Professional Documents
Culture Documents
Shiatsu - Leczenie Uciskiem
Shiatsu - Leczenie Uciskiem
Shiatsu - Leczenie Uciskiem
kos h i
SHIATSU
uciskiem
Tytuł oiyginalu: //».
('nmplcte Hnnk i t f \ltuil.\u ihentpy
Pr/ekład
Magdalena Michal.ska
Redakcja
Elżbieta Makowska
Przedmowa
Opracowanie graficzne
Alfred Wysocki
i .u s l u / y p i/ede ws/.yslkim /apohicganiu chorobom popr/c/ pobucl/.anic wi o d /i
4tMii-»M i s.imoii/drawiaiących i ro/wijanic odporności organi/.mu c/łowicka. Nawet w o bo
Skład i łamanie t*M*«i< ł» k i c a ł y s/ yh ki postv%p tcchnic/ny od/icra otac/ający nas świat /c ws/clkich tajemnic.
Ethos i»ł*Wrti»'\s n,is/i>'o własnego ciała po/ostaje nadal /alcdwic w minimalnym stopniu /ro/.umia
IMNAO i ( > ) / « / na|hard/iej uc/.onych specjalistów w d/icd/inic medycyny. Jak stwierd/il )e<
I»JIMH\. li /.u hodmch autorytetów medyc/.nych, ws/ystkie podr^c/niki medycyny nale/.y u / r |
M*r«iiii/.tli' ('ierpi;|ce ciało pacjenta to podrec/nik medycyny pr/ys/łości. Do powy/
HfcN'iłł/ł-iii.1, >' k t ó i y m powinien /.aws/e pamiętać ka/dy c/łowiek /ajmujący sio lec/euiem, p
tliml.u iu\ .! . • iiiukiilowym charaktcr/e k a/ego pacjenta.
c h.i u/ pi.iwie ka/.il;i choroby mo/na na/.wać i /obrać na jej temat n ajb ar il /ie j wyć/.ci p
«l«ik4 i . - mc wolno klasyfikować /adnego pacjenta i jego choroby w ramach s/crokich.
«4i« v iil«>ii\« h o^tMników, ktcire /.dominowały współc/esną medycyny. U podstaw terapii slualsi |
Wltfli«»n.»iiir. /c k a / d y indywidualny pr/ypadek jest wyjątkowy. Dostosowujcie terapii,' do si
© Copyright for the Polish edition by Wydawnictwo ETHOS N)r%lt, otiohuuvych cech indywidualnego stanu pacjenta, mo/liwe jest pobud/enic cudotwóri
Warszawa 1997 igmHMi/łli.iwiamcych /dolności i kultywowanio /arówno umysłowego, j a k i fi/.yc/.nego ilo
Mfti*»p«H/tu ta.
.i ksi;|/.ka /.awiera opis ws/ystkich praktyc/nych technik terapii shiatsu. l\»i /ytcliukowi
podstawowych wiadomości o budowie i funkcjonowaniu liul/.kicgo Hllinii, * « i stanowi
wstępny warunek skutec/nego lec/enia metodą shiatsu. Pr/cdstawia ró ł*iy» |>«»|nAM»ia
stawiSw ora/, ruchomych punktów mięśni i nerwów, l łka/uje te/ pr/cbicg n iiwi«»iii"invi h.
polo/.enie i funkcjonowanie organów układu wyd/ielania wewnvlr/.ncgt>, oV hów
powici/chniowych i ich powią/ania / wewn^tr/nymi organami ora/ pr/.yc/yny i cli cct-hy
stanów patologic/nych. Ogólne /ro/umienie fi/jologic/nych aspektów /tlr« thoiohy stanowi
poiJstaw^ dogłębnego /ro/umienia połąc/eń funkcjonalnych niiyd/.y p< wwytni p u n k t a mi
shiatsu poło/onymi na ró/nych c/eściach ciała a fi/jologią. Wicd/a (a / wyfMiniii skutki
terapii shiatsu. Ksią/ka moja opisuje /.arówno podstawy, jak i praktykę l
•ftlrtUu lak lasno. jak to tylko mo/liwe. Dokonałem dokładnego wyboru spośród ogromne)
lotografic/negi> i osobiście pr/ygotowałem tablico i rysunki, aby poka/ać c/yteln y /wii|/ek
miyd/.y punktami terapii shiatsu a budową lud/kicgo ciała. Wier/\', y.c bogi ilutiiacii i
dokładność ora/ /.akres ich pro/ontacji sprawiają, /o ksią/ka stanowi pr/cloi l«« w il/icd/imc
literatury na temat shiatsu. Mam naił/ieje, /.e /a jej pośrednictwem po wielu omnbłuu
dokładnie /ro/.umieć shiatsu, opanować techniką stosowania tej metody i
•|*MiSb ro/pows/echni(; wied/v, jak ka/dego dnia /achować dobre samopoc/ucie.
ISBN 83-85268-49-9
lORUNAMIKi
Podstawowe punkty shiatsu (przód)
M mikowy obs/ar i
.mumia
obszar dłoni
obs/ar mostka
obszar palców dłoni
obszar brzucha
obszar środkowy
przedramienia
pr/cdni obszar
udowy
obszar rzepki
bok goleni
obszar środka
kości piętowej
obszar stepu
obszar palców /
Podstawowe punkty shiatsu (ty!) Podstawowe punkty shiatsu (boczne)
boc/ny obs/ar pi ml ramienia
skronie
ohs/ar skroniowy
obs/ar potylic/ny
obszar podłopatkowy
i lędźwiowy
grzebień biodrowy
ohs/ar kr/y/owy
punkt Namikoshiego punkt Namikoshieno
gr/biet ręki ,,
obszar pośladkowy
gr/hict palców y^ iv k
i
boczny obszar udowy
tylny obszar udowy
hru/da podkolanowa
kość piętowa
. — obs/ar podes/wowy
Punkty mięśniowe i nerwowe odruchów pod wpływem bodźca MU t\sai/o\\y (j-oi IIY)
\\c\\\ l u .u,
elektrycznego (s|itdk<*\\\
splot r a mi en n y
m. szeroki szyi m. us/.ny tylny ni.
m. mostkowo-obojczykowo-- płatowaty głowy m.
ni. piersiowy większy sutkowy
c/.woroboczny in
nerw pomocniczy
ni naiamicmiy, akton pr/edni podgr/ebieniowy
m. czworoboczny
n iiaiamiemiy, akton środkowy nerw pachowy ni iiaiainienny in k a n a ł net u u
twar/owogo
in. trójgłowy ramienia m. zębaty
(długa głowa) nerw t w a t / « m v
przedni .ibł y większy (we wneli/ii y)
ni. t rój głowy ramienia
(boc/ńa głowa) 111. m. zewnętrzny skosi
brzucha m. trójgłowy ramienia (głowa h
dwugłowy ramienia nerw
łokciowy nerw pośrodkowy \ ihMi-głoboczny m. trójgJowy ramienia (płowa ii
nerw promieniowy
m. ramienny n Piostownik
m. trójgłowy ramienia
ni. nawrotny obły (głowa przyśrodkowa) m.
ni lamiemio-promieniowy ramienno-promieniowN m.
m. zginacz promienio\ prostownik nadgarstku
nadgarstka promieniowy długi
ni niostownik promieniowy
nadgaistka długi m. zginacz palców nerw łokciowy m. prostownik
powierzchowny iiiidgai-tlka promieniowy
ni pioslnwiiik promieniowy krótki m. prostownik
iiadgatstka krótki m. dłoniowy długi
nerw pośrodkowy nadgaislka loki m. wspólny
in /ginąc/ palców głęboki in piotiowiuk
(nlwiul/icicl kciuka długi ni nerw łokciowy
m. prostownik nml|iait
m. odwodzicie! palca
/ginąc/ kciuka długi m odwod/iciel piątego krótki m. prostownik kuuku t
kciuka pimiwstawiacz kciuka » m. zginacz pak mm. mivil/yko<tiiu< ^r/l
pr/ywod/iciel kciuka ni dłoniowy piątego krótki
m. przeciwstawi^
krótki palca piątego
m. c/olowy
ni podłu/.ny nosa
in okrężny oka m. mars/c/.;jcy b i wi
ni. nosowy m. czworoboc/ny wargi górnej
(dźwigacz) m. podgr/ebieniowy
ni. zwać/. m. pochyły szyjny m.
m. jarzmowy
111. śinicchowy „ mostkowo-obo|i./ykowti tu
ni. c/worohoc/.ny wargi dolnej m. dźwigacz kącika ust
m. czworoboczny wargi dolnej ni. obły mniejszy , m. c/worob(KV.ny
ni. hródkowy -
(opuszcza)
ni. mostkowo-obojczykowo-- m. łopatkowo-gnykowy ni. obły większy
sntkowy m. n a r a m i r i i i i Y
m. mostkowo-gnykowy
ni piersiowy większy ...
m. naramienny
bruzda naramienno-- .-. ii i|N/eis/y grzebietu
piersiowa m. tr/ygłowy t a i
ni na|s/ers/.y grzbietu
trzon mostka
kość ramieniowa
wyrostek mieczykowaty
kość łokciowa
lędźwiowe
Rozdział l
kość promieniowa kość biodrowa
kość krzyżowa
kość ogonowa
kości
nadgarstka krętarz większy Ogólna teoria
spojenie łonowe
kości śródrccza
kość kulszowa
kość udowa
rzepka
kość strzałkowa
kości śródstopia
kości stepu
Rozwój shiatsu
Ciałka Krausego l D/icki krążeniu krwi i wyd/iclmic y.nu/olow potowych skóra pomaga utrzymać od po
Receptory zimna znajdują się w pobliżu górnej warstwy skóry właściwej. mil irmpetalurę całego organi/mu.
•l 1'ot i wydzielina gruczołów łojowych usuwają
Ciałka Ruffiniego z ciała niepożądane substancje i wspom »NMyt h,
Receptory ciepła znajdują się w skórze właściwej. tnie (jedynie 0,6 prezent całego procesu oddychania).
*^ Oigany percepcyjnc umiejscowione w
Wolne zakończenia nerwowów skórze ostrzegają przed niebe/piec/eń*
/akońc/cnia nerwowów odpowiedzialne są za odczuwanie bólu. t /4'WII,|ll/..
4. ciałko Ruffiniego f» Pt/.enikające przez skórę promienie
- receptor ciepła
Funkcje skóry ultrafioletowe przyczyniają się do produkcji wili
1. Pigment zwany melaniną, zawarty w błonie śluzowej naskórka (epidermy), chroni ciałol |>. k lut. i /.apobiega krzywicy.
pr/cd silnym, szkodliwym działaniem promieni sloncc/nych, podc/.as gdy sprężysta skóra]
właściwa /abe/piec/.a je pr/.ed urazami zewnętrznymi. Zabarwienie skóry
K" '£« »wk ;i epidermy wytwarza nowe komórki skóry i złuszcza martwy naskórek, w postaci lu i
2. Skóra magazynuje tlus/cz i wodę. Wydzieliny gfUC/olów łojowych i potowych odżywiają ją!
.'i.ulu, k t ó r y można zauważyć po kąpieli na obrzeżach wanny. Melaniną zawarta w l
Ilu/owi-) naskórka nadaje skórze odcień zabarwienia - im większa zawartość melaniny, t ym
MM-f/f |i'| /.abarwicnie.
Grubość skóry
Oiuliosć naskórka zależy od części ciała. Średnio ma on grubość od 0,1 do 0,3 milimetr
l*'\vu-k.K h, czole i szyi ma grubość od 0,04 do 0,1 milimetra; na dłoniach od 0,6 do l .2 milu
MU podrs/.wach od 1,7 do 2,8 milimetra. Najgrubsza jego warstwa znajduje się na piętach.
SkiMii właściwa ma średnio grubość od 1,7 do 2,8 milimetra, na powiekach 0,6 milinuMi
miltmrttii na czole i 2 milimetry na głowie. Na szyi jej grubość wynosi od 4 do 5 milimclró\
Wysypująca w niektórych miejscach ciała tkanka tłuszczowa jest najgrubszą warslwi)
Nirtilui dziej rozwinięta jest na pośladkach, brzuchu, policzkach i piersiach. Tkanka llus/c/.o'
*Yntvpu|c na pt>wiekach, mosznie, prąciu i wargach sromowych mniejszych.
ruchu
;
0% 0 zerowe
brak dowodów na kurczenie i
3. Pobudzanie krążenia
Najważniejszym warunkiem życia komórek jest prawidłowe krążenie płynów w organizmie, to
/.iinc/y krwi, płynu tkankowego i limfy, ponieważ rozprowadzają one substancje odżywcze i usuwa-m
odpady ze wszystkich komórek tkankowych. Jasna krew (etniczna transportowana jest z serca lo
pozostałych organów ciała za pomocą aorty, a następnie za pomocą dodatkowych tętnic do
letniczek i w końcu do milionów nac/ynek wioiowitych, które dontarczają do komórek substan- dolna cxęść ciała
górna część ciała
Funko^AOWtato autonomicznego układu nerwowego
krwionośnych prowadzi to do nadwyre/enia serca. Niewydolność funkcjonowaniu * liuu-k nac/yń Napięcie układu
limlatyc/nyth prowad/.i do obr/ęku. wtpólczulnefo przywtpófczulnego
Postawa i aktywność ciała wpływają na układ krążenia. Po/ostawanic pr/c/ dlu/s/.y c/.as w jed-iu-| /trnii .1 ro/s/er/ame (otwieranie)
e /n a ły l wypukłość kurc/enie (zamykanie)
po/ycji spowalnia krą/enie i jest pr/yc/yną obrzęku nóg. Chodzenie spr/yja kurc/eniu się mięśni, /.owe wstr/ymanie wyd/ielania retrakcja
co pr/.yśpies/a powrót krwi do serca przez żyły. Uaktywniając całe ciało, a szczególnie /aioki ły ślinowe kondensacja (redukcja ilości) pobud/enie wyd/ielania
tętnicy szyjnej, popr/e/ terapię shiatsu pobudzić można wydajne krążenie płynów ustrojowych, ro/cieńc/enie (w/rost ilości)
pobudzenie (przyśpieszenie)
/abiegi uciskania wywierają pozytywny wpływ na pracę ramion i nóg, a także ożywiają powrót zwężenie wstrzymanie (zwolnienie)
krwi żylnej do serca. M,u /ynia krwionośne rozszerzenie rozszerzenie
iiiu /ynia wieńcowe ie wzrost zwężenie
krwi spadek
rozluźnienie
• •nki/cla i tchawica skurczenie (kaszel)
/ol.ulrk il/ialanie wstrzymanie
wytl/iclanie ' l i t i > obniżenie przyśpieszenie
4. Regulacja funkcji nerwów r i en k i e
spowolnienie działania
wzrost
(wstrzymanie perystaltyki) przyśpieszenie (pobudzenie
11 k ład nerwowy, który odgrywa rolę sieci komunikacyjnej łączącej wszystkie części ciała, dzieli się perystaltyki)
obniżenie wydzielania
na ośrodkowy układ nerwowy, składający się z mózgowia, zamkniętego w ochronnej czaszce, i rd/enia ii/ustka rozluźnienie przyśpieszenie wzrost
kręgowego, zamkniętego w kręgosłupie, oraz na obwodowy układ nerwowy (patrz rysun-| k i 4 i 5). j Y l u - i / y k /ółciowy wydzielania skurczenie
i t l / m nadnerczy
Do obwodowego układu nerwowego należą większe i mniejsze skupienia komórek ner-wowych, powiększenie (wstrzymanie
/wanc zwojami, rozmieszczone w pobliżu kręgosłupa, po obydwu jego stronach, a także! w ró/nych |»Vv IHM / moc/owy wydalania) skurczenie skurczenie
wzmożenie wydzielania (wzmożenie wydalania)
innych częściach ciała, oraz nerwy. Biorąc pod uwagę działanie układu nerwowego odró/.niamy w skurczenie
ntiii K a rozluźnienie
nim część wywołującą świadome, zależne od woli reakcje organizmu oraz części /awiadującą UIVH /nry j>otowe Ryć. 4. Ośrodkowy układ nerwowy nieznaczne wydzielanie poi
reakcjami niezależnymi od naszej woli. Pierwszą część nazwano układem somaty-j c/nym, drugą - w ł ó k n a mięśniowe ' mózg Ryć. 5. Obwodowy układ n0n
układem wegetatywnym lub autonomicznym. W układzie wegetatywnym wyró/.nia się również
dwie części: współczulną i przywspółczulną, które działają razem i wzajem-i nie się kontrolują. Na
nerw
przykład układ współczulny steruje działaniem układu trawiennego, pod-c/as gdy układ pośrodkowy
przywspółczulny pobudza jego pracę. W zdrowym organizmie oba sytemyj współ pracują rdzeń
przedłużony
harmonijnie. Zaburzenie takie, jak przedłużające się napięcie nerwowe, pobudzaj mó/.g do
wysłania impulsów, które wędrują z ośrodkowego układu nerwowego do układuj obwodowego i
upośledzają działanie autonomicznego układu nerwowego. W takiej sytuacji] następuje
/.aburzenie krążenia krwi w naczyniach wewnętrznych organów i wzmożone wydzielanie kwasu
żołądkowego, które może doprowadzić do nerwowego bólu żołądka, a nawet do wrzodów.! /abieg
shiatsu na przedniej okolicy szyi, rdzeniu przedłużonym i obu stronach kręgosłupa pełnij ważną nić końcowa
funkcję w regulacji autonomicznego układu nerwowego. Głowa i rdzeń przedłużony stanowią wewnętrzna
najważniejszą część układu nerwowego, która odpowiada za prawidłowe]
funkcjonowanie przysadki mózgowej, układu piramidowego i ponadpiramidowego, kory mózgowej nić końcowa
i innych elementów ośrodkowego układu nerwowego. Ponieważ układ piramidowy i układ] y.cwnętr/.na
ponadpiramidowy pomagają utrzymać postawę i kontrolują ruchy, ich złe funkcjonowanie,]
spowodowane nienormalnym napięciem mięśni, prowadzi do utraty kontroli nad ciałem i może]
być pr/yc/yną nie/dolności do poruszania się, a nawet choroby Parkinsona. W przypadku kiedyj
wylew krwi do mózgu uszkadza półkulę mózgową lub układ piramidowy, następuje paraliż prze
ciwncj strony ciała. Leczenie takich uszkodzeń układu nerwowego jest bard/o trudne.
Objawy patologiczne
/ablokowanin w uklad/ie piramidowym są przyczyną n«*l«pujncych objawów patologicznych,]
Ryć. 6. Odruchy patologiczne Odruchy autonomicznego układu nerwowego
1. Objaw Babińskiego. Uderzanie rączką młoteczka lekarskiego zewnętrznej krawędzi! Odruch linhińskn-go Odruch Chaddocka Odruch Ri>\\oliinti
podcs/.wy w kierunku od pięty do palców, przez kość stopy, wywołuje odchylenie dużego palca ' i falowanie c/.lerech
falowanie pozostałych czterech palców. palców . . . . , . zgięcie wszystkich
odchylenie dużego odchylenie dużego palców
l palca stopy _ pa]ca
2. Objaw C7;a</</0c£a. Uderzanie rączką młoteczka lekarskiego zewnętrznej krawędzi stopy w
okolicy wyrostka strzałkowego wywołuje odchylenie dużego palca.
4. Objaw Goniona. Mocny ucisk łydki powoduje odchylenie dużego palca stopy.
uderzanie podstawy
5. Objaw Schaffera. Mocny ucisk ścięgna Achillesa powoduje odchylenie dużego palca. stopy młoteczkiem
Odruch Oppenheima
6. Objaw Oppenheima. Mocne pociągnięcie skóry poniżej kolnnti w kierunku stopy powoduje
odchylenie dużego palca. odchylenie
dużego palca
Aschnera
ten jest szczególnie ważny dla zrozumienia terapii shiatsu, która polega l a k / dłońmi na
gałki oczne. Delikatne uciskanie gałek ocznych pobud/a pracy n< iiN.j.l/it-lnego, który
znajduje się za nimi. To z kolei stymuluje odruchy nerwu hlcdncgi jn«'\N.u!/i cio
spowolnienia tętna i obniżenia ciśnienia krwi. Odruch ten wykorzystano w l Ą*, hm 1,1.
Spowolnienie tętna do poniżej piętnastu uderzeń na minutę uważa się /a objaw j tt-'gt> /uv,
wska/ujący na przyśpieszenie tętna nerwu błędnego. W terapii shiatsu lekki, mgily ; IIN tik dłonią na
gałki oczne powinien trwać nie dłużej niż dziesięć sekund.
m. prostownik grzbid
77. Ramię C
180'
prostowanie
vuc O 60 i' nadwyprost 0-50° skłon uniesienie w górę ni n.ii.unicnin ni
(pt/tulopochylenie) (tyłoodchylenie) w prawo 0-35° 0-180° nuttut/elwnttw
'[irft>w\- tiinticin.i
90°
2. Szyja B 5. Tułów B
m. prostownik grzbietu 35 °
•ni.u |:i pronacja
m. skośny brzucha zewn. m. »i .K .uiic na zwracanie
35'
skośny brzucha wewn. O 90° do wewnątrz 0-90°
t»i.n.i*y insaii;inricni;i m. nawrotny obły
70' m. nawrotny czworoboczny 90°
pochylenie boc/ne pochylenie boczne /.gięcie O 90' uailwyprost 0-1 «y%'it||tiiiiitf O 90'
w lewo O 50° w prnwo O- -50° tn protlownik luutfiurstka
promtmtowy tfugi
m proHownik lunlgantka
/< H io i i to A l k u l i i n u .'i'i<'/i'< / 7.
7, Uk!ad pokarmowy
anic O 125°
ni. /ł'(//wj<)W()-U(/ovły
ni </ UIU :/OH v udu in.
iiośl;idkmvy \viclki
/*l»it» h i smak po/.ywienia wkładanego do jamy ustnej pohud/.a wyil/iclanic śliny. |»r/c>
»/ vi ui ns ti i |. podc/as ktcSrej /to/one ruchy je/.yka, ust, górnej i dolnej s/c/.eki ro/cln
k«ni> i mu-s/:ijji go /e śliną, która /apoc/ątkowuje proces trawienia węglowodanów i Wf
14. Biodro B (kolano wyprostowane) lflirłu \v; iiii c pokarmu w kierunku pr/elyku. Ślina wyd/ielana jest pr/e/. cały c/an. nic ""
il» H^l/i-iiia w/.magają ten proces. W jamie ustnej /najdujc się wiele gruc/.olów ślin
90°) prostowanie (nadwyprost) i
m. biodrowy zginanie 0-90°
13. Pobieranie pożywienia i powietrza Ryć. 14. Schemat układu pokarmowy
m. lędźwiowo-udowy
18. Kolano
m. prosty uda
zginanie O-130°
m. dwugłowy uda
m. półścięgnisty w. prostowanie 13(
półbloniasty
15. Biodro C
okrężnica wstępująca
30°
45 45°
skręt do wewnątrz 0-45° skręt na zewnątr/. O 45° ruch do wcwnątr/. ruch na zewnątrz
;;j. /Kis/;i(/A'oivy muły O m. firuszkownty wyrostek r»h»c/kowy
O *0° O 20°
ni n:ipin;i;;/«.•y powieś */.crok;i ln cj.woro£towy udu in /ti*/i/«'A'Mv;>ł/ix//ii m. stnuikowyitiugi
ni Niśni:i>.yy nórny ni ;»u/i/f/i>M v tylny ni. slr/.nłkowy krótki
•yiiolny m. strzulkowy tr/<\-i
V.
Ro/ró/niamy gruc/.oly ślinowe małe i duże. Do du/.ych, /wanych tak/e ślmiankttmi, nalc/y ślinił ii'1/u- końc/.y się w dwunastnicy K lwi Y pokium /ostanie doprowml/ony do tej C/CHCI
nka pr/yus/na, ślinianka podżuchwowa i ślinianka podję/ykowa. /wykle gruc/.oly le wyd/iela) (^iml.uiir hormonów pobiul/a wyd/icliutic Idgotlmr /asadowej /olei i płynu tr/ustkowcgn.
około l do 1,5 litra śliny d/iennie. Ślina zawiera glikoproteinę zwaną mucyną, która łącząc się, *w«*ii,ili/u|a. silnie kwaśny odc/yn soku tniwu-mu-^o mia/.gi pokarmowej. lvn/ymy
pokarmem ułatwia jego przeżuwanie i połykanie. Znajdujący się w ślinie enzym trawienny ptyz na ł«m»tkn\NV)'o i soków jelitowych ro/klacla|;| substancje odżywcze, /ótć wspomaga k%n proces j*
rozkłada skrobię i zamienia ją w maltozę; dlatego właśnie długo przeżuwany ryż ma słoc smak. łv*|Mcs/;imc emulgowania (twor/ema emulsji) llus/e/.ów. Następnie mia/.ga pokarmowi!
