Professional Documents
Culture Documents
საწარმოო მენეჯმენტი
საწარმოო მენეჯმენტი
საწარმოო მენეჯმენტი
boWoiZe
sawarmoo menejmenti
meToduri miTiTebebi operatiul-kalendaruli dagegmvisaTvis
@`teqnikuri universiteti@
sawarmoo menejmenti
meToduri miTiTebebi operatiul-kalendaruli dagegmvisaTvis
Tbilisi 2009
uak 658.8
meToduri miTiTebebi gankuTvnilia satransporto da manqanaTmSenebeli fakultetis studentebisaTvis sakurso samuSaos Sesasruleblad. konkurentulad manqanaTmSenebel sawarmoSi operatiul-kalendaruli dagegmvisaTvis.
winasityvaoba
dagegmvas
mniSvnelovani
adgili
ukavia dagegmva
menejmentSi.
sawarmoo-operatiuli
gulisxmobs sawarmos calkeuli nawilebis _ saamqroebis, sawarmoo ubnebis, samuSao mixedviT, adgilebis dekadis, _ gegmebis SemuSavebas da drois viwro warmoebis monakveTis zogierT ki
dRe-Ramis,
cvlis
masobrivi
sawarmoSi saaTebis mixedviTac ki. drois aseTi mcire monakveTi mTel rig SemTxvevaSi aRmoaCndes. SesaZloa warmoebis ciklis xangrZlivobaze dros naklebic
operatiul-kalendaruli
dagegmvis
yuradReba
unda
gamaxvildes warmoebis specializaciis Semdgom gaRrmavebaze. sawarmoooperatiuli dagegmvisas mTavar nawils Seadgens produqciis gamoSvebis gegma-grafikebis Sedgena. Cvens naSromSi sawarmoo-operatiul dagegmvas davukavSireT da ganvixileT operatiul-kalendaruli dagegmva rogorc misi ZiriTadi Semadgeneli nawili am SemTxvevaSi Tavi SevikaveT
sadispeCero regulirebisagan. aRniSnuli manqanaTmSenebeli meTodika fakultetis damuSavebulia satransporto kerZod da ki studentebisaTvis
moxdes sawarmoo-operatiuli
simciriT,
gamosaSvebi mudmivi
produqciis datvirTviT,
warmoebis ZiriTadi
samuSao
adgilis
specializaciis maRali doniT, romlebic erTidaimave operacias asrulebs xangrZlivi periodis ganmavlobaSi. es qmnis imis pirobebs, rom Seiqmnas nakaduri warmoeba, avtomatizirebuli warmoeba nakaduri sawarmoo formaa. aseT xazebze samuSaos operatiul-kalendaruli dagegmva gamartivebulia upirvelesad iangariSeba Sesrulebaze. dgeba xazis garda xazis amisa muSaobis saaTebis da unda raodenobis daigegmos gaangariSeba, ptogramis an masalebis
mwarmoebluroba
moTxovna
sawarmoo
guldasmiT
namzadebis miwodeba pirvel operaciaze, amasTanave unda gaviTvaliswinoT produqciis avtomaturad. Sromis taqtis tolia. samuSao taqtis qveS gvesmis calkeuli operaciis xangrZlivoba, sagnebis moZraoba avtomatizebul uwyvet-nakadur xazebze xorcieldeba uwyvetad, xolo calkeul operaciebze samuSao taqti xazis faqtiuri gamomuSaveba, rac ZiriTad SemTxvevaSi xdeba
romelic modis erTeul produqciaze. am SemTxvevaSi rodesac operacia sruldeba erT samuSao adgilze aseT SemTxvevaSi samuSao adgili raodenobrivad emTxveva sacalo dros. samuSao frontis gafarToebis dros muSaobis taqti sacalo drosTan SedarebiT mcire iqneba ramden samuSao adgilze paralelurad sruldeba mocemuli operacia. amgvarad, Tu sacalo dro operaciaze 30 wT gadamuSavebis da operacia normis sruldeba koeficientis erT samuSao gaTvaliswinebiT adgilze, maSin
Seadgens
muSaobis taqti toli iqneba 30 wT/calze; Tu es operacia sruldeba paralelurad sam samuSao adgilze, maSin muSa taqti toli iqneba 10 wT/calze.
Z muSa =
tsac. C
(1)
sadac tsac._ sacalo drois normaa wT. normis gadamuSavebis koeficientis gaTvaliswinebiT; C _ samuSao adgilebis raodenobaa, sadac paralelurad sruldeba aRniSnuli operacia. xazis riTmi anu saSualo taqti es drois monakveTia ori erTmaneTis momijnaved moZravi detalis (nakeTis) an detalebis satransporto partiis gamoSvebebs Soris. nakaduri xazis saSualo taqti ganisazRvreba:
R=
T , N
(2)
calkeuli
samuSao
mdgomareobs
momsaxurebaSi
aucilebelia davicvaT samuSao taqtis da xazis taqtis Tanatoloba. taqtebis Tanatoloba miiRweva operaciebis danawevrebiT, romelic yvelaze advilad miiRweva xeliT samuSaoebze, rTulia meqanizirebul samuSaoebze. gavrcelebulia samuSaoebze. uwyvet-nakaduri xazebis organizacia Tavisufali taqtiT moiTxovs iseTi principebis dacvas, rogoricaa operaciebis xangrZliobis toloba an jeradoba taqtTan. im SemTxvevaSi, rodesac saeWvoa mocemuli taqtis dacva, ecema operaciis sinqronuli Sesruleba da iqmneba safrTxe, rom xazis TiToeul samuSao adgilze Seiqmnas Seferxeba. uwyvet-nakaduri xazebze
5
amitom
xazebi
reglamentirebuli sazeinklo-saamwyobo
taqtiT da
ZiriTadad saxis
sazeinklo,
msgavsi
Tavisufali taqtiT muSaobis dagegmva garTulebulia vinaidan aq zustad unda gaangariSebuli maragebis raodenoba da kontroli. wyvetil-nakaduri (pirdapirnakaduri) xazebis muSaobis dros ar aris saWiro operaciis xangrZlioba xazebze xazebze taqtis toli an jeradi iyos. es ki pirdapirnakadur dagegmvaze. am zrdis calkeuli moTxovnas samuSao operatiul-kalendarul adgilebis gansxvavebuli
mwarmoebluroba arTulebs Sromis organizacias da muSaTa gadanawilebas. iqmneba aucilebloba Seiqmnas TiToeul operaciaze sabrunavi maragi. xazis zogierTi Seasrulos profesia. wyvetil-nakaduri xazebi ZiriTadad gvxvdeba meqanikur da meqanikur saamkrebo saamqroSi. samuSao ori an adgilis meti arasruli datvirTvis unda gamo muSam unda operacia, xSirad aiTvisos ramdenime
2. nakaduri xazis muSaobis normatiul-kalendaruli gaangariSebebi da normatiuli gegma-grafikebis ageba masobriv warmoebaSi normatiul-kalendaruli gaangariSebebi unda uzrunvelyofdes gegmazomier muSaobas nakadur xazebze ise, rom miRebuli iqnas ekonomikuri efeqti. aseT gaangariSebebs miekuTvneba: xazis taqtisa da riTmis dadgena; aucilebeli samuSao adgilebis datvirTva; momsaxurebisa muSebis da raodenobis profesiaTa gaangariSeba SeTavsebis gaangariSeba da maTi
mravalCarxosnuli miRebiT;
mxedvelobaSi
normatiuli cikluri (Sidaxazis) da sasawyobo (xazTaSoris) maragebis gaangariSeba. maragebi, cikluri detalebi, garda maragebi adgilmdebareobis iyofian: 1) (cikluri da sasawyobo) es aris,
klasificirdeba agreTve daniSnulebis mixedviT. teqnologiur imyofebian maragebad, uSualod kvanZebi, nakeTebi, romlebic samuSao
adgilze damuSavebis procesSi an sakontrolo operaciebze; 2) satransporto maragebi, 3)sabrunavi romlebic maragebi, imyofebian romlebic operaciaTaSoris imyofebian momijnave transportirebaze; operaciaTaSoris
samuSao adgilze maragebi warmoiqmneba im samuSao adgilebze, romelTac gansxvavebuli mwarmoebluroba gaaCniaT.
sasawyobo
maragebi
iyofian:
1)
sabrunavi
maragebi,
romlebic
warmoiqmnebian xazebis gansxvavebuli mwarmoeblurobis dros an rodesac detalebi, kvanZebis, nakeTebis miwodebis da moxmarebis dro erTmaneTs ar emTxveva; romlebic 2) satransporto maragebi, erTi es aris is detalebi, 3) kvanZebi, transportirebidan xazidan meoreze; sagarantio,
romlebic iqmnebian momdevno xazis Seuferxebeli muSaobisaTvis, rodesac wina xazze garkveuli Seferxebaa. qvemoT mogvyavs normatiul-kalendaruli grafikis gaangariSebis meTodika nakaduri xazebis ZiriTadi saxeobisaTvis. avtomaturi xazebi. ramdenadac xazis mwarmoebluroba da samuSao adgilebis xazis sinqronizacia reJimi gaangariSebulia ganisazRvreba xazebis, dReRameSi daproeqtebis samuSao dros,
muSaobis
saaTebis
raodenobiT, romelic saWiroa dReRamuri davalebis Fd.R. _ Sesasruleblad. dReRamis ganmavlobaSi xazi unda muSaobdes.
