Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 8

Please purchase PDFcamp Printer on http://www.verypdf.com/ to remove this watermark.

Hyrje
Tek shumica e atyre, q shtisin npr Internet, lind dikur dshira pr t pasur nj faqe t vetn. Fillestart (sidomos ata q s'din gjuh t huaja ose s'jan msuar me termat q prdoren n Internet) ju ngelet n kt rast t ngrejn duart lart. Megjithse ekziston tashm shum literatur pr kt tem, askush nuk do ja bnte nder vetes t lexoj nj libr 500-faqsh, pr t mundur ve me shkruajtur shprehjen m themeltare t nj programuesi "Po ku ishi more ju!" Ky tutorial ka si qllim t vendos nj themel n Teknikn e Programimit me HTML, me qllim q fillestart ta ken t leht (pastaj qarshaft e mdhenj mund t'i lexoni prapseprap). N parim vlen: HTML sht e thjesht. Me 20 komanda dhe me skeletin e duhur (shihni pr kt edhe Links) mund t bhen gjra t mahnitshme. Por pr t prpiluar nj faqe VRTET t bukur, q njerzit do ta vizitonin me qejf, jan para s gjithash dy komponent t rndsishm: Idet dhe materiali Nj koncept t cilin dshironi t ia paraqitni bots, ka m shum vler se sa prpunimi i tij teknik. O.k., le t zhytemi tani n knaqsin q t jep programimi me HTML. Ma besoni; sht knaqsi e vrtet [o.k., n shumicn e rasteve ;) ]. Tutoriali i merr gjrat hap pas hapi, pr t siguruar qartsi qysh n fillim. Rndsi kryesore ka q ju t eksperimentoni shum!

Le t fillojm me Hapin 1. (Nj hap i vogl pr ty, nj hap i madh pr... . Budallallik, )

Hapi1 - Skeleti Shumica e "guidave pr fillestart" jan po kaq domethnse sa edhe nj raport gabimi i Windows (Access Violation in Module 007-08/15-4711 - Aha, tani po, e kuptova!). N shumicn e rasteve as nuk shkruhet fare, se ku me i shkruajtur njher komandot e mallkuara t HTML (un n fillim desha t'i shkruaj me Word (!)). Pra: HTML nuk sht asgj tjetr vecse tekst i that, neto, d.m.th. m e mira do ishte t prdorni Editorin m se normal t Windows (po, pikrisht at n grupin e mjeteve me simbolin e bllokut t shnimeve). Atje, pra, shkruhen n nj skedar (file) t gjitha komandat dhe n fund skedari

Please purchase PDFcamp Printer on http://www.verypdf.com/ to remove this watermark.

memorizohet me mbaresn .html ose .htm. Kjo sht e rndsishme, sepse nga mbaresa sht n gjendje shfletuesi (browser: Netscape/MicrosoftExplorer/Opera) t dalloj, q bhet fjal pr nj skedar pr Internet. Rekomandim: Notepad (pra Editori) nuk e ka t parashikuar memorizimin e skedarve HTML (.htm ose .html). Pra, ju duhet q t ndryshoni vet kt tek dritarja e memorizimit posht. Tek "Memorizo si" jepni "skedar.htm" dhe kujdesuni para memorizimit q tek dritarja e tipit t skedarve t jet "All Files". Po s'e bt kt, editori n mnyr automatike i shton emrit t skedarit nj ".txt" n fund, gj q con n mosnjohjen e skedarit si skedar q mund t hapet nga shfletuesi. Edhe dicka: Shkruajini t gjitha komandat me shkronja t vogla! Kjo ju kursen shum pun m von, besomani. Dhe ktu vijon Skeleti sipas t cilit ndrtohen t gjith skedart pr Internet:

<html> <head> <title>TITULLI I FAQES</title> </head> <body bgcolor="#000000" text="#ffffff" link="#ff0000" vlink="#00ff00"> DHE KETU VENDOSET PERMBAJTJA!!!! </body> </html>

Mundohuni tani ta kopjoni me ndihmn e memories s puns (copy) kt skelet nga koka n fund (nga <html> deri prfshir </html>), ta transmetoni (paste) n nj dritare boshe te editorit dhe ta memorizoni si skedar HTML (shih m sipr). Me nj shfletues mund ta vrojtoni tashm faqen e par duke klikuar ne butonat vijues file, open file, [shtegu]skedar.html ose duke klikuar dyfish mbi emrin e skedarit n dosjen (directory) prkatse. Po qe se ja arrini ksaj, suksese!!! H, s'qenka shum e vshtir, apo jo?? Rekomandim: Dicka q shum nuk e dijn: Ju s'keni nevoj as pr lidhje me Internetin pr t prpiluar faqet. Ju keni nevoj vetm pr nj shfletues (at e gjeni n pothuajse t gjitha KompaktDisqet e bashkangjitura revistave kompjuterike). Sipas mnyrs s prshkruar m lart (file - open file -

