Professional Documents
Culture Documents
The History Record of The Flame On The West Door of Burma in 2012
The History Record of The Flame On The West Door of Burma in 2012
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ;
xk w f a 0jcif ; yxrt}udrf-2012 atmufwkdbmv rsuf E S m zk H ; yef;csDrsKd;jrifh pmtk y f t jyif t qif zkd;aZmf xk w f a 0ol &ckdiftrsKd;om;owif;pm
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ;
aus;Zl;rSwfwrf;
,ckxkwfa0vdkufaom owif;rSwfwrf; ordkif;pmtkyfonf jrefrmEdkifiH taemufbufwHcg;[k qdktyfaom &cdkifjynftwGufomru jynfaxmifpk jrefrm EdkifiHtwGufvnf; tvGefta&;}uD;aom pmtkyfwtkyf jzpfayonf? TrSwfwrf; pmtkyfwGif jrefrmEdkifiHwGif;odk w&m;r0if cdk;0ifum vma&muf aexdkifol rdrdudk,fudk,f &dk[if*sm[k rSnfhac:ae=uaom b*FvDac:awmukvm;rsm;u u|E_fyfwdk@wdkif;jynfudk rD;avmifwdkufoGif;um rdp>m0g'Drsm;yDyD urf;ukefatmif &ufpuf ,kwfrm t=urf;zuf cJh=uonfrsm;udk awG&rnfjzpfonf? ,if;owif;rsm;twGuf pGefpGefpm;pm; owif;,lwifjycJh=uaom Eleven Media Group owif;XmeESifh owif;axmufrsm;tm;vnf;aumif;/ &ckdifowif;Xme wckjzpfaom b*Fvma'h&Sftajcpdkuf ed&dOP&mowif;Xmetm;vnf;aumif;? ordkif;rSef rsm;udk aemifvmaemufom;rsm; od&SdEkdifap&ef yg0ifa&;om;ay;=uonfh *smreDEdkifiH bmvif+rdKrS q&m}uD; OD;cifarmifapm/ *syefEdkifiH uef'gwuUodkvfrS ordkif;ygarmuQ q&m}uD; a'guwmat;csr;f / &cditrsKd ;om;owif;pmt,f'wm OD;aX;0if; (bapmwif) f kf D ESifh q&mOD;ba&$ OD;aqmifaom pmwrf;&Sifrsm;tm; vnf;aumif;? xkdjyif Tpmtkyfxkwfa0Edkif&ef pmrlrsm;&&Sd&HkrSsjzifh pmtkyfjzpfvmEdkifonf r[kwfyg? atmufazmfjyygyk*~dKvfrsm;u aiGa=u;pdkufxkwfxnfh0ifjcif; r&Sdyguvnf; Tpmtkyf jzpfajrmufvmrnfr[kwfyg? ,if;yk*~dKvfwdk. xufoefaom apwem udkvnf; txl;aus;Zl;wifyga=umif; azmfjytyfygonf? 1?&ckdifvlr_a&; toif; (csHKazmfygeef) xkdif;EkdifiH 30000 bwf 2? OD;armifjzL (vrRawmf/ ausmufawmf+rdKe,f/ acwW-ygeef- csHKazmf) xkdif;EkdifiH 10000 bwf 3? pma&;q&m rif;'if (ewfarmuf+rdK? rauG;wdkif;) acwW? zl;uuf+rdK/ xdkif;EdkifiH? 10000 bwf 4? &cdkiftrsdK;om; pnf;vHk;nDnGwfa&;toif; (w&ef+rdK) xdkif;EdkifiH 7000 bwf 5? udkcdkifvrif; (anmifyifvS&Gm/ ausmufawmf+rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) acwW- em&mwD0/ xdi;f Edii/H k kf 6000 bwf 6? udkatmifausmfEk (rif;om;awmif&Gm/ ausmufwmf+rdKe,f)? udkarmifjzL/ udkapm0if; armif/ udpoe;f armif (bl;oD;awmif&m/ ausmufawmf+rdKe,f) &cdijf ynfe,f? acwW ygeefkH d G k csHKazmf/ xdkif;EdkifiH 6000 bwf 7?udkatmif0if;xGef; (ausmufjzL+rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) befaumuf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
5000 bwf 8? udk0if;vGif ( opfyHk&Gm/ rmefatmif+rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) acwW-zefi/ xdkif;EdkifiH? 5000 bwf 9? a':at;at;i,f (0if;u'uf&Gm/ a0g+rdKe,f? yJcl;wdkif;) acwW befaumuf/ xdkif;EdkifiH? 5000 bwf 10? udausmoef;armif (ajrmufO;D +rdKe,f/ &cdijf ynfe,f) acwW ygeef- csKH azmf/ xdi;f EdiiiH? k f k k kf 5000 bwf 11? udkcifatmifEdkif (a&'g rif;jyif/ ausmufjzL +rdKe,f) acwW befaumuf/ xdkif;EdkifiH? 5000 bwf 12? udktHharmif (peJ aygufjyif/ ausmufjzL +rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) acwW befaumuf/ xdkif;EdkifiH? 5000 bwf 13? udkausmfat;odef; ( ausmufjzL&Gm/ ausmufawmf+rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) acwW aumhawmifu|ef; pl&XmeDc&dkif/ xdkif;EdkifiH? 5000 bwf 14? udkatmifwif0if; (xdyf0jyif&Gm/ ajrmufOD;+rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) acwW xdkif;EdkifiH? 5000 bwf 15? armif o ef ; 0if ; (&G m rjyif / ausmuf a wmf + rd K e,f ) acwW - csH K azmf - ygeef xki;f EkiiH d df 5000 bwf 16? udkatmifvGif (av;awmif Z&yfjyif&Gm/ &rf;+AJ+rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) 4500 bwf 17? udkausmfxGef;at; (ajrmufOD;) ESifh udkatmifausmf0if; (&aohawmif) &cdkifjynfe,f? acwW befaumuf xdkif;EdkifiH? 4500 bwf 18? udkpdk;0if;rGefESifh udk0if;odef;armif acwW w&ef+rdK/ xdkif;EdkifiH? 3000 bwf 19? &cdkifvlr_a&;toif; (va,mif+rdK) xdkif;EdkifiH? 3000 bwf 20? udkvjynfh (jyifvS&Gm/ ykm;u|ef;+rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) acwW- csHKazmf/ ygeef; 3000 bwf tvm;wl pmtkyfrsufESmzHk; a&;qGJay;ol 'DZdkif;ynm&Sif yef;csDrsdK;jrifhESifh pmtkyftjyiftqif udkzdk;aZmfwdktm; vnf;aumif;/ Tpmtkyfudk 0,f,ltm;ay;ol pmzwf y &d \ wf r sm;ES i f h Tpmtk y f E S i f h q uf p yf I aus;Zl ; &S d o l t m;vH k ; ud k txl ; aus;Zl;wiftyfyga=umif; azmfjytyfygonf? pD p Of o l &cdkiftrsdK;om;owif;pm t,f'DwmtzGJ@/ befaumuf+rdK/ xdkif;EdkifiH?
6
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
trS m pm
a&S;u bdk;bGm;rsm;onf olwdkawG}uHKcJh=uaom tawGt}uHKrsm;udk ausmufxuf tuQ&m/ ayxuf tuQ&m ponfjzifh ur`nf;rSwfwrf;rsm; a&;xdk;cJh=u onf? ,if;rSwfwrf;rsm;um; wefzdk;rjzwfEdkifaom tarGtESpfrsm; jzpf=uay.? xdk rSwfwrf;rSwf&m pmayrsm;u rdrdvlrsdK;ESifh rdrdwdkfif;jynfudk cspfwwfvmatmif *k%f,l wwfvmatmif wefzdk;xm;wwfvmatmifomru xdef;odrf;apmihfa&Smuf wwfvm atmifvnf; ajymjyaeayonf? rdrdwdkif;jynfESifh rdrdvlrsdK;ta=umif; odkr[kwf rdrdwdkif;jynfESifh rdrdvlrsdK;. ordkif;udk rodolrsm;um; tt rsm;om jzpfacsonf[k ynm&Sdrsm;u qdkcJh=uonf? xdka=umifh ordkif;ygarmuQ a'gufwm oef;xGef;u rtatmif ordkif;udk oif&jcif; jzpfa=umif; qdkrdefcJhzl;ygonf? arv 28 &ufaerS pwifum ZGefvtwGif; jzpfyGg;cJhaom &ckdifjynfe,f twGif;rS &cdkif-ukvm; t"du&k%f;onf a'owGif; tcefroifhI omrmefjzpfyGg;aom t"du&k%f; r[kwfyg? ESpfaygif;rsm;pGm umvwm&Snf }uHpnfvmaom rl*sm[pf (ac: ) ukvm;qdk; (ac: ) b*gFvD ac:awmukvm; (ac: ) &dk[if*sm[k rdrdwdkbmom trnfopf wnfxium rSnac:xm;olrsm;. trsKd ; bmom omoemudk xdyg; apmfum;&Homru Gf hf k jrefrmEdkifiHawmf. tcsKyftjcm tm%mudkyg +cdrf;ajcmufvmaom t"du&k%f; wckyif jzpfygonf? ,if;tjzpftysuf owif;rSwfwrf;rsm;udk trsm;jynfol us,fus,fjyefjyef odvmrSom rdrdwdkif;jynfESifh rdrdEdkifiHol EdkifiHom;rsm;twGuf T b*F gvDac:awm &dk[if *smqdkolrsm;. tE W&m,f rnfrSs}uD;rm;a=umif; odvm=urnf jzpfonf? Tt"du&k%f; rSwfwrf;owif;rsm;udk a'ocH&cdkifrsm;omru jrefrmEdkifiHol EdkifiHom;rsm; tm;vHk; odoifhonf[k ,Hk=unf,lqaoma=umifh TrSwfwrf;pmtkyfudk xkwfa0&jcif; jzpfygonf? aX;0if ; (bapmwif ) t,f'Dwm &cdkiftrsdK;om; owif;pm befaumuf+rdK/ xdkif;EdkifiH?
ork d i f ; rS w f w rf ;
rmwd u m
pOf 1? 2? 3? 4? 5? 6? 7? 8? 9? 10? 11? 12? 13? 14? ta=umif;t&m &ckdifjynfwGif;&Sd b*FgvDjy\em ta=umif;&if; t"du&k%f;jzpfyGm;&onfh vwfwavmta=umif;t&if;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 8 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 9 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 10 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 11 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 12 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 13 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 14 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 15 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; taemufbufwwi;f ukb,fvumuG,=f urvJ(DRat;csrf;) H dk d dk ed&DOP&mowif;XmerS wifjycJhaom owif;tcsdK@ emrusef;onf&ckdifjynf (bapmwif) jrefrmEkdifiHtaemufbufurf;&kd;wef;a'o &ckdifjynfe,f wnf+idrf;at;csrf;vkH+cKHa&;ESifh jyefvnfxlaxmifa&;t}uHjyK wifjycsuf pmrsufESm 9 17 32 41 60 69 77 86 92 96 111 118 157
170
ork d i f ; rS w f w rf ;
OD;cifarmifapm
&cdijf ynfxukd b*F gvDawG b,ftcsdefu pa&mufovJqdk&if tapmqHk; 15 k J &mpk tv,fydkif;avmufubJ a&mufvmygw,f? ukvm;awGbufu ajymae=uwJh 8 &mpk 9 &mpku oabFmysuf Zmwfvrf;awG[m xdk;ZmwfawGbJ jzpfygvdrR,f? bmjzpf vdkvJqdk&if taemufb*Fgvm;e,fudk rlqvifbmoma&mufwm[m c&pfESpf 1230 aemufydkif;rS a&mufygw,f? tJovdkqdkawmh ta&Sb*Fvm;e,fudk rlqvifbmom 'Dhxuf ydkaemufus+yD;rS a&mufvmrSm aocsmygw,f? &cdkifjynfxJrSm&SdwJh rlqvifawGudk t=urf;tm;jzifh oHk;pk? twdtustm;jzifh 5 pk (odk) 6 pk cGJvdk&ygw,f? yxrtkyfpkrSm uref? urefqdkwm yg&Sefpum;eJ av;onfawmfvdk t"dy`g,f&ygw,f? &cdkifbk&ifawG[m EdkifiHjcm;om;awGudk a=u;pm; ppfonfawmfawGtjzpf iSg;&rf;xm;a=umif; ay:wl*D c&pf,efbkef;}uD; refe&dwfu rSwfwrf;wifxm;cJhygw,f? 'k w d , tk y f p k u awmh u|ef a wG u qif ; ouf v mygw,f ? &cd k i f a wG [ m b*Fvm;e,frm b*Fvm;e,fom;awGukd 0ifzrf;+yD; wcsKd udvnf; &cdijf ynfrm u|etjzpf S k k S f cdkif;w,f? tcsdKudk 'wfcsfydkif ta&StdENd,u|ef;pk (,ckacwf tif'dkeD;&Sm;) udk oabFm awGeJ wifydka&mif;csw,f? 'wfcsfoabFmawG[m 'Du|efawGudk ajrmufOD;uae bmwm AD;,m; (Batavia) ,ckacwf *smumwmudk o,fom;w,f? &cdijf ynfxrm&SwhJ u|eawG G k J S d f udk ausmufawmfeJ ajrmufOD;em;rSm xm;w,f? wwd,tkyfpkuawmh tckacwf oHwGJc&dkifxJrSm&SdwJh ajr'l;rlqvifawG jzpfw,f? 'Dajr'l;rlqvifawGudk 'kwd,tkyfpkxJrSm xnfhcsifvSsifvnf; &Edkifp&m ta=umif;awG &Sdygw,f? ta=umif;uawmh &cdkifbk&if rif;Am}uD; taemufb*F g 12 +rdKudk jyefodrf;pOfrSm b*F gvD rdom;pktygt0if pkpkaygif; 3000 ausmfavmufudk ppfoHk yef; tjzpf zrf;ac:vmcJw,f? olwkd udk oHw+JG rdKrSm&SwhJ qHawmf/ tHawmfEieawmf h d S fh H apwDoHk;qlrSm tvkyftau|;jyKbdk bk&m;u|eftjzpf vSLxm;cJhw,f? aemufESpfaygif; 60 ausmf 70 avmuft=umrSm &cdkifbk&if &mZm}uD;&Jhom; tdrfa&Srif;om; oHwGJpm; rif;carmif;[m oHw+JG rdKuae+yD; crnf;awmfukd ykeuefzkd }uHw,f? olppfwyfrm ppfom; f S vdkawmh bk&m;u|efawGudk xnfhoHk;cJhw,f? 'gayrJh rif;carmif;&Jhppfwyf[m trf;+rdK teD;rSm &cdkifbk&ifhwyfrawmf&Jh acsr_ef;jcif;udk cHcJh&+yD; wyfysufoGm;w,f? rif;carmif;eJ t}uHay; OuUmysHudk t&Sifzrf;rdoGm;+yD; wyfysufoGm;wJh bk&m;u|efawG[m Armjynfudk xGufajy;oGm;w,f? ArmjynfxJa&mufawmh Armbk&ifu olwdkudk ajr'l;+rdKrSm aeap
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
w,f? 'ga=umifholwdkudk ajr'l;rlqvifvdk ac:w,f? ,if;ajr'l;rlqvifawG[m Armbk&iftqufqufudk opPm&Sd&Sd tr_awmfxrf; cJhw,f? bdk;awmfbk&m; &cdkifjynfudk 0ifwdkufcsdefrSm 'Dajr'l;rlqvifawGudk oHwGJ ppfa=umif;rSm oH;k +yD; &cdijf ynfukd odr;f +yD;cserm olwkd udk oHwrmbJ xm;cJw,f? 'ga=umifh k dfS JG S h 'Dajr'l; rlqvifawG[m tckacwftxd tnmom;oHk; Armpum;udkbJ ajymaeqJ jzpfw,f? oHwGJe,fbufrSmoHk;wJh &cdkifpum;udk roHk;=ubl;? urefawGa&m ajr'l;awGyg 'Drlqviftkyfpk ESpfpkpvHk;[m ordkif;wavSsmufvHk;rSm &cdkifawGeJtwl at;twl yltrSs aecJh=u+yD; bmjy\emrSvnf; r&SdcJh=uygbl;? olwdkemrnfawG[mvnf; &cdkifemrnf ArmemrnfawGom jzpf=uygw,f? rlqvifemrnfudk w&m;0if oHk;avh r&Sd=uygbl;? pwkwtypuawmh 1826 ckEpf &E ypmcsKyft& &cdiwi;f eJ weoFm&Dwi;f wdk kfk S W kd k f dk kd t*FvdyfydkifjzpfwJhtcsdefrSm t*Fvdyfwdk wHcg;r&Sd "g;r&SdoGif;vmwJh tdENd,wkdif;om;awG jzpfygw,f? &cdijf ynfuawmh b*Fvm;e,feJ e,fcsi;f qufpyfaeawmh ppfwaumif;om; k trsm;pk[m tvkyf=urf;vkyfzdk &cdkifjynfxJudk wHcg;r&Sd "g;r&Sd 0ifvm=uygw,f? 1886 ckESpfup+yD; ArmwjynfvHk;udk +AdwdoSs tdENd, tifyg,m&Jh jynfe,fwcktjzpf tkyfcsKyf cJhwJh tcsdefrSmawmh ukvm;awG[m &cdkifjynfxJukda&m Armjynfr}uD;udkyg a&umwm usKd ;ovdk 0ifvmcJ=h uygawmhw,f? tJ'aemufyi;f 0ifvmwJh ukvm;awG[m Armjynfukd D kd olwdk&Jh udkvdkeDEdkifiHozG,f xif&mpdkif;cJh=uwma=umifh vlrsdK;a&; ydyuQawGjzpf+yD; t"d u&k%f;awG r=umc% jzpfay:avh&Sdygw,f? 'ga=umifh t*Fvdyftpdk;&[m 1920 ckESpf rsm;rSm qkireaumfr&SiuzJG +yD; Armjynfukd +AdwosS tdE, tifyg,mtwGi;f qufxm; df G f f kd d dN oifh rxm;oifh pHprf; tpD&ifcci;f &ygawmhw,f? qdireaumfr&Siu Armjynfukd +AdwosS k H kd kf G f f d tdE, tifyg,mxJu apmEdiorSs tapmqH;k cGxwzkd t}uHay;cJayrJh ta=umif;trsKd ; dN kf J k f h trsKd ;a=umifh 1937 ckEprmrS t*Fvypum;eJ Crown Colony vdkac:wJh oD;jcm; udveD S f S d f k kd jzpfvmygw,f? oD[Vu|e;f (,ckacwf oD&vuFmEdii) / a[mifaumifu|e;f / rav;,m; kd f d kfH wdk[mvnf; Crown Colony rsm; jzpfcJh=uygw,f? Armjynfudk tdENd,tifyg,mxJu cGJrxkwfcifrSm &cdkifjynfajrmufydkif;u tpGe;f a&muf rlqvifacgi;f aqmif wcsKd [m tdE,jynf u&mcs+d rdKudom;+yD; rlqvifv*f dN k G d Muslim League acgif;aqmifawGudk tenf;qHk; armifawmeJ bl;oD;awmife,fawG jzpfEi&if &ckiwi;f wckv;kH udk ArmjynfxJ xnhray;bJ tdE,xJrm xm;cJbkd wduwe;f kd f d f kd f dN S h k f G =uygw,f? 'gayrJh olwkd t}uHratmifbJ t*Fvytpd;k &u &cdiwi;f [m &E ypmcsKyft& d f k f kd W kd ArmjynfxJrSm ygcJhwmrdk ArmjynfxJrSmbJ xnfhay;vdkufygw,f? tJ'DtcsdefrSm oD;jcm;udkvdkeDjzpfoGm;+yDjzpfwJh Armjynf&Jh 0ef}uD;csKyf OD;apmu ukvm;awG ArmjynfxJudk EdkifiHul;vufrSwf EdkifiH0ifcGifhvufrSwf pwmawG rygbJ rvm &bl;? Armjynfxrm aecsi&if Armpm Armpum;wwf&r,f? Armwdi;f &if;ol wa,muf J S f k
10
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
udk ,lxm;ayrJh txufyg tcsuftvufawGeJ rjynfhpHk&if ArmjynfxJrSm aecGifhray; Edkifbl; pwJh uefowfcsufawGygwhJ U Saw- Shankar pmcsKyfudk csKyfqdkcJhw,f? ukvm;awGbufuawmh rauseyfb;l ayg? 'gayrJh 'kw,urBmppf jzpfvmwmeJ Armjynf h d udkvnf; *syefodrf;? ukvm;awmfawmfrsm;rsm;vnf; ukvm;jynf jyefajy;jzpfoGm;w,f? 1942 ckESpf &cdkifukvm; t"du&k%f;udpPudkawmh vlwkdif;avmufodaewma=umifh usaemfrajymawmhygbl;? ppf+yD;wJhtcsdefrSm ukvm;awG &cdkifjynfxJudk jyef0ifvmw,f? olwdkeJtwl vlopfawGyg ac:vmw,f? tJ'D vlopfawGa=umifh armifawmeJ bl;oD;awmife,fu &cdkiftrsm;pk[m olwdk&Jh v,f,majr ponfwdkudk qHk;&HSK;oGm;+yD; awmifydkif;udk qif;vm&w,f? tJ'tcseup+yD; 0ifvmwJuvm;tkypukd yOPrtkypvkd owfrwr,f? D d f h k f k f k S f 1947 ckESpfrSm +AdwdoSs tdENd,[m tdENd,eJ ygupPwefqdkwJh Dominion EdkifiH ESpfck uGJoGm;w,f? ArmjynfrSmawmh AdkvfcsKyfatmifqef;wdku Dominion tqifhudk r,lbJ vHk;0vGwfvyfa&;udkom awmif;qdkaewJh tcsdefjzpfw,f? 1946 ckESpfrSm &cdkifjynf ajrmufydkif;u t,lonf; rlqviftkyfpkwpk[m u&mcsdudkoGm;+yD; aemifvmrnfh ygupPwef acgif;aqmif rdk[mruf tvD*sif;em;eJawG+yD; armifawm bl;oD;awmifeJ &aohawmife,fawGukd ta&SygupPwefxukd xnfci;f bdk awmif;qdcw,f? 'gayrJh Armh J h kd k hJ acgi;f aqmif AdvcsKyfatmifqef;u *si;f em;udk Armjynf jynfwi;f a&;udprm 0ifrpGubdk k f G P S f cyfjywfjywf ajymvdkufwmuwa=umif; tmoHudk ta&S ygupPwefe,fxJ xnfhbdk }udK;pm;&mrSm ta&;rvScJhwmuwa=umif;wdka=umifh AdkvfcsKyfatmifqef; t*Fvef toGm; a'vDrSm ae&l;eJawG+yD;aemuf u&mcsdrSm *sif;em;eJ awGcsdefrSm *sif;em;u ArmjynfudpPrSm ol vHk;00ifrpGufygbl;vdk uwday;vdkufygw,f? 'gayrJh AdvcsKyfatmifqef;wdk usq;kH oGm;+yD;aemufyi;f Armjynf vGwvyfa&; fk f kd f r&rD tcsdefuav;twGif;rSm rl*sm[pf olykef (Armtac: ukvm;qdk;) qdkwm ay:vm w,f? tJ'D olykefawGudk t*FvdyfwyfrSL; OD;pD;wJh ArmppfwyfawG b,fvdkwdkufcJh&w,f qdkwm AdkvfcsKyf}uD;a[mif; OD;wifOD;u tifwmAsL;rSm ajymoGm;cJh+yD;jzpfvdk usaemf tus,frajymwmhygbl;? vGwfvyfa&;&+yD; aemufydkif;rSmvnf; Armh vufeufudkif wyfaygif;pku 'Dukvm;qdk;awGudk qufwdkufae&qJbJ jzpfygw,f? *sif;em; uG,fvGef oGm;+yD; aemufydkif;rSm ta&SygupPwef tkyfcsKyfa&;ydkif;ua&m ppfbufuyg 'Dukvm;qkd; awGukd Oya'vGwf vufwvH;k jcm; ulncw,f? Oyrm jy&&if Armbufu wduvu&if D hJ k f kd f e,fpyfausmf+yD; xGufajy;w,f? Armbufu zrf;vdkr&bl;? olwdkudk zrf;ay;ygvdk ajym&ifvnf; zrf;ray;bl;? aemufqHk; rl*sm[pfolykefacgif;aqmif umqif[m aumhZfbZm; (ac: ) zavmif;csdwf+rdKrSm &Sdaewmudk Armtpdk;&u taxmuftxm; tcdkiftvHkeJ wifjy+yD; awmif;qdkayrJh ygupPwef tpdk;&u umqifudk olwdktus,fcsKyf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
11
csxm;ygw,fvdkbJ ta=umif;jyefcJhygw,f? wcsdefwnf;rSmbJ ta&SygupPwefu w&m;r0ifcdk;0ifwJholawG[mvnf; &cdkifwdkif;xJudk enf;trsdK;rsdK;eJ a&muf&Sdvmygw,f? wcsdKu e,fpyfudk jzwf+yD; ajcvSsif ul;vmw,f? wcsdKu avSormefawGeJ tkyfpkvdkuf ntcsdefrSm cdk;ul;=uw,f? tJ'gudk a'ocH yduqH csr;f omwJuvm;awGu olwkd ydif tke;f awmawG v,fawGxrm 0Suxm; k f h k k J S f ay;+yD; Armpum;eJ &cdkifpum;udk jzwfvrf;eJ oifay;w,f? Armpum; &ckdifpum; xrif;pm; a&aomufwwf+yDq&if 'Duvm;awG[m teD;tem;u +rdK&GmawGukd ul;oGm; kd k =uw,f? vl0ifr_ }uD;=uyfa&;wdk e,fjcm;ykvdyfwdku ppfaq;&ifvnf; &GmcHukvm; awGutp ukvm;ol}uD;tqH;k 0di;f +yD; 'DvawG[m 'D&mrSmarG; 'D&mrSm}uD;wJoawGygvkd k l G G h l vdrfnmay;=uw,f? tJ'DvdkeJ 1958 ckESpf trsdK;om; rSwfyHkwif u'fjym; pay:vmwJh tcsdefrSm ukvm; tenf;qHk; wodef;ausmf[m jrefrmEdkifiHom; rSwfyHkwif u'fjym;udk &oGm;=uw,f? OD;Ektpdk;&uvnf; 1952 ckESpf a&G;aumufyGJrSm &cdkifawGeJ &wn (&cdkif wkdif;&if;om; nDnGwfa&; ygwD)u trwfawG[m zqyvudk raxmufcHbJ twdkuftcH yrnwudk axmufcH=uwma=umifh t+idK;xm;+yD; cdk;0ifvmwJhukvm;awG vdrfvnf+yD; jrefrmEdkifiHom; jzpfvm=uwmudk rsufpdrSdwf+yD; =unhfaecJh=uw,f? tJ'ga=umifh 1956 a&G;aumufyGJrSm bl;oD;awmif? armifawm rJqENe,fawGrSm OD;pHxGef;atmif (a'gufwm at;csrf;. zcif) eJ uref rlqviftrsdK;om; a&Sae OD;zdk;cdkif wdk &_H;edrfh=u+yD; tA'l *gzg;? plvwef rmrGwf? tblabmfa&SmeJ tblcdkif qdkwJh b*F gvD trwfav;a,muf jynfol v$wfawmfeJ vlrsdK;pk v$wfawmfudk wufcGifh&oGm;w,f? olwdkuawmh &cdkif jynfrSm arG;+yD; &cdkifjynfrSm }uD;wJholawGrdkvdk &cdkifpum;eJ Armpum;tjyif olwdk&Jh rdcifbmomjzpfwJh b*FvDpum;udkyg aumif;pGm wwf=uygw,f? 'DtrwfawGu OD;Ek tpdk;&udk axmufcH=uygw,f? 'gayrJh 1950 ckESpf =o*kwfvrSm &dk[if*smqdkwJh emrnfudk pxGifcJhwJh tA'l*gzg; udk,fwkdif v$wfawmfxJrSm &dk[if*smqdkwJh emrnfudk roHk;EdkifcJhygbl;? ta=umif;uawmh olwkd av;OD;xJrm 0gt}uD;qH;k jzpfwhJ plvwefrmrGwu tJ'emrnfukd S f D vufrcHvdkygbJ? plvwefrmrGwfuawmh &cdkifae rlqvif (Arakani Muslim) qdkwJh emrnfudk ydkoabmusyHk &ygw,f? OD;EkeJ OD;AaqGwdk[m 1956 ckESpf a&G;aumufyGJtwGuf rJqG,fcJhpOfu &dk[if*smqdkwJhemrnfudk rqifrjcif oHk;cJh=uw,f? 0ef}uD;csKyfeJ 'kwd,0ef}uD;csKyf awGudk,fwkdifu 'Demrnfudk aygufv$wfyJpm;oHk;vdkufawmh wcsdK owif;pmawG pma&;olawGuvnf; vdkufa&;vm=uwmaygh? aemufqHk; emrnfausmf jrefrmhordkif; q&m}uD; G.H.Luce ukd,fwdkif 1956 ckESpfu a&;cJhwJhpmwrf;wckrSm tJ'Demrnfudk xnfhoGif;a&;om;cJhwmudk awG&w,f? t*Fvdyfacwf wacwfvHk;rSmawmh 'Demrnfudk
12
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
wcgrS roHk;bl;ygbl;? tdrfapmifhtpdk;&acwfrSmawmh 'Demrnf aysmufoGm;w,f? 1960 ckEpf a&G;aumufytwGuf rJq,=f uawmh oef&Si;f zqyvu OD;Eka&m S JG G wnf+rJ zqyvu OD;AaqGa&m 'Demrnfudk rqifrjcif oHk;=ujyefw,f? a&G;aumufyGJ Edkif+yD; OD;Ek0ef}uD;csKyf jzpfvmcsdefrSm 'D&kd[if*smqdkwJh bmompum;udk ArmhtoHrSm t*FvdyfeJ [if'leDpwefeD bmomwdkeJtwl toHv$ifhcGifhjyKcJhw,f? tJ'gudk ukvm; awGu *k%f,l+yD; &dk[if*smudk wdkif;&if;om;tjzpf OD;Eku todtrSwfjyKw,fvdk ajymae=uw,f? tJ'Dvdkqdk&if t*FvdyfeJ [if'leDpwefeD bmompum;awG[mvnf; tvkdvdkae&if; wdkif;&if;bmompum;awG jzpfukef=uawmhrSmaygh? 1960 ckESpf OD;Ek tpd;k &acwfrm aemufq;kH usecwhJ rl*sm[pfoyeawG vufeufcsw,f? tJ'vufeufcsyJG S f hJ l k f D tcrf;tem;rSm 'k umuG,a&; OD;pD;csKyf (=unf;) AdvrL;csKyf atmif}uD;u tJ'D &d[if*sm f k f S k qdkwJh toHk;tE_H;udk rqifrjcif oHk;E_H;vdkufjyefw,f? tJ'ga=umifh &efukefudk jyefa&mufwJh tcsdefrSm ol&Jh txufu umuG,fa&; OD;pD;csKyf AdkvfcsKyf}uD; ae0if;u oludk aumif; aumif;qJw,fqwhJ owif;awG xGuvmw,f? aemuf 1962 ckEpf rwfv 2 &ufaerSm kd f S OD;Ektpd;k &udk AdvcsKyf}uD;ae0if;u tm%modr;f vduawmh wdi;f jynfxrm &d[if*smqdwhJ k f k f k J S k k pum;r=um;&awmhb;l ? ArmhtoHrmvnf; EdiijH cm;bmom tpDtpOfrm t*Fvybmom S kf S df wckbJ v$ifhcGifh&awmhw,f? [if'leDpwefeDa&m &dk[if*smyg v$ifhcGifhrjyKawmhbl;? 'gayrJh wbufrSmvnf; &cdkifjynfxJudk cdk;0ifwJhukvm;awGu &SdqJbJ? jrefrm vl0ifr_ }uD;=uyfa&;awG azmufjyefr_awGvnf; ygwmaygh? t}uD;qHk; vl0ifr_v_dif;}uD; uawmh b*Fvma'h&Sf vGwfajrmufa&; ppfyGJvdk ac:wJh ta&SygupPwefeJ taemuf ygupPwef ESpfjcrf;uGJ+yD; jynfwGif;ppf jzpfcsdefrSmyg? tJ'Dtcsdefu bDbDpD owif;XmeJ a=unmcsuft& tdENd,jynfxJrSm ta&SygupPwef ppfajy;'kuQonf q,foef; a&muf ae+yD; jrefrmjynfxJrSmvnf; woef;cGJuae ESpfoef;txd a&mufaeEdkifw,fvdk cefrSef; w,f? tdENd,tpdk;&uawmh yGifhyGifhvif;vif;&Sd+yD; ukvor*~eJ EdkifiHwum tzGJ tpnf ; awG u d k azmf j yvd k u f + yD ; tul t nD a wmif ; w,f ? Armjynf b uf u awmh Adkvfae0if;&Jh awmfvSefa&;aumifpD[m ukvor*~eJ EkdifiHwumtzGJtpnf;awG 0ifvmrSmudk t&rf;a=umuf+yD; b,foludkrS rzdwfac:bJ &Sdwfrl*sDbkd&mref &Jh t0grDvd*f tpdk;&udk csufcsif; todtrSwfjyKvkduf+yD; ESpfEdkifiH oabmwlnDcsufeJ ppfajy; 'kuQonf awGudk jyefydkbkd vkyfw,f? &Sdwfrl*sDbkd&mrefu vufcHygw,f? 'gayrJh Armjynf&Jh t&omudkodoGm;wJh ac:awm trsm;pkuawmh wjznf;jznf; w&m;r0if jyefvnf0ifa&mufvm=uwmygbJ? 'ga=umifhvnf; 1975ckESpfu &efukef+rdKrSm b*Fvm;a'h&Sf oHtrwftjzpf wm0ef xrf;aqmifcJhwJh rpPwmudkifZm&Jh oltpdk;&qDeJ "eo[m,EdkifiHrsm;tzGJqDudk ydkwJh tpD&ifcHpmrSm jrefrmEdkifiHwGif;rSm w&m;r0ifa&muf&Sdaeaom b*Fvma'h&Sf EdkifiHom;
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
13
ig;odef;ausmf &Sdaeao;a=umif; a&;xm;ygw,f? 'Db*FvDawGudkawmh qrvl0ifr_ vd_if;}uD;vdk@ ac:Edkifygw,f? tJ'Daemufydkif;rSm b*Fvma'h&SfrSm ppfwyftm%modrf;r_ jzpfw,f? ygupPwef buf,r;f wJh *d%;f u AdvcsKyf}uD; ZD,mtl&mref tm%m&vmw,f? &Swr*sbdk &mrefeJ d k k f d f l D rdom;pk wpkvHk; towfcH&w,f? tckvuf&Sd 0ef}uD;csKyf&Sdwf[mqDem[m vef'efrSm ynmoifaeqJrdk uHaumif;+yD; vGwfoGm;w,f? ygupPwef/ tar&duef jynfaxmifpk/ w&kwf/ taemuftkyfpkeJ eD;pyfwJh tm&yfEdkifiHawGu b*Fvm;a'h&Sf EkdifiHudk todtrSwf jyKvm=uw,f? &Sdwfrl*sDbkd &mref acwfwkef;uawmh qdkAD,uf &k&Sm;/ ta&StkyfpkwdkeJ eD;pyfvGef;wma=umifh b*Fvma'h&Sf EdkifiHudk taemuftkyfpkeJ w&kwfwdku todtrSwf rjyK=uygbl;? tJ'DtcsdefrSmbJ ArmjynfrSm w&kwfe,fpyfu Auy jy\emawGa=umifh rqv tpdk;&[m w&kwfeJ jy\emwufaew,f? AuyawGudk AHk;}uJw,f? jrefrmh avwyfu udk;&D;,m;ppf vufusef acwfrrDawmhwJh *sufwdkufav,Of ig;pif;udk w&kwfu ypfcsvdkufw,f? ArmjynfxJrSmawmh awmifudkwdkufrdvdk ysufusoGm;w,f vdkbJ a=unmw,f? tJ'DtcsdefrSmbJ rqv tpdk;&[m &ckdifjynfxJrSm b*F gvD OD;a& azmif;yGaewmudk owdxm;rd+yD; e*g;rif; ppfqifa&;vkyfw,f? ac:awmukvm;awG odef;eJ@csD+yD; b*Fvm;a'h&Sfudk xGufajy;=uw,f? 'gayrJh b*Fvma'h&SfeJ t&rf; tvGrf;oifhaewJh tar&duef/ w&kwf pwJh EdkifiH}uD;awG&Jh zdtm;ay;r_awGa=umifh wa=umif;/ vl0ifr_ }uD;=uyfa&;awG vmbfpm;+yD; xkway;xm;wJh w&m;r0if trsKd ;om;rSwywif u'fjym;awGa=umifh wa=umif; xGuajy; f f kH f wJhvlxuf ydkrsm;wJhvlawGudk jyefvufcHvdkuf&w,f? aemufwcg 1991 ckESpf jynfom,m ppfqifa&;vkyfawmhvnf; 'Dtwkdif;bJ? w&kwfuawmh zdtm;ray;awmhygbl;? e0weJ t&rf;tvGrf;oifhaevdk@ygbJ? 'gayrJh taemuftkyfpkeJ tpPvrfEkdifiHawG&Jh zdtm;u rqvacwfrSmxuf ydk+yD; jyif;xefvm w,f? ta=umif;uawmh e0w[m rqvxuf emrnfydkysufcJhvdkygbJ? wcsdefwnf;rSmbJ tom;xJu avmufxGufqdkovdk ArmtwkduftcH wcsdK [m igeJrwl igh&efol? igh&efol&Jh &efol[m ighrdwfaqGqdkwJhxHk;udk ESvHk;rl+yD; 'D&kd[if*sm qdkolawGbufu 0g' 0ifjzefay;=uw,f? wcsdK twdkuftcH tzGJtpnf;awGqdk&if tm&yfEdkifiHawGuay;wJh ydkufqHawGudk,l+yD; &dk[if*smqdkolawGtwGuf ordkif;vdrf+yD; 0g'jzef pmapmifawG jrefrmbmomeJa&m t*FvdyfbmomeJyg a&;om;ay;=uw,f? tJ'geJ 'DwcgrS r&Sdbl;wJh &dk[if*smqdkwJh emrnf[m urBmausmf jzpfvmygawmhw,f? b*Fvma'h&SfEdkifiH&JvlOD;a&wdk;yGm;r_[m tqrwef}uD;xGm;ae+yD; vlOD;a& aygufuJGr_ jzpfvm+yD; tdrfeD;csif;jrefrmeJ tdENd,jynfawGxJcdk;0if=uvdk@ tdENd,e,fjcm; apmifwyfu ypfowfcwhJ b*Fvma'h&fS Ediiom;awG &mausmaeyg+yD/ vGecwtywfxrm h hJ kfH f f hJ hJ JS
14
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
tmoHa'ocH wdkif;&if;om;awGeJ w&m;r0ifaexdkifol b*Fvma'h&SfEdkifiHom;awG vlrsdK;a&; ydyuQawGjzpf+yD; t"du&k%f;awGa=umifh aoa=uysufpD;r_awG &SdcJhygw,f? 'gayrJh tdENd,[m tEkjrLvufeufydkif EdkifiH}uD;jzpfvdk@ b,fEdkifiHurS 0ifrpGuf&Jygbl;? jrefrmppftpdk; tqufqufuawmh emrnfraumif;cJhvdk@ 0dkif;y,fcHEdkifiH jzpfcJh&+yD; trSefudkajymayrJh usm;usm;rD;,yf tvkyfcHcJh&w,f? b*Fvma'h&Sf EdkifiHom; awG avSeJxGufoGm;+yD; a&muf&mEdkifiHrSm jrefrmjynfu &dk[if*sm qdk+yD; nm=uw,f/ jrefrm pum;jyefac:vmay;awmhvnf; jrefrmpum;rwwfb;l / b*Fvpum; jyefay;ygv@kd D ajymvmjyefw,f/ tJ'DvdkvlawGudk jrefrmjynfu vlawGqdk+yD; bDbDpDeJrD'D,mwcsdKu 0ifvdrfay;=uw,f? t*Fvefu vmygw,fqdk+yD; &k&Sm;pum;jyef awmif;wJholawGudk usKyfwdk@u rw&m;oufao0ifvkyf&if olwdk@vufcHrSmvm;vdk@om ar;csifygw,f? tcktcsdefrSmawmh ,m&Sifudkarsmufarmif; olckd;uvlvl[pf qdkwJh pum;yHkawGtwkdif; ukvm;awG&Jh rw&m; 0g'jzefr_udk orRw}uD;OD;odef;pdef / jrefrmEdkifiH tpdk;& / ArmawGeJ &cdkifawG[m urBmw0Srf;rSm cHae&ygw,f? ordkif;vdrf "gwfyHkvdrfawGudkjy+yD; Ak'<bmomeJ rlqvif t"du&k%f; jzpfovdk vdk &ckdifeJ ArmawGubJ tifrwef oem;p&maumif;wJh &dk[if*smawGudk aoG;acsmif;pD; owfaeovdkvdk urBmtESHrSm avSsmuf+yD; 0g'jzef=uygawmhw,f? tJ'D 0g'jzefcsuf[m tar&duef jynfaxmifpk tygt0if taemufwkdif; 'Drdkua&pD EdkifiHawGrSmawmh xda&mufr_ r&SdvSayrJh rsufuef;rsdK;cspfrsm;wJh rlqvifurBmrSmawmh tawmfav; xda&mufr_&Sd+yD; jrefrmEdkifiH tpdk;&[m zdtm;ay;wmwdk +cdrf;ajcmufwmwdk vkyfwmudk cHae&ygw,f? w&m;udkewfapmifhqdkwJh pum;&SdayrJh tJ'Dw&m;udk apmifhwJhewf[m rsufuef;rsdK;cspf tpPvrRpf ewfqdk;udk avmavmq,frSmawmh EdkifOD;r,frxifyg? a&&Snf rSmawmh "rR[m t"rRudk Ekdifwwfwm "rRwmyg? 'ga=umifh rdrdbufu trSefjzpfaeaomf vnf; &ckdifawG ArmawG Ak'<bmomawG tm;vHk;udk arwWm&yfcHcsifwmu a'goudk a&Srxm;bJ owdwrH nm%fajruwkwf ynmpGrf; c|ef;uJhodktkyf qdkwJh pum;yHkeJtnD aexdkif=uyg? wcsdefwnf;rSmbJ jrefrmEdkifiHxJrSm&SdwJh jrefrm rlqvifawGudk arwWm&yfcHcsif wmuvnf; jrefrmrlqvif udkjrat; ajymovdk jrefrmrlqvifawG[m trdjrefrmEdkifiH tay:rSm opPm&Sd&r,f EdkifiHjcm;om; tpPvrfbmom0ifawG bufu a&Saevdkufp&m 0ifup&m rvkb;l qdwmudk owdr=l uyg? q&m}uD; OD;&mZwfwkd acgi;f aqmifcwhJ jrefrm l d k hJ rlqvif uGef*&uf&Jh 1950 ckESpf Zefe0g&Dv 4 &ufaeyg a=unmpmwrf;twkdif; jrefrm rlqvifrsm;onf wdkif;wyg;om; rlqvifrsm;udk nD&if;tudkyrm cspfcifrnf jzpfaomf vnf; EdkifiHjcm;om; rlqvifrsm;ESifh trdjrefrmEdkifiHwdk jy\emay:vmcJhvSsifum; u|Ef_yfwdk jrefrmrlqvifrsm;onf trdjrefrmEdkifiHbufrS opPm&SdpGm &yfwnf=urnf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
15
qdkaom aqmifyk'fudk owd&=uyg? aqmifyk'ftwkdif; vdkufem=uygvdk@ arwWm&yfcHvdk ygw,f? c&pf,ef / [dENL eJ tjcm; bmom0ifrsm;twGufvnf; txl;rSm=um;vkdwm uawmh 'DudpP[m vlrsm;pk Ak'<bmom0ifrsm;ESifh vlenf;pk bmom0ifwck. t=um; jzpfonfh ydyuQr[kwfyg? jrefrmEdkifiHwGif;udk usL;ausmf 0ifa&mufvmwJh wkdif;wyg;om; rsm;u t&dyfaeae tcufcsdK;csdK; jrefrmEdkifiHydkif wpdwfwa'oudk zJhxkwfvdkwJh udpPom jzpfyg w,f? 'DudpP[m 1937 ckESpf rwdkifrDuwnf;uyif pI }uHpnfaecJhaom udpPjzpfyg w,f? 'ga=umifh rnfonfhbmom0ifyifjzpfap trdjrefrmEdkifiHtm; opPm&Sd=uygvdk@ txl;yef=um;vdkygw,f? Armpum;rSm yJGvef@wkef;zsmcif;qdkwJh pum;yHk&Sdygw,f? 'D&kd[if*smqdkwJh jy\em[mvnf; jrefrmjynfrSm EdkifiHa&; tusyftwnf;awGeJ@twl ay:vmavh &Sdwmudk owdxm;rd=uygvdrfhr,f? vomwkef;Adkif;iif/ rdk;&Gmwkef;a&cH vkyfcsifwJh oabmvnf; ygovdk vlom;csi;f pmempdw/f vl@tcGita&;qdwhJ pum;vH;k vSvav;awG hf k S oHk;+yD; yGJudkvSef@+yD; zsm0ifcif;rnfhoabmvnf; ygaew,fqdkwmudk jrefrmjynfol jynfom;awG owd&Sd=uapvdkygw,f?
