Professional Documents
Culture Documents
Wisdom of Pologamy တမန္ေတာ္ျမတ္၏ အိမ္ေထာင္ဘ၀အေပၚ ေစာဒကႏွင့္အေျဖ
Wisdom of Pologamy တမန္ေတာ္ျမတ္၏ အိမ္ေထာင္ဘ၀အေပၚ ေစာဒကႏွင့္အေျဖ
wrefawmfjrwf\
tdrfaxmifb0tay:
apm'u ESifhajz
tGr&fcifGefU
uefYowf
oifwef;om;rsm;twGufom
tvGefw&moem;Muifemawmfrlaom? r[mu&kPm&Sifjzpfawmfrlaom?
tvm[ft&Sifjrwf\emrawmfjzifh(tpjyKyg\)/
wrefawmfjrwf[m tvm[ft&SifjrwfapvGwfawmfrlwJ wrefawmfwpfyg;jzpfovdk? vlom;wpf
a,muf vnf;jzpfw,f/ vlom;wpfa,muftaeeJY vlYavmuBuD;xJrSm aexdkifusifvnf&mrSm b,fyHkb,fenf;usihfMuH
aexdkif &r,fqdkwmudk tvm[ft&Sifjrwf[m wrefawmfjrwfuwpfqifh vlom;awGudk oifcef;pmay;cJhwmjzpfw,f/
'gaMumifhrGwfpvifrfwpfOD;taeeJY vlYb0udkusifvnfjzwfoef;&mrSm wrefawmfjrwfudk rdrdwdkY&JUpHjyyk*dKvftaeeJY
pHerlemxm;Ny;D vufawGUusio
fh ;kH &rSmjzpfw,f/ vlb
Y 0udjk zwfoef;usiv
f nf&mrSm tdraf xmifjyKjcif;qdw
k mvnf; wpfu@
taeeJYyg0ifygw,f/ tJ'D tdrfaxmifa&;b0[m vlom;awGtwGuf tvGefta&;BuD;wJhu@wpf&yfjzpfw,f/ tvGef
vnf; &Iyaf xG;ayGvND y;D ? jyemaygif;pHek v
YJ nf; MuKH &wwfw,f/ 'Dvjkd yemaygif;pHu
k kd wrefawmfjrwf[m b,fvjkd zwf
oef;ausmfjzwfcJhw,f/ b,fenf;b,fyHkusifvnfcJhw,fqdkwmudk vlom;awGpHerlemxm;NyD; vdkufemusihfoHk;zdkYjzpfw,f/
wrefawmfjrwf[m olY&JUb0wpfavQmufrSm ZeD;r,m;aygif; wpfq,fhoHk;a,mufeJYxdrf;jrm;vufxyfcJhw,f/ 'gudk
bmomjcm;rsm;omru rGwpf vifrrf sm;ud,
k w
f ikd u
f vnf; tpmraMujzpfcMhJ uw,f/ tJ't
D csuu
f u
kd ikd Nf y;D wrefawmfjrwf
tay:trsdK;rsdK;aom ykwfcwfajymqdkrIawG? pGyfpJGrIawG? jypfwifa0zefrIawGjyKcJhMuw,f/
ajymp&mu 'geJYrqHk;ao;ybJ? wpfwrefawmfjrwf[m t&kyfawGeJYupm;aewJh uav;omom touf
ajcmufESpfom&Sdao;wJh tdkuf&SmocifreJYvufxyfxdrf;jrm;cJhao;w,f/ ZeD;r,m; ajrmufrsm;pGm,lcJhwJhtjyif tckvdk
uav;omom rdef;uav;eJYxdrf;jrm;vufxyfcJhw,fqdkawmh ydkNyD;ajymp&m? tykwfcsp&mjzpfcJhw,f/ 'DtcsufawGudk
av;av;eufeufxm;Ny;D jyefvnfo;kH oyfjcif;? prf;ppfjcif;rjyKb?J tcsKd Uuvnf; tpvmrfrmS ZeD;r,m;av;a,muf,El ikd f
w,fqdkwJhtcsufudk vufudkifjyKNyD; tm;ay;tm;ajrmufjyKjcif;? udk,fwdkif,ljcif;wdkYudk jyKvkyfusifhMuHaeMuavw,f/
'gawGeJYywfoufvdkY "r"dXmefusus avhvmoHk;oyfwifjyoGm;rSmjzpfw,f/ 'Dvdkwifjy&mrSm rdrd&JUtmabmfrygbJ?
oufqdkif&m pmtkyfrsm; usrf;rsm;tudk;tum;awGeJY wifjyoGm;ygr,f/
vlom;wd\
Yk pHjywrefawmf
vlom;jcif;wlayrJhvnf; tvm[ft&Sifjrwf[m wrefawmfjrwf rk[r'f()udk urmhvlom;xk
twGuft&m&mrSm twk,lEdkifavmufwJh pHjyyk*dKvfwpfOD;tjzpf arG;jrLzefqif;awmfrlcJhavw,ff/ 'ghtjyif pMu0Vm
taygif;twGufvnf; r[mu&kPm&Siftjzpf apvTwfawmf rljcif;cH&wJhwrefawmfwpfyg;vnf;jzpfayw,f/ tJ'D
tcsufudk usrf;jrwfuk&ftmef&JUpl&[ft[fZmAf? tm,wfawmf(107)rSm twdtvif;rdefYqdkxm;avw,f/
]] pifppfaomfum; igt&Sifjrwfonftoifhtm; avmucyfodrf;
twGuf u&kPm&SiftjzpfomvQif apvTwfawmfrlcJhjcif;jzpfavonf }}
aemuftm,wfawmf(45-46)wdkYwGifrdefYqdkxm;ovJqdk&if?]] tdk- wrefawmf? {uefrvJG igt&Sifjrwfonf toifhtm; oufaovumawmftjzpf
vnf;aumif;? owif;aumif;ajymMum;ol tjzpfvnf;aumif;? owday;EId;aqmfol
tjzpfvnf;aumif;? apvTwfawmfrlcJhonf/ xdkYtjyiftvm[ft&SifjrwfzufodkY xdk
t&Sifjrwf\trdefYawmfjzifh zdwfac:oltjzpfvnf;aumif;? vif;0if;awmufyaom
rD;&SL;wdkif (ol&d,aerif;) tjzpfvnf;aumif; (apvTwfawmf) rlcJhjcif;jzpfonf }}
[krdefYqdkxm;avonf/
qdkvdkwmu wrefawmfjrwf[m teEpMu0VmtwGuf u&kPm&SifjzpfwJhtjyif tvm[ft&Sifjrwf&JU
oufaovuPmawmf? owif;aumif;ay;ol? raumif;jrpfwm;? aumif;&mTefol? owday;EId;aqmfoltjzpf
apvTwfjcif;cH&oljzpfNyD;? vrf;rSmaeolrsm;? t,ltqvJGaeolrsm;eJYtarSmiftwGif;a&mufaeolrsm;udk tarSmifcGif;NyD;
3
tvif;aqmifay;rJh rD;&SL;wefaqmif? ol&,
d aerif;vdyk *k Kd vnf;jzpfaMumif; tvm[ft&Sijf rwfu rdeq
Yf x
kd m;jcif;jzpfw,f/
tJ't
D jyif wrefawmfjrwf[m eADwrefawmftaygif;wd&Yk UJ xGwaf cgifwifjzpfovdk urmavmuwpfciG rf mS aemufxyfay:
xGef;p&mr&SdwJh aemufqHk;wrefawmftjzpfyGifhawmfrlwJh wrefawmfjzpfwmudkvnf; pl&[ft[fZmAf tm,wfawmf(40)
rSm rdefYqdkxm;wmudk awGU&rSmjzpfw,f/
]] odkY&mwGif tvm[f\&plvfwrefawmfonf eADwrefawmf
taygif;wdkY\ (eAl0of)udktqHk;owfolvnf;jzpfayonf }}
tJ'v
D Ykd aemufq;kH wrefawmfjzpfwt
hJ avsmuf'eD o
f moemawmfeyYJ wfoufvYkd &Iaxmift
h pHpk u
kH ae? vdt
k yf
csut
f zHzk w
kH u
Ykd kd jynfjh ynfph pkH ekH rYJ eS rf eS u
f efuefyJ wrefawmjrwf&UJ oufwrf;wpfavQmufrmS wrefawmfjrwfukd ay;tyfvu
kd f
NyDjzpfwJhtaMumif;udk pl&wGvfrmat'[f tm,wfawmf(3)rSm 'DvdkrdefYqdkxm;ygw,f/
]] ,aeYaomfum; igt&Sifjrwfonf toifwdkYtzdkY toifwdkY\ 'Defomoemawmfudk jynhfpHkap
awmfrlcJhavNyD/ 4if;tjyif igt&Sifjrwfonf rdrd\aus;Zl;awmfrsm;udk toifwdkYtzdkY tjynfh
tpHk csD;jrifhay;oemawmfrlcJhNyD/ 4if;tjyif igt&Sifjrwfonf tpvmrfomoemawmfudk
toifwdkYtzdkY 'Defomoemawmftjzpf oabmwl ESpfNrdKUawmfrlcJhavNyD }}
'Dvkd 'Deo
f moemawmfukd Ny;D jynfph w
kH t
hJ xd tvm[ft&Sijf rwf[m wrefawmfjrwfukd cs;D jri ahf y;tyfcw
hJ hJ
tavsmuf wrefawmfjrwf[m ay;tyfwJhwm0efudk OD;vnfrokef wm0efausatmifaqmif&GufcJhygw,f/ 'Dvdkaqmif
&Guf&mrSm wrefawmfjrwf[m rdrd&JUt,ltq tawG;tac:eJYvdktifqEawGudk a&SUwef;wifvkyfaqmifcJhjcif;rdsK; vHk;0
r&SdcJhbl;/ tao;tzJGutp tBuD;rm;qHk;omudptxd omoemawmf&JU ynwfcsufrsm;udk tvm[ft&Sifjrwf&JUtrdefY
awmftwdkif; wpfoa0rwdrf; vdkufemaqmif&GufcJhw,f/
tpvmrfomoemawmfrSm usrf;jrwfuk&ftmef&JUvrf;TefrItwdkif; wpfoa0rwdrf;vdkufemaqmif&Guf
[mtDrmefvufcHouf0if,HkMunfrItpdwftydkif;xJrSmyg0ifwJhtavsmuf 'Domoemawmf&JU w&m;awmfudk vlom;awG
rvJGraoGMuHKawGUusifhoHk;&r,fh bmoma&;? vlrIa&;? pD;yGm;a&;? ynma&;? usef;rma&;? tdrfaxmifa&;? EdkifiHa&;?
eJYppfa&;wdkYtygt0if tvHk;pHkwdkYudk b,fyHkb,fenf;vdkufemusifhoHk;&r,f pwmawGudk vrf;Tefxm;gyw,f/
tpvmrfomoemawmfrSm b,fta&;udprSmrqdk bmomw&m;awmf&JUtqHk;tr[m vrf;TefrIay;
xm;w,f/ ,kwfpGtqHk; tav;tayghoGm;jcif;utp tao;pdwfudk omoemynwfcsufrSm yg0ifoGefoifqHk;rxm;ay
w,f/ 'Dvt
kd a&;udpa ygif;rsm;pGmudk b,fyb
Hk ,fenf;aqmif&u
G &f r,fqw
kd m uREyIf w
f [
Ykd m wrefawmfjrwf&UJ pHerlemawmf
udk,lNyD; wrefawmfjrwfjyKrlaqmif&GufcJhwJhtwdkif; vdkufemusifhoHk;aqmif&GufMu&rSmjzpfw,f/ wrefawmfjrwf[m
tvm[ft&Sifjrwf&JU trdefYawmfryg&SdbJ? b,fjyKrlaqmif&GufcsufrsdK;udkrS rdrdoabmqEtwdkif; jyKvkyfcJhjcif;r&Sdbl;/
pl&wGefe*srf tm,wfawmf(2-3-4)wdkYrSm rdefYqdkxm;wmuawmh?]] toifwdkYtazmf rk[r'fonf vrf;vJGaeonfvnf;r[kwf? vrf;rSm;udk vdkuf
emcJhonfvnf; r[kwf? xdkrSwpfyg; xdktazmfonf rdrdqEt& pum;ajym
qdkavh&Sdonfvnf; r[kwfay/ ,if;(wrefawmf) \ajymqdkrIum;?(tvm[f
t&SifjrwfxHawmfrSxkwfjyefjcif;cH&aom xkwfjyefcsufomvQif jzpfayonf }}
'Dtm,wfawmf&JUtqdkt& wrefawmfjrwf&JU vkyf&yfrsm;[m vrf;vJGaewJhvkyf&yfr[kwfwJhtjyif
wrefawmfjrwf[m vrf;rSm;udkavQmufaeolwpfOD;vnf;r[kwfaMumif;eJY? omoemawmfeJYywfoufNyD;? ajymqdkorQ[m
rdrdxHcsay;awmfrlwJh 0[DtrdefYt&ovQif jzpfaMumif;xif&Sm;aew,f/ 'ghtjyif wrefawmfjrwf[m vlom;xktwGuf
udk,fpm;jyKaeaMumif;udk wpfjcm;tm,wfawmfwpfckjzpfwJh(34;28)uoufaocHaeavw,f/
]] trSefaomfum;? igt&Sifjrwfonf toihftm; cyfodrf;ukefaomvlom;wdkYtzdkU 0rf;ajrmuf
zG,f&m owif;ajymMum;oltjzpf vnf;aumif;? owday;EId;aqmfol tjzpfvnf;aumif;?
