Mbushjet estetike.

Indikacionet, materialet q prdoren pr t realizuar nj estetik

Tema: Mbushjet estetike. Indikacionet, materialet q prdoren pr t realizuar nj estetik Mbushja e dhmbve sht procesi i zvendsimit t indeve t dhmbit, t dmtuara nga procese karioze, trauma, anomali t ndryshme gjat zhvillimit t sistemit dentar, me materiale artificiale. Qllimi i mbushjes sht: T ndrpres zhvillimin e mtejshm t procesit karioz. T rindrtoj formn anatomike. T rivendos funksionin fiziologjik t dhmbve. T rivendos estetikn. Vetit q duhet t kemi parasysh kur zgjedhim nj material dentar: Vetit fizike, prfshijn prcueshmrin termike, ekspansionin si dhe qndrueshmrin ndaj abrazionit, erozionit, atricionit. Biokompatibiliteti, ireferohet faktit se sa mir kto materiale bashkjetojn me ekuilibrinbiologjik t dhmbit dhe trupit. Duke qn se mbushjet jan n kontakt shum t ngusht me mukozn, dhmbin dhe pulpn, biokompatibiliteti sht shum i rndsishm. Disa produkte japin irritim t pulps dhe reaksion alergjik. Estetika, materiali mbushs duhet t imitoj dhmbt n struktur, ngjyr dhe shklqim. Aplikimi, duhet q materialet mbushse t manipulohen leht dhe t marrin formn e dshiruar. Materialet restorative ndahen n direkte dhe indirekte. Materialet direkte: - Amalgam - Kompozitat - Glasjonomer cementet - Resin glasjonomer cementet t modifikuara Materiale indirekte: Materialet direkte: Resin kompozitat

Porcelani Resin kompozitat Argjendi

Kompozitat jan nj przierje me grimca mbushse prej xhami ose kuarci n nj skelet rezine, q prodhojn nj mbushje n ngjyrn e dhmbit. Ato jan materiale plastike ,me struktur jokristaline, t prbra nga lnda organike (rezina) 2030 % dhe lnda inorganike minerale q sht 70 %. Sistemet e rezins Fillimisht si monomer baz i kompozitave sht prdorur metilmetakrilati (MMA) ,por pr shkak t vetive negative si rezistenca e ult ndaj dmtimit, rrjedhjet marginale dhe prirja pr dekolorim, ato nuk patn sukses. MMA u zvendsua me monomerin BiSGMA, i cili u krijua nga bashkimi i molekuls bisfenol A me nj molekul metilmetakrilati. Ky monomer kishte cilsit positive t MMA dhe ngurtsin e molekuls s bisfenol A. Duke qn se BiSGMA sht nj monomer me viskozitet t lart, przihet me nj monomer me viskozitet t ult i quajtur TEGDMA, pr t ulur viskozitetin e monomerit. Kompozitat ndahen n : - Kompozita kimike (me przierje) - Kompozita fotopolimerizues Kompozitat kimike jan t prbr nga dy pasta, t cilat przihen me njra- tjetrn duke iniciuar procesin e polimerizimit. Ky lloj kompoziti sht hequr nga prdorimi pr shkak t vetive negative : - Agresivitetin e lart ndaj pulps dhe gingivs. - Dekolorim i materialit. - Rnie t shpejt t mbushjes. - Reaksion ekzotermik q shoqron fortsimin Kompozitat fotopolimerizues forcohen me llampn polimerizuese. Ato prmbajn komponent q absorbojn rrezet e drits, pigmente t ndryshme dhe opak, t cilt kan prmirsuar cilsit estetike t tij. Duke u bazuar n madhsin e pjeszave mbushse, kompozitat moderne ndahen n tre grupe : Kompozitat makrombushse Kompozitat mikrombushs Kompozitat hibride

Kompozitat makrombushs, prmbajn 1-7 % ,pjesa mikrombushse me diametr 0.02-0.04 m. Pjesa tjetr perbhet nga pjesza mbushse me diametr deri n 5 mm.

Kompozitat mikrombushs, prmbajn pjesza mbushse inorganike t vogla me madhsi 0.04 m. Avantazh i ktyre kompozitave sht lehtsia n punim dhe gjat lustrimit. Kompozitat hibride, jan nj kombinim i kompozitave makro dhe mikro mbushs. Ato prmbajn sasi t mdha t pjeszave mikrombushse, pjeza sferike, t cilat jan przier me pjesza makrombushse dhe nj monomer. Kto jan dhe gjenerata e fundit e kompozitve dhe kan cilsit m positive, krahasuar me gjeneratat e tjera t kompozitve. Vetit fiziko-kimike t kompozitave 1. Qndrueshmria mekanike sht 3500-4000 kg/cm2 . 2. Jan m pak elastike se rezinat. 3. Koefiienti i zgjerimit termik sht i prafrt me at t indeve t forta t dhmbve. 4. Kan tkurrje minimale 1-2 %. 5. Kompozitat kan shkrishmri t dobt. 6. Japin ndikim negativ n pulp ,prandaj duhet t vendoset shtres izoluese n murin pulpar. Kan qndrueshmri t mir ngjyre. 7. Forcohen shpejt. Vetit pozitive : 1. Mbushjet me kompozit kan vlera estetike. 2. Nuk sakrifikojm inde t shndosha pr pregatitjen e zgavrs, pra kursejn indet e dhmbit. 3. Kan puthitje shum t mir ansore. Vetit negative : 1. Kompozitat abradohen me kalimin e kohs. 2. Ndryshojn ngjyrn. 3. Duke qn se ato jan irritues pr pulpn, duhet br izolimi i murit pulpar me Ca(OH)2 .Nuk prdoret shtres eugenati nn mbushjet me kompozit ,sepse eugenoli inhibon polimerizimin e tij.

