Professional Documents
Culture Documents
Philippine Collegian Tomo 90 Issue 17
Philippine Collegian Tomo 90 Issue 17
NgayoNg buwaN Ng Nobyembre, guguNitaiN NatiN aNg dalawa sa piNakamalagim Na mga iNsideNte sa kasaysayaN Ng pilipiNas, at sa gitNa Ng mga pahayag Na hiNdiNghiNdi NatiN makalilimutaN aNg karahasaN sa mga masaker sa maguiNdaNao at hacieNda luisita, NaNaNatili aNg mga imaheN at guNita Ng mga trahedya Na NaNgaNgailaNgaN Ng higit pa sa pag-alala.
Kultura - Lathalain
Panawagan sa Pananagutan
Punong Patnugot Kapatnugot
Patnugot sa Balita
Patnugot sa Lathalain Patnugot sa Grapix
Mga Kawani
KasInungalIngan at kawalang-katiyakan ang patuloy na tugon ng pamahalaan sa panawagan ng sambayanan para sa higit na pananagutan. Wala pang tatlong taon sa posisyon si Pangulong Benigno aquino III ngunit ganap na nga niyang nalimot ang kanyang mga pangako noong panahon ng kampanya. gaya ng marami sa kanyang mga hungkag na retorika ng pagbabago, ibinaon na sa limot ni aquino ang pagpasa sa Freedom of Information (FOI) Bill. Malinaw ang mensaheng nais niyang iparating: hindi pangunahing tunguhin ng kanyang administrasyon ang pagsasabatas sa konstitusyonal na karapatan ng mamamayan na malayang humingi at gumamit ng impormasyong hawak ng gobyerno. at sa pagkitil sa FOI ng mga kongresistang kaalyado ng administrasyon nitong nakaraang linggo, mas higit na naibubunyag ang kahungkagan ng pangakong pagbabago ni aquino. gayong korupsyon ang sentro ng kanyang plataporma, lumalabas na wala rin siyang pinagkaiba sa mga opisyal na takot sa pagbubukas ng pamahalaan sa pang-uusisa ng madla. Hindi na rin nakapagtatakang nababahala si aquino sa maingay
na suporta ng mamamayan sa FOI. sa higit dalawang taong panunungkulan, marami nang lihim ang rehimen na nais nitong manatiling nakabaon sa madilim na lambong ng burukrasya. gaano man magmalinis ang rehimeng aquino, may mga baho itong hindi na nagagawang pagtakpan. sa isang ulat ng Commission on audit noong Oktubre, lumilitaw na aabot sa P101.816 bilyon sa pambansang badyet noong 2011 ang hindi napakanibangan ng taumbayan dahil sa korupsyon, patunay na laganap pa rin ang katiwalian sa pamahalaan. gayundin, sa pambansang badyet para sa susunod na taon, kaduda-duda ang paglalaan ng malalaking halaga sa mga kagawaran at programang hawak ng mga kaalyado ng Partido liberal, habang patuloy ang pambabarat sa mga batayang serbisyong tulad ng edukasyon at kalusugan. Ilang buwan bago ang halalan sa Mayo, kahina-hinala rin ang paglalaan ng P317.5 bilyong special purpose funds at P117.5 bilyong unprogrammed funds para sa 2013. Dahil walang partikular na detalye o paliwanag na kalakip ang mga halagang ito, malaya ang mga ahensyang
gastahin ang nasabing mga pondo sa anumang paraan nila naisin. sa ganitong mga kalagayan pinakamakabuluhan at pinakamapagpasya ang FOI. Ibinubukas nito ang mga tala ng gobyerno, at pinapadali at pinapahusay nito ang ating pagmamatyag hindi lamang sa kung paano ginugugol ng pamahalaan ang ating mga buwis, kundi sa kung paano rin ginagamit ng mga opisyal ng gobyerno ang kapangyarihang ipinagkatiwala natin sa kanila. sa bisa ng FOI, maisasapubliko ang mga dokumentong kasalukuyang hindi malayang nasusuri ng publiko: mga taunang ulat ng yaman ng pinakamatataas na mga opisyal ng bansa, mga kontrata at kasunduang pinapasok ng gobyerno, mga dokumentong nagdedetalye sa gastusin ng bawat ahensyat kagawaran, at iba pang mga papeles na may kinalaman sa interes ng taumbayan. subalit sa halip na yakapin ni aquino ang prinsipyo ng bukas at tapat na paglilingkod, na siya namang lagi niyang ipinangangalandakan, pinili niyang ibuhos ang kanyang sigasig sa mga taktikang sumusupil sa mga karapatang magpahayag, makisangkot, at bumalikwas. Ilang buwan lamang ang nakararaan, ipinasa sa basbas ni
aquino ang dalawang batas na mas nagpakitid pa sa limitado nang espasyo ng malayang pamamahayagang Cybercrime Prevention act, na naglalayong wakasan ang malayang pamamahayag sa Internet sa pamamagitan ng mga mapanikil na probisyon gaya ng higit na parusa para sa libel, at ang Data Privacy act, na naglalayong parusahan ang sinumang maglalathala ng impormasyong itinatakdang pribado ng gobyerno. sa pagkakait ng kalayaan sa mga karaniwang mamamayan, gobyerno na rin ang kumilalang wasto at lapat sa kalagayan ang papalakas na panawagang panagutin ito sa mga pagkukulang sa sambayanan. at kasaysayan na ang nagpapatunay mula sa pagpapabagsak kay Marcos hanggang sa pagpapatalsik kay Estrada na may kakayahan ang sambayanan na maningil at bumalikwas, lalo na sa harap ng labis-labis na paninikil. sa patuloy na paghabi ng kasinungalingan ng rehimeng aquino, nararapat lamang na maging lalong mapagmatyag ang bawat Pilipino, at dinggin ang atas ng panahon na muling magpamalas ng kolektibong lakas upang mabawi ang mga karapatang ipinagkakait ng pamahalaan.
Pamuhatan Silid 401 Bulwagang Vinzons, Unibersidad ng Pilipinas Diliman, Lungsod Quezon Telefax 981-8500 lokal 4522 Email kule1213@gmail.com Website philippinecollegian.org Kasapi Solidaridad: UP Systemwide Alliance of Student Publications and Writers Organizations, College Editors Guild of the Philippines Ukol sa Pabalat Dibuho ni Luigi Almuena
Editors Note
It seems that the students have considerably lost their alertness to perceive if not altogether the disposition to interest themselves in affairs of importance.