OD ; cif a rmif a pm
16
ork d i f ; rS w f w rf ;
&cdkifjynfe,f &rf;+AJ+rdKe,f oajyacsmif aus;&GmrS touf 26 ESpf t&G,f&Sd roDwmaxG;onf arv 28 &ufaeu rk'drf;usifhcH&jyD;aemuf &uf&ufpufpuf owfjzwf cHvdkuf&onf? olr[m &rf;+AJ+rdKe,f ausmufeDarmfaus;&GmrSm pufcsKyfoifaewJh tdrfu wrdkifcGJcef a0;wJh olraexdkifwJh oajyacsmif aus;&Gmudk nae 5 em&DcGJcefrSm jyefoGm; pOfrSm ausmufx&H ukvm;&GmteD;rSm rk'drf;usifhcH&+yD; &uf&ufpufpuf towfcHcJh &ygw,f[k ausmufeDarmfrS t&yfvl}uD;wpfOD;u ajymonf? roDwmaxG;onf tb OD;vSwif (uG,fvGef) trd a': jrwdk. orD;jzpf+yD; &rf;+AJ+rdKe,f / ausmufeDarmfwdkufe,f / acsmif;0aus;&Gmtkyfpk / oajyacsmifaus;&GmrS jzpfonf? roDwmaxG;tm; rk'drf;usifhowfjzwfolrsm;rSm ausmufx&Haus;&GmrS rGwfqvifvli,foHk;OD;jzpf+yD; ,cktcg wpfOD;udkxGufajy;pOf &rf;+AJwGif zrf;qD;&rd xm;a=umif; olu ajymonf? olrudk rk'r;f usi+hf yD; owfom;wmu ausmufx&Haus;&Gmu ukvm; vli,f d G (3)OD;jzpfw,ffvdk od&ygw,f? olwdktxJu wpfOD;udkawmh &rf;+AJrSm zrf;rdxm;ygjyD? olu olwdk usL;vGefwJhta=umif; cH0efcsuf ay;xm;w,fvdk od&ygw,f [k olu ajymonf? jzpfpOfESifh ywfoufjyD; olu qufvuf ajym=um;&mwGif roDwmaxG;onf cgwi;f aersm;wGif wpf&mwnf;ae rdwaqGrsm;jzifh olraexdi&m oajyacsmif aus;&Gmokd kd G f kf jyefavh&Sda=umif;/ tcif;jzpfyGm;onfh ,refae naeydkif;u ausmufeDarmf aus;&Gm vrf;xdyfwGif apmifhaepOf wpf&Gmwnf;aeolrsm; ay:rvmojzifh wpfOD;wnf; jyefpOf ausmufx&H ukvm;&Gm tvGef wmwrHabmif&dS ukuKdU yifwif yke;f atmif;apmifh aeaom G rGwfqvif vli,f 3 OD;u twif;qGJcsKyf zrf;qD;+yD; rk'drf;usifhum &uf&uf pufpuf
17
ork d i f ; rS w f w rf ;
owfjzwfypfcJha=umif; olu ajymonf? tck vlowfr_u jrefrmEdkifiHrSm tqdk;&Gm;qHk; vlowfr_vdkawmif ajymcsif ygw,f? rk'drf;usifh+yD;wJhaemuf olr vnfyif;udk "g;eJ vSD;owfw,f? &if0udkvnf; "g;eJ tcsufaygif;rsm;pGm xdk;owfw,f? aemufausmrSmvnf; "g;'%f&m av;csuf ig;csufawG&ygw,f? +yD;&if olr0wfxm;wJh qGJ}udK;eJ vufpGyfESpfuGif;/ emamif; awGudkvnf; ,loGm;ygw,f [k ajymonf? ausmufeDarmf &Jpcef;tm; qufoG,far;jref;&m wm0efus &Jom; wpfOD;u ,ckvdk ajymonf? rk'drf;usifhcH&+yD; towfcH&wm rSefygw,f? olr&J xbD/ twGif;cH abmif;bDawGudk olr&J tavmif;ab;rSm pkyHk+yD; awG&ygw,f? tao;pdwfawmh rajymEdkifao;bl;? tck c&dkiftkyfcsKyfa&;rSL; tygt0if vl}uD;awGa&mufaeygw,f? pcef;rSL;vnf; tck rtm;jzpfaeygw,f[k ajymonf? ausmufeDarmf&Jpcef;wGif a'ocH Ak'<bmom0if 700 cefu vlowf w&m;cH tm; tjrefqHk; az:xkwf&ef ,aewGif 0dkif;0ef;awmif;qdkcJh=uonf[k od&onf? qlylr_rsm; jzpfvmrnfudk pdk;&drfojzifh ausmufjzLc&dkif tkyfcsKyfa&;rSL;/ c&dkif&JrSL;=uD;/ &rf;+AJ+rdKe,f tkyfcsKyfa&;rSL;wdkvnf; ausmufeDarmfodk ,cktcg a&muf&Sd aea=umif; a'ocHrsm;u ajymonf?
&cdijf ynfe,f &rf;+AJ+rdKe,fwif rk'r;f usihf vlowfrusL;vGeol w&m;cH oH;k OD;udk k G d _ f nwGif;csif; &JtzGJu zrf;qD;rdcJhonf[k owif;&&Sdonf? zrf;rdol (3) OD;rSm &rf;+AJ+rdKe,f ausmufx&H ukvm;&GmrS xufxuf (23)ESpf/ a&mfzd (18) ESpfESifh vl,k (21)ESpfwdk jzpf=uonf? xufxufqdkoltm; &rf;+AJ+rdKwGif rk'drf;jyKusifh owfjzwfcH&ol roDwmaxG; .vuf0wfvufpm;rsm;ESitwl zrf;qD;rdc=hJ umif; od&onf? useEpO;D tm; ausmufx&H hf fSf aus;&GmrSyif ,refae nu zrf;qD;rdcJha=umif; a'ocHrsm;u ajymonf? w&m;cH oHk;OD;pvHk;udk rdyg+yD? aus;&Gmaygif; 11 &Gmcefu vlawG ausmufeD armfudk csDwufvmjyD; &Jpcef;udk 0kdif;jyD; awmif;qdk=uw,f? w&m;cHawGGudk csufcsif; az:xkwjf yD; &Ju zrf;qD;Edicygw,f [k ausmufearmf a'ocHu ed&O&modk ajymonf? k f hJ D dP ,refaeu ausmufeDarmf teD;ywf0ef;usif&Sd aus;&Gmaygif; 11 &Gmcefu
18
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
a'goxGufaeaom &cdkif vltkyf}uD;onf ausmufeDarmf &Jpcef;tm; 0dkif;0ef;vdkuf=u+yD; vlowf w&m;cHrsm;udk tjrefqHk; zrf;qD; ta&;,laz:xkwf&ef awmif;qdkcJh=uonf? vlaygif; 800 uae 1000 xd &Sdr,fxifygw,f? vlawGu awmfawmhudk a'go xGufae=uw,f? oufqdkif&m c&dkif/ jrdKe,fwm0ef&SdolawGeJ &JtzGJu renf; wm;qD;cJh&w,f? r[kwf&if jy\em awmfawmf}uD;us,foGm;Edkifygw,f [k olu qufajymonf? a'goxGufaeaom vltkyf}uD;onf ausmufeDarmf aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL; OD;oef;xGef;aetdrfwGif ouFmruif;cH&I wpfjcm; tpPvmrfbmom0if vli,f (2) OD; tm; ppfaq;ar;jref;aeonfudk vlowfw&m;cHrsm;tjzpf xifrSwfum tqdkyg vli,f 2 OD;tm; taoowf&ef 0di;f 0ef; cswufvmonfukd &JtzGJ u vrf;rS wm;qD;cJ&onf[k k D h a'ocHrsm;u ajymonf? ,ckuJhodk tajctaersm;a=umif; tqdkyg w&m;cH (3) OD;tm; nOfhwGif;csif; ausmufjzLokd ,laqmifoGm;&a=umif; od&onf? ,ae ausmufeDarmf tajctaerSm +idrfouf+yD; eHeufaps;wGif vlolr&SdbJ ajcmufuyfaea=umif; rsufjrifrsm;u ajymonf? 4if;jyif wpf&GmESifh wpf&Gmt=um; ul;oef;oGm;vmr_ &yfqdkif;ae+yD; t"dutm;jzifh tpPvmrfbmom0ifrsm;rSm tjyifudk rxGufbJ &Sdae=uonf[k qdkonf? aoqHk;oGm;ol roDwmaxG; (26) ESpftm; ,ae aevnfydkif;wGif oj*dKvf rnfjzpf&m jy\emrsm;ray:aygufatmif &yfrd&yfzrsm;ESifh a'oqdkif&m tm%mydkif rsm;u =uyfrwfaqmif&Gufaea=umif; od&onf? roDwmaxG;onf olraexdkif&m oajyacsmifaus;&Gmokd ausmufeDarmf aus;&GmrS tjyefwGif arv 28 &uf nae 5 em&DausmfcefwGif tpPvmrfbmom0if vli,foHk;OD; rk'drf;usifh owfjzwfjcif;udk cHcJh&onf? rsufjrifrsm;tajymt& olr vnfyif;tm; vS;D jzwfxm;+yD; &if0udk "g;jzifh t=udr=f udrx;kd owfum trsKd ;orD; t*F gpyf f rsm;tm;vnf; "g;jzifh acsr$xm;a=umif; od&onf? ,ckuJhodk vlrqefpGm usL;vGefxm;r_tay: a'ocH&cdkifrsm;u txl; a'go xGufvSsuf&Sdaea=umif; od&onf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
19
a&muf&Sdaeojzifh wpfjcm;+rdKe,ftkyfcsKyfa&; wm0ef&Sdolrsm;u jynfolrsm;awmif;qdk csufudk jznfhqnf;ay;rnf[k uwdjyKcJha=umif; oluqdkonf? tm%mydkifawGbufu wkefjyefajym=um;wmu a'otwGif;u t&yf vl}uD; 5 OD;eJ zrf;xm;wJh olawG[m vlowfw&m;cHawGudk awGay;r,f? usefwJh awmif;qdkcsufawGudkvnf; aemufydkif;rSm ajz&Sif;ay;r,fqdk+yD; ajymygw,f [k olu qufajymonf? e,frSwufvmol vlaygif; 200 cefonf olwdk awmif;qdkcsuf jynfh0pGm r&&Sojzifh e,fodk rjyef=uojzifh &rf;+AJ txufwef;ausmif;wGif ae&mcsay;xm;a=umif; d od&onf? u|efawmfwdk qENrjynfh0bl;vdk xifygw,f? awmif;qdkwmawGudk tjynfht0 r&ao;bl;? vl}uD;awGvnf; r&Sd jzpfaew,fav? 'ga=umifh vdktyf&if qufvufqENjyzdk &Gmudk rjyefbJ 'DrSmaeaewm jzpfygw,f [k ausmufeDarmfa'ocH wpfOD;u ajymonf? &rf;+AJ ausmufeDarmfa'owGif wm0efusaeol &JwyfzGJ wm0ef&Sdolrsm;tm; ,ck vlowfr_rjzpfcifuwnf;u tqdkyga'owGif rGwfqvifwcsdKrS ausmif;ol ausmif;om;rsm;/ aps;oGm; aps;vmrsm;udk aESmifh,Sufr_rsm; &SdcJhojzifh wdkif=um;r_rsm; &SdcJhaomfvnf; ydkufqH,l+yD; ta&;r,lbJaecJha=umif;/ okdtwGuf ,ckvdk jypfrl}uD;rsm; qufvuf ay:aygufvmjcif; jzpfonf[k a'ocHrsm;u ,lqum &Jt&m&Sdrsm;udk txl; jypfwifa0zefvSsuf &Sda=umif; ausmufeDarmfa'ocHrsm;u ajymqdkonf? ausmufearmf&pcef;odk tqdyg udpEihf ywfouf+yD; od&vojzifh t}udr}f udrf D J k P S dS kd qufoG,far;jref;&m zkef;vdkif;raumif;bl;/ bmrS r=um;&bl; pojzifh ajymqdk+yD; zkef;udk cs csoGm;cJhonf? ausmufeDarmfrS wpfaewm pufcsKyfoif+yD; rdrdaus;&Gm oajyacsmifokd wpfOD;wnf; tjyefwGif arv 28 &ufaeu AvuUm& jyKusifhcH&jyD; &uf&ufpufpuf towfcH&ol roDwmaxG;tm; arv 30 &ufaeu oj*dKvfcJha=umif; od&onf? ,cktcg jypfr_usL;vGefol[k pGyfpGJcHxm;&ol ausmufx&H ukvm;&GmrS xufxuf (23)ESp/f a&mfzd (18) ESpEihf vl,k (21)ESpwkd udk zrf;qD;xm;a=umif; od&onf? fS f
ork d i f ; rS w f w rf ;
21
&cdkif0ef}uD;rsm;rS ay;tyfaom *&k%ma=u; usyf 7 odef;ESifh ywfouf+yD; twif;t"rR jyKusifhowfjzwfcHvdkuf&aom roDwmaxG;. rdcifa': jru aiGudk vufrcHrD aiGay;tyfaom0ef}uD;tm; ar;cGef;xkwfcJha=umif; owif;&&Sdonf? u&k%ma=u; vmay;wJh &cdkif0ef}uD;u vHk+cHKa&;ESifh e,fpyfa&;&m0ef}uD; AdkvfrSL;}uD;xdefvif; jzpffygw,f? olu usyf 7 odef;udk roDwmaxG;rdcif a': jrudk ay;ygw,f? tJ'DaiGudkvufrcHcifrSm a': jru 'DaiGawG[m ukvm;awGqDu avsmfa=u; ay;wmvm;qdk+yD; 0ef}uD;udk ar;ygw,f? 'gqdk&if u|efrr,lyg&apeJqdk+yD; ajymygw,f [k tcrf;tem;odk udk,fwdkifwufa&mufcJhol vl}uD;wpfOD;rS ajymonf? 0ef}uD;u tqdkygaiGrSm vlowfw&m;cHrdom;pkrsm;u ay;aomaiG r[kwf a=umif; ajym=um;+yD;rS aiGudk vufcH,lcJhonf[k qdkonf? 0ef}uD;u 'DaiGawG[m olwdk0ef}uD;awG pkaygif;+yD; ulnDaxmufyHhay;wm jzpfygw,f? ukvm;awGqDu ay;wJhaiGr[kwfbl;vdk &Sif;jyygw,f? 'grS a': jru rsuf&nfawGus+yD; aiGudkvufcHygw,f [k olu qufajymonf? &cdkifjynfe,f vHk+cHKa&;ESifh e,fpyfa&;&m0ef}uD; AdkvfrSL;}uD;xdefvif;onf wpfjcm; jynfe,fEihf c&ditqifh vl}uD;rsm;ESihf twl tcif; jzpfym;+yD;aemuf &rf;+AJ+rdKe,f S kf G ausmufeDarmfaus;&Gmokd a&muf&SdvmpOf tqdkyg *&k%ma=u;udk roDwmaxG; rdcif a': jrtm; ,refaeu ay;tyfcJhjcif; jzpfonf? 4if;jyif 0ef}uD;u ,ck orD;aoqH;k oGm;r_Eihf ywfouf+yD; rnfuokd jzpfapvdyg S hJ k ovJ[k rdcifa': jrudk ar;jref;cJha=umif;/ a': jru jypfr_usL;vGefol w&m;cHoHk;OD;udk ol orD; taoqdk;eJ aoqHk;ovdk aoqHk;apvdka=umif; ajym=um;cJhonf[k od&onf? 0ef}uD;u w&m;Oya'eJtnD jzpfap&ygr,f? 0ef}uD;u 7 &uf tcsdefay;yg? tr_eJtwl w&m;cHawGudk az:xkwfaeygw,fqdk+yD; ajymqdkoGm;ygw,f [k olu quffajymonf? ,cktcg tcif;jzpfyGm;&m ausmufeDarmfaus;&Gm ywf0ef;usifwGif +idrfouf ae+yD; rvdkvm;tyfaom jy\emrsm; rjzpfyGm;&atmif jynfe,f/ c&dkif/ +rdKe,f tqifh vl}uD;rsm; a&muf&Sdae+yD; vHk+cHKa&;udkvnf; aus;&GmwcsdKwGif wdk;jrSifhxm;a=umif; od&onf?
22
ork d i f ; rS w f w rf ;
,ae@rGef;vGJydkif;u oHwGJrS &efukefodk@vmonfh &dk;ropPm ta0;ajy;,mOfwGif pD;eif;vdkufygvmonfh tpPvrfbmoma&; w&m;xdkiftzGJom; c&D;onf tenf;qHk; 10 OD;udk vl 300 0ef;usif&Sd awmifukwf+rdKcHvltkyfu owfjzwfvdkuf=uonf[k oHwGJ+rdKcHwOD;u ajymonf? ausmufeDarmfwGif t"rRjyKusifh towfcH&onfh tjzpftysufESifh ywfouf onfh "gwfyHkeSifh pm&Gufrsm;udk ,ae@eHeufydkif;uwnf;u awmifukwfaps;wGif jzef@a0cJh ojzifh awmifukwf+rdKcHrsm;u rausreyfjzpfaepOf oHwGJrS &efukef+rdKoGm; &dk;ropPm c&D;onfum;ay:wGif &efukefwjcrf;AJhAvDrS jrefrmEdkifiHvHk; qdkif&m w&m;xdkiftzGJ0if tpPvmrf bmom0ifrsm;udkawG&Sdum &efjyK=ujcif;jzpfonf[k awmifukwf+rdKcHwOD;u ajymonf? ,if; w&m;xdkiftzGJ@0ifrsm;xJwGif awmifwGif;}uD;rS 6 OD;ESifh ajrmif;jrrS 2 OD; tyg0if pkpkaygif; 10 OD;jzpfonf[k od&onf? ,if;tajctaea=umifh um;armif;olu um;udk oHwGJbufodk@ jyefvSnfh armif;&ef }udK;pm;aomfvnf; awmifukwf+rdKcHvltkyfu um;ESpfpD;jzifh nSyfydwfum jyefvSnfhcGifhray;yJ awmifukwf/ oHwGJ vrf;qHkwGif owfjzwfcJh=ujcif;jzpfonf[k od&Sd& onf? um;orm;eJ@ u|efawmf zkef;tquftoG,f&csdefrSm um;orm;ukd,fwdkif vnf ; vl t k y f u 0d k i f ; &d k u f w m cH x m;&w,f v d k @ ajymw,f / tcif ; jzpf + yD ; ol v nf ; wae&m&mrSm ykef;a&Smifae&yHkyJ [k &dk;ropPm um;armif;oleSifh tquftoG,f&ol oHwGJ+rdKcHu ajymjyonf? ,cktjzpftysufjzpfyGm;+yD;aemufydkif; ,if;ae&mw0dkufudk awmifukwf+rdK &JwyfzJG 0ifrsm;ESihf ppfwyfrm vH+k cHKa&; csxm;+yD; ,ae@nae 5 em&Dwif oHwc&dif &JrL;ESihf S G JG k S &JwyfzJG 0ifrsm; tcif;jzpfym;&m awmifuw+f rdKod@k vduom;=uonf[vnf; od&onf? G k k f G k ausmufeDarmf ta&;udpPa=umifh oHwGJ+rdKESifh awmifukwf+rdKrsm;wGif &J0efxrf; yHkrSefta&twGufxuf avsmhenf;vsuf&Sdonf[kvnf; oHwGJ+rdrS &J0efxrf;wOD;u
ork d i f ; rS w f w rf ;
23
ajymonf? ,cktjzpftysufESifh ywfoufI awmifukwf+rdKcHwOD;u tckvdk tjzpf tysuuae vlrsKd ;a&; t"du&k%;f awGjzpfvm&if Ediia&; tajymif;tvJqD OD;wnfom; f kfH G aewJhvrf; vGJoGm;Edkifwmudk owdxm;oifhw,f [k YPI od@k ajymonf? aoqHk;oGm;olrsm;udk oHwGJ+rdKodk@ jyefvnfo,faqmifum o+*dK[f&ef oHwGJ+rdK tkyfcsKyfa&;rSL;ESifh oHwGJ+rdK AvD/ a*gyu tzGJwdk@ESifh aqG;aEG;oabmwl xm;aomfvnf; rnfonfhtcsdefwGif o,faqmifvmrnfqdkonf ponfhtao;pdwf tcsuftvufrsm; rod&Sd&ao;[k oHwGJ+rdKcH uajymonf?
24
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ;
25
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
26
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ;
27
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
28
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ;
29
30
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ;
31
armifawm+rdKawmfcef;rteD;&Sd tdrfrsm;udk b*F gvDrsm;u vltkyfpkjzihf rD;&_d zsufqD;aeojzihf a'ocHrsm;xGufajy;ae&a=umif;ESihf vuf&Sdqdk;&Gm;aeaom tajctae udk tvsiftjrefxdef;odrf;edkif&ef vdktyfaea=umif; a'ocHrsm;xHrS owif;&&Sdygonf? &cdijf ynfe,f armifawm+rdKe,fwif vlaxmifcs&aom b*F gvD &d[if*smrsm;rS k G D dS k +rdKawmfcef;rteD;&Sd tdrfrsm;udk ,ae@rGef;vGJydkif;rSpI rD;&SdKzsufqD;ae+yD; a'ocH trsm;pku rdrdtdrfESihf a0;&modk@ xGufajy;ae&a=umif; od&onf? tqdkyg rD;&d_zsufqD; cH&aom tdrrsm;teuf armifawm+rdK &Gmopf&yfuu&dS Weekly Eleven News Jourf G f nal owif;axmuf.aetdrfvnf; yg0ifa=umif; od&Sd&onf? &JwyfzGJ@ tiftm; 200 0ef;usifcef@uarmifawm+rdK vHk+cHKa&;ukdwm0ef,lxm;a=umif; od&onf? vuf&Sdtajc taerSm xdefodrf;&efcufcJaea=umif; a'ocHwpfOD;rS ajym=um;ygonf?
32
ork d i f ; rS w f w rf ;
33
topfwzef aqmufEdkifatmif wm0ef,lay;yg? aemuf+yD; tpdk;&taeeJ tJvdk usL;vGefwJholawGudk Oya't& jyif;jyif;xefxef ta&;,lay;yg? vHk;0 vufrcHEkdifbl;? tifrwef rif;rJpduqefwhJ jzpf&yfjzpfwtwGua=umihf b,fvr vufcEip&m r&b;l ? h k f hJ f kd H dk f d tJawmh b*F gvDeJ@ &cdkifawGeJ@ 'DvkdrsKd; jzpfw,fqdkwJhudpPudk u|efawmfwdk@ vufrcHEkdifbl;? usL;vGefwJholawGudk tcsdefrqdkif;yJ jyif;jyif;xefxef ta&;,lay;yg? aemufwpfcku 'DudpP[m bmoma&; vlrsKd;a&;udk wvGJtoHk;cs+yD;awmh usL;vGefwJh udpPrdk@vdk@ b,fvdkr vufrcHEkdifygbl;? uGsefawmfajymcsifwmu 'Djy\emeJ@ ywfouf+yD;awmh tpdk;&taeeJ@ wduscdkifrmwJh vl0ifr_ }uD;=uyfa&;Oya'udk jyXmef;oihf+yDvdk@ uGsefawmfjrifw,f? qdkvdk wmu a&maxG;r_awGtm;vHk;u bmvJqdkawmh Xmae&JEkdifiHom;awG tay:rm tusKd; oufa&mufr_awG trsm;}uD;&daew,f? 'Dvkd ul;pufvm+yD;wJh tcgusawmh EkdifiHom; tcsif;csif;=um;rmvJ jy\emawG trsm;}uD; &dvmw,f? tJvdk &daewJhtcgusawmh jyifyu0ifvmwJh ya,m*awGudk umuG,fzdk@uawmh u|efawmfwdk@taeeJ@ ta&;w}uD; vdaeyg+yD? aemufwpfcu &ckijf ynfe,frm aexdiwhJ &ckiwi;f &if;om;awG/ &cdiom;awG k k d kf d f dk kf tm;vHk;udk tumtuG,fay;&r,hf Oya'wpf&yfuawmh jyXmef;zdk@vdk+yDvdk@ u|efawmf xifw,f? qdkvdk&if;u &cdkifjynfe,frm aexdkifwJh b*F gvDbufuolawGudk n$ef;aewm r[kwfbl;aemf? &cdkifjynfe,frm bmomaygif;pHk&dygw,f? qdkvkdwmu tjyifuae 0ifvmwJoawGukd umuG,wm;qD;zd@k twGuf &ckijf ynfe,f&J ,Ofaus;r_ukd umuG,z@kd h l f d f twGuf Oya'jyXmef;zdk@ ta&;w}uD; vdktyfae+yDqdkwmudk tpkd;&udk wyfvef@vdkuf wmyg [k 88rsdK;quf ausmif;om;acgif;aqmif wpfOD;+zpfol udkjrat;u ajym=um;cJh ygonf?
rD;&d_zsufqD;r_rsm;ESihfywfoufI ZGefv 8 &ufae@naeydkif;u owif;pm&Sif;vif;yGJwpfck jyKvkyfcJha=umif; od&dS&onf? tqdkyg owif;pm&Sif;vif;yGJwGif &dk[if*smonf jrefrmwdkif;&if;om;r[kwf a=umif;/ jynfyrS aoG;xd;k v_yaqmfrrsm;&daeEdia=umif;/ ,ckuponf Ediiawmf. tcsKyf f _ S kf dP kfH tjcmtm%mudkyg xdcdkufvmaea=umif;/ jrefrmEdkifiHom; tpPvmrfbmom0ifESihf Ak'<bmom0ifrsm;t=um; jzpfyGm;aom udpPr[kwfa=umif; ponfjzihf 88 rsdK;quf ausmif;om;acgif;aqmif OD;udkudk}uD;u &Sif;vif;ajym=um;cJhonf?
35
n 7 em&D 40 rdepf
armifawm+rdKe,f 'uf&mY a'ocH &cdivrsKd ;rsm;ESifh b*F gvrsm;t=um; ,ae G kf l D n 6 em&D 0ef;usifu &dkufESufr_jzpfyGm;cJha=umif;ESihf xdcdkuf'%f&m&pm&if;udk rod&Sd& ao;yg?
n 7 em&D 52 rdepf
vufwavmtajctaewGif armifawm+rdKxJY aoewfypfcwfoHrsm; =um;ae&a=umif;/ &cdkif&Gm 17 &Gmudk bif*F gvDrsm;u rD;&d_zsufqD;cJha=umif;ESihf ,ae@ nzufwGif rnfuJhokd@ tdyf&rnfqkdonfudk a'ocH&cdkifvlrsKd;rsm; pdk;&drfaea=umif; armifawm+rdKrS &[ef;wpfyg;u rdef@=um;cJhonf? xdk@jyif b*Fvm;a'h&SfEdkifiHESihf qufpyf aeaom &cdkifvlrsKd;rsm;aexdkifonhf aus;&Gmrsm;udk tquftoG,fr&&SdawmhI pdk;&drf ae&a=umif; 4if;u qufvufrdef@=um;cJhonf?
n 7 em&D 58 rdepf
armifawm+rdKe,f awmifyi;f &Sd oma&uke;f abmif&mtygt0if &Gm 3 &Gm rD;&SKd kd G zsufqD;cH&cJh&a=umif; a'ocHwpfOD;uajymygonf? aoqHk;'%f&m&r_ pm&if;udk rod&Sd&ao;yg?
36
ork d i f ; rS w f w rf ;
n 8 em&D 16 rdepf
&cdkifjynfe,f Oya't&m&SdwpfOD;xHrS od&Sd&aomowif;t& armifawm +rdKe,ftwGuf yk'fr 144 xkwfjyef&ef aqG;aEG;r_rsm; jyKvkyfxm;+yD;jzpfa=umif;ESihf xkwfjyef&rnhftajctae &Sdaea=umif; od&onf?
n 8 em&D 40 rdepf
&cdkifjynfe,f&Sd uGyfuJa&;&Hk; (owif;xkwfjyefa&;) rS od&Sd&aom owif;rsm; t& armifawm+rdKe,ftwGif; jzpfay:aeaom tajctaersm;udk vHkxdef;wyfzGJ0ifrsm;rS xdef;csKyfEdkifcJh+yDjzpfa=umif; od&ygonf? xdk@tjyif tajctaeqdk;r_rsm; rjzpfEdkifawmh[k cef@rSef;xm;a=umif; od&ygonf? uGyfuJa&;&Hk;onf ppfawG+rdKwGif tajcpdkufxm;aom &Hk;jzpf+yD; armifawm+rdKe,fESihf ywfoufaomtajctaersm;udk n 7 em&Dtcsdefu aemufqHk; od&Sdxm;jcif;jzpfum qufvufod&Sd&onfrsm;udk xkwfjyefoGm;rnf[k od& ygonf? 4if;wdk@taejzihf armifawm+rdKe,ftwGuf yk'fr 144 xkwfjyefrnf[laom owif;rsm; od&Sdxm;aomfvnf; w&m;0ifn$ef=um;csuf a&muf&Sdrvmao;a=umif; ajymqdkcJhygonf?
n 8 em&D 54 rdepf
armifawm+rKd &yfuGufrsm;twGif; nrxGuf&trdef (jypfr_qdkif&m usihfxkH; Oya' yk'fr-144 )udk xkwfjyefvdkufonf[k EdkifiHawmforRw&Hk;rS t&m&SdwpfOD;u 4if;. Facebook pmrsufESmwGif ,ae n 8 em&D rdepf 40 wGif azmfjya&;om;xm;ygonf?
n 8 em&D 59 rdepf
armifawm+rdK pnfyifom,me,fedrdwftwGif; vrf;r}uD;rsm;/ trsm; jynfolwdkoGm;&mvrf;/ vrf;r}uD;/ vrf;oG,f/ vrf;=um;/ O,smOf (odkr[kwf) trsm; jynfoEifh qdiaom AvD/ ausmif;ae&mrsm;wGif 5 OD; (odk r[kw) 5 OD;xuf ydaomolrsm; lS kf f k pka0;jcif;rjyK&efESihf nae (6) em&DtcsdefrS eHeuf(6) em&Dtxd umvtwGif; nrxGuf& trdefudk jypfr_qdkif&musihfxkH; Oya' yk'fr-144 t& xkwfqihfvdkufonf[k EdkifiHawmf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
37
orRw&Hk;rS t&m&SdwpfOD;u 4if;. facebook pmrsufESmwGif ,aen 8 em&D 46 rdepfwGif azmfjya&;om;xm;ygonf? EdiiawmforRw&H;k rS t&m&SwpfO;D u 4if;. facebook pmrsuEmwGif ,ae kfH d fS armifawmjzpfpOfwif owif;ydk csut& AdvrL;&Gm rD;&d_ r_wif '%f&m& aoqk;H pm&if;rSm G f k f S G atmufygtwkdif; jzpfygonf(1) a'gufwmcifarmifvwf (63)ESpf 0rf;Adkuf"g;xdk;cH& (2) a':oef;&D (57)ESpf OD;acgif;wGif "g;ckwfcH& (3) OD;ausmfvS (78)ESpf OD;acgif;wGif "g;ckwfcH& (4) OD;odef;aZmf (36)ESpf ajcESifh vufwdkwGif "g;ckwfcH& (5) OD;vSarmif (65)ESpf OD;acgi;f wGi"g;ckw'%f&m(10)csu/f vufoef;jywf&'%f&m wdk jzihf f f S aoqkH;? '%f&m&&Sdolrsm;udkarmifawmaq;&kHodk ydkaqmifcJh/ ,if;teuf (3) OD;xyfrH aoqkH;cJh [k ,aen 8 em&D 35 rdepfwGif azmfjya&;om;xm;ygonf?
n 9 em&D
,ae@n &Spfem&Dtcsdefu xkwfv$ihfcJhaom EdkifiHydkifrD'D,mrsm;. owif; tpDtpOfwGif ,ae@jzpfyGm;aom armifawmta&;ESihfywfouf+yD; wpfpHkwpf&m owif; xkwfjyefcJhjcif;r&SdbJ ausmufeDarmfaus;&GmrS trsdK;orD;tm; rk'drf;usihf/ owfjzwf/ vk,uf usL;vGeow&m;cH 3 OD;tm; w&m;&H;k xkwf ppfaq;onhf owif;udom xkwjf yef f l k oGm;cJha=umif; od&onf?
n 9 em&D 12 rdepf
38
ork d i f ; rS w f w rf ;
n 9 em&D 30 rdepf
armifawm tajctaeudk =um;&wm awmfawmfq;kd ygw,f? rD;pudk b,fuyJ ppaygh? 'Djy\emrD;yGm;udk w&m;Oya'enf;vrf;t& ajz&Sif;zdk@vdkr,f? w&m;Oya'rJh b,fvkyf&yfudkrS u|efawmfwdk vufrcHbl;? at;at;csrf;csrf; ajz&Sif;wJhenf;vrf;udk vHk+cHKa&; tm%m,lxm;ol tm;vHk;uvnf; a&&SnftwGufudk =unhf+yD; vHk+cHKr_ wnf+idrfatmifajz&Sif;oGm;zdk wm0ef&Sdw,f? tpav;wpfpudk rD;yGm;}uD;rjzpfatmif u|efawmfwdk xdef;odrf;zdkvdkw,f? 'Dvdkr[kwfbJ wpf0ufwpfysufjzpfonhftcgrSom [dk[mjzpfatmif 'D[mjzpfatmifqdk+yD; tjyaumif;atmif apmihfqdkif;aer,fqdk&if rarSsmfrSef;edkifwJhjy\emawG wpfck+yD;wpfck jzpfvmedkifygw,f? 'ga=umihfrdk tcsdefrD xdef;odrf;zdkvdkw,f? tcsdefrDxdef;odrf;edkifwJh tm;r&Sd&if tm;&Sdatmifvkyfzdk olwdkrSm wm0ef&Sdw,f? armifawmjy\emudk tpuwnf;u u|efawmfwdk }udK+yD;ajymcJhw,f? ppfawGrmjy\em+zpfvmuwnf;u armifawmrSm jzpfvmrSmuda=umufvkd u|eawmf S k f wdk u vlxukd &Si;f jycJw,f? ajymcJw,f? blo;D awmif/ armifawmwdk vdk xdcurcHEiwhJ k h h kd f dk f ae&mawGom 'Dvdkqufwdkufjzpfaer,fqdk&if wjcm;ae&mawGrSmvnf; trsm;}uD; a=umufp&maumif;Ekdifw,f? txl;ojzihf vlenf;pk&SdwJh ae&mawG[m t&rf;udk a=umufp&m aumif;ygw,f? tckvdk vlxkawG nrtdyf aertdyfEkdifwJh tajctae rsdK;awG[m tpdk;&rSm trsm;}uD; wm0ef&Sdygw,f? tkyfcsKyfa&; tzGJtpnf;awGrSmvnf; trsm;}uD; wm0ef&Sdygw,f? aemufydkif;qdk&if e,fpyfvHk+cHKa&;twGuf &ckdif+ynfe,fudk &cdkifjynfoljynfom;awG vufxJtyfoihfw,f? &Srf;udk&Srf;vufxJ tyfzdkvdkr,f? wdkif;&if;om;awG vufxJ tyfzdkvdkr,f? rdrd&yfuGufaus;&Gm vHk+cHKatmif jynfolppfudk tcdkiftrmzGJzdk vdkw,f? jynfol&Jh touftdk;tdrf pnf;pdrfudk umuG,fEkdifatmif vHk+cHKa&; pDrHudef;awGudk cGihfjyKzdk tpdk;&rSm wm0ef&Sdw,f? u|efawmfwdkuvnf; awmif; qdkoGm;rSmyg? jynfolawG&Jh tdk;tdrfpnf;pdrfawGudk jymyHkb0a&mufwJhtxd vkyfwJh yHkpHrsdK;[m 1942 ckESpfu jzpfcJhwJh ukvm;-&cdkifta&;tcif;rsdK;udk zefwD;w,fqdk&if zefw;D olawGrm trsm;}uD; wm0ef&ygw,f? 'Dvjkd zpfrvmzdk twGuf vH+k cHKa&; wm0ef&whJ S dS dS yk*~dKvfawG/ EkdifiHwumrSm&SdwJh yk*~dKvfawG/ bmoma&;acgif;aqmifawG tm;vHk; rSm trsm;}uD; wm0ef&Sdygw,f? 'ga=umihf todw&m;&Sd&SdeJ yl;aygif;aqmif&GufoGm;zdk vdkygw,f [k &ckdifwdkif;&if;om;rsm; wdk;wufa&;ygwDOuUX a'gufwmat;armifu Eleven Media Group tm; ,aen 7 em&D tcsdefcefwGif ppfawG+rdKY ajym=um; cJhonf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
39
n 9 em&D 53 rdepf
armifawm+rdKe,f pHjy&yfuGufudk rD;&d_r_ jzpfyGm;aea=umif; a'ocHwpfOD;u n 9 em&D 45 rdepftcsdefwGif ajymygonf? aoewfypfcwfoH wpfcsufESpfcsuf =um;jyD;aemuf jyefvnf+idrfoufoGm;a=umif;ESihf rD;awmufrsm;udk jrifawGae&qJ jzpfa=umif; a'ocHu qufvufajym=um;cJhygonf?
n 10 em&D 7 rdepf
armifawm+rdKjyif&Sd aus;&Gmrsm;udk rD;&d_cJhaomb*FgvDrsm;u armifawm +rdKtwGif;okd@ 0ifa&muf&ef}udK;pm;aeojzihf 0ifa&mufvmrnf qdkygu ypfcwfawmhrnf jzpfa=umif; vHkxdef;wyfzGJ0ifrsm;u owday;aeoHrsm;udk=um;ae&a=umif; a'ocH wpfOD;u n 10 em&DcefwGif ajym=um;cJhygonf?
n 10 em&D 17 rdepf
armifawm+rdKe,f ca&+rdKif pHjyaus;&Gm&Sd &Jpcef;tm; n 9 em&D cGJcefu b*F gvD&dk[if*sm ta,muf 200 cef 0dkif;xm;cJhonhftwGuf &Jpcef;rS aoewfypfcwf+yD; [efwm;cJh&m jyefvnfaemufqkwfoGm;cJha=umif; od&onf?
n 10 em&D 26 rdepf
armifawm+rdKtwGif;odk@ wyfrawmfrS 0ifa&muf ae&m,lvsuf&Sda=umif; armifawma'ocHwpfO;D u n 10 em&D 15 rdepftcsewif ajymygonf? armifawm+rdKay: d f G a'ocHrsm;rSm pdk;&drfr_rsm;jzihf ykef;atmif;ae&a=umif; od&Sd&ygonf?
n 10 em&D 29 rdepf
ppfawG+rdK wuUodkvfteD; rif;*H&Gmudk rsufESmcsif;qdkif&Sd bkar&GmrS b*F gvD rsm;u n 9 em&D 45 rdepfcefu 0ifa&mufwdkufcdkufcJhojzihf rif;*H&Gmom;av;OD; '%f&m &&Sdum wpfOD;rSm ppfawGaq;&Hkodk ydkaqmifxm;a=umif; od&onf? ,cktcg vHk+cHKa&; wyfzGJ0ifrsm; a&muf&Sdvm+yD jzpfaoma=umihf tajctae jyefvnfwnf+idrfoGm;+yD jzpfa=umif; od&onf?
40
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
41
armifawm+rdKe,fawmifyi;f kd
(1) o&Dukefabmif&Gm (2) arm&0wD&Gm (3) qifrusyf&Gm (4) Oa'gif;&Gm (5) a0omvD&Gm (6) ewv&Gm 4 &Gm armifawmawmifydkif;odk oGm;a&mufonhf vrf;ay:&Sd aZmfr'yfwHwm; udvnf; b*F gvDwdku zsufqD;cJha=umif; od&onf? k
ork d i f ; rS w f w rf ;
43
0dkif;+yD; usm;xdk;rnhfykH vkyfvmojzihf rkd;ay:axmif+yD;aoewfypfazmufcJh&? 10 em&D 10 rdepf? jyom;&Gmukd tiftm; 200300 &Sdb*F gvDrsm;rS0dkif;/ jyefqkwfoGm;? 11 em&D? &yfuGuf(5)/ 300 cef tem;uyfvmI ajcmufvSef ypfcwfcJh&? e,f a jr(7) yif v ,f j yif urf ; ajcteD ; / puf a vS ( 3)pD ; yif v ,f j yif r S urf ; ajcod k armif;ESifqdkufuyfvm/ urf;ajcapmihftzGJrS awG&Sd? 11 em&D 15 em&D ? arm&0wD &J u if ; tm;b*F gvD r sm;rS rD ; &_ d ? (3)rdkifppfaq;a&;pcef;teD; a0omvDaus;&Gmukd tiftm; 300 cefrS 0dkif;/ rD;wkwfESihfypf/ tdrf 5 vkH; rD;avmif? 11 em&D 40 rdepf? &yfuGuf(4)ESihf &yfuGuf(5)=um;/ 200 OD;cef vlpkrcGJbJ a&Swdk;/ tE W&m,fjyKrnhf taetxm; jyKvkyf/ &JwyfzGJrS ajcmufvSefypfcwfcJh/ qkwfcGgoGm;? eHeuf 1 em&D 10 rdepf? &yfuGuf(3)ukd b*F gvDtiftm; 100 cefrS0kdif; &yfuGufrS cJjzihf ypfcwf/ vkH+cKHa&;rS aoewfrdk;ay:axmifIypfcwfcJh&? &yfuGuf(4) AdkvfrSL;&Gm ? tdrf(1)vkH; rD;&_d&efjyKvkyf/ rdk;ay:axmifypf/ jyefxGufoGm;? eHeuf 5 em&D 15 rdepf ? a0omvD&m/ tiftm; 200 cef 0di;f zdk }uKd;pm;/ rd;k ay:axmifypfI G k jyefxGufoGm;?
ork d i f ; rS w f w rf ;
45
ork d i f ; rS w f w rf ;
47
49
nae 5 em&D
armifawm+rdKjyif&dS rD;&d_ cH&onhf aus;&GmtcsKd rS &Gmol&Gmom;rsm;udk ppfwyf tultnDjzihf jrdKwGif;&Sd atmifaAm"dausmif; u,fq,fa&;pcef;odk@ ydk@aqmifcJha=umif; od&Sd&ygonf? tqdkyg &Gmol&Gmom;rsm;rSm oa&ukefabmif/ udkif;}uD;/ uefom,m/ ca&+rdKif/ arm&0wD/ aAm"due;f tp&Saom aus;&Gmrsm;rS jzpfa=umif; od&ygonf? vuf&dS k d
50
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
tcsdefwGif atmifajraAm"d u,fq,fa&;pcef;odk@ vl 400 cef@ a&muf&Sdaea=umif; od&Sd& ygonf? armifawm+rdKay: Y u,fq,fa&;pcef; oHk;ckzGihfvSpfxm;+yD; y&[dwausmif;/ atmifajraAm"dausmif;ESihf A[dkausmif;wdk@ jzpf=ua=umif; od&ygonf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
51
n 7 em&D 35 rdepf
ppfawG+rdK rif;*H&yf tuGuf 15 &Sd &cdkifwdkif;&if;om; aetdrfudk b*gFvDrsm;u n 7em&D ausmfcef@ tcsdefwGif rD;&d_cJh+yD; aetdrfoHk;tdrfavmifu|rf;cJha=umif; ppfawG a'ocHwpfOD;u ajym=um;cJhygonf?
n 8 em&D 25 rdepf
armifawm+rdK. ,ae@ nydkif; (n 8em&D) tajctaerSm +idrfoufaea=umif;/ yk'fr 144 (nrxGuf&trdef@) xkwfxm;onhftwGuf toGm;tvmr&SdbJ +idrfouf aejcif; jzpfa=umif; armifawma'ocHrsm;. ajym=um;csut& od&onf? u,fq,fa&; f pcef;rsm;wGif vma&mufcdkvH_olrsm; naeydkif;wGif xyfrHa&muf&Sdvma=umif; od&onf?
n 12 em&D 03 rdepf
ausmufeDarSmfaus;&GmrS roDwmaxG;udk rk'drf;usihfcJhonhf w&m;cH a&mf&SD; (ac: ) xufxufonf 9 em&D 30 rdepfcefu udk,hfudkudk,f owfaooGm;onf[k owif;rsm; xGufay:aeygonf?
52
ork d i f ; rS w f w rf ;
&cdijf ynfe,ftwGi;f jzpfymG ;cJaom jzpfpOfrsm;ESifh ywfoufI jyef=um;a&; 0ef}u;D XmerS ZGev 4 &ufae rS 9 &ufae xowif;rsm;tm; k h f h hd ZGev 9 &ufae n 8 em&D owif;wGif xnhoi;f I owif;xkwjf yefcygonf? tqdyg xkwjf yefcrrsm;tm; atmufygtwdi;f f h fG hJ k hJ _ k jyefvnfazmfjytyfygonf?
