TaKaTolPhoneNaing NwayKandarOo

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 161

aEGuEÅmOD;

wuúodkvfbkef;Edkif
pum;opöm
rSefaomcg0,f
MoZmav;euf
ay:qDwufí
EG,fjrufopfyif
aq;zuf0if\/
½Sifr[moDv0Ho

opöm
igYpmzwfí? rjrwfwdkifap
r½SKH;apom;? ysif;ajyESpfNcKduf
awG;zG,fxdkuf&m? wpfydk'fwpfav
awGUjim;ayrl? pmayaus;uRef
igY0wfyGefNyD? igrGeftjrwf
igtwwf[k? pmzwfolay:
acgif;udkausmfí? igaomfq&m
rvkyfygwnf;/ /

wuúodkvfbkef;Edkif
‰ ½GmrGefomodkY jyefvmjcif;
- aEGudkvGrf;olESpfOD;
- EkEki,fwdkY½Gm
- EkEki,fwdkYtdrf

‰ EkEki,fi,f armifi,fi,f
- þav;OD;
- ESpfOD;olYxH
- cifwef;&dyf0,f
- olYaMumifYwpfcuf
- apmrda½Tb0if
- trSwfrxif
- jyefqkHoGm;aomaeY
- cspfrdavaomaEG
- em;rvnfaom aeYwpfaeY
- n§if;b,fuyGm;
- bDvl;armifYaMumifY apmifYawmYw,f
- "mwf[lonf
- vGrf;&dyfydk anmifnKdpcef;
- rrkef;wrf; &moufwdkif

‰ a&m*gonfrav; armifYcspfol
- ta0;ajrqD
- wdrfawmifozG,f
- aESmifBuKd;iif&m
- ybm0wD
- uko
- bcufajymaom avmutjrif
- vGrf;zG,fYtm½kH
- rdwfaqGa[mif;wpfOD;
- tajz
- cspfwmy"me

‰ aEGuEÅmOD;
- opöm
- ½Gufa<ucsdef
- uHaumif;olrsm;
tydkif; ( 1 )

½GmrGefomodkY jyefvmjcif;
tcef; ( 1 )

aEGudkvGrf;olESpfOD;

,if;rmyifuakd usmí f emrnfBu;D oHZumauGUudk vGerf o d nfqvdk Qiyf if aEGuEÅmOD;\ t&dyt f aiGUudk xdawGU
odjrif&ouJYodkY teHYtoufuav;rsm;udkvnf; ½SL½SKdufcHpm;&onf/
tdyrf ufqefaom uarÇmZ ½Sr;f ajrjrif\ Y awmif½ikd ;f awmifvKS id ;f awmifww H ikd ;f wdo
Yk nf aemufü use&f pfNy/D
xif;½SL;awmonf uavmtvGefuwnf;u ESKwfqufae&pfonf/ awmifBuD;c½dkifESifY rdwD¬vmc½dkife,fpyf? rauG;
BuKd;0dkif;tp erfYyef'uf acsmif;,Ofab;qDuwnf;u ½Gufa<up uRef;yifwdkYuvnf; c&D;wpfavQmuf vdkufyg
rvmawmY/ armfawmfum;vrf;ab; 0J,mwGif ajrjrifEY iS Yf vGijf yifukd tqufrjywfatmif opöm½Spd mG oG,Ef , G tf yk qf ikd ;f
ay;avaom 0g;awmykykwdkYonfom ½SKcif;udk pdk;rdk;ae\/
jr&nfudk aqmifcsifayvsuf 0g;½kHtkyfwdkYonf a½T0gaoG;udk a&;a&;jyMu&NyD/ a½T0g½GufwdkYxHrS oif;ysHUysHU
&eHo
Y nf arT;BuKid Bf uKid f vSKid af vonf/ awmESi;f aomuf&aomaMumifY rajcmufrpdk awmifajrnKn d Ku
d vnf; ajroif;
&eHY ysHUysHUysL;avownf;/
aEG\ &eHY? cspfzG,faom aEGuEÅmOD;\ &eHY/
aMomf ...aEGuEÅmOD;\ aoG;aomufa&mif;&if;jzpfonfh xaemif;? ql;jzLESifY ql;&pfyifwdkYyif ay:vm
ESKwfquf BuKdqdkavNyD/ aMomf ...BuKdqdkMuavNyD/
uRJwyfqkH½GmtvGef wHwm;ukkef; teDBuD;udk ausmfrdí nifnifomom auGU0dkuf½SnfoG,favaom
um;vrf;ay:ta&mufü (p) eHygwfwyf zD;,ufum;uav;udk a½SUydkif;rS armif;ESifvmol '½dkifbmonf rodrom
oufjyif;onf/ olYoufjyif;um; pdwfvufaygYyg;oGm;aomaMumifY csavonfh oufjyif;/
ajrjyefYodkY a&mufavawmYrnf/
pwD,m&ifudk xdef;&if; rodrom acgif;aemufvSnfhí '½dkifbmu qdkonf/
]] ajrjyefYa&mufawmYr,f q&m? awmfawmfav; tdkufvmw,faemf q&m }}
um;\aemufcef;ü udk,fudk aemufvSefum acgif;udk armY&if; ab;bDudkai;vsuf vdkufygvmonfh ]]q&m}}
tac:cH&aom wpfOD;wnf; vl½G,fu txl;taxG jyefrajz? ]]tif;}}[kom ½Snf½Snfnnf;nnf; wkefYjyef\/
cufcv J oS nf r[kwaf omfvnf; odoo d mom auGU0du k í f rodrom wGev Yf rd af vaom vrf;jzpfaomaMumifY
'½dkifbmonf owdrlvsuf um;udk t½Sdefrjyif;wjyif; armif;onf/
armif;vsufuvnf; pOf;pm;rdao;onf/
olqY &monf cgwdik ;f ürl ESKwo
f uG of [
l k rqdEk ikd af p? ESKwaf v;olum; r[kw/f ,ck þc&D;wGirf l ESKwef nf;onf/
½Guf0gwdkYudk pjrifavonfrSpí txl;ESKwfqdwfonf/ þtwGufrl tenf;i,f tHYMordonf/ odkY&mwGif q&m\
þrl[efaMumifY olYü uefYuGufzG,fr½Sd/ olYtvkyfu um;udk aumif;aumif;rSefrSef armif;&efom r[kwfavm/
jzpfEdkifonfrSm at;csrf;om,maom awmifBuD;NrKdUrS yltdkufaom þa'oem;ta&mufwGif q&monf
yifyef;aea&mYrnf/ trSefu q&monf tjrJyifyef;aeol jzpfavonf/ aeYrtdyfnrtdyf vlemawGESifY tjrJyifyef;
aeolomwnf;/ ,ckvnf; yifyef;aomaMumifY um;aemufcef;ü tdyfarmus ygvmavonfavm rajymwwf/
q&m tdyfarmusygvmvQifrl ol 0rf;om&rnf/ olYq&monf nü tdyfarmuswwfol r[kwf/ 'gudkawmY olom
todqkH;yg/
todqkH;yg/
'½dkifbmonf þodkYpOf;pm;u *D,m rajymif;&½kH t½Sdefay;í um;udk rSefrSefav; armif;vm\/
Muifemodwwfí wm0efausaom '½dkifbmcrsm od½Smrnfr[kwf/ trSefrSm olYq&monf tdyfarmusí
ygvmonf r[kwfyg/ tdyfrufrl;&DESifY qdkvQifrl rSefvdrfYrnf xifonf/
tdyrf ufqefaom uarÇmZ ½Sr;f NrKUd awmf\ cs,&f aD wmESiYf xif;½SL;NrKid &f yd 0f ,f olonf tdyrf ufr;l &D rjzpfczYJ ;l /
xm0pOf aqmif;vqefaom ½Sr;f NrKUd awmfonf ol\ypöKyeÜ o f m jzpfonf/ vSKy½f mS ;&if; ½Sio f efae&aom ypöKyeÜ o f nf
tdyfrufrl;&DzG,f&m ywf0ef;usifudk ray;/
twdwq f o kd nfrmS rl tdyrf ufqefonf/ odrYk [kwf r½So d nfukd ½Sad ,miftjzpf tdyrf ufyrmjyvmum vSnphf m;
wwfonf/ onftwGurf l olt Y wGuf 0rf;enf;&rnfavm? 0rf;om&rnfavm rajymwwf/ MunfE;l vGr;f qGwrf o d nf
udrk l odonf/ wpfcgwpf&aH wmY BuBH uzH efzef awG;rdonf/ rodEikd af om aemifb0ac: tem*wfqD o,fy;kd ay;onf
qdkaom aojcif;w&m;½Sdonfhenf;wl odcJYzl;aomfvnf; r½SdawmYNyDjzpfonfh twdwfqD jyefac:oGm;Edkifonfh
aemufaMumif;jyef aojcif;wpfrsKd;rsm; ½SdcJYvQif aumif;rsm; aumif;avrnfavm[k awG;rdonf/ aumif;rsm;
aumif;avrnfavm? rSeo f nf aumif;rsm;aumif;avrnfavm/ twdtusawmY rodygav/ taMumif;rSm twdwf
umvrS MunfEl;vGrf;qGwfzG,f&mrsm;onf aumif;jcif; qdk;jcif;ESifY rqdkif? cHpm;rSKESifYom qdkifonf/ aumif;onf
udvk nf; cHpm;&onf/ raumif;onfuv kd nf; cHpm;&onf/ cHpm;&onfh t&mrSeo f rQonf MunfE;l vGr;f qG,zf , G &f m
csnf;omwnf;/
olu olYtawG;ESifYol Nidrfygvmcdkuf um;onf bk&m;ig;ql awmifMum;0odkY qdkufa&mufvmonf/
awmifMum;0aemufq;Hk ajrjrifrY S vSr;f arQmMf unfv h Qif ompnfviG jf yifonf rsupf w
d qk;H jyefcY siw
f ikd ;f jyefí
Y ajymcsiw f ikd ;f
ajymae\/
aEG\ naeydkif;jrLwdkY vGifjyifudk rSKefrSKefvTrf;aeaomfvnf; ½SKcif;0g;atmif qdkif;qkdYjcif;awmY r½Sdao;/
taemufrdk;jyif0,f 0ifNyD;p aeonf a&mifvQHudk csefxm;qJjzpfaomaMumifY onfuaeMunfhvQif aemufcHum;jyK
t&m0w¬Kwdkif;udk oJoJuGJuGJ r[kwfonfhwdkifap? apYapYpyfpyf owdjyK½Smu jrifEdkifao;onf/
'½dkifbmu atmfonf/
]] [kdrSm q&m ykyÜm;? ykyÜm;udk jrifEdkifao;w,f }}
aemufrS oluvnf; vSnfhMunfhonf/ tjrifYrS pD;Munfh&aomaMumifY aEG\ c&rf;a&mifvGifjyifonf
jyefYcsifwdkif; jyefYoGm;&mrS rdk;ukyfpuf0dkif;qDü teHvdkuf axmifwufaeoa,mifa,mif½Sdonf/ rdk;ukyfpuf0dkif;\
e,fedrdwftpyfudk ausmfrdk; xdk;axmifvsuf wdrfpdkifvkdvdk wdrfawmifES,fES,fESifY ykyÜm;awmifrif;udk oD;oD;jcm;jcm;
xD;xD;rwfrwf jrif&\/
'½dkifbmu qdkonf/
]] a[m'Dae&mudk a&mufwdkif; ykyÜm;udk vSrf;jrifrdw,f q&m? awmifwef;BuD;awGxJ um;armif;vmwkef;
pdwfu usOf;Muyfw,f? vGifjyifudk bGm;ueJ awGU&awmY pdwfu tdyfrufu Edk;ovdk vGwfvyfoGm;w,f? ykyÜm;udk
vSrf;jrif&awmY tif; [dk'if; ...atmufarYcsifw,f q&m&,f }}
olu pdwf0ifpm;[efESifY '½dkifbmudk jyefar;onf/
]] b,fvdk udkaxG;&if? ykyÜm;udk jrif&awmY atmufarYcsifw,f [kwfp }}
'½dkifbm udkaxG;&ifu NyKH;csif;xuf om½kH &,fonf/
]] [kww f ,f? atmufarYcsiw f ,f? uReaf wmfu ausmufyef;awmif;om; r[kwv f m; q&m? uReaf wmfzwfwYJ
0w¬Ka&;q&mawG&UJ tok;H eJaY jym&&if vGr;f w,faygY? ykymÜ ;udk vGr;f w,f? ausmufyef;awmif;udk vGr;f w,f? txl;ojzifY
ykyÜm;eJY ausmufyef;awmif;&JU aEGudk vGrf;w,f? uRefawmf odyfuAsmqefoGm;ovm; q&m }}
olYq&mu &,fonf/ olYq&m &,faomaMumifY udkaxG;&ifuvnf; vdkuf&,fonf/ &,fjcif;NyD;MuvQif
olYq&mxHrS pum;wpfckck Mum;&vdrfYrnf[k udkaxG;&ifu arQmfvifYxm;onf/
olYq&mxHrS pum;oH xyfay:rvm/ udkaxG;&ifrSm yGJrusaom jyufvkH;udk xkwfrdonfh vl½TifawmfuJYodkY
cHpm;&onf/
udkaxG;&ifudk um;udk rSefrSefom qufarmif;vmcJY&\/
zGixYf m;aom um;rSew f cH g;wdrYk S avonf toHjrnfvsuf 0ifvmae\/ aEG\ vGijf yifavonf uke;f ajrjrifrY S
xm0pOf aqmif;qefaom awmifwef;avESifY uGmjcm;vSonf/ awmifwef;avu Ekonf? xdawGU&mü aygYonf?
cHpm;rd&mü at;jrvwfqwfonf/ aEG\ vGifjyifavu Murf;onf? xdawGU&mü av;yifonf? cHpm;rd&mü ylaEG;
xdkif;rSKdif;onf/ aMomf ...idkufjrnf;zG,f&mvnf; ½Sdownf;/
um;vrf;onf ajzmifYajzmifYajy;ae\/ 0J,m ab;wpfzufwpfcsufwGif 0g;½kHawmwdkY aysmufuG,foGm;NyD/
v,fajr,majrwdu Yk ajcmufcef; ywfMum;tufaeonf/ xaemif;yify?k ql;jzLyifv?DS ql;&pfyifjywfwo Ykd m csKo
H mom
tjrifYtpkESifY ykykedrfYedrfYjzifY ajrudkuif;apmifY wefqmqifaeMu\/
avü zkefrSKefYajreHYwdkYom pdk;rdk;onf/ odkY&mwGif cHyGifYOD;wdkY\ &eHYrsm;u BuKd;pm;oif;ysHUMunfaeMuonf/
aMomf ...aEGuEÅmOD;üvnf; olYtyGifY? olYtzl;? olY&eHY? olY"mwfESifYol obm0tavsmuf vSyaom
vGrf;armzG,f&mwdkY ½SdaeMuonf/ ½SdaeMuygonf/
a½SUwpfrikd cf efY ta0;ü vGiwf ;D acgif opfyifuRe;f i,fyrm ½Gm[kom odomaom wpfae&mudk vSr;f jrif&onf/
xdktcgusrS um;aemufrS q&mu pum;qdkonf/
]] ckeifu bmwJY? tif; ...udkaxG;&ifu aEGudk vGrf;owJY [kwfvm; }}
]] Asm cifAsm? q&m bmajymwmvJ }}
]] aMomf ...apmapmu udkaxG;&ifu aEGudk vGrf;w,fqdkvdkYyg }}
]] aMomf ...t[if; ...tif; ...tif; ...[kwfuJY q&m }}
]] aEGudk vGrf;w,fvdkY rajymbJ aEGudk cspfw,fvdkY ajymMu&atmif }}
udkaxG;&ifu rsufarSmifMuKwfí wpfcsufpOf;pm;onf/ xdkYaemuf olzwfzl;aom 0w¬KwpfckwGif;rS
ZmwfaqmifwpfOD;\ avoHudk twk,lí wnfMunfpGm ajz\/
]] uRefawmfYtaeeJY uefYuGufp&m r½Sdygbl; q&m }}
]] udkaxG;&iftaeeJY uefYuGufp&mvnf;r½Sdbl;? aEGudk cspfw,fqdk&if a[m[dka½SUu ½GmrGefomrSm cP
em;Mu&atmifvm; }}
udkaxG;&if idkifoGm;\/ xdkYaemuf avoHaysmYaysmYESifY uefYuGufonf/
]] ae0ifNyD q&m? rdw¬Dvma&mufatmif wpfem&DeD;yg; qufarmif;&OD;r,f? aemufusae&if q&mBuD;
a'gufwmOD;barmifeJY ZeD;uvJ pdwfylaeMuOD;r,f }}
]] OD;barmifu pdwfylpdk;&drfwwfol r[kwfygbl;? 'gaMumifYvnf; tifrwef vltm;udk;wJY c½dkifq&m0efBuD;
jzpfaewm r[kwfvm;? wdkY ½GmrGefomrSm cPem;Mu&atmif }}
]] 'gayr,fY cufwmu q&m? q&mwdu Yk rdwv ¬D mrSm wpfntdyNf y;D reuf 5 em&Dx;kd x? &efuek u f kd ta&muf
armif;r,fqdk? q&mwdkY aq;ynm nDvmcHu oefbufcg pawmYr,fqdk }}
]] [kww f ,f? tJ'gaMumifv Y nf; q&m ½GmrGeo f mudk 0ifr,f? cifAsm;rSm uefu Y u
G pf &m ½Sad o;vm; udak xG;&if}}
udkaxG;&ifu acgif;udk tomt,m cgonf/
]] q&mYudk uRefawmf b,fwkef;urS ruefYuGufzl;ygbl;? q&m yifyef;rSm pdk;vdkYyg }}
]] 'gjzifY&if ½GmrGefomrSm cP&yfay;yg }}
]] [kwfuJY q&m }}
um;onf qufvufajy;vmcJY\/ rMumrDyif ½GmrGefom oHukef;wHwm;BuD;qD a&mufvmMu\/
wpfBudrfurl ½GmrGefomwHwm;BuD;onf ajyjypfacsmrGwfaom wHwm;BuD;wpfck jzpf\/ odkY&mwGif ,ckrl
,refESpfu a&wdkufpm;aomaMumifY wHwm;BuD; ysufcJY&onf/ ,cktxd jyifqifrSK rNyD;ao;? vrf;rS wHwm;odkY
twufonf ,m,D rwfapmufaeao;\/
udkaxG;&ifonf wHwm;xdyf ra&mufrDuwnf;u um;udk tedrfYqkH;*D,m ajymif;\/ xdkYaemuf jznf;jznf;
nifnif wHwm;udk jzwful;onf/
wHwm;wpfzufxdyf vrf;ab;wGif um;udk xdk;&yfvdkuf\/
udkaxG;&ifESifY olYq&monf um;ay:rS qif;vdkufMuí [dk[dkonfonf vSrf;arQmfMunfhonf/
ae0ifcNYJ y;D Ny?D vxGuaf e\/ tvif;a&mif rrSed ?f ½GmrGeo f mwHwm;Bu;D \ awmifbufü ausmufwef;qnfukd
a&;a&; awGUEdkifonf/ qnf\ awmifbufacsmif;wGif;ü NyKd;NyKd;jyufjyuf vufaeaoma&rsm;udk jrif&\/
udak xG;&ifu aq;aygYvyd w f pfvyd u f kd xkw, f rl ;D n§zd mG ½SKu
d \
f / udak xG;&if\ q&mu va&mifü rSKerf KS ev f vYJ YJ
½Sdtyfaom ywf0ef;usifudk ai;vsuf rvSKyfr,Suf ½Sdae\/
tcsdeftwefuav; MumoGm;onf/
ukdaxG;&if\ q&mu oufjyif;wpfcsuf ½SKdufvdkufNyD; qdk\/
]] udkaxG;&if 'DrSm cPapmifYaeyg? q&m ½GmxJ cPoGm;vdkufOD;r,f }}
]] Asm ½GmxJ cPoGm;OD;r,f? tcsdefrawmfBuD; q&m&,f }}
þodkY uefYuGufvdkufNyD;aemuf udkaxG;&ifonf olYq&mtm; jyefMunfhonf/
olq Y &m\ t&yftarmif;u ½Sno f ,
G o
f nf/ ud, k v f ;Hk u rzGUH NzK;d ? ydeyf ed u
f ikd ;f udik ;f [k xifEikd of nf/ tyg;pm;
taemufwikd ;f 0wfpu Hk kd 0wfqifxm;aomaMumifY toGio f nf ykrd ½kd n
S o
f , G f ydeu f ikd ;f ae\/ ezl;xufoYkd rNz;D bJxm;aom
qH½dkif;wdkY 0JacGusvmaeonf/ rsufESmxm;u at;csrf;aomfvnf; ar;½dk;wdkYrSm ykHo@mef yDjyifcdkifrmonf/
udkaxG;&if\q&mu NyKH;onf/ NyKH;&if; nifnifomom qdk\/
]] ½GmxJudk uRefawmf oGm;vdkufOD;r,f? udkaxG;&if bmrS rylygeJY? 'D½GmrGefom[m bcufwdkY½Gmyg? nGefYarwdkY
½Gmyg? NyD;awmY ...}}
udkaxG;&if\q&monf pum;udk acwå&yfvdkufonf/ xdkYaemuf nnf;nL[ef wdk;wdk;ajymonf/
]] NyD;awmY udkaxG;&if? 'D½Gm[m EkEki,fwdkY½Gmyg }}
udkaxG;&ifonf rsufvkH;jyL;oGm;\/ uEÅm&acgifacgifrS þ½Gmudk olYq&mu &if;&if;ESD;ESD; ajymae\/
bcufwdkY½Gm? nGefYarwdkY½Gm? NyD;awmY ...NyD;awmY EkEki,fwdkY½Gm .../
udkaxG;&if bmrQ jyefrajymEdkifrD udkaxG;&if\q&monf ½GmrGefomqDodkY xGufcGmoGm;onf/
udkaxG;&ifonf acgif;ukwfvdkuf\/ pdwfysufoa,mifjzpfaomfvnf; trSefu udkaxG;&if pdwfrysuf/
awmifBuD;NrKdU p0fpHxGef;aq;½kHBuD;ü þtwdkif; olYq&mudk awGUzl;aygif; rsm;vSNyD/
ouf½Sd vlt½SifBuD;udk arYaq;ay;í b,fodkY cGJpdwfonfudk '½dkifbmudkaxG;&ifonf tvGefMunfhcsifrd\/
Munfch sirf í d olq Y &mudk olyq l monf/ olq Y &mu cGijYf yKcoYJ nf/ xdck iG jYf yKaomaeYu udak xG;&ifonf tus?Ð abmif;bD
pdrf;pdrf; 0wf&\/ tusÐabmif;bDpdrf;pdrf;xuf 0wfjzLpifMu,fudkvnf; vTrf;&ao;onf/ acgif;üvnf; OD;xkyfjzL
aqmif;&ao;onf/ ESmacgif;ESifY yg;pyfxufwGifvnf; t0wfjzL ydwfpnf;&ao;onf/ cGJpdwfonfudk jrifaomtcg
ESv;Hk wkevf monf/ r&nf½, G b f J teD0wfq&mrav;wpfO;D \ vufarmif;udk oGm;qkyrf o d nf/ q&mrav;u rsuv f ;Hk
jyL;jyonf/ ½dk;om;vSpGm udkaxG;&ifu ZufykNyD; acgif;ndwfum awmif;yef&\/ toHrxGuf&J/
udak xG;&if\ wpfu, kd vf ;Hk onf eHeufapmapm pufEKS ;d usiaYf y;xm;aom um;\ tif*sipf ufuo YJ Ykd w'dik ;f 'dik ;f
wkef,ifaecJYonf/
olYq&muom tvGefwnfNidrfaeonf/
olwdkYcGJpdwfonfrSm ud&d,m rsm;ygbdjcif;? armfawmfum;ysufudk jyifay;aom 0yfa½SmYrS tif*sifeD,mrsm;
xufyif ud&d,mpkHao;/
ud&, d mwdYk wpfcNk y;D wpfck ajymif;onf/ ajymif;wdik ;f olq Y &monf ESKwjf zifrY awmif;? vufom jzefaY wmif;\/
acgif;yif vSnfhrMunfh/ teD;½Sd tjym0wfq&mru vdktyfaom ud&d,mudk q&mYvufwGif; xnfhay;&\/ q&m
bmvdkonfudk q&mronf odNyD;jzpf[efwum;? q&mrudkvnf; q&monf ,kHMunfNyD;[efwum;/
rdrdudkvnf; q&monf ,kHMunfNyD; jzpf&rnf/ xdkYaMumifYvnf; rdrdudk þae&mwGif apmifYcdkif;xm;NyD; olu
bcufwdkY nGefYarwdkY NyD;awmY EkEki,fwdkY\½Gm ½GmrGefomwGif;odkY 0ifoGm;onf/
rdrdtaeESifY bmvkyf&rnfenf;/
awmifBu;D p0fpx H eG ;f aq;½kBH u;D rS q&mr acsmacsmuav;rsm;onf rdrq d &m\ tvdu k tf xdu k uf kd odouJo Y Ykd
rdrduvnf; tvdkuftxdkuf od½kHom ½Sdonf/
wpfenf;tm;jzifYqdkaomf rdrdzwfzl;aom 0w¬Ka&;q&mBuD;wpfOD;\ tmabmftwdkif; ]]axG;&ifuawmY 'gyJ
wwfEdkifonf? onfhjyifaum bmrsm;wwfEdkifOD;rSmwJYvJ}}
þodkY awG;ac:ajrmfjrifMunfhNyD;aemuf '½dkifbmudkaxG;&ifonf rD;aoaeNyDjzpfaom aq;aygYvdyfudk xyfrH
rD;n§dzGm½SKdufonf/
odkY&mwGif olY&ifwGif;ürl olYq&m\ aemufqkH;pum;&yfrS tqkH;0gusonf yJYwifxyfae\/
]] NyD;awmY udkaxG;&if? 'D½Gm[m EkEki,fwdkY½Gmyg }}
]] EkEki,fwdkY½Gmyg? udkaxG;&if ...EkEki,fwdkY½Gmyg }}

‰
tcef; ( 2 )

EkEki,fwdkY½Gm

xGuOf ;D p va&mifü a&;a&;azG;azG;½St d yfaom ½Gmv,fvrf;twdik ;f udak xG;&if\q&monf jznf;jznf;rSerf eS f


avQmufvmnf/
ae0ifr;D xGe;f csed f jzpfaomaMumifY uav;idok ?H MuufweG o
f ?H acG;a[mifow H Ykd &Hzef&cH g ajymufusm; xGuaf y:
vmonfrSvGJí ½Gmonf txl; wdwfqdwfae\/ pm;usufrStjyef aemufus[ef½Sdaom qdwfwpftkyfESifY
qdwfausmif;om;i,fwpfOD;rSwpfyg; vrf;wGif tjcm;vlolrsm;udk rawGU&/
qdwfausmif;om;vli,fonf olYudk wpfcsufvSnfhMunfhonf/ qdwftkyf'PfaMumifY zkefcdk;wdkY rTefvmojzifY
olu ESmacgif;udk vufudkify0gjzLESifY tkyfvdkufNyD; vrf;avQmufjcif;udk &yfvdkuf\/ qdwftkyfu a½SUqufoGm;onf/
olu aemufcseaf e&pf\/ twefvrS ;f vSr;f rSaeí qdwaf usmif;om; vli,fonf olu Y kd aemufwpfBurd f vSnMhf unfNh y;D
qdwftkyfaemuf vdkufygaysmufuG,foGm;\/
zkefcdk;wdkY twefpJoGm;aomtcg olu qufavQmufjyefonf/
½Gmv,f½dS t"du& refusn;f yifBu;D wpfyifatmufü ol&yfvu kd Nf y;D ywf0ef;usiu f kd pkpH rf;oa,mifMunfo
h nf/
vuf,mbufü 0g;cRefNcHpnf;½dk; t&Htwm;twGif;0,f atmufxyfwpf0ufum tdrfajcwH½SnfwpfvkH;udk awGU&\/
atmufxyfüom rD;rSdefrSdef vif;aeonf/
xdktdrfudk olonf acwå rsufarSmifMuKwfMunfhonf/ yxraomf olYtrlt,monf a0cGJr&[efay:onf/
xdkYaemufrl pdwfqkH;jzwfvdkuf[efESifY yGifYvsuf½Sdaom NcHwHcg;aygufrS twGif;odkY 0ifvmcJY\/
tdrfatmufxyfü rnfolYudkrQ rawGU/ olu acwå&yfí tuJcwfaeqJ? ½kwfw&uf xdk;a[mifvdkufaom
acG;wpfaumif\ toHudk Mum;&\/
olu rwkefvSKyfaomfvnf; owdtaetxm;ESifY acG;udk &ifqdkifonf/
odkY&mwGif acG;onf ,Ofyg;aomacG; jzpf[efwlonf/ vlYem;ruyfbJ rvSrf;rurf;rS tNrD;ESHY&if; teHcHvsuf
0wfaus0wfukef a[mifae\/
]][JY ...a½Trd bma[mifaewmvJ}}[laom ar;oHESifYtwl tdrfaemufaz;rS vlwpfOD; ay:vmonf/
ay:vmolrSm ykqdk;wdkwdk 0wfxm;í cg;txufü bmrQr½Sd? aoQmifxkH;ESifYjzpfí acgif;wGif rsufESmokwfy0g
aygif;xm;onf/ toufu 40 cefY½Sdrnf/
xdkOD;BuD;onf {nfhonfolYudk ajcqkH;acgif;qkH;MunfhNyD; azmfa½GpGm qdkonf/
]] aMomf ...NrKdUu v-t-uçu xifw,f? vmyg xdkifyg AdkvfBuD; }}
{nfhonf olu tomt,mNyKH;onf/
]] uRefawmf[m AdkvfBuD;wpfOD; r[kwfygbl;? 'gxuf 'Dtdrf[m bcufwdkYtdrf r[kwfvm; }}
]] rSefoy? OD;bcufwdkYtdrfyg? &Jabmf OD;bcufawmY r½Sdbl; }}
]] 'gjzifY nGefYar ...tJ ...rnGefYaraum cifAsm }}
]] aMomf ...q&mrBuD; a':nGefYarudk ajymwmvm;? q&mrBuD;vJ r½Sdbl; }}
olonf pdwfysufoa,mif bmpum; qufajym&rSef; rod/
OD;BuD;uom wm0efaus>yef azmfa½GpGm zdwfac:onf/
]] AdkvfBuD; ...tJav armif&if 0ifxdkifygOD; vmvm }}
ajymajymqdkqdkESifYyif OD;BuD;onf tdrfatmufxyfodkY a½SUaqmif0ifoGm;aomaMumifY oluvnf; 0ifvdkuf
oGm;onf/
]] vm vm 'DrSmxdkif }}
OD;BuD;u zdwfac:aomfvnf; olu rxdkif/
]] udpör½Sdygbl; OD; cifAsm? aMomf ...'gxuf tdrfu enf;enf;ajymif;oGm;w,faemf }}
]] tdk armif&ifYES,f? enf;enf;ajymif;oGm;wm r[kwfbl;? trsm;BuD; ajymif;oGm;wm? tpu 'g &Jabmf
OD;bcuf&JU tarrkqdk;rwJ? tckawmY tdrf? tdrfqdkwmu tay:xyfudk ajymwm? atmufxyfu pmMunfhwdkuf?
NyD;awmY tokH;vkH;aMu nausmif;? vvoo udpöawG pnf;a0;&ifvJ 'DrSmyJ pnf;a0;wmyJ }}
olu OD;BuD;ajymonfudk em;axmif&if; tdrfatmufxyfudk pl;prf;Munfhonf/
tdrfonf awmifYwif;cdkifrmaom tifom;wdkifxlonfh ajcwH½Snftdrfjzpfonf/ tdrfatmufxyfudk ta½SU
rsuEf mS rSví JG 0g;aMumxk x&Humxm;onf/ atmufxyfwpfcv k ;Hk onf ayig;q,fcefY us,o f uJo
Y Ykd ayav;q,fcefY
½Sno f nf/ wpf0ufü pmoifom;xdik f pm;yG½J n S Ef iS Yf ck½H n
S f tMurf;pm;rsm; ½So
d nf/ eH&EH iS Yf uyfvsux
f yd w
f iG f teufa&mif
oifykef;BuD;wpfck ½Sd\/ tjcm;wpf0ufwGifrl AD½dk okH;vkH; ½Sdonf/ ckHwef;½Snf av;zufav;wef 0dkif;&Htyfaom pm;yGJ
Murf;½Snfwpfckvnf; ½Sdonf/ pm;yGJay:ü owif;pmrsm;udk jrifEdkifonf/
{nfhonf olu Nidrfí pl;prf;aecdkuf OD;BuD;u 'kwd,rÜd zdwfac:jyefonf/
]] vmav armif&if xdkifOD; }}
]] uRefawmf rxdkifawmYygbl; OD;BuD;&,f? 'gxuf b ...b ...tJ ...OD;bcufwdkY b,ftcsdef
jyefvmMurvJ }}
]] tJ'gawmY usKyrf ajymEdik b f ;l ? &Jabmf OD;bcufu tck 'DaeY NrKUd u ygwD,el pf½;Hk rSm oGm;xkid af ewm r[kwb f ;l ?
q&mrBuD; a':nGefYaruvJ cgwdkif;qdk jyefvmNyD? NrKdUu t-x-u ausmif;u av;em&D? 'grSr[kwf tvGefqkH;
ig;em&D qif;wm r[kwfvm;? 'DaeYawmY olwdkYESpfa,mufvkH; apmapmjyefa&mufMurSm r[kwfbl;? 'DvdkyJ ½Gmu
vlawmfawmfrsm;rsm;vnf; apmapmjyefa&mufMurSm r[kwfbl; }}
]] olwdkYawGtm;vkH; b,foGm;aeMuvdkYvJ }}
OD;BuD;u tm;&yg;& &,fonf/
]] b,foGm;ae&rvJ? wu,fYae&m oGm;aeMuwmaygY? olwdkY ausmufwHcg;udk oGm;aeMuw,f? tck aEGu
pNyD; ausmufwHcg;u a&vTwfay;r,f? 'DrSm armif&if usKyfwdkY 'DaEG rtm;awmYbl;? csnfrQif½Snf 0g*Grf; pdkufawmY
r,fav? tJ'g &Jabmf OD;bcufa&m? q&mrBu;D a':nGeaYf ra&m? wpf½mG vk;H a&m tcrf;tem;eJY a&oGm;zGiaYf eMuwm}}
{nfhonf olu av;av;NidrfYNidrf acgif;udkndwfum ...
]] bmyJjzpfjzpf olwdkY aemufwpfem&Davmufqdk jyefvmwefMuaumif;yg&JUaemf OD;BuD; }}
]] tif; jyefvmwefaumif;&JU? armif&ifu NrKdUu {nfhonfeJYwlw,f? apmifYcsifapmifYygvm;? usKyf AD½dkawG
zGifYay;r,fav }}
]] cifAsm }}
]] armif&if ysif;aerSmpdk;vdkYyg? pm;yGJay:rSm aMu;rkHa&m? jrefrmYtvif;a&m? &efukefa&m? Adkvfwpfaxmifa&m?
vkyo f m;jynfoal &m owif;pmtm;vk;H ½Sw d ,f? AD½akd wGxrJ mS a½SUodaYk &m? ygwDowif;pOfa&m? ½SKr0a&m? aoG;aomufa&m?
aiGwm&Da&m? jr0wDa&m zwfp&mawG tm;vkH;½Sdw,f? usKyfu tokH;vkH;aMu ausmif;om;awGxJrSm yxr&NyD; tck
pmMunfhwdkufrSL;vkyfaewm? armif&if tysif;ajy pmzwfrvm;? usKyf AD½dkzGifYay;r,f }}
olu av;pm;,Ofaus;pGm OD;nGwfNyD; ajzonf/
]] uRefawmf pmrzwfawmYygbl; OD;BuD;cifAsm? uRefawmf wjcm;todawGqD oGm;vnfvdkufygOD;r,f }}
]] 'Dvdkqdk&ifvJ oGm;oy? 'gxuf &Jabmf OD;bcufwdkY? q&mrBuD; a':nGefYarwdkY jyefvm&if ajz&atmif
armif&ifu b,ftodtdrf oGm;rvdkYvJ ajymcJYprf;yg }}
olu wpfcsufidkifoGm;onf/ xdkYaemuf aqG;ajrUpGmjzifY OD;BuD;udk Munfhvsuf ajzonf/
]] uReaf wmf EkEik ,fwtYkd rd uf kd oGm;ygr,f OD;Bu;D cifAsm? bcufwYkd nGeaYf rwdYk jyefvm&if tJ'gudk ajymjyay;yg?
aMomf ...OD;BuD; a[m'gav;udkvJ bcufudk ay;vdkufprf;yg }}
olu tdwfwGif;rS azmifwdefwpfvufudk jzKwf,lí OD;BuD;udk ay;onf/ a[mif;EGrf;vSaom azmifwdef
wpfvufwnf;/
OD;BuD;u yg;pyfjyJ? rsufvkH;jyL;í olYudk pum;rqdkEdkifbJ Munfhae\/
oluom qufajym\/
]] 'Davmufqdk olwdkY rSwfrdygw,f? rrSwfrd&ifvJ ajymvdkufyg OD;BuD;&,f? uRefawmfYemrnfu ESif;aiGwJY?
a'gufwmESif;aiGwJY? EkEki,fwdkYtdrf uRefawmf oGm;ESKwfqufvdkufOD;r,f OD;BuD; }}
olu vsifjrefpGm NcHwGif;rS xGufcGmoGm;onf/
rsufvkH;jyL;? yg;pyfjyJae&mrS OD;BuD;onf vSKyf½Sm;vmonf/
OD;BuD;u ESKwfrS ]]zG ...zGJU ...}}[k a&½Gwf&if; zaemifYrS ajrrSKefYjzifY ezl;udk okwfvdrf;vdkuf\/ twefMum
idkifaeao;onf/ xdkaemufrS owd&[ef NcH0qDodkY ajy;xGufvmonf/
ol\ t&dyfta,mifudkrl rawGUawmY/
OD;BuD;onf wkefwkef,if,ifESifY wkd;wdk;a&½Gwf\/
]] EkEik ,fwtYkd rd q
f u
D ?kd jrwfpmG bk&m;? EkEik ,fwt
Ykd rd q
f u
D ?dk zG ...[JY ...trav;? 'Daumifr tvdu
k rf odb;l }}
OD;BuD;\ aemufqkH;pum;onf a½TrdaMumifY jzpfonf/
a½Trdonf 0if;xdefpjyKaom vrif;udk arQmfMunfhí aqG;aqG;ajrUajrU tlaeaomaMumifYwnf;/

tcef; ( 3 )

EkEki,fwdkYtdrf

jrLruif;aomfvnf; wdrf½Sif;onfh aEGOD;n aumif;uifjyifü vonf xdefxdef0if;pjyKNyD/


½Gmxdyf vufyHyifü usD;wdkY NyKdae\/ va&mif0if;aom av[mjyifwGif vif;qGJiSufwdkY &dyfueJ &dyfueJ
ysHul;vl;vmae\/
a'gufwmESif;aiGuom ½Gmvrf;twdkif; ajrmuftpGefodkY avQmufvmae\/
aEGOD;nu csrf;pdrfYpdrfYEdkifonf/ aEGOD;vu jzLavsmfavsmf ½Sdonf/ wpfavmuvkH;uvnf; qdwfNidrfvGef;
vSonf/
½GmtpGefrdkY tm;vkH; wdwfqdwfaeonf/ wpfcgwpf&Hom ukuúKd½GufwdkY a<uoHMum;&\/
vrf;ab;0J,mü xaemif;yifyk? ql;jzLyifyk? uEÅm&yifykwdkYonf cyfusJusJ jcm;jcm;em;em; aygufaeMu\/
aEGOD;rwdkifrDuyif ½GufvJcJYaom olwdkYonf jr&nfpdrf;aumif; pdrf;aernf/ va&mifürl ta&miftqif;u roJruGJ
yifykyifpk[kom todtrSwfjyK&onf/
a'gufwmESif;aiG qufavQmufvmcdkuf reD;ra0;rS ajcoHudk Mum;&onf/ ajcoHESifYtwl av0,fcGif;í
wpfpkHwpfck oGm;oHudk Mum;&\/ vufyHyifudk xdkwpfpkHwpfck rSefí ]]a'guf}}ueJ jrnfoHvnf; ay:vmonf/
a½SUrS rnf;rnf;a&;a&; o@mefwpfckudk a'gufwmESif;aiG jrif&\/ xdko@mefu vSrf;atmfwm;jrpf\/
]] a[Y b,folwkef; &yfvdkuf }}
a'gufwmESi;f aiGu yrmrjyKbJ a½SUqufomG ;\/ od&Yk mwGif oleY m;½Gut
f eD;rS uyfum 0Dac:jzwfoef;oGm;aom
t&maMumifY a'gufwmESif;aiG &yfvdkuf&\/
a½SUrS o@mefuom Ncdrf;ajcmufatmf[pfonf/
]] vlvm; wapävm;? vlqdk &yfae? wapäqdk&if rajy;eJY? avmufvTJpm rdoGm;r,f? qdwfausmif;om;
ausmufcJwJYuG? wpfcJwnf;½Sdw,f? vmava&mY }}
]]0SD;}}ueJjrnfí avmufpmvkH;onf a'gufwmESif;aiG\ acgif;xufrS ysHoGm;\/
]] a[Y oli,f vGefvSacsvm;? vlrSef; wapärSef; rod&atmif rif;rSm owdår½Sdbl;vm; }}
a'gufwmESif;aiGu a'goESifY atmf\/ xdktcgusygrS a½SUrS avmufvTJ½Sif ausmufcJonf olY 0&Zdef
vufeufudk &yfvkdufonf/
a'gufwmESif;aiGu a½SUwufvmonf/
ausmufcJu rypfaomfvnf; avmufvTJudk csdefxm;\/
wpfOD;ESifYwpfOD; jrifomrS ausmufcJu pçtoHjyKonf/
]] tm }}
a'gufwmESif;aiGuvnf; todtrSwfjyKonf/
]] aMomf ...rif;udk; }}
avmufvTJvufeuf pMumocif udkausmufcJrSm ½Gmt0ifü olawGUcJYaom qdwfausmif;om;yif jzpfae\/
ausmufcJuvnf; olYudk rSwfrdykH&\/
a'gufwmESif;aiGu aysmYaysmif;pGm tjypfwifonf/
]] rif;ES,fuG,f rqifrjcif rpkHprf;bJ avmufvTJeJY t&ifypf&ovm; }}
]] ypf&wmaygYAs? 'Dtcsdef 'Dae&mrSm vlawG vrf;ravQmufbl; }}
]] bmajymw,f }}
]] cifAsm; awmfawmf em;a0;w,f? {nfhonf NrKdUom;eJY wlw,f? usKyfwdkY½Gmu vlawG 'Dtcsdef? tJ ...
'DtcsdefrajymeJY ae0if&if 'Dbufudk b,folrS rvmbl; }}
]] EdkY rif;uawmY bmjyKvdkY vmovJ }}
]] usKyfuvJ vmcsifvdkY vm&wmrS r[kwfbJ? usKyftvkyfu rvmrjzpfvkdY? NyD;awmY emembm0qdkwJY
aumifawGu usKyfwdkY qdwfausmif;om;awGudkawmY aMumufMuw,f? usKyfwdkYudk aMumufwm r[kwfygbl;av?
a[m'gudk aMumufwm }}
ausmufcJu pum;tqkH;ü avmufvTJudk 0ifY<um;pGm jy\/
pum;qufajym&ef taMumif;r½Sad wmYaomaMumifY olu wpfcsuNf yK;H Ny;D a½SUqufomG ;rnfjyK\/ ausmufcu J
aemufqkwfvdkufNyD; olYa½SUrS umqD;í wm;jrpf\/
]] a[Yvl cifAsm; tJ'Dbuf qufroGm;eJY? [dkrSm zkef;qkdk;eJY tdrfqdk;yJ ½Sdw,f }}
olu at;csrf;pGm NyKH;NyD; ausmufcJukd pum;jyefonf/
]] [dkbufrSm zkef;qkd;½Sdw,f qdkwmudk igvnf; odygw,f? tdrfqdk;BuD;½Sdw,f qdkwmudkawmY vufrcHbl;?
tJ'Du igYtodtdrf oGm;rvdkY }}
]] Asm tJ'DbufrSm vlaewJYtdrf r½Sdbl;As }}
]] ½Sdygw,fuG,f? EkEki,fwdkYtdrf ½SdcJYygw,f? tJ'Dudk igoGm;rvdkYyg }}
udak usmufcJ rsuv f ;Hk jyL;oGm;onf/ olonf a'gufwmESi;f aiGtm; cyfvrS ;f vSr;f rS wpfywfyef;ausmNf y;D ½Gmbuf
ausmcdkif;vsuf pl;pdkufMunfhonf/ avmufpmvkH;xnfhxm;onfh avmufvTJudkvnf; ta&;BuKHvQif ypfvTwf&ef
tqifoifY taetxm; udkifxm;\/ xdkYaemuf wjznf;jznf; ½GmbufodkY aemufjyefqkwf\/
a'gufwmESif;aiGu wpfcsufNyKH;um acgif;ndwfESKwfqufNyD; a½SUodkY qufvufxGufcGmvm\/
ausmufcaJ jymonfrmS rSe\ f / þrSmbufü vlaetdraf jc[k r½S/d apmifjcrf;ESiYf emewf½ikd ;f yifwYkd Bu;D pd;k aom
zkef;qkd;awmuav;rsm;udkom awGU&awmYonf/
½GmrS tawmfvSrf;aom NcHysufBuD;wpfcka½SUü a'gufwmESif;aiGu &yfvdkuf\/ NcHv,fü tdrftdkBuD;
wpfaqmifonf BuD;rm;rnf;arSmifaom owå0gBuD;wpfaumifyrm xD;xD;&yfae\/
a'gufwmESif;aiGonf tdrfudkBuD;udk ai;&if; pOf;pm;onf/ rdrd bmvkyfaeygoenf;/ rdrdvkyfaeonfudk
vlawGu bmajymMurnfenf;/ rnfolu rnfodkYqdkap? rdrduawmY EkEki,fudk 0ifa&mufESKwfquf&ayrnf/
wu,fawmY þrQ Mumanmif;onftxd xyfrHa&mufrvmEdkifcJYonfhtwGuf EkEki,fudk rdrd awmif;yef&ayrnf/
EkEki,fudk awmif;yef&ayrnf/
a'gufwmESif;aiGu oufjyif;½SKdufvdkufNyD; NcHwGif;okdY 0ifvmcJYonf/
NcHysufBuD;jzpfaomfvnf; rdk;acgifa&½Sm;t&yf jzpfaomaMumifY NcKHEG,fydwfaygif;wdkY r½SKyfvS/ NcHwGif;rS
ajrwvif;onf ½Sif;ajymifoefYpifaeonf/ ajrwvif;xuf ½Guf0gtcsKdU avaysmYaysmYaqmifaomaMumifY wpfvdrfY
ESpfvdrfY jznf;jznf;vdrfYaeMu\/
tdrt f Bkd u;D uvnf; rodrom ,dr;f ,dik [ f ef½o dS nf/ wdik w f qYkd rD S wtDtjD rnfoEH iS Yf wHcg;½Guw f pfc\ k wuRu D RD
vSKyf½Sm;oHonf wdwfqdwfjcif;udk ysuf½kH oJYoJYav;om ay:vmae\/
va&mifonf ydrk x kd ed v
f if;vmaomaMumifY t&dycf akd om tdrt f Bkd u;D \ tydik ;f wdoYk nf ydrk rkd nf;arSmifvmonf/
a'gufwmESif;aiGu tdrfBuD;\ ajrmufbufqDodkY avQmufvmonf/
a&wGif;a[mif;BuD;wpfck teD;rS ajrwGif 0yfvsuf½Sdaom owå0gwpfaumifu qD;BuKdonf/
a'gufwmESi;f aiG\ ½SL;zdeyfu tkwcf u J sK;d wpfyikd ;f udk 0ifwu kd rf ad omaMumifY toHxu G af y:vmonf/ owå0g
aumifu aemufqkwfajy;cGm a½SmifxGufoGm;\/ BuD;rm;aom ajr<uufBuD; wpfaumifomwnf;/
olu a&wGif;ysufudk ausmfí NcH\ ajrmufbufpnf;½dk;qD csOf;uyfvmonf/
NcHpnf;½dk;pyfrS t½GufrJYum udkif;½dk;wHwdkY aigaigqefYqefY½Sdaom vufyHyifxufrS vufyHyGifYwdkY wjzKwfjzKwf
a<uusae\/
NcHpnf;½dk; ra&mufwa&mufü uEÅm&yifpkwdkY ykykedrfYedrfY tkyfqdkif;xm;&matmufü nKdUnKdUarmufarmuf
t&mESpcf k ,SOv f suf wnf½adS eonfukd awGU&onf/ a'gufwmESi;f aiGu vuf,mbuf½dS nKUd nKUd armufaom t&mqD
csOf;uyfoGm;onf/
*kPfESifY rmefuif;pGm oG,faysmif;nGwfusaeaom uEÅm&yif\ tudkif;t½GufwdkYudk a'gufwmESif;aiGonf/
ql;rxd&ef owdxm;vsuf tomt,m z,f½Sm;onf/
nKdUnKdUarmufaom t&monf *lwpfckomwnf;/ *li,fwpfckomwnf;/
va&mifu *lxyd ef &H q H D wnfwh nfu h sa&mufae\/ t*Fawom;udk xGi;f azmufvsuf xk;d xm;aom pmwrf;ü
aq;jzLrysufwysuf ½Sdaeonf/ teD;rS uyfíMunfh&aomaMumifY va&mifüyif pmwrf;udk oJoJuGJuGJ zwfEdkif\/
Ek E k i ,f
touf ( 25 ) ESpf
a'gufwmESif;aiGonf vufwpfzufu uEÅm&yifudkif;udk rçxm;&if; ajrjyifü 'l;wpfzufaxmufvsuf
pmwrf;udk aMuaMuuGJuGJjzifY &ifwGif;rS zwfae\/
olYrsufvkH;rS rsuf&nfaygufrsm; usqif;vmaeonfudk a'gufwmESif;aiG owdjyKrd\/
id&k ygonfav EkEik ,f? cspv f pS mG aom EkEik ,f? Eki,ftwGuv f nf; idyk gonf/ armift Y wGuv f nf; idyk gonf/
uHqdk;ol vlom;awGtwGufvnf; idkygonf/ uHaumif;ol vlom; vlrdkuftaygif;twGufvnf; idkygonf/ tdk ...
onfavmu qdkonfh wpfckvkH;twGuf armifidkygonf Eki,f .../
½SKdufoHrxGufaom wdwfqdwfonfh idkjcif;udkjyKí a'gufwmESif;aiGonf Nidrfae\/ twefMumrS uEÅm&yif
udkif;udk vTwfvdkufí ae&mrS xonf/
uEÅm&yifudkif;onf nifnifNidrfYNidrfY jyefusvmí *li,fudk tkyfqdkif;onf/ odkY&mwGif t½GufrBuD; tudkif;
rpdwfaomaMumifY *leH&HwpfckvkH;udk vTrf;rypfEdkif/
]] EkEki,f }}
onfpmvkH;wdkYu va&mifü ay:vGifaeqJwnf;/
a'gufwmESi;f aiGonf yifyef;vSpmG ESiYf ajrjyifoYkd udik ;f nGwu f saeaom uifyeG ;f yifpnfwpfcx k uf xdik v f u
kd \
f /
yxrrl olonf rsufESmudk vuf0g;ESifYtkyfum Nidrfaeonf/ cPürl ywf0ef;usifudk vSnfhMunfhonf/
rdk;jyifü jynfhvkqJ vonf ½Tef;½Tef;BuD; omae\/
ta½SUta0;qDü ½Srf;½dk;r awmifrif;onf jymjymarSmifarSmifESifY NidrfNidrfBuD; vJavsmif;0yfpif;aeonf/
awmifav½l;u nnf;nnf;nLnL a0SUvmqJ tdrftdkBuD;uvnf; wtDtD ½SKdufiifonf/
Ncw H pfaxmif½Y dS r,fZvDyifrS ½Gu0f gwdo Yk nf wNzKid Nf zKid f a<uusae\/ vufyyH iG w Yf u Ykd vnf; NzKid Nf zKid f r[kwaf p
wpfyGifYcsif; NzKd;NzKd;ajzmufajzmuf a<uusaeMu\/
cHyGifYeHYwdkYuom avü oif;ae? BuKdifae? vSKdifae\/
aEGOD;nonf qdwfokOf;vGef;pGwum;/ odkY&mwGif qdwfokOf;pGmyif vSvGef;aypGwum;/
þxufydkrdkvSyaom wdwfqdwf Nidrfoufonfh aEGOD;nrsm;udk a'gufwmESif;aiG BuKHcJYzl;onf/ rSefonf
BuKHcJYzl;onf/ EkEki,fESifYtwl BuKHcJYzl;onf/ ,ckrl EkEki,fwpfa,mufonf avmuü r½SdNyD/
EkEik ,f avmuü r½Sjd cif;onf olt Y wGuf qk;H ½SK;H jcif;yifjzpfonf/ vlwpfa,muftaeESiv Yf nf; qk;H ½SK;H onf/
q&m0efwpfOD;taeESifYvnf; qkH;½SKH;onf/ tm;vkH;tm;vkH;twGuf qkH;½SKH;onf/
qdwfokOf;vSpGmaom aEGOD;n uEÅm&udk ai;&if; a'gufwmESif;aiGonf Nidrfae\/ vlu Nidrfaeaomfvnf;
pdwfu c&D;oGm;aeonf/
ydrk v
kd yS aom aEGumvESiYf aEGO;D nrsm;qD Eki,fEiS Yf armifEiS ;f aiGwYkd BuKcH YJ qkcH YJ cspcf YJ uGcJ &YJ aom vGr;f zG,o f nfh
aEGumvESifY aEGOD;nrsm;qD/
trSefrSm a'gufwmESif;aiGonf olawmifYwcJY&aom twdwfqD jyefac:onfh aemufaMumif;jyefaojcif;ü
rdef;armvdkufygaerdjcif;om jzpfownf; ...jzpfygownf;/

