Liever Elisabeth

Informatie voor patinten I jaargang 4 I lente 2013 I nummer 14

MEENE MEN MAG !

In dit nummer
Spreekuur voor zwangere vrouwen in Koolhoven Waardeer het St. Elisabeth op ZorgkaartNederland.nl Nieuwe behandeling kromgetrokken vingers Laat uw spataderen behandelen in het St. Elisabeth

www.elisabeth.nl

Agenda

Kijk voor mee r informatie op elisabeth.nl/e venementen

Inhoud
Agenda In de wachtkamer Menslievende zorg Bezoekuur Snel en pijnloos van uw spataderen af Achter de schermen

27 maart - Lezing Lowie van Gorp: Zij maakten het verschil Lowie van Gorp (schrijver en vader van KanjerGuusje) geeft een lezing over het verschil dat een aantal artsen en verpleegkundigen maakten voor zijn familie toen dochter Guusje kanker had. Hoe deden ze dat? Meer info: p. 3. Tijd: 19.30 tot 22.15 uur Locatie: aula St. Elisabeth Ziekenhuis (route 73) Aanmelden: www.elisabeth.nl/formulieren/inschrijfformulier Deelname is gratis. 28 maart - Informatieavond over endometriose Tijdens deze bijeenkomst gaat gynaecoloog dr. J.M.J. Smeenk nader in op het ontstaan van endometriose, de klachten die de ziekte veroorzaakt en de mogelijke behandelingen van deze aandoening. Tijd: 19.30 tot 21.30 uur Locatie: aula St. Elisabeth Ziekenhuis (route 73) Meer informatie en aanmelden: www.endometriose.nl 4 april, 23 mei, 6 juni, 25 juli - Kookcaf Voeding speelt een steeds belangrijkere rol bij het voorkomen van ziekten en het herstel tijdens de ziekteperiode. Daarom organiseert het St. Elisabeth Ziekenhuis kooksessies voor patinten met kanker en hun naasten. De sessies worden verzorgd door onze koks in samenwerking met de afdeling Ditetiek. Tijd: 18.30 tot 21.30 uur Locatie: keuken van het St. Elisabeth Ziekenhuis Meer informatie en aanmelden: oncologischcentrum@elisabeth.nl

1 2 3 5 6-7 9 10 11 13 14 15 16 17 18 20 21 22 23 24 25
1

Bedankpagina In de wachtkamer Nieuwe behandeling kromgetrokken vingers Nieuwe specialisten Nieuwe specialisten/ In de wachtkamer In de wachtkamer Het werk van Bouwnieuws

Nieuw zorgpad huidkanker 19 In de wachtkamer Kinderpagina Puzzel/In de wachtkamer

Clintenraad
Het St. Elisabeth Ziekenhuis heeft sinds 2001 een Clintenraad, die bestaat uit negen vrijwilligers. Deze zorgt ervoor dat het belang van de patint centraal staat in het ziekenhuisbeleid. De raad is voor het ziekenhuis de stem van de patinten en kan helpen de zorg en patintvriendelijkheid steeds verder te verbeteren. Is u iets opgevallen dat voor een grotere groep patinten van belang is? Heeft u opmerkingen, vragen of een suggestie? Stuur dan een e-mail naar clientenraad.ez@gmail.com

Heeft u klachten? Praat erover! In de wachtkamer Welkom bij de prikposten Ken uw verpleegkundigen Ken uw dokter

26-27 29-32

Waardeer het St. Elisabeth op ZorgkaartNederland.nl

Het St. Elisabeth vraagt patinten om de artsen van het ziekenhuis te waarderen. Op www.zorgkaartnederland.nl kunnen patinten hun mening geven over alle specialisten n het ziekenhuis zelf. Dit helpt ons om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Met ZorgkaartNederland.nl hoeven patinten niet langer op verschillende websites te zoeken naar de zorg van hun keuze. Door de grote hoeveelheid aangeboden informatie valt het voor patinten niet mee om eenduidige informatie over de kwaliteit van zorg te vinden. Uw mening telt Door op n website de meningen en ervaringen van patinten te verzamelen, ontstaat een duidelijk overzicht van het zorgaanbod. We beschouwen de waarderingen van onze patinten als gratis adviezen. Die kunnen ons helpen om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Onze artsen kunnen zo op bepaalde terreinen inzicht krijgen in hoe een behandeling wordt gewaardeerd of ervaren, vertelt psychiater Joachim Tilanus, tevens voorzitter van de medische staf. Met uw mening en suggesties kunnen we de patintenzorg en onze dienstverlening verbeteren. Verbetering van de zorg Uw mening draagt dus direct bij aan verbetering van de zorg. Alvast bedankt voor uw waardering op: www.zorgkaartnederland.nl.

In de wachtkamer

Spreekuur voor zwangere vrouwen in Koolhoven

Naar een verloskundig spreekuur dicht bij huis? Dat kan sinds kort in de nieuwe polikliniek van Livive, Centrum voor Verloskunde in de Reeshof. Veel vrouwen vinden het prettig als zwangerschapscontroles dicht bij huis plaats kunnen vinden. Daarom start Livive een polikliniek in de Tilburgse wijk Koolhoven voor vrouwen die daar of in de directe

omgeving wonen. Zwangere vrouwen uit onder meer Tilburg-West, Gilze, Rijen, Molenschot, Hulten, Dongen en Alphen-Chaam kunnen hier voortaan terecht. Verloskundige De extra spreekuurlocatie van Livive opent in het pand van huisartsenpraktijk Koolhoven (dr. Smulders), aan de Vlodropstraat 12 in Tilburg. (Toekomstige) moeders kunnen hier op afspraak terecht bij een verloskundige. Als er voldoende belangstelling is, breidt Livive het aantal spreekuren op termijn uit. Meer informatie over Livive en de nieuwe spreekuurlocatie is te vinden op www.livive.nl. Livive, Centrum voor Verloskunde is in het St. Elisabeth Ziekenhuis bereikbaar via tel. (013) 539 10 20.

u Livive maakt zwangerschapscontroles

dicht bij huis mogelijk. 2

Veel menstruatiepijn, vermoeidheid en bloedverlies?

Informatieavond over endometriose

De Endometriose Stichting en het St. Elisabeth Ziekenhuis houden op donderdagavond 28 maart 2013 een informatiebijeenkomst over endometriose. De gratis toegankelijke voorlichtingsavond vindt plaats in de aula van het ziekenhuis en duurt van 19.30 tot 21.30 uur. Tijdens deze bijeenkomst gaat dr. J.M.J. Smeenk, gynaecoloog in het St. Elisabeth, nader in op het ontstaan van endometriose en de klachten die de ziekte veroorzaakt. Hij bespreekt mogelijke behandelingen en de complexiteit van deze aandoening. Een vrijwilliger van de Endometriose Stichting licht toe wat de stichting kan betekenen voor vrouwen met endometriose. Ook vertelt zij hoe de aandoening haar leven benvloedt. Endometriose is een chronische ziekte die voorkomt bij vrouwen vanaf de vruchtbare leeftijd. Het is een aandoening waarbij baarmoederslijmvlies zich kan innestelen in de buikholte en in andere organen. Dit kan leiden tot pijnlijke menstruaties in combinatie met darmklachten, blaasklachten, seksuele problemen en vermoeidheid. De kwaliteit van leven kan hierdoor drastisch minder worden. Deze aandoening kan tevens de kans op een zwangerschap ernstig verminderen. Er is nog geen genezing van deze ziekte mogelijk. Meer informatie en aanmelden via: www.endometriose.nl

Meer parkeertoezicht bezoekersterrein

Patinten en bezoekers maken voor het parkeren gebruik van een groot bezoekersparkeerterrein nabij de hoofdingang van het ziekenhuis. Het aantal parkeerplaatsen voor bezoekers is de afgelopen maanden uitgebreid met honderd extra parkeervakken. Om het parkeertoezicht te kunnen vergroten, is het parkeertarief met 0,20 verhoogd naar 1,40 per uur met een maximum van 4,20 per bezoek.

Menslievende zorg

Het sleutelwoord is betrokkenheid

Lowie van Gorp is vader van zes kinderen. En daarvan leeft niet meer. Zijn dochter Guusje overleed in 2011 op tienjarige leeftijd aan kanker. Lowie schreef hierover in zijn weblog en zijn boek KanjerGuusje. Over de zorgverlening die zijn familie ervoer geeft hij nu lezingen, genaamd Zij maakten het verschil.

