2-02 Obradjivac Drveta

OBRAZOVNI PROGRAM
OBRAIVA DRVETA
SADRAJ OPTI DIO .................................................................................................. 3 1. NAZIV PROGRAMA: OBRAIVA DRVETA .......................................................... 3 2. NASTAVNI PLAN ....................................................................................... 3 POSEBNI DIO ............................................................................................... 5 1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 5 1.1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI ..................................................................... 5 1.2. STRUNO-TEORIJSKI PREDMETI.................................................................. 6 1.2.1. OSNOVI MATERIJALA ............................................................................ 6 1.2.2. PRERADA DRVETA .............................................................................. 14 1.2.3. FINALNA OBRADA DRVETA ................................................................... 25 1.2.4. PRAKTINA NASTAVA SA TEHNOLOGIJOM ZANIMANJA ................................. 33 1.3. PRAKTINI RAD SA ODBRANOM ................................................................ 60 3. OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA ZNANJA .................................................. 61 4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA..................... 62 5. NAIN PRILAGOAVANJA UENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ......................... 62 6. NAIN PRILAGOAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH .......................... 62 7. PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I STRUNIH SARADNIKA .......................... 62 8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA .............................. 63 8.1. BROJ ASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE .................... 63 9. PROFESIONALNA PRAKSA .......................................................................... 63 10. SLOBODNE AKTIVNOSTI .......................................................................... 64
OPTI DIO 1. Naziv programa: OBRAIVA DRVETA 2. Nastavni plan

