LPDLER GIDA KMYASI II DERS UYGULAMA RAPORU

RETM GREVLS Yrd.Do.Dr. Duygu ALTIOK Ar.Gr. Burcu MARANGOZ

HAZIRLAYANLAR: Devrim KSE

TESLM TARH: 21.03.2012

NDEKLER Sayfa No ZET.....1 1.GR......1 1.1. Lipidlerin Ortak zellikleri......1 1.2. Lipitlerin Balca Fonksiyonlar.......1 1.3. Lipidlerin snflandrlmalar ......2 2. DENEYSEL PROSEDR......3 2.1. DENEY 1: Yalarn znrlklerinin eitli zcler ve Su erisinde Gzlemlenmesi...3 2.1.1. Metod...........3 2.1.2. Materyal...3 2.1.3. Deneyin Yapl............3 2.2. DENEY 2: Ya Asitlerinin Kalitatif Tayini..3 2.2.1. Metod....3 2.2.2. Materyal.3 2.2.3. Deneyin Yapl3 3. BULGULAR VE TARTIMA.4 4.SONU....4 5. KAYNAKLAR..5

TABLO LSTES Sayfa No Tablo.1. znme Bulgular..4

ZET Bu deneylerimizde lipidlerin su ve zc maddeler iindeki znrlklerini karlatrdk. nce tereya ve zeytinyan su ierisindeki znrln gzlemledik. Daha sonra bu iki yan eitli zcler ierisindeki znrln gzlemledik. Scakln znrle etkisini gzlemledik.Ayn zamanda zeytinya iindeki ya asitlerin varln ispatladk. 1.GR Yaplarnda ya asitleri bulunan bir ksm organik maddelerde yakn ilikisi olan bir grup maddelere lipit ad verilir. C,H,ve O atomlarn ierirler. Baz lipitlerde P,N ve S atomlar da bulunur. Bloora gre lipidler, yksek ya asitlerini, bunlarn oluturduu doal bileikleri ve bunlarla kimyasal olarak balanan maddeleri kapsayan doal bir madde grubudur. Suda znmezler. Ancak eter, benzen, kloroform gibi organik zclerde znrler. Ya asitlerinin esteridirler veya esterleebilirler. Canl organizmalar tarafndan kullanlabilirler. Lipidlerin, insan organizmasnda, depo ve yapsal fonksiyonu nemlidir. Trigliseridler, enerji yedeini oluturmak zere depolanrlar ve depo lipidler olarak bilinirler. Membranlarn ve steroid hormonlarn, vitamin D gibi baz nemli maddelerin yapsn oluturan fosfolipidler, glikolipidler ve kolesterol, yapsal lipidler olarak bilinirler. Lipidler genel ve belirli zellikleri suda znmeme olan, kimyasal olarak farkl bileiklerdirler; bu nedenle biyolojik fonksiyonlar da eitlilik gsterir: 1) Ntral yalar olarak bilinen trigliseridler, birok organizmada enerji iin balca yakt deposudur. 2) Fosfolipidler ve steroller biyolojik membranlarn yap talardrlar. 3) Nispeten kk miktarlarda bulunan baz lipidler, enzim kofaktrleri, elektron tayclar, k absorbe eden pigmentler, emlsifiye edici ajanlar, hormonlar ve intraselller haberciler olarak ok nemli fonksiyonlara sahiptirler. 1.1. Lipidlerin Ortak zellikleri Lipidler, biyolojik kaynakl organik bileiklerdir. Lipidlerin yaplarnda C, H, O bulunur; ayrca N, P, S gibi elementler de baz lipidlerin yapsna girerler; O miktar, C ve H atomlarna oranla daha azdr. Lipidler, ya asitlerinin esterleridirler ya da esterleebilen bileiklerdir; temel yap talar ya asitleridir. Lipidler, suda znmeyen, apolar veya hidrofob bileiklerdir. Ancak yaplarnda hidroksil (OH) ve karboksil (COOH) gruplar gibi polaritesi fazla olan hidrofilik gruplar fazla miktarda ieren lipidler suda ksmen znebilirler. Lipidler, kloroform, eter, benzen, scak alkol, aseton gibi organik zclerde znebilirler; bulunduklar bitkisel ya da hayvansal dokulardan bu zclerle ekstrakte edilebilirler. Lipidlerin enerji deerleri yksektir; ancak yanma iin karbonhidrat ve proteinlerden daha fazla oksijene gereksinim gsterirler. 1.2. Lipitlerin Balca Fonksiyonlar 1- Hcre zarnda yapta grevi yaparlar. 2- nemli enerji kaynadrlar. 1 gr lipit yandnda 9,3 kcal enerji verir. 3- Organizma iin gerekli enerjinin depo ekli lipitlerdir.
3

