BOPPESLACH

HEERENVEEN

11/2013
EENMALIG PVDA-MAGAZINE VOOR DE VERKIEZINGEN OP 13/11/2013

Kennisquiz
Alleen al voor de prijs!

Doe de Politieke

Het Heerenveen van Coby van der Laan & Jelle Zoetendal
Foppe de Haan: Actief zijn en blijven!

Samen sterk voor werk, zorg en wonen

Oproep van Lutz Jacobi

Lutz Jacobi: Naar de stembus!

Op 13 november 2013 zijn de verkiezingen voor de nieuwe gemeente Heerenveen. De opkomst bij dit soort tussentijdse verkiezingen is vaak minder groot dan bij de landelijk georganiseerde gemeenteraadsverkiezingen. En dat moet dit keer anders! In november moeten we met een grote stembus-opkomst laten zien dat we het belangrijk vinden wie het in onze nieuwe gemeente voor het zeggen krijgt. Want de gemeenteraad doet er toe, bijvoorbeeld bij het vormgeven van de zorg en sociale voorzieningen, dichtbij de mensen. Door in de gemeente ruimte te geven voor nieuwe zorgconcepten, kan zorg nabij gerealiseerd worden. Als het over zorg gaat, doet het er echt toe 2 op wie u gaat stemmen. Frysln mooi houden; lokale politici hebben daarbij een belangrijke rol. Ook in de gemeente Heerenveen waar ik geboren ben en opgroeide. 'Voor iedereen een zo goed mogelijk leven' , dat is mijn kompas in de politiek. Altijd een luisterend oor hebben voor de problemen van alledag, niet alleen in verkiezingstijd. Politiek is onze democratie. Daar is in de historie vaak zwaar voor geknokt. Samen zijn we verantwoordelijk voor goede lokale politici. De PvdA staat voor solidariteit en grote betrokkenheid van inwoners van dorpen en wijken. In dit magazine voor de gemeente Heerenveen komen ze aan het woord. Er valt wat te kiezen op 13 november. Ik reken op uw komst naar de stembus! Lutz Jacobi

interview
tekst Marita de Jong foto Linus Harms

Wethouder Coby van der Laan (1953) en fractievoorzitter Jelle Zoetendal (1976) uit Heerenveen voeren samen de kandidatenlijst van de PvdA aan. Hun credo is: samen de schouders eronder en omzien naar elkaar.

Samen sterk voor werk, zorg & wonen

Ze komen beide uit een arbeidersgezin met ouders die goed onderwijs voor hun kinderen heel belangrijk vonden. De vader van Van der Laan was door de oorlog niet in de gelegenheid geweest om door te leren. Hij moest van school om het gezin te ondersteunen . Zijn vader was als dwangarbeider te werk gesteld in Duitsland. Voor zijn kinderen zag hij een andere toekomst weggelegd. ,,Wij moesten ons best doen op school en zelf wat van het leven maken. Daar praatte hij met ons over. In een arbeidersbuurt was doorleren in die tijd niet gebruikelijk. Het is niet voor niets dat Van der Laan werkgelegenheid zo belangrijk vindt. ,,Mijn vader en grootvader moesten Frysln verlaten om elders werk te vinden. Ik zie werk als de sleutel tot heel veel andere zaken zoals bestaanszekerheid en goed wonen. Door banen te scheppen voorkom je dat mensen wegtrekken en houden bedrijven hun bestaansrecht. Als iemand geen werk heeft is er ook weinig of geen geld voor een opleiding, sportclub of een avondje uit.

De gemeente Heerenveen heeft het wat werkgelegenheid betreft goed gedaan, vinden Van der Laan en Zoetendal. Er zijn tussen 2002 en 2012, bijna 3.500 nieuwe banen bijgekomen, een groei van maar liefst 20 procent. Heerenveen is daarmee koploper in Frysln. Toch zijn er mensen die tussen wal en schip dreigen te raken. Daarvoor zijn onder andere de Omtinkers in het leven geroepen. Een heel goed initiatief vindt Zoetendal. ,, De maatschappij is heel gecompliceerd geworden, er is een woud aan regelgeving. Omtinkers helpen mensen die kopje onder dreigen te gaan. Formulieren zijn soms nodeloos ingewikkeld. Natuurlijk moeten mensen ook zelf initiatief nemen om iets aan hun situatie te doen maar soms hebben ze daarbij een steuntje in de rug nodig. De wereld een beetje beter achterlaten. Dat is zijn drijfveer. Mensen moeten een beetje op elkaar passen vindt hij. En daar mag de overheid best een rol in spelen. Hij wil zich daar in ieder geval voor gaan inzetten. ,,Mijn politieke werk geeft me heel veel energie.

Dit is een uitgave van PvdA Heerenveen. Voor meer informatie mail naar heerenveen@pvda.nl of kijk op: www.heerenveen.pvda.nl

paspoort
COBY VAN DER LAAN Profiel: sociaal en ondernemend Krant: LC en NRC Eten: liefst uit de moestuin Morgen invoeren: leerbanen voor jongeren

JELLE R. ZOETENDAL Profiel: oplossingsgericht, vasthoudend, betrokken Krant: LC en Volkskrant Eten: Spaghetti, Boerenkoolstamppot Morgen invoeren: wijkverpleegkundige weer terug in de wijken