Redni broj A. 1. 2. 3. 4. Nastavni predmeti - grupe predmeta I sed. 3 3 1 2 2 god. 108 108 36 72 72 2 2 72 1 1 11 1 2 3 17 1 32 33 33 363 33 66 99 561 33 1056 33 66 sed. 2 2 1 2 II god. 66 66 33 66 Ukupno 174 174 69 138 72 66 72 33 33 831 69 72 66 207 1101 69 15 dana 2208 69
Opteobrazovni predmeti Maternji jezik Matematika Strani jezik Fiziko vaspitanje Drutvena grupa predmeta 1. Geografija 2. Istorija Prirodna grupa predmeta 1. Biologija sa ekologijom 2. Hemija 3. Fizika UKUPNO A Struno-teorijski predmeti 1. Osnovi materijala 2. Prerada drveta 3. Finalna obrada drveta UKUPNO B C Praktina nastava D Slobodne aktivnosti E Profesionalna praksa F Sedmini broj asova G Broj radnih sedmica Ukupno (A+B+C+D) = 2.208
13 1 2 3 15 1
468 36 72
108 540 36 15 dana 32 1152 36
3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa - Razvijanje sposobnosti za prihvatanje i potovanje pravila koja reguliu rad u izabranoj profesiji; - Podsticanje samostalnog odluivanja i prihvatanja odgovornosti; - Osposobljavanje za racionalno korienje vremena, materijala i energije; - Razvijanje svijesti o potrebi zatite prirode, radne i ivotne sredine; - Razvijanje komunikativnosti, tolerancije i humanosti, osposobljavanje za timski rad i potovanje saradnika; - Osposobljavanje za: - izvoenje poslova manipulacije drvetom, - izvoenje pomonih poslova na mainama za primarnu preradu drveta, - izvoenje pomonih poslova na mainama za sekundarnu preradu drveta, - izvoenje pomonih poslova u proizvodnji furnira, - izvoenje pomonih poslova u proizvodnji drvnih ploa, - obraivanje drveta runim alatima i obavljanje jednostavnijih mainskih operacija pri obradi elemenata od drveta, - izvoenje pomonih poslova na zahtjevnijim mainama za obradu drveta, - pripremanje rezane grae i elemenata za parenje i suenje,
- izvoenje pomonih poslova pri uskladitenju sirovina i materijala i gotovih proizvoda. 4. Uslovi za upis, odnosno ukljuivanje u program za obrazovanje odraslih - U kolu za sticanje nieg strunog obrazovanje u trajanju od dvije godine obrazovni program Obraiva drveta, mogu se upisati uenici koja su zavrili osnovnu kolu, a da nisu stariji od 17 godina ili zavrili najmanje sedmi razred osnovne kole, a da su pohaali nastavu u osnovnoj koli do petnaeste godine ivota. Izuzetno, u kolu se mogu upisati lica do18 godina, uz odobrenje Nastavnikog vijea kole. Lica koja su napunila 18 godina ukljuuju se u program za obrazovanje odraslih. - Ako se za upis prijavi broj kandidata vei od broja raspisanih mjesta za upis, upis se vri prema odgovarajuem pravilniku o upisu uenika u srednje kole, koji donosi Ministarstvo prosvjete i nauke. 5. Trajanje obrazovanja - Obrazovanje po obrazovnom programu Obraiva drveta traje dvije godine. 6. Prohodnost - U redovnom obrazovanju uenici se upisuju u vii razred ako su iz svih predmeta protekle godine postigli prelaznu ocjenu, obavili sve slobodne aktivnosti i obavili profesionalnu praksu. - Odrasli se obrazuju po programu u skladu sa planom za izvoenje obrazovnog programa za odrasle, koji donosi kola, a u skladu sa Uputstvom o prilagoavanju obrazovnih programa obrazovanju odraslih. 7. Obrazovanje koje se stie - Zavretkom obrazovnog programa uenik stie nie struno obrazovanje u trajanju od dvije godine - Obraiva drveta i kvalifikacije Pomonik stolara i Pomonik u preradi drveta.
POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI 1.1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI 1.1.1. MATERNJI JEZIK 1.1.2. MATEMATIKA 1.1.3. STRANI JEZIK 1.1.4. FIZIKO VASPITANJE 1.1.5. GEOGRAFIJA 1.1.6. ISTORIJA 1.1.7. BIOLOGIJA SA EKOLOGIJOM 1.1.8. HEMIJA 1.1.9. FIZIKA
1.2. STRUNO - TEORIJSKI PREDMETI 1.2.1. OSNOVI MATERIJALA 1. Naziv predmeta: OSNOVI MATERIJALA 2. Broj asova prema godinama obrazovanja i vrstama nastave Vrste nastave Praktina Teorija Vjebe nastava 36 33 69
Razred I II Ukupno
Ukupno 36 33 69
3. Opti ciljevi nastave Upoznvanje sa ekolokim i socijalnim znaajem ume; Upoznavanje sa graom drveta i finalne proizvode; Sticanje znanja o tehnikim svojstvima i grekama drveta; Upoznavanje sa glavnim vrstama drveta; Usvajanje znanaj o svojstvima i primjeni furnira i ploa u drvopreradi; Sticanje znanja o sredstvima za povrinsku obradu i materijalima u tapetarskoj proizvodnji; Osposobljavanje za razumijevanje osnove tehnolokog procesa proizvodnje furnira i ploa; Upoznavanje sa pomonim materijalima u drvnoj industriji (ljepila, materijali za povrinsku obradu, materijali za oplemenjavane drveta, materijale za zatitu drveta); Upoznavanje sa prednostima drveta kao ekolokog materijala; Razvoj osjeaja za timski rad i odgovornost za zatitu ivotne sredine.
4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadraji ciljevi uenik uenik uenik Drvo kao sirovina - Razvija pozitivan - Skicira stablo, - Upoznaje umski odnos prema uoava njegove fond Crne Gore i okolini. djelove i njegov znaaj, kao dimenzije, istie sirovinsku bazu za spoljanje osobine drvnu industriju; debla. - Zna funkciju pojedinih dijelova stabla i spoljanje osobinama debla od znaaja za tehniku upotrebljivost drveta. Unutanja graa drveta - Razvija - Navodi i objanjava - Posmatra presjeke analitinost. drveta i uoava elemente elemente makroskopske makroskopske grae drveta (kora, grae drveta kambijum, etinara i liara. bjeljika, srika, - Posmatra i uoava zrelo drvo, srni na crteu (skici) zraci, godovi i osnovne elemenate drugo), njihovu mikroskopske grae funkciju i njihov drveta etinara i uticaj na svojstva liara. drveta; - Poznaje elemente mikroskopske grae drveta . Tehnika svojstva drveta - Na uzorcima drveta - Razvija tehniku - Nabraja tehnika i kulturu. razlikuje razliite estetska svojstva teksture. drveta i objanjava - Na osnovu estetskih njihov znaaj. svojstava drveta procjenjuje upotrebnu vrijednost. Fizika svojstva drveta - Razvija - Razlikuje i - Nabraja osnovna interesovanje pojanjava fizika svojstava prema prirodnim poroznost drveta. drveta, objanjava naukama. - Razlikuje i njihovu ulogu i pojanjava vlanost znaaj; drveta. - Razumije pojam - Razlikuje i mase drveta pojanjava - Navodi postupak utezanje i odreivanja
7
Preporuke za izvoenje nastave - Film o umama Crne Gore - asopisi, revije, knjige
- Uzorci drveta etinara i liara - Lupa - Slike, crtei, skice osnovnih presjeka drveta etinara i liara
- Uzorci drveta
- Elektrini vlagomjer - Uzorci drveta
Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik bubrenje drveta. vlanosti drveta pomou elektrinog - Procjenjuje na osnovu osnovnih vlagomjera; fizikih svojstava - Razumije pojam drveta upotrebnu utezanja i bubrenja vrijednost. drveta. Mehanika svojstva drveta - Upoznaje osobine i - Na osnovu mehanikih karakteristike svojstava drveta mehanikih procjenjuje svojstava drveta; upotrebnu - Pojanjava pojam vrijednost. tvrdoe, vrstoe, elastinosti, plastinosti i ilavosti. Fiziko-hemijska svojstva drveta - Razvrstava osnovne - Navodi osnovna vrste drveta fiziko-hemijska etinara i liara svojstva drveta; prema trajnosti i - Pojanjava pojam snazi ogrijevanja. trajnosti i snage ogrijevanja . Greke drveta - Raspoznaje - Nabraja greke osnovne greke drveta; grae drveta. - Greke grae - Analizira uticaj drveta greaka grae - Nabraja osnovne drveta na greke grae upotrebnu drveta i vrijednost. objanjava ih. - Greke od uzroka fizike prirode - Nabraja osnovne greke od uzroka fizike prirode i objanjava ih. - Greke boje drveta - Navodi osnovne greke boje drveta koje ne umanjuju vrstou ; - Zna osnovne greke boje drveta koje umanjuju vrstou. - Raspoznaje greke od uzroka fizike prirode. - Analizira uticaj greaka od uzroka fizike prirode drveta na upotrebnu vrijednost. - Raspoznaje greke boje drveta. - Analizira uticaj greaka boje drveta na upotrebnu
8
Socijalizacijski ciljevi uenik
Preporuke za izvoenje nastave
- Uzorci drveta
- Tabele mehanikih svojstava drveta - Tabele tarjnosti drveta i snage ogrijevanja - Izgrauje estetske kriterijume. - Zbirka greaka grae drveta - Zbirka greaka od uzroka fizike prirode - Zbirka greaka boje drveta - Zbirka greaka od insekata - Razvija sistematinost u radu.
Informativni ciljevi i sadraji uenik - Greke od insekata - Navodi osnovne greke od insekata; - Zna osnovne metode zatite drveta od insekata.
Formativni ciljevi uenik vrijednost.
- Raspoznaje greke od insekata. - Analizira uticaj greaka od insekata na upotrebnu vrijednost. Najvanijie domae i strane vrste drveta - Raspoznaje - Zna osnovne osnovne etinarske karakteristike vrste (jedriave, etinarskih vrsta bakuljave, sa drveta (jela, zrelim drvetom, sa smra, bor bijeli, smonim kanalima, munika, tisa, javor bez smonih kanala. i druge); - Zna osnovne - Raspoznaje karakteristike osnovne vrste liarskih vrsta liara drveta (bukva, (prstenastohrast, jasen i porozne, difuzno druge); porozne). - Poznaje osnovne karakteristike stranih vrsta drveta (mahagoni, palisandar i druge).
- Razvija pravilan odnos prema okolini.
- Uzorci drveta etinara - Uzorci drveta liara - Uzorci stranih vrsta drveta
Razred: DRUGI Informativni ciljevi i sadraji uenik Rezana graa - Upoznaje pojam i navodi vrste rezane grae. - Zna osnove standarda (dimenzije, kvalitet i upotrebu rezane grae). Furniri - Razumije pojam furnira i osnove standarda (dimenzije, kvalitet i upotrebu) furnira. Ploe na bazi drveta per ploe - Navodi vrste per ploa i osnove standarda (dimenzije, kvalitet i upotrebu) per ploa. Panel ploe - Navodi vrste panel ploa, razumije osnove standarda (dimenzije, kvalitet i upotreba) panel ploa. Ploe iverice - Navodi vrste iverastih ploa, razumije osnove standarda (dimenzije, kvalitet i upotreba) iverastih ploa. Ploe vlaknatice - Upoznaje pojam i vrste ploa vlaknatica. - Upoznaje osnove standarda (dimenzije, kvalitet i upotrebu panel ploa) ploa
Formativni ciljevi uenik - Analizira uzorke i uporeuje ih sa standardima za rezanu grau etinara i liara.
Preporuke za izvoenje nastave - Uzorci drveta - Standardi za rezanu grau
- Uoava karakteristike furnira, bitne za upotrebu. - Uporeuje karakteristike ljutenih i sjeenih furnira. - Uporeuje karakteristike pojedinih vrsta ploa na bazi drveta. - Razvrstava uzorke pojedinih vrsta ploa.
- Razvija smisao za lijepo.
- Uzorci - Standardi za furnire
- Razvija tehniku kulturu.
- Uzorci per ploa - Standardi za per ploe - Uzorci panel ploa - Standardi za panel ploe - Uzorci ploa iverica - Standardi za ploe iverice - Uzorci ploa vlaknatica - Standardi za ploe vlaknatice
10
Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik vlaknatica. Pomoni materijali u drvnoj industriji - Klasifikuje - Zna vrste i pomone namjenu pomonih materijale prema materijala. namjeni. Ljepila za drvo - Razumije postupak - Prepoznaje i bira ljepila za odreenu lijepljenja i namjenu. pripreme ljepila (normalna temperatura, radno - Analizira postupke pri lijepljenju. vrijeme, otvoreno vrijeme, zatvoreno vrijeme, lijepljenje na hladno, toplo, vrue); - Navodi osobine prirodnih i sintetikih ljepila i zna njihovu namjenu; - Zna postupak uskladitenja ljepila i pravila zatite pri radu sa ljepilima. Sredstva za bruenje - Zna osobine i - Prepoznaje namjenu sredstava pojedine vrste sredstava za za bruenje i bruenje za postupak odreenu namjenu. uskladitenja - Cita oznake sredstava za sredstava za bruenje. bruenje. Materijali u povrinskoj obradi drveta - U zavisnosti od - Zna osnovne namjene, bira osobine kitova, osnovne materijale zapunjaa pora, za priremu sredstava za povrine, lakove bijeljenje i za odreenu bajcovanje ; namjenu, sredstva - Zna osnovne vrste i za poliranje, osobine lakova u sredstva zatite obradi drveta ; drveta. - Zna osnovne osobine sredstava za poliranje. Tapetarski materijal Tkanine i ispune
11
- Razvija odgovornost prema potrebi zatite na radu i zatite ivotne sredine.
- Uzorci prirodnih I sintetskih ljepila za drvo - Katalozi proizvoaa ljepila
- Razvija ekoloku svijest.
- Uzorci sredstava za bruenje drveta - Katalozi proizvoaa alata
- Uzorci materijala u povrinskoj obradi - Katalozi proizvoaa materijala u povrinskoj obradi drveta
- Razvija smisao za
- Uzorci tkanina za
Informativni ciljevi i sadraji uenik Navodi : - Tkanine za izradu tapetarskih proizvoda: za izradu jastuka, gurtni, pokrivanje opruga, platna ; - Upoznaje vrste i namjenu gurtni, platna za pokrivanje opruge i druge; - Tkanine za presvlaenje : mebl tofovi, koa i druge; - Materijale za punjenje koji su biljnog porijekla, ivotinjskog porijekla i sintetikog porijekla. Pomoni materijali za osnovne radove Navodi: - Osnovne metalne materijale: opruge, iana jezgra, okova i mehanizama za namjetaj ; - Osnovne nemetalne materijale: kanap, konac, traka, elastine gurtne, karton, ljepila).
Formativni ciljevi uenik - Prepoznaje tkanine za izradu tapetarskih proizvoda. - Prepoznaje tkanine za presvlaenje. - Prepoznaje materijale za punjenje.
Socijalizacijski ciljevi uenik lijepo.
Preporuke za izvoenje nastave izradu tapetarskih proizvoda i katalozi proizvoaa - Uzorci tkanina za presvlaenje i katalozi proizvoaa - Uzorci materijala za punjenje i katalozi proizvoaa
- Razvija preciznost i analitiko miljenje. - Prepoznaje osnovne metalne materijale i odreuje namjenu. - Prepoznaje osnovne nemetalne materijale i odreuje namjenu.
- Uzorci materijala za osnovne radove
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Buan, G.: Tehnologija materijala za drvopreraivaku kolu, Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd, 2001. - Kneevi, N.: Anatomija i svojstva drveta, Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd, 2001. - Miljkovi, J., Crnogorac, O.: Tehnologija pomonih materijala, Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd, 2001. - Spasojevi, M.:, Tehnologija materijala, Zavod za kolstvo Crne Gore, - olaji, V.: Zatita drveta za tehniara primarne proizvodnje i proizvoaa finalnih proizvoda od drveta, Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd, 2001.
12
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - Uzorci raznih vrsta drveta, uzorci pomonih materijala, uzorci tapetarskih materijala, uzorci sredstava za bruenje, zbirke greaka drveta, uzorci ljepila, katalozi proizvoaa materijala. 7. Obavezni nain provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika - U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pisani radovi uenika (kontrolne vjebe, testovi) - najmanje po jedan u klasifikacionom periodu i usmeni odgovori uenika. Uenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda. Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu, od kojih najmanje jedna mora biti iz usmene provjere znanja. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju kolske godine. - Zakljuna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika - Visoka struna sprema iz podruja drvoprerade. 10. Povezanost predmeta Znanja - Rezana graa - Suenje drveta - Pomoni materijali Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Praktina nastava sa - Rad sa rezanom graom tehnologijom zanimanja - Proizvodnja stolarije - Rad sa furnirima, per ploama, panel ploama, ivericama i ploama vlaknaticama - Potovanje propisa o zatiti na radu i upotreba zatitnih i sigurnosnih ureaja pri radu na mainama za obradu drveta - Finalna obrada drveta - Poznavanje tehnolokih operacija pri lijepljenju i povrinskoj obradi drveta
- Lijepljenje - Povrinska obrada
13
1.2.2. PRERADA DRVETA 1. Naziv predmeta: PRERADA DRVETA 2. Broj asova prema godinama obrazovanja i vrstama nastave Vrste nastave Praktina Teorija Vjebe nastava 72 72
Razred I II Ukupno
Ukupno 72 72
3. Opti ciljevi nastave - Razvijanje osjeaja odgovornosti i preciznosti u radu; - Ovladavanje strunom terminologijom, neophodnom za komunikaciju u struci; - Ovladavanje znanjima i vjetinama iz oblasti upotrebe osnovnih i pomonih materijala u primarnoj preradi drveta; - Upoznavanje sa principima ekonomine upotrebe drveta; - Sticanje osnovnih znanja iz oblasti pilanske prerade drveta; - Sticanje osnovnih znanja iz oblasti proizvodnje furnira; - Sticanje osnovnih znanja iz oblasti proizvodnje furnirskih ploa; - Sticanje osnovnih znanja iz oblasti proizvodnje ploa iverica i vlaknatica; - Upoznavanje sa izvorima opasnosti, mjerama zatite na radu i zatite ovjekove okoline.
14
4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadraji ciljevi uenik uenik uenik Proizvodnja rezane gradje - Upoznaje osnovne - Razvija svijest o vanosti ouvanja sortimente iskoriavanja dobara pri radu. uma od znaaja za pilansku preradu; - Navodi vrste pilana, podjelu pilanskog prostora, osnovne sortimente iskoriavanja uma. Stovarite trupaca - Poznaje opte - ematski prikazuje - Razvija pravilan karakterisitike i tok materijala na odnos prema namjenu stovarita na stovaritu zanimanju. trupaca; trupaca. - Objanjava radove na dovozu i - Obrazlae postupak uvanju trupaca i premjeravanja radove na trupaca i stovaritu trupaca, preuzimanja po poslove na koliini i kvalitetu. prikraivanju i premjeravanju trupaca, na razvoenja i slaganja trupaca na stovaritu; - Zna opasnosti i mjere zatite na radu; - Navodi poslove na - Uoava vanost - Razvija svijest o pripremi trupaca zatite trupaca. potrebi upotrebe za rezanje; - Uoava ulogu i zatitnih sredstava. - Zna postupak znaaj zatite trupaca na mehanizacije na stovaritu; stovaritu. - Poznaje mehanizaciju na stovaritu, karakteristike i namjenu; - Zna opasnosti i mjere zatite na radu. Pilanska hala - Navodi osnovne - Uporeuje osnovne - Razvija tehniku naine i osnovne naine rezanja i kulturu.