Wydzielanie przez gruczoły ślinowe hormonu zwynego parotyną ma związek z przemiz materii w *»«,t -K- ilo (elita c/czego, w którym kosmki ściany jelita, kilkakrotnie grubs/.e od skóry, we h )
kościach, zębach i tkance łącznej i wpływa na plazmę krwi oraz układ rozrodczy. ta tui..t,iiK |e odżywcze. Kosmki maja. ks/talt palców, mogą kurczyć się i ro/.ciągać il/ivki
ft»H<i* t mięsni gładkich jelita. Pod błoną śluzową i w każdym kosmku jelitowym y.najduji) HIV im*
Gardło /s ni.i krwionośne i limfatyczne, do których przenikają strawione i rozpus/.c/onc w v
ifcl.k.lmki pokarmowe. Tłuszcze przenoszone są przez naczynia limfatyczne kosmków. |*o/
Podczas przygotowywania pożywienia do przejścia przez przełyk w jamie ustnej dokonuje (ttlMMm |e odżywcze trafiając z naczynek włosowatych do żył wrotnych i wątroby, a nastyp
wiele skurczów mięśni. Podniebienie miękkie blokuje dostęp do jamy nosowej, krtań jest ui gAln.lu k i ;|/.enia przez żyły. Tłuszcze z małych naczyń limfatycznych przedostają się do wivk
siona, nagłośnia zaś przyklejona do korzenia języka i w ten sposób blokuje tchawicę, co umożlh **!,»:. i , | t i p i /e wód u piersiowego, głównego kanału układu limfatycznego. Limfa pr/eplywii AH
przejście pożywienia przez przełyk podczas procesu zwanego połykaniem. >.«!'.\ bi/.us/ncj, w górę do naczyń położonych pod lewym obojczykiem, pr/.e/. górn;| g itU, .t
pi awego przedsionka serca. Dzięki temu procesowi substancje od/ywc/e wchłonięte ||»|M. ' i.-
nkie rozprowadzane są po całym ciele.
Przełyk
Górna część przełyku, rurka o długości 25-30 centymetrów, zbudowana jest z mieś
Jelito grube
prążkowanych; dolna zaś z mięśni gładkich. W wyniku procesu zwanego perystaltyką, C2 l« t i! . < 1'rube, składające się z kątnicy, okrężnicy i odbytnicy, jest to długie ( l . S r ^H^M M,u
ruchem robaczkowym, pożywienie przechodzi przez przełyk do żołądka w ciągu kilku sekui /ynie, do którego przechodzi zawartość jelita cienkiego. Do tego momentu wiv tM>'»« M. n
Płyny wlewane są bezpośrednio do żołądka. ~--^ odżywczych znajdujących się w miazdze pokarmowej /ostaje j u / wentom |p».»n.. M ]elita
grubego, zwykle o bardzo płynnej konsystencji, stanowią nie strawione skl IM*/ !
>.•/«-stałości soków trawiennych. W miejscu, w którym jelito grube h|c/y się / jelitem c n
Żołądek Hn*k|«lu|f MC wyrostek robaczkowy, który bywa przyczyną choroby znanej pod na/wij /M\
l^ioąik.i robaczkowego. W jelicie grubym miazga przesuwa się / okrę/nicy wslępujn
Żołądek jest największym organem układu pokarmowego, o pojemności od 1,5 do 2 litrc Wli\</iitv\ poprzecznej i okrężnicy zstępującej, a stamtąd do okrężnicy esowatej. Trann|
Leży ukośnie od góry i strony lewej ku dołowi i stronie prawej w okolicy nadbrzusznej i podżebi •MM/^I / ii-ilnej części jelita do następnej sterują zastawki. W miarę przesuwania się min/gi §)*
lewym. Przejście przełyku w żołądek zwane jest wpustem żołądka; zaś przejście żołądka w nvt k. iiisvstcncja staje się półstała, dzięki redukcji płynów. W okrężnicy esowatej nastcpi *
nastnicę - odźwiernikiem. Wewnętrzna powierzchnia żołądka wydziela sok żołądkowy, w skh i»-tlukc|a płynów i formowanie kału, który przesuwany jest ruchem robaczkowym do n i)M/<
którego wchodzi kwas solny, sole mineralne, niewielka ilość białka oraz enzymy trawienne: 4 syna, / mimowolne skurcze prostnicy i rozluźnienie odbytnicy kał wydalony /.ostaje na /e\
chymozyna i lipaza. Proces wydzielania soków trawiennych przez gruczoły żołądkom iyii.iliYka jelita grubego jest zwykle najsilniejsza po śniadaniu. Jeżeli zostanie /abur/.o
C
pobudzany jest przez błonę śluzową odźwiernika. Rozłożenie pokarmu w żołądku na półpłym l»im hoil/.i / okrężnicy esowatej do prostnicy i następuje obstrukcja. Shiatsu reguluje
masę trwa około dwóch lub trzech godzin. Ruch robaczkowy stopniowo przesuwa półpłynną: do IIM substancji odżywczych w jelicie oraz proces trawienia.
odźwiernika, a stamtąd do jelita cienkiego. Wydzielina błony śluzowej zabezpiecza ścij żołądka
przed silnym trawiennym działaniem pepsyny. Stres lub inne zaburzenia krążenia ki ISnk/as całego procesu rozwoju od
uniemożliwiają wytworzenie przez błonę śluzową odpowiedniej ilości wydzieliny, co bywa pr czyną Działanie dłoni i palców stadiów prymitywnych do
strawiania ścian żołądka. Wrzody żołądka są skutkiem takiego stanu. /tcchnicy/.owancj < /tieji c/lowiek polegał
na swoich rękach. Wrą/ z potęgą myślenia i rozumowania n /ilolności dłoni i palców
odróżniały człowieka od innych zwierząt. Ludzkie ręce lo V/vine narzędzie pracy;
Jelito cienkie umożliwiły człowiekowi przystosowanie się do wszystkich ro fcfcluuk od prostych
c/ynności nabierania wody do picia i pobierania jcd/cnia ( nar/ęd/i do ro/palania ognia,
Jelitem nazywamy najdłuższą część przewodu pokarmowego, ro/.poc/ynającą się od żołądki uprawy ziemi, polowań, przechowywania źywr kt>i/ysiania / niezmiernie różnorodnej
kończącą odbytem. Jelito dzieli się na dwie odmienne części: jelito cienkie i jelito grube. Jeltf techniki naszych c/asów. Nacieranie, uc bolących c/c^ci ciała to jeden /.e sposobów
cienkie rozpoczyna się od odźwiernika żołądka i kończy ujściem do jelita grubego, położonym wykorzystania tych nar/ądów. 7v
prawym dole biodrowym. W jelicie tym rozróżniamy lny odcinki: dwunastnicę, jelito czcze i j<
i mlo lub mięśnie skórne, by po/być się pasożytów, klórc c/.!owick może /. Ryć. 17. Paznoktoó nkóiy. / której bier/e swój piH/ntek pw/nol
M.ilpy, istoty najbliżej spokrewnione /. człowiekiem, mają pieciopalc/aslc te^'. •> jednak i( ki to macica paznokcia; w tym miejscu pa/nok
n ik i s;| mniej rozwinięte i pr/c/. (o dłonie mniej zręczne. Lud/ki kciuk wyposażony /ostał w sj u-m losnie (od 0.1 do 0,14 milimetra d/iem
ośmiu mięśni, który umożliwia jego pr/eciwstawne położenie w stosunku do po/ostaiych pj cow Białawy półksiężyc u podstawy pn/nok
ora/, poruszanie. U d/.ieci system ten nie jest w pełni wykształcony, a zręczność manualna j{ zwany oblączkiem, to świeżo wyprodukowi
owianie/ona do e/.asu osiągnięcia dojrzałości. jeszcze nie stwardniała substancja pa/i ci owa.
Budowa dłoni i palców Ryć. 15. Odcisk palca
p.i/nokcia Zmiany patologiczne
Nieowłosione wewnętrze części rąk nie krawędź trzon paznokcia 1. Paznokcie trzcinowate. Rowkoi
posiadają gruczołów łojowych i pokryte są
wgłębienia w paznokciu są nastepnti
drobnymi liniami papilarnymi (ryć. 15) korzeń
paznokcia
niedożywienia na podłożu psychic/i
składającymi się ze warstwy ziarnistej i ścianka
warstwa ziarnista
paznokcia niedoboru witaminy A lub d/.ial
rogowej, które zbudowane są z tkanki
chemikaliów (takich jak aceton czy lakic
łącznej. W warstwie rogowej znajdują się macierz
ujście gruczołu pa/nokcia _ paznokci).
ujścia gruczołów potowych. Układ tych potowego obrąbek
warstw skóry sprawia, że dłoń jest bardzo
warstwa 2. Paznokcie łyżeczkowutc. Stan, w k d
wrażliwa i umożliwia podnoszenie i trzy-
rogowa centralna część paznokcia zapada
manie przedmiotów bez upuszczania.
Spowodowane to jest egzemą lub nicdoht
l a k zwane wzniesienia dotykowe na k
żelaza we krwi.
łabach palców i międzypalcowe - podobnie
j a k wzniesienia dotykowe łokci - są bard/o
wrażliwe. Podczas terapii shiatsu wrażliwe
na zmiany temperatury elementy na \ I'ii7tiokcie hipokratyczne. Stan, w którym końce paznokci zarastają końce palców i
wzniesieniach dotykowych pozwalają iifki iowe, spowodowany otyłością opuszków i zgrubieniem koryta, co zwią/.anc jcsl /. clu»i
terapeucie ocenić temperaturę skóry pacjenta. |»hu . oskrzeli, dziedzicznymi chorobami serca i sinicą.
Ciałka Meissnera dostarczają bodźców
dotykowych, ciałka Ruffiniego bodźców
zimna, ciałka Krausego bodźców ciepła, kłąby palców
Pięć podstawowych zasad zachowania dobrego
ciałka Pacciniego poczucia ucisku, a wolne zdrowia i długiego życia
zakończenia nerwowe bodźców bólowych.
Wszystkie odgrywają ważną rolę w terapii, IMłtiY.cnic uporządkowanego trybu życia z przestrzeganiem pięciu opisanych poni/cj ;
umożliwiając ocenę napięcia mięśni ciała i regularne stosowanie zabiegów shiatsu pomoże uczynić życie dłuższym i przyjemniej*
jego temperatury. Doświadczony terapeuta,
który ma miękkie i sprężyste dłonie, jest w Prawidłowa dieta
stanie na podstawie dotyku ocenić nawet DICI.Ipolegająca najedzeniu wszystkiego, co smakuje, w nieograniczonych ilościach wy
najsubtelniejsze zmiany fizyczne.
Niezależnie od urozmaicenia diety należy zachować równowagę między spo/ywii Mumiami.
Paznokcie Najważniejsze jest zapewnienie organizmowi odpowiedniej ilości t r/och pt składników
Paznokcie zbudowane są z przetwo- pokarmowych dostarczających energii: białek, tłuszczów i węglowodi na prowadzenie
r/,onej substancji rogowej nabłonka skóry, aktywnego trybu życia. Ponadto należy włączyć do ilość soli mineralnych, wody oraz
która przybiera formę cienkich, płaskich witamin potrzebnych do trawienia poknrr iany ich w energię.
płytek. Jeden koniec stanowi krawędź Nawet przy zbilansowanej diecie ciało musi być zdolne do trawienia i wchłaniania p |»Vw,
paznokcia, drugi jego korzeń, wyrastający k lorę przyjmuje, /apcwnij sobie ustalone godziny posiłków i odpowiednie ilości po/y* |Mliulnie
/c skóry palca. Wewnętrzna strona paznok- przeżuwaj jedzenie. Śniadanie to konieczność, choćby składnio się 7. niewielkiej ||t wyiu)kt>
kłąb kciuka odżywczego pożywienia. Ponieważ organy trawienne są poląc/onc /. ncrwm •win, /.e stres
cia /budowana jest / /urodkowcj warstwy emiKJonnlny może /.abur/.yć funkcjonowanie układu pokarmowego, a
/rogowacialcgo naskórka i nazywa się kory-
tem na/nokcia. Wcwnclr/na warstwa
spowodować jego us/kod/cnic. u nik aj pr/y pożywianiu się napięć, jcd/ /iiwn/c powoli, w milej Odpowiednie ćwiczenia
spokojnej atmosfer/e. I. ,!n\m / najbard/iej skulu/nyi h tpoiohou /.u howama dobrego sianu /.drowia |esl
/ahieg shiatsu na ohs/ar/e hr/us/nym wspomaga funkcjonowanie żołądka i jelit, stymuli jąć M I N u.ime- odpowiednio dobianyih iSMi/ni, lubiących połąc/eniem pracy, spoilu i te
trawienie i wchłanianie substancji odżywczych. Zabieg ten można wykonać samemu. Jmnl/ir o d n a j d uj ą sens życia w poświęcaniu się u/ylcc/nym, celowym zajęciom, a w d/isie
t»«M< h.im/owanym świecie daje to mało oka/.p do pre/entowania żywotności. Praca /ostali |
imiMi\/owana do tego stopnia, że lud/.iom po/ostaje niejednokrotnie tylko wykonywanie i
Odpowiednia ilość snu itf««MiN.li. powtar/ających się czynności. Środki transportu stały się na tyle dogodne, /o
Człowiek przesypia jedną trzecią część życia, gdy każdej nocy poświęci na sen osiem godzi| ttf)*.i|.i nóg o wiele rzadziej, niż powinni, i nawet nad łagodnie wspinające się w
Odpowiednia ilość snu jest ważniejsza dla odzyskania sił niż jakiekolwiek leczenie. Bez względu; to,
jaki tryb życia prowadzi człowiek, dopóki ciało nie śpi, jego organy funkcjonują, a miesi
znajdują się w stanie napięcia. Podczas snu organy i nerwy mózgowe odpoczywają, mięśnie rozli niają
C i«-iłkL u l a j ą windy i schody ruchome. Nie można się więc dziwić, że w takich
warunkach lu< * k u j f odpowiedniej ilości ruchu, przez co zanika żywotność ich mięśni.
Dlatego joging H |il popularny wśród ludzi, którzy chcą zażywać odpowiedniej ilości ruchu
się, pomagają ciału odzyskać siły i odświeżyć się przed przebudzeniem. lub stracić Irot «l/c Nie posuwając się aż tak daleko, podobne rezultaty można osiągnąć po
Istnieje kilka rodzajów snu. Ideałem jest zapadnięcie w sen krótko po położeniu się sp8 prostu c h l i c/.ęściej poruszając ciałem. Szczególnie korzystne są spacery, podczas których
następnie pogrążenie się w głębokim śnie i pozostanie w nim, dopóki nie nastąpi stopniowe pi pobu
budzenie. Proces ten można porównać do lotu samolotu, który startuje, osiąga pewną wysokc
pozostaje na niej przez dłuższą część podróży, a następnie stopniowo obniża się aż do miejs
lądowania.
C k i .|/cnie krwi w kończynach, co usuwa uczucie rozleniwienia spowodowane brakiem r
n u l t i ł ważne jest wykorzystanie w pełni skłonów, skrętów, sięgania i podnos/.enia jako
w wykonywanych podczas codziennych zajęć.
Każdy człowiek ma sny, chociaż szybko się je zapomina. Faza snu, w której pojawiają się / p u n k t u widzenia terapii shiatsu chciałbym zwrócić szczególną uwagę na ćwic/.ema w.
nazywana REM (gwałtowne poruszenia gałek ocznych), jest mniej pożądana niż głęboki Małe dzieci, które nie ćwiczą tych części ciała, nie rozwijają odruchów zapobiegaj Imm-uiom
Nadużycie alkoholu powoduje stan, który jest na poły snem, na poły zatruciem. Człowiek pijz nie podczas upadków. Poruszanie dłońmi i palcami rozwija nerwy ruchowe i po l odruchów
śpi normalnym, regenerującym, głębokim snem i przeważnie nad ranem cierpi z powodu ks samozachowawczych rąk i nóg. Polecam zachęcanie dzieci uc/.cs/c/ający
Nie ulega wątpliwości, że „kto rano wstaje..." ma wpływ na długowieczność. Tempo współc
nego miejskiego życia utrudnia stosowanie się do rady zawartej w tych słowach. Niemniej jedr | |lfivss/vch klas szkoły podstawowej do regularnego wykonywania shiatsu. Shiastu mające n •f
IM. u iiicnie oczu i zębów jest szczególnie korzystne, ponieważ związane z tym ćwic/.enia v ów
dobrze jest wstawać wcześnie, cieszyć się świeżym powietrzem, zanim wypełni się ono spalina mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie mózgu. Ruchy dłoni związane / malowu iim-m, grą
codziennego ruchu ulicznego. Zachowanie pełni życia wymaga połączenia głębokiego oddychs na fortepianie lub robótkami ręcznymi mają korzystny wpływ na zdolność my ||«»/umowania.
świeżym porannym powietrzem, dużej ilości świeżego powietrza z odpowiednią dietą, głęboi
sem i regularnych zabiegów shiatsu.
m. jarzmowy m.
śmiech owy
m. podłużny nosa
m. opuszczający kącik ust
(czworoboczny wargi dolnej)
Kiedy śmieje się twarz, Kiedy marszczy się twarz,
śmieje się także żołądek. marszczy się żołądek.
żołądek
żołądek
(iłowa
bóle głowy, migrena, ociężałość, bezsenność, nerwice, niedożywienie włosów i skóry czaszki, łys nie
plackowate, nerwobóle potyliczne
Twarz
okresowa krótkowzroczność, nadwzroczność, zez, ptoza, astenopia, blokada nosa, zapalei /atok,
t i k i nerwowe, nerwobóle, bóle zębów, ślinotok, paraliż twarzy, łuszczyca
f J/M/ł/r midłopatkowy
*mvMir i.uniona, utrata apetytu, nerwobóle ramienienia, zgaga
i »m-.ii,i lewa) choroby serca, /abur/enia żołądkowe i jelitowe, choroby tr/ustki
fi if.M i.i piawa) gastropto/a, dolegliwości wątrobowe, kamienie żółciowe
CMt^/r międzyłopatkowy
*nm,i oskr/clowa, choroby układu oddechowego, zgaga, nerwobóle międzyżebrowe, u t r a t a a| im
ikt/ ywicnie kręgosłupa w rejonie piersiowym
Itii.-n.i U-wa ) zaburzenia żołądkowe i jelitowe, dolegliwości trzustki, choroby serca tłti.-
n.t (trawa) dolegliwości wątroby, kamienie żółciowe
Ob\?<ir podłopatkowy
t « k i / \ i a , dolegliwości nerkowe, zaburzenia nadnerczy, obstrukcja, biegunka, postr/ały, pr/c bn, t t|
ysk(')w międzykręgowych, rwa kulszowa, lordoza, skolioza, moczenie nocne Ikm.i strona)
zaburzenia żołądkowe i jelitowe, choroby trzustki ||n,m.i strona) dolegliwości wątrobowe, kamienie
żółciowe
|*u» miednicowy
n»l»»tnikcja, zaburzenia jelitowe, przemarznięcia, nagromadzenie podskórnej tkanki UUS/.CA
ln»'łtunka, postrzały
krzyżowy
ści prostaty, choroby pęcherza moczowego, moczenie nocne, nieregularne mcnslni ja,
brak pobudliwości płciowej u kobiet, zaburzenie wydzielania hormonów plciow]
Ofazar pośladkowy
kuls/(twa, impotencja, zmęczenie nóg, hemoroidy, dreszcze
f Namikoshiego
lMc>|{unka, obstrukcja, rwa kulszowa, lumbago, zmęczenie nóg, przepuklina dyi HHft l /y
kręgowych, nieregularne menstruacje, bóle menstruacyjne, dreszcze, dolegliwości worc fcMuowcgo,
moczenie nocne, nadczynność gruczołu prostaty, impotencja,oziębłość, pr/.cdwc^ f|rtkulacja
fańczyny dolne
iw« kuls/owa, /.męc/enie nóg, dres/c/c, ból kolan, obr/ęk nóg, beri heri, ro/ciiigni^ic Act
Ałlnllesa, dolegliwości nerkowe, moc/enie nocne, reumaty/.m, /.wichnięcie stawu hiodrov
iml.iwa stopa
Choroby, których NIE WOLNO LECZYĆ
metodą shiatsu
1. Choroby przewlekłe
Środki ostrożności
1. Nieodzowne jest dokładne zapoznanie się z podstawami terapii shiatsu.
2. Ustabilizowanie ucisku wymaga opanowania pozycji przyjmowanych przy zabiegach.
3. Terapeuta musi mieć równo przycięte paznokcie i umyć ręce przed każdym zabiegiem. Podstawowe zabiegi
4. Ważne jest też, by przed zabiegiem oddychał głęboko, uregulował oddech i skoncentrował sij
5. Pacjent przed zabiegiem powinien się wypróżnić oraz odprężyć fizycznie i umysłowo.
6. Zabiegu nie należy rozpoczynać wcześniej niż po trzydziestu minutach po posiłku pacjent^
kiedy jego żołądek nie jest jeszcze pusty, ale i nie przepełniony.
7. W sytuacji gdy przypadłość pacjenta (np. zwichnięcie stawu, przepuklina dyskc
międzykręgowych, hemiplegia czy ciąża) uniemożliwiają mu swobodne poruszanie ciałer
zadaniem terapeuty jest dostosować swoją pozycję do jego pozycji i regulować intensywne
ucisku.
8. Punkty ucisku muszą być dokładnie określone. Od samego początku nacisk powinien mii
odpowiednią siłę i nigdy nie może być zbyt silny.
9. Czas trwania sesji terapeutycznej mieści się w granicach od trzydziestu minut do jedr
godziny i należy go dostosować do wieku, płci, objawów chorobowych i ogólnego stanu org
nizmu pacjenta.
10. Terapeuta powinien przeprowadzać zabieg z całkowitą uwagą i poświęceniem.
K>soby uciskania
zakończenie palic/.la
dalszego (płytk;
paznokciowa)
•IN
Ucisk jednym kciukiem Ryć. 4. Ucitk jednym kdukicm Ucisk dwoma palcami Ryć. 7. UcUk palcem wtkan i
przeciwległym kdul
Ucisk wykonywany kciukiem prawej lub lewej palcem wskazującym i przeciwka palce
dłoni, pozostałe cztery palce spoczywają lekko ukiem wska/uj;|cy
na ciele pacjenta i służą jako podpora (ryć. 4). upiis/.ki kciuka i palca wskazującego mr|
d ł o n i w odległości zbliżonej do lej, ' K . i / a n o
na rysunku 7, terapeuta uri sk /a pomocą
obu palców. Ten
i, k u stosuje się podczas zabiegów na |k i
sióp.
Ryć. 5. Ucisk dwoma kciukami
palcem środkowym kciuk
ującym
lic palca środkowego kładziemy na »iu MI Ryć. 8. Ucisk palcem środl i
p ak a wskazującego tej samej dłoni. M |. wskazqjącytn
'/ CMIC palców (ryć. 8) umożliwia stały i«|
Mis/k;| palca wskazującego. Ten rodzaj
u M..sti|i- się pr/y wykonywaniu zabiegu po
Hi«'it u h nosa.
Ryć. 9. Ucisk lewym palcem środkowym
Ucisk dwoma kciukami na prawy palec środkowy
Y
łokciowo-nadgarstkową ora/, powierzcl
nadgarstka.
[Ucisk skoncentrowany
Ryć. 21. Ucisk przerywany
nasilany ucisk wykonywany przez pięć tłumi
sekund. Po osiągnięciu wymaganej ucisk jest
stopniowo rozluźniany, ||tfM|H-uta nic ixl pięciu do siedmiu
dopuszcza do sytuacji, w której dotyka ciała
Ryć. 22. Ucisk wstrzymywany pacjenta. Następnie nile stopniowo nasila Ryć. 26. Udik drgąjąpy
ucisk. Ucisk ten powtór/.yć kilka razy.
Wykonuje się go kciukiem na kciuk.
nt.t musi /.awsze rozpoczynać zabieg od lewej strony. Pacjent leży na prawym boku. j *\|
Mostowana. Lewa noga, zgięta w kolanie, spoczywa na prawej, a lewe kolanu t | li .
tlmiowy spoczywają na podłodze, co zapewnia ciału stabilność. Tułów musi byt. -in
około 60 stopni względem podłoża. Poniższe zalecenia dotyczą lewej strony ciul l*l»Myu
pacjent powinien położyć się na lewym boku, by terapeuta mógł zastosować / i s! n tnie
ciała.
tchawica
trójkąt tętnicy
szyjnej
m. czworoboczny
Ryć. 22
środek tułowiu
Ryć. 24. Dziedęć punktów obszaru Ryc.25.Ułointopd
podlopatkowego i lędźwiowego wykonywania abiegu
na obszarze podlopatkowym
0
0 Ryć. 30
ni. biodrowo-1
Ryć. 39
MI . \vielod/ielny -żebrowy Ryć. 41. Kierunek ucUku
m. najdłuższy] ' nadiopatkowefo
mm. d/\\ ;;j.ic/c . grzbietu _m. , Poprzeczny przekrój
kolcowy
żeber grzbietu
klatki piersiowej
•M* nl/cniowy
sióiliny krąg
\ piersiowy
przepona wątroba rdzeń kręgowy
śledziona
m. m,j współczulny zwój
popr nerwowy
nadnercza
nerki okrężnica wstępującav
okrężnica
moczowód m. czworoboc organy
lędźwi wewnętrzne
zstępująca
kątnica
żebro
okrężnica środek siódm
csowata tutowia pbrtk
pęcherz
:
•:" V-Mv::^r't':f' :% : -/HtłP"*' " v-
'«* :-':;'"'•• '-• •'-" : :-.••' ".'=-;
podlopatkowefo i lędźwiowego
Zabieg 6: Obszar podłopatkowy i
Ryć. 42 lędźwiowy
Po/.ostajac w takiej samej po/.ycji, tcriipculn j
suwa się w dół do wysokości pośladków pncjt W
tym pr/.ypadku tak/e stosuje się ucisk dw
kciukami (prawy kciuk pod lewym kciukiem;
opus/ki kciuków skierowane są do góry (ryć.
