Professional Documents
Culture Documents
Thanh Toan Quoc Te
Thanh Toan Quoc Te
M U
Thanh ton quc t l mt trong nhng hc phn b tr thuc ni dung o to c nhn
kinh t, k ton, kim ton v ti chnh-ngn hng ca Trng i hc Kinh t, i hc Hu. N
cung cp nhng kin thc mang tnh cht b sung cho kin thc chuy n ngnh cp n nhng
kha cnh ch yu c lin quan n thanh ton quc t bao gm hi oi v cc nghip v hi
oi, cc phng tin thanh ton quc t, cc phng thc thanh ton quc t v cc iu kin
thanh ton quc t.
Tp bi ging Thanh ton quc t ny c bin son nhm phc v cho vic hc tp v
nghin cu ca sinh vin Trng i hc Kinh t, i hc Hu. Ngoi ra, tc gi hy vng n s
l ti liu tham kho cho nhng ai quan tm n lnh vc thanh ton quc t.
Tuy nhin, do trnh c hn, ti liu ny chc chn khng trnh khi thiu st, tc gi
rt mong nhn c nhng kin ng gp, b sung ca bn c.
Thng 8 nm 2006
Phan Th Minh L
Khoa K ton - Ti chnh
Trng i hc Kinh t - i hc Hu
Chng 1
Gii thiu tng qut v mn hc Thanh ton quc t
(2 tit)
Mc tiu ca chng
Trnh by khi nim, c im v vai tr ca thanh ton quc t trong nn kinh t cng nh
hiu mt cch tng qut cc ni dung ch yu lin quan cn nghin cu trong mn hc Thanh
ton quc t, t gip cho ngi hc c ci nhn khi qut v mn hc ny.
1.1. Khi nim v c im ca Thanh ton quc t
Trong bi cnh hi nhp kinh t ton cu nh hin nay, cc mi quan h kinh t, chnh tr
thng mi ngy cng pht trin mnh m v kt qu l hnh thnh nn cc kho n thu v chi tin
t quc t gia cc i tc cc nc khc nhau. Cc mi quan h tin t ny ngy mt phong
ph, a dng vi quy m ngy cng ln. Chng gp phn to nn tnh trng ti chnh ca mi
nc, c th trng thi bi thu hay bi chi. Trong cc mi quan h quc t, cc i tc cc
nc khc nhau, do vy c s khc nhau v ngn ng, cch xa nhau v a l n n vic thanh ton
khng th tin hnh trc tip vi nhau m phi thng qua cc t chc trung gian, chnh l cc
ngn hng thng mi cng vi mng li hot ng khp ni trn th gii.
Thanh ton quc t ra i t lu, nhng n mi ch pht trin mnh m vo cui th k
20 khi m khi lng mua bn, u t quc t v chuyn tin quc t ngy cng gia tng, t
lm cho khi lng cc giao dch th anh ton qua ngn hng cng tng theo. Vic thanh ton qua
ngn hng lm gia tng vic s dng ng tin ca cc nc chi tr ln nhau. Thanh ton quc
t tr thnh mt b phn khng th thiu trong hot ng ca nn kinh t ca cc quc gia
hin nay.
Thanh ton quc t c th c nh ngha t theo nhiu quan im khc nhau. Chng ti
ch trch dn hai nh ngha ca hai tc gi sau y.
Th nht, theo inh Xun Trnh (1996) thanh ton quc t l vic thanh ton cc nghi v
tin t pht sinh c lin quan ti cc quan h kinh t, thng mi v cc mi quan h khc gia
cc t chc, cc cng ty v cc ch th khc nhau ca cc nc.
Th hai, theo Trm Th Xun Hng (2006), thanh ton quc t l qu trnh thc hin cc
khon thu chi tin t quc t thng qua h thng ngn hng trn th gii nhm phc v cho cc
mi quan h trao i quc t pht sinh gia cc nc vi nhau.
T hai nh ngha trn y, chng ta c th thy mt s c im ca thanh ton quc t.
Trc ht, thanh ton quc t din ra trn phm vi ton cu, phc v cc giao dch thng mi,
u t, hp tc quc t thng qua mng li ngn hng th gii.
Thanh ton quc t khc vi thanh ton trong n c l y n lin quan n vic trao i
tin ca quc gia n y ly tin ca quc gia k hc. V vy khi k kt cc hp ng mua bn ngoi
thng cc bn phi tha thun vi nhau ly ng tin ca nc no l tin t tnh ton v thanh
ton trong hp ng, ng thi phi tnh ton thn trng la chn cc bin php phng chng
ri ro khi t gi hi oi bin ng.
3
Tin t trong thanh ton quc t thng khng phi l tin mt m n tn ti di hnh thc
cc phng tin thanh ton nh th chuyn tin, in chuyn tin, hi phiu, k phiu v sc ghi
bng ngoi t.
Thanh ton gia cc nc u c tin hnh thng qua ngn hng v khng dng tin
mt, nu c th ch trong nhng trng hp ring bit. Do vy thanh ton quc t v bn cht
chnh l cc nghip v ngn hng quc t. Chng c hnh thnh v pht trin trn c s cc
hp ng ngoi thng v cc trao i tin t quc t.
Thanh ton quc t c thc hin da trn nn tng php lut v tp qun thng mi
quc t, ng thi n cng b chi phi bi lut php ca cc quc gia, bi cc chnh sch kinh t,
chnh sch ngoi thng v chnh sch ngoi hi ca cc quc gia tham gia trong thanh ton.
V d v nghip v thanh ton quc t
Cng ty Xut nhp khu Tha Thin - Hu nhp khu mt l xe my 100 chic ca Hng
Honda, Nht Bn, sn phm mi, nguyn chic, tr gi hp ng l 100 ngn la M (USD),
thanh ton bng phng thc chuyn tin. iu kin giao hng CIF cng Nng theo
Incoterms 2000
1.2. Vai tr ca thanh ton quc t trong nn kinh t
Trong cc mi quan h thanh ton quc t, ngn hng ng vai tr trung gian tin hnh
thanh ton. N gip cho qu trnh thanh ton c tin hnh an ton, nhanh chng v thun li
ng thi gim thiu chi ph cho khch hng. Vi s u thc ca khch hng, ngn hng khng
ch bo v quyn li cho khch hng trong cc giao dch thanh ton m cn t vn cho h nhm
to nn s tin tng, hn ch ri ro trong quan h thanh ton vi cc i tc nc ngoi. Thanh
ton quc t khng ch lm tng thu nhp ca ngn hng, m rng vn, a dng cc dch v m
cn nng cao uy tn ca ngn hng trn th trng ti chnh quc t.
Trong qu trnh lu thng hng ho, thanh ton quc t l khu cui cng, do vy nu
thanh ton thc hin nhanh chng v lin tc, gi tr hng ho xut nhp khu c thc hin s
c tc dng thc y tc thanh ton v gip cc doanh nghip thu hi vn nhanh. Thng qua
thanh ton quc t cn to nn cc mi quan h tin cy gia doanh nghip v ngn hng, t c
th to iu kin thun li cc doanh nghip c cc ngn hng ti tr vn trong trng hp
doanh nghip thiu vn, h tr v mt k thut thanh ton thng qua vic hng dn, t vn cho
doanh nghip, hn ch thp nht ri ro c th xy ra trong qu trnh thanh ton vi cc i tc.
Thanh ton quc t cn c tc dng khuyn khch cc doanh nghip kinh doanh xut nhp
khu gia tng qui m hot ng, tng khi lng hng ho giao dch v m rng quan h giao
dch vi cc nc.
V phng din qun l ca Nh nc, thanh ton quc t gip tp trung v qun l
ngun ngoi t trong nc v s dng ngoi t mt cch hiu qu, to iu kin thc hin tt c
ch qun l ngoi hi ca nh nc, qun l hiu qu cc hot ng xut nhp khu theo chnh
sch ngoi thng ra.
Vi nh ngha nu trn, chng ta thy thanh ton quc t lin quan cht ch n ngoi hi,
bi v cc nc phi s dng cc ng tin ca cc quc gia khc nhau, tc l s dng ngoi t
cng nh cc phng tin tin hnh thanh ton giao dch. Nh vy, mt ni dung cn nghin
cu , chnh l ngoi hi v cc kha cnh lin quan n ngoi hi nh t gi hi oi, th
trng hi oi v cc nghip v hi oi c bn. y chnh l ni dung ca chng 2.
Thanh ton quc t thc hin khng dng tin mt m ch yu l cc phng tin thanh
ton quc t nh hi phiu, lnh phiu hay cn gi l k phiu, sc, th thanh ton, do vy cn
nghin cu v cc phng tin ny cng nh cc vn bn php l quc t iu chnh chng. y
chnh l ni dung ca chng 3.
Trn thc t c nhiu phng thc thanh ton khc nhau m cc bn tham gia thanh ton c
th la chn tu thuc vo nhiu yu t, chng hn nh khi lng giao dch ln hay nh, quan
h gia cc bn thanh ton l tin tng hay t tin tng, tp qun thng mi ca cc i tc
trong cc mi quan h thanh ton, ph thanh ton cao hay thp, tc thanh ton nhanh hay chm
v.v. Do vy cn nghin cu hiu r v cc phng thc thanh ton quc t v cc vn bn
php l quc t lin quan n cc phng thc thanh ton ny. y chnh l ni dung c trnh
by trong chng 4.
Thanh ton quc t lin quan n tin t ca cc nc khc nhau, do vy n lin quan n
ri ro do thay i t gi, thanh ton quc t c th c tin hnh cc a im khc nhau, vi
thi gian khc nhau, phng thc khc nhau. iu ny dn n cc quyn li v ngha v khc
nhau ca cc bn tham gia thanh ton. Nh ng quyn li v ngha v ny cn c thng lng
v qui nh thnh cc iu khon trong cc hp ng th ng mi c gi l cc iu kin trong
thanh ton. Lin quan n cc iu kin ny c cc vn bn php l quc t cn phi nghin cu
mi c th vn dng tt cc iu kin mt cch tt nht cho mi bn i tc. y chnh l mt
ni dung quan trng cn c nghin cu trnh nhng ri ro c th xy ra, m bo quy n li
cho cc bn thanh ton. Ni dung ny c trnh by trong chng 5.
1.4. Tm tt chng 1
Chng 1 gii thiu v khi nim thanh ton quc t v nhng c im c bn ca thanh
ton quc t. Gii hn nghin cu ca mn hc thanh ton quc t bao gm 4 ni dung sau:
- Hi oi
- Cc phng tin thanh ton quc t
- Cc phng thc thanh ton quc t
- Cc iu kin trong thanh ton quc t
1.5. Cu hi n tp chng 1
1. Trnh by khi nim v c im ca thanh ton quc t. Cho v d minh ho.
2. Trnh by vai tr ca thanh ton quc t i vi nn kinh t.
3. Khi nghin cu v thanh ton quc t cn lu n nhng ni dung no? Ti sao?
1.6. Ti liu tham kho chng 1
1. Trm Th Xun Hng. 2006. Thanh ton quc t. NXB Thng K, TP. H Ch Minh.
2. inh Xun Trnh. 1996. Gio trnh thanh ton quc t trong ngoi thng. NXB Gio dc,
Trng i hc ngoi thng H Ni.
CHNG 2
HI OI
(11 tit)
Mc ch hc tp ca chng
Cung cp cho ngi hc nhng khi nim c bn v hi oi, t gi hi oi, cc giao
dch hi oi c bn trn th trng v thc hnh mt s bi tp ng dng. Ngoi ra trong
chng ny cn cp mt s nt v th trng ngoi t lin ngn hng Vit Nam.
2.1. Khi nim v ngoi hi
Ngoi hi l khi nim dng ch cc phng tin c gi tr c dng tin hnh
thanh ton gia cc quc gia. Ty theo quan nim ca lut qun l ngoi hi ca mi nc,
khi nim ngoi hi c th khng ging nhau, nhng nhn chung c th bao gm 5 loi sau:
1. Ngoi t: (Foreign Currency) tc l tin ca nc khc lu thng trong mt nc.
Ngoi t bao gm 2 loi: ngoi t tin mt v ngoi t tn dng.
2. Cc phng tin thanh ton quc t ghi bng ngoi t: thng gm c:
a. Hi phiu (Bill of Exchange)
b. K phiu (Promissory Note)
c. Sc (Cheque)
d. Th chuyn tin (Mail Transfer)
e. in chuyn tin (Telegraphic Transfer)
f. Th tn dng (Credit card)
g. Th tn dng ngn hng (Bank Letter of Credit)
3. Cc chng khon c gi ghi bng ngoi t nh :
a. C phiu (Stock)
b. Tri phiu cng ty (Debenture)
c. Cng tri quc gia (Government Loan)
d. Tri phiu kho bc (Treasury Bill)
4. Vng bc, kim cng, ngc trai, qu v.v. c dng lm tin t
5. Tin ca Vit Nam di cc hnh thc sau y:
a. Tin ca Vit Nam nc ngoi di mi hnh thc khi quay li Vit Nam
b. Tin Vit Nam l li nhun ca ngi u t nc ngoi Vit Nam
c. Tin Vit Nam c ngun gc ngoi t khc
Tt c cc ngoi hi nu trn c qun l theo Lut qun l ngoi hi ca nc
CHXHCN Vit Nam hin hnh.
2.2. Khi nim v t gi hi oi
Vic thc hin cc ngha v thanh ton quc t i hi phi so snh mt ng tin nc
ny vi ng tin ca nc khc. Khi vic trao i mua bn vt ra khi phm vi mt quc gia
phi tha thun dng ng tin nc no tnh v thanh ton hp ng. Vic thanh ton ny
c th s dng mt trong hai ng tin ca hai nc nhng cng c th s dng mt ng tin
th ba no , t xut hin i hi phi xem xt, tnh ton mt ng tin ni t c bao
nhiu ng ngoi t hoc ngc li mt ng ngoi t c bao nhiu ni t, tc l phi bng
cch no chuyn i mt n v tin t ca nc ny thnh n v tin t ca nc khc.
1 ngoi t = X ni t
V d:
Vit Nam, t gi theo cch biu hin ny s l so snh cc ng ngoi t vi VND,
chng hn:
1 USD = 15,950 VND
Ta vit l:
USD/VND = 15,950
Php:
1 USD = 0.81EUR
Ta vit l:
USD/EUR = 0.81
1 ni t = X ngoi t
Php, t gi theo cch biu hin ny s l so snh ng tin EUR vi ngoi t.
Chng hn:
1 EUR
= 1.2104 USD
Ta vit l:
EUR /USD = 1.2104
Anh:
1 GBP
= 1.6958 USD
Ta vit l:
GBP/USD
= 1.6958
Theo tp qun kinh doanh tin t ca ngn h ng , t gi hi oi thng c yt gi nh
sau:
USD / EUR = 0.8100 / 0.8110
USD / VND = 15,950 / 15,970
ng USD ng trc gi l tin yt gi hay cn gi l ng tin hng ho hay ng tin
c s, n lun l mt n v. Cc ng EUR, VND ng sau gi l tin nh gi v l mt s
n v tin t v thng thay i ph thuc vo thi gi ca tin yt gi. T gi ng trc
0.8100 l t gi mua la tr bng EUR ca ngn hng, v t gi ng trc 15,950 l t gi
mua la tr bng ng Vit Nam ca ngn hng, chng c gi l t gi mua v o ca ngn
hng (BID RATE)
T gi ng sau 0.8110 l t gi bn la thu bng EUR ca ngn hng v 15,970 l t
gi bn USD thu bng VND ca ngn hng, chng c gi l t gi bn ra ca ngn hng
(ASK RATE)
Thng thng t gi ASK cao hn t gi BID. Chnh lch gia chng gi l li nhun
trc thu ca ngn hng hay ting Anh gi l Spread, ting Php l Fourchette. Khon chnh
lch ny ty thuc vo tng ngoi t nhng thng thng vo khong 0.001 n 0.003 tc l t
10 n 30 im. Chng ta c th m hnh mi quan h ny theo s sau y:
USD/EUR = 0.
81
S (Figure)
00
10
Spread
im (Points)
Nh vy:
Spread = Ask Rate - Bid Rate
T gi thng c cng b n 4 s l. im biu hin 1/10,000ca mt n v tin t,
n l khong tng nh nht khi t gi bin i. S ca t gi thng thng biu hin hai con s
sau du chm ca t gi. Con s ny t c quan tm, bi v con s bin ng mnh nht chnh
l phn im ca t gi.
Trong giao dch ngoi hi, ngi ta c th ly t n th cc nc cng nghip pht trin
thay cho tn tin t ca nc v tr tin nh gi.
thng nht cc n v tin t ca cc nc, t chc tiu chun quc t (ISO) ban
hnh k hiu tin t thng nht (xem Ph lc 2.1). Tt c ng tin ca cc nc u c m
ho bng 3 ch ci in hoa, trong hai ch ci u l k hiu ca t n nc v ch ci th ba l
ch ci u ti n ca tn tin t nc . V d, VND l k hiu ng tin ca Vit Nam, trong
VN l k hiu ca Vit Nam v D l ch ci u tin ca tn ng tin ca Vit Nam
"NG". SGD l k hiu ng tin ca nc Singapore, trong hai ch ci u ti n SG l k
hiu tn nc Singapore v ch ci cui cng D l ch du tin ca tn ng tin nc ny
DOLLAR v.v.
2.4. Cc loi t gi hi oi
C th c cc loi t gi khc nhau s dng tr n th trng hi oi. Chng ta c th xem
xt mt s t gi sau y:
2.4.1. Cn c vo i tng xc nh t gi, c th chia lm t gi chnh thcv t gi th
trng.
T gi chnh thc l t gi do Ngn hng trung ng ca nc xc nh. Trn c s ca
t gi ny cc ngn hng thng m i v cc t chc tn dng s n nh t gi mua bn ngoi t
giao ngay, c k hn, hon i.
T gi th trng l t gi c hnh thnh trn c s quan h cung cu tr n th trng hi
oi.
2.4.2. Cn c vo k hn thanh ton, c th chia lm t gi giao ngay v t gi c k hn.
T gi giao ngay (SPOT) l t gi do t chc tn dng yt gi ti thi im giao dch hoc
do hai bn tha thun nhng phi m bo trong biu do ngn hng nh nc quy nh. Vic
thanh ton gia cc bn phi c thc hin trong vng hai ngy lm vic tip theo, sau ngy
cam kt mua hoc bn.
T gi giao dch k hn (FORWARDS) l t gi giao dch do t chc tn dng t tnh
ton v tha thun vi nhau nhng phi m bo trong bin qui nh v t gi k hn hin
hnh ca Ngn hng Nh nc ti thi im k hp ng.
2.4.3. Cn c vo gi tr ca t gi, c th chia lm t gi danh ngha v t gi thc.
T gi hi oi danh ngh a l t gi ca mt loi tin t c biu hin theo gi hin ti,
khng tnh n bt k nh hng no ca lm pht.
T gi hi oi thc l t gi c tnh n tc ng ca lm pht v sc mua trong mt cp
tin t phn nh gi c hng ha tng quan c th bn ra nc ngoi v hng tiu th trong
nc. T gi ny i din cho kh nng cnh tranh quc t ca nc .
2.4.4. Cn c vo phng thc chuyn ngoi hi, c th chia lm t gi in hi v t
gi th hi.
T gi in hi l t gi thng c nim yt ti ngn hng. l t gi chuyn ngoi
hi bng in. T gi in hi l t gi c s xc nh cc loi t gi khc.
T gi th hi, tc l t gi chuyn ngoi hi bng th . T gi in hi thng cao hn t
gi th hi.
2.4.5. Cn c vo thi im mua/bn ngoi hi, c th phn bit t gi mua v t gi bn
ca ngn hng.
T gi mua l t gi ca ngn hng mua ngoi hi vo. T gi bn l t gi ca ngn hng
bn ngoi hi ra. T gi mua bao gi cng thp hn t gi bn v khon chnh lch l li
nhun kinh doanh ngoi hi ca ngn hng.
Thng thng th ngn hng khng cng b tt c t gi ca cc hp ng k kt trong
mt ngy m ch cng b t gi ca hp ng k kt cui cng trong ngy , ngi ta gi l
t gi ng ca. T gi ng ca c coi l ch tiu ch yu v tnh hnh bin ng ca t gi
trong ngy hm . T gi c cng b vo u gi ca u ngy giao dch c gi l t gi
m ca.
Trong nghip v mua bn ngoi hi ca ngn hng cn chia ra t gi tin mt v t gi
chuyn khon. T gi chuyn khon bao gi cng cao hn t gi tin mt.
Trong khun kh ch qun l ngoi hi cc nc km pht trin, ngoi th trng
ngoi hi chnh thc c n tn ti th trng ngoi hi t do, do bn cnh t gi chnh thc do
nh nc quy nh cn c t gi ch en do quan h cung cu ngoi hi trn th trng ny
quyt nh.
10
Trn th gii tri qua nhiu ch t gi khc nhau thch ng vi tng giai on pht
trin. Sau i chin th gii ln th 2, cc nc quc thc hin chnh sch phn bit i x
trong quan h kinh t v tin t, do ch nhiu t gi ra i. Mc ch ca ch nhiu t
gi l nh hng n cn cn ngoi thng, t nh hng n cn cn thanh ton quc t
v t gi hi oi, ng thi n cn c tc dng nh l mt loi thu nhp khu c bit hoc
tin thng cho xut khu, lm cng c cho chnh sch bo h mu dch ca ngn sch qua thu
thu bn ngoi hi.
2.5. Xc nh t gi theo phng php tnh cho
Hin nay trn cc th trng hi oi quc t, thng thng ngi ta ch thy t gi gia
USD v GBP so vi ng ni t. Chng hn Vit Nam th ngi ta thng bo t gi gia USD
so vi VND, cc n c cng ng chung chu u th USD/EUR ... Trong giao dch ngoi hi,
khch hng cn mu n xc nh t gi gia cc ng tin khc, chng hn h mun xc nh t
gi USD/GBP, do vy h phi dng mt phng php no tnh ton cc t gi ny.
chnh phng php tnh cho t gi.
2.5.1 Nguyn tc c bn tnh cho t gi:
Mt cch tng qut, ta c cng thc: A/B = A/C x C/B
Mun xc nh t gi hi oi ca ng tin A so vi ng
tin B theo phng php tnh cho, ta ly t gi gia ng
tin A so vi C nhn vi t gi ca ng tin C so vi B
V d: Ti Paris, Ngn hng Quc gia Paris cng b t gi:
USD/EUR = 0.8100
GBP/EUR = 1.4634
Xc nh t gi: USD/GBP
Ta c th vit nh sau:
USD/GBP = USD/EUR x EUR/GBP = (USD/EUR) x {1/ (USD/EUR )}
= (0.8100) x 1/1.4634 = 0.5535
2.5.2 Vn dng phng php tnh cho:
V d 1: Mt cng ty Php xut khu mt l hng thu c 100,000 CHF, cn bn cho
Ngn hng ly ng EUR . Nh vy Ngn hng s thanh ton cho cng ty bao nhiu EUR ?
Cho bit t gi cng b l:
USD/CHF = 1.6115/25
USD/EUR = 0.8100/0.8110
p dng cng thc tnh cho ta c:
CHF/EUR = (CHF/USD) x (USD/EUR ) = 1/(USD/EUR) x (USD/CHF)
Vn y l ta dng t gi mua hay bn.
Ta suy lun nh sau:
Trc ht cng ty s bn 100,000CHF cho ngn h ng mua USD, nh vy ngn hng s
bn USD cho cng ty, tc l ngn hng s p dng t gi bn USD/CHF = 1.6125, sau cng
ty s bn USD mua EUR, lc ny ngn hng s p dng t gi mua USD/EUR = 0.8100.
Th vo cng thc ta thu c t gi bn ca cng ty nh sau:
11
12
13
14
9/2001 hay chin tranh Iraq thng 3/2003 va qua lm khuynh o th trng hi oi th
gii, gi USD gim ng k.
2.6.5. Vai tr qun l ca ngn hng trung ng
Trong ch t gi hi oi th ni c qun l, vai tr can thip ca Nh nc gi v tr
quan trng. Cn nhn mnh rng Nh nc can thip bng cng c ca th trng thng qua
Ngn hng Nh nc Trung ng ch khng phi bng cc cng c hnh chnh, tc l Ngn
hng Trung ng tham gia vo th trng vi t cch l ngi tham gia trn th trng (ngi
mua hoc ngi bn) trong tng thi im tc ng ln cung hoc cu ngoi hi, t tc
ng ln t gi hi oi ph hp vi chnh sch tin t ca Nh nc.
2.6.6. Nhng yu t chnh tr v iu kin kinh t
Cc iu kin kinh t thay i hoc cc s kin kinh t, ti chnh s nh hng n cc
hot ng kinh doanh v u t ca quc gia, t nh hng n cc lung tin chy ra v
chy vo quc gia v kt qu l nh hng n t gi hi oi. V d nh cuc khng ti
chnh nm 1997 Chu lm ng tin ca mt s nc Chu mt gi kh nhiu. Cc
chnh sch thu, mc tng tr ng kinh t, chnh sch u t ca cc quc gia u c th nh
hng n s dch chuyn cc lung vn u t gia cc nc, t tc ng ln t gi hi
oi.
2.7. Phng php iu chnh t gi hi oi
T gi hi oi chu nh hng ca nhiu yu t v bin ng mt cch t pht. Tuy
nhin Nh nc c th p dng nhiu phng php iu chnh t gi hi oi, trong ch
yu l chnh sch chit khu, chnh sch hi oi, lp qu bnh n hi oi, vay n, ph gi,
nng gi tin t.
2.7.1. Chnh sch chit khu
y l chnh sch ca ngn hng trung ng dng cch thay i t sut chit khu ca
ngn hng mnh iu chnh t gi hi oi trn th trng. Khi t gi hi oi ln cao n
mc nguy him, ngn hng s nng cao t sut chit khu ln gim t gi hi oi xung. Bi
v khi ngn hng nng cao t sut chit khu dn n li sut trn th trng cng tng ln, vn
ngn hn trn th trng th gii s chy vo gp phn lm du s cng thng ca cu ngoi hi,
do t gi hi oi s c xu hng h xung.
Tuy nhin chnh sch chit khu cng ch c nh h ng nht nh i vi t gi hi oi
bi v gia chng khng c quan h nhn qu. Li sut khng phi l nhn t duy nht quyt
nh s vn ng vn gia cc nc. Li sut bin ng do tc ng ca quan h cung cu ca
vn cho vay. Li sut c th bin ng trong phm vi t sut li nhun b nh qun v trong m t
tnh hnh c bit c th vt qua t sut li nhun bnh qun. Cn t gi hi oi li do quan h
cung cu ngoi hi quyt nh m quan h ny do tnh hnh c a cn cn thanh ton d tha hay
thiu ht quyt nh. Nh vy nhn t hnh thnh li sut v t gi khng ging nhau, do
khng nht thit l bin ng ca li sut, ln cao chng hn, s a n bin ng v t gi, h
xung chng hn.
Trong trng hp li sut ln cao, nhng t nh hnh kinh t, chnh tr v tin t ca nc
khng n nh th khng hn l vn ngn hn s chy vo, bi lc vn t ln hng u
l s bo m an ton cho vn ch khng phi thu c li nhiu. Nu t nh hnh tin t ca cc
nc gn tng t nh nhau th hng u t ngn hn s nhm vo cc nc c li sut cao, do
chnh sch chit khu c ngha quan trng iu chnh t gi hi oi ca cc nc.
15
16
17
18
Th hai, th trng hi oi mang tnh lin tc, cc giao dch din ra 24/24 trong cc ngy
lm vic trong tun.
Th ba, th trng hi oi ch giao dch mt s ngoi t nht nh, trong ng USD
c coi l ng tin chun. Tr n th trng hi oi hin nay tp trung giao dch 15 ng tin
ch yu, c cng b qua Forex.com.
Th t, sn phm giao dch trn th trng ngoi hi gia tng rt mnh, c bit l s
tng trng rt cao ca cc nghip v phi sinh nh forward, option ...
Th nm, phng thc giao dch tr n th trng hi oi ch yu l khng qua qu y OTC
(over the counter) m c thc hin qua qua in thoi, telex, fax, vi tnh ni mng ...
2.9.2. Phn loi th trng hi oi
Th trng hi oi c chia lm 2 loi c bn: th trng giao ngay v th trng giao
dch c k hn (spot market v forward market)
Th trng giao ngay l th trng m vic mua bn, thanh ton v giao nhn ngoi hi
xy ra ng thi ty theo tp qun.
Chng hn th trng hi oi giao ngay chu u, vic giao nhn ng oi hi xy ra sau
2 ngy lm vic k t ngy k hp ng mua ngoi hi. y cn lu nhng ngy ngh i
vi cc nc ngh hai ngy cui tun th by, ch nht v nhng ngy ngh hng tun ca cc
quc gia tn gio nh C Ot v Rp ngh th su v ch nht.
Th trng giao dch c k hn l th trng m vic k kt hp ng mua bn ngoi hi
v vic giao nhn ngoi hi khng din ra ng thi m vic giao nhn ngoi hi s din ra sau
mt s ngy nht nh no do hai bn tha thun. Ngy giao nhn ngoi hi trong hp ng
mua bn c k hn c tnh bng ngy giao nhn ngay cng vi s ng y k hn ca hp ng.
V d: hp ng k hn 3 thng, k vo ngy 12 thng 1 n m 2006 th ngy giao nhn ngay l
ngy 14 thng 1 nm 2006, nn ngy giao k hn 3 thng s l ngy 15 thng 4 nm 2006.
2.8.3. Nhng u im ca th trng hi oi
Hin nay quan h thng mi quc t ng y cng pht trin t lm ny sinh nhiu hp
ng mua bn ngoi thng. V vy, vn c t ra l t chc nhp khu cn mua ngoi t
thanh ton cho nc ngoi, t chc xut khu cn bn ngoi t ly ng ni t trang tri
cc chi ph pht sinh trong. Cc t chc ny s mua, bn ngoi t u, vi gi c l bao nhiu.
gii quyt c vn ny cn thit phi t chc th trng hi oi. Bi th trng hi oi
s gii quyt nhng vn c bn sau y:
- Gi c hng ha th trng hi oi, tc l t gi hi oi s c hnh thnh mt cch
thch hp trn c s c xt gia cung v cu ngoi hi. chnh l gi phi chng, gi va lng
ngi mua, thun lng ngi bn.
- Th trng cng cho ta bit ai l ngi bn, ai l ngi c ngoi t nhn ri tm thi
- S lng ngoi t mua, bn l bao nhiu
- Thng qua th trng hi oi gip Nh nc c th tham gia kim sot ngoi h i v c
th can thip vo th trng thng qua s tc ng vo cung hay cu ngoi t nhm thc hin
chnh sch kinh t quc dn.
- Th trng hi oi gip ngi mua v ngi bn gp nhau khi cn thit, thay v phi
in thoi hi cc n v khc nhau, c khi mua phi gi cao, gi thp, hoc trm tr trong thanh
ton
Vit Nam, ngy 29/9/1994 Thng c Ngn hng Nh nc k quyt nh s
203/Q-NH ban hnh quy ch "T chc v hot ng ca th trng ngoi t lin ngn hng".