Eleven Media Group ZGef 9
&ck d i f j ynf e ,f &rf ; +AJ + rKd e,f ausmuf e D a rmf a us;&G m tk y f p k oajyacsmif aus;&Gmae roDwmaxG; (26)ESpf/ (b) OD;vSwifonf ausmufeDarmfaus;&Gm/ pHjy &yfuGufwGif pufcsKyfoif+yD; aetdrfokd@ jyefvmpOf ausmufeDarmfaus;&Gm/ ausmufx&H &yfuGufESihf acsmif;0&Gmokd@oGm;aom wmabmifvrf;ab;&Sd ukuUKdyifteD; jymawm/ 'Da&awmwGif 4if;tm; trnfrodvrsm;u "m;jzihx;dk owfonhjf zpfpOf jzpfym;cJygonf? l f G h tqkdyg vlowfr_owif;ukd aoqkH;ol. tpfukdjzpfol OD;0if;armifu ausmufeDarmf &Jpcef;okd@ vma&mufwkdifwef;cJh&m &Jpcef;rS yxr owif;ay;wkdifcsuf trSwf (y)23 2012/ jypfr_qkdif&m Oya'yk'fr 302382 vlowfr_/ vk,ufr_t& tr_zGihf aqmif&GufcJhygw,f? tr_Eifh ywfoufI w&m;cHrsm;tm; tcserD zrf;qD;Ekia&;twGuf ausmufjzL S d f df c&kdif &JwyfzGJrSL;ESihf tzGJonf arv 29 &ufae@ reufykdif;wGif ausmufeDarmfaus;&Gmokd@ a&muf&+dS yD; qufpyfowif;azmfxwc&m roFumolrsm;jzpf=uwJh xufxuf(c) a,mf&;DS / k f hJ (b)OD;ausmfaomif;/ b*F gvDtpPvmrf/ ausmufeDarmf awmifykdif;&yfuGufae a&mhyD; (b)aqG&Gpfwarmuf/ b*F gvDtpPvmrf/ ausmufeDarmf om,m&yfae ckdcsD; (b) tuGufacs b*FgvD tpPvmrf/ wkd@okH;OD;wkd@tm; ac:,lppfaq;cJhygw,f? ppfaq; azmfxkwfcsuft& aoqkH;ol roDwmaxG;rSm oajyacsmif; aus;&GmrS ausmufeDarmf aus;&Gmok@d pufcsKyfoif&ef ae@pOfom;a&mufonfudk xufxuf(c) a,mf&;DS u awGrd+yD; G rdef;r,l&ef vkdtyfonhfaiG&&Sda&;twGuf roDwmaxG; 0wfqifxm;onhf vuf0wf &wem ypPnf;rsm;ukd&,lvkdojzihf a&mhyD;ESihf ckdcsD;wkd@ ESpfOD;tm;ac:aqmifum tcif;jzpf ae&mteD;&Sd ukuUKdyifrS apmihfaecJha=umif;/ tcif;jzpfonhfae@wGif roDwmaxG; wpfOD;wnf;jyefvmpOf "m;jzihfaxmufI awmpyfxJokd@ ayG@zufac:,l+yD; om;r,m; tjzpf wpfa,mufwpf}udrfpDjyKusihfum vnfyif;tm; "m;jzihf vSD;jzwfchJ=ua=umif;/ 4if;0wfqifxm;onhf trfpDa&$qGJ}uKd; tygt0if a&$xnfypPnf; ig;rsKd;tm; ,laqmif cJha=umif; azmfxkwf&&Sdygw,f? jzpfpOftay: tajccHI rvkdvm;tyfaom vlrsKd;a&; ydyuQrsm; rjzpfyGm;apa&;twGuf vnf;aumif;/ w&m;cHrsm;tay: rauseyfol &Gmol&mom;rsm;u 0ki;f 0ef;&efjyKvmEkiaoma=umihf vnf;aumif;/ +rKde,ftycsKyfa&;rSL; G d df kf ESihf +rKde,f&JwyfzGJrSL;wkd@u apmihf=unhf+yD; arv 30 &uf eHeuf 10 em&D 15 rdepfwGif w&m;cHokH;OD;tm; ausmufjzLc&kdif &JwyfzGJr_;OD;pD;tzGJjzihf ausmufjzL tusOf;axmifokd@
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
53
ykd@aqmifcsKyfaESmifcJha=umif; od&ygw,f? tqkygjzpfpOfEiywfouf+yD; tJ'ae@ rGe;f vGJ 1 em&D rdepf 20 cef@wif ausmufeD d S fh D G armfaus;&GmrSm &ckdifvlrsKd; pkpkaygif; 100 cef@onf ausmufeDarmf&Jpcef;teD;okd@ a&muf&Sd vm+yD; zrf;qD;xm;aom xufxuf(c)a,mf&SD;yg okH;OD;wkd@tm; jyefvnfxkwfay;&ef awmif;qkc=hJ u&m &Jpcef;wGir&Sa=umif;ESifh ausmufjzLaxmifo@dk yk@d aqmif+yD; jzpfa=umif;/ d f d wm0ef&dSolrsm;u &Sif;jycJha=umif;/ okd@aomf vlpkurauseyfojzihf &Jpcef;twGif;okd@ 0ifa&muf&ef}uKd;pm;vm&m ausmufeDarmf&Jpcef;rS aoewf ig;csufajcmufvSef@ ypfazmufI vlpkcGJcJh&a=umif;/ 'ghtjyif tJ'Dae@ rGef;v$J 1 em&D rdepf 50 cef@wGif ausmufeD armfaus;&GmrS &ckdifvlrsKd; 100 OD;cef@onf &rf;+AJ+rKdokd@ xGufcGmoGm;cJha=umif;/ rGef;vGJ ykdif;wGif ausmufjzLc&kdiftkyfcsKyfa&;rSL;ESihf c&kdif&JwyfzGJrSL;wkd@onfvnf; &Gmol&Gmom; rsm;ESihf ndE_dif;ajz&Sif;ay;&eftwGuf naeykdif;wGif &rf;+AJK+rKdokd@ a&muf&SdcJh+yD; qlyltkH=uGr_ rjzpfapa&;/ vkH+cHKa&;ESihf w&m;Oya'pdk;rdk;a&;twGuf aqmif&GufcJh=ua=umif;/ 'ghtjyif arv 30 &uf nae 4 em&DwGif &rf;+AJ+rdK@e,f tkyfcsKyfa&;rSL;Hk;/ &rRm0wDcef;rrSm cdkif+rdKe,ftqihf Xmeqdkif&m wm0ef&Sdolrsm;ESihf &rf;+AJ+rdKe,f jynfol@v$wfawmf ud,pm;vS,f OD;b=unfw@kd u qlyt=kH uGr_ rjzpfapa&;twGuf &Si;f vif;ajym=um;cJojzihf k f l h ausmufeDarmfaus;&GmrS &Gmol&Gmom;rsm;onf tJ'Dae@ nae 5 em&D 40 rdepf cef@wGif &rf;+AJ+rKde,f tkyfcsKyfa&;rSL;Hk;rS jyefvnfxGufcGmcJh=u+yD; arv 31 &ufae@ eHeuf 9 em&DrSm &rf;+AJ+rdKrS a&,mOfESpfpD;jzihf ausmufeDarmfaus;&Gmodk@ jyefvnfxGufcGm oGm;cJha=umif;/ tqdkyg ausmufeDarmf&Gmol&Gmom;rsm;xHodk@ &ckdifjynfe,f vrf;yef; qufoG,fa&;0ef}uD; OD;ausmfcifu axmufyHhaiGusyf 10 odef;/ roDwmaxG; ema&; twGuf tvSLaiG usyf 6 odef;/ jynfe,fv$wfawmfudk,fpm;vS,f OD;oef;Edkifu ouFef;ig;pHkeJ@ aiGusyf wpfodef;wdk@udk ay;tyfcJha=umif; od&Sd&ygonf? tqkdygjzpfpOf jzpfyGm;+yD; arv 31 &uf nae 3 em&D 5 rdepfwGif &cdkifjynfe,f vHk+cHKa&;ESihf e,fpyfa&;&m 0ef}uD; 'kwd,jynfe,f &JwyfzGJ@rSL; / ausmufjzLcdkif tkyfcsKyfa&;rSL;eJ@ cdkif&JwyfzGJ@rSL;wdk@ yg0ifaomtzGJ@onf uG,fvGefol roDwmaxG;. tokbtm; vdkufygydk@aqmifcJh+yD; ausmufeDarmf &Gmol&Gmom;rsm;ESihf aqG;aEG;cJha=umif;/ ZGev 1 &uf eHeuf 9 em&Dwif jynfe,f0ef}uD; OD;aqmifonhf tzG@J onf ausmufjzL+rdKod@k f G xGufcGmcJh+yD; &dyfomY roDwmaxG; towfcH&r_ESihfywfoufI ausmufjzL+rdKe,f vli,ftzGJ@ESihf aqG;aEG;yGJjyKvkyfcJha=umif;/ xdkodk@aqG;aEG;&mwGif w&m;cHrsm;tm; tcsdefrqGJbJ xda&mufonhfjypf'%frsm; csrSwfoGm;rSmjzpfa=umif;/ w&m;pD&if&mY w&m;Hk;rSm vltkyfpkrsm; rjzpfap&eftwGuf 0dkif;0ef;xdef;odrf;ay;=u&ef aqG;aEG; ajym=um;cJha=umif;/ jypfr_usL;vGefcJh=uwJh w&m;cHoHk;OD;tm; pepfwus ppfaq; azmfxkwfvsuf w&m;Oya'ESihftnD xda&mufaom jypf'%fcsrSwfEdkifa&; aqmif&Guf
54
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
v#uf&Sda=umif; od&Sd&ygonf? ZGefv 3 &uf eHeuf 6 em&DwGif awmifukwf+rKday:&Sd vlpnfum;wJh ae&m rsm;rSm vGefcJhaom arv 28&ufae@u ausmufeDarmfaus;&Gmtkyfpk/ oajyacsmif aus;&Gmae roDwmaxG;tm; &ufpufpGm tapmfum;cH&aom jzpfpOfESihf ywfoufI aoqHk;ol. "mwfykHESihf rGwfqvif ukvm;rsm;. &ckdiftrsKd;orD;rsm;tm; &nf&G,f csuf&Sd&Sdjzihf &ufpuf,kwfrmr_rsm;udk awmifukwf+rdKay:ae jynfolrsm;odap&ef today;Ed_;aqmfjcif; acgif;pOfjzihf 0HomEk&udQwtzGJ (awmifukwf+rdK) trnfjzihf pmrsm;jzef@a0cJha=umif; od&Sd&onf? ,if;odk@ pmrsm;jzef@a0cJh+yD;aemuf nae 4 em&DwGif oHwGJ+rdKrS &efukef+rKdokd@ xGufcGmvmonhf &kd;ropPm armfawmf,mOfvkdif;rS rSefvHk,mOfonf awmifukwf+rKd at;&dyfjidrf um;}uD;0if;odk@ a&muf&SdcJh+yD; c&D;onfrsm;twiftcsjyKvkyf&ef acwW &yfem;pOf ,mOfay:wGif rGwfqvifukvm;vlrsKd;rsm; ygvma=umif; owif;jyef@oGm;cJh+yD; +rdKcHvlxkrsm; 0dkif;tHka&muf&SdvmcJha=umif;/ xdkodk@ vltkyfpk0dkif;tHkvmojzihf *dwfrSL;u tqdkyg armfawmf,mOftm; tjrefxGufcGmapcJh&m xGufcGmoGm;onhf armfawmf,mOf aemufodk@ qdkifu,fjzihf vltcsKd vdkufygoGm;+yD; armfawmf,mOftm; +rdKtwGif;odk@ jyefvnfarmif;ESi&ef apcdi;f cJa=umif;/ xdo@kd jyefvnfarmif;ESic&mrS oHw-awmifuwf f k h k f hJ JG k um;vrf;qHk (awmifuw+f rdKwGi;f jynf+rdKtxGu) od@k a&muf&pOf toihf apmihaeonhf k f dS f vl 300 cef@tkyfpku ydwfqdk@wm;qD;um ,mOfudk&yfwef@apcJh+yD; ,mOfay:ygvmonhf rGwqvif ukvm;vlrsK;d rsm;tm; twif;qGcs&mrS ke;f &if;qefcwf jzpfym;cJ+h yD; ,mOfay:yg f J G rGwfqvifukvm; vlrsKd; 10 OD;aoqHk;cJha=umif;/ 'ghtjyif armfawmf,mOfvnf; zsufqD;cHcJh&a=umif;/ tcif;jzpfyGm;&m ae&modk@ awmifukwf+rdKe,f tkyfcsKyfa&;tzGJ/ jrefrmEkiiH &JwyfzJG / v$wawmf ud,pm;vS,/f ppfrxrf;a[mif; tzGJ rsm;ESifh &yfr&yfzrsm; df f k f _ d a&muf&Sd xdef;odrf;aqmif&GufcJh&m ,if;ae@nae 6 em&DwGif vlpkuGJoGm;cJha=umif; od&Sd& onf? aoqH;k olrsm;wGif bmoma&;udpjP zihf oHw+JG rdKod@k a&muf&c&mrS oufqi&m dS hJ kd f +rdKrsm;od@k jyef=uolrsm;yg0if+yD; awmifwi;f }uD;+rdKrS 6 OD;/ ajrmif;jr+rdKrS 2 OD;ESifh oHw+JG rdKrS G 2 OD; jzpfa=umif;/ tqdkyg aoqHk;olrsm;. kyftavmif;rsm;tm; oHwJG+rdK rGwfqvif ocFsKdif;Y 'Duae@ o+*FdK[fcJh+yD;jzpfa=umif;/ jzpfpOfESihfywfoufI w&m;Oya'ESihftnD jzpfapa&;twGuf vdktyfaom pHkprf;ppfaq;r_rsm; aqmif&GufoGm;rnfjzpf+yD; vuf&Sd tajctaerSm &yf&Gmwnf+idrf at;csrf;a&;twGuf wm0ef&Sdolrsm;u +rdKrd+rdKzrsm;ESihf yll;aygif;xdef;odrf; aqmif&Gufvsuf&Sda=umif; owif;&&Sdonf? &cdkifjynfe,f ppfawG+rdK pufHkpk&yfuGuf vrf;xdyf&Sd vufzuf&nfqdkifwGif ZGefv 3 &ufae@ nae 5 em&D 10rdepfrSm atmifausmfpdk;(pdppfqJ)yg oHk;OD;ESihf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
55
OD;atmifoef;a0 45 ESpf (tb) OD;pdefvS (tuGuf 6/ pufHkpk&yfuGuf/ ppfawG+rdK)wdk@ aps;aumuf aumufcHonhfudpPtm; rauseyf&mrS pum;tacstwifjzpf=u&mrS atmifoef;a0rS toihygvmwJh "m;eJ@ +cdr;f ajcmufxuajy;oGm;a=umif;/ atmifausmp;kd yg f G f f oHk;OD;eJ@ tzGJ@rSm ppfawG+rdK trSwf(1) &Jpcef;odk@ vma&muf wdkifwef;cJhygw,f? tqkdyg n 7 em&Dcwif atmifoef;a0. ZeD; a':atmifoef;jrESifh trsK;d orD; 10 OD;wd@k trSw(1) JG G f &Jpcef;od@k a&muf&vm+yD; 4if;.cifye;f aysmufq;kH aea=umif; ta=umif;=um;pOf &Jpcef;rSm dS G vltiftm; 50 cef@ pka0;a&muf&SdcJh+yD; wjznf;jznf; 200 OD;cef@txd &SdvmcJha=umif;/ xdkodk@ vlrsm;pka0;aepOf n 7 em&D 45 rdepfwGif OD;atmifjrausmf (ppfawG+rdKe,f &cdkif wd k i f ; &if ; om;rsm; wd k ; wuf a &;ygwD O uU ) a&muf & S d v m+yD ; OD ; atmif o ef ; a0rS m &cdkifwdkif;&if;om;rsm; wdk;wufa&; ygwD0ifwpfOD; jzpf+yD;/ 4if;tm; rdrdwdk@ &SmazGoGm;rSm jzpfa=umif; ajymqdkcJhonhftwGuf vlpkuGJ+yD; atmifoef;a0.ZeD; a':atmifoef;jrwdk@ &Jpcef;rS jyefvnfxGufcGm oGm;=uygw,f? wzef n 9 em&DrSm trSwf(1) &Jpcef;a&SrSm vl 300 cef@ jyefvnfpka0; a&muf&Sdvm=ujyef&m OD;atmifjrausmfu atmifoef;a0tm; ac:aqmifay;rnf jzpfa=umif;ESihf vlpkcGJ=u&efajymqdk+yD; xGufcGmoGm;cJhygw,f? tJ'Daemuf n 11 em&D ausmrm a'guwmat;armif (OuU/ &cdiwi;f &if;om;rsm; wd;k wufa&;ygw) OD;ausmoe;f fS f k f kd D f d (jynfe,fpdkufysKd;a&;ESihf arG;jrLa&;0ef}uD;) wdk@ &Jpcef;odk@ a&muf&SdvmcJha=umif;/ n 10 em&D 40 rdepfcef@wGif OD;atmifjrausmfu atmifoef;a0tm; &Jpcef;odk@ ac:,lvm+yD; vlpkcGJ=u&ef ajymqdkcJhaomfvnf; vlpkruGJbJ n 10 em&D 55 rdepfcef@wGif &Jpcef; twGif;odk@ ykvif;uGJ/ cJrsm;jzihf ypfaygufcJh&m &Jpcef; taqmuftOD trdk;ayguf+yJjcif;/ tdrfaxmifonfvdkif; trdk;ayguf+yJjcif;/ &JwyfzGJ@ydkif ,mOfESpfpD; a&SavumrSefrsm; uGJa=u ysufpD;cJhjcif;rsm; jzpfyGm;cJhygw,f? qufvuf+yD; n 11 em&D 10 rdepfcef@wGif tqdkyg vlpkvla0;u pcef;t0if0 wHcg;r}uD;tm; zsufqD;+yD; &Jpcef;odk@0if&ef }udK;pm;vmcJh&m &Jpcef;rS wyfzGJ@0ifrsm;u toHay; ajcmufve@f ypfcwf cJygw,f? od@k aomf vlpuroGm;bJ n 11 em&D 15 rdepfwif S h k JG G &Jpcef;t0if rD;tm;ducI &Jpcef; wHcg;r}uD;tm; zsuq;D 0ifa&mufz@kd xyfr}H udK;pm;vmcJh k f JG f jyefojzihf xyfrH ypfcwf vlpcc&m xdvprm &Jpcef; ab;b,fnmod@k jyefE@HS oGm;cJygw,f? k JG hJ k lkS h odk@aomfvnf; pcef;ywf0ef;usifwGif vlpkuGJoGm;jcif; r&SdonhftwGuf ZGefv 4 &uf ae@ eHeuf 1 em&Dwif wm0efus &Jwyfz@JG rsm;u t"duk%;f vufeufEifh rD;cd;k AH;k toH;k jyKI G S vlpkcGJcJh&ygw,f? tqdkyg vltkyfpkonf eHeuf 3 em&DwGif vrf;r}uD;vrf;ESihf OD;OwWrvrf;qHk&m dk;rb%fa&S&Sd (PCO) taqmuftOD;tm; rD;d_zsufqD;cJhygw,f? tqdkyg jzpfpOfwGif t&yfom; 12 OD; ayguf+yJ'%f&m toD;oD;&&SdcJhojzihf ppfawGaq;Hkodk@ wifydk@ukocJh+yD;
56
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
vlpkvla0;wGif yg0ifol udk;OD;tm; zrf;qD;xdef;odrf; ppfaq;v#uf&Sdygw,f? vuf&Sd tcsdefwGif 'Drdkua&pDESihf vl@tcGihfta&;twGuf +idrf;csrf;pGm pka0;cGihfESihf +idrf;csrf;pGm pDwef;vSnhfvnfcGihf udpP&yftm; Oya'a&;qGJI cGihfjyKcJh+yD; jzpfygw,f? odk@aomfvnf; TuJhodk@ rif;rJhpdkufqef+yD; Oya'ESihf qef@usifaom tkyfpkzGJ@ v_yf&Sm;r_rsm;/ Oya'rJh vky&yfrsm;tm; rnfo@kd rsS vufoihcI r&Ediyg? od@k ygI tqdygjzpfpOftay: vdtyfaom f fH kf k k pHkprf;ppfaq;r_rsm;udk jyKvkyfoGm;rnf jzpfonhftjyif w&m;Oya' ESihftnD xda&mufpGm ta&;,l aqmif&GufoGm;rnf jzpfa=umif; od&Sd&ygw,f [lIjzpfygonf?
57
ajcmufvSef ypfwmuvGJvdk wpfjcm;ypfcwfESdrfESif;wmrsdK; vkyfw,fvdk r=um;ygbl;? tckawmh vH+k cHKa&;twGuf wm0ef&oawG vkyaqmifae+yDvkd od&ygw,f [k +zpfpOfukd dS l f ud,awG}uHKawGcJ&ol a'ocHwpfO;D u Eleven Media Group rS zkef;jzifh ar;+ref;r_udk k f h ajz=um;cJhonf? a'ocH &cdkifwdkif;&if;om;rsm;. aetdrf zsufqD;cH&rSKxJwGif Eleven Media Group . armifawmowif;axmuf udk0if;armif. aetdrfvnf; zsufqD;cHcJh &onf? xdktwGuf Eleven Media Group rS axmufyHhaiG odef; 20 ay;tyfrnf +zpf+yD; armifawmwGif ysufpD;qHk;&SHK;rSKrsm;udk ulnD&eftwGufvnf; tvSLaiGusyfodef; 20 udk oufqdkif&modk ay;tyfvSL'gef;oGm;rnf jzpfygonf? aetdrfrD;&_dcH&jcif;/ qlyltkH=uGjcif; ponfwdka=umifh jzpfay:vmaom jynfol rsm;udk armifawm+rKday:&Sd y&[dwausmif;/ atmifajraAm"dausmif;/ A[dausmif; ponfh k (3)ae&mwGif u,fq,fa&;pcef; zGifhvSpfxm;&Sd+yD; xdef;odrf;apmifha&Smufay;vsuf &Sda=umif; od&Sd&ygonf?
reufuvnf; AvDawGrS tpnf;ta0;awGvkyf=uw,f? aemuf+yD; ppfawGrSmu &cdkifeJ b*FgvDu wpf0ufpDavmuf&Sdw,f? wm0ef&SdolawG&Jh v_yf&Sm;r_awG rawG@&ao;vdk@ +rdKcHawGtaeeJ rvHk+cHKbl;vdk@ cHpm;ae=u&ygw,f? armifawmrSmu &cdkifvlrsdK; 2 aomif;avmuf&Sd+yD; b*F gvDu 4 odef;avmuf&Sdw,f? aemuf+yD; armifawmrSm ppfwyf &SdayrJh bmrSv_yf&Sm;wm rawG&bl;[k ajym=um;cJhygonf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
59
ork d i f ; rS w f w rf ;
61
62
ork d i f ; rS w f w rf ;
63
wGif jzpfyGm;aom ydyuQrsm;. t"duw&m;cHrm b*F gvDdk[if*sm bmoma&; tpGef; a&mufrsm;. vufcsufjzpfonfudk twdtusazmfjyay;&efEihf tqdkyg t=urf;zuf b*FgvDdk[if*smrsm;udk tjrefqHk;&mazGI Oya'a=umif;t& xda&mufpGm ta&;,l aqmif&Gufay;&efvnf; xnhfoGif;awmif;qdkcJh=uonf? ,ckjzpfpOfonf wdkif;&if;om;ta&;udpPjzpf+yD; wdkif;&if;om;wpf&yfvHk; taejzihf yl;aygif;yg0if=uyg&efvnf; Ed_;aqmfcJh=uonf? rGef;vGJ 1 em&D 20 rdepf tcsdefwGif tqdkygvlxkrm taemufzuf tmHkcH wefaqmif;a& =umoyaw;+*dK[fwdkifwGif pka0;qkawmif;r_rsm; jyKvkyfvsuf&donf?
aevnf 3 em&D
rif;*H&yfuGuf(89)- b*F gvDtiftm; 200 cef ESihf &cdkifwdkif;&if;om; 200 cef&ifqdkif/ &Jrsm;a&muf&Sd/ rdk;ay:axmifypf/ vlpkuGJ/ (&cdkiftdrf (1) vkH;ESihf b*F gvtrf D d (1) vkH; rD;avmif)
nae 5 em&D
rif;*H&yfuGuf/ rdk;vkHavvkH tm;upm;&kHtm; 200 cef@rS rD;&_d&efa&muf&Sdvm/ &Jrsm;a&muf&Sd/ rdk;ay:axmifypf/ vlpkuGJ?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
65
n 8 em&D 45 rdepf
bk a r&G m rif ; *H & yf u G u f / ES p f & G m pvk H ; &S d &cd k i f E S i h f b*F gvD tcsif ; csif ; aetdrfrsm;tm; tjyeftvSef rD;&_d/ &Jrsm; a&muf&Sd/ rdk;ay: axmifypf/ vlpkuGJ? (&cdkiftdrf (2) vkH;/ b*F gvDtdrf (3) vkH; rD;avmif)
n 9 em&D 50 rdepf
rif;*H&yfuu(13)&Sd bke;f }uD;ausmif;tm; b*F gvD 10 OD;rS rD;&_d / &Jrsm;a&muf&/dS G f rdk;ay:axmifypf/ vlpkuGJ? (bkef;}uD;ausmif; 1 ausmif; rD;avmif)
66
ork d i f ; rS w f w rf ;
aevnf 3 em&D
ppfawG+rdKtajctaetm; xdef;odrf;Edkif&eftwGuf yk'fr 144 (nrxGuf& trdef) xkwfjyefvdkufa=umif; od&ygonf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
67
68
ork d i f ; rS w f w rf ;
eHeuf 11 em&D
ppfawG+rdK tjyifbuf&Sd emZD&GmrS &Gmom;rsm;onf b*F gvDrsm;. &efa=umihf ZGev (10) &ufae@nu &Gmudk pGe@f cmxGuajy;cJ=h ua=umif; od&&ygonf? tqdyg&mwGif f G f dS k G tdrfajc 2700 cef@&Sd+yD; &cdkifwdkif;&if;om; tdrfajc 280 cef@ESihf bkef;}uD;ausmif;ig;ausmif; &Sda=umif; od&onf? tqdyg emZD&mwGif aZ,sr*Fvm/ apwDjyif/ pENmavmu/ "rR0[m&/ j*pfacsmif; k G d bke;f }uD;ausmif;wd@k teufrS aZ,sr*Fvm/ apwDjyif/ pENmavmuponhf bke;f }uD;ausmif; 3 ausmif;ESihf &ckdif&Gmom;rsm;. aetdrfrsm;udk ZGefv 11 &ufae@ eHeufydkif;wGif rD;&SdKzsufqD;cHae&a=umif; od&Sd&ygonf? ppfawGrSm w&m;0if u,fq,fa&;pcef;rsm; r&Sdaomfvnf; ppfawG+rdK teD;tem;&Sd &cdkif&Gmrsm;rS jynfolrsm;onf ppfawG+rdKay:&Sd bkef;}uD;ausmif; 10 ausmif; cef@wGif cdkvHkae=u+yD; vl 5000 cef&Sda=umif; od&onf?
69
jzpfa=umif; od&Sd&ygonf? tjcm;ava=umif;vdkif;rsm;jzpfonhf jrefrmhava=umif;/ tJrE Wav;ESihf tJyk*HwdkrSm &cdkifjynfe,fodk c&D;pOfrsm; yHkrSefajy;qGJvSsuf&Sda=umif; od&Sd& ygonf?
aevnf 12 em&D
vuf&SdtajctaewGif ppfawG+rdK ajrmufzuf &Gmom,m&GmESihf AsKdif;jzL&Gmwdk@ pdk;&drf&onhf tajctae&Sdaea=umif;/ tqdkyg&GmESpf&Gm. tv,fwGif b*F gvDrsm;. &Gm&Sdae+yD; &Gmom,m&GmudkoGm;&ef ppfawG+rdKrS a'ocHrsm; jyifqifae+yDjzpfa=umif; ppfawG+rdKcHwpfOD;u ajym=um;cJhonf?
70
ork d i f ; rS w f w rf ;
aevnf 3 em&D
ppfawGjrdK ajrmufbuf AdsKif;jzL&GmESihf oHawmfvD&Gmt=um;wGif &cdkif wdkif;&if;rsm;ESihf b*F gvDwdk@t=um; wif;rmr_jzpfyGm;ae+yD; xdkae&modk@ ppfwyfESihf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
71
vHkxdef;wyfzGJ0ifrsm; oGm;a&mufae+yDjzpfa=umif; od&ygonf? tqdkyg &GmESpf&Gmt=um;wGif rGef;vGJydkif;tcsdefu xdyfwdkufawGqkHr_jzpfcJh+yD; &cdkifwdkif;&if;om;oHk;OD;rSm b*F gvDwdk@. aoewfjzihfypfcwfr_a=umihf aoqHk;cJhygonf? aoqHk;cJhol oHk;OD;teuf ESpfOD;. tavmif;udk b*F gvDrsm;u oHawmfvD&GmtwGif; qGJ,l oGm;ojzihf &cdkifwdkif;&if;om;rsm;u tavmif;jyef&a&;twGuf oHawmfvD&GmtwGif; 0ifa&muf&ef}udK;pm;&mrS wif;rmr_ jzpfay:aejcif;jzpfa=umif; xdkae&modk@ a&muf&Sd aeonhf Eleven Media Group rS owif;axmufu ajymygonf? oHawmfvD&Gmonf b*F gvDrsm;aexdkifonhf &Gmwpf&Gmjzpfygonf? wif;rmr_ pwif jzpfym;aecseY xdae&mwGi&aeaom vH+k cHKa&;tiftm;rSm enf;yg;+yD; rvHavmuf G d f k f dS k awmhonhftwGuf ppfwyfESihf vHkxdef;rsm; xyfrHoGm;a&mufaejcif; jzpfonf?
nae 4 em&D
,cktcsdefwGif ppfawG+rdKwGif ae&m 3 ae&mY rD;avmifu|rf;r_ wpf+ydKifeuf wnf; jzpfyGm;ae+yD; oHawmfvD&GmESihf "n0wD&yfuGufrsm;. rD;avmifu|rf;r_rSm ydrq;kd &Gm;vmvsu&a=umif; od&onf? xd@k tjyif ppfawG+rdKwGif vH+k cHKa&;wyfz@JG rS aoewf k kd f Sd ypfcwfr_rsm; jzpfay:aeonfrSm r[kwfa=umif;ESihf 0g;ydk; 0g;&Hkrsm; rD;avmif aygufuGJjcif; omjzpfa=umif; ppfawGjrKd od@k a&muf&aeonhf Eleven Media Group owif;axmufu Sd ajym=um;cJhonf?
&Sda=umif; od&onf? &cdkifwdkif;&if;om;rsm; ,ref@ae@uwnf;u tqdkyg&GmrS aetdrf rsm;udk pGe@f cmcJygonf? xdo@kd pGe@f cmcJjh cif;a=umihf &GmwGi&aeaom &cdiwi;f &if;om;rsm;. G h k G f dS k f kd aetdrfudk b*F gvDrsm;u ,ref@ae@u rD;&d_cJhygonf? ,ae@eHeufydkif;wGifrl aZ,sr*Fvm/ apwDjyif/ pENavmuESihf j*pfacsmif; bkef;awmf=uD;rsm;udk qufvufrD;&d_cJh=uygonf? ,ae@rGef;vGJydkif;wGif emZD&GmrS b*FgvDrsm;u "n0wD&yfuGufteD;&Sd &cdkif wdkif;&if;om;rsm; aetdrfudk rD;pwif&d_cJhojzihf &cdkifwdkif;&if;om;rsm;u emZD&Gm&Sd b*gFvD aetdrfrsm;udk jyefvnfrD;&d_cJhjcif; jzpfonf[k ppfawGa'ocHrsm;u ajymygonf?
nae 8 em&D
ppfawG+rdKwGif; vwfwavmjzpfay:aeaom tajctaersm;t& b*F gvD rsm;u tuGufcsvkyfaqmifaeonf[k xifjrifa=umif; ppfawG a'ocHrsm;u ajym=um; cJhygonf? tck olwdk@vkyfaeyHkawG=unhf&if tuGufcs+yD; vkyfaew,fvdk@ xifw,f? rae@u rif;*H&yfuGufawGudk 0ifzdk@}udK;pm;w,f? rD;&d_w,f? olwdk@tdrfawGudkvnf; olwdk@ rD;&d_ +yD; &cditrawGu;l atmif/ &cdiawG &d_ w,fv@kd ajymvd@k &atmifvyw,f? 'Dae@awmh kf d f kf k f rif;*HbufrSm vHk+cHKa&;u vHkxdef;a&m/ wyfa&m csxm;w,f? tJ'DtcsdefrSm reufydkif; wpfyi;f vH;k +idraew,f? rGe;f vGyi;f up+yD; "n0wD/ emZD/ oHawmfv/D AsKd if;jzL/ rusn;f +rdKif kd f J kd ae&mawGudk rD;&d_w,f? tJ'Dae&mawGrSmu vHk+cHKa&; tm;enf;aew,f? tJ'gudk odwJhtwGuf 'gudktcGihfaumif;,l+yD; rD;&d_r_awG vkyfw,f[k ppfawG a'ocHwpfOD;u ajymygonf?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
73
,ae@(ZGefv 11 &uf) wGif emZDaus;&GmbufrS b*F gvDtkyfpk/ oHawmfvD aus;&GmrS b*F gvDtkyfpk xdktkyfpkESpfpk t"du x=uGcJhjyD; ZGefv 10 &ufae@url bkar&Gm&Sd b*F gvDtkyfpku x=uGcJhjcif; jzpfygonf? ppfawG+rdKxJrSmom b*gFvDtiftm;u enf;w,f? trfbm&Dtkyfpk/ emZD tkyfpk/ bkartkyfpkuawmh b*F gvDawGrsm;w,f? 'gawGu ppfawG+rdKeJ@ eD;w,f? olwdk@u +rdKudk ywf0dkif;+yD; aewJhoabm&Sdw,f? +rdKwGif;rSmaewJh b*F gvDawGuawmh olwdk@&J aetdrfawGudk pGef@oGm;yg+yD? 'D&ufydkif;rSm jzpfaewmu ppfawGjrdKywfvnfrSm 0dkif;aewJh b*FgvDtkyfpkawGu tvSnhfus x=uGaewJh oabm&Sdw,f? vHk+cHKa&;u wpfzufrSm tm;pdkufae&if usefwJhwpfzufu x=uGwJhoabmjzpfaew,f? vHk+cHKa&;tiftm; uvnf; wpf+rdKvHk;twdkif;twmt& vHkavmufr_ r&Sdao;bl;? tJ'Dawmh ppfawG a'ocHawGuyJ udk,fhvufeufudk,f&Sm+yD; umuG,fae&wJhoabm &Sdaew,f? ppfawG +rdKjyif urf;em;ywfvnfwpfa=umrSmvnf; b*FgvD&GmawGrsm;w,f? olwdk@awGeJ eD;aewJh Oyrm AsdKif;jzLvdk &GmrsdK;qdk&if pdk;&drf&wJh tajctae&Sdw,f? vHk+cHKa&; uvnf; tJ'Dtxd ra&mufao;bl;? xifxm;wJh twdkif;yJ 'Dae@rSmawmh AsdKif;jzL&Gmem;u oHawmfvD b*F gvDtkyfpku x=uGw,f? vHk+cHKa&;u awmfawmfav; aemufus+yD;rS a&mufw,f [k ppfawG a'ocHu ajymygonf? ppfawGY b*F gvDrsm; x=uGr_ qufwdkufjzpfaejcif;rSm xGufajy;vdkonhf twGuf ,ckuJhodk@ tuGufcsvkyfaqmifr_rsm; jzpfEdkifonf[laom ,lqr_rsm;vnf; &Sdygonf? u|efawmfxifwmuawmh ppfawGrSm&SdaewJh b*FgvDawGu olwdk@pcJhwJh Zmwfvrf;rSmyJ olwdk@ xGufaygufydwfaew,f? olwdk@u &cdkifwdkif;&if;om;awG tdrfudk rD;p&d_/ &cdkifawGudk p+yD;&efpw,f? 'Drwdkifciftcsdefu olvnf; ol[molae/ udk,fvnf; udk,hfzmomaeaewJh tcsdefrSmuwnf; olwdk@bufu &efpr_awG &SdcJhw,f? tckawmh olw@kd u &cdiwi;f &if;om;awGaewJh ae&mudr;D &d_ awmh 'Dbufu vH+k cHKa&;t& umuG,f k f kd k &wmawG &Sdvmw,f? 'DtcgrSm &cdkifwdkif;&if;om;awGvnf; bmtvkyfrS rvkyfEdkifyJ olw@kd &efukd umuG,ae&w,f? olw@kd vnf; &Gmjyifxuv@kd r&Edib;l jzpfw,f? 'Dtcgrm f G f kf S &cdkifwdkif;&if;om; tdrfawGeJeD;wJh olwdk@tdrfawGudk udk,fwdkif rD;jyef&d_w,f? aemufawmh &cdkiftdrfawGudk rD;ul;atmifvkyfw,f? &cdkifawGu rD;0dkif;owfwJh tcsdefrSm xGufajy; r,fqdkwJht}uHeJ vkyfyHk&w,f? tckjzpfaewmawGudk =unhf&if 'Dvdkajy;Edkifzdk@ tuGufcs vkyfaew,fvdk@ jrifw,f [k ppfawG a'ocHu ajymjycJhonf? olwdk@ ajy;Edkifwm yifv,fxGufaygufbufyJ &Sdw,f? olwdk@u a&udk &cdkif wdi;f &if;om;awGxuf u|r;f usir&w,f? yifv,f0udp;D wJh acsmif;awGu wpfqihf olw@kd k f _ dS k xGufajy;zdk@ }uHyHk&w,f? ppfawG+rdKqdkwmuvnf; a&ywfvnf0dkif;aewJh u|ef;pk oabm
74
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
jzpfaew,f? bkarbufuaeqdk&if awmufav#muf b*F gvD&GmawGcsnf;yJ jzpfwJhtjyif yifv,f0eJeD;wJhtwGuf olwdk@ 0ifxGufzdk@ ydkvG,fw,f? wpfu,fwef; awG;=unhfr,f qdk&if ppfawG+rdKxJu b*FgvDawGu ajy;zdk@rvG,fbl;? +rdKjyifu b*FgvDawGuawmh ajy;vdk@ &w,f? 'gayrJh +rdKwGif;eJ eD;wJh b*F gvDtkyfpkawGudk iJh+yD; +rdKjyifu b*F gvDawGu x=uGaewJh oabm&Sdw,f? tckcsdefrSm olwdk@ qkyfvnf;pl;/ pm;vnf;&l;jzpfae+yD? olwdk@ tJvdkjzpfwmeJ@yJ &cdkifwdkif;&if;om;awG ysufpD;&m/ysufpD;a=umif; }uHaew,fvdk@ xifw,f [k ppfawG a'ocHwpfOD;u ajymonf? rnfodk@yifqdkapumrl vuf&Sdtaetxm;wGif b*F gvDrsm;. x=uGr_rSm qufvufjzpfay:aeygonf? ypfrdef@vnf; ay;xm;+yD;+yD? rypfao;ygbl;? rdk;ay:axmif ajcmufvSef@ ypfcwfwmawGyJ &Sdaewmyg? 'Dae@=um;aewJh toHawGu &GmawGrSm rD;avmifvdk@ 0g;ydk; 0g;awG uGJwJhtoHu ydkrsm;aeygw,f? rD;&d_@wJh b*FgvDwpfcsdKudk zrf;rdxm;w,fawmh =um;w,f? b,favmuf zrf;rdxm;w,f qdkwmawmh rodao;bl;? vHk+cHKa&;tiftm; twGuf wyfawGawmh a&mufaeyg+yD? u|efawmfawG&oavmufawmh axmufydk@/ 'up / BEMP / GE/ cr& 354 wyfawG a&mufaeygjyD? twdtusawmh rod&ao;ygbl;? vHk+cHKa&;tiftm;u ravmufawmh b*F gvD&efu umuG,fzdk@ &cdkifwdkif;&if;om;awGu &&mvufeufawGudkif+yD; udk,hfa'oudk,fvHk+cHKatmif vkyfae&wmaygh? olwdk@uvnf; wyfvmrS a=umufw,fxifw,f? wyfwdk@/ vHkxdef;wdk@r&Sdbl;qdk&if &cdkifwdkif;&if;om; &GmawGudk rD;&d_zdk@}udK;pm;+yD; wyfvm&ifawmh aemufjyefqkwfoGm;w,f? wyfr&Sdawmh jyefxGufvmw,f? tJ'Dawmh &cdkifwdkif;&if;om;awGu udk,hf&yfuGuf tydkif;tvdkuf vHk+cHKa&;udk *&kpdkufae&w,f [k &cdkifwdkif;&if;om; vli,fwpfOD;u ajymygonf? vuf&tcsewif b*F gvrsm;u ppfawG+rdKywfvnf&dS &cdi;f wdi;f &if;om;rsm;. dS d f G D k k &yfuursm;tygt0if 4if;wd@k . aetdrrsm;udk rD;&d_ xm;cJjh yD; jzpfygonf? a&$jym;&yfuu&dS G f f G f b*FgvDaetdrftcsdKrSmrl &cdkifwdkif;&if;om;rsm;. rD;&d_zsufqD;r_udk cHxm;&ygonf? &cdkifwdkif;&if;om;rsm; rD;&d_zsufqD;cJhonhf b*F gvDaetdrfrsm;rSm pGef@cGmxGufajy;oGm;+yD; jzpfaom vlraeonhftdrfrsm;udk rD;&d_cJhjcif;omjzpfjyD; b*F gvDwdk@ xyfrHvma&muf aexdkifEdkifjcif; r&Sdap&ef xdkodk@vkyfaqmifcJhjcif;jzpfa=umif; od&onf? ,ae@x=uGaom emZDb*F gvDtkyfpkonf emZD&GmtwGif;Y &Sdaeaom jrefrm bke;f awmf}uD;ausmif;rsm;udk rD;&d@_ zsuq;D cJonfomrubJ tmuswawmfue;f teD;wGif f h d f k &Sdaeaom a&$Adrmefawm&ausmif;/ aomif'&mausmif;ESihf ,o"rRausmif; tp&Sdonhf bkef;awmf=uD;ausmif;rsm;udk pD;eif;xm;ygonf? pD;eif;cHcJh&onhf bkef;awmf}uD;ausmif; rsm;rS oHCmawmfrsm;rSmrl tmusdwfawmfukef;bufodk@ xGufajy;vGwfajrmufcJhygonf? xdkbkef;awmf=uD; ausmif;rsm;rSm emZD&GmESihf uyfvsufwGif &Sdaeaom ausmif;rsm;
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
75
jzpfygonf? xdk@tjyif tmusdwfawmfukef;buf&Sd jrefrmbkef;}uD; ausmif;rsm;udk pD;eif;&eftwGuf vltiftm; &m*%ef;ausmf&Sdaom b*F gvDrsm;u ,ae@rGef;vGJydkif;wGif =udK;yrf;cJhojzihf &[ef;awmfrsm;ESihf teD;tem;aus;&Gmrsm;rS &cdkif wdkif;&if;om;rsm;u pkaygif; umuG,fcJhygonf? tvm;wlyif ,ae@ rGef;vGJydkif;wGif oHawmfvD b*F gvDtkyfpkESihf AsdKif;jzL&GmrSm &cdiwi;f &if;om;wd@k xdywuawGr_ jzpfygonf? xdxywuawGr_onf oHawmfv&mrS k f kd f kd f k d f kd f D G b*F gvDrsm;u AsdKif;jzL&GmtwGif; 0ifa&mufzsufqD;&ef =udK;yrf;cJhjcif;a=umihf xdyfwdkuf awGcJhjcif;jzpfonf[k od&onf? tqdkyg xdyfwdkufawGr_wGif &cdkifwdkif;&if;om; 4 OD; aoqHk;cJhjyD; rlvu aoewf'%f&mjzihf aoqHk;onf[k owif;xGufay:cJhaomfvnf; tavmif;udk jrifawG&csdefwGif "m;'%f&mjzihf aoqHk;jcif; jzpfa=umif; od&ygonf? odk@aomf aoqHk;ol 4 OD;teuf ESpfOD;. tavmif;udk b*F gvDrsm;u 4if;wdk@&GmtwGif; ,laqmifoGm;ojzihf &cdkifwdkif;&if;om;rsm;u oHawmfvD&GmtwGif; 0ifa&mufjyD; tavmif;jyef,l&ef }udK;yrf;r_ jzpfcJhygonf? odk@&mwGif ppfwyfESihf vHkxdef;rsm; a&muf&Sd vmcJ+h yD;aemuf tqdygwyfzJG 0ifrsm;rS oHawmfv&mod@k 0ifa&muf+yD; tavmif;jyefawmif; k DG ojzihf jyefvnf&&SdcJha=umif; od&ygonf? ppfawGu b*FgvDawG&J 'Dvkyf&yfawGu b,fvdk&nf&G,fcsufeJ@ bmudk vdcsiv@kd 'Dvkd vkyaeovJqwm tckxd pOf;pm;vd@k r&ao;bl;? olw@kd bufu at;at; k f f kd csrf;csrf;ae&if u|efawmfwdk@uvnf; at;at;csrf;csrf;yJ qufqHrSmyg? tckawmh olwdk@vnf; acsmifydwfaew,f? u|efawmfwdk@vnf; tvkyfysuf/ tudkifysufeJ@ &&m vufeufpGJ+yD; udk,hfae&yf udk,hfvHk+cHKa&; udk,fvkyfae&w,f? 'Dtwdkif;qufoGm;ae&if olwdk@vnf; &duQmjywfawmhr,f? u|efawmfwdk@ bufrSmvnf; tcuftcJ &SdvmEdkifw,f? tckawmif u,fq,fa&;pcef;awGrSm &duQmrvHkavmufr_awGeJ &ifqdkifae&w,f? bmvdk@rsm; jy\emawG jzpfapEdkifr,hf zefwD;r_awGudk b*FvDawG vkyfae=uwmvJ [k ppfawG+rdKcHvli,fwpfOD;u ajymygonf? ,ae@eHeufydkif;wGif rD;avmifu|rf;xm;aom b*FgvDtavmif; 5 avmif; cef@udk ppfawG+rdK +rdKol}uD;&yfuGuf yifv,furf;pyfwGif awG&SdcJhonf[k od&ygonf? ,ae@ naeu jzpfyGm;cJhaom AsdKif;jzL&GmrS &cdkifwdkif;&if;om;rsm;ESihf oHawmfvD&Gm b*FvDtkyfpkrsm; xdyfwdkufawGr_wGif vl 6 OD;aoqHk;cJh+yD; 4 OD;rSm &cdkifwdkif;&if;om;rsm; jzpfum 2 OD;rSm b*FvDrsm;jzpfygonf?
76
ork d i f ; rS w f w rf ;
77
wGif;Y b*FgvDrsm; r&Sdoavmufenf;yg;oGm;a=umif; od&onf? +yD;cJhonhf &ufrsm; twGif; ppfawG+rdKwGif;&Sd vlraeaom b*F gvDaetdrftcsdKudk ppfawG+rdKcHrsm;u rD;&d_ zsufqD;vdkuf+yD; b*F gvDrsm; ppfawG+rdKwGif;odk@ aemufxyf 0ifa&mufaexdkifjcif;r&Sd&ef vkyfaqmifcJhygonf? xdk@tjyif AvDtcsdKudkvnf; zsufqD;vdkufa=umif; od&ygonf? ,ae@wGif emZD&Gm&yfuGuf&Sd tuGuftrSwf 1 / 2 / 11/ 12 rS b*F gvDrsm; x=uGvmEdkifonf[k ppfawGa'ocH vHk+cHKa&;wm0ef&SdoltcsdKu cef@rSef;xm;=uygonf? txl;ojzihf emZD tuGuf 1 ESihf 2 wGif tmbkvlESihf tmrDqef; wdk@.aetdrfwGif vufeufrsm;pkaeonf[k owif;rsm;xGufay:aeygonf? xdkESpfOD;onf emZD&Gm&yfuGuf twGif; aiGa=u;csrf;omaom b*F gvDESpfOD;jzpf+yD; b*Fvm;a'h&Sfe,fpyfESihf rjywf qufoG,fr_ &Sdaeolrsm;jzpfa=umif; od&ygonf? vuf&Sdtcsdefxd ppfawG+rdK. tajctaersm;ESihf ywfouf+yD; oufqdkif&m wm0ef&Sdolrsm;xHrS cdkifrmwdusaom twnfjyKcsufr&&Sdao;yJ ppfawGa'ocHrsm;. owif;ay;ydk@csufrsm;udkom owif;axmufrsm;u tm;jyKae&a=umif; od&onf?