Punkt 5 obs/aru międ/ylopalkowego to puii
obs/aru podłopatkowego. Ucisk wykonuje
kilkakrotnie na d/iesięciu punktach, pocwy od
tego punktu do ostatniego, polo/onego <
piątego kręgu lędźwiowego. Punkty polo/oi na
linii równoległej do kręgosłupa (ryć. Uciska się
przez trzy sekundy ka/.dy punkt, H zabieg
należy powtór/yć t r/.y ra/y (ryć. 47 Za
trzecim powtór/eniem uciska siv silnie r pięć
Ryć. 43 sekund dziesiąty punkt, te/ tr/.ykrotnie.
Zabieg 5: Obszar międzyłopatkowy
Pacjent spoczywa w takiej samej pozycji Ryć. 47 Ryć. 48
przy poprzednim zabiegu. Terapeuta klei
prawym kolanie po lewej strome pacjenta i
biodra. Natępnie prostuje ramiona w łokc
Lewy kciuk umieszcza pod prawym i wyk<j
ucisk obydwoma kciukami jednocześnie po*;
na wszystkie pięć punktów obi
międzyłopatkowego na linii równoległe
kręgosłupa, począwszy od najwyższej
kończąc na najniższym punkcie (ryć.
Ciężar ciała terapeuty spoczywa na pac)
dzięki wyprostowanym łokciom.
Ryć. 44
wykonuje się przez trzy sekundy na każdy i
powtarza trzykrotnie. Należy uważać
ucisk nie był skierowany bezpośredni^
łopatkę lub na krąg, lecz na obszar poi Ryć. 49 Ryć. 50
nimi, równoległy do kręgosłupa, to znać
prostownik grzbietu (ryć. 45).
łopatka
Ryć. 51. Mianie nóg i nogi 7: Obszar
biodrowy
imvu)i|c się w kierunku stóp pacjenta, wyko-lii|i|i
ucisk kciuka na kciuk, terapeuta ut ł r/y
punkty polo/one na linii biegnącej IV »u!
obs/.aru kr/yżowego w kierunku pasa (ryć. 53).
Ryć. 52. Nerw kulszowy, Nacisk na każdy punkt mai trwać tr/y
nerw goleniowy i sekundy, a cały zabieg powtór/.yć trzy razy
wi^/adło biodrowe tylne mięśnie nogi
-piszczelowe (ryć. 54-56).
głowa boczna
m. czworogłowego Ryć. 53. Punkty shiatsu na pośladkach ł tylnej
części nóg
Ryć. 54
gr/obień biodrowy
m. dwugłowy uda obszar
krzyżowy
dół kolanowy
m. najdłuższy uda
m. podeszwowy (krawiecki) nerw
nerw kulszowy kulszowy
m. dwugłowy uda m. dwugłowy udał .
(głowa krótka) m. (głowa krótka)
m. brzuchaty łydki dwugłowy uda
głowa przyśrodkowa (głowa długa)
m. brzuchaty łydki
głowa boczna
m. płaszczykowaty m. podeszwowy
Ryć. 55
ścięgno Achillesa
tylny obszar
n. skórny łydki goleniowy
przyśroakowy
m. płaszczkowaty
kostka boczna
Ryć, 56
nyo. 04. runu
Ryć. 57 kość k i/ y/ o wa
Zabieg 12: Obszar bruzdy pod- Następnie terapeuta klęka napr/cciwko łyd
kolanowcj jcnta. 'Ir/.ymając dłonie tuk. jak pokn/i
Pozostając w takiej samej po/.ycji tera /Ujęciu 71, chwyta łydkę i stosując tr/yscki
przesuwa się do stóp pacjenta. Kciukami uciski wyciskające pr/esuwa się w ilól
manymi tak, aby ich krawędzie stykały mięśnia br/.uchatego łydki do ścięgna Ai
sobą, naciska trzy razy przez trzy sęk Pokonanie tej odległości wymaga wyk
każdy z trzech punktów położonych na br s/eściu ucisków, /abieg należy powlńr/j ni/y
podkolanowej (ryć. 53), posuwając si (ryć. 72 i 73).
zewnętrznej do wewnętrznej strony koni
(ryć. 66).
Ryć. 66
Ryć. 72
V , ł :^j;
' ''%^^j
Ryć. 67 Ryć. 68
Łokcie odwiedzione
na boki.
H, Ukiad kciuków podczas
terapii obszaru
podeszwowego
strona
wewnętrzna |i Ucisk kciuka na kiuk M
Zabieg 16: Obszar podeszwy stopy obszar podeszwowy
Pozostając w takiej samej pozycji terapeuta Ryć. 81. Punkty shiatsu na podeszwie
stopy
klęka na lewym kolanie. Cztery punkty ucisku
(ryć. 81) położone są na prostej linii biegnącej
przez środek stopy, począwszy od przerwy
między podstawami drugiego i trzeciego palca, a
kończąc na pięcie. Ucisk wykonuje się za
pomocą dwóch kciuków trzymanych w taki
sposób, aby ich zewnętrzne krawędzie stykały
się z sobą. Ucisk powinien trwać trzy sekundy i
należy go powtórzyć trzy razy na każdym
punkcie (ryć. 83). Na końcu zabiegowi pod-
dawany jest łuk podeszwowy, przy czym prawy
kciuk znajduje się pod lewym. Ucisk powinien
m i n iiiK-il/ _ gr/.hielowe
_ _ u. ptnlcs/wowy mi<,%il/ykosiny
m. pr/cciwstawiac/ palca piątego
ni. /.ginąc/ palca piijtcgo k i ól k i
odwod/icid palca puitcgo
Ryć. 85
Zabieg 3: Obtzar pośladkowy
w takiej samej po/.ycji juk
popr/edmm /.abicgu, terapeuta pr/esuwit nic,
Prostowanie pleców na wysokość bioder pacjenta i khul/.ic prawu,
płasko na prawym pośladku, a lewo. na k
Zabieg 1: Łopatki pośladku pacjenta. Okre/ny, skierowań;
Terapeuta klęka na lewym kolanie na zewnątrz ucisk stosuje tak jak w pr/yp
wysokości łopatek pacjenta, biodra uniesione zabiegu na łopatkach (ryć. 86): tr/y rnx
po lewej stronie. Następnie terapeuta prostuje lewym pośladku, tr/y ra/y na prawym poAl
okrężne m
ramiona i kładzie prawą dłoń na prawej połączone z oraz pięć razy na obu pośladkach (ryć. 91).
łopatce, a lewą dłoń na lewej łopatce pacjenta. na łopatki
okrężne ru
Dłonie powinny przylegać mocno do skóry. połączone z Zabieg 4: Kręgosłup (wyrostki
Najpierw lewą, a potem prawą dłonią terapeuta na pośladki poprzeczne)
wykonuje okrężne ruchy w kierunku Ryć. 86. Okrężne ruchy na fopa i Klęcząc na kolanach terapeuta obraca l w
zewnętrznym, to znaczy prawą dłonią zgodnie z pośladkach
kierunku kręgosłupa pacjenta. Nanlv unosząc
ruchem wskazówek zegara, a lewą w kierunku biodra i trzymając dłonie na kregos (ryć. 92)
przeciwnym. Zabieg należy powtórzyć trzy razy uciska go ruchem w górę i w dół. D mocno
na każdej strome (ryć. 86), a później pięć razy Nastawianie wyrostków przylegają do skóry. Dzieląc odk| między
Ryć-91
równocześnie na obu łopatkach (ryć. 87). poprzecznych kręgosłupa górnymi kręgami piersiowymi a kr$;
lędźwiowymi na sześć równych c/ęsci, lcr«r
Zabieg 2: Boczny obszar brzuszny uciska po dwa razy każdy punkt w rytmie mi
Poruszając się do tyłu terapeuta kładzie dłonie dwa, trzy i cztery (ryć. 93). Ułożenie ra.k /.mi się
po obu stronach bocznych okolic brzucha tak, podczas stopniowego pr/csuwania u czasie
aby cztery palce każdej dłoni naciskały ciało zabiegu w dół kręgosłupa (ryć. 95). Ryć. 94
pacjenta w okolicach przepony, a kciuki znaj-
dowały się bezpośrednio pod łopatkami i
przeponą. Synchronizując ruchy z oddy-
chaniem, na raz terapeuta unosi dłonie do góry,
na dwa opuszcza (ryć. 88). Zabieg należy
powtórzyć rytmicznie dziesięć razy (ryć. 89 i 90).
kręgosłup
Ryć. 88. Uciskanie w górę i ••16 punktów nastawiania
w do! bocznych fclffothipa i wyrostków
obszarów brzucha •lipowych
m. długi przepona
grzbietowy
Ryć. 95
Ryć. 96. NuUwianie kręgów
Zabieg 5: Kręgoship
Klee/ąc na lewym kolanie / poilmcsionymi
drami, j a k pr/y zabiegu 4 pr/.y nastawij
wyrostków poprzecznych, terapeuta nasti
wyrostki kręgosłupa w tych samych sześciu pi
tach (ryć. 93). Naciska lewą dłonią na kręgos
palce skierowe na głowę pacjenta, a nastęj
kładzie prawą dłoń na lewej pod kątem 90 st<
(ryć. 96). Z kolei środkowy palec lewej
kładzie dokładnie w punkcie położoj
bezpośrednio pod siódmym kręgiem szyji
Podczas uciskania terapeuta prosi pacjent Ryć. 101
wydychanie powietrza zgodnie z rytmem ucis
Ucisk każdego punktu powinien trwać sekunt
cały zabieg należy powtórzyć dwa razy. Poć
Ryć. 97 zabiegu dłonie terapeuty przesuwają się w
boc/ny obs/ar
łydkowy
Ryć. 104
*>
Ryć, 105. Układ mięśni kończyny dolnej (przód)
kulir biodrowy
pimlni górny
tu. pośladkowy
śiaini
m. biodrowy
m. Ryć. 106. Nerw udowy, wspólny nerw
lędźwiowo-- strzałkowy i układ mięsni
ni. n a p i n aj ąc y udowy duży kończyny dolnej (przód)
powieź szeroką m. łonowy
ni. krawiecki
trójkąt udci
m. przywo-
dzący długi
grupa mięśni
przywodzących
rapk
Ryć. 112 pod kością, łonowi) i końyyitc na | II Punkty ihiatou na boomym
położonym nad stawem kolanowym w ecntl obszarze udowym Ryć, 117
c/yści środkowego obs/.aru nilowego,
każdego punktu powinien trwać tr/y sel »* IMMW
KliiAVV
Zabieg należy powtórzyć tr/y ra/y (ryć. 112-1] punkt
Numikoshiego
więżą dło
biodrowo-
-piszczelowe
głowa boczna m. dwugłov
uda
m. czworogłowego'
m. półbłoniz
główka ko|
strzałkowe
Ryć. 114 m. brzucha
łydki (śroc
głowa) m.
brziu łydki
3: Boczny obszar udowy
(bc głowa) •p«H/yw;t / wyprostowanymi nogami. IA
m. piszczelowy m. strzał klvc/.y obok ud pacjenta. Zaledwie
przedni długi Ryć. 119
opus/karni kciuków naciska kolejno |tf*y
ścięgno
Hckundy punkty położone wzdłuż
ktH'/ncgo obs/.aru udowego, począwszy
m. prostownik palców iklu położonego bezpośrednio pod
długi
ktsMar/.cm, kończąc na punkcie n nad
m. strzałkowy krótki
stawem kolanowym. Zabieg |pi»wiór/.yć
m. strzałkowy trzeci tr/y ra/y (ryć. 117 i 118).
boczny obszar
łydkowy
Ryć. 135
m. trójgłowy
ramienia
obszar pachowy (pierwszy punkt
środkowego obszaru ramienia)
SfłUdSrŚ"" P«nkt dotykowy!
l lnic romi
pwmESUcgo ? y P «'
nawrotny
czworoboczny
mm. glistowate
(pierwszy i drugi)
>
ni. dwugłowy ramie
nia (krotka głowa)
m. dwugłowy ramie- j
nią (długa gfowa)
m. ramienny nerw
cio
wy
i
ukł
ad
mt
cfc
ita
ra
mi
eni
a
(pr
zÓ
4
,'
m. nawrotny obły
!_ m. zginacz
nadgarstka
promieniow
y
m. dłoniowy długi
- m.
zg
in
ac
z
kc
iu
ka
dł
ug
i
- m. zginacz
palców
powierzcho
wny
m.
Ryć. ISO. Wyczuwanie tętnicy Punkty ihlatłu na środkowym
obtzara ramieniowym Ryć. 156
promieniowej
wyrostek rylcowaty
kości promieniowej
Ryć. 162
Zabieg 4: Środkowy obszar
przedramienia Ryć. 166. Punkty shimttu ni bocznym
Terapeuta pozostaje w takiej samej po: obszarze ramkni*
podczas zabiegu opisanego poprzednio,
shiatsu na środkowej części przedrą] ni nalaniu
położone są w trzech równoległych rzęd;
osiem w każdym. Pierwsze punkty w ki
rzędzie stanowią trzy punkty ułożone p
tuż pod trzema punktami dołu łokciowe
157). Kładąc jeden kciuk na drugim, ten
uciska przez trzy sekundy każdy puri m ramto
162). Ucisk należy wykonywać pociągając
skórę w kierunku nadgarstka. ni tffygl
niinicmn
m. jarzmowy 211
większy m. czołowy
m. nosowy m. jarzmowy
mały
m. dźwigacz m. dźwigacz
wargi górnej kąta ust
m. żwacz m. m. marszczący
brwi m. jarzmowy
śmiechowy więlcszy
m. podłużny nosa m.
m. obniżający kąt
ust nosowy
m. obniżający ni. dźwigacz
dolną wargę wargi górnej
m. bródkowy ni. dźwigacz
kąta ust
m. okrężny ust
Klatka piersiowa
Ryć. 231
Zabieg 1: Obszar międzyżebrowy od mostka i przesuwając się na zewnątrz
Pozostając w takiej samej pozycji jak przy boki (ryć. 229). Ucisk wykonuje się l Zabieg 2: Okrężny ucisk dłonią na
zabiegu twarzy, terapeuta kładzie prawą dłoń z kciukiem przez dwie sekundy na każdy p obszar mostkowy i piersiom
wyprostowanym kciukiem na klatce piersiowej zabieg należy powtórzyć jeden raz Pozostając w takiej samej po/ycji jak
pacjenta obok ramienia, dla podtrzymania. 230-232). Następnie kładąc lewą dłoń p uprzednim zabiegu, złączonymi kciukami
Lewym kciukiem uciska mięśnie międzyżebrowe klatki piersiowej, dla podtrzymani peuta uciska przez tr/y sekundy ka/dy /, p
(wewnętrzne i zewnętrzne). Punkty .wykorzysty- pomocą prawego kciuka terapeuta roz punktów położonych na linii bicgni|ccj od n
wane podczas tego zabiegu położone są między zabieg na mięśniach międzyżebrowy ka wzdłuż jego trzonu (ryć. 229). /jitycg ni
żebrami w sześciu rzędach, zaczynając prawej stronie. powtórzyć trzy razy (ryć. 2.13 i 2 M), U«^§!
może być ani zbyt silny, ani te/, /.byt §*•!(< i
Ryć. 229. Punkty shiatsu na obszarze nie wolno uciskać bc/poirednio nt l mostka.
międzyżebrowym
Ryć. 234
rękojeść mostka
Ryć. 232
Zabieg na obszarze
ptoniowym
mięśnie międ
/cwnętr/ne
wyrostek micczykowaty
mięśnie młfday
Ryć. 235. Okrężny ucitk na obazar piersiowy Następnie jednoc/citiiic obiema dłońmi ter
Ryć. 239. Narządy brzucha
ta uciska ruchem okrv/nym (d/.icsicć
ohs/ar piersiowy pacicnta (k hit kg pier
w kierunku na zewna.tr/ (ryć. 235). Pod
powracając dłońmi na wy/s/y obszar pi< i
trzymając je ściśle przy ciele pacjenta, ta
uderza nimi jednocześnie w dół przez
1
piersiowy i prosi pacjenta o wydychanie /oiiidck
trza przy każdym takim ruchu (ryć. 23< wątroba \ ślcd/iona
Zabieg należy powtórzyć dwa razy. Na
dłonie terapeuty powracają na wyższy
tr/.ustka
piersiowy i zwalniają ucisk. p""
okrę/nica popr/cc/na
Ryć. 236. Ucisk w do! na obszar pienie
jd i io k i ^ u
Ryć. 237
kćitnica
okrv/nica csowuln
v«>«tt'k robac/kowy
prosltika
br/ucha
110
Zabieg 1: Seria ucisków dłonią Ryć. 241. Punkty icrłł udików dłonią Ryć. 246
Terapeuta klęka twar/.ą do prawego boku pac-
jenta. Pozostając w pozycji na wznak pacjent
kładzie obie dłonie na klatce piersiowej lub
prostuje prawe ramię na prawą stronę, a lewe
kładzie wzdłuż ciała. Kładąc lewą dłoń płasko
na lewym kolanie terapeuta wyszukuje prawą
dłonią i uciska kolejno następujące punkty:
1. górny obszar żołądka lub dołek nadbrzusza,
2. jelito cienkie, 3. woreczek żółciowy, 4. ślepa
kiszka, 5. wątroba, 6. śledziona, 7. okrężnica
zstępująca, 8. okrężnica esowata, 9. prostnica
(ryć. 239 i 241). Każdy ucisk powinien trwać
trzy sekundy. Zabieg należy powtórzyć trzy razy
(ryć. 242-250).
Zabieg 2: Dwadzieścia punktów na Ryć. 253
brzuchu
Terapeuta klęka na prawym kolanie ot
prawego pośladka pacjenta. Unosi lewe koi i
biodra. Z dwudziestu punktów brzus (ryć.
251): l, 2 i 3 położone są na linii biej od
bruzdy nadbrzusznej do okolic tuż
pępkiem; 4, 5 i 6 znajdują się bezpośrednio:
pępkiem i sięgają do pęcherza moczowe
leży na ślepej kiszce; 8 na okrężnicy wstępu] 9,
10 i 11 na wątrobie; 12 na żołądku; 13, 14] na
woreczku żółciowym; 16,17 i 18 na okr
zstępującej; 19 na okrężnicy esowatej i
prostnicy. Złączone zewnętrzne kraM
kciuków terapeuty i rozłożone po bokach t\
pacjenta pozostałe palce rąk tworzą razem! W
Ryć. 251. Dwadzieścia punktów (ryć. 252-268). Ucisk powinien być zsync
na brzuchu nizowany z oddechem pacjenta. Każdy Ryć. 255
powinien trwać trzy sekundy, a każdy z dv stu
punktów powinien być poddany zabić trzy
razy.
Ryć. 269. Punkty ihiatau na obszarze Zabieg 3: Obazar jelita cienkiego 271 Palący i okrężny udak dłonią
jeb'ta cienkiego Pozostając w takiej samej po/.ycji jak
poprzednim zabiegu, obydwoma kciukami
manymi w taki sposób, aby ich
krawędzie stykały się, terapeuta uciska pi
sekundy każdy z ośmiu punktów na
cienkim (ryć. 269). Ucisk powinien rozpc od
miejsca położonego ukośnie wzf
prawego boku pacjenta i powyżej pępl
musi być zgodny z ruchem wskazówek
Zabieg należy powtórzyć trzy razy.
Ryć. 273
kolec biodrowy
przedni górny
Ryć. 282
Ryć. 24. Nastawianie wyrostków kręgowych Ryć. 25. Ucisk dionią na d!oń w dół Ryć. 28. Środkowy obszar udowy Ryć. 29. Boczny obtzar udowy
Ryć. 30. Obszar rzepki Ryć. 31. Boczny obszar łydkowy Ryć. 34. Obszar palcowy Ryć. 35. Odchylanie Kopy w
kierunku Jej grzbietu
Ryć. 41. Prostowanie ramienia Ryć. 44. Prostowanie ramienia Ryć. 45. Prostowanie ramienia
(1) (4)
Ryć. 40. Środkowy obszar (5)
przedramienia
Ryć. 46. Środkowa linia głowy Ryć. 47. Obszar nosowy Ryć. 50. Uciskanie dwoma kciukami
na obszar brzuszny Ryć. 51. Falujący uciik dłonią
Ryć. 48. Obszar piersiowy Ryć. 49. Uciskanie dłonią na Ryć. 53. Ugniatanie w kierunku
obszar brzucha Ryć. 52. Okrężny ucisk dłonią górnego obszaru krejotłupt
Ryć. 54. Ucisk ciągnący w górę na
bocznym obszarze brzusznym
Rozdział 4
Ryć. 2
opuszczanie
ramion
Celem nimcjM/cgo rn/il/lulu |ol poka/ante dwóch wa/nych lunkc)i, jakie
samodzielne stosowanie /ubiorów slnatsu. Ponieważ wymaga to użycia dłoni i
należy opanować piawullowr mriody uci skania i>ra/. polo/.enie ws/ystkich
wowych punktów na całym ciele. Po pierws/.e, wykorzystanie własnego ciała jak
riału ćwiczebnego ułatwia i przyśpiesza c)panowanie podstaw stosowania zabiegi
tsu na innych osobach. Po drugie, samodzielne wykonywanie zabiegów na v
ciele pomaga zaobserwować, które jego części znajdują się w dobrej kondycji.
wymagają uwagi, oraz dowiedzieć się, jak leczyć dolegliwości, zapobiegać ro<
chorób, dzięki czemu stanowi program utrzymania dobrego stanu zdrowia.
Szczególnie ważne jest zachęcanie dzieci, nawet najmłodszych, uczeszc/ajm
niższych klas szkoły podstawowej, do rozwijania nawyku codziennego inclywidi
wykonywania zabiegów shiatsu, ponieważ sprzyja to rozwojowi fizycznemu i i
niu siły w okresie intensywnego wzrostu. Prawdopodobnie najważniejszy dli
będzie czwarty zabieg na obszarze twarzy. Shiatsu na obszarze ponadoc/nym, i
ocznym i na skroniach oraz naciskanie dłonią gałek ocznych usuwa zmec/eni
sprzyja ogólnej dobrej kondycji oczu i zapobiega okresowej krótkowzroc/.nośt
/abieg na obszarze twarzy wzmacnia dziąsła, zapobiega próchnicy i zapalemo
ustnej. Dzieci powinny być zachęcane do poświęcania pięciu minut d/ienm
/abiegi.
Wszystkie zabiegi shiatsu omówione w poprzednich ro/d/ialach, / wyj
/.abiegów na prawym i lewym obszarze międzyłopatkowym, można wykonywaj M
czołowa linia
włosów
czubek głowy
\
Ucisk powin Ryć. 20. Ucisk dłońmi na ot*
wykonany
oś symetrii kątem pros skroniowy
dziąsła szczęki
Ryć. 33. Obizar nadiopatkowy Ryć. 34. Kierunek udaku Ryć. 36. Obtzar podłopatkowy i lędźwiowy Ryć. 37
obszaru nadłopatkowego
tylna oś symetrii
łopatka
;j * ,' /
boczne punkty i \\ • i,
szyjne /
punkt y —
nadłopatkowy
inić
:ąta
e
punkt
wyrostek Niimikoshiego pnlo/ony jest skośnie
kości i/j?leilem pr/.cdnicgo górnego kolca
ogonowej obszar
pośladkowy M«'.liowego, okoli) pięciu centymetrów od
MVK' lv -łupa, na linii łąc/.;|cej go / kością wą
(ryć. 44). Punkt ten znajduje na śred-lin
mięśniu pośladkowym, w miejscu .j.iłe/.ienia '•• } Av
nerwu pośladkowego. Ucisk na ten link i
przechodzi zatem przez górne nerwy iwl.ulkowe
i wywiera wpływ na nerw kulszowy. ii-f na tym
punkcie wymaga ucisku prawym
większy •\wm kciukiem, skierowanymi na siebie Zabieg ten można wykonywać w
obszar • tu 'legie na takiej samej wysokości, zaś
krzyżowy (klęcząc na obu kolanach) albo, jeśli
(ale cztery palce muszą spoczywać, dla wygodniej, w pozycji stojącej, l 'eisk
Ryć. 40. Punkty sMatsu na pośladkach i n h t / y m a n i a , na przednim górnym kolcu być skierowany do góry, na wiek s/e \%
Zabieg 3: Grzebień biodrowy (ryć. 45). szowe, musi być głęboki i silny, l
Punkty położone na grzebieniu biodrowym sekund, a cały zabieg należy powtór/yć
zaczynają się bezpośrednio obok stawu
Zabieg 3: Przedni obszar udow
krzyżowo-biodrowego i biegną wzdłuż
Siedząc z wyprostowanymi noga
zewnętrznie wygiętej linii (ryć. 40). Po każdej
kolano lekko uniesione, miciśnij o
stronie jest ich trzy. Zabieg na tych punktach
Ryć. 42 kciukami (prawy pod lewym) picrwtu
wymaga ułożenia kciuków poziomo na wysokości
punkt udowy, poio/ony hc/pofa
każdego z nich; ucisk wykonuje się przez trzy Nogi przedniej części kości uilowei (ryć,
sekundy na każdy punkt. Zabieg trzeba
podparcia obejmij udo c/lcrcma pul
powtórzyć trzy razy (ryć. 41). Czterema palcami Zabieg na nogach rozpoczynamy^
45
dłoni (ryć. 47). Pr/e/ l r/.y Hckuiuly
każdej dłoni należy objąć boczny obszar brzuszny i równoczesnego uciskania put każdy z dziesięciu punktów polo/onyi
przesuwać je w dół w miarę uciskania kciukami położonych na prawym i lewym posiać
kolejnych punktów. Ryć. 48
następnie przechodzimy do lewej, a pot
Zabieg 4: Obszar krzyżowy prawej nogi. Podajemy tu opis zabiegu;
dla lewej nogi, ponieważ zabieg dla 49
Trzy punkty obszaru krzyżowego położone są na
wykonuje się tak samo.
pionowej środkowej linii kości krzyżowej (ryć. 40).