InDIffErEnCE Jose H. Y. Masakayan november 14, 1956
As the Philippine Collegian celebrates its 90th year, we revisit lines from prized editorials that defined the publications tradition of critical and fearless journalism.
Ang pagpili sa SR
Pagtatakda sa paraan ng pagpili sa SR Maaaring ipanukala ng sinumang estudyante ang pag-amyenda sa CRSRS bago ang ika-2 ng Oktubre. Tatalakayin ang mga panukalang pagbabago sa unang pulong ng GASC na kadalasang ginaganap sa katapusan ng unang semestre. Ipapasa lamang ang mga panukalang amyenda kung sasang-ayunan ito ng higit sa kalahati ng mga konsehong dumalo sa GASC. BALITA Nominasyon Maaaring magpasa ng nomi- Huwebes nasyon ang sinumang estudy- 22 Nobyembre ante o grupo sa kanilang CSC o 2012 USC. Sasalain ng CSC ang mga nominasyon at ipapasa ang mga ito sa USC, o sa OSR kung walang konseho ang kanilang UP unit. Pagtanggap o pagtanggi sa nominasyon Upang tanggapin ang nominasyon, kailangang maghain ng certificate of acceptance ang mga nominado kalakip ang kanilang vision statement, curriculum vitae, at biodata sa itinakdang panahon ng USC o CSC. Kailangang magpasa sa OSR ang mga opisyal na nominado ng kanilang Vision Paper at General Plan of Action (GPOA) 14 araw bago ang pangalawang GASC. Bibigyan ang bawat konseho ng kopya ng vision paper, GPOA, at pati mga protestang inihain laban sa mga nominado, kung mayroon man. System-wide na pagpili sa SR Pipiliin ang SR sa pangalawang pulong ng GASC na kadalasang ginaganap sa katapusan ng ikalawang semester. Bago bumoto ang GASC, ilalatag ng mga nominado ang kanilang plataporma at bibigyang pagkakataon ang mga miyembro ng GASC na tanungin ang mga nominado. Pipili ang GASC ng tatlong nominado na muling isasalang sa open forum. Mula sa tatlong nominado, pagbobotohan ng GASC kung sino ang susunod na rehente. Pipiliin rin ang ikalawa at ikatlong nominado na hahalili sa napiling SR kung sakaling hindi nito matapos ang isang buong taong termino.
Prof. Roland Simbulan 132 nominations Professor 12, College of Arts and Sciences UPM Vice Chancellor for Planning and Development Kailangan maidentify ang specific na problema [sa research grants.] Perhaps after identifying these problems, it should be brought to the attention of the campus administrators. One solution would be improving the management efficiency of our faculty. A system level improvement is needed to hasten facilitation.
According to the 2008 UP Charter Section 3(c), UP shall serve as a research university in various fields of expertise and specialization [and] contribut[e] to the dissemination and application of knowledge. How can UP truly encourage homegrown research and streamline the process for providing research grants to qualified faculty? Dr. Lourdes E. Abadingo 475 nominations Professor 12, College of Arts and Sciences Former University Secretary and BOR Secretary I would conduct a dialogue [with] campus administrators [and] appointed faculty. Isang ginagawa [to] encourage research ay may credit load na binibigay from around 3 to 6 units. [This] should give time to [do] research. Kailangan mastreamline ang proseso dahil madidiscourage ang mga gusto magresearch. Dr. Generoso Abes 41 nominations Professor 8, College of Medicine Director, Philippine National Ear Institute, National Institutes of Health, UP Manila Napakaraming research grants, pero sino ang kukuha kung napakahirap naman kunin? [The] Technical Review Board should give us a booklet kung ano ang tamang steps. Dapat isimplify iyon at turuan tayo ng support [personnel] na nakakaintindi ng content nito. Dr. Marilou Nicolas 42 nominations Professor 9, College of Arts and Sciences Assistant Vice President for Academic Affairs [I shall] propose new measures to increase research support, and facilities upgrading for Departments/Institutes provided such support will enhance graduate teaching, research mentoring and increase doctoral graduates.
Freshmen and transferees are barred from joining organizations until they fulfill one semester of residency.
Freshmen and transferees may start their application process in the first semester. However, they may not be inducted as members until the second semester.
Only three bodies may hear disciplinary Aside from the three existing bodies, cases: the Student Disciplinary Council, the Vice Chancellor for Student Affairs the College Disciplinary Committee and may form Ad Hoc Disciplinary Committhe Inter-College Disciplinary Comtees for cases involving organizations to address delay in the delivery of resolumittee. tion of such cases.
Some violations of the rules provided in the CSC are not defined. For instance, the definition of plagiarism varies per college.
Plagiarism is defined as the appropriation of another persons ideas, processes, results or words without giving appropriate credit.
Suspended students may instead render 30 hours of community service for every five days of suspension.
Suspended students may instead render 15 hours of community service for every one week of suspension.
Sources: Office of the Vice Chancellor for Student Affairs, Office of the Student Regent *select provisions of the proposed student code
COUNTERPLAN. Protesters coming from various groups hold a picket protest in front of the North Avenue Station of the MRT in Quezon city on November 19. The group called for the support of commuters by signing a manifesto against the fare hike which the government plans to implement on January 2013. Contributed photo
72 = Number of theft and robbery cases from January to October 2012 3 = Number of cases of robbery with frustrated homicide this year alone 1 = Number of security personnel for every 70 students enrolled last semester 302 = Number of security guards on campus in December 2011 234 = Number of security guards on campus by January 2012, a few BALITA weeks before Lordei was attacked Huwebes at the UPD USC office
Top 6 Crime-Prone Areas in UPD North Sector
1.Area 1 2.Shopping Center 3.Molave Residence Hall
22 Nobyembre 2012
SOUTH SECtor
4.Philcoa-Unimall Area 5.Palma Hall 6.Hardin ng Rosas
KALBARYO. Malungkot na inalala ni Isaias Acosta ang paghihirap na dinaranas ng anak niyang detinidong politikal na si Ericson Acosta sa isang forum sa UP Manila noong Pandaigdigang Araw ng mga Bilanggong Manunulat, Nobyembre 15. Mahigit isang taon nang ikinulong sa Samar ng mga militar ang manunulat at human rights activist na si Ericson Acosta sa paratang na siyay kasapi ng New Peoples Army. Nananawagan ang Philippine Center of the International PEN (Poets, Playwrights, Essayists, Novelists) at pamilya ni Ericson sa agarang pagpapalaya sa mga detinidong manunulat.