78
ork d i f ; rS w f w rf ;
armifawm+rdKteD;ywf0ef;usif&aus;&Gmrsm;udk pGef cGmI armifawm+rdKay:&Sd dS y&[dwu,fq,fa&;pcef;ESifh tvdawmfjynhausmif; u,fq,fa&;pcef;odk a&muf&vmonhf k f dS a'ocHrsm;. ajympum;rsm;
anmifacsmif;cGqHku qdkifcef;awG rD;&d_aewmudkjrifawmh u|efawmfwdk@vnf; b*FgvDawG &Gmudkvmawmhr,fqdkwm ajymaewkef;yJ b*FgvDawG &Gmudk tkyfpkvdkuf csDwufvm=uw,f? u|efawmfwdk@ &Gmom;oHk;q,favmufpk+yD; ckcHzdk@vkyf=uw,f? 'gayr,hf awGwJhvludk 0dkif;&dkuf=uawmh u|efawmfwdk@ uav;awG trsdK;orD;awGudk xGufajy;=uzdk@ ajymvdkufw,f? vlawGvJ wpfa,muf wpfuGJ awmifawGxJ ajy;oGm; =uw,f? &Gmubkef;awmf}uD;udk 0dkif;&dkufwmawGw,f? u|efawmfwdk@vJ aemufqHk; ajy;=uawmhwmyJ? &Gmom;ESpO;D towfcvu&w,f[k a&$&ifat;aus;&GmrS &cdivrsKd ; f H kd f kf l OD;ompdefuajymonf? u|efrwdku anmifacsmif;vrf;cGqHkrSm qdkifa&mif;wmyg? yxr b*F gvDawG AvDawGuqif;csdefrSm tkyfpkvdkuf anmifacsmif;&Gmu wufvm=uw,f? u|efrwdk@vJ qdkifuxGufajy;=uawmh qdkifawGudk rD;&d_vdkuf=uw,f? u|efrwdku epu pcef;qD ajy;0if=uw,f? qdkifcef;awGrD;&d_aewm =unhfae&w,f? epuawGvnf; bmrSjyefrvkyf Edib;l ? b*F gvawGu vH+k cHKa&;tzGJ awG aoewfe@J cseaewmawmifra=umufyJ wufvm kf D d f =uwm[k roDwmu ajymonf? u|efawmfwdk@u &GmudkrD;&d_cH&awmh tm;vHk;xGufajy;=uw,f? uHom,m &Gmbufudkajy;=uw,f? tJ'DrSm jynfolppfawG&Sdawmh vdkufvmwJhb*F gvDawG rwuf&J awmhbl;? aemufrS av;rdkifpcef;udk ajy;cJh&w,f? rae@u &GmudkoGm;=unhfw,f ? tdrfajc 80 rSm 6 vH;k yJusevuw,f? usewmawG rD;&d_ cHvu&w,f? &GmudawG&wm rsu&nf f kd f f kd f k f 0Jrdw,fAsm[k a&$&ifat;&GmrS ArmtrsdK;om; udkoef;vGifu ajymonf?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
79
AvDqif;csdef 2 em&DcGJavmufrSm u|efawmfwdk@ oa&ukef;abmif&Gmudk b*F gvawG tkypvuf wufvm=uw,f? &Gmom;awGu zke;f eJ@ epu pcef;udk ta=umif; D f k kd =um;ayr,hf vHk+cHKa&;awGra&mufrD &GmudkrD;&d_cH&w,f? p+yD; bkef;}uD;ausmif;uae p&d_w,f? aemuf &Gmudk0dkif;w,f? u|efawmfwdk@u &GmrSmydwfrdaeawmh 0dkif;+yD;t&dkuf cH&w,f? u|eawmfwkd rdom;pkukd 'kwawG "g;awGtjyif u|eawmhukd qdiu,fcse;f }udK;eJ f f f kf d &dkufw,f? acgif;/ vufarmif;eJ aygifrSm'%f&m&w,f? &GmuxGuf+yD; awmifawGqD tkypawG uG+J yD;ajy;=u&w,f? aemufq;kH u|eawmfw@kd tzGJ awmifay:a&mufrS epuawG f k f a&mufw,f? jyefvmzdk@ta=umif;=um;rS u|efawmfwdk@ tkyfpkESpfpkavmuf jyefvm=u w,f? wpfcsdKtkyfpkawGu awmifausmf+yD; xGufajy;oGm;=uwm jzpfygw,f? &GmrSmu q&marmifcsrf;om towfcHvdkuf&w,f? aemuf &GmcHESpfOD; towfcH&w,f? vHk+cHKa&; awGu um;eJ armifawmudk csufcsif;ac:vdk@ 'Dudk a&mufvmwmyg? &GmrSm tdrfajc 170 ausmf&SdwmrSm 5 vHk;avmufyJ rD;ravmifyJusefygw,f [k tvdkawmfjynhfausmif; pcef;udk a&mufaeaom oa&ukef;abmifaus;&Gmom; OD;atmifoef;wif (touf 56) rS ajymonf? &Gma[mif;udk rD;&_d cH&awmh igwkd vJxuajy;=uw,f? awmifay:udk ajy;oGm; G f =uw,f? tm;vHk; tkyfpkawGuGJ+yD;oGm;=uw,f? tckrdom;pkawG rpHk=uao;bl;? u|efawmfwdku awmxJrSm rdk;&GmxJrSm wpfnvHk; aecJh&w,f? rdk;vif;rS vHk+cHKa&;awG ac:rS &Gmudkqif;vm&w,f? u|efawmfwdkvmwkef;uawmh &GmbmrSrjzpfao;bl;? tckawmh b,fvdktajctae &Sdaew,fqdkwm rodbl;[k udkif;}uD;&GmrS OD;jrihfOD;rS ajymonf? &ckdifjynfe,f ppfawG+rdKwGif 2012 ck ZGefv (11) &ufae rGef;vGJydkif;wGif &ckdifvlrsdK;trsm;pkESihf oHawmfvDaus;&Gm&Sd b*F gvD&kd[if*smwkd@ ckduf&efjzpfyGm;cJh&mrS ig;OD; aoqkH;+yD; tdrfajc 70 eD;yg; rD;avmifr_a=umihf ysufpD;qHk;H_;cJh&a=umif; od&Sdonf? &cdkif vlrsKd;trsm;pkESihf oHawmfvDaus;&Gm&Sd b*F gvD&kd[if*smwdk cdkuf&efjzpfyGm;&jcif;. t"du ta=umif;t&if;rSm ZGefv 11 &ufae@ eHeufydkif;u xGufay:vmcJhonhf owif; wpfcka=umihf pwifjzpfyGm;cJhjcif;jzpfa=umif; od&Sd&onf? tqdyg xGuay:cJonhowif;rSm eHeufyi;f u qdiu,fjzihf jzwfoef;oGm;vm k f h f kd kf aeonhf &cdkiftrsKd;orD;wpfOD;udk oHaxmfvDaus;&Gm&Sd b*F gvD&kd[if*smrsm;rS zrf;qD; ac:aqmifoGm;onfqdkaom owif;jzpfonf? ,if;xGuay:cJonhf owif;a=umihf eHeuf (11)em&Dtcse0ef;usiwif aus;&Gm f h d f f G trsm;&Sd &cdivrsK;d rsm; wpfjznf;jznf;rsm;vm+yD; oHawmfvaus;&GmrS b*F gv&[if*smrsm; kf l D D dk ESihf rGef;vGJ (1;45) tcsdefwGif cdkuf&efjzpfyGm;cJhum tqdkygaus;&Gm&Sd aetdrfrsm; rD;avmif ysup;D cJa=umif; od&&onf? tqdyguokd cdu&efjzpfym;r_wif &cdivrsK;d OD;a& wpfaxmihf f h dS k hJ k f G G kf l
80
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
ig;&m0ef;usifESihf b*F gvD&kd[if*smOD;a& wpfaxmif0ef;usifwdk@ jzpfyGm;cJha=umif; od&Sd& onf? ,if;jzpfpOfa=umihf ZGev(11) &ufae@ nae 6 em&Dtcsexd awG&Sconhtavmif; f df d hJ f (5)OD;&SdcJh+yD; aoqHk;olrsm;rSm &cdkifvlrsKd;(3)OD;ESihf b*F gvD&kd[if*smESpfOD;wdk@ jzpfonf[k od&Sd&onf? tqdyg cdu&efjzpfym;ESifh ywfoufI &cdijf ynfe,f vH+k cHKa&; wm0efxrf;aqmif k k f G k aeonhf &JrSL;}uD;vSrdk;u 'DjzpfpOfu &Sif;&Sif;av;&,feJ tcufawGaewmyg? jynfe,f twGif;rSmu [dkbufuvkyfvdkuf/ 'Dzufuvkyfvdkuf owif;awG r=umc%=um;&w,f/ tcsKdowif;awGu rrSefuefbl;/ tckjzpfpOfqdk&ifvnf; &cdkiftrsKd;orD;wpfa,mufudk tJ'D oHawmfvDaus;&Gmu vlrsKd;jcm;awG zrf;ac:oGm;w,fqdkwJh owif;a=umihf rcHEdkifwJh &cdkifvlrsKd;awGu wpfjznf;jznf;rsm;vm+yD; tJ'Dzrf;ac:oGm;w,fqdkwJh vlrsKd;jcm; aus;&Gmwdk udk 0if+yD;awmh ESpzufcu&ef jzpfym;cJwmjzpfygw,f? &cdivrsK;d awGu rGe;f vGJ f kd f G h kf l 12 em&D 30 rdepfavmufrSm tJ'Daus;&Gm ywf0ef;usifrSm wjznhf;jznf; rsm;vmwhJ tcsermyJ &Juif;u wm0ef&oawGu vlpczkd twGuf rd;k ay:axmif+yD; aoewfypfcw,f? dfS dS l k JG hJ tJ'gukd oHawmfvaus;&GmxJu vlrsK;d jcm;awGu ypfw,fvkd xif+yD;awmh yd+k yD; pdwrxde;f D f EdkifawmhyJ tckvdkjzpfcJhwmyg[k &Sif;vif;ajym=um;cJhonf? jzpfpOfwGif &Jwyf&if;rS 0ifa&mufxdef;ay;aeonhftcsdefwGif oHawmfvD aus;&GmtwGif;rS aoewfjzihfjyefvnfypfcwfcJhojzihf &Jwyf&if;rS ajcmufvSefonhf taexm;jzihf t}udrfa& 15 }udrfcef@ jyefvnfypfcwf&a=umif; od&Sd&onf? tqdkyg &Jwyf&if;rS wm0ef&orsm;onf rGe;f vGyi;f 1 em&D 45 rdepftcsewif tqdygaus;&GmxJo@kd dS l J kd d f G k 0ifa&muf+yD; b*FgvD&kd[if*smrsm;udkac:,lI cdkuf&efrjzpf=u&ef aqG;aEG;cJh+yD; oHawmfvD aus;&GmESihf &cdkifvlrsKd;rsm; aexdkifonhf aus;&Gmrsm;=um;wGif wyfr (210) rS wyfcGJwpfcGJ vHk+cHKa&;,lum +idrf;csrf;pGmaqmif&GufcJha=umif; od&Sd&onf? qufvufI &JrSL;}uD;vSrdk;u aumif;rGefpGmaexdkifI at;at;csrf;csrf; jzpfzdktwGuf wm0ef,lygw,f? 'gayrJh u|efawmfajymcsifwmu emusnf;wJhpdwfawGudk a&SrxGufyJ aezdkvdkw,f? wm0ef&SdwJh EkdifiHawmftpdk;&u Oya't& ta&;a=umif;t& ta&;,lay;oGm;rSmyg[k ajym=um;cJhonf?
81
aevnf 2 em&D
ppfawG+rdK az&mvrf;&Sd [dENLbk&m;ausmif;wpfausmif;ESihf tdrfrsm;tm;
82
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
&dk[if*sm b*F gvDrsm;u rD;&d_vsuf&Sd+yD; vHk+cHKa&;wyfzGJ0ifrsm;vnf; a&muf&Sdvm+yD jzpfa=umif; Eleven Media Group owif;axmufu rGef;vJG 2 em&DwGif owif; ay;ydkygonf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
83
n 7 em&D
rD;&d_cH&wJh &yfuGufawGu bkef;}uD;ausmif;awG awmfawmfrsm;rsm;uawmh rD;xJrSm ygoGm;ygw,f? raeuqdk&if emZD&GmbufrSm&SdwJh bkef;}uD;ausmif;awG rD;&d_ cHvdkuf&ygw,f? 'DaerSmawmh ae&m 4 ae&mrSm rD;avmifygw,f? eHeufydkif;u "n0wD bufrSmavmifw,f? rGef;vGJydkif;rSm emZD&GmeJ ausmif;}uD;vrf;&yfuGufavmifw,f? naeydkif;rSm ukefwef;&yfuGufavmifw,f? ukefwef;&yfuGufavmifawmh odef; 700/ 800 avmufwefb;kd &SwhJ awmifacs&m bke;f }uD;ausmif;ygom;w,f? awmifacs&m jzpfpOf d G G G rSmawmh awmifacs&mbke;f }uD;ausmif;rD;avmifawmh &cdiwi;f &ifom;av;OD;eJ bke;f }uD; G k f kd wpfyg;'%f&m&w,fvdk =um;w,f? b*F gvDwpfa,muf aow,f? 'Dae tao taysmufpm&if;eJ ywfouf+yD; twdtus rod&ao;bl; [k ppfawG+rdKcHwpfOD;u ,ae ZGefv 12 &uf naeydkif;wGif ajym=um;cJhygonf?
n 7 em&D 20 rdepf
raeeJ 'Dae@ESpf&ufvHk;rSm &yfuGufu zrf;rdwJh b*F gvDwpfcsdKudk &Jpcef;udk vmydkygw,f? tJh'DvlawGudk b*F gvDawGtwGuf zGihfxm;wJh u,fq,fa&;pcef;awGudk ydkay;ygw,f? aemuf+yD; u,fq,fa&;pcef;oGm;csifwJh b*F gvDawGudkvnf; wm0efus &JwyfzGJ0ifawGu apmifa&Smuf+yD; u,fq,fa&;pcef;awGudk ydkay;ygw,f? b*F gvD uav;awGeJ@ rdef;rawGudk awG&ifvnf; ppfawG+rdKcHawGu bmrSrvkyfbJ &Jpcef;udk vmyd k ay;ygw,f ? ol w d k awG u d k v nf ; u,f q ,f a &;pcef ; awG u d k yd k ay;ygw,f ? avmavmq,f ppfawG+rdKay:rSm b*F gvD u,fq,fa&;pcef; 2 ck zGihfxm;ygw,f ppfawG+rdKodk a&muf&Sdaeaom Eleven Media Group owif;axmufrS nae 7 em&D 20 rdepfwGif owif;ay;ydk@cJhygonf?
84
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
n 7 em&D 35 rdepf
&cdkifjynf &Jwyf&if;pk. tqifhjrifht&m&SdwpfOD;. ,ae@eHeufydkif;wGif ajym=um;csuft& b*F gvDrsm;wGif aoewfrsm;&Sdaeonfqdkaom owif;rsm;rSm twnfrjyKEkiao;a=umif; vkyaoewfrsm;&Saeonf[k ,lq&a=umif;/ 4if;wd@k trsm;qH;k df f d toHk;jyKonfh vufeufrSm *sifuvdrsm;/ jrm;rsm;/ rD;uGif; (ykvif;wGif; "gwfqDxnfh+yD; rD;pmxkwfxm;aom vufeuf) rsm;jzpfa=umif; od&ygonf? odk@aomf b*F gvDrsm;wGif aoewfrsm;&Sdaea=umif;owif;rSm ppfawG+rdKcHrsm;t=um; ysHESH@aea=umif; od&onf?
n 8 em&D
ppfawG+rdKtaemufbuf 5 rdkiftuGmwGif&Sdaeaom atmif'dkif&Gmudk b*F gvD rsm;0dkif;xm;onf[k owif;&&Sdojzifh xkdae&modk@ vHkxdef;wyfzGJ@0ifrsm; oGm;a&muf aea=umif; ppfawG+rdKwGif a&muf&aeaom Eleven Media Group . owif;axmufrS dS owif;ay;ydk@onf? &cdkifjynfe,f &rf;+AJ+rdKe,f ausmufeDarmfaus;&Gmtkyfpk oajyacsmifaus;&Gm rS roDwmaxG;tm; rk'def;usifhowfjzwf vk,ufr_usL;vGefol w&m;cH 3 OD;tm; ZGefv 8 &ufae@u w&m;pGJcsufwifcJh&m ausmufjzL+rdK c&dkifw&m;&Hk;wGif tr_udk ZGefv 11 &ufae@ eHeuf 10 em&Dcef@wGif w&m;vdkzufrS oufao 8 OD;. xGufqdkcsufudk ppfaq; um nae 4em&D 30 rdepfcef@wGif &yfem;cJhonf? xdk@jyif ZGefv 12 &uf eHeuf 9 em&D 45 rdepfcef@u w&m;vdkbufrS oufao 8 OD; .xGufqdkcsufudk ppfaq;um nae 3 em&D 45 rdepfcef@wGif &yfem;cJhonf? w&m;vdkoufao 24 OD;teuf usef&Sdaeaom oufao 8 OD;tm; ZGefv 13 &ufae@ &Hk;csdefwGif qufvuf ppfaq;oGm;rnfjzpfa=umif; owif;&&Sdygonf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
85
86
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ;
87
aevnf 12 em&D
cJhonf? +yD;cJhonhf 10 pkESpfrsm;twGif; b*F gvm;a'h&fSwGif &dk[if*sm 2 odef;rS 3 ode;f t=um; vufcxm;&jcif;udk 0efxy0efy;kd tjzpf rSw,xm;+yD; &d[if*smrsm;udk EkiirhJ H k f f l k dfH vlrsdK;rsm;tjzpf jrefrmEkdifiHenf;wl ,lqxm;onhfEkdifiHjzpfa=umif; b*Fvm;a'h&Sf rD'D,m rsm;. az: jyr_t& od&onf?
89
'g&dkufwm0dkif; usyf 15 odef;? tvSLypPnf;ESifh aiGom;pkpkaygif; usyf odef; 5000 cefudk ay;tyfvSL'gef; cJhygonf? jrefrmEkdifiHabmvHk;tzGJcsKyf OuUX OD;aZmfaZmfrS u,fq,fa&;pcef;rsm;odk xyfaqmif; tvSLaiG usyfodef; 1500 cefudk xyfrHay;tyfvSL'gef;cJha=umif; od&onf?
pdwWokcausmif; 250 OD;cef r&rm}uD;ausmif; 250 OD;cef &Gm}uD;awmif "rRm&Hk 250 OD;cef acgif;avmif;ausmif; 250 OD;cef "rRp}uFmausmif; 200 OD;cef 0g,rausmif; 200 OD;cef u,dacsmif;ausmif; 200 OD;cef bk&m;av;qlausmif; 200 OD;cef vrf;rawmfajrmuf "rRm&Hk 200 OD;cef trsdK;om;ausmif; 150 OD;cef aZ,smoD&dausmif; 150 OD;cef taomum&Hkausmif; 150 OD;cef "rR&dyfomausmif; 120 OD;cef Aka'<grGefausmif; 120 OD;cef aZmwdum&Hkausmif; 100 OD;cef Om%dum&mrausmif; 100 OD;cef abm*okcausmif; 100 OD;cef o&ufawmausmif;wdkuf 70 OD;cef omoemhAdrmef 50 OD;cef ppp- &Hk; 50 OD;cef r[mukovausmif; 50 OD;cef ,ckaz: jyxm;aom u,fq,fa&;pcef;rsm;enf;wl tjcm; u,fq,fa&; pcef;tcsKd vnf; zGivpxm;+yD; ,if;pcef;rsm;&Sd 'kuonf pm&if;rsm;udvnf; qufvuf hf S f Q k pHkprf;vsuf&Sdygonf? Peace Donor Support Group tzGJESifhtwl jrefrmEdkifiHodk a&muf&aeaom ukvor*~ twGi;f a&;rSK;csKyf. jrefrmEdiiqi&m txl;t}uHay;yk*Kd~ vf dS k f H kd f ADa*s;erfAD,monf &cdkifjynfe,fppfawG+rdKodk ZGefv 13 &ufae@ eHeufydkif;u a&muf&Sd vmcJh+yD; ppfawGrSwpfqifh armifawmodk qufvufxGufcGgrnfjzpfa=umif; od&Sd&onf? ADa*s;erfAD,monf jynfaxmifpk0ef}uD; 'kwd, AdkvfcsKyf}uD; odef;aX;ESifh twl ppfawGodk a&muf&SdvmcJha=umif;/ 4if;wdk@ESifhtwl jrefrmEkdifiHvkH;qdkif&m tpPvmrf bmoma&; tzGJ}uD;rS bmoma&;a cgif;aqmif(15)OD; vdkufygoGm;cJha=umif; EdkifiHawmf orRw&kH;rS t}uD;wef;t&m&SdwpfOD;. facebook pmrsufESmwGif azmfjyxm;onf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
91
92
ork d i f ; rS w f w rf ;
eHeuf 11 em&D
'Dae@ reuf 8 em&Du u,fq,fa&;ypPnf;awG o,faqmifxm;wJh oabFm wpfp;D ppfawGuae bl;oD;awmif+rdKudk xGucmoGm;w,fv@kd od&w,f? tJ'ypPn;f awGu fG D bl;oD;awmifeJ@ armif;awmrSm&dSwJh tdk;rJh tdrfrJh jynfolawGudk ulnDaxmufyHhzdk@ twGuf jzpfw,fvdk@ od&w,f [k ppfawG+rdK&Sd Eleven Media Group owif;axmuf. owif;ay;ydk@csuft& od&Sd&onf?
aevnf 12 em&D
ppfawG+rdKwGif rdk;t&rf;&GmaeonfhtwGuf rD;avmifr_awG ,refae@u uJhodk@ r&dSa=umif; od&onf? &cdkifjynfe,ftpdk;&tzGJ@ vSsyfppf0ef}uD; OD;omvlacsESifhtzGJ@u tdk;rJhtdrfrJhjzpfaeaom/ pm;0wfaea&; tcuftcJjzpfaeaom oJacsmif;&Gm/ yvifjyif&Gm/ atmif'dkif&Gm/ aZmyl*sm&GmawGudk qefawG oGm;ay;&ef jyifqifae=uonf[k od&Sd&onf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
93
ausmf / ig;cl&aus;&Gm u,fq,fa&;pcef;wGif 720 cef@ / usD;uef;jyifXmecsKyfY zGifhvSpfxm;aom u,fq,fa&;pcef;wGif ausmif;q&m/ q&mr 40 wdk@ cdkvH_vsuf&Sd+yD; tqdkyg u,fq,fa&;pcef; 3 ae&mwGif pm;eyf&duQmtwGuf tcuftcJjzpfay:v#uf &Sda=umif;ESifh armifawm+rdKay:rS 4if;wdk@tm; pm;eyf&duQmrsm; oGm;a&mufay;ydk@&ef vwfwavmwGif tcuftcJ&Sdae+yD; reufjzef ZGefv 15 &ufwGif oGm;a&mufay;ydk@&ef pDpOfaea=umif; od&Sd&onf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
95
usefvlrsm;udk zrf;qD;xm;qJjzpfa=umif; ppfawG+rdKodk@ a&muf&Sdaeonhf Eleven Media Group owif;axmufu ZGefv 15 &ufae@ rGefvGJ 4 em&D 18 rdepfwGif owif; ay;ydk@ygonf?
&cdkifjynfe,f &rf;+AJ+rdKe,f oajyacsmifaus;&GmrS roDwmaxG;tm; rk'drf;usifh owfjzwfol 3 OD;udk ausmufjzLc&dkif w&m;&Hk;u ao'%fpD&ifvdkufa=umif; owif; &&Sdonf? olwdktm; yk'fr wpfckwnf;jzifh ,aeeHeuf 11 em&D rdepf 50 u ao'%f csrwvujf cif;jzpfa=umif; ausmufjzL+rdKe,f jynfol v$wawmfu,pm;vS,f OD;b&Siu S f kd f kd f f ajymonf? w&m;cH 3 OD;rSm wpfOD;u aoqHk;oGm;+yDjzpfwJhtwGuf usef 2 OD;bJ wufa&mufEiygw,f? 'Dae tJ'tr_ukd ausmufjzLc&diw&m;&H;k u t+yD;owf pD&ifcsuf kd f D kf csygw,f? yk'fr 302 1 (*) eJ jzpfygw,f [k ajymonf? w&m;&Hk;wGif wufa&mufol rsm;rsm;pm;pm;r&SdbJ vlaygif; 30 cefu wufa&muf em;axmifcJhonf[k OD;b&Sifu ajymonf? wufa&mufem;axmifwJholawGu 30 avmufbJ &Sdygvdrfhr,f? w&m;cHawG bufuawmh bmrS wkef jyefacsywmrsKd ;r&Sb;l ? olwkd ud,wiuvnf; 'DvrsKd ; pD&ifcsuf d k f kd f kd csrSwfr,fqdkwmudk odxm;yHk&ygw,f[k olu ajymonf? xufxuf (a&mf&SD;) 23 ESpfonf rdrdukd,fudk tqkH;pD&ifoGm;+yDjzpfojzifh usefESpfOD;jzpfaom a&mf[D; (18) ESpfESifh vl,k (21)ESpf wdkudk &Hk;xkwfcJh+yD; ausmufjzL c&dkifw&m;&Hk;u trdefudkzwfjycJhonf[k od&onf? ausmufeDarmfaus;&GmrS rdrdaexdkif&m oajyacsmif&Gmokd arv 28 &ufae naeydkif;u tjyefwGif roDwmaxG;onf rk'drf;usifhcH&+yD; towfcHcJh&onf? roDwmaxG;tr_ukd ZGefv 8 &ufae@wGif yxrqkH;t}udrf ausmufjzLc&dkif w&m;&Hk;wGif pwifppfaq;cJhonf? aemufxyf ZGefv 11 &uf ae@rS 15 &ufae@txd ESpfzufvkH;rS oufaorsm;/ w&m;vkd w&m;cHrsm;ukd ppfaq;cJ@onf? oufaorsm;. xGufqkdcsufukd&,l+yD; ZGefv 18 &ufaewGif ao'%fcsrSwfvdkufjcif; jzpfonf?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
97
98
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ;
99
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
100
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ; 101
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
102
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ; 103
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
104
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ; 105
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
106
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ; 107
108
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ; 109
110
ork d i f ; rS w f w rf ;
a'gufwmat;csrf;
ajrtkwfwdk +ydKav&m ausmuftkwfjzifh wnfaqmuftHh qdkwJh qdk&dk;pum; &Sdw,f? 'gayrJh &cdkifjynfe,f&Jh taemufbuf wHwdkif;uawmh ajrtkwfeJvnf; rwnfaqmufcz;l bl;? ausmuftweJ uawmh a0;a&m? tck+ydKysuaewmudk bmtkweJ hJ k f f f wnfaqmuf=urvJ? tvGefta&;}uD;wJhtcsufudk usaemfwdk pOf;pm;bdkvdk+yD? 'DwHwdkif;}uD; +ydKysufvmwJhta=umif;udkvnf; pOf;pm;=u&r,f? ordkif;eJ csDwmaygh? tESpf 200 eD;yg;&SdcJh+yD? c&pf E S p f 1824 rS m jref r mbk & if t k y f c sKyf a ewJ h & cd k i f j ynf u d k t*F v d y f u &E WydkpmcsKyfeJ odrf;ydkufvdkufawmh yx0DEkdifiHa&; tvSnfhtajymif;wck jzpfvmw,f? ord k i f ; acwf t quf q uf qef p yg;ayg=uG , f & ma'ovd k vl o d r sm;wJ h ajr=oZm aumif;rGefwJh ukvm;wefjrpf0Srf;/ av;+rdK jrpf0Srf;ESifh ar,kjrpf0Srf; tygt0if "n0wD wdkif;[m +Adwdo#wdk tkyfcsKyfwJh udkvdkeD ta&Sb*Fvm;eJ wpyfwnf;jzpf+yD; tiwfab; }uKHae=u&wJh wzufEkdifiHu vlawG wHcg;r&Sd "g;r&Sd0ifxGufvdk h&oGm; wmygyJ? urBmOD;uwnf;u vlawG[m tpm; tpm&Sm;yg;wJhae&mu aygrsm;=uG,f 0wJhae&mudk tpkvdkufajymif;a&$=uwm ordkif;jzpfpOfwckyg? udkvdkeDpHepf&Jh t"du armif;ESitm;u aps;uGuf &&Sa&;eJ a&mif;ukexwvyz@dk qawmh +Adwo# ta&StdE, f d f k f k f kd d dN ukr`%D[m &cdkifjynfudk pyg;usDwcktjzpf ajymif;vJzkd pDrHudef; a&;qGJawmhwmygyJ? tdENd,u udkvdkeD tkyfcsKyfa&; yHkpHtwdkif; &cdkifjynfudk c&dkif oHk;ckcGJ+yD; tkyfcsKyfw,f? c&di0ef oH;k a,mufu vpOfjyefvnfae&mcsxm;a&; tpD&ifcpmqdwm wifoi;f &w,f? kf H k G 'DtpD&ifcpmawGukd b,forqdk vef'ef+rdK +AdwosS pm=unfwueJ trsKd ;om; H l d h kd f armfuGef;wdkufawGrSm zwf&_Ekdifygw,f? &cdkifjynf&Jh udkvdkeD acwf vlr_pD;yGg;a&; b0udk yDyDjyifjyif rD;armif;xdk;jyaewJh rSwfwrf;awGjzpfw,f? b,fESpfrSm ppfwaumif;om; b*F gvb,favmuf 0ifvmw,f/ pyg;pdu{u b,favmufw;kd w,f/ tcGeb,favmuf D k f f &w,fqdkwmawG twdwus tpD&ifcHxm;ygw,f? pD ; yG g ;a&;pum;eJ ajym&r,f q d k & if a wmh vk y f t m;ud k w if o G i f ; wmygyJ ? ppfwaumif;e,fom; b*FgvDvlrsdK;awGudk wcgwnf; axmifeJaomif;eJcsD+yD;awmh &cdkifjynfudk oGif;vmw,f? 'DoGif;vmwJh pm&if;Z,m;awGudk jyefr=unhfcif tJ'Dvkd roGif;vmcifu jrefrmEdkifiHrSm vlOD;a& b,favmuf&SdcJhovJ? tJ'g A'Hkrif;vdkac:wJh bd;k awmfb&m; aumuf,whJ ppfwrf;awGtjzpf jrefrmEdiibufu rSwwrf;vJ&ygw,f? k l kfH f Sd tJ'Dtcsdefu &cdkifjynfe,frSmaewJh vlOD;a&uwodef;rjynfhbl;? tJ'Dawmh 'Dae&mrSm
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 111
vkyftm;csdKwJhaew,fayghav (Labor Shortage) ? vltiftm; vkdtyfaewJhtwGuf t*Fvdyftpdk;&u ppfwaumif;e,fom;awGudk jrefrmEdkifiHxJu &cdkifjynfe,fudk oGm;tvkyvy=f ubdk rufv;kH ay; qGaqmifawmhwmyJ? ppfwaumif;u oabFm aewdi;f f k J k waewacgufqGJay;w,f? tm&uefudk vufrSwfygyg rygyg/ vufrSwf 0,fEdkifEdkif r0,fEdkifEdkif oabFmay:wuf? aemufae ppfawGqdyfurf;ay: a&mufoGm;wmbJ? tJo avmufxdt0if&acsmifw,f? b*Fvm;eJ&cdkifjynfe,fu t*Fvdyfta&StdENd,ukr`%D tkyfcsKyfwJh we,fwnf;jzpfaewmudk;? tJovdk 0ifvmwJhtcgusawmh apmapmydkif; 1826 ckESpfu 1871 ckESpftxd rSwfwrf;awGrSmawmh vlOD;a& b,favmuf wdk;wuf vmrSef;udk rod&bl;? t*Fvdyfuvnf; pHepfwus oef;aumifpm&if;awG bmawG aumufvdk@r&ao;bl;? 'gayrJh t*Fvdyftpdk;&u aemufydkif; aumufwJh oef;acgifpm&if; rSwfwrf;awGudk =unhfvkdufwJhtcgrSm 1871 ckESpf oef;acgifpm&if;udk usaemfwdk awGw,f? 1891 ckESpf oef;acgifpm&if;udk awGw,f? 1901 ckESpf oef;acgifpm&if;udk awGw,f? 1911 ckESpf oef;acgifpm&if;udk awGw,f? tJ'DtESpf 40 oef;acgifpm&if;udk =unhfvdkufawmh =uufoD;ar$;nSif; xp&myJ? ppfawGc&dkifrSm ppfwaumif;om; b*F gvD vlrsKd ;&JvO;D a&wd;k yGg;r_[m tESpf 40 twGi;f rSm 206 &mcdiEe;f &S+d yD;awmh &cdivrsKd ;awG&hJ h l kf _ kf l vlOD;a&wdk;yGg;r_uawmh 26 &mcdkifE_ef;bJ &Sdw,fqdkwmudk awG&w,f? tJ'ga=umifh tJoavmufxd vlOD;a&t& v$rf;rdk;vmwJhtcgrSm &cdkifvlrsdK; awGeJ tkycsKyfwhJ +Adwo#tpd;k &u 'D[mudta&;w,l vkyovm;? rvkyb;l ? rvkyb;l ? f d k f f f &cd k i f v l r sd K ;awG ud k , f w d k i f u vnf ; tJ pd k u f y sd K ;xG e f , uf w J h & moD r S m wcgwnf ; ulabmfavmifbufv,fulvDtjzpf tJ'D ppfwaumif;om;awGu vm+yD; vkyfudkif wmudoabmusw,f/ oabmus+yD; ac:cdi;f wmayg? tJ xGe,ufpuysKd ;wJh &moD+yD;vdk k k h f kd f &dwfodrf;wJh&moD a&mufwJhtcgusawmhvnf; wcg tvHk;t&if;eJ 0ifvm=uwm? apmapmydkif;rSmawmh &dwfodrf;+yD;&if ydkufqHawGydkuf+yD;awmh udk,fhppfwaumif;e,fudk jyef=uwmaygh? aemufydkif;usawmh rjyefawmhbl;? aemuf xGef,ufpdkufysdK;wJh &moDa&mufatmif olwdku apmifhw,f? b,fvdkapmifhvJ? qdyfurf;rSmqdk&if ukefwif ukefcs ulvD/ aps;awGrSmqdk&ifvnf;bJ xrf;ydk;ay;wJh ulvD? tJovdkaygh vkyfief;awG trsdK;rsdK;rSm 0ifvkyf+yD;awmh rjyefawmhbl;? usaemfwdk i,fi,fwkef;utxd jrifbl;cJh&wmwck&dSw,f? bmvJqdkvdk &Sd&if ppfawGrSm Amh&Dukvm;vdk ac:w,f? Amh&Dukvm;qdkwm tJ'DrSm aps;0,fwJhvl&Jh jcif;awmif;udk tdrfta&mufxrf;ydkhwJhukvm;? aps;jcif;xJrSm bmrSygwm r[kwfbl;? =uufuav; waumif/ [if;oD; [if;&Guuav; oH;k av;pD;/ tmvl;av; xm;ygawmhav f 50 om; avmuf qDykvif;av; 'Davmufuav;udk udk,fwdkifrxrf;bl;? tJ'g ukvm;ukd a[haumifukvm; vmxrf;prf;qdk+yD; ukvm;u a&Suxrf; udk,fu aemufu
112
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
aumhaumhav; *dkufxkwf+yD; oGm;wmaygh awmfawmfudk b0ifacGae=uyHkygyJ? +yD;awmh 'Dukvm;awGudkvJ tvkyfay;xm;wmayghav? 'DpdkufysdK;&moD 2 ck =um;xJrSm olwdk aevdk xdivkd &atmif &cdiawG tvkyay;xm;awmhh b,fjyefawmhrmvJ? 'Dppfwaumif; kf kf f S om;awG rjyefawmhbl;? tdrf,m tdk;tdrfwnfaxmif+yD; ae=uwmaygh? ae=u+yD;awmh tJ'rm 'Dppfwaumif;om;OD;a& wd;k yGg;vmvduwm[m bl;oD;awmif/ armifawme,frm DS k f S qdk&if 'D wcgwnf; t*Fvdyf tpdk;& ppfawGc&dkif ta&;ydkif tm&fbD prwfqdkwJh yk*~dKvfu armifawmuawmh ppfwaumif;om;awG&Jh 0g;rsdKjcif;udkcHvdkuf&+yD? bl;oD;awmifu rqdk;vSayrJh odyfawmh=umr,f rxifbl;? c&dkifwckvHk;rSm wzufe,fu 0ifvmwJh vlawGukd rjrifcsitqH;k ygy vdk rSwwrf;wifom;oAs? tJ'g 1917 rSm a&;wJrwwrf;? f J f G h S f tJ aemufydkif;usawmh 0g;+rdKwmaygh? wjznf;jznf;eJ ppfawGbufudkyg a&mufvm wmaygh? ppfawGwif b,fuyghrvJ? [dkbuf ausmufeDarmftxdudk a&mufoGm;wmaygh? tck jy\empjzpfwJh ausmufeDarmfudkajymwm? tJ'D ausmufeDarmfom;awG[m olwkd ud,f olwkd urefvkd ajymvdk ajym=uw,f? r[kwb;l ? olwkd [m urefr[kwb;l ? k f f olwdk &rf;+AJu|ef;u urefawGeJ bmrSrqdkifbl;? olwdk[m ppfwaumif;u 0ifvmwJh ZdkifvD,m qdkwJh ukvm;wHigonfawGjzpfw,f? tJovdk aevmvdkuf=uwmayghav? aevmvdkuf=uwJh tcgusawmh olwdkrSm wcgwnf; AvDawGeJ Zrdef'g (Zamindar) pepfqdkwJh t*Fvdyfu b*Fvm;rSm usifhoHk;cJhwJh pHepfudk &cdkifjynffudkvnf; oGif;vmw,f? 'gudk &cdkifjynfrSmusawmh jyKpkaumif; pHepfvdk ac:w,f? tJ'D Zrdef'g qdkwmudk jyKpkaumif;vdk &cdkifvdk jyefvdkufwmayghav? Zrdef'gqdkwmuawmh vlwpf a,mufu opfawmawGudk ckwfxGif&Sif;vif;+yD;awmh v,fajrudktopfwDxGifr,f zefwD;r,fqdkvdk&Sd&if tJ'DajrawGudk q,fESpfwdwd tcGefraqmifyJeJ tJ'DrSm vkyfydkifcGifh &Sdw,f? oD;pm;csydkifcGifh&dSw,f? tJ'DrSm olwdku ukvm;vkyfom;awG trsm;}uD; ac:vm w,f? ppfwaumif;om;awG trsm;}uD;eJ awmawGudk&Sif;/ tJ'DrSm ajrawGudkolwdk h emrnfeJ htydkif,l? ppfwaumif;om; v,fydkif&SifawG ay:vmwmaygh? ppfwaumif;om; v,fyi&iawGu &cdiawGukd b,fo;D pm;csrvJ? tJ'u olwkd ppfwaumif;om;awGuyJ kd f S f kf D kd oD;pm;cswmayg? tJ'D oD;pm;cs+yD;awmh tJ'veJ ppfwaumif;om;awG vufxJ v,fawG h D kd wjznf;jznf; a&muf a&mufoGm;vdkufwm[m wcgwnf; ar,kjrpf&Jh taemufbuf urf;u ae+yD;awmh ewfjrpf&Jh ta&Sbufurf;awG ukefa&m? 'gawG vkyf}uHa+ymaewm r[kwfbl;AsKd? rSwfwrf;rSwf&m taxmuftxm;eJ hajymaea=umif;ygAsm;? 'gayrJh &cdkif&GmawGu ol[meJol &Sdaew,f? 'kwd,urBmppf jzpfwJhtxd vlrsdK;a&; ydyuQ qdkwm bmrSr&Sdao;bl;aygh? 'gayrJh wif;rmr_ qdkwmuawmh pvm+yDayghav? tJ 1935 ckESpf jrefrmEdkifiH tufOya'qdk+yD;awmh jyXmef;vdkufwJhtcg 'gudk 91 Xme tkyfcsKyf a&;vdk vG,fvG,fac:=uwmaygh?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 113
jrefrmEdiiH ordi;f rSmuawmh tJ'D 91 XmetkycsKyfa&;u 1937 ckEprm touf kf k f SfS 0ifw,f? tJ'DrSm yxrqHk; bl;oD;awmif/ armifawmu trwfjzpfvmwm plvwef rmrGwfqdkwJh yk*~dKvfyJ? olu 1958 rSmzqyv ESpfjcrf;uGJawmh OD;Ek&J cg;ydkufaqmif tpdk;&rSm 3 veJ h 28 &uf0ef}uD; jzpfbl;w,f? trwfjzpfvmawmh wcgwnf; tJ'DrSm v$wfawmfxJrSm tm&fuefeD rlqvif (tm&fuefjynfom; rlqvif) qdkwJh pum;udk wGifwGif oHk;vmw,f? tJ'Dwkef;u &dk[if*smqdkwm r&Sdygbl;? ay:vnf; ray:ao;bl;? tJovdk oHk;vm+yD;awmh r=umbl;ayghav? 'kwd,urBmppf jzpfwJhtcgusawmh olwdku wcgwnf; b,fvdkajymrvJ b*Fvm;rSm usifhoHk;cJhwJh zg&mtD;'D (Fara-i-di) vdk ac:wJh h rlqvifnDaemiffawG v,f,mydkifqdkifcGifhudk &atmif yHhydk;vkyfaqmiffay;&r,f? nDtudk rl q vif a wG u v,f , mawG u d k yd k i f q d k i f & r,f q d k w J h tJ ' D 0 g'eJ tnD wcgwnf ; &cdi&mawGukd tukev;kH ukd rD;&_d / &cdiawGuowf/ xifwi;f }uJ=uawmhw,f? *syeft0if kf G f kf kd kd t*FvdyftxGuf tkyfcsKyfa&;ysufjym;csdefqdkawmh xdef;rEdkifodrf;r& jzpfukefw,f? wu,fawmh ppfawGc&dif ta&;ydif OD;ausmciqwm w&m;Oya' pd;k rd;k a&;eJ +idr;f csr;f a&; k k f kd f kd twGufudk aqmif&GufaewJhyk*~dKvf? ol[m b,favmufxd jywfom;ovJqdkvdk&Sd&if rif;jym;u &cdkifvlrsdK; ocifacgif;aqmifwa,mufudk udk,fwdkifaoewfeJ ypfowfypf cJhw,f? oludk,fwdkif &ckdifjzpfayrJh w&m;Oya' pdk;rdk;a&;udk 'Davmufxd vdkvm;w,f? ol rSefw,frSm;w,fqdkwmu wydkif;ayghav? at; tJ'Dyk*~dKvfu tJ'DrSm 'Drlqvifbmom0if a&Sae OD;zdk;cdkifeJ OD;&m&Sif aemuf+yD;awmh q&mawmf OD;ynmoD[eJ OD;omZHvS 'D &cdiv}l uD; ESpa,muf rlqvif kf f vl}uD; ESpfa,mufudk azsmif;jzbdkqdk+yD; tJ'DrSm wm0efay;w,f? olwdkvnf; }udK;pm;+yD; aphpyf=uygw,f? 'gayrJh r&ygbl;? azsmif;jzvdk r&bl;? olwdku vufeufawGpk+yD;awmh wcgwnf; tJ'DrSm wdkufbdkcdkufbdk tukefvHk; pDpOfxm;+yD;+yDbJ? tJ'DrSm olwdku bmoma&; tzGJtpnf;omef zGJpnf;xm;wJh *srD,wf wltlavrm qdkwJh toif;}uD;u &Sdw,f? tJ'D toif;}uD;&Jh OD;aqmifr_eJ *syefut0if t*FvyutxGuf tkycsKyfa&; ysujf ym;wJtcserm &cdi&mawGukd rD;&_d / &ckiawGuowf/ d f f h d f S kf G df kd tJ &ckiawGukd armif;xkwf tJovdk vky+f yD;awmh wcgwnf; bl;oD;awmifuae xGuajy; df f =uwJh &cdkifvlrsdK; 300 ausmf wufpD;aewJh oabFmudk wcgwnf; tJ'DrSm AHk;eJ cGJvdkufwm tukefvHk;ao? tJovdkbJ wcgwnf; tJ'DrSm bl;oD;awmifuae ar,kjrpf [dkbufudk ul;wJh/ ul;EdkifwJh vlawGuawmh vGwfwJhvl vGwfw,f? rvGwfwJhvlvnf; rvGwfbl;? rul;EdkifwJh vlawGusawmh tukefaowmyJ? tJ'geJ *syef0ifvmwJhtcgusawmh t*Fvdyftpdk;&u Volunteer Force qdk+yD;awmh taysmfwrf;wyfzGJudk zGJvdkufw,f? tJ'DtcgrSm t*FvdyfawGu &cdkifvlrsdK; awGukd r,HwtwGuf ppfwaumif;om; b*F gvawG vufxubJ vufeufxnf+h yD;awmh k hJ D J kd
114
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
*syefudkwdkufbdk qdk+yD;awmh wm0efay;w,f? 'gayrJh 'Dtaysmfwrf;wyfzGJ Volunteer Force qdkwmu b,f*syefudkrS rwkdufbl;? &ckdif&GmawGudkbJ rD;&_dw,f? &ckdifawGudk owfw,f? tJ'DrSm &ckdifawG[m ar,kawmifwef;ay:awGudk wufajy;&w,f? tJovdk ajy;&awmh aemufq;kH ppftwGi;f rSm tvGecg;oD;wJh tawGt}uHKawGukd &ckiawG cHpm;& f df wmaygh? ppf+yD;wJhtcgusawmh &GmawGudk jyef+yD;ae&mcsr,fqdkwJhtcgrSm 'Daexd twdtus pm&if;rSwfwrf;awG &Sdygw,f? bl;oD;awmif+rdKe,frSm ppfrjzpfcifwkef;u &ckdif&Gm 296 &Gm&SdcJhw,f? tJ'D 296 &GmrS &cdkifvlrsdK;awG jyef+yD; tajccs aexdkifvdk &wJh&$mu 26 &GmbJ &SdcJhw,f? at; 'gayrJh usefwJh&GmawGrSm ppfwaumif;om;awGu tajccs aexdic=hJ uwmayg? &GmawGuvnf; olwkd u tukev;kH 0if+yD; pD;ypfvuwmayg? kf h kd f kd f h tJ'ga=umifh tck &GmemrnfawGudk =unfhvdkuf/ ar,kjrpfzsm;u p+yD;=unhfvdkuf? &cki&mawGbJ &ckiemrnfawGb? at; 'gayrJh tukev;kH olwkd aewJh &GmawGjzpfaew,f? dfG df J f Oyrmtm;jzifh usaemf&Gwfjyr,f? txufausmif;awmif/ ,if;raps;/ rdausmif;aps;/ azmifawmfjyif/ twGif;iSufao/ "g;ydkifq&m/ tJ'Duae qif;vmr,f? uGefwdkif/ &Gufn_d; awmif/ zkefndkvdyf/ pdrfnif;jym; tJ'Dawmh 'D&GmawG tukefvHk;[m wuJh&Gm}uD;awG? tukefvHk; &cdkif&GmawG? tJ'D&GmawGrSm &ckdifawG tajcpdkufcGifh r&awmhbl;? tukefvHk; olwdku 0if+yD; ae&m,lvdkuf+yD? 'gawGudkvnf; vGwfvyfa&;&+yD;cgp jynfaxmifpktpdk;&u bmrSrwwf Edkifbl;? tJ'geJ aemufqHk; bmvkyfw,fxifvJ? olwdku 'Dbl;oD;awmif armifawmeJ &aohawmif+rdKe,f&Jh taemufbufjcrf;udk ta&SygupPwef (tck b*Fvm;a'h&Sf) eJ yl;aygif;ay;ygvdk awmif;qdkw,f? tJ'gudk ygupPwef&Jh vGwfvyfa&;acgif;aqmif vGwfvyfa&;zcif tvD*sif;em;u oabmrwlwJhtwGuf olwdku tqifrajycJhwm? rjzpfajrmufcJhwmayghav? 'gayrJhvnf; olwdku rav#mhbl;? EdkifiHawmftpdk;&udk bmoma&;ppfyGJ a=unmw,f? *sD['fqdk+yD;awmh a=unmwmaygh? rl * sm[pf q d k w J h t"d y ` g ,f [ m bmoma&;ppf y G J u d k ol & J a umif ; yD o pG m wkucuwhJ vlawGukd ac:wm? tJ'ga=umifh rl*sm[pf olyeq+kd yD; jzpfvmw,f? ykeuefwhJ d f dk f k f f tcgrSmvJbJ tJovdkaygh &ckdif&GmawGudkbJ zsufqD;w,f? at; rSwfrSwf&& ajym&r,f qdkvdk&Sd&if [dENL&GmawGvnf; ygwmayghav? &cdkif&Gm [dENL&GmawGudk tukefzsufqD;w,f? aemufqHk; b,favmufxd twifh&JovJqdkvdk&Sd&if bl;oD;awmif+rdKeJ 2 rdkif avmufbJ a0;wJh ajrmufbufu &Gmr&Gmu bkef;}uD;ausmif;wausmif;vHk;u oHCmawGudk tukefvHk;zrf;w,f? rdef;rawGudk zrf;w,f? zrf;+yD;awmh ac:oGm;w,f? rk'def;usifhw,f? bkef;}uD;awGudkawmh tJ'DrSm jyefay;qGJ+yD;awmh ydkufqHay;rS jyefv$wfvdkufw,f? at; tJovdk ,kwfrm yufpufwJh t}uHawGeJ tJovdkvkyfcJhwm?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 115
tJovdk vkyfcJhayrJhvnf; zqyv tpdk;&u bmrS xdxda&mufa&muf rum uG,Eicb;l ? at; 1960 rSmusawmh Advae0if;u tm%modr;f w,f? at; ppftpd;k & f kd f hJ k f aumif;w,fvdkawmh rajymvdkygbl;? 'gayrJh tJ'DrSm olu xdk;ppfqifwJhtcgusawmh 'Dukvm;awG rEdkifawmhbl;? rEdkifwJhtcgusawmh olwdk vufeufcsw,f? at; vufeufcswJh tcgusawmh olwdkudk &dk[if*smvdk ac:ygqdk+yD;awmh ajymw,f? tJ'D &dk[if*smqdkwJh pum;udk &Sif;&r,fqdkvdk &Sd&if 'D&dk[if*smqdkwm vlrsdK;eJ bmrS rywfoufbl;? 'D 18 &mpk tukefayghav? 1784 avmufrSm t*FvdyfvlrsdK; q&m0efwa,mufu 'Db*Fvm;e,feJ &cdkifjynfe,fudk uGif;qif;+yD; avhvmw,f? avhvmwJtcgrm &cdijf ynfukd ukvm;awGu bmac:vJqawmh &dtefvkd ac:w,f? tJ'D h S k kd k &dtefrm aewJvawGukd &dtef*gvkd ac:w,f? tJ'[mudk olwkd u ,l+yD;awmh olwkd [m k S h l k D &dk[if*smvlrsdK; jzpfygw,fvdk ajymw,f? trSefuawmh &dktef*gqdkwm &ckdifvlrsdK;udk ukvm;awGu ac:wJhemrnf jzpfw,f? &dktifqdkwm b*F gvDukvm;u &cdkifvdk ryDro ac:wm? 'g}uD;udk olwdku twif;qkyfudkif+yD;awmh olwdkudk &dk[if*smvdk todtrSwf jyK&r,fqdk+yD;awmh tJovdkajymwmayghav? 1960 ckEpr*sm[pfawGvufeufcsyrm Advatmif}uD;uawmh &d[if*sm qdwhJ S f l JG S k f k k pum;udo;kH oGm;w,f? at; olrdef cGe;f uvnf; tawmfav; &Si;f ygw,f? cifAsm;wdk eJ k bmompum;vnf;wl/ ,Ofaus;r_vnf;wl/ ud;k uG,whJ bmomuvnf; wlwhJ vlrsKd ;awG f [dbufEiirm &Sw,f? olwkd awGu olwkd ud,f olwkd b*F gvvkd ac:w,f? cifAsm;wdk u k kd f H S d k D cifAsm;wdkudk,f cifAsm;wdk &dk[if*smvdkac:w,f? uJ ac:&ifvnf; +yD;wmygbJ? ta&;}uD; wmu jrefrmEdkifiHay:rSm opPmapmifhodbdkygbJ? jrefrmEdkifiHom; jzpfvm&if jrefrmjynf oleJ jrefrmjynftay:rSm opPmapmifhodbkdygbJ? 'Dae tJ'DopPmapmifhodr_&Sdovm;? +yD;cJhwJh udpPawGwkef;uaum tm;vHk; todbJ? b,fvdkvkyf=uovJ? tJ'Dawmh jzpfwdkif;jzpfwdkif;rSm 'DtE W&m,fudk p+yD;awmh zefwD;wm t=urf;zufr_udk p+yD;zefwD;wm 'DvlawG? tJ'Dawmh &cdkifvlrsdK;awG[m udk,fh bd;k bGm;ydiajray:rSm ud,u tEdiusic&w,f? ud,b;kd bGm;ydiajrudk wdi;f wyg;om;u kf k f k f hf H k hf kf k vk,ufwmudk cHae&w,f? udk,fhom;orD;udk rk'drf;usifhwmudk cHae&w,f? tJ'Dawmh 'Dtcsufudk urBmu urBmh vltzGJtpnf;uvnf; em;rvnfatmif olwdku trsdK;rsdK; 0g'jzefw,f? aemufqHk; bDbDpD? AGDtdkat? tm&ftufzfateJ 'Drkdu&ufwpf jrefrmh toHvdk ae&mrsKd ;utp tJ'D olwkd &JavoHawGukd wcgwnf; a,mif0g;0g; v$iay;w,f? h hf tJovdkv$ifhay;wm tawmfxif&Sm;w,f? aemuf+yD;awmh ynm&SifqdkwJh vlawGudkvnf; olwdku csOf;uyfw,f? Oyrmtm;jzifh wdwdyy ajymvdkufr,f? vef'ef wuUodkvfta&Swkdif;eJ tmz&duavhvma&;XmerS ordkif;ygarmuQwOD;qdk&if &cdkif orkdif;udk bGJ,lusrf;a&;+yD;awmh a'gufwmbGJudk &vmwm? ol rodbl; r[kwfbl;?
