Τραγωδία

Πρόδρομοι

Πιερ Κορνέιγ (Pierre Corneille) κ.ά.

Σύγχρονοι

Τομά Κορνέιγ (Thomas Corneille), μικρότερος αδελφός του Πιερ

Τιμοκράτης (1656) κ.ά.
Φιλίπ Κινώ (Philippe Quinault)
Αρμίδα (1686) +επίδραση στην “Μεγάλη Όπερα” (“Grand Opéra”)
+ συνεργασία με Λυλλύ (Lully) στην όπερα

Ρακίνας
(Jean Racine)

Γεννήθηκε στο Φερτέ-Μιλόν (Ferté-Milon) το 1639. Το 1641 έχασε τη μητέρα

του και το 1643 τον πατέρα του, οπότε και τον ανέλαβε ο παππούς του από την
πλευρά της μητέρας του. Μαθήτευσε στο σχολείο της μονής του Πορ Ρουαγιάλ, το
κολλέγιο του Μπωβαί (Beauvais) και το κολλέγιο του Αρκούρ (Harcourt) στο Παρίσι.
Σπούδασε θεολογία, αλλά χωρίς τελικά να προσανατολιστεί προς αυτήν την
κατεύθυνση. Το 1660 εξέδωσε το πρώτο του ποιητικό έργο, την ωδή Η νύμφη του
Σηκουάνα, στην βασίλισσα. Το 1663 έγινε δεκτός στο παλάτι και ήρθε σ’ επαφή με τον
Μολιέρο και τον Μπουαλώ. Στα 1664 ο θίασος του Μολιέρου παρουσίασε την
Θηβαΐδα του στο Palais Royal. Την επόμενη χρονιά εμπιστεύτηκε τη νέα του
τραγωδία και στον θίασο του Hôtel de Bourgogne. Το 1667 παίχτηκε η Ανδρομάχη με
μεγάλη επιτυχία. Το 1672 έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Το 1677 παντρεύτηκε
την Catherine de Romanet, με την οποίαν απέκτησαν πέντε κόρες και δυο γιους. Την
ίδια χρονιά διορίστηκε, μαζί με τον Μπουαλώ, επίσημος ιστοριογράφος του βασιλιά,
από τον οποίον απέκτησε τίτλο ευγενείας το 1690. Πέθανε στο Παρίσι το 1699.
Έγραψε έντεκα τραγωδίες (Ανδρομάχη, Βερενίκη, Βρεταννικός, Ιφιγένεια,
Φαίδρα κ.ά.) και μία κωμωδία (Οι συνήγοροι). Πηγές του η ελληνική τραγωδία, οι
θέσεις του Αριστοτέλη, αλλά και ο πρεσβύτερος συνάδελφός του Πιερ Κορνέιγ.

Χαρακτηριστικά στοιχεία της δραματουργίας του

η λεπτότητα και η ακρίβεια του στίχου

η προσαρμογή του στη γλώσσα της εποχής
ο συνδυασμός απλότητας και ποιότητας
η δραματικότητα των χαρακτήρων
η απλότητα της γλώσσας αλλά και της δράσης
η προσαρμογή της πλοκής στις τρέχουσες συμβατικότητες – η απουσία του
απίθανου
η τήρηση των κανόνων σε γενικές γραμμές
η κλασική αμεσότητα
αλλά και το ερωτικό πάθος στο επίκεντρο
η εσωτερική σύγκρουση – τα αντίμαχα πάθη
 (αποτέλεσε βάση για το νεότερο ψυχολογικό δράμα)
στο επίκεντρο οι ηρωίδες (όχι αρρενωπές, αλλά με τρυφερό χαρακτήρα)

Ανδρομάχη

Αφιερωτική επιστολή

προς την Henriette-Anne Stuart, σύζυγο του αδελφού του Λουδοβίκου ΙΔ’
αναφορά στο ενδιαφέρον της για την πρόοδο του έργου
αλλά και στην βοήθεια που του παρείχε με τις γνώσεις της
και στην οξυδερκή της κρίση, που την τοποθετούν πάνω από
τις άλλες γυναίκες ή ακόμη κι από τους άνδρες
η Henriette-Anne ως απόλυτος κριτής του ωραίου στην Αυλή,
ως ύψιστος κανόνας
αλλά και η τέρψη του κοινού ως απώτερος στόχος
αναφορά στους επικριτές του έργου σε αντιπαράθεση με την
Henriette-Anne

