1 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

လိပိဒီပိကာက်မ္း
ေယာအတြင္းဝန္

ဦးဖိုးလိႈင္

ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ေၾကးနန္းရိုက္နည္းႏွင့္

ျမန္မာဘာသာ တခုလံုးအတြက္

အေျခခံ အက်ဆံုး

သဒၵါသေဘာမ်ားႏွင့္ ေရးနည္းမ်ား
2 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

ပဋိညာဥ္

ျမန္မာအကၡရာ ပံုသ႑ာန္တို႔၏ ေရးနည္းကို ေရွးပညာရွိတို႔ က်ဥ္းေအာင္ခ်ံဳး၍ ထားေသာေၾကာင့္ အသိခဲးခက္

ရွိသည္မ်ားကို အရင္းအျမစ္ႏွင့္ သိေစျခင္းငွာ လိပိဒီပိကာ မည္ေသာ က်မ္းကို ေရးသားေပအံ့။

အကၡရာ (ဝဏၰ) အမ်ိဳးမ်ိဳး

အ၊ အာ အစရွိေသာ အသက္ရွိေသာ သတၱဝါတို႔၏ ခံတြင္းမွျဖစ္ေသာ စိတၱဇအသံသည္ အကၡရာမည္၏။

၁။ အသံဟူေသာ အကၡရာကို သတိရေစျခင္းငွာ အမွတ္သညာအားျဖင့္ စကၠဴ၊ ေပ၊ ပုရပိုက္ စသည္တို႔၌

ေရးသားထားၾကကုန္၏။

၂။ ယင္းသို႔ ေရးသားထားေသာ အကၡရာ ပံုသ႑ာန္ကို လိပိသဒၵါ၊ လိခိသဒၵါတို႔သည္ ေဟာကုန္၏။

၃။ အကၡရာသဒၵါ၊ ဝဏၰသဒၵါတို႔မူကား အ၊ အာ အစရွိကုန္ေသာ စိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ကုန္ေသာ စိတၱဇအသံတို႔ကို

ေဟာကုန္၏။

၄။ ဤစိတၱဇအသံဟူေသာ အကၡရာတို႔သည္ ေလာက၌ အရပ္ေဒသ လူမ်ိဳးအမ်ားအျပား ရွိေသာေၾကာင့္ ဘာသာမ်ိဳး

အမ်ားအျပား ကြဲးသည္ကိုလိုက္၍ အကၡရာ အေရအတြက္ ကြဲးျပားသျဖင့္ အကၡရာတို႔၏ အေရးအသား

ပံုသဏၭာန္တို႔သည္လည္း အထူးထူး အေထြေထြ ကြဲးျပားၾကကုန္၏။

မဂဓဘာသာမွ ဘာသာအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္လာပံု

၅။ ယင္းသို႔ ကြဲျပားၾကျငားေသာ္လည္း လူမ်ိဳးဟူသမွ်တို႔သည္ ဥပပတ္ ျဖစ္လွာေသာ ကပ္ဦးျဗဟၼာမွ

ဆင္းသက္ၾကေသာေၾကာင့္ ကပ္ဦးျဗဟၼာတို႔ ေျပာၿမဲးျဖစ္ေသာ မာဂဓ ဘာသာတခုမွ ကြဲးျပား၍ အရပ္ေဒသသို႔

လိုက္ၿပီးလွ်င္ ဘာသာအထူးထူး အေထြေထြ ျဖစ္သည္ဟူ၍ မွတ္ေလ။

3 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

၆။ ထို႔ေၾကာင့္ ဝိသုဒၶိမဂ္ အ႒ကထာ၊ ပဋီသမ႓ိဒါမဂ္ အ႒ကထာ တို႔၌ မဂဓဘာသာသည္ မူလဘာသာျဖစ္၍

ျမတ္စြာဘုရားတို႔သည္ မာဂဓဘာသာျဖင့္ တရားေဟာေတာ္မူေၾကာင္း အစရွိသည္ကို ဆိုကုန္၏။

၇။ ဤဆိုခ့ၿဲ ပီးေသာ အေၾကာင္းမ်ားကို ေထာက္၍ ဘာသာမ်ိဳး ဟူသမွ်သည္ မာဂဓဘာသာမွ ကြဲးျပားေသာ

ဘာသာခ်ည္းမွတ္ေလ။

အကၡရာႏွင့္ ပံုသဏၭာန္

၈။ အကၡရာ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အကၡာတို႔ကို ေရးသားေသာ ပံုသဏၭာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိၾကေသာေၾကာင့္ တစံုတခုေသာ ဘာသာ၏

အကၡရာကို ထိုဘာသာကို ေျပာေသာ လူမ်ိဳးမွတပါး အျခားလူမ်ိဳး၏ အကၡရာ ပံုသဏၭာန္ျဖင့္ ေရးသားႏိုင္သည္

ဟူ၍လည္း မွတ္ေလ။

၉။ ထို႔ေၾကာင့္ မာဂဓဘာသာ ပါဠိျဖစ္ေသာ ကာေကာဟူေသာ ပုဒ္၌ ကာ ဟူေသာ အကၡရာ၊ ေကာ ဟူေသာ

အကၡရာတို႔ကို ဧရယန္း1 ဟူေသာ အေရးျဖင့္၎၊ ဗဂၤါလီ အေရးျဖင့္၎၊ နာဂရီ အေရးျဖင္၎၊ သီဟိုဠ္ အေရးျဖင့္၎၊

ျမန္မာ အေရးျဖင့္၎၊ အဂၤလိပ္ အေရးျဖင့္၎ အလိုရွိေသာ အေရးအသား အကၡရာ ပံုသဏၭာန္ျဖင့္ ေရးသားႏိုင္၏။

ယင္းသို႔ အေရးအသား ပံုသဏၭာန္ ကြဲးျပားၾကေသာ္လည္း ဖတ္ရြတ္ေသာ အသံမူကား တူၾကကုန္၏။

၁၀။ ဤျပဆိုခ႔ၿဲ ပီးေသာ အေရးမ်ိဳးတို႔တြင္ ဧရယန္း အေရးမွာ ျမတ္စြာဘုရား ထင္ရွားရွိေတာ္မူစဥ္ ပရိနိဗၺာန္

ျပဳေတာ္မူေသာ ရွင္သာရိပုတၱရာ ဓာတ္ေတာ္၊ ရွင္မဟာ ေမာဂၢလန္ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ဌာပနာ၍ တည္ေသာ

ေစတီၿပိဳပ်က္၍ ရသည့္ ေက်ာက္ေသတၱာ အတြင္း၌ ဓာတ္ေတာ္ထည့္ေသာ ကန္႔ကူ ေက်ာက္အိုးတြင္ ရွင္သာရိပုတၱရာ

2
အတၳဳပၸတၱိ၊ ရွင္မဟာ ေမာဂၢလန္ အတၳဳပၸတၱိမ်ားကို ေရးလ်က္ရွိေသာ အေရးအသား ၊ သီရိဓမၼာေသာကမင္း

