AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ

WYDZIA WOJSK LDOWYCH - KATEDRA ROZPOZNANIA, WALKI RADIOELEKTRONICZNEJ I DZIAA PSYCHOLOGICZNYCH

INTELLIGENCE PREPARATION OF THE BATTLEFIELD /ROZPOZNAWCZE PRZYGOTOWANIE POLA WALKI/

REGULAMIN: FM-34-130; 23maj 1989r. HEADQUARTERS, DEPARTAMENT OF THE ARMY.

Tumaczenie na potrzeby wasne - kpt.Roman POLKO

SPIS TRECI
PRZEDMOWA__________________________________________________ 3 ROZDZIA 1: DLACZEGO ROZPOZNAWCZE PRZYGOTOWANIE POLA WALKI ? ______________________________________________________ 5 ROZDZIA 2: ROZWJ I WYKORZYSTANIE WYNIKW ROZPOZNAWCZEGO PRZYGOTOWANIA POLA WALKI. ______________ 7
GRAFIKA _______________________________________________________________________7 TEMPLATES /WSKAZANIA, OPISY, PROWADZENIE/ _____________________________8

ROZDZIA 3: WYSIEK ROZPOZNAWCZEGO PRZYGOTOWANIA POLA WALKI _______________________________________________________ 10 ROZDZIA 4: PROCES ROZPOZNAWCZEGO PRZYGOTOWANIA POLA WALKI _______________________________________________________ 15
OCENA OBSZARU POLA WALKI _________________________________________________17 ANALIZY TERENU ______________________________________________________________22 ANALIZA WARUNKW METEOROLOGICZNYCH_________________________________52 OCENA ZAGROE I WSKAZANIA DOKTRYNALNE /ZASADY DZIAANIA/_________66 INTEGRACJA ZAGROE /NIEBEZPIECZESTW/ ________________________________78

ROZDZIA 5: WSPARCIE IPB. __________________________________ 106

GRUPY BOJOWE POCZONYCH BRONI /RODZAJW WOJSK/ __________________106 PLANOWANIE SZTABOWE _____________________________________________________107 OPRACOWANIE SYTUACJI _____________________________________________________110 WOJNA RADIOELEKTRONICZNA /EW/__________________________________________111 POZOROWANIE /MYLENIE, ZWODNICZO/ NA POLU WALKI ___________________112

ROZDZIA 6: IPB - PODEJCIE SYSTEMOWE. ____________________ 113 ZACZNIK A: TAKTYCZNE IPB ________________________________ 114 ZACZNIK B: PROCES IPB W WALCE W TERENIE ZURBANIZOWANYM148 ZACZNIK C: PROCES IPB W OBRONIE POWIETRZNEJ, PRZECIWLOTNICZEJ I DZIAANIACH POWIETRZNYCH ____________ 190

ZACZNIK D: OPERACYJNY SZCZEBEL WOJNY ________________ 231 ZACZNIK E: IPB W DZIAANIACH PRZECIWPOWSTACZYCH /COIN/ ______________________________________________________ 255 ZACZNIK F: ELEKTRONICZNE PRZYGOTOWANIE POLA WALKI /EPB/ _______________________________________________________ 275 ZACZNIK G: IPB W DZIAANIACH NA TYY ORAZ W OBSZARZE TYW _____________________________________________________ 293 OBJANIENIA UYTYCH SKRTW ____________________________ 311

PRZEDMOWA
Celem tej publikacji jest wyraenie niezbdnej roli jak IPB /rozpoznawcze przygotowanie pola walki / odgrywa w przygotowaniu nastpnej bitwy. Publikacja ta koncentruje si na charakterystycznych wymaganiach IPB, ktre rozwijaj si jako rezultat doktryny bitwy powietrzno - ldowej i poprzedzaj szczegowe instrukcje - jak stosowa IPB we wczeniej nie rozwaanych przestrzeniach. Koncepcje zaprezentowane w tej publikacji nie s cakowicie nowe. Jakkolwiek, gdy doktryna ulega zmianie, koncepcje te wysuny na czoo naszych zainteresowa i trzeba je gboko rozway. Zasadnicz funkcj tej publikacji jest dostarczenie dowdcom wiedzy na temat ostatniej doktryny IPB. Podaje ona rwnie wskazwki, jak dowdca moe wykorzysta /uy/ IPB w okrelonych sytuacjach. Sytuacje te zawieraj: dziaania /operacje/ obronne i zaczepne, wsparcie dziaa /operacji/ na tyy, dziaania /operacje/ w rejonie zurbanizowanym, powietrzn obron artyleryjsk /ADA/, dziaania /operacje/ przeciwpowietrzne i powietrzne, operacje przeciwpowstacze /COIN/, operacyjny poziom wojny i wojn elektroniczn. Chocia publikacja ta nie zamierza by wszechobejmujc; zaprezentowany materia jest zgodny z aktualn doktryn armii USA w rozwaanych obszarach. Zamierzano, aby publikacja ta bya na tyle kompletna, na ile jest to tylko moliwe. Publikacja ta opisuje proces IPB oraz jak uy IPB jako bazy dla kontrrozpoznania /CI/ rozwoju sytuacji, celw, elementw pola walki wprowadzajcych w bd /mylenia/, a take do prowadzenia dziaa /operacji/ z zakresu wojny radioelektronicznej. Koncentruje si ona na budowaniu faktw IPB przed przeciwnikiem i zarysowaniu moliwoci ich zastosowania /wykorzystania/ w dziaaniach taktycznych. Publikacja ta ma suy jako przewodnik. adna cz tego dokumentu nie powinna by konstruowana jako ograniczajca swobod dziaania dowdcom, czy te zobowizujca ich do trzymania si wyznaczonego, dokadnie okrelonego toku postpowania w dziaaniu. Rwnie adna cz tego dokumentu nie jest skonstruowana tak aby implikowa, e wszystkie graficzne opisy musz by przygotowywane przez wszystkie dowdztwa we wszystkich sytuacjach. Inaczej mwic - dowdcy mog uywa zaprezentowane informacje w kady sposb odpowiadajcy /waciwy/ dla konkretnego zadania i sytuacji. Chocia publikacja ta jest przeznaczona dla wszystkich onierzy armii czynnej, rezerwy oraz jednostek obrony wewntrznej, w sposb szczeglny jest ona skierowana

do wykorzystania przez dowdcw jednostek i sztaby wszystkich szczebli dowodzenia. Okrelone partie i fragmenty przeznaczone s rwnie do zastosowania czy te zainteresowania dowdcw oraz wsplnych i poczonych sztabw dowdztw: jednostek si powietrznych USA, sprzymierzonych si powietrznych; marynarki i amerykaskich si morskich, pastw sprzymierzonych, a take innych agencji informacyjnych i wywiadowczych. Zawarte w tej publikacji informacje wybiegajce poza doktryn IPB, bd dodatkowo wczone /zalegalizowane/ w FM 34 - 1 i FM 34 - 3. Publikacj t popiera /wydana jest pod patronatem/ dowdztwo TRADOC. Proponowane zmiany dla poprawienia tej publikacji przesya na formularzu DA Form 2028 na adres: COMMANDER, US ARMY, INTELLIGENCE CENTER AND SCHOOL ATTN; ATSI-TD-PAL, FORT HUACHUCA, AZ 85613 7000.

Rozdzia 1:

DLACZEGO ROZPOZNAWCZE

PRZYGOTOWANIE POLA WALKI ?

IPB jest kluczem do przygotowania do nastpnej bitwy. W czasie pokoju IPB przygotowuje obszerny bank danych na kady potencjalny obszar, ktry jednostki mog potrzebowa do przeprowadzenia operacji. IPB szczegowo analizuje te bazowe informacje rozpoznawcze okrelajc dziaanie przeciwnika, pogod, rejon prowadzenia dziaa oraz przedstawia t informacj graficznie. IPB jest inicjowane /wdraane/ za kadym razem, gdy dowdca spotka nowego przeciwnika, albo otrzyma nowe zadanie. Jest ono uruchamiane wczeniej do przygotowania prowadzenia dziaa wojennych i dostosowywane do ewentualnych zmian sytuacji. Jest to cigy proces wspierajcy planowanie i wykonanie zada we wszystkich dziaaniach. IPB jest analityczn metod stosujc redukcj niepewnoci /wtpliwoci/ dotyczcych przeciwnika, pogody i obszaru we wszystkich typach operacji. Rozwj doktryny walki powietrzno-ldowej odwiey zainteresowanie operacjami /dziaaniami/ zaczepnymi i stworzy potrzeb ofensywnego IPB. Zaczepne /ofensywne/ IPB - nie jest now koncepcj, ale dostosowan do aktualnej doktryny IPB. Doktryna bitwy powietrzno-ldowej koncentruje si take na operacjach tyowych i potrzebie wsparcia przez IPB operacji /dziaa/ na tyy. Tymczasowe skupienie uwagi IPB na operacjach tyowych i wsparciu operacji /dziaa/ na tyy rni si tym od zaczepnego i obronnego IPB, e koncepcja nie jest nowa. Dowdcy jednostek zabezpieczenia i tyowych obszarw logistyki zawsze musieli analizowa przestrze operacyjn /AO/ dla okrelenia potencjalnych skutkw oddziaywania przeciwnika, pogody i terenu na wsparcie i zabezpieczenie dziaa. Inny aspekt IPB, ktry nie zosta doktrynalnie okrelony, to tzw. trzeci wymiar walki - przestrze powietrzna. IPB - tradycyjnie okrela pierwsze dwa wymiary: szeroko i gboko. Jednake nowoczesna i dynamiczna wojna wymaga od dowdcy zdolnoci uzmysowienia sobie zagroenia z powietrza /migowcowego i samolotowego/ oraz zrozumienia sposobu uycia sprzymierzonego lotnictwa, a take kalkulacji obrony powietrznej.

IPB scala /integruje/ ocen przeciwnika z ocen warunkw meteorologicznych i terenu dla okrelenia i oceny moliwoci przeciwnika, jego miejsc wraliwych na uderzenia i moliwych wariantw dziaania. Wyniki dziaania IPB wspieraj dowdcw i ich sztaby w procesie decyzyjnym. IPB dostarcza graficzn ocen sytuacji odzwierciedlajc prawdopodobne dziaanie przeciwnika oraz w formie graficznej rozkaz operacyjny /OPORD/ - co pozwala dowdcy raczej dyktowa warunki bitwy ni reagowa na dziaanie przeciwnika. Gdy rozpoczynaj si dziaania wojenne, uaktualniona sytuacja staje si osigalna, graficzna ocena z rozpoznania, czy te zadanie /OPORD/ zmieniaj si dynamicznie wraz z sytuacj na polu walki. IPB pomaga dowdcy kontrolowa bitw /walk/ poprzez mwienie mu kiedy przeciwnik moe najatwiej wej w obszar bitwy oraz gdzie i kiedy ledzone siy powinny si przemieszcza. W zakresie mylenia i elementw wprowadzajcych w bd na polu walki, proces IPB towarzyszy w obiektywnym okrelaniu elementw wprowadzajcych w bd, rozwija mylce przeciwnika wydarzenia, plany, fabuy i koncentruje proces zbierania danych na okreleniu - czy dziaania pozorne s akceptowane, odrzucane, czy te oszukaczo /pozornie/ przyjmowane /i kontrowane/ przez przeciwnika. Proces IPB pomaga w rozwijaniu sytuacji i osiganiu celu przez pokazanie dowdcom, kiedy i gdzie przeciwnik moe najefektywniej by zwizany ogniem, manewrem i rodkami walki radioelektronicznej oraz kiedy moe zosta przechwycona inicjatywa. Stosujc grafik IPB dowdca i sztab zidentyfikowa najbardziej wartociowe cele /HPTs/, kiedy bd one wkracza w obszar walki. Najbardziej wartociowe cele /HPTs/ - na podstawie ktrych zbudowana jest koncepcja walki dowdcy bd atakowane tak, aby zmniejszy efektywno oddziaywania si przeciwnika, niszczy i opnia je, a take wymusza uycie przez przeciwnika nastpnych celi bdcych przedmiotem manewru, wsparcia ogniem oraz oddziaywania radioelektronicznego wojsk wasnych. Kiedy doktryna IPB jest stosowana w operacjach przeciwpowstaczych /COIN/, dowdca musi przystosowa j do specyficznej sytuacji, jedynej w swoim rodzaju w danym rodowisku. Istota dziaa przeciwpowstaczych wyraa si przede wszystkim w tym, e wysiek IPB jest kierowany tak szybko jak tylko jest to moliwe przeciwko ruchom powstaczym. Przed zaangaowaniem si zbrojnych, w czasie fazy I /budowanie logistyki/ i fazy II /uderzenie i rozwijanie operacji przeciwko prawowitym rzdom kraju/ powstania, dowdcy musz efektywnie zbiera i opracowywa informa-

cje koncentrujc rozpoznanie na zapobieganiu rozwijania si III fazy dziaa. Istota uycia IPB do dziaa przeciwpowstaczych /COIN/ zawiera si w tym, aby tej III fazy /konflikt konwencjonalny/ unikn.

Rozdzia 2:

ROZWJ

WYKORZYSTANIE

WYNIKW

ROZPOZNAWCZEGO PRZYGOTOWANIA POLA WALKI.

Grafika jest podstaw analiz IPB. Informacje rozpoznawcze s czsto najlepiej przekazywane za pomoc rysunkw. GRAFIKA Produktami IPB s wojskowe mapy objaniajce, wielowarstwowe folie /opisy, pokrycia - overlay/, zdjcia lotnicze, mikrofilmy, a take szkice o duej skali - z ktrych wszystkie moliwe s do pokazania /przekazania/ przy pomocy komputera, mog by sprawnie przez komputer obsugiwane /kierowane/ i opracowywane. Komputer nie zastpuje w ten sposb pracy czowieka przy analizie pola walki i ocenie danych z rozpoznania, lecz przeksztaca te dane w obrazy graficzne, jeli tylko jest to moliwe. Grafiki te staj si podstaw do planowania rozpoznania i operacji /dziaa/. Informacja jest uaktualniana przez zmian lub uaktualnianie obrazw graficznych. Obecnie wikszo grafik IPB jest przygotowywana rcznie przez powolny, pochaniajcy czas proces. Docelowo systemy automatycznego opracowywania danych /ADP/ bd pomaga w analizie w procesie IPB. Automatyczny system opracowania danych /ADP/ gromadzc dane i umoliwiajc ich uaktualnianie - skrci czas potrzebny na przygotowanie grafiki. Oczywiste korzyci z automatycznych analiz grafiki i obrazowania danych przewysz wysokie pocztkowe inwestycje w czas i rodki dla ich rozwoju. rodowisko rozpoznawcze daje wysoki priorytet rozwijaniu tych systemw. Kiedy stan si one dostpne /moliwe do wykorzystania/ i bd waciwie przygotowane - grafiki IPB bd niedrogie, a cao atwa do utrzymania. Wyniki osigane /rozwijane/ dziki IPB wspieraj wiele funkcji na polu walki. S one najbardziej cenne w dziaaniach dowdcy i sztabu rozpoznawczego. IPB waciwie przygotowane /rozwinite/ przed walk: wykrywa luki w banku danych i jeli jest to tylko moliwe uzupenia te brakujce informacje zanim padnie pierwszy strza. Wymagania, ktre nie mogy by spenione, staj si naglcymi priorytetami we wspar-

ciu planu bitwy. IPB dostarcza podstaw do wykonania kompletnego planu uwzgldniajcego dynamik dziaa oraz suy jako przewodnik do waciwego uycia si i rodkw, rekonesansu, kontroli /nadzoru/ i celowego /ukierunkowanego/ zdobywania wartociowych danych. TEMPLATES /WSKAZANIA, OPISY, PROWADZENIE/ Ocena zagroenia i integracja danych s wykonywane poprzez techniczn analiz wiadomoci - podobnie jak templating. Templates - s graficznymi ilustracjami /zwykle rysowanymi w okrelonej skali/ struktury si przeciwnika, ich rozmieszczenia i moliwoci. Dostarczaj one podstaw do wskazywania wariantw dziaania majcych przedstawi obraz pola walki na potrzeby ocen dowdztwa oraz decyzji dotyczcych rozmieszczenia /przydziau/ zapasw /rodkw wzmocnienia/. Templates - dostarcza porwnawcz baz danych do integracji /scalania/ tego co wiemy o przeciwniku z wiadomociami o pogodzie oraz o terenie z jego charakterystycznymi obszarami. Templates umoliwia nam graficzne malowanie moliwoci przeciwnika, przewidywanie jego prawdopodobnego dziaania w walce - jeszcze przed bitw, a take potwierdzenie lub zaprzeczenie naszych przewidywa po rozpoczciu dziaa wojennych. Templates s dynamiczne, dostarczaj rodkw do nieprzerwanej oceny przeciwnika - jego moliwoci i miejsc wraliwych, zmieniajc si /bdc chwilowo przedmiotem zmian/ tak jak dyktuje to sytuacja. Mog one odzwierciedla rnorodne charakterystyki przeciwnika, takie jak: rozmieszczenie si, fortyfikacje obronne, uzbrojenie i wyposaenie. Templates mog by uyte w funkcjonalnych systemach pola walki takich jak: artyleria, artyleria przeciwlotnicza /ADA/, inynieria, C2 /dowodzenie i kontrola/ oraz w lotnictwie wsparcia taktycznego. Tabela 2-1 pokazuje 4 gwne typy Templates rozwijane i wykorzystywane w procesie IPB. Graficzne bazy danych rozpoznania, rozwijane i utrzymywane pod kadym wzgldem przez proces IPB, dostarczaj podstaw do zbiorw i analiz wspierajc rozwj sytuacji i osiganie celu. Zaopatruj one w materiay do planowania wanych zdarze na polu walki i dziaania przeciwnika oraz do przewidywania jego zamiarw. Porwnanie tych podstawowych danych ze zdarzeniami i dziaaniami majcymi miejsce na polu walki - dostarcza dowdcy kompletn, terminow i dokadn informacj.

TABELA 2-1: IPB TEMPLATES TEMPLATE OPIS CEL /ZAMIAR/ KIEDY PRZYGO TOWANE

DOKTRYNA Doktryna przeciwnika uywana do rnych typw dziaa /operacji/, bez ogranicze narzuconych przez pogod i teren. Skad, formacje, szeroko pierwszych rzutw, gbokoci, ilo i proporcje wyposaenia, najcenniejsze cele /HVT/ - to typowe ujawniane informacje. SYTUACJA pisywanie /malowanie/ jak przeciwnik mgby rozmieci swoje siy /ukada walk/ i dziaa w obrbie ogranicze narzuconych przez pogod i teren. ZDARZENIE Opisywanie /malowanie/ pooenia, gdzie spodziewane s /mog wystpi/ krytyczne /decydujce/ zdarzenia oraz gdzie mog pojawia si najistotniejsze cele. /malowanie/ WSPARCIE Opisywanie DECYZJI punktw decyzji i okrelonych obszarw zainteresowania majcych kluczowe znaczenie dla wanych zdarze i dziaa. Ocena z rozpoznania w formie graficznej.

Dostarczy podstaw do zintegrowa- Ocena zania doktryny przeciwnika z danymi groenia. o terenie i warunkach meteorologicznych.

Stosowany do okrelenia najbardziej Integracja niekorzystnego /krytycznego/ dzia- zagroenia. ania i ugrupowania przeciwnika. Dostarcza podstaw do rozwijania sytuacji i celu dziaania oraz do okrelania najbardziej wartociowych celw /HVT/. Uywany do przewidywania powi- Integracja zanych czasowo zdarze w obrbie zagroenia. krytycznej przestrzeni. Dostarcza podstaw do caoksztatu dziaa, przewidywania zamiarw przeciwnika oraz okrelania dyslokacji i tras przemieszczania si HVT. Uywany do dostarczenia rady Integracja /wskazwek/, kiedy taktyczne decy- zagroenia. zje s odpowiednio dostosowane do wymaga i sytuacji na polu walki.

10

Rozdzia 3:

WYSIEK ROZPOZNAWCZEGO

PRZYGOTOWANIA POLA WALKI

Rozwijanie wynikw dziaania IPB jest bardzo pracochonne. Wymaga ono powicenia i wysiku personelu rozpoznawczego oraz innych czonkw sztabu, kierownictwa i koncentracji uwagi dowdcy, a take wspdziaania wielu innych elementw poza dowdztwem. IPB jest formalnym procesem w dywizji i na wyszych szczeblach. Zabezpieczenie dziaa bojowych /CS/ i jednostki sub wspierajcych dziaania bojowe /CSS/ rutynowo rozszerzaj /rozprzestrzeniaj/ i wykorzystuj wyniki IPB - rozwijane w dywizji i korpusie - na gwnym stanowisku dowodzenia w brygadzie, batalionie oraz taktycznych i tyowych stanowiskach dowodzenia /CPs/ . W brygadzie i batalionie proces IPB jest bardziej nieformalny, stajc si bardziej formalny tylko wtedy gdy czas i rodki na to pozwol. Kady szczebel dowodzenia wspiera IPB i dostarcza wasne opracowania podporzdkowanym sobie elementom. Od podlegych elementw oczekuje si z kolei rozwijania /rozprzestrzeniania/ otrzymanego, podstawowego wsparcia IPB - do wasnych, specyficznych zada. Dlatego te nakada to szczegln odpowiedzialno na dowdc - prowadzenia procesu IPB w specyficznym obszarze operacyjnym /dziaa/, /AO/ oraz w obszarze zainteresowania /AI/. Podczas gdy dowdcy bd koncentrowa si na potencjalnych skutkach oddziaywania przeciwnika, pogody i terenu na cao operacji /dziaa/, manewrujcy z przodu dowdcy kieruj bezporedni swoj uwag na ogie przeciwnika, moliwoci jego manewru i oddziaywania radioelektronicznego /EW/. Wyznaczeni dowdcy tyw operacyjnych bardziej koncentruj si na moliwociach wykonania desantw powietrznych i atakw powietrznych przeciwnika, broni dalekiego zasigu, potencjalnym bezpieczestwie oraz powstaczych i terrorystycznych zagroeniach wykorzystujc chwilowo IPB do efektywnej dyslokacji wspierajcych elementw. Dowdca i zadanie rozpoczyna i kieruje IPB. Dowdca analizuje zadanie, nastpnie przeksztaca je w sposb bardziej dla siebie czytelny i przekazuje wytyczne do planowania przez sztab. Wytyczne do planowania powinny zawiera priorytety dowdcy w zakresie wymaga stawianych rozpoznaniu /PIRs/. Jeli dowdca nie ustali tych priorytetw, IPB bdzie rozpoznawao szczeglnie wane /krytyczne/ luki, ktre pomog sztabowi w rozwijaniu tych priorytetw w zakresie wymaga stawianych rozpozna-

11

niu /PIRs/. Jako, e proces IPB jest narzdziem do synchronizacji walki, wysiki sztabu staj si wysikami w zakresie synchronizacji. G2 lub S2 /pomocnik szefa sztabu ds. rozpoznania lub oficer rozpoznania/ dostarczaj sztabowi wiadomoci o aktualnej sytuacji przeciwnika - w tym o potencjalnym dziaaniu przeciwnika w walce. Staj si one podstaw dla ocen sztabu. Kiedy tylko oceny sztabu wszystkich potencjalnych wariantw dziaania przeciwnika s przygotowane, sztab prowadzi gry wojenne: potencjalnego dziaania wojsk zaprzyjanionych i przeciwnika w walce oraz okrela najbardziej prawdopodobny przebieg dziaa na podstawie wszystkich czynnikw. Nastpnie sztab wykonuje templates wspierajce decyzj /DST-s/ dla najbardziej prawdopodobnego dziaania przeciwnika w walce, a take moliwych nastpstw i konsekwencji tego dziaania. Po tych czynnociach sztab przedstawia krtko dowdcy DST / templates wspierajcy decyzj/. Dowdca przeprowadza gr wojenn na DST - aby upewni si, e wszystkie potencjalne kierunki dziaania przeciwnika zostay rozwaone i e wszystkie dziaania wojsk zaprzyjanionych oraz plan dziaania s zintegrowane. Wwczas dowdca na podstawie DST uaktualnia priorytety w zakresie wymaga stawianych rozpoznaniu i wydaje decyzj, koncepcj przeprowadzenia operacji. Zawiera ona bezporednio dokonane zmiany i uzupenienia do DST. Plany i rozkazy s przygotowywane na podstawie decyzji lub koncepcji dowdcy. Zawieraj one ostateczn wersje DST, ktry staje si graficznym planem wspdziaania. Zaakceptowane plany lub rozkazy zawierajce DST, s wydawane podporzdkowanym, lub funkcjonalnym dowdcom. Na podporzdkowanym, funkcjonalnym szczeblu DST jest rozbudowywane lub przeksztacane w form bardziej czyteln /oczyszczane/ - tak jak dyktuje to zadanie lub koncepcja dowdcy. Schemat 3-1 pokazuje jak IPB jest wkomponowana w proces decyzyjny dowdcy omwiony w regulaminie FM 101-5.

12

SCHEMAT 3-1: Proces decyzyjny dowdcy

OTRZYMANIE ZADANIA DZIAANIE SZTABU INFORMACJA DO DOWDCY /UAKTUALNIENIE SYTUACJI PRZEZ SZTAB/

/wspierany przez IPB/

DZIAANIE DOWDCY INFORMACJA DO SZTABU

O C E N A

G-2/S-2 - KRTKA OCENA AKTUALNEJ SYTUACJI TEMPLATES SYTUACJI I PRZECIWNIKA O B INDYWIDUALNE OCENY SZTABU /WARIANTY WSZYSTKICH MOLIWYCH E J M U J GRY WOJENNE SZTABU, POTENCJALNE KIERUNKI DZIAANIA /OBU STRON/ D NAJBARDZIEJ PRAWDOPODOBNE DZIAANIE O E

ANALIZA ZADANIA PRZEKSZTACENIE ZADANIA /W SPOSB BARDZIEJ DLA SIEBIE CZYTELNY/ PRZEKAZANIE WYTYCZNYCH DO PLANOWANIA ZAMIAR DOWDCY, WSTPNE OKRELENIE PRIORYTETW W ZAKRESIE WYMAGA STAWIANYCH ROZPOZNANIU /ZAINICJOWANIE PIRs/

S Z T A B U

DZIAA PRZECIWNIKA/

DST

W / TEMPLATE WSPARCIA DECYZJI/ D C GRA WOJENNA DOWDCY /UAKTUALNIENIE PIRs DECYZJA DOWDCY MYL /KONCEPCJA/ DOWDCY

TEMPLATE - WSPARCIA DECYZJI /NAJBARDZIEJ PRAWDOPODOBNE DZIAANIE/ PRZYGOTOWANIE PLANW/ROZKAZW /WCZENIE KOCOWEJ WERSJI DST WYDANIE PLANW / ROZKAZW /ZAWIERAJCE WSPIERAJCE DST - DLA PODPORZDKOWANYCH /FUNKCJONALNYCH DOWDZTW - KIEDY JEST TAKA POTRZEBA/ POWRT

ZATWIERDZENIE PLANW-ROZKAZW

NADZR - KONTROLA MISJA UKOCZONA / DOBRZE WYKONANA.

POWRT

13

Sztab rozpoznawczy stanowi zalek /jdro/ wysikw IPB. Posiada on w swoim skadzie: G2, lub S2, analitykw rozpoznania z sekcji zbierania wynikw z wszystkich rde /ASPS/, przydzielon sekcj sapersk /specjalistw od oceny terenu/, a take zesp do badania warunkw meteorologicznych /WETM/ Si Powietrznych Stanw Zjednoczonych /USAF/. S oni wspomagani przez inne agencje szczebla pastwowego, centra produkcyjne, wysze od korpusu dowdztwa /EAC/ - ktre dostarczaj wiele podstawowych produktw IPB. G2 lub S2 zajmuj si koordynacj IPB i kieruj procesem IPB. G2 lub S2 zapewnia naleyt zgodno priorytetw w zakresie wymaga stawianych rozpoznaniu z wytycznymi dowdcy. ASPS lub rozpoznawcze centrum koordynacyjne /BICC/ gromadz podstawowe dane o zagroeniu, przeksztacaj je na informacje graficzne i scalaj to z danymi o pogodzie i terenie. ASPS lub BICC rozwijaj produkty IPB wykorzystywane do wsparcia operacji /dziaa/ bojowych. W czasie procesu IPB, G2 lub S2 obszernie koordynuj swoje dziaania z: G3 lub S3 /pomocnik szefa sztabu ds. planowania i operacji lub oficer operacyjny/, koordynatorem wsparcia ogniowego /FSCORD/ lub oficerem wsparcia ogniowego /FSO/, oficerem obrony powietrznej, oficerem cznikowym z lotnictwem, elementami prowadzcymi dziaania mylce na polu walki, sekcj saperw /oddelegowan/ oraz z zespoem do badania warunkw meteorologicznych /WETM/. Koordynacja ta jest rozwijana aby wesprze wstpne przygotowanie informacji o obszarze na tyach IPB. Poza t normaln koordynacj G2 lub S2 uzgadniaj dodatkowo swoje dziaania rwnie z G4 lub S4 /pomocnikiem szefa sztabu ds. logistyki lub oficerem zaopatrzenia/, oficerem odpowiedzialnym za transport, oficerem kontrwywiadu /CI/, oficerem do spraw cywilnych oraz innymi oficerami zabezpieczenia dziaa bojowych i sub wspierajcych dziaania bojowe /CSS/. Przydzielona /oddelegowana/ sekcja saperw /specjalistw od oceny terenu/ analizuje teren okrelajc jego wpyw na dziaania taktyczne. Dywizyjna sekcja rozwija opisy /folie/ czynnikw terenowych, specjalne studia terenowe i opisy /folie/ oddziaywania pogody. Sekcja saperw wspierana jest przez korpun kompani saperw - topografw wsparcia oglnego /GS/ oraz przez batalion saperw - topografw z EAC /ze szczebla powyej korpusu/. USAF WETM dostarcza wiadomoci o pogodzie, z ktrych cz moe bazowa na danych o klimacie. Mog one nadchodzi ze rde Powietrznej Suby Meteorologicznej /AWS/ Si Powietrznych USA /USAF/ - wiadomoci o przeszej, obecnej i pro-

14

gnozowanej pogodzie dla caego AO i AI /obszaru operacyjnego i obszaru zainteresowania. Jednostki AWS na szczeblach powyej korpusu /EAC/ dostarczaj wsparcia w zakresie oceny warunkw meteorologicznych dywizyjnym i korpunym WETMs /zespoom do badania pogody/; USAF WETM dostarcza bezporedniego wsparcia i udziela go innym poprzez szczeble powyej centrum rozpoznawczego korpusu /EACIC/.

15

Rozdzia 4:

PROCES ROZPOZNAWCZEGO

PRZYGOTOWANIA POLA WALKI

Proces IPB integruje doktryn przeciwnika z pogod i terenem oraz wie te czynniki z zadaniem i charakterem sytuacji na polu walki. Dostarcza w ten sposb podstaw do okrelania i oceniania moliwoci przeciwnika, jego miejsc wraliwych i prawdopodobnego dziaania w walce. Suy take jako podstawa do planowania - do sformuowania koncepcji uycia jednostki w dziaaniach oraz do rozmieszczenia si i rodkw walki co znajduje swoje odzwierciedlenie w odpowiedniej organizacji jednostki do walki. Proces ten jest szczeglnie istotny /krytyczny/ dla oficera rozpoznania /G2 lub S2/, oficera operacyjnego /G3 lub S3/, elementw mylcych na polu walki oraz dla oficera rozpoznawczego artylerii polowej /FAIO/. Podobnie jak rozpoznanie zamyka si w okrelonym cyklu, tak i proces IPB jest z natury cykliczny. Wszystkie funkcje IPB s speniane w sposb cigy i rwnoczenie. Proces IPB przedstawiony jest na schemacie 4-1. Ocena obszaru pola walki szacuje przestrze operacyjn /AO/ oraz rejon zainteresowania /AI/ i stanowi podstaw do analiz terenu, pogody, a take si zbrojnych stanowicych zagroenie. Analizy terenu i pogody mog by wykonane kolejno lub rwnolegle z ocen zagroenia. Bez wzgldu na kolejno analiz kocowym krokiem jest integracja /scalanie/ zagroenia. czy ona w jedn cao wiadomoci o pogodzie, terenie, siach zbrojnych przeciwnika i zaprzyjanionych oraz okrela ich wsplny wpyw na operacje /dziaania/. IPB dostarcza informacje o sytuacji i celach, ktre umoliwiaj porwnanie sposobw /kierunkw/ dziaania przeciwnika i wojsk zaprzyjanionych. Informacja ta jest wykorzystywana do przewidywania dziaania przeciwnika i do wykonania wielowariantowych /zalenych od ukadu zdarze/ prognoz dziaa na polu walki. Czsto pozwala to dowdcy ksztatowa sytuacj na polu walki przez rozmylne wykonanie pewnych dziaa takich jak plan zapr inynieryjnych, powodowa pewne zdarzenia na polu walki uruchamiane /rozwijane/ na yczenie dowdcy. Informacje wymagane do rozwijania IPB pochodz z wszystkich moliwych do wykorzystania /osigalnych/ rde. rda te zawieraj aktualny stan posiadania rozpoznania, informacje od wyszych dowdztw, czy te informacje z agencji wspierajcych rozpoznanie. Informacje te zawieraj - ale nie s przez to ograniczane - dane z rozkazu do bitwy /walki/ /OB/, dane o pogodzie i o terenie; wskazwki /wsparcie/ ze wszystkich rde rozpoznania; dane

16

z rozpoznania technicznego; dane nuklearne, biologiczne i chemiczne /NBC/; dane z lotnictwa; dane od artylerii polowej; dane inynieryjne oraz dane od suby transportowej i logistyki.

SCHEMAT 4-1: PROCES IPB

ANALIZA

OCENA ZAGROENIA

OCENA OBSZARU POLA WALKI

INTEGRACJA /SCALANIE/ ZAGROENIA ANALIZY WARUNKW METEOROLOGICZNYCH ANALIZY TERENU

OCENA

17

Oficer rozpoznania rozwija /precyzuje/ cile okrelone informacje wymagajce zajmowania si pogod, terenem i zagraajcymi siami zbrojnymi wewntrz obszaru operacyjnego /AO/. Wypadkowa informacja /uwzgldniajca wszystkie te czynniki/ jest nastpnie uyta do rozwijania i uaktualniania bazy danych. Informacja ta zawiera dane z wszelkiego typu rozkazw bojowych /OB/. OCENA OBSZARU POLA WALKI Ocena obszaru pola walki obejmuje oszacowanie obszaru walki pod wzgldem oglnego charakteru si zbrojnych zaprzyjanionych i przeciwnika oraz pod wzgldem otoczenia /rodowiska/ operacyjnego. Teren i pogoda s oceniane dla okrelenia jak oglnie bd wpywa na dziaania. Siy zbrojne przeciwnika /w tym wojska ldowe i powietrzne oraz jeli odpowiada to potrzebom - marynarka wojenna/ co do ktrych przewiduje si, e bd prowadziy dziaania wewntrz obszaru walki, s oceniane aby okreli ich moliwoci w powizaniu z pogod, terenem i zadaniem wojsk zaprzyjanionych. Ocena pola walki powinna zwraca uwag na wane obszary i cechy, ktre musz by rozwaone w czasie realizacji IPB. Pomaga to okreli w czasie analiz IPB jakie informacje, wyniki dziaania /produkty/ oraz jakie wsparcie bdzie wymagane aby ukoczy /skompletowa/ IPB. Pole walki skada si z obszaru operacyjnego /dziaa/ /AO/ i rejonu zainteresowania /AI/. Wyznaczony obszar operacyjny /dziaa/ opiera si na: zadaniu, przeciwniku, terenie oraz wojskach i czasie do wykorzystania /METT-T/, a take na czynnikach i planowaniu rozwaanych poza pierwsz lini wasnych wojsk /FLOT/ /lub si neutralnych/ . Schemat 4-2 pokazuje czasy rozwaanego planowania w celu okrelenia obszaru operacyjnego /dziaa/ /AO/ od szczebla batalionu do szczebli dowodzenia powyej korpusu /EAC/. W czasie dziaa ofensywnych obszar operacyjny /AO/ bdzie zawiera o natarcia dowdcy lub kierunek ataku oraz wyznaczone obiekty /ataku/. Powietrzny obszar operacyjny jest identyczny jak naziemny, w ktrym bazy powietrzne, punkty tankowania, pasy /strefy/ ldowania /LZs/, strefy zrzutw /DZs/ i uzbrojenie przeciwlotnicze oraz radary dziaaj w zasigu /wewntrz granic/ dowodzenia. Gwn rnic pomidzy dziaaniami powietrznymi i naziemnymi stanowi wysoko /trzeci wymiar/ lub puap operacyjny w granicach ktrego dziaa lotnictwo skrzydowe i migowcowe oraz w granicach ktrego moe prowadzi ogie obrona przeciwlotnicza.

18

Wysoko dziaa powietrznych jest ograniczana przez zasig lotnictwa oraz wysoko efektywnego oddziaywania systemw broni przeciwlotniczej takich jak artyleria przeciwlotnicza /AAA/ i rakiety do niszczenia celi powietrznych /SAMs/ /na przykad puapy powietrzne i granice odpowiedzialnoci obrony powietrznej zalecane we wsplnej doktrynie Sprzymierzonych/.

SCHEMAT 4-2: CZASY AO

SZCZEBEL DOWODZENIA

OBSZAR OPERACYJNY /DZIAA/ [godziny]

0-3 0 - 12 0 - 24 0 - 72 72 +

Batalion Brygada Dywizja Korpus EAC

Tyowy obszar operacyjny /AO/ rni si od przedniego obszaru operacyjnego /dziaa/ tym, e zawiera obszar geograficzny w ktrym wsparcie i zabezpieczenie wyszego i niszego szczebla oraz elementy obrony powietrznej prowadz dziaania jednoczenie. Podczas gdy tyowy obszar definiowany jest przez t sam szeroko, gboko, wysoko, elektronooptyczne i czasowe czynniki jak w przednich obszarach, specyficzne czynniki wice si ze rodowiskiem cywilnym, kontrwywiad /CI/, zabezpieczenie, dziaania psychologiczne /PSYOP/ oraz sprawy cywilne narzucaj specyficzne przedmioty rozwaa. Schemat 4-3 pokazuje obszary pola walki.

19

SCHEMAT 4-3: OBSZARY POLA WALKI AREA OF OPERATIONS - obszar dziaa /operacji/ AREA OF INTEREST - obszar zainteresowania FEBA - przedni skraj obszaru pola walki FLOT - przednia linia wojsk wasnych PL RED - linia strefy - czerwona

Obszar zainteresowania opiera si na METT-T /zadaniu, przeciwniku, terenie, wojskach i czasie do wykorzystania/ oraz na koncepcji dziaa dowdcy. Powinien on zawiera wszystkie strefy oddziaywania przeciwnika, ktre mogyby wywiera wpyw na zaprzyjanione siy zbrojne podczas dziaa bdcych przedmiotem rozwaa. G2 lub S2 na podstawie IPB proponuj dowdcy obszar zainteresowania /AI/. W lad za aprobat dowdcy G2, S2 lub ASPS /sekcja zbierajca wyniki, informacje z wszystkich

20

rde/ przesuwa granice AI do kolejnego wyszego szczebla dowodzenia, gdzie suy to do kierowania /jako przewodnik/ wspieraniem potrzeb rozpoznania. AI w operacjach zaczepnych - ze wzgldu na konieczno uwiadomienia sobie moliwoci istnienia potencjalnych si kontratakujcych na skrzyda oraz posikw /wzmocnienia/ w rejonie lub poza celami rozbijanymi w obszarze walki przez atakujce siy - bdzie zazwyczaj wikszy ni w czasie operacji obronnych. Podobnie do AO, AI wykorzystuje czas rozwaa planistycznych na dostarczenie podstawowego zestawu instrukcji dla okrelenia jego granic. Schemat 4-4 przedstawia czasy rozwaa planistycznych stosowane przy okrelaniu AI od szczebla batalionu do EAC /szczebli dowodzenia powyej korpusu/.

SCHEMAT 4-4: CZASY AI

SZCZEBEL DOWODZENIA
Batalion Brygada Dywizja Korpus EAC

AI OBSZAR ZAINTERESOWANIA [godziny]

od 12 od 24 od 72 od 96 powyej 96

Powietrzny AI jest zwykle znacznie wikszy ni naziemny, przede wszystkim ze wzgldu na wielkie odlegoci jakie lotnictwo przeciwnika moe szybko pokry i prdko z jak moe wpywa na dziaania zaprzyjanionych. Powietrzny AI obejmuje: ldowiska przeciwnika, punkty uzupeniania paliw i amunicji, rejony stanowisk startowych rakiet przeciwlotniczych /SAM/, a take radary obrony przeciwlotniczej wczesnego ostrzegania /EWR/ oraz naziemne stanowiska kontroli i przechwytywania /GCI/. Powietrzny AI rozciga si ku grze do maksymalnego zasigu /puapu/ lotnictwa przeciwnika oraz do maksymalnej wysokoci efektywnego oddziaywania powietrznych systemw obronnych zaprzyjanionych i przeciwnika. AI operacji tyowych zawiera obszar tak duy jak teatr dziaa, teatr obszaru tyw lub strefa komunikacyjna /COMMZ/. Obszar ten musi rozciga si w kierunku

21

terytorium przeciwnika, wobec czego jednostki zabezpieczenia dziaa bojowych i jednostki rodzajw wojsk wspierajcych dziaania bojowe /CSS/ musz by przygotowane do przemieszczania si na obszary wczeniej okupowane przez przeciwnika. Tyowy AI moe czciowo pokrywa si z obszarami zainteresowania innych dowdztw obszarw tyowych jak rwnie z innymi tyowymi obszarami operacyjnymi. AI operacji tyowych w powietrzu jest niezmiernie rozlegy, odpowiednio do spodziewanego nagego uderzenia potencjalnego przeciwnika powietrznego na tyy obszarw wsparcia i zabezpieczenia dziaa. G2 lub S2 oceniaj teren, pogod, przeciwnika i przygotowuj propozycje co do okrelenia granic podporzdkowanej jednostki dla G3 lub S3. G3 lub S3 wykorzystuj propozycje G2 lub S2 do okrelenia granic podporzdkowanej jednostki oraz dyslokacji zapasw. Proponowane granice s nastpnie przedstawiane dowdcy do akceptacji. Kiedy obszar pola walki jest ju zdefiniowany, analityk okrela i gromadzi informacje oraz materiay wymagane do ukoczenia procesu IPB. Do podstawowych potrzeb nale: mapy i materiay niezbdne do sporzdzenia template /rodki pimiennicze/; dane encyklopedyczne o normalnym klimacie i pogodzie oraz studia terenu, ktry cakowicie pokrywa obszar pola walki. Standartowe wojskowe mapy topograficzne w skali odpowiadajcej szczeblowi dowodzenia kierujcemu IPB s w uyciu w rejonach ktrych dotycz. Kiedy jest to osigalne, analizy przestrzeni powietrznej mog by wykonane z uyciem standartowych 1:250 000 powietrznych i radarowych grafik poczonych operacji /JOG/ - specjalnie zaprojektowanych do tego celu. Do szczegowych analiz podejcia lotnictwa do celu uyteczne s standartowe mapy topograficzne w skali 1: 50 000. Standartowe mapy topograficzne jednake nie zabezpieczaj dostatecznie szczegowo potrzeb dla analiz terenu. Specjalne mapy i wyniki /produkty/ bada terenu s osigalne poprzez dywizyjny wydzia terenowy lub korpuny zesp do analiz terenu z batalionu topograficznego saperw teatru dziaa, bd tez przez Obronn Agencj Map /DMA/. Zawieraj one specjalne podstawowe pokrycia map, ktre opisuj: system odwadniajcy, grunty i gleby, rolinno, pochyoci, transport, przeszkody terenowe i inne wane czynniki terenowe. W uyciu powinny znajdowa si osigalne zdjcia powierzchni terenu, a na uaktualnione zdjcia pokrycia dostpnych obszarw powinny by skadane zapotrzebowania. Uaktualnione zdjcia pokrycia terenu s uywane do dostarczania wikszych szczegw o terenie oraz celem uzupenienia istniejcych map.

22

Oprcz pokrycia zdjciami, zesp do badania terenu bdzie wykorzystywa informacje i materiay z wszystkich osigalnych rde dla uaktualnienia i uszczegowienia dostpnych wynikw badania terenu. ANALIZY TERENU Zadaniem analiz terenu jest redukowanie branych pod uwag niepewnoci co do oddziaywania naturalnego i przygotowanego przez ludzi terenu na operacje militarne. Rozpoznawczy sztab dywizji i korpusu otrzymuje bezporednie wsparcie od zespow do badania terenu teatru dziaa - z zadaniem wykonania /dokoczenia/ analiz terenu. Kada dywizja otrzymuje bezporednie wsparcie wydzielon sekcj terenow, ktra kierowana jest przez technika terenu. Kady korpus otrzymuje jedn korpun kompani topograficzn z elementem zajmujcym si analizami terenu. Niewielka sekcja analiz terenu jest zwykle ulokowana i wspiera korpune centrum operacji taktycznych /CTOC/. Pozostali analitycy terenu s ulokowani w tyach korpusu, dostarczajc oglnego wsparcia korpusowi. Personel zespow terenowych jest szczeglnie przygotowany do analiz terenu i powinien by bezporednio zatrudniany w procesie IPB na wszystkich szczeblach. Celem efektywnego wykorzystania danych o terenie rozwijanych przez zesp do badania terenu, personel rozpoznawczy musi zrozumie analizy terenu i ich zastosowanie w IPB. Musi on okreli informacje o terenie wymagane do wsparcia dziaa na wszystkich szczeblach w pocztkowym etapie procesu IPB. G2 lub S2 ustalaj priorytety w zakresie tego co chc uzyska /produkcji/ od rozpoznania terenu. DMA /Obronna Agencja Map/ przygotowuje wiele z podstawowych danych uywanych przez zespoy do badania terenu. Dane DMA przygotowywane s w dwch standartowych formatach: dane bazowe dla analiz terenu na potrzeby planowania /PTADB/ w skali 1: 250 000 i dane bazowe dla taktycznych analiz terenu /TTADB/ w skali 1: 50 000. Skale te pokrywaj si z mapami przeznaczonymi do planowania i taktycznymi uywanymi przez jednostki w Armii oraz z mapami do planowania stosowanymi przez poczone i kombinowane dowdztwa. Podstawowe dane o terenie wyprodukowane przez DMA zawieraj czynniki pokrywajce teren z informacjami o: rolinnoci,

23

podou /gruntach i glebach/, systemie odwadniajcym, konfiguracji terenu /pochyociach/, przeszkodach, transporcie /liniach komunikacyjnych /LOC//, wodach gruntowych /tylko w danych bazowych do planowania/. Dodatkowo DMA moe dostarczy nastpujce produkty nadrukowane na podstawowe mapy: mapy drg na przeaj, mapy transportowe /informacje o drogach i mostach/. Te standartowe produkty wydawane s zespoom do badania terenu celem wsparcia potrzeb ich sztabw i procesu IPB w zakresie wiadomoci o terenie. Analitycy terenu przygotowani s do rozwijania /nanoszenia/ swoich wasnych opisw /folii, pokry - overlays/ map, jeli opisy /folie/ produkowane przez DMA nie bd osigalne. Oprcz zaopatrzenia DMA lub wykonanych na miejscu produktw poczone centra rozpoznawcze na szczeblu teatru dziaa przygotowuj szczegowe badania linii komunikacyjnych /LOC/ na niestandardowych mapach. Studia te wspieraj rwnie proces IPB wewntrz okrelonego teatru dziaa lub poczonego AO. Na szczeblach poniej dywizji, gdzie nie ma bezporedniego dostpu do zespow do badania terenu, dane o terenie i opisy /folie, overlays/ nie s czci standartowej rozpoznawczej bazy danych. Wspierajce analizy rozpoznawcze i analizy terenu s dostarczane ze wspierajcej dywizji, gdzie otrzymywane jest cile okrelone zadanie. Brygada lub siy do realizacji zada sztabu S2 musz by tak obeznane w rozumieniu wzajemnego oddziaywania analiz terenowych w procesie IPB jak dywizyjny sztab G2. Analizy terenowe kad nacisk na uycie grafik do opisywania wpywu terenu na dziaania ldowe i powietrzne. Jednake, poniewa na niszych szczeblach taktycznych czas jest czsto ograniczony, przygotowywany jest tam tylko jeden dokument dotyczcy terenu / overlay/, zmodyfikowany, kombinowany opis /folia, overlay/ przeszkd terenowych /MCOO/. Efektywno analiz terenu jest silnie uzaleniona od analiz warunkw meteorologicznych. Chocia analizy pogody i terenu s wykonywane osobno, powinny one zawsze by wykonywane rwnolegle i scalane /integrowane/ by uzyska wyczerpujc ocen rodowiska taktycznego.

24

Analizy terenu wymagaj rwnie wspdziaania pomidzy personelem: rozpoznania, zajmujcym si terenem i personelem WETM. Personel rozpoznawczy ustala wymagane informacje o terenie. Wykorzystujc DMA TTADB i inne rda, personel zespou do badania terenu rozwija przygotowane przez nie /ich skrojone/ produkty tak aby speni te wymagania. Jeli jest to niezbdne analityk terenu, ktry jest przygotowany do rozpoznawania waciwoci terenu na podstawie zdj lotniczych uzupenia te opisy / overlays/ dodatkowymi i uaktualnionymi szczegami. Personel WETM dostarcza produkty bada meteorologicznych i informacje wymagane do okrelenia wpywu pogody na teren. Wsplnie rozwijaj oni graficzn baz danych, ktra uatwia integracj /scalanie/ zagroenia. Analityk terenu jest przygotowany do okrelania waciwoci terenu na podstawie zdj. Opisy /folie, overlays/ czynnikw terenowych DMA, ktre uzupeniaj standartowe mapy topograficzne s wykorzystywane do rozwijania skrojonych produktw oceny terenu. Schemat 4-5 pokazuje proces analizy terenu.

SCHEMAT 4-5: PROCES ANALIZY TERENU

Rozwijanie podstawowych /bazowych/ danych o terenie

Analiza /rozwijanie/ opisw, folii / overerlays/ czynnikw terenowych

Rozwijanie /modyfikacja/ kombinowanego opisu, folii / overlays/ przeszkd terenowych

Uzupenianierozwijanie opisw, folii / overerlays/ drg podejcia

Analiza drg podejcia

Rozpoznanie drg podejcia

25

MILITARNE ASPEKTY TERENU Analizy terenu koncentruj swoj uwag na jego militarnych aspektach, znanych powszechnie jako OCOKA. Poszczeglne litery tego skrtu oznaczaj: O - obserwacja i pole ognia /FofF/ C - ukrycie i osona O - przeszkody K - teren kluczowy A - drogi podejcia, korytarze ruchu /powietrzne i ldowe/ Obserwacja obejmuje wpyw terenu na moliwoci rekonesansu, nadzoru i osignicia /zdobycia/ celu. W kontekcie IPB odnosi si to do optycznej i elektronicznej linii obserwacji /LOS/. Systemy pola walki zawieraj radia, radary, lasery poszukiwania strefowego, bezporednie systemy energetyczne, elektroniczne przechwytywacze i bezporednie poszukiwacze, zakcacze oraz bro do ognia bezporedniego wymagajc do waciwego funkcjonowania LOS /linii obserwacji/. Wzmocniony / uzbrojony w przyrzdy elektronooptyczne/ bd te nie ludzki wzrok zarwno na ziemi jak i w powietrzu wymaga do prowadzenia obserwacji LOS. rodki i bro do zwalczania celw obrony powietrznej wymagaj LOS z ich stanowisk do gwnych powietrznych drg podejcia /lotnictwa/. Musi take by rozwaona relacja pomidzy przewidywan wysokoci celu, a poziomem przylegego terenu. Moliwo obserwacji przez dowdc pola walki jest uzaleniona od oddziaywania terenu i pogody na te /wyej wymienione/ systemy. LOS /linia obserwacji/ wpywa na systemy powietrzne od trasy marszu samolotu do przedniej granicy AI, podczas gdy oddziaywanie LOS na systemy naziemne jest zwykle ograniczone do rejonu bezporedniej walki. FofF obejmuje wpyw terenu na skuteczno uzbrojenia. Skuteczno broni do prowadzenia ognia bezporedniego jest w znaczcy sposb uzaleniona od terenu w rejonie pooenia celu. Te rodzaje broni potrzebuj LOS /linii obserwacji/ do celu. Poprzez analizy LOS, analityk okrela jak teren wpywa na optyczn i elektroniczn LOS. Wpyw ten przedstawiaj graficznie opisy / overlays/ linii obserwacji /LOS/. Opisy, folie / overlays/ widzialnoci horyzontalnej lub FofF wi wpyw rolinnoci i pochyoci terenu na LOS. Kiedy informacja ta jest przedstawiona graficznie, staj si wwczas widoczne wzgldne moliwoci broni do prowadzenia ognia

26

bezporedniego, cznoci oraz systemw wykrywania i zbierania wiadomoci o celach. Ten overlay /opis, folia/ pomaga z du precyzj rozpoznawa teren kluczowy. Do wykonania analiz LOS, jako minimum, analityk musi mie okrelony punkt pocztkowy i wysoko. Schemat 4-6 przedstawia wzory overlay LOS lub FofF.

SCHEMAT 4-6: WIDZIALNO HORYZONTALNA /ZASIG WIDOCZNOCI/ FIELDS OF FIRE - pole ognia RANGE - zasig ELEVATION - wysoko /wzniesienie/

UKRYCIE I OSONA Ukrycie stanowi zabezpieczenie przed obserwacj naziemn i z powietrza. Osona stanowi zabezpieczenie przed oddziaywaniem ogniowym. Ukrycie jest niezbdne dla zapewnienia bezpieczestwa operacyjnego /OPSEC/ i mylenia. Zarwno ukrycie jak i osona s niezbdne dla ochrony przed ogniem wroga. Ukrycia i osony s

27

cile powizane z obserwacj i FofF. Analityk IPB bierze pod uwag obserwacj i FofF zarwno z perspektywy powietrznej jak i naziemnej. Lotnictwo migowcowo - skrzydowe zaprzyjanione i przeciwnika prbuje wykorzysta teren, dymy i inne czynniki utrudniajce widzialno do ukrycia swojego dziaania przed obserwacj naziemn. Wysiki te obejmuj kluczenie po przeciwnych stokach wzgrz i wykorzystanie rolinnoci jako ta powikszajcego skuteczno maskowania lotniczego. Przeciwne stoki umoliwiaj rwnie migowcom ukrycie si przed broni do prowadzenia ognia bezporedniego. Wysoka prdko, niska wysoko - loty nap-of-the-earth /NOE/ /usypiajce czujno, zaskakujce upion czujno przeciwnika na ziemi/ - powikszaj ywotno migowcw i lotnictwa skrzydowego przez skrcenie czasu na reakcj ldowych si zbrojnych przeciwnika i jego broni sucej do obrony powietrznej. migowce rozwijajce mniejsz prdko, wykonujce loty na wysokociach konturowych i NOE, wykorzystuj maskujce waciwoci terenu nawet na wikszych odlegociach dla maskowania ruchu lotnictwa w pobliu silnych zgrupowa obrony powietrznej. Ukrycia s szczeglnie wane w rodowisku walki na tyach. Wraliwe na uderzenia tyowe obszary zabezpieczajce dowodzenie, kontrol i komunikacj /C3/ oraz wspierajce jednostki musz by chronione przed obserwacja przeciwnika z powietrza i ziemi. Ukrycia moliwe do wykorzystania przez desanty powietrzne / airborn/ , siy atakujce z powietrza, partyzantw, terrorystw oraz siy specjalnego przeznaczenia i agentw - ktre mog dziaa na obszarach tyowych rwnie rozwaane s w pierwszej kolejnoci. Ukrycia s take gwnym przedmiotem rozwaa dla zapewnienia bezpieczestwa obszarw tyowych, kontrwywiadu /kontrrozpoznania/ /CI/, i dziaa mylcych. Osona moe by rozwaana przy zaoeniu obrony przed przeciwnikiem systemw broni dalekiego zasigu, ich wpyw na bezpieczestwo misji przeciwnika oraz ich ochrona skaniaj siy zbrojne przeciwnika do dziaania na obszary tyowe. Zamknite przykrycia maskujce umoliwiaj ukrycie przed obserwacj powietrzn i z wyniosoci terenowych. Latem i w okresie deszczowym oraz zim i o suchej porze opisy / overlays/ tych przykry / sklepie/ porwnuj ich wzrost w maksymalnym i minimalnym stadium. Schemat 4-7 pokazuje przykady opisw / overlays/ zamknitych przykry maskujcych latem i zim.

28

SCHEMAT 4-7: UKRYCIA PRZED WYKRYCIEM Z POWIETRZA CANOPY CLOSURE - zamknite przykrycia /sklepienia/ maskujce SUMMER - lato WINTER - zima

PRZESZKODY Przeszkody s naturalnymi i sztucznymi waciwociami terenu, ktre zatrzymuj, dezorganizuj lub powoduj zmian kierunku ruchu wojsk. Wpyw przeszkd na manewrowo czyni z nich wany przedmiot rozwaa w czasie analiz terenu. Analityk musi okreli, gdzie znajduj si przeszkody w ruchu naziemnym i powietrznym oraz jaki wpyw na cao operacji /dziaa/ bdzie miao ich usuwanie, pokonanie lub obejcie. Musi on take okreli jak przeszkody wpyn na system broni obrony powietrznej oraz na rozmieszczenie jednostek zabezpieczenia dziaa bojowych i CSS /jednostki rodzajw wojsk wspierajce dziaania bojowe/. Rwnie w pierwszej kolejnoci rozwaa w czasie analizowania przeszkd terenowych znajduje si wpyw pogody na moliwoci manewru /ruchu/ po bezdroach /glebie, ziemi/.

29

TEREN KLUCZOWY Teren kluczowy to jakakolwiek cecha obszaru powodujca, e jego zdobycie lub utrzymanie nad nim kontroli daje wyran przewag taktyczn. Teren kluczowy jest zaleny od szczebla ktrego dotyczy, zadania, przeciwnika i sytuacji. Kady teren, ktry powiksza lub obnia zdolno do uzyskania panowania w walce /inicjatywy i przewagi/ - zarwno przez siy zbrojne zaprzyjanione jak i przeciwnika - moe by terenem kluczowym. To samo odnosi si do terenu, ktry pozwala lub ogranicza manewr. Przykadami kluczowego terenu mog by: mosty, rejony przepraw /brody/, przewyszenia terenowe, punkty blokowania /tumienia, osaczenia, duszenia/, skrzyowania drg, punkty kontrolne umoliwiajce przegld /lustracj/ sytuacji. Teren kluczowy, ktry ma niezwyky wpyw na wykonanie zadania moe by wyznaczony jako teren decydujcy. Realizacja zadania zwykle jest uzaleniona od zajcia lub kontroli terenu decydujcego. Podczas operacji przeciwpowstaczych /COIN/ na tyach miejsce dyslokacji logistyki potencjalnych przyjaci /wojsk zaprzyjanionych/ i powstacw, ludno /zaludnienie/, sprawy cywilno-wojskowe, bezpieczestwo i dziaania psychologiczne /PSYOP/ mog decydowa co jest terenem kluczowym. Teren kluczowy w tych operacjach /dziaaniach/ moe zawiera miejsca skadw logistycznych i bazy transportowe, rejony zurbanizowane, obszary gdzie ludno sprzyja dziaaniom zaprzyjanionych lub przeciwnika oraz drogi ewakuacji. POWIETRZNE I NAZIEMNE DROGI /TRASY/ PODEJCIA/ Powietrzne i naziemne drogi podejcia to trasy, ktrymi wojska mog osign kluczowy teren lub cel. Drogi podejcia s oceniane wedug nastpujcych kryteriw: manewr rodkami wsparcia, dostp do terenu kluczowego i ssiednich drg podejcia, stopie skanalizowania,

30

ukrycie i osona, obserwacja i FofF, przeszkody. Korytarze ruchu powietrznego i naziemnego stanowi czci skadowe drg podejcia. Korytarze ruchu to obszary wewntrz drg podejcia umoliwiajce ruch i manewr. Pozwalaj one siom zbrojnym zaprzyjanionych i przeciwnika posuwa si naprzd lub wycofywa w ustalonym ugrupowaniu oraz wykorzysta zasady zmasowania, pdu, uderzenia i prdkoci. Naziemne drogi podejcia powinny by wystarczajco szerokie i zawiera korytarze ruchu wystarczajce do wsparcia szybkiego ruchu i manewru wojsk wzdu caej ich trasy. Przeszkody powinny by moliwe do ominicia lub pokonania w rozsdnych granicach czasowych bez wikszej pomocy specjalistycznej. Ukrycie i osona w rejonie drg jest wane szczeglnie dla tych wojsk, ktre nie maj przewagi powietrznej. Powietrzne drogi podejcia i korytarze ruchu powietrznego stwarzaj warunki do zastosowania czujnikw penetrujcych przestrze powietrzn, lotnictwa atakujcego i wojsk przerzucanych drog powietrzn. Dobra trasa podejcia zwiksza ywotno lotnictwa i skuteczno raenia broni pokadowej, gdy wykorzystana jest w tym celu prdko i impet uderzenia. Rodzaj terenu w przyjaznym AO decyduje o powietrznych korytarzach ruchu, przez ktre atakujce lotnictwo musi wchodzi i opuszcza pole bitwy. Poprzez analizowanie terenu celem okrelenia potencjalnych obszarw zainteresowania planistw przeciwnika, ale takich obszarw ktrych obraz zaciemnia przeciwnikowi teren, dowdca ma moliwo rozmieszczenia rodkw obrony powietrznej w sposb uniemoliwiajcy rekonesans czy te skuteczny atak lotnictwa przeciwnika wykonujcego zadania w tym obszarze. Tyowe powietrzne drogi podejcia s analizowane pod wzgldem ich moliwoci wsparcia szybkiego przeniesienia elementw zagroenia na tyach na obszar bitwy oraz ich moliwoci utrzymywania szybkiego wsparcia pierwszych rzutw przez zaprzyjanione elementy na obszarach tyowych. Rwnie w pierwszej kolejnoci rozwaane s drogi podejcia i korytarze ruchu umoliwiajce przeciwnikowi szybki manewr na tyy zaprzyjanionych. Analizujc te drogi dowdca obszaru tyowego moe sprawnie rozmieci swoje elementy ugrupowania, w taki sposb aby dostarczay najbardziej efektywnego wsparcia przy jednoczesnym zapewnieniu maksymalnie moliwego zabezpieczenia przed moliwym napadem przeciwnika.

31

Drogi podejcia i korytarze ruchu s niezbdne dla procesu IPB. Stanowi one podstaw do scalania /integrowania/ przeciwnika, pogody i terenu. Nakrelaj obszary w ktrych prawdopodobne jest wystpienie przewidywanych dziaa przeciwnika i dyktuj trasy z ktrych musz korzysta atakujce siy aby osign swoje blisze /pocztkowe/, nastpne i kocowe zadania /cele/. Opis /zobrazowanie/ drg podejcia nie koczy si na przedniej linii wasnych wojsk /FLOT/ lub linii stycznoci. Drogi podejcia s przewidywane poprzez rejon bitwy do znanych lub oczekiwanych celi. Schemat 4-8 przedstawia doktrynaln gboko Sowieckich celi taktycznych. Kolor w ktrym malowane /opisywane/ s drogi podejcia uzaleniony jest od typu operacji /dziaa/. W czasie operacji obronnych zaprzyjanionych drogi podejcia i korytarze ruchu, ktre przeciwnik mgby wykorzysta do ataku bd gwnym przedmiotem rozwaa. W takiej sytuacji drogi podejcia i korytarze ruchu bd malowane na czerwono, z priorytetem od najbardziej do najmniej prawdopodobnych i analizowane poprzez okrelenie najwikszych si przeciwnika, ktre zgodnie z jego doktryn mog wspiera dziaanie. W czasie operacji zaczepnych zaprzyjanionych, o natarcia zaprzyjanionych staje si najwaniejsza. Osie natarcia maluje si na niebiesko, z priorytetem od najbardziej do najmniej nadajcych si do wspierania ataku. Kierunki /drogi/ kontratakw, korytarze i osie s malowane albo na czerwono, albo na niebiesko w zalenoci od tego czy wspieraj one dziaania przeciwnika czy zaprzyjanionych. ROZWIJANIE BAZY DANYCH O TERENIE Wymagania /potrzeby/ wynike z bada terenu s porwnywane z baz danych o terenie celem wykrycia luk informacyjnych. Pierwotnymi rdami informacji dla bazy danych s overlays /opisy, folie/ podstawowych danych z analiz terenowych przygotowane przez DMA. Jeli te overlays nie s osigalne, zespoy terenowe mog postara si o nie lub wykona je wykorzystujc dostpne rda informacji. Oprcz standartowych map topograficznych pokrywajcych AO i AI mog by uruchamiane /zatrudniane/ nastpujce rda informacji: Aktualna ocena z rozpoznania i analizy AO z wyszych dowdztw; Aktualne zdjcia;

32

SCHEMAT 4-8: MOLIWA HIERARCHIA ZADA /CELW/ TAKTYCZNYCH SOWIECKIEJ DYWIZJI ATAKUJCEJ NA BRONICEGO SI PRZECIWNIKA

MOLIWA GBOKO ZADANIA LUB ZADANIE KOCOWE

DYWIZYJNE ZADANIE /CEL/ NASTPNE

PUKOWE ZADANIA NASTPNE --------------------DYWIZYJNE ZADANIE BLISZE

ZADANIA BATALIONW ---------------------PUKOWE ZADANIA BLISZE

GBOKO ZADA
JEDNOSTKA Dywizja Puk Batalion BLISZE NASTPNE tyy batalionu prze- tyy brygady przeciwnika ciwnika przedni skraj obro- tyy batalionu przeny batalionu przeciwnika ciwnika plutonowe i kompa- kierunek dalszego nijne punkty oporu natarcia przeciwnika na przednim skraju KOCOWE tyy dywizji przeciwnika

33

Specjalne studia terenowe i produkty /wyniki bada/ przygotowane przez agencje amerykaskie lub kraju-gospodarza. Zawieraj one specjalne mapy, wykresy oraz wojskowo-geograficzne meldunki informacyjne i cyfrowe /digital/ dane topograficzne; Realizowany rekonesans terenu. Rozwijanie bazy danych o terenie wymaga znacznego czasu i informacji. Jeeli nie istnieje baza danych DMA, sekcja terenowa musi mie dostp do danych z rozpoznania i opisw /obrazw, szkicw. Informacje te mog by niekompletne i wymaga uzupenienia. Sekcja terenowa jest przygotowana do zbierania: danych o drogach, liniach kolejowych i mostach; danych o gruntach i konfiguracji powierzchni; danych o rolinnoci; danych hydrograficznych. OVERLAYS /OLEATY, FOLIE/ CZYNNIKW TERENOWYCH Analizy militarnych aspektw terenu dokonuje si gwnie przez przygotowanie i analiz overlays pokrycia terenu. Uzupeniaj one informacje zawarte na standartowych mapach topograficznych. Overlays opisuj nastpujce elementy terenu, ktrych nie ma na mapach wojskowych, a mog by przygotowane: odstpy midzy drzewami i wymiary pni drzew, ktre utrudniaj ruch pojazdw koowych i gsienicowych; szeroko, gboko, prdko prdu, wysoko brzegw oraz ukad dolin rzek dla okrelenia przepraw i brodw; wysoko pokrycia terenu oraz zwarto rolinnoci, ktra stwarza warunki do maskowania przed obserwacj oraz ukrycia si przed ogniem; charakterystyka gruntw i gleb ograniczajcych mobilno; wysoko rolinnoci i budynkw w obszarach zabudowanych, ograniczajcych lub zakcajcych poziom i pionow lini obserwacji /LOS - line of sight/; naturalne lub sztuczne zmiany w terenie, ktre powstay od czasu gdy dostpne mapy byy drukowane /rozwj terenw zurbanizowanych, nowe drogi i linie kolejowe, nowo wyrose lasy i wycinki lene/; pochylenie terenu oraz inne warunki powierzchniowe ograniczajce ruch na przeaj;

34

nierwnoci powierzchni i pokrycia /rzeba danego terenu/. DMA / dosownie - Obronna Agencja Map, odpowiednik Kartograficznej Agencji Wojskowej/ wytwarza materiay dotyczce pokrycia terenu, ktre bd wspiera sekcje terenowe /topograficzne/ w analizie terenu. Przyszociowe zautomatyzowane systemy ogranicz znacznie czas potrzebny przy stosowaniu obecnych rcznych metod. Sekcja terenowa /topograficzna/ moe da tych danych bezporednio z DMA lub przez inynieryjny batalion topograficzny w EAC. Bezporednie proby do DMA powinny by przesyane na nastpujcy adres: HQ, DEFENSE MAPPING AGENCY .................................. Mog by rwnie opracowywane dodatkowe overlays, uwzgldniajce takie czynniki jak: Gboko brodw, obecna prdko i wysoko brzegu oraz kt nachylenia i skad podoa. Wikszo ciarwek moe brodzi na gbokoci od 70 do 90 cm; wikszo czogw brodzi na gbokoci od 90 do 140cm. Prdko prdu rzeki powinna by mniejsza ni 1,5 m/s. Brzeg wyszy ni 30,5cm zatrzyma ciarwk, za wyszy ni 90cm zatrzyma czog. Nasypy, way, obnienia, kanay, ktre w powany sposb ograniczaj ruch. Wysoko drzew oraz puap koron drzew ograniczajcy widoczno, gsto drzew i wymiary ograniczajce manewr. Las z drzewami o rednicy od 15 do 20cm jest w stanie zatrzyma czogi. Lasy z drzewami o gruboci 5cm zatrzymaj ciarwki. Odstpy mniejsze ni 50cm midzy drzewami ograniczaj moliwoci manewru. Wpyw sezonowych opadw na gleb oraz spadki terenu i pochyoci. Wymagane do analizy informacje mog by otrzymane z inynieryjnych sekcji topograficznych lub uzyskane za pomoc fotografii oraz rozpoznania inynieryjnego, gdy dany obszar jest dostpny. Po opracowaniu overlays danego terenu integrowane s z nimi dane meteorologiczne. Schematy od 4-9 do 4-11 przedstawiaj overlays pokrycia terenu w obszarach zabudowanych, sie wodn, pochylenie terenu, rolinno oraz sie drg /LOC lines of comunications/. Analizujc tereny zabudowane, LOC , sie wodn analityk potrafi okreli gdzie mog by umiejscowione potencjalne drogi podejcia, drogi manewru oraz gwne drogi dowozu zaopatrzenia. /Schemat 4-9/.

35

SCHEMAT 4-9: TERENY ZABUDOWANE, SIE DRG, SIE WD I PODMOKE TERENY

Jeli dodatkowo podane s rodzaje gleby oraz nachylenie terenu analizujcy bdzie w stanie okreli, e niektre potencjalne drogi podejcia i manewru bd nieprzydatne dla ruchu. /Schemat 4-10/. Ostatecznie, analizujcy czy overlays pokrycia rolinnego terenu z innymi overlays czynnikw terenowych /schemat 4-11/ aby okreli obszary, gdzie rolinno utrudni ruch. Rolinno nie powinna sugerowa, e ruch przez tereny na ktrych si znajduje jest niemoliwy, ale e naley zweryfikowa przyjmowane rednie prdkoci ruchu /manewru/. Gdy overlays pokrycia terenu s poczone, analizujcy jest w stanie wwczas okreli najszybsze i najkrtsze /najbardziej bezporednie/ drogi podejcia, gdzie znajduj si korytarze manewru oraz drogi dostaw zaopatrzenia oraz gdzie teren i pogoda najbardziej utrudniaj ruch przeciwnika, a co za tym idzie gdzie jego obecno jest mniej prawdopodobna.

36

SCHEMAT 4-10: NACHYLENIE TERENU.

SCHEMAT 4-11: POCZONY OVERLAY CZYNNIKW POGODY; ROLINNO.

TERENOWYCH I

37

ROZWIJANIE OVERLAY /FOLII/ UKADU PRZESZKD TERENOWYCH Po wykonaniu overlays czynnikw terenowych, ich uoeniu i zarejestrowaniu, zapotrzebowanie na podstawowe wiadomoci dziki ktrym zostay one wykonane jest znacznie ograniczone. Istotne cechy terenu s przedstawione na mapach, a nastpnie gbiej poznane w procesie analizy. Zoone overlays przeszkd terenowych zawieraj obraz terenu w warunkach suszy, normalnych oraz w warunkach duych opadw. Opisuj one / overlays/ moliwoci oraz warunki ruchu i manewru w celu analizy moliwych do wykorzystania drg podejcia. Overlay pokrycia terenu integruje wszystkie przeszkody zachowujc ich indywidualny charakter, znacznie upraszczajc dalsze analizy drg podejcia oraz manewru. Przeszkody s pokazane jako obszary zakreskowane. Czyste obszary to te , ktre umoliwiaj manewr. WETM /sekcja meteorologiczna/ oraz topograficzna - pracuj razem aby okreli jak na zoone warunki terenowe wpywa rednia, mokra, czy te sucha aura. Schemat 4-12 przedstawia przykad overlay warunkw terenowych.