116
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
odw,f? odayrJh tJ'D &dk[if*smqdkwJhpum;udkoHk;+yD; tJ'Dbufu vdkuf+yD;a&;w,f? bmha=umifh a&;ovJ? usaemf pOf;pm;vdk r&bl;? ordi;f q&mqdwm trSew&m; tay:rSm k k f opPm&Sd&r,fvdk usaemfwdkudk oif=um;w,f? usaemf ordkif;q&m? usaemf trSefw&m; tay:rSm opPm&Sdw,f? tJovdk jzpfvmw,f? tJ'Dawmh 'DtoHv$ifhXmeawGeJ 'DrD'D,mawG tm;vHk; udk olwdku tdwfxJxnfh+yD;awmh tJovdk EdkifiHwum vltcGifhta&; tzGJtpnf;udk &kyfyHkrSm;wckudk ay;bdk}udK;pm;+yD;awmh wu,fvdk tJ'D &kyfyHkrSm;udk yHkay:atmif vkyfvmwJhtcgrSm usaemfwdkbufrSm bmrSr&Sdbl;? usaemfwdk bmudk acszsuf&rvJ? 'g[m &kyfyHkrSm;jzpfw,fqdkwmudk usaemfwdk wwfEdkiforSs acszsuf&r,f? acszsufbdkudk }udK;pm;&r,f? tJ'g &ckdiftrsdK;om;wdkif;&Jh wm0efbJjzpfw,f? tck avmavmvwfvwf wm0efjzpfw,f? aemufrS vkyfvdkr&bl;? tck vkyf&vdrfhr,f? 'gbJ usaemfajymcsifw,f? a'guf w mat;csrf ; e,l ; a,muf (=o*k w f / 24/2012)
ork d i f ; rS w f w rf ; 117
jrefrmEdkifiHtpdk;&rS &cdkifjynfe,ftwGif; arvESifh ZGefvtwGif; rif;rJhp&dkuf qefqefjyKr_owfjzwfr_ESifh ywfouf+yD; pHkprf;ppfaq;a&; tzGJ@wpfckudk zGJpnf;&m tqdkyg tzGJudk jynfxJa&; 'k0ef}uD; AdkvfrSL;csKyf ausmfZHjrifhu OD;aqmifoGm;rnf jzpfonf? pHkprf;ppfaq;a&;tzGJudk wnf+idrfat;csrf;a&;ESifh Oya'pdk;rdk;a&;udk xdcdkuf ysujf ym;aponfh vlpva0;jziftypzJG I Oya'rJjh yKrlaqmif&urrsm;/ rif;rJp&duf qefqef k l h k f k G f _ h k vl t k y f p k z G J &d k u f E S u f o wf j zwf r _ r sm; jzpf a y:cJ h o nf h t ay: pH k p rf ; ppf a q;oG m ;rnf jzpfa=umif; a=unmcsufwGif az: jyonf? tqd k y g pH k p rf ; ppf a q;a&;tzG J ud k jynf a xmif p k o rR w jref r mEd k i f i H a wmf jynfaxmifpktpdk;&tzGJ trdefa=umfjimpm (trSwf/ 432012) 1374 ESpf/ e,kef vjynhfausmf 2 &uf (2012ckESpf/ ZGefv 6&uf)u tpdk;&ydkif owif;pmrsm;u xkwfjyef a=unmonf? tzGJ@0ifrsm;rSm atmufyg twdkif; jzpfonf? (u) AdkvfrSL;csKyf ausmfZHjrifh (OuUX 'kwd,0ef}uD;/ jynfxJa&;0ef}uD;Xme) (c) &JrSL;csKyf aZmf0if; ('kwd,OuUX 'kwd,&JcsKyf/ jrefrmEdkifiH&JwyfzGJ) (*) OD;pHa&$armif (tzGJ0if jynfe,fOya't&m&Sd/ &cdkifjynfe,f) (C) &JrSL;}uD; rsdK;aqG0if; (tzGJ0if jynfe,f&JwyfzGJrSL;/ &cdkifjynfe,f) (i) OD;ausmfcif (tzGJ0if n$ef=um;a&;rSL;/ &cdkifjynfe,faxmiftkyfpkrSL;) (p) OD;atmifrsdK;ausmf (tzGJ0if 'kwd,n$ef=um;a&;rSL; &cdkifjynfe,f txl;pHkprf; ppfaq;a&; OD;pD;Xme) (q) OD;vif;udkudk (tzGJ0if c&dkiftkyfcsKyfa&;rSL;/ ppfawGc&dkif) (Z) OD;&efvif;atmif (tzGJ0if c&dkiftkyfcsKyfa&;rSL;/ ausmufjzLc&dkif) (ps) OD;OD;xGef;a0 (tzGJ0if c&dkiftkyfcsKyfa&;rSL;/ oHwGJc&dkif) (n) 'kwd,&JrSL;}uD; qef;vGif (tzGJ0if c&dkif&JwyfzGJrSL;/ ppfawGc&dkif) () 'kwd,&JrSL;}uD; pHa&$armif (tzGJ0if c&dkif&JwyfzGJrSL;/ ausmufjzLc&dkif) (X) 'kwd,&JrSL;}uD; ausmfwifh (tzGJ0if c&dkif&JwyfzGJrSL;/ oHwGJc&dkif) () OD;cifarmifvS (tzGJ0if c&dkifOya't&m&Sd/ ppfawGc&dkif) () OD;apmjr (tzGJ0if c&dkifOya't&m&Sd/ ausmufjzLc&dkif) (%) a':vS=unf (tzGJ0if c&dkifOya't&m&Sd/ oHwGJc&dkif)
118
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
(w) OD;aZmfodef; (twGif;a&;rSL; jynfe,ftkyfcsKyfa&;rSL;/ &cdkifjynfe,f) pHprf;ppfaq;a&;tzGJ onf atmufazmfjyyg udp&yfrsm; ESipyfvsO;f I tjzpfref k P hf S pHkprf;azmfxkwfoGm;rnfjzpfa=umif; od&onf? (u) r_cif;jzpfyGm;&onfhta=umif;&if;/ (c) tkyfpkzGJusL;vGef&ef pnf;&Hk;v_Haqmfr_rsm;/ (*) tkyfpkzGJusL;vGefolrsm;tm; OD;aqmifolrsm;/ (C) jypfr_usL;vGefolrsm;/ (i) tcif;rjzpfyGm;rDESifh jzpfyGm;+yD;aemuf Oya'ESifhtnD ta&;,laqmif&Gufjcif; (odkr[kwf) aqmif&GufEdkifr_ tajctae/ (p) pHkprf;ppfaq;a&;tzGJ. xifjrif,lqcsuf/ (q) pHkprf;ppfaq;a&;tzGJ. oHk;oyfcsufESifh t}uHjyKcsuf? 4? pHkprf;ppfaq;a&;tzGJonf jzpf&yftrSef ay:aygufapa&;twGuf vdktyfaom pHkprf;ppfaq;r_rsm;udk jypfr_qdkif&m usifhxHk; Oya'/ oufaocH Oya'wdkESifhtnD pHkprf; ppfaq;+yD; tpD&ifcpmudk 2012 ckEp/f ZGev (30) &uf aemufq;kH xm;I EdiiawmforRw H S f kfH xHodk wdkuf&dkufwifjy tpD&ifcH&rnf[k yg&Sdonf?
,cktcg armifawm+rdKodk tpdk;& tqifhjrifh t&m&Sdrsm; &[wf,mOfrsm;jzifh a&muf&vm+yDjzpfojzifh cku;kd &mrJjh zpfae=uaom vlx}k uD;rSm pdwoufom& &&Sca=umif; dS d f d hJ a'ocHwpfOD;udk ar;jref;pOf ajym=um;onf? tckbJ armifawmabmvHk;uGif;rSm &[wf,mOfawG qif;aewJhtoHudk =um;&ygw,f? vl}uD;awGvnf; ygvmw,fvkd ajymygw,f? &[wf,mOfawG toH=um; &wm a=umufpwawGaysmuf+yD; pdwoufom&m &oGm;ygw,f [k armifawm a'ocH d f f wpfOD;u ajymonf? &[wf,mOf qif;oufonfh toHrsm;=um;aomfvnf; abmvHk;uGif;xd oGm;r=unfh&Jojzifh ppf&[wf,mOfvm;/ t&yfbuf &[wf,mOfvm;qdkonfudk ol roda=umif; ajym=um;onf? &[wf,mOfrsm;jzifh tpdk;& wm0ef&Sdolrsm; a&muf&Sdvm&m taemufydkif;wdkif;
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 119
wdi;f rSL;ESihf 0ef}uD;wpfO;D / wjcm;jynfe,ftqifh 0ef}uD;rsm;vnf; yg0ifvma=umif; a'ocH k 0efxrf;wpfOD;u ajymonf? wdkif;rSL; AdkvfcsKyfudkudkEdkifeJ 0ef}uD;awG ygvmygw,f? tck rD;wdkufcH&wJh arm&0wD/ a&$&ifat;wkd udk oGm;=unfygw,f? tJ'rm arm&0wDrm tdrajc 106 aqmif h D S S f rSm wpfaqmifbJ usefw,f? tukefvHk; rD;&d_cH&w,f? vlawG cdkudk;&mrJh jzpfae=u ygw,f[k olu ajymonf? arm&0wDrSmvnf; bkef;}uD;ausmif;wGifaexdkifol vl}uD;wpfOD; towfcH& onfrSm aocsmaomfvnf; uav;i,frsm; aoqHk;r_&Sdonfudk twnfjyKEdkifjcif; r&Sda=umif; oluajymonf? wjcm;rD;wdkufcH&aom aus;&Gmrsm;rSm udkif;}uD;/ a&$&ifat;/ oa&ukefabmif tygt0if tqdyg ywf0ef;usiwif (8) &Gmcef&Sa=umif; olu twnfjyK ajym=um;onf? k f G d
vGefcJhaom aom=umaeu aus;&Gmrsm; rD;&d_@cH&+yD; toufvk xGufajy; vm=uaom 'kuQonfrsm;rSm wokwf+yD;wokwf bl;oD;awmif+rdKodk a&muf&Sdvm a=umif; od&onf? raeu armifawm+rdKe,f awmifyi;f oa&uke;f abmifu vlaygi;f kd 150 ygwJh tkyfpkwpfck a&mufvmygw,f? olwdkudk tck bl;oD;awmif +rdKr tvu (1) rSmae&m csay;xm;ygw,f [k u,fq,fa&; vkyaeol vli,fwpfO;D u ajymonf? f 4if;aemufyi;f wGif wpfjcm;a&muf&vmaom tkypwpfprm vlaygi;f 130 yg0if+yD; udi;f }uD; kd dS fk kS k aus;&GmrSjzpfonf? 4if;jyif oHk;rdkifrS vl 50 yg tkyfpkwpfpkvnf; xyfrH a&muf&Sdvm a=umif; od&onf? oa&ukef;abmifeJ ukdif;}uD;uvlawGu r,lawmifudk wpfaeeJwpfn jzwfausmf+yD;rS bl;oD;awmifudk a&muf&Sdvm=uwm jzpfygw,f? vrf;rSm xrif;iwf cJh=uwJhtwGuf vlawGu awmfawmfyifyef;EGrf;e,f ae=uygw,f? tukefvHk;udk +rdKr tvu (1)rSm ae&mcsay;xm;ygw,f [k olu qufajymonf? oa&uke;f abmifaus;&GmwGif vlaygi;f 500 cef&S+d yD; ab;vGw&mudk xGuajy; f f =u&mwGif xdtxJrS 150 rSm bl;oD;awmifokd a&muf&vm+yD; usevrsm;rSm armifawm k J dS f l odk a&muf&SdoGm;a=umif; a'otwGif;u vmaom owif;rsm; t& od&onf? ,cktcg armifawm+rdKe,frS xGuajy;vmolrsm;tjyif wpfjcm; bl;oD;awmif f e,frS xGufajy;vmol &cdkif/ 'dkif;euf/ Arm/ ouf vlrsdK;ta&twGufrSm pkpkaygif; 1500
120
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
cef &Sdae+yDjzpfa=umif; olu qdkonf? tck jy\emu bl;oD;awmifrSm qefvHk;0 r&Sdbl;? ppfawGu oabFmrvm wmvnf; oH;k av;&uf&ae+yDqawmh qefu vH;k 0 &Sm;ae+yD? tm%mydiawGbufuvnf; dS kd kf 'kuQonfawGudk xdxda&mufa&muf tultnD ray;Edkifbl;? tck jy\emu qefr&SdwJh jy\emyg [k olu ajymonf? bl;oD;awmif+rdKe,frSm vlOD;a& xlxyf+yD; a'otwGif;u xGufaomqefESifh rvHkavmufojzifh wpfjcm;a'orsm;rS qefrsm;udk +rdKe,ftwGif; vlxktaejzifh rSDcdk tm;xm;ae=u&onf? tck bl;oD;awmif UN rSmawmh qef&w,f? tJ'gukd enf;enf; dS tultnD ay;zdk oGm;ajymae=uw,f? &awmh r&ao;bl;? wpfjcm; b,fae&mrS qefr&Sdbl; jzpfaeygw,f? aps;qdkifawGvnf; tukefvHk; ydwfxm;w,f? aemufxyf oHk;av;&uf twGif; ppfawGu qefrvm&if trsm;pk xrif;iwfEdkifwJh taetxm; &Sdygw,f wjcm; u,fq,fa&; vkyfaeol wpfOD;u ajymonf? 'kuQonf ta&twGufrSm wpfaexufwpfae rsm;vmaeojzifh tpdk;& wm0ef&Sdolrsm;taejzifh qefrsm; tcsdefrSD bl;oD;awmifodka&muf&Sdatmif rwifydk Edkifygu tajctaerSm qdk;&Gm;oGm;Edkifa=umif; bl;oD;awmif a'ocHrsm;u ajymonf?
armifawmwGif a'guwm xGe;f atmif (ac: ) Ek&a[mufukd tm%mydirsm;u f f kf zrf;qD;ac:aqmifoGm;a=umif; owif; &&Sdonf? ,ae@ ae@vnf 12 em&DcGJcefu epu 'kuGyfuJa&;rSL;u oHk;rdkif UNHCR &Hk;xJrS zrf;qD; ac:aqmifoGm;cJhonf[k rsufjrifrsm;u ajymonf? a'gufwmxGef;atmif zrf;qD;&jcif;rSm aom=umae 0wfjyKqkawmif;yGJudk rnfonhfwpfckrS rjzpfap&[k tmrcH+yD; tm%mydkifrsm;xHrS jyKvkyfcGifhawmif;cJha=umif;/ tm%mydkifrsm;rS oltmrcHcsufjzifh jyKvkyfcGifhay;cJha=umif;/ okd&mwGif qkawmif;yGJ t+yD;wGif qly_r_rsm; ay:aygufvmojzifh oltm; zrf;qD;jcif;jzpfa=umif; a'ocH +rdKcH wpfOD;u ajymonf? okdaomfvnf; tm%mydkifrsm;. twnfjyKcsufudk &,lEdkifjcif; r&Sdao;ojzifh oltzrf;cH&aom ta=umif;&if;udk twnfjyKEdkifjcif;r&Sdyg? a'gufwm xGef;atmiftm; ,cktcg usD;uef;jyif epuXmecsKyfwGif xdef;odrf;xm;a=umif; od&onf?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 121
,ltefwif tvkyf vkyuiaeol a'guwmxGe;f atmif orD;jzpfotm;vnf; G f kd f f l armifawmrSppfawGodk tjyefwGif ppfawG+rdKYtm%mydkifrsm;u zrf;qD;vdkufonf[k owif;rsm; xGufay:aea=umif; a'ocHwpfOD;u ajymonf?
armifawm+rdKe,f ajrmufyi;f ig;cl& bke;f awmf}uD;ausmif;wGif 'kuonf 600 kd Q cef cdkvH_aea=umif; owif;&&Sdonf? trsm;pku rdef;rawGeJ uav;awG jzpf=uygw,f? pkpkaygif; 600 cef&Sdyg w,f ig;cl& a'ocHu ajymonf? olwkd aexdi&maus;&Gmrsm;wGif wpfpwpf&m jy\em kf kH jzpfyGm;r_ r&Sdao;aomfvnf; vHk+cHKa&;udk pdk;&drfojzifh trsdK;orD;rsm;ESifh uav;rsm;u ,ckuJhokd vma&muf ckdvH_ae=ujcif;jzpfa=umif; olu ajymonf? 'Drmawmh jy\em jzpfym;wmawmh r&Sao;bl;? avmifw;Hk qdwhJ &GmrSmawmh S G d k 'Dv 9 &ufaeu qlylvdkwJholawGu rD;&d_zdkvkyfygw,f? yxrydkif;rSmawmh epu uae rdk;ay:axmifypfw,f? r&bl;? aemufydkif;rSm epuae wnfhwnfhypfw,f? xdoGm;awmh rvkyf&Jawmhbl;? tJ'Daemufydkif;rSm trsdK;orD;eJ uav;awGudk 'Dudk ajymif;xm; =uw,f [k olu qufajymonf? trsdK;om;rsm;rSm aus;&Gmrsm;wGif &Gmudkapmifh+yD; usefaecJh=uonf[k olu qdkonf? olwdktaejzifh vuf&Sd vkdtyfcsufrsm;udkvnf; olu ,ckvdk ajymonf? u|efawmfwdk t"du vdkaewmu qefeJ vHk+cHKa&; wyfzGJ0ifawG jzpfygw,f? qefu wpfaeudk oHk;tdwfvdkygw,f? =umvmawmh rvG,fbl;xifygw,f? vHk+cHKa&; vnf; 'Dxuf wdk;csxm;zdkvdkygw,f [k ajymonf? ig;cl& bkef;awmf}uD;ausmif;wGif cdkvH_ae=uaom aus;&Gmrsm;rSm cHjyif/ uyfyaumif;/ a&rsufawmif/ pHy,fyif&if;/ atmufjyL;r/ txufjyL;r/ avmif;wHk; aus;&Gmwdk jzpf=uonf? tqdkyg aus;&Gmrsm;rSm tdrfajc 50 0ef;usif&Sdaom &cdkifaus;&Gm rsm; jzpf=uonf?
122
ork d i f ; rS w f w rf ;
&cdkifjynfe,f aygufawm+rdKwGif ,refaeu &cdkiftdrf 17 aqmif rD;&SdKcH& a=umif; owif; &&Sdonf? &cdkiftdrf 17 aqmif rD;xJygoGm;ygw,f? rGwfqvifawGu vmwdkufwm jzpfygw,f? olwkd tdru prD;&SKd awmh olwkd tdrf 2 aqmif avmif+yD; &cditrf 17 aqmif f kf d rD;xJygoGm;w,f [k +rdKcHtrsdK;orD;wpfOD;u ajymonf? tqdkyg rD;&d_r_a=umifh wbufESifhwbuf wdkufcdkuf=u&m &cdkifvli,f 5 OD; cef '%f&m&&S+d yD; rGwqvifwpfO;D aoqH;k um wpfO;D jyif;xefpm '%f&m &&Som;a=umif; f G d G od&onf? tqdkyg wdkufcdkufr_rSm ZGefv 11 &ufae aevnf 2 em&DcefwGif aygufawm +rdKay: &yfuGufwpfckjzpfaom b0dkif;wGif jzpfyGm;cJhonf[k od&onf? 4if;ta&;tcif;udk ppfwyfu tcsdefrSD0ifxdef;cJhojzifh jy\emrSm ,cktcg at;at;aq;aq; jzpfaea=umif; od&onf? aygufawm+rdKe,fwGif bkef;}uD;ausmif; oHk;ausmif; rD;wdkufcH&onf[k owif;xGufay:aeonf[k ar;jref;&m olru r=um;& ao;a=umif; ajym=um;onf? tao;pdyf od&SdEdkif&ef aygufawm+rdKe,f &wy &Hk;udk zkef;quf&m zkef; tquftoG,f r&&SdcJhyg? &cdijf ynfe,f ausmufawmf+rdKe,fwif tajctaerSm at;aq; wnf+idrae+yD; k G f ppfwyfrS tajctaeudk aumif;rGefpGm xdef;csKyfxm;onf[k a'ocHwpfOD;u ajym=um; onf?
qlylt=urf;zufr_ jzpfyGm;aeaom ppfawGwGif wkwf/ "g;/ vufeufrsm; udkifaqmifI vrf;rsm;ay:wGif roGm;vm&[k ,ae eHeufu tm%mydkifrsm;u trdef xkwfa=umif; od&onf? 4if;trdefudk +rdKe,ftkyfcsKyfa&;rSL;u vufrSwfxdk;xkwfjyefjcif; jzpf+yD; ,ae
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 123
eHeufu toHcsJ pufjzifh +rdKudywfum ausnmoGm;onf[k a'ocHwpfO;D u ajymonf? k olwkd u 'Duaereufu xyf+yD; um;eJ+rdKudywf+yD; toHcsJ pufeJ ausnm k oGm;ygw,f? aemufu tcsKyfum;wpfpD;vnf; awGw,fAsm? t&ifu ta&;ay: ausnmxm;ayr,fh tckrSbJ wkwf"g;awGudkudkif+yD; vrf;ay: roGm;vm& qdkjyD; trdefxkwfwmudk awG&ygw,f [k ajymonf? tm%mydkifrsm;taejzifh ppfawG+rdKay:&Sd jynfolrsm;. touftdk;tdrfudk umuG,fapmifha&Smufr_vnf; ray;Edkifonfhtjyif ,ckwcg wkwf"g;rsm;udkvnf; rudkifaqmif&[k trdefxkwfojzifh tm%mydkifrsm;. vkyf&yftay: +rdKcH jynfolu em;rvnfatmif jzpfae=u&onf[k olu qufajymonf? tm%mydiawGu u|eawmfwkd +rdKudvnf; umuG,ay;Ediwm r[kwb;l ? kf f k f kf f udk,fukdukd,fumuG,fzdk udkifxm;wJhwkwf"g;awGudkvnf; rudkif&bl;qkdawmh u|efawmf wdk vHk+cHKa&;twGuf txl;tcuftcJ }uHKawGae&yg+yD [k olu ajymonf? ,aewGif ppfawGwGif rdk;onf;onf;rJJrJ &GmoGef;aeojzifh vrf;ay:xGuf oGm;vmaeolrsm;vnf; r&Soavmuf jzpfaejyD; tajctaerSmvnf; at;aq; +idrouf d f aea=umif; od&onf? ,ae aevnf (1) em&Du qlyl t=urf;zufolrsm;. vufcsufjzifh aoqHk; cJh&ol rif;*H tuGuf (2) rS udkvSaX;udk bkef;}uD;ocsdKif;wGif o+*dKvfcJhonf[k owif; &&Sdonf?
&cdijf ynfe,fwif ZGev 8 &ufaerS 13 &ufaexd jzpfym;cJaom t=urf;zuf k G f G h qlylrltwGif; aoqHk;ol 29 OD;&Sd+yD; '%f&m&ol 38 OD;&Sda=umif; &cdkifjynfe,f tpdk;& tzGJ xkwfaz:ajymqdkonf? aoqHk;ol 29 OD;xJwGif 13 OD;rSm &cdkifjzpf+yD; 16 OD;rSm rlqvif jzpfa=umif; &cdkifjynfe,f vHk+cHKa&;ESifh e,fpyfa&;&m 0ef}uD; AdkvfrSL;}uD; xdefvif;u ,refaeu jyKvkyfaom owif;pm &Sif;vif;yGJwGif ajym=um;onf? '%f&m&ol 38 OD;xJwGif &cdkifvlrsdK; 16 OD; jzpf+yD; rlqvif 22 OD;jzpfonf? rD;&d_zsufqD;cH&onfh tdrfajcta&twGufrSm 2528 vHk;&SdjyD; &cdkiftdrf 1192 vHk;ESifh
124
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm;
ork d i f ; rS w f w rf ;
rlqviftdrf 1336 tdrf jzpfa=umif;ESifh bkef;awmf}uD;ausmif; 9 ausmif;ESifh AvD 7 vHk; rD;&d_zsufqD;cHcJh&onf[k ajymonf? rD;&d_zsufqD;cH&onfhtxJwGif pmoifausmif; wpfausmif;vnf; yg0ifoGm;a=umif; od&onf? 'kuQonftjzpf ckdvH_aeol 31884 OD;&Sd+yD; vuf&Sdpcef; 37 ck zGifhvSpf vufcHxm;a=umif; AdkvfrSL;}uD;xdefvif;u owif;pm&Sif;vif;yGJwGif ajym=um;onf? &cdkifvlrsdK;rsm;twGuf zGifhvSpfxm;aom pcef;u 15 ck&Sd+yD; vlOD;a& 5960 &Sda=umif;ESifh rlqviftwGuf pcef; 2 ck &S+d yD; vufcxm;olta&twGuf 18886 &Sonf[k ajymonf? H d aygufawm+rdKwGif rlqviftwGuf pcef; 2 ck zGifhxm;+yD; vlOD;a& 1500 &SSdum ykm;u|ef;wGif pcef; 4 ckzGifhvSpf+yD; 2704 OD;&Sda=umif; od&onf? &aohawmifwGif bkef;}uD;ausmif;/ pmoifausmif; ponfh ae&m 14 ae&mwGif cdkv_Haexdkifol 3004 OD; &Sda=umif; AdkvfrSL;}uD; xdefvif;u ajymonf? ppfawGwGif rD;&d_&ef pDpOfjyKvkyfaeol 29 OD;tm;vnf; "gwfqDykvif;rsm;ESifh twl zrf;qD;xm;a=umif; od&onf?
&cdkifjynfe,fwGif vwfwavm jzpfay:cJhaom qlylt=urf;zufrlrsm;a=umifh tdk;tdrfypf pGefcGm xGufajy;cJh&ol a'ocHjynfolrsm;twGuf tvSLaiGrsm;udk apwem&Sif rsm;u xnf0ifvL'ge;f ae=u&m ,cktcg usyaiG 107675376 &&S+d yD jzpfa=umif; owif; h S f &&Sdonf? &efukef+rdK r&rf;ukef;+rdKe,f vlr_0efxrf;u,fq,fa&;ESifh jyefvnfae&m csxm;a&;0ef}uD;Xme rD;owfO;D pD;XmerS tqdyg tvSLaiGrsm;udk vufc,ae&m apwem k H l &Sifrsm;u oGm;a&muf vSL'gef;ae=uonf[k od&onf? arv 28 &ufaerS ZGefv 14 &ufaexd jzpfyGm;cJhaom qlylt=urf;zufrl twGif; tdk;tdrfypfpGefcGm xGufajy;cJh&ol ta&twGufrSm ,cktcg av;aomif;ausmf &Sdvmae+yDjzpfa=umif;ESifh olwdktwGuf a&oef@/ pm;eyf&duQm/ aq;0g;/ tdrfomrsm; ta&;ay:vkdtyfaea=umif; vlr_u,fq,fa&; vkyfaeolrsm;uajymonf? rdk;&moDjzpfojzifh 'kuQonftrsm;pkrSm aea&;xdkifa&;vnf; tcuftcJ usa&muf jzpfay:v#uf&Sda=umif; od&onf? ,ae xGufay:vmaom owif;t& 'kuQ
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 125
onfrsm; cdvaexdi&mpcef;rsm;wGif tdrom rvHavmufr/_ aomufo;kH a& aumif;rGepm k H_ k f f k fG r&&Sdr_wdka=umifh 0rf;a&m*gESifh tonf;a&miftom;0ga&m*grsm; jzpfyGm;olwdk;vm a=umif; od&onf? &cdijf ynfe,ftpk;d &tzG@J rS axmufy@H unrrsm; jyKvkyaeaomfvnf; k l D _ f pDrHcefcGJr_ nHhzsif;jcif;/ u,fq,fa&; vkyfom;0efxrf;rsm; rvHkavmufjcif;wdka=umifh tcuftcJrsm; jzpfay:aeonf[k od&onf? jrefrmtpdk;&. ,ae xkwfjyefcsuft& arv 28 &ufrS ZGefv 14 &ufaexd &cdkifjynfe,fwGif qlylt=urf;zufr_ 78 }udrf jzpfyGm;cJh+yD; vlaygif; 50 aoqHk;um 54 OD; '%f&m&&SdcJha=umif; az: jyonf? rD;&d_zsufqD;cH&onfh tdrfaygif; 2230 vHk;&Sda=umif; qdkonf?
jyL;acs/ wifxGef;/ oef;acs/ OD;wifvd_ifESifh armifxGef;,dkif wdkyg0iffa=umif; ulawmif aus;&Gmom; wpfOD;u ajymonf? &aohawmif &Jpcef;odk qufoG,far;jref;&m tqdkyg jzpfpOfwGif &cdkifoHk;OD;ESifh taemufjyif&GmrS rGwfqvif 2 OD; aoqHk;a=umif; owif;&&Sd xm;onf[k ajymonf? odkaomfvnf; tao;pdwf ajymjy&ef jiif;qdkonf? tcif;jzpfyGm;&m taemufjyif &Gmodk a&muf&Sdaeol &aohawmif+rdKe,f rSL;tm; ar;jref;&m &JtzGJ. wm0ef0wW&m;rsm;udk aqmif&Gufaeojzifh avmavmq,f jzpfpOfudk rajymEdkifa=umif; ajymqdkonf? ,ck t cg tcif ; jzpf y G m ;&ma'ood k ppf w yf E S i f h v H k + cH K a&; wyf z G J 0if r sm; a&muf&SdaeyD; tajctaerSm +idrfoufaeonf[k od&onf?
&rf;+AJ+rdKe,f oajyacsmifaus;&Gmol roDwmaxG;tm; rk'drf;usifh owfjzwf rljzifh ao'%fpD&ifcsrSwfcH&ol ESpfOD;udk ausmufjzLrS ppfawGodk ,aewGif ,laqmif vma=umif; od&onf? ppfawGodk ,laqmifoGm;ol ESpfOD;rSm ao'%f pD&ifcsrSwfcH&ol a&mf[D; (18) ESpfESifh vl,k (21)ESpf wdkjzpf+yD; olwdkESpfOD;udk ,ae aevnfydkif;u av,mOfjzifh ,laqmifvma=umif; rsufjrifrsm;u ajymonf? olwkd ESpO;D tm; ppfawGaxmifokd ,laqmifvmjcif;rSm ausmufjzLaxmifwif f G }udK;wdkufr&SdonfhtwGuf jzpfa=umif; axmiftm%mydkifrsm;udk udk;um;+yD; a'ocH wpfOD;u ajymonf? ao'%f pD&ifc&olrm (3) OD;jzpf+yD; aemufxyf w&m;cHwOD;jzpfol xufxuf H S (a&mf&SD;) 23 ESpfrSm axmifxJwGif 0wfxm;aomvHkcsnfudk }udK;tjzpf toHk;jyKum rdrdudk,fudk,f tqHk;pD&ifoGm;cJhonf? olwkd tr_ukd ZGev 8 &ufae@u yxrqk;H t}udrf ausmufjzL c&diw&m;&H;k wGif f kf pwif ppfaq;cJh+yD; ZGefv 11 &ufae@rS 15&ufae@txd ESpfzufvkH;rS oufaorsm;/ w&m;vkd w&m;cHrsm;ukd ppfaq;cJ@onf? olwdk udk ZGefv 18 &ufaeu ausmufjzL c&dkifw&m;&Hk;rS yk'fr 302 1 (*) ESifh t+yD;owf ao'%f csrSwfvdkuf jcif; jzpfonf? roDwmaxG; owfjzwfcH&+yD;aemufydkif; &cdkifjynfe,ftwGif; qlylt=urf; zufr_ qufwkdufay:aygufcJh+yD; vlaygif; 100 eD;yg; aoqHk;um vlaygif; 50000 cef tdk;tdrfrsm;udk pGef@cGmxGufajy;cJh=u&onf?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 127
&cdkifjynfe,f armifawm+rdKwGif zGifhvSpfxm;aom 'kuQonf pcef; (7) ckonf Ed k i f i H j cm;tef * sD t k d r sm;rS vma&muf v S L 'gef ; aom tul t nD r sm;ud k vuf r cH b J jiif;y,fvdkufonf[k owif;&&Sdonf? ,ckuJhodk jiif;y,f&jcif;rSm r&dk;om;r_rsm;&SdaeIjzpfa=umif; 'kuQonfrsm; t"ducdkvH_&mae&mjzpfonfh tvdkawmfjynfhausmif; q&mawmfu rdef=um;onf? olwdk&J vlom;csif; pmemaxmufxm;jcif;tm;jzifh vlrsdK;ra&G; bmom ra&G; ulnDaxmufyHhjcif;qdkwJh acgif;pD;pmwef;udkawmh av;pm;ygw,f? 'gayr,fh tJ'Dpmwef;&J aemufuG,frSm r&dk;om;r_awG&Sdaew,f? bmjzpfvdkwkef;qkdawmh acwf tqufqufrSm 'Da'orSm&dSwJh igwdkwdkif;&if;om;awGudk 'DEdkifiHjcm;u tzGJtpnf;awG ulnaxmufycw,fqwm vufnKdS ;xd;k jyp&mr&Sb;l ? olwkd tzGJ tpnf;awGu 'Drm&SwhJ D hH hJ kd d S d rlqvif b*F gvDawGudkbJ axmufyhHw,f [k q&mawmfu ajymonf? EdkifiHjcm; tef*sDtkd oHk;ckonf Zlvdlifv 3 &ufaeu armifawm+rdKay:&Sd 'kuQonf pcef;rsm;odk vma&muf+yD; tultnDay;pOf xdkokd jiif;y,fcH&jcif; jzpfonf? olwkd u 'Da'orSm qefay;w,f? use;f rma&;tcrJh ynma&; tcrJh 'gawGukd aqmif&Gufay;w,f? wdkwdkif;&if;om;awG twGuf r[kwfbl;? olwdku wdkawG twGuf bmrS vkyay;cJwmr&Sb;l ? rlqvif &GmawGrm vrf;azmufay;w,f? a&wGi;f wl;ay;w,f? f h d S a&uefazmfay;w,f? wdk wdi;f &if;om; &GmawGrm bmrSr&Sb;l ? tJovdk tajctaersKd ;rSm k S d tckawmh at;csrf;pGm vkyfudkifpm;aomufaewJh wdk&if;om;awGudk 'Dtef*sDtdkawG tm;ud;k eJ t=urf;zufjcif;cH&w,f? omreftm;jzif=h unf&if &cdieJ ukvm; t"du&k%;f h kf jzpfw,fvdk jrifEdkifw,f? 'Dxufav;eufwJhtydkif;u EdkifiHawmf&J tcsKyftcsm tm%mudk xdyg;wmjzpfw,f [k q&mawmfu ajymonf? tJ'ga=umifhrdk rif;wdkaxmufyHhwJh ypPnf;awGudk igwdkrvdktyfbl;/ rif;wdk rvmygeJvdk ajymvkdufw,f? wdkvlrsdK;awGu olrsm;udk tm;udk;wJhvlrsdK; r[kwfbl;? 'DvdkbJajym+yD; olwdkudk ausmif;xJu v$wfvdkufw,f [k q&mawmfu qdkonf? Zlvdkifv 4 &ufaewGifvnf; rmawZm tygt0if tef*sDtdkwcsdK wjcm; 'kuQonfpcef;rsm;okd oGm;a&mufvSL'gef;&mwGifvnf; ,ckuJhodk jiif;y,fcH&onf[k qdkonf? EdiijH cm; tef*stawGu q&m0ef}uD;awGeJ twl ypPn;f awGvLzdk vmw,f? kf D kd S
128
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
wpfae&muvnf; vufrcHbl;? jyefv$wfvdkufw,f? t*Fvdyfwa,mufvnf; ygw,f? olwkd 'Dae nae 2 em&DavmufrS +rdKxJu jyefom;w,f [k armifawm+rdKcH wpfO;D u G ajymonf? ,ck armifawm+rdKe,f t=urf;zufrlwGif EdkifiHjcm; tef*sDtdkrsm;rS a'ocH 0efxrf;rsm; aemufuG,fu yg0ifaeonfqdkaom owif;rsm; us,fus,fjyefjyef jzpfay:ae+yD; ,cktcg EdkifiHjcm; tef*sDtdkrsm;tay: a'ocHwdkif;&if;om;rsm;u txl; rauseyfrlrsm; wdk;yGm;aeonf[k od&onf? 4if;jyif ,ltef vufatmufcH tzGJ rsm;ESihf EdiijH cm; tef*strsm;onf a'ocH kf D kd &cdkifwdkif;&if;om;rsm;tay: q,fpkESpfESifhcsD+yD; cGJjcm;qufqH_rlrsm; &SdcJhonf[k a'ocH rsm;u ajymqdkonf?
jynfolv$wfawmfOuUX ol&OD;a&$ref; OD;aqmifonfh v$wfawmf udk,fpm; vS,ftzGJonf ,ae eHeufu &cdkifjynfe,f ppfawG+rdKodk av,mOfjzifh a&muf&Sdvm a=umif; owif; &&Sdonf? ol& OD;a&$ref;ESifh twl &cdkifwdkif;&if;om;rsm; wdk;wufa&;ygwDrS jynfol vGwfawmf udk,fpm;vS,f OD;armifndK/ a':cifapma0ESifh OD;b&Sifwdkvdkufygvma=umif; &wy ygwDacgif; aqmifwOD;u ajymonf? [kwfuJh 'Daereufydkif;u a&mufygw,f? u|efawmfwdkygwDu jynfol@ v$wfawmf udk,fpm;vS,f oHk;OD;vnf;ygw,f? u|efawmfwdkeJawmh rawG&ao;bl;? aevnfydkif;avmufrS awG&r,fvdk od&w,f [k tqdkyg &wy ygwDacgif;aqmifu ajymonf? OD;a&$ref; OD;aqmifonfh jynfolv$wfawmfudk,fpm;vS,ftzGJrSm armifawm/ &aohawmifESifh bl;oD;awmif+rdKrsm;odkvnf; oGm;a&muf vnfywfrnfjzpfa=umif; od&onf? OD;a&$ref;ESifhtzGJrSm &cdkifjynfwGifjzpfyGm;cJhonfh qlylt=urf;zufr_a=umifh tdk;tdrfpGefcGm xGufajy;vm&ol 'kuQonfrsm;eSifh aetdrfrsm;rD;&d_cH&onfh 'kuQonf rsm;udk v$wfawmf ukd,fpm;vS,frsm;. oHk;&ufpm p&dwf odef;aygif; 120 ausmfudk vSL'gef;&ef vma&mufjcif; jzpfa=umif; oluqufajymonf?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 129
,ckvuf&Sd ppfawG+rdKwGif aetdrfrjyefEdkifonfh 'kuQonftrsm;tjym;&Sd+yD; vH;k +cHKa&;t&vnf; ydowdxm;ae&a=umif; vlru,fq,fa&; vkyuiaeolwOD; jzpfol k _ f kd f udkatmifausmfnGefu ,ckuJhodk ajymonf? vHk+cHKa&;tajctaeu tckydkowdxm;&w,f? bma=umifhvnf;qdkawmh t&ifuvdk tkyfpkvdkufxdyfxkdufawGwmr&SdayrJh rormolawGu [dkuwa,muf 'Du wa,muf ay:vm+yD; aetdrfawGudk rD;&_dzdk}udK;pm;wmawG&Sdaew,f [k ajymonf? ZGefv 5 &ufaeusif;yonfh v$wfawmftpnf;ta0;wGif trf;+rdKe,f rJqENe,fajrrS OD;odef;aqGu &cdkifjynfe,fwGif jzpfay:cJhonfh t=urf;zufr_a=umifh 'k u Q a &muf a eonf h a'ocH ' k u Q o nf r sm;tm; rd r d w d k aepm;p&d w f 3 &uf p mud k pkaygif;vSL'gef;&efESifh jynfwGif;+idrf;csrf;a&;azmfaqmifa&; aumfrDwDESifh Oya'a&;&mESifh txl;udpP&yfrsm; avhvmqef;ppf oHk;oyfa&;aumfr&Sifwdku jynfolv$wfawmf rsm;yg0ifonfh tzGJwzGJapv$wf&ef wdkufwGef;cJhonf?
