsa principium ; non vocato redditur malum, quia omnes rei sunt ex eo
Rom.
V. 12.
quod per unum hominem peccatum intravit in mundum. Et in quidem operariorum similitudine, ubi unum denarium acceperunt, qui una hora, et qui duodecies tantum laboraverunt, qui
ilia
ratioues humanas, sed vanas, pro quantitate duodecim denarios accipere debuerunt, utrique in bono coaequati, non alii liberati, alii damnati sunt quia et
utique.
secundum
laboris sui
illi
qui plus laboraverunt, et quod sic vocati sunt ut venirent, et quod sic pasti ut non deficerent, ab ipso patrefamilias habuerunt.
dicitur, Ergo cui vult miseretur, et quern vult obduqui facit aliud vas in honorem, aliud in contumeliam: bonum quidem immerito et gratis datur, quia ex eadem massa
Rom.
ix.
Ubi autem
rat;
est cui
non datur
in massa perditionis
malum vero merito et debitum redditur, quia malum malo non male redditur et ei cui
;
redditur
redditur,
malum bonum
est,
est,
quia supplicium ejus est, ei vero a quo Nee ulla est quia recte factum ejus est.
si
acceptio personarum in duobus debitoribus aequaliter reis,

alteri dimittitur, alter exigitur,
quod pariter ab utroque debetur.
id quod dicimus alicujus exempli manifestatione constituamus aliquos ab aliqua meretrice geminos clarescat, horum sine editos, atque ut ab aliis colligerentur expositos
14.
:
Sed ut
Baptismo fortunamve
exspiravit unus, alius baptizatus.

fuisse dicamus,
Quod
hie
'
fatum
'
quae omnino nulla sunt?
Quam
si
'personarum acceptionem,'
in istis ulla esse potuisset
alteri praeferretur,
;
cum apud Deum
nulla esset etiam
qui utique nihil habebant,
unde
alter
meritaque nulla propria, sive bona, quibus
mereretur alius baptizari, sive mala, quibus alius sine Baptismate mori ? An aliqua parentum fuerunt, ubi fornicator pater,
meretrix mater
istis
?
Sed qualiacumque
ilia
fuerint,
non utique
tam
diversa conditione morientibus ulla diversa, sed utrique
communia.
cernunt
;
Si ergo nee fatum, quia nullae stellae ista denee fortuna, quia non fortuiti casus haec agunt ; nee personarum, nee meritorum diversitas, hoc fecerunt ; quid restat,
quantum ad baptizatum
in Itonorem gratis datur
adtinet, nisi gratia

;
Dei quae vasis factis

ira
quantum autem ad non baptizatum,
Dei, quae vasis factis in contumeliam pro ipsius massae meritis
Chap. VIL]
Contra duas Epistolas PelagianoruM.

Sed
in illo qui baptizatus est,
313
gratiam Dei vos connullum praecessisse convincimus ejus cogimus, de illo autem. sine Baptismate mortuo, cur ei defuerit Sacramenredditur
fiteri
%
et
meritum
tum, quod et vos fateniini omnibus aetatibus necessarium, quid

isto
et
modo
in eo fuerit vindicatum, vos videritis, qui
non
vultis esse originale delictum.
15. Nobis in duobus istis geminis, unam procul dubio habentibus causam, difficultatem quaestionis cur alius sic, alius vero sic mortuus est, velut non solvendo solvit Apostolus ; qui cum
et
ipse de duobus geminis tale aliquid proposuisset, propter quod non ex operibus, quia nondum operati fuerant aliquid
boni vel mali, sed ex vocante dictum est, Major serviet minori ; Rom. ix. 13, et, Jacob dilexi, Esau autem odio habui : et hujus profunditatis Cp. Gen. xxv. liorrorem usque ad hoc perduxisset, ut diceret. Ergo cujus vult
miseretur, et quern vult obdurat
et sibi
: sensit continuo quid moveret, verba contradicentis, quae apostolica auctoritate coerAit enim Dicis itaque mihi, Quid adhuc ceret, opposuit.
:
conqueritur
ista dicenti
:
nam
ei
voluntati ejus quis resistit homo, tu quis es qui resjyondeas
Hesponditque
?
Deo
Numquid
dicit
Annon ? Quare habet 2)otestatem figulus luti ex eadem massa facer e aliud quidem vas in honorem, aliud in contum,eliam 2 Deinde secutus, tam
figmentum
qui
se Jlnxit,
sic
me fecisti
magnum abditumque
dere
secretum,
rainibus judicavit, aperuit dicens
quantum aperiendum esse hoSi autem volens Deus osten:
Rom.
11-23.
ix.
demonstrare imtentiwrn suam,^ attulit in multa vasa irae, quae perfecta sunt in perditionem, et ut patientia notas faceret divitias gloriae suae in vasa misericordiae, quae
iram,
et
Hoc est gratiae Dei, non solum adpraeparavit in gloriam. jutorium, verum etiam documentum ; adjutorium scilicet in
vasis misericordiae, in vasis
autem
irae
documentum
in eis
enim
demonstrat potentiam suam, quia tani potens est bonitas ejus, ut bene utatur etiam malis et in eis notas Jacit divitias gloriae suae in vasa misericordiae, quoniam
ostendit
iram,
et
quod ab
gratis
irae vasis exigit justitia punientis, hoc vasis misericordiae dimittit gratia liberantis ; nee beneficium quod quibusdam
tribuitur,
appareret, nisi
Deus,
aliis
ex eadem massa
debe-
pariter reis justo
supplicio condemnatis, quid utrisque
314
I
Co7itra
duas Epistolas PelagiaJtorum.
[Book
ii.
Cor.
iv. 7.
Quis enim te discernit ? ait idem apostolus homini tanquam de semetipso et de suo proprio bono glorianti Quis enim te discernit? utique ab irae vasis, a massa perdiretur, ostenderet.
:
uuum omnes misit in damnationem. Quis te Et tanquam respondisset, Discernit me fides mea, propositum meura, meritum meum ;' quid enim habes, inquit, quod non accepisti ? Si autem et accejnsti, quid gloriaris quasi non acceperis ? hoc est, quasi de tuo sit, unde discerneris.
tionis,
quae per
2
discernit
Ergo
Gen.
i.
ille
discernit, qui
unde discernaris impertit, poenam de:
3, 4.
bitam removendo, indebitam gratiam largiendo ille discernit. qui cum tenebrae essent super abyssum, dixit, Fiat lux, et fa.cta
est
lux
et
divisit,
hoc est
discrevit, inter
lucem
et
tenebras.
:
Non enim cum

sed
Eph.
V. 8.
solae essent tenebrae, quid discerneret invenit
lucem faciendo discrevit; ut justificatis impiis dicatur, Fuistis enim aliquando tenebrae, nunc autem lux in Domino :
ac sic qui gloriatur,
-
2 Cor.
non
in se ipso, sed in
natis,
Domino
glorietur.
Rom.
13-
neque qui aliquid egerant boni aut mali, ut secundum electionem propositum ejus maneret, non ex operibus, sed ex se ipso vocante dixit, Major
serviet
Ille discernit,
qui de
nondum
minori
;
'
atque idipsum commendans postea per pro-
phetam
tionem
Jacob, inquit, dilexi,
Esau autem
:
odio habui.
'
Elec-
Rom,
xi. 5, 6.
ubi Deus non ab alio factum quod eligat sicut de reliquiis Israel invenit, sed quod inveniat ipse facit scriptum est, Meliquiae ^;er electionem gratiae factae sunt. Si
quippe
dixit,
autem
est
gratia,
jam non
ex 02)eribus ;
alioquin gratia
jam non
gratia.
tate,
Non
Propter quod profecto desipitis, qui dicente veriex operibus, sed ex vocante dictum est; vos dicitis,
ex futuris operibus, quae Deus ilium facturum esse praesciebat, Jacob fuisse dilectum atque ita contradicitis Apostolo dicenti,
:
quasi non posset dicere, Non ex praesentibus, Sed ait, Non ex operibus, ut gratiam sed futuris operibus.' commendaret Si autem gratia, jam non ex 02)eribus ; alioquin Praecedit namque, non debita, sed gratia jam non est gratia.
Non
ex 02)eribus
gratuita gratia, ut per illam fiant bona opera

rint
ne
si
praecesse-
bona opera, tanquam operibus reddatur gratia, ac sic gratia jam non it gratia. 16. Sed ut vobis auferretur omnis vestrae caliginis latebra,
Chap. VIII.]
Contra duas Epistolas Pelagianoriini.
315
propterea geminos tales proposui, qui neque parentum meritis

juvarentur, et
sine
et
ambo
infantiae primordio
;
unus baptizatus,
alter
Baptismate morerentur
ne diceretis Deum, sicut de Jacob
Esau contra Apostolum
Quomodo enim
turis,
dicitis, opera eorum futura praescisse. ea futura, quae illis in infantia moripraescivit
falli
potest, praescivit potius qui rapiuntur ex bac vita, ne malitia mutet intellectum eorum, aut ne fictio decipiat aniniam eorum, si peccatum etiam quod non est factum, dictum,
quia praescientia ejus

%
non
non futura
Aut quid prodest
eis
wisd.
cogitatum, tanquam
commissum
fuerit,
sic
punitur?
Quod
si
absurdissimum, insulsissimum, dementissimum est, quoslibet homines ex his peccatis, quorum nee reatum ex parentibus
trahere,
sicut
dicitis,
nee
ea non solum committere, sed nee

;
saltem cogitare potuerunt, esse damnandos

ille
redit ad vos frater
geminus baptizati non baptizatus, et tacitus quaerit a vobis, unde fuerit a fraterna felicitate discretus, cur ilia infelicitate
punitus, ut illo in Dei filium adoptato, ipse omnibus aetatibus necessarium, sicut fatemini,
non acciperet
Sacramentum
si
quemadmodum
nulla est fortuna vel fatum, vel
acceptio personarum, ita nullum est gratiae sine
apud Deum meritis donum,
nullum
originale peccatum.
tram vocemque
lion habetis.
submittitis, huic
Huic prorsus infanti linguam vesnon loquenti quod loquamini
CHAPTER
The
desire of even imperfect
VIII.
of Grace ; otherwise
good
is
gift
Qmce would
he given according to deserts.
17. Jam nunc videamus, ut possumus, hoc ipsum quod volunt praecedere in homine, ut adjutorio gratiae dignus habeatur, et cui merito ejus non tanquam indebita tribuatur, sed debita
gratia retribuatur
ac sic gratia
sit.
*
tamen quid illud fatum asserunt, ut

declinare, nee
jam non sit gratia Sub nomine,' inquiunt,
videamus
homini
'
gratiae ita
dicant, quia nisi invito et reluctant!
inspiraverit boni, et ipsius imperfecti, cupiditatem,
nee a male
et gratia
bonum
possit arripere.'
:
Jam
nunc
de fato
quam
inania loquantur ostendimus
illud est
quod de-
î6
bemus
spiret
Contra duas Epistolas Pelagianonim.

advertere,
[BookII.
utrum
invito et reluctant! holnini
Deus
in-
cupiditatem, ut jam non sit reluctans, non sit Isti enim invitus, sed consentiens bono, et volens bonum.
boni
homine ab ipso homine incipere cupiditatem boni, ut hujus coepti meritum etiam perficiendi gratia consequatur: DeGrat.chr. si tamen hoc saltem volunt. Pelagius enim 'facilius' dicit imvolunt, in
pleri
id est,
quod bonum est, si adjuvet gratia. Quo additamento, addendo 'facilius,* utique significat hoc se sapere, quod
etiamsi gratiae defuerit adjutorium, potest, quamvis difficilius, Sed istis, quid in hac impleri bonum per liberum arbitrium.
re sentiant,
non de
illo
permittamus eos
ipso Pelagio
;
cum
auctore hujus haeresis praescribamus suo libero arbitrio esse liberos et ab

:
atque ista verba eorum, quae in hac cui responilemus Epistola posuerunt, potius attendamus. 18. Hoc enim nobis objiciendum putarunt, quod 'invito et
reluctant! homini
*
Deum
dicamus
inspirare,'
non quanticumque
Fortassis ergo
ilia
boni/ sed
et ipsius imperfecti cupiditatem.'
modo saltem servant locum gratiae, hominem posse habere boni, sed imperfecti
ipsi eo
ut sine
putent
cupiditatem ; perfecti autem non 'facilius' per illam posse, sed nisi per illam omnino non posse. Verum et sic gratiam Dei dicunt secundum
merita nostra dari

gestis
quod in Oriente Pelagius ecclesiasticis damnari timendo damnavit. Si enim sine Dei gratia
:
per nos incipit cupiditas boni, ipsum coeptum cui tanquam ex debito gratiae veniat adjutorium
erit
:
meritum,
Dei non
bitur.
John
XV.
*
gratis donabitur, sed secundum meritum Dominus autem ut responderet futuro Pelagio, non
difficile potestis
ac sic gratia nostrum daait,
5.
Sine
me
2yotestis facere.
Et
aliquid facere ;' sed ait, Sine me nihil ut responderet futuris etiam istis in eadem
ipsa evangelica sententia,

ficere
;
non
si
*
ait.
Sine
'
me
nihil potestis per-
sed, facere.
Nam
perficere
dixisset, possent isti

est,
dicere,
non ad incipiendum bonum, quod a nobis

esse
sed ad
Dei adjutorium necessarium. Yerum auperficiendum, diant et Apostolum. Dominus enim cum ait. Sine me nihil
2)otestis facere,
hoc uno verbo initium finemque comprehendit.
Phii.
i.
6.
Apostolus vero, tanquam sententiae Dominicae expositor, apertius utrumque distinxit, dicens Quoniam qui in vobis opus
:
Chap. IX.]
Contra duas Epistolas Pelagianovum.

usque in diem Christi Jesu.
317
Sed in
honum
coejnt, iêrjiciet
apud eunidem apostolum isto unde loquimur amplius invenimus. Loquimur enim nunc de boni cupiditate,
Scripturis Sanctis
quam
si
volunt a nobis incipere, a

:
Domino
respondeant dicenti Apostolo
Non
perfici, videant quid quia idonei sumus cogitare
2 Cor.
iii.
5.
aJiquid quasi ex nobismetipsis, sed sujfflcientia nostra ex

Cogitare,
ait,
Deo
est.
aliquid, utique
bonum
minus
est
autem cogitare
quam
cupere.
Cogitamus quippe omne quod cupimus, nee

;
tamen cupimus omne quod cogitamus et quod non cupimus cogitamus. Cum
igitur
quoniam nonnunquam minus sit cogitare
quam
cupere
potest enim liomo cogitare
cupit; et proficiendo postea cupere,

cogitavit
:
bonum, quod nondum quod antea non cupiendo
quomodo ad id quod minus est, id est, ad cogitanaliquid boni, non sumus idonei tanquam ex nobismetipsis, sed sufficientia nostra ex Deo est et ad id quod est amplius,
dum
id est, ad
cupiendum aliquid boni,

libero arbitrio
1
sine divino adjutorio idonei

et hie
sumus ex
Neque enim
Apostolus
ait,
iWm
nihil.
quia idonei
:
sumus
ex nobismetipsis
cogitare quod perfectum est, tanquam sed cogitare, ait, aliquid; cui contrarium est
Unde
est illud
Domini
Sine
me
nihil potestis facers.
CHAPTER
Explanation of
19.
cor, et
texts
IX.
misused by Pelagians.
Prov.
Sed nimirum quod scriptum est, Hominis est praejparare a Domino resjponsio linguae, non bene intelligendo fal-
luntur, ut existiment cor praeparare, hoc est,

sine adjutorio gratiae
intelligant
filii
bonum
inchoare,
sic
Dei ad hominem pertinere.
Absit ut
promissionis,
tanquam cum audierint Dominum

cor praeparare
:'
dicentem. Sine
'
me
nihil potestis facere ; quasi convincant

te
dicentes,
Ecce sine
possumus
aut
eum cum autan-
dierint a Paulo apostolo,
Non
quia idonei sumus cogitare aliquid
quasi ex nohismetijysis, sed sufficientia nostra ex * quam et ipsum convincant dicentes, Ecce idonei
Deo
est ;
sumus ex no-
bismetipsis praeparare cor, ac per hoc et boni aliquid cogitare/ Quis enim potest sine bona cogitatione ad bonum cor praepa-
31 8
rare
]

Absit ut
sic
[Book
ii.
intelligant,
nisi
fensores et fidei Catholicae desertores.

est,
superbi sui arbitrii deIdeo quippe scriptum
est âejiarare cor, et a Domino responsio linguae ; homo praeparat cor, non tamen sine adjiitorio Dei, qui sic In responsione autem lintangit cor, ut homo praeparet cor.
Hominis
quia
guae, id est, in eo quod

spondet, nihil operis habet
20.
nxx'^T'
praeparato cordi lingua divina rehomo, sed totum est a Domino Deo.
est,
Nam
sicut
dictum
Hormnis
ita
^ Domino
et
resj)onsio linguae;
est iwaeimrare cor, et etiam dictum est, Ajeri as,
Quamvis enim nisi adjuvante illo, sine quo possumus facere, os non possumus aperire; tamen nos aperimus illius adjumento et opere nostro implet autem illud Dominus sine opere nostro. Nam quid est praeparare cor, et os Et tamen in eisdera Litteris aperire, nisi voluntatem parare % Prov. viii. 35, voluntas a Domino ; et, Labia mea a2)eries, legitur, Pracparatur Ecce Deus admonet, ut ^^ ^^ meum anrmntiabit laudem tuam. Ps. (li.) 17. voluntatem in eo quod legimus, Hominis est 2)raepraeparemus parare cor: et tamen ut hoc faciat homo, adjuvat Deus; quia Et, A2)eri os, ita dicit jubendo, jyraeparatur voluntas a Domino.
adimpleho illud.
nihil
;
1.
ut nemo possit nisi ipse id faciat adjuvando, cui dicitur, Labia mea ajyeries. Numquid istorum aliqui ita desipiunt, ut aliud os, aliud labia esse contendant, et mira})ili vanitate hominem dicant OS aperire, labia hominis Deum ? Quanquam Deus illos et ab hac absurditate compescit, ubi ad Moysen famulum suum dicit,
Exod.
iv. 12.
Ego aperiam
os
tuum,
et
instruam
te
quae debeas
et
loqui.
In sen-
tentia ergo ilia ubi dicitur, Ajyeri os,
adim2)lebo illud, quasi
unum eorum
in hac
videtur ad
hominem
pertinere, alterum ad
os
Deum
autem ubi dicitur,

facienti,
Ego aperiam
nisi
utrumque ad Deum.
operatur homini
Quare hoc,
tuum, et instruam te, quia in uno istorum cofacit

?
alterum solus
homine bona, quae non nulla vero facit homo, quae non facit Deus ut faciat facit homo homo. Proinde cupiditas boni non homini a Domino esset, si
21. Quapropter multa
:
Deus
facit in
bonum non esset qui summe atque

:
si
autem bonum
est,
non
nisi
est.
ab
illo
nobis
est
est,
incommutabiliter bonus
Quid
enim
John
iv. 7.
boni cupiditas, nisi charitas, de qua Joannes apostolus sine amNee initium biguitate loquitur dicens, Charitas ex Deo est ?
Chap. X.]
Contva dtias Epistolas Pelagianoriim.

;
319
ejus ex nobis, et perfectio ejus ex
tota nobis ex
Deo
est.
Deo sed si cliaritas ex Deo, Avertat enim Deus banc amentiam, ut

ipsum
:
in donis ejus nos priores faciamus, posteriorem
quoniam
Ps. ivm.(Hx.) Ps. xx. (xxi.)
misericordia ejus 'praeveniet

citerque cantatur,
dinis.
me;
et ipse est cui fideliter vera-
Quoniam praemnisti eum in
henedictione dulce-
Et quid
hie aptius intelligitur,
quam
ipsa de
qua loquimur
cupiditas boni?
dulcescere coeperit.
justitiae
fit
Tunc enim bonum concupisci incipit, quando Quando autem timore poenae, non amore nondum bene fit bonum nee fit in corde bonum,
;
videtur in opere, quando mallet homo non facere, si posset impune. Ergo benedictio dulcedinis est gratia Dei, fit in nobis ut nos delectet, et qua cupiamus, hoc est, amemus,
quod
fieri
quod praecipit nobis; in qua si nos non praevenit Deus, non solum non perficitur, sed nee inchoatur ex nobis. Si enim sine
illo
nihil
possumus
facere, profecto
nee incipere, nee perficere
quia ut incipiamus, dictum est, Misericordia ejus j^Taeveniet me; ut perficiamus, dictum est, Misericordia ejus suhsequetur me.
Ps. xxH.
(xxiii.) 6.
CHAPTER
According
22.
to
X.
the elect are called.
Whose purpose
est ergo, quod in consequentibus, ubi ea quae ipsi commemorant, dicunt se confiteri, gratiam quoque adjuvare uniuscujusque bonum propositum, non tamen reluc-
Quid
sentiunt
tanti
Hoc quippe ita dicunt, homo a se ipso sine adjutorio Dei habeat propositum bonum studiumque virtutis, quo merito praecedente dignus sit
studium virtutis immittere?'
velut
adjuvari Dei gratia

dixisse Apostolum,
Putant enim fortasse ita subsequente. Scimus quia diligentihus Deum omnia co- Rom. ojjerantur in honum, iis qui secundum propositum vocati sunt;
ut propositum hominis vellet intelligi, quod propositum tanquam misericordia vocantis Dei ignorantes
:
viii,
bonum meritum sequatur

ideo dictum esse, qui
secundum projyositum vocati sunt, ut Dei, non hominis propositum intelligatur, quo eos quos praescivit et 2)raedestinavit coâformes imaginis Filii sui, elegit ante mundi constitutionem. Non enim omnes vocati secundum propyositum
Eph.
i.
4.
3 2
Matt. XX.
i6.

:
[Book
ii.
Rom.
^^~^^'
ix.
sunt vocati Ipsi ergo quoniam multi vocati, pauci electi. secundum propositum vocati, qui electi ante constitutionem mundi. De hoc proposito Dei dictum e.st et illud, quod jam commemoravi de geminis Esau et Jacob, TJt secundum elec-
tionem 2)ropositum Dei maneret, non ex operibus, sed ex vocarUe dictum est, Quia major serviet minori. Hoc propositum Dei et illo commemoratur loco, ubi ad Timotheum scribens ait
:
2Tim.i.8-io.
Collabora Evangelio secundum virtutem Dei, salvos nos facientis,

et
vocantis vocatione sua sancta,

et
secundum suum jyropositum
non secundum opera nostra^ sed graiiam, quae data est nobis in
Christo Jesu amAe saecula aeterna^ manifestata autem nunc per adventuTn Salvatoris nostri Jesu Christi. Hoc est ergo propositum Dei unde dicitur Omnia cooperantur in bonum iis qui
:
secundum
2)ro2)Ositum vocati sunt.
Hominis autem propositum
bonum
adjuvat quidem subsequens gratia, sed nee ipsum esset

esse coeperit, adjuvetur gratia,
illo
nisi praecederet gratia.
bonum, quamvis cum

incipit sine gratia
2Cor.vm.
i6.
;
Studium quoque hominis quod dicitur non tamen

inspiratur, de
sed ab
lus,
GroMas autem Deo, qui
dedit
quo idem studium
dicit
Apostoin
2>fo vobis
corde Titi.
Si studium quisque ut pro aliis habeat,

?
Deus dat;
ut pro ipso se habeat, quis alius est daturus

23.
Quae cum ita sint, nihil in Scripturis Sanctis homini a Domino video juberi, propter probandum liberum arbitrium,
quod non inveniatur vel dari ab ejus bonitate, vel posci propter adjutorium gratiae demonstrandum nee omnino incipit homo
:
ex malo in
bonum per
initium fidei commutari, nisi hoc in
illo
Ps. ixxvi.
lo,
^xxvu.
De qua suam cogiagat indebita et gratuita misericordia Dei. tationem recolens quidam, sicut legimus in Psalmis Numquid Qiiiîgcetur, inquit, miser eri Deus? aut continebit in ira sua
:
miserationes suas
Excelsi.
Et
dixi,
Cum
ergo dixisset,
Nunc Nunc
coepi, haec
mutatio dexterae
ait,
coepi,
non
haec mutatio
arbitrii mei, sed dexterae Excelsi.

2 Cor. X. 17.
Sic itaque Dei gratia cogite-
tur, ut
ab initio bonae mutationis suae usque in finem consum-
Qui sicut nemo mationis, qui gloriatur in Domino glorietur. potest bonum perficere sine Domino, sic nemo incipere sine
Domino.
Sed hie
sit
hujus voluminis terminus, ut legentis
reficiatur intentio et
ad sequentia reparetur.
Chap.
II.]
Cofitru
duus Epistolas Pelagianorufn^
321
LIBER TERTIUS.
CHAPTER
Introductory.
1.
I.
Adhuc
ea sequuntur quae calumniose nobis objiciunt
nondum
ea quae ipsi sentiunt pertexere incipiunt. Sed ne prolixitas voluminum ofifenderet, haec ipsa quae objiciunt in duos
libros partiti
sumus
quorum
est,
operis liber
secundus
superiore finito, qui totius hujus hinc ordimur alterum, et eum tertium
primo secundoque conjungimus.
CHAPTER
Calumny of Pelagians
2.
II.
as to the use of the Old
Law.
'Legem
veteris Testamenti nos' aiunt 'dicere
non ob hoc
fuisse, ut justificaret obed;entes, sed ut gravioris fieret causa peccati.' Prorsus non intelligunt quid de lege dicamus, id quod dicit Apostolus, quern non intelligunt, dicimus. quia
datam
Quis enim
dicat,
non
justii&cari
eos qui sunt legi obedientes

esse obedientes?
:
quando
fieri,
nisi justificarentur,
non possent
Sed
dicimus lege fieri, ut Deus quid fieri velit, audiatur gratia vero ut legi obediatur. Non enim auditores legis, ait Apostolus, Rom.
ii.
13.
justi sunt
apud Deum, sed

legis,
factores legis justijicdbuntur.
Lex
imjpos-
ergo auditores justitiae

sibile
facit, gratia factores.
Quod enim
Rom.
viii.
erat
ait
idem
apostolus, in
quo infirmabatur per
ca/mem, misit Deus Filium, suum in similitudine carnis jyeccati, et de peccato damnavit peccatum in came, ut justitia legis impleretur in nobis, qui non secundum carnsm ambulamus, sed
secundum spiritum. Ecce quod dicimus orent ut aliquando intelligant, non litigent, ut nunquam intelligant. Impossible est enim legem implere per carnem, hoc est, per carnalem prae:
sumptionem, qua superbi ignorantes Dei justitiam, id est, quae Rom. ex Deo est homini ut sit Justus, et suam volentes constituere,
x. 3.
^22
[Book hi.
tanquam per eorum non adjutum divinitus arbitrium lex possit Ideo justitia legis in eis impleri, justitiae Dei non sunt Bubjecti. impletur, qui non secundum carnem ambulant, id est, secundum
hominem ignorantem Dei

tuere, sed
justitiam et
suam volentem
consti-
Rom.
viii. 14.
ambulant secundum sjnritum. Quis autem ambulat secundum spiritum, nisi quisquis agitur Dei Spiritu 1 Quotquot
spiritus
2 Cor. Hi. 6.
enim Dei spiritu aguntur, hi filii sunt Dei. Ergo littera occidit, autem vivificat. Nee littera malum est, quia occidit;
Rom.
vii.
sed malos praevaricatione convincit. Lex enim sancta, et mandatum, sanctum, et justum et honum. Quod ergo honum est,
inqaii,
mihi factum
est
mors
Absit: sed jycccatum ut apparent
peccatum, per
Cor. XV. s6.
bonum mihi operatum est mortem, ut fiat sujrra modum peccator aut peccatum per mandatum. Ecce quid est,
Littera
occidit.
Aculeus enim mortis

subveniendo
:
est
peccatum
virtus
Cp.
De
'
Sp.
' '
autem
3.
peccati, lex.
Auget quippe prohibendo
peccati desideria,
et inde occidit, nisi
vivificet gratia.
*
Rom.
Gal.
iv. IS.
Ecce quod dicimus ecce unde nobis objiciunt, quod sic datam, ut gravioris sit causa peccati:' non legem' dicamus audientes Apostolum dieentem, Lex enim iram operatwr ; ubi
*
iii.
19,
enim non
data
est
lex,
est,
gratia posita
esset lex
nee praevaricatio ; et, Lex praevaricationis donee veniret semen cui promissum est ; et, Si
jyosset- vivificare,
quae
omnino ex
lege esset justitia
sed conclusit Scrijytura

Gal,
31
omnia sub
Jesu Christi daretur credentibus.

iv. 24,
2)eccato, ut jyromissio ex fide Hinc est quod vetus Testaest,
mentum
quod
ex monte Sina, ubi lex data
in servitutem generat,
ancillae
filii,
est
Agar.
Nos autem,
inquit,
non sumus
filii,
sed liberae.
qui legem acceperunt litterae, qua possent non solum peccatores, verum etiam praevaricatores insuper demonstrari ; sed qui spiritum gratiae, quo
lex ipsa sancta et justa et bona possit impleri.
Non
sunt itaque liberae
dicimus
intendant, et
non contendant
illuminentur, et
Ecce quod non
calumnientur.
Chap.
III.]
Contra dtias

III.
523
CHAPTER
Calumny on
4.
*
the effect of Baptism.

'
BaptisM'A quoque/ inquiunt,
non vere homines novos
Cp.
i.
s.
5,
facere asserunt, id est,
torum
non plenam dare remissionem peccased ex parte filios Dei fieri, ex parte autem filios
est,
saeculi,
id
diaboli,
remanere
:
contendunt/
Mentiuntur,
insidiantur, tergiversantur
non hoc dicimus.
Omnes enim
homines qui sunt filii diaboli, etiam filios saeculi, non autem omnes filios saeculi etiam filios diaboli dicimus. Absit enim
ut
filios
diaboli dicamus fuisse sanctos patres,
Abraham,
Isaac,
et Jacob, et alios hujusmodi,
eos fideles qui usque
quando per nuptias generabant, et nunc et deinceps adhuc generant. Nee

saeculi Luke
saeculi
xx. 34.'
hujus nuhunt,
tamen possumus Domino contradicere dicenti, Filii et tradunt ad Quidam ergo filii nwpiias.
filii
hujus sunt, et tamen
diaboli
non
sunt.
Quamvis enim
diabolus sit auctor et princeps omnium peccatorum ; non tamen filios diaboli faciunt Peccant enim et quaecumque peccata.
dixerint se non habere peceatum, se ipsos Sed ea conditione peccant, seducunt, et Veritas in eis non est.
filii
Dei,
quoniam
si
John
i.
8.
Dei,
qua sunt filii adhuc hujus saeculi qua vero gratia sunt filii non utique peccant quia omnis qui natus est ex Deo, non Filios autem diaboli infidelitas facit, quod 'peceatum' peccat.
:
John
iii.
9.
eatum
proprie vocatur, quasi solum sit, si non exprimatur quale pecsit. Sicut 'Apostolus' cum dicitur, si non exprimatur
quis apostolus, non intelligitur nisi Paulus; quia pluribus est
Epistolis notior, et plus
omnibus
illis
laboravit.
Undo quod
de peceato,
ait,
Cor. xv. 10.
ait.Dominus de Spiritu Sancto,

infidelitatem
intelligi voluit.
I'pse
arguet
mundum
Johnxvi.8,9.
Hoc enim cum
JDe 2)6Ccato quidem,

aS*
quod non crediderunt in me

locutus eis fuissem, 'peceatum
exponeret, Et ubi
ait,
xv. 22.
non venissem,
et
non
Tidberent. John
antea non habebant; sed ipsam voluit intelligi diffidentiam, qua nee praesenti et loquenti crediderunt,
pertinentes ad
dicit Apostolus, Secundum 2)Tincipem Eph. qui nunc operatur in filiis diffidentiae. Ergo in quibus non est fides, filii sunt diaboli ; quia non habent in
Non enim peceatum
eum de quo
ii.
2.
2)0testatis aeris,
324
interiore

homine cur
eis
[Book hi.
mitate, vel ignorantia, vel
dimittatur quidquid hominis vel infiromnino aliqua mala voluntate com-
Illi autera filii Dei, qui utique si dixerint se non mittitur. habere peccatum, se ipsos decipiunt, et Veritas in eis non est, profecto, quod sequitur, cum confitentur peccata sua (quod filii
diaboli
ijohni.
8, 9.
non
faciunt, vel
non secundum
fidera
quae filiorum Dei

plenius intel-
propria est faciunt), fidelis est et Justus qui dimittat eis peccata,
et
mundet
eos ab
omni
iniquitate.
Ut autem
Matt.
vii. II.
ligatur quod dicimus, audiatur ipse Jesus, qui filiis Dei utique Si aviem vos cum sitis mail, nostis bona loquebatur, dicens
:
data dare
est,
filiis vestris,
quanta magis Pater

?
vester,
qui in
coelis
dabit bona petentibus se
Si enim
filii
Dei non
essent,
non
eis diceret,
esse dicit,
Fater vester qui in et nosse bona dare

Absit
:
coelis est.
filiis
Et tamen eos malos
suis.
Numquid
inde mali,
filii
unde
5.
filii
Dei 1
filii
sed inde mali, unde adhuc
saeculi,
jam tamen
Dei
facti
pignore Spiritus Sancti.

sive
Baptismus igitur abluit quidem peccata omnia, prorsus

originalia,
omnia, factorum, dictorum, cogitatorum,

addita, sive
sive
:
quae
ignoranter, sive
quae scienter admissa sunt

regeneratus
resistit,
sed non aufert infirmitatem, cui
quando
bonum agonem
Gal.
vi. I.
luctatur; consentit autem, quando sicut
homo
Ps. cxv.
7.
(CXVl. I2.)
aliquo delicto praeoccupatur ; propter illud gaudens in actione gratiarum, propter hoc autem gemens in allegatione oratiorium. Ibi dicens. Quid retribuam Domino pro omnibus
9'^^^ retribuit
in
Matt.
vi. 12.
mihi
hie dicens, Dimitte nobis debita nostra.
Ps. xvii.
(xviii.) 2.
Pg
Ps. xxiv.
Propter illud dicens, Diligam te, Domini, virtus mea : propter hoc dicens, Miserere mei, Domine, quia in^rmus sum. Propter illud dicens, Oculi mei semjêr ad Dominum^ quoniam ipse
evellet
p^fjig
pTxxx
(xxxi.) 10.
ij.fji
de laqueo pedes meos : propter hoc dicens, Turbatus est oculus meus. Et innumerabilia, quibus divinae Litterae
plenae sunt, quae alternis vicibus, vel exsultando de Dei bonis, vel moerendo de nostris malis, a filiis Dei dicuntur ex fide,
quamdiu adhuc
infirmitate
Gal.
V. 6.
i.
:
filii
quos tamen Deus a
sunt etiam saeculi hujus pro vitae hujus filiis diaboli non solum lavacro
regenerationis, sed ipsius etiam quae per dilectionem operatur

fidei
Rom.
17.
probitate discernit
infirmitas,
cum qua usque ad
Haec autem quia Justus ex fide vivit. mortem defectu et procorporis
Chap. IV.]

magnique
^2^
fectu alternante contendimus,
nobis, regeneratione alia consumetur,
In
regeneratione,
cum
interest quid vincat in de qua Dominus dicit, sederit Filius hominis in sede majestatis
*
'
Matt. xix.
28.
suae, sedehitis et vos su2)er sedes duodecim, etc.
Regenerationem quippe hoc loco, ambigente nuUo, novissimam resurrectionem vocat: quam Paulus quoque apostolus et adoptionem et re-
demptionem nuncupat,
spiritus habentes,
et
dicens,
Sed etiam nos
ij^si
2>fi''^î'^(^s Rom.viii.23.
ipsi in nobismetijysis ingemiscimus, adoptio-
nem
Numquid non exspectantes, redemptionem corporis nostri. per lavacrum sanctum regenerati, adoptati et redempti sumus 1
Et tamen
restat regeneratio, adoptio, redemptio,
quam
in fine
venturam nunc patienter exspectare debemus, ut tunc

saeculi ex nulla parte
filii
hujus
jam
derogat quod
modo per
Quisquis igitur Baptismati illud percipimus, corrumpit fidem:
simus.
quisquis autem jam nunc ei tribuit quod quidem per ipsum, Nam si a sed tamen postea percepturi sumus, amputat spem. me quisquam quaesierit, 'utrum per Baptismum salvi facti fuerimus negare non potero, dicente Apostolo, Salvos nos
'
Tit.
iii.
5.
fecit
per
lavacrum
Sed
si
regenerationis
et
renovationis
S^nritus
'
Sancti.
quaesierit,
'utrum per idem lavacrum omni

salvos
'
prorsus
est.'
modo jam nos fecerit Idem quippe item dicit
respondebo,
:
Non
ita
apostolus
S7)e
Spes autem quae videtur, non est Si autem, quod non videmus speravidet quis, quid sperat ? mus, per j^dtientiam exspectamus. Salus ergo hominis in Baptis-
sumus.
enim salvi facti quod enim S2)es ;
Rom.
24, 25.
viii.
mate
traxit,
facta est, quia
dimissum
est
quod peccati a parentibus
vel quidquid etiam proprie ante
cavit: salus vero ejus tanta post erit, ut peccare
Baptismum ipse pecomnino non
CHAPTER
Calumny in regard
to
IV.
the just
the
Old Testament and
men of
the
old time.
The Old Testament a figure of the New. ment belong to the New.
The Saints of
Old Testa-
6. QuiBUS ita se habentibus, ex his etiam ilia quae deinceps nobis objiciunt refelluntur. Quis enim Catholicus dicat, quod
^26

*
[Book iil
nos dicere jactitant,

veteri
CfaL
tV. 24,
Spiritum Sanctum adjutorem virtutis in Testamento non fuisse;' nisi cum vetus Testamentum
sic intelligimus, quemadmodum Apostolus dixit, A monte Sina in servitutem generans ? Sed quia in eo praefigurabatur novum, qui hoc intelligebant tunc homines Dei, secundum distributionem temporum, veteris quidem Testamenti dispensatores et
gestatores, sed novi

Ps.
1.
demon strantur haeredes.
An
vero ilium
(li.) 12.
ad Testamentum novum negabimus pertinere, qui dicit. Cor rmmdum crea in me, Deus, et sjnritum rectum innova in visceribus
meos,
Ps. xxxix,
meis
et
aut ilium qui
dicit,
direodt gressus meos, et immisit in os
Posuit sujier petram jyedes meum canticum
novum,
Gal.
iil".
nostro ? vel ilium ante Testamentum monte Sina, patrem fidelium, de quo dicit vetus, quod Apostolus, Fratres, secundum Tiomin&m dico, tamen hoTuinis
est a
hymnum Deo
conjirmatum testamentum nemo irritum facit aut superordinat. Ahrahae dictae sunt 2)romissiones et semini ejus. Non dicit, Et
tanquam in multis ; sed tanquam in uno, Et semini Hoc autem dico, inquit, Testamsntum, Christus. conjirmatum a Deo, quae post quadringentos et triginta annos facta est lex non injirmat ad evacuandam 2>ômissionm. Si enim ex lege haereditas, jam non ex promissione : A hrahae
seminihus,
tuo,
quod
est
autem
7.
jyer
2>romissionem donavit Deus.

certe si quaeramus,
utrum hoc Testamentum, quod conjirmatum a Deo non infirmari a lege quae post quadringentos et triginta annos facta est, utrum novum, an vetus
Hie
dicit
intelligendum
Novum, sed in quis respondere dubitet, propbeticis latebris occultatum, donee veniret tempus quo reveNam si dixerimus, 'Vetus;' quid erit illud laretur in ChristoT
sit
:
a monte Sina in servitutem generans ? Ibi enim facta est lex 2)0St quadringentos et triginta annos : qua lege hoc Testamen-
tum
promissionis Abrahae infirmari non posse confirmat ; et hoc quod factum est ab Abraham, vult potius ad nos pertinere, quos
vult esse
Gal.
iv. 31.
filios
;
liberae,
dicit,
non
>S*
ancillae
non
Ut
^
lege
cum
:
eni7n ex lege haereditas,
haeredes ex promissione. jam non ex
promissione
[*quae?]
A hrahae autem
per 2^ômissione7n donavit Deus.
quod hoc subintraverit, ut abundaret delictum;
facta lex cst p)Ost quadringentos et triginta annos,
9A
cum
per peccatum
Chap. IV.]
Contra duas Epis tolas Pelagianorum,
327
praevaricationis convincitur hominis superbia de

;
sua justitia
v. 20,
superabundavit Rom. praesumentis fidem jam humilis hominis in lege deficientis, et gratia, per ad Dei misericordiam fugientis. Ideo cum dixisset, 8i enim
et
ubi
abundavit
delictum,
ex lege haereditas, jam non ex 2>'romissione ; Abrahae autem per Utquid lyromissionem donavit Deus : tanquam ei diceretur,
'
ergo lex postea facta est
%'
subjunxit atque
ait,
Quid ergo
lex
2 Gal,
iii.
19.
Cui
mox
est,
jwsita
interrogationi reddidit, Praevaricationis gratia jyTOHoc identdonee veniret semen cui promissum est.
:
idem
ita dicit
JSi
enim qui ex
lege,
haeredes sunt, exinanita Rom.

ojyeratur
:
iv.
est fides, et
evacuata
est lex,
est 2>ômtssio.
Lex enim iram
ubi enim non
nee 2)raevaricatio.
lege
Quod
ait in illo testi-
monio,
tSi
enim ex
haereditas,
jam non
ex promissione ;
Gal.
iii.
18.
Abrahae autem, per promissionem donavit Deus ; hoc in isto ait, 81 enim qui per legem, haeredes sunt ; exinanita est fides, et
evacuata promissio : satis ostendens ad fidem nostram pertinere (quae novi utique est Testamenti) quod per promissionem donavit
lex
Deus Abrahae.
?
Et quod
ait in illo testimonio.
Quid ergo
est
: :
atque respondit,
isto
est lex,
Praevaricationis gratia jyroposita
hoc in
subdidit similiter,
Lex enim iram operatur
ubi
enim non
8.
nee praevaricatio.
Sive igitur Abraham, sive ante ilium justi, sive post
eum
Cp.
i.
s.
39.
usque ad ipsum Moysen, per quern datum est Testamentum a monte Sina in servitutem generans, sive caeteri Prophetae post eum et sancti homines Dei usque ad Joannem Baptistam, filii
Gal.
iv.
sunt promissionis et gratiae secundum Isaac filium liberae, non ex lege, sed ex promissione haeredes Dei, cohaeredes autem Rom.
Christi.
et
viii. 17.
quicumque ab
Absit enim ut Noe justum, et prioris temporis justos, illo usque ad Abraham justi esse potuerunt vel
Gal.
iv. 26.
conspicui vel occulti, negemus ad supernam Jerusalem, quae mater nostra est, pertinere; quamvis anteriores tempore inveniantur esse quam Sara, quae ipsius liberae matris prophetiam
figuramque gestabat.
cui sic declarata est ipsa promissio, ut pater
Quanto evidentius ergo post Abraham? multarum gentium
Gen.
xvii.
diceretur, quicumque Deo placuerunt, filii promissionis habendi sunt ] Non enim ex Abraham et deinceps justorum generatio
verior, sed prophetia manifestior reperitur.
3^8
9.
[Book hi.
in
Ad
Testamentum autem
vetus,
quod
illi
est a
monte Sina
qui
servitutem generans, quod est Agar,

Rom.
vii. 12.
pertinent,
cum
acceperint legem sanctam et justam et bonam, putant sibi ad et ideo qua fiant factores legis, vitam, litteram posse sufficere
:
Rom.
X. 3.
divinam misericordiam non requirunt ; sed ignorantes Dei justitiam, et suam justitiam volentes constituere, justitiae Dei non
sunt subjecti.
Ex
hoc genere fuit
ilia
multitudo, quae adversus

fecit, et ilia
Deum
in
eremo murmuravit, et idolum
ipsa terra promissionis fornicata est post deos alienos.
quae jam in Sed haec
in ipso quoque vetere Testamento valde reprobata est multitudo.