Ik ben adviseur en schrijf beleidsplannen. Mijn vader zegt weleens gekscherend gebakken lucht. Hij was loodgieter, een hardwerkende man. Ik begrijp die reactie heel goed. Hij maakte technische installaties. Dat is iets tastbaars. Een compleet andere wereld. Maatschappelijk betrokken, inzet voor de samenleving. Politiek actief zijn betekent dat vrije tijd een schaars begrip is geworden. Van der Laan en Zoetendal nemen dat voor lief. De drive om maatschappelijk betrokken te zijn is groot. Van der Laan: ,,Mijn vader vond het vanzelfsprekend om wat voor de medemens te doen. Hij was tot op hoge leeftijd maatschappelijk actief. Me inzetten voor de samenleving heb ik van huis uit meegekregen. Dat doe je gewoon De ouders van Zoetendal waren niet politiek actief maar hij komt wel uit een sociaal nest. Een collega van hem maakte hem er op attent dat als je echt iets wilt veranderen, je de politiek in moet. ,,Ik had geregeld commentaar op politieke beslissingen. Dan vroeg ik me af: waarom doen ze dit? In 2002 vroeg

de gemeente Heerenveen inwoners mee te denken bij het ontwikkelen van een toekomstvisie. In 2005 ben ik mede daarom lid geworden van de PvdA. Zorgen voor en omzien naar elkaar. Van der Laan is sinds 1998 politiek actief en vanaf 2006 wethouder van de gemeente Heerenveen. Werken voor de samenleving en samen dingen tot stand brengen, vindt ze nog echt een uitdaging. ,,Het is een pittige opgave. Juist in deze moeilijke tijd wil ik niet afhaken, maar perspectief bieden. Ik ben en blijf een optimist en vind het belangrijk om onze visie uit te dragen, het sociale en coperatieve dat de PvdA zo kenmerkt: zorgen voor en omzien naar elkaar. Beiden zijn trots op wat Heerenveen te bieden heeft. De PvdA heeft de afgelopen jaren fors genvesteerd in goed wonen. Achterstandswijken zijn aangepakt en er is vanaf 2008 voor 30 miljoen euro genvesteerd in onderwijs. Het voortgezet onderwijs heeft goede huisvesting en er zijn multifunctionele accommodaties in dorpen en wijken gebouwd.

Met optimisme de toekomst tegemoet. In deze lastige economische tijd moet ook financieel orde op zaken worden gesteld. ,,We moeten verbouwen, terwijl de winkel openblijft, zegt Zoetendal. De gemeente Heerenveen moet vooral haar optimisme niet verliezen, vinden ze allebei. De komst van honderden nieuwe banen in de zuivelindustrie biedt perspectief vanaf 2014. ,,We moeten doen waar we goed in zijn. Ons inzetten voor sterke werkgelegenheid, zorg en goed wonen. Met minder geld, dat wel maar dat hoeft niet te betekenen dat er niets mogelijk is. Creatief denken daar komt het nu op aan en dat maakt de uitdaging misschien nog wel groter. Samen sterk voor goed werk. * Samen sterk voor goed werk * Betaalbaar wonen en goed onderwijs * Zorgen voor en omzien naar elkaar * Iedereen moet kunnen meedoen * Investeren in sterke dorpen en wijken

Foppe de Haan
tekst Marita de Jong foto Linus Harms

Actief zijn en actief blijven!

Oud-voetbaltrainer Foppe de Haan uit Nes, heeft een grote staat van dienst. Hij was de langstzittende trainer van sc Heerenveen.

V
4

,,Voor sportclubs is in de huidige tijd een belangrijke taak weggelegd. Voor de kerk of de politieke partij, als bindende factor, is de sportclub voor een deel in de plaats gekomen. Het is bij uitstek een ontmoetingsplaats, een andere wereld, die heel verfrissend kan zijn. Een belangrijk punt van zorg is: deskundigheid. Iedere goedwillende ouder kan een groepje jeugd trainen. Je zou bij de sportclubs toch een professional of semi-professional moeten aanstellen die er bijvoorbeeld voor zorgt dat de trainers geschoold worden. De sportclub staat voor meer dan alleen sporten. Ook op maatschappelijk gebied is het een leerschool. Je moet de spelregels die met elkaar zijn afgesproken accepteren, je leert er omgangsvormen en omgaan met verlies en tegenslag. In Duitsland hanteren ze het multisportverenigingsmodel. Dan is dat doel wellicht te realiseren. Waarom zou dat in Akkrum niet kunnen? Daar is een prima sportaccommodatie. En wat te denken van Udiros in Oude- en Nieuwehorne? Daar heb ik grote bewondering voor, wat daar is opgebouwd. Het is een goed voorbeeld van wat je gezamenlijk kunt bereiken. In de gemeente Heerenveen zijn ze trouwens ook goed bezig. Daar hebben ze sportbuurtcoaches aangesteld. Veel kinderen worden na school opgevangen en het is een prima zaak dat ze daar sportactiviteiten krijgen aangeboden. Voorheen werd op basisscholen gewerkt met vakleerkrachten. Die zijn allemaal wegbezuinigd. Daardoor neemt gymnastiek nog maar een heel bescheiden plek in op het lesrooster. En dat terwijl kinderen steeds dikker worden omdat ze te weinig bewegen. Het is een gebrek aan visie. Er is niet voldoende geanticipeerd op de toekomstverwachtingen. Bewegen is noodzakelijker dan ooit. Kinderen die heel jong al veel te dik zijn, hebben een grotere kans om al op jonge leeftijd dement te worden. Je ontwikkelt je door te bewegen, dat geldt ook voor de hersenontwikkeling. Ook bij ouderen is bewegen heel belangrijk. Wie daarmee stopt, gaat achteruit. Wie actief blijft, kan in normale omstandigheden redelijk oud worden. Het valt mij op dat mensen die creatief zijn en bezig blijven vaak een hoge leeftijd bereiken. Dat is een levenshouding.

STANDPUNT
Voor de PvdA zijn sportverenigingen de spil voor de georganiseerde sport. We zetten ons in voor sportbuurtcoaches die sportverenigingen en scholen ondersteunen. Uitgangspunt is dat ieder kind moet kunnen deelnemen aan sport.

WhatsAppen met

Frans

Wat is de link lokaal-internationaal? Bijna iedere gemeente in Nederland heeft bedrijven binnen haar grenzen die afhankelijk zijn van im- of export. In iedere gemeente van Nederland wonen mensen die van elders komen of (tijdelijk) naar elders gaan. Dus waar wij ook werken en waar wij ook wonen, komen we met het buitenland in aanraking.

