Poza Toruń NR 35

You might also like

You are on page 1of 32

13 grudnia 2013 Numer 35

ISSN 2084-9117

Specjalny dodatek witeczny Czytaj na str. 10-12


WWW.POZATORUN.PL
Kultura

Tak zostaem kochankiem Winnickiej


Rozmawiamy ze Sawomirem Idziakiem, autorem zdj m. in. do Helikoptera w ogniu 9

Sport

O pomyle organizacji igrzysk w Krakowie rozmawiamy z Apoloniuszem Tajnerem 31 38

Narciarze mog zdoby sze medali

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO

Jestemy te na facebook.com/pozatorun

Seniorzy z gminy spotkali si w Pigy 19


Co dalej z osobami, ktre pracoway w Adpolu? 21

Gmina ubianka

*** Chema

Czego poszukuj odkrywcy z Kon-Tiki? 22 Wernisa w Toruniu zwieczy 24 dwa lata pracy

*** Gmina ysomice *** Gmina Lubicz

Tak bezgranicznie j kocha


Nie chciaa zobaczy go w inkubatorze. Urodzia w sidmym miesicu ciy. Miaa szesnacie lat. Na sali leay modsze matki. Ona bya przy nich kobiet. Niczym si nie odrniaa. Na twarzy nie miaa wypisane, e ojciec gwaci j od siedmiu lat. Na karcie przy ku te tego nie zaznaczyli

2 POZA TORU,

13 grudnia 2013

Wybaczya mordercom syna


O ostatnich miesicach ycia matki bogosawionego ks. Jerzego Popieuszko, z ks. Pawem Nowogrskim, dyrektorem Centrum Edukacji Modziey im. ks. Jerzego Popieuszki w Grsku, rozmawia Tomasz Wicawski
Jak osob bya Marianna Popieuszko prywatnie? Prywatnie bya cich, pokorn, pracowit i urzekajc swoj dobroci osob. Bya pena optymizmu. Mariann Popieuszko poznaem osobicie w 2007 roku, kiedy przybya na moje zaproszenie do Sanktuarium Matki Boej Fatimskiej w Grkach, gdzie byem kustoszem. Przybya wwczas take piesza pielgrzymka z Warszawy oliborza, niosc ze sob na ramionach 6 metrowy krzy zwany krzyem ks. Jerzego Popieuszki. Przy pierwszym spotkaniu z ni uderzya mnie prostota i serdeczno, jaka bia z jej twarzy. Sowa, ktre wypowiadaa ze wschodnim akcentem, byy bardzo mdre, pouczajce, pene wiary i gboko teologiczne. W osobistej rozmowie czuem jej matyczyne ciepo. Dlatego zawsze zwracaem si do niej mamo. Zreszt to matka witego. Jestem przekonany, e jest wita. W czasie jej pogrzebu chciao si gono zawoa sowa z innych pogrzebw witych Santa subito. Zawsze bd pamita j, jako matk pen ducha i poczucia humoru. Kiedy wracalimy w czerwcu 2013 roku w nocy z Warszawy do Torunia, wszyscy bylimy zmczeni i senni, a ona wtedy piewaa nam piosenki i opowiadaa swoje przeycia z lat modoci Wartoci, o ktrych opowiadaa na spotkaniach z ludmi, s w dzisiejszym wiecie coraz mniej popularne. Jakby ksidz przedstawi credo, ktre przywiecao jej yciu? Czsto mwia wierszami, ale jeszcze gbiej ya tym, co mwia. Jej credo byo krtkie i bardzo konkretne: Kocha ludzi, kocha Boga, to do nieba prosta droga. Kocha sercem i czynami, a bdziemy z anioami". Tych sw nie trzeba komentowa. Bardzo przeya morderstwo swojego syna Jerzego? Proces, ktry przeprowadzono, uznaa za sprawiedliwy? Wybaczya oprawcom? Tak, wybaczya mordercom swojego syna. Bardzo gboko przeya jego mier. Miaa swoj mdro i wiedziaa, e proces by jednym wielkim kamstwem. Nie zgadzaa si z nim, ale sercem i mdroci growaa nad wszystkimi. Potrafia stan ponad wszelkie emocje i wybaczya mordercom tej intencji odmawiaa raniec. Grsk jest miejscem promieniujcym zwycistwem. Mamy si czym chlubi, a najwiksz chlub bdzie pikne ycie, tak jak naucza ks. Jerzy powtarzajc za w. Pawem: Zo dobrem zwyciaj. CEM w Grsku spord wielu inicjatyw organizuje konkursy wiedzy o Wielkich Polakach dla gimnaMarianna Popieuszko wmurowuje kamie wgielny pod budow wietlicy dla mo- zjw caego wojewdztwa. W tym dziey w Grsku (za ni ks. Pawe Nowogrski). roku szkolnym 2013/2014 bohaterami s: Jan Paswojego dziecka. Powtarzaa czsto jedn chciabym dzi zwrci szczesowa, e Pogodziam si z wol gln uwag. Matka bardzo dbaa o we II i ks. Jerzy Popieuszko. MaBo i przebaczyam ludziom, kt- jedno w rodzinie i miejscowoci. rianna Popieuszko w czerwcu 2013 rzy zadali mier mojemu synowi. Miaa dowiadczenia jeszcze z woj- roku uroczycie wkopaa kamie Modl si za nich, nie przeklinam. ny, z czasw komunistycznych i tak wgielny pod budow wietlicy dla A co do zbawienia, to wszyscy wychowywaa swoje potomstwo, modziey w Grsku przy CEM. mamy obowizek tak przej przez aby yo w jednoci, wzajemnym Przy kolejnej wizycie w jej domu ziemi, aby si zbawi. I koczya szacunku i zgodzie z ca wsi. To wypowied jednym ze swoich wier- podkreli syn Stanisaw w czasie jej rodzinnym przypomniaa mi, e pogrzebu przemawiajc pod krzy- codziennie modli si za dzieo poszykw em we wsi Okopy. Jedno, mio, wstajce w Grsku i wierze, e czyni Jak wpyny wydarzenia zwiza- wzajemny szacunek i ycie oparte to teraz przed tronem Najwyszego. ne z tragiczn mierci syna na jej na Bogu oto czego uczya i dawaa wiadectwo swoim yciem rodzinie Czy widzi ksidz obecnie osoby, dalsze ycie? Przeya wielk bole, jakiej i najbliszym. ktre mogyby poprzez swoje zanie yczy si adnej matce, potem chowanie i system wartoci stanote wszystkie nieprawdziwe oskare- Jak wane s takie inicjatywy, jak wi dla modego pokolenia wzr nia, przesuchania, pomwienia centrum, ktremu ksidz przewo- do naladowania? Ale mdro jej serca i wiara w dzi w Grsku, dla lokalnej spoTak. Jest takich osb wiele na Boga okazay si heroicznymi cno- ecznoci? caym wiecie. Zazwyczaj nie s Centrum Edukacji Modziey tami. Poczua jeszcze bardziej, e jest matk kapana, matk mczen- im. ks. Jerzego Popieuszki w Gr- znane mediom i nikt ich nie pokanika. Od tej pory zacza si modli sku, to inicjatywa nie tylko lokalna, zuje tak, jak pokazuje si w telewizji o aski za wstawiennictwem swo- ale przede wszystkim tworzona w przestpcw czy rne afery. Najjego syna. Mwia o nim zawsze: miejscowoci, gdzie ks. Jerzy rozpo- czciej s to ludzie proci, wielcy ksidz Jerzy, z wielkim szacunkiem. cz swoj drog mczestwa. Kie- duchem. Znam wiele matek, ojPamitam jak w czasie jednej z mo- dy przywiozem Mariann Popie- cw, ktre naleaoby pokaza za ich wizyt w jej rodzinnym domu uszko w 2012 roku i stanlimy pod wzr do naladowania. yj cicho powiedziaa, e codziennie modli krzyem w miejscu uprowadzenia i przykadnie, wychowujc swoje si za Polsk i pokazaa raniec, jej syna, zatrzymaa si i dugo nic dzieci podobnie, jak Marianna Poktry cay czas trzymaa w swoich nie mwia. Potem powiedziaa, e tu si wszystko zaczo, rozgldn- pieuszko. Ich systemy wartoci s spracowanych doniach. a si dookoa lasu i dodaa, e to nieocenione i godne naladowania. Co moemy wzi dla siebie z miejsce jest wite, e to ks. Jerzy Tych znanych i okrzyczanych przez przesania, ktre rodzina Popie- jest zwycizc. Opowiedziaem jej rodki masowego przekazu nie histori powstania CEM, a ona po- trzeba ju przywoywa, poniewa uszko nam zostawia? Jest wiele takich rzeczy, ale na wiedziaa, e codziennie bdzie w s znane wiatu.
Fot. Tytus Szabelski

Red. Aleksandra Radzikowska czeka na informacje

Masz dla nas temat?

Kontakt pod numerem: 537049 739

Stopka redakcyjna
Redakcja Poza Toru
Zotoria, ul. 8 marca 28 redakcja@pozatorun.pl

Wydawca

Goldendorf

Redaktor Naczelny Sekretarz Redakcji

Radosaw Rzeszotek goldendorf@goldendorf.com Agnieszka Korzeniewska (aga@ tylkotorun.pl) Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385) Maciej Koprowicz, Marcin Tokarz

Dzia reportau

Dzia informacyjny

ukasz Piecyk, Jacek Laskowski, Aleksandra Radzikowska, Micha Ciechowski, Monika Olender

Dzia foto

Adam Zakrzewski Maciej Pagaa

E-wydanie:

ukasz Piecyk

REKLAMA

Magorzata Kramarz (GSM 607 908 607), Karol Przybylski (GSM 665 169 292) Kinga Baranowska (GSM 796 302 471) Anna Nowak (GSM 512 390 244) reklama@pozatorun.pl

Skad

Studio Poza Toru

Druk:

Agora SA. Pia

Redakcja nie odpowiada za tre ogosze. Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Poza Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.

ISSN 2084-9117
***

3 POZA TORU, 13 grudnia 2013


REKLAMA

4 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Mija rok z Poza Toru


Aleksander Kwaniewski, Agnieszka Holland, Leszek Balcerowicz a nawet Artur Szpilka - to gwne postacie naszych amw. Ale nie zbrako take na nich braci z Rankowa, weterana znad Bzury i wiatowej sawy astronoma z Czernikowa. Razem mialimy si, pakalimy i czytalimy Poza Toru. Znw w Waszych domach pojawimy si 17 stycznia
Rozmawialimy z wieloma nietuzinkowymi postaciami. Leszek Balcerowicz objania nam niuanse zwizane z finansami pastwa. Wspomina o wolnoci gospodarczej, przedsibiorczoci i zaniechaniach kolejnych rzdw. Aleksander Kwaniewski mwi nam o problemach Polakw, ukadzie si midzynarodowych i koniecznoci rozszerzania integracji europejskiej na wschd Europy. Obecne wydarzenia na Ukrainie potwierdzaj jego sowa. Dwukrotny zoty medalista olimpijski w pchniciu kul, Tomasz Majewski, zdradzi nam jaki jest naprawd - ja s jego dziecko, rodzina i plany na przyszo. O politykach nie mia najlepszego zdania. Wybitna polska reyser Agnieszka Holland wprowadzia czytelnikw w wiat swoim filmw. Opowie icie oskarowa. Michaa Urbaniaka zna kady fan muzyki. wiatowej sawy jazzman zdradzi nam, jak czu si na planie filmu Mj rower. Hip-hop jest jego zdaniem odmian jazzu. Za Roman Karkosik udzieli nam wywiadu i przyj nas w swoim tajemniczym ogrodzie. Nie tylko wielcy i znani ze szklanego ekranu ludzie znaleli si na naszych amach. Pisalimy o bohaterach naszego najbliszego otoczenia. O waszych ojcach, dzieciach, dziadkach i ssiadach. Pisalimy o was. Mieszkaniec Zalesia, Mirosaw Jasik, jako pierwszy w Polsce wygra w sdzie rozpraw o lokalizacj wiatraka. Pokaza, e mona zmienia najblisze otoczenie. Jzef urek, ponad 104-letni mieszkaniec Czarnowa, opowiedzia o bitwie nad Bzur w 1939 roku. Pamici, jednemu z najstarszych mieszkacw Polski, pozazdrociby niejeden modzian. Bracia z Rankowa wykazali si wielkim hartem ducha. Po szaleczym pocigu Bogdan i Sawomir Chrzstkowie dopadli zodziei grasujcych w powiecie toruskim. Nie zawsze wszystko pisalimy na powanie. O pasjonatach Star Wars (Leszek Budkiewicz) i The Beatles (Kazimierz Musiaowski) mona by stworzy niejedno opowiadanie. Na okadk trafio wielu (nie)zwyczajnych mieszkacw regionu. Nie zawsze byo atwo. Drelimy o losy mieszkaca Lubicza Grnego, ktry uleg makabrycznemu wypadkowi na skuterze. Lekarze zdyli w ostatniej chwili. Straci trzy litry krwi. yje. Uratoway go trzy mieszkanki Czernikowa, ktre jechay do Torunia do pracy. Prawdziwe zwyczajne-niezwyczajne. Wasnym ciaem tamoway krew tryskajc z ttnicy. Wiedziay, e panika nic nie da. Sia spokoju okazaa si yciodajna. Ustawa mieciowa wywoaa wiele kontrowersji. Wielu mieszkacw rwao wosy z gowy. Nikt nie mg zrozumie, dlaczego ma nagle paci wicej. Na samorzdy administracja centralna zrzucia ciar, z ktrym trudno byo sobie poradzi. Przepisy, delikatnie mwic, nie byy dopracowane. Samorzdowcy po omacku ustalali stawki za wywz mieci. Mieli zwizane rce. Rzd tumaczy si wytycznymi unijnymi i koniecznoci dbania o rodowisko. Tylko po co a tyle kolorowych workw? Wielu mieszkacw stracio prac przy redukcji etatw w Orionie, Sharpie i Sumice. Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna trzeszczaa w szwach. Pracownicy grozili blokad byej krajowej "jedynki". Udao si jednak pomc potrzebujcym. Niepenosprawny chopiec z Grbocina spotka si ze swoim sportowym idolem Mamedem Khalidovem. Najbardziej znany polski zawodnik MMA speni marzenie chorego na dziecice poraenie mzgowe czterokoczynowe spastyczne i epilepsj chopaka. Nikt nie zabierze nam tego, co zobaczylimy w oczach chopca. Do dzi nad jego kiem wisi koszulka podpisana przez Mameda i Mariusza Pudzianowskiego. Haso ycie ttni poza miastem wcielalimy w ycie jesieni. Zainteresowanie Lig Orlika z Poza Toru przeroso nasze najmielsze oczekiwania. Kilkanacie zespow rywalizowao o nagrody o cznej wartoci kilku tysicy zotych. Zwyciy Flisak

WYDARZENIA

Uwaga konkurs!
Dla pierwszych dwudziestu czytelnikw, ktrzy o godzinie 12:00 w sobot 14 grudnia zadzwoni pod numer 535 405 385 i odpowiedz na pytanie, na jakiej trasie powstaa pierwsza cieka rowerowa w powiecie toruskim, otrzymaj kalendarze starostwa powiatowego w Toruniu na rok 2014.

Zot o -

ria, ale wszyscy okazalimy si zwycizcami. Zrobilimy wsplnie lig, ktrej zazdroci nam bdzie Toru. Wiosn ruszamy z kolejn edycj.

Bramki, jak ze stadionw wiata, obserwowalimy na orlikach w caym powiecie. W Sylwestra, patrzc w rozwietlone niebo, pomylcie o odkrywcy nowych wiatw, astronomie z Czernikowa. To w kocu wasz i nasz ssiad. *** W oczekiwaniu na kolejny, wsplny rok. Redakcja

5 POZA TORU, 13 grudnia 2013


REKLAMA

6 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Polowanie nie polega na zabijaniu


Dziki odpowiedniej akcji edukacyjnej, atwo mona obali mit polowania jako taniej i brutalnej rozrywki. Czonkowie k owieckich nie zawsze strzelaj do zwierzyny dlatego, e tego chc
Aleksandra Radzikowska
Kady z nas sysza z pewnoci mocne epitety, jakimi bez chwili zawahania obdarzani byli myliwi. Kusownik czy czowiek bez serca, to okrelenia z ktrymi spotykaj si ci, ktrzy wykonuj rzetelnie swoj prac. Polowanie, to rwnie wbrew powszechnej opinii nie tylko strzelanie. Obraz myliwego czsto jest zatem niezgodny z rzeczywistoci. Polowanie to nie spotkanie towarzyskie, na ktrym grupa szukajcych rozrywki mczyzn bawi si w zabijanie, zakrapiajc to wdk. Koo owieckie Baant z Czernikowa liczy obecnie ok. 40 czonkw. Zaoone w 1946 r., jest jednym z najstarszych tego typu jednostek w regionie. Gospodaruje na ok. 12 tys. hektarw obwodw lenego i polnego. Dzi jego prezesem jest Jan Kasprowicz, ktry w szeregi organizacji wstpi w 1982 r., a pod koniec lat 80. wczy si do pracy w jej zarzdzie. Peni funkcje owczego i prezesa czernikowskiego koa. - Z powodzeniem udaje mi si czy te funkcje mwi Jan Kasprowicz. Jeli chodzi o egzystowanie koa, to spotykamy si czsto, ale gwnie w sprawach gospodarczych. Sezon polowa zaczyna si od 15 padziernika, ale my startujemy zwykle w listopadzie. Jeli wychodzimy w teren to zdarza si, e lis padnie, czasem nie. Polowanie jest dla nas take czasem wsplnych spotka i rozmw. Narzucony jest nam odgrnie plan owiecki, czyli to, jak zwierzyn mamy do pozyskania. Kady wykonuje go z reguy indywidualnie. To najbezpieczniejsze i mona dokona lepszej selekcji. Polowania zbiorowe s loteryjne. Na gospodark owieck skada si wiele aspektw. Czonkowie koa zaczynaj od ustalenia iloci zwierzyny w owiskach. Nastpnie rozpoczyna si tzw. inwentaryzacja. W lesie robi si najczciej prbne pdzenia, ktre w poczeniu z obserwacjami czonkw koa i leniczych, pozwalaj kompletowa dane. Tak wyliczany jest stan zwierzyny w obwodzie i ustalany wedug niego plan owiecki. - W latach 60. strzelalimy do 5-10 lisw, dzi ich liczba to ok. 150 mwi Jan Kasprowicz. W tym roku musimy odstrzeli te 9 jeleni, saren rwnie widzi si dzi wicej ni zajcy, dlatego w dwch obwodach pozyskamy jej ok. 80 sztuk. W ramach proekologicznego programu, w ktrym uczestniczymy, Budowa populacji zwierzyny drobnej, czyli zajcy, kuropatw i baantw, na te zwierzta nie polujemy. Lisw za to mona odstrzeli nawet do stu procent. Od kilkunastu lat na terenach koa goszcz te wilki. Ich stanu kontrolowa si jednak nie da, gdy s gatunkiem chronionym caorocznie. Krytyka i edukacja - Samo polowanie to ostatni akt i fragment mojej dziaalnoci dodaje Jan Kasprowicz. Cho dla mnie to zarwno pasja, jak i obowizek. Niewane czy chcemy, czy nie, jeli wykaemy ile mamy zwierzyny, nadlenictwo z automatu wyznacza nam plan, ktry musimy wykona. Dlatego o krytyk w tym zawodzie nietrudno. Nie kady wie, jak funkcjonuje mechanizm, za pomoc ktrego kontrolowany jest stan zwierzyny w polskich lasach. - Mamy wielu sympatykw, ale i przeciwnikw, ktrzy nie przepadaj za nasz gospodark dodaje. Jeli chodzi o nasz teren to spoeczestwo jest raczej przychylne. Zaczynamy od edukacji i spotkaniach w szkoach. Bierzemy my. O odpowiednie relacje Koo owieckie Baant dba rwnie z rolnikami. - Z racji tego, e zwierzyna yje nie tylko w lesie, ale i na polach, musimy wsppracowa dodaje Jan Kasprowicz. Za szkody w uprawach rolnych odpowiedzialne s odpowiednie koa owieckie, mimo tego, e zwierzyna w stanie wolnym jest wasnoci Skarbu Pastwa. Koo zatem musi znale rodki na to, by wypaca odpowiednie zadouczynienia, jeli nie skontroluje sytuacji. Do Czernikowa przyjemyliwych z zagranicy. S to m.in. gocie z Hiszpanii czy Danii, ktrzy przybywaj na tzw. polowanie dewizowe. Po uzyskaniu zgody na odstrza, ci amatorzy mog zapolowa na zwierzyn. Bro w rku i strj w odcieniach zieleni, nie czyni ich jednak myliwymi. Ci prawdziwi wiedz, e polowanie nie polega na zabijaniu.