1
Ariyan ကို ဆိုလိုသည္။ သကၠတဘာသာ အသံ၌ အာရ္ယ် ဟုေခၚသည္။

2
ေရွးအေခၚ အဝႏၲိတိုင္း ဥေဇၨနီျပည္ ေဝဒိႆက ေတာင္ရံ ဆန္ခ်ီ Sanchi ေခၚ အရပ္ရွိ အေသာကမင္းႀကီး ေကာင္းမႈ ေစတီးႀကီး သံုးဆူအနက္
တဆူမွ ရရွိျခင္း ျဖစ္သည္။ ခရစ္ ၁၈၅၁ခုႏွစ္ ေက်ာက္စာမင္းႀကီး ဂ်င္နရယ္ကန္နင္ဂန္ General Cunningham သည္ ဘုိပါလ္ႏိုင္ငံ Bhopal State
ရွိ အဆိုပါ ေစတီႀကီးကို တူးေဖာ္ေလရာ ဌာပနာတိုက္ႀကီး အတြင္းမွ ေက်ာက္ေသတၱာႀကီး ၂လံုး ရသည္။ ေတာင္ဘက္ အလံုးတြင္ ျဗဟၼီ
အကၡရာျဖင့္ (သ) ဟူ၍၎၊ သာရိပုတၱႆ ဟူ၍၎၊ ေျမာက္ဘက္အလံုးတြင္ (မ) ဟူ၍၎၊ မဟာေမာဂၢလာနႆ ဟူ၍၎ ေရးထားသည္ကို
ေတြ႕ရေလသည္။
4 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

လက္ထက္ တတိယ သံဂါယနာတင္ၿပီးေနာက္ သာသနာျပဳ ကိုးဌာနအဝင္ ဟိမဝႏၲာရွိ တိုင္းငါးရပ္သို႔ သာသနာျပဳ

ေစလႊတ္ေသာ မဇၩႏၲီကေထရ္ အမွဴးရွိေသာ ရဟႏၲာ ငါးပါးအဝင္ ျဖစ္ေသာ ကႆပေဂါတၱေထရ္ အတၳဳပၸတၱိကို

1
ေရးလ်က္ရွိေသာ အေရးအသားမ်ားကို ေတြ႕ျမင္ရသျဖင့္ ဧရယန္း အေရးအသား ရွိေၾကာင္း၊ ကာလအရွည္

ေရွးက်ေၾကာင္း မ်ားကို သိရသည္။ ဤဓာတ္ေတာ္အိုးမ်ားတြင္ ပါသည့္ ဧရယန္း အေရးကို ဖတ္လွ်င္

မာဂဓဘာသာခ်ည္း ျဖစ္သည္။ ဧရယန္း အေရးဟူသည္ အရိယာ အေရးဆိုလိုသည္။

အက်ဥ္းေရးနည္းႏွင့္ အက်ယ္ေရးနည္း

၁၁။ စာလံုး ပံုသဏၭာန္ကို ေရးသားၾကရာႏိႈက္ အက်ဥ္းေရးနည္း၊ အက်ယ္ေရးနည္းဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိသည္။

၁၂။ ယခုအခါ ျပင္သစ္၊ အဂၤလိပ္ လူမ်ိဳးတို႔ ေရးသားၾကသည့္ စာလံုးပံုစံသည္ ပံုရိုက္ပံု၊ လက္ျဖင့္ေရးပံုဟူ၍

ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ ဤႏွစ္မ်ိဳးတြင္ ပံုရိုက္ပံုမွာ ေရွးအခါ ေရာမႏိုင္ငံတြင္ ေရးသားၾကေသာ စာလံုးပံု အတိုင္းျဖစ္သည္။

လက္ျဖင့္ ေရးသည့္ စာလံုးပံုမွာ ဂရိတ္လူမ်ိဳးတို႔ ေရးသားၾကသည့္ စာလံုးပံုအတိုင္း ျဖစ္သည္။ ဘာသာစကားမွာ

အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး၊ ျပင္သစ္လူမ်ိဳးတို႔ ေျပာရင္းဘာသာ၊ ေရာမလူမ်ိဳး၊ ဂရိတ္လူမ်ိဳးတို႔ ဘာသာ အစရွိသည္တို႔ကို

ေရာေႏွာ၍ ျပင္သစ္ဘာသာ၊ အဂၤလိပ္ဘာသာ ျဖစ္သည္။

၁၃။ အဂၤလိပ္၊ ျပင္သစ္ လူမ်ိဳးတို႔၏ စာလံုးပံု ေရးနည္းသည္ အက်ယ္ေရးနည္း ျဖစ္၏။ ဧရယန္းေရးနည္း၊

ဗဂၤါလီေရးနည္း၊ နာဂရီေရးနည္း၊ သီဟိုဠ္ေရးနည္း၊ ျမန္မာေရးနည္းမ်ားမွာ အက်ဥ္းေရးနည္း ျဖစ္ၾကကုန္၏။

၁၄။ အက်ဥ္းေရးနည္းကို သံုးေသာ လူမ်ိဳးတို႔၏ စာလံုးပံုေရးနည္းသည္ သရေရးပံုႏွစ္မ်ိဳး၊ အခ်ိဳ႕ေသာ

ဗ်ည္းေရးပံုႏွစ္မ်ိဳးစီ ထား၍ က်ဥ္းေအာင္ ေရးသားၾကကုန္၏။

1
အေသာက မင္းတရားႀကီး ကိုးတိုင္း ကိုးဌာနသို႔ သာသနာျပဳ ေစလႊတ္ျခင္း အေၾကာင္းတို႔ကို ဒီပဝင္၊ မဟာဝင္၊ ပါရာဇိကဏ္ စေသာ
အ႒ကထာတို႔၌ ေဖာ္ျပၾကသည္။ အေသာက မင္းတရားႀကီး၏ ေကာင္းမႈ ဆန္ခ်ီေစတီ အမွတ္၂ အတြင္းမွ ေတြ႕ရသည့္ ဓာတ္ေတာ္ၾကဳတ္
ေဘးပတ္လည္တြင္ ကိုးဌာန သာသနာျပဳတို႔တြင္ ပါသည့္ ကႆပေဂါတ၊ ဝါစိသုဝိဇယ စေသာ ရဟႏၲာတို႔၏ ဓာတ္ေတာ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း
ေရးထိုးထားေလသည္။ အဆိုပါ ဓာတ္ေတာ္ၾကဳတ္၏ အတြင္း၌ (ကန္႔ကူေက်ာက္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ) ၾကဳတ္ကေလး ေလးလံုးတို႔ကို
ဓာတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္တကြ ေတြ႕ရျပန္ေလရာ အဖံုးမ်ားတြင္ ကႆပေဂါတ၊ မဇၩိမ၊ ဟာရိတိပုတၱ၊ ဝါစိသုဝိဇယ၊ မဟာေဝနယ်၊ အပၸဂိဝ၊ ေကာဒိနိပုတၱ၊
ေကာသိကိပုတၱ၊ ေဂါတိပုတၱ၊ ေမာဂၢလိပုတၱ ဟူေသာ ဘြဲ႕ေတာ္မ်ားကို ျဗာဟၼီအကၡရာျဖင့္ ေတြ႕ရေလသည္။
5 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