Fd.R. =
N d.R. Ra 60
sT,
(3)
Rreg. =
sadac h _ cvlebis raodenobaa;
, wT/calze;
(4)
Fcv. _ cvlis xangrZlivobaa, wT; TSes. _ cvlaSi, reglamentirebuli, Sesvenebebis jamuri xangrZlioba,
wT. es formula gansxvavdeba formula (2), vinaidan masSi
gaTvaliswinebulia reglamentirebili Sesvenebebi, romelic gaiTvaliswineba xazis an samuSao adgilebis organizaciul-teqnikuri momsaxurebisaTvis cvlis ganmavlobaSi. reglamentirebuli Sesvenebebis raodenoba da
xangrZlioba damokidebulia muSaobis pirobebze da xazis teqnologiur teqnikur sirTuleze. uwyvet-nakadur daZabulia, xazebze Tavisufali taqtis dros. taqtiT amitom muSaoba samuSao naklebad SeiZleba reglamentirebili
daigegmos reglamentirebuli Sesvenebebis gareSe, saSualo taqti SeiZleba ganisazRvros formula (2)-iT. xazis CaSvebis daproeqtebis dros saWiroa odenobiT mxedvelobaSi unda iqnas miRebuli gamoSvebis
calkeul operaciebze danakargi wunis gamo. am SemTxvevaSi xazze nakeTobis programa danakargis aWarbebdes programas; gegmuri saSualo taqti ganisazRvreba: reglamentirebuli taqtis dros:
(5)
Rgeg.saS. taqti =
(6)
N CaS. =
N gam. 100
Csam. i =
t sac. i
(8)
(9)
sadac tsac..i. i-operaciaze sacalo drois normaa, mxedvelobaSi miiReba normis gamomuSavebis koeficientiT wT;
K lat. i =
samuSao adgilebis
Cang. i CmiR. i
100% ;
koeficienti mTel
(10) xazze
ganisazRvreba formuliT
K dat.xaz. =
uwyvet-nakadur adgilebis momsaxureba. mixedviT, xazebze ise
100% ;
gaiangariSeba miiReba
(11) samuSao
muSebis rom
raodenoba
mxedvelobaSi
mravalCarxze
Ui =
Cang. i hi Cmom. i
(12)
(13)
ndam. erTdroulad dasamuSavebeli detalebis (kvanZebis) raodenobaa; ndet. detalebis raodenobaa, romelic imyofeba teqnikuri kontrolis
samuSao adgilze. satransporto maragi Zsat. ganisazRvreba formuliT:
(14)
Z sag. =
1
TSef. R
cali;
(15)
sadac TSef. mocemul operaciaze SesaZlebeli Seferxebebis droa, romelic iangariSeba gamocdilebiT, wT;
(16)
sasawyobo sagarantio maragi warmoiqmneba im SemTxvevaSi, rodesac xazis miwodebisa da moxmarebis mwarmoebluroba gansxvavdeba erTmaneTisagan. Tu xazis miwodeba ufro mwarmoebluria, maSin orive xazis erTdrouli muSaobis dros momxmarebeli xazis win warmoiqmneba sabrunavi maragi. es maragi moixmareba momxmarebeli xazis mier im periodSi rodesac mimwodebeli xazi gaCerebulia. piruku SemTxvevaSi, rodesac ufro
mwarmoebluria momxmarebeli xazi, saWiroa Seiqmnas damatebiTi sabrunavi maragi, orive xazis erTdroulad muSaobis periodisaTvis. es maragi aRsdgeba (Seivseba) mimwodebeli xazis mier, momxmarebeli xazis gaCerebis periodSi. sabrunavi sasawyobo maragi Zsas.
sab.
gaiangariSeba formuliT
Z sas.sab. =
sadac Fcv. cvlis xangrZlivobaa, wT;
Fcv. R1
(h1 h2 ) cali;
(17)
R1 dabali mwarmoeblurobis xazis saSualo taqtia wT/calze; h1 dabali mwarmoeblurobis xazis muSaobis cvlis raodenobaa; h2 maRali mwarmoeblurobis xazis muSaobis cvlis raodenobaa.
sabrunavi maragi or xazs Soris maTi muSaobis ganmavlobaSi icvleba da irxeva maqsimaluri xazi xazis donidan
Zsas.sab.
0,25
nulamde. saamwyobo
damuSavebis damuSavebis
awvdis muSaobis
detalebis taqtia
wT/calze;
muSaobs
cvlaSi; saamwyobo konveeris muSaobis taqti 0,5 wT/calze, igi muSaobs or cvlaSi. aseT SemTxvevaSi maqsimaluri sabrunavi maragi xazebs Soris, romelic warmoiqmneba am xazebis gansxvavebuli mwarmoeblurobis gamo, tolia
Z sab. =
amrigad, sabrunavi maragis raodenoba Seicvleba 840 calidan 0-mde. Tu xazebi muSaoben sxvadasxva saaTebis raodenobiT cvlebSi, maSin me-17 formula miiRebs saxes:
sadac _ T1
60 (T1 T2 ) cali; (18) R1 dabali mwarmoeblurobis xazis cvlaSi samuSao saaTebis Z sas.sab. =
raodenoba;
10
L,
satransporto
mowyobilobis
sigrZeze
l,
romelic
midis
erT
Z sat. =
L P cali; l
(19)
xazebs Soris Sromis sagnebis perioduli transportiorebis dros, satransporto maragi Zsat. tolia
Z sat. =
Rtran. Rmim.
= P cali;
(20)
(21)
wyvetil-nakaduri (pirdapiri nakaduri) xazi. pirdapirnakadur xazebze yvela gaangariSeba sawarmoebs analogiurad rogorc iyo uwyvet-nakadur xazebze. amgvarad, pirdapirnakaduri xazis taqti gaiangariSeba formula (21). im SemTxvevaSi, rodesac raodenobrivi gansxvaveba CaSvebul da
gamoSvebul nakeTebs Soris, maSin gamoiyeneba formula (6). xazze samuSao adgilebis saWiro raodenoba C swarmoebs formuliT (8). pirdapirnakaduri xazis daproeqtebis dros Csam..i. samuSao adgilebis raodenoba
operaciaze
xSirad
aris
luwi
ricxvi.
rac
ufro
miaxloebulia calkeul operaciebze Csam..i. (samuSao adgilebis raodenoba i opeciaze) mTel ricxvTan miT am xazze miT ufro maRalia sinqronizebulia xazze, xolo wyvetili xazi axlos aris uwyvetTan. rodesac viangariSebT samuSao adgilis raodenobas i-operaciaze Csam..i amis Semdeg vadgenT angariSiT miRebul
Cang..i.
sidides,
romelsac
11
vamrgvalebT mTel ricxvamde, es iseTnairad unda moxdes, rom Carxos gadatvirTva 10%- ar unda aRematebodes. calkeuli samuSao adgilis da xazis datvirTvis koeficienti iangariSeba analogiurad rogorc formula 10 da 11-ia. xazis saSualo datvirTva, rodesac universaluri agregatebi gvaqvs an unda aWarbebdes 85%. winaaRmdeg SemTxvevaSi xazi unda daitvirTos erTidaimave an msgavsi nakeTebis damuSavebiT. msgavsi datvirTvis dros yvela an zogierTi
samuSao adgilze damuSavdes ara erTi ori an meti detal-operacia. xazis muSaobis reJimis dasadgenad, aucilebelia SeirCes momsaxurebis periodi, romlic qveda zRvaria taqtis sidide, xelzeda dReRame. saWiroa mxedvelobaSi iqnas miRebuli, rom rac metia momsaxurebis periodi, miT didia am xazze daumTavrebeli nawarmi. daumTavrebeli nawarmis zrda gamowveulia sabrunavi maragis xarjze. mTeli rigi
upirvelesad
sawarmoebis gamocdilebis safuZvelze, racionalur momsaxurebis periodad iTvleba, msxvili sawarmoebisaTvis 30 wT, saSualosi 1-2 sT, xolo wvrili sawarmoebisaTvis 3,5-7 sT. momsaxurebis periodis SerCevis Semdeg, ganisazRvreba dautvirTavi samuSao adgilis gamoyenebis koeficienti da misi muSaobis dro momsaxurebis SerCeuli periodis ganmavlobaSi. dautvirTavi samuSao
adgilis gamoyenebis koeficienti tolia im ricxvis, romelic dgas C samuSao adgilis Semdeg da gaiangariSeba procentebSi. magaliTad, Tu erTerTi operaciaTagan Cang =2.65, es niSnavs, rom CmiR. 3 ori samuSao adgili iqneba mTlianad datvirTuli, xolo mesame 65%-iT. amrigad mesame adgili dautvirTavia, dautvirTaobis ganmavlobaSi gamoyenebis koeficienti koeficienti 65%-ia. samuSao mTeli adgilze periodis
Tdaut.
momsaxurebis
Tdaut. =
Rpird. K 100
(22)
12
Tdaut. =
samuSao adgilis reJimis, maTi muSaobas, operaciebze momsaxurebis safuZvelze ganisazRvreba xazze operatorebis raodenoba. wyvetil-nakadur xazebze adgili aqvs profesiaTa SeTavsebas. muSebis raodenoba ganisazRvreba TiToeuli operaciis samuSao adgilebis mixedviT. pirdapirnakadur xazebze, teqnologiuri, satransporto da sagarantio maragebi ganisazRvreba, iseve rogorc wyvetil-nakadur xazebze, formula 13-15. wyvetil-nakadur SemTxvevaSi, maragebi iqmneba iqmneba, xazebze, agreTve momijnave garda maragebisa uwyveti nakadebis is
operaciaTaSoris samuSao
sabrunavi
maragebi.
adgilebze
gansxvavebuli
mwarmoeblurobis gamo, anda Tanabari mwarmoeblurobis dros, muSaobis droiT ryevebis gamo. sabrunavi maragebi emsaxurebian xazis Seuferxebel muSaobas, rom maT imuSaon dadgenili taqtiT. wyvetil-nakadur xazebze sabrunavi maragi icvleba maqsimaluri Zsab.maq.dan minimaluramde da piriqiT. xazis dasawyisSi Seuferxebeli sabrunavi maragis muSaobisaTvis raodenoba, saWiroa vinaidan vicodeT arseboba cvlis xels misi
uwyobs cvlis normalur muSaobas da mocemuli taqtis dacvas, xazis muSaobis gegma grafikis mixedviT. gansxvavebuli mwarmoeblurobis or momijnave operacias Soris,
(23)
C2
pirvel
da
meore
operaciebze
samuSao
adgilebis
raodenobaa. samuSao adgilebis mimdevrobiTi momsaxurebis dros (nax. 2) sabrunavi maragi tolia im detalebis raodenobis, romlebic muSavdebian momsaxurebis periodis dros.