15
- Skice, eme, fotografije, video zapisi stovarita trupaca
- Skice, eme, fotografije, video
Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik karakteristike uoava prednosti i nedostatke. rezanja trupaca na pilani: - Uoava vanost - Rezanje skroz pripreme radnog - Prizmiranje alata za rad. - Kruno individualno - Na primjerima rezanje pokazuje znaaj - Specijalno rezanje; kvalitativnog, - Razumije osnove kvantitativnog i pripreme radnog vrijednosnog alata za rad i iskorienja pri osnove sastavljanja rezanju. - Uoava i razumije primarnog piljenja razlike i uzroke (panunga) ; razliitog postupka - Razumije pojam i rezanja etinara i znaaj nadmjere; liara. - Upoznaje tehniku prerade trupaca na gaterima i na tranim pilama (individualno rezanje) i tehniku prerade na sekundarnim pilanskim mainama ; - Navodi osnovne - Uoava i razumije postupke piljenja razlike i uzroke grae etinara i razliitog postupka liara; piljenja etinara i - Upoznaje ureaje liara. za transport u pilanskoj hali; - Upoznaje opasnosti i mjere zatite na radu. Stovarite rezane grae Zna i objanjava: - Pronalazi vezu - Vrste stovarita izmeu vrsta rezane grae, sortimenata i - Vrste poslova na naina slaganja stovaritu rezane rezane grae u grae, procesu suenja - Postupak grae. premjeravanja rezane grae, - ematski prikazuje - Prostornu prostornu organizaciju organizaciju stovarita rezane stovarita rezane grae i ureaje za grae i grupe transport, poslova koji se na
16
Socijalizacijski ciljevi uenik - Uvaava vanost potovanja tehnoloke discipline.
Preporuke za izvoenje nastave zapisi pilanske hale - Katalozi proizvoaa maina - Katalozi proizvoaa alata
- Izgrauje pozitivan stav prema mjerama zatite na radu.
- Skice, eme, fotografije, video zapisi postupaka piljenja
- Stie radne navike.
- eme, slike, fotografije, video zapisi stovarita rezane grae
Informativni ciljevi i sadraji uenik - Naine slaganja rezane grae, - Naine zatite rezane grae, - Nain otpreme rezane grae, - Mjere zatite na radu. Suenje drveta Zna i objanjava: - Naine i znaaj suenja drveta, - Osnovne faktore suenja drveta i metode vjetakog suenja drveta, - Osnovne tipove suionica za drvo, glavnu i pomonu opremu suare, - Osnovne instrumente u sunici, - Tehniku suenja grae u suari (priprema grae za suenje, slaganje grae, reimi suenja, voenje suenja), - Osnovne greke suenja, uzroke nastanka i nain njihovog otklanjanja. Parenje drveta - Razumije znaaj i svrhu parenja i princip rada instalacija za parenje - Objanjava tehnoloki proces parenja trupaca, tehnoloki proces parenja rezane grae i postupak parenja drveta prije savijanja i osnovne greke pri parenju drveta
Formativni ciljevi uenik njemu izvode.
- Uoava vezu take zasienosti vlakanaca i procesa suenja drveta. - Kroz primjere obrazlae tehniku suenja grae u suarama. - Uoava uticaj parametara suenja na vrijeme i kvalitet osuene grae.
- Stie samopouzdanje i sigurnost u radu.
- eme, skice, fotografije, katalozi proizvoaa suara za suenje drveta - Skice i uzorci mjernih instrumenata
- Uoava vanost i uticaj parenja na upotrebna svojstva drveta.
- Razvija svijest o potrebi pravilne upotrebe zatitnih sredstav .
- eme, skice, fotografije, video materijal parionica za parenje drveta
17
Informativni ciljevi i sadraji uenik - Zna mjere zatite na radu Impregnacija drveta - Poznaje faktore koji uslovljavaju propadanje drveta, osnovna sredstva za impregnaciju i osnovne metode za zatitu drveta; - Objanjava osnove tehnolokog postupka impregnacije drveta; - Zna mjere zatite pri radu sa hemijskim sredstvima. Proizvodnja brodskog - Navodi osnovne karakteristike lamperije, brodskog poda i parketa - Objanjava postupak pripreme materijala za izradu brodskog poda, lamperije i parketa - Navodi i objanjava osnove tehnolokog procesa proizvodnje brodskog poda, lamperije i parketa Proizvodnja furnira - Navodi pojam, vrste i tehnike izrade furnira, osnovne sirovine koje se koriste za izradu furnira, postupak uvanja i zatite sirovine - Objanjava rad na stovaritu oblovine na pripremi sirovine i podjelu furnira prema
Formativni ciljevi uenik
- Za zadate primjere definie tehnoloki postupak impregnacije drveta.
- Uvia vanost ouvanja zdravlja i okoline.
- eme, skice, fotografije, video materijal procesa impregnacije drveta
poda, lamperije i parketa - Uporeuje naine - Razvija tehniku proizvodnje kulturu. brodskog poda, lamperije i parketa.
- Uzorci brodskog poda, lamperije i parketa
- Uoava osnovne karakteristike sirovine za izradu furnira i ulogu mehanike i hidrotermike pripreme sirovine u proizvodnji furnira.
- Stie samopouzdanje u radu.
- Standardi za trupce za furnir (F i L) - Uzorci furnira
18
Informativni ciljevi i sadraji uenik upotrebi - Zna mjere zatite na radu Tehnologija izrade sjeenog furnira - Poznaje osnove tehnike izrade sjeenog furnira; - Navodi osnovne tipove suara i postupak suenja; - Navodi i objanjava elementarne greke pri suenju furnira, uzroke nastajanja i naine otklanjanja, najee greke pri radu na furnirskim makazama i otklanjanje; - Objanjava osnove zavrne obrade furnira (kontrola kvaliteta, dimenzija, mjerenje, pakovanje). Tehnologija izrade ljutenog furnira - Poznaje osnove tehnike izrade ljutenog furnira; - Objanjava osnove tehnike rada na mokrim makazama; - Navodi najee greke pri radu i nain otklanjanja; - Navodi osnovne tipove suara i objanjava postupak suenja; - Navodi osnovne greke pri suenju furnira, uzroke nastajanja i naine otklanjanja; - Objanjava tehniku rada na suvim makazama;
- Uoava osnovne elemente standarda koji se odnose na kontrolu kvaliteta, mjerenje i pakovanje sjeenog furnira. - Prepoznaje uzroke nastanka greaka pri izradi sjeenog furnira.
- Razvija preciznost i odgovornost pri radu.
- Skice, eme, fotografije, video materijal pogona za proizvodnju furnira i procesa proizvodnje furnira - Uzorci sjeenog furnira - Uzorci ljutenog furnira
- Uoava osnovne elemente standarda koji se odnose na kontrolu kvaliteta, mjerenje i pakovanje ljutenog furnira. - Uporeuje procese izrade izrade ljutenog i sjeenog furnira - Prepoznaje uzroke nastanka greaka pri izradi ljutenog furnira.
- Uoava osnovne elemente standarda koji se odnose na kontrolu kvaliteta, mjerenje i pakovanje ljutenog furnira.
- Razvija preciznost i analitiko miljenje.
- Uzorci ljutenog furnira - Skice, eme
19
Informativni ciljevi i sadraji uenik - Poznaje najee greke pri radu i nain otklanjanja; - Objanjava osnove elemente zavrne obrade furnira. per ploe - Upoznaje pojam, znaaj i tipove konstrukcija furnirskih ploa; - Objanjava osnove tehnolokog procesa proizvodnje per ploa; - Navodi tipove maina za spajanje furnira, za pripremu i nanoenje ljepila i tehnike rada; - Objanjava osnovne principe konstrukcije ploa i osnove zavrne obrade ploa (formatizovanje, egaliziranje); - Zna postupak mjerenja, klasiranja, pakovanja i skladitenja ploa. Panel ploe - Objanjava osnove tehnolokog procesa proizvodnje panel ploa - Razumije i objanjava postupak pripreme rezane grae za proizvodnju srednjica, postupak izrade srednjica i postupak konstrukcije panel ploa, postupak slaganja furnira i
- Uoava osnovne elemente tehnolokog procesa izrade per ploa.
- eme i skice tehnolokog procesa proizvodnje per ploa - Video materijal toka procesa proizvodnje per ploa - Katalozi, prospekti, video materijal proizvoaa per ploa - Uzorci per ploa
- Povezuje elemente zavrne obrade per ploa sa kvalitetom ploa.
- Razvija preciznost i urednost u radu i svakodnevnom ivotu.
- Uoava osnovne elemente tehnolokog procesa izrade panel ploa.
- Razvija smisao za sistematian rad.
- eme i skice tehnolokog procesa proizvodnje panel ploa - Video materijal toka procesa proizvodnje panel ploa - Katalozi, prospekti, video i drugi materijal proizvoaa ploa - Uzorci panel ploa
20
Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik srednjice i slepljivanje u plou - Zna mjere zatite na radu u proizvodnji panel ploa Termika obrada - Povezuje elemente ploa termike obrade - Upoznaje osnove panel ploa sa termike obrade kvalitetom ploa. panel ploa; - Objanjava postupak mjerenja, klasiranja, pakovanja i skladitenja panel ploa; Proizvodnja ploa iverica - Razumije pojam i - Uoava elemente i navodi vrste ploa karakteristike iverica; pojedinih faza - Navodi osnove tehnolokog tehnologije izrade procesa izrade ploa iverica; ploa iverica. - Upoznaje tehniku izrade iverja; - Upoznaje i objanjava: tehnnologiju izrade iverja i postupak sortiranja principe i tehniku suenja iverja, princip i tehniku rada ureaja za obljepljivanje iverja, principe i tehniku rada ureaja za formiranje ploa; - Navodi tipove presa i osnove tehnike rada; - Razumije osnovne principe podeavanja reima presovanja; - Objanjava osnove oplemenjivanja ploa iverica;
21
- Razvija pravilan odnos prema zatiti na radu i zatiti ovjekove okoline.
- eme i skice tehnolokog procesa proizvodnje ploa iverica - Video materijal toka procesa proizvodnje iverica - Katalozi, prospekti, cd- ovi I drugi materijal proizvoaa iverica
- Uzorci ploa iverica
Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik - Zna mjere zatite na radu u proizvodnji ploa iverica. - Termika obrada - Povezuje elemente ploa termike obrade - Upoznaje osnove iverica na kvalitet termike obrade ploa. iverica; - Objanjava postupak mjerenja, klasiranja, pakovanja i skladitenja ploa iverica. Proizvodnja ploa vlaknatica - Razumije pojam i - Uoava osnovne navodi vrste ploa elemente i vlaknatica; karakteristike - Navodi osnove tehnolokog tehnologije izrade; procesa izrade - Poznaje tehniku ploa vlaknatica. izrade sirovine za razvlaknjavanje; - Objanjava osnovne elemente tehnnologije razvlaknjavanja I tehnologije formiranja ploa I tehniku rada ureaja; - Objanjava osnovne principe podeavanja reima presovanja. - Termika obrada - Povezuje elemente ploa termike obrade - Upoznaje osnove vlaknatica i termike obrade kvalitet ploa. vlaknatica; - Objanjava postupak mjerenja, klasiranja, pakovanja i skladitenja ploa vlaknatica; - Objanjava osnove - Uporeuje karakteristike karakteristike
22
- Uzorci ploa vlaknatica - Prospekti, katalozi proizvoaa ploa vlaknatica
- Razvija sistematinost u izvoenju radnih zadataka. - Skice, eme, prospekti
- Razvija pravilan stav prema znaaju
- Uzorci ploa
Informativni ciljevi i sadraji uenik tehnologije pri izrade lesonit i MDF ploa; - Zna mjere zatite na radu u proizvodnji ploa vlaknatica.
Formativni ciljevi uenik postupaka proizvodnje lesonit i MDF ploa.
Socijalizacijski ciljevi uenik nauke za ivot i rad.
Preporuke za izvoenje nastave - Prospekti, katalozi proizvoaa ploa
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - S. Harambai, N. Koji: Primarna obrada drveta, Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd, 2002. - M. Nikoli: Primarna prerada drveta, Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd, 2002. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - Uionica opremljena skicama, emama, fotografijama, video materijalom tehnolokog procesa proizvodnje ploa na bazi drveta, prospektima, katalozima proizvoaa ploa na bazi drveta. Modeli maina i pomonih ureaja, uzorci furnira, per ploa, panel ploa, iverica, lesonita i drugog. A/V sredstva, grafoskop. 7. Obavezni nain provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika - U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pisani radovi uenika (kontrolne vjebe, testovi) - najmanje po jedan u klasifikacionom periodu i usmeni odgovori uenika. Uenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda. Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu, od kojih najmanje jedna mora biti iz usmene provjere znanja. - Zakljuna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju kolske godine. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika - Visoka struna sprema iz podruja drvoprerade. 10. Povezanost predmeta Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja Proizvodnja rezane grae - Praktina nastava sa - Proizvodnja furnira; Suenje i parenje drveta tehnologijom zanimanja - Proizvodnja sper ploca; Impregnacija drveta - Proizvodnja panel ploca Proizvodnja brodskog - Gateri poda, lamperije I parketa - Testere (pile) Proizvidnja furnira Proizvodnja furnirskih ploa Proizvodnja drvnovlaknastih ploa Proizvodnja rezane grae - Osnovi materijala - Unutranja graa drveta, Znanja
23
Znanja - Suenje i parenje drveta - Impregnacija drveta - Proizvodnja brodskog poda, lamperije I parketa - Proizvidnja furnira - Proizvodnja furnirskih ploa - Proizvodnja drvnovlaknastih ploa
Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Greke drveta - Tehnika svojstva drveta - Karakteristike I upotreba najvanijih vrsta
24
1.2.3. FINALNA OBRADA DRVETA 1. Naziv predmeta: FINALNA OBRADA DRVETA 2. Broj asova prema godinama obrazovanja i vrstama nastave Vrste nastave Praktina Teorija Vjebe nastava 66 66
Razred I II Ukupno
Ukupno
66 66
3. Opti ciljevi nastave - Ovladavanje strunom terminologijom, neophodnom za komuniciranje u struci; - Usvajanje znanja o osnovnim tehnolokim postupcima finalne obrade drveta; - Upoznavanje sa postupcima izrade elemenata veze, izrade elemenata proizvoda od ploa, izrade elemenata proizvoda od furnira, povrinskom obradom drveta i tapaciranjem; - Upoznavanje se sa pravilima izbora tehnolokih operacija; - Sticanje znanja, neophodnih za izvoenje prostih tehnolokih operacija finalne obrade drveta; - Razvijanje radnih navika; - Razvijanje osjeaja odgovornosti i preciznosti u radu; - Razvijanje ekoloke svijesti; - Upoznavanje se sa izvorima opasnosti, mjerama zatite na radu i zatite ovjekove okoline.
25
4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadraji ciljevi uenik uenik uenik Tehnologija finalne obrade drveta Opti pojmovi - Na modelu komada - Razvija tehniku - Upoznaje osnovne namjetaja uoava kulturu. pojmove o i razlikuje sastavne tehnologiji finalne djelove. proizvodnje; - Upoznaje strukturu - Formira tehnoloku i raslanjivanje - Dokumentaciju za finalnih proizvoda jednostavan (detalj, sastav); - Proizvod. - Upoznaje strukturu tehnolokog - Uoava uticaj procesa finalne svojstava drveta na - Razvija proizvodnje. tanost obrade. odgovornost u Tehnoloka - Utvruje radu. dokumentacija meusobnu - Upoznaje namjenu zavisnost metode osnovne obrade i tanosti tehnoloke; obrade. - Dokumentacije: krojna lista, - Uporeuje osnovne specifikacija, radni karakteristike nalog i druga. obrade masiva, Tanost obrade ploa i furnira. - Razumije znaaj - Uporeuje naine tanosti obrade; obrade masiva, - Upoznaje i furnira i ploa. objanjava uticaj svojstava drveta i metoda obrade na tanost obrade; Tehnoloke operacije - Navodi i objanjava osnovne karakteristike linije obrade masiva, ploa i furnira. Izrada djelova proizvoda od masivnog drveta - Upoznaje faze - Kroz primjere obrade masivnih ukazuje na djelova; osnovne Krojenje materijala karakteristike - Navodi tehnoloke operacije operacije u fazi prerezivanja grae, krojenja; uzdunog rezanja - Objanjava grae i osnovne krivolinijskog - Karakteristike i izrezivanja.
26
Preporuke za izvoenje nastave - Modeli komada namjetaja
- Tehniko tehnoloka dokumentacija, obrasci
- Uzorci drveta (detalj, sastav i drugi) - Kontrolni i mjerni alat
- Tehniko tehnoloka dokumentacija obrasci
- eme i slike
Informativni ciljevi i sadraji uenik nain izvoenja: - Operacije prerezivanja kraenja grae, - Operacije paranje uzdunog rezanja grae, - Operacije krojenja krivolinijskih oblika. - Navodi dokumentaciju krojenja; - Razumije pojam i znaaj nadmjera; Izrada detalja tanih dimenzija - Navodi tehnoloke operacije u fazi izrade tanih dimenzija detalja; - Upoznaje i objanjava osnovne karakteristike i nain izvoenja operacije ravnanja ire i ue strane, operacije dimenzionisanja debljine i irine, operacije dimenzionisanja viestranim rendisaljakama. Izrada profila profilisanje - Upoznaje osnovne karakteristike i navodi naine profilisanja; - Upoznaje postupke pravolinijskog i krivolinijskog profilisanja na stonoj i nadstonoj glodalici. - Buenje i struganje - Upoznaje i objanjava tehnoloke operacije buenja i
Formativni ciljevi uenik - Kroz primjere ukazuje na osnovne karakteristike operacije ravnanja i operacije tanog dimenzionisanja.
Socijalizacijski ciljevi uenik - Razvija preciznost.
Preporuke za izvoenje nastave rendisaljki i glodalica
- Stie samopouzdanje i sigurnost u radu.
- Kroz primjere ukazuje na osnovne karakteristike operacije krivolinijskog profilisanja.
- eme i slike stone glodalice
- Kroz primjere ukazuje na osnovne karakteristike operacije buenja i