Każdy punkt naciskamy przez trzy sekundy złączonymi
opuszkami obu kciuków. Zabieg trzeba
Zabieg 1: Obszar pośladkowy
powtórzyć trzy razy (ryć. 42). Należy uważać na
Dwie linie, na których położone są po i
punkty, biegną od pierwszego
to, aby podczas uciskania ostatniego punktu nie
krzyżowego wzdłuż mięśnia pśladl
naciskać na kość ogonową. Ryć. 43
wielkiego ukośnie, na zewnątrz, w (k
40) i kończą się w bezpośrednim sąsu
większego krę t nr/.a. Do jednoc
naciskania punktów na lewym i
pośladku u/.ywnmy kciuków. Ucisk na
punkt powinien trwać t r/.y sekundy;
kolce biodrowy
pr/eilni goi uy
obs/ar
pachwinowy
Ryć. 50. Difedtó punktów
na środkowym
obtzarze udowym fałd pośladkowy
m. najdłu/s/y uda
(krawiecki)
guz
m. pr/ywodzący
długi
grupa mięsni
przywodzących
Ryć. 52
podkolanowym i tylnym
obszarze podudzia
dół
podkolanowy
tylny obszar
podudzia
Ryć. 75
Zabieg 12: Obszar grzbietu stopy
(międzykostny obszar
śródstopia)
Po wykonaniu zabiegu 11 naciśnij złożonymi
kciukami obszar śródstopia, zaczynając od
przerwy między podstawami pierwszego i
drugiego palca stopy, przez trzy sekundy każdy z
czterech punktów położonych na obszarze
grzbietowym u podstawy palców. Następnie
naciskaj po/ostałc trzy rzędy punktów, po
i i,,:., L- .nil
Ramiona Zabieg 3: Dół łokciowy
Punkt y nalc/.a.cc do obs/.nru dołu lok
Podobnie jak w przypadku zabiegu dla nóg, (ryć. X6) polo/one si» na linii biegnącej
poniższe objaśnienia dotyczą tylko lewego Ryć. 86. Punkty shiatau na dole wewnc.tr/nej strony (po stronic miilcg<
Ryć. 82. Punkty shiatsu na środkowym łokciowym, środkowym obszarze
ramienia. Zabieg dla prawego ramienia wykonuje obszarze ramienia do zewnętrznej (po stronic kciuka). Ot
przedramienia oraz na dłoni i palcach
się tak samo. ramię c/tcrcma palcami prawej dl
kciukiem, skierowanym c/ubkicm tl
naciskaj każdy z tych punktów pr;
Zabieg 1: Obszar pachowy sekundy i powtórz zabieg tr/.y r u/y (ryć
Wyciągnij lewe ramię w bok, dłonią do góry.
Połóż palce: wskazujący, środkowy i serdeczny 1 2 3 4 5 6 oś symetrii ctrona
prawej dłoni pod pachą (ryć. 82), kciuk na
promieniowa
bruździe naramienno-piersiowej. Naciskaj punkt
opuszkami palców przez pięć sekund i powtórz
zabieg trzy razy; ucisk powinien być skierowany
na obszar ponadłopatkowy (ryć. 83).
środkowy obszar
Zabieg 2: Środkowy obszar ramienia przedramienia
Sześć punktów środkowego obszaru ramienia Ryć. 17
położonych jest na linii prostej prowadzącej od
pachy do dołu łokciowego. Obejmując ramię
czterema palcami prawej dłoni, jej kciukiem,
zwróconym czubkiem w kierunku pachy,
naciskaj każdy z sześciu punktów (ryć. 82) przez
trzy sekundy i powtórz cały zabieg trzy razy (ryć.
84 i 85).
obszar
paców
Ryć. 84
Zabieg 4: Środkowy obszar przed-
ramienia pjimiinc c/terema palcami prawej dłoni ią
Dwadzieścia cztery punkty należące do c/.ęść ramienia, jej kciukiem, Mwanym
obszaru ręki położone są w ośmiu ukośnie do góry, naciskaj każdy ikt pi/.e/ tr/y
rzędach, po trzy w każdym, biegnąc sekundy. Powtór/ /abieg tr/y (tu. 95).
strony łokciowej (po stronie małego pal(
strony promieniowej (po stronie kciuka), 5g 6: Boczny obszar ramienia
pionowe znajdują się bezpośrednio pod M«H ramię tak, aby wewnętrzna część dłoni
punktami bruzdy łokciowej (ryć. 86). •wala się w górze. Sześć punktów uh do
Ryć. 96. Punkty shiatau na bocznym
kciukiem, skierowanym czubkiem do tego obszaru położonych jest na lm>'.n;icej obszarze ramienia i grzbietowy!
naciskaj każdy punkt przez trzy sekundy, ten wzdłuż środka mięśnia naramien-' u i obszarze palców
można wykonać tylko jeden raz (ryć. wyrostka obojczykowego łopatki do hi wy i osiek burko
łokciowego (ryć. 96). Zaciskając dla łopatki
Zabieg 5: Bruzda miedzy mięśniem j boc/.ny obii/ju
naramiennym a li/vmania kciuk wokół wewnętrznej części
ramienia
Trzy punkty leżące na tej bruździe znajc na p n i a , naciskaj każdy punkt przez trzy
linii biegnącej nieco ukośnie Ryć. 92 f»«lv prawym palcem wskazującym, środ-i Ryć. 97. Punkty
serdecznym. Powtórz zabieg trzy razy. boomyi
mdra
lrebi«
7: Boczny obszar przedramienia
jednoczesnego uginania czterech pal-fau
ważyć można ruch wspólnego zginacza
•iii! położonego obok łokcia. Miejsce, w 11
następuje ten ruch, stanowi pierwszy i u
punktów położonych na linii biegnącej rstka
do bocznego obszaru przed-/abieg na tych
punktach wymaga kcia i przywiedzenia
przedramienia k lalkę piersiową. Kciukiem
prawej dłoni, m w stronę łokcia, naciśnij
pierwszy IWostałe cztery palce prawej dłoni,
dla 3 niania, obejmują ramię. Naciskaj każdy
pi/c/. tr/y sekundy i powtórz zabieg trzy X i
99).
Ryć. 94
Ryć. 98 l j> obs/ar gr/.bictu
palców
boczny obs/ar
przedramienia
obszar grzbietu
ręki
Ryć, 99
Ryć. 100
Zabieg 8: Obszar grzbietu ręki bieg 11: Rozciąganie ramienia Ryć. 105. Rozdąfanie rmmtaii
Punkty na grzbiecie ręki polo/one są m / prawy kc i u k na środku lewej dłoni i obej-
kośćmi wzdłuż c/terech linii, po trzy pun n./ostalymi c/lerema palcami gr/.biet lewej
każdym rzędzie, biegnących od nadgarst h itlnicś prawą rękę na wysokość ramienia
MU
podstawy palców (ryć. 97). Prawym kciu .i^.nij do przodu lewą dłonią (ryć. 105). 1 1
zwróconym w stronę nadgarstka, nacisk 1 /.ciąga nie ręki należy wykonywać prze/ i
kolei przez trzy sekundy każdy z pu powtórzyć trzy razy.
zaczynając od strony kciuka. Dla podtrzy
chwyć lewą dłoń czterema palcami prawej
(ryć. 100).
tka piersiowa
Ryć. 106. Punkty shiatiu na
1: Obszar międzyżebrowy obtzarze pieiiiowyni
Ryć. 101. Punkty shiatsu na •\> u-n pr/eznaczony jest dla mięśnia pier-pi
obszarze palców większego oraz wewnętrznych i ze-i|i/tivch trzon mostka
mięśni międzyżebrowych. Naciśnij cm
wskazującym, środkowym i serdecznym u i i
bezpośrednie okolice bocznych n / o n u
mostka. Każdy palec powinien l«l.>w;ić
się między dwoma żebrami. i«i.ii',i|i|c
ramiona na boki naciskaj jed-4-sMu-
każdy z czterech punktów l/s A-
browych po prawej i lewej stronie ciała. /.cść
Ryć. 102
poziomych rzędów takich punktów i stronie.
Zabieg 9: Obszar palców Najpierw naciska się wyższe i/vil y. a
Istnieją trzy punkty nacisku na następnie trzy niższe. Ucisk inu-n l rwać
Ryć. 104 położone na linii biegnącej od dal trzy sekundy, a zabieg należy i A r tylko jeden
bliższego paliczka. Kciukiem i palcem raz. Ucisk wykonuje się z tnt p. vi;|gnięciem do
cym prawej dłoni jednocześnie nacisk tyłu (ryć. 107 i 108).
punkt na obszarze grzbietowym i dł
lewego kciuka przez trzy sekundy, Ryć. 107
lekko palce podczas uciskania punktu
szym paliczku. Następnie uciskaj prą'
stronę każdego punktu w taki sam s
zakończeniu zabiegu kciuka uciskaj cz ty
na pozostałych palcach w taki sami
(ryć. 102 i 103).
wyrostek iniee/ykowitty
Ryć. 108
172
Brzuch
Poniższe zabiegi można wykonywać w pozycji
siedzącej lub leżąc na wznak.
Zabiegi: Seria ucisków dłonią
Pierwszy punkt tej serii położony jest nad
przeponą, na dołku nadbrzusza. Drugi, trzeci,
czwarty, piąty, szósty, siódmy, ósmy
174
Zabieg 2: Obszar jelita cienkiego Ryć. 118. Punkty ihłatiu nad
Punkty uciskane podc/as tego /abiegu poło/one Jelitem cienkim
są na okręgu, którego środek stanowi pępek.
Pierwszy leży po prawej stronie, ukośnie pod
pępkiem, a pozostałe zataczają koło zgodnie z
ruchem wskazówek zegara (ryć. 118). Ucisk
należy wykonać palcami: wskazującym, środ-
kowym i serdecznym obu dłoni, poświęcając trzy 20 X
kład krążenia
Dolegliwości sercowe Ryć. l
bolesna. Zespół chorobowy charak-r/u|ijcy
się napadowymi bólami zamostkowy-
pioinieniującymi ku górze i do lewego
tinna. Najczęstszą przyczyną dusznicy
»m'l jest zwężenie naczyń wieńcowych,
występuje pod wpływem niedotlenienia
<l«-statecznego ukrwienia mięśnia sercowego.
serca. Polega na niezdolności do l i yn u ma
dostatecznego krążenia krwi f«ltvności od
potrzeb organizmu. Prowadzą mir] wady
serca, nadciśnienie tętnicze, choro-ln»»vśnia
sercowego. Może dotyczyć jednej lub komór serca.
Objawia się dusznością. 1 serca. Głównym jego
objawem jest nagły, hol dławicowy
umiejscowiony za mostkiem, iwiiiujący do
lewej ręki, barków, palców, E k. W postaci
wstrząsowej występuje spadek ;ina krwi i
bladość z obwodową sinicą. INC /. obrzękiem
płuc cechuje się dusznością li/lem. Do zawału
serca dochodzi przez ę, której przyczyną jest
zwężenie naczyń lonośnych i zatrzymanie
przepływu krwi |flnicy wieńcowej, co
powoduje przerwy Hity serca i obumarcie
tkanek.
Ryć. 3. Obizar międzytopttkow;
shiatsu
u której podejrzewa się nieregularności serca,
powinna przejść terapię metodą iii, ale przede
wszystkim musi unikać sub-|i pobudzających,
takich jak kawa, tytoń i ol, dokładnie
uregulować swoją codzienną l rtarać się
utrzymać ciało w dobrej konctycji. (, Pacjent
kładzie się na prawym boku, a tera-N wykonuje
zabieg shiatsu na czterech punk-pr/cdniego
obszaru szyjnego (zabieg zapo-lacy
gwałtownej akcji serca i wzrostowi ),
następnie na obszar/c nadtopatkowym ;iu
punktach na lewej c/cści obszaru
środkowy środkowy
obszar obszar między mieniem a a
Ryć. 5. Bru
przedramienia *vwnvtr/.nej małego i scrdcc/ncgo palca (ryć. 6).
ramienia piersiowym, ot bruzdy
piersiowej i nadt niivpnie tr/.ymając lewą dłonią wyprostowane
Ryć. 4. Powierzchnia iródramienia
m iv pacjenta za nadgarstek pociąga prawą
lewa strona obs/.aru mą /.a c/ubek małego palca pacjenta i potrząsa
piersiowego
obszar palca serdecznej mu-nicm pacjenta (ryć. 7 i 8).
V Pacjent spoczywa w pozycji na wznak, tera-ui.i
wykonuje zabieg na czterech punktach >:<> i
prawego obszaru nad- i podocznego jed-iH/i-
śnie. Stosuje lekkie uciski dłonią przez nieć
sekund oraz uciska dwa lub trzy razy na k i
oc/ne. Zabieg ten reguluje tętno poprzez id/nn ic
sztywność mięśni głębokich znajdujących się
odruchu Aschnera, inaczej zwanego tu hcm
między drugim a piątym punktem obszaru
oczno-sercowym. 4 Terapeuta wykonuje zabieg
międzyłopatkowego (ryć. 3). Terapeuta musi
na czterech nk t ach na obszarze
usunąć to napięcie.
międzyżebrowym lewego uwego obszaru
2. Pacjent pozostaje w pozycji leżącej na
piersiowego (ryć. 5). Specjalnej g i wymaga
prawym boku, terapeuta unosi jego lewe ramię
zabieg na lewym obszarze pier-yt u , który ma na
nad głowę i delikatnie wykonuje zabieg na trzech
celu rozluźnienie mięśnia •••owego i mięśni
punktach położonych na bruździe między
międzyżebrowych. Następnie |x-uta wykonuje
mięśniem dwugłowym ramienia a mięśniem pier-
zabieg na trzonie mostka. i)c okrężny ucisk
siowym, sześciu punktach na środkowym
dłońmi na obszar piersiowy i/cnia w dół przez
obszarze ramienia położonych na linii od pachy
obszar piersiowy.
do stawu łokciowego, ośmiu punktach na
łokciowej części przedramienia oraz na twardnieją i stają *i« lamliw* rtktt|
czterech punktach na powierzchni grzbietowej Nadciśnienie tętnicze emocjonalne może ipowodowiś p
i, w którym górne ciśnienie krwi (przy skur- wzrost ciśnienia krwi, WtaHM l
Ryc.7 m sercu) przekracza 160 mmHg, a dolne naczynie krwionośne pfkl, 00 H^|l
me (kiedy serce jest rozszerzone) 95 mmHg, pośrednią przyc/yną wytaw kroi 401
IM się za nadciśnienie. Istnieją dwa rodzaje W regionach Japonii, w klóryd
lśnienia: nadciśnienie pierwotne, któremu nie stałym składnikiem diety i gd/Jo ipc
/ys/.ą żadne objawy patologiczne i które jest duże ilości słonych potraw, odn*
liym stopniu zależne od czynników dzie- najwyższe wskaźniki /nchorOM
nydi. oraz nadciśnienie wtórne, które może nadciśnienie. Sód zawarty w loli
•powodowane chorobami nerek, gruczołów napięcie mięśni gładkich ścian
'li/nego wydzielania, chorobą Basedowa krwionośnych, powodując skurc/cn
Innymi czynnikami. Nazwy „nadciśnienie" podnosi ciśnienie krwi. Nadmierne
MV na oznaczenie nadciśnienia pierwot- ryżu prowadzi do nagromadzenia
conych kwasów tłuszczowych w orj
IpoiiY.ywc nadciśnienie może być przyczyną co z kolei jest przyczyną wapnienii
ilości, zawrotów głowy, szumu w uszach, krwionośnych. Umiar w korzył
uności, sztywności ramion, obstrukcji, braku takich pokarmów leży u podstaw
•wagi emocjonalnej, nerwowości i stałego gania tej chorobie.
il/cnia. Może doprowadzić do wylewu krwi . Nadciśnienie jest poważną c
Osoby nadwrażliwe i spięte są bardziej która powoduje wiele komplikacji
•w mi lv chorobę. Ponieważ mózg /.używa 20 gicznych. Obciąża ono serce i prowadź
ii całego tlenu wykorzystywanego przez przerostu (hipertrofii) oraz wywot
1X0
liu-j-u) lud/ie, któr/.y cierpią, na tę dolegliwość, Nadciśnienie mo/e być pr/.yc/yn
s/.l regularnie poddawać się dokładnemu nienia tętnic/.ek nerkowych, co /. kolei
i'tamowi terapii. dopływ krwi do nerek i upośled/a ich /
wydalnicze oraz powoduje obr/ęk, ma
trmpia shiatsu na celu przywrócenie nori
śnienie wymaga terapii całego ciała, ale 1 funkcjonowania nerek.
powinien koncentrować się na obszarze 4. Terapeuta wykonuje /.abicg mij|
f«l/vlopatkowym (związanym z organami tylnych powierzchniach nóg, pode/im
iM\vhania), obszarze podłopatkowym pacjent spoczywa na brzuchu, a iniHlcp
iwym), na zakończeniach rąk i nóg oraz pacjentowi przyjąć pozycję na w/,n
IM/uchu. naciskać przednie powier/.chnie i
'a c jen l spoczywa na lewym boku, tera-1,1 dokładnym zabiegu po obu stron
naciska lekko, wolno cały obszar szyjny, /s zakończenie rozciąga nogi, jak pole H
Ryć. 10. Punkty uciskania lewego obszaru
nerkowego przy pozycji na lewym boku n a j ąć od jego przedniej części. .' Następnie rysunku 15.
naciska pięć lub sześć razy p u n k tó w 5. Pacjent leży na wznak. Terapcutu
położonych na obszarze liultopatkowym i zakończenia obu rąk, a następnie
międzyłopatkowym, a irni dziesięć ramiona (ryć. 16).
punktów począwszy od piątego <»łKAir/c 6. Po lekkim zabiegu na nhs/jir/c
międzyłopatkowym poprzez obszar łopatkowy stosuje powolny, delikatny ucisk oczne.
aż do lędźwiowego. Z kolei .nituje uciski 7. Po dokładnym /ahicgu im o sio
jedną dłonią przez pięć sekund ' z czterech wy m terapeuta /ac/yiut ucisk dłonią.
punktów pokazanych na l u k u K) i 8. Po dokładnym /abiegu na o
powtarza zabieg pięć lub sześć Na koniec brzucha terapeuta koncentruje lif M d
wykonuje ruchy drgające, lic wyżny jest brzusza oraz na prawym i lewym NWWf
ucisk dłonią na trzeci kt na lewym obszarze obszarze żebrowym (ryć. 17). Pltbudt
nerkowym. wienia i zapobieganie obfttrukcji
Parjenl kładzie się na brzuchu, a terapeu- ostrożnego zabiegu na okrę/nicy oiowi
iVlu/nia prawy i lewy obszar międzyłopatkowy. 9. Na zakończenie pacjent ponowił
vpnic ostrożnie naciska kciukami na prawy o muje pozycję na brzuchu, a terapeuta i
l is/.a r nerkowy jednocześnie (ryć. 11). i|c łatwo napinającą się przeponę, stonuj
palce obu dłoni uciska każdy punkt pięć dłonią na prawy i lewy boczny obs/ar
sekund podstawami dłoni. Powtarza g pięć (ryć. 18).
lub sześć razy (ryć. 13 i 14). Na ii•/lenie
stosuje ucisk drgający. Ryć. 18. Ucisk dłońmi na pmpoaj
przy pozycji na brzuchu
Ryć. 15. Rozciąganie nogi
Ryć. 17. Obszar brzuszny
/ ilolny bruzda nadbrzuszna
/.u /ebrowy
lewy dolny
obszar żebrowy
W-x
gałki oczne. Każdy punkt uciska się przez
dziesięć sekund.
Istniej;) dwa rod/aje nerwobóli: sanu>istne ner- u c i s k u /wii |/ an ych be/pośicdmo / miej*
wobóle, których pr/.yc/yny nie są. /nane, ora/, występowa n i;» bólu. Terapeuta wykol
nerwobóle symptomatyc/nc, powodowane płynny ucisk wstr/.y mywany, drgaj
przez tętniaki, choroby zatok, zapalenie dziąseł i rozluźniony, a następnie ucisk /godl
zaburzenia metaboliczne. wymogami objawów (ryć. 46). Jeśli
Najgrubszy nerw czaszkowy, nerw trójdzielny, spowodowany jest przez pierwszą gałąź
łączy się z piątym nerwem czaszkowym i trójdzielnego, naciska kciukiem, trzema mi
tworzy zwój nerwowy Gasseriana, a następnie lub dłonią na cztery punkty obl
rozgałęzia się na trzy części. Pierwsza gałąź to podocznego. Potem kciukiem lub trzema ( Ryć. 48 Ryć. 49
nerw oczny, druga to nerw żuchwowy, a trzecia cami wykonuje ucisk na punktach połów na
jest nerwem szczękowym. Nerwy te rozłożone są zewnętrznej stronie osi symetrii ot 5. Nerwobóle potyliczne
po całej twarzy (ryć. 44). Punkty ucisku są czołowego (ryć. 47). Gdy ból spowodc
jest przez drugą gałąź, terapeuta używa lub t wobóle potyliczne występują na obszarze, AV
różnie ułożone dla każdej z tych gałęzi: dla pier-
trzech palców do zabiegu na punktach który przebiega większy nerw potyliczny, u-|s/y
wszej jest to obszar nadoczny; dla drugiej
położonych na obl podocznym, nerw potyliczny, trzeci nerw potyliczny u-lki
obszar podoczny i jarzmowo-twarzowy, dla
trzech punktach na obszan mowym od nerw słuchowy, które biegną od obszaru iiHy.o
trzeciej obszar mózgowy (ryć. 45). Ból nigdy nie
strony nosa do ucha i trzech tach na górnej przez czubek obszaru potylicznego *ln\ m
występuje naraz w więcej niż jednym z
wardze od strony we (ryć. 48). Kiedy ból lub dwoma równoległymi pasami. Punkt ya
powyższych nerwów. W przypadku pierwszej
spowodowany jest gałęzią nerwu położony jest między wyrostkiem
gałęzi ból obejmuje podstawę nosa, obszar
trójdzielnego, zabieg wykonać na trzech i»ik"watym a pierwszym kręgiem szyjnym lub
nadoczny i czołowy. W przypadku drugiej gałęzi
punktach żuchwo\ dziąsłach znajdujących »\-«!/v wyrostkiem sutkowatym a rdzeniem
umiejscawia się na obszarze podocznym, kości
się na tym (ryć. 49) za pomocą kciuków l/4-.llu/onym (ryć. 50). Przyczyną kłopotów
jarzmowej, skrzydełkach nosa i górnej wardze.
lub ti ców. Ponieważ poruszanie ustami >/«• być stwardnienie mięśni i tkanki tłuszcz-na
W przypadku trzeciej gałęzi ulokowany jest na
stanie bolesne, zabieg powinien być' także obszarze potylicznym, napięcie k-l
żuchwie, dolnej wardze, w okolicach uszu i na
na obszarze wokół ust, przy niu lekkiego szyjnych, stwardnienie tętnic lub tak IWHN A-
skroniach.
ucisku. spól trząsawki.
Terapia shiatsu
Zabieg powinien koncentrować się na punktach Ryć. 50
pierwsza \ Ryć. 52
Ryć. 44, Układ nerwów Ryć. 45. Punkty Valldxa
trójdzielnych otwór większy nerw
potyliczny
nadoczod(
pierwsza gałąź mniejszy nerw
otwór potyliczny
druga gałąź pod<
trzeci nerw
potyliczny
druga
czuły punkt
trzecia
trzecia gałąź
otwór
Ryć. 46 bródkowy
głowa
obszar czołowy
obszar nad- i pod-
oczodołowy
obszar
jarzmowy
obs/ar górnej
8. Rwa kulszowa Terapeuta podnosi jego nogę. "ie po/wa Ryć. 61. Przykład łydenia
mu /gii|ć kolana (ryi. (>()). U osób cierpiąc plackowatego
Kor/enic nerwu kuls/owcgo znajdują się w
czwartym i piątym kręgu lędźwiowym ora/ na rwę kuls/ow;} powoduje to dotkliwy
pierwszym, drugim i trzecim kręgu krzyżowym. nerwu kuls/owego na tylnym ob?
Rozchodząc się od tego miejsca, w którym udowym, /ginanie stopy potęguje ból.
tworzą wiązkę, przechodzą przez tylny obszar
udowy i tylny obszar łydkowy do obszaru Terapia shiatsu
podeszwy i palców stopy. Są najdłuższymi i naj- 1. Pacjent musi spoczywać w pozycjlj
grubszymi, grubości małego palca, nerwami brzuchu. Terapeuta dokładnie wykonuje na
peryferyjnego układu nerwowego. Najczęściej obszarze lędźwiowym, pośladkowym
rwa kulszowa jest następstwem przepukliny punkcie Namikoshiego, w podanym por
krążka międzykręgowego, zmiany zniekształca- Następnie wykonuje ucisk wstrzymywi
jącej kręgu w stawie biodrowo-krzyżowym, punktach Valleixa położonych wzdłuż
przerostu więzadła żółtego, przytwierdzonego kulszowego (ryć. 59). Z kolei dokonuje na
do tylnego otworu kręgowego, oraz sztywności kończynie dolnej, ze szczeg< Ryć. 62 Ryć. 63
otaczających kręgi więzadeł i mięśni. uwzględnieniem tylnej strony.