13
operacia
drois norma
t1
t2
nax. 1. maragis warmoqmna sxvadasxva mwarmoeblurobis or momijnave operacias Soris xazze sabrunavi maragis saerTo raodenoba mniSvnelovan wilad
axasiaTebs daproeqtebuli xazis organizaciul dones. operacia momsaxurebis periodi wT 60 120 180 200 300 360 420
nax. 2. or momijnave operacias Soris sabrunavi maragis warmoqmna samuSao adgilebis mimdevrobiTi moZraobis SemTxvevaSi yvela damuSavdes raodenoba. wyvetil-nakadur xazze, cikluri maragis jamuri zoma Zcik. tolia sxva ise, danarCen rom SemTxvevaSi xazis muSaobis grafiki unda
drois norma
t1
t2
uzrunvelvyoT
sabrunavi
maragis
minimaluri
(24)
14
wyvetil-nakadur
xazebs
Soris
sasawyobo
(xazTaSoris)
maragi,
ganisazRvreba formula 15, formula 17 da formula 20 meSveobiT. magaliTad, detalebze velosipedis dReRamuri detalis moTxovna damamzadebeli 1680 calia. wyvetil-nakaduri muSaobis reJimi xazis muSaobis daproeqteba.
orcvliania: teqnologiuri procesi da drois norma moyvanilia cxr. 1. xazis taqti toli iqneba
R=
momsaxurebis periodi tolia erT cvlaSi 7 sT dasaproeqtebeli xazis monacemebi mocemulia cxril 1-Si. muSebis raodenobis gaangariSebisas mxedvelobaSi miiReba rogorc paraleluri, mravalmaCvenebliani, aseve mimdevrobiTi momsaxureba. mimdevrobiTi moZraoba ise proeqtirdeba, rom uzrunvelyofili iqnas muSebis mTliani datvirTva cvlaSi. Catarebuli gaangariSebis Semdeg, aigeba xazis muSaobis naxazi. davadgenT xazis muSaobis reglaments ise, rom muSebi mTlianad dakavebulebi iyvnen cvlaSi. SeiZleba ganisazRvros maragi operaciebs Soris operaciaTaSoriso maragi da avagoT maragis moZraobis grafiki, romelic moyvanilia nax. 4-ze. Catarebuli angariSis safuZvelze vagebT xazis muSaobis grafiks, romelic mocemulia naxaz 4-ze. vadgenT xazis muSaobis taqts ise srulad iyos datvirTuli samuSao Zala cvlis ganmavlobaSi, SeiZleba ganisazRvros maragi operaciebs Soris da avagoT maragis moZraobis grafiki, rogorc naCvenebia naxaz -ze. cvlis dasawyisSi sabrunavi maragebis jami TiToeul operaciaze gvaZlevs mTliani xazisaTvis sabrunavi maragis sidides. 672 + 420 + 180 + 624 + 112 = 2008 cali.
15
operaciebi
danadgarebi
saxarato burTulebiani sakisris damuSaveba Raris amoWra naxvretis ganburRva Rarva fxaurebis moxsna ganburRva xraxnis Rarva xraxnis Rarva gaprialeba xexva gaprialeba
avtomati vertikaluri saburRi revolveruli safrezi revolveruli kopirebulisaRaravi sazeinklo mWida xeliTi presi xraxnsaWreli Carxi igive vertikalurisaburRi Carxi saxexi Carxi saxexi Carxi
13
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1,0 0,1 0,1 0,3 1,2 0,175 0,125 1,0 1,0 0,5 0,6 0,4
2 1 1 1 3 1 1 2 2 1 2 1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
A A B B E E
14
naxazi 4 wyvetil-nakadur xazze sagarantio maragis moZraoba. detali B-110602 damtvirTavi muSis muSaobis dro sT _ maqsimaluri maragi cali _ maragi dasawyisSi _ momsaxurebis dro - wT 1 2 3 4 5 6 7
operatebi
1,4
672
672
1,4
840
4,2
840
2,8
420
420
2,4
600
180
1,8
840
624
624
10
11
1,4
112
112
12
5,6
280
15
3. saamqros programis damuSaveba sawarmoo operatiuli programis damuSavebis meTodebi da formebi ganisazRvreba masiur warmoebaSi gamoSvebuli nakeTis nomenklaturiT da uwyvetobiT. operatiuli programis damuSavebis dros mxedvelobaSi miiReba
kalendaruli sagegmvo normativebi. produqciis gamoSvebis davalebisas aucilebelia mxedvelobaSi miviRoT saamqroTaSoris sawyobebSi maragebis sidide wlis dasawyisSi da bolos. sawyobSi maragebis regulireba
iseTnairad unda moxdes, rom sawarmoo programis Sesrulebis SemTxvevaSi, maTi zoma iyos normatiuli. saamqros operatiuli programa muSavdeba detalur WrilSi yvela nomenklaturis mixedviT. rogorc wesi kvartlebis mixedviT, romelic Tavis mxriv iyofa Tveebis mixedviT, ise rom mxedvelobaSi aris miRebuli
sawinaaRmdego mimarTulebiT awyobidan namzadis miRebamde. saamqros mier gamoSaSvebi nakeTis programa muSavdeba sawarmos programis mixedviT. am programis safuZvelze da maragebis mdgomareobis gaTvaliswinebiT
muSavdeba TiToeuli saamqros operatiuli gegma. programis damuSaveba xdeba maragis raodenobis gaTvaliswinebiT calobiT. risTvisac iyeneben Semdeg formulas, saamqros gamosaSvebi produqciis programa:
N gam. = N saw. + N CaS. + ( Z nor. Z faqt. ) ,
(25)
sadac
Znori. saamqroTaSoris maragebis normatiuli sididea, cali; Zfaq.. saamqroTaSoris maragebis faqtiuri sididea, cali.
saamqroSi CaSvebis programa N CaS. = N gam. + ( Z nor. Z faq. ) , sadac Znor. saamqroTaSoris maragebis normatiuli sididea, cali; (26)
sawarmos gamoSveba
CaSvebis programa
# naxazebis
programa
_ 1000 _ _ _ _
_ 120 _ _ _ _
120 120 _ _ _ _
1000 1000 _ _ _ _
_ _ 1000 1000 _ _
_ _ _ 100 _ _
_ _ _ _ _ 1120
17
gasayidad _ _ _ _ _ _
moyvanili
angariSis
safuZvelze
muSavdeba
saamqros
kvartaluri
operatiuli programebi, romelsac yofen Tveebis mixedviT. operatiul programebSi mocemulia kvadratuli davalebebi, garda davaleba Tveebis mixedviT, saamqros programaSi saWiroa miTiTebuli iqnas romel saamqroSi an sawyobSi midis esa Tu is detali an kvanZi. saamqroSi kvartali an Tviuri programis mixedviT muSavdeba
operatiul-kalendaruli gegma-grafiki TveSi, sadac mocemulia davaleba dRe-Ramis ganmavlobaSi da amasTanave miTiTebulia faqtiuri Sesruleba. Tviuri kalendaruli gegma-grafiki aris sabuTi, romlis meSveobiTac xorcieldeba dagegmva da operatiuli kontroli, Tu rogor mimdinareobs gegmis Sesruleba. masobriv-nakadur warmoebaSi cvlis dReRamuri davaleba muSavdeba mxolod im operaciaze an detalze, romlisTvisac gadaxra gegma-grafikis muSaobidan mkacrad akrZalulia. cvlis dReRamur davalebaSi CairTveba gansakuTrebiT deficituri detalebi da kvanZebi, romlebic swrafad unda damzaddes. cvlis moqmedebaSi ganmavlobaSi im gansakuTrebiT rodesac Tanazomieri muSaobisaTvis mniSvnelobis
mniSvnelovan rols TamaSobs saaTuri grafiki. saaTuri grafiki Semodis SemTxvevaSi, gansakuTrebuli detalebi da kvanZebi muSavdebian. nakeTebis CaSvebis programa saWiroa mxolod im detalebisaTvis, romlebic gadian mravaloperacian cikls. ubnebisaTvis kalendaruli gegma-grafiki ZiriTadad muSavdeba Tveze. operatiul gegmuri dagegmvis regulirebis ZiriTadi saSualebaa cvlis dReRamuri dagegmva da kontroli gegmis Sesrulebaze.