Zij maakten het verschil is een ode aan artsen en verpleegkundigen. Voor goede luisteraars bevat Lowies verhaal net als zijn boek niettemin ook tal van praktische adviezen, zowel voor professionele zorgverleners als voor vrienden en bekenden van families met een doodziek kind. Hij weet uit eigen ervaring waar deze mensen wel of geen behoefte aan hebben. Dat zijn soms totaal andere dingen dan wat omstanders zelf bedenken. Hoe goedbedoeld ook. Help Lowie: Vanaf het moment dat wij kanker hoorden, speelde onze wereld zich af in een coconnetje. Met mijn lezingen hoop ik handvatten te geven aan mensen die zorg dragen voor families die zoiets overkomt, of op een andere manier graag iets voor hen willen betekenen. Het sleutelwoord is betrokkenheid, zowel in woord als gebaar. Luister. Help. Ook met simpele, schijnbaar weinig relevante dingen: met de hond wandelen, een fiets repareren. Laat zien dat je de ander ziet. Het zieke kind, de ouders, maar ook de broers en zussen. Zorg dat de getoonde interesse overkomt. Neem zorgen uit handen voor zaken waar die familie op dat moment niet aan toekomt. Wat ik zelf heel fijn vond, waren mensen met concrete voorstellen. Als je aan me vroeg kan ik iets voor jullie doen, dan kon ik zelf

toch niets verzinnen. Ik was alleen met Guusje bezig. En vader verzamelde op eigen initiatief haar vriendinnen en nam ze mee op bezoek. Guusje vond het prachtig. Zelf was ik daar toen niet opgekomen. Helderheid Lowie vindt heldere communicatie een absolute voorwaarde voor goede hulp. Hij geeft een aantal tips: Wij vonden het fijn als dokters en verpleegkundigen precies vertelden wat ze deden. Ons meenamen in het proces. Leg uit wat er voor onze ogen gebeurt, wie wie is, wat ze doen en wanneer. Vertel ons welke voorzieningen en onkostenvergoedingen er bestaan. Tip twee: wees proactief. Er bestaat geen checklist waarop staat waar je als familie met een doodziek kind allemaal mee te maken krijgt. Er is nog veel waar je

u Guusje omhelst haar favoriete

verpleegkundige Marij Hulsenboom, die in het Emma Kinderziekenhuis AMC werkt. Marij begon haar carrire in het St. Elisabeth en komt oorspronkelijk uit Tilburg. 3

als betrokkene zelf achter moet komen of naar op zoek moet. Tip drie: vraag! Zowel als hulpverlener, vriend als bekende. Anders vul je zaken zelf in en creer je obstakels tussen jezelf en ons die niet bestaan. We zijn blij met jullie betrokkenheid, zelfs op momenten dat we dat even niet goed kunnen laten merken.

Lezing Lowie van Gorp Lowie geeft zijn lezing Zij maakten het verschil op woensdag 27 maart in het St. Elisabeth Ziekenhuis. De avond begint om 19.30 uur met een ontvangst in de aula (route 73). Na de lezing is er een informele nazit tot ongeveer 22.15 uur. Lowie beantwoordt dan vragen. Medisch informatiespecialist en Nachtburgemeester van Tilburg Godelieve Engbersen vraagt daarna aandacht voor het thema rouw. Aanmeldingen voor deze avond zijn welkom op: www.elisabeth.nl/ formulieren/inschrijfformulier. Deelname is gratis. Lowies boek KanjerGuusje is die avond ook te koop. Het is daarnaast verkrijgbaar bij alle grote boekhandels (ISBN 9789081849005) en bestelbaar via bestel@kanjerguusje.nl. Je krijgt dan een gesigneerd exemplaar met een persoonlijke boodschap van Lowie.

Bezoekuur Mevrouw Verhoeven gaat optimistisch door zware periode in haar leven

Mijn complimenten voor uw levenshouding

Mevrouw Ria Verhoeven uit Udenhout was eigenlijk nooit ziek. Totdat borstkanker haar leven op zijn kop zette. Bestuurder van het St. Elisabeth Bart Berden zocht haar op en ontmoette een optimistische, krachtige en lieve dame. Het kon nog net geregeld worden, een gesprek met Bart Berden. Mevrouw Verhoeven (65) mag na drie weken verpleging deze ochtend eindelijk naar huis. Ik ben het afgelopen jaar zon beetje vaste klant van het St. Elisabeth geworden. Vorige zomer lag ik bijna elf weken hier, vertelt ze. Na de diagnose borstkanker vorig jaar, werd er vocht uit haar hartzakje weggehaald. De afgelopen weken verbleef ze in het ziekenhuis omdat ze last had van vocht achter haar longen. Ik heb een hle zware periode achter de rug, je moet weten dat ik hiervoor nooit in een ziekenhuis heb gelegen. Dus dat was wel even schakelen. Geen klager Mevrouw Verhoeven blijkt geen klager, ook al zijn de afgelopen maanden de zwaarsten tot nu toe in haar leven. Gevraagd naar de goede en minder goede kanten van het St. Elisabeth, steekt ze van wal over alleen maar positieve zaken. Ria is vol lof over de goede verzorging op verpleegafdeling H1. Die is echt op en top, en zo ook bij Cardiologie. Ik vind iedereen aan mijn bed lief. Daarmee doelt ze niet alleen op de verpleegkundigen op de afdeling, maar ook op het hele team dat haar behandeld heeft. Een speciaal plekje bij haar heeft internist-oncoloog Van Riel. Ze geeft niet gauw op en vecht als een leeuw voor haar patinten. Ik vind haar een geweldig mens. Bart neemt deze veer over zijn collegas uiteraard graag in ontvangst. Toch wil hij van haar ook de minder positieve punten van het ziekenhuis horen. Als ik dan toch iets moet noemen, dan is het de instabiliteit van de frequentie en het geluid van zowel tv als radio. Ik weet dat de verpleegafdelingen volop gerenoveerd worden. Het is fijn om te weten dat hieraan gewerkt wordt. Broodserveerwagen Bart Berden is zijn carrire in de zorg begonnen als arts in het ziekenhuis. Hij kan daarom wel inschatten hoe belabberd mevrouw Verhoeven zich de afgelopen tijd heeft gevoeld. Ook tijdens het gesprek kan ze maar moeilijk bij haar adem komen. Ze praat daarom rustig, bijvoorbeeld over de broodserveerwagen. Tijdens mijn verblijf is deze wagen op de afdeling gaan rijden. Een uitstekende service, want we kunnen voortaan aan het bed kiezen welke broodmaaltijd we geserveerd willen krijgen. Ik heb er helaas niet erg van kunnen genieten, want mijn eetlust was heel lang weg. Gelukkig keerde die ook weer terug en kon ik s morgens en s middags kiezen uit een vast assortiment brood, beleg, tussendoortjes en dranken. Als Bart Berden samen met Ria terugloopt naar haar kamer, wordt ze enthousiast begroet door haar verpleegkundigen. Ze zijn stuk voor stuk benieuwd naar hoe ze het gesprek ervaren heeft. En hoe ging het? Viel wel mee, toch? Om Ria vervolgens bij de arm te nemen en haar te begeleiden naar haar kamer waar ze haar tas kan gaan inpakken.

u Bestuurder Bart Berden uitte

tijdens hun gesprek geregeld zijn bewondering voor de positieve levensinstelling van mevrouw Verhoeven.

Spatadercentrum Brabant: voor de behandeling van alle soorten spataderen

Spataderen: pijnlijk, ontsierend en onnodig

Spataderen. Veel mensen storen zich eraan. Sommigen vanwege vermoeidheid of pijn, nog meer uit schaamte. Zelfs als het weer uitnodigt om een korte broek of rokje aan te trekken, blijven er benen puur hierom bedekt. Vaak kan Spatadercentrum Brabant het probleem oplossen. Binnen Spatadercentrum Brabant werken de afdelingen Dermatologie en Vaatchirurgie van het St. Elisabeth Ziekenhuis samen. Daardoor verloopt elke behandeling van iedere vorm van spataderen zo vloeiend mogelijk. Optimale en snelle behandeling Dermatoloog Marloes Polderman: Na een zogenaamd Duplexonderzoek krijgt u de uitslag op een spreekuur van Dermatologie en Vaatchirurgie samen. Behandeling op de meest geschikte afdeling volgt zo snel mogelijk daarna. Dichtspuiten kan soms zelfs een kwartiertje later al. Dankzij korte lijnen tussen onze dermatologen en vaatchirurgen helpen we iedereen van a naar z in zo min mogelijk afspraken, ook als iemand verschillende soorten specialisten nodig heeft. De artsen dragen samen zorg voor het onderzoek, de best mogelijke behandeling en zoveel uitleg als nodig is. Noodzaak Vaatchirurg Desiree Burger: Spataderen behandelen is in de meeste gevallen geen kwestie van alleen verfraaiing van de benen. Het lost vermoeidheids- en pijnklachten op n voorkomt erger.

u Verpleegkundig polikliniekmedewerker Barbara Horvers (l.), vaatchirurg Desiree

Burger en dermatoloog Marloes Polderman werken samen in Spatadercentrum Brabant.

Vergoeding Verzekeraars in Nederland hebben een heldere regel om te bepalen

Wat zijn spataderen

Aderen vervoeren bloed terug naar het hart. In de benen gebeurt dit vanuit de voet naar boven. Om terugstromen te voorkomen, zitten er klepjes in de aderen. Als de druk in de ader groter wordt dan normaal, kan die uitzetten en sluiten de klepjes minder goed. Hierdoor stroomt er toch bloed terug naar beneden. De druk op de ader wordt dan groter. De ader zet hierdoor uit en wordt een spatader.

of ze uw spataderbehandeling vergoeden. Dit is namelijk het geval wanneer de arts vochtophoping kan constateren, of wanneer er door spataderen huidafwijkingen onstaan zoals eczeem of wondjes. Let wel, dat is in meer gevallen zo dan alleen die waarin dat met het blote oog te zien is. Behandelingen Er bestaan verschillende manieren om spataderen te behandelen. Dichtspuiten Operatief verwijderen (strippen) Laserbehandeling (EVLT) Compressietherapie (steunkousen) Uw arts bekijkt welke behandeling voor u geschikt is. Dermatoloog Polderman: Soms kunnen we spataderen dichtspuiten. Een arts spuit dan een speciale vloeistof in de spatader en zet er vervolgens druk op met een steunkous of drukverband. Hierdoor plakt de ader dicht en wordt hij na een tijdje vrijwel onzichtbaar. Een andere behandelmethode is compressietherapie. In sommige gevallen volstaat namelijk alleen het dragen van een steunkous of drukverband al om een spatader aan te pakken. Hierbij knijpt de uitwendige druk de spatader dicht. Dit gaat het teruglekken van bloed zoveel mogelijk tegen. Vaatchirurg Burger: De meest gebruikte operatieve aanpak is laserbehandeling, ofwel endovasculaire lasertherapie (EVLT). We brengen dan via een klein sneetje een hele dunne laserdraad in de spatader. Hiermee branden we die van binnenuit dicht. Na de behandeling breekt het lichaam de ader zelf af. Er blijft een minimaal litteken achter. De behandeling vindt onder plaatselijke verdoving plaats. In bepaalde gevallen is het beter om een spatader operatief te verwijderen. We maken dan een kleine snee in de lies of knieholte en verwijderen de spatader hierdoor uit het been. Dit is vaker noodzakelijk

u Spreekuren voor patinten met spataderen vinden plaats in de locatie Bergland

Kliniek, naast het St. Elisabeth Ziekenhuis.

bij eerder geopereerde spataders. Bij uitgebreide spatadervorming kunnen we tijdens dezelfde ingreep ook overige uitgezette zijaderen via kleine sneetjes onderhuids verwijderen. Eventuele restanten spuiten we later dicht.