apvTwfawmfrlcJhavonf/ odkYaomf rsm;pGmaom vlwdkYrSmum; rodem;rvnfMuay }}
'Dtm,wfawmft& vlom;vdkYqdk&mrSm tm;vHk;aomvlom;xkudk qdkxm;jcif;jzpfw,f/ 'ghaMumifh
wrefawmfjrwf[m vlom;xkwpf&yfvHk;twGuf udk,fpm;jyKxm;oljzpfwJhtavsmuf b,faomtcgrS b,fta&;udpudk
rqdk vufvGwfpy,fvkyfrJhol? ajymqdkrJholr[kwfbl;/ rdrd&JUaemufvdkuftGrufom;rsm;udk b,faomtcgrS qdk;,kwfwJh
tusifh? rw&m;&m;jyKusihfajymqdkrI? aumufuspfpOf;vJwJhtawG;tac:tMuHtpnf tarGqdk;rsm;udk ay;cJhrSmr[kwfbl;/
4
tJ'Dvdk raumif;wJhvkyfaqmifcsufrsm;udkvnf; vlom;xktwGuf pHerlemtjzpf xm;&pfcJhrSmr[kwfbl;/ wrefawmfjrwf
xHrSmawGU&Sd&rSmuawmh(33;30)rSm 'DvdkrdefYqdkxm;ygw,f/
]]{uefrkcs tvm[ft&Sifjrwftay: vn;faumif;? tqHk;jzwfay;rnfh
aeYvnf;aumif;? arQmfvifhcsufxm;olrsm;ESifh tvm[ft&Sifjrwftm;
rsm;pGm owd&olrsm;tzdkY wrefawmfjrwfxHawmf rGefjrwfaumif;rGef
vSonfh pHerlemwpf&yf&Sdayonf }}
'Dvafkd umif;rGejf rifjh rwfvw
S hJ pHerl&iS w
f pfO;D taeeJY vlraI &;rSm t&Iyt
f axG;qH;k ? tE&m,ftBu;D rm;qH;k eJY
azmufvaSJ zmufjyeftjzpfq;kH jzpfwhJ tdraf xmifa&;udpr mS aemifvmaemufom;wdYk pHerlem,l&rJu
h pd r sKd ;udk wrefawmfjrwf
[m rsuEf mS vJcT yJ pfvufvw
G pf y,fjyKvyk rf ,f r[kwyf gbl;/ rdr&d UJ b0rSm cwD*s[o
f cifr wpfO;D wnf;eJY vkaH vmufaeNyD
jzpfw,f/ aemufxyfZeD;r,m;,lzdkY rvdktyfawmhbl;/ 'gayrJh wrefawmfjrwf[m urmpHjywrefawmfwpfOD;jzpfwm
eJt
Y nD vlom;wd&Yk UJ b0ZmwfcrkH mS rkcsMuKH awGU&rJh tdraf xmifa&;udpr sm;udk tvm[ft&Sijf rwf&UJ pnf;rsO;f Oya'rsm;eJt
Y nD
b,fob
Ydk ,fyjkH yKusiahf qmif&u
G &f r,fqw
kd v
hJ rf;Tecf sut
f & aemufxyftrd af xmifjyKjcif;tm;jzifh vlom;rsm;udk oifcef;
pmay;Edik &f eftwGuo
f mjzpfw,f/ usr;f jrwfu&k t
f mef? ['Dqaf wmfrsm;? tpvmrfo
h rdik ;f ? wrefawmfjrwfay:xGe;f cJo
h nfh
acwfumvtajctae? wrefawmfjrwftay:usa&mufaewJh wm0ef0w&m;rsm;tjyif? vlrIa&;&Iaxmifh? bmoma&;
&Iaxmifh? ppfa&;&IaxmifheJY rsdK;EG,fpktoD;oD;wdkY&JU "avhxHk;wrf;pOfvmawGudk av;av;eufeufxm;NyD; tao;pdwf
*CePavhvmoHk;oyfMunfhr,fqdk&if wrefawmfjrwf[m bmhaMumifh ZeD;r,m;wpfOD;xuf ydkrdkvufxyfxdrf;jrm;cJh&
w,fqw
dk mudk oabmaygufemvnfrmS jzpfw,f/ 'ghtjyif wrefawmfjrwfeYJ ZeD;r,m;rsm;&JUb0udv
k nf; oabmayguf
em;vnfNyD;? rSefuefwJhtajzwpf&yf xGufay:vmrSmjzpfw,f/
5
awGtzdkY tcGifhta&;wdkY &ydkifcGifhwdkYqdkwm bmwpfckrS r,fr,f&&r&SdcJhbl;/ ta&;AD;,m;wpfcGifrSmomrubl;? wpf
urmvH;k rSmvnf; tJ'v
D t
kd ajctaersKd ;yJ&cdS w
hJ ,f/ 'gayrJh tpvmrfomoemxGe;f um;vmwJt
h cgusawmh omoemawmf
&JU w&m;Oya'jyXmef;csufxJrSm trsdK;orD;awGudk olwdkY&JU&ydkifcGifhrsm;taeeJY trsdK;om;rsm;enf;wltcGifhtvrf;&SdaMumifh
eJY cHpm;cGifh&SdaMumif;udk usrf;jrwfuk&ftmef(2;228)rSmtwdtvif;az:jyrdefYqdkxm;wmawGU&Sd&w,f/
]] xdkYtjyif xdkrdef;rrsm;tay:0,f wm0efrsm;&SdouJhodkY xdkZeD;rsm;
tzdkYvnf; w&m;pnf;urf;rsm;twdkif; tcGifhta&;rsm;&Sdayonf }}
tpvmrfomoemawmf\ w&m;Oya'[m trsKd ;orD;rsm;eJyY wfoufNy;D olw&Ykd UJ &ydik cf iG ahf wGukd obm0
w&m;&JU Oya'abmiftwGif;rSm *&kwpdkuftav;w,lxm;&Sdygw,f/ ,[l'DawGeJYtDqmtDawG&JUusrf;*efawGrSm
ZeD;r,m;wpfOD;xuf ydkrdkvufxyfjcif;udk wm;jrpfxm;jcif;r&Sdbl;/ olwdkY&JUusrf;*efawGt& wrefawmf tA&m[rfacwf
xJujzpfaMumif;udk avhvmawGU&SdEdkifw,f/ 'gaMumifh ZeD;r,m;wpfOD;xuf ydkrdkvufxyfjcif;[m tpvmrfomoem
awmf xGef;um;vmwJhtcgusrS topftqef;wDxGifzefwD;vmwmr[kwfbl;/
wrefawmf tA&m[rfrSm ZeD;oHk;yg;? wrefawmf a';ApfrSm ZeD;udk;q,fudk;yg;? wrefawmf aqmvrGef
rSm ZeD;tyg; ckESpf&meJY udk,fvkyfarmif;r tyg;oHk;&m? wrefawmf *saumf(Af)rSm ZeD;av;yg;? wrefawmf rdk;ZufrSm
ZeD;av;yg; pwJhtcsufawGudk olwdkY&JUusrf;*eft&od&rSmjzpfw,f/
tpvmrfw&m;awmfrmS ZeD;r,m;wpfO;D xufyrkd v
kd ufxyfjcif;[m a&Smifwcifjzpfay:vmwJt
h a&;udp
rsm;rSm vdktyfcsufeJYtnDtajccHNyD; cGifhjyKcJhjcif;omjzpfw,f/ cifyGef;onfwpfOD;[m rdrd&JUZeD;onfawGtMum;rSm
b,favmufyJ *&kwpdu
k q
f ufqaH yrJv
h nf; w&m;rQwpGm qufqEH idk rf mS r[kwv
f Ykd twdtvif;rdeq
Yf x
kd m;wmudu
k sr;f jrwf
uk&ftmef(4;129)rSmrdefYqdkxm;wmudk awGU&Sd&rSmjzpfw,f/ 'gqdk&if ZeD;r,m;av;a,muf,lEdkifaMumif; usrf;jrwfuk&f
tmefrSm bmaMumifhrdefYqdkxm;ygovJvdkY ar;Edkifp&mtaMumif;&Sdvmw,f/ tu,f tJ'DrdefYqdkcsufygwJhtm,wfawmf
(4;3)udktaotjcm tav;teuf avhvmoHk;oyfMunfhr,fqdk&if ZeD;r,m;av;a,muf ,lEdkifr,lEdkifqdkwJhtcsufudk
tm,wfawmf ESpfckpvHk;t& xrif;pm;a&aomufovdk ,lcsifwdkif;,lvdkYr&EdkifaMumif;udkawGU&Sd&vdrfhr,f/ usrf;jrwf
uk&ftmef(4;3)rSm rdefYqdkxm;wmu?]] rdrdESpfNcdKufaom (tjcm;)trsdK;orD;rsm;teuf (a,mufsm;wpfOD;vQif)rdef;rESpfa,muf
pDESifhjzpfap? odkYr[kwfoHk;a,mufpDESifhjzpfap? odkYr[kwfav;a,mufpDESifhjzpfap xdrf;jrm;
ukefMu/ odkYjzpfay&m tu,f t oifwdkYonf w&m;rQwrIudkjyKvkyfEdkifMurnfr[kwf
[k pdk;&drfruif;jzpfcJhaomf? wpfOD;wnf;ESifhyif (xdrf;jrm;vufxyfMuukef)
}}
'Dtm,wfawmt& ,lEdkifw,fvdkY rdefYqdkxm;ayrJh w&m;rQwpGmjyKrlqufqHEdkifrSmr[kwfbl;vdkY pdk;&drf
ruif;jzpf&if wpfO;D wnf;eJyY x
J rd ;f jrm;MuvdaYk &SUqufred q
Yf x
kd m;wmudrk suu
f ,
G jf yKxm;vdrYk &ygbl;/ 'ghtjyif tm,wfawmf
(4;129)t&vnf; ]]rnfodkYrQ w&m;rQwpGmqufqHEdkifrnfr[kwf}} vdkYqdkxm;jyefawmh wu,fwrf; bmomw&m;udk
av;av;eufeuf&dkaoudkif;&Idif;ol w&m;awmf&JUpnf;rsOf;Oya'rsm;udk vdkufemolwpfa,muftaeeJY b,fvdkvkyfNyD;
av;a,muf,l0efYygrvJ/ tJ- 'DvdkrSr[kwfbJ tvm[ft&Sifjrwf&JUtrdefYawmfudk vufwpfvHk;Mum;vkyfNyD; rdefYqdkcsuf
tm;vH;k udk *&krpdu
k b
f J w&m;rQwonfjzpfap? rrQwonfjzpfap? rdr&d ruq
f EtavsmufjyKusiMfh u&ifawmh av;a,muf
rubl; ajrmufrsm;pGm,lEdkifMuygw,f/
tpvmrfw&m;awmfeJYtnDtvm[ft&Sifjrwf&JUtrdefYawmfudk emcHolrGwfpvifrfwpfOD;yDopGmusihfMuH
vdyk g&ifawmh usr;f jrwfu&k t
f mef&UJ rdeq
Yf ckd suaf wGukd tav;xm;jcif;tm;jzifh ZeD;r,m;wpfO;D wnf;udk vufxyfxrd ;f jrm;
jcif;om toifhawmfqHk;jzpfwmudkawGU&Sd&rSmjzpfw,f/
aocsmavhvmprf;ppfMunfrh ,fq&kd if rdrrd mS ZeD;r,m;wpfa,muf&adS eygvsu?f aemufxyfwpfa,muf
,ljcif;[m rdrd&JUvuf&Sdr,m;rSm tjypftemtpm&Sdjcif;? ZeD;r,m;wm0efrausyGefjcif;? om;orD;rxGef;um;bJtjrHKjzpf
aejcif;pwJt
h csuaf wGaMumifv
h m;/ 'grSr[kwf rdrZd eD;onf[m vSyacsmarmjcif;r&S?d touft&G,t
f rkd if;aejcif;aMumifh
vm;qdkwmudkcJGjcm;odjrif&&if 'Dvl&JU&nf&G,fcsuftrSefudkod&ayr,f/ vuf&SdZeD;onf[m bmcsdKU,Gif;rIrSr&Sdbl;?
wm 0ef0w&m;vnf;ausyGefw,f? om;orD;vnf;xGef;um;w,f? 'gayrJh t&ifvdkrvSyvdkY toufBuD;oGm;vdkYqdk&ifawmh
'g[m ol&JUrSefuefwJhtajzr[kwfbl;/ tJ'DtwGufawmh olYtzdkY av;a,mufeJYvnf; vHkavmufrSmr[kwfbl;/
urmay:rSm&Sw
d b
hJ ,ft&yfa'orSmrqdk b,fow
l pfO;D wpfa,mufrqdk xm0&ysKd jrpfEek ,facsmarmvSy
6
vsuf&Sdaew,fqdkwmr&Sdygbl;/ 'gaMumifh tJ'DtaMumif;jycsufudkvufudkifxm;ol[m rdrdudk,fu azmufvJSazmufjyef
ol? rdrd&rufqEudkomtav;ay;olomjzpfayr,f/ tpvmrfw&m;awmfu ZeD;r,m;wpfa,mufxufydkrdkxdrf;jrm;
vufxyfjcif;udpu
kd wif;MuyfwphJ nf;urf;wm;jrpfcsuaf wGeYJ vdt
k yfwt
hJ usKd ;Ny;D ajrmufapwJt
h ajctae? ae&ma'orsKd ;rSm
om toHk;jyKcGifhay;xm;jcif;jzpfw,f/
tpvmrfhw&m;awmfrSm ZeD;r,m;wpfa,mufxufydkrdkvufxyfxdrf;jrm;cGifhjyKcsufudk >cif;csufawGyg&Sd
wJh udptcsdKUuvJGNyD; tm;ay;tm;ajrmufjyKxm;jcif;r&Sdbl;/ tJ'D>cif;csufawGuawmh?(1)
us,fus,fjyefYjyefY y#dyujzpfyGm;rIrsm;? ppfwyfrsm;usL;ausmf0ifa&mufrIaMumifh ppfyJGawGjzpfyGm;NyD;
rsm;pGmaomcifyGef;onfawG aoqHk;Mu&NyD;? usef&pfwJhZeD;r,m;awG? orD;rdef;uav;awG? tumtuG,frJh?
cdkudk;&mrJh? taxmuftyhHrJhjzpfMuwJhtcgrsdK;rSm wpfcgwpf&H trsdK;om;a&;toGifeJY usifhoHk;aqmif&GufMu&
w,f/ rsuaf rSmufumv abmqeD,m;ppfyw
GJ ek ;f u rGwpf vifrt
f rsKd ;orD;aygif;ig;aomif;cefY rw&m;tEdik u
f sihf
cHcMhJ u&w,f/ olww
Ykd awGukd rdrw
d t
Ykd rsKd ;om;awGu tumtuG,t
f axmuftyHjh zpfapzdYk trsKd ;om;a&;wm0ef
wpf&yftaeeJY vyfxyfxdrf;jrm;,lcJhMuw,f/ tJ'DvdktajctaersdK;rSm ZeD;r,m;wpfOD;xufydkrdkvufxyfxdrf;
jrm;wJh enf;pepfudktoHk;jyKjcif;jzpfw,f/
(2)
ysdKjrpfEke,fcsdefrSm tdrfaxmifjyKcJhayrJhvnf; tdrfaxmifjyKNyD;rS rdrd&JUZeD;r,m;[m emwm&Snfa&m*g
a0'em cHpm;vm&NyD;? aygif;oif;qufqHrIrjyKEkdifavmufwJhtajctaersdK;rSm cifyGef;onftaeeJY aemufxyf
tdrfaxmifjyKjcif;tm;jzifh wpfOD;xufydkrdkvufxyfxdrf;jrm;jcif;tcGifhta&;udktoHk;jyKMuw,f/ rdrdvuf&SdZeD;
r,m;rSm a&m*ga0'emjzpfwmuvJGvdkY bmtjypftemtpmr&SdvdkY ruGmvdkbJ? ZeD;r,m;uvnf; oabmwl
MuwmrsdK;vnf;&Sdygw,f/
(3)
rdrd&JUZeD;r,m;rSm bmtjypftemtpmrSr&Sd? bma&m*ga0'emrSvnf;r&Sd? om;orD;r&EdkifwJhtjrHKjzpf
aewJhtcg? vuf&SdrdrdZeD;r,m;tay:cspfcifrIuvnf;&Sd? ruGmcsifwJhtcg? rdrdt&dkuft&mudkqufcHEdkifwJh om;
orD;vdkcsifwJhtcgrsdK;rSm aemufxyftdrfaxmifjyKjcif;tm;jzifh ZeD;r,m;wpfa,mufxufydkrdkvufxyfxdrf;jrm;
jcif;enf;udk toHk;jyKMuw,f/ tcsdKUqdk&if rdrd&JUZeD;r,m;udk,fwdkifu oabmwlay;pm;NyD; twlaeMuwmudk
tajrmuftrsm;awGU&SdEdkifMuygw,f/
(4)
'Dvdk w&m;rQrQww ESpfOD;ESpzufoabmwlNyD;? pnf;urf;wususifhoHk;EdkifMuovdk? wpfOD;eJYwpfOD;bm
a&m*grSr&Sd? bmjyemrSr&SdbJ? cGifhjyKoifhwJhtaMumif;wpfckwpfavvnf;&Sdwwfw,f/
tJ'DtaMumif;uawmh a,mufsm;eJYrdef;rwdkY[m tdrfaxmifwm0efudkxrf;aqmif&mrSm a,musfm;rsm;
[m? tdrftjyiftvkyfjzpfwJh pm;0wfaea&;twGwfu tvkyftudkif&SmazGvkyfudkif&wJhudput"duwm0eftjzpf,lxm;
Mu&w,f/ rdef;rrsm;taeeJYuawmh tdrfwGif;csufjyKwfavQmfzGwfa&;? om;orD;awGudk jyKpkapmifha&Smufa&;? cifyGef;onf
&JUwm0ef0w&m;awGudkvnf;wpfzufuausyGefatmifaqmif&GufMu&jyefw,f/ wpfcg trsdK;orD;awG&JUobm0udpjzpf
wJh wpfvwpfcg "rwmay:jcif;? udk,f0efaqmif&jcif;? rD;zGm;&jcif;pwJhudpawGuvnf; &Sdao;w,f/ obm0t&
trsKd ;orD;awG[m trsKd ;om;rsm;xuf cGet
f m;enf;jcif;wmvnf; taMumif;wpf&yfjzpfw,f/ tJ'v
D rkd sm;ajrmifwu
hJ pd & yf
awGeJY 0dkif;0dkif;vnfaewJh ZeD;r,m;rsdK;&JU tcsdKUaom a,mufsm;rsm;tm; obm0cGeftm;vGefuJwJhtwGuf? olwdkYtaeeJY
rdrdwdkY&JUraumif;rIZem? umarokrdpm&uHrusL;vGef&avatmif? w&m;r0ifaygif;oif;&mrSm &&SdvmrJhuav;awGaMumifh
t&SufwuJGtusdK;enf;rjzpf&avatmif? &&SdvmrJhuav;awGtaeeJYzrJhjzpfNyD; cdkudk;&rJhrjzpfbJ tarGpm;tarGcHb0
a&mufEikd Mf uavatmif aemufxyftrd af xmifjyKjcif;jzifv
h nf; ZeD;r,m;wpfO;D xufyrkd v
kd ufxyfxrd ;f jrm;wJph epfut
kd oH;k
jyKMuwmudkawGU&avh&Sdw,f/
tcsKd Ut&AfrsKd ;EG,pf ak wG&UJ "avhx;kH wrf;pOfvm[m rdrrd mS ZeD;r,m;wpfO;D &Syd gvsuef ?YJ rdr&d UJ nD odrYk [kwf
tpfudk wpfOD;OD;uG,fvGefoGm;wJhtcg olwdkYawG&JUZeD;r,m;udk touf&Sifusef&pfol nD odkYr[kwf tpfudkjzpfolu
vufxyf,lavh&SdMuw,f/ 'grSom tJ'Drkqdk;rtzdkY auR;arG;xdef;odrf;apmifha&SmufEdkifrJh w&m;0ifcifyGef;&&SdNyD;? rdrd&JU
uav;awGtwGufvnf; w&m;0ifapmifha&Smufol&&SdMuw,f/ 'Dvdk>cif;csufaMumifh cGifhjyKxm;wmjzpfayrJhvnf; ZeD;
r,m;awGtMum;rSmawmh b,fvdkrS w&m;rQwpGmqufqHEdkifrSmr[kwfaybl;/ odkYaomf tJ'Dvdk'kua&mufaeolawG&JU
jyemuawmh tenf;eJYtrsm; ajyvnfoGm;MuwmawmhtrSefyJ/
ZeD;r,m;wpfO;D xufyrkd ,
kd x
l m;MuolawG&UJ r,m;Bu;D r,m;i,fjyemrsm;udv
k nf; aeYpOfet
YJ rQ'ek aYJ ';
"
"
7
awGU&SdaeMu&wmudkvnf; arhxm;vdkYdrjzpfbl;/ rdrdrSm ZeD;r,m;wpfOD;&SdaeygvsufeJY txufaz:jyyg >cGif;csufrsm;t&
r[kwfbJ? aemufxyf i,fi,f&G,f&G,f? EkEkysdKysdK? vSvSyy? awmifhawmifhwif;wif;&SdwJh? trsdK;orD;? odkYr[kwf vuf&SdZeD;
xuf wpfckckomvGefwJhrdef;rwpfOD;udk vufxyfxdrf;jrm;,ljcif;[m tJ'Dol&JU azmufvSJazmufjyefoufoufomjzpfNyD;?
