Professional Documents
Culture Documents
Bijlage Vrij Voor Reumafonds
Bijlage Vrij Voor Reumafonds
18
20
Speciale editie
Anita's credo: Tel je zegeningen en leef bewust Ondanks beperking je droom achterna Ferry Breedveld en de triomf van de wetenschap
Reuma, wij?
VRIJ
Inhoud
4 6 8 11
12 14 16 17 18
Anita
20 22
Onder leiding van Anita Witzier brainstormt de redactie over de invulling van de Goede Doelbijlage.
Colofon
Deze speciale bijlage wordt uitgegeven door HDC Media en verschijnt in een oplage van ruim 300.000 exemplaren bij de volgende kranten: De Gooi- en Eemlander, Haarlems Dagblad/ IJmuider Courant, Leidsch Dagblad en Noordhollands Dagblad. De opbrengst van de advertenties gaat naar het Reumafonds. Gasthoofdredacteur: Anita Witzier Adjunct-hoofdredacteur: Hugo Schneider Redactie: Ad Heesbeen (chef), Laura Heerlien, Peter Lodewijks, Marja van Spaandonk, Mirjam van Twisk, Jan Vriend, Tessa de Wekker, Anneke Wijsman, Agnes Zuiker. Met medewerking van Lianne Kraak en Tanja Hoetjer (Reumafonds) Vormgeving: Peter van den Elshout Cover: Anita Witzier en Richelle van der Koppel Coverfoto: Studio Kastermans Cordinaties advertenties: Ferdinand van de Grootevheen Advertentieverkoop: HDC Media
Redactie Vrij, Postbus 2, 1800 AA Alkmaar, 072-5196265 e.mail: vrij@hdcmedia.nl 072-5196398 e.mail: advertenties@hdcmedia.nl
Zij ook
Wat vertel je me nu? Nee, dat kan niet waar zijn. Zij, ook? Weet je het zeker?
Ja, ik weet het zeker. Ook onze gasthoofdredactreur heeft een vorm van reuma. Moeilijk te geloven, maar toch waar. Ze voldoet op geen enkele manier aan het stereotype beeld van een kromgebogen, ouwelijke dame met een van pijn vertrokken gezicht. Nee, Anita Witzier is de hardwerkende, vlotte, mooie, elegante koningin van het televisiescherm. Maar wel reuma. Anita Witzier is de personificatie van o, zo veel vrouwen, mannen en kinderen die, ondanks hun klachten, midden in het leven staan. Van wie je het niet zou denken, omdat je het niet n, twee, drie kunt zien. Maar dat betekent niet dat de ziekte er niet is. Of dat er geen aandacht meer aan besteed hoeft te worden. Met Anita Witzier heeft het Reumafonds een geweldige ambassadeur en wij - als redactie - een ideale gasthoofdredacteur. Zij is in twee opzichten ervaringsdeskundige. Ze weet wat reuma voor mensen betekent en als programmamaakster is ze zeer bedreven in het vertalen van een ingewikkeld thema naar een groot publiek. Anita is dus veel te bescheiden als ze - hierboven - in haar voorwoord zegt dat het verschijnen van deze bijlage een klein wonder is. Het overleg met haar over de inhoud liep van een leien dakje. Ze zat vol goede en uitvoerbare ideen. Het was, kortom, een feest om met deze kordate en nuchtere hoofdredacteur samen te werken. Ik hoop dat u over deze bijlage net zo enthousiast bent als wij. Hugo Schneider adjunct-hoofdredacteur
VRIJ
Even fotos kijken? Veel reizigers bewaren vergezichten en romantische doorkijkjes uit landen die ze ooit hebben bezocht. Anita Witzier niet. Zij koestert kleine snuisterijen. Overal waar ze op de wereld was, kocht ze een herinnering. Ze bewaart ze in een glazen kastje in haar woonkamer: haar persoonlijke museumpje. Een fotoalbum, maar dan anders. Even kijken?
Tekst: Jan Vriend Foto's: Studio Kastermans
Ingelijst afscheid
,,Hier kijk je naar de achterkant van een schilderijtje. Ik kreeg het cadeau in Brazili, als afscheidspresentje van de ploeg waarmee ik mijn reisprogramma voor Veronica had gemaakt. Met die jongens ben ik in de loop der jaren echt de halve wereld over gevlogen. Vlak voor mijn overstap naar de KRO zaten we in Zuid-Amerika. Het was 1996. Na een tocht door Bolivia hadden we nog een klus in Brazili waar we in een klein kroegje terechtkwamen. Daar hing dit schilderijtje. Op de voorkant staat een zonsondergang, maar de achterkant is minstens zo interessant. Daarop staat een liefdesverklaring van de kunstenaar aan zijn minnares. Kleurige letters voor een kleurrijke vrouw. Toen ik even uit het zicht was heeft de producer het van de kroegbaas gekocht. Die avond kreeg ik het cadeau van de jongens. Het herinnert me aan mooie en avontuurlijke jaren met een stel geweldige collegas.
VRIJ
Persoonlijk
Persoonlijk
Waardig India
,,Dit kleine beeldje komt uit India. Daar was ik voor het KRO-programma En hier slapen jullie, waarvoor Nederlandse gezinnen gingen logeren bij families in verre vreemde landen. India is een krankzinnige samenleving. We kwamen terecht in Mumbay, waar miljoenen mensen door elkaar lijken te krioelen. Het stinkt er, het is er vies, mensen slapen er op straat en het verschil tussen arm en rijk is gigantisch. Vanuit mijn hotelkamer zag ik zwervers op de stoep liggen, terwijl ik verderop het duurste huis ter wereld kon zien, met twintig verdiepingen aan luxe voor vier bewoners. Ongelooflijke taferelen. En toch heb ik me daar geen moment onveilig gevoeld. ,,De mensen aan de basis in India zijn vaak straatarm, zeker naar onze maatstaven. Maar armoedig zijn ze niet. Godsdienst, waardigheid en filosofie lijken daar tot alle bevolkingsgroepen te zijn doorgedrongen. Die traditie en die wijsheid maken dat ze daar veel respect hebben voor anderen. In die zin is het een samenleving waar we hier veel van kunnen opsteken. ,,Het beeldje kocht ik in een klein winkeltje in een drukke volkswijk. Het symboliseert de Indische God van de vruchtbaarheid. Voor een moeder is zon God natuurlijk een dierbare vriend.
VRIJ
Pijn bij een reumatische aandoening kan een leven flink benvloeden. Maar bij de pakken neer zitten, dat doen veel mensen met reuma niet. Ondanks hun beperkingen maakten fotograaf Vincent Mentzel, schoonheidsspecialiste Marente van Vliet en Claire Ansems hun droom waar.
Teksten: Tessa de Wekker
het beste vriendinnetje van zijn dochter zei dat hij maar eens langs moest komen in het ziekenhuis. Ze, Angelique Weel, is reumatoloog en al vrij snel kwam het hoge woord eruit: artrose.
Op de been
Niet dat die diagnose zijn leven veranderde. Mentzel hield veel te veel van zijn werk. Hoewel lichamelijk steeds zwaarder, hield zijn werk als fotograaf hem ook op de been. ,, Als je een rotbaan hebt, dan ga je misschien eerder naar de bedrijfsarts en laat je je afkeuren. Ik heb me nooit ziek gemeld. Mentzel had al met de pijn leren leven, ver voor bleek wat de oorzaak ervan was. ,,Het sluipt erin, dus langzaam verander je dingen, zodat je toch door kan gaan. Hij loopt de trap op naar zijn werkkamer. Achter zijn bureau hangt een
foto van zijn dochter (13) naast die van koningin Beatrix. Op tafels en op de grond staan dozen en liggen stapels fotos. In kasten aan de muur staan mappen met nog veel meer archiefmateriaal. De meeste fotos zijn zwart-wit. Indringende platen van Joop den Uyl en Isabella Rossellini, verderop een tafereel uit de Elfstedentocht van 1985. Honderdduizenden fotos heeft Mentzel gemaakt. Een deel is ondergebracht in de collectie van het Rijksmuseum. ,,De rest moet ik nodig uitzoeken, zegt hij grijnzend. ,,Ik ben bezig alles te digitaliseren, maar dat schiet nog niet echt op.