‰
tydkif; ( 2 )

EkEki,fi,f armifi,fi,f
tcef; ( 4 )

þav;OD ;

vGefcJYaom q,fYav;ESpfcefY 1953 ckESpf\ ESif;wdkYa0aom wydkYwGJv wpfnae/


ompnfNrKdU txufwef;ausmif;BuD;ü ausmif;qif;acgif;avmif;oH ay:xGufvmonf/
wpfaeYwmvkH; yifyifyef;yef;ESifY twef;rsm; wufaecJY&aom ausmif;om;ausmif;olwdkYonf qnf0rS
vTwfvdkufaom a&tvm; tkH;tkH;<uuf<uuf pDpDnHnHjzifY tcef;toD;oD;rS 'va[m NyKHxGufvmaeMu\/
twef;i,frS uav;rsm;onf jrL;wl;½TifyspGm ckefaygufvsuf wpfOD;udkwpfOD; usDp,faemufajymifMu&if;
tdrjf yefMu\/ twef;Bu;D ausmif;oltcsKUd u £a`Ej´ ynf0h pGmjzifY ausmif;0if;twGi;f rS jznf;jznf;rSerf eS f avQmufxu G f
vmaeonf/ pufbD;udk,fpDESifY ausmif;om;BuD;tcsKdUu ausmif;olrsm;oGm;&m ai;MunfhMu&if; wD;wdk;pum;qdkum
bmudk oabmusaeMuonf rod/
pmtkyfzdkifwGJrsm; ydkufum ausmif;olausmif;om;rsm;enf;wl yifyef;cJY[efwlí wpfaeYwm wm0efNyD;í
pdwfvGwfaygYyg;[ef½Sdonfh q&mrsm;? q&mrrsm;onfvnf; tcsif;csif; ESpfa,muf wpfwGJ? okH;a,muf wpfwGJ
ponfjzifY ausmif;wGif;rS xGufcGmvmMuonf/
q&m q&mrrsm;udk jrifaomtcg apmapmu ausmif;olrsm;udk ai;Munfah eMuaom ausmif;om;Bu;D wdo Yk nf
pufbD;udkwGef;í udk,fpDpD;um rsufESmydk;owfvsuf £a`E´&pGmjzifY tvQKdvQKdxGufcGmoGm;Mu\/
]]jynfawmfomykHpH}}[kac:aom ykHpHESifY aqmufxm;onfh ausmif;BuD;\ 0if;twGif;0,f wrmyifykykwdkY
jraoG;a&mif pdrf;vef;a0qmaeMuonf/
wpfpwpfpESifY ausmif;0if;twGif; vltwef½Sif;oGm;onf/
q,fYajcmufESpft½G,fcefY tom;jzLjzL? t&yf½Snf½Snf? rsufckH;rsufvkH; aumif;aumif;ESifY ausmif;om;
wpfOD;onf wrmyifatmufü &yfaeonf/ olYteD;wGif &,fav;trsKd;tpm; pufbD;wpfpD;u ab;axmuf
axmufvsuf ,dkif,dkif&yfum ½Sdonf/
ausmif;om;vkvif\ rsufvkH;rsm;u ausmif;0if;tjyif ta½SUbuf½Sd abmvkH;uGif;wGif qdkufxm;aom
jrif;vSnf;wpfpD;qD pl;pdkufMunfhvsuf½Sd\/
jrif;vSnf;ay:wGif jrufZufBuKd;udk udkifvsuf toufav;q,fcefY vlwpfOD;u xdkifae\/
ausmif;om;vkvif pl;pdkufMunfhrdolum; jrif;vSnf;ab; ajrü&yfaeolomwnf;/
xdyk *k K¾ v
d u
f toufig;q,fcef½Y rdS nf/ toGitf jyif rGe&f nfcefn
Y m;aomfvnf; rsuEf mS u rSKerf KS id ;f wif;rmonf/
rsucf ;Hk xlxBl u;D rsm;\ atmufrS rsuvf ;Hk Bu;D rsm;uvnf; pl;½Scufxefonf/ wpfpw Hk pf&mudv k nf; pdwrf ½Sn?f pdww f kd
ae[efjyonf/
NidrfMunfhaeaom ausmif;om;\teD;odkY olESifY½G,fwl tjcm;ausmif;om;wpfOD;u csOf;uyfvmonf/
aemufausmif;om;rSm yxrausmif;om;ESifYpmvQif tenf;i,f t&yfykonf/ odkY&mwGif udk,fvkH;udk,fxnf ydkrdk
awmifYcdkifoefrm\/ tom;u ododomomnKdí ESmacgif;jym;NyD; rsufvkH;arS;onf/
yxrausmif;om;u ykd;ay:yvif t0gazsmYazsmYtusÐudk vufarmif;vdyfwif 0wfqifxm;onf/
vufaumuf0wfü aiGa&mifem&D taumif;pm; ywfxm;\/ tusÐtdwfay:wGif jr§m;o@mefuvpfESifY ywfum;
azmifwdef csdwfxm;\/ cg;wGifvnf; rD;cdk;a&mif befaumufykqdk; pnf;xm;\/
'kwd,ausmif;om;\ toGifu tvGefEGrf;onf/ cg;ü csnfvkHcsnfuGufusJ? udk,fü ta&mifrvGifaom
aumfvmwyf ydwf½SyfjzL? ydwf½SyfjzLxuf vuf,ufyifnKd tay:0wftusÐ? þonfwdkYudk 0wfqifxm;onf/
jrif;vSnf;ab;rS vlBuD;udk ai;Munfhaeaom yxrausmif;om;onf olYxH csOf;uyfvmaeaom 'kwd,
ausmif;om;tm; owdrjyKrd/
'kwd,ausmif;om;u yxrausmif;om;\ ykckH;udk ½kwfw&uf ykwfvdkufNyD; ESKwfquf\/
]] a[Yaumif ESif;aiG? bmai;aewmvJ }}
½kwfw&ufjzpfojzifY ESif;aiGonf xdwfvefYwkefvSKyfoGm;\/
]] aMomf ...tm bcuf? rif;rvJ tvefYwMum;uGm }}
bcufu oabmuspGm &,fonf/
]] igu tvefYwMum; rvkyf&ygbl;? ½dk;½dk;ESKwfqufwmyg? rif;bmomrif; idkifaeNyD; veYfwm }}
]] ig ridkifygbl;? Munfhaewm }}
]] [kwfygw,f Munfhaewm? at;av ai;aewmaygY? rif;rvJ naewdkif; 'Djrif;vSnf;eJY 'Daumifrav;udkyJ
ai;aewmyJ }}
ESif;aiGu rjiif;bJ NyKH;\/ xdkYaemuf ½dk;om;pGm 0efcHonf/
]] [kwfw,f? naewdkif; 'Djrif;vSnf;eJY 'Daumifrav;udkyJ ig vmai;Munfhrdw,f? bcufa& bmaMumifYvJ
rodbl;? 'Daumifrav; EkEki,fudk jrifpuwnf;u igYpdwfxJrSm oem;aerdw,f }}
]] rif;u bmvdkY EkEki,fudk oem;ae&wmvJ }}
]] bmaMumifYvJ? b,fvdkajz&rvJ rodbl; oli,fcsif;? wdkYausmif;udk olajymif;vmwm ESpfvyJ ½Sdao;w,f
r[kwfvm;? a&mufpu *g0efjymav;eJY? ausmif;om;awG 0dkif;oa&mfvdkY csKH;yGJcs idk&½Smwm ig owd&ao;w,f }}
]] 'gudk rif;u oem;ae&vm;? ½dk;&m,Ofaus;rSKt& r0wfbJ *g0efjym0wfvdkY ausmif;om;awG 0dkif;NyD;
oa&mfwm[m oa&mfwmawmif enf;ao;w,f? b,folu vGefvJ }}
]] bcuf? rif;u ajymvdkuf&if 'Dtwdkif;csnf;yJ? xm;ygawmYav? igu 'gudk oem;wmr[kwfbl;? tcktxd
nGeaYf ruvGv J Ykd olrY mS taygif;toif;&,fvYkd wpfa,mufrS r½Sad o;bl;? ausmif;qif;csed af wG? ausmif;tm;csed af wGrmS
axmifYxJykNyD;? wpfa,mufxJ ukwfukwfuav; ae½SmwmyJ }}
]] 'guawmYumG olu rmeBu;D wmud;k ? wdaYk usmif;olausmif;om;awGu olu Y kd oGm;ESKwq f ufac:ajymMuom;yJ?
oluudk raygif;oif;wm }}
]] EkEki,f rmerBuD;ygbl;? 'gawmY igodw,f }}
]] rif;odw,f? b,fvkdvkyfodovJ }}
]] [dkwpfaeYu ol acsmifxJrSmukyfNyD; pmzwfaewkef; igoGm;ESKwfqufw,f? igYudk olu tvefYwMum;
jyefMunfwh ,f? olrY suv f ;Hk awGrmS rmeudk igrawGUygbl;? aMumufaewm? vefaY ewmudyk J awGUw,f? olrY suv f ;Hk awGu
ywfcsmvnfaew,fuGm? olYMunfh&wm axmifacsmufxJ rdaewJY ,kefjzLrav;twdkif;yJ }}
ESif;aiG\ pum;aMumifY bcufu [uf[ufyufyuf&,fonf/
]] rif; bm&,fwmvJ bcuf }}
]] rif;pum;udk oabmusvdkYyg? rif; 'Daumifrav;udk tao;pdwf *½kpdkufykH&w,f? tJ'D*½kpdkufwm&JU
q,fykHwpfykHavmufrsm; rif; nGefYarudk *½kpdkuf&if 'DavmurSm nGefYaravmuf aysmfol½SdrSm r[kwfbl; }}
ESif;aiG\ rsufESmonf wif;rmoGm;onf/ bcufudk jyefajymaomavoHonf rodrom rmae\/
]] 'DrSm bcuf? rif; igYudk nGefYareJY rpeJYuGm? nGefYar[m igYoli,fcsif;yg? rif;vdkyJ igYtcspfqkH;oli,fcsif;yg}}
bcufu ESif;aiG\ wm;jrpfcsufudk yrmrjyKbJ quf&,f\/ &,fí tm;&rS qdkonf/
]] [kwfygw,f? rif;twGufawmY nGefYar[m oli,fcsif;yg? 'gayr,fY nGefYaruawmY rif;udk wjcm;
oli,fcsif;wumxuf ydkcspfw,f }}
]] [kwfvm; aMomf ...aMomf ...'gxuf rif;uaum nGefYarudk oli,fcsif;wumxuf ydkcspfw,f
r[kwfvm;? a[Yaumif bcuf ajzav }}
ESi;f aiG\ pum;onf bcuf\ t½SKu d uf kd xdomG ;[efwo l nf/ rsuEf mS u t&,frysuaf omfvnf; ½kww f &uf
tajzray;Edkif/
]] rSwfua&m rif; tajzray;EdkifawmYbl; r[kwfvm; bcuf }}
bcufu jyef&,f&if; ajzonf/
]] tajzay;Edkifygw,fuGm? iguawmY bGif;bGif;yJ? vlrsm;vdk [efraqmifwwfbl;? igq,fYav;ESpfom;
uwnf;u nGefYarudk BuKdufaewm? 'gayr,fY wdkY½GmrGefomrSm nGefYarwdkYu udk,fYv,fudk,fY,m xGef,ufpm;EdkifwJY
acsmifvnfoal wG? igu rkq;kd rom;? v,fuv l rD sK;d ? tck 'Dausmif;usawmYvJ igu ½Spw f ef; ESpcf gusxm;Ny;D axmifpmvdYk
ac:wJY or*¾ Ouú|? nGeaYf ru igYukd rrSe;f ygbl;? rSe;f jcif;rSe;f rifv Y kd ½kyaf csmpmawmfwYJ NrKUd ydik o
f m;udo
k m rSe;f rSmaygY}}
pum;tqk;H ü bcufonf qufvufí aygYaygYqq[efjzifY &,fae\/ bcuf\ pum;aMumifY ESi;f aiGonf
a'goxGuo f mG ;\/ od&Yk mwGif bcuf\ pum;&yfrS pum;wpfv;Hk udk trSwjf yKrad omaMumifY a'goxuf pdw0f ifpm;rSK
vGefuJum ar;rd\/
]] at; rif;eJY nGeaYf ruvJ ½GmrGeo f mu? EkEik ,fwu Ykd vJ ½GmrGeo f muyJ? EkEik ,feYJ nGeaYf rwdu Yk awmY cifw,f?
rif;eJY EkEki,fuawmY bmvdkY rcifovJ }}
&,faeaom bcuf\ rsufESmonf wnfoGm;\/ cPürl rJYNyKH;NyKH;í ajzonf/
]] apmapmu igajymNyD;yga&mvm;? nGefYarwdkYu udk,fYv,fudk,fY,m xGef,ufpm;EdkifwJY acsmifvnfolawG?
igu rkqdk;rom; v,fulvDrsKd;? EkEki,fwdkYu wdkY½Gmwpf0dkufu v,frSeforQudk vdkufydkifwJY v,fydkif½SifrsKd;? vkyfcGifrSm
raebJ ta0;uae tjrwfom vmvm,laewJY v,fydkif½SifrsKd;? igeJY b,fvkdvkyf eD;pyfrvJ }}
]] 'gayr,fY tck EkEki,fwdkYu ½GmrGefomrSmyJ aeMuw,f r[kwfvm; }}
]] tckrS jyefvmaeMuwmyg? t&ifu &efukefrSm aeMuwm? at; wdkY½GmtpGefrSm olwdkY bdk;bGm; vufxuf
uwnf;u Ncu H s,Bf u;D eJY tdrt f Bkd u;D wpfv;Hk awmY ½Sw d ,f? trsm; arwåma&pkNy;D used pf moifaY ewJY Ncu H s,Bf u;D eJY tdrtf Bkd u;D ?
tJ'D NcHeJY tdrfqDudk wdkY½GmoGm;awG b,folrS roGm;Mubl;? vlrajymeJY EGm;awmif roGm;bl;? EGm;jzwf&ifawmif
bkH;bkH;vJusaoatmif usdefpmoifYaewJY NcHeJY tdrf }}
bcuf\ avoHü a'goESifY emusnf;rSK vTrf;aeonf/ usdefpmoifYaeaom NcHESifY tdrf [laom
pum;qef;aMumifY ESif;aiGu qufvufar;rnf jyKonf/ ar;cGifYr&rD bcufu jzwfajym\/
]] a[m[dkrSm xGufvmNyD? rif;oem;aewJY EkEki,feJY rif;oli,fcsif; nGefYar&,f }}
oli,fcsif;ESpfOD;u ausmifawmifbuf wrmyifatmufü &yfaeMujcif;jzpfonf/ ajrmufbuf½Sd
ausmif;aqmifBuD;rS wrmyifwef;udk jzwfum ausmif;olav;ESpfOD; oGufoGufxGufvmae\/
wpfO;D u tom;nKo d nf/ ud, k v f ;Hk ud, k af ygufu awmifw Y if;jynfNh zK;d tcsK;d usonf/ tkyaf umif;aom qHyifukd
½dk;½dk;,Of,Of xkH;aESmifjyKjyifxm;onf/
tjcm;wpfO;D u tom;jzLonf/ ud, k v f ;Hk ud, k x f nfu ao;ao;oG,o f ,
G ?f ydeo
f nf[yk if qdEk ikd o
f nf/ acgif;rS
qHyifonf *kwfausmfí ykckH;xdp t½SnfcHxm;onfh tar&duef qHawmufykH jzpfonf/
ESpOf ;D vk;H onf vG,t f w d u
f , kd pf D vG,v f sujf zpf\/ ESpOf ;D vk;H yif ausmif;jyifoYkd oGuo f u
G af vQmufvmMuonf/
tom;nKn d Kad usmif;olu omref oGuo f u G af vQmufvmaomfvnf; tom;jzLjzLuav;ru rajy;½kw H rnf ½Sad e\/
jrif;vSnf;teD;odkY tom;jzLjzLuav;ru t&ifa&mufoGm;\/
jrif;vSnf;ab; ajrjyifü pdwfwdkpGm &yfaeol vlBuD;u usm;[def;onfhtvm; qD;Budrf;\/
]] rdEki,f ...eifbmvkyfaewmvJ? ausmif;qif;wm MumvSNyDaum [if }}
rdEki,fac: uav;rav;onf bmrQ jyefrajz/ vlBuD;a½SUwGif ,dkY,dkY&yf&if; udk,fuav;u qwfqwf
wkefae½Sm\/ acgif;uav;url aemufodkYvSnfhNyD; tm;udk;&mudk ½Sm[efwlonf/
aemufrS tom;nKn d KEd iS Yf ausmif;olu a&mufvmonf/ xdu k av;ru at;csr;f wnfNird pf mG 0ifajzay;\/
]] uRefrwdkY enf;enf;aemufusoGm;ygw,f OD;av;? ausmif;qif;ayr,fY r½Sif;wJY tu©&mocsFmwpfyk'fudk
q&mOD;wifnGefYudk ar;aeMuvdkYyg? q&mu tao;pdwf½Sif;jyaeawmY enf;enf; aemufusoGm;ygw,f }}
vlBuD;onf ajz½Sif;ol ausmif;oltm;rl jyefrajym/ EkEki,fbufom vSnfhatmf\/
]] bmidkifaewmvJ? wufav jrefjrefwuf? ½Gma&muf&if ae0ifawmYr,f }}
wrmyifatmuf½Sd oli,fcsif;ESpfa,mufteuf bcufu &ifY&ifYoD;oD; rSwfcsufcsonf/
]] wd&pämefBuD;? udk,fYorD;tay:awmif udk,frMuifemwwfwJY vlYbDvl;BuD; }}
ESif;aiGurl wvSyfvSyf ckefaom&ifESifY EkEki,fudk Munfhaeonf/
EkEik ,fonf wkew f ek , f if,if ,d, Yk u Ykd ikd ;f udik ;f ESiYf ukyu f yk uf av; jrif;vSn;f ay:odYk wufomG ;\/ jrif;vSn;f ay:
a&mufrS oli,fcsif;ESpfOD;½Sd&m wrmyif&dyfqD wpfcsufvSrf;Munfhonf/
vlBuD;u EkEki,f Munfhonfudk jrifoGm;onf/ EkEki,f Munfh&modkY oluvnf; vdkufMunfhonf/
ausmif;0if;twGif;ü tjcm;ausmif;olausmif;om; wpfOD;rQ r½SdawmY/ xdkYaMumifY wrmyif&dyfrS Munfhae
Muaom vli,fESpfOD;rSm odomay:vGifaeonf/
vlBuD;onf rsufarSmifMuKwfí cufxefpGmjzifY vli,fESpfOD;udk jyefMunfhonf/
ESif;aiGu vsifjrefpGm rsufESmvTJvdkufonf/ bcufurl rNyKH;wNyKH;ESifY cg;axmufvsuf jyefMunfhonf/
vlBu;D u jrif;vSn;f ay: csmueJ vSnw hf ufomG ;onf/ jrif;vSn;f onf Nird u Yf eJ aemufoYkd edru Yf somG ;Ny;D aemuf
t½Sdef,lum a½SUodkY ajy;qGJxGufcGmoGm;\/
oJxlaomvrf;twdkif; jrif;vSnf; xGufcGmaysmufuG,foGm;onftxd tom;nKdnKdESifY ausmif;olonf
ai;Munfhusef&pf\/
wrm&dyfü bcufvnf; ESif;aiGudk ESKwfqufonf/
]] udkif; igvJ oGm;OD;r,fuGm }}
]] a[Yaumif bmvJ? jrif;vSnf;qdyf igvdkufydkYay;r,fav? rif; ½Gmrjyefbl;vm; }}
]] [ifYtif; ...'Dnae wdkY tpnf;ta0;udpö ½Sdao;w,f }}
]] bmvJ rif;wdkY bmvkyfMuOD;rvdkYvJ }}
]] aMomf ...NrKdUydkifom;yDyD pyfpkvdkufwm? rif;tazudk ajymjyvdkufyg? wdkYu olykefrxygbl;vdkY [kwfvm;?
at; zufqpfqefu Y siaf &;? jynfov Yl w
G vf yfa&;tzGUJ vdYk trnfawmY cHxm;Ny;D ? zufqpfvw G v
f yfa&;? jynfoq Yl efu Y siaf &;
vkyfaewJY tzGJUBuD;udkawmY enf;enf;yg;yg; a0zefaew,fvdkY? [m; [m; ...}}
bcufonf wrmyif&dyfrS cGmum ausmif;BuD;bufudk xGufcGmoGm;\/
ESif;aiGu acgif;cg&if; usef&pfonf/ olYxHodkY tom;nKdnKd ausmif;olu csOf;uyfvm\/
olu pufbD;udk qGJ,lum axmufudk rwifvdkuf\/
]] aMomf ...eif rjyefEdkifao;bJudk; ESif;aiG }}
]] jyefawmYrvdkYygyJ nGefYar? eifaum rjyefao;bl;vm;? q&mrBuD; xGufvmwmvJ rawGUao;bl; }}
nGefYaru ausmif;qDodkY wpfcsufvSrf;MunfhNyD; ajzonf/
]] bcufwdkY udpöaMumifY q&mrBuD; rjyefEdkifao;bl;? ½kH;cef;xJrSmyJ ½Sdao;w,f? at;[,f ESif;aiG eif
bcufudk ajymvdkY r&bl;vm; }}
]] bcufudk ig bmajym&rSmvJ }}
]] bmajym&r,fqdkwm eifodom;yJ? q&mrBuD;u pdwfylaew,f }}
]] pdwfrylygeJY nGefYar&,f? q&mrBuD;&JU apwemudk bcuf odygw,f? NyD;awmY q&mrBuD;udk bcufu
MunfnKdav;pm;ygw,f }}
]] 'Dvdkqdk&ifawmY NyD;wmygyJ? iguawmY pdwfylrdw,f }}
]] eif bcuftwGuf pdwfylw,fqdkwm 'Daumifod&if odyf0rf;omoGm;rSmyJ }}
nGefYar\rsufESmonf wnfNidrfusoGm;onf/ ESif;aiGu nGefYar pdwfqdk;oGm;oavm[k pl;prf;Munfhonf/
pdwfqdk; rqdk;[krl rod? nGefYar\rsufESmu txl; wnfNidrfae\/ rsufESmenf;wl wnfNidrfaomavoHESifY nGefYaru
ar;onf/
]] eif bmqdkvdkwmvJ ESif;aiG }}
ESif;aiGu &,foGrf;aoG;NyD; ajz&\/
]] tvum;aemufwmyg nGeaYf r&,f? tJ'v D dk rsuEf mS xm;eJY rMunfyh geJ?Y uJ ...igjyefr,f? eifvu kd cf rYJ vm;}}
nGefYaru ESKwfjzifYrajzbJ acgif;ndwfjy\/
wydkYwGJrdkY aeu tusapmonf/ aetus apmonfhenf;wl ESif;jrLwdkY a0vmykH apmonf/
ausmif;rS ajrmufqo D Ykd xGuv f maomvrf;onf vrf;[kom qd&k aomfvnf; oJjzLjzLxlonfh obm0 c&D;wm
i,fomwnf;/
pufb;D udw k eG ;f &if; ESi;f aiGonf olaY b; rvSr;f rurf;rS wnfwnfNird Nf ird af v; avQmufvu kd yf gvmol nGeaYf rudk
wpfcsufMunfhrdonf/
ajrvwforl Ykd tom;u nufnufnKo d nf/ nKad omfvnf; arG;nif;½Srd ;f í jymjrvef;qef;onf/ rsuaf wmif
raumYyg? od&Yk mwGif rpif;yg/ rsuaf wmifr½Snyf g? od&Yk mwGif rwdyk g/ rsuo f m;u jzLí rsuq f u
H MunfMunfnKo d nf/
tom;t&nfuo YJ yYkd if MunfMunfnKad vonf/ cE¨mud, k f vk;H vk;H uspu
f spf jynfjh ynfwh if;wif;ESiYf þtom;nKrd av;
tay: ESif;aiGonf oHa,mZOf BuD;oifYorQ BuD;\/ rSefonf? oHa,mZOf BuD;oifYorQ BuD;onf/ NyD;awmY nKdnKd
nufnuf wnfwnfNidrfNidrf½Sdaom nGefYarESifY twl½Sdwkdif; olYpdwfonf at;csrf;onf/ olYpdwf rat;csrf;&onfrSm
wpfyg;ol wpfa,mufaMumifYomwnf;/
nGefYaru olYudk pl;pl;&J&J jyefMunfhNyD; ar;onf/
]] eif bmawG awG;NyD; idkifvmaeovJ ESif;aiG }}
]] aMomf ...tif; ...[dk'if; eif ...eif ...½GmrGefomudk rjyefbl;vm; nGefYar }}
]] tqef;vkyNf y;D ar;ovm; ESi;f aiG? aeYwikd ;f ½Gmuae ausmif;wufausmif;jyefzYkd jrif;vSn;f c igrwwfEikd bf ;l ?
bcufvdk tcsdefrawmf tcsdefawmf vrf;avQmufjyefzdkYuvJ igu rdef;uav; r[kwfvm;? q&mrBuD;tdrf vmaeNyD;
igausmif;wufaewm eifodom;yJ? bmvdkY 'Dar;cGef;udk ar;&wmvJ }}
ESi;f aiGonf ½kww f &uf rajzEdik /f vdrnf m&ef BuK;d pm;Munfah o;\/ od&Yk mwGif pl;pl;&J&J Munfah eaom rsuvf ;Hk
nKdnKdwdkYudk olu rvdrf&J/ rqDrqdkif 0efcHjcif;ESifY pajz\/
]] ig trSefudk 0efcHr,faemf nGefYar }}
]] tif;av ajym }}
]] EkEki,fudk ig odyfoem;wmyJ }}
]] aMomf ...}}
]] [kwfw,f? EkEki,fudk ig odyfoem;wmyJ? bmaMumifY oem;rdrSef;vJ rodbl; nGefYar&,f? eif igYudk
r&,feJYaemf }}
nGefYarurl tomt,m &,fonf/ ol&,fjcif;udk olom odvdrfYrnf/
]] a[m eif igYudk &,faeNyD }}
]] ajymygav? ajymrSmom qufajymprf;yg }}
]] tif;ygav? bmrS qufajymp&m r½SdawmYygbl;? EkEki,fudk ig oem;rdw,f? 'gygyJ }}
nGefYaru acwårl Nidrfae\/ cPürl toHxGufatmif &,fjyef\/
]] nGefYar eif &,fjyefNyD? ig pdwfqdk;vmNyDaemf }}
xdktcgusrS nGefYaronf ydkrdk &,fonf/
ausmif;vrf;ESifY rdwD¬vm - ompnf vrf;rtqkH; "mwfqDqdkifauGU a&mufvmMuNyD/
olu &yfvdkufonf/ nGefYaruvnf; &,fjcif;udk &yfvdkuf\/
nGefYaru yifudk,frl[eftwdkif; jyefvnfí wnfMunfpGm qdkonf/
]] ig&,fwmudk pdwfrqdk;ygeJY ESif;aiG? apmapmu eifyJ ajymcJYw,f? ig pdwfylwm bcufod&if ol
odyf0rf;omrSmyJqdk? 'DvdkyJav EkEki,fudk eifu oem;w,fqdkwm od&if EkEki,fvnf; odyf0rf;om½SmrSmyJ }}
olu em;rvnfpGm nGefYarudk jyefMunfhrd\/
nGefYar\ rsufESmu wnfNidrfaeonf/ rsufESmenf;wl rsufvkH;nKdwdkYuvnf; wnfNidrfaeonf/
wnfNidrfpGmyif nGefYaru ESKwfqufonf/
]] uJ ...ig oGm;awmYr,f? tdrfxdatmif vdkufydkYzdkY rvdkygbl; oli,fcsif;&,f }}
nGefYaronf olYudk ausmcdkif;í rdwD¬vm - ompnf vrf;twdkif; taemufbufodkY avQmufjyefoGm;onf/
olu acwå idkifusef&pf\/ xkYdaemuf pufbD;udkwGef;um tm;,lckefwufvsuf ta½SUbufodkY OD;wnfí
eif;onf/
uHaumif;onf[k qdk&rnf/ olYpufbD;OD;ESifY tjyif;armif;ESifvmaom ½Srf;jynfe,fbufwufonfh
ukefum;BuD;wpfpD;\ acgif;onf oDoDav;yGwf vGwfoGm;onf/
um;'½dkifbmu a½SUodkY rMunfhbJ aemufjyefvSnfhí qJa&;onf/
]] rat? acG;rsKd;av;? eifaowm ta&;rBuD;bl;? ig trSKywfaeOD;r,f }}

‰
tcef; ( 5 )

ESpfOD;olUxH

aemufwpfywfcefYtMum ausmif;tm;aom paeaeYwpfaeYü jzpfonf/


ompnfNrKdUrS xGufum ompnf - uavm vrf;rBuD;twdkif; ta½SUbufodkY ESif;aiGonf pufbD;udk
oGufoGufuav; pD;vmonf/
nae okH;em&DcefY½SdNyD/ aqmif;\ usaerSm ryljyif;vS/ odkY&mwGif olYudk,fürl acR;wdkY pdkYae\/
ompnfrS xGufvmuwnf;u vrf;av;wGif opfyifBuD; 0g;yifBuD;wdkY ½Sm;yg;vmonf/ ta½SUbufodkY
qufeif;avav opfyif&dyfwdkY uif;rJYvmavav jzpfonf/
um;vrf;onf rD;&xm;vrf;udk jzwfí awmifbufodkY auGUNyD; ta½SUbufodkY ajzmifYajzmifYjyefajy;jyefonf/
vGifjyifajymifajymif ukef;acgifacgifudk jzwfajy;aeaom vrf;ab;0J,mü t&dyfay;onfh rnfonfhtyifrQ
r½Sd/
um;vrf;wpfzufwpfcsuf½Sd uGif;rsm;qDüvnf; rnfonfhpdkufcif;ysKd;cif;udkrQ rawGU&/
ESif;aiGu ywf0ef;usifudk txl;wvnf *½krpdkufbJ pufbD;udkom oGufoGufeif;vmonf/
wpfcgw&H wpfpD;wavawGU&aom jrif;vSnf;wdkYudk ausmfwufonf/ wpfcgw&H t½SdefravsmYbJ
armif;vmaom ukefum;BuD;rsm;aMumifY vrf;ab;qif;ay;&onf/
rsm;aomtm;jzifYrl vrf;onf ½Sif;í ajzmifYvnf;ajzmifYonf/
rdepf 20 cefY eif;cJY&NyD;aemuf jrLvTrf;aom ½Srf;½dk;rawmifwef;BuD;udk aemufcHjyKvsuf pdrf;pdrf;tkyftkyf
wnfaeaom ½GmrGefomudk ta0;rS vSrf;jrif&onf/
ESif;aiG\ ajcwdkYu ydkoGufvmí pufbD;onfvnf; ydkjrefvmonf/
½GmrGefomteD; uyfvmaomtcg 0J,m ½SKcif;onf rodrom ajymif;vdkufvm\/
vuf,mbuf½dS uGi;f wdu Yk acgifjraJ cgifonf/ ywfMum;tufaomajr0,f &mawmfq;l yifwo Ykd m rif;rlae\/
vuf0JbufwGifrl pdkufcif;rsm;udk BuKd;Mum;awGU&onf/
oD;OD;p ukvm;yJcif;rsm;? pdrf;0g0gEdkifaom ajymif;zl;awmrsm;? ajr0g0g ajymifajymifwGif wpfxGmwpfrdkuf
pdrf;jrjr½Sdonfh eHeHESifY aEGMuufoGefcif;rsm;/
½GmteD; a&mufvkqJü ukuúKd? wrmESifY aygufyifwdkY um;vrf;ab;wGif wpfyifp ESpfyifp ay:vmonf/
tkyfvdkuf qdwfwdkYu jrufpm;aeonf/ qdwfausmif;om;wpfOD;u ajrurÁvmay:wGif ususeexdkifNyD;
wrmyifpnfudk ausmrSD&if; tdyfaysmfae\/
ESif;aiGonf um;vrf;rS zJxGufum ½Gmxdyfü pufbD;ay:rS qif;vdkufonf/ ½GmwGif;odkY 0ifaomvrf;rSm
oJxlaomaMumifY pufbD;eif;ír&/
ESif;aiGonf vrf;twdkif; pufbD;udkwGef;um avQmufvmcJYonf/
½Gmv,f½Sd t"du& refusnf;yifBuD;atmufü &yfvdkufonf/ vuf,mbufü ql;jzLESifY uEÅm&yifykwdkY
edreYf rd u
Yf su
J sJ abmifcwf&x H m;aom tdr0f if;½So d nf/ tdr0f if;qdo
k nfxuf wJ0if;[k ac:&rnf xifonf/ taMumif;rSm
0if;twGif;ü ajrpdkufwJi,fwpfvkH;om ½SdaomaMumifYwnf;/
ESif;aiGonf 0if;twGif;odkY 0ifvdkufNyD; pufbD;bJ(vf)udk uvifuvifjrnfatmif ESdyfonf/
wJ\ ajrmufbufü wpfpkHwpfpkudk wukef;ukef;vkyfaeaom xbD&ifvsm;ESifY rdef;rBuD;wpfOD;u cg;qefY
vSnfhMunfhonf/
]] b,folvJ? aMomf ...NrKdUydkifom;av;ygvm; }}
rdef;rBuD;u ESif;aiGtm; &if;ESD;pGm todtrSwfjyK ESKwfqufonf/
ESif;aiGonf pufbD;udk EGm;csnfwdkifü axmifxm;cJYNyD; rdef;rBuD;\ teD;odkY uyfoGm;onf/
]] BuD;awmf tvkyfrsm;aevm; }}
]] tif;aygYawmf? eufjzefaps;ydkYzdkY pDpOfaewm }}
ESi;f aiGu a':jrudk wpfcsuf pl;pdu k t f uJcwfonf/ a':jronf wpfpw Hk pf&mudk zk;H uG,&f ef BuK;d pm;aeonf[k
olYpdwfu xifaeonf/
ESif;aiGvnf; trlt,majymif;vsuf aygYaygYqq[ef &,fí ajymonf/
]] uRefawmfuvnf; pum;pyfrdvdkY a&mufwwf&m&m ar;wmyg? rod&wJYtdrfqD tvnfoGm;vdkYa&m
jzpfrwJYvm;? uRefawmf nGefYarwdkYtdrfbuf oGm;vdkufOD;r,f }}
ajymajymqdkqdkESifY ESif;aiGonf NcHwGif;rS xGufcJYonf/
NcHjyif vrf;ay:a&mufaomtcg rnfonfhbufodkY oGm;&tHY[k ESif;aiG ½kwfw&uf rqkH;jzwfEdkif/
a':jrudrk l nGeaYf rwdt Yk rd b f uf oGm;vku d Of ;D rnf[k olajymcJo Y nf/ nGeaYf rwdt Yk rd o
f nf awmifbuf ½Gmt0ifü
½So
d nf/ ,ckuo YJ Ykd ausmif;ydw&f ufrsm;wGif nGeaYf r ½GmjyefaeavY½rdS eS ;f vnf; oloo d nf/ awmifbufjyefavQmufvQif
nGefYarwdkYtdrfqD vG,fvG,fulul a&mufoGm;Edkifonf/ xdkYaemuf xm0pOf wnfNidrfaom nGefYarem;xkdifí ol
at;at;aq;aq; pdwfcsrf;ompGm pum;ajymaeEdkifonf/
þonfudkodvsuf olYpdwfu ajrmufbufodkY oGm;csifaeonf/ ½Gmajrmufydkif;odlY wpfcgrQ olra&mufbl;/
½Gmajrmufyikd ;f ü EkEik ,fwt Ykd rd f ½Sad umif;½Srd nf/ ½Sv d Qiv
f nf; ol0ifa&muf vnfywfciG ½Yf adS omtdrf r[kw/f odpYk Ofvsuu f
olYpdwfu ½GmajrmufbufqD olYudk aoG;aqmifac:iifaeonf/ aemufqkH;wGifrl olu pdwftvdkudk tavQmYay;
vdu k of nf/ ra&mufz;l ao;aom ½GmajrmufbufqD avQmufvmcJo Y nf/ avQmufvmpOfu &ifrmS vnf; odro Yf rd NYf ird NYf ird Yf
&dyf&dyfckefae\/
rdepfESpfq,fcefY avQmufrdonfqdkvQifyif ½GmqkH;oGm;onf/ ½GmqkH;aMumif;udk tdrfajcESifY yifBuD;yifvwfwdkY
½kwfw&uf jywfoGm;onfu oauFw edrdwfjyae\/
a½SUürl uswfwD;jyifESifY zkef;qdk;awmwdkYu qdwfokOf;pGm qD;BuKdapmifYvifY\/
½GmpGeüf &yfvsuf usyw f ;D jyifEiS Yf zke;f qd;k awmwdu Yk dk ausmuf m ESi;f aiGu arQmMf unfo h nf/ xdck Püyif ol&Y ifu
wdk;wufckefvmonf/
twefa0;&mwGif rykrjrifY yiftkyfpkwdkY 0dkif;&Hvsuf nKdrSKdif;jrifYrm;aom tdrfBuD;wpfaqmifonf ESif;jrL
jymjymwdkY vTrf;NcKHvsuf xD;xD;csnf; &yfwnfae\/
ckefaom&if? 0ifpm;aompdwf? wkefvSKyfaom cHpm;rSKwdkYESifY ESif;aiGonf tdrfBuD;udk ai;Munfhaerd\/
xdpk Of tdrBf u;D qDrS jrif;vSn;f wpfp;D xGuv f monfukd awGU&\/ oJxal om vrf;Murf;twdik ;f jrif;vSn;f onf
tjyif;ajy;vm&m aemufaMumif;ü zkHcdk;wdkY axmif;axmif;tltl xusef&pf\/
½Gme,ferd w d o
f Ykd jrif;vSn;f uyfvmaomtcg ESi;f aiGonf apmifjcrf;yifBu;D wpfyifukd uG,í f apmifMY unfo h nf/
jrif;vSnf;armif;olrSm olawGUaeus toufav;q,fcefYvlyif jzpfonf/ aemufydkif; xdkifckHay:wGif
okefokefrSKefrSKefESifY vdkufygvmolrSmvnf; olawGUzl;NyD;aom pdwfwdkonfh EkEki,fwdkY zcifwnf;/
jrif;vSnf;ay:ü þESpfOD;omygonf/
jrif;vSn;f onf olu Y v kd eG íf ½Gmvrf;auGUü aysmufu, G o
f mG ;onfEiS Yf wpfNyKid ef uf ESi;f aiGonf apmifjcrf;yif
tuG,frSxGufNyD; tdrfBuD;qDodkY oGufoGufavQmufvmcJY\/
tdrfBuD;teD;a&mufrS tdrfNcH0if;wGif;rS tyifwdkYonf ydkí jrifYvmonf/ olwdkYay: ausmfrdk;aeaom
tdrfBuD;uvnf; ydkjrifYvmonf/
teD;a&mufygrS NcpH nf;½d;k udk oJupJG mG jrif&onf/ NcpH nf;½d;k wpfavQmuf av;vufrcefY Asu½f adS om a&eHow k f
opfom;ysOfrsm;udk xdk;pdkufumxm;onf/ ysOfcsyfrsm;udk apYpdyfpGm pdkufxm;aomaMumifY twGif;odkY cGif;rjrifEdkif/
ysOcf sywf ikd ;f \xdyu f vSo H mG ;yrm ½SL;cReaf e\/ tjrifu Y vlvufwpfazmifpm ½So d nf/ þonfukd tm;&ao;[efrwl/
½SL;cRefaom opfysOfpnf;½dk;xdyf wpfavQmufü wpfaycefY xyfjrifYaom oHql;BuKd;wef;onf 0ef;&Hvnfvmvsuf
½Sdaeao;onf/
tdrfwpfckudk um&Hxm;onfxuf axmifwpfckudk um&Hxm;onf[k ESif;aiG\pdwfü xifjrifrdonf/
tdrfBuD;½SifwdkYonf bZmudk aMumufvefYaeygoenf;/ aMumufvefYaeygoenf;/
Ncw H cH g;Bu;D u Nc0H if;xufyif ydjk rifaY o;onf/ opfabmifwiG f oGy½f u kd x
f m;onf cdik cf efvY aS om wHcg;Bu;D wnf;/
wHcg;BuD;onf tjyifavmuudk jywfom;wduspGm jiif;y,fxm;onfh[ef wif;MuyfpGm ydwfxm;vsuf½Sdonf/
ESif;aiG tygt0if vlom;tm;vkH;twGuf jywfom;wduspGm jiif;y,fvsuf ydwfxm;av[efwum;/

tcef; ( 6 )