သရႏွင့္ဗ်ည္း

၁၅။ အ၊အာ အစရွိကုန္ေသာ စိတၱဇအသံ ျဖစ္ေသာ အကၡရာမ်ိဳးတို႔တြင္ အသံကို ျဖစ္ေစတတ္၊ နားႏိႈက္

ၾကားေစတတ္ေသာ အသံရွိေသာ အကၡရာကို အသံကိုေဟာေသာ သရ သဒၵါျဖင့္ ေခၚအပ္၏။

၁၆။ အသံကို မျဖစ္ေစတတ္၊ နားႏိႈက္ မၾကားေစတတ္ေသာ အနက္ကို ျပရံုမွ်သာျဖစ္ေသာ အကၡရာကို ဗ်ည္းဟု

ေခၚအပ္၏။

၁၈။ ဗ်ည္းကို ရြတ္ေသာအခါ မ်က္ေတာင္တခတ္ေအာက္ တိုေသာကာလျဖင့္သာ ရြတ္အပ္ေသာေၾကာင့္ အသံမထြက္၊

နားႏိႈက္မၾကား။

၁၉။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗ်ညး္ကို နားႏိႈက္ ၾကားေစလိုေသာ္ သရထည့္၍ ရြတ္အပ္သည္။

၂၀။ ဗ်ည္းႏွင့္သရ ေပါင္းရွည္ၾကေသာအခါ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဗ်ည္းသည္ ေရွ႕၊ သရသည္ေနာက္၊ ေပါင္းရွည္ၿမဲး။

အခ်ိဳ႕ေသာ အနည္းငယ္မွ်ေသာ ဗ်ည္းမူကား သရႏွင့္ ေပါင္းရွည္ေသာအခါ သရသည္ေရွ႕၊ ဗ်ည္းသည္ေနာက္

ေပါင္းရွည္၏။

၂၁။ ထို႔ေၾကာင့္ နိဂၢဟိတ္ဗ်ည္း၊ ဝိသဇၨနီဗ်ည္း၊ အျမစ္ဗ်ည္း 1 တို႔ သရႏွင့္ ေပါင္းရွည့္အခါ သရသည္ေရွ႕၊ နိဂၢဟိတ္၊

ဝိသဇၨနီ၊ အျမစ္တို႔သည္ ေနာက္ျဖစ္၏။

၂၂။ ႂကြင္းေသာ ဗ်ည္းတို႔မူကား သရသည္ေနာက္၊ ဗ်ည္းသည္ေရွ႕ ျဖစ္၍ ရွည္ၾကကုန္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မည္သည့္

အကၡရာမဆို သက္သက္ တလံုးခ်င္းျဖင့္ အသံကို ျဖစ္ေစႏိုင္လွ်င္ သရ၊ အျခားအကၡရာႏွင့္ တြဲးမွ အသံထြက္မူ

ဗ်ည္းဟူ၍လည္း သရ၏အျဖစ္၊ ဗ်ည္း၏အျဖစ္တို႔ကို ရြတ္သံကို ေထာက္သျဖင့္ပင္ ခြဲးျခမ္း၍ သိႏိုင္၏။

၂၃။ ဤသို႔ ဆိုခ့ၿဲ ပီးသည္တို႔ကား လူအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔၏ ဘာသာအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ႏိႈက္ ရွိေသာ စိတၱဇ အကၡရာတို႔၏

သေဘာတည္း။

1
ေသးေသးတင္၊ ဝစၥႏွစ္လံုးေပါက္၊ ေအာက္ျမစ္
6 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

ျမန္မာသရ ၁၁လံုး၊ ဗ်ည္း ၃၅လံုး

၂၄။ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ႏိႈက္မူကား-

အာ အာ ဣ ဤ ဥ ဦ ဧ ဧဲ ဩ ဪ အို

ဟူ၍ သရ ဆဲ့တလံုး ရွိကုန္၏။

၂၅။

က ခ ဂ ဃ င

စ ဆ ဇ ဈ ည

ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ

တ ထ ဒ ဓ န

ပ ဖ ဗ ဘ မ

ယ ရ လ ဝ သ

ဟ ဠ အံ့ အံ အး

ဟူ၍ ဗ်ည္းသံုးဆဲ့ငါးလံုး ရွိကုန္၏။ သရ၊ ဗ်ည္း ႏွစ္မ်ိဳးေပါင္း အကၡရာ ေလးဆဲ့ေျခာက္လံုး ရွိကုန္၏။ အ-ျမစ္ဗ်ည္းကိုမူ

(အ)သရရွိေသာ နိဂၢဟိတ္ႏွင့္ေရာ၍ ျပ၏။

၂၆။ ဤေလးဆဲ့ေျခာက္လံုးေသာ အကၡရာတို႔ျဖင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ ေျပာဆိုေသာ ဘာသာစကား အလံုးစံုကို ရြတ္ႏိုင္၏။

၂၇။ ဂဏန္းမူကား တခုမသ

ွ ည္ ကိုးခုတိုင္ေအာင္ ကိုးလံုး၊ သုညႏွင့္ေသာ္ ဆယ္လံုးျဖစ္၏။

၂၈။ ဤဂဏန္းအေရး ဆယ္မ်ိဳးျဖင့္ အလံုးစံုေသာ ဂဏန္းသခၤ်ာတို႔ကို ေရးမွတ္ႏိုင္၏။

7 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

ဗ်ည္းႏွင့္ကပ္ေသာ သရပံုမ်ား

၂၉။ ဤအကၡရာ ေလးဆယ့္ေျခာက္လံုးတို႔ကို ေပ၊ ပုရပိုက္၊ စကၠဴတို႔ႏိႈက္ ေရးေသာအခါ က်ဥ္းေစျခင္းငွာ သရေရးပံု၊

ဗ်ည္းေရးပံုကို ခ်ံဳး၍ ဤျပလတၱံ႔ေသာ ပံုအတိုင္း ဗ်ည္းႏွင့္ကပ္ေသာ သရပံုကို ေရွးပညာရွိတို႔ ျပဳလုပ္ျပန္၏။

၃၀။

-ါ -ိ -ီ -ု -ူ ေ- -ဲ ေ-ါ ေ-ၚ -ို

ဤသို႔ ေရးပံုတမ်ိဳးကို ျပဳလုပ္ၿပီးလွ်င္ (အာ) ဒီဃသရ ကစ၍ အခ်၊ လံုးႀကီးတင္၊ လံုးႀကီးတင္ဆန္ခတ္၊ တေခ်ာင္းငင္၊

ႏွစ္ေခ်ာင္းငင္၊ သေဝထိုး၊ ေနာက္ပစ္ ဟု ဧဲ သရတိုင္ေအာင္ အမည္ေပး၍ ဩ၊ ဪ၊ အို သရမ်ားမွာ သေဝထိုး-

အခ်ကို ဩ၊ သေဝထိုးခ်-ေရွ႕ထိုးကို ဪ၊ တေခ်ာင္းငင္-လံုးႀကီးတင္ကို အို ဟူ၍ အမည္ႏွစ္ပါး၊ သံုးပါးစပ္ၿပီးလွ်င္