27
- ema i slika maina za buenje i struganje
Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik struganje drveta; operacije struganja. - Upoznaje alate i parametre obrade buenjem ii obrade na strugu. Izrada elemenata - Uoava osnovne veze karakteristike i - Objanjava ulogu operacije tehnoloke izrade epova operacije izrade elemenata veze; Izrada epova - Upoznaje osnovne karakteristike i navodi nain izrade epova - Pronalazi primjere prizmatinog upotrebe ljebova i oblika; otvora i na njima - Upoznaje osnovne ukazuje na karakteristike i osnovne navodi nain izrade karakteristike epova sa ovalnim operacija izrade krajevima; ljebova i otvora. - Upoznaje osnovne karakteristike i navodi nain izrade zupaste veze; Izrada ljebova - Na primjerima - Upoznaje osnovne pokazuje osnovne karakteristike i karakteristike i navodi nain izrade ulogu operacije ljebova; krpljenja vorova. Izrada otvora - Upoznaje osnovne karakteristike i nain buenja otvora; Krpljenje vorova - Upoznaje osnovne karakteristike i navodi nain krpljenja vorova. Izrada djelova proizvoda od ploa - Upoznaje operacije - ematski prikazuje obrade ploa, redosljed postupak uvanja, tehnolokih skladitenja, mjere operacija u izradi zatite na radu i djelova od ploa. zatite okoline; Krojenje ploa - ematski prikazuje - Upoznaje principe osnovne operacije
28
- Razvija smisao za estetiku.
- eme i slike maine za izradu epova, ljebova i otvora - eme i slike ureaja za krpljenje vorova
- Brine se o zatiti zdravlja i okoline.
- ema i slika maine za krojenje ploa - ema i slika cilindrine brusilice
Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik krojenja ploa; krojenja ploa. - Razumije emu krojenja - Objanjava elemenata; osnovne - Navodi alate za karakteristike krojenje ploa; operacije Egaliziranje ploa egaliziranja ploa. - Upoznaje tehniku egaliziranja ploa na cilindrinim brusilicama. Izrada djelova proizvoda od furnira - Razumije svrhu - Analizira osnovne furniranja i navodi karakteristike tehnoloke operacije spajanja operacije u fazi furnira. furniranja; - Krojenje furnira - Poznaje tehniku krojenja furnira na furnirskim makazama; Spajanje furnira - Poznaje i navodi naine spajanja furnira i postupak obiljeavanja i skladitenja furnira. Lijepljenje drveta, podsklopova i sklopova Lepila i tehnologija - Analizira osnovne lijepljenja karakteristike - Navodi osnovne operacije karakteristike lijepljenja. drveta, znaajne za lijepljenje; - Nabraja postupke - Uoava uticaj lijepljenja; osnovnih Tehnoloki postupci parametara lijepljenja lijepljenja na - Objanjava postupak osnovne postupke lijepljenja. pripreme drveta za lijepljenje i osnovne postupke i ureaje za nanoenje ljepila na drvo; - Poznaje parametre lijepljenja - (pritisak,
29
- Stie osjeaj tanosti i preciznosti u radu.
- eme i slike maina za krojenje furnira - eme i slike spajaa furnira
- Uzorci lepila - ema i slika ureaja za nanoenje lijepila i za spajanje ramova
Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik temperatura, vrijeme vezivanja); - Navodi osnovne metode spajanja ramovskih konstrukcija i ureaje za spajanje ramova. Furniranje - Navodi tehnoloke - Pronalazi i operacije obrazlae vezu i furniranja drveta; zavisnost izmeu - Objanjava naine pojedinih furniranja; tehnolokih Tehnoloki proces operacija u procesu furniranja furniranja. Objanjava: - Postupak pripreme podloge za lijepljenje, - Postupak pripreme furnira za lijepljenje, - Postupak furniranja irih strana ploe, - Postupak furniranja ivica. Povrinska obrada drveta - Upoznaje znaaj - Uoava i obrazlae povrinske obrade veyu osnovnih drveta i razumije radova u pripremi tehnoloke povrine i kvaliteta operacije u povrine. povrinskoj obradi drveta; - Zna naine pripreme povrine za povrinsku obradu; - Analizira osnovne - Upoznaje radove karakteristike na pripremi radova pri povrine (ienje, lakiranju. bruenje, kitovanje, bijeljenje, bajcovanje i drugi); Lakiranje i suenje lakova - Upoznaje metode nanoenja lakova
30
- Razvija odgovornost za primjenu propisa i procedura.
- Uzorci furnira - eme ureaja za furniranje - eme procesa furniranja
- Uzorci lakova - eme i slike ureaja za nanoenje lakova
Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik (prskanje, nalivanje, valjanje i drugi); Zavrna obrtada - Upoznaje postupke u zavrnoj obaradi lakiranih povrina, (mat, sjaj i drugi); - Razumije znaaj povrinske obrade drveta; - Upoznaje mjere zatite na radu i zatite okoline. Tapetarska proizvodnja - Upoznaje osnovne - Pronalazi primjere karakteristike radova u tapetarske tapetarskoj proizvodnje; proizvodnji. - Objanjava postupak krojenja - Na primjerima dekorativnih ukazuje na osnovne materijala karakteristike (tkanine, koe i pojedinih operacija skaja); tapetarske - Objanjava proizvodnje. postupak krojenja i oblikovanja poliuretanskih materijala; - Zna naine ivena materijala (tkanine, koe, skaja, poliuretanskih materijala); - Zna naine postavljanja podloge i elastinih sistema; - Zna naine postavljanja i privrivanja materijala za punjenje; - Navodi i objanjava zavrne radovi tapetarske proizvodnje ; - Poznaje mjere zatite na radu i
31
- Razvija smisao za lijepo.
- Uzorci tapetarskih materijala - eme i slike ureaja za krojenje i ivenje materijala
Informativni ciljevi i sadraji uenik zatite okoline.
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Jani Boidar : Finalna obrada drveta, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002. - Marko Mareti: Finalna obrada drveta, kolska knjiga, Zagreb, 2001. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - Uionica opremljena sa slikama, emama, fotografijama, video i ostalim materijalima, karakteristinim za finalnu obradu drveta. Radionica opremljena mainama i ureajima, modelima komada namjetaja, uzorcima obradaka, kontrolno-mjernim alatima, tehniko-tehnolokom dokumentacijom, emama maina, uzorcima furnira, lakova, tapetarskog materijala;A/V sredstvima: grafoskop, raunar sa dijaprojektorom i odgovarajuim softverskim paketima, Internet. 7. Obavezni nain provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika - U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pismeni radovi uenika (kontrolne vjebe, testovi) - najmanje po jedan u klasifikacionom periodu i usmeni odgovori uenika. Uenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda. Zakljuna ocijena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocijena u klasifikacionom periodu, od kojih najmanje jedna mora biti iz usmene provjere znanja. - Zakljuna ocijena izvodi se na osnovu svih ocijena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta - Pozitivna ocijena na kraju kolske godine. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika - Visoka struna sprema iz podruja drvoprerade. 10. Povezanost predmeta Znanja Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja Tehnoloka dokumentacija Mjerenje i objeljeavanje Obrada runim alatima Mainska obrada drveta (izrada elemenata od masiva, ploa i furnira) Lijepljenje drveta Furniranje Povrinska obrada Tapetarska proizvodnja
- Tehnologija finalne obrade - Praktina nastava drveta - sa tehnologijom zanimanja - Izrada djelova proizvoda od masiva, furnira I ploa - Lijepljenje drveta, podsklopova i sklopova - Furniranje - Povrinska obrada - Tapetarska proizvodnja
32
1.2.4. PRAKTINA NASTAVA 1. Naziv predmeta: PRAKTINA NASTAVA 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrsti nastave Vrste nastave Praktina Teorija Vjebe nastava 72 468 66 495 138 963
Razred I II Ukupno
Ukupno 540 561 1101
Praktina nastava- odjeljenje se dijeli na grupe do 12 uenika 3. Opti ciljevi nastave - Upoznavanje sa runim alatima i mainama za proizvodnju rezane grae; - Ovladavanje osnovama rukovanja alatima i mainama u proizvodnji rezane grae; - Upoznavanje sa mainama i ureajima za proizvodnju furnira; - Ovladavanje osnovama rukovanja mainama i ureajima za proizvodnu furnira; - Upoznavanje maina i ureaja za proizvodnju furnirskih ploa; - Ovladavanje osnovama rukovanja mainama i ureajima za proizvodnu furnirskih ploa; - Upoznavanje sa mainama i ureajima za proizvodnju drvno-vlaklnastih ploa; - Ovladavanje osnovama rukovanja mainama i ureajima za proizvodnu drvnovlaknastih ploa; - Upoznavanjesa runim alatima i maininama za proizvodnju i finalnu obradu drveta; - Ovladavanje osnovama rukovanja alatima i mainama za finalnu obradu drveta, - Ovladavanje znanjima za pripremu, odravanje i izbor radnih alata u odnosu na polazne parametre obrade; - Upoznavanje glavne vrste drveta, grae drveta, tehnikih svojstva i upotrebe materijala; - Praktino upoznavanje raznovrsnih materijala koji se koriste u finalnoj obradi drveta i rada s njima; - Upoznvanje sa znaajem i mjerama higijensko-tehnike zatite u pogonima finalne obrade drveta, izvorima opasnosti, zakonskim propisima; - Upoznavanje sa mjerama i propisima zatite ovjekove okoline.
33
4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI Informativni ciljevi Socijalizacijski Formativni ciljevi i sadraji ciljevi uenik uenik uenik Uvod u zanimanje - Upoznaje nain - Uvjebava - Razvija voenja dnevnika postupak odgovornost i u praktine nastave; sprovoenja mjera radu. - Nabraja i obrazlae zatite od poara. izvore opasnosti; - Uvjebava osnovne - Objanjava pravila elemente pruanja pruanja prve prve pomoi. pomoi ; - Upoznaje se sa opasnostima od poara, zna mjere zatite od poara.
Preporuke za izvoenje nastave - Svaki uenik samostalno vodi dnevnik. Dnevnik se ovjerava na kraju kolske godine. - Uenik je duan da uva dnevnik praktine nastave iz svih razreda, jer se ovjereni dnevnici prilau uz prijavu za zavrni ispit i predstavljaju uslov za pristupanje ispitu. - Skice, sheme, slike znakova opasnosti, naina pruanja prve pomoi, izvora opasnosti i zatite na radu. - Pogon za preradu drveta
Osnovi tehnologija primarne prerade drveta - Razlikuje - Poznaje osnovne proizvode, karakteristike materijale sa primarne prerade kojima se radi i drveta u: poslove u pogonima pilanama, primarne prerade proizvodnji furnira, drveta: u pilani, proizvodnji fabrici furnira, furnirskih ploa i furnirskih ploa i proizvodnji drvnodrvno-vlaknastih vlaknastih ploa. ploa. Osnovi pilanske prerade drveta - Skicira - Zna podjelu organizacionu emu pilanskog prostora i pilane . osnove tehnolokog - Uoava izvore procesa prerade u opasnosti pri radu. pilani. Stovarite trupaca - Navodi radove na - Izvodi pomone stovaritu trupaca; poslove pri - Poznaje vrste, dopremi i istovaru namjenu runog oblovine. alata u primarnoj - Vri premjeravanje preradi drveta, dimenzija trupaca i pripremu za rad i oble grae.
34
- Razvija odgovornost prema zatiti na radu. - Stie radne navike.
- Pilana
- Stovarite trupaca - Metar, prenica, obrta, sjekira, tablice za utvrivanje zapremine trupaca
- Razvija odgovornost za
Informativni ciljevi i sadraji uenik nain rada (sjekire, testere, eki, prenica); - Poznaje maine i ureaje za pripremu sirovine i princip rada ureaja za transport; - Upoznaje djelove i nain odravanja motorne testere; - Zna mjere zatite na radu na stovaritu trupaca.
Formativni ciljevi uenik - Vri izraunavanje zapremine trupaca i oble grae pomou tablica. - Uvjebava rad sa runim alatom na stovaritu. - Priprema i odrava pojedine pomone alate za rad. - Priprema podloge za uskladitenje trupaca. - Vri razvoenje, slaganje i sortiranje trupaca. - Vri zatitu trupaca i oble grae do momenta prerade (premazivanje ela trupaca, pricanje antiseptikim sredstvima, prskanje vodom i drugo). - Vri pripremu trupaca za rezanje i otpremu u pilansku halu. - Posluuje mainu za guljenje kore. - Vri prerezivanje trupaca motornom testerom. - Vri pranje i ienje trupaca prije rezanja. - Primjenjuje mjere zatite na radu. - Izvodi pomone poslove pri - pripremi gatera za rad i pri rezanju - trupaca na gateru. - Primjenjuje mjere zatite pri radu na gaterima. - Izvodi pomone poslove pri pripremi trane
35
Socijalizacijski ciljevi uenik zdravlje saradnika.
Preporuke za izvoenje nastave - Motorna pila, runi alat - Sredstva zatite na radu
- Razvija odgovornost prema zatiti na radu.
- Navikava se na timski rad.
Pilanska hala - Zna osnovne radove u pilasnkoj hali i prostornu organizaciju pilanske hale; - Zna glavne djelove maina za primarnu preradu drveta i osnovne postupke rukovanja; - Upoznaje se sa
- Stie pravilan odnos prema zanimanju.
- Pilanska hala
- Prospekti, tabele, katalozi - Razvija tehniku kulturu. - Sredstva zatite na radu
Informativni ciljevi i sadraji uenik osnovama pripreme alata maina za primarnu preradu drveta. Zna osnovne tehnike rada na: - Gaterima, - Tranim pilama, - Rastrunim pilama, - Kratilicama, - Paralicama, - Poznaje osnovne greke koje se javljaju pri radu na mainama u pilanskoj hali. Upoznaje: - Maine za sekundarnu obradu drveta (kratilice, paralice, stolarska trana pila i druge), - Osnovne karakteristike piljenja drveta na pilanama, - Mjere zatite na mainama u pilanskoj hali. Stovarite rezane grae - Objanjava radove na stovaritu trupaca i principe ureenja stovarita rezane grae; - Poznaje nain rada ureaja za transport ; - Navodi tipove rezane grae i otpadka; - Upoznaje tehnike slaganja rezane grae, tehnike mjerenja sortimenata rezane grae, proraunavanja i
Formativni ciljevi uenik pile za rad i pri rezanju trupaca na tranoj pili. Primjenjuje mjere zatite pri radu sa tranim pilama.
- Razvija preciznost i odgovornost u radu.
Izvodi pomone poslove pri rezanju trupaca na: rastrunoj pili, pilama kratilicama, krunim pilama kratilicama i drugim. Obavlja pomone poslove pri rezanju trupaca krunim pilama paralicama. Primjenjuje mjere zatite na radu.
Mjeri dimenzije neokrajene i okrajene piljene grae. Odreuje zapreminu piljene grae. Slae grau i vitlove za prirodno suenje drveta. Priprema i polae letvica prilikom vitlanja. - Vri pokrivanje vitlova i zatitu ela sortimenata od pucanja. - Priprema rezanu grau za sortiranje i sortira rezanu
36
- Metar, pomino mjerilo, tablice za utvrivanje zapremine sortimenata - Sredstva zatite na radu
- Razvija odgovornost za red i zatitu pri radu.
- Metar, pomino mjerilo, tablice za utvrivanje zapremine sortimenata - Sredstva zatite na
uenik grau. - Obiljeava rezanu grau prije otpreme. - Vri vezivanje i pakovanje rezane grae. - Utovara rezanu grau za transpor. - Vri uskladitenje osuene grae i priprema rezanu grau za otpremu. - Primjenjuje mjere zatite na radu. Suenje i parenje drveta - Zna postupke - Slae grau i - Razvija smisao za pripreme grae za elemente za sistematian rad. suenje; vjetako suenje - Poznaje osnovne drveta. parametre suenja - Priprema palete za drveta, osnovnu slaganje i letvice opremu i ureaje za ulaganje, za suenje; prihvata rezanu - Zna postupak grau iz sortirnice. pripreme grae za - Formira sloaje za suenje, osnovne suenje. principe prirodnog - Otprema grau i suenja drveta, elemenata do osnovne greke suionice. suenja; - Vri punjenje i - Upoznaje izvore pranjenje suare. opasnosti, mjere Postavlja podloge zatite i pruanje za suenje rezane prve pomoi. grae za prirodno suenje. - Skladiti osuenju grau. - Slae grau i elemente za parenje. - Puni i prazni parionicu. - Skladiti parenu grau. - Primjenjuje mjera zatite na radu i od poara.
Informativni ciljevi i sadraji uenik otpreme.
Formativni ciljevi
Preporuke za izvoenje nastave radu