Neem voor meer informatie over de mogelijkheden om spataderen te behandelen contact op met Spatadercentrum Brabant, tel.: (013) 539 36 39 of kijk op www.spatadercentrumbrabant.nl.

Wie krijgt spataderen

Eigenlijk kan iedereen spataderen krijgen, maar er zijn mensen die een verhoogde kans hebben op het ontstaan van spataderen. Er zijn verschillende factoren die aanleg voor spataderen versterken. Die bevorderende factoren zijn: Familiaire aanleg speelt een hele belangrijke rol. Staand werk zorgt ervoor dat het bloed onvoldoende uit het been wordt weggepompt. Hierdoor worden de kleppen in de aderen meer belast en kunnen op termijn spataderen ontstaan. Mensen die in het verleden trombose in een been hebben gehad, hebben de neiging om spataders te ontwikkelen. Door de trombose kunnen de kleppen beschadigd zijn, waardoor ze kunnen gaan lekken. Vrouwen hebben tijdens de zwangerschap een groter circulerend bloedvolume, waardoor het vaatbed meer belast wordt. Tijdens de zwangerschap drukt de zwangere baarmoeder op de aders in het kleine bekken, waardoor het bloed moeilijker uit de benen weg kan en een beetje stuwt.

Achter de schermen

Chirurg St. Elisabeth teamarts Special Olympics

Chirurg Van Egmond ging onlangs als ploegarts met het Nederlands Olympisch team mee naar de Special Olympics, de Olympische Spelen voor verstandelijk gehandicapte sporters. Het was een fascinerende belevenis. De deelnemers waren fantastisch. In het St. Elisabeth is hij een ervaren traumachirurg. In allerlei brandhaarden doet hij al 22 jaar aan oorlogschirurgie. Maar de Special Olympics is voor hem de kers op de taart. Onlangs ging chirurg Teun van Egmond als ploegarts mee naar dit grootse sportevenement in ZuidKorea. Een ervaring om nooit meer te vergeten, vertelt een enthousiaste Van Egmond, die het team vrijwillig begeleidde. Voedselvergiftiging Als ploegarts zorgde hij voor de medische ondersteuning van de 21 Nederlandse sporters, van koorts tot kneuzingen en kleine breukjes of soms gewoon met een beetje extra aandacht. Gelukkig waren er bij deze Winter Games weinig blessures. Wel brak er vlak voor de officile start van de Spelen lichte paniek uit. Om te wennen aan het land en de cultuur, kreeg ons team de unieke kans om een driedaagse treinreis te maken door het land. Dit was een heel speciale belevenis, maar op de laatste dag ging het mis. Veertien van de 31 personen liepen een voedselvergiftiging op. Waarschijnlijk hadden ze iets verkeerds gegeten. Gelukkig waren alle deelnemers, na rust en voedingsadvies, op de eerste sportdag weer helemaal fit. Vertrouwenspersoon Van Egmond was naast teamarts, ook vertrouwenspersoon van de sporters. Hij was dus ook mentaal een steunpunt voor de ploeg. We moeten voor elkaar zorgen, niet alleen in het ziekenhuis maar in de hele samenleving. Ik vind het fascinerend hoe de deelnemers tijdens de Spelen op persoonlijk vlak een groei doormaken. Ze worden zelfstandiger en sociaal sterker. Fenomenaal om te zien en bij betrokken te zijn. Positieve ontwikkelingen Het motto van de Special Olympics was Changing lives, Changing attitudes, legt de chirurg uit. En dat klopt helemaal, je ziet dat de verstandelijk gehandicapten met hart en ziel sporten. En van mijn persoonlijke hoogtepunten is dat ik na verloop van tijd niet meer naar de beperkingen kijk, maar naar de mogelijkheden. Het zijn fantastische mensen. Ik vind het een eer om dit te mogen doen. Het was voor mij de tweede keer. Over twee jaar hoop ik zeker weer bij de Summer Games in Los Angeles te zijn.

De Special Olympics is in 2013 het grootste sportevenement ter wereld. 21 Nederlandse sporters namen deel aan drie verschillende sporten: langlaufen, schaatsen en skin. Ze keerden na een week terug naar huis met maar liefst 36 medailles.

u Na de intensieve slalom pept ploegarts Teun van Egmond alpineskiester Maaike op. Bron: Photoinstyle

Bedankt!
In het St. Elisabeth Ziekenhuis werken betrokken artsen, verpleegkundigen en andere hulpverleners dagelijks met honderden mensen. Meestal tot volle tevredenheid van onze patinten en bezoekers. Dit blijkt onder meer uit de vele bedankjes in de vorm van kaartjes, tekeningen en aardigheidjes die onze patinten elke dag achterlaten. Deze veelzeggende pagina is een compilatie van enkele van deze dankbetuigingen.

10

In de wachtkamer

Zes opvallende bruiden en bruidegommen

De levens van zes medewerkers van het St. Elisabeth Ziekenhuis liepen het afgelopen jaar op een opvallende manier parallel. De bruiden en bruidegommen werken namelijk niet alleen stuk voor stuk op verpleegafdeling G; in een tijdsbestek van veertien weken trouwden ze ook allemaal. Een van de bruiden vond haar echtgenoot zelfs in het St. Elisabeth.

Spataderkeurmerk voor Tilburgse ziekenhuizen

De maatschappen Chirurgie en Dermatologie van het TweeSteden ziekenhuis en het St. Elisabeth Ziekenhuis sleepten onlangs het Spataderkeurmerk in de wacht. Dit keurmerk maakt duidelijk welke ziekenhuizen en behandelcentra de beste spataderzorg aanbieden. Op www.hartenvaatgroep.nl/ kiesuwvaatzorg is te zien om welke ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra het gaat. Beste zorg Naast de beide Tilburgse ziekenhuizen ontvingen nog 109 ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra dit keurmerk. De Hart&Vaatgroep kent het Spataderkeurmerk toe. Deze patintenvereniging vindt het belangrijk dat mensen met spataderen weten waar de beste zorg geboden wordt. Het Spataderkeurmerk maakt het mensen gemakkelijker een keuze te maken voor een specifiek ziekenhuis of behandelcentrum.

11

Gastentasjes voor spoedpatinten

Het St. Elisabeth neemt jaarlijks 10.000 tot 15.000 patinten met spoed op. Zij hebben hierdoor vaak geen douchespullen, tandenborstel en kleding bij zich. Voor hen zijn er op de verpleegafdelingen gastentasjes verkrijgbaar. De gastentasjes bevatten douchegel, shampoo, een tandenborstel, tandpasta, een kam, lippenbalsem en een verfrissingsdoekje. In het tasje zit ook een flyer van het programma Lief ziekenhuis. Dankzij de gastentasjes kunnen onvoorbereide patinten op hun eerste dag toch hun tanden poetsen en lekker douchen. Positieve ervaringen De ervaring leert dat patinten het erg prettig vinden wanneer er gastentasjes beschikbaar zijn. Zij zitten vaak niet zo lekker in hun vel na hun onverwachte bezoek aan het ziekenhuis. Met behulp van dit kleine, lieve gebaar kunnen medewerkers hen een helpende hand bieden.

12

BEZOEK AAN HUIS MOGELIJK

THERAPEUTISCHE ELASTISCHE KOUSEN SEMI-ORTHOPEDISCHE SCHOENEN ORTHOPEDISCHE SCHOENEN VERBANDPANTOFFELS CONFECTIESCHOENEN PEDICURE STEUNZOLEN WERKSCHOENEN

Openingstijden van de winkel: maandag : 13.00 - 17.00 uur di. t/m vr. : 9.00 - 18.00 uur zaterdag : 9.00 - 13.00 uur

St. Annaplein 14, Tilburg T 013 - 535 00 17 info@vanrijswijk.nl www.vanrijswijk.nl

Aanmeetlocaties: Oisterwijk Kaatsheuvel Waalwijk Loon op Zand Tilburg

13

u Plastisch chirurg A. Damen (r.): De meeste patinten kunnen na de injectiebehandeling hun vingers weer bijna volledig strekken.