E
Klap
Paspoort
Wie: Marente van Vliet Leeftijd: 24 Wat doet ze: schoonheidsspecialiste. Opende vorig jaar met hulp van de Bart de Graaff Foundation haar eigen salon Puuur in Woerden. Knokte zich eerder op pure wilskracht door de opleiding tot schoonheidsspecialiste heen.
Aan de andere kant, als ik gezond was geweest, maar had mijn arm gebroken, had ik er ook een tijd uitgelegen.
Startkapitaal
De Bart de Graaff Foundation bood de oplossing. Van Vliet werd gekozen tot Bikkel 2011 en kreeg naast hulp met het starten van een onderneming ook een startkapitaal. Een jaar is ze nu open en het gaat goed. Ze plant haar eigen werktijden, zorgt dat ze niet meer dan drie klanten achter elkaar heeft. ,,Dan neem ik een middagpauze en ga later weer verder. Of ik doe tussendoor de administratie. Ik doe alleen gezichtsbehandelingen en massages en visagie, zegt ze. Hoewel sommige klanten weten dat ze reuma heeft, merken ze er niets van. ,,Ze zeggen juist dat ik zoveel kracht in mijn vingers heb. kilo. ,,Je werkt in een team, dan ga je niet zeggen dat je iets niet kunt. Te laat kwam Van Vliet erachter dat ze dat beter wel had kunnen doen. Ze zat anderhalf jaar in de ziektewet. Een verschrikking, noemt ze die periode. ,,Je voelt je een mislukking. Haar hond Ted, met wie ze toen het wat beter ging wandelingen maakte, en de droom van een eigen salon hielpen Marente er bovenop. Terwijl ze thuis zat schreef ze een ondernemingsplan en ging ze naar banken voor een financiering. ,,Natuurlijk kreeg ik die niet. Het was crisis, dus banken deden sowieso al moeilijk. Bij mij helemaal. Logisch ook wel, want het is een risico.
Druk
Want ondanks zijn pensioen is Mentzel een druk man. Fotograferen is zijn leven, naast zijn nog jonge gezin. ,,Mijn meiden (zijn vrouw en dochter, red.) houden me jong. Mijn dochter moet elke dag naar school, dat brengt structuur. Bovendien heb ik nu eindelijk tijd voor leuke klussen die ik vroeger bij de krant nooit kon doen. Hij maakt fotos voor het Scapinoballet, fotografeert mensen met een handicap voor de Zonnebloem en begint binnenkort aan een boek over veertig jaar China. De artrose zal Mentzel niet tegenhouden, al houdt de Rotterdammer er de laatste tijd wel rekening mee. Hij slikt ontstekingsremmers, probeert stress te vermijden en gaat regelmatig naar de fysio. ,,Hij zorgt er met zijn magische handen voor dat ik een paar dagen een prettig gevoel heb. Kan ik ook weer eens een boodschappentas aan de linkerkant dragen. Weet je, alles doet het nog aan me, dus ga ik door.
Paspoort
Wie: Vincent Mentzel Leeftijd: 67 Wat doet hij: Fotograaf. Tot zijn 65e werkte Vincent Mentzel voor NRC Handelsblad. Won de World Press Photo in 1973, maakte het portret van Beatrix dat model stond voor de postzegel en werd in 2007 geridderd in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Na zijn pensioen verscheen er een boek met zijn beste werk Foto Vincent Mentzel. Tegenwoordig is Mentzel freelancer.
Op haar derde werd bij Van Vliet jeugdreuma geconstateerd. Met medicijnen bleven de ontstekingen onder controle. ,,Ik hield me vast aan de gedachte dat jeugdreuma vanaf je achttiende vanzelf over gaat. Bij Van Vliet echter niet. Een enorme klap. ,,Ik had zoveel hoop gehad. Toch ging ze door, het ging immers best goed. De scholiere wilde graag schoonheidsspecialiste worden. Dan moet je met je handen werken, dat kun je helemaal niet, was de reactie. ,,Maar ik wilde me dit niet ook laten afnemen. Dierenarts kon ik echt niet worden. Maar ik wilde keihard knokken
Foto: Hedske Vochteloo om deze droom wel waar te maken. Nadat ze haar diploma had gehaald ging ze aan de slag bij salons in Woerden en Den Haag. Dat ging goed, tot bleek dat ze veel te veel van haar lichaam vroeg. Ze deed lichaamsbehandelingen, werkte hele dagen, moest vaak de trap op en af en sleepte met een ontharingsapparaat van 80
Onafhankelijk
Van Vliet lacht. Het gaat goed met haar. Ooit wil ze volledig van haar eigen salon kunnen leven. Momenteel krijgt ze nog een Wajong-uitkering. ,,Daardoor kan ik nu de zaak opbouwen. Maar ik wil hem zo snel mogelijk kwijt. Ik wil van niemand afhankelijk zijn.
bouwen, dat doen anderen voor me. En het voordeel van zelfstandig ondernemer zijn is dat ik mijn eigen tijd in kan delen. s Ochtends komt Ansems bijvoorbeeld langzaam op gang. ,,Of ik nou om acht of tien uur begin, dat maakt niet uit. Gaan we gewoon wat langer door. Ik ken mijn lichaam zo goed dat ik precies weet wat ik aan kan. Als ik zeg dat ik een project doe, dan maak ik het van A tot Z af. Ansems weet waar haar grenzen liggen, maar dat heeft even geduurd. ,,Je moet niet te ver binnen je grenzen blijven, want daar word je niet beter van. Je moet er ook
Paspoort
Naam: Claire Ansems Leeftijd: 41 Wat doet zij: Interieurontwerper. Heeft haar eigen bureau KEMPE& Interieurontwerp in Haarlem. Deed grote projecten zoals de verbouwing van de Herensociteit Vereeniging in Haarlem. Ontwerpt zelf meubels. Heeft net de website www.helpmijnhuisverkooptniet.nl gelanceerd.
niet te ver over heen gaan, want dan heb je er nog lang last van. Dat gebeurt soms. Bijvoorbeeld bij een metamorfose van een hele verdieping in twee dagen. ,,Daar moet ik dan twee dagen van herstellen. Ach, het hoort erbij. Ze haalt haar schouders op en lacht. Ansems is opgewekt en positief, dat zit in haar aard. En in die van veel mensen met RA, zegt ze. ,,Over het algemeen zijn we positief ingestelde mensen, die ons niet laten beperken. Creativiteit en flexibiliteit zijn twee andere zaken die de Haarlemse herkent in veel verhalen van mensen met RA. Die eigenschappen komen haar goed van pas in de huidige crisis. Ze weet als geen ander dat KEMPE een luxe product verkoopt. In deze tijd laten mensen hun huis niet zo snel meer van top tot teen restylen of verbouwen. Samen met haar broer begon Ansems daarom de website www.helpmijnhuisverkooptniet.nl. ,,Veel kopers kunnen zich geen voorstelling maken van wat ze met een huis kunnen. Voor verkopers maken wij daarom 3D-tekeningen van de nieuwe situatie na verbouwingen, die ze aan potentile kopers kunnen laten zien. Ze pakt een voorbeeld van een oud huis. Een erfenis die verkocht moest worden. Achter het huis was een schuurtje
gebouwd. ,,Die hebben we bij het huis getrokken en er een grote open keuken met moderne apparatuur van gemaakt. Zo zien mensen wat ze met zon ruimte kunnen en wat het zou gaan kosten. Voor Ansems is de afwisseling tussen grote projecten en kleinere opdrachten fijn. Het houdt haar scherp en ze kan rekening houden met wat haar lichaam aan kan. Als ze voor een baas zou werken, zou dat moeilijker zijn. Toch zou ze jonge mensen met reuma niet automatisch adviseren een eigen bedrijf te starten. ,,Het moet bij je passen. Het moet bij jezelf en je thuissituatie passen. Bij Claire Ansems is dat het geval en ze zou nooit meer anders willen. ,,Ik doe wat ik het allerleukste vind.
VRIJ
Hij rekent voor je af in de winkel, doet de was, trekt je jas uit, draait je om in bed of drukt de noodknop in nog voordat je een epileptische aanval krijgt. Razend knap en oneindig veel meer dan louter prettig gezelschap, zon hulphond. Maar hoe leert het dier dat allemaal?