SCHEMAT 4-12: POCZONY OVERLAY PRZESZKD. SLOPE - pochyo BUILT - UP AREAS - obszary rozbudowane /rozwinite/ RIVER - rzeka WET - mokry SOIL - gleba, ziemia VEGETATION IMPEDING MOVEMENT - rozwj przeszkadzajcej rolinnoci

38

Przeszkody kanalizuj ruch na przeaj. Intensywne opady wpyn na przekraczalno terenu, jego nachylenie, gboko i szeroko rzek oraz ich dno, prdko nurtu, a take widoczno. Niebo zakryte chmurami wyduy proces osuszania terenu. Przeszkody ktre w normalnych warunkach obniaj tempo dziaania mog sta si nieprzekraczalne ze wzgldu na warunki atmosferyczne - wymuszajc zmiany zarwno w dziaaniach /operacjach/ wasnych jak i przeciwnika. Overlays warunkw terenowych powinny by opracowane w taki sposb aby odzwierciedlay pogod normaln dla danej pory roku wraz z jej wariantami. Wzorzec /matryca/ analiz pogody jest wartociowym narzdziem pomocnym w referowaniu przewidywanych warunkw pogodowych w dziaaniach bojowych. SWO /oficerowie suby meteorologicznej/ oraz ich sekcje meteorologiczne stosuj matryce /wzorce/ warunkw pogodowych do precyzowania, ktre elementy /parametry/ pogody wpyn na planowanie dziaa /operacji/, planowanie obszarw tych dziaa oraz uycia specyficznych rodzajw broni. Kady z tych elementw /parametrw/ jest oceniany przez rne krytyczne, progowe wartoci , ktre s okrelone we wzorcu. Prognoza pogody przewiduje kiedy i gdzie warunki atmosferyczne spadn poniej wartoci krytycznych. Wyniki tego przewidywania stanowi podstaw dla analitykw dla okrelenia jak negatywnie wpyn niedogodne warunki atmosferyczne na kad faz planowanych dziaa wojsk wasnych oraz oczekiwane przeciwdziaanie przeciwnika. Prognozy meteorologiczne wykorzystuje si do dostarczania tych informacji w czasie walki /bitwy/. Jednake przed bitw jest czas aby przygotowa dane przedstawiajce rednie warunki klimatyczne w kontekcie historycznym - wiedzy o klimacie. Wykorzystujc te dane oparte na wiedzy /nauce/ o klimacie sekcje analiz okrelaj specyficzne okresy, w ktrych wystpuj takie czynniki jak: ukad przeszkd zwizany z such gleb /susza/; przeszkody tworzone przez mokr gleb /opady itp./; ukad przeszkd zwizany z mokr gleb. Schematy od 4-13 do 4-15 przedstawiaj przykadowe overlays terenu dla kadego okresu. Overlays /folie/ ukadu przeszkd terenowych stanowi podstaw do okrelania ldowych drg podejcia oraz kierunkw manewru. Po okreleniu gdzie teren najbardziej umoliwia manewr zarwno zaprzyjanionych jak i przeciwnika, analityk

39

moe skoncentrowa si na tych obszarach i okreli ich pojemno /gboko i szeroko/ oraz jaki zwizek taktyczny /pododdzia/ moe si tam rozwin. Drogi podejcia zawieraj zwykle w sobie kierunki manewru. Powinny one dostarczy odpowiedniej przestrzeni umoliwiajcej ruch i manewr si, ktrych dotycz prowadzone analizy. Korytarze /kierunki/ dogodne dla ruchu stanowi element drg podejcia i s zwykle rozpatrywane jako obszary, gdzie ruch pododdziaw /oddziaw, ZT/ jest kanalizowany, lub ich moliwoci manewru s ograniczone. Wane jest aby pamita, e drogi podejcia reprezentuj oglne drogi ruchu do celu /obiektu dziaania/, podczas gdy korytarze ruchu przedstawiaj obszary, gdzie wojska musz manewrowa aby omija przeszkody. W normalnych warunkach drogi podejcia s analizowane w odniesieniu do si puku i wyej. Korytarze ruchu rozwaa si w odniesieniu do szczebla puku i pododdziaw. Wzorce drg podejcia i korytarzy ruchu przedstawione na schemacie 4-16 kataloguj wymagania do ich okrelania. Overlays warunkw terenowych zwykle odsaniaj jeden lub wicej korytarzy dogodnych dla ruchu. Jeli puk przeciwnika posuwa si do przodu wzdu osobnego kierunku, to kada dywizyjna droga podejcia powinna zawiera pukowe kierunki dziaania. Drogi podejcia i kierunki dziaania zaczynaj si od rejonw koncentracji przeciwnika lub podstaw wyjciowych wojsk wasnych , bd te od linii stycznoci i rozcigaj si do celw ich dziaania. Lotnictwo - podobnie jak wojska ldowe - uywa drg podejcia oraz korytarzy przelotw. migowce - bezporednio wspierajce wojska ldowe - maj inne wymagania ni samoloty - latajce na wysokim puapie. Niski puap oraz zaleno od terenu dla ukrycia swojego dziaania powoduj, e drogi manewru migowcw bd zblione do tych jakie maj wojska ldowe. Z kolei samoloty bd wykorzystywa drogi podejcia niekoniecznie zalene od terenu. Powietrzne drogi podejcia bd prawdopodobnie otwierane przez kombinowane powietrzne i ldowe uderzenia na radary oraz systemy obrony powietrznej przeciwnika, a take na lotniska - przy wsparciu myliwcw. Ataki te bd realizowane najbardziej dostpnymi, bezporednimi trasami. Samolot znajdujcy si w obszarze oglnego zainteresowania przeciwnika lub zagroony przez obron powietrzn bronic konkretnego celu - musi obniy lot do niszej wysokoci podejcia, aby maksymalnie zwikszy moliwo przetrwania. Powietrzne drogi podejcia do celu opisuj wpyw terenu, tak aby samoloty mogy unikn przedwczesnego ujawnienia swojego dziaania i osi-

40

gny optymaln pozycj do ataku z punktu widzenia ich rodkw raenia, przy jednoczesnym zapewnieniu maksymalnych warunkw przetrwania samolotu. Po okreleniu maksymalnie bezpiecznych drg przelotu samoloty prowadz bombardowanie oraz wykonuj zadania izolacji pola walki w celu wsparcia wykonania zada strategicznych i operacyjnych. Analityk powinien wyselekcjonowa alternatywne i gwne drogi podejcia, przy czym nie powinna wzbudza jego niepokoju moliwo ich czciowego zachodzenia na siebie. Pamitaj; najblisza, bezporednia droga do celu jest zwykle najlepsza.

SCHEMAT 4-13: POCZONY OVERLAY PRZESZKD - SUCHA GLEBA, /ZIEMIA/. SLOPE - pochyo BUILT - UP AREAS - obszary rozbudowane /rozwinite/ RIVER - rzeka DRY - suchy SOIL - gleba, ziemia VEGETATION IMPEDING MOVEMENT - rozwj przeszkadzajcej rolinnoci

41

SCHEMAT 4-14: PRZESZKODY KREOWANE PRZEZ MOKRE GLEBY. 8 - piaski gliniaste lub wirowo - gliniaste 9 - osady /mu/, piaszczyste osady, wirowe osady 10 - chude gliny, gliny piaszczyste, gliny wirowe 11 - tuste gliny SLOW - GO - ograniczenie prdkoci

SCHEMAT 4-15: POCZONY OVERLAY PRZESZKD - MOKRA GLEBA SLOPE - pochyo BUILT - UP AREAS - obszary rozbudowane /rozwinite/ RIVER - rzeka WET - mokry SOIL - gleba, ziemia VEGETATION IMPEDING MOVEMENT - rozwj przeszkadzajcej rolinnoci

42

SCHEMAT 4-16: WZORCE DRG PODEJCIA I KORYTARZE RUCHU. SZCZEBEL ZAPRZYJANIONYCH korpus dywizja brygada DROGA PODEJCIA armia / dywizja dywizja / puk / brygada dywizja / puk / brygada KORYTARZ RUCHU puk / brygada / batalion puk / brygada / batalion / kompania batalion / kompania

ANALIZY LINII OBSERWACJI /CELOWANIA, OSI OPTYCZNEJ/ Podczas analizy terenu i pogody sekcja topograficzna jest w stanie okreli moliwoci: prowadzenia ognia obserwowanego dla broni, cznoci wzrokowej, objcia obserwacj celu, zbierania wiadomoci oraz moliwoci systemw rozpoznawczosprawozdawczych. rodki walki strzelajce na wprost, takie jak: przeciwpancerne pociski kierowane, samobiene dziaa przeciwlotnicze, armaty czogowe - wymagaj dobrego pola ostrzau dla nawizania efektywnej walki z przeciwnikiem. rodki cznoci o modulowanej czstotliwoci, wysunici obserwatorzy artyleryjscy, oficerowie wysunitych punktw naprowadzania samolotw, radary do okrelania i podawania celw oraz systemy wczesnego ostrzegania wymagaj optycznej lub elektronicznej linii obserwacji celu. Analizy linii obserwacji pomagaj okreli obszary zaangaowania /zainteresowania/, wykry, ale take ukry wraliwe na atak obszary oraz okreli gdzie znajduj si najbardziej prawdopodobne drogi przelotu na maych wysokociach. W czasie analiz linii obserwacji optycznej oraz elektronicznej wykorzystywane s overlays terenu i pogody. Rozwaane s nastpujce czynniki terenowe: wysoko terenu /n.p.m./; wysoko drzew i rolinnoci; wysoko budynkw w obszarze zabudowanym; zwarto, szczelno rolinnoci w jej penym wzrocie; cechy terenu poniej jego poziomu, jak np. wwozy, ktre nie s jasno widoczne z powodu odstpw w konturze; oddziaywanie pogody, jak mga czy te opady, ktre moe ograniczy moliwoci prowadzenia obserwacji;

43

dymy - wasne lub przeciwnika i inne ograniczenia; czujniki - wasne i przeciwnika. Oddziaywanie sezonowych zmian i ich wpyw na linie obserwacji powinny by atwo zauwaalne. Zimowa szata rolinna znacznie odmienia zasig widocznoci w stosunku do rozkwitu rolinnoci latem. Ograniczenia standartowych map mog zosta pokonane przez analiz w wyobrani oraz rekonesans naziemny. Analitycy pracujcy droga wyobrani oraz topografowie s przygotowywani do analiz linii obserwacji. Systemy broni strzelajce na wprost wymagaj horyzontalnej lub bezporedniej linii obserwacji. Analiza linii obserwacji powinna przede wszystkim zawiera przygotowanie poziomej linii obserwacji. Przebieg poziomej linii obserwacji okrela poziom /horyzontalna/ widoczno /pole raenia/ przynajmniej ponad maksymalny skuteczny zasig podstawowych rodkw walki strzelajcych na wprost. Jako minimum analityk musi posiada dane o pooeniu stanowiska ogniowego /punktu umiejscowienia/ oraz o wzniesieniach aby mg przeprowadzi analiz. Spjrz na schemat 4-6 aby zobaczy przykad zasigu widocznoci w terenie. Maskowanie terenu stwarza warunki do ukrycia przed bezporedni, poziom optyczn czy te elektroniczn obserwacj z charakterystycznych punktw terenowych. Warunki maskowania s szczeglnie istotne ze wzgldu na rozmieszczanie naziemnych radarw nadzoru obszaru i wykrywania celw oraz wykorzystanie dysponujcych radarami systemw broni i wojsk obrony powietrznej. Schemat 4-17 przedstawia uproszczony przykad warunkw maskowania terenu. Maksymalny zasig niewspomaganych /niewzmacnianych/ rodkw walki strzelajcych na wprost wynosi 4000m. Radzieckie kierowane pociski przeciwpancerne: AT5 i AT-8 maj maksymalny skuteczny zasig okoo 4000m, podczas gdy 125mm armata czogw T-64, T-72, T-80 posiada maksymalny skuteczny zasig okoo 2100m. Rozpatrujc bro mniejszego kalibru - seria 7,62mm karabinw maszynowych Kaasznikowa posiada maksymalny skuteczny zasig - 800m. danie od topografw analiz terenu wymaga wczeniejszego okrelenia parametrw zasigu potrzebnych do ich realizacji. Podczas gdy systemy naziemne wymagaj poziomej linii obserwacji, to systemy powietrzne, pokadowe wymagaj skonej i pionowej linii obserwacji. Jest to szczeglnie wane dla migowcw szturmowych, ktre opieraj si na linii obserwacji midzy migowcem, a celem. Samoloty uywajce podwieszanych systemw broni i stosujce technik ataku z tzw. grki wymagaj dokadnej linii obserwacji i danych o pozycji.

44

Pokadowe systemy rozpoznawczo-nadzorujce i zbierania danych, jak np. SLAR - pokadowa stacja radiolokacyjna obserwacji bocznej, rwnie wymagaj dokadnej linii obserwacji. Analiza skonej i pionowej linii obserwacji z punktu widzenia obrony przeciwlotniczej przeciwnika oraz objcia obserwacj celw pomaga ustali najbardziej dogodne drogi podejcia do przeciwnika oraz kierunki wejcia w jego przestrze powietrzn.

SCHEMAT 4-17: HORYZONTALNA LINIA OBSERWACJI. VANTAGE LINE - linia korzystnych pozycji

45

Radia o modulowanej czstotliwoci opieraj si na bezporedniej linii obserwacji. Ich sygna moe by znacznie tumiony przez obiekty terenowe oraz z pogod. Teren moe rwnie ogranicza emisj innych rodkw jak np. sygnay stacji radiolokacyjnych nadzorujcych i wykrywajcych cele. Pododdziay radiolokacyjne wykrywania celw zwykle do swojego rozmieszczenia poszukuj wzniesie, ktre daj moliwo niezakconego wgldu w teren. Teren i pogoda ma rwnie wpyw na elektroniczne nadajniki do zaguszania odbiornikw, ktre wymagaj elektronicznej linii obserwacji do celu ktry zaguszaj. Wikszo obszarw nie oferuje nieograniczonych moliwoci uycia systemw cznoci i innych, take systemw elektrooptycznych jak lasery. Specyficzne cechy danego obszaru wpywaj te na rozpoznawcze systemy namierzania i oznaczania celi. Overlay z potencjalnymi stanowiskami pracy rodkw walki radioelektronicznej moe by przygotowana z pomoc personelu cznoci oraz WRE. Potencjalne stanowiska pracy s nastpnie porwnywane, aby wybra te najdogodniejsze. Informacje o kierunkach linii /osi/ radiowych s rwnie podstaw dla dziaa elektronicznych majcych wprowadzi przeciwnika w bd, poniewa wymagaj one wiedzy o tym gdzie przeciwnik prawdopodobnie rozmieci elektroniczne linie /osie/ rodkw zakcajcych sygnay wojsk zaprzyjanionych. Oficer cznoci szczebla korpusu i dywizji potrafi pomc okreli wpyw terenu na utrzymanie cznoci i systemy WRE zarwno zaprzyjanionych, jak i przeciwnika. Oficer rozpoznania i WRE rwnie potrafi wspomaga go w tym wysiku. ANALIZA DRG PODEJCIA Analiza drg podejcia jest procesem, w ktrym okrelane s najlepsze z nich dla zaprzyjanionych i przeciwnika pod wzgldem moliwoci wsparcia i wykorzystania ich potencjau bojowego. Wynikiem przeprowadzonej analizy nie jest okrelenie ktre z drg podejcia nie bd wykorzystane. W dziaaniach obronnych okrela si ktre drogi s najlepsze dla wsparcia i wykorzystania potencjau bojowego przeciwnika. W czasie dziaa ofensywnych zaprzyjanionych S-2 lub G-2 po przeprowadzonej analizie rekomenduje najlepsze drogi osignicia celu. Powietrzne drogi podejcia dostarczaj lotnictwu, pododdziaom powietrzno-desantowym oraz powietrznoszturmowym danych o najbliszych /bezporednich/ drogach przelotu do celu lub

46

obiektu dziaania. Znw, w wyniku przeprowadzonej analizy okrela si ktre drogi najlepiej pozwalaj wykorzysta /wspieraj/ potencja bojowy zaprzyjanionych i przeciwnika. Bez wzgldu na typ dziaa /operacji/ powietrzne drogi podejcia s rwnie analizowane pod wzgldem rozmieszczenia systemw broni przeciwlotniczej oraz radarw. Najlepsze powietrzne drogi podejcia pozwalaj na manewr oraz dostarczaj lotnictwu terenowe warunki maskowania przed obron przeciwlotnicz przeciwnika. Termin korytarz powietrzny stosowany jest do opisania sposobu wykorzystania sowieckiego lotnictwa skrzydowego. Najlepiej jest on opisany jako cieka wytworzona przez ogie strefowy pociskw ziemia-powietrze obrony powietrznej, aby stworzy samolotowi warunki bezpiecznego przelotu. Korytarze powietrzne nie rozcigaj si od baz powietrznych przeciwnika w kierunku celu, tak jak drogi podejcia. Korytarz powietrzny ustanowiony jest przez zintegrowane ataki powietrzne, ldowe oraz taktyczne pociski ziemia-ziemia na nasze systemy ziemia-powietrze. Samolot wyznacza bdzie korytarz w obrbie systemu drg podejcia, wszdzie tam gdzie moliwe bdzie zwikszenie moliwoci /prawdopodobiestwa/ jego przetrwania. Jednak nie wszystkie drogi podejcia nadawa si bd do tworzenia korytarzy powietrznych. Szczeglnie wana jest analiza drg podejcia i korytarzy ruchu w obszarze powietrznym w pobliu potencjalnych celw dziaania. Stworzony przymus narzucony przez teren, widoczno oraz typ celu, a take typ atakujcego samolotu daje moliwo okrelenia prawdopodobnej drogi podejcia do celu. Z kolei okrelenie najbardziej prawdopodobnej drogi podejcia do celu umoliwia dowdcy podjcie decyzji dotyczcych umiejscowienia w terenie broni obrony powietrznej, okrelenie sposobu jej uycia oraz taktyki dziaania. Po okreleniu powietrznych i naziemnych drg podejcia przygotowywane s overlays przedstawiajce wszystkie drogi podejcia i kierunki /korytarze/ manewru w obrbie kadej z drg. Korytarze manewru s podsystemami drg podejcia i s opisywane rwnoczenie z nimi. Cho naziemne i powietrzne drogi podejcia mog by przedstawione na tej samej folii / overlay/, w wikszoci przypadkw lepiej jest przygotowa osobne overlays dla kadego typu drg. Jeeli warianty sezonowe i pogodowe maj znaczcy wpyw na drogi podejcia, powinny zosta przygotowane osobne overlays dla kadej pory roku lub wariantu pogody. Schemat 4-18 przedstawia uproszczony przykad, overlay, drg podejcia.

47

SCHEMAT 4-18: . UPROSZCZONY PODEJCIA.

PRZYKAD -

OVERLAY -

DRG

ZMODYFIKOWANA OVERLAY /FOLIA/ UKADU PRZESZKD TERENOWYCH /MCOO/ Zmodyfikowana overlay /folia/ powizanych przeszkd jest podstawowym produktem fazy oceny obszaru, analizy terenu oraz warunkw meteorologicznych w procesie rozpoznawczego przygotowania pola walki /IPB/. Jest ona graficzn analiz terenu na ktrej opieraj si wszystkie inne produkty IPB. MCOO - jako podstawowy dokument graficzny analizy terenu rni si od overlays ukadu przeszkd terenowych tym, e prezentuje zwykle informacje zawarte w overlays ukadu przeszkd terenowych, ale take zawarte w overlays drg podejcia i z graficznych dokumentw operacyjnych /linie rozgraniczenia dla obszaru dziaania i zainteresowania, obiekty,

48

stanowiska bojowe/. MCOO opisuje te teren kluczowy oraz znane i potencjalne obiekty przeciwnika. MCOO jest jednym z dwch szablonw czy te overlays, /wraz z szablonem rozstrzygnicia wsparcia = planem wsparcia/, ktre s przygotowywane zawsze dla kadego szczebla dowodzenia. Na wyszych szczeblach, gdzie proces IPB jest bardziej formalny, wykonane przez topografw szczegowe overlays zawierajce przeszkody terenowe i drogi podejcia mog by czone i modyfikowane dla wykonania podstaw MCOO. Na szczeblach dowodzenia, gdzie proces IPB jest mniej formalny MCOO jest zwykle przygotowywana na pojedynczej folii /kalce/ przez organiczny personel rozpoznania. Rzeczywisty stopie szczegowoci MCOO zaley od szczebla na ktrym jest ten dokument przygotowywany. MCOO przygotowywane w celu wsparcia batalionu, lub zgrupowania bojowego w sile batalionu, bdzie zwykle mniej szczegowe ni MCOO przygotowywane dla wsparcia wyszego szczebla. MCOO zaley szczeglnie jak si wydaje- od wymaga danego zadania, typu oddziau /pododdziau/ przygotowujcego MCOO oraz co najwaniejsze - od wskazwek /wytycznych/ dowdcy. Jednake, podobnie jak wszystkie wzorce lub overlays, MCOO jako minimum bdzie zawiera: znaki rejestrujce /koordynaty/, okrelenie stopnia tajnoci, dane tytuowe oraz legend. Koordynaty /znaki rejestrujce/ S one umieszczane zarwno w prawym-grnym i lewym-dolnym, lub prawymdolnym i lewym-grnym rogu folii lub kalki. Su one do wyrwnania folii / overlays/ oraz do zapewnienia jej waciwego umiejscowienia na mapie w wypadku gdy folia jest ruszana bd te przekazywana dla innego dowdztwa /oddziau, pododdziau/. Wszystkie overlays dla danego dziaania powinny w miar moliwoci uywa tych samych koordynatw. Stopie tajnoci Wszystkie gryfy tajnoci MCOO umieszczane s na grze oraz na dole w centrum folii, zwykle duymi czarnymi literami. Generalnie - MCOO nie bdzie otrzymywa wyszego gryfu tajnoci ni SECRET - TAJNE oraz nigdy nie otrzyma wyszego gryfu tajnoci ni OPORD /rozkaz operacyjny/ lub plan do ktrego wsparcia suy. Dane tytuowe

49

Uywane s do zidentyfikowania overlays /folii/, mapy ktrej dana folia odpowiada oraz osoby lub sztabu ktry j przygotowa. Dane umieszczane s zwykle w prawym dolnym rogu overlay i zawieraj: tytu overlays /MCOO zatytuowana jest MCOO lub Modified Combinet Obstacles Overlay/; nazwa arkusza mapy /map/; numer arkusza mapy /map/; serie mapy; skale mapy; linia Przygotowany przez ... /Prepared by.../ lub Wykona.... Legenda Legenda overlay jest zwykle w innym rogu folii ni dane tytuowe. Legenda zawiera opis wszystkich symboli uytych w MCOO. Jest generaln zasad, e zawiera ona opisy dla: terenu nieprzejezdnego; terenu obniajcego prdko ruchu; obszarw zabudowanych; przeszkd wodnych i rzek; terenu kluczowego / od ktrego zaley trwao obrony, lub na gwnym kierunku natarcia/; przeszkd; drg podejcia i linii /osi/ marszu; korytarzy dogodnych dla ruchu; obiektw /celw dziaania/ wojsk wasnych i przeciwnika. Ponadto, gdy jest to konieczne, legenda moe zawiera objanienia dla uytych symboli opisujcych: obszary skaone; drogi podejcia oraz korytarze przelotu lotnictwa zaprzyjanionych i przeciwnika. Przedmioty przedstawione i uwypuklone w MCOO oparte s na wymogach dowodzenia i mog opisywa: Teren nieprzejezdny - zarwno teren nieprzejezdny jak i obniajcy prdko oparty jest raczej na okreleniu moliwoci manewru si ni samej tylko zdolnoci ruchu przez

50

teren. Termin teren nieprzejezdny nie oznacza, e jest to obszar przez ktry jakikolwiek ruch jest kompletnie niemoliwy. Nie oznacza te, e manewr przez dany obszar jest niewykonalny przez rozwaane siy. Sie drg jest szczeglnym elementem terenu wspierajcym manewr, podczas gdy teren sam w sobie nie wspiera moliwoci manewru. Okrelenie przejezdnoci terenu oparte jest na oszacowaniu nachylenia zboczy, rolinnoci danego obszaru oraz rodzaju si jakie bd w nim manewrowa. To co jest terenem nieprzejezdnym dla pododdziaw czogw i zmechanizowanych moe by przekraczalne dla lekkiej piechoty oraz si partyzanckich. Faktem jest, e taki teren daje siom lekkiej piechoty ukrycie i maskowanie jakie ta piechota potrzebuje. Teren nieprzejezdny jest zwykle przedstawiany na overlays jako obszary zakreskowane na krzy kolorem zielonym lub brzowym. Przyjto, e teren jest rozwaany jako nieprzejezdny, gdy spenia nastpujce warunki: nie umoliwia manewru rozwaanym siom /nachylenie zboczy przekracza 60%, rolinno obszaru jest bardzo bujna/; moe umoliwi manewr tylko przez zastosowanie wielu dodatkowych przedsiwzi, lub przez znaczne odejcie od obowizujcych zasad walki. Teren obniajcy prdko ruchu /tempo/ - podobnie jak teren nieprzejezdny definiowany jest raczej przez moliwo podtrzymania /wsparcia/ manewru ni przez ruchliwo i opiera si na nachyleniu terenu, rolinnoci oraz rodzaju przewidywanych do dziaania w nim si. Teren ten moe zmniejsza tempo lub nawet przerwa manewr. Jest opisywany na overlays przez linie poprzeczne koloru zielonego lub brzowego. Teren jest rozwaany jako obniajcy tempo, gdy pozwala na manewr: z ograniczon prdkoci, z lub bez powodowania odstpstw od zasad walki /teren pagrkowaty, ubogie lub skaliste gleby i grunty, obfita lub umiarkowana szata rolinna/; z relatywnie normaln prdkoci, ale ograniczajcy pniejszy manewr lub kanalizujcy manewrujce siy /przeszkody lub kanalizujce ruch doliny i obnienia/; z drugorzdnymi lub wanymi kolejnymi zmianami doktrynalnych zasad lub przez uycie, ale niekoniecznie, nadzwyczajnych / niecodziennych/ rodkw.

51

Obszar zabudowany - obszar zabudowany o powierzchni ponad 1km2 traktowany jest jako przeszkoda. S one obrysowane i zakreskowane na krzy kolorem czarnym na overlays. Szczeglnie istotna jest analiza i okrelenie aktualnie istniejcych, rzeczywistych granic obszarw zabudowanych, poniewa granice te ulegaj cigemu rozwojowi i rzadkoci bdzie moliwo osignicia w peni aktualnej mapy rozpatrywanego obszaru. Przeszkody wodne i rzeki - rzeki i przeszkody wodne takie jak bagna, jeziora, stawy oraz kanay s pogrubiane / wycigane/ na niebiesko na overlays. Przedmiotem rozwaa powinny rwnie by suche jeziora, ktre mog sta si przeszkodami w okresach ulewnego deszczu oraz rozlewiska ktre mog by sztucznie powodowane przez czowieka. Teren kluczowy /od ktrego zaley trwao obrony/ - jest zwykle oznaczany koem z liter K w rodku. Oznaczenie to jest pokazane jakim wyranym kolorem, lecz innym ni czerwony lub ty. Zalecany jest kolor purpurowy, jako zwykle nie uywany na MCOO, a jednoczenie atwy do odczytania w sabym wietle lub przy zaciemnieniu. Przeszkody - gwne przeszkody takie jak wzy drogowe i linii kolejowych, nabrzea, linie energetyczne oraz przejazdy kolejowe i drogowe s opisane na overlays na czarno. Przeszkody na polu walki, wykonane przez wojska - jak np. rowy przeciwczogowe i pola minowe rwnie s przedstawiane w kolorze czarnym; uywa si znaki pokazane w regulaminie FM 101-5-1. Wszystkie symbole uyte na MCOO s oczywicie objanione w legendzie. Drogi podejcia i linie /osie/ marszu - Drogi podejcia przeciwnika s oznaczane na MCOO na czerwono, a wasne na niebiesko. Drogi podejcia wskazuj rozmiar si jakie mog je wykorzysta /np. dywizja, armia, itp./. S one oparte na regulaminowych normach taktycznych i pokazane co najmniej od linii stycznoci do ostatecznego celu i zorientowane na wskazanie najbardziej prawdopodobnych kierunkw. Jako, e przedstawiaj one oglnie teren przez ktry wojska mog si porusza, linie rozgraniczenia kierunkw mog biec przez teren nieprzejezdny. Korytarze dogodne dla ruchu / mobilnoci/ - s rwnie przedstawiane w kolorze czerwonym dla przeciwnika za w niebieskim w stosunku do wojsk wasnych i okrelaj obszary w ktrych ruch wojsk bdzie kanalizowany lub wojska bd zmuszane do zwenia frontu aby dostosowa si do terenu. Zwykle wskazuje si jakie siy /puk,

52

dywizja, itp./ mog wykorzysta dany korytarz oraz w zalenoci od potrzeb mog zosta wskazane najmniej i najbardziej prawdopodobne korytarze ruchu. Linie ograniczajce korytarze dogodne dla ruchu zwykle nie przecinaj terenu nieprzejezdnego. Obiekty /cele dziaania/ wojsk wasnych i przeciwnika - obiekty dziaania zaprzyjanionych i przeciwnika s przedstawiane na MCOO rwnie w kolorach niebieskim i czerwonym. Mog pokazywa zarwno obszary zada /cel, obiekt dziaania/ jak i kolejne rubiee dziaania, tak jak to jest przedstawione w regulaminie FM 101-5-1. Schemat 4-19 przedstawia uproszczon wersj MCOO.

SCHEMAT 4-19: MCOO.

ANALIZA WARUNKW METEOROLOGICZNYCH

53

Warunki meteorologiczne w obszarze dziaania oraz w obszarze zainteresowania s analizowane w celu okrelenia rezultatw ich wpywu na dziaanie zarwno zaprzyjanionych jak i przeciwnika. Chcc uzyska cakowity obraz /opis/ warunkw meteorologicznych spjrz w FM 34-81. Analizy terenu i pogody s nierozdzielne, poniewa otoczenie taktyczne wymaga aby informacje o pogodzie i terenie byy rozwaane rwnolegle i owocoway jednym zintegrowanym dokumentem. Scalone informacje s nastpnie dostosowywane do doktryny /zasad dziaania/ przeciwnika - w czasie czenia w jedn cao aby stworzy kalk / overlay/ sytuacji. Pogoda ma istotny wpyw zarwno na dziaania zaprzyjanionych jak i przeciwnika. Wpywa na moliwoci manewru, prowadzenia ognia oraz czno kadych si. Okrelajc warunki meteorologiczne dowdca scala informacje o terenie i o pogodzie by wskaza potencjalne drogi manewru. Wydzia /sekcja/ meteorologiczna odpowiada za dostarczanie informacji na temat pogody w obszarze dziaania i w obszarze zainteresowania. Analizuje ona wzajemne oddziaywanie pogody i terenu na operacje taktyczne. Reasumujc - analizy te scalaj dane o pogodzie i terenie oraz overlays pogody i terenu. Schemat 4-20 przedstawia proces analizy warunkw meteorologicznych.

SCHEMAT 4-20: PROCES ANALIZY WARUNKW METEOROLOGICZNYCH.

Rozwinita analiza czynnikw meteorologicznych /pogodowych/

Rozwinita analiza krytycznych wartoci pogody

Rozwinita analiza podstawowych /bazowych/ danych

Rozbudowane overlays czynnikw meteorologicznych

MILITARNE ASPEKTY WARUNKW METEOROLOGICZNYCH

Okrelenie wpywu pogody i terenu na dziaania wojsk

54

Dowdca musi upewni si, e jego sztab rozumie i przeprowadza analiz czynnikw meteorologicznych w procesie planowania taktycznego. Sztab musi zdawa sobie spraw z taktycznego znaczenia warunkw meteorologicznych i ich potencjalnego wpywu na dziaania wojsk. Saba widoczno /mniej ni 3km/ korzystna jest z punktu widzenia moliwoci prowadzenia natarcia oraz wycofania, niekorzystnie natomiast wpywa na moliwoci prowadzenia obrony. Ukrywa ona bowiem koncentracj i manewr nacierajcych wojsk i zwiksza moliwo uzyskania zaskoczenia. Ponadto, przeszkadza w utrzymaniu spjnoci i kontroli oraz redukuje efektywno wykrywania celw oraz moliwoci prowadzenia rozpoznania w czasie obrony. Wady te mog by czciowo usunite przez stosowanie owietlenia, radarw, sprztu noktowizyjnego oraz detektorw dwiku. W okresach gdy ograniczona widoczno jest podana, do miejscowego maskowania mog by uyte dymy i inne czynniki ograniczajce / zaciemniajce/ widoczno. We wszystkich wypadkach zmniejszona lub ograniczona widoczno moe uniemoliwi lub ograniczy / limitowa/ uycie lotnictwa, rozpoznania powietrznego i si powietrzno-desantowych. W operacjach wysadzania /przerzutu/ agentw oraz si specjalnych w duym stopniu wykorzystuje si ograniczon widoczno oraz ciemno dla ukrycia dziaa oraz zmniejszenia efektywnoci ochrony i obrony obszarw tyowych. Efekty oddziaywanie prdkoci /siy/ wiatru zarwno przy ziemi jak i w grnych warstwach atmosfery czyni dogodniejszym dziaanie z wiatrem. Wpywaj one rwnie na sposb uycia broni ABC oraz konwencjonalnej. Silny wiatr negatywnie wpywa na dziaania pod wiatr ze wzgldu na wiejcy na ludzi i sprzt kurz, dym, piasek, deszcz, czy te nieg. Dziaania z wiatrem stwarzaj oglnie lepsz widoczno, a siy mog zosta uyte szybciej i atwiej. Oboki kurzu wytworzone przez poruszajce si pojazdy s mniej uciliwe podczas poruszania si z wiatrem. Silne wiatry ograniczaj operacje /dziaania/ powietrzno-desantowe oraz przeszkadzaj w prowadzeniu dziaa lotnictwa /szczeglnie migowcom/. Wiatr powyej 35 wzw / ~ 65km/h ~ 18m/s / moe spowodowa: urazy onierzy podczas dziaa /operacji/ powietrzno-desantowych, zniszczenie materiaw i rozbicie struktur organizacyjnych, powstawanie faszywych obrazw na radarach, zredukowanie widocznoci przez wiejcy piasek i kurz oraz powodowa inne negatywne czynniki / rumowiska/ na polu walki. Zalenie od warunkw, zasony dymne s na og nieefektywne gdy prdko wiatru jest wiksza ni 10 wzw /~ 18 km/h /. W temperaturze poniej 40F

55

wiatr powoduje marznicie deszczu - co rwnie naley dokadnie rozway. Naturalne warunki atmosferyczne takie jak np. marzncy deszcz, bd te warunki powodowane np. ruchem pojazdw, bardzo negatywnie wpywaj na niewaciwie ubrany personel /onierzy/. Wiatr wpywa rwnie na odlego rozprzestrzeniania si dwiku. W kocu wiatr moe polepszy przejezdno terenu powodujc jego szybsze osuszanie. Opady atmosferyczne maj ogromne znaczenie ze wzgldu na wpyw na przejezdno terenu, widoczno, wydolno onierzy oraz sprawno sprztu. Silne deszcze mog uczyni nieprzejezdnymi drogi nieutwardzone, pooone w obnieniach terenowych oraz bezdroa. Nawet drogi dobre podczas suchej pogody mog sta si trzsawiskami, zwaszcza wtedy, gdy wystpuje due natenie ruchu. Zarwno deszcz jak i nieg mog drastycznie skuteczno dziaania i wydolno onierzy przez ograniczenie widocznoci, powodowanie niewygd, zwikszonego zmczenia oraz innych problemw natury psychicznej i fizycznej. Deszcz i nieg w poczeniu z trwaymi chemicznymi rodkami bojowymi oraz skaeniami nuklearnymi mog sprzyja tworzeniu plam skae ABC na niej pooonych obszarach. Saby deszcz rozprowadza trwae rodki trujce bardziej rwnomiernie, eksponujc wiksz ilo roztworu na dziaanie powietrza, przez co powoduje zwikszone parowanie, a co za tym idzie wiksz koncentracj par. Opady zwikszaj rwnie hydroliz. Silny i przeduajcy si deszcz powoduje zmycie trwaych BT w uprzednio nieskaone tereny jak te i depresje oraz koryta strumieni i rzek. Opady atmosferyczne obniaj rwnie jako niektrych skadowanych materiaw. Nagromadzenie niegu ju na 0,5 cala /~ 1,3cm/ moe spowodowa zmniejszenie przejezdnoci. Wiksze warstwy niegu powoduj obnienie efektywnoci min przeciwpancernych i przeciwpiechotnych. Opady w iloci wikszej ni 0,5 cala /~ 1,3cm/ na godzin lub 2 cale /~ 5,1cm/ w cigu 12 godzin s krytyczn wartoci dla dziaa taktycznych. Opady niegu przekraczajce 2 cale w cigu 12 godzin, szeciocalowa /~ 15,2cm/ warstwa niegu oraz zaspy wysokoci dwch stp /~ 61cm/ lub wicej - mog w powany sposb negatywnie wpywa na moliwoci ruchu /manewru/. Typ oraz ilo warstw chmur, wysoko podstawy chmur oraz ich grny puap wpywa na dziaanie lotnictwa. Chmurom czsto towarzyszy niestabilne powietrze, silne pionowe prdy powietrzne, turbulencje oraz ograniczona widoczno /w grze/. Nabiera to wikszego znaczenia gdy pokrycie chmur zwiksza si, podstawa chmur si obnia, za warunki czsto towarzyszce chmurom, takie jak np. oblodzenie ulegaj

56

intensyfikacji. Oglnie, lotnictwo skrzydowe, bezporedniego wsparcia wymaga podstawy chmur minimum 2500 stp /~762m/, cho moe by uyte przy podstawie 500 stp /~153m/ lub 1000 stp /~306m/, ale tylko w terenie paskim. Lotnictwo to ze wzgldu na zagroenie tworzone przez migowce, stopie ryzyka oraz wasne zaopatrzenie powietrzne wymaga minimalnego puapu lotu - 300 stp /~100m/. Wasne migowce mog lata niej w celu ominicia warstw chmur. Zwykle wymagana jest widoczno przynajmniej na 1/4 mili /~400m/. Warstwa chmur wpywa na dziaania na ldzie poprzez redukcj owietlenia i widocznoci, czy te nienaturalne powikszenie efektu oddziaywania rodkw owietlajcych. Ponadto chmury okrelaj rodzaj, intensywno oraz ilo opadw. Chmury przechwytuj rwnie ciepo ze soca oraz energi ciepln unoszc si z ziemi podnoszc temperatur na lub blisko poziomu gruntu. Ponad siedemdziesicioprocentowe pokrycie chmur powoduje obojtne warunki, sprzyjajce zastosowaniu broni chemicznej oraz dymw. Odwrotnie, bezchmurne niebo pozwala szybko uciec ciepu w nocy przyczyniajc si do powstania bardzo zych warunkw bytowania /zimno/ dla wojsk znajdujcych si w polu. Temperatura i wilgotno powietrza maj bezporedni wpyw na wydajno ludzi i sprztu. Zbyt wysokie temperatury powoduj urazy cieplne u ludzi /szczeglnie tych, ktrzy ze wzgldu na realizowane zadania zmuszeni s do dziaania w oporzdzeniu/ oraz zwikszone zuycie silnikw i ich usterki. Zbyt niskie temperatury zwikszaj prawdopodobiestwo urazw z powodu chodu, powoduj niszczenie systemw chodzenia pojazdw i silnikw, obniaj efektywno ukadw smarowania pojazdw oraz powoduj zwikszone wymagania wobec logistyki. Chodniejsze temperatury w poczeniu z du wilgotnoci powoduj powstawanie mgie, szczeglnie w obnieniach terenowych. Temperatura okoo - 20F i wysoka wilgotno powietrza mog powodowa marznc mg, ktra moe z kolei w krtkim czasie pokry warstewk lodu drogi i pojazdy. Takie oddziaywanie warunkw atmosferycznych moe zmusi baterie artylerii do czstszych manewrw, obniajc nasilenie ognia. Temperatura i wilgotno wpywaj na gsto powietrza. Gsto powietrza obnia si gdy temperatura wzrasta. Wysoka temperatura i wilgotno obnia sprawno napdow samolotw oraz moliwoci przewozu adunkw. Temperatura i wilgotno - cho mog nie wywiera bezporedniego wpywu na konkretne dziaania tak-

57

tyczne, to jednak ekstremalnie wysoka temperatura i wilgotno ogranicz nono samolotw, czyli ilo przenoszonego uzbrojenia. Temperatura ma bezporedni wpyw na aktywno, moliwe rozruchy ludnoci cywilnej w danym obszarze. Nisza temperatura trzyma ludzi w domach, czyni ich raczej nieskonnymi do dziaania, ograniczajc w ten sposb moliwoci konfliktw z t ludnoci. Wysokie temperatury mog wpywa irytujco na populacj obszaru, zwikszajc moliwo konfliktw. Grupy ludzi lub pojedyncze osoby szukajce moliwoci wzniecenia wewntrznych rozruchw bd to zwykle czyniy w czasie gorcej pory roku. Sposb dziaania, ktry jest dobry w jednym klimacie moe okaza si nieefektywny w innym. Wysokie temperatury i wilgotno tropikw sprzyjaj wzrostowi zbitej, gstej rolinnoci, ktra drastycznie wpywa na moliwoci manewru /ruchu/ i prowadzenia obserwacji /widoczno/. Z kolei ekstremalne zimno Arktyki: tworzy stae zapotrzebowanie na ocieplane okrycia; powoduje trudnoci w fortyfikacyjnej rozbudowie terenu; zwiksza zaleno od wsparcia logistycznego; stwarza potrzeb posiadania specjalnych ubiorw, sprztu oraz posiadania specyficznych umiejtnoci prowadzenia walki w tych warunkach; ogranicza uzalenienie od cznoci za pomoc radiostacji o wysokiej czstotliwoci /HF/. Kombinacja niskiej temperatury oraz ruchu mas powietrza tworzy lodowaty wiatr. Czynnik ten przy temperaturze -26F /-32C/ uwaany jest za krytyczny dla dziaania ludzi i sprztu. W przeciwnie skrajnych warunkach temperatura 120F /49C/ jest traktowana rwnie jako krytyczna dla dziaania ludzi oraz sprztu. Prowadzc dziaania na pustyni dowdcy musz by wiadomi, e maksymalne i minimalne temperatury /dnia i nocy/ mog ulega wahaniu nawet o 50F. Olepiajce wiato soca w obszarze pustynnym moe powodowa kurz lepot oczy, ktre nie s chronione. Dlatego te onierze wykonujcy zadania w tym obszarze musz zosta zaopatrzeni w okulary przeciwsoneczne.

58

OPRACOWANIE PODSTAWOWYCH PROGNOZ METEOROLOGICZNYCH /DANYCH O POGODZIE/. Prognozy meteorologiczne zale od okresu czasu na jaki s przygotowywane. Ich przygotowanie na wypadek nieprzewidzianych sytuacji czy te pierwszej z caej kampanii bitwy moe mie miejsce tygodnie, a nawet miesice wczeniej. Podstawowe dane bd na og brane z wiedzy /nauki/ o klimacie i z historycznych danych o obszarze zainteresowania. Ju po zaangaowaniu wojsk na polu walki, ocena warunkw meteorologicznych oparta bdzie na ocenie pogody wystpujcej aktualnie w obrbie obszaru dziaania i obszaru zainteresowania. Planujc kolejn bitw przygotowuje si prognoz na nastpne 3 - 5 dni /dla szczebla korpusu i powyej/ oraz na 1 - 2 dni /dla szczebla dywizji i niej/ w celu uzupenienia zakresu analizy pogody realizowanego w procesie IPB. Oparta na klimatologii analiza warunkw meteorologicznych dla przyszych dziaa powinna zosta ukoczona / skompletowana/ tak szybko jak tylko jest to moliwe, w czasie fazy planowania. Istotne znaczenie ma wczenie oficera suby meteorologicznej sztabu /SWO - staff weather officer/ w cykl planowania sztabw oglnowojskowych i rozpoznawczych, tak szybko jak jest to moliwe, w celu umoliwienia waciwego przygotowania danych o pogodzie. G2 musi dostarczy SWO danych o obszarach dziaania i zainteresowania, dokadny okres czasu dla jakiego wymagana jest analiza, krytyczne progi wartoci kadego elementu warunkw meteorologicznych dla wspieranych si /rzutw/, skal mapy, dla ktrej musz by opracowane overlays oraz inne specyficzne detale wymagane dla analiz pogody. Podczas rozpoznawania i okrelenia czynnikw skadowych /elementw/ pogody ktre wpyn na zadania oddziaw, sposb dziaania, sprzt i ludzi - oficer suby meteorologicznej sztabu /SWO/ wykorzystuje wzorce czynnikw pogodowych, ktre uatwiaj mu realizacj tej czynnoci. Na podstawie tych wzorcw SWO elementy pogody dla ktrych musz zosta ustalone wartoci progowe. Na przykad wojska powietrzno-desantowe mog bezpiecznie desantowa onierzy tylko wtedy, gdy prdko wiatru przy ziemi nie przekracza 13 wzw / ~23,5km/h, ~ 6,5m/s /. Tak wic 13 wzw jest progiem krytycznym dla dziaa powietrzno-desantowych. SWO wraz z G2 lub S2, czy te G3 lub S3 moe /potrafi/ okreli wartoci krytyczne dla kadego elementu pogody znajdujcego si we wzorcowych danych o warunkach meteorologicz-

59

nych. Oczywicie, czynniki pogody mog posiada kilka krytycznych wartoci. Dla przykadu, nastpujce prdkoci wiatru traktowane s jako graniczne /krytyczne/: 7 wzw / 12,5km/h / dla uycia broni ABC; 13 wzw / 23,5km/h / dla operacji powietrzno-desantowych; 30 wzw / 54km/h / dla dziaa powietrzno-manewrowych /szturmowych/. Gdy wartoci graniczne s ju okrelone, SWO jest w stanie okreli, ktre z potrzebnych mu overlays moe otrzyma z Centrum Specjalistycznych Bada rodowiska /USAFETAC/ Agencji Danych Klimatycznych /DOD/. USAFETAC moe otrzyma zadanie przygotowania opartych na klimatologii overlays dla celw operacyjnych. Organiczna sekcja meteorologiczna USAAF /Si Powietrznych USA/ przygotowuje podobne overlays na potrzeby wsparcia przyszych dziaa. Taki sposb postpowania zapewnia, e przygotowane overlays s adekwatne do okrelonego obszaru dziaania i zainteresowania, zada, sposobu dziaania i posiadanego wyposaenia oraz e odpowiadaj standardowym seriom i skalom map. Produkty /wyniki analiz/ otrzymane z USAFETAC s wykorzystywane przez SWO i personel analizujcy teren do tworzenia zintegrowanych dokumentw terenowopogodowych. Przykadowo, overlays o stanie pogody wykonane w procesie IPB posiadaj okrelone: obszary o widocznoci mniejszej ni 1000m; teren o gbokoci niegu przekraczajcej 6 cali /~15cm/; miejsca, gdzie puap chmur jest mniejszy ni 300m /od poziomu ziemi/. Proces analizy warunkw meteorologicznych jest znacznie krtszy wtedy, gdy odbywa si w oparciu o dane z obserwacji pogody /w porwnaniu z czasem jaki jest potrzebny wwczas gdy opiera si na klimatologii/. Po zastosowaniu kompletnych wzorcw analiz pogody oraz stosownych wartoci krytycznych /granicznych/, SWO wykorzystuje najbardziej aktualne dane z obserwacji stanu pogody ze wszystkich rde aby na tej podstawie nastpnie opracowa overlays. rdami tych informacji mog by dla niego: dziaajce sekcje meteorologiczne USAF, obserwacje czynione w ramach realizacji ograniczonej obserwacji terenu przed ugrupowaniem wojsk /wojsk ldowych/, meldunki pilotw, obserwacje terenu przez artyleri na kracowe odlegoci, rozpoznanie pogody obszaru dziaa oraz obrazy z satelit. Szybkie potwierdzenie tych obserwacji umoliwi SWO przygotowanie odpowiednich ocen wpywu warunkw meteorologicznych na pole walki oraz umoliwi mu opracowanie overlay opartej na

60

wartociach krytycznych. Wartoci krytyczne s okrelane w stosunku do tych samych elementw pogody jak te okrelane w oparciu o klimatologi i nastpnie wykorzystywane do wskazania obszarw w ktrych obecnie panujce warunki meteorologiczne rni si od rednich dugoterminowych. Wykonane w ten sposb overlays oparte na wartociach krytycznych przedstawiaj sytuacj meteorologiczn oraz wskazuj, gdzie waniejsze i drugorzdne warunki rni si od rednich prognoz dugoterminowych. S odzwierciedleniem obecnej sytuacji i odpowiadaj na pytanie czy przewidywane s istotne, bd te drugorzdne odstpstwa od normalnej pogody. Po opracowaniu tych overlays, SWO wykorzystuje je jako punkt wyjciowy /podstaw/ do wykonania overlays prognoz pogody, przepowiadajcych najbardziej prawdopodobny wpyw pogody na prowadzenie dziaa i osiganie kolejnych rubiey terenowych. Analiza warunkw meteorologicznych daje najlepsze rezultaty, jeli do opracowania podstawowych danych uyte s wyniki prognoz. Planici korpusu wymagaj zwykle prognozy na 72 godziny, aby opracowa niezbdne dokumenty /plany/ i przeprowadzi dziaania bojowe. Szczebel dywizji wymaga prognozy 48-godzinnej, a samodzielne brygady i rozpoznawcze puki pancerne potrzebuj zazwyczaj prognozy na okres od 12 do 24 godzin. Podstawowe materiay dostarczajce oficerom operacyjnym / planistom/ tych informacji opracowywane przez SWO i prognostykw z sekcji meteorologicznej. Aby mona byo opracowa prognoz 3 - 5 -dniow z odpowiednim stopniem szczegowoci wymaganym przez decydentw z Wojsk Ldowych, musz by spenione nastpujce warunki: Wyniki obserwacji pogody z dostpnych rde musz zosta dostarczone do SWO wszystkich szczebli dowodzenia, do szczebli powyej korpusu oraz organw centralnych. Organy centralne przygotowuj kompletny opis warunkw na ziemi, w konkretnym przedziale czasowym - w taki sposb, aby dane te wraz z wynikami obserwacji artyleryjskiej grnych warstw powietrza mogy zosta wykorzystane do opracowania modelu komputerowego. Ten numeryczny model przedstawia dane uzupenione licznymi wartociami o obszarach na caym wiecie. Dane o okrelonych obszarach musz zosta uzupenione przypisami /komentarzem/, a nastpnie przekazane przez kanay cznoci wojsk ldowych do pracujcych sekcji meteorologicznych.

61

Wykorzystujc te dane sekcje meteorologiczne USAF opracuj prognozy wymagane do skompletowania /zakoczenia/ procesu analizy pogody. Ze wzgldu na du zoono wzorcw stosowanych do opracowania podstawowych elementw /dziedzin/ prognozy pogody, konieczny do ich wykonania proces musi zosta zakoczony na szczeblu staego orodka centralnego do spraw pogody, zarwno przez szczeble powyej korpusu, jak i w kontynentalnych Stanach Zjednoczonych. Kluczem do opracowania tych danych jest wczenie SWO w planowanie dziaa, a szczeglnie udostpnienie mu dokadnych wiadomoci o zadaniu, sposobie dziaania oraz organizacji wspieranych si. Dziki wspdziaaniu ze sztabem SWO: okrela, ktre obszary pola walki /bitwy, operacji/ znajduj si pod negatywnym wpywem pogody; bierze udzia w oszacowaniu krytycznych wartoci czynnikw pogody, zgodnie z wyborem ich przez dowdcw oglnowojskowych / decydentw wojsk ldowych/; zapewnia, e zostan wykonane odpowiednie overlays. Wyniki opracowanych w procesie IPB danych na temat pogody mog by przedstawiane rwnie dobrze na samych overlays, jak te i sownie na odprawach na temat warunkw meteorologicznych, w formie wiadomoci pisemnej, bd te komentarzy i uzupenie do overlays. SWO musi by przygotowany do reagowania na zmieniajc si sytuacj, tempo walki i z tego wzgldu nie zawsze bdzie mg znale wystarczajc ilo czasu na przygotowanie szczegowych overlays. Personel rozpoznania musi zatem by przygotowany do integrowania dostpnych informacji o pogodzie z dostpnymi wiadomociami z rozpoznania przeciwnika oraz terenu w pisemnych i sownych meldunkach. Znw, podstaw do przedstawienia tych informacji jest dla sztabu oraz uytkownikw tych danych - sprecyzowanie wartoci granicznych pogody dla sprztu i dziaania. Nastpnie SWO ocenia jak prognozowane warunki atmosferyczne ograniczaj moliwo dziaania przez wychodzenie powyej lub poniej znanych granicznych wartoci. Opracowanie tych danych ograniczane jest przez ilo dostpnych dla SWO oraz sekcji meteorologicznych informacji. Bez dostpnych aktualnych informacji, sekcje te nie s w stanie opracowywa overlays tej samej jakoci jak te oparte na klimatologii. Dowdca musi by wiadom tych ogranicze oraz zapewni sekcjom meteorologicznym nieprzerwan czno w celu utrzymywania na maksymalnie wysokim poziomie

62

moliwoci prognozowania. SWO musi utrzymywa dowdcw, G2 oraz sztaby w penej wiadomoci stopnia wiarygodnoci zarwno prognoz, jak i opracowanych dokumentw. OPRACOWANIE TABELI ANALIZY CZYNNIKW POGODY. Tabele analizy czynnikw pogody s uytecznym narzdziem pokazujcym ich wykorzystanie i sposb podawania prognoz dla wsparcia dziaa taktycznych. Schemat 4-21 jest przykadem tabeli analizy czynnikw pogody. Kada sekcja meteorologiczna opracowuje odpowiedni tabel dla wsparcia jej specyficznego oddziau, zadania, rodkw walki oraz sposobw dziaania. Kady czynnik, ktry ma wpyw na wykonanie zadania przez okrelony szczebel posiada wyznaczon warto krytyczn. Jeli warunki atmosferyczne przekrocz lub spadn poniej wyznaczonej wartoci granicznej, dziaania taktyczne, zazwyczaj, nie mog by kontynuowane. Chocia wspierany oddzia /wspierane siy/ jest odpowiedzialny za realne /odpowiadajce rzeczywistoci/ okrelenie wartoci granicznych, SWO pomaga w okrelaniu tych wartoci przez dostarczanie informacji z innych jednostek tego samego szczebla - jeli jest to moliwe. Gdy s ju ustanowione krytyczne granice na wypadek nieprzewidzianych oddziaywa pogody, SWO wraz z ich uytkownikami corocznie nadaje im moc obowizujc /uprawomocnia/, aby zapewni, eby byy one odbiciem aktualnego stanu sprztu i wyposaenia oraz sposobw dziaania. Otrzymawszy wartoci graniczne SWO okrela podstawowy ukad /zawarto/ kadego z wymaganych overlays. Nastpnie USAFETAC wykorzystuje podstawowe wzory overlays dostarczone przez SWO do przygotowania overlays dla celw planowania. W podobny sposb sekcje meteorologiczne USAF przygotowuj overlays dla wsparcia biecych dziaa na polu walki. Obydwa produkty wyranie wskazuj obszary w ktrych krytyczne wartoci graniczne s rozwaane jako korzystne, marginalne, czy te niekorzystne dla planowanych dziaa. Krytyczne wartoci graniczne wykorzystywane wraz z podstawowymi danymi wyjciowymi do prognozy stanowi podstaw do opracowania przez SWO tabeli prognoz pogody. Prognoza pogody przepowiada pogod na okrelony, wymagany czas oraz zwraca uwag na wpyw czynnikw atmosferycznych na dziaania. W tabelach prognozy stosuje si zarwno cieniowanie, jak i kody w postaci kolorw aby pokaza przewidywany czas w ktrym elementy prognozy pogody przekrocz lub spadn poniej war-

63

toci krytycznej. Tabela jest zazwyczaj przedstawiana dowdcy zarwno w formie pozwalajcej na oglne zorientowanie si w sytuacji, jak te i w penej postaci wydrukowanego planu /tabeli/. Schemat 4-22 przedstawia przykadow tabel prognozy pogody. Pola powinny by pokolorowane na zielono, to lub czerwono - aby zaakcentowa miejsca w ktrych warunki pogodowe przekrocz wartoci graniczne uznane za wpywajce korzystnie /kolor zielony/, marginalnie /kolor ty/, bd te niekorzystnie /kolor czerwony/ na poszczeglne obszary dziaania. SCHEMAT 4-21: TABELA ANALIZY CZYNNIKW POGODY.

64

SCHEMAT 4-22: TABELA PROGNOZ POGODY.

MISSION AREA OR USE - obszar zadania lub uycia FORECAST TIME PERIOD - czasookres prognozy FAVORABLE - korzystne MARGINAL - marginalne UNFAVORABLE - niekorzystne VIS - stopie widocznoci w milach i metrach

65

SFC wind - prdko wiatru przy ziemi w dowolnym kierunku OPRACOWANIE OVERLAYS CZYNNIKW POGODY Overlays czynnikw pogody s zwykle zacieniowane na czerwono lub zakreskowane /na krzy/ - dla wskazania obszarw w ktrych krytyczne warunki s przekroczone, zacieniowane na to lub zakreskowane ukonie - w celu zwrcenia uwagi na obszary na ktre pogoda wpywa marginalne. Overlays s doczone do standartowych map uywanych do wsparcia dziaa na poszczeglnych szczeblach. Uycie standartowych map w skali 1:50 000 czsto utrudnia opracowanie overlays, poniewa SWO oraz sekcje meteorologiczne nie dysponuj dostatecznie szczegowymi informacjami do naniesienia wicej ni jednej wartoci prognozy pogody na cay arkusz mapy. W takich wypadkach sekcja meteorologiczna zwykle przedstawia liczne elementy na pojedynczym overlay w celu osignicia jak najbardziej odpowiadajcego prawdzie portretu. Poniewa rne systemy posiadaj rne wartoci graniczne, czsto konieczne jest uycie wielu kolorw i cieni na overlay aby opisa indywidualne ograniczenia dla poszczeglnych systemw. Na przykad przeciwpancerny pocisk kierowany HELLFIRE, system COPPERHEAD, czy te migowce maj rn wymagan minimaln podstaw chmur. Wszystkie uyte kolory i cienie opisujce ograniczenia dla kadego systemu musz zosta opisane w legendzie. Czsto nie zauwaa si znaczenia opracowanych overlays dla wsparcia dziaa, poniewa gwny wysiek sub meteorologicznych jest zwykle skierowany na dziaania bliskie, bd te dalekie. Jednak dowdcy jednostek /sub/ tyowych i wspierajcych walk daj overlays pogody, ktre przedstawiaj wartoci graniczne w obszarze ich zainteresowania. Na przykad dowdcy jednostek /sub/ wspierajcych dziaania bojowe /CSS/ zaniepokojeni s oblodzeniem, nagromadzeniem niegu lub opadami w ilociach ktre wpywaj na moliwoci ruchu oraz rozmieszczenie sprztu i urzdze. Dowdcy jednostek wsparcia wszystkich szczebli dowodzenia wymagaj szczegowych overlays przedstawiajcych wartoci graniczne: widocznoci opady /lotnictwo, obrona przeciwlotnicza, zwiadowcy oraz grupy specjalne czy te dziaania powstacze/, zachmurzenia /lotnictwo, dziaanie obrony przeciwlotniczej/, /uycie broni ABC, logistyka, dziaania wspierajce ruch wojsk do przodu/.

66

OCENA ZAGROE I WSKAZANIA DOKTRYNALNE /ZASADY DZIAANIA/ Ocena zagroe jest szczegowym studium si przeciwnika - ich skadu oraz organizacji, zasad dziaania taktycznego, uzbrojenia i wyposaenia oraz systemw wsparcia. Okrela ona moliwoci i ograniczenia oraz w jaki sposb przeciwnik prowadziby walk, gdyby nie by krpowany warunkami terenowymi i pogodowymi. Siy przeciwnika s oceniane pod wzgldem ich zdolnoci do skutecznego dziaania w obrbie specyficznego otoczenia danego obszaru pola walki. Na przykad, czy sprzt przeciwnika jest odpowiedni do dziaania w konkretnych warunkach terenowych i atmosferycznych na danym obszarze? Czy przeciwnik posiada moliwoci zastosowania broni ABC oraz czy jest w stanie dziaa w warunkach jej uycia? Podobne do wymienionych czynniki s szczegowo / na wylot/ analizowane, aby okreli moliwoci oraz wszystkie sabe punkty przeciwnika. Ocena zagroe zawiera w sobie badanie wzw C3, celw o duej wanoci oraz regulaminowych norm ruchu. Normy ruchu /posuwania si naprzd/ oraz wane cele bd oceniane ponownie w czasie fazy integracji zagroe w ramach IPB aby okreli czynniki krpujce te elementy narzucone przez teren i pogod. Ocena zagroe zawiera rwnie ocen przestrzeni powietrznej, walk o maej intensywnoci, ocen zagroe zwizanych z oddziaywaniem przeciwnika na tyy - i jest procesem cigym. Moliwoci, organizacja oraz taktyka dziaania przeciwnika rozwijaj si dynamicznie. Zaoenia regulaminowe zmieniaj si, gdy tylko wprowadzone zostan nowe moliwoci prowadzenia walki. Musimy / czu/ by wraliwi na te zmiany i gdy tylko nastpi, cigle, na bieco uaktualnia podstawowe dane o zagroeniach w oparciu o wszelkie aktualne i dostpne informacje. Zasadniczym produktem oceny zagroe s zasady dziaania. Zasady dziaania /wskazania doktrynalne/ przeciwnika zamieniaj jego rozkaz bojowy w form graficzn. Graficzne znaki obrazuj jak przeciwnik moe uy swoje siy zgodnie z przyjt taktyk dziaania i wyszkoleniem - bez brania pod uwag pogody i terenu. Przedstawiaj one rne ugrupowania przeciwnika i typy pododdziaw /oddziaw/ przeznaczonych do wykonania poszczeglnych zada, a take schematy manewru. Schemat 4-23 pokazuje sposb wykorzystania znajomoci zasad dziaania oraz ich wpyw na opracowanie danych sytuacyjnych o wanych celach.

67

SCHEMAT 4-23: /WARIANTW/.

WYKORZYSTANIE

DOKTRYNALNYCH

WZORCW

WYKORZYSTANIE WARIANTU /WZORCA/ Opisuje doktryn przeciwnika dotyczc jego ugrupowania, gbokoci, mocy siy ywej /perso-nelu/ i wyposaenia

ROZWJ SYTUACJI Dostarcza podstaw do rozwijania sytuacji. Warianty sytuacji su jako podstawa do integracji doktryny z pogod i terenem.

ROZWJ CELI Inicjuje okrelanie przez analityka kategorii oceny celi jako bardzo wane /HVT/.

Za wyjtkiem duych operacji powietrzno-desantowych, uderze z powietrza oraz bombardowa zasady dziaania przeciwnika /wskazania doktrynalne/ nie maj istotnego znaczenia dla dziaa powietrznych. Sposb uycia niewielkich formacji samolotw lub migowcw nie moe zosta okrelony wobec rodowiska powietrznego oraz wysokiego poziomu moliwoci manewrowych lotnictwa. Jednak wasne siy obrony powietrznej oraz jednostki obrony przeciwlotniczej powinny zna prawdopodobne kierunki nalotw oraz korytarze powietrzne, a take ich wpyw na wysoko atakw lotnictwa, indywidualne formy ataku oraz manewrowo. Powinno si im te udzieli wskazwek na temat maskujcego wpywu terenu na systemy wykrywania celw oraz sprzt bojowy. Wskazania doktrynalne dla naziemnej fazy duych operacji powietrzno-desantowych lub szturmw powietrznych przygotowywane s po to, aby odzwierciedli regulaminowy skad, szeroko i gboko dziaania oraz wyposaenie tych wojsk. Wskazania doktrynalne opisujce zasady dziaania przeciwnika zagraajcego tyom s ograniczone i koncentruj si na uderzeniach z powietrza, dziaaniach powietrzno-desantowych, dziaaniu operacyjnych grup manewrowych /OW/ oraz na sposobach wykorzystania si specjalnego przeznaczenia. Niemoliwe jest opracowanie zasad i sposobw dziaania przeciwnika opisujcych inne zagroenia obszarw naszych tyw, takie jak: dziaania powstacze, partyzantka, terroryzm, agenci /szpiedzy/ oraz potencjalne rozruchy spoeczne. Dla tych potencjalnych zagroe brak regulaminowych zasad dziaania zastpiony jest map sytuacji wojny niekonwencjonalnej /SITMAP/ oraz overlays /foliami/ pooenia i sytuacji ludnoci. SITMAP dla obszaru tyw zawiera ocen prawdopodobnych dziaa powstaczych, rozmieszczenie dowdztw, miejsca obozowania i drogi poruszania. Podobne

68

informacje SITMAP bdzie zawiera na temat grup terrorystycznych, agentw oraz niewielkich grup specjalnych KGB/GRU czy te SPECNAZ wydzielonych do dziaa. Overlay sytuacji ludnociowej opisuje obszary, gdzie istnieje due prawdopodobiestwo rozruchw ludnoci cywilnej lub miejsca w ktrych istnieje dua koncentracja ludzi o znanych ich sympatiach do wojsk przeciwnika. Ta przygotowana w wyniku dokadnego studium sytuacji militarno-politycznej, ekonomicznej oraz socjalnej danego obszaru overlay wskazuje rwnie, gdzie dziaania /operacje/ psychologiczne /PSYOP/ bd najbardziej, a gdzie najmniej efektywne. PROCES OCENY ZAGROE

SCHEMAT 4-24: OCENA ZAGROE.

ROZWIJANIE BAZY DANYCH O ZAGROENIU /PRZECIWNIKU/

OCENA MOLIWOCI ZAGROENIA /PRZECIWNIKA/

ROZWIJANIE KARTOTEKI, WYKAZU DOKTRYNALNYCH WARIANTW /WZORCW/

Schemat 4-24 przedstawia ocen zagroe jako wielostopniowy proces. Pierwszy i najbardziej konieczny krok tego procesu, to opracowanie bazowych danych o zagroeniu. Opracowanie obszernych danych o potencjalnym przeciwniku stanowi podstaw do oceny jego zasad doktrynalnych oraz moliwoci. Wykonania tego zadania wymaga znajomoci zadania oraz przegldu potencjalnego obszaru dziaania i zainteresowania. Taki przegld pozwala okreli jakie siy ldowe, powietrzne lub morskie, a take siy nieregularne mog by napotkane . Gdy skad przeciwnika jest ju zidentyfikowany i okrelony wtedy zbierane s informacje pozwalajce na ocen jego moliwoci oraz zasad ktrymi bdzie si kierowa w dziaaniu. Podstawowymi rdami s wwczas: podrczniki i ksiki dotyczce przyjmowanego ugrupowania, podziau si i ich skadu;

69

studia terenowe oraz ksiki z tej dziedziny; analizy, oceny, produkty procesu IPB, dane z wyszych szczebli dowodzenia; publikacje dotyczce szkolenia i zasad dziaania przeciwnika; oglnie dostpna, jawna literatura. Po zebraniu informacji o przeciwniku oczywista staje si zawarto poszczeglnych komrek tabeli. Te okrelone ju komrki s nastpnie przesunite jako wymagane informacje do /CM & D/ - sekcji zbierania i poszerzania danych do obrbki zgodnie z wymogami dla informacji rozpoznawczych. Informacje rozpoznawcze, ktre nie s wystarczajce i nie mog by uzupenione przez ju istniejce informacje - s identyfikowane jako komrki tabeli do uzupenienia i wykorzystywane do okrelania zapotrzebowania na wiadomoci. Kanay, ktrymi przechodz informacje o polu walki na potrzeby rozkazu bojowego, zale od specyfiki informacji oraz struktury rozpoznania odpowiedniej dla danego szczebla. Oglnie rzecz biorc jednostki stacjonujce w Europie bd posugiwa si procedurami rnicymi si od tych ktre stosowane s w USA lub w Korei. Kolejny krok procesu oceny zagroe, to ocena moliwoci przeciwnika i wynikajcych z tych moliwoci zagroe. Moliwoci te s oceniane w stosunku do ich relacji do pola walki oraz zada wojsk wasnych. Ta ocena dostarcza podstaw do opracowania jego doktrynalnych /regulaminowych/ norm. Po rozwiniciu danych bazowych i ocenie moliwoci analityk musi okreli te normy, ktre s od niego wymagane. Wszystkie konieczne normy musz zosta rozpoznane i okrelone, ale ich liczba musi by ograniczona do najwaniejszych. Nie mona bowiem przewidzie wszystkich moliwych sytuacji, rodowiska pola walki, wariantw regulaminowych. Analityk musi ustali te normy, Ktre mog mie wpyw na warunki wykonania zadania i potencjalny teren dziaania. Dowdcy zaprzyjanionych s zazwyczaj zainteresowani przeciwnikiem o szczebel wyej od wasnego szczebla dowodzenia - poniewa jest to szczebel, ktry bezporednio przeciw nim prowadzi walk oraz przeciwnikiem o dwa szczeble niej od wasnego szczebla dowodzenia, poniewa s one tymi dla ktrych musz oni w rzeczywistoci planowa /przewidywa/ walk. Wobec powyszego, dowdca dywizji bdzie zainteresowany organizacj oraz taktyk dziaania elementw ugrupowania zagraajcego mu przeciwnika od szczebla armii do batalionu. Schemat 4-25 przedstawia przykady szczebli zainteresowania dla korpusu, dywizji i brygady. Znajomo doktrynalnych /regulaminowych/ zasadach dziaania zagraajcego przeciwnika stanowi punkt wyjciowy do okrelenia, ktre z nich mog by potrzebne

70

do dalszych analiz. Popatrzmy na przykad na uwarunkowania doktrynalne /regulaminowe/ wskazujce jaki moe mie miejsce cig dziaa zagraajcego zwizku taktycznego /oddziau/ w natarciu od rejonw wyjciowych do ostatecznego celu. Ten cig dziaa moe zawiera: ugrupowanie marszowe; sposb pokonywania rzeki /forsowanie z marszu lub po przygotowaniu/; ugrupowanie przedbojowe; ugrupowanie bojowe; dziaania oskrzydlajce, okrajce, obejcie; pocig. W podobny sposb mog zosta przygotowane wymogi regulaminowe /scenariusze/ na wypadek obrony przeciwnika opisujc: obron doran i zawczasu przygotowan, wycofanie, wzmocnienie oraz rozmieszczenie i manewr si kontratakujcych. Jedn z metod okrelenia jakie dziaania oraz jakie siy powinny by rozwaane - jest opracowanie tabeli. Tabela pokazuje z jakimi dziaaniami i z jakimi siami przeciwnika naley si liczy oraz stanowi jasny /czytelny/ zapis tego co ju zostao okrelone. Przykad takiej tabeli przedstawia schemat 4-26.

SCHEMAT 4-25: SZCZEBLE ZAINTERESOWANIA KORPUSU, DYWIZJI I BRYGADY.

SZCZEBEL BITWA ZAPRZYKIEROWANA JANIONYCH PRZEZ: korpus dywizja brygada front armia dywizja

STRONA PRZECIWNA

DROGI PODEJCIA

ELEMENTY MANEWRU

armia dywizje puki

dywizja puk bataliony

dywizja, puk puk, batalion batalion, kompania

71

SCHEMAT 4-26: PRZYKAD TABELI DZIAA I JEDNOSTEK.