Waarom zou ik op de PvdA stemmen? Ik heb indertijd voor de PvdA gekozen, omdat de partij geen genoegen wenst te nemen met de wereld zoals die is, niet berust in achterstand, niet vervalt in pessimisme, met beide benen op de grond blijft staan. Maar ook omdat ik mensen de kans wil geven zichzelf en hun kinderen te verheffen, te werken aan een betere toekomst. Eerlijk delen, gelijke kansen, iets voor een ander over hebben, waar je woont, in jouw land, in de hele wereld.

Waarom lokale verkiezingen, dat stelt toch niets voor? Om mij heen zie ik het verschil tussen gemeenten met een sterke PvdA en gemeenten waar rechts een meerderheid heeft. In linkse gemeenten worden de gevolgen van de crisis niet afgewenteld op de minst welvarenden, op de ouderen, de kinderen. Waar de PvdA sterk is, krijgen werk, zorg, onderwijs duidelijk meer aandacht. 5 5

Wat kun je tegen woordig nog z onder smart phone? Ook de minister van B uitenlandse Zaken kan niet zonder. Frans Timmermans gebruikt m om te Facebooken en om vragen via WhatsApp te b eantwoorden. Bijgaand een selectie van vragen die gaan over de verbinding tus sen gemeentelijke en internationale politiek, en zijn reactie erop.

Je komt overal, wat is nou typisch Nederlands? Als ik ons vergelijk met andere landen, dan zijn wij direct, wij houden niet van poeha: Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. Wij beweren altijd dat we niet chauvinistisch zijn, maar we zijn het lekker wel, zeker als het om sport gaat, voetbal voorop.

Wat mis je als je op reis bent? Ontbijten met de kinderen, de discussie of we naar Giel Beelen of Lara Rense luisteren. De vogels die bij ons in de tuin dagelijks voor een concert zorgen. De zilte zeelucht in Den Haag bij westenwind.

Is je op een van je reizen iets lokaals opgevallen, dat goed is toe te passen in Nederlandse gemeenten? In So Paolo zag ik in een museum groepjes kinderen uit de sloppen wijken, die door studenten Kunstgeschiedenis de liefde voor kunst bijgebracht kregen. Dat was een ontroerend moment: kinderen die anders nooit een schilderij van dichtbij zouden zien, kregen een inleiding tot zelfverheffing. Dat zou ik in Nederland ook vaker willen zien. Dat kunnen gemeenten mogelijk maken, samen met scholen.

Wat mag er uit je eigen gemeente Kerkrade nooit verdwijnen? Het Glaspaleis, de voetbalverenigingen, en natuurlijk Roda JC, al ligt het stadion net buiten Kerkrade.

interview
tekst Nynke de Jong beeld Vincent Boon

K
Het gezin

Kijk, de zonnepanelen staan nog op het dak! De ouders van Diederik Samsom wonen al een paar jaar niet meer in zijn ouderlijk huis aan de Harlingerstraatweg in Leeuwarden, maar ze hebben er duidelijk hun sporen achtergelaten. Toen ik nog bij Greenpeace werkte, hadden we een actie: Breng Nederland aan de Zonnepanelen. Natuurlijk waren mijn ouders een van de eerste afnemers. Het huis, gebouwd in 1918 voor Engelse officieren die na de Eerste Wereldoorlog in Leeuwarden bleven hangen, roept bij Diederik meteen jeugdherinneringen op. Als ik aan dit huis denk, dan denk ik aan de keukentafel. De grote, ronde keukentafel waaraan het leven zich afspeelde. De maaltijden met mijn ouders en mijn zus, de discussies die we daar voerden. En in de weekenden was huize Samsom een zoete inval voor mijn vrienden en die van mijn zus. Mijn ouders lieten ons redelijk vrij, en daarom mocht hier meer dan bij mijn vrienden thuis.

Fanatiek zwemmer

Ik heb als tiener een paar jaar fanatiek gezwommen. Ik wilde heel erg goed worden, maar ik had geen talent, dan moet je dus maar heel hard trainen. Ik trainde zeven uur in de week, elke dag van zes tot zeven uur s ochtends en dan meteen door naar school.

De beste willen zijn

Een competitieve instelling heb ik altijd al gehad. Ik had ook een andere sport kunnen kiezen, maar ik ben gewend om datgene wat ik doe tot aan het monomane heel goed proberen te doen.

Zomerkampgevoel

Herinneringen aan

Ik kom uit een typisch VPRO-gezin. Alles goed willen doen en zelf niks tekortkomen. Mijn vader was internist, mijn moeder had een praktijk voor kinderfysiotherapie. Mijn ouders waren bewust bezig met de maatschappij, maar niet erg politiek gengageerd. Het ging thuis veel over geschiedenis en we hadden ingewikkelde discussies, bijvoorbeeld over kruisraketten. Mijn politieke bewustzijn kwam pas later tot bloei, toen ik op het Stedelijk Gymnasium terechtkwam. Ik kreeg daar een filosofieleraar, meneer Pieron, die mij de wereld heeft leren snappen. Formeel gaf hij maatschappijleer, maar het kwam erop neer dat hij iedere week een uur lang mijn wereldbeeld door elkaar schudde. Ik ging nadenken over hoe de wereld in elkaar zit, en over hoe hij in elkaar zou moeten zitten. En ik kreeg vriendjes die van huis uit wel politiek waren grootgebracht. Die hadden wel een vader die lid van een politieke partij was. Toen zag ik dat je je idealen dus ook echt kunt vormgeven en organiseren.

Ik heb een aantal zomers lang in Heeg gewerkt, in jeugdherberg It Beaken. Ze voeren daar in Tsjotters, van die mooie Friese platbodems. Ik gaf geen zeilles, maar was keukenhulp en stond achter de bar. Als ik aan die tijd denk, krijg ik echt weer dat zomerkampgevoel. De hele dag buiten zijn, nieuwe mensen ontmoeten. Veel vermaak en vertier. En dat een hele zomer lang.