18
2. operatiul-kalendaruli dagegmva seriul normebSi 1. operatiul-kalendaruli dagegmvis Tavisebureba seriul warmoebaSi sawarmoSi gvxvdeba seriuli warmoebis sxvadasxva saxeoba (mxsvili, saSualo da wvrilseriuli) amitom seriuli warmoebisaTvis
damaxasiaTebelia warmoebis dagegmvis saxesxvaobebi. seriuli warmoeba metad gavrcelebuli saxeobaa. seriuli warmoebis elementebi gvxvdeba warmoebis sxva tipebSic, masiuri rogoricaa warmoebis da masiuri da individualuri gvxvdeba warmoeba. magaliTad awyoba, sawarmoebSi
masiur-nakaduri
damamzadebeli
damamuSavebeli
saamqroebi mTlianad an nawilobriv arian seriuli an msxvilseriuli warmoebis. individualur sawarmoebSi detalebi an kvanZebi mniSvnelovani raodenobiT iwarmoeba seriuli saxiT da a.S. rac ufro maRalia masiuroba da warmoebis uwyvetoba, miT martivia operatiul-kalendaruli dagegmva, miT martivia mimdinare samuSaos
organizacia. amitom seriuli warmoebis Tanazomieri muSaobis dagegmva da organizacia, unda miiswafodes masiuri tipis warmoebis muSaobis pirobebisa da meTodebisaken. yoveli amis misaRwevad saWiroa sxvadasxva detalebis gaerTianeba msgavsi nakeTis niSnis mixedviT (teqnologiuri, da a.S.). sawarmoo amiT ciklebis toloba, nakeTebis
CaSvebis
perioduloba
msxvildeba
gamoSvebis zoma da iqmneba saSualeba seriul nakaduri xazis sagrZnobrivi da sagnobriv-Caketili saamqroebis da ubnebis organizaciisaTvis. harda amisa ubnebis organizaciisaTvis. garda amisa sxvadasxva detalebis
gaerTianeba an kompleqtireba saSualebas iZleva mniSvnelovnad Semcirdes detalebis da kvanZebis gegmuri nomenklatura da amiT mniSvnelovnad
gamartivdes mimdinare operatiul-kalendaruli dagegmva praqtikaSi umetes SemTxvevaSi yvela detali iyofa or jgufad: pirveli jgufi Sedgeba mTavari, Sromatevadi detalebisagan, romelTac aqvT xangrZlivi sawarmoo cikli, am detalebs `wamyvan~ detalebs uwodeben. es detalebi unda mzaddebodnen yoveldRe mTeli sagegmo periodis
ganmavlobaSi. im SemTxvevaSi Tu isini mTeli periodis ganmavlobaSi. im SemTxvevaSi Tu isini mTeli periodis
19
ganmavlobaSi
ver
tvirTaven
danadgarebs,
maSin
maTi
damuSaveba
xdeba
partiebad
sxva
detalebTan
monacvleobiT. aseTi detalebis raodenoba mTeli nomenklaturis 15-20%. detalebis meore jgufi Sedgeba detalebis dasaxelebebis ZiriTadi raodenobisagan es araSromatevadi detalebia, martivi teqnologiuri procesiT sasurvelia da mokle sawarmoo `sawyobSi~, cikliT. aseTi detalebis damuSaveba da
moxdes
romlebzedac
vadgenT
maqsimalur
minimalur maragis normebs. maragebis Sevavsebad gaicema davaleba, rom sawyobSi miRweuli iqnas `SekveTis zRvari~ aqedan gamomdinare martivdeba warmoebis dagegmva. nomenklaturis detaluri dagegmva Sedarebuli unda iyos SesaZlebel minimumTan.
Seqmnas saamqros, ubnis riTmuli muSaobis pirobebi. normatiul-kalendaruli partiis zomisa da maTi iTvaliswinebs: periodulobis normatiuli gansazRvras; CaSveba-gaSvebis
nakeTebis seriis, kvanZebis an detalebis partiis damzadebis sawarmoo ciklis xangrZliobis amisa gansazRvras; maragebis normatiuli gaangariSebaSi xazis muSaobis sididis Sedis: gegma
grafikis da sagnobriv an sagnobriv-Caketili ubnis muSaobis operatiulo gegma grafikis damuSaveba. seriuli warmoebisaTvis detalebis CaSvebagamoSvebis gegma grafikis damuSaveba. normatiuli partiis zomis da misi CaSveba-gamoSvebis periodulobis gansazRvra. partiis zoma ganpirobebulia mTeli rigi pirobebis: partiis zomis gazrda, erTis mxriv iwvevs Sromis nayofierebis zrdas, sawarmoo simZlavreebis gamoyenebis gazrdas, amartivebs dagegmvas da aRricxvas. meoris mxriv iwvevs: sawarmoo ciklis xangrZliobis zrdas, daumTavrebeli warmoebis maragebis zrdas, sawarmoo da sasawyobo farTis zrdas, amcirebs sabrunavi saSualebebis brunvadobas. amrigad, am urTierTsawinaaRmdego mimarTulebis faqtorebs mivyevarT iqiTken, rom gaangariSebuli iqnas betonis partiis optimaluri sidide,
20
romelmac
unda
uzrunvelyos produqciis
am
konkretul
sawarmoo
dasamzadebeli faqtorebis
minimaluri
TviTRirebuleba. amitom
moqmedebis
gaangariSeba
rTulia.
partiis
gaiangariSeba or etapad: pirvel rigSi gaiangariSeba partiis minimaluri zoma, xolo Semdeg konkretuli pirobebisaTvis dayavT oprimalur zomamde, rac dasaSvebia warmoebis konkretuli pirobebisaTvis. partiis minimaluri zoma nmin. gaiangariSeba formuliT
nmin. =
nad. tsac.
(27)
gaw.
sidide
SeiZleba
ganisazRvros
cxrili
mixedviT.
gaw.
mniSvneloba saSualebas gvaZlevs mxedvelobaSi iqnes miRebuli seriulobis done da im saSualebebis sidide, romelic dakavSirebulia daumTavrebel warmoebasTan. cxrili 3
detalebis operaciis
partiis e.i.
raodenobis operaciis
gaangariSeba mixedviT,
swarmoebs
`wamyvani~ didia
mixedviT,
sadac
yvelaze
mosamzadebel-damamTavrebeli drois Sefardeba sacalos drosTan. partiis minimaluri zomis dayvana optimaluramde an rogorc uwodeben normatiul sididemde xorcieldeba SerCevis gziT. partiis normatiuli sidides n _ damokidebulia CaSveba-gamoSvebis periodTan, igi SeiZleba ganisazRvros formuliT
n = RCaS. N dRe
21
(28)
ZiriTad
SemTxvevebSi
normatiuli
gansazRvris
saWiroa agreTve mxedvelobaSi iqnas miRebuli Carxis an Carxebis jgufis muSaobis saerTo fondSi, aRniSnul detalebis datvirTvaze xvedriTi
drois danaxarjebi. im SemTxvevaSi, rodesac detalebis damuSavebis dro mniSvnelovnad didia danadgaris muSaobis saerTo drois fondSi. aseT SemTxvevaSi sasurvelia detalebi damuSavdes mcire partiebad. kalendaruli gaangariSebis dros gaiTvaliswineba ara uSualod
partiis zoma calebSi, aramed CaSveba-gamSvebis periodi da partiis zoma, rogorc mokle programa TveSi. kalendaruli sagegmo gaamgariSebisas TveSi samuSao dReebis raodenoba rekomendirebulia aviRoT 24, vinaidan is jeradia dReebis iseTi raodenobis, rogoricaa: 2, 3, 4, 6, 8 da 12 dRe, rac amartivebs dagegmvas da qmnis im rezervebs axdenen grafikidan gadaxvevis SemTxvevaSi Sesworebebs. aseTi meTodi mniSvnelovnad amartivebs sagegmo-kalendarul normativebis gansazRvras. miRebulia detalebis Tve da ase partiis CaSveba-gamoSvebis Semdegi
periodebiL 6, 3, 1,
1 2
1 24
gansazRvrisas saWiroa gaviTvaliswinoT mocemuli detalis CatvirTvis drois xvedriTi wili Carxis muSaobis drois fondSi. im SemTxvevaSi, rodesac detalis damuSavebas ukavia didi dro danadgaris muSaobis saerTo fondSi, maSin sasurvelia is damuSavdes mcire partiebis saxiT, rom ar gamoiwvios sxva detalebis dayovneba, romlebic unda damuSavdnen aRniSnul Carxze an Carxebis jgufze. Tu mocemuli detalis damuSavebis Sromatevadoba mcirea, maSin ar aris racionaluri dasamuSavebeli partiis dayofa, vinaidan es gamoiwvevs xSir gadawyobas. cxril 4-Si moyvanili monacemebi iTvaliswinebs am faqtorsac.
rogorc am cxrilidan Cans angariSSi garda gawyobis xangrZlivobisa gaTvaliswinebuli unda iqnas iseTi mniSvnelovani faqtori, rogoricaa
22
seriulobis koeficienti Kser.. e.i. detal-operaciebis raodenoba, romelic sruldeba samuSao adgilze da Carxis saerTo datvirTvaSi mocemuli detalis datvirTvis xvedriTi wili. cxrili 4 detalebis partiis zomis CaSveba-gamoSvebis periodis gansazRvra (samuSao dReebSi) Carxis TveSi datvirTvis normativi romelzedac sruldeba wamyvani operaciebi, cvlaSi 20 zeviT 15-20 10-15 5-20 2,5-5 1-2,5 1-naklebi detal-operaciebis raodenoba, romelic sruldeba erT samuSao adgilze Kser. 2-3 3-5 5-10 10-20 20-30 30-50 50-zeviT wamyvani operaciis gawyoba sT-Si 0,250,5 1-2 3 3 6 6 12 24 0,5-1 3 3 6 6 12 24 24 1-2 3 6 6 12 24 24 72 2-4 6 6 12 24 24 72 72 4 zeviT 12 12 24 24 72 72 144
magaliTad. mzaddeba detali Rero: programa TveSi 2200 cali; wamyvani operacia saxarato; sacalo dro 3,5 wT; tmos.dam. 2 sT. Carxis datvirTva Reros damuSavebisas Seadgens
operatiuli dagegmvis erT-erTi mniSvnelovani momentia. sawarmoo ciklis xangrZlivoba arsebiT zegavlenas axdens daumTavrebeli warmoebis zomaze. misi codna aucilebelia pirveli partiis CaSveba-gamoSvebis vadis dasadgenad. seriuli warmoebis pirobebSi sawarmoo ciklis xangrZlivobis gansazRvra swarmoebs ara calkeuli detalebisaTvis, aramed mTliani
partiisaTvis.