Tekst: Mirjam van Twisk Fotos: Stichting Hulphond
VRIJ
Reportage
Reportage
H
Nieuwsgierig
eftig kwispelend komt Izzy een van de oefenruimte van de Hulphond Nederland in het Brabantse Herpen binnen. Blij en een tikje opgewonden is de dertien maanden oude labradoodle (kruising tussen een labrador en een poedel). Hoewel ze nog maar net aan haar opleiding is begonnen, weet ze dat ze aan de slag moet, en vindt dat bepaald geen straf.
Na een nieuwsgierige blik op de bezoekers in de oefenruimte loopt ze direct op trainster Wendy Kersten af. Die staat Izzy op te wachten. Een kort bevel van Wendy en gretig pakt de hond het koordje met een knoop aan het uiteinde, dat wordt voorgehouden. Ze begint te trekken. Even maar, want dan laat de trainster een klikkertje laat horen. Tiktok. Wat zoveel wil zeggen als: einde oefening, goed gedaan. Hoe geinig ze het gesjor aan het koord ook vindt, Lizzy laat meteen los. Het hondenkoekje dat als beloning wacht is nog leuker. De oefening wordt herhaald. Nu duurt het trekken iets langer. Vasthouden en achteruit lopen. Dat is de bedoeling. Het waarom wordt snel duidelijk. Een soortgelijk koordje hangt ook aan de deurknop en aan de handgreep van een ladekast in de oefenruimte. Als Wendy daarop wijst pakt Izzy de knoop en trekt achteruit lopend de la open. Tiktok. Een paar minuten maar duurt het oefenen; het moet leuk blijven. ,,Voor de honden zijn die trainin-
gen niets anders dan spelletjes. Wij zetten die om in iets nuttigs, legt de trainster uit. Izzy mag terug naar de ruimte waar alle honden in opleidingen twee aan twee een hok delen. Later die dag zullen er nog een paar korte trainingssessies volgen. De rest van de tijd wordt gevuld met buiten spelen, wandelen, verzorging en als onderdeel van de opleiding - misschien wel een lekker stuk fietsen of boodschappen doen in het dorp. Activiteiten waarvoor de stichting niet alleen haar hondentrainers heeft, maar ook, letterlijk dag en nacht, een beroep kan doen op een legertje vrijwilligers en stagiaires. Terwijl Izzy wordt teruggebracht, maakt Wendy zich klaar voor Gaia die bijna klaar is voor haar nieuwe baas. Weer diezelfde gretigheid. Enthousiast trippelt Gaia naar de elektrische rolstoel waarin Wendy heeft plaatsgenomen. Het dier heeft aan een half woord genoeg om te weten wat er van haar wordt verwacht. Ze opent een la en pakt er een voorwerp uit. Daarmee loopt ze naar de rolstoel, plaatst haar voorpoten tussen de voeten van Wendy op de voetenplank en legt haar buit heel voorzichtig neer op de schoot van de trainster. Daarbij haar kop ver vooruit stekend.
het beste spullen aangeven, hoe moet hij worden aangelijnd? En, zijn er andere vaardigheden die hij moet leren om zijn baasje zo goed terzijde te staan? Dat is voor iedereen anders. Die specifieke vaardigheden worden in de laatste twee maanden van de opleiding getraind. Na vier maanden op school is de hond klaar voor zijn baas. De twee gaan dan samen twee weken aan de slag met trainers van de stichting. De clint leert hoe hij met zijn hond moet omgaan. Eenmaal thuis komen er vaak nog aanvullende wensen. Als de hond dit kan, kan hij dan ook dat? Wendy: ,,Als wij denken dat zon wens haalbaar is, leren we die vaardigheid alsnog aan. Het blijft een lopend proces. Jas uittrekken, hand terugleggen bij de besturing van de elektrische rolstoel, voet terugzetten op de voetenplank, zelfs fysiotherapeutische oefeningen, een injectiespuit induwen of de clint draaien in bed. Een hulphond draait er zijn poot niet voor om. Gaia is inmiddels druk met laden openen en sluiten, dingen van de grond apporteren. Als de training er op zit loopt ze opgewekt naast de rolstoel van Wendy de oefenruimte uit, natuurlijk nadat ze eerst de deur voor haar trainster heeft geopend. Tiktok. Een symbolische handeling, zo weet Wendy. ,,Een hulphond opent deuren, letterlijk n figuurlijk.
Zelfstandigheid
,,Dankzij de hond krijgen onze clinten hun zelfstandigheid terug. Moet je je voorstellen hoe het is als je opeens niet meer afhankelijk bent van anderen om naar de toilet te gaan. Er geen thuiszorg nodig is om je s nachts in bed om te draaien. Je zelfstandig boodschappen kunt doen. En, zo heeft ze zelf tijdens de boodschappentrainingen in de rolstoel ervaren: ,,Je wordt niet meer genegeerd door de samenleving. Opeens ben je niet meer die vrouw in die rolstoel. Nee, je bent die vrouw met die hond. Dat doet emotioneel zoveel. Tiktok.
Toekomstig baasje
Haar toekomstige baasje kan slechts met grote moeite en heel klein stukje reiken. Daarom moet de hond heel dicht bij hem komen om spullen aan te geven en om zich te laten aan- of aflijnen. ,,Iedere hond die wij afleveren is maatwerk, vertelt Wendy, terwijl Gaia nog even moet wachten op haar beloning. Die wordt naarmate de
hond vorderingen maakt steeds verder afgebouwd. Het spreekt bijna voor zich dat deze honden niet willekeurig uit het asiel worden gehaald. Hulphond Nederland heeft een eigen fokprogramma met poedels, labradors, golden retrievers en Duitse herders. Rassen die veelal worden gekruist, zodat alle gewenste eigenschappen voor een hulphond in een dier worden verenigd. ,,Ze moeten werklustig, persoonsgericht, dienstbaar, gevoelig en goed trainbaar zijn, somt Kersten op. Al in het nest vindt de eerste selectie plaats. De uitverkoren pups
gaan eerst naar een gastgezin. Dat socialiseert de dieren. Ze moeten wennen aan mensen, andere dieren, winkels, verkeer, reizen per trein en auto.
Natte ogen
Ook zaken als zitten, liggen, komen op bevel en op de plaats blijven, worden daar getraind. Iedere drie maanden beoordeelt een medewerkster van Hulphond Nederland, of de dieren zich op de gewenste wijze ontwikkelen. Gaat het goed, dan neemt het gastgezin na een jaar - met natte ogen afscheid van de hond, als die naar
Herpen komt voor de rest van zijn opleiding. Althans, als hij wordt toegelaten, want ook dan nog kan blijken dat hij toch niet geschikt is. Zon twintig van de honderd dieren die jaarlijks naar gastgezinnen gaan, vallen tijdens het selectieproces af. Ze komen niet door de medische keuring of vertonen gedrag dat niet gewenst is voor een hulphond. Kersten:,,Je kunt niet hebben dat ze tijdens het werk opeens achter een konijn aan gaan. In Herpen volgt de basisopleiding tot rolstoelhond. Die is voor iedere hond gelijk. In een paar maanden tijd leren ze netjes naast of achter
de stoel te lopen, laden en deuren openen en sluiten, lichtknoppen bedienen. Terwijl de trainers met ze werken, beoordelen die ook hoe de honden uiteindelijk worden ingezet.
Klik
De meeste gaan als rolstoelhond aan de slag, maar anderen tonen zich beter geschikt voor het werk met epilepsiepatinten, veteranen of met gedraggestoorde kinderen, waarvoor de stichting ook hulphonden opleidt. Na die beoordeling volgt de koppeling met de clint. ,,Die mag een
voorkeur uitspreken, maar in principe zoeken wij een hond uit. Natuurlijk moet er een klik zijn, maar uiteindelijk gaat het er toch om dat de hond zijn baas moet kunnen helpen. Iemand met veel pijn, moet je niet matchen met een lekkere lompe labrador die met kracht tegen je op springt. Een poedel is veel lichtvoetiger en in zon geval beter passend, legt de trainster uit. Pas als er een match is, volgt de training op maat. Op basis van de beperkingen van de clint wordt bekeken wat de hond voor zijn baasje kan betekenen. Hoe kan hij
VRIJ
11
Maxime weet niet meer hoe het is om te leven zonder reuma. Ze heeft het al sinds haar tweede. Richelle kreeg voor het eerst last van haar handen op haar zevende en kon even later de trap niet meer op. Anissa kreeg twee jaar geleden pijn in haar polsen, waarna in het ziekenhuis reuma werd geconstateerd. Jong zijn en reuma hebben, hoe is dat eigenlijk? Een kringgesprek.