De sleutel van de school

Ik heb een groep vrienden die ik ken van de middelbare school. Idse is helaas drie jaar geleden overleden. De andere twee, Merijn en Carolus, zie ik soms een half jaar niet, maar dat maakt niks uit. Die band is er voor het leven. In 1988 was er het plan om het Stedelijk Gymnasium op te heffen en samen te voegen tot een brede scholengemeenschap, een beleid dat in die jaren vooral door de PvdA werd uitgedragen. Wij vieren hebben toen fanatiek actie gevoerd. We hebben de school een week lang bezet. Het was achteraf bekeken een mooie strijd. De opzet van de brede scholengemeenschap, daar heeft de PvdA inmiddels afstand van genomen. Het is niet zaligmakend. Maar wat wij vooral verdedigden, was een kleine school. Een school met een ziel, waar iedereen elkaar kent. Deze school was heel lang mijn woonkamer, en soms ook mijn slaapkamer. Als voorzitter van de

Hij woont alweer jaren in Leiden, maar groeide op in Friesland. Over die tijd vertelt Diederik Samsom aan Nynke de Jong.

een Friese jeugd

Diederik Samsom met Nynke de Jong voor het huis waar hij opgroeide.

Leeuwarder Gymnasiasten Club heb ik jarenlang met een sleutel van de school op zak gelopen. In de avonden repeteerden er bands en oefende de toneelclub er. Ik had de sleutel en zorgde ervoor dat zij de school in konden. Het voelde alsof de school van ons was.

Als ik dan op het verkeersplein bij Jourestond, voelde dat als thuiskomen
want ik wilde echt ver weg. Als ik in het weekend naar huis ging, dan liftte ik van Den Haag naar Joure. Als ik dan op het verkeersplein bij Joure stond, voelde dat als thuiskomen. Later, toen ik met de trein ging, kreeg ik dat gevoel al wanneer we boven Zwolle reden: Ik ben er weer. Ik ben weer thuis. gen eindelijk terugbrengen naar waar het hoort: naar de gemeenten. Het aan het werk helpen van mensen met een arbeidshandicap; het zorgen voor zorg voor wie dat nodig heeft. Dat kun je beter overlaten aan de lokale, dan aan de landelijke politiek. Juist in die beweging die we nu maken, kom ik weer veel in aanraking met de gemeentelijke politiek. Dan merk ik dat er minder aandacht is voor lokaal bestuur, dan voor wat wij in Den Haag doen, maar dat de besluiten die in de regio genomen worden, veel belangrijker zijn voor degenen die er wonen. Het is politiek die veel dichterbij de mensen staat. Als het gaat om zorg, om welzijn of om je baan, worden de beslissingen daarover straks in de regionale politiek gemaakt. Met name hier, in Friesland, is de lokale politiek bepalend. Lokale politiek is tastbare politiek; politiek die daadwerkelijk aan de deur komt. De laatste jaren heeft de PvdA in Friesland zich gemanifesteerd als sober en dienstbaar. Zoals de politiek hoort tezijn.

Schaatsen

Ik had een vriendje en die woonde op een boerderij in Sint Vrouwenparochie. Daar heb ik vele middagen en weekenden doorgebracht. Dat was ook een ander soort wereld voor me. Veel fietsen, veel buitenspelen.Met hem heb ik veel geschaatst. 1985 en 1986 waren natuurlijk de schaatsjaren. Toen heb ik alles geschaatst waar een 11 in zat. De Elfmerentocht, Elfdorpentocht: noem maar op. Alleen voor de Elfstedentocht was ik nog te jong; daarom heb ik in 1986 een paar dagen vr de echte tocht bijna de gehele route gereden. Dat was zo verschrikkelijk zwaar: bij Stavoren ging het licht bij mij al uit. Mijn vriend schaatste veel beter, dankzij hem heb ik het gered.

Gemeentepolitiek

Weg uit Leeuwarden

Na het gymnasium ben ik in Delft gaan studeren. Ik wilde niet naar Groningen,

Toen ik op de middelbare school zat, heb ik besloten dat ik bij Greenpeace wilde werken. Het was de tijd van het bombardement op de Rainbow Warrior. Greenpeace was veel in het nieuws. Ik ben natuurkunde gaan studeren en zo bij Greenpeace terechtgekomen. Ik heb de politiek toen een tijdje links laten liggen. Tot ik in 2002 inzag dat als je cht iets wilt veranderen, je de wetten moet veranderen. En daarvoor moet je de politiek in. Via Greenpeace ben ik dus in de landelijke politiek beland en zo heb ik de gemeentelijke politiek overgeslagen. Achteraf kan ik wel zeggen dat ik dat heb gemist. We gaan nu vanuit Den Haag veel din-

cijferlijst
Hij is minister van Financin en hij gaat over de cijfers. Maar wat zeggen de cijfers over hem? De cijferlijst van Jeroen Dijsselbloem.

73
25
1

3 23
Dit jaar ben ik 25 jaar ge lukkig met mijn geliefde. Onvoorstelbaar hoe je na al die tijd nog dol op elkaar kunt zijn.

Percentage staat schuld afgezet tegen het Bruto Nationaal Produkt. Voor de crisis van 2008 was het nog 43 procent. Dus het loopt hard op. Een last voor volgende genera ties, tenzij we er nu al iets aan doen.

2 18

Twee nieuwe bigge tjes die ik onlangs inhuis heb gehaald. Nee, ze hebbengeen namen. Ze zijn o ngelooflijk e nergiek, sociaal, brutaal. Kortom, leuk.

2002

In de Eurogroep werken we met achttien landen samen. Lotsverbondenheid met mooieen zware kanten. Maar allemaal vastbesloten om uit de crisis te komen.

55
De eerste keer dat ik k andidaat-Kamerlid was, was dit mijn plek op de lijst. Dat was toen nog eervol en niet kansloos. Eervol omdat ik een jong broekie was die het niet verwachtte. Niet kansloos, omdat het 1998 was en WimKok onze lijst trekker.
9

Het nummer dat op de affiches van de PvdA hoort te staan. Ik heb een groot kunstwerk in mijn werk kamer hangen met een rode n!