REGION

udzia w programie Myliwi dzieciom, dzieci zwierztom, pod patronatem Wojewdzkiego Funduszu Ochrony rodowiska. Poza tym organizujemy dla najmodszych wyjazdowe lekcje w terenie, podczas ktrych uczestnicz w wielu akcjach edukacyjnych. Dziki temu obalamy mit k owieckich. Nie zajmujemy si tylko polowaniami, lecz szeroko rozumian ochron rodowiska i wanie to dzieciom przekazuje-

da t e wielu

Fot. Adam Zakrzewski

7 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Tak bezgranicznie j kocha


Tomasz Wicawski
Z HIV, AIDS i rzeczk mona y. Medycyna robi stae postpy. Znacznie trudniej y pod jednym dachem z ojcem, dziadkiem i kochankiem w jednej osobie. Maego Jasia trzyma nawet do chrztu. Ojciec nikomu nieznany. No, prawie nikomu. Ania miaa pitk rodzestwa. Rodzina wielodzietna. Patologia, co tu duo gada. Ojciec za konierz nie wylewa, matka te "lubiaa" sobie goln. Zagry nie bardzo miaa jak, bo zby jej zostay dwa. Cz wypada, z higien raczej bya na bakier. Reszt wybi jej ukochany, ktremu lubowaa ponad dwadziecia lat temu przed otarzem. Bya w pitym miesicu ciy. Ania miaa przyj za cztery miesice na wiat. Na jej nieszczcie. - Mieszkaem z Kozowskimi przez cian przez wiele lat - mwi Radosaw Zieliski, mieszkaniec wsi pod Chem. - Nie jestem wity, ale to, co si tam wyprawiao, woa o pomst do nieba. Boga jednak lepiej w to nie miesza. al czasem byo patrze, wic czowiek si nad dzieciakami zlitowa i da chleba z demem i mleka. Do roboty stary Kozowski nigdy szczeglnie bystry nie by. Ostatni krow prawie zagodzi. Jurny jednak zawsze by. Przynajmniej tak we wsi gadali. Anka bya jego pierwszy dzieckiem. Z dum trzyma j na rkach w kociele. Imi da jej po babci. ony nie pyta. Nigdy jej nie szanowa. Owszem, lubi zacign na siano czy pod pierzyn, ale eby od razu kocha? W tym roku pierwszy raz wszy sobie esperal. Przyrzeka na klczkach, e ju wicej nie bdzie, e si uoy, e przypadkiem wybi jej dwa przednie zby. Chciaa odej z Ani. Bya ju spakowana. Brat czeka na dworze w czerwonym polonezie. Janek paka jednak na klczkach i obiecywa. Moe naprawd si zmieni? Zostaa. Polonez odjecha. Na zawsze. Za rok urodzia Artura. Zdrowy

REPORTA

Nie chciaa zobaczy go w inkubatorze. Urodzia w sidmym miesicu ciy. Miaa szesnacie lat. Na sali leay modsze matki. Ona bya przy nich kobiet. Niczym si nie odrniaa. Na twarzy nie miaa wypisane, e ojciec gwaci j od siedmiu lat. Na karcie przy ku te tego nie zaznaczyli
-u. Nie daa mu si jednak nawet zapa za rk. Gdy tylko si zblia, draa. Nie z podniecenia. Strach wypenia kad komrk jej nastoletniego ciaa.

Dziadek, ojciec, kochanek


W domu czeka na ni tata. Matka wypruwaa sobie yy, eby szecioro dzieci nie chodzio do szkoy na boso. Brudne nigdy nie byy. Chopaki pomagali jej zbiera ziemniaki u ssiadw. Przynajmniej zim mieli co zje na obiad. Ojciec by niewzruszony. Prac na budowie straci po tym, jak pijany w sztok spad z rusztowania i pogruchota sobie wszystkie ebra. Chodzi pokracznie, nie mg robi na wysokociach. Po co komu nieustannie zalewajcy mord pracownik. - Jagody id zbieraj miali si z niego chopaki pod sklepem. - Kurki w tym roku maj niez cen. Kocha tylko j. Mioci niedopuszczaln. Nie potrafi z tym wygra. Co szeptao mu zawsze do ucha, eby znw wej do wypowiaego, dziesi lat nieodmalowanego, rowego pokoju crki. Drzwi skrzypiay jak dawniej. We wsi nikt o tym nie wiedzia, a wiedzieli wszyscy.Trzy lata po porodzie Ania spacerowaa z wzkiem po wsi. Jasiek by kropla w kropl jak dziadek. -Piknego masz syna mwiy ssiadki. - Tata pewnie z ciebie dumny, bo wykapany Kozowski z maego. za spywaa jej tylko cichuteko po policzku. Wiedziaa, e musi by silna. Jasiek nie moe mie takiego ycia, jak ona. Bracia si w kocu poapali. Zlali ojca tak, e na jego ciele nie byo miejsca, ktre nie byoby fioletowe. Odcigna ich. Zabiliby. Nienawidzia go najbardziej na wiecie. By jednak jej ojcem i tat jej dziecka. *** Personalia osb wystpujcych w tekcie zostay zmienione

dzieciak. Prawie cztery kilo. Ma nie byo przy porodzie. Pracowa na dachach. Tak bardzo bya z niego dumna. Nie pi ju dwanacie miesicy. Wiedziaa, e dla niej si zmieni. Potem byli Sebastian, Marek i Aneta. Idylla skoczya si jednak znacznie wczeniej. Pokj dziecinny zmieni si w sypialni. W maeskim ku prno byo szuka rodzicw. Tata wola wielkiego, beowego misia, ktrego Ani kupili chrzestni na gwiazdk. Gdy prbowaa krzycze, dusi j pluszowym przyjacielem.

Sze lat gehenny


Pierwszy raz zrobi to, gdy bya w czwartej klasie. Wrcia do domu po lekcjach. By maj. Modsze dzieci bawiy si na podwrku. ony nie byo w domu. Ju par lat temu zrozumiaa, e jeeli nie zacznie pracowa po ludziach pomagajc na gospodarstwie, to dzieciom bdzie musiaa zup na kaloszu zgotowa - starym, dziurawym i mierdzcym. Ania leaa po poudniu na ku. Bya

blondwos, drobn dziewczynk. Na pewno jeszcze nie kobiet. Tata rzadko j przytula. Czciej strzeli jej z plaskacza, gdy prbowaa broni matk w czasie nieustannej libacji, ktr ojciec urzdza w ich domu z kompanami. - Tato, nie bij. Odpu woaa do ojca. - Kocham ci. Przecie wczoraj razem ogldalimy mecz. Czemu dzi jeste taki. Nigdy nie potrafia zrozumie, dlaczego on zmienia si z dnia na dzie nie do poznania. Potrafi by miy, czarujcy i kochany. Bezwzgldny i przeraajcy bywa jednak znacznie czciej. Teraz leaa w krtkiej spdniczce i czytaa o przygodach Robinsona Crusoe. Pitaszek budowa wanie szaas. Drzwi zaskrzypiay. Trzydziestoparoletni mczyzna wszed do pokoju. Nie chcia sprawdzi, czy Ania odrabia lekcje. W jego krwi buzoway jeszcze dwa tanie wina, ktre przed chwil obali z chopakami pod sklepem. Okrutnie mierdzia. Usiad obok crki. Lewa rka powdrowaa na jej kolano. Dziewczynka draa. Gdy

palce wdroway w gr po udzie, nie wiedziaa jeszcze, e to stanie si norm, e bdzie przychodzi co kilka dni, czasami nawet codziennie. Nie pakaa. Nie znaa tego uczucia. Kocham Ci mamrota pod nosem ojciec. - Tak piknie pachniesz. Pocauj tat. Jego rce wdroway po ciele dziecka. Nie przytula jej jednak tak, jak tata crk. Nie czua si bezpiecznie. Nie rozumiaa co si dzieje, ale ju kilka dni pniej pierwszy raz zdecydowaa si krzycze. Przeraajcego woania o pomoc nikt jednak nie sysza. Niektrzy nie chcieli sysze. Bo po co wtrca si w czyje sprawy. Policja? Niebieska karta? Telefon zaufania? Nic nieznaczce na wsi slogany. Dziewczynka pikniaa. Zmieniaa si z dziecka w kobiet. Ojciec posuwa si coraz dalej. Nie zna litoci. Ania mwia o tym w szkole koleankom. Nie chciay jej wierzy. Mwiy, e wymyla. Pawe, kolega z klasy, kocha si w niej na zabj. Par razy spacerowali razem po ograbionym do cna budynku dawnego PGR-

8 POZA TORU, 13 grudnia 2013


REKLAMA

Jako nauczania potwierdzaj uczniowie


Statystyki nie kami. Uczniowie GEM-u wietnie poradzili sobie na egzaminach kocowych
Wyniki uczniw podstawwki oraz gimnazjum w Grupie Edukacyjnej Meneder nie pozostawiaj zudze. To jedna z czoowych szk na skal naszego wojewdztwa. To zasuga zarwno rozszerzonego programu nauczania oraz przyjaznej atmosfery. Gdy przyjmiemy rednie wyniki oglnopolskiego testu na zakoczenie III klasy szkoy podstawowej za punkt wyjciowy, to osignicia uczniw GEM-u s prawie 20% lepsze, zostawiajc daleko w tyle placwki w Toruniu i caym wojewdztwie. - Wyniki uczniw podstawwki w duej mierze moemy zawdzicza naszemu ramowemu planowi nauczania komentuje Senia Martuszewska, dyrektor GEM-u. W caym trzyletnim cyklu nauczania w klasach I-III mocno rnimy si od szk publicznych. Jak bardzo? Ustawowy wymiar godzin zaj w placwkach publicznych wynosi dokadnie 1150. W GEM-ie jest ich o prawie 300 wicej. Duy nacisk szkoa kadzie na nauk jzyka angielskiego. W pastwowych szkoach minimalny zakres wynosi 190 godzin. W Grupie Edukacyjnej Meneder a 480. To ponad 2,5 razy wicej! Jak wyglda natomiast przykadowy plan zaj po-

poudniowych? W tym roku uczniowie podstawwki mog liczy na klub filmowy, koa teatralne, dziennikarskie i kulinarne. Autorska propozycja pedagogw z Grupy Edukacyjnej Meneder pilnuje take rnorodnoci w swoim systemie nauczania. Uczniowie mog wybiera midzy robotyk a impresj plastyczn lub pik non a zumb. Cotygodniowy basen czy sobotnia jazda konna dodatkowo dbaj o rozwj fizyczny naszych pociech. GEM to take atmosfera stworzona dla modego czowieka. Liczba wydarze w kalendarium szkoy moe zadziwia. Wrzesie obfitowa w wycieczki krajoznawcze. Wtedy odby si take Dzie Jzy-

kw Obcych, w trakcie ktrego uczniowie poznawali najrniejsze jzyki, np. woski czy arabski. W padzierniku byli z wizyt u weterynarza, poznajc jego prac oraz bawili si

w trakcie Halloweenowej zabawy. Natomiast w listopadzie odbya si specjalna lekcja kinowa. Oczywicie nie obyo si bez krzewienia patriotyzmu w trakcie szkolnych obchodw

z okazji Narodowego wita Niepodlegoci. Nieodcznym elementem kalendarium szkolnego s wizyty w teatrze. W cigu ostatnich dwch miesicy uczniowie byli na spektaklach Szewczyk Dratewka oraz Opowie wigilijna. Za przykad mog tu posuy take wyniki egzaminw gimnazjalnych. Uczniowie GEM-u np. w sprawdzianie z angielskiego rednio osigali wyniki na poziomie 90%, gdy ich koledzy z caego Torunia w urednionym wyniku nawet nie przekroczyli puapu 70%. Grupa Edukacyjna Meneder mieci si w budynku przy ul. kiewskiego 46 przy wjedzie na Estakad kiewskiego od strony Centrum Handlowego Copernicus.

9 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Tak zostaem kochankiem Winnickiej


Tegoroczna edycja festiwalu Camerimage przyniosa panu nagrod za caoksztat twrczoci. Gratuluj, ale fani pana twrczoci wci czekaj na Oscara... Nie robi ju teraz tyle projektw, co kiedy, eby liczy na Oscara. Jednak bior udzia w pracach nad nowym filmem bdcym debiutem reyserskim Natalie Portman. Jej propozycja od pocztku wzbudzia moje zainteresowanie. W Izraelu bdziemy krci ekranizacj "Opowieci o mioci i mroku" autorstwa Amosa Oz. Film amerykaskiej produkcji powstanie w jzyku hebrajskim, w jakim oryginalnie napisano ksik. Nie bdzie to kino mainstreamowe, dlatego bd mg sporo pokombinowa z jego opraw wizualn. Przyznam, e jestem bardzo zapalony do nakrcenia tego filmu. Czyli nagroda nie jest jeszcze ukoronowaniem pana kariery, ale motywacj do dalszej pracy? ie jestem modym czowiekiem, ale wci czuje si na siach. Nie chce si jeszcze egna...(miech) Angauje si pan w rozwj modziey. Czy w projekcie Film Spring Open mona dopatrzy si stopniowego przekazywania przez pana paeczki nowemu pokoleniu? Mona tak to okreli. Pamitam ten rok po szkole filmowej, jakie miaem kopoty w zaadaptowaniu si do zawodu, takiego praktycznego. Mam poczucie, e przy obecnej dynamice zmian na rynku, szkoa filmowa czy klasyczna edukacja akademiczna po prostu nie wystarcza. Wida wyran potrzeb doksztacania si. W momencie, gdy mody czowiek koczy szko filmow, pojawiaj si nowe narzdzia, a jego wiadomoci nie s ju aktualne. Nie ma lepszej metody rozwoju swoich umiejtnoci, jak robienie swoich wasnych prac. Film Spring Open nie nazywam festiwalem krcenia filmw, ale ich robienia. Mam tu na myli przyoenie wasnej rki do danego projektu. Jakiego typu produkcje daj panu, jako operatorowi filmowemu, najszersze pole do popisu? proponowa mi udzia w krceniu "Helikoptera w ogniu", bo sam nigdy nie robiem filmw tego typu. Ponadto przekonaem si, e i dla niego byo to nowe dowiadczenie. Cae szczcie, e ta prba okazaa si udana. Niezrcznie byo pyta reysera, czemu da mi anga w pracy przy rodzaju filmu, ktry nie jest moj specjalnoci. To wanie dziki tej produkcji zyska pan rozgos na caym wiecie. Najpewniej, aczkolwiek trzeba tu mwi o autorstwie rozproszonym. O tym trzeba pamita. Mio jest przyjmowa laury, ale pamitam swj wstyd, jak zaproszono mnie na scen gali rozdania Oscarw, ktrego ja nie dostaem. Wywietlono trailer filmu zawierajcy gwnie ujcia helikopterw second-unit, a ja byem przecie autorem zdj first-unit uj z udziaem aktorw. Te pierwsze robi mj kolega z ekipy filmowej... "1920 Bitwa Warszawska" by pana pierwsz prb nakrcenia filmu w technologii 3D. Czy rwnie ostatni? Oby nie. Niestety obserwuje si zapa tej technologii. auj, e polscy dziennikarze nie zrozumieli, e 3D jest form, ktr powinno si popiera, a nie niszczy. Atakujc film, do czego mieli pene prawo, przy okazji mocno zaatakowali technologi. Gupie to jest po prostu. Myl, e Polska mogaby stworzy podatny grunt pod jej rozwj. Zamiast tego traktuje si j z niechci i podejrzliwoci.