Punkt szczególnie wrażliwy położony jest 2. Pacjent przyjmuje teraz pozycję na
między wyrostkiem kulszowym a większym terapeuta wolno i dokładnie wykonuje na
krętarzem dotkniętej schorzeniem strony. Jeżeli obszarze brzusznym, głównie i brzucha,
stan ten stanie się chroniczny, wysiłki zmierza- aby usunąć ochłodzenie i sztj zapobiec
jące do złagodzenia bólu sprawiają, że ciało obstrukcji.
przegina się w stronę występowania dolegli- Ponieważ nerw kulszowy znajduje sunkowo
wości, co zwane jest skrzywieniem kulszowym blisko powierzchni skóry, pouczyć
(skoliozą kulszowa). pacjenta, aby nie siadał na wilg< chłodnych Ucisk palcem wskazującym i
Cenioną metodą diagnozowania rwy kul- miejscach i trzymał d( schorzeniem środkowym z wykorzystaniem
część ciała zawsze w cieple. Ryć. 60
środkowej części jako podpory. Ryć. 64
szowej jest znak Lasegue'a, Pacjent leży na wznak.
punkt Namikoshiego
Łysienie plackowate Terapia shiatsu
większy 1. Pacjent musi mieć świe/o umył*
krętarz wie plackowate lub gwałtowne łysienie f Terapeuta używając kciuków lub lr/«
mów głowy związane jest z zaburzeniami ców: wskazującego, środkowego i twrih
Inna krwi w skórze czaszki i wynikającym z ostrożnie naciska środek i boki ly»
punkty Valleixa
l> brakiem odpowiedniego odżywiania obszaru (ryć. 61 i 62).
uz włosów. Nie jest to choroba zakaźna; a rwa/, 2. Następnie terapeuta wykonuje <
ulszowy
nie towarzyszy jej swędzenie ani ból, filc ucisk środka tego obszaru (ryć. 63). P
udaje się ją wyleczyć, zanim pacjent MU n pomocą ucisku kciuka na kciuk w
je się, że w ogóle cierpi na taką dolegli-S, zabieg na osi symetrii, obu skroniach,
Występuje czasem jednocześnie w więcej } niu i rdzeniu przedłużonym (ryć. 64).
jv<lnym miejscu. 3. / kolei uciska obszar szyjny
Dolegliwość ta ma zwykle podłoże psy- łopatkowy, które są zwykle sztywne p
Mte. W bardziej nasilonej postaci występuje > typu dolegliwościach.
Ryć. 59 umartwiających się, pobudliwych, cicr-h / 4. Na koniec wykonuje zabieg nn i
powodu nagromadzenia stresu lub Jol rwa brzusznym, aby pobudzić trawienie i 't
lego napięcia emocjonalnego. ?m prawidłowe odżywianie korzeni w\otó\
pr/yc/yrui łysienia jest be/senność
pr/ypailkach ruch końc/yn dolnych
Ryć. 65. Obszar czołowy, oczny memo/.liwy, a odrętwienie, bul i nic/tlt
i skroniowy ff t>.'toba SMON dotknęła w latach I96H 1970 porus/.ania dochod/i do po/.iomu rani
c osób w Japonii i była pr/.yc/yną wiciu pień,
obs/ar nad- dopóki nie odkryto, że jej pr/.yc/yną « lekarstwo Terapia shiatsu
i podoczodołowy na jelita zwane chinoformem. tk t y l k o Terapeuta musi pr/eprowad/ić /abiei
udowodniono ten i akt, we wrześniu '•'n roku na całym ciele, /abieg powinien li
produkcja leku została zakazana i M l tamtej dłużej niż czterdzieści do pięćil/icsieci
pory nie zanotowano żadnych "wych dłuższy zabieg mógłby bowiem /mc.c/y
przypadków. We wczesnych stadiach «»ohy ta i wywrzeć skutek odwrotny tu
pacjent skarży się na biegunkę i bóle urn ha. rzonego.
Następnie na podeszwach stóp poja-się Szczególną uwagę należy /wr
kłucie podobne do tego, które ik/uwamy wstrzymywany i drgający ucisk m
Ryć. 67. Obszar potyliczny podczas chodzenia boso po u. Odruchy potyliczny, rdzeń przedłużony, tyln;
ścięgna Achillesa słabną, a i»t v pnie zupełnie szyjny, obszar nadłopatkowy i obi
10. Migrena zanikają. Stan ten przeradza w nadwrażliwość kręgosłupa, przez obszar międ/ylopal
Migrena to rodzaj bólu głowy, który występuje podeszwy stopy i pozy ty-h»v wynik daje obszaru lędźwiowego i punktu Nami
zwykle u kobiet w określonych miejscach badanie odruchu Babińskiego. »ti vi wionie i ból (ryć. 69). Terapeuta powinien też pr
głowy, na przykład na skroniach, czole lub przechodzą stopniowo od nóg dzić dokładny zabieg na ramionach i
obszarze potylicznym, za oczami, najczęściej Ryć. 66. Obszar skronie szczególnie zaś na pierws/ym
jednostronnie. Mogą poprzedzać go zawroty Ryć. 69 obszar potyliczny bocznego obszaru pr/eclramienia i na
głowy, szum w uszach, mroczki przed oczami i • •
łydkowym (ryć. 70). W /jilc/noHii tul
towarzyszyć mu nudności oraz wymioty. należy zastosować ucink lekki, Mitu
Związana z funkcjonowaniem naczyń •..-.:.• rdzeń przedłużony przerywany lub wnlr/ymywnuy IM |
dozowane w zależności od nasilenia tylny obszar części ciała.
krwionośnych migrena zwykle pojawia się po szyjny
zjedzeniu czegoś pobudzającego, co mogło choroby. Można wykorzystać ucisk dr obszar
Terapeuta mu«i wykonać wany na
spowodować rozszerzenie naczyń 2. Określenie punktów ucisku nadłopatkowy obs/j»rnch, na wyziębiona, aby
krwionośnych. Występuje u osób cierpiących lokalizacji bólu. Dla bólu czołowego pobudfttt J4 w ten sposób /apobtac
na nadciśnienie, bezsenność, na stwardnienie cztery pionowe rzędy punktów - pier tttywnofeł l • Pobudzi to krn/enic
mięśni, które powodują zwężenie naczyń krwi W M włosowatych i usunie ból.
krwionośnych. Ryć. 68 Na zakończenie należy wykonać i
obszar ucisk obszaru br/us/ncgo (ryć. 71 i
Terapia shiatsu czołowej osi symetrii i trzy ponad brwil kręgosłupa przywrócić prawidłowe funkcji
1. Terapeuta rozpoczyna zabieg od trzymania bólu na obszarze skroniowym istniejl żołądka i jelit, pobud/ić trawienie, we
jedną ręką bolącej części głowy pacjenta, który punkty na obszarze nadocznym, substancji odżywczych i zapobiec bicj
znajduje się w klęcznej pozycji seiza, a drugą obszarze międzyocznym i dodatkowe obstrukcji.
punkt
dłonią uciska pr/e/. pięć do d/icsięciu sekund skroniach (ryć. 65). Dla bólu na obs Namikoshiego
K,xl niowym istnieją cztery rzędy Ryc.72.UoWcdto
odchodzące od osi symetrii do obs Ryć. 71. Ucisk dłonią na
ćmy oba
niowego na dotkniętej dolegliwości! obszar brzucha
70. Wstrzymywany ucisk
drgający na zakończc-
głowy (ryć. nich ktn&czyn górnych ł
66). Dla bólu w okolicy istnieją cztery dolnych
rzędy, po cztery punkt odchodzące od
osi symetrii do d< schorzeniem
obszaru potylicznego Należy wykonać
/abieg na wszyst punktach.
3. Następnie terapeuta wykonuje
obrano oyjnym.
Dolegliwości organów układu pokarmowego Ryć. 75 piciws/y punkt gi/hu
i (mivil/y podstawami \
(Terapia shiatsu \ i długiego palca stop
1. Biegunka Pacjent spoczywa w pozycji na brzuchu,
llri.ipeuta wykonuje zabieg na obszarze
Osłabienie funkcjonowania żołądka i jelit lub rdzenia l|N/.'.llu/onego, prawej i lewej stronie
chłód w kończynach dolnych i rejonie obszaru 1.1 łopatkowego, na obszarze
lędźwiowym jest przyczyną zaburzeń trwien- międzyłopatkowym, ||N" l łopatkowym i
s/.cść punktów n.t
nych. Nie strawione substancje pobudzają błonę krzyżowym (ryć. 73), aby ure-||»»iować boc/.nvn> ohs/ai/o
śluzową okrężnicy i przyśpieszają perystaltykę funkcjonowanie autonomicznego ii. u l u p(xliu!/ia
jelit tak, że zawartość jelit przesuwa się szybko nerwowego i zapobiec nadmiernej perys-|*!tue
przez przewód, zanim płyny zostaną dokładnie jelit.
wchłonięte, i dochodzi do prostnicy w postaci .' Następnie wykonuje kciukiem ucisk na oba
półpłynnej. Powoduje to biegunkowe wypróżnie- un ki y Namikoshiego (ryć. 74 i 75),
nia. Niekiedy brak równowagi nerwów auto- przeznacza-pieć sekund na każdy punkt i
nomicznych pobudza nerwy przywspółczulne i powtarza ił>u-i' i r/y do pięciu razy. Ryć. 76
powoduje przyśpieszone przechodzenie częściowo V Teraz pacjent kładzie się na plecach, tera-i t . i
strawionej masy przez okrężnicę. /as wykonuje ucisk na sześć punktów /nego
Uporczywa biegunka bywa przyczyną obszaru podudzia, od stawu planowego Ryo.71
odwodnienia organizmu i uniemożliwia wchła- obszary do punktu położonego tuż nad n skokowym.
nianie substancji odżywczych, obniżając w ten łopatkę
łopatkc Zabieg powinien trwać pięć Mi u tul na
sposób odporność organizmu i powodując jego wiowy każdym punkcie i należy go imlór/yć od
osłabienie. Aby temu zapobiec, należy wykony- trzech do pięciu razy. 4. / kolei należy wykonać
obszar ki
wać zabiegi mające na celu pobudzenie trawienia i silny ucisk na staw nkowy i grzbietową
regulację funkcjonowania jelit. Przeziębienia powierzchnię stopy, t/ogólną uwagę
punkt Ni
wirusowe często są przyczyną ataków biegunki, poświęcając dołkom między Islawami
szczególnie u dzieci. Regularne zabiegi shiatsu pierwszego i drugiego palca stopy ;. 77).
pozwolą utrzymać dobry stan zdrowia i uod- Pobudzanie krążenia krwi w stopach pmaga
pornią organizm na przeziębienia. Ponadto shiatsu wykonania zabiegu na palcach i na des/wic
skutecznie pomaga w przywracaniu ogólnego stopy.
dobrego samopoczucia. V Ucisk dłonią stosuje się jednocześnie na i
lewą stronę obs/aru brzusznego (ryć. 78). ilc/.y
Ryć. uciskać dłonią prze/, pięć sekund każdy
tl/.iewieciu ounktów Dołożonych wokół
Ryć. 80 Ryć. II. Oboar okrężnicy e*owatqj
obszar lędźwiowy
okrę/nica popr/ec/na Ryć. 82
grzebień biodrowy
okrężnica wstępująca okrężnica zstfjp
punkt Namikoshiego
obszar pośladkowy
obszar krzyżowy
okrężnica esowai
2. Obstrukcja
Wypróżnienie następuje zwykle raz dziennie. a zamiast tego wykonywać cierpliwie
Kiedy występuje nie częściej niż raz na trzy dni opisane zabiegi shiatsu i uregulować dzi
lub raz w tygodniu, pojawia się uczucie autonomicznego układu nerwowego, a p
niewygody i stan zwany chroniczną obstrukcją. pobudzać zdolności trawienne.
Często prowadzą do niej zaburzenia autono- Terapia shiatsu
micznego układu nerwowego spowodowane 1. Terapeuta wykonuje zabieg najpi
nawykiem nieregularnego spożywania przednim obszarze szyjnym, obszarze
posiłków lub stresem psychicznym. Kiedy przedłużonego i obszarze krzyżowym
funkcjonowanie autonomicznego układu ner- pobudzić działanie nerwów przywspi
wowego ulegnie zaburzeniu, osłabiona zostaje nych.
czynność nerwów współczulnych jelit, co jest 2. Uciska punkty na obszarze lędźwi
bezpośrednią przyczyną obstrukcji. grzebienia biodrowego, obszarze krzyż
Spożywanie łatwostrawnych pokramów, pośladkowym i punkt Namikoshiego (
takich jak chleb, ser biały, masło i jogurt, nie Uciskanie punktu Namikoshiego po
jest korzystne, ponieważ nie pobudzają one pracę jelit.
pracy okrężnicy i nie aktywizują perystaltyki 3. Następnie wykonuje zabieg na
jelit. Wskazane jest natomiast spożywanie obszarze brzusznym, ze szczegi
warzyw i owoców zawierających celulozę, która uwzględnieniem dziewięciu pu
pobudza ruch robaczkowy. Ale trzeba pamiętać, położonych na tym obszarze w nast
że zbyt duże ilości tych pokarmów mogą kolejności: żołądek, jelito cienkie, jelito
wywołać również niepożądane skutki. Pokarmy okrężnica wstępująca, okrężnica pop
solone, suszone japońskie śliwki umeboshi, a okrężnica zstępująca i prostnica. Pl
także owoce takie, jak pomarańcze, brzoskwinie i ucisk kłębom kciuka musi być szc:
awokado, które zawierają oprócz celulozy duże ostro/nic wykonany na okrężnicy csowa1 81-
ilości kwasów organicznych, pobudzają pracę 84).
okrężnicy i mają regulujący wpływ. Należy 4. Na wikońcycme nalc/.y wykonać
unikać długotrwałego zażywania środków nkreina uckki dłonią nn hr/nrh
200
r
Główne dolegliwości wątrobowe to zapale- wewnętrznego obszaru że prawy obs/ar piawy ohs/m
nie, marskość i otłuszczenie. Stany te (wątroby) - strzałka mied/yłopatkowy nadlopalkow)
powodowane są niepohamowanym jedzeniem i
piciem oraz akumulacją zmęczenia. Leczenie
ich wymaga spożywania odpowiednich ilości
zdrowego pożywienia, unikania zmęczenia i
dbania o wypoczynek. Angielska nazwa
człowieka skorego do gniewu - hot liver (gorąca
wątroba) - sugeruje, że choroby tego organu
mogą mieć podłoże psychiczne. Osoby podatne
na tego typu dolegliwości muszą unikać zde-
nerwowania i stanów pobudzenia.
Terapia shiatsu
l. Osłonięta żebrami wątroba położona jest
bezpośrednio nad przeponą z prawej strony
górnego obszaru brzusznego (prawy
podżebrowy) (ryć. 93). Dolegliwości wątroby
dają uczucie ucisku i tępego bólu w jej okolicy.
Badanie dotykowe pozwala określić stan Ponieważ wątroba jest duża, koni
wątroby. Ponieważ łatwo jest ją zlokalizować i przeprowadzenie podobnego
samemu wykonywać zabieg, warto nauczyć się dotykowego na obszarze przepony i
poznawać stan własnej wątroby i regulować jej obszarze brzusznym (ryć. 95), aby
funkcjonowanie za pomocą terapii shiatsu. bardziej dokładnie jej stan.
W tym celu należy obłe dłonie - prawa 2. Jeśli badanie dotykowe prawego
pod lewą - położyć na prawym obszarze żebrowego wyka/c twardość, przede
żebrowym i wykonywać powolne, skierowane
należy zastosować lekki, drgający u
do góry ugniatające uciski (ryć. 94). Jeżeli ucisk
(ryć. 96). Kiedy stwardnienie ustąpi,
nic wywoła bólu ani uc/ucia ściskania, watro-
zaitoiowić powolny ucisk ki
obs/.ar
3. Kamica zoiciowa międ/yłopatkowy
Pccher/yk żółciowy, m;ij;|cy ks/.lalt ful /itpobii'piinic twor/eniu się kai
gruszkowatego worka, długości okolił /ólnowYih, n.iliYY kontrolować dietę i
dziesięciu centymetrów i s/.erokości około nic/.ać spo/yvir pokarmów bogatych w cl podstawowe
terol, by uniknąć pr/ccią/enia wątro| punkty
czterech centymetrów, znajduje się pod obs/.ar
wątrobą. Żółć produkowana w wątrobie prze- zapewnić wyd/.iclanic odpowiednich ilości podłopatkowy
chodzi przez przewód żółciowy oraz przewód Ponadto dla polepszenia stanu wątr<
pęcherzykowaty i wchodzi do woreczka woreczka żółciowego, które są ściśle z soi
żółciowego, w którym następuje jej zagęszczenie wiązane, warto wykonywać poniżej 01
prawy obszar nad
w wyniku wchłonięcia nadmiaru wody przez zabiegi. łopatkowy
ściany pęcherzyka. Żółć jest magazynowana w Terapia shiatsu bruzda
pęcherzyku, dopóki nie będzie potrzebna w 1. Kiedy pojawi się kolka żółciowa, te nadbrzuszna
procesie trawienia tłuszczów i białek, kiedy ta prosi pacjenta o położeniu się na pr
zostaje wydzielona. Pęcherzyk żółciowy boku, z kolanami zgniętymi i przywiedzie Kurcz żołądka
kurczy się, gdy rozwiera się otwór dwunastnicy do tułowia. Za pomocą ucisku kciuka na łapiecie w żołądku sprawia, że mięśnie okrężne i|
w wyniku działania zwieracza Oddiego. terapeuta wykonuje zabieg na prawym ol i| spazmatycznym skurczom, powodują-iii
Wydzielona żółć wpływa do dwunastnicy przez nadłopatkowym i pięciu punktach pri bóle w górnej okolicy brzucha. Stan ten
wspólny przewód żółciowy. Tak zwane kamienie obszaru międzyłopatkowgo. Biorąc punktj •A- być spowodowany sokami trawiennymi, prawy dolny obszar
żółciowe, które tworzą się w pęcherzyku w tej serii za punkt pierwszy wykonuje julcniem żołądka lub mieć podłoże nerwowe. żebrowy
żółciowym lub w przewodzie trzech punktach na ol • podobnego stanu prowadzi kolka Ryć. 104
pęcherzykowym, składają się z cholesterolu międzyłopatkowym (ryć. 101-103). Hiobowa wywołana kamieniami żółciowymi,
(tłuszcz) i bilirubiny (wapń). Innymi słowy powinien być położony na trzeci, C2 IHą dolegliwości wątroby, zapalenie trzustki, i szaru międzyłopatkowego (ryć. 105
cholesterol i wapń odkładają się w żółci, piąty punkt obszaru międzyłopatkowego e wyrostka robaczkowego i stwardnie-K'tnic musi być wykonany szczególnie stai
tworzą osad, a następnie kamień. Kamień typu wszy i drugi punkt obszaru podłopatko\ aorty brzusznej. miejscach występowania sztywności.
cholesterolowego tworzy się w pęcherzyku 2. Terapeuta zajmuje pozycję naprą ciała Jeśli przyczyną bólów Sil kamienic lub
żółciowym. Kamień z bilirubiny tworzy się w pacjenta i kłąbem prawego kciuki chodząc
ipia shiatsu dolegliwości wątroby, pacjent mu* się
pęcherzyku żółciowym, a także w przewodzie l. Kiedy przyczyną bólów brzucha jest złe na lewym boku, a terapeuta l zabieg
po granicy żeber, wykonuje prawy
pęcherzykowym. Przechodzenie kamienia z ikqonowanie żołądka, pacjent kładzie się na i na prawym obs/ur/e nndlopal pięciu
wewnętrzny obszar żebrowy (r Kierując
pęcherzyka żółciowego lub przewodu boku, a terapeuta wykonuje powtarza-się punktach lewego
nacisk na wątrobę stopnic wzmacnia.
pęcherzykowego do wspólnego przewodu zabiegi na prawym obszarze iłllopatkowym i międzyłopatkowego.
Następnie wykonuje drgaj? dłonią.
żółciowego powoduje stan zwany kolką pięciu punktach prawego ob- 2. Pacjent przyjmuje pozycje, na '
3. Po ustąpieniu bólu pacjent kładą
żółciową (ryć. 99), objawiający się gorączką, pozycji na wznak, a terapeuta obszar nadłopatkowy terapeuta wykonuje /abieg na lewi
bólem w okolicy podżebrowej i pojawieniem cztery, punkty położone wzdłuż linii części obszaru brzus/ncgo i bruAd
odpowiedni ucisk dłonią i kciukiem na biegnącej w dół od czwartego punktu
się obszarów nadwrażliwych na ucisk, zwykle rozciągający się od przepony do pl międzyłopatkowego brzusznej, jeżeli przyczyną bólu jest i
bardzo bolesnych (ryć. 100). Kamienie wewnętrznego rejonu żeber (ryć. 104). na wewnętrznej prawej części
żółciowe występują u ludzi, którzy często żebrowego i bruździe nadbrzusznej, f
spożywają duże ilości tłuszczu oraz u Ryć. 100. Obszary czyną bólu jest wątroba lub kamienic
kobiet w średnim wieku mających hyperalgii i czu- (ryć. 106).
łych punktów 3. Bez względu na przyczynę l
wspólny przewód obszar głowy zakończenie zabiegu pacjent kładź
wątrobowy hm/da nudbr/usznn brzuchu, a terapeuta wykonuje ucisk n
pęcherzyk przewód pęcherzykowy punktach obszaru międzyłopatkowego (
żółciowy wspólny przewód jąć od czwartego punktu międzyłop
przewód trzustkowy zicgo obnar po prawej i lewej stronie jednocześl
kamienie Iłowy
żółciowe ucisk na każdy punkt powinien lr
brodawka sekundy (ryć. 107).
dwunastnica
zwichnięcia wstrząsowego.
Ryć. 108
.Itu/ony
•
•
Ryć. 112
'
•
Ryć. 115
wyrostek
poprzeczny biodrowy
skurcz korzenia
nerwu przez jądro
miażdżyste
trzon kręgu
cienkim
rdzeń kręgowy
3. Mogigrafia (kurcz pisarski) dlom. ktoir ullllilni.l pisami'
1
Km i / p i s a r s k i lo miejsco wa dolegliwość / a m a i t w i a m e sit; / powodu U-| dolrj?
•A \ -^'puiiica u l u d / i , klór/.y pi>/;| i lu /o lec/nie. pt/yc/Yiia. pioblemów psyelm/MN |
l' ul upływem małych ruchów, koniec/.nych ilo es/c/e |;| n;isil;i|i|.
• M i /ymania pióra, gi upy mięśni pr/.edramicnia Dlatego wa/nc |csl iispoko|eim
M/ k l aby palci'nv mec/ą sit; i podc/as pod- zapewnienie go, /c mo/liwe |csl |x-|i
' > / e n i a pióra mo/e n a s t ą p i ć skurc/. Próby nic, gdy za pomoc;) /abicgu shiiil usunąć
, ; /i-/.\\'ycie/,enia kurc/u powodują trzęsienie się zmęczenie i przywrócić M O I M ność
micśni.
Ryć. 125
obszar palców Terapia shiatsu
1. Poświęcając szczególną mv;i
obszar stawu
łokciowego dotkniętej dolegliwością, letapc
ostro/nic wykonać /abky na i a l v i
s/yjnym, kt(')ry |csl /wykIr ba ni u osób
c ie rp ią c ych na k n r c v p i s a i s k i ,
Ryć. 122 Ryć. 123
2. Na sl vp n i c t e r a p e u t a w y k ł >n u |i
boczny obszar rd / e n i u p r / . e d l u / t »n y m i na
przedramienia
nadlopatkowym.
3. / kolei pr/epiowatl/a /abicg iu
górnej nalc/a.ie| do Mlu»ny
Ryć. 124 dolegliwości,), /c H/c/cgólnym mie|S(.a
wyslvp«>\viiiiiii «/lyWHixM, lainu-
niu, Htawiuh inivd/ypiilK«||ii
gr/bieh>we| i dlonn»«v)t/v4l ff^ll, Ni
nie /abiegu pionluic p»»lcv l C«lą ff| i
I2r>).
4. l)u/i| uwagv nalc/y |X>Awtfvtć IH
Ryć. 128. stawach niivd/ykoHlnyvh dłoni ( ff
Zabieg na obszarze
tyć. 127. grzbietowym dłoni,
stawach dłoni (ryć. 127 i 128),
Iibieg na mięśniu mięśniu miedzy- 5. W pr/.ypadku wykupieniu */l
•łplzykostnym l kostnym i rozchy- obs/ar/e stawu łokciowego nalc/y go i
^loniowym i przy- lanie palców /miekc/yć.
3. Po usunięciu bólu, jeśli pacjent » » palców
mógł się poruszać, terapeuta powinien d 1 •wodzenie« \
6. lerapeuta powinien te/ wykom
< • głowie pacjenta, aby go uspokoić.
wyżej opisanego zabiegu ucisk na
t Ryć. 126
lędźwiowy, grzebień biodrowy, obszar kr \1 (
punkt Namikoshiego (ryć. 121), jelito j
podbrzusze i dolny obszar brzuszny (rydj
Zabieg należy kontynuować nawet po M /
witym ustaniu bólu. U.