Toen ontplofte een politieke bom. De moord op Fortuyn heeft grote impact gehad op de samen leving, op de politiek en ook op mij. Het was het begin van een vernieuwingsproces in de PvdA.

0317

Het huisnummer in Son, waar ik opgroeide. Een typische jaren zeventig nieuwbouwwijk. De school was n straat verderop. Mijn broers en zus sen liepen een stukje op mij voor. Mijn oudste zus ging al naar de middelbare school, toen ik nog op de kleuterschool zat. Ikheb veel goede herinneringen aan meester van Hapert. En tijdens de les haalde ik sigaretten bij de benzine pomp voor meester Vennix. Dat kon toen allemaal.

Wageningen. Een heerlijke stad in een prachtige omgeving. Gestudeerd, eerste huis, vriendin ontmoet, eerste kind geboren, weggeweest, teruggekeerd. Kortom, mee vergroeid.

3% is een tussendoel op weg naar een sluitende begroting. Het tempo waarin is, in Nederland en in andere Eurolanden, aangepast aan de economische werkelijkheid.

arbeid
tekst Jan Smit beeld Hollandse Hoogte

10

Gelijke monniken, gelijke kappen

De PvdA streeft naar een sterker en socialer Nederland. Daar zijn de PvdA-ministers en -staatssecretarissen dage lijks mee bezig, zoals Jet Bussemaker met onder wijs, Frans Timmermans met Buitenlandse Zaken en Lodewijk Asscher met Sociale Zaken en Werk gelegenheid. Zo werkt Asscher onder meer aan een wet tegen uitbuiting: het aanpakken van schijn constructies die leiden tot verdringing en uitbuiting. Een reportage.

Door de Europese markt mogen straks ook Bulgaren en Roemenen per 1 januari 2014 zonder vergunning in ons land aan het werk. Natuurlijk zijn ze welkom, maar we moeten er wel voor zorgen dat zij werken tegen dezelfde arbeidsvoorwaarden als hun Neder landse collegas. Mijn ervaring met Poolse werknemers is erg goed. Wat is jullie ervaring? Nietsvermoedend plaatste de eigenaar van een stratenmakersbedrijfje uit het zuiden des lands in 2011 een oproep op een internetforum voor werkgevers. De ondernemer had voor het eerst van zijn leven een Poolse zzper aan het werk. Deze Pool beviel hem uitstekend. Beter dan veel Nederlandse stratenmakers; die kwamen vaak te laat, soms helemaal niet en ze waren bovendien ook nog eens duurder. Dat laatste was niet het belangrijkste argument, maar mooi

meegenomen, zeker nu het aanbod van werk door de crisis niet overhield. De man heeft het geweten. Hij werd bedolven onder de reacties. Positieve, maar ook negatieve. Waarom hij die Pool minder betaalde dan Nederlanders, wilde iemand weten. Was dat geen discriminatie? De ondernemer, zich van geen kwaad bewust, was flabbergasted. Als hij zijn Poolse krachten een paar euros per uur minder betaalde dan hun Nederlandse collega-zzpers, verdienden zij nog steeds een goed belegde boterham, aanzienlijk meer dan ze in Polen gewend waren. Bovendien: anders dan de meeste Nederlandse zzpers, hadden die Polen meestal geen gereedschap en eigen vervoer. Dat kregen ze er gratis bij. Zo bekeken verdienden ze per saldo ongeveer evenveel. Daar was toch niets mis mee?

De reactie van deze kleine zelfstandige is begrijpelijk. Zoals zoveel ondernemingen in de bouw heeft zijn bestratings bedrijf het moeilijk. Om te kunnen concurreren moet hij kwaliteit leveren tegen een zo scherp mogelijke prijs. Arbeid is daarin een substantile kostenpost. Zijn werkwijze heeft echter ook een keerzijde. De Poolse zzper werkt als zelfstandige, maar is eigenlijk gewoon een werknemer. De werkgever betaalt in zon geval geen sociale premies en belastingen en is daarmee goedkoper uit. Dat veroorzaakt oneerlijke concurrentie tussen groepen werknemers. Ook kan er sprake zijn van uitbuiting doordat de (schijn)zelfstandige wordt gedwongen tegen een lager tarief te werken.

Schijnconstructies zetten het draagvlak voor een verenigd Europa onder druk
Onwettig en onwenselijk, zo omschrijft Kerstens de schijnconstructies. Ze zijn dan misschien niet allemaal in strijd met de wet, ze zorgen wel voor ongewenste effecten. Werknemers krijgen te maken met verdringing, onderbetaling en soms zelfs met uitbuiting. Voor je het weet ben je bezig met een race to the bottom. Dat juist de PvdA hierin het voortouw neemt, heeft volgens Kerstens, oud-voorzitter van FNV Bouw, mede te maken met het feit dat de partij Europagezind is. Deze constructies zetten het draagvlak voor een verenigd Europa onder druk. Ook daarom moeten ze zo snel mogelijk worden uitgebannen. Kerstens werd op zijn wenken bediend. Eerder dit jaar presenteerde minister Asscher een actieplan om een eind te maken aan de schijnconstructies. Centraal uitgangspunt daarbij: voor gelijk werk moeten gelijke arbeidsvoorwaarden gelden. Het actieplan behelst onder meer maatregelen op het gebied van voorlichting, samenwerking, aanpassing van wet- en regelgeving en strengere handhaving. Een van die maatregelen is de aanstelling van 35 extra inspecteurs bij de Arbeidsinspectie. Kerstens had om die uitbreiding gevraagd. Ook maakt het actieplan korte metten met combinaties van extreem lage lonen en buitenproportionele (onbelaste) onkostenvergoedingen zoals die voor Poolse werknemers in het Westland.