Nieuwe behandeling kromgetrokken vingers

Het St. Elisabeth biedt mensen met Dupuytren een nieuwe behandeling. Hierbij zet een arts kromgetrokken vingers recht met een speciale injectie, in plaats van met een operatie. Het St. Elisabeth is het eerste ziekenhuis in Brabant dat patinten deze mogelijkheid biedt. Dupuytren geeft vaak problemen bij bijvoorbeeld autorijden, sporten, typen of gewoon iets vasthouden. Sommige mensen schamen zich ook voor hun kromgetrokken handen. Onnodig. Met behandeling is goed met Dupuytren te leven. Hans Kazan heeft het bijvoorbeeld al sinds zijn jeugd. Toch is hij er een beroemde, vingervlugge goochelaar mee geworden. Het is wel belangrijk om op tijd hulp te zoeken. Hoe langer een patint wacht met behandeling, hoe moeilijker het wordt om vingers weer recht te zetten, zegt plastisch chirurg dr. Arjan Damen. Behandeling Een plastisch chirurg injecteert de stof collagenase onder de huid van de handpalm, in een streng die abnormaal veel collageen bevat. Een dergelijke streng verdikt en trekt de bijbehorende vinger krom. Voor mensen met Dupuytren is dit een steeds terugkerend probleem. Enzymen in collagenase gaan collageen te lijf. De meeste patinten kunnen na de injectiebehandeling hun vingers weer bijna volledig strekken. Eventueel zijn een tweede en een (maximaal) derde injectie mogelijk, als het resultaat van de eerste behandeling niet optimaal is. Het voordeel van een injectie met collagenase is dat het geen littekens achterlaat. Bovendien hoeven patinten niet te revalideren. Ze kunnen snel na de behandeling hun hand weer gebruiken. Wie krijgt Dupuytren Dupuytren komt voor bij tien tot twintig procent van alle mensen boven de zestig. Mannen hebben er vaker last van dan vrouwen, kinderen sporadisch. Roken, drinken en het hebben van diabetes of epilepsie verhogen de kans op het krijgen van Dupuytren. Daarnaast is meestal een erfelijke component aanwezig. Afspraak Patinten kunnen via de polikliniek Plastische Chirurgie een afspraak maken, tel. (013) 539 80 21.

Nieuwe specialisten

Koen Lansink Chirurg/traumachirurg, 41 jaar

Waarom St. Elisabeth: Het St. Elisabeth Ziekenhuis is n van de elf traumacentra in Nederland. Het heeft de ambitie om in de acute zorg en specifiek in de traumazorg tot de top van Nederland te behoren. Dat dit niet alleen een ambitie op papier is, merk je onmiddellijk als je het ziekenhuis binnenloopt. Dit is bijvoorbeeld te zien aan de nieuwe Spoedeisende Hulp met een mobiele ct-scanner op de Traumakamers. Je merkt het vooral als je kennismaakt met collegaspecialisten en verpleegkundigen. Ik wil graag mijn bijdrage leveren aan deze ambitie. Speciaal aandachtsgebied: De zorg voor traumapatinten is zeer uitdagend en geeft veel voldoening. Traumapatinten worden door hun ongeval weggerukt uit hun normale leven. Ons doel is om hen zodanig te laten herstellen dat zij weer zelfstandig kunnen functioneren en dat zoveel mogelijk op hetzelfde niveau als voor hun ongeval.

Traumachirurgie is een zeer divers vakgebied. Patinten hebben verwondingen van kruin tot teen en alles ertussenin. Zorg voor traumapatinten is teamwork. Er zijn verschillende specialisten en hulpverleners binnen het ziekenhuis betrokken bij de patint. Traumachirurgen vormen de spil in dit team. Mijn speciale aandachtsgebieden zijn behandeling van: bekken- en acetabulumfracturen polytraumapatinten letsels aan de buik- en borstholte Bijzonderheden: In augustus hoop ik de opleiding tot klinisch epidemioloog af te ronden. Daarnaast werk ik aan de afronding van mijn proefschrift over traumasystemen en uitkomsten van traumazorg. Ik hoop eind 2013 op dit onderwerp te promoveren. Ik ben geboren in Tilburg en woonde hier tot ik in 1989 ging studeren.

14

Opleiding: Studie geneeskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam Opleiding heelkunde in het AMC Amsterdam en de Isala Klinieken Zwolle Vervolgopleiding traumachirurgie in het Alfred Hospital Melbourne Australia en UMC Utrecht

Opleiding interne geneeskunde in het St. Elisabeth Ziekenhuis Opleiding tot reumatoloog in het Universitair Medisch Centrum Maastricht en het Atrium Medisch Centrum in Heerlen Waarom St. Elisabeth: Met veel plezier werkte ik enkele jaren geleden als arts in opleiding op de afdeling Interne Geneeskunde in het St. Elisabeth. Ik herinner me het St. Elisabeth als een ziekenhuis met een collegiale werksfeer n met ambitie op meerdere vlakken. Medisch inhoudelijk, maar ook bijvoorbeeld wat betreft patintvriendelijkheid. Daarnaast is het een groot opleidingsziekenhuis waar uiteenlopende ziektebeelden worden behandeld. Reumatologie is een klein specialisme, waardoor werken in een groter ziekenhuis mijn

voorkeur heeft. Hier zien we de reumatologie in de volle breedte van het vak. Tot slot waardeer ik de samenwerking met collegas uit andere vakgebieden. Bijzonderheden: Ik maak deel uit van de vakgroep Reumatologie Midden Brabant en werk n dag per week in het Tweesteden ziekenhuis en twee in het St. Elisabeth Ziekenhuis. Afgelopen jaar ben ik mede verantwoordelijk geweest voor de ontwikkeling van een internationale richtlijn voor de behandeling van jicht. Samen met mijn man en twee zoontjes ben ik net vanuit Maastricht naar Brabant verhuisd.

Irene van Echteld Reumatoloog, 33 jaar

Opleiding: Studie geneeskunde Universiteit Maastricht

Nieuwe specialisten

Vervolgopleidingen: trauma fellowship aan de Pennsylvania University Hospital (USA) en trauma fellow in het UMC Utrecht Zeven jaar staflid Trauma in het UMC Utrecht Waarom St. Elisabeth: Van oudsher is het St. Elisabeth een gerenommeerd traumacentrum. Dat dankt het ziekenhuis niet alleen aan de traumatologen, maar aan alle specialismen n het bestuur. Het St. Elisabeth wil de zorg voor traumapatinten op een ng hoger niveau brengen. Dat merk je aan de drive van het ziekenhuis om n van de beste traumacentra van Nederland te worden. Het is voor mij dan ook een voorrecht om de komende tijd hieraan bij te dragen. Speciale interesse: Een traumapatint heeft vaak verschillende lichamelijke letsels. Ik beheers de technieken om deze

letsels te behandelen in de volle breedte. Daarnaast heb ik extra aandacht voor de volgende behandelingen en onderwerpen: voet/enkelchirurgie bekken- en acetabulumchirurgie ribbreukchirurgie rampengeneeskunde humanitaire missies naar Ghana en Sierra Leone Bijzonderheden: Opleiding vind ik erg belangrijk. Het stimuleert jonge collegas en zorgt voor belangrijke kennisoverdracht. Daarnaast houdt het mijn eigen geest scherp, want om de leerstof te kunnen onderwijzen, moet je zelf boven de materie staan. Ik ben als gecertificeerd instructeur verbonden aan meerdere instanties. Naast de zorg voor patinten, doe ik promotieonderzoek, met als onderwerp de ribfractuurchirurgie.

Michael Bemelman Chirurg/traumatoloog, 41 jaar

Opleiding: Studie geneeskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam Opleiding heelkunde in het UMC Utrecht en het St. Antonius Ziekenhuis

15

In de wachtkamer

St. Elisabeth wordt groener

Een brigade groene experts genaamd The Green Quest brainstormde een maand lang over milieuvriendelijke en kostenbesparende ideen voor het St. Elisabeth Ziekenhuis. Op vrijdag 15 maart presenteerde ze haar plan van aanpak. Iedereen werd opgeroepen om mee te denken over groene en kostenbesparende maatregelen voor het ziekenhuis. Veel patinten, bezoekers en medewerkers van het St. Elisabeth Ziekenhuis gaven gehoor aan deze oproep. In talloze e-mails en twitterberichten richtten zij zich tot The Green Quest. Het doel van de samenwerking met The Green Quest is om binnen vijf jaar, een twintig procent energiezuiniger St. Elisabeth te zijn. Daarnaast wil het ziekenhuis binnen vier jaar het niet-recyclebaar afval met twintig procent hebben teruggebracht. Dat is goed voor het milieu, maar ook voor het huishoudboekje van het St. Elisabeth. Eerste missie De samenwerking met het St. Elisabeth Ziekenhuis is de eerste missie van The Green Quest, een initiatief van Het Financieele Dagblad en BNR Nieuwsradio. Zie: www.thegreenquest.nl.

u De eerste brainstormsessie vond plaats in een opvallende, opblaasbare bubbel bij

de hoofdingang van het ziekenhuis.

In de wachtkamer

Hart4ALL verbindt reanimatie-hulpverleners met slachtoffers

Hart4ALL wil vrijwillige reanimatie-hulpverleners in contact brengen met (familie van) slachtoffers.
EHBOers en vrijwilligers weten bij veel ongevallen levens te redden door snel in te grijpen, eerste hulp te verlenen en te reanimeren. De ambulance is snel ter plaatse: professionele hulpverleners nemen de zorg over en vervoeren het slachtoffer naar het ziekenhuis. De EHBOer of vrijwilliger blijft alleen achter, zonder te weten wat de afloop is. Hart4ALL-pakket Hart4ALL matcht vrijwillige hulpverleners en (familie van) het slachtoffer. Dat gaat als volgt: ambulances beschikken over een Hart4ALL-pakket, waarin armbandjes zitten met daarop een unieke Behoefte Hart4ALL speelt in op een belangrijke behoefte. Vrijwillige reanimatiehulpverleners kunnen na een match antwoord op prangende vragen code. Bij een reanimatie krijgt de vrijwillige hulpverlener zon armbandje mee. Het andere bandje komt terecht bij (familie van) de patint. Met behulp van de code kunnen zowel de vrijwilliger en het slachtoffer of familie vrijblijvend inloggen op de website van Hart4ALL. Als zij beiden aangeven contact te willen, zorgt Hart4ALL voor een match. De privacy van de patintgegevens is hierbij altijd gewaarborgd. Hart4ALL is als pilot gestart in de regio Midden-West en NoordBrabant. Als de pilot een succes blijkt, wil de stichting het initiatief uitbreiden naar andere regios. krijgen, zoals: Hoe gaat het met het slachtoffer? Heeft het slachtoffer het gered? Met elkaar kunnen praten, is de basis voor het verwerkingsproces.