Analityk okrela komrki w tabeli przez porwnanie znanych wymaga regulaminowych z tym co ma rzeczywicie w rku oraz z tymi informacjami ktre s dostpne. Nastpnie przygotowywane s lub dane - przez /ASPS/ sekcj zbierajc dane ze wszystkich rde bd te /BJCC/ centrum koordynacyjne rozpoznania pola walki na szczeblu korpusu lub wyej - wymagane normy. Dane doktrynalne /regulaminowe/ dla kilku dywizji s opracowane na szczeblu korpusu, a nastpnie rozprowadzane do podlegych zwizkw taktycznych. Oszczdza to potencja ludzki oraz suy ujednoliceniu rozumienia zagroe w caym korpusie. Po otrzymaniu danych z wyszego dowdztwa, szczebel dowodzenia ktry je otrzyma modyfikuje te dane lub je rozszerza tak, aby speniy one wymagania ich konkretnego szczebla i zadania. Standardowy podrcznik rosyjskich norm regulaminowych - zwizanych z map 1:50 000 jest dostpny w czasie szkolenia centrw wsparcia doradczego /TASC/ Armii USA. GTA 30-1-24 skada si z dwudziestu dziewiciu przykadw opisujcych regulaminowe uycie oddziaw bojowych i wsparcia od szczebla batalionu do armii. Po uzyskaniu moliwych do zdobycia norm, porwnuje si je z potrzebami aby okreli, jakie dodatkowe dane na

72

temat zasad dziaania przeciwnika musz zosta przygotowane lokalnie oraz porwnuje si je z danymi bazowymi dla okrelenia czy odpowiadaj one rzeczywistym warunkom. Porwnanie standartowych norm z danymi wyjciowymi o zagroeniu /przeciwniku/ moe ujawni odstpstwa od norm taktycznych w skadzie zwizku taktycznego przeciwnika. Na przykad dywizja zmechanizowana skada si z oddziaw /pododdziaw/ bojowych takich jak pododdziay /oddziay/ czogw, piechoty zmechanizowanej, artylerii i innych, a take z rnych pododdziaw wsparcia. Jednake rzeczywisty skad konkretnej moe w pewnym zakresie odbiega od norm i rni si od innych dywizji zmechanizowanych. Dywizja moe mie wicej lub mniej batalionw czogw. Inna dywizja moe mie standardow /normatywn/ ilo batalionw czogw, ale bataliony te mog by wyposaone w T-72 zamiast T-64. Okrelanie tych rnic w stosunku do struktur opiera si na wiadomociach z dostpnych rde rozpoznania oraz na podstawie znajomoci zadania tego zwizku taktycznego przeciwnika i jego obszaru dziaa. To samo odnosi si do organizacji jednostek /oddziaw/. Struktury organizacyjne s opisane dla kadego typu oddziau. Jednak aktualna, rzeczywista organizacja rni si w jakim stopniu od tych podstawowych struktur. Rzeczywista struktura organizacyjna oddziaw oparta jest na ich zadaniu oraz kategorii organizacyjnej. Struktura organizacyjna opisana w normach /danych o organizacji wojsk przeciwnika/ dla konkretnej jednostki jest modyfikowana w oparciu o biece, posiadane dane z rozpoznania. Po okreleniu skadu i organizacji wojsk przeciwnika przystpujemy do oceny sposobu uycia jego si. Znw proces ten rozpoczyna si od regulaminowych danych. Oceniany jest zgodny z obowizujc doktryn wariant uycia danej jednostki. Obejmuje to ocen odlegoci midzy kolejnymi rzutami, ocen szerokoci i gbokoci ugrupowania oraz zgodnego z regulaminem tempa poruszania si w rnego typu dziaaniach. Ocena ta daje pogld jak dziaanie danej jednostki moe odbiega w sposobie realizacji zada od regulaminowych norm taktycznych. Okrelenie tych odstpstw od norm moe opiera si na znajomoci sprztu jaki posiada przeciwnik, efektywnoci jego systemu cznoci oraz sposobu dowodzenia, a take na zadaniu jakie jednostka przeciwnika otrzymaa. Dodatkowo, aby okreli jakie odstpstwa od norm prawdopodobnie wystpi oprcz skadu, organizacji i sposobw uycia odbiegajcych od norm mog zosta ocenione: historia jednostki, szkolenie i kluczowe postacie jednostki. Informacje o historii, szkoleniu oraz dowdcach mona uzyska z danych bazowych. Rejestr za ostatni okres

73

czasu dostarcza aktualny skad i organizacj jednostek oraz sposoby dziaania okrelonych dowdcw. W czasie pokoju informacje te opieraj si na dziaaniu danej jednostki w czasie wicze poligonowych. Ten typ informacji uzyskiwany jest z oglnie dostpnych wiadomoci z agencji narodowych lub szczebla teatru dziaa wojennych. W czasie wojny rejestr opiera si na informacjach otrzymywanych z jednostek wojsk wasnych, ktre walczyy ju z dan jednostk przeciwnika. Kluczowe osoby, a szczeglnie dowdcy dostarczaj nam trop - jak dana jednostka bdzie uyta i jak bdzie walczya, jakie s jej najsabsze punkty oraz jakie sposoby mylenia mog okaza si najskuteczniejsze. Obraz odchyle od regulaminowych zasad dziaania jest przygotowany gdy: wymienione informacje zostay ju przyswojone, a odpowiedni skad, organizacja i warianty uycia zostay opracowane dla okrelonych si przeciwnika. Schematy od 4-27 do 4-30 s przykadami regulaminowych sposobw dziaania.

SCHEMAT 4-28: WARIANT /WZORZEC/ DOKTRYNALNY: MRB /BMP/ OBRONA.

74

SCHEMAT 4-27: TAKTYCZNY MRR.

WARIANT

/WZORZEC/

DOKTRYNALNY:

MARSZ

75

SCHEMAT 4-29: WARIANT /WZORZEC/ DOKTRYNALNY: ugrupowanie przedbojowe gwnych si atakujcych MRR /BMP/. BREAKTHROUGH - wyrwa, wyom

76

SCHEMAT 4-30: WARIANT /WZORZEC/ /POCZTKOWY ATAK/ Z RAGS I DAGS.

DOKTRYNALNY:

MRD

77

ZASTOSOWANIE DOKTRYNALNYCH NORM /NORM DZIAANIA/. Doktrynalne normy s bezcenne dla rozpoznania i WRE oraz dowdztw. wykorzystuje si je do: opracowania wzorcowych sytuacji; wspdziaania w okrelaniu rodzajw jednostek przeciwnika; rozpoznania luk w posiadanych danych rozpoznawczych; dostarczenia podstaw do planowania zdobywania /zapotrzebowania na/ wiadomoci; wspdziaania w lokalizacji jednostek przeciwnika, jego rodkw walki, sprztu, linii rozgraniczenia; pomocy w lokalizacji wanych celw. Chocia do opracowania wariantw /wzorcw/ sytuacji wykorzystywane s normy to oprcz nich wymagane s jeszcze dodatkowe informacje. Musz zosta ocenione obszary dziaania i obszary zainteresowania, a pogoda i teren musz zosta poddane analizie. Wysiki te powinny by dokonane rwnolegle z opracowaniem doktrynalnych norm. Normy te s wykorzystywane przez rozpoznanie, personel sub wspierajcych dziaania i wsparcie ogniowe do wypenienia dalszych wymaga procesu IPB oraz bior udzia w identyfikowaniu wanych celw. Pomagaj one w analizie, przewidywaniu, poszukiwaniu i ledzeniu celw oraz w ich lokalizacji, a take we wskazywaniu systemw walki przeciwnika o duej wartoci wspierajc plan walki dowdcw. Ponadto normy pomagaj identyfikowa luki w posiadanych danych z rozpoznania i planowa zdobywanie /dostarczanie/ informacji, a take stanowi podstaw do planowania dziaa wyprzedzajcych dziaanie przeciwnika oraz do uaktualniania danych w toku prowadzenia walki. Jeli normy wskazuj na luki w danych z rozpoznania i w planowaniu zdobywania /dostarczania/ informacji, wwczas analizujcy opracowuje specjalne zapotrzebowanie na informacje / wymagania wobec danych/ aby wypeni te luki i koordynuje te potrzeby z sekcj zarzdzania zbierania i poszerzania informacji /CM&D/ oraz z centrum rozpoznania szczebla powyej korpusu /EACIC/ - a szczeglnie z jego sekcj zbierania informacji. Sekcja CM&D opracowuje w takim wypadku specjalne wytyczne i wymagania wobec rozpoznania i inwigilacji /R&S/ oraz dla rodkw namierzania celw, tak aby uzyska /dostarczy/ wymagane dane.

78

INTEGRACJA ZAGROE /NIEBEZPIECZESTW/ Po dokonaniu oceny zagroe uzyskane informacje s integrowane z wynikami analiz pogody i terenu. Funkcja integracji tych czynnikw jest ciga i wie analiz norm dziaania przeciwnika z terenem i pogod w celu okrelenia jak przeciwnik moe w rzeczywistoci walczy w obrbie konkretnego otoczenia danego pola walki. Zespolenie to jest dokonywane w czasie opracowywania wariantw /wzorcw, szablonw/ sytuacyjnych, wariantu /wzorca/ integrujcego zagroenia i wariantw /wzorcw/ rozstrzygnicia sposobu wsparcia. Podstawowych narzdzi do integracji dostarczaj normy regulaminowe oraz overlays czynnikw pogody i terenu. Schemat 4-31 przedstawia etapy pracy w procesie integracji zagroe.

SCHEMAT 4-31: ETAPY PRACY W PROCESIE INTEGRACJI ZAGROE.

ROZWIJANIE WARIANTW /WZORCW/ SYTUACJI

ROZWIJANIE WARIANTW I MATRYC ZDARZE

ROZWIJANIE WARIANTU /WZORCA/ WSPARCIA DECYZJI

OPRACOWYWANIE WARIANTW /WZORCW/ SYTUACJI Pierwotny wariant opracowany w czasie integracji zagroe jest wariantem sytuacyjnym. Jest on od podstaw wariantem regulaminowym majcym zastosowanie wraz z obcieniami narzuconymi przez teren i pogod. Pokazuje on w jaki sposb przeciwnik moe odchodzi od regulaminowych ustale czy te dostosowywa szeroko i gboko ugrupowania lub odlegoci midzy rzutami - aby dopasowa je do skutkw oddziaywania pogody i terenu. Normy wraz z MCOO /lub z overlay poczonych przeszkd terenowych, lub z overlay drg podejcia/ s bazowymi danymi do opracowania wariantw sytuacyjnych. Koncentruj si one na okrelonych korytarzach ruchu w ramach drg podejcia. Opisuj one graficznie jak zagraajce siy mogyby do-

79

stosowa regulaminowe ugrupowanie pod wzgldem manewru, ognia i cznoci w obrbie tych korytarzy dogodnych dla ruchu. Warianty te s opracowywane nie tylko dla oczywistych korytarzy /przej/ ale take dla przej niedogodnych, ktre jednak stwarzaj przeciwnikowi potencjaln moliwo uzyskania zaskoczenia. W oparciu o te przypuszczalne dostosowania moemy nastpnie okreli gdzie dowdca wojsk przeciwnika moe rozmieci naziemne stacje radiolokacyjne /radary/, punkty obserwacyjne, rodki cznoci, systemy broni, elementy wspierajce walk, urzdzenia i siy logistyczne oraz moemy koncentrowa wysiek rodkw walki powietrznej. Siy przeciwnika przemieszczajce si wzdu korytarzy ruchu /przej/ mog prowadzi walk o obszary zabudowane lub je omija, zwa szeroko ugrupowania aby przej przez punkty kanalizujce ruch oraz pokonywa przeszkody wodne. W takich wypadkach obszary w obrbie korytarzy ruchu /okrelonych kierunkw/ zaczynaj wiza si z terenem oraz dziaaniami wynikajcymi z zaistniaej sytuacji jakie dowdca musi podj. Opracowywanie wariantw sytuacji odbywa si przede wszystkim technik wzrokow. Przez umieszczenie norm na odcinku danego przejcia /korytarza ruchu, kierunku dziaania/ analityk wzrokowo stwierdza, gdzie czynniki pogody i terenu czyni uycie si przeciwnika ekstremalnie trudne lub niemoliwe. Nastpnie analityk dopasowuje ugrupowanie si przeciwnika oraz rozmieszczenie jego sprztu w celu opisania, gdzie te elementy mog zosta rzeczywicie wykorzystane w danej sytuacji. Jest spraw oczywist, e przeciwnik posiada kilka opcji /wariantw/ dziaania w zwizku z tym analizujcy musi prbowa dokona przegldu sytuacji patrzc na ni z punktu widzenia / oczami/ dowdcy wojsk przeciwnika. Rozwaane s rwnie wysiki przeciwnika zmierzajce do utrudnienia rozpoznania jego si poprzez stworzenie niejasnego obrazu wasnego pooenia, a take denie przeciwnika do uzyskania zaskoczenia. Czynniki te s nastpnie integrowane z najbardziej prawdopodobnymi wyborami moliwych rozwiza przez przeciwnika. Wypracowanie wzorcw /wariantw/ nie powinno by zadanie dla jednego analityka. Trzech analitykw wykorzystujc te same dane doktrynalne /regulaminowe zasady dziaania/ opracowuje trzy rne warianty sytuacji dla tego samego obszaru. Chocia kada z tych sytuacji bdzie opisywaa prawdopodobn alternatyw dziaa przeciwnika, to moe okaza si, e adna z nich nie dostarczy prawidowego rozwizania. Kada z tych ocen sytuacji musi by jednak analizowana, poniewa nie mona wykluczy koniecznoci opracowania dla pojedynczego obszaru kilku ocen opisujcych alternatywne ugrupowania. Pomimo, e warianty /szablony/ sytuacyjne

80

stanowi wizualne odzwierciedlenie potencjalnych dziaa przeciwnika w okrelonym czasie i miejscu na polu walki - mog one ulega zmianie ju wtedy, gdy siy przeciwnika przemieszczaj si wzdu dogodnych dla ruchu korytarzy. Gdy przeciwnik rozpocznie dziaania na jego kolejne posunicia moe wpywa teren, pogoda oraz sytuacja taktyczna. Poniewa te dziaania przeciwnika skadaj si z poszczeglnych etapw / sekwencji/, warianty /wzorce/ sytuacyjne s jakby migawkowymi zdjciami tych sekwencji i stwierdzaj jak siy przeciwnika mog si zachowywa /realizowa zadanie/ w czasie dynamiki walki. Wiarygodno tych wariantw /szablonw/ jest bezporednio zwizana z precyzj oceny zagroenia, analizy terenu, przebiegu procesu analizy pogody. Schematy od 4-32 do 4-35 przedstawiaj opracowanie wariantw /szablonw/ sytuacyjnych. Normy regulaminowe dla puku zmechanizowanego, jako wiodcego elementu dywizji opracowane s dla standardowego terenu. Oczywiste jest, e regulaminowa gboko i szeroko ugrupowania oraz konfiguracja puku - nie s dostosowane do ogranicze narzuconych przez teren. Ugrupowanie elementw puku jest ustawiane /tworzone/ pod ktem dopasowania do warunkw terenowych. To dostosowanie do terenu zmienia si wraz z pooeniem i przyjmuje form serii zdj migawkowych ukazujcych jak puk moe porusza si przez dany teren. Szeroko i gboko jednostki i odlego midzy kolejnymi rzutami s dopasowywane w taki sposb, aby przystaway do warunkw terenowych, a jednoczenie byy tak bliskie normom regulaminowym, jak tylko jest to moliwe. Ostatnia migawka /faza/ ruchu puku przez korytarz ktrym si przemieszcza odzwierciedla sposb jego uycia. Bdzie on zalea od rozwoju sytuacji. Ocena sytuacji /wariant, szablon/ nie jest przeprowadzana niezalenie lub bez znajomoci aktualnych wariantw ugrupowa. Oczywicie, zastosowanie normatywnych wzorcw na mapie aktualnej sytuacji umoliwia analitykowi przewidzenie prawdopodobnego rozmieszczenia elementw przeciwnika, czyli poszczeglnych typw i szczebli w oparciu o obecne wymagania stawiane przez teren i pogod. Powstay obraz dostarcza peniejszej wizji tej sytuacji i stanowi podstaw do opracowania wariantw /szablonw/ rozwoju wydarze oraz planowania zdobywania informacji w celu potwierdzenia, bd te zaprzeczenia istnieniu prawdopodobnych elementw przeciwnika. Aby odrni potwierdzone elementy i dziaanie przeciwnika od elementw oceny /jakie s spodziewane/ na podstawie danych normatywnych, te drugie - tzn. te spodziewane s rysowane przerywanymi liniami lub kreskowane. Wane w opracowaniu wariantw /wzorcw/

81

sytuacyjnych s analizy przestrzeni i czasu i ich zastosowanie w procesie prowadzenia gier wojennych /wargaming process/. Projekcja dziaa przeciwnika oparta na analizach przestrzeni i czasu peni kluczow rol w opracowaniu sytuacji i celw. Analiza przestrzeni okrela czy konkretna jednostka moe wykona manewr lub czy odegra wyznaczon jej rol na polu walki oraz wskazuje moliwoci wykorzystania specyficznego terenu w specyficznej sytuacji. Drogi podejcia i korytarze ruchu okrelaj dany obszar jako sprzyjajcy manewrowi, bd te nie. Dane o ugrupowaniu, skadzie si i inne dane z rozpoznania bior udzia w okrelaniu obszarw /stref/ dziaania przeciwnika w czasie natarcia, gbokoci i szerokoci jego obrony, a take strefy jego dziaa powietrznych. Poprzez przegld pola walki oraz analiz wykorzystania przestrzeni, analityk potrafi okreli gdzie jest przeciwnik oraz czy jest on zdolny do wykorzystania danego terenu dla swoich celw i spenienia wymaga taktycznych przystosowania obszaru do dziaa w obrbie konkretnego korytarza ruchu.

SCHEMAT 4-32: WZORZEC /WARIANT/ DOKTRYNALNY: MRR JAKO ELEMENT CZOOWY MRD.

82

SCHEMAT 4-33: WARIANT /WZORZEC/ SYTUACJI: MRR JAKO ELEMENT CZOOWY MRD.

SCHEMAT 4-34: WARIANT /WZORZEC/ SYTUACJI: MRR Z JEDNOSTKAMI ROZMIESZCZONYMI W SPOSB DOPASOWUJCY JE DO ISTNIEJCYCH OGRANICZE TERENOWYCH.

83

SCHEMAT 4-35: ETAPY PRACY W PROCESIE INTEGRACJI ZAGROE.

84

WARIANTOWANIE WYDARZE I MATRYCA ANALIZY Wariantowanie /odwzorowywanie/ sytuacji stanowi podstaw dla kolejnego procesu wariantowania przygotowawczego w procesie integracji zagroe - wariantw /wzorcw/ przewidywanych przyszych wydarze /ET/. ET okrela i analizuje istotne wydarzenia na polu walki, wydarzenia te dostarczaj wskazwek dotyczcych przebiegu dziaa przeciwnika. Jest to projekcja tego co moe si wydarzy jeli przyjmie si okrelony wariant przebiegu walki. Przez rozpoznanie tego jakie s moliwoci dziaania przeciwnika i porwnanie z tym jakie dziaania przeciwnik aktualnie prowadzi, moemy przewidzie jakie dziaania moe on prawdopodobnie podj w nastpnej kolejnoci. ET ma due znaczenie zarwno dla dziaa zaczepnych i poczonych operacji powietrznych, jak i dla obrony. W czasie dziaa ofensywnych proces opracowania ET jest rozszerzony - obejmuje ET opisujce w jaki sposb dowdca postrzega atak swoich si oraz jak postrzega ewentualne kontrataki przeciwnika. Te dodatkowe dane, dla okrelenia konkretnego sposobu dziaania przeciwnika w obronie, jaki moe on przyj, pomagaj ponadto przewidzie gdzie mona oczekiwa uycie si i rodkw rozpoznania przeciwnika oraz gdzie i kiedy moe zosta wyprowadzony potencjalny kontratak przeciwnika. Odnosi si to take do dziaa powietrznych i powietrzno-ldowych. ET dokonuje tu odniesienia dziaa w przestrzeni powietrznej do punktw na ziemi i pokazuje, jak przeciwnik moe wykorzysta przestrze powietrzn w celu wsparcia okrelonego przebiegu zdarze. ET w przestrzeni powietrznej wymaga szczegowej wiedzy o profilach lotu samolotw, technikach ataku, ograniczeniach puapu praktycznego oraz o rodkach radioelektronicznych /radarach/ obrony powietrznej i zasigu, moliwociach systemw walki. Prognozy oraz przewidywania wypracowane w czasie ET s wanym czynnikiem w okrelaniu podziau si i manewru przeciwnika. Wiedza o tym gdzie i kiedy mona liczy si na polu walki z okrelonym dziaaniem przeciwnika dostarcza wskazwek na temat intencji przeciwnika i weryfikuje czy przedstawione zdarzenia mog lub nie mog wystpi. Wydarzenia na polu walki s przewidywane w czasie opracowywania pooenia. Okrelanie pooenia ma miejsce w etapie /fazie/ poprzedzajcym rozpoczcie dziaa i uycie wojsk, a wyniki s weryfikowane, bd te obalane w czasie rzeczywistej walki. Weryfikowanie konkretnego pooenia /sytuacji/ czy te przebiegu wydarze ma miejsce podczas etapw preparowania, analizy i wytwarzania cyklu

85

rozpoznania. ET daje obraz wyznaczonego obszaru zainteresowania wzdu /nad/ kadej drogi podejcia i korytarza dziaania oraz obraz relacji midzy odosobnionymi kierunkami dziaania i korytarzami ruchu. Dostarcza w ten sposb rodkw do analiz kolejnych dziaa lub wydarze, ktre powinny wystpi dla kadego potencjalnego wariantu dziaa przeciwnika oraz do analiz wzajemnych relacji zachodzcych midzy tymi wydarzeniami i potencjalnym dziaaniem przeciwnika. ET jest rozwijane przez przeprowadzenie gier wojennych /symulacji/ kadego potencjalnego przebiegu dziaa przeciwnika - od punktu rozpoczcia jego dziaa lub dziaa zaprzyjanionych do ostatecznego celu /obiektu/ dziaania. Schemat 4-36 przedstawia przykad oceny przebiegu wydarze w czasie dziaa /operacji/ ldowych.

SCHEMAT 4-36: WARIANT /WZORZEC/ WYDARZE W DZIAANIACH LDOWYCH.

86

Przestrze powietrzna /trzeci wymiar/ moe by analizowana w ramach naziemnego ET lub jako osobne ET. Szczeglnie rozpatrywane bd powietrzne drogi podejcia przeciwnika, korytarze powietrzne oraz wyznaczone NAI. Zazwyczaj powietrzne drogi podejcia i korytarze bd przyblione do ich naziemnych odpowiednikw, jednake podczas ich okrelania uwzgldniane bd maksymalne i minimalne wysokoci dziaania lotnictwa oraz profile i techniki ataku. Zarwno samoloty jak i migowce stosuj profile ataku z maej wysokoci w obrbie wybranych korytarzy podejcia. migowce podczas wszystkich etapw dziaa stosuj rne techniki ataku w celu bezporedniego wsparcia wojsk ldowych. Samoloty zapewniaj bezporednie wsparcie lotnicze oraz izolacj przestrzeni powietrznej pola walki, a take wykonywa bd uderzenia na umiejscowione i czciowo rozpoznane cele poza zasigiem artylerii i pociskw rakietowych. Podobnie jak naziemne ET, powietrzne ET su kierownikowi sekcji zbierania danych do formuowania wymaga wobec danych z rozpoznania. Zgodnie jednak z natur rednich i duych prdkoci z jakimi samoloty poruszaj si w przestrzeni powietrznej, NAI musz by przywizane do punktw naziemnych, a w analizie czasu nie jest efektywne uwzgldnianie czasowych faz przelotu. Lotnictwo skrzydowe nie jest zmuszone do trzymania si linii rozgraniczenia jednostek wojsk wasnych i przeciwnika. Jednake kierownik /szef/ sekcji zbierania danych musi oprze wymagania wobec informacji /zapotrzebowanie na wiadomoci/ na konkretnych drogach podejcia i korytarzach przelotu, wiedzy o profilach i technikach ataku lotnictwa oraz moliwociach systemw obrony przeciwlotniczej. Poniewa lotnictwo przywizane jest do lotnisk oraz wysunitych punktw tankowania i uzupeniania paliwa /FARP/, urzdzenia te rwnie odgrywaj kluczow role w opracowaniu wymaga wobec danych o przestrzeni powietrznej. Schemat 4-37 jest przykadem powietrznego ET. Proces opracowania ET oraz wykorzystanie gier wojennych do ich opracowania - staje si bardziej formalny na wyszych szczeblach. W brygadzie i batalionie proces ET moe by od pocztku do koca wiczeniem mylowym. Na szczeblu dywizji, korpusu oraz powyej konieczne jest opracowanie formalnych dokumentw graficznych dla wsparcia analizy prawdopodobnego przebiegu dziaa przeciwnika w rnorodnych kierunkach i korytarzach powietrznych oraz aby poleci zbieranie danych rnymi sposobami, wskaza jak wykorzysta kontrolowane /posiadane/ przez te szczeble siy i rodki rozpoznania i wykrywania celi. Gdy wojska przemieszczaj si ju wzdu drg podejcia i korytarzy ruchu, staj si widoczne obszary krytyczne. S one okrelane

87

jako krytyczne poniewa znajduj si tam, gdzie bd miay miejsce wane wydarzenia oraz dziaania. Znajduj si one w granicach tych obszarw w ktrych bd si ukazywa cele. W czasie procesu ET te krytyczne obszary wskazywane s przez NAI. NAI - jest punktem lub obszarem wzdu drg i korytarzy podejcia, w ktrych konkretne dziaania potwierdz lub zaprzecz wczeniejsze przewidywania. NAI mog by charakterystycznym punktem na ziemi, specyficzn drog ruchu lub jakim obszarem. Jeli jest to moliwe NAI uoone s w ponumerowanej kolejnoci wzdu danej drogi podejcia lub korytarza ruchu. Uatwia to kalkulacj czasu przemieszczania si pomidzy poszczeglnymi NAI oraz ogranicza zamieszanie przy okrelaniu rozwaanych kierunkw lub korytarzy ruchu. Schemat 4-38 przedstawia symbole okrelajce punkty, obszary oraz drogi /trasy/ NAI.

SCHEMAT 4-38: SYMBOLE NAI.

SYMBOL PUNKTU NAI 1 1 SYMBOL OBSZARU NAI

SYMBOL NAI TRASY LUB POWIETRZNEJ DROGI PODEJCIA

SCHEMAT 4-37: WARIANT /WZORZEC/ ZDARZE W POWIETRZNYM WYMIARZE WALKI.

88

NAI uatwiaj zbieranie danych, wykorzystanie si i rodkw rozpoznania i inwigilacji oraz analiz rozpoznawcz, poniewa: koncentruj uwag na obszarach, gdzie przeciwnik musi pokaza si jeli wybra dany korytarz ruchu; opisuj, kiedy i gdzie przeciwnik zaangauje elementy zbierania informacji, rozpoznania i inwigilacji, wsparcia ogniowego oraz siy przeznaczone do wykonania kontrataku w czasie prowadzenia dziaa ofensywnych przez zaprzyjanionych; okrelaj ramy czasowe i przestrzenne wanych wydarze na polu walki; wydarzenia oraz dziaania na jednym NAI mog by porwnane ze zdarzeniami na innych NAI, w innych korytarzach ruchu i dostarczy podstaw do okrelenia zamiarw przeciwnika; dla kadego NAI mog zosta ustanowione progi informacyjne - potwierdzaj one lub zaprzeczaj czy nastpio oczekiwane dziaanie w obrbie ustalonego limitu czasowego; przebieg walki w obrbie NAI-s moe by analizowany pod wzgldem tych czynnikw, na ktre kierowane s rodki rozpoznania i inwigilacji, wywiadu oraz wykrywania celi; NAI-s stanowi podstaw do planowania zdobywania informacji. TPL-s /linie wskazujce fazy przemieszczania si w czasie/ pomagaj ledzi ruch /tempo natarcia/ przeciwnika i su kierownikowi sekcji zbierania danych do okrelania rodkw do tego celu. Wyposaaj one analityka w graficzne rodki do dokonywania porwna moliwoci manewru przeciwnika wzdu oddzielnych drg podejcia i kanaw ruchu. TPL-s mog by przeliczane /kalkulowane/ dla wszystkich form ruchu i dziaa. W gbokich operacjach s one wykorzystywane do monitorowania ruchu wzdu linii komunikacyjnych. W dziaaniach na bliskie odlegoci uywane s z kolei do monitorowania rzeczywistego ugrupowania przeciwnika. W dziaaniach na tyach su za do obserwowania manewru /ruchw/ si powietrzno-desantowych, powietrzno-szturmowych /uderzeniowych/ oraz oddziaw wydzielonych w kierunku ich obiektw /celi/ dziaania. TPL-s opieraj si na regulaminowych normach ruchu /prdkociach/. Tworzy si je na podstawie rzeczywistych dowiadcze z dziaa przeciwnika, jego dokumentw normatywnych - gwnie pisemnych oraz na podstawie odbytych przez przeciwnika wicze w okresie pokoju. Normy ruchu okrelane s w taki

89

sposb, aby zostay wzite pod uwag ograniczenia wynikajce z oddziaywania pogody i terenu oraz aby zosta wynagrodzony wpyw dziaania zaprzyjanionych. W czasie bezporednich dziaa TPL-s s ustanowione w sposb dostosowujcy je do rzeczywistego tempa dziaa. Tabela 4-39 przedstawia regulaminowe czasy /tempa/ dziaa stosowane w obliczeniach /kalkulacjach/.

SCHEMAT 4-39: DOKTRYNALNE NORMY RUCHU PRZECIWNIKA.

Czasy kalkulowane pomidzy kolejnymi NAI-s s wykorzystywane do okrelenia TPL-s. Pocztkowa TPL jest okrelana jako H /godzina przekroczenia przedniego skraj obrony/ oraz sukcesywnie jako H+1, H+2, itd. - w zalenoci zarwno od regulaminowego tempa dziaania przeciwnika, jak i od wpywu pogody i terenu. Wybrane NAI-s czsto przywizywane s do TPL-s, bd te TPL-s same mog sta si NAI-s. TPL-s nie zastpuj NAI-s. TPL-s kopiowane s z ET do DST /warianty rozstrzygnicia wsparcia/ na wszystkich kierunkach i korytarzach ruchu ograniczajc przy okazji niepewno dowdcy co do maksymalnego zasigu ruchu /manewru/ przeciwnika w obrbie okrelonych ram czasowych. W czasie dziaa obronnych TPL-s opracowywane s z wykorzystaniem regulaminowych prdkoci dziaa przeciwnika przedstawionych w tabeli 4-39. Wasne TPL-s, podczas dziaa zaczepnych opracowywane s w stosunku do planowanego rejonu natarcia, zgodnie z zamiarem dowdcy do prowadzenia natarcia. Wykorzystuje si je do zgrania mechanizmw zbierania danych i kopiuje si je do DST w taki sam sposb jak TPL-s przeciwnika podczas dziaa obronnych. ET-s potencjalnych opcji kontrataku przeciwnika powinny zawiera TPL-s aby mogy by pomocne podczas okrelania w jakim czasie naley oczekiwa rozpoczcia kontrataku przeciwnika. Godzin H jest w tym wypadku godzina o ktrej spodziewane jest rozpoczcie kontrataku, za H+1 itd. s obliczane /kalkulowane/ w oparciu o regulaminowe lub rzeczywiste prdkoci /tempo dziaania/.

90

MATRYCA /WZORZEC/ ANALIZY ROZWOJU WYDARZE /EAM/ EAM wspiera ET. Koreluje oczekiwany rozwj wypadkw i dziaa w obrbie indywidualnego NAI-s oraz dodaje wymiar czasowy. Poprzez wykorzystanie znajomoci regulaminowego tempa dziaania oraz analiz wpywu pogody i terenu na ruch /manewr/, moe zosta oszacowany czas potrzebny na pokonanie terenu midzy kolejnymi NAI-s wzdu kadego kierunku i korytarza dziaania. Dla kadej drogi podejcia czy te korytarza ruchu powinny by przygotowane osobne EAM. Schemat 4-40 przedstawia przykady EAM. Szacowany czas wymagany na przemieszczenie si pomidzy kolejnymi NAI-s wyraany jest w okrelajcych ten czas terminach: nie wczeniej ni /NET/ oraz nie pniej ni /NLT/. Czas NET - jest to najwczeniejszy moliwy czas w jakim mog by oczekiwane czoowe elementy ugrupowania przeciwnika tzn. ich przybycie do NAI-s lub uaktywnienie si w nich. NLT - jest najpniejszym szacowanym czasem w ktrym oczekiwane jest uaktywnienie si czoowego elementu ugrupowania przeciwnika w obrbie NAI. NET oraz NLT mog zosta wyraone w formie czasu rzeczywistego /astronomicznego/ lub te w czasie operacyjnym rozpoczynajcym si od godziny H / H+1:15, H+2:54 itd./. Dowdca lub rzeczywiste potrzeby dowodzenia okrel jak te czasy zostan opisane na EAM.

SCHEMAT 4-40: PRZYKADY MATRYCY /WZORCA/ ANALIZY ROZWOJU WYDARZE.

91

ET ORAZ ZARZDZANIE ZBIERANIEM DANYCH ET oraz EAM opisuj przed walk prawdopodobny dziaanie przeciwnika i dostarczaj podstaw do dokonywania porwna moliwego przebiegu dziaa zaprzyjanionych i przeciwnika. W czasie walki ET oraz wspierajca EAM koncentruj si na prawdopodobnym dziaaniu przeciwnika. ET umoliwia G2 i S2 lub zarzdzajcemu zbieraniem danych opracowa precyzyjne, zgodne z priorytetami wymagania wobec informacji /zapotrzebowanie na informacje/ - oparte na prawdopodobnym przebiegu dziaa przeciwnika. Suy to maksymalizacji efektywnoci dziaania ograniczonych rde zbierania danych w rozszerzonym obszarze oraz przeciwdziaa zbyt rozlegemu przyporzdkowaniu celw /obiektw rozpoznania/. ET daje odpowied na pytania: gdzie szuka?, kiedy szuka? oraz czego szuka?. Wariantujc sytuacje ET oraz EAM pomagaj jednoczenie kierownikowi /szefowi/ sekcji dostarczania informacji w ustaleniu priorytetw w zbieraniu danych - priorytetw opartych na najbardziej prawdopodobnych sposobach dziaania przeciwnika. Czynniki inicjujce ruch i dziaanie, podstawowe opisy /wskazania/ wydarze i dziaa mog zosta ujte w ramy czasowe i przestrzenne pozwalajc szefowi komrki zbierania danych okreli optymalne zestawienie / wymieszanie/ rodkw zbierania danych. ET tworzy podstaw do konstruowania DST. ET suy G3, S3 i oficerowi wsparcia ogniowego /FSO/ czy te wydzia-

92

owi wsparcia ogniowego /FSE/ poprzez dostarczenie im danych gdzie i kiedy prowadzi ogie, blokowa lub manewrowa oraz do czego prowadzi ogie, co blokowa, bd te przeciw czemu manewrowa. ET stanowi yciodajn wi midzy taktyczn koncepcj dowdcy i wymaganiami rozpoznania, a planem zdobywania danych /planem rozpoznania/. DST ET dostarcza podstaw dla DST. DST jest w zasadzie poczon ocen rozpoznawcz oraz ocen dziaa w formie graficznej. Suy do relacjonowania szczegw ET w stosunku do punktw decydujcych, bardzo wanych dla dowdcy i pozwala na identyfikowanie krytycznych obszarw pola walki oraz okrelanie w czasie i przestrzeni wydarze i dziaa wymagajcych taktycznych decyzji. DST nie narzuca dowdcy decyzji, ale wskazuje punkty, gdzie taka decyzja moe by potrzebna. DST - w tej formule - dostarcza w sposb zorganizowany podstaw dla osdw /opinii/ i dowiadcze majcych na celu jak najwiksze zredukowanie obszarw niepewnoci na polu walki oraz podstaw do podjcia decyzji. Opracowanie DST jest podstawow funkcj wyznaczonej w tym celu przez dowdc triady. Triada ta skada si z G2 lub S2, G3 lub S3, koordynatora wsparcia ogniowego /FSCOORD/ lub FSE. Jednake, aby DST bya kompletna i efektywna musi ona sta si owocem oglnego wysiku caego sztabu. Wrd czonkw sztabu, od ktrych naley oczekiwa rutynowego uczestnictwa w opracowaniu DST s: G4 lub S4, oficer lotnictwa, oficer obrony przeciwlotniczej, oficer wojsk inynieryjnych, oficer do spraw mylenia przeciwnika i pozorowania na polu walki, oficer cznoci i elektroniki oraz oficer wojsk chemicznych. Inni oficerowie sztabu, jak np. lekarz - mog bra udzia w opracowaniu DST-s w specyficznych sytuacjach wymagajcych ich ekspertyzy. Chocia DST jest opracowywane pod nadzorem G2 lub S2 - ktry koordynuje cao, to gdy DST jest ju skompletowane i staje si dokumentem dziaa, jest przedstawiane dowdcy przez G3 lub S3. Dowdca musi podj decyzje taktyczne w odpowiedzi na konkretne sytuacje na polu walki lub dziaanie przeciwnika. Decyzje te obejmuj koncentracj si dla bliskich dziaa, opnianie, osabianie oraz oddziaywanie na podchodzce siy przeciwnika w gbokich operacjach /dziaaniach/, a take rozmieszczenie rodkw i rozwinicie funkcji kontrrozpoznawczych /kontrwywiadowczych/ i zapew-

93

niajcych bezpieczestwo w dziaaniach na tyy. Decyzje te oparte s na zamiarze dowdcy rozegrania walki we wszystkich trzech fazach bitwy ldowej. ET okrela obszary gdzie mog mie miejsce wane zdarzenia i dziaania lub gdzie mog pokazywa si cele. DST okrela obszary lub punkty gdzie cele mog by atakowane lub gdzie mog zosta podjte okrelone dziaania dla wsparcia koncepcji dowdcy rozegrania walki. Punkty te s nastpnie omawiane wraz ze zwizanymi z nimi wydarzeniami na polu walki - dla potrzeb podjcia decyzji przez dowdc. Dokonuje si to zarwno przez wyznaczanie obszarw celowego zainteresowania /TAI/ i punktw decydujcych, jak i przez porwnanie TPL-s z wzorcami /wariantami/ wsparcia decyzji czy te elementw dziaania. TAI Pocztkowy krok w procesie opracowania DST, to okrelenie gdzie - wzdu kadej drogi podejcia i korytarza ruchu - dowdca moe oddziaywa na przebieg walki czy dziaania przez: ogie, manewr, blokowanie. Obszary w ktrych jestemy w stanie opni, zatrzyma, zniszczy czy te manipulowa siami przeciwnika, lub ktre s odpowiednie do atakowania celw o duym znaczeniu - s identyfikowane jako TAI-s. Zwykle s to obszary wczeniej zidentyfikowane jako NAI-s. TAI - jest zaangaowanym punktem obszaru, zwykle wzdu drogi lub korytarza podejcia, w ktrym zamknicie danego kierunku dla si przeciwnika ogniem, manewrem lub blokowaniem ograniczy albo spowoduje pozbawienie przeciwnika konkretnych moliwoci dziaa. Zamknicie to moe rwnie spowodowa porzucenie przez przeciwnika dogodnych moliwoci dziaania, zaprzestanie lub podjcie specyficznego dziaania, bd te zmusi przeciwnika do zaangaowania dodatkowych rodkw wsparcia aby mg on kontynuowa dziaania. Jeeli TAI ukierunkowana jest na zmuszenie przeciwnika do zaangaowania dodatkowych rodkw wsparcia, to musi ona by powizana z terenem oraz hamowa lub uniemoliwia ruch. Model TAI zawiera: mosty; wzy drg; punkty kanalizujce ruch; strefy ldowania oraz strefy zrzutu; znane dogodne miejsca do pokonywania przeszkd wodnych w brd;

94

wysunite punkty uzupeniania paliwa i amunicji /FARP/; tyowe punkty uzupeniania paliwa i amunicji /RARP/. TAI-s mog by identyfikowane zarwno jako punkty jak i obszary TAI-s. Punkty TAI-s oznaczaj charakterystyczne obszary przewidywane dla artyleryjskiego wsparcia ogniowego, jako cele, czy te dla rodkw walki radioelektronicznej. Uywane s one zwykle w poczeniu ze rodkami, ktre wymagaj przynajmniej redniego stopnia dokadnoci wskaza aby mogy by efektywne. Obszary TAI-s s zazwyczaj bardziej zalene od terenu i wykorzystywane przez rodki, ktre uywane s do raenia lub oddziaywania na wikszym obszarze /rodzina rodkw artyleryjskich do minowania narzutowego, rodki dymne, rodki chemiczne/. Schemat 4-41 pokazuje symbole okrelajce punkty TAI i obszary TAI. SCHEMAT 4-41: SYMBOLE TAI.

TAI-s majce zasadnicze znaczenie dla zachowania cigoci ruchu przeciwnika mog sta si wanymi celami. Inne obszary, mogce by okrelone jako TAI-s, s dogodnymi punktami do zamknicia kierunkw wzdu drg na ktrych spodziewany jest ruch celi o duym znaczeniu. TAI-s s wane, poniewa: Cele stanowi podstaw dla przydziau rodkw /zapasw/ do gbokiego ataku. Zapasy /rodki/ suce do prowadzenia walki s ograniczone pod wzgldem przydatnoci, iloci oraz czasu w ktrym zostan one uyte. Cele s podelementami zdarze na polu walki. Jeeli cel nie pojawi si /ukae/ - zarwno jeli nie zostanie wykryty czy te drog analitycznej dedukcji stwierdzony zostanie jego brak - wwczas dziaanie na polu walki z ktrym jest on zwizany moe nie mie miejsca. Koncentracja / masowanie/ rodkw artyleryjskich do wsparcia przeamania czy koncentracja si bdcych czci drugiego rzutu - s przykadami kiedy mona uzyska potwierdzenie w oparciu o analiz celi. Cele s podstaw do okrelania siy bojowej zgrupowania przeciwnika w specyficznym korytarzu /na charakterystycznym kierunku dziaania/. Dowdca musi uy rodki ogniowe dalekiego zasigu aby zredukowa potencja

95

bojowy tych si zanim przybd one na wysunity do przodu odcinek pola walki /bitwy/. Okrelenie TAI-s odbywa si przez poczenie wysikw rozpoznania i sztabw oraz FSE. Sztab rozpoznania ocenia siy przeciwnika oraz efekty naszego oddziaywania na jego moliwoci. Sztab operacyjny oraz FSE rozwaaj moliwoci i dostpno rodkw do zamykania kierunkw, wpyw wysikw zmierzajcych do blokowania przeciwnika na wykonanie zada przez zaprzyjanionych oraz priorytety w uyciu moliwych rodkw do dziaania. Okrelenie TAI-s pociga za sob analiz wartoci celi /TVA/. TVA podobnie jak identyfikacja TAI-s odbywa si przez poczenie wysikw rozpoznania, sztabw operacyjnych oraz FSE. TVA rozwaa normy, regulaminy /zasady/ dziaania przeciwnika i dostarcza podstawowych danych do lokalizacji elementw speniajcych kluczow rol w wykonaniu zada przez siy przeciwnika. Elementy te s okrelane jako cele o duym znaczeniu /wartoci/ /HVT-s/. Konkretne elementy identyfikowane s jako HVT-s w zalenoci od rozwoju sytuacji na polu walki i mog obejmowa: stanowiska dowodzenia /CP-s/, miejsca rozmieszczenia rodkw cznoci /wzy cznoci/, urzdzenia i siy logistyczne, rodki rozpoznania i walki radioelektronicznej, rodki przenoszenia broni chemicznej i jdrowej. Druga kategoria celi znana jest jako cele o duej opacalnoci /HPT-s/. HPT-s s celami, ktrych wykrycie i zniszczenie daje znaczc przewag. Zniszczenie danego HPT-s pozbawia przeciwnika konkretnych moliwoci lub w inny sposb wpywa korzystnie na dziaania zaprzyjanionych. Dowdca wyznacza HPT-s w celu wsparcia zamiaru rozegrania walki. Na przykad jeli przeciwnik musi przeprowadzi planowe i przygotowane przekroczenie rzeki, a szeroka i gboka rzeka znajduje si w sektorze zaprzyjanionych - jako czci /kierunku/ prawdopodobnego ataku, to kluczowym elementem do osignicia sukcesu tego przedsiwzicia s rodki inynieryjne. Bez tych rodkw inynieryjnych przekroczenie rzeki staje si niemoliwe. Dowdca zaprzyjanionych po zrelacjonowaniu tego obszaru jako TAI moe oznaczy rodki inynieryjne przeciwnika jako HVT, poniewa ich zniszczenie pozbawia przeciwnika moliwoci przekraczania rzek. Jeli za dowdca oznaczy te rodki inynieryjne jako HPT, to ten konkretny HPT staje si priorytetem obok innych HPT-s dla rodkw rozpoznania - do wykrycia go, a nastpnie priorytetem dla pniejszych atakw, czy te celem dla rodkw walki radioelektronicznej.

96

Wariantowanie regulaminowych i sytuacyjnych przewidywa, podobnie jak szczegowa wiedza o doktrynie /zasadach dziaania/ przeciwnika i jego moliwociach - pomoe analizujcym ulokowa potencjalne HVT-s w ramach ET oraz DST. Pomaga to dawa wskazwki na temat lokalizacji moliwych HVT-s rodkom wykrywania i dostarczania danych podczas ET oraz znaczy TAI-s podczas DST. PUNKTY DECYDUJCE /DECISION POINTS - DP/ Po wyselekcjonowaniu TAI-s nastpuje okrelenie DP-s. Identyfikacja oraz lokalizacja DP-s w duym stopniu zaley od moliwoci i dostpnoci wsparcia ogniowego, manewru, rodkw wsparcia walki, systemw logistycznych. Wybr /selekcja/ DP-s jest przede wszystkim funkcj G3 lub S3 realizowan w oparciu o dane o zagroeniu dostarczane w tym celu przez G2 lub S2. Jednake selekcja DP-s wymaga generalnie wysikw: G3 lub S3, G2 lub S2, FSCOORD lub FSO, ich poszczeglnych sztabw oraz oficerw gwnych sztabw wsparcia walki i logistyki. DP-s okrelaj obszary, wydarzenia oraz punkty pola walki, w ktrych wymagane jest podjcie taktycznych decyzji oraz okrelaj w jakim czasie te decyzje musz zosta podjte. DP-s nie dyktuj decyzji dowdcom, wskazuj tylko gdzie powinny by podjte taktyczne decyzje aby ich efekt oddziaywania na przeciwnika by najkorzystniejszy. Decyzje te musz zosta podjte na tyle wczenie aby podany efekt oddziaywania na przeciwnika zosta osignity. Jednak nie mog one zosta podjte a do momentu, gdy zostanie okrelone, e konkretne dziaanie na polu walki bdzie mie miejsce, a jego lokalizacja potwierdzona jest z wysokim stopniem pewnoci. Umiejscowienie DP-s musi przy tym na tyle daleko wyprzedza oczekiwan lokalizacj celi lub dziaa, aby zapewni wystarczajcy czas na skuteczne wprowadzenie w ycie wymaganych decyzji oraz na tyle wczenie, by pozwoli na upewnienie si, e oczekiwane dziaania wystpi. Czynniki wpywajce na umiejscowienie DP-s obejmuj czas wymagany: dla rodka rozpoznania, inwigilacji i dostarczania danych do odebrania informacji, e dane wydarzenie na polu walki wystpio /zaczo si/; na proces przetwarzania informacji; na dostarczenie dowdcy danych do decyzji; na podjcie przez dowdc przemylanej decyzji;

97

na przekazanie decyzji do konkretnego /odpowiedniego/ rodka wsparcia ogniowego, do manewru czy te rodka wsparcia walki lub logistyki; dla danego rodka, by wprowadzi w ycie decyzj. Zalenie od szczebla dowodzenia dowdca dysponowa bdzie szerokim wachlarzem moliwoci ogniowych, manewru oraz opcjami uycia rodkw walki radioelektronicznej. DP-s selekcjonowane s w oparciu o te opcje i moliwoci osignicia poprzez ich wykorzystanie wymaganych rezultatw w stosunku do TAI. Jakiekolwiek rodki zostan wybrane, kilka warunkw pola walki pozwoli wyzwoli obszerne, zaplanowane z gry /przed walk/, punkty decydujce /DP-s/, podczas gdy inne wymusz selekcj DP-s opartych na zadaniach wykonywanych na wywoanie /np. przez lotnictwo, odwody przeciwpancerne itp./. Oglna zasada: DP-s dla zaplanowanych zada s zwykle umiejscawiane bliej w stosunku do poszczeglnych TAI-s /okrelonych dla tych zada/ ni DP-s przewidywane na wezwanie z pola walki. Tabela 4-1 podaje wykaz podstawowych wskanikw istotnych w okrelaniu pooenia DP-s dla wybranych rodkw walki. TABELA 4-1: PODSTAWOWE WSKAZWKI DO ROZMIESZCZENIA DP--s. WACIWO / AKTYWA/ CZAS WYPRACOWANIA DECYZJI Elementy manewrowe Bazuje na METT-T Bro do prowadzenia ognia bezporedniego Jako minimum wymagany jest czas na planowania Artyleria /w tym zadymianie i owietlanie/ 5 - 15 minut /system zaleny/ FASCAM /minowanie artyleryjskie/ 7 - 20 minut Jednostki migowcw bojowych 1 - 2 godziny /w odlegoci od 1 do 15km od FLOT/ Jednostki migowcw bojowych 3 i wicej godzin /gbiej ni 15km od FLOT/ Zaplanowane lotnictwo lub CAS 20 minut /minimum/ Lotnictwo na wezwanie lub CAS Wicej ni dwie godziny Wsplne powstrzymanie obrony powietrznej Powyej dwch godzin - koordynacja; przeciwnika /JSEAD/ 5 minut - wykonanie Pospieszne usunicie skae - ABC 30 minut Dokadne usuwanie skae - ABC 2 - 4 godziny rodki rozpoznawcze si powietrznych: od 12 do 24 godzin RF-4 - zaplanowane od 30 minut do 2 godzin RF-4 - nagle /wysoki priorytet/ od 24 do 36 godzin U-2/TR-1 - zaplanowane od 5 do 6 godzin U-2/TR-1 - dywersja 72 godziny SR-71 Naziemne i powietrzne IEW

98

DP-s wyrwnuj czas do danych punktw pola walki i okrelane s przez porwnanie czasu potrzebnego na wprowadzenie decyzji w ycie, prdko ruchu jednostek przeciwnika i odlegoci na polu walki. Regulaminowe prdkoci /tempo/ dziaania przeciwnika koryguje tak aby uwzgldni wpyw na te prdkoci, uywane jako podstawy do oblicze - terenu i pogody oraz dziaania wojsk wasnych. DP-s mog by zwizane z TPL-s. Gdy DP-s zwizane s z TPL-s przeciwnika wwczas TPL-s opieraj si na regulaminowym tempie dziaa przeciwnika z uwzgldnieniem wpywu warunkw terenowych i meteorologicznych oraz z uwzgldnieniem wpywu oddziaywania zaprzyjanionych na to tempo dziaania /pochodz z ET/. Gdy DP-s zwizane s z wasnymi TPL-s, to TPL-s oparte s na zamiarze dziaania dowdcy. DST-s opisuj TAI-s, DP-s, TPL-s, drogi podejcia i korytarze ruchu, cele oraz biec sytuacj przeciwnika /na podstawie aktualnych map sytuacji - SITMAP oraz wariantowania sytuacji/. Schemat 4-42 przedstawia przykad DST. Podczas dziaa zaczepnych zaprzyjanionych DST koncentruje si nie na zatrzymaniu i zaamaniu si przeciwnika, lecz jego uwaga przesuwa si na okreleniu gdzie dowdca w jak najlepszy sposb moe wykorzysta posiadane rodki w celu wsparcia natarcia wasnych si. Odzwierciedla poprzez to rwnie gdzie spodziewane jest umieszczenie DP-s oraz TAI-s przez przeciwnika. Pokazuje take, gdzie i kiedy przeciwnik moe kontratakowa oraz drogi komunikacyjne /LOCs/, ktre przeciwnik moe wykorzysta w celu wzmocnienia bronicych si jego si. Wymaga to przeorientowania perspektyw analitycznych w nastpujcy sposb: Przeciwnik pod naciskiem si zaprzyjanionych prawdopodobnie wycofa si wzdu korytarzy natarcia; TAI-s musz by wyznaczone wzdu drg wycofania aby zatrzyma i zniszczy siy przeciwnika - szczegowo w bliskich dziaaniach /operacjach/. Gdy posuwamy si w gb ugrupowania przeciwnika, to ryzyko silnych kontratakw czogw przeciwnika na nasze skrzyda znacznie wzrasta. DST musz pokaza gdzie te kontrataki mog mie miejsce oraz ktre drogi mog zosta do nich wykorzystane. TAI-s wyznacza si aby umoliwi zatrzymanie tych kontratakujcych si. Przeciwnik prawdopodobnie bdzie wzmacnia bronice si czy te wycofujce siy ich drugimi rzutami, drugimi rzutami szczebla nadrzdnego bronicych si si oraz elementami wsparcia. LOC-s, ktre moe wykorzysta przeciwnik naley rozpozna i ustanowi na nich TAI-s. Te TAI-s prawdopodob-

99

nie bd znajdoway si w obrbie gbokich tyw przeciwnika, co wymaga bdzie uycia wasnych rodkw walki o duym zasigu dziaania. Dowdca si przeciwnika dysponowa bdzie rnorodnymi rodkami ogniowymi, WRE oraz moliwociami manewru do zastosowania w toku obrony. Ich uycie bd dyktoway zasady regulaminowe oraz bieca sytuacja. DP-s i TAI-s przeciwnika, ktre mog zosta wykorzystane w tych wariantach musz zosta okrelone w celu przygotowania wasnych si na ich potencjalne wykorzystanie. Zwykle pojedyncza DST nie jest zbyt wana dla wzmocnienia rnych funkcji wspierajcych podjte decyzje i wymaganych podczas prowadzenia dziaa zaczepnych. Std te konieczne jest wykonywanie dodatkowych DST-s. Pojedyncze DST-s lub osobne overlays dla DST powinny zosta przygotowane dla natarcia zaprzyjanionych, obrony przeciwnika i jej wzmocnienia, kontratakw, a ponadto powinno si przygotowa rne warianty tych dziaa. Oczekuje si, e przeciwnik uyje wszelkich dostpnych si i rodkw aby sprbowa osabi / przytpi/ powodzenie naszych jednostek - powinny wic take by przygotowane DST-s dla dziaa powietrznych zarwno naszych wojsk, jak i przeciwnika. DST-s dziaa powietrznych, jak i powietrzno-ldowych rni si w znaczcy sposb od DST-s sporzdzanych dla dziaa na ziemi. Chocia powietrzne DST-s opisuj TAI-s oraz drogi podejcia i korytarze ruchu, s one zwizane z: obron przeciwlotnicz, lotnictwem migowcowym, bezporednim wsparciem lotniczym, izolacj powietrznego obszaru pola walki, dziaaniami powietrzno-desantowymi i powietrzno-szturmowymi oraz urzdzeniami i obszarami z ktrych wszystkie su wsparciu prowadzonych dziaa. Ze wzgldu na due prdkoci lotnictwa oraz krtkie czasy w jakich moe ono wywiera wpyw na prowadzone dziaania - TPL-s nie s opisywane na DST dziaa powietrznych i powietrzno-ldowych. Szczeglnie wana dla opracowania DST dziaa powietrznych i powietrzno-ldowych jest szczegowa wiedza o profilach lotu i ataku samolotu, obronie przeciwlotniczej zaprzyjanionych i przeciwnika i ich moliwociach, waciwociach maskujcych terenu oraz o biecych dziaaniach w powietrzu. Schemat 4-43 przedstawia podstawow powietrzn DST dla dziaa obronnych. Podczas dziaa na obszarze tyw DST pomaga dowdcy obszaru tyw zidentyfikowa te rejony w ktrych dowdca moe uy siy obrony powietrznej, kontrrozpoznania /kontrwywiadu/ oraz elementy ochrony obszaru tyw. DST okrela rwnie, gdzie dowdca obszaru tyw moe rozmieci ele-

100

menty wsparcia z najwikszym stopniem bezpieczestwa i w zgodnoci z wykonywanym zadaniem. Dowdca obszaru tyw zajmuje si zapewnieniem bezpieczestwa i kontrrozpoznaniem tak, jak te kadym potencjalnym manewrem si przeciwnika, ktry mgby doprowadzi do jego wyjcia na tyy i doprowadzi do przerwania dziaa. Dowdca ten musi zajmowa si konkretnymi punktami wzdu drg i korytarzy podejcia oraz wydarzeniami lub kolejnoci dziaa, ktre zostay dokadnie umiejscowione na SIT MAP /mapie sytuacyjnej/ wojny niekonwencjonalnej, czy te overlays statusu populacji ludzi na danym obszarze. Te punkty lub zdarzenia okrelane s jako TAI-s. Gdy rodki walki s ograniczone to dowdca obszaru tyw musi wszystkie wykorzysta przeciw ustalonym TAI-s. Obejmuje to skuteczn obron powietrzn, efektywne rozmieszczenie jednostek obszarw tyw w obronie, agresywne uycie jednostek ochrony i obrony tyw, aktywne wysiki kontrrozpoznania oraz celowe uycie jednostek cywilnych /obrony terytorialnej, obrony cywilnej/ oraz wojny psychologicznej. Model TAI-s obszaru tyw obejmuje: strefy ldowania i strefy zrzutw; skrzyowania drg; szlaki i drogi lene; mae grupy i pojedyncze osoby /szczeglnie w cywilnych ubraniach/ prbujce porusza si lub unikajce wykrycia na obszarze tyw; obszary na ktrych znajduj si grupy lub osoby sympatyzujce z przeciwnikiem; obszary dogodne do organizacji obozowisk partyzantw i powstacw oraz kwater dowdztw; znane obszary dziaania terrorystw i centra dowdcze. TAI-s rozmieszczane s zazwyczaj wzdu drg podejcia do obszarw tyw, drg o wysokiej, moliwej do rozwinicia prdkoci. TAI-s i zwizane z nimi DP-s s identyfikowane przy wziciu pod uwag, e dowdca tyw zmuszony bdzie polega na rodkach znajdujcych si na zewntrz tych obszarw - aby mc skutecznie zatrzyma kad powaniejsza prb penetracji danego obszaru przez wiksze siy przeciwnika. DST obszaru tyw pokazuje TAI-s, DP-s, potencjalne cele przeciwnika oraz wasne cele o duym znaczeniu /lotniska, rodki przenoszenia broni jdrowej i skady, wyrzutnie pociskw. DST obszaru tyw uzupenione jest przez SITMAP wojny niekonwencjonalnej, oraz overlay statusu populacji obszaru. Schematy 4-44 i 4-45 przedstawiaj

101

DST-s dla powietrznych i powietrzno-ldowych atakw oraz dziaa operacyjnych grup manewrowych /oddziaw wydzielonych/.

SCHEMAT 4-42: SPRZYKAD DST.

102

SCHEMAT 4-43: POWIETRZNE DST.

SCHEMAT 4-44: DST DZIAA NA TYACH DYWIZJI / POZIOM-3/, ATAK POWIETRZNY I SI DESANTOWYCH.

103

SCHEMAT 4-45: DST DZIAA NA TYACH DYWIZJI / POZIOM-3/, DZIAANIA OMG.

DST CZY WZORZEC /FORMULARZ, MODEL/ CZYNNIKW TAKTYCZNYCH Dodatkowo, oprcz standartowych metod opracowywania DST-s mog one rwnie by opracowywane na podstawie decyzji zwizanych z modelem /formularzem/ czynnikw taktycznych. Jest to szczeglnie efektywne dla dziaa zaczepnych, gdzie dowdca moe opiera decyzje na TPL-s. Decyzje wymagane na kadej TPL opisane s w modelu /formularzu/ czynnikw taktycznych bezporednio pod graficznym ujciem dziaa na DST. Potrzebne decyzje dla kadej TPL okrelane s przez przeduenie linii czasowych na odpowiadajc im kolumn na formularzu. Rozwaane na szczeblu taktycznym taktyczne czynniki dziaania zwykle obejmuj:

104

rozpoznanie; manewr /wczajc manewr powietrzny lotnictwa/; wsparcie ogniowe; artyleri obrony powietrznej; wojska inynieryjne; bro biologiczn, neutronow, chemiczn; suby /rodzaje wojsk/ wspierajce walk; dowodzenie i kontrol /C2/. Czynniki te mog zosta okrelone w rnych miejscach rozkazu. Jednak kolejno ich prezentacji, oglnie odpowiada kolejnoci w jakiej wystpuj one w piciopunktowym rozkazie do dziaania /OPORD/. Czynniki taktyczne mog ulega zmianie zalenie od szczebla na ktrym prowadzone s dziaania, czy te w zalenoci od wymaga dowdcy. Schemat 4-46 przedstawia przykad DST przywizanego do formularza czynnikw taktycznych. Rozpoznanie dostarcza podstawy do planowania taktycznego i wykonania zada. Szczegowe planowanie musi by dokonane podczas statycznych okresw, poniewa pynne oraz dynamiczne sytuacje pola walki nie pozwol znale czasu na planowanie szczegowe. Wydarzenia i DST-s s wynikami rozpoznawczego planowania szczegowego, ktre moe zosta przeprowadzone podczas statycznych okresw /w czasie przerw w dziaaniach/. S one podstaw dla caego planowania taktycznego i stanowi filtr przez ktry wszystkie informacje i dane z rozpoznania kierowane s do dowdcy. Speniaj one potrzeby dowdcy wyraone w wytycznych do rozpoznania /JR-s/ oraz w priorytetach dla rozpoznania /PIR-s/ - poniewa s one zwizane z wanymi wydarzeniami na polu walki oraz czynnikami czasu i przestrzeni o ktrych wiadomo, e s obiektami zainteresowania dowdcy. DST-s stanowi ywotna wi pomidzy potrzebami dowdcy pod wzgldem rozpoznania, a decyzjami i dziaaniami jakie wymagane s od dowdcy oraz sztabu. ywotnym problemem jakim zajmuje si dowdca jest wyrwanie inicjatywy przeciwnikowi, to znaczy zmuszenie dowdcy przeciwnika do wybrania mniej korzystnego wariantu dziaania, raczej przez zaprojektowanie jego dziaania ni przez przypadek. DST-s zamykaj w okrelone ramy moliwoci i opcje jakie ma do wykorzystania dowdca oraz zapewniaj terminowe i odpowiednie do sytuacji decyzje - tak wic DST dostarcza rodkw, za pomoc ktrych moemy raczej wpywa na dziaania przeciwnika, ni po prostu na nie reagowa.

105

SCHEMAT 4-46: PRZYKAD DST PRZYWIZANEGO DO FORMULARZA /MATRYCY/ CZYNNIKW DZIAA TAKTYCZNYCH.

106

Rozdzia 5:

WSPARCIE IPB.

O wyniku walki decyduje uycie potencjau bojowego w decydujcych miejscach i momentach na polu walki. IPB dostarcza ramy dziaania / szkielet/ dla dowdcy i sztabu pozwalajce okreli, gdzie i kiedy uy ograniczone rodki aby uzyska decydujce rezultaty. IPB jest wspaniaym narzdziem do planowania gbokich, bliskich i tyowych dziaa oraz do przeprowadzania analiz przestrzeni powietrznej. GRUPY BOJOWE POCZONYCH BRONI /RODZAJW WOJSK/ IPB jest szczeglnie uyteczne jako narzdzie do planowania w gbokich dziaaniach. Ocena zagroe identyfikuje szczeglnie wane /krytyczne/, wzowe punkty przeciwnika oraz bardzo wane cele. ET oraz DST okrelaj optymalny czas zatrzymania si przeciwnika w taki sposb, aby uzyska maksymalne opnienie, zniszczenie i dezorganizacj tych si oraz okrelaj gdzie i kiedy wykorzysta w decydujcy sposb rozpoznane sabe strony przeciwnika. Uatwia to rozpoznanie i lokalizacj gboko rozmieszczonych celi w czasie pozwalajcym na uderzenie na nie ze skutecznej odlegoci oraz w sposb, ktry wymusza i powoduje zaamanie si dziaania nadchodzcych si przeciwnika. IPB dostarcza wskazwek dotyczcych przydziau i uycia potencjau bojowego w bliskich dziaaniach. ET okrela, gdzie przeciwnik moe koncentrowa / masowa/ siy i wykonywa uderzenia w czasie prowadzenia natarcia oraz gdzie przeciwnik bdzie koncentrowa siy w czasie prowadzenia obrony. Analizy terenu i pogody oraz techniki modelowania /wariantowania/ su nam do okrelenia gdzie nasze wasne siy mog manewrowa, prowadzi ogie, utrzymywa czno, a take gdzie i w jaki najlepszy sposb wasne siy mog zosta wykorzystane przeciwko sabociom przeciwnika. ET uatwia ledzenie przeciwnika i uczestniczy w okrelaniu jego prawdopodobnego dziaania. ET bierze rwnie udzia w planowaniu wykorzystania ograniczonych rodkw zbierania informacji oraz rozpoznania i inwigilacji. ET pozwala dowdcom widzie pole walki i pomaga im waciwie wykorzystywa rodki ogniowe i manewrowe w celu wsparcia zamiaru dziaania. IPB jest szczeglnie wane dla dziaa tyowych. Analiza terenu i pogody oraz ocena zagroe pomaga dowdcy obszaru tyw efektywnie rozmieci elementy ugrupowania - tak aby zapewni jak

107

najwiksz zgodno wymogw bezpieczestwa z wykonaniem zadania. DST wspiera obszary tyowe poprzez SITMAP wojny niekonwencjonalnej oraz overlays /oleaty/ statusu populacji ludnoci - pomagaj one dowdcy obszaru tyw maksymalizowa skuteczno obrony powietrznej, kontrwywiadu, ochrony, dziaa psychologicznych oraz wysikw sub cywilnych. DST pomaga dowdcom obszarw tyowych uczyni posiadane przez nich ograniczone rodki walki jak najbardziej efektywnymi, dostarcza wytycznych /wskazwek/ do planowania w celu dania i wykorzystania dodatkowych rodkw przeciw oddziaom wydzielonym przeciwnika i podobnym im siom, ktre dostay si w obrb obszaru naszych tyw. IPB jest rwnie szczeglnie wane /krytyczne/ dla analiz przestrzeni powietrznej. Analiza terenu pozwala na ustalenie powietrznych drg podejcia i korytarzy przelotu; wraz z analiza pogody okrela trasy, ktrymi samoloty przeciwnika mog wedrze si w obszar tyw. Z kolei analiza terenu poczona z analiz profili ataku lotnictwa okrela najefektywniejsze trasy podejcia lotnictwa do obszarw jego celw oraz najdogodniejsze obszary /pozycje/ rozmieszczenia systemw obrony powietrznej i radarw /stacji radiolokacyjnych/. IPB uczestniczy te w okrelaniu najbardziej prawdopodobnego pooenia stref ldowania i zrzutw oraz wysunitych punktw uzupeniania paliwa i uzbrojenia, a take w okrelaniu najbardziej prawdopodobnych drg podejcia do tych obszarw. Poprzez analiz waciwoci maskujcych terenu IPB uczestniczy rwnie w okrelaniu ktrdy samoloty mog wej w okrelony obszar ukryte przed systemami obrony powietrznej i radarami /stacjami radiolokacyjnymi/, a take gdzie systemy broni i radary /stacje radiolokacyjne/ pozbawione s swych moliwoci przez teren i pogod. Analiza przestrzeni powietrznej i IPB pomaga dowdcy maksymalizowa skuteczno obrony powietrznej, wsparcia lotniczego bliskiego zasigu oraz wysiki zwizane z izolacj przestrzeni powietrznej pola walki , a ponadto pomagaj mu w planowaniu i przeciwdziaaniu dziaaniom powietrzno-desantowym szturmowym. i powietrzno-

PLANOWANIE SZTABOWE IPB stanowi zasadnicz cz planowania sztabu. Pocztkowo jest wprowadzane przez G2 lub S2, aby opracowa informacj o przeciwniku, terenie i pogodzie - na uytek planowania przez dowdc i sztab. Informacje te przybieraj konkretn posta w

108

czasie analizy obszaru dziaa oraz ich oceny. Chocia IPB nie zastpuje cakowicie / totalnie/ dokumentw planowania, to w istocie suy w ich opracowaniu. Przeksztaca rwnie wiele materiau pisanego w form graficzn, co pozwala na atwiejsze jego zrozumienie oraz uatwia jego analizowanie i wykorzystanie w procesie planowania. Formalna, pisana analiza obszaru dziaa jest zwykle /normalnie/ przygotowywana na szczeblu korpusu i wyej. Na szczeblu dywizji i poniej jako cz oceny informacji wczona jest skrcona analiza obszaru dziaania. Dostarcza ona analiz terenu i pogody w obszarze dziaania i wykorzystywana jest w planowaniu dziaa przez podlege elementy. Analiza terenu i pogody, ktra stanowi serce analizy obszaru dziaania jest dokonywana gwnie w czasie IPB. Ocena informacji ma kluczowe znaczenie w procesie podejmowania decyzji. IPB prezentuje t ocen w formie graficznej. Umoliwia to dowdcy oraz jego sztabowi raczej widzenie ni wyobraanie sobie gdzie okrelone siy mog si porusza, strzela i utrzymywa czno. Dostarcza ona podstawowych graficznych danych dla porwnania /wariantowania/ przebiegu dziaa zaprzyjanionych i przeciwnika. Overlays terenu i pogody pokazuj, gdzie siy zaprzyjanionych i przeciwnika zostan ukierunkowane /kanalizowane/ przez naturalne oraz sztuczne czynniki. Podczas gdy G2 lub S2 stosuje wariantowanie do okrelenia prawdopodobnego przebiegu dziaa przeciwnika, to G3 lub S3 wykorzystuje te techniki do porwnania /wariantw/ przebiegu dziaa zaprzyjanionych. IPB mwi G2 lub S2: gdzie patrze?; kiedy patrze?; czego szuka?; czym szuka?; czego oczekiwa? /co moemy zobaczy?/. IPB podpowiada G3 lub S3: gdzie manewrowa, strzela /prowadzi ogie/, utrzymywa czno, blokowa?; kiedy manewrowa, strzela, utrzymywa czno, blokowa?; z czym manewrowa, strzela, utrzymywa czno, blokowa?; przeciw komu manewrowa, strzela, blokowa?; jakich rezultatw oczekiwa?.

109

IPB ma ywotne znaczenie dla ocen dowdcy oraz decyzji taktycznych dotyczcych zamiaru dziaania. Pomaga waciwie porwna moliwoci zaprzyjanionych i przeciwnika oraz umoliwia dowdcy zobaczenie sabych punktw zarwno po stronie wasnej jak i przeciwnika. IPB pozwala okreli gdzie, kiedy i jak uy oraz wspiera wasne siy aby zapewni im powodzenie. IPB oddziaowuje na prawie kad funkcj pola walki. Po prostu - analizujc oddziaywanie rodowiska pola walki na moliwoci przeciwnika dokonujemy jednoczenie analizy jego wpywu na nasze dziaania. Podstawowe informacje o terenie i pogodzie, ET oraz wzorzec /wariant/ analizy rozwoju wydarze - s wanymi narzdziami dla planowania i prowadzenia dziaa, wsparcia walki oraz dla sub wspierajcych walk. IPB wspiera funkcje pola walki - co zostao przedstawione na schemacie 5-1. SCHEMAT 5-1: WSPARCIE DZIAA /FUNKCJI/ NA POLU WALKI PRZEZ IPB. OBSZAR DZIAANIA Artyleria Zdobycie, okrelenie celi Analizy wartoci celi Stanowiska ogniowe Gboki atak Obrona powietrzna Powietrzne drogi podejcia przeciwnika Stanowiska ogniowe Zagroenie przeciwnikiem powietrznym Zabezpieczenie inynieryjne Planowanie zapr inynieryjnych Naprawa /ulepszanie/ drg Rozpoznanie drg czno Wybr miejsc rozwinicia Oleaty /overlays/ pogody i terenu cznoci Planowanie ECCM Analizy zdarze Matryce i wzorce /warianty/ Oleaty /overlays/ pogody i terenu Analizy zdarze Matryce i wzorce /warianty/ WYKORZYSTANIE WYKORZYSTANE /UYTE/ PRODUKTY Oleaty /overlays/ pogody i terenu Analizy zdarze Matryce i wzorce /warianty/ Warianty /wzorce/ doktrynalne Oleaty /overlays/ pogody i terenu Analizy zdarze Matryce i wzorce /warianty/ Warianty /wzorce/ doktrynalne

110

Planowanie przeciwdziaania namierzaniu i ledzeniu OBSZAR DZIAANIA Logistyka Chemiczne Urzdzenie wybranych miejsc LOC Przewidywanie wypadkw Dziaania ABC Zadymianie /olepianie/ Zabezpieczenie dziaa Moliwoci oddziaywaOPSEC Zbir IEW Rozpoznanie i ledzenie /nadzr/ Lotnictwo bojowe Osignicie celu Trasy po ktrych przemieszcza si cel Analizy wartoci celi nia przeciwnika Oleaty /overlays/ pogody i terenu Analizy zdarze - matryce i oleaty Warianty /wzorce/ sytuacji Analizy zdarze - matryce i oleaty Oleaty /overlays/ pogody i terenu Warianty /wzorce/ zdarze Matryce analiz zdarze Warianty wzorce doktrynalne Oleaty /overlays/ pogody i terenu WYKORZYSTANIE WYKORZYSTANE /UYTE/ PRODUKTY Oleaty /overlays/ pogody i terenu

Planowanie i koordynacja Oleaty /overlays/ pogody i terenu

OPRACOWANIE SYTUACJI IPB dostarcza podstaw /stanowi baz/ do prowadzenia rozpoznania i inwigilacji oraz do dostarczania danych. DST-s wraz z zamiarem dowdcy rozegrania walki sugeruj wymagania wobec rozpoznania /okrelaj potrzeby informacyjne/. ET-s pomagaj kierownikowi sekcji zbierania danych, czy te koordynatorowi okreli gdzie i kiedy szuka przeciwnika, jakich jednostek przeciwnika szuka oraz jakich dziaa przeciwnika oczekiwa. ET-s dostarczaj rwnie tropw /wskazwek/ - jak optymalnie wykorzysta zrnicowane rodki zbierania danych i czujniki. Podstawowe dane o pogodzie i terenie ukierunkowuj kierownika sekcji zbierania danych czy te koordynatora co do

111

uycia posiadanych rodkw w taki sposb, ktry optymalizuje ich moliwoci oraz balansuje ich wydajno. Dziki wykorzystaniu dokumentw i analiz wytworzonych /przeprowadzonych/ w procesie IPB, dowdca jest cigle dobrze poinformowany o biecej sytuacji - w sposb terminowy i cigy. Warianty regulaminowe i sytuacyjne daj podstawy do porwnania dostarczonych informacji i okrelenia rozmiaru, skadu oraz moliwoci zlokalizowanych jednostek przeciwnika. Warianty te bior rwnie udzia w okrelaniu - gdzie istniej luki w naszej wiedzy o przeciwniku. ET-s dostarczaj porwnawczych danych dla projekcji ruchw /manewru/ przeciwnika, przebiegu dziaa bojowych oraz rozlokowania i manewru celi. Proces IPB wspiera terminowe rozpoznanie i atak opacalnych celi. Analiza wartoci celi okrela relatywna warto bardzo wanych celi w rnorodnych sytuacjach. Gdy zosta ju okrelony najbardziej prawdopodobny przebieg dziaa przeciwnika, analiza wartoci celi dostarcza list bardzo wanych celi - ktrych zaatakowanie moe spowodowa obnienie zdolnoci przeciwnika do kontynuowania aktualnego dziaania. Lista ta stanowi wskazwk dla dostarczajcych dane, aby rozpoznanie i lokalizacja tych celi byy dostarczone w odpowiednim czasie. Jednoczenie jest te sygnaem dla elementw wsparcia ogniowego do zamknicia ogniem tych celi po okreleniu ich pooenia i zanim bd one w stanie wesprze dziaania okrajce. Sztab rozpoznania oraz elementy wsparcia ogniowego musz wymienia informacje na temat NAI-s, TAI-s oraz zdolnoci /moliwoci/ wykonania ataku. Jeli te wymagania zostan spenione, koordynacja ta zaowocuje skutecznym zaamaniem drugiego rzutu przeciwnika oraz podchodzcych si.