KULTURA

O przekazywaniu paeczki nowemu pokoleniu, wsppracy z Natalie Portman nad jej debiutem reyserskim i studenckich sposobach na zarobienie gotwki, z wybitnym polskim operatorem filmowym, znanym z nakrcenia Helikoptera w ogniu, Krla Artura i Harry'ego Pottera i Zakonu Feniksa, Sawomirem Idziakiem, rozmawia Marcin Tokarz
Kr pogoski, e wiat gier powoli bdzie przenika do wiata filmw. Ile w tym prawdy? iewtpliwie sfera gier jest modsz siostr sfery filmu. Dziki technologii. Tak naprawd wszystko jej zawdziczamy. Kino rwnie do niej naley, mimo e pojawio si na pocztku XIX wieku. Internet i obecnie moliwoci programowania pozwalaj na to, eby widz by uczestnikiem fabuy. Teraz odbywa si to na pitrze gier komputerowych w postaci rozwizywania rnych zagadek. Jestem przekonany, e bdzie skutkowao to pojawieniem si pewnych form, w ktrych zaistnieje interakcja. Na pocztku swojej kariery zagra pan trzy mae rlki aktorskie. Szpiegowa pan wtedy operatorw filmowych? Oj nie...To byy czasy studenckie. Mymy w ten sposb zarabiali. Zwykle byem statyst, a par razy kto wycign mnie z tumu. W ten sposb zagraem w "Jowicie", a potem w filmie "Gra" Kawalerowicza. I tam nagle szukali kogo, kto zagra kochanka Winnickiej. Jej oko spoczo na mnie. Jeszcze wtedy miaem wosy na gowie. Dosza do wniosku, e jestem wystarczajco przystojny na jej kochanka i tak nim zostaem. Nigdy nie traktowaem tego powanie. By te moment, w ktrym odezwa si do mnie Zanussi, ebym zagra w jego filmie nawet gwn rol. Ostatecznie wybra Olbrychskiego, ale mie byo to, e przegraem z tak znanym dzi aktorem.

Osobicie wol filmy na pograniczu kina psychologicznego. Najlepiej, eby obraz spenia w nim rol waniejsz, ni w typowym filmie tego gatunku. Czyli na przykad funkcj metafory, czego, co widza intryguje, pozwala wej gbiej w wiat bohatera. Tak jest u mnie. Nie wiem jak u innych. To tak jak z kobietami. Jedni wol brunetki, inni blondynki...moja ona jest blondynk, wic niech pan nie pyta, ktre wol (miech). A wydawao si, e w odpowiedzi postawi pan bardziej na kino batalistyczne... Wie pan, tak naprawd byem zdziwiony, gdy Ridley Scott za-

Fot.Camerimage

10 POZA TORU, 13 grudnia 2013


REGION

Bez jarmarku nie ma wit Boego Narodzenia


Jarmark Boonarodzeniowy w Toruniu, to ju tradycja. Od wielu lat organizowany przez Targi Toruskie, przyciga rzesze wystawcw jak i klientw. Od tego roku wraca na Rynek Staromiejski
witeczny nastrj, to nieodczny atrybut kadego Boego Narodzenia. W Toruniu, niezalenie od tego czy jest mrz, nieg, czy te pada deszcz, witeczny klimat zaczyna si wtedy, kiedy na Rynku Staromiejskim rozstawiaj si witeczne stragany. To na nich co roku kupcy, rkodzielnicy, pasjonaci tradycji i smakosze z caej Polski rozkadaj to, co maj najlepszego. I to wszystko mona kupi. W tym roku, pomimo trudnej sytuacji ekonomicznej, bdzie naprawd bogato. Targi Toruskie zadbay o to, aby stargany byy pene, aby byo ich jak najwicej. Ale to nie wszystko. Imprez towarzyszcych Jarmarkowi Boonarodzeniowemu take nie zabraknie. Dlatego w tym roku mieszkacy Torunia i okolic, a take turyci mog liczy na karuzel, warsztaty, wsplne koldowanie, czy tez gotowanie potraw wigilijnych. I niekoniecznie wigilijnych, bo kto do wieczerzy podaje czarnin? Tak potraw bdzie mona przyrzdzi wsplnie z zawodowymi kucharzami z restauracji Hotelu Filmar czy Zajazd Staropolski. O sodkie wypieki zadba Cukiernia Franciszka Pokojskiego. Czeg trzeba jeszcze? A moe skusi Was kiebasa z wdzarni, oscypek z grilla, grzane wino i piwo czy te bratwurst? Strawa dla ciaa jest wana, ale nastrj buduj witeczne ozdoby, tych na pewno nie zabraknie na straganach. Rkodzieo artystyczne, figurki z gipsu, decoupage, bombki w tysicu kolorach i fakturach, acuchy i... upominki. Gotowe, aby podrzuci je do worka w. Mikoaja. Bo Mikoaj przyjdzie na pewno, ale tylko do tych, ktrzy wczeniej wska mu waciwa drog do prezentw. Do zobaczenia zatem na Jarmarku Boonarodzeniowym, ten potrwa a do przedednia Wigilii. (AK)

Urodzinowy fina w Hard Rock Pubie Pamela


Kiedy 15 lat temu w Toruniu, przy ul. Legionw 36 powstawa klub, wielu mieszkacw mwio, e w tym miejscu nie utrzyma si dugo. ycie pokazao, e dobre broni si samo
przed wszechobecn komercjalizacj wszelkich obiektw, w ktrych odbywaj si koncerty. Obroni si skutecznie, bo wci jest numerem 1 wrd klubw, w ktrych dzieje si co wanego i nietuzinkowego. Przed nami ju w najbliszy poniedziaek, 16 grudnia, ostatni koncert z okazji 15. urodzin Hard Rock Pubu Pamela, tym razem z udziaem grupy Manchesteru oraz zespou ABSURD ( muzycy z Lubicza ). Zapowiada si wic rockowe zakoczenie obchodw jubilata. Obie grupy zapowiadaj swoje nowe krki na pocztek 2014 roku. Na koncercie w Hrp Pamela zaprezentuj midzy innymi nowe utwory, ktre pojawi si na ich nowych pytach. Grupa ABSURD swj set zaplanowaa jako pierwszy w historii zespou, w ktrym wspomc go maj zaproszeni gocie. Bdzie to Maciej Tacher (Manchester) oraz ukasz Drwencki (Drae). To bdzie prawdziwa uczta dla mionikw polskiego rocka rodem z naszego regionu, take w wydaniu akustycznym. Oba zespoy, ktre wystpi, maja na swoim koncie spore osignicia, wic ich wystp na scenie jubilata to bdzie prawdziwe, muzyczne wydarzenie. Start koncertu godz. 19-ta. Wstp wolny. A potem wszyscy zapiewamy Pameli Sto lat! (AK)

Administracja na tapecie
Za nami III Midzynarodowa Konferencja Naukowa Administracja publiczna w projektach politycznych
Wydawnictwo Adam Marszaek byo wsporganizatorem konferencji, ktra odbya si w dniach 5-6 grudnia w Paacu w Ostromecku koo Bydgoszczy. Tematyka spotkania naukowcw dotyczya samorzdu terytorialnego, podziau administracyjnego pastwa i administracji publicznej. Po przeomie 1989 roku pojawiy si rnorodne koncepcje rozstrzygnicia dylematw zwizanych ze skutecznym i profesjonalnym dziaaniem administracji publicznej. Wyraane one byy zarwno w wypowiedziach politykw, dziaaczy spoecznych, ale take w projektach programowych partii politycznych, jak i faktycznie podejmowanych decyzjach dotyczcych problemu. Problemy, o ktrych dyskutowalimy na konferencji, s niezwykle istotne dla funkcjonowania pastwa mwi Zuzanna Osmlska, sekretarz konferencji. - Postanowilimy kolejny raz spojrze na administracj publiczn i dylematy z ni zwizane z rnych perspektyw. Dlatego te zaprosilimy midzynarodowe grono badaczy, ktrzy zajmuj si rnymi dziedzinami nauki. Do Ostromecka przyjechali politolodzy, socjolodzy, historycy i prawnicy. Realizacji konferencji podjy si Fundacja Wspierania Wsppracy Midzynarodowej im. prof. Czesawa Mojsiewicza, Centrum Bada Wschodnich we wsppracy z wydawnictwami Adam Marszaek i GRADO. (WT)

Koczy si stary rok, a wraz z nim mija 15 lat istnienia Hard Rock Pubu Pamela. Zlokalizowany w Toruniu przy ul. Legionw 36 klub przez kilkanacie lat skutecznie broni si

DODATEK WITECZNY

11 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Ukad scalony pod choink


Tablety, laptopy czy konsole to tylko niektre z propozycji na prezent boonarodzeniowy
Okazyjne ceny zachcaj coraz wiksze rzesze ludzi do witecznych zakupw w sklepach ze sprztem elektronicznym. Z pomoc fachowych sprzedawcw mamy szans dobra idealny prezent dla kadego. - Zakupy moemy zacz ju od 20 zotych tumaczy Andrzej Sawicki ze sklepu Tryton. Ogranicza nas tylko zasobno portfela. Specjalizujemy si w sprzcie komputerowym i moemy na pewno dokadnie doradzi w tym zakresie. Tryton dostarcza zarwno stabilne i wydajne zestawy komputerowe dla biznesu jak i najlepsze jednostki dla graczy. Ci ostatni mog take liczy na szeroki wybr konsol, ktre dostarczaj jeszcze wikszych wrae i o wiele wicej rozrywki. Popularnym urzdzeniem jest XBOX 360 z kontrolerem ruchu Kinect, ktry pozwala na wspln zabaw z rodzin lub znajomymi. - Z rwnie wielkim zainteresowaniem co zaawansowani uytkownicy ledzimy informacje zwizane z premierami nowego sprztu mwi Andrzej Sawicki. Przygldamy si na bieco takim wydarzeniom z brany elektronicznej, aby posiada wiedz na temat najnowszych technologii. Nieodzowne s take liczne szkolenia dla naszej kadry. Komputery czy konsole nie s jedynymi propozycjami pod choink. W ofercie sklepw ze sprztem elektronicznym moemy znale suchawki dla melomanw, gry edukacyjne

Wybiera mona w szerokiej gamie przydatnych akcesoriw komputerowych. Hitem ostatnich miesicy s na pewno tablety.
dla dzieci, nawigacje dla osb, ktre czsto podruj czy pendrivey, aby szybko i atwo przenosi pliki midzy komputerami. Wybiera mona w szerokiej gamie przydatnych akcesoriw komputerowych. Hitem ostatnich miesicy s na pewno tablety. Rynek zalewaj jednak tanie elektromieci, ktrym daleko do odpowiedniej wydajnoci. Warto wic przed zakupem zasign rady eksperta. - Czsto przed witami tablety pojawi si w ofertach sklepw niezwizanych z bran wyjania Andrzej Sawicki. Zazwyczaj ceny bardzo zachcaj, ale trzeba uwaa na to, co kupujemy. Tablet tabletowi nierwny i zanim nabierzemy apetytu na kolejne funkcje naszego sprztu, okae si, e nie mamy na co liczy, bo np. nie posiada odbiornika GPS, posiada starsz wersj systemu, sabej jakoci ekran czy niewydajny procesor, co np. przekada si na obsug bardziej wymagajcych gier. Wybr solidniejszego modelu pozbawi nas trosk i zapewni wydajn prac oraz niezapomnian rozrywk. Bardziej zaawansowany sprzt zawsze wymaga wikszych nakadw finansowych. Zakup taki jest jednak inwestycj na lata. Czasem lepiej troszk dooy i kupi sprzt w peni funkcjonalny. Osoby, ktre nie mog jednorazowo wyda wikszych kwot, mog skorzysta ze sprzeday ratalnej. - Dbamy o to, by klient mg skredytowa zakup na jak najkorzystniejszych warunkach i bez ukrytych kosztw dodaje Andrzej Sawicki.

12 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Moc radoci i zabawy


Rodzinny klimat i wykwintne dania to nieatwe poczenie. S jednak miejsca, ktre potrafi poczy te dwie rzeczy, uzupeniajc nimi witeczn atmosfer. Smak i tradycja w kocu potrzebuj naleytej oprawy. T na pewno zapewni Paac Romantyczny w Turznie. Najbliszy czas to wietna okazja zarwno do witowania jak i zabawy. Boonarodzeniowy nastrj zapewni witeczne menu, ktre w Restauracji Marconi pojawi si w mikoajki. - Bdzie to specjalna, witeczna oferta kulinarna zapowiada Lidia Predenkiewicz, kierownik gastronomii w Paacu Romantycznym. Nasza mini karta witeczny Repertuar Smakw z mnstwem rozgrzewajcych, aromatycznych, witecznych potraw zapewni nam kwintesencj najbardziej rodzinnych wit. Szczeglnie polecamy wdzonego karpia na saatach, aromatyczn zup dyniow z krewetk, lina w sosie piernikowym oraz pierogi z makiem i bakaliami. Familijna uroczysto poza domem Rodzinne wita w zgodzie z tradycj i wieloma atrakcjami? To moliwe take poza domem. Paac Romantyczny na Wigili i Boe Narodzenie przygotowa specjaln ofert. W jej ramach rodzice z pociechami (dzieci do 7 lat nie pac za nocleg i wyywienie) mog przey naprawd wyjtkowe chwile przy ognisku, dostajc prezenty od prawdziwego w. Mikoaja czy spdzi czas na lizgawce. Wszystkie te dodatkowe atrak-

DODATEK WITECZNY

Kalendarz Paacu Romantycznego przez najblisze dwa miesice jest wypeniony atrakcyjnymi propozycjami. W Turznie mona spdzi wita Boego Narodzenia jak i Noc Sylwestrow

wita oraz karnawaowa zabawa bd niezapomnianym przeyciem w zimowej scenerii Paacu Romantycznego w Turznie cje to uzupenienie najwaniejszego elementu grudniowych wit, czyli kolacji wigilijnej. Dania podczas tej uroczystej chwili mona wybra z menu przygotowanego specjalnie na t okazj. wita w Paacu Romantycznym trwaj jednak dzie duej, poniewa 27 grudnia odbdzie si tam wieczr z koldami przy akompaniamencie klasycznych instrumentw. Dwik skrzypiec bdzie towarzyszy gociom w Turznie take podczas wykwintnej kolacji, na ktr ju teraz Pastwa serdecznie zapraszamy. Natomiast osoby, ktre zdecyduj si spdzi Boe Narodzenie w domu, ale chciayby zapewni swoim kubkom smakowym niebywaych odczu, mog skorzysta z oferty cateringowej Paacu Romantycznego. W witecznej ofercie znajd paszteciki w kilku smakach, tradycyjnie przyrzdzone ryby, a take dania specjalne jak pasztet wieprzowy czy pasztet z dzika. Bal na tysic par Gospodarze Paacu Romantycznego nie zapominaj jednak o szampaskiej zabawie, ktr rozpocznie Paacowy Bal Sylwestrowy. - Bdzie to noc pena szyku, dobrego smaku, luksusu, bezmiaru taca oraz zachwycajcej muzyki na ywo wylicza Lidia Predenkiewicz. Nasi gocie bd mieli okazj skorzysta z open baru z wysublimowan kuchni wiata oraz wyrafinowanymi trunkami. To bdzie niezapomniana noc z mnstwem atrakcji i niespodzianek. Jednym z najwaniejszych elementw Paacowego Balu jest na pewno licytacja, z ktrej dochd zostanie przeznaczony na cel charytatywny. Cao dopeni noworoczny kulig z pochodniami i grzanym winem oraz lizgawka na lodowisku przy muzyce. Dla osb, ktrym nie do zabawy po Paacowym Balu, w Turznie 25 stycznia odbdzie si take Karnawaowy Bal. Organizatorzy na razie nie zdradzaj szczegw, ale wszyscy chtni mog spodziewa si licznych niespodzianek.

13 POZA TORU, 13 grudnia 2013


REKLAMA

14 POZA TORU, 13 grudnia 2013


GMINA CHEMA

Biblioteka wraca do korzeni

Samorzdowy ksigozbir czeka przeprowadzka do Zelgna. Tam dobieg koca remont wszystkich czci pastorwki

Prezent dla ssiada

Trwa akcja Ssiedzka paczka

Spotkanie w Zelgnie zaczo si od kolacji wigilijnej. Pniej Justyna Baszczyk, dyrektorka CIK-u (po prawej na pierwszym zdjciu), oprowadzia zgromadzonych goci po nowych pomieszczeniach pastorwki

ukasz Piecyk

W trakcie opatkowego spotkania w Zelgnie zgromadzeni goci mogli zobaczy efekty prac modernizacyjnych w tutejszej pastorwce. To swoisty prezent dla mieszkacw wsi. Sam budynek bdzie lokaln stolic tradycji. Spotkanie zaczo si jednak od wsplnej kolacji wigilijnej. Pojawili si na niej najstarsi mieszkacy Zelgna, przedstawiciele tutejszego koa gospody wiejskich oraz lokalnej ochotniczej stray poarnej, a take samorzdowcy. Nie zabrako dzielenia si opatkiem, piewania kold oraz obdaro-

wania si prezentami. Kulminacj spotkania bya prezentacja nowych pomieszcze w pastorwce. - Od stycznia na pitrze swoj dziaalno uruchamia miejscowa Biblioteka Samorzdowa, ktr lada dzie czeka wielka przeprowadzka - informuje Katarzyna Orowska z Urzdu Gminy Chema. - Natomiast strych ma zosta zagospodarowany pod przysz Izb Historii i Tradycji Gminy Chema. Zmiany s ogromne. Pastorwka jest dostpna w peni dla osb niepenosprawnych. Poza modernizacj i remontem pomieszcze do pastorwki dojdzie take nowy sprzt. - Parter naley do soec-

twa i tam znajduje si wietlica wiejska - wyjania Justyna Baszczyk, dyrektor Biblioteki Samorzdowej. - Na pitrze biblioteki jest 5 pomieszcze uytkowych, m. in. czytelnia, wypoyczalnia, kawiarenka internetowa oraz kcik zabaw edukacyjnych dla dzieci. Natomiast izba na poddaszu nie ma by tradycyjn wystaw eksponatw, a multimedialn przygod z tradycj. W planach jest m. in. manekin multimedialny. To posta wzorowana na osob z dawnych czasw, ktra opowiada o historii miejsca. Sama izba przyjmie nazw Pod bocianem, nawizujc do tradycji Zelgna. - Chwile spdzone w nowych pomieszczeniach byy

okazj do wielu wspomnie o tym, jak kiedy ten obiekt funkcjonowa i wyglda dodaje Katarzyna Orowska. - Okazao si, e jedno jest pewne: biblioteka miejscowa wraca na swoje dawne miejsce, ale urzdzone ju na miar i oczekiwania czytelnika XXI wieku. Przypomnijmy, e pierwsz prb remontu pastorwki podjto w 2003 roku. Wtedy Grupa Odnowy Wsi stworzona przez mieszkacw opracowaa plan odnowy Zelgna. Siedem lat pniej odbyy si pierwsze prace przy wspudziale unijnych pienidzy. Na budow czeka rwnie letnia estrada.

