Basiskennis elektromagnetisme

Pagina

Elektromagnetisme
Elektriciteit Magnetisme

U : potentiaal verschil of spanning (V) I : stroomsterkte of stroom (A) R : weerstand ()

Fm : magnetomotorische kracht [A] (ampre windingen : magnetische flux [wb] (Weber) (aantal krachtlijnen) Rm : reluctantie [A/wb] (ampre Windingen/Weber) N : aantal windingen I : stroomsterkte [A]
= Fm Rm

U R U R= I U =I . R I=

F Rm = m Fm = . R m = N . I
Rm = l .A

R=

l. A

: soortelijke weerstand [.m] l : lengte van de draad (m) A : doorsnede van draad (m)

: permeabiliteit of magnetische geleidbaarheid [H/m] = 0 . r 0 : absolute permeabiliteit 0 = 4 . . 10-7 H/m r : relatieve permeabiliteit (BH-curve) l : lengte van het magneticum (m) A : doorsnede van het magneticum (m)

j=

I A

B=

TV Elektriciteit - Elektronica

3de graad Elektriciteit - Elektronica

VTI Torhout

Basiskennis elektromagnetisme

Pagina

j : stroomdichtheid [A/m]

B : magnetische inductie of fluxdichtheid [Wb/m] of [T] (tesla) F H= m l H : veldsterkte [A/m]

B l l = = A = = Fm H Fm R m .A .A l

Het magnetisch veld

Magnetische grootheden Een magneet heeft een magnetisch veld of ook krachtlijnen genoemd, die van de noordpool naar de zuidpool gaan buiten de magneet. De polen van een magneet oefenen een bepaalde kracht uit in een bepaald punt. Deze kracht wordt de veldsterkte genoemd van de magneet. Symbool: H Eenheid: A/m

Het aantal veldlijnen of krachtlijnen dat zich van noord naar zuid beweegt buiten de magneet, wordt de magnetische flux genoemd. Symbool: Eenheid: Wb

De magnetische flux per oppervlakte eenheid is de magnetische inductie of fluxdichtheid. Symbool: B Eenheid: Wb/m

Vorm van het magnetisch veld

TV Elektriciteit - Elektronica

3de graad Elektriciteit - Elektronica

VTI Torhout

Basiskennis elektromagnetisme

Pagina

Als we een stroom laten vloeien door een geleider, ontstaat er een magnetisch veld rond deze geleider.

De grootte van het veld is afhankelijk van de stroomsterkte. De zin van de veldsterkte wordt bepaald met de rechterhandregel geleider in de hand duim volgens de stroomzin de vingers geven de richting van de veldlijnen aan.

of volgens de regel van Maxwell (regel van de kurkentrekker) Het elektromagnetische veld van een spoel ziet er dan als volgt uit :

De lorentzkracht

TV Elektriciteit - Elektronica

3de graad Elektriciteit - Elektronica

VTI Torhout

Basiskennis elektromagnetisme

Pagina

Als we een stroomvoerende geleider in een magnetisch veld brengen, ontstaat er een kracht die de geleider weg duwt uit het magnetisch veld. Deze kracht wordt lorentzkracht genoemd.

De grootte van de kracht F is afhankelijk van : de stroomsterkte door de geleider de lengte van de geleider dat zich in het magnetisch veld bevindt. de inductie van het magnetisch veld.

F=B.I.l
De zin van de lorentzkracht kan bepaald worden met de linkerhandregel (gestrekte hand). veldlijnen in de handpalm vingertoppen volgens de conventionele stroomzin de gestrekte duim geeft de richting en zin van de lorentzkracht.

Opwekken van e.m.k. (E)

TV Elektriciteit - Elektronica

3de graad Elektriciteit - Elektronica

VTI Torhout

Basiskennis elektromagnetisme

Pagina

Hiervoor volgen we de omgekeerde redenering van de lorentzkracht. Als we een gesloten geleider bewegen in een magnetisch veld en er worden veldlijnen gesneden, dan ontstaat er een e.m.k. en gaat er een stroom vloeien indien de kring is gesloten.

De zin van de stroom kan bepaald worden met de rechterhandregel.

De grootte van de opgewekte e.m.k is afhankelijk van : de inductie van het magnetisch veld de lengte van de geleider dat zich in het magnetisch veld bevindt de snelheid van de beweging loodrecht op de veldlijnen.

E = B . l .v De constructie van de sinuslijn

( )

TV Elektriciteit - Elektronica

3de graad Elektriciteit - Elektronica

VTI Torhout

Basiskennis elektromagnetisme

Pagina

Zoals we zien is de grootte van de e.m.k. niet op elk ogenblik hetzelfde, maar afhankelijk van de hoek van het raam t.o.v. de veldlijnen. Hierdoor moeten we volgende formule gebruiken om de waarde van de spanning te bepalen op ieder moment:

e = B . l .v . sin
Wanneer de geleiders loodrecht de krachtlijnen snijden ( = 90), dan wordt een maximum aan e.m.k. opgewekt:

E m = B . l . v
Hieruit blijkt dat de e.m.k. op elk ogenblik kan gevonden worden door:

e = Em . sin
De volledige constructie van een sinusvormig signaal ziet er als volgt uit :

TV Elektriciteit - Elektronica

3de graad Elektriciteit - Elektronica

VTI Torhout