WOJNA RADIOELEKTRONICZNA /EW/ EW moe by rozpatrywana jako jeden z aspektw dowodzenia, kontroli, cznoci oraz rodkw zakcajcych czno /C3CM/. Podczas gdy zadaniem IPB jest wczesne rozpoznanie prawdopodobnego przebiegu dziaa przeciwnika, to planowanie EW przekracza te granice i mwi jak efektywnie wykorzysta zrnicowane / wymieszane/ opcje i warianty zapewniajce bezpieczestwo prowadzonym dziaaniom, pozo-

112

rowanie /mylenie/, blokowanie oraz destrukcj - aby pokona C3 przeciwnika. Podobnie jak analityk rozpoznania, analityk EW lub rozpoznania rodkami cznoci /SIGINT/ stosuj wariantowanie do ilustrowania moliwoci przeciwnika, aby wykorzysta systemy elektroniczne do celw C3, rozpoznania i inwigilacji, wykrywania celi oraz walki radioelektronicznej /REC/. Wariantowanie pomaga rwnie w wyborze i okrelaniu zastosowania czujnikw oraz rodkw EW zaprzyjanionych. Warianty nie s wytwarzane osobno przez analitykw EW i tych ktrzy korzystaj ze wszystkich dostpnych rde, ale s opracowywane poprzez zintegrowanie wysikw sekcji EW oraz sekcji korzystajcej ze wszystkich dostpnych rde /ASPS/. S one nastpnie przesyane batalionu rozpoznania wojskowego /MI/ bd te do szczebli powyej korpusu - tzn. do ich elementw technicznej kontroli i analizy, gdzie dokonuje si ich oczy-szczanie / filtrowanie/ oraz gdzie zostaj dodane dodatkowe szczegy - aby wyj naprzeciw specjalistycznym potrzebom dowodzenia i kontroli EW lub SIGINT. Nastpujce zaczniki poddaj dyskusji dodatkowe aspekty IPB: Zacznik A - taktyczne IPB; Zacznik B - IPB w czasie walki w terenie zurbanizowanym; Zacznik C - IPB w obronie powietrznej, przeciwlotniczej i dziaaniach powietrznych; Zacznik D - IPB operacyjnego poziomu wojny; Zacznik E - IPB w dziaaniach przeciwpowstaczych; Zacznik F - elektroniczne przygotowanie pola walki; Zacznik G - IPB w dziaaniach tyowych oraz na obszar tyw.

POZOROWANIE /MYLENIE, ZWODNICZO/ NA POLU WALKI Pozorowanie jest jednym ze skadnikw strategii C3CM przyjtej przez dowdcw w celu uatwienia uzyskania przewagi wasnego potencjau bojowego w decydujcym czasie i miejscu na polu walki. Wysiek IPB oraz wariantowanie wykonane w procesie IPB, dostarczaj wymaganych przez planujcych pozorowanie /mylenie/, danych do okrelenia pozornych celi, obiektw, skadw, wydarze. IPB dostarcza wspaniaego narzdzia do graficznego ujawnienia gdzie i kiedy zaangaowanie pozorowania /mylenia/ dostarczy optymalnego, oszczdnego i praktycznego sposobu dziaania dla osignicia celw zadanych wasnym wojskom. Planici pozorowania /mylenia/ wyko-

113

rzystuj wariantowanie IPB do rozpoznania i lokalizacji tych systemw rozpoznania, wykrywania celw i walki radioelektronicznej przeciwnika - za pomoc ktrych jest dla niego pisany mylcy /zwodniczy/ scenariusz wydarze na polu walki, /deception story = powiastka - bajeczka/. Wariantowanie pomaga rwnie w wyborze miejsc pozorowanych zdarze, miejsc - ktre z odpowiednim stopniem prawdopodobiestwa zapewniaj ich wykrycie przez rodki rozpoznawcze przeciwnika i przekazanie danych o ich pooeniu do orodkw decyzyjnych przeciwnika. IPB jest szczeglnie wane w okrelaniu: kim /personalnie lub zgodnie z zasadami dziaania/ powinien by pozorowany cel; typu dziaa lub wymaganej bezczynnoci przeciwnika /pozorowany cel ataku/ - co prowadzi do najlepszego moliwego wykorzystania pod wzgldem taktycznym rodkw ogniowych, manewru, EW; czy przeciwnik bdzie w stanie czy te nie adoptowa pozorowane cele ataku w obrbie czasu jaki bdzie wykorzystany w dziaaniach taktycznych na realizacj wasnego zadania; informacje te oparte s na regulaminowych zasadach dziaania przeciwnika oraz czynnikach terenu i pogody warunkujcych jego dziaanie; typw pozorowanych dziaa, ktre maj potencjalnie najlepsze warunki do stworzenia scenariusza / powiastki/ moliwego do przyjcia przez rodki zbierania i dostarczania danych przeciwnika oraz decydentw przeciwnika; priorytetowych wymaga rozpoznania i dostarczania informacji potrzebnych do zakoczenia powodzeniem wsparcia i prowadzenia planowanego pozorowania i oceny dziaa; przebiegu pozorowanych dziaa, ktry wydaje si najbardziej prawdopodobny do potraktowania przez przeciwnika jako autentyczny i wiarygodny.

Rozdzia 6:

IPB - PODEJCIE SYSTEMOWE.

IPB nie jest czy nowym. Dowdcy zawsze analizowali przeciwnika, teren i pogod oraz zawsze wykorzystywali grafiki /SITMAP/ aby czy informacje z rozpoznania i walki. Jednak przed IPB nie dysponowali oni systematycznym, cigym mode-

114

lem podejcia do analizy przeciwnika, terenu i pogody w specyficznych obszarach geograficznych. Nigdy przedtem dowdcy nie uywali grafiki do przewidywania zamiarw przeciwnika, do planowania i poparcia wasnych decyzji oraz do wsparcia niezliczonej iloci funkcji o zasadniczym znaczeniu dla odniesienia powodzenia w walce. IPB wymaga duego, intensywnego wysiku - ale jest warte woonej pracy. Spowoduje ona wzrost dokadnoci oraz terminowoci informacji z rozpoznania oraz z walki. Nie zapewni to sukcesu w walce, jednak dostarczy dowdcy wynikw / produktw/ rozpoznania o duym znaczeniu, na ktrych moe on oprze swoje decyzje. IPB daje dowdcom narzdzie, ktre pomaga im w wypenianiu otrzymanych przez nich zada na polu walki. IPB jest systematycznym i cigym podejciem do analizy przeciwnika, terenu i pogody - podejciem pozwalajcym okreli moliwoci, sabe strony oraz prawdopodobny przebieg dziaa przeciwnika w specyficznym obszarze geograficznym. Dowdcy wykorzystuj IPB jako podstaw do planowania ognia i podejmowania decyzji o manewrze. Wsparcie walki oraz suby wspierajce walk, a gwnie ich dowdcy uywaj tego narzdzia do planowania. IPB jest szczeglnie uyteczne w prowadzeniu rozpoznania i walki radioelektronicznej. IPB podkrela /uwypukla/ wsparcie rozpoznania i WRE na rzecz zapewnienia bezpieczestwa dziaa, opracowania sytuacji oraz C3CM.

Zacznik A:

TAKTYCZNE IPB

Pierwotnie proces IPB koncentrowa si na dziaaniach obronnych. Poniewa jednak nowoczesne pole walki stao si bardziej dynamiczne, a w czasie rozwaa moliwoci dziaania zaprzyjanionych koncentracja uwagi przesuna si na koncepcj bitwy powietrzno-ldowej, dlatego te znacznie wzrosy wymagania wobec procesu IPB w zakresie wsparcia dziaa zaczepnych. IPB W DZIAANIACH ZACZEPNYCH IPB dziaa zaczepnych jest procesem poprzez ktry niepewno odnonie drg wycofania przeciwnika, ugrupowania / podziau/ jego si w obronie, systemw broni defensywnej oraz wariantw przeprowadzania kontratakw i wzmocnienia - moe zo-

115

sta znacznie zmniejszona. Proces ten nie ogranicza si do pomocy / asystowania/ dowdcom w uyciu posiadanych przez nich rodkw w najbardziej efektywny sposb. Pozwala on rwnie analitykowi myle w taki sposb jakby by on dowdc si przeciwnika i okreli, gdzie mgby on wykorzysta swoje rodki dla wsparcia prowadzonych dziaa bojowych. Pomaga to okreli, ktre rodki zaprzyjanionych mogyby by rozwaane przez przeciwnika jako opacalne cele oraz punkty i potencjalne luki w posiadanej przez przeciwnika wiedzy na temat naszych si i ich dziaa - ktre to dane mog zosta wykorzystane przez wojska wasne. W kocu proces IPB dziaa zaczepnych uczestniczy w okrelaniu przez analityka potencjalnych drg i wariantw przeprowadzania kontratakw i wzmacniania si przeciwnika oraz w takim ustanowieniu NAI-s, TAI-s, DP-s, ktre ograniczy potencjalne efekty wysikw przeciwnika w zakresie kontratakw i wzmocnienia. IPB dziaa zaczepnych ma szersze pole dziaania oraz nieco inne priorytety ni IPB dziaa obronnych. Jednake zwyke funkcje procesu IPB takie jak ocena obszaru pola walki, analiza terenu, analiza pogody, ocena zagroe oraz integracja zagroe pozostaj takie same. Dla IPB dziaa zaczepnych inny jest zakres oceny obszaru pola walki i oceny zagroe, za funkcje integracji zagroe zostay znacznie rozszerzone. Szczeglnie wane jest, aby podstawy planowania IPB dziaa zaczepnych byy skompletowane do momentu rzeczywistego rozpoczcia walki. Obecna sytuacja wskazuje, e zaprzyjanieni bd prawdopodobnie rozpoczyna jaki przyszy konflikt o redniej lub duej intensywnoci od obrony. Jednak w celu wsparcia ograniczonych kontratakw przeciwko zlokalizowanym obiektom, bdzie prawdopodobnie przeprowadzony pocztkowy etap / wysiek/ IPB dziaa zaczepnych. Wysiki IPB wspierajce dziaania zaczepne na du skal rozpoczn si jedynie wwczas, gdy zaprzyjanieni przejm inicjatyw i zostanie powstrzymany ruch przeciwnika do przodu. Poniewa wysiki IPB dziaa obronnych maj pierwszestwo podczas pocztkowych dziaa, to wtedy, gdy otworz si moliwoci dla naszych wojsk, szczeglnie wany /krytyczny/ bdzie dostp do dobrze opracowanych obronnych IPB. Podobnie jak w innych dziaaniach IPB, G2 lub S2 jest koordynatorem IPB dziaa zaczepnych i zapewnia, e PIR-s /priorytety/ s w wystarczajcej zgodnoci z otrzymanymi od dowdcy wskazwkami. Szczeglnie wane jest, aby zostay przygotowane odpowiednie, podstawowe dane o zagroeniach dla wsparcia dziaa zaczepnych. Bez tych danych mao prawdopodobne jest, aby dowdca zaprzyjanionych by w stanie osign stosunek si zapewniajcy

116

mu przewag w decydujcym miejscu na polu walki. Rwnie wane /krytyczne/ jest te wykrycie sabych stron przeciwnika, aby mogy one zosta wykorzystane przez dowdc w odpowiednim skoncentrowaniu dostpnych rodkw. OCENA OBSZARU POLA WALKI Ocena obszaru pola walki pod ktem dziaa zaczepnych rozpoczyna si wraz z otrzymaniem zadania do prowadzenia dziaa zaczepnych i uwzgldnia specyficzne cele zadania. Dokonuje si w niej caociowej oceny specyfiki /charakterystycznych cech/ bronicego si przeciwnika, moliwoci prowadzenia dziaa zaczepnych przez zaprzyjanionych oraz otoczenia /rodowiska/ pola walki. Ocena ta koncentruje uwag na wanych obszarach i cechach rzeby terenu, ktre bd wpywa na wycofanie, natarcie, kontratak i wzmocnienie, a take skupia si na wanych obszarach, ktre dowdcy przeciwnika bd rozwaa jako krytyczne /szczeglnie wane/ dla prowadzenia obrony. Pole walki w dziaaniach zaczepnych obejmuje zarwno obszar dziaania, jak i zainteresowania. Jednak, podczas dziaa zaczepnych, naziemny obszar dziaania jest rozszerzony aby mg obj nakazane osie natarcia / posuwania si naprzd/ i kierunek ataku oraz wyznaczone obiekty /cele dziaania/ zaprzyjanionych, ktre znajduj si na obszarze zajmowanym przez przeciwnika. Obszar dziaania w natarciu jest rozszerzany w cigy sposb, gdy zaprzyjanieni nawi /utrzymuj/ kontakt z wycofujcym si przeciwnikiem. Zasig / limit/ obszaru dziaania zwykle ogranicza si do celu dziaania zaprzyjanionych i cakowicie ten cel /obiekt/ obejmuje. Obszar dziaania powietrznego w natarciu pokrywa si z naziemnym i wraz z nim si rozszerza. Zasadnicza rnica pomidzy naziemnym, a powietrznym obszarem dziaania /AO/ jest taka, e powietrzny AO rozszerza si ponad celami dziaania zaprzyjanionych do obszarw, ktre stwarzaj wycofujcemu si przeciwnikowi moliwo przeformowania i reorganizacji swoich si, lub gdzie oczekiwane jest pojawienie si drugich rzutw czy te si wychodzcych do kontrataku bd wzmocnienia. Powietrzne AO wychodz rwnie poza linie rozgraniczenia zaprzyjanionych - na obszary w ktrych mona oczekiwa przemieszczania si si przeciwnika: wycofujcych si, kontratakujcych lub wychodzcych na wzmocnienie.

117

Obszar zainteresowania /AI/ jest w natarciu z koniecznoci wikszy ni podczas prowadzenia dziaa obronnych. Gdy nacierajce wojska zaprzyjanionych podchodz czy te penetruj gbokie obszary dziaa, dowdcy musz by wiadomi wzrastajcego potencjalnego zagroenia silnymi kontratakami jednostek pancernych przeciwnika skierowanych przeciwko ich skrzydom oraz na linie rozgraniczenia jednostek. Dowdcy musz by rwnie wiadomi potencjalnych moliwoci wzmocnienia si przeciwnika, w obrbie obiektu ataku lub poza nim, czy te moliwoci wykonania przez przeciwnika potencjalnego kontrataku - aby zapobiec umocnieniu si przeciwnika na tym obiekcie. Powietrzny AI dziaa zaczepnych jest znacznie wikszy ni naziemny AI i podobnie jak naziemny AI - musi rozszerza si wraz z posuwaniem si naprzd wojsk zaprzyjanionych. Ze wzgldu na moliwe skutki szybkiego i gwatownego uderzenia powietrznego na elementy podtrzymujce zaopatrzenie dla dziaa zaczepnych i obronnych - powietrzny AI musi rozciga si gbiej na obszary tyw zaprzyjanionych i przeciwnika. ANALIZA TERENU Analiza terenu w dziaaniach zaczepnych koncentruje si na potencjalnym wpywie terenu na zdolnoci manewrowe zaprzyjanionych i przeciwnika. Kady z tych obszarw rozpatrywany jest ze zwrceniem uwagi na pi wojskowych aspektw terenu. Obserwacja Obserwacja jest oceniana poprzez jej wpyw na moliwoci rodkw rozpoznania, inwigilacji oraz wykrywania celi zaprzyjanionych i przeciwnika. Analityk terenu szuka czynnikw rwnoczenie: maksymalizujcych wasne, zalene od LOS dziaania i ograniczajcych te same moliwoci u bronicego si przeciwnika. Poprzez okrelenie oddziaywania tych czynnikw terenowych na LOS - analityk jest w stanie wskaza prawdopodobne rozmieszczenie: systemw broni przeciwnika do prowadzenia ognia bezporedniego, jego punktw obserwacyjnych, miejsc dyslokacji rodkw cznoci, rodkw EW, jednostek obrony powietrznej przeciwnika oraz systemw wykrywania

118

celi. Obserwacja jest te oceniana pod wzgldem jej skutecznoci w wykrywaniu potencjalnych kontratakw przeciwnika. Gwne rozwaania dotycz rozmieszczenia rodkw do prowadzenia obserwacji - w takim miejscu - ktre pozwoli zdoby informacje o kontratakujcych lub wzmacniajcych siach - i w takim czasie - ktry bdzie wystarczajcy dla dowdcy aby na te dziaania przeciwnika odpowiednio zareagowa. Pole ognia /FofF/ FofF oceniane s zarwno z perspektywy oddziaywania wasnego ognia poredniego i bezporedniego na bronicego si przeciwnika, jak i oddziaywania rodkw ogniowych na nacierajce wojska zaprzyjanionych. Specjalna uwaga musi by powicona na FofF rodkw walki przeciwnika strzelajcych na wprost /ogniem bezporednim/, takich jak np. armaty czogowe, poniewa te rodki walki bd prawdopodobnie okopane oraz ukryte w czciowo zakrytych stanowiskach. Ocena warunkw prowadzenia obserwacji i FofF pomog analitykowi w okreleniu terenu kluczowego zarwno dla zaprzyjanionych jak i przeciwnika. Ukrycie /maskowanie/ i osona /przykrycie/ Ukrycie /maskowanie/ i osona /przykrycie/ - s gwnymi czynnikami terenu rozpatrywanymi w dziaaniach ofensywnych. Maskowanie /ukrycie/ oceniane jest przede wszystkim pod wzgldem jego potencjalnego wpywu na zapewnienie bezpiecznego prowadzenia dziaa przez zaprzyjanionych oraz jako podstawa do prowadzenia dziaa zmierzajcych do wprowadzenia przeciwnika w bd - w celu wsparcia natarcia. Bronicy si przeciwnik bdzie usiowa wykorzysta maskowanie do zabezpieczenia si przed rozpoznaniem i inwigilacja jego pozycji lub ich ograniczenia oraz do ukrycia przygotowa do kontratakw. Podczas prowadzenia obrony oczekuje si wzmocnienia naturalnego maskowania przez uycie naturalnego i sztucznego kamuflau. Chocia okrelenie wymaga wobec zastosowanego kamuflau nie jest zwykle czci rozwaanego procesu analizy terenu, to jednak jest szczeglnie wane dla okrelenia moliwoci terenu pod wzgldem zabezpieczenia potrzeb maskowania dziaa obronnych przeciwnika oraz pooenia jego pozycji. Osony /przykrycia/ terenowe musz zosta ocenione z perspektywy ich wpywu na manewr / posuwanie si / zaprzyjanionych oraz

119

poprzez ich udzia w koncepcji obrony przeciwnika. Musz rwnie zosta rozwaone moliwoci wzmocnienia przez przeciwnika naturalnych waciwoci istniejcych oson /przykry/ oraz moliwoci stworzenia sztucznych - np. poprzez prace ziemne w obronie. Przeszkody oraz teren kluczowy Przeszkody oraz teren kluczowy nie s oceniane podczas prowadzenia dziaa zaczepnych inaczej ni w obronie. Przeszkody - czy to naturalne, czy te sztuczne - s przeszkodami zarwno dla zaprzyjanionych jak i przeciwnika. Z kolei teren kluczowy pozostaje terenem kluczowym tylko wtedy gdy moe by kontrolowany przez ogie, manewr lub blokowanie oraz oferuje znaczn przewag jednym siom wobec tych drugich. Wykonanie zada przez zaprzyjanionych wymagao bdzie zwykle opanowania decydujcego terenu. Naziemne i powietrzne drogi podejcia Analiza naziemnych i powietrznych drg podejcia oraz korytarzy ruchu ma bardzo due znaczenie dla dziaa zaczepnych. Naziemna droga podejcia powinna by na tyle szeroka, aby przyczyni si do szybkiego ruchu wojsk zaprzyjanionych oraz ich manewru wzdu jej biegu. Wane jest maskowanie i osona terenu, szczeglnie wtedy, gdy nacierajce siy musz dziaa w warunkach przewagi przeciwnika w powietrzu lub braku posiadania tej przewagi przez obie strony. Przeszkody musz by pokonywane bez specjalnego wsparcia wojsk inynieryjnych oraz musi istnie moliwo ich obejcia w obrbie czasowych ogranicze zadania. Korytarze ruchu powinny stworzy dowdcy zaprzyjanionych warunki do wykonywania swobodnego manewru oraz powinny maksymalnie zwiksza moliwoci koncentrowania si, ruchu, zaskoczenia i prdkoci. Naziemne drogi podejcia i korytarze ruchu w kierunku celu dziaania czsto s tymi samymi trasami jakie zmuszony jest wykorzystywa przeciwnik podczas dziaa odwrotowo-opniajcych. Powietrzne drogi podejcia oraz korytarze ruchu pozwalaj na: wykorzystanie powietrznych /lotniczych/ czujnikw, migowcowego i lotniczego wsparcia bliskiego zasigu, powietrzn izolacj pola walki oraz na wykorzystanie rodkw powietrzno-

120

desantowych i powietrzno-szturmowych. Dobra powietrzna droga podejcia stwarza w terenie warunki maskowania lotnictwa zaprzyjanionych przed rodkami obrony powietrznej przeciwnika. Rozwaania na temat powietrznych drg podejcia musz dotyczy take rejonw poza obiektem /celem/ dziaania, aby umoliwi wasnemu lotnictwu bezpieczne wejcie do tego obszaru /na ktrym znajduje si obiekt/. Ponadto analiza powietrznych drg podejcia przeciwnika pomoe w okreleniu gdzie i kiedy zostan uyte jego siy powietrzne. Analityk musi take uwzgldni w rozwaaniach te drogi podejcia i korytarze ruchu, ktre mog posuy przeciwnikowi do wykonania kontrataku lub wzmocnienia. Obejmuje to rwnie drogi podejcia, ktre normalnie znajduj si poza obszarem AO czy AI. Drogi i korytarze kontratakw ktre daj moliwo wyjcia na skrzyda atakujcych si, lub ktre pozwalaj kontratakujcym siom zapobiec wzmocnieniu dziaa zmierzajcych do osignicia okrelonego celu /obiektu/ powinny otrzyma priorytet w czasie opracowywania analiz. ANALIZA POGODY Analizy pogody wykonywane w celu wsparcia dziaa zaczepnych nie rni si w znaczcy sposb od analiz wykonywanych dla innych dziaa. Analityk w dalszym cigu musi rozway rne aspekty: widocznoci, kierunku i prdkoci wiatru, opadw atmosferycznych, pokrycia chmur oraz temperatury i wilgotnoci. Ograniczona lub obniona widoczno wpywa korzystnie na prowadzenie dziaa zaczepnych poprzez maskowanie koncentracji wojsk zaprzyjanionych oraz zwikszenie moliwoci uzyskania zaskoczenia. Ta sama ograniczona widoczno ukrywa wycofanie si przeciwnika oraz jego obron poprzez zwikszenie problemw zwizanych z kontrol i stwarzane utrudnienia w stosunku do rodkw rozpoznania oraz wykrywania celi. Nacierajce siy mog da ograniczenia widocznoci przez uycie dymw - w celu ukrycia koncentracji swoich si oraz ich rzeczywistego pooenia lub dla wprowadzenia przeciwnika w bd. Na dziaania zaczepne wywiera wpyw okrelona prdko oraz kierunek wiatru, ktry faworyzuje siy nacierajce z kierunku z ktrego wieje wiatr. Siy nacierajce z wiatrem posiadaj lepsz widzialno i mog porusza si naprzd atwiej i szybciej, a take znajd si w lepszej sytuacji w wypadku zastosowania broni chemicznej i nuklearnej. rodki walki si nacierajcych z wiatrem - strzelajce ogniem porednim - bd

121

zwykle bardziej dokadne. Silne wiatry ograniczaj moliwoci uycia si powietrznodesantowych i powietrzno-szturmowych oraz wywieraj negatywny wpyw na precyzj wsparcia lotniczego bliskiego zasigu - w tym szczeglnie wsparcia udzielanego przez lotnictwo migowcowe. Sytuacje te zostaj oczywicie odwrcone, gdy to nasze siy musz naciera pod wiatr i nabieraj szczeglnego znaczenia /staj si krytyczne/ gdy przeciwnik jest w stanie zmusi nacierajce siy do zastosowania rodkw ochrony przed skaeniami /MOPP/ na wysokim poziomie. /W USA poziomy uycia MOPP okrelane s w skali piciostopniowej: od 0 do 4 - przyp. tum./. Odzie MOPP ogranicza moliwoci poruszania si pojedynczego onierza oraz ogranicza efektywno rodkw obserwacji optycznej, a take rodkw walki strzelajcych na wprost. Natarcie wojsk pod wiatr powoduje zwykle wytwarzanie wikszych obokw kurzu przez pojazdy - co moe zmusi rodki rozpoznania i inwigilacji do ograniczenia ruchu oraz ograniczy moliwoci uzyskania zaskoczenia. Najwaniejszym skutkiem opadw atmosferycznych w czasie prowadzenia natarcia jest ich oddziaywanie na widoczno oraz przejezdno terenu. Podczas gdy deszcz i nieg ograniczy widoczno oraz ukryje manewr zaprzyjanionych, to jednak ograniczy rwnie przejezdno terenu i wpynie na zwolnienie tempa prowadzenia dziaa zaczepnych. Ograniczona przez deszcz i nieg przejezdno - ograniczy z kolei gboko dziaania oraz moliwoci manewru jednostek zmechanizowanych i czogw. Saba przejezdno terenu powoduje zwikszenie zuycia paliw, a tym samym ogranicza zasig pojazdw. Opady mog rwnie ograniczy lub uniemoliwi uzupenienie paliw i zaopatrzenia - poprzez niedopuszczenie pojazdw koowych zaopatrzenia do wysunitych punktw uzupeniania paliw i zaopatrzenia. Deszcz i topniejcy nieg powoduje zmycie rodkw skaenia z powierzchni ziemi, tworzc z kolei due plamy skae - szczeglnie w niej pooonych obszarach. Te plamy chemiczne wpywaj na prowadzenie dziaa w ten sam sposb, jak bezporednio uyte rodki walki chemicznej i nuklearnej. Opady opni te i zdezorganizuj wycofanie si przeciwnika oraz bd wywieray negatywny wpyw na jego dziaania majce na celu wzmocnienie lub wykonanie kontrataku. Nie istniej znaczce rnice w rozwaaniach na temat pokrywy chmur, temperatury oraz wilgotnoci midzy dziaaniami zaczepnymi, a innymi rodzajami dziaa. Niska pokrywa chmur ogranicza moliwoci wsparcia lotniczego bliskiego zasigu, co moe mie szczeglnie due znaczenie dla dziaa zaczepnych, a take moe limitowa

122

wykorzystanie urzdze laserowych - ze wzgldu na zwikszenie moliwoci ich wykrycia. Wysokie temperatury podczas szybkich dziaa zaczepnych s w stanie podnie prawdopodobiestwo wystpienia duej iloci urazw spowodowanych upaem, szczeglnie jeli nacierajce lub te kontratakujce elementy zmuszone s do manewrowania w kompletnej odziey ochronnej. OCENA ZAGROENIA Ocena zagroenia podczas prowadzenia dziaa zaczepnych koncentruje si na doktrynie /zasadach dziaania/ przeciwnika w zakresie prowadzenia: dziaa opniajcych, obrony prowadzonej w celu zyskania na czasie, /typowych/ dziaa obronnych, kontratakw oraz wzmacniania. Podczas realizacji funkcji oceny zagroenia dla kadego z tych dziaa przygotowywane s warianty /wzorce/ regulaminowe. Radziecka doktryna /podstawa dla wikszoci potencjalnych doktryn o zagroeniu/ eksponuje dziaania zaczepne, ale zdaje sobie spraw z potrzeby prowadzenia dziaa obronnych w szczeglnych sytuacjach: aby umocni zdobycze nacierajcych elementw ugrupowania; w sytuacji oczekiwania na dodatkowe siy - jeli w czasie prowadzenia natarcia nastpio chwilowe zatrzymanie przez przeciwnika; aby chroni skrzyda ugrupowania lub wzdu wybrzea morskiego; aby odeprze przeciwuderzenie si przeciwnika; aby przegrupowa wasne siy po poniesieniu przez nie duych strat w wyniku uycia broni masowego raenia /broni nuklearnej i chemicznej/; aby zwolni siy na korzy tych elementw ugrupowania, ktre uzyskuj powodzenie; aby uzyska wsparcie logistyczne. W wikszoci tych wypadkw, obrona jest dziaaniem jedynie chwilowym i w konsekwencji prowadzi do ponowienia dziaa zaczepnych. Sowiecka doktryna rozrnia trzy rodzaje dziaa obronnych: obrona zawczasu przygotowana, obrona dorana oraz wycofanie. Wszystkie te trzy rodzaje dziaa zasadniczo podkrelaj ponowne podjcie dziaa zaczepnych lub tez zmian lokalizacji si, aby mc wzmocni inne sektory - w ktrych uzyskiwane jest powodzenie. Teoretycy sowieccy w rzeczywistoci zdaj sobie jednak spraw, e warunki nie zawsze bd

123

pozwalay na przejcie do dziaa zaczepnych, dlatego tez w okrelonych warunkach wycofanie czy tez obrona dorana moe w konsekwencji przeksztaci si w obron zawczasu przygotowan. Przejcie do obrony zawczasu przygotowanej dyktowane jest przez te same czynniki METT-T /zadanie, przeciwnik, teren oraz wojska i czas do wykorzystania/, ktre musz zosta rozwaone przez dowdc zaprzyjanionych. Rozwaajc prowadzenie obrony zawczasu przygotowanej przeciwnik koncentruje si na nastpujcych problemach: rozwinicie i wykorzystanie elementw / rzutu/ ubezpiecze; rozmieszczenie i wykorzystanie w obszarze obrony /na gwnej pozycji obrony/ si gwnych; lokalizacja workw ogniowych, stref mierci i miejsc zasadzek; przygotowanie pl minowych oraz zapr - zarwno w obszarze ubezpiecze, jak i na pozycji gwnej; rozmieszczenie, skad i wykorzystanie rezerwowych si /odwodw/ do kontrataku lub wzmocnienia. Schemat A-1 przedstawia obron zawczasu przygotowan - po jej cakowitym przygotowaniu. Siy ubezpieczenia bd wykorzystywa manewr, miny, zapory - w jak najdogodniejszym terenie, aby: opni siy przeciwnika, pozbawi piechot wsparcia czogw, zmyli przeciwnika co do przebiegu gwnego obszaru /pozycji/ obrony oraz aby spowodowa przedwczesne uycie si. Sia gwnej pozycji obrony skoncentrowana jest we wzajemnie si wspierajcych punktach oporu kompanii /plutonw/, ktre s dobrze okopane i poczone transzejami. W celu wprowadzenia przeciwnika w bd przygotowywane s szeroko rozbudowane pozycje pozorne, a jako podstawowy rodek cznoci wykorzystana jest wkopana w ziemi czno przewodowa. Ogie planowany jest w taki sposb, aby przykry drogi podejcia przeciwnika oraz pola minowe, za przeszkody /zapory/ rozmieszczane s w sposb kanalizujcy ruch przeciwnika w worki ogniowe - gdzie mog prowadzi ogie wszystkie rodki ogniowe i s do tego odpowiednio przygotowane. Wszystkie pozycje s zamaskowane. Odwody rozmieszczone s tak, aby mogy przeprowadzi kontratak, wzmocnienie, oraz aby mogy wpywa na bezpieczestwo obszaru tyw. Schemat A-2 przedstawia regulaminow obron puku zmechanizowanego z batalionem czogw w odwodzie oraz z elementami ubezpieczenia. Ponadto kompania rozpoznawcza z puku zmechanizowanego oraz bata-

124

lion rozpoznawczy z dywizji zmechanizowanej - bd prowadzi rozpoznanie /monitorowanie/ poza stref ubezpiecze dywizji zmechanizowanej /tj. ponad 15km od przedniego skraju obrony/. Zazwyczaj element ubezpieczenia bdzie wysyany z puku zmechanizowanego drugiego rzutu dywizji zmechanizowanej oraz bdzie on zwykle dziaa ponad 5km przed przednim skrajem obrony pozycji gwnej. SCHEMAT A-1: OBRONA ZAWCZASU PRZYGOTOWANA.

SCHEMAT A-2: DOKTRYNALNA OBRONA PUKU ZMECHANIZOWANEGO /MRR/ Z BATALIONEM CZOGW W ODWODZIE ORAZ Z ELEMENTAMI UBEZPIECZENIA.

125

Obrona prowadzona w toku dziaa zaczepnych /obrona dorana/ oparta jest na tych samych czynnikach METT-T jak obrona zawczasu przygotowana. Bdzie si ona jednak zwykle rnia tym, e: zadanie tej obrony jest bardziej krtkotrwae; sytuacja przeciwnika jest janiejsza; ataki oraz kontrataki s o wiele groniejsze; teren niekoniecznie musi by odpowiedni do prowadzenia obrony, a nawet moe faworyzowa atakujcego; czas na jej przygotowanie moe by bardzo krtki. Poniewa przygotowanie obrony doranej wymaga przejcia do niej z dziaa zaczepnych - bdc rwnoczenie w kontakcie z przeciwnikiem, dlatego moe okaza si potrzebne przeprowadzenie serii krtkich, lokalnych akcji w celu osignicia przydatnego do obrony terenu, lub tez konieczne bdzie przygotowanie obrony na tyach i wycofanie si na linie obrony. Ze wzgldu na to, e przechodzce do obrony siy czsto bd w kontakcie z przeciwnikiem - zazwyczaj niemoliwe bdzie zorganizowanie ubezpiecze. Jeeli jednak ubezpieczenia bd wystawiane, to ich gboko nie bdzie tak dua jak w obronie zawczasu przygotowanej. rodki ogniowe dalekiego zasigu nie bd odgryway tak duej roli, jak w czasie prowadzenia obrony zawczasu przygotowanej, poniewa zagroenie /przeciwnik/ bdzie si znajdowao w granicach oddziaywania broni maego zasigu. Jeli bdzie to moliwe, w gbi zastosowane zostan zapory i pola minowe - ale nie bd one wykonane w takim zakresie jak w obronie zawczasu przygotowanej. Podstawowym celem obrony doranej bdzie zwykle niedopuszczenie do zajcia przez przeciwnika konkretnego terenu. Wobec tego, pozycje obronne czsto wybierane s raczej pod ktem ich moliwoci wsparcia wznowienia dziaa zaczepnych ni wykrwawiania przeciwnika w duszym /przeduajcym si/ okresie czasu. Wsparcie logistyczne pozostanie zazwyczaj ugrupowane do kontynuowania /podtrzymania/ dziaania zaczepnego, za artyleria bdzie zorganizowana zgodnie z rozkazem do wsparcia nastpnej fazy dziaa zaczepnych. Wycofanie przeprowadzane jest po to, aby zmieni lokalizacj si z jednej pozycji na druga - w sposb zorganizowany i terminowy, bez obniania zdolnoci bojowej

126

danej jednostki. Jeeli jest to moliwe, wycofanie przeprowadzane jest tylko na rozkaz wyszego dowdcy i w warunkach, ktre maksymalnie zapewniaj skryte i bezpieczne jego wykonanie. Wycofujce si siy podzielone s na trzy specyficzne grupy. Gros si stanowi sob wycofywane siy gwne. Ich zadaniem jest oderwanie si od przeciwnika i wycofanie bez ujawniania tego dziaania przeciwnikowi. W celu ukrycia ruchu /manewru/ z jednego miejsca do drugiego oraz w celu opnienia dziaania przeciwnika, jeli ten podejmie pocig utworzona jest ariergarda /stra tylna/. Kolejnym elementem, ktry zostawiany jest na pozycji aby wprowadzi przeciwnika w bd oraz zamaskowa pocztkowy etap oderwania si i wycofania zaprzyjanionych, s siy ubezpieczajce /maskujce/. Schemat A-3 pokazuje organizacj wycofania /na szczeblu puku zmechanizowanego i wyej/.

SCHEMAT A-3: ORGANIZACJA WYCOFANIA /NA SZCZEBLU PUKU I WYEJ/.

127

Siy maskujce pochodz zwykle z elementw ugrupowania rozmieszczonych wzdu przedniego skraju obrony. Skadaj si one ze wzmocnionych plutonw z kadej kompanii i wsparte s przez wybrane jednostki artylerii. Rozpoczynaj one wycofanie wtedy, gdy siy gwne wycofay si przez stra tyln /ariergard/ i wycofuje swoje elementy skokami - tak, aby mogy si one wzajemnie wspiera. Po zakoczeniu realizacji zadania /wycofaniu/ pododdziay te doczaj do si gwnych. Ariergarda zorganizowana jest w sposb pozwalajcy jej opnia przeciwnika bez potrzeby wsparcia ze strony si gwnych lub si maskujcych. Ariergardy skadaj si zazwyczaj z jednostek czogw wzmacnianych piechot zmotoryzowan, artyleria i elementami wojsk inynieryjnych. Jednostka taka o wielkoci okoo batalionu bdzie wyznaczana na kad gwn drog wycofania. Ariergarda zajmuje sukcesywnie pozycje obronne w taki sposb, aby siy przeciwnika prowadzce pocig zostay zmuszone do zatrzymania i dokonania reorganizacji przed wykonaniem ataku na kolejn rubie. Jeli bdzie to moliwe, siy gwne wycofyway si bd pod przykryciem ciemnoci lub niekorzystnej pogody. Siy niezaangaowane w walk - wczajc w to odwody oraz drugie rzuty - wycofywane s w pierwszej kolejnoci. Planowane jest prowadzenie ognia, aby ukry haas towarzyszcy wycofaniu, a do oszukania /wprowadzenia w bd/ przeciwnika mog by wczone szczegowo dopracowane rodki mylce. Wycofujce si siy same zabezpieczaj wasne tyy oraz skrzyda. Wycofanie poprzedzi rozpoznanie drg do nowych pozycji, a zabezpiecz je uderzenia lotnictwa i artylerii. INTEGRACJA ZAGROENIA Integracja zagroenia prowadzona dla wsparcia dziaa zaczepnych, podobnie jak integracja zagroenia w innych rodzajach dziaa, wykonywana jest poprzez opracowanie wariantw /wzorcw/ sytuacji, zdarze oraz wsparcia decyzji. Jednak, zgodnie z rozleg /rozwinit/ natur wysiku gry wojennej - wymaganej podczas dziaa zaczepnych - wysiki wariantowania zostay znacznie rozszerzone i aby dobrze odzwierciedli sytuacj przeciwnika mog by wymagane dodatkowe overlays. Podobnie jak w przypadku innych wariantw /wzorcw/ doktrynalnych, warianty sytuacji przygotowywane we wsparciu dziaa zaczepnych s podstawowymi warian-

128

tami doktrynalnymi uwzgldniajcymi ograniczenia narzucone przez teren i pogod. Poniewa wariant /wzorzec/ sytuacji jest zasadniczo przedstawieniem jakiego dziaania od przeciwnika w danej chwili oczekujemy, dlatego przygotowywane s zazwyczaj pojedyncze warianty dla wycofania si przeciwnika, jego obrony, oraz dla moliwego kontrataku w celu odtworzenia przedniego skraju obrony. Schematy od A-4 do A-6 s przykadami wariantw sytuacji dla wycofania, obrony i kontrataku. Dodatkowo, obok informacji opisywanych zwykle w wariantach sytuacji, w wariancie sytuacji do dziaa zaczepnych uwzgldniane s okrgi przedstawiajce maksymalny skuteczny zasig systemw broni przeciwnika - w szczeglnoci systemw broni strzelajcych na wprost. Informacje te mog zosta opisane na tej samej bd te osobnej oleacie / overlay/. Chocia atwiejsze moe okaza si przygotowanie dla tych danych osobnej overlay ograniczajcej zamazanie obrazu sytuacji - to jednak osobne overlay czyni map oraz lece na niej inne warianty /wzorce/ trudniejszymi do odczytania.

SCHEMAT A-4: WARIANT /WZR/ SYTUACJI - WYCOFANIE PRZECIWNIKA.

129

SCHEMAT A-5: WARIANT /WZORZEC/ SYTUACJI - OBRONA PRZECIWNIKA.

SCHEMAT A-6: PRZECIWNIKA.

WARIANT

/WZORZEC/

SYTUACJI

KONTRATAK

130

Przygotowywana rwnie overlay zasigw, pokazujca skuteczny zasig systemw obrony powietrznej - moe obejmowa bd tez nie informacje o waciwociach maskujcych terenu. Jest ona zwykle przygotowywana jako osobna overlay /oleata/, poniewa jeli nie bd przeprowadzane dziaania powietrzne bdzie zazwyczaj usuwana. Nie przywizujc uwagi co do sposobu opisania danych, graficzna prezentacja systemw obrony powietrznej jest szczeglnie wana dla planowania dziaa zaczepnych. Schematy od A-7 do A-8 pokazuj overlay zasigw systemw broni przeciwnika w obronie oraz systemw obrony powietrznej.

SCHEMAT A-7: OVERLAY /OLEATA/ ZASIGW SYSTEMW BRONI PRZECIWNIKA W OBRONIE.

131

SCHEMAT A-8: OVERLAY /OLEATA/ ZASIGW SYSTEMW BRONI OBRONY POWIETRZNEJ - PRZECIWNIKA W OBRONIE.

Wariant /wzorzec/ sytuacji wykorzystywany jest do opracowania wariantu dziaania. Wariantowanie dziaania pocztkowo koncentruje si na wycofaniu si przez przeciwnika, a nastpnie przesuwa swoj uwag na jego ugrupowanie obronne oraz drogi kontrataku i wzmocnienia. Gdy pozwala na to czas dla kadego z tych dziaa przygotowywane s osobne warianty. Wwczas, gdy tego czasu jest mao, dziaania obronne i kontratak wczone s w jeden, wsplny wariant /wzorzec/ dziaania. Wykonywane s wszystkie warianty dziaania - po to, aby pomc G2, S2, lub kierujcemu zbieraniem danych w okreleniu sposobu wykorzystania konkretnych rodkw rozpoznania oraz aby pomc okreli, gdzie i kiedy przeciwnik uyje swoje rodki rozpoznania. Wariant wycofania si przeciwnika rozwaany jest pod ktem okrelenia, jak przeciwnik si wycofuje i gdzie si wycofuje. NAI-s obejmuj okrelone drogi wycofania, moliwe lub alternatywne pozycje oraz obszary umoliwiajce uycie odwodw.

132

Do udziau w ledzeniu si przeciwnika w czasie wycofania mog rwnie zosta wczone TPL-s. Jednak uyteczno TPL-s moe zosta ograniczona przez rzeczywisty czas trwania wycofania. W kadym wypadku pocztkowe NAI-s powinny skupia si na okreleniu czy rzeczywiste wycofanie si zaczo czy nie. Schemat A-9 przedstawia wariant /wzorzec/ wycofania si przeciwnika.

SCHEMAT A-9: WARIANT /WZORZEC/ ZDARZE - WYCOFANIA SI PRZECIWNIKA.

Wariant /wzorzec/ dziaania si wasnych i przeciwnika koncentruje si bardziej na ruchu /wykonywanych manewrach/ zaprzyjanionych ni przeciwnika i opiera si na grze wojennej. Opisuje on jak dowdca przeciwnika moe widzie atakujcych zaprzyjanionych i obejmuje oczekiwane rozmieszczenie przez przeciwnika NAI-s i TPL-s. Wariant /wzorzec/ ten suy do graficznego przedstawienia planu zbierania danych przez przeciwnika i dostarcza G3 lub S3 oraz G2 lub S2 informacji na temat - gdzie

133

mona oczekiwa uycia przez przeciwnika rodkw rozpoznania. Schemat A-10 pokazuje wariant /wzorzec/ dziaa si wasnych i przeciwnika.

SCHEMAT A-10: WARIANT /WZORZEC/ ZDARZE /DZIAANIA/ SI WASNYCH I PRZECIWNIKA.

Wariant /wzorzec/ zdarze w czasie wykonywania kontrataku przez przeciwnika - jak pokazano na schemacie A-11 - opisuje przewidywane, moliwe drogi kontrataku przeciwnika lub drogi wzmocnienia oraz ich opcje. Te potencjalne drogi analizowane s w oparciu o ilo /rozmiar/ si ktrych potrzeby bd one w stanie zabezpieczy - umoliwiajc kontynuowanie dziaa do punktu poza obiekt zaprzyjanionych lub stanowiska obronne /bojowe/ /BP-s/. Na kadej moliwej do wykorzystania przez przeciwnika drodze utworzone s NAI-s. Te NAI-s opieraj si z kolei na obszarach, gdzie musz pojawi si siy przeciwnika jeli ich dowdca zdecydowa si na podjcie okrelonej trasy /okrelonego kierunku/ dziaania.

134

Wydarzenia majce miejsce w poszczeglnych NAI-s, na rnych drogach, mog by porwnywane, aby pomc analitykowi w okreleniu konkretnych zamiarw kontratakujcych si. TPL-s pomagaj szefowi wydziau /sekcji/ zbierania danych w ledzeniu wysikw przeciwnika w toku realizacji kontrataku lub wzmocnienia oraz w ukierunkowaniu rodkw rozpoznania podczas pniejszych faz ataku i podczas umacniania obiektu ataku.

SCHEMAT A-11: PRZECIWNIKA.

WARIANT

/WZORZEC/

ZDARZE

KONTRATAK

135

Wraz z wariantami przebiegu wycofania lub kontrataku przeciwnika moe zosta przygotowany wariant /wzorzec/ analizy wydarzenia - w celu pomocy w okreleniu przewidywanych czasw przybycia si przeciwnika. Czasy przemieszczenia uyte w analizie wydarzenia bd opiera si na rzeczywistych, stwierdzonych normach ruchu poniewa nie s one regulaminowymi normami dla tych dziaa. Wariantowanie przebiegu natarcia stanowi podstaw dla wariantowania wsparcia decyzji w dziaaniach zaczepnych. DST dziaa zaczepnych podaje szczegy wariantu przebiegu natarcia w stosunku do punktw, ktre maj szczeglnie due znaczenie dla dowdcy. Podobnie jak w wypadku innych dziaa, DST nie dyktuje dowdcy adnych decyzji, ale opisuje te krytyczne wydarzenia - w czasie i w przestrzeni - ktre mog wymaga od dowdcy podjcia okrelonych decyzji. Podczas dziaa zaczepnych pojedyncza DST nie wystarcza zwykle do opisania wszystkich aspektw dziaania oraz do zakoczenia procesu gry wojennej. Dla wsparcia wasnego procesu podejmowania decyzji mog by wymagane a cztery DST-s: podczas wycofania si przeciwnika, faz wasnego natarcia i kontrataku przeciwnika oraz dla odzwierciedlenia procesu podejmowania decyzji przez przeciwnika. W nielicznych sytuacjach czas pozwoli na opracowanie osobnych wariantw dla kolejnych faz wycofania, natarcia, kontrataku - podczas danych dziaa. Podczas, gdy wci wydaje si konieczne rozegranie kadej z indywidualnych faz metod gry wojennej, to s one zwykle przedstawione na pojedynczej DST lub jako overlays dla wasnej DST. Bardzo wane jest jednak, aby DST przeciwnika - czerwona DST- zostaa przygotowana dla wszystkich dziaa zaczepnych. Nie oznacza to koniecznoci przygotowania formalnej czerwonej DST. Jednak G2 lub S2 musz by wiadomi, gdzie rozmieszczone s u przeciwnika jego szczeglnie wane /krytyczne/ DP-s - z uwzgldnieniem czasu oraz odlegoci i musza by przygotowani na dostarczenie dowdcy tych wanie informacji. DST wycofania si przeciwnika pomaga dowdcy okreli kiedy przeciwnik rozpocznie wycofanie oraz pomaga mu zredukowa lub pozbawi przeciwnika moliwoci - zanim zdoa on zorganizowa obron i przygotowa jaki kontratak. Podczas,

136

gdy zasadniczym zadaniem wycofania jest przesunicie si z jednoczesnym zachowaniem ich moliwoci prowadzenia walki, to zablokowanie okrelonego kierunku bdzie miao bardzo duy wpyw na przysze moliwoci wyboru wariantw dziaania przez przeciwnika - obejmuje to te takie dziaania jak kontrataki czy wzmocnienie. DST wycofania czsto moe by poczone z DST natarcia, szczeglnie wtedy, gdy inicjowany jest pocig, a przeciwnik organizuje obron doran. Schemat A-12 przedstawia DST wycofania przeciwnika. DST wasnych dziaa dostarcza dowdcy podstaw do organizowania wykorzystania rodkw ogniowych, manewru, blokowania. Opracowana w prosty sposb - zaznajamia dowdcw z tymi specyficznymi punktami pola walki, gdzie wymagane bdzie podjcie decyzji dotyczcych wykorzystania posiadanych przez nich rodkw. Decyzje te mog mie kluczowe znaczenie dla linii faz, zdarze na ziemi, lub dla konkretnych dziaa przeciwnika. Schemat A-13 przedstawia DST natarcia zaprzyjanionych. SCHEMAT A-12: DST WYCOFANIA SI PRZECIWNIKA.

137

SCHEMAT A-13: DST NATARCIA ZAPRZYJANIONYCH.

DST obrony przeciwnika - czerwona DST - ma kluczowe znaczenie dla prowadzonej gry wojennej. DST obrony przeciwnika opisuje jak dowdca przeciwnika mgby widzie pole walki /bitwy/ oraz pokazuje moliwe TAI-s, DP-s i czasowe fazy dziaania przeciwnika. Pokazuje - gdzie i kiedy dowdca przeciwnika moe, najprawdopodobniej, wykorzysta: rodki ogniowe /artylerii, rodki lotnictwa oraz taktyczne pociski balistyczne - TBM-s/, manewr lub blokowanie, aby: przerwa, powstrzyma lub

138

zaama atak naszych wojsk - oraz gdzie przeciwnik zostanie zmuszony do podjcia szczeglnie wanych /krytycznych/ decyzji. Czerwona DST obejmuje tylko cele ataku zaprzyjanionych oraz TAI-s, DP-s i czasowe fazy dziaania przeciwnika, a take jego biec sytuacj. Schemat A-14 przedstawia przykad DST obrony przeciwnika /czerwon DST/. SCHEMAT A-14: DST OBRONY PRZECIWNIKA / CZERWONA DST/.

Ostatni z DST opracowywanych dla dziaa zaczepnych jest DST kontrataku przeciwnika. DST kontrataku przygotowywana jest zwykle jako cz lub jako overlay dla DST ataku zaprzyjanionych. DST kontrataku skada si z DP-s i TAI-s, ktre pomagaj dowdcy wykorzysta rodki walki w celu zredukowania lub zneutralizowa-

139

nia moliwych skutkw przeciwuderze lub wzmocnienia przeciwnika. Czsto pocztkowy DP zawiera decyzj dowdcy zaprzyjanionych dotyczc umocnienia lub zorganizowania obrony doranej w celu odparcia ataku. Schemat A-15 jest przykadem DST zaprzyjanionych /kontrataku przeciwnika/.

SCHEMAT A-15: DST ZAPRZYJANIONYCH /KONTRATAK PRZECIWNIKA/.

140

DZIAANIA OBRONNE IPB - od swoich pocztkw - rozwaany by gwnie w zwizku z dziaaniami obronnymi. Chocia doktryna dyktuje obecnie dowdcom zaprzyjanionych, e musz by nastawieni bardziej ofensywnie, to midzynarodowa sytuacja wskazuje, e bdziemy zmuszeni rozpocz kady wikszy, przyszy konflikt od prowadzenia obrony. Zgodnie z doktryn bitwy powietrzno-ldowej dziaania obronne prowadzone s w celu opnienia przeciwnika i wyczerpania jego si do momentu w ktrym zaprzyjanieni bd mogli przej inicjatyw i przej do dziaa zaczepnych. IPB obrony nie tylko pomaga dowdcom przewidywa gdzie i kiedy na polu walki pojawi si przeciwnik, ale te pomaga im w lokalizacji przeciwnika oraz zatrzymaniu jego si podchodzcych z gbi. Skuteczne / zakoczone powodzeniem/ zatrzymanie podchodzcego przeciwnika powoduje zmniejszenie jego przewagi w obszarze bezporedniej walki. Sytuacje te opisywane s jako otwarcie moliwoci / okien/ - okolicznoci, w ktrych dowdcy zaprzyjanionych mog przej inicjatyw oraz rozpocz wasne dziaania zaczepne lub kontruderzenie. G2 lub S2 musi w peni zdawa sobie spraw, e w czasie analizy zadania wymagane jest tworzenie tych moliwoci / okien/ oraz mog rekomendowa dodatkowe PIR lub IR - celem wsparcia ich tworzenia. OCENA OBSZARU POLA WALKI Ocena obszaru pola walki w dziaaniach obronnych szacuje caociowo moliwoci operacyjne /dziaania/ atakujcych si przeciwnika w stosunku do konkretnego rodowiska pola walki. Rozwaany jest rwnie wpyw rodowiska /otoczenia/ pola walki na moliwoci wasnych, bronicych si si, a take na moliwe warianty wykonania kontrataku przez wasne siy.

141

Podczas dziaa obronnych obszar dziaania /AO/ oraz obszar zainteresowania /AI/ moe by zarwno statyczny jak i dynamiczny. Gdy zaprzyjanieni wycofuj si, AO oraz AI rozrastaj si wraz z wycofywaniem. AO wci rozpoczyna si na wasnej FLOT, ale musi siga dalej w obszar tyw zaprzyjanionych - gdy wojska s w ruchu. AI za wci rozszerza si w kierunku tyw przeciwnika oraz pokrywa zasigiem te drogi, ktre musza zosta wykorzystane przez podchodzce z gbi siy przeciwnika. AI rozciga si rwnie na te obszary, z ktrych oczekuje si atakw skrzydowych oraz wzdu tych drg, ktre mog zosta wykorzystane przez wasne kontratakujce i wzmacniajce siy. ANALIZA TERENU Podstawowy proces analizy terenu w ramach IPB zosta opracowany po to, aby wesprze dziaania obronne. Obecnie w procesie tym jest jednak kilka specyficznych aspektw, ktre musz zosta rozwaone podczas prowadzenia dziaa obronnych w bitwie powietrzno-ldowej. Dla wykorzystania rodkw do prowadzenia ognia bezporedniego, blokowania ruchu, wykrywania celi, dla odlegociowych detektorw /wykrywaczy/ skae chemicznych oraz dla wyniszczenia si przeciwnika - szczeglnie wana bdzie LOS. Zamaskowanie przed obserwacj naziemn i powietrzn odwodw, elementw kontratakujcych oraz wzmacniajcych - jest tym wymaganiem, ktrego spenienie zapewni waciwy stopie zaskoczenia, koncentracji si i przestrzeganie reimw czasowych /timeliness/. Przeszkody musz zosta ocenione pod ktem ich wpywu na wycofanie zaprzyjanionych, osigania przez przeciwnika kolejnych rubiey /posuwania si naprzd/ oraz pod ktem kontruderzenia zaprzyjanionych i wycofania si przeciwnika. Pominicie w rozwaaniach ktrego z tych czynnikw moe spowodowa, e zaprzyjanieni znajd si w sytuacji z ktrej nie bdzie ju racjonalnego wyjcia /sytuacji nie do obrony/; moe spowodowa rozpoczcie kontruderzenia /kontrnatarcia/ zaprzyjanionych w chwili gdy przeciwnik znajdzie si w terenie dogodnym do obrony lub pozwalajcym przeciwnikowi cofn si na dogodna do obrony rubie. Drogi podejcia oraz korytarze ruchu oceniane s pod wzgldem wycofania si zaprzyjanionych, natarcia przeciwnika oraz wykonania wasnego kontrataku.

142

ANALIZA POGODY Podobnie jak w wypadku analizy terenu, podczas analizy pogody rwnie mamy do czynienia ze specyficznymi /charakterystycznymi/ dla prowadzenia obrony rozwaaniami. Ograniczona widoczno faworyzuje nacierajcego. Maskuje siy oraz zwiksza moliwo uzyskania zaskoczenia, ograniczajc jednoczenie spoisto oraz kontrol w stosunku do bronicych si si. Jednake, ograniczona widoczno jest z kolei korzystna dla prowadzenia dziaa opniajcych oraz stwarza te same korzystne warunki wasnym kontratakujcym jednostkom, jak atakujcym siom przeciwnika. Siy bronice si na pozycjach zawietrznych - z ktrych wieje wiatr /upwind positions/ maja lepsze warunki widocznoci ni siy atakujce. Oboki kurzu wytwarzane przez poruszajce si pojazdy s bardziej wyrane dla si nacierajcych z wiatrem /downwind force/. Zmuszenie przeciwnika do poruszania si pod wiatr opnia normy przeciwnika w posuwaniu si naprzd oraz uatwia wykorzystanie rodkw dymnych, chemicznych oraz do prowadzenia ognia poredniego. Kurz powodowany przez wiejcy wiatr moe przedwczenie ujawni pozycje kontratakujcych jednostek. Niskie pokrycie chmur ograniczy efektywno bezporedniego wsparcia lotniczego, ale ograniczy te moliwoci przeciwnika w prowadzeniu dziaa powietrznodesantowych i powietrzno-szturmowych. Ograniczone moliwoci zatrzymania przeciwnika na polu walki poprzez wykorzystanie si powietrznych / powietrznego zatrzymania przeciwnika/ mog mie szczeglnie istotne /krytyczne/ znaczenie w stosunku do podchodzcych z gbi jego /przeciwnika/ si. OCENA ZAGROENIA Ocena zagroenia w dziaaniach obronnych obejmuje kompletna analiz zasad natarcia przeciwnika. Jednak, opracowanie podstawowych danych o zagroeniu i zbioru wariantw dziaania regulaminowego nie koczy si wraz z okreleniem zasad dziaania / doktryn/ podczas prowadzenia natarcia. Analityk musi rwnie oceni regulaminowe zasady dziaania przeciwnika w czasie prowadzenia pocigu - gdy nasze wojska wycofuj si, dziaania w czasie naszego kontrataku /obrona dorana/ oraz przeprowadzenia wycofania w celu przejcia do obrony doranej lub przygotowanej.

143

Dla kadego moliwego dziaania przeciwnika opracowywane s warianty doktrynalne. Zbir doktrynalnych wariantw dla dziaa obronnych powinien zawiera takie warianty /wzorce/ jak niej wymienione: pokonywanie kolejnych rubiey terenowych /posuwanie si naprzd/ w oczekiwaniu na napotkanie oporu; ugrupowanie przedbojowe; ugrupowanie bojowe; dziaania zmierzajce do oskrzydlenia przeciwnika /obejcia/ - /jednostronne lub dwustronne/; wykorzystanie powodzenia lub umocnienie; przeamanie; pocig; wycofanie; obrona /dorana lub zawczasu przygotowana/; przekraczanie rzek /z marszu lub po przygotowaniu/. Jeli czas i posiadane dane na to pozwol przygotowywane s warianty /wzorce/ regulaminowe dla rodkw specjalistycznych o duym znaczeniu, takich jak np. obrona powietrzna i rodki cznoci. Schematy od A-16 do A-18 to przykady regulaminowych wariantw /wzorcw/ dla rnych faz natarcia puku zmechanizowanego. Jeeli w obrbie sektora /pasa/ obrony zostay zlokalizowane wane rodki, takie jak skady lub miejsca przechowywania broni chemicznej i jdrowej, urzdzenia C2 oraz miejsca rozmieszczenia pociskw do przenoszenia jdrowej, to powinny by przygotowane regulaminowe warianty /wzorce/ na wypadek wykorzystania /uycia/ oddziaw wydzielonych oraz prowadzenia dziaa powietrzno-desantowych i powietrzno-szturmowych. INTEGRACJA ZAGROE Opracowanie wariantw /wzorcw/ sytuacji, przebiegu zdarze oraz DST - stanowi podstaw dla IPB. Wariant sytuacji relacjonuje doktryn /zasady dziaania/ przeciwnika w stosunku do pogody i terenu oraz jest szczeglnie wany /krytyczny/ w okreleniu, gdzie konkretne rodki lub elementy ugrupowania przeciwnika mog, a gdzie nie s w stanie manewrowa na polu walki. Wariant /wzorzec/ sytuacji suy rwnie

144

analitykowi w okreleniu, gdzie i kiedy ograniczenia - wynikajce z wpywu pogody i terenu na przeciwnika - czyni go najbardziej wraliwym /nieodpornym/ na nasz kontratak, a take wskazuje obszary i sytuacje, gdzie wymagane jest dodatkowe lub specjalistyczne wsparcie, aby mg by kontynuowany atak. Krtko mwic, wariant danej sytuacji pomaga okreli w stosunku do wasnych si - teren najbardziej nadajcy si do obrony oraz w stosunku do przeciwnika - teren najmniej dogodny do prowadzenia natarcia.

SCHEMAT A-16: MRR /PUK ZMECHANIZOWANY/: ATAK NA BRONICEGO SI PRZECIWNIKA.

145

SCHEMAT A-17: MRR /PUK ZMECHANIZOWANY/: PRZEDBOJOWE /ODWRCONY KLIN/.

UGRUPOWANIE

146

SCHEMAT A-18: MRR /PUK ZMECHANIZOWANY/: UGRUPOWANIE W CZASIE POCIGU.

147

Wariantowanie sytuacji pomaga w przewidywaniu: jak przeciwnik ugrupuje swoje siy w odpowiedzi na kontratak, w jaki sposb bdzie wymuszane wycofanie si przeciwnika lub jak bd wspierane dziaania zmuszajce go do wycofania si, a take gdzie i kiedy najbardziej prawdopodobne jest przejcie przeciwnika do obrony doranej lub przygotowanej, gdy zaamie si jego atak. Zarwno warianty przebiegu dziaa, jak i DST-s wykonywane dla dziaa obronnych musza zosta opracowane przy uyciu technik gier wojennych. Analityk musi prbowa okreli, gdzie przeciwnik najprawdopodobniej rozmieci swoje NAI-s dla wsparcia wysikw rodkw rozpoznawczych w natarciu oraz gdzie przeciwnik rozmieci swoje TAI-s i DP-s - aby zwikszy efektywno wykorzystania swoich rodkw ogniowych, manewru i EW. Mylenie po czerwonemu staje si jeszcze bardziej istotne /krytyczne/, gdy w wyniku nacisku przeciwnika wasne siy zmuszone s do wycofania si. Poprzez wskazanie gdzie i kiedy -najprawdopodobniej przeciwnik uyje posiadane rodki, wasne siy mog zosta ostrzeone /zaalarmowane/ w celu uniknicia tych obszarw lub sytuacji, w ktrych staj si one najbardziej wraliwe /podatne/ na oddziaywanie przeciwnika. Powoduje to, e przeciwnik marnuje swoje rodki, podczas gdy moliwoci bojowe zaprzyjanionych zostaj zachowane dla innych bardziej krytycznych /waniejszych/ sytuacji. Rwnie wane /krytyczne/ jest opracowanie DST w celu wsparcia wasnego kontrataku. Znw wariant ten opracowywany jest metod gry wojennej. TAI-s oraz DP-s musz opiera si na wnikliwej analizie - jak przeciwnik bdzie reagowa na kontratak oraz jak bdzie prbowa negowa jego wyniki. Jeli kontratak ten zmusza przeciwnika do wycofania, to DST musi wskaza DP-s oraz TAI-s w celu zablokowania tego wycofania. Gdy przeciwnik wycofuje si, to DST musi opisa gdzie /na jakiej rubiey/ najbardziej prawdopodobne jest przejcie przeciwnika do obrony doranej oraz gdzie najbardziej prawdopodobne jest rozpoczcie przez przeciwnika przeciwuderze. Musz te zosta okrelone DP-s i TAI-s, ktre pomagaj dowdcy zerwa wysiki przeciwnika zmierzajce do zorganizowania obrony lub przeprowadzenia kontrataku.

148

Potrzeba tworzenia okien / furtek/ dla naszych moliwoci koncentruje si w kocu na wysikach zwizanych z wariantowaniem DST dziaa obronnych - wysikach zmierzajcych do okrelenia moliwoci wzmocnienia przez przeciwnika swoich si poprzez jednostki podchodzce z gbi. Wasnym rodkom majcym moliwoci blokowania przeciwnika w gbi jego ugrupowania, musz zosta wskazane marszruty jakie musz wykorzysta te podchodzce z gbi siy przeciwnika aby znale si w rejonie bezporednich dziaa, za w celu zakoczenia powodzeniem powstrzymania tych si - musza zosta okrelone DP-s. W czasie prowadzenia dziaa powietrzno-ladowych, w rzeczywistoci mog wystpowa jedynie niewielkie rnice w IPB dziaa zaczepnych i IPB dziaa obronnych. W obydwu tych procesach natarcie i obrona bd musiay by planowane w taki sposb, aby wyniki tego planowania byy jak najefektywniejsze. W obydwu procesach zachodzi konieczno rozwaenia podchodzcych z gbi rodkw przeciwnika. W kocu w obydwu tych procesach bitwa /walka/ bdzie musiaa by planowana wielofazowo w sposb zapewniajcy maksymalne wykorzystanie wszystkich wasnych, dostpnych rodkw - aby w efekcie zapewni osignicie powodzenia.

Zacznik B:

PROCES IPB W WALCE W TERENIE ZURBANIZOWANYM

Zasady dziaania, zarwno wasne jak i przeciwnika, zalecaj unikanie walki w obszarach zurbanizowanych. Wojna w Europie, w Korei oraz w innych obszarach o duym zaludnieniu - nieuchronnie wymaga bdzie prowadzenia walki w miastach. W wielu wypadkach wielkie obszary zabudowane obejmuj gwne linie komunikacyjne lub siedz okrakiem na gwnych drogach zaopatrywania. Te obszary zabudowane bd musiay by atakowane i zajte aby umoliwi prowadzenie dalszych dziaa, aby

149

zapewni nieprzerwany dopyw zaopatrzenia. Dane miasto moe by atakowane lub bronione z bardziej politycznych ni militarnych przyczyn, ktre mog nawet dyktowa jakie metody /rodki/ zostan w tym celu wykorzystane. Ponadto, wzrastajce zainteresowanie konfliktami o maym zasigu, miejskim terroryzmem i niepokojami wrd ludnoci cywilnej - wskazuje, e naley zwrci wiksz uwag na prowadzenie walki w obszarach zurbanizowanych. Znajduje to szczeglne uzasadnienie w wypadku powsta w miastach, ktre stay si wietnie zorganizowan strategi. Powstania w obszarach miejskich z ktrymi obecnie mamy do czynienia, ktre maj miejsce w rnych czciach wiata - powoduj powane problemy dla wadz; zmusiy one wojskowych do opracowania nowych strategii w celu zajcia si tym wci narastajcym problemem. Rozbudowanie /uszlachetnienie/ doktryny IPB, tak aby obejmowaa ona dziaania wojenne w obszarach zabudowanych o maej, redniej oraz duej intensywnoci - jest bezporednim rezultatem naszego uwiadomienia sobie moliwych rzeczywistych sytuacji z ktrymi moemy mie do czynienia. Wymagania jakie stawia walka w terenie zurbanizowanym powoduj szereg problemw z wykorzystaniem sprztu, manewru oraz z dowodzeniem. Walka w miecie narzuca te liczne wymagania, ktre rni si od tych z jakimi mamy do zwykle do czynienia /w normalnych warunkach/. Te specyficzne wymagania obejmuj nastpujce dania: wykorzystanie wikszych si; wolniejszego tempa dziaania i posuwania si naprzd oraz bardziej metodycznego i zsynchronizowanego dziaania; przeduenia czasu na wprowadzenie wojsk do walki; zwikszenia czasu na przygotowanie ognia oraz przygotowanie ogni zapobiegawczych; niemal staej cznoci midzy pojedynczymi siami. Prowadzenie dziaa obronnych oraz akcji powstaczych lub terrorystycznych w obszarze zabudowanym zaley od utrzymania lub atakowania obszarw krytycznych. W czasie rzeczywistej walki te krytyczne miejsca daj moliwo stabilizacji obrony oraz stanowi podstaw do zapewnienia swobody manewru. Powstacy lub terroryci opieraj si /polegaj/ na takich obszarach aby zapewni sobie baz do dalszych dziaa oraz aby rozcign siy przeciwpowstacze i antyterrorystyczne na wikszym obszarze. Bez wzgldu na to z jak sytuacj bdziemy mieli do czynienia, walka w obsza-

150

rze zabudowanym rozbije si na szereg maych star prowadzonych przez: bataliony, kompanie, plutony czy te druyny - lub przez mae grupy szturmowe w ograniczonych obszarach. Warunki te powoduj: Potrzeb prowadzenia bitew /walki/ na ma skal - co uniemoliwia /zakazuje/ scentralizowane dowodzenie oraz zmusza do samodzielnego /niezalenego/ dziaania dowdcw maych jednostek /pododdziaw/. Ma to szczeglne znaczenie wobec sowieckich preferencji dla scentralizowanego, bliskiego dowodzenia oraz dla dziaa na du skal; Problemy zwizane ze szkoleniem maych grup w walce w terenie zurbanizowanym oraz nieodczne i nieprzewidywalne trudnoci z utrzymaniem morale; Zamknite przestrzenie ktre ograniczaj moliwoci prowadzenia obserwacji, sektory ostrzau dla rodkw ogniowych oraz manewr; Niemoliwo manewru, co nie pozwala wykonujcym manewr elementom na koncentracj ognia w szczeglnie wanych punktach; Wiksze zapotrzebowanie na amunicj oraz zwikszenie dziennego zaopatrzenia, co powoduje niezwyke natenie pracy elementw logistycznych; Problemy z prowadzeniem efektywnego rozpoznania podczas dziaa konwencjonalnych. Rozpoznanie walk staje si najbardziej efektywnym rodkiem rozpoznania. Metoda ta powoduje sondowanie obrony przeciwnika kolejno coraz wikszymi jednostkami, a pozycje przeciwnika zostan ujawnione i mog by z powodzeniem atakowane. W czasie dziaa niekonwencjonalnych prawdziwym jest przeciwiestwo /dzieje si odwrotnie/ - rodki rozpoznania mog zosta w atwy sposb wykorzystane przez obydwie strony i ich zatrzymanie moe okaza si niemoliwe; Ograniczenia w moliwoci uycia maksimum potencjau bojowego. Efektywne jego wykorzystanie moe zosta ograniczone przez denie do ograniczenia strat. Oczekuje si, e teren w walce ulegnie zmianie, co komplikuje wysiki analizy terenu. Teren zurbanizowany stwarza moliwoci do przenikania maych si oraz drogi ruchu, ktre mogyby by pominite podczas prowadzenia walki w terenie otwartym;

151

Sytuacje, w ktrych pozycje obronne maych si mog zatrzyma lub opni ruch /posuwanie si naprzd/ relatywnie duych si oraz ktre bd wymagay nieproporcjonalnego wysiku do ich pokonania. Wszystkie te problemy z pewnoci bd miay wpyw na proces IPB. Analiza obszaru pola walki bdzie si koncentrowaa na cakowicie innych sprawach. Normalny proces oceny terenu bdzie wymaga powanych modyfikacji. Mniejszy wpyw na prowadzenie dziaa bdzie miaa wikszo czynnikw pogodowych. Dotychczas mao wane dane oka si znacznie waniejsze. Dla obszarw zabudowanych nie bdzie miaa zastosowania wasna doktryna zagroenia, a moliwoci systemw walki zostan tam powanie ograniczone. Wiele moliwoci rnorodnego wykorzystania w obszarze zabudowanym regulaminowych zasad dziaania spowoduje wzrost trudnoci w opracowaniu wariantw /wzorcw/ sytuacji i przebiegu dziaa /zdarze/. Spowolnienie ruchu /posuwania si/ naprzd, mniejsza skala /zasig/ i zwikszona liczba dziaa - w konsekwencji ogranicz lub zniwecz efektywno ustalania czasowych faz. Ponadto wzorzec /plan, template/ ulic czyni ustanawianie TAI-s i DPs szczeglnie trudnym zadaniem. Kompozycja /ukad/ danego obszaru zabudowanego okreli na czym bdzie si skoncentrowa wysiek IPB. Miasto z obszarami handlowymi i wielopitrowymi budynkami wymaga bdzie cakowicie odmiennych rozwaa ni miasteczko z jednopitrowymi rezydencjami czy te gwne centra przemysowe i kolejowe. OCENA OBSZARU POLA WALKI Ocena terenu pola walki w przypadku terenu zurbanizowanego wymusza analiz danego obszaru zabudowanego oraz okrelenie rzeczywistego obszaru jaki bdzie rozwaany. Pytania ktre naley uwzgldni w rozwaaniach to: Czy zadanie jest ofensywne czy obronne? Czy obszar dziaania to typowe europejskie miasto z wskimi ulicami, kolist konfiguracj oraz pooeniem w obnieniu terenowym? Czy obszar dziaania to koreaskie miasto z miasteczkami w obrbie miasta, z rozrastajcymi si i lecymi poza obrbem obszarami przemysowymi, czy tez jest to gwne centrum handlowe, eglugi lub kolejowe z rozrastajcym si przemysem lekkim i cikim?

152

Czy istnieje zagroenie ze strony si konwencjonalnych, powstaniami miejskimi, grupami terrorystycznymi lub wojn partyzanck - mogcych rozprzestrzeni si w tym obszarze? Jaka jest sytuacja polityczna w rozpatrywanym obszarze? Obszary zabudowane klasyfikowane s zwykle pod wzgldem ich wielkoci. Rosjanie take klasyfikuj miasta pod wzgldem ich wielkoci oraz uwzgldniaj szacowany perymetr danego miasta. Doktryna USA dotyczca klasyfikowania miast uwzgldnia take obszary zabudowane, tworzce swoist wi czc miasteczka i wsie. Te czce obszary lokalizowane s w LOC-s. Schemat B-1 przedstawia zarwno radzieckie jak i amerykaskie kryteria klasyfikacji miast.