Tekst: Tessa de Wekker Fotos: Studio Kastermans
bepaalde dingen niet, zoals op mijn knien vallen. Daar houdt de coach rekening mee. Hij is wel gewend aan allerlei blessures. Voor het EK heb ik extra hard getraind. Vier keer in de week. Daar heb ik nu nog wel last van, maar ik ben blij dat ik het gedaan heb. Dat had ik een paar jaar geleden niet gedacht. Als je doorzet, is er veel mogelijk, althans voor mij.
vol schrijven. Eerst wisten mijn klasgenoten niet wat reuma was. Toen ik het uitlegde, vonden ze het zielig voor me. Maar ik wil niet zielig gevonden worden! Richelle: ,,Ik ook niet, maar je bent een soort buitenbeentje. Ik kom s ochtends moeilijk op gang. Daarom ben ik vaak te laat bij de eerste les. Iedereen kijkt toch als je de klas in komt.
12
VRIJ
Toch handig dat ze moeder is. Voor een presentatrice vormt dat de beste leerschool, vindt ze. ,,Als je kinderen hebt, weet je dat de wereld niet om jou draait, maar om anderen. Het kostte Anita Witzier een fortuin om de sprong van Veronica naar de KRO te maken, maar het was het waard. ,,Hier krijg ik ruimte voor programmas met diepgang.
Tekst: Jan Vriend Fotos: Studio Kastermans
VRIJ
13
Persoonlijk
Persoonlijk
Z
Anita Witzier over emoties en televisie
e zit op haar praatstoel. Schakelt moeiteloos van thuis naar tv-werk. Vertelt open over keuzes, haar kinderen en de invloed van haar twee echtscheidingen op haar succesprogramma Memories. Anita Witzier over Anita Witzier.
Je verbaasde het tv-wereldje door destijds van het hippe Veronica naar de degelijke KRO over te stappen.
,,Het wrikte al een tijdje. Veronica was jong, snel en wild, maar dat stadium was ik ontgroeid. Bij de programmas die ik maakte, ging het vaak om uiterlijk. Maar na het zoveelste ludieke filmpje over strakke huidjes en penispiercings, kreeg ik behoefte aan verdieping. Ik vind de psychologische kant van de mens veel interessanter dan het uiterlijk. Daarom wilde ik breder en verder kijken. Daarbij keek ik ook naar de lange termijn. Bij de KRO ben je als presentatrice gewoon langer houdbaar. Het kostte me een ton om van mijn contract bij Veronica af te komen, maar ik heb er geen dag spijt van gehad. Zeker nu Memories al vijftien jaar zo veel kijkers trekt.
moest ik bij mezelf iets overwinnen. Tot ik besefte dat wie aan het programma meedoet ook de ongeschreven afspraak maakt dat hij of zij juist in zijn gevoelswereld wil laten kijken. Sindsdien durf ik wat dichterbij te komen en durf ik ook meer empathie te tonen, zonder dat het klef wordt. Bij mij wordt het nooit schatje, zeg het maar en ik zal ook nooit iemand zo maar aanraken. Maar dat wil niet zeggen dat het me onberoerd laat. Zeker niet. Ik huil al als ik een koe in de regen zie staan, maar liever niet voor de camera.
zelf nooit gaan geloven in het sprookje van de rode lopers en de glitterjurken. Daar komt bij dat we programmas maken die bij ons passen. Dat maakt wat we doen geloofwaardig. Ook speelt mee dat het publiek weet dat we thuis allemaal wat voor onze kiezen hebben gehad. Iedereen kent ons succes, maar ook ons verdriet en onze tegenslagen. Dat maakt ons n van hen.
moment geloofde ik erin en op het moment dat ik erin stapte, voelde het goed. Ik heb ook nergens spijt van, want het werk en de liefdes die achter me liggen, hebben me gemaakt tot wie ik nu ben. Rijk aan ervaringen, rijk aan gevoelens.
Helpt het ook om moeder te zijn als je televisie met diepgang wilt maken?
,,Zeker. Als moeder weet je dat je niet het centrum van het universum bent, maar dat het om je kind moet gaan. Zonder dat er woorden aan te pas komen, leer je je in de ander te verplaatsen. Dat is heel leerzaam, als je programmas wilt maken die ergens over gaan.
Het nieuwe jaar staat voor de deur. Ben je tevreden over 2012? En wat verwacht je van 2013?
,,Het was een geweldig jaar. Ieder jaar rond deze tijd neem ik me voor om vanaf januari niet zo veel hooi op mijn vork te nemen en ieder jaar opnieuw slipt de agenda vol. Maar dat is niet erg, want hoe meer je doet, hoe meer je aan blijkt te kunnen. ,,Ook 2013 wordt weer spannend. In het voorjaar komt er een nieuw KRO-programma Liefde voor later op tv. Daarvoor volgde ik gezinnen waarvan n van de ouders terminaal ziek is. De meesten zijn dertigers van wie het leven heel onbarmhartig de pas wordt afgesneden. Met allemaal bouw je in de loop van de tijd een band op. Dan zie je dat het leed niet alleen hen zelf treft, maar ook voor hun omgeving keihard aankomt. Die confrontatie maakt je als maker n als kijker heel bewust van de manier waarop je zelf in het leven staat. De kern? Tel je zegeningen. Leef bewust. Kijk naar anderen. Dan weet je dat je het zo slecht nog niet hebt.
Had je je leven anders ingericht als je dertig jaar geleden wist wat je nu weet?
,,Dan had ik een opleiding afgemaakt en had ik me als student niet laten afleiden door allerlei leuke baantjes. Ik deed rechten en Engels, maar altijd waren er wel leuke klusjes bij de omroep die me bij de boeken weghielden. Tot ik uiteindelijk helemaal voor de tv koos. Als ik terugkijk, laat het vooral zien dat ik niet zon planner ben. In de liefde had ik het achteraf ook anders moeten aanpakken. Je trouwt niet twee keer om in beide gevallen weer uit elkaar te gaan. Maar op dat
Bij het presenteren van Memories is het misschien wel nuttig om geen rimpelloos liefdesleven achter de rug te hebben.
,,Dat denk ik wel, ja. Omdat ik wat achter de rug heb, kan ik me makkelijker verplaatsen in de mensen die we in beeld brengen. Hoe meer je weet, hoe beter je je kunt spiegelen aan je gesprekspartners. Ik merk ook dat anderen makkelijk met me praten omdat ze weten dat ik zelf geen gladgestreken leven achter de rug heb. Zo van: jij bent zelf k gescheiden, dus je weet hoe het voelt. Als je hebt ervaren dat de wereld niet perfect is en dat elk huisje zijn kruisje heeft, kom je dichterbij je gesprekspartner. Zo heeft elk nadeel toch een voordeel.
We leven in een tijd waarin presentatoren komen en gaan. Wat moet je in huis hebben om het 25 jaar vol te houden op televisie?
,,Met Irene Moors, Caroline Tensen, Angela Groothuizen, Karin Bloemen en Astrid Joosten hoor ik bij een nuchtere no-nonsensgeneratie die gewend is om gewoon te werken. Niet lullen, maar poetsen. Wij zijn niet bewierookt, kennen geen sterrendom en zijn
14
VRIJ
Remy van Kesteren, 23 jaar en harpist. Niet direct een n-tweetje maar wel een combinatie die doel treft. Na zijn optreden tijdens de Night of the Proms, is mijn nieuwsgierigheid gewekt. Een paar dagen later treffen we elkaar bij Sector 3 in Utrecht, waar ze het goed voor elkaar hebben met koffie, smoothies en allerhande ambachtelijk brood en gebak.