23
sawarmoo cikli struqturulad Semdeg nawilebs moicavs: 1. teqnologiuri operaciebisa da bunebrivi procesebis (mobereba, gaSroba) SesrulebisaTvis saWiro dro teqnologiuri cikli Tteq.; 2. mosamzadebel-damamTavrebeli danadgaris gawyobaze); 3. dro ssakontrolo operaciebisaTvis tsak.; 4. Sidasasaamqro transportirebisaTvis saWiro dro tsat.; 5. dro, romelic iTvaliswinebs detalebis operaciaTaSoris dayovnebas, an mocdas tday. an tmoc.. 6. detalebis gaformeba da gagzavna tgagz.. teqnologiuri cikli da gawyobisaTvis saWiro dro gaiangariSeba TiToeuli SemTxvevisaTvis. sawarmoo ciklis yvela sxva Semadgeneli nawilebi ganisazRvreba statistikuri monacemebiT. detalebis partiisaTvis saoperacio ciklis xangrZlioba Tsao. ganisazRvreba formuliT: samuSaoebisaTvis saWiro dro (dro
Tsao =
tsac. h c
+ t mos.dam.
(29)
Tteq. = h
1
t sac. Fcv. h c
+
1
(30)
h cvlebis raodenobaa; m teqnologiur procesSi operaciebis raodenobaa; Fcv. cvlis xangrZliobaa, sT.
saamqroSi detalebis partiisaTvis sawarmoo ciklis xangrZlivobaa gaiangariSeba Semdegi formuliT dReebSi
(31)
formula (31) iTvaliswinebs Sromis sagnebis mimdevrobiT moZraobas. Sidasaamqro transportirebis dros is unda ganisazRvros saamqros
gamocdilebis
24
dayovnebis
dro
Termul
liTondasafar
saamqroebSi
ganisazRvreba
normativebis safuZvelze, romelic muSavdeba gamocdilebis safuZvelze. Sesabamisi damuSavebis magaliTad SeiZleba gamoviyenoT seriuli warmoebis msxvili manqanaTmSenebeli sawarmos monacemebi. cxrili 5 ciklebis xangrZlioba Termul da liTondasafar saamqroebSi
operaciebi
operaciebi
wrToba da moSveba mowva normalizacia normalizacia, maRali moSveba, wrToba da moSveba civad damuSaveba da moSveba safantWavluri gawmenda
1,5 1 1
1 2 2 1 2 2 2 1 5
4 2 1
operaciaTaSoris mocdena (dayovneba) tsao miT metia, rac metia detaloperacia mimagrebuli samuSao adgilze. es sidide wvrili detalebisaTvis 2-4 sT tolia msxvili detalebisaTvis 4-7 sT. detalebis gaformeba da gagzavna tgaf. saSualod miiReba 7 sT. operaciaTaSoris saSualo dayovneba, romelic modis erT wyvil
saS. tday. =
T T (m 1)
f.
dam.
(32)
25
(33)
formula (31) iTvaliswinebs Sromis sagnebis mimdevrobiT moZraobas. Sromis sagnebis paralelur-mimdevrobiTi moZraobis dros cikli iqneba xanmokle, amitom saWiroa SemovitanoT Semasworebeli koeficienti
KSem.,
romelic
ganisazRvreba
paralelur-mimdevrobiTi
moZraobis
dros
sawarmoo ciklis xangrZlivobis SefarsebiT, mimdevrobiTi moZraobis dros ciklis xangrZlivobasTan. maSin formula (31) miiRebs Semdeg saxes:
Tcik. = K Sem. (Tteq. + K sak. + tsat. + tday. + t gag. ) ,
(34)
sadac KSem. seriul warmoebaSi iryeva 0,3-0,9. sawarmoo procesis yvela stadiaze normatiuli maragis Seqmna aris riTmuli muSaobis ZiriTadi garanti. normatiuli maragis sidideze arsebiT gavlenas axdens sawarmoo ciklis xangrZlivoba da aseve sawarmoo programis sidide. seriul-nakadur xazebze maragebis struqtura da maTi sididis
gaangariSeba masiuri warmoebis analogiuria. seriul ubnebze maragi ar iyofa sabrunav da sagarantio nawilebad. sagarantio maragi iangariSeba sawarmoo ciklis xangrZlivobaSi operaciaTaSoris Sesvenebebis sarezervo drois gaTvaliswinebiT. saamqroTaSoris maragi, iseve rogorc Sidasaamqro sasawyobo iyofa sabrunav da sagarantio maragebad. sabrunavi maragi iqmneba saamqroebs an ubnebs Soris gansxvavebuli periodulobiT. sagarantio maragi iqmneba mza detalebisagan, rogorc mudmivi maragi mosalodneli Seferxebebis lokalizaciisaTvis. kalendaruli gardamavali maragis programis zoma, damuSavebisas tolia mxedvelobaSi sabrunavi da miiReba
romelic
maragebis jamis. riTmuli procesis yvela muSaobis stadiaze uzrunvelsayofad faqtiuri aucilebelia nakeTi gardamavali
(35)
paralelur-mimdevrobiTi
moZraobis
dros
ciklis
xangrZlivoba
xanmoklea, risTvisac saWiroa SemovitanoT Semasworebeli koeficienti KSem. romelic iangariSeba detalebis paralelur-mimdevrobiTi moZraobis dros ciklis xangrZlivobis SefardebiT mimdevrobiTi moZraobis dros ciklis xangrZlivobasTan formula (31) miiRebs aseT saxes
Tcik. = K Sem. Tteq. + t sak. + t sat. + tmoc. + t gagz. . (36) normatiuli maragis Seqmna da misi angariSi aucilebeli faqtoria
riTmuli sawarmoo muSaobis programis organizaciisaTvis. sidide. normatiuli maragis sidideze maragebis upirveles yovlisa arsebiT gavlenas axdens ciklis xangrZlivoba da seriul-nakadur warmoebaSi struqtura da maTi gaangariSebis meTodi iseTivea, rogorc masiurSi. seriuli warmoebis ubnebze maragebi ar iyofian sabrunav da
sadazRveo maragebad. saamqroTaSoris maragebi, iseve rogorc Sidasasaamqro sasawyobo iyofian sabrunav da sagarantio maragebad. sagarantio maragi iqmneba namzadebis an mza detalebis sawyobebSi, rogorc mudmivi maragi miwodebis Seferxebis aRmosafxvrelad. riTmuli muSaobisaTvis aucilebelia, rom faqtiurad gardamavali maragi imyofebodes normatiul doneze. normatiuli cikluri maragi ganisazRvreba formuliT
Z cik. = N dReRamuri Tcik. .
sabrunavi
maragi
sawyobSi
iqmneba
Semdeg
rodesac mimwodebeli saamqro muSaobs partiebad, xolo momxmarebeli uwyvetad (rogoric mesame aris meqanikur da saamwyobo); mimwodebeli meore da SemTxvevaSi, momxmarebeli rodesac mimwodebeli da sxvadasxva periodulobiT (mag. damamzadebeli da meqanikuri). SemTxvevaSi, rodesac
saamqroebi muSaoben partiebad erTnairi periodulobiT. pirvel SemTxvevaSi gardamavali mimwodebeli dadgenili maragis zoma izomeba detalebis partia, plus raodenobiT, sagarantio maragis romelic maragis sidide
aucilebelia momxmarebeli saamqros muSaobisaTvis, vidre ar Seva sawyobSi saamqrodan sidide. pirveli meore SemTxvevaSi gardamavali
damokidebulia periodulobaze, e.i. momijnave saamqroebSi partiis zomaze da am partiebis CaSveba-gamoSvebis vadebze. mag. Tu saSualo dReRamuri moTxovna 10 detalzea, xolo partia Sedis me-7 dRes, xolo sadazRveo maragi 20 calia, gardamavali maragze moTxovna tolia 10 cali 6 dRe + 20 cali = 80 cali.