cifwef;&dyf0,f

ESif;aiGtwGuf þwGif c&D;qkH;&rnfuJYodkY ½Sdonf/


ESif;aiGu ajrmufbufodkY arQmfMunfh\/ tvGefa0;&mü xkH;azG;azG;ESifY apwDBuD;wpfqludk zl;awGU&onf/
apwDBu;D wpf0u kd ½f dS ajrrsm;rSm usww
f ;D jyifrsm; r[kwMf u/ oJ0ef;ajrwGif pdu k cf if;ysK;d cif;wdYk pdr;f pdr;f pdpk kd ½Sad eMuonf/
pdkajyaom oJ0ef;ajrESifY þrSmbuf uswfwD;ajrMum;wGif cifwef;edrfYedrfYu rsOf;ajzmifYyrm wm;qD;jcm;em;
xm;vsuf½Sdonf/
cifwef;wcdkwGif aygufyifESifY vufyHyifwdkY ap;yspf tajc0dkif;vsuf ½SifoefaeMuonf/
xlxaJ om jr½Gu½f üHk aygufyiG w Yf Ykd &J&eJ aD eMuonf/ xdek nf;wlpmG yif vufyu H ikd ;f wH½n S wf u Ykd vnf; ywåjrm;yGiYf
rsm;udk tNyKdiftqdkif qif,ifxGef;yxm;\/
cifwef;wpfckvkH;onf tvQHNiD;NiD; xdef0if;aeonf/
&nf½G,fcsufuif;rJYpGmESifY ESif;aiGonf cifwef;qD avQmufvmcJYonf/
cifwef;tajcwGif prf;acsmif;i,fysufysufudk rarQmfvifYbJ awGU&onf/
prf;acsmif;i,fwGif;ü a&r½Sd/ ajrürl tpdk"mwf rukefao;/
ESif;aiGonf prf;acsmif;i,f ab;tvdkuf cifwef;wpfavQmuf qufavQmufvmonf/
tnmajrü BuD;jyif;onfrSm Mumaom ESif;aiG\ ESm0wGif &eHYoufouf &vmonf/
ESif;aiG\ajcrsm; wkefY&yfoGm;onf/ csKdcsKdat;at;ESifY aqG;aqG;ajrUajrUEdkifaom oDcsif;oHav;wpfckudk
Mum;vdkuf&aomaMumifYwnf;/
]] oDwm ...oDwm ...jrtvm;? Mum ...Mum ...Mum ...ig;yg; }}
½dk;vGef;pif;vGef;aom BuKd;oDcsif;wpfyk'frS tp pmom;rsm;om jzpfygav\/
oDcsif;oHu xyfrH ay:vmjyef\/
]] oDwm ...oDwm ...jrtvm;? Mum ...Mum ...Mum ...ig;yg; }}
a&xJodkY ausmufp&pfcJwpfvkH; usoH ay:vmonf/
oDcsif;oHrl xyfay:rvm/
ESif;aiGu &yfjrJ&yfvsuf qufem;axmifonf/
oDcsif;oHrl xyfray:vm? xyfay:rvmyg/
½SKdufoHoJYoJY xGufay:vm\/ ½SKdufoHonf wjznf;jznf; us,favmifvmonf/ xdkYaemuf yDovSaom
idknnf;oH/
yxrüaomf ESi;f aiGonf Muufo;D xoGm;\/ aemufaMumif; jyefvn S ahf jy;rnf[yk if pdwu f ;l ao;\/ od&Yk mwGif
olYrsufvkH;rsm;u o@mefwpfckudk t&ifjrifrdoGm;\/
acsmif;i,fudk ausmfvsuf orkH;udkif;wpfckonf nGwfusae\/ opfudkif;ab; acsmif;pyfajrrdkYrdkYay:wGif
xdko@mefu idkifidkifav; xdkifae\/
ESi;f aiGonf o@mef½&dS modYk pdwt f m;xufoefpmG oGm;onf/ o@mefonf ESi;f aiG\ ajcoHukd Mum;onfEiS Yf
wNyKdifeuf acwåwkefvSKyfoGm;NyD;aemuf ae&mrS xajy;onf/
ESif;aiGu vSrf;atmfonf/
]] rajy;eJYav? rajy;ygeJY EkEki,f? udk,fyg ESif;aiGyg? a[m ...tvdk }}
ajy;wufoGm;aom EkEki,fonf wpfpkHwpfckESifY cvkwfwdkufvJonf/ vJ&mrS jyefxajy;&ef BuKd;pm;onf/
odkY&mwGif ajcwpfvSrf; rvSrf;EdkifrD auG;nGwfusoGm;\/
ESif;aiGu EkEki,f teD;odkY a&mufoGm;\/
EkEki,fonf b,fzuf ajcusif;0wfudk olYvufuav;rsm;ESifY qkyfudkif&if; emusifjcif;udk wif;qnf
ESdyfuGyf[ef atmufESKwfcrf;rsm;udk tay:oGm;rsm;ESifY cJxm;\/
olaumifo Y m; ESi;f aiGonf EkEik ,f\ tyg;wGif &yfaerdNyjD zpfonf/ &yfaerdonfuvGí J bmqufvyk &f rSe;f
rod/ cPMumrS tpGrf;ukefowådESifY xpfxpfaigYaigYar;onf/
]] odyf ...odyfemoGm;ovm;? EkEk ...EkEki,f? udk,f ...udk,f ...udk,f bmvkyfay;&rvJ }}
EkEki,fu olYudk jyefrajz/ jyefívnf; armYrMunfh/ emaeaom ajcusif;0wfudkom vufuav;rsm;ESifY
qkyfe,fjrJ qkyfe,faeonf/
ESif;aiGu ajcmufuyfaeaom vnfacsmif;udk ½Sif;atmif wHawG;rsKdcsNyD; cufcJyifyef;pGm xyfajym&jyef\/
]] udk,f bmvkyfay;&rvJ EkEki,f? tdrfjyefrvm;? vdkufydkY ay;r,favaemf }}
cufcJpGm ajymvdkuf&aomfvnf; olYtoHü u½kPmtjynfh yg0ifaeaMumif; olodonf/
EkEki,fu olYudk jznf;nif;pGm apmif;apmif;armYMunfhonf/
MunfhprsufvkH;rsm;u r&Jr0HYonfh tm;i,faom rsufvkH;rsm;omjzpfonf/ olYrsufvkH;rsm;ESifY rsufvkH;csif;
&ifqdkifrdonfh cPü EkEki,f\ rsufvkH;rsm; jyL;us,fum 0ef;0ef;vnfoGm;onf/ csufcsif;yif EkEki,fu rsufESm
vTJoGm;onf/
ESif;aiGu aumif;pGm wnfNidrfoGm;ayNyD/ xdkYaMumifY at;csrf;pGm ar;Edkifvm\/
]] udk,fYudk aMumufaeovm; EkEki,f? raMumufygeJY? udk,fu EkEki,fudk ulnDcsifvdkYyg? b,fvdkulnD&rvJ?
EkEki,f tdrfjyefcsifovm;? udk,f vdkufydkYay;r,fav }}
þtBudrfwGifrl EkEki,fonf a½S;OD;pGm wkefYjyefjcif;tjzpfESifY acgif;av;udk cgjyonf/
]] aMomf ...tdrfrjyefcsifbl;? 'gjzifY&if udk,f bmulnD&rvJ }}
EkEik ,fu acgif;udo k m qufcgonf/ xdaYk emuf BuK;d pm;í ae&mrS xonf/ ajcaxmufrS emusio f nfth vm;
pkwfoyfoHav; ay:vmonf/
EkEki,f jyefxdkifusroGm;rD olu EkEki,f\ udk,fav;xH 0ifyl;í xdef;rwfay;vdkufEdkifonf/
]] EkEki,fu tdrfjyefcsifao;bl; [kwfvm;? vm vm apmapmu EkEki,f xdkifaewJYae&mqD udk,fjyef
ac:oGm;ay;r,f }}
olu EkEki,fudk ,k,MuifempGm wGJac:,liifonf/ EkEki,fu rjiif;bJ ajcaxmYusKd; axmYusKd;ESifY
vkdufygvmonf/
olu EkEki,fudk prf;acsmif;i,fab; urf;ezl;wGif ae&mcsay;onf/ olae&mcsay;&mwGif EkEki,fonf
'Pf&m&í tm;i,faeonfh ,kefjzLrav;ozG,f ao0yf,Ofaus;pGm xkdif½Sm\/
EkEik ,f xdik af e&ma½SU wnfwh nfw h iG f vJNyKad eaom ork;H yifwpfyifrS tudik ;f onf prf;acsmif;udak usmv
f suf
nGwfusaeonf/ prf;acsmif; þae&mü a&Munf tenf;i,f tdkifaeonf/ obm0aMumifYr[kwf? a&qif;&m
tedrfYbufü oJ? ½THUESifY ausmufa&maom vlYvuf&m wrHao;ao;av; wpfck½Sdonf/ wrHi,fonf wpfxGm
ausmaf usmo f m½S\d / wrHqnfxm;aom a&teufrmS vnf; wpfxmG xuf yd½k rdS nf r[kw/f rnfojYkd zpfap Munfvifaom
a&tdkifuav;wpfckrl ½Sdae\/
a&tdkifwGif;ü vufyHyGifYeDeDrsm; aygavmay:ae\/ MumyGifYeDeD[k xifjrif,lqaomf ,lqEdkif\/
ESif;aiGu EkEki,fudk auseyfpGmNyKH;vsuf Munfhonf/
EkEki,fu rsufvTmcsxm;\/ rsufvTmcsxm;aomaMumifY ½SnfoG,faumYysHaom rsufawmifrsm;rSm ydkrdk
xif½Sm;ae\/ tom;u qGwfqGwfjzLonf/ jzLvGef;ojzifY ajzmYum aoG;rS ½Sdygavoavm[k xif&onf/ ykckH;xd
aeaom qHyifu eufeufarSmifae\/ tom;jzLvGef;aomaMumifY qHyifonf ydkrdkeufarSmifaeonf/ qHyifu
eufeufarSmifaomaMumifY tom;u ydyk kd jzLjzLazG;aejyef\/ jzLazG;ydev f saom yg;jyifwiG f taMumpdr;f uav;rsm;udk
twdkif;om; jrifae&\/
ESif;aiGu xyfrHNyKH;vdkufNyD; ar;\/
]] 'Dtdkifuav;udk EkEki,f qnfxm;wmvm; }}
EkEki,fu acgif;ndwfjy\/
]] 'DvufyHyGifYawGudkvJ EkEki,f csxm;wmaemf }}
EkEki,fu acgif;ndwfjyjyefonf/
]] EkEki,f odyf pdwful;aumif;wmyJ? vufyHyGifYuav;awGu MumeDyef;uav;awGeJY odyfwlwmyJ }}
EkEki,fu acgif;om ndwfjyjyef\/
olu 'kwd,rdÜ EkEki,fudk Munfhrdonf/
apmapmu ½SKdufoHMum;cJYonf/ idknnf;oHudkvnf; em;ESifY qwfqwfMum;cJY&onf/ EkEki,f\ ½SKdufoHESifY
idknnf;oHom jzpfoifYonf/ ½SKdufcJYidkcJYaomf EkEki,f\ rsufawmifaumYwdkYwGif rsuf&nfO cdkwGJaewefaumif;\/
rsuaf wmifaumYrsm;wGif rsu&f nfO r½Sad wmYonfw h ikd af p? yg;EkEx
k uf rsu&f nfaMumif; tpteudk awGUzdaYk umif;\/
odkY&mwGif EkEki,f\ rsufawmifwdkYwGif rsuf&nfO rwif/ yg;EkEkxufvnf; rsuf&nfaMumif; tpteudk rjrif/
EkEki,f rsufESmav;onf jzLae azsmYae azG;aeonfrSwpfyg; tjypfuif; oefYpifae\/
ESif;aiGu bmpum; quf&rSef;rodbJ twefMum Nidrfae\/ xdkYaemufrS ajymonf/
]] udk,fYemrnfu ESif;aiGwJY? EkEki,f udk,fYudkawmY rSwfrdygw,faemf }}
EkEki,fu acgif;qwfqwf ndwfjy\/
ESif;aiG pdwfr½SnfawmY/ ,kefjzLri,fu ½GHUvGef;tm;BuD;awmYvnf; olu &Jvmonf/
ESif;aiG olYnmvufjzifY EkEki,f\ b,fykckH;udk qkyfudkifvkdufonf/ b,fvufz0g;jzifY ikYHaeaom EkEki,f\
ar;udk rum tomt,m yifYwifvdkufonf/
]] EkEik ,f tcktxd ud, k u
Yf kd pum;wpfv;Hk rS rajymao;bl;? ud, k uYf kd rke;f ovm;? 'grSr[kwf aMumufaeovm;
EkEki,f }}
olu ar;udk vufz0g;ESifY rçwifxm;aomaMumifY EkEki,f\ rsufESmav;onf armYarmY½Sdae\/ xdktcg
oG,f½Sif;aom vnfwdkifuav;onf qefYqefYaMumYaMumY ½Sdae\/
EkEki,fonf pif;usaeaom rsufawmif½Snfrsm;Mum;rS rsufvkH;jymrsm;ESifY oludk jyefMunfhaeonf/
rsufvkH;onf 0ef;0ef;rvnfawmY/ tm;tifrl r½Sd? Munfvifjcif;ESifY oefYpifrSKonfum; ½Sdae\/
olu wkdufwGef;onf/
]] ajymyg EkEki,f? udk,fYudk pum;wpfcGef; ESpfcGef; ajymprf;yg }}
EkEki,fu olYudk pdkufomMunhfaeonf/ rwkefrvSKyfbJ pdkufMunfhae\/
olu tenf;i,f xdwfvefYoGm;onf/ rwkefrvSKyf pdkufMunfhaeaom EkEki,fudk xdwfvefYoGm;onf/
]] EkEki,f udk,fajymaewm Mum;&JUvm;? udk,fajymaewmudkvJ em;vnf&JUvm; }}
EkEki,fu ar;udk rçwifxm;aom ESif;aiG\vufudk olYvufuav;wpfzufjzifY tomt,m z,fonf/
xdkYaemuf ykckH;udk udkifxm;aom ESif;aiG\ vufudkvnf; z,f½Sm;ypf\/
EkEki,f auseyfap&ef olu tavsmYay;NyD; ukd,fudkvnf; tenf;i,f aemufqkwfvdkuf\/
awGawGav; ai;Munfhae&mrS EkEki,fonf wjznf;jznf;csif; NyKH;onf/ NyKH;vdkufaomtcg eD&Jaom
ESKwfcrf;yg;uav;rsm; ao;oG,faumYysHoGm;onfh tvSudk ESif;aiGudk owdjyKrdonf/ yg;yg;MunfMunfESifY t&nfvJY
pDn½D n
S af om oGm;av;rsm; ay:vmaomaMumifY rsuEf mS av;onf ydrk Ekd ek ,f cspo f em;zG,f aumif;vmonfuv kd nf;
ESif;aiG jrif&\/
ESif;aiGuvnf; pdwfaygYyg; ½Tifvef;pGmESifY NyKH;\/
]] udk,fYudk pum;ajymygOD; EkEki,f }}
EkEki,fonf NyKH;&if;rS wdk;wdk;av; jyefar;onf/
]] Eki,f bmajym&rvJ }}
]] wpfckckajymyg? ckeifu udk,far;wmudkjzpfjzpf ajzyg }}
EkEki,fonf ajrjyifudk pdkufMunfhNyD; olYudk,fol ajym[ef qdk\/
]] udk,fYemrnf ESif;aiGwJY? udk,fYudkawmY rSwfrdw,faemf ...wJY }}
EkEki,fu olYudk jyefarmYMunfhNyD; at;csrf;pGm ajzonf/
]] udk,fYudk Eki,f rSwfrdygw,f? NyD;awmYvJ raMumufawmYbl; }}
]] raMumufawmYb;l [kwv f m;? raMumufawmYb;l qdak wmY tpwke;f uawmY aMumufw,faygYaemf? [kwv f m;}}
]] udk,fYudk aMumufwm r[kwfygbl;? Eki,fu tm;vkH;udk aMumufwm }}
]] tdk tm;vkH;udk aMumufw,f? bmawGudk aMumufwmvJ Eki,f }}
]] tm;vkH;udk aMumufygw,fqdkrS udk,fYudk Eki,f bmxyfajym&OD;rSmvJ }}
EkEki,f\ ajymykHaMumifY olu oabmusoGm;onf/
]] [kwfyg&JUav? udk,fuvJ jrefrmpum; rwwfwmusaewmyJ? aMomf Eki,f? udk,fvJ xkdifr,faemf }}
olu rwfwwf&yfvsuf ½SdqJrdkY cGifYawmif;NyD; EkEki,f\ teD;ü 0ifí ,SOfwGJxdkifonf/
EkEki,fu ruefYuGuf/ odkY&mwGif acgif;av;udk orifvnfjyefvSnfhí tdrfBuD;bufodkY Munfhonf/
cifwef;ESifY tdrfBuD;rSm tawmfav;yif vSrf;onf/ onfrSaeMunfhu tdrfBuD;udk aumif;pGmawGUEkdifonf/
tdrfBuD;qDrS MunfhvQifrl opfyif? csKHi,frsm; uG,faeaomaMumifY olwdkYudk jrifEdkifrnf r[kwf/
EkEki,fonf acgif;av; jyefvSnfhvdkufNyD; olYudk Munfhí oufjyif;av;csonf/
]] Eki,f tdrfudk aMumuf&ovm; }}
]] tdrfudk aMumuf&wm r[kwfbl;? azazYudk aMumuf&w,f }}
]] ckeifu Eki,fwdkYazaz jrif;vSnf;eJY xGufoGm;wm udk,fawGUcJYw,f }}
]] [kwfw,fav? 'gaMumifYvJ Eki,f 'Dae&mudk vm&JwmaygY }}
]] 'Dae&mudk vmwm Eki,fazazu rBuKdufbl;vm; }}
]] azazu Eki,fudk b,fudkrS xGufwm rBuKdufbl;? Eki,fudk tdrfxJrSmyJ aeapcsifw,f? ausmif;ae
&wmawmif Eki,f idkvGef;vdkY }}
]] 'Dvkdqdk Eki,fwdkYazazu odyfqdk;wmaygY }}
]] [ifYtif; azazu rqdk;ygbl;? Eki,fudk odyfcspfygw,f }}
EkEki,f\ pum;rSm a½SUaemufrnD[k ESif;aiG xifonf/ odkY&mwGif bmrQawmY ra0zef/
aetwef uscaYJ omaMumifY ywf0ef;usiüf ESi;f rSKew f Ykd jymjyma0vmonf/ ta0;½Sd ½Sr;f ½d;k rawmifwef;Bu;D u
nKdnKdarSmifvmonf/
]] uJ udk,fYudk Eki,f pum;ajymNyD;NyD? Eki,f jyefawmYr,faemf }}
olu cGJ&rnfudk 0rf;enf;ouJYodkY ½Sdonf/ xdkYaMumifY awmif;yefonf/
]] udk,f ta0;BuD;uawmif pufbD;eJY vmcJY&wm Eki,f? cPav; aeygOD;vm; [if }}
EkEki,fu acgif;uav; cg&rf;onf/
]] awmfygpdkY udk,f&,f? awmfawmfMum azaz jyefvmvdkY jrifoGm;&if Eki,f 'ku©a&mufvdrfYr,f }}
þodkY qdkjyefaomf ol rwm;&ufawmY/
EkEki,fu ae&mrSx&ef jyifaomaMumifY olu tvdkufodpGmESifY EkEki,fudk vufwpfzuf urf;ay;onf/
EkEki,fu olYvufudk qGJ,ltm;jyKvsuf xonf/
]] Eki,f ajcaxmuf b,fYES,faeao;ovJ }}
]] enf;enf;yJ rsufawmYw,f? udpör½Sdygbl;? vrf;avQmufEdkifygvdrfYr,f }}
EkEki,fonf pum;tqkH;ü ESKwfqufonfh[ef NyKH;jyonf/
]] aMomf Eki,fa&? Eki,feJY udk,f oli,fcsif; jzpfNyDaemf? ausmif;us&if udk,fYudk ESKwfqufyg? tif;av p
ESKwfrquf&ifawmif udk,fu ESKwfquf&if pum;awmY jyefajymygaemf }}
EkEki,fu pum;rjyefbJ olYudk rsufarSmifav; rodromMuKwfí Munfhonf/
]] bmvdkY 'DvdkMunfhwmvJ Eki,f }}
]] udk,fu awmfawmf ydkwmyJ }}
]] udk,fu bmydkvdkYwkef; }}
]] ckvdk cifrifMuNyD;rS ukd,fYudk Eki,fu pum;rajymbJ aerSmwJYvm; }}
olu auseyfvGef;aomaMumifY toHxGufí &,fonf/
]] aumif;ygNyD? udk,f rSwfxm;ygYr,f? uJ Eki,f jyefawmYav? udk,f 'Du apmifYMunfhaer,f }}
EkEik ,fu olu Y kd vufuav;jyNy;D xGucf mG oGm;onf/ ajcrsuaf eaomaMumifY EkEik ,f\ ajcvSr;f rSm roGu/f
tenf;i,f axmYeif;axmYeif;vnf; jzpfaeonf/ wpfcsufwpfcsuf olYxHodkYvnf; vSnfhvSnfMunfhonf/
xdkpOf tdrfBuD;qDodkY a½S;½SKarmif;ESifvmaom jrif;vSnf;udk ta0;rS vSrf;jrif&onf/
olu vufyHyifpnfESifY udk,fudk uG,faevdkuf\/
c&D;wpf0ufoYkd a&mufaeaom EkEik ,fum; olx Y H vSnrhf Munfah wmY/ rsuaf eaom ajcwpfzufukd qumqum
qGJí tdrfBuD;\ NcHaemufydkif;qD tajy;av; 0ifa&mufaysmufuG,foGm;onf/
'Pf&m&aeaom ,kefjzLri,fonf avSmiftdrfqD ajy;0ifoGm;onfh ykH[efomygwum;/

tcef; ( 7 )

olYaMumifYwpfcuf

bcufwdkYwJodkY ESif;aiG jyefa&mufcsdefü ae0ifvkNyD/


wJwGif;rS bcufu xGufvmBuKdqdkonf/
]] a[Yaumif ESif;aiG? rif; b,fbuf oGm;aewmvJ? nGefYarwdkYtdrfvdkYawmY rvdrfeJYaemf? ig a&mufcJYNyD;NyD }}
ESif;aiGu rvdrf? trSefudk ½dk;om;pGm 0efcH\/ 0efcHpOf olYpdwfu 0rf;om*kPf,l auseyfvsufvnf;½Sdonf/
]] ig EkEki,feJY oGm;awGUwmyg }}
]] bm ...EkEki,feJY oGm;awGUwm? [m; [m; [m; ...a[Yaumif ESif;aiG? oli,fcsif;csif; rNzD;eJYuGm?
rif;u bk&ifYom;rdkY EkEki,ftazu olYNcHwHcg;udk zGifYay;rSmwJYvm; }}
]] olYtazu NcHwHcg;zGifYay;rS igu EkEki,feJY awGU&½dk;vm;? cufygbd bcuf&m }}
]] aMomf ...'Dvv kd m;? 'gjzifY rif;qdv
k w
kd mu rif;eJY EkEik ,f wpfae&mrSm wdww f wd af v; csed ;f awGUcJMY uw,faygY
[kwfvm; }}
aysmYaysmif;aom ESif;aiG\ o@mefonf tenf;i,f rmvm\/
]] bcuf? t&rf;rajymeJYuGm? EkEki,feJY igu csdef;awGU&atmif wdkYu &nf;pm; r[kwfao;bl;? &nf;pm;
rajymeJY? igu olYudk cspfawmif rcspfao;bl;? oem;wmyJ ½Sdw,f? rif;udk igajymNyD;yga&mvm; }}
bcufu &,fjyefawmYonf/
]] rif; bm&,fwmvJ bcuf }}
]] oabmusvu Ykd mG ? rif;u cspw f meJY oem;wm cGjJ cm;ajymaevdyYk g? aeygOD; rif;u tJ'v D kd cGjJ cm;ajymEdik &f atmif
cspfw,fqdkwm bmvdkY rif;odvdkYvm; }}
þtar;udk ESif;aiG rajzEdkif/ rajzEdkifaomaMumifY jyefar;\/
]] 'gjzifY rif;uaum odvdkYvm; }}
]] igu odvv Ykd m;? [m; [m; ...odwmaygYumG ? rif;eJY igeJY twef;wlayr,fY rif;xuf igu ESpEf pS Bf u;D w,f?
rif;xufawmY t&yfykoaygYuGm? tif; A[kokwawmY rif;xufomoa[Y armif&if }}
]] 'gjzifY cspfw,fqdkwm rif;u odoaygY }}
]] od½kHrubl;? cHawmifae&wm cifAs }}
]] bmajymw,f }}
]] aMomf ...cspv f Ykd cHae&w,f? igajymcJyY ga&mvm;? nGeaYf rudk ig q,fav;ESpo f m;uwnf;u BuKu d cf w
YJ mvd?Yk
BuKdufNyD;&if ...t[if; ...cspfvmwmyJ? tif; ...BuKdufpuawmY [dkvdkvdk 'DvdkvdkaygYuGm? BuKdufwmu bmvdkY
ajymvdkYr&bl;? wpfckckudk b0ifNidoGm;wmyJ? oem;w,fqdkwmuvnf; BuKdufwmyJuG? bk&m;pl; nGefYarudk ig
aomufjrifuyfwmuae BuKdufvmwm }}
ESif;aiGu bcufajymykHudk oabmusaomaMumifY &,f\/ bcufuom qufar;\/
]] uJ ...qdkprf;ygOD;? b,foGm;aewmvJ }}
yxraomf ESi;f aiGonf EkEik ,fEiS Yf rdrd trSew f ,f awGUcJ&Y yku H kd bcuf,aHk tmif ½Si;f jyOD;rnf Bu\H / xdak emufrS
EkEki,fESifY rdrdwdkY þ½GmwGif awGUEdkifonfhae&m½SdaMumif; vlrodvQif taumif;qkH;[k oabm&um vSD;vTJqdk\/
]] rif; r,kHvJ aeaygYav? igu EkEki,fwdkYtdrfudk pdwf0ifpm;vdkY oGm;Munfhwmyg? 'DrSm bcuf rif;udk
ta&;BuD;wm wpfckajymcsifvdkY ig ½GmudkvmcJYwm }}
ESif;aiGu rsufESmxm;udk wnfNyD; wJwGif;odkY 0ifoGm;aomaMumifY bcufvnf; vdkufvmonf/
wJwGif;½Sd uGyfyspfay: xdkifrdMuaomtcg ESif;aiGu bcuf\ rsufESmudk apYapYMunfhNyD; ar;onf/
]] rif; ½Gmudk b,ftcsdefxJu a&mufaevJ bcuf }}
]] bmvkyfrvdkYvJ? iga&mufwm rMumao;bl; }}
]] rif;bmvdkY igYudk vdrfwmvJ bcuf }}
]] a&m ...cufygbd? rif;udk igu bmvdkY vdrf&rSmvJ }}
]] at;yguGm? xm;ygawmY? rif;udk ig reufxu J NrKUd xJrmS a&m? wjcm;oli,fcsi;f awGtrd rf mS a&m vdu k ½f mS w,f?
rawGUbl;? 'gaMumifY wrif ½Gmudk igvdkufvmwm }}
]] igYudk rif;u bmvdkY vdkuf½Sm&wmvJ }}
]] tJ'g ajymcsifvdkYaygY? rif; tck bmawGavQmufvkyfaewmvJ }}
bcufu rajzbJ rsufarSmifMuKwf Nidrfae\/
]] rif; rajzcsiyf gbl;? iguyJ ajymygr,f? rif; tEÅ&m,fruif;wm wpfcck k vkyaf ew,f? [kww f ,f r[kwv f m;}}
bcufu rajz? ESif;aiGuom qufajymonf/
]] raeYnu azazeJY &JXmetkyf w,fvzD ek ;f ajymaewm ig pmzwf&if; wapYwapmif; Mum;cJw Y ,f? cyftyk t f yk f
ajymaevdkY roJuGJbl;? NyD;awmY azazajymwm wpfzufxJudk Mum;&wmrdkY wdwdusus rodbl;? t"dyÜg,f zrf;rdorQ
uawmY rif;eJY ausmif;om;or*¾ acgif;aqmifawG vSKyf½Sm;ykHtaMumif;yJ? rif;wdkYudk olwdkY rsufpda'gufaxmufNyD;
MunfhaeykH&w,f }}
pdwf0ifpm;pGm em;axmifae&mrS bcufonf aygYaygYqq udpöozG,f &,f\/
]] aMomf ...'gvm;? rif;udk [dkwpfaeYu igajymNyD;NyDyJ? wdkY bmrS rvkyfygbl;vdkY? &efukefu wufvmwJY
A-u-o u &JabmfawGvnf; jyefoGm;ukefygNyD }}
]] &efuek u f vlawG jyefomG ;wmawmY igvnf; odom;yJ? oufqikd &f mu pdw0f ifpm;aewmu &efuek u f vlawG
r[kwfbl;? ig 'DavmufyJ ajymcsifw,f? rif; em;vnfygw,f bcuf&,f }}
þtBurd w f iG rf l bcufonf odoo d mom idik u
f somG ;\/ oli,fcsi;f ESpOf ;D vk;H pum;rajymMuojzifY wJwiG ;f ü
qdwfNidrfaeonf/ odkY&mwGif qdwfNidrfjcif;onf NcH0rS a&;BuD;okwfysm 0ifvmaom ajcoHaMumifY ysufjym;oGm;onf/
NcHwGif;odkY oGufoGuf 0ifvmoludk bcufu udk,fYrsufpd udk,fr,kHouJYodkY ai;Munfhaeonf/ ESif;aiGuom
tmar#dwfoH jyK\/
]] [if ...nGefYar }}
nGefYar\ o@mefonf arm[dkufaeykHay:onf/ xm0pOf wnfNidrfaom toHrSmvnf; tenf;i,f
wkef,ifaeonf/
]] aMomf ...ESi;f aiGvnf; ½So d ud;k ? bcuf ½Gmxdyv f rf;ay:rSm &Jum;wpfp;D vmqdu k w f ,f? &JawG qif;aewke;f
ig vmajymwm }}
bcuf wkefvSKyfoGm;onf/ csufcsif;yif olYtrlt,mu oGufvufvm\/
olonf ESi;f aiGEiS Yf nGeaYf rwd\ Yk rsuEf mS rsm;udk pd;k &drpf mG awmif;yef[efMunfNh y;D wJaemufyikd ;f odYk 0ifajy;onf/
rMumrD olEiS t Yf wl vlwpfO;D xGuv f monf/ xdv k rl mS toufo;Hk q,fcef½Y í dS ½Gmom;wpfO;D [ef 0wfqifxm;
aomfvnf; tcsKd;tcsdwf odyfrusvS/
bcufu vSrf;atmfonf/
]] tar tar }}
NcHaxmifYrS olYtarvnf; ay:vm\/
]] bmvJ bcuf? tvefYwMum; }}
]] tcsdefr½Sdbl; tar? &JawGvmukefNyD? olYudk wpfae&m&m oGm;zGufxm;prf;yg }}
]] [JY igu b,foGm;zGuf&rvJ }}
]] aMomf ...taruvJ? ajymif;cif;wpfckck? 'grSr[kwf BuHcif;wpfckckxJaygY? oGm;awmY tar? a&tdk;
wpfvkH;vJ ,loGm;OD;? NyD;&if tar a&½GufNyD; jrefjrefjyefcJY Mum;vm; }}
a':jronf bmrQ jyefrajymawmYbJ oJtdk;wpfvkH;udk aumufudkifNyD; vlpdrf;udk ac:iifonf/
]] vm oli,f? BuD;awmfaemuf vdkufcJY }}
a':jrESifY vlpdrf;onf NcHaemufaygufrS vsifjrefpGm xGufcGmoGm;Muonf/
bcufu nGefYarESifY ESif;aiGudk awmif;yefonf/
]] ig aemufawmY tm;vkH;udk ½Sif;jyygYr,f? tckawmY cP £a`E´rysuf aeMuygOD;? NyD;awmY bmar;ar;
rajymMuygeJY? ig MunfhajzygYr,f }}
ESif;aiGu &ifwzdkzdkESifY em;axmifaeaomfvnf; nGefYaru 0ifajymonf/
]] wdYk £a`Er´ ysuyf gbl;? ysuaf ewmu eif? uJ oGm;? eifY ausmif;pmtkyaf wG ,lcYJ jrefjref }}
cPtMumwGirf l uGyyf spaf y:wGif ok;H OD;om; rifaoaoESiYf o½kyaf qmifaeMu\/
uGyyf spaf y:wGif bcufEiS Yf ESi;f aiGu arSmufvsu?f tu©&mocsmF pmtkyf wpftyk u f vSev f su/f
bcufEiS Yf ESi;f aiGonf azmifwed u f , kd pf ED iS Yf Avmpmtkyrf sm;xuf oJorJ rJ J ocsmF wGuaf eMuonf/
nGeaYf ru uGyyf spaf y:wGif jynfw h if;aom wifwpfjcrf;jzifY xkid v f suf cg;udk wpf0ufvn S uhf m ud, k af v;
rapmif;wapmif;ESiYf pdw0f ifpm;pGm ab;rSMunfah e\/
&Jtyk w f pfO;D acgif;aqmifvsuf aoewfuikd f &Jom;ig;OD; wJwiG ;f odYk 0ifvmMuonf/
nGeaYf ru tHMY o[efEiS Yf &Jtyk Ef iS Yf &Jom;rsm;udk Munfah eonf/
bcufu azmfa½G&if;ES;D pGmjzifY &Jtyk u f kd ESKwq f ufonf/
]] [m ...udx k eG ;f aomifygvm;? <uyg <uyg? bmudpö }}
touftpdwcf ef½Y dS &Jtyk f udx k eG ;f aomifonf olwt Ykd m;vk;H udk tuJcwfMunf\ h / ESi;f aiGukd jrifaomf av;pm;
,Ofaus;pGm ESKwq f uf\/
]] armifEiS ;f aiGvJ 'Da&mufaewmud;k ? OD;av;wdaYk wmY 0wå&m;½Sv d Ykd vm½Smwm }}
ESi;f aiGu bmudrk Q em;rvnf[ef yg;pyfta[mif;om;jzifY udx k eG ;f aomifukd jyefMunfah e\/
udx k eG ;f aomifu ]]uJa[Y}}[kqu kd m tcsuaf y;onf/
&Jom;av;OD;u aoewfrsm;udk tqifoifY owdjzifY udik u f m NcaH xmifrY sm;ü ae&m,lMuonf/ udx k eG ;f aomifu
ajcmufv;Hk jyL;udik &f if; wJwiG ;f odYk 0if½mS onf/ olaY emufrS pwif;*ef;udik f pmoifwpfO;D 0ifvu kd o
f mG ;\/
cPürl udx k eG ;f aomifonf pdwyf su[ f efEiS Yf jyefxu G vf m\/
bcufu cg;axmuf&if; toHrrmYwrmESiYf &efawGUonf/
]] 'DrmS udx k eG ;f aomif? cifAsm;rvJ uReaf wmfu Y ykd J vdu
k &f ef½mS aew,f? NrKUd xJrvJ uReaf wmfaY emufukd cifAsm;wdYk
cPcP waumufaumufvu kd wf ,f? tckvnf; ½Gmudk vdu k vf mjyefNyD }}
udx k eG ;f aomifu pdwq f ;kd [efrjybJ ppfar;onf/
]] 'gawmY igYn&D m wdu Yk 0wå&m;twdik ;f vky&f wmyg? tckvnf; 0wå&m;twdik ;f yJ ar;&OD;r,f? ½Gmudk rif;
b,ftcsed f jyefa&mufovJ armifbcuf }}
]] aeYvnfuwnf;uyJ? bmjzpfvv Ykd J }}
]] rif;wpfa,mufxJ jyefvmwmvm; }}
]] r[kwb f ;l ESpaf ,muf }}
]] wpfa,mufu b,fov l J }}
bcufu ESif;aiGudk ar;aigYjyonf/
udkxGef;aomifu ESif;aiGudk MunfhNyD; ar;onf/
]] olajymwm [kwfovm; ESif;aiG }}
]] [kwfygw,f OD;av; udkxGef;aomif? bmjzpfvdkYvJ }}
]] armifESif;aiG 'Da&mufawmY tdrfrSm wjcm; b,foludk awGUao;vJ }}
]] olYtaryJ awGUwmyJ }}
udkxGef;aomifonf qufrar;ao;bJ uGyfyspfay:rS pmtkyfrsm;udk Munfhonf/
]] tck bmvkyfaeMuwmvJ }}
ESif;aiGu ajzonf/
]] tu©&mocsFm wGufaeMuwm }}
]] ausmif;rSmvnf; twlwl wGufEkdifMuom;yJ? 'Dvm wGuf&ovm; }}
bcufu &,fNyD; ajzonf/
]] cifAsm;vJ odom;yJ udkxGef;aomif? uRefawmfu or*¾ udpöeJY twef;rrSefbl;? tck uRefawmf vGwfcJYwJY
ykpämawGudk ESif;aiGeJY nGefYaru jyay;aewm }}
udkxGef;aomifu nGefYarudk vSrf;Munfhonf/
nGefYaru udkxGef;aomifudk jyefrMunfhbJ bcufudkom vSrf;ajymonf/
]] eifu
Y kd vmjyay;&wmvJ pifppfawmY tydyk gyJ? eif tJ'D or*¾tvkyaf wGom aumif;aumif;vkyf Mum;vm;?
eif 'DESpfvJ pmar;yGJ usOD;rSmyJ }}
bcufu rcHcsif[efESifY nGefYarukd rsufapmif;xkd;Munfhonf/
udkxGef;aomifu ½kwfw&uf jzwfar;onf/
]] 'gxuf rif; taraum armifbcuf }}
]] tarvm;? a&cyfoGm;w,f? ajym&if;qdk&if; a[m[dkrSm tarjyefvmNyD }}
a':jronf a&tdk;½Gufvsuf NcHwGif;odkY 0ifvmNyD; &JtkyfESifY &Jom;rsm;udk a0cGJr&[efjzifY Munfhae\/
&Jtkyf udkxGef;aomifu a':jr\ acgif;xufrS a&tdk;udk ulnDcsay;vdkufNyD;rS ar;onf/
]] ta':a&? uRefawmfwdkY &Jom;awGudk jrifvdkY raMumufeJYaemf? ar;p&mwpfck½Sdw,f? 'DaeY armifbcuf
b,ftcsdef tdrfjyefa&mufovJ }}
ESif;aiG\ &ifxJ xdwfueJ jzpfoGm;onf/ a':jr\ tajzESifY rdrdwdkY pum;rnDaomf zkH;orQ ay:awmYrnf/
udkxGef;aomifonf tvGefyg;eyfvdr®maom &JtkyfwpfOD;ygaywum;/
bcufESifY nGefYarwdkY\ rsufvkH;rsm;ü pdk;&drfrSKay:aeaMumif; ESif;aiG owdjyKrdonf/
udkxGef;aomifurl a':jrudkom pl;pdkufMunfhae\/
a':jr\ rsufESmu ½SKHUrJYoGm;NyD; ajz\/
]] 'Daumif b,ftcsed f jyefvmw,fqw kd m usKyu f odEikd af ygif? pnf;urf;½Sw
d aYJ umifrS r[kwb
f ?J oGm;csiw
f YJ
tcsdefoGm;? jyefcsifwJYtcsdef jyef? vkyfcsifwm avQmufvkyf? olu usKyfom;r[kwfbl;? usKyftaz }}
[efaqmifonfavm? tu,favm rod/ a':jr\ toHü a'go&dyf ygae\/
udkxGef;aomifuom ravQmYao;bJ qufar;\/
]] bcuf jyefcsifwJYtcsdef jyefEdkif&atmif ta':Ytdrfu tjrJzGifYxm;ovm; }}
]] tdrfr[kwfbl; awmfa&U wJ ...wJ? zGifYxm;wm r[kwfbl;? wHcg;udk r½Sdbl;? rkqdk;rtdrf b,folcdk;urSvJ
vmrcdk;bl;? cdk;&ifvJ xbDpkwfyJ &rSmyJ }}
udkxGef;aomifonf acgif;ndwfvdkufNyD; qdk\/
]] 'gavmuf odcsifwmygyJ? armifbcufa& pdwfrqdk;eJYaemf? wdkYu 0wå&m;twdkif; ½Sm&wm }}
bcufuvnf; csKdcsKdomomESifY jyefaigY\/
]] pdwfrqdk;ygbl;Asm? uRefawmfwdkYuvJ 0wå&m;t& t½SmcHygoAs [J [J ...}}
udkxGef;aomifu &Jom;rsm;udk vufjyvsuf ½kyfodrf;ac:iif\/
]] aMomf armifESif;aiG? OD;av;wdkYeJY jyefvdkufrvm; }}
]] jyefawmY vdkufcsifw,f? 'gayr,fY uRefawmfYpufbD; ygvmw,f }}
]] pufbD;eJY jyef&if rdk;csKyfaerSmaygY? OD;av;wdkY um;aemufydkif;rSm wif,loGm;vdkY &ygw,f }}
ESif;aiGu acwåpOf;pm;onf/ trSefrSm olwdkYESifY jyefvdkufoGm;vQif obm0tusqkH;[k xif\/
]] 'Dvdkqdk&if aumif;om;yJ? uRefawmf jyefvdkufcJYygr,f }}
ESif;aiGonf bcufESifY nGefYarwdkYudk wpfcsufMunfhNyD; udkxGef;aomifESifYtwl wJwGif;rS xGufvm\/
ESif;aiGu olYpufbD;qD oGm;aomtcg udkxGef;aomifu &Jom;wpfOD;udk vSrf;ajym\/
]] a[Y armifodef;? NrKdUydkifom;av; pufbD;udk rif; wGef;,lcJYuGm? armifESif;aiG ...vm? wdkYoGm;ESifYr,f }}

tcef; ( 8 )

apmrda½Tb0if

wevFmaeY ausmif;jyefwufaomtcg ESif;aiGrSm txl;½Tifysae\/


,cifurl paeESiYf we*FaEGaeYrsm;udk ausmif;olausmif;om; trsm;enf;wl ESi;f aiG tESpo f ufq;Hk jzpfonf/
paeESiYf we*FaEGaeYukd wevFmaeYuwnf;u BuKw d ifarQm&f onf/ arQm&f ojzifY Mumonfxif\/ qdu k af &mufvmjyef
awmYvnf; aeukef ydkjrefvGef;onf[k atmufarY&onf/
cifwef;&dyf0,f EkEki,fESifY uRrf;od rdavcJY&aom paeaeYaemuf uyfvdkufygvmonfh we*FaEGaeYum;
ESif;aiGtwGuf rBuKHzl;atmif aeYwm½Snfonf/
xdkpaeaeYonfum; ESif;aiGtwGuf &ifckefzG,faom paejzpfcJY&onf/ bcuf\ wJüvnf; &ifckefcJY&onf/
bcufqo kd nfh owå0guvnf; bmawGavQmufvyk af eonfrod/ xdak eYnaeu jzpfyrHk mS nGeaYf rom tcsed rf D
vmru,fu b,ftajcqdk;udk qdkufrnfrod/
ESi;f aiGonf bcufukd used qf rJ \
d / trSeq
f vkd Qif tu,fí bcuf\ wJrS &mZ0wfrKS qefaom Zmwfvrf;om
0ifr½SKyfcJYvQif xdkaeYu BuKHcJY&orQrSm MunfEl;zG,f Zmwfvrf;omwnf;/ vGrf;armzG,f Zmwfvrf;omwnf;/
bcuf\ &mZ0wfrSKqefaom Zmwf½SKyfudk ESif;aiG tao;pdwf rod&ao;/ bcufurl ½Sif;jyygrnf[k
uwday;xm;onf/ we*FaEGaeYu bcuf NrKUd jyefrvmaomaMumifY bmrQ xyfrod&/ ½GmrGeo f modYk vduk o f mG ;&efvnf;
rjzpf/ ESif;aiG\ zcifonf pnf;urf;BuD;onf/ paeaeYü vnfywfonfudk cGifYjyKaomfvnf; we*FaEGaeYqdkvQif
tdrfjrJí pmusufaerS BuKdufonf/
aeYwm½Snfaom xdkwe*FaEGaeY wpfaeYvkH; ESif;aiG\ pdwfwdkY rNidrf/ tawG;u bcufqDodkYvnf;
a&mufoGm;onf/ avSmiftdrfqD jyefajy;avaom ,kefjzLri,fav;qDvnf; a&mufoGm;onf/
wpfnvGefajrmufí rdk;aomufNyD; wevFmaeYa&mufrSom ESif;aiG ½Tifysvmonf/
ESif;aiGonf pufbD;eif;í ausmif;odkY apmapm a&mufvmcJYonf/
,cifwkef;uvnf; ausmif;odkY apmapma&mufzl;onf/ xdkpOfwkef;url apmapma&mufí ausmif;rwufrD
&orQtcsdefü abmvkH;upm;&ef jzpfonf/ tm;upm;wm0efcH q&mu avabmvkH;BuD; xkwfray;vQifyif wif;epf
abmvkH;ao;ao;udk oli,fcsif;wpfpkwpfNyKHBuD; 0dkif;tkHum upm;í aysmfyg;jrJjzpfonf/
,ckrl abmvkH;upm;&ef r[kwf/ abmvkH;vnf; 0ifrupm;rd/ abmvkH; 0ifrupm;rdbJESifY &ifrSmawmY
armaeonf/
&yfaeus wrmyifatmufrS ESif;aiGonf arQmfonfhaZmESifY armaerd\/
ola&mufpu tjcm;ausmif;om;ausmif;olwdkY wpfa,mufwavom a&mufMuao;onf/ ,ckrl
wjznf;jznf;ESifY vlpkHvmí ausmif;0if;twGif;ü pnfum;qlnHvmonf/
jrif;vSnf;wpfpD;qdkufvmwdkif; ESif;aiGu arQmfvifYjcif;BuD;pGmESifY vSrf;vSrf;Munfhonf/ arQmfvifYcsuf
vGJ&onfcsnf; jzpfonf/
EkEki,fwdkY\ jrif;vSnf;u ay:rvmao;/
ESif;aiGu vufywfem&Dudk Munfhonf/ 9 em&D xdk;vkNyD/
q&m q&mrrsm; pkHMuNyDjzpfonfhtjyif aemufqkH;rS vmavY½Sdaom ausmif;tkyfq&mrBuD;yif a&mufcJYNyD/
q&mrBuD;ESifYtwl nGefYarvnf; ygvm\/
nGefYaru wrmyifatmufrS olYudk vSrf;jrifaomfvnf; £a`E´&&yif q&mrBuD;ESifYtwl ausmif;wGif;
0ifoGm;\/
rMumrD ausmif;wufacgif;avmif; xdk;onf/
ESif;aiGu twef;qD roGm;ao;bJ ZGwfay apmifYae\/
jrif;vSnf;um; ay:rvm/ jrif;vSnf;tpm; NzD;xm;jcif;r½Sdaom qHyif? royfr&yfaom t0wftpm;? ykqdk;
wdkwkd? ykckH;wpfzufu vG,ftdwfvG,fum vufwpfzufu zdkifwGJydkufvsufESifY ausmif;rD&ef okwfokwfESifvmaom
bcufom ay:vm\/
bcufu ESif;aiGqD a½SU½SKvmonf/
]] ausmif;wufwm MumNyDvm; ESif;aiG }}
]] odyfrMumao;ygbl; }}
]] rif;u bmvdkY twef;xJ r0ifao;wmvJ }}
]] rif;udk apmifYaewmaygY }}
þwrmyif&dyfü ESif;aiG rnfolYudkapmifYaerSef; bcuf aumif;pGmodonf/ cgwdkif;qdkvQif olYxkH;pHtwdkif;
&,farm aemufwwf\/ ,ckrl r&,frNyKH;bJ qdk\/
]] awmfprf;yguGm? 'gxuf owif;xl;xl;axGaxG bmrsm;Mum;ao;vJ }}
]] bmowif;vJ }}
bcufu acgif;wpfcsuf ukwfvdkuf\/
]] at;uGm xm;ygawmY? wdkY aemufrS ajymMu&atmif? uJ vm aemufusaeNyD? twef;xJ 0ifMu&atmif}}
ESif;aiGu ausmif;0if;tjyifodkY wpfcsuf arQmfMunfhvdkufao;onf/ xdkYaemuf bcufESifYtwl ausmif;qDodkY
a&mufvmcJY&awmY\/
twef;wdkYom wpfckNyD;wpfck ajymif;oGm;onf/ EkEki,fum; ay:rvm/
pdk;&drfpdwfESifY ESif;aiG\ &ifrSm ylavmifaeonf/
EkEki,f bmaMumifY ausmif;rwufoenf;/ raeYu ajcem raysmufaomaMumifYavm? odkYr[kwf .../
ESif;aiGonf 0if;tvkHcwfxm;aom EkEki,fwdkY\ NcHBuD;udk jrifa,mifrdonf/ jiif;y,fpGm ydwfxm;aom
NcHwHcg;udkvnf; trSwf&rdonf/ ausmif;vmBuKdwdkif; pdwfwdkaom rsufESmxm;jzifY okefrSKefaeonfh EkEki,f\
zcifudkvnf; owd&onf/ cifwef;&dyfü EkEki,fajymcJYaom pum;wpf&yfudkvnf; Mum;a,mifvm\/
]] azazu Eki,fudk b,fudkrS xGufwm rBuKdufbl;? Eki,fudk tdrfxJrSmyJ aeapcsifw,f? ausmif;ae&wm
awmifrS Eki,f idkvGef;vdkY }}
EkEki,fudk tdrfxJrS tdrfjyif roGm;apcsifaom? ausmif;yif rxm;csifaom EkEki,f\ zcifonf EkEki,fudk
rnfoEl iS rYf Q &if;ES;D qufqo H nfuvkd nf; BuKu
d rf nfr[kw/f txl;ojzifY rdru
d o
YJ Ykd a,mufsm;av;rsm;ESiYf qufqo
H nf
udkvnf; BuKdufrnfr[kwf/
wpfaeYnaeu rdrdESifY EkEki,f awGUMuonfudk jrifoGm;ygoavm/ jrifoGm; odoGm;aomaMumifY ausmif;okdY
rvTwfavjcif;yifavm/
odkYavmodkYavm awG;onfh pdk;&drfpdwfaMumifY ESif;aiGonf q&mrsm; oifMum;jyoonfudk xdxdrdrd tm½kH
rpdkufrd/
odkYESifY aeYvnfausmif;qif;csdefom a&mufvmcJY\/
bcufu ESif;aiGudk qGJac:vm\/
ausmif;\ vuf,mbuf taemufrsufESmqDü vl½Sif;onf/
wpfae&mwGif at;at;aq;aq; xdkifrdMurS bcufu pajymonf/
]] ESif;aiG rif; igYudk pdwfqkd;aevm; }}
]] bm bmjzpfvdkY igu rif;udk pdwfqdk;ae&rSmvJ }}
]] rodygbl;av? 'DaeY rif;trlt,mu wpfrsKd;jzpfaevdkY }}
pdwfr½SnfonfhMum;rS ESif;aiGonf &,fcsifoGm;rd\/aMomf ...vlqdkonfrSm udk,fYtod ukd,fYtm½kH?
udk,fYt"dyÜg,fESifY udk,fpDomygwum;/
]] rif;u bmvdkY igpdwfqdk;aew,fvdkY xif&wmvJ }}
bcufu av;eufpGmjzifY olYudk Munfh\/
]] rif; wu,f igYudk pdwfrqkd;bl;aygY? [kwfvm; ESif;aiG }}
]] aeygOD;? rif; bmvdkY 'Dar;cGef;udk ar;ae&wmvJ }}
bcufu NyKH;jcif;r[kwfbJ rsufESmudk wGefYvdkufonf/
]] rif;udk ig 0efcHr,f ESif;aiG? wpfaeYu rif;udk ig vdrfcJYrdw,f }}
]] aMomf ...[kwfvm; }}
]] rceJYygeJY ESif;aiG? bmyJjzpfjzpf rif;eJY nGefYaru igeJY wjcm;vlwpfa,mufudk u,foGm;cJYw,f }}
bcuf\ pum;aMumifY ESif;aiG pdwf0ifpm;vmonf/
]] b,fvdk b,fvdk? igeJY nGefYaru rif;eJY wjcm;vlwpfa,mufudk u,foGm;cJYw,f [kwfvm; }}
]] tydak wG ajymraeygeJY ESi;f aiG? rif; aumif;aumif;&dyrf yd gw,f? raeYu wdzYk u G af y;vdu k wf YJ vl[m awmxJu
vlwpfa,mufyJ? ½Sif;½Sif;ajym&&if NrKdUxJu awmxJa&mufaewJY vlwpfa,mufyJ }}
ESif;aiGu acgif;udk av;av;ndwfjyNyD; ar;\/
]] 'Dtwdkif;qdkawmY rif;u 'DvlawGeJY qufoG,faew,faygY? [kwfvm; bcuf }}
]] rif;udk rvdrfygbl;? [kwfw,f? wdkY qufoG,faew,f }}
]] bcuf&,f rif;Opömu tEÅ&m,frBuD;bl;vm; }}
]] tEÅ&m,fBu;D ygw,f oli,fcsi;f ? 'gayr,fY ,kMH unfrKS ½w dS YJ vlwpfa,muf[m tEÅ&m,fukd raMumufygbl;}}
ESif;aiGu bcufudk Munfhonf/ bcuf\ rsufESmu cgwdkif;ESifY rwl/ txl; wnfMunfav;eufae\/
ESif;aiGu oufjyif;½SKdufNyD; ajym\/
]] 'gjzifY rif;u olwdkY0g'udk vufcHNyD; olwdkY&JU tJ ...ygwD0ifjzpfaeNyDvm; }}
bcufu acgif;cgonf/
]] ig olwdkYeJY qufoG,faew,fvdkYom ajymwm? olwdkY0g'udk vufcHw,f? olwdkY ygwD0ifjzpfw,fvdkY
rajymao;bl; }}
]] EdkY rif;u bmvdkY olwdkYeJY qufoG,fae&wmvJ }}
]] olweYkd YJ rqufo, G vf Ykd wdu
Yk b,foel YJ qufo, G &f rvJ? NrKUd u tmPm&aewJY aumifawGu bmvkyaf eovJ?
wpfEdkifiHvkH;udk rMunfheJYuGm? wdkY rdwD¬vm ompnfe,fawG Munfhprf;? b,folawG BuD;pdk;NyD; bmawGvkyfaeMuovJ?
igar;r,fuGm? wdkYNrKdUe,f&JU e,f½Sify,f½Sif[m rif;taz NrKdUydkif OD;wifarmifvm;? q&mcgvm; }}
ESif;aiGu rajzbJ Nidrfae\/ bcufuom qufajymonf/
]] rdwD¬vm ompnfe,fudk wpfBudrfu azvSwdkY azjrwdkYqdkwJY "m;jy*dkPf;u BuD;pdk;w,f? aemufawmY
vrf;Advk Bf u;D vdaYk c:wJY vlrukd Bf u;D u pd;k pHw,f? olu &JabmfjzLawGeYJ yif;Ny;D azvSwYkd azjrwdu Yk kd ESrd yf pfcw
YJ ,f? Ny;D awmY
olvkyfcsifwm avQmufvkyfwmyJ r[kwfvm;? olvJ olYudk,f&HawmfawGeJY twl oJawmaps;v,faumifrSm r½SKrvS
ypfowfccH &YJ jyefw,f? tckaawmY q&mcgwd&Yk UJ q&m q&mxdeu f rif;rlaejyefNy?D wdu
k v f ukd w
f YJ "m;jyawG? owfvu kd w
f YJ
vlawG? ,lvdkufwJY r,m;i,fawG? at; q&mxdefuawmY &efukeftpdk;&txd aygufwJYvlqkdawmY ydkNyD;awmY
wefcdk;BuD;wmaygY }}
ESi;f aiGu pum;0ifjzwf rajymbJ em;axmifae\/ pifppfawmY bcufajymorQrmS oloNd y;D onfcsn;f jzpf\/
bcuf av&yfoGm;rS ar;onf/
]] tJ'gawG igodNyD;ygNyD? 'geJY rif; tckvkyfaewmwJY bmqdkifvJ }}
]] qdkifygaomfaum ESif;aiG? 'gawGtm;vkH;udk wkdYu vufydkufMunfhae&rvm;?at;av rif;vdk NrKdUay:u
rawmifYrw raMumifYrus ae&wJY t&m½Sdom;wpfOD;taeaeYawmY em;vnfrSm r[kwfbl;? awmuwufNyD;
ausmif;ae&wJY wdkYtm;vkH;uawmY odw,f? nGefYarawmif odw,f? cHp&m½Sd&if wdkYawmu tjrJcHae&w,f? wdkY
wpfoufvkH; vufydkufMunfhNyD; acgif;ikHYcH raeEdkifbl; }}
ESif;aiGu pdwfysufpGm acgif;cgonf/
]] bcuf rif;pum;awGu EdkifiHa&; pum;awGyJ? ig EdkifiHa&;udk pdwfvJ r0ifpm;bl;? em;vJ rvnfbl;?
ajymvJ rajymeJYuGm }}
]] 'Dvakd wmY rwm;eJY oli,fcsi;f ? rif;u Ekid if aH &;udk pdwrf 0ifpm;bJ aeEdik o
f u
l ;kd ? em;rvnfbv
J J aeEdik o
f u
l ;kd ?
wdkYu pdwfr0ifpm;bJ aevdkYudk r&bl;? em;rvnfbJvJ raeEdkifbl;? wwfEdkif&ifawmY rif;vdkyJ vdrfvdrfrmrmeJY pmyJ
BuKd;pm;aecsifygw,f? abmvkH;av; uefvdkuf? bDtuf(pf)at aoewfuav;eJY iSufypfxGufvdkuf? bdkifpukwf
Munfhvdkuf? wrmyifatmufuae EkEki,fudk ai;vdkuf? NyD;awmY pmar;yGJawG atmifvdkuf? [J [J igvJ rif;vdkawmY
aecsifom;aygY }}
ESif;aiGu a'gyGoGm;onf/ a'gooHESifY ajym\/
]] a[Yaumif bcuf? rif; igYudk &efpaewmvm; }}
]] r[kwf&ygbl;uGm? igu ½Sif;jyae&wmyg }}
]] rif; ½Sif;jyykHu igYudk apmfum;ovdk jzpfaew,f }}
]] onf;cHyg oli,fcsif;&m? ig wu,f½Sif;jyaewmyg? at; udk,fcsif;pmEdkifatmif ig wpfckajymr,f }}
]] ajymcsifajym? rajymcsifaeuGm }}
]] rif;uvJ odyf uRJNrD;wdkwmyJ? ig wdkwkdyJ ajymjyygYr,f? [dknaeu wdkYzGufay;vdkufwJYvl[m wpfBudrfu
rif;wdkYvdk igwdkYvdk a[m'Dausmif;u ausmif;om;a[mif;wpfOD;yJ? rif;u ompnfa&mufvmwm ESpfESpfyJ½Sdao;awmY
odrSmr[kwfbl;? olu wdkY½GmrGefom Zmwdom;yJ? raeYu rif;eJY nGefYar tultnDeJY olYudk igu,fEdkifcJYw,f? rif;udk
ig 'g ½Sif;jyw,f? rif; auseyfavmufNyDvdkY igxifw,f }}
ausmif;wufacgif;avmif;oH ay:vmonf/
oli,fcsif;ESpfOD;vkH; aeYv,fpm bmrQ rpm;&ao;/ odkY&mwGif ESif;aiGu rqm/ olYxuf cHEdkif&nf½Sdaom
bcufu ydkíyif rSKrnfr[kwf/
ESif;aiGu at;csrf;pGm ajymonf/
]] rif;u igYudk 'Davmuf ,kH,kHMunfMunf zGifYajymvdkY aus;Zl;wifygw,fuGm? wpfckawmY½Sdw,f bcuf?
t&rf;awG avQmufrvkyfeJY? rif; wpfckckjzpfoGm;&if ig pdwfcsrf;omrSm r[kwfbl;? nGefYarvJ pdwfcsrf;omr,f
rxifygbl;uGm }}
bcufu yifudk,frl[ef jyef0ifvmNyD; atmf&,fonf/
]] tJ'Dvkd wpfcgwav ig tm;wufatmif ajymjyay;yg oli,fcsif;? [kwfw,f [dkaeYu nGeYfar
vkyfoGm;ykHuav;udk ig rarYbl;? bk&m;pl; arcvmewforD;av;yJ? a[Yaumif 'gxuf 'DaeY rif;,kefjzLrav;
ausmif;rwufygvm; }}
]] at; ...tJ'gaMumifY igYpdwfxJrSm av;aew,f }}
]] 'gjzifY rif; olYudk cspfrdaeNyDaygY }}
]] rif;bkd;at bmqdkifvdkYwkef; }}
]] qdkifoaygYuGm? ig ajymcJYNyD;yga&mvm;? pdwfxJrSm av;av;? oem;yJ oem;oem;? 'g BuKdufjcif;tpyJ?
[m; [m; [m; }}
ESif;aiGonf bmrQjyefrajymbJ bcufESifYwl vdkuf&,fonf/
oli,fcsif;ESpfOD;onf &,farmí pdwfaygYyg;pGmjzifY ausmif;qD jyefavQmufcJYMu\/
nae ausmif;qif;csdefuswdkif; q&mrBuD;onf ½kH;qif;avYr½Sd/ rNyD;jywfao;aom ½kH;vkyfief;rsm;udk tcsdef
twefMumonftxd qufvuf vkyfudkifaewwfonf/
xdt k cgrsK;d wGif nGeaYf ronf ESi;f aiGuoYJ aYkd om oli,fcsi;f rsm;ESit Yf wl wpfcgw&H tdrjf yefEiS oYf nf/ rsm;aom
tm;jzifYrl pmMunfhwdkufodkYoGm;í pmusuf&if; q&mrBuD;udk apmifYaeavY½Sdonf/
,aeYnaewGifvnf; nGefYaronf ausmif;qif;csdefü vG,ftdwfuav;vG,fum pmMunfhwdkufqD ajcOD;
vSno hf nf/ ausmif;olausmif;om; twefpo J nftxd tcGit Yf a&;apmifaY eaom ESi;f aiGonf vsijf refpmG nGeaYf rqD
avQmufvmcJY\/
]] cPaeygOD; nGefYar? ig ajymp&m½SdvdkY }}
ajcpkH&yfvsuf nGefYaronf rsufvTmyifYí olYudkMunfhNyD; omomnifnifqdk\/
]] reufuwnf;u eif igYudk wpfckck vmajymr,fvdkY xifaeom;yJ? igawG;&if rSefwwfw,f ESif;aiG }}
ESif;aiGu t"dyÜg,fr½Sd wpfcsuf&,fvdkufNyD;rS awmif;yef\/
]] at; [kwfw,f ajymrvdkYyJ? 'gayr,fY ig reufu ausmif;wufaemufusoGm;vdkY }}
]] ausmif;wufaemufuswm igodygw,f? 'gayr,fY eif ausmif;a&mufwmawmY aemufrusygbl; }}
ESif;aiG bmrQjyefrajymbJ 0efcHí yg;pyfjzJ&,fae\/ nGefYaruom tvdkufodpGm qufar;\/
]] uJ ...bmajymrvdkYvJ? pmMunfhwdkufudk vdkufcJYrvm; }}
pmMunfw h ukd üf ,cktcsed q
f v
kd Qif vljywfonf/ oifwef;cef;rtwGi;f üvnf; vlou l if;aeonf/ vljywf&m?
vloluif;&mwGif ESpfOD;csif; pum;ajymaeonfudk wpfpkHwpfa,muf jrifoGm;vQif oGm;ykwfavvGifY pGyfpGJrnfudk
nGefYar\*kPftwGuf ESif;aiG pdk;&drfonf/
,ck olwEYkd pS Of ;D onf pmoifcef;tjyif pBueF üf &yfpum;ajymaeMujcif;jzpfonf/ cyfvrS ;f vSr;f ü ausmif;om;
ausmif;oltcsKdUvnf; ½Sdao;onf/ ausmif;½kH;ESifYvnf; ra0;vS/
]] udpör½Sdygbl; nGefYar? wdkY 'DrSmyJ cP ajymMu&atmif }}
]] 'gjzifYvJ ajymav? bmajymrvdkYwkef; }}
]] at;yg[m ajymygYr,f? aeYv,f ausmif;qif;wke;f uvJ vmajymrvdyYk ?J bcufu qGaJ c:oGm;Ny;D ½Si;f jyaevd}Yk }
]] aMomf ...bcuf eifYudk ½Sif;jyNyD;NyDvm; }}
]] [kwfw,f? tJ'g eifYudk igjyefajymrvdkY }}
]] bcufu igYudkvnf; raeYu ½Sif;jycJYNyD;ygNyD }}
ESif;aiGrSm ]]aMomf}}[k qdkum ½kwfw&uf bmqufajym&rSef;rod? cPMumrS ar;onf/
]] bcuf ckvdkvkyfaewm eif b,fvdkxifovJ nGefYar }}
]] bcuf avQmufvkyfaewm tm;vkH;udk ig oabmrwlbl;? 'gayr,fY [dkaeYu olvkyfcJYwmudkvJ ig tjypf
rwifcsifbl;? igom olYae&mrSmqdk&if 'DvdkyJ vkyfrdrSmyJ? at;av igawmif [dkaeYu 0ifulrdao;wmyJ }}
]] eifu bmvdkY tJ'Dvdk ul&wmvJ nGefYar }}
]] igYudk rar;eJYav? eifuaum bmvdkY 0iful&ovJ }}
]] 'guawmY bcufu igYoli,fcsif;udk;? ol 'ku©a&mufrSmpdk;vdkY }}
]] igYtwGufvJ 'DvdkyJaygY? bcuf[m igYoli,fcsif;yJ? ol 'ku©a&mufrSmawmY pdk;&drfw,f? wJa&mufawmY
eifYudkyg awGUjyefa&m? bkrodbrodeJY eifyga&m 'ku©a&mufrSmudk ig pdk;&drfw,f ESif;aiG }}
at;at;nifnif ajymaeaom nGeaYf r\ avoHü ½d;k om;aom arwåmoufygavrSe;f ESi;f aiG cHpm;odçod\/
ESif;aiGu Nidrfaeonf/ nGefYaru pkHprf;onf/
]] eifajymcsifwm 'gyJvm; ESif;aiG? ajymp&mr½Sd&if ig pmMunfhwdkufudk oGm;awmYr,f }}
]] ae aeygOD; nGefYar? ig ajymp&m½Sdao;w,f }}
]] 'gjzifY ajymav }}
ESi;f aiGu rajymEdik ?f wpfcsuf zswu f eJ nGeaYf rudk cd;k Munf\ h / pl;pdu
k Mf unfv
h su½f adS om nGeaYf r\ rsuv f ;Hk rsm;udk
awGU&aomaMumifY olu rsufESmvTJvdkufonf/
nGefYaru tomt,m&,fonf/
]] eif tajym&cufaew,f r[kwfvm; ESif;aiG? uJav iguyJ pay;ygYr,f? EkEki,f ausmif;rwufvdkY
eifYpdwfawG ua,mufu,ufjzpfaew,f r[kwfvm; }}
cyfvrS ;f vSr;f a&mufrS orifvnfjyef vSnMhf unfrh &d m nGeaYf ru olaY emufausmudk ai;Munf&h if; use&f pfonf/

