Impingement Protocol

Etiologie Rode vlaggen Anamnese en onderzoek Evidence based behandelrichtlijn SIS Discussie
Groene Hart SchouderWerkgroep 16 juni 2010

etiologie
Botstructuur Botstructuur Glenohumerale Glenohumerale instabiliteit instabiliteit Scapulothoracale Scapulothoracale en en scapulohumerale scapulohumerale dysfunctie dysfunctie GIRD GIRD Houding Houding Overbelasting Overbelasting Leeftijd Leeftijd Functie Functie stoornissen stoornissen CWK CWK // CTO CTO

SIS en leeftijd
Classificatie Classificatie van van Neer Neer en en Welsh: Welsh: Fase Fase 1: 1: Fase Fase 2: 2: Fase Fase 3: 3: 25 25 jaar: jaar: overbelasting overbelasting (reversibel) (reversibel) 25-40 25-40 jaar jaar :: fibrose fibrose + + tendinitis tendinitis 40 40 jaar jaar :: botveranderingen botveranderingen + + cuffrupturen cuffrupturen

Rode Vlaggen
(Recent) (Recent) trauma trauma Al Al langer langer bestaande bestaande (onverklaarbare) (onverklaarbare) koorts koorts Recent Recent onverklaard onverklaard gewichtsverlies gewichtsverlies (>5kg/maand) (>5kg/maand) Langdurig Langdurig gebruik gebruik corticosteroden corticosteroden Constante Constante pijn, pijn, niet niet afnemend afnemend in in rust rust of of bij bij verandering verandering positie positie

Rode Vlaggen
Maligniteit Maligniteit in in voorgeschiedenis voorgeschiedenis Algehele Algehele malaise malaise Nachtelijke Nachtelijke pijn pijn Uitgebreide Uitgebreide neurologische neurologische tekenen tekenen en en symptomen symptomen Onverklaarbare Onverklaarbare deformiteiten deformiteiten of of zwelling zwelling Significante Significante zwakheid zwakheid niet niet in in relatie relatie tot tot de de pijn pijn

Anamnese en onderzoek
Doelgericht Doelgericht Gebruik Gebruik van van vragenlijsten: vragenlijsten: -- In In ieder ieder geval geval PSK. PSK. -- Tevens Tevens valt valt te te denken denken aan: aan: DASH, DASH, Constant-MurleyConstant-Murleyscore,VAS score,VAS pijn, pijn, SF36, SF36, (SPADI) (SPADI)

Anamnese en onderzoek

Specifieke testen voor de diagnose SIS BFO schoudergordel, CWK en CTO functies Ft werkdiagnose en DD

Actueel meest Specifieke testen voor de diagnose SIS

Cluster Cluster volgens volgens Schuitemaker Schuitemaker en en van van Egmond; Egmond; extremiteiten; extremiteiten; 2009 2009 Neer Neer + + Painful Painful arc arc test test + + Empty Empty can can test test

Cluster Cluster volgens volgens Malanga; Malanga; Musculoskeletal Musculoskeletal physical physical examination examination a a evidence-based evidence-based approach; approach; 2006 2006 cluster cluster neer neer + + hawkins hawkins kennedy kennedy + + yocum yocum

Moen Moen et et al; al; De De meest meest waardevolle waardevolle klinische klinische schoudertesten, schoudertesten, een een literatuuroverzicht; literatuuroverzicht; 2008 2008 Neer Neer Painfull Painfull arc arc Hawkins Hawkins Kennedy Kennedy

Evidence based Behandelrichtlijn SIS

Hachard Hachard N, N, Cummins Cummins J J and and Jeffries Jeffries C C (2004) (2004) EvidendeEvidende- based based clinical clinical guidelines guidelines for for diagnosis, diagnosis, assessmens assessmens and and physiotherapy physiotherapy management management of of shoulder shoulder impingement impingement syndrome. syndrome. Chartered Chartered Society Society of of Physiotherapy, Physiotherapy, London, London, UK UK Review Review 2008 2008

Hoofddoel

Optimaliseren ADL functie

Subdoelen
Verminderen Verminderen subacromiale subacromiale inflammatie inflammatie en en pijn pijn Verbeteren Verbeteren van van de de houding houding Optimaliseren Optimaliseren van van de de in in het het onderzoek onderzoek gevonden gevonden functiestoornissen functiestoornissen..