ေခၚျပန္၏။

ဗ်ည္းပံုစံ ေျပာင္းပံုမ်ား

၃၁။ ဗ်ည္းႏိႈက္လည္း အျခားဗ်ည္းႏွင့္၎၊ သရႏွင့္၎ ကပ္ရာ ေရွ႕ေနာက္ မတြဲးမူ၍ ေရွ႕က ေရးသင့္ေသာ ဗ်ည္းကို

အထက္ႏိႈက္၊ ေနာက္က ေရးသင့္ေသာဗ်ည္းကို ေအာက္ႏိႈက္ က်ဥ္းေအာင္ ထားၿပီးလွ်င္၊ ေအာက္ပံုႏိႈက္ရွိေသာ

ဗ်ည္းကို ပံုတမ်ိဳး ျပဳလုပ္ျပန္ကုန္၏။ ဤေရးသားျပလတၱံ႕ေသာ ပံုကား၊ ေအာက္ပံုႏိႈက္ ထားရေသာ ဗ်ည္း၏ပံုႏွင့္

ပကတိေရးေသာ ဗ်ည္းပံုကို တိုက္ဆိုင္၍ ျပေသာ ပံုတည္း။

် ၾ -ွ ႏ

ယ ရ ဟ န
8 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

ဗ်ည္းသရ ပူးေပါင္း၍ အတိုေရးပံုမ်ား

၃၂။ ဤအထက္က ေရးေသာ ပံုအတိုင္း ေရးပံု ျပဳလုပ္ျပန္၏။ ျမစ္ေသာ ဗ်ည္းကိုမူကား ဗိႏၵဳျပဳ၍

အျခားဗ်ည္းေအာက္က ေရးၾကကုန္၏။

၃၃။ ဤသို႔ ျပခဲ့ၿပီးေသာ စာလံုးပံုတို႔သည္ကား ယခုအခါ ေရးသားၾကေသာ စာလံုးပံုတို႔တည္း။ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ ေရွးအခါ

ေရးသားၾကေသာ စာလံုးပံုတို႔သည္ကား ေလးေထာင့္ျဖစ္၏။ ဤေရွးစာလံုးပံုျဖင့္ ယခုအခါ ေရႊစာ၊ မင္စာ၊

ကမၼဝါစာတို႔ႏိႈက္ ေရးသားၾကကုန္၏။1

၃၄။ ဤဗ်ည္း သံုးဆယ့္ငါးလံုးတို႔တြင္ နိဂၢဟိတ္ဗ်ည္းသည္ (အ)သရ၊ (ဣ)သရ၊ (ဥ)သရ ဟူကုန္ေသာ ရႆသရ

သံုးလံုးတို႔ႏိႈက္သာ မွီကုန္၏။

၃၅။ ဝိသဇၨနီဗ်ည္းသည္ (အာ)သရ၊ (ဤ)သရ၊ (ဦ)သရ၊ (ဧ)သရ၊ (ဧဲ)သရ၊ (အို)သရ တို႔ႏိႈက္၎၊ ဝဂႏၲငါးလံုး

သတ္ေသာ အရာတို႔ႏိႈက္၎၊ နိဂၢဟိတ္ အဆံုးရွိေသာ အကၡရာ၊ ဠႀကီး၊ လငယ္၊ ယပက္လက္ သတ္ေသာ

အရာတို႔ႏိႈက္၎ မွီကုန္၏။

၃၆။ အျမစ္ဗ်ည္းသည္ (ဧ)သရ၊ (ဧဲ)သရ၊ (ဩ)သရ၊ (အို)သရ တို႔ႏိႈက္၎၊ ဝဂၢႏၲငါးလံုးသတ္ေသာအရာ၊ နိဂၢဟိတ္

အဆံုးရွိေသာအရာ၊ ဠႀကီး၊ လငယ္၊ ယပက္လက္သတ္ေသာ အရာႏိႈက္၎ မွီကုန္၏။

၃၇။ ဤသို႔ ဆိုခ့ၿဲ ပီးေသာ ပံုအတိုင္း အျခားဗ်ည္းႏွင့္ ယပက္လက္ အစရွိေသာ ဗ်ည္းတို႔ကို ကပ္ရာ၊ ယပက္လက္ကစ၍

ယပင့္၊ ရရစ္၊ ဟထိုး၊ နလိမ္ဟူေသာ အမည္ေပးျပန္၏။

၃၈။ ဤျပခဲ့ၿပီးေသာ အက်ဥ္းေရးနည္း ပံုအတိုင္း ဗ်ည္းႏွင့္သရ၊ ဗ်ည္းကိုဗ်ည္းခ်င္းကပ္၍ ယခုအခါ ေရးသားၾကေသာ

ပံုကား (အ)သရ ကစ၍ ဗ်ည္းႏွင့္ကပ္ေသာ သရပံုတို႔ႏွင့္ ဗ်ည္းေပါင္းစပ္၍ ေရးလွ်င္-

1
ေယဘုယ်သာျဖစ္သည္။ အကၡရာညီဝန္း၊ မခၽြန္းမေထာင့္၊ ေျဖာင့္ေျဖာင့္သားသား၊ မမွားအကၡရာ၊ သိသာစလွ ဟူေသာ ေတာင္ဖီလာ၏
ဩဝါဒရတုအရ ဒုတိယအင္းဝေခတ္တြင္ ခရာဝန္းမ်ားစြာ သံုးေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိသာသည္။
9 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

က ကာ ကိ ကီ ကု ကူ ေက ကဲ ေကာ ေကာ္ ကို

ဤသို႔ျဖစ္၏။ ကႀကီးႏွင့္ ယပက္လက္ ကပ္၍ သရႏွင့္ အစဥ္အတိုင္း ကပ္ၿပီးလွ်င္ -

က် က်ာ က်ိ က်ီ က်ဳ က်ဴ ေက် က်ဲ ေက်ာ ေက်ာ္ က်ိဳ

ဤပံုအတိုင္း ျဖစ္၏။ ရေကာက္ႏွင့္ ကပ္ျပန္လွ်င္လည္း-

ၾက ၾကာ ႀကိ ႀကီ ၾကဳ ၾကဴ ေၾက ႀကဲ ေၾကာ ေၾကာ္ ႀကိဳ

ဤပံုအတိုင္း ျဖစ္၏။ ဟထိုးရာႏိႈက္လည္း-

ငွ ငွာ ငွိ ငွီ ငႈ ငွဴ ေငွ ငွဲ ေငွာ ေငွာ္ ငွိဳ

ဤပံုအတိုင္း ျဖစ္၏။

၃၉။ ဤဟအကၡရာသည္ ဝဂၢႏၲငါးလံုးႏွင့္ ယပက္လက္၊ ရေကာက္၊ ဠႀကီး၊ လငယ္၊ ဝအကၡရာတို႔ႏိႈက္သာ ရွည္ႏိုင္၏။