19
20
21
Vy suy ra:
Tf = Ts [(1 + KLB)/(1 + KLA)
Trong :
- Tf: t gi c k hn ca USD so vi EUR
- Ts: t gi giao ngay USD/EUR
- LA: li sut ca USD
- LB: li sut ca EUR
Tuy nhin hin nay ti cc giao dch hi oi quc t ngi ta thng dng cng thc tnh
gn ng v n gin hn:
T gi c k hn = T gi giao ngay + Chi ph hon i
Tf = Ts + Ts x Kx (L B - LA)
(2)
22
t nht nh, theo mt gi nh trc ti mt ngy xc nh hoc trc ngy khi ngi mua
quyn chn bn mun thc hin quyn ca mnh.
Gi ca quyn chn ph thuc vo nhiu yu t nh t gi giao ngay, t gi tha thun
trn hp ng, thi hn tha thun, t gi c k hn, li sut, t gi d on ...
V d 1: Cng ty A hi mua quyn chn mua ca ngn hng B v lng ngoi t l
100,000USD, theo gi tha thun l USD/EUR = 0.8125; th i hn l 3 thng, gi quyn chn
mua l 0.002 EUR cho 1 USD. T gi giao ngay l USD/EUR = 0.8115.
Gi s t gi vo thi im n hn hp ng gim xung 0.8110. Hi cng ty A c thc
hin quyn chn mua ca mnh khng? Ti sao?
Gi s t gi tng ln 0.8135 th cng ty c thc hin quyn chn mua ca mnh khng?
Ti sao?
Trn thc t, cc nh xut khu thng mua quyn chn bn hoc bn quyn chn mua v
h mun c s m bo chc chn v s ngoi t m h thu c t s hng bn. Ngc li,
cc nh nhp khu th li thng bn quyn chn bn hoc mua quyn chn mua. Cc nh u
t cng thng mua quyn chn bn hoc quyn chn mua v h mun c s m bo v t gi
i vi cam kt bng ngoi t ca h. Ngoi ra, tham gia vo cc nghip v ny cn c cc nh
u c ngoi t nhm mong kim li.
2.9.6. Th trng ngoi t lin ngn hng
Bt u t ngy 20/09/1994, th trng ngoi t Vit Nam c chnh thc thnh lp theo
quyt nh s 203/Q-NH ca Thng c Ngn hng Nh nc Vit Nam v Quy ch "T chc
v hot ng ca th trng ngoi t lin ngn hng". Th trng ny do Ngn hng Nh nc t
chc v iu hnh nhm hnh thnh th trng mua bn ngoi t c t chc gia cc ngn h ng
thng mi c php kinh doanh ngoi t, lm c s cho vic ra i ca th trng hi oi
hon chnh Vit Nam. Thng qua th tr ng ngoi t lin hng, Ngn hng Nh n c s dng
Qu iu ha ngoi t vi t cch l ngi mua, ngi bn cui cng can thip vo th
trng mt cch c hiu qu, nhm thc hin chnh sch tin t, t gi ca Nh nc.
iu 3 ca Quy ch quy nh i tng tham gia th trng lin ngn hng phi tha mn
cc iu kin sau y:
- L ngn hng c php kinh doanh ngoi t
- C h thng thng tin ni b ni mng vi Ngn hng Nh nc Vit Nam.
Cc thnh vin tham gia th trng ngoi t lin hng c quy nh trong iu 2 ca Quy
ch. C th bao gm cc ngn hng sau:
- Ngn hng thng mi quc doanh
- Ngn hng u t pht trin
- Ngn hng thng mi c phn
- Chi nhnh ngn hng nc ngoi hot ng Vit Nam
- Ngn hng lin doanh gia ngn hng Vit Nam vi ngn hng nc ngoi hot ng ti
Vit Nam
- Ngn hng Nh nc trung ng.
Phng thc giao dch th tr ng ngoi t lin hng c quy nh iu 11, c th bao
gm cc phng tin nh in thoi, telex, fax hoc qua mng vi tnh.
ng tin giao dch c quy nh iu 6, bao gm USD, DEM, GBP, FRF, JYP,
HKD, VND. Hin nay cc ngi tin DEM, FRF oc thay th bng ng EUR
Cc nghip v mua bn ngoi t c quy nh iu 9, c th bao gm hai loi:
-Nghip v giao ngay - SPOT
-Nghip v c k hn - FORWARD
23
24
25
Vic k kt hp ng mua bn ngoi t c thc hin qua vic xc nhn giao dch ngoi
t bng TELEX hoc FAX theo mu thng nht ca Ngn hng Nh nc Vit Nam quy nh.
MU XC NHN GIAO DCH NGOI T (BNG TELEX)
Ngn hng gi xc nhn giao dch:............................................................................
Ngn hng xc nhn giao dch:..................................................................................
M kha ...................... cho s tin ...........................................................................
Ngy ..........................................................................................................................
Chng ti xc nhn bn cho Qu Ngn hng/mua ca Qu Ngn hng
s tin ................................. USD vi t gi ......................... thnh tin ................
Vit Nam
Chng ti s chuyn tr vo ti khon s .................................................................
ca Qu ngn hng ti Ngn hng ............................................................................
ngh Qu ngn hng chuyn s tin ....................................................................
vo ti khon ca chng ti s ..................................................................................
ti ngn hng .............................................................................................................
chm nht vo ngy...................................................................................................
(Tn ngn hng in).................................................................................................
(Ch k - nu xc nhn bng Fax.) ...........................................................................
2.10. Tho lun nhm
Ch 1:
L lun v t gi hi oi v tc ng ca n n ngoi thng.
Ch 2:
Thc trng t gi hi oi Vit Nam.
2.11. Tm tt chng 2
Trong chng 2 gi i thiu v cc khi nim c bn lin quan n ngoi hi, t gi hi
oi, phng php tnh cho t gi v bn nghip v hi oi c bn bao gm nghip v giao
ngay, nghip v c k hn, nghip v giao hon i v nghip v quyn chn mua, chn bn
cng vi mt s v d minh ho. Cc nhn t v bin php iu chnh t gi hi oi c trnh
by mt cch khi qut.
2.12. Bi tp chng 2
Bi tp 2.1
Mt doanh nghip xut khu thu c 5 triu HKD, cn phi mua 1 triu JPY thanh
ton tin nhp khu cho mt Cng ty ca Nht, s tin cn li chuyn thnh EUR u t sang
Php. Hy tnh s EUR thu c? Bit rng t gi cng b nh sau:
USD/JPY
=
121.80/125.80
USD/HKD
=
7.7460/90
USD/EUR
=
0.8110/20
26
Bi tp 2.2
Cng ty Xut nhp khu Tha Thin - Hu xut khu thu c 40,000USD. mun mua
ER tr tin nhp khu h ng ho cho m t cng ty ca c. H y tnh xem ngn hng s thanh
ton cho cng ty bao nhiu EUR? Bit t gi cng b nh sau:
USD/VND = 15,850/15,870
EUR /VND = 19,200/19,230
Bi tp 2.3
Cng ty xut khu lm c sn Qung B nh cn bn 1 triu JPY mua GBP, t gi cng
b nh sau:
USD/JPY = 121.10/20
USD/GBP = 0.6433/43
a. Ngn hng s p t gi bao nhiu?
b. Nu ngc li, cng ty mun mua 1 triu JPY tr bng GBP th ngn hng s p t gi
bao nhiu?
Bi tp 2.4
Cng ty Bia Hu cn mua 100,000USD thanh ton hp ng nhp khu sau 6 thng.
Hi Ngn hng Ngoi thng Tha Thin Hu s ng bn USD vi gi bao nhiu, nu
Ts (USD/VND) = 15,850
LUSD = 4%-5%
LVND = 6%-7,5%
Bi tp 2.5
Mt cng ty A ti Vit Nam, ngy 10/11/2005 nhp khu hng ha ca mt cng ty ti
Php, tr chm sau 3 thng, tr gi hp ng l 1 tri u EUR, h cn mua EUR k hn 3 thng.
Vy Ngn hng Ngoi thng s bn EUR cho cng ty ny vi gi bao nhiu, bit:
Ts (EUR/VND) = 20,100/20,150
LEUR = 5%-6% v LVND = 7.5%-8.5%
Bi tp 2.6
Cng ty A k hp ng bn 1,000,000USD ly SGD k hn 3 thng, ngy chuyn tin
l 8/2/2005. T gi l bao nhiu nu:
Ts (USD/SGD) = 1.6420/1.6450
LUSD = 5.375%-6.375% v LSGD = 2.25%-3.25%
Bi tp 2.7
Gi s c nhng thng tin sau:
Ts (USD/SGD) = 1.6420/1.6450
LUSD = 5% - 6%
LSGD = 2.5%-3%
Ngn hng c thc hin nghip v SWAP 3 thn g gia USD v SGD cho khon 1 triu
USD khng, tc l mang SGD mua 1 triu USD v cho vay USD k hn 3 thng? Ti sao?
Bi tp 2.8
Mt ngn hng thc hin nghip v SWAP 1 thng gia USD v EUR cho khon
100,000USD, vi:
Ts (USD/EUR) = 0.8105/0.8115
LUSD = 3%-4%
27
LEUR = 5%-6%
Cho bit ngn hng thu li bao nhiu khi thc hin nghip v ny?
Bi tp 2.9
Anh ch hy cho ngn hng mt li khuyn c nn thc hin nghip v SWAP sau y
hay khng:
- Mua giao ngay 1 triu USD tr bng EUR
- Bn USD thi hn 6 thng
Bit t gi:
Ts (USD/EUR ) = 0.8205/0.8215
LEUR = 4-5%
LUSD = 3%-4%
Nu ngc li, ngn hng mua giao ngay 1 triu EUR tr bng USD
Bn EUR thi hn 6 thng anh ch s khuyn ngn hng ra sao?
Bi tp 2.10
1. Mt nh kinh doanh c ch ng t c gi mun c s bo m cho li cam kt trong t ng lai
v t gi gia USD/EUR l 0.8010. Anh ta mua quyn chn bn s tin 1,000,000USD
C th:
- Thi hn hp ng
: 12 thng
- Gi c s
: USD/EUR = 0.8010
- Tin m bo (gi quyn chn bn) : 0.007EUR cho 1 USD.
Cu hi:
- Nu t gi vo thi im ht hn hp ng gim xung 0.7910 th nh kinh doanh c thc hin
quyn chn bn ca mnh khng? Ti sao? Anh ta s li bao nhiu khi thc hin quyn ca
mnh?
- Nu t gi vo lc tng ln 0.8210 th nh kinh doanh s hnh ng nh th no?
2. Mt nh nhp khu thng xuyn c nhu cu v USD thanh ton tin hng. Anh ta bn
quyn chn bn 1 triu USD nhm kim li khi t gi gim vo thi im hp ng n hn
hoc vn nhn c s tin bo m nu t gi tng. C th:
- Thi hn hp ng
: 3 thng
- Gi c s
: USD/GBP = 0.5347
- Tin bo m
: 0.002GBP cho 1 USD
Cu hi:
- Nu vo ngy ht hn hp ng t gi th trng gim xung 0.5307 th nh kinh doanh ny s
l bao nhiu?
- Nu lc ny t gi tng ln 0.5387 th anh ta s li bao nhiu?
3. Mt nh nhp khu c cam kt thanh ton cho nh xut khu bng USD vo mt thi hn
no . Anh ta mu n c s bo m chc chn s mua c USD theo gi mong mun, nu t
gi USD tng ln vo thi im thanh ton. Mt khc, anh ta cng hy vng s kim c li
nu t gi USD gim xung vo thi im thanh ton. Do vy, anh ta quyt nh k hp ng
mua quyn chn mua s tin 1 triu USD.
C th:
- Thi hn hp ng
: 3 thng
- Gi c s
: USD/EUR = 0.8050
- Gi quyn chn mua
: 0.004EUR cho 1USD
Cu hi:
28
Ph lc chng 2
29
Nc
Afghanistan
Albania
Angola
Anguilla
Argentina
Armenia
Aruba
Austria
Australia
Azerbaijan
Bahrain
Bangladesh
Barbados
Balarus
Belgium
Belize
Benin
Bermuda
Bhutan
Bolivia
Bosnia-Herzegovia
Botswana
Brazil
Bulgaria
Burundi
Brunei
Canada
Cape Verde
Switzerland
Chile
China People Republic
Clmbia
Czech Republic
Cuba
Denmark
Dominican Republic
Ecuador
Egypt
England
Ethiopia
Euro
France
Ghana
Guinea
Greece
Hong Kong
Haiti
30
Tn ng tin
Afthani
Lek
Kwanza Reajustado
East Carib dollar
Peso
Dram
Florin
Schilling
Dollar
Manat
Dinar
Taka
Dollar
Rubel
Franc
Dollar
CFA franc West
Dollar
Ngultrum
Boliviano
K.Marka
Pula
Real
Lev
Franc
Dollar
Dollar
Escudor
Franc Thy s
Peso
Yuan
Peso Clbia
Kurona
Peso
Krona
Peso
Sucre
Pound
Sterling Pound
Birr
Euro
Franc
Cedi
Franc
Drachma
Dollar
Gourde
HUF
Hungary
Forint
IEP
Iceland
Krona
INR
India
Rupee
IDR
Indonesia
Rupiah
ILS
Israel
Sheqel
IQD
Iraq
Dinar
IRR
Iran
Rial
ITL
Italy
Lira
JMD
Jamaca
Dollar
JOD
Jordan
Dinar
JPY
Japan
Yen
KPW
Korea PDR
Won
KRW
Korea Republic
Won
KWD
Kuwait
Dinar
LAK
Lao
Kip
MOP
Macao
Pataca
MYR
Malaysia
Ringgit
MNT
Mongolia
Tugrik
MAD
Morocco
Dirham
MMK
Myanmar
Kyat
NPR
Nepal
Rupee
NLG
Netherland
Gulden
NZD
New Zealand
Dollar
NGN
Nigeria
Naira
NIC
Nicaragua
Corboda
NOK
Norway
Krone
ROL
Rumania
Leu
RUR
Russia
Ruble
TWD
Taiwan
Dollar
THB
Thailand
Bath
TRL
Turkey
Lira
USD
U.S.A
Dollar
VND
Vietnam
Dong
YER
Yemen
Rial
(Ngun: Trm Th Xun Hng.2006. Trang 316-324.)
31
Chng 3
Cc phng tin thanh ton quc t
(11 tit)
Mc tiu ca chng
Cung cp cho ngi hc kin thc c bn v cc phng tin thanh ton quc t
thng c s dng trong cc hp ng mua bn ngoi th ng. Gii thiu mt s vn bn
php l quc t c lin quan iu chnh cc phng tin thanh ton ny v mt s bi tp tnh
hung vn dng.
3.1. Mt s vn cn lu khi la chn phng tin thanh ton quc t
Vic la chn phng tin thanh ton ny hay phng tin thanh ton khc ph thuc vo
nhiu yu t khc nhau. Trc ht, cn xem xt mc thng xuyn hay khng thng
xuyn ca cc mi quan h thng mi. Th hai, cn lu n khi lng thanh ton hay quy
m giao dch ln hay nh cng c nh hng rt ln n vic la chn phng tin thanh
ton no m bo an ton nht. Th ba, cn xem xt mc tn nhim gia cc bn tham
gia cao hay thp. Th t, cn tm hiu tp qun kinh doanh ca mi nc c s la chn
phng tin thanh ton ph hp.
Cc phng tin thanh ton quc t c hnh thnh trn c s ca s pht trin tn dng
thng mi v tn dng ngn hng. N c vai tr ht sc quan trng trong thanh ton quc t.
Hon ton khc vi tin kim loi y gi tr, cc ph ng tin lu thng tn dng khng
c gi tr ni ti ca n m n ch l du hiu ca tin t m thi. Tin giy l k hiu ca tin
tht do Nh nc pht hnh, cn phng tin lu thng tn dng phn ln l do kt qu ca
hp ng mua bn hng ha v cc nghip v ca ngn hng to ra. N thc hin mt s chc
nng ca tin nh l phng tin lu thng v phng tin thanh ton, tc l n c th c
chuyn nhng, mua bn t tay ngi ny sang tay ngi khc bng cch chuyn nhng cho
ngi th hng hoc chuyn giao khng cn k chuyn nhng.
Trong chng ny chng ta ch nghin cu 4 loi phng tin thanh ton quc t
thng dng trong ngoi thng, l hi phiu, k phiu, sc, v th nha.
3.2. Hi phiu (Bill of Exchange hoc Draft)
3.2.1. Khi nim v hi phiu
chng ny, khi nim Hi phiu c hiu l Hi phiu i n.
Hi phiu l mt lnh vit i tin v iu kin ca ngi k pht hi phiu cho ngi
khc, yu cu ngi ny khi nhn thy phiu, hoc n mt ngy c th nht nh hoc mt
ngy c th xc nh trong tng lai phi tr mt s tin nht nh cho mt ngi no
hoc theo lnh ca ngi ny tr cho mt ngi khc hoc tr cho ngi cm phiu.
Qua nh ngha ny, chng ta thy hi phiu c 3 c im quan trng sau:
Th nht, tnh tru tng ca hi phiu th hin rng trn hi phiu khng cn phi
ghi ni dung quan h tn dng, tc l nguyn nhn sinh ra vic lp hi phiu m ch cn ghi s
tin phi tr v nhng ni dung c li n quan n vic tr tin. Hiu lc php l ca hi phiu
cng khng b rng buc do nguyn nhn g sinh ra hi phiu. Mt khi c tch khi hp
32
34
MU HI PHIU
(Dng trong phng thc nh thu)
Hi phiu s 594/80
S tin: 9,000USD
Sau khi nhn thy bn th NHT ca hi phiu ny (bn th HAI c cng ni dung v
ngy thng khng tr tin) tr theo lnh ca Ngn hng hu hn TOKYO mt s tin l
chn ngn la M chn.
Gi: Tng cng ty xut
nhp khu my H Ni
Cng ty thng mi hu hn
Daiichi - Tokyo
(K)
Sau khi nhn thy bn th HAI ca hi phiu ny (bn th NHT c cng ni dung v
ngy thng khng tr tin) tr theo lnh ca Ngn hng hu hn TOKYO mt s tin l
chn ngn la M chn.
Thuc ti khon ca Tng cng ty xut nhp khu my H Ni. K pht cho Ngn hng
Ngoi thng Vit Nam, H Ni. Theo L/C s 2166006 m ngy 5-6-1998.
Gi: Ngn hng Ngoi thng Vit Nam
Cng ty thng mi hu hn
Daiichi - Tokyo
(K)
Thanh ton
Hi phiu
Thanh ton
Hi phiu
Ngn hng c u
nhim nh thu
Hi phiu
Giao hng
Thanh ton
Giao dch
Thng mi
36
38
Ngi c chuyn
nhng th nht - B
(3)
(4)
(7e) (2) (1)
Ngi c chuyn
nhng th hai - C
(5)
Ngi tr tin HP
E
(7c)
(7a)
(7b)
Ngi c chuyn
nhng th ba - D
(6)
(1) Ngi ch n k pht hi phiu (ch n) v gi n cho ngi tr tin hi phiu (con n)
39
(2) Ngi tr tin hi phiu, tha nhn mn n trn hi phiu, k chp nhn v gi tr li
cho ngi pht hnh hi phiu.
(3) Ngi pht hnh hi phiu bn hi phiu bng cch k hu chuyn nhng cho ngi
khc.
(4) Ngi c chuyn nhng th nht tip tc chuyn nhng cho ngi th hai.
(5) Ngi ch mi ca hi phiu tip tc chuyn nhng cho ngi th ba.
(6) Ngi chuyn nhng cui cng i n ngi tr tin hi phiu.
(7a) Con n t chi tr tin, ngi b t chi tr tin lm th tc khng ngh.
(7b-7d) Ngi b t chi tr tin chuyn hi phiu truy i nhng ngi chuyn nhng trc
.
(7e) Ngi k pht hi phiu i tin trc tip con n.
3.2.5. Cc loi hi phiu
Cn c vo thi hn tr tin ca hi phiu, ngi ta chia hi phiu lm 3 loi:
Hi phiu tr tin ngay: Ngi tr tin khi nhn thy hi phiu ny do ngi cm
phiu xut trnh th phi tr tin ngay cho h.
Hi phiu tr tin ngay sau mt s ngy nht nh, thng l tr tin sau 5-7 ngy:
Ngi tr tin khi nhn thy hi phiu ny do ngi cm phiu xut trnh th tin hnh k
chp nhn tr tin, sau t 5 - 7 ngy th tr tin t hi phiu .
Hi phiu c k hn: Sau mt thi gian nht nh ghi trn hi phiu, ngi tr tin
phi tr hoc tnh t ngy k pht hi phiu hoc tnh t ngy chp nhn hi phiu hoc t
mt ngy quy nh c th.
Cn c vo hi phiu c km theo chng t hay khng, c th chia hi phiu lm 2
loi:
Hi phiu trn: Loi ny c gi n i tin ngi tr tin khng km theo chng
t thng mi. Trong thanh ton quc t, hi phiu ny dng thu tin cc ph vn chuyn,
bo him, hoa hng v.v.. hoc dng i tin mua hng ca nhng th ng nhn nhp khu
tin cy.
Hi phiu km chng t: Loi hi phiu ny c gi n cho ngi nhp khu c
km chng t thng mi. Hi phiu km chng t c hai loi: Loi hi phiu k m chng t
tr tin ngay v loi hi phiu km chng t c chp nhn.
Cn c vo tnh cht chuyn nhng ca hi phiu c th chia hi phiu lm 2 loi:
Hi phiu ch danh : L loi hi phiu ghi r h tn ngi hng li hi phiu khng
km theo iu khon theo lnh. V d: Hi phiu ghi nh sau Sau khi nhn thy hi phiu
ny, tr cho ng X mt s tin l ... Hi phiu ch danh khng chuyn nhng c bng
th tc k hu theo lut nh.
Hi phiu theo lnh: L loi hi phiu ghi tr theo lnh ca ngi hng li hi phiu.
V d ghi nh sau: Sau khi nhn thy hi phiu ny, tr theo lnh ca ng X mt s tin l
... Hi phiu theo lnh chuyn nhng c theo h nh thc k hu theo lut nh. N c
s dng rng ri trong thanh ton quc t.
Cn c vo ngi k pht hi phiu, ngi ta chia hi phiu lm 2 loi:
Hi phiu thng mi l hi phiu do ngi xut khu k pht i tin ngi nhp
khu trong nghip v v thanh ton hng ha xut khu hoc cung cp lao v ln nhau.
Hi phiu ngn hng l hi phiu do ngn hng pht hnh ra lnh cho ngn hng i l
ca mnh thanh ton mt s tin nht nh cho ngi hng li ch nh trn hi phiu.
40
pht hnh sc l ngi pht hnh sc phi c tin trn ti khon m ti ngn hng, s tin trn
t sc khng vt qu s d c trn ti khon ngn hng. Sc c th pht hnh tr tin
cho mt t chc, mt c nhn hoc nhiu ngi, sc cng c th do mt ngn hng ny pht
hnh tr tin cho mt ngn hng khc.
Sc thng c in sn theo mu c nhng dng trng ngi pht hnh sc in
vo.
Ngy nay, rt nhiu ngn hng trn th gii dng my in nhiu mu s tin, k hiu
tin, s tin bng s, bng ch ln ch trng ca t sc.
c im ca sc l c tnh thi hn, tc l t sc ch c gi tr tin t hoc thanh ton
nu thi hn hiu lc ca n cha ht i vi sc thng mi. Thi hn hiu lc ca t sc
c ghi r trn t sc v ty thuc vo phm vi khng gian m sc lu hnh v lut php cc
nc quy nh. Ni chung sc lu hnh trong ni a thi gian ngn hn lu hnh trong thanh
ton quc t.
Sc tr tin ngay, thi hn hiu lc l 8 ngy lm vic k t ngy pht hnh sc, nu l
sc lu hnh trong nc, thi hn hiu lc l 20 ngy lm vic nu lu thng ngoi nc
trong cng mt chu, l 70 ngy nu sc c tr mt nc khng cng chu. Qa thi hn
trn nu sc khng quay tr li ngn hng th sc s mt hiu lc. i vi sc du lch th
khng quy nh thi hn hiu lc. Vit Nam, thi hn thanh ton sc l 15 ngy k t ngy
k pht sc.
C th ni, phng tin thanh ton bng sc xut hin Vit Nam t u th k 20,
khi c s xut hin ca ngi Php Vit Nam. Tuy nhin vo thi im , ch c nhng
ngi c a v trng x hi v mt s tng lp thng lu mi c m ti khon ti ngn
hng v s dng sc. Nhng ng i dn bnh thng cha tip cn vi loi ph ng tin thanh
ton ny. Sau ny, vi s pht trin ngy cng nhanh ca thng mi quc t, nht l sau thi
k m kinh t ca nc ta t nhng nm 1990 v ci cch mnh m trong lnh vc ngn
hng, cc phng tin thanh ton khng d ng tin mt ngy cng m rng v hin nay sc
cng c s dng kh ph bin. Tuy nhin, i tng s dng sc ch yu vn l nhng
php nhn, nhng c nhn vn cn s dng hu ht l thanh ton bng tin mt.
3.4.2. Nhng ngi lin quan n sc
Nhng ngi lin quan n vic pht hnh v s dng sc thng bao gm ng i k
pht sc, ngi hng li sc v ngn hng thanh ton sc. Ng i pht ra sc tr n gi l
ngi pht hnh sc. Ngn hng thanh ton l ngi tr tin cho ngi hng li t sc.
Ngi nhn tin l ngi hng li t sc.
Sau khi sc c pht hnh, ngi c quyn hng li t sc gi l ngi cm sc.
Sc c th chuyn nhng cho nhiu ngi lin tip bng phng php k hu trong thi hn
hiu lc ca sc.
K hu c 2 ngha. Th nht, k hu chng nhn vic chuyn giao quyn h ng sc
cho mt ngi khc. Th hai, k hu xc nhn trch nhim ca ngi chuyn nhng i vi
tt c nhng ngi cm gi t sc sau v vic tr tin i vi t sc. Tuy nhin ngi
chuyn nhng sc c th thoi thc trch nhim ny bng cch ghi thm mt iu kin v
bo lu cng vi ch k hu khng c truy i. Vic k hu sc ch c thc hin i
vi loi sc theo lnh.
3.4.3. S lu thng sc
Chng ti gii thiu di y hai trng hp lu thng sc: lu thng sc qua mt
ngn hng v lu thng sc qua hai ngn hng.
Lu thng sc qua mt ngn hng: Thng s dng trong thanh ton ni a.
43
Ngn hng
(4)
(5)
(3)
Ngi bn
(2)
Ngi mua
(1)
(5)
(3)
(6)
(1)
Ngi Bn
Ngi Mua
(2)
44
i vi loi sc ny, vic chuyn giao cho ngi khc phi thng qua xc nhn chuyn
nhng bng mt vn bn km theo.
Cn c vo cch thanh ton sc c th chia lm 2 loi:
Sc chuyn khon l loi sc m ngi k pht sc ra lnh cho ngn h ng trch tin t
ti khon ca mnh chuyn tr sang mt ti khon khc ca mt ngi khc trong hoc
khc ngn hng. Sc chuyn khon khng th chuyn nhng c v khng th lnh tin mt
c.
Sc tin mt: l loi sc m ngn hng thanh ton s tr tin mt v ngi pht hnh
sc phi chu ri ro khi b mt sc hoc b nh cp. Ngi cm sc khng cn s y quyn
cng lnh c tin.
Cn c vo ngi pht hnh sc c chia lm hai loi:
Sc c nhn: c s dng nhn tin ti ngn hng ca nh nhp khu. Thun li
c bn i vi ngi nhp khu l h c hng li cho n khi sc xut trnh ti ngn hng
ca nh nhp khu. Tuy nhin, trong trng hp ny nh nhp khu cng phi chu ri ro khi
t gi ngoi t tng. Tuy nhi n sc loi ny khng c an ton khi s dng trong thanh ton
quc t.
Sc bo chi ca ngn hng hay sc xc nhn: Loi sc ny bo m an ton hn trong
thanh ton quc t v s dng thun li hn.
Ngoi ba cch phn lo i sc nu trn, cn c cc lo i sc c bit nh sc du l ch, sc
gch cho, sc ti khon ca ngi hng li.
Sc du lch l loi sc do ngn hng pht hnh v c tr tin ti bt c mt chi
nhnh hay i l ca ngn h ng . Ngn hng pht sc ng thi cng l ngn hng tr tin.
Ngi hng li l khch du lch c tin ti ngn h ng pht sc. Trn sc du l ch phi c ch
k ca ngi hng li. Khi lnh tin ti ngn hng c ch nh, ngi hng li phi k
ti ch ngn hng kim tra, nu ng, ngn h ng mi tr tin. Thi gian ca sc du lch c
hiu lc do ngn hng pht sc v ngi hng li tha thun, c th c hn v c th v hn.
Trn sc du lch c ghi r khu vc cc ngn hng tr tin, ngoi khu vc , sc khng c gi
tr lnh tin.
C 2 c im phn bit sc du lch vi sc thng th ng, l sc c mnh gi c
in trn mt sc v sc du lch phi c tr bng tin mt khi pht hnh.
Sc gch cho l loi sc trn mt trc ca n c hai gch cho song song vi nhau.
Sc gch cho khng th dng rt tin mt, th ng c dng chuyn khon qua ngn
hng. Sc loi ny do ngi hng li sc gch cho bng hai cch: (1) Sc gch cho thng
tc l gch cho khng tn tc l gia hai gch song song khng ghi tn ngn hng lnh h
tin v (2) sc gch cho c bit, gch cho c ghi t n tc l gia hai gch song song c ghi
tn mt ngn hng no . Trong cch ghi ny ch c ngn hng mi c quyn lnh h tin
m thi. Gch cho khng tn c th tr thnh gch cho c t n. Ngc li, gch cho c t n
khng th chuyn thnh gch cho khng tn. Mc ch ca sc gch cho l trnh dng sc
rt tin mt v nu sc gch cho c t n ngn hng th c ngh a l ngi hng li sc chnh
thc nh ngn hng lnh h tin cho mnh v ch c ngn hng y m thi.
Sc ti khon ca ngi hng li: L loi sc m ngi hng li khng mun ngn
hng tr tin mt m mun tr bng chuyn kho n ghi vo ti khon ca ngi hng li vi
mt cu ghi ngang qua t sc "Tr vo ti khon" hoc "ch ghi vo ti khon ca ngi
hng li"
3.4.5. Trch nhim kim tra ca ngn hng thanh ton
y l mt cng vic quan trng v cn thit v cn tp trung vo cc ni dung sau:
Th nht, ti khon ca ngi pht hnh sc c ph hp vi ch k ng k ti ngn hng
hay khng
45
Th hai, cn kim tra cn thn tnh cht hp php ca ngi xut trnh sc
i vi sc ch danh cn phi kim tra chng minh nhn d n, k hu chuyn nhng i
vi sc trng cn kim tra, tnh trng sc c b cm thanh ton hay khng.