16

Het werk van

Het werk van neural practitioner Veronieke Geenen

De supergespecialiseerde verpleegkundige op de Intensive Care

Het is een vrij nieuw beroep in de gezondheidszorg: de practitioner op de Intensive Care (IC). Veronieke Geenen is n van de zes practitioners op de IC. Haar aandachtsgebied is de zorg voor patinten met een hersen- of zenuwaandoening. Het St. Elisabeth is traumacentrum in Noord-Brabant. Dat betekent dat traumapatinten uit heel Brabant vaak direct naar het St. Elisabeth worden gebracht. Als traumacentrum krijgen we patinten binnen met levensbedreigende verwondingen. Vaak hebben deze mensen ook ernstige neurotraumas. Daarom hebben we verpleegkundigen die gespecialiseerd zijn in de zorg voor deze patinten, vertelt Veronieke Geenen. Ze is IC-verpleegkundige en gespecialiseerd in de zorg voor patinten met aandoeningen aan de hersenen en het zenuwstelsel. Het St. Elisabeth is bovendien een van de grootste centra voor neurochirurgie. Ook daarom worden neurotraumas naar ons ziekenhuis gebracht. De practitioner Op de Intensive Care werken naast de neural practitioner nog drie soorten practitioners. De circulation practitioner is gespecialiseerd in de bloeddruk en hartslag. De renal practitioner richt zich op dialysepatinten. En de ventilation practitioner is een specialist op het gebied van ademhaling en beademing. De ontwikkelingen en technieken op de IC nemen zon grote vlucht, dat het voor de ICverpleegkundige onmogelijk is om van alles op de hoogte te blijven. Daarom is het goed dat er gespecialiseerde IC-verpleegkundigen zijn. Wij hebben een brede basiskennis, maar richten ons vooral op patinten met een specifieke zorgvraag. Voor collegas ben ik een vraagbaak als het gaat om patinten met een hersen- of zenuwaandoening. We werken daarbij nauw samen met intensivisten op de IC. Net als alle andere practitioners zorgt Veronieke voor (bij-)scholing en begeleiding van verpleegkundigen. Ik wil van alle nieuwigheden in mijn aandachtsgebied op de hoogte zijn, zowel op nationaal als op internationaal vlak. Sneller herstel De zorg op de IC is er op gericht om patinten snel te laten herstellen. Het voorkomen van complicaties speelt daarbij een belangrijke rol. Veronieke heeft bijvoorbeeld veel aandacht voor acute verwardheid, oftewel delier. Delier heeft nare gevolgen tijdens, maar ook na een ziekenhuisopname. Daarom doe ik er alles aan om delier op de IC te voorkomen. Ook al zijn hier soms maar hele kleine subtiele aanpassingen voor nodig, zoals het aanbieden van oordopjes voor de nacht. Dit kan leiden tot een beter en sneller herstel van de patint.

17

u Neural practitioner op de Intensive

Care Veronieke Geenen is gespecialiseerd in de zorg voor patinten met een aandoening aan de hersenen en het zenuwstelsel.

Bouwnieuws

Start bouw Neurocentrum

De bouw van het Neurocentrum is gestart. Dit is n afdeling waarop Neurologie, Neurochirurgie en het Gamma Knife Centrum Tilburg bij elkaar zitten. Het Neurocentrum komt op de eerste verdieping, direct achter de trap in de hoofdingang. Als alles volgens plan verloopt, is het Neurocentrum in het vierde kwartaal van 2013 klaar. De inhuizing en ingebruikname volgen zo snel mogelijk daarna. Inrichting Het Neurocentrum bestaat straks uit twee gangen. Iedere spreek- en onderzoekskamer is voor alle artsen van het Neurocentrum beschikbaar.

Binnen het Neurocentrum vormen de afdelingen Neurologie en Neurochirurgie straks n gezicht. Patinten vinden hier alle voor hun mogelijk relevante onderdelen terug op n locatie. Op dit moment bevindt de afdeling Neurologie zich nog op de begane grond (route 3), terwijl Neurochirurgie en het Gamma Knife in een tijdelijke huisvesting bij de Medische Boulevard zitten (route 1).

Opvallende voetgangersbrug
Het St. Elisabeth nam in maart een splinternieuwe voetgangersbrug in gebruik. Deze loopt over de Hilvarenbeekseweg en verbindt zo de personeelsparkeerplaats met die voor bezoekers aan de voorkant. De brug bestaat uit een constructie van Azob (hard, duurzaam hout) op staal en is ongeveer veertig meter lang. Het loopoppervlak bevindt zich op het hoogste punt 5,95 meter boven de rijbaan en ligt direct in het verlengde van het pad naar de hoofdingang. Veilig De voetgangersbrug maakt dat oversteken tussen het rijdende verkeer op de Hilvarenbeekseweg niet langer nodig is. Op de volledige route is bovendien van begin tot eind toezicht van beveiligingscameras mogelijk. De brug komt de veiligheid daarom op meerdere manieren ten goede.

18

Renovatie parkeerterrein Spoedeisende Hulp

De herinrichting van het parkeerterrein bij de Spoedeisende Hulp (SEH) is afgerond. Het voorterrein is nu alleen nog bereikbaar voor personeel, ambulances en bezoekers van de SEH en Gipspoli. Het St. Elisabeth breidde tijdens de herinrichting de parkeerruimte voor bezoekers van de SEH en Gipspoli uit. Zij kregen extra parkeerplaatsen plus een eigen in- en uitrit. Om dit mogelijk te maken, verplaatste het St. Elisabeth de rijbaan en slagboom voor de ambulances dichter naar de gevel van het kantoorgebouw. Vanuit het SEH-gebied loopt er nu bovendien een fiets- en voetpad naar het voorterrein.

u Verpleegkundig specialist Yvette Pluijms behandelt een verdacht plekje op de oorschelprand met vloeibare stikstof.

Nieuw zorgpad huidkanker St. Elisabeth Ziekenhuis

Het St. Elisabeth Ziekenhuis heeft een nieuw zorgpad voor mensen met huidkanker. Hiermee leveren de afdelingen dermatologie, plastische chirurgie en pathologie samen multidisciplinair maatwerk. Het hele mogelijke behandeltraject is voor zowel patint, zorgverlener als verzekeraar vanaf het eerste moment inzichtelijk. Het nieuwe zorgpad dermatooncologie is een initiatief van de afdeling dermatologie van het St. Elisabeth Ziekenhuis. Verpleegkundig specialist dermatologie Yvette Pluijms. We werken hierin nauw samen met de afdelingen plastische chirurgie en pathologie. Betekenis Binnen het nieuwe zorgpad krijgen patinten met de drie meest voorkomende soorten huidkanker behandeling. Na een verwijzing van de huisarts gaat een patint tijdens het eerste bezoek aan n van de poliklinieken op consult bij een medisch specialist. Die stelt een diagnose of laat verder onderzoek doen. Aan de hand van de bevindingen volgt eventueel behandeling op de daarvoor meest geschikte afdeling. Die is dan al van alle nodige details op de hoogte. Voor een patint is voortdurend duidelijk wie welke actie doet, wanneer en waarom. De betrokken afdelingen van het St. Elisabeth Ziekenhuis ontwierpen dit zorgpad zelf. Het doel hiervan is om de zorg voor patinten met huidkanker binnen het St. Elisabeth Ziekenhuis verder te optimaliseren en te waarborgen. Lean Het zorgpad dermato-oncologie maakt deel uit van een uitgebreid systeem van kwaliteitsdocumenten waarmee het St. Elisabeth Ziekenhuis werkt. Behandelaars kunnen instellingsbreed bij de inhoud hiervan. Patinten en verzekeraars hebben digitaal toegang tot de informatie. Dit past binnen hetzelfde kader van transparantie als bijvoorbeeld de openstelling van de poliklinieken dermatologie en plastische chirurgie op donderdagavonden. Tijdens het ontwerpen van het zorgpad dermato-oncologie keek er een lean-deskundige nauwlettend mee. Dit deden we om iedere vorm van verspilling van tijd of middelen uit te sluiten. Lean is niet voor niets een belangrijk uitgangspunt van het St. Elisabeth Ziekenhuis. Patintvriendelijkheid staat natuurlijk altijd op de eerste plaats. Urgentie Het aantal nieuwe gevallen van huidkanker in Nederland is in ruim tien jaar tijd bijna verdubbeld. Het Integraal Kankercentrum Nederland en het Nationaal Kompas Volksgezondheid noteerden in 2000 nog ongeveer 20.000 diagnoses, in 2012 ruim 35.000. Dit aantal stijgt ook de komende jaren nog. Het St. Elisabeth Ziekenhuis neemt dit zeer serieus en handelt hiernaar.