γενικά: κολακεία του παραλήπτη και ταπεινοφροσύνη του αποστολέα

της επιστολής

Πρώτος πρόλογος (1668 και 1673)

παράθεση χωρίου της Αινειάδας του Βιργιλίου (η υπόθεση του έργου)

αναφορά στην Ανδρομάχη του Ευριπίδη
αναφορά γενικότερα στους αρχαίους ποιητές, στις δικές τους εκδοχές
αλλά και στη δική του (ως προς τον χαρακτήρα του Πύρρου)
αναφορά σε σχετικές διαμαρτυρίες
και σε ανάλογο ήρωα προγενέστερου γάλλου συγγραφέα
αναφορά στην θετική υποδοχή του έργου από το κοινό
(που υποσκελίζει την δυσαρέσκεια μερικών)
αναφορά στην παρουσίαση των ηρώων όπως ορίζουν οι κανόνες
του Οράτιου και του Αριστοτέλη

Δεύτερος πρόλογος (1676)

παράθεση του ίδιου χωρίου της Αινειάδας του Βιργιλίου

εκτενέστερη αναφορά στην Ανδρομάχη του Ευριπίδη
ομοιότητα (Ερμιόνη) και διαφορές
αιτιολόγηση της παρουσίασης της Ανδρομάχης
και της ιστορικής ανακρίβειας ως προς τον Αστυάνακτα
αναφορά στην αποδοχή αυτής της ελευθερίας στη Γαλλία,
σε ανάλογη περίπτωση συναδέλφου του αλλά και σε χρονικά
αναφορά σε ανάλογα παραδείγματα από Ευριπίδη και Σοφοκλή
και σε προγενέστερο σχολιαστή του θέματος
Περίληψη
Πρώτη πράξη

Πρώτη σκηνή
Ο Ορέστης συναντά τον Πυλάδη στην Ήπειρο, όπου ο πρώτος έχει έρθει ως
απεσταλμένος των Ελλήνων για να προειδοποιήσει τον Πύρρο, γιο του Αχιλλέα και
βασιλιά της Ηπείρου, ο οποίος υποθάλπει την Ανδρομάχη, χήρα του Έκτορα, την
οποίαν πήρε ως λάφυρο από την Τροία, και τον γιο της Αστυάνακτα. Ο Ορέστης
μεταφέρει το αίτημα των Ελλήνων να θανατωθεί ο Αστυάνακτας, όμως στην ουσία
έχει έρθει να συναντήσει τον ανεκπλήρωτο έρωτά του, την Ερμιόνη, κόρη του
Μενέλαου και της Ελένης, την οποία ο πατέρας της έχει δώσει για γυναίκα στον
Πύρρο, τον υπερασπιστή της τιμής του, χωρίς όμως να έχει ακόμη τελεστεί ο γάμος.

Δεύτερη σκηνή
Ο Πύρρος καθησυχάζει τον Ορέστη αλλά και εμμένει στην απόφασή του να
μην παραδώσει τον Αστυάνακτα, ακόμη κι αν οι Έλληνες στραφούν εναντίον του.

Τρίτη σκηνή
Ο Φοίνιξ, παιδαγωγός του Πύρρου, τον συμβουλεύει να μην αφήσει τον
Ορέστη και την Ερμιόνη να συναντηθούν, ο Πύρρος όμως εύχεται να φύγουν μαζί.

Τέταρτη σκηνή
Ο Πύρρος ζητεί από την Ανδρομάχη να γίνει δική του ως αντάλλαγμα της
προστασίας που προσφέρει στην ίδια και το γιο της, αλλά εκείνη αρνείται γι’ ακόμη
μια φορά. Ο Πύρρος της προτείνει να το ξανασκεφτεί, απειλώντας πως θα παραδώσει
το γιο της στους Έλληνες.

Δεύτερη πράξη

Πρώτη σκηνή
Όπως ο Ορέστης αδυνατεί να ξεχάσει τη Ερμιόνη, έτσι κι εκείνη δεν μπορεί ν’
απαρνηθεί τον Πύρρο, όσο κι αν την συμβουλεύει η έμπιστή της Κλεώνη. Τελικά
δέχεται να δει τον Ορέστη.