W gminie Chema trwa zbirka prezentw dla rodzin dotknitych niedostatkiem. Urzdnicy wrcz paczki przed kolacj wigilijn. Do 17 grudnia w siedzibie Gminnego Orodka Pomocy Spoecznej i Urzdu Gminy mona skada odzie, ywno i zabawki. Przyniesione podarki bd rozdzielone na paczki, ktre trafi do wytypowanych przez GOPS rodzin. - Specyfika naszej pracy to czste wyjazdy w teren - mwi Krzysztof Makowiecki z referatu Gospodarki Komunalnej i Ochrony rodowiska. - Uznalimy, e warto poruszy na forum urzdu kwesti niedostatku. Urzdnicy zorganizowali we wasnym gronie zbirk pienidzy na potrzeby akcji. W zalenoci od zebranych rzeczy za te fundusze zostan zakupione m. in. sodycze dla dzieci. - Liczba paczek jest uzaleniona od zgromadzonych rzeczy - dodaje Krzysztof Makowiecki. - Mamy nadziej, e to nie bdzie nasza ostatnia akcja. Paczki bd rozdawane wytypowanym rodzinom 23 i 24 grudnia. (P)

Bagnet na plecak
Uczniowie gimnazjum w Guchowie udowodnili, e tamtejsza klasa mundurowa stoi na wysokim poziomie. Zajli oni bowiem II miejsce w Oglnopolskich Zawodach Sportowo-Obronnych dla uczniw szk o profilu wojskowym. Impreza odbya si na pocztku grudnia w Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia im. gen. J. Bema w Toruniu. Zmagania byy czci obchodw 10-lecia tej jednostki. Rozpoczy je pokaz walki onierzy 5 Sulechowskiego Puku Artylerii oraz pokaz onierzy 11 Puku Artylerii z Wgorzewa, ktrzy dotyczy przejcia zakadnika. Do grodu Kopernika zjechao natomiast 12 druyn z caego kraju, ale tylko dwie z nich reprezentoway szkoy gimnazjalne. Uczniowie zmagali si w kilkunastu konkurencjach, ktre dotyczyy m. in. elementw musztry zespoowej, rozkadania broni na czas, pomocy rannemu na polu walki, wyznaczania azymutu czy adowania magazynka na czas. W druynie z Guchowa

Klubowicze te si ucz
Od nowego roku w Guchowie i Skpem rusz Kluby Malucha CIKUSIE. Dla dzieci w wieku 3-5 lat zastpi one punkty przedszkolne, ktrych w tych miejscowociach nie ma. Powstanie Klubw Malucha to efekt sygnaw, ktre docieray do Urzdu Gminy o potrzebie stworzenia podobnego miejsca we wspomnianych wsiach. Piecz nad placwkami objo jednak Centrum Inicjatyw Kulturalnych. Dziki temu dzieci w wieku przedszkolnym bd mogy bra udzia w darmowych zajciach artystycznych i edukacyjnych. - Dziki tej wsppracy uda nam si zagospodarowa czas dla naszych pociech mwi Adam Galus, radny gminny ze Skpego. Kluby bd uzupenieniem punktw przedszkolnych na terenie gminy. Pierwsze zajcia rozpoczn si w styczniu 2014 roku. W

Wojsko moe spodziewa si w przyszoci solidnego wsparcia za spraw uczniw z gminy Chema

Centrum Inicjatyw Kulturalnych otworzy dwie placwki dla przedszkolakw

Fot. nadesane

Jedn z konkurencji polegaa na udzieleniu pomocy rannemu na polu walki

dowdc bya Julia Orowska. Do jej zada naleao pilnowanie porzdku w szeregu oraz wyznaczanie osb do poszczeglnych zada. - Mwic prawd, jechalimy do Torunia jako todzioby bez specjalnego przygotowanie mwi uczennica. Mia to by swoisty test dla pocztkujcych, a skoczyo si na miej niespodziance. Sukces jest tym wikszy, bo wikszo stawki stanowia modzie ponadgimnazjalna.

Uczniowie z Guchowa ulegli tylko jednej z nich. - Wynikw w konkretnych konkurencjach nie znalimy, ale od prowadzcych wiemy, e mielimy najlepszy czas w ubieraniu paszcza przeciw broni masowego raenia dodaje Julia Orowska. Mamy nadziej, e za rok uda nam si osign najlepsze wyniki we wszystkich konkurencjach. (P)

Guchowie bd si one odbywa popoudniami w lokalu zerwki w budynku tamtejszego gimnazjum. W Skpem przedpoudniem w lokalu przedszkola w budynku dawnej szkoy. W obu przypadkach zajcia bd trway po cztery godziny. - Postawimy w duej mierze nacisk nie tyle na cis edukacj, co na rozwijanie talentw maluchw - zapowiada Justyna Baszczyk, dyrektor Centrum Inicjatyw Kulturalnych. - Zakadamy, e optymalnie w jednym klubie zajcia bd odbyway si z grup 15 dzieci. Zapisy trwaj do koca grudnia. Prowadz je biblioteki gminne filia w Guchowie (dla dzieci z Guchowa i okolic, tel. 56 675 78 83) oraz filia w Skpem (dla dzieci ze Skpego i okolic, tel. 56 675 87 13) w godzinach urzdowania. (P)

Fot. nadesane

W Szkole Podstawowej w Grzywnie 17 grudnia odbdzie si uroczysta sesja Rady Gminy Chema. Samorzdowcy wrcz Szlachetn Podkow oraz przyznaj Zasuony dla Gminy Chema.

19 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Przeniesieni w czasy modoci


Dzie Seniora w Pigy obchodzony by w klimacie dwudziestolecia midzywojennego. Nie zabrako dobrze znanych publicznoci szlagierw

GMINA UBIANKA

Gwiazdor przybywa
22 grudnia reniferowy zaprzg z Laponii dotrze do ubianki
Park Kultury w ubiance o godzinie 17:00 przywita wyczekiwanego przez wszystkie dzieci gocia z duga brod. wity Mikoaj dla kadego z nich znajdzie czas Jedynym ograniczeniem, utrudniajcym wzicie udziau w spotkaniu jest to, czy przez rok byo si odpowiednio grzecznym. Nie od dzi wiadomo, e wity Mikoaj przychodzi tylko do tych z nas, ktrzy ten warunek speniaj. I cho nieznane s przypadki, by pod choink ktry z najmodszych mieszkacw gminy znalaz rzg, to konieczne bdzie sprawdzenie poziomu grzecznoci. Mae psoty i nieposuszestwa go w czerwonym paszczu wszystkim daruje. - Podczas spotkania, oprcz wizyty witego Mikoaja, dzieli si bdziemy rwnie wiatem betlejemskim mwi Marlena Giziska, kierownik Centrum Kultury w ubiance. Prosimy zatem wszystkich uczestnikw o przyniesienie lampionw, ktre wiato pozwol przetransportowa z powrotem do domw. Najmodsi mieszkacy mog spodziewa si jeszcze jednego prezentu. wity Mikoaj przysa ju do ubianki list, w ktrym pisze, e worek sodkoci, ktry ze sob przywiezie wystarczy do obdarowania wszystkich. Sanie podobno ju obadowane ma po brzegi. (AR)

Najstarsi mieszkacy gminy wietnie bawili si podczas wystpu Teatru Afisz Zajkaa, wjt gminy ubianka. - Dzikuj wam za trud, ktry codziennie wkadacie w wychowanie kolejnych pokole i rado epatujc od was. Zdrowie, rado i yczliwo, to sowa, ktra paday w czci oficjalnej najczciej. Przemawia do goci rwnie przewodniczcy Rady Gminy, Zbigniew Cywiski. - Frekwencja jest bardzo dobra, wic zabawa bdzie trwaa do biaego rana artowa przewodniczcy. Niewiele si jednak pomyli, bo szampaski nastrj nie opuszcza seniorw przez wiele godzin. Na scenie pojawili si aktorzy teatru impresaryjnego Afisz. Ich program pod hasem W oparach starego kina wywoa na twarzach witujcych wiele umiechw. Nie zabrako rwnie chwili nostalgii. Kto bowiem nie pamita, jak pierwszy raz umawia si z ni na 9-t. Zanim jednak scen zawadnli gocie z Torunia, program dla swoich bab i dziadkw zaprezentoway dzieci z gminy ubianka. Ich opiekunem bya wsporganizatorka spotkania, animatorka kultury w soectwie Piga, Kamila Lewandowska. Dziadkowie nie kryli wzruszenia. Kilka sodkich ez spyno im po policzkach. O odki seniorw zadbay czonkinie koa gospody wiejskich, ktre przygotoway multum pysznych wypiekw. Muzykalnoci nikt starszemu pokoleniu nie odbierze. Wszyscy razem z aktorami piewali bowiem, czsto zapomniane dzi, szlagiery. Rozbrzmiay chralnie Ada to nie wypada, Gdybym ja mia cztery nogi czy Ach jak przyjemnie, koysa si wrd fal. Seniorom najbardziej przypada do gustu piosenka Ju taki jestem zimny dra. Spojrzenia seniorek nie pozostawiay jednak wtpliwoci a tak le z ich partnerami nie jest. A moe po prostu Mio ci wszystko wybaczy. Kto by si jednak nad tym zastanawia, jak trzeba byo ruszy w tan. Dziewczyny nie mniej wygimnastykowane, jak czterdzieci lat temu. - Ostatni raz z moim Jankiem taczyam pi lat temu mwia mieszkanka Pigy. - Nic si jednak nie zmieni. Dalej wietnie prowadzi. Doczamy si do ycze organizatorw. Redakcja Poza Toru yczy wszystkim seniorom duo zdrowia, szczcia, pomylnoci i kolejnych rwnie udanych zabaw.

Tomasz Wicawski
Impreza dla najstarszych mieszkacw gminy ubianka odbya si 30 listopada. W szkole podstawowej w Pigy bawiy si setki osb. Po raz kolejny okazao si, e pokolenie dzisiejszych dziadkw, to osoby i do taca i do raca Obchody Dnia Seniora rozpoczy si od mszy w. w kociele parafialnym w wierczynkach. Celebrowali j ks. dziekan Adam Ceynowa i ks. Karol Wierzchowski. Sotys Pigy, Stanisawa Neulitz, zoya wszystkim yczenia z okazji wita. - Ciesz si, e tak wielu seniorw aktywnie uczestniczy w yciu spoeczno-kulturalnym naszej lokalnej spoecznoci mwi Jerzy

Zo hod JP II

Tegoroczne obchody Dnia Papieskiego bd miay szczeglny wymiar. Mieszkacy gminy ubianka pomodl si wsplnie w intencji procesu kanonizacyjnego
Pawa II oraz zakoczenie procesu kanonizacyjnego. - Zachcamy wszystkich mieszkacw do licznego udziau w uroczystociach mwi wjt gminy ubianka, Jerzy Zajkaa. Dajmy w ten sposb wyraz naszej pamici, przywizania i szacunku dla Ojca witego, ktry bdc nam bliski, piastowa najwysze doczesne godnoci, a niebawem dostpi chway otarza. Warto, bymy odoyli na ten uroczysty czas nasze codzienne obowizki i oddali si wsplnej modlitwie. W dniu obchodw Dnia Papieskiego na trasie Urzd Gminy-Bierzgowo-ubianka, bdzie kursowa bezpatny autobus dla mieszkacw gminy. Po zakoczeniu modlitwy, uroczystoci bd kontynuowane w Centrum Kultury w ubiance. Zo si na nie m.in. wystpienia okolicznociowe, przygotowana przez uczniw Gimnazjum im. Jana Pawa II w Brchnowie., cz artystyczna oraz prezentacja wystawy powiconej najwikszemu z Polakw.

Na Sylwestra zapraszamy do...

Aleksandra Radzikowska
Od wielu tygodni wiadomo, e 27 kwietnia 2014 r. nastpi kanonizacja b. Jana Pawa II. Rozpoczyna si zatem okres nie tylko adwentowej zadumy, ale i oczekiwania przed oficjalnym uznaniem witoci Papiea Polaka przez Stolic Apostolsk. Z tej okazji, w 14. rocznic nadania Ojcu witemu tytuu Ho-

norowego Obywatela Gminy ubianka, odbd si obchody Dnia Papieskiego. Mieszkacy rozpoczn je o godzinie 10:30 17. grudnia od hodu zoonego przed tablic pamici, umieszczon na budynku Urzdu Gminy w ubiance. O godzinie 11:00 odbdzie si za w kociele pw. Najwitszej Maryi Panny w Bierzgowie msza, podczas ktrej zebrani pomodl si w intencji dzikczynnej za Jana

Fot. Nadesane

Fot. Nadesane

20 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Mrz przegoni z budowy


ukasz Piecyk

MIASTO CHEMA

Doo si do energii
Miejski Orodek Pomocy Spoecznej informuje o nowym wiadczeniu przeznaczonym dla osb pobierajcych dodatek mieszkaniowy. W styczniu ruszy nabr pism o przyznanie dodatkowych pienidzy. O dodatek energetyczny mog ubiega si osoby, ktre pobieraj ju dofinansowanie mieszkaniowe, posiadaj umow z dostawc energii na swoje nazwisko oraz na adres, na ktry ma by przydzielone wiadczenie. - Pierwsze wpaty po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku pojawi si do koca stycznia - informuje Agnieszka Padu-

Sprawdzamy, jak wygldaj postpy prac budowlanych i inwestycyjnych w Chemy przed nadejciem prawdziwej zimy

Od nowego roku mona skada wnioski o dodatek energetyczny


siska-Worytko z MOPS-u. - Pniej pienidze bd wpyway tradycyjnie do 10. kadego miesica. Dla osb samotnych dodatek energetyczny wynosi ponad 11 zotych miesicznie. Rodziny, ktre maj od 2 do 4 czonkw, dostan blisko 16 zotych, a gospodarstwa domowe, gdzie mieszka przynjamniej 5 osb - prawie 19 zotych. Powysze stawki obowizuj do kwietnia. W maju pojawi si nowe obowizujce przez cay rok. Obecnie w Chemy ok. 900 rodzin pobiera dodatek mieszkaniowy. (P)

Pogarszajce si warunki atmosferyczne wstrzymaj cze prac przy inwestycjach realizowanych na terenie miasta. Niektre z nich maj szans zakoczy si jeszcze w tym roku. Najwczeniej z obecnych prac rozpoczy si roboty na terenie budowy marketu Mrwka (plac obok Netto), gdzie pierwsze opaty wbito w pierwszym kwartale tego roku. - Przed zim chcemy przykry dach, aby zacza roboty wykoczeniowe w rodku zapowiada Andrzej Gadomski Andrzej Gadomski, prezes firmy Agad. - Budynek oddamy pn wiosn. Przypomnijmy, e prace w zwizku z wkroczeniem nadzoru budowlanego (skargi mieszkacw na silne drgania podczas palowania) spowoduj opnienie w zakoczeniu inwestycji. Dwie inwestycje odbywaj si take w szkoach. Jedn z nich jest termodernizacja w przedszkolach i szkoach podstawowych. - Prace po czci odbywa-

Boiska na terenie Zespou Szk nie bd przeznaczone tylko dla uczniw. Teren ma by otwarty take dla mieszkacw

j si na zewntrz, wic jeli pogoda nas nie zaskoczy, to wszystko powinno by sfinalizowane do koca grudnia zapowiada Jerzy Czerwiski, burmistrz Chemy. Druga ze szkolnych inwestycji odbywa si na terenie Zespou Szk, ktry wzbogaci si o nowe boiska. Prace przy pierwszym z nich mona ju uzna za zakoczone Bdzie ono miao charakter uniwersalny i posuy do gry w koszykwk, tenisa oraz siatkwk. - Wszystko poszo zgodnie z planem - mwi Janina No-

wacka, dyrektor ZS. - Prace nad boiskiem do piki rcznej rozpoczn si w przyszym roku. W obu przypadkach nawierzchnia bdzie sztuczna. Niedawno rozpoczta budowa Deptaka Poudniowego. Prac id zgodnie z harmonogramem. - Nasze plany zakadaj zakoczenie palowania przed zamarazniciem Jeziora Chemyskiego - dodaje Jerzy Czerwiski. - Trudno jednak stwierdzi, czy uda si jeszcze teraz rozpocz wylewanie betonu do rodka pali.

Fot. ukasz Piecyk

Rok nie do przecenienia


Uczniowie i urzdnicy podsumowali roczn dziaalno organw przeciwdziaajcych alkolizmowi i narkomanii. Komisja jest koordynatorem powyszych dziaa na terenie miasta prowadzonych przez m. in. szkoy czy sub zdrowia. Poza profilaktyk wspomaga take rodziny przy

Miejska Komisja Rozwizywania Problemw Alkoholowych podsumowana


przecwidziaaniu efektom uzalenie. - Efekty s nie do przecenienia - mwi Jerzy Czerwiski, burmistrz Chemy.- Nie uwaam take, aby w przypadku naszego miasta skala problemw bya wiksza ni gdzie indziej. (P)

21 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Okno na ciganie dugw


ukasz Piecyk

MIASTO CHEMA

Szlachetnie obdarowali
W weekend zakoczy si fina Szlachetnej Paczki
Blisko 40 rodzin z Chemy i okolic otrzymao witeczne paczki. Znalezy si w nich zarwno sodycze, zabawki, jak sprzty gospodarstwa domowego. rednia warto paczki w tym rejonie wyniosa ok. 2000 zotych. Wedug pierwszych podumowa wynika, e jednej rodzinie pomagaa 30 darczycw, a nad pracami w Chemy czuwao 15 wolontariuszy. - Nie zapominajmy jednak, e tu chodzi o co znacznie wikszego - mwi Zbigniew Witkowski, koordynator w Chemy. - Szlachetna Paczka ma take wydzwik niematerialny - jest dowodem na to, e kto pamita o tych co s w potrzebie, paczka jest impulsem do zmiany dla poszczegolnych czonkow rodziny. Zatem tak naprawd, kada paczka, obojtnie jaka by nie bya, jest po prostu bezcenna. Wspomniane paczki w wielu przypadkach wykraczay poza standardowe rozmiary. Rodziny otrzymay nawet m. in. kuchenki gazowe, meble czy opa. (P)

Chemyski Adpol w latach wietnoci gwarantowa dochd setkom osb. Dzi jego siedziba niszczeje, a byli pracownicy wci nie otrzymali nalenych pienidzy. Wyroki sdw pracy w tej sprawie brzmi jak ponury art
rem syndyka od 8 marca. - Sprawa jest w toku - dowiadujemy si od mecenas Katarzyna Fuks. Wicej na ten temat ma do powiedzenia sam Adam Daszkowski. - Jeli kto ma jakie uwagi, to powinien uda si najpierw do syndyka i uzyska jego stanowisko, bo w tej chwili nie jestem adresatem pyta o zalege pensje - mwi byy prezes Adpolu S.A. - Nie moe by sytuacji, gdy kto przekreli dania pracownikw, zanim zostanie okrelona masa upadoci oraz lista podziau. W momencie wejcia syndyka pracownicy s normalnymi wierzycielami, ktrzy zgaszaj swoje dania. Roszczenia pracownicze s rozdzielane na pocztku. W Krajowym Rejestrze Sdowym adres firmy to ul. Szosa Bydgoska 50 w Toruniu. Sze numerw dalej mieci si natomiat siedziba firmy... Adpol Trade sp. z o. o. (taki szyld wisi take w Chemy). Pytany o t spk Adam Daszkowski przyznaje, e jej prezesem jest jego syn, Artur. Czemu jednak w KRS-ie widnieje nazwisko Artur murko? - Nie jestem stron w tej firmie i nie odpowiem na to pytanie - ucina Adam Daszkowski. Z samym Arturem Daszkowskim do zamknicia numeru nie udao nam si skontaktowa. Pie przeszoci o potdze marki wci trwa. Okna na Trakcie bowiem wci si trzymaj. Do sprawy wrcimy.