Sau khi kim tra, ngn hng c th t chi thanh ton khi t i khon khng tin v qu
thi hn xut trnh sc ngn hng buc phi t chi thanh t on khi c s phn i ca ngi
pht hnh sc v ngi xut trnh sc c chng c l khng c y quyn. Nu ngn hng t
chi thanh ton t sc phi tr li t sc cho ng i hng li t sc v ghi r l do t i sao t
chi.
3.4.6. Vn bn php l quc t iu chnh phng tin sc
Vn bn php l quc t iu chnh phng tin sc chnh l Lut v sc quc t do
U ban Lut Thng mi quc t ca Lin hip quc ban hnh vo nm 1982, k hp th 15.
Lut v sc quc t bao gm 79 iu, trong qui nh y v quyn hn ca ngi
cm sc v ngi cm sc c bo v cng nh trch nhim ca cc b n lin quan n pht
hnh v s dng sc. Ni dung chi tit ca Lut ny c th tham kho ph lc 3.2.
3.5. Th nha
Ngy nay nhiu nc trn th gii chuyn sang s dng ph bin th nha. So
vi sc, th nha c nhiu u im hn nu xt v phng din rt tin v thanh ton. Th
nha c th d ng rt tin mt ti cc my t ng, cc quy t ng t ti cc im giao
dch cng cng v trong ngn hng thanh ton. Th nha xut hin u ti n M vo nm
1914 v ngy nay n tr thnh mt phng tin thanh ton c s dng rng ri trn
phm vi ton th gii v tnh an ton v nhanh chng, tin li khi thanh ton bng th.
3.5.1. Khi nim
Th thanh ton (hay th chi tr, th giao dch) l mt phng tin thanh ton m
ngi s hu th c th d ng thanh ton rt tin t ng thng qua my c th c lp
t cc c s chp nhn thanh ton th hay cc my rt tin t ng lp t ni cng
cng.
Hu ht cc loi th quc t hin nay u bng nha cng c h nh ch nht chung mt
kch c 96mm x 54mm x 0,76mm, c gc trn gm 2 mt.
Mt trc ca th bao gm:
(1) Cc huy hiu ca t chc pht hnh th, tn th : VISA, JCB, DINERS CLUB ...
(2) Biu tng ca th: Biu t ng ny do ngn hng pht hnh thit k v in ln b mt
ca th v n rt kh gi mo, do vy n c coi l yu t an ninh.
(3)S th: y l s dnh ring cho mi ch th, s c dp ni l n trn th, n s c
in ln ha n khi ch th i mua h ng. Ty theo tng loi th m c ch s v cu trc khc
nhau.
(4) Ngy hiu lc ca th: l thi hn m th c lu hnh.
(5) H v tn ca ch th: in bng ch ni t n c nhn nu l th c nhn hoc tn cng t y
nu l th cng ty.
(6) S sri t pht hnh: s ny khng bt buc
(7) Trn mt trc c th c thm mt s c im ring ca tng loi th. V d th
VISA th lun c ch V in sau ngy hiu lc.
Mt sau ca th bao gm:
(1) Dy bng t c kh nng lu tr thng tin v s th, ngy hiu lc, tn ch th, tn
ngn hng pht hnh, m s b mt c nhn (PIN: Personal Identification Number)
(2) Bng ch k: Trn bng giy ny l ch k ca ch th.
46
Th vng (Gold card): l loi th phc v cho th trng cao cp, hng cao ph hp vi
khch hng c thu nhp cao, c uy tn, c kh nng ti chnh lnh mnh, nhu cu chi tiu ln.
Th thng (standard card): l mt loi th tn dng do h thng Master pht hnh. N l
loi th mang tnh cht ph thng c nhiu ngi u dng.
Vit Nam hin nay cng xut hin nhiu loi th khc nhau p ng nhu cu
ngy cng phong ph, a dng ca khch hng.
3.6. Tho lun nhm
Ch 1:
Lut K phiu v Hi phiu quc t (Ph lc 3.1)
Ch 2:
Lut v sc quc t (Ph lc 3.2)
3.7. Tm tt chng 3
Chng 3 gii thiu v bn phng tin thanh ton quc t bao gm hi phiu, k
phiu, sc v th thanh ton. Vi mi phng tin tc gi u ln lt trnh by khi nim,
nhng c im ca tng phng tin thanh ton, s lu thng tng phng tin v cc
vn bn php l quc t iu chnh cc phng tin ny (Lut Hi phiu v k phiu quc t,
Lut v sc quc t). c bit, hi phiu l mt phng tin c s dng rng ri trong
thanh ton qu c t c trnh by chi ti t nm nghip v c li n quan n hi phiu bao
gm chp nhn hi phiu, k hu hi phiu, bo lnh hi phiu, t chi - khng ngh hi
phiu v chit khu hi phiu.
3.8. Bi tp chng 3
Bi tp 3.1
Cng ty Bia Hu bn cho Cng ty Gant - Paris, Php mt l hng bia lon hiu HUDA
vi gi tr hp ng 200,000EUR, giao hng theo iu kin FOB Nng theo Incoterm
2000. Cng ty Gant - Paris m L/C khng hy ngang s 12345/VN ngy 10/12/2005 ti
Ngn hng Quc gia Paris cho Cng ty Bia Hu hng vi s tin khng qu 200,000EUR ti
Paris, tr tin ngay, hi phiu s c xut trnh ti Ngn hng m L/C khng qu ngy
10/2/2006.
Cng ty Bia Hu giao hng v k ha n thng mi s 1501/70 ngy 10/1/2006
vi tng gi tr l 200,000EUR .
Cn c vo nhng iu kin nu trn, yu cu tr li:
1. K pht hi phiu i tin?
2. Ai l ngi c quyn chuyn nhng hi phiu ny?
3. Trong thi hn hiu lc ca L/C ny, ai l ngi c ngha v tr tin hi phiu?
Bi tp 3.2
Hy tnh s tin chit khu ca hi phiu sau, bit rng:
- Mnh gi ca hi phiu l 100,000USD
- Li sut thng l 3.5%/nm
- Thi hn cn li ca hi phiu l 5 thng.
Gi bn ca hi phiu trong trng hp ny l bao nhiu?
48
3.9. Cu hi n tp chng 3
1. Trnh by khi nim hi phiu, cc c im ca hi phiu v cc yu t bt bu c ca hi
phiu.
2. Trnh by cc nghip v lin quan n hi phiu.
3. Trnh by khi nim v sc v cc yu t bt buc ca sc.
4. Trnh by khi nim v k phiu v mt s c im ca k phiu.
5. Trnh by khi nim v th thanh ton v mt s c im ca th thanh ton.
6. Trnh by nhng ni dung c bn ca Lut K phiu v Hi phiu quc t do U ban Lut
thng mi quc t ca Lin hip quc ban hnh nm 1982.
3.10. Ti liu c thm (dnh cho sinh vin)
Ph lc 3.1: Lut Hi phiu v K phiu quc t.
Ph lc 3.2. Lut v sc quc t (trch lc)
3.11. Ti liu tham kho chng 3
1. Trm Th Xun Hng. 2006. Thanh ton quc t. NXB Thng k, TP. H Ch Minh.
2. inh Xun Trnh. 1996. Gio trnh Thanh ton quc t trong ngoi thng. NXB Gio
dc, Trng i hc ngoi thng, H Ni.
49
Ph lc chng 3
Ph lc 3.1. Lut K phiu v Hi phiu quc t
Lut K phiu v Hi phiu Quc t ban hnh bi U ban Lut Thng mi quc t ca
Lin Hip quc, k hp th 15, New York, ngy 26 thng 7- 6 thng 8, 1982, ti liu s A/CN
9/211 ngy 18 thng 2, 1982. (inh Xun Trnh. 1996)
Chng I. PHM VI P DNG V HNH THC PHNG TIN
iu 1:
1. Quy c ny p ng cho hi phiu quc t v k phiu quc t.
2. Hi phiu quc t l mt phng tin:
(a) Cha ng trong ni dung ca n nhng t Hi phiu quc t;
(b) Cha ng mt lnh v iu kin trong ngi k phi ch th cho ngi tr tin
phi tr mt s tin nht nh cho ngi hng li hoc theo lnh ca ngi ny;
(c) Phi thanh ton theo yu cu hoc vo mt thi im nht nh;
(d) c ngy thng nm;
(e) Ch cho thy rng t nht hai ca nhng a im sau y trong nhng nc khc
nhau:
(i) a im hi phiu c pht hnh;
(ii) a im ghi bn cnh ch k ca ngi k pht;
(iii) a im ghi bn cnh tn ca ngi tr tin;
(iv) a dim ghi bn cnh tn ca ngi hng li
(v) a im thanh ton;
(f)
c ngi k pht k tn.
3. K phiu quc t l mt phng tin:
(a) Cha ng ni dung ca n, nhng t k phiu quc t.
(b) Cha ng mt cam kt v iu kin, theo ngi lp k phiu tin hnh thanh ton
mt s tin nht inh cho ngi hng li hoc theo lnh ca ngi ny;
(c) c thanh ton theo yu cu hoc vo mt hti im nht nh;
(d) c thng nm;
(e) Ch cho thy rng t nht hai ca nhng a im sau y trong nhng nc khc
nhau:
(i)
a im k phiu c lp;
(ii)
a im ghi bn cnh ch k ca ngi lp phiu;
(iii)
a im ghi bn cnh tn ca ngi hng li;
(iv)
a im thanh ton.
(f) c ngi lp phiu k tn.
3. Bo m rng nhng li l c cp ti khon 2. (c) hoc 3. (e) ca iu ny khong
ng vn khng nh hng n vic p dung quy c ny.
iu 2:
Quy c ny p dng bt chp nhng a im ghi trn hi phiu quc t hoc tr n k phiu
quc t theo cc khon 2. v/hoc 3. (e) ca iu 1 c trong cc nc cam kt hay khng.
Chng II. DIN T
MC 1: IU KHON TNG QUT
50
iu 3
Trong din t quy c ny, cn quan tm n tnh quc t v nhu cu ci tin tnh thng nht
trong vic p dng quy c.
iu 4
Trong quy c ny:
1. Hi phiu c ngha l hi phiu quc t do quy c ny iu chnh;
2. k phiu c ngha l k phiu quc t do quy c ny iu chnh
3. Phng tin c ngha l mt hi phiu hoc k phiu;
4. Ngi tr tin c ngha l ngi hi phiu nhm vo khi c pht hnh nhng khng c
chp nhn hi phiu;
5. Ngi hng li c ngha l ngi c pht hnh hi phiu ch th phi thanh ton cho
ngi y hoc ngi m ngi lp phiu cam kt tr tin;
6. Ngi cm phiu c ngh l ngi ang gi trong tya mt phng tin theo iu 14;
7. Ngi cm phiu oc bo v c ngha l ngi cm mt ph ng tin, khi ngi y tr
thanh ngi cm. L mt phng tin y v hp l theo hnh thc b ngoi, min l:
(a) Vo lc ngi y khng hay bit c s tranh quyn hoc bin h v phng tin
theo iu 25 hoc khng hay bit c s kin ph ng tin b t chi bng cch khng
chp nhn hoc khng thnah ton.
(b) Thi hn d liu ti iu 51 cho vic xut trnh phng tin y thanh ton cha
mn hn.
1. Bn tham gia c ngha l bt c ngi no k mt phng tin vi t cch ngi
pht hnh, ngi lp ngi chp nhn, ngi k hu hoc ngi bo lnh.
2. Ngy o hn c ngha l ngy thnah ton c cp n ti iu 8;
3. Ch k bao gm ch k bng ch ng du, k hiu, in, fax, c l hoc cc phng
tin c hc khc v ch k gi mo bao gm ch k do s s dng sai tri hoc khng
thuc thm quyn ca cc phng tin y;
4. Tin hoc ngoi t bao gm mt n v tin tc gi tr tnh ton do mt nh ch
lin chnh ph t ra d rng ch nhm mc ch b tr trn s sch ca mnh, v gia
nh ch vi nhng ngi do nh ch ch nh hoc gia nhng ngi y.
iu 5
V nhng mc ch ca quy c ny mt ngi c xem l c thc v mt s kin no
nu ngi y c thc mt cch thc t v s kin y hoc khng th khng bit n s hin
hu ca s kin.
MC 2: DIN GII NHNG YU CU V TH TC
iu 6
S tin c tr ca mt ph ng tin c hiu l mt s tin c xc nh r rng mc d
phng tin ghi rng n phi c thanh ton:
a)
Vi tin li;
b)
Bng nhiu t vo nhng ngy lin tc;
c)
Bng fnhiu t vo nhng ngy k tc c ghi trn phng tin rng khi khng
thnah ton bt c t no khon sai bit cha tr s tr thnh n phi tr;
d)
Theo t gi hi oi ghi trong phng tin hoc s phi c xc inh theo ch
dn ca phng tin hoc
e)
Bng mt loi phng tin khc hn tin t dng ghi gi tr ca phng tin.
51
Mt quc gia kt c m lut php ca quc gia y i hi rng ch k trn phng tin phi
l ch k vit tay c th vo lc k kt ph chun hoc tn thnh, nhm vo mc ch y,
tuyen b rng ch k trn phng tin trong lnh th ca h phi l ch k vit tay.
iu 7
1. Nu c s khc bit tr gi bng ch v tr gi bng s trn phng tin th tr gi ca
phng tin l tr gi bng ch.
2. Nu tr gi ca phng tin c din gii bng cc loi tin t c cng mt tn gi nh tn
gi ca t nht mt quc gia khng phi l quc gia m vic thanh ton phi thuc hin nh
c ghi r trn phng tin v loi tin t c t n gi khng c xc nh l tin t ca mt
quc gia ring bit no, loi tin t ny phi c xem nh tin t c quc gia ni vic
thanh ton phi c thc hin.
3. Nu mt phng tin no ghi rng phng tin phi c thanh ton vi tin li, khng xc
nh tin li phi t nag no th ngy tnh li l ngy k pht phng tin.
4. Mt khon d liu no rng s tin phi thanh ton vi tin li phi c xem nh khng
c vit ln phng tin tr khi c nh r li sut phi tr.
iu 8
1. Mt phng tin c xem phi thanh ton theo yu cu:
(a)
Nu ni rng n phi c thanh ton ngay hoc theo yu cu hoc khi xut
trnh hoc nu phng tin c vn t vi ni dung tng t; hoc
(b)
Nu khng minh nh thi gian thanh ton.
2. Mt phng tin phi tr vo mt thi gian nht nh v c chp nhn hoc c k hu
hoc bo lnh sau khi o hn l mt phng tin phi tr theo yu cu i vi ngi chp
nhn, ngi k hu hoc bo lnh.
3. Mt phng tin c xem l phi tr vo mt thi gian nht inh nu n ni rng phi
c thanh ton:
(c)
Vo mt ngy nu r hoc vo mt thi gian nht nh sau ngy nu
hoc vo mt thi gian nht nh ghi trn phng tin; hoc
(d)
Vo mt thi gian nht nh sau khi trnh; hoc
(e)
Bng nhiu t thanh ton vo nhng ngay k tip; hoc
(f)
Bng nhiu t thanh ton vo nhng ngy k tip vi iu d liu trn
phng tin rng khi khng tr c t thanh ton no, khon sai bit cha tr tr
thnh n phi tr.
4. Thi gian thanh ton ca mt phng tin phi tr vo mt thi gian nht nh sau ngy
c xc nh bng cch chiu theo ngy ca phng tin.
5. Ngy o hn ca mt h chiu phi tr v o mt thi gian nht nh sau khi trnh c xc
nh bng ngy chp nhn.
6. Ngy o hn phi tr theo yu cu l ngy c xut trnh thanh ton.
7. Ngy o hn ca mt k phiu phi tr vo mt thi gian nht nh sau khi trnh, c xc
inh bng ngy m ngi lp phiu k pht trn k phiu, hoc nu b t chi k, tnh t
ngy xut trnh.
8. Khi mt phng tin c pht h nh, hoc lp, phi thanh ton mt hoc nhiu thng sau
ngy ca n, hoc sau khi trnh, o hn vo ngy tng ng ca thng khi vic thc hin
phi thc hin. Nu khng c ngy tng ng, s o hn ni vo ngy cui ca thng .
iu 9
1. Mt hi phiu c th:
(g)
c k cho hai hoc nhiu ngi tr tin.
(h)
c k pht bi hai hoc nhiu ngi k pht.
52
(i)
c k pht cho hai hoc nhiu ngi hng li.
2. Mt k phiu c th:
(a)
c lp bi hai hoc nhiu ngi lp phiu.
(b)
c thanh ton cho hai hoc nhiu ngi hng li.
3. Nu mt ph ng tin phi tr cho hai hoc nhiu ngi hng li tu nghi la chn,
c th thanh ton cho bt k ngi no trong s nhng ngi y v mt trongnhng
ngi hng li nm gi trong tay bn phng tin c th thc hin cc quyn ca
ngi cm phiu. Trong bt c tr ng hp no khc, phng tin c chi tr cho tt
c nhng ngi y v cc quyn ca ngi cm phiu ch c th c hnh x bi tt
c nhng ngi y.
iu 10
Mt hi phiu c th:
(a)
Pht hnh cho chnh ngi k pht.
(b)
Pht hnh theo lnh ca chnh mnh.
MC 3: B SUNG MT VN KIN CN KHIM KHUYT
iu 11
1. Mt phng tin cn khim khuyt tho mn nhng yu cu trnh by cc tiu
khon (a) v (f) ca khon (2) hoc cc tiu k hon (a) v (f) ca khon (3) ca iu 1
nhng cn thiu nhng yu t thuc mt hoc nhiu y u cu trnh by trong khon (2)
hoc (3) ca iu 1 c th b sung v phng tin b sung nh vy c hiu lc nh
mt hi phiu hoc k phiu.
2. Khi mt phng tin nh vy c b sung khng ph hp vi s tho thun c ghi
vo :
(a) Mt bn tham gia k vo ph ng tin trc khi b sung c th vin dn s
khng tn trng tho thun chng ngi cm phiu, min ngi cm phiu
bit c s khng tn trng tho thun khi ngi y tr thnh ngi cm
phiu.
(b) Mt bn tham gia k vo phng tin sau khi b sung phi chu trch nhim
theo cc iu khon ca phng tin c b sung.
(c) c bit bng ch k c km theo ch danh ngi m phng tin phi tr.
iu 14
1. Mt ngi l ngi cm phiu nu ngi y:
(a) L ngi hng li, s hu n; hoc
(b) S hu mt phng tin c k hu cho ngi y, hoc trn phng tin s k
hu cui cng l k hu trng, v trn phng tin th hin mt lot cc k hu lin
tc k c mt k hu no l gi mo hoc do mt i l khng thm quyn k.
2. Khi m t k hu trng c mt k hu khc tip theo, ngi k hu sau c ng c xem
nh
ngi c k hu do vic k hu trng.
3. Mt ngi khng th b t chi l ngi cm phiu v l do phng tin c th c
trong nhng iu kin bao gm mt nng lc hoc gian , cng p hoc sai lm di
mi hnh thc, c th dn n khiu ni hoc bo v theo phng tin y.
iu 15
Ngi cm mt phng tin trn ln k hu sau cng l ln k hu trng c th:
(a) K hu tip theo hoc k hu trng hoc cho mt ngi c nu ch danh; hoc
(b) Chuyn i k hu trng thnh k hu c bit bng cch ghi r phng tin
c tr cho chnh ngi cm phiu hoc mt ngi no khc c nu tn; hoc
(c) Chuyn nhng phng tin theo khon (b) ca iu 12.
iu 16
Khi ngi pht hnh hoc ngi lp phng tin c ghi vo, hoc ngi k hu trong ln k
hu ca mnh, nhng t nh khng th giao dich, khng theo lnh, ch tr cho (X) m
thi, hoc nhng t c ni dung t ng t,ngi th nhng khng th tr th nh ngi cm
phiu tr phi nhm mc ch nh thu.
iu 17
1. Vic k hu phi v iu kin.
2. Mt k hu c iu kin s chuyn nhng phng tin d cho iu kin c c thc
hin hay khng.
iu 19
Khi c hai hoc nhiu k hu, ng i ta xem nh mi k hu u c thc hin theo th t
nh th hin trn phng tin, tr khi c chng minh ngc li.
iu 20
1. Khi mt k hu cha ng nhng t nh thu k gi, tr gi nh thu, theo u
quyn, tr cho mi ngn hng, hoc nhng t c ni dung tng t cho php ngi
c ky hu nh thu phng tin ( k hu nh thu). Ngi c k hu:
(a) Ch c th k hu phng tin cho mc ch nh thu.
(b) C th s dng tt c quyn hn do phng tin pht sinh.
(c) Phi tu thuc mi khiu ni v cc s bin h c th xy ra i vi ngi k hu.
3. Ngi k hu nh thu khng chu trch nhim v phng tin i vi ngi cm
phiu sau .
iu 21
Ngi cm mt phng tin c th chuyn nhng n cho mt bn tham gia trc hoc
cho ngi tr tin theo iu 12; tuy nhin, trong trng hp ngi c chuyn nhng l
54
55
(b) Bin h da trn s giao dch c bn gia bn tham gia v ngi cm phiu y hoc
pht sinh do bt c hnh vi gian gio ca ngi cm phiu c ch k trn
phng tin ca bn tham gia y;
(c) Bin h da trn s mt nng lc ca bn tham gia y ghnh chu trch nhim v
phng tin hoc s kin bn tham gia y k tn khng nhn chnh thc rng ch k
ca mnh lm thnh bn tham gia vo phng tin, min l s khng nhn thc do
s cu th ca ngi y.
(c) Cc quyn hn i vi mt phng tin ca ngi cm phiu c bo v khng tu
thuc s khiu ni ca bt k ai v phng tin y,tr khi s khiu ni c hiu lc
pht sinh t s giao dch c bn gia ngi cm phiu c bo v v ngi nu ln
s khiu ni hoc pht sinh t bt c hnh vi gian gio no ca ngi cm phiu
c c ch k ca ngi y trn phng tin.
iu 27
1. Vic chuyn nhng mt phng tin bi ngi cm phiu c bo v trao cho bt c
ngi cm phiu k tip no nhng quyn hn v nhng phng tin m ngi cm
phiu c bo v c, tr khi ngi cm phiu k tip tham gia vo mt s giao
dch to ra s khiu ni hoc s phng v v phng tin.
2. Nu mt bn tham gia thanh ton phng tin theo ng iu 66 v phng tin c
chuyn nhng cho ng ngi y, vic chuyn nhng ny khng giao cho bn tham gia
y nhng quyn hn v phng tin m bt c ngi cm phiu c bo v no trc
y c.
iu 28
Mi ngi cm phiu u c xem nh ngi cm phiu c bo v, tr khi c chng
minh ngc li.
MC 2: TRCH NHIM CA CC BN THAM GIA
A.
iu 29
1.
Th theo cc quy nh ca iu 30 v 32: mt ngi khng chu trch nhim v
phng tin, tr khi ngi y k tn trn phng tin.
2.
Mt ngi k mt tn khng phi ca chnh mnh s chu trch nhim nh th
ngi k tn ca mnh.
iu 30
Mt ch k gi mo khng rng buc ngi b gi mo ch k bt k trch nhim no. Tuy
nhin ngi y phi chu trch nhim nh th chnh ngi y t tay k khi ngi y
minh th hoc mc nhin chp nhn s rng buc do ch k gi mo hoc khai rng ch k
ng l ch k ca mnh.
iu 31
1. Nu mt phng tin b sa i c th:
(a) Cc bn tham gia k su khi c s sa i c th s chu trch nhim trc php
lut v phng tin tu theo vn t ca ni dung b sa i.
(b) Cc bn tham gia k trc khi c s sa i c th s chu trch nhim trc php
lut v phng tin tu theo vn t ca ni dung nguyn gc.
56
Ngi k pht
iu 34
1. Ngi k pht cam kt rng khi c s khc t hi phiu bng khng chp nhn hoc
khng thanh ton, v khi c khng ngh cn thit no, ngi y s thanh t on cho ngi cm
phiu, hoc cho bt c bn tham gia thanh ton hi phiu theo iu 66, tr gi hi phiu v
tin li cng chi ph c th thu hi theo iu 66 v 67.
2. Ngi k pht c th ph nhn hoc hn ch trch nhim ca m nh bng mt khon d liu
minh th trn hi phiu. Khon d liu y ch c hiu lc i vi ngi k pht.
C.
Ngi lp phiu
iu 35
1. Ngi lp phiu cam kt s thanh ton cho ngi cm phiu hoc bt c b n tham gia no
ng theo iu 66 s tin tr gi ca k phiu theo ng cc iu khon ca k phiu v
mi khon li v chi ph c th c thu hi theo iu 66 hoc 67.
2. Ngi lp phiu khng th ph nhn hoc hn ch trch nhim ca mnh bng mt khon
d liu trn k phiu. Mi khon d liu nh vy s khng c hiu lc.
D. Ngi tr tin v ngi chp nhn
57
iu 36
1. Ngi tr tin khng chu trch nhim i vi mt hi phiu cho n khi chp nhn hi
phiu.
2. Ngi chp nhn cam kt s thanh ton cho ng i cm phiu hoc cho bt c b n tham gia
no thanh ton hi phiu theo iu 66 s tin tr gi hi phiu ng theo nhng khon d
liu ca s chp nhn v mi jkhon tin li v chi ph c th c thu hi theo iu 66 hoc
67.
iu 37
Mt s chp nhn phi c vit ln trn hi phiu v c th thc hin:
(a) Bng ch k ca ngi tr tin c km theo t chp nhn hoc nhng t c ni
dung tng t; hoc
(b) Bng ch k n thun ca ngi tr tin m thi.
iu 38
1. Mt phng tin khim khuyt nhng tho mn nhng yu cu nu ra iu 1 (2) (a) c
th c tr tin chp nhn tr c khi ngi k pht k t n, hoc trong khi cn khim khuyt
di dng khc.
2. Mt hi phiu c th c chp nhn trc, vo lc hoc sau khi o hn, hoc sau khi hi
phiu b t chi bng cch khng chp nhn hoc khng thanh ton.
3. Khi mt hi phiu c pht hnh phi thanh ton vo mt thi gian nht nh sau khi
trng thy, hoc mt hi phiu phi c xut trnh chp nhn trc ngy c n nh,
c chp nhn, ngi chp nhn phi ghi r ngy chp nhn ca mnh; nu ngi chp
nhn khng ghi r nh vy, ngi k pht hoc ngi cm phiu c th thm vo ngy
chp nhn.
4. Nu mt hi phiu c pht hnh phi tr vo mt thi gian nht nh sau khi trng thy
b t chi bng khng chp nhn v ngi tr tin sau chp nhn hi phiu, ngi cm
phiu c quyn buc s chp nhn phi c ghi ngy theo ngy hi phiu b t chi.
iu 39
1. S chp nhn phi khng c tnh bo lu. S chp nhn c bo lu nu n c iu kin
hoc thay i ngn t ca hi phiu.
2. Nu ngi tr tin t iu kin trn hi phiu rng s chp nhn ca ngi y c tnh bo
lu:
(a) Ngi y vn b rng buc theo ngn t ca s chp nhn bo lu ca mnh.
(b) Hi phiu b t chi v khng chp nhn.
3. Mt chp nhn ch r rng vic thanh ton s c thc hin ti mt a ch nht nh hoc
do mt i din nht nh khng phi l s thun nhn bo lu, min l:
(a) Ni thc hin vic thanh ton khng thay i;
(b) Hi phiu khng phi k pht cho mt i din khc tr.
E. Ngi k hu
iu 40
1. Ngi k hu cam kt rng nu b t chi khng chp nhn hoc khng thanh ton, v nu
v c b t k khng ngh cn thit no, ngi y s thanh ton cho ngi cm phiu, hoc
cho bt c bn tham gia no thanh ton theo iu 66, tr gi ca phng tin, v mi
khon li v chi ph c th thu hi theo iu 66 v 67.
58
2.
iu 41
1. Bt c ngi chuyn nhng mt phng tin bng cch giao n gin phi chu trch
nhim vi bt k ngi cm phiu k tip v mi tn tht m ngi cm phiu phi chu
v s kin rng trc s chuyn nhng y.
(a) Ch k l gi mo hoc khng thm quyn; hoc
(b) Phng tin b sa i c th; hoc
(c) Mt bn tham gia c s khiu ni hp l hoc s phng v i vi ngi chuyn
nhng; hoc
(d) Hi phiu b t chi v khng chp nhn hoc khng thanh ton hoc k phiu b
t chi v khng thanh ton.
2. Cc tn tht c th c bi hon theo khon (1) khng th vt gi tr nu trong iu 66
hoc 67.
3. Trch nhi m v bt k khim khuyt no cp ti khon (1) ch quy kt cho ng i cm
phiu nhn phng tin m khng bit n khim khuyt .
F. Ngi bo lnh
iu 42
1. Vic thanh ton ca mt phng tin d n c chp nhn hay khng,c th c bo
lnh theo ton b hoc mt phn theo gi ca n, cho quyn li ca b n tham gia hoc ngi
tr tin. Vic bo lnh c th thc hin bi bt c ng i no d ngi y tng l bn tham
gia hay cha.
2. Vic bo lnh phi c vit ln phng tin hoc ln mt mnh giy km theo ( phn
ni di)
3. Vic bo lnh c din t bng nhng t c bo lnh, bo m (aval), hoc
nhng t c ni dung tng t km theo ch k ca ngi ng bo lnh.
4. Vic bo lnh c th thc hin bng ch k n thun m thi. Tr phi ni dung i hi
khc hn:
(a) Ch k n c pha trc phng tin khc vi ch k ca ngi k pht hoc
ngi tr tin l s bo lnh;
(b) Ch k n c ca ngi tr tin pha trc phng tin l s chp nhn: v
(c) Ch k n c pha sau phng tin khc vi ch k ca ngi tr tin l s k
hu.
5. Ngi bo lnh c th ghi r ngi m mnh ng bo lnh. Nu khng ghi r nh vy,
ngi m ngi bo lnh ng ra bo l nh l ngi chp nhn hoc ngi tr tin nu l
hi phiu, v ngi lp nu l k phiu.
iu 43
1.Ngi bo lnh chu trch nhim v phng tin n mc nh bn tham gia m ngi y
ng ra bo lnh, tr phi ngi bo lnh quy nh khc trn phng tin.
2.Nu ngi m ngi bo lnh ng ra bo lnh l ngi tr tin, ngi bo lnh cam kt
thanh ton hi phiu khi o hn.
iu 44
Ngi bo lnh thanh ton phng tin c quyn hn v ph ng tin i vi bn tham gia
m ngi y ng ra bo lnh v i vi cc bn tham gia c trch nhim vi bn tham gia v
phng tin.
59
Chng V
XUT TRNH, T CHI KHNG CHP NHN HOC
THANH TON V TRUY I
PHN 1: XUT TRNH CHP NHN V T CHI KHNG CHP NHN
iu 45
1. Mt hi phiu c th c xut trnh chp nhn.
2. Mt hi phiu phi c xut trnh chp nhn:
(a)
Khi ngi pht hnh quy nh trn hi phiu rng hi phiu phi c xut trnh
chp nhn.