Δεύτερη σκηνή
Η Ερμιόνη στέλνει τελεσίγραφο με τον Ορέστη στον Πύρρο να διαλέξει
ανάμεσα στον Αστυάνακτα και σε κείνην.

Τρίτη σκηνή
Ο Ορέστης, διαπιστώνοντας πως ο Πύρρος έχει μάτια μόνον για την
Ανδρομάχη, χαίρεται στην ιδέα του ότι η Ερμιόνη θα γίνει δική του.

Τέταρτη σκηνή
Ο Πύρρος ανακοινώνει στον Ορέστη ότι τελικά θα παραδώσει τον
Αστυάνακτα στους Έλληνες και θα παντρευτεί την Ερμιόνη. Ο Ορέστης εκπλήσσεται
αρνητικά.

Πέμπτη σκηνή
 Ο Φοίνιξ παροτρύνει τον Πύρρο να ξεχάσει την Ανδρομάχη κι εκφράζει
φόβους ότι ίσως ξανακυλήσει στην αγάπη της, όσο κι αν ο Πύρρος προσπαθεί να τον
πείσει για το αντίθετο.

Τρίτη πράξη

Πρώτη σκηνή
Ο Ορέστης σχεδιάζει ν’ απαγάγει την Ερμιόνη παρά τις προτροπές του
Πυλάδη, ο οποίος τελικά δέχεται να τον βοηθήσει.

Δεύτερη σκηνή
Η Ερμιόνη ανακοινώνει στον Ορέστη πως πρέπει να κάνει το χρέος της και να
παντρευτεί τον Πύρρο, κι ο Ορέστης δηλώνει πως θα φύγει από την Ήπειρο.

Τρίτη σκηνή
Η Ερμιόνη επαινεί τον Πύρρο στην Κλεώνη.

Τέταρτη σκηνή
Η Ανδρομάχη ζητεί από την Ερμιόνη να πείσει τον Πύρρο να την αφήσει να
φύγει μακριά με το γιο της. Η Ερμιόνη απαντά πως μόνο η ίδια η Ανδρομάχη μπορεί
να τον μεταπείσει.

Πέμπτη σκηνή
Η Κήφισα, έμπιστη της Ανδρομάχης, συμβουλεύει την κυρά της ν’
ακολουθήσει τη συμβουλή της Ερμιόνης και να μιλήσει η ίδια με τον Πύρρο.

Έκτη σκηνή
Η Ανδρομάχη προσπαθεί να μεταπείσει τον Πύρρο.

Έβδομη σκηνή
Ο Πύρρος δίνει στην Ανδρομάχη την ευκαιρία να σώσει το παιδί της αν τον
παντρευτεί.

Όγδοη σκηνή
Η Ανδρομάχη αποφασίζει να πάει στον τάφο του Έκτορα για να τη
νουθετήσει.

Τέταρτη πράξη

Πρώτη σκηνή
Η Ανδρομάχη ανακοινώνει στην Κήφισα την απόφασή της ν’ αυτοκτονήσει
μετά τον γάμο της με τον Πύρρο και της ζητεί να πάρει τον γιο της υπό την
προστασία της.

Δεύτερη σκηνή
Η Ερμιόνη έχει μάθει για τον επικείμενο γάμο του Πύρρου με την Ανδρομάχη
και περιμένει τον Ορέστη.
 Τρίτη σκηνή
Η Ερμιόνη ζητεί από τον Ορέστη να εκδικηθεί για λογαριασμό της
σκοτώνοντας τον Πύρρο, για να της αποδείξει την αγάπη του. Ο Ορέστης προτείνει
να ξεσηκώσουν τους Έλληνες εναντίον του, κι όχι να γίνει ο ίδιος φονιάς του. Η
Ερμιόνη τον απειλεί πως μπορεί να συγχωρήσει τον Πύρρο, κι ο Ορέστης δέχεται να
γίνει όπως εκείνη ορίζει. Βλέποντας ωστόσο η Ερμιόνη ότι ο Ορέστης θέλει πρώτα να
μεθοδεύσει το πώς θα κινηθεί, απειλεί να σκοτώσει η ίδια τον Πύρρο και μετά ν’
αυτοκτονήσει. Ο Ορέστης τελικά πείθεται να επισπεύσει τον φόνο διαπράττοντάς τον
στην τελετή του γάμου.