27
Tu miewodeba 800 detalis partia, periodulobiT 12 dRe, xolo momxmarebeli saamqros partia 200 calia, periodulobiT 3 dRe, sagarantip maragiT 134 cali; momxmarebel saamqroSi partiis CaSvebis vadebi me-3, 6, 9, 12 da a.S. dReebia, gardamavali maragi toli iqneba 2002 + 134 = 534 cali. sagarantio maragi ar SeiZleba zustad iqnas gansazRvruli erTis mxriv, viTvaliswinebT ra mis damokidebulebas sawarmoo ciklis xangrZlivobasTan, meores mxriv detalebis CaSveba-gamoSvebis periodTan. gaangariSebis dros SeiZleba gamoviyenoT cxril 6-Si motanili normatiuli sagarantio maragi, romelic gamosaxulia dReebSi. cxrili 6 sasawyobo sagarantio maragis normebi, romelic dReebSi gamoiyeneba CaSveba-gamoSvebis periodi dReebSi 3 6 12 24 72 1-2 1-2 1-2 1-2 1-2 2-3 ciklis xangrZlivoba dReebSi 3-4 5-6 7-8 9-10 1-2 1-2 2-3 2-3 1-2 2-3 2-3 2-3 2-3 2-3 2-3 3-4 2-3 2-3 3-4 3-4 2-3 2-3 3-4 4-5 10 zeviT 3 3 4 4 5
sawarmoo riTmuli muSaobisaTvis aucilebelia awyobisTvis saWiro detalebis da kvanZebis gardamavali maragis normatiuli maragis dadgena. es normativi gzavnili momentia gamoSvebis zomis da vadebis dasadgenas. awyobaze erTdroulad gardamavali asawyobi maragis gaangariSeba xdeba Semdegnairad. procesis nakeTebis raodenoba teqnologiuri
sxvadasxva stadiaze gaiangariSeba samuSao adgilebis mixedviT. awyobisaTvis saWiro detalebisa da nakeTebis maragis zoma damokidebulia imaze, Tu saerTo awyobis romel samuSao
Zawy
adgilze
uerTdeba mocemuli detali an kvanZi. maragSi am detalebisa da kvanZebis raodenoba ganisazRvreba samuSao adgilebis raodenobis mixedviT,
romlebic rCebian awyobis bolomze. magaliTad, Tu saamwyobo saamqros aqvs 16 samuSao adgili, xolo mocemuli detali, romelic 5 cali miewodeba kompleqtirebaze, manqanaze dgeba me-6 samuSao adgilze, mis mixedviT
28
(38)
3. seriuli warmoebis normatiuli gegma-grafikis ageba seriul-nakaduri xazebis muSaobis gegma-grafikis agebisas saWiroa mxedvelobaSi iqnas miRebuli is, rom es xazebi aris gardamavali formis seriuli warmoebidan masiur warmoebaze. isini erwymian Semdegnairad:
samuSao adgilis datvirTvis forma erwymis masiuri warmoebis uwyvetmasiuri warmoebis uwyvet-nakadur formasTan anda warmoebaSi sagnebis
pirdapirnakadur moZraobasTan. seriul-nakaduri xazebi iyofian or ZiriTad saxesxvaobad: wyvetilnakaduri da jgufur nakaduri. wyvetil-nakaduri xazebi warmoadgenen danadgarebis jgufs, romlebic ganlagebulia teqnologiuri procesis svlis mimarTulebiT, romlebzedac muSavdeba xazSi sxvadasxva dasaxelebis detalebi erTnairi CaSveba teqnologiuri damuSavebaze marSrutiT. es detalebiT rig-rigobiT muSavdebian yvela Carxze, romlebic arian gaerTianebuli. momdevno detalis
moiTxovs winamdebare xazis mTlian an nawilobriv gadawyobas. Tu es sworad ar iqna ganxorcielebuli, maSin mniSvnelovnad mcirdeba
danadgarebis gamoyeneba. rodesac sinqronizacia maRalia, maSin nakeTebis damuSaveba xdeba uwyvet-nakadur xazebze, Tu sinqronizacia darRveulia, maSin damuSaveba xdeba wyvetil-nakadur xazebze. wyvetil-nakaduri xazebis organizaciis dros, garda teqnologiuri msgavsebisa, saWiroa daculi iqnas mTeli rigi pirobebi. saWiroa miviswrafodeT imisken, rom operaciebis Sromatevadoba iyos Tanatoli. aqedan gadaxra iwvevs danadgaris arasrul gamoyenebas. xazisaTvis detalebis SerCeva unda xdebodes ise, rom uzrunvelvyoT samuSao adgilis an xazis sruli datvirTva. wyvetil-nakaduri xazebis gaagnariSeba
29
mocemulia cxril 7-Si. angariSi swarmoebs TiToeuli dasaxelebis detalis Tviur programis mixedviT da samuSao xazis drois fondis mixedviT. cxrili 7 wyvetil-nakaduri xazis gaangariSeba
Srromatevadoba gamomuSavebis normis gaTvaliswinebiT Tviuri programa saerTo programaSi TiToeuli detalis xvedriTi raodenoba % saSualo dReRamuri TiToeul programa detalze muSaobis samuSao orcvliani dReebis reJimis raodenoba dros cali
detali
detali
jami
15 10 25 40 _
moyvanili gaangariSebis safuZvelze dgeba wyvetil-nakaduri xazis muSaobis gegma grafiki naxazi 5. imisaTvis, rom detalebi damzaddes kompleqturad da amasTanave
sawyobSi ar dagrovdes didi maragi, yvela dasaxelebis detalebisaTvis, romlebic wyvetil-nakadur xazze muSavdebian. sasurvelia miRebuli iqnes CaSveba-gaSvebis erTiani periodi. seriul-ubnebze angariSi unda vawarmooT wamyvani detalis mixedviT, romlisTvisac damaxasiaTebelia yvelaze Sromatevadi gawyoba xazze yvela sxva operaciebis jamTan SedarebiT. Tu xazze dasamuSavebel detalebs gaaCniaT daaxloebiT gawyobis erTnairi xangrZlivoba, maSin angariSs safuZvlad udevs is detali, romlis damuSavebis drois xvedriTi wili xazis muSaobis drois saerTo fondSi yvelaze didia. angariSis dros unda miviswrafodeT iqiTken, rom erTi da imave dasaxelebis detalebiT uwyvetad xdebodes mTeli cvlis ganmavlobaSi CatvirTva. dauSvaT, rom moyvanil magaliTSi gawyobis xangrZlivoba , , da detalebisaTvis daaxloebiT erTnairia da Seadgens 3 sT. maSin wamyvan detalad muSaobis unda ASevarCioT detali
romlis
damuSaveba
38,8%
xazis
moculobidan.
da
detalebis
CaSveba-gamoSvebis
30
naxazi 5 wyvetil-nakadur xazze obieqtis cvlis gegma grafiki (CaSveba-gaSvebis periodi 24 sT) CaSvebagamoSvebis periodi dReebSi Tvis samuSao dReebi
partia calobiT
detali
10
11
12
13
14
15 16 17
18
19 20 21 22 23
24
1000
1000
24
4,5
3000
3000
24
9,5
500
500
24
4,0
500
500
24
6,0
31
periodi miiReba , rogorc wamyvani detalis periodulobis mixedviT. CaSveba-gamoSvebis periodi naxaz 5 (19 cvlis CatvirTvis dros, gawyobis xangrZlivoba 3 sT) mixedviT 6 dRis tolia. obieqtis cvlis gegmagrafiki wyvetil-nakaduri xazis mocemulia naxaz 6. naxaz danawildes 6 motanili grafiki detalebis moicavs xazis damatebiTi CatvirTvis iqidan rezervs. yovelive es imitom xdeba, rom xazis TveSi muSaobis fondi calkeuli mixedviT. angariSi swarmoebs
gamomdinare, rom samuSao adgili datvirTulia 100%. sinamdvileSi, rogorc wesi xazis datvirTvis koeficienti erTze naklebia. Cvens SemTxvevaSi viTvaliswinebT ra, rom xazi Sedgeba 5 Carxisagan, xolo remontze drois gegmuri danakargi Seadgens 5%, xazis datvirTvis koeficienti gaiangariSeba Semdegnairad. drois sareJimo fondi erTi
Carxis orcvliani muSaobis dros (angariSi mimdinareobs 2007 w. maisSi) tolia (840 wT 20 dRe) + (720 4 dRe) = 19680 wT. xazis yvela Carxis sareJimo fondi iqneba 19680 wT 5 Carxi = 98400 Carx-saaTi. drois efeqturi fondi tolia 98400 Carx-saaTi 0,95 = 93480 Carx-saaTi. xazis datvirTva tolia mTeli programis Sromatebadobis 77500 wT, romelsac emateba yvela detalis mixedviT gawyobis dro tmos. amis Semdeg vamravlebT TveSi gawyobis raodenobaze: 77500 + 180 4 4 = 80380 Carx-saaTi. xazis datvirTvis koeficienti izomeba
dam.
