Dr.

Musli Vrbani

TREGIME NGA JETA E MUHAMEDIT A.S.

Planprogrami i muslimanit t vogl

OSLO 2009
2

Autori:

Dr. Musli VRBANI

Titulli:

TREGIME NGA JETA E MUHAMEDIT a.s.

Radhitja kompjetirike, kopertina dhe dizajni grafik

Mumin Shehu

Shtypi

FOCUS

OSLO 2009

T drejtn e ribotimit e rezervon botuesi 3

E DUA MUSLIMANIN Q T JET:

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.

i i

Atdhetar Besimtar i sinqert Cilsor lirimtar Dashur pr t gjith Dhembshm pr t gjith Edukues i shoqris

mbl n kuvendime Falenderues i Allahut i Gzuar dhe i lumtur Gjenerator i t mirave Hero n beteja
i

Ideator i zgjidhjes s
problemeve Jetsues i veprave t mira Kureshtar pr dije
i

19. Ndihmtar i t varfrve 20. Njerzor 21. Objektiv 22. i Pa thyeshm si shkmb 23. Qndres si Feniksi 24. Revolucionar 25. Rregullues i marrdhnieve shoqrore 26. Simbol dhe sypatrembur 27. Shembulltyr pr t tjert 28. Tejkqyrs i problemeve 29. i Thjesht, modest 30. Udhrrfyes i s drejts e i t vrtets 31. Vullnetmir 32. 33. 34. 35. 36.

Lumtur Llogaritar i punve t veta

Mnjanues i t kqijave

Xixllonj i shpresave Xhevahir Yll Zemrbut dhe Zhduks i s keqes e

zhvillues i s mirs

Dr. Musli VRBANI

4

Lutju Zotit dhe thuaj: O Zoti im m shto dituri

Kurani

O Zoti im m pajis me dituri t dobishme, m jep furnizim t begatshm, mi prano veprat e mia.
Hadithi

Hyrje
- Transmetohet se Omeri r.a. ka thn: Nj dit, teksa po rrinim te i drguari i Allahut, u shfaq nj njeri me tesha shum t bardha e me flok shum t zinj. N t nuk vreheshin shenja udhtimi dhe asnjri prej nesh nuk e njihnim. Pasi u ul pran t drguarit a.s.v.s duke i mbshtetur gjunjt mbi gjunjt e tij, e i vuri duart mbi kofshn e tij, e pyeti: O Muhamed, m thuaj sht Islami? Muhamedi a.s iu prgjigj: Islami sht: - t dshmosh se nuk ka zot tjetr prve Allahut dhe se Muhamedi sht i drguar i Tij. - t falesh namaz - t japsh zekat - t agjrosh ramazan - t kryesh haxh n Kabe, po pate mundsi. Ai njeriu tha fole drejt. Ne u uditm si njher po e pyeste e mandej po ia vrtetonte prgjigjen. M pas e pyeti: M thuaj sht Imani. Muhamedi iu prgjigj: Imani sht t besosh n Zotin, n melaqet, n librat, n t drguarit e Tij, n ditn e mbram dhe n caktimin (paraprshkrimin) e Tij pr t mirn e pr t keqen. Ai njeriu pasi ia vrtetoi prgjigjen fole drejt, pyeti prap: M thuaj qsht Ihsani-Mirsia Muhamedi a.s iu prgjjigj: TA adhurosh Zotin sikur tA shihje, sepse, ndonse ti nuk E sheh, Ai t sheh ty. E pyeti gjithashtu sht asti i Kijametit. Muhamedi a.s iu prgjigj: Pr kt ai q po pyetet nuk di m shum se ai q po pyet.
6

Ai njeriu, pas ksaj prgjigjeje, pyeti Ather m trego pr shenjat e Kijametit. Muhamedi a.s iu prgjigj: Kur robreshs fmija ti bhet zonjush Kur t shihen barinjt, kmbzbathur, t zhveshur e t mjer, teksa garojn pas ndrtimit t godinave t mdha. Ai njeriu shkoi pastaj e un mbeta i habitur. Muhamedi a.s m tha: O Omer a e njohe at q po m pyeste. Allahu dhe i drguari i Tij e din m s miri-, iu prgjigja. Muhamedi a.s m tha: Vrtet, ky ishte Xhibrili, erdhi pr t jua msuar fen tuaj..
( MUSLIMI )

BIRI I DY KURBANAVE
Thot Muhamedi a.s.: Un jam biri i dy kurbanave Kurban d.m.th. mu sakrifiku vetm pr Allahun, apo mu b viktim vetm pr me fitu knaqsin e Allahut. Strgjyshi i Muhamedit a.s. Ismaili e ka dorzu veten dhe ka dshiru t bhet kurban pr Allahun, mirpo Zoti i Madhruar n vend t tij urdhroi t bhet kurban nj dash. Babai i Muhamedit a.s. - Abdullahu ka qen dasht t bhet kurban. Mirpo Abdul Mutalibi n vend t tij i bni kurban njqind deve. Ibrahimi a.s. ishte pejgamber. ndrrat e pejgamberve jan t vrteta. Nj dit ai sheh ndrr duke e b kurban djalin e tij, Ibrahimi e kuptoi se sht urdhr i Zotit, mirpo pr kt dshiroi t merrte leje edhe prej djalit t tij. O djali im tha Ibrahimi. Un vazhdimisht po shoh ndrr duke t br kurban. M trego si t veproj. Ismaili a.s. i tha: O baba im, vepro ashtu si sheh ndrr se ndrra pr ty sht urdhr prej Allahut. E nse Allahu deshiron, un do t duroj. Ibrahimi a.s. e mori djalin e drgoi n shkrettir e rrzoi pr tok dhe e pregaditi me b kurban. N at moment paraqitet Xhebraili me nj dash e i thot Ibrahimit: Ti endrrn e realizove. E pr shprblim merre dashin dhe preje kurban. Kaluan gjenerata e gjenerata, brez pas brezi drita e Muhamedi a.s. u prcjell deri te babai i Muhamedit a.s. Abdullahu. Abdullahu ishte djali i Abdul Mutalibit. Abdul Mutalibi kishte par ndrr se do t ket dhjet fmij, do ta zbuloj burimin e ujit zem-zem, dhe n fund njrin djal do ta bj kurban. Vrtete ndodhi ashtu, lindi dhjet fmij dhe e zbuloi burimin e ujit zem-zem, i kishte mbet vetm ta bnte njrin djal kurban. Abdul Mutalibi hudhi short se cilit do ti bie shorti pr me pre kurban. Shorti i ra Abdullahut. Abdullahun baba e donte m s
8

shumti, i dhimbej shum, shkoi te nj falltore q t bj zgjidhje q ta shptonte. Ajo i tha hudhe shortin e Abdullahut me dhjet deve, nse i bie shorti Abdullahut, ather vazhdo deri sa t bie shorti n deve. E pastaj mblidhi numrin e shorteve dhe po aq deve preji kurban. Ashtu edhe veproi, dhjet her hudhi short, dhjet her i ra Abdullahut, ndrsa hern e fundit i ra deveve. Kshtu Abdul Mutalibi njqind deve i bri kurban vetm pr ta shptuar djalin e tij Abdullahun i cili e kishte dritn e Muhamedi a.s. Pr kt arsye ka thn Muhamedi a.s. Un jam biri i dy kurbanave.

PYETJE: 1. Biri i kujt sht Muhamedi a.s.? 2. Kush sht strgjyshi i Muhamedit a.s.? 3. Kush sht babai i Muhamedit a.s.? 4. Kush sht gjyshi i Muhamedit a.s.? 5. A jan t vrteta ndrrat i pejgamberve? 6. far ndrre kishte pa Ibrahimi a.s.? 7. ka i tha Ibrahimi a.s. Ismailit? 8. ka i tha Ismaili babs s tij? 9. ka i tha Xhebraili Ibrahimit a.s.? 10. Si ka lind drita e Muhamedit a.s.? 11. Kush ishte Abdullahu? 12. far ndrre kishte pa Abdul Mutalibi? 13. A iu realizu ndrra Abdul Mutalibit? 14. Kur e hudhi shortin Abdul Mutalibi. Kujt i ra shorti? 15. ka i tha falltorja Abdul Mutalibit? 16. Sa her i ra shorti Abdullahut e sa her deveve? 17. Sa deve i beri kurban Abdul Mutalibi pr ta shptuar Abdullahun? 18. ka kishte n trup Abdullahu? 9

MARTESA E ABDULLAHUT ME EMINN

Abdullahu ishte djal i ri, i pashm, trim dhe kishte virtyte t mira. Shum vajza kishin dshir t martoheshin me t sepse prpos ktyre virtyteve t mira ai e kishte n fytyr edhe dritn e Muhamedit a.s.. Mirpo Abdul Mutalibi e zgjodhi pr Abdullahun vajzn fisnike Eminen e cila ishte e bija e Vehbit. Pasi u martu Abdullahu me Eminen drita e Muhamedit a.s. kaloi prej Abdullahut n Eminen. Eminja mbeti shtatzn. Pasi kaluan tre muaj kur ajo ishte shtatzn Abdullahu u nis pr tregti n drejtim t Siris. Duke u kthyer nga Siria pr n Mek Abdullahu u ndal te shtpia e Beni Nexharit n Medin ku edhe ndrroi jet. Abdul Mutalibi kur mori vesh se djali i tij kishte vdekur u mrzit shum sepse e donte Abdullahun pa mas. Po ashtu u mrzit edhe Eminja. Q t dy dshironin q t lind djal q ta zvendsoj Abdullahun.

PYETJE: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Cilat ishin virtytet e Abdullahut? Kush ishte Eminja? Pse e zgjedhi Abdul Metalibi Eminen pr djalin e tij? Ku kaloi drita e Muhamedi a.s. prej Abdullahut? Ku ka ndrrue jet Abdullahu? ka dshironin Abdul Mutalibi dhe Eminja kur dgjuan se Abdullahu ka ndrrue jet? 10

LINDJA E MUHAMEDIT A.S.

Eminja jetonte me mall e me shpres se do t lind djal. Ishte mngjes. Dit e mart 12 Rebiul Evel viti 571. Eminja lindi djal. U gzua pa mas. Shrbtori me t shpejt shkoi te Abdul Mutalibi duke i thn: Eminja ka lind djal. Urime. Gzohu se Eminja ka lind djal. Abdul Mutalibi u gzua shum (ftoi kurejsht i pyeti, si ta quaj djalin. Secili thonte emr ka nuk i prshtatej Abdul Mutalibit dhe vetm e tundte kokn dhe nuk pranonte. N at moment ndgjon nj z: Emroje Muhamed, emroje Muhamed. Pse ky djal do t jet i lavdruar gjithmon. Do t lavdrohet dhe do t falnderohet prej gjith popujve. Abdul Mutalibi pa hamendje u tha t gjithve, kjo foshnje e ka emrin Muhamed. Kur lindi Muhamedi a.s. shtpia e Emins u mbush me drit nga t gjitha ant. Trupi i tij shklqente. Ra n sexhde iu prkul Zotit, ndrsa drita e tij shprndahej nga t gjitha ant. Kur arriti Abdul Mutalibi, me lot n sy, lot t gzimit dhe prmallimit e thirri Muhamed dhe tha ketij fmiu do ti kushtojm kujdes t madh dhe do ta ruajm si sht m s miri.

PYETJE: 1. 2. 3. 4. 5. Kur ka lind Muhamedi a.s.? Si veproi Abdul Metalibi kur dgjoi se Eminja ka lind djal? ka dgjoi Abdul Mitalibi dhe ka d.m.th. fjala Muhamed.? ka ndodhi me shtpin e Emins kur lindi Muhamedi a.s.? ka bri kur lindi Muhamedi a.s.?