၄၀။ အသွ်င္ဟူေသာ သခင္ေဟာ ပုဒ္မ်ားႏိႈက္မူကား သအကၡရာႏိႈက္လည္း ရွည္လ်က္ရွိ၏

၄၁။ ဤသို႔ ယခုအခါ အက်ဥ္းေရးပံုအားျဖင့္ အကၡရာပံု အကြဲးအျပားလုပ္၍ ေရးသားရာႏိႈက္ သေဝထိုးဟူေသာ

ဧသရသည္ မုခ်ဗ်ည္းေနာက္က ေနရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေရးပံုတြင္ ေရွ႕ကေရးလ်က္ ရွိ၏။ ဖတ္ရြတ္ေသာ

အသံမူကား ေနာက္ကပင္ ထြက္ေသာေၾကာင့္ ဗ်ည္း၏ေနာက္ေနသည္ ဟူ၍ပင္ မွတ္ေလ။

၄၂။ သမၺန္ေဟာ (ဧ)သရကို ညသတ္ အျမစ္ႏွင့္ ေရးေသာ အရာႏိႈက္ အက်ဥ္းစာလံုးပံုအတိုင္း ေရးလွ်င္ (ဧ)သရတြင္

ဉငယ္ အကၡရာကပ္၍ ဉငယ္၏ အၿမီးကို မတပ္ပဲး ေရးရ၏။

၄၃။ ပုဗၺကာလကိရိယာေဟာ ရေကာက္ဝဆြဲး၊ သေဝထိုး၊ ယပက္လက္သတ္၊ အျမစ္ႏွင့္ ေရးသင့္ေသာ အရာကို

အက်ဥ္းအားျဖင့္ ေရးလွ်င္ သေဝထိုးႏွင့္ ရေကာက္ကို ကပ္၍ ဝဆြဲး၊ ယသတ္ ပံုသဏၭာန္ေရးရာႏိႈက္ ရေကာက္

10 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

ေခါင္းေဖ်ာက္၍ ယပက္လက္ အသတ္ကို ယပက္လက္ကို ေဖ်ာက္ၿပီးလွ်င္ ရေကာက္ေပၚႏိႈက္ အသတ္တံခြန္ကို

တင္၍ ေရးရာသည္။

၄၄။ ဩကာသ အနက္ေဟာ၊ နငယ္ဟထိုး၊ (အို)သရႏွင့္ ကသတ္၍ ေရးသင့္ေသာ အရာႏိႈက္ (က)အကၡရာ၊

(အို)သရမ်ားကို ေဖ်ာက္၍ နငယ္ဟထိုး တံခြန္တင္ႏွင့္ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ေရးၾက၏။

၄၅။ ေရွးေက်ာက္အကၡရာမ်ားတြင္ ပုဗၺကာလ ကိရယ

ိ ာ (၍) ကိုေရးရာ သေဝထိုး-ဝဆြဲ-ယပက္လက္သတ္-အျမစ္ႏွင့္

ေရးသည္။

၄၆။ တနဂၤေႏြ အစရွိေသာ ေန႔ကို ေရးရာ ေရွးေက်ာက္အကၡရာမ်ားႏိႈက္ နငယ္-သေဝထိုး-လံုးႀကီးတင္-

ယပက္လက္သတ္- အျမစ္ႏွင့္ အေရးရွိသည္။

အက်ယ္ေရးနည္း

၄၇။ ဤျပခဲ့ၿပီးေသာ ဗ်ည္းႏွင့္ သရကပ္ပံု၊ ဗ်ည္းကို ဗ်ည္းခ်င္း ကပ္ပံုမ်ားကား က်ဥ္းေသာ ေရးနည္းတည္း။ က်ဥ္းေသာ

ေရးနည္း စားလံုးပံုအတိုင္း မေရးပဲး၊ က်ယ္ေသာ စာလံုးပံုအတိုင္း ကႀကီးႏွင့္ သရစုကို ဗ်ည္းကေရွ႕၊

သရကေနာက္ထား၍ အစဥ္အတိုင္း ေရးလွ်င္-

ကအ ကအာ ကဣ ကဤ ကဥ ကဦ ကဧ ကဧဲ ကဩ ကဪ ကအို

ဤပံုအတိုင္းျဖစ္၏။ ဖတ္ေသာအခါ က်ဥ္းေသာ ေရးနည္းအတိုင္း ဖတ္ရာ၏။

၄၈။ ဤအတိုင္း ႂကြင္းေသာ ဗ်ည္းတို႔ႏွင့္ သရတို႔ကို ေရွ႕ေနာက္ထား၍ ေရးလွ်င္ က်ယ္ေသာ ေရးနည္းျဖစ္၏။

၄၉။ ဗ်ည္းႏွစ္လံုး သံုးလံုးဆင့္၍ အက်ဥ္းေရးသည္ကို အက်ယ္ေရးလိုေသာ္ အထက္ဆံုးဗ်ည္းသည္ ေရွ႕ဆံုးျဖစ္၏။

အလယ္ဗ်ည္းသည္ အလယ္ႏိႈက္ျဖစ္၏။ ေအာက္ဆံုးဗ်ည္းသည္ ေနာက္ႏႈက

ိ ္ျဖစ္၏။ ထိုဗ်ည္းတို႔ႏိႈက္ ရွိေသာ
11 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

သရသည္ ဗ်ည္းတို႔၏ ေနာက္ဆံုးႏိႈက္ တည္ၿမဲး။ ႏွစ္လံုး သံုးလံုး တြဲးျခင္း ကပ္ျခင္းသည္ ဗ်ည္းႏိႈက္သာ ျဖစ္၏။

သရႏိႈက္မူကား ႏွစ္လံုးသံုးလံုး မတြဲးစပ္ႏိုင္။

၅၀။ လွ်ာကို ေရးရာႏိႈက္ လငယ္အကၡရာသည္ အက်ဥ္းေရးရာ အထက္ဆံုး ျဖစ္၍ ေရွ႕ (ဟ)အကၡရာသည္

(လ)အကၡရာ၏ေအာက္၊ ယပက္လက္ အကၡရာ၏ အထက္ျဖစ္၍၊ အလယ္ ယပက္လက္ အကၡရာသည္ ေနာက္၊

(အာ)သရသည္ ဗ်ည္းသံုးလံုးတို႔၏ ေနာက္ဆံုးႏိႈက္ တည္၏။ ဤႏိႈက္ ဗ်ည္းသံုးလံုးသည္ (အာ)သရဟူေသာ

သရတလံုးတည္းႏိႈက္ မွီၾကကုန္၏။ ဤအကၡရာကို ဆိုခ့ေ

ဲ သာ အက်ယ္အားျဖင့္ ေရးလွ်င္-

လဟယအာ

ဤသို႔ေရးရာ၏။ (လ)အစရွိေသာ အကၡရာ သံုးလံုးေနာက္၊ အသီးသီး သရမထားမူ၍ ဗ်ည္းသံုးလံုးေနာက္မွ အာသရ

တခ်က္တည္း တည္ထားေသာေၾကာင့္ ဤဗ်ည္းသံုးလံုးသည္ တေပါင္းတည္းတည္ေသာ ဗ်ည္းျဖစ္သည္ဟု သိရာ၏။

