Strach przed nawiedzonymi obywatelami - str.

Kwiecie, 3/2012

Zgrzyt
Zgierska Gazeta Niezalena

Dzieci bawi si razem, a doroli osobno? str. 2

Egzemplarz bezpatny

Biedny nie znaczy gorszy

O protekcjonalnym tonie i krzywdzcych stereotypach dotyczcych osb w gorszej sytuacji materialnej, zaprezentowanych w Ilustrowanym Tygodniku Zgierskim, pisze dzki socjolog, Wojciech Woniak.
W artykule Biedny po babci (Ilustrowany Tygodnik Zgierski, nr 5 (1032) rok XXI), autorka Grayna Zdrojewska, podaje wiele ciekawych i bolesnych danych dotyczcych sytuacji mieszkacw Zgierza: poziomu bezrobocia, take dugotrwaego, jak rwnie dostpnoci pomocy spoecznej. Liczby te okrasza jednak komentarzem, ktry kae nam si zastanowi, czy nawet te malejce rodki wydawane na wsparcie spoeczne z budetu miejskiego nie s de facto nonsensownym marnotrawstwem. Problematyk warunkw ycia ludnoci dotknitej ubstwem, jak rwnie zasad funkcjonowania polityki spoecznej i tego jak wpywa na ni publiczny obraz ludnoci biednej tworzony przez media zajmuj si od duszego czasu. Interesuj si tym, jak wyglda to zarwno u nas, jak i w wielu innych krajach, z ktrych uniwersytety wsppracoway w programach badawczych z Uniwersytetem dzkim. Std chciabym odnie si do niektrych stwierdze zawartych we wspomnianym artykule. Biedni i niemoralni Autorka tekstu posuguje si klasycznym typem opisu osb w trudnej sytuacji materialnej, ktry Adam Leszczyski, dziennikarz Gazety Wyborczej i historyk z Polskiej Akademii Nauk nazwa dyskursem protekcjonalnym. Ludzie ubodzy s w nim traktowani jak dzieci, ktre w przypadku niesubordynacji trzeba kontrolnie skarci. Leszczyski o innym przykadzie podobnej narracji pisa: protekcjonalno widoczna jest w sposobie opowiadania, w diagnozach i w jzyku: dziennikarka pisze o swoich bohaterach <<pan Gienio i pani Bronia>>. O wybitnym uczonym, polityku i biznesmenie chyba nie napisaaby <<Pan Zdzisio>>. Kolejnym elementem widocznym w artykule jest stereotypizacja biedy i biednych. Pozytywnych przykadw w przywoywanym tekcie waciwie nie ma, poza jednym zdaniem o 35-letniej kobiecie nie mogcej znale pracy. Skoro za gwny bohater artykuu, pan Waldek, nie pracuje, bierze zasiek i robi na czarno to pewno taka jest norma, pomyl niektrzy czytelnicy, tym bardziej, e kady z nas spotka si z podobnym przypadkiem lub czciej - o nim sysza. Uoglnianie tego zjawiska i stwierdzenia w rodzaju panw Waldkw jest na pczki s po prostu krzywdzc stygmatyzacj. Opart czsto na dowodzie anegdotycznym, gdy widzc kogo odpowiadajcego pewnym stereotypowym charakterystykom generalizujemy jego obraz na ca kategori spoeczn przeze reprezentowan. Kady z nas zetkn si kiedy z nieprzyjemnym i niekompetentnym urzdnikiem, kady przeczyta w gazecie bzdurny artyku. Stereotyp zoliwego urzdasa i niedouczonego pismaka dla wykonywujcych te zawody jest z pewnoci przykry, jednak niewiele moe im w rzeczywistoci zaszkodzi. Biednych rozpowszechniany przez media stereotyp moe skrzywdzi w bardzo praktyczny sposb. Skoro s najczciej nieudacznikami lub oszustami, moemy atwo zapomnie, e s rwnie naszymi wspobywatelami. W badaniach prowadzonych przez socjologw z U nader czsto okazywao si, e politycy, dziaacze spoeczni, pracownicy socjalni zapominaj i biedni, klienci pomocy spoecznej prawo do wsparcia maj zagwarantowane w konstytucji. Cig dalszy na str 3

Fot. Daniel Kuliski (CC BY-NC-SA 2.0)

Spdzielnia... To si le kojarzy

Wikszo Polakw i Polek na dwik sowa spdzielnia widzi oczyma wyobrani instytucjonalne molochy. S temu winne np. spdzielnie mieszkaniowe, bdce PRL-owskim reliktem, z wszechwadnym prezesem na czele. Tymczasem, takie spdzielnie z prawdziw spdzielczoci maj w istocie niewiele wsplnego. Idea spdzielczoci wywodzi si jeszcze z czasw przedwojennych. Organizacje, nazywane wanie sp- Czytaj na stronie 4

dzielniami albo kooperatywami byy zakadane w celu samoobrony sabszych jednostek przed wyzyskiem. Dziaay wwczas liczne spdzielnie produkcyjne i handlowe, kooperatywne placwki edukacyjne czy medyczne. Dzi, po trudnych dla autentycznej spdzielczoci czasach PRL, mamy do czynienia z odnow ruchu. wiadcz o tym liczne spdzielnie socjalne, czy powstajce jak grzyby po deszczu kooperatywy spoywcze. O tradycjach, odrodzeniu i ideach ruchu spdzielczego pisze Micha Sobczyk.

Zgierska Siaczka
O Stefanii Kuropatwiskiej, zaoycielce zgierskiego Kolegium Nauczycielskiego, ktra cae ycie powicia przygotowywaniu przyszych pokole nauczycieli, pisze Robert tarzyski, dyrektor Muzeum Miasta Zgierza. Czytaj na stronie 7

O Wielkiej Nocy sw kilka

O ile znaczna cz zwyczajw zwizanych z Wigili ma swj rodowd przedchrzecijaski, o tyle obrzdowo wielkanocna jest w duej mierze inspirowana katolicyzmem i wykorzystuje tylko pewne elementy kultury pogaskiej. By moe wanie dlatego witowanie Boego Narodzenia jest gbiej w nas zakorzenione? Czytaj na stronie 6

Dzieci i Ryby

Co to znaczy robi rne rzeczy wsplnie? Czy lepiej dziaa razem czy oddzielnie? Jak czciej ludzie co robi razem czy osobno? O te wane, aczkolwiek niedoceniane sprawy, zapytaam dzieci przedszkolaki i drugoklasistk. Karolina: Co to znaczy robi co wsplnie? Szymek (6 lat): To znaczy, e... robi co razem, w zespole. Razem mona na przykad rysowa motyle! I razem mona zrobi co szybciej. Czciej robi co razem dzieci, bo si bawi. Jak gram w gr, to zawsze prosz tat, eby mi przeszed pieskiem na most i omin rekina. I tak wanie wtedy robimy co wsplnie.

moe robi swj inaczej i jak to poczymy to dopiero powstanie co niesamowitego. Jak czciej postpuj doroli? Baej (4 lata): Doroli to razem nie robi duo rzeczy. A bawi si razem jak dzieci? Baej: Nie! Kady w oddzielnym domu. Jak pracuj to te kady w innym domu.