Please purchase PDFcamp Printer on http://www.verypdf.com/ to remove this watermark.

skedar.html) ju mund t eksperimentonii lokal (offline n word). Vetm pr sqarim, c'do me thn kjo: HTML sht ndrtuar n baz t rregullave shum llogjike. Komandat (t quajtura edhe Tags [lexohet: tegs, teeks, - sipas njohurive n anglisht dhe dialektit]) shkruhen gjithmon n kllapa me maj (<>) dhe vlejn tamam vetm pr zonn mes pjess hapse (p.sh. <body>) dhe pjess prkatse mbyllse (p.sh. </body>). Komandat e skeletit nj nga nj: <html> i thot shfletuesit se bhet fjal pr nj skedar HTML-je. <head> sht zona e informacioneve shtes. Ktu mund t jepen t dhna rreth autorit, dats s prpilimit ose udhzime pr makinat e krkimit (search engines). Kto informacione jan zakonisht t padukshme pr vizitort(!). N fillim do t prdorim vetm <title>. Sic e tregon edhe emri, ky sht titulli i faqes (n kt rast "HTMLKurs"). Titulli shfaqet ne rreshtin n krye t shfletuesit. Me <body> fillon pjesa 'e dukshme', pra prmbajtja e faqes brenda dritares s shfletuesit. Gjithcka nn <body> sht e dukshme! Po aty nuk sht vetm <body>, aty ka edhe dicka n kllapa. Kto gjrat (bgcolor, ...) quhen atribute, pra t dhna shtes rreth nj komande. Ato jan me t drejt zgjedhje, pra mund t vendosen ose jo. Sa m shum atribute t prdoren, aq m e qart i bhet shfletuesit se si duhet ta prpunoj dhe paraqes faqen. Atributet e etikets <body> : bgcolor: prfaqson 'background color', pra ngjyrn e prapavijs. C'nnkuptojn kto zerot dhe f-t njra pas tjetrs? Me ann e tyre ne i bjm t ditur shfletuesit, se c'ngjyr dshirojm. Kjo ndodh nprmjet sistemit heksadecimal RGB (RedGreenBlue). Kjo tingllon kaq snob, sa mund t prdoret pr t'i ln prshtypje mamas s shoqes ("Un punoj si sistem heksadecimal RGB" - "Dhe sa fitohet atje?"). E prkthyer sht Kuq-Jeshil-Blu (pra s'qenka gj pr t shitur mend), n kufinjt nga 00 (hic fare) deri ff (maksimum). Shembull: "#000000" sht ngjyra e zez (s'prmbahet asnjra prej ngjyrave), "#ffffff" sht e bardha (maksimumi i t 3 ngjyrave), "#ff0000" sht e kuqja (R ka ff, t tjerat 0), etj. Systemi heksadecimal prmban shifrat sic vijon: 0-9, pastaj a, b, c, d, e, f (nga m e vogla tek e madhja). Pra edhe ky kod prfaqson nj ngjyr: "#86a39a".

Please purchase PDFcamp Printer on http://www.verypdf.com/ to remove this watermark.

Rekomandim: Kijeni gjithmon parasysh, se kodi pr ngjyrat prmban gjithmon 6 shifra! Pra, "#0000" sht i pavlefshm. Edhe nse dshironi vetm t gjelbrtn, duhet t vendosni edhe zerot pr ngjyrat tjera ("#00ff00"). Tani q kemi njohur sistemin e ngjyrave, atributet tjera nuk prbjn vshtirsi! text: prcakton ngjyrn q do t mbaj teksti. I njjti sistem si pr prapavijn. Vetm kujdes q teksti dhe prapavija te mos mbajn t njjtn ngjyr (e zez mbi t zezn plqehet n artin modern, por megjithat sht e vshtir pr tu lexuar!) link: qndron pr ngjyrn e kallausve (links) para klikimit, kurse vlink (visited links) pr kallaust e vizituar. Kjo ishte e gjitha, q duhet ditur pr krijimin n parim t nj skedari HTML. faqes me prmbajtje.