yk'r 144 ESi+hf idpe;f I axmif 6 vpD csrSwc&ol ppfawGwif 31 OD; &SomG ;+yD f G fH G d
ed&dOP&m owif;Xme Zlvdkif 7
&cdijf ynfe,f +rdKawmf ppfawGwif yk'r 144 xkwjf yD; aemufyi;f wGif ?trdef udk k G f kd rvdkufemaom pGyfpGJcsufjzifh zrf;qD;xdef;odrf;cH&olrsm;udk Zlvdkifv 2 &ufaerS pwif+yD; axmifcsae&m tcktcg axmifcscH&ol 31 OD; &SdoGm;+yDjzpfa=umif; owif;&&Sdonf? u|efawmfwdk od&oavmuf Zlvdlifv 2 &ufaeuae olwdkudk ppfawG +rdKe,f w&m;&Hk;ukd xkwf,lvmjyD; axmifcsaewm 31 OD;&SdoGm;+yDvdk od&ygw,f? wpfOD; pDudk axmif (6) v csygw,f ppfawG+rdKe,f jynfe,fv$wfawmftrwf OD;atmifjr ausmfu ajymonf? ,ck axmifcscH&olrsm;rSm ZGefv 10 &ufaeup+yD; xkwfjyefxm;aom yk'fr 144 aemufydkif;wGif zrf;qD;xdef;odrf;cHcJh&ol &cdkiftrsdK;om;rsm; jzpfonf? wpfcsdKuawmh Oya'csdK;azgufwJhtwGuf zrf;qD;cH&w,f? wcsdKuvnf; &dk;&dk;om;om;eJ tdrfjyifudkxGufrdwmeJ tzrf;cHcJh&wJholawG yg0ifygw,f? aemufxyf vnf; zrf;qD;xdef;odrf;xm;wmawG &Sdaeao;w,fvdk od&ygw,f? emrnf twdtus uawmh u|efawmfwdk&Hk;udkar;&if odEdkifygw,f [k olu ajymonf? &cdiwi;f &if;om;rsm; wd;k wufa&; ygw&;kH udk qufo,ar;jref;&m wm0ef&ol k f kd D G f dS
130
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
wpfOD;u ,ckvdk ajymonf? u|eawmfwkd pm&if;&wmu vlaygi;f 20 ausmom;cJ+h yD jzpfygw,f? olwkd udk f f G yk'fr 188 wyfjyD; (6) vpD axmifcsaeygw,f [k ajymonf? zrf;qD;axmifcscae&olrsm;txJwif wcsKd olrsm;rSm wpfpwpf&mtjypf r&SbJ H G kH d zrf;qD;axmifcscHae&olrsm; yg0ifonf[k qdkonf? ppfawG armvdyf&yfuGufrS yef;xdrf q&mudkausmf0if;armifrSm yef;xdrfqdkifudkydwfaewkef; tzrf;cH&+yD; axmifcscH&jcif; jzpfa=umif; ajymonf? rsm;aomtm;jzifhawmh vli,fawG rsm;ygw,f? yk'fr 144 nrxGuf& trdef eJ +idpe;f w,fq+kd yD; zrf;qD;xm;wJh vli,f 2 OD;udk vnf; [kwpfaeu ppfawG+rdKe,f G d w&m;&Hk;udk &Hk;wifcJhygw,f? tckvdk zrf;qD;aewmuawmh ppfawG w+rdKwnf;rSm r[kwfygbl; e,fawGrSmvnf; &cdkifawGudk tzrf;tqD; &Sdaeygw,f[k olu qufajym onf? e,f w G i f zrf ; qD ; cH & ol r sm;xJ w G i f awmif u k w f w G i f 30 ausmf j zpf j yD ; ausmufawmfwif 13 OD; jzpfa=umif; olu ajymonf? ausmufawmfrS zrf;qD;cH&olrsm;udk G ppfawGaxmifodk ydkaqmif+yD; csKyfaESmifxm;onf[k od&onf? zrf;qD;xdef;odrf;cHae&olrsm;bufrS a&Saetjzpf vdkufygaqmif&Gufay;aeol a&Saer}uD; a':at;Ekpdeftm; tao;pdyf od&SdEdkif&ef qufoG,far;jref;&m rif;jym;odk c&D;xGufoGm;onfqdkI ar;jref;I r&&SdcJhyg? ppfawGwGif tm%mydkifrsm;onf &cdkiftrsdK;om;rsm;udkom ypfrSwfxm; zrf;qD;axmifcsae+yD; b*F gvD rGwqvifvrsKd ;rsm;udrl Ediiwum zdtm;ESihf OIC paom f l k kfH tpPvmrfrpftzGJrsm;. zdtm;udka=umuf+yD; jypfr_usL;vGefonfudk txift&Sm; odaomfvnf; wpfpHkwpf&m ta&;,lzrf;qD;jcif;r&Sda=umif;/ Human Right Watch uJhokd tzGJtpnf;rsm;tygt0if EdkifiHwum tzGJtpnf;rsm;u pGyfpGJajym=um;ae ouJhokd tpdk;&wm0ef&Sdolrsm;u bufvdkufjyD; b*F gvDrsm;udkom zrf;qD;aeonf qdkjcif;rSm r[kwfrSefa=umif;ESifh tqdkygpGyfpGJcsufrsm;rSm bufvdkufI ajymqkdaejcif;om jzpfa=umif; tJ'D&Hk;wm0ef&Sdyk*~dKvfu ajymqdkoGm;ygonf?
ork d i f ; rS w f w rf ; 131
&cdkifjynfe,frSm jzpfay:cJhwJh qlylt=urf;zufr_a=umifh 'kuQa&mufaeolawGudk tultnDawGay;zdk rpd;k &drq&mawmf OD;0D&oleJ 88 ausmif;om;acgi;f aqmif wpfcsKd [m f ppfawGudka&muf&Sdaew,fvdk od&ygw,f? rE Wav; rpdk;&drfwdkufopf q&mawmf OD;0D&ol[m wynfhoHCm 3 yg;eJ@ twl ppfawG+rdKudk raeu a&muf&Sdvmwmjzpfw,fvdk qdkygw,f? tvm;wl &ckdifjynfe,ftwGif; 'kuQa&mufaewJh jynfolawGudk axmufyHh ulnDzdk@ 88 rsdK;quf ausmif;om;tzGJu udkrif;udkEdkif/ OD;udkudk}uD; (prf;acsmif;)/ udktHhbG,fausmf/ reDvmodef;eJ@ rrD;rD;wdk@ ppfawG+rdKudk a&muf&Sdae=uw,fvdk od&ygw,f? rE Wav; rpdk;&drfwdkufopf q&mawmf OD;0D&ol tygt0if 88 rsdK;quf ausmif;om; acgif;aqmifawG[m &cdkifjynfe,ftwGif;rSm jzpfyGm;cJhwJh qlyl t=urf;zuf r_awGa=umifh 'kuQa&mufae=uwJholawGudk ESpfodrfhtm;ay;pum; ajym=um;zdkeJ tultnDawGay;aqmifzkd ppfawG/ bl;oD;awmifeJ armifawmxd oGm;a&muf=ur,fvkd od&ygw,f?
armifawm+rdK tajcpduf epuuGyua&;rSL; AdvrL;}uD; atmif}uD;udk aejynf k f J k f S awmfrS ppfaq;&ef ac:,loGm;+yD jzpfa=umif; epu owif;&yfuGuft& od&onf? armifawm+rdKwGif jzpfyGm;cJhonfh qlylt=urf;zufr_ESifh ywfowf+yD; pGyfpGJcsuf trsm;tjym; xGufvm+yD;aemufydkif;wGif ,ckuJhodk aejynfawmfrS ppfaq;&ef ac:,l oGm;cJhjcif;jzpfa=umif; epu wyfzGJ0ifwpfOD;u ajymonf? AkdvfrSL;}uD;udk 'Duae Zlvdlifv 7 &ufaeuae ac:oGm;ygw,f? oludk aejynfawmfrm ppfaq;zdk ac:oGm;wmvdk od&ygw,f? armifawmrSmjzpfom;wJh t=urf; S G zufr_awGrSm t=urf;zuf vlyf&Sm;olawGqDu ydkufqH,lw,fqdk+yD; pGyfpGJcsufawG
132
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
t}uD;tus,f xGuay:vm+yD;wJh aemufyi;f rSm olcvkd tac:cH&wm jzpfw,f[k epu f kd k wyfzGJ0ifu ajymonf? ,ckuJhodk ac:,loGm;onfh udpPESifhywfowf+yD; armifawm+rdKwGif wm0efus aeonfh &JwyfzGJ0ifwpfOD;uvnf; ,ckuJhodk ajymonf? u|efawmf=um;wmu tck oludk (AdkvfrSL;}uD;atmif}uD;) aejynfawmfudk ac:oGm;+yDvdk=um;w,f? armifawmudpPeJywfowfvdk oludk ppfaq;aew,fvdk =um;w,f [k ajymonf? armifawm+rdKe,fwGif jzpfyGm;cJhonfh qlylt=urf;zufr_wGif &cdkifaus;&Gm trsm;tjym; rD;&SdKcH&+yD; t=urf;zufqlylolrsm;udk xdxda&mufa&muf rESdrfESif; EdkifcJhjcif; rSm epurSL; AdkvfrSL;}uD; atmif}uD;. tm;enf;csufa=umifh jzpfonf[k jynfolrsm; omru tpdk;&0efxrf;rsm;uyg jrifae=uonf[k olu qdkonf? armifawm+rdKxufrSm jzpfaewkef; vHkxdef;wyf&if; 2 u aoewfypfjyD; vlpkcGJwmudk epuuvm+yD; jy\em&Smw,f? armifawm ajrmufydkif; avmif;'Hk ewv&GmrSm jzpfwe;f uvnf; AdvrL;}uD; atmif}uD;u vH;k 0 ypfciray;bl;? e,fajrrSL; k k f S G hf ukd,fcE<may: cJawGusvdk rcHEdkifwJhtwGuf aoewfypfcwfvkdufawmhrS vlpkuGJoGm; w,f? 'DwGuf ol&JvkyfyHkudkifyHkawGudk Xmeqdkif&mu t&m&SdawGyg rausreyf jzpfae=uyg w,f[k tqdkyg &JwyfzGJ0ifrS ajymonf? r=umao;rDu armifawm+rdKcHrsm;u ed&dOP&modk ydkay;onfhpmwGifvnf; AdkvfrSL;}uD;atmif}uD;onf t=urf;zufr_jzpfpOfudk pwifjzpfyGm;apaom tajccH ta=umif;t&if;jzpfonfh +idrf;csrf;pGm qkawmif;yGJudk usyfaiGodef;aygif; 3500 ESif cGifjyKcJhonf[k pGyfpGJaz: jyonf? ,cktcg armifawm epu XmecsKyfwif taemufyi;f wdi;f wdi;f rSL; AdvrL;csKyf G kd k k k f S udkudkEdkifu wdkuf&dkufudkifwG,faeonf[k od&onf?
nae 4 em&DccefrSm ppfwyfu aoewfawGeJ 0ifvm+yD; u|er a,musm;udk JG f f zrf;qD;ac:aqmifoGm;ygw,f [k OD;at;armifoef; ZeD;jzpfolu ajymonf? ppfwyfu zrf;qD;ac:aqmifoGm;+yD; ,cktcg OD;at;armifoef;udk ajrmufOD; &Jpcef;wGif xdef;odrf;xm;onf[k qdkonf? oludk vufxdyfcwf+yD; ppfwyfu ,loGm;ygw,f? tck owif;=um;wm uawmh ajrmufOD;&Jpcef;rSm csKyfaESmifxm;w,fvdk od&ygw,f? oludk zrf;wmu ajrmufOD; qefpufawGuae rGwfqvif&GmawGudk qefawGxkwfa&mif;aewmudk ra&mif; =uzdk [efwm;wJhtwGuf qefpufydkif&SifawGu ppfwyfudk oGm;a&mufwdkif=um;wm uae tckvdktzrf;cH&wm jzpfw,fvdk od&ygw,f [k olru ajymonf? ajrmufOD;+rdKe,f RNDP &Hk;udk qufoG,far;jref;&m zrf;qD;ac:aqmifoGm; onfrSm rSefuefa=umif;/ olwpfOD;wnf;om ,cktcsdefwGif zrf;qD;cHae&ao;a=umif; ajym=um;onf? ajrmuf O D ; &J p cef ; ud k quf o G , f ar;jref ; &ef =ud K ;pm;aeaomf v nf ; tquftoG,f r&&Sdao;yg?
ZGefv 8 &ufaerS pwif jzpfyGm;cJhaom qlylt=urf;zufr_wGif rdrd&yfuGuf/ aus;&Gmudk umuG,&if; toufay; usq;kH cJ&ol &cditrsKd ;om; (8) OD;tm; ol&aumif; f h kf J rsm; tjzpf ppfawGwGif *k%fjyKcJh=uonf[k owif; &&Sdonf? ppfawG+rdKrS ol&Jaumif; tjzpf *k%fjyKcH&ol (8) OD;rSm ppfawG a'gajrmif wdkufyGJwGif usqHk;ol cdkifrdk;ysH (ac: ) armifxGef;0if;- rif;*H tuGuf (5)/ udkausmfxGef;om rif;*H tuGuf (9)/ cdkifba&$ rif;*H tuGuf (17) ESifh emZD&Gm wdkufyGJwGif usqHk;ol cdkifvSaX;- rif;*H tuGuf (3) wdk jzpfonf? 4if;jyif aemufxyf *k%jf yKcH&olrsm;rSm oHawmfvD wduywif usq;kH cJ=h uaom k f JG G OD;ausmfodef;- aus;awm &Gmr/ udkwifOD;- a&$jynfom/ OD;jromxGef; (AsdKif;jzL&Gm)/ OD;armifoef;a&$ (AsdKif;jzL&Gm) wdk jzpf=uonf? olwdktm; ppfawG+rdK &Gm}uD;ajrmuf&yfuGuf "rRm&HkwGif usL;ausmfppftwGif; trsdK;ESifh bmomudk umuG,fapmifha&Smufol tmZmenfrsm;tjzpf az: jyum *k%fjyK cJ=h uonf[k qdonf? k
134
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
olwdku rdrd&yf&Gm a'oudk qlylt=urf;zufvdkolawGvufxJ rusa&muf& atmif umuG,f&if; usqHk;cJh=u&wJholawGyg? 'ga=umifh ppfawG+rdKrSm&SdwJh olawGu olwdkudk tmZmenf ol&Jaumif;awGtjzpf owfrSwf+yD; *k%fjyK=uwm jzpfygw,f [k rif;*H tuGuf (5)rS ukdrif;acsu ajymonf? olwdktwGuf *k%fjyKausmufwdkifwpfckudkvnf; ppfawG+rdK atmifr*Fvm qkawmif;jynfhapwD y&0k%ftwGif; vGefcJhaom =umoyaw;aeu pdkufxlcJh=uonf[k od&onf? tcrf;tem;udk oHCmawmfudk;yg; OD;aqmifum ppfawGa'ocHjynfolrsm;ESifh pkaygif; usif;ycJh=uonf[k od&onf? usef&pfol rdom;pkrsm;twGuf tultnDrsm; vSL'gef;vdkolrsm; taejzifh vnf; &[ef;ysdK or*~ (ppfawG)ESifh vlr_a&; toif;rsm;rSwqifh ay;ydk vSL'gef;Edkifa=umif; od&onf? ppfawGwGif jzpfay:cJhaom qlylt=urf;zufr_wGif rdrd&yf&Gmrsm;udk umuG,f apmifha&Smuf&if; '%f&m&&SdcJhol &cdkiftrsdK;om; 25 OD;&Sd+yD; 4if;wdk. trnfpm&if;rSm atmufygtwdkif; jzpfonf?
ork d i f ; rS w f w rf ; 135
136
ork d i f ; rS w f w rf ;
&cdkifjynfe,f ppfawG+rdKwGif rGwfqvif vli,fwpfOD;udk ouFef;0wf+yD; ,ref aeu zrf;qD;&rdonf[k od&onf? ,cktcg tqdkygvli,ftm; ouFef;c|wf+yD; &Jvufodk tyfESHvdkufonf[k ppfawGa'ocHwpfOD;u ajymonf? vlawGajymae=uovdk ouFe;f 0wf+yD; bke;f }uD;ausmif;awGukd rD;&SKd zdk vmwm r[kwfygbl;? emZD&Gmu bkef;awmf}uD;wpfyg;u ouFef;0wf+yD; oem;wJh twGuf toufudku,fwifxm;vdkufwm jzpfygw,f? u|efawmfudk,fwdkif tJ'D bkef;awmf}uD; ausmif;udk oGm;+yD; bkef;}uD;udk avSsmufxm; ar;jref;cJhygw,f? tckawmh vl0wfvJ+yD; &Judk tyfvdkufyg+yD [k qddkonf? rG w f q vif v l i ,f t m; ouF e f ; pnf ; +yD ; &[ef ; tjzpf oG w f o G i f ; xm;ol q&mawmfrSm emZD&Gm tuGuf(1) wGif wnf&Sdaom pENmavmu ausmif;rS q&mawmf pENmavmu jzpfonf[k od&onf? tzrf;cH&ol rGwqvifrm yluvmqdojl zpf+yD; vuf&dS ppfawG+rdK emZDtuGuf f S D k (1)wGif aexdkifol jzpfonf? oludk emZDtuGuf (1) pEMmavmu ausmif;wGif ,refae aevnf 10 em&DcGJtcsdefwGif zrf;qD;&rdjcif; jzpfonf? yluDvmudk zrf;qD;&rd+yD; ppfawG+rdK ukefwef;&yfuGuf awmifacs&Gm bkef;awmf }uD;ausmif;wGif Xmeqdkif&mrsm;ESifh ,refaeu ppfaq;cJhonff[k od&onf? pENmavmu q&mawmfrS oabm&d;k &d;k jzifh ouFe;f pnf;aycJaomfvnf; olwkd h wGif t}uHtpnfrsm; yg0ifonf[k ylvmuDukd ppfaq;cJ&mwGif uk,wiyg0ifol &[ef;ysKd h d f kd f oHCmawmfrsm;tzGJ (ppfawG) . 'ktwGif;a&;rSL;jzpfol t&Sif"rR"Z u ed&OP&modk ajymonf? ar;wJh tcg OD;Zif;wdk wzGJ wnf; r[kwbJ Xmeqdi&mu vl}uD;awG tm;vH;k f kf &Sdygw,f? &Jvnf;&Sdw,f/ SP vnf;&Sdw,f? ppfwyfvnf;&Sdw,f/ e,fxdef;tzGJuvnf; &Sdw,f? omoema&; tzGJvnf;&Sdw,f? olwdku tm;vHk; 0dkif;+yD; ar;=uygw,f? olu ajymwmuawmh olwdkudk txufu trdefay;wJholu cdkif;wmjzpfw,f? olwdktzGJrSm 7 a,muf/ olwdku bkef;}uD;ausmif;awGudk rD;&_dzdk yHkpHeJ vkyfw,fvdk ajymygw,f? ol&J ajymjycsufyg? wduswJh owif;uawmh r&ao;ygbl; [k qdkonf?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 137
tzGJaygif;pHkrS ppfaq;t+yD;wGif tqdkyg zrf;qD;&rdol yluDvmudk Oya't& aqmif&GufoGm;Edkif&eftwGuf &Jpcef;udk vGJtyfay;vdkufonf[k OD;Zif;u qufvuf rdef=um;onf? ppfawG+rdKwGif tqdkygrGwfqvifvli,f ouFef;pnf;+yD; &[ef;0wfr_ESifh ywfouf+yD; trsdK;rsdK; owif;rsm; ysHESHae+yD; ajymqdka0zefrlrsm;vnf; trsdK;rsdK; xGufay: aea=umif; od&onf? xdkuJhokd owif;trsdK;rsdK; ysHESHaeojzifh tao;pdyf od&SdEdkif&ef ppfawG+rdK trSwf (1) &Jpcef;odk qufo,ar;jref;&m olwkd wGif ajymydicir&S[k qdum zke;f csom; G f k f G hf d k G cJhonf? ,ckuJhodk rGwfqvif vli,fwpfOD;udk ouFef;pnf;ay;jcif;rSm 0denf;awmfESifh nDrnDudk q&mawmf pENmavmutm; +rdKe,f oHCmhaumifpDrS ppfaq; ar;jref;ae a=umif; od&onf?
ausmuf a wmf + rd K yd k u f o nf & yf u G u f r S qd k i f u ,f a rmif ; orm;wpf O D ; ud k atmufydkufonf &Gmom;rsm;u 0dkif;0ef;wdkufcdkufojzifh toufab;rS oDoDav; v$wfajrmufum aq;&HkodkwifydkcJh&onf[k owif;&&Sdonf? aq;&HkwifcJh&ol qdkifu,farmif;orm;rSm udkpHa&$ (touff 31 ESpf) jzpf+yD; ausmufawmfydkufonf&GmrS jzpfa=umif;od&onf? udkpHa&$u bk&m;aygif;qdkwJh &Gmudk vlydk+yD;tjyef ,refae nae (6) em&DrSm atmufyuonf ukvm;&Gmudk jzwfom;pOfrm vl ckEpa,mufavmufu ol@qiu,fukd kd f G S Sf kd f wm;+yD; av;*GawG/ *sif*vdawGeJ wdkufcdkufygw,f? ukdpHa&Gudk yxr wpfa,mufu av;*GeJ ypfw,f? 0rf;AdkufudkxdoGm;awmh qdkifu,feJtwl vJusoGm;w,f? aemuf wkwfawGeJ vm+yD;&dkufw,f? tJ'Duae qdkifu,fudkxm;+yD; xGufajy;awmh *sif*vdeJ xyfypfawmh ajcaxmufrSm v#yf+yD; '%f&m&oGm;w,f? taemufuae+yD; vlaygif; 20 cefu wkwfawG "g;awGudkif+yD; vdkufvmwJh tcsdefrSm bk&m;aygif;bufu axmfvm*sD wpfpD; xGufvmwJhtwGuf oltoufab;u v$wfajrmufoGm;cJhygw,f? wdkufcdkufwJh ukvm;awGvnf;jyef+yD; &GmxJudkajy;0ifoGm;=uygw,f [k ausmufawmf+rdKe,f
138
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
&cdkifjynfe,f v$wfawmfudk,fpm;vS,f OD;apm+idrf;u ajymonf? udkpHa&$rSm xdkodktwdkufcdkufcH&ojzifh bk&m;aygif;aus;&Gmodk jyefvnf a&muf&SdoGm;+yD; bk&m;aygif;u vlrsm;. tultnDjzifh ausmufawmf+rdKe,f jynfol aq;;&Hkudk wifydkcJh&onf[k qdkonf? olajcaxmufudk v#yf+yD;xdoGm;wJhtwGuf ajcaxmufrSm '%f&m wpfck &ygw,f? aemufu Adkufudk wkwfeJ t&dkufcH&wJh twGuf Adkufu atmifhw,fvdk ajymyg w,f? pdk;&drf&wJh taetxm;rSmawmh r&Sdbl;? tckawmh &Jpcef;rSm trlzGifhxm;ygw,f? qdkifu,fawmh jyef&ygw,f [k OD;apm+idrf;u qufajymonf? &Jpcef;wGif trlzGifhxm;aomfvnf; &Jpcef;rS Zlvdkifv (16) &ufae naeydkif; txd wpfpHkwpf&m ta&;,l aqmif&Gufr_r&Sdao;a=umif; oluqdkonf? ausmufawmfwGif &cdkiftrsdK;om;rsm; taejzifh at;at;aq;aq; aexdkifvdk aomfvnf; teD;tem;&Sd b*F gv&mom;u wpfc+k yD;wpfck jy\em&Smaeojzifh aemifwif D G G jy\em ay:aygufEdkifa=umif; OD;apm+idrf;u ajymonf? Zlvdkifv 7 &uf/ 8 &ufaeawGrSm ausmufawmfudk rD;&SdKzdkvkyfygw,f? 9 &ufaeuvnf; jynfawmfomaps;acsudk rD;&d_zdkvkyfwJhtwGuf zrf;qD;cJh&ygw,f? u|efawmfwdku &efrpygbl;? olwdkuom wpfck+yD;wpfck jy\em&SmaewJhtwGuf 'DrSm jy\emurat;bJ jzpfaeygw,f? aemufqdk&if onf;rcHEdkif&if jy\emu wufEdkif ygw,f[k ajymonf?
ppfawGenf;ynmaumvdyausmif;om;rsm; wducuc& f k f kd f H
armifat;/ xGef;xGef; (ed&dOP&m owif;Xme) Zlvdkif 17
,refaeu zGifhvSpfcJhaom ppfawGenf;ynmaumvdyfrS ausmif;om;rsm;udk ,ae ausmif;qi;fcsdefwGif rGwfqvifvltkyfwpfcku wdkufcdkufcJhonf[k od&onf? jzpfwmu aevnf 1 em&Dausmf ausmif;qif;csdefrSmjzpfw,fvdk od&yg w,f? ausmif;um;awGudk b*FvDawGu qGJvm;&rf;vm; vkyfw,ffvdk 'DvkdbJ u|efawmf wdk owif;&ygw,f &cdkifjynfe,fjyef=um;a&;t&m&Sd OD;0if;+rdKifu ajymonf? ,ckuJhodk jy\emay:aygufcJhonfh ta=umif;t&if;udk ar;=unfh&m olu ,ckvkd qufajymonf? olwdku ausmif;um;awGudk wdkufcdkufwmawG vkyfw,fvdk ajymygw,f?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 139
bwfpfum;awGu ausmif;om;awGtwGuf pDpOfay;xm;wm? t&yfom;awGtwGuf r[kwfbl;? ausmif;um;awGudk wdkufcdkuf&muae jy\emjzpf=uwmyg? aemufydkif; vH+k cHKa&; wyfzJG 0ifawG a&mufvmawmh jy\emu +yD;qH;k oGm;cJygw,f [k OD;0if;+rdKifu h ajymonf? ,ck wducuonfh b*F gvD&Gmom;rsm;rSm a&csrf;jyifteD;&Sd &Gm}uD;/ &Gmi,frS k f kd f jzpf+yD; wpfcsdKrSm 4if;&Gmrsm;teD;&Sd ukwifydkuf&Gmu jzpfa=umif; od&onf? enf;ynmaumvdyfrS ausmif;om;wpfOD;uvnf; olwdk ,ae}uHKawG cJh&onhf tajctaeudk ,ckvdk ajymonf? u|eawmfwkd ausmif;qif;cserm enf;ynmaumvdyf teD;u tjyifbufrm f dfS S &SdwJh b*FgvD &Gmom;awGu wkwfawG/ "g;awGudkxrf;+yD; tkyfpkvdkuf ajy;vdkufvm =uw,f? u|efawmfwdkvnf; ausmif;qif;csdefqdkawmh ausmif;jyif vrf;ay:uae ausmif;xJudk jyef0ifajy;=uawmh z&dkz&J jzpfukef+yD; ausmif;olawG idk,kd+yD; tultnD awmif;=uawmh tajctaeu &kwf&kwfonf;onf; jzpfoGm;ygw,f? u|efawmfwdk =um;wmu b*F gvDawGeJ *sDtD;wyfuvlawG a&SrSm jy\emwufae=uw,fvdkbJ =um;ygw,f [k ajymonf? tcif;jzpfyGm;pOf oHk;bD;qdkifu,fay:wGif ygvmol q&mrwa,mufu oljrifawGcHpm;&yHkudk ,ckvdk ajymonf? tckqdk&if u|efrwdk vHk+cHKr_vHk;0r&Sdawmhyg? u|efrwdkudk qdkifu,fudk wkwfawG "g;awGeJ b*F gvDawGu vmwdkufygw,f? u|efrwdku toufvk ajy;=u& ygw,f? qdkifu,fwuUpD'&dkifbmrSm '%f&m &&SdoGm;ygw,f? 'Dtwdkif;qdk&if ausmif;udk qufroGm;Edkifawmhyg? tvkyfjzKwfr,fqdk&ifawmif tvkyfjyKwfcHawmhrSmyg [k ajymonf? OD;0if;+rdKifrS ppfom;rsm;ESifh pwif jy\emjzpfyGm;jcif;rSm r[kwfrSefa=umif; jiif;qdkovdk '%f&&olvnf; r&Sdyga=umif; ajymonf? vHk+cHKa&;ESifhywfouf+yD;vnf; OD;0if;+rdKifu ,ckvdk ajymonf? vHk+cHKa&;uawmh ausmif;0if;xJrSm &Sdygw,f? vrf;awGrSmawmh r&Sdbl;? 'ga=umifh reufjzefup+yD; vrf;awGrSmvnf; vHk+cHKa&; wdk;jrSifhoGm;ygr,f [k ajymonf? ,ae ausmif;um;rsm;udk wdkufcdkuf&mwGif rGwfqvif &Gmom; 300 cef yg0ifonf[k qdkonf?
140
ork d i f ; rS w f w rf ;
ppfawGwpf+rdKvHk;&Sd ae&mtESHtjym;wGif EdkifiHawmftvHudk Zlvdkifv 21 &ufaeu p+yD; 9 &uf=um v$ifhxloGm;rnfjzpfa=umif; owif;&&Sdonf? ,ckuJhodk EdkifiHawmftvHudk ppfawG+rdKY (9) &uf=um v$ifhxloGm;rnfh tpDtpOfudk &wy A[kdaumfrDwD0if cdkifaumif;pHu ,ckvdk ajymonf? Zlvdkifv 11&ufae@u orRw}uD; OD;odef;pdefu UNHCR rif;}uD; Antonio Guterres udk &dk[if*sm trnfcH b*FvDawG[m jrefrmEdkifiHom; r[kwfa=umif;udk jrefrmwkdif;&if;om;awGbufrS jywfom;pGm &yfwnf ajymqdkcJhr_tay: *k%fjyKwJh taeeJ ppfawG+rdKtESHtjym;rSm EdkifiHawmftvHudk 9 &uf=um v$ifhxloGm;rS jzpfyg w,f [k ajymonf? EdkifiHawmftvHtm; qdkufum;/ oHk;bD;qdkifu,ftrsm; tygt0if ae&mwdkif; wGif ,cktcg csdwfqGJ v$ifhxlxm;=uonf[k oluajymonf? tck oH;k bD;awG/ armfawmfum;awG/ armfawmfbwawG tukev;kH rSm v$ixl k f f hf xm;ygw,f? tdrfawG/ vrf;awGrSmvnf; v$ifhxlxm;=uygw,f? ppfawG+rdKay:u rif;Am}uD;vrf;/ vrf;r}uD;wavSsmufygb? orRw}uD;&J &yfwnfcsueJ &J&ifjh ywfom;wJh J f ajym=um;csufudk &cdkifwpfrsdK;om;vHk;u tjynfht0axmufcHwJhtaeeJ@ EdkifiHawmf tvHudk v$ifhxlxm;=uwm jzpfygw,f [k ajymonf? ,cktcg EdiiawmftvHukd orRw}uD;ajym=um;csuukd axmufcaom tae kfH f H jzifh ppfawG+rdKwGiomru &cdiwpfjynfe,fv;kH +rdKa&mawmygrusef v$ix&ef vly&m; f kf hf l f S olrsm;u }udK;pm;aqmif&Gufaea=umif; od&onf? ausmufawmf/ rif;jym;/ ykm;u|ef;/ aygufawm/ ajrmufOD;eJ@ wjcm;+rdKrsm;wGifvnf; vlr_a&;toif;tzGJ@rsm;u tqdkyg vlyf&Sm;r_udk axmufcHaomtaejzifh EdkifiHawmftvHrsm;udk pwifv$ifhxlae=u+yD jzpfa=umif; ukdcdkifaumif;pHu ajymonf? 4if;tjyif oJwyGifh trnfjzifh a&;om;xm;aom ausnmcsuf wpfapmif udkvnf; ppfawG+rdKwGif vdkufvHjzefa0ae=uonf[k od&onf? ausnmcsufxJwGif EdiiawmftvH v$ix&jcif; &nf&,csuukd atmufygtwdi;f a&;om; az: jyxm;onf? kfH hf l G f f k eHygwf (1) orRwOD;odef;pdeftm; &cdkifvlrsdK;rsm;rS txl;aus;Zl;wif *k%fjyK a=umif;jyojcif;/ (2) orRw}uD;. ajympum;udk &cdivrsKd ;rS axmufca=umif; jyojcif;/ kf l H (3) b*F gvDrsm; ta&;udpPwGif orRw}uD;aemufrS &cdkifvlrsdK;rsm;&Sda=umif;jyojcif;/ (4)
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 141
orRw}uD; ajympum;udk uef@uGuf/ qef@usif/ raxmufcHaom tzGJ@tpnf;rsm;tm; &cdkifvlrsdK;rsm;u jyefvnfuef@uGuf/ qef@usif/ raxmufcHa=umif; jyojcif;/ (5) orRw}uD; ajympum;udk vufawG@ taumiftxnfaz: aqmif&Gufrnfh wyfrawmf/ &J/ epu/ v0uESifh wjcm;aom 0efxrf;rsm;ESifhwuG &cdkifjynfolwpf&yfvHk;rS rSefuefpGm vufwGJyl;aygif; aqmif&Gufrnfudk jyojcif;wdk@ jzpfonf[k a&;om;xm;onf?
EdkifiHwum vGwf+idrf;csrf;omcGifhtzGJ Amnesty International (AI) u Zlvdlifv 20 aepGJ jzifh xkwfjyefaom tpD&ifcHpmudk &cdkifjynfe,f tpdk;&u y,fcs vdkufa=umif; bDbDpD jrefrmydkif;rS 4if;ae naeydkif; tpDtpOfwGif xkwfv$ifhoGm;cJhonf? tqdkygudpPESifhywfouf+yD; rnfonfhtwGufa=umifh AI tpD&ifcHpmudk y,fcs&ygovJ[k ed&OP&mu qufoG,f ar;jref;&m &cdkifjynfe,f jyef=um;a&; wm0efcH OD;0if;+rdKifu tajctjrpfr&SdbJ pGyfpGJxm;ojzifh y,fcs&jcif; jzpfa=umif; ,ckvdk ajym=um; onf? u|efawmfu &cdkifjynfe,ftpkd;&udk,fpm; jyef=um;a&; wm0efudk ,lxm;ol wpfOD;taeeJ ckvdktajctjrpfr&SdbJ wzufowf pGyfpGJa&;om; xkwfa0xm;wJh twGuf 'gudk u|efawmfwdk tpdk;&tzGJudk,fpm; vHk;0uefuGuf&SKwfcsygw,f [k ajymonf? Zlvdkifv 20 &ufaeu xkwfa0aom EdkifiHwum vGwf+idrf;csrf;omcGifh tzGJ tpD&ifcHpmwGif &cdkifjynfe,frSm ta&;ay:tajctae a=unmxm;jcif;onf tm%m ydkifrsm;udk vl@tcGifhta&; csdK;azmuf&eftwGuf vdkifpif ay;vdkufouJhodk jzpfa=umif; az: jyxm;onf? 4if;jyif vHk+cHKa&;wyfzGJ0ifrsm; taejzifh vlrsdK;a&; bmoma&; rcGJjcm;bJ rw&m;wducuc&ol rnfol udrqdk tumtuG,f ay;&rSmjzpfa=umif;/ odk aomfvnf; k f kd f H k tm%mydirsm;u tumtuG,ay;zdk ysuuuca=umif;/ wcsKd ae&mrsm;wGif vH+k cHKa&; kf f f G f hJ wyfzGJ@awGu vlrsdK;pk t=urf;zufr_rsm; udk rodcsifa,mifaqmif+yD; rsufESmvGJaea=umif;/ udptrsm;pkrm &d[if*smrsm;udk ypfrwxm; wducucjhJ cif; jzpfa=umif; tpD&ifcpmxJwif P S k S f k f kd f H G az: jyonf? qufvuf+yD; tpD&ifcHpmu Ak'<bmom &cdkifvlrsdK;rsm;ESifh vHkjcHKa&;
142
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
wyfrsm;onf &dk[if*smESifh &cdkifrGwfqvif trsdK;orD;rsm;udk rk'drf;usifhjcif;/ ukd,fxd vufa&muf nSOf;yrf;ESdyfpufjcif;/ tdk;tdrfpnf;pdrfrsm;udk zswfqD;jcif;/ Oya'rJh owfjzwf r_rsm;udk jyKvkyf usL;vGefaea=umif; pGyfpGJa&;om; az: jyxm;onf? Amnesty International EdkifiHwum vGwf+idrf;csrf;omcGifh tzGJu xdkodk pGyfpGJ xkwfjyefxm;+yD; AI tzGJ. jrefrmEkdifiHqdkif&m okawoD Benjamin Zawacki (bif*srifZm0guD) u ,ckvdk vkyf&yfudk jyif;jyif;xefxef &SKwfcsa=umif; tpD&ifcHpmwGif a&;om;xm;onf? xdkodk EdkifiHwum vGwf+idrf;csrf;omcGifh tzGJrS a&;om;az: jycsufrsm;ESifh ywfoufjyD; ar;jref;&m OD;0if;+rdKifu ,ckvdk acsyajymqdkonf? jypfrlusL;vGefolawGudk w&m;Oya't& zrf;qD;csKyfaESmif w&m;pGJqdkwm awGawmh &Sdygw,f? nSOf;yrf;ESdyfpufwmawG r&Sdbl;? owfjzwfwmawG r&Sdbl;? 'gawG[m tajctjrpf r&SdbJ wbufowf a&;om; pGyfpGJcsufawGom jzpfygw,f [k OD;0if;jrdKifu ajymonf? 4if;jyif olu bl;oD;awmifESifh armifawmwGif &cdkifrSmvlenf;pkjzpf+yD; b*FvDrsm;rSm vlrsm;pkjzpfyga=umif;/ bl;oD;awmifESifh armifawmwGif &cdkifvlrsdK;rsm;u b*FvD &d[if*smrsm;udk w&m; Oya'rJh owfjzwfjyD; &d[if*sm trsKd ;orD;rsm;udk rk'r;f usihf k k d onf[k pGyfpGJjcif;rSm jzpfEdkifacs &Sdr&Sdudk OD;a%Smuf&Sdonfhvlwdkif; pOf;pm;=unfhv#if odEdkifyga=umif; oluajymqdkoGm;onf? Amnesty International EdkifiHwum vGwf+idrf;csrf;omcGifh tzGJ. tpD&if cHpmwGif &cdkifvlrsdK;rsm;taejzifh &dk[if*smb*F gvDrsm;udk owfjzwfjcif;/ &dk[if*sm trsdK;orD;rsm;ukd rk'drf;usifhaeonf[k az: jya&;om;jcif;ESifhywfouf+yD; &cdkifwdkif;&if; om;rsm;wdk;wufa&;ygwDrS taxGaxG twGif;a&;rSL; OD;vSapmudk ar;=unfh&m olu ,ckvdk ajymonf? trSefwu,fuawmh &cdkifjynfe,frSmaewJh &cdkifvlrsdK;awG todqHk;yg? u|efawmfwdk[m ukd,fhajrrSm ukd,ftdrfrSm aexdkifaeayr,fh usL;ausmfcH&w,f? tapmfum;cH&w,f? +cdrf;ajcmufcH&w,f? u|efawmfwdk rSm vHk+cHKrl r&Sdbl;? 'Djy\em tajctaeudk EdkifiHwum tokdif;t0dkif;u odapvdkygw,f? aemufwpfcku 'D&&SdvmwJh owif;awG[m tjzpfrSef Really eJ tvGefw&m vGJrSm;aew,fqdkwmudk tpD&ifcHpm xkwfa0ol taeeJ odzdk aumif;ygw,f? tck vuf&Sd jzpfay:cJhwJh qlyl t=urf;zufrludk RNDP taeeJ todq;yg? 'gayr,fh 'DjzpfysuwhJ udpt00rSm RNDP &J oabmxm; kH f P rl0g' trSefawGaysmufae+yD; olwdku vufOD;r_,l+yD; ajymcsifovdkajymaewJhtwGuf 'Dvdk vkyfaqmifaerl tay:rSm 0rf;enf;rdygw,f [k olu ajymonf? 4if;jyif tpD&ifcpmxkwa0olrsm;taejzifh &cdiwijf zpfay:cJaom jy\emudk H f kf G h
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 143
*Ce% od&efvdkfa=umif; olu ajymonf? tcktjzpftysufrSm &cdkifawGbufuvnf; vlaygif; 30 ausmf aoqHk; cJh&w,f? &GmawGvnf;trsm;}uD; rD;&d_zsufqD;cH&w,f? epfemrlawG trsm;}uD; &SdcJh ygw,f? 'Djy\emudkpwm b,folvJqdkwmudk tJ'D AI tzGJtaeeJ *Ce% odzdkvdkygw,f? tck jy\em&J tjzpfrSefudkvnf; *Ce% aoaocsmcsm rodbJeJ ta0;uae+yD; *k%foduQm&SdwJh tzGJtpnf;taeeJ ckvdk atmufwef;uswJh tpD&ifcHpm a&om;xm;wJtay: 'Drua&pDenf;vrf;eJ a&G;cs,wifajrSmufcxm;&wJh w&m;0if ygwD h kd f H wpf & yf j zpf w h J RNDP taeeJ vH k ; 0uef uG u f & S K wf c sw,f q k d w J h ta=umif ; wpfurBmvHk;udk odatmif ajymcsifygw,f [k OD;OD;vSapmu ajymonf? 4if;jyif +AddwdefEdkifiHtajcpdkuf Burma Democratic Concern ( BDC) 'g&dkufwm OD;rsdK;odef;rSvnf; ,ckuJhodk rSm;,Gif;pGm r[kwfrrSef vkyf}uHzefwD; a&;om; xm;aom AI . tpD&ifcHpmtm; jyif;xefpGm qefusifyga=umif; EdkifiHwum vGwf+idrf; csrf;omcGifh tzGJ AI okd a&;om;ay;ydkcJhaom pmwGif az: jyonf? OD;rsdK;odef;.pmxJwGif tpD&ifcHpmudk a&;om;ol Benjamin Zawacki taejzifh &dk[if*smb*FgvDrsm;. vkyf}uHzefwD;xm;aom r[kwfrrSef yHkjyifrsm;udk r,Hk=unfbJ ppfrSefaom jrefrmowif;rsm;udkom em;axmif ,Hk=unfoifhyga=umif; wdkufwGef; a&;om;az: jyxm;onf?
jrefrm&kyf&Siftpnf;t&Hk;rS em,u OD;atmifvGifESifh tpnf;t&Hk;rS wGJbuf twGi;f a&;rSL; ud+k zdK;wdk OD;aqmifaom tzGJ onf 'kua&mufae=uaom &cdiwi;f &if;om; Q k f kd rsm;udk tultnDrsm; qufvufay;tyf&eftwGuf ,refaeu armifawm+rdKodk a&muf&Sdvmonf? ,ck c&D;pOftwGif; rD;&SdKcH&aom bkef;awmf}uD;ausmif; (8) ausmif; jyefvnf wnfaqmufa&;ESihf 'kuonfrsm;twGuf pm;eyf&umrsm; ulnay;a&;wdk udk aqmif&uf Q d Q D G oGm;rnf[k &kyf&Sif tpnf;t&Hk; em,u OD;atmifvGifu ajymonf? Zlvdkifv 1 &ufaerSm &kyf&Sif tpnf;t&Hk; OuUX OD;Zif0dkif;eJ &kyf&Sif rif;om; rif;orD; 50 cefu ppfawGudk udk,fwdkif vma&mufcJh=ujyD; odef;aygif; 2000 ulnD
144
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
vSL'gef;cJh=uw,f? tck c&D;pOfrSmvnf; u|efawmfwdk usyf odef;aygif; 2000 ausmf ulnD vSL'gef;oGm;rSm jzpfygw,f? tckwcgawmh ukd,fwdkif ukd,fusvm+yD; t"duawmh armifawm+rdKe,fu rD;&d_cHvdkuf&wJh bkef;awmf}uD;ausmif; (8) ausmif;udk usyf odef; 200 eJ rwnf+yD; aqmufay;ygr,f? aemufxyf tvSL&SifawG ay:vm&ifvnf; ausmif; awGukd ydkrdk cdkifcef}uD;us,fpGm wnfaqmufoGm;rSm jzpfygw,f [k ajymonf? ,ck c&D;pOftwGif; OD;atmifvGif OD;aqmifaom &kyf&Siftpnf;t&Hk; tzGJ0if rsm;onf ppfawG+rdKay:&Sd 'kuQonfpcef;rsm; tygt0if rif;*H/ atmif'dkif/ ulawmif/ bl;oD;awmifESifh armifawm+rdKrsm;odk ukd,fwdkifoGm;a&muf+yD; vSL'gef;ulnDcJhonf[k qdkonf? u|efawmfwdk&J 'Dc&D;pOfudk tvdkawmfjynfh q&mawmf}uD;u pDpOfay;wJh twGuf q&mawmf}uD;&J tpDtpOfeJbJ vdkufyg+yD; ulnDay;aewm jzpfygw,f? &cdkifu aw;oH&if jrwfciausmwkd tygt0if AG',kd tzGJ awGvnf; u|eawmfwkd eJ twl ygvm S kd f f D D f =uygw,f? raeuvnf; bl;oD;awmifrSm qeftdwfawG/ uav;awGtwGuf pmtkyf pmwef;awG vSL'gef;ulnDcJhygw,f [k ajymonf? ,ae Zlviv 24 &ufaewGivnf; &ky&if tpnf;t&H;k wm0ef&orsm;onf ld f f f S dS l armifawm+rdK awmifyi;f &Sd tv,foausmf aus;&Gmokd oGm;a&muf+yD; 'kuonfrsm;tm; kd H Q qeftdwf 300 ESifh wjcm;vdktyfaom ypPnf;rsm;udk oGm;a&mufvSL'gef;=urnf [kqdkonf? &kyf&Sif tpnf;t&Hk;taejzifh wdkif;&if;om;rsm; t=um;wGif csif;/ &Srf;/ jrefrm/ ucsi/f &cdif rcGjJ cm;bJ tcuftcJ usa&mufaeaom a'orsm;okd ud,wiom;a&mufjyD; k k f kd f G tultnDrsm; ay;aea=umif;/ Zlvdkifv 1&ufae &kyf&Sif tpnf;t&Hk;. ppfawG c&D;pOf t+yD; Zlviv 2 &ufaewGif ucsijf ynfe,f jrpf}uD;em; +rdKodk oGm;a&muf+yD; tultnD ld f l rsm; ay;cJha=umif; OD;atmifvGifu ajymonf? &kyf&Siftpnf;t&Hk;tzGJ0if vl}uD;rsm;omru i,f&G,faom &kyf&Sif rif;om; rif;orD;rsm; uvnf; 'kuusa&mufae=uaom wdi;f &if;om; a'orsm;twGuf pdwtm; Q k f xufoefpGmjzifh &HyHkaiGrsm; &SmazGjcif;/ ukd,fwdkif tvSLaiGrsm; xnfh0ifvSL'gef;jcif;rsm; jyKvkyfae=ujcif;rSm txl;tm;& auseyfp&maumif;a=umif;ESifh olwdk. vkyfaqmif csufrsm;twGufvnf; aus;Zl;wifa=umif; olu ajym=um;onf? &kyf&Siftpnf;t&Hk;taejzifh aemufxyfvnf; tultnDrsm;udk &SmazGae a=umif;/ &&Sdvmaom tultnDrsm;udk 'kuQusa&mufae=uaom wdkif;&if;om; a'o toD;oD;odk qufvufay;ydk ulnDvSL'gef;oGm;rnf[k od&onf?