Po sesji terapeutycznej terapeuta
pomóc pacjentowi wstać podtrzymuj
tułów (ryć. 122 124). Na początku żabi
rapeuta musi lak/c pomóc pacjentowi na ile
jenl lo polr/ebnc uniknąć gwałt ruchów.
Pr/ydnlny byłby tu stół y.abicgi
212
4. Kurcz mięśnia brzuchatego łydki Ryć. 129. Prawa noga 5. Sztywnienie ramion Ryć. 131
Po wielogodzinnym staniu, wspinaniu się po dół Ptawie każdy człowiek doświadc/.ył sztywności
górach, pływaniu lub bieganiu często pojawiają podkolaiumy
IM upy mięśni położonych na obszarze ro/ciąga-|.|
się kurcze mięśnia brzuchatego łydki. Czasami
cym się od s/y i do ramion. Chociaż zwykle |i-st
przesuwanie się w łóżku po zaśnięciu może plynny ncl*k \ to skutkiem przemęczenia pracą taką, jak
spowodować podobne bóle, które stają się bardzo w górę l w i d/wigac/ łopatki
podnoszenie i przenoszenie ciężkich przed-
uciążliwe. Ich przyczyną może być także obszar nadłopatkowy
przyśrodkowa boczna gło£ miotów, w niektórych przypadkach może być
zmęczenie, biegunka, brak odpowiedniej ilości głowa m. trój- mięśnia lr
mięsień
głowego pod- wynikiem patologicznych odruchów organów nadłopatkowy
wody we krwi, skrzep żylny lub żylaki, powodu- podudzia
udzia wewnętrznych. Przy zaburzeniach pracy serca mięsień
jące zastój krwi na obszarze łydkowym. naramienny
lub żołądka występuje sztywność po lewej stro-
kurcze mięśni ni c obszaru nadłopatkowego. Stan taki jest
Terapia shiatsu brzuchatego następstwem tak zwanego odruchu skórno-t
1. Terapeuta wykonuje kciukiem na kciuku łydki
rzewnego. Pobudzanie powierzchni ciała i i
płynny ucisk w górę i w dół po obu stronach Dzieje się to w ten sam sposób |ak
ukl/iaływanie wten sposób na mięśnie umożliwia
dołu podkolanowego (ryć. 129). uczucia głodu u osób, które u t r n
powstanie odwrotnego odruchu skórno-trzewnego.
2. Następnie wykonuje przerywany ucisk przez ucisk na lewy obs/ar wullopii
jedną dłonią na mięsień brzuchaty łydki. ścięgno Achill Ryć. 132
Podniesienie nogi pacjenta wzmaga skuteczność
zabiegu (ryć. 130). Kiedy kurcz złagodnieje, te-
rapeuta zmienia kciuk uciskający sztywne
obszary mięśnia brzuchatego łydki.
Skurcze zwykle występują dość regularnie.
Należy temu zapobiegać nie dopuszczając do
nagromadzenia zmęczenia oraz wykonując
podczas kąpieli samodzielnie zabiegi shiatsu na
tylnym obszarze udowym, dole podkolanowym,
obszarze łydkowym, ścięgnie Achillesa i na
podeszwie stopy (ryć. 129).
Ryć.
Terapia shiatsu
Ił-sli przyczyną sztywności ramion jest zmęczę- na mięśniu c/.woroboc/.nym, d>.wig<
im-, terapeuta wykonuje dokładny zabieg na l ki, mięśniu nadłopatkowy m i miv
M, i wy m i lewym obszarze nadłopatkowy m oraz mieńnym (ryć. 131 i 132).
Ryć. 133. Zabieg na obszarze nadlopatkowym. Gdy ma ono powią/anic /. ni
Pacjent spoczywa w pozycji na brzuchu organów wewnętrznych, terapeuta l
sować skoncentrowany ucisk l
nadłopatkowy strony dotkniętej dol
Ucisk należy skierować na środek
wysokości siódmego kręgu picr
uciskać każdy punkt prze/ pięć scku
będzie bardziej skutec/ny, jcil
pr/yjmie najpierw po/ycję xelzat po
6. Paraliż nerwu łokciowego (ręka krogulcza)
W wyniku urazu lub zaniku mięśnia na
obszarze kontrolowanym przez nerw łokciowy
czasowy paraliż mięśnia zginającego strony
łokciowej przedramienia, dłoni i grzbietu ręki
powoduje utratę zdolności ruchowej tych
mięśni i ich wiotkość. Kiedy tak się dzieje, z
Ryć. 134. Ręka krogulcza
powodu paraliżu lub atrofii zginacza palców,
prostownika, przywodziciela kciuka i odwodzi- się bardzo cienkie, zaś bruzda śródi
ciela palca małego, międzykostne mięśnie wyraźnie widoczna. Stan taki uniemo/IJ
grzbietowe, dłoniowe i mięśnie glistowate, stają złączenie razem pięciu palców ręki, jak ró\
zgięcie palców lub dłoni. Kiedy pacjent pi je
wykonać takie ruchy, następuje wyj w
Ryć. 135 stawach śródręczno-paliczkowych
zgięciach w stawach międzypaliczkowych. j
nadaje dłoni kształt szpona (ryć. 134).
Terapia shiatsu
1.Terapeuta wykonuje najpierw zabu
przyśrodkowy obszar sześciu punktach położonych na linii bic| od
ramienia
pachy do środkowego obszaru raml oraz
przyśrodkowy obszar na ośmiu punktach położonych
przedramienia przyśrodkowym obszarze przedrai strony
kłębik palca piątego
dotkniętej dolegliwością (ryć. 135 i
Ryć. 136
2. Następnie wykonuje zabieg na mi(
dłoniowych i mięśniach położonych na
przeciwległej do kciuka (ryć. 135 i 137).
3. Na koniec terapeuta wykonuje żal całej
ręce i stawach międzykostnych (ryć,
Koncentruje się na mięśniach dłoni<
wzmacnia zdolność zginania
śróddłoniowych, kurczenie mięśni
towych i międzykostnych oraz w natl
sposób przywraca zdolność otwł i
zamykania dłoni.
Ryć. 137. Mięśnie Ryć. 138. i!
glistowate i mieś- międzykoitl
«• * —
nie międzykostne r
dłoniowe /-\ n ^i^iCUiOUI^W
\
/
r
^
i k
i > »
I\ < >
o powodu-!i<- / a n i k odwodziciela kciuka
krótkiego, prze-, iwsiawiacza, zginacza krótkiego
7. Paraliż nerwu poirodkowego i przywodzi-..« la kciuka, które składają się na
(ręka małpia) kłąb kciuka, i p' '/bawią kciuk zdolności
l przeciwstawiania się H / u - r e m
s/kod Ryć. 139 Ręka małpia pozostałym palcom, która odróżnia
/cmc nn 11/.k ą rękę od ręki małpy.
spowo Występuje też inir/dolność
/ a n i k i n i yś n i zgięcia palca wskazującego i
dowa klcbu kduka
ne dosięgnięcia kciukiem palca
uni/r środkowego. l łl.iiego taką rękę nazywamy
m małpią.
lub
/.mik Ryć. 141
ieni
mięś
nia
pośro
dkow
cgo
tanm
-ma
jest
jM/u
v,yną
paral
iżu i
utrat
y
dasi\
v/noś
d
mięśni
p.'łoż
onyc
h na
obsza
rze
kontr
olow
anym Terapia shiatsu
prze/
1. Terapeuta wykonuje /.abicg nn oi
i. n
tach położonych wzdłuż osi symetrii n
nerw.
przedramienia, od bruzdy łokciowej dt
Paral
ka(ryc. 140 i 141).
iż
2. Z kolei wykonuje dokładny ząb
nerwu
naczu promieniowym i długim miel
pośró
które przebiegają przez środek dłoni ex
d k
ka do podstawy palców, w celu przyw
oweg
zdolności kurczenia się.
3
.
Nas
tęp
nie
ter
ape
uta
prz
cno
*i
śro
dka
dło
ni
na
kią
b
kci
uka
i
roz
da
teg
o
obs
zar
u
ora
/
dok
ład
nie
zmi
ękc
216
8. Paraliż nerwu promieniowego (opadanie nadgarstka) ręka /wis;i swobodnie w/.dlu/, ciała. kilka sekund. Zabieg należy powtórzyć l 9. Paraliż twarzy
Lec/ pacjent wyciągnie ramię w bok,
Nerw promieniowy przebiega blisko powierz-
gr/.bietemi do góry, wyprostowanie jej staje
X Ku -d y ura/, /imno, skr/.ep lub
chni skóry po bocznej stronie kości łokciowej i Ryć. 145. reumaty/m p. ^wodują parali/
się niemo i zwisa ona pod kątem prostym
może łatwo ulec paraliżowi lub utracić elasty- nerwów motorycznych kon-
do ramienia (ryć. 142). Ponadto pacjent nit krążenie
czność w wyniku urazu, pęknięcia kości, kon- n»luj ąc ych wyraz twarzy,
zdolny do złożenia obu dłoni jak do modli zginanie gr/ebłi
tuzji, zaniku kości, zastrzyków lub ucisku, a działanie mięśni Miimic/nych staje się
ponieważ dotknięta dolegliwością dłoń oj
wówczas wyprostowanie nadgarstka staje się nierówne i wówczas twarz /.-Maje
niemożliwe. Stan ten nie jest widoczny, kiedy Zabiegi shiatsu zniekształcona. Stan ten nazywany jest
1. Terapeuta stosując ucisk wstrzyr i<M/.opoplegią lub paraliżem
Ryć. 142. Opadanie nadgarstka wykonuje zabieg na bocznym ohi twarzy; dotyka MI nerwów
ramienia kończyny, której ręka dotkl motorycznych, a nie czuciowych,
została dolegliwością, na obszarze, przez »tuc towarzyszy mu ból.
przechodzi nerw promieniowy, i na ot ()bjawy zależą od miejsca
położonym nieco niżej. występowania j>.ii;iliżu. Jeżeli
m. prostownik palców 2. Po dokładnym rozluźnieniu pier\
wspólny na przykład zostanie nim d.'tknięty
punktu na bocznym obszarze przedrar mięsień okrężny ust, jedna strona
m. prostownik nad- wykonuje zabieg na ośmiu punl
garstka promieniowy iu. i r /.y będzie ściągnięta, a usta
położonych na linii biegnącej od tego pozostaną na wpoi otwarte. Pacjent
Ryć. 143
szego punktu do nadgarstka, w celu z taką dolegliwością nie MU '/c
wrócenia normalnego funkcjonowania nego gwizdać, ponieważ nie może ściągnąć
zginacza dłoni (ryć. 143 i 144). ust .!» takiego samego stopnia po
3. Następnie terapeuta wykonuje dc obu stronach. l'"ilc/as snu pacjent
zabieg na prostowniku nadgarstka pr wym. ślini się. W przypadku ku-dy
4. Pacjent prostuje ramię w stawie nym i paraliż dotknie mięśnia okrężnego
zgina rękę w kierunku grzbietov 145). Zabieg oka, l>.u |cnt nie będzie mógł
należy powtórzyć wolno, razy. Ryć. 147 zamknąć oka.
Ryć. 144
Terapia shiatsu
l. Terapeuta musi wykonać pełny
zabieg na ohs/arze twarzy.
/J IOW II
stronił
słona dot stanem
p
10. Zmrożone ramiona Ryć. 144. Rzut górnej coeici lewego
itawu ramiennego
Choroba lokalizująca się w stawie ramicnnym,
uniwersalnym połąc/eniu, o najwięks/.ej /dol- m. dwugłowy głow;i iHu^u obojc/yk
ramienia
ności obrotu pośród wszystkich stawów ciala;
występuje głównie u osób w wieku około
pięćdziesięciu lat. Staw ramienny otoczony jest
torebką stawową i otulony mięśniami i
ścięgnami (ryć. 148 i 149). Osoby cierpiące na
tę dolegliwość doznają ostrego bólu podczas m. obły większy
odwodzenia, obracania na zewnątrz lub wygi-
głowa kości m. nadgrzebienic
nania ramienia do tyłu przy zakładaniu mary- ramiennej
narki albo chwytaniu rączek w tramwajach czy łopatka
pociągach. Ból powoduje nienaturalność Ryć. 149. Tylny obszar lewego stawu
wszystkich ruchów ciała. Jeżeli chory dopuści ramiennego
do tego, aby stan taki utrzymywał się przez
dłuższy czas, dochodzi do zaniku mięśnia kość ramienna m. nadgrzebieniowy
naramiennego, ramiona tracą swoją naturalną
krągłość, co jest przyczyną niezdolności
ruchowej.
Dolegliwość ta objawia się na wiele
sposobów. Deformacja stawu, zanik mięśni,
otyłość, zrosty, zapalenie torebki stawowej i
wapnienie to tylko niektóre z nich.
Terapia shiatsu
1. Zaczynając od zabiegu na obszarze nadło-
patkowym, terapeuta przesuwa się do mięśnia
nadgrzebieniowego w kierunku zewnętrznej
strony mięśnia naramiennego (ryć. 150 i 151). m. obły większy
2. Uciska mięsień podgrzebieniowy od m. podgrzebieniowy
obszaru międzyłopatkowego w kierunku
zewnętrznym. W taki sam sposób, poprzez
uciskanie, rozluźnia mięsień obły mniejszy,
mięsień obły większy i pachę.
3. Uciska zewnętrzną część okrągłego Nawet jeżeli nie nastąpi widoczna po| środkowa część
m. naramiennego
obszaru mięśnia naramiennego (włókna środ- wa stanu, wiotkość w okolicach mięśnia ni
kowe). Następnie koncentruje się na miejscach, miennego i strzykanie podczas podnoszenia l
w których występuje ból, i wykonuje zabieg na świadczą o tym, że rozpoczął się skurcz
przednim (przed n K* włókna) i tylnym (tylne ścięgien. Zapobieganie pogorszeniu wyr
włókna) obszarze tego mięśnia (ryć. 152 i 153). również samodzielnego stosowania zabi<
4. Ponieważ zewnętrzne odchylenie stawu dołek
shiatsu i wykonywania ćwiczeń takich, jak ot naramiemio--
ramiennego jest jednym z ruchów najbardziej piersiowy
canie, krążenia i podnos/enie ramion rytmu
ograniczonych przez dolegliwość nazywaną do tylu. Shiatsu na lewym i prawym obs
zmrożonymi ramionami, terapeuta prosi pa- nadlopatkowym ora/, na obs/ar/c m\(
cjenta o podniesienie końc/yny, /giną ją w naramienncgo wipobicga nic tylko wystęj
łokciu i kład/.ie dłoń na obs/ar/c nntvlic/nvm i niu
Zaburzenia układu metabolicznego, wydzieh t. Artretyzm Ryć 158 hallnk
wewnętrznego oraz układu moczowego i rozrodczej ei y/m /ac/a.1 b\v /n.my w l.ipomi dopiero iii...
|| wojnie światowe), kiedy dieta |.
1. Cukrzyca ij<.>ńe/yków /ostała uro/maieona. Choroba [l >
Dzięki insulinie wydzielanej przez komórki Ryć. 154 / e l a się pojawiać u mę/c/y/n w średnim U sęk u
wysp Langerhansa trzustki organizm może rd/cn pr/cdtu/i /.e skłonnościami do nadwagi, którzy ./ywali duże
przyswajać zawarty we krwi cukier jako źródło obszar ilości mięsa i znaczne ilości »Mpo|ów
energii. Cukier pozostały po tym procesie nadłopatkowy alkoholowych.
zostaje przetransportowyny do wątroby i ma- lest to choroba będąca następstwem
gazynowany jest tu w postaci glikogenu. W ł*K'kszonej zawartości kwasu moczowego Ryć. 160
przypadku upośledzenia wydzielania insuliny * płynach ustrojowych. Kwas moczowy
ulegnie zaburzeniu przemiana węglowodanowa obszar •-..nowi końcowy produkt metabolizmu zasad
podłopatkowy
i przyswajanie przez ogranizm cukru, który l-,ivnowych i wydalany jest przez nerki. \s
nagromadzi się we krwi, a następnie zostanie organizmie występuje głównie w postaci
wydalony wraz z moczem. Powyżej opisany i h K ) rozpuszczalnej w wodzie soli. Czasem n IH-lkl
stan zwany jest cukrzycą i jest to choroba wieku ."lomadzenie tej soli wokół stawu jest t a k ,!.
dojrzałego. Uważa się ją za chorobę i/e, że niszczy kość, co staje się pr/yc/yną i- 'l nu n k
Nmnl
dziedziczną. Często występuje u osób, które mają 11. Stan ten występuje najczęściej na
skłonności do nadmiernego spożywania zbyt cukru w moczu, który ma wtedy woń, 1'Miwszym stawie śródstopowo-palic/kowym
utrata energii, gwałtowny spadek; ciała,
dużych ilości wysokoodżywczych pokarmów,
nieustanne pragnienie, niezwykle
wielkiego palca stopy (ryć. 158 i 159). Choroba Terapia thlalM
otyłych, którym zaczyna brakować insuliny ir uoduje gorączkę i silny ból, które dokuc/aja. t. 1'acjcnl ftp*««ywi w
potrzebnej do strawienia nadmiaru cukru. oddawanie moczu, osłabienie wzroku, />A v kle w nocy.
substacji natłuszczających skórę, świąd
IcrapctiiM wykonuj* J«Mff
Niektóre objawy tej choroby to obecność
Ryo.lti2.Obow
Ryć. 157
3. Zaburzenia pracy nerek
Nerki poło/one są po obu stronach kręgosłupa Terapia shiatsu
między jedenastym kręgiem piersiowym a 1. Pacjent przyjmuje pozycję na lewym
trzecim kręgiem lędźwiowym. Prawa nerka następnie na prawym i na zakończeuK
znajduje się nieco niżej niż lewa. Nerki mają brzuchu. Terapeuta zmienia nasilenie
kształt fasoli, długość dziesięciu centymetrów i podczas naciskania dziesięciu punl
szerokość pięciu. Nad nerkami znajdują się położonych na obszarze rozciągającym «i
gruczoły nadnerczy. Nerki spełniają czynność okolicy podłopatkowej do lędźwiowej. Poni
wydalniczą, regulacyjną i wewnątrzwydziel- na punktach położonych obok nerek, to
niczą. trzecim, czwartym i piątym (ryć. 164), tl Ryć. 166
Stwardnienie tętnic, złe funkcjonowanie jest wykonać zabieg, należy uciskać je delii
wątroby lub wysokie ciśnienie krwi mogą stać (ryć. 165).
4. Przerost gruczoiu krokowego 2. Pacjent przyjmuje pozycje mi
ł . i u c z o ł krokowy (prostata) wchodzący w Terapeuta przeprowadza zabieg jot
się przyczyną dodatkowego obciążenia nerek, 2. Następnie składając palce rąk ter na prawym i lewym obs/.ar/.e le,tl/
naciska jednocześnie oba obszary nerkc » k l a d męskich narządów płciowych, twór «
zaburzenia przemiany materii i wywołać takie punktach Namikoshiego (ryć. U»ł>
pomocą podstaw i kłębów obu dłoni, irl kości i kształtu kasztana, leży u podstawy
choroby, jak zapalenie nerek, marskość nerek, silny ucisk na punkty Namikoshicgo.
powinny być wykonywane przez pięć (ryć. l»\vherza moczowego (ryć. 168). Wydzielina
osadzanie się kamienia nerkowego. wykonuje pięć do s/.eściu ucisków tui ty
166). Powtarzając zabieg tera| jMiic/ołu krokowego stanowi część męskiego
Spowodowany niewydolnością nerek nadmiar krzyżowe.
wykonuje ucisk drgający. n. i sienią. Z przyczyn związanych z układem
wody i soli w organizmie przejawia się głównie 3. Pacjent pr/yjnuijc po/ycjtf i!
wsil/ielania wewnętrznego jednym z objawów
przez białkomocz i endemię. Wcześniej pojawia 3. Pacjent pozostaje w pozycji na brj Terapeuta wykonuje /iihieg im pt
•i.u/enia się mężczyzny, w wieku powyżej
się opuchlizna, głównie górnych powiek. Terapeuta lekko uciska nogi. Zginając naciskając illnniii pr/c/ plfć punkt.
i/rsćdziesięciu lat jest patologiczny przerost
Opuchlizna spowodowana jest nagromadze- pacjenta wykonuje zabieg jednocześr Następnie wykonuj ikł«k palcem
jMnstaty, który utrudnia oddawanie moczu.
niem płynów w organizmie. Przy postępującej prawym i lewym łuku (ryć. 167). wsku/u|t|cym, serdecznym na
M i >/.na zapobiec tej dolegliwości poprzez regu-
chorobie nerek na przednim obszarze wykonywania tych czynności zgina ko<tó łonową* bezpośrednio mul
larne stosowanie zabiegów shiatsu i utrzymanie
podudzia powstają wgłębienia w miejscach głębiej, aż pięta dotknie obszaru posiadł pęchermmt fflPttPI
w dobrej kondycji.
uciskanych ręką, które wypełniają się powoli Zabieg należy powtórzyć kilka razy. 4. Na /akońc/cnlc dłońmi llll
po zwolnieniu ucisku. Zostało to wykorzystane 4. Pacjent przyjmuje pozycję na Terapia shiatsu wskazującymi, środk<»wyini l li
do diagnozowania zaburzeń funkcjonowania Terapeuta wykonuje dokładny zabieg na j I. Terapeuta uciska najpierw punkt na i wykonuje ucisk drgn ji|cy pncft
nerek. niej powierzchni nóg. Na zakończenie i»l>s/arze rdzenia przedłużonego (ryć. 169), pięć powtarza zabieg pi^ć ra/y.
Ryć. 164. Obszar podlopatkowo-- całościowy zabieg na obszarze brzuszny! luli sześć razy, po sześć, siedem sekund.
lędźwiowy Inulza to rdzeń przedłużony i utrzymuje j
fł''\vnowagę układu wydzielania wewnętrznego.
pęcherz moczowy
E. 168. Męskie
przewód moczowy rdzeń
pr/edłu/.ony
nasieniowód pęcherzyk nasienny
kość łonowa przewód wytryskowy
organy rozrodcze gruczoł krokowy
moc/.owa
gruczoł opus/kowo- obszar -
-cewkowy lędźwiowy
j{\dro obs/ar kr/y/owy
punkt
Namikoshiego
Ryć. 169
penis
224
5. Impotencja 6. Bezpłodność
Mężczyzna cierpiący na impotencje, niezdolny Terapia shiatsu Nu-możność spłodzenia potomstwa w połowie Nadal jednak istnieje wicie mal/cń nie
jest do odbycia stosunku płciowego. Chociaż 1. Terapeuta wykonuje /.abieg na ca pi/.ypadków dotyc/y mv/c/y/n, w drugiej są w stanie wydać na świat polonu ciąż
istnieje wiele przyczyn tej dolegliwości, takich obszarze szyjnym, /ac/ynając od pr/.edn połowie kobiet. Może być wrod/ona i nabyta. oboje partner/ y pozbawieni s»i l
jak napięcie nerwowe, stres, brak doświad- obszaru szyjnego. Męską niepłodność często wywołuje zapalenie ułomności. W takich pr/.ypaiikach pr>
czenia we współżyciu, pamiętanie niepowo- 2. Pacjent spoczywa na brzuchu. Tera uiler będące powikłaniem zapalenia przeważnie c/ynniki psychic/ne. !
dzeń związanych z próbą odbycia pierwszego wykonuje dokładny zabieg na obszarze rd; pi/.yusznicy, które miało miejsce po okresie napięcie upośledzaj;) autonomie/ny »
stosunku, najważniejszymi czynnikami są z przedłużonego, obszarze nadłopatko1 >l»irzewania. U kobiet przyczyną bezpło- wowy i układ wydzielania wewi
reguły przedwczesna ejakulacja i kompleksy z grzbietowym, lędźwiowym i krzyżowym (f dności może być brak funkcjonowania Badanie niepłodności melodii shialni
powodu wyglądu własnego ciała. Ze względu 170 i 171). Następnie wykonuje zabieg na p Miników, niedorozwój macicy, zator kanału t. sztywność na obs/.arze szyjnym i led
na wyżej opisane przyczyny przywrócenie tach Namikoshiego. ulnego lub brak owulacji. Zapalenie jajników tak u mężczyzn jak i u kobiet. Sto
pacjentowi równowagi emocjonalnej i uwol- 3. Pacjent kładzie się na plecach. Tera może wystąpić u kobiet dotkniętych zapale- wności prawego i lewego obs/aru pośl
nienia go od stresu stanowią pierwsze kroki w rozluźnia cały jego obszar brzuszny, tiK-m przyusznicy po rozpoczęciu okresu l»| jest różny, gdy na pr/.yklail nastąpiło /
leczeniu. Ponadto ważną rolę odgrywa tu szczególną dokładnością wykonuje powtar; cy r/ewania. stawu biodrowo-kr/y/owego, które ski
właściwa dieta oraz odpowiednia ilość snu. się wstrzymywany ucisk kciukami i dl na nicę. Stan ten obni/.a funkcjonowam
okolice kości łonowej (ryć. 172 i l tr/ewnych mialnu y w pr/ywspi
Ryć. 174
Towarzyszący ucisk dłonią na obszar p< uklail/ie nerwowym, od mirtlnuy »l«
kowy potęguje efekty zabiegu. gr/ebień biodrowy ro/.roilc/ych, okry/nu-y /«lV|»ul'Mł).