Zeker, een Europa met open grenzen is goed voor de Neder landse economie. In het algemeen leveren arbeidsmigranten uit andere EU-landen een positieve bijdrage aan de conjunctuur. Maar in combinatie met de economische crisis heeft de toestroom van migranten uit Oost- en Midden-Europa in een aantal sectoren bouw, tuinbouw, transport, zorg ook gezorgd voor verslechtering van de arbeidsvoorwaarden. Omop de arbeidskosten te besparen, gaan sommige werk gevers en malafide uitzendbureaus op zoek naar de grenzen van de wet. Ze creren schijnconstructies. Ze ontduiken de premie- en belastingplicht door werknemers onder te brengen bij brievenbusfirmas in het buitenland, ze ontduiken het minimumloon, ze werken met schijnzelfstandigen, ze verplichten werknemers om voor dat minimumloon meer uren te werken dan is toegestaan of betalen ver onder het minimumloon met daarbovenop een onbelaste onkostenvergoeding. Die onbelaste vergoedingen kunnen flink oplopen, weet Arne Weverling. Hij is wethouder van Westland, een gemeente met 100.000 inwoners en 60.000 banen waarvan er ongeveer 10.000 worden vervuld door arbeidsmigranten. Uitzendbureaus attendeerden hem erop dat er Poolse arbeiders in de tuinbouw en elders werken voor een gangbaar Pools loon van rond de 500 euro. Daarnaast krijgen ze 1000 euro onkostenvergoeding. Ze worden gerekruteerd door Nederlandse uitzendbureaus in Polen. Weverling vindt dergelijke constructies uit den boze. Je creert zo oneerlijke concurrentie tussen werknemers, tussen werkgevers en tussen arbeidsbemiddelaars. Bovendien lopen we zo flink wat belasting en premies mis. Als gemeente streven wij juist naar een eerlijk woon- en werkklimaat. Weverling trok aan de bel. De gemeentebestuurder deed een oproep aan minister Asscher van Sociale Zaken om een eind te maken aan dergelijke schijnconstructies. PvdA-Kamerlid John Kerstens pikte dit signaal op en stelde hierover Kamervragen.

Forse onkostenvergoeding

11

Ingewikkeld

Race to the bottom

Kerstens is blij met deze voortvarende aanpak. Hij beseft echter ook dat de uitvoering en handhaving van de maatregelen niet eenvoudig is, al was het alleen maar omdat constructies die de malafide uitzendbureaus en werkgevers bedenken vaak internationaal en ingewikkeld zijn. Iets op papier zetten is n. Maar vervolgens moet je er ook voor zorgen dat de praktijk zich ernaar voegt, benadrukt de PvdAparlementarir. Die kloof tussen theorie en praktijk: daar kan de eigenaar van het Brabantse stratenmakersbedrijfje inmiddels over meepraten. De kleine aannemer heeft zojuist zijn laatste Poolse zzper de wacht aangezegd. Hij heeft steeds minder werk. Daarnaast liggen de uurtarieven die Nederlandse zzpers hanteren inmiddels ongeveer op hetzelfde (lage) niveau als die van de Polen. Bovendien, zo heeft deze ondernemer inmiddels helaas mogen ervaren: ook Poolse zzpers laten het wel eens afweten. De ene keer was de scooter kapot, de andere keer de fiets, er was altijd wel wat. Na twee waarschuwingen was ik het zat.

Kerstens keert zich al langer tegen dit soort nepconstructies. Bij de behandeling van de begroting van Sociale Zaken in december vorig jaar diende hij hiertoe al twee moties in, dit mede met het oog op het vervallen van de toegangsbeperkingen voor Bulgaarse en Roemeense werknemers per 1 januari 2014. Dat zou kunnen zorgen voor nieuwe toestroom van arbeidsmigranten.

Standpunt
De PvdA wil een eerlijke arbeidsmarkt, geen veramerikaniseerde. We bevorderen werkgelegenheid, willen geen flex-regelgeving voor werk dat gewoon vast is en een eerlijke en voldoende bescherming tegen ontslag. Onderbetaling en uitbuiting moet worden tegengegaan.

prijsvraag
Wat weet jij over de gemeenteraadsverkiezingen en de Nederlandse gemeenten? Vind de juiste antwoorden en maak kans op een bijzondere prijs: een dag meelopen met een Kamerlid van de PvdA in de Tweede Kamer. Mail je oplossing voor 13 november naar redactie@pvda.nl.

Politieke Kennisquiz
lijfspreuk
Heel veel steden in Nederland hebben een lijfspreuk, bedacht om de stad aantrekkelijk te maken voor bezoekers. Kun jij de stad en de lijfspreuk bij elkaar zetten? Als je de letters in de goede volgorde zet, komt er een woord uit dat met de verkiezingen te maken heeft. 1. Leiden U. geeft je lucht 2. Heerenveen E. Creating history 3. Delft T. Een gouden plak 4. Wageningen R. Altijd 5. Franeker M. Stad der bevrijding 6. Lelystad S. Stad van ontdekkingen 7. Nijmegen O. Stad van toen, sfeer van nu 8. Briele B. Ster van de elf steden

Waar of niet waar?

1. In de gemeente Schinnen (Limburg) liggen twee straten met dezelfde naam. De Altaarstraat komt zowel voor in Schinnen als in het kerkdorp Oirsbeek. Dat is des te opmerkelijk, omdat deze straatnaam verder niet voorkomt in Nederland. 2. De gemeente Almere heeft tot twee keer toe een spelfout gemaakt in een straatnaambord. Het ging om de straatnaam Chicagostraat die geschreven werd als Chigacostraat. Na meldingen van buurtbewoners werd er een nieuw bord geplaatst met Chigagostraat erop. 3. Meeuwen zorgen voor veel overlast. De gemeente Alkmaar pakt het op opvallende wijze aan. RTV Noord-Holland meldt dat Alkmaar van plan is om op afstand bestuurbare autootjes in te zetten tegen meeuwenoverlast. Er is een vijftal vrijwilligers gevonden die de wagentjes zullen besturen. 4. Als het aan het College van B&W ligt kunnen bewoners van het buitengebied van de Gelderse gemeente Buren binnenkort straatverlichting huren van de gemeente. Voor ruim 1000 euro zijn ze voor de komende 10 jaar verzekerd van straatverlichting voor hun deur. Een bezuinigingsidee van de gemeente. 5. De chef van het Duitse circus Schollini heeft een waarschuwing gekregen van de gemeente Almelo omdat hij olifant Gitana had uitgelaten in een groenstrook in de stad. In het geval van herhaling dreigt een boete van 1000 euro. 6. Achterom, een klein dorpje in de gemeente Hoogeveen, wil van zijn naam af. Aanleiding is de toenemende overlast van cruisende homoseksuelen die het dorp hebben uitgezocht als ontmoetingsplaats. De burgemeester van Hoogeveen, dhr. Loohuis wil echter niets van de naamswijziging weten.