tcef; ( 9 )

trSwfrxif

t*Fg? Ak'¨[l;? Mumoyaw;? aomMum? pae/


aemufxyf ig;&ufwdkifcJYonf/ EkEki,fonfum; ausmif;odkY ay:rvm/
wrmyifatmufü aeYwdkif; ESif;aiG &ifarmcJY&onf/
eHeufapmapmü arQmv f ifcY suEf iS Yf &ifcek af rm&onf/ ausmif;wufcsed t f xd ay:rvmjyefawmY pd;k &drpf w d Ef iS Yf
arm&onf/ aeYcif;wdik jf yefvQif &if[maomaMumifY arm&onf/ naeapmif; ESi;f a0csed w f iG rf l vGr;f pdwaf ESmifo
Y jzifY
aMumifYMupdwfESifY aMomf ...arm&jyefonfwnf;/
t*FgaeYwkef;url jrifzl;aeus jrif;vSnf;onf ausmif;a½SUü qdkuxm;cJYonf/ jrif;vSnf;ay:ü jrif;vSnf;
armif;ol toufav;q,fcefY vlBu;D wpfO;D om ygonf/ xkv d Bl u;D u jrif;vSn;f udk xm;cJu
Y m q&mrBu;D \ ½k;H cef;qD
oGm;onf/ ESif;aiGu jrif;vSnf;em; ra,mifrvnf uyfoGm;NyD; apmifYaecJY\/
rMumrD vlBuD; jyefvm\/ olYudk ESif;aiGu NyKH;jy ESKwfqufonf/
vlBuD;u jyefrNyKH;? rsufarSmifwpfcsuf MuKwfMunfhNyD; jrif;vSnf;qD avQmufoGm;\/
ESif;aiGu olYaemufvdkufNyD; pum;qdkonf/
]] OD;av;&,f? vlr½SdawmY jrif;u avQmufxGufoGm;rSmpdk;vdkY uRefawmf apmifYMunfhaewmyg }}
vlBuD;u olYudk wpfcsuf pl;pdkufjyefMunfh\/ ESif;aiGu bkajymcH&awmYrnf[k xifvdkufonf/ odkY&mwGif
rarQmfvifYbJ vlBuD;u NyKH;\/
]] vl½Sdayr,fYvJ igYvlu jrif;vSnf;udk tjrJapmifYMunfhazmf&cJYom;yJ }}
]] cifAsm }}
vlBuD;onf ESif;aiG cgwdkif; &yfMunfhaeusae&m wrmyifqDodkY vufn§Kd;nTefjyonf/
ESif;aiG jyefrajzcsif/ þvlBuD;ESifY qwfaqmYNyD; pum;ajymrdonfrSm rSm;NyDxif\/
xdkcPwGifyif vlBuD;u vSKdufvSJpGm &,f\/
]] igYvl toufb,favmuf½SdNyDvJ }}
]] q,fYajcmufESpfxJrSm cifAs }}
]] aMomf ...at;at; 'gaMumifYudk; }}
vlBuD;u quf&,fae\/
]] OD;av; bmvdkY&,fwmvJ }}
]] bmvdkY&,fwmvJ [kwfvm;? at; ...t[J? igYvlwdkYt½G,fu udk,fY'ku© udk,f½SmwJY t½G,fyJ }}
,cktcsdeftxd ,Ofaus;pGm ajymaeaom ESif;aiG\o@mefonf tenf;i,f rmausmawmifYwif;oGm;\/
]] OD;av; bmajymvdkufwmvJ }}
]] igYvlwdkYt½G,fu udk,fY'ku© udk,f½SmwJY t½G,fvdkY? r[kwfbl;vm;? [dk wrmyifatmufrSm igYvl 'ku©
a&mufaewm? igodwm MumNyDuG? 'DrSm ...}}
vlBuD;onf ta&;BuD;aompum;ukd ajymvdk[efESifY rsufESmudk wnfvdkufNyD; udk,fudk nTwfvdkuf\/
]] igu rif;wdkYt½G,fudk udk,fcsif;pmNyD; oem;ygw,f? 'gaMumifY ajymjyr,f? uav;rwdkYtaz ygvm&if
jrif;vSnf;em; a,mifvdkYrS ruyfeJY Mum;vm; }}
]] OD;av;&,f uRefawmfYudk txifrvGJygeJY? EkEki,feJY uRefawmfu oli,fcsif;yg }}
]] td;k [d;k ...[d;k ? tJ'gudk ajymjyaewm? rif;wdcYk si;f oli,fcsi;f csi&f if ausmif;rSmyJ wdww f w
d f oli,fcsi;f Mu?
olYtaza½SUrSm oli,frcsif;eJY? igYvl ckxuf ydk'ku©a&mufoGm;r,f? tJ'gyJ? oGm;NyDa[Y }}
vlBuD;onf jrif;vSnf;ay:wufum armif;xGufoGm;onf/
xdkt*FgaeYnaeü EkEki,f aeraumif;aomaMumifY cGifYwdkifaMumif; nGefYarxHrSwpfqifY ESif;aiG odcJY&\/
b,fEpS &f uf cGiw Yf ikd o
f nfurkd l nGeaYf ru rajym/ tao;pdwaf r;Munf&h efrmS nGeaYf rudk ESi;f aiG tm;emonf/ ½Suv f nf;
½Sufrdonf/ ½Sufrdonf qdkjcif;xuf vdyfjymrvkH[k qdku ydkrSefrnfxif\/
wdwfwcdk; &ifarm&if; &ufwdkY ukefvGefvmcJYonf/
paeaeYü aeY0ufESifY ausmif;qif;onf/ tdrfodkY ESif;aiG jyefa&mufcsdefü ESif;aiG\ zcif OD;wifarmifvnf;
½kH;qif;vsuf jyefa&mufaeNyD/
ESif;aiGonf pmMunfhpm;yGJü £a`E´rysuf tvkyfrsm;[efaqmifae\/
OD;wifarmif NrKdUwGif;xGufoGm;rS ESif;aiGu abmif;bD½SnfpGwf? pydkY½SyfvJ? ukwftusÐxyf0wfNyD; vufpGJawmf
avaoewfuav;udk ,l\/
ESif;aiG\ rdcif a':cifav;u aysmYaysmY wm;jrpf\/
]] iSufypfxGufOD;r,fvm; om;? rif;azazu NrKdUxJrSm iSufypfwm rBuKdufbl; }}
]] NrKdUxJrSm r[kwfygbl; arar? rif;vSuefbufqDudkyg }}
araru oabmaumif;onf/ þonfudk odNyD;jzpfaom ESif;aiGu avaoewfudk ykckH;vG,fNyD; pufbD;ESifY
xGuf&efjyif\/
jywif;0rSaeí a':cifav;u atmfonf/
]] azazu trJvkdufw,f? vluav;u iSufypfxGufw,f? arar rBuKdufbl;aemf? 'g vlrsm; cspfjcif;udk
cGJwm? 0#fvdkufwwfw,f }}
ESif;aiGu pufbD;eif;vsuf xGufcJY\/ olYrdcif\ pum;rSmrl em;rSm rxifr½Sm; yJYwifxyfae\/
rif;vSuefonf ompnfNrKdU taemufbufü ½Sdonf/ ,ckvdk aqmif;tukef aEGtul;wGif ypf&ef iSufwdkY
aygonf/
odkY&mwGif ESif;aiGu pufbD;udk ta½SUbufqDom OD;wnfcJY\/ ½GmrGefomodkY/
pufb;D udk bcuf\ wJa½SUwGif &yfvu kd \
f / xk;H pHtwdik ;f bcuf jyefra&mufao;/ a':jrESio Yf m awGUonf/
]] BuD;awmfa& ...uRefawmf iSufypfxGufvmwm? pufbD; xm;cJYr,faemf }}
ESi;f aiGonf a&wpfcu G f cyfaomufNy;D aoewfuikd v f suf Ncw H iG ;f rS xGuv
f mcJo
Y nf/ EkEik ,fwYkd Ncb
H ufqo D /Ykd
vrf;wpfavQmuf opfyifwdkYxufüvnf;aumif;? csKHykwfwdkYxufüvnf;aumif; iSufi,frsm;udk awGU&onf/
odkY&mwGif ESif;aiGonf rypf/ aoewfudk csdefvdkufvG,fvdkuf? csdefvdkufvG,fvdkufESifY cifwef;qD a&mufvmcJY\/
cifwef;qD a&mufvmcsdefü olY&ifonf ckefvm\/ ajcudk azmYxm;aomfvnf; vsefjrefaomt[kefESifY
[kdwpfaeYu awGUcJYMuaom ae&mav;qDodkY ESif;aiG ajy;oGm;onf/ EkEki,f/
EkEik ,fukd rawGU/ a&tdik af v;url ½Sjd r½J v dS su/f a&tdik w
f iG ;f ü MumeDyef;qefaom vufyyH iG rYf sm;vnf; r½SNd y/D
vufyHyifxufrl yGifYeDrsm; &J&JvQHae\/ quf&ufwdkYvnf; pDpDnHaeonf/
rkqdk;BuD; ESif;aiGonf aoewfudkifvsuf idkifaerdonf/
rMumyg? ta0;&yfqDrS avwGif vGifYarsmygvmavaom toHudk Mum;&onf/
yD,mEdkoH jzpfonf/ oJYoJY ay:vmvdkuf? aysmufoGm;vdkuf? xifxifjrnfvmvdkuf? aiGUaiGUa0a0
vGifYoGm;vdkufESifY avoifY&mtvdkuf em;udk wdkYupm;vmaeonf/
aqmif;ESif;rSKefnKd qD;aom tdrfBuD;qD ESif;aiGu vSrf;Munfhrdonf/
usaeudk wdrftkyfojzifY ywf0ef;usifu rMunfvif/ tdrftdkBuD;u jynfh0aom qdwfokOf;jcif;ESifY rQif;rQif;
&yfae\/
xdktcdkufwGifyif yD,mEdkoHonf þtdrfBuD;qDrS vGifYvmaerSef; ESif;aiG owdjyKrdonf/
acwåaomf ESif;aiG Nidrfaeao;\/ xdkYaemuf pdwfudk 'kH;'kH;csvdkuf[efESifY aoewfudk armif;csKd;NyD; usnf
xnfhvdkuf\/
ESif;aiGu tdrfBuD;qDodkY &Jwif;pGmyif xGufvmcJYonf/
vrf;ü awGU&aom csKiH ,frsm;ay:½Sd iSuw f uYkd kd avaoewfEiS Yf ypfonf/ ypfvu kd ?f usnx f nfv
h u
kd ?f ypfvu
kd ?f
usnfxnfhvdkuf/
aMomf ...c&D;uRHvmaom acwfopf aomEkw¬Kd&fuav; [efygwum;/
tdrfBuD;udk um&Hxm;aom NcH0if;\ aemufydkif;qD ESif;aiG a&mufvmcJYonf/
NcHaemufydkif; 0if;twGif;ü twefjrifYaom o&ufESifY r,fZvDyifwdkY tkyftkyfqdkif;qdkif; aygufaeMu\/
xdkae&ma&mufrS yD,mEdkoHonf us,fvGifYjywfom;ae\/
yD,mEdk\toHonf vGrf;qGwfzG,f aw;wpfyk'fudk nnf;nLaerSef; ESif;aiG cHpm;&onf/ tb,foDcsif;
[lírl rod/
ESif;aiGonf olcdk; iwufjym;uJYodkY NcHpnf;½dk; ysOfwHwdkif;udk ausmuyf Nidrf0yfvsuf em;axmifae\/
vGrf;zG,fnnf;nLaom *DwoH &yfoGm;\/
ESif;aiGu tdrfBuD;qD acsmif;Munfhonf/
tdrfjrifYonf NcH0if;wGif;½Sd opfyifrsm;udkausmfvsuf pdk;rdk; xGufay:aeonf/
opf½Gufopfudkif;rsm;Mum;rS tdrftay:xyfudk vSrf;jrifEdkifonf/
tdrftay:xyf jywif;wpfck\t0wGif jzLazG;aom o@mefav;wpfcku ay:vmonf/ xdko@mefu
a0;vGef; jrifYvGef;aom rdk;aumif;uifqD ai;Munfhaeoa,mifa,mif/
EkEki,f? tdk EkEki,f/
EkEki,fayyif/
ESif;aiGu jywif;0üay:vmaom EkEki,f\ rsufESmav;udk jrifonfhcPü 0rf;omwkefvSKyfoGm;onf/
pdwfu a½TjrifYrdk&f wpfawmifvkH;udk wkH;rSwfí ckefvdkufcsifonf/ cufonfrSm NcH0if;u jrifYonf/ txufü
oHql;BuKd;wef;uvnf; umvsuf½Sdao;onf/
acwåom jywif;0ü &yfaeNyD; EkEki,f aysmufuG,foGm;onf/
ESif;aiGonf bmqufvkyf&rnf rod/
onfNcH0if;udk ausmfrwufEdkif? ausmfwufEdkifívnf; EkEki,fudk rdrd oGm;awGUEdkifrnf r[kwf/
bmvkyf&ygrnfenf;? bmvkyf&ygrnfenf;/
bmrQ rvkyfEdkifrSef; odvsufESifY ESif;aiGonf tdrfBuD;qD arQmfMunfhonf/ tenf;qkH; jywif;0ü EkEki,f\
rsufESmav; jyefvnf ay:cJYvQif? ay:vmcJYvQif .../
]] ½SL; ...wkd;wkd;? 'DrSm ...'DrSm }}
ESif;aiGonf rdrdem;udk rdrd r,kHrd/
toHonf wdk;wdk;aiGUaiGUom jzpfonf/
ESif;aiGu ckefaom&ifjzifY [dkonf em;pGifYaxmifrd\/
]] ½SL; ...wdk;wdk; 'DrSm ...'DrSm ...'DrSmav }}
toHonf tjrifYrS ay:vm\/ ESif;aiGu armYMunfhonf/
NcHpnf;½dk;ESifY wpfvHtuGmü redrfYrjrifY o&ufyifwpfyif ½Sdonf/ o&uf½Gufrsm;u xlxyftkyfqdkif;ae\/
toHonf xdko&ufyifay:rS vmonf/
]] rMum;bl;vm;? 'DrSm ...'DrSmav? u,fprf;yg u,fprf;yg }}
þtBudrfwGifrl toH½Sifudk ESif;aiG jrif&\/
o&uf½u G wf u Ykd rSKid ;f arSmifaeonf/ þrSKid ;f arSmifaom o&uf½u G wf MYkd um;rS rsuEf mS Bu;D wpfcu
k ay:ae\/
rsufESmwpfckvkH;udk zm;a0 eufarSmif½Snfvsm;aom qHyifwdkYu vTrf;xm;onf/ awmufajymifaom
rsuv
f ;Hk rsm;u 0dik ;f us,v f o
S nf/ 0gí ½Snu f saJ om oGm;rsm;u jzx J m;aom yg;pyfwiG ;f rS ay:ae\/ rsuEf mS Bu;D qDrS
toHxGufvmjyef\/
]] jrifNyDvm;? 'DrSmav u,fprf;yg u,fprf;yg }}
]]u,fprf;yg}}[k ajymaeaomvnf; rsufESmBuD;u NyKH;jzJjzJ ½Sdae\/
ESif;aiGonf MuufoD;arG;nif; xoGm;\/ vufu aoewfqDa&mufoGm;NyD; rsufESmBuD;qD csdefvdkufrd\/
rsufESmBuD; aysmufoGm;onf/ ajrjyifodkY wpfpkHw&m av;av;yifyif usoGm;oH Mum;&\/ azmYeif;
ajy;oGm;oHvnf; Mum;vkduf&onf/
ra½S;raESmif;yif vloHoloHrsm; Mum;&\/
MoZmjynfhaom toHwpfoHu qdk\/
]] a[Y uH&mZm? b,fa&mufoGm;NyDvJ }}
]] 'Dem;wifyJ aysmufoGm;wmyJ ocifBuD; }}
ajzaom uH&mZmqdkol\ toHudkrl ESif;aiG aumif;pGm rSwfrd\/
uH&mZmu ocifBuD;[k ac:ol\ MoZmjynfhaomtoH xyfay:vmonf/
]] rdEki,faMumifY ig enf;enf;av; owdvpfoGm;w,f? rif;vJ odyfaygYw,f uH&mZm? tck b,fa&muf
oGm;NyDvJ? ckrS rsufvkH;jyL;MunfhraeeJY uH&mZm? rif;u [dkbufu vdkuf½Sm? igu 'Dbufu vdkufr,f }}
xGufcGmoGm;aom ajcoHrsm;udk Mum;&\/
NcH0if; eH&Hudk rSDvsuf ESif;aiGonf Nidrfukyfae\/
ajcoHrsm; a0;oGm;onfESifY wNyKdifeuf ESif;aiGonf rajy;½kHwrnf ½GmqDodkY okwfajcwifcJYavownf;/

tcef; ( 10 )

jyefqkHoGm;aomaeY

qufvufqu kd af &mufvmaom wevFmaeYeeH ufwiG f aeonf Munfvifawmufyae\/ aEGbuf,ikd v f mNyD


jzpfaomaMumifY tcsrf;aygYvmonf/
ausmif;wGif; ajrwvif;0,f a½Ta&mifwrm½GufwdkY zkH;aeonf/ tyifwdkYxufvnf; ½GufEka0NyD;vifYupm;
½GufopfwdkY r&ifY? armif;aom yk&pfzl;nKdnKdwdkY rukefao;wwf/ pmiSufi,fESifY quf&ufwdkYvnf; jrL;wl;aeMu\/
ESif;aiG\ &ifarmcef;vnf; &yfcJY&onf/ taMumif;rSm wrmyif&dyfrS arQmfoljrL;atmif jrif;vSnf;qdkufí
EkEki,f jyefvnf ausmif;wufavaomaMumifYwnf;/
aeYv,fausmif;qif;csdefü twef;wGif;rS ausmif;olausmif;om; toD;oD; xGufcGmoGm;Muonf/ ESif;aiG?
EkEki,fESifY nGefYarom usef&pfMu\/
ESif;aiGu awmif;yefonfh[efjzifY nGefYarudk vSrf;Munfhonf/
nGefYaru trSwfjyKEdkif½kH oufjyif;av;csNyD; xGufcGmoGm;aomtcgrS ESif;aiGonf EkEki,f\ ckHem;
oGm;&yfonf/
]] EkEki,f }}
EkEki,fu armYrMunfh? pmtkyfwpftkyfudkom acgif;ikHYzwf½SKae\/
]] udk,fYudk pum;rajymjyefawmYbl;vm; Eki,f? tpuawmY ausmif;rSm jyefawGU&if udk,fYudk Eki,f
ESKwfqufygYr,fqdk }}
EkEki,fu pum;rjyef? acgif;vnf;rarmY/ pmtkyfudk udkifxmaom EkEki,f\ vufuav;rsm; qwfqwf
wkefaeonfudk oljrif&\/
olu teD;uyfjrif&aom EkEik ,f\ rsuEf mS av;udk apYapYMunfrh o d nf/ EkEik ,f\ rsuEf mS av;rSm cgwdik ;f xuf
ydrk kd jzLavsmaf eonf/ e*dw k nf;u oG,vf eG ;f aom rsuEf mS av;rSm ,ck yg;½d;k ar;½d;k xifvak tmif BuKv
H DS azsmaY wmYae\/
olY&ifü u½kPmvSKdif;u &dyf&dyfwufvm\/
]] Eki,f aumif;aumif; aeraumif;ao;bl;vm; [if? Eki,f ausmif;rwufawmY ud, k af v pdwyf v l u
kd &f wm?
paeaeYu [dk cifwef;av;qDawmif udk,fa&mufvmao;w,f }}
þtBurd w f iG rf l EkEik ,fu olu
Y kd armYMunf\
h / rsuv
f ;Hk rsm;Munfyh u
Hk rjrifz;l ? rawGUzl;aom vlwpfa,mufukd
Munfah eykEH iS Yf wlonf/ r,kjH cif;? rouFmjcif;? pl;prf;aejcif;wdu
Yk kd azmfjyaeonfvnf; xif&\/ Nird pf u kd Mf unfah e&mrS
rsufvkH;wdkYonf owdjyKrd½kH wpfywfvnfoGm;\/
]] udk,fYudk rrSwfrdawmYbl;vm;? 'grSr[kwf jyefaMumufoGm;jyefNyDvm; }}
EkEki,fxHrS tajzr&/ olu vufavQmYvdkufonf/
]] EkEki,fudk vmpum;ajymwm rBuKduf&if udk,foGm;ygYr,fav? 'gayr,fY a&mY EkEki,f? EkEki,f
ausmif;ysufwkef; oifcJYwJYpmawG udk,ful;xm;w,f? oD;oefYul;xm;wm? udk,fYudk pmtkyfjyefay;zdkY rvdkbl; }}
olu pmtkyfudk vSrf;ay;NyD; ESKwfqufaomtm;jzifY at;csrf;pGm NyKH;jyonf/
EkEki,fu olYudk pdkufMunfhjrJ Munfhaeonf/ rsufvkH;rsm;um; tvnf&yfayNyD/
olu udk,fudkvSnfhum ae&mrS cGmcJY\/ okH;av;vSrf; vSrf;rdpOf Mum;&\/
]] udk,f }}
olu vSnfhMunfhonf/ Munfvif½Tifysonf rqdkEdkifaomfvnf; rdef;uav;wpfOD;\ omrefyuwd ½dk;om;
wnfNidrfaom rsufESmav;ESifY EkEki,fu olYudk Munfhae\/ olu EkEki,fxH jyefavQmufoGm;\/
]] Eki,fudk bmvdkY udk,f 'Dpmtkyfay;wmvJ }}
]] Eki,f pmawG vdkuful;&rSmpdk;vdkY? r,kHbl;vm; Eki,f? 'DpmtkyfMum;rSm bmrS udk,f r[kwfwmawG
n§yfrxm;bl;}}
,ckrS EkEki,fu NyKH;onf/
]] udk,fYudk Eki,fu bmpGyfpGJao;vdkYwkef; }}
toHrSm Munfvifae\/ ajym[efuvnf; &if;ESD;cifrifolcsif; ajym[efaygufae\/ rdepfydkif;twGif;txd
½SdaecJYaom pdwfysuftm;avsmYrSKwdkY ESif;aiG\ &ifwGif;rS aysmufpifvGifYuG,fukefonf/
tcef;wGif;ü rdrdwdkYESpfOD;om ½SdawmYrSef; ESif;aiG owd&vmonf/ EkEki,f pdwfrusOf;Muyfap&ef ESif;aiGu
qdk\/
]] aMomf ...rkefYpm;csdefa&mufNyD? Eki,f tjyifxGufOD;r,f r[kwfvm; }}
EkEki,fu acgif;ndwfNyD; tcef;tjyifbufqD wpfpkHwpfa,mufudk ½Sm[ef vSrf;arQmfMunfh\/
]] Eki,f b,folYudk ½SmwmvJ }}
]] rrnGefYudk? 'DaeY bmjzpfvdkY rrnGefYu wpfa,mufxJ xGufoGm;wmvJ rodbl; }}
]] nGefYarudk ajymwmvm;? ol q&mrBuD; tcef;rsm; oGm;vm; rodbl;? vmav udk,fyg 0dkif;½Smay;r,f }}
ajymajymqdkqdkESifY olu a½SUrS OD;aqmifxGufonf/ EkEki,fu aemufrS vdkufvm\/
nGeaYf rudk txl; r½Sm&/ tcef;tjyifbuf rvSr;f rurf;ü &yfaeonf/ wpfa,mufwnf;rl r[kw/f teD;wGif
&yf&if; bcufu pum;ajymaeonf/
nGefYar oabmudk rod/ odkY&mwGif nGefYartay: a½Tudk,fawmfbcuf rnfodkY oabmxm;aMumif; ESif;aiG
odNyD;jzpf\/ ,ck ol bmawGajymaeoenf;/ olwdkYxH rdrdwdkYoGm;vQif aESmifY,Suf&mrsm; usaernfavm/
ESif;aiG csDwkHcswkH jzpfaecdkuf olwdkYESpfOD;tm; vrf;í nGefYaru NyKH;NyKH;&,f&,f ESKwfquf\/
teD;odkY a&mufoGm;aomtcg EkEki,fu nGefYar\ vufarmif;wpfzufudk olYvufESpfzufESifY qGJ,l
qkyfudkifvdkuf\/
]] rrnGefY b,faysmufoGm;wmvJ? Eki,fjzifY qmvdkY }}
]] Eki,f qmvdkY? 'gjzifY bmpm;rvJ }}
tcGifYaumif;udk jrifaom ESif;aiGu Mum;jzwf0ifajym\/
]] 'Dvdkqdk wdkY tjyifoGm;pm;&atmif nGefYar? igYrSm ydkufqHygygw,f? a[Yaumif bcuf rif;vJvdkufcJYuGm}}
bcufu pyfjzJjzJESifY ]]trav; tm;emp&mBuD;? vm oGm;Mu&atmif}}[k qdk\/
nGefYaru ESif;aiGudk rsufapmif;omom xdk;Munfh\/ odkY&mwGif EkEki,fudkrl zdwfac:ay;\/
]] vm EkEki,f oGm;pm;MuwmaygY? a[m'D bcufuvJ wdkY½GmrGefomuyJ? EkEki,f wdkY 'DaeY oli,fcsif;
ESpfa,mufwdk;wmaygY? vm oGm;Mur,f }}
oli,fcsif; ESpfpkHwGJonf rdwD¬vm - ompnf vrf;rBuD;ab;½Sd vufzuf&nfqdkifwpfqdkifü oGm;a&muf
pm;aomufMuonf/
nGeaYf r? bcufEiS Yf ESi;f aiGwu
Ykd pm;aomufaeusjzpfaomaMumifY vGwv f wG v f yfvyfyif? EkEik ,fu tenf;i,f
½GHU½GHUEdkif\/
EkEki,f ½GHU&onfrSm cPomwnf;/ bcufu tm0ZÆef;½Tifonf/ pm;&if;aomuf&if; &,fp&marmp&mawG
vSKid v f KS id af jym\/ EkEik ,fuv kd nf; oda[mif;uRr;f a[mif;yrm qufq\ H / EkEik ,f\ rsuEf mS av; NyK;H ½TiMf unfvifvm\/
pm;aomuftNyD; ausmif;odkY jyefvmcsdefwGif av;OD;om; twef&if;ESD;rSK &cJYMu\/
xdknae ausmif;qif;csdefü xkH;pHtwdkif; ESif;aiGESifY bcufonf EkEki,fwdkY jrif;vSnf;xGufoGm;onftxd
wrmyifatmufrS &yfMunfhaeMu\/ jrif;vSnf;xGufoGm;aomtcg bcufu &,f&if; rSwfcsufcs\/
]] rif;udk ig tHYMow,f ESif;aiG? nGefYaru rif;udk odyf*½kpdkufw,f? 'DMum;xJ rif;u 'Daumifrav;udkrS
a½G;BuKdufyavw,f }}
]] vkyfjyefNyD bcuf? EkEki,fudk igrBuKdufbl;? oem;wmuG }}
]] [m; [m; [m;? at; xm;ygawmY? rif;aumifrav;u wu,fo Y em;p&mav;yJ? vlav;uvJ ydev f u kd w
f m?
tom;uvJ jzLvdkufwm? ydk;[yfjzLtwdkif;yJ? aoG;rS ½Sd&JUvm; rodbl; }}
]] 'DavmufBuD; rydefygbl;uGm? NyD;awmY ydk;[yfjzLrav;eJYvJ rwlygbl;? iguawmY Eki,fudk ,kefjzLrav;vdkY
jrifw,f? ,kefjzLrav;vdkYyJ ac:csifw,f }}
]] bm ,kefjzLrav; [kwfvm;? [m; [m; edyfoa[Y? rBuKdufbl;om qdkw,f? rsufpdxJawmY vSaeNyD
r[kwfvm;? aMomf jzpf&av armifESif;aiGav; }}
]] at;ygav rif;xifcsifovdkyJ xifyg? wu,fvdkY igu EkEki,fudk BuKduf&ifvJ rif; uHaumif;wmaygY }}
]] tvdk bmaMumifY }}
]] rif;yJ ajymw,f? nGefYaru igYudk odyf*½kpdkufw,fqdk? b,fvdkvJ ig nGefYarudk jyef*½kpdkufvdkuf&rvm; }}
bcufu rsufvkH;udk wrifjyL;jyNyD; atmf\/
]] trav; armifrif;BuD;om;&,f? csrf;omay;awmfrlyg? rif;[mrav;udk rif; ,kefjzLrav;yJxifxif?
aiGAsKdif;jzLav;yJ xifxif? igY a½TusD;nKdav;udkawmY rxdvdkufygeJY? aus;Zl;trsm;BuD;wifygw,f }}
bcuf\ pum;udk oabmusaomaMumifY ESif;aiGu &,fonf/ bcufu pum;jzwf\/
]] uJ ...aus;Zl;wifvufpeJY xyfaus;Zl;wif&atmif rif; igYudk jrif;vSnf;qdyf vdkufydkYyguGm ESif;aiG }}
ESif;aiGu tHYMooGm;\/
]] tvdk rif;u ½Gmudk apmapmpD;pD; jyefawmYrvdkYvm; }}
]] ig ½Gmudk tcsdefrSefjyefwm MumygNyD? pmvJ rSefrSefusufNyD; ausmif;vJ rSefrSefwufaew,f }}
,ckwavm bcuf ausmif;rSerf eS w f ufí cgwdik ;f uJo
Y Ykd [du
k pd ö onfupd w ö EYkd iS Yf tvky½f KS yrf aerSe;f udk ESi;f aiG
owdjyKrdNyD;jzpfonf/
]] at; [kwfw,f? rif; tckwavm tawmfajymif;vJaeygvm;? bmvJ nGefYaru qkH;rxm;vdkYvm; }}
&,faeaom bcuf\ rsufESmonf wnfoGm;\/ tenf;i,fyif wif;ae\/
]] ig rde;f uav;wpfa,mufukd cspcf sif csprf ,f? 'gayr,fY rud;k uG,b f ;l ? oltY oHukd om,mcsif om,mr,f?
olpY um;ukad wmY em;axmifoifrY S em;axmifr,f? pma&;q&mawGa&;wJY tcsp&f UJ aus;uReq f wkd mrsK;d ig b,fawmYrS
tjzpfrcHbl;? at; b,folYuReftjzpfrSvJ ig rcHbl; }}
]] awmfprf;yg bcuf&m? w&m;awG a[mraeprf;ygeJY? igu &,fp&majymwmudk }}
]] 'g &,fp&m r[kwb f ;l oli,fcsi;f &? ig ajymif;vJaewm r[kwb f ;l ? tajctaerSet f wdik ;f usio Yf ;Hk aewm?
ig 'DESpf pmar;yGJatmifcsifw,f? NyD;awmY igYtarudkvJ ig oem;vmw,f? pmar;yGJu eD;NyDuGm? ig 'DESpf atmifudk
atmif&r,fuGm? vm oGm;MupdkY }}
ESif;aiGu pufbD;xuf cGwufum ajcum;í axmufxm;\/ bcufu vufudkifrS wGef;NyD; t½Sdef&rS
bm;wef;ay: ckefwufvdkufonf/
oli,fcsif;ESpfOD;onf jrif;vSnf;qdyfodkY a&mufvmMu\/
jrif;vSnf;qdyfa&mufrS bcufonf olYtusÐtdwf rSeforQudk ESKdufcRwf½SmazGonf/
]] a[Yaumif ESif;aiG? rif;rSm ydkufqHygao;vm; }}
ESif;aiGu olYtdwfol ESKdufMunfhonf/ cgwdkif;rl tdwfwGif;ü tenf;qkH; usyfwefESpf½GufcefY tjrJyg\/
aeYv,fu pm;aomufcJYMuaomaMumifY ,ckrl ig;rl;apY wpfapYom ½SdawmY\/
]] igYrSm ig;rl;yJ½SdawmYw,f bcuf }}
]] udpör½Sdbl; ay;ay;? ig aemufawmY jyefqyfr,f }}
ajymajymqdq k Ekd iS Yf bcufonf ig;rl;apYukd ESi;f aiG\vufwiG ;f rS qG, J v
l u
kd of nf/ þig;rl;apYonf rjyefvrf;odYk
oGm;NyDjzpfaMumif; odaom ESif;aiGu NyKH;ae\/
bcufu jrif;vSn;f q&mESiYf oGm;pum;ajym\/ olbmajymonfukd rMum;&aomfvnf; atmf[pf&,farm&if;
ajymvdkufaom jrif;vSnf;q&m\ pum;udkrl ESif;aiG Mum;&\/
]] atmifrmav; q&mav;&m? tm;vJ remygeJY? a<u;vJ rqyfygeJY? usKyfjrif;vSnf; vlrjynfh&if wufom
pD;yg? aemufwpfa,mufvm&if xGufr,f? 'gxuf q&mav; b,fawmY w&m;a[mOD;rvJ? [dkwpfcg ½kyf½Sif½kHxJ
vkyfwJY w&m;yGJwkef;u acG;aumifawGudk q&mav;tkyfxnfhwm rSnfhoAsKdU? usKyfjzifY vufckyfwD;&wm emaewmyJ}}
bcufu owday;[efEiS Yf jrif;vSn;f orm;udk wpfpw Hk pfck ajymonf/ jrif;vSn;f orm;\ avoHww d o
f mG ;\/
bcufu ESif;aiGxH jyefvmcJYonf/
]] vlrjynfhvdkY cP apmifY&OD;r,f oli,fcsif;? wdkY bufzuf&nf oGm;aomufMurvm; }}
]] awmfygNyD oli,fcsif;? ydkufqHr½SdawmYbl; }}
bcufu ig;rl;apYudk xkwfjy\ ESif;aiGu acgif;cgonf/
]] ig rqmygbl;? vdkvdkr,fr,f rif;yJ ,lxm;vdkuf }}
bcufuvJ rjiif;bJ ig;rl;apYukd ½dkaopGm olYtdwfwGif; jyefoGif;vdkuf\/
jrif;vSnf;q&mu Budrfwkwfuav;jzifY bD;ukd acgufumacgufum ]]½GmrGefomudk wpfa,mufvkd?
wpfa,mufvdk}}[k atmfae\/
oli,fcsi;f ESpOf ;D um; pum;jywfaeMu\/ pum;jywfaepOf tawG;wpf&yfu ESi;f aiG\ acgif;wGi;f 0ifvm\/
[dk paewpfaeYuwnf;u xdktawG;u ESif;aiGudk aESmifY,SufaecJY\/
ESif;aiGu bcufudk ar;onf/
]] 'gxuf oli,fcsif;? wapäqdkwm ½Sdovm; }}
bcuf rsufvkH;jyL;oGm;onf/
]] bmajymw,f oli,fcsif; }}
]] aMomf wapäqdkwm ½Sdovm;vdkY }}
bcufu oli,fwef;om; uav;i,f\ tar;udak jzaom ygarmu©[efjzifY NyK;H vsuf vG,u f pl mG ajzonf/
]] aemifb0qdkwmrS r½SdbJ? wapäqdkwm b,fvdkvkyf½SdEdkifrvJ }}
bcuf\ tajzudk ESif;aiGu *½krxm;vS/ olYbmom idkifawGaeNyD; xyfar;\/
]] 'gxuf wpfcgu rif;ajymzl;w,f? EkEik ,fwt Ykd rd Bf u;D [m used pf moifaY ewJt
Y rd q
f ?kd tJ'g rif; bmt"dygÜ ,feYJ
ajymwmvJ }}
bcufu Nidrfae&mrS toHxGufvsuf &,fonf/
]] a[mAs? a&m*gu azmufvmjyefygNyD? EkEki,feJY EkEki,fwdkY tdrfBuD;taMumif; ryg&if rif; pum;ajymvdkY
r&awmYbl; }}
]] ig taumif;ajymaewm bcuf }}
]] iguvJ taumif;ajymaewm? wefawmY rif;udk EkEki,fwdkYtdrfu wapäajcmufvTwfvdkufNyD xifw,f
[kwfp }}
ESif;aiGu rajzbJ Nidrfae\/ bcufuom qufajymonf/
]] EkEik ,fwtYkd rd u f rif;udk wapäajcmufvw T vf u kd w f ,fq&kd ifawmY jzpfEikd w f ,f? tJ'wD apä rif;&JU ,kejf zLav;yJ
ESif;aiG? rif; ntdyfvdkY&rSm r[kwfbl;? tJ'gudk tonf;wapä tajcmufcH&w,fvdkY ac:w,f? [m; [m; [m; }}
ESif;aiGu wpfpkHwpfck jyefajymrnf jyifonf/ odkY&mwGif jrif;vSnf;ay: vlwpfa,muf xufoGm;\/
jrif;vSnf;q&mu bcufqD vSrf;MunfhNyD; ]]vljynfhNyD q&mav;? xGufr,fAsKdU}}[k atmf\/
]] uJ ...oGm;r,f oli,fcsif;? nudk wapäajcmufcH raeeJYOD;aemf [m; ...[m; ...}}
bcufu jrif;vSnf;ay: wufoGm;\/ ra½S;raESmif;yif jrif;vSnf;vnf; xGufoGm;\/
pufbD;udk udkifvsuf rausreyfESifY jrif;vSnf;qdyfwGif ESif;aiG usef&pfavonf/

tcef; ( 11 )