FIRST PERSON. In a perfect world, ego messages would be obsolete. And segments like this, where complaints, critiques and praises are aired would be non-existent. The world is flawed, however, and people need outlets for their angst, thrill, and stones. This is the space for it.
NOBYEMBRE 16, 2012, 4:15 N.U., UP Diliman Mahimbing pa ang tulog ng buong Kamaynilaan, Huwebes subalit abala nang nagtitipon ang 22 Nobyembre mga kasapi ng All UP Workers 2012 Union, kasama ang ilang mga makikisabay sa biyahe pa-Tarlac tulad ko at ng kasamang Kul photographer. Tumulak patungong Hacienda Luisita Inc. (HLI) ang sinasakyan naming bus. Isang paggunita ang magaganap, isang muling pag-alala sa mga nasawi noong araw na iyon walong taon na ang nakararaan. Ito ang unang beses na harapan kong matutunghayan ang buhay sa HLI. At para sa mga tulad kong ngayong pa lamang makakapunta sa nasabing asyenda, tanging mga naratibo sa diyaryo at telebisyon lamang ang baon kong memorya ukol sa gugunitaing trahedya. 7:00 n.u. Brgy. Balite, Hacienda Luisita Inc. (HLI), Tarlac City Makulimlim pa rin ang kalangitan, tila nakikiisa ang panahon sa
KULTURA
gugunitaing okasyon. Pagdating sa HLI, sama-sama naming pinagsaluhan ang simpleng almusal na inihanda ng mga magsasaka roon, kasalo ang mga kasapi ng Alyansa ng Manggagawang Bukid sa Asyenda Luisita (AMBALA) at United Luisita Workers Union (ULWU). Kapansin-pansin ang kutis ng mga magsasakang halatang kinulayan ng sikat ng araw. Kung sabagay, araw-araw nilang kailangang magbanat ng buto sa ilalim ng araw. Bigla kong naisip: kung totoong katamaran ang ugat ng kahirapan katulad nang madalas na sinasabi, bakit ganong tila walang kaase-asenso silang mga magbubukid sa kabila ng deka-dekadang pagsasaka? 9:00 n.u. Pagkatapos ng almusal, nagkaroon ng maikling oryentasyon sa mga magaganap sa buong araw. Naghati kami sa tatlong grupo, at inikot ang 11 barangay sa tinatayang 5,853-ektaryang lawak ng HLI o katumbas ng higit sa 11 UP Diliman campus. Sa dalawang oras naming paglibot, marami akong nakitang mambubukid na may karga-kargang tubo sa kaniyang balikat, at malalawak na lupaing tila nilunod ng walang katapusang karagatan ng talahib. Doon ako natauhang iisang angkan lamang ang may-ari ng napakalawak na lupaing iyon. Ayon sa Kilusang Magbubukid ng Pilipinas, marami pang malalawak na asyenda tulad ng HLI sa buong Pilipinas. Taong 1957 nang napagdesisyunang ibenta ng may-aring Espanyol ang HLI at Central Azucarera de Tarlac (CAT) sa mga Lopez ng Iloilo. Sinasabing nakialam dito ang dating Pangulong Ramon Magsaysay sa di umanoy takot niyang maging makapangyarihan ang mga Lopez, na nagmamay-ari na rin ng Meralco, ABS-CBN at ilan pang asyenda sa Visayas noon. Pinag-usapan ni Magsaysay at ng kaibigang si Ninoy Aquino, Jr. ang pagbenta ng lupain kay Jose Cojuangco, biyenan ni Aquino. Kalaunan, nabili ng mga Cojuangco ang HLI gamit ang perang ipinautang ng pamahalaan. Kalakip nito ang kasunduang ipamamahagi ang HLI sa mga magsasaka matapos ng 10 taon, subalit hindi nila ito tinupad.
Sa ngalan ng tubo*
Makalipas ng limang dekada, makailang pangulo na ang nagdaan, ngunit hanggang sa kasalukuyan, hindi pa rin naipamamahagi ang mga lupakahit ilang ulit na itong napagwagian ng mga magsasaka sa hukuman. Nitong Abril 2012, matatandaang muling ipinag-utos ng Korte Suprema ang pamamahagi sa 4,915-ektarya ng HLI. Kasalukuyang tinitiyak ng mga magsasaka na karapat-dapat ang mga benepisyaryong makatatanggap ng lupa. Ayon kay Mang Lito, 5, 726 lamang sa 6, 586 magsasakang nasa listahang inilabas ng Department of Agrarian Reform nitong Oktubre 31, ang maituturing na lehitimong benepisyaryo. Binigyan sila ng hanggang Nobyembre 30 upang linisin ang listahan. 11:50 n.u., Central Azucarera de Tarlac, HLI Nang natapos kaming mag-ikot, nananghalian kami sa tapat ng Gate 1 ng CAT o Central para sa mga magsasaka. Mistulang parking lot ng mga trak na may tone-toneladang tubo ang labas ng Central. Dito magaganap ang paggunita sa kinatatayuan naming lupang minsang nadiligan ng dugo. Wala akong natatandaan tungkol sa naganap na masaker sa HLI. Nasa elementarya pa ako noong 2004, kaya naman sa mga kwento at dokumentaryo ko binuo ang naratibo ng masaker. Sinasabing panahon pa ng mga Espanyol itinuturing na alipin ang mga magsasaka ng HLI. Humantong sa pagkakataong P9.50 na lamang ang naiuuwing sahod ng mga magsasaka para pagkasyahin ni hindi man lang sapat pambili ng banana cue sa UP. Ako may maharap sa ganoong kalagayan, ang pagbalikwas ay hindi lamang nararapatitoy makatarungan. Mahigit-kumulang 5,000 magsasaka at manggagawang-bukid ng HLI ang nagtindig ng welga noong Nobyembre 6, 2006. Ilang ulit silang pilit binuwag ng mga pulis, subalit hindi sila natinag.