yxrZeD;eJY aemufZeD;wkYdtMum;b,fvdkrS w&m;rQwEdkifrSmr[kwfbl;/ 'ghaMumifh tpvmrfhw&m;awmfrSm vifa,musfm;
wpfa,muf[m rdrdZeD;r,m;eJYtqifajyacsmarGUaeNyD;? auseyfESpfoufae&if omoemhynwfcsufawGeJYtnD aexdkif
aygif;oif;oGm;&efom TefMum;xm;avw,f/ ,kwfpGtqHk; rdrdZeD;onfeJY uGm&Sif;jywfpJ&ifawmif rdrdaexdkifaeovdk
rdrd&JU<uG,f0csrf;omrIeJYtnD aexdkif&eftdrfay;zdkY? olwdkYwawGusyfwnf;atmif 'kuray;MuzdkY usrf;jrwfuk&ftmef
pl&[fwGvmuf tm,wfawmf(6)rSm rdefYqdkxm;wmudkawGU&ayw,f/
tpvmrfw&m;awmf[m wpfvifwpfr,m;pepfudk t"duxm;NyD; ZeD;r,m;wpfOD;xufydkrdkvufxyf
xdrf;jrm;jcif;udk >cif;csufwpf&yfaeeJYom cGifhjyKxm;jcif;jzpfw,f/ 'DOya'eJY usrf;jrwfuk&ftmefygjyXmef;csufawGudk
wrefawmfjrwfudk,fawmfwdkif omoem0iftaygif;udk TefjyoGefoifqHk;rcJhjcif;jzpfw,f/
8
(3)
'ghtjyif wrefawmfjrwf[m cwD*s[focifruG,fvGefcJhNyD;aemufrSmvnf; aemufxyftdrfaxmifjyKzdkY
pOf;pm;zdkYtwGuf tcsdefray;EdkifavmufwJh taMumif;udprsm;u wrefawmfjrwfxHrSm &Sdaeygw,f/ tJ'gawG
uawmh?(u) tJ'Dtcsdefu wrefawmfjrwfrSm omoemawmfeJYywfoufwJh pdefac:rIawGudk&ifqdkifae&NyD;?
tJ'Dpdefac:rIawGudk wGef;vSefausmfvTm;ajz&Sif;ae&wJh wm0efawG&Sdaeygw,f/
(c) t&m&mxuf omoemawmf&JUta&;udpawGudk tav;xm;NyD; rdrdaemufvdkuftGrofom;awGeJY
at;csrf;pGmaexdkifNyD;? omoemhta&;aqmif&Guf&rJh wm0efawGuvnf; &Sdaeygw,f/
(*) ZeD;onfuG,fvGefNyD;aemuf us&pfwJhom;orD;awGt&G,fra&mufao;vdkY olwdkYaeYpOfpm;aomuf
aexdkifa&;? apmifha&SmufauR;arG;jyKpka&;? wm0efuvnf; wrefawmfjrwfrSm &Sdaew,f/
(C) omoemtwGif;udk ouf0if,HkMunfvmolrGwfpvifrfawG? ppfyJGawGrSm cifyGef;onfawGusqHk;vdkY
rkqdk;r? rdzrJhjzpfol'kuonfawG? b,ftaxmuftul b,ftaxmuftyHhrS r&&SdMuwJh tJ'Dol
awG&JUjyemawGudk tcsdefrvyfajz&Sif;ay;ae&wJh wm0efawGMum;rSmwm0efydaewJh wrefawmf
jrwf&JUb0/
'Dvw
kd m0ef0w&m;awGeYJ tcuftcJawG[m wpfcsed x
f J wpfNyKd ix
f J usa&mufcahJ vawmh? omrefvo
l m;
wpfa,muftaeeJY b,fvdkrSrpGrf;aqmifEdkifwJh udp&yfawGudk wrefawmfjrwf[m EdkifEdkifeif;eif;? usifusifvnfvnf
udkifwG,fajz&Sif;cJh&wJh tcsdefumvjzpfayw,f/ tJ'Dvdk jyemaygif;aomif;ajcmufaxmifMum;u wrefawmfjrwf[m
b,fhtwGufaMumifh ZeD;r,m;(13)yg;udk vufxyfxdrf;cJhovJvdkY ar;p&m&Sdvmjyefw,f/ 'Dar;cGef;twGuf wrefawmf
jrwfrSm olYtaMumif;eJYol cdkifvHkwJhtaxmuftxm;? taMumif;jycsufawG&Sdw,f/ tJ'DxJu wcsdKUtcsufawGuawmh?
(1)
ta&;AD;,m;uRe;f qG,[
f m tvGeu
f s,af jymvSwhJ t&yfa'owpfcjk zpfw,f/ &kyx
f t
k rsKd ;rsKd ;udk ud;k uG,f
aeMuwJh t&AfawGMum;rSm omoemopfwpf&yfudk jzefYcsD&mrSm vG,fulvSw,fr[kwfbl;/ tJ'DvdktcsdefrsdK;rSm
omoemjzefYcsDzdkY w&m;a[mq&mawG? w&m;a&;qdkif&muRrf;usifolawG rsm;pGmvdktyfaewJhtcsdefjzpfw,f/
(2)
wrefawmfjrwf[m ZeD;r,m;awGudk omoema&;&meJYywfoufNyD;? vdktyfcsufawGudkjznfhqnf;EdkifzdkY?
w&m;a[mq&mwpfOD;&JUt&nftcsif;eJYtnD oGefoifjyoTefMum;avhusifhxm;ay&m? jyefvnfwifjya[m
Mum;EdkifwJh t&nftcsif;awGeJY jynfhpHkaeayw,f/
(3)
urmt0Srf; rwlonfhbmompum;? vlrsdK;? ,Ofaus;rI? vlrsdK;pkawGtMum;rSm omoemjzefYcsD&mrSm
tJ'DZeD;r,m;awGeJYqufEG,fNyD; yHhydk;ulnDrIawG&&SdcJhw,f/
(4)
tJ'Dvdk ZeD;r,m;awGeJYvufxyfxdrf;jrm;xm;jcif;aMumifh olwdkYawGeJYywfoufqufEG,faewJh vlrsdK;pk
awG&JU ab;tE&m,fjyKrI? uvJhpm;acsvdkrI&JU&efuvGwfuif;cJh&w,f/
(5)
wrefawmfjrwf&JU ZeD;r,m;awG&JU rsdK;EG,fpkawGxJu uReftjzpfzrf;qD;&rdolawG? uReftjyKcH&olawG
[m tJ'DZeD;r,m;awGeJYqufEG,faerIaMumifh uReftjzpfu vGwfNidrf;csrf;omcGifh&&SdcJhMuw,f/ 'ghtjyif ol
wdkY&JU rsdK;EG,fpkawG tpkvdkuftjyHKvdkuf omoemabmiftwGif;udk 0ifa&mufvmwJh tusdK;aus;Zl;awGudkvnf;
cHpm;&ayw,f/
wrefawmfjrwf[m txufaz:jywJhtcsufawGt&vdkY qdkEdkifovdk wpfzufrSm vlrIa&;t& rdrdaqGrsdK;
om;csi;f awG? rdwaf qGawG&UJ tcuftcJawGukd ulnyD yhH ;kd wJh oabmobm0eJY rvTo
J mra&Smifom jyKvyk cf &hJ wJt
h aMumif;rsm;
vnf; &SdcJhw,f/ usrf;jrwfuk&ftmef&JU tcsdKUaomrdefYqdkcsufawGt& tvm[ft&Sifjrwf&JUtrdefYawmftwdkif; wpfoa0
rwdrf;vdkufemcJhwJh taMumif;awGudkvnf; awGU&SdEdkifrSmjzpfw,f/
wrefawmfjrwf ZeD;r,m;(13)yg;eJY bmaMumifhtdrfaxmifjyKcJh&ovJqdkwJh tcsufawGudk wifjyNyD;wJh
aemuf? tJ'D ZeD;(13)yg;eJYywfoufNyD; oHk;oyfwifjy&r,fqdk&if? wrefawmfjrwf rk[r'f()[m rdrd&JUoufwrf;wpf
avQmufrSm? ZeD;r,m;(13)yg;udk xdrf;jrm;vufxyfcJhw,f/ xdrf;jrm;vufxyf&mrSmvnf; wpfNydKifwnf; (13)OD;pvHk;eJY
vufxyfcJhjcif;r[kwfbl;/ OD;pGmyxr rdrd&JUtouf(25)ESpft&G,frSm rdrdxuftouf(15)ESpfBuD;wJh rkqdk;rwpfOD;jzpfwJh
cwD*s[focifreJY vufxufcJhNyD;? wpfvifwpfr,m;pepfudkvufudkifxm;NyD;? ocifruG,fvGefNyD;wJhaemufrSm usefZeD;
onfawGudk tcgtm;avQmpGm tvm[ft&Sifjrwf&JUtvdkawmft& qufvuftdrfaxmifjyKcJhjcif;jzpfw,f/
wrefawmfjrwf vufxyfxdrf;jrm;cJhwJh ZeD;(13)yg;wdkY[m?-
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
(11)
(12)
(13)
9
cwD*s[fbifao c0dkifvpf('f)ocifr?
aqmuf'[fbifao Zrm[focifr?
tdkuf&Smbifao tAlbu&focifr?
[zfqmbifao tGr&focifr?
ZdkifeAfbifao ckZdkifr[focifr?
tGarqvfr[f([if'f)bifao tAltkrdkif,[f tvfrp,[focifr?
ZdkifeAfbifao *s&Sftvf tqf'D,[focifr?
*sL0dkif&D,[fbifao tvf[&oftpfAae tAD'k&m&focifr?
qzD,[fbifao tpfAae tcfomAfocifr?
tGar[bDb[f(&rv[f)bifao tAlqGzf,mefocifr?
&dkif[me[fbifao &Srftlef?
rm&f,muGofAD,[fbifao &Srdkif(ef)ocifr?
rdkifrke[fbifao tvf[&of tvf[dvmvD,[focifr wdkYjzpfMuw,f/
'D(13)yg;aomZeD;awGeJY xdrf;jrm;vufxyfcJhwJh taMumif;t&mawGudk xyfrHNyD;cJGjcm;pdwfjzmMunhfMu
r,fqdk&if?
1/ cwD*s[fbifao c0dkifvpf('f)ocifr
cwD*s[focifr[m rktfrif(ef)ouf0if,HkMunfoltaygif;wdkY&JU yxrOD;qHk;aomrdcifBuD;vdkYqdk&if
rSm;r,fr[kwf/ wrefawmfjrwf eAl0of&&SdwmeJY yxrOD;pGm tpvmrfomoemudk vufcHouf0if,HkMunfcJhol[m
ocifryJjzpfNy;D ? trsKd ;orD;awGxrJ mS vnf; yxrOD;qH;k aomtrsKd ;orD;jzpfw,f/ tpvmrfrxGe;f um;rDu olu
Y v
kd t
l rsm;u
]]oefYpifrGefjrwfaomtrsdK;orD;}} vdkYtrnfwyfac:cJhMuw,f/ wrefawmfjrwf oufawmf(25)ESpf? cwD*s[focifr&JU
oufawmf(40)ESpfrSm cwD*s[focifr&JUOD;av;awmfol tGr&dkbiftq'fu olwdkYESpfOD;udk vufxyfxdrf;jrm;ay;cJhw,f/
r[&ftjzpf ukvm;tkwfajcmufaumif owfrSwfay;cJhw,f/ cwD*s[focifr&JUzcif[m t&AfEdkifiH&JUausmfMum;wJh
ukefonfwpfOD;jzpfNyD;? rdcif[m zmaoGr[fbifaoZdk'f'[fjzpfw,f/
cwD*s[focifr[mwrefawmfjrwfxuf(15)ESpfBuD;wJhtjyif cifyGef;ESpfqufrkqdk;rvnf;jzpfcJhw,f/
wrefawmfjrwfudk cwD*s[focifrzufuae pwifurf;vSrf;NyD; xdrf;jrm;vufxyfcJhjcif;jzpfw,f/ cwD*s[focifr&JU
armifawmfol ckZdkifr[f[m wrefawmfjrwfudk tcrf;tem;tcsdKUrSmawGUqHkrdcJh&muae wrefawmfjrwf&JUopm&SdrI?
&dk;om;ajzmifhrwfrIeJY vHkYv0d&d,&SdrIwdkYudk od&Sdem;vnfNyD; cwD*s[focifrudkajymjywJhtcg ocifr&JUvkyfief; rSmuRrf;
usifvdrmNyD;opm&SdwJholwpfOD;vdktyfaewJhtwGuf wrefawmfjrwfudk iSm;&rf;NyD; olY&JUvkyf0efxrf;wpfOD;eJYtwl
ukeful;oef;a&mif;0,frIjyKzdkY apvTwfcJhw,f/
wrefawmfjrwfet
YJ wl ukeu
f ;l zdv
Yk u
kd o
f mG ;wJ0h efxrf; c&D;ujyefa&mufvmwJt
h cg ul;oef;a&mif;0,frrI mS
wrefawmfjrwf&JUuRrf;usifvdrmrIeJY &dk;om;ajzmifhrwfpGmvkyfudkifyHkawGudk cwD*s[focifrudkjyefvnfajymjycJhw,f/
tJ'DtcgrSm cwD*s[focifr[m rdwfaqGjzwfwJh ezDqmudkapvTwfNyD; wrefawmfjrwfudk*kPfjyKcJhw,f/ tJ'Daemuf
wrefawmfjrwfex
YJ rd ;f jrm;vufxyfzYkd urf;vSr;f Ny;D xdr;f jrm;vufxyfcw
hJ ,f/ wrefawmfjrwf[m a&mif;0,fazmufum;rI
vkyfayrJhvnf; olYpdwfuolY&JUvlrsdK;pkawG&JUudk;uG,frIeJYywfoufNyD; b0ifrusjzpfaecJhwmMumNyDjzpfw,f/ 'DvdkeJY touf
(40)avmufusawmh w&m;ppfw&m;rSeu
f &kd mS azGvw
kd hJ qEjzpfay:vmwJt
h wGuf [D&mvkP
d *f rl mS oGm;a&mufNy;D w&m;tm;
xkwu
f siMhf urH jI yKcw
hJ ,f/ wpfcgwpfcgrSm jyefvmNy;D vdt
k yfwt
hJ pm;taomufawGu,
kd o
l mG ;avh&w
dS ,f/ cwD*s[o
f cifr
[mvnf; b,fvdkrSuefYuGufrIrjyKbJ wwfEdkiforQtwwfEdkifqHk;yHhydk;ulnDrIay;cJhw,f/
tJ'Dvdk wrefawmfjrwf [D&mvdkPf*lrSm tm;xkwfae&muae wpfaeYawmh tvm[ft&Sifjrwf&JUzuf
awmfu aumif;uifwref*spfA&mtDvfa&mufvmNyD; olYudkwrefawmftjzpf tvm[ft&Sifjrwfu csD;jrifhaMumif;eYJusrf;
jrwfuk&ftmefudk pwifoifMum; ydkYcsavw,f/ tJ'DtaMumif;udk cwD*s[focifrudkjyefvnfajymjywJhtcg cwD*s[f
ocifr[m rdrd&JUOD;av;awmfol 0&fumbif aemfaz;(vf)biftq'fqDudk ac:oGm;cJhw,f/ aemfaz;(vf)[m tDqmtD
wpfOD;jzpfw,f/ bmoma&;qdkif&m ynm&SdwpfOD;vnf;jzpfwJh aemfaz;(vf)u wrefawmfjrwf&JUjzpfpOfudkem;axmifNyD;wJh
10
aemuf wrefawmfjrwfqv
D mwJh aumif;uifwref[m rlqmocifxo
H Ykd apvTwjf cif;cH&wJh aumif;uifwrefyjJ zpfaMumif;
udk &Sif;jycJhNyD; wrefawmfjrwf&JUwifjyrIudk oabmaygufemvnfpGmeJY vufcH,kHMunfcJhw,f/
cwD*s[o
f cifr[m wpfavmuvH;k rSm ypKye ef t
YJ em*wfwrefveG b
f 0wdrYk mS yg pHjytrsKd ;orD;wpfO;D jzpf
aMumif;udk wrefawmfjrwf[m tdkuf&Smocifrudk ajymjycJhbl;w,f/ wpfBudrfrSm wrefawmfjrwf[m cwD*s[focifreJY
ywfoufNyD; csD;rGrf;zG,f&mawGudk atmufygtwdkif;ajymjycJhw,f/
(1)
tjcm;olawG uREfkyftm; ,HkMunfrIuif;rJhNyD; qefYusiftefwkzufNydKifaewJhtcsdefrSm olr[m uREfkyftm;
vufcH,HkMunfcJhw,f/
(2)
tjcm;olawGu uREfkyftm;rkom;0g'DvdkY pGyfpJGaewJhtcsdefrSm olr[muREfkyftm; rSefuefwnfMunfol
tjzpfvufcHcJhw,f/
(3)
tjcm;ZeD;awGeJY om;orD;&wmawGr&&SdcJhayrJhvnf; olr&JUom;tdrfu uREfkyf&JUrsdK;qufudk aygufzGm;
&SifoefapcJhw,f/
(4)
tjcm;olawG uREfkyf&JU ormtmZD0eJY &SmazGpm;aomufrIudk ydwfyifwm;qD;aewJhtcsdefrSm olr[m
rdrd&JUydkifqdkifrIxJu uREfkyfudk cJGa0oHk;pJGcGifhjyKcJhw,f/
wpfBurd w
f pfcgrSmawmh [qfemrZDemqdw
k hJ trsKd ;orD;Bu;D wpfO;D [m wrefawmfjrwfev
YJ ma&mufawGUqHk
wJhtcg wrefawmfjrwf[m tJ'DtrsdK;orD;BuD;udk vGefpGm*&kwpdkuf ,k,k,,eJY{nfhcHaewmudkawGU&w,f/ xdk{nfhonf
jyefwJhtcg ar;Munfhawmh? wrefawmfjrwfu cwD*s[focifrudk tvGefcspfcifwJhrdwfaqGwpfOD;jzpfaMumif;udktdkuf&Sm
ocifruwpfqifhod&w,f/
cwD*s[focifr[m wrefawmfjrwfeJYtdrfaxmifruscif yxrtdrfaxmifzuf[m toD;(uf)bif
tdik rf cfZrl jD zpfNy;D oleo
YJ m;orD;r&cJb
h ;l / olu,
G v
f eG Nf y;D aemuf tAl[mvm [if('f)bif e,mqfoikd rf eD t
YJ rd af xmifuscNhJ y;D
[mv[f? oGm[d&feJY [if('f)wdkYudk arG;zGm;cJhw,f/ tJ'DoHk;OD;pvHk;[m qG[mbDrsm;jzpfcJhMuw,f/ cwD*s[focifr&JU
nDrwpfOD;jzpfwJh [mv[f[mvnf; qG[mbDrwpfOD;jzpfcJhw,f/ wrefawmfjrwf&JUorD;awmf ZdkifeAfeJYolr&JUom;
tAGvftmqfeJY xdrf;jrm;ay;cJhw,f/ ol[m wrefawmfjrwf&JU yxrOD;qHk;aomom;rufjzpfw,f/
wrefawmfjrwf[m cwD*s[o
f cifreJY om;ESpOf ;D jzpfMuwJh umqif(rf)eJt
Y A'v
G m [f? orD;av; OD;jzpfMu
wJh? ZdkifeAf? &ludkif,m? tGaruGvfqGrfeYJzmoDr[fwdkYudk&&SdcJhw,f/ &ludkif,meJYtaruGvfqGrfwdkYudk olwdkYeJYarmifESpfrwpf
0rf;uJaG wmfwhJ tAlv[Af&UJ om;rsm;jzpfMuwJh tGoAf [fet
YJ o
k u
kd Af [fweYkd x
YJ rd ;f jrm;vufxyfay;cJw
h ,f/ tpvmrfomoem
xGef; um;vmwJhtcg tJ'DcifyGef;rsm;eJYuGm&Sif;vdkufMuNyD;? yxr&ludkif,mudk tGqfrmefocifeJYay;pm;cJhw,f/ &ludkif,m
uG,v
f eG w
f t
hJ cg tGaruv
G q
f rG ef x
YJ yfNy;D xdr;f jrm;ay;cJw
h ,f/ zmoDr[focifrudak wmh tvDocifex
YJ rd ;f jrm;ay;cJw
h ,f/
cwD*s[focifr[m [pf*s&DckESpfrwdkifcifoHk;ESpftvdk? wrefawmfjrwfeAl0of&NyD;q,fESpfajrmuf
&r'Ggefv? rumNrdKUrSmuG,fvGefcJhw,f/ uG,fvGefcsdefocifr&JUtouf[m(65)ESpf&SdNyD; wrefawmfjrwfeJY (25)ESpfwdkifwdkif
aygif;oif;aexdkifcJhavw,f/ wrefawmfjrwfeJYcwD*s[focifrwdkY&JUtdrfaxmifoufeJYtdrfaxmifa&;tajctaeudkavh
vmMunfhjcif;tm;jzifh rdrdxuftoufBuD;wJh ZeD;r,m;udk,lxm;wJhvkvifysdKjzpfayrJhvnf; wrefawmfjrwf[m rdrdZeD;
tay:rSm opm&SdpGmeJYwpfvifwpfr,m;pepfudkusihfoHk;cJhw,fqdkwmudk awGU&rSmjzpfw,f/ tJ'Dtcsdefu rdrdeJYoufwl
&G,fwlawG ZeD;r,m;wpfOD;xufru,laecsdefrSm wrefawmfjrwf[m rdrdaoG;om;awmif;wrIqEudkvdkufavsmfjcif;r&Sd?