SCHEMAT B-1: SOWIECKIE I AMERYKASKIE KRYTERIA KLASYFIKACJI MIAST. SIZE - rozmiar LARGE CITY - due miasto TOWNS AND SMALL CITIES - mae miasto, miasteczko VILLAGES - wie OVER - ponad LESS - mniej

Ponadto obszary w obrbie miast i miasteczek - bdcych ju sklasyfikowanych pod wzgldem rozmiaru - klasyfikowane s poprzez pojedyncze budynki oraz wzr rozmieszczenia ulic. Wzory te zostay okrelone w piciu podstawowych wariantach ukadw ulic stale powtarzajcych si w caej Europie, wariantach ktre s porwnywalne do Korei, Japonii i rodkowego Wschodu. Te pi wzorw to:

153

gsty, na chybi trafi /przypadkowy/ ukad, /bloki mieszkalne/; skupiony, uporzdkowany obszar blokw; rozproszony obszar willowy; obszar o wysokiej zabudowie; obszar transportowy i komunikacyjny. Gsty ukad, na chybi trafi - pokazany na schemacie B-2 - typowy jest dla starego modelu rdmiecia /wewntrznego miasta/. Wskie, wietrzne ulice rozchodz si od centralnego punktu w sposb nieregularny. Budynki rozlokowane s blisko siebie i czsto znajduj si bardzo blisko skraju ulicy. Ukad ten spotykany jest w miastach, miasteczkach i wsiach w caej Europie i Korei.

SCHEMAT B-2: GSTY UKAD, NA CHYBI - TRAFI.

Czsto spotykany w centralnych obszarach miast i miasteczek jest model blisko i w uporzdkowany sposb rozmieszczonych blokw - tak jak to pokazano na schemacie B-3.

154

SCHEMAT B-3: OBSZAR BLOKW ROZMIESZCZONYCH BLISKO SIEBIE I W UPORZDKOWANY SPOSB

Szersze ulice generalnie formuj wzr prostokta. Powszechnie spotykane s dziedzice midzy blokami. Model ten w Europie ograniczony w wikszoci do obszarw handlowych, w Korei i Japonii bdzie prawdopodobnie przeplatany obszarami przemysu lekkiego i obszarami o wysokiej zabudowie. Pokazany na schemacie B-4 rozproszony obszar willowy w Europie ssiaduje zwykle z obszarami blokw mieszkalnych. Model ten skada si z szeregowych budynkw lub pojedynczych mieszka jednorodzinnych z podwrkami, ogrodami, drzewami oraz potami. Wzr ulic zwykle przedstawia prostokt. W orientalnych miastach o miasteczkach takie obszary otoczone s zwykle obszarami biedoty.

SCHEMAT B-4: ROZPROSZONY OBSZAR WILLOWY.

Dla miast i miasteczek typowy jest ze wzgldu na nowoczesn konstrukcj pokazany na schemacie B-5 - obszar o wysokiej zabudowie. Skada si on z wielopitrowych apartamentw oddzielonych otwartymi przestrzeniami oraz budynkami jedno-

155

pitrowymi. Szerokie ulice rozkadaj si tworzc wzory prostoktw. Obszary te czsto ssiaduj z obszarami przemysowymi i komunikacyjnymi lub przeplatane s obszarami blokw mieszkalnych.

SCHEMAT B-5: OBSZAR O WYSOKIEJ ZABUDOWIE.

Obszary przemysowe i komunikacyjne - pokazane na schemacie B-6 - s, oglnie rzecz biorc, rozmieszczane na lub wzdu gwnych szlakw komunikacyjnych i kolejowych w kompleksach miejskich. Starsze kompleksy mog by rozmieszczone w obrbie zwartej i przypadkowej zabudowy lub te w obszarach blokw mieszkalnych. Nowe konstrukcje skadaj si zwykle z niskich pasko zadaszonych fabryk i budynkw magazynowych. W ssiedztwie tych obszarw, na caym Wschodzie, s zwykle rozlokowane obszary o wysokiej zabudowie - zapewniajce miejsca zamieszkania dla robotnikw. Szczeglnie wane /krytyczne/ jest rozpoznanie i okrelenie w obrbie tych obszarw urzdze komunikacyjnych. Urzdzenia te, a szczeglnie urzdzenia kolejowe tworz sob powan przeszkod dla ruchu wojsk.

SCHEMAT B-6: OBSZAR PRZEMYSOWY I KOMUNIKACYJNY.

Obszar dziaania podczas walki w terenie zurbanizowanym, tak jak i zwyky obszar dziaania, wyznaczany jest przez wyszego przeoonego. Podobnie jak normal-

156

ny obszar dziaa /AO/, jest on okrelany poprzez gboko, szeroko oraz wysoko /przestrze powietrzna/. Odmiennie jednak ni w zwykym obszarze, obejmuje on rwnie dziaania w podziemiach. Kanay ciekowe, sutereny, kolej podziemna, przejcia podziemne oraz podziemne zbiorniki i rezerwuary wody - wymuszaj cakowicie odmienne koncentrowanie uwagi podczas analiz. Wysokie budynki dodaj nowego impulsu dla oceny przestrzeni powietrznej - zarwno z perspektywy pl ostrzau, na ktre pozwalaj, jak i ich wpywu na dziaania powietrzne i obrony powietrznej. Obszar zainteresowania /AI/ w dalszym cigu opiera si bdzie na koncepcji dowdcy odnoszcej si do dziaania oraz czynnikw METT-T. Dowdca bdzie jednak musia zwrci szczegln uwag, aby AI obejmowa drogi podejcia i wycofania w gb obszaru zabudowanego oraz poza ten obszar. Szczeglna uwaga powinna zosta zwrcona na te drogi, na ktrych wycofanie moe by blokowane przez przeszkody oraz ldujce siy powietrzne. AI powinien rwnie obejmowa wszystkie moliwe podziemne trasy prowadzce w gb AO dowdcy. Informacje te doprowadz do wykluczenia moliwoci nieoczekiwanego pojawienia si jakich si przeciwnika w obszarze, ktry zosta ju oczyszczony. Ocena pola walki musi obejmowa przeanalizowanie si przeciwnika, jakich napotkanie jest przez nas oczekiwane. Dziaania przeciwko bpz przeciwnika bd znacznie rni si od dziaa przeciw lekkiej piechocie, siom powstaczym i grupom terrorystycznym. Kade z nich wymaga bd rnego ugrupowania si oraz stosowania rnej taktyki. Miejscy partyzanci i terroryci stwarzaj swoj obecnoci cakowicie odmienn sytuacj, ktra wymaga specjalnych technik dziaania. Charakter przeciwnika w poczeniu z analiz sytuacji politycznej okreli w jaki sposb dowdcy uyj posiadane siy w rodowisku miejskim. Kolejnym wanym punktem rozwaa jest uwzgldnienie faktu, e kade miasto jest inne. Dlatego ocena sytuacji musi zosta przeprowadzona raczej z uwzgldnieniem konkretnych charakterystyk kadego obszaru zabudowanego, ni z uwzgldnieniem oglnej charakterystyki caego AO. Ocena ta musi te uwzgldni, e miejskie rodowisko walki ogranicza moliwoci dziaania - zarwno wasne, jak i przeciwnika - poprzez ograniczanie moliwoci ogniowych, manewru i blokowania. W kocu, dokonywana ocena musi uwzgldnia, e w adnej innej formie walki cinienie bitewne nie jest tak intensywne. Ciga walka na maych odlegociach, wysokie straty, krtkotrway charakter celi oraz ogie ze strony czsto niewidocznego

157

przeciwnika - wytwarzaj, szczeglnie wrd szeregowych onierzy oraz dowdcw maych jednostek, dotkliwe psychologiczne obcienia i zmczenie psychiczne. ANALIZA TERENU Analiza terenu w bitwie /walce/ miejskiej rni si znacznie od tej, ktra jest prowadzona w terenie otwartym. Chocia wci rozwaanych jest pi wojskowych aspektw terenu, to podobne zasady analizy terenu jak w terenie otwartym nie znajduj zastosowania w terenie zurbanizowanym. Takie graficzne dokumenty opisujce teren jak MCOO rwnie, zazwyczaj, znajduj niewielkie zastosowanie w obszarze zurbanizowanym. Musz zosta opracowane specjalne graficzne dokumenty terenu. Obejmuj one: wyspecjalizowane overlays, mapy oraz plany pomnoone przez wyobrani pionow i w terenie. Nie oznacza to, e MCOO z jego opisem terenu nieprzejezdnego, zwalniajcego nasz ruch, terenu kluczowego, przeszkd, drg obejcia i korytarzy ruchu nie ma adnego zastosowania podczas prowadzenia walki w miecie. Oznacza to raczej, e MCOO musi zosta opracowany na potrzeby walki w terenie zurbanizowanym oraz e koncentracja uwagi podczas analiz terenu musi by szczeglnie ukierunkowana na rozwaenie konkretnego oddziaywania terenu zurbanizowanego. SPECJALNE ROZWAANIA Mapy wojskowe, stanowice zazwyczaj podstawowe narzdzie do taktycznej oceny terenu, nie zapewniaj wystarczajcego do prowadzenia analiz terenu zurbanizowanego stopnia szczegowoci. Mapy wojskowe maj te za ma skal i s zwykle zbyt stare aby mogy by uyteczne dla celw bardziej szczegowych analiz ni oglna analiza modelu miasta. Podstawowym narzdziem dla analizy terenu zurbanizowanego s standartowe mapy /plany/ miast. Jednak teren zurbanizowany jest dynamiczny. Miasta i miasteczka cigle rozrastaj si, dodawane s nowe struktury miejskie oraz niszczone ju istniejce. Kada mapa danego obszaru, wczajc mapy miast czy plany opublikowane przez miasta, stany lub instytucje rzdowe, bd wobec tego w jakim stopniu nieodpowiednie i przestarzae. Wynika wic z tego, e do pomocy w analizie terenu zurbanizowanego powinna by stworzona fotomozaika - do wykorzystania w powizaniu lub zamiast map miasta.

158

Charakter walki moe radykalnie, w bardzo krtkim czasie, spowodowa dostosowanie /gotowo/ terenu do prowadzenia dziaa w obszarze zurbanizowanym. Incydentalne lub celowe niszczenie struktur miejskich moe zasadniczo zmieni topografi obszaru - szybko niszczc punkty orientacyjne, stwarzajc dodatkowe przeszkody dla ruchu oraz dostarczajc obrocy dodatkowych pozycji obronnych. Poniewa obszary zabudowane rozrastaj si, to zmieniaj si te wzory ulic stwarzajc: obrocy - dodatkowe drogi wycofania i wzmocnienia, a atakujcemu - dodatkowe drogi, ktre musi zablokowa przeszkodami i elementami manewrowymi aby uniemoliwi przeciwnikowi wycofanie si po nich. Due znaczenie podczas prowadzenia dziaa w terenie zurbanizowanym maj mapy oraz schematy: systemw kanalizacyjnych, systemw kolei podziemnej i przej podziemnych, podziemnych systemw wodnych, kolei nadziemnej, drg masowego tranzytu, urzdze uytecznoci publicznej oraz urzdze przeadunkowych i przekanikowych. Systemy kanaw ciekowych i kolei podziemnej zapewniaj infiltracj i drogi podejcia maym jednostkom przeciwnika. Linie kolejowe oraz drogi ocenione jako zapewniajce du przepustowo - zabezpieczaj ruch midzy sektorami miasta, a w ich ocenie wskazane s te rejony, gdzie mona oczekiwa przeszkd dla ruchu. Urzdzenia uytecznoci publicznej s kluczowymi celami dla powstacw i partyzantw miejskich, a ich zniszczenie moe obniy moliwoci bronicych si si. Podczas fazy analizy terenu w IPB obszaru zabudowanego, bd musiay zosta rozpoznane niektre budynki uytecznoci publicznej. Szczeglnie wane s szpitale poniewa prawo wojenne zakazuje ich atakowania - jeli nie s wykorzystywane dla innych celw wojskowych ni zabezpieczenie medyczne. Jeli podczas dziaa w miecie ulegnie zaamaniu C2, to szpitale staj si wwczas wanym rdem zabezpieczenia medycznego dla walczcych si. Plutony, druyny lub pojedyncze sekcje ogniowe czsto pozbawione zostana zabezpieczenia medycznego i dlatego dostpno cywilnych szpitali moe decydowa, czy zraniony onierz /personel/ przeyje, czy nie. Jest to rwnie prawdziwe w wypadku trwania powsta, partyzantki miejskiej oraz dziaa /akcji/ terrorystycznych. Wiedza na temat lokalizacji szpitali cywilnych, klinik, czy te urzdze chirurgicznych jest szczeglnie wana /krytyczna/ podczas zajmowania si ofiarami cywilnymi i wojskowymi. W czasie prowadzenia dziaa konwencjonalnych i niekonwencjonalnych obiektami duego zainteresowania s te stadiony, parki, boiska sportowe i szkolne. Stanowi

159

one wietne rejony rozmieszczenia ewakuowanej ludnoci cywilnej, centrw przesuchiwania jecw, obszarw medycznej segregacji rannych, a take rozmieszczenia obozw dla jecw wojennych. Te otwarte obszary stanowi rwnie bardzo dobre miejsca na ldowiska migowcw, ktre mog zosta wykorzystane do uderze powietrznych, ewakuacji medycznej, desantw taktycznych lub dla realizowanego z powietrza C2. Poniewa te obszary czsto rozlokowane s centralnie w obrbie miasta lub jego dzielnicy, to stanowi one wietne rejony dla zabezpieczenia logistycznego oraz stwarzaj warunki do zaopatrywania z powietrza. Duym zainteresowaniem, szczeglnie podczas prowadzenia dziaa niekonwencjonalnych, ciesz si tereny budowlane i handlowe takie jak: tartaki, cegielnie, stalownie i kolejowe stacje przetokowe. S one podstawowym rdem materiaw do konstrukcji przeszkd - jeli brak jest, albo te wystpuj w niewystarczajcej iloci rumowiska i gruzy. Musz one rwnie zaopatrzy wojska inynieryjne w materiay do wzmocnienia istniejcych ju przeszkd z gruzu oraz w materiay do produkcji jey przeciwpancernych i budowania barykad ulicznych. Szczeglnie wane s rwnie publiczne anie, urzdzenia kpielowe, baseny oraz zbiorniki i rezerwuary wodne. S one szczeglnie uyteczne w tworzeniu miejsc kpielowych dla walczcych onierzy - co pomaga w utrzymaniu morale, szczeglnie w sytuacjach wymagajcych od dowdcy szybkiego jego podniesienia. Panujce w miecie warunki czsto powoduj, e onierze szybciej si brudz ni w czasie walki w terenie otwartym. Wymienione urzdzenia dostarczaj nam te alternatywnego rda wody w sytuacji, gdy urzdzenia wodne w miecie zostan zniszczone. Do utrzymania morale mog si rwnie przyczynia publiczne toalety - ale czsto s one zwizane z systemami uytecznoci publicznej, bdcymi pierwszymi obiektami ataku w dziaaniach konwencjonalnych. WARIANTY /WZORCE/ OBSZARW ZURBANIZOWANYCH Okrelenie ukadu obszaru zabudowanego bdzie zwykle nastpowao w wyniku przywizania do definitywnego wzorca, ktry moe by atwo identyfikowany. Analitycy terenu wyrniaj trzy gwne, podstawowe wzorce oraz dwa podstawowe podwzorce. Wyselekcjonowanie konkretnego wzorca lub podwzorca jest integraln czci procesu analizy terenu zurbanizowanego.

160

Fenomen piasty /centrum, osi, jdra/ Obszar zabudowany czy te obszar piasty - jest centralny dla jakiego wzorca obszaru zabudowanego. Mimo, e moe si on rni pod wzgldem rozmiaru, to jego wpyw pozostaje stay. Piasta moe suy jako o lub kotwica dla obrony lub jako jaki element w gbi obrony. Piasta jest przeszkod, ktra blokuje poruszanie si naprzd atakujcego. Gdy pozwala na to teren, zwykle jest ona omijana. Gdy siy atakujce przeslizna si /omin/ po przednim skraju tej piasty, to zostaj naraone na ataki skrzydowe lub te zasadzki wzdu ich nowej osi ruchu do przodu. Tam, gdzie przylegajcy teren nie nadaje si do dziaa na obejcie, piasta moe zosta rozbudowana do silnego, umocnionego punktu obrony. Atak wymaga wtedy znacznego wzrostu si oraz owocuje intensywna walk w terenie zurbanizowanym. Schemat B-7 pokazuje przykad fenomenu piasty.

SCHEMAT B-7: PRZYKAD FENOMENU PIASTY.

161

Wzorzec satelitarny Wzorzec ten skada si z centralnego orodka oraz przylegych, mniejszych i rozproszonych obszarw zabudowanych, rozbudowanych linearnie wzdu czcych je drg. Drogi czce maj tendencje do zbiegania si w orodku centralnym, a wikszo z nich bierze pocztek od gospodarstw rolnych, lasw, czy te innych drg. Zwykle tylko pojedyncza, gwna droga bdzie przebiegaa przez orodek centralny. Schemat B-8 to przykad wzorca satelitarnego. Wzorzec ten stwarza moliwoci wzajemnego wspierania si w walce poprzez stworzenie nastpujcych warunkw: drg zaopatrzenia oraz ewakuacji dla bronicych si si; drg wzmocnienia dla bronicych si; drg i korytarzy podejcia dla atakujcych; wzajemne wsparcie bronicych si pozycji bojowych; rnorodnych drg wyjcia z centralnego orodka dla atakujcych si.

SCHEMAT B-8: PRZYKAD WZORCA SATELITARNEGO.

Wzr sieci Wzr ten przypomina wygldem wzorzec satelitarny, ale jest on bardziej kompleksowy i urozmaicony. Wzr sieci czy gwne orodki wzorca satelitarnego. Jego elementy, sformowane gownie z miast i miasteczek, s bardziej samowystarczalne i

162

posiadaj mniejsze moliwoci wzajemnego wspierania si - chocia moe istnie gwny orodek. Gwne LOC-s w obrbie sieci s bardziej rozlege ni w satelicie i raczej bardziej przybieraj ksztat prostoktny ni zbieny. Naturalne warunki terenowe w obrbie sieci mog by bardziej zrnicowane ni te znajdujce si w pojedynczym terenie satelitarnym. Wzr sieci powoduje, e atakujce jednostki bd musiay walczy w labiryncie syntetycznej rzeby terenu, ktry na rzecz obrony stwarzaj przeszkody. Ominicie jest trudne, poniewa przylegajcy teren czsto jest niedogodny do prowadzenia podstawowych rodzajw dziaa. Taki wzr daje obronie moliwo posiadania swojej gbi. Schemat B-9 pokazuje przykad wzorca sieci.

SCHEMAT B-9: PRZYKAD WZORCA SIECI.

Podwzorzec linearny Podwzorzec linearny jest podelementem trzech podstawowych wzorcw. Linearne ugrupowanie moe formowa jeden lub wicej promieni we wzorcu satelitarnym lub drg czcych w sieci. Najczciej ich podstawowe rozmieszczenie wynika z tego, e mniej wane orodki cign si wzdu ograniczonych, naturalnych korytarzy terenowych. Wzr ten uatwia rozbudow serii kolejnych, silnie umocnionych pozycji w gbi. Powoduje rwnie opnienie skanalizowanych si i wymaga wykonywania kolejnych silnych atakw /na kolejne umocnione pozycje/.

163

Podwzorzec kawakw ciastka lub segmentowy Podwzorzec ten moe wystpowa jako podsystem zarwno we wzorcu satelitarnym, sieci jak tez i w obrbie gwnego orodka. Jego charakterystyczn cech jest podzielenie terenu zurbanizowanego przez dominujce czynniki terenowe takie jak np. rzeka lub inne sztuczne czynniki - jak np. drogi, linie kolejowe, czy kanay. Wzorzec ten moe mie wpyw na decyzje o wyznaczeniu linii rozgraniczenia lub innych czynnikw kontroli bd tez na wyznaczenie celw natarcia. Podwzorzec ten moe wynika bezporednio z podziau administracyjnego terenu i z nakazanej organizacji. Schemat B-10 stanowi przykad takiego wanie wzorca. SCHEMAT B-10: PRZYKAD PODWZORCA KAWAKW CIASTKA.

ODDZIAYWANIE /WPYWY/ WZORCW Oprcz podstawowego fenomenu piasty - czyli czynnika blokujcego dziaanie z wzorcami obszarw zabudowanych mog by rwnie zwizane dodatkowe efekty. Efekt lejek - wachlarz Efekt te wystpuje szczeglnie wtedy, gdy orodek zurbanizowany znajduje si pomidzy takimi elementami terenowymi, ktre s niewaciwe / niedogodne/ do prowadzenia dziaa zaczepnych. Ruch jednostek w gb obszaru jest kanalizowany i powoduje koncentracj si oraz utrat tempa natarcia. Poza orodkiem wojska zmuszone

164

s do rozejcia si na kierunki lub rozejcia si /rozwinicia/ na ksztat wachlarza - do cakowitego rozwinicia ich potencjau bojowego. Wszystko to faworyzuje obron, poniewa wytwarzany efekt harmonii w jednostkach poruszajcych si przez orodek ogranicza C2 oraz efektywno dziaa. Podobny efekt wystpuje wwczas, gdy atakujce siy zmuszone s do penetrowania sieci miejskiej na wskim froncie, pomidzy poszczeglnymi orodkami tej sieci. Schemat B-11 pokazuje przykad efektu lejek wachlarz.

SCHEMAT B-11: PRZYKAD EFEKTU LEJEK - WACHLARZ.

Efekt lejka Moliwa jest koncentracja, kanalizacja i zejcie si si na ksztat lejka - ktre nie bd powodoway potrzeby natychmiastowego rozejcia si na ksztat wachlarza. Dzieje si tak najczciej wtedy, gdy dane siy napotykaj na swojej drodze zabudow o strukturze linearnej. Ogranicza to liczb i moliwoci manewrowe jednostek, ktre mogyby zosta wykorzystane w walce przeciwko kolejnym, wystpujcym jeden za drugim orodkom, rodkom - ktre musz zosta zaatakowane aby osign powodzenie /sukces/, a take wymusza wiksz niezawodno rodkw ogniowych dalekiego zasigu oraz do prowadzenia ognia poredniego. WOJSKOWE ASPEKTY TERENU Teren zurbanizowany analizowany jest na podstawie: piciu wojskowych aspektw terenu, indywidualnej zabudowy oraz wzoru rozoenia ulic, a take z punktu wi-

165

dzenia potrzeb wasnej jednostki okrelonego szczebla. Na przykad brygada moe skupi si na caym miecie, miasteczku lub dzielnicy miasta, podczas gdy batalion lub grupa bojowa moe atakowa blok /kwarta/ domw mieszkalnych, a nawet tylko pojedyncze budynki. Restrykcyjny charakter terenu zurbanizowanego zmusza analitykw do rozpatrywania raczej jedynie minimalnego zasigu rodkw ogniowych ni ich zasigu maksymalnego - poniewa niektre rodzaje broni, wysoce efektywne w terenie otwartym, w miecie s bezuyteczne. Poniej opisanych zostanie pi wojskowych aspektw terenu zurbanizowanego zgodnie z picioma wzorcami rozoenia ulic. Warunki obserwacji i pole ostrzau Gsta chaotyczna zabudowa Zasig broni oraz widocznoci rzadko wikszy ni 100m. Wskie ulice ograniczaj moliwoci obrotu wiey czogowej oraz nie pozwalaj na wykorzystanie minimalnego zasigu przeciwpancernych pociskw kierowanych. Budynki oraz wskie ulice ograniczaj wykorzystanie cikich rodkw walki - strzelajcych ogniem bezporednim. Mae odlegoci obserwacji i prowadzenia ognia wymuszaj ustanawianie maych sektorw ognia bronicym si pododdziaom. Obszar blokw Obserwacja i pole ostrzau zwiksza si do 350m i jest w wikszoci obszarw wystarczajca dla cikiej broni do prowadzenia ognia bezporedniego oraz przeciwpancernych pociskw kierowanych. Ulice i tereny otwarte pozwalaj na ustanowienie zwykych ogni wspierajcych. Obserwacj ognia poredniego bd ograniczay liczne wysokie budynki oraz dym. Ognie skrzydowe zwykle mog by przygotowane w zagroonych sektorach oraz w innych otwartych przestrzeniach. Od atakujcych si wymagane bd mae, wskie strefy ataku oraz due zagszczenie tych atakujcych si. Rozrzucony obszar willowy Zasigi rodkw ogniowych w krtych uliczkach czsto ograniczone do mniej ni 250m. Zasig broni znacznie rozszerzaj biegnce prosto segmenty ulic. Budynki, poty, krzaki, ciany oraz inne przeszkody - ograniczaj efektywno broni maego kalibru, przeciwpancernych pociskw kierowanych oraz cikiej broni do prowadzenia ognia bezporedniego. Obroca moe przygotowa wielowariantowe ognie dla wsparcia walki, podczas gdy takich moliwoci pozbawiony jest atakujcy.

166

Obszar o wysokiej zabudowie Pomidzy okrelonymi budynkami, zarwno w czasie dziaa obronnych, jak i zaczepnych, moe zosta przygotowany wielowariantowy ogie wspierajcy. Maksymalny zasig rodkw ogniowych moe zosta osignity przez rozmieszczenie ich na wyszych pitrach budynkw. Obszar przemysowy i komunikacyjny Do czsto obszary te usytuowane s na peryferiach miast. Otwarte przestrzenie dostarczaj wietne warunki prowadzenia obserwacji oraz pola ostrzau pokrywajce cay obszar, a take uatwiaj bezporednie wsparcie lotnicze i prowadzenie ognia poredniego. Dym z palcych si skadw paliw moe zmniejszy dokadno ognia. Osona /maskowanie/ i ochrona /ukrycie/ Gsta, chaotyczna zabudowa Budynki dostarczaj wspaniaych, licznych ukrytych pozycji dla piechoty i odizolowanych stanowisk dla pojazdw opancerzonych. Grube, wykonane z kamienia lub z cegy mury - oferuj dobr ochron przed ogniem bezporednim. Odpowiedni oson z gry zapewniaj tylko piwnice - poniewa wikszo dachw, sufitw lub podg wykonana jest z drewna i gipsu. System podziemnych przej daje dobr ochron oraz czsto pozwala na ruch midzy pozycjami bojowymi. Obszar blokw Cikie konstrukcje zapewniaj wspania ochron przed ogniem bezporednim i porednim. Budynki wybrane na ukrycia musz jednak zosta ocenione pod wzgldem ich zdolnoci i wytrzymaoci przed zawaleniem si. System podziemny jest zwykle intensywnie rozbudowany i stanowi wietne miejsce na skady oraz zapewnia ochron i zabezpiecza moliwoci manewru. Jeli system podziemny nie jest wykorzystywany, to musi on by blokowany zarwno przeszkodami jak i elementami manewrowymi. Posuwanie si wzdu otwartych dziedzicw, podwrz, boisk - moe spowodowa nieszczcie i gdy tylko jest to moliwe powinno by unikane. Rozrzucony obszar willowy Ograniczon ochron /ukrycia/ i oson daj tutaj ciany, poty, ywopoty i domy. Osona z gry / dla gw/ jest rnorodna, ale pozycje w suterenach zwykle dostarczaj wystarczajcego przykrycia przed widocznoci z gry. Konstrukcje budynkw

167

czsto uatwiaj maskowanie i daj ograniczon moliwo ukrycia pojazdw opancerzonych. Obszar o wysokiej zabudowie Dostarcza on ukry /chroni/ przed ogniem porednim, ale tylko w niewielkim stopniu zabezpiecza przed ogniem bezporednim. Osona /maskowanie/ i ochrona czsto nie s moliwe / dostpne/ jeli nie s zabezpieczone ssiednie budynki. Aby przemieci si z jednego budynku do drugiego - siy prowadzce natarcie musz wykorzystywa /stosowa/ silne ognie przykrywajce, dymy oraz szybki manewr. Obszary /wzy/ komunikacyjne i przemysowe Zgodnie z charakterem zabudowy, rozproszonymi na duym obszarze budynkami - maskowanie i ukrycie sprztu i ludzi jest tu moliwe jedynie w niewielkim zakresie. Niewiele ukrycia oferuj rwnie same budynki. Unika naley budynkw o ksztacie szop. Przeszkody Gsta, chaotyczna zabudowa Wskie ulice ze stawianymi bezporednio przy nich budynkami uatwiaj budow i tworzenie przeszkd. Zniszczenie tych struktur tworzy cige rumowiska stanowice powan przeszkod. Obszar blokw Szersze ulice oraz cikie konstrukcje budynkw pomniejszaj znaczenie gruzowisk jako potencjalnych przeszkd. Przeszkody s trudne do stworzenia, jednak, jeeli ju powstan /zostan wykonane/, to s trudne do pokonania lub obejcia - poniewa relatywnie atwo mog one by kontrolowane i bronione /przez prowadzenie na nie ognia/. Rozrzucony obszar willowy Gruzowiska nie stanowi w tym obszarze znaczcej przeszkody. Wikszo przeszkd na ulicach bdzie atwa do ominicia - chocia w jakim stopniu bd one ograniczay mobilno /manewrowo/ wojsk. Obszar o wysokiej zabudowie Najefektywniejszymi przeszkodami w tym obszarze s miny umieszczone midzy budynkami. Jeli waniejsze budynki /struktury/ nie zostan cakowicie zniszczone, to gruzowiska nie bd stanowiy w tym obszarze wanego czynnika.

168

Obszary /wzy/ komunikacyjne i przemysowe Wane przeszkody w poruszaniu si stanowi: stacje przetokowe, tory kolejowe, drogi na nasypach, rampy, stacje zaadowcze i przeadunkowe, liczne linie wysokiego napicia, kanay, przejazdy kolejowe i drogowe, rurocigi oraz utrudnienia nad gow- jak np. dwigi. Pojazdy opancerzone powinny unika, tam gdzie tylko jest to moliwe, stacji przetokowych - poniewa moe doj do uszkodzenia gsienic pojazdw, za obszary te same w sobie dostarczaj obrocy wietnych warunkw do prowadzenia ognia. Mogce w tych obszarach wystpowa gruzowiska s zwykle atwe do objazdu. Teren kluczowy Przykady terenw kluczowych w obszarach zabudowanych obejmuj: system przej podziemnych; system kanaw ciekowych; podziemny system wodny; urzdzenia suce do wytwarzania, skadowania oraz przesyania energii i gazu; stacje telefoniczne /centrale/; stacje radiowe i telewizyjne; wane punkty - wzy - drg kolejowych i tranzytowych; stadiony, parki, boiska sportowe oraz dziedzice szk; wysokie budynki /szczeglnie ich dachy/. Drogi podejcia Drogi podejcia analizowane s w stosunku do szczebla batalionu i niej, poniewa szczebel batalionu jest najbardziej efektywn si, jaka moe zosta uyta w walce w obszarze zurbanizowanym. Drogi podejcia narzucone s przez wzr danego obszaru zabudowanego oraz realizowane zadanie. Drogi podejcia w obszarze zabudowanym bd rozcigay si na niezwykle wskim froncie i gdy bdzie to moliwe - w celu wsparcia gwnego ataku - bd wykorzystywane wszelkiego rodzaju drogi umoliwiajce atakowanie skrzyde i tyw przeciwnika. Schemat B-12 pokazuje typowe szerokoci drg podejcia dla piciu wzorcw obszaru zurbanizowanego.

169

SCHEMAT B-12: SZEROKOCI DRG PODEJCIA. DROGA PODEJCIA GSTA CHAOTYCZNA ZABUDOWA OBSZAR BLOKW ROZRZUCONY OBSZAR WILLOWY OBSZARY O WYSOKIEJ ZABUDOWIE OBSZARY / WZY / KOMUNIKACYJNE I PRZEMYSOWE SZEROKO [m] 150-200 200-300 300-400 300-500 400-600

OPRACOWANIE MCOO OBSZARU ZURBANIZOWANEGO Gdy dostpne s mapy danego obszaru zurbanizowanego, to na ich podstawie przygotowywane jest MCOO. Tak przygotowywane MCOO ukazuje wzorzec konstrukcji danego obszaru, opisuje znane przeszkody oraz drogi podejcia i korytarze ruchu. MCOO moe te zosta przygotowane w oparciu o mapy fotograficzne danego miasta /zdjcia lotnicze/. Jeeli takie mapy nie dostpne, to powstay w wyobrani analityka obraz obszaru zabudowanego powinien zosta zaopatrzony w przypisy z dostpnymi informacjami. Schematy B-13 i B-14 pokazuj przykady opracowania MCOO obszaru zurbanizowanego. Jeli jest to celowe, powinna zosta przygotowana oleata /overlay/ drg podejcia i korytarzy ruchu dla podziemnych systemw przej miasta. Jest to wymagane tam, gdzie podziemne systemy /ciekowe, wodne, gazowe, koleje podziemne, parowe czy telefoniczne/ maj na tyle due: wazy, tunele, rurocigi, kanay odpywowe i przepusty - aby moga si przez nie czoga jaka osoba. Oleata powinna pokazywa wymiary tuneli, wazw i przepustw oraz ich przypuszczalny kierunek. Oznakowanie kolorami pomaga w wyrnieniu systemw rnych typw i wymiarw. Gdy jest to moliwe, podpowierzchniowe drogi i korytarze podejcia powinny zosta ocenione pod wzgldem prawdopodobiestwa ich wykorzystania. Schemat B-15 to przykad overlay /oleaty/ systemw podziemnych.

170

SCHEMAT B-13 i B-14: MCOO OBSZARU ZURBANIZOWANEGO.

171

SCHEMAT B-15: OLEATA SYSTEMW PODZIEMNYCH.

ANALIZA POGODY Analiza pogody dla dziaa w obszarze zurbanizowanym nie rni si w znaczcy sposb od analizy pogody w terenie otwartym. Jednake wystpuje kilka specjalistycznych elementw charakterystycznych dla obszaru zurbanizowanego, ktre musz zosta uwzgldnione w kalkulacjach. Deszcz czy topniejcy nieg czsto bdzie powodowa zalanie suteren i systemw podziemnych. Dzieje si tak szczeglnie wtedy, gdy automatyczne systemy pompujce, ktre zwykle utrzymuj poziomy spywajcej wody, zostan pozbawione energii. Deszcz powoduje rwnie, e kanay burzowe i inne systemy ciekowe s nie do przejcia, lub prba ich pokonania jest naraona na due ryzyko. Do systemw podziemnych zostan spukane przez opady rodki chemiczne. W rezultacie, systemy te

172

bd zawieray o wiele wiksz koncentracj rodkw chemicznych ni obszary na powierzchni ziemi - stan si one plamami skae. Efekty te uwydatni si szczeglnie wwczas, gdy rodki chemiczne zostan pochonite przez cegy czy te niezabezpieczone hermetycznie wybetonowane ciany ciekw. Wikszo gwnych miast rozmieszczona jest wzdu kanaw i rzek. Stwarza to prawdopodobiestwo czstego wystpowania mgy w obszarach pooonych niej. Czsto najbardziej naraone na mgy - z powodu bliskiego pooenia w stosunku do drg wodnych - s obszary przemysowe i komunikacyjne. Powszechne jest powstawanie nad miastami zjawiska inwersji - szczeglnie nad miastami pooonymi w nisko lecych obszarach lub dolinach rzek. Powoki /warstwy/ inwersyjne zatrzymuj kurz i inne zanieczyszczenia ograniczajc widoczno i czsto powodujc efekt cieplarniany - wzrost temperatur w powietrzu i na ziemi. Ogrzewanie budynkw w czasie zimy oraz odbijanie i absorpcja gorca w czasie lata powoduj, e zarwno w czasie zimy jak i lata obszary zabudowane s cieplejsze ni otaczajce je obszary otwarte. Rnica ta moe siga a 10 - 20 moe zwikszy /doczy do/ i tak ju wysokie wymagania wobec logistyki podczas prowadzenia walki w miecie. Mrony wiatr nie ma tak wyranego znaczenia w miecie. Jednak konfiguracja ulic, szczeglnie w obszarze blokw i o wysokiej zabudowie, moe spowodowa kanalizacj wiatru. Powoduje to wzrost oddziaywania siy wiatru na ulice ukadajce si rwnolegle do kierunku wiatru. Wzgldnie dobrze chronione s ulice przebiegajce poprzecznie do kierunku wiatru. Podczas prowadzenia dziaa w terenie zurbanizowanym szczeglnie due znaczenie ma wpyw wiata dziennego lub jego braku. Noc oraz okresy ograniczonej widocznoci sprzyjaj: zaskoczeniu, przenikaniu, szczegowemu rozpoznaniu, atakom poprzez odkryte obszary, zajmowaniu bronionych, umocnionych punktw oraz usuwaniu tworzonych przez bronicego si przeszkd. Z drugiej jednak strony, trudnoci w okrelaniu kierunku w nocy, w ograniczonym obszarze - bez punktw orientacyjnych oraz w bliskiej stycznoci z przeciwnikiem - zmuszaj do opracowania i oparcia si na prostych planach manewru, z atwo rozpoznawalnymi celami dziaa.

173

OCENA /SZACOWANIE/ ZAGROENIA W ocenie zagroenia w terenie zurbanizowanym wykorzystywany jest ten sam trzystopniowy proces jak w czasie szacowania zagroe dla obszaru otwartego: opracowanie podstawowych danych o zagroeniach, okrelenie moliwoci przeciwnika oraz opracowanie rejestru wzorcw /wariantw/ regulaminowych. Jednak wysiek dokonywanej oceny koncentruje si gwnie na dziaaniach pododdziaw wielkoci batalionu oraz mniejszych, poniewa jednostki o takiej sile / tego rozmiaru/ traktowane s jako najbardziej efektywne w czasie prowadzenia dziaa w terenie zurbanizowanym. Decyzja o zaatakowaniu jakiego obszaru zabudowanego moe by oparta na rozwaaniach z zakresu taktyki, sztuki operacyjnej oraz polityki i dokonywana jest zwykle na szczeblu armii i powyej. Wojska mog atakowa obszar zabudowany w celu: zabezpieczenia obiektw politycznych, przemysowych, logistycznych i komunikacyjnych; zniszczenia bronicych si w obrbie obszaru zabudowanego si; uzyskania moliwoci przejcia przez ten obszar, jeli nie moe on by ominity. Jeli uznana zostanie potrzeba obrony obszarw zabudowanych, to organizujce t obron siy zawsze bd dyy do rozbudowania obrony na gbokich przedpolach obszaru zabudowanego - w celu zwizania przeciwnika walk i zadania mu klski na podejciach i skrzydach obszaru zabudowanego. Wojska prowadz obron ograniczajc si do dziaa jedynie w obrbie obszaru zabudowanego tylko wtedy, gdy: siy atakujce przeamuj si przez obron wysunit na przedpola; dany obszar zabudowany ma szczeglnie due znaczenie polityczne, strategiczne i ekonomiczne; konieczna jest obrona obszaru, ktry jest portem morskim czy te innym krytycznym /szczeglnie wanym/ kompleksem komunikacyjnym lub transportowym. Zarwno w dziaaniach obronnych, jak i zaczepnych stanowicy zagroenie batalion piechoty zmotoryzowanej - ze wzgldu na jego wrodzon mobilno /manewrowo/, osone pancerza oraz moliwo szybkiego przygotowania budynkw i innych struktur miejskich do obrony - rozwaany jest jako najbardziej efektywny pododdzia do walki w miecie. Batalion cile wspdziaa z jednostkami innych rodzajw broni, ktre s mu czasowo podporzdkowane, dostarczaj wsparcia, lub zabezpieczaj

174

jego dziaania. Batalion moe zosta wzmocniony przez inne elementy w zalenoci od otrzymanego zadania lub oczekiwanych warunkw dziaania w obszarze zurbanizowanym. Podczas prowadzenia natarcia batalion piechoty zmotoryzowanej wzmocniony jest kompani czogw, dywizjonem artylerii samobienej do prowadzenia ognia bezporedniego, kompani saperw, chemiczn i sekcj rozpoznawcz. Dodatkowy dywizjon artylerii moe zosta rozmieszczony i wyznaczony do bezporedniego wsparcia ogniem porednim. Zadanie jakie zazwyczaj otrzymuje batalion piechoty zmotoryzowanej znajdujcy si w pierwszym rzucie, na gwnym kierunku to: opanowa redni obiekt na skraju miasta; atakowa wzdu gwnych drg, aby zabezpieczy obiekty w gbi lub kluczowe urzdzenia. Schemat B-16 pokazuje regulaminowy wzorzec dla batalionu piechoty zmotoryzowanej, ktry naciera w pierwszym rzucie na gwnym kierunku uderzenia. Batalion naciera w kolumnie.

SCHEMAT B-16: PRZYKAD ATAKU BATALIONU PIECHOTY ZMOTORYZOWANEJ / MRB/ NA OBSZAR ZABUDOWANY /NA GWNYM KIERUNKU/.

175

Drugorzutowe bataliony piechoty zmotoryzowanej rwnie wzmocnione s czogami, artyleri oraz saperami. Ma to na celu stworzenie moliwoci dokonania szybkiej zmiany pierwszego rzutu - bez koniecznoci dokonywania zmian podporzdkowania pododdziaw wzmocnienia w czasie walki. Zadania jakie zwykle otrzymuje drugorzutowy batalion piechoty zmotoryzowanej to: wzmocnienie pierwszego rzutu; pozostawanie w gotowoci do przejcia zada pierwszego rzutu; zastpienie nieefektywnych w walce jednostek pierwszego rzutu; zneutralizowanie ominitych pozycji obronnych przeciwnika. Odwodowe bataliony piechoty zmotoryzowanej przygotowywane s do: uderzenia poprzez obydwa rzuty w celu wykorzystania saboci obrony; osony skrzyde; prowadzenia walki ogniowej oraz oczyszczania gruzowisk, gdy zajdzie taka potrzeba. Z kompanii piechoty zmotoryzowanej mog zosta utworzone grupy szturmowe. Kompanie prowadzce atak na gwnym kierunku uderzenia wzmacniane s plutonem czogw, bateri artylerii, pododdziaami wojsk obrony przeciwchemicznej i miotaczy ognia oraz plutonem saperw. Do kompanii wykonujcych gwne zadania czsto przydzielane bd rwnie batalionowe rodki przeciwpancerne. Przydzielone elementy s nastpnie dalej przydzielane do plutonw - tak, aby kady pluton mia przynajmniej jeden czog lub rodek artyleryjski oraz jakie wsparcie inynieryjne. Wzmocnienie to pozwala na decentralizacj dziaa lub niezaleno poszczeglnych plutonw w czasie opanowywania poszczeglnych obiektw. Schemat B-17 pokazuje regulaminowe ugrupowanie / konfiguracj/ plutonu zmotoryzowanego w czasie prowadzenia ataku na umocniony punkt w miecie. Podczas prowadzenia obrony batalion piechoty zmotoryzowanej broni si jako cz wikszej jednostki - wielkoci puku. Moe on broni si w rejonie gwnego wysiku obrony lub na pomocniczej drodze podejcia przeciwnika. Batalion moe stanowi element pierwszego lub drugiego rzutu lub moe te znajdowa si w odwodzie. Batalion piechoty zmotoryzowanej na gwnej drodze podejcia przeciwnika /w rejonie gwnego wysiku obrony/, w pierwszym rzucie - bdzie: odpiera atak gwnych si przeciwnika;

176

zadawa decydujce straty atakujcym siom, aby zapobiec przerwaniu si czogw i piechoty. Jeli atakujce siy zaczynaj si przebija, to batalion piechoty zmotoryzowanej musi im zada maksymalne straty, zatrzyma ich dalsze posuwanie si naprzd oraz stworzy dogodne warunki do przeprowadzenia kontrataku. Bataliony piechoty zmotoryzowanej bronice si w pierwszym rzucie przydzielony maj wszy front obrony oraz otrzymuj wiksze wzmocnienie ni bataliony drugiego rzutu. Bataliony pierwszego rzutu wspierane s przez ca grup artylerii puku. Tak jak to przedstawiono na schemacie B-18, batalion piechoty zmotoryzowanej znajdujcy si w drugim rzucie lub na drugorzdnej drodze podejcia przeciwnika: zabezpiecza przed oskzydleniem i uderzeniem na tyy; utrzymuje bronione pozycje; powstrzymuje dalsze poruszanie /rozprzestrzenianie/ si naprzd si przeciwnika, ktre wamay si w gb obszaru obrony; przeprowadza kontrataki aby odtworzy przedni skraj obrony pierwszorzutowych batalionw. Rola odwodw polega na: wzmocnieniu lub zamianie batalionw pierwszego rzutu; zamkniciu wyomw spowodowanych uyciem przez przeciwnika broni masowego raenia /chemicznej lub nuklearnej/; utrzymaniu obiektw w gbi, ktre maj ywotne znaczenie dla caej obrony; gaszeniu lub powstrzymywaniu rozprzestrzeniania si poarw zagraajcych lub ograniczajcych moliwoci dziaania si wasnych; zapewnieniu bezpieczestwa obszarom tyw, przeciwdziaaniu siom powietrznodesantowym, ktre mog by desantowane w tych obszarach. Obrona batalionu piechoty zmotoryzowanej generalnie organizowana jest w dwa rzuty, aby zapewni wiksz gboko oraz odwody. Kompanijne punkty oporu /umocnione/ przygotowane s do obrony okrnej i stanowi podstaw batalionowej pozycji obronnej /rejonu obrony/. Odwd rozmieszczony jest w osobnym umocnionym punkcie. W lukach pomidzy poszczeglnymi punktami oporu zlokalizowane s zasadzki. Rejony rozmieszczenia tyw wybrane s w taki sposb, aby wykorzysta maskowanie i ukrycia jakich dostarczaj obszary zabudowane. Rozbudowywane s pozorne punkty oporu, aby wprowadzi przeciwnika w bd. Ponadto tworzone s pozycje do

177

zabezpieczenia i obrony wej do i wyj z systemw podziemnych. W przodzie przed pozycjami obronnymi pierwszego rzutu przygotowywane s pozycje ubezpiecze. Schemat B-19 stanowi przykad regulaminowego rozmieszczenia pododdziaw i punktw oporu /umocnionych/ w obrbie obszaru bronionego przez batalion. Kompania dziaajca w obszarze zabudowanym moe broni kilku budynkw przy wzajemnym wsparciu ogniowym lub pojedynczego, duego budynku. Kady pluton broni jednego lub dwch budynkw, bd te jednego, dwch piter w pojedynczym budynku. Kad pozycj obronn stanowi punkty oporu /umocnione/. Przygotowywane s one zazwyczaj w solidnie skonstruowanych budynkach, na skrzyowaniach, przy wejciach do publicznych parkw i placw lub w rejonach przylegajcych do mostw. System ognia skoordynowany jest midzy budynkami stanowicymi umocnione punkty, a pomidzy i w obrbie pozycji obrony rozbudowywane s transzeje komunikacyjne. W lukach midzy pozycjami obrony oraz tymi strukturami miejskimi, ktrych utrudnienia dla prowadzenia efektywnego ognia s zneutralizowane - organizuje si zasadzki. Aby utrzyma nieprzerwany ruch oraz aby obniy straty ponoszone podczas prowadzenia walki w obszarze zabudowanym, kadzie si nacisk na dziaanie w nocy. Nocne dziaania w obszarze zabudowanym prowadzone s w celu: ominicia lecych na zewntrz wiosek, ktre czsto wykorzystywane s jako pozycje obronne; zajcia obiektw na skraju obszaru zabudowanego, stanowicych podstaw wyjciow do prowadzenia dalszych dziaa - jeli wymagane jest prowadzenie ataku przez teren otwarty; prowadzenia ataku w poprzek szerokich ulic, parkw, midzy budynkami; opanowania silnie bronionych punktw umocnionych; zniszczenia przeszkd, ktre s dobrze przykryte ogniem i chronione minami; wykorzystania sukcesw walki dziennej poprzez stay nacisk na obron. Pododdziay rozpoznania bd prboway rozpozna obiekty nocnego ataku - aby uzyska informacje potrzebne do skierowania atakujcych si na te okrelone obiekty. Grupy szturmowe zwykle atakuj w jednym rzucie z pododdziaami uytymi w linii bojowej. A do chwili wykrycia szturmu wstrzymywane jest prowadzenie ognia wspierajcego. Po wykryciu szturmu artyleria owietla obiekt ataku oraz wraz z przydzielonymi czogami wspiera natarcie poprzez obezwadnianie obrony ogniem bezporednim.

178

Jeli nie jest moliwe osignicie zaskoczenia, wwczas nocne ataki moe poprzedza bezporedni ogie czogw i artylerii. Artyleria i modzierze izoluj obiekt ataku aby zapobiec jego wycofaniu lub wzmocnieniu. Owietlenie wykorzystywane jest w celu: ukierunkowania zaprzyjanionych, owietlenia obiektu i olepienia noktowizorw. Podobna ocena zagroenia realizowana jest dla LIC w czasie COIN obszaru zurbanizowanego, dziaa przeciwpartyzanckich i antyterrorystycznych. Aby pokaza potencjalne dzielnice i obszary, znajdujce si bezporednio w ssiedztwie walczcych wojsk zaprzyjanionych, gdzie naley liczy si z oddziaywaniem wrogo nastawionej ludnoci - przygotowywane s oleaty statusu ludnoci cywilnej dla danego miasta. Przygotowywane s rwnie oleaty pokazujce kryjwki powstacw i terrorystw, ich kwatery gwne, dowdztwa, znane obszary dziaania, punkty kontaktowe oraz ich rda dostaw broni. Oleaty te musz zawiera budynki o ktrych wiemy lub w stosunku do ktrych oczekujemy, e bd tam rozmieszczone skady adunkw wybuchowych, amunicji, czy te broni. Podczas rozpatrywania drg podejcia oraz LOC-s powstacw i terrorystw szczeglnie rozway naley moliwe do wykorzystania przez te siy trasy podziemne. Kanay ciekowe, przejcia podziemne, tunele, sutereny, piwnice i zbiorniki - stwarzaj terrorystom i powstacom dogodne warunki do manewrowania / duej mobilnoci/, maskowania, osony oraz rozmieszczenia skadw. Biegnce na nasypach linie kolejowe, przejcia dla pieszych nad jezdni, szczyty dachw, wyjcia poarowe, balkony i drabiny ewakuacyjne zabezpieczaj manewr i oson oraz mog suy jako stosunkowo dobre pozycje do prowadzenia ognia, w tym - dla snajperw. Chocia dla dziaa partyzantw miejskich i terrorystw nie opracowuje si regulaminowych wariantw /wzorcw/, to analiza ich zasad dziaania ujawni jakie s podstawowe cele tych grup partyzanckich i terrorystycznych oraz w jaki sposb s one realizowane. Po okreleniu zasad dziaania tych grup mog zosta opracowane SITMAP-s dla dziaa powstaczych - wskazujce prawdopodobne cele sabotau, porwa czy zamachw, miejsca zasadzek oraz zamachw bombowych. Podczas opracowywania tych SITMAP-s jako gwne cele powstacw i terrorystw powinny zosta wzite pod uwag nastpujce obiekty: elektrownie oraz urzdzenia przesyowe energii; urzdzenia wytwarzajce gaz oraz miejsca magazynowania gazu;

179

systemy pomp wodnych i ciekowych oraz centrale kontrolujce; centrale i urzdzenia telefoniczne; stacje radiowe i telewizyjne.

SCHEMAT B-17: PRZYKAD ATAKU PLUTONU ZMOTORYZOWANEGO /MRP/ NA UMOCNIONY PUNKT W MIECIE.

180

SCHEMAT B-18: PRZYKAD BATALIONU PIECHOTY ZMOTORYZOWANEJ NA DRUGORZDNEJ I GWNEJ DRODZE PODEJCIA /GWNYM I POMOCNICZYM KIERUNKU ATAKU/.

181

SCHEMAT B-19: OBSZAR OBRONY BATALIONU.

INTEGRACJA ZAGROE Integracja zagroe dla dziaa w obszarze zurbanizowanym wykonywana jest poprzez opracowanie wariantw sytuacji, przebiegu dziaa oraz DST - w czasie sytuacji konfliktowych o redniej i duej intensywnoci. Podczas LIC-s i dziaa terrorystycznych DST zwykle nie jest opracowywana. Moe zosta przygotowany wzorzec /wariant/ wsparcia decyzji, ktry zestawia moliwoci powstacw i terrorystw z ich potencjalnymi dziaaniami. Jednak naley podkreli, e wskazwki na temat aktywnoci terrorystw czy powstacw niekoniecznie musz w takim przypadku odpowiada ich rzeczywistym dziaaniom. Moliwe jest przygotowanie wariantu dla potencjalnych dziaa powstaczych i terrorystycznych, ktry bdzie zawiera rnorodne wskazwki dotyczce moliwych dziaa, ale nie bdzie zawiera adnych rzeczywistych dziaa. Rwnie moliwe i cakiem normalne jest take nie posiadanie, przed rozpoczciem okrelonej operacji, adnych wskazwek na temat tej dziaalnoci /terrorystycznej/ lub te odniesienie widocznych wskazwek do niewaciwego celu lub obszaru.

182

Warianty sytuacji dla dziaa konwencjonalnych, jak np. warianty regulaminowe, koncentruj si na batalionie jako podstawowym szczeblu prowadzcym walk w obszarze zabudowanym. Jednak moe okaza si konieczne opracowanie wariantw sytuacji take dla niszych szczebli - do si wielkoci plutonu. Rzeczywisty szczebel si opisanych w wariancie sytuacji zalea bdzie od realnych warunkw dziaania oraz od zadania wykonywanego przez pododdzia zaprzyjanionych. Podczas prowadzenia dziaa zaczepnych batalion piechoty zmotoryzowanej atakuje poprzez serie miaych, gwatownych uderze wzdu przynajmniej jednej gwnej drogi /gwnego kierunku/ oraz jednej drogi pomocniczej - aby zabezpieczy zdobycie wyznaczonych obiektw ataku. Jeli opr nie jest silny budynki nie s zdobywane czy te przeszukiwane. Ominite punkty oporu przeciwnika pozostawiane s kolejnym wasnym rzutom poruszajcym si za pierwszym rzutem. Jeli pierwszy rzut zostaje zatrzymany lub tempo jego natarcia zostaje znacznie spowolnione, mog zosta wprowadzone do walki kolejne rzuty lub odwody - ktre omijaj uwikane w walce siy, aby kontynuowa natarcie w kierunku zasadniczego obiektu ataku. Schematy B-20 i B-21 stanowi przykady wariantw sytuacji dla natarcia wzdu drogi gwnej i drugorzdnej oraz dla dziaa obejcia. Dziaania obronne w terenie zurbanizowanym oparte s na tworzeniu ugrupowania skadajcego si z kompanijnych i plutonowych punktw umocnionych. Wariant sytuacji w obronie koncentruje si zarwno na blokach jak i domach mieszkalnych stanowicych umocnione punkty dla pojedynczych plutonw i druyn - punkty oporu w kadym domu lub na kadym pitrze pojedynczego budynku /obiektu/. Te umocnione punkty ustawione s czoem do gwnych drg podejcia oraz do moliwych drg oskrzydlenia. Punkty umocnione dla drugiego rzutu bd zazwyczaj usytuowane w taki sposb, aby zarwno zabezpieczy drogi podejcia, jak te zatrzyma dalsze rozprzestrzenianie si si przeciwnika. Schemat B-22 pokazuje przykad wariantu sytuacji batalionu piechoty zmotoryzowanej w obronie. Zauwamy, e front i gboko obrony stanowi tylko cz tych elementw obrony jaka jest organizowana w terenie otwartym. Wariantowanie sytuacji dla dziaa powstaczych i terrorystycznych musi uwzgldnia rnorodno dziaa prowadzonych rwnoczenie w obrbie danego obszaru. Niektre z nich mog by dziaaniami dywersyjnymi realizowanymi w celu odwrcenia uwagi od zasadniczych obiektw dziaa. O wiele czciej prowadzone s one po to, aby zmusi dowdcw zaprzyjanionych do zajmowania si naraz kilkoma incy-

183

dentami, stwarzajc w ten sposb wraenie, e dowdcy ci nie s zdolni do panowania nad dan sytuacj. Warianty przebiegu dziaa dla walki w miecie musi by cile przywizane do terenu, poniewa przywizanie NAI-s do rzeczywistych wydarze ogranicza wiele moliwoci dziaania w terenie zurbanizowanym niekorzystnie wpywajcym na manewr /tempo ruchu/. Podczas prowadzenia dziaa zaczepnych przez przeciwnika wariantowanie przebiegu dziaa musi skoncentrowa si na okreleniu drg ataku przeciwnika, gdzie i kiedy prawdopodobnie zostanie wprowadzony do walki drugi rzut oraz w jaki sposb drugi rzut bdzie prbowa obej zatrzymane elementy pierwszego rzutu. Poniewa pojedyncze budynki mog stanowi sob NAI-s, to NAI-s mog znajdowa si znacznie bliej siebie ni w terenie otwartym. Speniaj one jednak te same funkcje potwierdzenia lub zaprzeczenia danego przebiegu dziaa przeciwnika i su jako podstawa do ukierunkowania wysiku zbierania informacji /danych z rozpoznania/. Siy znajdujce si w bezporedniej stycznoci z przeciwnikiem, przekraczajcy lini stycznoci zwiadowcy, patrole, agenci, szperacze oraz oficerowie przesuchujcy jecw - czsto, w czasie walki w obszarze zabudowanym, s najbardziej efektywnymi elementami dostarczajcymi informacje, chocia istotnym czynnikiem jest tu terminowo. Wraz z lotnictwem rodki te s podstawowymi, ktre trzeba bra pod uwag podczas opracowywania NAI-s dla dziaa w obszarze zabudowanym. Schemat B-23 to przykad wariantu przebiegu dziaa w obszarze zabudowanym dla ataku przeciwnika. DST-s dla prowadzenia dziaa w obszarze zabudowanym musz by bezporednim rezultatem procesu gier wojennych. Podobnie jak w przypadku wariantw sytuacji oraz przebiegu dziaa DST-s dla dziaa w obszarze zabudowanym zwykle zajmowa si bdzie obszarem mniejszym ni 1000m2. Poniewa zwykle jest to obszar relatywnie may i zajmuje si dziaaniami prowadzonymi w wyjtkowo wolnym tempie, dlatego te te DST-s w kluczowych decyzjach jedynie w nielicznych wypadkach polega bd na TPL-s. Chocia, przekraczanie ulic biegncych w linii prostopadej do osi natarcia moe sta si wanie TPL-s. Skrzyowania ulic, obszary otwarte, czy te pojedyncze budynki mog suy jako DP-s, szczeglnie wtedy, gdy wzr ulic nie jest prostoktny. DP-s musz uwzgldnia wolniejsze tempo dziaa w terenie zurbanizowanym, oraz nie mog by umieszczane, w czasie prowadzenia natarcia, ani zbyt daleko, ani zbyt blisko TAI do ktrych zostay przywizane.

184

Szczeglnie wane /krytyczne/ jest przygotowanie DST przeciwnika dla prowadzenia dziaa w obszarze zurbanizowanym. Restrykcyjna natura terenu ogranicza swobod prowadzenia dziaa w obszarze zurbanizowanym do takiego rozmiaru, e dowdca musi by w stanie ju na pierwszy rzut oka okreli opcje dziaania przeciwnika. Jeli jest to moliwe, to DST przeciwnika powinno zosta opracowane jako oleata dla DST zaprzyjanionych lub na DST zaprzyjanionych. Moliwe jest rwnie opracowanie poczonej DST si zaprzyjanionych i przeciwnika oraz czynnikw dziaania z decyzjami i przeciwdziaaniami przywizanymi do punktw, przebiegu dziaa oraz TPL-s. Poniewa w celu uzyskania zaskoczenia w terenie zurbanizowanym silnie akcentowane s dziaania nocne, dlatego te analityk musi wzi pod uwag opracowanie oddzielnych DST-s dla dziaa prowadzonych w nocy i w dzie. Czynniki, ktre naley bra pod rozwag gdy istnieje potrzeba opracowania DST-s dla dziaa nocnych, to: przenikanie; wzmoone rozpoznanie; oglnie wiksze tempo i gwatowno uderze; oparcie si na poruszaniu si ukradkiem i owietleniu. Schemat B-24 pokazuje przykad DST zaprzyjanionych /atak przeciwnika/. Schemat B-25 to przykad DST dla dziaa przeciwnika.

185

SCHEMAT B-20: PRZYKAD ATAKU BATALIONU PIECHOTY ZMOTORYZOWANEJ W OBSZARZE ZABUDOWANYM.

186

SCHEMAT B-21: PRZYKAD WYKORZYSTANIA DRUGIEGO RZUTU PO ZWIZANIU WALK PIERWSZORZUTOWYCH PODODDZIAW /OBEJCIE/.

187

SCHEMAT B-22: PRZYKAD WZORCA /WARIANTU/ SYTUACJI BATALIONU PIECHOTY ZMOTORYZOWANEJ W OBRONIE.

SCHEMAT B-23: PRZYKAD WARIANTU /WZORCA/ ZDARZE W OBSZARZE ZABUDOWANYM.

188

SCHEMAT B-24: PRZYKAD DST ZAPRZYJANIONYCH /ATAK PRZECIWNIKA/.

189

SCHEMAT B-25: PRZYKAD DST PRZECIWNIKA.

190

Zacznik C:

PROCES IPB W OBRONIE POWIETRZNEJ,

PRZECIWLOTNICZEJ I DZIAANIACH POWIETRZNYCH

Wspczesne pole walki rozwaane musi by w trzech wymiarach: gbokoci, szerokoci oraz w wymiarze przestrzeni powietrznej. Tradycjonalnie, rozwaane podczas prowadzenia dziaa i uwydatniane w procesie IPB s - szeroko i gboko. Jednak - wzrastajce zagroenie ze strony lotnictwa przeciwnika, dziaa powietrznodesantowych, powietrzno-szturmowych i SPECNAZU, w poczeniu ze wzrastajcym opieraniem si zaprzyjanionych na wsparciu lotniczym i mobilnoci /manewrowoci/ jakie oferuje lotnictwo - wymusio konieczno postrzegania pola walki w trzecim wymiarze, w wymiarze przestrzeni powietrznej. Historycy zawsze traktowali powietrzne pole walki jako najtrudniejszy do analizy - z powodu przemijajcej i krtkotrwaej natury wydarze w nim zachodzcych. zanim nastpi rozwj lotnictwa, pola bitew rozpatrywane byy zawsze w kategoriach kilometrw kwadratowych. Po wczeniu do arsenaw wojennych samolotw i migowcw, pola bitew musz by obecnie widziane w kategoriach kilometrw szeciennych. Przestrze powietrzna sama w sobie nie posiada adnych punktw orientacyjnych ukierunkowajcych analityka, a wszystkie dowody /lady/ powietrznej aktywnoci zostaj wymazane w cigu sekund od momentu, gdy dane wydarzenia miay miejsce. Analiza przestrzeni powietrznej musi wic dowizywa wydarzenia powietrzne w odniesieniu do czasu oraz do ziemi. Spenienie tych wymaga - ustanowienia NAI-s, TAI-s oraz DP-s dla dziaa powietrznych - czsto napotyka na due trudnoci. Szczeglnie wane jest rwnie, aby w prowadzonych analizach przestrzeni powietrznej uwzgldni puapy maksymalne oraz minimaln wysoko dziaania - zarwno lotnictwa migowcowego jak i skrzydowego, a take maksymalny efektywny zasig systemw broni obrony powietrznej. Dla IPB przestrzeni powietrznej podstawowe znaczenie ma szczegowa wiedza o profilach ataku samolotw i migowcw - chocia teren i pogoda take bd w jakim stopniu dyktoway dostpne drogi podejcia. Drogi podejcia dla migowcw szturmowych stosujcych profil ataku nisko - nisko - wysoko, bd si znacznie rni od tych jakie wykorzystuj szybkie samoloty myliwsko - bombowe atakujce tym samym profilem. Te same drogi podejcia bd si rniy jeszcze bardziej, jeli samoloty myliwsko bombowe zmieni profil ataku na wysoko - wysoko - nisko. Analityk

191

i dowdca musz by przenikliwie wiadomi, e pomimo obecnego stanu rozwoju lotnictwa rwnie musz w swoich rozwaaniach uwzgldnia teren. Profile ataku zostay wypracowane po to, aby stworzy lotnictwu konkretna przewag. Poniewa dowdcy zmuszeni s do analizy wszystkich aspektw dziaania lotnictwa, dlatego musz oni by wiadomi /zna/ moliwoci i ograniczenia - wasne oraz przeciwnika - w zakresie: transportu powietrznego, dziaa powietrzno-desantowych i powietrzno-szturmowych, przenikania droga powietrzna oraz obrony powietrznej. Otrzymuj oni w tym zakresie konkretne wsparcie od oficerw obrony powietrznej na wszystkich szczeblach i poziomach. Suc jako koordynator IPB zwizanego z obron powietrzn na wszystkich szczeblach dowodzenia, G-2 lub S-2 musi w duym stopniu polega na oficerach obrony powietrznej i lotnictwa - aby uzupeni posiadana wiedze o moliwociach lotnictwa i wykorzystaniu jednostek obrony powietrznej. Jest tu szczeglnie wane, aby zarwno oficerowie obrony powietrznej, jak i lotnictwa posiadali przynajmniej ten sam poziom wiedzy na temat IPB, jak G-2 lub S-2 na temat ich obszarw dziaania. Bardzo wane /krytyczne/ jest te, aby zarwno personel obrony powietrznej, jak i rozpoznania posiada ten sam zasb wiedzy o zagroeniu powietrznym oraz aby personel lotnictwa i rozpoznania by w jednakowym stopniu poinformowany na temat zagroe ze strony obrony powietrznej przeciwnika. Szczeglnie wane jest, aby oficerowie obrony powietrznej i lotnictwa brali udzia w procesie integracji IPB w sztabie, w rejonie stanowiska dowodzenia danej jednostki, oraz aby uczestniczyli w procesie precyzowania analiz przestrzeni powietrznej i dziaa w powietrzu. IPB dla obrony powietrznej, bezporedniego wsparcia lotniczego i innych dziaa zwizanych z przestrzeni powietrzn ani nie s trudniejsze, ani nie rni si znacznie od IPB dla innych rodzajw dziaa - pod warunkiem, e cay ten wysiek prowadzony jest poprzez wnikliwe zrozumienie tego trzeciego wymiaru pola walki. Podstawowy proces pozostaje wci taki sam. Jednak koncentracja uwagi musi przesun si w taki sposb, aby obj zaangaowan przestrze powietrzn oraz bardzo pynn natur rodowiska przestrzeni powietrznej. IPB trzeciego wymiaru pola walki stanowi zaledwie jedn cz oglnego obrazu IPB. Wane jest aby pamita, e IPB dziaa powietrznych nie moe by traktowane jako osobny produkt od IPB dziaa naziemnych. W wypadku zagroenia, rodki powietrzne bd wykorzystywane w celu

192

uzupenienia dziaa wojsk ldowych. IPB dziaa ldowych i powietrznych uzupeniaj si wzajemnie i musz by ze sob integrowane. OCENA OBSZARU POLA WALKI Ocena powietrznego wymiaru pola walki prowadzona jest z innego punktu widzenia ni ocena prowadzona dla IPB dziaa naziemnych. Cakowicie inny wpyw na dziaania lotnictwa ma teren i pogoda. Jest to szczeglnie widoczne w wypadku rozpatrywania wpywu pogody. Siy przeciwnika ktre musz zosta ocenione w stosunku do pogody, terenu i wasnych zada obejmuj: lotnictwo /samoloty i migowce/, systemy broni obrony powietrznej, systemy pociskw powietrze - ziemia i leccych z prdkoci przelotow /typu CRUISE/, jednostki powietrzno-desantowe i powietrznoszturmowe oraz siy specjalnego przeznaczenia. Dowdca oraz sztab rozpoznania, w czasie przeprowadzania analizy przestrzeni powietrznej, musi dy tez do rozwaenia moliwoci systemw pociskw taktycznych przeciwnika klasy ziemia - ziemia, poniewa w wikszoci na systemy te maja wpyw te same czynniki ograniczajce dziaania jak w przypadku lotnictwa i systemw artylerii obrony powietrznej. Dowdca musi rwnie oceni moliwoci dziaania w obrbie rodowiska pola walki wasnych systemw obrony powietrznej, lotnictwa oraz systemw typu CRUISE. Ze wzgldu na wasn przewag technologiczn /negowan w pewnym stopniu przez najnowsze samoloty przeciwnika/ oraz lepsze wyszkolenie pilotw i zag zaprzyjanionych - co w konsekwencji zwiksza moliwoci tych systemw w stosunku do zagraajcym nam, porwnywalnych systemw przeciwnika - ocena ta jest bardziej kompleksowa. Chocia dowdcy musz interesowa si zagroeniem powietrznym w szerokim zakresie, to ich uwaga w najwikszym stopniu bdzie koncentrowaa si na organicznych, powietrznych rodkach dywizji, armii i frontw przeciwnika. Wspierajce dziaania przeciwnika rodki szczebla operacyjnego i strategicznego - z Armii Powietrznych oraz rodki podlegajce Naczelnemu Dowdcy - bd rozwaane tylko wtedy, jeli zostana wykorzystane w celu wsparcia dziaa operacyjno - taktycznych. Bd one jednak zawsze rozpatrywane podczas analizy przestrzeni powietrznej na operacyjnym szczeblu dowodzenia.

193

Trzeci wymiar pola walki obejmuje powietrzny AO oraz powietrzny AI. Powietrzny AO, podobnie jak ldowy AO, jest obszarem w ktrym dowdcy powierzona jest wadza oraz odpowiedzialno za dziaania militarne. Jeli rozwaane jest rozmieszczenie systemw bazujcych na ziemi, wwczas jest on identyczny jak ldowy AO - ogranicza go jedynie, gdy rozwaana jest rzeczywista przestrze powietrzna, maksymalna i minimalna wysoko dziaania samolotw oraz maksymalny efektywny zasig i wysoko zasigu rodkw walki obrony powietrznej. Powietrzny AI jest zwykle znacznie wikszy ni naziemny AI, poniewa samolot ma moliwo pokonywania w krtkim czasie wielkich odlegoci. Powietrzny AI rozszerza si ku grze do maksymalnego puapu praktycznego samolotw przeciwnika oraz do maksymalnej wysokoci skutecznego oddziaywania systemw broni obrony powietrznej przeciwnika. Powietrzny AI moe rwnie rozciga si tak daleko jak daleko mieszcz si lotniska przeciwnika oraz do maksymalnego zasigu systemw pociskw przeciwnika klasy ziemia - ziemia. Schemat C-1 pokazuje powietrzny AO i AI. Schemat C-2 pokazuje maksymaln skuteczn wysoko oddziaywania sowieckich systemw pociskw ziemia - powietrze.

SCHEMAT C-1: POWIETRZNY AI i AO.

194

SCHEMAT C-2: EFEKTYWNA WYSOKO ODDZIAYWANIA SOWIECKICH SYSTEMW POCISKW ZIEMIA-POWIETRZE.