cspfrdavaomaEG

aEGOD;&moDyDyD qkdufcJYNyD/
ywf0ef;usif½Sd yiftdkwdkYonf vnf;aumif;? yifysKdwdkYonf vnf;aumif; ½Guf0gwdkYudk acRvTifYaeMuonf/
ausmif;0if;wGif;½Sd wrmyifwdkYurl ½Guf0grqifNyD/ ½Gufa[mif;vnf; a<u&ef rusefNyD/ yk&pfzl;wdkYyif ukefpifvsuf
jr½GufwdkY EkEkvGifaeonf/
onfESpf aEGOD;&ufrsm;onf ESif;aiG\ &ifudk ckefaponf/
,cifurl aEGOD;&ufrsm;udk ESif;aiG txl;owdrjyKrd/ owdjyKrdorQ qdk&vQifvnf; rwyfrufarmvSonfh
pdwfaZmuom a½SUaqmifonf/ aEGOD;&ufwdkY jrefjrefukefygap? xkdtcg aEG&moDausmif;ydwf&ufonfvnf; jrefjref
a&mufvmvdrrYf nf/ jrefjrefa&mufvmygvdrrYf nf/ ajcmufcef;aom aEG&moDonf yifyef;zG,f ½Syd gbdjcif;/ ½Snv f sm;aom
aEG&moD ausmif;ydwf&ufrsm;onfum; csrf;omzG,f ½Sdygbdjcif;/
ESif;aiGonf tnm odkYr[kwf ajrvwfom; r[kwf/ ESif;aiG\ Zmwdum; vwmjyif aomifxdk;vQif
wpfaygifusKd; ajcwH½SnfESifY AsKdif;a0omvD ig;aumufum? 'Da&usaw;udk bkwfr tDwwfonfh jrpf0uRef;ay:a'o
wGaH w;NrKUd omwnf;/ wGaH w;NrKUd aps;opfyikd ;f uke;f jrifx
Y ufwiG f ESi;f aiG\ zcifbufrS bd;k bGm;ydik f Ncu H s,Bf u;D ½Sod nf/
o&uf? r&rf;? wnif;? oabFm? MoZm? rmvum? a½Smuf? oHyk&m? oHyk,dk? apmif;vsm;? iSufaysm? 'efY'vGef? &pfief;
paom oD;yifrsK;d pkH pkv
H o
S nfh NcBH u;D jzpfonf/ aEGa&mufí yltu kd Nf yq
D vkd Qif azaz rvdu
k Ef ikd af p? ESi;f aiGEiS Yf araronf
wGHaw;odkY jyefjrJjzpfonf/
tvdkvkdufaom OD;av;ESifY ta':rsm; *½kpdkufrSKatmufwGif at;csrf;us,f0ef;aom NcHus,fBuD;0,f
vGwv f yfpmG aqmYupm;&onfukd ESi;f aiG ESpo f uf\/ wGaH w;ü ysi;f jyefvQif wGaH w;0odYk oGm;ao;onf/ ararYZmwdu
wGaH w;0rS jzpfonf/ wGaH w;0wGif wGaH w;wl;ajrmif;wGi;f ü vnf;aumif;? wd;k jrpfwiG ;f ü vnf;aumif; a&ul;Edik o f nf/
OD;av;udkxGef;a0ESifYtwl ukefpdrf;aumufvdkuf&if; orÁmefudk taysmfcwfEkdifao;onf/ nDtpfudk 0rf;uGJrsm;
jzpfMuaom armifjrifY? zdk;ajymif? ig;Zif½dkif;wdkYESiftwl uRJavQmufpD;Edkifao;onf/ eHeufapmapm urf;ezl;wGif
eHeyH ifpnf;udik v
f suf apmifNY y;D a&aiGUjyefaom jrpfjyifujkd zwfvsuf avSEiS aYf &mufvmonfh tzGm;av;c\ ig;om;ESiYf
yspfum ig;ydaumif;a&mifESifY pdrf;aeonfh rkefY[if;cg;udk pm;&onfrSmvnf; wu,fYt&omwnf;/ xdkYaMumifYvnf;
aEGOD;&moD qdkufvmNyDqdkvQif ZmwdajrodkY wpfacgufjyef&rnfh ta&;udkawG;um ESif;aiG aysmfjrJjzpfonf/
pdkjynfaom jrpf0uRef;ay: Zmwdom;jzpfaomaMumifY uEÅm&qefaom tnmESifY ajrvwf\ &moDOwkudk
ESif;aiG rBuKduf/ þa'orsm;\ aEGuEÅmOD; tyl'Pfudk rcHEdkif/
ESif;aiG\ araru ydkqdk;onf/
]] ompnfomqdkw,f omvJ rom? pnfvJ rpnfbl;? [dkbuf aysmfbG,fusawmYvJ aysmfp&m bmrSr½Sdbl;?
rif;bkd;bdk;wdkYaewJY 'v aysmfbG,fBuD;rsm; uGmvdkufwm }}
vifonf\ tpdk;& 0wå&m;aMumifYom ajymif;&m vdkuf&onf/ jrpfacsmif;tif;tdkifwdkYESifY omarm&m
wHGaw;0ol araronf ajrvwfESifY tnmtaMumif; b,fawmYrQ taumif;rajym/ ig;ydraumif;? rkefY[if;cg;
raumif;jyefvQifvnf; araronf ajrvwfESifY tnmudk zdaxmif;wwfonf/
azazurl vlwpfrsK;d jzpf\/ olu, kd üf u wHaw;wGif tajcpdu k vf monfh a½Tavmif;Zmwdom; rGew f pfa,muf
jzpfaomfvnf; ajrvwfESifY tnmajrudk cspfonfqdk\/ ajrvwfESifY tnmu xaemif;yifonf jrefrmjynfwGif
tvSqkH;opfyif[k azazu qdkonf/ ompnf? rdwD¬vme,fwdkYwGif awGU&wwfaom ajreD cifwef;wdkYuvnf; b0
yef;csDqefonfqdk\/ jrpf0uRef;ay:wGif aygufonfh toD;eDeD? toD;pdrf;pdrf;ESifY oabFmcHyifawGxuf ajrvwfESifY
tnmrS Mu,fyiG aYf o;ao;av;rsm;ESiYf wlonfh tyGijYf zLjzL ao;ao;av;rsm;yGiaYf om awmcHyifawGu ydrk Ekd pS o f ufz,G f
aumif;onf[q k \kd / awmcHyiG aYf rT;arT;qdk bmaMumifY pHy,fxuf *kPEf rdS pYf yf&onfavm[kvnf; a'gojzpfwwfonf/
aEG\ jrLtppfESifY wHvQyfudk ajrvwfESifY tnmrSmom vSvSyy awGUEdkifonf[kvnf; qdkvkdufao;onf/ ararESifY
wjcm;pDjzpf\/ azazESifY arar tBuKdufwlcsdef wpfcsdefom½Sd\/ xdktcsdefrSm ajrvwfESifY tnm\ wrmwdkYEkNyD;
wrmnGefYcsOf ay:csdefwnf;/ wrmEkcsOfESifY ig;ydudkrl azaza&m araryg [if;ESifYrvJatmif BuKdufMuonf/
ESif;aiGurl ararYom; jzpf\/
ajrvwfESifY tnmajr\ tvSudk ol rawGUao;/ ol awGUod&onfrSm ajrvwfESifY tnm\ tyl'Pfom
jzpf\/ tyl'PfrS a0;&ef aEGwGif wGHaw;odkY ararESifYtwl jyef&rnfh&ufrsm; a&mufcsdefeD;vQif ESif;aiGtwGuf
aeYwmrsm; ½SnfvGef;aewwf\/
onfwpfaEGüom &ifcek &f onf/ &ifcek yf rHk mS arGUarGUnifnif ½Sv d \S / ud,k &Yf ifcek yf Hk ud,k jf yefoo d jzifY xl;qef;
csrf;ajrUaom a0'emt&omudk cHpm;rd&jyefonf/
aeYcsif;ncsif;rSmyif ausmif;wGif;½Sd wrmyifysKdwdkYtay: ESif;aiG oHa,mZOf wG,fvmonf/ ajrrS wrm
½Guf0gav;rsm;udkvnf; cspfMuifemvmonf/ av½l;a0SUí xdkyif,Hrsm;qDrS anmif½Guf0gwdkY psmef,mOfajymif;aomf
u½kPmpdwfapmvsuf arm&ao;onf/
ausmif;rS q&mOD;odef;wefonf jrefrmpmtjy tvGefawmfonf/ pmay0goemuvnf; BuD;onf/
pmqdak wmfaeY uJo Y aYkd om yGo J bifrsm;ü q&mOD;ode;f [efwpfa,muf zm;zm;oDatmif tvkyrf sm;wwfonf/ twef;ü
jrefrmpmjyvQif 0wfauswef;aus rjy/ jrefrmpm\ tvSEiS Yf jrefrmpm xif[yfjywwfaom jrefrmYajr\ obm0udk
uGufuGufuGif;uGif; jrifatmif a0a0qmqm ½Sif;jywwf\/
,ciftcgrsm;url q&mOD;ode;f [ef\ twef;rsm;udk ESi;f aiG ysi;f onf/ opf½u G af <ujcif;? jrLa0Yjcif;? av½l;
aESmifYcdkuf OMojrifjcif;? ,mawmESifY awmifol? EGm;jyifESifY xGeform;? xef;wuform;ESifY olYtdrfol/ þonfudk
a½S;pmqdkwdkYonf vufanmif;cHí tb,faMumifY zGJUcJYygoenf;/ tb,faMumifYvnf; onfuAsmwdkY\ cufqpfESifY
pum;ajywdu Yk kd rdrw d t Ykd m; oifay;ae&ygoenf;/ tu©&mocsmF ? *st D rkd ufx&DEiS Yf taxGaxGoyd w HÜ uYkd kd zdí ydo
k ifay;vQif
raumif;NyDavm/
*st
D rkd ufx&D oif&onfu wdu k yf qJG efaomaMumifY pGepYf m;rSK&o tjynfyh gonf/ ykpmä opfwpfco k nf jyóem
wpf&yfjzpf\/ þjyóemu vlYÓPfudk pdefac:onf/ olu pdefac:awmY udk,fu ESdrf&rnf/ jyóemu jr§KyfuGuf
rsm;udk udk,fu rpOf;pm;/ þjyóem\tajz odkYr[kwf tqkH;udk okH;oyfonf/ odkYr[kwf c&D;yef;wdkifudk a½S;OD;pGm
owfrSwfonf/ c&D;yef;wdkifudk odonfhcPü vrf;udkjrifonf/ vrf;udkjrifaomf jr§KyfuGufwdkY ay:avonf/ xdktcg
atmifNyKH;NyKH;í 0ifY<um;pGm usLtD;'D[k a&;csvdkufonf/ þtwwfudk oifay;í þtjrifudk <u,fapaom q&m
OD;wifnGefY\ twef;csdefüom ESif;aiG aysmfjrJwnf;/
,ck q&mOD;odef;[ef\ twef;rsm;üvnf; ESif;aiG t&omawGUvmonf/ q&majymjyaom jrefrmYajr\
aEGtvSonf þajrvwfESifY tnmrSmom½Sdonf/ a0;a0;xGufMunfh&efrvdk/ ausmif;0if;wGif;xGufí aEG½SKcif;udk
Munfhyg/
oJajrwdkYu 0ga½Ta½T ½Sdonf/ xaemif;yif ponfwdkYuvnf; 0g0ga½Ta½Tyif/ xaemif;½GufwkdYuom jrjr
pdr;f atmif arSmifí &ifukd at;aponf/ bbm0jyu©'ed [ f k q&mac:aom vufyyH ifrsm;uvnf; um;um;pGiaYf om
ywåjrm;yGifYrsm;ESifY wifYw,fae\/ aerif;u ryl/ ½SpfcGifwdkif;u tkHYqdkif;í nKdarSmifonf/ aMomf EkEki,fwdkY½Gm
ta½SUbuf ½Srf;½dk;r\ awmifwpfcGif0,f oZif<uif;ESifY tifMuif; oEÅmnGefYwdkY zl;uGefYudkufpD aeava&mYrnf/
aeava&mYrnf/
aEGuEÅmOD;üvnf; olYtzl;? olYtyGifY? olYt½Guf? olYtaiGU? olYtouf? olY&ufESifYol olY*kPf,lí olYrl olY[ef
olYqif;MuefESifY olY yifudk,ftvS o@mef trSefyif ½SdavpGwum;/
aEGuckd sprf ad om onf&ufrsm;onf ESi;f aiGtwGuf MunfE;l zG,af umif;aom &ufrsm;vnf; trSejf zpfco YJ nf/
aysmfzG,faumif;aumif;aom &ufrsm;[krl qdk&rnf cuf\/
MunfEl;&onfrSm EkEki,faMumifYjzpfonf/ aysmfzG,faumif;onf[k rqkdEdkifjcif;rSmvnf; EkEki,faMumifYyif
jzpfonf/
[dkwpfaeYu pí ausmif;ü cifrifcJYMu&NyD jzpfaomfvnf; EkEki,f\ pdwfudk ESif;aiG tpdk;r&/
wpfOD;csif; wpfa,mufcsif;awGUí oGm;pum;ajymvQif ,ckwdkif EkEki,fu pdk;pdk;½GHU½GHUEdkifonf/ twefi,f
pdrf;pdrf;av;vnf; qufqHonf/ [dk,cif cifwef;&dyfwGif awGUMupOfu aemufqkH;qufqHvdkufykHESifY vkH;0rwl/
trsm;oliga½SUrdkY ½Sufaeonfavm/ EkEki,f\ oabmudk olrajymwwf/
nGefYar? bcufwdkYESifY av;a,muftwl ½SdMujyefvQifrl EkEki,fu wpfrsKd;jzpf\/ trlt,mav;onf
vGwfvyfí ESKwfvnf; oGufjyefawmYonf/ txl;ojzifY bcufESifY qufqH&mü EkEki,f ydkrdkvGwfvyfonf/ bcuf
qdkonfhaumifu EkEki,fudk pcsifvnf; ponf? aemufcsifvnf; aemufonf/ EkEki,fuvnf; bcufudk
tm;remwwf/
pmar;yGJeD;í aeYwpf0ufom ausmif;wuf&csdefrsm;onf MunfEl;om,mzG,f ½SdvS\/
NrKdUay:ae ausmif;om;ausmif;olrsm;u tdrfjyefukefMuonf/
ESif;aiGu bcuf? nGefYar? EkEki,fwdkYESifY ausmif;ü ae&pfonf/ pmtwlwlusufMuonf/ ocsFm tNyKdif
wGufMuonf/
ausmif;Bu;D wpfcv k ;Hk rSm wdwq f w
d af eonf/ tjyifrS av½l;a0SUoH? opf½u G af <uoHrsm;udk Mum;&\/ OMovnf;
aw;qdkaeNyD/
bcufonf nGeaYf r\ rsuEf mS av;udk jrifae&aomaMumifY &ifxJ rnfo½Ykd rdS nf rod/ EkEik ,f\ azG;azG;Ekaom
rsufESmav;udk teD;uyf jrifcGifY&½SdavaomaMumifY ESif;aiG\ &ifrSm MunfEl;vSyg\/
Nidrfí wdk;wdk; pmusufonfhtcgvnf; usufMuonf/ aqG;aEG;&if; jiif;ckHonfhtcgvnf; jiif;ckHMuonf/
jrefrmpmESifY yx0DwGif nGefYaru a½SUrSajy;onf/ *sDtdkrufx&DESifY taxGaxGodyÜHqdkvQif ESif;aiGu
Adv
k vf yk of nf/ ordik ;f qdv k Qiu f m; bcufonf oif½;kd nTe;f wrf;wGif yg0ifonfwt Ykd jyif oif½;kd nTe;f wrf;rSty jrefrmY
ordik ;f ? urÇmo Y rdik ;f ponfwuYkd kd vlrKS awmfveS af &;? vlwef;pm; y#dyu©paom Edik if aH &;oabmw&m;tjrifEiS Yf ½Si;f jyum
ygarmu©BuD; vkyfawmY\/
EkEki,fu t*FvdyfpmESifY ywfoufvQif acgif;aqmif\/ uGefAifYausmif;xGufrdkY EkEki,f t*Fvdyfpm
awmfonfrSm rqef;/ qef;onfrSm EkEki,fonf tu©&mocsFmü awmfvGef;jcif;aywnf;/
tu©&mocsFmudk NyKdifwGufMuwdkif; usefokH;OD;wdkY ykpämwpf0uf rNyD;rD EkEki,fu tajz&aewwf\/
]] tvum;yg? EkEki,fu tdrfu wGufNyD;om;eJY wdkYudk tEdkif,lw,f }}
bcufu ponf/ EkEki,f\ rsufvkH;rsm; 0if;0if;awmufoGm;\/
]] bmvdkY 'Dvdkajym&wmvJ? tpfudkbcuf r,kH&if wGufcsifwm wGufcdkif; }}
bcufu jy|mef;pmtkyfrS ola½G;csif&ma½G;NyD; wGufcdkif;onf/ EkEki,fu rsufESmplxm;vsuf vufu
oGufoGufESifY vsifjrefpGm wGufcsvdkuf\/ EkEki,f&aom tajzESifY pmtkyfaemufqkH;rsufESmrsm;ü jyxm;onfhtajz
wlaeaomtcg bcuf rsufvkH;jyL;\/
]] uJ ...,kHNyDvm; }}
]] tm ...tm ...,kHygNyD? EkEki,fu odyfawmfwmyJa[Y }}
]] tckrS csD;rGrf;raeeJY? tpfudkbcufudk Eki,f odyfrkef;wmyJ }}
]] a[ ...bmjzpfvdkY }}
]] tpfudkbcufu enf;enf; [dk'if; ...vlyg;0vdkY }}
bcuf yg;pyfjyJoGm;\/ nGefYaru cpfueJ &,fonf/ tm;emaom ESif;aiGu 0ifajymonf/
]] Eki,f&,f ...bcufudk b,fvdkajymvdkufwmwkef; }}
ESif;aiGar;onfudk EkEki,fu rwkefYjyef/ rsufESmtrlt,mu rvSKyf½Sm;/ rsufvTmudk NidrfpGm csxm;\/
yg;pyfjyJae&mrS bcufu tm;&yg;& atmf&,fonf/
]] a[Yaumif ESi;f aiG? EkEik ,fukd tjypfrwife?YJ EkEik ,fajymwm rSew f ,f? iguvJ vlaomufjrifuyfatmifukd
vlyg;0wJYaumif? EkEki,fa& tpfudk pdwfrqdk;bl;? EkEki,fu rSefwmajymwmudk; [m; [m; }}
EkEki,fu rsufvTmryifY acgif;rarmYbJ &,fNyKH;av\/
tHYMozG,f jrefvGef;aom EkEki,f\ OD;aESmuftaMumif;udk rMumrD xyfawGUMuonf/
pmar;yGJ ppfumeD;NyDrdkY ausmif;&ufem;awmYrnf/ txl;wpf&uftaejzifY q&mOD;wifnGefYu naewpfcsdef
,lay;onf/
q&mu tu©&mocsFmrsm;udk ausmufoifykef;BuD;ay:ü a&;ay;NyD; ajymonf/
]] wGufMunfhMuprf;? wpf0ufrSefwJYvl y&Drufx&pf r[kwfbl;? aemufESpfcg rufx&pfyg atmifr,fvdkY
q&m tmrcHw,f }}
q&mu ae&mü jyefxdkifonf/ ausmif;om;ausmif;ol toD;oD;u ykpäma&;ul;Muonf/
ykpmä a&;ul;tNy;D ESi;f aiGu wpfy'k rf Qom wGuNf y;D csed w
f iG f q&mYtoHMum;&aomaMumifY acgif;axmifMunfrh \ d /
]] wGufr&vdkYvm; EkEki,f? r&&ifvJ aeOD;? q&m½Sif;jyawmY MunfhaygY }}
q&mYab;ü&yf&if; ESKwfrSrajzbJ EkEki,fu pmtkyfudkom jy\/
pmtkyfudk trSwfrxif Munfhrd&mrS q&mYrsufESmü tHYMoaom trlt,m ay:vm\/ q&monf tusifYyg
aeonft h wdik ;f cJwt H eDukd aumufuikd u f m trSwjf cpfae\/ tqk;H ürl 0rf;omtHMY o[efjzifY EkEik ,fukd armYMunfNh y;D
qdkonf/
]] tm;vkH;vJ NyD;w,f? tm;vkH;vJ rSefw,f? 'DykpämawGudk wuf(pf)bGwf(cf)xJuom xkwfay;rdwmqdk&if
q&m 'Davmuf tHYMordrSm r[kwfbl;? igYwynfhr odyfawmfw,fuG,f }}
tcsdefapYí ykpämrsm; xwGufjyaomtcg a*gY(pf)[kac:aom ocsFmESifY ½lyaA'ynm½SifBuD;taMumif;u
pajymonf/
a*gY(pf) i,fpOfu oli,fwef;üjzpfonf/ twef;q&mu tjcm;tvkyf½SdaomaMumifY uav;rsm;Nidrfae&ef
wpfrS wpf&mtxd *Pef;rsm;udk aygif;cdik ;f xm;onf/ uav;wdt Yk wGuf tcsed af wmf,&l ayrnf/ q&mYtaeESiv Yf nf;
olvkyfp&mudk NyD;atmifvkyfEdkifrnf/ odkY&mwGifY q&mY&nf½G,fcsuf rajrmuf/ taMumif;rSm a*gYpfu rdepfydkif;twGif;
tajzrSefudk vmjyaomaMumifYwnf;/ q&m rsufvkH;jyL;oGm;&\/ a*gY(pf)onf aygif;½dk;aygif;pOf raygif;/ Oyrm
wpfrS wpfq,ftxd aygif;&rnf qdkygpdkY/ a*gYpfu ig;ESifY wpfq,faygif; q,fYig;udk z,fxm;vkduf\/ xdkYaemuf
ig;\ vuf0Jvuf,m½Sd tedrfYqkH;ESifY tjrifYqkH;*Pef;rsm;udk aygif;\/ wpfESifYudk;? ESpfESifY ½Spf? okH;ESifY ckepf? av;ESifY
ajcmuf? tm;vkH; wpfuGJpDaygif;vQif wpfq,fpD&\/ av;wGJ½SdaomaMumifY av;q,f&onf/ xdkav;q,fü
z,fxm;aom q,fiY g;udk xnfah ygif;? ig;q,fig;wdw&d \/ xdek nf;pepftwdik ;f useq f ,fprk sm;udk vG,v f ,
G jf refjref
aygif;Edkif\/ oli,fwef;ausmif;om;av; a*gY(pf) pawGUcJYonfh þpepfrSm ,cktcg ocsFmudef;aoenf;wpfck
jzpfvm&NyD/ BuD;jyif;vmaomtcgü a*gY(pf)rSmvnf; urÇmausmf ordkif;0if odyÜHynm½SifBuD;wpfOD; jzpfvm\/
a*gYpfESifY ESKdif;um EkEki,fudk q&mu csD;rGrf;\/ ½Spfwef;ESifY rufx&pfatmifNyD; wuúodkvfa&mufvQif
jrefrmr'rfusL&D jzpfygap[kvnf; qkay;oGm;\/
xkn d aeu twef;onf aemufq;Hk twef;csed jf zpf\/ twef;csed t f Ny;D ü cs;D rGr;f ESKwq f uf&ef ESi;f aiGu EkEik ,f
teD;odkY uyfoGm;onf/
EkEki,fonf rwkefrvSKyfESifY xdkifae\/ rsufESmrazmfbJ acgif;ikYHxm;\/
]] Eki,fa& ...Eki,f ...odyfawmfwmyJ? Eki,ftwGuf udk,f odyf*kPf,lwmyJ? [if ...tdk }}
ESif;aiGu pum;udk tmar#dwfrsm;ESifY qkH;vsuf&yfvdkuf&\/ acgif;ikHYxm;aom EkEki,f\ yg;jyifwGif
rsuf&nfaMumif;rsm;udk awGU&aomaMumifYwnf;/
]] tdk ...Eki,f idkaew,f? bmjzpfvdkY }}
EkEik ,f\ acgif;onf qwfueJ armYvm\/ pl;½Sat;pufaom rsuv f ;Hk rsm;u ESi;f aiGukd pdu k Mf unfah eonf/
rjrifzl;aom olpdrf;w&HqH vlwpfa,mufudk Munfhonfh tMunfhrsKd;yifjzpf\/
EkEik ,f\ pdr;f um;aomtMunfah MumifY ESi;f aiG tm;i,fomG ;\/ ysuaf wmYrnft h NyK;H udk ZGwt
f wif; qGx J m;&if;
EkEki,f\ rsufvkH;rsm;udk 0rf;enf;pGm jyefMunfhaerd\/
EkEki,f\ rsufvkH;rsm;u rodrom 0dkif;vnfoGm;í acgif;vnf; jyefikHYoGm;\/
]] Eki,fqD udk,fvmpum;ajymwm Eki,f rBuKdufbl;vm;? tif;av udk,fuvJ wjcm;ausmif;om;
ausmif;olawG a½SUrSm wpfa,mufwnf; vmajymrdwmudk; }}
EkEki,fonf olYpum;udk rjyefbJ ckHay:½Sd pmtkyfrsm;udk vG,ftdwfwGif;odkY xdk;xnfhaeonf/ udpöNyD;rS
rsuEf mS av; apGum ESi;f aiGukd apmif;apmif;Munfo h nf/ rsuEf mS av;uvnf; bmrQrjzpfcaYJ v[ef wnfNird af ejyef\/
]] udk,fu r[kwfwm bmvdkY vmajymwmvJ }}
]] Asm ...bmajymrdvdkYvJ }}
]] Eki,fudk idkaew,fqdk? udk,f r[kwfwmajymwm }}
]] EdkY Eki,fyg;rSm rsuf&nfaMumif;awGeJY }}
EkEik ,fonf yef;a&mif vufuikd yf 0gav;ESiYf yg;jyifrS rsu&f nfrsm;udk vsijf refpmG okwyf pfvu
kd \
f / xdaYk emuf
ae&mrSxum rsufESmav;u xefxef? toHu rmeftjynfhESifY ar;onf/
]] rsuf&nfuswdkif; udk,fu idkw,fvdkY xifovm; }}
]] aMomf ...'gawmY Eki,f&,f ...}}
olYpum;rqkH;cif EkEki,fu ae&mrSxum xGufcGmoGm;\/
olu Nidrfae&mrS aemufu vdkuf\/
tcef;OD; wHcg;aygufü EkEki,f wkefYueJ &yfoGm;\/
olu rDvm\/ tcef;aygufrS acgif;jyLMunfhvQif qdkufa&mufaeNyDjzpfaom jrif;vSnf;udk awGU&\/
jrif;vSnf;ab; ajrjyifwGif pdwfwdkaeaom rsufESmxm;ESifY &yfaeonfh EkEki,f\ zcifudk jrifEdkif\/
EkEki,fu aMumuftm;vefYtm; qdkonf/
]] Eki,f usDpm;wmyg? udk,fYudk Eki,f cifygw,f? Eki,foGm;awmYr,f? udk,f rvdkufcJYeJYaemf }}
EkEki,f\ trdefYudk emcHvsuf ESif;aiGonf ae&mü ausmuf½kyfuJYodkY Nidrf&yfae\/
EkEki,fu tajy;av; xGufcGmoGm;\/
twefMumrS ESif;aiGonf tcef;wGif;rS xGufvm\/
ausmif;0if;tjyifbufü jrif;vSnf; r½SdawmYNyD/
ywf0ef;usif½Sd yiftdkyifysKdwdkYu ½Guf0gawG a<ujyae\/ jra&mifvGifaom ausmif;wGif; wrmyifwdkYatmuf
ajrwvif;ü a½T½GuftdkwdkY nKdarSmifeD0gvsuf yef;csDaq;a&mif½SKH;atmif zkH;vTrf;aeonf/
aeunKdí jrLu qdkif;qdkYvmonf/ jrefrmukuúKdyif nKdnKdxufrS OMoiSuf\ aw;oHcsKdcsKdudk Mum;&\/
Mum;&av\/

tcef; ( 12 )

em;rvnfaomaeYwpfaeY

aeunKí d jrLu qdik ;f qdaYk eonf/ jrefrmukuKú yd if nKn d Kxd uf OMoiSu\ f aw;oH csKad eqJwnf;/
wpfcgwke;f uuJo Y yYkd if ESi;f aiGonf avaoewfav;udik v f suf cifwef;qD avQmufvmcJo Y nf/
olu iSuyf pf&if; e,fuRv H monf rkq;kd aygufp[efukd aqmifxm;\/ od&Yk mwGif aomEkwK¬ &d af v;\ ajcwdu Yk
roGu/f rdrd ajcroGuaf Mumif; rdro d mvQif todq;Hk jzpf\/
pmar;yGNJ y;D í ausmif;ydwo f nfrmS MumcJNY y/D araryif wGaH w;odYk oGm;cJNY yjD zpfonf/ ,ckEpS f wGaH w;odYk ESi;f aiGu
rvdu
k [ f k qdak omtcg ararYrmS tHMY ovGe;f í rsuv f ;Hk rsm;yif jyL;oGm;cJo
Y nf/ ESi;f aiGu vkaH vmufaom qifajc
ay;Edik cf \
YJ /
ESi;f aiGwYkd wufaeaom ½Spw f ef;\ xdpk Ofu trnfrmS y&Drufx&pf[k ac:onf/ tBuKw d uúov kd 0f ifwef;[k
t"dyÜg,f&onf/ aemifESpfcg ausmif;jyefzGifYvQif wuúodkvf0ifwef;odkY wuf&rnf/ wuúodkvf0ifwef;onf cuf\/
wuúov kd 0f if pmar;yGüJ wpfjynfv;Hk tusrsm;\/ wuúov kd 0f ifpmar;yGq J o
kd nfrmS vnf; vli,fwpfO;D \ uHMur®mudk
tqk;H tjzwfay;aom aMumufrufz, G f pmar;yJBG u;D jzpf\/ ESi;f aiGu onfwpfEpS f aEGausmif;ydw&f uftwGi;f b,fqrD S
rvnfbJ wuúodkvf0ifwef;pmar;yGJtwGuf BuKdwifjyifqifxm;csifonf[k taMumif;jyonf/ ESif;aiG\qE´udk
araru MunfMunfjzLjzL vdu k af vsmcGiv Yf wT cf \YJ / xdaYk MumifY onfEpS f wGaH w;odYk ararwpfa,mufwnf; jyefomG ;&\/
trSefrSm ESif;aiG\ taMumif;jycsufü opömwpf0uf rkom;wpf0uf ygonf/ ESif;aiGonf vli,fwdkif;
uJoY yYkd if wuúov kd o f Ykd oGm;csi\ f / wuúov kd o
f nfvnf; ESi;f aiGtwGuf rpdr;f vS/ azazu wuúov kd x
f u G f jzpfonf/
azazY pmMunfhcef;ü azazwdkYacwfu wuúodkvfr*¾Zif;rsm;rSonf ,ckacwf\ wuúokdvfr*¾Zif;rsm;txd ½Sdonf/
þwuúodkvfr*¾Zif;rsm;udk vSefavSmMunfhrd&mrS ESif;aiGonf wuúodkvfajrESifY tvdkvdk &if;ESD;aeonf/
ydkrdk&if;ESD;&onfh tjcm;taMumif; wpfaMumif;um; azazYESr a,mufsm; azazYa,mufz OD;OD;omvSKdifonf
wuúodkvfrS ½lyaA'uxdu jzpf\/ wGHaw;odkY tqif;ESifY wGHaw;rS tjyefwGif araronf OD;OD;omvSKdifwdkY\
wuúodkvfajrrS tdrfwGif tjrJwnf;avY½Sdonf/ ynmawmforQ t&yfykí pdwfwdkwwfaom OD;OD;omvSKdif
wpfa,mufudkrl ESif;aiGu cspf&ao;onf/ OD;OD;omvSKdifu awGUwdkif; ESif;aiG\ ocsFmESifY taxGaxGodyÜHynmudk
ppfaq;wwfonf/ ESif;aiGu csufusvufus ajzwwfaomtcg OD;OD;omvSKdifu ykckH;ykwfNyD; tm;ay;\/
]] owå0guav; eif odyfawmfw,f? wuúodkvfa&mufatmif BuKd;pm; Mum;vm;? &nf;pm;rSKawG rayGeJY }}
OD;OD;omvSKdifxuf wpfvufrcefY t&yfydkjrifYaom owå0gav; ESif;aiGuvnf; wuúodkvfodkY a&mufcsif
onfrSm trSefyif jzpfyg\/
,ckaEG ompnfü q&m OD;wifnGefYwdkYu ausmif;tm;&ufü tem;r,l BuKd;pm;í ynmvdkvm;aom
wynfrh sm;udk tzd;k tc r,lbJ wuúov kd 0f ifwef;twGuf BuKw d ifvsuf eHeufwikd ;f pmjyay;aeMuonf/ oifwef;udk
nGeaYf rESiYf ESi;f aiG rSerf eS w f ufonf/ udak ½Tbcufurl or*¾rsm; tvkyt f rSKaqmif tpnf;ta0;½So d nfqí kd &efuek f
a&mufae\/ EkEki,fvnf; vmrwuf/ idkjyvGef;íom ausmif;aecJY&onf qdkygaom EkEki,fudk pdwfwdkaom
olYtazonf tydkoiffwef;odkY rydkYonfrSm rqef;/
eHeufwdkif; ESif;aiGonf þoifwef;udk wuf\/ BuKd;pm;ívnf; pmusufonf/ ararudkay;cJYaom
taMumif;jycsufrS opömwpf0ufwnf;/
rkom;wpf0ufuv kd nf; 0efc&H rnf/ araru yltu kd af omaMumifY wGaH w;odYk oGm;onfq\ kd / wpf0ufomvQif
rSefcsdrfYrnf/ wGHaw;rS a,mufrrsm;ESifY rwfrsm;? wGHaw;0rS aqGrsKd;rsm;? 'v aysmfbG,fBuD;rS zciftdkESifY rdcif&if;
r[kwaf omfvnf; rdcifyrmyifrnfonfh aysmb f , G Bf u;D ol rdaxG;? þoHa,mZOfBuK;d wdu Yk vnf; taMumif;&if;wpf&yf
taeESifY ararYudk zGJUiifqGJaqmifaevdrfYrnf/ ararYom; ESif;aiGrSmvnf; oHa,mZOf½SdNyD jzpfonf/ ararYom;
ESif;aiGu ompnf\ aEGudk cspfrdNyD/ ½GmrGefomrS ,kefjzLrav; EkEki,fudkvnf; .../
cifwef;qDodkY ESif;aiGonf jznf;jznf;av; avQmufvmae\/
ausmif;ydwf&uftwGif; þcifwef;qDodkY ESif;aiG a&mufvmrdonfrSm ig;Budrf½SdNyD/ EkEki,fESifY rawGUcJY&/
trSefrSm þcifwef;&dyfü rdrd EkEki,fudk wpfBudrfom awGUcGifY&ao;onf/ yxrOD; awGUcJYpOf tBudrfom jzpf\/
yxrOD; awGUcJYMuNyD;í oduRrf;rSKaMumifY ausmif;ü aeYpOfqkHMu? cifMu? yGef;wD;cJY&onf/ þcifwef;odkY
vm&ef taMumif;r½Sd/
ausmif;ydwv f u kd jf yefawmY udEk iS ;f aiG þcifwef;qDoo Ykd m ajcOD;vSn&hf avonf/ þcifwef;rSví JG rdEik ,fEiS Yf
awGU&ef tb,fodkY oGm;&ygrnfenf;/ cifwef;qD ig;Budrfa&mufNyD;onftxd EkEki,fESifY rawGU&jyefawmY ESif;aiG
tm;avsmYcsifvmonf/ xdkYaMumifY ajcvSrf;wdkYuvnf; aES;auG;ae\/
ESif;aiG cifwef;&dyf a&mufrqdkifwGifyif NcHBuD;twGif;rS jrif;vSnf; xGufvmí ½GmbufodkY tjyif;
armif;ESifoGm;onf/
ESif;aiGonf ckefaom&if? BuKdwifodaom ADZOmOfjzifY NcHBuD;qD vSrf;Munfhonf/
ESif;aiG\ arQmfvifYcsuf rSefavNyD/
NcHBuD;\ aemufydkif;qDrS EkEki,f ajy;xGufvm\/ avukdcGif;í ajy;pOf EkEki,f\ ykckH;ausmfp qHyifwdkYonf
zm;a0vGifYysHvsuf½Sdonf/
ESif;aiGuvnf; pwifajy;onf/ pdefajy;wrf; upm;bdtvm; tm;oGefajy;onf/ xdkae&mav;udk b,fol
OD;cif rOD;cif/
rnDaom cifwef;ajr? umqD;aeaom csKHEG,frsm;ESifY ql;yifwdkYaMumifY ESif;aiG aemufus\/
xdkae&m a&tdkifav;wGif;ü a&jyufodumrQ ½Sdavao;\/ a&jyifwGif ywåjrm;eDyGifYrsm;vnf; ½SdaejyefNyD/
qifajc ravsmwavsm½Sdonfh ukef;ajrxufwGif EkEki,fonf yufvufuav;vefvsuf vJae\/
ESif;aiG\ &ifwGif a½S;OD;pGmay:vmonfh obm0pdwfum; pdk;&drfrSKESifY ajy;xl&efjzpfonf/
odkY&mwGif ajy;rxl0HY? tem;oGm;uyf&yfum ikHYMunfh tuJcwfrd\/
EkEik ,f\ rsuaf wmifaumYrsm;u pif;ydwv f su?f rsuv f ;Hk rsm;um; rSw
d x
f m;vsu?f touf½LS [ef jrefaomfvnf;
rSeaf e\/ aoG;a&mifEiS Yf yg;uav;rsm; &Jaevifu Y pm;? rsuEf mS av;u MunfMunfvifvifyif? MunfMunfvifvifyif/
ESif;aiGu rvSKyf&J? pívnf; rac:0HY? Nidrfvsufom ikYHMunfhae\/
EkEki,f\ rsufawmifrsm; jyefyGifYvm\/ rsufvkH;rsm;u ESif;aiGudk awGawG pdkufMunfhaeonf/
þrsufvkH;rsm;u pl;½Sonf? rodromvnf; vnfaeonf/ ESif;aiG tcgcg owdjyKrdouJYodkY &if;ESD;rSKudk trSwfrjyK
oa,mif tenf;i,fvnf; pdrf;ae\/
ESif;aiGonf EkEki,f\ ab;ruGmYwuGm ajrjyifü at;aq;pGm xdkifcsvkduf\/
EkEki,fu rxao;/ rsufvkH;rsm;url ESif;aiG vSKyf½Sm;orQudk vdkufMunfhaeonf/
ESif;aiGu ajrjyifrS vufyHyGifYwpfyGifYudk aumuf,lonf/ yxr a&tdkifwGif;odkY ypfaygufxnfhrnf ½G,f\/
xdkaemufrS vufudkqefYwef;NyD; vufyHyGifYudk a&jyifay:odkY tomt,musatmif csvTwfvdkufonf/
]] aemufwpfyGifY }}
EkEki,ftoH Mum;&ojzifY ESif;aiGu vSnfhMunfhonf/
EkEki,fu xdkifvsuf½SdNyD; tjypfuif;aom uav;i,f\ Munfvifaom rsufESmav;rsKd;ESifY olYudkMunfh&if;
vufyHyGifYwpfyGifY vSrf;ay;ae\/
oluvnf; vSrf;,lNyD; a&jyifay:odkY nifnifomomusatmif csvTwfvdkufjyef\/
EkEik ,fu aemufxyfwpfyiG Yf ay;jyefonf/ oluvnf; ,lNy;D a½S;enf;twl a&jyifay:odYk csvw T v
f ukd jf yef\/
EkEki,fu tomt,m&,fNyD; qdk\/
]] udk,fuvJ odom;yJaemf }}
ESif;aiGu em;rvnfbJ EkEki,fudk jyefMunfhonf/
]] 'Dyef;av;awGtaMumif; udk,fvJ odw,fvdkY ajymaewm? olwdkYu ,k,rS BuKdufw,f? tyifay:u
usvmawmY olYcrsmawG emaew,f }}
olu &,f&rnfavm? NyKH;&rnfavm rodbJ EkEki,fudkom ai;aerd\/
EkEki,fu 'l;av;ESpfzufudk vufuav;ESpfzufESifY odrf;ayGUvdkufonf/ 'l;xuf yg;wpfzufwifum
rsufESmav; apmif;vsuf rsufawmifrsm; ykwfcwfykwfcwfESifY olYudk NyKH;Munfhae\/
]] udk,f bmvdkY Eki,fudk pum;rajymwmvJ }}
olu oufjyif;½SKduf&if; trSefudk 0efcH\/
]] Eki,fudk udk,f pum;pajym&rS aMumufw,fuG,f }}
]] bm ...Eki,fudk udk,fu aMumufw,f }}
]] [kwfw,fav? ausmif;rSm Eki,fudk udk,f pum; pvmajymwdkif; Eki,furS rBuKdufbJ }}
EkEki,fu twefMum Nidrfae\/ xdkaemufrS &,f\/
]] [kwfw,fav? ausmif;rSmu udk,fwdkYu aMumufp&maumif;w,f }}
]] b,fvdk? udk,fwdkYu aMumufp&maumif;w,f }}
]] tif;av? udk,fwdkYtm;vkH;udk Eki,f aMumufvdkufwm }}
]] tdk ...udk,fwdkYtmvkH;udk Eki,f aMumufw,f? bmjzpfvdkY }}
]] udk,f jrefrmpum; rwwfbl;vm;? udk,fwdkYtm;vkH;udk Eki,f aMumufwmu aMumufvkdYaygY }}
]]aMomf ...}}[k qdkNyD; ESif;aiG &,frnfBuH\/ odkY&mwGif r&,f0HY/
]] 'gayr,fY 'DrSmawmY udk,fYudk Eki,f raMumufaygif? 'DrSm Eki,fudk udk,f pçpum;ajymaygY? 'DrSm Eki,fudk
tm;vkH;u pçpum;ajymMuw,f }}
]] 'DrSm Eki,fudk tm;vkH;u pçpum;ajymMuw,f? b,folawGwkef; Eki,f }}
Eki,fu a&tdkifqD vufn§Kd;nTefjyonf/
a&tdkifwGif;ü vufyHyGifYrsm;om ½SdaeMu\/
EkEki,fu ajrjyifrS vufyHyGifYwpfyGifYudk aumuf,ludkifonf/
]] aMomf ...vufyHyGifYav;awGeJY Eki,f pum;ajymovm; }}
EkEki,fu bmrQ jyefrajz/ vufwGif;rS vufyHyGifYudkom a&tdkifay:odkY ½G½Gav;usatmif csvkduf\/
EkEik ,fukd ESi;f aiG tHMY ooGm;\/ ausmif;ürl tu©&mocsmF awmfveG ;f aomaMumifY EkEik ,fukd ol tHMY ocJ&Y onf/
,ckrl pdwful;,OfvGef;oluav;tjzpf tHYMo&jyefonf/
]] 'gxuf [dkwpfaeYu Eki,fwdkY tdrfay:u yD,mEkdoH Mum;w,f? b,folwD;ovJ? Eki,f wD;ovm; }}
EkEki,fu rsufarSmifav;wGefYí olYudk wpfcsufMunfhNyD; jyefar;\/
]] udk,f b,fu Mum;ovJ }}
]] 'DuyJ Mum;wmaygY? tJ'DaeYu udk,f 'Dcifwef;qD a&mufcJYao;w,f? Eki,fudk udk,fajymjyNyD;NyDyJ }}
EkEki,fonf awGawGav; NidrfaeNyD;rS nifompGm ar;onf/
]] udk,f yD,mEkdoHyJ Mum;ovm;? wjcm; bmoH Mum;ao;ovJ }}
ESif;aiG rodrom wkefvSKyfoGM;onf/ [dkwpfaeY naeu EkEki,fwdkY NcHwGif; o&ufyifMum;ü awGUcJY&aom
aMumufrufzG,f rsufESmBuD;udk oGm;owd&\/ rsufESmBuD;xHrS xGufvmaom toHudkvnf; trSwf&rd\/
]] Eki,f bmar;wmvJ }}
]] idkoHaum Mum;ao;vm;vdkYyg }}
]] bm&,f ...idkoH? [kwfvm; Eki,f }}
]] [kwfw,f? Eki,f idkoHav? yD,mEdkwD;&if; Eki,f idkwmyJ? bmvdkYvJqdkawmY yD,mEkdBuD;uvJ idkwmyJav?
olu b,frSroGm;EdkifwJY owå0gBuD;udk;? olYavmuf rqkd;ayr,fY Eki,fuvJ b,frS roGm;EdkifbJudk; }}
ESif;aiGu u½kPmoufpGmESifY EkEki,fudk armYMunfhonf/ EkEki,furl &,fNyKH;ae\/
]] pdwfrqdk;eJYaemf Eki,f? Eki,fwdkY azazu odyfqdk;ovm; }}
EkEki,f idkifusoGm;\/ xdkYaemuf jznf;av;pGm ajzonf/
]] odyfqdk;w,f? odyfvJ aMumufzdkYaumif;w,f? 'gayr,fY Eki,fudk ol odyfcspfygw,f }}
]] Eki,f araruaum }}
ar;rdNyD;rS rdrdpum;rSm;oGm;aMumif; ESif;aiG owd&onf/ EkEki,fwdkY arar qkH;cJYNyDjzpfaMumif; nGefYarxHrS
olodcJYNyD;jzpf\/
þtBudrfwGifrl EkEki,f twefMumpGm idkifae\/ acgif;av;armYvmí jyefar;csdefwGif rsufvkH;rsm;ü
rsuf&nfwdkY jynfhae\/
]] udk,fYrSm arar½Sdovm; }}
]] ½Sdygw,f Eki,f }}
]] udk,fYudk udk,fYararu cspfovm; }}
]] odyfcspfwmaygY Eki,f? odyfvJ tvdkvdkufw,f? bmjzpfvkdYvJ Eki,f }}
EkEki,fu acgif;udk jznf;av;pGm cgonf/
]] Eki,frSm arar r½Sdbl; }}
]]aMomf}} ESif;aiGonf a&½GwfvdkufNyD;aemf tMuifemqkH;avoHESifY ar;onf/
]] Eki,fwdkY araru [dk [dk'if; qkH;oGm;NyDvm; Eki,f }}
EkEki,fu rJYNyKH;NyKH;NyD; ajz\/
]] [ifYtif; rqkH;ao;ygbl;? 'gayr,fY araru Eki,feJYvJ raebl;? azazeJYvJ raebl;? olu wjcm;rSm }}
olu wjcm;rSm/ þpum;udk a&½Gwfvdkufaom EkEki,f\ toHudk,fü a0;vHjcif; teuft"dyÜg,fudk
jynfh0pGm aqmifae\/
ol idkifaecdkuf EkEki,fu ar;onf/
]] b,fESpfem&D xdk;NyDvJ udk,f }}
ESif;aiGu vufywfem&Dudk ikHYMunfhNyD; ajz\/
]] ig;em&D xdk;awmYr,f Eki,f }}
]] 'gjzifY azaz jyefvmumeD;NyD? Eki,f jyefawmYr,f udk,f }}
EkEki,fu ae&mrS xvdkuf\/
olu rwm;jrpfEdkif? ylawmY ylqmrd\/
]] jyefcsifjyefawmY Eki,f? 'gayr,fY ausmif;ydwfrS 'Dae&mudk udk,fvmwm ig;Budrf½SdNyD? Eki,feJY tck
wpfBudrfyJ qkHrdw,f? Eki,fudk udk,f tjrJawGUcsifw,f? b,fawmY vm&OD;rvJ Eki,f }}
EkEki,fu rsufvTmyifYí olYudk Munfhonf/
]] udk,fu bmvdkY vmrSmvJ }}
]] aMomf ...Eki,f&,f? Eki,fudk awGUcsifvdkYaygY? udk,fYudk Eki,f rvmapcsifbl;vm; }}
EkEki,f idkifusoGm;jyef\/ twefMumrS rsufESmav;u armYvmNyD; acgif;cg\/
]] tdk ...udk,fYudk rvmapcsifbl;? [kwfvm; Eki,f }}
EkEki,fu olYudk pdkufMunhfae\/
þrsuv f ;Hk rsm;url odraf rGUae\/ aysmaY ysmif;ae\/ tm;i,fae\/ Muifemae\/ ½Te;f vJ&Y D wpfz?Hk n§K;d rSed t
f YHk
wpfcsD ½Sd\/
EkEki,fonf &,fjcif;ESifY oufjyif;a&mvsuf qdk\/
]] vmapcsifygw,f udk,f&,f? 'gayr,fY Eki,feJY awGUwm? ukd,f uHqdk;wmyJ }}
]] bmajymvdkufw,f Eki,f }}
]] udk,f jrefrmpum; rwwfjyefbl;vm;? Eki,feJY awGUwm udk,f uHqdk;wmyJvdkY }}
olu 0ifY<um;pGm NyKH;vdkufonf/
]] udk,fuawmY uHaumif;w,fvdkYyJ xifaew,f }}
EkEki,fuvnf; bmudk oabmusonf rod? vSKdufvJSpGm &,fonf/
]] udk,fYbmom udk,fxifav }}
EkEki,f &,favaomaMumifY oluvnf; vdkuf&,fonf/
]] uJ ...Eki,f oGm;awmYr,f udk,f }}
]] aeOD;av cP }}
]] bmvdkY aeOD; cPvJ }}
,kefjzLrav;u oabmaumif;ae\/ xdktcg aomEkw¬Kd&fuav;uvnf; &J0HYvmonf/
]] udk,f b,fawmYvm&OD;rvJ }}
]] udk,fvmcsifwJYtcsdef vmaygY }}
]] udk,fvm&if Eki,f vmawGUrvm; }}
]] udk,fajymovdk udk,fuHaumif;&if Eki,feJY awGU&rSmaygY }}
]] udk,f uHaumif;zdkYu Eki,ftay: wnfaewmyJ }}
EkEki,f\ udk,fav; awmifYoGm;onf/ rsufESmav;vnf; wnfoGm;onf/ toHrrmYwrmESifY qdk\/
]] udk,fodyf0dwmyJ? odyfvJ wpfudk,faumif;qefwmyJ? 'Dae&mudk Eki,f vmcsifwdkif;vmvdkY &w,fvdkY
udk,fxifovm;? 'Dvdkqdk yD,mEkdBuD;eJY NyKdifNyD; Eki,fu bmvdkY idkae&rvJ? udk,f 'gudk od&JUvm; }}
pum;qkH;csdefü EkEki,f\toHrSm wkef,ifae\/ rsufESmav;rSmvnf; idkawmYrnf½Sdonf/
ESif;aiGonf EkEki,fudk tHYMopGm pdkufMunfhaerdonf/ tHYMo&mrS pdwfraumif;vnf; jzpfoGm;\/
ESif;aiGu 0rf;enf;pGm ajym\/ 0rf;enf;pGm ajymaomfvnf; olYtoHü 0rf;enf;rSK ygroGm;&ef owdxm;\/
]] ud,
k f awmif;yefygw,f Eki,f? [kww f ,fav ud, k u
f enf;enf; wpfu, kd af umif;qefomG ;w,f? trSeu
f
Eki,fudk cifvGef;vdkY ukd,fawGUcsifwmeJY ajymrdwmyg? Eki,fbufu udk,f rawG;rdbl;? udk,f rSm;ygw,f Eki,f?
udk,fYtwGuf b,fvdkrS Eki,f pdwfrcsrf;rom rjzpfapcsifbl;? auseyfNyDvm; Eki,f }}
EkEki,f tHBudwfvdkufonfudk owdjyKrd\/ 0dkif;vnfaeaom rsufvkH;rsm;rS rsuf&nfaygufrsm; vdrfYqif;
vmonfudkvnf; jrif&\/
csmueJ olYudk ausmcdkif;vsuf EkEki,fonf tdrfBuD;qDodkY jyefajy;oGm;onf/
EkEki,f aysmufuG,foGm;onftxd apmifYMunfh&if; olu acgif;cg usef&pf\/ em;rvnfyg? EkEki,fudk
ol em;rvnfyg/
cifwef;twdkif; jznfnif;pGm ol avQmufjyefvmcJY\/
owdxm;rdonfrSm tawmfyifwnf;/
½GmbufrS jrif;vSnf;onf tajy;jyefvmae\/
ESif;aiGonf NcHwGif;odkY jrif;vSnf;0ifoGm;onftxd &yfMunfhae\/
NcH0vrf;ay:wGif jrif;vSnf; ajy;cJYonfaMumifY xcJYaom zkefcdk;pJrS ESif;aiGonf aoewfvG,f&if; at;at;
aq;aq; ½GmqD avQmufvmcJY\/
½GmtpGef apmifjcrf;yifrsm;qDrSaeí tdrfBuD;qD wpfcsuf arQmfMunfhrdonf/
oD;oD;jcm;jcm;? xD;xD;rm;rm;ESifY tdkrif;nKdrSKdif;vSaom þtdrfBuD;onf tu,fyif usdefpmoifYaeonfh
tdrfBuD;avm/ ,ckae tdrfBuD; 0if;x&Hem; uyfoGm;vQif pdrf;arSmifaom opf½Gufrsm;Mum;rS [dkwpfaeYu
rsufESmBuD;onf qD;BuKd ajcmufvTwfavOD;rnfavm/ þrQ usufoa&uif;í aMumufzG,faom þtdrfBuD;wGif
EkEki,fESifY olYtazonf bmaMumifY jyefvmaexdkifMuygoenf;/ bmaMumifYvnf; olYtazonf EkEki,ftay:
þrQ csKyfcs,f&ygoenf;/
þtdrfBuD;udk ol em;rvnf? EkEki,fudkvnf; ol em;rvnf/
xdkenf;wlpGm þtdrfBuD;rS oem;zG,faom EkEki,ftay: ol rnfrQ oHa,mZOfBuD;rdaeNyDudkvnf; ESif;aiG
em;rvnfrdao;/
arSmifvmNyDjzpfaom naeudk owdrjyKrdouJYodkY olYudk,fol em;rvnfrdygao;/