(b)
Khi hi phiu c pht hnh vi iu kin phi thanh ton vo thi gian n nh sau
khi trng thy; hoc
(c)
Khi hi phiu c pht hnh vi iu kin phi thanh ton ti ni khc hn c s
hoc tr s giao dch ca ngi tr tin, tr phi hi phiu phi thanh ton theo yu cu.
iu 46
1. Mc d nhng d liu ca iu 45 ngi k pht c th quy nh trn hi phiu rng hi
phiu khng cn xut trnh chp nhn hoc hi phiu khng cn phi xut trnh cho mc
ch y trc mt thi im n nh hoc trc khi xy ra mt s kin n nh.
2. Nu mt hi phiu c xut tr nh chp nhn mc d c khon d liu c php theo
khon (1) v s chp nhn b khc t, hi phiu khng v th b t chi.
3. Nu ngi tr tin chp nhn mt hi phiu bt k c d liu rng hi phiu phi tr c
xut trnh chp nhn, s chp nhn vn c hiu lc.
iu 47
Mt hi phiu c xut trnh hp thc chp nhn nu hi phiu c xut trnh ng theo
nhng quy nh sau y:
(a) Ngi cm phiu phi xut trnh hi phiu cho ngi tr tin vo ngy lm vic v
vo gi hp l
(b) Mt hi phiu pht hnh cho hai hoc nhiu ngi tr tin c th xut trnh cho bt c
ngi no trong s nhng ngi y; tr khi hi phiu nh khc r rng;
(c) Vic xut trnh c chp nhn c th thc hin bi mt ngi hoc mt chc quyn
khc hn ngi tr tin nu ngi y hoc chc quyn y c quyn chp nhn hi
phiu theo lut php hin hnh;
(d) Nu mt hi phiu pht hnh c thanh ton vo mt ngy nht nh, s xut
trnh chp nhn phi c thc hin trc hoc sau ngy o hn;
(e) Mt hi phiu pht hnh c thanh ton theo yu cu hoc vo mt thi gian nht
nh sau khi trng thy phi c xut tr nh chp nhn trong mt n m k t ngy
ca hi phiu.
(f) Mt hi phiu trong ngi pht hnh c ghi m t ngy hoc thi hn cho vic xut
trnh chp nhn phi c xut trnh vo ngy hoc trong thi hn ghi trong hi
phiu.
iu 48
Vic xut trnh bt buc hoc tu chp nhn c min tr:
(a) Nu ngi tr tin qua i hoc khng cn thm quyn t do iu ng cc tch sn
ca mnh v l do v n, hoc l ngi khng c thc, hoc ng i khng c nng lc
chu trch nhim v phng tin nh ngi chp nhn, hoc nu ngi th tri l mt
cng ty hn vn, hip hi hoc hoc php nhn khc chm dt hin hu;
60
(b) Khi, vi s cn mn hp l, vic xut trnh khng th thc hin trong thi gian n
nh cho vic xut trnh chp nhn.
iu 49
Mt hi phiu phi c xut trnh c chp nhn khng c xut trnh cho mc ch
, ngi k pht nhng ngi k pht v nhng ngi bo lnh ca h u khng chu trch
nhim v hi phiu.
iu 50
1. Mt hi phiu c xem l b t chi nu khng chp nhn:
(a) Khi ngi tr tin, vi s xut trnh hp thc, minh th t chi chp nhn hi phiu
hoc s chp nhn khng t c mc d vi s cn mn hp l, hoc khi ngi
cm phiu khng dnh oc s chp nhn m ngi ny c quyn theo bn quy c
ny.
(b) Nu vic xut trnh chp nhn c min tr theo iu 48, tr khi hi phiu c
chp nhn thc ti.
2. Nu mt hi phiu b t chi khng chp nhn, ngi cm phiu c th:
(a) Theo nhng d liu iu 55, thc hin quyn truy i ngay i vi ngi k pht,
nhng ngi k hu v nhng ngi bo lnh ca h;
(b) Thc hin quyn truy i ngay i vi ngi bo lnh ca ngi tr tin.
PHN 2: XUT TRNH THANH TON V T CHI KHNG THANH TON
iu 51
Mt phng tin c xut trnh hp thc thanh ton nu n xut trnh ng theo nhng
quy nh sau:
(a) Ngi cm phiu phi xut trnh phng tin cho ngi tr tin hoc ngi chp nhn
hoc ngi lp phiu vo ngy lm vic v vo gi hp l;
(b) Mt hi phiu pht hnh cho hoc c chp nhn bi hai hoc nhiu ngi tr tin
hoc mt k phiu c hai hoc nhiu ngi lp phiu k t n, c th c xut trnh
cho bt c ngi no trong s nhng ngi y, tr khi n quy nh khc hn mt cch
r rng.
(c) Nu ngi tr tin hoc ngi chp nhn hoc ngi lp phiu qua i, vic xut trnh
phi thc hin vi ngi theo lut hin hnh l ngi tha k ca h hoc nhng
ngi c giao quyn qun l ti sn ca ngi y.
(d) Vic xut trnh thanh ton c th thc hin vi mt ngi hoc vi nh chc trch
khng phi l ngi tr tin, ngi chp nhn hoc ngi lp phiu nu ngi y hoc
nh chc trch y c giao quyn theo lut php hin hnh thanh ton phng
tin.
(e) Mt phng tin khng phi thanh ton theo yu cu phi c xut trnh thanh
ton vo ngy o hn hoc ngy lm vic k tip.
(f) Mt phng tin phi thanh ton theo yu cu phi c xut trnh thanh ton
trong vng mt nm k t ngy ca phng tin .
(g) Mt phng tin phi xut trnh thanh ton;
(i) Ti ni thanh ton n nh trn phng tin; hoc
(ii) Nu khng c n nh ni thanh ton, ti a ch ca ngi tr tin hoc ng i
chp nhn hoc ngi lp phiu c ghi trn phng tin; hoc
(iii) Nu khngc n nh ni thanh ton v a ch ca ngi tr tin hoc ngi
chp nhn hoc ngi lp phiu cng khng c ghi r, th phi thc hin ti
61
ni giao dch chnh hoc c s thng l ca ngi tr tin hoc ngi chp
nhn hoc ngi lp phiu.
(h) Mt phng tin c th c xut trnh c th c thanh ton ti phng thanh ton
b tr.
iu 52
1. Chm tr trong vic xut trnh thanh ton c tha th khi chm tr c nguy n nhn do
hon cnh ngoi mun ca ngi cm phiu v ngi y khng th trnh c hoc
khng th vt qua c. Khi nguyn nhn ca s chm tr khng cn tc ng na, vic
xut trnh phi c thc hin vi s cn mn hp l.
2. Vic xut trnh thanh ton c min:
(a) Nu ngi k pht ngi k hu hoc ngi bo lnh minh th hoc ng t b
vic xut trnh; s t b y:
(i) Nu ngi k pht thc hin trn phng tin, s r ng buc bt c b n tham gia
k tip no v lm li cho bt c ngi cm phiu no;
(ii) Nu c mt bn tham gia khng phi l ngi k pht thc hin trn phng
tin, s ch rng buc bn tham gia y m thi nhng lm li cho bt c ngi
cm phiu no;
(iii) Nu thc hin ngoi phng tin s ch rng buc bn tham gia thc hin s t
b v ch lm li cho ngi cm phiu m s t b dnh cho.
(b) Nu mt phng tin khng phi thanh ton theo yu cu, v nguyn nhn ca s
chm tr trong vic xut trnh tip tc ngoi 30 ngy sau khi o hn;
(c) Nu mt phng tin phi thanh ton theo yu cu,v nguyn nhn ca s chm tr
tip tuc tc ng ngoi 30 ngy sau khi ht hn xut trnh thanh ton;
(d) Nu ngi tr tin, ngi lp phiu hoc ngi chp nhn khng cn quyn t do iu
ng tch sn ca mnh v v n, hoc l mt ngi tng tng hoc mt ngi
khngc nng lc thanh ton, hoc nu ngi tr tin, ngi lp phiu hoc ngi
chp nhn l mt cng ty, hi h n vn, hip hi hoc php nhn khc khng c n hiu
lc na.
(e) Nu khng c a im phng tin phi c xut trnh ng theo iu 51 (g).
3. Vic xut trnh thanh ton cng c min i vi mt hi phiu, nu hi phiu b c
tuyt
v t chi khng chp nhn.
iu 53
1. Nu mt hi phiu khng c xut trnh mt cch hp thc thanh ton, ngi k pht,
nhng ngi k hu v nhng ngi bo lnh ca h s khng chu trch nhim v hi phiu
.
2. Nu mt k phiu khng c xut trnh mt cch hp thc thanh ton, nhng ngi k
hu v nhng ngi bo lnh ca h s khng chu trch nhim v k phiu .
3. Vic khng xut trnh thanh ton khng min tr trch nhim ca ngi chp nhn hoc
ngi lp phiu hoc ngi bo lnh ca h hoc ngi bo lnh ca ngi th tri.
iu 54
1. Mt phng tin b xem nh b t chi khng thanh ton:
(a) Khi vic thanh ton b khc t trc s xut trnh hp thc hoc khi ngi cm
phiu khng th t c s thanh ton m ngi ny c hng theo bn Quy c
ny.
(b) Nu vic xut trnh thanh ton c min theo iu 52 (2) v phng tin khng
c thanh ton khi o hn.
62
2. Nu mt hi phiu b t chi khng thanh ton, ngi cm phiu c th, theo cc khon d
liu ca iu 55 s dng quyn truy i i vi ngi k pht, nhng ngi k hu v nhng
ngi bo lnh ca h.
3. Nu mt k phiu b t chi khng thanh ton, ngi cm phiu c th, theo cc khon d
liu ca iu 55 s dng quyn truy i i vi ngng ngi k hu v nhng ngi bo lnh
i vi h.
PHN 3: TRUY I
A. Khng ngh
iu 55
Nu mt phng tin b t chi tr tin do khng c chp nhn hoc khng thanh ton,
ngi cm phiu ch c th s dng quyn truy i sau khi phng tin c khng ngh v
khng tr tin theo cc khon d liu ca iu 56 n 58.
iu 56
1. Mt chng th khng ngh l mt vn bn pht biu v s t chi thanh ton lp ti a
im m phng tin b t chi v c k t n v ngy bi mt ngi c lut php
a phng cho php trong vic ny. Vn bn pht biu nu r:
(a) Tn ngi yu cu lp chng t khng ngh
(b) Ni khng ngh , v
(c) Yu cu c nu v cu tr li, nu c, hoc s kin khng t h tm thy ngi tr
tin hoc ngi chp nhn hoc ngi lp phiu.
2. Mt chng th khng ngh c th c lp:
(a) Trn chnh bn hoc trn mu giy km phng tin(phn ni di); hoc
(b) Bng mt chng th ring bit, trong trng hp ny, phi nu r phng tin b
chi t.
3. Tr khi quy nh rng chng th khng ngh phi c lp, mt chng th khng ngh c
th c thay th bng li khai vit ln phng tin v k tn v ngy bi ngi tr tin
hoc bi ngi chp nhn hoc bi ngi lp phiu, hoc bi ngi ch danh thanh ton
trong trng hp mt phng tin quy nh ni mt ngi ch danh thanh ton ; li khai
phi nhm mc ch xc nhn t chi chp nhn hoc t chi thanh ton.
4. Mt li khai thc hin theo khon (3) c xem l mt chng th khng ngh theo mc
ch ca bn Quy c ny.
iu 57
1. Chng th khng ngh v t chi mt hi phiu bng khng chp nhn phi c lp v o
ngy hi phiu b t chi hoc vo mt ca hai ngy lm vic sau
2. Chng th khng ngh v t chi mt phng tin khng thanh ton phi c lp vo
ngy phng tin b t chi
iu 58
1. Chm tr trong vic lp chng th khng ngh mt phng tin v t chi c tha th khi
chm tr c nguyn nhn do hon cnh ngoi mun ca ngi cm phiu v ngi y khng
th trnh c. Khi nguyn nhn ca s chm tr khng c n tc ng na, chng th khng
ngh phi c lp vi s cn mn hp l.
2. Chng th khng ngh v t chi khng chp nhn hoc khng thanh ton c min;
(a) Nu ngi pht hnh, mt ngi k hu hoc ngi bo lnh minh th hoc ng
t b s khng ngh; s t b y:
63
(i) Nu thc hin trn phng tin bi ng i pht hnh s rng buc bt c b n tham gia
k tip no v lm li ch o bt c ngi cm phiu no.
(ii) Nu thc hin trn phng tin bi mt bn tham giakhng phi l ngi pht hnh
ch rng buc bn tham gia y nhng lm li cho bt c ngi cm phiu no.
(iii) Nu thc hin ngoi phng tin, ch rng buc bn tham gia thc hin s t b v
ch lm li cho ngi cm phiu m s t b dnh cho;
(b) Nu nguyn nhn chm tr theo khon (1) trong vic lp chng t khng ngh tip tc
tc ng ngoi 30 ngy sau ngy t chi.
(c) i vi ngi pht hnh ca mt hi phiu, nu ngi pht hnh v ngi tr tin
hoc ngi chp nhn ch l mt ngi.
(d) Nu s xut trnh chp nhn hoc thanh ton c min theo iu 48 hoc
52(2).
iu 59
1. Nu mt hi phiu m ng l phi lp chng th khng ngh v khng chp nhn hoc
khng thanh ton nhng li khng lp chng th mt cch hp thc, ngi pht hnh, cc
ngi k hu v nhng ngi bo lnh ca h khng chu trch nhim v hi phiu .
2. Nu mt k phiu m ng l phi lp chng th khng ngh v khng thanh ton nhng li
khng lp chng th khng ngh mt cch hp thc, nhng ngi k hu v nhng ngi bo
lng ca h khng chu trch nhim v k phiu .
3. Khng lp chng th khng ngh mt phng tin khng min tr trch nhim ca ngi
chp nhn hoc ngi lp phiu hoc nhng ngi bo lnh ca h hoc ngi bo lnh ca
ngi tr tin.
B. Thng bo v s t chi
iu 60
1. Ngi cm phiu, khi gp s t chi mt hi phiu khng chp nhn hoc khng thanh
ton, phi thng bo s t chi cho ngi pht hnh, nhng ngi k hu v nhng ngi
bo lnh ca h.
2. Ngi cm phiu khi gp s t chi mt k phiu khng thanh ton, phi thng bo s t
chi cho nggng ngi k hu v nhng ngi bo lnh ca h.
3. Mt ngi k hu hoc mt ng i bo lnh nhn c thng bo phi thng bo v s t
chi cho bn tham gia ngay k trc mnh v c trch nhim v phng tin.
4. Thng bo v s t chi c tc dng cho li ch ca bt c b n tham gia no c quy n truy
i i vi bn tham gia c thng bo.
iu 61
1. Thng bo v s t chi c th thc hin d i bt k hnh thc no v bng vn t no ch
r phng tin v ni rng phng tin b t chi.
2. Thng bo v t chi thc hin hp thc nu n c truyn t hoc gi cho b n tham
gia phi thng bo bng phng tin thch nghi trong cc hon cnh, mc d bn tham gia
y c nhn c hay khng.
3. Trch nhim chng minh rng thng bo c gi mt cch hp thc thuc v ngi
yu cu gi thng bo y.
iu 62
Thng bo v t chi phi c gi trong vng hai ngy lm vic tip theo sau:
(a) Ngy lp chng th khng ngh, hoc nu chng th khng ngh c min ngy t
chi; hoc
64
66
2. Nu ngi cm phiu c ngh thanh ton tng phn, khng nhn tin thanh ton
tng phn, phng tin b t chi khng thanh ton.
3. Nu ngi cm phiu nhn s thanh ton tng phn ca ngi tr tin hoc ngi chp
nhn hoc ngi lp phiu;
(a) Ngi chp nhn hoc ngi lp phiu c min tr trch nhim n mc s tin
c thanh ton; v
(b) Phng tin phi c xem nh l t chi khng thanh ton v phn s tin cha
thanh ton.
4. Nu ngi cm phiu nhn vic thanh ton tng phn ca mt b n tham gia khng phi l
ngi tr tin, ngi chp nhn hoc ngi lp phiu;
(a) Bn tham gia thc hin vic thanh ton c min tr trch nhm n mc s tin
thanh ton ; v
(b) Ngi cm phiu phi trao cho bn tham gia y mt bn sao c th thc ca phng
tin v ca bt c chng th khng ngh cng chng no.
5. Ngi tr tin hoc b n tham gia thanh ton tng phn c th yu cu ghi vic thanh ton
y vo phng tin v mt bin nhn tin thanh ton phi c giao cho ngi y.
6. Nu s tin cn li c thanh ton, ngi nhn tin thanh ton cng l ngi ang
chim hu phng tin phi giao cho ngi thanh ton phng tin c ghi khon tin
thanh ton nhn v mi cng chng th khng ngh.
iu 70
1. Ngi nhn tin thanh ton c th khc t nhn tin thanh ton ti mt ni khng phi l
ni m phng tin c xut trnh thanh ton theo iu 51.
2. Nu trong trng hp y, vic thanh ton khng thc hin ti ni c xut trnh thanh
ton theo iu 51, phng tin b xem nh b t chi khng thanh ton.
iu 71
1. Mt phng tin phi c thanh ton bng th tin t ghi trn tr gi ca phng tin.
2. Ngi pht hnh hoc ngi lp phiu c th ghi r trn phng tin rng phng tin
phi c thanh ton bng mt th tin t n inh khng phi th tin t ghi trn gi tr
ca phng tin. Trong trng hp ny:
(a) S tin thanh ton phi c tnh theo t gi hi oi ch nh trn phng tin. Nu
khng ch nh t gi nh vy, s tin thanh ton phi c tnh theo t gi hi oi p
dng cho nhng hi phiu thanh ton ngay (hoc nu khng c t gi , theo t gi
thch hp hin hnh) vo ngy o hn:
(i) ang c p dng ti ni phng tin phi c xut trnh thanh ton theo
iu 51(g), nu loi tin t n nh l loi tin t ca ni y (tin t a phng;
hoc
(ii) Nu loi tin t n nh khng phi l th tin t ca n i y, th tu theo tp qun
ca ni xut trnh ca ni thanh ton theo iu 51 (g)
(b) Nu mt phng tin nh vy b t chi khng chp nhn, gi tr thanh ton phi c
tnh:
(i) Nu t gi hi oi c ghi r trn phng tin, theo t gi ;
(ii) Nu t gi hi oi khng ghi r trn phng tin, tu nhim ca ngi cm
phiu, theo t gi hi oi hin hnh vo ngy t chi hoc vo ngy thanh ton
thc t;
(3) Trong iu ny, khng c g ngn cn to n bt bi thng thit hi gy ra cho ngi cm
phiu do nhng dao ng trong t gi hi oi nu thit hi do s t chi v khng
chp nhn hoc khng thanh ton gy ra.
67
(b) Bn tham gia c yu cu thanh ton mt phng tin b tht thot c th buc
ngi yu cu thanh ton phi bo m bi thng mi thit hi m bn tham gia y
c th ghnh chu v thanh ton sau ngy phng tin b tht thot.
(c) Tnh cht ca s m bo v cc iu kin bo m phi c n nh theo s tha
hip gia ngi yu cu thanh ton v bn tham gia c yu cu thanh ton. Nu
khng t c s tho thun , to n c th quyt nh xem c cn s bo m
khng v, nu cn to n quyt nh tnh cht ca s bo m v cc iu kin bo
m.
(d) Nu khng t c s bo m, to n c th ra lnh cho b n tham gia c yu cu
thanh ton phi k thc s tin ca phng tin b tht thot, v mi khon li v chi
ph c th c yu cu theo iu 66 hoc 67, ti to n hoc bt c chc trch c
thm quyn hay c quan no khc, v c th quyt nh thi gian k thc. Tin k thc
y c xem nh tin thanh ton cho ngi yu cu.
iu 75
1. Mt bn tham gia thanh ton mt phng tin b tht thot v sau c ngi khc
xut trnh phng tin yu cu thanh ton phi thng bo cho ngi trc y bn
tham gia y thanh ton v s xut trnh .
2. Vic thng bo phi c thc hin vo ngy m phng tin c xut trnh hoc vo
mt trong hai ngy lm vic tip theo v phi nu r tn ca ngi xut trnh v ngy
cng nh ni xut trnh.
3. Vic thng bo lm cho bn tham gia thanh ton phng tin b tht thot phi chu
trch nhim v mi thit hi m ngi c bn tham gia y thanh ton c th chu do
thng bo min l nhng thit hi khng vt qu gi tr cp ti iu 66 hoc 67.
4. Chm tr trong vic thng bo c tha th khi s chm tr c nguyn nhn do hon cnh
ngoi mun ca ngi thanh ton phng tin b tht thot v ngi y khng th trnh
hoc vt qua c. Khi nguyn nhn chm tr khng cn tc ng na, phi thng bo
vi s cn mn hp l.
5. Thng bo c min khi nguyn nhn ca s chm tr gi thng bo tip tc tc ng
ngoi 30 ngy cui cng m thng bo ng l phi c gi.
iu 76
1. Mt bn tham gia thanh ton mt phng tin b tht thot theo ng cc khon d liu
ca iu 74 v sau c yu cu, v thanh ton ph ng tin, hoc ngi no v l do
tht thot v do mt quyn thu hi t bt c bn tham gia no c trch nhim vi ngi
y, c quyn:
(a) Nu s m bo t c, thc hin s bo m, hoc
(b) Nu s tin c k thc ti to n hoc nh chc trch c thm quyn hay c quan
no khc, i li s tin k thc .
(2). Ngi ng ra bo m theo nhng quy nh ca on (2) (b) ca iu 74 c quyn gii
to s bo m khi bn tham gia c hng s bo m khng cn b ri ro v thit hi do
tht thot gy ra.
iu 77
Mt ngi yu cu thanh ton mt phng tin b tht thot thc hin mt cch hp thc vic
lp chng th khng ngh v t chi khng thanh ton bng cch d ng mt vn bn tho mn
nhng iu kin ca iu 74, khon (2) (a).
iu 78
69
Mt ngi nhn tin thanh ton mt ph ng tin b tht thot theo iu 74 phi giao cho b n
tham gia thanh ton vn bn c nh ti iu 74, khon (2) (a), c ngi y k nhn v
mi chng th khng ngh v mt bn thanh ton c ng du tr tin.
iu 79
1. Mt bn tham gia thanh ton mt phng tin b thanh ton theo iu 74 c cng
nhng quyn hn l ra c nu ngi y c nm gi phng tin.
2. Bn tham gai y ch c th s dng quyn ca mnh nu ngi ny s hu chng th c
ng du tr tin cp ti iu 78.
70
71
iu 29
1. Vic chuyn nhng mt tm sc bi ngi cm sc c bo v trao cho bt c ngi
cm sc no sau nhng quyn hn i vi v trn sc m ngi cm sc c bo v
c, tr khi ngi cm sc sau tham gia vo m t s giao dch gy ra khiu t hoc bin
h v t sc.
2. Nu bn tham gia thanh ton sc theo iu 59 v tm sc c chuyn nhng cho ngi
y, vic chuyn nhng nh vy khng trao cho bn tham gia nhng quyn hn i vi
v trn sc m bt c ngi cm sc c bo v trc c.
iu 30
Mi ngi cm sc u c xem l ngi cm sc c bo v tr khi c chng minh ngc
li.
PHN II: TRCH NHIM CA CC BN THAM GIA
A. iu khon tng qut
iu 31
1. Theo cc khon ca cc iu 32 v 34, mt ngi khng chu trch nhim v sc, tr khi
ngi y k sc.
2. Mt ngi k sc vi tn khng phi l tn mnh chu trch nhim nh ngi y k sc
vi tn ca chnh mnh.
iu 32
Ch k gi mo tr n sc khng buc bt c trch nhi m no v sc i vi ngi c ch k
gi mo. Tuy nhin, ngi y chu trch nhim nh chnh ngi y k sc khi ngi y
minh th hoc hm , chp nhn b rng buc bi ch k gi mo hoc cho l ch k y l ca
ngi .
iu 33
1. Nu sc b sa i mt cch c th :
(a) Cc bn tham gia k sc sau t sa i c th u chu trch nhim v sc tu
theo ngn t c nguyn vn c sa i.
(b) Cc bn tham gia k sc tr c khi c s sa i c th chu trch nhim v sc
tu theo ngn t ca nguyn vn u tin c sa i.
2. Khng c bng chng ngc li, mt ch k c xem nh c t bt k vo sc
sau khi c s sa i c th.
3. Mi s sa i l c th khi thay i s cam kt trn sc ca bt k b n tham gia no v
bt k phng din no.
iu 34
1. Mt t sc c th do mt ngi i din k.
2. Ch k ca mt ng i i din t bt k ln sc vi s u quyn ca ng i u nhim v
cho thy trn sc rng ngi y ang k vi t cch i din cho ngi u nhim c
nu, hoc ch k cho ngi u nhim c mt i din theo s u quyn ca ngi y
t vo sc, rng buc trch nhim ca ngi u nhim ch khng phi ca ngi i
din.
3. Ch k do mt ngi nh l i din t ln sc nhng khng c u quyn k hoc
vt ngoi s u quyn ca ngi y hoc do mt i din c u quyn k nhng
khng cho thy trn sc rng ngi ang k vi t cch i din nhng khng nu tn
72
li sut quy nh ti khon (3) tnh t ngy xut trnh n ngy thanh ton v mi khon
thanh ton v chng th khng ngh v v thng bo do ngi ny gi.
3. Li sut s l 2% mi nm trn li sut chnh thc (li sut ngn hng) hoc li sut tng
t thch hp khc c hiu lc ti trung tm chnh ca quc gia m sc phi thanh ton.
Nu khng c li sut nh vy , li sut s l 2% mi nm trn li sut chnh thc (li sut
ngn hng) hoc li sut tng t khc c hiu lc ti trung tm chnh ca quc gia bng
loi tin t m sc phi tr. Khng c nhng li sut nh vy, li sut s l mi nm.
iu 60
Bn thanh ton sc theo iu 59 c th thu nhng bn tham gia chu trch nhim vi mnh :
(a) Chn s tin ngi y bt buc phi thanh ton theo iu 59 v thanh ton;
(b) Tin li tnh theo s tin y vi li sut c quy nh ti iu 59, khon (3) t ng y
ngi y thanh ton;
(c) Mi khon chi ph ca cc thng bo do ngi y gi.
MIN TR TRCH NHIM
MC 1: MIN TR BNG THANH TON
iu 61
1. Bn tham gia c min tr trch nhim v sc khi ngi y thanh ton cho ngi cm
sc, hoc mt bn tham gia sau ngi y thanh ton v nhn ly sc , s tin phi tr
theo iu 59 hoc 60.
2. Mt bn tham gia c min tr trch nhim nu ng i y thanh ton cho ng i cm sc
khng phi l ngi cm sc c bo v v bit vo thi im thanh ton rng mt ngi
th ba a ra mt yu sch c gi tr i vi sc hoc bit rng ng i cm sc th c
bng trm cp hoc gi mo ch k ca ngi th hng hay ngi k hu , hoc tham
gia vo s trm cp hay gi mo y.
3.
(a) Mt ngi nhn tin thanh ton ca mt sc phi trao cho, tr khi c tho thun ngc
li:
(i)
Ngi tr tin thc hin vic thanh ton y, tm sc;
(ii)
Bt k ngi no khc thc hin vic thanh ton y, tm sc, bn k nhn
tr tin v mi chng th khng ngh.
(b) Ngi c yu cu thanh ton c th gi li s tin thanh t on nu ngi c yu
cu than ton khng giao tm sc cho m nh. Vic khng thanh ton trong tr ng hp
ny khng to thnh s t chi v khng thanh ton theo iu 46.
(c) Nu vic thanh ton c thc hin nhng ngi thanh ton khng phi l ngi tr
tin khng nhn c sc, ngi y c min tr trch nhim nhng s min tr
khng th c nu ln nh mt khc bin i vi ngi cm sc c bo v.
iu 62:
1. Ngi cm sc khng b buc phi nhn thanh ton tng phn.
2. Nu ngi cm sc c ngh thanh ton tng phn khng nhn tin thanh ton, sc b
t chi khng thanh ton.
3. Nu ngi cm sc nhn tin thanh ton tng phn ca ngi th tri, t sc b xem nh
t chi v khng thanh ton v s tin phi thanh ton.
4. Nu ngi cm sc nhn tin thanh ton tng phn ca mt bn tham gia vo sc:
(a) Bn tham gia thc hin thanh ton c min tr trch nhim ca mnh i vi sc
ti mc s tin thanh ton, v
78
(ii)
iu 66:
Nu ngi k phi phi hu b lnh thanh ton mt sc k pht cho anh ta, ngi tr c
nhim v khng thanh ton.
MUC 2: MIN TR TRCH NHIM CA BN THAM GIA TRC
iu 67:
1. Khi mt bn tham gia c min tr ton b hoc mt phn trch nhim ca m nh v sc,
bt k bn tham gia no c quyn truy i i vi ngi y cng i min tr trch
nhim cng mt mc nh vy.
2. Vic tr tin than h ton ton b hoc mt phn s tin ca t sc cho ngi cm sc cho
ngi cm sc, hoc cho bt c bn tham gia no thanh ton theo iu 59, min tr
trch nhim cho ton th cc bn tham gia ti cng mc nh vy.
SC GCH CHO V SC THANH TON VO TI KHON
MC 1: SC GCH CHO
iu 68:
1. Sc gch cho l sc c hai ln gch cho song song.
2. Gch cho thng nu n ch gm hai ln m thi hoc nu gia hai ln c ghi v o t v
ngn hng hoc t ng t ng ng hay nhng t v cng ty hoc bt k ch tt no
c ghi vo gia; gch cho c bit nu tn ca ngn hng c ghi vo gia.
3. Sc c th c gch cho thng hoc c bit bi ngi k pht hoc ngi cm sc.
4. Ngi cm sc c th gch cho thng thnh gch cho c bit.
5. Gch cho c bit khng th chuyn i thnh gch cho thng.
6. Ngn hng m sc c gch cho c bit ch nh c th li gch cho thm mt ln
na cho ngn hng khc nh thu.
iu 69:
Nu trn mt sc c co sa gch cho hoc tn ca nh ngn hng m sc c gch cho, s
co sa c xem nh khng xy ra.
iu 70:
1.
(a) Sc c gch cho th ng ch c thanh ton cho ngn hng hoc cho khch hng
ca ngi tr tin.
(b) Sc c gch cho c bit ch c thanh ton cho ngn hng m sc c gch
cho hoc nu ngn hng y l ngi tr tin cho khch hng ca ngn hng.
(c) Ngn hng c th khng nhn sc gch cho, ngoi tr sc ca khch hng ca ngn
hng y hoc ca mt ngn hng khc v khng th nh thu sc y tr khi cho ngi
.