11

FATMIRSIA E HALIMS
Arabt kishin shum zakone. Nj prej zakoneve kryesore ishte se kur lindnin fmijt n qytet i drgonin n majet e larta t fshatrave. Kt e bnin se n fshat ajri ishte i pastr, uji i kthjellt, por mbi t gjitha fmija e msonte dialektin e pastrt Arab, theksin e kulluar Arab. Kshtu fmija e msonte gjuhn e pastrt arabe dhe trupi i tij q n fillim kalitej dhe bhej i fort. Grat e fshatrave kur i merrnin fmijt pr me u kujdes, pr fmijt merrnin edhe shprblim t mir. Kshtu kur shkuan n Mek, asnjra prej grave nuk e merrte Muhamedin fmij, se e dinin se ai sht jetim. E pr jetimin nuk ka kush paguan, por edhe nse paguan, paguan pak. N mesin e grave ishte edhe Halime Bin Sead. Ajo e pranoi Muhamedin a.s. me dshir. Ajo ishte e knaqur edhe me pak. Me rndsi ishte pr Halimen mos t kthehej duar that n fshat.

PYETJE: 1. Cili ishte njri prej zakoneve kryesore t arabve? 2. Pse arabt i drgonin fmijt n fshatra? 3. ka fitonin grat e fshatrave kur i merrnin fmijt e qytetit nn kujdes? 4. Ps grat nuk e merrnin pr kujdesje Muhamedin a.s? 5. Cila prej grave e mori Muhamedin a.s.? 6. Pse e mori Halimja Muhamedin a.s.?

12

MUHAMEDI A.S. I SJELL T MIRA HALIMES

Halimja ishte grua e varfr. Ajo e kishte nj gomar, rruga pr n fshat ishte e largt e muzgu ishte afruar. Mirpo pr fat t mir gomari i tejkaloi t gjith tjert, ecte me shpejtsi t madhe, thuaja se nuk prekte npr tok. N at moment Halimja e kuptoi se foshnja Muhamed ishte e bekueme. Kur arriti n tendn e saj ku ishte burri i saj Harrithi dhe bija e saj Shejma, filloi ti jep qumsht nga gjiri i saj, kur e sheh se gjiri i saj sht plot qumsht, ndrsa m par kishte pasur m pak qumsht. Filloi zemra e saj t plcas nga gzimi, u bind me t vrtet se foshnja do ti sjell shum t mira. Ditt kalonin e shtpia e Halimes lulzonte, filloi lumturia n shtpin e saj, bagtia plot qumsht, ajo gjithnj e kuptonte se t gjitha t mirat n shtpin e saj ishin pr shkak t foshnjs Muhamed. Kur kaluan dy vite Halimja e mori foshnjen dhe e drgoi te Eminja dhe krkoi prej saj q ta merrte nn kujdesje edhe dy vite tjera. Eminja n filim nuk deshi t pranonte, mirpo kur e pa se foshnja ishte e shndosh dhe kishte pasur dobi pse ishte rritur n fshat e lejoi edhe pr dy vite tjera.

PYETJE: 1. ka kuptoi Halimja prej foshnjs? 2. Cilat ishin t mirat e Muhamedit a.s. kur shkoi n shtpin e Halimes? 3. Si veproi Halimja me Muhamedin a.s pas dy viteve?

13

XHEBRAILI IA PASTRON ZEMRN MUHAMEDIT A.S.

Muhamedi a.s. si foshnje i mbushi katr vite. Luante me fmijt n shkrettir. Me Muhamedin a.s. luante edhe motra e saj nga gjiri Shejma. Nj dit Shejma e pa nj rast shum t uditshm. Derisa Muhamedi a.s. luante, e marrin at dy njerz me rroba t bardha. E shtriejn pr toke Muhamedin a.s., ia hapin krahrorin dhe e operojn. Nga gjoksi i Muhamedit a.s. nxjerrin nj pik t zez. Ia pastrojn zemrn me uj t xhenetit (zem-zemit). Dhe prsri largohen pa gjurm dhe e kthejn Muhamedin a.s. si kishte qen m par. Kt ngjarje Shejma ia tregoi Halimes. E Halimja pastaj ia tregoi Emines dhe Abdul Mutalibit. T gjith e kuptuan se Muhamedi a.s. nj dit do t jet njeri me virtyte t larta dhe t pastrta.

PYETJE: 1. Kur i mbushi Muhamedi a.s. katr vite ka kishte pa Shejma se i kishte ndodhur Muhamedit a.s.?

14

MUHAMEDI A.S. JETIM, PA NN, PA BAB

Eminja shkoi n nj udhtim pr n Medin q ti vizitonte t afrmit e saj. Pasi i kaloi disa dit n Medin Eminja vendosi t kthehej n Mek. Muhamedi a.s. i kishte mbushur gjasht vite, kishte nevoj pr kujdesje t nns, mirpo caktimi i Zotit ishte q t vdes edhe Eminja, nna e Muhamedit a.s., kshtu Muhamedi a.s. q n moshn gjasht vjeare mbeti jetim pa nn dhe pa bab. Pas pak kohe i vdes edhe gjushi Abdul Metalibi. Kshtu Muhamedi a.s. jo vetm se ishte pa nn e pa bab por i mungonte edhe gjyshi, mirpo gjithmon ishte nn kujdesin e Zotit t Madhruar, i cili i kishte dhn Muhamedit a.s. dashuri dhe e donin t gjith njerzit. Pse Muhamedi a.s. ishte i drejt, besnik i sinqert dhe i dashur.

PYETJE: 1. Ku shkoi Eminja dhe ka i ndodhi kur filloi t kthehej n shtpi? 2. Pas nns kush i vdes Muhamedit a.s.?

15

UDHTIMI PR N SIRI
Ebu Talibi ishte axha i Muhamedit a.s, ai shkonte pr tregti n Siri dhe Jemen. Nj dit duke shkuar pr Siri e mori me vete edhe Muhamedin a.s, rruga pr n Siri ishte e gjat dhe e vshtir. Ishte sezon vere, dielli prcllonte me rrezet e forta dhe shum t nxehta. Ndrsa mbi Muhamedin a.s. gjithmon qndronte nj re e cila i bnte hije, e freskonte ajrin dhe e prcjellte Muhamedin a.s. kmba kmbs. Ret mbi Muhamedin a.s. lviznin me urdhrin e Allahut q ta mbrojn nga do vshtirsi e rrugs. N mes t rrugs n qytetin Basra, karavani u ndal pr t pushuar. N periferi t qytetit ishte nj falltore, prift i s cils ishte Buhejra. Ai ishte i ditur, kishte lexuar shum dhe kishte kuptuar shum nga librat e mparme. Kur karavani prsri nisi rrugn pr n Siri, Muhamedi a.s. u vonua. Kur Buhejra e pa se si karavani shkoi, ndrsa mbi Muhamedin a.s. qndronte mjegulla, kur u nis Muhamedi a.s. e prcjellte mjegulla pas, ai menjher e kuptoi se djaloshi Muhamedi a.s. do t jet pejgamber. Buhejra e ftoi karavanin n gosti dhe krkoi prej tyre t ndaleshin pak n falltoren e tij. Pastaj filloi ta pyeste Muhamedin a.s pr shum qshtje, ndrsa Muhamedi a.s. iu prgjigjej. Buhejra i tha Ebu Talibit ruaje kt djal se nj dit do t jet pejgamber. Ebu Talibi u habit pr nj ast por prej atij momenti, filloi ti kushtoj kujdes t posam Muhamedit a.s.
PYETJE: 1. Kush ishte Ebu Talibi? 2. Si ishte rruga pr n Siri? 3. A e mundonte rruga Muhamedin a.s. dhe pse? 4. Ku u ndal karavani? 5. Kush qndronte n periferi t Basrs? 6. Kush ishte Buhejra? 7. Si e kuptoi Buhejra se Muhamedi a.s. do t jet pejgamber? 8. ka i tha Buhejra Ebu Talibit? 16

RINIA E MUHAMEDIT A.S

Muhamedi a.s. prej fmijris kaloi n moshn e rinis dhe pjekuris. Filloi t punoj, n fillim si bari e m von si tregtar. Hatixhja ishte grua fisnike kurejshe, ishte e pasur, edhe ajo mirrej me tregti. Shum dshironin t martoheshin me Hatixhen mirpo ajo kishte refuzuar. Dhe ishte pajtuar me fatin e saj si e pasur dhe tregtare. Ajo e kishte nj puntor q quhej Mejser dhe at e drgonte pr tregti n Siri. Mirpo i nevoitej edhe nj puntor. Ebu Talibi ia drgoi Muhamedin a.s pr puntor t ri, Muhamedi a.s. ishte i menur, i drejt dhe puntor i mir, Hatixhja prej Muhamedit a.s fitoi profit t mir ka nuk e kishte fituar m par. Hatixhja filloi t mendoj. Muhamedi a.s. ishte m i dalluari prej kurejshve, m fisniku, m besniku, m i moralshmi, m i edukuari dhe m i popullarizuari, ather tha me vete sht mir t martohem me Muhamedin a.s. Hatixhja pr ndrmjetsues e drgoi Nesifen e cila ishte e menur. Ajo ia ofroi Muhamedit a.s. martes me Hatixhen dhe ai pranoi. M von u b fejesa dhe martesa dhe filloi jeta e lumtur e qiltr dhe pa brenga me qiftin e ri bashkshortor. Me Hatixhen Muhamedi a.s. ka pas shtat fmij. Prej tyre katr vajza e tre djem. Vajzat ishin Zejnebja, Rukia, Umi, Kulthumi dhe Fatimja ndrsa djemt: Kasimi, Tahiri dhe Abdullahu. Shtpia e par e cila sht ndrtu pr ta adhuruar vetm Allahun sht Qabja. Qaben e ka ndrtu Ibrahimi me t birin e tij Ismailin. N qabe gjendet guri i zi pr t cilin thuhet se sht guri i xhenetit. N fillim ky gur ka qen i bardh mirpo idhujtart (pabesimtart) vazhdimisht e kan prek dhe e kan ndryshu ngjyrn n t zez.
17

Qabja n kalimin e kohs ishte dmtuar, kshtu kurejsht vendosn ta rindrtojn. Pasi i rrnuan pjest e dmtuara dhe e rindrtuan prsri, kishte ardhur deri te nj konflikt n mes fiseve se kush do t vendos Haxherul Esvendin n vendin e vet. Secili fis dshironte q ta vendoste sepse pastaj ai fis kishte fam t madhe. Aq shum ishte acaruar gjendja saq vetm sa nuk kishte ardhur deri te gjakderdhja n mes tyre. Mirpo n at moment qllon Muhamedi a.s. dhe e bn pajtimin e tyre. Muhamedi a.s. e merr gurin Haxherul Esved e vendos n xhyben e tij, pastaj u thot q i pari i secilit fis ta kap nga nj an kshtuq secili fis t merrte pjes n vendosjen e gurit Haxherul Esved n vendin e tij. Ky propozim u plqeu t gjithve, t gjith u pajtuan, t gjith u krenuan, dhe e vendosn s bashku Haxherul Esvedin n vendin e vet. E Muhamedi a.s. prej ati momenti t gjith i thonin Muhamedul Emin, Muhamedi Besnik, Muhamedi fisnik.

PYETJE: 1. 2. 3. 4. ka ka punuar n fillim Muhamedi a.s. e ka ka punuar m von? Kush ishte Hatixhja? ka kishte kuptu Hatixhja te Muhamedi a.s.? Kush ishte ndrmjetsues i fejess s Muhamedit a.s. me Hatixhen? 5. Sa fmij i ka pasur Muhamedi a.s. me Hatixhen? 6. Cila sht shtpia e par q sht ndrtu me adhuru vetm Allahun? 7. Kush e ka ndrtu Qaben? 8. ka gjendet n Qabe? 9. ka kishte ndodh me Qabn me kalimin e kohs? 10. Pse kishte ardh konflikti n mes fiseve? 11. Si e bri pajtimin e fiseve Muhamedi a.s. ? 12. Si e quanin arabt Muhamedin a.s.? 18

FILLIMI I ZBRITJES S KURANIT

Muhamedi a.s. kishte dshir t shikonte qiellin, natyrn, gjelbrimin dhe t mendonte n krijimin e tyre. Shikonte, vshtronte, mendonte dhe e kuptonte se harmonia n gjithsi sht vepr e nj Krijuesi absolut e ai Krujues absolut sht Allahu. Muhamedi a.s. nuk i dshironte zotrat t cilt i adhuronin arabt pr kt arsye vetmohej n shpelln Hira q t mendoj dhe t qetsohej shpirtrisht. Nj dit, n muajin Ramazan, gjegjsisht n natn e Lejletul Kadrit deri sa ishte n shpelln Hira i vjen Melaqja Xhebrail e shtrngon Muhamedin a.s e i thot Lexo! Muhamedi a.s. i tha: Nuk di t lexoj, Lexo e prsriti Xhebraili, Nuk di t lexoj-prap iu prgjigj Muhamedi a.s., Lexo n emr t Zotit tnd i cili ka krijuar, ka krijuar njeriun nga gjaku i ngjizur, Lexo Zoti yt sht m fisniku, Ai ka msuar (njeriun) t prdor lapsin, Ai ka msuar njeriun ka nuk ka dit e nuk di.