Szymek, Baej, Marika, Gabrysia (chrem!): ODDZIELNIE! A kto czciej wsppracuje, dzieci czy doroli? Antonina: ...Chyba dzieci. Nie wiem dlaczego i nie umiem tego wytumaczy, ale nie doroli...

Rys. Blanka Pustelnik

Dziecko nie moe myle jak dorosy, ale moe dziecico zastanawia si nad powanymi zagadnieniami dorosych; brak wiedzy i dowiadczenia zmusza je, by inaczej mylao. Janusz Korczak

Powinnimy, prosz PaGabrysia (6 lat): Doroli to mog stwa, pochyli si chyba nad pracowa razem. Ale czasami le- tym co i jak myl o naszym piej pracowa oddzielnie... codziennym yciu dzieci. Gdzie jest ten moment w yciu Marika (5 lat): Wsplnie jak co czowieka, e koczy si przesi robi to jest bardziej wesoo. My waga wraliwoci serca nad z Gabrysi robimy wsplnie ma- racjonalnym kalkulowaniem, mie niespodzianki. My tak robimy, e lepiej jednak, aby kady z bo jestemy siostry, a mamie jest nas pracowa w oddzielnym mio. domu. Antonina (lat 8): Robi co wsplMoe warto pamita, e nie, to znaczy wsppracowa, Tymek (4 lata): Razem to mona razem mona rysowa moeby nas byo wicej. Wtedy jest robi wszystko, ale ludzie czciej tyle!. A moe wiele motyli... fajnie i bardziej wesoo. Razem robi wszystko oddzielnie. i jak to poczymy, dopiero pomona zrobi ciekawsze rzeczy, bo wstanie co niesamowitego!. kady ma inne talenty. Jak robimy Jak mylicie. Czciej ludzie rowsplnie jeden obrazek to kady bi co wsplnie, czy oddzielnie? Karolina Miyska

Strach przed nawiedzonymi obywatelami

Bez przeomu w zakresie partycypacji obywatelskiej w Zgierzu. Rada Miasta odrzucia uchwa dajc uprawnienia uchwaodawcze mieszkacom.

Najpierw jednak - krtkie omwienie pozostaych punktw obrad. W ramach interpelacji, radni pytali midzy innymi o remont szkoy podstawowej nr 10 oraz plany powstania w Zgierzu spalarni mieci. Pwrci take, jak bumerang, temat zasiadania w radach nadzorczych. Mimo pozytywnych opinii prawnych, wniosek o wprowadzenie do rady nadzorczej PEC sp. z o.o. Iwony Wieczorek zosta odrzucony przez referendarza sdowego. Na t decyzj zostay zoone dwie skargi, w tym jedna autorstwa Pani Prezydent. Wrd interpelacji znalaz si te wniosek o likwidacj Ilustrowanego

Tygodnika Zgierskiego i utworzenie w jego miejscu miesicznika informacyjnego. W trakcie posiedzenia, Rada Miasta nadaa kilka tytuw honorowych. Medal VII Wiekw Zgierza otrzymali, z okazji 45-lecia Towarzystwa Przyjaci Zgierza, zasueni czonkowie TPZ: ks. Marcin Undas i historyk Adam Zamojski. Tytuem Zasuony dla Miasta Zgierza odznaczono Stowarzyszenie Telewizji Kablowej Centrum, Grzegorza Krysiaka i zgierski hufiec ZHP. Honorowym Obywatelem Miasta Zgierza zosta natomiast ks. Tadeusz Isakowicz-Zalewski. W punkcie uchwa radni i radne przyjli uchway dot. rozwizania MKT sp. z o. o. oraz projekt Programu opieki nad zwierztami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomnoci zwierzt. Najwicej kontrowersji wzbudzi, zoony przez radnego Misoka, projekt wprowadzajcy w Zgierzu obywatelsk inicjatyw uchwaodawcz.

Dziki projektowi, grupa ju 100 mieszkacw/mieszkanek Zgierza (w toku obrad Misok zmieni t liczb najpierw na 200, potem na 300) miaa by moliwo przedkadania wasnych projektw uchwa pod gosowania Rady Miasta. Zdaniem autora uchway, miaa ona na celu upodmiotowienie mieszkacw. Wpisywaa by si ona take w coraz powszechniejszy trend zwikszania udziau obywateli we wadzy. Argumenty Misoka spotkay si z oporem wikszoci radnych. Zdaniem przeciwnikw, obywatelska inicjatywa uchwaodawcza mogaby doprowadzi do anarchii. Niektrzy radni, np. Zdzisaw Sobczak (PO), wyrazili strach, znajc pobudzenie i nawiedzenie niektrych obywateli. Powszechna bya take opinia, e istnieje obecnie wystarczajco duo mechanizmw partycypacji, tylko nie s one dostatecznie wykorzystywane. Projekt uchway zosta odrzucony stosunkiem gosw 14 do 8, z 1 wstrzymujcym si. Za by wnioskodawca oraz radni i radne klubu PO, z wyczeniem Zdzisawa Sobczaka.

Od redakcji
Uywajc terminologii pikarskiej mona napisa, e runda wiosenna w zgierskim samorzdzie rozpocza si od przegranej obywateli. Pomys obywatelskiej inicjatywy uchwaodawczej spotka si ze strony wikszoci radnych z du nieufnoci i niezrozumieniem. Gdy syszaem zdania mwice o moliwej anarchii jako konsekwencji uchway, z ciekawoci wszedem na supskie portale informacyjne. W Supsku obywatelska inicjatywa uchw. funkcjonuje ju pi lat. Na wspomnianych portalach brak jednak informacji na temat poncych samochodw, rabowanych sklepw czy porywanych urzdnikw miejskich. Podobnie zreszt z kilkunastoma miastami w caej Polsce. W Sopocie obywatele nie tylko maj prawo skadania uchwa. Uczestnicz oni take w procesie konstruowania budetu miasta. Natomiast grupa co najmniej 25 obywateli posiada take prawo wprowadzania poprawek do uchwa zgaszanych przez radnych. Nawet, jeli w omawianym projekcie uchway byy zapisy prawne, ktre wymagay ucilenia czy poprawek, to ostatecznie pomys upad ze wzgldu na strach radnych przed realnym prawem mieszkacw do stanowienia prawa we wasnym miecie. Zaskakujcy jest opr gabinetu Prezydent Wieczorek, wyraony ustami Grzegorza Leniewicza. Po dobrej decyzji wczenia si w projekt Decydujmy razem, wadze zatrzymay si przed zrobieniem kolejnego kroku w kierunku obywatelskiej partycypacji. Mateusz Mirys