Kur realizohet nj mbushje kompoziti

Dhmbt me mbushje t dmtuar. Rregullim i estetiks n dhmbt me hapsira. Dhmbt e thyer apo frakturuar Dhmbt me karies Dhmbt e konsumuar nga frkimi.

Glasjonomer cementet (GIC) Kto materiale jan nj przierje qelqi dhe nj acidi organik. Edhe pse jan si ngjyra e dhmbit, ato ndryshojn n shklqim. Edhe pse mund t prdoren pr t arritur nj rezultat estetik,

potenciali i tyre estetik nuk sht i njjt me kompozitat. Preparimi i kavitetit bhet njsoj si pr mbushjet me kompozit. Nuk sakrifikohet shum struktur dhmbore. Glasjonomer cementet bazohen kimikisht n nj reaksion acid baz, ku przihen komponentt dhe vendosen n kavitet. Avantazhet kundrejt kompozitave: 1. Glasjonomert konvencional, nuk tkurren sepse mekanizmi i lidhjes sht nj reaksion kimik acid-baz dhe jo nj reksion fotopolimerizimi. 2. Prmbajn dh clirojn fluor, q ndikon n parandalimin e kariesit. Formulat e reja fotopolimerizuese japin nj rezultat estetik m t madh, por nuk clirojn aq mir fluor sa ato konvencinal Resin Glasjonomer cemente t modifikuar (RMGIC) Jan kombinim i glasjonomerve me rezin kompoziti. Kjo mbushje sht nj przierje qelqi, acidi organik dhe polimeri rezinoz, q forcohet me fotopolimerizim. Qndrueshmria mekanike e tyre sht m e madhe se e GIC, por m e vogl se e kompozitave. Nuk rekomandohen t prdoren tek t rriturit si mbushje permanente. Japin nj efekt estetik m t mir se GIC, por jo aq t mir sa kompozitat. Kompomert Jan nj kombinim i rezins me qelqin. Ka veti mekanike dhe estetike m t mira s RMGIC dhe krkojn sistem bondingu. Edhe pse clirojn fluor, e bjn n nivel kaq t ult, saq nuk konsiderohet efektiv dhe ndryshe nga GIC dhe RMGIC, nuk mund t vproj si rezervuar fluori. Materialet restorative indirekte: Porcelani, jan materiale t brishta dhe nuk jan gjithmon t rekomandueshme n mbushjet e dhmballve (inlay, onlay)

Resin kompomozitat, prdoren si materiale direkte mbushje dhe matriale mbushje indirekte (inlay, onlay) Onlay porcelani Onlay sht nj restaurim i dhmbit q pregatitet prej materialeve si kompoziti, ari apo porcelani. Onlay prej porcelani sht m i preferuar prej pacientve sepse ngjan me dhmbin natyror jo vetm n form, por edhe n ngjyr. Onlay-ve shpesh ju referohemi edhe si kuror parciale. Ata realizohen n laborator nga laborantt dhe ngjiten n dhmb n mnyre fikse. Onlay-et prdoren pr t riparuar n mnyr konservative dhmbt q kan mbushje shum t mdha defektoze ose jan t dmtuar nga kariesi dhe traumat. N fakt ato jan nj altrenativ shum e mir ndaj kurors s porcelanit e cila vesh gjith dhmbin dhe krkon "sakrifikim" t nj sasie t madhe materiali dhmbor. Onlay sht i ngjashm me inlay, por n nj onlay prfshihet nj defekt m i madh me ndrtim edhe t tuberkulave t dhmbit. Onlay-et jane rezistente pr shum vite, duke ju dhn form dhe ngjyr ideale pr nj buzqeshje afatgjat. Kur realizohet nj onlay:

N dhmbt e thyer distal N dhmbt me karies masiv. N mbushjet e mdha t thyera. N riparimet estetike distal.

Si pregatitet? Pr t realizuar nj onlay ju nevojiten dy takime. N takimin e par pasi pastrohet dhe jepet forma e duhur e kavitetit, merret masa. Dhmbi mbyllet me mbushje t prkohshme, ndrsa masa cohet n laborator, ku laboranti pregatit me precizitet t lart restaurimin e ri onlay. N takimin e dyt dhmbi pastrohet nga mbushja e prkohshme dhe onlay-i fiksohet me material ngjits t posacm. Kontrollohet prputhshmria marginale dhe mbyllja e gojs dhe pacienti msohet si t kujdeset pr punimin e ri. Inlay porcelani Inlay sht nj riparim i realizuar me materiale si kompoziti, ari apo porcelani. Inlay prej porcelani sht m i preferuari sepse ngjan shum me dhmbin natyror. Pregatitet nga tekniku n

laborator dhe ngjitet n mnyr fikse me dhmbin. Inlayet shrbejn pr t riparuar n mnyr konservative dhmbin me defekte t mdha si pasoj e kariesit apo traumave. Jan nj alernativ ideale ndaj prdorimit t mbushjeve konvencionale si argjendi apo kompoziti. Ashtu si gjith punimet dentare dhe inlay-i ka nevoj pr kontrolle t herpashershme dhe zvendsim pas nj kohe. Jan rezistente dhe sigurojn estetik perfekte.

Si realizohet Pr t realizuar nj inlay ju nevojiten dy takime. Hern e par merret masa me kujdes pasi t jet pastruardhmbi nga kariesi dhe jan br korrigjimet e duhura n formn e kavitetit. Masa cohet n laborator ku tekniku realizon punimin. N takimin e dyt bhet ngjitja e inlay-it n mnyr fikse n dhmb. Ndryshe nga kurora, inlay zvendson vetm pjest e dmtuara t dhmbit, kshtu q trsia strukturore e dhmbit nuk preket.