3. Ngi tr tin thanh to n, hoc ngn hng nhn hoc nh thu, mt sc gch cho tri vi
nhng quy nh khon (1) ca iu ny chu trch nhim v mi thit hi m mt ngi
c th chu v kt qu ca s vi phm y, min l nhng thit hi khng vt qu s
tin ca sc.
iu 71:
80
Nu gch cho trn sc c nhng t khng th giao dch ngi c chuyn nhng tr
thnh ngi cm sc nhng khng th tr thnh ngi cm sc c bo v. Tuy nhin ngi
th nhng c th c hng nhng quyn hn ca ngi cm sc c bo v theo iu
29.
MC 2: SC THANH TON VO TI KHON
iu 72:
1.
(a) Ngi k pht hoc ngi cm sc c th cm thanh ton sc bng tin mt bng
cch vit cho trn mt sc nhng t thanh ton vo ti khon hoc nhng t c
ni dung tng t.
(b) Trong trng hp ny, sc ch c c ngi tr tin thanh ton bng cch ghi vo
s sch k ton.
3. Ngi tr tin thanh ton mt sc nh vy khng phi bng cch ghi vo s sch k ton
phi chu trch nhim v mi thit hi m mt ngi c th phi chu do hu qu c a vic
thanh ton , min l nhng thit hi khng vt qu s tin ca sc.
4. Nu sc cho thy trn mt trc ca n c s co sa nhng t thanh ton vo ti
khon, s co sa c xem nh khng c xy ra.
MT SC
iu 73:
1. Khi mt sc b mt, d do tiu hu, trm cp hay do nguyn nhn no khc., ngi mt
sc, theo cc kho n quy nh ca khon (2) v (3) c a iu ny, c quyn hn thanh ton
nh ngi y c nu cn s hu sc. Bn tham gia b yu cu thanh ton khng th nu
s kin ngi yu cu thanh ton khng s hu sc nh l mt khc bin i vi trch
nhim v sc.
2.
(a) Ngi yu cu thanh ton mt sc b mt phi pht biu bng vn bn cho bn tham
gia m ngi y yu cu thanh ton:
(i)
Nhng yu t ca sc b mt thuc v nhng iu kin cn thit nu ra trong
nhng iu 1 (2) , nhm mc ch y ngi yu cu thanh ton sc b mt c
th xut trnh cho bn tham gia y bn sao sc b mt;
(ii)
Nhng s kin cho thy rng, nu ngi y cn s hu sc, ngi y c
quyn c thanh ton i vi bn tham gia m ngi y yu cu thanh ton.
(iii) Nhng s kin ngn tr s xut trnh trn sc.
(b) Bn tham gia b yu cu thanh ton sc mt c th i ngi yu cu thanh ton
bo m bi thng cho bn tham gia y v mi thit hi c th ghnh chu v s
thanh ton sau ca sc b mt.
(c) Tnh cht v iu kin m bo phi c quyt nh bng s tho hip gia ngi
yu cu thanh ton v bn tham gia c yu cu thanh ton.
Khng c s tho hip nh vy, to n c th quyt nh xem c cn phi bo m khng v
nu c th tnh cht v cc iu kin bo m phi nh th no.
(d) Nu khng th c bo m, To n c th ra lnh cho bn tham gia c yu cu
thanh ton k thc s tin ca sc b mt, v mi khon li v chi ph c th phi chu
theo iu 59 hoc 60, ti To n hoc bt k nh chc trch hay c quan c thm
81
iu 79:
1. Quyn hnh ng pht sinh trn sc khng th c s dng lu hn sau bn nm tri
qua:
(a) i khng ngi k pht hoc ngi bo lnh ca h, k t ngy ca sc;
(b) i khng ngi k hu hoc ngi bo lnh ca h, k t ng y chng th khng
ngh v t chi thanh ton hoc, khi chng th khng ngh c min, ngy t chi
thanh ton.
2. Nu bn tham gia thanh ton theo iu 59 hoc 60 trong v ng mt nm trc khi mn
hn thi hn cp ti khon (1) ca iu ny, bn tham gia y c th thc hin quyn
hnh ng ca mnh i vi bn tham gia c trch nhim vi mnh trrong vng mt nm
k t ngay ngi y thanh ton sc.
83
Chng 4
Cc phng thc thanh ton quc t
(11 tit)
Mc tiu ca chng
Gii thiu nhng chng t quan trng trong b chng t thanh ton quc t. Cung
cp nhng khi nim v qui trnh thc hin cc phng thc thanh ton quc t bao gm
phng thc chuyn tin, phng thc ghi s, phng thc nh thu v phng thc tn dng
chng t, trong c bit nhn mnh ph ng thc tn dng chng t. Gii thiu mt cch
khi qut cc vn php l lin quan n cc phng thc ny m ch yu l UCP 500 (Qui
tc v thc hnh thng nht tn dng chng t, bn s 500). Thc h nh mt s bi tp v tnh
hung ng dng.
4.1. Mt s lu khi la chn phng thc thanh ton quc t
Cng nh cc phng ti n thanh ton quc t, vic s dng ph ng thc thanh ton quc
t ny hay mt phng thc thanh ton khc ph thuc vo cc yu t. Th nht, cn xc nh
mc thng xuyn hay khng thng xuyn ca cc mi quan h thng mi. Th hai,
cn xc nh s tn nhim ln nhau cao hay thp. Th ba, quy m c a hp ng thng m i
hoc dch v ln hay nh. Th t, kh nng hng ha ca ngi bn v kh nng ti chnh ca
ngi mua nh th no. Th nm, cn xem xt thn trng t nh hnh chnh tr , kinh t, x hi
ca mi nc tham gia trong hp ng, bi iu n y s nh hng n mc an to n trong
thanh ton.
Cc bn i tc cn cn nhc chn phng thc thanh ton cho thch hp trong mi
hp ng thng mi.
Trong thanh ton quc t cc chng t ng vai tr rt quan trng, do vy chng ta s
xem xt cc loi chng t trong thanh ton quc t, sau s tm hiu v cc phng thc
thanh ton quc t.
4.2. Chng t trong thanh ton quc t
Trong mi phng thc thanh ton u phi s dng n nhng chng t nht nh,
chng ta gi chung l nhng chng t hot ng ngoi thng. l cc loi giy t c
pht hnh lin quan n cc nghip v hng ha. Cc ngn hng s x l cc chng t ny khi
thanh ton ty thuc vo tng phng thc thanh ton khc nhau.
Di y chng ta s ln lt m t nhng chng t quan trng thng gp nht trong
hot ng thng mi.
4.2.1. Ha n (invoice)
Ni n ho n trong thanh ton qu c t ngi ta thng ni n hai loi ho n, l
ho n chnh thc hay cn gi l ho n thng mi, v ho n tm.
Ha n thng mi (commercial invoice): Ha n thng mi gm tt c cc chi tit v
nghip v hng ha, n c gi tr thanh ton v thng bao gm cc yu t sau:
(1) Tn v a ch ngi mua
(2) Tn, a ch v ch k c thm quyn ca ngi bn
(3) Nhn hiu chnh xc ca hng ha cng s lng
(4) iu kin giao hng v thanh ton
(5) Cch ng gi, s lng trong mi n v ng gi v m hiu ca chng
(6) Nhng ghi ch khc (ph chun lnh s, ghi ch ca phng thng mi)
84
Giy bin nhn ca thuyn trng (master's receipt): Chng t ny l bng chng xc
nhn hng ha c gi xung tu trong vn ti ng bin.
Lnh giao hng (dilivery order): Khi hng ha c giao cho nhiu ngi nhn hng
nhng hng c chuyn ch trn cng mt con tu v trong cng mt vn n th ngi
c y quyn ti n c tip nhn hng u tin s c y nhim cung cp tip h ng cho
nhng ngi nhn hng cui cng. Anh ta s nhn c bn chnh vn n v pht hnh cc
lnh giao hng cho php nhng ngi nhn hng n l tip nhn phn hng ha ca mnh ti
ngi c y nhim khi xut trnh lnh trn.
4.2.4. Cc chng t khc
Ngoi cc chng t nu trn, trong b chng t thanh ton cn bao gm cc loi
chng t khc nhng chng ng vai tr rt quan trng.
Giy chng nhn bo him (insurance certificate): l bng chng v quyn c bo him
v vn ti m phm vi ca n bao gm cc loi giy t n l. Nu giy ny c pht hnh
nh mt giy t c gi theo lnh th vic chuyn tip ch c thc hin bng hnh thc
chuyn nhng. Cc giy t bo him c pht hnh lm nhiu bn, nhng trong trng hp
thit hi th vic bi thng ch c thc hin trn c s bn chnh, cc bn cn li s mt
hiu lc.
Giy chng nhn xut x (certificate of origine C/O): Chng t ny xc nhn hng ha
xut x t nc no nh ni sn xut, khai thc .... Chng t ny c bit quan trng i vi
cc c quan chc nng ca nc nhp khu kim tra vic tun th nhng qui nh.
Giy chng nhn kim nghim (inspection certificate): Chng t ny l bng chng v s
kim nghim c thc hin thng qua mt b n th ba - c quan trung gian. Kt qu kim
nghim c nu trong giy chng nhn ny.
Giy chng nhn kim dch (certificate of health): chng t ny i cng vi vic vn
chuyn cc ng vt ti sng, thc vt, thc phm. N c hng nhn v tnh trng min dch
ca cc loi hng ha ny.
Giy chng nhn trng lng (certificate of weight): chng t ny thng do mt c quan
trung gian pht hnh xc nhn trng lng ca hng ha m ngi xut khu gi i.
Giy chng nhn phn tch (analyse certificate): chng nhn ny thng i km trong
vic cung cp hng ha v nguyn liu th hoc cc sn phm ha cht hay sn phm nng
nghip, n th hin kt qu phn tch cc thnh phn ca hng ha.
Giy chng nhn phm cht (quality certificate): chng t xc nhn tnh hon ho v
phm cht ca hng ha ng vi tha thun trong hp ng mua bn.
Bng k chi tit ng gi (packing list): l chng t k danh mc tng kin hng v ni
dung bn trong ca n. Chng t ny c pht hnh khi ngi bn gi hng thng qua b
phn giao hng ca mnh hoc nhn vin bu in.
Giy chng nhn kim tra hng ha ca t chc trung gian (clean report of finding): ngy
nay loi chng t ny c s dng ph bin chng li s la o mt cch hiu qu do t
chc Socit Gnral de Surveillance (SGS), c tr s chnh ti Geneve pht hnh.
4.3. Cc phng thc thanh ton quc t
Trong phn ny chng ti s gii thiu bn phng thc ch yu trong thanh ton
quc t bao gm phng thc chuyn tin, phng thc ghi s hay m ti khon, phng
thc nh thu bao gm nh thu tr n v nh thu km chng t v phng th c tn dng chng
t.
86
(3)
(2)
Ngn hng
i l
(4)
Ngi
chuyn tin
Ngi
hng li
(1)
87
chuyn
tin i tin
Lp
in chuyn
Hch ton - Lu h s
Hnh 4.2. Trnh t
Khi chuyn tin n, ngn hng thc hin thanh ton theo ba bc: (1) Tip nhn lnh
chuyn tin; (2) Thanh ton cho ngi hng li v (3) Lu h s. (Hnh 4.3.)
Tip nhn lnh chuyn tin
Lu h s
Hnh 4.3. Trnh t chuyn tin n
Cc yu cu v chuyn tin
Mun chuyn tin ra nc ngoi phi c giy php ca B ch qun v hoc B Ti
chnh. Chuyn tin thanh ton trong ngoi thng phi c cc giy t sau y:
(1) Hp ng mua bn ngoi thng
(2) B chng t gi hng ca ngi xut khu gi n
(3) Giy php kinh doanh xut nhp khu
(4) y nhim chi ngoi t v ph chuyn tin
Ngi chuyn tin cn vit n chuyn tin gi n VCB hoc mt ngn h ng thng
mi c php thanh ton quc t, trong n cn ghi :
(1) Tn a ch ca ngi hng li, s ti khon nu ngi hng li yu cu
(2) S ngoi t xin chuyn cn ghi r bng s v bng ch, loi ngoi t
(3) L do chuyn tin
(4) Nhng yu cu khc
(5) K tn, ng du
Trng hp chuyn tin c nhn, theo qui nh Qun l ngoi hi ca Ngn h ng Nh
nc Vit Nam cc khon ngoi t mun chuyn ra nc ngoi u phi c ngun gc t
88
thng c p dng cho cc trng hp chuyn vn u t, chuyn tin t nhn, chuyn tin
chnh ph, chuyn li nhun ra nc ngoi hoc cho cc nghip v thanh ton phi mu dch
khc. Tronhg quan h thanh ton mu dch, khng nn s dng trong thanh ton hng xut
khu m ch nn s dng trng thanh ton hng nhp khu.
Thng thng, phng thc chuyn tin c thc hin sau khi giao hng, trn thc t
ngi ta c th thc hin chuyn tin trc khi giao hng trong trng hp ngi mua ng
trc mt phn tin hng cho ngi bn. Khon tin ny thc cht l mt khon tn dng do
ngi mua cp cho ngi bn, hay cng c th coi l mt khon tin t cc to s yn
tm cho bn bn giao hng ng thi rng buc ngi mua phi nhn hng. Trong tnh hung
ny, hai bn cn ghi r trong hp ng mua bn. Ngi ta cng c th vn dng hnh thuc
chuyn tin tr chm mt khong thi gian sau khi giao hng m thc cht y l mt hnh
thc mua bn chu. Ngc li vi tnh hung trn, trong tnh hung ny chnh l ngi bn
cp tn dng cho ngi mua, n c li cho ngi mua.
4.3.2. Phng thc ghi s (Open Account)
nh ngha
Ngi bn m mt ti khon hoc mt quyn s ghi n ngi mua sau khi ngi
bn hon thnh giao hng hay dch v, n tng nh k c th l thng, qu hoc nm
ngi mua tr tin cho ngi bn.
c im ca phng thc ny th hin y l phng thc thanh ton khng c s
tham gia ca cc ngn hng vi chc nng l ngi m ti khon, bn ngi bn ch m ti
khon n bin, khng m ti khon song bin. Nu ngi mua m ti khon ghi, ti
khon y ch l ti khon theo di, khng c gi tr thanh ton gia hai bn.
Trnh t thc hin nghip v
Ngn hng
bn Bn
(3)
(3)
Ngn hng
bn Mua
(3)
(2)
Ngi Bn
(1)
Ngi Mua
(1) Ngi bn giao h ng hoc dch v cng vi gi chng t hng ha cho ngi
mua
(2) Bo n trc tip gia ngi bn v ngi mua
(3) Ngi mua dng phng thc chuyn tin tr tin khi n nh k thanh ton
Nhng iu cn ch khi p dng phng thc ghi s
Vi nhng c im ca phng thc ghi s nu trn, khi s dng phng thc ny
cn lu nhng im sau y:
Th nht, phi quy nh thng nht ng tin ghi trn ti khon.
Th hai, cn c ghi n ca ngi bn thng l ha n giao hng.
Th ba, cn c nhn n ca ngi mua hoc l da vo tr gi ha n giao hng hoc
l da vo kt qu nhn hng ni nhn hng.
Th t, phng thc chuyn tin hoc l bng th hoc l bng in cn phi tha
thun thng nht gia hai bn.
90
Th nm, gi hng trong phng thc ghi s ny thng cao hn gi hng bn tin
ngay, chnh lch ny l tin li pht sinh ra ca s tin ghi s trong khong thi gian bng
nh k thanh ton theo mc li sut c ngi mua chp nhn.
Th su, nh k thanh ton c hai cch quy nh hoc l quy nh X ngy k t ngy
giao hng i vi tng chuyn hng, hoc l quy nh theo mc thi gian ca nin lch. V d:
60 ngy k t ngy k pht ha n thng mi hoc l t ngy ghi trn vn n giao hng,
hoc l cui mi qu thanh ton mt ln.
Th by, vic chuyn tin thanh ton chm ca ng i mua c gii quyt th no, c
pht chm tr khng, mc pht bao nhiu, tnh t lc no?
Th tm, nu pht sinh s khc nhau gia s tin ghi n ca ng i bn v s tin nhn
n ca ngi mua th gii quyt th no?
Nhn xt
Trong phng thc ghi s, thc cht l ngi bn cho ngi mua vay s tin tr chm,
tuy nhin y ngi bn c tnh li trn s tin tr chm n y. Nh vy, hng ho sau khi
giao cho ngi mua th ngi bn mi ch nhn c mt phn s tin hng, do vy mc d
c tnh li trn s tin tr chm th ri ro i vi ng i bn l vn cao. i vi ng i mua th
c th gii quyt c vn thiu vn tc thi, nhng h li phi chu g i cao hn do phi
tr li trn s tin s tr nh k.
Trng hp p dng
Vi c im ca ph ng thc ghi s, n s ph hp trong trng hp nh nhp khu
khan him ngoi t, khi h chp nhn tr gi cao hn, i li h s mua c hng ho. N
cng ph hp trong cc mi quan h mua bn hng i hng hoc hng bn giao lm nhiu
ln. Phng thc ny ch p dng gia cc bn c quan h mua bn th ng xuyn v tin cy
ln nhau, gia ni b cc cng ty vi nhau, gia cng ty m v cng ty con. N c ng c th
c p dng trong cc thanh ton phi mu dch.
4.3.3. Phng thc nh thu (Collection of Payment)
nh ngha
Phng thc nh thu l mt phng thc thanh ton trong ng i bn ho n thnh
ngha v giao h ng hoc cung ng mt dch v cho khch hng y thc cho ngn hng ca
mnh thu h s tin ngi mua trn c s hi phiu ca ngi bn lp ra.
Cc bn tham gia phng thc nh thu
Ngi bn tc l ngi hng li (Principal)
Ngn hng bn bn l ngn hng nhn s y thc ca ngi bn (Remitting Bank)
Ngn hng i l ca ngn hng bn bn l ngn hng nc ngi mua (Collecting
Bank and/or Presenting Bank)
Ngi mua tc l ngi tr tin (Drawee)
Cc loi nh thu
Trn thc t, c hai loi nh thu l nh thu trn v nh thu km chng t.
Nh thu phiu trn (Clean Collection) l phng thc trong ngi bn y thc cho
ngn hng thu h tin ngi mua cn c v o hi phiu do mnh lp ra, cn chng t th gi
thng cho ngi mua khng qua ngn hng
Trnh t tin hnh nghip v ca nh thu phiu trn phi tri qua cc bc sau y
(Hnh 4.5.):
91
(1)
(2)
(4)
(4)
Ngi Bn
(4)
(3)
Ngi Mua
Gi hng v
chng t
(1) Ngi bn sau khi gi hng v chng t gi hng cho ngi mua, lp mt hi phiu i
tin ngi mua v y thc cho ngn hng ca mnh i tin h bng ch th nh thu
(2) Ngn hng phc v bn bn gi ch th nh thu km hi phiu cho ngn hng i l ca
mnh nc ngi mua nh thu itn, cn gi l Ngn hng phc v bn mua
(3) Ngn hng i l yu cu ngi mua tr tin hi phiu nu tr tin ngay hoc chp
nhn tr tin hi phiu nu mua chu
(4) Ngn hng i l chuyn tin thu c cho ngi bn, nu ch l chp nhn hi phiu
th ngn hng gi hi phiu hoc chuyn li cho ngi bn
Nhn xt v trng hp p dng
Phng thc nh thu phiu trn khng c p dng nhiu trong thanh ton v mu
dch, v n khng m bo quyn li cho ngi bn do vic nhn hng ca ngi mua hon
ton tch ri khi khu thanh ton, ng i mua c th nhn h ng v khng tr tin hoc chm
tr tin. i vi ngi mua p dng phng thc ny cng c iu bt li v nu hi phiu
n sm hn chng t, ngi mua phi tr tin ngay trong khi khng bit vic gi ao hng ca
ngi bn c ng hp ng hay khng.
Nh thu km chng t (Documnetary Collection)
Phng thc nh thu km chng t l phng thc trong ngi bn y thc cho
ngn hng thu h tin ng i mua khng nhng cn c v o hi phiu m cn cn c vo b
chng t gi hng km theo vi iu kin l nu ngi mua tr tin hoc chp nhn tr tin
hi phiu th ngn hng mi trao b chng t gi hng cho ngi mua nhn hng.
Trnh t tin hnh nghip v nh thu km chng t cng ging nh nh thu phiu
trn, ch khc khu (1) l lp mt b chng t nh ngn h ng thu h tin. B chng t gm
c hi phiu v cc chng t gi hng km theo, khu (3) l ngn hng i l ch trao cho
ngi mua nu nh ngi mua tr itn hoc chp nhn tr tin hi p hiu. Trong nh thu k m
chng t, ngi y thc cho ngn hng ngoi vic thu h tin c n nh ngn hng khng ch
chng t gi hng i vi ngi mua, nh quyn li ca ngi bn c m bo hn.
y l s khc nhau c bn gia nh thu km chng t v nh thu phiu trn. (Hnh 4.6)
Nhn xt v trng hp p dng
Trong nh thu km chng t, ngi y thc cho ngn h ng ngoi vic thu h tin c n
nh ngn hng khng ch chng t gi h ng i vi ngi mua, nh quyn li ca ng i
bn c m bo hn. y l s khc nhau c bn gia nh thu km chng t v nh thu
phiu trn. Tuy vy, nh thu km chng t c mt s mt yu. Ngi bn thng qua ngn
hng mi khng ch c quyn nh ot hng ha ca ngi mua ch cha khng ch c
vic tr tin ca ngi mua. Ngi mua c th ko di vic tr tin bng cch cha nhn
chng t hoc c th khng tr tin cng c khi tnh hnh th trng bt li vi h. Vic tr
92
(1)
(2)
(4)
(4)
Ngi Bn
(4)
Gi hng
(3)
Ngi Mua
Lu tr h s
Hnh 4.7. Trnh t nghip v ngn hng trong phng thc nh thu km chng t
93
(2)
(5)
(6)
(8) (7) (1)
Hnh 4.7. Trnh t nghip v thanh ton tn dng chng t, Ngn hng m L/C ng thi l ngn
hng thanh ton
(5) Sau khi giao hng, ngi xut khu lp b chng t theo yu cu ca th tn
dng xut trnh thng qua ngn hng thng bo cho ngn hng m th tn dng
xin thanh ton
(6) Ngn hng m th tn d ng kim tra b chng t , nu thy ph hp vi th tn
dng th tin hnh tr tin cho ngi xut khu. Nu thy khng ph hp, ngn
hng t chi thanh ton v gi tr li ton b chng t cho ngi xut khu
(7) Ngn hng m th tn dng i tin ngi nhp khu v chuyn b chng t
cho ngi nhp khu sau khi nhn c tin hoc chp nhn thanh ton
(8) Ngi nhp khu kim tra chng t, nu thy ph hp vi th tn dng th hon
tr tin li cho ngn hng m th tn dng, nu khng th c quyn t chi tr tin
Di y trnh by chi tit hn v qui trnh nghip v ca hai ngn hng khng th
thiu lin quan trong phng thc thanh ton tn dng chng t, l ngn hng m L/C v
ngn hng thng bo L/C. (Hnh 4.8 v 4.9.)
Trc ht, i vi ngn hng m L/C, cn c vo n xin m L/C ca ngi nhp
khu pht hnh L/C v tm cch thng bo L/C cng vi vic gi bn gc L/C cho
ngi xut khu. Thng th ng vic thng bo v gi L/C phi thng qua mt ngn h ng i
l ca n nc ngi xut khu. Cng c th ngn hng ny gi thng bn gc L/C cho
ngi xut khu.
Nu c yu cu sa i, b sung ca ngi xin m L/C ca ngi xut khu i vi
L/C, ngn hng tin hnh sae i, b sung khi c vn bn chnh thc ca khch hng gi
n.
Ngn hng c trch nhi m kim tra chn g t ca ngi xut khu gi n, nu chng
t ph hp vi nhng iu quy nh trong L/C v khng mu thun ln nhau th tr tin cho
ngi xut khu v i tin ngi nhp khu, ngc li th t chi thanh ton. Khi kim tra
chng t ca ngi xut khu gi n, ngn hng ch chu trch nhim kim tra b ngoi
ca chng t c ph hp vi L/C hay khng ch khng chu trch nhim v kim tra tnh cht
php l v tnh chnh xc ca chng t v.v.. Mi s tranh chp v tnh cht bn trong ca
chng t l do ngi nhp khu v xut khu t gii quyt.
Ngn hng c min trch nhim trong trng hp ngn hng ri vo ng cc bt
kh khng nh chin tranh, nh cng, ni lan, lt li, ng t v.v.. Nu L/C ht hn gia
lc , ngn hng cng khng chu trch nhim thanh ton nhng b chng t gi n vo
dp , tr khi c nhng quy nh d phng. Mi hu qu sinh ra do li ca mnh, ngn
hng m L/C phi chu trch nhim. Ngn hng c hng mt khon th tc ph m L/C
thng thng t 0,125% n 0,5% tr gi ca L/C.
i vi ngn hng thng bo. Ngn hng thng bo l ngn hng i l ca ngn hng
m L/C nc ngi xut khu. Quyn li v ngha v ch yu ca ngn hng thng bo nh
sau:
Khi nhn c in thng bo L/C ca ngn hng m L/C, ngn hng ny s chuyn
ton b ni dung L/C nhn cho ngi xut khu di hnh thc vn bn.
Ngn hng thng bo ch chu trch nhim chuyn nguy n vn bc in ch khng
chu trch nhim phi dch, din gii cc t chuyn mn ra ti ng a phng. Nu ngn hng
thng bo sai nhng ni dung in nhn c th ngn hng phi chu trch nhim. V vy
trong cui bc th bo L/C bao gi cng c cu Xin lu , chng ti khng chu trch nhim
v bt c mt s li lm hay thiu st trong chuyn v dch bc in ny.
Khi nhn c b chng t ca ngi xut khu gi n, ngn h ng phi chuyn ngay
v nguyn vn b chng t cho ngn hng m L/C.
Ngn hng khng chu trch nhim v nhng hu qu pht sinh do s chm tr
v/hoc mt mt chng t trn ng i n ngn hng m L/C, min l chng minh rng
mnh chuyn nguyn vn v ng hn b chng t qua bu in.
96
Tip nhn n ca
khch hng
nh gi kh nng
khch hng
Xc nh mc k
qu
Bt hp l
Tr li BCT
i tin nh nhp
khu
Ghi N TK nh
nhp khu
Hnh 4.8. Qui trnh nghip v ngn hng m L/C trong phng thc tn dng chng t
Thng bo L/C n
nh xut khu
Bt hp l
Tr li BCT cho nh
xut khu
Chuyn BCT n
NH m L/C
Thanh ton
Hnh 4.9. Qui trnh nghip v ngn hng thng bo L/C trong phng thc tn dng chng t
Ngoi hai ngn hng m L/C v ngn hng thng bo L/C, cn c th c ngn hng
xc nhn v ngn hng tr tin.
Ngn hng tr tin l ngn hng m L/C v c th l mt ngn hng khc do ngn
hng m L/C y nhim.
Nu a im tr tin quy nh ti n c ngi xut khu th ngn hng tr tin l ngn
hng thng bo. Trch nhim ca ngn hng tr tin ging nh ngn hng m L/C khi nhn
c b chng t do ngi xut khu gi n.
Ngn hng xc nhn l ngn hng ng ra xc nhn cho ngn hng m L/C theo yu
cu ca n. Ngn hng xc nhn thng l mt ngn hng ln c uy tn trn th trng tn
dng v ti chnh quc t. Ngn hng m L/C phi yu cu mt ngn hng khc xc nhn cho
mnh s lm gim uy tn ca ngn h ng m L/C. Mun xc nhn, ngn h ng m L/C phi tr
th tc ph rt cao v i khi cn phi t trc na, thm tr mc t trc c th bng 100%
tr gi ca th tn dng.
Th tn d ng (Letter of Credit - L/C): Th tn d ng thng mi l mt cng c quan
trng ca phng thc tn dng chng t. Theo Trm Th Xun Hng (2006), th tn dng
l mt bc th (thc cht l mt vn bn)do ngn hng l p theo y u cu ca nh nhp khu
97
cam kt tr tin cho nh xut khu vi iu kin nh xut khu xut trnh b chng t thanh
ton ph hp vi iu khon v iu kin ghi trng th tn dng.
Th tn dng hay L/C l mt vn bn php l quan trng, l cng c ct li ca
phng thc thanh ton tn dng chng t. N bao gm nhng ni dung ch yu sau:
(1) S hiu, a im v ngy m L/C, loi th tn dng. V s hiu, tt c cc th tn
dng u phi c s hiu ri ng ca n c th trao i th t, in tn c lin quan n vic
thc hin th tn dng. C th tn dng ghi ngay u dng bn phi cu ngh ghi tn dng
s .. trn cc th t giao dch. S hiu ca th tn dng cn c dng ghi vo cc chng
t c lin quan.
a im m L/C l ni m ngn hng m L/C vit cam kt tr tin cho ngi xut
khu. a im ny c ngha trong vic chn lut p dng khi xy ra tranh chp nu c xung
t php lut v L/C .
Ngy m L/C l ngy bt u pht sinh cam kt ca ngn h ng m L/C vi ngi xut
khu, l ngy bt u tnh thi hn hiu lc ca L/C v cui cng l cn c ngi xut
khu kim tra xem ngi nhp khu thc hin vic m L/C c ng hn nh quy nh
trong hp ng khng.
V d:
Mt th tn dng m ngy 1/1/1998, trong ni dung ca th tn dng c cu We open
our irrevocable credit in favour of yourselves by order of Mutsumi Tranding Co Ltd Tokyo
for not exceeding the amount of 35,000USD expiring in Hanoi for negociation on 31 st January
1998, tc l Chng ti m tn dng khng th hy ngang cho qu ngi theo lnh ca Cng
ty Thng mi hu hn Mutsumi Tokyo mt s tin khng qu 35,000USD c gi tr n
ngy 31/1/1998 ti H Ni
Nh vy, thi hn hiu lc ca th tn dng ny tnh t ngy m, tc l t ngy
1/1/1997 n ngy ht hn l 31/1/1998 l 30 ngy.
C th tn dng quy nh thi hn hiu lc ca n ngay trong nhng dng u tin ca ni
dung L/C, c th tn dng li nu cui cng trong phn ngn hng cam kt tr tin.
Loi th tn dng phi c ch r trong yu cu m th tn dng do ngi nhp khu gi n
ngn hng m L/C.
(2) Tn, a ch ca nhng ngi c lin quan n phng thc tn dng chng t.
Nhng ngi c lin quan n phng thc tn dng chng t ni chung c hai loi,
l cc thng nhn v cc ngn hng.
Cc thng nhn ch bao gm nhng ngi nhp khu, tc l ngi yu cu m L/C;
ngi xut khu l ngi hng li L/C.
Cc ngn hng tham gia trong phng th c tn dng chng t gm c ngn hng m
L/C, ngn hng thng bo, ngn hng tr tin, ngn hng xc nhn v.v..
Ngn hng m L/C l ngn hng thng c hai bn mua bn tha thun la chn v
quy nh trong hp ng, nu cha c s quy nh trc, ngi nhp khu c quyn la chn.