Niektrzy nie mog si doliczy w swoich portfelach nawet i 10 tysicy zotych za prac przy produkcji okien. Sieroty po Adpolu trac ju nadziej na odzyskanie swoich pienidzy. W Toruniu wci funkcjonuje jednak spka-crka, a postpowanie syndyka trwa dla poszkodowanych w nieskoczono. - Pamitam, e na wita nie dostaem wypaty - mwi Zenon Szatkowski, ktry by kierownikiem zmiany. - Trzy miesice pniej miaem ju zasiek dla bezrobotnych. W lutym przyszego roku min dwa lata od momentu, gdy Zenon Szatkowksi i jego koledzy poegnali si z Adpolem. Mczyzna odzyska cz pienidzy dziki Funduszowi Gwarantowanych wiadcze Pracowniczych. - Sd Rejonowy w Toruniu uprawomocni moje roszczenia wobec firmy, ale nic w tej materii si nie zmienio mwi Zenon Szatkowski. - W czasach wietnoci miaem pod sob 50 osb, a firma pracowaa na 4 zmiany. I co teraz z tego mam? Takich jak Zenon Szatkowski jest wicej, cho zdarzaj si i tacy, ktrzy wikszo pienidzy odzyskali. Tego nie mona powiedzie o wierzycielach i innych podmiotach, np. Urzdzie Miasta Chemy. Baron okiennicy Firma Adama Daszkow-

Budynek firmy na Trakcie niszczeje. Jak dugo byli pracownicy bd czeka na zalege pensje?

skiego powstaa w 1988 roku. Siedem lat pniej rozpocza si produkcja w Grzywnie. Prawdziwe plony Adpol zacz zbiera w 2001 roku, gdy przedsibiorstwo zakupio budynek Chemy. Zanim biznes zacz podupada, zdoby uznanie w caym kraju. Chude lata zaczy si w 2009 roku. Wtedy firma odnotowaa pierwsze spadki w sprzeday. Dwa lata pniej na amach Pulsu Biznesu Adam Daszkowski przyzna, e trwaj rozmowy z potencjalnymi udziaowcami, ktrzy przejliby pakiet kontrolny, dajc Adpolowi impuls do walki o klientw na rynku Europy Zachodniej. Kilka miesicy pniej byo ju jasne, e firma pikuje. Ogoszenie upadoci ukadowej (firma pod nadzorem sdu przechodzi restrukturyzacj i zaczyna ugodowe rozmowy z wierzycielami)

rozpoczo rok, ktry doprowadzi do klski. W maju 2012 roku postpowanie upadociowe miao jednak zosta umorzone. Sam prezes miesic pniej na amach branowego serwisu oknonet.pl twierdzi, e firma wci podpisuje umowy na produkcj, a on razem z rodzin dooy do interesu kilka milionw zotych, aby ratowa dzieo ycia. Rozbite okno Teraz w siedzibie Adpolu w Chemy nie spotkamy nikogo poza ochroniarzem. - ywej duszy poza mn tu nie ma - mwi. - Od czasu do czasu pojawiaj si tu zodzieje, prbujc rozkra pozostaoci po firmie. Nieoficjalnie wiemy, e obiekt jest do sprzedania za 1,5 mln zotych. Sama spka akcyjna Adpol jest pod nadzo-

22 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Sigaj za horyzont wasnych spraw


W Lulkowie nie brakuje odkrywcw. ywa jest w tej miejscowoci pami o wyprawie tratw przez Ocean Spokojny, ktra miaa miejsce w 1947 roku
Tomasz Wicawski
Prno szuka w Europie ulicy o takiej nazwie. Gdy Baej Rozmarynowicz zaproponowa po raz pierwsze nadanie jednej z ulic w Lulkowie imienia Kon-Tiki, wikszo mieszkacw nie dowierzaa. To, dla wielu dziwaczne marzenie, udao si jednak jednemu z pierwszych mieszkacw tego skrawka gminy ysomice, speni. Czy mieszkacy wsi sigaj za horyzont? Stowarzyszenie Odkrywcw "Kon-Tiki" jest spadkobierc dobrossiedzkich relacji na ulicy o tej samej nazwie. Ziarno pado na podatny grunt. Wie nie musi by nudna. Wszystko zaley od tego, jak zagospodarujesz wasne otoczenie. - Nie robimy w Lulkowie niczego nadzwyczajnego - mwi Baej Rozmarynowicz, mieszkaniec ulicy Kon-Tiki, zaoyciel stowarzyszenia. Warto czasem, pomimo braku czasu, zrobi co dla siebie, swoich dzieci i przyjaci. Najblisz okolic mona poznawa z rwnie wielk pasj, jak odlege ldy. Dni maj swoje wita W miejscowoci prnie dziaa biblioteka wiejska. Jej pracownicy dbaj o to, eby dzieci miay co robi po szkole. Nieznane jest w jej murach haso "nuda". W pitek 6 grudnia obchodzono we wsi Dzie Anioa. Nawet huragan Ksawery, pomimo czasowego braku prdu, nie zdmuchn entuzjazmu pomysodawcw obchodzenia tego, niezbyt popularnego, wita. Dzieci wasnorcznie przygotowyway anioy. Byo zarwno rkodzieo, jak i wypieki. To nie pierwsza tego rodzaju akcja organizowana w soectwie. Bo warto z pomysem witowa kady dzie. - Trzeba zauway wielk aktywno wiejskiej biblioteki i mieszkacw wsi - mwi Baej Rozmarynowicz. - To niezwykle cenne, bo ludzie mog si do siebie zbliy, pozna, porozmawia ze sob. Dzieci spdzaj czas w sposb ciekawy i twrczy. Nic, tylko przyklasn. Mieszkacy jednak wskazuj, e to wanie napywowy mieszkaniec Lulkowa tchn sporo nowego ducha w to miejsce. - Nie byoby bez jego energii tej ulicy i festynw na niej organizowanych - mwi mieszkanka wsi. - Wielu do dzi nie wiedziaoby w ogle, co to jest "Kon-Tiki". Bo i niby skd? Na tratwie przez ywio Wracajc wic do nazwy. Patronat nad ni obj polski oddzia elitarnego The Explorers Club, a nawet ambasada Norwegii. To wszystko kieruje nas w stron podry i Skandynawii. To stamtd pochodzi Thor Heyerdahl - odkrywca i naukowiec. Prze- Malowalimy piramidy Majw, a kady mg wzi udzia w konkursie na najpikniejszy strj indiaski - mwi uczennica "podstawwki" w Lulkowie. - Dowiedziaam si rwnie wtedy, czym jest "geocaching". Nie zabrako rwnie wystpw artystycznych, a mieszkacy ulicy i czonkowie stowarzyszenia odpiewali razem hymn ul. Kon-Tiki. Festyny rodzinne i imprezy dla najmodszych, to jednak nie wszystko. Duszy odkrywcy nie da si oszuka. Odkrywa mona rwnie przeszo - W tym roku wzilimy si za stary, zaniedbany cmentarz w Lulkowiemwi Baej Rozmarynowicz. - Przez lata nekropolia niszczaa. Pokradziono z niej wszystko, co si dao. Gsty busz pors to miejsce. Dalimy rad wyci krzaki i oczyci teren. To jednak dopiero pocztek. Poszukujemy wszystkich, ktrzy maj jakiekolwiek informacje o przeszoci cmentarza. Dzisiejsi mieszkacy Niemiec, mog znale tutaj miejsca pochwku swoich krewnych. Trudno bdzie jednak zrekonstruowa histori tego cmentarza. Jednego moemy by pewni. O kolejnych inicjatywach w Lulkowie na pewno usyszymy. Mieszkacy ducha bowiem nie trac.

GMINA YSOMICE

Fot. ukasz Piecyk

W zeszy pitek mieszkacy Lulkowa obchodzili Dzie Anioa.


pyn on w 1947 roku blisko 7000 kilometrw po Oceanie Spokojnym. Z Peru na Wyspy Polinezji. Tym samym udowodni, e ludzie na dugo przed Kolumbem pokonywali oceany. Udao mu si zorganizowa ekspedycje, pod czas ktrych na tratwach i odziach budowanych technikami dawnych cywilizacji przepyn trzy oceany. - Warto sobie stawia w yciu ambitne cele - mwi Baej Rozmarynowicz. - Nie kady musi odkrywa nieznane tereny. Wiele pokadw energii, ktre w nas drzemi, mona wydoby dziaajc w swoim "maym wiecie". Mam nadziej, e kiedy powstanie w Lulkowie dzielnica Odkrywcw. Festyny uliczne, ktre organizowane byy do tej pory w Lulkowie, cieszyy si duym zainteresowaniem. Wszystko przez atrakcyjny program. W 2012 roku dzieci wystawiay sztuk o przygodach patrona ulicy. Muzyk przygotowali ich ojcowie. Odegrali j rwnie na instrumentach. By te konkurs na najpikniejsz miniatur tratwy Kon-Tiki z patyczkw. W tym roku rwnie nie zabrako organizatorom pomysowoci.

Z Piwnic jest bliej do gwiazd


Aleksandra Radzikowska
Naukowcy z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Mikoaja Kopernika, ktry zlokalizowany jest w Piwnicach, dysponuj sprztem unikalnym nie tylko na skal krajow, ale i europejsk. Jeden z najwikszych na Starym Kontynencie, potny 32-metrowy radioteleskop RT-4, to duma polskiego orodka badawczego. Obserwatorium zostao zaoone dziki staraniom prof. Wadysawa Dziewulskiego i prof. Wilhelminy Iwanowskiej, pracownikw naukowych uniwersytetu. Wystpili oni z apelem o pomoc w wyposaeniu placwki i w 1947 uzyskali od Harvard College Observatory astrograf Drapera pochodzcy z 1891 roku. Wtedy podjto decyzj o zlokalizowaniu obserwatorium w Piwnicach i ju jesieni tego roku rozpoczto budow pierwszego budynku z rozsuwan kopu. Dzi Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikoaja Kopernika obejmuje Katedr Astronomii i Astrofizyki, prowadzc badania w zakresie klasycznej astronomii optycznej poszerzonej o nowe moliwoci, jakie daj obserwacje satelitarne oraz Katedr Radioastronomii, gdzie do badania Wszechwiata wykorzystuje si fale radiowe. Obserwatorium jest najwaniejszym orodkiem tego typu w Polsce. Spord instrumentarium astronomicznego, ktre placwka posiada w swym wyposaeniu, jest najwikszy w Polsce 90-centymetrowy, zwierciadlany teleskop optyczny Schmidta Cassegraina oraz zbudowany w Polsce 32-metrowy radioteleskop RT-4. Pracuje on w globalnej sieci interferometrycznej VLBI i obserwuje struktur najbardziej odlegych we Wszechwiecie elementw. - To zdecydowanie najbardziej rozpoznawalny i najwikszy obiekt w naszym orodku mwi dr hab. Krzysztof Katarzyski, kierownik Katedry Radioastronomii. To urzdzenie o redniej wielkoci, lecz wysokiej jakoci, dodatkowo jedyne tego typu w Europie rodkowo-Wschodniej. W Skandynawii, Rosji i otwie s radioteleskopy o podobnych rozmiarach, lecz ich sprawno jest mniejsza. Te zlokalizowane tam nie maj odpowiedniego poziomu technologicznego, ktry pozwoliby im na prowadzenie tak intensywnych bada, jak te, ktre udaje si uzyska przy pomocy naszego radioteleskopu.

W ysomicach znajduje si najwikszy orodek astronomii obserwacyjnej w Polsce. Jest istotnym punktem w oglnowiatowej sieci interferometrycznej
sko 30 lat, a naukowcy badawczego orodka w duym stopniu zasuyli si dla poszerzenia oglnowiatowego zasobu wiedzy o Wszechwiecie. - Dzi modne jest poszukiwanie planet, ktre znajduj si poza Ukadem Sonecznym dodaje dr hab. Krzysztof Katarzyski. Nad tym pracuj rwnie naukowcy z naszego zespou. Zawsze przywoywany jest tu przykad prof. Wolszczana, ktry wywodzi si z toruskiego orodka i ktry jako pierwszy odkry planety poza Ukadem Sonecznym z tym, e dokona tego przy pomocy 300-metrowego amerykaskiego teleskopu. Dr Anna Wantkiewicz odkrya za precyzyjny piercie emisji maserowej wok modej gwiazdy, najbardziej idealny, jaki si obserwuje. Pracownicy orodka wydali te wiele innych publikacji, ktre wpisuj si w tzw. rzemioso naukowe tego zawodu. To z pewnoci nie ostatnie sukcesy rodzimych naukowcw. Ju dzi orodek znany jest na caym wiecie, a badania naukowe, podobnie jak Wszechwiat, ciko osadzi w ramach czasowych. Zaryzykowa mona stwierdzenie, e bd trway zawsze.

Grupa naukowcw zwizana z podtoruskim orodkiem, uczestniczy te w wielu midzynarodowych projektach badawczych i rozwojowych. Ich aktywno obejmuje przede wszystkich badania obiektw astrofizycznych, takich jak kwazary, radiogalaktyki, masery galaktyczne, pulsary czy ukady planetarne. - Katedra Astronomii i Astrofizyki zajmuje si gwnie badaniami materii midzygwiazdowej i poszukiwaniem planet poza Ukadem Sonecznym dodaje dr hab. Krzysztof

Katarzyski. Katedra Radioastronomii za pomoc radioteleskopw prowadzi badania w ramach tzw. europejskiej sieci VLBI. To jedna z najbardziej zaawansowanych technik obserwacji astronomicznych, ktra pozwala na tworzenie najdokadniejszych obrazw obiektw w kosmosie. Jej realizacja wymaga najcilejszej wsppracy radioteleskopw na caym wiecie. Te zlokalizowane w Centrum Astronomii UMK uczestnicz w midzynarodowym przedsiwziciu od bli-

Fot. Adam Zakrzewski

Mikoajki w ysomicach

Fot. Adam Zakrzewski

23 POZA TORU, 13 grudnia 2013


REKLAMA

24 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Potyczki z palet si nie boj


Aleksandra Radzikowska
Artystka sztuki nie definiuje jednoznacznie. Mwi, e jest ona pynna. W zalenoci od emocji, kolorw i przey zmienia si te jej definicja. Prawdziwa sztuka nie potrzebuje zatem ram i sw. Ona karmi si interpretacj. Dlatego Barbara Brendel-Kwiatkowska zdecydowaa, e swoje emocje wyrazi malarstwem. Czym porednim pomidzy myl a rzecz. Jeszcze dwa lata temu artystka ze Zotorii nie mylaa o tym, by wolny czas przeznaczy na potyczki z palet. Dzi, dziki tym maym bitwom, na koncie ma ponad sto prac, z ktrych blisko szedziesit zaprezentowaa podczas niedzielnego wernisau w toruskiej galerii Pro Arte. - Wczeniej, przed wystaw, cz swoich prac wystawiam podczas plenerowej prezentacji w Zotorii, lecz tematyka zamykaa si w jej obrzeach mwi Barbara Brendel-Kwiatkowska. Wernisa w galerii by pierwszym tak znaczcym wydarzeniem w moim artystycznym yciu. Zainteresowanie pracami byo naprawd due, a czas spdzilimy w miej atmosferze.

GMINA LUBICZ

W toruskiej galerii sztuki Pro Arte odby si wernisa pierwszej wystawy Barbary Brendel-Kwiatkowskiej. Trudno uwierzy w to, e z malarstwem zwizana jest zaledwie od dwch lat
Pasja z przypadku
Pocztki tej artystycznej przygody nie byy jednak oczywiste. - Dzi jestem na emeryturze, mam wic czas na rozwijanie swoich pasji mwi z umiechem. Mona powiedzie, e to dziki mojemu synowi, ktry z zawodu jest grafikiem projektowym. Skoczy Akademi Sztuk Piknych, ma te profesjonaln pracowni z zapleczem. Pewnego dnia pomylaam, e sprbuj si malarstwem pobawi, a gdy okazao si, e co z tej zabawy wychodzi, zaczam powica jej coraz wicej czasu. I tak zostao do dzi. Pasjonatka sztuki wspomina rwnie, e jako dziecko lubia rysowa kredkami, lecz nie wykraczao to poza ramy zwykej zabawy i nauki. Dzi szuka nowych i kreatywnych rozwiza dla swoich artystycznych podry. - Odkrywam nowe moliwoci i techniki malarskie, cho wszystkiego ucz si na tzw. wyczucie mwi. Zaczynaam od pasteli, akwareli i farb olejnych. Za pomoc tych rodkw wyrazu staraam si przekaza to, co widziaam lub przeyam sama. Nie korzystam z ksiek i poradnikw. Prbuj szuka wasnych drg i moliwoci - Najpierw moje dziea ogldali najblisi i ludzie, ktrym temat sztuki jest bliski na co dzie mwi. Po pozytywnych opiniach, ktre usyszaam na ich temat, pomylaam, e warto byoby pokaza je szerszemu gronu odbiorcw. Tak artystka trafia do organizatora akcji, ktry o jej obrazach wyda pochlebne recenzje. Kto wie, czy nie bdzie to dla niej powd do jeszcze wikszego nakadu pracy? Skoro po zaledwie dwuletniej przygodzie udao si zorganizowa profesjonalny wernisa, prezentacja kolejnych dzie nie wydaje si wizj utopijn. - Jeli tylko warunki, zdrowie i czas pozwol, bd malowaa nadal mwi z umiechem. Nie bez powodu mwi si, e trening czyni mistrza. Ta pasja zakorzenia si we mnie ju tak mocno, e nie ma mowy o jej porzuceniu. Tworzenie sprawia mi ogromn przyjemno i to jemu powicam dzi w duej mierze swj wolny czas. Jak wiadomo, marzenia s po to, by je spenia. Na odnalezienie w sobie prawdziwej pasji nigdy nie jest za pno. Barbara Brendel-Kwiatkowska wie to doskonale. To dlatego oczy ma tak wesoe, gdy opowiada o kolorach.

ona byego wojewody kujawsko-pomorskiego, Bernarda Kwiatkowskiego, realizuje swoj malarsk pasj
rozwoju. To na nich wanie jestem dzi skupiona, dlatego chtnie wysuchuj nie tylko pochwa i gratulacji, ale take konstruktywnej krytyki.