Ryć. 170 pychot /a HUK /owego, tkąil
Ryć. 172 niedoskonale luiiki|oiiowrtnifl ukli«l W
punkt l ii k ic) fylumji |XHlbf lUilł |
Namikoshieno s/tywne i
obszar lędźwiowy obszar Terapia ihlatM
pośladkowy
l.
obszar krzyżowy
s/yncgo.
X obs/.ar s/yjny, ho«xny d
przedłużony i tylny ohtiuir
obszar krzyżowy 2. P.iccnt pr/yjmujc p* vyv^ m wwłfc
obszar pachwinowy
obszar lędźwiowy wykonuje zabieg nii ohcntrw
obszar łonowy
Ryć. 171
Ryć. 175
szczególnym uwzględnieniem obs/aiu lędźwio- tu iskapn. pionowo klubem kciul celu 7. Dreszcze wykonywanie /abiegu na ws/yslk
wego kręgosłupa, grzebienia biodrowego, pr/.ywiócenia stawu biodrowo-kr/.y/.o do N.iwet gdy nie |csl bard/o /imno, kobiety
obszaru krzyżowego, pośladkowego i punktu normalnego funkcjonowania (ryć. 176 i 4. e/eściach podatnych na dies/i/e. /i c
/es!o skarżą się na miejscowe dres/e/.e na
Namikoshiego (ryć. 174 i 175). Następnie dokładnie rozluźnia podhr za nym uw/.glydnieniem nue|si \vy>!
s/arach s/.yjnym, łopatkowym, grzbietowym, .
3. Pacjent pozostaje w pozycji na wznak. pomocą wstrzymywanego ucisku wył dreszczy wskazanych pr/e/ parienla
M/wiowym, w stawach kończyn górnych i dol-.
Terapeuta wykonuje zabieg na przemian na wanego kciukami lub dłonią (ryć. 178). ISO), /abiegiem nale/y ol>|;\ć j>i/ci
; \ r h , zakończeniach rąk i nóg oraz na
prawym i lewym kolcu biodrowym przednim szyjny, obszar rdzenia pi/edłu/on
pod-' M / U S / U . Przyczyną tych dolegliwości są
Ryć. 176 obszar szyjny, obs/ar muli
/.ilnirzenia w autonomicznym układzie ner-
podłopatkowy, lydźwii>wy, k r / y / o u
wowym, które naruszają funkcjonowanie ner-
kowy i punkty Namikoshiego, no
w ó w naczyniowo-ruchowych, a to z kolei ;-
wszystkim boczny i tyln y obs/at
iowadzi do zatorów w układzie krążenia i
obszar stopy, obs/ar podes/wy
• -/regulowania układu wewnętrznego
kończyny górne (szczególnie boc/n
kolec biodrowy ialania. Utrata apetytu, niestrawność,
przedni górny towy obszar przedramienia, obs/ai
•-.labienie, odczuwanie zimna w nocy, bóle
ców), obszar brzucha (a głownie po
•Mrnstruacyjne - to objawy, które często 1
ryć. 180).
'\varzysza występowaniu dreszczy.
Terapia shiatsu
N\',i/ne jest poprawienie krążenia krwi i przy-
cenie dobrej kondycji całego ciała przez
Ryć. 180. Punkty ihiatfu
Ryć. 179. Punkty shiatsu na palcach w
miejscach podatnych na na brzuchu l ^»*».
oziębienie
i tylnym obs/iu/e s/y|iiym. Nasili
8. Nudności poranne 9. Dolegliwości k.i kład/ic się liii prawym buku,
Nudności poranne są dolegliwością /wią/.aną / Spoc/ywii n,t ptawym boku lub na w/mtl k-st to okres pr/cjściowy u kohtfl, ioip*H/vn.i
terapeuta wykonine /abieg sied/ąc. Nie wykonuje t a k i sam /abicg po l
ciążą. Występują - jak sama na/wa wskazuje l.icy się mied/.y 45 a 50 rokiem /ytln, /wi<i/,u>v /
wykonywać /.abiegu, gdy żołądek pacjentki ci ała , /.e s/e/.cgólnym uw/glcdnu
zwykle rano, zanim przyszła matka zdąży /unikaniem c/.ynności pilników, /o*ln)r wow *
pusty. Najleps/ą porą będ/ie c/as po poili niego obs/aru s/.yjncgo i oki
cokolwiek zjeść. Towarzyszy im brak apetytu, /as zabur/ona równowaga uklmlu wyil/idania
kiedy żołądek jest spokojny. przedłużonego.
wzmożone wydzielanie śliny, wymioty i zmiany wewnętrznego, co narus/.a autonomie/My układ
1. Pacjentka siedzi w pozycji wyproshn 2. Pacjentka kład/.ie siv i
upodobań dietetycznych. nerwowy, powoduje stres, w/.rost ciśnienia krwi,
Terepeuta wykonuje lekki zabieg na pr/.ec Terapeuta wykonuje /.abieg r
Uważa się, że w tym okresie ciąży kos- pr/yśpieszone bicie serca i inne dolegliwości.
bocznym i tylnym obszarze szyi i na rda potylicznym, nadłopatkowym i
mówka pozbywa się produktów przemiany Występują one z większym nasileniem u kobiet
przedłużonym. oraz na punktach Namikoshieg<
materii podczas tworzenia się łożyska. s/c/upłych, nerwowych, cierpiących na
2. Pacjentka kładzie się na lewym Następnie lekko uciska nogi.
Produkty te przedostają się do krwiobiegu, ilreszcze. Ponieważ mają na nie duży wpływ ^
Terapeuta dokładnie rozluźnia sztywne mi{ 3. Pacjentka klad/ie się
zmieniają podstwowy skład krwi i są przy- /.ynniki psychiczne. Im bardziej kobieta denerwuje
nadłopatkowe i podłopatkowe. Następnie i Terapeuta lekko uciska pr/edniii
czyną stanu nazywanego nudnościami poran- się tymi dolegliwościami, tym dłużej one uwają.
dokładnie rozluźnia szczególnie sztywne pl ty nóg, ramion, głowy, t war/ i t
nymi, który zwykle ustępuje w czwartym W związku z tym najważniejsze jest /achowanie
serii od czwartego punktu międl Szczególną uwagę należy poświe<
miesiącu ciąży, kiedy łożysko zostanie w pełni spokoju i przekonanie, że dolegli-\\-i >ści te z
patkowego do trzeciego podłopatkowego 182 podbrzusza i bru/dy n a d b r /
ukształtowane. Poważne lub długotrwałe przy- czasem ustąpią.
padki nudności porannych (hyperemesis gravi- i 183). Z kolei naciska lekko wszystkie pl ty do uciskowi dłońmi na gałki oc/ne (i
darium) występują u kobiet o słabych dziesiątego punktu podłopatko\ (obszar Terapia shiatsu
żołądkach oraz u kobiet znerwicowanych. lędźwiowy). Pacjentka kładzie sif, prawym 1. Pacjentka spoczywa na lewym boku. Ryć. 185
boku, a terapeuta wykonuje ten zabieg na Terapeuta wykonuje zabieg po prawej stronic
Terapia shiatsu lewej stronie ciała. obszaru szyjnego, przednim obszarze szyjnym, l
Wykonywanie zabiegu u kobiety ciężarnej 3. Pacjentka leży na wznak. Terapeuta i
musi być szczególnie delikatne. Oczywiście, powoli naciska dłonią na obszar brzucha,
pacjentka nie może położyć się na brzuchu. ze szczególnym uwzględni< bruzdy obszar potyliczny
nadbrzusznej. Ryć. 184
Ryć. 182. Od czwartego punktu rdzeń przedłużony
miedzytopatkowego do trzeciego punktu Jeśli w czasie ciąży wzrośnie apetyt, kc
podłopatkowego powinna spożywać małe ilości lekkostrj
tylny obszar
pokarmów tyle razy dziennie, ile szyjny
Wymioty obniżają poziom płynów w obszar
nizmie, musi więc wypijać więcej niż nadłopatkowy
chłodnych napojów orzeźwiających, herbt
mleka, aby pobudzić oddawanie moczu,
usuwa z organizmu toksyczne substancje^
Ryć. IM
powinna denerwować się nudnościami, kU co
prawda uciążliwą dolegliwością, al
szczęście przejściową.
Ryć. 183
Ryć. 191
Ryć. 192
opadanie powiek U osób stars/ych pr/yc/.ymi lej ii może
być chronic/.nc /.mcc/emc edema powieki.
Terapia shiatsu
1. Pacjent spoczywa na hr/.uclui staje za
jego głową. Wykonuje wxl ucisk palcem
stan normalny wskazującym, śm serdecznym obu dłoni
na mięśnie górnej powieki.
Ryć. 193
2. Następnie trzema palcami krótkimi
ucisk z pociągnięciem do góiy
przerwami, pięć punktów na dźwigac/u
dźwigacz górnej powieki, l Icisl z lekkim
górnej
powieki pociągnięciem w kieiun czołowego (ryć.
19.1 i 194). Na koń ta wykonuje ucisk
drgający. Pr/.y gach /.wraca uwagę na l o.
by i hę/pośrednio na gaiki oc/ne.
zamknięte oko
2. Zapalenie zatok Ryć. 195. Położenie zatok przynoi 199 3. Krwawienie z nosa
/upalenie y.atok to choroba polegająca na U d/.ieci lic/nc małe iiac/ynia krv»
/.a t oka e/ołowi
nagromadzeniu się ropy w zatokach ślu/ówce jamy nosowej s;\ ta k dclikali
przynosowych, to znaczy w mających łączność z lekkie uderzenie w nos mo/.e spowi
jamą nosową zatokach szczękowych, sitowych pęknięcie i krwotok /. nosa. C/aniu
(ocznych) i klinowych (czołowych), które w nor- czekolady lub napojów o wysokiej
malnym stanie wypełnione są powietrzem. obszar kofeiny rozszerza nac/ynia krwioiK
Kiesselbacha
Przyczyną tej choroby jest infekcja, do której pękają i powodują krwawienie. Ob
łatwo może dojść na przykład w przebiegu obszarem Kiesselbacha, w pr/cdnicj
ostrego nieżytu nosa. Proces zapalny obejmuje nosowej (ryć. 199), jest najbard/icj 11
jedną lub więcej zatok, a towarzyszą mu bezsen- zatoka szczę krwotok. U osób dorosłych cicrj
naczynie
ność, zmniejszenie koncentracji, trudności w włosowate nadciśnienie, stwardnienie nac/.yń kr
rozumowaniu i zapamiętywaniu. Czasami stan jama nosowa lub inne dolegliwości, które sprawiaj)
ten jest przejściowy, ale może też być stałym nią krwionośne stają się kruche, l
skutkiem alergii. występować krwotoki / nosa. Ponm
Ryć. 200. Skutki zabiegu na wość ta często towar/.ys/.y menstruacji
linia środkowa rdzeniu przedłużonym krwi do mó/gu.
czoła
Terapia shiatfu
boki nosa
Pacjent pr/yjmujc pn/ycję »lcil/4|tą
wykonuje /ubicg na ołMttMNM
prawo i lewa pr/cdłu/oiiego (ryć. 200 i 201), Nftl
strona gładziny
mając c/.ysla. tluiKlci/kę lub rpnll
pacjenta prawym kciuk Mmi ugtota oto
środek pr/edlu/onego. Ucisk jMl pńpynJM|)|
zwężenia jacy, skierowany ku go r w w UroOfJl
(ryć. 202 i 203). Powinien Irwftlod pi<
obszar wokół miu sekund i nalc/y go pobud/.a pracy
oka
zabieg shiatsu nerwtSw rdzenia przedłu/t>ncgt>,
na rażeniu
przedłużonym kurc/.y nuci) sposób wstrzymuje
obszar nieco ponad
Ryć. 196 kością jarzmową krwotok / nota.
Ryć. 203
Terapia shiatsu
1. Pacjent kładzie się na lewym boku.
Terapeuta dokładnie uciska obszar rdzenia
przedłużonego i tylny obszar szyjny w celu
pobudzenia nerwów współczulnych i wyleczenia
stanu zapalnego poprzez zwężenie naczyń
krwionośnych błony śluzowej nosa. Podczas
tego zabiegu oddychanie przez nos znów staje
się możliwe.
2. Pacjent kładzie się na wznak. Terapeuta
wykonuje ucisk na linii środkowej czoła, na Ul/c ń przedłużony
obszarze wokół oczu, po obu stronach nosa
4. Choroba lokomocyjną 5. Dzwonienie (tzum) w uszach
Drgania, ruch w górę i w dół, /miany prędkości 2. Pacjent pr/.yjmu|e po/yi.-|c na br/uchu. D/wonienie w uchu mo/c l»Vi ininostromie lub Terapia shiatsu
samochodu, statku lub samolotu mogą Terapeuta wykonuje y.abicg po prawej i lewej i obustronne. .lctln<>sii«»miv N / UIU w uchu jest 1. Pacjent sied/.i na kr/eślc,
spowodować u niektórych osób dolegliwość stronie obs/.aru nadloptkowego i międ/y.; stanem patolo yu/u ym ucha /ewnętr/nego i pomocą kciuka uciska tr/.y punk
zwaną chorobą lokomocyjną, która objawia się łoptakowego. Szczególną uwagę nale/yl środkowego. Obustronne d/wonienie w uszach jest nich, górnych i tylnych micśniiul
zawrotami głowy, nudnościami, wymiotami, poświęcić czwartemu i piątemu punktowi] chorobą ucha wewnętrznego i wiąże się z innymi (ryć. 206).
zimnym potem i bladością twarzy. Ruch pojazdu międzyłopatkowemu (ryć. 204). chorobami. Dzwonienie o niskich tonach jest 2. Kładąc kciuk na skrawk
jest przyczyną zmian w naczyniach limfaty- 3. Na zakończenie pacjent kładzie się ni dolegliwością ucha środkowego i zewnętrznego, zamknąć pr/ewód słuchowy (ol\*
cznych błędnika lub ucha środkowego. To z wznak. Terapeuta koordynuje oddychanie podczas gdy dzwonienie o wysokich tonach jest rapeuta naciska pr/.c/ pięć sęk mu
kolei pobudza nabłonek czuciowy, zaburza wykonywaniem ucisków na bruzdę na< przypadłością ucha wewnętrznego. Przyczynami położone wokół wyrostka sulku
równowagę autonomicznego układu nerwowego i brzuszną. Jeżeli warunki uniemożliwiają pi dzwonienia w uszach, oprócz chorób uszu, mogą 206). Podczas wykonywania /.abu
wywołuje wyżej opisane objawy. Stan ten jentowi położenie się na wznak, powinien być: nadciśnienie, niskie ciśnienie, stwardnienie na przemian uciska i ro/.lu/nia kc
występuje głównie u młodych kobiet, u osób o usiąść, a terapeuta wykona wtedy prawą dło naczyń krwionośnych, dolegliwości okresu kli- wodem słuchowym, otwierając
słabych żołądkach, cierpiących na gastroptozę, zabieg na bruździe nadbrzusznej stojąc za jej makterycznego, reumatyzm, bezsenność, choroba przewód palcem wska/.uja.cym
bezsenność i nadwrażliwość emocjonalną. plecami lub po jego prawej stronie. Meniere'a, syndrom Meniere'a, anemia, ciało obce kciukiem punkt y polo/.onc wól
Choroba lokomocyjną związana jest ze w uchu zewnętrznym, woskowina uszna i inne. W sutkowatego (ryć. 20S).
zmysłami słuchu, wzroku i węchu, dlatego rdzeń przedłużony niektórych wyżej wymienionych chorobach 3. Następnie pr/c/. piec H<
Ryć. 204 zwężają się naczynia krwionośne położone w naciska dłonią na cale ucho. |»«»
osoby na nią podatne powinny podczas jazdy
czytać lub słuchać muzyki i trzymać wzrok z tylny obszar najbliższym sąsiedztwie us/u i słychać w nich dach dłoń nalc/.y s/.yhko ro/lu>
dala od zmieniającej się scenerii za oknem. szyjny krew tętniącą w tych nac/yniach. W wielu p ai l k ach obustronnego */umu <
Suche powietrze wewnątrz zamkniętego pojazdu przypadkach wewnętrzne /rodła dźwięku są wykoiui|c HIV )Ctlmx./cAiiU? uchu.
drażni błonę śluzową jamy nosowej. Jest to obszar niewiadomego pochod/enia. Jest tak często przy
bardzo niewskazane przy chorobie lokomo- nadłopatkowy obustronnym dzwonieniu utr/y-mującym się przez
obszar dłuższy czas. Cząsto jest to prawdą w przypadkach ni lu/ny
cyjnej i osoby na nią cierpiące powinny sączyć międzyłopl
parujące, gorące napoje lub trzymać przy nosie obustronnego dzwonienia, kiedy szum słychać przez
wilgotne, gorące ręczniki. Ponieważ strach dłuższy czas. Ryć. 207
przed staniem się ofiarą tej choroby staje się
zwykle jej przyczyną, najważniejsze jest
zachowanie spokoju.
bruzda
Terapia shiatsu nadbrzuszna
1. Pacjent siedzi prosto. Terapeuta kładzie
lewą dłoń na jego czole, dla podtrzymania, a
prawą wolno wykonuje zabieg na bocznym
wyroaielf
obszarze szyjnym, obszarze rdzenia przedłu- ftutkowal
żonego i na tylnym obszarze szyjnym (ryć. 204 i Ryc.20t
205).
Ryć. 205
Dolegliwości układu oddechowego
1. Terapeuta ro/poc/yna /.abieg od uci Ryć. 211 Ryć. 212
1. Astma oskrzelowa nią kciukiem c/terech punktów pnto/.onychi
ni/cii
Atak astmy objawia się nagłym zesztywnieniem lewym bocznym obs/.ar/.e szyjnym, a
pr/edhi/ony
gardła, uczuciem ciężkości w klatce piersiowej, czterech punktów położonych na pra\
odczuwaniem braku tchu, zadyszką i uciążliwym bocznym obszarze szyjnym (ryć. 209 i 2K tylny obszar
Wykonuje ten zabieg wolno i powtarza kilka szyjny
kaszlem. Dominującym objawem astmy jest
razy, aby uspokoić skurcze oskr/clik<! Ryć. 213
duszność napadowa. Wydechy są utrudnione, a
wdechy powierzchowne i świszczące. Astmę 2. Teraz uciska sześć razy na obl
powoduje zwężenie oskrzelików wskutek skurczu rdzenia przedłużonego oraz na prawy i
ich mięśni gładkich, obrzęku i nadmiernego tylny obszar szyjny (ryć. 211). Do wykom Ryć. 214 obu
wydzielania śluzu. Ataki występują zwykle zabiegu jednocześnie na prawej i lewej str<
późno w nocy i wczesnym rankiem, głównie na tylnego obszaru szyjnego używa się po
jesieni. Choroba ta jest ściśle związana z alerge- palce; kciuki spoczywają na rdi
nami, dostającymi się do organizmu przez drogi przedłużonym.
oddechowe przewodu pokarmowego lub skórę. 3. Następnie terapeuta wykonuje zabieg j
Lista alergenów jest bardzo długa; wymieńmy prawej i lewej stronie obszaru nadłopatkc i
dla przykładu kurz, pyłki kwiatowe, pleśń, sierść na pięciu punktach obszaru mi<
łopatkowego (ryć. 212 i 213). /abieg trzy razy (ryć. 214). Istnieją cztery pio-
zwierząt, jajka, kraby, makrele, kaszę gryczaną, nowe rzędy sześciu punktów na piersiowym
szpinak. Ludzie cierpiący na astmę mają nad- 4. Stojąc za pacjentem terapeuta obejt
dłońmi jego grzbiet w taki sposób, aby obszarze międzyżebrowym po obu stronach
wrażliwy układ oddechowy i przełyk. mostka.
Terapia shiatsu wskazujące, środkowe i serdeczne obu
dotykały trzonu mostka. Uciska pięć punl 5. Terapeuta kontynuuje zabieg używając
Należy pouczyć pacjenta, że podczas ataku palców wskazującego, środkowego i serde-
powinien przyjąć przy zabiegu pozycję siedzącą. położonych wzdłuż trzonu mostka i po>
lY.nego oraz małego obu dłoni do wykonania
Uczucie duszności spowodowane atakiem astmy /abiegu jednocześnie na ośmiu rzędach punk-i
uniemożliwia bowiem oddychanie w innej pozycji. ów, zaczynając od góry. Zabieg należy wykonywać
Stan ten zwany jest ortopneą. delikatnie i powtórzyć go od trzech do pięciu
razy.
6. Następnie trzema palcami obu dłoni tera-
peuta wykonuje ucisk na trzy punkty każdej
Ryć. 209. Cztery punkty na przednim bruzdy między mięśniem naramiennym a klatką
obszarze szyjnym piersiową. Zabieg należy wykonywać odciągając
łopatki w tył i powtórzyć go sześć razy (ryć. 215 i
216).
7. Na zakończenie jeszcze raz, stojąc za pacie n
t em, terapeuta przy użyciu dłoni oraz palców
wskazującego, środkowego i serdecznego obu i
ii k trzymanych w taki sposób, aby się dotykały,
s/eściokrotnie rytmicznie uciska bruzdę nad-
br/.uszną (ryć. 214), poświęcając na każdy ucisk
Ryć. 210 ir/.y sekundy. Podczas naciskania pacjent
powinien wydychać powietrze, podczas rozluź-
niania ucisku - wciągać powietrze. W ten
sposób reguluje oddychanie. Liczba powtórzeń i
Hila ucisku muszą być dostosowane do stanu i
horobowcuo i indywidualnych cech organizmu
2. Czkawka
Dokucza ona od czasu do c/.asu każdemu l. Wrodzony krjci nyi
człowiekowi. W sensie medycznym są to powta- Prawidłowa po/.ycjtt pltnlu w mamy charak-
rzające się mimowolne skurcze przepony, teryzuje się poUkurc/cmcm n/yi i skierowaniem
powodujące gwałtowne wciąganie powietrza z główki w kierunku ujścia s/y|ki macicy (ryć. 220
równoczenym zamknięciem głośni i strun A). W przypadku ulo/.enia pośladkowego lub
głosowych, przerywającymi wdech i powodują- ułożenia główki jak na rysunku 220 B (ułożenie
cymi efekt dźwiękowy. Czkawka jest odruchem twarzyczkowe) podczas porodu uciśnięty zostaje
spowodowanym podrażnieniem nerwu prawy i lewy mięsień mostkowo-obojczykowo-
przeponowego bodźcami z narządów jamy -sutkowy, wywołując zwężenie naczyń A. ułożenie B ud
normalne I
brzusznej lub z ośrodkowego układu ner- włosowatych we włóknach mięśni. Hematoma
wowego. Może ją spowodować na przykład Wyżej opisane zabiegi powinny być d mięśnia, w którym nastąpiła taka zmiana, 2. Po zlokalizowaniu »twi
nerwowe lub pośpieszne wypicie gorącego sowane do indywidualnych potrzeb pacj i twardnieje i staje się nowotworem. Podczas samymi palcami wykonuje ptyni i
płynu albo zjedzenie czegoś pobudzającego. jego przypadku oraz powtarzane tak jak wzrostu mięsień taki przybiera formę bliznowa- w dół, z krótkimi przerwami i
Czkawkę u dzieci daje się łatwo zlikwidować to konieczne. Można także dodać tego wałka. Mięsień mostkowo-obojczykowo- którym występuje sztywność
łykiem wody lub lekkim uderzeniem w plecy. dłonią na gałki oczne. Zatykanie i -sutkowy ulega skróceniu od strony dotkniętej zależności od kszattu nowoCu
U dorosłych może być ona chroniczna. wstrzymywanie oddechu, jak ró /byt wielkim uciskiem podczas porodu (ryć. może; się- okazać chwyceni)
Zapobieganie czkawce wymaga regularnego uciskanie języka przez kilka chwil to naj 221). Stan ten wymaga szczególnie starannej schorzeniem, obszaru kcioki
wykonywania zabiegów shiatsu na przednim sze metody pozbywania się czkawki. terapii, ponieważ z reguły towarzyszy mu wskazującymi Nie ucisk a jąć x
obszarze szyjnym, obszarze grzbietowowym i obszar okołoporodowe zwichnięcie stawów bio- peuta dokładnie wykonuje n
na przeponie międzyłopat drowych. przednim obszarze szyjnym.
Terapia shiatsu 3. Po całkowitym usunięciu i
Terapia shiatsu
1. Pacjent spoczywa na brzuchu. Palcem ma obszary skroniowe w obu i
1. Pacjent spoczywa na plecach. Terapeuta
wskazującym i środkowym terapeuta lekko niowo przekręca głowę; w slron<
wykonuje zabieg na czterech punktach
uciska mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy, twarzy (ryć. 223), a następnie
położonych po lewej stronie przedniego
/aczynając od główki mostka i kończąc na do poprzedniego potowenia.
obszaru szyjnego (ryć. 217), ze szczególnym
wyrostku sutkowym, aby wyczuć, czy istnieje w Kurcz mięśnia moetkowc
uwzględnieniem punktu trzeciego (ryć. 219),
tym miejscu nowotwór lub sztywność. -sutkowego najłatwiej jest usur
przez który przebiega nerw przeponowy.
ka, ale wykonywanie zabiegu
Zabieg ten skutecznie wstrzymuje skurcze.