Illi
etiam,
quicumque
ibi erant, sola
quae
ibi
Deus
pollicetur
terrena promissa sectantes, et quid pro novo Testamento ea ipsa significent ignorantes, eorum adipiscendorum amore et amittenGal.
V. 6.
timore, Dei praecepta servabant ; imo non servabant, sed sibi servare videbantur. Neque enim fides in eis per dilectionem operabatur, sed terrena cupiditas metusque camalis.
dorum
Sic autem praecepta qui facit, procul dubio invitus facit; ac per hoc in animo non facit magis vult enim omnino non facere, si secundum ea quae cupit et metuit permittatur impune. Ac
:
Gal.
iv.
per hoc in ipsa voluntate intus est reus, ubi ipse qui praecipit Tales erant filii terrenae Jerusalem, de qua dicit inspicit Deus. Apostolus, ServU enim cwmfiliis suis, pertinens ad Testamentum
vetus a monte Sina in servitutem generans, quod
ipso genere fuerunt, qui
infidelitate
est
Agar.
Ex
Dominum
crucifixerunt, et in
filii
manserunt.
Inde sunt adhuc etiam
eadem eorum in
ingenti multitudine Judaeorum, quamvis jam novo Testamento,

sicut
Matt.
iii.
prophetatum
est,
per Christi sanguinem patefacto atque
firmato, et a flumine ubi baptizatus

est,
magisteriumque professus usque ad terminos terrae Evangelio diffamato. Qui Judaei,
secundum prophetias quas legunt, per omnes sunt terras ubique dispersi, ut ex eorum quoque codicibus Christianae non desit
testimonium
10.
Gal.
iv. 4.
veritati.
Et vetus
placuit,
igitur Testamentum Deus condidit: quia Deo usque ad plenitudinem temporis promissis terrenis tan;
quam
in praemio constitutis promissa velare coelestia
et
populo
terrenis bonis inhianti, et propterea
durum
cor habenti, quamvis
spiritualem,
tamen
in tabulis lapideis legem dare.
Exceptis
Chap, IV.]
Contva duas Epis tolas Pelagianorum.
329
quippe Librorum veterum sacramentis, quae sola significandi

ratione praecepta sunt
liter intelligenda sunt,
(quanquam
et in eis,
quoniam
spiritua-
recte lex dicitur 'spiritualis');
caetera
ali-
certe
quae ad pietatem bonosque mores pertinentia, non ad

significationem
interpretatione referenda, sed prorsus ut sunt dicta, facienda sunt profecto illam Dei legem non solum
quam
uUa
tunc populo, verum etiam nunc nobis ad instituendam recte vitam necessariam nemo dubitaverit. Si enim Cliristus nobis
illi
abstulit illud
gravissimum multarum observationum jugum, ne
carnaliter circumcidamur, ne
pecorum victimas immolemus/ne
sabbato septeno dierum volumine redeunte ab operibus etiam necessariis quiescamus, et caetera hujusmodi, sed ea spiritualiter
intellecta teneamus, remotisque
umbris significantibus in rerum

:
ipsarum quae significantur luce vigilemus numquid propterea dicturi sumus, non ad nos pertinere quod scriptum est, ut
alienum quodcumque perditum quisquis invenerit, reddat ei qui et alia multa similia, quibus pie recteque vivere disperdidit
;
Lev.
vi. 3, 4.
citur,
maximeque ipsum Decalogum, qui duabus

sabbati
illis
lapideis
tabulis continetur, excepta
observatione carnali, quae
dicat
spiritualem sanctificationem quietemque signijficat? Quis enim non debere observare Christianos, ut uni Deo religionis Exod.
xx. 3,
obsequio serviatur, ut idolum non colatur, ut nomen Domini non accipiatur in vanum, ut parentes honor entur, ne adulteria,
homicidia,
furta,
falsa
testimonia perpetrentur,
%
ne uxor, ne
omnino
res ulla concupiscatur aliena
Quis est tam impius,
qui dicat ideo se ista legis non custodire praecepta, quia est
ipse Christianus, nee sub lege, sed sub gratia constitutus ? 11. Yerum haec plane magna distantia est, quod faciunt
ista sub lege positi, quos littera occidit, terrenam felicitatem vel cupiditate adipiscendi vel timore amittendi et ideo non
:
qua peccatum commutatur potius vel augetur, cupiditate alia non sanatur. Hi ad vetus pertinent Testamentum, quod in servitutem generat; quia facit eos carnalis timor et cupiditas servos, non evangelica
;
vere faciunt
quoniam
carnalis cupiditas,
fides et spes et charitas liberos.

vivificat
Sub
gratia vero positi, quos
Spiritus, ex
fide
ista
faciunt,
operatur, in spe
bonorum, non carnalium, sed spiritualium, non
330
[Book hi.
terrenorum, sed coelestium, non temporalium, sed aeternorum ; praecipue credentes in Mediatorem, per quem sibi non dubitant
et spiritum gratiae subministrari, ut
bene
ista faciant, et ignosci

filii
posse
cum
peccant.
Hi
pertinent ad
Testamentum novum,
et
Hujus regenerati patre generis fuerunt antiqui omnes justi, et ipse Moyses Testamenti minister veteris, haeres novi ; quia ex fide qua nos vivimus,
promissionis,
Deo
libera
matre.
una eademque vixerunt, incarnationem, passionem, resurrectionemque Christi credentes futuram, quam nos credimus faetam usque ad ipsum Joannem Baptistam quasi praeteritae
:
dispensationis
limitem quemdam, qui Mediatorem ipsum non

futuri, vel allegorica significations, vel ulla pro-
aliqua
umbra
phetica praenuntiatione venturum esse significans, sed digito

John
i.
29.
demonstrans
ait,
tanquam venturum ab ipsius humani generis initio crediderunt, de quo Abrahae dictae sunt promissiones, de quo scripsit Moyses, de Ecce Agnus Dei, ecce qui quo Lex et Prophetae sunt testes
dicens,
; t
Ecce Agnus Deiyecce qui tollit peccatum mundi : Quem multi justi videre concupierunt, in quem
'
tollit
peccatum rmindi.
fieri
de Christo
anterioris
hoc Joanne et deinceps coeperunt praeterita vel praesentia, quae ab illis omnibus
Ab
temporis justis credebantur, sperabantur, desidera-
bantur futura.
Eadem
igitur fides est, et in
illis
qui
nondum
nomine, sed reipsa fuerunt antea Christiani, et in istis qui non solum sunt, verum etiam vocantur, et in utrisque eadem gratia
2 Cor.
iv. 13.
per Spiritum Sanctum.
Unde
dicit
Apostolus
Hahentes autem
est,
eumdem sjnritum
j)ropter
fidei,
secundum quod
et
scrijptum
Credidi,
quod locutus sum;
nos credimus,
2>'ôpter
quod
et
loquimur.
jam obtinente loquendi consuetudine Lex et Prophetae omnes, qui usque ad ^vetus Testamentum' Joannem prophetaveruut quod distinctius vetus 'Instrumentum,'
12. Aliter itaque dicitur
;
quam
2 Cor.
iii.
vetus Testamentum vocatur
aliter
autem
sicut apostolica
appellat auctoritas, sive
hoc nomen exprimens, sive significans. ubi dicit. Usque in hodiernum diem, quamdiu Exprimit enim, in lectione veteris Testamenti legitur Moyses, idipsum velamen
manet
Sic ; quod non revelatur, quia in Christo evacuatur. enim utique vetus Testajnentum ad Moysi retulit ministerium.
Chap. IV.]

serviamus in novitate spiritus,
et
331
vetustate Rom.
vii. 6.
Item
dicit, TJt
:
non in
litterae
alio loco
idipsum significans Qui et idoneos nos

:
Testamentum nomine
Uttera
litterae.
Item
2 Cor.
iii.
fecit ministros novi Testamenti,
6.
non
litterae,
sed spiritus
hie per
enim
occidit, sjnritus
autem
vivijicat.
Et
commemorationem
novi, illud utique vetus
Multo autem evidentius, quamvis non dixerit, aut vetus, aut novum, duo ipsa Testamenta distinxit, per duos filios Abrahae, unum de ancilla, alium de libera: quod jam
intelligi voluit.
superius
commemoravimus.
diceret, Dicite mihi, sub lege
Quid enim expressius quam ut volentes esse legem non audistis ?

, .
Gal.
iv.
21-
Scrijytum est enim quoniam Abraham duos filios habuitj de ancilla, et unum de libera : sed ille quidem qui de ancilla,
unum
26, 29, 31.
est; qui autem de libera, j^^'^ rejyrosunt in allegoria. Haec enim sunt duo Testamissionem : quae menta, unum quidem in monte Sina in servitutem generans, quod
secundum carnem natus
est
Agar.
Sina enim mons

est est
est
:
in Arabia, quae corijwncta
est
huic quae nune
Jerusalem
servit
autem sursum
Jerusalem, libera
enim cumfiliis suis. Quae est, quae est mater nostra.

:
quid certius, quid ab omni obscuritate atque amEt paulo post Jôs remotius promissionis filiis 1 biguitate autem fratres, inquit, secundum Isaac promissionis filii sumus.
Quid
clarius,
Item paulo post

sed liber ae,'
Iôs autem, fratres,
non sumus
ancillae
filii,
qua Eligamus utrum antiques justos ancillae filios dicamus, an liberae. Absit autem ut ancillae ergo si liberae, ad novum pertinent Testaigitur
:
libertate Christus
nos
liberavit.
mentum
in Spiritu Sancto,
quem
vivificantem litterae occidenti
opponit Apostolus. Nam quo pacto ad gratiam novi Testamenti non pertinent lii, de quorum dictis et Libris istos ejusdem gratiae dementissimos et ingratissimos inimicos refellendo convinciraus 1
vetus appellatur, quod -post quadringentos et triginta annos factum est per Moysen; et novum dicitur, quod ante tot annos factum est ad Abraham]'
13.
Sed
dicet aliquis
'
Quomodo
Gal.
iii.
17.
Qui ex hoc non

quia
litigiose,
sed studiose movetur, intelligat primum,
cum ex
*
autem bus, non
anteriore tempore dicitur 'vetus,' ex posteriore novum,' revelationes eorum considerantur in his nominiinstitutiones.
Per Moysen quippe revelatum
est Testa- Rom.
vii.
12.
mentum
vetus, per
quem
data est lex sancta, et justa, et bona,
^^2
[Book hi.
per quam fieret non abolitio, sed cognitio peccati; qua convincerentur superbi suam justitiam volentes constituere, quasi
ad gratiae spiritum, non sua

est,
divino adjutorio non egentes, et rei fact! litterae confugerent justitia justificandi, sed Dei, hoc
quae
illis
esset ex Deo.
i-teccati
:
Nam
sicut
idem apostolus
loquitur,
Rom.
iii.
Pqt legem
manifestata
eo
ipso
cognitio
nunc autem
sine lege justitia
Dei
est, testificata /;er
Legem
et iwoiithetas.
Lex
quippe,
Gal.
iii.
ii.
justitiae Dei.
quo in ea nemo justificatur, testimonium perhibet Quod enim in lege nemo justificatur apud Deum,
est,
Sic ergo, cum lex quia Justus ex fide vivit. de praevaricatione convictum, mittit ad justificat impium justificantem Deura^ atque ita justitiae Dei perhibet testimonium.
manifestum
non
Cor.
i,
Prophetae vero testimonium perhibent justitiae Dei, praenuntiando Christum, qui factus est nobis sapientia a Deo et justitia
.
30, 31.
et sanctificatio et redemptio:
ut
quemadmodum
scriptum
est,
Qui gloriatur, in
lex ab
initio, aliis facientes
Domino
glorietur.
Erat autem occulta
ista
cum homines
quod
sibi fieri noluissent.

est,
iniquos natura ipsa convinceret, Kevelatio autem novi
Testamenti in Christo facta
cum
est,
est manifestatus in carne
in quo apparuit justitia Dei, id
Hinc enim
est.
ait
Nunc
*
quae hominibus ex Deo est. autem sine lege justitia Dei manifestata
'
Ecce qua causa illud dicitur vetus' Testamentum, quia hoc autem novum/ quia posteriore tempore revelatum. priore est. Deinde, quia Testamentum vetus pertinet ad hominem
;
veterem, a quo necesse est
hominem
incipere
novum autem
transire.
:
ad hominem novum, quo debet homo ex vetustate

Ideo in
illo
sunt promissa terrena, in isto promissa coelestia quia et hoc ad Dei misericordiam pertinuit, ne quisquam vel ipsam terrenam qualemcumque felicitatem nisi a Domino crea-
Sed si propter tore universitatis putet cuiquam posse conferri. illam colatur Deue, servilis est cultus, pertinens ad filios ansi autem cillae propter ipsum Deum, ut in aeterna vita sit
:
Cor. XV. 28.
Deus omnia
liberae,
in omnibus, liberalis est servitus, pertinens ad filios

est
quae
mater nostra aeterna in
coelis
quam
isa. liv.
I.
apparebat, quando perspicuos nunc autem videmus quod de ilia prophetatum est, Laetare, sterilis, qu,ae non paris ; erum'pe et exclama, quae non imrturis :
;
sterilis
filios
quae prius tannon habebat
Chap. V.]
Cofitra
duos Epistolas Pelagianorum.
'^'>)?>
quia multijilii desertae, magis

est,
quam
filiis
ejus quae habet
virum
id
magis quam
illius
Jerusalem, quae legis
quodammodo
vin-
culo maritata
est, et servit
cum
suis.
Tempore
igitur veteris
Testamenti Spiritum Sanctum in

Isaac promissionis
filii
eis,
qui etiam tunc secundum

isti
erant,
non solum adjutorem, quod

;
suo dogmati sufficere existimant
verum etiam largitorem
dici-
mus
fuisse virtutis,
quod
isti
negant, libero
eam
potius arbitrio
patribus qui sciebant ad veraci pietate clamare, Diligam te, Domine, virtus mea.
tribuentes, contradicentibus
illis
Deum
Ps. xvii.
(xviii.) 2.
CHAPTER
Calumny
V.
and
Apostles.
as to the righteousness of the Prophets
14. AiuNT etiam, 'quod omnes Apostoli vel Prophetae non plene sancti definiantur a nobis, sed in comparatione pejorum minus males eos fuisse dicamus; et banc esse justitiam cui
Deus testimonium
ficatam
perhibet, ut
quomodo
dicit propheta, justi- Ezek.

sic
xvi.
Sodomam comparatione Judaeorum,
etiam nos crimi-
^^'
nosorum
virtutem.'
comparatione dicamus sanctos aliquam exercuisse Absit ut ista dicamus: sed aut non valent intelli-
gere, aut nolunt advertere, aut calumniandi studio dissimulant

se
scire
quod dicimus.
Audiant ergo,
vel ipsi, vel potius
ii
Nostra fides, quos idiotas et ineruditos decipere moliuntur. hoc est Catholica fides, justos ab injustis non operum, sed ipsa
fidei lege discernit
;
quia Justus ex fide
vivit.
Per quam
dis-
cretionem
fit,
ut
homo ducens vitam
sine homicidio, sine furto,
sine falso testimonio, sine appetitu rei ullius alienae, parentibus
honorem debitum reddens, castus usque ad continentiam ab omni omnino concubitu, etiam conjugali, eleemosynarum largissimus, injuriarum patientissimus, qui non solum non auferat
aliena, sed
nee sua reposcat ablata, vel etiam venditis omnibus
suis erogatisque in pauperes, nihil
suum propriumque
si
possideat;
cum
suis
tamen
istis
velut laudabilibus moribus,
fidem rectam et Catholicam teneat, de hac vita Alius autem, habens quidem opera bona ex fide recta SQcdat.
non in Deum damnandus abbene
quae per dilectionem operatur, non tamen ita ut
ille
Gal. v.
6.
334
[Book hi.
moratus, incontinentiam suam sustentat honestate nuptiarum, conjugii carnalis debitum et reddit et repetit, nee sola propagationis causa,
I
verum etiam
voluptatis,
quamvis cum sola uxore,
Cor.
vii. 6.
concumbit, quod conjugatis secundum veniam concedit Apostolus; injurias non tarn patienter accipit, sed ulciscendi cupiditate
fertur iratus
;
Matt.
vi. 12.
quamvis, ut possit dicere, Swnt
et
nos dimittimiis
debitoribus nostris, rogatus ignoscat; possidet

faciens
Cp.
I
rem familiarem,
ille
inde
Cor.
largas
quidem eleemosynas, non taraen quam non aufert aliena sed quamvis ecclesiastico
;
tarn
judicio,
illo
non
forensi,
tamen
repetit sua
nempe
iste
illi
qui moribus
est in
videtur inferior, propter rectam fidem quae

in
Deum, ex
qua vivit, et secundum quam in omnibus delictis suis se accusat, omnibus bonis operibus Deum laudat, sibi tribuens ignomiilli
niam,
catorum
et dilectionem recte factorum,
gloriam, atque ab ipso sumens et indulgentiam pecde hac vita liberandus et
in consortium
cum
Christo regnaturorum recipiendus emigrat.

1
Quare, nisi propter fidem

salvat (ipsa
Quae
licet sine
fides,
operibus
neminem
enim
est
non reproba
Justus ex
Rom.
xiv. 23.
tamen per ipsam etiam peccata solvuntur, quia sine ipsa vero etiam quae videntur bona in peccata vertuntur omne enim quod non est ex fide, opera, peccatum est. Et fit propter banc maximam differentiam, ut
operatur)
;
fide vivit
cum, dubitante
nullo, perse verans virginalis integritas conjugali

;
castitate sit potior
tamen mulier etiam
bis
nupta Catholica
professae virgini haereticae praeferatur ; nee ita praeferatur, ut ista melior sit in Dei regno, sed ut ilia ibi non sit omnino.
Nam
si
sit.
et ille
quem
velut melioribus descripsimus moribus,
si
:
adsit ei fides recta, superat ilium alterum, sed
ambo
illic
erunt
autem
15.
fides ei desit, sic
ab
illo
superatur, ut ipse ibi non
fide
Cum itaque justi omnes et antiquiores et Apostoli ex vixerint recta, quae est in Christo Jesu Domino nostro;
fide
moresque tam sanctos cum

banc vitam futura
habuerint, ut licet non
tarn
perfectae virtutis in hac vita esse potuerint,

est,
quam quae
post
infir-
tamen quidquid peccati ex humana
mitate subreperet, pietate ipsius fidei continuo deleretur: unde fieri potest ut in comparatione iniquorum, quos damnaturus est
Chap. VI.]
'

dicendum
infideli ?
sit
;
o^îS
Deus,
justos' eos fuisse

illis
cum
per piam fidem tarn

2 Cor. vi. 15.
in contrarium ab
impiis sint remoti, ut clamet Apostolus,
Quae imrs
fideli
cum
Sed
videlicet Pelagiani novi
haereticij religiosi amatores et laudatores videntur sibi esse sanctorum, si non audeant dicere imperfectae illos fuisse virtutis,
cum hoc
esset, et
confiteatur
Vas
electionis, qui considerans
ubi
Acts
ix. 15.
adhuc
Non
ego
quia
jam
quia corpus quod corrumpitur aggravat animam, acce2)erim, ait, aut jam 'perfectus sim : fraires,
arbitror appreliendisse.
Wisd.
Phil.
ix. 15.
iii.
12,
me ipsum non
Et paulo post tamen,
hoc sa2)iamus
qui se negaverat esse perfectum, Quotquot ergo 2Jerfecti, inquit, : ut ostenderet secundum istius vitae modum esse
quamdam
si
perfectionem, eique perfectioni hoc quoque deputari,
se quisque noverit
nondum
esse perfectum.
Quid enim perLev.

ix. 7
fectius, quidve excellentius in veteri populo sacerdotibus Sanctis'?
praecepit Deus sacrificium primitus pro suis offerre Et sanctius in novo populo Apostolis ? peccatis. tamen praecepit eis Dominus in oratione dicere, Dimitte nobis
Et tamen
eis
Et quid
debita nostra.
bilis
est,
Omnium
igitur
carnis et in istius vitae infirmitate
piorum sub hoc onere corruptigementium spes una

i
quod advocatum habemus ad Patrem, Jesum Christum

et ipse est exoratio
John
ii.
justum,
peccatorum nostrorum.
CHAPTER
Calumny as
16.
to sin
VI.
in Christ.
Justum advocatum non habent
illi,
qui sunt a justis
(etiamsi sola ista esset differentia) in contrarium longeque discreti.
Quem justum advocatum
absit ut dicamus, sicut ipsi
calumniantur, 'carnis necessitate mentitum:' sed dicimus
eum
viii. 3-
in similitudine carnis peccati de peccato damnasse peccatum. Rom.
Quod
fortasse isti
non
intelligentes, et calumniandi cupiditate
caecati,
quam diversis modis 'peccati' nomen in Scrip turis Sanctis poni soleat ignorantes, peccatum Christi affirmare nos jactant. Dicimus itaque Christum, et nullum habuisse peccatum, nee in
anima. nee in carne
;
et
suscipiendo carnem in
similitudine
carnis peccati de peccato
damnasse peccatum.
Quod subob-
^^6

modis solvitur:
[Book hi.
sive
scure ab Apostolo dictum duobus
quia
rerum similitudines
solent
earum rerum nominibus nuncupari,

carnis
quarum
sacrificia
similes
sunt,
ut ipsam similitudinem
peccati
voluisse intelligatur Apostolus appellare 'peccatum:'
sive quia
pro peccatis^peccata'appellabantur in lege, quae omnia
figurae fuerunt carnis Christi,
quod
est
verum
et
unicum
sacri-
ficium pro peccatis, non solum his quae universa in Baptismate

diluuntur,
verum etiam his quae post ex hujus vitae infirmitate subrepunt ; propter quae quotidie universa in oratione ad Deum clamat Ecclesia, Dimitte nobis dehita nostra; et dimittuntur
*
nobis per singulare sacrificium pro peccatis, quod Apostolus, secundum legem loquens, non dubitavit appellare peccatum.'
2 Cor. V.
20, 21.
multo evidentius, nee aliquo bivio Ohsecramus pro Christo reconciliari Deo : eum qui non noverat jr;6ccaîfcm, pro nobis Nam quod p>eccatum fecit, ut nos simus justitia Dei in ijyso.
est etiam illud ejus
Unde
cujusquam
ambiguitatis
incertum
superius commemoravi, De peccato damnavit 2)eccatum; quia non dictum est, de peccato suo,' potest quispiam sic intelligere,
*
ut dicat
eum de
peccato
Judaeorum damiiasse peccatum

:
quia
de peccato eorum, qui
eum
crucifixerunt, factum est ut sangui-
nem suum
dicitur
in reraissionem funderet peccatorum
hoc vero, ubi
Deus ipsum Christum, qui non noverat peccatum, fecisse peccatum, non mihi convenientius videtur intelligi, quam Chris-
tum factum
peccatum.
sacrificium pro peccatis, et ob hoc appellatum esse
CHAPTER
Calumny as
17.
to the fulfilment
VII.
life to
of commandments in the
*
come.
Quis autem
ferat eos objicere nobis,
tionem
tales processus
quod post resurrecfuturos esse dicamus, ut ibi incipiant

' :
homines, quae hie noluerint, Dei mandata complere
quoniam
dicimus, ibi omnino nullum futurum esse peccatum, nee cum aliqua peccati cupiditate conflictum ; tanquam ipsi audeant hoc
Sapientiam quoque et cognitionem Dei tunc perfici in Domino tantam exsultationem, ut ea sit plena et vera securitas, quis negabit, nisi tarn aversus sit a vero, ut ob
negare
?
nobis, et in
Chap: VII.]
Cofitva
337
hoc ad earn pervenire non possit

praeceptis, sed in
praeceptorum.
% Verum haec non erunt in eorum quae hie observanda sunt praemio Quorum quidem praeceptorum contemptus illo
non perducit ad praemium, sed hie studium praecepta servandi Quae si quid etiam in eis praeceptis minus gratia Dei tribuit.
quod orando dicimus, et, Fiat volunHie ergo praeceptum Hie est, ut non peccemus: ibi praemium, non posse peccare. praeceptum est, ut desideriis peccati non obediamus ibi praemium, ut desideria peccati non habeamus. Hie praeceptum
servatur, ignoscit, propter
tas tua ;
et,
Matt.
vi.
Dimitte nobis dehita nostra.
est,
Intelligite
ergo,
:
qui insipientes
estis
in jpojpulo ;
et stulti, Ps.xcni.
aliquando sajnte
praemium est, plena sapientia et perfecta Videmus enim nunc per sjyeculum in aenigmate, ait cognitio. Apostolus tunc autem facie ad faciem. Nunc' scio ex j^;arê ;
ibi
;
Cor.
xiii.
tunc autem cognoscam sicut et cognitus sum. Hie praeceptum est, Exsultate Deo adjutori nostro ; et, ExsuUate, justi, in
Ps. ixxx.
(Ixxxi.) 2.
Dommo
gaudio.
ibi
praemmm
est,
exsultare
.
perfecto
est,
.
et
inelFabili pg
^xxii.
^
Beati qui esuriunt ^ et sitiunt justitiam : praemio autem, Quomam ipsi saturahuntur. Unde, quaeso, saturabuntur, nisi quod esuriunt et sitiunt ? Quis igitur ita, non solum a divino, sed a sensu quo-
Postremo in praecepto positum
(''^''"*)
...
m
.
Matt.
V. 6.
que abhorret humano, qui dicat in homine tantam esse posse justitiam, cum ab illo esuritur et sititur, quanta erit, cum ex
ilia
si
saturabitur
*?
Quando autem esurimus sitimusque justitiam,

quid nos nisi Christum esurire
est,
fides Christi vigilat in nobis,
ac sitire credendum
qui factus est nobis sapientia a
Deo
et
Cor.
\.
30,
justitia et sanctificatio et redemptio; ut,
tum est. Qui gloriatur, in eum non videntes credimus,

Quamdiu enim sumus
fidera
quemadmodum scripDomino glorietur 7 Et quia modo in

ideo sitinaus esurimusque justitiam.
i
Pet.
i.
8.
in corpore, peregrinamur a
mus,
inenarrabili
gaudio tunc justitia saturabimur j quia nunc ei pio desiderio dicimus, Saturabor cum manifestahituir gloria tua.
:
enim ambulamus, non per speciem. pervenientes utique ad speciem, exsultabimus

et
Domino per Quem cum videri:
2 Cor. v.
1
6, 7.
8.
Pet.
i.
Ps.xvi.
Quam est, non dico impudens, sed insana superbia, nondum esse aequales Angelis Dei, et putare se jam posse ha18.
vero
here justitiam aequalem Angelis Dei
nee intueri tarn
Cp. Luke ^^' ^

'
magnum
33^
et
2 Cor. xii.

utique
[Book hi.
sanctum virum, qui

atque
;
ipsam
justitiae
perfectionem
esuriebat
nolebat extolli
quando magnitudine revelationum nee tamen, ut non extolleretur, arbitrio suo

sitiebat,
est,
voluntatique commissus
sed accepit stimulum carnis, ange;
lum Satanae, qui eum

tihi
colaphizaret
;
propter quod
ei
Dominum
Quae
ter rogavit, ut discederet ab eo
dixitque
Dominus, Suflcit
gratia
mea ; nam
?
virtus in infirmitate jêrjicitur.

extolli
1
virtus, nisi
ad quam pertinet non
Et quis dubitat hoc
ad justitiam pertinere
Matt,
xviii.
Hujus
igitur justitiae perfectione sunt
semper vident faciem Patris, ac per hoc totius Trinitatis, quia per Filium vident in Spiritu Sancto. Nihil est autem ista revelatione sublimius nee tamen Angepracditi Angeli Dei, qui
:
^
lorum
necessarium contemplatione quisquam habet angelum Satanae, a quo colaphizetur, ne ilium tanta
ilia
laetantium
magnitudo revelationis
utique
extollat.
nondum habebat
:
apostolus
Hanc perfectionem Paulus, nondum
virtutis
aequalis
Angelis Dei sed inerat illi extoUendi se infirmitas, quae per angelum etiam Satanae fuerat comprimenda, ne revelationum
magnitudine extolleretur.
elatio
:
Quanquam itaque ipsum Satanam prima dejecerit tamen summus ille medicus, qui bene uti novit etiam malis, de angelo Satanae adhibuit contra elationis
vitium, salubre, quamvis molestum medicamentum ; sicut fieri consuevit antidotum etiam de serpentibus contra venena ser-
pentum.
Quid est ergo, Sufficit tihi gratia mea, nisi, 'ne deficiendo succumbas sub colapho angeli Satanae 1 Et quid est, Virtus in infirmitate i)erficitur, nisi quia in isto loco in'
firmitatis hactenus perfectio potest esse virtutis, ut ipsa infir-
mitate praesente elatio reprimatur ? Quae utique infirmitas futura immortalitate sanabitur. Quomodo est enim dicenda
sanitas plena, ubi etiam
de angeli Satanae colapho adhuc
est
necessaria medicina
19.
est, virtutem, quae nunc est in homine hactenus nominari, ut ad ejus perfectionem justo, 'perfectam' pertineat etiam ipsius imperfectionis et in veritate cognitio, et
Ex
hoc factum
in
humilitate confessio.
Tunc enim
est
secundum hanc
parva
justitia,
infir-
mitatem pro suo modulo perfecta

Phil.
15iii.
ista
quando
imper-
12,
etiam quid
sibi desit intelligit.
Ideoque Apostolus
et
Chap. VII.]

:
339
fectum et perfectum se dicit imperfectum scilicet, cogitando quantum illi ad justitiam desit, cujus plenitudinem adhuc esurit
ac sitit;
fiteri
non
perfectum autem, quod et suam imperfectiouem conSicut erubescit, et ut perveniat bene procedit.
possumus dicere perfectum esse viatorem, cujus bene promovetur accessio, quamvis non perficiatur intentio, nisi fuerit facta perventio.
Propterea
cum
sinje
dixisset,
:
Secundum
pwl hl justitiam, quae in
6-9.
mox addidit, Quae mihi lucra lege est, qui fuerim querela Tiaec pro2)ter Christum damna esse duxi : verumdamen fuerunt, et arhitror omnia damnum esse propter eminentem scientiam
Christi Jesu
detrimenta credidi,
Domini nosfri ; propter quem omnia non solum verum etiam stercora existimavi esse, ut Christum lucrifadam, et inveniar in illo non hahens meam
justitiam quae ex lege est, sed earn quae est per fidem Christi, Ecce Apostolus secundum quae est ex Deo justitia in fide.
justitiam quae ex lege est, sine querela se fuisse, non utique mendaciter dicit ; et tamen haec quae illi lucra fuerunt, abjicit
propter
Christum, et damna, detrimenta, stercora existimat, non solum haec, sed et caetera omnia quae supra commemoravit propter non qualemlibet, sed eminentem, sicut ipse dicit,
;
scientiam Christi Jesu

in fide
Domini
nostri,
quam
procul dubio adhuc

erit
habebat,
nondum
quando
in specie.
Tunc enim
eminens
Christi scientia,
fuerit ita revelatus, ut

:
videatur.
Unde
alio loco ita dicit
quod creditur Mortui enim estis, et vita
Coi.
iii.
3, 4-
vestra abscondita est
cum
:
Christo in Deo.
et
ruerit vita vestra,
tunc
Christus appavos ap2)arehitis cum illo in gloria.

diligit me, inquit, diligetur
Cum
Hinc
meo,
et ipse
et
Dominus
Qui
et
a Patre
John
xiv. 21.
ego diligam eum,

:
manifestaho
me ipsum
illi.
Hinc
i
Joannes evangelista
Dilectissimi,
nondum
ruerit,
apparuit quod erimus.

ei
inquit, filii Dei sumus, et Scimus autem quia cum appa-
John
iii.
2.
similes
erit
erimus,
Tunc
eminens Christi
fide,
quoniam videbimus eum sicuti est. Nunc enim est quidem scientia.
in specie.
abscondita in
sed
nondum eminens apparet
20. Abjicit ergo ilia beatus Paulus praeterita institiae suae
tanquam detrimenta et stercora, ut Christum lucrifaciat, et inveniatur in illo non hahens suam justitiam, quae ex lege est. Quare swam, si ex lege est ? Neque enim lex ilia Dei non est
:
z 2
340
[Book hi.
quis hoc nisi Marcion et Manichaeus, et aliae similes pestes, dixerunt % Cum ergo lex ilia Dei sit, justitiam suam dicit esse quae ex lege est : quam justitiam suam noluit habere, sed projecit
S- 9-
Rom.
X. 3.
est, quod etiam superius qui ignorantes Dei justitiam, et suam volentes constituere, justitiae Dei non sunt subjecti 1
ut stercora.
Cur
ita, nisi
quia hoc
demonstravimus, eos esse sub
lege,
Putant enim se
arbitrii sui viribus
ista implicati superbia,

2 Cor.
iii.
6.
Sic COS Httcra occidit,

;
implere legem jubentem, et ad gratiam non convertuntur juvantem. aut aperte etiam sibi reos, non faciendo
Deo
quod praecipit aut putando se facere, quod spirituali, quae ex Ita remanent aut aperte iniqui, est, non faciunt charitate.
;
aut fallaciter justi
in aperta iniquitate evidenter
elisi,
in fallaci
justitia insipienter elati.
Ac
per hoc miro quidem modo, sed

justitia
tamen
Rom.
viii. 4.
vero, justitiam legis
non implet
quae in lege
est,
vel ex lege, sed quae in spiritu gratiae.
Justitia quippe legis
impletur in eis, sicut scriptum est, qui non secundum camem Secundum justitiam verb ambulant, sed secundum spiritum.
quae in lege
dicit
fuisse,
est, se fuisse sine
querela in carne, non in spiritu,
quae ex lege est, suam dicit Intelligendum est igitur justitiam legis non impleri secundum justitiam, quae in lege est, vel ex lege, id est, secundum justitiam hominis ; sed secundum justitiam quae
Apostolus;
et justitiam
non Dei.
est
in spiritu gratiae
quae homini ex Deo

potest
:
est.
ergo secundum justitiam Dei, hoc est, Quod planius et brevius ita dici
[*non
Justitiam legis non impleri cum lex jubet, et homo quasi suis viribus facit; sed cum Spiritus adjuvat, et hominis .* libera, sed Dei gratia liberata voluntas facit. Legis itaque in justitia est, jubere quod Deo placet, vetare quod displicet
:
lege
autem
justitia est,
servire litterae, et extra
eam nullum
enim
dixis-
Dei adjutorium ad recte vivendum requirere.

set,
Cum
Non
Tidbens
meam
:
est 2>&r
Jldem Christi
justitiam, quae ex lege est, sed eam quae addidit, quae est ex Deo. Ipsa est ergo
justitia Dei,
Non enim
Justus est;
21.
Gal
V. 6.
superbi ignorantes, suam volunt constituere. * propterea justitia Dei' dicitur, quoniam Deus ea
quam
sed quia homini ex
Deo
est. est,
Secundum banc autem
justitiam Dei, hoc
Deo
nobis est, nunc fides operatur per dilectionem.
quae ex Id autem
Chap. VII.]
Contva duas Epistolas Pelagianomm,
341
operatur, quomodo perveniat homo ad eum, in quern modo non videos credit ; quem cum viderit, tunc quod erat in fide per speculum in aenigmate, jam erit in specie facie ad faciem tunc
:
Cor.
xiii.
perficietur et ipsa dilectio.
Nimis quippe
videatur,
in hac vita,
insipienter dicitur,
tantum amari
Deum antequam
Porro
si
quantum amabitur
cum
videbitur.
quanto amplius diligimus Deum,

quis dubitet,
perfecta, tunc perfici
desit,
pio nemine dubitante, tanto sumus utique justiores ;
piam veramque justitiam, cum fuerit dilectio Dei % Tunc ergo lex, ita ut nihil omnino
cujus
legis^
implebitur ;
secundum Apostolum,
dixisset,
'plenitudo
justi-
Rom.
xiii. 10.
dilectio est.
Ac
per hoc cum
Non
hdbens
meam
tiam, quae ex lege est, sed earn quae est perjidem Christi, quae est ex Deo justitia in fide; deinde subjunxit. Ad cognoscendum
Phil.
iii.
eum,
et
virtutem resurrectionis ejus,
et
communicationem passio-
num
ejus.
erant, sed
tanquam
Haec omnia nondum plena et perfecta in Apostolo in via positus ad eorum plenitudinem per-
fectionemque currebat.
Nam
quomodo jam
perfecte cognoverat
^
Christum, qui dicit
alio loco,
cognoscam sicut
et
cognitus
Nunc scio ex parte, tunc autem sum ? Et quomodo jam perfecte

eam
plenius
Cor.
xiii.
cognoverat virtutem ejus resurrectionis, cui restabat
tempore resurrectionis carnis experiendo cognoscere 1 Et quomodo jam perfecte cognoverat communicationem passionum
ejus,
nondum pro
:
illo
passionem mortis expertus?
Denique
addit et dicit
orum.
Ac
Si quo deinde ait
modo occurram in
:
resurrectionem mortu-
Non
se
quia
jam
acceperim, aut
jam
per-
fectus sim.
Quid ergo
confitetur
nondum
accepisse, et in
quo nondum esse perfectum,

est,
nisi in ea justitia,
quae ex Deo
est, ?
quam
concupiscens noluit sua7n habere, quae ex lege
Hinc enim loquebatur,

tens inimicis
et ista fuit causa ut haec diceret, resis-
Christus;
gratiae Dei, pro qua largienda crucifixus est ex quorum genere etiam isti sunt. 22. Nam ex quo loco suscepit haec dicere, sic exorsus est
:
Videte canes, videte malos 02)erarios, videte
concisionem.
Nos
Dei
Phil,
iii,
2-19.
enim sumus circumcisio, qui nonnuUi codices habent, qui

servimus;
et
sjyiritu
Deo servimus ;
Deo,
vel
vel sicut
sjnritui
spiritui
gloriamur in Ghristo Jesu, et non in came fidentes. Hinc manifestum est adversus Judaeos eum agere, qui carna-
342
liter
[Book hi.
occidebantur
bantur,
observantes legem, et suam justitiam volentes constituere, littera, non vivificabantur spiritu ; et in se gloria-
cum
Apostoli et omnes promissionis
filii
gloriarentur
in Christo.
Deinde subjecit
Quanquam ego habeam Jlduciam
in carne
ego.
: si quis alius in carne putat sefiduciam habere, magis Et enumerans omnia quae secundum caruem habent glo-
riam,
ad illud terminavit, ubi

est,
ait
in lege
qui fuerim detrimenta et stercora fuisse dixisset, ut Christum Et inveniar in illo non habens lucrifaceret, adjecit unde agitur
sine querela.
Secwndum justitiam quae Et cum haec sibi omnino
damna
-
et
justitiam meam, quae ex lege est, sed earn quae est jêr Jldem Christi, quae est ex Deo. Hujus ergo justitiae perfectionem, quae non erit nisi in ilia eminenti sci&ntia Christi, propter
quam
sibi
dixit
est,
omnia
damnum
esse,
nondum
et
se
accejnsse
confessus
et
propterea
nondum
esse perfectujn.
Sequor
autem, inquit,
Christo Jesu.
I
si a2)2)rehendam,
in quo
ajyprehensus
sum a
Tale
est,
Cor.
xiii. 12.
sum ;
quale
est, ap2)rehendam in quo et a2)2)rehensus Fratres, cognoscam sicut et cognitus sum.
arbitror a2)2)rehendisse : unum autem, in ea quae ante sunt extentus, secundum intentionem sequor ad palmajn supernae vocationis Dei in
inquit, ego
me
i2)sum
non
quae retro sunt,

Christo Jesu.
oblitus,
quo uno bene

Luke
42
X. 41,
Ordo verbprum est, unum autem sequor. De intelligitur et Dominus admonuisse Martham,
sollicita es, et turbaris circa
ubi
ait
Martha, Martha,
est
2)lurim^;
porro
unum
necessarium.
Hoc
iste
volens
apprehendere,
tanquam
vocationis
in via constitutus, sequi se dixit
ad
2)ctl'>nam
supernae
Quis autem cunctetur, cum hoc quod sequi se asseverat apprehenderit, tunc habiturum eum, justitiam aequalem justitiae sanctorum Angelorum, quo-
Dei in Christo Jesu.
rum neminem
illius
utique, ne magnitudine revelationem extollatur, Satanae angelus colaphizat 1 Deinde admonens eos qui possent
plenitudine jam se putare perfectos, Quotquot ergo, inquit, perfecti, hoc sapiamus : tanquam diceret, 'Si secundum hominis mortalis capacitatem pro hujus vitae modulo
justitiae
perfecti sumus,
ad ipsam perfectionem hoc quoque pertinere

ilia,
intelligamus, ut angelica
quae in Christi manifestatione
nobis
erit, justitia,
nondum
nos perfectos esse sapiamus.
Et
si
Chap. VII.]
343
quid
aliter sajntis, inquit, hoc
modo, donee
nisi ista
qtwque vohis Deus revelabit. Quoambulantibus et proficientibus in via rectae fidei, Unde veniatur ? peregrinatio finiatur, et ad speciem
:
consequenter adjunxit
eo
Verumtamen, in id quod pervenimus, in amhulemus. Deinde concludit, ut caveantur illi, de quibus hie
:
locus sermonis ejus sumpsit exordium

estote, fratres,
et
Imifatores mei, inquit,
intendite eos qui
sic
ambulant, sicut habetis
formam nostram. Multi enim ambulant, de quibus saepe dicebam vobis, nunc etiamflens dico, inimicos crucis Christi, quorum
finis est interitus, et caetera.
Illi
ipsi sunt,
de quibus
inci-
piens dixerat, Videte canes, videte
malos operarios, et sequentia.
Omnes
tuere
constiitaque sunt inimici crucis Christi, qui volentes
suam justitiam, quae ex lege est, id est, littera tantum jubente, non spiritu implente, justitiae Dei non sunt subjecti.
Si Rom. iv. 14. Si enim qui per legem, haeredes sunt, exinanita est fides. Christus gratis mortuus est, ergo eva- Gai. U. 21 per legem justitia, ergo V. II.
1.
cuatum
est
scandalum
crucis.
Ac
per hoc
illi
inimici sunt
crucis ejus, qui per

pertinet,
non juvare.
legem dicunt esse justitiam, ad quam jubere Gratia vero Dei per Jesum Christum
Dominum
23.
Quamobrem
in Spiritu Sancto adjuvat infirmitatem nostram. qui secundum justitiam quae in lege est,
sine fide gratiae Christi vivit, sicut se Apostolus sine querela
vixisse
titiam
velle
commemorat, nullam veram putandus est habere jusnon quia lex vera et sancta non est, sed quia obedire litterae jubenti, sine vivificante Spiritu Dei, veluti ex
:
viribus
liberi
arbitrii,
justitia
vera non
est.
Justitia vero,
Gal.
iii.
secundum quam Justus ex

homini ex Deo
est,
fide vivit,
vera justitia
quoniam per spiritum gratiae est. Quae licet non immerito in
n.
aliquibus justis pro hujus vitae capacitate 'perfecta' dicitur, parva
tamen
est
ad illam magnam, quam capit aequalitas Angelorum.
Quam
qui
nondum
habebat, et propter illam quae
jam
inerat,
perfectum, et propter istam

esse dicebat.
ilia
fit
quae adhuc deerat, imperfectum se Sed plane minor ista justitia facit meritum, major
praemium.
assequitur.
qui istam non sequitur, illam non resurrectionem hominis, futuram neQuocirca post
Unde
gare justitiae plenitudinem, et putare tantam futuram esse justitiam in corpore vitae illius, quanta esse potest in corpore mortis Rom.
vii. 24.
344
hujus,

dementiae
singularis
est.
[Book hi.
incipere
Non autem
illic
homines, quae hie noluerint Dei mandata complere, verissimum Erit enim perfectissimae plenitudo justitiae, non tamen est. hominum mandata sectantium, et ad eam plenitudinem proCor. XV. 52.
ficiendo
nitentium
sed in ictu
:
oculi,
sicut
ipsa futura est
resurrectio mortuorum quoniam ilia perfectae magnitude juseis qui hie mandata fecerunt praemium dabitur, non et titiae Sed ita dixerim, mandata fecerunt,' ipsa facienda mandabitur. ut ad ipsa mandata meminerimus pertinere orationem, in qua
*
Matt.
10, 12.
vi.
quotidie veraciter dicunt sancti
filii
promissionis
et,
Fiat volun-
tas tua et, Dimitte nobis debita nostra.
CHAPTER
Three main points of Pelagian heresy.
VIII.
Insidious questions raised hy
Pelagians; their five principal calumnies.
24. Cum igitur Pelagiani his atque hujusmodi veritatis testimoniis et vocibus urgentur, ne negent originale peccatum ; ne
gratiam Dei qua justificamur, non gratis, sed secundum merita nostra dari dicant ne in homine mortali, quamlibet sancto et bene agente, tantam dicant esse justitiam, ut ei non sit necessaria
;
etiam post regenerationis lavacrum, donee istam vitam finiat, remissio peccatorum : ergo cum urgentur, ne ista tria dicant, et per haec homines qui eis credunt a gratia Salvatoris alienent, et
I
Tim.
iii.
6.
elatos in
superbiam in judicium diaboli praecipites ire persuadeant; immittunt aliarum nebulas quaestionum, in quibus eorum apud homines simpliciores, sive tardiores, sive Sanctis
Litteris
minus
eruditos, impietas delitescat.
Hae
sunt nebulae,
de laude creaturae, laude nuptiarum, laude legis, laude liberi arbitrii, laude sanctorum quasi quisquam nostrum ista vitupe:
ret, ac
non potius omnia
in
honorem Creatoris
et Salvatoris
debitis laudibus praedicet.