Abstrakcji nie rozumiem


Ten rodzaj przekazu emocji i widzenia wiata lokalnej artystki nie przekonuje. - Raczej nie skorzystam z takich form przedstawiania obrazu dodaje Barbara Brendel-Kwiat-

Tolerancja dla osb z zaburzeniami


W gminie Lubicz debatowali na temat zdrowia psychicznego. Konferencj, ktra odbya si 9 grudnia, zorganizowa wjt gminy
ciwdziaa dyskryminacji osb z zaburzeniami psychicznymi. Specjalista w zakresie psychiatrii przedstawia zarys zagadnie dotyczcych zaburze psychicznych. Cierpliwie odpowiada rwnie na pytania uczestnikw obrad. Psycholog kliniczny, Anna Jewusiak, przedstawia zebranym sposoby komunikowania si z osobami chorymi oraz wskazaa jak wana jest tolerancja, yczliwo i zrozumienie ich problemw. Odmienny, nie oznacza bowiem gorszy. Pracownik Gminnego Orodka Pomocy Spoecznej w Lubiczu, Boena Piotrowicz, przedstawia moliwoci uzyskania pomocy w zakresie usug opiekuczych dla osb z zaburzeniami psychicznymi. Zaburzenia psychiczne staj si chorob cywilizacyjn. Nie radzimy sobie z otaczajcym nas wiatem. Wielu nie umie rwnie zachowa si w stosunku do osb, ktre maj problemy ze swoim umysem. W trakcie konferencji debatowano na temat problemw zwizanych z ksztatowaniem postaw wobec osb z zaburzeniami psychicznymi. - To bardzo istotne, aby utrwali w spoeczestwie modele zachowa, ktre bd przez wszystkich akceptowalne mwi dr n. med. Mieczysaw Janiszewski, specjalista psychiatra, go konferencji. - Zrozumienie, tolerancja, yczliwo to wszystko trzeba w sobie wypracowa. Dyskutowano o tym, jak przeW konferencji uczestniczyli przedstawiciele owiaty z terenu gminy Lubicz, radni, pracownicy Gminnego Orodka Pomocy Spoecznej, w tym opiekunki oraz asystenci rodziny, przedstawiciel stowarzyszenia Jestem, mieszkacy gminy zainteresowani tematyk oraz przedstawiciele Urzdu Gminy. Uczestnicy konferencji wyrazili swoje zadowolenie z organizacji pierwszego spotkania zwizanego ze zdrowiem psychicznym. Uznali je jednomylnie za bardzo potrzebne. - Liczymy na kolejne spotkania tego rodzaju w przyszoci mwili mieszkacy, ktrzy przybyli na konferencj. (WT)

kowska. Na nich utrwalam to, co dobrze mi znane. Pejzae czy sceny rodzajowe z wizj sztuki nowoczesnej i moja wraliwoci nie wspgraj. Nie mam te swojego guru czy osoby, na ktrej wzorowaabym swoja sztuk. Najbliszy mi jest impresjonizm, ale bez wskazywania konkretnych twrcw. Chc wypracowa swj indywidualny styl. Z pewnoci rwnie to zadecydowao o tym, e prace artystki wystawione zostay na wernisau. O tym marzy, bez wzgldu na wiek i dowiadczenie, chyba kady twrca.

Fot. Nadesane

W Lubiczu 9. grudnia debatowana na temat zdrowia psychicznego.

- Nad tym problemem samorzd rwnie musi si pochyli z uwag mwi Marek Olszewski, wjt gminy Lubicz. - Nie moe-

my udawa, e nic si nie dzieje, a postawy wrogoci, niezrozumienia czy nietolerancji nie istniej.

Fot. ukasz Piecyk

25 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Na drogach bez zmian?


Sprawdzamy, co zmienio si na trasach powiatowych i wojewdzkich w gminie Lubicz od czasu naszych interwencji. W Nowej Wsi w kocu ma powsta chodnik. W Rogwku nic si nie zmienio
jest to parlamentarne rozwizanie mwia Poza Toru Hanna Anzel. Jest jednak wiateko w tunelu. Problemw nadal nie brakuje. W Rogwku mieszkacy nadal pukaj si w gow, gdy widz rozwizania drogowcw. Pomogy natomiast nasze starania o zwikszenie bezpieczestwa drogi krajowej nr 15 biegncej przez Grbocin w kierunku Olsztyna. Postawiono tam wiata pulsacyjne. No nareszcie - mwi mieszkanka Grbocina. - Dobrze, e tym razem zarzdcy drg poszli po rozum do gowy zanim wydarzya si tragedia. Przecie dziecko wracajce ze szkoy do domu mogo w kadej chwili zgin. Mieszkacw gminy irytuje jednak nowe autostradowe skrzyowanie w Lubiczu Dolnym. Wci nie mona z niego skrci. Nikt nie rozumie, dlaczego dozwolona jest tylko jazda prosto.

Lubicki gos w UE
Razem z wjtem gminy Lubicz Markiem Olszewskim bylimy na posiedzeniu Komitetu Regionw. Przedstawiciele naszego powiatu aktywnie dziaaj w tym gremium
Dziennikarz Poza Toru uczestniczy w posiedzeniu Komitetu Regionw w Brukseli. Sesj plenarn tego organu Unii Europejskiej poprzedzio posiedzenie polskiej delegacji do KR-w. Przedstawiciele samorzdw krajw czonkowskich omawiali przygotowania do nowego okresu programowania 2014 2020 oraz moliwoci angaowania si wadz lokalnych i regionalnych w kampani wyborcz do Parlamentu Europejskiego. Polscy przedstawiciele dyskutowali o polityce spjnoci bardzo wanym elemencie wsppracy pastw zrzeszonych w ramach UE. Na spotkaniu polskiego przedstawicielstwa zostay przedstawione cele dziaa podejmowanych w tym obszarze, wrd ktrych znalazy si m.in. programy regionalne skierowane do modziey w wieku od 15 do 24 lat. O dziaalnoci Komitetu Regionw i przyszorocznych planach opowiedziaa Karolina Kieroska, ze Staego Przedstawicielstwa RP przy UE. - W zeszym tygodniu, po ponad 2 latach negocjacji, udao si przyj pakt rozporzdze dla polityki spjnoci poinformowaa Kieroska. Jest to niebyway sukces, gdy by to proces niezwykle zoony, pierwszy raz tworzony przy udziale Parlamentu Europejskiego. Czas przyjcia tego paktu przez Rad Europejsk datowany jest na dzie 19 grudnia. Wjt gminy Lubicz podkrelaa wag sw Danuty Hbner, przewodniczcej Komisji Rozwoju Regionalnego, ktra mwia o dwch gwnych obszarach dziaa podejmowanych przez UE w ramach polityki spjnoci w nowej perspektywie finansowania. - Realizacja inwestycji w innowacyjno, efektywno energetyczn, cyfryzacj czy wspieranie maych i rednich przedsibiorstw jest niezwykle wane dla maych spoecznoci mwi Marek Olszewski, wjt gminy Lubicz. - Drugi obszar dziaa, czyli inwestycje w infrastruktur, nie tylko transportow, ale rwnie energetyczn i telekomunikacyjn, pozwoli realizowa polityk spjnoci na obszarze caej wsplnoty. Komitet Regionw to organ doradczy Unii Europejskiej. Zrzesza on 353 demokratycznie wybranych przedstawicieli samorzdw lokalnych i regionalnych. Polska delegacja w KR-w jest jedn z najsilniejszych. Skada si z 21 czonkw i ich zastpcw. Corocznie odbywa si od 5 do 6 sesji plenarnych, w ktrych bior oni czynny udzia. Celem takich sesji jest zaangaowanie wadz terytorialnych w procesy decyzyjne Unii Europejskiej oraz midzyregionalna wymiana dowiadcze. (MC)

GMINA LUBICZ

Radosaw Rzeszotek
Wymiana pism, telefony z urzdu do urzdu, spotkania na szczeblu dyrektorskim tak wyglda codzienno pomidzy drogowcami wojewdzkimi a gminnymi z Lubicza. Po wielu miesicach samorzdowcom z Lubicza udao si wydrze pienidze na sfinansowanie podstawowych inwestycji drogowych. - Mamy satysfakcj, bo chyba wreszcie Zarzd Drg Wojewdzkich zacz nas sucha - mwi Hanna Anzel, przewodniczca Rady Gminy Lubicz. - W cigu ostatnich kilkunastu miesicy w zasadzie odbijalimy si od ciany. Tumaczylimy, argumentowalimy, prosilimy i bagalimy, niestety bez skutku. Mieszkacy gminy regularnie dzwoni nie tylko do naszej redakcji, ale rwnie do Urzdu Gminy. Ich zdaniem, infrastruktura drogowa jest

zaniedbana i wymaga doinwestowania. Drogowcy zasaniaj si (od wielu lat) brakiem pienidzy. Nieoficjalnie wszyscy mwi, e musi kto zgin, eby sytuacja ulega poprawie. - Dlaczego, kiedy pytamy o drog, o ktrej wadze wojewdztwa mwi od duszego czasu, rozlega si milczenie? pytaa rok temu na naszych amach Hanna Anzel. Od nas wymaga si znalezienia rodkw na rozwizanie problemu, a budowa alternatywnej trasy, ktra rozadowywaaby ruch przez wie, nie ruszya z miejsca. Przewodniczca rady mwia o desperacji ludzi, ktrzy codziennie musz naraa ycie, odbierajc dzieci z przystanku czy idc do sklepu. Na zebraniach soeckich wrze. Jeeli sprawa nie zostanie zaatwiona w najbliszym czasie, droga moe zosta zablokowana. - Mam wiadomo, e nie

Fot. Adam Zakrzewski

26 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Lubickie kluby seniora


ARKA

Kto nie widzia ich wystpw, ten niech auje. Pi klubw, ktre od wielu lat prowadz sw dziaalno w gminie Lubicz, kady kojarzy dzi z dobrej marki i wysokiej jakoci wystpw. U ich czonkw prno te szuka smutnych twarzy i braku zaangaowania. Modzi duchem seniorzy potrafi zawstydzi niejednego nastolatka.

DOLINA DRWCY

Klub Seniora Arka swoj dziaalno rozpocz w 2007r. Od kwietnia br. przewodniczy mu Boena Wolak. Klub liczy obecnie 18 czonkw, z czego 12 naley do zespou instrumentalno wokalnego. Seniorzy szkol si muzycznie pod okiem Andrzeja witajskiego. Klub chtnie wcza si w organizacj wszelkiego rodzaju imprez kulturalnych i rozrywkowych, jego czonkowie regu-

larnie uczestnicz te w konkursach i przegldach piosenki emeryckiej w roku 2013 wystpili m.in. w Skudzewie, Dobrzejewicach, Parchaniu, Wbrzenie oraz Sierpcu. Czonkowie chru niejednokrotnie zdobywali te najwysze wyrnienia zbiorowe, jak i indywidualne w tym roku szczeglnie doceniony zosta solista Zbigniew Stoliski, ktry podczas przegldu w Wbrzenie 12 padzier-

nika, uhonorowany zosta oddzielnym pucharem oraz dyplomem. Klub Seniora oraz dziaajcy przy nim chr, chtnie wspieraj rwnie organizacj imprez gminnych Doynek Gminnych, Biesiady Jesiennej poczonej z Gminnym Dniem Seniora oraz innych okolicznych uroczystoci. Prby chru odbywaj si w wietlicy rodowiskowej w Lubiczu Dolnym.

Klub zosta zarejestrowany w 2008 r. i liczy obecnie 32 czonkw. Jego przewodniczcym jest Zdzisaw Zakrzewski. Przy Klubie Seniora dziaa zesp wokalno-instrumentalny, do ktrego naley 16 czonkw klubu, a od 2009 r. istnieje rwnie kapela, liczca obecnie 5 muzykw. Zarwno chr, jaki i kapela, wspierane przez pozostaych czonkw klubu, uczestnicz w licz-

nych przegldach piosenki emeryckiej i biesiadnej, festiwalach oraz akcjach charytatywnych na terenie gminy i caego powiatu. S staymi gomi podczas przegldw m.in. w Goubiu-Dobrzyniu, Mochowie, Sierpcu, Osieku, Wbrzenie, Brodnicy, Gorczenicy, Toruniu czy Zbicznie. Sam Klub regularnie organizuje imprezy okolicznociowe, a take wycieczki i wczasy dla

swoich czonkw oraz wsppracuje z Towarzystwem Przyjaci Dzieci, odwiedza Domy Pomocy Spoecznej w Nieszawie, Dobrzejewicach i Osieku. Czonkowie klubu chtnie uczestnicz w yciu gminy, angaujc si w organizacj imprez i uroczystoci roku na Myskiej Kpie w Lubiczu czy witaj piewem uczestnikw Midzynarodowego Spywu Kajakowego Drwc i Wis.

LUBICZANIE

ZOTA JESIE

POKOLENIA

Dziaajcy przy Spdzielni Mieszkaniowej w Lubiczu klub, powsta w styczniu 1995 roku, dziki jej wczesnemu prezesowi Zbigniewowi Sadowskiemu. Jest najduej istniejcym Klubem Seniora w gminie. Za rok obchodzi bdzie jubileusz 20-lecia dziaalnoci. Obecnie liczy 40 czonkw, a przewodniczc jest Apolonia Strzelecka, ktra swoj funkcj peni od pocztku jego istnienia. Opiekunem chru jest za Marek Jakubiak. Lubiczanie aktywnie uczestnicz w yciu kulturalnym gminy. Ich wystpy regularnie towarzysz spotkaniom i imprezom takim jak: Dzie Seniora, Doynki,

Zakoczenie Lata, Dzie Babci i Dziadka, Dzie Kobiet, Dzie Matki, Wielka Orkiestra witecznej Pomocy. Klub regularnie wsppracuje z Przedszkolem Publicznym Chatka Puchatka w Lubiczu Grnym i jest rwnie aktywny poza ternem gminy uczestniczy w przegldach emeryckich na terenie caego powiatu oraz organizuj liczne wycieczki krajowe i zagraniczne. Uczestniczy take w pielgrzymkach i wczasach grupowych. Spotkania i prby chru odbywaj si regularnie w wietlicy wiejskiej w Lubiczu Grnym.

Klub Seniora zosta zaoony 13 lat temu. Od pocztku powoano w nim do ycia zesp wokalno-instrumentalny, ktry obecnie liczy a 38 czonkw. Przewodniczc Klubu jest dzi Janina ubkowska, natomiast kierownikiem muzycznym zespou jest Tadeusz Jdrzejewski. "Cho szron na gowie to w sercu zawsze maj"- to gwne motto czonkw klubu, ktrzy w cigu roku uczestnicz w licznych imprezach kulturalnych, rozrywkowych, przegldach piosenek na terenie caego powiatu toruskiego oraz uroczystociach gminnych,

ktre uwietniaj swoimi wystpami. W repertuarze zespou znajduj si m.in. piosenki ludowe, biesiadne i tematyczne. Liczne nagrody i wyrnienia zdobywane w konkursach i przegldach, stanowi dla czonkw chru najsilniejsz motywacj do pracy i podejmowania nowych wyzwa. Klub organizuje rwnie liczne wycieczki dla swoich czonkw, uczestniczy w przedstawieniach operowych w Bydgoszczy oraz innych przedsiwziciach kulturalnych. Chtnie przyjmie do swego grona kadego kulturalnego seniora

Organizacja dziaa w Lubiczu od 2008 r. Gwnym pomysodawc jej powstania jest, prowadzcy dzi chr Narcyz Wierzbicki, natomiast prezesem stowarzyszenia jest Pawe Niewczyk. Do gwnych zainteresowa czonkw grypy nale piew i kabaret, ktre cz w widowiskach poetycko-muzycznych. Chr uczestniczy w przegldach oraz festiwalach piosenki biesiadnej, ale w swoim dorobku ma rwnie program wystawiany podczas uroczystoci kocielnych. Stowarzyszenie wspiera organizacj imprez i uroczystoci gminnych, a take samo

organizuje m.in. przegld chrw z gminy i powiatu, ktry w tym roku odby si ju po raz czwarty oraz spektakle i koncerty - od padziernika br. w kady drugi wtorek miesica w wietlicy rodowiskowej w Lubiczu Dolnym Stowarzyszenie wystawia spektakle, kabarety oraz organizuje koncerty, na ktre zaprasza wszystkich zainteresowanych. *** Grupa nie jest co prawda klubem seniora lecz stowarzyszeniem kulturalnym, ale z racji charakteru jej dziaalnoci, nie mogo ich zabrakn na naszych amach.

27 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Mistrzowie od walecznych sztuk


Ju po raz kolejny aleksandrowianie udowodnili, e lepszych w Viet Vo Dao nie ma w caej Polsce
Monika Olender
Viet Vo Dao to sztuka walki, ktra pochodzi z Wietnamu. W Polsce trenuje j okoo dwa tysice osb. Najlepszymi z najlepszych s jednak mieszkacy Aleksandrowa Kujawskiego. Viet Wietnam, Vo sztuka, Dao droga. Mieszanka rnych systemw walki. Zestawienie zapasw, judo, boksu. Przeciwnika mona sprowadza do parteru, mona nim rzuca. Szeroki wachlarz technik. adnej uniwersalnej taktyki. S dwignie, duszenia, zapanicze sprowadzenia. Z noem lub bez. Liczy si sia, wytrwao, determinacja oraz odwaga. I umiejtno wyzbycia si stresu wraz z pierwszymi krokami postawionymi na macie. Aby osign sukces w Viet Vo Dao nie mona jecha wind, trzeba i po schodach. Bo tylko trening czyni mistrza

ALEKSANDRW KUJAWSKI

Fot. Adam Zakrzewski

IV zdoby srebrny medal. W Poznaniu chciaem da z siebie wszystko tumaczy. W sztukach walki wana jest przede wszystkim odwaga. Stres mija. Na mistrzostwa przyjedaj zawodnicy z caego kraju. Nie mona wczeniej przygotowa adnej taktyki. Ja opracowuj j tu przed walk, kiedy zobacz przeciwnika. Tomek nie ma zudze: do sukcesu prowadz wycznie cikie treningi. Jeli kto chce osign co wicej, to musi trenowa we wasnym zakresie dodaje. W domu mona wiczy taktyki poznane na treningach.