19

In de wachtkamer

Gratis service voor bezoekers

Ziekenbezoek plannen via internet

Te veel drukte rond het bed van een patint kan voortaan gemakkelijk worden voorkomen. Via de website www.ziekenhuisplanner.nl kan een bezoeker zelf de ziekenhuisopname van een familielid, vriend of kennis volgen en informatie delen via een gezamenlijke agenda. Zowel bezoekers als patinten kunnen een online groep starten en anderen daarvoor via e-mail uitnodigen. Samen volgen de gebruikers de opname van een bekende, waarbij ze onder meer een online kalender gebruiken. Zo kan iedereen van elkaar zien wie wanneer naar het ziekenhuis gaat en vervolgens zelf bezoeken inplannen. Dat is niet alleen handig voor de bezoeker en het verplegend personeel, maar vooral ook een verademing voor de patint. Het beheer en het aanmaken van een bezoekschema ligt bij de bezoekers, of de patint zelf.
20

en wee van de patint. De afzender kiest zelf naar wie hij of zij een bericht stuurt, waarop anderen weer kunnen reageren. Veilig Ziekenhuisplanner.nl is laagdrempelig. Een e-mailadres en een zelfgekozen wachtwoord zijn

voldoende om de site te gebruiken. Uiteraard gebeurt dit binnen een beveiligde verbinding, zodat de deelnemers zeker zijn van hun privacy. Ook hanteert Ziekenhuisplanner.nl strenge voorschriften voor wat betreft privacygevoelige gegevens binnen de databases van de website.

Dagboek Naast de agenda bevat Ziekenhuisplanner.nl ook een dagboek, waarmee de gebruikers elkaar op de hoogte kunnen houden van het wel

u Met Ziekenhuisplanner.nl wordt het

ziekenbezoek veel beter gespreid.

Verlenging lidmaatschap STZ

Het St. Elisabeth behoort ook de komende vijf jaar tot de selectie van Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). De visitatiecommissie van de STZ bracht een mooi rapport uit over het ziekenhuis. De STZ-commissie die het St. Elisabeth bezocht, gaf complimenten voor het enthousiasme bij alle gesprekspartners, de laagdrempeligheid die opgeleiden ondervinden en het grote aantal ontwikkelingsmogelijkheden. Het Opleidings- en Onderzoekscentrum van het St. Elisabeth noemt de STZcommissie prachtig. Het Neuro- en Traumadomein en het Lief en Lean werken, worden in haar rapport parels van het St. Elisabeth Ziekenhuis genoemd. STZ-directeur Norbert Groenewegen: Er heerste bij al onze gesprekspartners in het St. Elisabeth een open sfeer. De opgeleiden ervaren geen hirarchie. Ze zijn enthousiast en positief.

Kinderpagina

Maak de tekening af aan de hand van het voorbeeld! Om het plaatje compleet te maken, mag je de tekening natuurlijk ook nog inkleuren.

21

e Wist j dat...

Elke vingerafdruk anders is Ongeveer tweederde van je lichaam uit water bestaat Je elke dag ongeveer negentig haren verliest en er ook weer negentig bij krijgt De signalen die tussen je hersenen en zenuwen flitsen een snelheid van zon vierhonderd kilometer per uur kunnen halen Bijna de helft van alle botten in je lichaam in je handen, voeten, polsen en enkels zit Je dijbenen de grootste botten van je lichaam zijn Je evenveel halswervels hebt als een giraffe Je hart ongeveer 100.000 keer per dag klopt Je ongeveer 23.000 keer per dag ademhaalt Je 10.000 verschillende geuren kunt ruiken

Puzzel

Vind de weg!

22

Nieuw: de Elisabeth Galerij

Op de nieuwe Elisabeth Galerij mogen alle medewerkers prijzen, oorkondes en andersoortige bewijzen van mooie prestaties plaatsen. De galerij is niet om te pochen, maar om patinten te laten zien wat het ziekenhuis allemaal doet om de zorg te optimaliseren. Bovendien zien medewerkers zo wat er allemaal nog meer gebeurt in huis, buiten het werk op hun eigen afdeling. Medewerkers mogen dat met trots uitdragen, vertelt Eline Lommen, hoofd productgroep Hotel- en Facility Services. De Elisabeth Galerij is er voor lle prijzen, oorkondes en bewijzen van leuke initiatieven, die de patint ten goede komen.

In de wachtkamer

u Patinten en bezoekers vinden de Elisabeth Galerij aan de muur naast de receptie.

Heeft u opmerkingen of bent u niet tevreden, dan horen we dat graag

Heeft u klachten? Praat erover!

Het bieden van goede zorg en informatie aan onze patinten. Dat staat bij het St. Elisabeth Ziekenhuis voorop. Toch kan het gebeuren dat u niet tevreden bent over de gang van zaken in ons ziekenhuis. Laat dat ons dan weten. We zijn ervan overtuigd dat we kunnen leren van ervaringen van patinten. Ook wanneer u in het ziekenhuis ligt en er is een situatie waarover u eens wilt praten: neem contact met ons op. Zo kunt u bij ons terecht 1) Bespreek onduidelijkheden, problemen of klachten met de betrokkene(n). Een klacht kan het best besproken en opgelost worden op de afdeling of door de persoon op wie de klacht betrekking heeft. Zo kan de klacht of het probleem misschien direct worden verholpen. 2) Er kunnen omstandigheden zijn waardoor u een klacht niet aan de betrokkene kwijt wilt of een gesprek niet naar wens is verlopen. In dat geval kunt u contact opnemen met de onafhankelijke klachtenfunctionaris van het ziekenhuis. Er wordt dan samen bekeken welke mogelijkheden er zijn om iets aan het probleem of de klacht te doen. De klachtenfunctionaris is onpartijdig en heeft geheimhoudingsplicht. Ook als u verder geen actie wilt ondernemen, maar toch even over het gebeurde wil praten, kunt u bij de klachtenfunctionaris terecht. 3) U kunt een klacht indienen bij de Klachtencommissie. Deze hoort, analyseert en beoordeelt de klacht en kan naar aanleiding daarvan aanbevelingen doen aan de Raad van Bestuur om de zorg- en dienstverlening te

23

u De klachtenfunctionarissen Yolanda Mombers (l.) en Tilly Kruijssen vindt u op de

begane grond in de hoofdgang, achter bloemist La Fleur.

verbeteren. Voor meer informatie over deze commissie en hoe u een klacht kunt indienen, kunt u terecht op www.elisabeth.nl Zo kunt u de klachtenfunctionarissen bereiken U vindt de klachtenfunctionarissen Yolanda Mombers en Tilly Kruijssen op de begane grond in de hoofdgang. U volgt route 2 (achter bloemist La Fleur). Als u hen wilt spreken, verzoeken we u een afspraak te maken, zodat zij alle tijd voor u hebben. De klachtenfunctionarissen zijn telefonisch

bereikbaar op telefoonnummer (013) 539 27 22. Als u zonder afspraak een klachtenfunctionaris wilt spreken, dan kunt u zich melden bij de receptie bij de hoofdingang. Zij bellen dan de klachtenfunctionaris voor u. Natuurlijk kunt u uw klacht ook via e-mail doorgeven. Het e-mailadres is: klachten@elisabeth.nl Ook kunt u op www.elisabeth.nl een klachtenformulier invullen en verzenden.

In de wachtkamer

Lieve zorg begint al in de wieg

Babymassage. Onrustige of overprikkelde kindjes worden er rustiger van. Daarom worden er sinds kort cursussen Babymassage gegeven voor mensen die zijn bevallen bij Livive. Iedere ouder of verzorger kan het leren, stellen Barbra Muurmans en Charlotte Limpens. Als verpleegkundigen bij Livive, Centrum voor Verloskunde, wilden ze iets toevoegen aan de zorg die zij dagelijks leveren. Het werden cursussen Babymassage. Barbra: Massage is geen medische zorg, maar het hoort wel bij kraamzorg, om steun en middelen te bieden aan ouders en kindjes ter bevordering van hun welzijn.

Comfortverhogend Charlotte vult aan: Babymassages kunnen het comfort verhogen. Onrustige of overprikkelde kindjes worden er rustiger van. Ook helpt het bij bijvoorbeeld darmkrampjes. Massages hebben een positieve uitwerking op alle lichaamsfuncties van het kindje. Daarnaast is fysiek contact en aandacht van ouders erg belangrijk. Hiermee geef je kindjes een gevoel van eigenwaarde. De cursus wordt gegeven in de Berglandkliniek. Het is een mooie locatie die hoort bij het St. Elisabeth, maar je bent uit de ziekenhuisomgeving. Dit draagt bij aan een ontspannen sfeer tijdens de cursus. Aanmelden voor de cursus kan via babymassage@livive.nl

u De cursus Babymassage wordt

gegeven in de Berglandkliniek, gelegen naast het St. Elisabeth Ziekenhuis.