Hapi 2 - Mbishikim i komandave Pra, ne krijuam nj skelet q duam ta mbushim me pjest e tjera. Nj grumbull pyetjesh dalin tani prpara:
Si mund ta nxjerr emrin tim m t madh se t kojshis !? Si mund ta urdhroj shfletuesin q t trheqe fotot e mija? Si mund ta lidh kryeveprn time n Internet me faqen e Faruk Kovaqit !? Ktu komandat m t rndsishme (Pr t rikujtuar: t gjitha komandat tjera shkruhen ne zonen mes <body> dhe </body>) Tekst i that Tekst, n mnyr q t mos prmbaj asnj formatim t vecant. Kalim n rrjesht t ri Prfaqson nj Break, pra nj ndrrim rrjeshti. Nse ju n editor shkruani nj tekst dhe pastaj shtypni 'Enter', kursori hidhet n rrjeshtin e ardhshm. Por shfletuesi nuk e kupton kt!!! Ai shkruan n t njjtin rrjesht derisa, ose mbaron rrjeshti, ose ai hasn n nj <br>. Kjo komando nuk sht e detyrueshme t mbyllet; </br> zre se s'ekziston! Mbishkrimet <h1>Mbishkrim (gjigant)</h1> Komanda pr mbishkrimet. Sipas madhsis s dshiruar sht i mundur nj interval prej h1 deri tek h6. h1 sht gjigant kurse h6 mezi lexohet. M mir eksperimentoni vet pak! Kjo komando duhet mbyllur patjetr, prndryshe do t tregohej e gjith faqja me madhsin q tregon kjo.

Please purchase PDFcamp Printer on http://www.verypdf.com/ to remove this watermark.

Vrejtje: Komandot e mbishkrimeve e kalojn kursorin n mnyr automatike n rrjeshtin e ri pas etikets mbyllse (p.sh. </h1>). Grafiqet <img src="skedar.gif"> Kjo sht komanda pr prfshirjen e grafiqeve. Formate t lejuara n Internet jan .gif dhe .jpg. Kto formate jan t komprimuara (t ndrydhura) dhe prandaj zn pak vend n memorje. Pr qartsi: img qndron pr image (pamje, imazh) dhe src pr source (burim). Mos i harroni asnjher thonjzat dyfishe! Nse ju krijoni nj dosje tuajn me emrin 'pamje' pr grafiqet, ather shtegu duhej t ishte "pamje/skedar.gif". Nuk sht e domosdoshme pr tu mbyllur me </img>! Rekomandim: sht mir t ja thoni qysh n fillim shfletuesit madhsin e pamjes, sepse kshtu ai mund ta ndrtoj m shpejt faqen. Madhsin e pamjes ju mund ta merrni vesh nga programi juaj pr grafiqet (p.sh. tek Paint Shop Pro tek 'Informacion pr pamjen'). Por me t dhnat e mposhtme ju mund t eksperimentoni vet derisa t merrni rezultatin m optimal. Komandoja <img> zgjerohet kshtu edhe me atributet n vijim: <img src="skedar.gif" width="200" height="400"> pr nj pamje q sht 200 pika e gjer dhe 400 pika e lart. Edhe t dhnat n prqindje jan t mundshme (p.sh. width="50%"). Kallauset <a href="skedar.htm">Kliko ktu dhe kallausi t drgon n nj faqe tjetr</a> (hyper-reference??), sidoqoft kshtu mund t bhen lidhjet me faqet e tjera. N shembullin e prmendur lidhet nj skedar lokal, d.m.th. nj faqe q ndodhet n t njjtin servirs (server) n t njjtn dosje. E qart? Pr t lidhur nj skedar t huaj duhet t jepni adresn e plot (URL). Kjo mund t jet p.sh. e till: <a href=http://www.geocities.com/rema64/Dreni.html target="haupt">Faqe e huaj</a> Pr atributin target nuk keni pse e vrisni trurin njher tani pr tani, e rndsishme sht q adresa e huaj t vendoset (prfshir http://, etj). Kujdes: Komanda duhet t prfundoj me </a>! Prndryshe shfletuesi nuk e merr vesht se ku perfundon kallausi. Rekomandim: Adresat ne Internet jan shpesh nj rradhitje e pakuptimt shkronjash, numrash dhe shenjash, me t cilat mund t gaboni gjat dhnies

Please purchase PDFcamp Printer on http://www.verypdf.com/ to remove this watermark.