ork d i f ; rS w f w rf ; 145
tcuftcJu tpp t&m&mygbJ [k tqdkyg trsdK;orD;uqufajymonf? qlylr_jzpfyGm;+yD;aemufydkif;wGif tqdkyg aus;&Gmrsm;okd tudkaxG;ESifh tzGJrS qef 85 tdyf vSL;'gef;jyD;aemuf aemufxyfvHk;0 tultnD r&ao;a=umif; od&onf? a'ocHrsm;twGuf ta&;ay:vdktyfaeonfh tultnDrsm;rSm aq;0g;ESifh tpm;taomufrsm; jzpfa=umif; udkEdkifatmifu ajymonf? a'ocH&cdkifaus;&Gmom;rsm; armifawm+rdKudkoGm;+yD; aps;0,fEdkifa&; twGuf ta&;tcif; jzpf+yD;onfrSm wpfvausmf=umvm+yD jzpfaomfvnf; vHk+cHKa&;wyfzGJ0if rsm;rS ,cktcsdefxd pDpOfaqmif&Gufay;jcif; r&Sdao;a=umif; od&onf? qlylt=urf;zufr_ jzpfyGm;+yD;aemufwGif UNHCR tygt0if INGOs ESifh wjcm; tzGJtpnf;rsm;/ jynfwGif; vlr_axmufyHha&;toif;rsm;ESifh apwem&Sifrsm; rSvnf; armifawm+rdK&Sd 'kuQonf pcef;rsm;ESifh armifawm+rdKteD; tem;&Sd aus;&Gmrsm; udkom OD;pm;ay; vSL'gef;ae=u+yD; ,ckuJhodk a0;vHaom e,fpyf&Sd aus;&Gmrsm;odk vma&muf ulnDvSL'gef;jcif; r&Sda=umif; od&onf?
ork d i f ; rS w f w rf ; 147
148
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ; 149
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
150
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ; 151
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
152
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ; 153
154
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ; 155
156
ork d i f ; rS w f w rf ;
emrusef;onf &ckdifjynf
bapmwif
twdwfordkif; pmrsufESmrsm;wGif &mZ0ifajymifcJhaom usaemfwdk &cdkifjynf onfum; rsufarSmufacwfwGif qif;&J'kuQtzHkzHk tusyftwnf;rsdK;pHkjzifh &ifqdkifae& ayonf? ypPKyPefumvwGif wdkif;ESifhjynfe,f 14 ckjzifhzGJpnf;xm;onfh jrefrmEdkifiHY 13 ckajrmuf tqif;&JqHk; a'otjzpf rSwfwrf;0ifaeonf? ajredrfh&m vSHpdkuf/ El&m0JpGJ/ vJ&mol cd;k axmif; qdaom pum;yHyrm tppt&m&m tiftm;csneJ aeaom usaemf k k hf wdk &cdkifjynfudk vk,lodrf;ydkuf&ef }uHpnfae=uaom ppfwaumif;om; b*FvDukvm; rsm;u 21 &mpk tpOD;ydi;f 2012 ckEpf arvESihf ZGevtwGi;f wGif ,if;wdk . t=urf;zuf k S f r_rsm;jzifh rD;avmifwdkuf oGif;cJh=ujyefonf? xdk a=umifh ,cktcg &cdijf ynfonf '%f&m A&yGEihf emruse;f jzpfae&ayonf? k S emrusef;jzpfaeaom &cdkifjynftwGuf &cdkifol &cdkifom;wdkif;Y wm0ef&SdouJhodk T ta&;onf jrefrmEdkifiH. tcsKyftjcmtm%mudk xdyg;apmfum;vmaomta&; jzpf aoma=umifh trsdK;bmom omoemudk wefzdk;xm;aom rsdK;cspfpdwf"gwf &Sdolwdkif;. ycHk;ay:odk avmavmvwfvwf usa&mufvmaom ordkif;ay; wm0efvnf; jzpfay onf? Tae&mwGif ordkif;ay;wm0efESifhywfoufI q&mAef;armfwifatmif. ausmf=um;vSaom pum;udk wifjycsifygonf? q&mu vlwa,muf&Jh wefzdk;[m oljzwfoef; ausmvm;aewJh acwf}uD;u olycH;k ay: wifay;vduwhJ ordi;f ay; wm0efukd f $ k f k olb,favmuf o,fy;kd xrf;aqmifcw,f qdwtcsueJ wdi;f wm&rSmbJ [k qdconf? hJ k hJ f k k hJ odk ygI b,fol a=umifh b,f0ga=umifh tb,fta=umif;a=umif[k vufn;d_ xd;k qifajc h h ay; tjypfwif a0zef avuefae=urnfhtpm; cifAsm;wdk usaemfwdk b,ftcef; b,f uu ordkif;a=uG;udk wm0ef,lay;qyf=urvJqdkwmudk udk,fhbmomar;I udk,fh bmom tajzay; wm0ef,l&efom&Sdawmhonf r[kwfavm? (u) ordkif;rSwfwrf;rsm;u ajymjycsuft& ppfwaumif;om; b*F gvDukvm; rsm;onf jrefrmEdkifiH taemufbufu &cdkifjynfe,f ajrmufzsm;&Sd ar,kc&dkifudk zJxwum rlqvifjynfe,f odk r[kwf rlqvifEiiH xlaxmif&ef tm;xkwvmcJonfrm h k f kd f f h S
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 157
,ck 2012 ckEptxdqvsS if 75 ESpwwd &Scav+yDwnf;? rD;avmifwuoi;f t=urf;zuf S f kd f d d hJ dk f G vlowf rk'r;f usirrsm;udk 1942 ckEprS pwifjyKvkyc&m ESpaygi;f 70 &Sc+hJ yD r[kwavm? d hf _ S f f hJ f d f Todk a'ocH&cdkifrsm;udk tjywfacsr_ef;um armif;xkwf&ef t}udrf}udrf }uHpnf t=urf;zufc=hJ uonfh rSwwrf;rsm;uvnf; twdtus&xm;onf? ,if;odk &Saomfjim; f dS d vnf; Tordkif;jzpfpOfrsm;tm; ppftm%m&Sifrsm;u tarSmifcs xm;ojzifh usaemfwdk wdwdyy odcGifhr&cJh=u? odkaomf ,ckumvwGif yuwd tjzpfrSefrsm;udk odcGifh&&Sdvm=u+yD r[kwf avm? Tppfwaumif;om; b*F gvrsm;. tE &m,f rnfrsS }uD;rm;a=umif;vnf; rsu0g; D W f xifxif odjrifcJh=u&+yD r[kwfavm? EdkifiHom;wOD;twGuf rdrdwdkif;jynf. tcsKyftjcm tm%mudk usL;ausmfapmfum; cH&jcif;xuf emusif&rnfht&m &Sdygao;oavm? trsdK; bmomomoemudk xdyg;cH&jcif;xuf qdk;&Gm;aom t&SufcGJcH&jcif;qdkonfum; &SdygOD; rnfavm? ,if;odk apmfum;xdyg;vmjcif;udk umuG,fjcif;rSm trsdK;om;a&; wm0ef tppftrSef jzpfayonf? Tta&;um; wdi;f jynfEihf vlrsKd ;udk cspwwfaom rsKd ;csppw"gwf &Sowi;f . k S f f d f d l kd ycHk;ay:odkusa&mufvmaom acwf}uD;u ay;vmonfh ordkif;ay; wm0ef r[kwfavm? odka=umifhxif.? rsufarSmuf EdkifiHa&;acgif;aqmifwOD;jzpfol &Spfq,fh&Spf rsdK;quf ausmif;om;rsm;tzGJrS OD;udkudk}uD;u TuJhodk oloabmxm;udk xkwfazmfajymqdk vdkufonf? jrefrmEkdifiHom; tpPvmrf bmom0ifrsm;eJ Ak'<bmom0ifrsm; =um;rm jzpfyGm;aewJh jy\em r[kwfbl;? 'gudk vlrsKd;a&;/ bmoma&;toGif zefwD;r,fqkd&if vnf; 'g[m rkd;rom; vkyfaqmifaewJh zefwD;r_rsKd;vdkbJ owfrwf&rm jzpfygw,f? &ckdifwkdif;&if;om;awG Epfaygif;rsm;pGm cHpm;ae&wJh a0'em/ olwkd@ cHpm;r_ukdvnf; tav;teufxm;zkd vkygvrr,f? umv&n=f umpGm uGseawmfwdk onf;cHaevmcJwm d d fh f h kd[if*sm jy\emyg? rdrdwkd@taejzihf kd[if*smrsm;Eihf ywfouffI yGihfyGihfvif;vif; ajym=um;vkda=umif;/ kd[if*smrsm;onf wkdif;&if;om;r[kwf u|eawmfw@dk tcsKyftjcm tm%mudpudk b,fEiiwum b,fEii}H uD;ur f P dk f H dk f 'D[mawGukd u|efawmfwkd@ vufcH&r,fvkd zdtm;ay;vm+yDqkd&if wyfrawmf tiftm; pkeJtwl u|efawmfwkd 'Drkdua&pDtiftm;pk tm;vkH;u 'g trsKd;om;a&; jy\em taeeJ &ifqkdifajz&if;oGm;rm jzpfygw,f u|eawmfwdk rm Ekiiom;tjzpf todtrwjf yKcHxm;&wJh yk*K~ vawGuawmh f dfH d f kd Ekiiom;wpfO;D &Jh tcGita&; Ekiiom; wa,muf&J umuG,apmiha&muf&rJh wm0efudk dfH fh dfH f f u|efawmfwkd@ tjynhft0 vufcHrmyg? okd@aomf 'gukd wkdif;&if;om; tjzpfeJ vufcH& r,fvkd twif;tusyf zdtm;ay;vmwmrsKd; qkd&ifawmh onf;cHrm r[kwfbl;? kd[if*sm
158
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
jy\emonf rlqvifjy\em r[kwfbl;? tJ'gukd cGJjcm;+yD;awmh ajz&if;zkdvkdw,f [k OD;udkudk}uD;u jywfom;pGm ajymqdkcJhonf? ,aetcsdefwGif jynfwGif;jynfyae &cdkifrsm;/ jrefrmEdkifiHom;rsm;. &ifxJwGif &dk[if*smqdkolrsm;u wdkif;&if;om; tjzpfawmif;qdkjcif;ESifh a'ocH &cdkifrsm;ESifh rdrd EdkifiHom;rsm;udk t=urf;zufaejcif;rsm;twGuf rcHr&yfEdkifatmif a'goxGufvSsuf &Sd=uonf? tjcm;wbufwGif tpPvrfbmom jyefyGg;a&; bmodkufrS aiG,m;rsm;udk &xm;olrsm;u ppfwaumif;om; b*FvDukvm;rsm;udk &dk[if*sm[laom trnfjzifh yGJxkwfum EdkifiHwumwGif rsuf&nfcHxdk; idkjyoluidkjy? vltcGifhta&; v_yf&Sm;ol qdkol rsm;ESihf aiGay;oltwGuf bufvuum owif;a&;om; xkwviwwfonfh owif;Xme kd f f $ hf rsm;u t=urf;zuform;rsm;udkyif oem;p&mtoGif zefwD;ae=uyHkrsm;rSm ,dkolr&Suf jrifol&Suf &kyf&SifjyuGufrsm;udkvnf; jrifawGae&.? ,if; &dk[if*sm ordkif;vdrf jyuGufrsm;um; wmpm;vSonf? tm&yfurBmrS pD;qif;vmaom a':vmpD;a=umif;udk rSDcdkpm;aomuf=uaom &dk[if*sm a&Sae NGO INGO rsm;. us,favmifvSaom toHrsm;/ ajymifajrmufvSaom rsufvSnfhjyuGuf rsm;a=umifh cH&ola'ocHrsm;u vl&rf;um;rsm; jzpfoGm;&+yD; t=urf;zuform;rsm;u vlrsdK;wkef; owfjzwfcH oem;p&m EdkifiHrJhvlom;rsm; jzpfcJh&ayawmhonf? OD;udkudk}uD;. rsdK;cspfpdwf"gwftjynfhjzifh jywfjywfom;om; xkwfazmf ajym=um;csuf ray:xGufrDu &cdkifjynfwGif;u &cdkifESifh ukvm;=um;wGif jzpfyGg;aom t"du&k%f; tjzpfrSsom jrefrmhEdkifiHa&;avmuwGif ajymqdkaecJh=uonf? OD;udkudk}uD;. jywfom;aom xkwfazmfajymqdkcsuf xGufay:vm+yD;aemuf vuf&Sd EdkifiHa&;avmu wckvHk;odk ,if;&dk[if*sm jy\emonf qlemrDyrm em*pftvm; jyif;xefpGm &dkufcwf vmcJhjyef.? jrefrmhEdkifiHa&;avmu. t"du acgif;aqmifjzpfol a':atmifqef;pk=unf udvnf; xdjk y\emu tvGwray;cJyg? olrxHrS bmoHxuvmrvJ? bmajymvmrvJ k f h G f qdonfukd tm;vH;k txl;pdw0ifpm;=u.? t=urf;zufr_ txGwtxdyokd a&mufaepOf k f f f a':atmifqef;pk=unf E_wqwaeojzifh rdrwkd acgi;f aqmiftay: b0ifrusorsm;vnf; f d f d l &SdcJh=uonf? xdka=umifh a':atmifqef;pk=unfonf ,if;udpPudk olr. Oa&my c&D;pOf twGif; ,ckuJhodk xkwfazmfajym=um;cJhonf? &S i f a jymwJ h &d k [ if * smqd k w m usrrod b l ; ? b,f o l b,f 0 gqd k w mud k &SifajymovJ qdkwmudk usr aoaocsmcsm rodbl;? usrajymcJhovdkbJ b,foludk &nfn$ef;ajymqdkovJqdkwJh jy\em&Sdaew,f? &dk[if*smqdkwm[m jrefrmEdkifiHu r[kwb;l ? olwkd [m b*Fvm;a'h&fS Ediiuae r=umcifurS a&mufvmolawGvkd wcsKd u f kfH
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 159
ajymqdk=uw,f? 'gayrJhvdk b*Fvm;a'h&Sfbufuvnf; b*Fvm;a'h&SfEdkifiHom;awG r[kwb;l vdk ajymw,f? b*Fvm;a'h&taeeJ olwkd udk 'kuonftaeeJ rvdcsi=f ubl;? f fS Q k bma=umifhvJqdkawmh olwdk[m b*Fvm;a'h&Sf EdkifiHu r[kwfbl;? jrefrmEdkifiHu vmw,fqdk+yD;? tJ'Dawmh usrwdk 'gudk b,fvdk ajz&Sif;&rvJ? w&m;Oya' pdk;rdk;r_r&SdbJ rSefuefwJh vl0ifr_ }uD;=uyfa&; vkyfief;pOfr&SdbJ rSefuefwJh rl0g' vrf;pOfr&SdbJ rSefuefwJh w&m;Oya' taumif t xnf a zmf r _ r&S d b J e J ? 'ga=umif h 'D j y\em&J h tajccH ta=umif;&if;u vGefcJhwJh q,fpkESpfaygif; rsm;pGmuwnf;u &SdcJhwJh w&m;Oya' pdk;rdk;r_ jy\embJ? vGefcJhwJh wv ESpfvavmufu usL;vGefcJhwJh &mZ0wfr_a=umifhawmh r[kwfbl; [lI olru qdkonf? ,if; aemufyi;f wGium; &d[if*sm tvdawmf&rsm;onf trsKd ;om;a&;bufrS kd f k k d &yfwnfol Ediia&;orm;rsm;udk wducuapmfum;vmcJ=h uawmh.? txufyg ta=umif; kfH k f kd f t&mrsm;udk azmfjyjcif;rSm &dk[if*smqdkaom jy\emonf EdkifiHwckwGif;&Sd vlrsdK;pk ESpfck/ udk;uG,fr_ bmomw&m;ESpfcktwGif; ay:aygufcJhaom jy\emr[kwfbJ wdkif;jynf. trsdK;om;a&; jy\emjzpfa=umif; xif&Sm;ap&ef wifjyjcif;yif jzpfonf? ,if;wdkonf urBmhukvor*~udkyg xdk;azmufEdkifolrsm;jzpf=uojzifh jrefrm EdkifiH. orRwjzpfol OD;odef;pdefudkyg ukvor*~ vltcGifhta&; udk,fpm; vS,frSwqifh pnf;&Hk;odrf;oGif; cdkif;cJhao;onf? ,if;udpPtwGuf OD;odef;pdef. tajzum; &dk[if*sm v_yf&Sm;olrsm; t&_dufudk xdoGm;ap&Hkomru jrefrmjynfolw&yfvHk; vdkvm; aom tajzudk 4if;u &Sif;&Sif;vif;vif; ajz=um;ay;cJhayonf? wdkif;&if;om; r[kwfbJ cdk;0ifvmonhf &dk[if*smrsm;udk vufcH&ef rnfodk@r# rjzpfEdkifa=umif;? xdk@tjyif cdk;0ifvmaom&dk[if*smrsm;ESihf ywfoufjyD; aemufqHk; ajz&Sif;onhf enf;vrf;rSm cdk;0ifvmonhf &dk[if*smrsm;udk UNHCR odk@ tyfESHjyD; 'kuQonfpcef;tjzpf xm;&Sd&ef jzpfa=umif;/ UNHCR u au|;arG; apmihfa&Smufay;&ef jzpfa=umif;/ wwd,EdkifiHu vufcHrnfqdkvSsif ydk@ay;rnfjzpfa=umif;ESihf TonfrSm jy\em ajz&Sif;enf;udk pOf;pm;aejcif; jzpfa=umif;? ordkif;a=umif;t& b*F gvDrsm; 0ifa&mufvmonfrm (1948) ckep/f vGwvyfa&;r&cif t*Fvyf e,fcsJ rsm;u v,f,m S S f d vkyfudkif&ef ac:oGif;vmjcif; jzpfa=umif;/ xdkpOfu tvkyftudkif aumif;rGefojzihf rjyef awmhbJ tajccs aexdkifolrsm;vnf; &Sda=umif;/ rdrdwdk Oya't& (1948) ckeSpf rwdkifrD jrefrmEdkifiHodk a&muf&Sdol rdbESpfyg;u arG;zGm;ol wwd,rsdK;quf ajr;tqihfudkom EdkifiHom;tjzpf vufcHrnf[laom Oya' &Sda=umif;/ &cdkifjynfe,fudk avhvm=unhfygu (1948) ckepf rwdirD b*F gvrsm;u ayguzm;vmolrsm;/ aemufyi;f wGif &d[if*sm trnf S kf D f G kd k cHI cdk;0ifvmolrsm; ponfjzihf &_yfaxG;v#uf&Sda=umif;/ EdkifiHwnf+idrfat;csrf;r_udkyg +cdrf;ajcmufvma=umif;/ xdkudpPudk udkifwG,f&ef tav;teufxm; pOf;pm;v#uf
160
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
&Syga=umif;/ rdrw@kd wdi;f &if;om;rsm;udk wm0ef,rnf jzpfa=umif;/ wdi;f &if;om;r[kwbJ d d k l k f cd;k 0ifvmonhf &d[if*smrsm;udk vufc&ef rnfo@kd r# rjzpfEia=umif; orRw OD;ode;f pdeu k H kd f f ukvor*~ udk,fpm;vS,fudk ajz=um;cJhonf? Todk ta&;ygaom jrefrmhEiia&; acgi;f aqmifrsm;u wkef jyefvuaomtcg kd f H kd f &dk[if*smESifh vkyfpm;aeolrsm;/ &dk[if*sm bufawmfom;rsm; vGefpGm rausreyf jzpfoGm; =u.? vltcGita&; rsuEmzH;k pGyxm;olrsm;u rsu&nfusjyaeonfh =um;rSyif 4if;wdk hf f S f f . Zmwd&kyfudk rxdef;csKyfEdkifawmhaom t=urf;zuform;rsm;onf *sD['f qifE$Jrnf? &cdkifjynfudk vufeufudkifwdkufyGJ0ifum odrf;ydkufawmhrnf[k a=uG;a=umf vm=uawmh onf? urBmausmf tpPvrfrpf t=urf;zuf tkyfpk}uD;rsm;u "g;}udrf;}udrf;vm=uonf? ,if;wdku t=urf;zufrnf[k +cdrf;ajcmufvmjcif;tay: usaemfwdk &cdkif acgif;aqmif a'gufwmat;armifu ukvm;rsm;. }udrf;0g;csufudk a=umufvefaerSm r[kwfa=umif; ,ckuJhodk csufcsif; wkefjyefajymqdkcJhonf? usaemfajymr,f? wmvDbefruvdk bmbJjzpfjzpf usaemfwdk vHk;0 ra=umufbl;? usaemfwdkrSm&SdwJh vufeufeJ/ &SdwJhpdwf"gwfeJ ckcHr,f? rnfonfh bmoma&; tpGef;a&mufwJh yk*~dKvfawG&Jh rnfonfh +cdrf;ajcmufr_udkrS usaemfwdk vuf rcHbl;? usaemfwdkrSm touf&SdaeorSs umvywfvHk; ckcHrSmbJ? 'gbJ? 'g[m usaemfwdk vlrsdK;wckvHk;&Jh pdwf"gwfudk ajymwm [k cdkifrmjywfom;pGm wkefjyefcJh.? usaemfwdk acgif;aqmif}uD;rsm;onf 4if;wdkycHk;ay:odk usa&mufvmaom acwfuay;onfh ordkif;ay;wm0efudk &J&ifhpGm&ifqdkifum o,fydk;xrf;&GufcJh=ua=umif; awG&onf? (c) acgif;aqmif}uD;rsm;u rdrdo,fydk;&rnfh wm0efudk xrf;&Guf=u+yD;aemuf usaemfwdk cifAsm;wdk ycHk;ay:odk usa&mufvmaom ordkif;ay;wm0efudk usaemfwdk cifAsm;wdk ausyGefatmif xrf;&Gufbdk vkdtyfonf r[kwfygavm? ta&;r}uHKcif qifzrf;r,f? usm;zrf;r,f? ZvDzmwHk;udk oGm;=um;xdk;r,fvdk }uHK;0g;+yD; ta&;}uHKawmh vdyfudkawmif yufvufrvSefEdkifwJh tvkyfrsdK;udkawmh rvkyf=uapvdkyg? &cdkif&dk;rxuf }uD;rm;aom pum;vHk;rsm;ESifh b*Fvm;yifv,fatmfxuf us,faom pum;oHrsm;udk ajymqdk+yD; jy\emESifh ezl;awG'l;awG }uHK&wJhtcg tqHrygwJh o}uFeftajrmufrsm; rjzpf=uapvdkyg? uae usaemf w d k jy\emud k vuf a wG usus oH k ; oyf = uyg? ud k , f u b,fae&mu toHk;usovJ? b,furSm pGrf;aqmif&nf &SdovJ? udk,fwdkif;jynf udk,fhvlrsdK;twGuf t"dy`g,f&Sd&Sd ay;qyfEdkifrJh tuefudk rdrdbmom t&if wdwdusus
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 161
qef;ppf=unfhyg? vuf&Sd usaemfwdk &cdkifom; trsm;qHk; vma&muf tvkyfvkyfudkif aexdkif =uonfh xdkif;EdkifiHudk pHerlxm;+yD; pOf;pm;=u&atmif? pm&if;Z,m; twdtus jyKpkxm;Edkifjcif; r&Sdojzifh vlOD;a&rnfr#&Sdonfudk od&ef cufcJygonf? odkaomf odef;ESifh csDI &SdonfrSmaocsmay.? jzpfEdkifvSsif a'otoD;oD;wGif zGJpnf;xm;=uaom &cdkif vlr_a&; tzGJtpnf;rsm; taejzifh rdrdc&dkiftwGif;yY vlOD;a& rnfrSs&Sdonf? a,mufsm; ta&twGuf rdef;rta&twGuf tb,fr#&Sdonfqdkonfudk pm&if;jyKpk=uyg[k wdkuf wGef;vdkygonf? ,if;vlxkudk rSefrSefuefuef OD;aqmifay;Edkifaomolrsm;om &Sdygu emrusef; jzpfaeaom &cdkifjynftwGuf tiftm;w&yf jzpfvmEdkifonf r[kwfavm? ZGefv ta&;tcif;a=umifh 'kuQa&mufcJh=u&olrsm;twGuf tvSLaiGrsm; aumufcHum wwfEdkifoa&G usaemfwdk ulnDyHhydk;cJh=uygonf? ,if;tultnDum; ta&;ay: vdktyfcsuftwGuf ulnDEkdif&efom jzpf.? qufvkyf&OD;rnfh wm0efrsm; uawmh +ydKusysufpD;oGm;aom usaemfwdk todkuft+rHK vlabmiftaqmuftOD twGuf usaemfwdkudk,fwdkif jyefvnfwnfaqmuf=u&rnf jzpfayonf? usaemfwdku oif;uGJjzpfaecsdefwGif ukvm;rsm;um; 4if;wdk@. &nfrSef;csuf atmifjrifayguajrmufap&ef }uHpnftm;xkwf vmcJonfrm ESpaygi;f 75 ESpf &Saeay+yD? f h S f d 4if;wdk. yef;wdkiftwGuf vdktyfaom aiGa=u;? vdktyfaom ynmwwf? vdktyfaom acgif;aqmifr_? cdkifrmaom tzGJtpnf; ponfwdkudk umv=um&SnfpGm wnfaqmuf vmcJh=uonf? cifAsm;wdkrSm 'Dvdktcif;tusif;rsdK; wnfaqmufxm;ovm;[k wpHk wa,mufu ar;vm&if b,fvkd ajz=urvJ? [dvl udk tjypfycs? 'DtzGJ udk jypfwifa0zef? k kH ta=umif;jycsuf woDwwef;}uD; xGufvmr,fqdkwm aA'ifar; raeeJ? 'gayrJh oifu,wif bmawG vkyxm;+yDv? bmvkyz;l ovJvkd wnfwnfar;&ifawmh ajzp&m kd f kd f J f h h ewd jzpfaewJholu trsm;pk}uD; jzpfaerSm rvGJyg qdkonfudk jrifawGae&onf? t&uf0dkif;Y trsdK;om;a&; wuf=uGjcif;/ vlpnfum;aom ae&mwGif jzpfap/ tpnf;ta0;jyKvkyfaomtcgrsdK;wGifjzpfap trsdK;om;a&;wdk tz&cdkifjynf twGuf wdkudk us,fus,favmifavmif ajymqkdwwfolwcsdK. aemufem;rS a,mifawmif aygiawmif vduz;l olrsm;u rdru,ukd rsKd ;csppw"gw&ol (odk ) acgi;f aqmifwa,muf f k f d kd f f d f f dS [k udk,fhbmomxifae=uolrsm;vnf; r&Sm;vSyg? Todk qdkvdkufonfhtwGuf ,if;trsdK;tpm;xJwGif 0ifygaeolawGu qm;ESifhtyufcH&aom wDaumifyrm xGefxGefvl;atmif emaumif; em=uygvdrfhrnf? rwwfEdkifyg? xdkvlrsm;a=umifhyif omrefjynfol trsm;tjym;onf tzGJtpnf;rsm;wGif
162
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
yg0ifaqmif&Guf&ef pdwfr0ifpm;=uawmhbJ cyfa0;a0; cyfuif;uif; ae=uolrsm;vnf; 'keJa';jzpfygonf? ? wckck vkyfawmhrnfqdkvSsif tqdkygvlpm;rsm;u ae&mOD;atmif ,lxm;wwf=uonf? pum;vHk; ta[mif;tjrif;rsm;/ ykyfodk;aqG;ajrhaeaom tawG; tac: a[mif;rsm;udk qDonfr vufowyrm xyfcgwvJ taumiftxnf azmfaqmif k f avh &Sd=uojzifh zGJpnf;=uaom tzGJtpnf; trsm;pkrSm pv,f0if zifrrJcif uGJ=u+yJ=u onfh om"ursm;pGm &Sdonf? tzGJtpnf;raxmifcifu rdwfaqG/ oli,fcsif;rsm;tjzpf &if;&if;ESD;ESD; &SdcJholrsm;onf tzGJtpnf; zGJpnf;+yD;aemuf &efolrsm; jzpfoGm;=u&onfh jzpf&yfrsm; rSmvnf; rjrifcsif r=um;csiftqHk; jrifawG =um;od }uHK}udKufae&onf? atmifjrifr_ vrf;ray:odk ajcrcsEdkifcifwGif tcsif;csif; pdwf0rf;uGJapaom nDnGwfr_ +ydKuGJapaom vrf;rSm;udkom qufvufavSsmufvSrf; ae=uonfrSm tpOftvm wckuJhodk jzpfae ay+yD? usaemfwdk yxrOD;qHk; jyif&rnhf t&mrSm xdkt&myif jzpf.? usaemfwdkudk us&_H;aponfh vufonfrsm;xJwGif xdkt&m onf xdyfqHk;u yg0ifaeonf r[kwfavm? xdk a=umifh rdrwkd ud,wivyEionfukd csucsi;f vufiif; pwif vkyaqmif d k f kd f k f kd f f f yg? r=umrD udk,fESifhvufwGJI &Ekdifonfh vufwGJazmfrsm;pGm rvGJraoG &vmygvdrfhrnf? T &dk[if*smqdkaom ppfwaumif; b*FvDukvm;ta&; ESifh ywfoufI rnfol&ifbwf udkyif acguf=unfh acguf=unfh &ifckefoHwlaeonfudk awG&ygvdrfhrnf? xdkolrsm; pkaygif;rd=uaomtcg 4if;wdkxJrS trsm;udk rSefrSefuefuef OD;aqmifEkdifol OD;aqmif0Hhol acgif;aqmifaumif; ay:xGufvmrnfrSm aocsmygonf? acgif;aqmif aumif;qdkonfrSm wdkufyGJ=um;xJuom ay:xGef;vmwwfwmyg? tvkyfvkyfolrsm; txJuom ay:xGef; vm&p+rJomjzpf.? tmorm;rsm; udav=uGm;rsm;um; acgi;f aqmif aumif;rsm;vnf; k r[kwfouJhodk acgif;aqmifvnf; r[kwfacs? i&JrD;rcHaom a&$&nfpdrfrsm;om jzpfay onf? odkaomf ae&mwdkif;wGif xkda&$&nfpdrfrsm;onf &Sdaewwf=uojzifh trSefwu,f tvkyfvkyfolvm;? tmvl;orm;vm; qdkonfudkawmh cGJjcm;odxm;bdk vdkygvdrfhnf? xdka=umifh udk,fxrf;&Guf&rnfh wm0ef 0wW&m;twGuf udk,fwdkif pwif wm0ef,yg? ud,f rSm olrsm;xuf xl;jcm;aom pGr;f &nf &SaernfqvsS if ud,wivnf; l k d kd k f kd f acgi;f aqmifaumif; wa,mufjzpfvmEkiygonf? usaemfwkd cifAsm;wdk &Jh acgi;f aqmif[m df rd;k ay:u usvmrSmr[kwb;l ? rd;k ay:rSmvnf; r&Sb;l ? ud,awG=um;xJrmbJ &Sw,fqwm f d k f S d kd pGJpGJ+rJ+rJ rSwfxm;yg? vlqdkonfrSm udk,fu|rf;usif&m udk,fpdwf0ifpm;&m e,fy,fwGif tvkyf vkyci&vSsif tpGr;f xufwwf=up+rJ r[kwygvm;? Tta&;um; trsKd ;om;a&; Ediia&; f G hf f kfH jzpfaoma=umifh vufeufudkifum ckcHumuG,f ajz&Sif;&rnfh udpPvnf;ygovdk vlwOD; csif;pD udk,f&nfukd,faoG; jrifhrm;vmatmifvnf; wnfaqmuf=u&rnfh wm0efvnf;
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 163
&Sdayonf? (*) usaemfwdk &cdkifrsm;onf ,cifu ynmudk tvGefwefzdk;xm;=uolrsm; jzpfI jrefrmEdkifiHordkif;wGif xdyfwef; ynm&Sifrsm;pGm ay:xGef;cJhzl;onf? rsufarSmufacwfwGif qif;&JrGJawr_'%fudk cH&vGef;ojzifh ynmudk wefzdk;xm;=uaomfvnf; oif=um;EdkifpGrf; r&Sd=uawmhyg? rdb qif;&JI jzpfap? tpdk;&u roifay;I jzpfap? ynmroifEdkifcJhjcif;udk usaemfwdk udk;uG,fonfh bmomw&m;. tqHk;tr tvdkt& twdwfuHraumif;I [kom yHkcsvdkufyg? odk aomf ypPKy`eumvwGif ud,0ifaiGukd ud,wi&mazGEipr;f &S+d yD; jynfwi;f f k hf k f kd f S kd f G G u rdb aqGrsdK;om;csif;rsm;udk jyefvnfaxmufyHhEdkifaom t&nftcsif;rsm;yif &Sdae=u aom usaemfwkd . vli,fv&,rsm;taejzifh a&muf&mwdi;f jynf Ediirsm;wGif todynm lG f k kfH twwfynmrsm;udk tm;vyf&ufrsm;Y aomufpm;rl;,pfaysmyg;+yD; tcseukd rjzKef;wD;bJ f d f &SmazGoif,l qnf;yl;oifh=uonf? tm;vyfaom we*FaEG&ufrsm;xJu em&DwcsdKudk b0twGuf toHk;csygu wESpfESpfESpftwGif; ynmwwf vli,f vl&G,f wa,muf jzpfvmEdkifonfh tcGifhta&; &Sdaea=umif; odapvdkygonf? ynmoif&ef tcGifhta&;r&Sdygu rdrdaexdkif&m a'o&Sd vl}uD;rsm; c&D;a&muf olrsm;udk ynmoifcGifh&&Sdap&ef tcGifhtvrf;rsm; zefwD;ay;zdk wdkufwGef;=uyg? ynm A[kokw =uG,f0olrsm;jym;aom vlrsdK;onf rnfonfhtcgrSs atmufus aemufus jzpf&onf[k &mZ0ifwGif r&SdcJhyg? todynm=uG,f0+yD; udk,f&nfudk,faoG; jrifhrm;aom vlrsdK;udk tjcm;olrsm;u tEdkifusihf apmfum;Ivnf; r&yg? ynmenf;aom vlrsdK;onf ynm A[kokw pmayrsm;udk cspfjrwfEdk;jcif; tb,frSm &Sdawmhrnfenf;? ynm A[kokw EHkeJaom/ pmrzwfaom vlrsdK;um; tb,frSm tqifhtwef;jrifhrm;aomvlrsdK; jzpfvmEdkifawmhrnfenf;? usaemfwdkESifhb0wl tpPa&;EdkifiHta=umif; pmtkyfrsm;udk zwf=unhf=uyg? tpPa&;EdkifiH ywfywfvnfwGif tpPa&;udk tr_ef@}udwfypfvdkaom tm&yfurBm}uD; &Sdonf? tm&yfEkdifiH tm;vHk;onf tpPvrfbmomudk udk;uG,faom EdkifiHrsm; jzpf=u onf? &efol ywfvnf0dkif;aeonfh=um;u rdrdwdkif;jynfudk rnfodk wnfaqmuf cJh=uonf qdkonfudk odbdk tdyfZdk;'yfpf [laom pmtkyfudk zwf=unfh=uapvdkonf? tvm;wl tjcm;tjcm;aom tpPa&;EdkifiHESifhqdkifonfh armhquf 0wKrsm;udk zwf=unfhu rsdK;cspfpdwf"gwf &Sdw,fqdkwm b,fvdk[mrsdK;vJ? wdkif;jynftwGuf pGefv$wf tepfemcHw,fqdkwm b,fyHkrsdK;vJ qdkonfudk aumif;pGmodvmygvdrfhrnf?
164
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
xdk jyif acgi;f aqmifaumif;qdwm 'Dvygvm;[k uGuuuui;f uGi;f odjrifum =uufo;D k kd f G f G ar$;nSif;x+yD; av;pm;=unfndk wwfvmvdrhfrnf? tvm;wl wdkif;jynfudkwnfaqmufcJh=uonfh urBmhacgif;aqmif}uD;rsm; ta=umif; rdrwkd wdi;f jynfrS acgi;f aqmifrsm; ta=umif;udk avhvm zwf&=_ uapvdonf? d k k udk,fhordkif;ESifh udk,fhywf0ef;usifrS ordkif;rsm;? todynmrsm;udk pmtkyfrsm;rSwqifh avhvmygu udk,fwdkifvnf; A[kokw jynfhpHkoljzpfum trsm;tusdK;udk aqmif&Guf Edkifvmrnf jzpf.? urBmay: Y xdyfwef;u ae&m,lxm;=uaom wdkif;jynfrsm;rS jynforsm;onf pmudk tirf;r& zwf=uonf? ynmudk a&iwfouJokd vdvm;=uonf? l h k usaemfwdk vltodkif;t0dkif;wGifvnf; pmzwfemol pmayjrwfEdk;ol ynmwwfrsm;u pmzwfysif;ol pmrzwfolrsm;xuf b0wdkufyGJwGif wyef;omaewwfonfudk txl; azmfjyp&m vdkygOD;rnfvm;? txl;ojzifh vli,fvl&G,frsm; rdrdb0udk ynmjzifh wnfaqmuf=uyg? i,fpOfu ynmoif&ef tcGifhromcJholrsm;jzpfygu a&muf&ma'owGif ynm&&Sdrnfh tcGitvrf;rsm;udk zefw;D ,l=uyg? b0udk wppD wzJpD acszsuaeonfh tusiq;kd rsm;udk hf h f hf y,fazsmuf=uyg? usaemfwkd vltodi;f t0di;f udk teD;uyfq;kH zsuq;D aeaom t&mum; k k f t&ufjzpfa=umif; tm;vHk;todyifjzpf.? t&ufudk pepfwus wefzdk;&Sdatmif raomufwwfjcif;u jy\em.&if;jrpf jzpfacsonf? xdka=umifh vludkzsuf t&uf [k pum;yHk wnf&Sd[ef&Sd.? odkaomf TurBm}uD;wGif xdyfwef;acgif;aqmif}uD;rsm; ynm&Sif}uD;rsm; pD;yGg;a&;orm;}uD;rsm; oH}uD;wref}uD;rsm;utp t&ufudk aomufoHk;=uonf r[kwfavm? ,if;wdk aomufo;kH jcif;ESihf usaemfwkd aomufo;kH jcif;=um;wGif uGvcsuf wpHw&mawmh use;f ao J JG k d &Sdaeayonf? olwdkum; t&ufudk oduQm&Sd&Sd aomuf=uonf? aomuf&if;pm;&if; ydkrdk &if;&if;ESD;ESD; ajymqdk qufqH=uonf? usaemfwdkrsm;usawmh ykvif;vnf;vJ vlvnf;uGJatmif aomuf=uonf? tHzwfqdkatmif ykqdk;uGif;odkif;atmif aomuf=uonf? yg;pyfrS tqifhtwef;rJh oduQmrJhvSaom t,kwW tewW tESpfom&rJh aygufyef;aphpum;rsm;udk u&m;a&v$wf ajym=uonf? qJrsdK;pHkatmif qJ=uonf? aemufqHk; aomufazmfaomufzufESifhyif &efjzpf=uonf? TuGm[csufa=umifh xifyg&Jh? a&Svl}uD;rsm;u vludkzsuf t&uf [k qHk;rcJh[efwlonf? ,ck aemufxyfoHk;pGJvmonfum; tmqD,H aomufoHk;r_yif? tmqD,Hum; t&ufxufrsm;pGm tE W&m,f&Sdonf[k =um;zl;ayonf? tqdk;qHk;t&mwckum; &cdkifom;rSefvSsif t&ufaomufonf[k &cdkifESifh t&uf/ t&ufESifh&cdkifudkwGJzufum ajymqdkae=ujcif;/ owfrSwfcH&jcif;yif jzpf.? t&ufudkaomufygu pepfwus aomuf=uyg? vl*k%foduQm/ vlrsdK;*k%foduQm
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 165
rusqif;atmifaomufzdk aomufoHk;olrsm;udk t}uHjyKvdkufygonf? (C) usaemfwdk. q&m}uD;ygarmuQ a'gufwmat;csrf;u &cdkifjynfudk ajrtkwf jzifhvnf; wnfaqmufxm;jcif;r&Sd? ausmuftkwfqdkwmawmha0;a&m[k ajymonf? q&mum; ordi;f ynm&Sif ordi;f q&mjzpfojzifh q&mhpum;rSm rSm;p&m ta=umif;r&Syg? k k d aoG;xGufatmifrSefonf[kom xyfqifh axmufcHvdkufygonf? xdkodkqdkvSsif usaemfwdk vli,fvl&G,frsm;taejzifh Tjynfudk ynmtkwfjzifh jyefvnfwnfaqmuf&ef }udK;pm;=uzdk ajymcsionf? usaemfwkd wGif ynmwwf ynm&Sif f tvsOf; qdwfokOf;oGm;+yDvm;qdkawmh r[kwfyg? e,fy,f toD;oD;wGif xdkufoifh oavmuf &Sd=uygao;onf? ,if;wdkxJu trsm;pku udk,fa&;udk,fwm b0wGif tcsdefay;ae=uolu cyfrsm;rsm;jzpfaeonfudk awG&.? ,if;pum;udk rrSef[k qdkol &Sdygu odef;ESifhcsD&Sdaom xdkif;EdkifiHtwGif;u &cdkiftvkyform;rsm;udk ar;=unfhyg? olwdk b0xJukd vma&mufaom olwkd b0rsm;udk OD;aqmifay;aom ynm&Sif b,f ESpa,muf f &S d o enf ; [k ar;=unf h y g? vuf i g;acsmif ; pm a&wG u f I &onf q d k u tH h = op&m owif;jzpfaernf[k xifonf? wdkif;jynfESifh vlrsdK;twGuf tusdK;jyKaom ynmwwf ynm&Sifrsm;jzpfatmif }udK;pm;+yD; vlxka&Su OD;aqmifum vlxk=um;rSm vma&mufaexdkif0Hhaom ynmwwf ynm&Sifrsm;onf ta&;w}uD; vdktyfvSsuf &Sdaoma=umifh txufygtwdkif; a&;om; &jcif; jzpfonf? tqdkyg ar;cGef;udk xdkif;EdkifiHwGif;omru jrefrmEdkifiHtwGif;wGif ar;prf;=unfhuvnf; 75 &mcdkifE_ef;txuf rSefuefaernf[k ,Hk=unfonf? (i) ZGefv t=urf;zufr_jzpfyGg;+yD;aemuf &cdkif'kuQonfrsm;twGuf tvSLaiG aumufcH&ef r[mcsdKifu udkatmifatmifwdk &Hk;cef;wGif tpnf;ta0;jyKvkyfaepOf vli,fwOD;u xar;zl;onf? TtvSLaumufcHjcif;udk t&Snfojzifh vkyfaqmif&ef tpDtpOf &Sdovm;[kjzpf.? xdkpOfu usaemfwdkonf vwfwavm tcuftcJudk ajz&Sif;&efudkom tm&Hkpdkufae=uaoma=umifh t&Snfojzifh aumufcH&ef tpDtpOf r&Sdao;[k ajzqdkcJh&onf? ,cktcgwGifum; t&Snfojzifh &HyHkaiGw&yf rjzpfrae wnfaxmif=u&rnf jzpfonf? +ydKysufaeaom wdkif;jynftwGuf jyefvnfwnfaqmuf&ef aiGa=u;/ ynmESifh
166
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
vlom;t&if;tjrpf ponfjzifh tppt&m&m vdktyfonf? tqdkyg vdktyfcsufrsm; tm;vHk;twGuf tajccHvdktyfcsufum; aiGa=u;yif r[kwfavm? ukvm;rsm;twGuf aiGa=u;axmufyorsm; &Sonfukd axmufjy+yD; rdrwkd rSm aiGa=u;axmufyorsm; r&S[k hH l d d hH l d +iD;wGm; oHrsm;udk =um;ae&onf? ,if;twGuf usaemfwkd taejzifh &cditrsKd ;om; &HyaiG kf kH Arakan National Fund w&yfudk wnfaxmifjzpfatmif wnfaxmif=u&ef t"dXmef jyK=uyg? vlodef;csD&Sdaom xdkif;EdkifiHtwGif;rS vlw&mcefu pwifIjzpfap? waxmif cefrS pwifIjzpfap? wvpm vkyftm;cxJrS waepmyifjzpfjzpf? bwfw&mcefyif jzpfjzpf teJqkH; 10 bwfcefhr#jzpfap pHerltjzpf pkaqmif;=unfh=uyg? tvm;wl jrefrm EdkifiHtwGif;rSm aexdkifolrsm;ESifh EdkifiHwumrSm ysH@ESHaexdkifae=uolrsm;vnf; rdrdwdk wl&mwl&mpkI emrusef;jzpfaeaom wdkif;jynftwGuf pkaygif; vkyfaqmif=uap vdkygonf? xdktpDtpOfudk taumiftxnfazmfjzpfrnfqdkygu jynfwGif;jynfywGif &Sdaom wkdif;odjynfodurBmod *k%foduQm&Sdolrsm;ESifh pnf;a0;wkdifyifum a&&Snf tusdK;twGuf vufwGJvkyfaqmifEkdif&ef pDpOf=uoifhygonf? (p) vwfwavm tajctaersm;ESifhywfoufI wdkif;jynfESifhvlrsdK;tusdK;pD;yGg; twG u f usaemf e m;vnf o vd k pmzwf o l r d w f a qG r sm;ud k wif j ycJ h j cif ; jzpf o nf ? Twifjycsufrsm;um; zwf&Hkom zwf&efr[kwfbJ rdwfaqGwdk aexdkif&m todkif;t0dkif; =um;wGif pOf;pm;p&m aqG;aEG;wkdifyifp&mwck jzpfvmap&ef &nf&G,fygonf? usaemfwdk bdk;bGm;bDbifrsm;u toufaoG;ac|; rsm;pGmESifh ay;qyfum wnfaxmifcJhaom wdkif;jynfwckonf usaemfwdk vufxufa&mufrS ukvm; vuf atmufudk usa&muf&rnfqkdvSsif usaemfwdkavmuf nHhzsif;aom rsdK;quf &Sdawmhrnf r[kwfyg? xdka=umifh udk,fpGrf;Edkif&m tcef;urS wdkif;jynfESifhvlrsdL;twGuf ay;qyf =u&awmhrnfh tcsdefusa&mufvmav+yD? xdk a=umifh wdi;f jynfu oifukd bmvkyay;EdiovJqwhJ ar;cGe;f xuf? oifu k h f kf kd wdkif;jynftwGuf bmay;qyfEkdifrvJqdkwJh ar;cGef;udkar;=uyg [k wdkufwGef;vdkuf& ygownf;?
bapmwif
ork d i f ; rS w f w rf ; 167
168
ork d i f ; rS w f w rf ;
jrefrmEkiitaemufbufurf;&k;d wef;a'o &ckijf ynfe,fwnf+idrat;csrf;vk+H cKHa&;ESihf dfH d f jyefvnfxaxmifa&; t}ujH yKwifjycsufpmwrf;yg ta=umif;t&mrsm; l
pOf 1 2 3 4 5 6 7 8 9
ta=umif;t&m ed'gef; &nf&G,fcsuf vwfwavmjzpfay:cJaom t=urf;zufc&r_rsm;. aemufcta=umif;&if;rsm; h H H vuf&Sdtajctaetay: avhvmqef;ppfcsuf ta&;ay: ulnDapmifha&Smufr_qkdif&m wifjycsuf vkH+cKHa&;ESifh wnf+idrfa&;qkdif&m wifjycsuf jyefvnfae&mcsxm;a&;ESifh jyefvnfxlaxmifa&;qkdif&mwifjycsuf awG@&Sdcsufrsm;tay: +cKHikHokH;oyfcsufrsm; ed*kH; &nfn$ef;ukd;um;pm&if;
ork d i f ; rS w f w rf ; 169
yg0ifa&;om; jyKpkwifjy=ujcif;jzpfygonf? a&;om;jyKpkwifjy&mwGifvnf; vuf&Sdjy\emESifh t=urf;zufcH&r_rsm; jzpfvm&onfh ta=umif;&if;trSefukd wifjy&mwGif qEN*wd a'go*wd uif;pGmjzifh *k%foduQm&Sdaom pmwrf;wpfapmifjzpfatmif owd}uD;pGmxm;I a&;om;cJh=uygonf? bmoma&; t,lonf;r_ESihf vlrsKd;a&; rkef;wD;r_ukd tajccH+yD; jy\em ykdrkd}uD;xGm; vmatmif El d ; qG x k d ; zG a y;onf h ta&;tom;rsm;ES i f h vl r sKd ; a&; t"d u &k % f ; rsm; qufvufjzpfay: vmatmif v_Haqmfonfhta&;tom;rsm; ryg&avatmif txl; owdxm;+yD; a&Smif&Sm;a&;om;xm;ygonf? Tpmwrf;wGif aemufcHorkdif; taxmuftxm; rSefuefjynfpkHonfh twdwf jzpfpOfrsm;udk OD;pGmazmfjyrnfjzpfygonf? &ckdifa'owGifjzpfyGm;cJhaom jzpfay:aeaom jy\emrsm;ESifh t=urf;zufcH&r_rsm;ukd wkd;yGm;}uD;xGm;rvmap&efESifh a&&nfwGif vkH;0 uif;pifyaysmufoGm;ap&ef &nf&G,fonfh pdwf&if;trSefudk Tpmwrf;wGif zwf&_&rnf jzpfygonf? jy\emESifh t=urf;zufcH&r_rsm; jzpfyGm;cJh&ma'orsm;ESifh a'ocH &ckdifjynfol wkd@. vuf&Sdb0tajctaeESifh 'kuQrsm;ukd teD;uyf &_jrifokH;oyfonfh wifjycsuf rsm;vnf; yg0ifygonf? vkdtyfonfh ta&;ay: ulnDapmifha&SmufaxmufyHhr_rsm;ESifh vktyfcsursm;ukvnf; wifjyxm;ygonf? a'ocH &ckijf ynfow@dk vuf&b0vk+H cKHa&;ESihf d f d d l dS wnf+idrf at;csrf;a&;ukd rnfuJhodk@ aqmif&Gufoifhonfukdvnf; t}uHjyKwifjyxm; ygonf? tkd;tdrfrJhjzpfcJhaom a'ocH &ckdifjynfolwdk@. vlaer_b0ukd rlvtwkdif; jzpfatmif jyefvnfwnfaqmufay;Ekdif&efESifh xkdodk@rlvtwkdif; jyefvnf wnfaqmuf jcif;vkyfief; &mESKef;jynfh r+yD;pD;rD pyful;rwful;umvwGif a'ocH &ckdifjynfolrsm; vk+H cKHaEG;axG;pGm aeEkia&;twGuf oifawmfaumif;rGeonfh tajctaewpf&yfudk zefw;D df h f ay;Ekdif&efwkd@udkyg t}uHjyK wifjyxm;ygonf?