1
Sed neque creatura
ita vult laudari,
John
ii.
16.
ut nolit sanari.
Et nuptiae quanto magis laudandae
sunt, tanto
minus eis imputanda est pudenda carnis concupiscentia, quae non est a Patre, sed ex mundo est quam profecto invenerunt in
;
hominibus nuptiae, non fecerunt
quia et
ilia
in plurimis sine
Chap. IX.]

et ipsae, si
345
ipsis est,
nemo
peccasset, sine ilia esse potuerunt.

;
Et
lex sancta et justa et

fit
bona
recte
sine gratia
quia non
est data
nee ipsa est gratia, et nihil ex ea Rom. vii. 12. quae posset vivificare, sed Gal. iii. 21,
praevaricationis causa posita est, ut convictos concluderet sub

peccato, et promissio ex fide Jesu Christi daretur credentibus.
Et liberum arbitrium captivatum nonnisi ad peccatum

justitiam vero, nisi divinitus
valet
ad
liberatum adjutumque, non valet.
per hoc et sancti omnes, sive ab illo antiquo Abel usque ad sive ab ipsis Apostolis usque ad hoc temet deinceps usque ad terminum saeculi, in Domino laudandi pus,
Ac
Joannem Baptistam,
sunt,
non in
se ipsis.
Quia
et illorum
anteriorum vox
est,
In
Ps. xxxiii.
Domino laudabitur anima mea

est.
(xxxiv.)
3.
; et istorum posteriorum
vox
i ^
Gratia Dei
in
gloriatur,
sum id quod sum. Et ad omnes pertinet, Ut qui Domino glorietur : et confessio communis est
ii^sos
Cor. xv. 10. ^^'

*
3^-
seduAiimus,
omnium, Si dixerimus quia jpeccatum non hahemus, nos et Veritas in nolis non est.
John
i.
8.
CHAPTER
The opinion of Catholics shown
to he
IX.
and
Pelagians,
midway between that of Manicheana and to refute hoth.
25. Sed quoniam in his quinque rebus quas proposui, in quibus quaerunt latebras, et de quibus connectunt calumnias, divinis documentis produntur atque convincuntur; excogitaverunt Mani'
chaeorum' detestabili nomine imperitos quo potuerint deterrere, ne adversus eorum perversissima dogmata aures accommodent
veritati,
quia scilicet Manichaei quinque istorum tria priora

dicentes,
blasphemando condemnant;
institutam.
arbitrio
neque humanam creatu-
ram, neque nuptias, neque legem a
summo
et vero
Deo
esse
accipiunt quod exordium sumpsisse peccatum, et ex illo esse omne vel angeli vel hominis malum quia mali naturam semper malam
;
Non autem
Veritas dicit, a libero
et
Deo coaeternam nimis a Deo exorbitantes credere maluerunt.

Ecce unde
se
Sanctos quoque Patriarchas et Prophetas quantis possunt exsecrationibus insectantur.
putant haeretici novi,

veritatis
:
Manichaeorum nomine
objecto,
vim subterfugere
sed
34^

Insequitur quippe
ilia,
[Book hi.
non subterfugiunt.
aliquid est, in
et simul
Manichaeos
Pelagianosque subvertit.
Homo enim dum

est,
nascitur, quia
bonum
quantum homo
:
Manichaeum
trahit
redarguit, laudat-
que Creatorem
in
quantum vero
ista natura,
originale peccatum,
Pelagium quod sananda dicitur
redarguit, et habet necessarium Salvatorem.
Nam
:
et
utrumque
repercutit
quia nee
medicina opus haberet, si sana esset, quod est contra Pelagium ; nee sanari posset omnino, si aeternum atque immutabile malum
quod est contra Manichaeum. Item quod nuptiis, quas laudamus a Domino constitutas, concupiscentiam carnis imputandam esse non dicimus, et contra Pelagianos est, qui eam in
esset,
laudibus ponunt ; et contra IManichaeos, qui eam malae alienae naturae tribuunt ; cum sit nostrae naturae accidens malum, non
Rom.
Gal.
vii. 12.
Dei disjunctione separandum, sed Dei miseratione sanandum. Item quod dicimus legem sanctam, et justam, et bonam, non
justificandis impiis, sed convincendis superbis, praevaricationis
iii.
19.
gratia positam, et contra Manichaeos est, quia

Gal.
iii.
secundum Apo-
11.
6.
2 Cor.
iii.
stolum laudatur, et contra Pelagianos, quia secundum Apostolum nemo ex lege justificatur et ideo vivificandis eis quos littera
:
occidit, id est, quos lex bona praecipiens praevaricatione reos

facit,
Item quod arbitrium spiritus gratiae gratis opitulatur. in malo liberum dicimus ad agendum bonum gratia Dei esse
:
liberandum, contra Pelagianos est quod autem dicimus ab illo exortum quod antea non erat malum, contra Manichaeos est. Item quod sanctos Patriarchas et Prophetas debitis in Deo
laudibus honoramus, adversum est Manichaeis
justis et
quod vero et ipsis quamvis placentibus propitiationem Domini fuisse dicimus necessariam, adversum est Pelagianis. Utrosque
:
Deo
igitur
Catholica
fides,
sicut et caeteros haereticos, adversarios

et luce
invenit, utrosque divinorum testimoniorum auctoritate

veritatis couvincit.
CHAPTER
Pelagians attempt
to conceal their opinions
X.
by raising a needless question as to the origin of the soul.
26.
Addunt
sane ad latebrarum suarum nebulas Pelagiani, de
origine animae non necessariam quaestionem, ad hoc ut res
Chap.
I.]
347
manifestas aliarum rerum obscuritate turbando, moliantur latendi
locum.
Aiunt enim,
'
nos animarum traducem
cum
peccati tra-
duce contueri.'
Quod
ubi et quando in eorum, qui defendunt

etsi invenio
fidversus istos Catholicam j&dem, vel sermonibus audierint, vel

litteris legerint, nescio.
Quia
a Catholicis de hac re
aliquid scriptum ; nondum contra istos fuerat veritatis suscepta Sed hoc dico, defensio, neque id agebatur ut eis responderetur. tam manifestum esse secundum Scripturas sanctas originale pec-
catum, atque hoc dimitti lavacro regenerationis in parvulis, tanta fidei CathoHcae antiquitate atque auctoritate firmatum, tam clara
Ecclesiae celebritate notissimum, ut quidquid de animae origine cujuslibet inquisitione vel affirmatione disseritur, si contra hoc
sit,
verum
esse
non
possit.
vel de
quacumque
re obscura id adstruit,
est,
Quapropter quisquis vel de anima unde hoc quod verissidestruat,

sive
sit
ille
mum,
fundatissimum, notissimum
filius, sive inimicus Ecclesiae, aut corrigendus est, aut cavendus.
Sed hie
sit hujus voluminis exordium. quuntur
finis,
ut aliud habeant quae se-
LIBER QUARTUS.
CHAPTER
Introductory.
1.
I.
repetunt,
Post haec quae tractavimus, quibusque respondimus, eadem quorum redarguimus Epistolam; sed diverso modo.
prius ea proposuerunt nobis objicientes, quae velut per:
Nam
peram sentiamus postea vero quid ipsi sentiant exponentes, eadem a contrario reddiderunt addentes duo quaedam quae non dixerant, id est, Baptismum se dicere omnibus aetatibus
;
'
necessarium
crimina/
'
'
et,
Per
Adam mortem
ad nos
transisse,
non
Quae suo loco et ipsa tractanda sunt.
Proinde quia
superiore libro, quern modo explicavimus, quinque rerum eos obtendere obstacula diximus, in quibus eorum dogmata inimica
34^
[Book iv.
gratiae Dei et Catholicae fidei delitescant, laude scilicet creaturae,
laude nuptiarum, laude
legis,
laude liberi
arbitrii,
laude sancto-
rum
commodius
esse arbitror,
omnia quae defendunt, quorum

et
contraria nobis objiciunt, generatim distinguere, et quae illorum
ad quid istorum quinque pertineant demonstrare, ut dilucidior

brevior ipsa distinctione possit esse nostra responsio.
CHAPTER
II.
Pelagians extol the Creation, Marriage, the Law, Free-will, the Saints.
2. Laudem creaturae, quod ad genus humanum attinet, unde nunc quaestio est, his sententiis exsequuntur: *Quod nascentium conditor Deus sit, filiique hominum opus sint Dei; et
peccatum omne non de natura, sed de voluntate descendat.' Huie laudi creaturae applicant, Quod omnibus aetatibus di*
cunt esse Baptismum necessarium, ut'
scilicet
ilia
creatura in
Dei
filios
quod
sit
adoptetur; non quod aliquid ex parentibus trahat, lavacro regenerationis expiandum.' Huic laudi ad-
jungunt, et
peccati fuisse
'quod Christum
Dominum
attinet
nulla
dicunt macula
ad ejus infantiam :' respersum, quantum ejus carnem ab omni peccati contagione purissimam, non quia
excellentia propria et gratia singulari, sed
communione
naturae,
quae omnibus inest infantibus, asseverant. Eo pertinet etiam, quod 'de animae origine' inserunt quaestionem; sic animae
Christi coaequare molientes omnes animas parvulorum, quas volunt esse similiter nulla peccati macula aspersas. Propter hoc
etiam dicunt,
ribus
'
Ex Adam
nihil mali transisse per caeteros, nisi
est malum,' inquiunt, 'cum et martycausa praemiorum, et vel bonam vel malam dici faciat non resolutio corporum, quae excitabuntur in omni genere
sit
mortem; quae non semper
hominum, sed meritorum diversitas, quae de humana libertate Haec scribunt in hac Epistola de laude creaturae. contingit.' vero secundum Scripturas laudant, Nuptias quia Dominus
'
Matt. xix.
4.
in Evangelio loquitur,
fecit COS,
et
Qui fecit ah
initio,
masculum
et
et
feminam
Gen.
i.
28.
dixit, Crescite, et
multiplicamini,
replete terram.'
Chap. IL]
Contra dtias Epistolas Pelagianorum.

in eo loco Evangelii, sed
'
349
Quamvis hoc non

scriptum.
separet!
Addunt
etiam,
Quod
ergo
tamen in lege sit Deus conjunxit, homo non
Matt. xix.
6.
Quae verba evangelica agnoscimus. In laude legis dicunt, Veterem legem, secundum Apostolum justam et sanctam et bonam, custodientibus mandata sua, ac per
'
Rom.
vii. 12.
fidem juste viventibus, sicut Prophetis et Patriarchis omnibusque

Sanctis,
vitam potuisse conferre perpetuam.'

liberi
In
laude
periisse,
et
cum
Liberum arbitrium non dicunt, S>i volueritis loquatur Dominus per prophetam
arbitrii
*
:
isa.
i.
19, 20.
audieritis me, quae bona sunt terrae edetis

audieritis, gladius vos comedet.
si nolueritis et
non
Ac
per hoc
et
gratiam
Rom.
n.
uniusoujusque bonum propositum

tandi studium virtutis
est
adjuvare, non tamen relucimmittere, quia personarum acceptio non

'
ii.
apud Deum/
sese contegunt, dicentes,
Laude sanctorum
homines innovare
:
Baptisma perfecte
siquidem Apostolus testis sit, qui per lavacium aquae Ecclesiam de Gentibus sanctam fieri immaculatamque testatur. Sanctum quoque Spiritum mentes bonas in antiquis
adjuvisse temporibus, dicente propheta ad Deura, JSjdritus tuus bonus deducet me in viam rectam. Omnes quoque Prophetas et
Eph.
v. 26.
Ps. cxiii.
'"
^'
Apostolos vel sanctos, tam novi quam veteris Testamenti, quibus Deus testimonium perhibet, non in comparatione sceleratorum,
sed regula virtutum justos fuisse
in futuro autem tempore ; mercedem esse tam bonorum operum, quam malorum. Caeterum neminem posse, quae hie contempserit, illic mandata perficere
;
quia dixerit Apostolus, Oportet nos manifestari ante tribunal Ghristi, ut reportet unusquisque propria corporis, secundum quod
gessit, sive
2 Cor. v. 10.
bonum, sive malum.'' omnibus quidquid dicunt de laude creaturae atque nuptiarum, ad hoc referre conantur, ut non sit originale peccaIn
his
tura
quidquid de laude legis

nisi
et liberi arbitrii,
non adjuvet
meritum, ac sic gratia
ad hoc, ut gratia jam non sit gratia:
quidquid de laude sanctorum, ad hoc, ut vita mortalis in Sanctis videatur non habere peccatum, nee sit eis necessarium pro dimittendis debitis suis precari
Deum.
^ô
Contra duos Epis tolas Pelagianorum.
[Book I v.
CHAPTER
Catholics extol them in such
III.
to
a manner as
condemn Pelagians and
Manicheans
3.
alike.
IsTA nefaria dogmata et damnabilia in liac tripartita divisione
quisquis mente Catholica exhorret, illius quinque partitae iatebras insidiasque devitet, atque ita inter utrumque sit cautus, ut
se inclinet iD Pelagium ; rursusque ne conjungat Manicbaeis ; aut si in alterutris jam tenetur, ne sic se a quibusUbet alter is eruat, ut in alteros irruat. Videntur quippe inter se esse contrarii; quoniam ita se sejungat a Pelagianis,
sic declinet
Manichaeum, ne
quinque ilia Manichaei vituperando se manifestant, Pelagiani laudando se occultant. Quapropter utrosque damnat atque devitat quisquis secundum regulam Catholicae fidei sic in hominibus nascentibus de bona creatura carnis et animae
glorificat
Creatorem, quod non vult Manichaeus, ut tamen propter vitium, quod in eos per peccatum primi hominis pertransiit, fateatur et
parvulis necessarium Salvatorem, quod
discernit
non vult Pelagius;
sic
malum pudendae
concupiscentiae a bonitate nuptiarum,
ut neque Manicbaeis similis unde nascimur culpet, neque Pelagianis similis
unde confundimur laudet ; sic legem per Moysen sanctam et justam et bonam a Deo sancto et justo et bono datam
esse
defendit,
earn dicat et peccatum ostendere,
quod contra Apostolum negat Manicbaeus, ut non tamen tollere, et justitiam
jubere,
Pelagius
non tamen dare, quod rursus contra Apostolum negat sic asserit liberum arbitrium, ut non ex natura nescio
;
qua semper mala, quae nulla est, sed ex ipso arbitrio coepisse dicat et angeli et hominis malum, quod evertit haeresim Manichaeam, nee ideo tamen posse captivara voluntatem, nisi Dei gratia, respirare in salubrem libertatem, quod evertit haeresim
Pelagianam sic laudat in Deo sanctos homines Dei non solum ex manifestato in carne Christo et deinceps, verum etiam supe;
riorum temporum, quos audent blasphemare Manichaei, ut tamen de ipsis plus credat ipsis confitentibus, quam Pelagianis mentienI
John
i.
8.
tibus
Sanctorum enim vox est, Si dixerimus quia peccatum non habemus, nos ijysos seducimu^, et Veritas in nobis non est.
,*
Chap. IV.]
351
CHAPTER
Tlie
ly.
and
Maniehea/ns.
Creation extolled by Pelagians
4. His ita se habentibus, quid prodest novellis haereticis, inimicis crucis Christi et divinae oppugnatoribus gratiae, quod a
Manichaeorum
moriuntur
1
errore
sani
videntur,
et
alia
sua pestilentia
dicunt.
Quid
eis prodest,
quod in laude creaturae
nascentium Conditorem, per quern facta sunt omnia, ejusque opus esse filios hominum/ quos Manichaei dicunt
opns esse principis tenebrarum; cum inter utrosque, vel apud utrosque Dei creatura, quae est in infantibus, pereat % Utrique enim nolunt earn Christi carne et sanguine liberari; illi quia
'Deum bonum
ipsam carnem et sanguinem Christi, tanquam haec omnino in homine vel ex homine non susceperit, destruunt; isti autem, quia
nullum malum inesse infantibus asserunt, unde per Sacramentum

Jacet inter illos in parvulis creatura institutione bona, propagatioue vitiata ; bonis suis confitens optimum Conditorem, malis suis quaerens misericarnis hujus et sanguinis liberentur.
humana
cordissimum Redemptorem
vituperatores, Pelagianos
Manichaeos habens bonorum suorum
utrosque persecutores. valeat, specie tarn en tacita et infirmitate abdita impiam vanitatem utrorumque compellat, et illis dicens, 'Ab eo qui bona creat,
credite ine creari,' et istis dicens,
habens malorum suorum negatores, Et quamvis per infantiam loqui non
me
sanari.'
Manichaeus dicet
;
*Ab eo qui me creavit, sinite 'Nihil est hujus infantis, nisi

non ad
'
anima bona liberanda
caetera'
Deum bonum,
sed ad
:
principem tenebrarum pertinentia respuenda.' Pelagianus dicit *Imo hujus infantis nihil est liberandum, quia totum ostendimus
salvum.'
accusator,
Ambo
quam
mentiuntur
sed
jam mitior
est carnis solius
qui in universum convincitur saevire laudator.
Sed nee Manichaeus humanae animae subvenit, blasphemando nee Pelagianus humanae inauctorem totius hominis Deum
;
divinam gratiam sub venire permittit, negando originale peccatum. Deus ergo miseretur per Catholicam fidem, quae
fantiae
utramque redarguendo pemiciem,
infanti subvenit
ad salutem
35^
I
[Book iv.
Cor.
vi. 19.
Manichaeis dicens, 'Audite Apostolum clamantem, Nescitis quia cor2)Us vestrum temjdum est in vobis Sjyiritus Sancti ? et Deum
bonum Creatorem
plum
Ps.
I.
credite corporum, quia
non potest
;
esse
tem-
Spiritus Sancti
opus prineipis tenebrarum
Pelagianis
(li.) 7.
dicens,
In
Job
xiv. 4, 5,
ejus in Quid eum, tanquam ab omni noxa liberum defendendo, non permittitis per indulgentiam liberari % Nemo mundus a sorde, nee infans cujus
est diei unius vita super terram.
iniquitatibus conceptus est, et in peccatis utero aluit, quem conspicitis parvulura.
eum mater
Sinite
miserum remissionem
accipere peccatorum, per
eum
qui solus nee parvus nee
magnus
potuit habere peccatum.

5. Quid eis igitur prodest, quod dicunt, *Omne peccatum non de natura, sed de voluntate descendere;' et Manichaeis,
malam naturam
tum,
veritate resistere;
dicentibus causam esse peccati, hujus sententiae quando nolentes admittere originale peccasine
cum
et
ipsum
dubio de primi hominis voluntate
descendat, faciunt reos parvulos de corpore exire? Quid eis prodest, 'Baptismum omnibus aetatibus necessarium confiteri/
quod Manichaei dicunt
in
dicant esse in parvulis falsum,
omni aetate superfluum cum isti quantum ad remissionem attinet

;
peccatorum? Quid eis prodest, quod *camem Christi,' quam Manichaei nullam vel simulatam fuisse contendunt, adversus
eos isti non solum veram, sed et 'ipsam animam nulla peccati macula respersam fuisse* defendunt; cum sic ejus infantiae caeteri ab eis coaequentur infantes, non impari puritate ; ut et
ilia
non videatur servare istorum comparatione propriam sancisti
titatem, et
6.
sisse,
ex
ilia
nullam consequantur salutem

'
In eo sane quod dicunt, Per Adam mortem ad nos trannon crimina,' non habent adversarios Manichaeos quia
;
nee ipsi astruunt originale peccatum ex homine primo prius puro et recto corpore ac spiritu, et postea per arbitrium liberum
depravato, deinceps in omnes cum morte transisse et transire peccatum ; sed carnem dicunt ab initio malam de malo corpore, et a malo spiritu et cum malo spiritu creatam ; animam vero
bonam, partem
scilicet Dei,
pro meritis inquinationis suae per
cibos et potum, in quibus antea colligata est, venire in hominem, atque ita per concubitum carnis vinculo coUigari. Ac per hoc
Chap. IV.]
Cofitra
'>^^'>f
Manichaei consentiant Pelaglanis, non crimen primi hominis

transisse in genus
fuisse dicunt
nieritis
humanum, neque per carnem, quam nunquam bonam, neque per animam, quam perhibent cum
inquinamentorum suorum, quibus polluta est ante carHem, venire in hominis carnem. Sed Pelagiani quomodo dicunt, solam mortem ad nos transisse per Adam % Si enim propterea
'
'
mortuus est; ille autem mortuus est, quia dicunt transire sine culpa, et innocentes parpeceavit ; poenam vulos injusto supplicio puniri, trahendo mortem sine meritis
morimur, quia
ille
mortis.
Quod de uno
solo Mediatore
Dei
et
hominum
liomine
Christo Jesu Catholica fides novit, qui pro nobis mortem, hoc est, peccati poenam sine peccato subire dignatus est. Sicut enim
solus ideo factus est hominis Filius, ut nos per ilium Dei
filii
fieremus
pro nobis suscepit sine malis meritis poenam, ut nos per ilium sine bonis meritis consequeremur gratiam. Quia sicut nobis non debebatur aliquid boni, ita nee illi aliquid
;
ita solus
mali.
Commendans ergo dilectionem suam in eos quibus erat daturus indebitam vitam, pati pro eis voluit indebitam mortem. Hanc singularem Mediatoris praerogativam Pelagiani evacuare
conantur, ut hoc
propter culpam
jam non sit in Domino singulare, si Adam ita mortem passus est debitam, ut parvuli, ex illo nullam trahentes culpam, mortem patiantur indebitam. Quamvis enim bonis conferatur per mortem plurimum boni, unde nonnuUi
congruenter etiam *de bono mortis' disputaverunt; tamen ethinc [E.g. Amquae praedicanda est nisi misericordia Dei, quod in bonos usus Bono Mort.]
convertitur poena peccati'? 7. Sed hoc ideo dicunt isti,
dum
volunt ex verbis Apostoli in

Rom.
suum sensum homines detorquere. Ubi enim ait Apostolus, Per unuwj hominem peccatum intravit in mundum, et per peccain omnes homines pertransiit; ibi volunt Quid est ergo intelligi non peccatum pertransisse, sed mortem. quod sequitur, in quo omnes peccaverunt ? Aut enim in illo uno
turn mors;
et
v. 12.
ita
homine peccasse dicit omnes Apostolus, de quo dixerat, Per unum hominem 2)eccatum intravit in mundum : aut in illo peccato, aut certe in morte.
dixit,
Non enim movere
debet, quia
non
in
:,
*in qua,' sed, in quo omnes jJeccaverunt :
mors quippe
Graeca lingua generis masculini est. Aa
Quodlibet ergo eligant
354

illo
[Book iv.
aut enim in
homine peccaverunt omnes,

ille
et ideo
:
dictum
aut in
est,
illo
quoniam quando
peccavit, in
illo
erant omnes
peccato peccaverunt omnes, quia generaliter est, quod nascentes tracturi erant omnes aut restat ut dicant, quod
:
omnium factum
in ilia morte peccaverint omnes.

intelligi,
non plane video.

:
Sed hoc quemadmodum possit In peccato enim moriuntur omnes,

;
1 Cor, XV. 56.
non in morte peccant nam peccato praecedente, mors sequitur non morte praecedente, peccatum. Aculeus quippe mortis est
peccatum, id est, aculeus cujus punctione fit mors, non aculeus quo pungit mors. Sicut venenum si bibitur, appellatur poculum
mortis,
lum factum, aut

potest
illis
quod eo poculo facta sit mors non quod morte sit pocua morte sit datum. Quod si propterea non
;
verbis Apostoli peccatum intelligi, in
quo omnes
peccaverunt, quia in Graeco, unde translata est Ejîstola, peccatum feminino genere positum est ; restat ut in illo primo homine
peccasse omnes intelligantur
ille
;
quia in
et sic
illo
peccavit,
unde peccatum nascendo
trahitur,
fuerunt omnes quando quod nisi renaait

'
[Hilarythe
scendo non solvitur.
Nam
sanctus Hilarius intellexit

:
Comm"'in
bFos.]
quod scriptum
id est, in
est,
in quo omnes jyeccaverunt
enim,
In
quo,
Adam, omnes peccaverunt.' Deinde addidit: 'Manifesin Adam omnes peccasse quasi in massa; ipse enim per tum peccatum corruptus, omnes quos genuit, nati sunt sub peccato.'
Haec
8.
scribens Hilarius sine ambiguitate commonuit,
quomodo
intelligendum esset, in quo omnes 'peccaverunt.

reconciliari Deo, nisi propter
Isa. lix. 2.
Propter quid autem idem apostolus dicit, nos per Christum quod facti fuimus iuimici % Et hoc
quid
est, nisi
peccatum
Unde
sejyarant inter vos et

John
i.
Deum.
propheta dicit, Peccata vestra Propter banc ergo separationem

et
29.
Mediator est missus, ut
tolleret
peccatum mundi, per quod

ex inimicis efficeremur
filii.
separabamur
inimici, et reconciliati
Hinc utique Apostolus loquebatur: hinc factum est ut interponeret quod ait, Per unum hominem intrasse 2>cccatum. Haec
Rom. V.
8-12.
enim sunt superiora verba ejus. Commendat autem, inquit^ suam charitatem Deus in nobis, quoniam cum adhuc peccatores essemus, Christus jr;ro nobis mortuus est: multo magis justijicati
nunc in sanguine ijysius, salvi erimus ab ira /;er ipsum. JSi enim cum inimici essemus, reconciliati sumtis Deo jier mortem
Chap. V.]
Coutra diias Epistolas Pelagianorimi,

magis
reconciliati, salvi
2^^^
ijpsius.
Filii ejus; multo
erimus in vita
Non solum autem, sed et gloriantes in Deo per Jesum Christum Dominum nostrum, per quern et nunc reconciliationem accejnmus. Deinde sul)jungit Propter hoc sicut ^;er unum hominem pecca:
tum, in
hunc mundum,
intravit, et p>er
peccatum m,ors;
et ita
in
omnes homines
ciliatio
jyertransiit,
%
tergiversantur Pelagiani
in quo omnes peccaverunt. Quid Si omnibus necessaria est recon-
per Christum, per omnes transiit peccatum, quo inimici Haec reconciliatio est fuimus, ut opus reconciliari haberemus. in lavacro regenerationis et Christi carne et sanguine, sine quo
See
ii.
s.
7.
nee parvuli possunt habere vitam in semetipsis. Sicut enim fuit unus ad mortem propter peccatum, sic est unus ad vitam
Quia sicut in Adam omn,s moriuntur, ita et i Cor. propter justitiam. in Christo omns vivijicahuntur : et sieut per unius delictum in Rom.
omnes homines ad condemnationem, ita et per unius justi^cationem in omnes homines ad justificationem vitae. Quisadversus
haec apostolica verba tanta duritia nefandae impietatis obsurduit, ut his auditis mortem sine peccato in nos per Adam transisse
contendat, nisi oppugnatores gratiae Dei, inimici crucis Christi ? Quorum finis est interitus, si in hac obstinatione duraverint.
xv. 22.
v. 18.
'"
p^'^-
Yerum
sufficiat propter eorum illam versutiam servolunt mentes corrumpere simplices, et avertere pentinam, qua a Catholicae fidei castitate, veluti laude creaturae.
haec dixisse
CHAPTEB
On
V.
of the Law, &c.
\
the extolling of Marriage,
9. PoEEO autem de laude nuptiarum quid eis prodest, quod adversus Manichaeos, qui nuptias non Deo vero et bono assignant, sed principi tenebrarum, isti verbis verae pietatis obsistunt
Cp. de Pecc.
quia Dominus in Evangelio loquitur, Qjai fecit ah masculum et feminam fecit eos, et dicit, Crescite, et multiQuod ergo JDeus conjunxit, homo j)licamini, et rejyhte terram. non separet 2 Quid eis hoc prodest, per verum seducere ad falsum 1 Hoc enim dicunt, ut ab omni noxa liberi nasci creA a 2
dicentes,
initio,
'
Matt. xix.
4.
Gen.
i.
28.
6.
Matt. xix.
^^6
[Book iv.
dantur infantes, ac sic non eis opus sit Deo reconciliari per Christum, non habentibus uUum originale peccatum, propter
quod
reconciliatio
necessaria est omnibus per

:
unum, qui
sine
peccato venit in
mundum
sicut
omnium
factae inimicitiae sunt
Quod per unum, per quern peccatum intravit in mundum. Catholice creditur, pro salvanda natura liominum, salva laude
nuptiarum quia nuptiarum laus est justa copulatio sexuum, non iniqua defensio vitiorum. At per hoc cum isti, laudando nuptias, a Manichaeis homines ad se ipsos volunt traducere,
:
mutare
chaeos
illis
morbum
dicunt,
cupiunt, non sanare.
Rom.
vii. 12.
quod contra Maniquando ex hoc ad illud volunt ducere, quod falsum contra Catholicos sentiunt % Dicunt enim Legem etiam vetcrcm secundum Apostolum justam et sanctam et bonam fate10. E,ursus in laude legis quid eis prodest,
verum
mur, quae custodientibus mandata
sua, ac per fidem juste viven-
tibus, sicut Prophetis et Patriarchis,
omnibusque
Sanctis
vitam
Quibus verbis callidissime positis potuit conferre perpetuam/ legem contra gratiam laudant. Neque enim lex ilia, quamvis
justa et sancta et bona, omnibus illis hominibus Dei, sed fides quae in Christo est, vitam potuit conferre perpetuam. Haec
Gal.
V. 6.
enim
6.
fides
2 Cor.
iii.
occidit,
per dilectionem operatur, non secundum litteram quae scd sccundum spiritum qui vivificat ; ad quam Dei
Gal.
iii.
24.
De
Sp. et
gratiam lex de praevaricatione terrendo tanquam paedagogus perducit, ut sic conferatur homini, quod conferre ipsa non potuit.
Istis
Litt.
s.
16,
namque
verbis eorum, quibus dicunt,
'
Legem
Prophetis et
Gal.
Gal.
ii.
21.
18.
Patriarchis omnibusque Sanctis mandata ejus servantibus vitam ' potuisse coufcrre perpetuam ; respondet Apostolus, Si per legem
justitia, ergo Christus gratis
iii.
mortuus
est.
Si ex lege Jiaereditas,
Rom.
Gal.
iv. 14.
jam non ex
lege
iii.
11,
Si hi qui per legem, haeredes sunt, jyromissione. eooinanita est fides, et evacuata est promissio. Quia autem in
Lev.
xviii. 5.
fide vivit.
nemo justificatur apud Deum, manifestum est, quia Justus ex Lex autem, nxm est ex fide; sed, Qui fecerit ea, vivet in illis. Quod ex lege testimonium commemoratum ab Apo;
stolo propter vitam temporalem intelligitur, propter cujus amittendae timorem faciebant homines legis opera, non ex fide
quia transgressores legis eadem lege a populo jubebantur occidi.
Aut
si altius
intelligendum
est,
propter vitam aeternam scriptum
Chap. V.]
Coiitra

:
^^f
esse,
Qui
fecerit ea, vivet in illis
ideo sic expressum est legis
imperium, ut infirmitas hominis, in se ipsa deficiens ad facienda quae lex imperat, de gratia Dei potius ex fide quaereret adjutoIta quippe rium, cujus misericordia etiam fides ipsa donatur. habetur fides, sicut unicuique Deus partitus est mensuram fidei. Rom. Si enim non a se ipsis habent, sed accipiimt homines spiritum
virtutis et charitatis et continentiae,
xii. 3.
unde
dicit
idem ipse doctor

2
Gentiulu,
charitatis
Non enim
et
accejnmus sjnritum timoris, sed virtutis et continentiae: profecto accipitur etiam spiritus fidei,
Tim.
;.
7.
Habentes autem eumdem sjnritum fidei. Verum Qui fecerit ea, vivet in illis. Sed ut faciat ea et ergo dicit lex vivat in eis, non lex quae hoc imperat, sed fides est necessaria,
de quo
dicit,
:
2 Cor. iv. 13.
quae hoc impetrat.

ipsa gratis datur.
Quae tamen
fides,
ut haec accipere mereatur,
11. Nusquam autem isti inimici gratiae ad eamdem gratiam vehementius oppugnandam occultiores moliuntur insidias, quam ubi legem laudant, quae sine dubitatione laudanda est. Legem
Cp.
De
Grat.
quippe
licet
diversis
locutionum modis
et varietate
verborum in
omnibus disputationibus
a
suis volunt intelligi 'gratiam,' ut sci-
cognitionis habeamus, quo ea non inspirationem dilectionis, facienda sunt noverimus quae ut cognita sancto amore faciamus, quae proprie gratia est. scientia legis sine charitate inflat, non aedificat, secundum
;
Domino Deo adjutorium
Nam
eumdem apostolum
ritas vera aedificat.
est,
apertissime dicentem, Scientia inflat, cJiaQuae sententia similis est ei, qua dictum
Cor.
viii. 1.
Littera occidit, sjnritus vivificat.

:
Quale
est enim, Scientia
infiat ; tale est, Littera occidit tale

est,
et quale est, charitas aedificat ;
quia charitas Dei diffusa est in cordibus nostris per Spiritum Sanctum, qui datus est nobis. Rom.
Spiritus
vivifixât ;
v. 5.
Cognitio itaque
legis
facit
superbum praevaricatorem
legis
per
donum autem
charitatis
delectat
esse
factorem.
;
Non
Rom.
iii.
31.
quae ergo legem evacuamus per fidem, sed legem statuimus Ideo quippe lex iram operatur, ut terrendo ducit ad fidem. territo atque converso ad justitiam legis implendam, Dei misericordia
Rom.
iv. 15.
gratiam largiatur, per Jesum Christum Dominum nostrum, qui est Dei sapientia, de qua scriptum est. Legem et
7.
misencordiam
m
.
7.
lingua jmrtat
legem, qua terreat
...
;
Prov.
^^^}\
iii.
3\6,
miseri- lxx.
^^S
4Kings(2K.)
v.
[Book iv-
29 33.
cordiam, qua subveniat: legem per servum, misericordiam per ^^ ipsum legem tanquam in baculo, quern misit Elisaeus ad
:
filium viduae suscitandum,

(ial.
iii.
et
non resurrexit;
*Si
enim data
21.
quae posset mvificare, omnino ex lege esset justitia ; misericordiam vero tanquam in ipso Elisaeo, qui figuram Christi gerens, mortuo vivificando, magni sacramenti velut Novi TestaQsset
lex
menti significatione, conjunctus
est.
CHAPTER
On
12.
isa.
i.
VI.
the extolling of Free-will.
Item quod adversus Manichaeos laudant liberum
arbi-
19, 20.
adhibentes propheticum testimonium, Si volueritis et audieritis me, quae bona sunt terrae edetis ; si autem nolu&ritis
trium,
et
non
audieritis me^gladius vos consumiet: quid eis hoc prodesti

tarn
quandoquidem non
intelligi
contra Manichaeos
contra Catholicos extollunt liberum arbitrium.
defendunt, quam Sic enim volunt
quod dictum
est,
Si volueritis
et
audieritis
me;
tan-
quam
Rom.
xi. 6.
in ipsa praecedente voluntate sit consequeiitis
meritum
gratiae ; ac sic gratia cum redditur debita.

est,
jam non
Si
sit gratia,
quae non
est gratuita,
autem
sic intelligerent
quod dictum
Prov.
viii.
35,
Si volueritis, ut etiam ipsam bonam voluntatem ilium praeparare confiterentur, de quo scriptum est, Praejyaratu/r voluntas
a Domino
tanquam
Catholici uterentur hoc testimonio, et
non
solum haeresim veterem Manichaeorum vincerent, sed novam Pelagianorum non conderent.
13.
Seeii,
s.
Quid
els prodest,
quod
in laude ipsius liberi
arbitrii,
'
ir,
gratiam dicunt adjuvare uniuscujusque bonum propositum ] Hoc sine scrupulo acciperetur Catholice dictum, si non in bono
*
proposito meritum ponerent, cui merito jam merces secundum debitum, non secundum gratiam redderetur ; sed intelligerent et confiterentur etiam ipsum bonum propositum, quod conse-
quens adjuvat gratia, non esse potuisse in homine, si non praecederet gratia. Quomodo enim est hominis bonum propositum
sine miserante prius
praeparatur a
Domino cum ij)sa sit bona voluntas, quae Domino? Quod autem cum dixissent, 'gratiam
;
Chap. VI.]
Coiitra dtias Epistolas Pelagianonim.
359
quoque adjuvare uniuacujusque propositum bonum/ mox addiderunt, *non tamen reluctanti studium virtutis immittere :'
posset bene intelligi,
diceretur.
si
non ab
istis,
quorum sensus notus
est,
enim prius auditus divinae vocationis Dei gratia procuratur, ac deiiide in illo jam non reluctante ipsa studium virtutis accenditur. Verumtamen in omnibus quae
Eeluctanti
Ps. iviii.(iix.)
quisque agit secundum Deum, miserieordia ejus praevenit eum. Quod isti nolunt, quia non esse Catholici, sed Pelagiani volunt.
Multum enim
delectat impietatem superbam, ut etiam id
cogitur confiteri a esse, sed redditum

sionis,
Domino datum, non

:
ut
scilicet
filii
quod donatum videatur perditionis, non promissibi
ipsi
credantur
effectis,
se
bonos
a se ipsis
reddidisse,
14.
pro
illis
isto
fecisse, et Deus jam bonis eorum opere debitum praemium
Ita
namque
tumor
ipse
aures cordis obstruxit, ut

^
non audiant, Quid enim habes quod non accejnsti ? non audinon audiant, Charitas ant, Sine me nihil jwtestis facere :
ex
Cor.
iv. 7.
John
xv. 5.
^'
Deo
est
non audiant, Deus
jx^'^ftitus
est
menûram fidei
\^^^ "^|p
iii.
non audiant, Spiritus ubi vult sjrirat ; et, Qui sjdritu Dei John : non audiant, Nem,o jyotest venire Rom. viii. " ^'' ad me, nisi fuerit ei datum a Patre meo : non audiant quod -'
aguntur, hi JUii sunt Dei
Benedictus est Dominus imtrumj nostrorum, qui in cor regis, clarijicare domum suam, quae est in Jerusalem : non audiant quod per Jeremiam dicit Dominus,
8.
14.
Esdras
scribit,
lEsdr.(Ezra)
hoc
dedit
Et timorem meum dabo in

et
cor eorum, ut
a me non recedant,
Jer. xxxH. 40, 41.
visitabo eos, ut bonos eos faciam : maximeque illud per Ezechielem prophetam, ubi prorsus Deus ostendit nullis se hominum bonis mentis provocari, ut eos bonos faciat, id est,
obedientes
mandatis suis
sed
potius haec eis se retribuere
bona pro malis, propter se ipsum hoc faciendo, non propter illos. Ait enim Haec dicit Dominus Deus, Ego facio, non
:
Ezek. xxwi.
22-27, 32-38.
2)ropter vos,
domus
Israel,
sed 2)ropter
nomen meum sanctum,

illuc ; et sanctijicabo
quod
2>ôfanastis in gentibus,
quo intrastis
nomen meum, m,agnum, quod profanatum est in gentibus, et profanastis in medio eorum : et scient gentes quia ego sum Dominus, dicit Adonai Dominus, cum sanctificatus fuero in
vobis ante oculos eorum,
et
accijyiam vos de gentibus,
et
congre-
^6o
Contra duas Epistolas Pelagianoriim.

terris, et
[Book iv.
gaho vos ex omnibus

et
i7idiocam vjs in terram vestram ;

et
aspergam omnibus immunditiis

cor
sujyer vos
aquam mundam,
et
mundabimini ah
et
vestris,
m,u)idabo vos;
dabo vobis
novum,
et
spiritum novum dabo in
vobis ; et auferetur cor
lajyideum de carne vestra, et dabo vobis cor carneum ; et s^nritum meum dabo in vobis, et faciam ut in justiHâtionibus mîs amhuletis, et
per
judicia mea observetis eumdem ipsum prophetam
et
:
faciatis.
Et post aliquanta
vos, inquit, ego
Non
jyi'ojiter
facio, dicit
Dominus Deus ; notum erit vobis: confundimini, Haec dicit Dominus et erubescite de viis vestris, domus Israel. Deus : In die quo mundabo vos ab omnibus iniquitatibus vestris,
et
constituam
civitates, et
nata
ojyerabitur,
pro
eo
quod exterminata
:
aediflcabuntur deserta, et terra extermiest ante oculos omnis
jyraetereuntis.
Et
dicent
Terra
ilia exterminata,
et
hortus volu2)tatis,
et civitates
desertae
facta exterminatae et
est sicut
effossae,
munitae sed&rwnt.
Et
scient gentes
quaecumque
relictae fuerint
in circuitu vestro, quia ego Dominus aedijlcavi destructas, 2)lantavi exterminatas. Ego Dominus locutus sum,, et feci. Haec
dicit
eis ;
Dominus: Adhuc
multijylicabo
eos
Tioc
inquiram domui Israel ut faciam

oves
sicut
homines,
:
sicut
sic
et
oves sanctas,
sicut oves
illae
Jerusalem in diebus
plenae
festis ejus
erunt civitates
desolatae,
ovium homimim,
scient
quia
ego
Dominus.
15.
I
Quid remansit
pelli
morticinae, unde
in
possit inflari, et
1
Cor.
i,
31.
dedignetur, quando gloriatur,
Domino
gloriari
Quid
ei
remansit, quando quidquid dixerit se fecisse, ut eo praecedente hominis merito ab homine exorto, Deus subsequenter faciat
homo, respondebitur, reclamabitur, contradised jyrojyter nomen meum sanctum,, non jrropter cetur, Ego facio,
quo dignus
est
vos ego facio, dicit
Dominus Deus
etsi
Nihil sic evertit Pelagi-
anos dicentes, gratiam Dei secundum merita nostra dari.

