Links laat zich wegdromen

Laurens Buijs, 27 maart 2011

Het was even slikken voor de regering-Rutte afgelopen dinsdag, toen de linkse oppositiepartijen Pvd , !P en "roenLinks een motie van P##$er Ronald van #liet onverwa%&t aan een 'amermeerder&eid &ielpen( )e motie draagt minister van *inan%i+n )e ,ager tot -ijn ontsteltenis op om alle .onussen die vanaf 200/ -ijn uitgekeerd .ij instellingen die staatssteun kregen met 1000 te .elasten( 1n de .ekende P##-retoriek &aastte #an #liet -i%& om de motie tegenover de pers te .rengen als een re%&tse triomf op &et grootkapitaal2 34u weten de .anken, die met &et geld van Henk en 1ngrid overeind -ijn ge&ouden, dat &et ons menens is(5 6n -o speelde links de -oveelste glanslo-e .ijrol in de politieke super&eldenfilm van de P##( Het feit dat de oppositie -i%& nota .ene in de strijd tegen de doorgeslagen .onus%ultuur 7een t&uiswedstrijd -ou je -eggen8 door radi%aal re%&ts van de mat laat spelen is e9emplaris%& voor de %risis op links( :ant &oe is &et eigenlijk mogelijk dat de gedoogpartner, en niet de oppositie met de-e motie op de proppen kwam; #olgens de merikaanse so%ioloog en onder-oeker !tep&en )un%om.e, die op 1< fe.ruari van dit jaar nog sprak in )e Balie in msterdam, &eeft dit alles te maken met &et linkse ge.rek aan dromen en ver.eelding( :aar radi%ale, .ijna utopis%&e dromen over een .etere wereld vanaf de jaren $=0 leidden tot een linkse revolutie en marginalisering van de op de status >uo geri%&te re%&tse politiek, ge.eurt op dit moment &et omgekeerde( 1n de &uidige on-ekere tijd van glo.alisering, migratie en neoli.eralisme &eeft links nog altijd geen overtuigend ver&aal .eda%&t en krijgt re%&ts de ruimte om met ra%istis%&e en nostalgis%&e retoriek radi%ale verge-i%&ten te s%&etsen waar.ij veel angstige 4ederlanders graag wegdromen( :e leven in de jaren $=0 van re%&ts( Het ge.rek aan ver.eelding op links .leek ook uit de eerste rea%tie van de Partij van de r.eid op de P##-motie( Ronald Plasterk gaf aan dat &oewel &ij 3de verontwaardiging die in de-e motie is vervat? volledig deelt, &ij to%& geen ruimte -ag om de motie te steunen vanwege -orgen over de juridis%&e uitvoer.aar&eid( Plasterks opstelling doet denken aan de Realpolitik, grootgemaakt door de )uitser @tto von Bismar%k in de 1Ade eeuw2 een -akelijke en &ardvo%&tige vorm van politiek .edrijven die uitgaat van de feitelijke toestand en niet wordt geleid door enig ideaal( Pas toen de Pvd er niet in slaagde om steun te krijgen voor diverse minder ingrijpende moties om &et .elonings.eleid aan te pakken .esloot de fra%tie om de P##-motie alsnog te steunen, maar de regie was toen allang uit &anden gegeven(

)un%om.e maakte een uitge.reide studie van de rol van fantasie in de &edendaagse populaire %ultuur, van re%lames tot Las #egas en van %omputerspelletjes tot filmsterren( Bijn %on%lusie2 als linkse politi%i een rol van .etekenis willen .lijven spelen in de 21ste eeuw, -ullen -ij de Realpolitik moeten verruilen voor een Dreampolitik en moeten leren denken en %ommuni%eren in de taal van de &edendaagse ver.eelding( lleen met de kra%&t van de radi%ale ver.eelding kan de linkse politiek uit &et dal klimmen en een vuist maken tegen de maar voortwoekerende re%&ts-populistis%&e 9enofo.ie( #oor een van de laatste voor.eelden van politieke ver.eelding van links moeten we alweer terug naar 1AA=, toen de Pvd en )== geen genoegen namen met de door &et ka.inet voorgestelde partners%&apsregistratie( )e partijen namen &et initiatief tot een vergaande motie die &et &omo&uwelijk -ou legaliseren( Coen was &et niet de Pvd maar de ##) die met juridis%&e .e-waren kwam( Det name ##)-leider *rits Bolkestein ver-ette -i%& tot &et .ittere eind fel tegen &et &omo&uwelijk, -elfs nadat de motie al was aangenomen door de 'amer( Hij -ei te vre-en dat 4ederland -i%& &iermee juridis%& -ou isoleren, wat ons imago en dus de &andelsrelaties -ou s%&aden( Daar &et &omo&uwelijk kwam er to%&, en door de politieke ver.eelding van links vieren wij aanstaande vrijdag dat ,o. Eo&en pre%ies tien jaar geleden &et eerste wettelijk geldige &omo&uwelijk ter wereld voltrok( 4atuurlijk -ijn er ook allerlei juridis%&e .e-waren aan te dragen tegen de P##-motie die de .onussen .elast( Het wordt .ijvoor.eeld nog een &ele klus om de .onussen die de 14"-top onlangs op de .ankrekening kreeg .ijges%&reven weer terug te vorderen( )e toeslagen waren niet meer dan eenmaal &et vaste salaris, werden niet alleen op finan%i+le doelen vastgesteld en werden niet uitgekeerd in een jaar waarin 14" verlies maakt( )e .onussen waren kortom volledig volgens de Eode Banken, en daarom ook ge-egend door de aandeel&ouders, )4B en Lodewijk de :aal 7nota .ene een Pvd $er8( Daar dat maakt de motie niet minder waardevol2 ook als terugvorderen niet lukt kunnen .onussen in de toekomst wel verder worden ingeperkt( Daar .elangrijker2 de kra%&t van de motie ontstijgt &et juridis%&e, en stuurt een sterk signaal naar de finan%i+le instellingen met &un &ardnekkige geloof in e9or.itante .eloningen( ls de linkse politiek niet snel in-iet dat ver.eelding de politiek in de 21ste eeuw .epaalt, -al de-e door een golf van dromerige en nostalgis%&e re%&tse ka.inetten nog verder de marge in worden geduwd( Links moet weer leren dromen te formuleren( )romen die soms -elfs .est onmogelijk mogen -ijn, want ook die kunnen de ver.eelding in gang -etten( @f -oals )un%om.e &et formuleert2 3Bismar%k mag er dan op ge&amerd &e..en dat Fpolitiek de kunst

van &et mogelijke isF, tegenwoordig kun je .eter stellen dat politiek de kunst van &et onmogelijke is(? De lezing van Stephen Duncombe op 14 februari 2011 in De Balie in Amsterdam is terug te ki ken via http!""###$debalie$nl"artikel$ sp% articleid&'()4(*$ +eer over zi n boek )reampolitiks op http!""###$dreampolitik$com"$