URA

UNAX RODRIGUEZ VERDE

5. KURTSOA

AURKIBIDEA
-Uraren egoerak -Uraren zikloa -Hidrosfera -Itsasoak -Ibaiak -Uretako animaliak -Aintzirak

Ura oso inportantea da gure bizitzarako.Leku askotan urarik gabe daude eta askotan jendea hiltzen da.Afrikan batez ere gertatzen da hau.

Uraren egoerak
Uraren egoerak hauek dira. -Urtzea.Solido egoeratik likido egoerara aldatzea da. -Solidotzea.Likido egoeratik solidora aldatzea da. -Baporizazioa.Likido egoeratik gas egoerara aldatzea da. Bi modulan gerta daiteke. -Irakitea.Azkar gertatzen da. -Lurruntzea.Pixkanaka gertatzen da. -Kondentzazioa.Gas egoeratik likidora aldatzea da. -Sublimazioa.Solidotik gasera aldatzea da,tartean likidora pasatu gabe. -Alderantzizko sublimazioa.Gasetik solidora aldatzea tartean likidora pasatu gabe.

URAREN ZIKLOA
Uraren zikloa edo ziklo hidrologikoa urak iragaten dituen fase desberdinen segida da. Ur-masaren parterik gehiena egoera likidoan egon ohi da. Frakzio txikiena atmosferan agertzen da, egoera likidoan lainoetan moduan, edo gas egoeran ur-lurrun moduan. Gure planetaren lurrazalaren hiru laurdenak urez estalirik daude. Hiru egoeratan aurki dezakegu Lurrean: solido egoeran, likido egoeran eta gas egoeran. Itsaso, ibai, hodei eta euria etengabe aldatzen dira, lurrazaleko ura lurrundu, prezipitazio moduan berriz ere lurrera erori, lurrean iragazi eta abar.

HIDROSFERA
Hidrosfera,ur guztien multzoa da.Hidrosfera,gure planetaren 97% okupatzen du.Ur geza 3% okupatzen du berrriz.

ITSASOAK
Itsasoa ur gaziko eremu zabala da, ozeanoa baino txikiagoa. Batzuetan, laku handiei ere itsaso deitzen zaie.Hauek dira itsasoen zerrenda.

Ozeano Atlantikoan

Ozeano Artikoan

Ozeano Barean

Barrualdeko Itsasoak

Bizkaiko Golkoa Barentseko Bering itsasoa Karibe itsasoa itsasoa Japoniako Mexikoko golkoa o Itsaso itsasoa Ipar Itsasoa Okhotskeko Zuria Itsaso Baltikoa itsasoa Karako itsasoa Mantxako itsasoa Txinako Laptev itsasoa Mediterraneo itsasoa Hudsoneko itsasoa Zelebes badia o Itsaso itsasoa Beaufort Filipinetako Adriatikoa itsasoa itsasoa o Egeo Itsaso Horia Indiako ozeanoan itsasoa Tailandiako o Alboran Golkoa Itsaso Gorria itsasoa Javako Persiar Golkoa o Marmara itsasoa Omango itsasoa Banda itsasoa Golkoa o Itsaso Arabiako Beltza Hego Ozeanoan itsasoa o Joniar Bengalako itsasoa Ross itsasoa golkoa Andaman o Tirreniar Weddell itsasoa itsasoa itsasoa Timorreko itsasoa

Aral itsasoa Kaspiar Itsasoa Itsaso Hila

IBAIAK
Ibaiak urez egindako ur-lasterrak dira.Ibaien elementuak hauek dira.Ibilbidea. Sortzen direnetik bokaleetara iritsi arte egiten duten bideak dira.Ibaien bokaletan bi fenomeno sortzen dira.Itsasadarra eta delta. -Emaria.Ibaiek eramaten duten ur kantitatea da. -Erregimena.Nola aldatzen den ibaien emaria da erregimena.

Uretako animaliak

Uretako animaliak deitzen diogun animaliei bere bizitza osoan daudelako uretan sartuta.Hauek dira animalia batzuk , arrainak,dortokak,marrazoak,baleak...Animalia hauek guztiak oxigenoa aurkitzen dute uretan.Batzuetan arrantzaleei ez diete uzten arrantza egin animalia espezie bat urte osoan zehar.Animalia gehienak algaz eta arrainez elikatzen dira.

aintzirak
Aintzira lurrez inguratuta dagoen ur eremu bat da. Aintzira gehienek ur geza dute, eta gehiago daude Ipar hemisferioan. Handiak direnean itsasotzat hartzen dira. Txikiei urmael deritze. Finlandiak 187.888 aintzira ditu,eta Munduko aintziren %60 Kanadan daude.Euskadin aintzira gutxi daude.