De Gest.
Pel.
Quod
quidcm ipsc Pelagius, judices timendo damnavit.
non corrigendo, tamen
orientales
Nihil sic evertit hominum praedicentium, 'Nos facimus, ut mereamur cura quibus suinptionem faciat Deus.' Kespondet vobis non Pelagius, sed ipse Dominus,
Ego facio,
Quid enim
et
non
jyropter vos, sed jrropter
potestis facere boni de corde
non bono
nomen ineum sanctum. % Ut autem
Chap. VI.]

bonum, Baho,
vohis.
361
habeatis cor
inquit, vohis cor
novum,
novum dabo
et
Numquid
potestis dicere,
et sjnritum 'Prius ambula-
vimus in justificationibus
ejus, et judicium ejus observavimus, fecimus ut digni essemus, quibus gratiam suam daret ? Quid enim boni faceretis homines mali ; et quomodo ista bona
'
faceretis, nisi
facit, nisi
ille
boni essetis
qui dixit,
Ut autem homines
sint boni, quis
Et
visitdbo eos, ut eos honos
faciam ;
qui dixit, SjnrituTU meum, dabo in vohis, et faciam, ut in justificationibus meis ambuletis, et judicia mea observetis et Itane nondum evigilatis ] nondum auditis, Faciam faciatis 2
et
ut ambuletis, faciam ut ohservetis, postremo, faciam ut faciatis 1 Quid adhuc vos inflatis % Nos quidem ambulamns, verum est ;
nos observamus, nos facimus sed ille facit ut ambulemus, ut Haec est gratia Dei bonos faciens observemus, ut faciamus.
:
nos,
haec
est
misericordia
et
ejus
praeveniens nos.
rentur deserta,
cahuntur,
meritis
et
exterminata,
et
et effossa;
Quid metamen aedifiquae

haec pro
Absit.
operahuntur,
munientur]
Numquid
desertionis,
exterminationis,
effossionis
suae?
mala sunt, haec munera bona. Redduntur malis bona ; gratuita ergo, non debita ; et ideo gratia. itaque Ego, inquit Dominus, Ego Dominus. Nonne te ista vox comIsta enim merita primit, o
humana
:
superbia, quae dicis,

'
"?
Domino
aedificari atque plantari
'Ego facio, ut merear Nonne audis, Non 2)ro2)ter
vos ego facio terminatas :

2)roj)ter
vos,
Ego Dominus aedificavi destructas, 2>lco'i'i'tavi exEgo Dominus locutus sum, et feci : non tamen sed 2>^(^)ter nomen meum sanctum ? Quis multioves sanctas, sicut oves Jeru-
2)licat si cut
oves homines, sieut
salem
quis facit ut civitates illae desolatae plenae sint
ovium
est
hominum,, nisi
Dominus
sequitur et dicit, Sed quibus ovibus homiuibus

ille
qui
Et
scient
quia ego
sicuti
"?
implet,
pollicitus, civitates, utrum quas invenit, an quas mum interrogemus ; ecce respondet, audiamus
:
facit
PsalPs. xdv.
Venite, adore-
mus
quia
et
2>rocidamus
est
ei, et 2)lore7n,us
i2)se
Deus
noster, et
qui fecit nos; nos 2>02)ulus pascuae ejus, et oves
ante
Dominum
manus
citur,
ejus.
civitates.
Ipse igitur facit oves, quibus desolatas impleat Quid mirum 1 Quandoquidem illi unicae ovi diest,
hoc
Ecclesiae,
cujus
membra sunt omnes
oves
3^2
[Book iv-
milii obtendis
homines, 'Quoniam ego sum Dominus qui facio te.' Quid liberum arbitrium, quod ad faciendam justitiam
liberum non
erit, nisi ovis fueris % Qui facit igitur oves hoad obedientiam pietatis hunianas liberal voluntates. mines, ipse 16. Sed quare istos homines oves facit, et istos non facit,
Rom.
ii'.
II.
apud quern non
quam
Rom.
ix. 20.
ait,
est acceptio personarum ? Ipsa est quaestio, beatus Apostolus curiosius quam capacius proponentibus homo, tu quia es ut resjiondeas Deo ? Numquid dicit
ei
Jigmentum
*
qui se Jlnxit, Quare
sic
me
fecisti ?
Ipsa est
Rom.
xi.
quam perspicere volens idem apostolus, quodam modo expavit, et exclamavit altitudo divitiaruin sajnentiae et scientiae Dei ! quam inscrutabilia sunt judicia ejus, et investigabiles viae ejus ! Quis
:
quaestio, quae ad illam pertinet altitudinem,
enim cognovit sensum Domini
aut quis consiliarius ejusfuit

?
,?
Aut quis
et
2)rior dedit
illi, et
retribuetur ei
Quoniam, ex
ipso,
per ipsum, et in ipso sunt omnia : ipsi gloria in saecula saeculorum. Non itaque istam scrutari audeant inscrutabilem
quaestionem, qui meritum ante gratiam, et ideo jam contra gratiam defendentes, priores volunt dare Deo, ut retribuatur eis; priores utique dare quodlibet ex libero arbitrio, ut sit
gratia retribuenda pro praemio
fideliter credant,
:
et
sapienter intelligant, vel
etiam quod se putant priores dedisse, ab illo ex quo sunt omnia, per quern sunt omnia, in quo sunt omnia,
percepisse.
Cur autem
iste
accipiat, ille
et
non
accipiat,
cum
ambo non mereantur

Ecclus.iii. 22.
accipere,
quisquis
eorum
acceperit,
See
indebite accipiat, vires suas metiantur, et fortiora se

tentur.
Sufficiat eis scire
non scru-
ii.
s.
15.
Cum
Rom.
ix.
iniquitas apud Deum. enim nulla merita invenisset Apostolus, quibus Jacob
quod non
sit
14-
22, 23.
geminum apud Deum praecederet fratrem Quid ergo dicemus, Absit. inquit? numquid est apud Deum iniquitas] Moysi
: '
enim
dicit
Miserebor cui
misertus
ero ;
et
misericordiam
volentis, neque ergo nobis ejus
jrraestabo
currentis,
cui misericors
sed
miserentis
fuero.
est
Igitur non
Dei.
Grata
sit
gratuita miseratio, etiamsi haec profunda insoluta sit quaestio. Quae tamen eatenus solvitur, quatenus eam solvit idem apostolus,
dicens:
Si autem Deus volens ostendere iram
et
de-
monstrare potentiam
auam,
attulit
in multa îaîen^ta vasa
Chap. VII.]
Contra dtias Epistolas Pelagianorunt.

2)erfecta
^6^
sunt in perditionem, et ut notas faceret suae in vasa misericordiae, quae jpraeparavit divitias gloriae Ira quippe non redditur, nisi debita, ne sit iniin yloriam.
irae,
quae
quitas apud
indebita,
Deum
misericordia vero
etiam
cum
praebetur
intelligunt
non
est iniquitas
apud Deum.
Et hinc
vasa misericordiae
quod communis,
irae vasis,
quam gratuita illis misericordia praebeatur, cum quibus est eis perditionis causa et massa
Haec jam
satis sint
ira debita et justa rependitur.
adversus eos, qui per arbitrii libertatem destruere volunt gratiae

largitatem.
CHAPTER
On
the extolling of the Saints.
VII.
this
The Church of
time
is
not without spot
or wrinhle.
Craftiness of Pelagians.
illius Lukexviii.'
* ^^'
17.
Quod
vero laude sanctorum, nolunt nos affectu
Publicani esurire et sitire justitiam, sed vanitate illius Pharisaei tanquam saturatos plenosque ructare quid eis prodest quod
; '
adversus Manichaeos, qui Baptisma destruunt, isti dicunt, Baptismo perfecte homines innovari,' atque ad hoc Apostoli adhibent testimonium, qui per lavacrum aquae Ecclesiam de gentibus ph.
'
v. 26,
sanctam
fieri
immaculatamque testatur;' cum superbo sensu
atque perverse contra orationes ipsius Ecclesiae suas exserant disputationes ? Hoc enim propterea dicunt, ut credatur Ecclesia
post sanctum Baptismum, in quo
fit
omnium
remissio peccato-
rum, ulterius non habere peccatum ; cum adversus eos ilia a solis ortu usque ad occasum omnibus suis membris clamet ad Deum,
Dimitte nobis debita nostra.
hac causa
si
interrogentur, quid respondeant

se
Quid, quod etiam de se ipsis in non inveniunt ] Si

:
Matt.
vi. 12.
enim dixerint
non habere peccatum
respondet
eis
Joannes,
Si
john
i.
8.
quod
se ipsos decipiant, et Veritas in eis
non
esse
est
sit.
autem
confitentur peccata sua;

erit
cum
illud
se velint
Christi corporis
Ecclesia, in isto membra, quomodo adhuc tempore perfecte, sicut isti sapiunt, sine macula et ruga, cujus membra non mendaciter confitentur se habere peccata %
corpus, id
Quapropter
et in
Baptismate dimittuntur cuucta peccata,
et per
364
Eph.
V. 27.
Contra diias Epistolas Pelagianoruni.
[Book iv.
Cp.
De
Perp.
Just. s. 35 ; ^ de Gest. Pel. ei
ipsum lavacrum aquae in verbo exliibetur Christo Ecclesia sine macula et ruga. Quia nisi esset baptizata, infructuose diceret, Bimitte nobis dehita nostra, donee perducatur ad gloriam, ubi ^
' '
^
perfectius nulla insit macula et ruga.

18.
'
'
Et Spiritum Sanctum fatendum est etiam antiquis temporibus' non solum mentes bonas adjuvisse,' quod et isti
^
*
volunt
verum etiam bonas

et
eas fecisse,
quod nolunt.
Omnes
quoque Prophetas antiquos, quibus Deus testimonium

tione
Apostolos vel sanctos, et evangelicos et

perliibet,
non
in comparafuisse,'
sceleratorum,
sed
regula virtutum justos

est
non
dubium
est; quod adversum

:
Prophetasque blasphemant gianis, interrogati omnes de se

1
Manichaeis, qui Patriarchal sed quod adversum est et Pelaipsis
cum
in hoc corpore de-
John
i.
8.
gerent, una voce concordissima responderent, Si dixerimus quia jpeccatum non hahemus, nos ipsos seducimus, et Veritas in nobis
non est. In futuro autem tempore,' negandum non est, mercedem esse tarn bonorum operum quam malorura ; et nemini praecipi, quae hie contempserit, illic mandata perfieere ;' sed plenae justitiae saturitatem, ubi peccatum esse non possit, quae
'
hie a Sanctis esuritur et sititur, hie sperari in praecepto, ibi

See
iii.
s.
17.
percipi in praemio, eleemosynis et orationibus impetrantibus, ut quod hie minus impletum fuerit mandatorum fiat impunitum
per indulgentiam peccatorum.

19.
Quae cum
ita sint, desinant Pelaglani
quinque istarum
rerum
insidiosissimis laudibus, id est, laude creaturae, laude

legis,
nup-
laude sanctorum, quasi a Manichaeorum tendiculis fingere se homines velle eruere, ut id est, ut negent originale possint eos suis retibus implicare
liberii arbitrii,
:
tiarum, laude
laude
peccatum, et parvulis invideant Christi modici
auxilium
et ut
dicant, gratiam Dei secundum merita nostra dari, ac sic gratia jam non sit gratia et ut dicant sanctos in hac vita non habuisse
;
peccatum, ac sic evacuetur oratio quam Sanctis tradidit qui non habebat peccatum, et per quem Sanctis orantibus dimittitur omne peccatum. Ad haec tria mala homines incautos et ineruditos
quinque illorum bonorum fraudulenta laude seducunt. De quibus omnibus satis me existimo respondisse eorum crudelissimae
et impiissimae et superbissimae vanitati.
Chap. VIII.]
'^6^
CHAPTER
VIII.
Testimonies of the Ancients against Pelagians.
20.
veritatis
Sed quoniam dicunt, 'Inimicos suos dicta nostra in odium suscepisse, et toto penitus Occidente non minus
stultum
quam impium dogma
esse susceptum, et simplicibus
episcopis, sine congregatione synodi in locis suis sedentibus,
ad
Tim.
hoc confirmandum subscriptionem

potius
'
queruntur 'extortam;'
cum
i
eorum profanas vocum novitates Ecclesia Christi et ad curam nostram existimo Occidental]' s et Orientalis horruerit
:
vi.
20.
pertinere,
non solum Scripturas sanctas canonicas adversus eos
testes adhibere,
quod jam
satis
fecimus
verum etiam de sanctoet ingenti gloria
rum
litteris, qui eas ante nos
fama celeberrima
:
tractaverunt, aliqua documenta proferre
non quo canonicis
Libris a nobis ullius disputatoris aequetur auctoritas, tanquam omnino non sit quod melius seu verius ab aliquo Catholico,
quam ab
alio
itidem Catholico sentiatur
sed ut admoneantur,
qui putant
istos aliquid dicere,
quemadmodum
de his rebus, ante
nova istorum vaniloquia, Catholici antistites eloquia divina secuti sint et sciant a nobis rectam et antiquitus fundatam Catholicam
;
fidem adversus recedentem Pelagianorum haereticorum prae-
sumptionem perniciemque
defendi.
21. Beatissimum, corona etiam martyrii gloriosissimupa Cy-
prianum, nee Africanis atque Occidentalibus tantum, verum et

Orientalibus Ecclesiis, fama praedicante et scripta ejus longe lateque diffundente notissimum, etiam ipse haeresiarches istorum Pelaerius cum debito certe honore commemorat. ubi Testimonio-
rum librum scribens, facere ad Homanum, quod

in
eum
se
ille
asserit imitari,
....
'
hoc se
dicens
[le. his ' Capitula de Gest. Pel.
fecerat ad Quirinum.'
Yideamus
intra vit Rom.
v. 12.
ergo quid de originali peccato, quod per
unum hominem
mundum,
senserit Cyprianus.
'
:
In epistola de Opere et Eleeadveniens sanasset

ilia
Cypr. de Op.
mosynis
ita loquitur
Cum Dominus
portaverat vulnera, et venena serpentis antiqua quae curasset, legem dedit sano, et praecepit ne ultra jam peccaret, John
Adam
v. 14.
ne quid peccanti gravius eveniret.
Coarctati eramus, et
in
^66
Contra dims Epistolas Pelagianoriim.

:
[Book iv.
angustum innocentiae praescriptione conclusi

fragilitatis
nee haberet quid

nisi
huraanae infirmitas atque imbecillitas faceret,
iterum pietas divina subveniens, justitiae et misericordiae operibus ostensis, viam quamdam tuendae salutis aperiret ; ut sordes,
Luke
xi. 41.
postmodum quascumque contrabimus, eleemosynis abluamus.
Hoc
testimonio duas istorum falsitates
testis
iste
redarguit
unam, qua dicunt nihil vitiorum ex
num, quod
Cypr. de Op.
s-
sit
Adam trahere genus humacurandum sanandumque per Christum alteram,

;
*
' :
qua dicunt nullum post Baptismum sanctos habere peccatum. Rursum in eadem epistola Ponat/ inquit, unusquisque ante
oculos suos diabolum
ditionis ac mortis, in
19-
cum suis servis, id est cum populo permedium prosilire, plebem Christi praesente
ac judicante
ipso
"Ego
pro
istis
comparationis examine provocare dicentem, quos mecum vides, nee alapas accepi, nee flagella
pertuli, nee
sustinui, nee
crucem
meam
pretio passionis et cruoris
sanguinem fudi, nee familiam redemi; sed nee regnum illi
coeleste
promitto,
'
denuo revoco."
nee ad paradisum restituta immortalitate Kespondeant Pelagiani, quando fuerimus in
immortalitate paradisi, et
quomodo inde fuerimus
expulsi, ut
60 Christi gratia revocemur. Et cum invenire nequiverint quid hie pro sua perversitate respondeant, attendant quemadmodum
Rom.
V. 12.
intellexerit
Cyprianus quod
verunt
et
ait Apostolus, In quo omnes jieccaPelagiani haeretiei novi de Manichaeis veteribus
haereticis nulli
CathoHco audeant irrogare calumniam, ne
tarn
sceleratam etiam martyri antiquo Cypriano facere convincantur

injuriam. 22. Hoc cuim ct in epistola, cujus de Mortalitate titulus inseribitur, ita dicit
'
Cypr. de ^
'^
^'
18.
Regnum
Dei, fratres dilectissimi, esse coepit

et
in proximo,
praemium
vitae,
gaudium
salutis aeternae, et
perpetua transeunte
'
laetitia, et
possessio paradisi
nuper amissa, mundo

:
jam veniunt/
Hoc
rursus in
eadem
'Amplectamur,'
inquit, diem qui assignat singulos domicilio
suo, qui nos isthinc
Cypr. de
s.
ereptos et laqueis saecularibus exsolutos paradiso restituat et * rcgno/ Item in epistola de Patientia : Dei sententia cogitetur,'
II.
quam in origine statim mundi et generis humani Adam tunc praecepti immemor et datae legis transgressor accepit
'
inquit,
sciemus
quam
patientes esse in isto saeculo
debeamus, qui
sic
Chap. VIII.]
367
Gen.
111.
nascimur, ut pressuris isthic et conflictationibus laboremus. Quia audisti, inquit; vocem mulieris tuae, et manducasti ex ilia arhore
17-19.
de qua sola 2yraece2)eram tihi ne manducares, maledicta terra erit in omnibus ojyeribus tuis. In tristitia et gemitu edes ex ea omnibus diebus vitae tuae
:
spinas
et
tribulos ejiciet tibi ; et edes
-pabulum agri. In sudore vultus tui edes panem tuum, donee revertaris in terram de qua sumptus es : quoniam terra es, et in
terram
strict!
ibis.
Hujus sententiae vinculo

'
:
colligati
omnes
'
et con-
sumus, donee morte expuncta de
isto saeculo
recedamus/
Cypr. de
s.
Itemque in eadem
serit, et
Nam cum
in
ilia,'
inquit,
prima trans-
gressione praecepti firmitas corporis
cum
immortalitate disces-
9.
cum morte
infirmitas venerit, nee possit firmitas recipi,
nisi
cum
recepta et immortalitas fuerit; oportet in hac fragilitate
atque infirmitate corporis luctari

luctatio et
neri.*
semper
et
congredi.
Quae
congressio non
nisi patientiae potest viribus susti-
23.
In epistola autem quam
scripsit
ad episcopum Fidum,
sexaginta sex coepiscopis suis, a quo fuerat consultus propter circumcisionis legem, utrum ante octavum diem baptizari liceret infantem, haec causa sic agitur, tanquam provisione
cum
tam longe futures haereticos Pelagianos jam Catholica confutaret Ecclesia. Neque enim qui consuluerat inde dubitabat
divina
utrum nascentes traherent originale peccatum, quod renascendo diluerent absit enim ut hinc aliquando fides cliristiana dubita:
verit
ille dubitabat, utrum regenerationis lavacrum, quo non dubitabat solvendum originale peccatum, ante diem tradi
:
sed
deberet octavum.
Ad quam
' :
consultationem respondens beatis*
simus Cyprianus
pertinet,
Quantum
vero,' inquit,
ad causam infantum
Cypr. Ep.
^
quos
dixisti, intra
secundum
vel tertium
diem quo
nati
(to
Fidus^
sunt constitutes baptizari non oportere, et considerandam esse
legem circumcisionis antiquae, ut intra octavum diem eum qui natus est baptizandum et sanctificandum non putares, longe
aliud in concilio nostro omnibus visum
esse faciendum,
est.
:
Gen.
xvii. is
In hoc enim quod
nemo consensit sed universi potius putabas nulli hominum nato misericordis Dei gratiam denejudicavimus Nam cum Dominus in Evangelio suo dicat, Filius gandam.
hominis non venit animas
/;erc?ere,
Luke
ix. 56.
sed
salvare:
quantum
in
3^8
nobis
Contra duas Epistolas Pelagia7iorum.

est, si fieri potest,
'
[Book iv.
nulla anima perdenda est/ Et paulo Nee aliquis,' inquit, nostrum id debet horrere, quod post Dominus dignatus est facere. Nam etsi adhue infans a partu
'
:
novus est, non ita est tamen, ut quisquam ilium in gratia danda atque in pace facienda horrere debeat osculari quando in osculo infantis unusquisque nostrum pro sua religione ipsas adhuc re:
centes Dei
manus debeat
cogitare,
quas in homine modo formato

'
et recens nato
fecit
amplectimur.'
'
inquit,
id quod Deus Item paulo post Caeterum si homines,' impedire aliquid ad consecutionem gratiae posset, magis
:
quodam modo exosculamur, quando
adultos et provectos et majores natu possent impedire peccata

graviora.
Porro autem
si
etiam gravissimis delictoribus, et in
Deum
multo ante peccantibus, cum postea crediderint, remissa

:
peccatorum datur, et a Baptismo atque gratia nemo prohibetur quanto magis prohiberi non debet infans, qui recens natus nihil
peccavit, nisi
quod secundum
Adam
carnaliter natus, contagium
mortis antiquae prima nativitate contraxit; qui ad remissam peccatorum accipiendam, hoc ipso facilius accedit, quod illi re-
mittuntur non propria, sed aliena peccata ? 24. Quid ad ista dicturi sunt, gratiae Dei non solum deseretiam persecutores % quid ad ista dicturi sunt ? Quo nobis 'paradisi possessio' redditur? Quomodo paradiso pacto
tores, sed
'
restituimur,
nisi quia in
si
nunquam
ibi
fuimus
Aut quomodo
ibi
fuimus,
Adam
fuimus? Et quomodo ad 'sententiam' quae in
transgressorem dicta est pertinemus, si noxam de transgressore non trahimus? Postremo baptizandos etiam ante diem censet
octavum, ne per 'contagium mortis antiquae prima nativitate contractum pereant animae parvulorum quomodo pereunt, si ex hominibus etiam fidelibus qui nascuntur, non tenentur a
'
:
Col.
i.
13.
diabolo,
donee renascantur in Christo, et eruti de potestate

in
tenebrarum
regnum
illius
transferantur
Et
quis
dicit
nascentium, nisi renascantur, animas perituras? Nempe ille qui sic laudat creatorem atque creaturam, opificem atque opus, ut humani sensus horrorem quo dedignantur homines recentes
ab utero parvulos osculari, Creatoris ipsius interposita veneratione compescat et corrigat, dicens, in illius aetatis 'osculo
recentes Dei
manus
esse cogitandas.'
Numquid
ergo confitens
Chap. IX.]

naturam damnavit, aut nuptias
%
369
originale peccatum, aut
Num%
quid,
quoniam
nascenti ex
Adam
reo adhibuit regenerationis
purgationem, ideo
Deum
negavit nascentium conditorem
Num-
quid, quia metuens animas cujuslibet aetatis perire, etiam ante diem octa^vum liberandas esse Sacramento Baptismi cum collega-
rum
concilio judicavit, ideo nuptias accusavit
infante sive de conjugio, sive de adulterio,
quandoquidem in tamen quia homo
natus
dit
?
recentes Dei manus' dignas etiam osculo pacis ostenSi ergo potuit sanctus episcopus et martyr gloriosissimus Cyprianus peccatum originale in infantibus medicina Christi
est,
cur novitia pestilentia,
censere sanandum, salva laude creaturae, salva laude nuptiarum ; cum istum non audeat dicere Mani-
chaeum, Catholicis qui ista defendunt, ut obtegat proprium, putat objiciendum crimen alienum % Ecce praedicatissimus tractator divinorum eloquiorum,
antequam
terras nostras vel tetetigisset,
nuissimus
odor
Manichaeae
pestilentiae
sine
ulla
vituperatione divini operis atque nuptiarum confitetur originale peccatum, non dicens Christum ulla peccati macula aspersum, nee tamen ei comparans carnem peccati in nascentibus caeteris,
quibus per similitudinem carnis peccati mundationis praestet auxilium; nee originis animarum obscura quaestione terretur,
quo minus eos qui Christi gratia liberantur, in paradisum remeare fateatur. Numquid ex Adam dicit in homines mortis
conditionem sine peccati contagione transisse
ter corporis
%
Non enim
propRom.
mortem vitandam, sed propter peccatum, quod per unum intravit in mundum, dicit per Baptismum parvulis quamlibet
ab utero recentissimis subveniri*
CHAPTEB
IX.
Testimonies of Cyprian on the Grace of GocT.
25.
Jam
vero gratiam Dei
quemadmodum ad versus
istos
praedicet Cyprianus, ubi de Oratione Dominica disputat, evidenter apparet. Ait enim * Dicimus, Sanctificetur nomen tuum :
:
Cypr. de
s.
non quod optemus Deo ut
sanctificetur orationibus nostris, sed
9.
quod petamus ab eo ut nomen
ejus
sanctificetur
in
nobis.
Bb
370
[Book iv.
Lev. xix.
2.
Sed sanctificatur, qui ipse sanctificaf? Sancti estate, quoniam et ego sanctus sum ; id quia ipse dixit, petimus et rogamus, ut qui in Baptismo sanctificati sumus, in
eo quod esse coepimus perseveremus.'
Caeterum a quo Deus
Et
n
alio loco in
eadem
i
j.
Cypr. de
Orat.
s.
'
Dom.
epistola ^
,
Addimus
.
quoque,' inquit,
-r^
'
et dicimus,
Fiat voluntas
vult, sed ut
-,,
11-13.
tua
m Goelo
,
et
in terra
non ut Deus
faciat
\ quod
nos facere possimus quod Deus vult.

"?
Nam Deo
quis obsistit,
quominus quod velit faciat Sed quia nobis a diabolo obsistitur, quominus per omnia noster animus atque actus Deo obsequatur, oramus et petimus ut fiat in nobis voluntas Dei. Quae ut fiat
in nobis, opus est
Dei voluntate, id
est,
ope ejus et protectione
quia
'
nemo
suis viribus fortis est, sed

est.'
cordia tutus
Item
alio
*
:
Dei indulgentia et miseriFieri autem petimus,' inquit,

quod utrumque ad con-
voluntatem Dei in coelo et in
terra,
summationem nostrae
incolumitatis pertinet et salutis.
Kam
corpus e terra et spiritum possideamus e coelo, ipsi terra et coelum sumus, et in utroque, id est, in corpore et spiritu ut
cum
Dei voluntas
colluctatio, et
fiat
oramus.
Est enim inter carnem
discordantibus
et spiritum adversus se invicem quotidiana
congressio, ut
non quae volumus, ipsa faciamus,
dum
spiritus
coelestia et divina quaerit, caro terrena et saecularia concupiscit.
Et
ideo petimus inter duo ista ope et auxilio Dei concordiam fieri; ut dum et in spiritu et in came voluntas Dei geritur,
Gal. V. 17.
quae per manifeste
eum
renata
est,
anima
servetur.
Quod
:
aperte atque
apostolus Paulus sua voce declarat
concujdscit adversus spiritum, et
Caro, inquit, spiritus adversus carnem : haec

'
enim invicem adversantur

Matt.
V. 44.
*
:
; ut non quae vultis, ipsa faciatis.' Et paulo post Potest et sic intelligi,' inquit, fratres dilectissimi, ut quoniam mandat et docet Dominus etiam inimicos diligere, et pro his quoque qui nos persequuntur orare, petamus et pro illis qui adhuc terra sunt, et necdum coelestes esse coeperunt, ut et circa illos voluntas Dei fiat, quam Christus hominem
conservando et redintegrando
perfecit.'
Itemque
alio
'
:
Hunc
autem panem,'
'
inquit,
dari nobis quotidie postulamus, ne qui
in Christo sumus, et Eucbaristiam quotidie ad
cibum
salutis
accipimus, intercedente aliquo graviore delicto
dum
abstenti et
non communicantes a
coelesti
pane prohibemur, a Christi cor-
Chap. IX.]
Coittra

aliquanto post in
..
'
:
371
Cypr. de
Orat.
s.
Et eadem Quando autem T ,-..,.. ne m tentationem veniamus, admonemur mrogamus,

pore separemur/
.
Dom.
inquit,
19.
firmitatis et imbecillitatis nostrae,
dum
sic
rogamus, ne quis se
insolenter extollat, ne quis sibi superbe atque arroganter aliquid assumat, ne quis aut confessionis aut passionis gloriam suam
ducat
cum Dominus
ipse humilitatem docens dixerit, Vigilate

:
Matt. xxvi.
41.
et orate,
est,
ne veniatis in tentationem
:
spiritus
quidem jpromjytus
caro autem infirma
ut
dum
praecedit humilis et submissa
confessio, et datur
et
totum Deo, quidquid suppliciter cum timore honore Dei petitur, ipsius pietate praestetur.' Item ad Qui' :
rinum, in quo opere se Pelagius vult ejus imitatorem videri, ait

in libro tertio
/-^
. .
In nullo gloriandum, quando nostrum nihil sit.' Cui proposito testimonia divma subjungens, inter caetera posuit
. .
..,..,
Cypr. Testim. Hi.

4.
apostolicum
Quid enim
gloriaris,
'
quo istorum maxime ora claudenda sunt Si autem accepisti, quid habes, quod non accejnsti ? non acceperis ? Item in epistola de Patientia quasi
illud,
:
:
Cor.
iv. 7,
Est enim nobis/ inquit, ' cum Deo virtus ista communis ; inde patientia incipit, inde claritas ejus et dignitas caput sumit, origo
et
Cypr. de
s.
2.
magnitudo patientiae Deo auctore procedit.' 26. Numquid iste sanctus tam memorabilis Ecclesiarum
in
verbo veritatis instructor liberum arbitrium negat esse in hominibus, quia Deo totum tribuit quod recte vivimus 1 Numquid
legem Dei culpat, quia non ex ipsa
justificari
quandoquidem quod trandum esse declarat

asserit,
ilia
1
jubet, a
hominem significat; Domino Deo precibus impegratiae fatum
Numquid sub nomine
nihil
quamvis dicat in nullo gloriandum, quando nostrum sit ] Numquid, sicut isti, Spiritum Sanctum adjutorem ita
credit esse virtutis,
tanquam
ipsa virtus quae ab hoc adjuvatur
oriatur ex nobis, quando nostrum nihil esse asserens, propter
hoc Apostolum dixisse commemorat, Quid enim accepisti ? virtutemque excellentissimam, hoc
habes,
est,
quod non
patientiam,
non a nobis
dicit incipere, ac
deinde adjuvari Spiritu Dei, sed
ab ipso caput, ab ipso originem sumere 1 Postremo nee propositum bonum, nee studium virtutis, nee mentes bonas sine
gratia Dei incipere esse in hominibus confitetur, cum dicit, in nullo gloriandum, quando nostrum nihil sit.' Quid tam in libero
'
arbitrio constitutum,
quam quod
B b
lex dicit,
2
non adorandum
ido-
^yz
[Book iv.
lum, non moechandum, non homicidium perpetrandum % Ista autem sunt atque hujusmodi crimina, quae si quisquam comEt tamen miserit, a corporis Christi communione removetur.
si
beatissimus Cyprianus his non committendis existimaret nos-
tram
sufficere voluntatem, non sic intelligeret quod in Oratione Dominica dicimus, PaTiem nostrum quotidianum da nobis hodie ut hoc nos petere asseveraret, ne intercedente aliquo graviore
'
delicto,
dum
abstenti et
non communicantes a
coelesti
pane
prohibemur, a Christi corpore separemur/
Respondeant certe haeretici novi, quid bonorum meritorum praecedat in hominibus inimicis nomini Christiano. Non solum enim non habent bo-
sic
num, sed habent etiam pessimum meritum. Et tamen etiam Cyprianus intelligit, quod in oratione dicimus, Fiat voluntas
tua in coda
et
in terra
ut et pro
ipsis,
qui propter hoc
'
terra
'
Oramus ergo non solum pro nolentibus, intelliguntur, oremus. verum etiam pro repugnantibus et oppugnantibus. Quid ergo
petimus, nisi ut fiant ex nolentibus volentes, ex repugnantibus
consentientes, ex oppugnantibus amantes?
Prov.
viii. 35,
quo, nisi ab
illo
dc quo scriptum
est,
Praeparatur voluntas a
Domino ? Discant
ergo esse Catholici, qui dedignantur, si quid mali non faciunt, et si quid boni faciunt, non in se ipsis, sed in Domino gloriari.
CHAPTER
X.
Testimonies of Cyprian on the imperfection of our Righteousness.
27.
omne
Christi
Illud jam tertium videamus, quod non minus in istis membrum et totum ejus corpus exhorret, quia
vita, vel fuisse justos,
contendunt esse in hac
nullum habentes
omnino peccatum. Qua praesumptione apertissime Orationi Dominicae contradicunt, in qua omnia membra Christi, Dimitte
nobis debita nostra, veraci corde et quotidianis vocibus clamant.
Videamus ergo quid etiam ex hoc Cyprianus

;
in
Domino
glo-
riosissimus senserit quid ad instruendas Ecclesias, non utique sed Catholicorum, non solum dixerit, verum Manichaeorum, etiam litteris memoriaeque mandaverit. In epistola de Opere
et Eleemosynis
'
: *
Agnoscamus
itaque, fratres,' inquit,
dilectis-
Chap. X.]
373
Cypr, de Op.
s. 2,
simi, divinae indulgentiae salubre
munus, et emundandis purgandisque peccatis nostris, qui sine aliquo conscientiae vulnere esse non possumus, medelis spiritualibus vulnera nostra curemus.
17.
Nee quisquam
bendam
castum
2)eccatis ?
sic
sibi
de puro atque de immaculato pectore
blandiatur, ut innocentia sua fretus

esse vulneribus
se habere cor ?
;
medicinam non putet adhisit, Quis gloriahitur aut quis gloriahitur mundum se esse a
cum scriptum
Prov. xx.
9.
et iterum in Epistola sua Joannes ponat et dicat, Si dixerimus quia peccatum non Tiabemus, nos i2)sos decipimus, et Veritas in nobis non est. Si autem nemo esse sine peccato potest, et quisquis se inculpatum dixerit, aut superbus aut stultus est
:
John
i.
8.
quam
sciat
necessaria,
quam benigna
est divina dementia,
quae cum
'
non deesse sanatis quaedam postmodum vulnera, dedit curandis denuo sanandisque vulneribus remedia salutaria 1
Kursus in eadem
potest
quod
:
deesse quotidie,' inquit, in conspectu Dei, sacrificia quotidiana peccetur

:
'
Et quoniam
'
non non
Cypr. de Mortal.
s.
deerant, quibus
possent peccata
avaritia,'
,
tergi.'
'
Item in
epistola de
Mortalitate
Cum
.^.
inquit,
.
,
nobis,
;
cum
impudicitia,
T,
.
cum cum
ira,
cum
ambitione congressio est

saecularibus
et
cum
..
carnaiibus
vitiis,
:
3, 4.
illecebris
assidua
et
molesta luctatio est
obsessa
mens hominis,
undique diaboli infestatione

resistit.
vallata,
vix occurrit singulis, vix

;
Si avaritia prostrata est,
si libido exsurgit libido compressa est, succedit ambitio ; si ambitio contempta est, ira exasperat, inflat superbia, vinolentia
invitat, invidia
concordiam rumpit, amicitiam zelus abscindit

;
cogeris maledicere,
quod non
periculis
licet.
quod divina lex prohibet compelleris jurare, Tot persecutiones animus quotidie patitur, tot
sit
pectus urgetur, et delectat bic inter diaboli gladios

;
diu stare
cum magis concupiscendum

'
et
optandum, ad
:
Christum subveniente velocius morte properare.' Item in ipsa Beatus,' inquit, apostolus Paulus in Epistola sua ponit et dicit, Mild vivere Ghristus est, et mori lucrum; lucrum maximum
*
Phil.
i.
21.
computans jam saecularibus laqueis non teneri, jam nullis peccatis et vitiis carnis obnoxium fieri.' Item de Oratione Dominica,
exponens quod petimus dicentes, Sanctijicetur nomen tuum ;
ait inter caetera
* :
Cypr. de
s. 9.
Opus
est
enim nobis quotidiana
sanctifica-
tione, ut qui quotidie delinquimus, delicta nostra sanctificatione
374
Contra duas Epis tolas Pelagianorum,
[Book tv.
assidua repurgemus.'
Cypr. de
s/fe.'
Kursus in eadem, cum exponeret quod

'
dicimus, Bimitte nobis dehita nostra

*
Quam
necessarie autem,'
inquit,
quam
providenter et salubriter
admonemur,
quod
peccatores
dum
plus
sumus, qui pro peccatis rogare compellimur ; ut indulgentia de Deo petitur, conscientiae suae animus re!
cordetur
Ne
quis sibi quasi innocens placeat, et se extollendo

et
pereat,
instruitur
docetur peccare se
quotidie pro peccatis jubetur orare.