- Stovarite rezane grae, suare za tehniko suenje, parionice - Sredstva zatite na radu
37
Informativni ciljevi i sadraji uenik Impregnacija drveta - Upoznaje znaaj i metode impregnacije drveta ; - Zna glavne djelove maina i ureaja koje se upotrebljavaju pri impregnaciji drveta, alate i ureaje u impregnaciji i njihovu namjenu, izvore opasnosti, mjere zatite i pruanje prve pomoi.
Preporuke za izvoenje nastave - Pogon za impregnaciju drveta - Prospekti, tabele, katalozi proizvoaa ureaja za impregnaciju - Sredstva zatite na radu
- Razvija ekoloku - Priprema drvo za kulturu. impregnaciju, - Posluuje ureaje za obradu - elektro i tt stubova. - Runo okiva pragove. - Vri skladitenje i zatitu pragova i tt stubova na stovaritu. - Priprema pragova za mainsko okivanje, za mainsko buenje rupa. - Priprema i skladiti sredstva za impregnaciju. - Vri punjenje i pranjenje ureaja za impregnaciju. - Posluuje maine za impregnaciju drveta. - Skladiti i titi impregnisane proizvode. Proizvodnja brodskog poda, lamperije i parketa Proizvodnja brodskog - Vri pripremu i - Razvija smisao za poda i lamperije sortiranje sirovine. lijepo. - Upoznaje osnovne - Izvodi pomone karakteristike i poslove na tipove brodskog mainama za izradu poda i lamperije brodskog poda i - Poznaje osnove lamperije. tehnologije izrade - Sortira brodski pod brodskog poda i i lamperiju, lamperije i princip oznaava i rada maina i alate povezuje ih. - Zna osnove rukovanja i podeavanja maina za rad Proizvodnja - Grubo sortira klasinog parketa popruge za izradu - Upoznaje osnovne parketnih daica. karakteristike i - Sortira parketne tipove parketa daice nakon
38
- Pogon za proizvodnju brodskog poda, lamperije - Prospekti, tabele, katalozi alata
- Pogon za proizvodnju parketa
Informativni ciljevi i sadraji uenik - Poznaje osnove tehnologije izrade parketa I princip rada maina i alate - Upouznaje osnove rukovanja i podeavanja maina za rad i pravila bezbjednog rada. Proizvodnja ambalae - Upoznaje osnovne karakteristike i tipove ambalae od masiva, osnove tehnologije izrade i princip rada maina i alata i osnove zatite na radu.
Formativni ciljevi uenik obrade na rendisaljki. - Izvodi pomone poslove na maini za izradu parketa. - Sparuje sortirane daice klasinog parketa u vezove. - Klasira, oznaava i povezuje parket.
Preporuke za izvoenje nastave - Prospekti, tabele, katalozi alata
- Izrauje elemente ambalae. - Skiva ambalau od masiva pneumatskim pitoljem. - Vezuje skovane elemente ambalae, sortira i vezuje letvice za ambalau, obiljeava ambalau prije otpreme. Osnovi proizvodnje furnira - Skicira - Zna prostornu organizacionu emu podjelu pogona za pogona za izradu proizvodnju furnira, radna furnira; mjesta i obiljeava - Zna osnove ih . tehnolokog procesa izrade - Uporeuje razne furnira; vrste furnira - Poznaje osnovne prema nainu karakteristike i dobijanja i vrste furnira. namjeni. - Uoava i analizira izvore opasnosti pri radu. Priprema sirovine za izradu furnira Stovarite sirovina - Izvodi poslove na - Upoznaje manipulisanju tehnologiju i radna trupcima na mjesta u pripremi stovaritu (kaenje sirovine (rad na trupaca na kran, stovaritu, zatita kaenje trupaca iz sirovina, sortirnog polja za mehanika i transport u parne hidrotermika jame i drugo). priprema sirovine); - Vri zatitu
39
- Razvija pozitivan stav prema ouvanju materijalnih dobara.
- Pogon za proizvodnju ambalae
- Pogon za proizvodnju furnira - Uzorci furnira - Skice i eme pogona za izradu furnira
- Razvija pravilan odnos prema zatiti na radu.
- Pogon za proizvodnju furnira - Pila, capin, obrta, gulja kore, eki - Prospekti, tabele - Sredstva zatite na radu
Informativni ciljevi i sadraji uenik - Upoznaje mjere zatite na radu. -
Formativni ciljevi uenik trupaca na stovaritu Vri osnovnu kontrolu parenja u jami (nivo vode, stepen zaptivenosti jame). isti jame za parenje od neistoa. Vri koranje trupaca runo ili mehanizovano (pomou guljaa); Sakuplja otpadak (trake kore) i odstranjiuje van radnog mjesta.
Proizvodnja furnira Ljuteni furnir Upoznaje: - Glavne djelove maina koje se upotrebljavaju pri proizvodnji ljutenog furnira, - Osnovne alate i njihovu namjenu, - Osnove rukovanja i podeavanja maina i ureaja, - Izvore opasnosti i osnove zatite na radu.
Sjeeni furnir Upoznaje: - Glavne djelove i princip rada furnirskog noa, - Osnove rukovanja i podeavanja furnirskog noa, - Izvore opasnosti i osnove zatite na
- Izvodi pomone poslove pri ljutenju furnira: prerezuje furnirski trupac, premjerava trupac, centrira trupca na ljutilici, rukuje transporterom za dovoz trupaca do ljutilica, ulae furnir u ureaj za namotavanje, skida rolne namotanog furnira, posluuje transporter za odvoz otpada i izvodi druge pomone poslove na ljutilici. - Primjenjuje mjere zatite na radu. - Izodi pomone poslove pri sjeenju furnira: pomae pri postavljanju flia na furnirski no, rukuje transporterom za dotur flieva do furnirskog noa,
40
- Razvija tehniku kulturu. - Navikava se na timski rad.
- Pogon za proizvodnju furnira - Prospekti, tabele - Sredstva zatite na radu
- Pogon za proizvodnju furnira - Prospekti, tabele - Sredstva zatite na radu
Informativni ciljevi i sadraji uenik radu.
Formativni ciljevi uenik prihvata i odlae sjeeni furnir, posluuje transporter za odvoz otpada i izvodi druge pomone poslove. Primjenjuje mjere zatite na radu. Izvodi pomone poslove pri obradi ljutenog furnira: odvaja furnir poslije obrade na mokrim makazama, slae, isti radno mjesto i drugo. Izvodi pomone poslove pri suenju furnira: ulae sirovi furnir u suaru, prihvata i odlae sirovi furnir i drugo. Izvodi pomone poslove pri obradi suvog furnira: slaganje, dodavanje, odlaganje na sloaj, razvrstavanje po dimenzijama i kvalitetu i drugo, Izvodi pomone poslove pri klasiranju i pakovanju: sortira furnir, povezuje furnir. Primjenjuje mjere zatite na radu. Skicira organizacionu emu pogona za izradu per ploa, radna mjesta i identifikuje ih. Uporeuje razne vrste per ploa
41
Upoznaje postupak: - Obrade sirovog furnira, - Suenja furnira, - Obrade suvog furnira, - Klasiranja i pakovanja, - Mjere zatite na radu. -
- Razvija analitinost.
Proizvodnja per ploa - Zna prostornu podjelu pogona za proizvodnju per ploa; - Zna osnove tehnolokog procesa izrade per ploa;
- Razvija pravilan odnos prema zatiti na radu.
- Uzorci per ploa - Skice i eme pogona za izradu per ploa
Informativni ciljevi i sadraji uenik - Poznaje osnovne karakteristike i vrste per ploa.
Formativni ciljevi uenik prema nainu dobijanja i namjeni. - Uoava i analizira izvore opasnosti pri radu. - Izvodi pomone poslove na stovaritu trupaca, pri izradi furnira na ljutilici, na mokrim makazama, pri suenju ljutenog furnira. - Primjenjuje mjere zatite na radu. - Izvodi pomone poslove pri krojenju i spajanju furnira: slaganje, sortiranje po dimenzijama i kvalitetu, odlaganje, transport i drugo. - Primjenjuje mjere zatite na radu. - Izvodi pomone poslove pri pripremi i nanoenju ljepila. - Uoava karakteristine greke pri pripremi i nanoenju ljepila i nain otklanjanja. - Pridrava se mjera zatite na radu. - Obavlja pomone poslove na konstrukciji ploa i presovanju. - Uoava karakteristine greke pri konstrukciji ploa i presovanu i nain otklanjanja. - Izvodi pomone poslove pri
42
Stovarite trupaca Izrada ljutenog furnira Obrada sirovog furnira Suenje furnira - Zna tehnoloke procese rada; - Zna izvore opasnosti i mjere zatite na radu. Krojenje i spajanje furnira - Zna postupak krojenja i spajanja furnira.
- Pogon za proizvodnju per ploa - Sredstva zatite na radu
- Razvija smisao za sistematian rad i marljivost.
Priprema i nanoenje ljepila - Upoznaje tipove maina za pripremu i nanoenje ljepila i tehniku rada, tehnologiju pripremi ljepila i mjere zatite na radu. Konstrukcija ploa i presovanje - Upoznaje tehnologiju i osnovna pravila konstrukcije ploa; - Upoznaje elemente reima presovanja. Zavrna obrada ploa i klasiranje
- Razvija pravilan odnos prema zatiti okoline.
- Pogon za proizvodnju panel
Informativni ciljevi i sadraji uenik - Upoznaje tehnologiju zavrne obrade ploa.
Formativni ciljevi
uenik - presovanju, zavrnoj obradi panel - ploa i klasiranju. Proizvodnja panel ploa Stovarite trupaca - Izvodi pomone - Upoznaje postupak poslove na rada na stovaritu stovaritu trupaca trupaca, izvore (prijem, opasnosti i mjere premjeravanje, zatite na radu. manipulacija, razvrstavanje po dimenzijama i kvalitetu). - Pridrava se mjera zatite na radu. Priprema furnirskih - Izvodi pomone trupaca poslove pri - Upoznaje postupak mehanikoj i i znaaj pripreme hidrotermikoj pripremi trupaca. furnirskih trupaca i mjere zatite na radu. Ljutenje i suenje - Izvodi pomone furnira poslove pri - Upoznaje postupak operacijama rada na ljutenju, I ljutenja i suenja suenju furnira, furnira. osnovne greke koje se javljaju pri suenju i nain njihovog otklanjanja. Krojenje i spajanje - Izvodi pomone furnira poslove pri - Upoznaje postupak krojenju i spajanju krojenja i spajanja furnira: slaganje, furnira i mjere sortiranje po zatite na radu. dimenzijama i kvalitetu, odlaganje, transport. Izrada srednjice - Obavlja pomone - Upoznaje vrste poslove na liniji tehnolokih izrade srednice. postupaka i ureaja za izradu srednjice i tipove postupaka i uraaja za izradu srednjice.
43
Preporuke za izvoenje nastave ploa
- Navikava se na sistematinost u radu.
- Pogon za proizvodnju panel ploa - Sredstva zatite na radu
- Stie sigurnost u radu.
Informativni ciljevi i sadraji uenik Priprema i nanoenje ljepila - Poznaje tipove maina za pripremu i nanoenje ljepila i tehniku rada i tehnologiju pripreme ljepila.
Formativni ciljevi
Konstrukcija ploa i presovanje - Upoznaje tehnologiju i osnovna pravila konstrukcije ploa i elemente reima presovanja.
Zavrna obrada ploa i klasiranje - Upoznaje tehnologiju zavrne obrade ploa, klasiranje i mjere zatite na radu. Proizvodnja ploa iverica - Zna osnove - Uporeuje razne tehnolokog vrste ploa iverica prema nainu procesa izrade dobijanja i ploa iverica i namjeni. osnovne karakteristike i vrste ploa iverica. Uskladitenje i - Vri skladitenje priprema sirovine, drvne sirovine. izrada sjeke i - Slae ii sortira iverja, sortiranje, drvnu sirovinu. uskladitenje - Posluuje ureaje - Upoznaje znaaj za tranport uskladitenja i sirovine. pripreme sirovine, - Vri zatitu sirovine postupak izrade do upotrebe. sjeke i iverja i - Izvodi poslove na postupak sortiranja izradi sjeke,
uenik - Izvodi pomone poslove pri - Razvija pravilan pripremi i odnos prema zatiti nanoenju ljepila. okoline. - Uoava karakteristine greke pri pripremi i nanoenju ljepila i upoznaje nain otklanjanja. - Pridrava se mjera zatite na radu. - Stie navike - Obavlja pomone potovanja poslove na propisanih konstrukciji ploa, postupaka i i presovanju. procedura. - Uoava karakteristine greke pri konstrukciji ploa i presovanu i upoznaje nain otklanjanja dreke. - Pridrava se mjera zatite na radu. - Razvija tehniku - Izvodi pomone kulturu. poslove pri zavrnoj obradi panel ploa, popravci i klasiranju. - Pogon za proizvodnju ploa iverica - Uzorci ploa iverica - Sredstva zatite na radu - Navikava se na red i urednost.
44
Informativni ciljevi i sadraji uenik i uskladitenja iverja. Suenje iverja, uskladitenje, priprema ljepila i obljepljivanje iverja - Upoznaje ureaj za suenje, osnove tehnologije suenja iverja i tehnologiju pripreme ljepila i obljepljivanja iverja. Natresanje iverja i formiranje sirove ploe, presovanje - Upoznaje tehnologiju formoranja sirovih ploa i presovanja.
Formativni ciljevi
uenik iverja, sortiranje i uskladitenje. - Razvija ekoloku Izvodi pomone poslove kod: kulturu. suenja i sortiranja iverja, pripreme ljepila, kod obljepljivanju iverja. Pridrava se mjera zatite na radu.
Zavrna obrada ploa - Upoznaje tehnologiju zavrne obrade ploa (odleavanje, formatizovanje, bruenje). Oplemenjavanje ploa iverica - Upoznaje tehnologiju oplemenjavanja ploa, materijale koji se koriste za oplemenjavanje i mjere zatite na radu. Sortiranje i - Izvodi pomone uskladitenje ploa poslove pri - Upoznaje postupak klasiranju ploa. sortiranja i - Izvodi pomone uskladitenja ploa poslove pri I pravila uskladitenju bezbjednog rada. ploa. Proizvodnja ploa vlaknatica - Skicira - Zna prostornu organizacionu emu podjelu pogona za pogona za izradu i proizvodnju ploa ploa vlaknatica, vlaknatica; radna mjesta i - Zna osnove
45
- Izvodi pomone poslove kod natresanja iverja i formiranja sirove ploe i kod presovanja. - Pridrava se mjera zatite na radu. - Izvodi pomone poslove kod formatizovanja ploa, bruenja ploa, klasiranja i uskladitenja ploa. - Izvodi pomone poslove na ureajima za oblaganje ploa (melaminom, folijom i drugim materijalima). - Pridrava se mjera zatite na radu.
- Navikava se na sistematinost pri radu.
- Izgrauje pravilan stav prema ouvanju dobara.
- Uvia potrebu timskog rada.
- Uzorci ploa vlaknatica - Sredstva zatite na radu
Informativni ciljevi i sadraji uenik tehnolokog procesa izrade ploa vlaknatica; - Poznaje osnovne karakteristike i vrste ploa vlaknatica; - Zna izvore opasnosti i mjere zatite na radu. Uskladitenje i priprema sirovine, Izrada sjeke i iverja, sortiranje, uskladitenje - Zna tehnoloki proces rada.
Formativni ciljevi uenik identifikuje ih. - Uporeuje razne vrste ploa vlaknatica prema nainu dobijanja i namjeni.
Hidrotermika obrada sjeke - Upoznaje osnove tehnologije hidrotermike obrade sjeke.
Razvlaknjavanje sjeke (defibracija) i priprema mase (pulpe) - Upoznaje osnove tehnologije razvlaknjavanja sjeke (defibraciju) i pripreme mase (pulpe). Formirnje ploe i presovanje - Upoznaje osnove tehnologije formoranja ploa i izrade ploa. Zavrna obrada ploa, sortiranje i uskladitenje - Upoznaje osnove tehnologije zavrne
- Uvjebava steene vjetine na uskladitenju i pripremi sirovine. - Uvjebava steene vjetine na izradi sjeke, sortiranju i uskladitenju iverja. - Pridrava se mjere zatite na radu. - Prati rad ureaja za hidrotermiku obradu sjeke. - Uoava najee greke i uzroke greaka pri radu i zna naine njihovog otklanjanja. - Prati rad ureaja za razvlaknjavanje. - Prati rad ureaja za priprema mase (pulpe). - Primjenjuje zatitne mjere pri radu. - Prati rad ureaja za fomatiranje ploa i presovanje. - Primjenjuje zatitne mjere pri radu. - Radi pomone poslove kod postupka zavrne obrade ploa vlaknatica.
46
- Pogon za izradu ploa vlaknatica - Uzorci ploa vlaknatica - Skice i eme pogona za izradu ploa vlaknatica
- Stie samopouzdanje i sigurnost pri radu.
- Razvija odgovornost za ouvanje zdrave ivotne sredine.
Informativni ciljevi i sadraji uenik obrade ploa i klasiranja.
Formativni ciljevi uenik - Sortira i klasira ploe. - Primjenjuje zatitne mjere pri radu.
47
Razred: DRUGI Informativni ciljevi i sadraji uenik Uvod - Upoznaje program predmeta, nain pisanja dnevnika praktine nastave i realizacije nastave i nainom provjeravanja i ocjenjivanja. - Upoznaje znaaj zatite na radu i zatite okoline, propise, izvore opasnosti i pruanje prve pomoi.
Formativni ciljevi uenik - Uvjebava korienje sredstava zatite od poara. - Crta znakove opasnosti.
Socijalizacijski ciljevi uenik - Stie pozitivan odnos prema potovanju mjera zatite na radu i zatite okoline.
