NIKE

HISTORIKU
Nike e njohur fillimisht si Blue Ribbon Sports, u themelua nga universiteti i Oregonit nga atleti Philip Knight dhe trajneri i tij Bill Bowerman ne Janar te 1964. Perfitimet e kompanis u rriten shpejt ne 1966 Blue Ribbon Sports hapi dyqanin e pare, vendosur ne Santa Monica Kaliforni. Ne 1971 Blue Ribbon Sports prezantoi linjen e pare te kepuceve Nike. Sponzorizimi i atleteve u be mjeti kyc marketingut qe i solli rritje kompanise. Produkti i pare i vetedizejnuar i kopmanise u bazua ne dizenjon e waffle te Bowerman. Ne 1980 Nike kishte arritur 50% te aksioneve te tregut te kepuceve te atletikes. Reklama e pare e Nike u shfaq ne tetor te 1982 gjate transmetimit te maratones ne New York. Slogani i Nike eshte JUST DO IT Nike prodhon nje game te gjere produktesh sportive, atlete, fanella te sporteve te ndryshme.

FABRIKIMI
Nike ka kontraktuar me mbi 700 dyqane ne bote dhe ka zyra ne 45 vende jashte SHBA. Pjesa me e madhe e fabrikave ndodhen ne Azi, duke perfshir Indonezin, Kinen, Taivanin, Indine, Vietnamin, Pakistanin, Filipinet dhe Malajzine. Nike heziton te japi informacione per konmanite me te cilat ka kontrate. Fale kritikave te renda nga disa organizata si: Corp Watch, Nike ka dhene informacione per fabrikat e kontraktuara ne raportin e qeverisjes se Korporatave.

ANALIZA SWOT
Fuqite
- Nike eshte nje marke globale. - Nike eshte nje sponsor i fuqishem i evenimenteve me te rendesishme sportive. - Nike eshte nje kompani shume fleksibel.

Dobesi
- Pjesa me e madhe e te ardhurave te kompanis sigurohen nga shitja e atleteve, megjithese gama e produkteve te saje eshte e diversifikuar. - Sektori i shitjeve me pakice, i cili ben dhe shitjet me te medha, eshte shume i ndjeshem ndaj cmimit -

- Nike nuk iu ben te ditur kompanive te saja partnere, per cdo lloj informacioni rreth kompanise se saje. - Nike eshte raportuar gjithashtu, se ka punesuar femije ne Pakistan dhe Kamboxhia per te prodhuar topat e futbollit.

Mundesi
- Rritja e perdorimit te produkteve jo vetem per aktivitete sportive, por edhe ne jeten e perditshme. - Treg potencial ne prodhimin e syzeve dhe bizhuve sportive. - Rritja e kerkeses per produktet sportive ne vendet e lindjes. --

Kercenime
- Nike eshte nje kompani internacionale, ndeshet me cmime shume te luhatshme. - Ka nje konkurrenc te ashper ne tregun e kepuceve dhe paisjeve sportive (Rebook, Adiddas etj) - Konsumatori, eshte gjithnje dhe me i ndjeshem ndaj cmimit. - Nje recesion munde te coje ne mungese te punes ne shumicen e degeve te Nikes ne mbar boten.

Problemet e Nikes
- Pune jasht orarit. - Perdorimi i dhunes fizike dhe psikologjike ndaj punonjesve. - Page e ulet, punonjesit indoneziane qe bejen rroba Nike, jane akoma duke u perpjekur te mbijetojn me 1$ amerikan ne dite. Mohimi i te drejtes per organizim: shumica e puntoreve nga fabrika El Salvador kane thene se nuk kishin te drejte te formonin nje union dhe disa puntor ishin larguar nga puna duke u perpjkeur te organizonin nje union.

Problemet qe i shkakton mjedisit

Rritja ne menyre te vazhdueshme e industries se tekstilit shpesh ka inpakt negative mbi mjedisin. Materialet e Nike jane cilesuar si te demshme per shendetin e njeriut. Nuk publikon asnje informacion rreth ekologjise. Puntore te mitur dhe furnitore te papaguar ne Kine.

Fakte te pergjithshme
Deshtimi per te mbeshtetur formimin e unioneve dhunon ligjin lokal (Artikulli 204 i kodit te punes ne El Salvador), dhunon standartet nderkombetare te cilave Nike u eshte perkushtuar. Nike flet per plotesimin e synimeve dhe pergjegjesive te korporates nderkohe qe nuk merret me ceshtjet themelore. Nike nuk permend kerkesat per pagat, mbeshtetjen per organizimin dhe mbledhjen kolektive ose limitet per punen jashte orarit.

Zgjedhjet e problemeve
Puntoret duhen paguar me nje page jetese qe mjafton per te plotesuar nevojat baze, te sigurohen disa te ardhura te vogla. Dyfishimi i pagave te puntoreve nga 10 ne 20 ceno/ore do ti kushtonte kompanise vetem 20$/vit ekuivalente me ate qe Nike shpenzoi per sponzorizimin e skuadres braziliane te futbollit dhe me pak se 3% e buxhetit te reklamave te Nike, sipas nje studimi pagash.

Disa zgjedhje te problemeve

Zbatimi i praktikave manaxheriale qe respektojne te drejtat e njeriut. Ndalimi i ushtrimit te cdo lloj presioni apo dhune mbi puntoret. Ndalimi i punesimit per personat nen moshen 18 vjec. Cdo puntore do te marre se paku minimumin e pages se garantuar me ligj. Zbatimi i poitikave ne mbrojtje te mjedisit.

Puna jashte orarit

- Puna jahte orarit duhet te jete vullnetare. - Nuk duhet te kaloje 12-ore ne jave. - Nuk duhet kerkuar ne baze te rregullores. - Duhet te shperblehet me rroge te larte.

Stakeholders
Stakeholders-at e ndikuar me teper nga situate e Nike: Konsumatoret, Punonjesit, Furnitoret (nenkontraktoret)