nga tastatura. M mir (dhe shpejt) arrihet me thirrjen e faqes prkatse dhe futjen e adress nprmjet 'Copy/Paste'. Mesazhet elektronike <a href="mailto:remzi@pi.be">M drgo nj mesazh elektronik</a> Cdonjri dshiron t marr kontakt her-pas-here me vizitort e faqeve pr t dgjuar mendimin e tyre. Mnyra m e leht sht dhnia e adress elektronike pr t drguar mesazhe. Parimi i puns sht njlloj si tek kallauset. Vecse ktu n vend t emrit t skedarit ose URL jepet "mailto:adresa@jote.plote". Ankorat <a href="skedar.htm#anker1">Ankora 1</a> dhe <a name="anker1"></a> Nj ankor sht nj pik krcimi brenda-pr-brenda nj faqeje. Nse informacioni i dshiruar qndron p.sh. n mesin e nj faqeje t gjat dhe vizitori nuk mund ta ruaj mbishikimin mbi faqen, ather para fillimit t ktij informacioni vendosim komandn <a name="anker1"></a>. Kjo komand prcakton ankorn q thrritet me klikimin e <a href="skedar.htm#anker1">Ankora 1</a> Tabelat Me an t tabelave mund t bhen mrekullira n paraqitjen e faqeve (layout). Modeli i nj tabele ka kt pamje:
<table> <tr> <td> PERMBAJTJA E TABELES 1 <td> PERMBAJTJA E TABELES 2 </table>

<tr> qndron pr Table Row, d.m.th. hapja e nj rrjeshti t ri. N vijim duhet vendosur nj <td>, pra nj Table Data. Pr shfletuesin nnkupton kjo, se ktu fillon prmbajtja e nj tabele. Sa m shum <td> t prcaktohen, aq m shum kuti vendosen krahas njra-tjetrs. Prcaktimi i nj etikete t re <tr> jep sinjalin e nj rrjeshti t ri. Nj tabel e prcaktuar kshtu:
<table>

Please purchase PDFcamp Printer on http://www.verypdf.com/ to remove this watermark.

<tr> <td>PERMBAJTJA1 <td>PERMBAJTJA2 <tr> <td>PERMBAJTJA3 <td>PERMBAJTJA4 </table>

duket kshtu me ann e shfletuesit:


PERMBAJTJA1 PERMBAJTJA2 PERMBAJTJA3 PERMBAJTJA4

Si atribute tabels mund t'i japim nj korniz (<table border="1">), ose nj ngjyr pr prapavijn (<table bgcolor="#cccccc">). Rekomandim: Komanda pr tabelat duhet t mbyllet patjetr (</table>), prndryshe shfletuesi nuk tregon asgj.

Formatime t tjera pr tekste Renditja Pr ta vendosur nj pjes teksti n qendr, prdoret komanda <center>. Si prher, kjo komando sht n fuqi derisa t mbyllet (</center>). Shfletuesit jan t parashikuar pr ta renditur tekstin automatikisht majtas, gj q mund t arrihet edhe me <p align="left">. Renditja n t djatht sht me <p align="right">. Pra align sht nj atribut kurse <p> (paragraph) sht komanda, q mbyllet me partneren </p>. Teksti edhe mund t mblidhet duke formuar nj njsi m vehte duke prdorur <blockquote> (edhe kjo duhet mbyllur). Rekomandim: Me ann e atributeve t msiprme mund t formatohet jo vetm tekst por mund t renditen edhe grafiqe, mbishkrime, etj... Provojeni njher <img src="skedar.gif" align="right"> ose <h2 align="center">.

Madhsia dhe ngjyra e tekstit Pr t theksuar pjes t tekstit, na vjen n ndihm komanda <font> me nj sr atributesh. Shembull: <font size="4" color="#ff0000">Ky tekst sht i vecant fal komands font dhe atributeve size dhe color</font> Listat Renditjet e numruara bien shum mir n sy, nse kjo sht br n form liste.

Please purchase PDFcamp Printer on http://www.verypdf.com/ to remove this watermark.

Pr kt sht komanda <li> (si pikat e vecanta n kt faqe). Nse dikujt nuk i plqen pika e mbushur, mund t provoj edhe <li type="square"> ose bullet, ose circle. Trash, Kursiv, Nnvizuar Sic sht e mundur edhe me programet e prpunimit t teksteve, edhe n Internet mund ta paraqitim tekstin trash (<b></b>), kursiv (<i></i>) ose dhe t nnvijzuar (<u></u>). Ja kto ishin rregullat m t rndsishme. Natyrisht ka edhe nj grumbull tjerash, por pr fillimin Mjaftojn kto

You might also like