IKRE BISMI RABBIKE EL-LEDHI HALEK HALEKAL INSANE MIN ALEK IKRE VE RABBUKEL EKREM EL-LEDHI AL-LEME BIL KALEM AL-LEMEL INSANE MA LEM JEALEM.

Pasi i prfundoi kto fjal Xhebraili shkoi, ndrsa Muhamedi a.s. u kthy n shtpi e i tha Hatixhs: M mbuloni, M mbuloni!

19

Hatixhja porsa e kishte ndgju Muhamedin a.s at q kishte prjetu i tha: Mos u frigo, se ti ke gjithka, i ndihmon t varfrit e t drejtt, fiton edhe kur nuk ke asgj. Zoti ty nuk do t t piklloj kurr. Muhamedi a.s. kur i ndgjoi kto fjal prej Hatixhs u qetsua dhe pushoi nj koh. Pastaj i erdhi Xhebraili n shpi ku ishte i mbuluar e i tha: O Ti q je mbuluar, Qohu dhe publiko (Misionin tnd), Madhroje vetm Zotin tnd, Pastroji rrobat e tua, Largoju prej veprave t kqija. Duke i ndgju ajetet nga Xhebraili Muhamedi a.s. djersitej, skuqej dhe i tr trupi i prqndrohej n fjalt e Allahut t cilat ia prcjellte Xhebraili. Hatixhja kur e vrejti kt shkoi te axha i saj Verekatu bin Nufel dhe ia tregoi ngjarjen. Ndrsa axha i saj i tha: ky sht pejgamberi i fundit i cili sht paralajmru m par n librat hyjnore. Ky sht vula e pejgamberve.

PYETJE: 1. 2. 3. 4. ka kishte dshir Muhamedi a.s.? A i adhuronte zotrat e arabve Muhamedi a.s.? Ps shkonte n shpelln Hira Muhamedi a.s.? N ciln nat ia zbret Kuranin Muhamedit a.s Zoti i Madhruar nprmjet Xhebrailit? 5. Cilat jan ajetet e para q i kan zbrit Muhamedit a.s n shtpi kur ishte i mbuluar? 6. ka i tha axha i vet Hatixhes pr Muhamedin a.s?

20

MUSLIMANT E PAR
Pasi sht martu Muhamedi a.s. me Hatixhen e kishte gjendjen e mir ekonomike ndrsa Ebu Talibi kishte shum fmij dhe ishte i varfr, kshtu nn kujdes Muhamedi a.s. e kishte marrn Alijen, djalin e Eby Talibit. Pas Hatixhes e cila e kishte pranu islamin e para, sht Alija r.a. i cili sht br musliman. Muhamedi a.s. e kishte shok t ngusht Ebu Bekrin kur ia paraqiti Islamin, prandaj edhe Ebu Bekri Sidiki e pranoi Islamin. Pra e para femr e cila e ka pranu Islamin sht Hatixhja r.a. I pari i ri i cili e ka pranu Islamin Alija r.a. I pari plak i cili e ka pranu Islamin sht Ebu Bekri Sidiki. Prpos ktyre treve, Islamin e ka pranu edhe Zejd Ibn Harithi i cili ishte rob nn kujdesjen e Muhamedit a.s.

PYETJE: 1. 2. 3. 4. Cilt jan Muslimant e par? Kush sht femra e par e cila e ka pranu Islamin? Kush sht i riu i par i cili ka pranu Islamin? Kush sht plaku i par i cili ka pranu Islamin?

21

THIRRJA N ISLAM
Muhamedit a.s. i zbret ajeti Kuranor: Thirri (n Islam) dhe trhiqja vrejtjen familjes dhe t afrmive. Nga ky ajet Kuranor Muhamedi a.s. i thirrte n Islam familjen e tij dhe ata te t cilt kishte besim. Tri vite t plota Muhamedi a.s. i thirrte fshehtazi n Islam. Kshtu numri i muslimanve ishte i vogl n fillim, Muslimant e par tuboheshin n shtpin e EKREME BIN ERKEM dhe aty e lexonin dhe e msonin Kuranin dhe i bnin planet e prhapjes se Islamit. N kt koh e pranuan Islamin: Hamza - Axha i Muhamedit a.s , Jasiri dhe Sumeja - prindrit e Amarit. Duhet prmend se Jesiri dhe Sumeja jan edhe shehidt e par t cilt kan dhn jetn pr Islam. Pastaj e kan pranuar Islamin edhe Bilalli e Othmani e m von edhe Omeri r.a.

Pyetje:
1. 2. 3. 4. 5. Si e filloi thirrjen n Islam Muhamedi a.s.? Sa vite Muhamedi a.s. ka thirr fshehtazi n Islam? Ku tuboheshin dhe pse tuboheshin muslimant e par? Prmendi disa prej muslimanve t par? Kush jan shehidt e par n Islam?

22

IMANI I FORT I BILALLIT

N kohrat e vjetra ka ekzistu skllavrizimi, mirpo Islami gradualisht e ka zhduk skllavrizmin dhe ka sjell lirin e njeriut jetn e lumtur t njeriut, qetsin e njeriut me qllim q njeriu t i shfrytzoj t mirat e Zotit pr jetn sa m t mir t tij. Bilalli eshte rob i Umejes. Ishte zakon q robi t i nnshtrohej do urdhri t pronarit. Kshtu Bilalli rob e pranoi Islamin. Umeje e urdhroi Bilallin q t kthehet n idhujtari (besim n shum zotra) mirpo Bilalli nuk pranoi, ather Umej e merr Bilallin dhe e lidh pr kmb e pr duar e qet n mes t shkrettirs ku dielli ishte i fort, era e nxeht qielli prcllues, nuk i jepte as uj t pij q t freskohet, mbi trupin e tij vendosi gur t mdhenj t nxeht dhe njhetit e rrahte me kamxhik. Mirpo t gjitha kto torturime nuk ndikuan aspak te Bilalli q t largohet prej fes Islame, prkundrazi ai vashdimisht thonte: Kul Huvallahu Ehad Kul Huvallahu Ehad, Kul Huvallahu Ehad, q n gjuhn shqipe d.m.th. Allahu sht nj, Allahu sht nj, Allahu sht nj. N kt gjendje t vshtir shkon Ebu Bekri Sidiki dhe e blen Bilallin prej Umejes dhe e liron. Bilalli m von bhet Muezini i par n Islam.
PYETJE: 1. ka ka ekzistu n kohrat e vjetra? 2. Si e ka zhduk skllavrizmin Islami? 3. ka ishte Bilalli dhe pasi e pranoi Islamin si e torturoi pronari i tij Umeje q t kthehej n idhujtari? 4. ka thonte vazhdimisht Bilalli derisa ai torturohej? 5. Kush e bleu Bilallin nga Umeje? 6. Kush sht Muezini i par?

23

SHPRNGULJA N ETIOPI
Prve Bilallit edhe muslimant tjer torturoheshin nga kurejshit. Kshtu muslimant shkuan dhe i treguan Muhamedit a.s. Mirpo Muhamedi a.s. vazhdimisht u thonte q t duronin dhe t prmbahen. M von u tha muslimanve q t shprnguleshin n Etiopi ku sundonte mbreti Naxhashij. U mblodhn shtatdhjet musliman dhe kaluan nj rrug t gjat npr shkrettir e pastaj me anije doln n kontinentin tjetr n Afrik. Muslimant e bn kt shprngulje vetm e vetm pr ta ruajtur Imanin dhe Islamin e tyre e cila ishte gjja m e shtrejt e tyre se do gj tjetr. Prej t shprngulurve n Etiopi ishin Zubej Ibn Abami, Zhafer Ibn Ebi Talib dhe Osmani r.a. Kur shkuan n Etiopi mbreti Nexhashij i priti me zemrgjrsi dhe i la t qet q t jetojn dhe ti prmbahen fes s tyre Islame. Kur kuptuan Kurejsht se muslimant kan shkuar n Etiopi e drguan Amr Ibn Asim q tia drgoj disa dhurata mbretit Nexhashij dhe ti tregoj se muslimant duhet t kthehen n Mek, se prndryshe do ti sjellin probleme ngase ata besojn n nj Zot e nuk besojn n Isn a.s. Kur i pyeti Nexhashiu pr Isn muslimant i than se ne besojm n Isn a.s. si pejgamber dhe i lavdruar te Zoti, sikurse besojm n t gjith pejgambert tjer edhe n pejgamberin ton Muhamedin a.s. Kur Nexhashiu i ndgjoi kto fjal nuk i ktheu n Mek Muslimant e par. Kshtu Amri u kthy duarthat n Mek. M von mbreti Nexhashi edhe e pranon Islamin.
PYETJE: 1. Si vepronin banort e Meks me muslimant e par? 2. Ku u tha q t shkonin muslimant e par Muhamedi a.s.? 3. Sa musliman shkuan n Etiopi? 4. Pse shkuan muslimant e par n Etiopi? 5. Kur shkuan n Etiopi si i priti mbreti Nexhashij? 6. Kush shkoi n Etiopi pr ti treguar mbretit Nexhashij pr muslimant? 7. ka i tha Amr Ibn Asi Nexhashiut? 8. ka i than muslimant pr Isn a.s. mbretit Nexhashij? 9. A e ka pranu mbreti Nexhashij Islamin? 24

THIRRJA N ISLAM HAPTAZI

Muhamedi a.s. tri vite t plota ka thirr n Islam fshehtazi ndrsa pas tri viteve thirrjen e fillon haptazi. Kshtu Muhamedi a.s. hypi mbi kodrn e Meks e quajtur Ebu Kabise dhe i thrret fiset arabe rend me rend: O Benu Zahre, O Benu Abdul Menaf e kshtu me radh. Pasi u tubuan t gjith e pyetn Muhamedin a.s : pse na ke thirr? Muhamedi a.s. u tha: nse ju them se pas ksaj kodre qndrojn kalorsit t cilt dshirojn t ndryshojn gjendjen e juaj, a m kishit besuar? T gjith i than: Po t besojm se ti gjithmon ke qen besnik. Ather Muhamedi a.s. u tha: Un jam i drguar i Allahut, tek ju. Lajmtar dhe Qortues. Ju thrras q t besoni vetm n Allahun dhe mos i prshkruani shok Atij. Nga ky ast Muhamedi a.s. e filloi thirrjen Islame haptazi, kshtu numri i muslimanve dita dits shtohej. Pr kt arsye u mblodhn fiset arabe dhe shkuan te axha i Muhamedit a.s Ebu Talibi e i than: Muhamedi a.s. i ka fyer idhujt tan dhe po thrret me besu n nj Zot. Por nse Muhamedi a.s. dshiron pasuri, do ti japim pasuri sa t doj, nse dshiron pushtet do ta bejm udhheqs, ka t dshiron ia plotsojm, vetm e vetm t largohet nga rruga pr t ciln sht duke thirrur. Kur ia tregoi Ebu Talibi Muhamedit a.s kto kushte tha: Pr Zotin o axha im, sikur t ma jepnin diellin n dorn e djatht dhe hnn n dorn e majt pr me u largu nga rruga e drejt nuk do t largohem edhe nse sakrifikohem deri sa t triumfoj feja e drejt.
PYETJE: 1. Sa vite Muhamedi a.s. ka thirr fshehtazi n Islam? 2. Ku hypi Muhamedi a.s. dhe si veproi pr ti thirrur fiset arabe n Islam dhe ka ju tha? 4. Pasi q numri i muslimanve shtohej ku shkuan fiset arabe dhe ka i than n mnyr q Muhamedi a.s. t hjek dor nga feja Islame? 5. ka i tha Muhamedi a.s. axhs s tij kur ia drgoi kushtet e fiseve arabe? 25