Preporuke za izvoenje nastave - Svaki uenik samostalno vodi dnevnik rada na asovima prakse, na bazi unaprijed datih uputstava od strane nastavnika praktine nastave. - Uenici dobijaju zadatke za rad na asovima praktine nastave sa tehnologijom zanimanja (za sve uenike pojedinano). - Skice, sheme, slike znakova opasnosti, naina pruanja prve pomoi, izvora opasnosti, zatite okoline i zatite na radu. - Uzorci materijala (osnovni, pomoni, potroni) - Sredstva zatite na radu i zatite od poara
Organizacija rada u drvopreradi - Upoznaje pojam i - Crta raspored vrste radnih radnih mjesta i tok mjesta. materijala u - Upoznaje uzorke radionici. materijala koji se - Raspoznaje korsite u zanimanju materijale koji se (osnovni, pomoni, korsite u zanimanju potroni). (osnovni, pomoni, potroni). Tehnoligija finalne obrade drveta Osnovni pojmovi o - Vri raslanjivanje tehnologiji jednostavnog Upoznaje, razumije i proizvoda na objanjava: sastavne djelove. - Strukturu i - Uoava faktore koji ralanjivanje utiu na tanost finalnih proizvoda obrade. od drveta, - Odreuje redosljed - Pojam tanosti izvoenja operacija obrade, za jednostavne - Faktore tanosti elemente. obrade, - Osnovne tehnoloke operacije.
48
- Stie pozitivan odnos prema radu.
- Razvija osjeaj tanosti i preciznosti u zanimanju.
- Uzorci konstruktivnih djelova proizvoda
Informativni ciljevi i sadraji uenik Tehniko-tehnoloka dokumentacija - Nabraja i zna namjenu tehnoloke dokumentacije (skica, tehniki crte, krojna lista, normativ materijala, radni nalog); - Zna pojam i elemente kalkulacije za proizvod. Pomoni alati u finalnoj obradi drveta - Nabraja i zna namjenu pomonih alata (stege, ekii, klijeta, odvijai i drugo); - Zna naine pripreme i korienja pomonih alata. Mjerenje i obiljeavanje - Zna vrste i karakteristike alata za mjerenja, zacrtavanje i obiljeavanje, naine njihovog odravanja i uvanja i naine upotrebe. Runi alat u finalnoj obradi drveta - Zna vrste i namjenu runih alata, naine priprema za rad i korienje runih alata. Alat za rezanje i krojenje - Zna vrste, karakteristike i namjenu alata za
Formativni ciljevi uenik - Uvjebava popunjavanje osnovne tehnoloke dokumentacije. - Uvjebava itanje jednostavnijih tehnikih crtea i skica. - Uvjebava izradu kalkulacije za jednostavan proizvod. - Razvrstava pomone alate po namjeni. - Priprema i odrava pojedine pomone alate za rad. - Radi sa pomonim alatima.
Socijalizacijski ciljevi uenik - Razvija tehniku kulturu.
Preporuke za izvoenje nastave - Tehnikotehnoloka dokumentacija obrasci
- Stie pozitivan odnos prema zanimanju.
- Pomoni alati: eki, klijeta, stege, odvijai - Stolarski radni sto
- Skicira jednostavne elemente. - Mjeri i obiljeava na materijalu prave, paralelne, pravougaone i druge linije i elemente. - Odreuje i oznaava bazne povrine. - Razvrstava alate prema namjeni. - Razvrstava alate prema nainu - Obrade.
- Razvija osjeaj preciznosti.
- Zacrta, ugaonik, elini metar, lenjir - Stolarski radni sto - Praktian zadatak: poetak rada na izradi ramovskih i korpusnih veza
- Bira alate za rezanje i krojenje drveta prema vrsti drveta. - Priprema rune
49
- Stie samopouzdanje.
- Garnitura runog alata za rezanje: pila, razmeta zuba, turpija za orenje alata,
Informativni ciljevi i sadraji uenik rezanje i krojenje.
Formativni ciljevi uenik testere za rad (otrenje, razmetanje zuba, poravnavanje). Radi sa alatima za rezanje: uzduno ree, popreno ree, ree po zadatoj liniji i ree pod uglom. Uoava karakteristine greke pri pripremi i upotrebi alata za rezanje i otklanja ih. Bira alate za profilisanje prema vrsti drveta i zahtjevima kvaliteta. Priprema alate: otrenje, podeavanje visine noa, podeavanje i fiksiranje preklopne ploice. Radi sa alatima za profilisanje. Uoava karakteristine greke pri pripremi i upotrebi alata i otklanja ih. Bira alate za dubljenje drveta prema vrsti obrade drveta i zahtjevima kvaliteta. Priprema dlijeta za rad. Radi sa dlijetima. Uoava karakteristine greke pri pripremi i upotrebi alata za dubljenje i otklanja ih.
Preporuke za izvoenje nastave kontrolnici ugla, kontrolnik razmeta i drugo. - Stolarski radni sto - Dalji rad na izradi ramovskih i korpusnih veza - Sredstva zatite na radu
Alati za profilisanje - Zna vrste, karakteristike i namjenu alata za profilisanje.
- Stie osjeaj tanosti i preciznosti pri radu.
- Garnitura blanja - Stolarska radni sto - Dalji rad na izradi ramovskih i korpusnih veza - Sredstva zatite na radu
Alati za dubljenje - Zna vrste, karakteristike i namjenu alata za dubljenje.
- Razvija opsjeaj za precizan rad.
- Garnitura dlijeta, eki - Stolarski radni sto - Dalji rad na izradi ramovskih i korpusnih veza - Sredstva zatite na radu
50
Informativni ciljevi i sadraji uenik Alati za buenje - Zna vrste, karakteristike i namjenu alata za buenje.
Formativni ciljevi
Alat za bruenje - Zna vrste, namjenu i karakteristike alata za bruenje, (brusni papir, granulacija zrna, struktura).
Spojevi po irini Upoznaje vrste spojeva po irini: - Ravna sljubnica, pero i lijeb, okrugli epovi, umetnuta letvica i drugim vrstama. - Zna namjenu spojeva drveta po irini i kriterijumime za izbor odgovarajueg spoja.
uenik - Bira alate za buenje drveta prema vrsti drveta i zahtjevima kvaliteta. - Priprema alate otrenje. - Radi sa alatima za buenje. - Uoava karakteristine greke pri pripremi i upotrebi alata za buenje i otklanja ih. - Bira alate za - Razvija osjeaj o bruenje prema ljepoti i vanosti zahtjevima kvalitetnog rada. kvaliteta. - Brusi povrine razliitim brusnim sredstvima. - Uporeuje kvalitete povrina u zavisnosti od smjera bruenja (uzduno, popreno). - Uoava karakteristine greke pri pripremi i upotrebi alata za bruenje. - Uoava mogunosti - Stie samopouzdanje. pojedinih vrsta spojeva. - Za dati spoj vri pripremu za rad: izrauje skice i crtee, vri mjerenje i obiljeavanje, bira alat. - Odreuje pravilan smjer obrade drveta. - Bira odgovarajuu vrstu veze u zavisnosti namjene. - Uvjebava rad sa
51
Socijalizacijski ciljevi uenik - Stie sigurnost pri radu.
Preporuke za izvoenje nastave - Garnitura burgija - Stolarski radni sto - Sredstva zatite na radu - Dalji rad na izradi ramovskih i korpusnih veza
- Brusni papir razliite granulacije - Formiranje proizvoda - Sredstva zatite na radu
- Runi alati - Stolarska radni sto - Sredstva zatite na radu
Informativni ciljevi i sadraji uenik Spojevi po duini - Upoznaje se sa vrstama spojeva po duini: na preklop, na zupce, na lastin rep i drugim; - Zna namjenu spojeva po duini i kriterijumima za izbor odgovarajueg spoja. -
Formativni ciljevi uenik alatima. Izrauje spojeve po irini. Uoava mogunosti koje daju pojedine vrste spojeva. Za dati spoj vri pripremu za rad: vri mjerenje i obiljeavanje, bira alat. Bira odgovarajuu vrstu veze u zavisnosti od namjene. Uvjebava rad sa alatima. Izrauje spojeve po duini. Pravilno upotrebljava ljepilo i pomone materijale za spajanje drveta po duini i irini. Uoava mogunosti pojedinih vrste veza. Vri pripremu za rad za dati tip veze: izrauje skice i crtee, vri mjerenje i obiljeavanje, bira alat. Bira odgovarajuu vrstu veze u zavisnosti od namjene. Uvjebava rad sa alatima. Izrauje razliite ramovske veze. Vri sastavljanje detalja u podsklopove. Uoava mogunosti koje daju pojedine vrste veza. Vri pripremu za
52
- Stie preciznost.
- Runi alati - Ljepila za drvo - Stolarska radni sto - Sredstva zatite na radu
Ugaoni spojevi (ramovski) - Upoznaje razliite vrste ugaonih veza, navodi njihove osobine, namjenu i kriterijumime za izbor odgovarajue veze: jednostruki i dvostruki ep i proep, ep i gnijezdo, sa umetnutom letvicom i druge.
- Runi alati - Ljepila za drvo - Stolarski radni sto - Sredstva zatite na radu
Ugaoni spojevi (korpusni) - Upoznaje razliite vrste korpusnih -
uenik rad za dati tip veze: izrauje skice i crtee, vri mjerenje i obiljeavanje, bira alat. - Bira odgovarajuu vrstu korpusne veze u zavisnosti od namjene. - Uvjebava rad sa alatima. - Izrauje korpusne veze. - Vri sastavljanje detalja u podsklopove. Rad sa runim elektrinim prenosnim mainama - Razvija osjeaj Rune prenosne - Priprema pojedine odgovornosti za. elektrine maine vrste prenosnih Bezbjednost - Zna vrste, maina za rad. saradnika i zatitu kriterijum - Bira odgovarajuu pri radu. primjene i nain vrstu elektrine upotrebe pojedinih rune maine, u vrsta runih zavisnosti od elektrinih zadatih (prenosnih) parametara. maina: - Radi sa prenosnim - za rezanje, elektrinim - za dubljenje, mainama. - za profilisanje, - Uoava znaaj - za buenje, odravanja i - za bruenje i pravilne upotrebe drugih vrsta. maina za siguran rad. - Koristi zatitne mjere pri radu sa mainama. Mainska obrada drveta - Navodi postupak - Skicira jednostavan - Privikava se na pripreme tehnikoproizvod. racinalno i paljivo tehnoloke - Vri izbor izvoenje dokumentacije za materijala. pojedinih izradu - Vri izbor postupaka rada. jednostavnog tehnologije proizvoda. obrade, odabira operacije i redosljed izvoenja. - Planira mjere zatite na radu.
53
Informativni ciljevi i sadraji uenik veza, navodi njihovu namjenu, osobine i kriterijume za izbor odgovarajue veze: ravni zupci, kosi zupci, preklop, okrugli ep (tipl).
Formativni ciljevi
Preporuke za izvoenje nastave - Runi alati - Ljepila za drvo - Stolarski radni sto - Sredstva zatite na radu
- Rune elektrine maine - Praktian zadatak: izrada jednostavnog proizvoda (na primjer, polica za knjige, stalak za telefon, stalak za cvijee) - Sredstva zatite na radu
Informativni ciljevi i sadraji uenik Izrada grubih elemenata od masiva Krojenje masiva - Upoznaje i objanjava postupke za izradu grubih elemenata od masiva - proces krojenja osnovnih oblika.
Formativni ciljevi uenik - Odabira alate za obradu. - Kroji masiv po zadatim krojnim mjerama na bazi tehnike dokumentacije. - Uoava najee greke i uzroke greaka pri radu i zna naine otklanjanja. - Primjenjuje zatitne mjere pri radu na mainama. - Postavlja alate na maini. - Bira alate za rezanje, metode rezanja, - Kroji ploe po zadatoj emi krojenja na bazi tehnike dokumentacije, - Uoava najee greke i uzroke greaka pri radu i naine njihovog otklanjanja. - Primjenjuje zatitne mjere pri radu na mainama. Pravilno izvodi operacije: - Ravnanje ire i ue strane - Dimenzionisanje debljine i irine. - Uoava najee greke i uzroke greaka pri radu i zna naine njihovog otklanjanja. - Koristi zatitne mjere pri radu na mainama. - Priprema alate za rad i podeava maine.
54
Socijalizacijski ciljevi uenik - Razvija osjeaj za uvanje dobara. - Razvija navike urednosti i zatitu pri radu na mainama.
Preporuke za izvoenje nastave - Kruna pila za popreno i uzduno rezanje - Stolarska trana pila - Sredstva zatite na radu - Praktian zadatak: rad na izradi jednostavnog proizvoda (prozvod ramovske konstrukcije, proizvod korpusne konstrukcije ) - Kroja ploa (horizontalni vertikalni) - Sredstva zatite na radu - Dalji rad na izradi jednostavnog proizvoda
Izrada grubih elemenata od ploa Krojenje ploa - Upoznaje i objanjava postupke izrade grubih elemenata od ploa (raskrajanje ploa eme krojenja).
- Stie sigurnost u radu.
Izrada tanih dimenzija detalja Dimenzionisanje poprenog presjeka - Upoznaje i objanjava proces izrade tanih dimenzija elemenata masiva i ploa.
- Razvija samopouzdanje i sposobnost za donoenje odluka.
- Ravnalica - Debljaa - Viestrana rendisaljka - Sredstva zatite na radu - Dalji rad na izradi jednostavnog proizvoda
Izrada elemenata veze - Upoznaje elemente
- eparice za pravougaone i za zaobljene epove
Informativni ciljevi i sadraji uenik veze i njihovu namjenu: ramovski epovi, zaobljeni i ostali epovi. - Navodi maine na kojima se mogu raditi elementi veze i nain njihove izrade.
Formativni ciljevi
uenik - Pravilno i sigurno izvodi operacije izrade ramovskih epova, zaobljenih epova, ljebova i buenja otvora na builicama. - Koristi zatitne mjere pri radu na mainama. Izrada profila - Izvodi operacije pravolinijsko pravolinijskog profilisanje profilisanja na - Upoznaje pojam stonoj i nadstonoj izrade profila glodalici. (profilisanje); - Uoava najee - Objanjava greke pri radu i postupak zna naine pravoilinijskog njihovog profilisanja na otklanjanja. stonoj i nadstonoj - Koristi zatitne glodalici. mjere pri radu na mainama. Obrada struganjem i - Odabira alat u Glodanjem zavisnosti od - Upoznaje namjene. mogunosti obrade - Priprema alate i drveta struganjem i ablone. glodanjem. - Podeava mainu za rad. - Izrauje elemente na maini za struganje i glodanje. Izrada savijenih elemenata - Upoznaje osnovne - Priprema drvo za postupke savijanja: savijanje. runo savijanje, - Savija elemente mainsko savijanje. runim putem. - Konano dimenzionie savijene elemente. Izrada elemenata od furnira - Upoznaje i - Kroji furnire. objanjava naine - Slae furnire. krojenja i - Spaja furnir sastavljanja pomou trake ili furnira. plastinih vlakana. - Koristi razliite tehnike zatite pri izradi elemenata
55
Preporuke za izvoenje nastave - Lanana glodalica - Vibraciona dubilica - Horizontalna i vertikalna builica - Sredstva zatite na radu - Dalji rad na izradi jednostavnog proizvoda - Stona glodalica - Nadstona glodalica - Sredstva zatite na radu - Dalji rad na izradi jednostavnog proizvoda
- Razvija osjeaj za estetiku.
- Razvija osjeaj za tanost, odgovornost, red i zatitu pri radu na mainama.
- Strug, glodalica - abloni - Sredstva zatite na radu - Dalji rad na izradi jednostavnog proizvoda
- Stie preciznost i samopouzdanje pri radu.
- Alat za savijanje - Sredstva zatite na radu - Rad na izradi savijenog elementa
- Furniri - Kroja furnira, spaja furnira, - Sredstva zatite na radu - Praktian zadatak: rad na izradi
Informativni ciljevi i sadraji uenik
Formativni ciljevi uenik od furnira.
Preporuke za izvoenje nastave jednostavnog proizvoda (proizvod ploaste furnirane konstrukcije)
Lijepljenje drveta - Poznaje naine lijepljenja i kriterijume za izbor ljepila za lijepljenje u zavisnosti od namjene i tehnolokog postupaka.
- Vri pripremu ljepila za odreenu namjenu, i nanosi lijepak na povrinu drveta. - Lijepi proste konstrukcije. - Uoava najee greke pri lijepljenju. - Koristi zatitne mjere pri radu ljepilima. - Kroji ploe. - Egalizira ploe. - Priprema ljepila za furniranje, nanosi ljepilo na ire povrine. - Koristi ureaje za lijepljenje (prese). - Formatizuje furniranu plou. - Uoava najee greke pri furniranju i pronalazi naine za njihovo otklanjanje. - Vri furniranje ivica. - Koristi zatitne mjere pri furniranju. - Bira odgovarajui brusni papir za zahtijevani kvalitet obrade. - Radi na tranim, cilindrinim i ostalim brusilicama. - Uoava najee greke pri
56
- Razvija osjeaj tanosti i odgovornosti pri radu.
- Ljepila za drvo - Ureaji za nanoenje ljepila - Ureaji za ostvarivanje pritiska - Sredstva zatite na radu - Dalji radi na izradi jednostavnog proizvoda
Furniranje - Upoznaje pojmove krojenja ploa, egaliziranje (bruenje), pripremu podloge, izradu elemenata od furnira (krojenje i spajanje), pripremu ljepila i naine nanoenja na ire i ue povrine.
- Razvija osjeaj za lijepo.
- Kroja ploa - Cilindrina brusilica - Presa - Ureaj za furniranje ivica - Sredstva zatite na radu - Dalji rad na izradi jednostavnog proizvoda
Bruenje drveta - Upoznaje sredstva za bruenje, postupak bruenja ravnih povrina, ivica i postupak krivolinijskog bruenja; - Navodi karakteristike razliitih vrsta
- Trane brusilice - Cilindrine brusilice - Tanjirasta brusilica - Sredstva zatite na radu - Dalji rad na izradi jednostavnog proizvoda