Adres redakcji: ul. Rembowskiego 36/40, 95-100 Zgierz, tel. 511 202 214 , www.gazetazgrzyt.pl, e-mail: kontakt@gazetazgrzyt.pl Redaguje zesp: Micha Bykowski (DTP), Karolina Gierszewska (korekta), Weronika Jwiak (koordynatorka projektu), Bartosz Tyrcha (grafika), Ilona Majewska (administracja www), Mateusz Mirys (redaktor naczelny), Jan wieczkowski (grafika) Wsppraca: Hanna uczak, Alina cka-Andrzejewska (Zgierski Uniwersytet Trzeciego Wieku), Karolina Miyska, Patrycja Malik Wydawca: Stowarzyszenie Wielokulturowy Zgierz, ul. Rembowskiego 36/40, 95-100 Zgierz Partnerzy: WOZ - Die Wochenzeitung, Stowarzyszenie Homo Faber, Modzi Socjalici Nakad: 10 000 egzemplarzy

3
Oferty pracy w Zgierzu w jednym z portali internetowych.
Liczba ofert: 4, stan na dzie 02.04.2012

Dokoczenie ze str 1 Dopki sami nie znajdziemy si w sytuacji, ktra zmusza nas do szukania wsparcia pastwa i jego agend, lekcewaonej pomocy spoecznej i pogardliwie traktowanego ZUSu czsto o tym zapominamy, jak i o tym, e poszanowanie i ochrona godnoci osoby ludzkiej jest prawem obywatelskim. Biedni bo gorsi Efektem s, oprcz protekcjonalnego tonu, czsto spotykane praktyki stygmatyzujce i pitnujce zachowania biednych, stosowane przez instytucje majce zapewnia wsparcie. Dotyczy to rwnie postaw wobec dzieci, wydawaoby si szczeglnie niewinnych swej sytuacji. Skoro, jak pisze Grayna Zdrojewska, bied rozumian jako styl ycia dziedziczy si po babci i rodzicach, to po co traktowa dzieciaki z biednych rodzin mniej protekcjonalnie ni ich rodzicw i dziadkw. Skutki takiego postrzegania ubogich s fatalne z punktu widzenia zarwno jakoci ycia tych osb, jak i skutecznoci dziaa pomocowych. W badaniach spotykalimy si z przypadkami segregowania dzieci w szkolnych stowkach w

zalenoci od tego, czy ich posiki finansowali rodzice, czy pomoc spoeczna; z sytuacjami gdy dzieci z ubogich rodzin dostaway w wyprawce szkolnej jednakowe plecaki, w efekcie czego caa gmina wiedziaa, u kogo w domu jest najbiedniej, czy z nauczycielami, ktrzy nie widzieli nic zdronego w tym, e dzieci, ktrych udzia w koloniach sfinansowaa pomoc spoeczna nazywano publicznie mopsikami (od MOPS Miejski Orodek Pomocy Spoecznej). Tego typu etykietowanie jest ze nie tylko z powodu dyskomfortu osb naznaczanych. Strategia obwiniania ofiary osoby w trudnej sytuacji materialnej i jej wtrna wiktymizacja podminowuje skuteczno dziaa pomocowych, a czsto tamsi motywacj do stara o popraw sytuacji. Sprzyja bowiem, szczeglnie u modych, budowaniu negatywnych autodefinicji, mogcych prowadzi do cakowitej rezygnacji z walki o wydostanie si z trudnego pooenia (wszyscy wiedz, e ze mnie nic nie bdzie, bo jestem ze zej rodziny, dzielnicy, ssiedztwa po co mam si stara skoro nikt si po mnie nie spodziewa niczego dobrego?). Autorka ma racj, e dziedziczenie stylu ycia w obrbie rodzin ubogich bywa proble-

mem, myli si jednak utosamiajc to zjawisko z dziedziczeniem biedy jako takiej, rozumianej jako po prostu niedostatek materialny, jak rwnie demonizujc przykad pyncy z domu rodzinnego jako determinujcy przyszo dziecka. Nie tylko wpyw najbliszej rodziny, ale take otoczenia szkolnego, ssiadw, nauczycieli, osb do ktrych zwracamy si po pomoc, ale i mediw ma znaczenie dla sposobu postrzegania siebie, choby poprzez co, co w socjologii nazywamy jani odzwierciedlon, a co jest obrazem wasnej osoby budowanym w oparciu o reakcje i opinie innych osb, ktrych rdem s czsto wanie stereotypy, a nie nasze realne dziaania. Kursy doksztacajce, o ktrych entuzjastycznie wypowiada si autorka artykuu, bywaj niezwykle cenn szans dla osb bezrobotnych, pod warunkiem jednak, e s jakkolwiek skoordynowane z popytem na prac w danej okolicy. Czy rzeczywicie zgierski urzd pracy dysponuje ofertami pracy w wymienionych zawodach, ktrych mona si wyuczy dziki wymienionym szkoleniom (kwiaciarka, magazynier, operator koparki, kasjerka, grafik komputerowy)? W dzisiejszym (26 marca 2012) dodatku do dzkiej Gazety Wybor-

czej z ofertami pracy nie znalazem adnego ogoszenia skierowanego wprost do przedstawicieli tych profesji. Autorka artykuu bardzo susznie zwraca uwag na to, jak niskie i od lat nie waloryzowane, s progi uprawniajce do wiadcze pomocy spoecznej (351 PLN na osob w rodzinie i 477 dla osoby samotnej). Obnianie wskanikw tzw. ubstwa ustawowego (odsetka osb uprawnionych do wiadcze) przez brak ich waloryzacji choby o poziom inflacji, powinno by raczej powodem do wstydu i za-

cji, Irlandii i nigdy nie spotkaem si ani z pojciem policji socjalnej, ani z traktowaniem tropienia wyudze jako priorytetu w dziaaniach pomocy spoecznej. Przeciwnie, w krajach w ktrych dziaa ona najlepiej, oparta jest na radykalnym, czsto wrcz naiwnym zaufaniu. W wielu przypadkach zreszt, kontrola wiadcze jest niekonieczna, bo s one przyznawane na zasadzie uniwersalistycznej nale si wszystkim niezalenie od sytuacji finansowej (tak jak w Polsce becikowe). Po prostu wiadomo z praktyki, e powoywanie admini-