(3) S tin ca th tn dng.
S tin ca th tn dng va c ghi bng s, va c ghi bng ch v thng nht
vi nhau. Khng th chp nhn mt th tn dng c s tin ghi bng s v bng ch mu
thun nhau.
Tn ca n v tin t phi r rng, v cng m t tn gi l la nhng trn th gii c
nhiu loi la khc nhau. Khng nn ghi s tin di dng mt s tuyt i. Cch ghi s tin
tt nht l ghi mt s gii hn m ngi xut khu c th t c d l giao hng c tnh
cht l nguyn ci hay l ri. V d nh ghi .. mt s tin khng qu X USD.. (For a sum or
sums not exeeding a total of X USD..)
Theo bn Quy tc & Thc hnh thng nht Tn dng chng t th nhng t khong
chng, khong hoc nhng t ng tng t c dng ch mc s tin ca th
tn dng c hiu l cho php x dch hn km khng c qu 10% ca tng s tin .
98
Ngoi ra, bn quy tc cn quy nh tr khi th tn dng quy nh s lng hng giao
khng c hn km, cn th s c php c mt khon dung sai trong phm vi hn km
5%, min l tng s tin chi tr lun lun khng c vt qu s tin ca th tn dng.
Khng c p dng dung sai ny khi th tn d ng quy nh s l ng bng n v bao, kin
c ni r hoc tnh bng n v chic.
(4) Thi hn hiu lc, thi hn tr tin v thi hn giao hng ghi trong th tn dng.
Thi hn hiu lc ca th tn d ng l thi hn m ngn hng m L/C cam kt tr tin
cho ngi xut khu, nu ngi xut khu xut trnh b chng t trong thi hn v ph
hp vi nhng iu quy nh trong L/C. Thi hn hiu lc ca L/C bt u tnh t ngy m
L/C n ngy ht hiu lc L/C.
mt s nc quy nh l nu thi hn hiu lc ca L/C di 3 thng th ph thng
bo L/C ch phi chu 0,1%, nu trn 3 thng n 6 thng th l 0,2%. V vy cn xc nh
thi hn hiu lc ca L/C hp l c th va trnh ng vn cho ngi nhp khu va
khng gy kh khn cho vic xut trnh chng t ca ngi xut khu. Vic xc nh ny cn
m bo ngy giao hng phi nm trong thi hn hiu lc ca L/C v khng c trng vi
ngy ht hn hiu lc ca L/C, ng y m L/C phi tr c ngy giao hng mt thi gian hp l,
khng c trng vi ngy giao hng. N c tnh ti thiu bng tng s ca s ngy cn
thng bo m L/C, s ngy lu L/C ngn hng thng bo, s ngy chun b hng giao
cho ngi nhp khu. Nu h ng xut khu l mt hng phc tp phi iu ng t xa ra cng
v phi ti ch bin li c khi giao, nu thi im giao hng vo ma m t th s ngy
chun b hng phi nhiu, ngc li nu hng xut khu l sn phm cng nghip th khng
cn thit i hi s ngy chun b qu ln, ngy ht hn hiu lc L/C phi sau ngy giao hng
mt thi gian hp l. N bao gm s ng y chuyn chng t t ni giao hng n c quan ca
ngi xut khu, s ngy lp b chng t, s ngy vn chuyn chng t n ngn hng m
L/C (hay ngn hng tr tin), s ngy lu gi chng t ti ngn hng thng bo v 7 ngy lm
vic ngn hng th hin ch chp nhn hay t chi tr tin.
Thi hn tr tin ca L/C l thi hn tr tin ngay hay tr tin v sau. iu ny hon
ton ph thuc vo quy nh ca hp ng. Nu vic i tin bng hi phiu th thi hn tr
tin c quy nh yu cu k pht hi phiu. Thi hn tr tin c th nm trong thi hn
hiu lc ca L/C nu nh tr tin ngay hoc c th nm ngoi thi hn hiu lc ca L/C nu
nh tr tin c k hn. Nhng iu quan trng l nhng hi phiu c k hn phi c xut
tnh chp nhn trong thi hn hiu lc ca L/C.
Thi hn giao hng c ghi trong L/C v do hp ng mua bn quy nh. N c quan
h cht ch vi thi hn hiu lc ca L/C.
(5) Nhng ni dung v hng ha nh tn, s lng, trng lng, gi c, quy cch
phm cht, bao b, k m hiu v.v.. cng c ghi vo t tn dng.
(6) Nhng ni dung v vn ti, giao nhn hng ha nh iu kin c s giao hng
(FOB, CIF, CFR), ni gi v ni giao hng, cch vn chuyn v cch giao hng v.v.. cng
c ghi vo th tn dng
(7) Nhng chng t m ngi xut khu phi xut tr nh l mt ni dung then cht ca
th tn dng bi v b chng t quy nh trong th tn dng l mt bng chng ca ngi xut
khu chng minh rng m nh hon thnh ngha v giao hng v lm ng nhng iu quy
nh ca th tn dng, do vy ngn hng m L/C phi da vo tin hnh tr tin cho
ngi xut khu, nu b chng t ph hp vi nhng iu quy nh trong th tn dng.
Ngn hng m L/C thng yu cu ngi xut khu tha mn nhng yu cu v cc
loi chng t m ngi xut khu phi xut tr nh, s lng cc chng t ny nhiu hay t ph
thuc vo yu cu ca ngi nhp khu, m cc yu cu thng c tha thun trong hp
ng v yu cu v vic k pht tng loi chng t nh th no.
(8) Nhng iu khon khc.
Nu c nhng iu khon c bit no khc cn ghi r trong th tn dng.
99
100
101
102
cho ngi t hng khi ngi sn xut khng ho n thnh ngha v giao hng c ngha quan
trng.
Th tn dng thanh ton dn dn (Deferred payment L/C): L lo i th tn dng khng
th hy b, trong ngn hng m L/C hay ngn hng xc nhn L/C cam kt vi ngi
hng li s thanh ton dn dn ton b s tin ca L/C trong nhng thi hn quy nh r
trong L/C o. y l mt loi L/C tr chm tng phn.
Nhng vn cn lu khi s dng phng thc tn dng chng t
Th nht l, vn bn php l quc t thng dng ca tn dng chng t l Quy tc &
Thc hnh thng nht Tn dng chng t, bn s 500, bn sa i nm 1993 ca Phng
Thng mi quc t (Uniform Customs and Pratice for Documentary Credits ICC, 1993
Revision, No 500). T y chng ta gi tt l bn Quy tc 500. Bn Quy tc 500 ny mang
tnh cht php l t y , c ngh a l khi p dng n cc b n ng s phi tha thun ghi vo
L/C ng thi c th tha thun khc, min l c dn chiu.
Bn Quy tc ny bao gm 49 iu, chia thnh 7 phn : (Nguyn Trng Thu. 2003)
A. Nhng qui nh chung v nh ngha (iu 1-5)
B. Hnh thc v thng bo th tn dng (iu 6-12)
C. Ngha v v trch nhim (iu 13-19)
D. Cc chng t (iu 20-38)
E. Cc iu qui nh khc (iu 39-47)
F. Tn dng chuyn nhng (iu 48)
G. Chuyn nhng tin thu c (iu 49)
Cn lu rng tn dng chng t l mt giao dch ca ngn hng theo yu cu ca
khch hng nhm thc hin cng on cui c ng ca hng lot giao dch th ng mi quc t
gia hai bn mua v bn, p ng yu cu ca c hai pha: ngi bn giao hng v c tr
tin, ngi mua tr tin v c nhn hng. Ngn hng l ngi bo m thanh ton, tr
thnh nhp cu ni ng tin cy ca nn mu dch cc n c. Tm quan trng ca giao dch tn
dng chng t i hi phi c hnh lang php l cc ngn hng thc hin. Bn Quy tc
500 th hin y thng l v tp qun quc t v c cc ngn hng thng mi trn ton
th gii chp nhn v p d ng. Nhng tn d ng chng t cn l cc giao d ch pht sinh trong
nc, do vy n lun c chi phi bi Lut php quc gia. Nh vy, giao dch tn dng
chng t c tin hnh trn hnh lang php l q uc t v quc gia. Quy tc 500 l tp qun
quc t p dng trn phm vi ton cu, cn lut php quc gia ch p dng trong phm vi ca
mt nc.
Theo Nguyn Trng Thu (2003), n c ta, tt c cc ngn hng thng m i v cc
n v kinh doanh ngoi thng thng nht s dng bn Quy tc 500 nh mt vn bn
php l iu chnh cc loi th tn dng c p dng trong thanh ton quc t gia Vit Nam
v cc nc ngoi. V l thuyt, vic vn dng thng l quc t ti n c ta gn nh tuyt i
m khng b bt c s iu chnh no. y l nt c th ca Vit Nam. i vi cc quc gia
khc, h u c cc vn bn Lut hoc Vn bn di lut qui nh v giao dch tn dng
chng t trn c s thng l quc t c tnh n c th ca quc gia, tp qun ca n c h.
Cc vn bn nh vy l rt cn thit nhm m bo ph hp vi iu kin thc t ca Vit
Nam, tuy nhin nc ta cn cha c.
Th hai l, tnh c lp tng i ca th tn dng. Giao dch tn dng chng t c
lp vi cc giao dch khc. Tr n quan im ca ngn hng, th tn dng c lp vi hp ng
gia ngi m v ngi hng mc d th tn dng c th ho ngha v v quyn li ca hai
bn: bn mua v bn bn, trong bn mua yu cu ngn hng m bo thanh ton cho b n
104
bn, bn bn phi giao hng ng qui nh theo hp ng, ng thi hn, thit lp chng t
hon chnh v hp l, thng bo cho ngi mua v cc iu kin khc tho thun. Tnh c
lp ca th tn dng c th hin iu 4 trong bn Quy tc 500 nh sau: "Trong nghip v
tn dng chng t, tt c cc b n lin quan ch giao dch bng chng t m khng giao d ch
bng hng ho, cc dch v v/hoc cc cng vic khc m chng t c th lin quan".
Tuy nhin trn phng din tng th tnh c lp ca th tn dng ch l tng i, bi v i
vi ngi mua v ngi bn, th tn dng phi l nhng giao dch li n quan cht ch vi cc
giao dch ca hp ng thng mi, mc d trong quan h vi ngn hng h phi tha nhn
hai loi giao dch l tch bit.
Th ba l, lu v yu cu xin m th tn dng nhp khu: Ngi nhp khu Vit
Nam mun m th tn dng cho ngi xut khu hng trc ht phi vit yu cu m th tn
dng gi n Ngn hng Ngoi thng Vit Nam hoc ngn hng Thng mi no c
quyn thanh ton quc t.
Vit giy xin m th tn dng nhp khu gi n Ngn hng l mt khu quan
trng ca phng thc tn dng chng t, bi v ch trn c s ca giy ny, ngn hng mi
c cn c m th tn dng cho ngi xut khu hng v sau , ngi xut khu mi
giao hng.
Giy xin m th tn dng nhp khu sau khi c ngn hng ng m th tr
thnh mt kh c dn s gia ngi nhp khu v ngn hng, cn i vi ngi xut khu
nc ngoi, h ch bit ti L/C m ngn hng Vit Nam m cho h hng m thi.
C s php l v ni dung lp giy xin m th tn dng l hp ng mua bn k kt
gia ngi nhp khu v ngi xut khu.
Vit giy xin m th tn dng theo mu in sn ca Ngn hng Vit Nam v theo th
tc hin hnh ca ngn hng quy nh.
H s m ngi nhp khu phi gi n ngn hng m th tn d ng Vit Nam bao
gm:
(1) Yu cu m th tn dng nhp khu, 2 bn
(2) 2 y nhim chi, mt tr th tc ph m L/C, mt k qu m L/C.
(3) Hp ng thng mi (bn sao)
(4) Giy php nhp khu hoc quota i vi nhng hng ho qun l bng hn ngch
(5) Quyt nh b nhim gim c v k ton trng (bn sao)
(6) Giy php kinh doanh (bn sao)
(7) Bo co ti chnh ca n v xin m th tn dng
(8) S d ti khon ngoi t ti ngn hng m L/C ti thiu 500USD hoc ngoi t
tong ng.
(9) Mt s chng t khc c lin quan (tu theo tng ngn hng yu cu khc nhau)
105
(Full
name
and
Terms of shipment:
FOB C and F CIF
Currency, amount in figure and
words:
106
Shipment from:
Shipment to:
Partial shipment
Allowed Not allowed
Transhipment
Allowed Not allowed
107
108
dng, do vy ngi xut khu phi c thi cn mn, t m, thn trng trong khi kim tra th
tn dng ca ngi nc ngoi gi n.
Khi kim tra th tn dng cn ch my im sau:
(1) C s kim tra L/C: L hp ng mua bn k kt gia hai bn. Th tn dng
phi ph hp vi hp ng v khng c mu thun vi nhng ni dung c bn ca hp
ng. Ngi kim tra L/C phi l cn b nghip v kinh doanh xut khu, thu hiu hp ng
m mnh ang chun b thc hin. Trong tr ng hp kim tra L/C ca mt hp ng b sung
th khng nhng phi cn c vo hp ng ny m cn phi da vo hp ng gc na, v
hp ng b sung ch k nhng iu khon c th m hp ng gc cha cp n.
(2) Phi coi bn Quy tc & Thc hnh thng nht Tn dng ca chng t , bn s 500,
l c s php l quc t iu chnh th tn dng ca bn ny m cho bn kia hng.
(3) Cc ni dung ca L/C phi r rng, khng m h, ti ngha v khng c mu
thun nhau. Ngi m L/C khng th ra nhng yu cu qu cao khin cho ngi xut khu
khng th thc hin c.
Khi pht hin thy ni dung ca th tn dng khng ph hp vi hp ng hoc tri
vi lut l v tp qun m hai nc ang p dng hoc khng c kh nng thc hin, cc cng
ty kinh doanh xut khu ngh sa i hoc b sung th tn dng .
Nhng ni dung L/C cn kim tra k bao gm:
(1) S tin ca th tn d ng: Cn kim tra loi tin c ng quy nh trong hp ng
hay khng, loi tin cn ni r tn ca n v tin t v nc c loi tin t . Ch r tnh
cht ca ng tin , c s dng dung sai i vi s tin ca L/C hay khng?
(2) Ngy v a im ht hn hiu lc ca th tn dng: cn kim tra ngy ht hn ca
L/C trong mi quan h vi ngy giao hng, ngy ho n. a im ht hn hiu lc ca th
tn dng c ngha quan trng. Ngi bn thng mun a im ny ti nc mnh, v h c
th hon ton ch ng trong vic xut trnh chng t thanh ton. Ng c li ngi mua cng
mong mun a im ny nc mnh v h khng phi tr tin sm hn.
(3) Loi th tn dng: Th tn dng c p dng ph bin nht l loi khng hu
nganh (irrevocable) v chng ta l ngi bn nn chn loi ny cng vi iu kin min truy
i v nu c xc nhn th cng tt. Khi s dng L/C xc nhn, ta cn quy nh r chi ph
xc nhn do ngi mua chu.
(4) Thi hn giao hng: Thi hn giao hng l mt ni dung quan trng ca th tn
dng. Cch ghi thi hn giao hng c th nh sau: "Ngy giao hng chm nht hay sm
nht..." hoc "trong vng..., hoc "khong..." hoc mt ngy c th.
(5) Cch giao hng: C nhiu cch giao hng khc nhau m ngi mua c th c th ha
trong th tn dng. V d cho php giao tng phn, giao tng phn nhng quy nh gii hn
trng lng ca mi chuyn, gii hn s chuyn hocgiao tng phn, mi ln s lng nh
nhau.
(5) Cch vn ti: Trong th tn dng c cho php chuyn ti hay khng.
B chng t thng mi
Trong b chng t thanh ton quc t c th c nhiu loi chng t khc nhau , nhng
mt s chng t thng c bao gm Hi phiu - Bill of Exchange, Ha n - Invoice, Vn ti
n - Bill of Loading, n bo him - Insurance Policy.
Khi n v kinh doanh Vit Nam ta l ngi xut khu, Ngn hng Ngoi thng Vit
Nam ng vai tr l ngn hng thng bo, v vy ngi xut khu nc ta xut trnh chng t
cho Ngn hng Ngoi thng Vit Nam
n v kinh doanh xut khu phi xut trnh b chng t thanh ton ph hp vi yu
cu ca L/C th ngn hng m L/C mi tr tin, ngc li ngn hng s t chi thanh ton
Mt b chng t thanh ton ph hp vi yu cu ca L/C th phi t 3 yu cu sau:
109
110
in tn: Berrymine
Di y gi tt l bn Bn
Hai bn tha thun mua v bn hng ha theo nhng iu kin di y:
iu 1: Tn hng
My ko chy Diesel kiu 3728 Berry.
iu 2: Quy cch
My ko chy Diesel kiu 3728 Berry phi l nguyn phm hon ton mi sn xut ti
Php ca Hng Berry.
iu 3: S lng
100 my.
iu 4: Gi c
Theo iu kin CFR Hi phng Incoterms 2000.
i 5: Tng tr gi
180,000EUR (Mt trm tm mi ngn euro chn)
iu 6: Bao b
Hm g phi thch hp vi vn chuyn bng ng bin, mi, chc chn, c np g
ngoi v c ai st rng t ng ng vi trng lng mi kin hng, hm ph i c trng lng
d khun vc bng tay. Trong hm phi c lt hai ln giy du chng m. Mi th ng phi
c bi m bo v chng r, xy xt, n mn, bin cht.
iu 7: K m hi
MACHINOIMPORT HAIPHONG
D.60,737
C,89
F.89M-2758
mi hm, ngoi k m hi u cn phi ghi ch s th t kin hng, trng lng tnh,
c b, cng n d dng trong vic nhn hng.
iu 8: Ngy giao hng
Chm nht l ngy 30 thng 3 nm 2001
iu 9: Cng bc hng
Dunkerque (Php), cng d hng: Hi Phng (Vit Nam)
iu 10: iu kin giao hng
a. Cm chuyn ti
b. Vn n ng bin phi ghi "cc ph tr tr c" theo lnh ca Ngn hng Ngoi thng
Vit Nam, H Ni.
c. Giao hng mt ln, ng hn. Nu giao hng chm t ngy th 10 tr i, ng i bn phi
bi thng cho ngi mua 0,1% tng gi tr hp ng trong mi ngy; giao chm qu 30
ngy k t ngy giao hng, nu ngi bn khng giao c th ngi mua c quyn hy
b hp ng v ngi bn b pht 10% tng tr gi hp ng.
112
iu 4: Gi c
USD 140/MT FOB cng Hi Phng. Tng gi USD 420,000 (bn trm hai mi ngn
la M chn)
iu 5: Bao b
Bao ci hoc bao gai (c th c, khng rch) t 40 n 50kg tnh.
iu 6: Thi hn giao hng
Khng chm qu ngy 15 thng 3 nm 2000
iu 7: Cch giao hng
a) 10 ngy l mun nht tr c ngy giao hng, bn mua phi in cho b n bn bit tn tu,
quc tch, trng ti tu v thi gian tu n cng Hi Phng. Khng qu 3 ngy sau khi
nhn c in ca bn mua, bn bn phi xc nhn bng in cho bn mua nu ng .
b) Xp hng: 600 MT/WWDSEX, IEU
c) Tin pht chm bc hng (600USD mi ngy) v tin thng bc nhanh (300USD mi
ngy) dnh cho bn bn ho c gnh chu, bn mua v bn bn s thanh ton vi nhau bng
hi phiu nh thu km chng t qua ngn hng m L/C v ngn hng thng bo chm
nht l 15 ngy sau khi nhn thy hi phiu.
d) Sau khi giao hng xong, bn bn phi in cho bn mua bit trng lng tnh v trng
lng b ca hng ha v gi tu ri cng Hi Phng bn mua mua bo him cho hng
ha.
iu 8: Thanh ton
20 ngy l mun nht trc ngy giao hng bn mua phi m cho Tng cng ty xut nhp
khu cng nghip thc phm Vit Nam hng mt th tn dng khng th hy b, min
truy i 100% tng tr gi ca hp ng ti ngn hng DAIICHI BANK LTD., TOKYO,
tr ngay. Ngn hng s tr tin cho bn bn khi nhn c nhng chng t sau y:
- Hi phiu tr ngay bng 100% tr gi ha n
- Ha n thng mi k, 4 bn.
- Mt b vn n ng bin y .
- Giy chng nhn phm cht do Tng cng ty Kim nghim v Gim nh Vit Nam cp,
4 bn
- Giy chng nhn xut x do Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam cp, 4 bn.
iu 9: Bt kh khng
Trong trng hp bt kh khng xy ra, hai bn s khng b rng buc bi nhng iu
kin qui nh trong hp ng n y. Bn no gp bt kh khng th phi bo ngay bng phng
tin nhanh nht cho bn kia bit.
iu 10: Trng ti
Cc tranh chp khng th t thng lng gii quyt vi nhau c th s a ra trng ti
gii quyt. Mi bn ch nh mt trng ti. Nu hai trng ti y khng i n tha thun th
h phi ch nh trng ti th ba. Quyt nh ca Ban trng ti ny s ly bng a s phiu.
Nu bn bn l b co th tranh chp s c gii quyt ti H Ni, nu b n mua l b co
th tranh chp s c gii quyt ti Tokyo.
Lm ti H Ni bng ting Anh, 4 bn c gi tr nh nhau, mi bn gi hai bn.
Bn bn
( k)
Cc iu kin khc:
Tt c cc chi ph ngn hng ngoi Tokyo l do pha ngi hng li th tn dng ny
phi chu
Chng ti c th tr tin T/T ngay sau khi ng tr tin chng t ca b n bn xut trnh
ti Tokyo, nhng chi ph chuyn tin do bn hng li th tn dng ny chu
Vic tr tin b chng t ca ngi bn c th c tin hnh ti chi nhnh ngn hng
chng ti ti Hng Kng.
Chng ti cam kt tr tin cho nhng ng i hng li th tn dng ny vi iu kin rng
b chng t phi c xut trnh trong vng 5 ngy lm vic k t sau ng y giao hng v
sau khi c s ng tr tin ca ngi xin m th tn dng ny.
Cho tin tng
DAIICHI, LTD TOKYO - JAPAN
Gim c
( k)
115
Bi tp 4.3
Anh/chi hy kim tra b chng t c xut trnh di y v ch ra nhng bt hp l. Ti
sao li l nhng bt hp l? (Nguyn Ninh Kiu. 1995. Trang 156-161)
Name of Issuing Bank:
Banko Binko
Panam, Republic of Panama
Irrevocable
Documentary Credit
Number
1234
allowed
Transhipment
allowed
not allowed
not allowed
DRAFT
USD122,500
Hong Kong, June 18, 1994
Pay to the order of Electronic Distributing Associates
One hundred twenty-two thounsand five hundred US dollars
For value Received and charge same to account of
To:
Banko Binko
Panama
(Signature)
Electronic Distributing Associates
116
Contract No 1741
Description
Price (USD)
Televisions, VCRs, Video
100,000
Recorders
VHS cassettes
5,500
FOB Factory
105,500
Handling
150
Freight
16,850
Total C & F Panama
122,500
In words: US dollars one hundred twenty - two thounsand five hundred only
(Signature)
Electronic Distributing Associates
Hong Kong Consolidators Inc., as agents
117
No HK 764187
Original
CERTIFICATE OF ORIGIN
Country of Origin:
JAPAN
Transport details:
Ocean
MV Altamares
The undersigned authority certifies that the goods described above originate in the
country shown above.
PANAMANIAN-HONGKONG CHAMBER OF COMMERCE
Place and date of issue, name and signature of competent authority
June 9, 1994, Hong Kong
(Signature)
Panamanian-Hong Kong Chamber of Commerce
118
Measurements
ON BOARD
June 9, 1994
ABOVE
PARTICULARS
AS SHIPPERS
DECLARED BY
Total
No
of Shipper declared
containers/Packages
value
received
by
the USD 122,500
carriers: 1
Mouvement:
Collect
Freight and charge
Collect
Freight payable at:
Place and date of
USD 16,800
issue:
Number of origin Hong Kong - June 9,
1994
issue
1
Signature
XYZ Company as
agents
119
4.7. Cu hi n tp chng 4
1. Cho bit cn lu nhng g khi la chn phng thc thanh ton quc t?
2. K tn cc loi chng t ch yu trong thanh ton quc t.
3. Trnh by khi ni m phng thc chuyn tin, cc b n tham gia trong phng th c ny v
trnh t thc hin nghip v thanh ton chuyn tin.
4. Cho mt tnh hung thanh ton theo phng thc chuyn tin. Nu nhn xt v phng
thc thanh ton ny trn gc l ngi chuyn tin v ngi hng li..
5. Trnh by khi ni m phng thc ghi s, cc b n tham gia trong phng th c ny v trnh
t thc hin nghip v thanh ton theo phng thc ghi s.
6. Cho mt tnh hung thanh ton theo phng thc ghi s. Nu nhn xt v phng thc ny
trn gc l ngi nhp khu v ngi xut khu.
7. Trnh by khi nim phng thc nh thu trn, cc bn tham gia trong phng th c ny v
trnh t thc hin nghip v thanh ton theo phng thc nh thu trn.
8. Cho mt tnh hung thanh ton theo phng thc nh thu trn. Nu nhn xt v phng
thc ny trn gc l ngi nhp khu v ngi xut khu.
9. Trnh by khi nim phng thc nh thu km chng t, cc bn tham gia trong phng
thc ny v trnh t thc hin nghip v thanh ton theo phng thc nh thu km chng t.
10. Cho mt tnh hung thanh ton theo ph ng thc nh thu km chng t. Nu nhn xt v
phng thc ny trn gc l ngi nhp khu v ngi xut khu.
Trnh by khi nim phng thc tn dng chng t, cc b n tham gia trong phng thc ny
v trnh t thc hin nghip v thanh ton theo phng thc nh tn dng chng t.
11. Cho mt tnh hung thanh ton theo phng thc tn dng chng t. Nu nhn xt v
phng thc ny trn gc l ngi nhp khu v ngi xut khu.
12. Trnh by nhng ni dung c bn ca bn Quy tc & Thc hnh thng nht Tn dng
chng t, bn s 500 do Phng Thng mi quc t ban hnh nm 1993 (Bn UCP 500 ca
ICC).
4.8. Ti liu c thm (dnh cho sinh vin)
Ph lc 4.1: UCP 500
4.9. Ti liu tham kho chng 4
1. Trm Th Xun Hng. 2006. Thanh ton quc t. NXB Thng k, TP. H Ch Minh.
2. Nguyn Ninh Kiu. 1995. Nhng tnh hung c bit trong thanh ton quc t. NXB
Thng k.
3. Nguyn Trng Thu. 2003. Ton tp UCP 500. Quy tc & Thc hnh thng nht Tn dng
chng t. The Uniform Customs and Practice for Documentary Credits. NXB Thng k.
4. inh Xun Trnh. 1996. Gio trnh Thanh ton quc t trong ngoi thng. NXB Gio
dc, Trng i hc Ngoi thng H Ni.
120
Ph lc chng 4
Ph lc 4.1
Quy tc & Thc hnh thng nht Tn dng chng t
bn s 500, ca Phng Thngmi Quc t
Hiu lc k t ngy 01/01/1994
The Uniform Customs and Practice for Documentary Credits - UCP 500, ICC
A. QUY NH CHUNG V NH NGHA
iu 1:
p dng quy tc v thc hnh thng nht:
Quy tc v thc hnh thng nht v tn dng chng t, Ph ng Thng mi Quc t n phm
s 500, s p dng cho tt c cc tn dng chng t (trong chng mc m chng c th c
p dng, bao gm c cc tn dng d phng khi chng c ghi kt hp trong ni dung ca
tn dng. Chng rng buc tt c cc b n tham gia tr phi c qu y nh r rng khc trong tn
dng.
iu 2:
ngha ca tn dng:
Nhm phc v cc mc ch ca nhng iu khon ny, nhng thut ng "Tn dng chng
t" v "Th tn dng d phng" (sau y c gi tt l "Tn dng", c ngha l bt c s dn
xp no, d cho c gi hoc m t nh th no, theo mt ngn hng (Ngn hng pht
hnh) hnh ng theo yu cu v ch th ca mt khch hng (ngi yu cu m Tn dng)
hoc trn danh ngha ca chnh mnh.
i.Phi tin hnh thanh ton cho hoc theo lnh ca mt bn th ba (Ngi th hng), hoc
phi chp nhn v thanh ton Hi phiu do ngi th hng k pht hoc
ii. y nhim cho ngn hng khc tin hnh vic tr tin nh vy, hoc chp nhn v tr tin
Hi phiu nh vy, hoc
iii. Cho php m t ngn hng khc chit khu, trn chng t d' quy nh, min l cc iu
khon v iu kin ca tn dng phi c tun theo.
Nhm mc ch thc hin nhng iu khon ny, cc chi nhnh ca mt ngn hng cc
nc khc s c xem nh l mt ngn hng khc.
iu 3:
Cc tn dng da trn cc hp ng
a. Cc tn dng, bn cht ca chng, l nhng giao dch ring bit vi cc hp ng bn
hng hoc cc hp ng khc, m nhng hp ng ny c th dng lm c s v cc ngn
hng khng h lin quan n hoc khng b r ng buc bi cc hp ng nh vy, cho d
c bt k iu dn chiu n o lin quan n cc hp ng nh vy c ghi vo trong tn
dng. Do , s cam kt ca ngn hng v vic tr tin, chp nhn v thanh ton cc hi
phiu hoc chit khu chng t v /hoc hon thnh bt k ngha v no khc theo th tn
dng, khng ty thuc vo yu sch hoc bin bch ca ng i yu cu m tn dng xut
pht t nhng mi lin h vi ngn hng pht hnh hoc ngi th hng.
b. Trong bt k trng hp no, mt ngi th hng khng c li dng nhng quan h
hp ng ang c gia cc ngn hng hoc gia ngi yu cu m Tn dng vi ngn
hng pht hnh.
121
iu 4:
Chng t i vi hng ha/dch v/cc cng vic khc:
Trong cc nghip v Tn dng, tt c cc b n lin h cho giao dch c n c trn chng t ch
khng cn c vo hng ha, cc dch v v/hoc cng vic khc m cc chng t c th lin
quan n.
iu 5:
Ch th v vic pht hnh/tu chnh cc Tn dng
a. Nhng ch th v vic pht hnh Tn dng, bn thn Tn dng , nhng ch th tu chnh
Tn dng v bn thn nhng tu chnh phi y v chnh xc.
phng mi s ln ln v hiu lm, cc ngn hng phi ngn cn bt k mi khuynh
hng no sau y:
1. a qu nhiu chi tit vo Bn Tn dng hoc bt k bn tu chnh no
2. a ra cc ch th pht hnh, thng bo ho c xc nhn mt Tn dng bng cch dn chiu
mt Tn dng pht hnh trc (Tn dng tng t) m Tn dng trc ny c cc
tu chnh c chp nhn, v/hoc cc tu chnh khng c chp nhn.
b. Tt c cc ch th i vi vic pht hnh mt Tn dng v bn thn Tn dng, khi c th p
dng c, tt c cc ch th cho mt bn tu chnh v bn thn tu chnh phi nu mt
cch chnh xc cc chng t phi c xut trnh vic tr tin, chp nhn hoc chit
khu c thc hin.