tcef; ( 13 )

n§if;b,fuyGm;

avwdkYu xefvm\/ wpfcgw&H avqifESmarmif;u rn§mrwm a0SYao; arTao;\/


½SdorQ jriforQ opfyifwdkY av'Pfudk ,drf;cH&onf/ ½Guf0guseforQ ukefpifonf/ yifxufüomru
ajrjyifüyg ukefpifonf/ c½k&pf &pfaom avayGBuD;onf zkefa&m oJa&m opf½Gufyg rusefatmif wdkufaqmif
o,f,loGm;onf/ avjyif;om xefxefusef&pf\/
rcHr&yfEdkifatmif Budrf;avmifaom tyl½Sdefonf xdk;usoGm;\/
avjyif;aemufrS wdrfygvmonf/ tkHYrSKdif;aom wdrfwdkYaMumifY ywf0ef;usifwpfckvkH; arSmifa0oGm;onf/
rdk;ayguf wpfajzmufESpfajzmuf usvmonf/ rdk;pufonf rdk;oD;yrm jyif;onf/ w½SJ½SJ atmfjrnfum
rdk;ajy;onf [dwfBuD;[efBuD;ESifY oGef;csvdkufao;onf/ xdkYaemuf b,fqDaysmufoGm;onf rod/
ajroif;eHYwdkYom ysHUysHUysL;½kHru axmif;axmif;rTefatmif usef&pfavonf/
ta0;a½SUqD½dS ½Sr;f ½d;k rawmifwef;Bu;D udk wdrw
f u
kd w
f Ykd ausmw
f wfMuonf/ ausmwf uf&if; NyKu d saom wdrw f u
Ykd kd
jrif&onf/ ntcgqdv k Qif awmifwef;rsm;qDü vQypf ;D vQyEf , G rf sm;vufonfukd jrif\/ rd;k Ncrd ;f oHrsm;udyk if Mum;&\/
ompnfvGifjyifü avjyif;om rif;rlonf/ rdk;u ½Gmrvm? avjyif;vmjyefaomf tyl'Pfu aEGxufyif
uJao;onf/
ausmif;0if;twGif;rS wrmyifysKdwdkYonfom pdrf;pdkae\/ wrm½GufwdkY\ tay:rsufESmu pdrf;&ifYonf/
atmufausmu jzLvGvGEdkifonf/ avwdkufaomf vSKyfupm;aom wrm½GufwdkYu pdrf;vufvuf jzLvGifvGifESifY
pu©Ktm½kHudk zrf;pm;onf/ &ifudk vQyfvQyfckefí qwfqwfwkefaponf/
&moDu ylaomfvnf; ausmif;&dyfu at;onf/ wpfaEGvkH; wynfhwdkYESifY a0;aecJY&mrS jyefqkHawGUaom
q&mwdkY\ rsufESmonf Mum½GuftoGif vef;ae\/ pmar;yGJ atmifonfjzpfap? ½SKH;onfjzpfap? rdcifa&uefom
ausmif;awmfxH jyefvmMuaom wynfhwdkY\ rsufESmav;rsm;uvnf; MumyGifYtoGif 0if;yaeMu\/
ausmif;zGifYpaMumifYvm; rod/ EkEki,fwdkY jrif;vSnf;onf apmapm qdkufvm\/
EkEki,fudk nGefYaru oGm;BuKdonf/
wrmyif&dyfrS oli,fcsif;ESpfOD;u wpfOD;rsufESm wpfOD;Munfh&if; NyKH;aeonf/
jrif;vSnf; jyefxGufoGm;onf/
bcufu ESif;aiGudk owday;onf/
]] a[Yaumif ESif;aiG? a½TusD;nKdeJY ,kefjzLrav; vmaeNyD? qGrf;qefpdrf;avmif;r,fY rmwk*grav;udkjrifwJY
awmxGufBuD;vdk NyKH;jzJjzJ vkyfraeeJY? i,fjzLav;vdk rsufvTmcsxm;prf;? at; tJ ...tJ'Dvdkav;? tJ'Dvdkav; }}
q&mawmfbcuf trdefYtwdkif; ESif;aiGonf i,fjzLav;uJYodkY rsufvTmcsxm;onf/ q&mawmfudk,füu
pu©K£a`E´ rnfodkY½Sdonfudk ESif;aiG rajymwwf/
zdeyfoHav;rsm; Mum;&onf/
zdeyfoHav;rsm; &yfoGm;\/
ESif;aiG\ &ifu ckefvmonf/ rsufvTmu yifYcsifvmonf/
zdeyfoHav;rsm; ay:vm\/ a½SUavQmufxGufoGm;[ef wum;/
q&mawmfbcuf\ oHa0*ay; w&m;oHay:vm\/
]] aMomf ...pmar;yGJatmifMuawmY wdkYudkawmf tzufrvkyfMubl; om"k om"k }}
onfawmYrS ESif;aiGu rsufvTmyifYMunfh\/
cyfvSrf;vSrf;av;ü nGefYarESifY EkEki,fwdkYu &yfae\/ bcufESifY ESif;aiGwdkYu olwdkYxH csOf;uyfoGm;Mu\/
EkEki,fu ESif;aiG\ rsufESmudk uGufueJ wpfcsufpdkufMunfhonf/ xdkYaemuf bcufqD rsufvkH; wpfcsuf
a0YoGm;NyD; rsufvTmcs Nidrfae\/
nGefYaruom MunfvifpGm NyKH;&if; qdk\/
]] wdu
Yk awmY aoG;rBu;D wwfaygif? wcsKUd uom pmar;yGJ ratmifpzl; atmifvYkd b0ifjrifNY y;D vlawGbmawGukd
jrif&ufeJY rjrifcsifa,mifaqmifaewwfw,f? odvm; ESif;aiG }}
bcufu yg;pyfBuD; jzJ&,fonf/
]] aumif;Mua&muGm? pmar;yJGus&wmrsm; odyfem? uswkef;uvJ rsufESmi,f&w,f? BuKd;pm;vdkY atmifvm
jyefawmYvJ ratmifpzl; atmifw,fvYkd tajymcH&w,f? 'DrmS nGeaYf r eif igYrmS cs;D rGr;f p&mtuGuu f av; wpfuu G rf S
rjrifbl;vm; }}
&orQtcGifYudk vufvGwfrcHbJ bcufu pum;wpfcGef; oGif;jzpfatmif oGif;vdkuf\/ nGefYaruvnf;
£a`E´rysuf/
]] wpfuGufawmY igjrifygw,f? eifYvnfyif;rSmav? n§if; }}
bcuf\ vufonf olYvnfukwfudk a,mifudkifrdonf/ NyD;rS &,fíqdk\/
]] ig n§if;r½Sdygbl; nGefYar&m? 'DavmufawmY ig rnpfywfygbl; }}
rsufvTmcsxm;&mrS EkEki,fonf bcufudk ½Tifysaom rsufvkH;rsm;ESifY armYMunfhonf/ rsufESmuvnf;
NyKH;vdkufNyD; qdk\/
]] rrnGefYu tpfudkbcufudk npfywfw,fvdkY ajymwm r[kwfbl; }}
]] a[ 'gjzifY bmajymwmvJ }}
EkEki,fonf acwåpOf;pm;[ef NidrfoGm;NyD;aemuf ]]Eki,fu uAsmwpfyk'f oGm;owd&vdkYyg}}[k qdkonf/
nGefYaruvnf; pdwf0ifpm;vm[efESifY wdkufwGef;onf/
]] tr,f Eki,fu odyf[kwfygvm;? qdkjyprf;ygOD; }}
EkEki,fonf cpfueJ wpfcsuf&,fvdkuf\/ trlt,mrSm r[kwfwm vkyfawmYrnfh uav;wpfOD;[ef
ay:aeonf/
EkEki,f\ rsufvkH;uav;rsm;onf vJYvm\/ ESKwfcrf;yg;av;rsm; vSKyfvmNyD; tvGefcsKdaom toH
wkd;wdk;av;ESifY qkdjy\/
]] cspfwJYoli,fav? oli,fcsif;&,f aumif;onfh a,mufrBuD;wdkYav? pdkufa&;i,frS usif;usif;? ESrBuD;
r,fom pdkufonfh aumufyif&if;rSm? uif;udk b,fu xm;ovJawmf }}
EkEki,fu acwå&yfí olwdkYtm; wpfcsufMunfhonf/ olwdkY okH;a,mufvkH;u Nidrfem;axmifaeMu\/
EkEki,fu qufqdkonf/
]] nKdvJYi,frS ½Sif;½Sif;? armifuav; armifYvnfyif;ESif n§if;udk b,fu yGm;ovJawmf }}
EkEki,fu &yfvdkuf\/ nGefYaru em;rvnf[ef EkEki,fudk rsufarSmifav;wGefYí Munfh\/
EkEki,fonf r&,frNyKH;awmYbJ rsufESmydk;aoaoESifY ½Sif;jyonf/
]] tJ'DavmufygyJav? Eki,f ajymcsifwmu tckawmY rodbl;av? a½S;u rdef;uav;awGu n§if;udk
rrkef;bl;? cspfw,f wJY }}
ESif;aiGu NyKH;½kHNyKH;onf/ oabmusvGef;aom bcufu toHxGufatmif &,fonf/ nGefYaruom ½SufNyKH;
NyKH;&if; EkEki,fudk rematmif xkonf/
xkdpOf ausmif;wufacgif;avmif;xdk;oH ay:vm\/
bcufu a&;BuD;okwfysm ar;\/
]] aeOD; Eki,f? ckeifu uAsm Eki,f b,fu&ovJ }}
]] tdkifcsif;wpfyk'fxJu? Eki,f tdkifcsif;awG trsm;BuD; &w,f? tpfudkbcuf vdkcsifvdkYvm;? aemufawmY
Eki,f a&;ay;r,f }}
bcufu yg;pyfBuD;jzJvsuf acgif;ndwfjy\/ nGefYaruom bcufudk rsufapmif;xdk;NyD; ajymonf/
]] uAsmvJ ul;wmaygY? NyD;awmY vnfyif;rSmvJ wpfa,mufa,mufqDu n§if;ul;,l? eifYudk ig tEl½kH
ydkYay;r,f bcuf }}
nGefYarESifY EkEki,fwdkY xGufoGm;Mu\/
olwdkY twef vSrf;vSrf;a&mufrS bcufu rSwfcsufcsonf/
]] oli,fcsif;? rif;,kefjzLrav;u rqdk;bl;a[Y? cspfp&maumif;w,f? igcspfvmNyD? wvGJawmY rxifeJYaemf }}
ESif;aiGu bcuf\ pum;udk yrmrjyK? EkEki,f\ aemufausmqD vSrf;ai;usef&pf\/
EkEik ,fukd ol tHMY oonf/ EkEik ,f NyK;H NyK;H ½Ti½f iT f &,f&,faemufaemuf jzpfvmívnf; 0rf;omonf/ oGm;Ny;D
pçpum;ajymrdvQif pdrf;um;jyavOD;rnfudkvnf; pdk;&drfrdonf/
xdkpOf bcufu olYZufydk;udk aysmYaysmYtkyf\/
]] oem;wmygqd?k cspw f m r[kwyf gbl;qd?k tckawmY ai;aevdu k wf m? rcspbf ;l rBuKu
d b
f ;l eJ?Y [YJ ...iESi;f aiG?
eifYezl; n§if;b,fuul; }}
pum;tqk;H ü bcufu atmf&,fonf/ ESi;f aiGvnf; vdu k &f ,fNy;D bcufEiS t
Yf wl ausmif;qD avQmufvmcJ\ Y /
‰

wuúodkvf0ifwef;onf aysmf½TifzG,f? &ifckefzG,fvnf; aumif;onf/ vGrf;zG,f? pdk;½GHUzG,fvnf; aumif;\/


wuúov kd 0f ifwef;a&mufMuNyq
D v
kd Qif ausmif;½Sd tjrifq
Y ;kH twef;rS ausmif;om;Bu;D rsm; jzpfvmMuaomaMumifY
vGwfvyfrSK½Sdvm\/ twef;i,frS ausmif;om;ausmif;olrsm;u av;pm;vmonf/ q&m q&mrrsm;uvnf;
t½G,af &mufonfukd todtrSwjf yKMuí vlBu;D av;rsm;tjzpf pwifqufqo H nf/ pmawmforl sm;udq k v
kd Qif ausmif;\
*kPfudkaqmifawmYrnfh ol&Jaumif;avmif;vsmrsm;tjzpf *½kpdkuf ajr§mufpm;onf/ xdkYaMumifY aysmf½TifzG,fwnf;/
wuúodkvf0ifwef;onf b0\ ta&;BuD;aom ynma&;auGU wpfauGUtjzpf ausmif;olausmif;om;wdkif;
odMu\/ rdrdwdkY\ pGrf;&nfudk ausmif;wGif;üom tcsif;csif; NyKdifMu&rnfr[kwfawmY? rodaom? ruRrf;aom?
rjrifzl;aom ta0;rS ynma&;'dkifvlBuD;rsm; owfrSwfonfh pHcsdefrsm;twdkif; wpfjynfvkH;rS olwumESifY ,SOfNyKdif
Mu&awmYrnf/ xdkYaMumifYvnf; &ifckefzG,fwnf;/
wpfzef þtwef;onf þausmif;ü rdrdwdkY aemufqkH;ae&rnfhtwef; jzpfaMumif; tm;vkH;odMu\/ þrS
vGefvQif rdcifausmif;BuD;udkvnf;aumif;? cspfcifMuifemaom q&m q&mrrsm;udkvnf;aumif; cGJcGmvsuf tpp
t&m&m pdrf;ae? qef;ae? opfaernf jzpfaom cufcJonfh c&D;uEÅmwpfavQmuf udk,fYbmomudk,f avQmufMu
&awmYrnf/ þtodaMumifYvnf; vGrf;zG,f? pdk;½GHUzG,f cHpm;Mu&onf/
aysm½f iT zf ,
G ?f &ifcek zf ,
G ?f vGr;f zG,?f pd;k ½GUH zG,jf zpfaom þ&ufrsm;onf ESi;f aiGtwGuf tukejf refonf xif&\/
þ&ufrsm;twGif; ESif;aiGwdkY av;OD;onf ydkrdk wGJrdMu\/
0rf;om&onfum; ajymif;vJvmaom EkEki,faMumifYwnf;/
ausmif;wufausmif;qif; jrif;vSnf;qdkufcsdefrsm;ü EkEki,fwdkY zcifonf vdkufygrvmawmY/ [dk; ...
wpfnaeu Mum;zl;NyD; EkEki,fxHrSvnf; od&onfh OD;uH&mZmac: OD;av;uH wpfa,mufom jrif;vSnf;armif;NyD;
vkdufydkYawmYonf/
OD;av;uHESifY ESif;aiG &if;ESD;&ef taMumif;uvnf; zefvmavao;onf/
wpfnae ausmif;qif;csdefü jrif;vSnf;rygbJ OD;av;uH wpfa,mufom ay:vm\/ olYaemufuvnf;
&Jom;wpfOD; ygvm\/
jzpf&ykHrSm OD;av;uHü jrif;vSnf;armif;cGifY vdkifpifr½Sd/ OD;av;uH\ jrif;vSnf;üvnf; jrLeDpDy,f rSwfykHwif
r½Sd/ ½GmrGefomESifY awm&yfwGifom armif;aeygu udpör½Sd/ ompnfuJYodkYaom NrKdUBuD;ürl þt&mrsm; vdkonf/
apmapmydkif;url aus;½GmrS udk,fydkifjrif;vSnf;rSef; odaomaMumifY &JwdkYu vspfvsL½SKxm;[efwlonf/ xdknaeurl
OD;av;uH\ jrif;vSnf;ESifY pufbD;wpfpD; 0ifwdkufrdonf/ &Ju zrf;&awmY\/ jrif;vSnf;udk &JXmeü xm;cJY&onf/
ausmif;odkY taMumif;tusKd; vmajymcGifY&aom OD;av;uHyif nü tcsKyfeef;pH&udef; ay:ae\/
uHtm;avsmfpGm OD;av;uHESifY ygvmaom &Jom;u ESif;aiGudk aumif;pGmodonf/ olYudk av;pm;pGmvnf;
ESKwfquf\/
taMumif;tusK;d udk ½Si;f jyNy;D aemuf OD;av;uHonf pdwyf su[ f ef acgif;cgí EkEik ,fukd Munfo h nf/ EkEik ,fu
tm;udk;wBuD;ESifY ESif;aiGudk Munfh\/
ESif;aiGonf NrKdUydkifom; jzpf\/ NrKdUydkifom;ü olYtwdkif;twmtavsmuf t½Sdeft0g½Sdonf/
xdn k aeu ESi;f aiG vdu k af qmif½u G af omaMumifY OD;av;uHa&m jrif;vSn;f yg 'PfaiGomaqmif&Ny;D ½GmjyefciG Yf
&onf/ twdkufcH&aom pufbD;½SifrSmvnf; bcuf\tod jzpfaeaomaMumifY &JXmewGifyif ausat;Muonf/
NrKdUwGif;armif;&ef vkdtyfcsufrsm; jynfhpkHvma&;twGufvnf; ESif;aiGuyif wm0ef,lvdkuf&\/
xdknaeü jrif;vSnf;rxGufcif OD;av;uHu ESif;aiGESifY bcufudk aus;Zl;wifpum; qdk\/
]] igYvlwkdYESpfa,muf&JU aus;Zl;udk OD;av;uH rarYygbl;? uHaumif;vdkY tcsKyfcef;xJu *sydk;awGudk
aoG;rvSL&w,f }}
OD;av;uHonf EkEki,fbufodkYvnf; vSnfhí ESKwfydwfonf/
]] Eki,f? ckvdkjzpfwm tdrfus ocifBuD;udk jyefrajymeJY Mum;vm;? vdkifpif,lzdkY? rSwfykHwifvkyfzdkY ocifBuD;
ajymaewm MumNyD? igaygYaevdkY }}
OD;av;uHonf &JtcsKyfxuf olYocifBuD;udk ydkaMumufaeykHay:onf/
rnfodkYjzpfap ESif;aiGonf OD;av;uHESifY &if;ESD;rSK &vdkuf\/
eHeuf jrif;vSn;f qdu k v f mwdik ;f ? nae jrif;vSn;f xGucf geD;wdik ;f EkEik ,fukd BuKq
d ckd iG EYf iS Yf EKw
S qf ufciG Yf ESi;f aiG
&½SdNyD/
ESpfOD;csif; awGUaomtcgü OD;av;uHonf wpfcgwkef;uuJYodkYyif ESif;aiGudk owday;wwfonf/
]] igYvl NrKUd ydik o
f m;? jrif;vSn;f qdu k cf sed af wmY owdxm;? t&rf;rvmeJ?Y ocifBu;D ygvm&if igYval &m EkEik ,fa&m
r[m'ku©yJ? Mum;vm;? rif;wdkY uav;ESpfa,mufudk ig wu,foem;ygw,fuGm odvm; }}
OD;av;uH\ pum;wGif &dy&f yd f pGypf cJG suf ygae\/ ESi;f aiGu jyefracsyyg/ OD;av;uHEiS Yf &if;ES;D &aomaMumifY
0rf;omvSygNyD/
EkEki,ftwGufvnf; 0rf;om&onf/
,ckESpfü EkEki,f\ trlt,mav;rsm;onf ydkrdk vGwfvyfvm\/ rsufESmav;onf NyKH;vG,f? ½TifvG,f?
&,farmvG,fvm\/ ESif;aiGudkvnf; wG,fwG,fwmwm qufqH\/ MuifMuifememvnf; *½kpdkuf\/
,cifESpfurl ausmif;oltopf jzpfavaomaMumifY EkEki,f tm;i,fcJY½Smrnf xif\/ ,ckESpfürl
pmawmfaom EkEik ,fukd twef;wl ausmif;olausmif;om;toD;oD;u av;pm;pGm vufcq H ufqMH uonf/ q&mrBu;D
trSL;jyKaom q&m q&mr tm;vkH;uvnf; EkEki,fudk cspfcif *½kpdkufMu\/
onfuJYodkYaom ywf0ef;usifaMumifY EkEki,f aysmf½TifvGwfvyfvmcJYonf[k ESif;aiG xifrd&\/
trSefrSm EkEki,fonf aysmf½Tif vGwfvyfvm½kHru &J0HYpdk;rdk;ívnf; vm\/ txl;ojzifY ESif;aiG\ tay:
&J0HYpdk;rdk;\/
ausmif;\ ausmbuf taemufrsufESmonf csKdifY0Srf;vQKd½dk;jzpf\/ þcsKdifY0Srf;vQKd½dk; rnfolurQ yrmrjyK?
*½krxm;? pdwfr0ifpm;/ EkEki,fwpfa,mufuom pdwf0ifpm;\/
EkEik ,f jyKorQ? vkyo f rQ? vSKy½f mS ;orQukd ESi;f aiGonf tjrtJ m½kpH u
kd f Munfah ewwfojl zpf\/ xdaYk Mumifv
Y nf;
EkEki,fonf rMumcP ausmif;aemufzufodkYoGm;í vQKd½dk;udk ai;MunfhwwfrSef; ESif;aiG owdjyKrd\/ jrif&zef
rsm;aomaMumifY wpfaeYwGif ESif;aiGu pyfpkrd\/
]] Eki,f ausmif;aemufzufoGm;NyD; vQKdxJ bmMunfhaewmvJ }}
EkEki,fonf rsufarSmifMuKwfí olYudk jyefMunfhonf/ rsufarSmifMuKwfxm;aomfvnf; rsufvkH;rsm;u
rpdrf;um;awmY? &DvJYvJYyif vGifaeonf/ rsufESmav;uvnf; rcsKdrcsOf NyKH;ae\/
]] udk,fu bmvdkY ar;&wmvJ }}
]] [m Eki,fuvJ? udk,f wpfckckar;wdkif; rajzbJ ar;cGef;om jyefjyefxkwfw,f? udk,fbmajym&awmYrvJ}}
EkEki,fonf cpfueJ &,f\/
]] udk,fu odyf&,fzdkYaumif;wmyJ }}
]] bm ...udk,fu &,fzdkYaumif;w,f }}
]] [kwfw,f? NyD;awmY udk,fu odyf oem;p&maumif;w,f }}
ESif;aiG rsufvkH;jyL;oGm;\/
]] bm&,f? udk,fu odyf oem;p&maumif;w,f? [kwfvm; }}
EkEki,fu vnfwHav;udk qefYNyD; rsufESmav;yifYxm;\/ rsufawmifrsm;udk pif;xm;í rsufvkH;rsm;udk
atmufpdkufxm;\/ r&,frNyKH;awmYbJ wnfMunfpGm jznf;jznf;qdk\/
]] ud,k u
Yf kd oem;w,fqv kd Ykd ud,
k f pdwq
f ;kd oGm;w,faygY [kwvf m;? uk, d u
f a,mufsm;Bu;D qdak wmY oem;w,f
qdk&if ½Sufw,faygY [kwfvm;? 'gayr,fY Eki,f udk,fYudk oem;wmu oem;wmygyJ? b,fYES,fvkyfrvJ? udk,f
xyfpdwfqdk;OD;rvm;? ajymav }}
ESif;aiG pdwfrqdk;Edkifyg? oabmusí &,fvdkuf&ao;\/
]] udk,f bm&,fwmvJ }}
]] aMomf ...cufygbd? oabmusvdkY &,fwmaygY? udk,f r&,f&awmYbl;vm; }}
xdktcg EkEki,fvnf; vdkuf&,fonf/
]] vm ...udk,f? ausmif;aemufzuf oGm;&atmif }}
]] tdk bmvkyfrvdkYvJ }}
þtBudrfwGifrl EkEki,f\ rsufarSmifvnf; MuKwfonf/ rsufvkH;rsm;uvnf; cufxefonf/ rsufESmxm;
uvnf; wif;jyef\/
]] udk,f rvdkufcsifbl; r[kwfvm;? 'gjzifY tpu bmvdkY ar;ao;vJ }}
]] [m Eki,fuvnf; a'goBuD;jyefNyD? uJyg oGm;oGm;? udk,f vdkufcJYygYr,f }}
xdktcg EkEki,fu a½SUaqmifoGm;\/ ESif;aiGu aemufrS vdkuf&\/
wpfae&ma&mufrS EkEki,fu &yfvkdufNyD; ]]Munfh}}[k qdkonf/
ESif;aiGuvnf; Munfh&onf/
ausmif;taemufbuf½Sd awmifukef;av;rsm;onf ompnfESifY rdwD¬vmMum; qufxm;aom awmifukef;
rdkYrdkYwdkY jzpfMu\/ jrifYonfvnf; r[kwf? edrfYonfvnf; r[l? ajrjyifxuf vSy½kH ckH;ckH;rdkYrdkY ½SdMuonf/
vQKd[k ac:Edkifrnfh ukef;rdkYESpfckMum; csKdifYajr0Srf;wGif xl;xl;qef;qef;[k bm&,frQr½Sd/
tcsKdU wpfae&mwGif cg;avmufom jrifYao;aom xaemifyifi,frsm;udk awGU&\/ wrmyifykwdkYuvnf;
BuKd;BuKd;usm;usm;? emewfyif½dkif;wdkYom BuD;xGm;aeonf/ emewf½Gufjym;wdkYonf pdrf;jymarSmifvJYae\/
ESif;aiGu em;rvnfEdkifbJ EkEki,fudk Munfhrd\/
EkEki,fuom wnfNidrfpGm ar;\/
]] udk,f pdwfnpfwwfovm; }}
]] tm ...[if }}
]] udk,f pdwfnpfwwfovm;vdkY ar;aew,f? pdwfnpf&if olwdkYudk vmMunfh? olwdkYu ajymjyvdrfYr,f }}
]] olwdkYu bmajymrSmrdkYvJ }}
]] udk,f em;axmifMunfhaygY? BuKd;pm;NyD; pdwfeJY em;axmifMunfh }}
avonf csKdifY0Srf;twGif; jzwfoef;wdkufcwfoGm;onf/ yifyk yifi,fwdkYudk wkd;rdpOf avu toHjyKonf/
EkEki,fu NyKH;NyD; olYudk vSrf;Munfhonf/ oluvnf; NyKH;NyD; EkEki,fudk jyefMunfhvsuf acgif;ndwfjy\/
trSefu bmudkrQ ol em;rvnf/
EkEki,fuom aqG;ajrUaomavoHESifY rSwfcsufcs\/
]] olwdkYudk b,folurS *½krpdkufygbl;? tif;av olwdkYuvJ *½krpdkufygbl;? olwdkYbmomyJ olwdkY aysmfae
Muw,f? udk,fodvm; 'DtyifrsKd;av;awG udk,feJY Eki,f&JU cifwef;wpf0dkufrSmvJ ½Sdw,f? Eki,fwkdY tdrfBuD;ay:u
vSrf;Munfh&ifvJ jrif&wmyJ? udk,fYvdkyJ olwdkYu Eki,f&JU oli,fcsif;awG }}
udk,feJY Eki,f&JU cifwef;wpf0dkuf? udk,fYvkdyJ olwdkYu Eki,f&JU oli,fcsif;awG .../
onfpum;&yfrsm;u ESif;aiG\ ESvkH;om;udk odrfYodrfYcgaponf/ pdrfYpdrfYvnf; at;jraponf/ aMomf ...
NidrfYNidrfYvnf; ckefapyg\/
wwfEdkifbd Eki,fav;? wwfEdkifygbd rdEki,fav; .../
EkEki,fonf ajymjyNyD;í auseyfonfh[efjzifY ar;\/
]] udk,f odoGm;NyDvm; }}
olu acgif;ndwfjy&\/ xdktcg EkEki,fu awmufypGm NyKH;\/
]] aemufudk rar;eJYawmY? vm jyefMur,f }}
EkEki,fu a½SUaqmifNyD; ausmif;qDodkY jyef\/ olu ao0yfpGm aemufrS vdkufcJY&ygownf;/

tcef; ( 14 )

bDvl;armifYaMumifY apmifYawmYw,f

ausmif;wGif;½Sd wrmyifwdkYonf obm0 jyu©'defrsm; jzpfMu\/


aEGOD;vmawmYrnfudk ½Guf0ga<uí edrdwfay;onf/ aEGOD;wdkifaomf yk&pfzl;wdkYESifY o½kyfaqmif\/ zufqGwf
yZÆKef ve,kefü yGifYjzLazG;í &eHYarT;jyonf/ ompnfü rdk;acgifaomfvnf; ywf0ef;usif½Sd acsmif;ajrmif;wdkY
awmifusa&aMumifY a&azmifaom 0gqdk0gacgifü jra&miftoD;wdkY ,D;av;cdkjyNyD/ wrmoD;rSnfhí aus;iSufwdkY
ysHvmukefvQif rdk;apmifYaom v,folwdkY ESrf;rusJawmY/
&ufESifY vwdkYonf þodkYvQif wpp ukefvGefvmcJYonf/
EkEik ,fEiS Yf ywfoufí 0rf;omcJ&Y orQ bcuftwGuf ESi;f aiGonf (nGeaYf rESit Yf wl) pdwyf &l ifarm&jyef\/
bcuf a&m*gjyefxonf/ aq;uk&cufaom EdkifiHa&;a&m*g jyefxjcif;wnf;/
,ckESpftwGif; ½Srf;jynfe,f e,fpyfrsm;ü jrefrmYwyfrawmfESifY usL;ausmfol w½kwfjzKwdkY BuD;us,faom
wdkufyGJrsm; jzpfcJYMu\/ owif;pmrsm;ü [dk;av;wausmf ygonf/
rdwD¬vmonf wyfrawmf\ A[kdtajcpdkuf pcef;BuD;jzpf\/ ompnfonf ½Srf;jynfe,fodkYwuf&ef pcef;NrKH
vrf;qkHjzpf\/
rD;&xm;ESiYf wpfwef? armfawmfum;Bu;D rsm;ESiYf wpfrsK;d ? wyfrawmfom;wdYk ½Sr;f jynfe,fqD csw D ufMu&onfukd
jrifMu&\/
ausmydk;tdwfudk,fpD? ½dkifz,fudk,fpDESifY ½Srf;awmifwef;rsm;qD csDav&aom þ&Jabmftaygif;wdkYteuf
b,fESpfa,mufonf rdcifajrudk jyefjrifMu&ygavrnfenf;/ tb,frQonf e,fpyfrQ awmifukef;rdkYrdkY awmnKdnKd
atmuf0,f toufaysmufí xm0pOf tdyfpufMu&½Smavrnfenf;/
e,fpyfrS ]]awmifwef;jymESifY ausmydk;tdwf}} Zmwfvrf;udk vlwdkif; jrifEdkifrnf r[kwf/
ajrjyefY½Sd NrKdUBuD;jyBuD;wdkYüum; EdkifiHa&; ZmwfckHwdkYwGif uBuKd;pkHí ZmwfpkHNrKdifonf/
tmPmvuf½o dS rm;wdu
Yk w½kwjf zL&efukd vufnK§ ;d xd;k jyMuonf/ jynfawmfom pDru H ed ;f udv
k nf; <um;jyMu\/
1952 ckESpf? a½G;aumufyGJtNyD;ü ygvDrefwGif twdkuftcH tzGJU[lí ay:vmonf/ twdkuftcHtzGJUonf
vlenf;aomfvnf; toHjrnf\/
rdwD¬vm ompnfe,fonf q&mxdefESifY olYaemufvdkuf vlrdkufrsm; wefcdk;aMumifY tmPm&ygwDtwGuf
tpp rD;aoonf[k ,cifu tqdk½Sd\/
rlv ausmif;zGifYpu bcufonf ausmif;rSefrSefwufonf/ pmrSefrSefusufonf/ ,ckum; bcuf tvkyf
rsm;jyefNyDwnf;/
bcuf jyefvmvQif tqifoifYMunfhEdkif&ef ESif;aiGu rSwfpkrsm;udk rdwåLul;xm;&\/
EkEki,fu rnfodkYrQ trl rxl;jcm;aomfvnf; nGefYaronf rsufESmn§Kd;n§Kd;ESifY ajymwwf\/
]] ESif;aiG eifYbcuf eif rEdkifbl;vm; }}
]] eifawmifrS rEdkifwm? igu bmvdkY EdkifrSmvJ }}
]] ESif;aiG raemufeJY? ig taumif;ajymaewm }}
]] iguvJ taumif;ajymwmyJ nGefYar? 'gxuf ajymygOD; bcufudk b,folu EdkifvdkYvJ }}
nGefYaru oufjyif;av;cs\/
]] at;av b,folurS rEdkifygbl;? olYemrnfu bcufwJY? olYtEÅ&m,fudk ig pdk;&drfvdkYyg ESif;aiG?
eif wvGJrxifeJY }}
ESif;aiGu nGefYar\ rsufvkH;rsm;udk Munfh\/ nGefYar\ rsufESmu n§Kd;aomfvnf; £a`E´jynfhí wnfNidrf
aeonf/ xdkenf;wlpGm rsufvkH;rsm;uvnf; at;csrf;wnfNidrfae\/ ESif;aiG Munfhonfudk rsufvkH;rvTJbJ pl;pdkuf
jyefMunfhonf/
ESif;aiGu t&if rsufvkH;vTJ&onf/ ,kefjzLrav;udk ol em;rvnf/ þa½TusD;nKdrav;udk ol ydkem;rvnf?/
ao ...aocsifprf;ygbd/
‰

ESif;aiGonf ½GmrGefomodkY OD;wnfum pufbD;pD;vm\/


um;vrf;\ vuf,mbuf? awmifbuf ta0;qDü a&jyifus,fudk awGU&onf/
tpurl v,fajredrfYü awmifusa&tdkifonf[kom xifcJYonf/ ,ckrl þa&tdkifonf pnf;urf;rJYaom
prkefjrpf\ tp[k od&onf/
prkefjrpftaMumif; &mZ0ifpmtkyfrsm;wGif zwfzl;onf/ taemf&xm\ tdyfrufxJrS e*g;wpfaumifwnf;/
prkefonf ½Srf;½dk;rrS jrpfzsm;rcH? &rnf;oif;bufrS jrpfzsm;cHvmonf/ ompnfe,fudk jzwfum ulrJ?
ausmufqnfqD pD;qif;\/ aEGtcgqdkvQif jrpfzsm;onf ½Sdonfyif rxif&/
,cktcsdefrS a&jynfhaeonf/ aus;Zl;½SdpGm jynfhonf r[kwf/ pdkufEdkifysKd;Edkifaom ajrrSeforQ ysufatmif
vTrf;vsuf jynfhaeonf/
½GmrGefomteD; uyfvmaomtcg vrf;\ vuf,mbuf penfajrrsm;xuf EGm;pmajymif;cif;rsm;udk
awGU&onf/ tjcm;pdkufcif;rsm; rawGU&/
vrf;\ vuf0b J uf (ajrmufbuf)üom pdr;f pdak om aumuf,Ofcif;rsm;udk jrif&onf/ aygif;r½SKyaf o;aom
xnf&mopfonfh ajrnKdnKdwdkYxuf i½kwfyif pdrf;pdrf;arSmifarSmifrsm; ykykedrfYedrfY aygufaeMu\/
½GmrGeo f m wHwm;Bu;D ab;½Sd ausmufqnfrS a&wdYk nifnifomom usae\/ qnfawmifbuf acsmif;wGi;f ü
a&jynfhaeonf/ þa&wdkY rif;vSuef ausmufwHcg;rS vmaMumif; ESif;aiG odNyD;jzpf\/
acsmif;wGif;ü a,mufsm;wdkY a&ul;aeMuonf/ Zmwfvdkufyrm 'dkufAifxdk;csolu csae\/ a&tdk;udk,fpDESifY
a&cyfvmaom ½GmoltysKdacsmnKdnKdwdkYudkvnf; awGU&onf/
ESif;aiGonf ½GmwGif;0ifcJYNyD; xkH;pHtwdkif; bcufwdkYwJü &yf\/
ESif;aiGu pufbD;bJvfudk tBudrfBudrf ESdyfonf/
a':jr xGufay:rvm/ wpfzufNcHrS &ifvsm;ESifY rdef;rwpfOD; xGufvm\/
]] tvdk NrKdUydkifom;av;ygvm; }}
NrKdUydkifom;av;[k tac:cH&wdkif; ESif;aiGrSm &ifwGif; uoduatmifY jzpfrdonf/ odkY&mwGif rwwfEdkifNyD/
onf½Gmu olYudk onftwdkif;om odaeMu\/
]] aMomf ...tpfra& ...BuD;awmfjr b,foGm;vJ }}
]] b,foGm;&rvJ i½kwfcif;xJrSmaygY? 'gxuf NrKdUydkifom; awmfYoli,fcsif; bcuf ygrvmbl;vm; }}
]] rygbl;As? 'gxuf tpfr uRefawmfYpufbD; 'DrSm xm;cJYr,faemf }}
]] xm;cJYav? tpfr Munfhxm;ygYr,f? NyD;awmY usKyfwdkY½GmrSm olcdk; r½Sdygbl; NrKdUydkifom;&,f }}
ESif;aiGonf pufbD;udk aomYcwfNyD; NcHwGif;rS xGufcGmoGm;&ef jyifonf/ ½Gmolrdef;ru ESif;aiG\ ausmrS
avaoewfudk MunfhNyD; qdk\/
]] NrKdUydkifom; iSufypfxGufvmwmvm; }}
]] [kwfw,f tpfr? bmjzpfvdkYwkef; }}
]] bmrS rjzpfygbl;? csKd;&&if wpfaumifavmuf tpfrudk ay;rvm;? pufbD;apmifYcav }}
ESif;aiGu oabmuspGm &,fonf/ rdrdukd,fudk oabmusrdjcif;jzpf\/ onftwkdif;qdkvQif cifwef;qD rdrd
oGm;onfudk rnfolrQ txl;tqef; xifrnfr[kwf/
ESif;aiGu vSKdufvSJpGm pum;jyefonf/
]] pdwfcs tpfr? tpfr twGuf csKd;wpfaumif ay;ygYr,f }}
ESif;aiGonf rdrdudk,fudk pdwfcs,kHMunfpGmESifY cifwef;bufodkY xGufvmcJY\/
vrf;wGif iSuif ,frsm;udk awGU&\/ ,cif tacgufrsm;url ESi;f aiGonf iSurf ypf/ aoewfonf [efaqmifí
aumif;½kHomwnf;/
,aeYürl ½Gmolrdef;rudk ol uwdxm;rdcJY\/
cifwef;ra&mufrD xaemif;yifysKd wpfyifxuf csKd;wpfaumifudk awGUonf/ csKd;iSufonf tEÅ&m,fudk
owdjyKrd[ef rwl? om,mpGm ulae\/
ESif;aiG aoewfajymif;udk csKd;\ &ifykHwnfhwnfhqD csdefvkduf\/ cvkwfarmif;udk omom qGJcsvkduf\/
wulul;oH ½kwfcsnf; aysmufoGm;\/ csKd;i,fonf ajrjyifodkY zkwfueJ usvmonf/ ajrjyifa&mufaomf
tawmifyHrsm;u acwå wzswfzswf cwf½Smao;\/ xdkYaemuf tm;vkH; NidrfusoGm;\/
ESif;aiGonf aoewfudk ausmü jyefvG,fonf/ csKd;aoaumifudk aumufNyD; cifwef;qD qufavQmufcJY\/
cifwef;atmuf prf;acsmif;onf oGifoGif pD;ae\/
ta0;uyif EkEki,fudk vSrf;jrif&onf/
EkEki,fonf prf;a&,OftwGif;odkY wpfpkHwpf&mwdkYudk pdwfyg0ifpm;pGm arQmvGwfae\/ rwdk;rus,fvnf;
oDqdkae\/
]] om,mom,m jrnfava<u;? omvdumi,favaus;? csnfcifpGwfu,fu? usL;w,f usL;w,fudk?
oifwdkif;0wfu,fu jrL;w,f jrL;w,fudk? oHcsKdwnfh{{? y,fwnfh y,faxG;axG;? pmay;cGefYMu? cspfa&;cifa&;
rQygvdkYav; }}
csKdomvGef;aom oDcsif;oHudk em;axmifaumif;vSaomaMumifY ESif;aiGonf rvSrf;rurf;wGif &yfvsuf
NidrfapmifYae\/
odkY&mwGif EkEki,fu olYudk jrifoGm;\/
]] vmav udk,f? bm&yfMunfhaewmvJ }}
olu xdktcgusrS oGufoGufavQmufí EkEki,ftem; uyfoGm;\/
]] Eki,f oDcsif;qdkoHu odyfaumif;vdkY udk,f &yfem;axmifaewm }}
EkEki,f\ rsufESmav;onf oefYpifjzL0if;ae\/ tNyKH;uav;uvnf; ½TifMunfae\/
cPüyif EkEki,f\ tNyKH;&yfoGm;onf/ rsufvkH;rsm;u xdwfvefYpGmESifY ESif;aiG vufwGif;rS csKd;aoudk
pdkufMunfhae\/ xdkaemufrS ESif;aiG\ rsufESmudk a'goESifY Munfh\/
]] udk,f bmvdkY &ufpuf&wmvJ }}
EkEki,f\ toHonf rmvnf; rmae\/ wkefvnf; wkefae\/
ESif;aiGu EkEki,f\rsufESmudk wpfvSnfh? csKd;aoudk wpfvSnfh Munfhonf/ bmajz&rSef;awmY rod/
EkEki,fu xyfatmfonf/
]] ar;aewmudk udk,f rajzbl;vm; }}
]] aMomf ...[dk'if; ...tJ ...vrf;rSm awGUwmeJY ypfcJYwm }}
]] vrf;rSm awGUwmeJY ypfcw YJ m? ud,k uf awmY vG,v f ,G af v;? 'gayr,fY tckq&kd if idw
k o
YJ u
l idak eNy?D ud,k uYf v
kd J
usdefqJaeNyD }}
]] bmajymw,f Eki,f? idkwJYvlu idkaeNyD? NyD;awmY udk,fYudkvnf; usdefqJr,f? b,foluvJ }}
EkEki,fu ESif;aiGudk MunfhNyD; pdwfysuf[ef acgif;cgonf/
]] ud,
k f bmrSrodb;l ? olwcYkd spjf cif;udk cGi;f &if iSuuf av;awGu idMk uw,f? Ny;D awmY used v f J odyuf sed q
f wJ ,f?
olwdkYpum;udk udk,fem;vnf&if udk,f odyfaMumufoGm;r,f }}
EkEki,f\ pum;aMumifY ESif;aiG &,fcsifoGm;\/ odkY&mwGif r&,f0HY/ EkEki,f pdwfqdk;ajyatmifrl ajym&\/
]] Eki,f rBuKduf&if udk,f aemufudk rypfawmYygbl;? uJ 'D csKd;vJ oGm;ayawmY }}
ajymajymqdkqdkESifY ESif;aiGu csKd;udk vTifYypfvdkuf\/
odkY&mwGif EkEki,fu qdk\/
]] tdk 'DvdkvkyfvdkY b,faumif;rvJ }}
]] bmajymwmvJ Eki,f }}
EkEki,fonf ESif;aiGudk rajz/ wpfpkHwpfckudk ½SmazG[ef ajrjyifudk vSnfhvnfMunfh\/
]] udk,fYrSm ajrBuD;wl;p&m rygbl;vm; }}
]] ajrBuD;wl;p&m? [ifYtif; rygbl? bmvkyfrvdkYvJ }}
]] udk,f aoewfajymif;eJY wl;vdkYr&bl;vm; }}
]] BuHBuHzefzef Eki,fuvJ? b,f&ygYrv?J NyD;awmY aoewf ysufoGm;rSmaygY }}
EkEki,fonf rsufarSmifav;wGefYí NidrfpOf;pm;ae\/ cPtMumwGif tBuH&[ef qdkonf/
]] udk,f oGm;aumufprf; }}
]] bm oGm;aumuf&rSmvJ }}
]] ckeifu udk,fvTifYypfvdkufwJY csKd;udkaygY }}
]] bmvkyfrvdkYvJ }}
]] oGm;aumufygqdk aumufprf;yg }}
ESif;aiGonf pum;r½SnfawmYbJ csKd;udk oGm;aumufcJY\/
]] vm vm 'DrSmcs }}
EkEki,f nTefjyaom ajrjyifwpfae&mwGif ESif;aiGu csKd;aoudk csvdkuf\/
EkEki,fonf ajrjyifrS opf½Gufajcmuf? opf½GufaqG;wdkYudk usKH;,lpkaqmif;í csKd;aoaumifxuf zkH;onf/
]] bmMunfhaewmvJ udk,fvJvkyfav }}
ESif;aiGonf &,fcsifvmjyef\/ olYrsufESmudk EkEki,f rjrifap&ef acgif;ikHYvdkufNyD; opf½Gufrsm;udk usKH;vsuf
EkEki,fenf;wlyif csKd;aoay: zkH;vTrf;\/
csKd;ao aysmufoGm;\/ opf½GufajcmufykHom ½SdawmY\/
xkdpOf EkEki,fu xl;qef;aompum;udk qdk\/
]] Eki,fwdkY o&P*kH wifMu&atmif }}
]] bm o&P*kHwifMur,f }}
]] [kwfw,fav? udk,fu a,mufsm;yJ? udk,fwif }}
]] tdk ...BuHBuHzefzef? udk,f b,fwifwwfygYrwkef; }}
]] udk,f udk&if 0wfzl;vm; }}
]] 0wfzl;wmaygY? bmjzpfvdkYvJ }}
]] 'gawmif udk,f o&P&*kH rwifwwfbl;vm; }}
]] [m udk&ifu b,fwifwwfrvJ? tJ'gu bkef;BuD;çBuD;awG vkyfwm }}
EkEki,fu oufjyif;½SKdufNyD; pOf;pm;jyef\/ xdkYaemuf avat;av;ESifY qdk\/
]] tif;av? 'gjzifY c&pf,mefawGvdkyJ qkawmif;Mu&atmif? twlwlyJ aerSmyJ }}
EkEki,fu opf½GufykHab;ü 'l;axmufvkduf\/ vuf0g;ESpfzufyl;um &ifcGifwGif uyfxm;NyD; ESif;aiGudk
armYMunfhonf/
]] vmav }}
rxl;awmYNyD? rdEki,f auseyfvQif NyD;ygava&mY/
ESif;aiGuvnf; EkEki,fab;wGif ,SOfvsuf 'l;axmufvdkuf&\/
EkEki,fu rsufawmif½Snfrsm;udk pif;rSdefNyD; El;nHhodrfarGUpGm qkawmif;\/
]] tdk tzbk&m;ocif? þowå0gi,fonf at;csr;f pGm tdyaf ysmyf gapavmY? þjypfrKS ukd usL;vGeo f t
l m;vnf;
r[mu½kPmESifY cGifYvTwfawmfrlyg? olY0dnmOfrS tukodkvf tpGef;txif;udk y,fzsufawmfrlyg tmrif; }}
tpaomf ESif;aiG &,fcsifaeao;\/ odkY&mwGif EkEki,f qkawmif;ykHrSm vSKdufvSJvS\/ ESvkH;om;rS vm[ef
½Sdaom toHcsKdcsKdü u½kPmtjynfhyg\/
rsufvkH;rsm;udk zGifYMunfhvdkufNyD; EkEki,fu olYbufodkYvSnfhí El;nHhpGm qdkonf/
]] udk,fvJ qdkav aemf }}
]] udk,f bmqdk&rvJ Eki,f }}
]] tmrif; vdkYqdk }}
ESif;aiGu rsufvkH;udk ydwfvdkufNyD; wnfMunfpGm ]]tmrif;}}[k ½Gwfonf/
EkEki,fonf pdwfaygYyg;oGm;[efjzifY ae&mrSxonf/ rsufESmav;uvnf; aysmYaysmif;odrfarGUae\/
EkEki,fESifY ESif;aiGonf prf;acsmif;ab;ü twl wGJxdkifvdkufMuonf/
prf;acsmif;ab; ajrjyifwGif puúLudk acgufcsKd;vkyfxm;aom avSESifY ESpfyifwdkif oabFmuav;rsm;½Sd\/
apmapmu prf;a&,OfwGif EkEki,f arQmvTwfaeonfrSm þt&mav;wdkYudkyif jzpfayvdrfYrnf/
twefMum Nidrfae&mrS EkEki,fu pwif pum;ajym\/
]] udk,f 'Dvdk iSufvkdufypfaewm tdrfu rqlbl;vm; }}
]] araruawmY wpfcgwpfcg qlwmyJ? 'gayr,fY azazuvJ trJvu kd w f ,f? 'Davaoewfuv kd J ud,
k aYf zaz
0,fay;xm;wm }}
]] udk,f 'Dvmwdkif; vrf;rSm iSufypfwmyJvm; }}
]] rypfygbl; Eki,f? 'gayr,fY avaoewfygawmY b,folurS udk,fYudk txifrvGJbl;? udk,fu 'Dudk
vmcsifw,f r[kwfvm;? udk,f iSufypfcsifa,mifaqmifNyD; Eki,fqD vmwmyJ }}
EkEki,fonf prf;a&,Ofudk pdkufMunfhaeonf/ ESif;aiG pum;qkH;aomtcg rsufawmif½Snfrsm;udk
jznf;nif;pGm yifYvSefvsuf jymvJY&Da0aom rsufvkH;rsm;ESifY ESif;aiGudk armYMunfhonf/
]] udk,fu Eki,fqDudk bmvdkY vmwmvJ }}
]] tdk ...tJ'gudk udk,f b,fvkdajym&rvJ rodbl; Eki,f }}
EkEik ,fonf rsuv f ;Hk vTrJ ypfbJ olu Y kd pdu
k Mf unfjh rJ Munfah eonf/ oluvnf; rsuv f ;Hk rvTEJ ikd ?f arGUarGUckeaf om
&ifESifY EkEki,fudk jyefMunfhaerdonf/
EkEik ,f\ rsuv f ;Hk av;rsm;u omomnifnif vnfaeonf/ vnfaeaom rsuv f ;Hk av;rsm;ü rsu&f nfrsm;
jynfhvQHvm\/
EkEki,fonf rsufESmvTJvdkufNyD; jznf;nif;pGm acgif;cgvsuf qdk\/
]] udk,fawmY 'ku©yJ }}
]] bmajymw,f Eki,f }}
]] aMomf ...udk,fawmY 'ku©yJvdkY? NyD;awmY Eki,fvJ 'ku©yJ }}
]] bmvdkY 'Dvdknnf;&wmvJ Eki,f }}
EkEki,fu rajz? EkEki,f onfar;cGef;udk rajzwwfrSef; ESif;aiG odNyD;jzpf\/ odNyD;jzpf\/
EkEik ,fonf ajrjyifrS puúLavSwpfcu k kd aumuf,Nl y;D prf;acsmif;xJ csvu kd \f / puúLavSi,fonf prf;acsmif;
a&,Ofü arsmygoGm;\/
EkEki,fu pum;vTJ[ef ½kwfw&uf ar;\/
]] tpfudkbcuf jyefrvmao;bl;vm; }}
]] jyefrvmao;bl; Eki,f? bmjzpfvdkY ar;wmvJ }}
]] Eki,fqDu tdkifcsif;qdkcsifw,f qdkvdkYyg? Eki,f ul;xm;w,f }}
]] [kwyf g&JU? [dw
k pfaeYu pmoif&if; q&mOD;ausmpf ed u f ajymw,f? tdik cf si;f [m &wkxuf tqifjY rifw Y ,fw?YJ
jrefrmYaus;½Gmp½dkufeJY obm0udkvJ NyD;atmifazmfEdkifw,fwJY? tckacwfrSm tdkifcsif;pyfwwfol r½Sdoavmuf½Sm;NyD;
qdkwwfolawGvnf; aysmufukefNyDwJY? Eki,fvnf; Mum;om; r[kwfvm; }}
q&mOD;ausmpf ed o f nf wuúov kd 0f if twef;Bu;D rsm;udk jrefrmpmjyol jzpf\/ wpfaeYu 0efBu;D ya'o&mZm\
wsmcsif;udk oifjy&if; aus;vufobm0 aw;rsm;taMumif; pum;qufvsuf txufygtwdkif; rSwfcsufcszl;\/
]] Eki,fawmY qdkwwfygw,f? OD;av;uHvJ qkdwwfw,f? OD;av;uHu ywåvm;wD;NyD; Eki,fudk tqdk
oifay;w,f }}
]] [,f ...w,f[kwfygvm;? udk,fYudk Eki,f wpfyk'f qdkjyrvm; }}
]] udk,f wu,f em;axmifcsifvdkYvm; }}
]] Eki,f&,f? udk,frvdrfygbl; }}
]] 'gjzifY qkdjyr,f? ausmif;rSmawmY avQmufrajymeJY? awmfawmfMum twef;xJ Eki,f qkdjyae&OD;r,f }}
]] avQmufrajymygbl;? udk,fYudkawmY 'DrSmqdkjy aemf Eki,f }}
EkEki,fonf vnfacsmif;½Sif;vdkuf\/ vnfwHav;qefYNyD; acgif;vnf; armYvdkufonf/ ajz;av; qGJiifpGm
oDqkdjy\/
]] cspf w J Y o l i ,f a v? ol i ,f c sif ; aumif ; a,muf r wd k Y a v? igY u d k v G , f tr,f B uD ; ES i f Y
bBuD;zsufvdkY?tdrfav;axmifYrSm ql;awGcsvsuf? zsufeJi,frS apYpkH? avSum;ckHrSm *VKefarmifYaMumifY
apmif Y a wmY w ,f ? avS u m;OD ; rS m bD v l ; armif Y a Mumif Y apmif Y a wmY w ,f ? avS u m;ajcrS m ql ; av
armifYaMumifY MuJawmYw,f? tdrfwkdifwdkif;rSm EGm;½dkif;armifYaMumifY csnfawmYw,f? x&HMum;rSm
"m;oG m ;armif Y a Mumif Y xm;awmY w ,f ? td r f M urf ; Mum;rS m tyf o G m ;armif Y a Mumif Y pD a wmY w ,f ?
tdrfrdk;acgifrSm vSHaxmifarmifYaMumifY pdkufawmYw,f? armifvJ b,fu wufygYr,f? r,fvJ b,fu
qif;&r,f }}
jznf;av;qGJiifpGm oDqkdae&mrS EkEki,f\ toHonf wdrf0ifoGm;\/
EkEki,fonf ½kwfcsnf; ae&mrS xvdkuf\/
]] udk,f? Eki,f jyefawmYr,f }}
]] tdk aeygOD;? oDcsif;qkH;NyDvm; }}
EkEki,fu acgif;cgjyonf/
]] rqk;H ao;bl;? qk;H atmifvJ rqdck siyf gbl;? ae0ifawmYr,f? ud, k v
f J jyefawmY? ud,
k u Yf kd *VKeu f u
kd vf rd rYf ,f}}
ESif;aiGonf xkH;pHtwdkif; em;rvnfvSpGm EkEki,fudk jyefMunfh\/
xdkpOf toHBuD;wpfckudk Mum;&\/ *VKefatmfoH[kyif ESif;aiG xifvdkufrd\/
]] rdEki,f eif b,frSmvJ }}
EkEki,fonf usm;[def;oHMum;&aom ,kefjzLrav;uJYodkY prf;acsmif;ab;rS ajy;xGufoGm;\/
yxrrl ESi;f aiGu xMunfrh nfBu\ H / xdaYk emuf owd&í vufyyH ifajc½Sd ql;&pfcsKo H Ykd wd;k 0ifNy;D vSr;f Munf\ h /
prf;acsmif;ESifY udkuftpdwfcefY tuGmü vlBuD;wpfOD; &yfae\/ olYvufwGif;ü 0g;avm Budrfavm rodaom
wkwfwpfacsmif;udk udkifxm;\/ olYa½SUwGif EkEki,fonf ukyfukyfav; &yfae\/ teD;uyf jrif&vQif qwfqwf
wkefaernfavm rajymwwf/
vlBuD;\ [def;a[mufoH ay:vm\/
]] ae0ifawmYr,f? bmvdkY rjyef&ao;wmvJ? a>rudkufcHcsifvdkYvm;? eif igYudk wpfylay: ESpfylqifYatmif
vkyfrvdkY [kwfvm; }}
vlBuD;onf wkwfudk vTJajr§mufvkduf\/
EkEki,f\ aMumufvefYwMum; atmfoHudk Mum;&onf/
vlBuD;\ wkwfonf EkEki,f\ udk,fay:odkYrus? olYudk,fol xdef;vdkuf[ef½Sdonf/
EkEki,fu tdrfBuD;qD jyefajy;onf/ vlBuD;u prf;acsmif;qD avQmufvm\/
ql;&pfcsKHonf teD;uyfMunfhol rjrifEdkifatmif rvkH/
ESi;f aiGonf qifajcavsmtwdik ;f aoewfyu kd &f if; vSrd cYf svu
kd \
f / vdraYf omud,
k o
f nf apmapmu opf½u G yf uHk kd
wdkufrdoGm;\/ csKd;aoaumif ay:vmonf/
ESi;f aiGu csK;d aoaumifukd aumuf,v l u kd Nf y;D ajcoHrMum;atmif azmYeif;ajy;onf/ þtwdik ;f qufajy;aomf
olYudk vljrifayrnf/
ESif;aiGonf &yfvdkufNyD; udk,fudk jyefvSnfh\/
avaoewfukd armif;wifNy;D vufyyH ifay: csed v f ukd o f nf/ uHtm;avsmpf mG vufyyH ifxufü csK;d wpfaumif
½Sdae\/
]] azmuf }}
avaoewfrS usnfxGufoGm;onf/ csKd;iSufu xjyefajy;onf/
apmapmu EkEki,fESifY pum;ajymaecJYaom ae&mü vlBuD;ay:vm\/
ESif;aiGonf csKd;aoudk vufwpfzufrS qGJ&if; aoewfudk vufwpfzufrS udkifum avcRefvsuf vlBuD;xH
a½S;½SK avQmufvmcJY\/
teD;odkY a&mufaomtcg vlBuD;onf EkEki,f\ zcifjzpfrSef; ESif;aiG rSwfrdonf/
awmfygao;\/ olYudk vlBuD; rSwfrdykHr&/
rSwfrdzdkYuvnf; rvG,f/ ausmif;ü ESif;aiGonf ykqdk; tjrJ0wfavY½Sdonf/ ,ck pydkY½Syf? abmif;bD½SnfESifY
jzpfonf/ acgif;üvnf; t0wfaysmY OD;xkyfudk aqmif;xm;ao;\/
]] a[Y oli,f? rif; 'D bmvmvkyfwmvJ }}
ESif;aiGu csKd;aoudk ajr§mufjy\/ xdkYaemuf armyef;vSonfh[efjzifY prf;acsmif;wGif;rS a&udk vufckyfESifY
cyfaomuf\/ trSefrSm ESif;aiG\ &ifwGif ylavmifae\/
a&aomufNyD;aemuf ESif;aiGu vlBuD;udk vSnfhMunfhonf/
vlBuD;onf awmifYawmifYBuD; &yfae\/ rsufESmBuD;uvnf; wif;aeonf/
tom;u nKdonf/ ar;½dk;BuD;rsm;u axmifYxifay: cufrmae\/ ESmwHu jrifYí wef;aeonf/ csKdifYaom
rsufwGif;rsm;xJu rsufvkH;wdkYu pl;½Sawmufajymifae\/
avoifYaomaMumifY vlBuD;xHrS teHYwpfrsKd;udk ESif;aiG &\/
t&ufeHYwnf;/
ESif;aiGESifY vlBuD;onf wpfOD;udkwpfOD; twefMum pdkufMunfhaeMu\/
vlBuD;u pçpum;ajym\/
]] a[Y ...oli,f? aemufudk 'Dbuf iSufvmrypfeJY }}
]] Asm ...bmjzpfvkdY }}
]] 'Dbufu a>rqdk;aygw,f? NyD;awmY }}
vlBuD;onf acwåNidrfí [dk[dkonfonf Munfh\/
]] NyD;awmY ae0if&if ajru Murf;w,f? em;vnfvm; }}
ESif;aiGuvnf; ywf0ef;usifudk vSnfhMunfhvdkufNyD; rSifaoaoESifY jyefar;\/
]] wu,fyJ ajrMurf;ovm; }}
vlBuD; yg;wpfjcrf;jzifYom ½GJUjy\/ ajcmuf[efygaom avoHESifY pum;jyef\/
]] r,kH&if ae0iftxd apmifYMunfhygvm; }}
ESif;aiGu ykckH;wGefYjy\/
]] apmifYawmY Munfhcsifom;? 'gayr,fY uRefawmfYum;u rD;raumif;bl;? aer0ifcif NrKdUjyefrS }}
]] rif;u ompnfuvm; }}
ESif;aiGu acgif;ndwfjy\/
]] ausmif;om;vm; }}
ESif;aiG acgif;ndwfjyjyef\/
]] b,fausmif;aevJ }}
]] &efukefwuúodkvf }}
]] bm&,f }}
]] aMomf ...uReaf wmfu &efuek w f uúov
kd af usmif;om;yg? tck oDwif;uRwaf usmif;ydw&f uf tdrjf yefvmwm}}
vlBuD;\ trlt,monf pdwfaygYyg;rSKudk ododomom jy\/
]] aMomf ...wuúodkvfausmif;om;wpfOD;udk;? tif;av armifwdkY acwfynmwwfawGu ,kHcsifrS ,kHr,f?
'gayr,fY 'Dae&mu wu,f ajrMurf;w,fuG }}
ESif;aiGu wu,fY wuúodkvfausmif;om;BuD;wpfOD;yrm pOf;pm;[ef acgif;wqwfqwfndwfvdkufNyD;
wnfMunfpGm jyefajym\/
]] ajrMurf;w,fqdkwmudk uRefawmfuawmY t,kHtMunf r½Sdygbl;? 'gayr,fY apwemeJY ajymwmudkawmY
av;pm;&rSmaygY? NyD;awmY uRefawmfuvnf; 'Dbuf a&mufcJygw,f? 'Dbufu xifoavmufvJ iSufraygygbl;?
rif;vSuefbufavmuf rpm;ombl; }}
vlBuD;uvnf; oabmwlpGm acgif;ndwfjy\/
]] [kww f ,f? rif;vSuefbufavmuf iSurf aygygbl;? armifu 'DbufrmS iSuyf pfcsi&f ifawmY OD; nTev f ukd rf ,f?
vrf;awmifbuf prkepf yfqD oGm;ygvm;? 'grSr[kwf armifu um;½Sad wmY uRw J yfqtHk xd oGm;ygvm;? tJ'rD mS iSuv f J
½Sdw,f? ,kefvJ ½Sdw,f? aoewfaumif;aumif;yg&if acsawmif ypfEdkifao;w,f }}
ESif;aiGu acgif;ndwfjyjyef\/
]] [kwfuJY aus;Zl;wifygw,f OD;? uJ ...uRefawmf jyefvdkufygOD;r,f }}
vlBuD;u jyefrajz? ESif;aiGurl cifwef;twdkif; jyefavQmufvm\/ aemufudk vSnfhrMunfh? vSnfom
rMunfhaomfvnf; vlBuD;onf olYaemufausmudk &yfMunfhaernf[k xif\/
cifwef;txGuf uEÅm&yif NcKHuG,fü ESif;aiG acwå&yfvkduf\/
trSefrSm ESif;aiGonf rkqkd;0gEkol r[kwf? azazESifY ,if;rmyifodkYyif vdkufum trJypfzl;\/
NcKu
H , G rf S Munfv
h Qif ud,
k jYf rifuiG ;f u us,o f nf/ tumtuG,rf ½So d l wpfzufvul kd tao;pdwf jrifEikd o f nf/
udk,fuawmY vkHNcKHae\/
ta0; vufyyH ifatmufü xD;xD;&yfaeol vlBu;D udk xif;xif; jrif&\/ ol xifco YJ nft h wdik ;f yif vlBu;D onf
awmifaY wmif&Y yfvsuf apmifMY unfah e\/ twefMumü vlBu;D onf wpfpw Hk pf&mudk a'goxGu[ f efEiS Yf olv
Y ufwiG ;f rS
wkwfudk a0SY,rf;vsuf avudk ½dkufae\/
ESif;aiGonf auseyfpGm NyKH;vdkuf\/
cufcJaom pmar;yGJwpfckudk olatmifvkdufNyD[k xifonf/
ESif;aiGonf cifwef;rS rxGuf? cifwef;rS xGufvQif EkEki,fwdkY tdrfBuD;a½SUrS jzwf&OD;rnf/
ESif;aiG prf;acsmif;twdkif; taemufbufodkY qufavQmufvmcJYonf/
prf;acsmif;onf ½kwfw&uf awmifbufodkY auGUoGm;onf/ urf;yg;yif vlYcg;ausmfatmif jrifYoGm;\/
ESif;aiGu urf;yg;udk wufvdkuf\/ ½Gm\ NcHpnf;½dk;rS apmifjcrf;yifESifY emewfyif½dkif;rsm;udk jrif&onf/
apmifjcrf;yifESifY emewfyif½dkif;Mum;wGif a>rqdk; ckdwwfaMumifY ESif;aiG odNyD;jzpf\/
od&Yk mwGif ESi;f aiGonf ajcrsupf ad usmaf tmif tkyaf om ppfo;Hk awmeif;½Guzf sizf ed yfukd pD;xm;onf/ umuD
abmif;bD½Snfuvnf; zdeyfvnfyif;wGif; 0ifvsuf ajcovkH;udk vkHNcKHpGm zkH;uG,fxm;onf/
ESi;f aiGu apmifjcrf;awmudk jzwfw;kd \/ aemufq;Hk usef wapmif; y'krmoD; eDew D Ykd a<uususe&f pfavonf/