Tekst: Anita Witzier Fotos: Studio Kastermans en Marco Borggreve
VRIJ
15
Inspiratie
Inspiratie
k heb geen vastomlijnd idee waar het gesprek over moet gaan. Ben gewoon nieuwsgierig naar hoe het bij hem werkt. Hoe verloopt die weg naar de top? Is de muziek een vanzelfsprekend iets? Zijn er twijfels of keuzemomenten? Wat zijn zn ambities? Waarom doe je zoiets berhaupt? En waarom, in vredesnaam, de harp en geen gitaar, saxofoon of. . . nou ja, een instrument met een wat hoger rock n roll gehalte? Om met dat laatste te beginnen; dat was eigenlijk niet zijn keuze. Terwijl de meeste muziek hem als klein jongetje verdrietig stemde, werd hij van Ierse folkliedjes juist heel vrolijk. Onbewust werd ie geraakt door n bepaalde klank. Dat het om de harp ging, ontdekte hij op zn vijfde. ,,Ik speelde bij een vriendin van mijn moeder in de tuin toen ik ineens dat geluid hoorde. Ik rende naar binnen en zag haar spelen. . . op een harp. . . Een uur lang heb ik gefascineerd geluisterd. Wat het precies is, waarom juist de klank hem zo raakt, kan hij niet uitleggen. ,,Maar misschien wil ik dat niet. Het is ook een mooi mysterie.
Imago
Toch wordt de harp door het grote publiek als een meisjesinstrument gezien. Heb je daar last van gehad? ,,Ik ging gewoon naar de middelbare school, voetbalde en was verder een vrij normale jongen. Ja natuurlijk was die harp er. En als ik eens niet kon voetballen, omdat ik moest spelen, vonden mensen dat een beetje suf. Maar als ze dan die harp hoorden, was ik ineens de coolste jongen. Haha! Dus ik heb nooit echt last van gehad van het imago. Leuk hoor, zon muzikaal jochie, maar hij werd groter en de wereld ook. Is er ooit een moment geweest dat je een keuze moest maken: een leven in de muziek of niet? ,,Eigenlijk niet, omdat het zo geleidelijk is gegaan. Maar toen ik een jaar of 17 was, vond ik mezelf zo goed dat ik eigenlijk naar niemand meer luisterde. Mijn docente, Erika Waardenburg, stuurde me toen naar haar docent, Edward Witsenburg. Een heer van stand in een imponerend huis, een huiskamer met 22 harpen. ,,Een ontzettend aardige man, maar tijdens de les. . . poeh. . . zat hij met een rode pen. Iedere keer als ik een fout maakte, zette hij een rood kruis. Met de boodschap dat als ik het zou aandurven om tijdens de volgende les op diezelfde plekken nog een fout te maken, ik er van langs zou krijgen. Ik ging er doodsbang vandaan, maar wel met het idee: ik ga bewijzen dat ik
het kan. Toen was het wel duidelijk. Eigenwijs ben ik nog steeds, maar dat moet ook om mee te spelen in de top. Ik realiseer me vooral wat ik allemaal nog niet kan. Dat is fijn, anders ben ik uitgeleerd en dat is niks. Na het conservatorium kwam zijn droom uit: studeren bij de Franse Isabelle Moretti, de godin van de harp. ,,Zoals zij speelt, dat is echt ongelooflijk! Kan iemand na 17 jaar les nog iets toevoegen? ,,O ja, harptechnisch weet je t wel, maar het gevaar is dat als je een instrument zo intensief bespeelt, het lastig wordt om ook daarbuiten te kijken naar het grote geheel. Ik ben in de eerste plaats musicus en daarna harpist. Een jaar lang reisde hij op en neer naar Parijs. De eerste keer gewapend met een tas vol stukken om te spelen. ,,Na een maat stopte ze me: Waarom speel je dit op die manier? Waarom speel je berhaupt dit stuk? Wat wil je vertellen? Waarom sta je op het podium?. Het was praten, praten, praten. Ruim drie uur lang, een bijna spiritueel gesprek. Toen ik terug ging naar Nederland had ik nog niks gespeeld. De volgende dag stond ik op, ging spelen en datzelfde stuk klonk anders. Er was echt iets gebeurd! ,,Zo was het iedere les: mijn hele wereld werd op zn kop gezet. Steeds was het totaal tegenovergesteld van wat ik dacht en dat gaf steeds het precieze effect van wat ik wilde. Ze heeft me gevoed. Ze heeft me ook geleerd om geduld te hebben en dat is frustrerend, want ik wil NU de oplossing. Het gaat me veel te langzaam. Maar zij zei: Alles wat je wilt en alles wat je kunt, zit al in je. Doe maar rustig, dan komt het vanzelf op de goede momenten. Het is een heel leerzaam jaar geweest en ik ben er een completere musicus geworden.
mijn eigen verhaal en daarom moet ik spelen als het me gelukkig maakt. En als ik andere dingen wil doen, moet ik daar ruimte aan geven. Het gaat dus om het vertellen van een persoonlijk verhaal? ,,Dat is de toegevoegde waarde. Welk verschil maakt de speler? Ik vind het heel interessant om de dialoog aan te gaan met de muziek en te kijken: wat heeft de componist geschreven en wat betekent dat voor mj? Wat kan k ermee vertellen? Natuurlijk ga je uit van het stuk, maar er is geen standaard. Laat vier mensen hetzelfde stuk spelen en het klinkt vier keer anders. Dat vind ik het mooie; iedere interpretatie is anders. Het gaat dus om je persoonlijkheid, om wie je bent. Je laat jezelf kennen als je speelt en ja, dat maakt je kwetsbaar. Dus als mensen kritiek hebben is dat moeilijk, omdat ik mezelf identificeer met wat ik speel. Dan komt kritiek hard aan.
Adrenalinerush
Op het podium voelt hij zich niet kwetsbaar, al stierf ie wel even duizend doden toen hij voor het eerst bij de Proms de zaal zag die met 12.000 man tot de nok toe was gevuld. ,,Ja, wow, een enorme adrenalinerush gaf dat! Die mensen komen niet speciaal voor mij, maar er wordt toch een paar keer een harp binnengefietst. Die krijgen ze mooi mee en nu krijg ik de hele dag berichten met: Jeetje, die harp, dat had ik nooit gedacht en Ik wil er alles over weten! Dat is te gek natuurlijk. Maakt dit leven hem gelukkig? ,,Dat hangt van het moment af; op dit ogenblik wel. Maar ik ben een rollercoaster; dat past bij mij door de muziek. Het is high high en low low. Als ik van het podium stap, ben ik doorgaans erg ongelukkig; dan zijn er wel honderd dingen waar ik ontevreden over ben. Maar als alles klopt, er een soort symbiose ontstaat, dan ga ik met een euforisch gevoel van het podium. Dat gebeurt misschien 1 op de 50 keer. . .
Leitmotiv
De muziek is het Leitmotiv in zijn leven. ,,Mijn leven is gewoon muziek. Als ik wakker word, denk ik er meteen aan en dan ga ik heel snel spelen, vaak nog voordat ik heb ontbeten. Ik ga naar bed als ik mijn laatste noot heb gespeeld. En nee, hij is geen sneue muzieknerd die 24/7 met zijn harp tussen vier muren leeft. Natuurlijk, hij oefent, speelt en geeft concerten, organiseert tussendoor een harpfestival, componeert en bewerkt stukken. Maar hij heeft ook gewoon een vriendin, is graag onder vrienden en gaat naar films en popconcerten. ,,Het belangrijkste is dat ik er veel plezier aan beleef. De muziek die ik maak, moet worden gevoed door alles wat ik meemaakt in mijn leven. Ik vertel
Gesprek
Poeh, dat is weinig. ,,Ja, ik kan dat nou eenmaal niet controleren en er is ook de hele tijd twijfel. Continue: over alles. Of ik wel goed genoeg ben, of ik dit moet blijven doen. Alles. Maar: hallo Remy, wat dan? ,,Ik weet het. There is no other way. Ik zal wel moeten en dan toch twijfelen. Maar dat zorgt er uiteindelijk ook voor dat ik voortdurend in gesprek ben met mezelf en dat voedt. De twijfel is misschien ook een soort voeding. Het maakt dat ik mezelf steeds weer moet overtuigen, er over nadenk. Ja, misschien is die twijfel ook wel een vriend.