24

Chirurgen voeren 200ste kijkoperatie aan dikke darm uit

Chirurgen van het TweeSteden en St. Elisabeth hebben de 200ste kijkoperatie aan de dikke darm en endeldarm uitgevoerd. De chirurgen bereiken deze mijlpaal al binnen twee jaar, nadat zij halverwege 2011 in Tilburg begonnen met het uitvoeren van kijkoperaties (ook wel sleutelgatoperaties).
De invoering van deze complexe vorm
hij slechts een heel klein littekentje

van chirurgie is zonder problemen verlopen. Deze methode van opereren is in Tilburg inmiddels gemeengoed. Bij zon kijkoperatie heeft de patint minder pijn, houdt

over en is hij snel op de been. Flinke kwaliteitsverbetering De invoering was een initiatief van de chirurgen uit beide Tilburgse

ziekenhuizen en heeft tot een flinke kwaliteitsverbetering geleid. De resultaten (zoals opnameduur, complicatiepercentage, aantallen onderzochte lymfeklieren en percentage re-operaties) zijn allemaal beter dan het landelijk gemiddelde.*
* Bron: Dutch Surgical Colorectal Audit (Landelijke Registratie Chirurgische Resultaten Dikke Darmkanker)

Gratis boekje: Opleiden zit in onze genen

De Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ) publiceerden in februari Opleiden zit in onze genen. Het boekje geeft een beeld van hoe opleidingsziekenhuizen inhoud geven aan het modern, competentiegericht en kwalitatief hoogwaardig opleiden van betrokken (para)medici en verpleegkundigen. Opleiden zit in onze genen bevat informatie over de kwaliteiten van het St. Elisabeth Ziekenhuis en de 28 andere STZ-ziekenhuizen. Het biedt feiten en cijfers, interviews over de inhoud van opleidingen, een visie op modern opleiden en de kijk van externe partijen op de gezondheidszorg van de toekomst. Dit alles in relatie tot de STZ. Het boekje is 27 bij 22 cm met veel ruimte voor beeld, zodat het ook fris en aantrekkelijk oogt. Opleiden zit in onze genen staat

(gratis) online in PDF-formaat op http://www.elisabeth.nl/stz. Vraag naar een papieren exemplaar in het Opleidings- en Onderzoekscentrum van het St. Elisabeth Ziekenhuis.

Welkom bij de prikposten

De prikposten van het St. Elisabeth Ziekenhuis en het TweeSteden ziekenhuis werken samen onder de naam Diagnostiek Brabant. U vindt er altijd n bij u in de buurt.

u Het is belangrijk dat u zich kunt

legitimeren bij de bloedafnameposten.

u U vindt de afdeling Bloedafname door route 21 te volgen.

Bloed prikken is zo gebeurd, zeker als het bij u in de buurt kan. Als u door uw huisarts, verloskundige of trombosedienst bent doorverwezen om uw bloed te laten prikken, kunt u dit laten doen bij de Bloedafnamepost van het St. Elisabeth Ziekenhuis, TweeSteden ziekenhuis of bij n van de externe prikposten van Diagnostiek Brabant. Uw bloed wordt dezelfde dag in het St. Elisabeth onderzocht. De uitslag is binnen 24 uur in het bezit van de aanvrager of verwijzer. Bloedafnamepost in het St. Elisabeth De bloedafnamepost in het St. Elisabeth Ziekenhuis bevindt zich op de begane grond, route 21. De post is geopend van maandag tot en met vrijdag van 07.30 tot 17.00 uur. Op donderdagavond is de post geopend tot 21.00 uur. Kinderen en bloedprikken Voor kinderen is er een speciale prikkamer, die extra afleiding biedt. De sprookjesfiguren op de wand lijken zo uit de Efteling te zijn weggewandeld. Kinderen bij wie bloed is afgenomen, krijgen als beloning een kleurplaat en een dapperheidsdiploma. Trombosedienst Trombosepatinten kunnen zich tussen 07.30 en 11.00 uur laten prikken bij de bloedafnamepost in het St. Elisabeth Ziekenhuis (route 21). U meldt uw komst door op de speciale meldknop te drukken. Vervolgens wordt u binnen tien minuten geholpen. De Trombosedienst is op werkdagen telefonisch bereikbaar tussen 08.30 - 12.30 uur en van 13.30 tot 16.00 uur. Het telefoonnummer is (013) 539 28 77. Aanvraagformulier en ponsplaatje Neem altijd het aanvraagformulier mee naar de prikpost en, als u dat heeft, een ponsplaatje. Ook moet u zich kunnen legitimeren. Bent u een nieuwe patint voor de trombosedienst? Kom dan aan het einde van de openingstijd. Het is dan minder druk, waardoor wij tijd hebben om u informatie te geven.

25

De prikposten van Diagnostiek Brabant zijn te herkennen aan dit logo.

Verpleegkundigen
Anesthesie (013) 539 22 91

Ken uw verpleegkundige
In het St. Elisabeth Ziekenhuis werken dagelijks meer dan duizend betrokken verpleegkundigen. De verpleegkundigen die patinten elke dag nauw begeleiden in hun ziektetraject staan hieronder vermeld. We maken daarbij onderscheid in:
Verpleegkundig specialisten: Een verpleegkundig specialist is een verpleegkundige met een erkende, specifieke masteropleiding die individueel en zelfstandig patinten behandelt, vaak gericht op n specialisme. Specialistisch verpleegkundigen: Specialistisch verpleegkundigen zijn verpleegkundigen die van een bepaalde ziekte heel veel afweten, zoals diabetes, ADHD, astma en schisis.
Monique van Oudheusden,
verpleegkundig specialist

Maud van Hees, Max Kivits, PA verpleegkundig

specialist

Astrid Kwakernaak, PA

Marcel Schors,
verpleegkundig specialist

Physician assistants (PA): De PA werkt onder supervisie van de specialist en biedt professionele medische zorg.

Cardiologie

(013) 539 34 90

Dermatologie (013) 539 80 26

Tonnie de Crom,
verpleegkundig specialist

Yvette Pluijms,
verpleegkundig specialist

Corstiane Smit,
verpleegkundig specialist

Heelkunde

(013) 539 80 39

26

Gastro enterologie

Mamma care verpleegkundig specialist

Stoma zorg specialistisch verpleegkundige

Stoma zorg

Vaatchirurgie verpleegkundig specialist

Manon Schriek, Gerda van Driesten,

Vaatchirurgie verpleegkundig specialist

Ilonka Arends,
specialistisch verpleegkundige

Koen van Hees, Maria Nooren,

Wondzorg Annemiek Mutsaers,

specialistisch verpleegkundige

Walther Jansen, PA

Intensive Care

(013) 539 38 07

Maarten Kiel, PA

Wendy Schapendonk, PA

Inge Gnirrep, PA

Jeroen van Rosmalen, PA in opleiding

Hans Schoonen, PA in opleiding

Nannie Embregts, ventilation practitioner in opleiding

Veronieke Geenen, neural practitioner

Arn van Hees, ventilation practitioner

Frits van Beers, ventilation practitioner

Interne geneeskunde/Maag-, Darm- en Leverziekten

(013) 539 80 34

Paul Verhees, circulation practitioner

Ielke van den Wildenberg, renal practitioner

Diabetesverpleegkundige

Diabetesverpleegkundige

Diabetesverpleegkundige

Diabetesverpleegkundige

Diabetesverpleegkundige

Kim van den Berg

Noortje van Iersel

Tony de Koning

Maike van Rooij

Wilma Jansen

Gespecialiseerd verpleegkundige HIV/aids

Gespecialiseerd verpleegkundige HIV/aids

Gespecialiseerd verpleegkundige HIV/aids

Brigitte de Kruijf Bernadette van de Ven

Rick Santegoets

Mirjam Angelie de Heer, Rina van Helvert, Bogaarts,

verpleegkundig specialist verpleegkundig specialist verpleegkundig specialist

Maag-, DarmNeuroen Leverziekten oncologie

Oncologie

Verpleegkundig casemanager oncologie

Verpleegkundig casemanager oncologie

Verpleegkundig Gespecialiseerd Gespecialiseerd casemanager verpleegkundige verpleegoncologie Osteoporose kundige Petra de Jong Belinda Wardenaar Osteoporose

Barbara Chardon lrma Lochtenberg

Bianca Oonk

Verpleegkundigen
Kindergeneeskunde (013) 539 80 19

ADHDverpleegkundige

Astmaverpleegkundige

Kinderdiabetes- Kinderdiabetes- Lactatieverpleegverpleegkundige Ellen Crutz kundige kundige

Anita VromansGovers

Rita Geenen

Wilma Jansen

Rianne de Kruijf

Lactatiekundige

Sylvie Koks

Schisisverpleeg- Schisisverpleeg- Sociaal kundige kundige Pedagogisch Marie-Jos Nita Eijndhoven Hulpverlener

Sociaal Pedagogisch Hulpverlener

Bertens

Danille Hendriks Judith Pas

KNO (013) 539 80 38

Longziekten

(013) 539 24 31

Piet Geerts, PA

Bea de Jongh-Melman,
gespecialiseerd longverpleegkundige OSAS

COPD

COPD

Gerard Peeters,
verpleegkundig specialist

Lysanne Vugs,
gespecialiseerd longverpleegkundige

Neurochirurgie (013) 539 80 32

Neurologie

(013) 539 80 36

27

Marili Das, PA

Neuro-oncologie

Lea van Baest,

specialistisch verpleegkundige

Vanessa Hens, PA

CVA (beroerte) Dementie/delier Neuro-oncologie Parkinson

Jocova Vervoort, Josee Boerboom, Lieke van Zon,

verpleegkundig specialist specialistisch verpleegkundige specialistisch verpleegkundige

Sonja van Gils,

specialistisch verpleegkundige

Orthopedie (013) 539 13 13

Ireen van der Voort,

verpleegkundig zorgcordinator Orthopedie

Psychiatrie

(013) 539 29 15

Sandra Nuyten, sociaal psychiatrisch verpleegkundige

Maike Sleegers, Henk van de Velden,

sociaal psychiatrisch verpleegkundige sociaal psychiatrisch verpleegkundige

Fieke Wolfs,
consultatief psychiatrisch verpleegkundige

Reumatologie (013) 539 80 30 Urologie (013) 539 13 13

Wondverpleegkundigen (013) 539 31 15

Diana Boerema,
reumaconsulent

Aone van Roij,

verpleegkundig specialist

Bert van Ellen Martin, Huijgevoort, PA verpleegkundig

specialist continentiezorg

Jacqueline van Boekel,

Anca van Gestel,

specialistisch specialistisch verpleegkundige verpleegkundige

PRIVAZORG
Tilburg/Breda en omstreken
D Thuiszorg waarbij u zich thuis voelt

PrivaZorg staat voor:

Thuiszorg zoals u dat zelf hebben wilt Door uw eigen vaste zorgverlener(s) Die professioneel, zelfstandig en betrokken zijn Met een vertrouwd gezicht Zonder veel administratieve rompslomp PrivaZorg levert zorg voor PGB, zorg in natura, particuliere zorg en is gespecialiseerd In 24uurs zorg en terminale zorg

28

PrivaZorg Tilburg/Breda e.o. info@privazorgtilburgenomstreken.nl www.privazorgtilburgenomstreken.nl

Specialisten
Allergologen (013) 539 80 31

Ken uw dokter
In het St. Elisabeth Ziekenhuis staan dagelijks 180 artsen voor u klaar. Op deze en volgende paginas ziet u de specialisten die werkzaam zijn in het St. Elisabeth Ziekenhuis.