wPSm&m*pdwu
f if;pGmeJY rdrZd eD;wpfO;D wnf;eJo
Y m uG,v
f eG w
f t
hJ csed t
f xdauseyfEpS o
f rd phf mG aygif;oif;aexkid cf w
hJ ,fqw
kd m
udk xif&Sm;pGmawGU&Sd&rSmjzpfw,f/
25 ESpfuae 40 txd eAl0ofr&rDuvnf; razmufjyefcJhovdk? eAl0of&NyD;vnf;q,fESpfwdkifwkdifrdrd
ZeD;uG,fvGefwJhtcsdeftxd razmufrjyefaecJhw,f/ aoG;om;jynfhNzdK;aecsdef? usef;rmoefpGrf;aecsdefrSmawmif ZeD;r,m;
trsm;tjym;,lvdkpdwfr&SdcJhbJ? wrefawmfbJGU&&SdNyD;? touftdkrif;vmcsdefrS ZeD;r,m;trsm;tjym;,ljcif;[m aoG;om;
tvdv
k u
kd jf cif;vm;? tcsed u
f mvtajctaet&eJY tvm[ft&Sijf rwf&UJ wm0efay;csut
f &? tm;ud;k &mrJ?h wpfcv
k yfawG?
rkqdk;rawGudk xdef;odrf;apmifha&SmufwJhpHerlemudk vlom;wdkYod&Sdem;vnfap&efjyKvkyfaqmif&Gufjcif;vm;qdkwmudk ppfrSef
&dk;om;wJhESvHk;om;? qifjcifw&m;eJYjynfhpHkwJhOD;aESmuf? todynmeJYjynfhpHkwJhPfrsufaphwdkYeJY a0zefprf;ppfMunhfMur,f
qdk&ifrSefuefwJhtajzudk rkcs{uef&&SdrSmjzpfw,f/
00000000000000000000000
11
2/ aqmuf'[fbifao Zrm[focifr
aqmuf'[focifronf wrefawmfjrwfESifhtdrfaxmifrjyKcif? qGuf&mefbif tGr&dkeJYtdrfaxmifjyKcJh
w,f/ OD;pGmrdrt
d aeeJY tpvmrfomoemawmfukd vufcNH y;D aemuf ocifr&JUvrf;Te&f iS ;f vif;rIaMumifh cifyeG ;f onfvnf;
rGwfpvifrfjzpfvmcJhw,f/ olwdkvifr,m; tpvmrfomoemawmftwGuf rdrdwkdY&JUrdom;pkeJYaqGrsdK;om;csif;awGaexdkif
t&yfa'oudkpGefYcGmNyD; tDoD,kd;yD;,m;EdkifiHodkY ESpfBudrfwdkifwdkif[pf*s&ofjyKcJhw,f/ tJ'Daemuf rumNrdKUudkrjyefcif
ocifr&JUcifyGef;[m uG,fvGefcJhw,f/
tJ't
D cg aqmuf'[focifr[m cdu
k ;kd &mrJb
h 0udak &muf&o
dS mG ;cJNh y;D oufawmfuvnf; (50) ausmaf eNyD
jzpfw,f/ rdrd rdom;pkqDudkjyefoGm;&ifvnf; 'DomoemawmfaMumihf cifyGef;qHk;cJh&w,fqdkNyD; tpvmrfh&efolawGjzpfwJh
rdom;pk0ifawGeaYJ qGrsKd ;om;csi;f awGu tjypfwifBurd ;f Ny;D touftE&m,fjyKrpS ;kd &dr&f w,f/ tJ'v
D t
kd ajctaejzpfaewJh
owif;pHkudk wrefawmfjrwfMum;odwJhtcg atmufygtajccHtcsufay:rlwnfNyD; aqmuf'[focifreJYvufxyfcJhjcif;
jzpfayw,f/
cifyeG ;f onfq;kH &I;H &wJt
h wGuf tpm;xd;k ajzodrEhf ikd &f efeYJ tpvmrfomoemawmftwGi;f rSm qufvuf&yf
wnfEdkifzdkY &nf&G,fcsuf? ocifr&JUrsdK;EG,fpkjzpfwJh AeDtAK&Smrf&JU &efjyKppfrufwdkufcdkufrIab;tE&m,fu a&SmifuGif;
EdkifzdkYtwGufwdkYjzpfw,f/ wrefawmfjrwf&JUrsdK;EG,fpkjzpfwJh AeD[m&Sif(rf)eJY ocifr&JUrsdK;EG,fpkwdkY[m &efzufrsdK;EG,fpkawG
jzpfMuw,f/ wrefawmfjrwfeYJ aqmuf'[focifrwdYk tdraf xmifjyKNy;D wJah emuf ocifr&JUrsKd ;EG,pf ak wG[m wrefawmfjrwf
udkaus;Zl;wifav;pm;MuNyD;? rsdK;EG,fpkESpfcktMum; ppfrufjzpfyGm;rIawGavQmhenf;oGm;cJhMuw,f/ 'ghtjyif tJ'DrsdK;EG,fpk
xJuae rsm;pGmaomolwdkY[m tpvmrfomoemabmiftwGif;udk 0ifvmcJhMuw,f/
aqmuf'[focifr[m wrefawmfjrwfeJY(14)ESpfwdkifwdkifaygif;oif;aexdkifcJh&ayrJh om;orD;wpf
a,mufrS rxGe;f um;cJb
h ;l / oufawmf(72)ESpf tGr& o
f cifvufxuf r'DemNrKd UrSmuG,v
f eG cf w
hJ ,f/ aqmuf'[focifreJY
xdrf;jrm;vufxyfcJhjcif;[m vlrIa&;&Iaxmifh? bmoma&;&Iaxmifhtjyif EdkifiHa&;&IaxmifhawGtay: tajccHwJhtwGuf
rSefuefw,fvdkYqdk&ayr,f/
3/ tdkuf&Smbifao tAlbu&ocifr
ZeD;onf cwD*s[o
f cifreJY bBu;D awmftAlomG vpf(Af)wdYk uG,v
f eG o
f mG ;cJMh ujcif;[m wrefawmfjrwftzdYk
tm;udk;tm;xm;jyK&wJh tiftm;BuD;ESpfckNydKvJoGm;wmeJYwlaeayw,f/ tqdk;0g;qHk;aomtajctaeeJY pdwftqif;&JqHk;
aomtcsdefumvjzpfaecJhw,f/ rdrdudk vdkavao;r&Sdatmif tzufzufutultnDay;cJhNyD; tm;xm;&avmufwJh
ZeD;oufxm;eJY ab;tE&m,ftrdsK;rsKd ;ud&k ifqikd &f mrSm a&SUurm;rm;rwfrwf&yfwnfNy;D tumtuG,af y;cJw
h hJ bBu;D awmf
wdYk uG,v
f eG o
f mG ;jcif;[m wrefawmfjrwftzdYk wefz;kd rjzwfEikd w
f hJ tiftm;Bu;D ESpq
f &kH ;HI NyKd vo
J mG ;wmeJt
Y vm;wlaeayw,f/
rdrd[m tumtuG,frJh tm;udk;&mrJhovdk cHpm;ae&w,f/ 0rf;enf;yl;aqG;rIawG[m ajzazsmufr&avmufatmifjyjy
emusifzG,f&maumif;vSayw,f/ wrefawmfjrwftaeeJY olwdkYwawGudk vdktyfaewJhtcsdeftcgrsdK;rSm wrefawmfjrwf
twGuf pdwf"gwftiftm;? tm;wufp&mvif;a&mifjcnfvdk rdwfaqGBuD;tAlbu&focifzufu taxmuftultjzpf
wrefawmfjrwftwGuf pDrHcJhjcif;jzpfw,f/
tdu
k &f mS ocifr[m wrefawmfjrwf&UJ Muif&mawmfrsm;teufrmS wpfO;D wnf;aom tysKd pifZeD;r,m;jzpf
w,fvdkY tqdk&Sdayw,f/ ocifrudk wrefawmfjrwf[m [pf*s&ofrjyKrDrumNrdKUrSmtdrfaxmifjyKcJhw,f/ [pf*s&ofjyKNyD;
ESpEf pS af vmufusrmS r'DemNrKd UrSm twlaygif;oif;aexdik cf MhJ uw,f/ tJ'v
D kd rdr&d UJ orD;awmfukd wrefawmfjrwfev
YJ ufquf
ay;jcif;[m &Sd&if;pJGcifrifrIudk ydkrdkNyD;wnfwefYcdkifjrJapzdkY taqGawmf tAlbu&focifu aqmif&Gufvdkufjcif;yJjzpfw,f/
tAlbu&o
f cif[m trsKd ;om;awGteuf yxrOD;qH;k tpvmrfomoemawmfukd vufccH o
hJ jl zpfw,f/ wrefawmfjrwf&UJ
rdwfaqGppfrdwfaqGrSefjzpfwJhtwGuf wrefawmfjrwf pdwfqif;&JUNhyD; pdwf"gwfusaewJhtcgrsdK;rSm wrefawmfjrwftwGuf
pdwfoufom&m&apzdkYeJY olYzufutwwfEdkifqHk;tultnDay;wJhtaeeJY olY&JUorD;eJYvufqufay;NyD; wrefawmfjrwf&JU
vkyfief;awGrSm taxmuftuljzpfapcJhw,f/ tdkuf&Smocifr[m tvGefjzwfvwfNyD; Edk;Edk;Mum;Mum;&Sdoljzpfw,f/
vHkYv0D&d,vnf;&Sdoljzpfw,f/ ,Ofaus;odrfarGUNyD; wrefawmfjrwfwrefawmfjrwf pD&ifqHk;jzwfwJhw&m;"rowfawGudk
qnf;yl;avhvmcJholjzpfw,f/
wrefawmfjrwfuG,fvGefNyD;wJhaemuf tdkuf&Smocifr[m trsdK;orD;awGeJYywfoufwJhjyem tawmf
12
rsm;rsm; udk udk,fwdkif udkifwG,fajz&Sif;aycJhw,f/ ocifrxHu rsm;pGmaom ['DqfawmfawGudk pkaqmif;&&SdcJhw,f/
['Dqfaygif; 2200 cefY&Sdw,fvdk qdkMuw,f/ wrefawmfjrwf&JUtaqGawmfawG[m wrefawmfjrwfr&SdawmhwJhaemuf
tcuftcJawGeJY&ifqdkifvm&wdkif; tdkuf&Smocifr&JUtultnDudk &,lajz&Sif;Mu&w,f/
ocifr[m PftarQmt
f jrif&o
dS vdk tvSLtwef;rSmvnf; &ufa&moljzpfw,f/ qGvmof0wfjyK&mrSm
a&r&SdwJhtcg o,rGefjyKvkyfzdkYtrdefYawmfusa&mufvmjcif;[m ocifrudktaMumif;jyKNyD;usa&mufcJhwmjzpfw,f/ AeD
tvfrGqfomufrsdK;EG,fpkeJY ppfrufwdkufcdkufNyD; r'DemudktjyefrSm tdkuf&Smocifr[m olr&JUvnfqJGaysmufqHk;oGm;vdkY
&SmazG&if; aemufususef&pfcJhwmudk rodMubJ c&D;qufoGm;cJhMuw,f/ aemufawmhrS qz0gefbif tvfrGwfom;vf
qdkolu ocifrudkawGU&SdcJhwJhtcsdefrSm ocifr[mwpfOD;xJjzpfaew,f/ ol[mocifrudk tdrfta&mufydkYay;cJhw,f/
'gayrJh ocifrudk remvdkNyD; wrefawmfjrwfeJY&efoljzpfolawGu wrefawmfjrwfudk tdkuf&SmocifreJYywfoufNyD; ukef;
acsmpum;ajymqdw
k u
kd cf u
dk v
f mcJMh uw,f/ 'ghaMumifh wrefawmfjrwf[m tdu
k &f mS ocifrudk &ufaygif;rsm;pGm pGev
Yf w
T x
f m;
cJw
h ,f/ rMumcifyJ tvm[ft&Sijf rwfxaH wmfu tdu
k &f mS ocifr[m tjypfuif;pifaMumif;trdeaYf wmfusa&mufcw
hJ ,f/
]] {ueftrSef rkom;pGyfpJGcsufudk jzefYcsdcJholwdkYum; toifwdkYteufrS tkyfpkwpfpk
yifjzpfonf/ toifwdkYonf rkom;pGyfpJGajymqdkcH&jcif;udk qkd;0g;vSonf[k r,l
qMuavESifh/ trSefpifppfrlum;? xdkrkom; pGyfpJGcsufonf toifwdkYESifhywfouf
aumif;vSay/ xdktkyfpkteuf udpygol0ifolwdkif;onf rdrdwdkYjyKusifhcJhraumif;
rI\ 'kutrsdK;rsdK;udk cHMu&rnfjzpfonf/ xdkrSwpfyg; ,if;rkom;pGyfpJGrIudk trsm;
qHk;wm0ef ,laqmif&GufcJholtvGefBuD;rm;vSaom tjypf'Pfonf &Sdayonf }}
tdu
k &f mS ocifr[m tjypfuif;pifojl zpfaMumif; usr;f jrwfu&k t
f mef(24 ; 11)uawmif axmufcaH eNy;D
jzpfw,f/ tdu
k &f mS ocifr[m ppfyaGJ wGrmS 'Pf&m&olawGukd vku
d v
f jH yKpNk y;D a&wdu
k af uR;rIawGjyKcw
hJ ,f/ tdu
k &f mS ocifr
[moufawmf(63)ESpf? [pf*s&D(57)ckESpf&r'Ggefvjrwf(17)&ufaeY? r'DemNrdKUrSmuG,fvGefcJhw,f/ wrefawmfeJY(9)ESpfcefY
aygif;oif;aexdkifcJh&w,f/
4/ [zfqmbifao tGr&focifr
[zfqmocifr[m taqGawmfBu;D tGr& o
f cif&UJ orD;awmfjzpfw
f ,f/ wrefawmfjrwfet
YJ rd af xmifrus
cif wrefawmfjrwf&JUppfwyfu ol&Jaumif;ppfonfawmfwpfOD;jzpfwJh cgeptpfAae [lZdkifzgeJY tdrfxdrfuscJhw,f/
cgeptpfAae [lZdkifzg[m [*s&SfeJYr'DemNrdKUawGudk yxrOD;qHk;[pf*s&ofjyKvkyfolawGxJrSmyg0ifw,f/ A'&fppfyJGeJY
tk[G'fppfyJGawGrSm yg0ifwdkufcdkufcJhNyD;? &J&ifhajymufajrmufpGmwdkufcdkufoljzpfw,f/ tk[G'fppfyJGrSm 'Pf&mrsm;pGm&&SdcJhNyD;
uG,fvGefcJh&Smw,f/
tJ'Dtcsdefwkef;u [zfqmocifr[m ppfajrjyifrSm 'Pf&m&olawGudkjyKpkapmifha&SmufaewJhtcsdefjzpf
w,f/ 'Pf&m&olawGudk tpm;tpmauR;arG;jcif;? a&wkdufjcif;? 'Pf&mrsm;udkjyKpkay;jcif;vkyf&yfawGudk wdkufyJGNyD;wJh
tcsdeftxdvkyfudkifaecJhygw,f/ ocifrudk cifyGef;usqHk;aMumif;ajymjywJhtcg vGefpGmylaqG;0rf;enf;cJh&ayrJhvnf;
b,folYudkrSxkwfaz:ajymqdkjcif;? idka<u;jcif;r&SdbJwpfOD;xJ BudwfrSdwfcHpm;cJh&Smw,f/
[zfqmocifr[mrkqdk;rb0udk a&mufoGm;wJhtcg tGr&focif[m rdrd&JUorD;twGuf vGefpGmaomu
a&mufNyD;? taqGawmf tAlbu&focifeJY tGqfrmefocifudk [zfqmocifrtaMumif;udkajymjycJhayrJhvnf; olwdkYESpf[m
b,fvdkrS wkefYjyefrIrjyKbJ cyfqdwfqdwfaecJhMuw,f/ tGr&focif[m pdwfraumif;jzpfNyD; tJ'DtaMumif;udk wrefawmf
jrwfukd ajymjywJt
h cg wrefawmfjrwf[m rdr&d UJ vuf&;kH wpfqv
l t
Ykd m;ud;k tm;xm;jyKavmufwhJ taqGawmftay: &S&d if;pJG
cspfcifrIaMumifh olYtm;pdwf"gwfrusap&efeJY tpvmrfomoemawmftwGuf toufpGefYoGm;cJhwJhcifyGef;onftwGuf
ajzodrfhEdkifap&efwdkYudk&nf&G,fNyD; vlrIa&;&Iaxmifhuaepmemaxmufxm;rItm;jzifh tGr&focif&JUtylrD;udkNidrf;at;apzdkY
orD;[zfqmocifreJYvufxyfxdrf;jrm;cJhjcif;yJjzpfw,f/ vufxyfxdrf;jrm;wJhtcsdefrSm wrefawmfjrwf&JUtouf[m
(55)ESpf&SdaeNyDjzpfw,f/ ['Dqfawmfwpf&yft& aumif;uifwref*spfA&mtDvf[m [zfqmocifreJY ywfoufwJh