၅၁။ အက်ဥ္းေရးရာႏိႈက္ (အ)သရကို ေရးေသာဗ်ည္းတြင္ အပါအဝင္ထား၍ ေရးေသာေၾကာင့္ စာလံုးပံု အျခားမရွိ။

အက်ယ္ေရးရာႏိႈက္ကား သရေရးပံုတမ်ိဳး၊ ဗ်ည္းေရးပံု တမ်ိဳးစီသာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဗ်ည္းေနာက္

အသံထြက္ေစလိုသည့္အတိုင္း သရကို ေရးထားရသည္။

၅၂။ နိဂၢဟိတ္ ကပ္၍ သည္းခံ အကၡရာ ေရးရာႏိႈက္ (သ)အကၡရာ၊ (အ)အကၡရာ၊ (ည)အကၡရာ၊ ဝိသဇၨနီ၊ (ခ)အကၡရာ၊

(အ)အကၡရာ၊ နိဂၢဟိတ္ ဤသို႔အစဥ္အတိုင္း ေရးရာ၏။ ပံုကား-

သအညးခအံ

ဤသို႔ အစဥ္အတိုင္း ေရးထားလွ်င္ သည္းခံ ဟုဖတ္အပ္၏။

၅၃။ (ည)အကၡရာေနာင္၊ သရမရွိေသာေၾကာင့္ (ည)၏ အသံမထြက္။ ညသတ္သည္ႏွင့္အတူ ဆိုအပ္၏။ ႂကြင္းေသာ

အရာတို႔တြင္ (ခံ)အကၡရာႏိႈက္ (ခ)ဗ်ည္းသည္ေရွ႕၊ (အ)သရသည္ေနာက္၊ နိဂၢဟိတ္သည္ သရေနာက္ ေနၿမဲး

ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ (အ)သရေနာက္ထား၍ ေရးသည္။

၅၄။ အက်ဥ္းေရးရာႏိႈက္ အသရ ေရးပံု အျခားမရွိ။ ဗ်ည္းႏိႈက္ အပါအဝင္ ထားေသာေၾကာင့္ သရမရွိေသာ ဗ်ည္းႏွင့္

(အ)သရရွိေသာ ဗ်ည္းအသိခက္ျပန္ရကား (အ)သရမရွိေသာ ဗ်ည္းႏိႈက္ တံခြန္တင္၍ အသရ မရွိေၾကာင္းကို

သိေစ၏။ ဤတံခြန္ကိုလည္း အသတ္ဟူ၍ ေခၚ၏။ တံခြန္တင္၍ သတ္ထားေသာ ဗ်ည္းသည္ သရမရွိေသာေၾကာင့္

12 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

အသံမထြက္။ ထို႔ေၾကာင့္ အက်ဥ္းေရးရာႏိႈက္ အသံမထြက္ေစလိုေသာ ဗ်ည္းကို တံခြန္တင္၍ သတ္ရာ၏။ သတ္၏

ဆိုသည္လည္း အသံမထြက္ေစပဲး ဗ်ည္းကို ေသေစရမည္ ဆိုလိုသည္။

၅၅။ ၾကည့္ေသာမွန္ကို ေရးရာႏိႈက္ အက်ယ္ေရးလွ်င္ (မ)အကၡရာ၊ (ဟ)အကၡရာ၊ (အ)သရာ၊ (န)အကၡရာ

အစဥ္အတိုင္း ေရးသားလွ်င္ မွန္ ျဖစ္၏။ ပံုကား-

မဟအန

ဤသို႔ ေရးရာ၏။ မ၊ ဟ ဗ်ည္းႏွစ္လံုးသည္ သရတလံုးတည္းႏိႈက္ မွီ၏။ နငယ္ႏိႈက္ သရမရွိေသာေၾကာင့္ နငယ္ေနာက္

သရမထားပဲး ေရးသည္။ နငယ္ကို အသံမထြက္ေစပဲး အ-သတ္သံ ဖတ္အပ္သည္။

၅၆။ အထက္သို႔ တက္ေစေသာ (ျမႇင့္)ကို ေရးရာႏိႈက္ (မ)အကၡရာ၊ (ဟ)အကၡရာ၊ (ရ)အကၡရာ၊ (အ)သရ၊ (င)အကၡရာ၊

အျမစ္ဗ်ည္း တို႔ကို အစဥ္အတိုင္း ေရးရာ၏။ ပံုကား-

မဟရအင့

ဤသို႔ေရးရာ၏။

ဝိသဇၨနီႏွင့္ (ေရွး)ကို ေရးရာႏိႈက္ (ရ)အကၡရာ၊ (ဟ)အကၡရာ၊ (ဧ)သရ၊ ဝိသဇၨနီဗ်ည္းတို႔ကို အစဥ္အတိုင္း ေရးရာ၏။

ပံုကား-

ရဟဧး

ဤသို႔ ေရးရာ၏။

၅၇။ ကလာပ္က်မ္းႏိႈက္ ဝိသဇၨနီကို သူငယ္မ၏ သားျမတ္စံုႏွင့္ တူေအာင္ ေရးရာ၏ဟု ဆို၏။ နိဂၢဟိတ္ကို

အလံုးအေပါက္ ေရးရမည္ဟု ဆို၏။

အက်ဥ္းႏွင့္အက်ယ္ ေနရာအလိုက္ သံုးသင့္ပံု

၅၈။ ဤသို႔ ဆိုခ႔ၿဲ ပီးေသာ အက်ဥ္းေရးနည္း၊ အက်ယ္ေရးနည္း ႏွစ္မ်ိဳးတို႔တြင္ အက်ဥ္းေရးနည္းကို စာလံုးအနည္းငယ္

ေရးရေသာေၾကာင့္ လ်င္ျမန္စြာ ေရးႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ေပ၊ ပုရပိုက္၊ စကၠဴ အကုန္နည္းေသာေၾကာင့္၎ လက္ျဖင့္

ေရးသင့္သည္။
13 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

၅၉။ စကားေျပာနန္း၊ အလံမ်ိဳးစံု အစရွိသည္တို႔ျဖင့္ စကားေျပလိုရာႏိႈက္ အက်ဥ္းေရးနည္းအားျဖင့္ ျပဳလုပ္လွ်င္ ဗ်ည္းပံု

သရပံု ႏွစ္မ်ိဳးစီ ျဖစ္၍ စာလံုးပံုအမ်ား အမွတ္ထားရန္ ရွိေသာေၾကာင့္ မသင့္။ အက်ယ္ေရးနည္းအားျဖင့္

အမွတ္အသားထား၍ ေရးသင့္သည္။

၆၀။ သိုးေဆာင္းလူမ်ိဳးတို႔ အေရးမွာမူကား အက်ဥ္းေရးရန္ သရပံု၊ ဗ်ည္းပံု အထူးမရွိ။ သရပံု တမ်ိဳး၊ ဗ်ည္းပံုတမ်ိဳးစီသာ

ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယခုအတိုင္း အက်ယ္ေရးနည္းႏွင့္သာ ေရးသား သံုးေဆာင္ၾက၏။