Podobnie jak autorka zgierskiego tygodnika, ksenofobiczne angielskie tabloidy wskazuj, e masowe oszukiwanie systemu pomocy spoecznej jest jakoby cech charakterystyczn Polakw.
enowania oraz medialnych naciskw na wadze. Jestemy, o ile mi wiadomo, jedynym krajem w Europie, gdzie progi te s nisze od minimum egzystencji, czyli wyliczanej cyklicznie przez warszawski Instytut Pracy i Spraw Socjalnych wartoci koszyka dbr, ktre niezbdne s do zaspokojenia absolutnie podstawowych potrzeb jednostki prawie 90 procent tej kwoty to wydatki na ywno i mieszkanie, reszta (czyli w sumie ok. 50 PLN miesicznie) to m.in. rodki na leki, higien osobist i odzie. Zadziwiajce jest stwierdzenie o policji socjalnej, jakoby powszechnej na Zachodzie i tropicej naduycia dokonywane przez osoby wyudzajce wiadczenia. Wspkoordynowaem projekt badawczy, w ktrym realizowalimy badania nad subami spoecznymi, ich pracownikami i klientami m.in. w Finlandii, Niemczech, Wielkiej Brytanii, we Woszech, czytaem naukowe opracowania i suchaem referatw na konferencjach dotyczcych funkcjonowania polityki spoecznej m.in. w Holandii, Franstracyjnych instytucji kontrolnych, majcych tropi przypadki wyudze (lub nawet sprawdza dochody starajcych si o wiadczenia) jest czsto z punktu widzenia pastwa znacznie bardziej kosztowne ni przymknicie oka na niewielkie, biorc pod uwag wysoko zasikw, straty wynikajce z ich nienalenej wypaty. Radykalne rodki zwikszajce kontrol wypacanych wiadcze wprowadzi ostatnio brytyjski rzd Davida Camerona. W duej mierze pod naciskiem tamtejszej prasy brukowej twierdzcej, podobnie jak Grayna Zdrojewska, e wyudzanie zasikw jest powszechn praktyk. I podobnie jak autorka zgierskiego tygodnika, ksenofobiczne angielskie tabloidy wskazuj, e masowe oszukiwanie systemu pomocy spoecznej jest jakoby cech charakterystyczn Polakw. Co charakterystyczne, wszyscy piszcy o masowej skali wyudze nigdy nie powouj si na jakiekolwiek dane stosujc retoryk: powszechnie wiadomo, e. Cig dalszy na stronie 4

Fot. Shack Dwellers International

Spdzielnia... To si le kojarzy
Spdzielnie byy w PRL jednym z symboli przymusu w yciu spoecznym oraz braku efektywnoci w gospodarce. Dzi coraz wicej osb odkrywa, e podobnie jak przed wojn, autentyczna spdzielczo moe sta u podstaw wietnie prosperujcych firm oraz innowacyjnych inicjatyw spoecznych.
Poniewa system nakazowo-rozdzielczy wypaczy zarwno ideay, jak i zasady funkcjonowania spdzielczoci, warto zacz od prby zdefiniowania prawdziwej spdzielni. W szerszym znaczeniu mona za ni uzna kade dobrowolne i samorzdne zrzeszenie osb, ktre postanowiy zsumowa swoje zasoby umiejtnoci, kapita czy si nabywcz by lepiej zaspokaja wsplne potrzeby ekonomiczne, spoeczne czy kulturalne. Jak najpeniejsze odpowiadanie na konkretne potrzeby spoeczne pozostaje ich zasadniczym celem, odrniajc je np. od spek kapitaowych, ktre koncentruj si na maksymalizacji zysku swoich wacicieli. Racj istnienia zdrowych spdzielni mieszkaniowych jest budowa i/lub administrowanie nieruchomociami w interesie ogu lokatorw i lokatorek; spdzielnie pracy s form samoorganizacji na rynku zatrudnienia, wzmacniajcej pozycj tworzcych je osb; kooperatywy spoywcw oraz grupy producenckie su odpowiednio konsumentom oraz rolnikom, m.in. umoliwiajc im omijanie porednikw, i tak dalej. Prawo zawa pojcie spdzielni do przedsiwzi, ktre d do zaspokajania owych potrzeb na drodze dziaalnoci gospodarczej, prowadzonej w formie przedsibiorstwa. Dziaa ono w oparciu o prawo spdzielcze oraz wewntrzny statut, ktry okrela ponadto ramy dziaalnoci spoecznej, prowadzonej przez spdzielni na rzecz czonkw i czonki oraz ich otoczenia. Sama forma prawna nie przesdza jednak o realnie kooperatywnym charakterze danej inicjatywy. Przykadowo, nawet najbardziej demokratyczny statut nie gwarantuje powszechnego zaangaowania uczestnikw i uczestniczek w jej funkcjonowanie, dlatego cz firm spdzielczych, zwaszcza duych, nieatwo w praktyce odrni od np. spek akcyjnych. Cho nadal mog mie one istotne zalety w porwnaniu do swoich typowo komercyjnych odpowiednikw, czego przykadem moe by spdzielczo oszczdnociowo-kredytowa, to nie one s bohaterkami piknej historii poytkw z solidarnego i demokratycznego wspdziaania. Historia nauczycielk wsppracy Polska ma wspaniae tradycje gospodarki nie nastawionej na zysk, sigajce czasw zaborw, a nastpnie midzywojnia. Dziaay wwczas liczne spdzielnie dbr konsumpcyjnych, poyczek czy owiaty, oferoway ubezpieczenia spoeczne... Spdzielnie s zrzeszeniami tych, ktrzy s bezradni w pojedynk i przez to wyzyskiwani. Jednostki gospodarczo sabe organizuj si w spdzielnie, aby przez prowadzenie wsplnego przedsibiorstwa chroni si przed wyzyskiem. Lepiej zaspokaja swoje potrzeby, podnosi swoje gospodarstwo lub usuwa, a przynajmniej zmniejsza krzywd przy sprzeday swojej pracy lub jej wytworw pisa w 1936 r. Jan Wolski, gigant polskiej spdzielczoci pracy. Rzeczywisto spoeczno-gospodarcza tamtych czasw potwierdzaa skuteczno propagoczy Maria Dbrowska, aktywnie angaowali si wwczas w ruch spdzielczy, a liczne formacje miay w programach wspieranie tej formy gospodarowania. Niestety, po 1945 r. zabrako przestrzeni dla aktywnoci spoeczno-gospodarczej znajdujcej si poza kontrol Partii. Spdzielczo de facto znacjonalizowano i wczono w scentralizowan machin gospodarcz pastwa, przyznajc jej z rozdzielnika zasoby i zadania produkcyjne. Potrzeby czonkw/czonki czy klientw/ klientek, a nawet rachunek ekonomiczny zeszy na dalszy plan. Spowodowao to, e kolejna zmiana ustroju zastaa ten sektor rozwinitym, ale sabo zarzdzanym i obcionym licznymi negatywnymi skojarzeniami. Co wicej, sami czonkowie i czonkinie, nie majcy w spdzielniach zbyt wiele do powiedzenia, przestali o nich myle jako o wsplnym dobrze. Oglna podejrzliwo wobec dziaa zbiorowych oraz kult konkurencji i indywidualnego sukcesu, a ponadto skrajnie niesprzyjajca spdzielczoci polityka pastwa, dopeniy dziea. Cho wiele podmiotw noszcych t nazw przetrwao transformacj, a pewien ich odsetek stara si by wierny tradycyjnym wartociom ruchu kooperatywnego, w pewnym momencie pikne sowo spdzielnia do koca utracio swj dawny blask.