uenik bruenju. - Koristi zatitne mjere pri radu na mainama. Povinska obrada drveta - Upoznaje postupke - Izvodi operacije u u povrinskoj fazi pripreme obradi drveta; povrine za - Navodi i objanjava povrinsku obradu: pripremne radove; kitovanje, - Navodi naine bijeljenje i lakiranja; bajcovanje. - Objanjava naine - Priprema lak za suenja lakova i rad. postupke zavrne - Izvodi operacije u obrade lakiranih fazi lakiranja povrina. povrine razliitim metodama: valjanjem, prskanjem i nalivanjem. - Prati suenje lakova u suarama. - Polira lakirane povrine. - Uoava najee greke pri povrinskoj obradi i pronalazi naine za njihovo otklanjanje. - Primjenjuje zatitne mjere pri radu u povrinskoj obradi. Montaa i okivanje - Upoznaje mogue - Podeavanje varijante montae elemenata proizvoda. proizvoda u - Dorauje konani sklop. elemente u montai. - Okiva gotove proizvode. - Montira proizvod. - Uoava najee greke pri montai. Tapetarska proizvodnja - Upoznaje - Rukuje tapetarske alate tapetarskim (za udaranje, alatom.
57
Informativni ciljevi i sadraji uenik maina za bruenje.
Formativni ciljevi
- Razvija osjeaj za tanost, odgovornost, red i izatitu pri radu.
- etke, pahtle - Ureaji za nanoenje lakova prskanjem, valjanjem i nalivanjem - Ureaj za suenje lakova - Kitovi za drvo - Sredstva za bijeljenje - Lakovi - Sredstva za poliranje - Sredstva zatite na radu - Dalji rad na izradi jednostavnog proizvoda
- Uvia ljepotu i vrijednost sistematinosti u radu.
- Okovi, alat runi - Sredstva zatite na radu - Formira proizvod
- Razvija marljivost.
- Tapetarski alat - Tapetarske maine - Tapetarski
Informativni ciljevi i sadraji uenik pridravanje, probadanje, ivenje, sjeenje) i maine; - Navodi tapetarske materijale (puhin, mebltof, koa, skaj, opruge); - Zna nain rada i namjenu tapetarskog pneumatskog pitolja i drugih tapetarskih maina.
Formativni ciljevi uenik - Priprema tapetarski alat za rad. - Kroji tapetarski materijal. - Vri ukrasno proivanje. - Izvodi osnovne tapetarske radove: - Tapaciranje sjedita, - Tapaciranje naslona za lea, - Tapaciranje rukohvata i drugo. - Uoava najee greke u tape tarskoj proizvodnji i pronalazi naine za njihovo otklanjanje. - Primjenjuje mjere zatite pri tapaciranju.
Preporuke za izvoenje nastave materijal - Sredstva zatite na radu - Praktian zadatak: rad na tapaciranju komada namjetaja (sjedite stolice, naslon za lea i slino)
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Harambai, S., Nada Koji, N.: Primarna prerada drveta, Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd, 2002. - Panteli, V.: Tehnologija zanimanja, Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd, 2002. - Janji, B.: Finalna obrada drveta, Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd, 2002. - Miljkovi, J.: Iverice i vlaknatice, Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd, 2002. - Katalozi proizvoaa maina, alata, ureaja. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - Praktina nastava se izvoditi u kolskoj radionici i pogonima za primarnu preradu drveta. - kolska radionica treba da bude opremljena stolarskim radnim stolovima, ureajima za runu obradu drveta sa kompletima runog alata za rezanje, rendisanje, dubljenje, buenje i bruenje, stolarskim kontrolno-mjernim alatom, runim elektrinim prenosniim mainama za rezanje, rendisanje, glodanje, buenje i bruenje, mainama za krojenje ploa, izradu tanih dimenzija (rendisaljke), izradu elemenata veza, profilisanje, izradu elemenata od furnira, lijepljenje drveta, ureajima za povrinsku obradu drveta i tapaciranje. - Kabinet za izvoenje teorijskog dijela treba da posjeduje A/V sredstva, grafoskop, raunar sa odgovarajuim softverom, dijaprojektorom, Internetom.
58
7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika - U svakom klasifikacionom periodu uenik treba da ima najmanje jednu ocjenu. Provjera znanja se vri iz teorijskog i praktinog dijela. Praktini dio obuhvata sljedee elemente: - aktivnost uenika na asovima - provjeru praktinih znanja (izrada praktinog rada i odbrana) - redovnost i kvalitet voenja dnevnika. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta - Pozitivna, konana ocijena, koja se izvodi iz svih elemenata teorijskog i praktinog dijela kao i ovjeren dnevnik iz praktine nastave. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika - Visokokolsko obrazovanje iz drvoprerade, via kola iz podruja drvoprerade, VKV, V stepen iz podruja drvoprerade ili majstorski ispit odgovarajueg smjera. - Saradnik u nastavi: trogodinja kola iz podruja drvoprerade. 10. Povezanost predmeta Znanja Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Tehnoloki proces pilanske prerade - Tehnoloki proces izrade furnira - Tehnoloki proces izrade ploa - Tehnoloki proces finalne obrade drveta - Tehnoloke operacije - Tehnoloka dokumentacija - Karakteristike i upotreba osnovnih materijala - Karakteristike i upotreba pomonih materijala
- Tehnologija primarne - Primarna prerada prerade drveta - Maine u pilanskoj preradi drveta - Maine u proizvodnji furnira I ploa - Tehnologija finalne obrade - Finalna obrada drveta drveta - Mainska obrada drveta - Povrinska obrada drveta - Osnovni materijali - Osnovi materijala - Pomoni materijali
59
1.3. PRAKTINI RAD SA ODBRANOM 1.Ciljevi ispita Na ispitu se ocjenjuje: - stepen povezanosti strunoteoretskih i praktinih znanja, - poznavanje osobina i naina uvanja i skladitenja sirovina, materijala i gotovih proizvoda, - poznavanje postupaka ulazne kontrole i kontrole u toku rada na poslovima obraivaa drveta, - racionalno korienje sredstava rada, materijala, vremena, energije, - razumijevanje toka procesa i postupaka, obuhvaenih poslovima obraivaa drveta, - poznavanje rada runim alatima u obradi drveta, - poznavanje rada runim prenosnim elektrinim mainama u obradi drveta, - poznavanje rada na pomonim poslovima u okviru primarne i finalne obrade drveta, - odgovarajui pristup i izbor tehnolokih postupaka prilikom obavaljanja zadataka obraivaa drveta, - izrada dokumentacije vezano za tehnoloki proces iz grupe poslova obraivaa drveta, - korienje odgovarajuih mjera i postupaka i poznavanje propisa za obezbjeenje zatite na radu i zatite okoline. 2. Uputstvo za sprovoenje praktinog ispita - Sadraj ispitnih zadataka odreen je datim okvirnim spiskom zadataka ili njihovom kombinacijom. - Zadatak za praktini rad moe biti i tipa projektnog zadatka, u kom bi uenik obradio zadatu temu. Nastavnici na Strunom aktivu definiu konkretne, pojedinane zadatke, koji treba da su ujednaeni po teini za sve uenike. - Za svaki pojedinani zadatak propisuju se uslovi rada da li se kompletan zadatak radi pred komisijom ili je zadatak mogue do odreene faze, uz odgovarajuu, osnovnu, tehniko-tehnoloku dokumentaciju, uraditi prije ispita, a da se finalizacija zadatka uradi na samom ispitu. - Ako se dio zadatka radi prije ispita, lan Ispitnog odbora treba da ima uvid u tok rada. - Tehniko-tehnoloka dokumentacija radi se pod nadzorom mentora, kao i sam zadatak, to mentor garantuje svojim potpisom. - Priprema i izrada rada traje do 4 sata. - Odbrana rada traje najvie 20 minuta. 3. Okvirni spisak radova, tema, zadataka ili podruja za praktini rad Praktian rad obuhvata samostalan rad na zadatim poslovima i zadacima sa odbranom ili obradu odreene teme. Sadraj praktinog rada/ zadatka, u zavisnosti od konkretne teme, treba da bude takav da uenik: - pripremi osnovnu tehnoloku dokumentaciju za izradu konkretnog proizvoda, - izradi proizvod ili obradi odreeni tehnoloki proces, - odbrani rad. Kandidat moe da priprema dio rada/ zadatka prije ispita, u zavisnosti od vrste zadatka, po odobrenju ispitne komisije. U tom sluaju na ispitu se radi zavretak proizvoda, odnosno rada.
60
Primjeri izradaka/proizvoda za praktian rad: - Izrada prostog konstruktivnog rama - Izrada sanduastog okvira - Izrada jednostavnih merdevina (stuba) - Izrada korita za cvijee - Izrada stolice bez naslona (jednostavnija konstrukcija) - Izrada police za knjige (elememti iz ploa) - Izrada police za knjige (elementi od masiva) - Izrada police za knjige (elementi ploa-masiv) - Izrada niskog stoia (jednostavnija ploasta konstrulcija) - Izrada fioke (naleua) - Izrada fioke (visea) - Tapaciranje elementa namjetaja i drugi. Dimenzije elemenata se zadaju svakom ueniku posebno. Zadatkom se definie ta se na elementima radi runo, ta mainski, kao i tehnoloki zahtjevi, u skladu sa programom predmeta, koje su uenici izuavali u toku kolovanja. Primjeri zadataka tipa obrade odreene teme: - Stovarite rezane grae - Brodski pod i lamperija - Impregnacija drveta - Izrada furnira - Izrada per ploa i drugi. U zavisnosti od zadate teme i konkretnog proizvodnog procesa, zadatak treba da ima sljedee elemente: skicu stovarita ili pogona, osnove tehnolokog postupka, skicu rasporeda maina/radnih mjesta u liniji proizvodnje (na primjer brodskog poda, lamperije, furnira), opis maine ili ureaja i njene namjene, uzroke nastajanja greaka pri radu i nain njihovog otklanjanja, potrebni mjerni i kontrolni alati, mjere zatite na radu i zatite okoline i drugo. 4. Pomagala, koji se mogu koristiti pri izradi praktinog rada na zavrnom ispitu Uenicima je dozvoljeno da koriste: - maine, alate i ureaje, u skladu sa katalozima znanja struno-teorijskih predmeta i praktine nastave sa tehnologijom zanimanja, - prirunike, kataloge. 3. OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA ZNANJA Redni Nastavni predmet Nain provjere i ocjenjivanja broj 1. Osnovi materijala Usmeni odgovori, pisani radovi 2. Primarna prerada Usmeni odgovori, pisani radovi 3. Finalna obrada drveta Usmeni odgovori, pisani radovi Praktina nastava sa Usmeni odgovori, praktian rad, dnevnik rada 4. praktine nastave tehnologijom zanimanja
61
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA - Uenik se upisuje u vii razred ukoliko, na kraju kolske godine, ima pozitivne ocjene iz svih predmeta, priloi dokaz o obavljenoj profesionalnoj praksi i obavi slobodne aktivnosti. - Uenik zavrava dvogodinje obrazovanje po obrazovnom programu Obraiva drveta, polaganjem praktinog ispita. - Uslov za izlazak na praktini ispit je priloen ovjeren dnevnik rada praktine nastave sa tehnologijom zanimanja od oba razreda. - Praktini ispit sastoji se iz praktinog rada sa odbranom. - Uenik je poloio praktini ispit ako je zadovoljio na oba dijela ispita. 5. NAIN PRILAGOAVANJA UENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA - U skladu sa zakonskom regulativom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama, koji donosi MPIN, kola treba da uradi individualni program realizacije obrazovnog programa. Individualni program omoguava prilagoeno izvoenje kako bi uenici dostigli propisani standard znanja u svim predmetima. 6. NAIN PRILAGOAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH Programi iz strunog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za odrasle u skladu sa Osnovama za prilagoavanje izvoenja obrazovnih programa obrazovanju odraslih tako da: - Iz nastavnog plana izostavljaju se predmeti fiziko vaspitanje i slobodne aktivnosti, koji time prestraju biti uslov za zavretak obrazovanja. kola je obavezna da odraslima ponudi sportske aktivnosti u koje se oni mogu dobrovoljno ukljuiti; - kola radi prilagoen program praktinog obrazovanja, u skladu sa dokumentom Osnove za prilagoavanje obrazovnih programa obrazovanju odraslih; - Za odrasle ne vae uslovi za napredovanje koji su odreeni u programima nego uslovi, koje utvrdi kola u planu izvoenja obrazovnog programa za odrasle. Provjeravanje znanja izvodi se putem ispita pri emu se uzimaju u obzir naini provjeravanja znanja (usmeni, pisani, vjebe, praktini rad), odreeni Obrazovnim programom. 7. PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I STRUNIH SARADNIKA Redni Naziv Izvoa Profil strune spreme Struna sprema broj predmeta nastave podruje rada Osnovi Diplomirani inenjer 1. Nastavnik Visoka materijala drvoprerade Primarna Diplomirani inenjer 2. Nastavnik Visoka prerada drvoprerade Finalna obrada Diplomirani inenjer 3. Nastavnik Visoka drveta drvoprerade Visoka Diplomirani inenjer Nastavnik drvoprerade, Inenjer drvoprerade, Praktina VKV, V stepen iz podruja nastava sa drvoprerade ili majstorski 4. tehnologijom ispit odgovarajueg smjera. zanimanja Saradnik u nastavi Srednja Trogodinja kola iz podruja drvoprerade
62
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA - Obrazovni program izvodi se u kolskom obliku. 8.1. BROJ ASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE Broj asova Broj asova kod kojih se Predmet Razred odjeljenje dijeli u grupe Ukupno T V P T Osnovi materijala Primarna prerada Finalna obrada drveta Praktina nastava sa tehnologijom zanimanja I II I II I II I II 36 33 72 66 540 561 36 33 72 66 72 66 468 495 468 495 do 12 do 12 V P
Broj uenika u grupi
9. PROFESIONALNA PRAKSA Opti ciljevi profesionalne prakse su: - Uenik upoznaje alat, maine, ureaje, postupke i procese u - pogonima prerade drveta; - Povezivanje znanja steenih iz teoretskih predmeta sa praktinim zadacima; - Socijalizacija uenika; - Osposobljavanje uenika da primjenjuje mjere higijensko-tehnike zatite na radu. Uenici I razreda nakon zavretka nastavne godine obavljaju profesinalnu praksu u trajanju od po 10 dana, u skladu s nastavnim planom. Profesinalna praksa se izvodi u odgovarajuim preduzeima, u pogonima prerade drveta, u zavisnosti od toga koji je dio programskih sadraja praktine nastave realizovan u kolskoj radionici. Za izradu programa profesionalne prakse i njenu realizaciju zaduena je kola. Program profesionalne prakse mora biti u korelaciji sa programom strunoteorijskih predmeta i praktine nastave sa tehnologijom zanimanja. O realizaciji programa profesionalne prakse uenik je obavezan da vodi dnevnik iz profesionalne prakse. U dnevniku uenik po danima upisuje sadraje rada, a potrebno je priloiti i skice, eme ili druge elmente tehnoloko-tehnike dokumentacije. Dnevnik profesionalne prakse pregleda i ovjerava lice zadueno za realizaciju programa profesionalne prakse. Podaci o profesionalnoj praksi (ime i prezime uenika, mjesto i vrijeme izvoenja) evedintiraju se u posebnim rubrikama u odjeljenjskim knjigama. Profesionalna praksa se ne ocjenjuje, ali je uslov za prelazak iz prvog u drugi razred kao i za zavretak obrazovnog programa.
63
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI Slobodne aktivnosti uenika su sastani dio nastavnog plana i obrazovnog programa. Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome, da sa jedne strane doprinesu rastereenju uenika, a sa druge strane da upotpune njihova znanja. Program slobodnih aktivnosti radi kola, polazei od utvrdjenog broja asova u nastavnom planu ( I razred- 36 asova, II razred 33 asa). Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio Godinjeg plana rada kole. Uspjenost uenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su uenici obavezni da realizuju sadraje slobodnih aktivnosti, jer je to uslov za prelazak iz prvog u drugi razred kao i za zavretak obrazovnog programa. Obrazovni program uradili: Milan Spasojevi, dipl. ing. drvoprerade, JUS V. Vukadinovi, Berane Naser Gargovi, dipl. ing. drvoprerade, JUS V. Vukadinovi, Berane Koordinacija: Zora Bogievi, CSO
64