Marcin kategoria 88 kg, 94 kg


Marcin witkowski wywalczy dwa zote medale w Poznaniu. Ze sztukami walki ma do czynienia ju od ponad dwudziestu lat. Na co dzie jest nauczycielem wychowania fizycznego w Kolegium Kujawskim X.X. Salezjanw w Aleksandrowie Kujawskim. W kady wtorek oraz czwartek oddaje si wycznie swojej pasji, prowadzc treningi w aleksandrowskim klubie Viet Vo Dao. Klub dziaa ju od trzech lat tumaczy. Obecnie s dwie grupy mionikw sztuk walki. Pierwsza obejmuje starszych chopcw, natomiast druga dzieci. Niewtpliwie najwikszym sukcesem Marcina witkowskiego byo powoanie go do narodowej reprezentacji Polski na Mistrzostwach wiata Vovinam Viet Vo Dao, ktre odbyy si w lipcu br. Z Parya przywiz brzowy medal.

Artur kategoria 70 kg
Artur Drek pochodzi z Aleksandrowa Kujawskiego. Obecnie studiuje bezpieczestwo narodowe w Bydgoszczy. Trenuje w dwch klubach: bydgoskim oraz aleksandrowskim. Z Panteonu Mistrzw IV, ktry odby si 24 listopada w Poznaniu, przywiz zoty medal. Jeden z wielu, ktry posiada ju w swojej kolekcji. Bo Artur ma na koncie ju nie jeden sukces. Zdoby Mistrzostwo Polski oraz reprezentowa Polsk w Mistrzostwach wiata. Jego przygoda z Viet Vo Dao siga 2002 roku Czerpi bardzo wiele z tej sztuki walki tumaczy Artur.

Aby osign sukces w Viet Vo Dao nie mona jecha wind, trzeba i po schodach. Wana jest moliwo indywidualnego rozwoju. Kady liczy sam na siebie, musi pokona wasne saboci. A potem przychodzi rado ze zwycistwa. Artur przyznaje, e jego najbliszym nie podoba si to, e naraa swoje zdrowie. Ciesz si jednak z jego sukcesw. Sztuki walki to jego prawdziwa pasja, z ktrej nie zrezygnuje. Obecnie angauje si w MMA. W Viet Vo Dao jest znacznie wicej konkurencji ni w MMA dodaje. Wynika to przede wszystkim z tego, e jest to sztuka walki, w ktrej oprcz rywalizacji w pozycji stojcej i parterze, wystpuj rwnie formy z broni i bez. Kady instruktor specjalizuje si w innej paszczynie. Wane jest take to, e na zawodach w MMA istnieje podzia ze wzgldu na poziom zaawansowania. Pierwsza grupa (Pierwsze walki) obejmuje tych, ktrzy nigdy nie walczyli. W drugiej (Ograniczona formua), nieco bardziej zaawansowanej, nie mona uderza kolanem i w twarz, gdy walka znajduje si w parterze. Do trzeciej grupy (Full contact) nale osoby, ktre osigny najwyszy poziom zaawansowania. Obecnie Artur przygotowuje si do Mistrzostw Polski Viet Vo Dao, ktre odbd si w najblisz sobot we Wocawku oraz do Mistrzostw Polski MMA, ktrych termin przypada na nadchodzc niedziel.

Tomek kategoria 76 kg
Tomek Zapiec przej mio do wietnamskiej sztuki walki od swojego kuzyna Artura. Kiedy odbyway si jakie spotkania rodzinne, to razem z Arturem zamykalimy si w pokoju i walczylimy opowiada Tomek. Od trzech lat trenuj w aleksandrowskim klubie. Sztuki walki to co, co mnie po prostu pociga. Podczas Panteonu Mistrzw

Ulep sobie przyjaciela! Wymalowali Boe Narodzenie


Jak umili sobie czas oczekiwania na witego Mikoaja? Ju teraz mona ulepi bawana!
Aby wygra specjaln nagrod, wystarczy mie przy sobie czapk, szalik, ciepe rkawiczki. Mona do tego dooy kapelusz, guziki, kawaek marchewki. Wszystko wedug wasnego pomysu na najbardziej oryginalnego bawana w miecie. Jak co roku, Urzd Miejski w Aleksandrowie Kujawskim ogosi konkurs na najadniejszego i najbardziej pomysowego bawana. Mona ulepi bawanic z wielkim, marchewkowym nosem i miot z gazi lub bawana z wyupiastymi oczami z guzikw. niegowa figura moe mie garnek lub kapelusz na gowie. Kady mieszkaniec Aleksandrowa Kujawskiego, ktry ma pomys na oryginalnego bawana, moe go ulepi, a nastpnie przesa jego zdjcie na adres: kultura@aleksandrowkujawski. pl lub promocja@aleksandrowkujawski.pl. Do zdjcia naley doczy kart zgoszeniow, dostpn na stronie internetowej miasta: www.aleksandrowkujawski. pl. Komisja oceni pomysowo uczestnikw oraz jako wykonanego zdjcia. Mile widziane fotografie bawana wraz z jego twrcami. Autorzy najciekawszych prac otrzymaj nagrody. Wane, aby niena rzeba bya wasnorcznie wykonana oraz nie naruszaa zasad dobrego wychowania. Zdjcia mona nadsya do koca lutego 2014 roku. Zatem, do dziea! (MO)

Kto w Aleksandrowie Kujawskim przygotowa najpikniejsz kartk witeczno-noworoczn?

Ju po raz dziesity Burmistrz Aleksandrowa Kujawskiego ogosi konkurs plastyczny na kartk witeczno-noworoczn pt. Moje Boe Narodzenie. Spord 280 prac wybrano te najpikniejsze, ktre powdruj do instytucji, firm i osb prywatnych na terenie caego kraju. Tradycja aleksandrowskiego konkursu na najpikniejsz kartk witeczn siga 2003 roku. Pocztkowo konkurs nosi nazw Aleksandrw Kujawski w witecznej szacie. Od piciu lat konkurs ma tytu Moje Boe Narodzenie, a jego celem jest przede wszystkim propagowanie aktywnych postaw, rozwijanie umiejtnoci i zainteresowa oraz promocja miasta. Konkurs jest take doskona okazj do zaprezentowania przez mieszkacw wasnej wizji wit. W latach ubiegych konkurs dwukrotnie zosta doceniony przez portal PAP Samorzdowy. Wybrane przez portal zwyciskie prace zostay rozesane do czonkw Klubu PAP Samorzdowego na terenie caego kraju oraz opublikowane na stronie serwisu samorzdowego Polskiej Agencji Prasowej. W tym roku konkurs odby si pod honorowym patronatem Marszaka Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego, Piotra

Konkurs jest take doskona okazj do zaprezentowania przez mieszkacw wasnej wizji wit. Cabeckiego. Propozycje wi- sce zaj Dariusz Antoszewski, tecznych kartek przygotoway natomiast II miejsce przypado dzieci, modzie oraz osoby do- Malwinie Zarbskiej. Z placwek rose z placwek opiekuczych. opiekuczych najpikniejsze praW dniu 26 listopada 2013 roku ce nadesay Monika Ochociska, komisja, w skad ktrej weszli: Amanda Marciniak oraz Justyna Pawe Nowak, Lidia Kulpa oraz Chojnacka. Dominika Popioek, wyonia fiKomisja konkursowa przyznanalistw. W kategorii od 7 do 10 a take liczne wyrnienia. Burlat najpikniejsze kartki nadesay mistrz Miasta wytypowa z kolei Kinga Spychalska, Marta Chu- prac Marty Barbagallo z Publiczdzio oraz Lena Chrzstek. Z kolei nej Szkoy Podstawowej nr 1 im. Agata Lisiecka, Patrycja Dbrow- Polskich Podrnikw, ktra takska oraz Matylda Walichniewicz e zostanie wydrukowana w forokazay si najlepszymi plastycz- mie kartki pocztowej. kami w kategorii od 11 do 14 lat. (MO) W grupie od 15 do 19 lat, I miej-

Fot. Nadesane

28 POZA TORU, 13 grudnia 2013


GMINA OBROWO

Inwestycje na lata Wychowanie


Finalizowane s kolejne projekty w gminie Obrowo. rodki europejskie pozwalaj na stay rozwj samorzdu
Tomasz Wicawski
Koczy si drugi etap prac przy budowie kanalizacji sanitarnej w miejscowociach Gogowo-Brzozwka. Koszt inwestycji przekroczy 1,7 miliona zotych. Dofinansowanie z UE wyniesie okoo miliona zotych. W ramach operacji zostanie wybudowane ponad 3,7 kilometra sieci grawitacyjnej z rur PCV wraz z przyczami oraz ponad 2,3 kilometra sieci cinieniowej w tych samych materiaw. - Staramy si wykorzystywa do maksimum rodki, ktre mona pozyska ze rde zewntrznych mwi Andrzej Wieczyski, wjt gminy Obrowo. - W gminie powstaj nowe drogi, owietlenie uliczne, boiska, skwery i place zabaw. Wane, eby inwestycje wpyway na polepszenie warunkw ycia naszych mieszkacw. Kolejny wniosek o dofinansowanie ze rodkw unijnych III etapu kanalizacji sanitarnej, obejmujcej miejscowoci Gogowo Brzozwka - Szembekowo, zosta ju zoony do Urzdu Marszakowskiego w Toruniu. W ramach tej operacji zaplanowano wybudowanie ponad 8,7 km sieci grawitacyjnej z rur PCV wraz z przyczami oraz ponad 6 km sieci cinieniowej z rur PCV wraz z przyczami, a ponadto 4 przeProgram WF z Klas ma inicjowa dziaania szk i wadz lokalnych, w celu odwrcenia spadku poziomu aktywnoci fizycznej dzieci i nastolatkw. Frekwecja na zajciach z wychowania-fizycznego jest bowiem bardzo saba. Mno si w ostatnich latach zwolnienia lekarskie i wymwki. Wszystko po to, aby nie wiczy. - Zadania przygotowane przez Centrum Edukacji Obywatelskiej nie byy dla nas trudne mwi Dariusz Machajewski, nauczyciel w-f, koordynator programu w szkole w Brzozwce. - Na co dzie, poza lekcjami wychowania-fizycznego, prowadzone s w szkole zajcia pozalekcyjne. Systematycznie organizujemy rwnie uczniom wyjazdy na pywalni. Szkoa udostpnia hal sportow na rnego rodzaju zajcia sportowe dla dorosych i modziey. Na terenie placwki odbywaj si zawody karate, kursy taca, turnieje tenisa stoowego, siatkwki i inne lokalne akcje sportowe. Rodzice wsplnie z nauczycielami organizuj pikniki, w trakcie ktrych nie brakuje kon-

fizyczne z klas
W Szkole Podstawowej w Brzozwce relizowany jest projekt majcy na celu zachcenie dzieci i modziey do aktynoci fizycznej. Na terenie caego kraju w programie uczestniczy ponad tysic szk
kursw sprawnociowych. Corocznie uczniowie odbywaj spotkania ze znanymi sportowcami. Nikt nie zachci bowiem tak do uprawiania sportu, co idol znany z telewizji. - Dziki wsppracy z fundacj Tak dla Zdrowia, nie tylko rozwijana jest sprawno fizyczna uczniw, ale te wspomagane ich zdrowie wskazuje Dariusz Machajewski. - Wszystkiemu sprzyja zrozumienie i aprobata lokalnych wadz samorzdowych, czego przykadem jest oddane w listopadzie, nowoczesne, bezpieczne boisko wielofunkcyjne z placem zabaw. W okresie jesienno-zimowym modzie i doroli mieszkacy gminy Obrowo chtnie korzystaj z oferty wspzawodnictwa sportowego przygotowanej przez samorzd. Najwikszym powodzeniem cieszy si halowa pika nona. Rozgrywki ligowe futsala na halach w Dobrzejewicach i Osieku nad Wis skupiaj 15 druyn. (WT)

Inwestycje w rozwj sieci wodno-kanalizacyjnej stanowi co roku istotny element budetu gminy Obrowo. pompownie i 133 przepompownie przydomowe. Cakowity koszt inwestycji oszacowano na ponad 7,2 miliona zotych, z czego wnioskowan kwot dofinansowania ze rodkw unijnych oszacowano na ok. 2,5 miliona zotych. Okres realizacji inwestycji to lata 2014-2015. - Zakoczyy si roboty budowlane obejmujce wymian pokrycia dachowego na dworku szlacheckim w Obrowie mwi Andrzej Wieczyski. - To pierwszy etap remontu urzdu. Zakoczenie inwestycji planowane jest na dzie 30 wrzenia 2014 roku i obejmie jeszcze wykonanie elewacji budynku. Cakowity koszt operacji wyniesie 341 tysicy zotych. Celem operacji jest zachowanie dziedzictwa kulturowego oraz poprawa walorw estetycznych dworku szlacheckiego siedziby wadz samorzdowych. W gminie Obrowo od padziernika 2013 roku do marca 2014 roku przebudowanych zostanie 9 drg gminnych. Prace bd trway w miejscowocach Zbowo, Miliszewy i Osiek nad Wis. Ponadto budowlacy bd pracowali w ynie II, Silnie, na ulicy Sadowej w Obrowie, Szembekowie i ulicy Modrzewiowej w Brzozwce. Ostatnia z inwestycji drogowej realizowana bdzie na przeomie maja i czerwca przyszego roku.

Fot. Nadesane

29 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Nigdy dosy tego zachwycenia


Zakoczya si inicjatywa czernikowskiego Stowarzyszenia CZY-nie, Z Tob chc poznawa wiat. Na gali koczcej konkurs wystpi Zbigniew Wodecki
Aleksandra Radzikowska
Na recital znakomitego muzyka czekano w Czernikowie z niecierpliwoci. Gdy okazao si, e muzyk nie bdzie mg wzi udziau w finale Wielkiej Orkiestry witecznej Pomocy, idealn okazj do wystpu okazaa si gala koczca artystyczny konkurs, przeprowadzony przez stowarzyszenie. 7 grudnia w Auli Szkoy Muzycznej wystpio podczas czci muzycznej wielu modych artystw i wyrniono najlepsze z grona szeciuset nadesanych prac plastycznych. Zbigniew Wodecki to drugi, po Aloszy Awdiejewie, artysta zwizany z krakowsk Piwnic pod Baranami, ktry odwiedzi Czernikowo. Do dzi wszyscy pamitaj sowa jego popularnych piosenek, takich jak Pszczka Maja, Chaupy czy Zacznij od Bacha. Koncert, ktry rozpocz o 17:30, nie by jednak jedynym wanym wydarzeniem tego wieczora. Zanim muzyk wyszed na scen, w skupieniu i z umiechem na twarzy obserwowa wystpy modych czernikowskich artystw. Swoje umiejtnoci zaprezentoway m.in. Aleksandra Pryl, Paulina Paczkowska, Wioletta Markowska, Joanna Kaczmarkiewicz oraz zesp PIKOLO, laureaci muzycznych zmaga, ktrych jury konkursu ocenio najwyej. - Dla uczestnikw konkursu byo to swego rodzaju wyrnienie mwi Dariusz Chrobak, dyrektor

GMINA CZERNIKOWO

Rekord pobity
Najcenniejszym z darw postanowiy podzieli si z potrzebujcymi o cztery osoby wicej, ni podczas wrzeniowej zbirki. Mieszkacy kolejny raz wykazali si zrozumieniem i chci pomocy potrzebujcym. Akcja poboru krwi zostaa zorganizowana 1 grudnia przy kociele parafialnym w Czernikowie. Z kad jej edycj, rwnie i ostatni, pojawiaj si na szlachetnej licie nowi krwiodawcy, zastpy Ochotniczych Stray Poarnych oraz przedstawiciele klubw sportowych z terenu gminy. - Serdecznie dzikujemy wszystkim, ktrzy znaleli czas, by podzieli si z innymi tym cennym darem mwi Rafa Rutkowski z Parafialnego Zespou Charytatywnego w Czernikowie. Jako organizatorzy dzikujemy take ekipie krwiobusa, ktra kolejny raz powicia swj czas, by odwiedzi nasz gmin. Za nieocenione wsparcie wdziczni jestemy take pastwu Chlebowskim, sponsorowom tej akcji. Nastpny pobr krwi odbdzie si w kwietniu. (AR)

Zbigniew Wodecki wrczy uczestnikom konkursu Z Tob chc poznawa wiat Nagrody Sowika 2013.
Szkoy Podstawowej im. Kamila Krzysztofa Baczyskiego i jeden z organizatorw konkursu. Inicjatywa bya wsplnym przedsiwziciem Stowarzyszenia CZY-nie i Urzdu Gminy w Czernikowie. Wadze udostpniy nam bezpatnie scen auli i pomogy w sponsorowaniu nagrd. Jestemy im za to wdziczni. Za gwne cele artystycznego projektu, organizatorzy konkursu przyjli zogniskowanie dziaa plastycznych i muzycznych wok twrczoci Zbigniewa Wodeckiego i propagowanie rnych form dziaalnoci artystycznej. Std rwnie haso przewodnie inicjatywy - Z Tob chc poznawa wiat, jest parafraz sw jednej z popularnych piosenek wokalisty. W ramach projektu przeprowadzono konkursy plastyczne na plakat, portret, karykatur Zbigniewa Wodeckiego oraz ilustracj do piosenki Z Tob chc oglda wiat. Po podsumowaniu akcji przez jury okazao si, e prac artystycznych zgoszono blisko szeset. Nie mniejszym zainteresowaniem cieszy si inny etap konkursu, a wic zmagania muzyczne. Dziki dobremu poziomowi prac i zaangaowaniu uczestnikw, organizatorzy wrczyli a 20 nagrd gwnych i 65 wyrnie. - Sowiki, bo taka jest nazwa nagrd gwnych w konkursie muzycznym, wokalici odebrali m.in. z rk Zbigniewa Wodeckiego mwi Dariusz Chrobak. Artycie jury konkursu przyznaa honorowego

Sowika, za caoksztat twrczej dziaalnoci i artystyczne inspiracje. Muzyk wykaza si wielkim poczuciem humoru, wic jego wystp, jak i atmosfera wieczoru przebiegay w miej atmosferze. Na sali oklaskiwao go ponad trzystu widzw, a o koncercie Grudniowe piosenki mwio si jeszcze dugo po wyjciu z auli. Ze smakiem i wyczuciem spdzi na scenie ponad godzin i zaprezentowa wystp z elementami kabaretu. Na zakoczenie koncertu artysta zapiewa te wsplnie z uczestnikami gali i w miych sowach wypowiedzia si o modszych kolegach po fachu. Gratulowa poziomu i inicjatywy, czym na twarzach dzieci namalowa serdeczne umiechy, a naprawd byo czego zdolnym uczniom gratulowa. Sowiki 2013 ufundowao czernikowskie Stowarzyszenie CZY-nie, a nagrody w konkursie plastycznym zapewni Urzd Gminy. Wrczyli je wsplnie z artyst: wjt gminy Czernikowo, Zdzisaw Gawroski, prezes stowarzyszenia Andrejusow Sivickis oraz organizatorzy projektu, Dariusz Chrobak i Piotr Buczyski. Gwne idee konkursu zostay zrealizowane. Artystyczne zabawy z muzyk i plastyk nie tylko twrcom i wykonawcom przyniosy umiech. Nigdy dosy tego zachwycenia, mwi sowa piosenki Zbigniewa Wodeckiego, ktra bya motywem przewodnim konkursu. Przecie rwnie o to chodzio organizatorom konkursu, czy nie?