4- zolasyon grevleri vardr. Vcut ssnn kaybn nlerler. 5- nemli biyolojik aktiviteleri vardr. a) Yada znen vitaminlerin absorbsiyonunu salarlar. b) Prostoglandinlerin n maddeleridirler. c) Baz enzimlerin aktif hale gemesini salarlar. 6- mmnolojik olaylarda grev alrlar. 1.3. Lipidlerin snflandrlmalar Bloor adl aratrcya gre lipidler, drt gruba ayrlrlar. a) Basit lipidler: Ya asitlerinin eitli alkollerle oluturduklar esterlerdir. Ntral yalar: Ya asitlerinin gliserol (gliserin) ile oluturduklar esterlerdir; trigliseridler veya triailgliseroller diye de adlandrlrlar. Mumlar: Ya asitlerinin gliserolden daha byk molekll alkollerle oluturduklar esterlerdir. Kolesterol esterleri: Ya asitlerinin kolesterol ile oluturduklar esterlerdir. Vitamin A esterleri: Ya asitlerinin vitamin A ile oluturduklar esterlerdir. Vitamin D esterleri: Ya asitlerinin vitamin D ile oluturduklar esterlerdir. b) Bileik lipidler: Ya asitleri ve alkole ek olarak baka gruplar ieren lipidlerdir. Fosfolipidler: Ya asitleri ve alkole ek olarak bir fosforik asit ieren bileik lipidlerdir. Bunlarn yaplarnda azot ieren bazlar ve dier sbstitentler de bulunur. Fosfolipidlerin yaplarndaki alkol, baz fosfolipidlerde gliserol, baz fosfolipidlerde ise sfingozindir. Fosfolipidlerin alkol olarak uzun zincirli bir amino alkol olan sfingozin ierenleri, sfingomyelinlerdir ki bunlar, sfingolipidler snfndan da saylrlar. Sfingolipidler: Gliserol iermeyen, ya asidi ve uzun zincirli bir amino alkol olan sfingozin ieren bileik lipidlerdir. Sfingolipidlerin fosfat ierenleri, sfingomyelinlerdir; fosfat iermeyip karbonhidrat ierenleri glikolipidler olarak bilinirler. Lipoproteinler: Trigliserid, kolesterol ve fosfolipidlerin deiik oranlarda protein ile kombinasyonu sonucu oluan molekler agregatlardr; suda znrler, organik zclerde znmezler.. Proteolipidler: Lipidlerin proteinlerle oluturduklar komplekslerdir; suda znmezler, organik zclerde znrler; zellikle beyin ve sinir sisteminde bulunurlar. c) Lipid trevleri: Basit veya bileik lipidlerin hidrolizi sonucu oluan ve lipid zellii gsteren maddelerdir. Ya asitleri: Hidrokarbon zincirli monokarboksilik organik asitlerdir. Monoail gliseroller ve diail gliseroller: Trigliseridlerin hidrolizi sonucu oluurlar. Alkoller: Gliserol ve sfingozin, bileik lipidlerin yapsnda en sk bulunan alkollerdir. Ya aldehitleri: Ya asitlerinin indirgenmesiyle oluan bileiklerdir Keton cisimleri: Asetoasetik asit, -hidroksibutirik asit ve asetondur. d) Lipidlerle ilgili dier maddeler: zoprenoidler: zopren trevi bileiklerdir. Karotenoidler ve steroidler, nemli izoprenoid lipidlerdir. Vitamin E: Tokoferoller Vitamin K: Naftokinonlar