SI E PRANOI OMERUL FARUKI FEN ISLAME

Omeri para Islamit e urrente pa mas Muhamedin a.s . Nj dit derisa pran Qabes banort e Meks bisedonin si me e zhduk Muhamedin a.s. , shokt e tij dhe Islamin, Omeri me trbim ohet n kmb e thot: Sot un do ta mbys Muhamedin dhe do t lirohemi prgjithmon prej fes s tij. E mori shpatn dhe u nis n drejtim t Muhamedit a.s. N mes t rrugs e takon nj shok. Ku po shkon o Omer e pyet shoku. Ta mbys Muhamedin tha Omeri. S pari rregulloje familjen tnde e pastaj tjert tha shoku, ka don t thuash me kt e pyeti Omeri. Motra jote Fatimja dhe burri i saj e kan pranue Islamin dhe tani lexojn Kuran i tha shoku. U hidhrua Omeri dhe me trbim shkoi te shtpia e motrs s tij. N at moment ishin duke lexu pjes t Kuranit fisnik. Kur trokiti Omeri n der motra e tij e fshehu at pjes t Kuranit t ciln e lexonte. Kur hyri Omeri mbrenda me t fort i ra shuplak burrit t motrs Said it. Motra shkoi ti ndihmoj, Omeri e rrahu edhe motrn derisa filloi ti rrjedh gjak pr hunde e fytyre. Pastaj Omeri i tha: Ku sht pjesa e Kuranit t cilin e lexojshi m par? At pjes t Kuranit e kam un por ti je i papastrt dhe nuk mund ta preksh deri sa t pastrohesh. Omeri pastaj u pastru e mori at pjes t Kuranit dhe e lexoi dhe drita e Kuranit hyri n zemrn e tij, drita e Islamit e mbuloi trupin e tij dhe tha: Ku sht Muhamedi? N shtpin e Ekreme Bin Ubej bin Erkem- iu prgjigjn. Omeri shkoi atje trokiti n der dhe pastaj ia hapn dern shkoi para Muhamedit a.s dhe tha:
ESH-HEDU EN LA I LAHE IL-LALL-LLAH VE ESH-HEDU ENE MUHAMEDEN RESULALLAH.

26

N gjuhn shqipe d.m.th.: Dshmoj dhe deklaroj se vetm Allahu sht Zot, Dshmoj dhe deklaroj se Muhamedi sht i drguari i Allahut. Pasi e dshmoi shahadetin e pranoi Islamin. Omeri bhet prej shokve m t njohur t Muhamedit a.s dhe shokt e kan quajtur Omerul Faruk pse e ka nda t mirn prej t keqes, e ka nda t drejtn prej t padrejts, e ka nda Hallallin prej Haramit. Omerul Faruki sht Halifja e dyt e Muslimanve pas Ebu Bekri Sidikit.

PYETJE: 1. Para Islamit, a e donte Omeri Muhamedin a.s? 2. ka vendosi t vepronte Omeri pasi e urrente Muhamedin a.s? 3. Si veproi Omeri kur dgjoi se motra e tij me burrin e saj kndonin Kuran? 4. ka krkoi Omeri prej motrs s saj pasi e rrahu? 5. ka i tha motra e saj dhe a e ndgjoi Omeri? 6. ka ndodhi me Omerin pasi e lexoi at pjes t Kuranit? 7. Ku shkoi Omeri pasi e pranoi Islamin? 8. Pse e quajtn Omerin Faruk?

27

BLLOKADA EKONOMIKE NDAJ MUSLIMANVE

Kur pabesimtart dhe idhujtart i humbn t gjitha shpresat n Muhamedin a.s. q ai t hjek dor nga rruga e tij, kur shihnin se numri i muslimanve dita dits shtohej dhe nuk paksohej, vendosn q ti bllokojn ekonomikisht muslimant; Muhamedin, familjen e tij dhe do kush q i prkrahte ata. E nnshkruan nj marrveshje pabesimtart dhe vendosn n Qaben e shenjt. N marrveshje ishte e shnuar q: muslimant t largohen prej Meks dhe t vendoseshin n shkrettir jasht Meks, mos me ble prej muslimanve dhe mos me shit, mos me u martu me muslimanet dhe mos me u martu me muslimant. Prej ksaj filluan vitet e vshtira pr muslimant, tri vite t plota me uri, etje, vshtirsi. Nuk kishin ushqim sa q detyroheshin me ngrn gjethet e dushkut dhe barishta. Nj dit prej ditve Muhamedi a.s. e lajmroi axhn e tij Ebu Talibin pr nj lajm t uditshm. O axha i im! Zoti e ka urdhru krimbin me grimcu letrn ku ishte e nnshkruar kontrata dhe ishte e vendosur n Qabe dhe krimbi e ka ngran t trn prpos pjesn ku ishte N EMR T ALLAHUT jo. Me t shpejt Ebu Talibi shkoi n Mek dhe u tha pabesimtarve t Meks se kontratn t ciln e kishin nnshkruar e kishte ngrn krimbi dhe kishte mbetur vetm pjesa ku ishte e shkruar n emrin e Allahut. pabesimtart than nse kjo sht e vrtet ather kontrata prishet dhe besimtart mund t kthehen npr shtpit e tyre dhe t vazhdojn jetn e tyre. Kur shkuan n Qabe, pabesimtart u befasuan, gati sa nuk u mendn nga habia kur e pan se ka kishte thn Muhamedi a.s. ishte e vrtet.
28

Kjo ishte nj mrekulli e Zotit pr me ju tregue pabesimtarve se Muhamedi a.s. ishte i drguar i Zotit, pse Muhamedi a.s. ishte i lajmruar prej Zotit pr kt ngjarje. Megjithkt, pabesimtart vazhduan me kokfortsin e tyre duke thn se kjo sht magji. I thonin Ebu Talibit se djali i vllaut tnd sht magjistar dhe nuk besojm se ai sht pejgamber. Vetm se m e rndsishmja ishte se Muhamedi a.s. u kthye me familjen dhe besimtart dhe u thye bllokada ekonomike ndaj tyre.

PYETJE: 1. ka vendosn pabesimtart kur pan se numri i muslimanve shtohej? 2. ka ishte nnshkruar n marveshjen e pabesimtarve? 3. Ku e varn marveshjen? 4. Sa vite kaluan muslimant n bllokad ekomonike? 5. Kush e kishte shkyer letrn e marveshjes? 6. ka nuk e kishte shkyer krimbi prej marveshjes? 7. ka pan pabesitart kur shkuan n Qabe. 8. A u bindn pabesimtart me mrekullin e Muhamedit a.s ?

29

VITI I PIKLLIMIT
Hatixhja bashkshortja e Muhamedit a.s , ajo kishte pranuar Islamin. Ajo ishte q vazhdimisht i jepte kuraj Muhamedit a.s , i ndihmonte atij, e shpenzonte tr pasurin pr rrugn e drejt t tij. Ajo ishte me Muhamedin a.s. n kohrat m t vshtira t jets s tij. Kur ndrroi jetn Hatixhja, Muhamedi a.s. u pikllua shum n t njejtin vit vdiq edhe axha i tij Ebu Talibi i cili e mbronte Muhamedin a.s prej pabesimtarve t Meks. Pr kt arsye n historin Islame ai vit quhet vit i pikllimit.

PYETJE: 1. Kush ishte Hatixhja? 2. A u pikllua Muhamedi a.s. pr Hatixhen dhe axhn e tij? 3. Pse quhet vit i pikllimit?

30

ISRAI DHE MIRAXHI

Pas do vshtirsie Zoti drgon lehtsim. Pas do pikllimi Zoti shprblen me lumturi. Kshtu Muhamedi a.s. n vitin e pikllimit e ka ber udhtimin historik t t gjitha kohrave. N vitin e pikllimit saktsisht m 27 Rexheb derisa ishte n shtpin e Umi Hanit befasisht i vjen Xhebraili dhe ia sjell Barakun, kafsh e cila kishte shpejtsin m t madhe t drits dhe e bart Muhamedin a.s prej Meks n shtpin e shenjt n Jerusalem n Mesxhidi Aksa. Aty Muhamedi a.s. bhet imam i t gjith pejgamberve dhe i fal dy rekate namaz. Me kt vrtetohet se Muhamedi a.s. sht vula e pejgamberve. Pasi q i fal Muhamedi a.s. dy rekate namaz ngritet n qiell pr ti par argumentet e shumta t Zotit. N lartsirat e larta qiellore sheh mrekulli t shumta por kryesorja ishte se atje bisedoi drejt pr se drejti me Zotin. N at bised Zoti ia bri Muhamedit a.s dhe popullit t tij obligim me i fal pes koh t namazit. Udhtimi prej Qabes deri n Mesxhidi Aksa t Jerusalemit quhet Isra, ndrsa udhtimi prej Mesxhidi aksa n lartsin qiellore quhet Miraxh.
PYETJE: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. ka vjen pas do vshtirsie ? Ku ishte Muhamedi a.s. kur erdhi Xhibrili? ka i sjelli Xhibrili Muhamedit a.s? Ku e drgoi n fillim Xhibrili Muhamedin a.s? ka u b Muhamedi a.s. n Mesxhidi aksa? Pasi i fali Muhamedi a.s. dy reqate ku u ngrit? ka pa Muhamedi a.s. kur u ngrit n lartsira qiellore? Me k bisedoi Muhamedi a.s. n Miraxh? ka e obligoi Muhamedin a.s. dhe popullin e tij Zoti i madhruar n natn e Miraxhit? 10. Si quhet udhtimi prej Qabes n Mesxhidi Aksa? 11. Si quhet udhtimi prej Mesxhidi Aksa n lartsira qiellore? 31

BESLIDHJA N AKABE
Edhe pse Muhamedi a.s. ishte i Meks dhe i fisit kurejsh, edhe pse ishte i njohur si besnik prap nuk i besonin. Pr kt arsye Muhamedi a.s. filloi ta shfrytzoj sezonn e haxhit q ti ftonte fiset e tjera arabe n Islam. Kur takohej me ndonj fis arab pr t ju tregu atyre Islamin, ather Kurejsht pabesimtar i shkonin pas dhe i thonin atyre, mos i besoni, largohuni prej tij, dhe prdornin t gjitha metodat derisa i largonin fiset arabe prej Muhamedit a.s. N nj moment u takua me nj fis t Medins, pasi bisedoi shkurtazi u morn vesh q t takohen n periferi t Meks n vendin e quajtur Akabe. N mbrmje, n qetsi t errt por t sigurt u takuan n Akabe. Gjasht persona t gjith t fisit Hazregj e pranuan Islamin dhe e bn beslidhjen me Muhamedin a.s pr kt arsye quhet Beslidhja e Akabes.

PYETJE: 1. Pasi kurejsht e Meks nuk e besonin Muhamedin a.s si veproi Muhamedi a.s.? 2. Si vepronin kurejsht pabesimtar kur e shihnin se Muhamedi a.s. takohej me ndonj fis arab? 3. Me cilin fis besedoi Muhamedi a.s.? 4. Ku u takua Muhamedi a.s. me gjasht personat e fisit Hazrexh?