၆၁။ ယခုအခါ မႏၲေလး ရတနာပံုၿမိဳ႕တည္၊ နည္းတည္၊ ေရေျမအရွင္ ဆဒၵန္ဆင္မင္းသခင္ ဆင္ျဖဴမ်ားရွင္

လက္နက္စၾကာသခင္၊ အသွ်င္ ဘ၀ရွင္ မင္းတရားႀကီး ဘုရားသည္ ျပည္သူတို႔ အက်ိဳးစီးပြားကို အလြန္ အလိုေတာ္

ရွိသည္ျဖစ္၍ ေရွးေဘးေလာင္းေတာ္ ဘိုးေလာင္းေတာ္ မင္းအဆက္ဆက္တို႔ မလုပ္ေဆာင္ဘူးေသာ

မိုးႀကိဳးလွ်ပ္စစ္ဓာတ္ သေဘာကဲ့သို႔ ဓာတ္သေဘာျဖင့္ စီရင္ျပဳလုပ္ေသာ စကားေျပာနန္းကို ျမန္မာသကၠရာဇ္

၁၂၃၁ခုႏွစ္ သြယ္တန္းလုပ္ေဆာင္ေတာ္မူရာ စကားေျပာ ဓာတ္အိုးခံုတြင္ ေရးသား စီရင္ေတာ္မူေသာ ျမန္မာ

အေရးအသားပါေသာ အကၡရာမ်ားမူကား သတ္ပံု သတ္ၫႊန္း ေရးထံုး ေရးနည္းအတိုင္း အကၡရာကုန္ထားလွ်င္

ဓာတ္အိုး အလုပအ
္ ေဆာင္ ႀကီးက်ယ္ရန္ ရွိေသာေၾကာင့္ ျမန္မာ အကၡရာ ၄၆လံုးအနက္ အေရးအသား

အလုပ္အေဆာင္မ်ားသည့္ အကၡရာစုကိုသာ ယူ၍ အသံုးအေဆာင္နည္းေသာ အသံတူေသာ အကၡရာတို႔ကို

ခ်န္လွပ္ၿပီးလွ်င္ ေရးသားထားကုန္၏။ ထားေသာပံုကား ဤေအာက္ႏိႈက္ ျပေသာ အကၡရာပံုသဏၭာန္အတိုင္း ျဖစ္၏။

က ခ ဂ င

စ ဆ ဇ ည

တ ထ ဒ န

ပ ဖ ဘ မ

ယ ရ လ ၀

သ ဟ

အံ အား အ

ဤသို႔ ေနာက္ဆံုးႏိႈက္ ထားေသာ အ-ျမစ္ဗ်ည္းႏွင့္ေသာ္ ဗ်ည္း၂၅လံုး ျဖစ္၏။ ဤဗ်ည္း ၂၅လံုးတို႔တြင္ အ-ျမစ္ဗ်ည္း

ေရးပံုကို ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ ေရွးအခါ ေရးသားၾကေသာ (အ)ရႆသရပံုအတိုင္း ေရးသားႆ ထား၏။

14 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

ဝိသဇၨနီဗ်ည္းကိုလည္း (အာ)ဒီဃသရႏွင့္ ကပ္လ်က္ ေရးသားထား၏။ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔တြင္ ရွိသင့္ေသာ ဗ်ည္း

၃၄လံုးအနက္ ဃႀကီး၊ ဈမ်ဥ္ဆြဲး၊ ဓေအာက္ခ်ိဳက္၊ ဗထက္ခ်ိဳက္၊ ဋသန္လ်င္းခ်ိတ္ အစရွိေသာ ဗ်ည္း၅လံုး စုစု ဗ်ည္း

၉လံုးကို ႏႈတ္၍ က်န္ ၂၅လံုးကိုသာ ေရးထား၏။

၆၂။ သရဆဲ့တလံုးႏိႈက္မူကား အႏႈတ္မရွိ၊ တဆဲ့တလံုးအတိုင္း ေရးသား၍ ထား၏။

အက်ယ္ေရးနည္း နမူနာ

၆၃။ ဤသို႔ ဆိုခ႔ၿဲ ပီးေသာ အက်ယ္ေရးနည္းအတိုင္း ယခုတန္းလုပ္ေသာ ေၾကးနန္းဓာတ္အိုးတြင္ ထည့္ေသာ

အကၡရာႏွင့္ စကားေျပာ ေၾကးနန္း တန္းလုပ္သူတို႔ကို ဆင့္စာေပးပံု ေရး၍ ျပေပအံ့။

စအ၊ ကအား၊ ပရဩ၊ နအနး၊ တအနး၊ လဥပ၊ စဧ၊ သဦ၊ စအာ၊ ရဧး၊ ကရဤး၊ အ၊ သဥ ံး၊

စအာ၊ ရဧး၊ တအို႔၊ စအ၊ ကအား၊ ပရဩ၊ နအနး၊ တအနး၊ ရအန၊ လအမး၊ တဝအင၊ တအိုင၊

စအိုက၊ လဥပ၊ ရအန၊ မဟအ၊ စအ၊ ရဝဧ႔၊ အ၊ ရအပ၊ ရအပ၊ လဥပ၊ ဆဩင၊ ရအန၊ ရဟဣ၊

သအည၊ မယအား၊ ကအို၊ ၁၂၃၁၊ ခဥ၊ နဟအစ၊ အ၊ တဝတငး၊ ပရဤး၊ ပရဧး၊ ဩင၊ လဥပ၊

ဆဩင၊ ကရအ၊ ရအ၊ မအည၊ ခအတ၊ လဟဧ၊ အ၊ ဆအန၊ တဝအင၊ လအညး၊ မအည၊

ရဝဧ႔၊ မအည၊ မဟရအ၊ လဥပ၊ ဆဩင၊ ပရဤး၊ ပရဧ၊ သအည၊ မယအား၊ ကအို၊ မအ၊

ပရအတ၊ တအင၊ လဟယဩက၊ လအိုက၊ ရအ၊ မအည။

အထက္ပါ ေယာမင္းႀကီး ေရးျပခ်က္ကို ေဖာ္၍ ဖတ္နည္းကား-

စ၊ ကား၊ ေျပာ၊ နန္း၊ တန္း၊ လုပ္၊ ေစ၊ သူ၊ စာ၊ ေရး၊ ႀကီး၊ အ၊ သံုး၊ စာ၊ ေရး တို႔၊ စ၊ ကား၊ ေျပာ၊

နန္း၊ တန္း၊ ရန္၊ လမ္း၊ တြင္၊ တိုင္၊ စိုက္၊ လုပ္၊ ရန္၊ မွ၊ စ၊ ၍၊ အ၊ ရပ္၊ ရပ္၊ လုပ္၊ ေဆာင္၊ ရန္၊ ရွိ၊

သည္၊ မ်ား၊ ကို၊ ၁၂၃၁၊ ခု၊ ႏွစ္၊ အ၊ တြင္း၊ ၿပီး၊ ေျပ၊ ေအာင္၊ လုပ္၊ ေဆာင္၊ ၾက၊ ရ၊ မည္၊ ခတ္၊