Nang lumaon, nanghimasok ang Department of Labor and Employment, at nagdeklara ng Assumption of Jurisdiction na epektibong nagbigay lisensiya upang pwersahang buwagin ang welga ng militar. Makaraan ng ilang araw, nauwi ang mapayapang protesta sa madugong masaker. Limang magbubukid at dalawang binata ang nasawi. Nasa 121 naman ang nagtamo ng bala at idinala sa ospital. Subalit hindi natigil dito ang mga pamamaslang. Sa mga sumunod na taon, hindi bababa sa walong indibwal na nakikiisa sa ipinaglalaban ng mga taga-HLI, ang pinaniniwalaang pinaslang ng militar. Patuloy namang binabantayan sa Ombudsman ang mga kaso ng pamamaslang na tila hindi umuusad, ani Mang Lito Bais, Chairperson ng ULWU. Sa pagpapalabas ng naturang utos, tila pumanig ang pamahalaan sa mga makapangyarihang mayari ng asyenda. Ayon sa ilang mga napagtanungan, nagkaroon rin ng media blackout noong panahong iyon. Kung nagkataong mas aktibo itong isiniwalat ng media, maaaring higit-higit pa sa batikos na inabot ni ateng amalayer ang dumaluyong. 1:00 n.h. Nagsimula na ang programa. Bitbit ng mga magsasaka mula sa ibat ibang grupo ang mga tarpaulin at mga placard na nananawagan ng hustisya para sa mga biktima ng masaker. Nagpaabot ng kani-kanilang mensahe ng pakikiisa ang mga kinatawan ng mga grupong nagsidalo. Iisa ang kanilang ipinababatid: tuloy ang laban sa HLI. Malapit sa pinagdadausan ng programa, nakausap ko si Mang Rodel Mesa, 53, tagapangulo ng AMBALA. Maluha-luha niyang ibinahagi sa akin ang kanyang karanasan noong Abril 2007, nang pasukin ng mga sundalo ang kanilang bakuran. Ako naman ay naka-silid sa isang box, nakatago hanggang magalas tres [ng hapon], aniya.
Matapos magkwentuhan, pinabaunan ako ng mga magsasaka ng maikling tubo. Ipinagpatuloy ko ang pag-iikot, at nakilala si Aling Linda Ocampo, 59, kabilang sa mga nagwelga. Aniya, pinagtutugis sila ng mga militar matapos mabuwag ang kanilang welga. Nakaligtas siya sa insidente matapos magpanggap na tindera, subalit sa pagmamadaling makatakas, napilay ang kanyang kaliwang binti at tuluyan nang naparalisa. 4:00 n.h. Nagtapos ang programa sa walang alinlangang pagtaas ng kamao ng mga kinatawan at lider ng mga grupo. Sumumpa silang ipagpapatuloy ang laban ng mga magsasaka. Magkahalong takot at lungkot ang naramdaman ko habang pasakay ng bus. Malayong sumagi sa sinumang unang beses dumayo na ang HLI ay lunan ng maraming masasalimuot na pangyayari, ng mga pinatahimik na pangarap, ng samut saring manipestasyon ng simbolikong karahasan. Bagaman mga magsasaka ang nagpapaunlad sa lupa, sila ang naghihirap. Bagaman walang lehitimong kapangyarihan, may angkang nag-aastang hari at walang kiming gumamit ng dahas kung kinakailangan. Sa aming pagbabalik, tila ikinukubli ng liwanag ng lungsod ang tunay na kalagayan ng mga taga-HLI. 11:00 n.g., Rm. 401 Vinzons Hall, UP Diliman Nakauwi at nalinis ko na ang mga paang maalikabok buhat sa HLI. Nakatitig ako sa computer, hinahanap ang mga tamang salita upang mabisang maipabatid sa kapwa estudyante ang mga araling napulot sa saglit na pagtakas sa akademya. Naalala ko ang tubong natikman ko. Napakatamis, ngunit may mapait na alaalang dala sa sinumang nakakaalam ng tunay na kwento ng asyenda.
KUNG IPAGUGUHIT SA IYO ANG lahat ng nasagap ng iyong hinagap sa nakaraang taon, tiyak na mahihirapan ka. Masyadong masukal ang gunita para imapa. Sa mundo ng alaala, lahat posible. Maaaring magpalit ng birthday ang mga magulang mo, o tuluyan mong makaligtaan kung saan mo nga ba huling inilapag ang iyong cellphone. Higit pang mahirap tandaan ang mga imaheng malayo sa iyong personal na karanasan. Marahil narinig mo na ang kampanyang Never Forget patungkol sa Maguindanao Massacre, na palasak sa ibat ibang media ngayong Nobyembre. Pamilyar ka pa rin ba sa insidenteng naganap tatlong taon na ang nakalipas? Wala ka sa crime scene, wala ka ring kakilala sa mga biktima. Paano mo nga ba gugunitain ang isang bagay na mailap sa iyong ulirat? Nagtagpo ang mga kilay sa iyong noonilikha nga yata ang tao para lumimot.
napag-uusapan ang masaker, nauuwi ka sa pagbanggit sa mga karumal-dumal na imahen inaagnas na katawan, death wound sa puki. Nakakaligtaan mo ang ilang mga marahas na detalye sa kuwento, gaya ng pag-astang hari ng isang angkan sa kanilang bayan at paggamit sa mga babae bilang pananggalang. Katulad ng iba pang mararahas na katotohanang walang kaugnay na madugong imahen, humaging lamang sila sa iyong isipan.
Habang tahimik na nag-aaral o nagbabasa sa iyong computer, hindi mo nakikita ang sarili mo sa gitna ng digmaan.