Jednostki gospodarczo sabe organizuj si w spdzielnie, aby przez prowadzenie wsplnego przedsibiorstwa chroni si przed wyzyskiem.
produkcyjne i handlowe, kooperatywne placwki edukacyjne czy medyczne, ambitne spdzielcze wydawnictwa itp. W warunkach skrajnej biedy spontanicznie zawizyway si inicjatywy, ktre zapewniay swoim czonkom i czonkiniom prac, uatwiay dostp do wanej przez niego formuy. Do powiedzie, e Spoem byo przed wojn najwiksz i najnowoczeniejsz instytucj handlow na ziemiach polskich, chronic setki tysicy rodzin przed zachannoci kupcw-kapitalistw. Wybitni ludzie kultury, jak Stefan eromski

Dokoczenie ze strony 3 Podobne do zastosowanych w przywoywanym artykule argumenty naleay do elaznego zestawu rodkw retorycznych, za pomoc ktrych pastwo buduje poparcie dla wycofania si z obowizku dbania rwnie o tych na dole spoecznej hierarchii (po co wspiera biednych, skoro sami s winni). W polskim kontekcie trudno mwi o dalszym wycofywaniu si pastwa z zobowiza wobec najuboszych, bardzo niskie progi, niewielkie wiadczenia, najniszy w Europie odsetek bezrobotnych majcych prawo do zasiku, jak i najkrtszy czas ich pobierania wiadcz o tym dobitnie. Jeeli jednak uwierzymy, e rzeczywicie kady biedny jest sobie winny, bardzo atwo przyjdzie

nam ich ocenia, moralizowa na ich temat i po prostu poprawia sobie samopoczucie mylc le o tych, ktrzy s niej od nas w hierarchii spoecznej. Grudniowy raport Organizacji Wsppracy Gospodarczej i Rozwoju opisujcy temat w midzynarodowej perspektywie wskazuje, e w Polsce nierwnoci dochodowe mierzone dystansem pomidzy dochodami najbogatszych i najbiedniejszych 10 procent spoeczestwa wzrosy w cigu ostatnich dwch dekad najbardziej ze wszystkich kilkudziesiciu krajw nalecych do OECD. Cieszc si z tego, e przecitnie rzecz biorc wikszoci z nas powodzi si coraz lepiej warto si zastanowi nad myl najsynniejszego dzisiaj polskiego naukowca, socjologa Zygmunta Baumana:

Na podobiestwo nonoci mostu, ktrej nie mierzy si wszak redni wytrzymaoci przse lecz moc non najsabszego z nich, albo mocy acucha, ktrej nie mierzy si przecie redni wytrzymaoci ogniw, ale moc najsabszego z nich, jakoci spoeczestwa nie naley mierzy przecitn bytowych warunkw, lecz jakoci ycia najsabszej jego czci. Dr Wojciech Woniak jest adiunktem z Katedrze Socjologii Oglnej Uniwersytetu dzkiego. Zajmuje si problematyk polityki spoecznej i nierwnoci spoecznych. rdo: emmahostel.pl

5
rdo: emmahostel.pl

Deklaracja Spdzielczej Tosamoci, przyjta przez Midzynarodowy Zwizek Spdzielczy w 1995 r. i zawierajca wytyczne, przy pomocy ktrych spdzielnie wprowadzaj swoje wartoci do praktyki:

I Zasada: Dobrowolnego i otwartego czonkostwa II Zasada: Demokratycznej kontroli czonkowskiej III Zasada: Ekonomicznego uczestnictwa czonkw i czonki IV Zasada: Autonomii i niezalenoci V Zasada: Ksztacenia, szkolenia i informacji VI Zasada: Wsppracy pomidzy spdzielniami
Powrt do korzeni Dobrowolne wspdziaanie w imi zaspakajania wsplnych potrzeb jest jednak tak naturaln form ycia spoecznego, e na dusz met nawet sojusz realnego socjalizmu z dzikim kapitalizmem okaza si dla niego zbyt sabym przeciwnikiem. Powoli, ale nieustajco pojawiaj si nowe inicjatywy oparte o klasyczne zasady spdzielcze, zakadane przez ludzi wolnych od popeerelowskich stereotypw, a nierzadko bezporednio zainspirowanych przedwojenn polsk kooperacj. Szczeglnie krzepicy przykad nowej spdzielczoci stanowi niektre spdzielnie socjalne, oraz ruch kooperatyw spoywczych. Pierwszy z wspomnianych typw spdzielni, ktrych funkcjonuje ju w Polsce ok. 500, ma na celu przywracanie na rynek pracy osb, ktre z jakich powodw si na nim nie odnajduj. Znajduj w nich swoje miejsce niepenosprawni, byli winiowie, uchodcy czy osoby wychodzce z uzalenienia, ale take niepokorna modzie, dla ktrej oczywistym modelem jest partnerska wsppraca, a nie sztywne hierarchie i wycig szczurw. Licz zazwyczaj od piciu do dziewiciu czonkw/czonki i w wikszoci zajmuj si wiadczeniem rnego rodzaju usug, od kopiowania dokumentw czy pielgnacji terenw zielonych po specjalistyczne testy stron internetowych, pod ktem ich uytecznoci dla osb o rnych niepenosprawnociach. W naszym regionie w formule spdzielni socjalnej dziaaj m.in. zgierska DELA, prowadzca Karczm Raz na Wozie w Parku Kulturowym Miasta Tkaczy, konstantynowski KONSTANS, oferujcy usugi opiekucze i porzdkowe, czy dzkie: klub muzyczny DOM, hostel LaGranda (zaoony przez grup aktywistw i aktywistek obywatelskich, zaangaowanych m.in. w promocj samoorganizacji spoecznej) oraz bistro Zaraz wracam. Z kolei pczkujca spdzielczo spoywcw opiera si na genialnie prostej obserwacji, e zorganizowani konsumenci i konsumentki mog kupowa taniej (po cenach hurtowych, z pominiciem porednictwa) i z gwarancj jakoci. Kooperatywy konsumenckie, majce jak na razie nieformalny charakter, najpeniej realizuj tradycyjne ideay spdzielcze. Nakazuj one m.in. otwarto na nowych czonkw i czonkinie, niezalenie od ich pochodzenia spoecznego czy pogldw, pielgnowanie wewntrznej demokracji (zgodnie z zasad jeden czowiek-jeden gos), oraz wspprac z innymi inicjatywami spdzielczymi, w formie np. wymiany wiedzy czy usug. Wszystkie te cechy kooperatywy spoywcw, zdaniem duchowego ojca polskiej spdzielczoci, Edwarda Abramowskiego, czyni z niej szko spoeczn, w ktrej ludzie ucz si sami radzi nad swoimi sprawami, organizowa je, dziaa zbiorowo i solidarnie, reformowa warunki swego bytu wasnym umysem i wasnymi siami, gdzie poznaj w praktyce zoony mechanizm ekonomiczny i spoeczny dzisiejszego ycia i sposoby zarzdzania nim. Od serca, ale z kalkulatorem Spdzielczo bez wtpienia nie stanowi panaceum na wszystkie bolczki spoeczne. Nie jest te wolna od patologii, np. na tle unijnych dotacji, pyncych wartkim strumieniem do tej kategorii przedsibiorstw. Wreszcie, w niektrych przypadkach swego rodzaju idealizm, wpisany w kooperatywne formy prowadzenia dziaalnoci biznesowej, utrudnia efektywne konkurowanie z podmiotami typowo komercyjnymi. Nie ulega jednak wtpliwoci, e zdrowa spdzielczo moe odegra w yciu spoecznym wan rol, zwaszcza jako lokalny dostawca produktw czy usug, ktrych nie chce lub nie potrafi dostarczy rynek ani pastwo. Odbudowa struktur spdzielczych oraz, co chyba jeszcze trudniejsze, etosu kooperatywnego, idcego w poprzek dominujcych wzorcw kulturowych to zadanie na lata, jeli nie dziesiciolecia. Sen o spdzielczej potdze zici si jedynie wwczas, jeli ta forma aktywnoci przycignie ludzi ambitnych i przedsibiorczych, czcych zmys biznesowy ze spoecznikowsk wraliwoci. Kto wie, moe niektrzy i niektre z nich wanie czytaj ten tekst? Micha Sobczyk