Τέταρτη σκηνή
Η Ερμιόνη στέλνει την Κλεώνη στον Ορέστη για να του πει πως ο Πύρρος
πρέπει να μάθει ότι πεθαίνει για την Ερμιόνη, κι όχι για τους Έλληνες. Την ίδια
στιγμή όμως έρχεται ο Πύρρος, κι έτσι η διαταγή αλλάζει: ο Ορέστης θα πρέπει να
μιλήσει με την Ερμιόνη πριν κάνει οτιδήποτε.

Πέμπτη σκηνή
Ο Πύρρος ομολογεί στην Ερμιόνη πως η αγάπη του για την Ανδρομάχη
υπερίσχυσε τελικά του χρέους του για εκείνην. Η Ερμιόνη ομολογεί στον Πύρρο τον
έρωτά της γι’ αυτόν και τον διώχνει με απειλές.

Έκτη σκηνή
Ο Φοίνιξ προειδοποιεί τον Πύρρο για το κακό που μπορεί να τον βρει, αλλά
εκείνος φεύγει χωρίς ν’ αντιδράσει στα λόγια του.

Πέμπτη πράξη

Πρώτη σκηνή
Η Ερμιόνη παλεύει ανάμεσα στον πληγωμένο εγωισμό της και τον έρωτά της
για τον Πύρρο.

Δεύτερη σκηνή
Η Κλεώνη σχολιάζει στην Ερμιόνη τις προετοιμασίες του Πύρρου αλλά και
την αμφιταλάντευση του Ορέστη. Η Ερμιόνη φαίνεται αποφασισμένη να σκοτώσει
τον Πύρρο η ίδια και ν’ αυτοκτονήσει αν ο Ορέστης τελικά δεν εκδικηθεί για χάρη
της.

Τρίτη σκηνή
Ο Ορέστης ανακοινώνει στην Ερμιόνη ότι ο Πύρρος έπεσε νεκρός από τα
ξίφη των Ελλήνων. Εκείνη τον αντιμετωπίζει ως δολοφόνο και τον διώχνει.

Τέταρτη σκηνή
Ο Ορέστης μονολογεί για την αχαριστία της Ερμιόνης.

Πέμπτη σκηνή
Ο Πυλάδης προτρέπει τον Ορέστη να επισπεύσει τη φυγή του γιατί η
Ανδρομάχη, βασίλισσα πια, ζητεί εκδίκηση για τον φόνο του Πύρρου. Επίσης του
ανακοινώνει ότι η Ερμιόνη αυτοκτόνησε. Ο Ορέστης χάνει τις αισθήσεις του ύστερ’
από μια σειρά παραισθήσεων και ο Πυλάδης μαζί με τους ακολούθους του
αναλαμβάνει να τον σώσει.

Θέματα

ο θεσμός των υψηλών αιχμαλώτων ως λαφύρων πολέμου

αλλά και η κόρη ως (ευχαριστήριο) δώρο στον νικητή
και γενικότερα η απόφαση του πατέρα για τον γάμο της κόρης
η συναισθηματική αμφιταλάντευση ηρώων και ηρωίδων
η νίκη του συναισθήματος πάνω στο καθήκον
η τρέλλα του ερωτευμένου
η κατάρρευση της εικόνας του ακλόνητου πολέμαρχου
ο πόλεμος μεταξύ ανδρών και γυναικών
η υπερηφάνεια των ηρωίδων
τα τεχνάσματα των γυναικών για την επίτευξη των σκοπών τους

Μοτίβα

η αντικατάσταση του θύματος στον βωμό της θυσίας

η διστακτικότητα των ανδρών στο θέμα της εκδίκησης
ο μεσολαβητής για την εξομάλυνση των διαπροσωπικών σχέσεων
η μορφή του εμπίστου ως συμβούλου και η αφοσίωσή του ως τον θάνατο
το ερωτικό “γαϊτανάκι” και το ερωτικό “ντόμινο”
η παντοδυναμία του έρωτα
οι παραισθήσεις και η απώλεια των αισθήσεων του ήρωα
 Βερενίκη

Αφιερωτική επιστολή

προς τον Κολμπέρ, Υπουργό του Κράτους κ.ά.