16
VRIJ
Ze kookte haar maaltijden zittend op een kruk. Er was een tijd dat Anita Witzier nauwelijks kon staan of lopen vanwege haar reumatode artritis. Gelukkig gaat het tegenwoordig veel beter met haar. Dankzij medicijnen, maar ook doordat ze sinds een paar jaar fanatiek sport onder begeleiding van een personal trainer.
Tekst: Tessa de Wekker Fotos: Studio Kastermans
Bewegen
comfortzone komt. Hij geeft de vijf componenten van je algehele conditie aan: ,,Uithoudingsvermogen, kracht, lenigheid, cordinatie en snelheid. Vooraf doe ik altijd een nulmeting met mensen. Dan stellen we een doel op Dat kan afvallen zijn, lekkerder in je vel zitten, de marathon van New York lopen, weer lekker een uurtje kunnen wandelen, of, zoals bij Anita en veel reumapatinten, de belastbaarheid van het lichaam vergroten. ,,Elke training varieer ik met de vijf componenten. Zo bouwen we richting dat doel.
Sterrengedoe
Anita neemt even pauze. ,,Het werkt motiverend. Het is een uitdaging die je met jezelf aan gaat. Ze moet lachen. Zij een personal trainer? Een paar jaar geleden had ze er niet aan moeten denken. ,,Dat vond ik sterrengedoe, grijnst ze. ,,Ik vond het onzin en bovendien te duur. Van dat idee ben ik afgestapt. Ik investeer nu liever in een gezond lichaam dan in dure lippenstift of kleding. Anita was altijd een sportief type. Ze hield van aerobics en joggen. Tot ze dat niet meer kon vanwege de artritis. ,,Ik kon niet eens meer fietsen, staan of lopen. Tijdens het koken moest ik op een kruk zitten en boodschappen deed ik schuifelend met een stel krukken. Medicijnen remden de ontstekingen in haar lichaam en langzaamaan probeerde ze weer te sporten. In de sportschool kwam ze Mark tegen, die haar hielp met opnieuw leren bewegen. ,,Ik kon niet eens recht over een touwtje stappen. Net als veel mensen had ik geen idee hoe je goed moet bewegen, ook in het dagelijks leven. In een auto stappen is funest voor je rug. Wist ik veel.
,,Op een goede manier bewegen is belangrijk. Voor ieder mens, maar voor mensen met reuma helemaal.
Wiebelplank
Het is tijd om aan de slag te gaan. Mark draait de muziek wat harder. Op het programma staan balansen krachtoefeningen. Met haar handen steunt Anita op twee ballen, terwijl haar voeten op een wiebelplank rusten. Twee keer moet ze zich opdrukken en dan tien seconden blijven staan. ,,Rug recht, adviseert Mark. ,,Oef, klinkt het als de tien seconden eindelijk voorbij zijn. ,,Deze is echt heel zwaar voor je buikspieren. ,,Nog twee keer, zegt Mark. Anita volgt elke aanwijzing op en geeft aan wanneer een oefening pijn doet. Niet dat ze bang is voor spierpijn, dat gaat wel weer over. Maar oefeningen die een te grote aanslag zijn op haar gewrichten, slaan de twee over. ,,Communicatie en je grenzen aangeven is daarom belangrijk, zegt Mark. ,,Veel mensen, en zeker reumapatinten, zijn bang om te gaan sporten. Ze zijn bang om over een grens te gaan. Het lichaam doet al zeer, dus je moet voorzichtig zijn. Een personal trainer zorgt ervoor dat je je niet overbelast, maar dat je uit je
Schadelijk
Dankzij Mark weet ze nu een hoop, zowel over bewegen in het dagelijks leven als tijdens het sporten. ,,Eigenlijk zou elk mens een personal trainer moeten hebben. Ik begrijp echt wel dat dat niet voor iedereen haalbaar is. Maar maak dan n keer in de maand een afspraak. Dan kun je leren bewegen op een goede manier, zonder dat je schadelijk bezig bent. Hij of zij kan je steeds bijsturen, terwijl je tussendoor zelf aan de slag gaat. Veel sportscholen hebben personal trainers in dienst, vertelt Mark. ,,Zij kunnen je helpen met goed leren bewegen. Anita knikt. ,,Het gaat om je lichaam, daar moet je zuinig op zijn.
VRIJ
17
Triomf der wetenschap. De reumatologie heeft een ware zegetocht gemaakt. Patinten die nog geen dertig jaar geleden kromgegroeid in een rolstoel zouden eindigen, worden tegenwoordig met revolutionaire medicijnen op de been gehouden.
Tekst: Anneke Wijsman Foto: Hielco Kuipers
worden medicijnen gemaakt, legt Breedveld uit. ,,Een eerste groep patinten reageerde er in 1992 extreem goed op, meldt de Leidse professor die met internationale collegas aan het project werkte en erover publiceerde. Chronisch is de ziekte nog steeds, maar de vooruitzichten zijn zoveel beter. ,,In de wachtkamer van de reumatoloog zaten voor 1980 veel mensen waarvan je op grote afstand kon zien dat het reumapatinten zijn. Dat vooral door het rolstoelgebruik en de typische handmisvormingen, herinnert de arts zich. ,,Tegenwoordig bereiken we bij 50 procent van de patinten met ontstekingsreuma stilstand, en bij de overigen een goede verbetering van het aantal ontstoken, pijnlijke en kapotte gewrichten.
Marathon lopen
,,Maar gezondheid is te vergelijken met geld, je heb er niet snel te veel van, lacht Breedveld. ,,Waar iemand vroeger last had van twintig zwellingen, heeft iemand er nu misschien maar vijf. Maar daar wil hij ook vanaf. Het verschilt ook per persoon. De een is al blij als hij nog een kaartje kan leggen, de ander wil nog een marathon lopen. Dat brengt hem op een bepaald type patint. ,,We noemen het Reuma Robustus. Dat zijn mensen die niet klagen, altijd maar doorgaan en ondertussen hun gewrichten, en daarmee heel veel meer, inleveren. Daar moet je als arts erg mee uitkijken. Wetenschappers gaan door met nieuwe ontdekkingen en verbeteringen van bestaande methodes. De zogenoemde biologicals moeten nu nog via infuus of injectienaald worden ingespoten. Aan een versie in pilvorm wordt gewerkt. Er wordt ook volop onderzocht hoe de ziekte eerder op te sporen is. Maar het grootste doel blijft het genezen en voorkomen van reuma. ,,Dat gaan we ooit vinden, daar is Breedveld van overtuigd.
wist wat voor ellende de vergroeiingen aanrichtten in hun levens. Die langdurige relatie met zijn patinten, vond Breedveld een van de aantrekkelijkste kanten van zijn vak. ,,Je kon wat voor de mensen betekenen. Sinds zes jaar heeft hij zijn specialisme ingeruild voor een functie als bestuursvoorzitter van het Leids Universitair Medisch Centrum, maar zijn hart ligt nog duidelijk bij de reumatologie. ,,Als het gaat om menselijk geluk ben ik er als bestuurder op achteruit gegaan. Want er is niks fijners dan als medicus goed te zijn in je vak en daarmee zorg te dragen voor patinten met een chronische ziekte.
Kraakbeenpil
De reumaprofessor filosofeert over de toekomst: ,,De allergrootste stap in het reuma-onderzoek zou nu een pil zijn die ervoor zorgt dat mensen hun kraakbeen behouden.