2-02 Obradjivac Drveta

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2-02 Obradjivac Drveta

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

OBRAZOVNI PROGRAM

OPTI DIO 1. Naziv programa: OBRAIVA DRVETA 2. Nastavni plan

108 540 36 15 dana 32 1152 36

- Elektrini vlagomjer - Uzorci drveta

Socijalizacijski ciljevi uenik

Preporuke za izvoenje nastave

Formativni ciljevi uenik vrijednost.

Socijalizacijski ciljevi uenik

Preporuke za izvoenje nastave

- Razvija pravilan odnos prema okolini.

Socijalizacijski ciljevi uenik

Preporuke za izvoenje nastave - Uzorci drveta - Standardi za rezanu grau

- Razvija smisao za lijepo.

- Uzorci - Standardi za furnire

- Razvija tehniku kulturu.

Socijalizacijski ciljevi uenik

Preporuke za izvoenje nastave

- Razvija odgovornost prema potrebi zatite na radu i zatite ivotne sredine.

- Uzorci prirodnih I sintetskih ljepila za drvo - Katalozi proizvoaa ljepila

- Razvija ekoloku svijest.

- Uzorci sredstava za bruenje drveta - Katalozi proizvoaa alata

Socijalizacijski ciljevi uenik lijepo.

- Uzorci materijala za osnovne radove

- Lijepljenje - Povrinska obrada

Preporuke za izvoenje nastave

- Skice, eme, fotografije, video zapisi stovarita trupaca

- Skice, eme, fotografije, video

Socijalizacijski ciljevi uenik - Uvaava vanost potovanja tehnoloke discipline.

- Izgrauje pozitivan stav prema mjerama zatite na radu.

- Skice, eme, fotografije, video zapisi postupaka piljenja

- Stie radne navike.

- eme, slike, fotografije, video zapisi stovarita rezane grae

Formativni ciljevi uenik njemu izvode.

Socijalizacijski ciljevi uenik

Preporuke za izvoenje nastave

- Stie samopouzdanje i sigurnost u radu.

- Uoava vanost i uticaj parenja na upotrebna svojstva drveta.

- Razvija svijest o potrebi pravilne upotrebe zatitnih sredstav .

- eme, skice, fotografije, video materijal parionica za parenje drveta

Formativni ciljevi uenik

Socijalizacijski ciljevi uenik

Preporuke za izvoenje nastave

- Za zadate primjere definie tehnoloki postupak impregnacije drveta.

- Uvia vanost ouvanja zdravlja i okoline.

- eme, skice, fotografije, video materijal procesa impregnacije drveta

- Uzorci brodskog poda, lamperije i parketa

- Stie samopouzdanje u radu.

- Standardi za trupce za furnir (F i L) - Uzorci furnira

Formativni ciljevi uenik

Socijalizacijski ciljevi uenik

Preporuke za izvoenje nastave

- Razvija preciznost i odgovornost pri radu.

- Razvija preciznost i analitiko miljenje.

- Uzorci ljutenog furnira - Skice, eme

Formativni ciljevi uenik

Socijalizacijski ciljevi uenik

Preporuke za izvoenje nastave

- Uoava osnovne elemente tehnolokog procesa izrade per ploa.

- Razvija tehniku kulturu.

- Povezuje elemente zavrne obrade per ploa sa kvalitetom ploa.

- Razvija preciznost i urednost u radu i svakodnevnom ivotu.

- Uoava osnovne elemente tehnolokog procesa izrade panel ploa.

- Razvija smisao za sistematian rad.