J.H. Oostenbrink

M.H.W.M. Roovers

dr. J.F.C. Tomee

Anesthesiologen

(013) 539 38 00

R.C. Bremer

F. Callebaut

F. van Eijs

A.W.G. van den Hurk

H.G. van Middelkoop

J.L. van de Minkelis

C.G.M. Neetens

dr. G.J. Noordergraaf

J.M.C. Rottier-Arbes

J.T. Schaffers

Y.D.I. Vandevivere

Cardiologen

(013) 539 80 33

29

dr. W.R.M. Hermans

T. van der Kley

G.R. van Leeuwen

P.G. Melman

A.C.B. Pronk

dr. B.M. Szab

R.N. de Visser

Chirurgen

(013) 539 80 39

D.H.C. Burger

T. van Egmond

dr. F.H.W.M. van der Heijden

dr. J. Heisterkamp

dr. J.M.M. Heyligers

P. Jansen

prof. dr. J.A. Roukema

dr. P.W.H.E. Vriens

dr. D.K. WasowiczKemps

Dermatologen (013) 539 80 26

Fertiliteitsartsen

(013) 539 31 08

J.Th. Altena

F.H.J. Koedijk

dr. M.C.A. Polderman

J.M. Bernards

E. Geenen

P.H.M. Maas

J.L.M. Krevel

dr. J.M.J. Smeenk

C.B. Vernooij

Gynaecologen

(013) 539 80 25

dr. P.F. Boekkooi

C.A. Fiedeldeij

C.M. van Oirschot

dr. P.J.H.M. Reuwer

M. Schoonenberg

dr. J.M.J. Smeenk

M. Smink

dr. H.A.M. Vervest

M.C. Vos

Specialisten
Intensivisten (Intensive Care) (013) 539 38 08

P.J. Bijlstra

E. Brands

D.H.C. Burger

A.M.M. Kotsopoulos

H.A.J.M. Kuijsten

dr. N. van der Lely

G.A.M. van der Natde Pender

J.A.H. van Oers

A.W. Oldenbeuving

A. van Olffen

D. Ramnarain

A.M.F. Rutten

W. van den Wildenberg

Internisten

(013) 539 80 34

dr. A.J. Apperloo

dr. L.V. Beerepoot

A.E. Brouwer

M.F. Durian

dr. C. van der Heul

dr. J.R. Juttmann

dr. M.E.E. van Kasteren

dr. W.A.C.M. Nieuwlaat

dr. P.L. Rensma

Kaakchirurgen

(013) 539 80 35

30

dr. J.M.G.H. van Riel

dr. S. van Veen

J. Hes

dr. E. Nout

J. Scheerlinck

dr. L. Smets

S.A.H. StolkLiefferink

A. van Veen

Kinderartsen

(013) 539 29 53

J.F.M. Bruinenberg

dr. P.J. van Dijken MBA

J. van Hoften

C.C.A. De Kezel

R.A. de Moor

A.C. Nissen

dr. C. Obihara

C.G.M. Reijnen

J.J. SchermerRotte

C.C.J.M. Smeets

Klinisch chemici

(013) 539 80 14

Klinisch embryoloog

dr. B.S. Jakobs

dr. Y.C.M. KluitersDe Hingh

dr. R.H. Triepels

dr. L.W.J.J.M. Westerhuis

dr. E.M. van Wijk

dr. D. Consten

Klinisch fysici (013) 539 28 90

Klinisch pathologen

dr. W. de Jong

J.R.M. Schasfoort

dr. C.E.M. Blomjous

A.M. Croonen

R.E.M. Fleischeuer

J. Stavast

dr. A.J.W. Stavast-Kooij

dr. A.A.M van der Wurff

Specialisten
Medisch psychologen (013) 539 28 72 KNO-artsen (013) 539 80 38

B.M. Baeten

K.C.M. Kindt

P. van de Sande

M. van der Velden

prof. dr. J. de Vries

O.C. Wallis

R. Ringrose

dr. T. Godthelp

dr. A. Kropveld

F.J.M. Vijverberg

Longartsen

(013) 539 24 31

Maag-, Darm- en Leverartsen (013) 539 80 34

S.M. Fouchier

dr. J.S. Kloover

dr. H.A. Machiels

J.H.E.M. Schijen

dr. J.P.F.H.A. Simons

dr. G.H.A. Dodemont

dr. R.F. Eichhorn

dr. M.J.A.L. Grubben

dr. U. de Wit

Medisch microbiologen

(013) 539 22 60

Neurochirurgen

(013) 539 80 32

dr. A.G.M. Buiting

dr. P.J. Kabel

prof. dr. J.A.J.W. Kluytmans

dr. J.H. Marcelis

R.G.F. Wintermans

dr. H. Ardon

G.N. Beute

B. Burhani

P.R.A.M. Depauw

31

P.E.J. Hanssens, radiotherapeut-oncoloog Gamma Knife Centrum Tilburg

E.C. Lamers

prof. dr. S. Leenstra

S.T. Lie

J.C. de Nie

B. van der Pol

G.J.M. Rutten

I.T.H.J. Verhagen

dr. H.B. Verheul

Neurologen

(013) 539 80 36

dr. G.F.J. Brekelmans

dr. P.L.M. de Kort

dr. P.C.G. Nijssen

dr. G. Roks

J.H. van Tuijl

dr. C.C. Tijssen dr. L.H. Visser

Oogartsen

(013) 539 80 20

N.A.M. Bemelmans

dr. W.R.O. Goslings

dr. C.W.T.A. Lardenoije

dr. J.J.C. van LithVerhoeven

F.S. Tukkersvan Aalst

H.G.N. Veraart

Orthopedisch chirurgen

(013) 539 80 23

Plastisch chirurgen (013) 539 80 21

dr. I.C.J.B. van den Brand

J.J. Caron

dr. T. Gosens

C.H. Diekerhof

dr. J. de Waal Malefijt

A.B. Spoor

dr. A.L.W.A.M. Damen

dr. E.H.M. Hartman

dr. B. van Nimmen

Specialisten
Psychiatrie (PAAZ) (013) 539 29 15

Colofon
Lente 2013 Liever Elisabeth is een uitgave voor patinten en bezoekers van: St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg
D.H.J. Boeykens M.T.J.M. Gordijn J.H.M. van (kinder(kinderLaarhoven psychiater) psychiater) P.J.H. Notten M.H.B. Slits

Liever Elisabeth verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 3.500 exemplaren Postadres Afdeling Communicatie Postbus 90151 5000 LC Tilburg Telefoon (013) 539 13 13 E-mail: communicatie@elisabeth.nl

J.J.D. Tilanus

K. Verhoof (klinisch psycholoog)

Website www.elisabeth.nl

Radiologen

(013) 539 80 13

Redactie Evelyne van Eck l Ron Maijen Wim Pleunis l Marit de Wolff Fotografie Marc van Geijn Maria van der Heyden Ellen den Ouden

dr. G.P.T. Bosma

dr. P.N.M. Lohle

dr. J.P.P. Peluso

dr. W.J.J. van Rooij

M.C. Schoemaker

dr. M. Sluzewski

dr. A.J. Smeets

Reumatologen (013) 539 80 30

Uitgeverij BC Uitgevers BV Postbus 416, 8600 AK Sneek Telefoon: (0515) 429 429 E-mail: administratie@bcuitgevers.nl Bladmanager/advertenties Barbara Verschoor Digna Schoonen Vormgeving Hannique de Jong Telefoon: (0515) 429 420 Dit drukwerk is CO2 neutraal gedrukt

32

G.F.A.J.B. van Tilborg

dr. A. Venmans

W. Hissink Muller

dr. M. Wijnands

Spoedeisende Hulp-artsen

(013) 539 80 10

S.M. Baas

A.P.G. van Driel

M. Schaap L. Doomen

S.M. Folkersma

B.W.P.M. Drinkwaard

H. van de Pas

Op de voorpagina De artsen en verpleegkundigen van Spatadercentrum Brabant zorgen voor de behandeling van alle soorten spataderen in Spatadercentrum Brabant.
De volgende Liever Elisabeth verschijnt medio juni.

Urologen

(013) 539 80 24

E.P.J. Reijners

M. Schaap

Y.D. Dubbelman

dr. P.J.M. Kil

dr. G.J. Montagne

dr. J.H. van Roijen

Ziekenhuisapothekers (013) 539 27 91

K.A. SimonsSanders

dr. J.M. Verzijl

Het St. Elisabeth ziekenhuis is aangesloten bij de stichting Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ).