Professional Documents
Culture Documents
Rekenlogboek
Rekenlogboek
Het belangrijkste wat ik uit deze les heb gehaald, is dat het
erg belangrijk is om al vanaf de onderbouw van de Waar moet ik nu nog echt aan gaan werken?
basisschool aandacht te besteden aan meten en
meetkunde. Wilma heeft al een start gemaakt met het uitleggen van het
verschil tussen meten en meetkunde en wat het belang van
Wat viel mij op? deze twee ‘vakken’ is. Het is voor mij nog steeds niet
Wilma begon leuk door te openen met een probleem. We helemaal duidelijk wat men nou verstaat onder meten en
moesten namelijk van een a4 een vierkant maken. Een meetkunde. Ik wil daarom voor de volgende les in ieder
dergelijke oefening is ook erg leuk om met je stageklas te geval de domeinbeschrijvingen van meten doorlezen.
doen. Het onderstaande schema vind ik erg handig en ik plaats
Wat ga ik uitproberen op mijn stageschool? dit in mijn rekenlogboek omdat het mij helpt om inzicht te
krijgen in de leerlijnen voor meten en meetkunde. In dit
Het lijkt me erg leuk om de hierboven beschreven oefening schema specifiek wat betreft construeren.
te doen.
Construeren Groep 1-2 Groep 3-4
welke trucs, tips, sites boeken, gedachten etc. wil je graag
onthouden? Met vrij klei, dozen, touw, ... n.v.t.
constructiemateria
Zeker de verschillende lesideen die Wilma heeft al
aangedragen. Dan denk ik aan de opdracht: Maak een
vierkant uit een a4tje. Verder hebben wij zelf de opdracht
met de punthoed gedaan. Je ziet dan gelijk hoe enthousiast
1
Met meetkundig blokken, Lokon, vooral met blokken recept af of welke gegevens kan je opmaken uit een
constructiemateria meccano, Kneks, ... grafiek. Zomaar twee voorbeelden die je dagelijks tegen
al kan komen.
Met papier vouwen, vouwen, Meten voor kinderen in de onderbouw van de basisschool
bouwplaten, ... bouwplaten, ... kent eigenlijk drie vormen:
Voorbereiding college 2
1
- beter inzicht in getallen verwerven. er namelijk nooit zo bij nagedacht dat je in je dagelijks
leven eigenlijk heel veel bezig bent met opereren. Dan leg
Leerlijn meten ik gelijk de link met het belang van het vak meten en
Om het heel kort samen te vatten start men in groep 1 en 2 meetkunde op de basisschool. Want als ik al de link leg met
met vergelijken en wordt via afpassen toegewerkt naar het dagelijks leven dan zullen kinderen zeker moeten leren
aflezen. De grootheid lengte neemt een centrale plaats in hoe ze bepaalde problemen uit het dagelijks leven aan
in het meetonderwijs. Is het in groep twee met name kunnen pakken door te opereren. Het probleem om uit een
ordenen en vergelijken, in groep 3 en 4 gaan de kinderen al rechthoek een vierkant te maken kom ik bijvoorbeeld
echt aan de slag met meetinstrumenten. regelmatig tegen. Dan moet je als kind toch weten hoe je
dat handig op kan lossen.
Van de grootheden inhoud, gewicht, oppervlakte en tijd
worden de fases van ordenen en vergelijken, afpassen en Wat ga ik uitproberen op mijn stageschool?
aflezen, minder nauwkeurig doorlopen. Dit betekent niet Ik ga binnenkort een geschiedenisles over de Romeinen
dat er geen aandacht besteedt moet worden aan deze geven in mijn stageklas en het schiet me opeens te binnen
grootheden. De lessen waarin de bovenstaande grootheden dat ik als verwerking best kan gaan mozaïeken met de
centraal staan, moeten een aanvulling zijn op wat de kinderen. Want de thermen in een Romeinse stad waren
kinderen over lengte hebben geleerd en zorgen ervoor dat versierd met allerlei soorten mozaïek.
de samenhang tussen de verschillende grootheden steeds
duidelijker wordt voor de kinderen. Verder kwam in het college naar voren dat spiegelen ook
hoort bij opereren. Een lesidee voor de kleuters is om een
College 2 opereren kleurplaat door midden te knippen en door de kinderen in
Wat haal ik eruit? te laten kleuren. Vervolgens kunnen ze met een spiegel de
helft van de kleurplaat spiegelen zodat deze compleet
Dat opereren gaat om meetkundige transformaties als wordt. Dit kan je eigenlijk bij ieder thema bij de kleuters
verschuiven, spiegelen, draaien en projecteren. gebruiken. Je hoeft namelijk alleen maar een nieuwe
kleurplaat die je goed door midden kan knippen, van
Wat viel mij op? internet of uit een kleurboek te halen.
Wat hierboven staat is natuurlijk maar een definitie van welke trucs, tips, sites boeken, gedachten etc. wil je graag
opereren en dat is nogal abstract. Wat ik leuk vond van dit onthouden?
college was dat er opeens een lichtje ging branden. Ik had
1
Toen Wilma het over het tangram ging hebben kreeg ik Dit hoort eigenlijk nog bij college 2, want in dat college
echt een soort flashback. Ik maakte vroeger bij de oppas vertelde Wilma over de werkvorm vier aan het werk. Toen
altijd talloze figuurtjes met tangram. Ik weet nog goed dat, Wilma deze werkvorm noemde was ik erg nieuwsgierig. Ik
dat een van mijn favoriete spelletjes was. Ik ga dan ook wilde graag weten hoe de werkvorm in elkaar zat en hoe
zeker onthouden dat tangram een leuk ‘spel’ is om in de deze toegepast kan worden in de praktijk. Wat ik leuk vind
klas mee aan de slag te gaan. Leerlingen kunnen bij dit spel aan de activiteit is dat kinderen samen in een groepje aan
heel goed zelfstandig aan de slag, maar het is ook leuk om het mozaïeken zijn en veel van elkaar kunnen leren op die
een mega tangram te maken en de leerlingen in groepjes manier. Verder zijn ze actief bezig met opereren want ze
te laten werken. moeten elkaars werk kopiëren. Verder is het voor het eerste
kind leuk om een figuur te bedenken. Kinderen kunnen om
Verder wil ik onthouden dat het leuk is om met een de beurten als eerste een figuur bedenken.
basisschoolklas naar het Esscher museum te gaan. Dit lijkt
me erg leerzaam. Wij gaan als klas ook naar dit museum, Deze werkvorm was echt een soort eye-opener voor mij.
maar ik kan helaas niet mee. Ik denk dat ik er zeker nog Door het horen van dergelijke werkvormen wordt ik
een keertje naar toe ga om te kijken of het echt leuk is om enthousiast om aan de slag te gaan met meten en
met kinderen heen te gaan. Eerst zien, dan geloven. meetkunde in het basisonderwijs.
Waar moet ik nu nog echt aan gaan werken? Je zou deze activiteit ook in de kring kunnen doen, maar
dan natuurlijk wel in het groot. Je kan dan samen met de
Ik ga vooral aan de slag om opereren in het dagelijks leven kinderen gaan kijken naar hoe je op een eenvoudige manier
te herkennen om het uiteindelijk toe te kunnen passen in de figuur kan spiegelen.
de lessen die ik aan kleuters ga geven. Door te kijken naar
de wereld om me heen, wil ik leren hoe je als kleuter naar Na het college heb ik de toelichting op deze
de wereld kijkt en hoe je een kleuter wegwijs kan maken in onderwijsactiviteit nog doorgelezen om iets beter te
de wereld. En natuurlijk hoort een stukje meet en begrijpen wat hoe de werkvorm precies in elkaar zit. Na
meetkunde onderwijs daarbij. afloop van het college was het me namelijk nog niet
helemaal duidelijk. Dat was dus een mooie leervraag om in
het boek op zoek te gaan naar hoe deze werkvorm in elkaar
Vier aan het werk zit en te gaan kijken hoe je deze werkvorm in de praktijk
kan toepassen.
1
In het boek stond een duidelijke toelichting en het lijkt me
leuk om in mijn komende stage bij de kleuters, deze
werkvorm eens uit te proberen.
College 3 oriënteren
1. Lokaliseren:
- aangeven waar iets of iemand zich bevindt
- gebruiken van lokaliseergegevens bij opsporen
2. Innemen van een standpunt:
- bepalen wat er is te zien vanaf een standpunt
- voorstellen en omschrijven wat wordt gezien vanaf
een standpunt
3. Draaiing en richting:
- nauw verbonden met het begrip hoek.
- wind-of kompasroos
Het viel mij op dat het innemen van een standpunt ook bij
oriënteren hoort. Bij het innemen van een standpunt denk
ik gelijk aan beeldende vorming. De verschillende
1
perspectieven komen tijdens dit vak regelmatig naar voren. geven. Het lijkt me dan ook leuk om zelf foto’s te maken
Met name in de bovenbouw. Dan denk ik aan het die vanuit een bepaald standpunt zijn gemaakt.
kikkervorsperspectief en het vogelperspectief. Ik vond het
dan ook verassend om te ontdekken dat het innemen van Verder kwam het idee bij mij op om tijdens een
een standpunt ook naar voren komt tijdens meet en geschiedenisles de werking van een kompas aan kinderen
meetkunde lessen. duidelijk te maken. Je kan het dan bijvoorbeeld hebben
over de uitvinding van het kompas. Wat voor nut heeft het
kompas. Als er genoeg kompassen zijn, kan je zelf met de
leerlingen een leuke activiteit gaan doen met een kompas.
Verder moest ik bij het zien van de onderstaande Zo kan je dus meten en meetkunde ook integreren bij
afbeelding met daarbij de vraag: ‘Waar staat de fotograaf’ andere vakken.
weer even terugdenken aan mijn eigen basisschooltijd. Ik
weet nog goed dat in de extra lessen dergelijke opdrachten Het idee van het maken van de routebeschrijving vind ik
regelmatig naar voren kwamen. Tijdens die extra lessen ook erg leuk. ik wil dit idee dan ook zeker gaan onthouden.
mochten we dan vaak samenwerken en ging ik met mijn Het is ook leuk om de leerlingen een routebeschrijving te
klasgenootje discussiëren over het standpunt van de laten maken en deze dan vervolgens te gaan volgen. Dan
fotograaf. kan je samen met de kinderen controleren of de
routebeschrijving klopt.
1
Waar moet ik nu nog echt aan gaan werken? Activiteit:
Ik wil wel eens nagaan hoeveel lessen gericht op meten en Speel het spel met één verteller, de anderen zijn bouwers.
meetkunde ik in mijn stageperiode bij de kleuters ben
tegengekomen. De verteller en de bouwers zitten tegenover elkaar aan
tafel.
1
- Zijn de bouwsels precies gelijk?
Materiaal:
College 4
Toelichting
Wat haal ik eruit?
De activiteit die hiernaast staat beschreven vond ik zo leuk
dat ik hem in mijn rekenlogboek heb opgenomen. Ik ga mijn We hebben zijn in de les aan de slag gegaan met
rekenlogboek zeker bewaren, dus dan heb ik deze activiteit prentenboek waarin een of meerdere van de volgende
altijd bij de hand. Het lijkt me een leuke activiteit om in de punten naar voren komt/komen. In de kijkwijzer, waarmee
bovenbouw van de basisschool te doen en volgens mij we de boeken moesten gaan bekijken, kwamen deze
zorgt deze activiteit soms voor hilarische situaties. Dat punten ook naar voren. Dit was een erg leerzame activiteit,
maakt het onderwijs leuk en uitdagend. omdat je gelijk kennismaakt met vier ‘aandachtsgebieden’
van het meten en meetkunde onderwijs.
1. Tellen en getalbegrip
2. Ordenen, meten en vergelijken
3. Ruimtelijk en meetkundige orientatie
4. Tijdsbesef en tijdsbeleving
1
In de les hebben we verschillende prentenboek besproken.
Allereerst noemde Wilma de biebelebonse boeken. Dit zijn
Wat viel mij op? boeken waarin rekenen duidelijk naar voren komt. In de les
Het viel mij op dat je in veel prentenboeken minimaal 1 van hebben we het boek vijf rovers en nog een bekeken en
de bovenstaande punten kan terugvinden. Bij prentenboek ernaar geluisterd. Ik vond het echt leuk om ernaar te
die ik al heel lang ken, bijvoorbeeld rupsje nooitgenoeg, luisteren, dus kinderen zullen het ook zeker leuk vinden om
had ik nog nooit zo stilgestaan bij het feit dat er zoveel op die manier met rekenen bezig te zijn.
mogelijkheden met dit boek om het te gebruiken tijdens Boeken die in het college naar voren kwamen en die ik ga
lessen meten en meetkunde. onthouden waren: Met tien uit bed, eentje geentje, nul
Tijdens de les heb ik in mijn groepje het prentenboek ‘De dodo’s, er was eens een muisje, het beste
gouden oliebol’ met behulp van de kijkwijzer geanalyseerd. boodschappenboek en de gouden oliebol.
Wat mij bij dat boek opviel was de toelichting achter in het Waar moet ik nu nog echt aan gaan werken?
boek. Daarin werd heel duidelijk beschreven hoe je als
leerkracht aan de slag kan gaan met het prentenboek. Ik Ik wil meer gebruik gaan maken van prentenboeken bij het
heb dit even goed doorgelezen, omdat we voor meten en meetkunde onderwijs. Verder ga ik samen met
taalonderwijs een prentenboek moeten maken en daar ook mijn groepje aan de slag om een prentenboek te
een handleiding bij moeten maken. Ik heb nu gelijk een analyseren met de kijkwijzer. Ik ben benieuwd wat er bij
beetje een idee gekregen van de vorm van een dergelijke een nieuw boek weer voor leuke activiteit opborrelen.
handleiding.
1
rekenlogboek moest worden en dat je zelf mocht selecteren
wat je in je rekenlogboek ging schrijven, knippen en
plakken. Daarom vind ik het jammer dat we pas in het
vijfde college een duidelijke opzet voor het rekenschriftje
kregen. Maar beter laat dan nooit.
College 6 meten
1
Dat je met kleuters als een heleboel kan doen met lengte neus=lengte pink lengte oor=lengte
grootheden en maten. Ik had dat niet verwacht en ik denk wijsvinger
dat wat kleuters als kunnen vaak onderschat wordt.
welke trucs, tips, sites boeken, gedachten etc. wil je graag Hoe ik ervoor zorg dat lessen als een staartgrafiek maken
onthouden? organisatorisch goed verlopen. Dit zal ik moeten ervaren
door een dergelijke les te geven in mijn stage.
De volgende weetjes zijn altijd leuk om mee te nemen voor
in mijn stage of gewoon voor thuis. Deze weetjes zijn College 7 een gesprek met Esther
eigenlijk referentiematen.
Vlak voordat deze les begon ging het even mis in de
communicatie met Esther. Ik wilde eigenlijk niet naar de
1
les, maar ben ik ben uiteindelijk toch gegaan. Het heeft ook gebruiken. Je moet alleen even andere kaartjes maken en
niet zo heel erg veel zin om voor de problemen weg te dan heb je weer een heel nieuw spel. Het lijkt me leuk om
lopen. Toch vond ik het lastig om weer de klas in te gaan. zelf ook dit spel te maken, zodat ik het kan gaan gebruiken
Wilma heeft Esther even toegesproken en even later zijn tijdens mijn stages.
Relinde ik en Esther even buiten het lokaal gaan praten. Dit
gesprek verliep op het begin wat moeizaam, maar later En Nicole verzorgde een fantastische inleiding over de
ging het eigenlijk best wel goed. Ik had ook echt het idee seizoenen. Ze deed het echt ontzettend leuk en heeft mij
dat het weer wat beter zou gaan tussen Esther en mij. echt enthousiast gemaakt om vaker als introductie een
Helaas is het op het moment van het schrijven van dit toneelstukje te doen of als een bepaald typetje de klas in te
stukje weer net zoals voor het gesprek. komen. Ik heb dat zelf ook al een paar keer tijdens mijn
stage gedaan en je merkt gewoon dat de kinderen gelijk
De opdracht voor het opmeten van het lokaal met betrokken zijn bij de les. Eigenlijk was onze hele klas tijdens
natuurlijke maten, hoefden wij niet meer te maken. Wilma het ‘toneelstukje’ van Nicole ademloos aan het luisteren en
heeft ons de opdracht cadeau gegeven. Om die reden heb aan het kijken.
ik verder ook geen toelichting bij dit college.
Van twee groepjes hebben we duidelijk uitleg gehad over
College 8 tijdsbesef. Het is me nu helemaal duidelijk wat er aan
tijdsbesef gedaan wordt bij de kleuters en een stukje wat
Dit college hebben we niet gehad. betreft groep 3 en verder. Ik ben wel benieuwd hoe de
College 9 presentaties meten leerlijn van tijdsbesef verder wordt opgebouwd in de
hogere groepen.
Tijdens dit college vonden de presentaties voor meten
plaats. Ik heb voor dit college met mijn groepje een leskist Naast onze leskist, was er ook een groepje dat een lestas
gemaakt. De leskist was erg goed gelukt en we kregen had gemaakt. ze hadden leuke activiteiten bedacht, maar
positieve feedback vanuit de klas. Dat was natuurlijk erg zich wel veel gericht op de grootheid lengte. Ik zou de
leuk om te horen. Wij waren niet de enigen die moesten lestas zelf nog verder uitbreiden met activiteiten die zich
presenteren, er waren nog een heel aantal andere groepjes richten op de overige grootheden.
die ook aan de beurt moesten komen. Ik heb door de Als laatste was er een meetkunde presentatie. We hadden
presentaties van de anderen weer een hoop ideeën op kregen dus alvast een voorproefje voor aanstaande
gedaan. Het groepje van Inge had een erg leuk bordspel donderdag. Dit groepje had niet een erg uitdagende
gemaakt. Dit bordspel kan je eigenlijk bij ieder vak opdracht, maar heeft de opdracht wel erg goed uitgevoerd.
1
En de leerlijn wat betreft meten en meetkunde is mij
helemaal duidelijk geworden.
1
leuk om kinderen te laten experimenteren bijvoorbeeld met
een plastic bekertje. Ik denk dat kinderen het erg
interessant vinden om te onderzoeken hoe het komt dat
een bekertje niet in een rechte lijn rolt, maar in een rondje.
En het is ook leuk om na te gaan hoe een plastic bekertje
gemaakt wordt. Misschien zijn er op internet wel filmpjes te
vinden over het productieproces van plastic bekertjes.
Evaluaties opdrachten
1
zullen het ook wel erg leuk vinden om te doen . En Keuze van het boek
natuurlijk is het erg leerzaam. Allereerst hebben we met z’n drieën gekeken welk boek we
wilden gebruiken om een leskist over te maken. Onze keuze
De opdracht van fantasieland uit de lucht heb ik dus niet is uiteindelijk gevallen op het boek ‘Rupsje Nooitgenoeg’
gedaan. Aan de ene kant vind ik dat wel jammer. Een van Eric Carle. We hebben dit boek gekozen omdat we,
volgende keer zou ik toch liever de opdrachten met z’n tijdens het lezen van dit boek, erachter kwamen dat je tal
allen maken, zodat iedereen oppikt wat de bedoeling is. van activiteiten bij dit boek kan verzinnen. Verder is het
Door het maken van deze opdrachten krijg je namelijk veel boek dat wij gekozen hebben, een erg bekend boek en kan
leuke ideeën om mee te je het boek bij veel verschillende lessen gebruiken. De
nemen in je stage en voor materialen die we voor de leskist hebben
later als je zelf voor de gemaakt/opgezocht kunnen we dan ook zeker in onze
klas staat. stages gebruiken.
Voorbereiding
Om activiteiten te verzinnen die aansluiten bij het boek en
waar het domein rekenen in naar voren komt, hebben we
eerst de domeinbeschrijving van meten doorgenomen. Wat
wordt er nou eigenlijk van ons als leerkracht verwacht op
Opdrachten voor college 9 en 10 het gebied van meten?
Wij hebben voor de volgende twee activiteiten gekozen: Het verzinnen van de activiteiten
Na het lezen van de domeinbeschrijving waren we een stuk
Meten: Een leskist maken
Meetkunde: Een kijkdoos maken (met je stageklas) wijzer geworden en konden we beginnen met het verzinnen
van de activiteiten. We hebben ervoor gekozen om
De evaluaties van deze activiteiten vind je hieronder. activiteiten voor in de kring, in een klein groepje en
individueel, te maken. Het verzinnen van de activiteiten
Meten opdracht 1: Leskist maken. ging eigenlijk erg makkelijk en we hadden al snel een
mooie opzet.
In een van de colleges van meten en meetkunde hebben
wij de opdracht uitgekozen om een leskist te maken. In Het maken van de verschillende materialen
deze leskist moesten verschillende onderdelen van meten De meeste materialen hebben we zelf gemaakt. We hebben
terug komen.
1
de papieren en kaartjes netjes gelamineerd zodat deze liepen we even tegen wat strubbelingen op met elkaar
mooi blijven. Verder hebben we veel afbeeldingen op maar na een goed gesprek zijn we er uitgekomen. Daarna
internet kunnen vinden. Het maken van de materialen ging hebben we de taken nog even bekeken van wat er nog
erg goed. moest gebeuren en daar zijn we mee aan de slag gegaan.
De samenwerking
In het begin hebben we afgesproken dat Esther de kijkdoos
zou maken, Relinde het lesvoorbereidingsformulier bij de
kijkdoos en dat Judith een start zou maken met de leskist.
Esther had al snel de kijkdoos af en Relinde heeft het
lesvoorbereidingsformulier erbij gemaakt. Het duurde iets
langer voordat Judith op gang kwam, maar uiteindelijk is
het tocht gelukt. Helaas liep het even mis wat betreft de
samenwerking. Relinde en Judith hadden de leskist
afgemaakt en Esther vond het jammer dat Relinde en Judith
haar niet hadden betrokken bij het maken van de leskist.
Gelukkig hebben we het uitgepraat en konden we weer met
elkaar samenwerken. Uiteindelijk hebben we een mooi
resultaat weten neer te zetten.
1
schoenen meegenomen en de kinderen waren echt onder
de indruk van al die schoenen. Ze waren dus gelijk
betrokken bij de activiteit.
1
verschillende technieklessen. Ik ben toen gaan zoeken naar manier konden ze zelf experimenteren met de
lessen die te maken hadden met torens en heb er verschillende vormen en het resultaat was erg mooi.
uiteindelijk twee kunnen vinden. Deze lessen kan je
verbinden aan construeren en dit valt onder meten en
meetkunde. De kinderen mochten in tweetallen deze Lesvoorbereiding: De schoenen van toets
activiteit doen. De kinderen kregen voor deze activiteit een
doos met allemaal latjes. Van deze latjes moesten ze een Beginsituatie van de groep:
zo hoog mogelijke toren bouwen. Voordat ze mochten
bouwen, moesten ze eerst een bouwtekening maken. Ze De kinderen kunnen zelfstandig van 1 tot 10 tellen. Met
moesten dus bewust nadenken over de constructie van de hulp erbij kunnen ze wel veel verder tellen.
toren die ze wilden bouwen. Het was leuk om te zien hoe
Wat leren de kinderen van deze activiteit?
sommige kinderen gingen experimenteren met de blokjes
en dat er zo een stevige constructie ontstond. Ook zie je Kinderen ontdekken dat je een onoverzichtelijke hoop kunt
grote verschillen tussen kinderen. Het ene kind denkt veranderen in een overzichtelijke situatie door te sorteren
vooruit en voorspelt van te voren wat er zal gaan gebeuren, en te vergelijken.
een ander kind vind het lastig om een bouwtekening te
maken of heeft moeite in te zien hoe je een constructie De kinderen leren de begrippen meer en minder, groot en
verzint zodat de toren zo hoog mogelijk wordt. klein.
1
bronnen Ik heb ongeveer 50 schoenen nodig voor deze activiteit.
Vader schoenen, moeder schoenen, kinderschoenen,
Ik moet de interactieve vertelling goed voorbereiden en uit laarzen, laarsjes, sportschoenen etc.
mijn hoofd kennen. Verder wil ik nog even bij mijn mentor
informeren tot hoever de kinderen ongeveer kunnen tellen. Wat moet er klaar staan:
Dat is namelijk bepalend voor het aantal schoenen dat ik
ga meenemen. De zak met alle schoenen erin moet klaar staan op de
gang.
1
gaan dan weer verder. Simon is heel blij met zoveel - kleur
pepernootjes. Hij snapt ook wel dat de sint niet zoveel - grootte
cadeautjes heeft alleen voor hem. Hij wacht wel tot pakjes - met/zonder hak
- sportschoenen
avond.
- met/zonder veters
kern: - laarzen
- jongens/meisjes
Na het vertellen van het verhaal vertel ik dat de kinderen - paren
even heel erg stil moeten zijn. Ik loop dan naar de gang om Als alle schoenen gesorteerd gaan we verder met meer en
de zak met schoenen te pakken. Ik neem de zak met minder. Ik ga met de kinderen kijken van welke
schoenen mee de klas in en vertel dat de zak heel erg ‘schoenensoort’ de meeste schoenen zijn en van welke zijn
zwaar is. Wat zou er in de zak zitten? Ik geef een paar er het minst. Zijn er meer laarzen of zijn er meer
kinderen de beurt. Daarna stel ik de volgende vraag: jongensschoenen. De kinderen leren zo de begrippen meer
Hoeveel schoenen zouden er in de deze tas zitten? Weer en minder. Ook kan ik vragen stellen over groot en klein.
geef ik een aantal kinderen de beurt en dan kiep ik de zak Welke schoenen zijn het grootst en welke schoenen zijn het
om. Alle schoenen liggen nu middenin de kring. Ik vertel er kleinst? Zijn kinderschoenen of mamaschoenen groter?
duidelijk bij dat de kinderen op hun plek moeten gaan Waarom is dat zo denk je?
zitten.
1
bewerkt. Meetkundeonderwijs heeft meer als doel het Ervaren: Een kind ervaart een bepaald verschijnsel.
ruimtelijk voorstellings- en redeneervermogen te
ontwikkelen. Verklaren: Wat het kind ervoer ga je vervolgens verklaren.
Dus eigenlijk Wat is de verklaring voor………………?
Deelleergebieden van Meetkunde: Meetkundig
onderwijs kan je onderverdelen in 3 deelleergebieden: Verbinden: In de laatste fase wordt het geleerde in
Oriënteren, construeren en opereren. verband gebracht met andere begrippen en verschijnselen
die bedoeld zijn als verdieping op het onderwerp.
Oriënteren : Oriënteren is niet allen het lokaliseren in de
ruimte en het werken met kaarten. Het voornaamste doel Tangram: Het tangram is een soort puzzel, bestaande uit 7
van activiteiten binnen het deelleergebied oriënteren, is dat stukken. Deze stukken vormen samen een vierkant. Met
kinderen leren om een mentaal standpunt in te nemen en deze stukken kan je allerlei verschillende figuren maken.
daarvan een model te zien: het gaat vaak om een Alle stukken uit het tangram bestaan uit een of meerdere
meetkundige activiteit in en met je hoofd, het ruimtelijk driehoeken.
voorstellen. Vier aan het werk: Bij deze activiteit maken kinderen in
Viseren: het maken van een rechte verbindingslijn van het een groepje van vier een mozaïek. De kinderen helpen
oog naar het object of omgekeerd. elkaar bij het maken van de figuur. Een kind begin met een
figuur en vervolgens gaat het tweede kind dit figuur
Construeren: Het deelleergebied construeren omvat spiegelen. Zo gaat het verder totdat ieder kind is geweest.
activiteiten waarbij de kinderen zelf iets maken. Daarbij Het eindresultaat is een prachtig figuur.
speelt het construerend vooruitdenken ook een belangrijke
rol. Spelen met schaduwen: Spelen met licht. Door licht te
blokkeren ontstaan allerlei vormen. Hoe de schaduw eruit
Opereren: Het doen en denken met figuren. ziet is afhankelijk van de vorm en de stand van het object
dat het licht tegenhoudt. Verder maakt het ook nog uit op
Meetkundige transformaties: Meetkundige bewegingen welk vlak de schaduw terecht komt. blz. 313
als verschuiven, spiegelen en draaien. Projecteren, zoals
schaduwen maken is tevens een transformatie.
Grootheden/maten:
Onderwijsleerfasen: Bij het lesgeven over en leren van Grootheden worden
een meetkundig begrip of eigenschap kan je drie fasen Uitgedrukt in maten
onderscheiden: Leervragen:
1
Meten en meetkunde? basisschool ook beter plaatsen. Ik wist bijvoorbeeld
helemaal niet dat tijdsbesef bij meten en meetkunde hoort
Tijdens het volgen van de colleges en het maken van de of dat de lessen van het standpunt van de fotograaf onder
opdrachten borrelen er altijd vragen op of stel je jezelf meekunde vallen. Het begon dus steeds meer te dagen
doelen. Zo ook voor de module rekenen 1B. In deze welke activiteiten er passen bij het vak meten en
module hebben we met name kennisgemaakt met de meetkunde. Als reactie daarop ben ik gaan kijken wat er op
verschillende aspecten van meten en meetkunde. Toen de mijn stageschool gedaan wordt aan meten en meetkunde.
colleges startten had ik geen idee wat het verschil tussen
deze twee gebieden was, dus dat was al de eerste Kleuters:
leervraag die opborrelde. Tijdens de colleges hebben we - Tijdsbesef met behulp van dagritmekaarten. Verder
veel informatie gekregen en door het lezen van het boek maken de kinderen regelmatig opdrachten over het
in de goede volgorde zetten van activiteiten.
werd het nog allemaal een stukje duidelijker. In de
- Lengte: er hangt in de klas een poster waarop de
begrippenlijst heb ik het verschil tussen meten en lengte van ieder kind is afgetekend.
meetkunde opgenomen. Toch vond ik het ook herkenbaar - Gewicht: er worden regelmatig koekjes e.d.
dat Wilma tijdens het laatste college vertelde dat het gebakken. Het deeg wordt dan vaak in de kring
verschil tussen meten en meetkunde niet altijd even goed gemaakt.
zichtbaar is. Veel onderdelen van meten en meetkunde - Hoeken: In de bouwhoek kunnen de kinderen aan de
lopen in elkaar over en dat merkte je ook tijdens de slag met blokken. Verder ligt er een autokleed op de
grond. De leerlingen maken daar dus al kennis met
presentaties. Ik denk dat je je als leerkracht ook met name
een plattegrond en eigenlijk dus met oriënteren en
moet realiseren wat je rol is als leerkracht wat betreft de lokaliseren.
lessen van meten en meetkunde. Je moet wel weten wat de
gebieden inhouden, en daarvoor heb ik de Midden/bovenbouw:
domeinbeschrijvingen doorgelezen, maar het is met name - Leerkrachten stellen richten zich met name op de
belangrijk hoe je de verschillende aspecten in je lessen methode. De methode die op
naar voren laat komen. mijn stageschool gebruikt
wordt is ‘ De wereld in
Kom je meten en meetkunde tegen in de praktijk en getallen’. In deze methode
kom je best wel veel meet en
zo ja hoe?
meetkunde opdrachten
Toen ik meer inzicht begon te krijgen in de leergebieden tegen. Met name de
projecttaken richten zich op
van meten en meetkunde, kon ik activiteiten op de
meten en meetkunde.
1
- In de school staan techniektorens. In deze Tot slot
techniektorens zitten een aantal lessen die met Ik heb een stuk meer inzicht gekregen in het meten en
name te maken hebben met construeren. meetkunde onderwijs op de basisschool. Het boek waaruit
- Groep 8 heeft aan het begin van het schooljaar een ik veel informatie heb gehaald, richt zich op het meten en
geoweek gehad. Tijdens deze week kregen ze onder meetkunde onderwijs in de onderbouw. Nu zag ik dat er ook
andere uitleg over landmeten. een boek is voor meten en meetkunde in de bovenbouw.
Naar aanleiding van het beantwoorden van de vraag: Wat Dit boek wil ik graag nog eens inkijken om ideeën op te
wordt er op mijn stageschool gedaan aan meten en doen wat betreft meten en meetkunde in de bovenbouw.
meetkunde onderwijs?, vroeg ik mij af wat ik nog zou willen
toevoegen op het gebied van meten en meetkunde.
De volgende punten zou ik willen toevoegen:
- Wat is met name mis, is de praktische kant van het
meten en meetkunde onderwijs. De techniektorens
staan er wel, maar er wordt nog niet veel gebruik
van gemaakt. In de techniektorens zitten echt hele
waardevolle activiteiten.
- Naast de techniektorens zou ik als leerkracht echt
praktisch aan de slag willen. Met name in de
bovenbouw mis ik dat onderdeel. Men gaat uit van
de methode en brengt zelf niets in. Wat tijdens de
presentaties bijvoorbeeld naar voren kwam is dat het
ontzettend leuk is om in de schoolomgeving aan de
slag te gaan met natuurlijke maten. Kinderen vinden
dit meestal fantastisch en daardoor kan je ze
enthousiast maken voor meten en meetkunde.
- Verder zou ik aanraden om tangrampuzzels aan te
schaffen. Als kinderen klaar zijn met de rekentaak of
een andere activiteit kunnen ze lekker met tangram
aan de slag gaan.
- Er zijn natuurlijk nog talloze leuke, actieve,
inspirerende activiteiten te bedenken. In de colleges
zijn er een heel aantal naar voren gekomen en deze
ga ik zeker meenemen bij mijn volgende stages en
de jaren als juf die nog volgens.
1
1