2? &nf&G,fcsuf
jrefrmEkiitaemufbuf urf;&k;d wef;a'o &ckijf ynfe,ftwGi;f vwfwavm dfH d jzpfyGm;cJhaom ydyuQrsm;ESifh t=urf;zufcH&r_rsm;t+yD; &ckdifjynfe,f wnf+idrfvkH+cKHa&; jyef v nf a e&mcsxm;a&;ES i f h jyef v nf x l a xmif a &; vk y f i ef ; rsm;ud k Ek d i f i H a wmf r S a&wkda&&Snf pDrHudef;rsm; csrSwfaqmif&Guf&mY wpfzufwpfvrf;rS taxmuftul jzpfap&ef &nf&G,fI &efukef+rdK@wGif aexkdif=uaom &ckdifwkdif;&if;om;rsm;u a'ocH wkdif;&if;om;rsm;. oabmxm;ESifh wpfxyfwnf;jzpfaom qENoabmxm;udk ay:vGifaprnfh t}uHjyK pmwrf;wpfapmif tcsdefrSD jyKpkwifjy&ef &nf&G,f aqmif&Guf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 171
=ujcif; jzpfygonf? Tt}uHjyKpmwrf;yg wifjycsufrsm;tm; EkdifiHawmfrS tav;xm; xnfhoGif; pOf;pm;Ekdif&ef &nf&G,fygonf? Tpmwrf;ukjd yKpk&mwGif vGwvyfaom jynfaxmifpk orRw jrefrmEkiiawmf f dfH tcsKyftjcm tm%mwnfwHckdif+rJa&; wkdif;a'o}uD;rsm;ESifh jynfe,fa'o toD;oD;wGif wnf+idrfat;csrf;jyD; a'ocHjynfolrsm; tcsif;csif; vkH+cKH+idrf;csrf;pGm twlwuG ,SOfwGJaexkdifEkdifa&;wkd@tjyif rar#mfvifhbJ jzpfay:vmEdkifonfh vlr_a&;jy\emrsm; t"du&k%;f rsm; qlyt=urf;zufrrsm;udk wnf+idrat;csr;f pGm ajz&Si;f &efEihf aemufaemif l _ f S xyfrHrjzpfyGm;&ef &nf&G,fcsufjzifh Tpmwrf;ukd a&;om;jyKpk wifjy&jcif; jzpfygonf? Tpmwrf;wGif t"dutm;jzifh atmufyg u&yfrsm; yg0ifrnf jzpfygonf? -vwfwavm jzpfay:cJhaom t=urf;zufcH&r_rsm;. aemufcHta=umif;t&if;rsm; -vuf&Sdtajctaetay: avhvmqef;ppfcsuf -ta&;ay: ulnDapmifha&Smufr_qkdif&m wifjycsuf -vkH+cKHa&;ESifh wnf+idrfa&;qkdif&m wifjycsuf -jynfvnfae&mcsxm;a&;ESifh jyefvnfxlaxmifa&;qkdif&m wifjycsuf -+cKHikHokH;oyf t}uKHjyK wifjycsuf
&ckdifvlrsdK;rsm;om &SdaecJha=umif; armifawm+rdK@wGif b*F gvDrsm; vkH;0 r&Sdao;a=umif; odomEkdifygonf? 1824 ckEpwif jzpfym;cJaom yxr t*Fvy-jrefrm ppft+yD; &E ypmcsKyft& S f G G h d f W dk t*Fvdyfvufatmufodk@ usa&mufoGm;aom &ckdifa'oonf t*Fvdyfwkd@ odrf;ydkuf+yD; jzpfaom b*Fvm;e,frsm;ESifh waygif;wnf;wnf&SdcJhygonf? xkdpOfu armifawm+rdK@ vlOD;a&rSm (65487) OD;&Sd+yD; &ckdif/ ouf/ 'kdif;euf/ +rdK/ crGD;wkd@aexkdifaom wkdif;&if;om; aus;&Gm;aygif; 172 &Gm &SdcJhygonf? ,ae@ b*Fvm;a'@&Sfe,fpyfESifh uyfvsufwnf&Sdaom armifawm/ bl;oD; awmif +rdK@e,frsm;onf ajr=oZmaumif;aom jrpf0Srf;vGifjyifjzpfI armifawm+rdK@e,f wpfckwnf;rSmyif pkdufysKd;Ekdfifaom ajr{u (8000) ausmf&SdcJhygonf? 1839 ckESpfwGif ajr&kdif;rsm; wkd;csJ@vkyfukdifEkdifa&;twGuf xkwfjyefcJhaom *&H}uD; Oya't& v,f,m vkyfom; trsm;tjym; vkdtyfvmI ppfwaumif;rS b*F gvDrsm;ESifh r'&yfrS r'&yfpDrsm; trsm;tjym; 0ifa&mufvmcJhygonf? 1869 ckESpfwGif pl;tufwl;ajrmif; azmufvkyf +yD;aemuf qef;pyg;0,fvkdtm; jrifhwufI urBm@qefaps;aumif;ojzifh t*Fvdyfwkd@. qefpyg;wkd;csJ@xkwfvkyfa&; tpDtpOfa=umifh ppfwaumif;om; b*F gvDrsm; &ckdifa'o twGi;f ok@d tvk;H t&if;jzifh xyfr0ifa&mufvmcJygonf? xko@dk 0ifa&mufvmol rsm;jym; H h d vGef;ojzifh 1918 ckESpfwGif t*Fvdyfwkd@u armifawm+rdK@rS bl;oD;awmif+rdK@odk@ rD;&xm; vrf;yif azmufvkyfajy;qGJcJha=umif; bl;oD;awmif trSwfwHqdyfyg rD;&xm; "gwfykHjzifh oufaojyEkdifygonf? xk d t csd e f u &ck d i f a 'oonf qef p yg;xk y f v k y f a &;ES i f h uk e f o G , f p D ; yG m ; aumif ; ojzif h ppf w aumif ; EG , f z G m ; b*F gvD w k d @ onf v,f , mvk y f o m;rsm;ES i f h txrf;orm; ulvDvkyfom;rsm;tjzpf trsm;tjym; 0ifa&mufvkyfukdifcJh=uygonf? vkyftm;caps;Elef;rSm b*Fvm;wGifvkyfonfxuf rsm;pGmomvGefojzifh b*F gvDrsm;u &ckdifa'oukd aiGxGuf&mrkdif;wGif;ozG,f oabmxm;cJha=umif; 1877 ckESpfwGif xkwfa0 cJonf Arakan News owif;pmrS Mr.Hay .rSwfwrf;wGif awG@&Sd&ygonf? h xkdokd@0ifa&mufvmaom ppfwaumif;om; b*F gvDrsm;a=umifh bl;oD;awmif ESifh armifawma'orsm;wGif b*F gvDOD;a& tuef@towfr&Sd wkd;yGm;vmI b*F gvDwkd@ +cdrf;ajcmufr_rsm;a=umifh &ckdifwkdif;&if;om;rsm; wjznf;jznf; ,kwfavsmhvmygonf? bl;oD;awmif+rdK@ay:wGif 1942 ckESpfu rlqviftdrf 17 tdrfom&Sd+yD; vlOD;a& 100 ausmfom&SdcJh&mrS 2009 ckESpfwGif rlqvifOD;a& 280000 &Sdvm+yD; &ckdifOD;a&rSm 51000 ausmfom &SdonfukdawG@&ygonf? jrefrmEkdifiHukd tdEdN,EkdifiHrS cGJxGuf&ef qkH;jzwfcsuft& tdEdN,acgif;aqmif rpPwmqmumESifh jrefrmtpkd;&zufrS *VKefOD;apmwkd@ vl0ifvlxGuf pmcsKyfwpfckukd 1935
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 173
ckEpwi}f udKwif csKyfqc=hJ uygonf? xkpmcsKyfukd csKyfq+dk yD;onfaerSpI 3 ESpwwjd ynhrS S f G dk d h f d f pwiftouf0if&ef owfrSwfxm;&m tdEdN,EkdifiHrS cGJxGufa&;udk pwifaqG;aEG; vkuonfEihf ppfwaumif;e,frS b*F gvrsm;onf aemifwif jrefrmEkiio@kd vmcGir&awmh d f S D G dfH hf rnfukd pk;d &drum tvk;H t&if;jzifh 0ifa&mufvm=uygonf? xko@kd 0ifa&mufvmolrsm;rSm f d armifawmESifh bl;oD;awmifwav#muf vrf;rsm;ay:wGif jrifraumif;atmif rsm;jym; vSonf[k qkygonf? b*F gvD ukvm;OD;a& rsm;jym;vmonfEitr# a'ocH &ckiwi;f &if; d S hf d f dk om;rsm;tay: +cdrf;ajcmufr_rsm; pdfefac:r_rsm; &SdvmcJhygonf?
(20000 ) cef@ toufqkH;&_H;cJh=u&ygonf? OD;ausmfckdifukd Volunteer Force tzGJ@0if b*F gvDrlqvifrsm;u }udKqkd[efjyjyD; aoewfjzifhypfI aoqkH;cJh&ygonf? armifawm +rdK@wGif +idrf;csrf;a&;vkyfief;rsm; aqmif&Guf&ef a&muf&Sdvmaom Akdvf&efatmifwyfrS t&m&Sd ( 2 ) OD;ESifh &Jabmf (3) OD;tm; b*F gvDrsm;rS xrif;pm;zkd@ zdwf=um;um xrif;pm; aepOf aumufuspfpOf;vJpGm owfI aoqkH;cJh&ygonf? Akdvf&efatmifwyf qkwfcGmjyD;aemuf bl;oD;awmif+rdK@e,fwGif wkdif;&if;om; aus;&Gmaygi;f (392) &GmESihf Ak'bmom0ifw@dk ausmif;uef bk&m;apwDyx;dk rsm;ukd b*F gvD < k rlqvifrsm;u zswfqD;cJh=uygonf? bl;oD;awmifrS xGufajy;vGwfajrmufoGm;aom wkdif;&if;om;vlrsKd;rsm;onf ausmfawmf/ ajrmufOD;/ rif;jym;+rdK@e,frsm;okd@ xGufajy; wdrf;a&SmifcJh=u&m usef&pfcJhaom u|J / EGm;/ qefa&pyg;rsm;ESifh v,fajrrsm;ukd b*F gvD rlqvifrsm;u odrf;,lcJh=uygonf? 1942 ckESpfu bl;oD;awmif armifawmrS xGufajy;oGm;aom wkdif;&if;om; rsm;ukd 1945 ckESpfwGif t*Fvdyfrsm; jyef0ifvm+yD;aemuf jyefvnfxlaxmifa&; vkyfay;r_a=umifh &ckdifwkdif;&if;om;tcsKd@om rdrdwkd@. rlvaus;&Gmrsm;wGif jyefvnf tajccs EkdifcJhygonf?
3(*)? b*FgvDwkdcGJxGuf&ef}udK;yrf;jcif;
1947 ckESpfwGif b*F gvDwkd@onf ta&S@ygupPwefom;rsm;. axmufcHr_ ulnDr_rsm;ukd&,l+yD; rlqvifjynfe,f xlaxmifa&; jrefrmjynfrScGJxGufI ta&S@ ygupPwefESifh aygif;pnf;a&;wkd@ukd EkdifiHa&; &nf&G,fcsuftjynfhjzifh vkyfaqmifvmcJh =uygonf? b*FgvDwkd@onf ygupPwefacgif;aqmif tvD*sifem;xHokd@ oGm;a&mufjyD; ygupPwef vGwfvyfa&;,lonfhtcg bl;oD;awmif armifawma'oukd ygupPwefESifh yl;aygi;f I &,lay;&efawmif;qkca=umif; tvD*si;f em;rS AkvcsKyfatmifqef;ukd ajymjy&m d hJ d f wGif 4if;ukd,fwkdif cGJxGufa&;udpPrsm;ukd tm;ray;a=umif;xnhfoGif; ajym=um;cJhygonf?
wpfpwwpfa'oukd rlqvif ud,yitycsKyfci& a'oay;&ef/ wki;f &if;om;vlrsK;d tjzpf d f k f dk f k f G hf d owf r S w f a y;&ef / yif v k H n D v mcH o d k @ wuf a &muf c G i f h j yK&ef ponf j zif h jref r mEk d i f i H wkdif;&if;om; tppftrSefwkd@omv#if &&Sdtyfaom tcGifhta&;rsm;ukdyif vuf&JZuf&J awmif;qkd vmcJh=uygonf? xk d a wmif ; qk d p mud k Governors Camp Burma t*F v d y f b k & if c H . twGif;a&;rSL;&kH;rS (13-03-1947) ae@pGJjzifh jyef=um;aom pmwGif awmif;qkdpmwGif yg&Sdaom oD;jcm;rlqvif udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& jynfe,fay;&ef t*Fvdyftpkd;&u ajymqkd cJhonf[lI u|Ekfyfwkd@wGif taxmuftxm; r&Sdyg? bmoma&; tajccHwpfckwnf;jzifh wki;f &if;om;vlrsK;d rjzpfEiyg? jrefrmEkiiH tpOftvmwGivnf;aumif; urBm@Eiirsm;. d dk f df f dk f H tpOftvmwGif vnf;aumif; TuJhodk@ xkH;pHr&Sdyg? jrefrmEkdifiH orkdif;a=umif;ukd jyef=unfhygu jrefrmjynf&Sd tjcm;aom jynfe,frsm;onf jrefrmbk&ifrsm;. acwf uwnf;u oD;jcm; vGwfvyfonfhEkdifiHrsm; jzpfcJh=u+yD; jrefrmbk&ifrsm;. odrf;oGif; aygif;pnf;jcif;cHcJh&aom e,fajrrsm;om jzpfygonf? &ckdifa'o&Sd rlqvifwkd@onf &ckdif bk&ifrsm; odk@r[kwf jrefrmbk&ifrsm;. vufatmufwGifom aexkdifcJh=uolrsm; jzpfyg onf? oD;jcm;jynfe,fwpfcktjzpf r&SdcJhyg? ykdifeufe,fajrtjzpf ajym&aomf rlqvif rsm;onf jref r mbk & if y d k i f e uf t wG i f ; aexk d i f c J h = uol r sm;jzpf I rnf o nf h t cgr# tcsKyftjcmykdifcGifhukd awmif;qkdzl;jcif; r&SdcJhyg? ,cktcsdefwGif oD;jcm;jynfe,f awmif;&ef twGuf ta=umif;usKd;qDavsmfjcif; r&Sdyg? xkd@a=umifh bmoma&;wpfckwnf;ukd tajccH+yD; oD;jcm;jynfe,f awmif;qkd ykdifcGifhr&Sdyg? oifwkd@. awmif;qkdr_rsm;onf t*Fvdyfwkd@. tkyfcsKyfa&; vkyfief;rsm;ukd t}uD;tus,f xdckduf&_yfaxG;r_rsm;ukd jzpfapEkdifygonf? yifvkHnDvmcHodk@ wufcGifh awmif;cHjcif;rSmvnf; 1935 ckESpf awmifwef;a'o Oya' tydkif; (1) t& tusKH;r0if ojzifh &ckdifa'oajrmufykdif;ae rlqvifwkd@onf yifvkHnDvmcHokd@ wufa&muf&ef awmif;qkdydkifcGifh r&Sdyg[lI b*F gvDwdk@. awmif;qkdcsuftm;vkH;ukd tusKd;ta=umif; ckdifvkHpGm azmfjyv#uf xkdpOfuwnf;uyif y,fcscJh+yD; jzpfygonf?
cJojzifh 1949 ckEpwif rdrwi;f jynfEihf bmoma&;tcGita&;ukd wkucuaom ol[k h Sf G d dk S hf d f dk f t"dy`g,f&onfh rl*sm[pf vufeufudkiftzGJ@ukd zGJ@pnf;cJh=uygonf? rl*sm[pftzGJ@rSm Jamiatul Ulama tzGJ@. ajratmufvufeufukdiftzGJ@ wpfckvnf; jzpfygonf? xktzG@J onf 1949 ckEpwif bl;oD;awmif+rdK@udk vufeufuif wkucuc&m ratmifjrif d S f G dk d f dk f hJ cJhyg? xkdtcg aus;&Gmrsm;&Sd wkdif;&if;om;rsm;tm; &ufpuf=urf;=uKwfpGm nSOf;yef; ESdyfpufr_rsm; jyKvkyfcJh=uygonf? wkdif;&if;om;rsm;onf rl*sm[pf aomif;usef;olwkd@. ESypufr'%fudk rcHEiI rdrw@dk . tk;d tdrv,fajrrsm;ukd pGe@f cm+yD; ppfawG/ ausmufawmf d f _ dk f d f G /ajrmufOD;+rdK@rsm;odk@ 'kwd,t}udrf ajymif;a&$@ xGufajy;=u& ygonf? usef&pfcJhaom v,f,majrrsm;udk b*F gvrsm; 0ifa&mufor;f yku+f yD; &cki&mrsm;wGif 0ifa&mufaexki=f u D d d dfG d aoma=umifh &ckdifwkdif;&if;om;rsm;rSm rlvaexkdifcJh&m ae&mrsm;odk@ jyefvnf tajccs aexkdifEkdifcJh=ujcif; r&Sdawmhyg?
trfatw[D;&f (ac: ) bom (bl;oD;awmif) u 1960 ckESpf arvxkwf *g'D;,ef; owif;pmY xyfrHwifjyojzifh xkdaqmif;yg;udk 4if;owif;pmYyif &ckdiftrsKd;om; acgif;aqmif OD;bpHu orkdif;vdrfjzpfa=umif; acsycJh+yD; 4if;wkd@rSm ppfwaumif;om;rsm; omjzpfa=umif; xkwfazmfcJhygonf? xkdrSwqifh EkdifiHa&; &nf&G,fcsuf }uD;rm;pGmjzifh &kd[if*smudk jrefrmwkdif;&if;om; jzpfav[efaqmif+yD; bl;oD;awmif/ armifawmESifh &aohawmif a'owpfcsKd@udk aygif;um rlqvifjynfe,f&&Sda&;ukd usm;ukwfusm;cJ }udKpm;cJh=uygonf?
Ekiiawmf tpk;d &udk xk;d ESuf wkucujf cif;rsm;ukd jyKvkyvmcJ&m Ekiiawmf. tcsKyftjcm dfH d f dk f h dfH tm%mudk xdyg;vmaea=umif; awG@vm&ygonf? Oyrmtm;jzifh tar&duef qD;edwf a&S@arSmufwGif vef'ef+rdK@ tajcpkduf Burma Rohingya Organisation UK OuUX qkdolu r[kwfrrSef orkdif;vdrf jzpf&yfvdrf owif;vdrfrsm; xGufqkdoGm;r_tay:wGif tajccHI tar&duefqD;edwf v$wfawmftrwfwpfOD;rS vl@tcGifhta&;qkdif&m awmif;qkd r_rsm; jyKvkyfcJha=umif; awG@&ygonf?
4? vuf&Sdtajctaetay: avhvmqef;ppfcsuf
txufazmfjyyg aemufcHorkdif; jzpfpOftyg0if ,ae@jzpfay:cJhaom jzpf&yfrSef rsm;/ &ckijf ynfe,fwi;f &ckiwi;f &if;om;rsm;tm; armifawm+rdK@ae b*F gvD vltyp}k uD;u d G d f dk kf pwift=urf;zuf wkdufckdufr_rsm; owfjzwfr_rsm; &GmvkH;u|wfrD;&d_@r_rsm;ukd qef;ppf avhvm=unfhygu bmoma&; vlrsKd;a&;ukd tajccHI &kd[if*sm trnfcH b*F gvD aomif;usef;olrsm;onf }uD;rm;aom EkdifiHa&;&nf&G,fcsufrsm;ukd pOfqufrjywf usm;ukwfusm;cJ taumiftxnfazmfaejcif;rS jrpfzsm;cHjzpfay:vma=umif; awG@&Sd& ygonf? 4if;wk@d . rlqvifjynfe,f azmfaqmifa&;rSonf tdre;D csi;f Ekiirsm;ESihf yl;aygi;f I f dfH cGJxGufvkdr_rsm;ukdvnf; 4if;wkd@. aomif;usef;r_ pwifcsdefuyif jrifawG@cJh=u&+yD; jzpfygonf? ,ae@ jzpfay:aeaom b*F gvD t=urf;zufolrsm;. jy\emonf &kwfw&uf ay:ayguf v maom jy\emwpf & yf r [k w f b J tvG e f w &mrS euf e J & _ y f a xG ; aom ta=umif;&if;cHrsm;ESifh rlqvift=urf;zuf tzGJ@aygif;pkHtygt0if jynfwGif;jynfy aiG a =u;csrf ; omaom rl q vif r sm;. tm;ay;axmuf c H r _ r sm;ES i f h v nf ; quf p yf yufoufr_rsm; &Sdaeygonf? 4if;wkd@. aqmifyk'fwpfckrSm tpPvmrf bmom0ifwkdif;onf rlqvif vlrsKd; jzpfonf [lI vlrsKd;a&;ESifh bmoma&;udk wpfxyfwnf;jzpfatmif AvDrsm;rS wqifh pnf;&kH;aqmif&Gufae=u+yD; jrefrmEkdifiHtm; tpPvmrfrpfEkdifiHjzpfa&;txd &nf&G,fI tjyif;txef v_yf&Sm;ae=ua=umif; xif&Sm;pGm awG@&Sdygojzifh urBmay:wGif udkqkdAkd ta&;udpP/ tpPa&;ESifh ygvufpwkdif;udpPrsm;uJhodk@ jzpfyGm;rnfukd jrefrmEkdifiHol EkdifiHom; tm;vkH; pkd;&drfxdwfvef@r_ &Sd=uygI TudpPukd EkdifiHawmf vkH+cKHa&;ESifh ywfowfaom txl;ta&;}uD;udpPwpf&yftjzpf owfrSwfaqmif&Gufoifhyga=umif; tav;teuf wifjytyfygonf? 4if;tjyif &ckdifjynfe,fY vuf&SdjzpfyGm;aeaom udpPrsm;onf t"du&k%f;[k ,lq&efxuf &ckdifjynfe,f&Sd wkdif;&if;om;rsm; wpfzufowf t=urf;zuf wkdufckduf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 179
cH&jcif;om jzpfygonf? aemufxyf 4if;wk@d aqmif&urnfuprsm;ukvnf; aumvm[v G f h dP d toGizefw;D ae=uygojzifh armifawm/ bl;oD;awmifa'orS &ckivrsK;d rsm; a=umuf&@HG um f df l rae0H@awmhbJ ppfawG/ &efukefwkd@odk@ ajymif;a&$@vmae=u+yD jzpfygonf? ,if;okd@ &ckdif vlrsKd;wkd@ ajymif;a&$@oGm;ap&efrSm b*F gvDrsm;. t"du &nf&G,fcsufjzpf&m r=umrDaom umvwGif ,if;a'owpfckvkH;Y wkdif;&if;om;rsm; &Sd=uawmhrnfr[kwfbJ b*F gvDvlrsKd; rsm;om }uD;pkd;awmhrnfh tE W&,f&Sdaeygaoma=umifh Tta&;udpPudk EkdifiHawmftpkd;&rS tav;teufxm;I pOf;pm;aqmif&Gufay;yg&ef wifjytyfygonf?
&ckdifjynfe,ftwGif; vwfwavm jzpfyGm;cJhaom t=urf;zufr_rsm;a=umifh vlaetdrfrsm; ysufpD;qkH;&_H;&I tkd;tdrfrsm;pGef@cGm+yD; acwWvkH+cKH&mokd@ wdrf;a&Smif vmcJh&aom 'kuQonf rdom;pkrsm;twGuf ta&;ay: umuG,fapmifha&Smufr_rsm;udk tav;xm; aqmif&u&mY ta&;ay: 'kuonfpcef;rsm; (Emergency Relief Camps) G f Q wGifaexkdifolrsm;. b0&Sifoef &yfwnfEkdifa&;twGuf atmufazmfjyyg ta&;ay: umv&Sifoefa&; tultnDrsm; (Survival Needs) ukdvkHavmuf xda&mufpGm tcsdefESifhwajy;nD vkdtyfonfh umvtykdif;tjcm;xd yH@ykd;ay;oGm;&ef vkdtyfrnf jzpfygonf?
180
ork d i f ; rS w f w rf ;
oef@ 4 oef@ (u) a&aumif;a&oef@ &&Sda&;ESifh okH;a& oef@&Sif;a&; (c) wudk,fa&oef@&Sif;a&; (vufoef@&Sif;a&;) (*) tpm;tpmoef@&Sif;a&; (C) ywf0ef;usifoef@&Sif;a&;
ul;pufa&m*grsm;jzpfyGm;vmjcif;rSumuG,fjcif;
vlpkvla0;jzifh aexkdifcsdefwGif jzpfyGm;vmEkdifaom ul;pufjrefa&m*grsm;rSm 0rf;av#m 0rf;ysufa&m*grsm; wkyfauG;a&m*g touf&SLvrf;a=umif; &kwfw&uf ykd;0ifa&mufonfh a&m*g (ARI) aoG;vGefwkyfauG;a&m*g iSufzsm;a&m*g qkHqkd@=uufnSm ar;ck d i f / yd k v D , k d / 0uf o uf E S i f h wD b D a &m*gwk d @ jzpf = uygonf ? tqk d y ga&m*grsm; jzpfyGm;a=umif;ukd vsifjrefpGmod&Sd+yD; vkHavmufaomta&;ay: ukoumuG,fr_rsm; jyKvkyfEkdif&ef tcdsefESifh wajy;nD apmifha&Smuf&rnfh ta&;ay: ul;pufa&m*g jzpfyGm;r_ axmufvSrf;a&; pepf (Disease Surveillance System ) ukd usef;rma&; Xmersm;ESihf nSEi;f aqmif&u&rnfjzpfjyD; jynforsm;tm;vnf; a&m*gjzpfym;v#ijf zpfym;csi;f tcserD d d_ G f l G G d f owif;ay;ykd@&ef vkdtyfa=umif;udkvnf; ynmay;oifhygonf?
pdwfykdif;qkdif&m tm;ay;ESpfodrfhr_
jzpfysufcJhonfh tedXm&kH tjcif;t&mrsm;udk rsufjrif ukd,fawG@}uKH}udKuf cJh&onfh a'ocH jynfolrsm; &&Sdaeaom pdwfaomu a=umuf&GH@r_ rsm;udk pdwfykdif;qkdif&m ESpfodrfhr_rsm; ynmay; aqG;aEG;r_rsm; jyKvkyfay;&ef vkdtyfrnf jzpfygonf?
Tvkyfief;rS txl;ta&;}uD;+yD; 'kuQonf jynfolrsm;ukd,fwkdif aumif;rGef xda&mufpGm vkdufemjcif;jzifh ul;pufa&m*gqkd;rsm;rS umuG,fEkdifrnfjzpfygonf? tajccH usefrma&;0efxrf;rsm;. E_d;aqmfr_jzifh usef;rma&;apwemh0efxrf;rsm;rS ydkpwm/ um;csyf/ vufurf; pmapmifrsm; paom IEC Materials rsm;udk tokH;jyKI aqmif&Guf &rnf jzpfaoma=umifh vkHavmufaom IEC Materials rsm;&&Sd&ef usef;rma&;Xme rsm;odk@ tultnDawmif;cH qufoG,faqmif&GufoGm;=u&ef vkdtyfrnfjzpfyga=umif;
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 181
wifjytyfygonf?
&ckdifjynfe,fwGif vuf&Sdjzpfay:aeaom jy\emonf vl@tcGifhta&;ESifh vl@usifh0wfqkdif&m jy\em[k wpfcsKd@uokH;oyfaomfvnf; a'owGif; vkH+cKHa&;xuf ykdvGefaom trsKd;om;vkH+cKHa&; jy\em[k okH;oyf=uygonf? odk@ygI vkH+cKHa&;ESifh wnf+idrfa&;qkdif&m udpP&yfrsm;ukd a&wkda&&nf aqmif&Guf&mwGif xnfhoGif; pOf;pm;Ekdif yg&ef tcsuftvufrsm;ukd atmufwGif azmfjytyfygonf?
182
ork d i f ; rS w f w rf ;
,lenf; oifwef;rsm;ay;v#uf vufwGJyl;aygif;yg0ifapjcif;jzifh 2014 oef;acgif;pm&if; aumuf,lr_ t}udKvkyfief;tjzpf tav;teufxm;I tv#iftjref aqmif&Guf&ef vkdtyfyga=umif; wifjytyfygonf?
(2) e,fpyf+cHpnf;&kd;um&Hjcif;
b*Fvma'@&e,fpyfrwqifh jrefrmEkiitwGi;f od@k vlEihf Ekiiawmf vk+H cKHa&;ukd fS S dfH S dfH +cdrf;ajcmufapEkdifaom vufeufrsm;ESifh ukefypPnf;rsm; w&m;r0if 0ifxGufjcif;rsm;ukd wm;qD;Ekdifap&ef &nf&G,fI jrefrmESifh b*Fvma'h&Sf e,fajrcsif; xdpyfaeaom tuGmta0; rkdifw&mausmfwpfav#muf ckdifcef@vkH+cKH pdwfcs&aom e,fpyf+cHpnf;&kd;ukd um&Hoifhyga=umif; wifjytyfygonf?
184
ork d i f ; rS w f w rf ;
(5) vkH+cKHa&;qkdif&mvkdtyfcsuft& =unf;/ a&/ av qkdif&m wyfzGJrsm; csxm;jcif;ESifh e,fjcm;apmifhwyfzGJ hrsm; zGJ hpnf;ay;jcif;
jrefrmEkdifiHESifh b*Fvm;a'h&Sf EkdifiHwkd@onf yx0D taetxm;t& ajrjyif/ a&jyif e,ferdwfcsif;xdpyfaeonfhtwGuf a&a=umif;ukefa=umif;wkd@rS tcsdefra&G; pdrfh0ifvmEkdifonfh tE W&m,fukd umuG,f&efESifh jrefrmEkdifiH e,fpyfa'oae wkdif;&if; om;rsm; t=urf;zufrsKd;wkef; owfjzwfcH&r_ tE W&m,frS uif;vGwfap&ef &nf&G,fcsuf rsm;jzifh &ckdifa'ocHvli,frsm;tjyif ucsif/ u,m;/ u&if/ csif;/ Arm/ rGef/ &ckdif/ &Srf; ponfh tjcm; wkdif;&if;om;aygif;pkHyg0ifonfh e,fjcm;apmifhwyf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 185
zGJ@pnf;vsuf wyfrawmf. uGufuJr_atmufwGifxm;&Sdjcif;/ =unf;/ a&/ av qkdif&mvkH+cKHa&; wyfzGJ@rsm;udk &ckdifa'owGif vkdtyfaomae&mrsm;Y vkHvkHavmufavmuf csxm;ay;jcif;jzifh taemufbufe,fpyf 0ifaygufwHcg;ukd umuG,fapmifha&Smufoifhyga=umif; wifjytyf ygonf?
wki;f &if;om;vnf;r[kwf Ekiiom;vnf; r[kwaom w&m;r0if ck;d 0ifvmol d dfH f b*F gvDrsm;. t=urf;zufr_&efrS xGufajy;vGwfajrmufvmol a'ocH 'kuQonfrsm;tm; jyefvnfae&mcsxm;a&;ESihf jyefvnfxaxmifa&;vkyief;rsm;udk a&wkd a&&Snf aqmif&uf l f G ay;&mY xnfhoGif;pOf;pm;&rnfhtcsufrsm;ukd atmufwGif azmfjyxm;tyfygonf?
(9) 'kuQonfrsm; r[kwfaomfvnf; a'ocHrsm;rSm a=umuf&GH@pdk;&drfpdwfjzifh ae&yfpGef@cGm ajymif;a&$@=urnfh udpPudkvnf; txl;udpPwpf&yftaejzifh pOf;pm;&ef/
aexdkifa&;yg pDpOfay;&ef/ (3) tjcm;aom vdktyfonfh Xmersm;zGifhvSpfay;+yD; 0efxrf;rsm;twGuf aexkdifa&; pDpOf ay;&ef/ (4) wm0efxrf;aqmif=urnfh 0efxrf;rsm;tm; txl;udpPwpf&yftaejzifh vHkavmuf aomaxmufyHhaiGxkwfay;&ef/ (5) ae&mcsxm;ay;jcif; cH&olrsm;teuf p&dkufqdk;olrsm; &mZ0wfr_ usL;vGefzl;olrsm; yg0ifygu ,if;wdk@tm; pmaya[majymyGJrsm; tygt0if trsdK;om;pdwf"mwfjyefvnf &Sifoefvmonfh pdwf"mwfjrSifhwifa&; ynmay;tpDtpOf;rsm; aqmif&Gufay;&ef/ (6) ae&mcsxm;jcif;cH&olrsm;twGuf A[kokw&ap&ef &kyfjrifoH=um;pufrsm; wyfqifxm;aom pmzwfcef;rsm;ESifh pm=unfhwdkufrsm; wnfaqmufay;&ef/ (7) pdwfydkif;&kyfydkif;qdkif&m vHk+cHKr_eSifh pufr_zGH@+zdK;wdk;wufa&;twGuf vSsyfppfrD;&&Sda&; pDrHaqmif&Gufay;&ef/
188
ork d i f ; rS w f w rf ;
'kuQonfrsm;[k acgif;pOfwyfI vl@tcGifhta&;twGuf[k qdkum EkdifiHwum NGO rsm;ESifh ukvor*~tzGJ@ tpnf;rsm;atmuf&Sd vlr_a&; tultnDay;olrsm; pdwf"mwfESifh vkyf&yftrsm;pkwdk@rSm y&[dwpdwf"mwf &Sd&rnfhtpm; trsm;tm;jzifh b*F gvDrsm;tm; wpfzufouf OD;pm;ay;um a'ocH wdkif;&ifom;rsm;udk vspfvsL&S_jcif; rdrdudk,fusdK; OD;pm;ay;jcif;ESifh ajrSmufxdk;yifhaumf tuGufqif aumif;pm;aeolrsm;om rsm;pG m yg0if aejcif ; wd k @ onf ta=umif ; &if ; wpf c suf j zpf a =umif ; ud k v nf ; awG@&SdoHk;oyf&ygonf? vwfwavm qdk;&Gm;pGmjzpfay:cJhaom ydyuQt"du&k%f;a=umifh aoa=u ysufpD;qHk;&_H;r_rsm;tay: pmempdwfjzifh ulnDapmufa&Smufay;=uonfh toif;tzGJ@ tv$mtoD;oD; vlyk*~dKvfrsm;pGmwdk@. vSL'gef;r_ tpkpkwdk@udk wm0ef&Sdoltm;vHk;wdk@u pepfwus udkifwG,faqmif&GufI tusdK;&Sd&Sd toHk;jyK&mY uGyfuJ=uyfrwfay;&ef ta&;}uD;onfudkvnf; tawG@t}uHKrsm;t& oHk;oyf&ygonf? tajctaet&yf&yf at;csrf;wnfjidrfatmif xdef;odrf;aqmif&Guf+yD;aemuf jyefvnfae&mcsxm;a&;ESifh jyefvnfxlaxmifa&; tem*wf&cdkifjynfe,fESifh wdkif;&if; om;vlrsKd;rsm;. zGH@+zdK;wdk;wufa&;wdk@udk utvdkuf qufvufaqmif&Guf=urnf jzpf&m ,ciftawG@t}uHKrsm;tay: tajccHI tjcm;tvm;wl jzpf&yfrsm;tay: jzwfausmf vmcJh&aom EdkifiHa'otoD;oD;wdk@.oifcef;pmrsm;udk &,lavhvm pDrH aqmif&Guf oGm;oifha=umif;udkvnf; oHk;oyfazmfjy&ygonf?
9? ed*Hk;
jrefrmEkdifiHtaemufbuf urf;&dk;wef;a'o&Sd &cdkifjynfe,fwGif jzpfyGm;cJhaom jzpfyGm;aeqJjzpfaomt=urf;zufr_ t"du&k%f;rsm;. tajccHta=umif;t&if;rsm;ESifh tjzpfrSefrsm;onf twGif;rS vd_ufI pm;vmaom temuJhodk@ jzpfyGm;aeojzifh tay:,H temusufatmif uko&Hkjzifhr&awmhbJ temjzpfyGm;apaom ta=umif;t&if;jzpfonfh uk o &ef t vG e f c uf c J a om a&m*gyd k ; rsm;ud k &S m azG a zmf x k w f v suf temES i f h a q; wnfhatmif ay;rSom tjrpfjywf aysmufuif;Ekdifawmhrnf jzpfygonf? EdkifiHawmftpdk;&rS xkduJhodk@ temjzpfyGm;apaom ta=umif;&if;rsm;udk &SmazG azmfxkwf+yD;tjrpfjywfatmif ukoaeonf[k,kH=unfygojzifh tqdkyg ukoa&; vkyief;rsm;udk wpdwwa'o taxmuftuljzpfaprnf[k arSsmvifvsS uf &cdijf ynfe,f f f f h k ESihf a'ocH wdi;f &ifom;tm;vH;k yg0ifum 0di;f 0ef;aqG;aEG;ndEi;f tajzxkwxm;=uaom k k S d_ f ukoa&;enf;vrf;rsm;udk Tpmwrf;jzifh yg0if yHhydk;cGifh&rnf[k arSsmfvifh,kH=unfygonf? &cdkifjynfe,f. tem*wfta&;onf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf. *k%foduQm
190
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
tcsKyftjcmtm%m ydiqirEihf trsKd ;om;ta&;yifjzpfI &cdijf ynfe,fwnf+idrat;csr;f k f kd f _ S k f vHk+cHKa&;eSifh jyefvnfxlaxmifa&;vkyfief;rsm; aqmufvkyf&mwGif Tpmwrf;jzifh wwyfwtm; yg0ifyHhydk;tyfygonf?
&nfn$ef;udk;um;pm&if;
1? "Arakan News"27 th Oct 1878 by Mr.John Ogilvy Hay 2? 1982 ckeSpf EdkifiHom;jzpfr_ Oya' 3? &cdkifa'otwGif;odk@ rGwfqvifrsm; 0ifa&mufvmjcif;ESifh EkdifiHa&;v_yf&Sm;r_ tqifhqifh okawoepmwrf; OD;jrifhodef; n$ef=um;a&;rSL; ordkif;okawoe OD;pD;Xme 21-03-2009 4? jynfaxmifpkorRw jrefrmEdkifiHawmf. &cdkifjynfe,fESifh &cdkifvlrsdK;wdk@udk ac:qdkaom &cdkiftrsdK;om;ydkif ARAKAN trnfudk b*FvDvlrsdK;jcm; wpfpku tvGJoHk;pm; toHk;jyKaejcif; tay: jyif;xefpGm &H_@cs uef@uGufa=umif; a=unmcsuf &cdkifpmayeSifh ,Ofaus;r_tzGJ@(&efukef) 20-11-2011 5? &cdkifjynfe,f bl;oD;awmif +rdK@e,f. &dk[if*smtrnfcH ppfwaumif;om; b*FvD rlqvifrsm;ESifh yufoufI wifjyonfhpmwrf; OD;bkd;xGef;OD; acgif;aqmifaom bl;oD;awmif+rdK@rd+rdK@z 7 OD; jynfolrsm; 16-06-2012 6? &cdkifjynfe,ftwGif; tkyfcsKyfa&;pepfopfwpf&yf xlaxmifay;a&; pDrHcsuf &cdkifwdkif;&if;om; jynfolrsm; 16-06-2012 7? &dk[if*sm ydyuQ trsdK;om; vHk+cHKa&;ESifh vufawG@rl0g'qdkif&m pdefac:r_rsm; 8? "Uns and INGOs To Stop Unilateral Alds To Northerm Rakhine Area" Letter of Codemnation By Rakhine CommunityYangon 12-07-2012
jzefa0jcif;
1? 2? 3? 4? 5? EkdifiHawmforRw}uD; OuUX jynfol@v$wfawmf OuUX trsdK;om;v$wfawmf 0ef}uD;csKyf &cdkifjynfe,f tpdk;&tzGJ@ &cdkifwdkif;&if;om;a&;&m0ef}uD; (&efukefwdkif;a'o}uD; tpdk;&tzGJ@)
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 191
pmwrf;jyKpka&; aumfrwD0ifrsm;pm&if;
1? OD;ba&$ 2? OD;odef;pdef 3? OD;pdk;jrifh(c) t0gpdk;rdk; 4? a'gufwm{odef; 5? a':EkjrZH 6? a'gufwmausmfausmfatmif 7? OD;ausmf0if;cdkif 8? a':0if;cdkifxGef; 9? a'gufwmba&$ 10? a'gufwmbodef; 11? OD;aevif;xGef; 12? a':oef;oef;atmif 13? OD;aZmf0if; 14? OD;xGef;edkif 15? OD;omjrausmf 16? a'gufwmpHvSausmf 17? OD;atmifukdjrwf 18? OD;bcsrf;jzL (em,u) (em,u) (OuUX) ('k-OuUX) (twGif;a&;rSL;) (wGJzuftwGif;a&;rSL;) (wGJzuftwGif;a&;rSL;) (wGJzuftwGif;a&;rSL;) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if)
192
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ; 193
194
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ; 195
196
ork d i f ; rS w f w rf ;