tcef; ( 15 )

"mwf[lonf

½Gmudkywfvsuf vmcJYaomaMumifY bcufwdkYNcHodkY ESif;aiG jyefa&mufcsdefü ae0ifcJYNyD/


naeapmif;u ESif;aiGawGUcJY&aom ½Gmolonf NcHwGif;rS ajy;xGufvm\/
armyef;onfhMum;rS ESif;aiGu NyKH;&,fNyD; vSrf;ajym\/
]] tpfra& ...a[m'DrSm tpfrtwGuf csKd;wpfaumif }}
½Gmol\ wkefYjyefcsufum; ESif;aiG rnfodkYrQ rarQmfvifYaom wkefYjyefcsufwnf;/
]] awmfYcsKd;u ta&;rBuD;bl; NrKdUydkifom;a&? [dkrSm aoawmYr,f? a>rudkufvdkY }}
½Gmolonf ajy;xGufoGm;\/
ESif;aiG acwåaMumifoGm;\/ xdkYaemuf NcHwGif;odkY ajy;0ifvmonf/
NcHwGif;ü vlwdkY pktkHae\/ vlMum;wGif nGefYarudkvnf; awGU&\/
]] nGefYar? bmjzpfMuwmvJ }}
nGeYfar\ ESKwfcrf;rsm;u vSKyfívmawmYonf/ toHurl awmfawmfESifY xGufrvm/
]] ajymprf;yg[ nGefYar? bmjzpfaeMuwmvJ }}
nGefYaronf wkefvSKyfrSKudk renf; wif;qnfvdkufNyD; ajz\/
]] BuD;awmfjrudk [dk ...[dk ...ydk;xdvdkY }}
]] [,f ...}}
ESif;aiGonf þrQom atmfNyD; vlMum;xJ wdk;0ifMunfhonf/
ajrwvif;ay:wGif a':jronf yufvuf½Sdae\/ rsufvkH;rsm;u ryGifY? nnf;oHoJYoJYrl xGufay:ae\/
ud, k t
f xufyikd ;f Avm? vkcH sn'f ;l qpf? aoQmifBu;D aAGEiS Yf vl½,
G w
f pfO;D u a':jr\ em;çem;uyfvsuf tm;ay;\/
]] BuD;awmf tm;ravQmYeJYaemf? ½SifNidrf;om tb OD;½Srf;udk oGm;ac:aew,f }}
a':jrxHrS tajzay:rvm? nnf;oHom qufxGufae\/
ab;vltkyfwGif;rS wpfa,mufwpfayguf ajymoH ay:vm\/
]] i½kwfcif;xJrSm udkufwmwJY }}
]] b,fuvm [kwf&rSmvJ? tjyefvrf;rSm udkufwmwJY }}
]] a>rayG;wJY awmfa&? BuD;awmfjr vefYatmfNyD; ckefvdkufawmY ajcrsufapYrSm wef;vef;BuD; ygvmwmwJY }}
]] a>rayG; r[kwfygbl;? a>ra[mufyg }}
]] awmY ...b,folajymvJ }}
]] [ ...a'G;av;jrudk 'DwGJ,lvmwJY zdk;xDajymwmyJ? taumif½Snfu udkufNyD; rSKwfaeao;owJY? zdk;xDu
pwkefYjyefzdkY tNrD;vdkufjzwfwm rrdbJ zkef;qdk;xJ aysmufoGm;owJY? a>rayG;qdk rSKwfygYrvm;? r[kwfbl;vm;uG zdk;xD }}
a':jrab;ü jyKpkaeaom aoQmifwapmif;ESifY udkzdk;xDu vSrf;atmf\/
]] vlemvefYNyD; tyrSDatmif bmawGavQmufajymaeMuwmvJ? a>rudkufcH&wm[m qef;vdkYvm; }}
vltkyfonf rD;udk a&ESifY owfvdkufouJYodkY wdwfqdwfoGm;\/
a':jrxHrSrl nnf;oHyif ay:rvmawmY/
udkzdk;xDu atmfac:onf/
]] BuD;awmfjr? BuD;awmfjr }}
a':jru rvSKyf/
udkzdk;xDonf arQmfvifYtm;udk;pGmjzifY y&dowfudk rsufvkH;rsm;ESifY vSnfhvnfMunfhNyD; awmif;yef\/
]] bBuD;½Srf; rvmcif cE¨okwf ½GwfMuprf;yg? usKyfwdkY i,fi,fu bkef;BuD;ausmif;rSm wufcJYMuwm?
rSwfrdwJYol ½GwfMuprf;yg }}
y&dowfonf wkwfwkwfrQ rvSKyf? wpfOD;rsufESmom wpfOD; MunfhaeMu\/
]] z,fay;Muprf;yg? uRefr ½GwfygYr,f }}
Munfvifaom toHav; ay:vmonf/ vlxkuvnf; ½SJay;onf/
nGefYaronf a½SUodkYxGufvm\/ a':jr\ acgif;&if;wGif yqpf'l;wkyf xdkifNyD; cE¨okwfudk pwif½Gwf\/
ESif;aiGonf bk&m;rSefrSef ½Sdcdk;ol r[kwf/ y&dwfqdkvQifvnf; r*Fvokwfudk wpfydkif;wpfpom &onf/
odkY&mwGif cE¨okwfudkrl nwdkif; Mum;zl;\/
araronf a>raMumufwwf\/ a>raygaom tnmajra&mufrS nwdkif; arar cE¨okwfawmfudk ½GwfavY
½Sd\/ xdkYaMumifY nGefYar ½Gwfonfudk ESif;aiG tweftoifY vdkufEdkif\/
]] oAÁoD0d oZmwdeH?
'dAÁ rEÅm*'H 0d,/
,Hemaowd0doHaCm&H?
aooÍömyd y&dó,H/
tmPmacwårSd oAÁw¬?
oAÁ'g oAÁygPdeH }}
nGefYaronf okwfawmfudk ygVdbmomtwdkif; wpfyk'fNyD; wpfyk'f ½GwfqdkoGm;\/ okwfawmftqkH;ü teuf
jyefí ½Gwfqdkjyefonf/
]] 'dAÁrEÅm*'H - ewfüjzpfaom? rEÅ&m; ewfaq;0g;onf? oAÁmoD0do ZmwdeH - vsifaomtqdyf jynfhodyf
yGm;wdk;? tvkH;pkHaom a>rrsKd;pkHwdkY\? aCm&H - vGefpGmjyif;jy Murf;wrf;vSaom? 0doH - tqdyfudk? emaowd0d, -
avQmusuif;auG? aysmufysuaf pouJo Y ?Ykd {0Huxm - yrmrjcm; xdt
k vm;omvQi?f ,Hy&dwHå - tMuifb&k m; rkuy© g|f?
cE¨okwf y&dwfawmfjrwfonf? oAÁw¬ - cyfodrf;OókH? tvkH;pkHaom? tmPmacwårSd - tmPmawmf ysHUESHY&m? uka#
wpfodef;aom pMu0Vmü? |dwmeH - udk,fpDudk,fiS wnfaeMuaom? oAÁygPdeH - tvkH;pkH½SdorQ owå0g teEÅwdkY\?
aCm&H - vGepf mG jyif;jy Murf;wrf;vSaom? 0doÍö - tqdyu f v
kd nf;aumif;? aooH - xdrk w
S pfyg; <uif;userf sm;jym;aom?
y&dó,Íömyd - opfusm;up rsm;vSaomif;aomif;? ab;taygif;udv k nf;aumif;? oAÁ'g - aeYaeYnn cyford ;f aom
tcgumvü? or®aomyd - tzkHzkH tjzmjzm cyfodrf;aom tjcif;t&mjzifYvnf;? ed0ga&wd - jrpfwm;aysmufajy?
Nidrf;at;ap\ }}
ab;y&dowfwdkYu wkwfwkwfrQ rvSKyf/ ywf0ef;usifwpfckvkH; vlolowå0g wpfpkHwpf&mrQ r½SdawmY[ef
qdwfNidrfae\/
ae0if½kHru rdk;csKyfvmNyD/ vu wufrvmao;? aumif;uifü Mu,fwdkYom NzKd;NzKd;ajzmufajzmuf xGufay:
0if;vufae\/
wpfpkHwpfa,mufu rD;wkwfwpfwkwfudk xGef;n§d,lvmonf/
ajrjyifü a':jronf toufzkwfvSKdufzkwfvSKdufESifY pefYpefY vJvsuf½Sdonf/
om,mMunfat;aom nGefYar\ toHuav;om ay:xGufvmae\/
vltkyfwpfae&mrS toHwdk;wdk; ay:vmonf/
]] a[m [dkrSm bBuD;½Srf; vmaeNyD }}
vltkyfonf vrf;½SJay;\/ ½SJay;aom vrf;twdkif; toufig;q,fcefY vlBuD;wpfOD; avQmuf0ifvmonf/
olYaemufrS &ifvsm;ESifY ½Gmol ygvm\/
nGefYar\ y&dwf½GwfoH qkH;oGm;\/ vlBuD;u acgif;ndwfvsuf nGefYarudk Munfh\/
&ifvsm;ESifY rdef;ru ar;onf/
]] uzdk;xD usKyfwdkY aemufrsm; usoGm;NyDvm; }}
udkzdk;xDu acgif;cgjy\/
]] rusao;bl; ½SifNidrf;om? touf½SKaewkef;yJ }}
rNidrf;omESifY 0ifvmol vlBuD;\ acgif;ay:ü wbufaygif;xm;onf/ pGyfus,fatmufcHxuf yifjzL
tay:0wftusÐudkom 0wfxm;\/ rsufESmxm;ESifY udk,f£a`E´u &[ef;wpfyg;uJYodkY wnfNidrfonf/
vlBuD;onf nGefYarudk vSrf;Munfh\/
]] igYajr; y&dwfoHu edrdwfaumif;yJ? om"k om"k? uJ ...tb aq;ukawmYr,f }}
vlBuD;onf y&dowfrsm;buf vSnhfMunfhNyD; ajym\/
]] enf;enf; aemufqkwfMuuG,f? vleHYeJY vlem ykdrGef;oGm;r,f? bçpum;udk em;axmifMuuG,f }}
vltkyfonf aemufqkwfay;Mu\/ tcGifYaumif;,lNyD; ESif;aiGu nGefYarteD; 0ifxdkifvdkufonf/
bBuD;½Srf;u rNidrf;omudk trdefYay;onf/
]] Nidrf;oma& ausmufysOfwpfcsyf a&pifpifaq;NyD; ,lvmcJY? ESrf;qDvJ t0ufom;,lcJY }}
]][kwfuJY bBuD;½Srf;}}[k qdkí rNidrf;om xGufoGm;onf/
bBuD;½Srf;onf vlem\ wpfudk,fvkH;udk prf;oyfESdyfe,fMunfhonf/ bBuD;½Srf;\ rsufESm rodrom
ysufoGm;onf/
]] armifzdk;xD? b,fajcaxmuf udkufrdwmvJ }}
]] b,fbufajcaxmuf bBuD;½Srf; }}
bBuD;½Srf;onf vlem\ b,fajcaxmufudk ajr§mufMunfhonf/
nGefYarESifY ESif;aiGuvnf; vdkufMunfh\/
vlem\ ajcrsufapYatmufwGif tpG,f&m ESpfcsufudk aoG;pdkYvsufom; awGU&onf/
bBuD;½Srf;onf rodrom acgif;cgvsuf olYudk,fol ajym[ef qdkonf/
]] tif; tdwfpG,f ESpfzufpvkH;eJYvnf; tudkufcH&w,f? yx0DaMumeJYvJ vGwf½kHav;yJ ½Sdw,f? jzpf&av
uRwfuRwf }}
bBuD;½Srf;\ trlt,monf csufcsif; oGufvufvm\/
bBuD;½Srf;onf vlem\ nmajcaxmufudk ajymif;udkifvdkufNyD; ta&;wBuD; aoG;prf;ae\/
vufrESifYaxmufí axmufí aoG;prf;aeqJwGif bBuD;½Srf;\ rsufESmonf rMunfvif/ rsufvkH;rsm;u
tay:armYxm;\/ em;rsm;u wpfpkHwpfckudk axmifae[efwnf;/
bBuD;½Srf;\ vufrwpfzufonf a½GUvsm;rSK &yfoGm;\/ wpfae&mwnf;udkom zdaxmufxm;\/
cPürl bBuD;½Srf;rsufESm Munfvifvm\/
]] awmfygao;&JU? yx0DaMum rjywfao;bl;? armifzdk;xDa& Nidrf;omudk jrefjrefvmvdkY }}
udkzdk;xD ae&mrS rx&rD rNidrf;omonf ausmufysOf? qDykvif;wdkYESifY ay:vm\/
bBuD;½Srf;onf tay:tusÐtdwfwGif;rS jzLazG;awmufyaom tvkH;uav;wpfvkH;udk xkwf,lvkduf\/
cyfvSrf;vSrf;½Sd y&dowfxHrS ]]"mwfvkH;[ "mwfvkH;}}[k wdk;wdk;ajymoHrsm; ay:vm\/
bBuD;½Srf;onf ausmufysOfxuf "mwfvkH;udk qDjzifY aoG;ae\/
rNidrf;omu yef;uefvkH;wpfck ,lvmonf/
bBu;D ½Sr;f u ausmufysOx f uf aoG;xm;aomaq;udk vufo<l u,fEiS Yf vSrd , Yf Nl y;D yef;uefwiG ;f ajymif;xnf\
h /
udkzdk;xDu vlem\ yg;pyfudk jzJay;onf/ bBuD;½Srf;u yef;uef;wGif;rS aq;wdkYudk vlem\ yg;pyfwGif;
avmif;xnfhay;\/
aq;wdkufNyD;aomtcg bBuD;½Srf;u vlem\ udk,fudk qkyfe,fprf;Munhfae\/
uGrf;wpf,mnufcefYtMumü bBuD;½Srf; ae&mrSxonf/
]] uJ ...jyefMuawmY? vlemudk rpdk;&drfeJYawmY? touf&NyD }}
wpfpwpfpESifY vltkyf usJoGm;onf/
udkzdk;xD? rNidrf;om? ESif;aiGESifY nGefYarwdkYu a':jrudk rNyD; wJwGif;½Sd uGyfyspfay:ü csxm;\/
a':jrxHrS toHu rvm/ &ifurl armufcsD edrfYcsDESifY rSefrSef touf½SLae\/
bBuD;½Srf;u vufaq;NyD; uGrf;tpf,lvsuf uGrf;,maeonf/
ESif;aiGu bBuD;½Srf;em; uyfoGm;NyD; ar;\/
]] bBuD; BuD;awmfjr wu,f raoawmYygbl;aemf }}
bBuD;½Srf;u ESif;aiGudk pl;pdkufMunfh\/ xdkaemufrS rSwfrd[ef qdkonf/
]] bcufoli,fcsif; NrKdUydkifom;av; r[kwfvm;? rdk;csKyfNyD? NrKdUrjyefao;bl;vm; }}
]] udprö ½Syd gbl; bBu;D ? Bu;D awmfjrudk 'Dtwdik ;f xm;Ny;D uReaf wmf rjyefcsib f ;l ? Bu;D awmfjr raoawmYygbl;aemf}}
ESi;f aiGu arQmv f ifw
Y Bu;D xyfar;\/ nGeaYf ruvnf; arQmv f ifcY suaf pmaom rsuEf mS av;ESiYf teD;uyfvmNy;D
ESif;aiGenf;wl tajzawmif;[efjzifY bBuD;½Srf;udk Munfhonf/
bBuD;½Srf;u uGrf;udk yg;pyfwGif; xnfhvdkuf\/ av;ig;csuf 0g;NyD; vufn§Kd;ü wdkY,lxm;aomxkH;udk
atmufoGm;wGif tenf;i,f wdkYjcpfvdkuf\/ xkH;pyf wnfhrwnfhprf;[ef uGrf;quf0g;ao;\/ xdkaemuf uGrf;aoG;
wpfcsuf axG;vdkufao;\/ NyD;rS ajz\/
]] uHaumif;vdkY? aq;OD;ygw,fuGm }}
bBuD;½Srf;\ tajzonf oG,f0dkufaom tajzomjzpf\/
ESif;aiGESifY nGefYaronf wpfOD;rsufESm wpfOD; MunfhMu\/
nGefYaru ajymonf/
]] 'gayr,fY uRefr od&orQ bBuD;½Srf; uk&if tzdwftpif r½Sdao;ygbl; }}
]] at; &wemokH;yg; *kPf? teaEÅmteEÅ ig;yg;*kPfaygYuG,f }}
bBuD;½Srf;\ trlt,mrSm at;pufpufEdkifonf[k ESif;aiGu xifonf/ xdkYaMumifY xyfar;\/
]] BuD;awmfjrvJ [dk'if; ...tzdwftpif }}
ESif;aiG pum;rqkH;vdkuf&? bBuD;½Srf;u ae&mrSxonf/
]] pdwfylp&m r½Sdygbl;? at; b tjyifxGufvdkufOD;r,f? tdrfxJ uGrf;aoG;axG;&wm raumif;bl; }}
bBuD;½Srf;u ESif;aiGESifY nGefYarudk rsuf&dyfrsufjcnf jy\/ ESif;aiGESifY nGefYaruvnf; tuif;yg;Mu\/
olwdkY ,ck xdkifpum;ajymaeonfrSm vlem\ teD;jzpf\/ owdrvpfaomf vlem Mum;Edkif\/ þonfudk
bBuD;½Srf; BuKduf[efrwl/
bBuD;½Srf;onf wJ\tjyifodkY xGufoGm;\/ nGefYarESifY ESif;aiGwdkY aemufrS vdkufoGm;Mu\/ a':jrab;wGif
rNidrf;om usef&pf\/
tjyifü vrSKefrSKef omaeNyD/
xdkifp&m bmrQr½SdaomaMumifY &yfvsufom pum;ajymMu&\/
pajymolrSm bBuD;½Srf;jzpf\/
]] rif;wdEYk pS af ,muf odypf wd yf al ew,f rSww
f ,f? bçvJ pdwyf w l myJumG ? vlemem;rSm ajymwmu raumif;bl;}}
ESif;aiGu ar;rnf jyKonf/ nGefYaru t&ifOD;oGm;\/
]] 'gjzifY BuD;awmf pdwfrcs&ao;bl;? [kwfvm; b }}
]] [kwfw,f vkHr? pufem&D ESpfem&Davmuf apmifYMunfh&r,f? txufvSefvm&if jzpfjzpf? atmufvSef
vm&if jzpfjzpf? b vufcarmif;cwfNyD }}
nGefYarxHrS oufjyif;csoH ay:vm\/ ESif;aiGurl acwå NidrfpOf;pm;aeNyD;aemfu olodcsif&mudk ar;onf/
]] apmapmu bBuD;aoG;wm "mwfvkH;vm; }}
bBuD;½Srf;u &,f\/
]] NrKdUydkifom;u "mwfvkH;qdkwm b,fvdkxifvdkYvJ }}
ESif;aiG bmajz&rnf rod/ ESif;aiG\ tcuftcJudk od[efjzifY bBuD;½Srf;u &,fvsufyif ½Sif;jy\/
]] vluav;wdkYu "mwfvkH;qkd '@m&DawGxJygwJY jy'g;½SifvkH;yJ xifMur,f? [kwfawmYvJ [kwfw,f? b&JU
"mwfvkH;udk jy'g;½SifvkH;yJ? jy'g; vGwfrajy;atmif t½Siftwdkif; zrf;xm;wJY jy'g;½SifvkH;yJ }}
ESif;aiGESifY nGefYarwdkYonf pdwf0ifpm;pGm em;axmifMu\/ bBuD;½Srf;u quf½Sif;jy\/
]] a>rudu k uf x k ;Hk trsK;d rsK;d ½Sw
d ,f? wcsKUd u pwkejYf yef ukw,f? wcsKUd u tif;wdu k uf w k ,f? wcsKUd u pkwx f ;kd Ny;D
*gxmpkwfw,f? wcsKdUu aq;jrpf? aq;½Guf okH;w,f? olYenf;eJY olaygYav? tbuawmY "mwfeJY ukw,f? touf
qkw
d mvJ "mwfy?J tqdyq f w
kd mvJ "mwfy?J aq;qdw k mvJ "mwfy?J ouf½o dS ufrYJ wpfavmuvk;H "mwftpkta0;Bu;D yJ?
em;vnfMuvm; }}
bBuD;½Srf;\ pum;onf vG,f\/ xdkYaMumifY ESif;aiGESifY nGefYarwdkYu acgif;ndwfjyMu\/
]] at; "mwfqdkwmu qef;om;? od&ifvJ vG,fom;? tat;"mwf½Sd&if tyl"mwf½Sdw,f? tus"mwf½Sd&if
twuf"mwf½Sdw,f? rdwf"mwfawG ½Sdovdk &ef"mwfawGvJ ½Sdw,f? rdwf"mwf &ef"mwfawGudkod&if aq;ukpm;vdkY
&w,f? pdwf"mwf ½kyf"mwfawGudkygod&if edAÁmefawmif a&mufEdkifw,f }}
þpum;rsm;udkrl ESif;aiG em;rvnfawmY/
bBuD;½Srf;u uGrf;aoG;axG;vdkufNyD; qufajym\/
]] b "mwfvkH;u aq;'gef;jy'g; "mwfvkH;yJ? aq;'gef;jy'g;? [if;½dkif;jy'g;? uefYjy'g;? jy'g;pkH ½Sdw,f? b
"mwfvkH;rSm aq;'gef;jy'g;udk acsmfvdkY ac:wJY vufcsm;rD;azmuf ,rf;pdrf;? qm; ponfwdkYeJY zrf;xm;w,f? wdkY
"mwfq&mawGu 'D"mwfvkH;eJY acG;½l;udkufwm? a>rudkufwmawGudk ukw,f }}
bBuD;½Srf;u pum;&yfem;\/ ESif;aiGu 0ifar;\/
]] tJ'D "mwfvkH;eJYuk&if aysmufwmyJvm; bBuD; }}
bBuD;½Srf;u &,f\/
]] [JY ...vluav;? tJ ...NrKdUydkifom;&,f? vlav;wdkY NrKdUu q&m0efawGuvJ vlemawGudk "mwfeJY
ukaeMuwm? olwdkYuaum vlwdkif;udk raoap&ygbl;vdkY tmrcH&JMuovm; }}
ESif;aiG rajzEdkif/
]] vluav;&,f? b,folrS tmrrcH&Jygbl;? y&d,m,fac:wJY taMumif; jym;jym;axGaxG½Sdw,f? twdwfuH
qdkwmuvJ ½Sdao;w,f? Oyrm tck a½Tjr[m uHodyfaumif;w,fvdkY qdk&r,f }}
]] b,fvdk uHaumif;wmvJ bBuD; }}
]] a>rudu k cf &H &if b,ftpG,ef YJ tudu k cf &H ovJ qdw k muvJ ta&;Bu;D w,f? acgifp, G ef YJ tudu
k cf &H ovm;?
tdwfpG,feJY tudkufcH&ovm;? tdwfpG,fESpfacsmif;uawmY aMumuf&w,f? tdwfpG,fu q&m0efawGokH;wJY tyfvdkyJ?
twGif;rSm ajrmif;ygw,f? tajcrSm tqdyftdwf ½Sdw,f? tdwfpG,feJY xd&if tqdyf[m wnfhwnfhwef;wef; udk,fxJ
0ifwmyJ? wpfcg b,fae&m tudu k cf &H ovJ qdw k muvJ ta&;Bu;D wmyJ? tdwpf , G ef YJ xdO;D awmY? wpfjcm;wpfae&mudk
xd&if pufem&D ESpfq,fYav;em&Dtxd aq;ukcsdef&wm b BuKHzl;w,f? tJ ajcyx0DaMumjzpfjzpf? vufyx0DaMum
jzpfjzpfudk tdwfpG,f xd&ifawmY tcsdef odyfr&bl; vluav;? a½TjrudkawGUawmY wpfudk,fvkH; b prf;Munfhwm
owdjyKrdvm; }}
]] [kwfuJY bBuD; }}
]] a>rudkufcH&wJY vlwpfudk,fvkH;[m omrefqdk at;pufaew,f? at;pufae&if bçwdkYu raMumufbl;?
at; ...acR;ap;jyef&ifawmY aMumufw,f? a½Tjrud, k rf mS acR;ap;jyefaew,f? tdwpf , G ef YJ yx0DaMumem; uyfxNd yD
qdw k mu aocsmaew,f? tJ'v D o kd &d if bçwdYk qufvyk w
f mu nmxd&if b,fyx0DaMum? b,fx&d if nmyx0DaMum?
tJ'DrSm prf;Munfh&w,f? prf;rdwJY yx0DaMumrSm aoG;rckef&if bçwdkY aq;rukawmYbl;? odMum;rif;BuD; em;uif;eJY
qif;ukvJ r&awmYbl;? a½Tjr yx0DaMumrSm aoG;ckef½kH ½SdawmYw,f? bçu 'D½Gmwif aevdkYaygY? ta0;ydkY&&if tcsdef
rDcsifrS rDw,f? eufjzefqkd&ifawmif cufcufyJ? bçu aysmfbG,fbufawmu bçwdkY q&mawmf OD;auvmqD oGm;
uefawmYawmYrvdkY? bç&xm;wJY ynmuvJ OD;auvmqDuyJ }}
ESif;aiGonf olYudk pdwf½Snfvuf½Snf ½Sif;jyaeaom bBuD;½Srf;udk aus;Zl;wifrd\/ odkY&mwGif ol odcsif&m
rukefao;/ xdkYaMumifY t"dujzpfaom ar;cGef;udk ar;\/
]] bBuD;&JU "mwfvkH;udk qDeJY aoG;NyD; wkdufwmeJY bmjzpfvdkY tqdyfajy&wmvJ b }}
bBuD;½Srf;onf pOf;pm;[ef awGoGm;\/ twefMumrS ajzonf/
]] tJ'gudk vluav;wdYk em;vnfatmif b ajzzdYk cufw,f? 'gayr,fY b BuK;d pm;ajzr,f? 'gxuf vluav;wdYk
NrKdUausmif;rSm "mwkaA'qdkwm oifay;w,f Mum;&w,f? [kwfvm; }}
]] [kwfygw,f bBuD; }}
]] "mwkaA'qdkwmu bmvJ vluav; }}
]] [m ...tJ'gawmY uRefawmf ajymrjywwfbl;? 'DvdkyJ "mwfawG aygif;wmawG? uGJoGm;wmawG?
ta&mifawG? teHYawG? tcdk;awG? taiGUawG? tJ'gawGajymif;wm oif&wmyJ }}
]] at; at; ...'Davmufqkd&if rrSm;ygbl;? bçwdkYrSm "mwkaA'qdkNyD; AxufcsKdifYeJY aA'wpfck ½Sdw,f?
"mwkab'qdkNyD; bukef;eJY ab'wpfckvJ ½Sdao;w,f? "mwkab'qdkwmu "mwfobm0rsm;udk odatmifjyKwJY
twwfynm? ÓPfoabm? "mwkaA'qdw k mu "mwfawGukd cGwJ YJ twwfynm? tvkyo f abm? 'DEpS cf v
k ;Hk udk wwfrS
aq;ukvdkY&w,f? vluav;wdkYudk tck b ½Sif;jy&if vluav;wdkY em;vnfrSm r[kwfbl;? b wdkwdkyJ ajymjyr,f?
jy'g;qdkwJY "mwfu tykyftpyfudk ½Smw,f? Edkifw,f? acsw,f? a>rqdyfqdkwmu tykyftpyf "mwfwpfrsKd;yJ? olwdkY
ESpfckawGU&if tqdyfajyw,f? ajyw,fqdkwmu cE¨mwGif;rSm ab;jzpfr,fY tykyftpyfawG[m tjyifudk wpfenf;
enf;eJY vSefxGufoGm;&vdkYyJ }}
bBuD;½Srf;onf pum;udk tqkH;owfvdkufNyD; uGrf;0g;&if; rdk;jyifodkY armYMunfhae\/
ESif;aiGESifY nGefYaruvnf; pum;rajymawmYbJ NidrfaeMu\/
NcH0rS vla,mifay:vmNyD; ac:oHvnf; xGufvm\/
]] nGefYar ...at ...nGefYar }}
toHudk rSwfrd[efESifY nGefYaru ]]a[m a':av; vdkufvmNyD}}[k ajym&if; wpfqufwnf;vnf; xl;\/
]] ½Sif ...a':av;? uRefr 'DrSm }}
nGefYar\ a':av;onf NcHwGif; 0ifvm\/
]] trav; pdwfylvdkuf&wm ½SifnGefYar? 'Dtcsdeftxd jyefrvmvdkY? wuwJ nnf; ...}}
a':av;onf pum;rqkH;? bBuD;½Srf;udk jrifvdkuf&aomaMumifY jzpf\/
]] tdk ...bBuD;½Srf;vJ 'DrSm? aeygOD; ...b,fol bmjzpfvdkYvJ }}
bBuD;½Srf;u bmrQ rajz? uGrf;om0g;ae\/
nGefYaruom ar;\/
]] a':av; rMum;ao;bl;vm; }}
]] [ifYtif; ...ig tckyJ bk&m;ig;qlu c&rf;csOfoD; p&ef½dkufNyD; jyefvmwm? tpfru nnf;
jyefra&mufao;bl; qdkvdkY? qkdprf;ygOD; b,fol bmjzpfvdkYwkef; }}
]] BuD;awmfjr ydk;xdvdkY ...}}
]] trav; aomufyvkwfwkwf }}
a':av;onf t&yftarmif;aumif;\/ cg;ao;wifBuD;ESifY vkH;BuD;aygufvS rdef;rBuD;jzpf\/ nGefYar\
pum;tqkH;ü a':av;u vefYatmfonf/ atmfvsuf wNyKdifeufwnf; cE¨mudk,fBuD; ajrmufoGm;atmif ckefonf/
bBuD;½Srf;u &,fonf/
]] ydk;jzL&,f tjzpfonf;vdkufwm? tJ'grsKd;aygY? xdwmu wpfa,muf? tyrSDwmu wpfa,mufqdkwm }}
xdktcgusrS a':av;ydk;jzLonf ½Suf[efjzifY &,f\/
]] taumif½Snfqdk aMumufwmudk; b&? [JY bcuf tJav ...[kwfaygif? ESif;aiG r[kwfvm; }}
]] [kwfygw,f a':av;? uRefawmf ESif;aiGyg }}
]] eifuaum NrKdUrjyefao;bl;vm; }}
]] uRefawmf BuD;awmfjr tajctaeudk apmifYMunfhaewm }}
a':av;u oufjyif;csjy\/
]] tif; eifeJY nGefYaru rav;jrtay: odyfoHa,mZOfBuD;Muw,f? olYom; bcufuom }}
a':av;\ pum;rqkH;rD wJwGif;rS atmYtefoH Mum;&\/ rNidrf;om\ ac:oHvnf; ay:vm\/
]] bBuD;½Srf; a[m'DrSm txufvSefvmNyD }}
ESif;aiGu wJwGif; ajy;0ifrnfjyK&m bBuD;½Srf;u wm;\/
]] vluav; ae? uJ ydk;jzLeJY vkHroGm;? Nidrf;omudk ulvdkufyg }}
ESif;aiGu rausreyf ar;\/
]] uRefawmf bmvdkY vdkufroGm;&wmvJ bBuD; }}
]] aMomf ...vluav;uvJ? txufvSef atmufvSef jzpfvmr,f? vlemu rdef;rqdkawmY bçwdkY
a,mufsm;awG 0ifomG ;vdYk raumif;bl;? Nird ;f oma&m yd;k jzLyg vkyw
f wfuikd w
f wfygw,f? 'grsK;d olwYkd BuKzH ;l Muygw,f}}
wnfhwnfhajymrS &dyfrdaom ESif;aiGonf Nidrfaevdkuf&awmY\/
aemufxyf em&D0ufcefY MumoGm;\/
wJwGif;rS nGefYar xGufvmonf/
]] t0wftpm;vJNyD;? apmifNcKHay;xm;w,f b? owdvnf; &vmNyD }}
bBuD;½Srf;u wJwGif;0ifaomaMumifY ESif;aiGvnf; nGefYarESifYtwl vdkufcJYonf/
wJwGif;ü n§DpdkYpdkY ykyftJYtJY teHY usefaeao;onf/ tvrÜm,fq&mrsm; a>rvmjypOf a>ryjcKyfrsm; teD;odkY
uyfvsuf ESif;aiG avYvmzl;aomaMumifY a>rqdk;eHYudk odonf/ ,ckvnf; þteHYudk &\/
wJwGif;ü udkzdk;xDvnf; ½SdaeNyD/
a':jrum; zsifapmifvTrf;vsuf zsmwpfcsyfxuf yufvuf½Sdae\/
bBuD;½Srf; teD;uyfoGm;NyD; ar;\/
]] a½Tjr eif owdaumif;aumif;&NyDvm; }}
a':jru acgif;ndwfjy\/
]] at; bmrSraMumufeYJ odvm;? &wemok;H yg;udk tm½kjH yKNy;D aumif;aumif;aysmaf tmif tdyv f u
kd ?f Mum;vm;}}
a':jru acgif;ndwfjyjyef\/
bBuD;½Srf;onf a':jr\ vufwpfzufudk qkyfe,fprf;oyf\// xdkYaemuf pdwfauseyf[ef acgif;ndwfNyD;
qdkonf/
]] udk,faiGUjyefvmNyD? ryl&awmYygbl;? aMomf ...armifzdk;xD ausmufysOfeJY a& ,lcYJprf; }}
udkzdk;xDu ausmufysOfESifY a& ,lvm\/
bBuD;½Srf;onf ausmufysOfxuf a&pufcsí "mwfvkH;udk tenf;i,f aoG;\/ xdkYaemuf aoG;xm;onf
wdkYudk aomufa&tdk;xJ cyfapNyD; rSm\/
]] nudk a&awmif;&if 'Dtdk;xJuyJ wkduf? rsm;rsm;rwkdufeJY? wpfcgwdkuf&if wpfikHavmufyJ Mum;Muvm; }}
udkzdk;xDESifY rNidrf;omwdkYu acgif;ndwfjyMu\/
]] reufjzefaum b,fol apmifYMurvJ }}
udkzdk;xDESifY rNidrf;omwdkYu wpfOD;rsufESm wpfOD; MunfhMuonf/ tajzawmY ray;/ bBuD;½Srf;uom
qufajymonf/
]] vlem xlxlaxmifaxmif jzpfvmwJYtxd tenf;qkH; okH;&ufavmufawmY apmifYa½Smufay;Mu&r,f }}
rNidrf;omu pdwfraumif;jzpfrdaom[efjzifY ajym\/
]] nawmY apmifYEdkifMuygw,f b&,f? aeYawmY udkzdk;xDa&m uRefra&m i½kwfcif;xJ roGm;vdkY rjzpfbl;?
0rf;a&;uvJ wpfzuf r[kwfvm; }}
tm;vkH; acwå NidrfaeMu\/ twefMumrS nGefYaru a':av;udk MunfhNyD; ar;\/
]] a':av; uRefrvnf; apmifYay;csifw,f }}
]] nnf; ausmif;ysufaerSmaygYat }}
]] a':av;&,f ok;H &ufavmufq&kd if udprö ½Syd gbl;? Ny;D awmY ysuw f &YJ ufu pmawGukd ESi;f aiG ul;xm;ay;&if
&wmyJ? [kwfzl;vm; ESif;aiG }}
]] ul;ay;ygYr,f nGefYar? ckvnf; ig bcuftwGuf ul;ae&wmyJ[m }}
nGefYaru a':av;\ rsufESmudk Munfhjyef\/
a':av;u vlemudk wpfcsufMunfhNyD; cGifYjyK\/
]] nnf;oabmyJav? aoa&;½Sifa&; udpöqdkawmY b,fYES,f vkyfawmYrvJ }}
jyóemwpf&yf ½Sif;oGm;\/
bBuD;½Srf;u acsmif;[efYNyD; qdkonf/
]] aumif;NyD? 'gjzifY tm;vkH; rSwfxm;Mu? vlemu qmvdkY tpmawmif;&if yxrwpfaeYavmufawmY
upD&nfavmufyJay;? aemufaeYawGrSm xrif;udk qDeJY qm;eJYyJay;? ckepf&uf rjynfhrcsif; tom;qdk bmrS ray;eJY?
txl;ojzifY a>rpmjzpfwJY ig;eJY zm;udk rauR;&bl;? auR;rd&if tb rwwfEdkifawmYbl; }}
bBuD;½Srf;onf vlem\ udk,fudk aemufxyf prf;oyfMunfh½SK ppfaq;NyD; jyefoGm;\/
a':av;? nGefYarESifY ESif;aiGwdkYvnf; wJwGif;rS xGufvmMu\/
ESif;aiGu avaoewfudk jyefvG,f\/ NyD;rS owd&vsuf vSrf;ajymonf/
]] tpfrNidrf;om csKd;udk a[m'DrSm xm;cJYw,f }}
ESif;aiGu pufbD;udk aomYzGifYNyD; wGef;,lvmonf/ NcH0ü nGefYaru apmifYaeonf/
NcHjyifodkY a&mufaeNyDjzpfaom a':av;u atmfonf/
]] trav; MumvdkufMuwm? igYajcaxmufu tonf;,m;vmNyD }}
nGefYaru &,fNyD;qdk\/
]] a':av; 'DavmufaMumuf&if tdrfa&mufatmif jrefjrefavQmufajy;aygY }}
a':av;onf t&dyfwdkif;? opfudkif;ajcmufwdkif;udk a>rrSwfavoavm rod? ckefqGckefqGESifY a½SUrS rajy;½kH
wrnf oGm;ESifY\/
vrf;u oJxlonf/ oJxlaomvrf;ü pufbD;wGef; avQmuf&onfrSm aES;\/
nGefYaru ESif;aiGudk apmifY&if; jznf;jznf; vdkufvmonf/
aqmif;nu at;aeonf/ va&mifü opfyif&yd w f aYkd MumifY vrf;onf xifwpfvn S hf rxifwpfvn S hf ½Sad e\/
nGefYarESifY ESif;aiGwdkYonf pdwfrSwfrxif yl;yl;uyfuyf avQmufvmrdMu\/
nGefYarudk,frS oeyfcg;eHrsm;onf ESif;aiG\ ESm0wGif oif;aeonf/ oJxl&mwGif pufbD; a½SUbD;
epfaomaMumifY tm;pdkufwGef;avwdkif; udk,fu ,drf;NyD; nGefYarESifY vufarmif;csif; wdkufrd\/ wdkufrdavwdkif;
taiGUu aEG;onf/ tawGUu ½Sdef;½Sdef; zdef;zdef;Edkif\/ &ifu w'dkif;'dkif; ckefvm\/
nGefYarwdkYNcHonf um;vrf;ESifY ra0;/
NcH0ü ESpfOD;om; &yfvdkufMu\/ wpfOD;rsufESm wpfOD;vnf; pdkufMunfhrdMu\/
va&mifü nGefYar\ tom;nKdonf ray:xif/ ½Sdrf;jrjrom rGwfnufoefYpifae\/ rsufeufu vJYaepOf
rsufom;um; jymjymvGifae\/
nGefYaruom oufjyif;av;½SKdufNyD; qdkonf/
]] 'DtcsdefBuD;rS eifwpfa,mufxJ jyefvdkYjzpfygYrvm; ESif;aiG }}
]] jzpfygw,f nGefYar? ig jyefaeus vrf;yJ? 'gxuf ig q&mrBuD;udk bmajymay;&rvJ }}
]] eif tusKd;taMumif; ajymjyaygY? NyD;awmY igYudk cGifYokH;&ufay;ygvdkY aemf? reufudk csufcsif; oGm;ajym? ig
reuf NrKdUjyefra&muf&if q&mrBuD; pdwfylaevdrfYr,f? qufqufaemf ESif;aiG }}
]] at;yg[m? ig oGm;ajymay;ygYr,f }}
]] uJ 'gjzifY jyefawmYav? rdk;csKyfawmYr,f }}
ESif;aiGonf nGefYartm; wpfcsufMunfhNyD; pufbD;udk wGef;vsuf xGufvmcJYonf/
vrf;rteD;a&mufrS jyefvSnfhMunfhrdonf/
NcH0 va&mifatmufü &yfMunfhaeqJjzpfaom aMumY½Sif; awmifYwif;onfh nGefYarudk jrif&\/
bmaMumifYrod? ESif;aiGonf 0rf;enf;oGm;rdonf/ udk,fYudk,fudkvnf; pdwfwdkrdonf/ avmuqdkonf
tm;vnf; pdwfemrd\/ t"dutm;jzifYrl udk,fYudk,fudk rauseyfrd? bmudk rauseyfrSef;vnf; rod/
ESif;aiGonf pufbD; wufcGpD;um ompnfbufodkY tjyif;eif;vmcJYav\/
‰