Palit-anyo
Subalit kung tutuusin, nabubuhay ka sa isang marahas na lipunan at hindi ka ligtas mula sa mga suliranin nito. Ngayong buwan, ginugunita rin ang anibersaryo ng masaker sa Hacienda Luisita, kung saan pitong magsasaka ang namatay. Katulad ng Maguindanao Massacre, wala pa ring napapanagot sa nasabing krimenpatunay sa pag-iral ng kawalan ng hustisya kahit pa nagbago na ang pinuno ng bansa. Marahil napansin mong marami sa mga larawang nagmarka sa Maguindanao Massacre ang umiiral pa rin hanggang sa kasalukuyanmga political dynasty, private army, at maging ang karahasan ng mga makapangyarihan sa kanilang pinamumunuan. Marami ring karahasan sa nakaraan ang mistulang nauulit at nagpapalit lamang ng anyo. Ang Martial Law, halimbawa, ay tila muling naipataw matapos maipasa ang Anti-Cybercrime Law na hinihigpitan ang kalayaan mong magpahayag sa internet. Pinagdududahan mo tuloy kung sa pagpapalit ng pinuno nga ba nakasalalay ang pagtatapos ng lahat ng karahasan. Ayaw mong makalimot, at hindi mo rin ginustong kaligtaan ang makabuluhang mga detalye ng mararahas na kaganapan. Ngunit ang hindi paglimot ay iba sa pag-alala. Sa tuwing bumabalik sa iyo ang gunita ng mga inaagnas na katawan sa Maguindanao Massacre at ang pagsusumamo ng mga magsasakang binaril sa Hacienda Luisita, pinipigilan mong lumalim pa ang iyong pagmumuni-muni. Kasunod kasi ng pag-alala ang pagsipat sa ugat ng problema, at sa oras na matisod ang iyong guni-guni sa mga katotohanang pinagmumulan ng karahasan, alam mong ang marapat na sunod na hakbang ay paglaban.
Basag-bungo
Nasanay kang iugnay ang karahasan sa mga kadirit kagulatgulat na imahen, gaya ng malapot na dugo at basag na bungo. Buhat nito, maraming pira-pirasong dahas ang hindi mo nakikita o napapansin. O maaaring napapansin mo sila, ngunit hindi mo iniinda. Ang usapin kasi ng karahasan ay usapin ng paglihis sa itinakdang normal na kalagayan. Ngunit kung susuriin, mababatid mong marami sa mga itinatakdang normal ng lipunan ang mas marahas pa sa larawan ng inaagnas na laman. Lumaki kang iniisip na normal lamang na ituring ang kababaihan bilang mahina o bilang kasariang dapat igalang, kagaya ng pag-aakala ni Mangudadatu na hindi sila sasaktan ng mga Ampatuan. Lumaki ka ring nasanay sa ideya ng mga angkang naglalaban para sa kapangyarihan at bumubuo ng sariling imperyo sa kani-kanilang bayan. Kaya hanggang sa kasalukuyan, hindi ka na nagtataka kung bakit matapos ang tatlong taon, wala pa ring naparurusahan sa mga akusado. Hindi mo man lubusang nakalimutan ang kaganapan, bihira na rin itong sumagi sa iyong isipan. Sino ba naman kasi ang gustong panay malalagim na imahen na lamang ang laman ng kanyang utak. Bagamat mabilis tumatak sa isip mo ang mga imahen ng masaker, pinili mo rin na magpanatili ng distansiya mula rito. Ayaw mong makipagtitigan sa dahas. Bukod sa kagimbal-gimbal ang mga imaheng iiwan nito sa iyong gunita, hindi mo rin mapigilang maawa. Mula sa lente ng pagkaawa mo rin nasisipat ang marami pang karahasang iyong natutunghayan. Naaawa ka sa sanggol na sinunog dahil sa tunggalian ngayon sa Gaza Strip, naaawa ka sa mga magsasakang pinagbabaril ng mga sundalo sa Hacienda Luisita. Hindi mo napoposisyon ang sarili mo sa gitna ng dahas.
Balik-tanaw
Subukin mong sipatin ang eksena ayon sa iyong pagkakaalala. Nobyembre 23, 2009 noon nang matagpuan sa isang bakanteng lote ang dilaw na backhoe. Mistulang nakayukong hari ang higanteng makina, at nakahandusay sa kanyang paanan ang inaagnas na mga katawan. Nandiri ka nang makita mo ang larawan ng mga bangkay. Bahagyang nakabuka ang bibig ng ilan sa mga ito, kawangis ng mga nakangangang hukay kung saan sumisilip ang mga nangasul na kapirasong mukhat kapirasong kamay. Hindi mo na tiyak ngayon, pero nabasa mo sa mga balita dati na umabot sa 58 ang patay, at 32 sa mga ito ang peryodista. Ilang linggo ring naging ulo ng mga balita ang masaker. Sa pagsubaybay sa TV, dyaryo, at maging sa mga status ng ilang kaibigan mo sa Facebook, unti-unting nabuo sa utak mo ang larawan ng krimen. Batay sa mga talang iyong nasagap, ang angkan ng Ampatuan ang nasa likod ng masaker. Nagulat ka nang malamang nakapangalan sa mga Ampatuan ang isang bayan sa nasabing probinsya. Kinatatakutan ngunit laging naluluklok sa pwestosila ang diyos at hudas ng kanilang teritoryo. Kaya hindi sila nagdalawang-isip na magpadala ng 100 kalalakihan upang itumba ang convoy ng mga Mangudadatu, ang isa pang angkan na nais bumangga sa kanilang kapangyarihan. Hindi nila ininda na pawang mga kababaihan at mga peryodista ang lulan ng convoy na ipinadala ni Esmael Mangudadatu upang irehistro ang kanyang kandidatura sa eleksyon. Nagulat ka nang malamang ginahasa ang apat sa mga babaeng biktima, at may ilan ding binaril sa ari. Katulad ni Mangudadatu, hindi ka makapaniwalang hindi umubrang panangga sa karahasan ang mga kababaihan. Nang mapalitan ang mga headline sa balita, nawala na rin sa isip mo ang insidente. Kapag
WHATS ON YOUR MIND? Ito ang nagbabagang katanungan ng Facebook na pilit nating pinupunan ng samut saring kasagutan. Ngunit para kay Sir Gerry Lanuza, ang mga ka-cheapan na dulot ng narsisismo ang nagpapapurol sa potensiya ng Facebook bilang isang pulitikal na kasangkapan. Ang isang status update ni Sir Gerry tungkol sa kasawian sa pag-ibig, nagiging oportunidad upang maipakilala at maipaliwanag sa kanyang mga estudyante ang pag-ibig ayon kay Alain Badiou, Jacques Lacan, at pati na ayon sa ebanghelyo ni Hesukristo.