αναφορά στην επιδοκιμασία της Βερενίκης από τον Κολμπέρ
αλλά και από τον βασιλιά (η τέρψη του βασιλιά ως στόχος)
αναφορά στο ενδιαφέρον του Κολμπέρ για τους λειτουργούς
της τέχνης και των γραμμάτων γενικότερα,
παρά το βεβαρυμένο πρόγραμμά του

το εγκώμιο του παραλήπτη και η ταπεινοφροσύνη του αποστολέα

της επιστολής

Πρόλογος

παράθεση αποσπάσματος από τον Σουητώνιο (η υπόθεση του έργου)

η αιτιολόγηση της μεταφοράς ενός ιστορικού γεγονότος στη σκηνή
τα θυελλώδη πάθη που μπορεί να διεγείρει
η θέση του Ρακίνα για την τραγωδία
διάρκεια λίγων ωρών
αίμα και θάνατος όχι απαραίτητα συστατικά στοιχεία
δράση: μέγεθος
χαρακτήρες: ηρωικοί
πάθη: φλογερά
μεγαλειώδης θλίψη –η χάρη της τραγωδίας
(στοιχεία που διαθέτει το συγκεκριμένο θέμα)
κι ακόμη: προτίμηση στην απλότητα (βλ. συγκεκριμένο θέμα),
όπως και οι Αρχαίοι (απέριττη πλοκή)
+αναφορά στον Οράτιο (απλότητα και μοναδικότητα)
παραδείγματα από τον Σοφοκλή
σύγκριση Τερέντιου με Πλαύτο (θεματική απλότητα του δεύτερου)
αλλά και αναφορά στην λιτότητα του Μενάνδρου
κανόνας απλότητας: αίτημα αληθοφάνειας (που συγκινεί στην τραγωδία)
και όχι μειωμένη ευρηματικότητα (αντίθετα, η ευρηματικότητα
έγκειται στο να κάνεις κάτι από το τίποτα)
η λιτή δράση, η δύναμη του πάθους, η ομορφιά των συναισθημάτων και η
κομψότητα του ύφους ως βασικά στοιχεία της τραγωδίας
αναφορά στο έργο ως δημοφιλές στο κοινό
(αριθμός παραστάσεων [30] και αμείωτη προσέλευση)
αναφορά σ’ εκείνους που επέκριναν το έργο με βάση την απλότητά του
(θεωρώντας ότι αντιβαίνει στους κανόνες του θεάτρου),
παρά την συγκίνηση που τους προκάλεσε
πρώτιστος κανόνας το να τέρπεις και να συγκινείς
(οι υπόλοιποι υπηρετούν αυτήν την υπέρτατη αρχή)
αναφορά στην Ποιητική του Αριστοτέλη
και σε σχετικό ανέκδοτο από την ελληνική αρχαιότητα
άρνηση ν’ απαντήσει σε λίβελλο που γράφτηκε εναντίον του
 και απαξίωση του ημιμαθούς συγγραφέα του
αναφορά γενικότερα στους συγγραφείς που επιδίδονται σε τέτοιου είδους
κείμενα, ελλείψει ενδιαφέροντος του κοινού για τα δικά τους έργα

Περίληψη

Πρώτη πράξη

Πρώτη σκηνή
Στα ανάκτορα του Τίτου στη Ρώμη ο Αντίοχος, βασιλιάς της Κομμαγηνής,
φίλος του αυτοκράτορα και της βασίλισσας της Παλαιστίνης και αγαπημένης του
Τίτου Βερενίκης, κι ερωτευμένος μαζί της, στέλνει τον έμπιστό του Αρσάκη να της
αναγγείλει την άφιξή του και να της ανακοινώσει ότι θέλει να τη δει.

Δεύτερη σκηνή
Ο Αντίοχος μονολογώντας αποκαλύπτει την πρόθεσή του να ομολογήσει στη
Βερενίκη τον έρωτά του ενόψει του γάμου της με τον Τίτο, που σβήνει για πάντα την
όποια ελπίδα του να την αποκτήσει.