I
quotidie, dum Sic denique et Joannes in
John
i.
8, 9.
Epistola sua monet dicens, Si dixerimus quia peccatum non Si hahernus, nos ij)SOS decipimus, et Veritas in nobis non est.
Cypr.Testim.
autem confessi fuerimus peccata nostra, Jidelis et Justus est qui Merito et ad Quirinum de hac re abnobis jyeccata dimittat! solutissimam sententiam suam proposuit, cui testimonia divina ubi subjungcrct, Ncmincm sine sorde et sine peccato esse
'
'
:
etiam
ilia
tum, quae conantur

job
viv. 5,
testimonia posuit, quibus confirmatur originale peccaisti in nescio quos alios novos sensus pravos:
que convertere
sive
quod
ait sanctus Job,
Neminem
esse sine
Ps.
1.
(H.) 7.
su2)er terram ; sive quod in Psalmo legitur, In facinore conceptus sum, et in peccatis me mater mea in utero aluit. Quibus testimoniis, propter eos etiam
sorde, nee cujus sit vita diei
unius
qui jam in aetate majori sunt sancti, quia nee ipsi sunt sine sorde atque peccato, adjunxit etiam illud beatissimi Joannis, quod multis et aliis locis saepe commemorat Si dixerimus quia
:
peccatum non habemus; et caetera ejusdem sententiae, quae ab omnibus Catholicis non tacentur adversus istos, qui se ipsos
decipiunt,
et
in
si
eis Veritas
non
est.
28. Dicant,
audent Pelagiani, hunc hominem Dei Manicbaeo-
rum errore perversum, quia ita laudat sanctos, ut tamen fateatur neminem in bac vita ad tantam perfectionem pervenire justitiae, ut nullum habeat omnino peccatum, sententiam suam testimoniorum canonicorum perspicua veritate et divina auctoritate confirmans. Numquid enim negat in Baptismo universa pec'
cata dimitti/ quia fatetur
manere fragilitatem atque infirmitatem,

Baptismum,
et usque in hujus vitae indesinentem habere conflictum 1
unde nos
finem
Eph.
V. 27.
dicit peccare post
cum
carnalibus vitiis
Aut
iueo non meminerat, quid de immaculata Ecclesia dixisset

*
Apostolus, quia praecepit neminem
sic sibi
de pure atque imma-
Chap. X.]
Contra duas

'
'>,'^^
culato pectore debere blandiri, ut innocentia sua fretus,
medicinam
s. i8.
Puto quod concedaut novi haeretici huic homini Catholico scire, Spiritum sanctum
esse vulneribus
%
*
non putet adhibendam
mentes bonas etiam antiquis temporibus adjuvisse imo etiam nee mentes bonas eos nisi per Spiritum sanctum quod ipsi nolunt,
:
'
habere potuisse.
Puto quod
omnes Prophetas
et Apostolos vel
quoslibet sanctos, qui

*
Domino quocumque tempore
placuerunt,
non in comparatione sceleratorum/

niantur,
'
sicut nos isti dicere calum-
fuisse
sed regula virtutum/ sicut se dicere gloriantur, 'justos noverat Cyprianus, qui tamen dicit Nemo esse sine peccato potest ; et quisquis se inculpatum dixerit, aut superbus, aut stultus est.' Nee propter aliud intelligit scriptum, Quis
'
:
Prov. xx.
9.
gloriabitur castum se habere cor ? aut quis gloriahitur

se esse
mundum
a peccatis?
Puto quod non ab

'
istis
docendus fuerat
tempore mercedem esse bonorum operum, malorum autem supplicium; caeterum neminem posse, quae hie contempserit, illic mandata perficere
Cyprianus, quod optime sciebat,
in futuro
'
:
tamen etiam ipsum apostolum Paulum, mandatorum divinorum non utique contemptorem,non ob aliud intelligit asseritque dixisse, Mihi vivere Christus est, et mori lucrum; nisi quia
et
Phil.
i.
21.
lucrum maximum computabat, jam post banc vitam saecularibus laqueis non teneri, jam nullis peccatis et vitiis carnis obnoxium
fieri.
Sensit ergo beatissimus Cyprianus, atque in divinarum
Scripturarum veritate perspexit, etiam ipsorum Apostolorum quamvis bonam, sanctam, justamque vitam, nonnuUos nexus
saecularium laqueorum fuisse perpessam, nonnullis peccatis et vitiis carnis obnoxiam; et ideo eos mortem desiderasse, ut his
malis carerent, et ut ad illam, quae ista non pateretur, nee jam in mandate facienda, sed in praemio percipienda esset, perfectam Neque enim cum venerit quod oramus justitiam pervenirent.
dicentes, Veniat
justitia
;
regnum tuum, non
erit in illo
est
Dei regno uUa

esca et Rom.
xiv. 17.
cum
dicat Apostolus,
Non
enim regnum Dei
Nempe potus, sed justitia et pax et gaudium et Spiritu sancto. ista tria inter caetera praecepta divina praecipiuntur. Hie nobis
cum dicitur, Facite justitiam. Praecipitur pax cum dicitur, Pacem habete inter vos. Praecipitur gaudium cum dicitur, Gaudete in Domino semper. Negent ergo Pelagiani
praecipitur justitia
isa. ivi.
i.
Mark
ix. 49.
Phil. iv. 4.
37^
Contra duas Epistolas
Pelagimwmm.
[Book iv.
si
haec futura in regno Dei, iibi sine fine vivemus ; aut usque adeo, videtur, insaniant ut justitiam pacem, gaudium, qualia sunt
illic
;
hie justis, talia et

et
futura esse contendant.
Quod
si et
erunt,
non
talia erunt
profecto eorum hie
in pracepto curanda est

;
actio, illic in
praemio speranda perfectio
ubi saecularibus
ullis
laqueis non
retenti, nullisque peccatis et vitiis carnis obnoxii
(propter quod Apostolus, sicut hoc testimonium accepit Cjprianus, mori

Cor.
xiii.
lucrum
sibi
esse dicebat), perfecte diligamus

;
Deum,
de
cujus crit facic
ad faciem contemplatio
perfecte diligamus et
proximum, cum
manifestatis cogitationibus cordis nulla

possit sollicitare suspicio.
uUum
uUo mali uUius
CHAPTEE
XI.
Testimonies of Ambrose against Pelagians, on Original Sin, on the Grace
of God, and on the imperfection of present Righteousness.
De
Grat.
s.
29. Sed et jam gloriosissimo martyri Cypriano, ad istos cumulatius redarguendos, beatissimum addamus Ambrosium quouiam et ipsum Pelagius ita laudavit, ut ne ab inimicis qui:
r.
47.
^^^ ^^ ^^.^^ libris quod reprehenderetur diceret inveniri. Quoniam ergo Pelagiani dicunt non esse originale peccatum, cum
quo nascantur infantes, et Catholicis qui eis pro antiquissima Ecclesiae fide resistunt, haeresis Manichaeae crimen objiciunt : respondeat eis de hac re homo Dei Catholicus, et ab ipso Pela-
[A lost work. ] gio in veritate fidei laudatus

'
:
Ambrosius
qui
cum Isaiam
pro-
John
xiii. 9.
Idcirco Christus immaculatus, quia nee phetam exponeret, ait Et alio ipsa quidem nascendi solita conditione maculatus est/ loco in eodcm opere, loquens de apostolo Petro Ipse se,' inquit, obtulit, quod ante putabat esse peccatum, lavari sibi non solum
'
:
'
pedes, sed et caput poscens:
pedum, qui
sionis
'
quod illico intellexisset, lavacro primo lapsi sunt homine, sordem obnoxiae succesaboleri.' Item in eodem opere: 'Servatum est igitur,'
in
inquit,
ut ex viro et muliere, id
est,
per illam corporum com-
mixtionem nemo videatur expers

Ambr. de
s.
delicti
13.
; qui autem expers Item cxpers est etiam hujusmodi conceptionis.' contra Novatianos scribens Omnes homines/ inquit, sub
esse delicti
cst,
'
Chap.
XL]
377
Quorum ipse ortus in vitio est, sicut habes peccato nascimur. Ecce enim in iniquitatihus concei^tus lectum, dicente David swm, et in delictis pe2)eît me mater mea^ Item in Apologia
:
Ps,
i,
(H.) 7.
Antequam nascamur,' inquit, maculamur Ambr. Apoi. prophetae David contagio, et ante usuram lucis originis ipsius accipimus injuriam, David", s. Item de Domino loquens in iniquitate concipimur/ Dignum
'
: i. '
:
'
etenim
'
fuit,'
inquit,
ut qui non erat habiturus corporeae pecca-
tum
prolapsionis nullum sentiret generationis naturale contaMerito ergo David flebiliter in se deploravit ipsa gium.
inquinamenta naturae, et quod prius inciperet in homine macula Per unum igitur,' inquit, quam vita.' Item de Area Noe Dominum Jesum salus ventura nationibus declaratur, qui solus
'
: '
Ambr. de
(end of
s.
7?)
potuit Justus esse,

nisi
cum
generatio omnis
^
erraret,
non ob
aliud,
quia natus
teneretur.
ex Virgine generationis obnoxiae privilegio

Eccel inquit,
in iniquitatihus conce2)tus sum,
minime
et
in delictis peperit
putabatur.
'
me
ma:ter
mea,
dicit
is
qui Justus prae
jam justum dixerim, nisi horum liberum vinculorum, quem naturae communis vincula Ecce vir sanctus, Pelagii quoque testimonio in non teneant ?
igitur
fide Catholica probatissimus,
caeteris
Quem
Pelagianos negantes originale pec-
catum tanta manifestatione redarguit; nee tamen cum Manichaeis vel
Deum
nascentium conditorem negat, vel nuptias,
quas Deus instituit et benedixit, accusat. 30. Pelagiani dicunt ab homine incipere meritum per liberum
arbitrium, cui
Deus subsequens
:
gratiae retribuat adjumentum.
hie eos refellat venerandus Ambrosius, dicens in Exposi' tione Isaiae prophetae Quia humana cura sine divina ope
Etiam
ad medendum, Deum auxiliatorem requirit.' Item in libro qui inscribitur, de Fuga Saeculi Frequens nobis,' inquit, de effugiendo saeculo isto est sermo atque utinam quam
imbecilla
est
'
:
FH?a'saec
^-
'
facilis
est,
sermo,
tam cautus
et sollicitus affectus.*
Sed quod pejus
tatum
frequenter irrepit terrenarum illecebra cupiditatum, et vaniofFusio mentem occupat; ut quod studeas vitare, hoc
cogites
animoque volvas.
Quod
cavere
voti
difficile
est
homini,
exuere autem impossibile.
magis eam esse rem, quam effectus, testatur propheta dicendo, Declina cor meum in testimoma tua, et non in avaritiam. iSon enim potestate
Denique
Ps. cxviii.
(cxix.) 36.
-.-r
m
.
378
[Book iv.
nostra sunt cor nostrum et nostrae cogitationes, quae improvise

offusae
mentem animumque confundunt, atque

tu proposueris
:
alio
trahunt
inse-
quam
runt,
[Sursum
corda.]
ad saecularia revocant, mundana
voluptaria ingerunt, illecebrosa intexunt ; ipsoque in tempore, quo elevare mentem paramus, insertis inanibus cogitationibus ad terrena plerumque dejicimur. Quis autem tam
beatus, qui in corde suo semper ascendat
%
Sed hoc sine auxilio
divino qui
Ps. Ixxxiii.
(Ixxxiv.) 6.
Nullo profecto modo. Denique supra potest eadem Scriptura dicit Beatus vir cujus est auxilium ejus dbs te,
fieri
%
:
Domine;
ascensus in corde ejus'

?
Quid apertius
et sufficientius
dici potest
Sed ne Pelagiani
forte respondeant, eo ipso
quo
divinum auxilium
poscitur, praecedere hominis
meritum
idip-
sum meritum
divina
Cor.
xii. 3.
esse dicentes, quia

:
orando
fit
subveniat
attendant quid
'
idem
dignus cui gratia vir sanctus dicat in

*
Expositione Isaiae.
est.
Et orare Deum,'
inquit,
gratia spiritualis
'
:
Nemo enim
et
'
dicit
Dominum Jesum,
nisi in Spiritu sancto/
Ambr. Exp.
of St. Luke,
b.
ii.
Unde
ut
exponens Evangelium secundum

quia ubique Domini
Lucam
Vides utique,'
s.
84.
inquit,
virtus studiis cooperatur humanis,
nemo possit aedificare sine Domino, nemo custodire sine Domino, nemo quidquam incipere sine Domino/ Numquid
quoniam haec
filio
dicit vir tantus
Ambrosius, et gratiam Dei, sicut
promissionis congruit, grata pietate commendat, ideo destruit liberum arbitrium 1 aut eam vult intelligi gratiam, quam
diversis locutionibus Pelagiani nolunt nisi
licet
legem videri, ut videnon ad faciendum quod cognoverimus, sed ad cognoscendum Si hoc istum quid faciamus, nos Deus adjuvare credatur ? hominem Dei sapere existimant, quid de ipsa lege dixerit,
audiant.
Ambr. de
In
libro de
Fuga
s.
Saec.
Fuga
Saeculi
' :
Lex,' inquit,
convertere.'
os
omnium
15, 39.
alio loco potuit obstruere, non potuit ' in eodem libro Lex,' inquit, factum damnat, non aufert malitiam.' Videant fidelem et Catholicum virum Apostolo consentire
' :
mentem
Item
Rom.
19, 20.
ill.
Scimus autem quia quaecumque lex loquitur, his qui in sunt loquitur, ut omne os obstruatur, et reus fiat omnis lege mundus Deo; quia non justifiâhitur ex lege omnis caro coram
dicenti,
ilia.
Ex
eo enim apostolico sensu
ilia
sumpsit et scripsit
Am-
brosius.
31.
Jam
vero quoniam Pelagiani dicunt, justos in bac vita vel
Chap.
XL]
Contra duas Epis tolas Pelagianorum.,
379
esse vel fuisse, qui sine ullo peccato vixerint, in
tantum ut vita
futura, quae in praemio speranda est, provectior et perfectior etiam hie eis respondeat eosque refutet Amesse non possit
:
brosius.
Nam
exponens Isaiam prophetam, propter id quod

isa.
i.
scriptum est, Filios genui et eocaltavi, ipse autem me spreverunt, suscepit de generationibus quae ex Deo sunt disputare ; atque in ipsa disputatione commemoravit testimonium Joannis, ubi ait,
2.
Qui natus
est
ex Deo,
*
:
non
peccat.
ficillimam' tractans
Cum
hoc in
Et eamdem quaestionem difmundo,' inquit, nuUus sit qui

'
John
iii.
9.
immunis sit a peccato, cum ipse Joannes dicat. Si dicimus quia non peccavimus, mendacem facimus ilium : si autem ex Deo nati non jêccant, et de his intelligimus qui in hoc mundo sunt,
innumeros necesse
est
John
i.
10.
aestimemus, qui êr lavacri regenera:
tionem Dei gratiam consecuti sunt propheta. Omnia a te eocs^yectant, ut des

..
sed tamen
illis
cum
.
dicat
Ps. dii. (civ.)
cihum in
temjyore:
aante
77.
.7
te its,
coUigent sibi; aperiente
te
manum
tuam, unwersa
27-30.
implebuntur honitate; avertente auêm te faciem tuam, turhahuntur: auferes spiritum eorum, et deficient, et in pulverem
suum
convertentur : emittes sinritum tuum, et creahuntur, et innovahis faciem terrae : possunt non de quocumque tempore videri dicta, sed de futuro, quo erit nova terra et novum coelum.
manum
Turbabuntur ergo, ut principium sumant, atque aperiente te tuam, implebuntur universa bonitate quae non facile
;
hujus saeculi est. Nam de hoc saeeulo Scriptura quid dicit? JVon est quifaciat honitatmn, non est usque ad unum. Si igitur
diversae
Ps.
xiii.
generationes receptor est delictorum, in tantum ut spernatur etiam ipse qui

genuit, alia
sunt,
et
hie
introitus
in
banc vitam
autem generatio peccata non
recipit
videamus ne
Matt. xix.
qua sit post hujus vitae curriculum nostra regeneratio, de qua dictum est. In regeneratione, cum sederit FUius Tiominis in fhrono
gloriae suae.
28.
regeneratio' lavacri dicitur, per quam Above, ' detersa peccatorum colluvione renovamur : ita * regeneratio dici videtur, per quam ab omni corporeae concretionis purificati
labe,
Sicut enim
'
mundo animae sensu
in
vitam regeneramur aeternam; eo
quod purior quaedam qualitas sit regenerationis, quam lavacri istius, ut non solum in actus ejus, sed ne in ipsas quidem Item cogitationes nostras aliqua cadat suspicio peccatorum.'
380
Contra duas Epistolas Pelagianormn,

eodem opere: 'Yidemus/
*
[Book iv.
alio loco in
inquit,
impossibile esse
Phil.
iif.
ut perfecte quis immaculatus esse possit in corpore constitutus ; cum etiam Paulus imperfectum se dicat. Sic enim habet Non
:
Cor. xiH.
iv. 13.
quod jam acceperim, aut jam jperfectus mm. Et tamen post paululum ait Quicumque ergo ferfecti sumus. Nisi forte quia est perfectio alia in hoc mundo, alia post illud perfectum de quo dicit ad Corintliios, Cum venerit quod 'perfectum est ; et alibi,
:
Eph.
Donee occurramus omnes in unitatem Jidei,

Dei,
et agnitionem Filii in virumi j^^^f^ctum, in memsurum ccetatis 2)lenitudinis Christi. Ut ergo perfectos secum multos ait Apostolus in hoc
Cor.
xiii.
sitos, qui si ad perfectionem veram respicias, perfecti nou potcrant, quia ipse dixit, Videmus nunc per speculum, in aenigmate, tunc cmtem facie ad faciem; nuTic cognosco ex parte, tunc autem cognoscam sicut et cognitus sum: ita et
mundo
essc
immaculati sunt in hoc mundo, et immaculati erunt in regno Dei cum utique si minutius discutias, immaculatus esse nemo
;
possit,
quia
'
nemo
sine peccato/
inquit,
quia
dum
in hac vivimus vita, nos

et incipere
Item in ipso Videmus,' mundare debemus,

'
:
et quaerere
et quasi
Deum,
ab emundatione animae nostrê,

virtutis, ut
fundamenta constituere
'
perfectionem purga-
tionis post
*
banc vitam mereamur
adipisci.'
Grravatus autem,' inquit,
et ingemiscens quis
Itemque in ipso non loquatur,

:
Rom.
vii. 24.
Ita
InfcUx cgo homo, quis me liherahit de corpora mortis hujus ? eodem magistro omnes varietates interpretationis absolvimus.
Nam
si
omnis infelixqui se corporis implicatum molestiis recog-
noscit, utique
omne corpus
infelix
neque enim felicem ilium
dixerim, qui confusus quibusdam mentis suae tenebris conditionem suam nescit. Illud quoque non absurdum ad intellectum
Si enim homo qui se cognoscit, infelix est, infelices omnes ; quia unusquisque suam infirmitatem aut per sapientiam recognoscit, aut per insipientiam nescit.' Item in libro dc Bouo Mortis Operetur igitur,' inquit, mors in nobis, ^ o ^ ut operetur et vita, bona vita post mortem, hoc est, bona vita P^* victoriam, bona vita absoluto certamine ut jam lex carnis legi mentis repugnare non noverit, ut jam nobis nulla sit cum Rursus in eodem corj)ore mortis contentio.' Ergo,' inquit,
accessit.
profecto
Ambr. de BonoMort.
s. 9,
'
'
49-
Rom"^
vii
'
quia justi
hanc remunerationem habent, ut videant faciem Dei,
Chap. XII.]
et
Cofitva
duas Epistolas PelagianoruM.
381
John
i.
lumen illud quod illuminat omnem hominem j abhinc induamus liujusmodi studium, ut appropinquet anima nostra Deo, appropinquet oratio, adhaereat illi nostrum desiderium, non separemur ab eo. Et hie quidem positi, meditando, legendo, cognoscamus eum, ut possumus. quaerendo copulemur Dei Ex parte enim hie cognoseimus quia hie imperfecta, illic perhie parvuli, illic robusti. fecta omnia Videmus, inquit, nunc in aenigmate, tunc autem facie ad /aciem. Tunc 2)er speculum revelata facie gloriam Domini speculari licebit, quam nunc
: :
9.
Cor.
xiii.
2 Cor. Hi. 18.
animae corporis hujus concretis visceribus involutae,
et quibus-
dam
carnis hujus maculis et colluvionibus obumbratae, sincere
videre non possunt.

et vivet ?
Et
si
recte
nam
Quis enim, inquit, videhit vultum meum, si solis radios oculi nostri ferre non
Exod.
xxxiii.
possunt, et
quis diutius e regione solis intenderit, caecari

;
solere perhibetur
si
sione sui
non potest
intueri
creatura creaturam sine fraude atque offenj quomodo potest sine periculo sui
aeterni,
vibrantem cernere vultum Creatoris
corporis
hujus
Quis enim justificatur in conspectu Dei, Ps. cxIH. opertus exuviis 1 cum unius quoque diei infans mundus a peccato esse non possit, j^b xiv. 5, ^^^' et nemo possit de sui cordis integritate et castimonia gloriari 1
'
CHAPTER
XII.
Pelagian heresy grew up long afteK Ambrose. The Catholic Faith ever on The assembling of a Council to condemn the watch to repel error.
heresies not
always necessary.
erit, si
32.
NiMis longum
omnia velim commemorare, quae
sanctus Ambrosius adversus banc haeresim Pelagianorum tanto post exorturam, non eis quidem respondens, sed praedicans
sit.
Catholicam fidem, atque in ea homines aedificaos, dixit et scripSed nee ilia omnia commemorare potui vel debui, quae
gloriosissimus in
Domino Cyprianus
posuit
in Epistolis suis,
quibus demonstretur, quam sit haec, quam tenemus, fides vera vereque Christiana atque Catholica, sicut per Scripturas sanctas
antiquitus
tradita,
isti
sic
a patribus nostris,
convellere
et
usque ad hoc
retenta
tempus, quo
cam
tentaverunt,
atque
382
servata, et
[Book iv.
Nam
sic
jusmodi
deinceps propitio Deo retinenda atque servanda. Cypriano et a Cypriano tradita, haec atque huex ejus litteris testimonia prolata testantur sic
:
autem usque ad tempora nostra
servata, ea
quae de
liis
rebus,
antequam
isti
dunt, et quod
ebullire coepissent, Ambrosius conscripsit, osteneorum profanas novitates Catholicae aures, quae
:
ubique sunt, horruerunt sic porro deinceps esse servanda, satis salubriter istorum partim damnatio, partim correctio declaravit. Quodlibet enim mutire audeant adversus sanam fidem Cypriani
et Ambrosii, non eos puto in tam magnum prorupturos furorem, ut memoratos et memorabiles homines Dei audeant dicere
Manichaeos.
33.
s. 20.
<
Quid
'
:
est ergo
toto penitus Occidente
susceptum siam misericorditer gubernante,

*
quod rabiosa mentis caecitate nunc jactant, non minus stultum quam impium dogma quandoquidem Domino miserante suamque Ecclesic vigilavit
Catholica fides, ut
non minus. stultum quam impium dogma,' quemadmodum Manichaeorum, ita etiam non susciperetur istorum % Ecce sancti et
docti virijfama totius Ecclesiae contestante Catholici, et creaturam
Dei, et nuptias ab
illo institutas, et
legem ab eo per sanctum
Moysen datam,
tionibus
et liberum arbitrium naturae hominis insitum,
et sanctos Patriarchas et Prophetas debitis ac congruis praedica-
laudant; quae omnia quinque Manichaei, partim negando, partim etiam detestando condemnant; undo apparet istos doctores Catholicos longe a Manichaeorum sensibus alienos ;
et
tamen asserunt
originale
peccatum, asserunt gratiam Dei

vere gra-
super liberum arbitrium
omne antecedere meritum, ut

;
tuitum divinum praebeat adjutorium asserunt sanctos ita juste in hac came vixisse, ut eis esset necessarium, quo dimittantur
quotidiana peccata, orationis auxilium, perfectamque justitiam, quae non possit habere peccatum, in alia vita futuram eis, qui
juste hie vixerint,
praemium.
ergo quod dicunt, ^Simplicibus episcopis, sine congregatione synodi in locis suis sedentibus, extorta subscriptio est % Numquid beatissimis et in fide Catholica excellentissimis
34.
Quid
est
'
viris
Cypriano et Ambrosio ante

:
istos,
adversus istos extorta
subscriptio est
qui eorum impia dogmata tanta manifestatione
Chap. XII.]
Contva duas Epistolas Pelagianorum,
383
subvertunt, ut quae contra eos manifestiora dicamus, vix nos invenire possimus] Ant vero congregatione synodi opus erat, ut aperta pernicies damnaretur ? quasi nulla haeresis aliquando
nisi
synodi congregatione damnata

sint
sit:
cum
potius rarissimae
;
inveniantur, propter quas
damnandas
necessitas talis exstiterit
multoque
terunt,
illic
atque incomparabiliter plures, quae ubi exstiimprobari damnarique meruerunt, atque inde per
caeteras terras devitandae innotescere potuerunt.

superbia, quae
velit,
tantum
se extollit adversus
Verum istorum Deum, ut non in illo
sed potius in libero arbitrio gloriari, banc etiam gloriam captare intelligitur, ut propter illos Orientis et Occidentis syno-
dus congregetur.
Orbem quippe Catholicum, quoniam Domino

nequeunt, saltem commovere conantur
:
eis resistente pervertere
cum
potius vigilantia et diligentia pastorali, post factum de
illis
sufficiensque judicium, ubicumque isti lupi apconterendi sint, sive ut sanentur atque mutentur, paruerint, sive ut ab aliorum salute atque integritate vitentur ; adjuvante
competens
Pastore pastorum, qui ovem perditam et in parvulis quaerit, qui oves sanctas et justas gratis facit, qui eas quamvis sanctificatas
et justificatas,
tamen
in ista fragilitate atque infirmitate pro
quotidianis peccatis, sine quibus hie
non
vivitur, etiam
cum
bene vivitur, quotidianam remissionem,

instruit, et petentes clementer exaudit.
et ut petant providenter
Ketractations,'
ii.
61.
libri qwatuor.
Contra duas Epistolas Pelagianorum^
Sequuntur libri quatuor quos contra duas epistolas Pelagianorum ad episcopum Romanae Ecclesiae Bonifacium scripsi; quia cum in manus ejus venissent, ipse mihi eas miserat, inveniens in illis calumniose interpositum
nomen meum.
Hoc opus
sic incipit
'
:
Noveram
te
quidem, fama celeber-
rima praedicante.'
CONCILIUM ARAUSICANUM SECUNDUM,

DE GRATIA ET LIBERO ARBITRIO.
In dedicatione
basilicae a Liberio patricio constructae celebratum, quinto nouas Julias, Decio Juniore, viro clarissimo, console
:
id est,
anno Christi 529,
Felicis
IV, Papae anno
tertio.
Cum
ad dedicationem
Basilicae,
quam
illustrissimus praefectus
et patricius filius noster Liberius in Arausica civitate fidelissima
devotione construxit,
Deo
propitiante, et ipso invitante, conve-
nissemus, et de rebus quae ad ecclesiasticam regulam pertinent inter nos spiritualis fuisset oborta collatio, pervenit ad nos esse
aliquos qui de gratia et libero arbitrio per simplicitatem minus caute et non secundum fidei Catbolicae regulam sentire velint.
TJnde id nobis secundum admonitionem et auctoritatem Sedis

Apostolicae justum ac rationabile visum est, ut pauca capitula ab Apostolica nobis Sede transmissa, quae ab antiquis patribus de sanctarum Scripturarum voluminibus in hac praecipue causa
collecta sunt,
ad docendos eos qui
aliter
quam
oportet sentiunt,
ab omnibus observanda proferre, et manibus nostris subscribere deberemus ; quibus lectis, qui hucusque non sicut oportebat de
gratia et libero arbitrio credidit, ad ea quae fidei Catbolicae con-
veniunt
animum suum
inclinare
non
difFerat.
I.
That the soul as wdl as
the
body has been injured by AdavfCs
sin.
est
Cp. Aug. de
Coifc.'u.s.s7.
Si quis per offensam praevaricationis Adae non totum, id secundum corpus et animam, in deterius dicit hominem
libertate illaesa durante corpus tan-
commutatum, sed animae
Ezek.
xviii.
corruptioni credit advcrsatur Scripturae dicenti

^'^^-'*
tummodo
obnoxium
:
Pelagii errore deceptus
Anima quae peccaverit ipsa

exhibetis vos servos
morie'
R m
2 Pet.
vi
ii.
16
19.
^*' ^^*^**^^^
quoniam cui
ad ohediendum,
et
servi estis ejus cui oheddtis ?
et
quo quis superatur^ ejus
servus addiciiur.
Concilium Arausicanum Secundum.
385
II.
That Adam's sin did not harm himself ordy, hut also passed on
to his posterity.
pagini asserit nociiisse, aut certe
Adae praevaricationem suam, non et ejus promortem tantum corporis, quae est, non autem et peccatum quod mors est animae, poena peccati per unum hominem in omne genus humanum transiisse testatur injustitiam Deo dabit, contradicens Apostolo dicenti Fer unwm
Si quis soli
; :
Cp. Aug.
iv.
s"?.
Rom.
v. 12.
hoTninem peccatum intravit in mundum et iêr jpeccatum mors, et ita in omnes homines mors pertransiit, in quo omnes peccaverunt.
III.
That God's Grace
is not
given when we call for us call for it.
it,
lut itself
makes
Si quis ad invocationem
conferri,
humanam
gratiam Dei dicit posse
Cp. Aug.
Grat.s?47.
isa. ixv. i.
non autem ipsam gratiam

quaerenfibus
facere ut invocetur a nobis,
contradicit Isaiae prophetae, vel apostolo
idem
dicenti
Inventus
sum a non
me ; palam apparui
his qui
me non
Rom.
x. 20.
interrogabant.
IV.
That in order
to
our being cleansed from sin, God does not wait for our will, hut prepares it.
Cp. Aug.
purgemur voluntatem nostram Deum non autem ut etiam purgari velimus, per exspectare contendit,
Si quis ut a peccato
w. s"?2
aS>.'s.
de
Sancti Spiritus infusionem et operationem in nos

resistit ipsi Spiritui
fieri
:
confitetur
32,^
Sancto per Salomonem dicenti
Praeparatur
:
p^^^
35,
^jjj
voluntas a Domino, et apostolo salubriter praedicanti Deus qui ojy&ratur in vobis et velle et perjlcere pro bona voluntate.
est
LXX.
V.
That
the leginning
of faith
is
not
from
us, hut
from
the Grace of
God.
Cp. Aug.
Sanct.
4-16.
s.
Si quis, sicut
augmentum,
ita
etiam initium

fidei,
ipsumque
impium,
credulitatis affectum,
et
quo in eum credimus qui

-r
justificat
ad regenerationem sacri Baptismatis pervenimus, non per gra- Rom.
iv. 5.
tiae
donum, id est per inspirationem Spiritus Sancti corrigentera voluntatem nostram ab infidelitate ad fidem, ab impietate ad
pietatem, sed naturaliter nobis inesse dicit
;
apostolicis
dogma-
c c
^S6
Phil.
i.
Concilium Arausicanum Secundum,

:
6, 29.
tibus adversarius approbatur, beato Paulo dicente
Conjidimus quia qui coejnt in vohis bonum opus, perficiet usque in diem Domini nostri Jesu Christi; et illud Vobis datum estjyro Christo
:
non solum ut in eum,

Eph.
u. 8-
credatis, sed etiam ut

estis jyerjldem, et
pro
illo
patiamini ;
et
Gratia salvi facti

est.
hoc non ex vobis; Dei
enim donum
esse naturalem,
Qui enim fidem qua in Deum credimus dicunt omnes eos qui ab Ecclesia Christi alieni sunt
quodammodo
VI.
'fideles' esse definiunt.
That mercy
is
out the Grace of God, since
not bestowed on us as believing and aching for it tcithit is that Grace itself which makes us believe
and ask for

Cp. Aug. de
'
it.
Si quis sine gratia Dei credentibus, volentibus, desiderantibus,

conantibus, laborantibus, vigilantibus, studentibus, petentibus, quaerentibus, pulsantibus nobis misericordiam dicit conferri
divinitus,
s.
64.
non autem ut credamus, velimus,
vel
haec omnia
sicut oportet agere valeamus, per infusionem et inspirationem Sancti Spiritus in nobis fieri confitetur, et aut humilitati aut
humanae subjungit gratiae adjutorium, nee ut obedientes et humiles simus, ipsius gratiae donum esse consentit ;
obedientiae
I
Cor.
iv.
7;
resistit
Quid habes quod non accepisti Apostolo dicenti Gratia Dei sum id quod sum.
:
et
VIL
Cp. Aug. de
Arb.
s.
That we are not able by natural powers, without Grace,

choose
to think or
any good thing pertaining
to salvation.
s.
25 ; de
Si quis per naturae vigorem bonum aliquid, quod ad salutem pertiuct vitae aeternae, cogitare ut expedit aut eligere, sive
33
de Sp! salutari, id est
evangelicae praedicationi consentire posse conilluminatione et inspiratione Spiritus Sancti, qui firmat absque dat omnibus suavitatem in consentiendo et credendo veritati ;
haeretico fallitur spiritu, non intelligens vocem Dei in Evangelic Non SiTie me nihil potestis facere, et illud apostoli dicentis
: :
joho
XV.
5.
z Cor. ui.
5.
sed gy^g^ idonei simus cogitare aliquid a nobisj quasi ex nobis, nostra ex Deo est. sufficientia
Concilium Araiisicanum Secunditm.
387
VIII.
That no one can attain
to the
grace of Baptism through
Free-will.
Si quis alios misericordia, alios vero per liberum arbitrium, quod in omnibus qui de praevaricatione primi hominis nati sunt
Cp. Prosp.
s.'
13, 55."
constat esse vitiatum, ad gratiam Baptismi posse venire conten- op^ imf. "' ^'* dit; a recta fide probatur alienus. Is enim non omnium liberum s"'
arbitrium per peccatum primi hominis asserit infirmatum ; aut certe ita laesum putat, ut tamen quidam valeant sine revelatione
Dei mysterium salutis aeternae per semetipsos posse conquirere. Quod quam sit contrarium ipse Dominus probat, qui non aliquos,
sed
erit, sicut
et
et
quem Pater attraxSimon Barjona, quia caro sanguis non revelavit tibi, sed Pater meus qui in coelis est; apostolus Nemo jôtest dicere Dominum Jesum nisi in Sjnritu
se posse venire testatur nisi
:
neminem ad
john
vi. 44.
et Petro dicit
Beatus
es
Matt. xvi.
Cor.
xii. 3.
Sancto.
IX.
On
the assistance
of God through which
loe
do good worhs.
Prosper,
'
Divini est muneris, cum et recte cogitamus, et pedes nostros a falsitate et injustitia continemus quoties enim bona agimus, Deus in nobis atque nobiscum ut operemur operatur.
;
Aug.' de Gr.
'
s.
33.
X.
That the assistance of God
is
always
to he
implored by
all.
Adjutorium Dei etiam renatis ac Sanctis semper est implorandum, ut ad finem bonum pervenire, vel in bono possint
,
Cp. Aug. de
Grat'.
s.
10;
s.
de Dono
Persev.
3.
opere perdurare.
XI. On
the ohligation of vows.
Nemo quidquam Domino

quod
., .
recte voverit, nisi ab ipso acceperit Aug.
Ciy.
voveret, sicut legitur :
Quae de manu tua accejnmus damus
4,
I
7.'
Pros-
per, Sent. 54,
tlOl,
Chr. XXX.
14.
XII.
In what character we are
objects
of Gods
love.
qurtles
Tales nos amat Deus quales futuri sumus ipsius dono, non sumus nostro merito.
Prosper,
o c
388
Concilium Arausicamim Secundum.
XIII.
Prosper,
On
the restwation
of Free-will.
Arbitrium voluntatis,
Cp" Au|!
xiv."
gratiam Baptism! non potest reparari

potuit dari, JÛius Uberaverit, tunc vere liheri
11^1viii. 36.
primo homine infirmatum, nisi per quod amissum, nisi a quo non potest reddi, unde Veritas ipsa dicit Si vos
in
: :
John
eritis.
XIV.
That in order
to he delivered
from misery, we are 'prevented'
hy God's mercy.
Prosper,
Cp" A^g!
ivur2,^"ii!"
es, ixxviii.
Iviii. (lix.) II.
Nullus miser de quacumque miseria liberatur, nisi qui Dei misericordia praevenitur, sicut dicit Psalmista Cito anticijient Deus meus, miseriet illud ifios misericordiae tuae, Domine;
: :
cordia ejus praeveniet me.
XV.
Prosper,
Sent. 225.
Thai a faithful
man
is
changed for the
better
through Oocts Grace,
Ab
Cp. Aug.
ixviii.'i, s. 2!
(ixxvii.)ii.
per iniquitatem suam ab eo quod operata est miquitas mutatur Ilia ergo mutatio fuit fidelis, sed in melius per gratiam Dei. praevaricatoris primi, haec secundum Psalmistam mutatio est
:
... quod
60
fomiavit Deus mutatus est

, ,
Adam,
.....
sed in pejus
dexterae Excelsi.
XVI.
Aug. de Sp.
That we must not glory in what we have, since
it is
from God.
Nemo
ex eo quod videtur habere glorietur, tanquam non

se
and
Prosper,'
(sii^hdy*
I
Co7
iv
putet accepisse, quia litera extrinsecus Nam sicut vel ut legeretur apparuit, vel ut audiretur sonuit. dicit Si per legem, justitia, ergo Christus gratis morapostolus
accepcrit, aut idco
:
GaMi"2"i^' Eph. iv. 8.
Ascendens in altum cajdivam duxit ca])tivitatem, Inde babet quicumque habet ; quisquis dedit dona hominibus.
^'^^^
^^^'
autem
se inde habere negat, aut vere
non habet, aut
id
quod
habet aufertur ab eo.
XVII.
Aug. Op.
'
On
Christian courage.
Fortitudinem Gentilium mundana cupiditas, fortitudinem au-
Prosper,
Sent. 295.
tcm Cliristianorum Dei
caritas facit
quae diffusa
est in cordibus

iiostris,
389
non per voluntatis arbitrium quod est a nobis, sed per Spiritum Sanctum qui datus est nobis.
XVIII.
That Grace
is
not 'prevented^ by
any
merits.
Nullis meritis gratiara praevenientibus, debetur merces bonis Aug. pp. sed gratia quae non debetur praecedit ut pJSper,^^^" operibus si fiant
:
fiant.
^^"'-^97.
XIX.
That no one
is
saved without God's
will.
Natura humana, etiamsi in

permaneret, nullo
servaret
:
ilia
integritate in
qua
est condita Aug. Ep.

Prosper,
modo seipsam, Creatore suo non adjuvante, unde cum sine Dei gratia salutem non possit custodire
quomodo
sine
quam
accepit,
%
Dei gratia poterit reparare quod
perdidit
XX.
Multa Deus
vero facit
That
man
can do no good without God.

facit
facit in
homine bona quae non
homo, nulla
Aug.
c.
duas
^^"
homo bona quae non Deus
praestat ut faciat homo.
pSsper,'
Sent. 312.
XXI.
iis
On Nature and
Grace.
Sicut qui volentes in lege *justificari et a gratia exciderunt [*justificari verissime dicit apostolus : Si ex lege justitia est, ergo Christus Aug. de
gratis mortuus est; sic
cipit fides Christi,
iis
qui gratiam,
quam commendat
:
et per- ^rk
'
Gr. et Lib.
s.
25.
putant esse naturam, verissime dicitur

ergo Christus gratis mortuus
justificabat
:
naturam
juKstitia est,
est.'
Si per Jam hie
fent^si's Gal. ii. 21.
enim
erat lex, et
non
jam
hie erat et natura, et

est,
non
Matt.
justificabat.
Ideo Christus non gratis mortuus

:
ilium impleretur qui dixit

plere; et natura, per
Adam
ut et lex per Non veni legem solvere, sed adimperdita, per ilium repararetur, qui
v.
i;
dixit venisse se quaerere et salvare
quod ferierat.
XXII.
On
the things
which are man's own.

Aug.
v.
s.
habet de suo nisi mendacium et peccatum ; si quid autem habet homo veritatis atque justitiae, ab illo fonte est
Nemo
in
i.
390
Prosper,

sitire in
^"
qucm debemus
hac eremo, ut ex eo quasi guttis quibus-
^^^'
clam irrorati, non deficiamus in via.
XXIII.
Mostly from
Joan. Tract,
Prosper,
On
the will of
God and of man.
Suam voluntatem homines

quod Deo dispHcct
;
faciunt,
non Dei, quando id agunt

id faciunt
quando autem
quod volunt ut
diviuae serviant voluntati, quamvis volentes agant quod agunt, illius tamen voluntas est a quo et praeparatur et jubetur quod
volunt.
XXIV.
Prosper,
s.Hghtiy ai-
On
the branches of the Vine.
Ita suut in vite palmites, ut viti nihil conferant, sed inde sic quippe vitis est in palmitibus, ut accipiaut unde vivant
:
Aug.
in^""
vitale
et
alimentum subministret
iis,
non sumat ab
iis.
Ac
per hoc
dis-
ixxxi. s!^'!^'
manentem
in se habere Christum, et
manere in Christo,
johnxv.
iff.
cipulis
prodest utrumque, non Christo.