ANALIZA TERENU Analiza terenu prowadzona dla wsparcia dziaa obrony powietrznej, przeciwlotniczej i innych dziaa zwizanych z przestrzenia powietrzn znacznie rni si od analiz terenu prowadzonych dla dziaa ldowych. Analityk zajmuje si rodowiskiem, ktre rozciga si kilka tysicy metrw powyej ziemi oraz siami ktrych mobilno ogranicza jedynie ich zdolno do dziaania w obrbie tego rodowiska. Charakter przestrzeni powietrznej nie powoduje wyeliminowania potrzeby prowadzenia analizy terenu, poniewa samoloty i elementy obrony powietrznej wci bd prboway wykorzysta ten teren dla wasnych korzyci. W rzeczywistoci, prawdopodobnie z du precyzj mona powiedzie, e analiza trzeciego wymiaru /przestrzeni powietrznej/ polega w takim samym stopniu na analizie terenu jak w czasie analiz ldowego IPB. Standartowe wojskowe mapy topograficzne nie s zwykle rozwaane jako odpowiednie dla innych ni najbardziej podstawowych analiz przestrzeni powietrznej. Standartowe mapy topograficzne o skali 1:50 000 s najbardziej uyteczne, jeli analizowane s moliwoci jakiego samolotu: podejcia, wykrycia i nawizania kontaktu

195

bojowego z celem. Analiza ta prowadzi do okrelenia drogi podejcia samolotu do celu. Szczegowa analiza powietrznych drg podejcia /z bazy lotniczej do najbliszego ssiedztwa celu/ czy te powietrznych korytarzy ruchu przeciwnika powinny by prowadzone przy uyciu standartowych map w skali 1:250 000 - ze specjalnie stworzonych do tego celu Map Dziaa Poczonych /JOG/. S one dostpne w seriach produkcyjnych: JOG-R /systemy radarowe/, JOG-A /przestrze powietrzna/ i JOG-G /ld/. Szczeglnie: JOG-R traktowana jest jako najbardziej odpowiednia i jest preferowanym elementem graficznym do graficznej analizy przestrzeni; JOG-A preferowana jest gdy nie jest dostpna JOG-R; JOG-G nie odpowiada w wystarczajcym stopniu potrzebom zwizany z prowadzeniem analiz przestrzeni powietrznej i powinna by wykorzystywana jedynie wtedy, gdy nie ma moliwoci pozyskania JOG-R, JOG-A lub map kontroli ruchu powietrznego. Ze wzgldu na ograniczenia produkcyjne Kartograficznej Agencji Obrony /DMA/, graficzne serie JOG-s nie s dostpne dla wszystkich potencjalnych obszarw dziaa. Jednostki ktrym przyjdzie dziaa w obszarach, dla ktrych JOG-s s niedostpne, powinny - w celu prowadzenia analiz przestrzeni powietrznej - uzyska przez kanay DMA lub lotnicze niestandardowe mapy w skali 1:200 000 z kontroli ruchu powietrznego. Pod adnym pozorem nie powinny by wykorzystywane do analiz przestrzeni powietrznej niestandardowe lotnicze mapy nawigacyjne. Podczas prowadzenia analiz przestrzeni powietrznej, podobnie jak w wypadku IPB dziaa ldowych, sztab rozpoznania uzyskuje pomoc od sekcji inynieryjnych zajmujcych si terenem. Jednake pomoc ta musi zosta pomnoona przez wysiek personelu innych komrek funkcjonalnych - przy wykazaniu penego zrozumienia istoty zagroenia powietrznego, dziaania systemw obrony powietrznej oraz technik bezporedniego wsparcia lotniczego. Takiego dodatkowego wsparcia udziela: oficer obrony powietrznej, oficer lotnictwa, oficer lotnictwa z G-3 dywizji lub korpusu - Dywizyjnego Elementu Zarzdzania Przestrzeni Powietrzn /DAME/ i Korpunego Elementu Zarzdzania Przestrzeni Powietrzn /CAME/, dowdca grupy kawalerii powietrznej oraz oficer wysunitego punktu naziemnego do naprowadzania lotnictwa Si Powietrznych /USAF/. Kady z nich, indywidualnie, zobowizany jest do dokonania przegldu danego terenu i rozwa-

196

enia jego potencjalnego wpywu na dziaania w poszczeglnych obszarach, kady z nich moe zatem wnie swj udzia do procesu analizy terenu poprzez umoliwienie wykorzystania w nim swojej specyficznej wiedzy. Analiza terenu dla dziaa powietrznych koncentruje si na tych samych wojskowych aspektach terenu jak w wypadku dziaa ldowych. Jednak analiza ta ukierunkowana jest przede wszystkim na wpyw tych aspektw na dziaania w przestrzeni powietrznej , a w nastpnej kolejnoci na wynikajcy z tych aspektw wpyw na cao operacji /dziaa/. Obserwacja i pola ostrzau Podobnie jak w dziaaniach naziemnych obserwacja wie si z wpywem terenu na prowadzenie rozpoznania, inwigilacji oraz wykrywania celi. Pole ostrzau wie si z wpywem terenu na efektywno /skuteczno/ rodkw ogniowych. Obrona powietrzna, zarwno przeciwlotnicza, jak i inne dziaania realizowane w obszarze powietrznym, jest cile powizana z LOS. Dziaania naziemne rozpatrywane s gwnie w aspekcie horyzontalnej LOS. Dziaania powietrzne i zwizane z przestrzeni powietrzn rozpatrywane s gwnie z - powietrzn i naziemn, skon i pionow LOS. Schematy C-3 i C-4 pokazuj skon LOS dla ziemi i powietrza. Schemat C-5 pokazuje za pionow LOS.

SCHEMAT C-3: SKONA LOS /ZIEMIA/.

197

SCHEMAT C-4: SKONA LOS /POWIETRZE/.

SCHEMAT C-5: PIONOWA LOS.

Wykrywanie celi przez obron powietrzn oraz systemy bojowe wymaga LOS z miejsca rozmieszczenia tych systemw do gwnych drg podejcia celi powietrznych. Samoloty wymagaj elektronicznej i optycznej LOS, aby mogy uchwyci i zaatakowa swoje cele. Samoloty transportujce siy powietrzno-desantowe i powietrznoszturmowe wymagaj LOS do naziemnych punktw orientacyjnych oraz do ich stref zrzutu i ldowania - aby bezpiecznie i dokadnie desantowa te siy. Obszary ktre dostarczaj obserwacyjnej LOS i pola ostrzau na odlego powyej 4000m, powinny by rozwaane jako gwne obszary dziaania dla migowcw wystrzeliwujcych przeciwpancerne pociski kierowane sterowane przewodowo i za pomoc komend radiowych oraz dla gronych systemw przeciwpancernych moliwych do wykorzystania w roli rodkw przeciwmigowcowych.

198

Obserwacja odgrywa kluczow rol w wyborze stref ldowania si powietrznoszturmowych, stref zrzutu si powietrzno-desantowych oraz w wyborze wysunitych punktw uzupeniania paliw i amunicji. Strefy zrzutu /DZ/ i ldowania /LZ/ wymagaj dobrej powietrznej LOS - dla dokadnego umieszczenia tych si. Poniewa jednak strefy te same w sobie s terenem otwartym i zapewniaj dobre pole ostrzau, to obszary ich rozmieszczenia powinny by osonite - przez: czynniki terenowe, dymy i rodki maskujce, pionowe przeszkody takie jak np. rolinno czy te przez obszary zabudowane - przed obserwacj oraz oddziaywaniem ogniowym rodkw strzelajcych na wprost. Jest to szczeglnie wane jeli potrzebny jest czas na konsolidacj w LZ lub DZ zanim okrelone siy rozpoczn ruch w kierunku ich obiektu dziaania. Podobny problem stanowi wysunite punkty uzupeniania paliw i amunicji /FARP/ dla samolotw i migowcw. Musz one by na tyle due aby wystarczay dla dziaa typu FARP, posiada dobr dolotow LOS - aby pozwoli samolotom i migowcom wej w ich obszar i bardzo szybko go opuci oraz powinny by tak usytuowane, aby zabezpieczy ochron samolotom w czasie ich podejcia i przebywania na ziemi. FARP-s powinny te w kocu by tak wybrane, aby dostarczy tak dobr ochron jak tylko jest to moliwe przed wykryciem przez rodki rozpoznania lub wykorzystaniem przez przeciwnika rodkw strzelajcych na wprost. Zarwno lotnictwo atakujce cele, jak i rodki obrony powietrznej wymagaj takiej ochrony przed obserwacja przeciwnika, jaka tylko moliwa jest do uzyskania. Wszystkie one wymagaj te bezporedniej LOS do celu. Konieczne jest przeprowadzenie takiej analizy przestrzeni powietrznej pola walki, aby rozpatrze te trasy, ktre zabezpieczaj najlepsza ochron lotnictwu wchodzcemu w obszar celu, oraz te, ktre stwarzaj najlepsze warunki prowadzenia ognia samolotom - ju po ich wejciu w obszar celu. Podobnie, analiza ta musi rozway: gdzie, w najlepszy sposb, mog by ukryte przed obserwacj rodki obrony powietrznej oraz gdzie mog uzyska najlepsze warunki prowadzenia ognia - w stosunku do podstawowych drg podejcia i korytarzy powietrznych. Maskowanie /osona/ i ukrycie /ochrona/ Wiele aspektw maskowania i ochrony, zwizanych z przestrzeni powietrzn, omwiono ju w czasie rozwaa na temat obserwacji i pola ostrzau. Dziaania zaprzy-

199

janionych wymagaj ukrycia przed bezporednim ostrzaem z powietrza - w szczeglnoci przed ogniem rodkw przeciwpancernych - oraz maskowania przed powietrznymi rodkami rozpoznania i inwigilacji. W podobny sposb - do zabezpieczenia ukry przed ogniem bezporednim oraz do maskowania wasnych dziaa przed naszym rozpoznaniem - bdzie usiowa wykorzysta teren przeciwnik. migowce szturmowe, aparaty latajce /i cz lotnictwa skrzydowego/ - bd usioway wykorzysta teren dla ukrycia przed ogniem bezporednim oraz do maskowania swojej obecnoci poprzez: przemieszczanie si wzdu przeciwlegych stokw wzgrz i stosowanie taktyki pop-up / wystrzelenia w gr/ do objcia i zaatakowania celu. migowcowe statki powietrzne bd te prboway wykorzystywa rolinno - jako podo dla zwikszenia ich wasnego kamuflau. Lotnictwo skrzydowe, szczeglnie szturmowe, bdzie dyo do: latania tak nisko, jak tylko jest to moliwe aby maksymalizowa efekty swojego kamuflau, jak najlepszego wykorzystania duej prdkoci - aby zmniejszy / negowa/ moliwoci wykrywania celw przez obron powietrzn przeciwnika oraz aby nie by widocznym /zosta utraconym/ na ekranach rodkw rozpoznawczych przeciwnika dziki odbiciom terenowym, co zwane jest jako taktyka spjrz w d - gwatownie opadnij w d - stosowana wobec systemw radarowych. Wszystkie rodzaje lotnictwa bd prboway wykorzysta pola martwe LOS, aby zapobiec wykryciu przez: obserwacj wzrokow, systemy wykrywania celw i systemy broni obrony powietrznej. Jeeli bdzie to moliwe, lotnictwo bdzie dyo do olepiania prowadzcych obserwacj poprzez wykonywanie atakw od strony soca. Taktyka ta jest najczciej wykorzystywana przez posiadajce due osigi samoloty obrony powietrznej. Jeeli nie rozwaa si maskowania i ochrony - w cisym znaczeniu tych czynnikw - to moliwoci przetrwania zarwno lotnictwa skrzydowego, jak i migowcowego powiksza lot typu nap-on-the-earth - nosem przy ziemi /NOE/. Stosowanie profilu lotu typu NOE powoduje optymalne wykorzystanie dostpnego terenu do maskowania i ochrony, a take utrudnia podjcie szybkich dziaa odwetowych przez rodki obrony powietrznej i siy ldowe. Powietrzne strefy zrzutu i ldowiska, a szczeglnie LZ-s i DZ-s dla maych si wymagaj maskowania przed obserwacj oraz przynajmniej jakich rodkw zabezpieczajcych przed oddziaywaniem ognia poredniego. Siy powietrzno-desantowe oraz powietrzno-szturmowe wymagaj odpowiednich waciwoci maskujcych terenu -

200

waciwoci ukrywajcych ich ruch poza LZ i DZ oraz dostatecznej ochrony przed ogniem porednim i bezporednim w czasie przemieszczania si tych si w kierunku celw ich dziaania. Wystarczajcego maskowania oraz odpowiedniego zabezpieczenia przed ogniem porednim wymagaj te FARP-s, aby nie dopuci do wykrycia ich przez rodki R&S. W zwizku z tym, e samoloty s najmniej odporne na uderzenia podczas ich pobytu na ziemi oraz poniewa otwarte skady amunicji i paliw na FARP s atwe do zniszczenia, szczeglnie wany jest ten drugi element. Podczas oceny naziemnych drg podejcia oraz LOC-s dla dowolnego FARP bardzo wane /krytyczne/ jest rwnie maskowanie. FARP-s nie mog by rozmieszczone w takim terenie, gdzie rodki rozpoznania czy wysokomanewrowe siy /oddziay wydzielone/ mogyby zbliy si do nich nie wykryte oraz w terenie, ktry jest tak otwarty, e wspierajce funkcjonowanie FARP dziaania logistyczne stayby si atwe do zaobserwowania. FARP-s nie powinny by rozmieszczane w miejscach, w ktrych nie moe by wykorzystany efektywny paszcz obrony powietrznej. Przeszkody Podczas analizy przestrzeni powietrznej rozwaane s zwykle trzy typy przeszkd. S to: przeszkody utrudniajce efektywne wykorzystanie systemw wykrywania celw oraz bojowych systemw obrony powietrznej; przeszkody ograniczajce lot NOE /poniej 22,8m = 75 stp wysokoci/; przeszkody zmuszajce samoloty do: stosowania konkretnych profilw lotw, wykorzystania konkretnej drogi ataku, bd te do osigania nadmiernej wysokoci /ponad 22,8m/. Przeszkody utrudniajce efektywne wykorzystanie systemw wykrywania celi oraz systemw bojowych obejmuj: teren ktry zasania LOS, obszary zabudowane /szczeglnie obszary z wysokimi budynkami/ oraz rolinno. Kolejn wan przeszkod w efektywnym wykorzystaniu systemw obrony powietrznej jest maksymalny efektywny zasig tych systemw. Tak wic podczas rozwaania w analizie przestrzeni powietrznej istniejcych przeszkd analityk musi zda sobie spraw, e systemy obrony powietrznej wymagaj LOS do celi oraz wymagaj te wzajemnego zachodzenia si

201

zasigw realizowanej przez rodki tych systemw osony w danym obszarze. Przeszkody ograniczajce lot NOE obejmuj: wysokie drzewa, wiee nadawcze - telewizyjne, radiowe i fal ultrakrtkich, energetyczne linie przesyowe i ich konstrukcje podtrzymujce, dymy i inne czynniki zaciemniajce pole widzenia oraz wysokie budynki. Podczas, gdy okrelona przeszkoda - w cisym tego znaczeniu - nie narzuca minimalnej wysokoci ataku oraz maksymalnej prdkoci aparatu atajcego, lot NOE ograniczaj moliwoci pokadowych stacji radiolokacyjnych pozwalajce na unikanie przeszkd terenowych. Przeszkoda o maej wysokoci, ktra stwarza dogodne warunki do lotu NOE, powoduje zamazanie naziemnego obrazu elektronicznego gdy rodek lotniczy leci blisko poziomu ziemi. I znw, chocia przeszkoda jako taka w cisym sensie - nie maskuje samolotu lub migowca, to naziemne zakcenia obrazu mog skutecznie maskowa rodki latajce przed systemami obrony powietrznej i innymi aparatami latajcymi nie wyposaonymi w specjalne radary spjrz w d - zestrzel. Naziemne zakcenia obrazu najgorsze s w silnie zalesionych obszarach. Przeszkody ktre zmuszaj lotnictwo do przyjcia nadmiernej wysokoci lub wykorzystania konkretnego profilu ataku, czy te drogi ataku - obejmuj: gry, masywy wysokich wzgrz, obszary zabudowane oraz niezwykle wysokie drzewa. Szczeglnym zainteresowaniem darzy si przeszkody, ktre ograniczaj ruchy na skrzydach /boczne/ w obrbie danej drogi podejcia lub korytarza przelotu. Przeszkody te maj taki sam wpyw na lotnictwo, jak na dziaania naziemne, to znaczy: kanalizuj ruch oraz ograniczaj manewr majcy na celu wymknicie si przeciwnikowi. Przeszkody te czsto staj si kluczowym terenem dla wykorzystania bojowych systemw obrony powietrznej. Kluczow przeszkod w poruszaniu si lotnictwa jest sam w sobie puap praktyczny aparatw latajcych. Szczeglnie potwierdza si to w wypadku lotnictwa migowcowego, ktrego puap praktyczny jest raczej niski. Czsto waniejsze cechy terenu zmuszaj migowce do wykorzystywania dolin jako drg podejcia do celu - co z kolei kanalizuje ruch i znacznie ogranicza manewr. Ostatni przeszkod dla mobilnoci lotnictwa s oczywicie posiadane typy uzbrojenia - wymagajce jakiej minimalnej wysokoci do ich zrzutu, wyzwolenia lub wymagajce konkretnego profilu ataku. Przeszkody jakie naley bra pod uwag podczas prowadzenia dziaa powietrzno-desantowych i powietrzno-szturmowych obejmuj: obszary zabagnione, obszary z lasami w ktrych cito drzewa i posadzono modnik oraz obszary w ktrych

202

przeciwnik rozmieci sztuczne przeszkody przeciwdesantowe takie jak pale, supy, smocze zby, czy te pytkie, krzyujce si rowy. Przewity i polany w dungli czsto wydaj si by idealnymi do umieszczenia tam LZ-s i DZ-s. Jednak obszary te czsto maj wyjtkowo wysok traw, ktra wprowadza w bd obserwatora co do rzeczywistego poziomu ziemi. Sytuacja ta stwarza skoczkom opadajcym w d na spadochronach i desantowanym ze migowcw lub samolotw - efekt nieoczekiwanego upadku /opadnicia/ z wysokoci okoo 8-12 stp / ok. 2,5 - 3,65 m/. Ostatni przeszkod, ktra musi zosta rozwaona podczas prowadzenia analizy przestrzeni powietrznej, jest rzeczywisty skad gleby w rodowisku ldowym. Nadmierne oboki wiejcego kurzu i piasku mog powanie uszkodzi silniki aparatw latajcych, poniewa mog spowodowa dostanie si np. maych kamykw do wlotu powietrza silnikw. tak wic, ziemia w okrelonym obszarze wymaga specjalnego si ni zajcia i rozwaenia powodowanych przez ni ogranicze - w stosunku do dziaa logistycznych i operacyjnych w prowadzonych dziaaniach powietrznych. Teren kluczowy Teren kluczowy w ocenie przestrzeni powietrznej, to kada cecha terenu, ktra pozwala rodkom walki obrony powietrznej na zwizanie walk - skanalizowanych lub ograniczonych przez ten teren - si lotniczych lub powietrzno-desantowych. Rwnie jako teren kluczowy powinny by traktowane obszary ograniczajce boczny ruch lotnictwa /na skrzydach/, ograniczajce manewr powietrzny lub posiadajce wysze wzniesienia ni wynosi puap praktyczny aparatw latajcych. Inne obszary, ktre powinny by traktowane jako kluczowe, to: lotniska; LZ-s i DZ-s; ustalone lub dokadnie zbadane miejsca rozmieszczenia radarw /systemw wykrywania/ oraz rodkw walki obrony powietrznej; FARP-s.

203

Drogi podejcia Drogi podejcia w przestrzeni powietrznej oceniane s w oparciu o te same kryteria jak ldowe drogi podejcia. Dobra powietrzna droga podejcia pozwala na manewr i jednoczenie dostarcza cechy terenu maskujce przed systemami obrony powietrznej. Schemat C-6 pokazuje przykad powietrznej drogi podejcia.

SCHEMAT C-6: PRZYKAD POWIETRZNEJ DROGI PODEJCIA.

204

Dodatkowo, w analizie powietrznych drg podejcia musz zosta uwzgldnione niestae, mogce ulega zmianom czynniki - takie jak: typ aparatu latajcego; maksymalny puap praktyczny aparatu latajcego; profil ataku jaki zostanie wykorzystany; system broni lub uzbrojenie jakiego zastosowania si oczekuje; typ celu jaki bdzie atakowany. Powietrzna droga podejcia dla Mi-24 /HIND/ z maksymalnym puapem praktycznym 12000 stp /3600m/ oraz ze sabymi moliwociami utrzymywania si w powietrzu nad jednym punktem - bardzo znacznie bdzie si rnia od drogi podejcia dla MiG-27 /FLOGGER/ z puapem praktycznym ponad 60000 stp /18300m/, ale z minimaln wysokoci dziaania 1000 stp /300m/. Rwnie powany wpyw na moliwoci wykorzystania przez lotnictwo konkretnej drogi podejcia maj aspekty pogodowe. Schematy C-7 i C-8 przedstawiaj przekroje poprzeczne drg podejcia dla Mi-24 /HIND/ i MiG-27 /FLOGGER/. SCHEMAT C-7: PRZEKRJ POPRZECZNY POWIETRZNEJ DROGI PODEJCIA DLA Mi-24 /HIND/.

205

SCHEMAT C-8: PRZEKRJ POPRZECZNY POWIETRZNEJ DROGI PODEJCIA DLA MiG-27 /FLOGGER/.

ANALIZA POGODY Dziaania powietrzne s szczeglnie podatne na efekty pogodowe. Analitycy rozpoznania musz wic, podczas wykonywania analiz przestrzeni powietrznej, w peni uwiadomi sobie wag i znaczenie pogody. Analiza pogody w dziaaniach powietrznych zajmuje si tymi samymi czynnikami warunkw atmosferycznych jak w czasie analiz pogody w dziaaniach ldowych - i s to: widoczno, prdko i kierunek wiatru, opady, pokrywa chmur, temperatura oraz wilgotno. Widoczno Na prowadzenie dziaa powietrznych powany wpyw ma widoczno oraz wizualne wykrywanie celi przez obron powietrzn. Widoczno zwykle pogarsza si, gdy zwiksza si pokrywa chmur - skutkiem tego czsto powstaj sytuacje, ktre dodatkowo obniaj zasig widocznoci w gr. Dziaania lotnictwa bezporedniego

206

wsparcia zwykle wymagaj minimalnego puapu chmur: przynajmniej 1000 stp /ok. 305m/ - w wypadku uycia migowcw oraz 2500 stp /ok. 760m/ - w wypadku samolotw. Kierowana telewizyjnie lub promieniami podczerwonymi amunicja precyzyjna wymaga LOS do celu pozbawionej chmur, opadw i opadajcej mgy. Czynniki takie jak mga, niesiony wiejcym wiatrem nieg lub deszcz czy te dym i inne czynniki ograniczajce widoczno - bd zwykle ogranicza lub uniemoliwia dziaanie /operowanie/ lotnictwa, ktre nie posiada moliwoci lotu wedug przyrzdw /JFR/. Nawet samoloty posiadajce takie moliwoci, nie bd zwykle zdolne do realizowania w okresach zredukowanej widocznoci podejcia do celu na maej wysokoci, wykonywania zada bezporedniego wsparcia lotniczego, czy te lotu NOE. Ze wzgldu na brak odpowiednich radarw do wykonywania lotw z unikaniem przeszkd terenowych oraz radarw do wykrywania celi - szczeglnie ograniczone moliwoci dziaania podczas okresw ciemnoci i zredukowanej widocznoci maj migowcowe aparaty latajce. Znajduje to szczeglne potwierdzenie w wypadku zagraajcych nam migowcw, ktre posiadaj mniej wyszukanych przyrzdw do obserwacji w nocy oraz wykrywania celi za pomoc promieni podczerwonych. Podczas okresw w ktrych widoczno jest znacznie ograniczona, wikszo dziaa lotnictwa migowcowego staje si ryzykowna /hazardem/. Ciemno nie bdzie zwykle oznaczaa ogranicze dla systemw walki obrony powietrznej, ktre kierowane s promieniami podczerwonymi lub wyposaone s w radary. Okresy ograniczonej widocznoci ograniczaj jednak wykorzystanie systemw obrony powietrznej, ktre cakowicie opieraj si na optycznym wykrywaniu i ledzeniu celi. Ograniczona widoczno w obszarze celu wpynie negatywnie na skuteczno bombardowania realizowanego w oparciu o rodki optyczne i optyczne wykrywanie celi oraz obniy dokadno zrzutw si powietrzno-desantowych, sprztu i materiaw. Prdko i kierunek wiatru Zalenie od zadania i sytuacji wiatr moe mie powany wpyw na prowadzenie dziaa powietrzno-desantowych. Silne wiatry oraz zwizane z nimi turbulencje powietrzne blisko ziemi - wstrzymuj bezporednie wsparcie lotnicze /CAS/ oraz zwalczanie celw przez lotnictwo. Szczeglnie podatne na dotkliwe uderzenia silnych wia-

207

trw jest lotnictwo migowcowe. W warunkach silnych wiatrw lotnictwo migowcowe potrzebuje wicej czasu na wykrycie oraz zwalczanie celw. Podczas zwalczania celw precyzja nie moe jednak by sabsza, za prawdopodobiestwo trafienia celu pierwszym pociskiem mniejsze. Te utrudnienia ulegaj szczeglnemu zaostrzeniu, gdy prdko wiatru przekracza 17 wzw /ok. 30km/h /. Kierunek i prdko wiatru wywieraj szczeglnie duy wpyw na dziaania polegajce na rozsiewaniu /rozpylaniu/ rodkw chemicznych z powietrza. Silne wiatry drastycznie ograniczaj lub cakowicie uniemoliwiaj rozpylanie z powietrza czynnikw chemicznych czy broni chemicznej. Zastosowanie tych rodkw chemicznych przewidywanych do pokrycia swoim dziaaniem tak duych obszarw jak tylko jest to moliwe - w warunkach przeciwnych wiatrw, znacznie zwiksza prawdopodobiestwo zdmuchnicia ich na obszary cywilne lub wasne oddziay. Silne wiatry blisko ziemi mog uniemoliwi manewr lotnictwu, szczeglnie w ciasnych korytarzach powietrznych. Korytarze te czsto kanalizuj wiatry, stwarzajc nadmierne powietrzne turbulencje blisko ziemi. Silne wiatry w grze bd wpywa na zuycie paliwa przez lotnictwo oraz jego udwig /ciar uyteczny/. Dziaania lotnictwa napotykajcego na wysokociach na silne wiatry czoowe stan w obliczu znacznie zwikszonego zuycia paliwa, zmniejszonego zasigu oraz obnionego ciaru adunku. Lotnictwo, ktremu sprzyja silny wiatr z tyu, uzyskuje korzyci w postaci obnionego zuycia paliwa oraz zwikszenia zasigu i udwigu. Silne wiatry i prdy powietrzne, szczeglnie te, ktre zwizane s z burzami i piorunami w grze - tworz gwatowne turbulencje, turbulencje dosownie rozszarpujce aparat latajcy na czci. Lotnictwo, ktre nie posiada puapu praktycznego pozwalajcego mu na wzniesienie si ponad takie turbulencje, decyduje si na olbrzymie ryzyko podejmujc dziaania w takich warunkach. Silne wiatry przyziemne mog spowodowa due zniszczenia niezabezpieczonych samolotw znajdujcych si na pytach lotnisk. Wyjtkowo silne wiatry mog zniszczy lub powanie uszkodzi nawet dobrze zabezpieczone aparaty latajce, ktre wystawione s na ich bezporednie oddziaywanie. Schemat C-9 pokazuje wpyw wiatru na powietrzn drog podejcia. Wywoany przez wiejcy wiatr: kurz, piasek, nieg, deszcz czy mawka, mog ograniczy skuteczno radarw /stacji radiolokacyjnych/ wczesnego ostrzegania i naziemnej kontroli podejcia /zbliania si/ lotnictwa. W niektrych czciach wiata wiejcy piasek powoduje takie warunki, ktre w sposb drastyczny przerywaj zarwno

208

naziemn, jak i powietrzn modulacj amplitudow oraz modulacj czstotliwoci cznoci. Podczas zimnej pogody, mrony wiatr ograniczy czstotliwo lotw lotnictwa przez zwikszenie czasu na przygotowanie do wylotu - czasu na uzupenienie paliwa i ponowne uzbrojenie, gdy zmusi on onierzy personelu obsugi naziemnej do pracy w ubraniach ochronnych. Wymusza to rwnie zapotrzebowanie na ogrzewane ukrycia dla samolotw, poniewa powaniejsze naprawy i konserwacje samolotw i migowcw nie mog by wykonywane w terenie otwartym. Kierunek i sia wiatru wpyn rwnie w rnym stopniu na precyzj rodkw walki obrony powietrznej. Wiatr musi by rwnie powanie brany pod uwag w odniesieniu do obsad systemw obrony powietrznej, poniewa ma on wpyw na dziaania NBC /broni ABC/. Silne wiatry ograniczaj widoczno i w zestawieniu z deszczem, niegiem, mawk czy kurzem - tworz warunki, obniajce skuteczno optycznego wykrywania celi oraz ich ledzenia przez obron powietrzn. W czasie zimnej pogody, bardzo powanie traktowany jest wpyw mronego wiatru na personel obrony powietrznej oraz prowadzone dziaania. Silne wiatry oraz zwizane z nimi turbulencje bd miay negatywny wpyw na dokadno dziaa powietrzno-desantowych, a take na zaopatrzenie z powietrza. Prdko wiatru przy ziemi 13 wzw /ok. 25km/h / traktowana jest zwykle jako maksymalna do prowadzenia bezpiecznego zrzutu skoczkw. Silne i zmienne wiatry w grze, w czasie zrzutw skoczkw podczas prowadzenia dziaa powietrzno-desantowych, czsto bd powodoway zbyt due rozrzucenie ich na danym obszarze. Turbulencja i zwizane z tym rzucanie aparatu latajcego w czasie lotu - obniy wydolno przewoonych drog powietrzn ludzi, gdy moe spowodowa u nich chorob powietrzn. SCHEMAT C-9: WPYW WIATRU NA POWIETRZN DROG PODEJCIA.

209

Opady Opady bardzo czsto bd wpywa na dziaania lotnictwa - nie tylko ograniczajc widoczno oraz skuteczno radarw. Na wysokociach na jakich dziaa lotnictwo, zarwno deszcz, jak i nieg czsto cz si z warunkami powodujcymi zamarzanie. Lodowacenie zmusza wic lotnictwo do dziaania na niszych puapach oraz powoduje ograniczenie moliwoci dziaania tych samolotw, ktre nie posiadaj instalacji antyoblodzeniowych - dziaajcych w czasie lotu. Ustawione lub znajdujce si na ziemi samoloty i migowce musz by przed dziaaniem dokadnie oczyszczone ze niegu i z lodu. Deszcz, nieg i ld znajdujcy si na pasach startowych moe zwikszy prawdopodobiestwo uszkodze samolotw w czasie startowania i ldowania oraz obniy skuteczno hamulcw samolotw w czasie ldowania. Deszcz i nieg na lotniskach przeszkadza w uzupenianiu paliwa i uzbrojenia oraz w dokonywaniu przegldw. Podczas okresw silnego deszczu lub niegu czstotliwo wylotw bdzie zmniejszona z powodu: koniecznoci zwikszenia uwagi obsugi uzupeniajcej paliwo i uzbrojenie, trudnych warunkw pracy tych obsug oraz z powodu potrzeby przesunicia samolotw do ukry nawet podczas rutynowych przegldw. Deszcz i nieg bd wpywa na moliwoci poruszania si na przeaj jednostek obrony powietrznej i czsto spowoduj, e niej pooone obszary, dogodne do ich rozwinicia, stan si bezuyteczne. Opady o duej intensywnoci mog cakowicie ograniczy poruszanie si po bezdroach czy te spowodowa znaczne przybranie poziomu wody w rzekach i strumieniach - nawet powyej brzegu. To z kolei wpywa na mobilno jednostek oraz moliwoci efektywnego rozmieszczenia rodkw obrony powietrznej w celu zabezpieczenia przekraczania rzek przez wojska /przepraw/. Deszcz i nieg obniaj te w rnym stopniu skuteczno systemw optycznego wykrywania celw oraz precyzj rodkw walki obrony powietrznej. Cikie, wilgotne powietrze podczas burz z opadami deszczu wpynie na dziaania powietrzno-desantowe powodujc, e skoczkowie i wyrzucany z powietrza sprzt bdzie opada wolniej w d i duej pozostanie w powietrzu. Warunki te z jednej strony spowoduj zmniejszenie urazw u ludzi i strat w sprzcie przy ldowaniu, a z drugiej wystawi skoczkw na moliwe dusze oddziaywanie ognia przeciwnika.

210

Pokrywa chmur Pokrywa chmur i ich puap spowoduje dotkliwe restrykcje w stosunku do dziaa powietrznych. Istniejca pokrywa chmur ogranicza lub wzmaga widoczno w powietrzu, a jej maskujce waciwoci: zmniejszaj moliwo wykorzystania bezporedniego wsparcia lotniczego oraz prowadzenia dziaa powietrzno-desantowych i realizowania zaopatrzenia z powietrza, a take powoduj wykorzystanie przez samoloty nie posiadajce moliwoci dziaania w kadych warunkach pogodowych - maksymalnych wysokoci na poszczeglnych drogach podejcia. Piloci unikaj burz z piorunami i nienych chmur - z powodu potencjalnego wywoania przez nie wiatrw i turbulencji przekraczajcych granice wytrzymaoci aparatw latajcych, a take z powodu moliwoci wystpienia gradu i warunkw lodowacenia. Pewne typy chmur powizane s z gwatownymi - wstpujcymi i zstpujcymi prdami powietrznymi, ktre radykalnie wpywaj na wysoko lotu samolotw oraz dokadno systemw walki obrony powietrznej. Chmury przechwytuj ciepo pynce z ziemi oraz soca podnoszc temperatur blisko ziemi i przez co powoduj zredukowanie moliwoci udwigu samolotw oraz moliwoci utrzymywania si migowcw w jednym miejscu w powietrzu. Silna pokrywa chmur czsto kanalizuje ruch samolotw w obrbie powietrznych drg podejcia oraz podczas kocowego zbliania si do celu, a take moe wpyn na osabienie skutecznoci kamuflau stosowanego przez lotnictwo. Wiedza o takich kanalizujcych miejscach bdzie suya analitykowi do okrelenia, gdzie powinny zosta rozmieszczone rodki walki obrony powietrznej i stacje radiolokacyjne /radary/ - zaprzyjanionych i przeciwnika. Pewne typy chmur, szczeglnie te zwizane z burzami z wyadowaniami - zmniejsz skuteczno radarw obrony powietrznej. Nagy wzrost energii zwizanej z wyadowaniami podczas burz moe uszkodzi lub zniszczy niezabezpieczone systemy cznoci, czy te elektroniczne systemy rodkw obrony powietrznej i lotnictwa. Czciowa pokrywa chmur / 4/8 do 6/8 / moe powodowa takie warunki, ktre wytwarzaj olepiajce wiato utrudniajce optyczne wykrywanie celi. Samoloty o duych osigach czsto bd prboway wykorzysta przerwy midzy chmurami i zwizane z nimi olepiajce wiato - do uniknicia wykrycia przed rozpoczciem wchodzenia na ich wybrany profil ataku.

211

SCHEMAT C-10: PRZYKAD ODDZIAYWANIA POKRYWY CHMUR NA POWIETRZN DROG PODEJCIA.

Temperatura i wilgotno Temperatura i wilgotno maj olbrzymi wpyw na dziaania lotnictwa, gdy wystpuj one w ekstremalnych wartociach. Obydwa te czynniki maj wpyw na gsto powietrza - obniajc efektywno systemw napdowych samolotw, a jednoczenie zwikszajc zuycie paliwa i zasadnicze zmniejszenie adunku uytecznego samolotw. Czynniki te s szczeglnie istotne, gdy samoloty musz dziaa z lotnisk pooonych ponad 5280 stp /1 mila lub 1608m/ ponad poziomem morza. Ekstremalna temperatura oraz wilgotno powoduj powane utrudnienia w utrzymaniu sprztu lotniczego i obrony powietrznej. Utrzymywanie si maksymalnych wartoci tych dwch czynnikw zwiksza potencjalne moliwoci wystpienia urazw personelu wywoanych temperatur /nisk lub wysok/ oraz uszkodzenia sprztu /wysoka temperatura i wilgotno sprzyja korozji/, a take moe spowodowa problemy w zaopatrzeniu i logistyce /na przykad: konieczno stosowania specjalnych pynw chodzcych/.

212

Temperatura i wilgotno wpywaj rwnie na warunki prowadzenia obserwacji i pole ostrzau. Wysokie temperatury oraz wilgotno w tropikach przyczyniaj si do rozwoju gstej, zbitej rolinnoci - co ogranicza moliwo prowadzenia obserwacji naziemnej i powietrznej oraz zmniejsza pole ostrzau wojsk obrony powietrznej. Z kolei odwrotnie, powszechne w obszarze pustynnym wysokie temperatury oraz niska wilgotno czyni rolinno bardzo ubog, co pozwala na prowadzenie obserwacji w szerokim zakresie, daje niewielkie moliwoci maskowania, a take rozszerza pola ostrzau dla lotnictwa i obrony powietrznej. Uboga szata rolinna w obszarach pustynnych powoduje potrzeb dodatkowego sztucznego kamuflau dla lotnictwa oraz obrony powietrznej. Wysokie pustynne temperatury zmniejszaj udwig samolotw i zwikszaj wymagania wobec zabezpieczenia materiaowo-technicznego lotnictwa i obrony powietrznej. W pewnych sytuacjach, ograniczajcych dostpne wsparcie lub zabezpieczenie obrony powietrznej, warunki pustynne mog wymaga specjalnych harmonogramw dziaania lotnictwa i obrony powietrznej. W czasie prowadzenia dziaa na pustyni wymagane jest take stosowanie specjalnych olejw smarujcych i filtrw. OCENA ZAGROENIA W skad fazy oceny zagroenia w procesie analizy przestrzeni powietrznej wchodzi: szczegowe studiowanie moliwoci samolotw przeciwnika, systemw pociskw leccych z prdkoci przelotow, pociskw powietrze - ziemia, pociskw dalekiego zasigu, systemw walki obrony powietrznej oraz technik i samolotw wykorzystywanych do dziaa powietrzno-desantowych, powietrzno-szturmowych i sucych do przenikania maych grup. Obejmuje to szczegow analiz organizacji si powietrznych przeciwnika, jednostek obrony powietrznej, jednostek powietrzno-desantowych i powietrzno-szturmowych oraz si SPECNAZ. Moliwoci dziaania tych elementw w obrbie rodowiska pola walki s bardzo dokadnie oceniane. W wypadku zagraajcych samolotw przeciwnika, obrony powietrznej i systemw pociskw latajcych z prdkoci przelotow - ocena ta obejmuje oszacowanie moliwoci systemw przeciwnika w stosunku do moliwoci zaprzyjanionych.

213

Nastpujce czynniki reprezentuj niektre obszary, ktre musz zosta przeanalizowane podczas oceny osigw lotnictwa skrzydowego i migowcowego przeciwnika: I. II. Organizacja jednostek zagraajcego lotnictwa /samolotw i migowcw/; Moliwoci samolotw i migowcw w zakresie: A. B. C. D. E. III. osigi /prdko, puapy, wymogi wobec lotnisk/; udwig uzbrojenia /maksymalna waga i typy uzbrojenia/; moliwoci nawigacyjne; systemy wystrzeliwania /uwalniania/ rodkw walki; promie /zasig/ dziaania; osigw uzbrojenia zasig, wysoko wystrzelenia

Charakterystyka

/uwolnienia/, uchwyty wyzwalajce uzbrojenie, typy gowicy bojowej oraz system naprowadzajcy - w stosunku do: A. B. C. D. E. IV. A. B. C. D. V. VI. dziaek lotniczych; rakiet; taktycznych pociskw powietrze - ziemia; poszczeglnych rodzajw bomb; precyzyjnej amunicji kierowanej; rozmiary nalotw lotnictwa i skad si; wysoko wlotu i wylotu oraz prdkoci; profile uwalniania uzbrojenia; wykorzystanie rodkw zabezpieczajcych przed oddziaywaniem przeciwnika - elektronicznych i na podczerwie; Priorytety celi dla atakw lotnictwa; Procedury C2, co obejmuje: A. B. C. D. VII. lotw. systemy kontroli naziemnej; systemy kontroli powietrznej; procedury przydziau wysiku /uderze/ lotnictwa; wzy C3;

Regulaminowe zasady lotw taktycznych, co obejmuje:

Zabezpieczenie materiaowo - techniczne i moliwoci w zakresie czstotliwoci

214

Schematy C-11 do C-19 pokazuj radzieckie i amerykaskie migowce bojowe i wsparcia, porwnywalne lotnictwo taktyczne, lotnictwo transportowe, taktyczne pociski ziemia - powietrze oraz pociski dalekiego zasigu lecce z prdkoci przelotow. SCHEMATY C-11 - C-19: SOWIECKIE MIGOWCE BOJOWE I WSPARCIA AMERYKASKIE MIGOWCE BOJOWE I WSPARCIA SOWIECKIE PORWNYWALNE LOTNICTWO TAKTYCZNE AMERYKASKIE PORWNYWALNE LOTNICTWO TAKTYCZNE SOWIECKIE WOJSKOWE LOTNICTWO TRANSPORTOWE AMERYKASKIE WOJSKOWE LOTNICTWO TRANSPORTOWE SOWIECKIE PORWNYWALNE TAKTYCZNE POCISKI ZIEMIAPOWIETRZE AMERYKASKIE PORWNYWALNE TAKTYCZNE POCISKI ZIEMIAPOWIETRZE SOWIECKIE I AMERYKASKIE RAKIETY DALEKIEGO ZASIGU TYPU CRUISE

11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.

215

216

217

218

219

220

221

222

Ocena zagroe obejmuje rwnie analiz HVT-s oraz punktw /wzw/ krytycznych - zarwno zaprzyjanionych, jak i przeciwnika. Czsto jest to trudne, poniewa lotnictwo, wspierajce je urzdzenia i logistyka /np. lotniska i skady/, wzy obrony powietrznej, powietrze LZ-s oraz powietrzno-desantowe DZ-s - z samej ich natury s HVT-s i HPT-s, zarwno dla zaprzyjanionych, jak i przeciwnika. Analityk musi by jednak bardzo ostrony, aby nie wcza wszystkiego do kategorii HVT-s i powinien wybiera tylko te cele, ktre maj bezporedni wpyw na dziaania. Regulaminowe normy przemieszczania si dla lotnictwa - nie istniej. Jednake, analityk ocenia ruch aparatw latajcych w zakresie: maksymalnego skutecznego zasigu z optymaln prdkoci /nie - maksymaln/, z optymalnym adunkiem uzbrojenia oraz dla konkretnego profilu ataku. Dziaania polegajce na przerzucie wojsk drog powietrzn oceniane s zwykle w zakresie maksymalnego zasigu, z optymaln prdkoci przelotow i z jak najwikszym moliwym adunkiem. Regulaminowe normy ruchu w wypadku jednostek obrony powietrznej s okrelane dokadnie tak samo, jak w przypadku innych jednostek wojsk ldowych. Dla wikszoci dziaa w przestrzeni powietrznej nie przygotowuje si wariantw /wzorcw/ regulaminowych. Jeli jednak czas na to pozwala, mog zosta przygotowane warianty, ktre wskazuj na najblisze /bezporednie/ powietrzne drogi podejcia w rejon jakiego obiektu, ale - ze zrozumieniem, e moliwe s odstpstwa od naszych wariantw oceny. Zamiast tego, analityk powinien skoncentrowa si na regulaminowych profilach ataku - wykorzystywanych przez zagraajce typy samolotw. Schemat C-20 przedstawia przykady profili ataku dla samolotw. SCHEMAT C-20: PRZYKADY ZWYKLE STOSOWANYCH PROFILI ATAKU SAMOLOTW.

223

Warianty regulaminowe dla jednostek obrony powietrznej oraz ich elementw opracowywane s w taki sam sposb, jak dla innych jednostek si ldowych. Wariantowanie regulaminowe /tworzenie wzorca regulaminowego/ moe by oglne - okrelajce rozmieszczenie jednostek, lub na tyle szczegowe /specjalistyczne/ - aby opisywao poszczeglne radary, wyrzutnie, czy te systemy bojowe. Schemat C-21 pokazuje przykad regulaminowego wariantu uycia obrony powietrznej w obszarze dywizji zmechanizowanej w natarciu. SCHEMAT C-21: PRZYKAD REGULAMINOWEGO WARIANTU UYCIA SI OBRONY POWIETRZNEJ W OBSZARZE DYWIZJI ZMECHANIZOWANEJ W NATARCIU.

224

Warianty

regulaminowe

przygotowywane

dla

dziaa

powietrzno-

desantowych i powietrzno-szturmowych w sile kompanii lub wikszych. Warianty te opracowywane s poprzez wykorzystanie nastpujcych przemyle: podczas prowadzenia dziaa powietrzno-desantowych i powietrznoszturmowych szczeglne znaczenie maj zaskoczenie i szybko; do maskowania rozmieszczenia LZ-s oraz DZ-s i zbliajcych si do nich si stosowane s szczeglne rodki bezpieczestwa; ldowanie moliwe bdzie w obszarach nie bronionych lub w obszarach, w ktrych zostaa unieszkodliwiona obrona przeciwnika; osona powietrzna musi by skuteczna i musi by realizowana wzdu caego lotu na drodze podejcia; LZ-s oraz DZ-s powinny by rozmieszczone tak blisko celu dziaania, jak tylko pozwalaj na to warunki bezpieczestwa; gdy warunki na to pozwalaj - szczeglnie podczas dziaa szturmowych w celu wsparcia przepraw /przekraczania rzek/ - to LZ-s i DZ-s bd znajdowa si na obiekcie /celu/ dziaania; regulaminowe wymiary LZ lub DZ wynosz okoo: 3 x 4 km. Puk powietrzno-desantowy bdzie zwykle ulokowany w jednej lub dwch takich strefach dziaania. Bataliony powietrzno-szturmowe w czasie prowadzenia dziaa zwykle rozmieszczone s na jednej LZ; dziaania powietrzno-desantowe mog by prowadzone poza maksymalnym zasigiem uderze powietrznych i uderze pociskami artylerii nacierajcych si ldowych; dziaania powietrzno-szturmowe s zwykle ograniczone do 50km poza FEBA; dziaania powietrzno-szturmowe s szczeglnie wane dla wsparcia przepraw i zajmowania terenu dajcego przewag - w celu poczenia si z wysunitymi oddziaami wydzielonymi nacierajcych wojsk, a take podczas prowadzenia pocigu i dziaa w grach; podczas dziaa powietrzno-szturmowych migowce bd latay na wysokoci do 50m i bd wykorzystyway warunki terenowe do maskowania podejcia.

225

Schematy C-22 i C-23 stanowi przykady wariantw /wzorcw/ regulaminowych dla dziaa /operacji/ powietrzno-desantowych oraz powietrzno-szturmowych. SCHEMAT C-22: WARIANT DOKTRYNALNY DZIAA POWIETRZNOSZTURMOWYCH.

SCHEMAT C-23: WARIANT DOKTRYNALNY DZIAA POWIETRZNODESANTOWYCH.

226

Opracowanie wariantu regulaminowego dla si powietrzno-desantowych lub powietrzno-szturmowych, ktre ju znalazy si na LZ lub DZ - jest podobne do tego jakie opracowuje si dla dziaa lekkiej piechoty. Opracowany wariant musi bra pod uwag, e ustalenia regulaminowe mwi o jednogodzinnym okresie potrzebnym do osignicia gotowoci bojowej przez desant w LZ lub DZ, przed rozpoczciem przemieszczania si /ruchu/ w kierunku obiektu ich dziaania. W czasie wariantowania naley take wzi pod uwag, e chocia niektre rodzaje sprztu cikiego mog by zrzucane lub wyadowywane wraz z wojskami, to jednostkom wci bdzie brakowao wsparcia czogw, artylerii dalekiego zasigu, cikiego sprztu inynieryjnosaperskiego oraz rodkw przeciwpancernych. Dziaa powietrzno-desantowych i powietrzno-szturmowych nie prowadzi si bez wsparcia si, ktre prbuj dotrze w kierunku tego samego celu dziaania. Bez ich pomocy siy powietrzno-desantowe s wkrtce zniszczone lub pokonane. Dlatego te konieczne jest wsparcie tych si regularnymi jednostkami - tak szybko, jak tylko jest to moliwe. INTEGRACJA ZAGROE Podobnie jak podczas IPB dla innych obszarw oraz funkcji pola walki, wynik analizy przestrzeni powietrznej przedstawia doktryn powietrzn przeciwnika, obrony powietrznej, przeciwlotnicz oraz powietrzno-desantow i powietrzno-szturmow w stosunku do oddziaywania pogody i terenu - aby pomc w okreleniu w jaki sposb przeciwnik wykorzysta swoje rodki zwizane z dziaaniami w obszarze powietrznym. Pomaga to rwnie okreli, jak pogoda, teren oraz siy powietrzne i obrony powietrznej przeciwnika mog wpyn na nasze dziaania zwizane z obszarem powietrznym. Podobnie jak w wypadku innych funkcji pola walki - integracja zagroenia obszaru powietrznego jest kompletowana poprzez opracowanie wariantw sytuacji, przebiegu dziaa oraz DST. Chocia dla wikszoci dziaa powietrznych nie s przygotowywane warianty /wzorce/ regulaminowe, to stosunkowo atwo jest opracowa warianty sytuacji, ktre cz profile ataku aparatw latajcych w stosunku do ogranicze wynikajcych z uksztatowania terenu. Proces integracji koncentruje si na konkretnych drogach podej-

227

cia i korytarzach powietrznych aby okreli, ktre bd najbardziej przydatne dla wykorzystania danych technik i profili ataku. Warianty regulaminowe dla dziaa obrony powietrznej s zasadniczo wariantami si ldowych i s opracowywane w ten sam sposb jak warianty dla innych si ldowych. Dodatkowo, oprcz wpywu warunkw terenowych na mobilno i zarzdzenia regulaminowe, koncentruj si one na konkretnych drogach podejcia i korytarzach powietrznych i wskazuj - gdzie lotnictwo moe wykorzysta teren do maskowania przed radarami i systemami walki obrony powietrznej /skona LOS/. Warianty sytuacji dziaania obrony powietrznej - zarwno zaprzyjanionych, jak i przeciwnika - opracowywane s w ten sam sposb. Warianty sytuacji pokazuj zasigi, zachodzce na siebie strefy raenia oraz obszary zasonite dla wszystkich systemw bojowych obrony powietrznej /strefy martwe/. Dane zawarte w legendach wariantw powinny ujmowa maksymalne i minimalne wysokoci skutecznego raenia tych rodkw walki. Schemat C-24 to przykad wariantu sytuacji obrony powietrznej. SCHEMAT C-24: WARIANT /WZORZEC/ SYTUACJI OBRONY POWIETRZNEJ.

228

Warianty sytuacji dla powietrznej fazy dziaa powietrzno-desantowych i powietrzno-szturmowych koncentruj si na najbardziej bezporedniej /najkrtszej/ trasie do LZ i DZ. Trasy te powinny zapewni podchodzcym siom powietrznodesantowym bezpieczny lot oraz niezbdne minimum maskowania i osony. Warianty fazy naziemnej przygotowywane s na podstawie regulaminowych zasad uycia si powietrzno-desantowych. Wariantw sytuacyjnych nie przygotowuje si dla przenikania drog powietrzn maych si - np. SPECNAZU. Profile ataku peni tutaj kluczow rol w wariantowaniu sytuacyjnym, poniewa wszystkie analizy przestrzeni powietrznej s w zasadzie sytuacyjnymi - co wynika z ich natury. Zastosowanie konkretnego profilu ataku bdzie zaleao od drogi podejcia w danym terenie, podziau si, rozmieszczenia i moliwoci obrony powietrznej, wymaganej iloci paliwa i adunku wymaganego uzbrojenia, odlegoci do celu oraz zadania danego samolotu. Schemat C-25 to przykad zagroenia powietrznego /migowiec/. SCHEMAT C-25: ZAGROENIE POWIETRZNE /MIGOWCE/.

229

Warianty przebiegu wydarze dla obszarw dziaa zwizanych z przestrzeni powietrzn opieraj si na wariantach sytuacji. Warianty wydarze dla dziaa obrony powietrznej opracowywane s tak jak inne warianty przebiegu dziaa. Jednake NAI-s ustalane s w oparciu o wpyw ogranicze terenowych na trasy podejcia lotnictwa do potencjalnych celi oraz na podstawie analizy profili atakw przeciwnika. W obszarach, gdzie ogranicze terenowych jest niewiele, NAI-s dla poszczeglnych tras i obszarw stosowane s szeroko aby pomc w okreleniu najlepszych miejsc rozmieszczenia dla radarw inwigilacji o dalekim zasigu oraz radarw do wykrywania celi. Rozmieszczenie NAI-s dla innych dziaa zwizanych z przestrzeni powietrzn oparte jest na: terenie maskujcym pola radarw /stacji radiolokacyjnych rozpoznania/ i rodkw walki, najkrtszej trasie do potencjalnego celu, wymaganym stopniu zabezpieczenia operacyjnego oraz na wymaganiach wczesnego wykrycia celu przez aparat latajcy. Warianty przebiegu wydarze dla uytych si powietrzno-desantowych i powietrzno-szturmowych przygotowywane s w ten sam sposb jak dla innych dziaa ldowych. Schemat C-26 to przykad powietrznego wariantu przebiegu wydarze. SCHEMAT C-26: WARIANT /WZORZEC/ WYDARZE W POWIETRZNYM WYMIARZE POLA WALKI.

230

DST-s dla dziaa zwizanych z przestrzeni powietrzn oparte s na wariantach przebiegu dziaa. Zwykle wykonywane s osobne DST-s dla dziaa obrony powietrznej oraz dziaa powietrzno-desantowych i powietrzno-szturmowych zaprzyjanionych. Osobne DST-s mog rwnie zosta wykonane dla bezporedniego wsparcia lotniczego oraz dziaa powietrznego przenikania zaprzyjanionych na polu walki - jeli czas i sytuacja na to pozwol. Wszystkie DST-s zwizane z wymiarem powietrznym powinny pokazywa powietrzne drogi podejcia i korytarze ruchu, zasigi systemw obrony powietrznej zaprzyjanionych i przeciwnika, TAI-s oraz DP-s. Zgodnie z przemijajc natur rodowiska powietrznego, bieca sytuacja powietrzna nie jest przedstawiana. Jednake pokazana jest liczba moliwych wylotw dla dziaa zaprzyjanionych. TAI-s oraz DP-s w wikszoci okrelane s tym samym sposobem jak dla dziaa ldowych, jednak biorc pod uwag due prdkoci lotnictwa DP-s musz by umieszczane ze znacznym wyprzedzeniem. W czasie wykorzystywania rodkw wasnego lotnictwa DP-s te musz zosta wysunite na tyle daleko w stosunku do celu, aby da wystarczajcy czas na: postawienie lotnictwa w stan strip alarmu i umoliwienie dotarcia do celu oraz na rozpoczcie skutecznego dziaania przez wspdziaajce systemy wsparcia ogniowego i zakcania. Podczas wspierania dziaa obrony powietrznej DP-s musz by rozmieszczone w taki sposb, aby potwierdzi plan ataku przeciwnika i da wystarczajcy czas, ktry pozwoli na wykrycie celu i prowadzenie ognia. Podczas okrelania wpywu na wysiek obrony powietrznej przeciwnika, DP-s umieszczane s tam, gdzie dowdcy przeciwnika najprawdopodobniej mogliby zosta zmuszeni przez pogod, teren oraz wasne korytarze lotnictwa i profile lotu - do rozmieszczenia rodkw obrony powietrznej z jak najwiksz korzyci dla swoich si. DST wasnej obrony powietrznej stanowi poczony wysiek G3 lub S3, G2 lub S2 oraz oficera obrony powietrznej /DAME lub CAME - w dywizji i korpusie/. DST wykorzystania wasnej przestrzeni powietrznej jest wsplnym wysikiem G3 lub S3, G2 lub S2, FSO /oficera wsparcia ogniowego/ oraz dowdcy brygady lotnictwa bojowego i oficera cznikowego lotnictwa.

231

Zacznik D:

OPERACYJNY SZCZEBEL WOJNY

Orodkiem struktury wspczesnej walki jest sztuka operacyjna, drugi wany skadnik dziaalnoci wojskowej oraz najwyszy, na ktrym rozwaana jest doktryna bitwy powietrzno - ldowej. SZTUKA OPERACYJNA Sztuka operacyjna pociga za sob zgrywanie /orkiestracj/ siy wojskowej w teatrze dziaa wojennych /TDW/ aby osign narodowe cele dziaa militarnych jako cz skoordynowanej strategii narodowej, taktyczne zastosowanie walki, zabezpieczenie walki oraz zabezpieczenie rodkw sub wspierajcych walk. Zasadniczo jest to kolejne nastpowanie po sobie dziaa taktycznych i wydarze - jako cz oglnego planu kampanii w celu stworzenia podanych warunkw wojskowych dla spenienia okrelonego celu politycznego. Dowdca szczebla operacyjnego, ktremu okrela si podane polityczne warunki /nastpstwa dziaa/, okrela cele militarne oraz rodki taktyczne konieczne do ich uzyskania. Utworzenie Zjednoczonych Dowdztw dla prowadzenia planowania w czasie pokoju w teatrze dziaa wojennych - jest fenomenem powstaym po II wojnie wiatowej, fenomenem ktry wyrs z lekcji jakie odebralimy przed oraz w czasie prowadzenia wojny. Planowanie dziaania w wypadku nieprzewidzianych wydarze oraz planowanie realizowane w czasie pokoju - w okrelonym teatrze dziaa wojennych lub w podlegych teatrach dziaa wojennych - ukierunkowane jest na to, aby zmniejszy zakres tych analiz i dziaa, ktrych wykonanie przez Gwnodowodzcego /CINC/ w teatrze dziaa wojennych i jego sztab wymagane jest w wypadku wojny. W czasie pokoju sztaby teatrw dziaa wojennych realizuj planowanie na potrzeby pocztkowej kampanii, ktra przewidywana jest w wypadku pogwacenia granic midzynarodowych. Po rozpoczciu dziaa wojennych planowanie teatru dziaa wojennych koncentruje si na kampaniach przewidywanych w pniejszym okresie. Okrelenie prawdopodobnego przebiegu dziaa w teatrze dziaa wojennych podobne jest do procesu, ktry wykorzystywany jest przez taktyczne szczeble dowodzenia do odpowiedzi na problemy dotyczce dowdcy dywizji czy korpusu: kto?, co?, gdzie?,

232

kiedy? i w jakiej sile?. Podczas gdy planistyczne rozwaania na taktycznym bd gwnie rozwaaniami militarnymi - co wynika z ich natury, to do rozwaa planistycznych na szczeblu operacyjnym bd wczane czynniki polityczne, ekonomiczne, psychologiczne, socjologiczne, wojskowe oraz geograficzne - w skali midzynarodowej. Tak samo jak dowdca szczebla taktycznego bdzie usiowa peniej zrozumie podoe, specyficzne cechy i charakter nowego zadania, tak samo czyni to bdzie dowdca szczebla operacyjnego. Dowdca ten musi w peni zrozumie interesy politykw amerykaskich w danym regionie geograficznym, ograniczenia w wykorzystaniu siy wojskowej narzucone przez polityk, a take musi zrozumie wol danego narodu poparcia obecnoci si wojskowych Stanw Zjednoczonych oraz ch wsparcia poczonych dziaa wojskowych. Rozwaania takie mog na przykad: obejmowa - gotowo wojsk do prowadzenia okrelonych dziaa i wol przyzwolenia na te dziaania ze strony Wadz Narodowego Dowdztwa /NCA/, okrela - ktre niepodlege narody w danym teatrze dziaa wojennych zezwol na przelot nad ich obszarem oraz prawo do ldowania, zasady wykorzystania wojsk, wpyw obszarw neutralnych na zakres dziaa wojskowych oraz sposb wykorzystania broni nuklearnej. Ten sam mylowy proces IPB, ktry zmniejsza ilo niewiadomych /niepewno/ dowdcy szczebla taktycznego, moe by wykorzystany aby uczyni to samo w stosunku do dowdcy szczebla operacyjnego. Okrelenie wymaga operacyjnego szczebla wojny wobec rozpoznania jest wstpnym warunkiem do opracowania planu /perspektyw/ rozpoznania szczebla operacyjnego i okrelenia funkcji lub etapw procesu IPB na operacyjnym szczeblu wojny. Wymagania NCA wobec rozpoznania s oglne /globalne/ i mog by w konflikcie z wymaganiami ustanowionymi przez CINC w TDW. Podczas, gdy dowdca teatru dziaa wojennych moe wymaga dostpu do strategicznych rodkw rozpoznania aby wesprze planowanie w czasie pokoju lub prowadzenia kampanii w czasie wojny - to bezporednia uwaga NCA moe by skierowana na wojskowy i polityczny rozwj wydarze w innym teatrze dziaa wojennych. Niewystarczajce systemy rozpoznawcze szczebla narodowego i strategicznego przeznaczone bd do zabezpieczenia potrzeb rozpoznawczych NCA lub wyszczeglnionych - Zjednoczonych Dowdztw. Pi Zjednoczonych Dowdztw odpowiadajcych za rne regiony geograficzne to:

233

Dowdztwo Europejskie USA /USEUCOM/; Dowdztwo Atlantyckie USA /LANTCOM/; Dowdztwo Pacyfiku /PACOM/; Dowdztwo Centralne /CENTCOM/; Dowdztwo Poudniowe USA /USSOUTHCOM/. Dowdztwa te musz w czasie pokoju wywizywa si z odpowiedzialnoci w zakresie politycznych, ci /JSCP/. Dla kadego teatru dziaa wojennych rna jest strategia wojskowa, struktura si i wymagania wobec rozpoznania. W obrbie kadego teatru dziaa wojennych odrbna jest /s/: specyfika sojuszy, moliwoci wojskowe przeciwnika, cele wojskowe i polityczne, czynniki geograficzne i wsparcie ludnoci dla strategicznych celi USA. Zarwno organizacja szczebla strategicznego, jak i taktycznego - nie wynika z koniecznych potrzeb i nie jest dostatecznie wyczulona na zabezpieczenie tych specyficznych wymaga szczebla operacyjnego. Rozlega analiza specyfiki okrelonego teatru dziaa wojennych jest wstpnym warunkiem do opracowania strategii teatru dziaa wojennych oraz zwizanego z tym planowania operacyjnego. Dowdca TDW oraz jego sztab musz dostrzec i zrwnoway pi elementw siy /polityczny, ekonomiczny, geograficzny, wojskowy i narodowy/, ktre mog nie tylko pokona /przezwyciy/ centra cikoci przeciwnika, ale te chroni wasne rda siy. Dostrzeenie tego wanie problemu jest treci sztuki operacyjnej, a rola rozpoznania jest tu kluczowa. Nie jest wystarczajcym stwierdzenie, e wymagania dowdcy szczebla operacyjnego wobec rozpoznania bd zaspokojone przez poczenie rozpoznania taktycznego i strategicznego. rodki ze rodowiska rozpoznania strategicznego s w czasie pokoju zbyt rozproszone - i jeli nie zostan okrelone cele zbierania danych dla podejmowania decyzji operacyjnych i strategicznych - mog zosta przez przeciwnika pokonane w czasie wojny. Perspektywa rozpoznania taktycznego jest wska - koncentruje si gwnie na rozwoju bitew, potyczek i walk oraz na szybkim poszerzeniu wiedzy i wykorzystaniu wiadomoci z bezporednich walk i z prowadzonego rozpoznania taktycznego. W istocie - dane rozpoznawcze jakie wytwarzane s na taktycznym szczeblu walki, jeli nie byyby ostronie przesiewane, to mogyby zala sztaby rozpoznawcze ekonomicznych, wojskowych i psychologicznych czynnikw /parametrw/ - okrelonych przez NCA w Poczonym Strategicznym Planie Moliwo-

234

grup armii teatru dziaa wojennych lub armii i odcign chwilowo ich uwag od rozpatrywania przebiegu dziaa z perspektywy operacyjnej. Okrelajc rozpoznanie szczebla operacyjnego naley bra pod uwag wsparcie wysiku decydenta oraz cel wykorzystania poczonych i kombinowanych si na operacyjnym szczeblu wojny. Koncentracja okrelonego rzutu si szczebla operacyjnego zaley od sytuacji, specyfiki teatru dziaa wojennych, wojskowych i politycznych celw walczcych stron oraz typw /rodzajw/ si wojskowych jakie s w stanie i mog by wykorzystane /uyte/. Na przykad podczas II wojny wiatowej kampanie oraz gwne dziaania wojenne realizowane byy odpowiednio przez teatry dziaa wojennych i grupy armii, podczas gdy armie polowe, korpusy i dywizje walczyy w bitwach i potyczkach. Podczas wojny w Wietnamie, pomimo istnienia /dostarczenia/ planu kampanii w teatrze dziaa wojennych - planu stworzonego przez kwater Wspierajcego Dowdztwa Wojskowego - Wietnam /MAC-V/ - gwne dziaania planowane byy przez kwatery gwne korpusw. Ze wzgldu na to, e korpus jest najwikszym zwizkiem taktycznym wojsk ldowych, moe on zosta wykorzystany jako skadnik poczonych si organizowanych z rnych rodzajw wojsk dla wykonania specjalnego zadania /Joint Task Force - JTF/. Siami zbrojnymi JTF moe by rwnie dywizja lub samodzielna brygada. Korpus przewidywany do takiego wykorzystania szkoli si /wiczy/ aby by odpowiednio przygotowanym do dziaa operacyjnych. Zalenie od sytuacji rozpoznanie operacyjnego szczebla wojny bdzie koncentrowao si na wymaganiach stawianych przez dowdc: teatru dziaa wojennych, grupy armii, armii polowej, czy te korpusu. Zadania rozpoznania szczebla operacyjnego okrelone s zgodnie z wymaganiami stawianymi wobec rozpoznania dla potrzeb przygotowania i prowadzenia kampanii /operacji/ w obrbie danego TDW. Na szczeblu operacyjnym funkcje rozpoznania ukierunkowane s na zbieranie danych, ktre pozwol na zidentyfikowanie, lokalizacje oraz analiz strategicznych i operacyjnych punktw cikoci /centers of grawity/. Punkty te - zaatakowane z powodzeniem - przyczyni si do osignicia wasnych politycznych oraz strategiczno - wojskowych celw w obrbie danego teatru dziaa wojennych. Zadania IEW wykonywane na szczeblu taktycznym /opracowanie sytuacji, okrelenie celw EW, wsparcie CI i wprowadzenie przeciwnika w bd/ - wykonywane s rwnie na szczeblu operacyjnym. Wystpuje tu jednak wikszy stopie zawioci, za-

235

angaowany po to, aby rozway elementy skadowe siy /potgi/ w zakresie politycznym, wojskowym, ekonomicznym oraz psychologicznym. Dowdca szczebla operacyjnego musi skutecznie zazbia te elementy, aby zrealizowa cele strategiczne. Na szczeblu operacyjnym IEW wykonuje pi zada: opracowanie sytuacji, opracowanie /okrelenie/ celw EW, zabezpieczenie, wprowadzanie w bd przeciwnika oraz ostrzeganie i wskazywanie zagroe. Ostrzeganie i wskazywanie zagroe pociga za sob cige opracowywanie i filtrowanie listy wskanikw opartych na danym regionie lub teatrze dziaa wojennych. Listy te pozwalaj sztabom rozpoznania szczebla operacyjnego okreli zmiany w zachowaniach politycznych, wojskowych i ekonomicznych, co z kolei pozwala dowdcy teatru dziaa wojennych aktywnie uczestniczy i lepiej rozumie dziaania NCA oraz moe prowadzi do podjcia odpowiedniej decyzji co do wojskowego zaangaowania si. Dla dowdcw teatrw dziaa wojennych oraz dla NCA szczeglnie wana jest analiza informacji ze wszystkich dostpnych rde rozpoznania - realizowana w oparciu o dany teatr dziaa wojennych /poprzez Oglnowiatowy System Wskazywania i Monitoringu/. Zapobiega to strategicznemu zaskoczeniu tych dowdcw. Do wymaga szczebla operacyjnego adoptowane s zadania IEW - wykonywane na szczeblu taktycznym oraz elementy i mechanizmy suce wykonaniu kadego z tych zada. OPRACOWANIE SYTUACJI Opracowanie sytuacji, czy te IPB na szczeblu operacyjnym pociga za sob realizacj czterech funkcji: ocena obszaru teatru dziaa wojennych, analiza charakterystyk danego teatru, ocena zagroenia oraz integracja zagroe. Funkcje te skupiaj si na poczonym i kombinowanym charakterze sztuki operacyjnej oraz na rozwaaniach politycznych, wojskowo - strategicznych, monetarno - ekonomicznych, przemysowych, wojskowych i psychologicznych dowdcy danego TDW. Analiza charakterystyk danego teatru pociga za sob analiz pogody i terenu w danym obszarze, a take: analiz cech geograficznych tego obszaru, wsparcia ludnoci dla strategicznych celw USA oraz wpywu neutralnych narodw na dziaania wojskowe. Ocena zagroenia obejmuje oszacowanie pod wzgldem doktrynalnym si zagraajcych szczeblowi operacyjnemu: ich skadu, ugrupowania oraz zasad uycia w pocztkowym etapie, rozwaenie morale wojskowych si przeciwnika, niezawodnoci poli-

236

tycznej wojskowych sojuszy przeciwnika, mechanizmw wykorzystania broni jdrowej oraz proporcji si w odniesieniu do przestrzeni /nasycenie/. Integracja zagroe na szczeblu operacyjnym rozwaana jest w zasadzie dla okrelenia punktw cikoci przeciwnika. W niektrych przypadkach tymi punktami cikoci nie bd Siy Zbrojne, ale inne - mniej namacalne, takie jak: ch przeciwnika do stawiania oporu /wola walki/, sia wizi jego sojuszy militarnych czy te ponowne zorganizowanie teatru dziaa wojennych lub wysiek zmierzajcy do jego utrzymania. Punkt cikoci w stosunku do przeciwnika moe ulec zmianie, gdy kampania zaprzyjanionych przechodzi z jednej fazy do nastpnej - wskutek wyczekujcej i przewidujcej przebieg dziaa procedury IPB oraz analiz rozpoznawczych na szczeblu operacyjnym. OCENA OBSZARU TEATRU DZIAA WOJENNYCH Utworzenie poczonych dowdztw w regionach geograficznych odzwierciedla priorytety /imperatywy/ amerykaskiej polityki zagranicznej i obronnej. Wszystkie cele strategiczne kadego teatru dziaa wojennych odzwierciedlone s w licznych dokumentach, takich jak np.: Prawo Midzynarodowe, Dyrektywy Decyzyjne Bezpieczestwa Narodowego /NSDD-s/ oraz Roczny Akt Uprawnie Obronnych. Specyficzne wojskowe zadania oraz okrelony teatr dziaa wojennych s najpierw umieszczane w Poczonym Strategicznym Planie Moliwoci /JSCP/. Poczony System Planowania Dziaa /JOPS/ okrela - po otrzymaniu ogranicze w wykonaniu manewru strategicznego - jakie siy i w jakim czasie bd dostpne dla danego teatru. Na bazie tych dokumentw oraz otrzymanej od NCA wykadni do nich - CINC TDW ustala nastpnie strategiczne cele dla podlegych operacyjnych teatrw dziaa. Teatry dziaa wojennych /TDW/ oraz wspierajce je teatry operacyjne przecinaj midzynarodowe granice. Obejmuj one niezalene narody o rozmaitym etnicznym, kulturalnym i jzykowym podou - zawierajce w sobie zrnicowane centra ekonomiczne i przemysowe, z rnymi punktami widzenia ich obywateli rozwaajcymi ostro zagroenia politycznego i wojskowego stworzonego przez jakiego przeciwnika. Dodatkowo okrelony bdzie AI danego obszaru TDW. W celu odtworzenia i utrzymania szczeglnie wanego w czasie prowadzenia dziaa wojennych, nieutrudnionego ruchu si wojskowych bazujcych na Kontynentalnych Stanach Zjednoczo-

237

nych /CONUS/ do USEUCOM, obszar zainteresowania /AI/ TDW dla USEUCOM moe ulec rozszerzeniu do wschodnich wybrzey USA. ANALIZA CHARAKTERYSTYK TDW Sztab moe zwrci swoj uwag na analizy charakterystyk AO danego TDW gdy dowdca szczebla operacyjnego: w peni rozumie cel polityczny; okreli odpowiednie rodki militarne, ktre zostan wykorzystane; rozway wyniki powyszych rozwaa. Operacyjna piaskownica /st plastyczny/ przekracza midzynarodowe granice i obejmuje morza, gry i gwne kompleksy terenowe. Wskutek tego ocena obszaru TDW przynosi AO o rozmiarze kontynentu oraz znacznie wikszy AI TDW. Na przykad: AO dla USEUCOM obejmuje cay kontynent europejski oraz rdziemnomorski - z AI, ktry rozszerza si znacznie na zachodnie okrgi wojskowe Zwizku Radzieckiego. Analizy terenu i pogody stanowi skadniki szerokiej analizy charakterystyk AO. Musz te zosta rozpatrzone istotne geograficzne charakterystyki danego TDW wczajc topograficzne i hydrograficzne. Sezonowe warunki klimatyczne czsto dyktuj termin rozpoczcia kampanii oraz ograniczaj strategiczne wykorzystanie si. W innych rozwaaniach mog by ujmowane takie elementy skadowe analiz jak: ugrupowanie /pooenie/ urzdze i sieci telekomunikacyjnych oraz transportowych, systemy ekonomiczne, polityczne i socjalne, podoe naukowe i technologiczne, stopie zurbanizowania, a take stan morale narodu. Dla kadego z tych czynnikw mog by opracowane warianty, ktre uszczegowiaj np.: obszary wodne i ldowe, autostrady i ich wpyw na LOC-s, wane rzeki i kanay rdldowe oraz kluczowe kompleksy terenowe. Schematy D-1 do D-4 s przykadami kilku z tych wariantw.

238

SCHEMAT D-1: WARIANT /WZORZEC/ OBSZARW WD GRUNTOWYCH.

SCHEMAT D-2: WARIANT /WZORZEC/ AUTOSTRAD.

239

SCHEMAT D-3: WARIANT /WZORZEC/ WANYCH RZEK I KANAW.

SCHEMAT D-4: WARIANT /WZORZEC/ KLUCZOWYCH KOMPLEKSW TERENOWYCH.