csD;rGrf;jcif;wpf&yfudkajymjycJhw,f vdkYtqdk&SdcJhw,f/
]] olr[m vGefpGmw&m;tm;xkwfoljzpfw,f? vGefpGmOykofoDvwnfaqmufolvnf;
jzpfwJhtwGuf *sEofokcbHkrSmvnf; wrefawmfjrwf&JYMuif&mawmfyJjzpfayvdrfr,f}}
13
tJ'DvdkrdefYqdkcJhygw,f/ wrefawmfjrwfuG,fvGefNyD;wJhaemuf tAlbu&focif[m tGr&focif&JUwdkuf
wGe;f rIaMumifh usr;f awmfjrwfu&k t
f mefukd xyfraH &;om;jyKpak pNy;D twJw
G pfwu
GJ kd [zfqmocifrxHrmS tyfEx
HS m;cJyh gw,f/
tGqfrmefocifvufxufrSm tpvmrfomoemawmftwGif;udk 0ifa&mufvmMuwJh rGwfpvifrfawGtMum;rSm uk&ftmef
&GwfzwfwJhtcg jyemawGjzpfay:vmwJhtwGuf jyefvnful;,lrdwLyGm;zdkYtwGuf ocifrqDuawmif;,lNyD; rdwLyGm;
NyD; te,fe,ft&yf&yfudk ydkYcJh&w,f/ [zfqmocifr[m oufawmf(59)ESpf? [pf*s&D(41)ck? *sLrm'dvfatmif0vfv
r'DemNrdKUrSm uG,fvGefcJhygw,f/ wrefawmfjrwfeJY (8)ESpfwmrQaygif;oif;aexdkifcJh&ygw,f/
5/ ZdkifeAfbifao ckZdkifr[focifr
ZddkifeAfbifao cdkZdkifrmocifr[m tpvmrfomoem0ifwpfOD;jzpfwmeJYtnD wm0efausyGefNyD; tvGef
w&m onf;cHwwfol? MuHhMuhHcHEdkifolwpfOD;vnf;jzpfw,f/ wrefawmfjrwfeJY tdrfaxmifruscif olzdkif(vf)? OAdkif'[f
wdkYeJY tdrfaxmifESpfqufuscJholjzpfw,f/ tJ'DESpfOD;pvHk;[m wrefawmfjrwf&JUnDudk0rf;uJGawGjzpfw,f/ OAdkif'[f[m
A'&fppfyJGrSm&efolzufu tGofbmbif &mADtmeJY ESpfOD;csif;,SOfNydKifwdkufcdkuf&mrSm 'Pf&mrsm;pGm&&SdcJhw,f/ tJ'D
'Pf&mawGaMumifhyJ uG,fvGefcJhw,f/ cifyGef;onfuG,fvGefNyD;aemuf ocifr[m tjcm;trsdK;orD;awGeJYtwl ppfyJGrSm
'Pf&m&olrGwfpvifrfppfonfawGudk jyKpkapmifha&SmufcJhw,f/ wpfcg wrefawmfjrwf&JUtjcm;nD0rf;uJGjzpfol
tA'v
G m [fbif [*s&efS x
YJ yfrt
H rd af xmifuscw
hJ ,f/ ol[mvnf; tk['G pf pfyrGJ mS usq;kH cJjh yefw,f/ tJ't
D cgrSm ocifr[m
tm;udk;&mrJhb0udka&mufoGm;cJh&Smw,f/ ocifrudk auR;arG;rJhol? umuG,fapmifha&Smufay;rJholr&SdawmhwJhowif;udk
wrefawmfjrwfMum;odwJhtcg olrtm;xdef;odrf;apmifha&SmufzdkY olr&JUoabmwlcsufeJY wrefawmfjrwf[m xdrf;jrm;
vufxyfcJhw,f/ ocifr[m rkqdk;roHk;xyfuGrf;jzpfNyD; tm;udk;&mrJhjzpfaewJhtwGuf umuG,fapmifha&SmufzdkYvufxyfcJh
jcif;jzpfw,f/ odkYaomf ocifr[m wrefawmfjrwfeJYtdrfaxmifusNyD; oHk;vcefYrQomaygif;oif;aexdkifcJh&&Smw,f/
oufawmf(30)t&G,fav;rSmyJ r'DemNrdKUawmfrSmuG,fvGefcJhw,f/
14
15
"gwf udkvnf; wrefawmfjrwfu y,fzsufypfvkdwJhoabm&Sdw,f/
rlvuxJu rdrdtvdkqEtavsmufr[kwfbJ tvm[ft&Sifjrwf&JU trdefYawmfeJY wrefawmfjrwf
&JUwdu
k w
f eG ;f rIwaYkd Mumifh vufxyfc&hJ jcif;jzpfawmh? tcktrd af xmifysucf w
hJ t
hJ jyif *kPo
f u
d m ndK ErG ;f cJ&h w,f/ tJ't
D csuf
udv
k nf; wrefawmfjrwfu jyefvnfjznfq
h nf;*kPq
f ,fay;wJt
h aeeJY Zdik ef Afocifrudk xdr;f jrm;vufxyfcjhJ cif;jzpfw,f/
'gawmif t&AfawG[m tJ'Dvufxyfxdrf;jrm;jcif;udk qefYusifcJhMuw,f/ olwdkY&JUxHk;wrf;pOfvmt& vlwpfOD;[m
rdrd&JUarG;pm;om;uGm&Sif;jywfpJxm;wJhZeD;udk wm;jrpfxm;w,f/ wrefawmfjrwf&JUtjyKtrludk apm'uwufMuw,f/
tJ'Dvdk apm'uwufrIaMumifh tvm[ft&Sifjrwfzufawmfuae trdefYawmf(44 ; 40) usa&mufvmcJhw,f/
]] rk[r'f()onf toifwdkYa,musfm;rsm;teuf rnfolwpfOD;wpfa,muf\ zcifrSr[kwfay/
odkYaomf tvm[ft&Sifjrwf\wrefawmfjzpf aemufqHk;wrefawmfvnf;jzpfayonf/ {uef
rkcs tvm[ft&Sifjrwfonf t&mcyfodrf;wdkYudk t<uif;rJhodawmfrlaom t&Sif jzpfay\ }}
'Dtm,wfawmft& om;orD;t&if;om rdrd\om;orD;jzpfNyD; arG;pm;;om;orD;rsm;[m om;orD;
t&if;r[kwfqdkwJh tcsufay:vGifayw,f/ 'gaMumifh wrefawmfjrwf[m Zdk'f&JUuGm&Sif;NyD;wJhZeD;udk vufxyfydkifcGifh&Sd
wJhtjyif tJ'Dxdrf;jrm;vufxyfrI[m tvm[ft&Sifjrwf&JUtvdkusqdkwmvnf; xif&Sm;aew,f/ tJ'DvdkyJ t&AfwdkY&JU
om;orD;arG;pm;wJh "avhxHk;wrf;pOfvmudkvnf; y,fzsufNyD;jzpfoGm;w,f/ 'gaMumifh rGwfpvifrfwdkYtaeeJY om;orD;
arG;pm;jcif;qdkwm rjzpfEdkifbJ arG;pm;&ifvnf; w&m;0ifom;orD;rjzpfbl;/
wrefawmfjrwfeJY xdrf;jrm;vufxyfwJhtwGuf ZdkifeAfocifr[m tvGef*kPf,l0rf;ajrmufcJhw,f/
tJ'w
D ek ;f u ocifr&JUtouf[m (35)ESp&f jdS cif;[m t&Afw&Ykd UJ "avhx;kH pHt& tdrk if;Nyv
D ,
Ykd q
l wJh touft&G,jf zpfw,f/
Zdik ef Afocifr[m oufawmf(53)ESp?f [pf*s&D (20)ckEpS ?f r'DemNrKd UawmfrmS uG,v
f eG cf w
hJ ,f/ wrefawmfjrwfeYJ tdraf xmif
ouf (6)ESpfwmrQom &SdcJhw,f/
16
tJ'Dae&mrSmyJ qvGmof0wfjyKvsuf&SdaewmudkawGU&w,f/ 'ghtjyif *RrmaeYwpfaeYrSm *sdK0dkif&D,[focifr[m Oykof
wnfaqmufcJhw,f/ tJ'Dtcg wrefawmfjrwfu ]] toifr raeYu OykofwnfaqmufcJhygovm;}} vdkYar;awmh?
ocifru }}rwnfaqmufcJhyg}} vdkYajzcJhw,f/ 'geJY wpfcg ]] eufzefaumwnfaqmuftHk;rSmvm;}} vdkYar;jyefawmh
ocifr u]] rwnfaqmufawmhbl; }} vdkYajzcJhw,f/ 'Dawmh wrefawmfjrwfu ]] tJ'Dtcg wrefawmfjrwfu ocifr
uudk Oykofzsufcdkif;vdkufawmhw,f/ 'Dtcsufu aomMumwpf&ufxJ OykofwnfaqmufcGifhr&SdbJ? olYt&if odkYr[kwf
olYtaemufwpf&ufyg qufNyD;Oykofwnfaqmuf&wJhtcsufudk od&SdMu&w,f/
*sdK0dkif&D,[focifr[m oufawmf(71)ESpf? [pf*s&D(56)ckESpf? r'DemNrdKUawmfrSm uG,fvGefcJhw,f/
wrefawmfjrwfeJY (6)ESpfwmrQ aygif;oif;aexdkifcJh&w,f/
9/ tGar[bDbm(&rv[f)bifao tAlqGzf,mef
tGar[bDbmocifr&JU zcif tAlqzG ,
f mef[m t&AfwpfavmuvH;k rSm tBu;D qH;k aom rsKd ;EG,pf jk zpfwhJ
udk&dkuf(&Sf)rsdK;EG,fpk&JU acgif;aqmifjzpfw,f/ rumNrdKUawmf&JUtBuD;tuJvnf;jzpfNyD;? rGwfpvifrfwdkY&JUtBuD;rm;qHk;eJY
wrefawmfjrwf&JU teD;uyfqHk;&efolawmfvnf;jzpfw,f/ ocifr&JUrdcif [if('g)[mvnf; rGwfpvifrfwdkY&JU&efoljzpfNyD;
rumNrKd Uol^om;awGukd rGwpf vifraf wGuq
kd efu
Y sizf ?Ykd wrefawmfjrwfuq
kd efu
Y sizf Ykd vHUI aqmfay;ol? wrefawmfjrwf&UJ bBu;D
awmf [rfZ[focifY&JU&ifudkcJGNyD; ESvHk;udk0g;NrdKcJholwpfOD;jzpfw,f/ rumNrdKUolNrdKUom;tcsdKU[m wpfyg;wnf;aom
tvm[ft&Sifjrwfudk ,HkMunfudk;uG,fMuwJh tpvmrfomoem0ifawGjzpfMuw,f/
tJ'DolawGxJrSm &efolESpfOD;&JU &ifESpfonf;jcmorD; tGar[bDbmocifr[mvnf; wpfOD;tygt0if
jzpfw,f/ ocifr&JUcifyGef;ol tkAdkif'Gvm[f tpfAae[*s&Sf[mvnf; tpvmrfomoem0ifwpfOD;jzpfw,f/ tpvmrf
omoem0iftcsdKU[m rumNrdKU&SdtpvmrfomoemqefYusifolrsm;\&efudk pdk;&drf&wJhtwGuf wrefawmfjrwf&JU cGifhjyK
csufeJY tDoD,dk;yD;,m;EdkifiHudk [pf*s&ofjyKxGufcGmoGm;Mu&mrSm tJ'DZeD;armifESHESpfOD;vnf; yg0ifcJhw,f/ tDoD,dk;
yD;,m;bk&if yxrrefvduf[m olYxHa&mufvmolwdkif;udk tumtuG,fay;ulnDavh&Sdw,f/ tJ'DEdkifiHudka&mufNyD;
ocifr&JUcifyGef;[m tDqmtDawGeJYaygif;oif;&muae oludkf,fwkdifvnf; tDqmtDomoemudkul;ajymif; oGm;cJhw,f/
ZeD;onfudkyg bmomul;ajymif;zdkYqG,fcJhayrJh ocifr[m bmomrul;ajymif;cJhbl;/ rMumcif cifyGef;onf[mvnf;
uG,fvGefcJhNyD;? ocifr[m cdkudk;&mrJhb0udk a&mufcJhw,f/
ocifr&JUjzpf&yfpHkvifudk wrefawmfjrwfMum;odwJhtcg e*sm&SDbk&ifqDudk oHwrefwpfOD;apvTTwfNyD;
ocifreJYxdrf;jrm;zdkY pum;urf;vSrf;cJhw,f/ tJ'Dtcg rdrdrMumcP tdyfruf ruf&mrSm tGrfrGvfrktfrDeDef? rktfrif(ef)
wd&Yk UJ rdcifvaYkd c:oHMum;cJah v&m rdr&d UJ tdyrf ufreS u
f efaMumif; tvm[ft&Sijf rwfzufrS aus;Zl;jyKjcif;jzpfw,fvYkd ,HMk unf
NyD; tJ'Durf;vSrf;csufudk vufcHcJhavw,f/ tJ'Daemuf e*sm&SDbk&ifa&SUarSmufrSmyJ cgvpf('f)bifqtD'fu acgif;udkif
taztjzpfaqmif&GufNyD; xdrf;jrm;vufxyfcJhw,f/ bk&ifuvnf; ocifrudk wrefawmfjrwf&JUZeD;jzpfoGm;wJhtcg
tvGefav;pm;pGmeJYqufqHNyD; 'Dem&faiG'*Fg;av;&meJY vufaqmifypnf;awGeJYtwl bk&ifhoHwref &S&mbDvf tpfAae
[qfe[fu ocifrudk r'DemNrdKUodkYydkYay;cJhw,f/
'Dvufxyfxdrf;jrm;rIrSm taqGawmfBuD; tGqfrmefocifvnf; udk,fwdkifyg0ifvufrSwfxdk;NyD; w&m;0if
uwdjyKcsKyfqdkcJhjcif;jzpfw,f/ tckvdkvufxyfvdkufjcif;[m ocifrtzdkY tepfemcH&usdK;eyfwJhtjyif udk&dkuf(&Sf)rsdK;EG,f
wcsdKU&JU tE&m,fwcsdKU[mvnf; avQmhenf;oGm;cJhw,f/ ocifr[mvnf; tpvmrftay:opm&Sdoltjzpf &yfwnfcJh
w,f/ wpfaeYrSm ocifr&JUzcif tAlqGzf,mef[m ocifrqDudkvmvnfNyD; ocifrudk omoempGefYvTwfzdkYqG,fcJhw,f/
'gayrJh ocifr[m zcif&JUpum;udkjiif;qdkNyD;? wrefawmfjrwf&JUtdyf,may:rSmxdkifaewJhzcifudk ]] taz[m qif;wkukd;
uG,fwJholwpfOd;jzpfw,f/ oefY&SifpifMu,folwpfOD;r[kwfbl;/ 'gaMumifh tazhtaeeJY wrefawmfjrwf&JUtdyf,mudk
roefY&SifaprSmrdkY rxdkifoifhyg }} vdkYajymqdkcJhw,f/ tJ'Dtcg zcifjzpfolu ]] toifr[m uREfkyfwdkYeJYa0;uGmNyD;aemuf
ysufpD;avNyD }} vdkYa'goeJyajymNyD;xGufcGmoGm;cJhw,f/
rumNrKd UrSm&Sw
d hJ tpvmrfomoem0ifawG[m tJ'u
D pd e yYJ wfoufNy;D tvGe*f P
k ,
f cl MhJ uw,f/ rMumcif
yJ tAlqGzf,mef[mvnf; tpvmrfomoemawmfudk vufcHcJhw,f/ wrefawmfjrwf[m rumNrdKUudk atmifEdkifwJhtcg
]] rnfolrqdk jrifhjrwfwJh utfbmausmif;awmftwGif; cdkvIHolwdkYonf ab;uif;vHkjcHKayrnf/ rnfolrqdk tAlqGzf,mef
\tdrf cdkvIHolwdkYonfvnf; ab;uif;vHkjcHKayrnf }} vdkY a<u;ausmfNyD; tAlqGzf,mefudk *kPfjyKcJhw,f/ tGar[bDbm
17
ocifr[m oufawmf(74)ESpf? [pf*s&D(44)ckESpf? r'DemNrdKUawmfrSm uG,fvGefcJhw,f/ wrefawmfjrwfeJY (6)ESpfwmrQ
aygif;oif;aexdkifcJh&w,f/
wrefawmfjrwf\ tdrfaxmifa&;ESifhywfouf
usrf;jrwfuk&ftmef\ rdefYqdkcsufrsm;
wrefawmfjrwf ZeD;r,m;(13)yg;eJY xdrf;jrm;vufxyfjcif;ESifhywfouf usrf;jrwfuk&ftmefrSm
tvm[ft&Sifjrwfu b,fvdkrdefYqdkxm;ovJqdkwmudk avhvmMunfhMur,fqdk&if?]] tdk-- eADwrefawmf {uefrvJGigt&Sifjrwfonf toifr[&f xdrf;jrm;aMu;ay;cJhaom toif\
Muif&mrsm;udk toifh tm; tvm[ft&Sifjrwfu vuf&ypnf;tjzpf csD;jrifhawmfrlcJh toif