;
potest de viva radice alius pullulare

sine radice
praeciso palmite, qui autem praecisus est,
Nam
non potest
vivere.
XXV.
Prosper,
siightiyâi-
On
the love with
which we
love God.
Prorsus douuni Dei est diligere

dedit, qui
fieret in
Deum.
Ipse ut diligeretur
non dilectus
diligit.
Displicentes araati sumus, ut
Kng.
'm^
nobis unde placeremus.
Diffundit enim caritatem in

Filii,
c\l^s. s^^^^'
cordibus nostris Spiritus Patris et

et Filio.
quem cum Patre amamus
Ac
et
tentias vel
secundum suprascriptas sanctarum Scripturarum senantiquorum patrum definitiones, hoc Deo propitiante praedicare debemus et credere, quod per peccatum primi hosic
ita inclinatum et attenuatum fuerit liberum arbitrium, ut nullus postea aut diligere Deum sicut oportuit, aut credere in Deum, aut operari propter Deum quod bonum est possit, nisi eum gratia misericordiae divinae praevenerit. Unde et Abel
minis
justo, et Noe, et
Abrahae, et Isaac, et Jacob, et omni antiquorum

in ipsorum
patrum multitudini, illam praeclaram fidem, quam
391
xi. aff.
laude praedicat apostolus Paulus, non per bonum naturae quod Heb. prius in Adam datum fuerat, sed per gratiam Dei credimus fuisse
collatam.
Quam
gratiam etiam post adventum Domini omnibus
qui baptizari desiderant, non in libero arbitrio haberi, sed Christi novimus simul et credimus largitate conferri, secundum illud
quod saepe jam dictum est, et quod praedicat Paulus apostolus Vohis donatum est fro Christo non solum ut in eum credatis, sed etiam ut pro illo 2)<x,tiamini ; et illud Deus qui coejnt in
: :
phii.
i.
29, 6.
vohis
bonum opus, perjiciet usque in diem Domini nostri Jesu Gratia salvi facti estis per fidem, et hoc non Eph. Christi; et illud
:
H. 8.
ex vohis, Dei enim

'
donum
est; et
quod de
se ipso ait apostolus

*
Misericordiam consecutus sum ut fidelis essem; non dixit quia eram/ sed ut essem ;' et illud Quid hahes quod non accepisti ?
:
cor.
'
vii.
^^
*^" ^'
et illud
Omne datum honum

descendens a Patre
honi, nisi illi
et
omne donum perfectum desur-
james
john
i.
17.
su7n
est,
quidquam
luminum; et illud: Nemo â6e^ datum fu^rit desuper. Innumerabilia
iii.
23.
bandam gratiam
sunt sanctarum Scripturarum testimonia, quae possunt ad proproferri, sed brevitatis studio praetermissa sunt,
quia et revera cui pauca non sufficiunt, plura non proderunt. Hoc etiam secundum fidem Catholicam credimus, quod accepts
per Baptismum gratia, omnes baptizati, Christo auxiliante et cooperante, quae ad salutem animae pertinent possint et debeant
laborare voluerint, adimplere. Aliquos vero ad malum divina potestate praedestinatos esse, non solum non credimus, sed etiam si sunt qui tantum malum credere velint, cum omni desi fideliter
testatione
illis
anathema dicimus.
salubriter profitemur et credimus,
Hoc etiam
quod in omni
opere bono non nos incipimus, et postea per Dei misericordiam adjuvamur, sed ipse nobis, nullis praecedentibus bonis meritis, et
fidem et
fideliter
amorem sui prius inspirat, ut et Baptismi sacramenta requiramus, et post Baptismum cum ipsius adjutorio ea quae sibi sunt placita implere possimus. Unde manifestissime
credendum
disi
est,
quod
et illius latronis quern
Dominus ad
para- ^p
Prosper,
^^
patriam revocavit, et Cornelii centurionis
ad quem angelus Aug de^'
Domini missus est, et Zacchaei qui ipsum Dominum suscipere meruit, ilia tam admirabilis fides non fuit de natura, sed diviuae largitatis donum.
Sancft!"i2.
39^

quia definitionem antiquorum patrum nostramque, quae est, non solum religiosis, sed etiam laicis mediesse et desideramus et cupimus, placuit ut earn et
Et
Buprascripta
camentum
illustres ac magnifici viri, qui
nobiscum ad praefatam
subscriberent.
festivita-
tem convenerunt, propria

Caesarius
et
manu
in Christi
nomine episcopus constitutionem nostrain

Julii,
relegi,
subnotans subscripai, quinto nonas
Decio Juniore, viro clariKsimo,
consule.
JuLiANDS, amartolus episcopus, relegi
et subscripai.
constantius
Cypbianus eucherius Item EucHERius Heraclius

Principius
Philagrius
}>in Cbristi
nomine episcopus consensi
et subscripsi.
Maximus
Praetextatus Alethius lupercianus Vindemialis Petrus Marcellinus Felix Liberius,
Syagrius
Opilto
vir clarissimus et illustris prae-
fectus Praetorii Galliarum, atque patricius, consentiens subscripsi.
Pantagathus Deodatus
Cariattho
'
vir illustris consentiens subscripsi.
Marcbllus Namatius
INDEX.
A.
Abel, 64, 87-89, 167, 345. Abraham, 37, 147, 258, 259, 327. Acceptance of persons,' 310. Adam, as unfallen, no; sin and death came by, 6, 143, 245, 269, saved by Christ, 353> 368, 384
' ;
67, 76, 252
letter of, to Pelagius,

of,
188; occupations
;
202
wishes
well to Pelagius, 107, 187, 188, wished to interpret him 242 favourably, 174, 228, 250. Aurelius, bishop, 150, 238, 243, 246.
Christ the Second, 6. senses Adoption, in baptism, 309 of, 325. Advocate, Christ our, 335. letters to Africa, Council of, 241 Rome from, 241, 303. Albina, 202.
73
B.
Bad men mingled

Baptised, all the, vation, 391,
with good, 140. capable of sal-
Almsgiving,
366.
127,
140,
290,
333,
Alypius, bishop, 272. Ambrose, quoted, 109, 376-381.

'AvafxdpTTjTos, 243,
Baptism, conveys pardon of sin, 50, 126, 140, 172, 267, 363; regeneration, 171, 302, 305, 309.325. and the gift of the Spirit, 385 99 leaves a sinful tendency, 99,
; ;
232,
269,
289, 324;
fants, 239,
why
necessary for in-
Anathemas pronounced by
Pelagius, 162, 173, 184, 195, 202, 244, 277; by Augustine, 149 ; by Council of
249, 268, 298, 305 ; of, 226, 251 ; rites of, 268; set aside by Manicheans, 302.
words
Bishops, eighteen Pelagian, 273. Blamelessness, not the same as sinlessness, 132, 142.
Orange, 391. Angels, 83, 269, 338, 342. Animals, condition of the
163, 269.
Body and Blood of Christ,

lower,
of,
reception
Antediluvians, longevity the good, 327.

Apostates, 133, 144. 'Apostle, the,' title of
3.2 3-
of,
254;
298, 306 ; spoken of in John 275, 298, 306. Body, effect of the, on soul, 96, 125 ; the future, 'spiritual,' 284. ' Body of death,' explained, 100, 103,
vi.,
St.
Paul,
'
126.
Assistance, Divine, needed against sin, 70, 105 ambiguously recognised by Pelagius, 207, 225, 230; different sorts of, in things human, 151. Astrology, 310. Astronomy, 254. Augustine, work of, on Free-will, 113; 'Be Pecc. Mentis,' etc., i,
;
Boniface, pope, 272. Born of God,' 143.
Caesarius, bishop, 392.

Cain, 88.
Canonical' books, authority of, 107. Catechising, 152. Catholic faith, necessary, 333.
'
394
Catholics,
all
Index.
bound
to
oppose
heresy, 201, 25a. Ceremonial law, abolished, 19, 28, 329. Char us, deacon, 193. Cheerfulness, interruptions of, 127. * Children of the world, of the devil, of God,' 323. Christ, alone without sin, i, 76, 133, 136, 148, 261, 335, 348 our Head,
;
David, Saul spared by, 45.

'
Dead,' in spiritual sense, 75. Death, incurred by sin, 75, 265 ; ministered by old Law, 25 reign of, not removed by Law, 256; not terrible even under Law, 260 ;
;
some Pelagians admit to come through Adam, 348 good of,'

' ;
149, 176, 258; baptism of, 328; the Rock,' 234. Chrysostom, quoted, iii.
352.^ Debt, in contrast with

177, 225, 314, 358. Decalogue, the, 19, 329
of,
grace,
;
31,
Church,
body, 141 ; 183; when to be wholly spotless, 140, 171, 363; Mother,' 73, 303; served by
authority
of,
the,
Christ's
summary
123.
kings, 140.
Dedication of a church, 384. Delight in duty, necessary for welldoing, 3 ; a Divine gift, 13, 42.
Circumcision, 10, 41, 260, 329; the

spiritual, 10,
Deluge, the, 260. Demetrias, virgin, 228.

Despair, 85, 131. Difficulty, in obedience, 114. Digamy, 334, Diseases, illustration from various,
301. Distractions, worldly, 377. Dominus,' used in ordinary letters, 188.
Coelestius, disciple of Pelagius, 242, 270; trial of, at Carthage, 168,
nation
193. 197. 238, 243, 250; examiof, at Rome, 240, 245, ' Definitions' ascribed to, 303-5
>
118; quotations from a work of, other 172,^ 173, 175, 183, 200; writings of, 223 profession of faith by, 240, 253, 303; more outspoken than Pelagius, 182,
;
Donatists, the, 185. ' Drawing' of man by God, 296.
226, 240, 244. Co-equality, the Divine, 29, 259. Co-eternity, the Divine, 258. ' Commandments,' how not grievous,* 116, 130, 212,
'
E.
'
Eaglets, fable about, 163.

'
Easily' to obey, 190.

of
Communion, the Holy, administered

to infants, 306, 351, 355
;
daUy,
137,
Eclipses, 254. Election, not because
foreseen
370., Concupiscence, 27, 124,

166, 284, 289, 301. Constantius, bishop, 227. Conversions, sudden, 295. Co-operation of God with
134,
man, 221, 232. Cornelius, 391. Council, another, not required, 383. Courage, Christian, opposed to Pagan,
conduct, 314. Elements, four or more, 264. Elijah and Enoch, 254. Elisha, 358. Esther, 219, 296, Eternal punishment, 122, 156; degrees of, 39. Eucharistic Sacrifice, the, 14.
Eulogius, bishop, 156.
384. Creation, owned to be good, 122, 300, 351; proof of God from, 15, Credulity, not good, 46. Creed, the, 152. Cross, how made of none effect, 64,
Eve, sin of, 87. Evil spirits, men

269.
how
subject to,
Examples
of holiness, 147,
Excess in things lawful, 127. Excommunication, 371.

Exhortation, 210.
343; Cupidity, 216, 329. Cyprian, 169, 381 ; quoted, 365-371.
Exorcism, 268.
Exsuflaation, 268.
Eyes, good and bad use
of,
214.
Index.
ambiguously
Faith, law of, 13, 16, 24, 34, 42, 333; voluntary, 45 obtains justification, 42,177; and further grace, 43 even beginning of, a Divine
; ;
395
acknowledged
by
Pelagius, 65, 93, 98, 165, 207, 225, 227; how understood by Coelestius, 223; not the same as natural power, 66, 98, 165, 197, or law or teaching, 26, 203, 389
;
gift, 177, 295, 320, 385, 391 ; the 'life' of a just man, 134; works
165, 197, 203, 207, 228, 357 ; or Christ's example, 203, 229, 231 ;
love, 22,37, 177.328,334; dispenses with demonstration, 264. Fall, the, denied by Pelagians, 168,
by
193Fasting, 127. Fatalism, charge of, 307-311. Fear, an inadequate motive for obedience, 10, 22, 104, 221, 282,328; produced by the Law, 24, 29, 256; use of, under the Gospel, 79, 115 ; Avill cease when love is perfect,
or forgiveness, 85, 197, 203, 229; true account of, 3, 16, 27, 99, 107, 165, 167, 208; prevenient, 82, 319. 358, 385. 389. Guidance, no man should trust to
his own, 154.
H.
Hagar and
331.
Sarah, 161, 322, 328,
132.
Hasty words, 151, 163.

Hearts inclined at God's
will, 218.
Felix IV., pope, 384. 'Fire,' saved as by, 156,

Fleece, Gideon's, 257. 'Flesh,' resurrection of, 42, 267; sense of, as opposed to spirit, 98 ; of Christ, how dishonoured by
Heros and Lazarus, 151, 181, 197.

Hilary, commentator, 354. Hilary, correspondent of Augustine, 168, 190, 244. Hilary of Poitiers, 108. Holy Spirit, presence of the, in the heart, 28 ; action of, on the will, 389 ; the 'Finger of God,' 23 of the Father and the Son, 51.
;
Manicheans and Pelagians, 302. Folly, distinct from heresy, 163. Forgiveness of sin needed and prayed
by holy men, 56, 85, 126, 170, 335. 344 371; of injuries, 127, 140. Free-will, as at first created, 49 ;
injured by the Fall, 387, 390; capable by itself of evil, 155 ; not of good, 3, III, 274, 307, 345; healed by grace, 12, 43, 345, 350, 388; led right by God, 154; never the source of faith, 51, 387; Catholic doctrine does not make
void, 43, 83, 189. Friendship, Christian, 272.
for
Hope,
distinct
Human
from possession, 267. nature assumed by the

;
Word, 176. a Humility allied to truth, 84 condition of Divine help, 125; shown by saints, 25, 179. Hymn, an Ambrosian, quoted, 109.
I.
Idolatry, caused by self-reliance, 14. Ignorance may be sinful, *io, 183,

324of God, the, in man, 38. 'Imitation' of Adam, 64, 247. Imperial authority, against Pela-
G. Gentiles, condition of the, 34, 60.

Gifts, diversity of, 175.
'
Image
Give what Thou commandest,'
18.
gians, 248. Impossible, the, not exacted
by God,
Glorification of Christ, 140. Glorying in self, forbidden, 40, 371, 388.
God, some things impossible for, 90. Good desire, identical with love, 21 7 produced by grace, 217, 295, 320.
Goodness, human, comparative, 138. Grace, meaning of term, 61, 2 19, 255;
92, 116, Incarnation, the, 60. Infants, born in sin, 243, 261, 269, 283, 298, 351, 377 ; many allowed by God to die unbaptised, 309, 312 ; if unbaptised, lost, 64, 250. Inferiority of the Son, as Man, to
the Father, 259.
39^
;
Index,
Lactantius, quoted without a name, 107. Lamb of God, the, 330. Latin, not understood by Eastern
bishops, 153; Church writers, Law, the moral, good, 4, 12,
sins of, Infirmity, remains of, 144 133. 290, 324. Innocent, pope, 242, 304-307. Inscrutableness of Divine judg-
ments,' 52, 158. Insidious questions of Pelagians, 344. Intelligence, spiritual, not alike in
all Christians, 33.
269.
17,
Intercessory prayers, 372. Isaac, 323. Israel, the spiritual, 31, 36, 37.
350; permanent, 61, 64, 109, 329; right use of, 12, 27, 123, 146, 208, 255, 357; fulfilled through grace, 12, 27,43 written on hearts, 24, 28 Pelagian view
165,
;
of,
257, 2q8.
'Letter and
J.
spirit,' the, 4, 22, 27, 51, 104, 165, 208, 322, 329, 346.
Jacob and Esau,

James,
St.,
313, 362, misinterpreted by Pela-
Liberius, 384.
'Liberty' through grace, 113, 122,

127, 274. Literal interpretation tenable, 4. Lord's Day, the, 261.
gius, 68.
not
Jerome, attack on,

112.
201
quoted,
;
always
Jerusalem, conference at, 1 79 the earthly and heavenly, 161, 327,

333.
.
Je.suH, significance of
the
no other Name saving, 89. Jews, boasting of, 9, 39 dispersion of, 328 rejection of, 257. Job, 108, 147 language of, 108, 132-136. John, St., the Baptist, 8, 81, 327,
;
Name, 73
Lord's Prayer, the, 369. Love, necessary for well doing, 3 root of all good, 215 infused by
; ;
God, 3, 48, 104, 117, 123, 221, 390 duties easy to, 116 greater than faith and hope, 128; degrees of, 117, 125; perfected in the next world, 55, 125, 128, 211.
;
;
330, 345-
M.
124, 161, 340. Manicheans, 274, 300, 345, 350, 364Mankind, 'mass' of, justly condemned, 62, 261, 313. Manuscripts of Old Testament, 254. Marcellinus, i, 67, 76, 169. Marcion, 124, 161, 340.
John, bishop of Jerusalem, 179, 190.

Joshua, 146. Jovinian, 274. Judgment, the future, 50, 139, 157, 366. Julian the Pelagian, 273, 278, 300.
Justification,
Manes,
through faith and grace, ii, 18, 42, 47, 20S ; prior to works, 36.
MaiTiage, good, 263, 277, 306, 348,

356.
K.
Mary, the B. V.,
Kingdom
Mediator, Christ the,

of heaven.
;
of, 249, 298 Testament, 160. Kiss of peace, the, 368, Knowledge, without grace, effect
of,
Pelagian view promised in Old
86, 267, 274. i, 39, 78, 93, 140, 147, 148, 237, 255, 257, 259, 261, 353.
to, 6.
Medical language, 147. Medicine, the Law compared

Melania, 202. Melchisedech, 259,
of God, in this world, 165 of the Law, imperfect, 32, 381 not attainable by all, 152.
; ;
Mercy, works
'
of, 115. Merits,' grace not given in reference to, 173, 181, 217, 221, 225, as good 275, 295, 308, 316, 344 works, are Divine gifts, 178, 255.
;
Labourers
of,
in the vineyard, parable
311.
Methuselah, 254. Milevum, Council
of,
306.
Index.
Monastic
life,
397
a preacher of grace, 8, conversion of, 283, 295 ; had many gifts, but not all possiSt.,
*More
316.
easily,'
192, 200, 207, 217, 223, 230,
Paul,
14,
178
Moses, 19, 299, 327, 330. Mysteriousness of God's dealings with different souls, 52, 313, 362.
ble, 176 rapture of, 254. Paulinus, bishop, 227. Paulinus, deacon, 238, 305. Pelagianism, origin of, 252;
;
pro-
N.
Nations, a few,
60.
still
unevangelised,
168, 193, T99, 244; main points of, 344; novel, 279, 299' 307. 347. 365, 381 ; touched fundamentals of faith, 107, 196,
positions
of,
Nature, good in
216, 262,
;
61, 122, 125, 307, 346, 351"; even while unfallen, needed grace, injured by the Fall, 61, 9^> 385 71, 89, 97, loO, 112, 115, 119, 122, 165, 216, 259; restored by grace, 38, 89 wrongly extolled by Pelagius, 76, 84, 222.
itself,
301,
260 condemnation of, 383. Pelagius, a monk, not a cleric, 106; long resident in Rome, 251 ; visits
;
Necessity
free-will,
not
incompatible with 94; a 'happy,' 122.
Neophytes, 152.
147, 327, Novatlans, 269.
Noah,
O.
high reputation of, from bishops to, 188 notes on Epistles ability of, 63 of St. Paul by, 180, 252 letter to Paulinus from, 227; work by, discussed in De Nat. et Grat.,' 167, 182; 59, 'Chapters' or 'Testimonies' by, 154, 190, 365; letter to Demetrias from, 217, 222, 228, 230; explanations made in Palestine by, 151-159, 168, 1 80 disingenuous professions of, 182, 203, 209, 242, 308; a 'paper'
;
Africa, 185
185
letters
'
Old Testament, holy men

lived
by
of the, faith in Christ, 93, 146,
255, 261, 297, 390; senses of the phrase, 159, 328. Open questions, specimens of, 192, 254Orange, Council of, 384. Ordination, qualifications for, 142, 290. Origenism, 156. Original sin, 61, 240, 247, 249, 251, 261, 268, 283, 344, 346, 369, 377. Orosius, 181.
sent by, 150, 164, 193; letter to a presbyter from, 190, 192 ; Defence of Free- will* by, 203, 215,
'
229-232, 245; letter to Innocent

from, 203, 224; profession of faith by, 224, 226, 251; ambiguous language of, 167, 175, 186, 203, 235, 249, 251; really of one mind
with Coelestius, 240, 244, 248. Penal blindness, 74. Penance, 252.
Pentecost, the day of, 23. Perdition, 'vessels' made for, 155, 363. Perseverance, prayer for, 370, 386. Personal union, the, in Ciirist, 176. Pertinacity in error, 164. Peter, St., repentance of, 233. Pharisee, prayer of the, 18. Physician, Christ the true, 73, 78,
89, 99, 103, 237.
P.
Pabdagogues,
151. Palestine, Council of, 150; Catholic, 170, 245; deceived lay Pelagius, 167, 217, 243, 246, 277, 295, 308 ; in effect condemned
Pelagianism, 170, 173, 184, 195, 200, 248; official record of, 150, 191, 242 summary of, 196.
;
Pinianus, 202.
'Possibility' according to Pelagius, 63, 94, 204, 215. Possible, the, not always realised,
I.
Pammachius, 239. Paradise, 254, 274, 283, 366. Passover, the, 23. Patience, trials of, 75, 133; a high virtue, 371,
153-
Prayer,
use
of,
prompted
by
115, grace,
of,
Pelagian views
127, 131 ; 378, 385; 70, 105, 231.
398
Index.
Sacraments imply original
Salvation, senses
of,
Predestination to life, 147, 155, 211 to destruction, 138 ; to evU, denied, 391. Pre-existence, Platonic theory of,
;
sin, 268.
Sacrifice of Christ, the, 336.
325.
Samaritan, parable of the, 92, 99.
261.
'
Samuel, 146.
Sanctification, a Divine work, 144. Sanctify,' senses of, 36. Satan, fall of, 338 ; author of sin,
79,
Prevenient' naercy, 82, 319, 361.
Pride, sin of, 8, 80.

Priests under the Law, 142, 335. Progress in spiritual life, 137, 147,
267
;
'
power
;
of,
over man,
317. Prohibition, irritating effect of, 4, 13, 21, 125, 322. Promises in Old and New Testa-
ments, 28, 160, 328, 332. Prophets, the, 11. Purpose, God's, in election, 319 ; man's, for good, the result of grace, 320.
268, 294 ; binding' of, 268 ; some 'delivered to,' 80 sons of,' 323. Saviour, need of a, 84, 99, 346. Scandals, 140. Scripture omits many things, 88. Secular courts not resorted to, 334.
'
Self-accusing, 134.
Self-excusing, 59. Self-righteousness, 25.

Self-trusting, 8, 14.
R.
E.ASH judgments, 163. Reason, 163.
Reconciliation, 355.
'
Semi-Pelagianism anticipated, 295 errors of, 385-387, 391.
Redemption,' ambiguously acknowledged by Pelagius, 250; necessary, 268, 279; senses of, 325.
Service, the Eucharistic, referred to 14, 53, 86. Servile temper, the, 46, 104, 212,
332.
Regeneration,' senses of, 267, 325, 373Renewal, gradual, 30, 122, 143. Renunciations in baptism, 268.
Pelagians in, 118, 168, 244. Sight as opposed to faith, 40, 51,
Sicily,
Repentance, a Divine gift, 233. Resurrection of Christ, spiritual renewal represented by, 7, 42 ; of the body, 253, 267, 344. Reward, the promised, 30,
Riches, Pelagian view
of,
144. 337, 341Sin, nature of, 72, iii, 119, 135; penal results of, 45, 61, 74, 114, 122, 125; knowledge of, through Law, 10, 43, 166, 332 struggle against, 88, 134, 136, 324, 373;
. ;
168, 244
lessening power of, 133, 137; unbelief specially called, 323 ; how Christ is said to have been
the spiritual, 141. * Righteousness, how men seek to establish their own,' 11, 82, 90, 321,
'made,' 262, 336. Sinlessness, distinct

1
332,340
'of God' explained, 11,
14, 26, 59, 332,
340
produced by
from holiness, men, an open question, 91, 10 6, 192; open in a sense, 149 not open, 290,
70
;
possibility of, for
; imperfect in this world, 55, 106. 115, 127, 137*236, 337344, 364, 372, 380.
God, 53
372.
Sodom, destruction of, 260. Song of Songs, spiritual sense

4. 177.
'
of,
Robber, the penitent, 391. Romans, Epistle to, 9 sense of ch. vii., 96, 103, 229, 284-287. Rome, Church of, faithful, 232, 242 clergy of, unfairly accused, 303 members of, 273 see of, most
; ;
Sons of God,' 323.

question of
;
Soul,
its
origin,
of,
369
Manichean view
347, 301.
Spain, 164.
'Stainless,' sense of, 130, 136.
eminent, 273. Rufinus, 218.

S.
Stephen,
295.
St., intercessory
prayer
of,
T.
20,
Sabbath, the literal, abolished, 28, 329 symbolism of, 22.

;
Teaching insufficient without grace,

3. 57.
149-
Index.
Temple, veil of the, 23, 257. Temptation, to be prayed against, 100, 105, 149, 371 ; various forms
of,
399 W.
Widow,
164.
tracts addressed to a, 162,
373-
Testaments, the two, 27, 33. Texts cited by Pelagians, 129, 132, 135, 138, 139. 141-146, 317GfoailSfia, 13.
Wilderness, sins of Israel in, 328. Will, of God invincible, 49 ; of man, acts even in cases of reluctance, 44 can assent or dissent when
;
Thessalonica, 273, 300. Thorn in the flesh, the, 57, 79, 210, 338. Thought, good, grace needed for, 'about evil,' sense of, 320, 386 159; sins of, 56, 148; short of
;
God calls,
in
51
to believe,
man by
;
wrought
385
90.
God, 52, 295, 318, 'prepared' by God, 318.

true, 13
;
Wisdom, the
of words,
2,
Working
of
God
of,
in us,
79, 45,
desire, 317.
206, 297, 385.
Threatenings of the Law, 11, 18,66. Three periods according to Pelagians, 257.
Works, law
19. 41-
16
of the
in
Law,
'World,' used for
men
it,
216,
Timasius and James, 59, 185-187. 'Transmission of sin,' 239, 253, 347.
Trinity, the Holy, inseparable, 51, 338 of one Godhead, 253,
;
X.
Xtstus,
quoted
by mistake
for
Sextus, III, 117.
Types, 330.
Y.
Young and
Various readings
in text of Scripture, 178, 206, 254, 341. Venial sins, 39, 88, 130. 'Very easily' to obey, 124.
old alike capable redemption, 268.
of
Vine, the, and branches, 390. Virginal life, the, 172, 334. Vision, the beatific, 51, 144, 337.
Zacchaeus, 391. Zacharias and Elisabeth, 109, 142,

335-
Zosimus, pope, 238, 242, 249, 303,

304. 307.
Vows, 387.
ERRATA.
Page
viii,
line 16, for the read
this.
I57
Z^> '^^
in
asterisk
I.
before
eos should stand before reportet
30.
November. 1887.
(ttlatenlrcin
iPtess,
xfotli
A SELECTION OF
BOOKS
PUBLISHED FOR THE UNIVERSITY BY
HENRY FROWDE,
AT THE OXFORD UNIVERSITY PRESS WAREHOUSE,
AMEN CORNER, LONDON.
ALSO TO BE HAD AT THE
CLARENDON PRESS DEPOSITORY, OXFORD.

\Every book
is
bound in
cloth,
unless otherwise described.]
LEXICONS, GRAMMARS, ORIENTAL WORKS,

Anglo-Saxon. An Anglo-Saxon Dictionary,
MS.
&c.
based on the
Collections of the late Joseph Bosworth, D.D., Professor of Anglo-Saxon, Oxford. Edited and enlarged by Prof. T. N. Toller, M.A. (To be completed in four parts.) Parts I-III. SAR. 4to. 15J. each.
Arabic.
A
'
Practical Arabic
Grammar.
Part
I.
*
Compiled
by A. O. Green, Brigade Major, Royal Engineers, Author of Modern Arabic Stories Second Edition, Enlarged and Revised. Crown 8vo. 7^. 6d.
Chinese.^ Handbook of the

Summers.
1863. 8vo. half bound,
Chinese Language.
i/. 8j.
By James
Record of Buddhistic Kingdoms^ by the Chinese

LL.D
Monk
Crown
Translated and annotated by James Legge, M.A,, 4to. cloth back, \os. 6d.
FA-HIEN.
English.
ciples
:
New
English Dictionary, on Historical Prin-
founded mainly on the materials collected by the Philological Society. Edited by James A. H. Murray, LL.D., with the assistance of many Scholars
and men of Science. Part I. ANT. Part in. BATTER BOZ. Imperial 4to.
[9]
Part
II.
ANT BATTEN.
12s. 6d. ea.ch.
CLARENDON
English.
guage.
PRESS. OXFORD.
Lan-
An Etymological Dictionary of the English

By W. W.
Skeat, Litt.D.
Second Edition.
1884. 4to.
2/. 4J.
Supplement to the
First Edition of the above. 4to. 2j. dd.
A
guage.
Greek.
Concise Etymological Dictionary of the English By W. W. Skeat, Litt.D. Second Edition. 1S85. Crown 8vo.
Lanf j. 6^.
Greek-English
Lexicon^
by
Henry
George
and Robert Scott, D.D. Seventh Edition, Revised and Augmented throughout. 1883. 4to. 1/. i6j.
Liddell, D.D.,
A
1884.
Greek-English Lexicon, abridged from Liddell and

Twenty-first Edition.
Scott's 4to. edition, chiefly for the use of Schools.
Square
2mo. ^s.dd.
A A
W.
copious Greek-English
[850.
Vocabulary,
to
compiled from
the best authorities.
24mo.
3^.
Practical Introduction
Second Edition.
Greek Accentuation, by H.
18S1.
8vo.
\os.(-^d.
Chandler, M.A.
Hebrew.
Marwan
The
ibn Janah, otherwise called Rabbi Yonah. Now Appendix, by Ad. Neubauer. 1875. 4to. 2/. 7^. 6^.
Book of Hebrew Roots, by
Abu
rirst
'1-Walid
edited, with an
A
S.
Treatise on the use of the Tenses in Hebrew.

Second Edition. 1881. Extra fcap, 8vo.
'js.6d.
By
R. Driver, D.D.
Hebrew Accentuation of Psalms, Proverbs, By William Wickes, D.D. 1881. Demy 8vo. ^s.
and Job.
Prose Books of the Old Testament.

8vo. \os. 6d.
Treatise on the Accentuation of the twe7ity-one so-called By William Wickes, D.D. 1887. Demy
Icelandic.
MS.
G.
An
Icelandic- English Dictionary, based
on the
collections of the late Richard Cleasby. Enlarged and completed by G. Vigfusson, M.A. With an Introduction, and Life of Richard Cleasby. bv
Webbe
Dasent, D.C.L.
1874. 4to. 3/
-js.
List of English Words the Etymology of which

with Icelandic.
is
ilhistrated by comparison Appendix to the above.
By W. W.
Prepared in the form of an

1876. stitched,
2j.
Skeat, Litt.D.
An
Glossary.
Icelandic Primer, with Grammar, By Henry Sweet, M.A. Extra fcap. 8vo. 3J. dd.
Notes,
and
An
Latin.
Glossary, by Dr. Gudbrand Vigfusson Extra fcap. Svo. los. 60?.
Icelandic Prose Reader, with Notes, Grammar and F. York Powell, M.A.
and
1879.
Latin Dictionary, founded on Andrews' edition
of Freund's Latin Dictionary, revised, enlarged, and in great part rewritten by Charlton T. Lewis, Ph.D., and Charles Short, LL.D. 1879. 4^0. i/. 5J.
CLARENDON PRESS, OXFORD.

Melanesian.
Sanskrit.
15J.
The
Melanesian
Languages.
8vo. iSj.
By
R.
H.
Codrington, D.D., of the Melanesian Mission.
A Practical Grammar of the Sanskrit Language,

Etymologically
arranged with reference to the Classical Languages of Europe, for the use of English Students, by Sir M. Monier-Williams, M.A. Fourth Edition. 8vo.
Sanskrit-English Dictionary^
and
Philologically arranged, with special reference to Greek, Latin, German, AngloSaxon, English, and other cognate Indo-European Languages. By Sir M. Monier-Willianns, M.A. 1872, 4to. 4/. 14J. dd.
Nalopdkhydnam.
the
:
Story
of
Nala,
an
Episode
of
Maha-Bharata the Sanskrit text, with a copious Vocabulary, and an improved version of Dean Milman's Translation, by Sir M. Monier-Williams, M.A. Second Edition, Revised and Improved. 1879. ^ô. 15J.
by
Sir
Saktintald. Sanskrit Drama, in Seven Acts. Edited M. Monier-Williams, M.A. Second Edition, 1S76. 8vo. 21s.
Syriac.
stein,
Thesatirus Syriacus
Vol.
I,
collegerunt Quatremere, Bern-
Lorsbach, Arnoldi, Agrell, Field, Roediger: edidit R. Payne Smith. S.T.P. Fasc. I-VI. 1868-83. sm. fol. each, i/. i.s. Fasc. VIL Yl.ws.dd.
containing Fasc. I-V, sm.
fol.
5/. ^s.
The Book of Kalilah and Dimnah. Translated from Arabic

into Syriac.
Edited by
W.
Wright, LL.D.
18S4. 8vo. 2\s.
GREEK
Aristophanes:
and Fragments.
CLASSICS, &c.
Complete Concordance to the Comedies

4to.
1/. is.
By Henry Dunbar, M.D.
Aristotle: The Politics, with Introductions, Notes, etc., by W. L. Newman, M.A., Fellow of Balliol College, Oxford. Vols. I. and II. Medium 8vo. 28^.
Aristotle:
The
duction, Marginal Analysis, Notes, and Indices, 2 vols. 21J 8vo.
Politics, translated into English, with Introby B. Jowett, M.A. Medium
Catalogus
Codicum
Graecorum
With
six
Sinaiticorum.
I.
Scripsit
V.
Gardthausen Lipsiensis.
pages of Facsimiles.
8vo. linen, 25J.
Heracliti Ephesii Reliquiae.
Recensuit
Bywater, M.A.
Appendicis loco additae sunt Diogenis Laertii Vita Heracliti, Particulae Hippocratei De Diaeta Libri Primi, Epistolae Heracliteae. 1877. 8vo. 6^.
Herculanensium Voluminum Partes

B 2
II.
1824. 8vo. vos.

^
CLARENDON PRESS, OXFORD,

Fragmenta Herculanensia.
Descriptive Catalogue of the
Oxford copies of the Herculanean Rolls, together with the texts of several Edited by Walter Scott, M.A., P"ellow papyri, accompanied by facsimiles. of Merton College, Oxford. Royal 8vo. cloth, 2\s.
Homer:
Hymns
A
of
Homer
Complete Concordance
;
to
the
Odyssey and
in the Iliad,
which is added a Concordance to the Parallel Passage? Odyssey, and Hymns. By Henry Dunbar, M.D. 1880. 4to. \l.\s
to
Scholia
Graeca in Iliadem.
Edited by Professor
Dindorf, after a new collation of the Venetian MSS. by D. B. Monro, M.A. Provost of Oriel College. 4 vols. 8vo. 2/. \os. Vols. V and VI. In the Press
Scholia Graeca in Odysseam.

Tomill.
1855. 8vo.
y
Edidit Guil. Dindorfius
15^-6^.
Plato
Apology with a revised Text and English Notes, and

James
Riddell,
a Digest of Platonic Idioms, by
M.A.
1878. 8vo. 8j. 6^.
Philehus, with a revised Text Edward Poste, M.A. i860. 8vo. 7^. 6^.
and English Notes, by
Sophistes
Notes, by L.
and Poliiicns, with a

1867.
revised
Text and English
CampWl. M.A.
8vo. i8j,
Theaetetus^ with a revised

by L. Campbell, M.A.
Text and English Notes

loj. 6^.
Second Edition. 8vo.
- The Dialogues^
8vo.
1875.
3/. \os.
and Introductions, by B. Jowett, M.A.
translated into English, with Analyses A new Edition in 5 volumes, medium

into English, with
The Republic, translated

Thucydides
Medium
:
an Analysis
and Introduction, by B. Jowett, M.A.
Medium
Svo.
I2j. 6^.
Translated
i/. 125.
into
Marginal Analysis, Notes, and Indices.

Svo.
English, with Introduction, By B. Jowett, M.A. 2 vols. 1881.
THE HOLY SCRIPTUEES,

Studia Biblica.
&c.
Essays
cism, and kindred subjects. loj, 6d.
in BibHcal Archaeology and CritiBy Members of the University of Oxford. Svo.
English.
The Holy Bible
in the earliest English Versions,

:
made from
the Latin Vulgate by John Wycliffe and his followers the Rev. J. Forshall and Sir F. Madden. 4 vols. 1850. Royal 4to.
edited by
3/. 3J.

[Also reprinted from the above, with Introduction and Glossary by W. "W. Skeat, Litt. D.
Ecclesiastes, and the made by Nicholas de Hereford, about a.d. 1381, and Revised by John Purvey, about A.D. 1388.
The Books of Job, Psahns^ Proverbs,

to
3J. 6d.
Song of Solomon : according

Extra fcap. 8vo.
the Wycliffite Version
The New Testament
in English^ according to the Version
by John Wycliffe, about A.d. 1380, and Revised by John Purvey, about a.d. 1388. Extra fcap. 8vo. 6j.]
English.
i/. ij.
The
Holy Bible: an exact
reprint,
1.
of the Authorised Version published in the year 161
page for page, Demy 4to. half bound,
vîth
certaiî Canticles, a Translation and Exposition in English, by Richard Rolle of Hampole. Edited by H. R. Bramley, M.A., Fellow of S. M. Magdalen College, Oxford. With an Introduction and Glossary. Demy 8vo. i/. is.
The Psalter^ or Psalms of David, and
Lectures on the Book of Job.

Abbey by
minster.
the
Delivered in Westminster Very Rev. George Granville Bradley, D.D., Dean of West8vo.
yj. 6^.
Crown
Lectures on Ecclesiastes.
8vo. 4?. dd.
By
the
same Author.
Crown
Gothic.
The
Gospel of St.
Mark
in Gothic^ according to
Edited with a the translation made by Wulfila in the Fourth Century. Grammatical Introduction and Glossarial Index by W. W. Skeat, Litt. D. Extra fcap. 8vo. \s.
Greek.
Vetus Testamentum ex Versione Septuaginta Inter;
pretum secundum exemplar Vaticanum Romae editum. Accedit potior varietas Codicis Alexandrini. Tomi III. Editio Altera. i8mo. i8j.
Origenis Hexaplorti'tn quae supersunt
sive,
Veterum
Edidit
Interpretum Graecorum in totum Vetus Testamentum Fragmenta. 2 vols. Fridericus Field, A.M. 1875. 4to. 5/. 5J.
The Book of Wisdom:
the Greek Text, the Latin

;
Vulgate, and the Authorised English Version Apparatus, and a Commentary. By William J.
with an Introduction, Critical
Deane,M.A. Small4to.
12s. 6d.
Novum
Testamentum Graece. Antiquissimorum Codicum
Textus in ordine parallelo dispositi. Accedit collatio Codicis Sinaitici. Edidit E. H. Hansen, S.T.B. Tomi III. 1864. 8vo. 24J.
Novum, Testamentum Graece.

etc.
Accedunt
parallela
3J.
S.
Scripturae loca,
On
Edidit Carolus Lloyd, S.T.P.R. writing paper, with wide margin, \os.
i8mo.
CLARENDON
Greek.
num.
i8mo.
2s. 6d.
PRESS. OXFORD.
juxta.
Novum Testamentum Graece

:-
On -writing paper, with wide margin, 9J. Evangelia Sacra Graece. Fcap. 8vo. limp, \s. 6d. The Greek Testament^ with the Readings adopted by
(i) Pica type, with Marginal Reference?. Demy 8vo. \os. 6d. (2) Long Primer type. Fcap. 8vo. 4s. 6d. (3) The same, on writing paper, with wide margin, 15s.
Exemplar Millia-
the Revisers of the Authorised Version
The Parallel New Testament^ Greek and English

the Authorised Version, 161 1 ; the Revised Version, 1881 Text followed in the Revised Version. 8vo. 1 2s. 6d.
;
being
and the Greek
The Revised Version
is the joint
property of the Universities of Oxford
and Cambridge.
Canon Mtiratorianus : the earliest Catalogue of the Books of the New Testament. Edited with Notes and a Facsimile of the MS. in the Ambrosian Library at Milan, by S. P. Tregelles, LL.D. 1867.
4to.
io.r.
6^.
Outlines of Textual Criticism applied to the New Testament. By C. E. Hammond, M.A. Fourth Edition. Extra fcap. 8vo. dd.
Hebrew,
Genesis.
10s. 6d.
etc.
Notes
3.5:.
on
the
With Two Appendices.
Hebrew Text of
By G.
J.
Spurrell,
the Book of M.A. Crown 8vo.
The Psalms in Heh'ew without poi^tts.

Svo. Price reduced to
2j., in stiff
1879.
Crown
cover.
A
to
S.
Commentary on
the
Abraham Ibn Ezra. Edited from a MS. in the Bodleian Library by R. Driver, M.A. Crown 8vo. paper covers, 3^. dd.
Book of Proverbs.
Attributed
The Book of
MS.
Tobit.
Chaldee Text, from a unique
in the Bodleian Library ; with other Rabbinical Texts, English Translations, and the Itala. Edited by Ad. Neubauer, M.A. 1878. Crown Svo. 6j-.
Horae Hebraicae
Edition, by R. Gandell,
et
Talmudicae, a
4
vols.
J. Lightfoot.
i/. is.
A new
6^.
M.A.
Latin.
Libri Psahnorum Versio antiqua Latina, cum ParaEdidit B. Thorpe, F.A.S.
1859. Svo.
phrasi Anglo-Saxonica.
1835.
8vo.
icj-.
Old-Latin Biblical Texts: No.

Matthew from the St. Germain MS. and Appendices by John Wordsworth, D.D.
to St.
I.
The Gospel according

Edited with Introduction
4to., stiff covers, 6j.
(g,).
Small
Old-Latin Biblical Texts:
according to St. Mark and St. Matthew, from the Bobbio MS. (^k), &c. Edited by John Wordsworth, D.D., W. Sanday, M. A., D.D., and H. J. White, M.A. Small 4to., stiff covers, 2xs.
No. LI. Portions of the Gospels

Latin
Old- Latin
Biblical
Texts:
No. III.
The Four
Gallica e
Gospels from the Munich MS. (q) of the Sixth Century. Edited by li. J. White, M. A., under the direction of the Bishop of Salisbury, Nearly ready.
Old-French. -Z/^r/ Psalmorum Versio antiqua

Cod. MS.
Phil.
in Bibl.
Bodleiana adservato, una

icr.
6</.
Monumentis pervetustis. Nunc primum

Doc.
i86o. 8vo.
Versione Metrica aliisque descripsit et edidit Franciscus Michel,
cum
FATHERS OF THE CHURCH,

dictine Text.
&o.
St.Athanasius: Llistorical Writings, according to the BeneWith an introduction by William

Bright.
D.D.
1881.
Crown
8vo. loj,
6(/.
Life by William Bright,
Orations against the Arians. With an Account of his D.D. 1873 Crown 8vo. 9J.
With an Introduction by William
St.Angustine: Select Anti- Pelagian Treatises, and the Acts

of the Second Council of Orange. D.D. Crown 8vo. 9J.
Bright,
Canons of the First Fonr General Coimcils of Nicaea, Constantinople, Ephesus,
and Chalcedon. 1877. Crown 8vo.
2s.
dd.
Notes on the Canons of the First Fonr General Councils.

By William
Bright,
D.D.
1882.
Crown
8vo.
5^. 6^.
Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini in

P. E. Pusey,
i7i
XII
Prophetas.
2/. 2s.
Edidit
A.M.
Tomi
II.
1868. 8vo. cloth.
D. Joannis Evangelium.
A.M.
Accedunt Fragmenta varia

Edidit post Aubertum
2/. 5^.
necnon Tractatus ad Tiberium Diaconum duo.

P. E. Pusey,
Tomi IIL
1872. 8vo.
Syriace. 4to. l/. 2S.
Commentarii in Lucae Evangelium quae supersunt E MSS. apud Mus. Britan. edidit R. Payne Smith, A.M. 1858.
2 vols.
Translated by R. Payne Smith, M.A.

8vo. 14J.
1859.
Ephraemi
Syri,
que Opera Selecta. E Codd. Syriacis MSS. in Museo Britannico et Bibliotheca Bodleiana asservatis primus edidit J. J. Overbeck. 1865. 8vo. il.\s.
Rabulae Episcopi Edesseni, Balaei, aliorum-
Eusebius' Ecclesiastical History, according to

Burton, with an Introduction by William Bright, D.D.
the text of
Crown
8vo.
18S1.