Update Status
Si Gerardo M. Lanuza, Sir Gerry sa kanyang mga estudyante, ay isang propesor ng sosyolohiya sa Kolehiyo ng Agham Panlipunan at Pilosopiya. Kasapi siya ng Congress of Teachers and Educators for Nationalism and Democracy (CONTEND-UP), isang organisasyon ng mga progresibong akademiko sa UP Diliman. Siya rin ang kasalukuyang direktor ng Office of Student Housing (OSH). Nagtapos siya ng kursong sosyolohiya mula sa UP Diliman noong 1995. Bagamat may mga natanggap siyang alok na trabaho mula sa Pulse Asia, San Miguel
Corporation, at isang real estate agency, pinili niyang maging guro sa UP. Knowledge is not to be possessedit should be shared, emancipatory, and liberating. At ginagamit dapat ito sa pagpapalaya ng bayan at ng sambayanan. Pinagtibay ang paniniwalang ito ng ilang taon niya sa seminaryo bago pa man pumasok ng UP, babad sa mga aral ni Marx at lubog sa kalagayan ng masa. Ang status updates ni Sir Gerry ay tila ekstensyon ng kaniyang mga debate sa klase at mga karanasan bilang direktor ng OSH. Hindi ito simpleng pagbabalita lang ng mga pangyayari sa araw niya, ngunit pulitisadong pagtatasa sa mga kaganapan na pinapalawig pa ng ibat ibang teoretikal na pundasyon. Pinagagalitan nga ako ng ibang teachers. Sinasabi nila, Gerry, thats for fun, hindi yan for politicization. Sabi ko, No, I will not compromise. Sa tingin ko dapat mas ma-educate ang public diyan, kasi nagiging venue siya for narcissism. Bagamat may iba pang mga propesor na aktibo sa Facebook, namumutawi ang pagsubaybay n g
mga estudyante sa mga status ni Sir Gerry. Markado ang mga ito ng walang paumanhing pagbatikos, kundi man pangungutya, sa mga ka-cheapan ng mga estudyante at mga kapwa guro, lalo na pagdating sa pag-ibig. Oo, totoo ang sabi ni [Jacques] Lacan that you should not compromise your desire. Pero wag kang mangharass at maging marahas, sabi ng isang post. Patok ang mga status ni Sir Gerry patungkol sa pag-ibig, lalo na yung mga tila may pinatatamaan. Marami akong estudyanteng sawi. Kapag naguusap kami, lumalabas sa theories yung mga problema nila sa pag-ibig, which becomes a way of rationalizing it. Ngunit sa gitna ng mga paglalagom sa pag-ibig at lipunan, may naliligaw rin na mga pagninilay sa pananampalataya. Marapat na itong asahan mula sa isang gurong kilala sa pagiging Kristiyanong Marxista.
Religious Views
Bago pa man sumali sa Facebook noong 2009, kilala na si Sir Gerry sa unibersidad dahil sa kanyang pagiging militanteng guro. Dagdag pa rito, higit siyang naaalala ng mga estudyante dahil sa kanyang pakikipag-debate tungkol sa relihiyon.
NG BE ND MO ICE? VE A O V D LO D B E ST U RY A SE. G AN ARE NA CAU UL U TIO O A ITHF F YO LU I T A VO MIT BE F VEN RE SA OM ING. NG E OL I . C GK L, UL E TH YTH N F TU AHA ON EVER E. ITH F A N LY AN AM S E O N AT AM AGM OOK O LO S I AL LL G P CEB W I Y TO PA S G M E N O O N A FA AD GER ED OT G RE ON PW A T SA M L S A NG NO N A N AT M U L AT NA AN ZA. H LA LIPU TUN NU A T I L I , S A AT U Y L A RIL NG M GERR SA LI IR DA I S MA S N TU A ST
o und y m ng on ka A ay nuza a ry L r Ge
Sa mahigit isang dekada niyang pagtuturo ng sosyolohiya ng relihiyon, may mga estudyante na siyang napaiyak, napaniwala, at napabitiw sa kanilang pananampalataya. Bago pa man siya pumasok ng UP, anim na taon din siya sa seminaryo. Bagamat ayaw niyang pangalanan ang nasabing seminaryo, batid ang naging impluwensiya nito sa kamalayan ni Sir Gerry. Sa seminaryo ako na-radicalize, doon ako naging Marxist-Leninist. If you ask me, Gerry, what made you a Marxist? Simplenakita ko ang kalagayan ng mga magsasaka sa probinsiya for one year, nakasalamuha ko ang mga ketongin sa Tala leprosarium, nag-six months ako sa mental health institution sa Mandaluyong. Lubog ako sa masa kasi ang dami kong napuntahan para sa apostolate noong nasa seminaryo ako. Ayon kay Sir Gerry, bagamat nagwasto siya ng ilang mga paniniwala sa pagdaan ng mga taon, hindi niya binitawan ang kaniyang pagiging Kristiyanong Marxista sa kabila ng pamumuna ng ilang mga kapwa guro. I believe Marxism is compatible with Christianity. Christianity provides me with the values, gives me hope, while Marxism provides me with the scientific analysis to change society. So on the one hand, you have the Communist Manifesto. On the other, you have the Gospel of Jesus Christ. The Communist Manifesto tells you about the means, Christianity tells you about the end. They combine. Batid ni Sir Gerry na, sa kabila ng kanyang pagpapaliwanag, marami pa ring estudyante at kapwa guro ang hindi naniniwala sa kanya. Ngunit, aniya, higit sa
paniniwala, ang mas matinding hamon para sa kanila ay ang pag-iisip at pagpanig.
PROFAGANDA
Mga tinig mula sa ibaba, itaas, bukana, gilid, loob, patiyo, iskaparate, pasilyo, at kung anu-ano pang singit singit ng Faculty Center, Masscomm, Music, Engg, at sa lahat ng espasyong binabagtas ng mg pantas at pantas-pantasan.