32

SHKAQET E HIXHRETIT
Kurejsht pabesimtar i mundonin muslimant e dobt. Ata ankoheshim te Muhamedi a.s. ndrsa ai i kshillonte q t shkonin n Medin pasi q atje gati se t gjith e kishin pranu Islamin. Kshtu gati t gjith muslimant shkuan n Medin prpos nj numri t vogl e prej tyre ishte Ebu Bekri Sidiki Aliu, dhe natyrisht Muhamedi a.s.. Kurejshit m s shumti i mundonte prania Muhamedit a.s. n mesin e tyre prandaj vendosn q t zgjedhin nga nj djalosh m t fort prej secilit fis dhe ta mbytnin Muhamedin a.s n shtpin e tij. Pr kt ma-rveshje Zoti e lajmroi Muhamedin a.s.. Ky ishte shkaku q Muhamedi a.s. e kishte obligu Ebu Bekri Sidikin me pregadit dy deve pr udhtim. Pa dal prej shtpis, kurejshit e kishin rrethuar shtpin e Muhamedit a.s dhe ishin pregadit pr me mbyt por Muhamedi a.s. n shtratin e tij e la Aliun r.a., ndrsa kur doli n der mori pak dh dhe e hudhi, kur t gjith kurejshit u shurdhuan dhe u verbruan. Kt ngjarje e tregon Kurani:
VE XHEALNAA MIN BEJNI EJDIIHIM SEDDEN VE MIN HALFIHIM SEDDEN FE EGSHEJNAAHUM FEHUM LAA JUBSIRUUN. Ne para bm perde (penges) po ashtu edhe pas tyre vendosm perde dhe mbuluam shikimin e tyre ashtu q nuk shihnin asgj. JASIN - 9

Muhamedi a.s. kaloi prmesi t tyre dhe nuk e hetuan fare. Kur ju erdh shikimi me t shpejt hyn n dhomn e Muhamedit a.s i ngritn shpatat lart por n dhom nuk e gjetn Muhamedin a.s por Aliun. Kjo i hidhroi edhe m shum, i ngrysn fytyrat e tyre, i shkuln flokt e tyre pasi tradhtia e tyre nuk iu bri dobi..
PYETJE: 1. Ku shkonin muslimant pr t gjetur siguri pr jetn e tyre? 2. ka vendosn kurejsht n lidhje me Muhamedin a.s? 3. Kush e lajmroi Muhamedin a.s pr marveshjen e kurejshve dhe ka kishte ndodh n shtpin e Muhamedit a.s? 4. Kush e zvendsoi Muhamedin a.s n shtratin e tij? 5. Si veproi Muhamedi a.s. kur doli n der dhe ka ndodhi me djaloshat t cilt e kishin rrethuar shtpin e tij dhe a e gjetn Muhamedin a.s n dhomn e tij?

33

N SHPELLN THEVR
Kur kuptuan se Muhamedi a.s. kishte marr rrugn pr n Medin shpalln nj shprblim prej njqind deveve kush e zen Muhamedin a.s t gjall apo t vdekur. Pasi kishte dal prej shtpie, Muhamedi a.s. shkon te Ebu Bekri e fton Ebu Bakrin dhe se bashku u nisen pr n Medin. Rruga pr n Medin ishte e gjat dhe e mundimshme. Por Allahu atyre n do moment u kishte sjell qetsi trupore dhe freski shpirtrore. Posa e kaluan Mekn pr tu strehuar nga Kurejsht u vendosn n shpelln Thevr. Kur hyn n shpell Ebu Bekri filloi t frikohet e Muhamedi a.s. i tha: Mos u pikllo Allahu sht me neve. Vrtet Allahu ishte me ta, posa u vendosn n shpell drgoi nj marimang dhe e thurri rrjetn e saj n hyrje t shpells, pastaj edhe nj pllumb fluturoi dhe u vendos n hyrje t shpells dhe bri vezt e saj dhe ra t pushoj. Kurejsht kaluan pran shpells u ndaln aty. Njri tha t shikojm n shpell ndoshta jan aty por t gjith t tjert filluan t tallen duke i thn si kan mundur t hyn n shpell kur n hyrje sht pllumbi me vez dhe rrjeta e marimangs kjo do t ishte e palogjikshme. Edhe n kso forma Allahu e ka mbrojt Muhamedin a.s duke i prqa kurejsht n mes vete dhe duke mos i kuptu mrekullit e Allahut.
PYETJE:
1. ka shpalln kurejsht kur kuptuan se Muhamedi a.s. ka udhtuar pr Medin

2. A ishte e vshtir rruga pr n Medin? 3. Kush i sjellte qetsi trupore dhe freski shpirtrore Muhamedit a.s dhe Ebu Bekrit? 4. Kur filloi t frikohet Ebu Bekri ka i tha Muhamedi a.s.? 5. ka drgoi Allahu n hyrje t shpells? 6. Si u zhvillua biseda n mes kurejshve kur arritn afr shpells? 34

GARIMI PR SHPRBLIMIN E NJQIND DEVEVE

do njeri lakmonte njqind deve, trimat e t gjitha fiseve u pregaditn pr ta krku Muhamedin a.s Njri prej tyre ishte Suraka Bin Malik edhe ai kishte vrapu me t shpejt pr t krku Muhamedin a.s. Muhamedi a.s. me shokt e tij dhe Ebu Bekrin kishin arrit n mes t rrugs aty edhe i takon Suraka. Ai vrsulet me kalin e tij si bish e egr. Kur afrohet pran Muhamedit a.s i thot me lehtsi: Zoti me shpton. N at moment kmbt e para t kalit t Suraks sharrojn n tok deri n gjunj dhe ai prplaset pr toke. I friksuar Suraka dhe i tronditur i thot Muhamedit a.s.: Lute Zotin tnd t m shptoj se do t kthehem, bile edhe tjerve q vijn pas do tju them se nuk jeni n kt drejtim. Muhamedi a.s. i drguar pr mshir pr t gjith njerzimin e bn nj dua te Zoti dhe e shptoi, ndrsa ai u kthy dhe edhe tjerve u tha se n at drejtim nuk ishte Muhamedi a.s.. Kshtu t gjith u kthyen duarthat dhe t hidhruar n Mek, ndrsa Muhamedi a.s. vazhdoi rrugn dhe arriti i lumtur e i gzuar n Medin.

PYETJE: 1. ka krkonin trimat e fiseve t Meks? 2. Ku e takoi Suraka dhe ka ndodhi me Surakn kur iu afrua Muhamedit a.s? 3. Kur u prplas Suraka pr tok ka i tha Muhamedit a.s. ? 4. Duke u kthy Suraka ka u tha t tjerve? 5. Ku u kthyen dhe si u kthyen trimat e Meks dhe ku shkoi Muhamedi a.s.? 35

ARRITJA E MUHAMEDIT A.S. N MEDIN

Pas nj udhtimi t gjat Muhamedi a.s. arriti n Medin. Fiset Evs dhe Hazrexh e pritnin me gzim. Fmij, gra, pleq e t rinj t gjith kishin dalur n pritje. Kur drita e Muhamedit a.s e shndrriti kt vend njri me z t lart tha: Erdhi mshira e Allahut. n at moment filluan me i kndu lahi Muhamedit a.s. TALEAL BEDRU ALEJNA MIN THENIJATIL VEDA VEXHEBE SHUKRU ALEJNA MA DEA LILAHI DA Agoj Hna katrmbdhjetshe Nga ai vend i miqsis Sa t gzuar po t presim Faleminderit Perndi E JUHEL MEBUTHU FIJNA XHIETE BIL EMRIL MUTA XHIETE SHEREFTEL MEDINE MERHABEN JA HAJRE DA O i drguar prej Madhrie tprqafojm me knaqsi Ti Medinn e shndrrite
Eja ngjirin e vllazris

Pasi u b manifestimi i pritjes s Muhamedit a.s., secili prej banorve t Medins kishte dshir q Muhamedi a.s. t ishte musafir i tij. Mirpo Muhamedi a.s. zgjodhi mnyr t veant. Ai u tha banorve t Medins. Devja ime do t jet e lir, prandaj te cila shtpi do t ndalet atje do t jem musafir. Q t gjith i ofronin ushqim deves pr me u ndal pran shtpis s tyre, por devja e zgjodhi me u ndal pran Shtpis s Ejubit. N at vend Muhamedi a.s. pastaj urdhroi q t ndrtohet Xhamia e par e Muslimanve.
PYETJE: 1. Kush ishte n pritje t Muhamedit a.s ? 2. Si e pritn Muhamedin a.s m Medin? 3. ka dshironin banort e Medins? 4. Si e zgjodhi Muhamedi a.s. mnyrn pr t qen mysafir i tij? 5. Pran cils shtpi u ndal devja? 6. ka urdhroi Muhamedi a.s. t ndrtohet aty ku u ndal devja? 36

SHOQRIA E RE N MEDIN
shtjen e par q e bri Muhamedi a.s. n Medin ishte ndrtimi i xhamis, pse xhamia sht objekti kryesor ku bashkoheshin muslimant, njoftoheshin n mes vete, i ndihmonin njri tjetrit. Pastaj n xhami msohej dhe studjohej Kurani me nj fjal Xhamia ishte institucion shoqror, kulturor dhe edukativoarsimor. shtja e dyt ishte vllazrimi i muslimanve. Tani n Medin jetonin muslimant e Meks, dhe t Medins. Muslimant e Medins ishin prej dy fiseve : Evs dhe Hazrexh. Fisi Evs dhe Hazrexh kishin pas nj armiqsi shekullore t ciln e kishin mbjell jahudit. Mirpo Muhamedi a.s. me urtsi i pajtoi, i bashkoi dhe i vllazroi. Prpos ksaj muslimant e Meks nuk kishin shtpi as pasuri ishin t varfr, pse do gj q kishin e kishin ln n Mek e atje e kishin uzurpu pabesimtart e Meks. Kshtu prej mesit t muslimanve kishte t pasur dhe t varfr. Muhamedi a.s. i vllazroi t varfrit e Meks me t pasurit e Medins kshtu q ata kafshatn e gojs e ndanin s bashku, t mirn e ndanin s bashku, pikllimin e ndanin s bashku e edhe gzimin e ndanin s bashku.
shtjen e tret t ciln e bri Muhamedi a.s. ishte formimi i kushtetuts n shoqrin e re. Pse n Medin prpos muslimanve jetonin edhe jahudit. Jahudit ishin dinak dhe trathtar, kshtu q ata kishin mundsi me fut molln e sherrit n mesin e muslimanve pr me i prqa. Pr kt arsye Muhamedi a.s. nnshkroi kontrat me ta ka ka t bj me t drejtat e tyre, tregtin e tyre, besimin e tyre dhe veprimtarin e tyre me qllim q t nderohej dhe t respektohej e drejta e tyre, por n ann tjetr edhe ata me nderu dhe me respektu t drejtn e muslimanve. Kshtu n Medin filloi t lulzoj shteti Islam, filloi t ndrioj drita e Islamit e cila pastaj u shprnda n lindje dhe prndim n t gjitha vendet e bots. PYETJE: 1. ka ndrtoi Muhamedi a.s. n Medin? 2. far rndsie ka ndrtimi i xhamis? 3. Cila ishte shtja e dyt t ciln e bri Muhamedi a.s. n Medin? 4. Ps i vllazroi Muhamedi a.s. muslimant? 5. Cila ishte qshtja e tret q e bri Muhamedi a.s. n Medin? 6. far rndsie kishte Medina? 37

THIRRJA PR NAMAZ SHT THIRRJE PR SHPTIM

N Medin pr do dit muslimant takoheshin pes her n dit n xhamin e Muhamedit a.s. Aty faleshin, mirpo pasi q pes her n dit ishte vshtir pr disa t ishin t sakt n koht e namazit, muslimant filluan t mendonin t bhej ndonj sinjal pr t treguar se ka fillu koha e namazit. U tubuan te Muhamedi a.s. dhe secili e thonte mendimin e tij ndrsa Muhamedi a.s. i ndgjonte. Njri tha me i fry boris, tjetri me i ra kmbanave, mirpo kjo nuk i plqeu Muhamedit a.s e as shokve t tij. N at tubim befas u paraqit Abdullah Ibn Zejd dhe tha: O i drguari i Allahut Kam par nj ndrr se si bhet thirrja n namaz: Allahu sht m i Madhi, Dshmoj se vetm Allahu sht Zot, Dshmoj se Muhamedi sht i drguar i Allahut, Ejeni n namaz Ejani n shptim Allahu sht m i Madhi, Allahu sht m i Madhi Vetm Allahu sht zot. Muhamedi a.s. dhe shokt e tij e ndgjuan me vemendje ndrrn e shokut t tyre, pastaj u paraqit edhe Aliu dhe tha e kam par t njejtn ndrr dhe t njejtn thirrje. Kur ndgjoi edhe ndrrn e Aliut Muhamedi a.s. tha: kto jan ndrra t vrteta dhe do t thirret ezani ashtu si e keni par. Muhamedi a.s. shikoi shokt e tij, mori edhe plqimin e tyre, t gjith u pajtuan. Pastaj i tha Bilallit q t hyp mbi murin e xhamis dhe ta thirr ezanin. Bilalli me t shpejt u pregadit hypi mbi xhami dhe filloi ezani:

38

ALLAHU EKBER ALLAHU EKBER ALLAHU EKBER ALLAHU EKBER ESHHEDU EN LA I LAHE IL-LALL-LLAH ESHEHU EN LA I LAHE IL-LALL-LLAH ESHHEDU ENE MUHAMEDEN RESULULL-LLAH ESHHEDU ENE MUHAMEDEN RESULULL-LLAH HAJE ALES SALAH HAJE ALES SELAH HAJE ALEL FELAH HAJE ALEL FELAH ALLAHU EKBER ALLAHU EKBER LA I LAHE IL-LALL-LLAH Prej ktij momenti Bilalli u b Meuzini i par i Muhamedit a.s dhe i muslimanve.