VII Zasada: Troski o spoeczno lokaln

Kongres UTW
W dniach 19 - 20 marca reprezentacja suchaczek i suchaczy Zgierskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku wzia udzia w Oglnopolskim Kongresie Uniwersytetw Trzeciego Wieku, zorganizowanym w ramach Europejskiego Roku Aktywizacji Osb Starszych i Solidarnoci Midzypokoleniowej, ktry w Polsce obchodzony jest jako Rok Uniwersytetw Trzeciego Wieku. Warszawski Kongres odby si pod honorowym patronatem Maonki Prezydenta RP Anny Komorowskiej oraz merytorycznym Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego. Wrd debatujcych o wyzwaniach dla UTW nie zabrako przedstawicieli Uniwersytetw z caej Polski, organizacji pozarzdowych dziaajcych na rzecz seniorw (takich jak Towarzystwo Inicjatyw Twrczych ), politykw i naukowcw. Rezultatem Kongresu jest wypracowanie misji dla UTW, ktra zostaa wyraona w Apelu Grupy inicjatywnej. Jego myl przewodni jest uczynienie Uniwersytetw Trzeciego Wieku partnerem w wypracowaniu polityki senioralnej pastwa. Tym samym UTW wychodz poza wyobraenie organizacji, ktrych jedyn rol jest prowadzenie lokalnych dziaa adresowanych do wskiego grona osb starszych. rodowisko osb trzeciego wieku chce w peni partycypowa w procesie diagnozy potrzeb oraz wypracowywaniu rozwiza, katalogowania dobrych praktyk, ktre pozwol Polsce zmierzy si ze starzeniem spoeczestwa. Wicej o Kongresie przeczytacie na stronie internetowej Zgrzytu. Alina cka-Andrzejewska

O Wielkiej Nocy sw kilka

Przykadowy wiconkowy koszyczek (nalecy do Wojewody Sapiehy) skada si m.in. z: 12 pieczonych jeleniz pozoconymi rogami (symbolizujcych 12 miesicy), ciast mazurkw, bab w iloci 52 sztuk, baranka ulepionego z masa z brylantowymi renicami... O tradycjach wielkanocnych pisze Ilona Majewska
Wielkanoc to najwaniejsze wita dla Kocioa Katolickiego wpisujce si w ludow obrzdowo powitania wiosny. Cho istotne z religijnego punktu widzenia, wita Wielkanocne dla wikszoci Polakw ustpuj magii Boego Narodzenia. Wspczesnoci nie udao si ich a tak skomercjalizowa, ale podobnie jak w przypadku Boego Narodzenia, wiele zwyczajw zagino, a wikszo zatracia swoj symbolik i sens. Dlaczego Wielkanoc nie jest dla nas tak wana jak Boe Narodzenie witowane nawet przez osoby niewierzce? Czy tylko z Mwic o Wielkanocy warto odnie si do czasu przeomu zimy i wiosny. Dla czowieka kultury ludowej, ktrego rytm ycia by wyznaczany przez przyrod, by to czas trudny, przeomowy zima symbolizowaa mier, a wiosna nadejcie ycia. Wyobraano sobie, e pokonany przez Chrystusa diabe, przykuty acuchem wewntrz ziemi, cay rok spdza na rozkuwaniu kolejnych ogniw. Zima to czas kiedy sukces diaba zaczyna by widoczny przyroda pogrona jest w mierci. Dopiero pierwsza wiosenna burza i pioruny zsyane przez Boga na nowo przylano racje ywnoci, najbiedniejsi aby przey zmuszeni byli do poyczania (czsto na lichwiarskich zasadach) zboa. Pewnym wyomem w upywajcym na Gorzkich alach i powanej atmosferze pocie by 1 kwietnia oraz Niedziela Palmowa (zwana Kwietn). Na pamitk wjazdu do Jerozolimy wprowadzano do kociow wzek z figur Chrystusa siedzcego na osioku w asycie radosnej procesji, dzieci rzucajcych kwiaty i palm, ktre dziki powiceniu zyskiway moc magiczn. Krzyyk wykonany z gazek palmy i wetknity w ziemi mia zagwarantowa urodzaj, palemka zatknita za wity obraz odpdzaa chmury gradowe, a zjedzenie trzech powiconych bazi chronio przed infekcjami garda. Palmy rniy si w zalenoci od regionu pochodzenia kurpiowskie zdobiono kwiatami i wstkami z bibuy, w sieradzkim kwiatkami z pierza, a gralskie wieczy czub bazi. W Wielk Sobot naleao je spali, a popi przechowywa a do przyszorocznej rody Popielcowej. Obyczajowo Wielkiego Tygodnia rozpoczynay cakowicie zapomniane wielkorodowe judaszki. Przygotowywano gaganow kuk, wypchan som, zrzucano j z wiey kocielnej, bito kijami, a nastpnie czeka j los podobny do Marzanny pozostaoci kuky byy topione lub rozwiewane przez wiatr. Poegna ur, powiesi ledzia Znacznie powaniejszy by charakter kolejnych dni Wielkiego Tygodnia - czwartek by dniem pobonej modlitwy, skupienia i ciszy dzwony kocielne zastpoway drewniane koatki. Co zamoniejsi mogli sobie pozwoli na wypraw do Kalwarii Zebrzydowskiej, Pacawskiej czy Wejherowskiej gdzie odbyway si spektakularne widowiska pasyjne. W Wielki Pitek poza obowizkowym odwiedzeniem Grobu Paskiego w Kociele, naleao wykpa si w rzece miao to oczyszczajc moc i gwarantowao pikn cer. Zmczeni