LAKAS TAMA
Bitter Gourl*
WALA NA YATANG MAS nakakapeste pa sa pag-aming naiinggit ka. Para kasing itinataga mo sa bato na may kulang sa iyo na mayroon ang iba. Mabuti sana kung tungkol lang ito sa mga materyal na bagay. Pero hindi e. Pakialam ko naman sa mga taong may magarang kotse bagong cell phone, o iba pang mga mamahaling bagay na hindi ko kailanman hinangad. Nagsimula ang pesteng pakiramdam na ito kagabi. Pauwi na sana ako galing Sarahsisang bote lang para mahimbing ang tulog konang may mapansin akong kumakaway sa kabilang mesa. Matangkad, payat, at nakasalamin. Si Delfin. At may kasamang babae. Naisip ko agad, hala, hindi pala bakla si Delfin? Oo, nagkakilala na kamit nagkainuman dati. Pero sa dami ng mga nagkagusto sa kanyang babae na walang reservations sa pag-amin ng damdamin, ang naiisip ko lang na dahilan kung bakit hindi pa siya nagkakasyota ay baka iba ang hanap niya. Nang magtagpo ang paningin namin, sinikap ko na lang na ngumiti at kumaway pabalik. E malay ko bang tatayo si Delfin at ang kasama niya at lilipat sa puwesto ko? O diyos ko. Wrong move. Ayokong maging third wheel. Mag-isa ka lang? bungad ng mokong na nakaakbay pa kay ate. Gusto ko sana sabihing, Hindi tol, kasama ko buong pamilya ko. Pero siyempre, nauwi ako sa, Oo, pero pauwi na ko. Mamaya ka na umuwi. Isang round pa tayo. Sagot ko. Si Jona Mae nga pala, kaibigan ko, nakangisi niyang sinabi. Nilunok ko ang sanay bungisngis nang marinig ko ang pangalang Jona Mae. Hi, sabi ko. Bumili si Delfin ng tatlo pang bote ng Red Horse, at ipinagpatuloy namin ang obligatory kamustahan. Sumali rin si Jona Mae sa usapan. Binabasa ko kolum mo, ang galing! Hindi ko alam kung may amats na ako, o talagang may sa plastic ang sigla sa boses niya. Pero keber, Jona Mae pa rin ang pangalan niya. Nang maubusan ng masasabi si Jona Mae, idinantay niya ang ulo sa balikat ni Delfin. Ang mokong naman, wagas kung makahimas sa balikat na inaakbayan. O diyos ko, bakit nga ba hindi pa ako umuwi kanina? Sunod-sunod ang paglagok ko sa Red Horse para maubos nat makasibat na ako, pero bigla namang naisipan ni Jona Mae na magbanyo. Napausisa tuloy si Delfin sa buhay pag-ibig ko. May nagpapatibok ba sa puso mo ngayon? Base sa kolum mo, parang wala. Pinigilan kong umirap. Sinabi ko sa kanyang, eh, hindi ko kailangan ng syota. Kung tutuusin kasi, parang mga sugnay ang taooo, yung sugnay na bahagi ng pangungusap. May sugnay na nakapag-iisa, may sugnay na hindi nakapag-iisa. Sabihin na nating ako yung una, kasi kaya kong mabuhay nang walang mga pangmatagalang kasama. Ang lakas ng tawa ng mokong matapos marinig ang paliwanag ko. Ilang araw ko ba raw pinag-isipan yun. Tinanong din niya kung may balak akong maging Filipino teacher dahil sa dinami-dami ng mga bagay sa mundo, sugnay pa ang naisip kong metaphor. Subukan mong umibig, RC, sabi niya. Masaya. Tinitigan ko siya, mata sa mata. Hindi ko alam kung kumikislap lang ang liwanag na tumatama sa salamin niya, o tunay talaga siyang maligaya. Bumalik si Jona Mae. Pinilit ako ni Delfin na mag-isang round pa, pero tumanggi na ako. Binagtas ko ang kalye pauwi sa bahay namin sa Mapagkawanggawa as usual, mag-isa at walang kasama. *pasintabi sa tunay na Bitter Gourl (na may sarili nang fanpage sa Facebook)
IN TIME
RACHEL SALAS IS NOW 25 YEARS oldfor the 25th time. But just like any ordinary day, Rachel spends her birthday paying off bills and loans. Her 28-year old son, Will, meanwhile, spends the whole day working in a factory. Rachel and Will are among the genetically-engineered humans in Andrew Niccols film, In Time. They were geneticallyengineered to live for only 25 years. Beyond this age, our two heroes, like anyone else living in the ghettos, will have to literally earn every minute of their lives. Time is their currencythey earn and spend time to live. As in the real world, however, they do not earn what they righfully should and they spend more than what they really have to. Workers at the factory receive less and less as their quotas are constantly raised. They pay more and more as prices of commodities increase unabatedly. On the other hand, the rich who control the market get more than their dueat the expense of the poor. They increase their profits by cutting labor costs and raising the prices of products and services consumed primarily by the poor. This is how the time system works and this is what justice means for this world: For a few to be immortal, many must die. On the same day that Rachel turns 50, she times herself out for paying off bills and loans. Left with just minutes, she canRealizing the injustice of her mothers death, Will decides to change the system by seizing millions of time from the rich and eventually distributing them to the poor. No one should be immortal if even one person should die. And as in the real world, he becomes a criminal for stealing from the rich. However, is it stealing if its already stolen? These centuries of time belong to the factory workers. It is them who spend their every minute in producing the goods and services which provide the rich with what they have. This dystopian world is not far from reality. In time, the world we live in now could even get as worse as the world where Will and Rachel live in. And if that time comes, please, let us all be criminals.
As in the real world, however, they do not earn what they righfully should and they spend more than what they really have to.
not even pay for the bus fare to get her to Will. She starts to run to her son, instead. But as soon as she can grab his hand, her time is up.
*The quotations used were taken from the movie. And just to be clear, this column definitely does not intend to review the movie.
www.philippinecollegian.org
Textback
Anong title ng teleserye ang makapaglalarawan sa karanasan mo ngayong enrolment?