ydkifqdkifcJhaom(trsdK;orD;rsm;)udkvnf;aumif;? toifESifhtwl a&TUajymif;cJhMuaom toifhbBuD;
ba'G;rsm;\ orD;rsm;udk vnf;aumif;? toifhrdBuD; rdaxG;rsm;\ orD;rsm;udk vnf;aumif;? OD;
av; OD;BuD;rsm;\ orD;rsm;udkvnf;aumif;? toifht&D;BuD; t&D;av;rsm;\ oD;rsm;udkvnf;
aumif;? toifhtzdkY [vmvf w&m;0ifjyKvkyfawmfrl\/ xdkenf;wlpGm rGwfpvifrftrsdK;orD;rsm;
wpfOD;onf rdrdudk,fudktu,f eADwrefawmfjrwftm; (r[&fxdfrf;jrm;aMu;r,lyJ) oufouf
ay;tyfcJh xdkeADwrefawmfjrwfonfvnf; xdktrsdK;orD;ESifhxdrf;jrm;&ef &nfpl;cJhygvQif xdktrsdK;
orD;tm;vnf; w&m;0ifjyKvkyfawmfrl\/ cGifhjyKcsufrSm tjcm;rktfrif(ef)ouf0if,HkMunfol
wdkYtzdkY r[kwfbJ toif\tzdkY txl;cGifhjyKjcif;oufoufyifjzpfonf }}
tm,wf a wmf u d k avh v mMunf r ,f q d k & if tv m [f t &S i f j rwf [ m ]]toifr[&fay;xdrf;jrm;
aMu;ay;cJhaom toif\Muif&mrsm; }} vdkYoHk;EIef;xm;jcif;tm;jzifh wrefawmfjrwf ZeD;r,m;wpfyg;xuf ydkrdkxdrf;jrm;
vufxyfcJhjcif;udk od&SdaeNyDjzpfwJhtjyif? vufcHoabmwlaMumif; cGifhjyKxm;w,fqdkwm b,fvdkrSjiif;vdkYr&ygbl;/
20
wpf c g ]] cGifhcsufrSm tjcm;rktfrif(ef)ouf0if,HkMunfolwdkYtzdkY r[kwfbJ toif\tzdkYtxl;cGifhjyKjcif;oufoufjzpfonf }}
qdkwJhrdefYqdkcsuf[m wrefawmfjrwf[m vlom;trsm;eJYrwlbJ xl;jcm;wJhtxl;tcGifhta&;&&Sdxm;oljzpfaMumif;vnf;
oufaocHaeayw,f/ 'DwpfcsufxJuyJ vHkavmufaeNyDjzpfayrJh qufvufavhvmMunfhr,fqdk&if wrefwmfjrwf
Zd'k &f UJ ZeD;jzpfwhJ Zdik ef AfocifreJv
Y ufxyfwt
hJ cgrSmvnf; trsm;utjypfwifajymvdck MhJ uwmudv
k nf; tvm[ft&Sijf rwf
zufawmfuae (33 ; 37)rSm 'DvdkrdefYqdkcJhjyefw,f/
]] xdkYaemuf rktfrif(ef) ouf0if,HkMunfwdkY4if;wdkY\arG;pm;om;rsm;\ ZeD;rdef;rrsm;ESifhywfouf
xdkarG;pm;om;rsm;onf 4if;wdkYftm; tvdkr&Sdawmhonfhtcg wpfpHkwpf&mMuyfwnf;rI r&Sd&ef Zdk'fonf
xdkrdef;rtm; tvdkr&Sdawmhonfhtcg igt&Sifrjrwfonftoifhtm; xdrf;jrm;ay;awmfrlvdkufonf }}
'Dae&mrSm tcsufESpfcsufudk od&SdMu&vdrfhr,f/ wpfcsufu nDrwpf0rf;uJGawmfwJh ZdkifeAfocifreJY
Zk'd w
f u
Ykd mG &Si;f jywfpNJ y;D wJah emuf wrefawmfjrwf Zdik ef Afocifr&JU*kPu
f jkd yefq,fay;wJt
h cg tvm[ft&Sijf rwfu,
kd w
f ikd u
f
]]igt&Sifrjrwfonftoifhtm; xdrf;jrm;ay;awmfrlvdkufonf}} qdkwJhrdefYqdkcsuf[mvnf; t&ifu ZeD;r,m;rsm;enf;wl
tvm[ft&Sijf rwfoabmwlcw
hJ ,fqw
kd mudk uGuu
f u
G u
f iG ;f uGi;f jrif&rSmjzpfw,f/ aemufwpfcsuu
f awmh rGwpf vifrw
f Ykd
taeeJY om;orD;arG;pm;w,fqdkwm tpvmrfrSm b,fvdkrSw&m;r0ifbl;qdkwmudk odapwmyJjzpfw,f/ 'gaMumifh
arG;pm;om;[m b,fvrkd aS oG;om;awmfpyfrrI &So
d vdk olw&Ykd UJ ZeD;[mvnf; aoG;om;rawmfpyfwt
hJ wGuf vufxyfyikd cf iG &hf dS
w,fqdkwm &Sif;aew,f/ usrf;jrwfuk&ftmef&JU tm,wfawmfawG[m tvm[ft&Sifjrwf&JUoufaovuPmawGjzpf
w,fvq
Ykd x
kd m;avawmh wrefawmfjrwfeyYJ wfoufwhJ tm,wfawmfawG[m wrefawmfjrwftwGuf tvm[ft&Sijf rwf
zufu oufaotaxmuftxm;yJjzpfaew,f/
'Dawmh wrefawmfjrwfeyYJ wfoufvYkd om;ykyaf vvGiyhf w
k cf wfajymqdak &;jcif;awG[m wrefawmfjrwf&UJ
udk,fusifhw&m;udk od&Sdem;vnf;jcif;r&Sdovdk? A[kokwacgif;yg;NyD; rvdkref;wD;olawGyJjzpfw,f/ 'gaMumifh 'DvlawG[m
tpvmrfomoemawmfeJY qufEG,frIr&Sd? uJGjym;jcm;em;wJh&Iaxmifhuae jriforQ? Mum;orQawGudk tudk;tum;jyKNyD;
wrefawmfjrwf&JU*kPfodum ysufap&mysufapaMumif;vDq,fzefwD;ykwfcwfolrsm;omjzpfw,f/ tJ'DxJrS wcsdKU[m
e,fcsJU0g'&SifawG&JUtaptyg;awGjzpfMuNyD;? wcsdKU[m wrefawmfjrwfeJY tpvmrf&JU&efolawGyJjzpfw,f/ tckvdk
wrefawmfjrwfudk trsdK;orD;awGeJYywfoufNyD; &IyfaxG;ayGvDw,f? qE&rufjyif;xefw,fvdkY axmufjyjcif;tm;jzifh
wrefawmfjrwf&JU*kPfodumndKEGrf;&Hkru? tpvmrfomoemawmfvnf ;t&Sdeft0gndKrSdefoGm;r,fvdkY ,lqcJhMu[efwlyg
w,f/ wrefawmfjrwf[m olwdkYpGyfpJGovdktvdk&rufBuD;ol? qEjyif;jyol? trsdK;orD;awGeJY&IyfaxG;ayGvDoljzpf&if
rdrda&muf&SdaewJh tajctae? rdrd&&Sdxm;wJhtqifhtwef;? tcGifhtmPmawGudkoHk;NyD; olwdkYpGyfpJGwmxufawmifydkNyD;
jyKvkyfEdkifygw,f/ 'gayrJh wrefawmfjrwf[m b,fwkef;urS tJ'Dvdkpdwfxm;awGr&Sdovdk tcGifhta&;vnf;wpfcgbl;rS
r,lcJhbl;/
wrefawmfjrwf[m tJ'DvdkqEawGom&Sdr,fqdk&if ta&;AD;,m;uRef;qG,fwpfckvHk;omru a&mreJY
yg&Sm;rS&SdwJh tacsmtvSawG? ysdKjrpfEke,folawGudk tcsdefra&G;awmfaumufEdkifwJhtajctaerSm&SdcJhygw,f/ 'DvdktcGifh
ta&;awG&Sdaeygvsuf? rkqdk;rESpfuGrf;? oHk;xyfuGrf;awG? wpfckvyfawG? touft&G,fBuD;&ifhwJholawGeJYom vufxyf
xdrf;jrm;cJhjcif;[m tvdk&rufBuD;olwpfOD;&JUvkyf&yf [kwf? r[kwf udkw&m;rQwpGmawG;awmqifjcifMunfhEdkifMuygw,f/
wrefawmfjrwf[m b,fvdktcGifhta&;rsdK;udkrS r,lcJhovdk b,fMoZmtmPmudkrQvnf; rdrd&JUudk,fa&;udk,fwm
twGurf oH;k cJb
h ;l qdw
k mudk wrefawmfjrwf&k UJ twKyw
w
d pfcv
k ;kH rSm &SmazGvaYkd wmifawGU&Srd mS r[kwb
f ;l / wrefawmfjrwf
[m vlom;xktwl,lxdkufwJh pHjyt&nftcsif;&SdolwpfOD;omjzpfw,f/
'gbJvm;qdkawmh r[kwfao;bl;? wrefawmfjrwf&JUZeD;r,m;jzpf&wm vG,fulwJhudpr[kwfygbl;/
wrefawmfjrwf&UJ ZeD;jzpfvYkd txufwef;ususaexdik &f Ny;D ? 0wfaumif;pm;aumif;awG pm;aomuf0wfqifae&wmr[kwf
ygbl;/ wrefawmfjrwfrmS tppt&m&m vkyEf ikd w
f t
hJ mPmuke&f adS eayrJh rdr&d UJ ZeD;r,m;awGukd taumif;qH;k tpm;tpm?
taumif;qHk;0wfpm;qif,ifrI ay;EdkifayrJh tmPmudktvJGoHk;pm;vkyfNyD; tJ'DvdkrvkyfcJhygbl;/ cspfrnD;wJhorD;awmf
zmodr[focifrtwGufawmif taptyg;wpfa,mufavmufawmif;qdkwmudk ray;cJhbl;/ wrefawmfjrwf&JU ZeD;onf
awGcrsm pm;aomufa&;? aexdkif0wfqifa&;awGrSm tvGefyJcsdKUwJh&SmMuw,f/ nnf;nLwJhtxdawmif jzpfcJh&ygw,f/
wrefawmfjrwf&JUtaetxm;rsdK;eJY ZeD;r,m;awGrSm&Sdae&r,fhtqifhtwef; taetxm;awG[m 'DaeYuawmfawG&JU
b0eJYtvGefyJuGmjcm;ygw,f/ wrefawmfjrwf[m wpfcgwpf&HrSm olwpfyg;qDuawmifta<u;acs;iSm;,lNyD; trfwGif;
21
tcuftcJukd ajz&Si;f cJ&h w,f/ wpfcgrSm ZeD;onfawG[m cdik Af &fppfyu
GJ tEdik &f &Scd w
hJ hJ Opmypn;f awGxu
J olwt
Ykd zdv
Yk nf;
a0pkyrkd akd y;zdYk awmif;qdck MhJ uvdYk wrefawmfjrwf[mpdwx
f cd u
dk Nf y;D wpfvavmuf olww
Ykd awGeu
YJ if;uif;&Si;f &Si;f aecJw
h ,f/
tawGawmfBuD; tAlbu&focifeJYtkr&focifwdkYu rdrdwdkY&JUorD;awGudkawmif qdkqHk;rcJh&ao;w,f/ tJ'DtcsdefrSm
usrf;jrwfuk&ftmef&JU(33 ; 28-29)wdkYusa&mufvmcJhw,f/
]] tdk--eADwrefawmf toifonf rdrd\Muif&mawmfrsm;tm; ajymMum;ygav/ tu,f toifwdkY
onf avmuDb0udkvnf;aumif;? ,if;avmuDb0\ tvStyrsm;udkvnf;aumif;? tvdk&SdMuyg
vQif? toifwdkYvmMuukef/ igonf toifwdkYtm; auseyfatmiftusdK;cHpm;ap aumif;rGefpGm
pGefUvTwfaythH/ odkY&mwGif tu,f toifwdkYonf tvm[ft&Sifjrwftm; vnf;aumif;? xdk
t&Sjrwf\ wrefawmfjrwftm; vnf;aumif;? wrvGefb0udk vnf;aumif;? &nfpl;MuygvQif
rvJG{uef tvm[ft&Sifjrwfonf toifrwdkYteuf aumif;jrwfaom tusifhoDvudkaqmufwnf
Muukefaom? olrwdkYtzdkY BuD;us,fvSpGmaom tusdK;udk tqifoifhjyKvkyf xm;&Sdawmfrlonf }}
tJ'DvdktrdefYusa&mufcJhygw,f/ b,favmufrsm; usOf;MuyfwJhb0rsdK;eJY wrefawmfjrwf&JU ZeD;tjzpf
aexdkifpm;aomufcJh&w,fqdkwmudk cefYrSef;Edkifygw,f/ wrefawmfjrwf&JU tdrfaxmifa&;eJYywfoufvdkY tvm[ft&Sif
jrwfudk,fawmfwdkif 0ifa&mufajz&Sif;ay;cJh&avmufwJh tjzpftysufawGudk 'Dxufru usrf;jrwfuk&ftmefrSm awG&rSm
jzpfw,f/ 'gaMumifh wpfcg usrf;jrwfuk&ftmef&JU (33 ; 30) xyfNyD; ZeD;onfrsm;eJYywfoufvdkYrdefYqdkxm;wmu?]] tdk-eADwrefawmf\ Muif&mtaygif;wdkY toifwdkYteuf rnfolrqdk xif&Sm;pGmaom rzG,f&m
trIudpwpfpHkwpf&mudk jyKvkyfonf&Sdaomf? 4if;rSm ESpfqwdk; tjypf'Pfay;jcif; cH&ayrnf }}
wpfcg (33 ; 52)rSm b,fvdkrdefYqdkxm;ovJqdk&if?]] onfhaemufwGif tjcm;rdef;rrsm;onf toifhtzdkY w&m;r0ifawmhNyD/ xdkenf;
wlpGm vuf&SdMuif&mrsm;tpm; tjcm;Muif&mzufrsm;udk 4if;wdkY\vSyrIonf toifh
tm; ESpfoufapcJhaomfvnf; toifonf ajymif;v J ( xdrf;jrm; ) EdkifcGifh r&Sdacs }}
wrefawmfjrwf ZeD;r,m; wpfOD;xufydkrdkxdrf;jrm;vufxyfjcif;udk tvm[ft&Sifjrwfudk,fawmfwdkif
u od&Sdw,f? oabmwlw,f? tJ'Dtjyif vdktyfwJhtcg tJ'DZeD;r,m;awGeJYywfoufwJh tm,wfawmfawG csay;awmf
rlw,f/ 'Dtm,wfawmfuawmh twdtvif;udk tvm[ft&Sifjrwf&JU trdefYqdkwmjywfom;&Sif;vif;vSwJh oufao
taxmuftxm;yJjzpfw,f/ tu,f wrefawmfjrwf[m rdrd&JUoabmtavsmuf ZeD;r,m;awGavQmuf,lcJhw,f
qdk&if tvm[ft&SifjrwftaeeJY tckvdkrdefYawmfrlp&m taMumif;bmrSr&Sdbl;/ qufNyD;vnf;,lcsif,lvdkY&w,f/ tck
awmh tvm[ft&Sifjrwfu ]]4if;wdkY\vSyrIonf toifhtm; ESpfoufapcJhaomfvnf; toifonf ajymif;v J ( xdrf;jrm; ) EdkifcGifh
r&Sdacs }} vdkYrdefYqdkvdkufjcif;[m t&if,lcJhwmawGvnf; tvm[ft&Sifjrwf&JU oabmwlnDrIeJYjzpfNyD; tcktrdefYusa&muf
vmwJhtwGuf aemufxyf,lvdkYr&awmhbl;qdkwJh aumufcsufudkcs&ayr,f/ wifjyr,fqdk&ifawmh wrefawmfjrwf&JU
ZeD;r,m;awGeyYJ wfoufvYkd b,fvq
kd ufq&H r,f? b,fvakd exdik &f r,f? tjypfusL;vGe&f if b,fvt
kd jypf'Pfc&H r,fqw
kd hJ
tm,wfawmfawGuv
kd nf; usr;f jrwfu&k t
f mefrmS awGU&S&d rSmjzpfw,f/ 'Dawmh wrefawmfjrwf&UJ tdraf xmifa&;wpfcv
k ;kH
udk tvm[ft&Sijf rwfu csKyu
f ikd x
f m;w,fqw
kd m b,fvrkd jS iif;vdrYk &wJt
h csuq
f w
kd m odomxif&mS ;ygw,f/ wrefawmf
jrwf&JUtdrfaxmifa&;b0wpfckxJomru wrefawmfjrwf&JUb0wpfckvHk;udk tvm[ft&Sifjrwfu pDpOfay;wmudk usrf;
jrwfuk&ftmefvdk wduscdkifrmwJhoufaotaxmuftxm;&SdaewJhaemuf b,fvdkoufaotaxmuftxm;awGvdk
tHk;rSmvJ/
wrefawmfjrwf[m az:jyxm;wJhtm,wfawmfawGt& aemufxyftdrfaxmifjyKjcif;udk wm;jrpfcH&NyD;