PYETJE: 1. Pse i tuboi Muhamedi a.s. muslimant? 2. far propozime dhan shokt e Muhamedit a.s. pr ti thirrur muslimant n namaz? 3. Cili mendim u pranua? 4. Kush sht Muezini i par n Islam?

39

PARA LUFTS S BEDRIT

Islam d.m.th. paq n kt bot dhe shptim prej zjarrit t xhehenemit n botn tjetr. Feja Islame sht fe e paqs, liris, siguris dhe lumturis pr t dy botrat. Nse shikojm jetn e Muhamedit a.s shohim se gjat tr jets ka anu ka paqja. Kjo ka qen arsyeja q Muhamedi a.s. trembdhjet vite sa ishte n Mek, i kshillonte shokt i tij t duronin, t mos i kundrviheshin mundimeve t pabesimtarve t Meks. Pas shum viteve, pas shum mundimeve, pas shum torturimeve Muhamedi a.s. e zgjodhi q t dashurn e tij, vendlindjen e tij ta ler dhe t shkoj n Medin. Kur Muhamedi a.s. sht largu prej Meks, nga kodra sht kthy edhe nj her, e ka shiku vendlindjen, i kan piku lott n fytyrn e tij dhe ka thn: Oj vendlindja ime Un po largohem pse jam i detyruar prej vendasve t tu. Po mos t m przinin banort tu kurr nuk do t isha larguar. Kur shkoi Muhamedi a.s. n Medin, aty filloi jet t re n shoqrin e re, n liri dhe qetsi. Por kjo nuk zgjati shum pasiq pabesimtart e Meks kishin pregaditur nj ushtri prej 900 vetsh q t shkonin n Medin pr ta zhduk Muhamedin a.s dhe shokt e tij prej toks s dheut. Muhamedi a.s. kur mori vesh pr kt i tuboi banort e Medins e u tha: ka mendoni ju, A t mbrohemi apo jo, A t luftojm apo jo? N at tubim u ngrit Mikdad Ibn Amri dhe tha: O i drguar i Allahut ne jemi me ty. Ne nuk jemi si Beni israilt t cilt i kan thn Muss a.s. shko me Zotin Tnd lufto e ne do t rrim ktu. Por ne themi: Shko me Zotin Tnd prpara, lujtu e ne s bashku me ju do t luftojm.

40

Pastaj u ngrit Seadi i cili tha: O i drguar i Allahut, ne t besojm, ne e kemi vrtetu se ti je n rrugn e drejt, ne t kemi dhn besn se do t nderojm dhe do t ndgjojm. Nse na thua me hi n detin e thell t pakalueshm, ne do t vejm me ty dhe nuk do t kundrshtoj askush. Kur i ndgjoi kto fjal Muhamedi a.s. fytyra e tij shndriti prej gzimit, zemra e tij u qetsua dhe e prfundoi fjalimin duke thn: Me ndihmn e Allahut do t ngadhnjejm dhe fitorja sht e jona.

PYETJE: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. ka d.m.th. Islam? far feje sht feja Islame? ka tha Muhamedi a.s. kur u ngjit n kodrn e Meks? Pse pabesimtart shkuan prej Meks n Medin? ka tha Mikdad Ibn Amri? ka tha Seadi? A u gzua Muhamedi a.s. me fjalimin e shokve t tij? ka tha Muhamedi a.s. n fund t fjalimit?

41

LUFTA E BEDRIT
Muhamedi a.s. bisedoi me shokt dhe banort e Medins dhe vendosi q t dal n rrethinn e qytetit me qllim q atje t zhvillohej lufta, pasiq n Medin ishte e mundur q t bin viktima fmijt grat dhe pleqt. N rrethin t Medins ishte vendi i quajtur Krojet e Bedrit. Te Krojet e Bedrit u vendos Muhamedi a.s. me treqind shokt e tij ndrsa pabesimtart ishin nntqind d.m.th. trefish m shum. Prpos ksaj pabesimtart ishin t armatosur deri n dhmb, ndrsa besimtart jo vetm q nuk ishin t armatosur por ishin t zdeshur dhe t zbathur. Pr kt arsye Muhamedi a.s. bri lutje te Zoti q tiu ndihmoj besimtarve n kt betej, t ju forcoj kmbt e tyre, dhe t ju qetsoj zemat e tyre. Zoti i Madhruar me mshirn e Tij drgoi nj mij melaqe n ndihm pr besimtart. Melaqet iu doln n ndihm besimtarve dhe lufta prfundoi me fitorn e tyre pa viktima t shumta. Ndrsa pabesimtart lan pas vete tr armatimin e tyre dhe ia mbathn me t katrtat. Kurse shtatdhjet prej tyre u vran dhe shtatdhjet tjer u zun robr. Pasi prfundoi lufta, besimtart u gzuan shum pse numri i vogl i tyre triumfoi kundr grupit t madh t pabesimtarve.
Mirpo gjithmon kur vjen n konflikt e drejta dhe e padrejta, e drejta fiton pa marr parasysh a jan t pakt n numr, apo jan t dobt, pse fuqia e drejtsis sht fuqi e cila nuk humb kurr por gjithmon fiton edhe nse vonon pak. Robrit i liroi me kompenzim duke e pagu veten me t holla ndrsa disa prej tyre Muhamedi a.s. i liroi me kusht q ai i cili di shkrim dhe lexim me ia msu fmijve musliman shkrimin dhe leximin. Nga kjo ngjarje kuptojm se sa rndsi t madhe i ka dhn Muhamedi a.s. PYETJE: edukimit dhe arsimimit t fmijve. 1. Pse nuk qndroi Muhamedi a.s. me shokt e tij n Medin? 2. Ku u vendos Muhamedi a.s. me ushtrin e tij? 3. A ishin pabesimtart shum dhe t armatosur? 4. far lutje bri Muhamedi a.s.? 5. Sa melaqe i drgoi Zoti pr me iu ndihmu besimtarve? 6. Kush e fitoi luftn e Bedrit? 7. Kur t bie n konflikt drejtsia dhe padrejtsia kush fiton? 8. Si veproi Muhamedi a.s. me robrit e lufts? 42

LUFTA E UHUDIT
N vitin e tret t hixhrit prijsi i Meks Ebu Sufjani pregaditi nj ushtri prej tremij ushtarsh dhe u nis pr n Medin me luftu kundr muslimanve, q t hakmerrej pr luftn e Bedrit. Gjat rrugs atyre iu bashkuan edhe fiset Tehame dhe Kenane. Kur e kuptoi kt Muhamedi a.s. bisedoi me shokt e tij dhe mori vendim q t dal n prit pr tu mbrojtur prej pabesimtarve. Numri i muslimanve pr luft n kt koh ishte njmij. Me njmij vet doli Muhamedi a.s. prej Medine n mes t rrugs prijsi i munafikve dhe shpiunve t Medins Abdullah bin Seluli me treqind vet u ndal dhe u nda prej muslimanve. Kshtu numri i muslimanve mbeti n shtatqind vet. Kur arriti Muhamedi a.s. n kodrn e Uhudit i urdhroi shtatdhjet shenjtar me shigjeta t vendosen aty dhe n asnj mnyr mos m e lshu at vend por vetm me qen n mbrojtje t shpins s muslimanve. Filloi beteja, muslimant n prleshjen e par korrn fitore , ushtria e pabesimtarve filloi t zmbrapset, shigjetart me shigjeta t cilt ishin t vendosur n kodrn e Uhudit nuk e ndgjuan urdhrin e Muhamedit a.s por e lshuan kodrn dhe vrapuan pas pasuris se lufts, edhe muslimant tjer e harruan qllimin pse ishin duke luftu n rrugn e Allahut dhe vrapuan pas pasuris s ksaj bote. E kundrshtuan urdhrin e Allahut dhe t drguarit t Tij, pr kt arsye edhe pse fitorja ishte n duart e tyre ata psuan disfat, pse Halid Ibn Velidi prijs i kalorsis s pabesimtarve ishte pregaditur m hert dhe pas kodrs s Uhudit befas iu bie pas shpine muslimanve, kshtu ata u detyruan t ngjiten n malet e larta pr t shptuar dhe duke ln pas vete shum t vrar, n mesin e tyre ishte edhe Hamza mixha i Muhamedit a.s. Muhamedi a.s. pastaj mblodhi ushtrin e tij dhe iu afru Medins q ta mbroj Medinn.
43

Ebu Sufjani tentoi q t shprthej frontin dhe t hyj n Medin mirpo nuk ia arriti. Kshtu ai u detyrua t kthehet n Mek ndrsa Muhamedi a.s. u kthye n Medin me muslimant. Nga kjo ndodhi muslimant kuptuan se mos ndgjimi i urdhrave t Allahut dhe t drguarit t Tij sjell disfat dhe humbje.

PYETJE: 1. Pse Ebu Sufjani pregaditi ushtri t fort? 2. Si veproi Muhamedi a.s. kur kuptoi se ushtria e pabesimtarve do ta sulmoj Medinn? 3. Si vepruan munafikt kur u nis Muhamedi a.s. pr luft? 4. far urdhri dha Muhamedi a.s. n Kodrn e Uhudit? 5. ka ndodhi me muslimant kur fituan betejn e par? 6. Pse e humbn muslimant betejn e Uhudit.