240

Wstpnym warunkiem do analizy szczebla operacyjnego jest szeroko umotywowane podejcie, aby uzyska strategiczn ocen i zrozumienie naturalnych cech terenu TDW - bez ugrznicia w szczegach. Warianty te pomog wyselekcjonowa te charakterystyki AO TDW, ktre bd miay wpyw na przeprowadzenie danej kampanii. Na przykad: czy istniej kompleksy terenowe, ktre mogyby przyczyni si do wsparcia lub powstrzymania manewru korpusu lub dywizji?; czy istniej krytyczne obszary graniczne, ktre ograniczaj moliwoci dziaania na ldzie oraz w zakresie kontroli i wykorzystania przestrzeni powietrznej?. Mog by prowadzone niektre rozwaania dotyczce operacyjnego znaczenia sztucznych cech: jak poziom politycznego, ekonomicznego i naukowo - technicznego rozwoju danego regionu moe wpywa na rodzaje si /wasne i przeciwnika/, ktre mog zosta uyte?; czy istniejce linie kolejowe, drogi, porty, lotniska, rurocigi, sieci komunikacyjne oraz urzdzenia s wystarczajco odpowiednie i dostpne, aby zabezpieczy prawdopodobny przebieg dziaa?. CINC TDW koncentruje si na polityczno - wojskowych i strategicznych implikacjach z charakterystykami TDW. Podlegli dowdcy grup armii koncentruj si na waciwociach danego regionu, ktre pomog im szeroko widzie typy dziaa wojskowych jakie mogyby by podjte w tym regionie. Na przykad: w wypadku koniecznoci przeprowadzenia jaki dziaa wodno - ldowych operacyjnego znaczenia nabiera szeroki zakres czynnikw waciwych dla tych dziaa /wodno - ldowych/: jakie s gbokoci wd oraz jakie jest otoczenie /obwd, plae/ w danym obszarze przybrzenym okrelonego regionu?; jaka jest wysoko przypyww i odpyww?; jaka jest sia prdw?; jaka jest specyfika linii brzegowej?; Analiza operacyjnego znaczenia kompleksw terenu kluczowego, sieci hydrologicznej, terenu zurbanizowanego oraz LOC przynosi zrozumienie szerokich operacyjnych osi posuwania si naprzd oraz zwizanych z nimi drg podejcia dostpnych w caym AO TDW - zarwno dla zaprzyjanionych, jak i przeciwnika. Kluczow rol w planowaniu kampanii odgrywaj rwnie sezonowe warunki pogodowe. Kady TDW jest unikalny i posiada swoje wasne sezonowe warunki pogo-

241

dowe, ktre jasno wskazuje klimatologia. Centrum Technicznych Wnioskw rodowiskowych Si powietrznych USA prowadzi specjalne studia majce na celu wsparcie dziaa w razie nieprzewidzianych wypadkw oraz dostarczanie szczegowych analiz wariantw /wzorcw/ sezonowych warunkw pogodowych dla kadego przewidywanego TDW. Na planowanie szczebla operacyjnego maj ponadto istotny wpyw - obok zwykych sezonowych zmian - monsuny oraz wystpujce regionalne efekty oddziaywania oceanw. Planowanie dla obszarw dotknitych takimi zmianami musi by zawczasu przygotowane w stosunku do zamierzonej operacji - aby zabezpieczy specjalne ubiory dla wojsk oraz sprzt potrzebny do zapewnienia moliwoci wprowadzenia wojsk do walki w konkretnym TDW. Dowdca TDW i jego sztab musz by wiadomi jakie warunki pogodowe wystpoway w przeszoci oraz zna warianty /wzorce/ warunkw meteorologicznych wystpujcych w danym obszarze, musz okreli kluczowe czynniki operacyjne majce zwizek z pogoda i uczyni analiz pogody integralna czci ich planowania operacyjnego. OCENA ZAGROE Warianty /wzorce/ regulaminowe maja kluczowe znaczenie na szczeblach taktycznych dla okrelenia skadu zagraajcych nam si, moliwego wzmocnienia, a take dla okrelenia konkretnego szczebla - w stosunku do ktrego oczekuje si, e uyje on swoje siy w danym AO. Miejscowa modyfikacja tych wariantw oparta jest na dalszej analizie i cigym rozpatrywaniu podstawowych danych o zagroeniu. Na szczeblu taktycznym S-2 lub G-2 ukierunkowuje si na stopie gotowoci przeciwnika, si i lokalizacj wprowadzonych do walki lub drugorzutowych si oraz wspdziaajcych z nimi pukowymi i dywizyjnymi grupami artylerii. Ocena zagroenia w poczeniu z analiz pogody i terenu dostarcza wskazwek co do przebiegu dziaa tego szczebla w najbardziej prawdopodobnym AO. Na szczeblu operacyjnym ocena zagroe pociga za sob operacyjne i strategiczne rozwaania o przeciwniku, ktre w poczeniu z ocen obszaru TDW oraz analizami: geograficzn, polityczn, demograficzn i ekonomiczn wska punkty cikoci tych zagroe /oraz wasne/. Sztaby rozpoznawcze na szczeblu operacyjnym koncentruj si na wszystkich siach jakie przeciwnik moe zaangaowa w danym TDW. Na przykad: CINC

242

USEUCOM musi wzi pod uwag skad, si, lokalizacj oraz ugrupowanie wojsk Ukadu Warszawskiego w caej Europie Wschodniej. Uwaga ta nie koncentruje si tylko na drugim rzucie, ktry stoi frontem do zachodniego TDW, ale take na odwodach jakie rozmieszczone s we wszystkich zachodnich okrgach wojskowych Zwizku Sowieckiego. Analiza ta rwnie ulegnie rozszerzeniu - tak aby obj armie powietrzne, siy morskie /w tym piechota morska/, a take strategiczne wojska rakietowe. Musi rwnie zosta rozwaona infrastruktura logistyczna Ukadu Warszawskiego oraz skuteczno wysikw w zakresie jej odtwarzania i utrzymania. Inne czynniki, ktre powinny zosta rozwaone obejmuj oczekiwany czas wymagany do penego obsadzenia personelem sztabw drugorzutowych si oraz wyposaenia ich w niezbdny ekwipunek, a take czas na operacyjne ugrupowanie si do prowadzenia dziaa specjalnych /SOF/. Kluczowe przemylenia dowdcy TDW zaprzyjanionych obejmuj cele znajdujcych si w obszarze si SPECNAZ - dotyczce caego TDW, a w szczeglnoci: dowodzenia, kontroli, cznoci i rozpoznania /C3I/, amunicji jdrowej i systemw jej przenoszenia, wsparcia wysikw odtwarzania i utrzymania TDW /gwne porty, lotniska i wczeniej przygotowane miejsca, skady materiaw zamorskich /przewoonych drog morsk/ na potrzeby okrelonych jednostek /POMCUS/. Dowdcy TDW lub grup armii bd rwnie rozwaa cele dziaania oraz drogi podejcia oddziaw wydzielonych. Dowdca TDW USA musi okreli nie tylko mechanizmy, ale te wadze polityczne, ktre mog podj decyzj o uyciu broni jdrowej aby wesprze konwencjonalne dziaania wojenne. Podczas gdy mechanizmy dotyczce uycia broni jdrowej w NATO s w wysokim stopniu upolitycznione, szczeglnie przez zinstytucjonalizowane sojusznicze stosunki w obrbie Komitetu Wojskowego NATO oraz Komitetu Planowania Obronnego to nie wydaje si aby takie postpowanie przymuszao radzieckich politycznych decydentw do budowy podobnych mechanizmw podejmowania decyzji o uyciu broni jdrowej - szczeglnie, gdy debatuj oni nad uyciem na polu walki, na potrzeby dowdcw walczcych wojsk, nuklearnych si redniego zasigu. CINC TDW musi uwiadomi sobie: procedury jakie musi przej dowdca frontu aby przekona wadze do uycia na polu walki broni jdrowej i aby przekona CINC TDW do wykorzystania piechoty oraz na jakim etapie kampanii oczekiwane jest wystpienie takiej jakociowej zmiany w dziaaniach wojskowych.

243

Sztaby rozpoznania TDW utrzymuj na odpowiednim poziomie podstawowe dane o strategicznych i politycznych wydarzeniach /skutkach/ i relacjach, ktre mog mie operacyjne implikacje. Oceniony musi by na przykad charakter przeciwstawnych nam wojskowo - strategicznych sojuszy. Szczeglnie naley oceni: operacyjne znaczenie rnic w strukturze wojsk, ich siy, skadzie i ugrupowaniu - jakie wystpuj w Siach Zbrojnych innego kraju ni patronacki. Czy mona zaoy, e sojusz przeciwnika wesprze wewntrznie polityczne i wojskowe cele kraju patronackiego?. Czy morale si wojskowych zainteresowanych krajw wytrzyma znaczcy konflikt o wysokiej intensywnoci?. Wracajc do lekcji z Wielkiej Wojny Ojczynianej Rosjanie przypomn sobie, to co wydarzyo si pod Stalingradem w 1942r., gdy Armia Czerwona zadaa klsk Niemcom /nazistom/ poprzez przeamanie tych sektorw frontu, ktre byy bronione przez siy rumuskie, wgierskie i woskie. Charakterystyczne rozwaania dla Si Zbrojnych kraju patronackiego obejmuj okrelenie morale onierzy oraz wpywu przesiknicia caej struktury wojskowej, wszystkich szczebli, funkcjonariuszami partyjnymi na dziaania i na wyrabianie inicjatywy i elastycznoci u dowdcw wszystkich szczebli. Siy Zbrojne, ktre zamierzaj zastosowa taktyk blitzkriegu wymagaj wysoce elastycznej i innowacyjnej struktury dowodzenia. Sukces strategii blitzkriegu bdzie zalea w czci od zdolnoci dowdcw szczebla operacyjnego do podejmowania szybkich decyzji, bez uciekania si do w duym stopniu marnujcych czas przegldw sytuacji wykonywanych zarwno przez sztaby jak te i przez przeoonych. Pozostajcymi w bliskiej relacji z rozwaaniami podczas fazy oceny zagroenia procesu IPB szczebla operacyjnego s dowdcy si przeciwnika, a w szczeglnoci dowdcy frontu i TDW. Oceny takie nie s moliwym elementem planowania na szczeblu taktycznym, poniewa dowdcy puku, dywizji, a moliwe, e nawet dowdcy armii nie rozwinli jeszcze wasnego stylu prowadzenia walki, ktry mgby by zauwaony przez analitykw rozpoznania. Oczywicie, rozpoznanie pod ktem biografii ma due znaczenie dla kierowniczych, poczonych sztabw rozpoznawczych /J2/ TDW lub grupy armii, poniewa prbuj one okreli style dziaania dowdcw frontw lub TDW. Ci starzy, znajdujcy si na wysokich szczeblach dowdcy radzieccy, ktrzy suyli jako dowdcy kompanii i plutonw w czasie Wielkiej wojny Ojczynianej i ktrzy byli i s zwizani z pewnymi klikami w Armii Czerwonej okresu powojennego maj obecnie wasne, wewntrznie ugruntowane style prowadzenia wojny i metodolo-

244

gi podejmowanie decyzji, co moe zosta zauwaone podczas wicze prowadzonych w czasie pokoju Ukadzie Warszawskim. Zrozumienie, jak dowdcy przeciwnika organizuj swj wysiek planowania przebiegu kampanii /podejmowania decyzji/, moe pozwoli przewidzie sytuacj na polu walki i uatwi wysiki planistyczne dotyczce kampanii podejmowane przez dowdcw amerykaskich, wysiki ktre zasadniczo prowadz do zidentyfikowania punktw cikoci. Caociowy proces C2 oraz proces podejmowania decyzji i planowania sztabowego jaki wspiera radzieckich dowdcw frontw i armii okrelany jest jako troop control /kontrola, nadzorowanie/. Jako cz inicjatywy podjtej po II Wojnie wiatowej aby usprawni i zautomatyzowa planowanie szczebla operacyjnego, opracowane zostay standartowe metodologie decyzyjne. Stworzono modele komputerowe, za oficerowie przeszkoloni zostali w wykorzystywaniu przychodzcych im z pomoc matematycznych procesw wsparcia decyzji - aby uzyska szybko, jako i elastyczno w obecnym procesie decyzyjnym na potrzeby walki. Centralne znaczenie dla systemu troop control ma relacja pomidzy czasem wymaganym na planowanie rozsdnych decyzji, a przeprowadzeniem dziaa bojowych. System ten wymaga, aby czas krytyczny /lub inaczej czas wymagany na takie zrealizowanie zadania, by uzyska zamierzone efekty bojowe/ by krtszy, ni czas wymagany do planowania cyklu kontrolnego i przeprowadzenia /operacyjnego/ wykonania zadania. Aby zminimalizowa czas cyklu kontrolnego dowdcy radzieccy wykorzystuj: proces planowania - ktry zawiera w sobie kalkulacje matematyczne i okrelenie konkretnych informacji rozpoznawczych na temat si przeciwnika, a take standardowy zasb uprzednio okrelonych norm. Planici radzieccy rozwaaj najbardziej prawdopodobne sposoby zerwania planu kampanii i okrelaj odpowiednie do tych sposobw przeciwdziaanie. Planowanie czy te system kontroli wojsk /troop control/ - stworzony jest po to, aby zminimalizowa prawdopodobiestwo wystpienia nieprzewidzianych wypadkw, ktre mogyby zerwa dany plan oraz aby zabezpieczy maksymalne zdolnoci do szybkiego reagowania gdy takie zerwanie planu nastpi. Po to, aby mona byo przyj kryteria mogce zmierzy sukces czy te porak planu operacyjnego lub kampanii podczas danej fazy jego przeprowadzania, przeprowadzono studia /badania/ wskazujce szereg wskanikw walki. I gdy plan zostaje zerwany, system planowania dalej dostarcza opisane wczeniej scenariusze przebiegu dziaa operacyjnych. Plan ten jest otoczony wit

245

czci. Aby zmieni plan, nawet wtedy, gdy jest on zerwany - wymagane jest zezwolenie nadrzdnego dowdcy. Poniewa planowanie i kontrola wojsk ldowych oddziaywuj na siebie w ramach cykli decyzyjnych realizowanych w macierzystych frontach, armiach i dywizjach - kady realizowany w rnicym si stylu podejmowania decyzji to gbokie dziaania, koordynowane przez CINC TDW, mog wykaza wiksze zagroenie zerwaniem planu przy systemie planowania opartym na sposobie mechanicznym i naukowym. Sowiecki proces planowanie wojskowego moe zawiera planistyczn nieodporno na zerwanie - zakorzenion w naukowych zaoeniach dla jego opracowania. Na przykad, poparte naukowo normy planowania opracowane w czasie pokoju, mog sta si bezuytecznymi do pracy w czasie wojny - szczeglnie, gdy rozwaane s wpywy geograficzne, pogodowe, wsparcie przez sojusznikw oraz doktryna /bitwy ldowo - powietrznej i nastpujcych po sobie uderze si - FOFA/ dziaa operacyjnych przeciwnika /w tym wypadku USA lub NATO/. Po drugie - dowdcy wojsk przeciwnika stajc twarz w twarz z moliwoci zerwania planu kampanii frontu na szczeblu operacyjnym, mog okaza si nie /niecakowicie/ wyszkoleni na tyle aby by przej inicjatyw w celu przeciwdziaania wysikom przeciwnika ukierunkowanym na prowadzenie gbokich dziaa. W kocu, gbokie dziaania na szczeblu operacyjnym musz koniecznie koncentrowa si na sowieckich sztabach planujcych dziaania wojsk oraz na systemach automatyzacji walki, ktre ledz przebieg procesu planowania oraz status postpujcej kampanii. INTEGRACJA ZAGROENIA Kocowy okres IPB szczebla operacyjnego prowadzi ostatecznie do wskazania punktw cikoci przeciwnika na szczeblu operacyjnym i strategicznym. Implikacje geograficzne, demograficzne, struktury politycznej oraz bazy ekonomiczno - przemysowej danego TDW na szczebel operacyjny, analizowane s w kontekcie stworzonego zagroenia militarnego oraz tych rozwaa operacyjnych, ktre poruszano w czasie oceny zagroenia. Jednak wybuch dziaa wojennych, pomidzy siami zbrojnymi dwch bdcych w opozycji do siebie sojuszy - nie wystpi, jeli nie jakociowa zmiana w relacjach politycznych midzy pastwami patronackimi tych sojuszy. Schemat D-5 pokazuje przykad wskaza dotyczcy prowadzenia dziaa ofensywnych. Konflikt o

246

wysokim stopniu intensywnoci w jakim TDW mgby by poprzedzony niepowodzeniem ktregokolwiek z supermocarstw w kontynuowaniu dotrzymywania warunkw dugoterminowych zasad postpowania. SCHEMAT D-5: WSKAZANIA DOTYCZCE PROWADZENIA DZIAA OFENSYWNYCH.

Rozszerzajce si dziaania polityczne, wojskowe i ekonomiczne nie bd miay miejsca bez zauwaenia, e pity poziom operacyjny - zadania IEW /wskazywanie i ostrzeganie/ - moe by bodcem dla dowdcy TDW lub NCA do zasadniczej zmiany w politycznych i wojskowych zainteresowaniach systemw i agend rozpoznania strategicznego /na przykad: polityczny lub militarny podbj wrogiego nam sojuszu/. Infor-

247

macje uzyskane podczas wykonywania drugiej i trzeciej funkcji procesu IPB daj nam rozlegy obszar wiedzy o tym, jaki sposb prowadzenia walki i dla osignicia jakich celw sojuszu przeciwnika moe by oczekiwany. Tak jak na szczeblu taktycznym, na ktrym integracja zagroenia jest kolejno kompletowana poprzez opracowywanie i uwiarygodnianie sytuacji, przebiegu dziaa oraz DST-s, tak i na szczeblu operacyjnym ma zastosowanie ten sam proces umysowy - ale ze znaczn jego adaptacj. Schematy D-6 i D-7 przedstawiaj przykady wariantw sytuacji zaprzyjanionych i przeciwnika. SCHEMAT D-6: WARIANT /WZORZEC/ SYTUACJI ZAPRZYJANIONYCH.

248

SCHEMAT D-7: WARIANT /WZORZEC/ SYTUACJI PRZECIWNIKA.

Wariant /wzorzec/ sytuacji /zaprzyjanionych i przeciwnika/ na operacyjnym szczeblu wojny szeroko odzwierciedla geograficzne, demograficzne, polityczne i ekonomiczne cechy danego TDW. Dane te uzyskiwane s z licznych wariantw opracowywanych podczas analiz charakterystyk AO danego TDW. Ponadto wariant sytuacji pokazuje gwne osie dziaania dostpne dla rzutw operacyjnych oraz polityczne i wojskowe cele dziaania uczestnikw walk. Wariant /wzorzec/ sytuacji przeciwnika przygotowywany na bazie analizy geograficznej i politycznej przez sztab J-2 powinien ujmowa: bezporednie, dalsze i ostateczne cele dziaania przeciwnika w obrbie danego TDW oraz lokalizacj i ugrupowanie si znajdujcych si w zakresie C2 dowdcy TDW. Zarwno warianty sytuacji zaprzyjanionych, jak i przeciwnika - koncentruj si na armiach polowych, grupach armii, armiach broni poczonych /CAA/, armiach pancernych /TA-s/, frontach oraz na TDW - si powietrznych i morskich. Ujte s w tym wariancie takie cechy geograficzne jak: przekraczalno rzek, granice narodowe, cignce si setkami kilometrw kanay, gwne miasta i obszary

249

zabudowane, porty i lotniska, a take rozmieszczenie materiaw /surowcw/ strategicznych. Wariant doktrynalny /regulaminowy/ armii czy frontu przykadany jest /overlayed/ na map danego regionu geograficznego o ktrym jest mowa. Regulaminowe szerokoci oraz konfiguracja rzutw operacyjnych zostaj uporzdkowane /dostosowane/, aby odzwierciedli istniejce ograniczenia: geograficzne /kompleksy terenowe, miasta/, polityczne /narody neutralne/ oraz ekonomiczno - przemysowe. Ten proces uwzgldniania operacyjnych migawek /odbicia konkretnej, rzeczywistej w danej chwili sytuacji/ kontynuowany jest w zakresie caego TDW. Ta projekcja aktywnoci wojskowej jest szczeglnie wana dla opracowania sytuacji i celu, za analiza moliwoci pokazuje jakie istniej ograniczenia w wykorzystaniu pewnych typw systemw broni w caym obszarze AO TDW. Schematy D-8 i D-9 przedstawiaj warianty /matryce/ systemw broni zaprzyjanionych i przeciwnika oraz moliwoci si. SCHEMAT D-8: WARIANT /MATRYCA/ SYSTEMW BRONI PRZECIWNIKA ORAZ MOLIWOCI SI.

250

SCHEMAT D-9: WARIANT /MATRYCA/ SYSTEMW BRONI ZAPRZYJANIONYCH ORAZ MOLIWOCI SI.

Po okreleniu celw militarnych i politycznych przeciwnika w obrbie danego TDW oraz moliwych do wykorzystania systemw broni strategicznych i TDW, J2 oraz Sztaby Kierownictwa Dziaa /J3/ mog planowa scenariusz operacyjnego zaangaowania si - zarwno wasny jak i przeciwnika - poniewa ujawniony zostaje plan kampanii przeciwnika. Dowdcy TDW musza rwnie wzi pod uwag ugrupowanie operacyjne moliwych do wykorzystania poczonych systemw broni TDW oraz te ograniczenia, ktre zwizane s z wykorzystaniem konwencjonalnych i nuklearnych systemw rozmieszczonych na ziemi, na morzu oraz powietrznych - ktre wspieraj gbokie dziaania w TDW.

251

Wariantowanie sytuacji jest podstaw do wariantowania przebiegu dziaa. Schemat D-10 stanowi przykad wariantu /wzorca/ wasnego przebiegu dziaa dla si przeciwnika. SCHEMAT D-10: WARIANT /WZORZEC/ PRZEBIEGU DZIAA ZAPRZYJANIONYCH Z PUNKTU WIDZENIA SI PRZECIWNIKA.

Wariantowanie przebiegu dziaania okrelane jest jako identyfikacja i analiza wanych zdarze na polu walki oraz dziaa przeciwnika, ktre dostarcz nam wskazwek dotyczcych przebiegu przyszych dziaa przeciwnika. Na szczeblu taktycznym pociga to za sob okrelenie NAI-s wzdu batalionowych i pukowych korytarzy ruchu oraz wzdu dywizyjnych drg podejcia, ktre w konsekwencji potwierdz lub wyklucz konkretny przebieg dziaa przeciwnika. Na omawianym szczeblu dziaa wojennych NAI-s mog by umieszczane - jako punkt na ziemi, na szczycie wzgrza, czy te na gwnych skrzyowaniach drg.

252

Na szczeblu operacyjnym NAI-s zwizane s z kluczowymi cechami geograficznymi, politycznymi, demograficznymi lub przemysowymi AO danego TDW i niekoniecznie s one lokalizowane wzdu operacyjnych osi prowadzenia natarcia. NAI-s mog stanowi rwnie: drugie rzuty frontu lub TDW, odwody, oddziay wydzielone, dowdca przeciwnika, systemy zautomatyzowanej kontroli wojsk szczebla operacyjnego, siy nuklearne redniego zasigu oraz wi solidarnoci pomidzy sojusznikami. Ruch /manewr/ przeciwnika w bezporednim ssiedztwie kluczowych elementw przemysowych i geograficznych moe wskazywa na priorytety wysiku TDW /TVD/, ktre s okrelone /charakterystyczne/ dla danego frontu. Ruch /manewr/ drugich rzutw frontw wskazuje na priorytet wysiku TDW w stosunku do specyficznej /okrelonej/ osi dziaa operacyjnych. Gotowo i miejsce rozmieszczenia piechoty moe wskazywa na wczeniejsz ni zaoono ch uycia broni nuklearnej przez przeciwnika. Zlokalizowanie duych iloci wielosilnikowych samolotw na lotniskach w bezporednim ssiedztwie pukw powietrzno-desantowych, bd te organicznych dywizji powietrzno-desantowych frontw, moe wskazywa na niebezpieczestwo szybkiego nych. NAI moe wiza si te z rozwojem sytuacji politycznej i socjo-ekonomicznej, takim jak zmiana aprobaty opinii publicznej wyraanej w stosunku do celw politycznych i wojskowych przeciwnika oraz chci narodw zajmujcych postaw neutraln zezwolenia na przelot si powietrznych. Wariant zdarze wykonywany jest w celu opisania potencjalnego przebiegu dziaa przeciwnika o znaczeniu operacyjnym oraz relacji zachodzcych midzy tymi dziaaniami. Sztaby J2 TDW powinny przygotowa wasne warianty przebiegu dziaa si przeciwnika, jak te i warianty przebiegu dziaa zaprzyjanionych - z punktu widzenia przeciwnika. Po wypracowaniu zrozumienia procesu planowania sztabu radzieckiego oraz stylu prowadzenia kampanii przez dowdc frontu lub TDW przeciwnika, sztab J2 jest w gotowoci do rozwaenia sposobu w jaki przeciwnik widzi /lub postrzega/ nasz plan przeprowadzenia kampanii w obszarze TDW. Linie czasowe, wyraone w dniach i oparte na doktrynalnych normach ruchu, pomagaj w wywietleniu ruchu /manewru/ przeciwnika zagraajcego nam w caym AO TDW. Wariantowanie wydarze uatwia J2 opracowanie wymaga wobec rodkw przeprowadzenia dziaa powietrzno-desantowych lub powietrznoszturmowych skierowanych przeciwko celom znajdujcym si na tyach zaprzyjanio-

253

rozpoznania i zbierania danych szczebla TDW oraz pomaga J3 w wypracowaniu strategii C3CM. Linie czasowe /na przykad: D-1 i D-2 lub D+1 i D+2/ rwnie s wczone - odzwierciedlajc polityczne, wojskowe oraz ekonomiczne wskazania konfliktu /opracowane w wiatowym Systemie Wskazywania i Monitoringu - bazy organizacyjnej dla pitego zadania IEW/ z punktu widzenia decyzji przeciwnika dla zmiany dugoterminowych zasad postpowania, pocztkowego okresu mobilizacji oraz ruchu /manewru/ gwnych formacji wojskowych przeciwnika. Wariantowanie wydarze daje w rezultacie identyfikacj wanych zdarze i dziaa o znaczeniu operacyjnym, ktre rozwaane s w cisym powizaniu /tandemie/ ze stosunkami z sojusznikami, strategicznymi skutkami politycznymi i wojskowymi, stylem prowadzenia kampanii przez dowdc przeciwnika oraz punktami cikoci. Jest to celem operacyjnej DST. Schemat D-11 jest przykadem DST przeciwnika. SCHEMAT D-11: DST PRZECIWNIKA.

254

DST-s szczebla operacyjnego identyfikuj te TAI-s, ktre zwizane s ze strategicznymi i operacyjnymi punktami cikoci, a ktre zaatakowane - i to niekoniecznie przy wykorzystaniu systemw destrukcji - spowoduj zaamanie wysikw zmierzajcych do wykonania celi strategicznych przeciwnika. Operacyjne punkty cikoci mog zawiera w sobie gwne formacje wprowadzone do walki, odwody TDW, C3I, LOC-s, morskie LOC-s oraz informacje o tym, czy dane siy s w stanie rekonstruowa te ponoszone straty. Strategiczne punkty cikoci mog obejmowa wewntrzn struktur oraz solidarno polityczno - wojskow sojuszu, a take polityczn i psychologiczn ch ludzi do uznania susznoci oraz wsparcia celw strategicznych. Perspektywa widzenia dowdztwa szczebla operacyjnego jest z koniecznoci szeroka i w sposb cigy koncentrujca si na kolejnoci dziaa - co ma znaczenie dla wyeksponowania i zadania klski operacyjnym i strategicznym punktom cikoci. Zniszczenie tych rde siy jest podstaw sukcesu i zwycistwa na szczeblu operacyjnym - zwycistwa, ktre jest realizacj celi strategicznych w obrbie danego TDW, tak jak zostay one okrelone w planie kampanii. DST szczebla operacyjnego, ktre jest graficznym przedstawieniem wkadu /udziau/ rozpoznania w plan kampanii, przyjmuje TPL-s decyzji - ktre wi decyzj dowdcy TDW z kolejnoci ataku TAI-s - oraz pozostaj w relacji do wikszych operacyjnych i strategicznych punktw cikoci /s z nimi powizane/. Podczas gdy na szczeblu taktycznym intencj /zadaniem/ wskazanych TAI-s jest nakonienie przeciwnika do przyjcia mniej korzystnego wariantu dziaania, to intencj /zadaniem/ tych TAI-s na szczeblu operacyjnym jest zaamanie strategicznych celw przeciwnika i ostateczne przywrcenie politycznego i wojskowego status quo. Zdefiniowanie rozpoznania szczebla operacyjnego wskazuje kompleksowe zadania sztabu rozpoznania operacyjnego, ktre s cigym procesem identyfikowania oraz analizy strategicznych i operacyjnych punktw cikoci. Sukces wysiku planistycznego dowolnej kampanii i ostateczne zaamanie politycznych i wojskowych celw przeciwnika w TDW - zapocztkowany jest przez prawidowe zidentyfikowanie rde siy. Sztaby rozpoznawcze musz rwnie przewidywa, kiedy siy przeciwnika osign kulminacyjny punkt oraz pomagaj w planowaniu gwnych dziaa - co przyspieszy wystpienie tych oczekiwanych niszczcych rezultatw operacyjnego dziaania zaprzyjanionych.

255

Wstpnymi warunkami dla realizacji ostatecznych rozwiza strategicznych i operacyjnych s: zbieranie danych, identyfikacja, obejmowanie caoci oraz analiza politycznych, ekonomicznych, psychologicznych, socjologicznych, przemysowych i naukowo - technicznych parametrw, a take innych jakociowo rozwaa - poniewa s one w relacji do TDW; przeciwnik /lub sojusze/; cele polityczne i wojskowe. IPB szczebla operacyjnego dostarcza metodologicznej struktury /szkieletu/, ktra pozwoli uatwi planowanie i przeprowadzenie zwyciskich kampanii oraz gwnych dziaa w obrbie danego TDW.

Zacznik E:

IPB W DZIAANIACH

PRZECIWPOWSTACZYCH /COIN/
Zmodyfikowana forma IPB moe zosta wykorzystana aby przedstawi dowdcy graficzn ocen rozpoznawcz w wypadku zaistnienia sytuacji COIN. UNIKALNE /JEDYNE W SWOIM RODZAJU/ CZYNNIKI W COIN Wspomniane modyfikacje IPB maj swoje rdo w trzech szczeglnie wanych czynnikach, ktre s cechami wrodzonymi wikszoci dziaa COIN: specyfika zagroenia ze strony powstacw; znaczenie oraz dobro populacji cywilnej; rola narodu, rzdu i wojsk pastwa bdcego gospodarzem. ZAGROENIE POWSTACZE Powstaniec wmiesza si w populacj ludzk oraz bdzie wykorzystywa szereg wariantw taktyki i paszczyzn przemocy aby uzyska zakadane cele /propaganda, terroryzm, taktyka dziaa partyzanckich, przestpstwa, naruszenia przepisw itd./. Podczas, gdy zostay zidentyfikowane oglne kategorie organizacyjne oraz strategie, to powstacy rzadko bd stosowa powszechnie znane modele. W dziaaniach COIN kluczowe znaczenie dla procesu IPB ma budowanie modelu zagroenia, ktry musi by

256

opracowany w oparciu o konkretn sytuacj oraz konkretny obszar geograficzny bdcy przedmiotem rozwaania. LUDNO CYWILNA Ciga wiadomo czynnika ludnociowego jest krytyczna /szczeglnie wana/ dla dugoterminowego sukcesu lub zaamania si taktycznych dziaa COIN. Zadania Zagranicznej Obrony Wewntrznej /FID/ bd w szczeglnoci ujmowa walk, wsparcie walki oraz dziaania CSS w pobliu lub wrd narodu bdcego gospodarzem /HN/, a gwnie wrd jego ludnoci cywilnej. Zasadniczym celem tych dziaa bdzie ochrona i zapewnienie bezpieczestwa ludnoci oraz utrzymywanie jej w separacji psychicznej i psychologicznej od powstacw. Moe by wymagane zachowanie cigoci realizacji takich wysikw w zakresie bezpieczestwa i separacji. Spowoduje to powstanie uciliwych ogranicze w zakresie swobodnego uycia broni oraz wymaga bardzo ostronego wykorzystania si wasnych. Kluczowym czynnikiem skutecznego wykorzystania wojsk podczas dziaa COIN bdzie intensywna analiza podczas IPB wszystkich aspektw ludnoci cywilnej, podobnie jak i opracowanie celu IEW, ktra powoduje zmniejszenie uwydatnienia wsparcia ogniem porednim oraz broni zrzucanych z powietrza dla wsparcia pro aktywnego dziaania rozpoznania i akcji maych jednostek. RZD I WOJSKO NARODU BDCEGO GOSPODARZEM Ostateczny sukces w COIN zwizany jest z HN /narodem - gospodarzem/. Wadze cywilne i wojskowe HN bd gwnymi odpowiedzialnymi za dziaania wojskowe, problemy cywilne, PSYOP oraz za kontrol rde zaopatrzenia ludnoci. W wariancie doskonaym siy USA unikn tych zada, ale moe by od nich wymagane suenie rad i dostarczenie poparcia. Szczeglnie wana /krytyczna/ dla skutecznej integracji wysiku wojskowego USA bdzie rwnie wiedza o taktyce wojskowej, prowadzeniu dziaa i funkcjach rozpoznania HN-s - w powizaniu z ich moliwociami oraz ograniczeniami. Konieczna jest wiedza na temat historii naruszania praw czowieka HN-s, poniewa techniki pacyfikacji, ktre ami prawa czowieka, czy te wprowadzone przez HN-s do dziaania siy lub grupy paramilitarne - mog mie wpyw na postaw i poparcie ludnoci cywilnej oraz mog one by w konflikcie z polityk USA.

257

PROCES PICIOFUNKCYJNY Dla konfliktw konwencjonalnych powszechnie stosuje si pi funkcji procesu IPB, ktre pozwalaj na skuteczn integracj unikalnych, omwionych powyej czynnikw COIN z wymaganiami modyfikacyjnymi. Te pi funkcji procesu IPB oraz ich zastosowanie do COIN omwione jest poniej. OCENA OBSZARU POLA WALKI Podczas realizacji tej funkcji analityk zaczyna zbiera dane w celu spenienia podstawowych wymaga wobec rozpoznania w szeciu kluczowych dziedzinach: rozpoznania sytuacji politycznej, ekonomicznej, socjalnej, geograficznej /demograficznej/, wojskowej oraz istniejcego zagroenia. W tym wypadku, podstawowe zasady dziaania taktycznego HN oraz ludnoci opracowywane /analizowane/ s rwnolegle z pogod, przeciwnikiem, terenem i danymi zbieranymi zwykle dla bardziej konwencjonalnych dziaa. To podstawowe rozpoznanie musi by odpowiednio dopasowane do specyficznego obszaru pola walki, a w czasie realizacji tej funkcji okrelane s konkretne AO-s i AI-s. Chocia w konfliktach o redniej i duej intensywnoci AO-s dla COIN planowane s przez kolejny wyszy sztab, to stanowi one obszary w ktrych dany dowdca posiada wadz oraz odpowiedzialno w zakresie prowadzenia dziaa. AI-s okrelane s przez danego dowdc w rezultacie rekomendacji G2 lub S2. Obydwa te obszary analizowane s zgodnie z METT-T. W dziaaniach COIN bardzo wana jest rwnie ocena obydwu tych obszarw w zakresie rozszerzajcej si aktywnoci cywilnej i wojskowej HN. IPB powinno pomc analitykowi odpowiedzie na dwa podstawowe pytania: gdzie moemy oczekiwa napotkania przeciwnika?; gdzie nie moemy oczekiwa jego znalezienia?. Dane te musz zosta opracowane z wykorzystaniem rnych zmiennych - w zalenoci od intensywnoci dziaa powstaczych. Typy oleat oraz kategorie podrzdnych planw /wykresw/ bd rniy si - w zalenoci od rzeczywistych wymaga zadania. Pierwszorzdne i jasne opracowanie oleat pozwoli bardziej odzwierciedli ana-

258

liz danych w wykorzystywanym systemie graficznego klucza oraz kolorowych schematw na mapach o duej skali. ANALIZA TERENU Poniewa siy powstacze s generalnie mniejsze liczebnie ni siy COIN oraz bd odczuway brak odpowiedniego wsparcia logistycznego, to bd one zwykle unikay walki pozycyjnej. Bd one zwykle unikay uchwycenia, kontroli czy te obrony kluczowego - w konwencjonalnym rozumieniu - rejonu. Tak wic szybki ruch /manewr/ pieszo poprzez trudny teren - jest jednym z najlepszych sposobw dziaania powstacw. Pomimo tego, tradycyjne oleaty poczonych przeszkd bd miay ograniczony zwizek z analiz zagraajcego ruchu /manewru/. Najwaniejszymi aspektami terenu dla powstacw bd te, ktre daj im wsparcie logistyczne oraz zapewniaj bezpieczestwo. Wypracowanie wnioskw z analizy terenu wymaga bdzie szczegowej analizy historycznego i aktualnego wyobraenia o problemie - w parze z meldunkami z rozpoznania. Teren kluczowy Chocia definicja terenu kluczowego /obszar czy te rejon, ktrego opanowanie lub kontrola pozwala na uzyskanie wyranej przewagi w stosunku do si przeciwnika/ pozostaje taka sama w dziaaniach przeciwpowstaczych, jak i w innych dziaaniach zbrojnych, to jednak wystpuj znaczne rnice w rozwaaniach wicych si z wyborem terenu kluczowego dla dziaa przeciwpowstaczych. W dziaaniach konwencjonalnych inne aspekty, takie jak np. charakterystyka lokalnej ludnoci oraz rde zaopatrzenia logistycznego w danym obszarze maj niewielkie, bd te nie maj adnego znaczenia w okreleniu terenu kluczowego na tym szczeblu - w rzeczywistoci, tego typu aspekty zwykle rozwaane s przez G2 lub S2 po wyborze /okreleniu/ terenu kluczowego. Z kolei w dziaaniach przeciwpartyzanckich na okrelenie - w obrbie caego obszaru dziaa - terenu, ktry jest kluczowy, bd w duym stopniu wpyway te inne aspekty oraz pena wiedza S1 na temat tych aspektw i ich wpywu na wykorzystanie AO zarwno przez siy zaprzyjanionych, jak i przeciwnika - co jest podstaw do wyboru /okrelenia/ terenu kluczowego. Na przykad:

259

wie lub miasteczko, ktre nie ma adnego znaczenia taktycznego, ale posiada znaczenie polityczne i psychologiczne - jako siedziba rzdu prowincji lub okrgu; pola ryowe lub kawowe - szczeglnie w porze niw - mog mie bardzo mae znaczenie taktyczne, ale s one wane dla egzystencji ludnoci cywilnej; rda zaopatrzenia w ywno - jeli wiadomo jest, e siy partyzanckie maj bardzo powane braki w zaopatrzeniu w ywno, a w obrbie danego AO jest rozmieszczone jakie rdo ywnoci /takie jak np. sklep, skad ryu itd./, to ze wzgldu na przewag w stosunku do partyzantw jakiej dostarcza nam jego posiadanie, moe ono sta si terenem kluczowym; LOC - w takich obszarach jak dungla czy niezwyke obszary grskie, czsto terenem kluczowym staj si szlaki lub drogi; rda zaopatrzenia medycznego - czsto partyzantom szczeglnie potrzebne s elementy zabezpieczenia medycznego; dlatego te, obszar lub miejsca rozmieszczenia tych elementw moe - ze wzgldu na korzyci jakie daje ich opanowanie lub kontrola nad nimi, przewag w stosunku do si partyzanckich i zaspokajanie potrzeb wojsk zaprzyjanionych /po wyparciu z nich przeciwnika/ - sta si terenem kluczowym. Sytuacja ludnoci Ludno jest kluczowym czynnikiem podczas prowadzenia dziaa COIN. Ludno moe dostarcza partyzantom zarwno wsparcia jak i schronienia oraz stanowi jedyn cech danego obszaru, ktra musi zosta zawadnita, kontrolowana i broniona. Przy odpowiednim wysiku rozpoznania danych podstawowych i zbierania danych, G2 lub S2 moe rozpocz klasyfikacj ludnoci w obszarze pola walki i podzia na logicznie uoone grupy /plemienne, etniczne, polityczne itd./. Z wykorzystaniem oleat sytuacji /stanu/ ludnoci ocenione, uaktualnione i graficznie odzwierciedlone zostan zachodzce pomidzy nimi powinowactwa oraz ich wyznania /wierno/. Przy uzyskiwaniu tego typu informacji G2 lub S2 bdzie zwykle polega na wyszych sztabach oraz cywilnych agencjach HN lub USA. Schemat E-1 to przykad oleaty sytuacji /stanu/ ludnoci.

260

SCHEMAT E-1: PRZYKAD OLEATY SYTUACJI /STANU/ LUDNOCI.

Maskowanie /ukrycie/ i osona.

261

Przygotowywana oleata maskowania i osony identyfikuje te obszary, ktre mog zosta wykorzystane do tych celw przez powstacw. Obszary takie mog pokrywa si z nierwnociami terenu oraz gst rolinnoci. Podobnie jak w wypadku konwencjonalnego IPB, oleata przykrycia przez baldachim rolinnoci wskazuje te obszary, ktre stwarzaj dogodne warunki do maskowania przed obserwacj z powietrza lub z wysokich punktw terenowych. Skuteczno przykrycia przez rolinno moe by bardzo rna, w zalenoci od pory roku - czy jest to zima, czy te lato; czy jest to pora deszczowa, czy sucha. Schemat E-2 jest przykadem oleaty maskowania i osony. SCHEMAT E-2: PRZYKAD OLEATY MASKOWANIA I OSONY.

Zdolno przetrwania powstania pod wzgldem logistycznym

262

Przygotowywana jest oleata wskazujca te obszary, ktre zabezpieczaj partyzantw w ywno i wod oraz te tereny, ktre ze wzgldu na ich lokalizacj zapewniaj atwy dostp do tych zasobw. Kombinacja /czenie/ oleat sytuacji ludnoci, maskowania i oson mogcych by wykorzystanym przez powstacw oraz oleaty okrelajcej zdolno przetrwania od wzgldem logistycznym - mog suy okreleniu obszarw z ktrych prawdopodobnie bd dziaa powstacy. Obszary, ktre zapewniaj maskowanie i oson, s zamieszkane przez sprzyjajc bd te neutraln ludno oraz te, ktre zapewniaj bezporedni dostp do zasobw - mog by z duym prawdopodobiestwem traktowane jako pomagajce powstacom. Obszary te mog sta si NAI-s dla dalszego zbierania danych - w celu potwierdzenia lub wykluczenia obecnoci partyzantw w danym terenie, a wraz z innymi wskazwkami mog by pomocne w okreleniu zamiarw powstacw. Tam, gdzie obszary potencjalnego wsparcia ze strony ludnoci oraz wsparcia logistycznego s wyranie oddzielone od obszarw stwarzajcych dogodne warunki do maskowania i osony - powstacy zmuszeni s do przemieszczania si midzy nimi. Dwie inne oleaty, jakie przygotowywane s podczas analiz terenu, to: oleata drg i szlakw /oleata zdolnoci przetrwania pod wzgldem logistycznym/ oraz oleata przygotowania zasadzek. Schematy E-3 i E-4 s przykadami tych oleat. Oleata przygotowania zasadzek okrela cele, ktre mog sta si atrakcyjnym celem sabotau lub ataku. Moe to obejmowa: mosty, elektrownie i linie transmisyjne, miejsca dogodne do organizacji zasadzek, czy nawet dogodne cele kidnapingu /porwa/. Obszary takie zaznaczone s na mapie ze szczeglnym skierowaniem uwagi na moliwe drogi podejcia i ucieczki powstacw. Oleata LOC uwydatnia drogi i szlaki w obszarze operacyjnym. Specjalna uwaga powinna by zwrcona na te LOC, ktre mieszcz si w potencjalnych obszarach dziaa powstacw i zapewniaj wsparcie istniejcym, bd te tworz nowe, obszary powstania. Niejednokrotnie lotnicze zdjcia s w stanie wskaza nowe szlaki - poprzez wykrycie zniszczonej rolinnoci lub poprzez porwnanie aktualnych zdj z wykonanymi wczeniej. Podczas przygotowywania oleaty LOC, oprcz drg i szlakw, musz rwnie zosta rozpatrzone trasy /szlaki/ wodne - mogce zapewni powstaniu transport. Schemat E-5 jest przykadem oleaty LOC.

263

SCHEMAT E-3: PRZYKAD OLEATY ZDOLNOCI PRZETRWANIA POD WZGLDEM LOGISTYCZNYM.

264

SCHEMAT E-4: PRZYKAD OLEATY ZASADZEK.

265

SCHEMAT E-5: PRZYKAD OLEATY LOC.

266

Drogi przenikania lub powrotu /w drug stron/ rozpoznawane s i okrelane w rezultacie przemylenia innych wojskowych aspektw terenu. Podczas, gdy w dziaaniach konwencjonalnych S2 brygady zwykle rozpatruje drogi dajce ilo przestrzeni wystarczajc przynajmniej dla batalionu, za S2 batalionu rozpatruje drogi wystarczajce przynajmniej na rozwinicie kompanii, to szczeglne warunki prowadzenia dziaa partyzanckich i przeciwpartyzanckich wymagaj odejcia od tych norm. Poniewa z natury wikszo dziaa wasnych bdzie dziaaniami maych jednostek, a akcje partyzanckie powodujce uycie si kompanii i wikszych bd raczej wyjtkiem ni regu, wobec tego zmianie ulegnie kryterium okrelania drg podejcia zapewniajcych odpowiedni przestrze na manewr. Zarwno S2 brygady, jak i batalionu musz zidentyfikowa oraz podda analizie drogi podejcia plutonu, sekcji, czy te si wielkoci druyny w gb obszaru i urzdze /zabudowa/ bronionych przez ich jednostki oraz drogi podejcia do tereniu bdcego celem ich dziaania. Powinno to obejmowa analiz obszarw granicznych wykorzystywanych do przerzutu ludzi i sprztu do lub poza dany HN. W efekcie s one dokadnie rozwaane wraz z drogami przenikania i powrotu /odzyskania, pozyskania/. Poniewa brygada i batalion czsto mog przeprowadza czciowo niezalene lub poczone dziaania, to S2 musz okreli, przeprowadzi selekcj oraz rekomendowa nie tylko naziemne, ale te powietrzne i wodne drogi podejcia. W kadym przypadku maj zastosowanie zasady analizy terenu, uwypuklajc specyficzne, szczeglne cechy terenu wymagane dla prowadzenia dziaa przez mae jednostki. adna droga podejcia nie moe by w zwyczajny sposb pominita - poprzez stwierdzenie, e teren wydaje si nie do przejcia. W rzeczywistoci, drogi podejcia przez trudny i wydajcy si nie do przejcia teren stwarzaj zwykle moliwoci uzyskania przez siy partyzanckie jak najwikszego zaskoczenia. Oglne drogi podejcia mog czasem zosta ustalone w wyniku studiowania oleaty sytuacji ludnociowej. Prawdopodobne jest, e w wielu wypadkach ruch ludzi oraz dostawy zaopatrzenia mog odbywa si poprzez obszary zamieszkae przez ludno sympatyzujc z powstacami. S2 powinien pamita, e podobnie jak w dziaaniach konwencjonalnych, mapa analizy - wykorzystywana do okrelenia drg podejcia - musi by uzupeniona aktualnymi wiadomociami z rozpoznania naziemnego i biec analiz mylow z wykorzystaniem wyobrani. Schemat E-6 jest przykadem oleaty drg przenikania i odzyskania /pozyskania/.

267

SCHEMAT E-6: PRZYKAD OLEATY DRG PRZENIKANIA I ODZYSKANIA /POZYSKANIA/ - DRG PODEJCIA.

268

ANALIZA POGODY Dla konfliktw o maej, redniej i duej intensywnoci bd oglnie miay zastosowanie te same rozwaania oraz oleaty dotyczce pogody. Na przykad wci bdzie miao zastosowanie okrelenie wpywu pogody na: obserwacj i pole ostrzau, kamufla, LZ-s dla migowcw oraz na osie optyczne dla sprztu radiowego i radarowego. Wnikliwa wiedza na temat warunkw klimatycznych, podobnie jak zwyka ocena krtkoterminowych prognoz pogody, ma zasadnicze znaczenie dla odpowiedniego okrelenia przez S2 wpywu warunkw pogodowych na zadanie jednostki. W obszarach o duych sezonowych zmianach klimatycznych, rozpoznanie pogody przeprowadzone podczas jednego sezonu moe okaza si praktycznie bezuyteczne w innych okresach. Jednake analiza warunkw meteorologicznych oparta na obserwowanej i przewidywanej pogodzie oraz rozpoznaniu warunkw atmosferycznych - musi by prowadzona w sposb cigy, podobnie jak prognozy, aby zapewni ich biec przydatno. Istota taktyki partyzanckiej i przeciwpartyzanckiej zawiera si w prowadzeniu akcji bojowych o niezmiernie maym zasigu. Jednak wiedza o wpywie pogody oraz owietlenia na warunki widocznoci, jest szczeglnie wana dla planowania i prowadzenia tych dziaa. G2 lub S2 prbuje dokadnie okreli warunki widocznoci w konkretnych porach dnia i w konkretnym rodzaju terenu. Aby potwierdzi ocen wpywu pogody na warunki widocznoci, G2 lub S2 przeprowadzaj rozpoznanie reprezentatywnych obszarw terenu w rnych warunkach meteorologicznych - szczeglnie podczas okresw zmierzchu w obszarach nadmorskich. Mobilno /manewrowo/ ma podstawowe znaczenie podczas prowadzenia dziaa ofensywnych - zarwno dla si partyzanckich, jak i przeciwpartyzanckich. Wiedza na temat wpywu pogody na moliwoci poruszania si ./manewru/ wpywa na charakter dziaa i czas ich prowadzenia. Partyzanci opieraj si zazwyczaj gwnie na ruchu pieszo, na maych statkach, czy te na transporcie zwierzcym. Wobec tego, wpyw pogody na poruszanie si pojazdw koowych i gsienicowych oraz na ruch powietrzny i ldowo-wodny ma zwykle duo wiksze znaczenie dla si przeciwpowstaczych. Chocia negatywne warunki pogodowe czsto bardziej powstrzymuj siy przeciwpartyzanckie ni partyzantk przeciwnika /np. wylewanie rzek i strumieni/, to tworzenie si, czy te zwikszanie obszarw bagien i mokrade - powanie ogranicza zdol-

269

noci manewrowe /ruchu/ partyzantw. Inne czynniki pogodowe, jakie powinien rozpatrze G2 lub S2 obejmuj - co nastpuje: Partyzanci zwykle wykorzystuj z pogod i ciemnoci dla tworzenia swojej taktycznej przewagi. Warunki te ograniczaj skuteczno prowadzenia przez siy rzdowe: obserwacji, ognia bezporedniego, wsparcia lotniczego oraz artylerii - wszystkich czynnikw, ktre dziaaj na korzy si COIN. Pogoda moe wpywa na dostp do rde zaopatrzenia w ywno, takich jak zbiory, czy zwierzta domowe. Wykorzystywanie przez powstacw schowkw na zaopatrzenie w czsto zalewanych obszarach napotyka na powane utrudnienia. Aby zapewni maksymalne oprnienie terenu z powstacw, koncentracje /wysiki/ majce wprowadzi przeciwnika w bd planowane s w przewidywanych okresach dobrej pogody. Przez z pogod mog zosta ograniczone plany dziaa cywilnych czy PSYOP. Za pogoda bdzie degradowa sabe sieci drg - powszechne w wikszoci obszarw dziaa /aktywnoci/ powstacw. OCENA ZAGROENIA W celu stworzenia dokadnego modelu zagroenia ocena zagroenia w dziaaniach COIN musi rozpocz si wczenie i obj szeroki zakres czynnikw. Czynniki te obejmuj wszystkie aspekty przywdztwa, celw dziaa, organizacji, taktyki, zaopatrzenia zewntrznego, warunkw czasowych oraz rodowiska - w stosunku do dziaa powstaczych. Oglnie - niewykonalne - w stosunku do dziaa COIN s opracowywane zwykle podczas realizacji funkcji oceny zagroenia - warianty doktrynalne. Nie mona przez to rozumie, e siy powstacze nie maj adnych taktycznych zasad dziaania /doktryn/. Oznacza to tylko, e ich taktyka nie nadaje si do tworzenia wariantw doktrynalnych. Pomimo braku regulaminu prowadzenia dziaa powstaczych /doktryny powstaczej/ jestemy w stanie te dziaania wariantowa. Powinny zosta podjte wszystkie moliwe wysiki podczas procesu oceny zagroenia, aby zidentyfikowa jakie wzorce taktyki dziaa powstacw oraz aby okreli konkretne cele, kt-

270

re mog by w dalszym toku rozwaa analizowane i wykorzystywane w procesie integracji zagroenia. Przeciwnik Po rozpatrzeniu aspektw terenu i pogody, S2 musi rozway trzeci skadnik rozpoznania bojowego - przeciwnika. Taktyka partyzancka charakteryzuje si zazwyczaj prowadzeniem dziaa przez mae jednostki na duych obszarach, stosowaniem technik ofensywnych typu uderz i uciekaj oraz stosowaniem wycofania i rozproszenia zamiast prowadzenia obrony terenu. Chocia partyzanci, jak kady inny przeciwnik, oglnie - posiadaj moliwoci atakowania, prowadzenia obrony, wycofania i wzmocnienia, to jednak moliwoci te mog zosta wprowadzone w ycie sposobami i rodkami pozostajcymi w znacznej niezgodzie /sprzecznoci/ z tymi ktre znajduj zastosowanie w wojnie konwencjonalnej. Podstawowe dane na temat zagroenia. G2 lub S2 musz traktowa przeprowadzenie szczegowego studium oglnego organizacji i taktyki si partyzanckich oraz przeprowadzenie tego studium w stosunku do konkretnych si partyzanckich przeciwnika, przeciwko ktremu dana jednostka walczy czy te przewiduje, e bdzie zaangaowana - jako pierwszy krok przygotowania procesu rozpoznania przeciwnika jakim s siy partyzanckie. Podobnie jak w wojnie konwencjonalnej: skuteczno planowania i ukierunkowanie wysiku zbierania danych przez G2 lub S2, proces przetwarzania danych o przeciwniku oraz wykorzystanie wypadkowych danych w ocenie caoci - zaley od stopnia znajomoci przez G2 lub S2 taktyki oraz technik dziaania przeciwnika. Przed podjciem dziaa w okrelonym AO - G2 lub S2 musi przestudiowa podrczniki polowe /FM/ i inne teksty dotyczce oglnej problematyki prowadzenia dziaa partyzanckich oraz zapozna si ze specjalnymi studiami problemu i materiaami dotyczcymi konkretnych si partyzanckich bdcych przedmiotem analiz. Rozpoczcie prowadzenia dziaa partyzanckich zmusza G2 lub S2 - w wyniku poczynionych wasnych obserwacji i dowiadcze - do cigej korekty poczynionych studiw nad przeciwnikiem. Wiedza na temat przeciwnika uzyskana w wyniku osobistych obserwa-

271

cji ma bardzo due moliwoci wykorzystania i posiada du wag - tylko wtedy - jeli oparta jest na solidnych podstawach zrozumienia podstawowych koncepcji i zasad prowadzenia wojny partyzanckiej. Potencja /sia/ Wikszo si partyzanckich nie daje si dopasowa do ujtych w dokumentach wzorcw, ktre przywyklimy uznawa w stosunku do zorganizowanych jednostek wojskowych o konkretnej sile. Zamiast tego, w siach partyzanckich istnieje tendencja dopasowywania ich komrek organizacyjnych do sprostania wymaganiom konkretnej operacji /przynajmniej do ostatniej fazy powstania, kiedy to siy partyzanckie oraz ich komrki organizacyjne zostan ujte w oglnie przyjty wzr/. Siy partyzanckie mog odpowiada kategoriom zorganizowanych jednostek wojskowych /na przykad: druynom, sekcjom, plutonom itd./ - jeli ich struktura jest nam znana lub jeli takie ich rozliczanie dostarczy znaczcych informacji pomocniczych dla dowdcy lub innych czonkw danego sztabu. W innym wypadku, siy partyzanckie mog by rozliczane w kategorii oglnej - ich liczby lub liczby jednostek o konkretnej sile. Wszystkie rodzaje broni zespoowej o ktrych wiemy, e mog znajdowa si na wyposaeniu si partyzanckich naley traktowa jako rodki indywidualne. Ocena moliwoci zagroenia Po zebraniu wszystkich dostpnych informacji na temat partyzantw, G2 lub S2 ocenia - co przeciwnik jest w stanie wykona. Niektrymi z moliwoci przeciwnika - o duym znaczeniu - ktre G2 lub S2 musi rozpatrze pod wzgldem prawdopodobiestwa ich zaistnienia, s moliwoci powstacw w zakresie: prowadzenia sabotau, a jeli moe on by prowadzony - to na jak skal; ataku na bronione pozycje; uycia rodkw poredniego wsparcia ogniowego; bezporedniego zwizania walk si rzdowych; zbierania informacji; wykorzystania min oraz puapek minowych przeciw sile ywej.

272

Podczas tej fazy IPB G2 lub S2 przygotowuje SITMAP powstania, ktra jest jedn z dwch map lub oleat, ktre mog zosta wykorzystane - t drug jest mapa wydarze. Mapa wydarze obejmuje wszystkie relatywnie wane, a zarazem dostpne informacje o powstaniu - takie jak informacje o rozmieszczeniu obozw powstaczych, obszarze lub granicach dziaania jednostek powstaczych oraz o wykorzystywanych szlakach. Mapa wydarze podlega modyfikacjom, gdy nastpi zmiany pooenia /ruchy/ si powstaczych lub gdy zmianie ulegn ich moliwoci. Wikszo informacji wykorzystywanych do przygotowywania lub uaktualniania SITMAP powstania /patrz FM 34-3/ bdzie opiera si na mapie wydarze. Zalenie od poziomu aktywnoci w danym obszarze, aby dokona bezporedniego porwnania - dobrym rozwizaniem moe by pooenie mapy wydarze /oleaty/ na danej SITMAP. W tym czasie G2 lub S2 ponownie poddaje analizie lokaln ludno cywiln. Chocia nie stanowi ona konkretnie sprecyzowanego zagroenia, to jasne zrozumienie aspektw tej ludnoci - ponad to, co uwzgldnione jest na oleacie sytuacji ludnoci jest bardzo potrzebne. G-2 lub S2 wyciga wnioski z dostpnych danych o lokalnej kulturze, obyczajach, ekonomice czy te rnych innych czynnikach typowych dla ludnoci cywilnej, a ktre potrzebne s do dostarczenia ocen - jak w najlepszy sposb wygra /przecign na swoj stron/ ludno lub aby oceni wpyw okrelonych dziaa na dany obszar. INTEGRACJA ZAGROE Wszystko, co obecnie wiemy na temat zagroenia jest teraz integrowane z wynikami analizy terenu, pogody oraz ludnoci. Integracja zagroe wie doktryn przeciwnika z terenem, pogod i ludnoci - aby okreli gdzie i kiedy powstacy mog wykaza konkretn aktywno w celu wsparcia wykonania ich zadania /osignicia celu dziaania/. Wanie podczas integracji zagroenia opracowywane s dwa elementy suce wspomaganiu procesu podejmowania decyzji - wariant sytuacji i NAI-s. Oglne informacje potrzebne do opracowania wariantu sytuacji rozpatrywane s po przybyciu na miejsce prowadzenia dziaa. W tym wanie wariant sytuacji rni si od tego wariantu, ale przygotowywanego w procesie IPB dla dziaa konwencjonalnych. Od tego czasu, podczas dziaa COIN, nie opracowywuje si ju adnych wariantw doktrynalnych - wariant sytuacji nie bdzie opiera si na ugrupowaniu si lub na ich sposobach

273

manewrowania, lecz na formach aktywnoci tych si: gdzie i kiedy okrelona forma aktywnoci ma miejsce oraz gdzie bd musiay znajdowa si siy partyzanckie, aby uzyska moliwo prowadzenia dziaa wedug okrelonego sposobu. Informacje te bd opieray si na wiedzy o moliwociach lokalnej grupy partyzanckiej oraz na zaobserwowanych w okrelonym czasie tendencjach dziaa, ktre wskazuj gdzie i kiedy bdzie ta grupa dziaa. Pierwszym krokiem jest rozpoznanie znaczcej akcji lub serii dziaa /zdarze/, jakie ci powstacy mog chcie przeprowadzi. Na przykad, czy powstacy: przeprowadz bezporedni atak przeciwko staemu obiektowi?; bd prbowali izolowa miasto lub region?; bd prbowali sparaliowa region pod wzgldem ekonomicznym?; uyj sabotau do osignicia celi powstania?. Kade z tych zdarze wymaga rnego typu broni, wyszkolenia i taktyki. Kady powany, dugoterminowy wysiek zmierzajcy do zaamania ekonomii obszaru przy uyciu sabotau, wymagaby dodatkowego szkolenia powstacw oraz materiaw wybuchowych, a od analityka wymagaby rozwaenia prawdopodobnych celw atakw powstacw. Kada prba bezporedniego ataku, a nie tylko nkania, jakiego bronionego miasteczka wymagaaby: bardziej konwencjonalnej organizacji wojskowej, lepszej cznoci, zaawansowanych sposobw ukrywania zaopatrzenia oraz - prawdopodobnie rodkw do prowadzenia ognia poredniego. Rozpatrujc moliwoci przeprowadzenia takich dziaa powstacy potrzebowaliby obszernych wiadomoci z rozpoznania. Wariant sytuacji sucy analizie moliwych powanych atakw powstacw na okrelony, broniony obszar - wymagaby wyznaczenia przynajmniej nastpujcych punktw: dogodne miejsca na organizowanie zasadzek - na wasnych drogach podejcia do danego obszaru; moliwe pozycje uderzeniowe /do rozpoczcia ataku/; moliwe rozmieszczenie modzierzy, w obrbie ich zasigu - obejmujcego cel; drogi powstacw do pozycji uderzeniowych lub w okolice celw; drogi ucieczki po wykonaniu ataku. Aktywno przed atakiem moe obejmowa /objawia si poprzez/: zwikszony wgld w obszar przez powstacw;

274

wzmoone ruchy si powstaczych; zintensyfikowanie gromadzenia zapasw; ponowne zajcie lub ponowne sprawdzanie obozw zaoonych w obrbie jednego do dwch dni marszu do celu. Jedn z rzeczy o ktrych naley pamita w czasie przygotowywania wariantu /wzorca/ sytuacji jest to, e niejednokrotnie powstacy bd prowadzili kilka typw dziaa w obrbie danego obszaru - i tylko poprzez analiz wzorca G2 lub S2 bdzie w stanie zidentyfikowa, gdzie powstacy skupili gwny wysiek swoich dziaa. Wariantowanie sytuacji identyfikuje i analizuje znaczce wydarzenia na polu walki oraz przejawy aktywnoci przeciwnika, ktre stanowi wskazwki co do prawdopodobnego przebiegu jego dalszych dziaa. W wyniku analiz terenu oraz wariantowania sytuacji ustalane s NAI-s. Na podstawie mapy zasadzek - NAI-s s potencjalnymi miejscami ich /zasadzek/ organizacji przez powstacw. Kombinacja oleaty maskowania i ukry, wsparcia logistycznego oraz sytuacji ludnoci - wskazuje na potencjalne obszary rozmieszczenia obozw powstacw, ktre rwnie stanowi NAI-s. Drogi, charakterystyczne cechy terenowe czy obozy powstacze w danym obszarze staj si NAI-s na podstawie wariantu sytuacji. Podobnie jak w wypadku wariantu /wzorca/ doktrynalnego - DST oglnie nie bdzie wykorzystywane. Jednake wane bd TAI-s oparte na NAI-s. Na przykad: G2 lub S2, ktrego jednostka przemieszcza si wzdu jakiej drogi, bdzie mia wczeniej rozpoznane i okrelone jako NAI-s potencjalne miejsca zasadzek na tej drodze. Miejsca te bd obszarem zainteresowania rodkw rozpoznawczych zarwno przed jak i w czasie wykonywania marszu. Bd one rwnie uzgodnione jako TAI-s z FSO /oficer wsparcia ogniowego/ oraz z G3 lub S3. Jeli w obrbie danego TAI zostaa stwierdzona aktywno powstacw, wwczas dowdca ma moliwo podjcia decyzji co do dalszego w zwizku z tym postpowania. Naley zachowa szczegln ostrono i upewni si, e okrelona dziaalno jest zwizana z powstaniem, a nie z cywilami. Podczas tej fazy ustalane s rwnie TVA-s. Rozpoznawane s HVT-s i mog one obejmowa CP-s oraz elementy logistyczne. Ocena specyficznych moliwoci powstania jest bezporednio ukierunkowana na rozpoznanie konkretnych HVT-s. Na przykad: jeli istnieje due zagroenie sabotaem, HVT-s mog sta si miejsca rozmieszczenia materiaw wybuchowych lub obszary, w ktrych mgby by prowadzony trening pod wzgldem przygotowania do sabotau. HVT-s mog sta si rwnie poje-

275

dyncze osoby. Obejmowa to moe osoby, ktrych porwanie lub mier w znaczcy sposb obniyoby przywdztwo danych grup powstaczych oraz ich moliwoci w zakresie szpiegostwa, kontroli ludnoci, czy te prowadzenia dziaa. PODSUMOWANIE IPB jest bardzo wanym czynnikiem pozwalajcym na przygotowanie rozpoznania w taki sposb, aby odpowiadao ono celom dowdcy. Gdy rozpoznanie stanie w obliczu duych AO, ograniczonej liczby manewrujcych jednostek i ograniczonych rodkw zbierania danych, wwczas dowdca musi polega na IPB - aby otrzyma w peni ostry obraz pola walki. W celu zapewnienia dowdcy duej elastycznoci i podjcia bezzwocznych dziaa przeciwko przeciwnikowi - G2 lub S2 musz okreli, tak dokadnie, jak tylko jest to moliwe, lokalizacj elementw powstaczych. Podobnie, jak w wypadku konfliktw o redniej i duej intensywnoci, IPB musi by uaktualniane w sposb cigy - aby pozwoli dowdcy dziaa bez zbdnej zwoki.

Zacznik F:

ELEKTRONICZNE PRZYGOTOWANIE POLA WALKI - /EPB/

EPB oraz wariantowanie elektroniczne s integralnymi skadnikami wysiku IPB. Informacje EW i SIGINT integrowane s z wariantami sytuacji, zdarze, ustaleniami regulaminowymi oraz z potrzebami wsparcia decyzji, ktre opracowane s w procesie IPB. Wariantowania IPB i EPB wykonywane s aby odzwierciedli graficznie stan si przeciwnika oraz ich moliwoci, sabe punkty przeciwnika, a take aby opisa moliwoci uycia systemw elektronicznych w caym obszarze dziaania dla: elektronicznych przedsiwzi zabezpieczajcych przed dziaaniem przeciwnika; C2 /command, control/; nadzoru /inwigilacji/; wykrywania celi; manewru; zarzdzania bliskim wsparciem lotniczym i przestrzeni powietrzn.

276

SIGINT, EW oraz informacje elektronooptyczne s poczone w cao z DST-s aby wspomaga dowdcw oraz ich sztaby w procesie podejmowania decyzji przez wskazywanie i opisywanie szczeglnie wanych /krytycznych/ punktw na polu walki oraz identyfikowanie opacalnych celi - ktre to informacje, jeli zostana wykorzystane, spowoduj, e wasne siy uzyskaj jak przewag. Na szczeblu korpusu i poniej EPB jest poczonym wysikiem sekcji zbierania danych ze wszystkich rde /ASAS/, sekcji walki radioelektronicznej /EWS/ w dywizyjnym centrum dziaa taktycznych /DTOC/ oraz elementu technicznej kontroli i analizy /TCAE/. EPB wykonywane jest jako cz pocztkowego wysiku IPB pod nadzorem G2 lub S2. ZASADY POSTPOWANIA ORAZ ODPOWIEDZIALNO Pocztkowe wysiki IPB obejmujce opracowanie wariantw sytuacji, doktryny /zasad dziaania przeciwnika/ oraz przewidywanego ukadu zdarze, a take rozpoznawcza cz DST-s - uzupeniane s przez ASPS. Sekcja WRE z elementu wspierajcego DTOC integruje z tymi wariantami dane z SIGINT i EW - w takim stopniu szczegowoci aby zaspokoi potrzeby priorytetw w okrelaniu celi oraz wskaza punkty systemw EW przeciwnika decydujce o moliwoci ich dziaania / miertelne/. DST jest nastpnie przesyane wraz ze zmodyfikowan oleat / overlay/ poczonych przeszkd /MCOO/ do podlegych elementw, w tym do batalionu rozpoznania wojskowego /MI/, gdzie s one znw filtrowane - tak aby odpowiaday /wychodziy naprzeciw/ funkcjonalnym wymaganiom zadania. Jeli wysiek zwizany ze zbieraniem danych wymaga znormalizowanego kompletu NAI-s dla wszystkich zbierajcych informacje, do batalionu MI moe zosta przekazane ET. Chocia podstawowe dane SIGINT i EW w TCAE s o wiele obszerniejsze ni podstawowe dane ASPS i EWS-s, to TCAE bdzie zwykle dokonywa przegldu wariantw otrzymanych z ASPS. Podczas tego przegldu TCAE bdzie dokonywa filtracji tych wariantw /dostosowania do wasnych potrzeb/ poprzez dodanie dodatkowych, podstawowych informacji z SIGINT i EW. Tak zanalizowane i posegregowane warianty bd pniej pomocne TCAE w okrelaniu celi EW oraz w dziaaniach prowadzonych przez SIGINT i EW. Chocia dane SIGINT i EW otrzymywane w ramach ASPS i EWS s zwykle wystarczajce dla moliwego do podjcia pocztkowego procesu wariantowania IPB -

277

to jednak w konkretnych sytuacjach EWS moe wymaga dodatkowych informacji z TCAE aby zapocztkowa /przygotowa/ proces IPB. OCENA OBSZARU POLA WALKI Proces IPB rozpoczyna si od oceny obszaru pola walki /BAE/. W czasie tej fazy okrelane s dla jednostki: obszar dziaania i obszar zainteresowania. Obszar dziaania wyznaczany jest przez wysze dowdztwa i jest on taki sam zarwno dla manewru, jak i dziaa EW. Obszar zainteresowania okrela dowdca po przedstawieniu propozycji przez G2 lub S2. Aby okreli fizyczne ograniczenia, bd te granice tego obszaru G2 lub S2 rozwaa wszystkie wymiary pola walki - wczajc wymiar elektroniczny. ANALIZA TERENU Drugim krokiem w procesie IPB jest pocigajca za sob specjalne rozwaania dotyczce dziaa SIGINT i EW - analiza terenu. Dodatkowo, oprcz rozwaania moliwoci prowadzenia obserwacji wzrokowej i pola raenia rodkw do prowadzenia ognia bezporedniego, analityk musi rozway elektroniczn o optyczn /LOS/ charakterystyczn dla danego obszaru. Przez wczenie analizy elektronicznej LOS do opracowania MCOO, G2 lub S2 jest w stanie okreli prawdopodobny plan manewru oraz rozmieszczenie elementw wsparcia ogniowego przeciwnika, a take rozmieszczenie rodkw emitujcych energi /rodkw cznoci i innych/ wsppracujcych z elementami C3 reprezentujcymi: stanowiska dowodzenia, stacje radiolokacyjne / radary/ kierowania ogniem, wzy cznoci itp. Analiza LOS bdzie rwnie pomaga G2 lub S2 w okrelaniu najbardziej prawdopodobnej lokalizacji systemw elektronicznej inwigilacji przeciwnika i jego elektronicznych przedsiwzi zabezpieczajcych przed dziaaniem strony przeciwnej. Wykorzystujc te elementy do analizy sytuacji, zdarze, decyzji - analityk jest w stanie wskaza te punkty naziemne, ktre przeciwnik prawdopodobnie wykorzysta dla potrzeb cznoci, lub potrzeb innych /nie zwizanych z cznoci/ emitorw, takich jak stacje radiolokacyjne / radary/ wykrywania celi i kierowania ogniem oraz dla systemw: elektronicznej inwigilacji pola walki /rozpoznanie cznociowe- COMINT i rozpoznanie elektroniczne - ELINT/ i systemw elektro-

278

nicznych do zakcania /blokowania/ pracy rodkw strony przeciwnej. Podobnie, wykorzystanie tych elementw analizy elektronicznej LOS do wariantowania sytuacji, wydarze i DST - pomoe dowdcy, G2 lub S2, oficerowi wsparcia ogniowego /FSO/ lub elementowi wsparcia ogniowego /FSE/ oraz innym oficerom sztabu i elementom funkcjonalnym jednostki w: zaopatrzeniu si w rodki anty-SIGINT i anty-MASINT, w okreleniu gdzie rozmieci wasne rodki cznoci /emitujce energi elektromagnetyczn/ aby maksymalizowa ich moliwoci dziaania, a jednoczenie wykluczy bezporedni LOS z systemami zakcania ECM oraz rodkami wsparcia walki radioelektronicznej /ESM/ przeciwnika, a take pomoe w maksymalizowaniu skutecznoci oddziaywania wasnych systemw wykrywania celi i kierowania ogniem / kontroli ognia/ oraz w maksymalnym podniesieniu efektywnoci wasnych rodkw i dziaa ECM i ESM. ANALIZA POGODY Trzeci krok procesu IPB - analiza pogody - jest zwykle prowadzona rwnoczenie z analiz terenu. Dowdca musi rozway wpyw pogody na rozmieszczenie oraz wykorzystanie systemw cznoci i innych /nie zwizanych z cznoci/ jednostek ESM i ECM - zaprzyjanionych i przeciwnika. Musi rwnie zosta rozwaony potencjalny wpyw pogody na widmo elektromagnetyczne. Podobnie jak w czasie rozpatrywania manewru, pogoda bdzie wpywaa na moliwo poruszania si na przeaj oraz na rozmieszczenie elementw cznoci i innych /wykorzystujcych energi elektromagnetyczn/ urzdze. Ekstremalnie gorce i zimne temperatury - wpywaj na czuy sprzt elektroniczny oraz wydajno obsug. Kurz i wilgotno powoduj uszkodzenia czy elektronicznych oraz psucie si wewntrznych komponentw elektronicznych. Wyadowania elektryczne w czasie burz powoduj wysoka intensywno fal EM - co z kolei moe spowodowa przepalanie przekanikw i obwodw. Nowoczesne mikroprzewody s szczeglnie podatne na zniszczenie przez fale EM. Na wszystkie typy rodkw cznoci HF /wysokiej czstotliwoci/ i VHF /bardzo wysokiej czstotliwoci/ moe mi ujemny wpyw wiato soneczne. Wiejcy kurz, deszcz, nieg czy te mawka powoduj zmniejszenie efektywnoci stacji radiolokacyjnych / radarw/ wczesnego ostrzegania, kontroli ruchu / zbliania/ naziemnego oraz kierowania

279

ogniem / kontroli ognia/ - do rnego poziomu, zalenie od konkretnych warunkw oraz charakterystycznych cech systemu. OCENA ZAGROE Czwarty krok procesu IPB - ocena zagroe - pociga za sob opracowanie podstawowych danych o zagroeniu, ocen moliwoci przeciwnika, stworzenie rejestrw wzorcw /wariantw, schematw/ regulaminowych oraz rejestrw i overlays wzorcw /wariantw, schematw/ wzw elektronicznych i elektrooptycznych. Z punktu widzenia SIGINT i EW - ocena zagroe pociga za sob opracowanie obszernych danych do elektronicznego rozkazu bojowego i oceny zagroe oraz przeprowadzenie szczegowej oceny moliwoci przeciwnika w zakresie cznoci i innych rodkw /wykorzystujcych energi elektromagnetyczn/, a take moliwoci przeciwnika w zakresie prowadzenia walki radioelektronicznej. Dane bazowe zawieraj zawieraj regulaminow liczb i rodzaje rodkw cznoci oraz innych rodkw emitujcych energi i reprezentujcych funkcjonalne wzy takie jak stanowiska dowodzenia, miejsca rozmieszczenia rodkw podsuchu naziemnego /GCI/, systemy elektronicznej inwigilacji oraz ECM - rodkw jakie wystpuj na kadym szczeblu organizacyjnym przeciwnika i w kadej jednostce. Po skompletowaniu, na tyle na ile jest to tylko moliwe, danych do elektronicznego rozkazu bojowego i po dokadnej ocenie moliwoci przeciwnika - informacje te integrowane s z wariantami /wzorcami/ regulaminowymi. WZORCE /WARIANTY, SCHEMATY/ REGULAMINOWE Wzorce /warianty/ regulaminowe przeksztacaj wszystkie typy informacji o przeciwniku do rozkazu bojowego w obraz graficzny. Opisuj one szeroko, gboko oraz linie rozgraniczenia ugrupowania przeciwnika i przedstawiaj jak przeciwnik mgby wykorzysta swoje siy wraz ze zwizanymi z nimi emitorami elektronicznymi oraz systemami inwigilacji i zakcania, jeli nie byyby one uzalenione od terenu. Wzorce /schematy/ opisujce wzy EM przeciwnika opieraj si i zbiegaj w czasie z wariantami /wzorcami/ doktrynalnymi, opracowanymi dla rnych typw dziaa przeciwnika, takich jak: atak, obrona doranie i zawczasu przygotowana oraz pocig. Warianty te /wzorce/ dostarczaj podstawy do okrelenia EM sygnatur jednostek bojowych

280

i wsparcia przeciwnika, urzdze C2 oraz stacji zaguszajcych ugrupowanych do dziaania przeciwko zaprzyjanionym. Wzorce /warianty/ regulaminowe przygotowywane s przed rozpoczciem dziaa wojennych i umiejscawiane w rejestrze regulaminowych wzorcw /wariantw/. Po rozpoczciu dziaa wojennych wzorce opisujce wzy elektroniczne wykorzystywane s i koncentruj si na wskazywaniu celi EW oraz nakazywaniu dziaania SIGINT i ESM /rodkw elektronicznego wsparcia walki/ , a take do nadawania priorytetw wysikom. OPRACOWANIE WZORCA /WARIANTU/ REGULAMINOWEGO EWS z DTOC elementu wsparcia dostarczy informacji o SIGINT i EW przeciwnika - wymaganych dla opracowania wzorcw /wariantw/ i pomoe analitykom ASPS w zintegrowaniu tych informacji z innymi rozkazami bojowymi /OB/ w czasie opracowywania tych wzorcw. Wytwarzanie wzorcw /wariantw/ oraz uzupenianie ich rejestru dokonywane jest pod nadzorem G2 lub S2, ktry w sposb cigy inspekcjonuje rejestr, aby upewni si, e zostay uwzgldnione najnowsze i najbardziej aktualne, dostpne informacje o doktrynie /zasadach dziaania/ przeciwnika. Zwykle, osobne wzorce /warianty/ zawieraj informacje o emiterach cznoci, a osobne o innych. Pomimo, e w ten sposb powstaj dwa wzorce dla tej samej, bdcej wanie przedmiotem oceny, funkcji - pomaga to jednak unikn zamazania obrazu na kadym z wzorcw. Wzorce uwzgldniaj liczb i typ emitorw zwizanych z kadym wzem elektronicznym przeciwnika. Poziom szczegowoci oraz klasyfikacja tych wzorcw zaley od wymaga dowdztwa. Schematy F-1, F-2 - przedstawiaj przykady wzorcw teoretycznych /doktrynalnych/ z emitorami cznoci oraz z innymi emitorami. WZORCE /WARIANTY, SCHEMATY/ WZW ELEKTRONICZNYCH TCAE odpowiada za szczeglnie wan / krytyczn/ analiz wzw cznoci i innych rodkw wspierajcych dziaania SIGINT bazujcych na jednym rdle /informacji/. Analiza TCAE jest bardziej szczegowa ni analizy wzw wykonywane przez ASPS i EWS, ktre ograniczaj si do elektronicznej identyfikacji wza - wspierajc opracowanie sytuacji oraz okrelanie celu. Elektroniczne wzorce /warianty/, wytworzone jako rezultat pracy TCAE s bardziej szczegowe ni wyprodukowane przez

281

ASPS i EWS, ale nie s koniecznie wymagane przez sekcje ASPS i CM&D, jeli nie znajduj moliwoci wykorzystania do specyficznych PIR i IR. Pomimo, e TCAE posiada dostp do rejestru wzorcw utrzymywanych w dobrym stanie przez ASPS, to jednak informacje przedstawiane na produktach /wynikach pracy/ ASPS nie s wystarczajco szczegowe aby sprosta analitycznym potrzebom TCAE. Jednake TCAE opracowuje wzorce wzw elektronicznych, aby zwikszy ilo produktw /wynikw/ pracy ASPS oraz aby uczestniczy w wewntrznych wysikach analitycznych TCAE. SCHEMAT F-1: WZORZEC /WARIANT/ DOKTRYNALNY: EMITORY CZNOCI PUKU ZMECHANIZOWANEGO /ATAK/.