Irenaeus
:
The Third Book of St.Irenaeus, Bishop of Lyons,

H. Deane, B.D.
against Heresies. With short Notes and a Glossary by 1874. Crown 8vo. 5J. 6d.
Patrum
Apostolicorum,
S.
Clementis
Romani,
S. Ignatii,
S. Polycarpi,
quae supersunt.
Edidit Guil. Jacobson, S.T.P.R.
Tomi
II.
Fourth Edition, 1863. Svo.
il. is.
Socrates' Ecclesiastical History,

7j. ^d.
according to the Text of

1878.
Hussey, with an Introduction by William Bright, D.D.
Crown
Svo.
ECCLESIASTICAL HISTORY, BIOGRAPHY,
&c.
Ancient Liturgy of the Church of England^ according to the uses of Sarum, York, Hereford, and Bangor, and the Roman Liturgy arranged
in parallel columns, with preface and notes. Third Edition. 1882. Svo. 15J.
By William Maskell, M.A.
Baedae Historia
Bright
Ecclesiastica. Edited^ by G. H. Moberly,M.A. 1881. Crown 8vo. loj.

(
with English Notes,

6^.
W^.
Chapters of Early English
Church History,
1878. 8v0. I2J.
Burnet's History of the Reformation of the Church of England.
new
Edition. Carefully revised, and the Records collated with the originals,
7 vols.
by N. Pocock, M.A.
1865. Svo. Price reduced to
i/.
loj.
Councils
and and
and Ecclesiastical Documents

Medium
relating to Great Britain
Ireland.
W.
Edited, after Spelman and Wilkins, by A. W. Haddan, B.D., Stubbs, M.A. Vols. I. and III. 1S69-71. Medium Svo. each i/. \s.
I.
Vol. II. Part

Vol.
II.
1S73.
Svo.
loj. dd.
Part
II.
1S78. Church of Ireland; Memorials of St. Patrick.
Stiff covers, 3J. 6^.
Hamilton (John, Archbishop of

of.
St.
Edited, with Introduction and Glossary, by Thomas Graves a Preface by the Right Hon. W. E. Gladstone. Svo. 1 2s. 6d.
Andrews), The Catechism

Law.
With
Hammond [C.
E.).
Liturgies, Eastern
and Western. Edited,
with Introduction, Notes, and Liturgical Glossary. 1S78. Crown Svo. 10s. td. An Appendix to the above. 1879. Crown Svo. paper covers, is. 6d.
John, Bishop of Ephesus.

siastical History. [In Syriac] 1853. 4to. l/. \2S.
The Third Part of his EccleNow first edited by William Cureton, M.A.
.
Translated by R. Payne Smith,
M.A.
i86o. Svo. \os.

Leofric Missal, The, as used in the Cathedral of Exeter
during the Episcopate of its first Bishop, A.D. 1050-1072 ; together with some Account of the Red Book of Derby, the Missal of Robert of Jumieges, and a few other early MS. Service Books of the English Church. Edited, with Introduction and Notes, by F. E. Warren, B.D. 4to. half morocco, 35J.
Monumenta Ritualia
Offices of the
Ecclesiae Anglicanae.
The
occasional
Church of England according to the old use of Salisbury, the Prymer in English, and other prayers and forms, with dissertations and notes. By William Maskell, M.A. Second Edition. 1S82. 3 vols. 8vo. 2/. loj.
Records of the Reformation.

now
1/. 1
The
for the first time printed from MSS. in the British Museum and other libraries. Collected and arranged by N. Pocock, M.A. 2 vols. 8vo. 1870.
Divorce, 1527-1533. Mostly
6 J.
Shirley
Age.
W.
W.).
W.).
Some Account of the Church

3s. 6c?.
in the Apostolic
Second Edition, 1874. Fcap. 8vo.

(
Stubbs
Registrum Sacrum Anglicanum.
An
attempt
to exhibit the course of Episcopal Succession in England. 8j. 6d.
1858. Small 4to.
Warren
{F. E.).
Liturgy and Ritual of the Celtic Church,
1881. 8vo. 14J.
ENGLISH THEOLOGY.
Bampton
andria.
The Christian Platonists of AlexLectures, 1886. By Charles Bigg, D.D. 8vo. ioj. dd.
an Index to the Analogy.
Also separately,
'2 vols.
Butler's Works, with

8vo. IIS.
1874.
Sermons,
6d.
^s. 6d.
Analogy of Religion, ^s.6d.

Fifth Edition.
8vo.
Greswell s Harmonia Evangelica.

<^s.
1855.
Heurtlefs Harmonia Symbolica:

Church.
1858.
Creeds
in
of
the Western
8vo.
ds. 6d.
Homilies appointed
J. Griffiths,
M.A.
to be 1859. 8vo.
read
7^.
Churches.
Edited
by
dd.
Hooker's Works y with his

Keble, M.A.
life Walton, arranged Sixth Edition, 1874. 3 vols. Svo. i/. \\s. 6d.
by
by John
lo
CLARENDON
2 vols.
PRESS, OXFORD.
M.A.
1848.
Hooker's Works, the text as arranged by John Keble,

1875. 8vo.
1 1 J-.
Jezvel's
Svo.
Works,
i/. 10^.
Edited by R.
W.
Jelf,
D.D.
8 vols.
Pearson^ s Exposition of the Creed.
Revised and corrected by
E. Burton, D.D. Sixth Edition, 1877. 8vo. loj. 6^.
Waterland's Review of the Doctrine of the Eticharist, with

a Preface by the late Bishop of London,
Crown
Svo.
ds. 6d.
Works, with Life, by Bp.

with copious Indexes.
6 vols.
Van
Svo.
Mildert.
2l.x1s.
A new Edition,
A new
Wyclif,
1S56.
Wheatlys Illnstration of
Edition, 1846. Svo. fj.
the
Book of Com?non Prayer.
Wyclif.
by W.
A
W.
Catalogue of the Original

Shirley,
Works of John
D.D.
1865. Svo.
3^. 6^.
Select English
1869-1871. Svo.
Works.
By
T. Arnold, M.A. 3 vols.

first
i/. \s.
Trialogus.
With the Supplement now

7^.
edited.
By Gotthard Lechler. 1869. Svo.
HISTORICAL AND DOCUMENTARY WORKS.

British Barrows, a Record of the Examination of Sepulchral Mounds in various parts of England. By William Greenwell, M.A., F.S.A.
Together with Description of Figures of Skulls, General Remarks on Prehistoric Crania, and an Appendix by George Rolleston, M.D., F.R.S. 1877.
Medium
Svo. 25J.
Clarendon^ s History of the

England.
7 vols.
Rebellion
i/. \s.
and
Civil
Wars
Wars
in
1S39. iSmo.
Clarendon s History of the Rebellion
and
Civil
in
England.. Also his Life, written by himself, in which is included a Continuation of his History of the Grand Rebellion. With copious Indexes. In one volume, royal Svo. 1842. i/. is.
Clintons Epitome of the Fasti Hellenici.
85 1
8vo.
js.
6s. 6d.
Epitome of the Fasti Romani.
1854.
8vo.

Corpvs Poeticvm Boreale.
ii
The Poetry
of the Old Northern
Tongue, from the Earliest Times to the Thirteenth Centmy. Edited, classified, and translated, with Introduction, Excursus, and Notes, by Gudbrand Vigfusson, M.A., and F. York Powell, M.A. 2 vols. 1883. 8vo. \2s.
Freeman [E,
land;
its
A.).
History of the
Norman
Conquest of
5/.
Eng-
Causes and Results.
In Six Volumes. 8vo.
gs.6d.
The Reign of William Rufus and

Henry the
First.
2 vols.
the
Accession of
8vo.
i/.
i6j.
Gascoigne's
^d.
Theological
Dictionary
("Liber
Veritatum")
Selected Passages, illustrating the condition of Church and State, 1403-1458. With an Introduction by James E. Thorold Rogers, M.A. Small 4to.
loj-.
Johnson
and Johnson's Diary of a Journey into North Wales. Edited by G. Birkbeck Hill, D.C.L. In six volumes, medium 8vo. With Portraits and Facsimiles of Handwriting. Half bound, 3/. 3^.
Boswell's Journal of a
[Samuel, LL.D.),
Tour
Boszvells
Life
of;
including
to the Hebrides,
Magna
1879.
Carta, a careful Reprint.

4to. stitched, IJ.
Edited by
W.
Stubbs, D.D.
Passio et Miracula Beati Olaui.

covers, 6j.
Edited from a Twelfth-
Century MS. in the Library of Corpus Christi College, Oxford, with an Small 4to. stiff Introduction and Notes, by Frederick Metcalfe, M.A.
Protests of the Lords, including those which have been expunged, from 1624 to 1874; with Historical Introductions. Edited by James E. Thorold Rogers, M.A. 1875. 3vols. 8vo. 2/. 2J-.
Rogers (J, E.
England, a.d.
i
History T.). 259-1 793.
of Agriculture and Prices in
Vols. I and II (i 259-1400). 1866. Svo. 2l.%s. Vols. Ill and IV (1401-1582). 1882. Svo. 2/. ioj.
Vols.
and VI (1583-1702).
Just ready.
The First Nine Years of the Bank of E7tgland. Svo. 8.$". 6d, Saxon Chronicles (Tzvo of the) parallel, with Supplementary
Extracts from the Others.
sarial Index,
by
J. Earle,
M.A.
Edited, with Introduction, Notes, and a Glos1865. Svo. i6j-.
Stubbs (W., D.D.).

Svo. 8j. ^d.
Seventeen Lectures
at
on the Study oj
1
Medieval and Modern History, &c., delivered
Oxford
86 7-1 884.
Crown
Sturlunga Saga, including the Islendinga Saga of

Sturla Thordsson
Lawman
and other works.

2/. 2^.
Edited by Dr. Gudbrand Vigfusson.
In
2 vols.
1878. Svo.
12

and i6th centuries. printed from the unique MS. in the Library of Lord Ashburnham. Edited with Introduction and Glossary by Lucy Toulmin Smith, 8vo. 21s.
of
York Plays.
Now
York on the day of Corpus

first
The Plays performed by the
Crafts or Mysteries
Christi in the 14th, 15th,
Matmscript Materials relating

Arranged by F. Madan, M.A.
8vo.
to
the
History of Oxford,
7^. (id.
Statutes
made for the

therein,
and Halls
\2s. 6d.
JJjiiversity of Oxford, and for the Colleges by the University of Oxford Commissioners. 1882. 8vo.
Stattita Universitatis Oxoniensis.
1887.
8vo. ^s.
The Examination Statutes for

B.C.L., and
the Degrees of B.A., B. Mus.,

8vo, sewed,
is.
B.M.
Revised to Trinity Term, 1887,

to
6d.
The Student's Handbook

Oxford.
the
University and Colleges of

the
Extra fcap. 8vo.
2s.
The Oxford University Calendar for

8vo. 4J. 6d.
year 1887.
Crown
The
present Edition includes all Class Lists and other University distinctions for the seven years ending with 1886.
Also, supplementary to the above, price 5s. (pp. 606),
The Honours Register of the University of Oxford.
A complete
Record of University Honours, Officers, Distinctions, and Class Lists; of the Heads of Colleges, &c., &c., from the Thirteenth Century to 1883.
MATHEMATICS, PHYSICAL SCIENCE,

Acland {H. W., M.D., F.R.S.).
Series in the Oxford Museum.
&c.
Synopsis of the Pathological

Svo. 2s. dd.
1867.
Burdon-Sanderson
{J.,
M.D., F.R.SS. L. and E.).

Medium
Svo.
2 \s.
Transla-
tions of Foreign Biological Memoirs. I. of Muscle, and of the Electrical Organ.
Memoirs on the Physiology of Nerve,
De Bary
Comparative Anatomy of the Vegetative Organs of the Phanerogams and Ferns. Translated and Annotated by F. O, Bower, M.A., F.L.S., and D. H. Scott, M.A., Ph.D., F.L.S. With 241 woodcuts and an Index. Royal 8vo., half morocco, i/. 2s. 6d.
(Dr. A.).
Outlines of Classification aftd Special
Goebel {Dr, K.).
Mor-
phology of Plants. A New Edition of Sachs' Text Book of Botany, Book II. English Translation by H. E. F. Garnsey, M.A. Revised by I. Bayley Balfour, M.A., M.D., F.R.S. With 407 Woodcuts. Royal 8vo. half morocco, zis.
CLARENDON
Sachs {Julius
PRESS, OXFORD.
13
Lectures on vori). Translated by H. Marshall Ward, M.A. half morocco, i/. \is. 6d.
[Dr. A).
the Fungi, Mycetozoa and Bacteria. Henry E. F. Garnsey, M.A. Revised
the Physiology of Plants. With 445 Woodcuts. Royal 8vo.
De Bary
F.R.S.
Comparative Morphology and Biology
0^
With 198 Woodcuts.

With 20 Woodcuts.
Authorised English Translation by by Isaac Bayley Balfour, M.A., M.D., Royal 8vo., half morocco, i/. 2s. 6d.
Lectures on Bacte7'ia.
M.A.
Translated by H. E. F, Garnsey,
8vo.
6j-.
Crown
Annals of Botany.
Edited by Isaac Bayley Balfour, M.A.,
M.D., F.R.S., Sydney H. Vines, D.Sc, F.R.S., and William Gilson Farlow,^ M.D., Professor of Cryptogamic Botany in Harvard University, Cambridge, Mass., U.S.A., and other Botanists. Royal 8vo. Vol. I. No. i. Price 8j. Zd.
Mailer
the
On certain Variations in the Vocal Organs of [jf')' Passeres that have hitherto escaped notice. Translated by F. J. Bell, B.A., and edited, with an Appendix, by A. H. Garrod, M.A., F.R.S. With Plates. 1878. 4to. paper covers, 7^-. 6a?.
Treatise on Infinitesimal
8vo. \\s.^d.
Calculus.
Price [Bartholomew^ M.A., F.R.S.).

Vol.1. Differential Calculus.
Vol.
Second Edition.
8vo. 18^.
;
n. Integral Calculus, Calculus of

Second Edition, 1865.
Variations, and Differential Equations.
Vol. III. Statics, including Attractions Second Edition, 1868. 8vo. i6j.
Dynamics of a Material
Particle.
Vol. IV. Dynamics of Material Systems; together with a chapter on Theoretical Dynamics, by W. F. Donkin. M.A.. F.R.S. 1S62. 8vo. i6j.
Pritchard
Uraiiometria Oxoniensis. [C., D.D., F.R.S.). Photometric determination of the magnitudes of all Stars visible to the naked eye, from the Pole to ten degrees south of the Equator. 1885. Roval 8vo.
Nova
8 J. 6^.
Astronomical
Observations
made
at
the
University
No,
Observatory, Oxford, under the direction of C. Pritchard, D.D. 1878. Royal 8vo. paper covers, 3J. dd.
Rigaud's Correspondence of Scientific
of the J'jth Century ^ with Table of Contents by A. de Morgan, and Index by the Rev. J. Rigaud, M.A. 2 vols. 1841-1862. S\o.i^s.6d.
Scientific Papers and AdWith a Arranged and Edited by William Turner, M.B., F.R.S. Biographical Sketch by Edward Tylor, F.R.S. With Portrait, Plates, and Woodcuts. 2 vols. 8vo. \l. 4J.
Men
Rolleston [George, M.D., F.R.S.).

dresses.
14

Thesmirtis Entomologicus O., M.A., F.R.S.). Hopeianus, or a DescrijDtion of the rarest Insects in the Collection given to the University by the Rev. William Hope. With 40 Plates. 1874. Small
morocco,
7/. ioj.
Westzvood [J.
folio, half
W^z
Sbatrtlj sBooifes
of
tfie
iEast.
Translated by various Oriental Scholars, and edited by

F.
Max
MiJLLER.
[Demy
Vol.
I.
8vo. cloth.]
Translated by F. Max Miiller. The Aândop^ya-upanishad, The Talavakara-upanishad, The Aitareyaarawyaka, The Kaushitaki-brahmawa-upanishad, and The Vaâsaneyi-sa whita-
The Upanishads.
\os. Gd.
Part
I.
upanishad.
Vol.
Sacred Laws of the Aryas, as taught in the II. Schools of Apastamba, Gautama, VasishMa,and Baudhdyana. Translated by Part I. Apastamba and Gautama. loj. 6d. Prof. Georg Biihler.
The
Vol. III.
The Sacred Books
of China.
The Texts
of
ConReli-
fucianism.
Translated by James Legge. Part I. The Shu King, gious portions of the Shih King, and The Hsiao King. 1 2s. dd.
The
Vol. IV.
steter.
The Zend-Avesta.
Parti.
Translated by James Darme\os.^d.
TheVendidad.
Vol. V.
Part
I.
The Pahlavi Texts.

The Bundahij, Bahman
Translated by E.
Parts I and II.
W. West.
I2j-.
Yajt, and Shayast la-shayast.
dd.
Vols.
VI and IX. The Qur'an.

i\s.
Translated
by E. H. Palmer.
Vol. VII.
Jolly.
The
Toj,
GflT.
Institutes of Vi.shu.
Translated by Julius
Vol. VIII The Bhagavadgita, with The Sanatsuâtiya, and The Anugita. Translated by Kashinath Trimbak Telang. \os. 6d.
Vol. X.
The Dhammapada,
Miiller;
translated from Pali by F. and The Sutta-Nipata, translated from Pali by V. Fausboll; being
10s. td.
Max
Canonical Books of the Buddhists.

Vol.
15
Translated from Pali by T. W. The Mahaparinibbana Suttanta 2. The Dhamma->âkkappavattana Sutta; 3. The Te\a^â Suttanta; 4. The Akankheyya Sutta; The Maha-sudassana Suttanta 7. The Sabbasava 5. The Aetokhila Sutta; 6.
XL
Buddhist Suttas.
i.
Rhys Davids,
Sutta.
OS. 6d.
Vol. XII.
of
The 5atapatha-Brahma;2a, according

and
II.
1 2s. ()d.
to the
Text
Part
I.
the Madhyandina School.

I
Translated hy Julius Eggeling.
Books
Translated from the Pali by Vol. XIII. Vinaya Texts. T. W. Rhys Davids and Hermann Oldenberg. Part I. The Patimokkha. The Mahavagga, I-IV. ics. 6d.
Vol.
XIV. The Sacred Laws
of the Aryas, as taught in the
Schools of Apastamba, Gautama, VasishMa and Baudhayana. Translated by Georg Biihler. Part II. Vasish//â and Baudhayana. los. 6d.
Vol.
The Upanishads. Translated by F. Max Muller. The Ka/â-upanishad, The Muw^/aka-upanishad, The Taittiriyakaupanishad, The Bri'hadara72yaka-upanishad, The 6'vetajvatara-upanishad, The los. Gd. Praj/Za-upanishad, and The Maitrayaa-Brahma;za-upanishad.
XV.
Part II.
Vol.
I
XVI. The Sacred Books

OS. 6d.
of China.
Part
The Texts
II.
Confucianism.
Translated by James Legge.
of The Yi King.
Vol.
T.
XVII. Vinaya Texts.

W. Rhys
The
Alillavagga, I-III.
Translated from the Pali by

Part
II.
Davids and Hermann Oldenberg.

loj.
6^/.
The Mahavagga,
V-X.
Translated by E. W. West. Vol. XVIII. Pahlavi Texts. Part II. The Dat/istan-i Dinik and The Epistles of Manuj/îhar. 1 2s. dd.
Vol.
XIX. The
Fo-sho-hing-tsan-king.
Life of
Buddha
by Ajvaghosha Bodhisattva, translated from Sanskrit into Chinese by Dharmaraksha, a.d. 420, and from Chinese into English by Samuel Beal.
10 J. 6d.
Vol.
XX. Vinaya
XXI.
Texts.
Translated from the Pali by T.

III.
W.
Rhys Davids and Hermann Oldenberg. Part

10s. dd.
The
A'ullavagga, IV-XII.
Vol.
The
Saddharma-pu??<a?arika
\2s. 6d.
or,
the Lotus of the
True Law.
Translated by H. Kern.
Vol.
XXIL
Jacobi.
mann
6âina-Sutras. Translated from Prakrit Part I. The AHrahga-Sutra. The Kalpa-Sutra.
by Her10s. 6d.
i6

XXIII.
Vol.
The Zend-Avesta.
The
Sirozahs, Yajts,
Translated
and Nyayij,
by James Dar-
mesteter.
Part II.
ioj. 6^.
Vol.
XXIV.
III.
Pahlavi Texts.
Dina-i
Translated by E.
6'ikand-gfimanik,
W. West.
Sad-Dar.
Part
Mainog-i
Khirad,
and
Second
Vol.
Vol.
Series.
i^s.
XXV.
XXVI.
Manu.
Translated by Georg Biihler.

vSatapatha-Brahma/â.
i2j. 6^.
The
Translated
by
Julius Eggeling.
Part II.
Vols. XXVII and XXVIII. The Sacred Books of China. The Texts of Confucianism. Translated by James Legge. Parts III and IV. The Li K\, or Collection of Treatises on the Rules of Propriety, or Ceremonial
Usages.
2 5 J.
Vols.
XXIX
and
XXX. The
XXIX), XXX).
Domestic Ceremonies.
Translated by
Greliya-Sutras, Rules of Vedic Hermann Oldenberg.

Just Published.
Press.
Part I (Vol.
Part II (Vol.
\2s. Gd.
In the
Vol.
XXXI.
The Zend-Avesta.
Part III.
The Yasna,
i2j. 6^.
Visparad, Afrinagan, and Gahs.
Translated by L. H. Mills.
The following Volumes
are in the Press:
Vol.
XXXII. Vedic Hymns.

I.
Translated by F.
Max
Miiller,
Part
Vol.
XXXIII.
Narada,
and
some
Minor
Law-books.
Translated by Julius Jolly.
{Preparing?^
Vol.
XXXIV. The
*j^*
Vedanta-Sutras, with 5ahkara's

{Preparing?}^
Com-
mentary.
Translated by G. Thibaut.
consist
The Second Series will
of Twenty-Four Volumes.
17
Clsrmtrnii ||r^ss
%tm%
I.
ENGLISH,
By Marie
Extra fcap. 8vo.
I.
&e.
First Reading Book.

edited
Eichens of Berlin
stiff
and
by Anne
stiff
J.
Clough.
covers, 4^.
Oxford Reading Book, Part

fcap. 8vo.
For
Little Children.
Extra
Extra
covers, dd.
Oxford Reading Book, Part

fcap. 8vo.
stiff
II.
For Junior
Classes.
covers,
6c?.
An
An
O.
Elementary English Grammar and Exercise Book^ W. Tancock, M.A, Second Edition. Extra fcap. Svo. \s. 6d.
English
By
Extra
Grammar and Reading Book,

By O. W. Tancock, M.A.
the best
In
for
Lower Forms
in Classical Schools. fcap. Svo. 3>r. ^d.
Fourth Edition.
Typical Selections
from
English Writers, with Intro2 vols.
ductory Notices. Second Edition. Vol. I. Latimer to Berkeley.
Vol.
Extra fcap. Svo. 3^-. ^d. each. II. Pope to Macaulay.
Shairp {J, C, LL.D.).

delivered at Oxford.
Aspects of Poetry ;
6</.
being Lectures
Crovi^n Svo. loj.
Book for
M.A.
the Beginner in
Anglo-Saxon.
2s.
By John
M.A.
Earle,
Third Edition.
Extra fcap. Svo.
6d.
An
Anglo-Saxon Reader.
In Prose and Verse.
With GramFourth
matical Introduction, Notes, and Glossary. By Henry Sweet, Extra fcap. Svo. Sj. 6d. Edition, Revised and Enlarged.
Second Anglo-Saxon Reader.

fcap. Svo.
By
the same Author. Extra
Nearly ready.
.
An
Anglo-Saxon Primer, with Grammar, Notes, and Glossary

By the same Author. Second
Edition.
Extra fcap. Svo.
2j.
dd.
Old English Reading Primers ; edited by Henry Sweet, M.A.

I.
Selected Homilies of .Îfric.
II.
Extracts from Alfred's Orosius.
Extra fcap. Svo., stiff covers, \s. 6d. Extra fcap. Svo., stiff covers, is. 6d.
18

Grammar
a7td Glossary.
First Middle English Primer, with By the same Author. Extra fcap. 8vo. 2S.
Second Middle E7tglish Primer.

with
Extracts from Chaucer,

Extra fcap. 8vo.
2s.
Grammar and
Glossary.
By
the same Author.
First Series. Principles of English Etymology. Element. By W. W. Skeat, Litt.D. Crown 8vo. qj.
The Native
Earle,
The Philology of
Fourth Edition.
the
English Tongue.
"js.
By
J.
M.A.
Extra fcap. 8vo.
6d.
An
Icelandic Primer, with Grammar, Notes, By Henry Sweet, M.A. Extra fcap. 8vo. 3^ ^d.
and Glossary.
An Icelandic Prose Reader, with Notes, Grammar, and Glossary.

By G.
Vigfusson,
M.A., and F. York
Powell,
M.A.
Ext.
fcap.
8vo.
Handbook of
4J. dd.
the Principles of Spelling Reform.
Phonetics, including a Popular Exposition of By H. Sweet, M.A. Extra fcap. 8vo.
Elementarbuch
2J-.
des
Texte und Glossar.

(id.
Gesprochenen Englisch. Von Henry Sweet. Extra fcap.
Grammatik,
8vo.,
stiff
covers,
The Ormulum; with the Notes and Glossary of Dr. R. M.

White.
Edited by R. Holt, M.A. 1878.
2 vols.
Extra fcap. Svo. 21 j.
Specimens of Early English.

With
A New
and Revised Edition.

By R.
Morris, LL.D., and
W. W.
Part
Introduction, Notes, and Glossarial Index. Skeat, Litt.D.
I. From Old English Homilies to King Horn (a.d. 1150 to a.d. 1300). Second Edition. Extra fcap. 8vo. 9J. Part II. From Robert of Gloucester to Gower (a.d. 1298 to a.d. 1393). Second Edition. Extra fcap. 8vo. 7j. 6^,
Specimens of English Literature, from

'
the
'
Ploughmans
Crede' to the Shepheardes Calender' (a.d. 1394 to a.d. 1579). With IntroExtra fcap. duction, Notes, and Glossarial Index. By W. W. Skeat, Litt.D.
8vo.
7J. ^d.
The Vision of William

Parallel Texts
;
concer7iing Piers the
Plowman,
in
three
together with Richard the Redeless. By William Langland (about 1362-1399 A.D.). Edited from numerous Manuscripts, with Preface, Notes, and a Glossary, by W. W. Skeat, Litt.D. 2 vols. 8vo. 31J. dd.
The Vision of William, concerning Piers tlie Plowman, by William Langland. Edited, with Notes, by W. W. Skeat, Litt.D. Fourth
Edition.
Extra fcap. 8vo.
4.?.
dd.

Chaucer.
;
19
the Canterbury Tales ; the I. The Prologue to Knightes Tale The Nonne Prestes Tale. Edited by R. Morris, Editor of Specimens of Early English, &c., &c. Extra fcap. 8vo. 2s. 6^.
II. The Prioresses Tale; Sir Thopas ; The Tale ; The Clerkes Tale ; The Squieres Tale, &c. Edited by W. Third Edition. Extra fcap. 8vo. 4J. 6^. Litt.D.
Monkes
W. Skeat,
III. The Tale of the Tale The Second Nonnes Tale

;
Man
;
of
Lawe ; The Pardoneres

Tale.
The Chanouns Yemannes

Extra fcap. 8vo.
same Editor.
New
By
the
Edition, Revised.
4^. ^d.
Gamelyn, The Tale of. Edited with Notes, Glossary, &c., by W. W. Skeat, Litt.D. Extra fcap. Svo. Stiff covers, u. 6^.
Minot {Laurence).
Poems.
Notes, by Joseph Hall, M.A., Head Master of the Manchester. Extra fcap. Svo. 4^. 6^.
Edited, with Introduction and Hulme Grammar School,

I
Spenser''s
Kitchin,
Faery Queene.
With
D.D.
Books
and
II.
for the use of Schools.
Introduction, Notes, Extra fcap. Svo. 2s. 6d. each.
and Glossary.
Designed chiefly By G. W.
Hooker.
Ecclesiastical Polity,
Second Edition.
Church, M.A.
Book L. Extra fcap. Svo.
Edited by R.
2s.
W.
OLD ENGLISH DRAMA.

The Pilgrimage
to Parnassus with The Two Parts of the Return from Parnassus. Three Comedies performed in St. John's College, Edited from MSS. by the Rev. W. D. Cambridge, a.d. mdxcvii-mdci.
Macray, M.A., F.S.A.
Medium
Svo.
Bevelled Boards, Gilt top,
8j. dd.
Marlowe and
Svo. 6j. hd.
Greene.
Marlowe's Tragical History of Dr.
Faustus, and Greene's Honotirable History of Friar Bacon and Friar Bungay. Edited by A. W. Ward, M.A. New and Enlarged Edition. Extra fcap.
Marlowe.
Edward
LL.
With
Introduction, Notes, &c.

2J.
O. W. Tancock, M.A.
By
Extra fcap. Svo. Paper covers,
Cloth
3J.
SHAKESPEARE.
Shakespeare.
and
W.
Select Plays.
M.A.
of Venice,
Edited by
Macbeth,
Hamlet.
c 2
W.
G. Clark, M.A.,
Aldis Wright,
Extra fcap. Svo.
stiff
covers.
is. 6d,
The Merchant
u.
Richard the Second,
is. 6d.
2s.
20

Select Plays.
is.Sd.
It.
2s.
Shakespeare,
The Tempest.
As You Like
Julius Caesar.
Edited by W. Aldis Wright, M.A. Midsummer Night's Dream. is.6d.

Coriolanus.
2j. 64.
u.
6d.
Henry the
2s. 6d.
Fifth.
2j.
is.
Richard the Third.
King Lear.
is. 6d.
Twelfth Night, King John. is.
6d.
6d.
Shakespeare as a Dramatic Artist ; a popular Illustration of

the Principles of Scientific Criticism.
By R. G. Moulton, M.A. Crown
8vo. 5J.
Bacon.
II.
S.
I.
Advancement of Learning.
Second Edition,
Edited by
4^-.
W.
Aldis
Wright, M.A.
Extra fcap. 8vo.
dd.
The Essays.
late
I.
With Introduction and Notes.

Fellow of Brasenose College.
H. Reynolds, M.A.,
By
By
In Preparation.
Milton.
John
II.
Areopagitica.

Extra fcap. 8vo.
3^-.
W.
Hales, M.A,
Third Edition.
Poems.
Edited by R. C. Browne, M.A.

1. 4^-.
;
a vols.
Vol.
II. 3^.
Fifth Edition. Extra fcap. Svo. 6j. dd. Sold separately, Vol.
In paper covers
Lycidas, 3^.
L'Allegro, 3^.
II
d^d.
Penseroso,
Comus,
dd.
Samson
Agonistes, dd.
I.
III. Paradise Lost. Book Extra fcap. Svo. Nearly ready,
Edited by H. C. Beeching.
IV. Samson Agonistes.

Notes by John Churton
Collins.
Edited with Introduction and

Extra fcap. Svo.
stiff
covers, is.
Bunyan.
Hon of
I.
The Pilgrim's Progress^ Grace Abounding, Relads.
Imprisonment of Mr. John Bunyan. Edited, with Biographical Introduction and Notes, by E. Venables, M.A. 1S79. Extra fcap. Svo. 5^.
the
In ornamental Parchment,
II.
Holy War,
&-c.
Edited
by E. Venables, M.A.
Book VI.
Edited
In the Press.
Clarendon.
History of the Rebellion.

Extra fcap. Svo. ^.. 6d.
by T. Arnold, M.A.
Dryden.
Select Poems. Stanzas on the Death of Oliver Cromwell Astrsea Redux Annus Mirabilis Absalom and Achitophel Religio Laici The Hind and the Panther. Edited by W. D. Christie, M.A. Second Edition. Extra fcap. Svo. 3J. dd.
; ;
;
;
Lockers Conduct of the Understanding.

duction, Notes, &c., by T. Fowler,
Edited, with Intro2s.
D.D.
Second Edition. Extra fcap. Svo.

Addison. Selections from Papers in the Spectator. With Notes. By T. Arnold, M.A. Extra fcap. 8vo. 4^.60?. In ornamental Parchment, 6 j,
Steele,
Selections
from
the Tatler, Spectator^

j\s.
and Guardian.
7^.
Edited by Austin Dobson. Extra fcap. 8vo.
6d.
In white Parchment,
6d.
Pope.
With Introduction and Notes. By Mark

I.
Pattison, B.D.
Essay on
Satires
II.
Man. Extra fcap. 8vo. u. 6d. and Epistles. Extra fcap. 8vo. %s.
Paper covers, id.
Parnell.
The Hermit.
Selected Poems.
Gray.
Edited by
College.
Edmund
3^.
Gosse.
Extra
fcap. 8vo.
Stiff covers, \s. 6d.
In white Parchment,
Elegy and Ode on Eton

Goldsmith.
4J. 6d.
Paper covers, id.

is. 6d.
Selected Poems.
Edited, with Introduction and

In white Parchment,
Notes, by Austin Dobson.
Extra fcap. Svo.
The Deserted
Johnson.
I.
Village.
Paper covers, id.
Rasselas ; Lives of Dryden and Pope,

4J. 6^.,
Edited
or Lives of
by Alfred Milnes, M.A. (London). Extra fcap. Svo. Dryden and Pope only, stiff covers, 2s. 6d.
II. Rasselas. Edited, with Introduction and Notes, by G. Birkbeck Hill, D.C.L. Extra fcap. Svo. Bevelled boards, 3^. 6d. In white Parchment, 4s. 6d.
III. Vanity of Payne, M.A. Paper covers,
Human
/^d.
Wishes.
With Notes, by E.
Journal of a Tour
J.
BosweUs Life of Johnson.

the Hebrides.
With
the
to
Edited, with copious Notes, Appendices, and Index, by G. Birkbeck Hill, D.C.L,, Pembroke College. With Portraits and Facsimiles. 6 vols. Medium Svo. Half bound, 3/. 3J.
Cowper.
H. T.
I.
Edited, with Life, Introductions, and Notes,

Griffith,
by
B.A.
The Didactic Poems of 1782, with Selections from the

Pieces, A.D.
1
Minor
II.
779-1 7S3.
Extra fcap. Svo.
3.^.
The Task, with Tirocinium, and Selections from the

1
Minor Poems, A.D,
784-1 799.
Second Edition.
Extra fcap. Svo.
3,?.
Burke.
by E.
I.
J.
Select Works. Payne, M.A.
Edited, with Introduction and Notes,
Thoughts on the Present Discontents ; the two Speeches

Second Edition.
Extra fcap. Svo.
4J. 6</.
on America.
22

II. Reflections onthe French Revolution. Extra fcap. 8vo. 5^.
Burke.
Second Edition.
III.
Four Letters on
Regicide Directory of France.
the Proposals for Peace with the Second Edition. Extra fcap. 8vo. ^s.
Keats. Hyperion,
Paper covers,
4c/.
Book
I.
With Notes by W. T. Arnold, B.A.
Byron.
Childe Harold.

fcap. 8vo.
3J. ^d.
by H. F. Tozer, M.A. Extra
In white Parchment,
5J,
Scott. Lay of the Last Minstrel. Notes by W. Minto, M.A. With Map. Ornamental Parchment, 3^. M.
Edited with Preface and

Extra fcap. Svo.
Stiff covers,
2s.
Lay of
the
Last Minstrel.
Introduction and Canto

^d.
I,
with Preface and Notes, by the same Editor,
II.
LATIN.
of
Rudimenta Latina.
Allen,
Comprising Accidence, and Exercises

2s.
a very Elementary Character, for the use of Beginners.
By John Barrow
M.A.
Extra fcap. Svo.
An
Elementary Latin Grammar.

Fifty-Seventh Thousand.
By
the
same Author.
Fourth
Extra fcap. Svo. 2s.6d.
First Latin Exercise Book.

Edition.
By
the same Author.
Extra fcap. Svo.
2s. 6d.
Second Latin Exercise Book.

fcap. Svo.
3J. dd.
By
the same Author.
Extra
for
Reddenda Minora, or Easy Passages, Latin and Greek,

Unseen Translation. For the use of Lower Forms. by C. S. Jerram, M.A. Extra fcap. Svo. \s. 6d.
Unseen Translation. By C. Enlarged, Extra fcap. Svo.
S. Jerram,
2s. 6d.
Composed and
selected
Anglice Reddenda, or Easy Extracts, Latin and Greek, for

M.A.
Third Edition, Revised and
Anglice Reddenda.
Extra fcap. Svo.
35'.
Second
Series.
By
the
same Author.
Passages for Translation into Latin.

and
others. Selected Svo. 2s. 6d.
For the use of Passmen

Seventh Edition.
by
J.
Y. Sargent, M.A.
Extra fcap,
Exercises in Latin Prose Composition;
with Introduction,
Notes, and Passages of Graduated Difficulty for Translation into Latin. By G. G. Ramsay, M.A., LL.D. Second Edition. Extra fcap, Svo. 4^. 6d.
Hints and Helps for

Extra fcap, Svo.
L atin^ Elegiacs. By H
Lee- Warner, M.A.
3^, 6r/.

First Latin Reader.
Extra fcap. 8vo.
2s.
23
By
T.
J.
Nunns, M.A.
Third Edition.
Caesar.
Maps.
The Commentaries
By Charles
E. Moberly,
(for Schools).
With Notes and
M.A.
Parti. The Gallic War, Part II. The Civil War.
The Civil War.

Cicero.
Book
I.
Second Edition. Extra fcap. 8vo. 4J. 6<^. Extra fcap. 8vo. 3s. 6c?. Second Edition. Extra fcap. Svo. 2s.
Speeches against Catilina.
By
E. A. Upcott, M.A.,
Extra fcap.
Assistant Master in Wellington College. Svo. 2s. 6d.
In one or two Parts.
Cicero.
Selection of interesting a7td descriptive passages. With By Henry Walford, M.A. In three Parts. Extra fcap. Svo. 4^. 6^. Each Part separately, limp, is. 6d. Anecdotes from Grecian and Roman History. 'Third Edition. Part I. Part II. Omens and Dreams: Beauties of Nature. Third Edition. Part III. Rome's Rule of her Provinces. Third Edition.
Notes.
De Senectute. Edited, with Introduction and Notes, Cicero. by L. Huxley, M.A. In one or two Parts. Extra fcap. Svo. 2^.
Cicero.
late C. E. Prichard,
Selected Letters (for Schools). With Notes. By the Second Edition. M.A., and E. R. Bernard, M.A.
3J.
Extra fcap. Svo.
Cicero.
Select Orations (for
Schools).
In Verrem
I.
De
Imperio Gn. Pompeii. Pro Archia. Philippica IX. With Introduction and Notes by J. R. King, M.A. Second Edition. Extra fcap. Svo. 2s. 6d.
In Q. Caecilium Divifiatio, and In C. Cicero. Prima. With Introduction and Notes, by j. R. King, M.A.
limp,
IS.
Verrem Actio
Extra fcap. Svo.
6d.
Cicero.
2s. td.
Speeches against Catilina.
With Introduction and

Extra fcap. Svo.
Notes, by E. A. Upcott, M.A.
Cornelius Nepos,
Second Edition.
With Notes.
Extra fcap. Svo.
By Oscar
Browning, M.A.
2s. 6d.
Horace.
cloth, 2S.
Selected Odes.
With Notes
for the use of a Fifth

Extra fcap. Svo.
Form. By E. C. Wickham, M.A.
Livy.
Selections (for Schools). With Notes and Maps. H. Lee- Warner, M.A. Extra fcap. Svo. In Parts, limp, each \s. 6d. Part I. The Caudine Disaster. Part II. Hannibal's Campaign in Italy. Part III. The Macedonian War.
By
Livy.
Books V-VII.
A. R. Cluer, B.A. Second Edition. Revised by P. E. Matheson, M.A. Extra fcap. Svo. 5^. (In one or two vols.)
By
24

Books XXI, XXII, and XXIII.
By M. T. Tatham, M. A. Extra
Livy.
With Introduction
and Notes.
fcap. 8vo. 4J. dd,
Ovid,
Selections for the use of Schools. With Introductions and Notes, and an Appendix on the Roman Calendar. By W. Ramsay, M.A. Edited by G. G. Ramsay, M.A. Third Edition. Extra fcap. 8vo. 5^. dd.
Tristia.
Ovid,
Book
By
S.
I.
The Text
revised, with
an IntroExtra
duction and Notes.
G. Owen, B.A.
Extra fcap. 8vo.
is. 6d.
Plautus.
Captivi.
Edited by
W. M.
6d.
Lindsay, M.A.
fcap. Svo.
(In one or two Parts.)
2s.
Plautus,
The Trinummus,
With Notes and
(Intended for the Higher Forms of Public Schools.) and A. Sloman, M.A. Extra fcap. Svo. 3^.
Introductions. ByC. E. Freeman, M.A.,
Pliny.
Sallust, M.A.
Selected Letters (for Schools).
With Notes.
By
the
late C. E. Prichard,
M.A., and E. R. Bernard, M.A.
Extra fcap. Svo.
3J.

Extra fcap. Svo.
4^. dd.
By W. W.
Capes,
Tacitus,
tion
The Annals.
Books I-IV.
Edited, with Introduc-
and Notes (for the use of Schools and Junior Students), by H. Fumeaux, M.A. Extra fcap. Svo. 5^.
The Annals. Book I. With Introduction Tacitus. by the same Editor. Extra fcap. Svo. limp, 2s.
Terence.
and Notes,
Andria,
With Notes and
Introductions.
3J.
By
C.
E. Freeman, M.A., and A. Sloman, M.A.
Extra fcap. Svo.
Adelphi.
the Higher Svo. 3J.
With Notes and

Schools.)
Forms of Public
Introductions. (Intended for By A. Sloman, M.A. Extra fcap.
Phormio.
Sloman, M.A.
With Notes and

Extra fcap. Svo.
3^.
Introductions.
By A.
Tibullus and Proper tius. Selections. Edited M.A. Extra fcap. Svo. (In one or two vols.) 6j.
Virgil.
by G. G. Ramsay,
T. L. Papillon,
In one
C. S.
With
Two
M.A.
vols.
Introduction and Notes. Crown Svo. ioj. dd. The Text

fcap. Svo. 2s. 6d.
By
separately, 4J. dd.
Bucolics. Virgil. or two Parts. Extra
Edited by C. S. Jerram, M.A.
Virgil
Jerram,
Aeneid
M.A.
I.
With Introduction and Notes, by

\s.
Extra fcap. Svo. limp,
6d.
Virgil
Aeneid IX.

late
by A. E. Haigh, M.A.,
fcap. Svo. limp, is. 6d.
Fellow of Hertford College, Oxford.

2S.
Extra
In two Parts,

Avianus, The Fables
of.
etc.
25
Apparatus, Commentary,
Edited, with Prolegomena, Critical By Robinson Ellis, M.A., LL.D. Demy 8vo
Catulli Veronensis Liber.