=180 wT,
32
detali
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
1,1 1000 250 6 2,4 3000 750 6 1,0 500 125 6 1,5 500 125 6
1,1
1,1
1,1
2,4
2,4
2,4
1,0
1,0
1,0
1,5
1,5
1,5
33
4. samuSaos kalendaruli gegmis agebis meTodi da moculobiTi gaangariSebebi samuSaos riTmuli muSaobisaTvis aucilebel pirobas warmoadgens sawarmoo programis swori gansazRvra, rac gansakuTrebiT aucilebelia seriuli warmoebis sawarmoebisaTvis. gamosaSvebi nakeTebis nomenklatura aseTi tipis sawarmoebSi aTeulobiT dasaxelebis nakeTia. seriuli warmoebis umetesi sawarmoebi specializirebulia garkveuli saxis produqciis warmoebaze, rac Seadgens sawarmoo programis ZiriTad sawarmoo programis ZiriTad Semadgenel nawils. es produqcia gamoiSveba xangrZlivi periodis ganmavlobaSi Tanazomierad gazrdili raodenobiT. amasTan erTad sawarmos SeuZlia gamouSvas garkveuli nakeTebi patara seriebad an Seasrulos calkeuli SekveTebi. rodesac gamosaSvebi nakeTebis nomenklatura mravalsaxeobisaa
sawarmoo programis damuSaveba rTulia. sawarmoo programis damuSavebisas, rodesac xdeba sxvadasxva saxeobis samuSaos Sesruleba saWiroa davicvaT Semdegi pirobebi: 2) 1) sawarmoo simZlavreebis sruli nakeTebis da Tanazomieri gamoyeneba; erTdroulad dasamuSavebeli nomenklaturis
maqsimaluri Semcireba. ZiriTadi produqcia, mTeli sagegmo periodis ganmavlobaSi nawildeba Tanazomierad, xolo nakeTebi, romlebic wvril seriebad gamoiSveba
igegmeba ise, rom maT monacvleobiT uzrunvelyon sawarmoo danadgarebis Tanazomieri datvirTva, romlebic droebiT Tavisuflebi arian da ZiriTad nakeTebze operacias ar asruleben (cxrili 8). kalendaruli gegmis
amdagvari ageba dakavSirebuli unda iyos mza nakeTis miwodebis vadebTan. gamosaSvebi saamqroTaSoris produqcia, dagegmva, romlebic msxvil seriebad gamoiSveba guldasmiT
xorcieldeba
detalebis
damuSavebuli kalendarul-gegmiuri normativebis mixedviT, imave meTodiT, romelic masiuri warmoebis pirobebSi iqna gamoyenebuli. rodesac muSaoba xdeba saSualo da wvril seriebad araregularuli ganmeorebiT, saamqroTaSoris dagegmva xorcieldeba ara detalebiT, aramed kompleqtebiT.
34
dagegmvis warmoebaSi.
kompleqsuri
forma
efeqturia
saamqroTaSoris
kompleqsuri
dagegmarebis
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
540 30 20 18 10 8 5 4 3 3 2
40 10 _ _ _ _ _ _ _ _ 2
40 10 _ _ _ _ _ 2 _ _ _
40 10 _ _ _ _ _ 2 _ _ _
44 _ _ 3 2 _ _ _ _ _ _
44 _ _ 3 2 _ _ _ 1 _ _
44 _ _ 4 2 _ _ _ 2 _ _
44 _ _ 4 2 _ _ _ 2 _ _
44 _ _ 4 2 _ 2 _ _ _ _
50 _ 5 _ _ 2 _ _ _ _ _
50 _ 5 _ _ 2 _ _ _ 1 _
50 _ 5 _ _ 2 _ _ _ 1 _
50 _ 5 _ _ 2 _ _ _ 1 _
dagegmvis kompleqtur-kvanZuri meTodis gamoyenebis dros saangariSo erTeulad miRebuli teqnologiuri kvanZi. mocemul saamwyobo erTeulSi kvanZSi Semavali yvela detali unda Seesabamebodes kvanZis akrefis
moments. detalebi miuxedavad maTi damzadebis Sromatebadobisa mzaddeba im raodenobiT, romelic aucilebelia mocemuli kvanZis kompleqtirebisaTvis. dagegmvis kompleqtur-kvanZuri meTodi ZiriTadad gamoiyeneba im SemTxvevaSi, rodesac sawarmoSi samuSao mimdinareobs arc Tu did seriebad xangrZlivi sawarmoo cikliT. dagegmvis kompleqtur-jgufuri meTodi efuZneba detalebis kompleqsur SerCevas. jgufur kompleqtSi Sedis detalebi gaswrebis (winswrebis) erTidaimave sidide, partiebis CaSveba-gamoSvebis erTidaimave periodulobiT.
35
kalendarul-gegma
grafikSi
jgufuri
kompleqtebis
damzadeba
efuZneba gaswrebis sidides. seriuli warmoebis sawarmoebSi, romelic sxvadasxva dasaxelebis da sirTulis detalebs uSvebs kompleqtur kvanZuri da kompleqtur-jgufuri dagegmvis gverdiT maSin gamoiyeneba rodesac meore da detaluri mcire dagegmva da `sawyobSi~. pirveli
gamoiyeneba, nakeTebis
myaria
saSualo
nomenklaturis uSvebs
warmoeba,
warmoebis dros
dagegmva,
romelic
normalizirebul
unificirebul programis
araSromatevad unificirebuli
detalebs detalebis
mravalnomenklaturiani
dagegmareba `sawyobSi~ unda xdebodes sistemiT maqsimumi-minimumi. kvanZuri da kompleqturi jgufebis saamqro programis Sedgenis dros dagegmvis ZiriTad samuSaoebs asrulebs Sidasaamqro dagegmvis organoebi, romlebic garda samuSaos dagegmva programis Sedgenisa, amuSaveben gegmur davalebebs ubnisaTvis samuSao adgilis detalebis da operaciebis WrilSi. saamqroTaSoris detalebisaTvis dakavSirebuli marTalia sasurvelia rac xorcieldebodes calkeuli aris
Sromatevad
samuSaosTan dagegmvis
meTodi
rTulia.
saWiroa
gamoviyenoT damuSavebisas
saangariSo erTeulad, garda detalis, kompleqtis an partiisa SeiZleba gamoviyenoT makompleqtirebeli nomeri, romelic gaiangariSeba mocemuli nakeTis warmoebiT. makompleqtirebeli nomris mixedviT dagegmvis msxvilseriul da seriul warmoebaSi. programuli davaleba, am meTodis gamoyenebis dros gviCvenebs nakeTis momdevno nomers, romelic eqvemdebareba kompleqtirebas sagegmo periodis ganmavlobaSi. nomris sidide, romelic stadiaze eqvemdebareba iangariSeba
kompleqtirebs
sawarmoo
procesis
sxvadasxva
detalebis an kvanZebis gaswrebis normatiul zomas. magaliTad, meqanikur saamqroSi CaSvebis winswreba A detalis awyobis sawinaaRmdegod 6 dRea, xolo saSualodReRamuri moTxovna 50 kompleqtia, kompleqtirebis nomris zrda, romelic eqvemdebareba meqanikur saamqroSi nakeTebis CaSvebas, awyobis winaaRmdeg Seadgens 506=300 kompleqts, e.i.
36
Tu awyobaze davaleba # 2500, maSin meqanikur saamqroSi A detali CaSvebis davaleba unda gaices nomriT 2500+300 = 2800. makompleqtirebel nomrebze unda xorcieldebodes kalendaruli
sawarmoo davaleba drois mcire monakveTebSi cvla, kvira, Tve. saamqros cxril 9. makompleqtirebeli nomrebis gegma grafiki mocemulia
5. Sidasaamqro operatiul-kalendaruli dagegmva saamqros ubnisaTvis operatiuli sawarmoo programis damuSavebisas amosavali wertilia saamqros sawarmoo programa. ubnis kalendaruli gegma-grafiki muSavdeba detalebze an detaloperaciebze. am SemTxvevaSi xdeba manqanaSi Semavali detalebis kvanZebis, kompleqsuri jgufebis specifikaciis Sedgena. im SemTxvevaSi Tu sawarmoo programaSi programis operaciebis vinaidan warmodgenili damuSavebis mixedviT, ar aris unda monacemebi damuSavdes maragebze, wamyvani ar maSin ubnis an
dros
detalebis aris
kvanZebis CaSvebis programa. im ubnebze, sadac gegma-grafiki dgeba detaldavaleba moicavs maragebis monacemebs CaSvebaze saWiro, gegma-grafiki dasamzadebeli detalebis
TiToeuli partiis mixedviT. aseT ubnebs miekuTvneba seriul-nakaduri da sagnobriv-Caketili ubnebi. seriul-nakadur ubnebze, romelic Sedgeba erTi an ramdenime cvladnakaduri an jgufur-nakaduri xazebisagan, samuSaos dagegmva xorcieldeba xazis muSaobis normatiuli gegma-grafikebis safuZvelze. aseTi gegma-
grafikis gaangariSebis meTodika mocemulia 3 paragrafSi. muSaobis stabilurobis SesanarCuneblad seriul-nakaduri xazebis samuSao adgilebze davaleba SeiZleba gaices Tvis an dekadis mixedviT. es xels uwyobs warmoebis operatiuli momzadebis organizaciul srulyofas da amartivebs mimdinare dagegmvas. arastabiluri muSaobis dros izrdeba yoveldRiurad gacemuli
cvlis dReRamuri davalebis roli, sadac mocemuli unda iyos ara marto produqciis is raodenoba, romelic unda damzaddes mocemul dRes Tviuri gegma-grafikis mixedviT, aramed is Sevsebac (detalebis saWiro raodenoba) rac iwvevs CamorCenas.
37
cxrili 10 gegma grafiki meqanikuri saamqro _ Tve 200 narCeni Tvis dasawyisSi w.
raodenoba
detalis naxazi
detali
10
11
davaleba 120/170 1 01-001 lilvi sayeluri milisa 1 50 Sesru_ leba davaleba 105/170
_ 0/50 20/85
_ 40/90 _ 0/85 _
20/110 _ _ _ _ _
_ _ _ _ _ _
01-002
65
01-016
80
60/140 0/140
SeniSvna: mricxvelSi mocemulia kompleqtebis raodenoba, mniSvnelSi kompleqtebis nomeri moniSvna moxda me-9 ricxvze.