282

SCHEMAT F-2: WZORZEC /WARIANT/ DOKTRYNALNY: INNE /NIE ZWIZANE Z CZNOCI/ EMITORY PUKU ZMECHANIZOWANEGO /ATAK/.

283

Wzorzec /wariant, schemat/ wza elektronicznego zawiera takie same informacje jak wzr doktrynalny, a ponadto dodaje informacje o specyficznych emiterach oraz informacje techniczne wymagane przez analitykw SIGINT w obrbie TCAE. Poniewa zawiera on terminologi oraz techniczne charakterystyki specyficznych emitorw i systemw, to zaklasyfikowanie wzorca wza elektronicznego jest wysze ni wzorca doktrynalnego /regulaminowego/ - ktry jest kopiowany. OPRACOWANIE WZORCA /WARIANTU, SCHEMATU/ WZA ELEKTRONICZNEGO Metodologia zastosowana w wizualnym opisywaniu wzw elektronicznych ukierunkowana jest na zachowanie zgodnoci z powszechnie stosowan grafik w innych obszarach funkcjonalnych wojsk ldowych i skada si z okrgw podzielonych na sekcje. Kada sekcja przedstawia pojedynczy emitor cznoci lub inny rodek w obrbie wza. Te podzielone okrgi przedstawiaj raczej pojedyncze wzy elektroniczne przeciwnika ni jego jednostki czy te formacje. Wzy te opisywane s na bieco przez ich emitory cznoci i inne rodki wykorzystujce energi elektromagnetyczn w toku analizy parametrw sygnaw potencjalnych, szczeglnie wanych /krytycznych/ wzw /SPAN/ oraz w planie przygotowania pola walki. Tak wic, na przykad kompletny skad szczeglnie wanych /krytycznych/ wzw elektronicznych - zwizanych z funkcjonowaniem sowieckiego puku zmechanizowanego /MRR/ - bdzie opisany raczej jako zbir tych wzw ni jako pojedynczy wze opisujcy ten puk. Wzy te mog obejmowa pukowe SD, WSD, SD dla poszczeglnych batalionw, punkty kontrolne obrony powietrznej, punkty kontrolne ziemia-powietrze /wysunite pojazdy kontroli powietrznej/, artyleryjskie punkty dowodzenia i prowadzenia obserwacji oraz stanowiska ogniowe. Poniewa poprzez analiz oraz zbieranie danych SIGINT mona ze wzgldn dokadnoci rozpozna i umiejscowi te wzy, dlatego cakowity i skumulowany opis tego puku jest odzwierciedlony na drogach podejcia i korytarzach manewru. Kady szczeglnie wany /krytyczny/ wze elektroniczny moe by zarejestrowany i skatalogowany w rejestrze wzorw /wariantw/ regulaminowych lub w automatycznej bazie danych. Poniewa ESM oraz SIGINT zbieraj dane o wymiarze elektronicznym, to do okrelania, poprzez proces potwierdzania lub eliminacji: charakterystycznych cech kadego wza elektronicznego oraz odwrotnie,

284

jak funkcj czy te jednostk te wzy sob przedstawiaj - wykorzystywane s przez analitykw SIGINT dane z doczonymi informacjami lokalizacyjnymi. Jest to pracy SIGINT i ESM, gdy wspieraj oni dziaania ECM. Schemat F-3 przedstawia pojedynczy wze elektroniczny oraz rodki cznoci i nie-cznoci /wykorzystujce, emitujce energi elektromagnetyczn/ znajdujce si w tym wle. Dziaania zwizane ze zbieraniem danych przez SIGINT koncentruj si na stwierdzeniu obecnoci lub braku licznych emitorw, co moe prowadzi do zidentyfikowania danego wza. SCHEMAT F-3: WZORZEC /WARIANT/ WZA ELEKTRONICZNEGO: PUK ZMECHANIZOWANY.

INTEGRACJA ZAGROE

285

Pity krok procesu IPB - integracja zagroe - pociga za sob opracowanie wariantw sytuacji, zdarze oraz wsparcia decyzji. Pocztkowe opracowanie tych wariantw /wzorcw/ jest funkcj ASPS. EWS pomaga analitykom ASPS wczy /wkomponowa/ informacje SIGINT i EW w te warianty. Na szczeblu DTOC integracja informacji SIGINT i EW jest w wikszoci wykorzystywana do opracowania sytuacji oraz celu. Podlege szczeble, wczajc batalion MI TCAE, filtruj warianty opracowane przez ASPS i EW przeksztacajc je do poziomu szczegowoci, jaki wymagany jest do wsparcia ich potrzeb zwizanych z zadaniem. WARIANTY SYTUACJI Warianty sytuacji s doktrynalnymi wariantami uwzgldniajcymi oddziaywanie pogody i terenu. Opisuj one w sposb graficzny - jak siy przeciwnika bd si zachowywa w okrelonym czasie oraz jak bd one manewrowa /porusza si/ wzdu drogi i korytarza podejcia. Podpowiadaj one te w jaki sposb dziaanie przeciwnika moe odbiega od regulaminowych ustale lub jak przeciwnik moe dostosowa szeroko i gboko ugrupowania, czy te powierzchni rozmieszczenia elementu aby sprosta wymaganiom pogody i terenu. Podczas rozwaania wpywu pogody i terenu na instrukcyjne / regulaminowe/ charakterystyki EM i odchodzenia przeciwnika od instrukcyjnych zasad wymagana jest optymalizacja zdolnoci przeciwnika w zakresie utrzymywania cznoci, wykrywania celi, kierowania ogniem, elektronicznej inwigilacji oraz zakcania - po to, aby zapewni maksymalna ochron przed oddziaywaniem przeciwnika na systemy zaprzyjanionych. Integracja informacji SIGINT i EW w wariancie /wzorcu/ sytuacji koncentruje si na wykorzystaniu przez przeciwnika emitorw poszukujcych celi przy wykorzystaniu LOS, w obrbie konkretnego korytarza manewru, gdy siy przeciwnika przemieszczaj si wzdu drogi podejcia. Jest to czynione technik wizualn, stosowan przez analitykw z EWS i TCAE, technik w ktrej wzr doktrynalny umiejscowiony jest ponad MCOO drogi podejcia - aby okreli jak najlepsz LOS od emitorw przeciwnika do jego potencjalnych celi w ugrupowaniu zaprzyjanionych. Rozwaane rwnie s wysiki przeciwnika majce poprawi /ulepszy/ LOS dla jego wasnych stanowisk i dziaania przeciwnika majce na celu zamaskowanie tych stanowisk przed moliwoci przechwycenia lub zablokowania przez nasze rodki. W celu dostosowania LOS w obrbie danego segmentu korytarza

286

manewru - opracowywane jest przewidywane rozmieszczenie jednostek przeciwnika oraz zwizanych z nimi emitorw elektronicznych. Podczas wariantowania sytuacji musz rwnie zosta rozwaone taktyczne opcje lub prawdopodobne alternatywy moliwych dziaa przeciwnika - po to aby odzwierciedli wysiki dowdcy przeciwnika zmierzajce do uzyskania korzystnego stosunku si oraz korzystnego tempa dziaania, zaskoczenia, gwatownoci /impetu/ uderzenia. Chocia integracja informacji SIGINT i EW z wariantami /wzorcem/ sytuacji koncentruje si na elektronicznej LOS, to musz jednak zosta przeanalizowane rwnie i inne czynniki. Na przykad, najlepsze obszary dla LOS mog stwarza najgorsze warunki do ukrycia i maskowania, mog by otoczone przez naturalne lub sztuczne przeszkody ograniczajce manewr / mobilno/, bd te mog by tak usytuowane, e daj moliwo bardzo szybkiego podejcia naziemnych lub powietrznych si przeciwnika. Analityk musi rozway, gdzie przeciwnik najprawdopodobniej mgby umieci swoje rodki, aby uzyska jak najbardziej efektywn elektroniczn LOS, zgodn z wymogami bezpieczestwa /ochrony/ dla danego rodka lub jednostki i zgodna z wymaganiami zadania. Elektroniczne opracowanie /przygotowanie/ pola walki w wariancie sytuacji zajmuje si zarwno charakterystykami EM poszczeglnych elementw, jak i ich umiejscowieniem. Pogoda i teren ograniczy uycie konkretnych systemw cznoci i nie-cznoci, wpywajc te na rozmieszczenie poszczeglnych rodkw. Jednak w konkretnym czasie i miejscu na polu walki cechy EM zmieniaj si, odbiegajc od tego co zostao opisane w wariancie /wzorcu/ sytuacji oraz w wariancie /schemacie/ wza elektronicznego. Po rozpoczciu zbierania danych przez wasne systemy, do TCAE przekazywane s aktualne informacje na temat ugrupowania przeciwnika jego ruchw oraz dziaa elektronicznych. TCAE analizuje te nieobrobione dane i porwnuje je z oczekiwanymi charakterystykami EM oraz z danymi opisujcymi pooenie na wariantach /wzorcach/ sytuacji, zdarze i wzw elektronicznych. To porwnanie, ktre przekazywane jest rwnie ASPS: pozwala TCAE skompletowa jego analiz oraz dostarczy przeanalizowane raporty SIGINT do sekcji CM&D dla integracji danych ze wszystkich rde przez ASPS; uczestniczy w korekcie wariantw /wzorcw/ sytuacji i zdarze; uczestniczy w identyfikacji emitorw przez EWS, TCAE i ASPS wraz ze wsppracujcymi z nimi rodzajami broni i sprztem;

287

uczestniczy w lokalizacji jednostek przeciwnika poprzez ich elektroniczne cechy oraz w rozpoznaniu linii rozgraniczenia i wanych celi; uczestniczy w lokalizacji i identyfikacji wzw C3 przez TCAE i EW. Przykad wariantu sytuacji z wykorzystanymi informacjami elektronicznymi przedstawia schemat F-4. SCHEMAT F-4: WARIANT SYTUACJI: PUK ZMECHANIZOWANY.

WARIANTOWANIE WYDARZE

288

Wariant sytuacji wykorzystywany jest do opracowania wariantu wydarze. Integracja SIGINT i EW w wariantowaniu wydarze daje analiz i rozpoznanie wanych wydarze na polu walki oraz dziaa EM - ktre dostarczaj wskazwek na temat przebiegu dziaa przeciwnika opisanych w danym wariancie wydarze. Analityk musi dostrzec rnic pomidzy sygnaami, ktre ju zostay zaobserwowane, a tymi ktre s po prostu tylko przewidywane. Ponadto musi on dostrzec kiedy lokalizacja przeciwnika okrelona przez inne rodki rozpoznania moe by przez tego przeciwnika z gry ukartowana - aby skierowa na te jednostki wysiek rozpoznania. Po rozpoczciu dziaa bojowych wiedza o tym, gdzie i kiedy spodziewane jest wydarzenie si na polu walki okrelonego dziaania przeciwnika - dostarczy wskazwek na temat zamiarw przeciwnika lub zweryfikuje, czy przewidywane wydarzenia maja miejsce, czy te nie. Wariant /wzorzec/ sytuacji opisuje potencjalne cele elektroniczne o duym znaczeniu, co moe zosta wykorzystane przez zaprzyjanionych. Gdy siy przeciwnika poruszaj si wzdu drogi podejcia lub korytarza, wwczas zidentyfikowane emisje EM mog ujawni wzy C3 w szczeglnie wanych /krytycznych/ obszarach. Obszary te oznaczone zostaj jako NAI-s. NAI-s s wane dla dowdcy zaprzyjanionych, poniewa znajduj si one tam, gdzie z najwikszym prawdopodobiestwem mog mie miejsce wane wydarzenia czy te dziaania na polu walki oraz tam, gdzie jest najbardziej prawdopodobne pojawienie si opacalnych celi. NAI-s stanowi podstaw do wariantowania wydarze, poniewa wskazuj one kierunek i ogniskuj zbieranie danych oraz uczestnicz w opracowaniu specyficznych wymaga wobec zbierania danych przez rozpoznanie. NAI-s s dla SIGINT i EW punktami lub obszarami wzdu drg i korytarzy podejcia, gdzie emisje EM przeciwnika mog potwierdzi lub zaprzeczy konkretnemu przebiegowi dziaa. Wskaniki EM wystpujce w obrbie drogi lub korytarza podejcia danego NAI-s mog by porwnane ze wskanikami wystpujcymi w NAI-s w obrbie innej drogi lub innego korytarza podejcia - aby okreli zamiary przeciwnika. Poziom aktywnoci EM moe rwnie stanowi wskazwk dla SIGINT i EW o istnieniu jakiego NAI. Wariant /wzorzec/ wydarze opracowany przez analitykw EW w procesie EPB dostarcza rodkw do analizy kolejnoci i szczebla dziaania przeciwnika oraz zdarze - w oparciu o otrzymane emisje EM- a take do okrelania jak te dziaania i wydarzenia maja si w stosunku do siebie. Wariant /wzorzec/ zdarze opracowywany jest w toku gry wojennej - dla kadego potencjalnego przebiegu dziaa prze-

289

ciwnika, od punktu ich rozpoczcia do potencjalnych celw /obiektw/ tych dziaa. Jeli bd miay miejsce wydarzenia lub dziaania EM, wwczas do ledzenia manewru /ruchu/ przeciwnika w obrbie kadej drogi podejcia lub korytarza wykorzystywane bd TPL-s. Przykad wariantu zdarze z uwzgldnionymi NAI-s z SIGINT i EW przedstawia schemat F-5. SCHEMAT F-5: WZORZEC /WARIANT/ ZDARZE.

290

WARIANTY /WZORCE/ WSPARCIA DECYZJI /DST/ DST jest w zasadzie poczeniem oceny rozpoznawczej i OPORD w formie graficznej. DST integruje informacje SIGINT i EW aby wskaza cele opacalne oraz cele SIGINT i EW, na przykad - szczeglnie wane wzy C3CM przeciwnika W wyniku analizy wariantw zdarze oraz cakowitego procesu IPB wskazywane s i opisywane graficznie wraz z innymi TAI-s opacalne cele elektroniczne. Analitycy SIGINT i EW przydzieleni do ASPS i EWS przy elemencie wsparcia DTOC - integruj TAI-s oparte na danych SIGINT i EW z procesem podejmowania decyzji przez uycie technik gier wojennych. Gdy wariant przebiegu EW czy te niszczenia celi przeciwnika jest ju wyselekcjonowany /wybrany/ ASPS opracowuje DST - po to, aby zapewni dowdcy pene zrozumienie oczekiwanych rezultatw /przewidywa/. Posiadajc takie informacje, dowdca jest w stanie okreli jak - w sposb efektywny w stosunku do przeciwnika uy rodki EW znajdujce si pod jego kontrol. Informacje SIGINT i EW wczone s do DST aby uatwi G2 lub S2 szybkie rozwaenie, wsplnie z innymi wskazwkami, przyjtego przez przeciwnika przebiegu dziaa oraz aby wesprze proces podejmowania decyzji przez dowdc - dotyczcy przebiegu dziaa zaprzyjanionych. DST opisuje TAI-s okrelone przez SIGINT i EW, DP-s oraz TPL-s - wzdu kadej drogi podejcia i korytarza ruchu, gdzie dowdca moe chcie zatrzyma siy przeciwnika lub ograniczy jego moliwoci: ogniem, manewrem, bd te blokowaniem. TAI jest punktem lub obszarem, zwykle wzdu drogi lub korytarza podejcia, gdzie zatrzymanie si przeciwnika ogniem, manewrem, blokowaniem czy te rodkami EW: ograniczy lub pozbawi przeciwnika zdolnoci bojowych, albo spowoduje porzucenie lub przyjcie przez przeciwnika konkretnego wariantu /sposobu/ dziaania. TAI-s mog by lub nie identyfikowane uprzednio jako NAI-s. NAI-s mog by wykorzystywane jedynie w celu zarzdzania zbieraniem danych i nie musz by uwzgldniane na DST. Decyzje co do sposobu wykorzystania rodkw EW mog by wypracowywane dla kadego DP i TPL. Decyzje te mog dotyczy prowadzenia dziaa opniajcych, przerwania dziaania przeciwnika lub wprowadzenia go w bd czy te spowodowania zmiany jego priorytetw w zbieraniu danych. Podobnie jak z wykorzystaniem innych rodkw, DP-s dotyczce wykorzystania rodkw SIGINT i EW nie dyktuj dowdcy decyzji, lecz wskazuj te punkty w ktrych moe by wymagane podjcie decyzji. Gdy dziaania w formie graficznej s ju przygotowane i okrelone na

291

DST przedstawiane s dowdcy rekomendacje /opinie/ dotyczce dziaa, ktre mog by przedstawiane aby upewni si, e przeciwnik jest zmuszony raczej do reagowania na dziaania zaprzyjanionych ni odwrotnie. Przykad DST z TAI-s i DP-s - opracowanymi przez SIGINT i EW pokazany jest na schemacie F-6. Poniewa wariant /wzorzec/ dziaa wykorzystywany jest do opracowania DST i poniewa oba te dokumenty bd zwykle rozwaane pod ktem oddziaywania tych samych systemw przeciwnika - dlatego moe zosta opracowany pojedynczy overlay opisujcy szczeglnie wane /krytyczne/ wzy, do wykorzystania z obydwoma wariantami. Overlay szczeglnie wanych /krytycznych/ wzw bdzie zwykle opisywa te krytyczne wzy, co do ktrych oczekuje si, e zostana napotkane na kadym z osobna NAI czy TAI, na wariancie /wzorcu/ zdarze lub DST. Schemat F-7 stanowi przykad overlay szczeglnie wanych wzw do wykorzystania z opisan DST lub wariantem zdarze. SCHEMAT F-6: DST Z TAI-s SIGINT I EW.

292

SCHEMAT F-7: OLEATA SZCZEGLNIE WANYCH WZW - DO WYKORZYSTANIA Z DST LUB WARIANTEM ZDARZE.

293

PODSUMOWANIE EPB nie jest odizolowan od IPB, osobn funkcj. EPB stanowi integraln cz IPB, ktra dostarcza szczeglnie wanych danych dla G2 lub S2 oraz dla dowdcy. Wykonane dokadnie - poprzez ukierunkowanie wysiku zbierania danych, analiz wzw elektronicznych oraz funkcje decyzyjne - przyczynia si rwnie do maksymalizacji wykorzystania rodkw SIGINT i EW, a take powoduje cakowite zrozumienie funkcjonowania cznoci i innych rodkw / nie-cznoci/ przeciwnika, rodkw inwigilacji elektronicznej oraz moliwoci ECM.

Zacznik G:

IPB W DZIAANIACH NA TYY ORAZ W OBSZARZE TYW

IPB obszaru tyw jest procesem, ktry obnia ilo niewiadomych /niepewno/ wic si z rozpatrywaniem obszaru tyw /lub z dziaaniami na tyach/. Mimo istnienia pewnej rnicy w obszarach koncentracji zainteresowania w stosunku do tradycyjnego procesu IPB, wci znajduj zastosowanie czynniki towarzyszce zwykle ocenie obszaru pola walki, analizie terenu i pogody, ocenie zagroenia oraz integracji zagroe. IPB przeprowadzany jest na wszystkich szczeblach, a na szczeblu korpusu i dywizji mona oczekiwa, e proces ten obejmie peny zakres realizacji wysikw IPB obszaru tyw. Jednak - ze wzgldu na to, e G2 lub S2 na tych szczeblach dowodzenia zainteresowani bd gwnie elementami manewru /manewrujcymi/ - wysiek IPB obszaru tyw bdzie z natury oglny i bdzie zajmowa si tymi sytuacjami i wydarzeniami, ktre bd wpywa na prowadzone dziaania bojowe. Proces ten zajmuje zatem

294

szczeglnie wane miejsce w zakresie odpowiedzialnoci dowdcy obszaru tyw /czy to dowdcy z dowdztwa wsparcia dywizji - DISCOM, czy te dowdcy z dowdztwa wsparcia korpusu COCCOM; dowdcy batalionu zabezpieczenia logistycznego oraz dowdcy jednostki andarmerii wojskowej/ i wymaga rozszerzenia IPB dla konkretnego obszaru o szczeglnych cechach. Wysiek procesu IPB w obszarze tyw, podobnie jak wczeniej zarzdzone wysiki IPB, bdzie koncentrowa si na okreleniu potencjalnego oddziaywania i moliwoci przeciwnika oraz na wpywie pogody i terenu na moliwoci zaprzyjanionych. Szczeglne /specyficzne/ zainteresowania musz by jednak ukierunkowane na: zagroenia oddziaywaniem przeciwnika powietrznego, zagroenia zwizane z prowadzeniem dziaa szturmowych oraz desantw z powietrza, zagroenia zwizane z oddziaywaniem si specjalnych /SOF/, zagroenia wywiadowcze /np. agenci, sabotayci, szpiedzy/ oraz zagroenia ze strony si partyzanckich. Rozwaanie ogranicze narzuconych przez teren i pogod skupi si na: gwnych drogach zaopatrzenia; LOC; rozmieszczeniu urzdze zapewniajcych czno i warsztatw; rozmieszczeniu skadw broni nuklearnej; rozmieszczeniu obozw dla jecw wojennych; rozmieszczeniu kwater dla internowanej ludnoci cywilnej. Dodatkowe rozwaania mog obejmowa: prawdopodobiestwo rozruchw cywilnych w danym obszarze; rozpoznanie obszarw o duej koncentracji osb mogcych sympatyzowa z przeciwnikiem; rozpoznanie obszarw, w ktrych nasze dziaania przyjmowane s przychylnie; zlokalizowanie grup ludnoci lub pojedynczych osb o antagonistycznym nastawieniu w stosunku do obydwu stron; ruchy uchodcw w obszarze oraz potencjalna, niepodana pomoc cywilna. Podobnie jak w wypadku taktycznego IPB, G2 lub S2 wystpuje w roli koordynatora IPB i tak kieruje tym procesem, aby zapewni udzielenie odpowiedzi na priorytetowe wymagania rozpoznania - zgodnie ze wskazwkami /wytycznymi/ dowdcy. IPB obszaru tyw wie si z wysikiem w zakresie koordynacji przekraczajcym usta-

295

lenia dotyczce wysiku w obszarze dziaa. Podczas IPB obszaru tyw istnieje potrzeba poczynienia przez G2 lub S2 dodatkowych uzgodnie z: G3 lub G4; oficerem transportu; oficerem sub remontowych; oficerem wojsk obrony przeciwchemicznej; oficerem suby medycznej; oficerem do spraw pastwowych /administracyjnych/ danego obszaru; personelem wojsk psychologicznych; andarmeri wojskow; jednostkami kontrwywiadu; oficerem wojsk inynieryjnych; oficerem obrony powietrznej; oficerem cznikowym lotnictwa. Kady z tych uczestnikw gry zaopatruje G2 lub S2 w konkretne dane i informacje oraz przedstawia mu swoje potrzeby dotyczce problemw rozwaanych w procesie IPB. OCENA OBSZARU POLA WALKI /BAE/ Ocena obszaru pola walki, podobnie jak w walce na przednim skraju, polega na oszacowaniu oglnej natury przeciwnika oraz rodowiska dziaania. Ocena obszaru tyw koncentruje si na wanych obszarach i cechach, ktre musz zosta rozpatrzone podczas procesu IPB. Pogoda i teren oceniane s pod wzgldem ich wpywu na dziaania. Szacowane s rwnie siy przeciwnika posiadajce moliwo dziaania w obrbie danego obszaru tyw - aby okreli ich moliwoci w stosunku do terenu pogody oraz wasnego zadania. Analiza obszaru tyw musi jednak, dodatkowo - oprcz normalnego procesu oceny, obejmowa te analiz sytuacji cywilno - wojskowej w obrbie danego obszaru. Ocena ta obejmuje, ale nie jest do tego ograniczona: nastawienie ludnoci cywilnej do zadania zaprzyjanionych i si przeciwnika, ocen ruchu uchodcw, ruchw ludnoci oraz potencjalnych dziaa agentw. Innymi sowami, aby skompletowa IPB obszaru tyw ocena ta oprcz normalnego procesu oceny musi zawiera: ostron analiz ludnoci, bezpieczestwa, PSYOP, funkcji /spraw/ pastwowych obszaru tyw.

296

Podobnie jak w wypadku obszaru dziaa bojowych, obszar tyw skada si z AO i AI, ktre s rozpatrywane w wymiarach szerokoci, gbokoci, wysokoci i czasu. AO tyw znajduje si w miejscu w ktrym DISCOM, COSCOM lub inny dowdca z gry zaoy kierowanie dziaaniami. Jednak, w przeciwiestwie do obszaru prowadzenia dziaa, obszar tyw bdzie prawdopodobnie obejmowa jaki obszar geograficzny w ktrym kilku dowdcw przeprowadzao bdzie dziaania rwnolegle. Sytuacje takie mog wystpowa tam, gdzie rozmieszczone s lub dziaaj w tym samym obszarze elementy wyszych lub niszych szczebli wsparcia. Rozwaania planistyczne dla obszaru tyw obejmuj nie tylko dziaania logistyczne, ale take dodatkowe rozwaania wywoane nadzwyczajn wielkoci obejmowanego obszaru. AO obszaru tyw jest podobny do AO obszaru dziaa - z tym wyjtkiem, e jest on oglnie wikszy. Szczeglnie wane w obszarze AO tyw staj si potencjalne cele dla lotnictwa migowcowego, powietrznych si szturmowych i jednostek SPECNAZ. Podobnie jak AI obszaru dziaa, AI tyw oparty jest na METT-T oraz na zamiarze dowdcy do prowadzenia dziaa. W przeciwiestwie do obszaru dziaa - AI tyw rozszerza si w gb terytorium przeciwnika tylko podczas natarcia, gdy jednostki wspierajce musz by przygotowane do przemieszczenia si w regiony, ktre uprzednio byy okupowane przez przeciwnika. G2 proponuje dowdcy AI-s lub dowdca okreli je samodzielnie w oparciu o znane ograniczenia dla jednostek logistycznych. AI tyw moe obejmowa obszary tak due jak tyy TDW, a nawet caa strefa komunikacyjna /COMMZ/. Podobnie jak w wypadku AO tyw, AI tyw moe nakada si na AI-s innych dowdcw obszarw tyw, a take na AO-s tych dowdcw. Powietrzny AI tyw jest niezmiernie rozlegy, ze wzgldu na szybkie efekty jakie moe uzyska lotnictwo przeciwnika oddziaywajce na elementy wsparcia walki i elementy logistyczne oraz ze wzgldu na bezpieczestwo obszaru tyw. ANALIZA TERENU Analiza terenu poddaje sprawdzeniu wpyw terenu na wsparcie walki, logistyk oraz dziaania ubezpieczajce - w celu zredukowania obszarw niepewnoci dotyczcych tych dziedzin.

297

DISCOM, COSCOM, G2, S2 czy te dowdca obszaru tyw - otrzymuj wsparcie w zakresie analiz terenu z zespow terenowych dywizji lub korpusu. Planici IPB obszaru tyw mog mie oczywist przewag we wspdziaaniu z zespoami terenowymi, poniewa zespoy te rozlokowane s zwykle w obrbie AO dowdcy obszaru tyw. Ta potencjalna zaleta umoliwiajca lepsze wspdziaanie nie uwalnia koordynatora procesu IPB obszaru tyw od zrozumienia istoty terenu w procesie analizy i od okrelenia wymaga wobec informacji o terenie - wymaga opartych na specyficznych potrzebach dziaa tyowych. W wypadku, gdy wsparcie procesu analizy wysiku dziaa tyowych ze strony zespow terenowych nie jest moliwe, zadanie analizy terenu spada na organiczny personel. Tak wic, personel rozpoznania w DISCOM lub COSCOM wraz z innymi jednostkami wspierajcymi i ubezpieczajcymi musi by obeznany z podstawami analizy terenu oraz musi praktykowa wykorzystanie znajomoci tych podstaw w procesie IPB. Analityk terenu w obszarze tyw lub koordynator IPB zainteresowany jest tymi samymi czynnikami oraz ma zaufanie do tych samych danych bazowych, wynikw pracy DMA i oleat czynnikw terenowych, jak koordynator IPB obszaru dziaa bojowych. Jednake koncentruje si on na kilku z wojskowych czynnikw terenu, to znaczy - bardziej na ruchu, kontroli i ubezpieczeniu nieodpornych na uderzenia rodkw wsparcia ni na dziaaniach bojowych. Poniewa obrona powietrzna elementw obszarw tyw wymaga do prowadzenia skutecznej ochrony obszaru dziaa tyowych LOS, musz zosta przeanalizowane moliwoci obserwacji oraz FofF. Agenci oraz onierze SPECNAZ zmuszeni s do wykrywania celi ich dziaa poprzez prowadzenie obserwacji wzrokowej. Siy powietrzno-desantowe i powietrzno-szturmowe wymagaj moliwoci prowadzenia wzrokowej obserwacji drg podejcia do ich celi lub LZ-s. Dla obrony powietrznej tyw, ubezpiecze oraz ochrony szczeglnie wanych elementw wana pozostaje FofF. Podobnie jak w wypadku obszaru dziaa bojowych, tak i w dziaaniach na tyach szczeglnie wane jest maskowanie i ochrona. Analityk IPB musi rozpatrze dostpne czynniki zapewniajce maskowanie, aby zabezpieczy oson elementom obszaru tyw przed naziemn i powietrzn obserwacj przeciwnika. Analityk IPB musi rwnie rozpatrze moliwe warunki maskowania si przeciwnika, ktre mog dziaa w obszarze naszych tyw oraz warunki maskowania dla agentw przeciwnika i jego si partyzanckich. Tak, jak w wypadku IPB obszaru dziaa bojowych - maskowanie jest

298

bardzo wane dla zapewnienia bezpieczestwa dziaa, CI oraz dla skutecznoci dziaa majcych wprowadzi przeciwnika w bd. Ukrycia rozwaane s w kategoriach ochrony przed rodkami walki przeciwnika o dalekim zasigu, ktre mog swym zasigiem obj obszar dziaa tyowych, a take w kategoriach ochrony przed bezporednim ogniem elementw przeciwnika lub si partyzanckich dziaajcych w danym obszarze. Ukrycia musz te by rozpatrywane w zakresie ich wpywu na wasne zadania zabezpieczenia. Przeszkody analizowane s gwnie w celu okrelenia ich wpywu na szybkie wejcie lub wyjcie do /z/ obszaru tyw oraz pod wzgldem ich potencjalnego wpywu na zadania wsparcia realizowane przez obszar tyw. S one rwnie analizowane dla okrelenia ich wpywu na rozmieszczenie elementw w obrbie obszaru dziaa tyowych. Wanym aspektem rozwaa, podobnie jak analizy wszystkich przeszkd, jest wpyw pogody na przejezdno terenu. Teren kluczowy w obszarze tyw rozwaany jest w oparciu o jego zdolno zwikszenia lub zmniejszenia naszych moliwoci wsparcia walki. Na przykad: konieczno dostpnoci punktu odkaania chemicznego do rde zaopatrzenia w wod moe uczyni lokalizacj terenu kluczowego spraw oczywist. Teren kluczowy jest te szczeglnie wany /krytyczny/ dla zada zabezpieczenia obszaru tyw i moe obejmowa potencjalne LZ-s i DZ-s, wzy cznoci oraz miejsca rozmieszczenia skadw w obrbie danego obszaru. Cywilno - wojskowe czy te PSYOP przemylenia rwnie mog wpyn lub wskaza co jest lub co nie jest terenem kluczowym. Jako teren kluczowy mog by traktowane obszary zabudowane, drogi ewakuacji uchodcw, czy te obszary, gdzie ludno jest nastawiona pozytywnie do powodw dziaa zaprzyjanionych lub przeciwnika. Podobnie jak analiza caego terenu, tego co jest lub nie jest traktowane w nim jako kluczowe, podobnie okrelenie terenu jako kluczowy zaley od zadania obszaru tyw, szczebla dowodzenia, przeciwnika oraz sytuacji. Analiza naziemnych i powietrznych drg podejcia do obszaru tyw jest krytyczna /szczeglnie wana/ dla analizy terenu. Jest ona szczeglnie wana, poniewa w obliczu wzrastajcego zagroenia powietrznego oraz wykonania szturmw powietrznych analityk musi zna powietrzne drogi podejcia w obszar tyw. Naziemne drogi podejcia powinny by analizowane z powaaniem dla ich moliwoci w zakresie wsparcia szybkiego przemieszczenia elementw wspierajcych w obszar tyw oraz tych elementw, ktre wspieraj dziaania bojowe. Dokadnym rozwaaniom powinien

299

by rwnie poddany potencjalny ruch przeciwnika w gb obszaru tyw - podobnie jak i korytarze ruchu, ktre mogyby zosta wykorzystane przez elementy przenikania powietrznego lub siy do prowadzenia dziaa nieregularnych.

ANALIZA POGODY Te same oglne rozwaania oraz oleaty, ktre wykorzystywane s w procesie IPB obszaru dziaa bojowych - maj te zastosowanie dla tyw. W dalszym cigu naley rozway oddziaywanie pogody na pole obserwacji, FofF, kamufla, maskowanie, sprzt radiowy i radarowy, LOS, morale oraz sprawno wyposaenia i sprztu. Jako szczeglnie wane /krytyczne/ dla wysikw procesu IPB, jest okrelenie wpywu pogody na lotnictwo skrzydowe i migowcowe oraz jego dziaanie, podobnie jak i dokadne okrelenie warunkw widocznoci i owietlenia, ktre wspiera bd dziaania agentw, SPECNAZ, czy partyzantw. Dla dziaa tyowych krytyczna jest wiedza na temat oddziaywania pogody na mobilno i stabilno gruntw. Mobilno ma szczeglne znaczenie dla zapewnienia nieprzerwanego ruchu elementw wsparcia, uchodcw i jecw wojennych przez obszary tyw, a take dla zdolnoci do dziaania si SPECNAZ i agentw. Stabilno gruntw jest szczeglnie wana dla dziaa tyowych ze wzgldu na zapotrzebowanie na zabezpieczenie tymczasowych pozycji dla elementw wspierajcych. Na przykad: jaki obszar, ktry wydaje si do mocny - moe dostarczy wspaniaego miejsca dla punktu zaopatrzenia w MPS. Jednake, ten sam obszar moe zamieni si w niesamowite trzsawisko po minimalnych opadach - co biorc pod uwag ogromnie ciki transport zwizany z urzdzeniem punktu MPS - czyni dla nas ten obszar bezuytecznym. Inne rozwaania zwizane z pogod obejmuj: Agentw, SPECNAZ oraz siy powietrzno-szturmowe, ktre w duej mierze polegaj na zej pogodzie, ograniczonej widocznoci i ciemnoci dla maskowania ich dziaa. Czynniki te obniaj skuteczno wasnej obserwacji, ognia bezporedniego i bezpieczestwa psychicznego.

300

Sprawy pastwowe /administracyjne/ obszaru tyw, PSYOP, dziaania dotyczce ruchu uchodcw oraz ruchu jecw wojennych - ktre s zwykle utrudnione przez niekorzystn pogod. Prawdopodobiestwo rozruchw cywilnych, ktre wzrasta wtedy, gdy pogoda ulega polepszeniu. Grupy lub pojedyncze osoby, ktre sympatyzuj z przeciwnikiem bd zwykle prboway stwarza sytuacje zapalne, gdy ludno bdzie znajdowaa si w opozycji i bdzie przejawia aktywno. OCENA ZAGROENIA Podobnie jak w dziaaniach w obszarze bezporedniej walki, w skad oceny zagroenia dla obszaru tyw i dziaania obszaru tyw wchodz szczegowe studia nad siami przeciwnika - co obejmuje ich organizacj, doktryn taktyczn, rodki walki oraz systemy wspierajce. Siy te oceniane s w celu okrelenia ich zdolnoci w zakresie skutecznego dziaania w otoczeniu /rodowisku/ obszaru tyw. Ocena zagroenia obejmuje rwnie przegld potencjalnych HVT-s w danym obszarze tyw i zagraajcych nam zasad dziaania przeciwnika - w celu okrelenia powietrzno-desantowych DZ-s, migowcowych LZ-s oraz sposobw wykorzystania grup SPECNAZ. Informacje te bd podlegay ponownej ocenie podczas fazy integracji zagroe, aby okreli ograniczenia dyktowane doktrynie /zasadom dziaania/ w danym obszarze tyw przez teren i pogod. Ocena zagroenia obszaru tyw jest procesem cigym. Jeli zagroenie dla obszaru dziaa tyowych wzrasta, musz ulec zmianie podstawowe dane o zagroeniu aby odzwierciedli biec doktryn. Spord tych opracowywanych doktryn, szczeglnie wane s opracowania dotyczce zagroenia szturmami powietrznymi, siami specjalnego przeznaczenia oraz koncepcje uycia OMG. Ocena zagroenia obszaru tyw da w efekcie ograniczony rodzaj wariantu doktrynalnego, ktry bdzie si koncentrowa na doktrynie wykorzystania przez przeciwnika szturmu powietrznego, si powietrzno-desantowych i SPECNAZ. Tak jak i inne warianty /wzorce/, tak i te zamieniaj dane dotyczce ugrupowania przeciwnika w obraz graficzny ukazujcy, jak przeciwnik mgby uy te siy jeli ich moliwoci nie byyby zawone przez pogod i teren. Podobnie jak i w innych przypadkach wariantw doktrynalnych, daj one podstaw do okrelenia sytuacji i celw.

301

Za wyjtkiem bombardowa z powietrza na du skal, warianty doktrynalne dla dziaa powietrznych przeciwnika w obszarze tyw maj mae znaczenie. Zamiast tego wasne rodki obrony powietrznej powinny uwiadomi sobie prawdopodobne powietrzne drogi podejcia przeciwnika, profile ataku oraz wysokoci ataku dla rnych typw lotnictwa. Podobnie jak w LIC, nie przygotowuje si wariantw doktrynalnych przedstawiajcych dziaania partyzantki przeciwnika, zagroenia ze strony agentw oraz obszary potencjalnego zagroenia cywilno - wojskowego - poniewa nie miayby one adnego znaczenia. Jednake, podczas realizowania funkcji oceny zagroenia, przygotowywane s SITMAP dziaa partyzanckich w obszarze tyw oraz oleata sytuacji ludnoci obszaru tyw. Schemat G-1 jest przykadem wariantu doktrynalnego dla dziaa powietrzno-desantowych oraz powietrznych. SCHEMAT G-1: PRZYKAD WARIANTU DOKTRYNALNEGO DLA DZIAA POWIETRZNO-DESANTOWYCH ORAZ POWIETRZNYCH

302

SITMAP dziaa niekonwencjonalnych dla obszaru tyw obejmuje obszary dziaania partyzantw, prawdopodobne rejony stanowisk dowodzenia i obozowisk oraz drogi przemieszczania. Jeli zagroenie dziaaniami partyzanckimi w obszarach tyowych jest okrelane jako nieistotne, ta SITMAP bdzie obejmowa jedynie informacje dotyczce dziaa agentw lub maych pododdziaw SPECNAZ. Schemat G-2 jest przykadem SITMAP dla dziaa niekonwencjonalnych. SCHEMAT G-2: PRZYKAD SITMAP DLA DZIAA NIEKONWENCJONALNYCH.

303

Oleata sytuacji ludnoci wskazuje obszary, gdzie moe wystpowa dua koncentracja grup lub pojedynczych osb sympatyzujcych z dziaaniami przeciwnika, obszary w ktrych istnieje due prawdopodobiestwo wystpienia rozruchw cywilnych oraz obszary w ktrych dziaania PSYOP i pastwowe /administracyjne/ byyby najbardziej lub najmniej skuteczne. Oleata ta powinna by przygotowana tylko po dokadnym przestudiowaniu klimatu wojskowo - politycznego w obszarze oraz czynnikw ekonomicznych i socjalnych wpywajcych na nastawienie ludnoci cywilnej. Schemat G-3 pokazuje przykad oleaty sytuacji ludnoci. SCHEMAT G-3: PRZYKAD OLEATY SYTUACJI LUDNOCI.

INTEGRACJA ZAGROENIA Podobnie jak w procesie integracji zagroenia w IPB dziaa bojowych, integracja zagroenia dla dziaa tyowych czy dziaa obszaru tyw powoduje odniesienie doktryny przeciwnika do terenu i pogody - aby okreli w jaki sposb przeciwnik

304

mgby w rzeczywistoci walczy w obrbie obszaru tyw. Integracja zagroe dla dziaa tyowych lub dziaa rejonu tyw wykorzystuje te same warianty /wzorce/ sytuacji, zdarze i DST, jakie zazwyczaj wykorzystywane s podczas fazy integracji zagroe. Jednake warianty te koncentruj si raczej na specyficznym zagroeniu rejonu tyw ni na wykorzystaniu si manewrujcych na pierwszej linii. Dziaania tyw lub dziaania w rejonie tyw przedstawione s na wariancie /wzorcu/ sytuacji bdcym wariantem regulaminowym, ktry wskazuje zagroenia po uwzgldnieniu ogranicze wynikajcych z pogody i terenu. Wariant sytuacji zwraca szczegln uwag na drogi podejcia przeciwnika powietrznego i maych jednostek w gb obszaru dziaa tyowych, rozmieszczenie prawdopodobnych LZ-s i DZ-s oraz na korytarze manewru wiodce z tych stref do rejonw rozmieszczenia wasnych jednostek i pozycji. Analiza korytarzy manewru dla maych jednostek pomaga analitykowi przewidywa zagroenie ze strony agentw i si specjalnego przeznaczenia oraz w okreleniu wymaga zabezpieczenia psychologicznego i CI. Schemat G-4 to przykad wariantu sytuacji dla powietrznych i naziemnych drg podejcia. SCHEMAT G-4: PRZYKAD WARIANTU /WZORCA/ SYTUACJI POWIETRZNYCH I NAZIEMNYCH DRG PODEJCIA.

305

Wariantowanie sytuacji jest podstaw dla wariantowania przebiegu dziaa dla dziaa tyowych i w rejonie tyw. Podobnie jak w wariantowaniu przebiegu dziaa w obszarze dziaa bojowych, tumaczenie /wyjanienie/ przebiegu dziaa polega na zidentyfikowaniu i analizie wanych wydarze na polu walki, ktre stanowi wskazwki co do przebiegu dziaa przeciwnika. Wiedza na temat konkretnego zagroenia rejonu tyw oraz gdzie i kiedy spodziewane jest uaktywnienie si przeciwnika mogce mie miejsce podczas dziaa tyowych lub w rejonie tyw , stanowi dla nas wan wskazwk dotyczc zamiarw przeciwnika. Dokadnie tak, jak w dziaaniach na przednim skraju - gdzie przeciwnik prbuje narzuci konkretny tok dziaa - tak samo dzieje si w obszarze tyw i oczywiste staj si szczeglnie wane rejony oraz wychodz na jaw cele przeciwnika. Rejony te oznaczane s jako NAI-s obszaru tyw. Odmiennie ni w dziaaniach na przednim skraju, NAI-s dla dziaa tyowych zwykle nie koncentruj si na korytarzach manewru, ale na konkretnych sekwencjach zdarze, ktre mogyby wskazywa, e przeciwnik przygotowuje si do uycia lub wykorzystuje siy powietrzne, powietrzno-desantowe, powietrzno-szturmowe, specjalnego przeznaczenia, agentw, czy te partyzantw. Wariant /wzorzec/ przebiegu dziaa rozwaa rwnie prawdopodobny przebieg takich dziaa przeciwnika jak tworzenie warunkw do wystpie cywilnych, czy te do oglnego powstania ludowego oraz prawdopodobiestwo ruchw uchodcw czy jecw wojennych, ktre mog wywiera wpyw na dziaania zaprzyjanionych. Nie mona jednak powiedzie, e podczas fazy wariantowania przebiegu dziaa tyw ignorowane s korytarze manewru. Wskazane zostaj i utworzone s NAI-s w korytarzach manewru wiodcych z LZ-s oraz DZ-s, ktre mog zosta rozpoznane podczas wariantowania potencjalnych drg przemieszczania maych jednostek lub partyzantw. Pomaga to szefowi komrki zbierania danych okreli /nauczy si/ przeciwnika oraz skierowa do tego celu odpowiednie rodki. NAI-s rejonu tyw pomagaj dowdcy w sposb odpowiedzialny okreli konkretne wymagania w zakresie bezpieczestwa i rodkw zaradczych dla personelu ubezpieczajcego i CI. Podczas wariantowania przebiegu dziaa rozwaane s te korytarze manewru dla potencjalnych jednostek przeciwnika w gb obszaru tyw, a NAI-s wyznaczane s wzdu tych wanie drg. Te wyznaczone NAI-s staj si obowizujce tylko wtedy, gdy przeciwnik prowadzi gbok penetracj lub zdoa przeama wysunite siy zaprzyjanionych. Ponie-

306

wa dowdca dziaa tyowych posiada ograniczone siy i rodki do przeciwstawienia si takim dziaaniom przeciwnika, to obecno NAI-s wzdu prawdopodobnych korytarzy dziaania w gb obszaru tyw suy nam do alarmowania dowdcy o potencjalnych zamiarach przeciwnika, w czasie pozwalajcym na zmian miejsca rozmieszczenia lub koncentracj dostpnych si i rodkw - aby mc chroni szczeglnie wane obiekty. Wykorzystanie TPL-s podczas wariantowania przebiegu dziaa ma tylko ograniczone zastosowanie podczas IPB dziaa tyowych lub dziaa w rejonie tyw. TPL-s mog by wykorzystane do ledzenia si powietrzno-desantowych i powietrznoszturmowych, gdy wyrusz one z LZ-s lub DZ-s w kierunku celi ich dziaania. Jest to jednak trudne, poniewa mamy w tym wypadku do czynienia z maymi odlegociami. Przykad: sowiecka doktryna wzywa do rozmieszczania LZ-s lub DZ-s - dla si wielkoci kompanii i mniejszych jednostek - w odlegoci 5km lub mniejszej od ich celu; chocia wiksze jednostki lub rnorodne zrzuty mog wykorzystywa do rozmieszczenia stref zbirek - do 10km od celu. Jeeli w ledzeniu si wielkoci kompanii czy te wikszych si powietrzno-desantowych i powietrzno-szturmowych maj zastosowanie fazy czasowe, to powinien zosta zaoony jednogodzinny okres czasu na konsolidacj w DZ lub LZ. Schemat G-5 to przykad wariantu przebiegu wydarze /dziaa/ dla opcji dziaania powietrzno-desantowego lub powietrznego. TPL-s wykorzystywane s w dowizaniu do potencjalnych dziaa przeciwnika polegajcych na wykorzystaniu obszaru tyw do dziaa lub jego gbokiego przenikania. Jeli prbujemy ledzi OMG przeciwnika lub siy wyzyskujce obszar tyw, to powinnimy zaoy maksymalne doktrynalne tempa dziaania, poniewa takie elementy bd unikay kontaktu z naszymi siami - a do momentu dotarcia do ich celw. Schemat G-6 jest przykadem wariantu przebiegu dziaa dla OMG. SCHEMAT G-5: PRZYKAD WARIANTU PRZEBIEGU WYDARZE DLA OPCJI DZIAA POWIETRZNO-DESANTOWYCH I POWIETRZNYCH.

307

SCHEMAT G-6: PRZYKAD WARIANTU PRZEBIEGU WYDARZE DLA OMG.

Wzorzec analizy przebiegu dziaa w dziaaniach tyowych lub w dziaaniach w obszarze tyw suy wsparciu wariantu dziaa i wykorzystywany jest w poczeniu z SITMAP wojny niekonwencjonalnej /schemat G-2/ oraz z oleat sytuacji ludnoci /schemat G-3/. Razem, schematy te ilustruj prawdopodobny przebieg dziaa przeciw-

308

nika podczas dziaa tyowych i uwypuklaj kierunki na ktrych dowdca posiada ograniczone rodki zbierania danych, ubezpieczenia i CI. DST dziaa tyowych i dziaa w rejonie tyw oparty jest na wariancie przebiegu dziaa i pomaga dowdcy tyw w rozpoznaniu krytycznych zdarze oraz zagraajcych dziaa, ktre mog wymaga podjcia decyzji. DST nie podejmuje decyzji za dowdc. Dostarcza ona raczej podstaw do obnienia stopnia niepewnoci w dziaaniach na tyach. Te DST s szczeglnie wane, poniewa su one jako bezcenne narzdzia do koordynowania rozmieszczenia elementw wsparcia oraz wielu dziaa w obrbie rejonu tyw. Poprzez wariantowanie przebiegu dziaa w rejonie tyw dany dowdca identyfikuje te obszary, w ktrych prawdopodobnie mog si mie miejsce wane dziaania przeciwnika, czy te inne wydarzenia. Dziaania partyzantw, agentw, SPECNAZ i obszary z problemami wojskowo - cywilnymi, bd okrelane poprzez SITMAP-s wojny niekonwencjonalnej i oleaty sytuacji ludnoci - w poczeniu z wzorcem analizy przebiegu dziaa. DST identyfikuje te obszary, gdzie dowdca tyw moe wykorzysta rodki obrony powietrznej, ubezpieczenia, CI oraz gdzie mog one wpyn na efekty oddziaywania zagroe w stosunku do dziaa tyowych. Wariantowanie wsparcia decyzji ustala rwnie te rejony, gdzie dowdcy tyw mog z najwikszym stopniem bezpieczestwa - zwizanego z wykonywanym zadaniem- rozmieci ich elementy wspierajce. Poniewa dowdcy dziaa tyowych zwykle nie s w takim stopniu zajci ogniem i manewrem, jak ich odpowiednicy w obszarach bezporedniej walki na przednim skraju, dlatego dziaania w rejonie tyw koncentruj si na TAI-s bardziej zorientowanych w kierunku ubezpieczenia i CI. Rejony, ktre uprzednio zostay okrelone jako NAI-s - podczas wariantowania dziaa lub na SITMAP wojny niekonwencjonalnej, czy te na oleacie sytuacji ludnoci - s rwnie okrelane jako TAI-s. Bd one obejmowa zarwno punkty wzdu konkretnych korytarzy manewru, i konkretnych etapw dziaa, jak i tych ktre wskazuj na przyjcie przez przeciwnika innego sposobu dziaania - co mogoby zerwa dziaania obszaru tyw. Podobnie jak w walce w przodzie, TAI-s s obszarami, w ktrych dowdca moe opni, przerwa, zniszczy czy te manipulowa zagroeniem w celu zmuszenia przeciwnika do porzucenia konkretnej koncepcji dziaania. Dowdcy dziaa tyowych maj pod swoim dowdztwem bardzo ograniczon liczb elementw manewrowych do

309

dziaania przeciwko rozpoznanym TAI-s. Dziaania te obejmuj: obronne rozmieszczenie jednostek obszaru tyw, efektywne rozmieszczenie elementw ugrupowania, agresywne wykorzystanie jednostek ubezpieczajcych, aktywny wysiek CI oraz celowe wykorzystanie rodkw PSYOP i pastwowych /administracyjnych/. Przykady TAI-s dla rejonu tyw i dziaa tego obszaru obejmuj midzy innymi: LZ-s i DZ-s; skrzyowania drg; szlaki i cieki lene; mae grupy lub pojedyncze osoby /szczeglnie w ubraniach cywilnych/ prbujce przemieszcza si przez rejon tyw lub unikajce wykrycia; obszary z grupami lub osobami sympatyzujcymi z przeciwnikiem; rejony obozowisk i dowdztw partyzantw. Szacowane s rwnie TAI-s dla korytarzy manewru o wysokiej moliwej prdkoci przeciwnika wejcia w obszar tyw. Pomimo ocenienia tych TAI-s dowdcy obszaru tyw zwykle nie bd dysponowali rodkami do wykonania czegokolwiek wicej ni opnienia przenikania na du skal w dany obszar. Dowdcy ci zmuszeni s do polegania na rodkach bdcych poza ich kontrol, defensywnego uycia elementw bojowych i CSS, a take do polegania na ich zdolnoci do szybkiego przemieszczenia najmniej odpornych na uderzenia jednostek - w celu wyperswadowania przeciwnikowi jego koncepcji dziaania. W nastpstwie wyboru TAI-s rozpoznawane s DP-s. Zgodnie z priorytetem dziaa tyowych DP-s te bd ukierunkowane na spenienie wymaga wobec wykorzystania obrony powietrznej, ubezpiecze, CI, PSYOP oraz rodkw pastwowych, bd te na zmian miejsca rozmieszczenia - w obliczu zagroenia - szczeglnie wanych jednostek lub urzdze. Podobnie jak DP-s dziaa bojowych, musz by one tak rozmieszczone, aby zapewniay wystarczajc ilo czasu na podjcie wymaganych decyzji. DP-s dziaa tyowych lub dziaa w rejonie tyw - poprzez alarmowanie o konkretnych wydarzeniach wymagajcych wykorzystania danych rodkw lub innych decyzji - wyrwnuj czas pola walki i zabezpieczaj moliwoci dowdcw w tym zakresie. DST-s dziaa tyowych lub dziaa w obszarze tyw opisuj TAI-s, DP-s, cele przeciwnika oraz wasne HVT-s /czyli skady nuklearne i miejsca rozmieszczenia rakiet/. Korytarze manewru i TPL-s ujmowane s wwczas, jeli istnieje moliwo ich

310

wykorzystania. Taka DST uzupeniana jest poprzez SITMAP wojny niekonwencjonalnej oraz oleat sytuacji ludnoci. Bieca sytuacja w jakiej znajduje si przeciwnik przedstawiana jest tylko wtedy, gdy wiadomo jest e dziaaj one w obrbie rejonu tyw. Ta DST moe by uzupeniona wzorcem /wariantem/ wsparcia decyzji, ktry odnosi kady DP do zwizanego z nim AI, wymagajcego dziaania zaprzyjanionych. Schemat G-7 stanowi przykad DST dziaania tyw /poziom 3/ dla ataku powietrznego i powietrzno-desantowego. Przykad DST dywizyjnego obszaru tyw /poziom 3/ dla dziaa OMG przedstawia schemat 4-45. SCHEMAT G-7: PRZYKAD DST DZIAANIA TYW DLA ATAKU POWIETRZNEGO I POWIETRZNO-DESANTOWEGO.

IPB - FRAGMENT O YWOTNYM ZNACZENIU IPB posiada ywotne znaczenie dla prowadzenia dziaa przez dowdc obszaru tyw i ich poszczeglnych faz w caej bitwie. Pomaga w dokadnym porwnaniu /skonfrontowaniu/ wasnych moliwoci w zakresie bezpieczestwa i CI z moliwym dziaaniem przeciwnika i pomaga dowdcom w podejmowaniu waciwych decyzji

311

dotyczcych rozmieszczenia i wykorzystania posiadanych rodkw. IPB zmusza dowdcw do stanicia twarz w twarz z ich wasnymi sabymi punktami oraz potencjalnymi moliwociami. IPB pomaga dowdcom okreli: gdzie?, kiedy? i jak? - wykorzysta, rozporzdza i rozmieci rodki obszaru tyw aby zapewni sukces.

Objanienia uytych skrtw

AA AAA ACR ADA ADP afld AGL AI ALSO alt AM AO arty ASPS AT ATC AT-5 AT-8 ATGM AVLB avn AWS BAE BAI bde - droga podejcia - artyleria przeciwlotnicza - puk kawalerii pancernej - artyleria obrony powietrznej - automatyczne przetwarzanie danych - lotnisko - nad poziomem morza - obszar zainteresowania - artyleryjskie punkty obserwacyjne o ograniczonym zasigu - wysoko - modulacja amplitudy - obszar dziaa - artyleria - sekcja zbierania danych ze wszystkich dostpnych rde - przeciwpancerny - kontrola ruchu powietrznego - sowiecki przeciwpancerny pocisk kierowany - sowiecki przeciwpancerny pocisk kierowany - przeciwpancerny pocisk kierowany - brygada opancerzonych wyrzutni - lotnictwo - suba meteorologiczna - ocena obszaru pola walki - powietrzna izolacja pola walki - brygada

312

BICC BMP BP BTF C C2 C3 C3CM CI CAA CAB CAME CAS cav cbt CCM cdr CENTAG CFA chem CI CIG CINC clr cm CM&D co COIN coll COMINT
3

- centrum koordynacyjne rozpoznania pola walki - oznaczenie sowieckiego bojowego wozu piechoty - pozycja bojowa - grupa bojowa w sile batalionu wyznaczona do wykonania konkret nego zadania - Celsjusz
-

dowodzenie i kontrolowanie dowodzenie, kontrolowanie i czno oddziaywaniem przeciwnika w zakresie cznoci

- dowodzenie, kontrolowanie, przedsiwzicia zabezpieczajce przed - dowodzenie, kontrolowanie, czno oraz rozpoznanie - armia poczonych rodzajw wojsk - brygada lotnictwa bojowego - element korpuny zarzdzajcy przestrzeni powietrzn - bezporednie wsparcie lotnicze - kawaleria - walka, bj - ruch na przeaj - dowdca - Centralna Grupa Armii - obszar si ubezpieczenia /osony/ - chemiczny - kontrwywiad /kontrrozpoznanie/ - puap, wysoko powyej poziomu ziemi bdca podstaw chmur - Naczelny Dowdca - jasny, przejrzysty - przeciwdziaanie mobilnoci /ruchliwoci/ - zarzdzanie zbieraniem danych i ich poszerzaniem - kompania - przeciwpowstacze - dostarczanie - rozpoznanie rodkw cznoci

CENTCOM - Centralne Dowdztwo USA

313

comm COMMZ con CONUS COSCOM CP CS CSS CTOC CW DAG decon def DISCOM div DMA DP DS DST DTOC DZ E EAC EACIC ECB ECM ECCM ELINT elm EM engr EPB ESM

- czno - strefa komunikacyjna - kontrola - kontynentalne USA - dowdztwo wsparcia korpusu - stanowisko dowodzenia - wsparcie walki - suby wsparcia walki - korpune centrum dziaa taktycznych - ciga fala - dywizyjna grupa artylerii - dezaktywacja, odkaanie - obrona - dywizyjne dowdztwo wsparcia - dywizja - Obronna Agencja Kartograficzna - punkt decydujcy - wsparcie bezporednie - wariant /wzorzec/ wsparcia decyzji - dywizyjne centrum dziaa taktycznych - strefa /rejon/ zrzutu - wschd - szczebel powyej korpusu - centrum rozpoznania szczebla powyej korpusu - szczebel powyej i poniej korpusu - rodki do wywoywania zakce w przyrzdach elektronicznych - rodki do przeciwdziaania ECM - rozpoznanie elektroniczne - element - elektromagnetyczny - saper, oficer wojsk inynieryjnych - elektroniczne przygotowanie pola walki - rodki wsparcia wojny elektronicznej

314

est EW EWR EWS FAC FAIO FALOP FARP FASCAM FEBA FLOT FM FofF FRG FS FSCOORD FSE FSO FWD G2 G3 G4 GCA GCI GRU GS

- oceniany, szacowany - wojna radioelektroniczna - radar wczesnego wykrywania - sekcja walki /wojny/ radioelektronicznej - oficer wysunitego, naziemnego punktu naprowadzania samolotw - oficer rozpoznania artylerii polowej - program ograniczonej, wysunitej do przodu obserwacji obszaru - wysunity punkt uzupeniania amunicji i paliwa - rodzina min stawianych przez artyleri - przedni skraj obszaru pola walki - przedni skraj wasnych si - modulacja czstotliwoci - pole ognia /ostrzau, raenia/ - /bya/ RFN - wsparcie ogniowe - koordynator wsparcia ogniowego - element wsparcia ogniowego - oficer wsparcia ogniowego - wysunity, przedni - pomocnik szefa sztabu ds. rozpoznania i ubezpieczenia /szef sekcji, wydziau/ - pomocnik szefa sztabu ds. organizacji, szkolenia i operacyjnych - pomocnik szefa sztabu ds. zaopatrzenia - podejcie do ldowania kierowane z ziemi za pomoc stacji radio lokacyjnej - przechwytywanie celu powietrznego przez samolot lub pocisk kie rowany z ziemi - Gwny Zarzd Wywiadu Sztabu Generalnego /b. ZSRR/ - wsparcie oglne duej wysokoci

HALO- rozpoczcie ataku przez samolot na maej wysokoci, po przejciu z HE helos - kruszcy materia wybuchowy - migowiec

315

HF HI-HI-LO HIP HN HPT hr HVT ID IEW IFR inf IPB IR ITB J2 JAM JOG JOG-A JOG-G JOG-R JOPS JSCP JSEAD JTF kg KGB km km/h LC

- wysoka /wielka/ czstotliwo - wysoko-wysoko-nisko /technika ataku lotnictwa/ - sowiecki migowiec szturmowo-transportowy - nard bdcy gospodarzem - cel o wysokiej opacalnoci - godzina - cel o duym znaczeniu - rozpoznanie, identyfikacja - wojna elektroniczna i rozpoznawcza /wywiadowcza/ - przepisy lotu wg. przyrzdw - piechota - rozpoznawcze przygotowanie pola walki - potrzeby informacyjne /wymagania/ - samodzielny batalion czogw - Poczony Zarzd Rozpoznania - zaguszanie - mapa /dokument graficzny/ operacji prowadzonej siami rnych rodzajw wojsk /si zbrojnych/ - JOG dla strefy powietrznej - JOG dla obszaru naziemnego - JOG dla radarw /stacji radiolokacyjnych/ - system planowania operacji prowadzonej przez rne rodzaje si zbrojnych - Poczony Strategiczny Plan Moliwoci - zerodkowany wysiek tumienia /obezwadniania/ obrony po wietrznej przeciwnika - poczone siy rodzajw wojsk do realizacji konkretnego zadania - kilogram - Komitet Bezpieczestwa Narodowego /b. ZSRR/ - kilometr - kilometr na godzin - linia stycznoci

LANDCOM - Dowdztwo Atlantyckie USA

316

LD LIC LOC LO-LO-HI LOS LP lt LZ m MAC-V MASINT max

- podstawa wyjciowa /linia/ - konflikt o maym nateniu /intensywnoci/ - linia /o/ komunikacyjna, zaopatrywania /drogi komunikacyjne/ - nisko-nisko-wysoko /profil ataku lotnictwa/ - o optyczna /linia obserwacji/ - podsuch, miejsce nasuchu - lekki - rejon /strefa/ zrzutu - metry - Dowdztwo Transportu Powietrznego w Wietnamie - rozpoznanie poprzez namierzanie realizowane w oparciu o charak terystyczne cechy - maksymalny

Mi-24 /HIND/- sowiecki migowiec szturmowy i/lub transportowy MiG-27 /FLOGGER/- sowiecki samolot myliwski lub myliwsko-bombowy MBA MC MC-130 MCOO METT-T MF MFF MG mi MI min MM MOB - gwny /zasadniczy/ obszar bitwy /walki/ - korytarz ruchu /mobilnoci, manewru/ - samolot USA - zmodyfikowana oleata poczonych przeszkd - zadanie, przeciwnik, teren, pododdziay oraz dostpny czas - rednia czstotliwoci - minimalna odlego do swobodnego oderwania si /lotnictwa od ziemi/ - pistolet /karabin/ maszynowy - mila - rozpoznanie, wywiad wojskowy, wiadomoci o znaczeniu wojskowym - minuta - milimetr - gwna baza operacyjna obronnych MRB - batalion piechoty zmechanizowanej

MOPP- ukierunkowane na wykonanie zadania rozmieszczenie ubezpiecze

317

MRC MRD MRP MMR MSR MT mtn N NAI NBC NET NLT NOE NSDD OB obj obs OCOKA OMG OP OPORD OPSEC PACOM PGM PIR PIREP POMCUS PSYOP PL PVS - 5

- kompania piechoty zmechanizowanej - dywizja piechoty zmechanizowanej - pluton piechoty zmechanizowanej - puk piechoty zmechanizowanej - gwna droga zaopatrzenia - tony /dwiki/ metryczne - gry - pnoc - nazwany /okrelony/ obszar zainteresowania - nuklearny, biologiczny i chemiczny - nie wczeniej ni - nie pniej ni - lot nosem przy ziemi - Dyrektywa Decyzyjna Narodowego Bezpieczestwa - rozkaz bojowy - cel /obiekt/ - przeszkoda - obserwacja i pole ostrzau, maskowanie i ochrona, przeszkody, te ren kluczowy oraz drogi podejcia i korytarze manewru - operacyjna grupa manewrowa /oddzia manewrowy/ - punkt obserwacyjny - porzdek /harmonogram/ dziaa - bezpieczestwo /ubezpieczenie/ dziaa - Dowdztwo Pacyfiku - amunicja /sterowana/ precyzyjna - priorytetowe zadania rozpoznania /wymagania wobec rozpoznania/ - raport /meldunek/ pilota - uprzednio przygotowane materiay dla skadw jednostek, dostar czane zza morza - dziaania psychologiczne - linia fazy /np. czasowej/ - okulary do obserwacji w nocy

NORTHAG - Pnocna Grupa Armii

318

PW PTADP RA RAG RAM RARP R&S rd REC recon regt RH RII RPK S S2 S3 S4 SA SA -8 SAGGER SAM SBDP SCT scty sfc SHAPE SIGINT SITDEV SITMAP SLAAR SLOC

- jeniec wojenny - dane wyjciowe /bazowe/ planowanej analizy terenu - obszar /rejon/ tyw - pukowa grupa artylerii - niezawodno, dostpno /rozporzdzalno/, atwo naprawy - tyowy punkt uzupeniania paliwa i amunicji /lotniczej/ - rozpoznanie i inwigilacja - droga - walka radioelektroniczna - rozpoznanie wojskowe - puk - wilgotno wzgldna - dania wobec danych z rozpoznania /zapotrzebowanie na wiado moci/ - sowiecki lekki karabin maszynowy - zdolno przetrwania - oficer rozpoznania /Armia USA/ - oficer operacyjny i szkolenia /Armia USA/ - oficer logistyki /Armia USA/ - obszar ubezpiecze /strefa bezpieczestwa/ - sowiecki pocisk ziemia-powietrze /GECKO/ - sowiecki przeciwpancerny pocisk kierowany - rakieta ziemia-powietrze - sowiecki plan opracowania pola walki - rozproszony, rozdzielony - bezpieczestwo /ubezpieczenie/ - ziemia, powierzchnia - Naczelne Dowdztwo Si Sojuszniczych w Europie - rozpoznanie rodkami cznoci - opracowanie sytuacji - mapa sytuacji - powietrzny radar obserwacji bocznej - morskie drogi komunikacyjne

319

SOF SP SPAN SPECNAZ SPG Sgdn SSM SWO TA TAB TAI TARWI TASM TBM TCAE temp TPL TTADB TTY TVA TVD US USAF

- siy dziaa specjalnych - samobieny - analiza parametrw sygnaw potencjalnych krytycznych /szczeglnie wanych/ wzw /cznoci/ - siy specjalnego przeznaczenia KGB - sowiecka 73mm armata gadkolufowa - dywizjon, eskadra, batalion, szwadron - rakieta /pocisk/ ziemia-ziemia - oficer suby meteorologicznej sztabu - armia pancerna - bateria wykrywania /namierzania/ celi - celowy obszar zainteresowania - rozpoznanie pogody w celu... - pociski /rakiety/ taktyczne powietrze-ziemia - taktyczny pocisk /rakieta/ balistyczny - element kontroli i analizy technicznej - temperatura - fazowa linia czasowa - dane wyjciowe /bazowe/ taktycznej analizy terenu - dalekopis - analiza wartoci /wanoci/ celu - teatry dziaa wojennych - USA - Siy Powietrzne USA nych USA

SS - 21- sowiecki pocisk maego zasigu ziemia-ziemia /SCARB/

USAFETAC - Centrum Technicznych Wnioskw rodowiskowych Si Powietrz VHF VGK VIS W WETM XING - bardzo wysoka czstotliwo - naczelne, wysze dowdztwo - widoczno - zachd - sekcja meteorologiczna - przekraczanie

320