12

lokale partijen
Bij de gemeenteraadsverkiezingen doen er soms lokale politieke partijen mee. Je ziet hier de naam van een politieke partij. Aan jou de vraag of deze partijen echt meedoen en een zetel hebben in de gemeenteraad ja/nee. D. De partij voor de daklozen A. Breukelen Beweegt E. De partij van het rode potlood B. VOC Hoorn F. Lijst Kras C. De gewone man

juiste slogans
Verkiezingen betekent het voeren van campagne. Door de hele stad komen er dan weer posters te hangen met de fotos en slogans van de verschillende partijen. Het kiezen van een slogan is niet altijd makkelijk. Hieronder staan wat verkiezingsposters uit het verleden. Er ontbreekt echter steeds een woord. Kun je dat woord invullen? 1. a. recept 2. a. voelt 3. a. missen 4. a. avondblauw 5. a. makkers 6. a. ellende b. werk b. drukt b. willen b. ellende b. arbeiders b. rekening c. paard c. weegt c. vertrouwen c. Van Agt c. proletaren c. pils

3 5

Greet Musch
tekst Marita de Jong foto Linus Harms

Greet Musch runt mini-camping in it ln fan it folk snder oeren

Toerisme brengt werkgelegenheid

Hij werkt voor een baggerbedrijf. ,,Dat betekent zes weken op en zes weken af. Maarten kon in de perioden dat hij thuis was de handen uit de mouwen steken, want al die weken stilzitten, daar is hij niet voor in de wieg gelegd. Greet is naast ondernemer ook actief op het terrein van gebiedspromotie. ,,De streek is niet zo bekend. Appelscha kent iedereen, maar Jubbega spreekt niet echt tot de verbeelding. Ze nam zitting in de Stuurgroep Friese Wouden en het bestuur van VVV Heerenveen. ,,Die gebiedspromotie vind ik heel belangrijk en daar wilde ik me met hart en ziel voor in zetten. Je kunt hier prachtig fietsen door een gevarieerd landschap, het is nog niet supertoeristisch en bovenal authentiek. Als uitvalsbasis is het ideaal. De toerist kan hier letterlijk alle kanten op.
13

Mijn bedrijf geeft me energie

Greet Musch (1966) runt een mini-camping aan de Singel in Jubbega. Ze woont er met haar man Maarten en twee zonen. Op het terras, onder de bomen, verpozen een paar campinggasten. Ze genieten er van koffie met zelfgemaakte chocola als snapperke erbij. Op de camping komen voornamelijk 55-plussers en gezinnen met jonge kinderen. ,,De gasten voelen zich hier vertrouwd. Ze kunnen altijd op me rekenen en dat weten ze ook. Het zijn echte kampeerders met respect voor de natuur. Levensgenieters. En die groep wordt gelukkig steeds groter. Maarten en Greet kochten in 1999 de boerderij aan de Singel. Samen hebben ze de camping opgebouwd, het land afgebakend, bomen geplant. Maarten heeft de sanitaire voorzieningen aangelegd.

Daarna ontstond De Frije Wiken, opgericht om het gebied nog steviger op de kaart te zetten. Met de historische grenzen als uitgangspunt. Daarnaast zat Greet een poos in het bestuur van ondernemersvereniging H&I, die ondermeer diverse fairs in Jubbega organiseert. Ze is wel van plan een stapje terug te doen. ,,Ik ben heel veel tijd kwijt aan vergaderen en wil me nu weer meer bemoeien met mijn eigen bedrijf. Maarten wees me er onlangs op en hij heeft helemaal gelijk. Mijn bedrijf ligt me aan het hart, geeft me energie.

STANDPUNT
De PvdA wil werken aan een duurzame economische ontwikkeling. We stimuleren ondernemerssamenwerking en hebben daarbij ook aandacht voor kleinschalige initiatieven in het buitengebied. Toerisme en cultuur (historie) is een van de speerpunten.

kandidaten
foto Linus Harms

6 vragen aan onze PvdA-kandidaten voor de gemeenteraad.

Jurjen Meijer (1986)

Betty van der Ven (1947)

Frank Roosenburg (1986)

Een eerlijk en Altijd tussen de duurzaam H'veen mensen

14

Problemen oplossen
Wie ben je: vader van een prachtige dochter, woon samen in Heerenveen Noord en werk als docent Aardrijkskunde en Geschiedenis op het VMBO. Wordt opgetogen van: de hoeveelheid groen, de zaterdagse markt en de vele sportfaciliteiten. In de politiek door: omdat ik geloof dat je de verandering moet zijn die je wilt zien in de samenleving. Drijfveer: mensen motiveren een constructieve bijdrage te leveren aan de samenleving. Grootste ergernis: mensen die zich beklagen over alles wat er mis is, zonder dat ze zelf met oplossingen komen. Morgen invoeren: goed basis- en voortgezet onderwijs zodat alle kinderen een goede uitgangspositie krijgen. Ik laat me inspireren door het Finse onderwijsmodel.

Wie ben je: geboren in Joure, opgegroeid op De Streek en woon in Heerenveen Centrum. Sinds 2010 raadslid in Heerenveen en zet me o.a. in voor milieu, wonen, OV en jongeren. Wordt opgetogen van: de bouw van Fokus-woningen voor jonge gehandicapten. In de politiek door: ontwikkelingswerk en vrijwilligerswerk met jeugd en gehandicapten. Dit heeft mij genspireerd om mij in te zetten voor een betere wereld. Drijfveer: ik vind dat iedereen een gelijke kans verdient, zonder beoordeeld te worden op geslacht, afkomst, beperking of geaardheid. Daarom heb ik mij ingezet voor de afschaffing van de weigerambtenaar. Grootste ergernis: onverschilligheid. Morgen invoeren: de 10 punten uit ons woonplan.