38
Tavis mxriv inJineri an ostati sawarmoo ubnis dagegmarebis dros, vidre gascemdes samuSao adgilze operatiuli cvlis dReRamur davalebas, amowmebs misi Sesrulebis momzadeba. SesaZleblobas da gamoricxavs kontroli im saxis samuSaoebs, romlis meSveobiTac SesaZlebelia ver Sesruldes warmoebis operatiuli programis Sesrulebis swarmoebs
39
Tavi 3. operatiul-kalendaruli dagegmva individualur da wvrilseriul warmoebaSi 1. operatiul-kalendaruli dagegmvis Tavisebureba individualur warmoebaSi individualur da wvrilseriul warmoebaSi produqcia dagegmvis mzaddeba meTods. aris
calkeuli SekveTebis mixedviT, romelic dgeba calkeul nakeTebze an detalebis mcire seriebze. swored es dagegmvis obieqti individualur mTavari da gansazRvravs wvrilseriul da warmoebaSi
individualuri mdgomareobs
SekveTa.
amocana
dagegmvis SekveTebis
sirTule Serwyma
mravali
erTdroulad
Sesasrulebeli
droSi da amasTanave uzrunvelyofili unda iyos muSebis sawarmoo farTis, mowyobilobebis Tanazomieri da sruli datvirTva mTeli sagegmo periodis ganmavlobaSi. individualur ZiriTadi normativia da wvrilseriul warmoebaSi kalendarul-dagegmvis cikluri unda rac
SekveTebis da da
Sesrulebis
gegma-grafikebi, dagegmva
grafikebi, mowyobilobebis moculobiTi dagegmva. individualur uwyobdes seriuli wvrilseriul warmoebaSi xels msxvilseriuli samuSaos danergvas,
uzrunvelyofs operatiul-kalendaruli dagegmvis gamartivebas. Tanazomieri muSaobis momdevno ganviTarebisaTvis organizacia da dagegmva unda
xdebodes detalebisa da kvanZebis maqsimaluri normalizacia da unifikacia. es RonisZiebebi metad amartivebs warmoebis organizacias da dagegmvas. muSaobis Tanazomieri organizaciisaTvis mniSvnelovania Seiqmna tipiuri teqnologiuri procesebi, rac xels Seuwyobs saamqroebi da ubnebi
gardaiqmnas specializaciis sagnobrivi niSniT. iqmneba sagnobriv-Caketili ubnebi, seriul-nakaduri xazebic ki. detalebis da kvanZebis damzadebis organizaciaSi unificikaciis elementebis Setana Tanazomieri muSaobis organizaciis saSualebas iZleva.
2. SekveTebis svlis mimarTuleba da Sesrulebis vadebis dadgena SekveTebis Sesruleba SeiZleba davyoT Semdeg etapad: 1) SekveTis gaformeba; 2) SekveTis warmoebis momzadeba da 3) SekveTis warmoeba anda
40
nakeTis kerZo Sesruleba. sawarmoSi SekveTebis miReba xdeba SekveTebis biuroSi sawarmo azustebs SekveTis Sesrulebis SesaZleblobas Semdeg xdeba SekveTebis gaformeba, SekveTis damzadebisaTvis saWiro vadebis dadgena, Rirebuleba da teqnologiuri SesaZleblobebi. samuSaos Sesrulebis vadebi fiqsirdeba SekveTis Sesrulebis gegmagrafikSi. gegma-grafiki dgeba gamsxvilebuli jaWvuri meTodiT, e.i.
teqnologiuri procesis uku svlis mimarTulebiT; SekveTili produqciis gegma-grafikis safuZvelze muSavdeba kvartaluri da Tviuri kalendaruli gegma-grafiki, rac iTvaliswinebs warmoebis momzadebas, mocemuli obieqtis damzadebas da gamocdas.
3. calkeuli nakeTebis gegma-grafikis damuSaveba individualur da wvrilseriul warmoebaSi dagegmvis operatiulkalendaruli detalebis dagegmvis normatiul-saangariSo vadebi. grafiki baza aris cikluri iZleva grafikebi. cikluri grafikis safuZvelze dgeba ZiriTadi kvanZebis da CaSveba gamoSvebis saSualebas
ganisazRvros nakeTis damzadebis ciklis xangrZlivoba. cikluri grafikis gaangariSebiT SeiZleba ganisazRvros awyobaze gadasacemi detalebis da kvanZebis Tanamimdevroba da dadgindes maTi gamocemis vadebi. nakeTis warmoebaSi CaSvebis vadebi iangariSeba gamoSvebis dadgenili vadebis da gaswrebis sididis safuZvelze, romelic gaTvlilia ciklur grafikebSi. aseTi dagegmviT miiRweva awyobis win detalebis mcire droiT dayovneba. namzadebis warmoebaSi CaSveba swarmoebs maTi gamoSvebis vadebis safuZvelze, romelic Tavis mxriv ganisazRvreba damamzadebeli ciklis xangrZlivobiT. warmoebis calkeuli fazebis xangrZlivobis gansazRvris Semdeg muSavdeba nakeTis mTlianad damzadebis sawarmoo ciklis
xangrZlivoba. rac cikluri grafikebiT gaiangariSeba. normatiuli cikluri grafikebis Sedgena sakmao rTuli davalebaa, risTvisac aucilebelia gvqondes damuSavebuli Sromatevadobis normativebi. rodesac nakeTebi muSavdeba erTeulad an wvril seriebad (2-5 cali) yovelTvis ar aris SesaZlebeli grafiki. warmoebis dawyebamde SemuSavdes baza
savaldebuli
cikluri
amitom
normatiul-kalendaruli
41
cikluri grafikebis saxiT sasurvelia damuSavdes ara yovel nakeTze, aramed tipiur 7-ze nakeTze, romlis koreqtirebasac manqanis vaxdenT koeficientis cikluri
meSveobiT da vangariSobT gamsxvilebuli wesiT nakeTebis TiToeul tipze. nax. mocemulia eleqtronuli warmoebis grafikis agebis meTodika. teqnologiuri procesis Sesabamisad aigeba warmoebis sqema, sadac mocemulia Tu romeli samuSao unda Sesruldes paralelurad da romeli mimdevrobiT. amis Semdeg igeba awyobis cikluri grafiki. kalendaruli grafikebi muSavdeba calkeuli SekveTebis mixedviT, xolo SemdgomSi maT safuZvelze muSavdeba mTeli SekveTebis saerTo kalendarul-moculobiTi grafiki TiToeuli rgolis saamqros iseTi am mixedviT. amasTanave rom is unda uzrunvelvyoT saamqros
TiToeuli
datvirTva,
Seesabamebodes swarmoebs
gamSvebunarianobas.
amocanis
gadasaWrelad
kalendarul-
moculobiTi gaangariSebebi da aigeba Sesabamisi grafikebi, sadac naCvenebia calkeuli SekveTebis kalendaruli vadebis urTierTkavSiri. individualur da wvrilseriul warmoebaSi sagegmo periodSi
saamqros Tvis ganmavlobaSi miecema Sesabamisi davaleba. Tviuri programa muSavdeba kvartlebis mixedviT. am tipis sawarmoebSi gamoiyeneba dagegmbis kompleqtur-kvanZuri da kompleqtur-jgufuri dagegmvis principi. Sidasaamqro dagegmvis dros gegmuri kalendaruli davaleba
xorcieldeba ise, rom dasamuSavebeli nakeTebis CaSveba gamoSvebis dros srulad iqnas gamoyenebuli sawarmoo simZlavreebi. Tviuri, dekaduri da kviris sagegmo davalebis garda individualur dReRamuri da wvrilseriul cvlis an aq mTlianad zustdeba raodenobis. imiT, rom warmoebaSi dReRamuri cvlisaTvis, davaleba farTod davaleba aseve gamoiyeneba muSavdeba, cvlis rogorc davaleba.
ubnebisaTvis
calkeuli cvlaSi an
samuSao
adgilebisaTvis. nomenklaturis,
mocemul
dReRameSi realoba
samuSao adgilebis mixedviT. cvlis davaleba dReRamuri da dagegmvis garantirebulia im ubanze muSaze moicavs mxolod samuSaoebs, romlis
mixedviTac sruliad damTavrebulia warmoebis operatiuli momzadeba, e.i. arsebobs aucilebeli masalebi, namzadebi, iaraRebi, teqnikuri
dokumentacia da a.S.
42
23 24 25 26 27
13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
29
28
30
31 32 33 34 35 36 37
1.
39
38
12
11
7. 8. 9.
Reros damuSaveba sartylis damuSaveba sadgaris awyoba sayelurebi RerZi sadebi awyoba
1 1 1
1 1 1 1 1 2
1 1 1
23.0 _ _
44
sarCevi Tavi 1. operatiul-kalendaruli dagegmva masobriv warmoebaSi 1. operatiul-kalendaruli dagegmvis Taviseburebebi masobriv warmoebaSi 2. nakaduri xazis muSaobis normatiul-kalendaruli gaangariSebebi da normatiuli gegma-grafikebis ageba 3. saamqros programis damuSaveba Tavi 2. operatiul-kalendaruli dagegmva seriul normebSi 1. operatiul-kalendaruli dagegmvis Tavisebureba seriul warmoebaSi 2. normatiul-kalendaruli gaangariSeba 3. seriuli warmoebis normatiuli gegma-grafikis ageba 4. samuSaos kalendaruli gegmis agebis meTodi da moculobiTi gaangariSebebi 5. Sidasaamqro operatiul-kalendaruli dagegmva Tavi 3. operatiul-kalendaruli dagegmva individualur da wvrilseriul warmoebaSi 1. operatiul-kalendaruli dagegmvis Tavisebireba individualur warmoebaSi 2. SekveTebis svlis mimarTuleba da Sesrulebis vadebis dadgena 3. calkeuli nakeTebis gegma-grafikis damuSaveba
45
gadaeca warmoebas 26.03.2009. xelmowerilia dasabeWdad 23.04.2009. qaRaldis zoma 60X84 1/8. pirobiTi nabeWdi Tabaxi 3. tiraJi 100 egz.