Τρίτη σκηνή
Ο Αντίοχος ανακοινώνει στον Αρσάκη την επιθυμία του ν’ αναχωρήσει για την
Κομμαγηνή αν η Βερενίκη επιβεβαιώσει τις φήμες για τον γάμο της με τον Τίτο.

Τέταρτη σκηνή
Η Βερενίκη ανακοινώνει στον Αντίοχο ότι ο Τίτος σκοπεύει να της χαρίσει
εδάφη και τίτλους στην Ανατολή, αλλά του εμπιστεύεται ότι τελευταία είναι ψυχρός
απέναντί της. Ο Αντίοχος της εκμυστηρεύεται τον έρωτά του και την απόφασή του να
φύγει από τη Ρώμη.

Πέμπτη σκηνή
Η έμπιστη της Βερενίκης Φοινίκη προσπαθεί να συνετίσει την κυρία της
θυμίζοντάς της ότι η Ρώμη θα φέρει εμπόδια στον γάμο της με τον Τίτο, κι ότι καλά
θα ήταν να κρατήσει τον Αντίοχο στη Ρώμη. Η Βερενίκη όμως φαίνεται σίγουρη για
τη δύναμη του Τίτου, και πιστεύει ακράδαντα ότι τίποτε δεν μπορεί να εμποδίσει τον
γάμο τους.

Δεύτερη πράξη

Πρώτη σκηνή
Περιμένοντας τον Αντίοχο ο Τίτος θρηνεί τον επερχόμενο χωρισμό του από
την αγαπημένη του Βερενίκη.

Δεύτερη σκηνή
Ο έμπιστος του Τίτου Πάουλος ενημερώνει τον κύριό του ότι η Ρώμη δεν
θέλει μια ξένη για σύζυγο του αυτοκράτορα. Ο Τίτος αναγνωρίζει ποιο είναι το
καθήκον του, και με πόνο του ανακοινώνει την απόφασή του να στείλει τη Βερενίκη
πίσω στην Ανατολή με τον Αντίοχο.
 Τρίτη σκηνή
Ο Ρουτίλος ανακοινώνει την άφιξη της Βερενίκης, κι ο Πάουλος θυμίζει στον
Τίτο πως πρέπει να σταθεί στο ύψος του.

Τέταρτη σκηνή
Η Βερενίκη ζητεί από τον Τίτο να της αποκαλύψει την αιτία της ψυχρότητάς
του, κι εκείνος αδυνατεί να το πράξει.

Πέμπτη σκηνή
Η Βερενίκη αναζητεί την αιτία της ψυχρής συμπεριφοράς του Τίτου, κι ενώ
της περνά απ’ το μυαλό ότι μπορεί να πιέζεται από τη Ρώμη, που δεν εγκρίνει τον
γάμο τους, τελικά καταλήγει στο ότι ζηλεύει τον Αντίοχο.

Τρίτη πράξη

Πρώτη σκηνή
Ο Τίτος ζητεί από τον Αντίοχο ν’ ανακοινώσει εκείνος στη Βερενίκη την
απόφασή του να χωριστούν, και την αφήνει στα χέρια του.

Δεύτερη σκηνή
Ο Αντίοχος δε μπορεί να πιστέψει αυτό που ξεστόμισε ο Τίτος, ύστερα όμως
σκέφτεται πως η Βερενίκη δεν πρόκειται να τον ξεχάσει τόσο εύκολα. Ο Αρσάκης τον
πείθει να παλέψει για να την αποκτήσει, κι εκείνος αποφασίζει να την ενημερώσει
αμέσως για τις προθέσεις του Τίτου, μετανιώνει όμως από φόβο μήπως τον μισήσει
για τα δυσάρεστα νέα του.

Τρίτη σκηνή
Η Βερενίκη αναγκάζει τον απρόθυμο Αντίοχο να της πει το δυσάρεστο νέο.
Μόλις το μαθαίνει αδυνατεί να το πιστέψει, και τον διώχνει από κοντά της.

Τέταρτη σκηνή
Ο Αντίοχος ετοιμάζεται να φύγει.