ေလွ၊ အ၊ ဆန္၊ တြင္၊ လည္း၊ မည္၊ ေရြ႕၊ မည္၊ မွ်၊ လုပ္၊ ေဆာင္၊ ၿပီး၊ ေျပ၊ သည္၊ မ်ား၊ ကို၊ မ၊

ျပတ္၊ တင္၊ ေလွ်ာက္၊ လိုက္၊ ရ၊ မည္။

15 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

၆၄။ ဤအက်ယ္ ေရးနည္း၌ အရစ္၊ အပင့္၊ လံုးႀကီးတင္၊ တေခ်ာင္းငင္၊ အစရွိေသာ ဗ်ည္းႏွင့္ ကပ္သည့္ သရပံု

အထူးမရွိေသာ့ေၾကာင့္ သက္သက္ေသာ သရေရးပံုႏွင့္ ဗ်ည္းေရးပံုတို႔ကို ဆိုခ့ၿဲ ပီးေသာ နည္းျဖင့္ ေရွ႕ေနာက္

အစဥ္အတိုင္း ေရးထားလွ်င္ပင္ အလိုရွိေသာ စကားျဖစ္ႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စကားေျပာ ဓာတ္အိုး၏ မ်က္ႏွာျပင္တြင္

ေရးသားထားေသာ သရပံု၊ ဗ်ည္းပ့ုတို႔ကို ဓာတ္အိုး၌ တန္းေသာ သံနန္းျဖင့္ ဓာတ္၏ သတၱိအားျဖင့္ ထိခိုက္၍

အိမ္ေျမႇာင္တည့္ရာ ဗ်ည္း၊ သရတို႔ကို ယူ၍ ေရးလွ်င္ အလိုရွိေသာ စကား အက်ယ္ ေရးနည္းအတိုင္း ျဖစ္၏။

၆၅။ မီးမ်ိဳးစံု၊ အလံမ်ိဳးစံုတို႔ျဖင့္ စကားေျပာရာ၌လည္း သရ၊ ဗ်ည္းတို႔အဖို႔ လံုးေရေစ႔ေအာင္ မီးမ်ိဳး၊ အလံမ်ိဳး

ျပဳလုပ္ထားလွ်င္ အလိုရွိရာ စကားကို ေျပာဆိုႏိုင္သည္။ စကားေျပာနန္း ဓာတ္အိုး မ်က္ႏွာတြင္ သရပံု၊ ဗ်ည္းပံုတထပ္၊

ဂဏန္းပံုတထပ္၊ ႏွစ္ထပ္၊ ဝန္းဝိုင္း၍ ေရးလ်က္ရွိေသာ့ေၾကာင့္ အိမ္ေျမႇာင္ တည့္သည္ကာလ၊ ဗ်ည္းပံု၊ သရပံုႏွင့္တကြ

ဂဏန္းမွာလည္း အိမ္ေျမႇာင္ေခါင္း တည့္ေသာေၾကာင့္ စာလံုးပံုႏွင့္ ဂဏန္းပံု မည္သည္ကို ယူရမည္ မသိႏိုင္ရန္ ရွိ၍

ပဌမ သတိေပး ေခါင္းေလာင္း ထိုးၿပီးေနာက္ စကားကို ေျပာမည္ျဖစ္လွ်င္ စာလံုးမွာ အိမ္ေျမႇာင္ေခါင္းကို တည့္ေစၿပီးမွ

အလိုရွိရာ စကားကို ေျပာႏိုင္သည္။ ဂဏန္းကို ေျပာလိုလွ်င္ ဂငယ္ စာလံုးပံုတြင္ အိမ္ေျမႇာင္ေခါင္းကို တည့္ေစၿပီးမွ

အလိုရွိရာ ဂဏန္းကို ေျပာႏိုင္သည္။ ပုဒ္မကို အလိုရွိလွ်င္ ဓာတ္အိုး မ်က္ႏွာျပင္တြင္ ပါေသာ အလံပံုတြင္ အိမ္ေျမႇာင္

တည့္ေစရမည္။

၆၆။ ဤသို႔ ဆိုခ႔ၿဲ ပီးေသာ နည္းအတိုင္း တန္းလုပ္ေတာ္မူေသာ စကားေျပာနန္း၌ အမွတ္အသားထား၍

ေျပာဆိုႏိုင္ကုန္၏။

၆၇။ မီးျဖဴ၊ မီးဝါ အစရွိေသာ မီးမ်ိဳးစံုတို႔ျဖင့္၎၊ အလံမ်ိဳးစံုတို႔ျဖင့္၎ စကားေျပာရာ၌ ဤဓာတ္အိုး နန္းတို႔ျဖင့္

စကားေျပာဆို ႏိႈင္သကဲ့သို႔ အမွတ္အသားထား၍ ေျပာဆို ႏိုင္ကုန္၏။

၆၈။ စကားေျပာရန္ ဓာတ္အိုး လုပ္ေဆာင္ျခင္းသည္လည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိကုန္၏။ အခ်ိဳ႕ ဓာတ္အိုး၌ တီးခတ္ေသာ

အခ်က္ျဖင့္ စာလံုးကို မွတ္ကုန္၏။ အခ်ိဳ႕ဓာတ္အိုးစာလံုး ဟူ၍ အမွတ္သညာ ေပးေသာ အေရးအဆြဲးတို႔ျဖင့္

လုပ္ေဆာင္ကုန္၏။ အခ်ိဳ႕ဓာတ္အိုး၌ သံလိုက္ကို အိမ္ေျမႇာင္က့သ

ဲ ု႔ထ
ိ ား၍ လုပ္ေဆာင္ကုန္၏။

၆၉။ ဤသို႔ အစရွိသည္ျဖင့္ အထူးထူး အေထြေထြ လုပ္ေဆာင္ၾကျငားေသာ္လည္း ယခုအခါ ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ အဦးအစ၊

ပဌမ ျဖစ္ေသာ့ေၾကာင့္ သိသာ ထင္ရွားလြယ္ေအာင္ ဓာတ္အိုး မ်က္ႏွာျပင္၌ စာလံုးပံုထား၍ အိမ္ေျမႇာင္ႏွင့္

တည့္ေစေသာ ဓာတ္အိုးျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေစေတာ္မူ၏။

16 လိပိဒီပီကာက်မ္း - ေယာအတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလိႈင္

၇၀။ ဤသို႔ ဆိုခ့ၿဲ ပီးေသာ စကားတို႔ျဖင့္ က်ီအတြင္းဝန္၊ ေယာၿမိဳ႕စားမင္း၊ မင္းႀကီးမင္းလွ မဟာစည္သူသည္ အကၡရာ

ပံုသဏၭာန္တို႔၏ ေရးသားနည္းကို ခပ္သိမ္းေသာ သူတို႔ အလြယ္တကူ သိေစျခင္းငွာ စီရင္အပ္ေသာ လိပိဒီပိကာ

မည္ေသာက်မ္းသည သကၠရာဇ္ ၁၂၃၁ခု၊ တပို႔တြဲးလဆန္း ၁၅ရက္ေန႔ အၿပီးသို႔ ေရာက္၏။

လိပိဒီပိကာက်မ္း ၿပီး၏

16 July 2008 @ Digitized by NLS