Do gminy Czernikowo ju pity raz przyjecha krwiobus

Fot. Nadesane

30 POZA TORU, 13 grudnia 2013


GMINA WIELKA NIESZAWKA I ZAWIE WIELKA

W trosce o tradycj i integracj pokoleniow


Uroczyst kolacj seniorw z dziemi w gminie rozpoczto boonarodzeniowe obchody. Nie zabrako ycze, witecznych potraw i rozmw o regionalnych zwyczajach

UWAGA
Lokalna Grupa Dziaania Podgrodzie Toruskie to stowarzyszenie powoane z inicjatywy wadz samorzdowych, organizacji pozarzdowych oraz osb fizycznych z trzech podtoruskich gmin Wielka Nieszawka, Zawie Wielka i Lubicz. Organizacja stawia sobie za cel, popraw jakoci ycia mieszkacw, ktrzy j wsptworz. Doceniane w caym wojewdztwie zalety pooenia oraz walory krajobrazowo-przyrodnicze s wizytwk jej oraz gmin. Owe zalety coraz czciej staj si kierunkiem ekonomicznego rozwoju. Gsto obszarw lenych, wystpowanie chronionych krajobrazw, liczne pomniki przyrody sprawiaj, e tereny te sprzyjaj rekreacji i ekologii, co nie uchodzi uwadze badaczy, ktrzy w najnowszych, opublikowanych badaniach o gminie Wielka Nieszawka, jako jednej z nielicznych z powiatu toruskiego, przyznali ponadprzecitn ocen oraz uznali j za bardzo atrakcyjn dla gospodarki narodowej. Spotkanie, ktre miao miejsce 5 grudnia w sali widowiskowej Orodka Kultury w Maej Nieszawce, dao okazj mieszkacom do pielgnowania rnorodnoci kulturowej, a jednoczenie kultywowania tradycji, co rwnie jest celem Lokalnej Grupy Dziaania Podgrodzie Toruskie.

Na witecznym stole pojawiy si wigilijne potrawy, nie obyo si te bez rozmw o ich symbolice i znaczeniu

Jacek Laskowski
Dzie przed mikoajkami, czyli 5 grudnia 2013 roku w sali widowiskowej Orodka Kultury w Maej Nieszawce odbyo si spotkanie witeczne seniorw z dziemi. Inicjatywa o nazwie Tradycje boonarodzeniowe w regionie bya wietn okazj do integracji modszej i starszej czci gminnego pokolenia, a jednoczenie stwarzaa okazj do wymiany pogldw na tematy typowo witeczne regionalne tradycje boonarodzeniowe ale rwnie rozmowy na inne, nurtujce pokolenia problemy. W trakcie spotkania za-

Zagadkowy napis z XVII wieku


Tomasz Wicawski
Historia wityni w Grsku nie jest w peni znana. rda wiadczce o jej wieku s niejednoznaczne. Znalezisko potwierdza jednak hipotezy historykw o dziejach obiektu. Na belce widnieje napis HALTERN ANTONY DHONEPPE MDCLXI (Waciciel Antoni Donepe 1661). - O odkryciu zostaem poinformowany przez ksidza proboszcza Pyzika i ksidza Nowogrskiego mwi Andrzej Walczyski, historyk, dyrektor Zespou Szk w Grsku. - Wedug mojej wiedzy, pierwsza witynia zostaa wzniesiona w naszej miejscowoci w latach 16121614 z inicjatywy kalwiskich wadz Torunia dla nawrcenia wyznawcw innego odamu protestantyzmu holenderskich menonitw. Osiedlano ich w tam czasie w pobliski Starym Toruniu w 1574 roku, a dwie dekady pniej w Grsku. Osadnicy przybyli do gminy Zawie Wielka w celu osuszania podmokych terenw nadwilaskich. Wzbraniali si przed obejmowaniem wysokich urzdw, skadaniem przysig i sub wojskow. - Byli oni przeciwnikami przemocy i hierarchii kocielnej, a uznawali wycznie dwa sakramenty eucharysti i chrzest dorosych od 14 roku ycia wskazuje Andrzej Walczyski. - Zwalczali ich nie tylko katolicy, ale take toruscy protestanci bracia czescy, luteranie

dbano rwnie o symbolik. Na stole pojawio si dwanacie wigilijnych potraw, wrd ktrych mona byo znale zup liwkow z makaronem, zup ledziow z ziemniakami, barszcz czerwony, groch z kapust, kasz z sosem grzybowym, ledzia w oleju i w mietanie, mak z bakaliami, pierogi z kapust i grzybami, mielone rybne, pulpeciki rybne, galantyn, pstrga w galarecie, ryb w warzywach czy karpia smaonego. Starsza, ju dowiadczona w kuchni i regionalnych tradycjach, cz zebranych opowiaday o ich symbolice i znaczeniu. Modzie miaa natomiast okazj bysn talentem w trakcie tworzenia witecznych dekoracji, ktre najpierw wykonano, po czym wspl-

nie, wraz z seniorami wieszano na boonarodzeniowym drzewku. W pamici modych utkwi zapewne opowieci i rozmowy o regionalnych tradycjach wit Boego Narodzenia. Chwile seniorom oraz modziey z Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego w Cierpicach umilaa melodia pynca z akordeonu i wsplne koldowanie. - To jedna z pierwszych takich inicjatyw, ktre odbyy si w naszej gminie, a ktre mogy sprawi, e mieszkacy poczuli magi nadchodzcych wit mwi Kazimierz Kaczmarek, wjt gminy Wielka Nieszawka. Nie da si ukry, e takie spotkania, to wietna okazja do integracji, na pozr odlegych od siebie ze wzgldu na wiek grup spoecz-

nych, ale rwnie sposb na oderwanie si od codziennoci. wita Boego Narodzenia to taki magiczny czas, gdzie znajdzie si chwila na refleksje, a czsto rozmow o tym, jak byo kiedy. Organizujc to spotkanie chcielimy pokaza, e mona, e w trakcie wit warto si do wsplnego stou, by podzieli si opatkiem i razem zapiewa kilka kold. Pozostaje mie nadziej, e wartoci czy tradycje, ktre przekazay starsze pokolenia, bd w przyszoci kultywowane w naszej gminie przez te modsze. Projekt zosta zrealizowany dziki wsparciu Lokalnej Grupy Dziaania Podgrodzie Toruskie z tzw. mikro-grantw.

Historia wityni w Grsku nie jest w peni znana. rda wiadczce o jej wieku s niejednoznaczne. Znalezisko potwierdza jednak hipotezy historykw o dziejach obiektu

Bd si bawi dla dzieci


To ju dziewity raz, kiedy Stowarzyszenie Inicjatyw Spoecznych Razem dla przyszoci z siedzib w Grsku organizuje bal w okresie karnawaowym. Impreza odbdzie si 25 stycznia 2014 roku w Orodku Doradztwa Rolniczego w Przysieku. Ch wzicia udziau w wydarzeniu naley zgosi najpniej do 15 stycznia. Organizatorzy zapewniaj atrakcyjne menu oraz opraw muzyczn, o ktr zadba zesp Latino z Pigy. Koszt pojedynczego zaproszenia na bal to 140 zotych. rodki finansowe pozyskane dziki organizacji wydarzenia, w caoci zostan przeznaczone na rzecz letnich kolonii dla dzieci z gminy oraz powiatu toruskiego. - Za pienidze, ktre zebralimy organizujc VIII Bal Karnawaowy, na wakacje moglimy wysa czterdziecioro dzieci z naszego powiatu mwi Renata Dobrowolska, prezes Stowarzyszenia Inicjatyw Spoecznych Razem dla Przyszoci. Podobne plany mamy w nadchodzcym roku. Tym razem jednak

Fot. Nadesane

IX Charytatywny Bal Karnawaowy to przedsiwzicie Stowarzyszenia Inicjatyw Spoecznych Razem dla przyszoci, ktre cao dochodu z imprezy przeznaczy na kolonie letnie dla dzieci
dzieci bd wypoczywa na terenie powiatu toruskiego. Od stycznia zmieni si bowiem zasady, w ramach ktrych Starostwo Powiatowe w Toruniu bdzie dofinansowywa organizacj kolonii dla dzieci. Niemniej jednak, bez wzgldu na to, czy rodki ze Starostwa uda nam si pozyska, czy te nie, wakacje odbd si. Mamy jednak nadziej, e znajdziemy si wrd podmiotw nagrodzonych, a co za tym idzie, zorganizowane przez nas kolonie bd miay wiksz skal. O udzia w wakacjach letnich mog ubiega si wszystkie dzieci z powiatu toruskiego, ktre maj ju dziewi lat, lecz nie skoczyy jeszcze trzynastu. Pierwszestwo maj uczniowie szk podstawowych z rodzin o niskim statusie materialnym. Oprcz uczestnikw przyszorocznego balu, organizacje letnich wakacji dla dzieci weprze finansowo Starostwo Powiatowe w Toruniu, o ile Stowarzyszenie Inicjatyw Spoecznych Razem dla przyszoci zostanie nagrodzone w konkursie. (JL)

W kociele w Grsku odnaleziono belk z napisem z XVII wieku.


i kalwini. Ostatecznie w Grsku i Starym Toruniu pozostali tylko ci, ktrzy porzucili sw wiar i przeszli na kalwinizm lub luteranizm. Dla nich wanie wybudowano zbr w Grsku. Oficjalnie kamie wgielny pod pierwsz wityni protestanck w Grsku wmurowano 6 czerwca 1612 roku, i bardzo szybko, bo ju w padzierniku tego roku, gmach by postawiony w stanie surowym. Na zachowanej mapie Grska z tego roku wyranie wida, e witynia posiadaa wysok, strzelist wie, przybudwk, a przed ni wznosia si brama lub wejcie. Oficjalnie zbr powicono 25 marca 1614 roku z udziaem polskiego i niemieckiego pastora, wadz Torunia i wielu goci. - Odkryty na belce niemiecki napis z rzymsk dat 1661 i nazwiskiem wczesnego burmistrza Antoniego Donepe (1606-1663) jest zwizany z drugim, tragicznym okresem historii kocioa w Grsku wskazuje Andrzej Walczyski. - W okresie wojen szwedzkich pierwszy zbr zosta w 1658 roku zniszczony przez wojska litewskie, a przez nastpne trzy lata urzd pastora nie by obsadzony. Nie wiadomo dokadnie, jakich strat doznaa witynia, niewtpliwie jednak musiay by one znaczne, gdy budowl z inicjatywy burmistrza Donepe wzniesiono na nowo w dwch etapach. Pierwszy rozpoczto w 1660 roku i zakoczono na pocztku nastpnego roku. 2 lutego 1661 roku uroczycie powicono nowy zbr z udziaem zasuonego burmistrza oraz seniora gminy ewangelickiej i profesor gimnazjum Johanna Neunachbara. W drugim etapie, dopiero w 1687 roku, ukoczono wie, o czym wiadczya zaginiona kilkanacie lat temu elazna chorgiewka. Na przyszy rok, w 400 rocznic powicenia wityni, planowany jest remont wiey. By moe wtedy uda si otworzy jej kule i odkry, jakie jeszcze tajemnice kryje koci w Grsku.

Fot. Nadesane

31 POZA TORU, 13 grudnia 2013

Narciarze mog zdoby sze medali


O starcie sezonu skoczkw, szansach Polakw na IO w Soczi i pomyle organizacji igrzysk w Krakowie z byym trenerem, a obecnie prezesem Polskiego Zwizku Narciarskiego, Apoloniuszem Tajnerem rozmawia Jarek Wicawski
Krzysztof Biegun w 10-tce, trzech Polakw w 15-tce, piciu w 30-tce. Pocztek sezonu w wykonaniu polskich skoczkw narciarskich jest bardzo udany? Oczywicie pocztek sezonu jest bardzo udany. Pierwszy start przers nawet nasze oczekiwania. Sia reprezentacji jest widoczna, tym bardziej, e teraz nie mamy tylko jednego dobrego skoczka, ale w czoowej dziesitce wci pojawiaj si nowe nazwiska. Wrd nich Krzysztof Biegun, Maciej Kot, Piotr ya, Dawid Kubacki, Jan Ziobro, Krzysztof Mitus, Stefan Hula, Klimek Muraka, Aleksander Zniszczo, Bartomiej Kusek czy wreszcie Kamil Stoch. Majc tak szerok kadr mona liczy na dobre wyniki w dalszej czci sezonu. Wszystkie konkursy do tej pory byy utrudnione przez warunki atmosferyczne i dziki temu, e moemy wystawi siedmiu zawodnikw, jedni mogli trafi na dobre warunki, w momencie, gdy inni mieli gorsze. Potwierdza si to, e mamy mocn druyn. Na igrzyska pojedzie pitka zawodnikw, wrd ktrych nie bdzie sabego punktu. Nie martwi pana wystpy Kamila Stocha, ktry na razie nie zachwyca form? Absolutnie nie. Uwaam, e wszystko jest w porzdku. Skoki Kamila s dobre, a nawet bardzo dobre, ale do tej pory nie mia on szczcia z warunkami. Z dowiadczenia wiemy, e zawodnicy, ktrzy na pocztku sezonu prezenSkoki wci rozwijaj si nam modelowo. Zasug Maysza s te inwestycje w Szczyrku i Wile. Jeli teraz czego nam brakuje, to moe maych skoczni na Podhalu i w Beskidach. To zadanie samorzdw, ktre powoli sobie z tym radz. Ile medali mog zdoby Polacy podczas IO w Soczi? Igrzyska to bardzo specyficzne zawody. Zawsze wi si z niespodziankami. Najwiksze szanse na zdobycie medalu w Soczi ma Justyna Kowalczyk. W czterech startach moe zdoby trzy krki. Mwi o szansach, a nie o medalach. Nadziej wiemy take ze skoczkami, ktrzy mog stan na podium indywidualnie i druynowo. Najwikszy potencja na to, eby walczy o medal na IO ma Kamil Stoch. Narciarze s w stanie zdoby okoo szeciu medali. Na wysokim poziomie s take biathlonistki i ywiarze szybcy. Nigdy nie mielimy a tylu szans na igrzyskach, co nie oznacza, e to przeoy si na krki. W roli attach olimpijskiego pojedzie do Soczi Adam Maysz. Na czym bdzie polegao jego zadanie? Adam Maysz bdzie twarz polskiej reprezentacji podczas igrzysk olimpijskich. To bardzo trafny wybr Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Zazwyczaj pojawia si na zawodach skokw, ale podczas igrzysk na pewno bdzie wspiera take innych sportowcw. W trakcie M w Val di Fiemme mieszka z chopakami w tym samym pensjonacie. Wspiera zawodnikw swoj obecnoci i uwagami. Maysz przyjani si take z czonkami sztabu szkoleniowego. To dobry duch naszej kadry. Igrzyska w Soczi ju niedugo, a za dziewi lat by moe impreza w Krakowie. Wierzy pan w moliwo organizacji zimowych igrzysk olimpijskich w Polsce? Jest szansa na realizacj tego pomysu. Reprezentanci Europy rodkowej bd mieli pewne szanse, bo igrzyska w 2022 roku powinny wrci na nasz kontynent. Najpowaniejszym kandydatem jest Oslo, ale by moe wybior Krakw. Plusem jest idea organizacji igrzysk w poczeniu ze Sowakami. To bdzie pierwsze tego typu wystpienie, a wiadomo, e integracja jest teraz modna na wiecie. Czy wystawienie kandydatury Krakowa, znajc obecny stan i ilo obiektw, nie jest rzuceniem si na gbok wod? Nie. Rzuceniem si na naprawd gbok wod by pomys organizacji Euro 2012. Skoro nam si udao, to chyba dla Polski nie istnieje adne wyzwanie, ktremu nie moglibymy podoa. Inwestycje, ktre byyby konieczne s realne, a jednoczenie nie a tak bardzo kosztowne, aby rezygnowa z tego pomysu. Jeli si uda, bdzie to ogromna promocja dla naszego kraju.

SPORT

tuj si bardzo dobrze nie zawsze utrzymuj dobr form. Pierwszym prawdziwym sprawdzianem dla Stocha bdzie Turniej Czterech Skoczni. ukaszowi Kruczkowi udaa si sztuka, ktrej nikt wczeniej w polskich skokach nie dokona. Trener zbudowa bardzo dobr druyn. Z czego wynika jej fenomen? To wynika z dobrej wsppracy w zespoach trenerskich. Mamy osiemnastu zawodnikw w trzech kadrach. Drug grup opiekuje si Robert Mateja, a trzeci Maciej Maciusiak. Trzy grupy maj stworzone porwnywalne warunki. Nikt w nich nie jest wyrniany.

Dobry poziom zawodnikw wynika take z dobrej atmosfery w kadrze skoczkw, a take kierownictwa PZN-u, ktre blisko wsppracuj ze sztabem szkoleniowym. To poowa sukcesu. Czy dostrzega pan w druynie, ktr zbudowa trener Kruczek nastpcw sukcesw Adama Maysza? Cz skoczkw, ktra dzi stanowi o sile kadry zacza skaka, gdy Maysz odnosi najwiksze sukcesy. Wszystko, co mamy teraz w skokach jest zwizane z sukcesami Adama Maysza. Ju w 2003 roku powsta Narodowy Program Rozwoju Skokw Narciarskich Szukamy nastpcw mistrza.

You might also like