postnym jedzeniem egnali si nim symbolicznie - wieszano ledzia na przydronych konarach, rozbijano garnki z urem, towarzyszyy temu okolicznociowe wierszyki. Kolejny dzie upywa na kulinarnych przygotowaniach gotowano i wypiekano w zalenoci od bogactwa gospodarstwa przysmaki, ktre miay zosta powicone. wicenie odbywao si najczciej na dworze, gdzie ze swoimi koszykami schodzili si mieszkacy wsi. Opisy wiconego przygotowywanego przez najmoniejszych wci robi piorunujce wraenie - przykadowy wiconkowy koszyczek, (nalecy do Wojewody Sapiehy) skada si midzy innymi z: 12 pieczonych jeleni z pozoconymi rogami (symbolizujce 12 miesicy), ciast mazurkw, bab w iloci 52 sztuk (tyle ile tygodni w roku), 365 babek, baranka ulepionego z masa z brylantowymi renicami, niezliczonej liczby pisanek, kraszanek oraz adekwatnej iloci trunkw- np. 8760 kwart miodu i 365 gsiorkw wgrzyna. Wszystkie przysmaki miay czeka do niedzieli. Kiedy o wicie dzwony i strzelby oznajmiay Zmartwychwstanie mieszkacy wsi ruszali do kocioa. Po mszy obdarowywano si pisankami, skadano szybkie yczenia i pieszono si do witecznego stou aby spdzi przy nim reszt dnia. Wod, rzg lub gnojwk Rozrywkowy charakter mia Poniedziaek Wielkanocny obecnie nie rozrniamy migusa od dyngusa, ale byy to dwa rne

obyczaje. migus polega na oblewaniu wod czy uderzaniu dziewczt rzg z palmy, natomiast dyngus to obdarowywanie podarkami. Nie powinno nas dziwi i oburza, kiedy w Lany Poniedziaek pyn ulice, a wyjcie na rodzinny spacer nie uchodzi nam na sucho to dowd na to, e niektre tradycje wci s ywe i maj si dobrze. Tego dnia oblewano si, wrzucano do rzek, potokw, czasem wod wspieraa gnojwka. Od domu do domu wdrowali przebieracy, ktrzy za swoje piosenkarskie popisy otrzymywali pikn pisank. Wraz z kocem Poniedziaku powracano do codziennych prac, obowizkw, skromniejszego jedzenia. Chocia wspczesno to ju cakiem inny wiat, w ktrym mona kupi wszystko gotowe: od palmy i cukrowego baranka a do umalowanych pisanek, warto zapamita, e wito to odwrcenie czasu codziennego. Moe warto przey te wita zgodnie z t definicj. Jeli na co dzie lczymy przed komputerem, zasypiamy przy telewizorze, a z bliskimi rozmawiamy 8 minut dziennie, z tego 4 przez telefon, poruszamy si samochodem, albo szybkim truchtem, moe warto zrobi sobie prezent i przey ten czas na opak? No i dajmy sobie spokj z tym zakupowym szalestwem, wielk wystawnoci i kupowaniem trzy razy wicej ywnoci ni bdziemy w stanie zje Wojewody Sapiehy i tak nie uda nam si przebi. Ilona Majewska

Moe w naszej kulturze, ktra spycha na bok treci zwizane ze mierci, atwiej jest nam witowa narodziny Jezusa ni jego mier?
powodu komercyjnej oprawy prezentw, choinki i urokliwych dekoracji? A moe w naszej kulturze, ktra spycha na bok treci zwizane ze mierci, atwiej jest nam witowa narodziny Jezusa ni jego mier? Pewnie w jakim stopniu te, ale patrzc gbiej warto przypomnie, e Koci Katolicki wpisywa swoje wita w ju istniejcy kalendarz obrzdowy. Boe Narodzenie naoyo si na bardzo wany czas obchodzone przez Sowian 24 grudnia wito zmarych, witowanie przesilenia zimowego oraz pogaska wiara, e 25 grudnia to dzie narodzin Niezwycionego Soca. O ile znaczna cz zwyczajw zwizanych z Wigili ma swj rodowd przedchrzecijaski, o tyle obrzdowo wielkanocna jest w duej mierze inspirowana katolicyzmem i wykorzystuje tylko pewne elementy kultury pogaskiej. By moe wanie dlatego witowanie Boego Narodzenia jest gbiej w nas zakorzenione, bez wzgldu na to czy wierzymy czy nie. kuwaj diaba, dajc nadziej, e na ziemi zacznie znw krlowa ycie. Aby poegna si z zim w niektrych regionach Polski topiono w rzece czy bagnie kuk, ktra miaa symbolizowa zim/ mier. Wspczenie zwyczaj ten przypisany jest dzieciom, ktre 21 marca topi Marzann. Od rody do rody, czyli od Popielca do Judaszek Przygotowania do Wielkanocy rozpoczynay si wraz z rod Popielcow, ktra koczya okres karnawaowej zabawy. Rygory Wielkiego Postu byy egzekwowane z surowoci, ktrej nie znajdziemy wspczenie. By to czas powagi, rezygnowano z wszelkich rozrywek: taca, miechu, gier, gwizdania. Niewskazane byo obnoszenie si z pogodnym obliczem (miay za to grozi ognie piekielne). Post wpisywa si w przednwkow bied chopskich gospodarstw koczyy si zimowe zapasy, oszczdnie wydzie-