B. HNH THC V THNG BO TN DNG
iu 6:
Cc tn dng kh hy v bt kh hy:
a. Cc tn dng c th thuc loi:
i.
kh hy hoc
ii.
bt kh hy
b. V vy tn dng nn ghi r l kh hy hay bt kh hy.
c. Trong trng hp khng c ghi r nh vy th tn dng s c xem l bt kh hy.
iu 7:
Trch nhim ca ngn hng thng bo:
a. Mt tn dng c th c thng bo cho ng i th h ng thng qua mt ngn hng khc
(ngn hng thng bo) m khng c cam k t g v phi Ngn hng thng bo ny, nh ng
ngn hng , nu quyt nh thng bo tn dng, phi kim tra cn thn v tnh xc thc
b ngoi ca tn dng m ngn hng thng bo. Nu ngn hng quyt nh khng
thng bo tn dng, th phi bo ngay cho Ngn hng pht hnh khng c chm tr.
b. Nu Ngn hng thng bo khng th kim tra c s xc thc b ngoi nh vy, ngtb
phi bo li khng c chm tr cho ngn hng m t nhng ch th xem nh nhn
c, rng ngn hng thng bo khng th kim c s xc thc ca tn dng v tuy
nhin nu ngn hng quyt nh s thng bo tn dng th phi bo cho ngi th
hng bit rng ngn hng khng th kim c s xc thwc ca tn dng .
iu 8:
S hy b mt tn dng:
a. Mt tn dng kh hy c th c tu chnh hoc hy b bi ngn hng pht hnh vo bt
k lc no v khng cn bo trc cho ngi th hng.
b. Tuy nhin ngn hng pht hnh phi:
122
123
iv.
c.
i.
ii.
d.
i.
ii.
iii.
iv.
Nu tn dng quy nh chit khu th phi chit khu hi phiu do ngi' hng li k
pht v/hoc cc chng t c xut trnh theo tn dng vi iu kin l min truy i
li ngi k pht hi phiu v/hoc nhng ngi chn thc nm hi phiu. Mt tn
dng khng c quy nh hi phiu k pht i tin ngi yu cu m tn dng. Tuy
nhin, nu tn dng quy nh hi phiu k pht i tin ngi yu cu m tn dng th
cc ngn hng s coi hi phiu nh l mt chng t ph.
Nu mt ngn hng khc c ngn hng pht hnh yu cu hoc y nhim xc nhn
mt tn dng m khng sn sng lm vic th phi thng bo ngay cho ngn hng
pht hnh bit.
Tr khi ngn hng pht hnh quy nh mt cch khc trong y nhim hoc yu cu
xc nhn tn dng, ngn hng thng bo c th thng bo tn dng cho ngi hng
li m khng cn ghi thm xc nhn ca mnh vo tn dng.
Tr khi c quy nh ngc li vi iu 48, mt tn dng bt kh hy khng nhng
khng c sa i m cn khng c hy b nu khng c s ng ca ngn
hng pht hnh, ngn hng xc nhn (nu c) v ngi hng li.
Ngn hng pht hnh s b rng buc vo nhng iu sa i tn dng tnh t ngy
tin hnh sa i tn dng .
Mt ngn hng xc nhn c th xc nhn mt sa i v b rng buc tnh t ngy
thng bo s sa i . Tuy nhin, ngn hng thng bo c th thng bo sa i cho
ngi hng li m khng phi xc nhn sa i v nu nh th, n phi thng bo
cho ngn hng pht hnh v ngi hng li mt cch khng chm tr.
Cc iu kin ca mt tn dng gc (hoc ca mt tn dng cu th nh t s sa i
c chp nhn trc ) vn c hiu lc n v ngi hng li cho n khi ngi
hng li thng bo s chp nhn ca mnh n v sa i n ngn hng thng
bo sa i . Ngi hng li phi thng bo s chp nhn hoc t chi sa i .
Nu ngi hng li khng thng bo nh vy th vic xut trnh n ngn hng ch
nh hoc ngn hng pht hnh cc chng t m ph hp vi tn dng v cc sa i
cha c chp nhn th s c coi l thng bo chp nhn sa i ca ngi hng
li v thi im sa i c tnh t khi tn dng c sa i.
Chp nhn sa i tng phn c ghi trong cng mt thng bo sa i s khng
c php v do , s khng c gi tr thc hin.
iu 10
Cc loi tn dng
a. Tt c tn dng phi ch r hoc l tr tin ngay, hoc l tr tin sau, hoc l chp nhn
hoc l chit khu.
b.
i.
Tr khi tn dng quy nh ch c thc hin ti ngn hng pht hnh, tt c cc tn
dng phi ch nh r ngn hng (ngn hng ch nh) c y quyn tr tin, cam kt
tr tin sau, chp nhn hi phiu hoc chit khu. i vi tn dng chit khu t do th
bt c ngn hng no cng c th lngn hng ch nh. Chng t phi c xut trnh
cho ngn hng pht hnh hoc ngn hng xc nhn (nu c) hoc bt c ngn hng ch
nh no khc.
ii.
Chit khu c ngha l nh gi v tr tin hi phiu v/hoc chng t bi mt ngn
hng c y quyn thc hin. Vic kim tra n thun cc chng t m khng c
nh gi tr v tr tin hi phiu hay chng t th khng coi l chit khu.
iii.
Tr khi ngn hng ch nh l ngn hng xc nhn th vic ch nh ca ngn hng
pht hnh khng to nn bt c mt s cam kt no ca ngn hng ch nh phi tr
124
tin, cam kt tr tin sau, chp nhn hi phiu hoc chit khu. Tr khi c sj ng
r rng ca ngn hng ch nh v truyn t iu cho ngi hng li th vic
ngn hng ch nh tip nhn v/hoc kim tra, v/hoc chuyn chng t khng lm
cho ngn hng phi chu trch nhim tr tin, cam kt tr tin sau, chp nhn hi
phiu hoc chit khu.
c. Khi ngn hng pht hnh ch nh mt ngn hng, hoc ch cho php t n dng c chit
khu bi bt k ngn hng no hoc khi cho php hay yu cu mt ngn hng khc ghi
thm s xc nhn vo tn dng th c ngha l ngn hng pht hnh cho php ngn hng
tr tin, khi c xut trnh cc chng t th hin trn b mt ca chng l ph hp vi
cc iu kin ca tn dng v cam kt hon li tin cho ngn hng theo ng cc quy
nh ca iu khon.
iu 11
Tn dng chuyn tin bng in v thng bo s b
a.
i. KHi mt ngn hng pht hnh ch th bng in chuyn cho ng n hng thng bo thng
bo mt tn dng hoc sa i mt tn dng th bc in chuyn ny s c coi nh l mt
vn bn thc hin tn dng hoc mt vn bn thc hin sa i v khng cn phi c xc nhn
bng vn bn gi n bng th.
Ngc li, nu vn bn xc nhn bng th gi n, n s khng c gi tr v ngn hng thng
bo s khng c trch nhim kim tra cc vn bn xc nhn so vi cc vn bn tn dng v
vn bn sa i tn dng gi qua con ng in tn.
iii.
Nu in chuyn ghi r "cc chi tit y gi sau", (hoc nhng t c tc dng
tng t) hoc ghi bng th xc nhn s l vn bn c hiu lc ca tn dng hoc tu
chnh c hiu lc th in chuyn s khng c xem nh l vn bn tn dng c hiu
lc hoc tu chnh c hiu lc. Ngn hng pht hnh phi gi khng chm tr vn bn
chi tit c hiu lc ca tn dng hoc ca tu chnh cho ngn hng thng bo nh th.
b. Nu mt ngn hng s dng cc dch v ca ngn h ng thng bo thng bo tn dng
cho ngi hng li th phi s dng cc dch v ca chnh ngn hng thng co
cc tu chnh.
c. Mt thng bo s b v vic pht hnh hoc tu chnh mt tn dng khng hy ngang (s
bo) ch c gi i bi mt ngn hng pht hnh nu ngn hng chun b pht hnh
tip theo tn dng c hiu lc hoc tu chnh th tn dng c hiu lc thc hin. Tr
khi tng s bo ca ngn hng pht hnh ghi khc i, ngn hng pht hnh giao mt s
bo nh vy s phi b r ng buc mt cch bt kh hy pht hnh hoc tu chnh khng
chm tr tn dng theo cc iu khon khng mu thun vi s bo.
iu 12
Cc ch th khng y hoc khng r rng
Nu nhn c cc ch th khng y hoc khng r rng thng bo, xc nhn hoc tu
chnh mt tn dng th ngn hng c yu cu thc hin nhng ch th nh vy c th s bo
cho ngi hng li bit m thi v khng ch u trch nhim g c. S bo ny phi ghi r
rng rng thng bo c cung cp ch bit v ngn hng thng bo khng chu trch
nhim g c. Trong mi trng hp, ngn hng thng bo p hi thng bo cho ngn h ng pht
hnh v hnh ng thc hin v yu cu ngn hng pht hnh cung cp thng tin cn thit.
Ngn hng pht hnh phi cung cp khng chm tr thng tin cn thit. Tn dng s c
thng bo s c xc nhn hoc s c tu chnh, ch khi cc ch th y v r rng
c nhn v nu ngn hng thng bo khi sn sng thc hin cc ch th.
125
ii.
tr tin sau, chp nhn cc hi phiu hoc chit khu theo cc tn dng ht hiu lc gia
lc hot ng ca ngn hng b gin on nh vy.
iu 18
T b trch nhim v hnh ng ca bn c ch th
a. Khi s dng cc dch v ca mt hay nhiu ngn hng khc thc hin ch th ca ngi
m tn dng th ngn hng u lm vic cho v vi ri ro do ngi m tn dng chu.
b. Cc ngn hng khng c ngha v v chu trch nhim nu nhng ch th do h truyn t
khng c thc hin, ngay c khi bn thn h ch ng la chn cc ngn hng khc .
c.
i. Bn ch th cho pha b n kia thc hin cc dch v phi chu trch nhim v bt c ph tn
no, bao gm hoa hng, ph, chi ph, ph tn pht sinh cho bn nhn c cc ch th lin quan
ca h.
ii.
Khi tn dng qui nh rng cc chi ph nh vy c chu bi mt bn khc hn bn ra
ch th, m cc ph tn khng th thu c, th cui cng pha bn ra ch th vn c bn
phn phi thanh ton li cc chi ph .
d. Ngi m tn dng b rng buc v chu trch nhim bi thng cho cc ngn hng v
nhng hu qu c th xy ra do mi ngha v v trch nhim c p t bi php lut v
tp qun nc ngoi.
iu 19
Cc tha thun bi hon gia cc ngn hng vi ngn hng
a. Nu ngn hng pht hnh c nh rng khon tin bi hon m ngn hng thanh ton,
ngn hng chp nhn hoc ngn hng chit khu c hng s thu c bi ngn hng
(Ngn hng i tin), bng vic i tin mt bn khc (Ngn hng bi hon) th ngn
hng pht hnh phi cung cp c ho ngn hng b i hon vo ng thi im vi cc ch
th thch hp hoc cho php thi hnh cc yu cu bi hon .
b. Cc ngn hng pht hnh khng c yu cu ngn hng i tin cung cp mt s xc
nhn chng t ph hp vi cc iu khon v iu kin ca tn dng cho ngn hng bi
hon.
c. Phong ph s khng c min tr bt c ngha v n o ca mnh v vic bi ho n v khi
khon bi hon khng c ngn hng i tin nhn c t ngn hng bi hon.
d. Ngn hng pht hnh s phi chu trch nhim vi ngn hng i tin v bt k thit hi
no v tin li nu khon bi ho n khng c ngn hng bi hon cung cp ngay t lc
c yu cu u tin hoc theo bt k cch n o khc c qui nh trong tn dng hoc do
i bn tha thun, ty trng hp.
e. Cc chi ph ca ngn hng bi hon s c tnh cho ngn hng pht hnh. Tuy nhin,
trong nhng trng hp m cc chi ph c tnh cho phi b n khc, th trch nhim ca
ngn hng pht hnh l ch nh r iu trong th tn dng gc v trong lnh cho php
bi hon. Trong cc trng hp m cc chi ph ca ngn hng bi hon c tnh cho mt
bn khc, chng s c thu t ngn hng i tin khi m tn dng khng c k pht
(khng c s dng) cc chi ph ca ngn hng bi hon vn cn l ngha v ca ngn
hng pht hnh.
D. CC CHNG T
iu 20
Nhng trng hp khng r ngha v ngi lp cc chng t
128
a. Khng nn dng cc t nh "hng nht", "ni ting", "c tnh a phng" v nhng t
tng t miu t t cch ca ngi lp bt c chng t no xut trnh theo tn dng.
Nu nhng thut ng c c a vo tn d ng cc ngn hng s chp nhn chng t c
lin quan c xut trnh, vi iu kin l cc chng t ny th hin trn b mt ca
chng t ph hp vi cc iu khon v iu kin khc ca tn dng v khng phi l do
ngi hng li cp pht.
b. Tr khi c qui nh khc trong tn dng, cc ngn hng cng s chp nhn nh l cc
bn chnh chng t c lp hoc th hin l c lp:
i.
Bng phng php sao chp, t ng hoc in ton.
ii.
Bng bn than vi iu kin l chng c nh du l bn gc v khi cn thit chng
t phi c ch k. Chng t c th c k bng tay, bng ch k qua Fax, bng con
du, bng k hiu hoc bng bt c ph ng php chng thc no bng my hoc in
t.
c.
i.
Tr khi c qui nh khc trong tn dng, cc ngn hng s chp nhn l cc bn sao,
cc chng t c nh du l bn sao hoc khng c nh du l bn gc cc bn
sao khng cn phi c k.
ii.
Cc tn dng yu cu chng t c lm thnh nhiu bn nh "lm thnh hai bn",
"gp hai ln", "hai bn sao" v nhng t tng t nh vy c th xut trnh mt bn
chnh, cn s bn cn li l bn sao, tr khi bn thn chng t th hin khc i.
c. Tr khi c s quy nh khc trong tn dng, mt iu kin ca tn dng quy nh i vi
chng t phi c nhn thc, c hiu lc, c th thc, c chng thc hay qui nh
tng t s tho mn bng bt k ch k, nhn hiu, k hiu no trn cc chng t ,
min l xt trn b mt ca chng t th hin l p ng vi cc iu kin ni trn.
iu 21
Khng quy nh ngi lp v ni dung ca cc chng t
Tr cc chng t vn ti, bo him v ha n thng mi, khi cc chng t c yu cu
xut trnh th tn dng phi nu r cc chng t do ai lp v ni dung s liu ca cc chng
t . Nu tn dng khng qui nh nh vy, cc ngn hng s chp nhn cc chng t nh
xut trnh min l ni dung s liu khng mu thun nhau.
iu 22
Ngy pht hnh v ngy tn dng
Tr khi c qui nh khc trong tn dng, cc ngn hng s chp nhn mt chng t c ghi
ngy pht hnh n trc ngy m tn dng min l cc chng t phi c xut trnh trong
thi hn qui nh trong tn dng v trong cc iu khon ny.
iu 23
Vn ti n ng bin/hng hi
a. Tr khi c s qui nh khc trong tn dng, nu mt tn dng yu cu mt vn n t
cng, cc ngn hng s chp nhn mt chng t d c gi tn nh th no, m:
i.
Trn b mt ca vn n ghi r tn ca ngi chuyn ch v k tn hoc c
chng thc.
- Bi ngi chuyn ch hoc ngi i l ch danh hoc i din ca ngi chuyn ch,
hoc
- Bi thuyn trng hoc mt ngi i l ch danh hoc i din thuyn trng.
Bt c ch k hay chng thc no ca ngi chuyn ch hoc ca thuyn trng phi c
nhn bit h ch thc l ngi chuyn ch hoc thuyn trng. Ty tng trng hp mt
129
ngi i l khi k t n hoc chng thc thay cho ng i chuyn ch hoc thuyn trng cng
phi ghi r tn v nng lc ca h l ngi chuyn ch hoc thuyn trng, m ngi i l
thay mt hnh ng
V
ii. Ghi r hng ha c bc ln tu hoc c giao ln mt con tu ch danh.
Bc hng ln tu ho c giao hng ln mt con tu ch danh c th c th hin bng mt t
in trc trn mt vn ti n v phi ch r rng hng bc xong ln tu hoc giao trn mt
con tu ch danh. Trng hp ny ngy pht hnh vn n c coi l ngy bc hng ln tu
v l ngy giao hng.
Trong tt c cc tr ng hp khc, bc h ng ln mt con tu ch danh phi c chng minh
bng mt s ghi ch trn vn ti n v ngy ghi ch bc hng ln con tu ch danh c coi
l ngy giao hng.
Nu vn ti n c ghi :con tu d nh" hoc mt t tng t c lin quan n tu chuyn
ch, vic bc hng ln con tu ch danh phi c ghi ch trn vn ti n, ngoi vic ghi r
ngy m hng c bc ln tu cn phi ghi tn ca con tu , thmj tr c ngay khi hng
ha c bcs ln mt con tu gi l "con tu d nh".
Nu vn ti n ghi nhn hng hoc ni nhn hng gi khc vi cng bc hng, vic ghi
ch hng bc ln tu cng phi ghi r cng qui nh trn tn dng v tn tu nhn hng,
thm tr ngay c khi hng ha c bc xong tr n con tu c ghi tn vn ti n. iu
khon ny cng c p dng ngay c khi tr n vn ti n in trc ch hng bc xong
ln tu,
V
iii.
Ch r cng bc v cng d hng trong tn dng, d cho:
- Vn n ghi ni nhnj hng gi khc vi cng bc h ng v/hoc ni hng n cui cng
khc vi cng d hng v/hoc
- Vn n ghi ch "cng d nh" hoc mt t t ng t c lin quan n cng bc v/hoc
cng d hng, minx l chng t cng phi ghi cng v /hoc cng d hng qui nh trong
tn dng,
V
iv.
Ch r mt vn n chnh hoc, nu s vn ti n pht hnh nhiu bn chnh, th phi
gm trn b y vn n chnh c lp,
V
v.
Th hin tt c cc iu kin chuyn ch hoc mt v i iu kin chuyn ch bng
cch dn chiu n mt ngun hay mt chng t khng phi l vn ti n (vn n
rt gn hoc vn n trng lng); cc ngn hng s khng kim tra ni dung ca cc
iu kin ,
V
vi.
Khng c ghi rng, chng t ph thuc vo hp ng thu tu v/hoc khng c ghi l
tu ch hng chy bng bum
V
vii.
Cn cc mt khc phi p ng cc quy nh trong tn dng
b. Nhm phc v cho iu khon ny, chuyn ti c ngha l d hng xung v bc li hng
t con tu ny sang con tu khc trong mt hnh trnh vn ti bin t cng bc hng ti
cng d hng qui nh trong tn dng.
c. Tr khi cc iu kin ghi trong tn dng cm chuyn ti, cc ngn hng s chp nhn cc
vn n c ghi hng ha s c chuyn ti, min l ton b hnh trnh chuyn ch ng
bin ch c dng cng mt vn ti n.
d. Ngay c khi tn dng cm chuyn ti, cc ngn hng s chp nhn mt vn n, trn :
130
i.
ii.
iu 24
Giy gi hng c bin khng chuyn nhng c.
a. Nu tn dng yu cu non-negotiable sea waybill t cng ti cng, tr khi c qui nh
khc trong tn dng, cc ngn hng s chp nhn cc chng t, d c gi tn nh th
no, m:
i.
Trn b mt ca chng t phi ghi r tn cu ngi chuyn ch v h k tn v
c chng thc bi:
- Ngi chuyn ch hoc hng i l ch danh ca (hoc) i din cho ngi chuyn ch,
hoc
- Thuyn trng hoc hng i l ch danh ca (hoc) i din cho thuyn trng.
Bt c vic k hoc chng thc no ca ngi chuyn ch hoc ca thuyn trng phi xc
nh r h ch thc l ngi chuyn ch hoc thuyn tr ng ty trng hp c th. Vic k
ca hangg i l hay vic chng thc ca ng i chuyn ch hay thuyn trng cng phi ghi
r tn v nng lc ca h, tc l ngi chuyn ch hoc thuyn trng m hng i l c
y quyn.
ii.
Ch r rng hng ha c bc ln tu hoc bc xong trn mt con tu ch danh.
Bc hng ln tu hoc bc xong tr n mt con t u ch danh c th c ghi r bng cch in
trc trn non-negotiable sea waybill chng minh rng hng c bc l n tu c a con
tu ch danh, hoc bc xong trn con tu ch danh trong trng hp ny, ngy pht hnh sea
waybill c coi l ngy bc xong hng ln tu v l ngy giao hng.
Trong tt c cc trng hp khc, bc hng ln con tu ch danh phi c chng thc b mt
ghi ch trn sea waybill v ngy m hng ha c bc xong ln tu, trong trng hp
ny, ngy ghi ch hng bc xong ln tu c coi l ngy giao hng.
Nu sea waybill c ghi ch "con tu d nh" hoc mt t tng t ch con tu ch hng
th vic bc hng xong ln con tu ch danh phi c ghi ch hng bc xong trn sea
waybill v ngoi vic ghi ngy bc xong, cn phi ghi r tn tu chuyn ch, ngay c khi
hng ha c bc xong trn mt con tu gi l "d nh".
Nu sea waybill ghi ni nhn hng v ni nhn hng gi khc vi cng bc h ng, th vic
ghi ch hng bc xong cng phi ghi r tn cng bc c quy nh trong tn dng, tn con
tu chuyn ch hng ha, ngay c khi hng ha c bc xong trn con tu ghi r trn sea
waybill. iu khon ny cng p dng i vi sea waybill m trn in sn ch hng
bc ln tu, v
iii.
Ghi tn cng bc v cng d hng trong tn dng, mc d chng t:
- Ghi ni nhn hng gi khc vi cng bc hng v/hoc ni hng n cui cng khc
vi ni d hng xung, v/hoc
- C ghi t "d nh" hoc mt t tng t c lin quan n cng bc hoc cng d h ng,
min l trn chng t vn phi ghi r cng bc v/hoc cng d hng qui nh trong tn
dng; v
iv.
Gm ch mt bn sea waybill chnh hoc nu pht h nh nhiu hn th gm trn b sea
waybill chnh c lp, v
v.
Th hin tt c cc iu kin chuyn ch hoc mt vi iu kin chuyn ch bng
cch dn chiu tn mt ngun hoc mt chng t khng phi non-negotiable sea
waybill (loi rt gn hoc trng lng), cc ngn hng s khng kim tra cc ni dung
ca cc iu kin , v
131
vi.
i.
thc hin mc ch ny, cc thti ghi trong khung ca vn n hng khng (nh ch dng
cho ngi chuyn ch hoc mt t tng t) dn chiu n nag v s chuyn bay s khng
c coi l s ghi ch c th v ngy gi hng .
Trong cc trng hp khc, ngy pht hnh vn n hng khng s khng c coi l ngy
giao hng.
iv.
Ghi r sn bay khi hnh v sn bay n c qui nh trn tn dng. V
v.
Ghi r vn n chnh cho ngi gi hng, ch hng ngay c khi khi tn dng qui nh
mt b y cc bn chnh hoc mt t tng t, v
vi.
Ghi r tt c cc iu kin chuyn ch hoc mt s iu kin chuyn ch c tham
chiu n mt ngun hoc mt chng t khng phi l chng t vn ti hng khng,
cc ngn hng s khng kim tra cc ni dung ca cc iu kin , v
vii.
Cn tt c cc iu kin khc u p ng qui nh trong tn dng.
b. nhm mc ch phc v iu khon ny, chuyn ti c hiu l s d hng xung v
bc li hng ln t mt my bay sang mt my bay khc trong mt h nh trnh chuyn ch
t sn bay khi hnh ti sn bay hng n qui nh trong tn dng.
c. Ngay c khi tn dng cm chuyn ti, cc ngn hng s chp nhn vn n hng khng
trn ghi chuyn ti s hoc c th c tin hnh, min l ton b hnh trnh chuyn
ch cng chung mt vn n hng khng.
iu 28
Cc chng t vn ti c sng hoc ng st, ng b.
a. Nu tn dng yu cu vn n ng sng, ng b, ng st, tr khi c qui nh khc,
cc ngn hng s chp nhn vn n cc loi ni trn, nhng phi:
i.
Ghi r tn ca ngi chuyn ch, c k hoc c chng thc bng cch khc
ca ngi chuyn ch, hoc hng i l ch danh i din cho ngi chuyn ch,
v/hoc th hin bng con du tip nhn hoc mt chng ch tip nhn khc ca ng i
chuyn ch hoc hng i l hot ng cho hoc nhn danh ngi chuyn ch.
Bt c ch k, chng thc, con du tip nhn hoc mt chng ch tip nhn no ca ngi
chuyn ch phi do chnh ngi chuyn ch thc hin. Mt hng i l khi k tn hoc chng
thc thay ngi chuyn ch phi ghi r tn v nng lc ca h nh l ngi chuyn ch, m
hng i l hot ng nhn danh ngi chuyn ch. V
ii.
Ghi r hng c nhn ch, gi hoc chuyn ch hoc mt chng t t ng.
Ngy pht hnh cc chng t vn ti c coi l ngy giao hng tr khi trn chng t
vn ti ng con du nhn hng, trong trng hp ny, ngy ng du c coi l
ngy giao hng. V
iii.
Ghi r theo tn dng ni gi hng v ni hng n. V
iv.
Cn cc iu kin khc u p ng cc qui nh trong tn dng.
b. Nu trn vn n khng ghi s lng bn pht hnh th cc ngn hng s chp nhn cc
chng t vn ti xut tr nh nh l mt b y . Cc ngn h ng s chp nhn cc chng
t vn ti l bn chnh d cho c c ghi l chnh hay khng.
c. Nhm phc v cho mc ch ca iu khon ny, chuyn ti c hiu l d hng xung
v bc li hng ln t mt phng tin vn ti ny sang mt phng tin vn ti khc
trong mt hnh trnh chuyn ch t ni gi hnh n ni hng n theo qui nh trong tn
dng.
d. Ngay c khi tn dng ngn cm vic chuyn ti, cc ngn hng s chp nhn cc vn n
ng sng, ng st, ng b trn ghi r chuyn ti s hoc c th xy ra, min l ,
ton b hnh trnh chuyn ch ch dng chung mt vn n v trn cng mt phng thc
vn ti.
iu 29
134
Bin lai bu in
a. Nu tn dng yu cu bin lai bu in hoc giy bin nhn bu in, th tr khi c qui
nh ngc li, cc ngn hng s chp nhn mt bin lai bu in hoc giy bin nhn bu
in, trn :
i.
ng du hoc chng thc bng cch khc v c ghi ngy ti ni m tn dng
qui nh hng ha phi c giao hoc gi i ngy c coi l ngy giao hng hoc
ngy gi hng, v
ii.
Tt c cc iu khc u p ng cc qui nh trong tn dng.
b. Nu mt tn dng yu cu mt chng t do b u in hoc cng ty dch v giao h ng pht
hnh chng minh nhn hng ha gi i tr khi c s qui nh khc trong tn dng,
cc ngn hng s chp nhn mt chng t, nu trn ghi r:
i.
Tn ca bu in/cng ty dch v v c ng du, k hoc c chng thc
bng cch khc bi bu in/cng ty dch v (tr khi tn dng qui nh c bit mt
chng t do bu in/cng ty dch v ch danh pht hnh ra cac ngn hng s chp
nhn mt chng t do bt c bu in/cng ty dch v no pht hnh). V
ii.
Ghi r ngy ly hoc nhn hng hoc mt t t ng t, ngy c coi l ngy giao
hng hoc ngy gi hng i.
iii.
Cn cc iu kin khc phi p ng cc qui nh trong tn dng.
iu 30
Chng t vn ti do ngi giao nhn pht hnh
Tr khi c s y quyn khc qui nh trong tn dng cc ngn hng s ch chp nhn mt
chng t vn ti do ngi giao nhn pht hnh, nu nh trn b mt ca chng t ghi
r:
i.
Tn ca ngi giao nhn vi t cch l ngi chuyn ch hoc l ngi vn ti lin
hp v c k hoc c chng thc bng cch khc ca ngi giao nhn vi t
cch l ngi chuyn ch hoc l ngi vn ti lin hp, hoc
ii.
Tn ca ngi chuyn ch hoc ngi vn ti lin hp v c k hoc c
chng thc bng cch khc ca ngi giao nhn vi t cch mt hng i l ch danh
hot ng cho hoc nhn danh ngi chuyn ch hoc ngi vn ti lin hp.
iu 31
"Trn boong", "Ngi gi hng bc v m", Tn ca ngi gi hng
Tr khi c qui nh khc trong tn dng, cc ngn hng s chp nhn mt chng t vn ti m:
i.
Trong trng hp chuyn ch bng ng bin hoc bng nhiu phng tin vn ti,
trong c chuyn ch bng ng bin, khng ghi l hng ha c xp hoc s d'
xp trn boong.
Tuy nhin, cc ngn hng s chp nhn mt chng t vn ti c ghi iu khon ni rng hng
ha c th chuyn ch trn boong, min l chng t khng ghi c th l hng ha c
hoc s c xp trn boong, v/hoc
ii.
C ghi mt trc iu khon nh "m v xp hng ca ngi gi hng" hoc
"ngi gi hng khai gm c" hoc nhng ni dung tng t, v/hoc
iii.
C ghi rng ngi gi hng l mt ngi khc khng phi l ngi hng li tn
dng.
iu 32
Cc chng t vn ti hon ho
a. Chng t vn ti ho n ho l mt chng t khng c iu khon hoc ghi ch ni r rng
tnh trng c khuyt tt ca hng ha v/hoc ca bao b.