2. DENEYSEL PROSEDRLER 2.1. DENEY 1: Yalarn znrlklerinin eitli zcler ve Su erisinde Gzlemlenmesi 2.1.1. Metod Triailgliserollerin (ntral yalar) ksa zincirli ya asidi tayanlar suda bir miktar znr. Ancak uzun apolar ya asidi zinciri tayanlar suda znmediinden emlsiyon oluturur. Btn triailgliseroller dietil eter, kloroform ve benzende znr. Metanol, etanol ve asetonda az znr ancak stlarak znrl artrlabilir. 2.1.2. Materyal Zeytinya Margarin zcler (Su, etanol, aseton, heksan) Denet Tpleri Pipet Istc 2.1.3. Deneyin Yapl ki deney tpnn ierisine margarin ve zeytinya koyduk ve zerine saf su ilave ettik. Yalarn su ierisindeki znrln gzlemledik ve kaydettik. Daha sonra bir stc yardmyla tpleri sttk ve scakln znrlk zerine etkilerini gzlemledik. deney tpne margarin ve zc olarak etanol, aseton ve hegzan koyduk ve znrl gzlemledik. Daha sonra bir stc yardmyla tpleri sttk ve scakln margarinin eitli zcler ierisindeki znrle etkisini gzlemledik. deney tpne ve zc olarak etanol, aseton ve hegzan koyduk ve znrl gzlemledik. Daha sonra bir stc yardmyla tpleri sttk ve scakln zeytinyan eitli zcler ierisindeki znrle etkisini gzlemledik. 2.2. DENEY 2: Ya Asitlerinin Kalitatif Tayini 2.2.1. Metod Numunede non-esterifiye ya asitlerinin varl, alkali ile titre edilerek, fenolfitaleyn indikatr kullanlarak, tayin edilir. 2.2.2. Materyal Lipid numunesi ( Zeytinya) Fenolfitaleyn (alkolde hazrlanms %1lik) 0.1 N NaOH Petrol eteri (Alkol zeltili) Erlen Beher Pastr pipeti 2.2.3. Deneyin Yapl Bir behere 3-4 damla zeytinya aldk ve zerine eker ocakta bulunan petrol eteri+alkol zeltisinden bir miktar ilave ettik. Beher ierisine 1-2 damla fenolfitaleyn damlattk. Beher

iine titrasyon iin NaOH damlatmaya baladk. 2 damladan sonra rengin pembeye dndn grdk ve ilemi sonlandrdk. 3. BULGULAR VE TARTIMA lk deneyimizde tabloda grdmz deerleri gzlemledik. Istlmadan nceki znme znmedi znmedi znd znmedi Az znd znd Az znd Az znd Tablo.1. znme Bulgular kinci deneyimizde istediimiz sonucu aldk ve ya asitlerinin zeytinya ierisindeki varln gzlemledik. 4. SONU Yalarn su ve eitli zcler ierisindeki znrlklerini ve emlsiyon oluumunu gzlemledik. Ayn zamanda scakln znrlk zerine etkilerini karlatrma frsat bulduk. kinci deneyimizde zeytinya ierisindeki ya asitlerinin varln kantladk. Bu deneyler yalarn zcler ierisindeki davranlarn gzlemlememiz asndan baarl olmutur. Az znd Az znd Az znd Az znd Istldktan Sonra znme znmedi znmedi

Materyal Su+ Zeytinya Su+ Margarin Zeytinya+ Hegzan Zetinya+ Etanol Zeytinya+ Aseton Margarin+ Hegzan Margarin+ Aseton Margarin+ Etanol

5. KAYNAKLAR a. http://onursahin.blogcu.com/lipidler/6584977 b.http://www.oytunerbas.com/index.php?option=com_content&view=article&id=309&Itemid =594 c. http://www.belgeler.com/blg/1l1k/lipidler-i d. http://www.mustafaaltinisik.org.uk/89-1-08.pdf