To do
Relatieve Relatieve rust rust en en voorkomen voorkomen provocerende provocerende bewegingen bewegingen NSAIDs NSAIDs Coldpacks Coldpacks In In overleg overleg met met HA HA Steroid Steroid injecties injecties Alleen Alleen om om de de revalidatie revalidatie te te faciliteren faciliteren

Not to do
Absolute rust Coldpack voor het oefenen Warmte Laser en TENS Diepe fricties UG (alleen bij calcificatie)

Optimaliseren van de houding

Optimaliseren van functiestoornissen

To do
Passief Passief mobiliseren mobiliseren bovenste bovenste kwadrant kwadrant Pijnvrij Pijnvrij oefenprogramma oefenprogramma voor voor ROM, ROM, kracht, kracht, stabiliteit stabiliteit en en scapulothoracaal scapulothoracaal ritme ritme Reeds Reeds in in een een vroeg vroeg stadium stadium scapulothoracaal scapulothoracaal en en scapulohumeraal scapulohumeraal ritme ritme stabilisatie, stabilisatie, vermijd vermijd scapulaire scapulaire instabiliteit. instabiliteit.

To do
Krachtoefeningen (Isotonisch endo- en exorotatie schouder met elleboog in de zij) Mobiliserende oefeningen in vroeg stadium voorste en/of achterste kapsel en musculaire verkortingen.

Not to do
Overbelasten Overbelasten Voorbij Voorbij de de pijngrens pijngrens oefenen oefenen Oefenen Oefenen zonder zonder voldoende voldoende scapula scapula stabiliteit stabiliteit

Betrouwbaarheids waardes van de impingement testen 1

Extremiteiten manuele therapie in enge en ruime zin; D.L. Egmond & R. Schuitemaker, Bohn Stafleu van Loghum; 2009

A) Test van Neer: Sensitiviteit 87%, Specificiteit 50%, positief voorspellende waarde 92%, negatief voorspellende waarde (?), interbeoordelaarsbetrouwbaarheid 0,41 (De Bruijn 2001), clustervaliditeit sterk met Painful arc -en emty can test B) Painful Arc Test: clustervaliditeit sterk met Neer test en empty can C) Empty Can test: sens 74%, spec 90%, pos voorsp waarde 98%, neg voorsp warde (?), interb betrouwbaarheid0,62%, clustervaliditeit sterk met Painful Arc - en test van Neer

Betrouwbaarheids waardes van de impingement testen 2

M. Moen et al; De meest waardevolle klinische schoudertesten, een literatuuroverzicht; 2008 Betrouwbaarheid belangrijkste 3 impingement testen: a) Hawkins Kennedy: Sens. 85% Spec. 50% b) Neer test: Sens. 75% Spec. 55% c) Painful arc test: Sens. 55% Spec. 75%

Betrouwbaarheids waardes van impingement testen 3

Gerard A. Malanga,Scott Nadler; Musculoskeletal physical examination; an evidence-based approach; 2006 Het cluster neer + hawkins kennedy + yocum: sensibiliteit: 65% Specificiteit: 72.7 % + voorspellende waarde: 81.2 % voorspellende waarde: 53%

Betrouwbaarheids waardes van impingement testen 4

Chad E. Cook& Eric J. Hegedus; Orthopedic Physical Examination Tests- An EvidenceBased Approach; 2008
A) Test van Neer: Sens 68% , spec 69%, LR+ 2,20 , LR- 0,46, Quadas score(0-14): 10 (Park et al) Utility score 3 B) Painful Arc test: Sens 74%, Spec 81, LR+ 3,89 , LR- 0,32, quadas score 10(Park HB), Utility score 3 C) Empty Can Test: Sens 44%, Spec 90%, LR+ 4,2 , LR- 0,63, Quadas score 10(Park et al), Utility score 2 D) Hawkins-Kennedy Test: Sens 72%, Spec 66%, LR+ 2,11, LR- 0,42, Quadas Score 10 (Park HB et al), Utility score 3

Evidence based Behandelrichtlijn SIS: 8 relevante systematic reviews

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

8.

Interventions for shoulder pain(Green et al 2003a) Corticosteoid injections of shoulder pain (Buchbinder et al 2003) Physiotherapy interventions for shoulder pain (Green et al 2003b) Deep transverse friction massage for treating tendinitis (Brosseau et al 2003) BMJ Clinical Evidense (Dpeed and Hazleman 2003) Philadelphia Panel evidence-based clinical practice guidelines on selected rehabilitation interventions for shoulder pain, Physiotherapy for patients with soft tissue shoulder disorders: a systematic review of randomised clinical trials (Albright et al 2001, van der Heijden et al 1997) Towheed et al 2003