Rys. Hanna uczak

Zgierska Siaczka
Gdyby nie jej osobiste zaangaowanie i zabiegi dotyczce budowy, to termin realizacyjny Seminarium Nauczycielskiego przesunby si na dalsze lata. Szkoa otrzymaa patrona i nazwana zostaa imieniem Stefana eromskiego. Doktor Kuropatwiska postawia przed modzie idea nauczycielki Siaczki.
Zapisaa w historii zgierskiej owiaty wspania kart jako twrczyni obiektw Seminarium Nauczycielskiego oraz jako znakomity pedagog i wychowawca przyszej patriotycznej kadry nauczycielskiej. Jej ideowym przewodnikiem by Stefan eromski. Swoje uczennice wychowywaa w kulcie dla autora Przedwionia i Siaczki. Stefania Kuropatwiska urodzia si 7 kwietnia 1886 r, w azach koo ukowa na Podlasiu, w rodzinie inteligenckiej. Dziecistwo i pierwsze lata szkolne spdzia w Siedlcach. Ukoczya w 1902 r. II Gimnazjum Rzdowe w Warszawie. Nastpnie wyjechaa do Szwajcarii, gdzie ukoczya Wydzia Fizyko-Chemiczny Uniwersytetu w Genewie. Tam te doktoryzowaa si z dziedziny chemii. W Szwajcarii osobicie poznaa wybitnego pisarza Stefana eromskiego. Po powrocie do kraju w 1908 r. przez rok pracowaa w prywatnym Seminarium Nauczycielskim w yrardowie, a nastpnie w Sosnowcu, gdzie w 7-letniej Szkole Handlowej Jzefy Siwkowej uczya fizyki i chemii a do wybuchu I wojny wiatowej. W latach 1914-1916 uczya w rnych szkoach rednich Warszawy, pracujc jednoczenie nad likwidacj analfabetyzmu wrd robotnikw (wsplnie z bratem Walerianem). Od 1 sierpnia 1916 r. do 21 grudnia 1917 r. pracowaa w Seminarium Nauczycielskim w Siennicy na Podlasiu. Ponadto przez p roku uczya w Seminarium Nauczycielskim w Lublinie (do koca 1918 r.). W Warszawie uczestniczya w kursie dla organizatorw seminariw nauczycielskich, ktre zaprogramowao i zrealizowao Ministerstwo Wyzna Religijnych i Owiecenia Publicznego. Powysze Ministerstwo 1 stycznia 1919 roku powierzyo dr Stefanii Kuropatwiskiej zorganizowanie Seminarium Nauczycielskiego w Zgierzu. eskie Seminarium Nauczycielskie utworzono 2 lutego 1919 r., a jego przeoon zostaa dr Stefania Kuropatwiska. Warunki nauki dla modziey w nowej placwce byy ze. Wobec trudnej sytuacji dr Kuropatwiska postanowia wybudowa now szko i internat. Wadze administracyjne miasta Zgierza wykupiy pod budow nowego obiektu szkolnego 8 ha gruntw przy zbiegu ulic 3 Maja i Mielczarskiego. Akceptacja nastpia take na szczeblu ministerialnym (MWRiOP), ktre przyznao kredyty, wybrao take zesp architektw, ktrzy opracowali projekt na podstawie najlepszych szwedzkich rozwiza w tej dziedzinie. Najpierw stan w 1925 r. budynek internatu. W 1927 r. oddano do uytku budynek szkolny, ktry zosta wyposaony w bardzo dobry sprzt. Szkoa bya okazaa i bardzo funkcjonalna. Wiele energii i czasu powicia jej dr Kuropatwiska i mona przypuszcza, e gdyby nie jej osobiste zaangaowanie i zabiegi dotyczce budowy, to termin realizacyjny przesunby si na dalsze lata. Szkoa otrzymaa patrona i nazwana zostaa imieniem Stefana eromskiego. Doktor Kuropatwiska postawia przed modzie idea nauczycielki Siaczki. Zesp nauczycielski w swej codziennej pracy take utrwala ten idea. Zgodnie z ustaw o nowym ustroju szkolnictwa, w Zgierzu zamknito Seminarium i w roku 1937 powoano eskie Liceum Pedagogiczne o kursie 3-letnim. Kandydatki do liceum musiay posiada ukoczone czteroletnie Gimnazjum. Liceum to funkcjonowao do koca sierpnia 1939 r. Niemcy po wkroczeniu do Zgierza zajli budynki szkolne na szpital wojskowy, usuwajc nauczycieli i pracownikw gospodarczych z zajmowanych na terenie szkoy prywatnych mieszka. Stefania Kuropatwiska w czasie okupacji bya wsporganizatorem na terenie Zgierza i powiatu dzkiego tajnego nauczania. Z polecenia wadz rzdu podziemnego obja funkcj koordynatora owiaty w powiecie dzkim. Po wojnie dr Kuropatwiska wsplnie z pierwszym powojen-

nym prezydentem miasta Aleksandrem Metelskim czynia starania o reaktywowanie Liceum Pedagogicznego. Starania te ziciy si dopiero w kocu stycznia 1946 r. Przypacia to pogarszajcym si stanem zdrowia. 11 marca 1948 r. umiera. Pochowana zostaa w grobowcu rodzinnym, obok swojej matki w Siedlcach. Podczas uroczystoci pogrzebowych poegnaa j najstarsza z absolwentek sowami: ya z nami, pracowaa dla nas i kochaa nas. Dawaa nam swoj wiedz, swj czas, siy i uczucia. Uczya nas w kadym czowieku widzie brata

i w kadym ceni czowieczestwo. Siaczk stawiaa nam przed oczyma i sama bya ni do koca. Opracowano na podstawie: Mikoajczyk Szczepan: Wybitni Zgierzanie, Fundacja Muzeum Miasta Zgierza 1994. Czapiewska Jadwiga: Stefania Kuropatwiska, twrczyni i dyrektorka Zakadu Ksztacenia Nauczycieli w Zgierzu (maszynopis w zbiorach Muzeum Miasta Zgierza). Robert Starzyski

Strona redagowana przy wsppracy Muzeum Miasta Zgierza

Ogoszenia drobne
WOKALISTA poszukiwany Do kapeli nastawionej na granie Poszukiwani Latarnicy RocknRolla (inspiracje: Polski Cyfrowej! Kiss, Rainbow, Deep Purple, Stowarzyszenie Miasta AC/DC). Posiadamy wasny w Internecie (SMWI) sprzt, miejsce na prby. wsponie z Ministerstwem Kontakt: generacja@vp.pl Administracji i Cyfryzacji (MAC) rozpoczo realizacj Projektu systemowego Fotografia w CKD dziaania na rzecz rozwoju Centrum Kultury Dziecka szerokopasmowego dostpu do zaprasza do udziau Internetu, wspfinansowanego w nastpujcych projektach w ramach VIII osi fotograficznych: priorytetowej Programu Operacyjnego Innowacyjna Okiem Zgierskich Artystw: Gospodarka 2007-2013. MAC Kiedy mieje si dziecko, pomoe budowa internetowe mieje si cay wiat sieci szerokopasmowe a oraz konkursu Foto Jam. Stowarzyszenie Miasta Dziaania adresowane s w Internecie poprowadzi do fotografw/fotografek projekt Latarnikw Polski amatorw. Zgoszenia oraz Cyfrowej animatorw informacje: Krystian miaek, wspierajcych pokolenie 50+ CKD ul. Rembowskiego cyfrowym wiecie. Osoby 17, mail: smialekk@wp.pl, zainteresowane uzyskaniem tel. 509 719 665. kompetencji Latarnika Polski Cyfrowej prosimy o kontakt z p.Michaem Golemo ze Ulica Alternatywna Stowarzyszenia Miasta w Wielokulturowy Zgierz Internecie koordynatorem poszukuje osb do wsppracy pracy Latarnikw (+48 502 przy realizacji projektu 358 454 ). Wicej informacji Ulica Alternatywna uzyska mona w serwisie przestrze dla rnorodnoci www.latarnik.mwi.pl lub w w Wielokulturowym Zgierzu profilu: www.facebook.com/ oraz do wsptworzenia polskacyfrowa. i kolportau gazety Zgrzyt: wielokulturowy@gmail.com

Czujesz niedosyt? Zajrzyj na stron

gazetazgrzyt.pl
Bo s rzeczy wane i waniejsze. Rys. Stanisaw uczak Projekt finansowany przez Szwajcari w ramach szwajcarskiego programu wsppracy z nowymi krajami czonkowskimi Unii Europejskiej