8vo. i6s.
ticum prolegomena appendices addidit, Robinson
Iterum recognovit, apparatum criEllis, A.M. 1878. Demy
A
1876.
Commentary on
Demy
8vo. \^s.
Catullus.
By Robinson
Ellis,
M.A.
Catulli Veronensis Carmina Selecia, secundum recognitionem Robinson Ellis, A.M. Extra fcap. 8vo. y. 6d.
Cicero de Oratore. With Introduction and Notes. Wilkins, M.A. Book II. 1881. 8vo. 5J. Bookl. 1879. 8vo. 6j.
By A.
S.
Philippic Orations.
Second Edition.
1879.
With Notes.
By
J.
R. King, M.A.
8vo. \os. 6d.
With English Introductions, Notes, Select Letters. Cicero. and Appendices. By Albert Watson, M.A. Third Edition. Demy 8vo. i8s.
Select Letters.
Edition.
Text.
4J.
By
the same Editor.
Second
Extra fcap. 8vo.
pro Cluentio. With Introduction and Notes. By W. Ramsay, M.A. Edited by G. G. Ramsay, M.A. 2nd Ed. Ext. fcap. 8vo. 3^. 6d.
Horace. With a Commentary.
Seculare, and Epodes. Demy 8vo. I2.r. 1877.
Volume
C.
I.
The Odes, Carmen

Second Edition.
By Edward
Wickham, M.A.
A
Livy,
reprint of the above, in a size suitable for the use

I.
of Schools.
Extra fcap. 8vo.
6s.
With Introduction, Historical Examination, By J. R. Seeley, M.A. Second Edition. 1881. 8vo. 6j. Ovid. P. Ovidii Nasonis Ibis. Ex Novis Codicibus edidit, Scholia Vetera Commentarium cum Prolegomenis Appendice Indice addidit, R. Ellis, A.M. 8vo. \os. 6d. Book
and Notes.
Edition.
Persius. The Satires. With a Translation and Commentary. By John Conington, M.A. Edited by Henry Nettleship, M.A. Second
1874.
8vo.
7^.
6d.
Juvenal.
Crown
Tacitus.
XIII
Satires.
Edited, with
Introduction
and
Notes, by C. H. Pearson, M.A., and Herbert A. Strong, M.A., LL.D., Professor of Latin in Liverpool University College, Victoria University. In two Parts.
8vo. Complete, 6j. Also separately, Part I. Introduction, Text,
etc., ^s.
Part 11. Notes,
3^.
dd.
The Annals.
Books I- VI.
Edited, with
8vo. i8j.
Intro-
duction and Notes, by
H. Furneaux, M.A.
26

Lectures and Essays on Subjects conCrown
8vo.
7^. dd.
Nettleship {H., M.A.),
nected with Latin Scholarship and Literature.
The Roman Satura:

its literary
development.
its original 8vo. sewed, \s.
form
in connection
with
Ancient Lives of Vergil.

Papillon {T. L,, M.A.),
With an Essay on the Poems

8vo. sewed,
2s.
of Vergil, in connection with his Life and Times.
Manual of Comparative
1882.
Philology,
Third Edition, Revised and Corrected.
Crown
8 vo. 6j.
Pinder {Norths M.A.).

Poets.
Selections
from
the less kiiown
Latin
1869.
8vo. 15J.
Sellar
(W,
F.,
Virgil.
New Edition.
M.A,).
Roman
1883.
Poets of the Augustan Age.

8vo. 9J.
Crown
Roman
Wordsworth
Latin.
Poets of the Republic.

(y.,
New
8vo.
Edition, Revised
M.A.).
Fragments and Specimens of Early

1874.
i8j.
With Introductions and Notes.

III.
GREEK.
Greek Primer^ for the use of beginners in that Language.

By
the Right Rev. Charles Wordsworth, D.C.L. Seventh Edition. Extra fcap. Svo. \s. 6d.
Easy Greek Reader.

two
Parts.
By Evelyn Abbott, M.A.

3X.
In one or
Extra fcap. 8vo.
Graecae Grammaticae Rudimenta in usum Scholarum.

tore Carolo Wordsworth, D.C.L.
Auc-
Nineteenth Edition, 1882.
12 mo. 4?.
Greek'English Lexico7i, abridged from Liddell and Scott's

Square i2mo.
4to. edition, chiefly for the use of Schools. ^s. 6d.
Twenty-first Edition.
1886.
Greek Verbs, Lrregular and Defective; their forms, meaning,

and quantity; embracing all the Tenses used by to the passages in which they are found. By Crown 8vo. 10 j. dd.
Greek writers, with references W. Veitch. Fourth Edition.
The Elements of Greek Accentuation

from his larger work by H.
W. Chandler, M.A.
(for Schools) : Extra fcap. 8vo.
abridged
is.
6d.
Series of Graduated
First Greek Reader.
Edition.
Greek Readers: W. G. Rushbrooke, M.L. Second By

2s.
Extra fcap. 8vo.
6d.
Second Greek Reader.

8vo. 3^. 6d.
By A. M.
Bell,
M.A.
Extra
fcap.
CLARENDON
PRESS, OXFORD.
27
Fourth Greek Reader ; being Specimens of Greek Dialects. With Introductions, etc. By W. W. Merry, D.D. Extra fcap. 8vo. 4^. ^d.
Fifth Greek Reader.
Selections from
Greek Epic and

By Evelyn Abbott, M.A.
Dramatic Poetry, with Introductions and Notes. Extra fcap. 8vo. a^s. 6d.
The Golden Treasury of Ancient Greek Poetry : being a Collection of the finest passages in the Greek Classic Poets, with Introductory Notices and Notes. By R. S. Wright. M.A. Extra fcap. 8vo. 8j. 6^.
Golden Treasury of Greek Prose, being a Collection of the

finest
and Notes.
passages in the principal Greek Prose Writers, with Introductory Notices By R. S. Wright, M.A., and J. E. L. Shadwell, M.A. Extra fcap.
8vo. 4y. 6d.
Aeschylus.
tion
Prometheus Bound
(for Schools).
With Introduc2S.
and Notes, by A. O. Prickard, M.A. Second Edition. Extra fcap. 8vo.

Second Edition.
Extra fcap. 8vo.
Agamemnon.
Sidgwick, M.A.
With Introduction and Notes, by Arthur

"^s.
Choephoroi.
Editor.
With Introduction and Notes by the same

3^.
Extra fcap. 8vo.
Eumenides.
Editor.
With Introduction and Notes, by the same

Extra fcap. 8vo.
3^.
Aristophanes.
I.
In Single Plays.
Introductions, &c., by
W. W. Merry, D.D. Extra fcap. 8vo. The Clouds, Second Edition, is. In one or two parts, II. The Acharnians, Third Edition., III. The Frogs, Second Edition. In one or two parts, y. IV. The Knights. In one or two parts, 3J-.
Tabula.
Edited, with English Notes,
3i'.
Cebes.

2s. 6d.
By
C. S.
Jerram, M.A.
Extra fcap. 8vo.
Demosthenes.
Orations against Philip.
With Introduction
I.
and Notes, by Evelyn Abbott, M.A., and P. E. Matheson, M.A. Vol. In one or two Parts. Extra fcap. 8vo. 3i". Philippic I. Olynthiacs I-III.
Euripides.
Alcestis (for Schools).

2S. 6d.
By
C. S. Jerram,
M.A.
Extra fcap. 8vo.
Helena.
Edited, with
By C.
Upper and Middle Forms.

etc., for
S.
Introduction, Notes, Jerram, M.A. Extra fcap.
for etc., 8vo. 3.?.
Iphigenia in Tauris.
cloth, 3J.
Upper and Middle Forms.
Edited, with Introduction, Notes, By C. S. Jerram, M.A. Extra fcap. 8vo.
Medea.
By
25.
C. B.
Heberden, M.A.
Extra fcap. 8vo.
28

Book IX.
Edited, with Notes,
Extra fcap. 8vo. y.
Herodotus,
M.A.
by Evelyn Abbott,
Herodotus, Selections from. Edited, with Introduction, Notes, and a Map, by W. W. Merry, D.D. Extra fcap. 8vo. 2s. 6d.
Homer.
8vo. 5J.
Odyssey , Books I-XII (for Schools).

Thirty-second Thousand.
(In one or 6d.
By W. W.
Extra fcap.
Merry, D.D.
two
Parts.)
Books
I,
and
II, separately,
each
\s.
Odyssey, Books XIII-XXIV

same Editor. Second Edition. Extra
Iliad, Book I (for Schools). Second Edition. Extra fcap. Svo. 2s.
Iliad,
(for
Schools).
By
the
fcap. Svo. 5^.
By D.
By D.
B. Monro,
M.A.
Books I-XII
(for Schools).
With an
a brief Homeric Grammar, and Notes. Edition. Extra fcap. Svo. 6s.
B. Monro,
Introduction, M.A. Second
Iliad,
Notes.
Books VI and XXI.

Hailstone,

i.f.
By Herbert
M.A.
Extra fcap. Svo.
6d. each.
Lucian.
Vera Historia
Edition.
M.A. Second
Lysias.
by F.
(for Schools). Extra fcap. Svo. \s. 6d.
By
C. S. Jerram,
Epitaphios.
J. Snell,

(In one or
B.A.
two
Parts.)
Extra fcap. Svo.
2s.
Plato.
2s.
Meno.
6d.

Pembroke College.
(In one or
By
Stock, M.A.,
two
Parts.)
St. George Extra fcap. Svo.
Plato.
St.
The Apology.
George Stock, M.A.

(In one or
By
two
Parts.)
Extra fcap. Svo.
2s.
6d.
Sophocles.
For the use of Schools.

6d.
Edited with Intro-
ductions and English Notes. By Lewis Campbell, M.A., and Evelyn Abbott, M.A. New and Revised Edition. 2 Vols. Extra fcap. Svo. \os. 6d.
Sold separately, Vol.
I,
Text,
4$-.
Vol. II, Explanatory Notes,
6s.
Sophocles.
In Single Plays, with English Notes, &c.
By
Lewis Campbell, M.A., and Evelyn Abbott, M.A, Extra fcap. Svo. limp. Oedipus Tyrannus, Philoctetes. New and Revised Edition, 2s. each.
Oedipus Coloneus,
Ajax,
Electra,
Antigone,
Trachiniae,
is. 2s.
gd. each. each.
Oedipus Rex:
Dindorfs
Text,
with Notes
is.
by the
present Bishop of St. David's.
Extra fcap. Svo. limp,
6d.
Theocritus (for Schools).

D.D.
(late
With Notes.
By H.
4^. 6d.
Kynaston,
Snow).
Third Edition.
Extra fcap. Svo.

Xenophon.
29
Easy
Selections (for Junior
Classes).
With a
Vocabulary, Notes, and Map. By J. S. Phillpotts, B.C. L., and C. S. Jerram, M.A. Third Edition. Extra fcap. 8vo. ^s. 6d.
Xefiopkon. Selections (for Schools).

J. S. Phillpotts,
With Notes and Maps. By

Extra fcap. 8vo.
3^. dd.
B.C.L.
Fourth Edition.
Anabasis, Book I. Edited for the use of Junior Classes and Private Students. With Introduction, Notes, etc. By J. Marshall, M.A., Extra fcap. 8vo, 2s. 6d. Rector of the Royal High School, Edinburgh.
.
Anabasis,
Jerram, M.A.
Book II. With Extra fcap. Svo. 2s.
Notes and Map.
By
C. S.
Cyropaedia, Books
Notes by C. Bigg, D.D.
IV and V.

2s. 6d.
Extra fcap. Svo.
Aristotle's Politics.
Aristotelian Book of the Nicomachean

Aristotelis
Bekkeri.
By W. L. Newman, M.A. Studies. I. On the Structure

Ethics.
\În the
Press.
'\
of the Seventh By J. C. Wilson, M.A. Svo. stiff, 5J.
Ethica Nicomachea, ex
Crown
Svo.
5^.
recensione Immanuelis
Demosthenes and Aeschines.
The
Orations of Demosthenes
By
and -^schines on the Crown. With Introductory Essays and Notes. G. A. Simcox, M.A., and W. H. Simcox, M.A. 1872. Svo. I2j.
Head [Barclay
Numismatics.
V.).
Historia
Numorum : A Manual of Greek

2/. 2s.
Royal Svo. half-bound.
Hicks [E. Z., M.A.). tions. Demy Svo. lar.
A Manual of Greek Historical Inscrip^d.
Homer.
Odyssey, Books I-XII.
Appendices, etc. By W. 1886. Second Edition.
Edited with English Notes, W. Merry, D.D., and the late James Riddell, M.A. Demy Svo. i6j.
Homer.
M.A.
A Grammar of the Homeric Dialect. By D. B. Monro,

Demy
Svo. 10s. 6d.
Sophocles.
The Plays and Fragments.
With English Notes

Svo. 16s.
and Introductions, by Lewis Campbell, M.A. 2 vols. Vol.1. Oedipus Tyrannus. Oedipus Coloneus. Antigone.
Vol. II. Ajax.
Electra. Trachiniae. Philoctetes. Fragments.
Svo. 16s
30

IV.
FRENCH AND ITALIAN.
Brache fs
Etymological Dictionary of the French Language,
with a Preface on the Principles of French Etymology. Translated into English by G, W. Kitchin, D.D. Third Edition. Crown 8vo. 7^. (id.
Historical
8vo. 3^.
(id.
Grammar
by G.
lated into English
W.
of the French Language.

Kitchin, D.D.
TransExtra fcap.
Fourth Edition.
Works by
GEOKGE SAINTSBUBY,
Extra
M.A.
Primer of French Literature.
fcap. 8vo. %s.
Short History of French Literature. Crown 8vo. ios.6d. Specimens of French Literature, from Villon to Hugo. Crown
8vo. gs.
MASTERPIECES OF THE FRENCH DRAMA.

Corneille's Horace. Edited, with Introduction George Saintsbury, M.A. Extra fcap. Svo. 2j. dd.
and Notes, by
Molikre's
Les Precieuses Ridicules.
Edited, with Introduction

\s.
and Notes, by Andrew Lang, M.A.
Extra fcap. Svo.
6d.
Racine's Esther.

Extra fcap. Svo.
2s.
by
George Saintsbury, M.A,
Beaumarchais' LeBarbier de
and Notes, by Austin Dobson.
Seville. Edited, with Introduction Extra fcap. Svo. 2s. 6d.
Voltaire's M&ope. Edited, with Introduction George Saintsbury. Extra icap. Svo. cloth, 2s.
with Prolegomena, Notes,
Svo.
2J.
and Notes, by
Mussefs On ne badine pas avec V Amour, and Fantasio. Edited,

etc.,
by Walter Herries Pollock.
Extra fcap.
The above
six
Plays
may
be had in ornamental case, and boxmd

1 2s.
in Imitation Parchment, price
6d.
Sainte-Beuve.
Selections from the Causeries by George Saintsbury, M.A. Extra fcap. Svo. 2s.
Saintsbury,
du Lundi. Edited
Quinef s Lettres a sa Mhe.

M.A.
Extra fcap. Svo.
Selected and edited

2s.
by George
Scenes of Travel. Selected <âutier, Theophile. by George Saintsbury, M.A. Extra fcap. Svo. 2s.
and Edited
LEloquence de
la Chaire et de la Tribune Frangaises. Edited by Paul Blouet, B.A. (Univ. Gallic). Vol. I. French Sacred Oratory.
Extra fcap. Svo.
2s. 6d.

Edited by
Corneille's Cinna.
cloth, 2s.
31
GUSTAVE MAS SON,
B.A.
With Notes, Glossary,
etc.
Extra fcap. 8vo.
Stiff covers, \s. 6d.
Louis
XIV and his
Contemporaries ; as described in Extracts

With English Notes,
from the best Memoirs of the Seventeenth Century. Genealogical Tables, &c. Extra fcap. 8vo. 2s. 6d.
Maistre, Xavier de. Voyage autour de ma Chambre. Ourika, by Madame de Duras; Le Vieux Tailleur, by MM. Erckmann-Chatrian La Veillee de Vincennes, by Alfred de Vigny ;^ Les Jumeaux de I'Hotel
;
Corneille,
by Edmond About ; Mesaventures d'un Ecolier, by Rodolphe Third Edition, Revised and Corrected. Extra fcap. Svo. 2s. 6d.
T'dpffer.
Voyage
\s.
autour de
ma
Chambre.
Separately,
limp,
6d.
Moliere's Les Fourberies de Scapin, and Racine s Athalie. With Voltaire's Life of Moliere. Extra fcap. Svo. is. ^d. Moliere's Les Fourberies de Scapin.
Moliere.
With
Voltaire's Life of
Extra fcap. Svo.
stiff
covers, \s. 6d.
Molihe's Les Femmes Sav antes.

Extra fcap. Svo.
cloth, 2s.
With Notes,
Glossary, etc.
Stiff covers, i^. ()d.
Racine's Andromaque, and

Louis Racine's Life of his Father.
Corneille s
Le Menteur,
2s. 6d.
With
Extra fcap. Svo.
Regnard^s Le Joueur^ and Brueys and Palaprafs Le Grondeur.

Extra fcap. Svo.
2s.
6d.
SSvign/, from the
Madame
3^-.
de,
and her
of.
chief Contemporaries, Selections
Correspondence
Intended more especially for Girls' Schools.
Extra fcap. Svo.
Dante.
Notes.
Selections from the Inferno. With Introduction and By H. B. Cotterill, B.A. Extra fcap. Svo. 4J. ^d.
Tasso.
La Gerusalemme
By
Liberata,
Cantos
i,
ii.
With
2s. 6d.
In-
troduction and Notes.
the same Editor.
Extra fcap. Svo.
V. GERMAN. A History of German Literature. Translated Scherer ( W^, Edited F. Max Mrs. F. from Third German Edition
the
by
Conybeare.
by
Miiller.
2 vols.
Svo. 2\s.
Max Miiller.
The German
Classics,
from the Fourth to the
Nineteenth Century. German, and Notes.
Notices, Translations into Modern New Edition, Revised, By F. Max Miiller, M.A. * Enlarged, and Adapted to Wilhelm Scherer's History of German Literature,' by F. Lichtenstein. 2 vols, crown Svo. 2\s.
With Biographical
32

GERMAN COURSE. By HEKMANW LANGE. Home ; a Practical Introduction to German
Grammar.
The Germans at
Conversation, with an Appendix containing the Essentials of German Third Edition. 8vo. 2s. 6d.
The German Manual ; a German Grammar, Reading Book,

and a Handbook of German Conversation.
8vo.
*is.
6d.
Grammar of the German Language.

German
German
8vo.
35-.
6d.
Theoretical and Practical Guide to Composition ; the Art of Translating English Prose into German. Second Edition. 8vo.
Spelling ;
Synopsis of the Changes which
it
has
undergone through the Government Regulations of 1880.
Paper covers, dd.
Lessing*s Laokoon. With Introduction, English Notes, etc. By A. Hamann, Phil. Doc, M.A, Extra fcap. 8vo. 4^-. 6d.
Schiller s
Wilhelm
E. Massie, M.A.
Tell. Translated Extra fcap. 8vo. ^s.
into English Verse
by
Also, Edited
by
C. A.
BUCHHEIM, Phil.
Extra
Doc.
Becker s Friedrich der Grosse.

Goethe's
'
fcap. 8vo.
In
the Press.
Egmont. With a
3J.
Life of Goethe, &c.
Third Edition.
Critical In-
Extra fcap. 8vo.
Iphigenie
auf Tauris.
A Drama.
4J. dd.
With a
troduction and Notes.
Second Edition.
Extra fcap. 8vo.
3J.
Heine's Prosa^ being Selections from his Prose

English Notes,
etc.
Works.
With
Extra fcap. 8vo.
Heine s Harzreise.
Lessing's
With
Life of Heine, Descriptive Sketch

;
of the Harz, and Index.
Extra fcap. 8vo.- paper covers, u. dd.
cloth, 2s. 6d.
Minna von Barnhelm.

Weise.
Comedy.
3J. dd.
With a
Life
of Lessing, Critical Analysis, etc.
Extra fcap. 8vo.
Nathan der
Extra fcap. 8vo.
With
Introduction, Notes, etc.
4J. dd.
Schiller^ s Historische Skizzen ; Egmo7ifs Lebe7i und Tod, a,nd Belagerung von Antwerpen. With a Map. Extra fcap. 8vo. 2s. 6d.
Wilhelm
torical
Tell.
With a
and
critical Introduction,
Life of Schiller ; an hisArguments, and a complete Commentary,

3J. dd.
and Map,
Sixth Edition.
Extra fcap. 8vo,
School Edition. With Map. Die Jungfrau von Orleans. In preparation.
Wilhelm
Tell.
is.
CLARENDON
Modern German Reader.
tracts in Prose
PRESS, OXFORD.
33
Graduated Collection of Ex:
and Poetry from Modern German writers Part I. With English Notes, a Grammatical Appendix, and a complete Vocabulary. Fourth Edition. Extra fcap. 8vo. 2s.6d.
Part
II.
With English Notes and an Index.
Extra fcap. 8vo.
2s.
6d.
Niebuhrs Griechische Heroen-Geschickten.
Tales of Greek
Heroes. Edited with English Notes and a Vocabulary, by Emma S. Buchheim. School Edition. Extra fcap. 8vo., cloih, 2s. Stiff covers, is. 6d.
VI.
MATHEMATICS, PHYSICAL SCIENCE,

By LEWIS HENSLEY,
M.A.
:
&c.
Figures made Easy
first
Arithmetic Book. Crown 8vo. 6d.
Answers
to the Examples in Figures made with two thousand additional Examples, with Answers.
Easy, together
Crown
8vo.
is.
The Scholar's Arithmetic.
Crown
8vo.
2s. 6d.
Answers
8vo.
to the
6d.
Exainples in the Scholar s Arithmetic.
Crown
is.
The Scholar's Algebra.
Crown
8vo.
is. 6d.
Aldis {W.
to the
Text-Book S., M.A.). Examples. Crown 8vo. *is. 6d.

7j. dd.
of Algebra: withAnswers_
1878.
Baynes {R. E., M.A.).

Crown 8vo.
Lessons on Thermodynamics.
Chambers (G.
Astrono?ny.
F., F.R.A.S.). Third Edition. 1877.
Handbook of Descriptive
8vo. 28j.
Demy
Clarke [Col. A. R.,C.B.,R.E.).
Geodesy.
12s. 6d.
1880.
8vo.
I2J-.
6^.
Cremona
Donkin.
(Luigi).
Elements of Projective Geometry.

M.A.
8vo.
Trans'
lated by c. Leudesdorf,
Acoustics.
Second Edition.
Crown
first
8vo.
']s.
6d.
Euclid Revised.
Containing the Essentials of the Elements

Six Books.
of Plane Geometry as given by Euclid in his R. C. J. Nixon, M.A. Crown 8vo. 7^. 6d.
Edited by
Sold separately as follows,
Book
I.
IS.
3J. 6d.
Books I-IV.
Books I, II. Books V, VI,
is. 6d. 3^.
34

The Construction of Healthy
Book-keeping,
price 2s.
Galton [Douglas, C.B., F.R.S.).

Dwellings.
Demy
8vo.
lox. dd.
Hamilton [Sir R. G, C), and J. Ball
New
and enlarged Edition. Extra fcap. 8vo. limp cloth, 2s. Ruled Exercise books adapted to the above may be had,
Harcourt
(A. G.
Vernon, M.A.), and
H. G. Madan, M.A,
Fourth
Exercises in Practical Chemistry. Edition. Crown 8vo. los. 6d.
Vol. I. Elementary Exercises.
Maclaren {Archibald).
Theoretical and Practical.
System of Physical Education

7x. 6d.
Extra fcap. Svo.
Madan
Large
{H.
G.,
M.A.).
Tables
of Qualitative Analysis,
4to. paper, 4^. dd.
Maxwell (J.
and Magnetism.
Clerk, M.A., F.R.S.). Second Edition. 2 vols.
Treatise on Electricity
Svo.
i/. \\s.
Demy
6d.
An
William Garnett, M.A.
Elementary Treatise on Electricity. Demy Svo. 7^. 6^.
Edited
by
Minchin {G. M., M.A.).

tions to Physics.
Treatise on Statics with ApplicaVol.

I.
Third Edition, Corrected and Enlarged.

Forces. Svo.
<^s.
Equili-
brium ofCoplanar
Vol.
II. Statics.
Svo.
i6j'.
Uniplanar Kinematics of Solids and Fluids.

Svo.
7^. 6rf.
Crown
Phillips {John, M.A., F.R.S.).

Valley of the Thames.
Geology of Oxford and the

Svo.
10s. 6d.
1871. Svo. 21 j.
Vesuvius.
1869.
Crown
Prestwich ( Joseph, M.A.,F.R.S.).

and Stratigraphical.
Vol.1.
Geology, Chemical, Physical^

Royal Svo.
25^.
Chemical and Physical.
Rollestons Forms of Animal Life.

and Drawings of Dissections.
Illustrated
New
by Descriptions
Edition.
{^Nearly ready.)
Smyth.
Observed, Reduced, Cycle of Celestial Objects. and Discussed by Admiral W. H. Smyth, R.N. Revised, condensed, and 18S1. Svo. Price reduced greatly enlarged by G. F. Chambers, F.R.A.S.
to I2S.
Stewart (Balfour, LL.D., F.R.S.).

numerous Woodcuts and Diagrams.
7x. dd.
Treatise on Heat, with

Extra fcap. Svo.
Fourth Edition.

Vernon-Harcotirt {L. F.^ M.A.).
35
Treatise on Rivers
and
Canals, relating to the Control and Impirovement of Rivers, and the Design, 2 vols. (Vol. I, Text. Vol. II, Construction, and Development of Canals. Plates.) 8vo. 2\s,
Harbours and Docks ;
their Physical Features, History,

;
Construction, Equipment, and Maintenance mercial Development. 2 vols. 8vo. 25J.
with Statistics as to their
Com-
Walker {James, M.A.)

8vo.
stiff
The Theory of a Physical Balance,
cover, ^s. 6d.
Watson {H. W., M.A.).

of Gases.
1876. 8vo.
is. (id.
Treatise on the Kinetic Theory
Watson {H. W., D. Sc, F.R.S.), and S. H. Burbury, M.A.

I.
Treatise on the Application of Generalised Coordinates a Material System. 1879. ^ô- ^''
statics.
to the
Kinetics of
I.
II.
The Mathematical Theory of Electricity and Magnetism.

8vo. loj, 6^.
Vol.
Electro-
Williamson {A.
Students.
A new Edition, with Solutions.
W., Phil. Doc, F.R.S.).
Chemistry for
()d.
1873. Extra fcap. 8vo. 8j.
VII.
Bluntschli [J. K.).
HISTORY.
the
State.
The Theory of
By
J.
K.
Bluntschli, late Professor of Political Sciences in the University of HeidelAuthorised English Translation from the Sixth German Edition. berg. Demy 8vo. half bound, 12s. 6d,
Finlay {George, LL.D.).
History of Greece from its Connew quest by the Romans to the present time, B.C. 146 to A.D. 1864. Edition, revised throughout, and in part re-written, with considerable adthe Author, and edited by H. F. Tozer, M.A. 7 vols. 8vo. 3/. \os. ditions, by
The Governance of England: Fortescue {Sir John, Kt.). otherwise called The Difference between an Absolute and a Limited Monarchy.
Revised Text.
by Charles Plummer, M.A.
Edited, with Introduction, Notes, and Appendices, 8vo. half bound, \2s. dd.
Freeman {E.A., D.C.L.).

Conquest of England.
Short History of the

Extra fcap. 8 vo. 2s.6d.
Norman
Second Edition.
George {H. B.,M.A .). Genealogical Tables illustrative of Modern

History.
Third Edition, Revised and Enlarged.
Small 4to.
1 2s.
Hodgkin
{T.).
Italy
Vols.
Plates and Maps.
and her Invaders. I IV., a.d. 376-553. 8vo.
Ilkistrated
3/. 8j.
with
36

[Alfred).
Part
II.
Hughes
Geography for Schools.

In preparation.
Part
I.
Practical
Geography.
Just ready.
General Geography.
Kitchin {G. W.,D.D.).
History of France. With numerous

Crown 8vo.
Maps, Plans, and Tables. In Three Volumes. Second Edition. each loj. dd. Vol. I. Down to the Year 1453.
Vol.
II.
From 1453-1624.
Vol. III.
From 1624-1 793.
Lucas
(C. P.).
British Colonies.
Introductio7i to a Historical Geography of the With Eight Maps. Crown 8vo. 4^-. dd.
Payne [E.
America.
y.,
M.A.),
History of the
United States of
In the Press.
Ranke
[L. von).
History of Englaiid, principally in the
Seventeenth Century. Translated by Resident Members of the University of Oxford, under the superintendence of G. W. Kitchin, D.D., and C. W. Boase, M.A. 1875. 6 vols. 8vo. 3/. IS.
Rawlinson {George, M.A.). Second Edition. Demy 8vo. 14^.

Ricardo.
(1810-1823).
Manual of Ancient
Llistory,
L e tiers of David Ricardo

8vo. 8j. dd.
to Edited by James Bonar, M.A.
Thomas Robert Maithus

Demy
bvo. los, 6d.
Rogers {J. E. Thorold, M.A.).

Bank of England.
Select Charters
The First Nine Years of
the
and other Illustrations of English
Constitutional
History, from the Earliest Times to the Reign of Edward I. Arranged and edited by W. Stubbs, D.D. Fifth Edition. 1883. Crown Svo. 8j. dd.
Stubbs
W., D.D.).
The Constitutional History of England,

vols,
in its Origin
and Development. Library Edition. 3 Also in 3 vols, crown 8vo. price \is. each.
demy
8vo.
2/. 8j.
Seventeeji Lectures on the Study of Medieval and Modern History, See, delivered at Oxford 186 7- 1884. Crown 8vo. Ss. 6d.
Wellesley.
Selection
from from
the Despatches,
Treaties,
and
other Papers of the Marquess Wellesley, K.G., during his Government of India. Edited by S. J. Owen, M.A. 1877. 8vo. 1/. 4^.
Wellington.
Selection
the Despatches, Treaties,
and
other Papers relating to India of Field-Marshal the Edited by S. J. Owen, M.A. 1880. Svo. 24J.
Duke of Wellington, K.G.
Llistory of British India.

in
By
S. J.
Owen, M.A., Reader

In preparation.
Indian History in the University of Oxford,

LAW. LCD., I.C, De
VIII.
37
Alberici
Gentilis,
EdiditT. E. Holland,
LCD.
1877.
lure Belli Libri Tres. Small 410. half morocco, 21^.

Principles of the
Fourth
in
Anson {Sir William R., Bart, D.C.L.).

Law of Contract, and of Agency Edition. Demy 8vo. 10s, 6d.
English
its
Relation to Contract.
Law and
ment.
Custom of
the Constitution,
Part
I.
Parlia-
Demy
Svo. loj. 6^.
Bentham [Jeremy).
Morals and Legislation.
An
Lntroduction Crown Svo. ds. 6d.
to
the Principles of
Digby {Kenelm E., M.A.). An Lntroduction to the LListory of the Law of Real Property Third Edition. Demy Svo. loj. 6^.
.
Gaii Lnstitutionum Jtcris Civilis Commentarii Quattuor ; or, Elements of Roman Law by Gains. With a Translation and Commentary
by Edward Poste, M.A.
Second Edition.
1S75.
Svo. iSj.
LLall
W.
E., M.A.). Lnternational Law.
Second Ed. Svo.
lis,
JLolla7td (T. E., D.C.L.). The Third Edition. Demy Svo. ioj. dd.
Elements of Jurisprude7tce,
lection of Treaties
in the Eastern Question, a Coland other Public Acts. Edited, with Introductions and Notes, by Thomas Erskine Holland, D.C.L. Svo. \2s. 6d.
;
The European Concert
Imperatoris Lustiniani Lnstitutionum Libri Quattuor

Introductions, Commentary, Excursus and Translation. M.A. 2 vols. Demy Svo. 21^-.
with
By J.E. Moyle, B.C.L.,
Justinian,
18S1.
The
L^tstitutes
5J,
of,
edited as a recension of the

Second Edition,
'
Institutes of Gaius,
by Thomas Erskine Holland, D.C.L.
Extra fcap. Svo.
Justinian, Select Titles from the Digest

D.C.L., and C. L. Shadwell, B.C.L.
Svo. 14J.
of.
By T.
:
E. Holland,
Also sold in Parts, in paper covers, as follows

Part
I.
is.
Introductory Titles.
2s. 6c?.
Part HI. Property Law. 2s. dd. Part IV. Law Part IV. Law of Obligations (No.
Part II. Family Law. of Obligations (No. 1).

2).
3s. dd.
4s. dd.
Lex
Aquilia.
The Roman Law
of
being a Commentary' on the Title of the Digest Ad Legem Aquiliam (ix. 2). With an Introduction to the Study of the Corpus luris Civilis. By Erwin Gnieber, Dr. Jur., M.A. Demy Svo. los. 6d.
' '
Damage
to
Property
38

PF.,
Markby (
Stokes
(
D.C.L.). Elements of Law considered with refer-
ence to Principles of General jurisprudence. Third Edition.
Demy 8vo.
I2s.6d.
Whitley, D.C.L.).
Vol. Vol.
I.
The Anglo-Indian Codes.

30J. [ust Published. Press.
Substantive
Adjective
II.
Law. 8vo. Law. In the
Twiss [Sir Travers, D.C.L.),
The Law of Nations considered

A new Edition,
Second Edition,
as Independent Political Communities. Part I. On the Rights and Duties of Nations in time of Peace. Revised and Enlarged. 1884. Demy 8vo. 15J.
Part
II. On the Rights and Duties of Nations in Revised. 1875. Demy 8vo. 2\s.
Time
of War.
IX.
MENTAL AND MORAL PHILOSOPHY,

W.
Kitchin, D.D.
&c.
Bacon's Novum Organum. Edited, with English Notes, G. W. Kitchin, D.D. 1855. 8vo. 9^. dd.
by
Translated by G.
Berkeley.
Bishop of Cloyne
1855. 8vo. 9J. 6d.

hitherto unpublished. Life and Philosophy, 8vo. 2/. i8j.
The Works of George Berkeley, D.D,, formerly

;
including many of his writings With Prefaces, Annotations, and an Account of his by Alexander Campbell Eraser, M. A. 4 vols. 1871.
The
Life, Letters, &c.
vol. i6j.
Selections from. With an Introduction and Notes. Berkeley. For the use of Students in the Universities. By Alexander Campbell Eraser, LL.D. Second Edition. Crown 8vo. 7^. dd.
Fowler ( T., D.D.). The Elements of Deductive Logic, designed

mainly for the use of Junior Students in the Universities. with a Collectionof Examples. Extra fcap. 8vo. ^s.dd. Eighth Edition,
The Elements of Inductive Logic, designed mainly

a7id Wilson (y. M., B.D.).
(Introductory Chapters).
8vo. boards,
for
the use of Students in the Universities. Fourth Edition. Extra fcap. 8vo. 6s.
The Principles of Morals

y.
6d.
The Principles of Morals.

of the Work.)
8vo.
10^. 6^^.
Part
II.
(Being the Body
Bacon.
1878.
Edited by T. PCWLEB, D.D. Novum Organum. With Introduction,

8vo. 14J.
Notes, &c.
Edition.
Locke's
Conduct of the
2j.
Understanding.
Second
Extra fcap. 8vo.

Danson
{J. T.).
39
8vo. 5^.
The Wealth of Households.

to
Crown
Green (T. H., M.A.). Prolegomena A. C. Bradley, M.A. Demy 8vo. 1 2s. 6d.
Hegel.
paedia of the Philosophical Sciences. Wallace, M.A. 1874. 8vo. 14^.
Ethics.
Edited by
The Logic of Hegel; translated from the EncycloWith Prolegomena by William
Lotze's Logic, in
Three Books
of Thought, of Investigation,
and of Knowledge. English Translation; Edited by B. Bosanquet, M.A., Fellow of University College, Oxford. Second Edition. 2 vols. Crown 8vo.
cloth, \2S.
Metaphysicy in Three Books;

and Psychology.
Second Edition.
English Translation
2 vols.
;
Ontology, Cosmology,
Edited by B. Bosanquet, M.A.
Crown
8vo.
1 2s.
Martineau {James, D.D.).

Edition.
2 vols.
Types of Ethical Theory.

i^^s.
:
Second
% vols.
Crown
8vo.
A
8vo.
Study of Religion
Nearly ready.
its
Sources
and
Contents.
Rogers [y. E. Thorold, M.A.).

for the use of Schools.
A Manual of Political Economy

Extra fcap. 8vo.
4J. 6d.
Third Edition.
Smith's Wealth of Nations.

J.
A new Edition, with

1880. 21J.
Notes,
by
E. Thorold Rogers, M.A.
2 vols. Svo.
X.
FINE ART.
The Ancient Coptic Churches of
Butler (A. J., M.A., F.S.A.)

Egypt.
2 vols. 8vo. 30^.
Head {Barclay
Numismatics.
V.).
Historia
Numorum.
A
the
Manual of Greek
Speaking
Voice
Royal 8vo. half morocco, 42 j.
Hullah {John).
Second Edition.
The Cultivation of
Extra fcap. 8vo.
2s. 6d.
Jackson {T.
Dalmatia, the Quarnero and Istria; G., M.A.). with Cettigne in Montenegro and the Island of Grado. By T. G. Jackson, ' M.A., Author of Modem Gothic Architecture.' In 3 vols. 8vo. With many Plates and Illustrations. Half bound, 42 j.
40

A
Treatise on
Ouseley {Sir F. A. Gore, Bart.),

Third Edition.
'
Harmony,
4to. \os.
Treatise on Counterpoint, Canon, and Fugue, based upon that of Cherubini. Second Edition. 4to. ids.
A A
Treatise on Musical
10^.
Form and General
Composition,
Second Edition. 410.
Robinson (J. C, F.S.A.).

by Michel Angela Crown 8vo. 4J.
Critical Account of the
Drawings
1870.
and
Raffaello in the University Galleries, Oxford.
Troutheck \y.,M.A,) and

(for Schools).
F. Dale, M,A.
Crown
Svo. \s. 6d.
A Music Primer
Second Edition.
J.,
Tyrwhitt (R. St.

With coloured
A. Macdonald.
M,A.).
Handbook of Pictorial Art,
Illustrations,
Photographs, and a chapter on Perspective by Second Edition. 1875. Svo. half morocco, i8j.
Upcott {L. E,, M.A.). Crown Svo. 4^. 6d.
An
Ditrodjiction to Greek Sculpture.
Vaux (W.
S. W., M.A.).
Catalogue of the Castellani CollecCrown

Svo. u.
tion of Antiquities in the University Galleries, Oxford.
The Oxford Bible for Teachers, containing Supplementary

;
Helps to the Study of the Bible, including Summaries of the several Books, with copious Explanatory Notes and Tables illustrative of Scripture with a complete Index of History and the characteristics of Bible Lands Subjects, a Concordance, a Dictionary of Proper Names, and a series of Maps. Prices in various sizes and bindings from 3^. to 2/. 5^.
Helps
to the Study of the Bible, taken from the Oxford Bible for Teachers, comprising Summaries of the several Books, with copious Explanatory Notes and Tables illustrative of Scripture History and the Characteristics of Bible Lands with a complete Index of Subjects, a Concordance, a Dictionary of Proper Names, and a series of Maps. Crown Svo. cloth, y. 6d. ; i6mo. cloth, is.
;
LONDON: HENRY FROWDE.

Oxford University Press Warehouse, Amen Corner,
OXFORD: CLARENDON PRESS DEPOSITORY,

116
High Street.
e^
The Delegates of the Press

education;
interested in
Secretary to the Delegate.s, Clarendon

.
.
invite suggestions and advice from all persons attd will be thankful for hints, ^c. addressed to the Press, Oxford.
\
PLEASE DO NOT REMOVE
CARDS OR SLIPS FROM THIS POCKET

UNIVERSITY OF
TORONTO LIBRARY

Bright. Select Anti-Pelagian Treatises, and The Acts of The Second Council of Orange. 1880.

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Bright. Select Anti-Pelagian Treatises, and The Acts of The Second Council of Orange. 1880.

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bright. Select Anti-Pelagian Treatises, and The Acts of The Second Council of Orange. 1880.

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ST.

OXFORD UNIVERSITY PRESS "WAREHOUSE

ACTS OF THE SECOND COUNCIL OF ORANGE

AT THE CLARENDON PRESS

\_All rights reserved^

ad Timasium et Jacobum, contra Pelagium

Perfectione Justitiae Hominis

Gestis Pelagii, ad Aurelium episcopum

Gratia Christi et de Peccato Original! contra Pelagium et Coeles-

De Gratia Christi De Peccato Originali

Contra duas Epistolas Pelagianorum Liber I

Concilium Arausicanum Secundum, de Gratia

line 7, for bishop read bishops

Dominus autem Spiriius

for peccat read potest

P. 157, line y^, for reportet read *reportet

Bright's St. Augusthu.

a 'holy man, an advanced Christian^,' a friend

of Paulinus the pious bishop of Nola ^

The ascetic habits of him a genuine indignation against

who pleaded weakness

when a bishop once quoted

See the letter in App. to Aug.

to speak, 'without his

But from some

rested on the fact of the Divine Justice in its relation

to individual souls, each

was too simple

dogmatic language of the Church*', on the personal Divinity of the E-edeemer.

See Guizot, Civilisation in France, lect. 5. Mozley, Augustinian Doctrine of Predestination,

these antecedents, in combination, to

at the beginning of the fifth century,

order to any true

alludes respectfully in a letter

Pelagianism 'Origenis ramusculus,' Ep. 133.

nativitate contraxit,' Ep. 64.

peccatum,' Augustine uses

Pelig. et Semipelag. Haer.

in the spiritual order, not simply God's unmerited

and imparting to the

viewed as the Creator's

and has been followed by most of those

Sp. et Litt. s. 4 De Grat. Chr.

under the name of grace, and tetavius reckons in both

these senses as Pelagian. ^ Mozley, Doctr. Pred. p. 53.

Dr. Mozley supposes,

called, internal grace,

in a tone which implies that

Augustine himself repeatedly if Pelagius had honob

fide acknowledged a true internal assisting grace, as necessary

order to holiness, without admitting

have owned that

his original integrity as to require

'Divine assistance, be'

See Augustine's comment

end of the section.

Christ's title of 'the Last

and the necessity of a deeper and more