Wie ben je: ik woon in de Akkers, ben gehuwd, 2 kinderen en 1 kleinkind. Vanaf 2010 in de gemeenteraad en lid van de PvdA sinds 1982. Wordt opgetogen van: dat nog steeds veel inwoners van onze gemeente vrijwilligerswerk doen. In de politiek door: mijn grote voorbeeld Joop den Uyl, de gedreven politicus van waarschijnlijk het meest linkse kabinet van na de oorlog. Drijfveer: dat alle inwoners mee kunnen doen en een menswaardig bestaan hebben. Grootste ergernis: dat werknemers bijna nooit meer een vast contract krijgen. Morgen invoeren: dat alle regelingen inkomensafhankelijk worden, dus de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten.

Zie de complete kandidatenlijst op heerenveen.pvda.nl

Janny Wilmink (1964)

Roelof Offringa (1976)

Lukie Klijnstra (1957)

Samen bereik je meer

Wie ben je: ik woon in de Greiden, ben getrouwd met Klaas en moeder van 4 kinderen. Werkt als verzekeringsadviseur en ben secretaris van de speeltuinvereniging. Wordt opgetogen van: samen iets positiefs bereiken. In de politiek door: de PvdA heeft oog voor de minder bedeelden. Samen kunnen we bereiken dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Drijfveer: mijn grootste drijfveer is mijn sociale bewogenheid. Mensen verdienen een gelijke behandeling en gelijke rechten en daarin past geen groot inkomensverschil. Grootste ergernis: is dat kinderen in een welvarend land in armoede leven. Morgen invoeren: een basisinkomen voor een redelijke tegenprestatie.

Het roer links houden

Wie ben je: ik woon in Skoatterwld, getrouwd, vader van 3 dochters, werkzaam als jurist. Wordt opgetogen van: kinderen zonder zorgen te zien spelen, knutselen en voetballen. In de politiek door: dat heb ik van huis uit meegekregen en vanuit mijn wens om mee te praten over de koers van de gemeente. Drijfveer: blijven opkomen voor de kwetsbaren in onze samenleving. Bij gezinnen met kinderen mag gebrek aan geld nooit een drempel zijn voor deelname aan cultuur en sport. Grootste ergernis: steeds meer mensen die naar de Voedselbank moeten. Morgen invoeren: het aanleggen van natuurlijke speelbossen op braakliggende grond o.a. in Skoatterwld en Heerenveen noord.

Sociaal betrokken
Wie ben je: ik woon in Jubbega ben getrouwd, 3 uitwonende kinderen en 4 kleinkinderen. Ik werk in de thuiszorg en ben vrijwilliger bij het Documentatiecentrum in Jubbega. Wordt opgetogen van: een ander helpen ondermeer door mijn betrokkenheid bij het PvdA ombudsteam. In de politiek door: strijden voor je idealen zodat je doelen kan bereiken. Drijfveer: versterken leefbaarheid in dorpen en goed ouderen- en jongerenbeleid. Grootste ergernis: steeds grotere werkloosheid in de Oosthoek en veel onzichtbare armoede. Morgen invoeren: jongeren actief betrekken bij de samenleving, door ze bijvoorbeeld te betrekken bij klussen in de dorpen.
15

column

We voelen ons nu al zeer welkom.

Hans en Wim Anker, Akkrum 5 september 2013

Wij komen van Schiermonnikoog en belandden in 1957 in Akkrum, in welk dorp wij ook nu nog met veel genoegen wonen en leven. Pa was burgemeester van de toenmalige gemeente Utingeradeel. Een partijloze burgervader die op zijn eigen wijze die functie in die gemeente vervulde gedurende zon 22 jaar. Een principile en integere man. Hij stimuleerde ons om rechten te gaan studeren. Zijn advies aan ons: Sta een ieder bij, zwicht niet voor het grote geld. Dat proberen wij te doen op de evenwichtsbalk die strafrechtadvocatuur heet. Zo zullen wij ons ook blijven inzetten voor de clinten met de smalle beurs, hoe moeilijk dat ons ook wordt gemaakt door de enorme bezuinigingen, doorgevoerd door het vorige en het huidige kabinet, op de gefinancierde rechtshulp. Politieke partijen moeten zich fel verzetten tegen (nog) verdergaande bezuinigingen in dit verband, omdat voor de kwetsbaren in onze samenleving de toegang tot het recht in het geding is. Terug naar de lokale situatie: Akkrum en Nes zijn actieve dorpen. Het gehele jaar door worden er vele activiteiten georganiseerd, hetgeen de leefbaarheid

en de saamhorigheid in de dorpen sterk doet toenemen. Zelf stonden wij in 1976 mee aan de basis van het oprichten van een activiteitencommissie in de vorm van een stichting. Wij zitten nog steeds in het bestuur. Samen met de ondernemers, de horeca en diverse andere verenigingen en stichtingen worden activiteiten georganiseerd zoals de Friese kampioenschappen Slingeraap en Mastklimmen, de Fryske Dei, de kermis, tentfeesten, culturele avonden koffieconcerten, de Reuze Dei, circussen, de shantydag, Oktoberfesten in mei en een avond met alleen pauzes. Wij zijn er trots op dat wij op 14 juni 2013 de Koning en Koningin in Akkrum mochten verwelkomen. Van de gemeenten Utingeradeel en Boarnsterhim ontvingen wij, gelet op de financile situatie, helaas nooit enige subsidie. Onze hoop was gevestigd op de nieuwe gemeente Heerenveen. Het optimisme is thans enigszins getemperd, doch begin januari 2014 komen we graag langs voor een goed gesprek

K R E W D E O G R O O V K R AMEN STE
Volledige verkiezingsprogramma op www.heerenveen.pvda.nl