Ryć. 221 dzonym dziecku wyrmgi
Taki sam zabieg wykonuje na czterech punk-
ostrożności, toteż jegcr pi
tach położonych na prawej stronie przedniego strona dotknięta
stanem patologicznym najlepiej będzie powierzyć nąjl
obszaru szyjnego. zabieg polegający na uciskaniu w górę strona zdrowa mu zaufania specjaliście. Jeśli
2. Pacjent kładzie się na brzuchu. Terapeuta i w dół na boczny obszar brzuszny
galny, należy wykonywać nut
wykonuje zabieg na trzech punktach po prawej i
opisane czynności. Zabiegi nie
trzech po lewej stronie obszaru między- trzeci przedni phyma (kręcz)
punkt szyjny zbyt długo. Jeżeli zabieg i
łopatkowego (ryć. 218).
ściągnięty mięsień stosowany regularnie i dokli
3. Naciskając dłońmi na boki obszaru mostkowo-obojczykowo- mięśni do kurczenia się będzie W]
brzusznego na wysokości przepony, wykonuje -sutkowy
rozwoju dziecka.
zdecydowane uciski ssące na prawą i lewą
stronę jednocześnie (ryć. 218). pociągani* dv '' Ryć. 222 Ryć, 223 -*—*
4. Pacjent kładzie się na wznak. Terapeuta góry na obszarze
wykonuje dokładny zabieg polegający na
uciskaniu dłonią brzucha oraz zdecydowanych,
skierowanych ku górze ruchach skręcających
~~ <iUi< «««>sino/->K /*iała n<i/->ionta
zdrowa st;
2. Wrodzone zwichnięcie stawu biodrowego Ryć. 226. Tylna potladków
Ryć. 234
Ryć. 235
6. Samoistna skolioza
Patologic/.ne skrzywienie kteyoslupa w prawu, Terapia shiatsu
paraliż mięśnia lub w lewą stronę, zwane samoistną skolioza, 1. Ponieważ sztywność mieni
strzałkowego
występuje u dziewcząt w okresie dojrzewania, szyjnym sprawia, że głowa pr;
między dziesiątym a piętnastym rokiem życia, jedną stronę, terapeuta ro/poc/
kiedy nstępuje największy wzrost układu kost- poproszenia pacjenta o p r / y
nego. W zaawansowanym stadium stan ten towanej siedzącej postawy lub
wygląda tak, jak pokazano na rysunku 240. uciskania przedniego obs/ii
Nawet jeżeli osoba stara się stać prosto - w pozycji bocznego obszaru szyjnego, ol'
na baczność - między ramieniem a bokiem przedłużonego i obs/aru wok
występuje przerwa, a kręgosłup nie jest położony 240). Powinien w ten spos«
w równej odegłości od obu łapatek. Skrzywienie rozluźnić mięśnie tych ohs/arów
icst bardziej widoczne, kiedy pacjent pochyli się 2. Następnie uciska kciuk icn
stopa zwrócona
do wewnętrz i do do przodu (ryć. 241). Przyczyny takiego skrzy- na prawą i lewą topalkc on
góry
wienia nie są dokładnie znane. Rodzice muszą międzyłopat kowy.
/wracać baczną uwagę na rozwój kręgosłupa 3. Chwyta nadgarstki pac je n
swoich nastoletnich dzieci. Skoliozę łatwiej jest ramiona nad głowę. Pac)c
Ucisk stosuje się tak, aby odwrócić bowiem skorygować po wczesnym jej stwier- przechylić tułów do tyłu. Picrw
stopę na zewnątrz. dzeniu. Profilaktyka powinna polegać na pr/eprowad/.ić /abicg bard/
/równoważonej, prawidłowej diecie i odpowied- Kiedy nastąpi ro/lu/.nienie w l<
5. Piętonóg niej liczbie ćwiczeń fizycznych, co ma na celu powtar/a sic /abieg kilka ra/y, <
Wrodzony kręcz szyi, zwichnięcie stawu odżywienie i ujędrnienie mięśni. cii|gaji|c tułów.
biodrowego i piętonóg to trzy najczęściej
występujące dolegliwości okresu niemowlęcego.
Podczas porodu stopa zostaje skierowana do zewnętrzna strona Ryć. 240
kostki bocznej stan normalny prawostronna
wewnątrz i zwichnięta lub następuje zgięcie środ-
kowego obszaru podeszwy stopy. Stan ten jest
wynikiem paraliżu grupy mięśni łydkowych (ryć. strona małego palca
235). Przyczyną nabytego piętonogu może być obszaru grzbietowego tylny obszar
natomiast choroba Heinego-Medina lub zwich- szyjny obszar między-
nięcie urazowe. łopatkpwy (siedem
obszar punktów położonych kręgoftlup
nadłopatkowy blisko siebie) łopatka
Terapia shiatsu Odstępy tą
1. Należy wykonać dokładny ucisk grupy
mięśni łydkowych, szczególnie mięśnia brzucha-
tego, płaszczkowatego i strzałkowego. Podczas
tego zabiegu terapeuta drugą dłonią wykręca na
zewnątrz stopę tak daleko, jak to tylko możliwe
(ryć. 236 i 237).
2. Następnie uciska boczny obszar kostki,
Obszar stopy oparty o
boczną część mięśnia piszczelowego i grzbietową podłoże
część stopy (ryć. 238). Szczególną uwagę należy
punktów na bocznym obszarze pódl
poświęcić grzbietowej części małego palca stopy.
(ryć. 239). Ponieważ leczenie tej doleglh
3. Zgniając nogę pacjenta w kolanie i kładąc
stODC na nodtodze teraneuta nacisku jest bardzo trudne, zabiegi nale/y ci
nrm/f ar*o/ t\rf»f rHni***** /*•»»»
rdzeń przedłużony
246
Spis treści 44
Ryć. 242. Zginanie i prortowanie tułowia Ryć. 243. Boczne zfiejoia (skłony) tułowia Środki ostrożności 44
Przedmowa
Podstawowe punkty shiahu
Punkty mięśniowe i nerwowe
Rozdział 2: Podstawowe
pod wpływem hotliea elektrycznego zabiegi 45
8 Sposoby uciskania 4
Układ mięśniowy 10 1. Ucisk kciukiem 7
Układ kostny 12 2. Ucisk dwoma palcami 4
3. Ucisk trzema palcami 7
Rozdział l: Ogólna teoria 4. Ucisk kciukiem i 4
czterema palcami 9
otwartej dłoni 5
13 5. Ucisk czterema palcami 0
Rozwój shiatsu otwartej dłoni
6. 5
15 Ucisk 0
("ha raktery styczne cechy terapii shiatsu 16 dłonią
Shiatsu a funkcje fizjologiczne 17 Rodzaje 5
1. Odżywianie skóry ucisków 0
Ucisk zwykły 5
17 Ucisk przerywany 0
zgięcie Ucisk*wstrzymywany
2. Wzmocnienie mięśni 5
wyprost
Ucisk ssący 2
19 Ucisk płynny
3. Pobudzanie krążenia Ucisk skoncentrowany
Ryć. 244. Obroty tułowia l Jcisk drgający
Zabiegi należy powtarzać codziennie przez
pięć do dziesięciu minut w celu przeciwdziałania 20 K. Ucisk stymulujący
4. Regulacja funkcji nerwów wykonywany
utrwaleniu się skrzywienia kręgosłupa lub
pogorszeniu zaistniałych skrzywień. Samo- lewa 22
dzielnie wykonywane zabiegi shiatsu i codzienna strona 5. Kontrola układu wydzielania
gimnastyka, polegająca na rozciąganiu, zginaniu wewnętrznego
i przechylaniu tułowia, nie tylko zapobiegają
prawa
skrzywieniom kręgosłupa, ale także pobudzają strona 27
rozwój i funkcjonowanie organów 6. Układ kostny
wewnętrznych.
29
7. Układ pokarmowy
35
I )ziałanie dłoni i palców 37
Pięć podstawowych zasad zachowania
dobrego zdrowia i długiego życia
39
('horoby, które można leczyć metodą
shiatsu
42
('horoby, których NIE WOLNO
LECZYĆ metodą shiatsu
Rozdział 3: Terapia całego
Shiatsu na pacjencie na boku
Obszar szyjny
Zabieg 1: Pr/cdni obs/.iir H/yji Zabieg 2: Boc/ny
obs/ar s/.yju Zabieg 3: Rd/eń pr/cillu/ony Zabieg
4: Tylny obs/ar n/yjny
Plecy
Zabieg 5: Obs/ar nadlnpatkov Zabieg 6: Obs/ar
mic.iI/.ylopal Zabieg 7: Obs/ar pod!opatkov i
lędźwiowy
Shiatsu na pacjencie spoczywają brzuchu
Głowa
Zabieg 1: Obs/ar potylic/.ny Zabieg 2: Obs/ar
rd/cnia pr/cdłu/nncgo Zabieg 3: Tylny obs/ar
s/yjny
Ramiona i plecy Zabieg 4: Obs/ar iuullopalko\
Zabieg 5: Obs/.ar micil/ylopal Zabieg 6: Obs/ar
pndlnpalkoi i lędźwiowy
Pośladki i nogi Zabieg 7: Obs/ar biodriłwy Zabieg
8: Obs/ar kr/y /owy Zabieg 9: Obs/ar pośladków
Zabieg K): Punkt Namikonhic Zabieg 1 1: Tylny
obs/ar udou Zabieg 1 2: Obs/ar bru/dy po<
kolanowej
Zabieg 13: Tylny obs/ar golci Zabieg 14: Gu/
kości pielowc Zabieg 1 5: Boc/ny i środków)
kości piętowej Zabieg 16: Obs/ar
podes/wy i
Prostowanie pleców Zabieg 1: Łopatki Zabieg 2:
Boczny obs/ar br/t Zabieg 3: Obszar pośladkowy
Zabieg 4: Kręgosłup Zabieg 5: Kręgosłup Zabieg
6: Stymulowanie nerw rd/cniowych
Shialsu mi pacjencie spoczywają
LECZYĆ metodą shiatsu
246
Spis treści
Ryć. 242. Zginanie i prostowanie tułowia Ryć. 243. Boczne zfifda (skłony) tułowia
Przedmowa t 44
Środki ostrożności 44
Podstawowe punkty shiahu
5
Rozdział 2: Podstawowe
Punkty mięśniowe i nerwowe mlnu-hów zabiegi 45
pod wpływem hotłźca elektrycznego
Sposoby uciskania
8
UIdad mięśniowy 10 47
Układ kostny 12 1. Ucisk kciukiem
13 49
Rozwój shiatsu 3. Ucisk trzema palcami
15 50
(liarakterystyczne cechy terapii shiatsu 16 4. Ucisk kciukiem i czterema
Shiatsu a funkcje fizjologiczne 17 palcami
zgięcie 1. Odżywianie skóry otwartej dłoni
wyprost
17 50
2. Wzmocnienie mięśni 5. Ucisk czterema palcami
Ryć. 244. Obroty tułowia otwartej
Zabiegi należy powtarzać codziennie przez 19 dłoni
pięć do dziesięciu minut w celu przeciwdziałania 3. Pobudzanie krążenia
utrwaleniu się skrzywienia kręgosłupa lub 50
pogorszeniu zaistniałych skrzywień. Samo- lewa 20 6. Ucisk dłonią
dzielnie wykonywane zabiegi shiatsu i codzienna strona 4. Regulacja funkcji nerwów
gimnastyka, polegająca na rozciąganiu, zginaniu 50
i przechylaniu tułowia, nie tylko zapobiegają 22 Rodzaje ucisków 52
prawa 5. Kontrola układu wydzielania 1. Ucisk zwykły
skrzywieniom kręgosłupa, ale także pobudzają strona
rozwój i funkcjonowanie organów wewnętrznego
52
wewnętrznych.
27 2. Ucisk przerywany
6. Układ kostny
52
29 3. Ucisk'wstrzymywany
7. Układ pokarmowy
52
35 4. Ucisk ssący
l )ziałanie dłoni i palców 37
l Nęć podstawowych zasad zachowania 53
dobrego zdrowia i długiego życia \ Ucisk płynny 53
(>. Ucisk skoncentrowany 53
39 7. Ucisk drgajiicy 53
('horoby, które można leczyć metodą K. Ucisk stymulujący
shiatsu wykonywany
42
('horoby, których NIE WOLNO
Rozdział 3: Terapia całego
Sliiatsu na pacjencie s na boku
Obszar szyjny
Zabieg 1: Pr/.cdni obs/.iir n/yju Zabieg 2: Boc/.ny
obs/.ar s/.yju Zabieg 3: Rd/cń przedlu/ony Zabieg
4: Tylny obs/.ar s/.yjny
Plecy
Zabieg 5: Obszar nadtopili kou Zabieg 6: Obs/ar
mied/.ylopiil Zabieg 7: Obs/ar podlopalktw i
lędźwiowy
Shiatsu na pacjencie spoczywają brzuchu
Głowa
Zabieg 1: Obs/.ar polylic/.ny Zabieg 2: Obs/ar
rd/.ema pr/edlu/oncgo Zabieg 3: Tylny obs/.ar
s/.yjny
Ramiona i plecy Zabieg 4: Obs/.ar nadlopalkov
Zabieg 5: Obs/.ar miv'd/.ylopnl Zabieg 6: Obs/ar
podlopalko* i lędźwiowy
Pośladki i nogi Zabieg 7: Obs/ar biodrowy Zabieg
8: Obs/ar krzyżowy Zabieg 9: Obs/ar pośladków
Zabieg K): Punkt Namikonhic Zabieg 1 1: Tylny
oba/nr udo* Zabieg 12: Obs/ar bru/.dy poi
kolanowej
Zabieg 13: Tylny obszar golcu Zabieg 14: Gu/
kości piętowej Zabieg 1 5: Boc/ny i środkowy
kości polowej Zabieg 1 6: Obszar
podeszwy i
Prostowanie pleców Zabieg 1: Łopatki Zabieg 2:
Boczny obszar br/.u Zabieg 3: Obszar pośladkowy
Zabieg 4: Kręgosłup Zabieg 5: Kręgosłup Zabieg
6: Stymulowanie nerw rdzeniowych
Shiatsu na pacjencie spoczywttfą
/abieg l: Pr/.edni obs/.ar udowy Zabieg /abieg 7: Kolce biodrowy Shiatsu na pacjencie klęczącym
Zabieg 11| pr/.edni górny na obu kolanach (pozycja
71) l: Obszar międzyżebrowy /abicg K: Ugniatanie ohs/aru 151 seizaj Zabieg l: Przedni
/abieg 2: Środkowy obs/.ar udowy Xl Brzuch 106 2: Okrężny ucisk dłonią br/.us/.nego 152 obszar szyjny Zabieg 2:
/abieg 3: Boc/.ny obszar udowy K 3 Zabieg na /abieg 9: Boc/.ny obs/.ar br/us/.ny 152 Boczny obszar szyjny Zabieg
Zabieg 4: Obszar rzepki 83 Zabieg obszar mostkowy i Zabieg 10: Ucisk dłonią i ucisk drgający 152 3: Rdzeń przedłużony Zabieg
Zabieg 5: Boczny obszar łydki 84 piersiowy 107 na obszar brzuszny Terapia całego ciała 153 4: Tylny obszar szyjny Zabieg
Zabieg 6: Obszar stepu 85 Zabieg 109 z wykorzystaniem 5: Obszar skroniowy Zabieg
Zabieg 7: Obszar grzbietu stopy 86 Zabieg l: Seria ucisków dłonią kozetki terapeutycznej Zalety kozetki 153 6: Obszar nadłopatkowy
Zabieg 8: Obszar palców stopy 96 Zabieg terapeutycznej Shiatsu na pacjencie 154 Zabieg 7: Obszar
Zabieg 9: Ćwiczenie palców stopy 87 /nbicg 110 spoczywającym międzyłopatkowy Zabieg 8:
Zabieg 10: Prostowanie stopy 87 2: Dwadzieścia punktów na na boku Shiatsu na pacjencie 154 Prostowanie tułowia Zabieg
Zabieg 11: Prostowanie kończyny brzuchu spoczywającym 154 9: Unoszenie i opuszczanie
dolnej 88 na brzuchu Shiatsu na pacjencie 154 ramion
Ramiona 112 spoczywającym Zabieg 10: Uderzanie
3: Obszar jelita cienkiego ramion i
88 116 154 kręgosłupa
Zabieg l: Obszar pachy 88 4: Obszar okrężnicy 155 Shiatsu na pacjencie siedzącego
Zabieg 2: Obszar środkowy ramienia 91 esowatej 116 prosto na stołku
Zabieg 3: Dół łokciowy 91 5: Falujący ucisk dłonią 155 Zabieg l: Przedni obszar
117
Zabieg 4: Środkowy obszar przed 6: Okrcy.ny i drgający 156 szyjny Zabieg 2: Boczny
ramienia 92 ucisk 156 obszar szyjny Zabieg 3:
Zabieg 5: Bruzda między mięśniem Rdzeń przedłużony Zabieg 4:
naramiennym a piersiowym 92 156 Tylny obszar szyjny Zabieg
Zabieg 6: Boczny obszar ramienia 93 158 5: Obszar nadłopatkowy
Zabieg 7: Boczny obszar przed 158 Zabieg 6: Obszar
ramienia 158 międzyłopatkowy Zabieg 7:
l: Obszar pośladkowy 2: 158 Prostowanie tułowia Zabieg
94 Punkt Namikoshiego 3: 159 8: Unoszenie i opuszczanie
Zabieg 8: Obszar grzbietu dłoni 94 Przedni obszar udowy 4: 159 ramion
Zabieg 9: Obszar grzbietowy palców 95 Środkowy obszar udowy 5: 160
Zabieg 10: Dłoń 96 Boczny obszar udowy 6: 160 Rozdział 5: Samodzielne
Zabieg 11: Prostowanie ramienia 98 Tylny obszar udowy 7: Obszar 161 wykonywanie
Głowa rzepki 8: Dół podkolanowy 9: 162 zabiegów itou
Tylny obszar podudzia 162
100 Zabieg 10: Boczny obszar podudzia 163
Zabieg l: Linia środkowa 100 Zabieg 11: Obszar stepu 163
Zabieg 2: Obszar skroniowy 100 Zabieg 12: Obszar grzbietu stopy 164
Zabieg 3: Linia środkowa i obszar Zabieg 13: Obszar palców 164
skroniowy 101 Zabieg 14: Obszar podeszwy 165
Twarz Ramiona 165
1: Obszar pachowy 166
102 2: Środkowy obszar ramienia 166166
Zabieg 1: Obszar czołowy i nosowy 102 3: Dół łokciowy
Zabieg 2: Obszary jarzmowy, oczny
i skroniowy 167
4: Środkowy obszar przed
104 ramienia 168
Zabieg 3: Ucisk dłonią na gałki 5: Bruzda międ/y mięśniem
oczne naramiennym a piersiowym 168
/abicg 6: Boc/.ny obs/.ur ramienia 169
na wznak
106
Klatka piersiowa Rozdział 4: Zabiegi na pacjencie
106 klęczącym
K: Obs/itr gr/hiclu rv /abicg '): < )bs/ai
2: Hoc/ny (Mir <rvmv 3: Kd/cń palców /abicg 10: Obs/ar dłoni /abicg l
pr/cdlu/ony 4: Tylny ohs/ai H/YIHY 1: ko/.ciąganic nmw Klatka piersiowa
/abicg /abicg 1: Obs/ar mied/y/cli Zabieg 2:
Głowa 1: Linia środkowa 2: Obszar Obs/.ar niósł kowy Zabieg 3: Okrężny,
Zabieg skroniowy 3: Linia środkowa 4: /micniw dłonią na obs/ar | Brzuch
Zabieg Ucisk dłońmi na obszar skroniowy Zabieg l : Seria ucisków dloi
Zabieg 1: Zabieg 2: Obs/.ar jelita cieni
Zabieg Oś symetrii obszaru Zabieg 3: Obs/.ar okre/mcy
czołowego p u j i\ cc j i okrc/.mt)
Twarz Zabieg 2: Obszar nosowy Zabieg
Zabieg 3: Obszar jarzmowy Zabieg 4:
Obszar nadoczny, między- Rozdział 6: T /premie okrefloi
oczny i skroniowy; ucisk przypadków pat
dłońmi na gałki oczne Zabieg 5: gkznych
Dziąsła Zabieg 6: Mięśnie śmiechowe przy
kącikach ust Układ krążenia
Ramiona i plecy 1. Dolegliwości sercowe
Zabieg l: Obszar nadłopatkowy Zabieg 2: 2. Nadciśnienie tętnic/e
Obszar podłopatkowy 3. Stwardnienie tętnic
i lędźwiowy 3: Grzebień Neuropatia
Zabieg biodrowy 4: Obszar krzyżowy 1. Parali/, polowy ciała
Zabieg 2. Bc/senność
Nogi 3. Nerwice
Zabieg 4. Nerwobóle nerwu lró|d/it
Zabieg 5. Nerwobóle polylic/ne
Zabieg 6. Nerwobóle ramienia
Zabieg 7. Nerwobóle mied/.y/ebnw
Zabieg 8. Rwa kuls/.owa
Zabieg 9. Łysienie plackowale
Zabieg 10. Migrena
Zabieg 11. Choroba SMON Dolegliwości
Zabieg organów układu pokarmowego
1. Biegunka
2. Obstrukcja
3. Gastroptoza
4. Dolegliwości wątroby
5. Kamica żółciowa
6. Kurcz żołądka Zaburzenia układu
motoryooM
Zabieg 1. Urazowe zwichnięcie kr\*gt szyjnych
/abieg 2. Przepuklina dysków
/abieg międ/ykręgowych
3. Mogigrafia (kurc/ pisarski
/abieg
o. ra rai i/ nerwu loKciowego (rcica u>. iNiereguinme mciiHiruiu |c i hoic
krogulc/.a) mcnstruacyjiic
Zaburzenia organów zmysłów
214 1. Opadanie górnej powieki
7. Parali/ nerwu pośrodkowcgo (ręka
małpia)
2. Zapalenie /.atok Nowoici WYDAWNICTWA ETHO:;
3. Krwawienie z nosa
4. Choroba lokomocyjna
215 5. Dzwonienie (szum) w uszach
8. Paraliż nerwu promieniowego Dolegliwości układu oddechowego John Ma i n
(opadanie nadgarstka) 1. Astma oskrzelowa GŁOS CISZY
2. Czkawka Choroby wieku
216 dziecięcego Amerykański benedyktyn John Main uważany jest za jednego z n aj w i ek s/ ych ni
duchowych we współczesnym Kościele katolickim. To. co proponuje \v tej ksii|/co, |
9. Paraliż twarzy 1. Wrodzony kręcz szyi modlitwą serca, a za pomocne w jej praktykowaniu uważa wypracowane 1111 l
2. Wrodzone zwichnięcie stawu Wschodzie techniki medytacyjne i ćwiczenia koncentrujące, co nie znac/y. /e nio/iiii
217 biodrowego miąć wzywanie przez chrześcijanina Imienia Boskiego z wypowiadaniem pi/tv I
10. Zmrożone ramiona 3. Kolana szpotawe (beczkowate nogi) mantry. Modlitwa, której naucza ojcec Main, obejmuje całego c/lowieka \ve ws/ysiki
wymiarach i wymaga od podejmującego ją głębokiej pokory. Książka la /apoc/;|tkt>s\i
4. Kolana koślawe (ściągnięte) „Medytacje chrześcijańskie".
218 5. Piętonóg
Zaburzenia układu metabolicznego, 6. Samoistna skolioza
wydzielania wewnętrznego oraz układu C ary I Matrisciana
moczowego i rozrodczego 220
1. Cukrzyca
BOGOWIE „ N E W AGH"
Bogami New Agę nazywa Autorka przywódców sekt .(,'///•//. lud/i chciwych. myśli|cv< o
pomnażaniu swoich majątków i o władzy politycznej, nawet światowo); manipnl
ludźmi, często ściganych przez prawo, ale też mających na swych usługach powite »/
organizache międzynarodowe. Książka demaskuje oszustwa sekt, tiLi/ii|o />vio u*po w
niektórych aszmniach. porównywalne zdaniem Autorki / tym. co d/i.ilo HIV \v i kich
obozach koncentracyjnych. Wielka znajomość tematu. /apuvontow;m,i tu pi/c/ /
wypływa tak z jej osobistych doświadczeń, jak i /. prowadzonej pi/c/ mą w ominlk
mentacji i informacji pracy badawczej nad sektami, Caryl Matrisciana samu Kłuła »i
New Agę, ale potem Jezus cudownie wkroczył w jej życie i zupełnie ją odmienił
Bogusław Jasiński
DROGA MYŚLI
Obszerna publikacja, będąca zbiorem rozpraw i artykułów pisanych na pi/ośli/ciii ii
stu lal. Prace te obejmują badania z zakresu metodologii, logiki, ontologii. a lak/c <
Stały się one swoitą kroniką sporów intelektualnych drugiej połowy XX wieku. Jc»l lo
napisana żywym językiem, nie stroniąca od kontrowersyjnych sądów.
Bogusfaw Jasiński
DWIE FENOMENOLOGIE:
HUSSERL I HEIDEGGER
Jedno z pierwszych w polskiej literaturze filozoficznej studium analizujące pojecie nologii
w filozofii Edmunda llusser la i M a r t i n a lleideggera. Autor stawia tc/^. /C Ilusserla
stała się uwieńczeniem idealizmu transcendentalnego w historii filo/oln, 11 stanowisko
lleideggeia określa jako swoiście realistyczne. W istocie są to dwa ro/jic | m a t y
myślenia K s i ą ż k a pi/o/nac/ona jest głównie dla czytelnika posiailaji|ccgo p wied/s
lilo/olic/ne)