44

LUFTA E HENDEKUT
E vrteta sht nj por t pavrtetat jan t shumta. Drejtsia sht nj por padrejtsit jan t shumta. Errsirat jan t shumta por drita sht drit e cila shndrit n t gjitha drejtimet. N Medin jetonin Jahudit. Me Jahudit Muhamedi a.s. kishte lidh marrveshje pr t jetuar n paq, qetsi, liri dhe mardhnie t prbashkta tregtare dhe ekonomike. Mirpo jahudit ishin tradhtar. Ata e trathtuan Muhamedin a.s shkuan n Mek i tubuan pabesimtart e Meks n krye me Ebu Sufjanin e i than: Ti pregaditu me nj ushtri t fort dhe eja n Medin dhe sulmoi muslimant nga jasht, e ne n at moment do t sulmojm nga mbrenda. Kur mori vesh Muhamedi a.s. se Ebu Sufjani kishte pregadit nj ushtri prej 10.000 ushtarve, i mblodhi muslimant e i pyeti se si t veprojn. Selman Faresiu ishte nga Persia icili e kishte pranu islamin. Ai i thot Muhamedit a.s: T hapim kanale n tri ant e qytetit t Medins, ashtu q kanalet t jen t thella e kalorsit dhe devet do t jen t paafta me deprtu n Medin e ne do t jemi t mbrojtur n kodr. Muhamedi a.s. pranoi kt propozim dhe ai n krye s bashku me shokt e tij dit e nat pa pushu hapi kanale t thella rreth e prqark Medins. Kshtu kur arriti Ebu Sufjani me ushtrin e tij u mend nga habia kur pa kanalin gjer e gjat dhe nuk mundi t deprtonte n Medin. Jahudit ishin brenda n Medin, kshtu ishte vshtir pr ta me komuniku me pabesimtart pr fillimin e sulmit pse u rrezikoheshin familjet e tyre. Neim Ibn Mesud ishte idhujtar i cili posa e kishte pranu Islamin dhe pr kt ende nuk i dinin as jehudit as idhujtart se ai kishte pranu Islamin. Ai shkoi te prijsi i jehudive Keab bin Esad dhe i tha: Si do t veprosh!? Keab bin Esedi i tha: Nuk di!? Por ka m propozoni. Neimi i tha: Ti me fisin tnd je n Medin, kurse Ebu Sufjani me idhujtart jasht Medins, ata e kan prish marrveshjen dhe do t kthehen n Mek, ndrsa nse e kupton
45

Muhamedi a.s. se ke bes me idhujtart me i sulmu muslimant ti do t dnohesh. Pastaj Neimi shkoi te Ebu Sufjani e i tha: Jahudit e kan prish marrveshjen ata nuk do ti sulmojn muslimant. Ebu Sujfani drgoi nj delegacion pr me u tregu se t nesrmen s bashku do ti sulmojn muslimant por jahudit u prgjegjn se sht dit e shtun dhe ne nuk luftojm. Ebu Sufjani e vrtetoi fjaln e Neimit dhe u frigu se plani i tij do t dshtoj. Zoti drgoi er t fort dhe i prishi shatort e idhujtarve, ushqimi i tyre u hargju, kshtu vendosi t kthehej duarthat n Mek e muslimant me ndihmn e Allahut shptuan nga tradhtit ndaj tyre. N ajet t Kuranit Zoti i Madhruar thot:
O besimtar, prkujtoni t mirat e Allahut q u ka dhn juve, kur u erdhi nj ushtri e fort, e ne kundr tyre drguam ern e fort dhe nj ushtri (t melaqeve) t ciln ju nuk e keni par. Nuk ka dyshim Allahu sheh se si veproni. EL EHZAB 9

Pasi ushtria e idhujtarve u kthy n Mek. Muhamedi a.s. urdhroi Alijn q ti sulmoj jahudit dhe ata njher e prgjithmon t largohen prej Medins dhe t sigurohen prej tradhtis s tyre. Tradhtari humb gjithmon me tradhtin e tij. Ai kurr nuk mund t fiton. Kshtu edhe jahudit t cilt ishin trathtar, humbn e pr muslimant ishte nj fitore e madhe.
PYETJE: 1. Prve muslimanve kush jetonte n Medin? 2. Si vepruan Jahudit? 3. Si veproi Muhamedi a.s. kur kuptoi se Ebu Sufjani eshte pregadit me e sulmu Medinn? 4. far propozimi dha Selman Feresiu? 5. ka ndodhi me Ebu Sufjanin dhe ushtrin e tij kurr arriti n Medin? 6. Kush e pranoi Islamin? 7. Si veproi Neimi pr me kalu rrezikun e lufts? 8. Si veproi Muhamedi a.s. me jahudit e Medins? 9. ka ndodh me tradhtarin? 46

MARRVESHJA E HUDEJBIJES
Shtatmbdhjet muaj, Muhamedi a.s. sht falur duke u kthyer n drejtim t Mesxhidi Aksas n Jerusalem. Pastaj Zoti i Madhruar e urdhroi q gjat faljes t kthehej n drejtim t Qabes n Mek. Kjo e gzoi Muhamedin a.s pa mas. Pse Mekja ishte vendlindja e dashur e Muhamedit a.s Mekja ishte shpresa e fundit e Muhamedit a.s kthyerja n vendlindje duhet t jet shpres e vetme e do besimtari. N vitin e gjasht t hixhretit Muhamedi a.s. kishte par endrr se e ka vizitu Qaben. Mirpo Qabja ende ishte nn thundrat e pabesimtarve. Pabesimtart ende kishin qllim kryesor me mbyt Muhamedin a.s, por Muhamedi a.s me vendosmri i pa armatosur me shokt e tij u nis pr ta kryer Umren n Qabe. Kur arriti n vendin Hudejbije. Pabesimtart menduan se Muhamedi a.s. ishte nisur me e sulmu Mekn. Kshtu q Muhamedi a.s. e drgoi Osmanin si delegacion pr tu treguar pabesimtarve t Meks se ai me shokt ishin t paarmatosur dhe se ata ishin nisur vetm me vizitu Qaben e shenjt. Pas nj vonese t gjat u kthye Osmani dhe erdhi nj delegacion prej pabesimtarve t Meks dhe lidhn nj marveshje pr paq. Kjo marveshje u quajt Marveshja e Hudejbijes. N marveshje u nnshkruan katr kushte kryesore t marveshjes, e ato ishin: Armpushimi i t dy palve pr dhjet vjet, d.m.th. dhjet vjet me jetu n paq. Kush dshiron prej fiseve ti bashkohet muslimanve dhe kush dshiron ti bashkohet pabesimtarve, do pabesimtar i Meks i cili shkon te Muhamedi a.s. ai me iu dorzu Mekasve. Ndrsa kush prej shokve t Muhamedit a.s ik dhe shkon n Mek, Mekasit mos me ia dorzu Muhamedit a.s. N vitin tjetr i lejohet Muhamedit a.s me shokt e tij me vizitu Qaben me kusht q me qndru n Mek vetm tri dit.
47

Nse i shiqojm kto kushte, kan qen n dm t muslimanve e n dobi t pabesimtarve sa q disa prej shokve t Muhamedit a.s n krye me Omerin u hidhruan, por Muhamedi a.s. i qetsoi duke iu tregu se n paq pr shum vite muslimant do t arrinin m shum fitore dhe ardhmri t lumtur.

PYETJE: 1. Muhamedi a.s. kur n fillim sht falur - n far drejtimi sht kthyer? 2. far ndrra kishte par Muhamedi a.s. ? 3. Pr ka ishte nisur Muhamedi a.s. pr n Mek? 4. Cilat ishin kushtet e marveshjes s Hudejbijes? 5. A ishin kushtet e marveshjes n dobi t muslimanve apo n dobi t tyre?

48

ARDHMRIA E ISLAMIT N PAQE

N vitin e shtat t hixhretit Muhamedi a.s. prsri me kmbt e tij fisnike hyri n Mekn e shenjt dhe e vizitoi Qaben. Ishte krenari dhe lumturi e madhe q ai prsri t kthehet n vendlindje por kjo lumturi ishte afatshkurtr pse Muhamedi a.s. kishte t drejt t qndronte n Mek vetm tri dit n baz t marveshjes s Hudejbijes. Kshtu Muhamedi a.s. iu prmbajt marveshjes dhe pas tri ditve u kthye n Medin. N Medine Muhamedi a.s. vazhdoi misionin e tij fisnik, prforcimin e fes Islame. Ai u drgoi thirje perandorive m t mdha t asaj kohe dhe u bri ftes q ta pranojn fen Islame. Thirrjet perandorve t shteteve q ta pranojn Islamin ishin: Thirrja: Kisraut mbret i Persis, Thirrja: Mukaukisit sundues i Egjyptit, Thirrja: Negusit Perandor i Etiopis (Abisinis), Thirrja:Herakliut perandor i Roms (Konstantinopolisit). Prej ktyre perandorve Negusi menjher e pranoi Islamin. Mukaukisi i drgoi nj letr Muhamedit a.s ku shkruante se thirrjen e tij do ta studjonte dhe pastaj me shpres do ta pranonte Islamin. Ndrsa Kisrau dhe Herakliu nuk e pranuan Islamin, pse frigoheshin pr fronin e tyre se do ta humbasnin. Si do q t jet, paqja muslimanve u solli shum t mira, pse Islami prhapej n t gjitha ant e bots. N kt koh edhe Halid Bin Velidi e pranoi Islamin e cili m von u quajt Sejfullah q d.m.th. shpata e Zotit. Pse ai ka qen armiku m i madh i Islamit, PYETJE: ndrsa tashti lufttari m i madh i Islamit.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Pas sa vite Muhamedi a.s. prsri shkeli n atdheun e tij? Sa dit qndroi Muhamedi a.s. n Mek.? Cilve perandor u drgoi thirrs Muhamedi a.s. t pranojn Islamin? Cili perandor e pranoi fen Islame? Pse Kisrau dhe Herakliu nuk e pranuan fen Islame? ka u solli paqja Muslimanve? Kush e pranoi Islamin n kt koh? Si quhet Halid Bin Velidi?

49

LIRIMI I MEKS ME PAQ

Njri prej kushteve t marveshtjes s Hudejbijs ka qen q secili fis arab ka t drejt t i bashkohet muslimanve ose pabesimtarve. Kshtu fisi Huza iu bashku muslimanve, ndrsa fisi Bekr iu bashku pabesimtarve. Pas ksaj ndodhi nj konflikt n mes tyre, ather fisi Bekr krkoi mbrojtje prej pabesimtarve. Pabesimtart pastaj shkojn te fisi Huza dhe vrasin shum prej tyre. Kshtu fisi Huza shkoi dhe u anku te Muhamedi a.s. dhe i tha se pabesimtart e Meks e kan prishur marrveshjen e paqs. Muhamedi a.s. pregaditi nj ushtri prej dhjetmij vetve dhe u nis pr t liruar vendlindjen e tij, atdheun e tij prej idhujtaris. Kur ndgjuan pabesimtart e Meks pr kt e drguan prijesin e tyre Ebu Sufjanin te Muhamedi a.s. pr me vazhdu marveshjen e paqes. Ebu Sufjani shkoi te Ebu Bekri pr t ndrmjetsu te Muhamedi a.s. por ai refuzoi. Pastaj shkoi te bija e tij Umi Habibe e cila ishte grua e Muhamedit a.s. t ndrmjetsoj por edhe ajo refuzoi kshtu ai u kthye n Mek pa arritjen e marveshjes pr paqe. Kur arriti Muhamedi a.s. n vendin Dhahran u ndal me ushtrin e tij pr t pushuar n shatore. Abasi, mixha i Muhamedit a.s. e shpall se kush hyn n Qabe sht i sigurt. Kush hyn n shtpin e Ebu Sufjanit sht i sigurt. kush rrin n shtpin e tij sht i sigurt. Kshtu Muhamedi a.s. liroi Mekn me paq dhe pa luft sepse banort e Meks iu prmbajtn shpalljes s Muhamedit a.s Pastaj Muhamedi a.s. i pyeti: ka mendoni si do t veproj me juve. T gjith iu prgjigjn: Ti je fisnik vepro si t duash. Ather Muhamedi a.s. u tha: Shkoni npr shtpit e juaja t sigurt, ju jeni t lir.

50

Zoti i Madhruar e prshkruan kt ngjarje kshtu: Kur t vjen ndihma e Zotit dhe lirimi, do ti shohsh njerzit se si e pranojn Islamin grupe-grupe. Lavdroje, Madhroje dhe falnderoje Zotin tnd. Krko falje (prej Zotit tnd) Ai sht fals. SURETUN NASR BISMIL-LAHIRR-RRAHMANIRR-RRAHIM IDHAA XHAAAAE NASRULL-LLAAHI VELFETH VE RE EJTEN-NAASE JEDHULUUNE FII DIINIL-LAAHI EFVAAXHAA FE SEBBIH BIHAMDI RABBIKE VESTEGFIRH IN-NEHUU KAANE TEVVAABAA.

PYETJE: 1. Cili fis iu bashkua muslimanve e cili fis iu bashkua pabesimtarve? 2. Cilin fis e sulmuan pabesimtart? 3. Kush e prishi marrveshjen? 4. Me sa u shtar u nis Muhamedi a.s. pr ta liruar vendlindjen? 5. A e pranoi Islamin Ebu Sufjani? 6. ka shpalli Muhamedi a.s. para se ta liroj Mekn? 7. Si veproi Muhamedi a.s. me banort e Meks?