Wat zouden daar veel klachten mee verholpen kunnen worden. Kraakbeenverlies treedt op bij artrose, wat ook een vorm van reuma is. Breedveld zou het wel weten. ,,Als ik directeur van een farmaceutisch bedrijf was, zou ik op zoek gaan naar zon kraakbeenpil. Net zoals we al medicijnen hebben tegen botontkalking. Want als je kijkt wat ervoor zorgt dat 80- en 90plussers niet meer aan het openbare leven deelnemen, dan zijn dat niet de hartaanvallen en de cvas, maar de versleten gewrichten. Het ritselt in mijn omgeving van 60plussers met kunstheupen en kunstknien, die mensen hadden graag als vijftiger wat pillen geslikt. Breedveld stond met zijn neus op de grote ontdekkingen die in zijn vakgebied werden gedaan. ,,Het Reumafonds en de Universiteiten zijn hier op tijd gaan zien hoe belangrijk onderzoek is. De Neder-
landse reumatologie hoort tot de wereldtop. Vanaf 1980 volgde wat hij de triomf van de wetenschap noemt. Het begon met de ontdekking dat het kankermedicijn methotrexaat bij reuma goed werkt als ontstekingsremmer. Een flinke stap vooruit, want minder ontstekingen betekent minder pijn ener minder beschadigingen in het lichaam.
Biosoep
Maar een ronduit revolutionaire sprong werd gezet met behulp van biotechnologie. ,,Elders was ontdekt welke stoffen de ontstekingen aanjagen bij een aantal vormen van reuma. Het lukte om uit dierlijke cellen medicijnen te maken die zon aanjager uitschakelen. Aan het productieproces van de biologicals komt geen dier meer te pas. ,,De cellen vermenigvuldigen zichzelf in biotanks, waarin een grote biosoep ontstaat. Van die soep
18
VRIJ
Tafelen
Bij binnenkomst in huize Witzier is het meteen duidelijk: hier wordt gekookt. Heerlijke geuren stijgen op uit de keuken, het aanrecht staat vol met uitheemse ingredinten. Achter het fornuis staat acteur Sjoerd Pleijsier in de pannen te roeren. Intussen kletst hij gezellig met de dochter van Anita Witzier, die aan de lange, feestelijk gedekte eettafel zit. Het ziet er allemaal erg huiselijk en knus uit. Maar van Anita geen spoor.
Tekst: Agnes Zuiker Fotos: Studio Kastermans
VRIJ
19
Tafelen
Z
Hobby
Inmiddels is de keukendeur opengegaan. Anita Witzier komt binnen met boxer Ollie. Ze schuift meteen aan in het gesprek, waarbij het duidelijk is dat de twee elkaar langer dan vandaag kennen. Ze nemen geen blad voor de mond en vullen elkaar perfect aan wanneer het over hun gezamenlijke hobby gaat: koken. ,,Tja, hoe is dat zo gekomen?, vraagt Anita aan Sjoerd, om meteen zelf het antwoord te geven. ,,We hebben elkaar voor het eerst ontmoet in de sportschool. Hoewel we dus allebei bij de KRO werken, kom je elkaar daar toch niet zo snel tegen. Op de sportschool wel. En het klikte onmiddellijk. We hadden het gelijk al over eten en ros, hahaha. ,,Ja, we komen natuurlijk vaak in de sportschool vanwege onze passie voor lekker eten, lacht Sjoerd, die ruiterlijk toegeeft dat Anita een stuk fanatieker bezig is met sporten dan hij. ,,Destijds had ik net een boekje geschreven over mijn tijd in de Provence, La Vie en Ros. Anita bleek ook van wijn te houden en zo ontstond er wat tussen ons. Zij had toen net een nieuwe liefde, Michel, en gelukkig klikte het tussen hem en mij ook heel goed. Zo goed zelfs, dat Michel en ik regelmatig naar Frankrijk rijden om wijnen te proeven. Michel heeft een uitstekende neus voor wijn.
Mediterraanse keuken
Ondertussen zijn ze druk in de weer met het eten, want ,,timing is alles bij koken. Voor deze gelegenheid maken ze een buffet van -meest- zelfgemaakte Spaanse tapas. ,,De geuren en kleuren van de mediterraanse keuken zijn zo fantastisch, legt Sjoerd hun keuze voor tapas uit. ,,Wat is er nou lekkerder dan de smaak van knoflook, tomaten en olijven? En zo komt het aanrecht allengs vol te staan met de specialiteiten die zo typisch zijn voor de Spaanse keuken: dadels in spek, tortilla, mosseltjes, chorizo, merguez, aoli, wortelhumus, knoflookgambas, gazpacho, calamares en su tinta (inktvis in eigen inkt) en Spaanse kazen. Sjoerd stelt er een eer in om ook de croutons zelf te maken, in de oven en met knoflook natuurlijk. ,,Ik ben gek op kookboeken, zegt Anita, terwijl ze er een paar uit de uitpuilende
Wijntje
,,Aniet, ik neem vast een wijntje hoor, roept Sjoerd vanuit de keuken. ,,Verrassend, luidt haar droge reactie. ,,Sjoerd is dus van de wijn, zegt ze, een tikje overbodig. Zelf heeft Anita veel van haar mede-kok geleerd op wijngebied. ,,Ik wist er eerst weinig tot niets van, maar het is echt leuk om je te verdiepen
20
VRIJ
Geen keurige walk-in-closet voor Anita Witzier. Maar een propvolle hotseflotse klerenkast op de slaapkamer.Ze vist hier niet alleen haar dagelijkse kloffie uit, maar ook haar kleding voor tv. De presentatrice kiest meestal zelf haar kleren uit. ,,Dat vind ik n van de ergste dingen van mijn vak, altijd weer die vraag: Wat moet ik aan? Of hulp welkom is? ,,Dat lijkt me wel wat, zon Dyanne Beekman die je kast doorspit.
Tekst: Anneke Wijsman Fotos: Studio Kastermans
VRIJ
21
Uit de kast
Uit de kast
bouwd. Met een adviespoot en eigen kledingen lingerielijn. Dagelijks geeft ze via twitter advies wat je de volgende dag kan dragen volgens een zelfbedacht systeem Jas tot tas. Ze heeft wat nieuwe dingen meegebracht en op bed uitgestald. De dames krijgen de slappe lach bij het passen van de ruime opabroek en de spijkerbroek met twee knopen voor een gewone en een vreetstand. Dyanne wijst op de handige ingenaaide band die voorkomt dat je dit model te hoog optrekt.
Jij bent net Audrey Hepburn, die was ook nooit tuttig
Watergevulde cups
,,Ik doe wel even kleinere borsten aan, zegt Anita als een bloesje niet dicht kan. Vrolijk toont ze haar met water gevulde, vergrotende cups. ,,Werken fantastisch. Het wordt vol in de bescheiden slaapkamer van de tv-presentatrice, die in een praktische nieuwbouw twee-onder-een-kapper woont. Ze laat een lange witte katoenen blouse zien. ,,Ik vond hem zo leuk maar ik heb hem nog nooit aangehad. Ik weet niet waar hij bij past. ,,Op vakantie op een heel kort afgeknipt jeansbroekje, raadt Dyanne aan. Anita blijft in zomerstemming en trekt bijna verliefd een wit katoenen jurkje met spaghettibandjes, een stukje uit de kast. Verwachtingsvol maar ook twijfelend kijkt ze naar de modeprofessional. ,,Te kinderachtig h? Dyanne knikt. ,,Maar hij zit zo lekker luchtig als het heet is, ik heb hem vaak bij Tour dAmour aangehad. Anita gaat voor leuk, maar het moet vooral lekker zitten. Toen ze opendeed, trokken haar witte Crocs meteen de aandacht. Die durft, je vertonen op lustdodende rubber klompen waar iedere modebewuste vrouw voor geen goud mee gezien wil worden. Anita loop er binnen en buiten op. ,,Ik heb er ook pantoffels van. Lichtblauwe met bont. Met haar reuma draagt ze vooral makkelijke schoenen. ,,Jij hebt het ook h, zegt ze tegen Dyanne. De twee praten over welke vorm van de ziekte ze hebben. Of ze er wel of geen medicijnen voor slikken (Anita wel, Dyanne niet) en waar het precies pijn doet. Maar ook, hoe ver ze zijn in de acceptatie.