wJhaemuf b,ftrsdK;orD;eJYrS xdrf;jrm;vufxyfjcif;rjyKawmhbl;/ tJ'Dtm,wfawmfusa&mufpOfrSm wrefawmfjrwfeJY
twl&SdaewJh Muif&mawmfawG[m wrefawmfjrwftvm[ft&Sifjrwf trdefYawmfcH,lwJhtxd wrefawmfjrwfeJYtwl&Sdae
cJhw,f/ tJ'D Muif&mawmfrsm;uawmh?(1) tdkuf&Smocifr
(2) [zfq[focifr
(3) tGarqvfr[focifr
(4) ZdkifeAfocifr
(5) tGar[bDb[focifr
(6) qGzD,[focifr
(7) rdkifrke[focifr
(*)rm&D,[fuGwfbD,[focifrwdkYjzpfMuw,f/
22
wrefawmfjrwf&UJ tdraf xmifa&;b0udk tvm[ft&Sijf rwf[m b,favmuf*&kpu
kd cf o
hJ vJq&kd if? wref
awmfjrwf touf&SifaepOfomru? wrefawmfjrwfuG,fvGefNyD;wJhaemufvnf; qufNyD;tav;xm;cJhw,f/ 'Dtcsufudk
(33 ; 53)t& od&SdEdkifygw,f/
]] xdkeADwrefawmf r&SdonfhaemufwGif xdkeADwrefawmfjrwf\Muif&mawmf
rsm;ESifh rnfonfhtcgrQ xdrf;jrm;ydkif cGifhvnf; r&Sday/ {uefrvJG onf
rSmtvm[ft&SifjrwfxHawmftvGefBuD;av;aom jypfrIyifjzpfayonf }}
tckwifjycJw
h t
hJ csurf sm;eJY usr;f jrwfu&k t
f mefyg tm,wfawmfrsm;? wrefawmfjrwf&UJ Muif&mawmfrsm;
&JUb0wpfckjcif;udk jcHKiHkavhvmMunfhr,fqdk&if?(1) wrefawmfjrwf[m ZeD;r,m; (13) yg;eJYtdrfaxmifjyKcJhjcif;[m tvm[ft&Sifjrwfudk,fawmfwdkif
cGijhf yKcsut
f & tdraf xmifa&;b0wpfcv
k ;kH udk tvm[ft&Sijf rwfowfrw
S x
f m;wJh trdepYf nf;urf;awGukd
emcHwJhudk;uG,fqnf;uyfolwpfOD;taeeJY OD;vnfrokefvdkufemaqmif&Gufjcif;omjzpfw,fqdkwmxif
&Sm;ygw,f/
(2) tJ'Dvdk vdkufemusifhoHk;NyD; tdrfaxmifjyKcJhjcif;aMumifh ZeD;r,m;awGeJYqufEG,faewJh rsdK;EG,fpkrsm;
&JUav;pm;jcif;udkcH&NyD;? olwdkY&JUab;&efuae a0;cJhw,f/ 'gtjyif tJ'DrsdK;EG,fpkawGudk tpvmrf
omoemawmfeJYywfoufvdkY zdwfac:&mrSm vG,fulrI&Sdovdk atmifjrifrIvnf;&cJhw,f/ 'gaMumifh
rGwfpvifrfvlOD;a&wdk;yGm;vmw,f/tusdK;aus;Zl;ajrmufrsm;pGm&SdcJhw,f/
(3) tpvmrfw&m;awmfu ZeD;r,m;av;a,muftxd,lEdkifw,fvdkYqdkjcif;[m a&SUuwifjycJhwJh
twdkif;>cif;csufawGt&om rvJGra&SmifomwJhtajctaersdK;rSmjzpfNyD;? rdrdazmufjyefvdkwdkif; vufudkif
wkwfvkyfzdkYr[kwfaMumif;udkvnf; awGU&w,f/
'gaMumifh wrefawmfjrwf rk[r'f()&JU b0oufwrf;wpfckvHk;[m trsm;oligajymMuovdk vlrIa&;
avmuDa&;oufoufeJY ukefqHk;cJhjcif;rsdK;r[kwfbJ avmukw&mtwGuf oufoufcsnf;yJvnf;r[kwfbl;/ ESpfb0vHk;
twGuf jzpfvdkY ESpfb0ocifaus;Zl;&SifvdkY trnfwGifcJhw,f/ avmuDeJYavmukw&m ESpfXmepvHk;twGuf vlom;xkk&JU
vlaerIpepfwpf&yfudk pHjytjzpftoHk;csaexdkifoGm;EdkifzdkY tvm[ft&Sifjrwf&JUtrdefYawmfjzpfwJh usrf;jrwfuk&ftmef&JU
vrf;TefrIt& w&m;awmfeJYtnD aexkdifjyKusihfaqmif&GufoGm;cJhjcif;omjzpfwmudk b,folrS rjiif;Edkifygbl;/
tJ'v
D jkd zpfygvsuef YJ wrefawmfjrwfukd rw&m;ojzifh odum csom;ykyaf vvGihf ykwcf wfpyG pf aGJ jyma&;om;
aeMujcif;rsm;[m?yk*dKvfa&;rkef;wD;rI?
tpvmrfomoemawmfudk ndKrdeftoa&ysufapvdkrI?
azsmufzsufvdkrI? wpfzufouf tjrifapmif;rI?
tpvmrfha&;&meJYywfoufvdkY taxGaxGA[kokwacgif;yg;rI?
ynmPftarQmftjrifcsdKUwJhrI?
uk&ftmef? tpvmrfeJY t&AfwdkY&JUb0? "avhxHk;pHawGudk *CeP avhvmoHk;oyfjcif;r&SdrI?
wrefawmfjrwfeJY Muif,mawmfrsm;&JUb0udk NyD;jynfhpHkpGm od&Sdem;vnfjcif;r&SdrI wdkYomjzpfNyD;? olwpfyg;
awG&JUpum;udk wpfqifhpum;wpfqifhMum;&mu avoHMum;zrf;w&m;em ajymqdka&;om;jcif;awGomjzpfw,f/
olwpfyg;&JUomoemudk tykwfcsNyD; rdrdbmom omoemudkjrifhwifvdkwJh tjrifusOf;ajrmif;olawG?
pdwfxm;,kwfrmolawG? tusihfodumrJholawG&JU vkyf&yfomvQifjzpfw,f/ tJ'Dvdk b,favmufyJ rw&m;ojzifhykwfcwf
apmfum;,kwfrmMuvifhupm;? tpvmrfomoemawmf[m ywjrm;rSefvQifEGHepfaomfvnf; npf&dk;xHk;pHr&SdqdkwJhtwdkif;
,aeYurmay:rSm tvsifjrefqHk; trsm;qHk;ysHUESHUaewJh omoemawmfjzpfaew,fqdkwmudk urmuudkvufcHae&Mu&wm
udk b,fvrkd S rjiif;Edik yf gbl;/ b,foal wGu b,favmufyJ ykwcf wfayrJv
h nf; wrefawmfjrwf&UJ rGejf rwfoefpY ifxw
G jf rwf
rI*kPfowif;[m ESpfaygif;(1400)ausmfcJhayrJhvnf; 'DaeYtxdarT;ysHUoif;BudKifaeNyD;? ausmfapmxif&Sm;vsufyJ &Sdaewm
udk tm;vHk;todjzpfw,f/ wrefawmfjrwfudk tNrD;jywftrsdK;wHk;olvdkY pGyfpJGolawGom aemufqHk;tNrD;jywftrsdK;wHk;NyD;
toa&ysuf*kPfrJhpGmeJY b0qHk;cJhMuwmudk tpvmrfhordkif;wpfavQmufrSm txift&Sm;&SdcJhw,f/ 'gaMumifh wrefawmf
jrwfukd b,fvykd J tykwcf sonfjzpfap wkEikd ;f r&wJu
h sr;f jrwfu&k t
f mefu cdik v
f w
kH o
hJ ufaotjzpfe&YJ adS ewmrdYk b,fyw
k cf wf
23
pGyfpJGrIudkrS *&kjyKp&mrvkdawmhbl;/ 'gaMumifh usrf;jrwfuk&ftmef&JU (33 ; 56)rdefYqdkcsuftwdkif; uREfkyfwdkY[mvnf;
wrefawmfjrwfudk qv0gofqvmrfydkYNyD; *kPfjyKMuygpdkY/
@''
!
'"
#'
]] {uefrkcs tvm[ft&Sifjrwfonf vnf;aumif;? xdkt&Sifjrwf\ rvmtdumaumif;uifwref
rsm;onfvnf;aumif;? eADwrefawmfjrwftay:0,f aumif;csD;r*Fvm ydkYoMuukef\/ tdkrktfrif(ef) ouf0if,HkMunfoltaygif; wdkY toifwdkYonfvnf; xdkwrefawmfjrwftay:odkY
aumif;csD;r*Fvm ydkYojcif;udkvnf;aumif;? qvmrfarwmydkYojcif;udkvnf;aumif; jyKvkyfMuukef }}
0000000000000000000000000
24
wrefawmfjrwfeJY tdrfaxmifjyKcsdefwGiftdkuf&Smocifr\toufESifhywfoufwifjycsuf
wrefawmfjrwfZeD;r,m;trsm;tjym;,lcw
hJ meJyY wfoufvYkd wifjy&Si;f vif;Ny;D wJah emuf wrefawmfjrwf
&JU*kPfodumeJY tpvmrfh*kPfodumwkYdudk xyfNyD; ndK;EGrf;apwJh? toa&ysufapwJh tqdkwpf&yfudk xyfrHwifjyygtHk;r,f/
tpvmrfywfoufNyD;? uk&ftmefeJYywfoufNyD;aemuf wrefawmfjrwfeJYywfoufNyD; taemufEdkifiHawGeJY tpvmrfudk
qefYusifolawGu r[kwfrw&m;ajymqdka&;om;aeMuygw,fvdkY rGwfpvifrfawGu tjypfwifajymqdkMuygw,f/ 'g[m
a,bk,stm;jzifah wmhreS yf gw,f/ wpfcsed x
f rJ mS yJ rGwpf vifraf wGtaeeJY owdrrl *lrjrifqw
kd t
hJ wkid ;f taemufEikd if rH sm;
eJY tpvmrfudkqefYusifolawGu ykwfcwfa&;ajymqdkaeMuwm rGwfpvifrfawGqDu&wJh tcsuftvufawGaMumifhyJ
qdkwmudkawmh arhaeMuw,f/
wrefawmfjrwfeYJ tpvmrfukd ykwcf wfajymqdak &;om;aeMuwmawG[m wrefawmfjrwf&UJ trnfemrudk
tcGifhaumif;,lNyD; a&;om;cJhMuwJh tiftm;csdeJYwJh taxmuftudk;tum;wcsdKUudk trSDjyKNyD;a&;om;cJhMuwJh tpvmrfh
pmaywcsdKUaMumifhyJjzpfw,f/ vlYavmurSm t&IyfaxG;qHk;eJY toa&tysufqHk;ta&;udp[m trsdK;orD;eJYywfoufwJh
udpyJjzpfw,f/ wenf;tm;jzifhajym&&if tdrfaxmifa&;udpyJjzpfw,f/ 'gaMumifh wrefawmfjrwf&JU tdrfaxmifa&;
b0udk vufndK;xdk;NyD;toa&zsufMuwmudk b,folrStav;xm;NyD; ta&;w,lrvkyfcJhMubl;/
wrefawmfjrwf ZeD;r,m;(13)yg;eJY xdrf;jrm;vufxyfcJhwJhudptjyif wrefawmfjrwf[m t&G,f
ra&mufao;bJ t&kyaf wGeu
YJ pm;aewJt
h &G,jf zpfwhJ tdu
k &f mS ocifreJY vufxyfxrd ;f jrm;cJw
h ,fqw
kd hJ taMumif;[mvnf;
qefYusifzufom;awG vufndK;xdk;uJh&,fp&m? tjypfajymp&m *kPfodumcsp&mawGjzpfaejyefw,f/ wrefawmfjrwf[m
tdkuf&SmocifreJY xdrf;jrm;vufxyfwJhtcsdefrSm tdkuf&Smocifr&JUtouf[m (6)ESpfom&SdNyD;? aygif;oif;qufqHwJhtcsdef
rSm touf(9)ESpfyJ&Sdao;w,fvdkY tqdk&SdMuw,f/ 'Dawmh ]] rif;wdkYwrefawmf[m rdef;rtrsm;BuD;,lwJhtjyif t&G,f
ra&mufao;wJh uav;t&G,f? t&kyfawGeJYupm;aewJholudkrS vufxyfxdrf;jrm;w,fqdkwm w&m;rvGefvGef;bl;vm;}}
ar;p&m ajymp&mawGjzpfvmw,f/ tpvmrfomoem0ifawG&UJ b0wnfaqmufr[
I m usr;f jrwfu&k t
f mef&UJ vrf;Terf I
ay:rSm tajccHw,fvdkYqdkMuw,faemf/ 'Dawmh vlYb0wnfaqmufwJh ae&mrSmtdrfaxmifa&;[mtvGefta&;ygovdk
usrf;jrwfuk&ftmefrSm edu[fxdrf;jrm;vufxyfjcif;eJYywfoufvdkY b,fvdkrdefYqdkxm;ovJqdkwmudk MunfhMu&atmif;/
]]4if;tjyif toifwdkYonf zrJhuav;rsm;udk xdrf;jrm;&ef t&G,fa&muf&SdvmMuonfhwdkifatmif
prf;oyfMuavukef/ xdkYaemuf tu,f toifwdkYonf xdkzrJhuav;wdkYq ifjcifEdkifaom
aom todw&m;udk awGU&Sdaomf? 4if;wdkYtm; 4if;wdkY\ Opmypnf;rsm;udkay;tyfMuavukef }}(4 ; 6)
'Dtm,wfawmfu bmudkodapovJqdkawmh t&G,fa&mufNyD; qifjcifEdkifwJhtodPf & S d r S ol w d k Y & J U
Opm ypn;f awGuakd y;tyfzeYkd YJ olwx
Ykd rd ;f jrm;zdYk t&G,af &mufwt
hJ xd apmifMh unfNh y;D tdraf xmifjyKay;zdYk qdx
k m;jcif;jzpfw,f/
'Dawmh t&G,fa&mufrS todPfeJYqifjcifEdkifrSm jzpfwJhtwGuf uav;i,ft&G,fvufxyfay;vdkYr&ygbl;/ wpfcg
(4 ; 3)b,fvdkrdefYqdkxm;ovJqdkawmh?]] toifwdkYESpfouf&m trsdK;orD;rsm;ESifh xdrf;jrm;vufxyfMuavmh }}qdkxm;jcif;rSm trsdK;orD;rsm;vdkYqdkxm;wJh
twGuf t&G,fra&mufao;wJh rdef;uav;i,frjzpfEdkifygbl;/ qufNyD;Munfhr,fqdk&if?]] trsdK;orD;rsm;\ vdktyfcsufrsm; jznfhqnf;ay;&efrSm trsdK;om;rsm;\ wm0efjzpfonf }} (4 ; 34)
]] trsdK;orD;rsm;tay: twif;t"r ydkifqdkifoljzpf&efrSmtoifwdkYtzdkY vHk;0cGifhrjyKay }} (4 ; 19)
'Dtm,wfawmfawGudkMunfhr,fqdk&ifvnf; trsdK;orD;awG&JUvdktyfcsufudkjznfhqnf;ay;zdkY? trsdK;orD;
awGudk twif;t"rydkifqdkifrIrjyK&ef ponfwdkYrSmvnf; rdef;uav;i,frsm;r[kwfovdk t&G,fra&mufao;ol? uav;
t&G,frsm;r[kwfbJ trsdK;orD;rsm;vdkYom oHk;EIef;xm;jcif;[mjzifh t"dym,f&Sif;aeygw,f/ 'Dtm,wfawmfawGudk
o,faqmifvmNy;D tGro
o
f m;awGukd pnf;urf;xkwjf yefco
hJ [
l m wrefawmfjrwfyjJ zpfygw,f/ tJ'v
D kd tvm[ft&Sijf rwf
&JUtrdefYpnf;urf;awGudk udk,fwdkifvlom;xkqDudk o,faqmifvmoludk,fwdkif[m rdrd&JUpnf;urf;udkazmufzsufNyD;
usr;f jrwfu&k t
f mefukd uJ&h ,fp&mjzpfatmifvyk yf ghrvm;qdw
k m todPf&w
dS o
hJ al wGtaeeJaY 0zefo;kH oyfMunfEikd yf gw,f/
'gayrJh uRefawmfwdkY rGwfpvifrf pmayynm&SifawGudk,fwdkifu usrf;jrwfuk&ftmef&JU tajccHjyXmef;csufeJYrnD? wref
awmfjrwfvdkyk*dKvf[m tJ'Dvdk vkyf&yfrsdK;udkvkyfrvkyfqdkwm a0zefoHk;oyfjcif;r&Sd? rdrdtodPfudk toHk;csjcif;r&SdbJ?