SA LORENZOS TIME.kasi pagraduate na ako,di pa pinagbgyan. Kaunting oras na lang! 200702057 PRINCESS AND I po..eh kc ksama k0h ung prinsesa ng buhay k0h para 2lungan xa magprerog eh..kaso parang malas xa eh..wala xang nkuha..haha..hello pala kay diane villaflor! haha.. uten15521 nam of geodengg Kagatin mo ang ang mainit kong pichi-pichi 2010-31714 WALANG HANGGAN -Walang Hanggang Pagpila 1112331 Walang Hanggan 2011-***** Jesmae Zafra BS Stat Walang Hanggan dahil walang hanggan ang pila kahit saan goal ko ay maging US at mag-enjoy sa pag-aaral 2010-38004 Mga Anghel na Walang Langit (Itsura namin habang halos buong hapon mula madaling araw ng nag-aantay ng slots) 2008-22194 Myrsterious itle ng teleserye na makakapaglarawan sa karasanasan ko ngayong enrollment? Sa dulo ng walang hanggan 2009-81555, Cla, Art Educ WALANG HANGGANg pila. Hahahaha! 2010-09691 Magkaribal at Walang Hanggan. Ermahgerley super dami mong karibal sa prerog, and the pila is like walang hanggan. 12-02501 BA Journ Para sa mga pila: Walang Hanggan. LOL. 2009-22174 BS IE Walang hanggan, kasi walang katapusan ang pag pila! Walang katapusang pagmamakaawa sa adviser namin na pag graduatin ako on time! DA EFF! Walang hanggang assessment at student loan! Rein Alviz CFA Sa Dulo Ng Walang Hanggan. Perfect para sa pila ng STS, sa layo ng AIT, at sa kinailangan nating pasensya. Bow. 09-**598 May Bukas Pa (para pumila ng pumila) 201279002 DE LA PENA, Mary Anjanette L. Walang Hanggan (walang hanggan yung pila e) 201279002 Bakit Ako Mahihiya? yan ang title sa naging experience q nung enrollment. nahi2ya aq dhl snbi skn ng loan board na di raw pde ang promissory note para maali s ang ineligible status q sa enlistment. and then suddenly narealize q na bkit aq mahi2ya? dahl wala q pambyad, di na q maka2pg-aaral? kya nilapitan q ang aking prof. at tinulungan aq. sa huli, tinanggap ng osss ang prom note ko. 2012-78988 rose bscd Walang Hanggan! Wooooh! Walang hanggan ang pila, walang hanggan ang proseso, walang haggan ang chage mat! 2012-32845 amparadorocks BA History WALANG HANGGAN...walang hanggang pila sa prerog hanggang sa pagkuha ng student loan at sa pagbabayad ng tuition.-_- 08xxxxx CHK Siyempre, WALANG HANGGAN! walang hanggang pila, walang hanggang pre-rog! sayang nga lang, tapos na yung palabas. 12-2***7 CM. Chanty <3 201279441
Eksenang Peyups
Ano ang goal mo ngayong second semester?
Goal? Makabayad ng tuition fee. Why so taas kasi?! My family is making hirap na. 201157949 Rie BSECE 2. Maging CS or US ulit. 200822194 Myrsterious Maka-uno! Nakumpleto ko n halos lahat ng grado, 1.25-5, pati INC at drop, uno nalang! 08-00818 Hi kule! G0al ko po ngaung 2nd sem ay mag-gain ng ten kilos. Grabe po ang payat ko kaya nadedepress na ako. 2010-68904 bukod sa magandang gwa, ay makapaghanap ng wagas na pag-ibig!! :D wahaha, wla lang.. para happy ang acad at love life.. :) 2011-x7xxx BS Psych Goal this 2nd sem: Manalo sa lantern parade! 2009-81555, Cla, Art Educ ang goal ko ngayong sem ay puntahan lahat ng event ng mga org. sa UPDEPP! 10-19564 Jolliebee BABE Gusto kong i-maintain ang US status ko. Hihi. Kahit ngayong freshie year lang po. :3 12-02501 Join an org or two at makauno sa major. 08-12288 Maging College Scholar 201279002 DE LA PENA, Mary Anjanette L. Goal ko pumayat sa second semester haha 201279002
Comments
Napaluha ako sa column ni RC Guerrero. Huhuhu. Ang ganda ng pagkasulat, pang-MMK level! 201032988
Newscan
Sweet November III: Celestial Ecstasy
Stars will fall onto your hands as the UP Sigma Beta Sorority brings you to an extraordinary sem-starter party for a cause entitled, Sweet November III: Celestial Ecstacy on November 23, Friday at Ariato, iL Terrazzo Tomas Morato. Party starts from 10 PM to 2 AM. Free flowing Bacardi cocktails! Tickets will be sold at Php200. This is for the benefit of Holy Trinity Home for Children. Free glow sticks for the first 50 entrants. This is brought to you by the UP Sigma Beta Sorority together with Bacardi, Wacoal, Sorci Age, Myra E, Unilever Philippines, Manila Bulletin, Cosmo.ph, Spot.ph, Business world, Greater world Philippines and DigiPost and our org partners UP SPECA, UP Pre-Med Society and UP Kagayhaan. For tickets call or text 0935-837-6243/ 0906-271-6823
1. Ano sa tingin mo ang solusyon sa umiiral na gera ngayon sa pagitan ng mga Israeli at Palestinian? 2. Maliban sa alak at yosi, ano pang bisyo ang gusto mong patawan ng buwis? Key in KULE <space> MESSAGE <space> STUDENT NUMBER <required> NAME and COURSE (optional) and send to
Join UP ASTERISK!
Join UP ASTERISK, Asosasyon ng mga Kabataang Artista, Kritiko, at Iskolar ng Sining at Kultura - Unibersidad ng Pilipinas, Diliman. Sign up at our booth in CAL Atrium this week! Sali na! For details, contact Ed (09177346594)
UP CMC and UP CMC-SC Mass Media Awareness Committee presents Mass Media Awareness Month 2012. Here are the following events: Maguindanao Massacre Commemoration November 23 Think Again Campaign November 26 at Engineering Library II (1-4 CONTACT US! Write to us via snail mail or submit a soft copy PM); November 27 at CMC (4-7 PM); November 28 at CSSP (4-7 PM); November 29 at School of Economics (4-7 PM) to Rm. 401, Vinzons Hall, UP Media Students Congress December 3, Monday at Cine Adarna Diliman, Quezon City. Email us at kule1213@gmail.com Save Word attachments in Join UP Math Club! Rich Text Format with INBOX, Complete your university life with us, UP MATH CLUB, and you will NEWSCAN or CONTRIB in the surely enjoy and love Math. subject. Always include your Visit our booth along MATH BUILDING WALK from November 20 full name, address to 23 or text Vanessa (09273849150) or FEN (09279883633) for more and conctact details. information.