zorgt ze dat er zoveel mogelijk energie voor gezin en werk overblijft. ,,Ik ben heel pragmatisch geworden. Mijn vriend zegt dat hij nog nooit zo relaxt op vakantie is gegaan. Maar er zijn ook mindere momenten, dan weet zoontje Christian al dat mamma au heeft. Met Anita gaat het nu goed, maar ze herinnert zich nog hoe ze in een rolstoel de kerstboodschappen moest doen. En dan gaat het weer over mode. Dyanne kan geen naaldhakken meer dragen. Maar de sneakers met ingebouwde hoge hak gaan wel (ze heeft de echte van Isabel Marant). Ze loopt ook letterlijk weg met de platte schoenen van New Balance. Anita heeft het over de kou bij de vele buitenopnames. ,,Neem Uggs joh, raadt de imagostyliste aan. ,,Oh, ik bewaar veel, maar jij bewaart echt helemaal alles, roept Dyanne uit, als er op een ander kamertje ook nog een kast en een rek vol kleren blijkt te staan. De ruimte is door Anita ingepikt, toen de zoon het huis uitging. Een blauwe jurk met grote bloemen komt niet door de keuring. ,,Dit zal een ander mooier staan, zegt de modemevrouw diplomatiek. Een kort bruin leren jurkje kan er nog wel prima mee door. Met een beetje van Dyanne en een beetje van Anita, kan het ook s winters worden gedragen. Trui en dikke mailot eronder, enkellaarsjes, en klaar. De hoge laarzen die Anita er zelf onder draagt, vindt de modespecialist minder geslaagd. ,,Te mevrouwerig. Dan stapt ze over op de handige aanpak van kleren kiezen. ,,Kijk in je agenda wat je de komende tijd te doen hebt en hang de kleding daarvoor alvast in volgorde op een rek.
Een Eastpak
Anita kijkt wat glazig. Zij beslist pas op het laatste momen wat ze aantrekt.. ,,Daar denk ik even over tijdens de hond uitlaten. En dan komt het gesprek op tassen. Het modeaccessoire waar menig vrouw een moord voor doet. Bij wijze van, dan. Anita blijkt het al jaren met een rugzak te doen. ,,Een Eastpak, alles kan erin en het gewicht wordt lekker over twee schouders verdeeld. Ja, ze heeft ook nog dat galatasje dat al jaren meegaat. En sinds kort ook een echte moderne handtas. ,,Van Michael Kors. Mijn dochter vond dat ik een fatsoenlijke tas nodig had. Ze heeft hem ook helemaal voor me ingericht. Alles heeft een vaste plek. Dochter, die regelmatig moeders kleren leent, komt net binnen. Als een magneet trekken haar ogen naar de sneakers van Dyanne: ,,Kijk die bedoel ik nou, dat zijn de echte, die wil ik zo graag. Anita peinst er niet over. ,,Wat kosten die wel niet. Arme dochter. Niet ieder Goois meisje heeft een Gooise moeder.
22
Donateur Nelly van Kleef ...is betrokken bij het Reumafonds omdat:
VRIJ
,,Mijn kleindochter van elf reuma heeft. Dat kwam naar voren toen ze tweenhalf was. Ze had last van haar heup. Het was voor mij als oma afschuwelijk om te zien dat dat kleine meisje zoveel pijn had. Toen ben ik meteen donateur geworden. Ik hoop dat door wetenschappelijk onderzoek naar betere behandelmethodes Rowan ooit kan genezen. Daar is veel geld voor nodig en daarom steun ik het Reumafonds met een periodieke schenking. ,,Met Rowan gaat het nu redelijk goed, mede door de medicijnen. Ze houdt van paardrijden en zit op musicalles. Bewegen is goed voor haar, maar ze mag niet te veel doen. Er is veel onzekerheid, want het kan zomaar slechter gaan. Ze moet om de week naar Amsterdam voor prikken en onderzoek. Ook weten we niet wat de medicijnen op langere termijn gaan doen. Het zijn hele zware medicijnen, zeker voor een klein kind. Het is onbekend of ze schadelijke gevolgen hebben. Ook daar moet meer onderzoek naar worden gedaan. ,,Laatst was op het nieuws dat ze reuma nu willen gaan bestrijden met een soort chip. Er is een proef geweest en bij een aantal mensen werkt het. Daardoor zouden medicijnen overbodig worden. Ik hoop dat Rowan hier over vijf of tien jaar mee geholpen kan worden.
Wat hebben we ervan gesmuld: de tv-serie Gooische Vrouwen. Het kitscherig beschaafde lege leven van het snelle geld. Grote villas, dito autos en shoppen tot je er bij neervalt. In het Gooi is dat geen parodie. Onze gasthoofdredacteur Anita Witzier is zon Gooische vrouw, maar dan anders.
Tekst: Mirjam van Twisk Fotos: Studio Kastermans
VRIJ
23
Eropuit
Heerlijk stekkie
Even verderop, verscholen in het lommer van een Blaricumse villawijk, houdt caf restaurant Rust Wat zich onzichtbaar voor dagjesmensen. Die kennen dit pareltje alleen als locatie uit de tv-serie. Voor veel inwoners van het Gooi is Rust Wat echter een favoriete pleisterplaats. Zij komen er een vorkje prikken of een wijntje doen. Hier raken de wereld van Anita en die van Cheryl, Claire en Anouk elkaar dus even. Begrijpelijke gelijkgestemdheid, want de uitspanning ademt romantiek. En het staat op een plek waar iedere Gooise vrouw blij van wordt; aan de oever van een verstilde vijver, door bos omzoomd. Vanaf het terras kijk je uit over een spiegelplas gevuld met waterlelies en zwanen. ,,Heerlijk stekkie, vindt Witzier. ,,Ik leerde Rust Wat zon twintig jaar geleden kennen toen ik werkte voor Tineke de Nooij, die hier een borrel gaf. Tegenwoordig strijkt de presentatrice er graag neer voor koffie. Om die te verdienen laat ze er eerst hond Ollie uit. ,,Je kunt achter de vijver langs door het bos wandelen. Ik maak een rondje van 25 minuten en geniet dan hier op het terras even na.
Lege ogen
Waar je ook woont in het Gooi, de natuur is, in al zijn varianten, altijd dichtbij. De schilderachtige heidevelden, water, bos en polder zijn voor Witzier meer dan elementen die de prijs van haar huis opdrijven. Zij geniet van hei en bos, maar is bovenal een meisje van de polder. Afkomstig uit de Alblasserwaard is het wijdse weidelandschap van Eemnes, pal achter haar Blaricumse woning, d plek waar ze heel graag komt. ,,Dit landschap heb ik nodig om mijn ogen leeg te maken. Ik moet regelmatig de horizon zien. Langs kaarsrechte, schier oneindige wegen, loopt ze er haar hoofd helder en geniet. ,,Vooral op vroege zomerochtenden is het hier prachtig. Al die vogels. Overal vogels En s winters, als alles wit is aangevroren en hemel en aarde in elkaar overlopen. Zo mooi.
Verrukkelijk
In Blaricums dorpskern, vol oude boerderijen omgeven door heggen aan smalle weggetjes, zijn het de specialiteitenzaken die Anita trekken. Zie haar kwijlen in patisserie Rmy, waar prachtige taarten en verleidelijke chocolade elkaar beconcurreren. ,,Oh, zucht ze. ,,Zijn dat gemberkoekjes? Verrukkelijk! Zaterdags haal ik hier gebakjes. Zo lekker. Kijk die, en die of die Verder gaat het, naar de Cucina da Bruno, de Italiaanse traiteur. ,,Hier hebben ze al die dingen die het leven leuk maken. Voor Cheryl & co waarschijnlijk alleen interessant om indruk mee te maken op feestjes, maar voor Witzier zijn de winkels zelf feestjes.
Modeshit
Terwijl we naar buiten lopen wijst ze. ,,Hier om het hoekje zit de viswinkel. ,,Duur, maar z lekker. Daar, een prima slager. En hier tegenover, de wijnhandel. Opgelucht stelt ze: ,,Heerlijk dat we hier geen modezaken hebben, zoals in Laren. Dat moeten we vooral zo houden. Ik heb niets met die modeshit. ,,In Blaricum hebben we alleen tweedehands-kledingzaken. Soms vind je er de mooiste spullen. Ja zeg, een avondjurk koop je toch niet nieuw? Lachend: ,,Zo compenseer ik al die dure etenswaren. Ondenkbaar voor Cheryl en Claire, maar passend bij de nuchtere Anita. En met haar, bij steeds meer Gooische vrouwen.