135
b. Cc ngn hng s khng chp nhn cc chng t vn ti c ghi cc iu khon hoc ghi
ch nh vy, tr khi tn dng qui nh r nhng iu khon v ghi ch no c th c
chp nhn.
c. Nu mt chng t vn ti p ng cc yu cu ca iu khon ny v ca cc iu 23, 24,
25, 26, 27, 28 v 30 th cc chng t s c cc ngn hng coi l ph hp vi cc yu
cu ca mt tn dng i hi chng t vn ti phi c iu ghi ch "hon ho bc
hng".
iu 33
Cc chng t vn ti cc ph s tr/tr trc
a. Tr khi c s qui nh khc trong tn dng, hoc tr khi c s mu thun vi bt c chng
t no c xut trnh theo tn dng, cc ngn h ng s chp nhn nhng chng t vn ti
c ghi l cc hoc cc ph vn ti (di y gi chung l cc ph) cha c tr.
b. Nu mt tn dng qui nh rng chng t vn ti phi ghi r l cc ph c tr hoc
c tr trc, cc ngn hng s chp nhn mt chng t vn ti trn ch ghi r
rng l cc ph c tr hoc c tr trc bng cch ng du hoc bng cch
khc trn chng t vic tr hoc tr tr c cc ph c th hin bng cch khc. Nu
tn dng qui nh chi ph b u in phi c thanh ton hoc thanh ton tr c, cc ngn
hng cng s chp nhn chng t vn ti do b u in hoc cng ty dch v giao hng pht
hnh trn ghi rng vic thanh ton ph ny tnh vo ngi gi hng.
c. Nhng t "cc ph c th tr tr c" hoc "cc ph phi tr tr c" hoc nhng ni dung
tng t, nu c ghi trn chng t vn ti s khng c chp nhn l bng chng ca
vic thanh ton cc ph.
d. Cc ngn hng s chp nhn cc chng t vn ti c dn chiu n bng cch ng du
hoc cc chc khc cc ph ph thm vo cc ph nh: cc chi ph hoc cc khon chi tr
lin quan n bc d hng hoc n cc nghip v tng t, tr khi cc iu kin ca tn
dng r rng cm vic dn chiu ny.
iu 34
Cc chng t bo him
a. Cc chng t bo him phi do cng ty bo him hoc ng i bo him hoc i l ca h
pht hnh v k.
b. Nu chng t bo him ch r rng n c pht hnh nhiu bn chnh, th tt c cc bn
chnh phi c xut trnh, tr khi c s qui nh ngc li trong tn dng.
c. Cc phiu bo him tm thi do ngi mi gii bo him cp s khng c chp nhn
tr khi c s cho php c th trong tn dng.
d. Tr khi c s qui nh khc trong tn dng, cc ngn hng s chp nhn mt giy chng
nhn bo him hoc t khai bo him bao do cng ty bo him hoc ng i bo him hoc
i l ca h k trc. Nu tn dng yu cu giy chng nhn bo him hoc t khai
bo him bao, cc ngn hng s chp nhn mt n bo him thay th cho cc chng t
.
e. Tr khi c s qui nh khc trong tn dng hoc tr khi cc chng t bo him qui nh
rng bo him c hiu lc chm nht k t ngy bc hng rng bo him c hiu lc chm
nht k t ngy bc hng ln tu hoc t ngy gi hng hoc t ngy nhn hng gi,
cc ngn hng s t chi mt chng t bo him tr n ghi ngy pht hnh sau ngy b c
hng ln tu hoc gi hng hoc nhn hng gi nh ghi trn chng t vn ti.
f.
i.
Tr khi c s qui nh khc trong tn dng, loi tin ghi trn chng t bo him phi l
loi tin ghi trn tn dng.
136
ii.
Tr khi c qui nh khc trong tn dng, s tin ti thiu ghi trn chng t bo him
phi theo gi CIF (gi hng, ph b o him, cc ph cng n qui nh) hoc gi CIP
(cc ph v bo him tr ti ni hng n qui nh) ca hng ha, ty tng trng
hp, cng vi 10%, nh ng ch khi no gi CIF ho c CIP c th nh r trn chng t.
Ngc li, cc ngn hng s chp nhn s tin ln hn gia 110% ca s tin phi tr,
chp nhn hoc chit khu vi 110% ca tng s tin ha n thng mi coi nh l
s tin ti thiu .
iu 35
Loi bo him
a. Cc tn dng u phi qui nh loi bo him phi mua v nu cn gm c nhng ri ro
ph phi mua bo him. KHng nn dng cc t khng r rng nh "ri ro thng thng"
hoc "ri ro tp qun". Nu nhng t y c dng th cc ngn hng s chp nhn cc
chng t bo him nh xut trnh m khng chu trch nhim v bt c ri ro n o khng
c bo him.
b. Nu trong tn dng khng c nhng ch th c th, cc ngn h ng s chp nhn cc c hng
t nh xut trnh m khng chu trch nhim v bt k ri ro no khng c bo
him.
c. Tr khi c s qui nh khc trong tn dng, cc ngn hng s chp nhn chng t bo
him ghi r bo him c mc min bi thng c tr hoc mc min bi thng khng
c tr.
iu 36
Bo him mi ri ro
Trong trng hp tn dng qui nh "bo him mi ri ro", cc ngn hng s chp nhn chng
t bo him c bt k ghi ch hoc iu khon "mi ri ro" d c hay khng c ghi tiu
"mi ri ro" ngay c khi c ghi l mt s ri ro n o khng c bo him m khng ch u
trch nhim v bt k ri ro no khng c bo him.
iu 37
Ha n thng mi
a. Tr khi c s qui nh khc trong tn dng, cc ha n thng mi:
i.
Phi th hin trn b mt ca chng l c pht hnh bi ngi hng li c ghi
r trong tn dng (tr trng hp c qui nh trong iu 48), v
ii.
Phi c lp ra ng tn ngi xin m tn dng (tr iu 48 mc b), v
iii.
Khng cn thit phi k
b. Tr khi c s qui nh khc trong tn dng, cc ngn hng c th t chi cc ha n
thng mi ghi s tin vt qu s tin ghi trong tn dng cho php. Tuy nhi n, nyu mt
ngn hng c php tr tin, cam kt tr tin sau, chp nhn hi phiu hoc chit khu
theo mt tn dng ang chp nhn ha n , th quyt nh ca ngn hng ny s rng
buc tt c cc bn, min l ngn hng ny khng tr tin, khng cam kt tr tin sau,
khng chp nhn cc hi phiu hay chit khu vi s tin vt qu s tin tn dng cho
php.
c. M t hng ha trong ha n thng mi phi ph hp vi m t hng ha trong tn
dng. Trong tt c cc chng t khc, h ng ha c th c m t mt cch chung chung
khng mu thun vi m t hng ha trong tn dng.
iu 38
Cc chng t khc
137
Nu mt tn dng yu cu phi c s nhn thc hoc chng nhn trng lng trong trng
hp khng pah l chuyn ch bng ng bin, th cc ngn hng s chp nhn con du trng
lng hoc li khai trng lng m ngi chuyn ch hay i l ca ngi ny ghi ln chng
t vn ti, tr khi tn dng qui nh r rng l vic nhn thc hoc s chng nhn trng l ng
phi c lp bng mt chng t ring bit.
E. CC IU QUI NH KHC
iu 39
Dung sai s tin, s lng v n gi trong tn dng
a. Nhng t "vo khong", "c chng", " chng" hoc nhng t tng t c dng
ni v s tin ca tn dng hoc s l ng hoc n gi ghi trong tn dng phi c hiu
l cho php mt s x dch hn km khng qu 10% so vi s tin hoc s lng hoc
n gi m nhng t y ni n.
b. Tr khi mt tn dng qui nh khng c giao hng nhiu hn hay t h n s lng hng
qui nh, th mt dung sai 5% hn hoc km c th chp nhn c, min l lc no s
tin ca cc ln thanh ton khng vt qu s tin ca tn dng. Dung sai ny khng p
dng khi tn dng qui nh s lng tnh bng mt s n v bao kin hoc mt s n v
chic.
c. Tr khi mt tn dng cm giao hng tng phn c qui nh ngc li hoc tr khi iu ph
"b" trn c p dng th cho php m t dung sai 5% gim bt ca s tin thanh ton s
c p dng, min l nu tn dng qui nh s lng hng ha phi c giao v nu
tn dng qui nh mt n gi th gi khng c chit gi. iu khon ny khng p
dng cc t nu trong iu ph "a" trn c s dng trong tn dng.
iu 40
Tr tin/giao hng tng phn
a. Tr khi tn dng qui nh ngc li, thanh ton v giao hng tng phn c php p
dng.
b. Cc chng t vn ti ghi r hng ha c chuyn ch trn cng nhiu phng tin vn
ti v cng chung mt hnh trnh chuyn ch min l c cng mt ni hng n khng
c coi l giao hng khc nhau v/hoc cc cng bc hng, cc ni giao nhn hng
gi hoc cc ni gi hng khc nhau.
c. Nhng vic gi hng bng bu in hoc bng ng th s khng c coi l giao hng
tng phn, nu bin lai bu in hoc bin lai ca ngi chuyn ch, giy nhn gi bu
in hoc giy gi hng c ng du hoc c k hoc c xc nhn bng cch
khc cngf mt ngy ti ni m tn dng qui nh hng ha phi c gi i t .
iu 41
Tr tin/giao hng nhiu ln
Nu tn dng qui nh thanh ton v/hoc gi hng lm nhiu ln trong nhng thi k nht
nh m mt ln no khng thanh ton v/hoc khng gi hng trong thi k dnh cho ln
th tn dng khng cn c gi tr i vi cc ln tip theo, tr khi tn dng qui nh khc.
iu 42
Ngy ht hn v ni xut trnh cc chng t
a. Tt c cc tn dng phi qui nh ngy ht hn v ni xut trnh chng t thanh ton,
chp nhn hoc qui nh ni xut trnh chng t chit khu, tr trng hp tn dng
c chit khu t do. Ngy ht hn thanh ton, chp nhn hoc chit khu c hiu l
ngy ht hn xut trnh chng t.
138
b. Tr trng hp c qui nh trong iu 44-a, chng t phi c xut trnh trong hoc
trc ngy ht hn hiu lc tn dng .
c. Nu ngn hng pht hnh qui nh tn dng coa hiu lc trong "mt thng" hoc "su
thng" ... nhng khng qui nh tnh t ngy no, th ngy pht hnh tn dng s c xem
nh ngy bt u tnh thi hn hiu lc . Cc ngn hng nn ngn chn cch qui nh
thi hn hiu lc nh vy.
iu 43
Gia hn v ngy ht hn
a. Nu ngy ht hiu lc ca tn dng v /hoc ngy cui cng ca thi hn xut tr nh chng
t qui nh trong tn dng hoc c xc nh r rng tnh t ngy giao hng m trong
thi hn chng t vn ti phi c xut trnh ph hp vi cc iu kin ca tn dng.
Nu khng qui nh mt thi hn nh vy, cc ngn hng s t chi cc chng t c
xut trnh cho ngn hng sau 21 ngy k t ngy giao hng. Trong b t c trng hp no,
cc chng t khng th c xut trnh sau ngy ht hn hiu lc ca tn dng.
b. Trong trng hp p dng iu 40-b, ngy giao hng s c coi l ngy gi hng chm
nht ghi trn bt c chng t vn ti no c xut trnh.
iu 44
Gia hn ca ngy ht hn
a. Nu ngy ht hn hiu lc ca tn dng v/hoc ngy cui cng ca thi hn xut trnh
chng t qui nh trong tn dng hoc c xc nh trong iu 43 trng vo ngy m m
vo ngy ngn hng ngh vic v l do khng phi l l do ni iu 17, th ngy ht
hn hiu lc c qui nh v/hoc ngy cui cng ca thi hn xut trnh chng t k
t ngy giao hng ty trng hp, s c gia hn cho n ngy lm vic u tin tip sau
.
b. Ngy giao hng chm nht s khng c gia hn bi l do gia hn ngy ht hn hiu lc
v/hoc ngy cui cng ca thi hn xut trnh chng t tnh t ngy giao hng qui nh
iu ph (a) trn. Nu ngy giao hng chm nht khng qui nh trong tn dng hoc
trong cc sa i tn dng th cc ngn hng s t chi cc chng t vn ti trn ghi
ngy giao hng sau ngy ht hn hiu lc ca tn dng qui nh trong tn dng hoc trong
sa i tn dng.
c. Ngn hng m chng t c xut trnh vo ngy lm vic u tin sau ngy ngh vic
nh vy phi ghi vo chng t li xc nhn l cc chng t c xut trnh trong thi
hn gia hn theo iu 44 (a) ca bn UCP sa i 1993, ICC xut bn s 500.
iu 45
Gi xut trnh
Cc ngn hng khng c ngha v phi nhn cc chng t ngoi gi lm vic ca mnh
iu 46
Cc t chung v cc ngy giao hng
a. Tr khi c s qui nh khc trong tn dng, cc t "gi hng" c dng ch ngy gi
hng sm nht v/hoc ngy gi hng chm nht s c hiu l bao gm cc t nh "bc
hng ln tu", "gi hng", "nhn hng gi", "ngy bin lai b u in", "ngy nhn hng
gi bu in" v cng gii thch nh vy trong trng hp tn dng yu cu cc chng t
vn ti lin hp v t "nhn hng gi i".
b. Cc t "nhanh", "ngay lp tc", "cng sm cng tt" v nhng t tng t s khng c
s dng. Nu s dng, cc ngn hng s khng xem xt n.
139
141
Chng 5
Cc iu kin thanh ton quc t
(10 tit)
Mc tiu ca chng
Cung cp cho ngi hc nhngkin thc c bn v cc iu kin thanh ton quc t
bao gm iu kin v tin t, iu kin a im thanh ton, kk thI gian thanh ton v iu
kin v phng thc thanh ton. Trong ch ng ny c bit lu v Nhng iu kin thng
mI quc t (Incoterms 2000) v mt s tnh hung vn dng vn bn php l ny.
Trong quan h thanh ton quc t gia cc nc, cc vn c lin quan n quyn
li v ngha v m i bn phi ra gii quyt v thc hin c quy nh li thnh
nhng iu kin gi l iu kin thanh ton quc t.
Cc iu kin l:
- iu kin v tin t
- iu kin v a im
- iu kin v thi gian
- iu kin v phng thc thanh ton
Nghip v thanh ton quc t l s vn dng tng hp cc iu kin thanh ton quc
t. Nhng iu kin na c th hin ra trong cc iu khon thanh ton ca cc hip nh
thng mi, cc hip nh tr tin k kt gia cc nc, ca cc hp ng mua bn ngoi
thng k kt gia ngi mua v ngi bn.
Chng ta phi nghin cu k cc iu kin thanh ton quc t c th vn dng
chng mt cch tt nht trong vic k kt v thc hin cc hp ng mua bn ngoi thng
nhm phc tng cc yu cu chnh sch kinh t i ngoi v t c cc yu cu c th sau
y:
Khi xut khu:
- Bo m chc chn thu c ng, , kp thi tin hng, thu v cng nhanh cng tt
- Bo m gi vng gi tr thc t ca s thu nhp ngoi t khi c nhng bin ng ca tin t
xy ra
- Gp phn y mnh xut khu, cng c v m rng th trng v pht trin thm th trng
mi.
Khi nhp khu:
- Bo m chc chn nhp khu c hng ng s lng v cht lng, ng thi hn
- Trong cc iu kin khc khng thay i th tr tin cng chm cng tt
- Gp phn lm cho vic nhp khu theo ng yu cu pht trin ca nn kinh t quc dn
mt cch thun li.
5.1. iu kin tin t
Trong thanh ton quc t, cc b n phi s dng n v tin t nht nh ca mt n c
no , v vy trong hp ng v cc hip nh u c quy nh iu kin tin t.
iu kin tin t l ch vic s dng loi tin t no tnh ton v thanh ton trong
cc hp ng v hip nh k kt gia cc nc, ng thi quy nh cch x l khi gi tr
ng tin bin ng.
142
5.1.2. iu kin m bo hi oi
Tin t ca cc nc thng xuyn bin ng, v vy mun m bo cc khon thu
nhp cho b n xut khu cng nh cc kho n chi ra ca b n nhp khu, do trong hp ng
cn phi tha thun cc iu kin m bo hi oi nh bo m vng, m bo ngoi t, m
bo r tin t.
iu kin bo m vng
iu kin m bo vng n gin nht l gi c hng ha v tng gi tr hp ng
c trc tip quy nh bng mt s lng vng nht nh. V d: Tng gi tr ca hp ng
1000 tn ng c quy bng 65 kg vng nguyn cht. Trong thc t mu dch quc t
ngi ta khng s dng hnh thc ny, v ngy nay ngi ta dng ngoi t hch ton gi c
v dng cc phng tin thanh ton quc t thanh ton b tr ch khng dng vng.
Hnh thc thng dng ca iu kin bo m vng l gi c hng ha v tng gi tr
hp ng mua bn c quy nh bng mt ng tin no v xc nh gi tr vng ca
ng tin ny. Nu gi tr vng ca ng tin ny thay i th gi c ca hng ha v tng gi
tr hp ng mua bn phi c iu chnh li mt cch tng ng. Gi tr vng ca tin t
c biu hin qua hm lng vng v gi vng trn th trng, v vy c 2 cch m bo
khc nhau.
Theo cch th nht, gi c hng ha v t ng gi tr hp ng u dng mt ng tin
tnh ton v thanh ton, ng thi quy nh h m lng vng ca ng tin , khi tr tin,
nu hm lng vng ca ng tin thay i th gi c hng ha v tng gi tr hp ng
cng c iu chnh mt cch tng ng. Cch bo m ny ch c th p dng i vi
nhng ng tin cng b hm lng vng v ch c tc dng trong tr ng hp chnh ph
cng b chnh thc nh st h m lng vng ca ng tin xung. Trong iu kin hin nay,
cch bo m ny t c dng v tin t khng c t do chuyn i ra v ng, do gi tr
thc t ca ng tin khng phi hon ton do hm l ng vng quyt nh, hn na mc
nh st hm lng vng ca chnh ph thng khng phn nh ng mc st gi ca
ng tin.
Theo cch th hai, gi c hng ha v tng gi tr hp ng mua bn u dng mt
ng tin tnh ton v thanh ton, ng thi quy nh gi vng lc trn th trng nht
nh lm c s m bo. Khi thanh ton, nu gi v ng trn th trng thay i n mt t
l nht nh hoc vi bt k mt t l no so v i gi vng lc k kt, th gi c hng ha v
tng gi tr hp ng mua bn cng c iu chnh mt cch tng ng.
iu kin m bo ngoi hi
iu kin m bo ngoi hi l la chn mt ng tin tng i n nh, xc nh
mi quan h t gi vi ng tin thanh ton m bo gi tr ca tin t thanh ton. iu
kin m bo ngoi hi c 2 cch quy nh.
Cch th nht l trong hp ng quy nh ng tin tin tnh ton v ng tin thanh
ton l mt loi tin, ng thi xc nh t gi gia ng tin vi mt ng tin khc. n
khi thanh ton, n u t gi thay i th gi c hng ha v tng gi tr hp ng phi c
iu chnh mt cch tng ng.
Cch th hai l trong hp ng quy nh ng tin tnh ton l mt ng tin v thanh
ton bng ng tin khc. Khi tr tin cn c v o t gi gia ng tin tnh ton v ng tin
thanh ton tnh ra s tin phi tr l bao nhiu.
Trong hai cch m bo ny, cn ch ti vn t gi lc thanh ton cn c vo t
gi no. Thng l ly t gi trung bnh gia t gi cao v t gi thp vo ngy hm trc
hm tr tin. Trong trng hp 2 ng tin cng st gi mt mc nh nhau th iu kin
m bo ngoi hi ny mt tc dng.
144
N
C r
T gi USD
Ngy k hp ng t0 Ngy thanh ton t1
A0
A1
B0
B1
C0
C1
D0
D1
N0
T0
N1
T1
T l bin ng Dt
USD (%)
DA
DB
DC
DD
DN
DT
145
T gi USD
Ngy k hp ng
Ngy thanh ton
7.7460
7.3771
121.8
129.1
389.2
396.9
172.92
177.79
T l bin ng Dt
USD (%)
-4.8
+6.0
+2.0
+0.8
146
147
148
Ngi mua c th tr tin trc cho ngi bn X ngy trc ngy giao hng. Ngy
giao hng ny thng c hiu l ngy giao hng chuy n u tin quy nh trong hp ng.
Mc ch ca loi tr trc ny l nhm m bo thc hin hp ng nhp khu. Thi gian tr
tin trc ny thng l rt ngn, c th t 10 n 15 ngy. Ngi bn ch giao hng khi nhn
c bo C s tin ng trc. C th v thng thng l khng tnh li vi s tin ng trc.
Trong trng hp ngi bn khng tin tng vo kh nng thanh ton ca ngi
mua, h cng thng bt ngi mua tr tin ng trc mt s tin nht nh.
5.4.2. Thi gian tr tin sau
Vic ngi mua tr tin c thc hin sau khi giao hng mt thi gian nht nh.
Thc cht, y l tnh hung m ngi bn cp tn dng cho ngi mua.
Vic tr tin ny c th tin hnh mt s ngy nht nh sau khi ngi mua nhn c
thng bo ca ngi bn hon thnh ngha v giao hng ti ni qui nh, c th l sau thi
im nhn b chng t mt thi gian nht nh, c th l sau mt s ngy nht nh k t
ngy chp nhn hi phiu hoc k t ngy nhn hng.
5.4.3. Thi gian tr ngay
Thi gian tr ngay tc l ngi bn tin hnh thanh ton ngay sau khi giao hng. Khi
no l thi im m ngi bn hon thnh ngha v giao hng cho ngi mua tu thuc v o
cch giao hng, hay cn gi l iu kin giao hng m chng ta s tm hiu sau y.
Trn thc t, ngi ta c th phi hp cc cch tr tin tr n y cho ph h p vi tng
hp ng mua bn c th.
5.4.4. Gii thiu v Incoterms 2000
Incoterms l g?
Incoterms 2000 l Nhng iu kin thng mi quc t do Phng thng mi quc t
(ICC) xut bn v c hiu lc k t ngy 01/01/2000 (Nguyn Thnh Ln & T Bnh Minh.
2000). Mc ch ca Incoterms l cung cp mt h thng trn vn cc qui tc quc t gii
thch cc iu kin thng mi thng c s dng rng ri nht trng ngoi thng. Nh
vy c th trnh c s thiu nht qun trong vic gii thch cc iu kin ny cc nc
khc nhau hoc t nht c th gim mt mc ng k.
Incoterms c Phng Thng mi quc t ban hnh ln u tin vo nm 1936, lp tc
n c nhiu nh doanh nghip ca nhiu nc tha nhn v p dng v tnh r rng, d
hiu, phn nh c cc tp qun thng mi ph bin trong bun bn quc t. Khi mi
trng v iu kin kinh doanh quc t thay i, Incoterms cng c hon thin v i mi
theo biu hin tnh nng ng v thuc tin. T khi ra i n nay Incoterms tri qua 6 ln
sa i nhm ph hp nhng iu kin ny vi thc tin thng mi quc t hn. Cc ln sa
i c tin hnh nm 1953, 1967, 1976, 1980, 1990 v l n gn y nht l vo nm 2000.
vn bn ban hnh ln u tin vo nm 1936, Incoterms ch qui nh 7 iu kin thng
mi, n Incoterms 1953 gm 9 iu kin , Incoterms 1967 gm 11 iu kin, Incoterms 1980
gm 13 iu kin, Incoterms 1990 v 2000 u bao gm c 13 iu kin hay cn gi l 13
cch giao hng.
Trong Incoterms 2000, cc iu kin thng mi trnh by ngha v ca ngi bn v
ngi mua theo 10 n hm mt cch i ng trn cng mt trang sch. iu ny cho php thy
mt cch d d ng v r rng m i ngha v p t i vi bn ny s gii phng cho i tc
chnh ngha v .
149
151
152
153
Ph lc chng 5
Ph lc 5.1. Incoterms 2000 - Bn trch lc.
EXW (Giao ti xng)
Ngi bn phi
- Cung cp hng v ha n
thng mi hoc nhng thng ip in
- Tr tin hng nh quy nh trong hp ng
t tng ng, theo ng hp ng
mua bn;
mua bn v cung cp mi bng chng
v vic nu hp ng yu cu;
- Gip ngi mua xin giy
- Chu ri ro v chi ph v vic xin giy php
php xut khu hoc s cho php chnh xut khu v nhp khu hoc s cho php chnh
thc khc, nu c quy nh, bt buc thc khc, nu c quy nh, mi th tc hi quan
phi c i vi vic xut khu hng ho; i vi vic xut khu hng ho;
- khng c ngha v k Hp ng
- khng c ngha v k Hp ng vn ti,
vn ti, hp ng bo him
hp ng bo him
- t hng ho di quyn
nhot ca ngi mua ti a im
giao hng quy nh, cha bc ln
phng tin tip nhn, vo ngy hoc
- Nhn hng khi hng c giao nh quy
trong thi hn quy nh hoc, nu nh
khng c quy nh v thi gian nh vy, nh.
vo thi im thng thng cho vic
giao s hng . Nu khng c quy nh
v im giao hng c th , v nu a
im quy nh c mt s im c th
giao hng , th ngi bn c th chn
im giao hng ph hp nht cho mnh.
- Chu mi ri ro v mt mt hoc h hi i
vi hng ho
+ T thi im hng c giao nh quy
-- Chu mi ri ro v mt mt hoc
nh;
h hi i vi hng ho cho n thi
+ T ngy quy nh hoc ngy cui cng ca
im hng c giao nh quy nh.
thi
hn
quy nh cho vic nhn hng.Trng hp
Tr mi chi ph li n quan t hng
ho cho n thi im hng ho c xy ra khi ngi mua khng thng bo nh quy
nh, tuy nhin vi iu kin l hng ho c
giao
c bit ho r rng l thuc hp ng, tc l c
tch ring ra hoc c xc nh bng cch khc l
hng ho ca hp ng.
Tr:
Tr:mi chi ph lin quan n
-mi chi ph lin quan n hng ho k t
hng ho cho n thi im hng ho
thi
im
hng ho c giao nh quy nh; v
c giao nh quy nh
- mi chi ph pht sinh thm do ngi mua
154
155
157
kin cho ngi mua tin hnh cc bin php cn nh th phi thng bo y cho ngi
thit nhn hng.
bn v cc chi tit .
-Bng chi ph ca mnh, cung cp cho ngi mua
cc chng thng thng hoc bng chng khc v
vic gia hng ni quy nh ti bin gii nh quy
nh hp ng vn ti v hp ng bo him.
- Nu cc bin tho thun tip tc vn chuyn hng
- phi chp nhn chng t vn ti v/hoc
ho qua bin gii nh quy nh hp ng vn ti
bng chng khv vic giao hng nh quy
v hp ng bo him th cung cp cho ngi mua
nh.
khi ngi mua yu cu chng t vn ti ch sut
thng ly c nc gi hng dng cho vic
chuyn ch hng ho vi cc iu khon thng
thng t a eim gi hng nc ti ni
n cui cng nc nhp khu do ngi mua ch
nh.
-Tr ph tn cho hot ng kim tra (kim tra cht
lng, o lng, cn ong, tnh m) bt buc
phi c i vic giao hng nh quy nh khi giao
hng.
- tr ph tn cho mi gim nh trc khi
gi hng tr khi vic gim nh c
- Bng chi ph ca mnh, ng gi hng ho bt
tin hnh theo lnh ca cc c quan c thm
buc phi c i vi vic giao hng ti bin gii v
quyn ca nc xut khu.
vn chuyn tip theo trong phm vi cc tnh hung
lin quan n vic vn chuyn c ngi bn
bit trc khi k hp ng mua bn. B ng hng
phi c ghi k m hiu ph hp.
- tr mi ph tn v l ph pht sinh ly
Ngha v khc:
cc chng t hoc thng ip in t tng
ng v hon tr cho ngi bn nhng ph
- Gip ngi mua theo yu cu ca ngi mua tn m ngi bn chu khi gip ngi
ly cc chng t hoc thng ip in t tng mua nh quy nh.
ng c k pht hoc truyn i ti nc gi
hng v/hoc nc xut x m ngi mua cn c - Nu cn thit, cung cp cho ngi bn khi
nhp khu hng ho, v nu cn thit , qu c yu cu, cc giy php, chng t khc
cnh qua nc khc.
ch php trao i ngoi hi
- Cung cp cho ngi mua, theo yu cu ca ngi hoc bn sao c chng nhn v vic ,
mua cc thng tin cn thit mua bo him cho hoc a ch ni n cui cng ca hng ho
hng ho.
nc nhp khu ly c chng t vn
ti ch sut hoc bt k chng t no khc.
163
- Khng c ngha v k hp ng vn ti
- Chu mi ri ro v mt mt hoc h hi i vi
hng cho n khi hng c giao theo quy nh.
164
mi ri ro v ph tn v nhng vic ;
- k hp ng vn ti vi nhng iu kin thng
thng v chu ph tn vn chuyn hng,
theo tuyn ng thng l v theo tp qun,
n cu cng cng n quy nh. Nu khng
- khng c ngha v k hp ng vn ti
quy nh a im giao hng c th hoc cng
khng xc nh r tp qun, ngi bn c th
la chn a im thun li nht ti cng n
quy nh.
- t hng di s nh ot ca ngi mua trn
- nhn hng khi hng c t di s
cu cng ti cng n quy nh vo ngy hoc
nh ot ca mnh theo nh quy nh.
thi hn quy nh trong hp ng.
- chu mi ri ro v mt mt hoc h hi
hng k t thi im hng c t di s
nh ot ca mnh theo nh quy nh. - Nu
khng thng bo cho ngi bn theo quy
nh, ngi mua phi chu mi ri ro v mt
- chu mi ri ro v mt mt hoc h hi i vi
mt hoc h hi hng k t ngy quy nh
hng cho n khi hng c giao theo quy nh.
nhn hng hoc ngy ht thi hn quy nh
lm vic , vi iu kin hng c
c bit ha, ngha l c tch ring hoc
phn bit theo cch khc l hng ca hp
ng.
DDU (Giao hng cha np thu)
Ngi bn phi:
Ngi mua phi
- Cung cp hng v ha n thng mi hoc
th in t tng ng theo quy nh ca hp - Tr tin hng theo quy nh trong hp
ng bn hng v bt k bng chng no khc ng bn hng;
v vic ny m hp ng yu cu;
- Xin giy php xut khu hoc giy php chnh
- Xin giy php nhp khu hoc giy php
thc khc, lm cc th tc hi quan cn thit
chnh thc khc, lm cc th tc hi quan
xut khu v nhp khu hng v, nu cn
cn thit nhp hng, v chu mi ri ro
thit hng qu cnh mt nc th ba, v chu
v ph tn v nhng vic .
mi ri ro v ph tn v nhng vic ;
- K hp ng vn ti vi nhng iu kin
thng thng v chu ph tn vn chuyn
hng, theo tuyn ng thng l v theo tp
qun, n a im quy nh ti ni n quy
- Khng c ngha v k hp ng vn ti
nh. Nu khng quy nh a im giao hng
c th hoc cng khng xc nh r tp qun,
ngi bn c th la chn a im thun li
nht ti ni n quy nh.
- t hng di s nh ot ca ngi mua
- Nhn hng khi hng c t di s
trn cu cng ti cng n quy nh vo ngy
nh ot ca mnh theo nh quy nh.
hoc thi hn quy nh trong hp ng.
- Chu mi ri ro v mt mt hoc h hi i
- Chu mi ri ro v mt mt hoc h hi
165
vi hng cho n khi hng c giao theo quy hng k t thi im hng c t di
nh.
s nh ot ca mnh theo nh quy nh. Nu khng lm y cc ngha v ca
mnh theo quy nh, ngi mua phi chu
mi ri ro v mt mt hoc h hi hng do
vic gy ra v, nu ngi mua khng
thng bo cho ngi bn theo quy nh,
chu mi ri ro v mt mt hoc h hi
hng k t ngy quy nh nhn hng
hoc ngy ht thi hn quy nh lm
vic , vi iu kin hng c c bit
ha, ngha l c tch ring hoc phn
bit theo cch khc l hng ca hp ng.
166