Τέταρτη πράξη

Πρώτη σκηνή
Η Βερενίκη περιμένει αγωνιώντας τη Φοινίκη, την οποίαν έχει στείλει να
καλέσει τον Τίτο.

Δεύτερη σκηνή
Η Φοινίκη ανακοινώνει στη Βερενίκη την επικείμενη άφιξη του Τίτου.

Τρίτη σκηνή
Ο Τίτος στέλνει τον Πάουλο να φωνάξει τη Βερενίκη, κι ο Πάουλος ελπίζει να
υπερισχύσει και πάλι το καθήκον του.
 Τέταρτη σκηνή
Ο Τίτος προσπαθεί να πείσει τον εαυτό του ν’ ακολουθήσει τη φωνή του
καθήκοντος.

Πέμπτη σκηνή
Ο Τίτος με πόνο θυμίζει στη Βερενίκη το χρέος του ως αυτοκράτορας, κι
εκείνη αφού θρηνήσει αποχωρεί τελικά υπονοώντας πως θ’ αυτοκτονήσει.

Έκτη σκηνή
Ο Τίτος ανησυχεί μήπως η Βερενίκη αυτοκτονήσει, αλλά ο Πάουλος τον
συμβουλεύει να μην ξανακυλήσει στον έρωτά της.

Έβδομη σκηνή
Ο Τίτος πηγαίνει να συναντήσει τους άρχοντες της πόλης, και στέλνει τον
Αντίοχο στη Βερενίκη μέχρι να έρθει ο ίδιος.

Πέμπτη πράξη

Πρώτη σκηνή
Ο Αρσάκης ψάχνει να βρει τον Αντίοχο για να του αναγγείλει κάποιο
ευχάριστο νέο.

Δεύτερη σκηνή
Ο Αρσάκης ανακοινώνει στον Αντίοχο ότι η Βερενίκη αποφάσισε να φύγει
από τη Ρώμη, κι ότι τον Τίτο τον έχει καταπιεί το πλήθος.

Τρίτη σκηνή
Ο Τίτος έρχεται να δει τη Βερενίκη.

Τέταρτη σκηνή
Ο Αντίοχος θρηνεί για τη νέα αλλαγή της τύχης του.

Πέμπτη σκηνή
Ο Τίτος προσπαθεί να σταματήσει τη Βερενίκη, που είναι έτοιμη να φύγει.

Έκτη σκηνή
Ο Τίτος απειλεί ν’ αυτοκτονήσει αν δεν του υποσχεθεί η Βερενίκη ότι δεν θα
το κάνει η ίδια.

Έβδομη σκηνή
Ο Αντίοχος ομολογεί και μπροστά στον Τίτο τον έρωτά του για τη Βερενίκη
και δηλώνει πρόθυμος να θυσιαστεί γι’ αυτήν αν χρειαστεί. Η Βερενίκη ανακοινώνει
ότι θα φύγει μόνη.
Θέματα

η καταπίεση των συναισθημάτων του ήρωα

η ευθύνη του γιου-διαδόχου ύστερ’ από τον θάνατο του πατέρα-αυτοκράτορα
το δίλημμα ανάμεσα στο καθήκον και τον έρωτα
η αμφιταλάντευση του ήρωα και οι συνέπειές της πάνω στον περίγυρό του
η τελική επικράτηση του χρέους
η υπερηφάνεια της ηρωίδας

η υποκρισία της Αυλής

η σημασία της γνώμης του λαού

ελεύθερη επεξεργασία ιστορικών γεγονότων της αρχαιότητας

πιθανή αναφορά σε ιστορικά πρόσωπα της εποχής

Μοτίβα

το ερωτικό τρίγωνο: οι εραστές και ο κοινός φίλος

ο μεγάλος ηγέτης που λυγίζει απ’ τον έρωτα
η γυναίκα ως μάγισσα
η μάχη με τον έρωτα
η αναβλητικότητα του ήρωα
η αναζήτηση μεσολαβητή μεταξύ των εραστών
η αυτοθυσία του ερωτευμένου
η φωνή της λογικής από τα χείλη των εμπίστων των βασικών ηρώων
η αποστροφή για τον αγγελιοφόρο των κακών ειδήσεων
η δύναμη της Μοίρας και της Τύχης