acgif;NidrfhvufcHvmcJhMuwm tHhMop&maumif;vSygw,f/
25
tpvmrfEiS u
hf av;olrsm;vufxyfjcif;
tpfAaeqt'fu ol&Y UJ ]]TABAQAT VOL. VIII, 42, OF N: ABBOT'S AI'SHAH, P.8}}xJrmS ? ]]wrefawmfjrwf
[m tdkuf&Smocifrudk vufxyfwJhtcsdefrSm ocifr[m olr&JUt&kyfuav;awGeJYupm;aewJht&G,fjzpfw,f}} vdkYa&;
om;xm;ygw,f/ wpfcgaomf wrefawmfjrwfu tdkuf&Smocifrudk ]]'g[mbmvJ}} vdkYar;wJhtcg tdkuf&Smocifru
]]qlvdkifrmef&JUjrif;awG}} vdkYajzcJhw,f/ 'Dawmh wrefwmfjrwfu ]]'gayrJh jrif;awGrSm tawmifyHawGr&Sdygbl;}}vdkYajym
awmh ocifru ]]a&S;wkef;u &SdcJhbl;w,f}} jyefajymjyw,f/ wrefawmfjrwf[m NyHK;NyD;xGufoGm;cJhw,fvdkY qdkxm;w,f/
tJ'rD w
S w
f rf;awGukd rMumcPqdo
k vdk taemufwikd ;f ta&SUwdik ;f pmay&Siaf wG&UJ a0zefcsujf yKjcif;[m olw&Ykd UJ tcGit
hf a&;
yJjzpfw,f/ bmaMumifhvJqdkawmh uREkfyfwdkYwawG[m uREfkyfwdkY&JUpmrla[mif;&JUtrSm;awGudk rjyifqifcJhvdkyJjzpfw,f/
tu,f zufrvdkufwJh okawoevkyf&yfudk wefzdk;xm;cJhaomf? twkduftcHaetaeeJY aESmifhaES;EdkifrSmr[kwfbl;/
ao;i,fwJhtao;pdwfeJYywfoufvdkY pnf;rsOf;pnf;urf;awGudka&;qJGzdkY w&m;"rem;vnfolawGeJYoufqdkifygw,f/
t*Fvdyfvdkbmomjyefxm;wJh ]]CHARLES HAMILTON, ED. LONDON, 1870 P.100, 110}}&JU [d'g,[f eJY wjcm;tpvmrf
w&m;Oya'eJYywfoufwJhpmtkyfawGrSm tao;pddwfavhvmxm;ygw,f/ 'gaMumifh uREfkyfwdkYtaeeJYvnf;tao;pdwf
avhvmoifhayw,f/
um'GD tpfAae &SAf&mmr[f[m ausmfMum;wJh"rowfynm&SifwpfOD;jzpfNyD;? tDrmrftAl [eDz[feJYacwf
NydKifjzpfwJh wjcm;"rowfynm&SifwpfOD;jzpfwJh tAlbu&f tvftqrf&JUoabmxm;t& tpvmrf rSmuav;
i,fev
YJ ufxyfjcif;qdk wJah r;cGe;f udk ar;&efawmifrvdak Mumif;? bmaMumifv
h q
J akd wmh usr;f jrwfu&k t
f mefrmS 'geJyY wfoufvYkd
tajccHtaMumif; t&mawmifyg&Sdjcif;r&SdvdkYbJjzpfw,fvdkY qdkxm;w,f/ tm;vHk;aom "rowfynm&Sifrsm;[m
uHraumif;taMumif;rvSvdktdkuf&Smocifr wrefawmfjrwfeJYvufxyfxdrf;jrm;wJhtcsdefwkef;u ocifr&JUtouf eJYywf
oufvdkY trSwfwrJh wpfqifh pum; wpfqifhul;ajymif;vmcJhwJh rSwfwrf;awGjzpfwJhay:rSm wpfoabm xJtrSD o[J
jyKcJhMw,f/ tqifhwpfqifhrSm t&ADpum;vHk; t&S&m(wpfq,f)udk pmul;ol[m pOf;pm;csifhcsdefjcif;r&SdbJ wref
awmfjrwf&JUMo0g'awmfawGudk rSwfwrf;wifwJhtcsdefrSm csefvSyfxm;cJhw,f/ tDrmrfAlcg&Dudk,fwdkifpkaqmif;cJhwJh
Alcg&Dusrf;&JU rl&if;pmrlxJrSm tJ'Dvdk&Sd vdrfhr,fr[kwfwm aocsmygw,f/ (IMAN ABU HANIFAH KI SIYASI ZINDAGI,
POLITICAL LIFE OF IMAM ABU HANIFAH, IN URDU LANGUAGE) BY MAULANA MANAZIR AHSAN GILANI, P.407)
a&Scv
G t
f pvmrf tDrmrf t[fr'fbif tvD*sqm qf[m [ezDtawG;tac:ausmif;awmf&UJ ausmMf um;
wJh"rowfynm&Sifjzpfw,f/ olu ]]AHKAMU-AL QURAN, VOL.2, P.64 OF FIQHUL QURAN BY MAULANA UMAR
AHMAD UTHMANI. ED. KARACHI. VOL. 1, P.531)u um'GD tpfAe &SAf&r[f eJY tAlbu&f tvftqrfwdkYudk udk;
um;vsuf? i,f&G,fwJh a,mufsm;uav;eJY rdef;uav;wdkYudk 4if;wdkY&JUzcifudk,fwdkifu edu[fjyK&efpDpOfjcif;onfyif
w&m;r0if[k qdkxm;onf/ pdwfcHpm;vG,fNyD;todPfwGifqifjcifwwfol rGwfpvifrfwpfOD;taeeJY atmufyg
tqdk[m b,favmufrcHcsifp&m? emusifp&m EId;qGrIjzpfEdkifw,fqdkwmudk odEdkifygw,f/
]]rk[r'fbif ,lqGzf rSwfwrf;xifcJhonfrSmqGzf,mefxHrvnf;aumif;? qGzf,mefonf rdrdzcifxHrS
udk;um;rSwfwrf;wifxm;onfh [d&SmrfxHrSvnf;aumif;? [d&Smrf\zcifonf tdkuf&Smocifrudk,fwdkifudk udk;um;
wpfqifhpum;qdkxm;onfrSm? wrefawmfjrwfonf olr\touf (6)ESpft&G,fwGif vufxyfedu[fjyKcJhNyD;? ZeD;tjzpf
aygif;oif;qufqHonfh tcsdefwGif (9)ESpft&G,frQom &Sdao;onf [kqdkxm;\}} ( SEE SAHI BUKHARI CHAPTER
KITAB AL-NIKAH(SEC. CHILD MARRIAGE. VOL.II. P.771. ED. MUJTABA'I PRESS,. DEHLI, 4 INDIA)
tvm;wl tqdkudk rGwfpvifrfusrf;ESifh wrefawmfjrwf\Mo0g'awmfrsm;udk pkaqmif;xm;onfh wjcm;
usrf;rsm;wGifvnf; rSwfwrf;wifxm;onfudk 0rf;enf;pGmawG&Sd&ygw,f/ t&AfwdkY&JUoabmobm0udk em;vnfod&SdzdkY
uREykf w
f [
Ykd m raumif;rI[o
l rQukd usLvifv
h ifu
h pm uav;i,frsm;eJv
Y ufxyfjcif;r&Scd w
hJ hJ t&Afw&Ydk UJ trdu
k t
f arSmifacwf
udk wpfaphwpfapmif;avhvmMunfhoifhw,f/ tvmr[ftdkifeD&JUtqdkt& '$
qdkwm vli,fuav;udkac:qdkNyD;? &
%$
qdkwmuawmh rdef;uav;i,fudk ac:qdkjcif;jzpfw,f/ tysdKt&G,fa&mufrS vufxyfxdrf;jrm;cGifh&SdNyD;? &(!
odrYk [kwf &($ ) qdw
k muawmh i,f&,
G w
f u
hJ av;t&G,u
f kd ac:qdjk cif;jzpfw,f/ b,fwek ;f urS uav;rsm;vufxyfxrd ;f
jrm;xm;jcif;rsdK; rSwfwrf;wifxm;jcif;r&SdcJhyg/ t&AfwdkY[m trdkufarSmifacwf? tpvmrfomoem rxGef;um;cifu
'kkp&dkuf[loa&GU? rw&m;rI[loa&GUusL;vGef&ef0efrav;aomfvnf;? acgif;aqmifwpfOD;onfvnf;aumif;? tiftm;
BuD;rm;wpfOD;wpfa,mufonfvnf;aumif;? t&G,fra&mufao;wJh rdef;uav;i,frsm;b0udk zsufpD;onfhrSwfwrf;udk
26
rawGU&cJhay/ ( UMDATUL-QARI(SHARH-BUKHARI) BY 'ALLAMAH AINI, VOL.XX,. P.144, CHAP,
MARRIAGE: AND IBN KATHIR'S ''AL-BIDAYA WA'L NIHAYAH" VOL.1, P.337)
ordkif;q&maumif;wpfOD;jzpfaomfvnf;? r,HkMunf&wJh ['Dqfynm&Sif 0guD'D rl0g'vrf;pOftwGuf
rSm;,Gif;pGm ordkif;rSwfwrf;wifcJhwmudk 0rf;enf;pGmrSwfom;awGU&SdcJh&w,f/ 4if;onf [Z&of [rfZ[focif&JUorD;
udk tGarqvfr[f&JUom; qmrfeJYvufxyfxdrf;jrm;jcif;udk rSwfwrf;wif&mrSm wrefawmfjrwfudk,fwdkifu 4if;wdkYi,f&G,f
ao;wJh uav;t&G,frSm pDpOfcJhw,fvdkY pGyfpJGrSwfwrf;wifcJhw,f/ 'gudk tJ'Dacwfu tvGefausmfMum;wJhynm&SifjzpfwJh
armfvmem tkr&ft[fr'f tGqfrmeDu tJ'Dvdktwkta,mif? rSm;,Gif;wJhZmwfvrf;awGudk ol&JU tl&'lvdk a&;om;xm;wJh
zdu[f[Gvfuk&ftmef 'kwd,wJGrSm vufrcHjiif;y,fxm;w,f/ oltaeeJY tpvmrfhordkif;udkrD;armif;xkd;avhvmMunfh&I
cJhcsuft& 4if;wdkYESpfOD;pvHk;[m t&G,fa&mufolawGjzpfMuw,f/ ( FIQH AL-QURAN IN URDU BY MAULANA UMAR
AHMAD UTHMANI, VOL.II, PP.34, 39. ED.KARACHI, 1981)
tdkuf&Smbifao tAlbu&focifr[m?
(1)
LEONE CAETANI AND MONTGOMERY WATT wdkYu qufvufaxmufcHxm;csufudk tpfAe qt'f
eJY obm&DwdkYuvnf; wrefawmfjrwfeJY [pf*s&D yxrESpf(632A.C)rSm vufxyfxdrf;jrm;cJhw,fvdkY qdkxm;w,f/
(2)
tpfAaeuD&u
f tJ't
D aMumif;t&mudk [pf*s&'D w
k ,
d ESp?f a&Smif0vfv rSmjzpfaumif;jzpf Edik w
f ,fvYkd
qdkxm;jyefw,f/
(3)
tdu
k &f mS ocifr[m tpfrjzpfwhJ tmqfrmocifrxuf(10)ESpif ,fw,fqw
kd m tpvmrfo
h rdik ;f rSww
f rf;
t& txift&Sm;&Sdw,f/ wrefawmfjrwf rumNrdKUuaer'DemNrdKUudk [pf*s&ofjyKwJhtcsdefrSm tmqfrmocifr&JU
touf[m (27-28)ESp&f NdS yjD zpfw,f/ 'gaMumifh wrefawmfjrwfeYJ tdu
k &f mS ocifrwdv
Yk ufxyfwt
hJ csed rf mS tdu
k &f mS ocifr
&JU touf[m (17-18)ESpfjzpfw,fqdkwm&Sif;aeNyD; oHo,&Sdp&mrvdkygbl;/
( (1) TABAQAT-I-BIN S'AD, VOL.VIII, PP.39-59, TABARI, VOL. 1,P.1796 FF. LEON CAETANI'S
ANNALI DEIL ISLAM, ED. ITALY 1905, AND MONTGOMERY WATT'S "MOHAMMAD AT MEDINA" ED. OXFORD
1956, P.396) (2) AL-BIDAYAH WA'L NIHAYAH, BY BY IBN KATHIR, VOL. VIII, P.346, AND KHATIB AL-BAGHADAD'S
"AKMAL FI ASMA AL-RIJAL" (3) IBID.)
'Dwifjycsuaf wGxu
J 4 eJY 5 uawmh a&SUuwifjycsuu
f akd xmufccH suyf gw,f/ (6)t& tAlbu&o
f cif
&JUom;orD;awG[m wrefawmfjrwf eAl0ofr&cifuxJuarG;zGm;Ny;D ESichf NhJ yq
D akd wmh ti,fq;kH ord;jzpfwhJ tdu
k &f mS ocifrudk
27
wrefawmfjrwf eAl0ofr&cif wpfESpftvdkrSmyJ aemufqHk;arG;cJhw,fxm;tHk;? wrefawmfjrwf[pf*s&ofvkyfwJhtcsdef[m
eAl0of&NyD; (13)ESpfqdkawmh vufxyfcsdef[m tdkuf&Smocifr&JUtouf(14)ESpft&G,frSmjzpfr,f/ 'Dawmh aygif;oif;
qufqHwJhtcsdefrSm touf(16)ESpftenf;qHk;jzpfw,fqdkwm xif&Sm;w,f/
wpfcg tcsu(f 7)t&? [pf*s&(D 11)ckEpS rf mS zmodr[focifruG,v
f eG af wmh touf(30-32)ESpq
f akd wmh?
[pf*s&D(1)ck ESpfrSm (30-11=19)odkYr[kwf(32-11=21)ESpfjzpfw,f/ 'Dawmh [pf*s&D(1)ckESpfrSm ig;ESpfi,fwJh
tdkuf&Smocifr&JU touf[m (19-5=14) odkYr[kwf (21-5=16)ESpfjzpfw,f/ 'DtcsufawGt&Munfhr,fqdk&if
wrefawmfjrwfev
YJ ufxyfxrd ;f jrm;wJt
h csed rf mS tdu
k &f mS ocifr&JU touf[m b,fvrkd S (6)ESprf jzpfEikd w
f m udak wGU&rSmjz
pfw,f/ 'Dawmh aygif;oif;qufqHwJhtcsdefrSmvnf;(9)ESpfqdkwm rSm;,Gif;wJhaz:jycsufyJjzpfNyD;? (16) odkYr[kwf
(18)ESpfomjzpfygw,f/
28
qefYusifa&;eJY t&AfqefYusifa&;vIyf&Sm;rIawGjyKvkyfwJh a&SmAD,[f(SHA'UBIYAH)eJY u&mro[f(pf)(QARAMATAHS)wdkY
&JUwdkY A[dkXmejzpfw,f/ t&Afbmompum;rSm wpfq,fhajcmufudk (+.)vdkYac:NyD;? wpfq,fhudk;udk(+.)
vdkYac:w,f/ pmul;ol a&SmAD,[f odkYr[kwf u&mro[f(pf)wpfOD;OD;u vQdKU0SufpGm h ['DqfawmfawGul;a&;&mrSm
wpfq,fjzpfw(hJ +.)qdw
k pJ um;vH;k udk csev
f yS x
f m;w,fqw
kd m xif&mS ;ygw,f/ wpfq,fah jcmuf odrYk [kwf wpfq,fu
h ;kd
xJu wpfq,fudkEIwfvdkufjcif;tm;jzifh ajcmufeJYudk;yJusefrSmuawmh obm0ayyJ/ tDrmrfAlcg&DrSm ausmfMum;wJh
['Dqfynm&SifwpfOD;jzpfwJhtwGuf ul;,lolrsm;eJY['Dqfynm&SifawG[m tJ'DtrSm;udk xkwfrjyEdkifaybl;/ 'gaMumifh
tDrmrfAlcg&D[m 'DtrSm;twGuf wm0efr&Sdygbl;/ tckvdktyfwmuawmh Alcg&Dusrf;? rGwfpvifrfusrf;eJYwjcm;pkaqmif;
rSwfwrf;wifxm;wJh wrefawmfjrwf&JUMo0g'awmfawGudk jyefvnfwnf;jzwfzdkY ta&;wBuD;vdktyfaecsdefyJjzpfw,f/
0rf;enf;zdkYaumif;wmuawmh &Sm[ftA'GvftZDZf eJY &Sm[f0vD,Gvm[f(a'v0D)wdkYvdkyk*dKvfawGuawmhr&SdawmhygvdkY
pma&;ol SHAHEER NIYAZI olY&JUwifjycsufudk ed*kH;csKyfxm;ayw,f/
uREykf w
f t
Ykd aeeJY wrefawmfjrwfeYJ tdu
k &f mS ocifrwdv
Yk ufxyfxrd ;f jrm;wJt
h csed rf mS toufb,favmuf
&Sdw,fqdkwmudk wpfzufusrf;awGrSm az:jyxm;ovdk wjcm;wpfzufuvnf; oufqdkif&musrf;tudk;tum;awGeJYwifjy
xm;wmudk pHpk v
kH ifvifzwf&&I Ny;D wJah emuf b,f[mrSew
f ,frmS ;w,fqw
kd mudk todPfreS w
f yhJ *k Kd vw
f ikd ;f [m rSeu
f efpmG
qH;k jzwfEikd jf cif;eJY wrefawmfjrwf&UJ *kPo
f u
d m eJt
Y wl tpvmrfomoemawmf&UJ *kPo
f u
d u
jkd yefvnfqnf&ef BuKd ;pm;Edik f
MuygapvdkY 'ktmawmif;qkjyK&if;-------
tG r & f c if G e f Y
udk;um;onfhpmtkyfrsm;?
(1) WIVES OF PROPHET MOHAMMAD, WISDOM OF POLOGAMY,
BY. ABDUL GHANY ABDUR-RAHMAN MOHAMMAD.
(2) RAMATUL LIL-AALAMEEN.
(3) TARIKHUL ISLAM BY. MOULANA SAYED MOHAMMED. MIYAN SAHEB.
(4) WHAT IS THE REAL AGE OF A'ISHAH SIDDIQA WHEN SHE MARRIED
PROPHET MOHAMMAD. BY. SHAHEER NIYAZI. (THE MUSLIM DIGEST., JAN-FEB. 1996.
29
wrefawmfjrwf\
tdrfaxmifa&;b0tay:
apm'u ESifhtajz
tGr&fcifGefY
(wrefawmfjrwf\qD&wf oifwef;omrsm;twGufom)