51

LUFTA E HUNEJNIT
Kur e liroi Muhamedi a.s. Mekn t gjitha fiset e pranuan Islamin grupe-grupe, prpos disa fiseve t Havazinit. Fiset e Havazinit jo vetm se nuk e pranuan Islamin por edhe u pregaditn pr ti luftuar t gjith muslimant. N kt koh numri i muslimanve ishte shum i madh, ndrsa fiset e pabesimtarve n numr ishin shum pak. Kshtu muslimant e harruan mbshtetjen dhe ndihmn e Zotit dhe than: sot fitorja sht e jona se jemi ushtri e madhe dhe e fort. Mirpo kur u ndeshn n vendin Hunejn me pabesimtart, hasn n rezistenc t fort, filloi friga n zemrat e tyre, dhe e lshuan frontin duke ikur met katrtat. Kshtu ata e kuptuan se fitorja nuk mvaret prej forcs dhe prej shums s madhe por mvaret prej vendosshmris dhe mbshtetjes n Allahun. Pastaj Muhamedi a.s. hypi mbi nj shkmb dhe i thirri t gjitha fiset nj nga nj dhe u tha q t kthehen n front. Fiset t gjitha e pranuan thirrjen e Muhamedit a.s dhe iu vrsuln pabesimtarve e edhe pse e humbn betejn e par e fituan luftn.
Kt ngjarje e prshkruan edhe Kurani n Suretu Tevbe n ajetin 25-27 si vijon:
Vrtet Allahu ju ka ndihmu n shum vende dhe n shum raste e po ashtu iu ka ndihmu n vendin Hunejn. (N at vend) ju u krenuat me shumn e madhe t juaj, mirpo numri i madh nuk iu bri aspak dobi juve pse (nga friga duke ikur) ju ngushtua aq shum toka edhe pse sht e gjr, e ju pastaj ia kthyet shpinn frontit dhe ikt. Pastaj Allahu zbriti qetsi t i Drguari i tij dhe t besimtart (po ashtu) zbriti ushtri (t melaqeve) t ciln ju nuk e keni par dhe i dnoi pabesimtart. Kshtu Zoti i ka ndshku pabesimtart, pastaj Zoti ia pranon pendimin kujt t don Ai. Allahu sht fals, i Mshirshm (pr besimtart gjithmon). Pyetje: 1. Kur e liroi Muhamedi a.s. Mekn, ka ndodhi me fiset arabe? 2. Fisi Havazin, pr ka u pregadit? 3. A ishte numri i muslimanve i vogl n kt koh? 4. ka harruan muslimant? 5. ka ndodhi me muslimant n vendin Hunejn? 6. ka kuptuan muslimant n betejn e Hunejnit? 7. Si veproi Muhamedi a.s. kur pa se muslimant po largoheshin nga fronti? 8. Si e prshkruan Zoti i Madhruar n Kuran ngjarjen e Hunejnit?

52

HAXHI DHE LIGJERATA LAMTUMIRSE

Muhamedi a.s. prej jetimit arriti t bhej prijs i t gjitha fiseve arabe. Prej t vetmuarit arriti t bhej m i dashuri i t gjith njerzve. Prej t varfrit arriti t bhej kujdestar i t gjithve. Me dshirn e Allahut arriti ta sheh triumfin e puns s tij. N vitin e dhjet t hixhretit qndroi n kodrn Arafat, ndrsa rreth tij ishin grumbulluar njqindmij musliman pr t kryer s bashku haxhillkun. N haxhillkun e fundit Muhamedi a.s. mbajti nj fjalim ku tha: O njerz. Kjo shtpi sht e shenjt, Ky vend sht i shenjt, edhe gjaku sht i shenjt. Kujdesuni mos lejoni gjakderdhje se gjakderdhja sht e ndaluar. O njerz. un jam pejgamberi i fundit i Zotit, pas meje kurr nuk do t ket pejgamber, prandaj: falni namazin, agjinoni muajin e ramazanit, jepni zekatin dhe kryeni haxhillkun, ndgjoni dhe respektoni prijsat tuaj ju garantoj xhenetin. Pasi e prfundoi ligjeratn zbriti ajeti Kuranor: Sot ju plotsova fen tuaj, ju plotsova juve t gjitha t mirat, Jam i knaqur q fe pr juve vendosa Islamin.

PYETJE: 1. Sa musliman ishin tubuar rreth Muhamedit a.s n Arafat? 2. Trego ligjeratn e Muhamedit a.s. n Haxhin Lamtumirs? 3. Cili ajet i zbriti Muhamedit a.s?

53

POROSIA E FUNDIT DHE VDEKJA

Muhamedi a.s. i mbushi 63 vite. E kuptoi se jeta e tij kishte ardhur n prfundim prandaj muslimanve u tha se po ua l vetm nj porosi: Mbajuni Kuranit dhe hadithit, gjithmon do t jeni ngadhnjimtar dhe kurr nuk do t humbni. Pas ksaj porosie Muhamedi a.s. ndrroi jet dhe shpirti i tij u ngrit n qiell te Zoti i Madhruar. Kur u prhap lajmi se Muhamedi a.s. ka vdek Omeri me trbim doli n qytet dhe tha: Kush thot se Muhamedi a.s. ka vdek do t konfrontohet me mua, se Muhamedi a.s. do t kthehet n jet prap. Vrtet ishin momente t vshtira pr t gjith muslimant, pr n momentet m t vshtira u paraqit Ebu Bekri i cili tha: O ju njerz kush ka besu Muhamedin, ai ka vdek, por kush beson n Allahun Ai sht i gjall dhe i prgjithmonshm dhe nuk vdes kurr. Pastaj lexoi ajetin e Kuranit ku Zoti i Madhruar thot: Muhamedi sht vetm pejgamber. Edhe para tij ka pasur pejgamber. Sikur t vdiste ai apo t vritej, a do t ktheheshit prap gjurmve t juaja. Kush kthehet gjurmve t veta nuk i bn asgj dm Allahut, e Allahu i shprblen mirnjohsit.

PYETJE: 1. Sa vite ka jetuar Muhamedi a.s.? 2. Cila sht porosia e fundit e Muhamedit a.s? 3. Trego fjalimin e Ebu Bekrit kur e kuptoi se Muhamedi a.s. ka ndrru jet? 54

EDUKATA E MUHAMEDIT A.S.

Thot Zoti i Madhruar:
LEKAD KANE LEKUM FII RESUULILAAHI USVETUN HASENEH.

Ju n (Muhamedin a.s ) t drguarin e Juaj keni shembullin m t mir. Edukata e Muhamedit a.s ka qen Kuran. Kur sht pyetur. Ajshja r.a. far sjellje ka pas Muhamedi a.s. n shtpi sht prgjigjur: Ka qen njeriu m i buti, m fisniku, m burrrori, gjithmon ishte i disponuar dhe buzqeshte, Muhamedi a.s. kurr nuk ka mallkuar, Muhamedi a.s. gjithmon ka qen bmirs, ndrsa n ramazan kur i vinte xhibrili shklqente me punt e mira t tij, kndonte Kuranin dhe drita e tij shndrinte prej fytyrs s tij, Muhamedi a.s. kurr nuk ka ofenduar, kurr nuk ka cenuar tjert dhe kurr nuk ka shajtur, Muhamedi a.s. kur fliste, fliste qart dhe me kujdes dhe ishte i kuptuar pr ndgjuesin, Muhamedi a.s. kishte zrin e bukur dhe kndonte Kuran pr mrekulli, Muhamedi a.s. ka qen shum i durueshm, Rrugs Muhamedi a.s. nuk shpejtonte shum por edhe nuk ngadalsohej, Kur ecte Muhamedi a.s. dielli shndriste prej fytyrs s tij, Muhamedi a.s. nuk hante buk mbshtetur pr dika, Kur ishte i uritur Muhamedi a.s. e prkujtonte Zotin, ndrsa kur ushqehej e falnderonte Zotin,

55

Nuk ngopej shum Muhamedi a.s. dhe thonte: Nj pjes e barkut pr ushqim, nj pjes pr uj, ndrsa pjesa e tret pr frymmarrje t leht dhe t qet, Muhamedi a.s. ushqehej me dorn e djatht, pinte me dorn e djatht dhe kur pinte uj pinte me tri her dhe me ndrprerje, Muhamedi a.s. e plqente t djathtn n t gjitha veprimet, si n pastrime n veshmbathje, Muhamedi a.s. plqente mblsirn, qumshtin, hurmet dhe mjaltin, Muhamedi a.s. ka qen modest, vizitonte t smurt, ulej dhe bisedonte me t varfrit, i ndihmonte nevojtarit, e gzonte t piklluarin, Muhamedi a.s. mahitej, mirpo mahija e tij gjithmon ka qen realitet, pa rrena dhe pa ofendime.

56

LETR NJOFTIM

Halimete Seadije 20.04.571sipas Isa. a.s.-12 Rebiul Evel Mek I pari musliman Pejgamber dhe i drguar i Zotit Mek dhe n periferi t saj Lagja Beni Hashim, Meka dhe pastaj mrgimi ne Medine NACIONALITETI Arab me gjuh t kulluar arabe GRUPI I GJAKUT N.V.R prej Allahut DATA E DHNIES 611 sipas Isa a.s. NUMRI I REGJISTRIT 25.

EMRI EMRI I BABS EMRI I GJYSHIT MBIEMRI EMRI I NANS EMRI I NANS NGA QUMSHTI DATA E LINDJES VENDI I LINDJES FEJA (RELIGJIONI) PROFESIONI VENDI I PUNS VEND BANIMI

Muhamed Bin Abdullah Abdullah Bin Abdul Mutalib Abdul Mutalib Abdul Menafe EMIN, Besnik i drejt Emine Bint Vehebi

Vula e pejgamberve (numri i pejgamberve 24)

57

PRMBAJTJA: BIRI I DY KURBANAVE ............... 5 MARTESA E ABDULLAHUT ME EMINEN 7 LINDJA E MUHAMEDIT A.S. ............... 8 FATMIRSIA E HALIMES . 9 MUHAMEDI I SJELL T MIRA HALIMES .. 10 XHEBRAILI IA PASTRON ZEMRN MUHAMEDIT A.S................ 11 MUHAMEDI A.S. JETIM, PA NN, PA BAB ... 12 UDHTIMI N SIRI 13 RINIA E MUHAMEDIT A.S. ... 14 FILLIMI I ZBRITJES S KURANIT . 16 MUSLIMANT E PAR . 18 THIRRJA N ISLAM .. 19 IMANI I FORT I BILALLIT . 20 SHPRNGULJA N ETIOPI .. 21 THIRRJA N ISLAM HAPTAZI 22 SI E PRANOI OMERUL FARUKI FEN ISLAME .............. 23 BLLOKADA EKONOMIKE NDAJ MUSLIMANVE ............ 25 VITI I PIKLLIMIT 27 ISRAI DHE MIRAXHI 28 BESLIDHJA N AKABE .. 29 SHKAQET E HIXHRETIT .. 30 N SHPELLN THEVR .. 31 GARIMI PR SHPRBLIMIN E NJQIND DEVEVE .. 32 ARRITJA E MUHAMEDIT A.S. N MEDINE ...........33 SHOQRIA E RE N MEDINE .. 34 THIRRJA PR NAMAZ SHT THIRRJE PR SHPTIM.. 35 PARA LUFTS S BEDRIT .............. 37 LUFTA E BEDRIT ...... 39 LUFTA E UHUDIT .. 40 LUFTA E HENDEKUT .............. 42 MARRVESHJA E HUDEJBIJES 44 ARDHMRIA E ISLAMIT N PAQE 46 LIRIMI I MEKS N PAQE . 47 LUFTA E HUNEJNIT . 49 HAXHI DHE LIGJRATA LAMTUMIRSE 50 POROSIA E FUNDIT DHE VDEJKJA .............. 51 EDUKATA E MUHAMEDIT A.S. .. 52 LETRNJOFTIMI 54 58