aemufwpfaeY eHeufü ESif;aiGonf cgwdkif;xuf aemufusvsuf tdyf&mrS Edk;onf/


raeYnaeu nGefYarrSmonfudk owd&aomaMumifY ausmif;odkY okwfokwfysmysm vmcJY\/
q&mrBuD;\ ½kH;cef;wGif;rS &JtkyfwpfOD;ESifY &JMuyfwpfOD; xGufvmonfudk awGU&\/
q&mrBuD;\ pm;yGJa½SUü ESif;aiG &yfrdonf/
q&mrBuD;u acgif;ikHYvsuf wpfpkHwpf&mudk tawG;eufaeykH&onf/
ESif;aiGu toHjyKrS q&mrBuD; acgif;armYvmonf/
]] aMomf ...armifESif;aiGygvm;? bmudpövJa[Y }}
q&mrBuD;onf ydefydefoG,foG,fjzpfí tom;u jzLazsmYonf/ rsufrSefatmufrS rsufvkH;rsm;onf tvGef
odrfarGU\/ Munfvifaom toHonf at;csrf;orQ wnfNidrf½dk;om;rSK½Sdonf/
,ckrl rsufvkH;rsm;u odrfarGUaomfvnf; &Da0ae\/ toHvnf; wkef,ifae\/
]] uRefawmfYudk nGefYaru cGifYwkdifcdkif;vdkufvdkYyg }}
]] nGefYaruaum bmjzpfjyefNyDvJ armifESif;aiG }}
]] nGefYarawmY bmrSrjzpfygbl; q&mrBuD;? 'gayr,fY bcuftar ydk;xdvdkY }}
ESif;aiGu jzpfcJYorQudk twdkcsKH;í tpD&ifcHonf/
q&mrBuD;onf 0rf;enf;[ef acgif;cg\/
]] jzpfrS jzpf&yav[,f? 'gxuf armifESif;aiG? rif;oli,fcsif; bcufaum tck bmjzpfaew,f xifvJ }}
]] cifAsm }}
q&mrBuD;u av;yifpGm oufjyif;½SKdufvdkuf\/ q&mrBuD;ajymaom pum;&yfonf ESif;aiG\ acgif;udk
rdk;BuKd;rSefaebdtvm;/
]] bcuf tzrf;cH&w,f? ppfudkif;u qD;zrf;xm;vdkufNyD? tckwifyJ olY&JU udk,fa&;&mZ0ifudk &JawGu
q&mrBuD;qD vmar;oGm;Muw,f }}

tcef; ( 16 )

vGrf;&dyfydk anmifnKdpcef;

onfwpfaEG ta&mufapmvGef;onf/ onfaEGOD;u uEÅm&qefonf/ onfaEG&ufrsm;onf ESif;aiG\


ESv;Hk jyif0,f uEÅmOD;udk zefbod nf/
vluvkd nf;aumif;? vl\ ESv;Hk om;udv k nf;aumif;? vlEiS Yf vlEY v
S ;Hk om;\ ywf0ef;usiu f kd wkejYf yefwwfonfh
oabmudv k nf;aumif; vk;H 0 rod½mS ? rodEikd af vonfh aEGO;D onf olu Y , kd yf ikd f obm0naeudk jrLaq;rSKerf KS ejf zifY
jymjyma0atmif a&;jc,frKS id ;f tkx
YH m;onf/
tESpfESpfwnf;u arQmfrSef;xm;onfh tvv BuKd;yrf;jcif;\ ed*kH;yef;wdkif jzpfaom wuúodkvf0if
pmar;yGBJ u;D onf þnaeü Ny;D cJNY y/D
ajzEdik o f wl Ykd aysmo f rQ? rajzEdik o f w l Ykd idik &f onfyh ?JG rSKid &f avonfyh /JG
ajzEdik af om ESi;f aiGonf ajzaumif;vGe;f aomaMumifY pmar;yGBJ u;D Muyfou l aemufq;Hk tBurd f owday;rS
ae&mrS xvdu k &f \/
pmar;yGcJ ef;tjyifü olu Y kd EkEik ,fu &yfapmifaY eonf/
]] vm ud, k ?f jrefjref tcsed f odyrf &bl; }}
EkEik ,fu ausmif;\ taemufbufqo D Ykd avQmufxu G o f mG ;onf/
ausmif;olausmif;om;trsm;rSm ausmif;a½SUodkYom oGm;aeMu\/ ar;cGef;udk,fpDudkifvsuf tpkvdkuf
twGv J ukd f aqG;aEG; jiif;ckv H suv f nf; ½Sad eMu\/
ESi;f aiGuom EkEik ,f\aemufoYkd vdu k v f mcJo Y nf/
EkEik ,fonf cgwdik ;f &yfaeusae&mwGif &yfae\/
ESi;f aiGonf EkEik ,f\ teD;odYk uyfomG ;&if; ]]Eki,f ajzEdik w f ,f r[kwv f m;}}[k ar;\/
EkEki,fonf olYudk ab;wdkufay;vsuf &yfaeonf/ ikHYxm;aom rsufESmu wpfbufodkY apmif;apmif;
vTv J su½f o dS nf/
olaY r;oH ay:vmrS EkEik ,f\ rsuEf mS onf armYí vSnv hf mNy;D olu Y kd Munfo h nf/ þrsuEf mS wGif rsu&f nfwYkd
½TpJ akd e\/
]] tdk Eki,f bmjzpfvv Ykd [ J if? pmar;yGJ rajzEdik b f ;l vm; }}
rsu&f nfus&if;u EkEik ,fonf emMunf;pGm ajzonf/
]] uk, d f Eki,fukd 'DavmufyJ txifao;ovm;? Eki,f pmar;yGu J kd aumif;aumif;ajzEdik w f ,f? Eki,f idw
k mu
rajzEkid v f Ykd r[kwb f ;l }}
]] EdYk bmjzpfvv Ykd J Eki,f&,f }}
EkEik ,f acwå acgif;idu k u f somG ;\/ od&Yk mwGif csucf si;f yif acgif;jyefarmYvmNy;D &,f\/
]] ud, k f odycf ufw,f? Ny;D awmY odyo f em;zdv Yk J aumif;w,f? ud, k u Yf kd Eki,f oem;w,f? odvm; }}
]] td;k }}
]] ud, k f tcsed rf ½Sb d ;l ? tck ud, k u Yf kd Eki,f ESKwq f ufwm? aemufq;Hk tjzpfeYJ ESKwq f ufwm? auseyfawmY
ud, k f }}
EkEik ,fonf ajymajymqdq k Ekd iS Yf vsijf refpmG ae&mrScmG \/ od&Yk mwGif olu ydrk v kd sijf ref\/
olu EkEik ,f\ vufuav;wpfzufukd qG, J xl m;vdu k \ f /
EkEik ,fonf 0ef;0ef;vnfaom rsuv f ;Hk rsm;ESiYf olu Y kd jyefMunfNh y;D awmif;yef\/
]] ud, k f tEdik rf usiyYf geJ?Y Eki,fukd oem;&if vTwpf rf;yg }}
þodYk qdjk yefaomf ol&Y ifu eifu Y eJ cH&\/ EkEik ,f\ vufuv kd nf; vTwv f ukd \ f /
]] ajy;csiv f J ajy;yg Eki,f? 'gayr,fY wpfcyk J ajzyg? ud, k u Yf kd bmvdYk ESKwq f uf&wmvJ }}
EkEik ,fonf xGurf ajy;? ajzvnf; rajz/ rsuv f ;Hk jyL;Bu;D rsm;ESio Yf m jyefpu kd Mf unfah e\/
]] 'Dvkd rMunfyh geJY Eki,f? Eki,f ud, k u Yf kd rke;f oGm;jyefvv Ykd m;? rke;f yg Eki,f? ESKwq f ufcsiv f J ESKwqf ufyg?
'gayr,fY udk,fuawmY Eki,fudk b,fawmYrS ESKwfrqufbl;? ukefukefajymr,f? b0jcm;oGm;wmawmif udk,f
ESKwrf qufb;l }}
EkEik ,fu rvSKy/f oluvnf; rvSKyb f J EkEik ,f\ rsuv f ;Hk rsm;udk jyefpu kd Mf unfah eonf/
xkpd Of rarQmv f ifaY omtoHukd Mum;&\/
]] aMomf ...Eki,fu 'DrmS ud;k }}
ESi;f aiGa&m EkEik ,fyg xdwv f efpY mG vSnMhf unfrh Md u\/
toH½iS u f m; OD;uH&mZmac: OD;av;uHwnf;/
OD;av;uHonf MuifempGm wpfcsuNf yK;H vdu k Nf y;D qd\ k /
]] oGm; ...EkEik ,f? oGm;awmY? rsu&f nfawGukd t&ifow k Of ;D ? ocifBu;D ygvmw,f? 'gayr,fY £a`Er´ ysuef YJ
Mum;vm;? OD;av;uH Munfhajzay;r,f? £a`E´awmY rysufvdkufeJYaemf }}
EkEki,fonf rsuf&nfrsm;udk okwfvdkufNyD; jznf;jznf;rSefrSef avQmufjyefoGm;\/
OD;av;u oufjyif;½SKu d v f suf acgif;cgNy;D ajym\/
]] tpuwnf;u OD;av;uH rajymbl;vm; NrKUd ydik o f m;av;&,f? igYval wmY r[m'kuy© v J Ykd }}
OD;av;uHonf aemufxyf acgif;ESpcf gok;H cg ,rf;Ny;D xGucf mG oGm;\/
yxraomf ESi;f aiG idik u f se&f pfonf/ xdaYk emuf acgif;idu k v f suf jznf;av;pGm ausmif;qD jyefavQmufvmcJ\ Y /
cgwdik ;f &yfMunfah eus wrmyifatmuf ra&mufrD xGucf mG oGm;aom EkEik ,fw\ Ykd jrif;vSn;f aemufyidk ;f udk
vSr;f jrif&\/
xaemif;yifrSvGJí ywf0ef;usif½Sd ½SdorQopfyifwdkY ½Gufa<uqJjzpf\/ wrmyifwdkYurl ½GufEkrsm;ESifY
opfviG af e\/ yifajcajrüom wrm½Gut f wkd Ykd vTr;f ae\/
wrma½T½u G t
f w kd u
Ykd kd eif;vsuf acgif;idu k pf u kd Ef iS Yf bcufonf ESi;f aiGxH avQmufvmae\/
ESi;f aiGu vSnMhf unfah omtcg bcufonf aiGUaiGUomNyK;H vsuf wkejYf yef\/ ESi;f aiGu ar;onf/
]] rif; ajzEdik o f vm; bcuf }}
bcufu acgif;cgonf/
]] [ift Y if; rajzEdik b f ;l ? tif;av b,fvv kd yk Nf y;D ajzEdik yf gYrvJ }}
bcuf\ toHü pdwyf sut f m;avsmrY KS vTr;f ae\/
ESi;f aiGu tm;ay;ESpo f rd &Yf ef BuK;d pm;Munfo h nf/ od&Yk mwGif ol&Y ifu, kd üf u rvef;ojzifY tm0ZÆe;f r½TiEf ikd /f
þonfukd bcufuvnf; &dyrf yd &Hk onf/
]] rif;aum ajzEdik &f UJ vm; }}
]] ajzawmY ajzEdik yf gw,f }}
]] ajzawmY ajzEdik w f ,f? EdYk bmjzpfovJ? rif;rsuEf mS u NyKad wmYr,fY rd;k twdik ;f yJ }}
]] [m bmrSrjzpfygbl;uGm? ig 'DaeY ar;cGe;f udk pdw½f o dS avmuf rajzvdu k &f vdyYk g }}
cgwdik ;f qdvk Qif bcufxrH S pum;tusaumufí ½Twaf emufoH Mum;&jrjJ zpfonf/ tenf;qk;H atmifjrifvrkd KS
avmbBu;D &rnfavm[k acgif;ykwf tjypfwifrnf/ ,ckrl at;pufajcmufcef;aom rSwcf suo f m vm\/
]] ajzoifo Y avmuf ajzEdik &f if auseyfaygYumG }}
þrQEiS Yf pum;jywfomG ;Ny;D oli,fcsi;f ESpOf ;D qufiikd af eMu\/
olwdkYxHodkY nGefYar avQmufvmaeonf/ nGefYar\ ajcvSrf;av;onf oGufí rsufESmrSm ½Tifae\/
vufxw J iG v
f nf; ar;cGe;f vTmpm½Guu f kd udik v f m\/ teD;a&mufa&mufcsi;f nGeaYf ru ar;\/
]] 'gxuf EkEik ,f jyefomG ;yvm; ESi;f aiG }}
]]jyefomG ;Ny}D }[k ESi;f aiGu oHjywfEiS Yf ajzNy;D rS ]]olt Y azud, k w f ikd v
f J ygvmw,f}}[k cyfav;av; qufajym\/
]] at;[,f ig EkEik ,feYJ rawGUvku d &f bl;? ajzNy;D Ny;D csi;f q&mYqaD jy;Ny;D tajzrSef rrSef wdu k Mf unfah evd?Yk
igwpfy'k yf J vGw J ,f ESi;f aiG? rSe;f prf; eifaY r;cGe;f }}
xdak eYu ajzcJMY uonfrmS tydo k csmF ar;cGe;f vTm jzpf\/ ajzolwYkd xk;H pHtwdik ;f ar;cGe;f ab;ü ESi;f aiGonf
wGucf suí f &aom tajzrsm;udk a&;xm;\/ ausmif;om;csi;f tajzwdu k Mf unfjh cif;jzifv
Y nf;aumif;? q&m wGujf yaom
tajzESiYf wdu k Mf unfjh cif;jzifv Y nf;aumif; ud, k aYf tmifrw S u f kd ud, k cf efrY eS ;f aom "avYrmS r½d;k Edik af om "avYjzpf\/
nGeaYf ronf ESi;f aiG\ tajzrsm;udk rdr\ d tajzESiYf wdu k Mf unft h Ny;D ü rsuv f ;Hk av;jyL;í qd\ k /
]] ESi;f aiG eift Y ajzawG q&mYukd oGm;jyMunfah o;vm; }}
]] rjy&ao;bl;? bmjzpfvv Ykd J }}
]] eift Y ajzawG tukev f ;Hk rSew f ,f? 0yfuif(wGuef nf;)yg rSe&f ifawmY eif *kPx f ;l xGuzf Ykd used ;f aoaeNyD }}
nGeaYf ru bcufbuf vSnv hf u kd \f /
]] eifaY r;cGe;f a&m bcuf }}
]] rMunfyh geJ[ Y m }}
]] tdk cPMunfh&atmifyg }}
]] rMunfhygeJY nGefYar&,f? rxl;ygbl;? ig wpfyk'fyJ wdk;w,f? usefwmawG wGufr&vdkY tcsdef rukefrcsif; ig
t½kyx f ikd qf aJG ecJw Y m }}
nGefYaronf bcufudk rsufarSmifMuKwfí Munfhonf/ bcufrsufESmonf cgwdkif;uJYodkY pyfjzJjzJ
½Twaf emufaemuf trlt,mrjy/ rSKid ;f nKUd nKUd wnfMunfae\/
MuKwx f m;om nGeaYf r\ rsuaf rSmif ajyvmonf/ ½Tiyf saom rsuEf mS av;onfvnf; wnfusomG ;\/
]] eif wu,frajzEdik b f ;l vm; bcuf }}
]] aMomf ar;vmjyefNyD wpfa,muf? axmifxu J vGwv f mNy;D ckepf&uf pmusu&f ½kaH v;eJY ig ajzEdik w f ,f
qd&k if ig&ifvnf; bk&m;tavmif;jzpf&r,f? ar;cGe;f xkwo f al wG&ifvnf; EGm;ausmif;om; jzpfvrd rYf ,f }}
bcufu ZGwn f p§ f [moxkw\ f / ESi;f aiGEiS Yf nGeaYf ru r&,f/
nGeaYf ru El;nHo h rd af rGUpGm bcufukd MunfNh y;D qd\ k /
]] eift Y wGuf ig pdwrf aumif;bl; bcuf }}
]] pdwrf aumif; rjzpfygeJY nGeaYf r? igYtareJY ig 'kuj© zpfaewke;f ESi;f aiGeYJ eif oli,fcsi;f aumif; yDoMuvkYd
ig 0rf;omygw,f? tckvJ igYtar 'kuu © kd axmufnm§ Ny;D ESi;f aiGtazeJY q&mrBu;D ud, k w
f ikd &f UJ tmrcHcsuef YJ ig
vGwv f mcJ&Y NyD r[kwv f m;? 0ifajc&mom ½SNd y;D xGuaf jc&m r½Sw d YJ yk'rf 5 jcaoF*Y x l uJ apmapmxGuEf ikd cf v YJ Ykd ig
0rf;omvSygNy?D pmar;yGJ rajzEdik v f v Ykd J ig 0rf;enf;ygbl;? bmjzpfvv Ykd q
J akd wmY atmif&if aumvdyv f J ig qufroGm;
Edik b
f ;l ? tpd;k &tvkyf xGuv f yk vf v Ykd J igYukd jymwmawmif cef0Y w YH ½YJ ;Hk r½Sb d ;l ? eifwYkd atmifNy;D aumvdyo f mG ;MuaygY?
ig 0rf;omEdik yf gNyD }}
ESi;f aiGu bmrQrajymaomfvnf; nGeaYf ru uefu Y u G \
f /
]] 'Dvakd wmY rajymeJY bcuf? igYtrd rf mS a':av;vkypf myJ ½Sw d ,f? ig aumvdyu f kd rrSe;f Edik yf gbl;? ig atmif&if
ausmif;qufrxm;awmYb;l vdYk a':av;u ajymxm;w,f }}
þtBurd w f iG rf l ok;H OD;vk;H idik af erdMu\/
nGeaYf ru rsuaf wmifrsm;udk vsijf refpmG wzswzf swf cgonf/ rsuaf wmifcgvsuf odr;f qnf;aomaMumifY
rsu&f nfaygufwYkd vdrq Yf if;rvmEdik af omfvnf; rsu0f ef;wGi;f ürl jynfv h QaH e\/
]] ig oGm;awmYr,f }}
nGeaYf ronf þrQom ESKwq f ufNy;D q&mrBu;D \ ½k;H cef;qDoYkd xGuaf jy;oGm;\/
bcufu ajcmufaoGUaomtoHEiS Yf ajym\/
]] wdv Yk J jyefMu&atmifumG }}
ESi;f aiGu pufb;D udk oGm;,lonf/
oli,fcsi;f ESpOf ;D onf pufb;D wufrpD;MubJ uke;f aMumif; avQmufvmcJMY u\/
cufcaJ om pmar;yGBJ u;D tNy;D jzpfaomaMumifY ESpOf ;D vk;H \ &ifrmS [maeqmae\/ ESi;f aiGu vufzuf&nf
aomufMu&ef tBuaH y;&m bcufu oabmwlonf/
jrif;vSn;f qdyt f eD;u vufzuf&nfqikd w f pfcw k iG ;f 0ifMu\/
vufzuf&nfcu G rf sm; a&mufvmí wpfpyk Ef pS pf yk f aomufNy;D onftxd pum;rajymrdMu/
pwif wnfNird v f molrmS bcufjzpf\/
]] ESi;f aiG rif;uawmY pmar;yGaJ tmifr,faY umify?J atmifvYkd aumvdyaf &muf&if rif; b,fbufvu kd rf vJ }}
ESi;f aiGu pdw½f KS y[ f ef acgif;ukwNf y;D ajz\/
]] bmvdaYk r;wmvJ? ig tJ'gudk rpOf;pm;&ao;bl; }}
]] rif;twGuf pOf;pm;oifNY yv D Ykd xifw,f oli,fcsi;f }}
ESi;f aiGu &,fonf/ b,fob Ykd ,fyHk &,fvu kd Ef ikd rf eS ;f vnf; ud, k u Yf ,kd u
f kd rod/ &,fcsio f nfuo kd m odonf/
r&,f&vQif &ifu wif;aeOD;rnf/ xdaYk MumifY &,fvu kd o f nf/
]] rif; &,fvYkd tm;&oGm;Nyv D m; }}
]] at; tm;&oGm;NyD }}
]] 'gjzifY igar;r,f }}
]] ar;avuGm }}
]] rif;u bmvkYd &,fwmvJ }}
]] igu r&,f&if idk&rvm; }}
]] ar;wmudk wnfhwnfhajz udkESif;aiG }}
]] at; wnfhwnfhajzr,f? igu aumvdyfa&mufr,f? ig bmvdkuf&rvJ? 'gu jyóem r[kwfbl;? trSefu
iguom ar;&r,f bcuf? rif; bmqufvkyfrvJ }}
þtBudrfwGifrl bcuf acgif;idkufoGm;\/ idkufaomacgif;onf awmfawmfESifY jyefxlrvm/
]] ajzavuGm bcuf }}
bcufonf armYNyD; NyKH;\/ ESKwfcrf;rsm; NyKH;aomfvnf; ar;½d;k Muu G o f m;rsm;u wif;rmae\/
]] ig ajzr,f ESi;f aiG? ykw H pfyeHk YJ ajzr,f? ½Snw f ,fvYkd rif;u ruefu Y u G ef YJ }}
]] ajymrSmom ajymprf;yguGm }}
]] v,f<uufreJY vSyaom orD; qdw k YJ ykaH v? wdYk av;wef;avmufu oifc&YJ wm? v,f<uufru tvGef
vSywJY orD;wpfa,mufudk &w,f? olYorD;eJY ay;pm;zdkY vif½Smvdkufwm aerif;a&m? rdk;rif;a&m? avrif;a&m?
awmifyaYkd &m? EGm;od;k a&m? ezm;BuK;d a&m pko H mG ;w,f? tqk;H owfusrS <uufrif;qD a&mufw,f? <uufr[m <uufx;D eJyY J
jyefnm;&wmaygY? awmfawmf obm0uswYJ ykyH J [J [J }}
bcufonf olyY u Hk kd oloabmus[ef &,fae\/ ESi;f aiGu Nird ef m;axmifae\/ bcufu qufajym\/
]] awmfawmf obm0uswyYJ yHk ?J ajrBu;D vJ qefwyYJ yHk ?J vlwef;pm;tjrif ½Sw d yYJ yHk ?J ESi;f aiG Edik if aH &;w&m;
a[mw,fvYkd igYukd tjypfrwifeOYJ ;D aemf }}
]] ajymrSm ajymprf;yguGm }}
]] igu oJ0ef;rajymeJ?Y usyw f ;D rajymeJ?Y penfajrawmif tydik rf ½Sw d ?YJ v,fuv l xD uf edrw Yf ?YJ bmvdaYk c:&rSe;f
rodwYJ ,majruRew f pfrsK;d u aygufvmwJaY umif? bke;f Bu;D ausmif;om;b0eJY rlvwef;atmifw,f? pmawmfvq Ykd Nkd y;D
tv,fwef;ausmif; a&mufcw YJ ,f? igYu, kd if g vifueG ;f vdv k ?kd vDeifvv kd ?kd [dv k vkd kd 'Dvv kd kd xifrw d ,f? tNy;D owf
usawmY v,f<uufr&JUom;[m om;yJ? b0a[mif;udyk J jyefomG ;&rSmyJ? rif;u ar;w,f? ig bmqufvyk rf vJv?Ykd
ig bmqufvyk &f rvJ? igvmcJw Y YJ ,mawmqD igjyefomG ;½kaH ygY }}
bcufu ½Snv f sm;pGm ajymonf/ a'goESiv Yf nf; ajymonf/ 0rf;enf;rSKuv kd nf; rzk;H Edik /f
ESi;f aiGu vufzuf&nfukd wpfusKu d af rmYcsonf/ onf;eifomG ;aomaMumifY acsmif;qd;k Ny;D rS qd\ k /
]] bcuf&m 0rf;enf;p&mawG ajymraeygeJ?Y jyefMupdu Yk mG ? 'DrmS AsKUd q&m ta<utrf;Asm }}
ESi;f aiGu q,fwefwpfcsyx f w k Nf y;D qdik ½f iS uf kd ac:\/
qdik ½f iS u
f teD;uyfvmonf/ q,fwefukd MunfNh y;D acgif;cg\/
]] ta<u½Sm;aew,f? ig;rl;xJeYJ q,fwef rtrf;Edik b f ;l }}
bcufu olt Y w d w f iG ;f ESKu d Mf unf&h m ig;rl;apYwpfapY xGuv f m\/
]] uJ ...a&mY ...a&mY? a[Yaumif ESi;f aiG? rif;q,fwef igYay; }}
qdkif½Sifu ig;rl;apY,lum xGufoGm;\/ bcufu ESif;aiG\ vufrS q,fwefudk ,lvdkufNyD; ½dkaopGm
acgufcsK;d vsuf olt Y wd wf iG ;f xnfv h u kd of nf/
]] bcuf rif; bmvkyw f mvJ }}
]] vmyguGm? tjyifxu G Mf u&atmif }}
bcufonf tjyifoYkd xGuo f mG ;aomaMumifY ESi;f aiGvnf; vdu k v f m&\/
tjyifa&mufrS bcufu &,fNy;D qd\ k /
]] pdwrf qd;k eJY ESi;f aiG? rif;q,fwefukd jynfoyl ikd f odr;f vdu k Nf yD }}
]] bm }}
]] aMomf rif;q,fwefukd ig odr;f vku d Nf y?D 'gayr,fY ig avsmaf y;ygw,f? a&mY igYazmifwed u f kd ,l }}
bcufonf olt Y w d w f iG ;f rS azmifwed u f kd jzKwí f ESi;f aiGukd ay;onf/ ay;&if;vnf; qd\ k /
]] igYazmifwdefudk oGm;aygif&if ig;usyfavmufawmY &ygw,f? rif; ,lxm;vdkufawmY }}
ESif;aiG a'goxGufoGm;onf/ olY aiGwpfq,fudk ,loGm;onfudk rrSK/ þodkY bcufonf ,laeusjzpf\/
azmifwdefudk taygifypönf;uJYodkY ay;&pfí a'goxGufjcif;jzpf\/
]] bcuf rif; igYudk oufoufapmfum;wm }}
]] rapmfum;ygbl; oli,fcsif;&m? igYrSm aiGwpfq,favmuf aovkatmif vkdcsifaew,f? rif;qDu ig
,laygif;vJ rsm;NyD? 'gaMumifY igYazmifwdefudk ay;cJYwm? a½SUqufNy;D igYtwGuf azmifwed rf vdak wmYb;l ? azmifwed f
½Sad e&if ig cufvrd OYf ;D r,f }}
bcufonf xGuv f q k J jrif;vSn;f wpfp;D ay: ckewf ufvu kd o
f mG ;\/
ESi;f aiGu ajy;vdu k Nf y;D azmifwed u f kd bcufxH ypfay;onf/
azmifwed u f kd bcufu rdatmifzrf;onf/ xdaYk emuf ESi;f aiGukd ausmv f suf ta0;a&mufatmif ypfayguf
xm;cJo Y nf/
ESif;aiGonf aemufjyefajy;í ausmif;vrf;ab; oJajrwGif vJavsmif;vsuf½Sdaeaom azmifwdefudk
aumuf,\ l /
jrif;vSn;f um; a0;oGm;Ny/D pufb;D ESiYf trDvu kd u
f jzpfEikd af o;onf/ od&Yk mwGif ud,k u
f ay;? olu vTiyYf pfEiS Yf
azmifwed f ysuaf wmYrnf/
jrif;vSn;f onf ta½SUbufoYkd qufajy;aeonf/
rD;&xm;vrf;udk jrif;vSn;f ausmrf o d nf cPü rD;&xm;wHcg;ESpcf syf ydwo f mG ;\/
vrf;udk uefv Y efjY zwfí ydwo f mG ;av\/

tcef; ( 17 )

rrkef;wrf; &moufwdkif

onfaEGwGif qifajcay;p&mr½Sdaom ESif;aiGonf ararESifYtwl wGHaw;odkY vdkufcJY&\/


Zmwdajr½Sd aqGrsKd;om;csif;wdkYtv,f jyefa&mufaomtcg ESif;aiGrSm aysmfoifYorQ aysmfonf/
rSefonf? aysmfoifYorQom aysmfonf/ cgwdkif;uJYodkY pdwfukefvufukef raysmf/ olYpdwfwpfydkif;u ½GmrGefom
cifwef;ab;rS ukef;ajr½dkif;wGif usef&pfonf/
wGHaw;NcHBuD;\ awmifbuftpyfüvnf; prf;acsmif;i,f wpfacsmif; ½Sdonf/ aEGyifjzpfaomfvnf;
Munfvifaom a&wdkY pD;qif;aeonf/ a&wGif;ü ul;cwfaeaom ig;&HU? ig;yaemf aygufprsm;udk twdkif;om;
jrifEdkifonf/
a½S;,cifurl ESif;aiGonf ig;cdk;rQm;wwfonf/ araruvnf; ig;rQm;onfudk vkH;0rBuKduf/ arar
rBuKdufaom ig;rQm;jcif;udkrS cdk;vkyf&onfrSm aysmfzdkYaumif;onf/ ig;&vQif tjcm;wpfzufNcH½Sd ESif;aiGudk tvdkvdkuf
wwfaom tbGm;av; rr,fpdefwdkYtdrfoGm;í a&csKdcsufNyD; o&ufzl;twdkYESifY xrif;pm;&onfrSm tvGefNrdef\/
,ckESpfrl ig;rrQm;rd? avaoewfvnf; ,lrvmcJY/
ESif;aiG\ tpfudk0rf;uGJrsm;jzpfMuaom udkcifnGefYESifYudkat;azwdkYu csD;rGrf;Mu\/
]] ESif;aiGu q,fwef;ausmif;om;BuD; jzpfvmawmY £a`E´½Sdvmw,fa[Y? awmufwD;awmufwJYawG
rvkyfawmYbl;? ig;awmif rrQm;awmYbl; }}
i,fpOfu ESi;f aiGwu Ykd kd acgif;aqmifvsuf rmvumyif vdu
k w
f uf? o&ufyif vdu k wf uf vkyw
f wfNy;D ,ckrl
tysKdBuD;zm;zm; jzpfaeaom tpfri,f rcifyku rJYNyD; qdk\/
]] odyfcsD;rGrf;raeeJY? prf;acsmif;ab;awmY oGm;oGm;xdkifaew,f? wpfaeY a&m*ga[mif; jyefxvdrfYr,f }}
½Twfaemufwwfaom tpfrvwf rwifnGefYurl wpfrsKd;qdk\/
]] [JY a&m*gopfeJYwlw,f? prf;acsmif;ab;rSm xdkifaewm r[kwfbl;? idkifaewm? [dkwpfaeYu igawGUw,f}}
£a`E´BuD;onfh tpfrtBuD;qkH; rcifnGefYuyif 0ifaemuf\/
]] [kwfvm; ESif;aiG? eif &nf;pm;½SdaeNyDvm;? tom;nKd tnmolawGeJY wdkYatmufolawG b,folu
ydkacsmovJ? tom;nKdacsmu oabmaumif;w,fvdkY pmqdk½SdwmyJ? b,fYES,fvJa[Y }}
rvkHawmY ½SufNyKH;NyKH;&onf/ tpfr0rf;uGJwdkY 0dkif;ponfudk rajzbJ ESif;aiG ½SufNyKH;om NyKH;ae&\/
udk,fYbufuvnf; rlrrSef/ rrcifyk azmfjyouJYodkYyif prf;acsmif;ab; oGm;xdkifaerdonfrSm trSef/
rrwifnGefY ajymouJYodkY idkifrdonfrSmvnf; rrSm;/ rrcifnGefY a&mf&rf; ,dk;pGyfonfuvnf; rvGJvS/ xdkYaMumifY
½SufNyKH;udk rvkHrvJ NyKH;&\/
ig;rrQm;csifawmYyg? iSufvnf; rypfcsifawmYyg/ EkEki,f ajymjyonfh tazmfuGJ&avaom owå0gi,fwdkY\
usdefqJ'Pfudk rcHvdkyg/
prf;acsmif;ab;üawmY oGm;a&muf qufidkifaerdonf/
prf;acsmif;ab;ü ydawmufyifBuD;rsm; zm;zm;a0a0 ½Sdonf/
oBuFefwGif;ü ydawmufwdkYu xdefatmif a0atmif yGifYonf/
,cifu ydawmufyef;udk ESif;aiG rcspfwwf/
ydawmufyef;udk jrifaomf wGHaw;aps;opfukef;xufrSm a*:&if*sD ukvm;rrsm;a&mif;aom eEGif;rSKefYudk
jrifvmonf/ bmaMumifYrod? 0gaomta&mifrSeforQudk rBuKduf/ q,fYav;ESpfom;wkef;u aEGwGif wGHaw;
ausmif;wdkufBuD;ü udk&if0wfcJYzl;\/ ararYudk tMuyfudkifNyD; ouFef;0g r0wf? opfacgufqdk; eDnKdudkvnf; vufrcH?
ydEéJa&mufudkom 0wfcJY\/
,ckrl ydawmufyef;0g0gudk cspfvm\/ wGHaw;ajrwGif ay;p&m rnfolrQ r½Sdaomfvnf; ydawmufyef;cdkif
rsm;udk cl;,lrd\/ xdkYaemuf prf;acsmif;ab;wGif tomxdkifonf/ ydawmufyGifYrsm;udk prf;acsmif;wGif arQm\/
xdkpOf ½GmrGefom cifwef;ab;rS vufyHyGifYeDrsm;udk rsuf&nf0Jatmif vGrf;rdonf/ vGrf;avrdonf/
ydawmufu cPESifY wkH;onf/ ik0g0gESifY pdefyef;eDeDwdkYom usef&pf\/
jrpf0uRef;ay:t&yf jzpfaomaMumifY uqkefuRrf;í e,kefqef;vQifyif rkwfokef0ifvsuf rdk;uusonf/
NcHwGif;rS 'vbuf (ovwfzuf) o&ufoD;rsm;udk aumuf½dk;tkyfí rSnfhapNyD;? yifrSnfhrS csKdonfqdkaom
pdkifo&ufoD;wdkYum; yifxufwGif jra&mifwpf0uf a½Ta&mifwpf0ufESifY acG;EdkYpdkYonfhoGif >ywf>ywfwGJavmif;/
NcHwGif; jrufMum;ü ykwwfpmwdkYyif ajrrS xdk;xGufNyD/
NcHxGufoD;ESHrsm;udk jcif;xJxnfhí tnmjyef&ef arar jyifqifaecdkuf oHBuKd;ESpfapmif a½SUqifYaemufqifY
a&mufvm\/
wpfapmifrSm OD;OD;omvSKdifxHrS jzpf\/ wlawmfarmifESif;aiG wuúodkvf0ifwef; atmifjrifaMumif;
owif;aumif;wnf;/
wpfapmifum; azazYxHrS jzpfonf/
]] cifav;ESifY om;? tjrefjyefvm? e,fydkif&mxl;wuf? tif;pdefajymif;rnf/ / wif a rmif }}
[lownf;/
‰

oJxlaomvrf;twdkif; pufbD;udk wGef;vsuf ESif;aiG vmcJYNyD; bcufwdkY wJa½SUü &yfvdkuf\/ xkH;pHtwdkif;


bJvfudk wD;onf/ wJwGif;rS toHay:vm\/
]] vluav; NrKdUydkifom; ESif;aiGvm; }}
]] [kwfygw,f BuD;awmfjr }}
]] cPaeOD; vluav;a& BuD;awmfvmNyD }}
wJwGif;rS wpfpkHwpfckudk cvkwfwdkufrdoH ay:vmonf/ ra½S;raESmif;wGifyif a':jray:vm\/
a':jr\ vufwpfzufwGif awmifa0S;wpfacsmif;udk udkifxm;\/ tjcm;vufwpfzufu a½SUwGif
½Sdwefaumif;aom twm;tqD;wdkYudk prf;oyf½SmazG[ef wvSrf;vSrf; wum;um; ½Sdae\/
ESif;aiGu a':jrudk qD;BuKdac:iif,lvsuf wpfae&mwGif xdkifcdkif;\/ qdkYeifYpGmvnf; ar;rdonf/
]] BuD;awmfjr rsufvkH;u roufombl;vm;? bBuD;½Srf; "mwfvkH;u rpGrf;awmYbl;vm; }}
]] [JY ...vluav; 'DvdkrajymeJY? trSefu bBuD;½Srf;pum;udk em;raxmifrdvdkY BuD;awmf 'Dvkdjzpf&wm }}
a':jr\ rjrif&awmYaom rsufvkH;rsm;wGif rsuf&nfwdkY 0Jvm\/ rdrdudk,fudk ajym[ef qufnnf;\/
]] toGm;rawmf wpfvSrf;? tpm;rawmf wpfvkwf? ola[mif;pum;rsm; w,frSef? ig;zm;rpm;&ao;bl;vdkY
twefwef udk&if½Srf;u rSm½Smom;? 'Dyg;pyfuvJav ig;rSig; pm;csifvdkufwm? ½SifNidrf;omuvJ oem;NyD; ig;ydqdk
udpör½Sdwef&JUqdkNyD;? 'efY'vGef[if;cg;udk ig;ydaumifuif cyfauR;w,f? pm;vdkYuvJ aumif;vdkufwm? pm;vJNyD;a&m
tqdyfjyefwufwm aorvdkY? udk&if½Srf;u zufawmu jyefa&mufaevdkYaygY? toufudkawmY ol u,fEdkifw,fav?
rsufvkH;uG,foGm;wmawmY olvJ rwwfEdkifawmYbl;? BuD;awmfjr tjypfygyJ? 'gayr,fY armifESif;aiG? BuHzefawmY
ajz&ao;&JU? vluav;taz NrKUd ydik rf if;eJY q&mrBu;D wdYk axmufcaH y;vdYk ibcuf axmifxu J xGucf &YJ wmyJ r[kwv f m;?
NrKdUYydkifrif;udk ajymjyyg? bkef;awmfBuD;vdkY oufawmf½SnfygapvdkY BuD;awmf aeYwdkif; qkawmif;aeygw,fvdkY }}
a':jr\ rsufvkH;rsm;onf ESif;aiG xdkifae&mbufodkY vSnfhvm\/
]] 'gxuf armifESif;aiG ...atmufjynf jyefw,fqdk? b,fawmYu jyefa&mufvJ }}
]] raeYuyJ BuD;awmf? uRefawmfwdkYvJ tif;pdefudk ajymif;&awmYr,f }}
]] [if ...[kwfvm;? vluav;u tck BuD;awmfwdkYudk vmESKwfqufwmvm; }}
]] [kwfw,f BuD;awmf? bcufa&m b,foGm;vJ }}
]] bcuf ,mawmoGm;w,f? BuHa&m 0g;a&m ol zdvkyfaew,f? armifESif;aiG rif;oli,fcsif; tck wu,f
tvkyfvkyfaew,f }}
]] 'DvdkMum;&wmyJ 0rf;omygw,f BuD;awmf? aMomf ...uRefawmf ½GmxJ avQmufESKwfqufvdkufOD;r,f?
pufbD;awmY xm;cJYr,f BuD;awmf }}
]] xm;cJY xm;cJY? rif;oli,fcsif; jyefvm&ifvJ BuD;awmf ajymxm;vdkufr,f }}
ESif;aiGonf NcHwGif;rS xGufNyD; cifwef;qD a½S;½SKvm\/
rd;k ajy;usxm;aomaMumifY ajroif;eHY ysUH ysUH xGuaf eonfuvGí J ywf0ef;usiw f iG f rd;k \ tjcm;vu©Pmrsm;udk
rjrif/ uswfwD;jyifwdkYu acgifjrJ acgifae\/ zkef;qdk;wdkYu ½dkif;jrJ ½dkif;ae\/
cifwef;ab;ürl prf;aygufaeonf/
cifwef;ajrmufbuf a&aomufoJ0ef;ajrwdkYürl pdrf;pdkaompdkufcif;rsm;udk vSrf;jrif&onf/
rk;d udak rQmaf om i½kwcf if;wdu
Yk jrjr&ifaY enf/ c&rf;csOyf ifwv Ykd nf; rd;k apmifq
Y /J waygif;qDu pdu k x
f m;aom
BuHyifopfwdkY aygifavmuf? cg;avmuf jrifY\/ yifpnfum; ray:? ½SnfoG,faom ½Gufzm;wdkYom EkEkjrjr ½Sdae\/
[dk; ...ta½SUbufrSmu arSmifa0aom ½Srf;awmifwef;? onfrSmu vGifjyif? pdkufcif;wpf0uf? zkef;qdk;
wpf0ufESifY vGifjyif/ jra&mifwpfydkif;? a½Ta&mifwpfydkif;ESifY vGifjyif/ aEGa&m rdk;a&m rxl;jcm;vSonfh vGifjyif/
xm0& aEGuEÅmqefaom onfvGifjyifudk ESif;aiGonf vGrf;vGrf;qGwfqGwf aMuaMuuGJuGJ ai;Munfhrd\/
onfvGifjyifudk cGJ&awmYrnf/ cGJ&cgeD;rS onfvGifjyifudk cspf&yav/ onfvGifjyifu cspfrdoltm;vkH;wkdYudk
oHa,mZOfBuD;&yav/ rsuf&nf0Jrdatmif oHa,mZOf BuD;&yav/
ESif;aiGonf cifwef;twdkif; ta½SUbufodkY avQmufvm\/
vufyHyifwdkYxuf ywåjrm;a&mif reDNyD/ aus;iSufvnf; rpnfNyD/ OMooHvnf; a0;avNyD/
odkY&mwGif aw;oHcsKdcsKdvGifvGif wpfckurl ysHUvGifYvmae\/
]] rqifomonf? ,if;rmysOf;jzL? tyifi,fysyfonfh? ZvyfjzLvdk? csLvdkY ypf&awmYrvm;?
rMuif o monf ? rif Y r S m ol E S i f Y ? t,l i ,f urf ; wJ Y ? rvS r f ; ol u d k ? jr§ L vd k Y &pf & awmY r vm;?
ryefomonf? ,if;rmacgif&rf;? ZvyfjzLi,f? awmifolyef;udk? EGrf;vdkY ypf&acsawmYr,f }}
toHu csKo d nf? vGio
f nf/ csK½d Hk vGi½f rHk u aqG;ajrUaom cHpm;rSKtoufygae\/
]] rcspfomonf? armifYrSm &[ef;? ur®0gESifY a½Tpmwrf;? usrf;ESifY jzpfjyefacsawmYw,f?
ryefom ,ifYrm tudkif;tcufESifY? rBuHom rifYrSm taygif;tzufESifY? tvdkavYtdkif? vlysKdykHrSm?
r,fomrSKef;ygwJY? cGifvkH;ydkifav }}
prf;a&wGif; qif;vsuf EkEki,fonf cg;av;udkif;NyD; wpfpkHwpf&mwdkYudk vTwfarQmaeonf/ tjym&ifYa&mif
xbDav;udk a&rpdk&ef odrf;pkrçvsuf 'l;Mum;wGif n§yfxm;avaomaMumifY jzLjzL0if;aom ovkH;om;av;rsm;
ay:ae\/
oDcsi;f av; wat;at; qdak e&mrSm olaY jcoHukd Mum;[efjzifY EkEik ,fonf xdwv f efw
Y Mum; vSnMhf unfoh nf/
olYudk jrifaomf yxrürl tHYtm;oifY[ef ai;Munfhaeonf/ xdkYaemuf rsufESmav;vTJoGm;NyD; xbDav;udk rçvsuf
urf;xufodkY wufajy;onf/
EkEki,f bmvkyfrnfudk olu odESifYonf/ xdkYaMumifY vsifjrefpGm a½SUwdk;NyD; EkEki,fa½SUrS udk,fESifY
umqD;xm;vdkuf\/
udk,fav; aemufwGefYoGm;NyD;aemuf EkEki,fu olYudk armYMunfhonf/
olu jrifcJYzl;avaom EkEki,f\ pdrf;um;aom? wif;rmaom? pl;½Saom rsufvkH;rsm;udk arQmfvifYxm;\/
rnfrQ pdrf;um;wif;rmpl;½Sygap? &ifqdkif&ef toifYjyifxm;NyD; jzpfae\/
odkY&mwGif oljrif&aom EkEki,f\ rsufvkH;rsm;um; tm;i,fEGJUvsae\/ aysmYaysmif; 0ef;vnfvsufvnf;
ae\/ pdk;½GHU0rf;enf;rSKudkvnf; jyae\/
wkef,ifaMuuGJaom avoHwdk;wdk;ESifYvnf; ar;½Sm\/
]] udk,f Eki,fudk tEdkifusifYjyefNyDvm; [if }}
þpum;onf ESif;aiG&ifjzifY rnfodkYrQ rcHEdkifaom pum;jzpf\/ u½kPmapwodufESifY aemufodkY
qkwfay;vdkonf/ jzpfcsif&mjzpf udk,fudkvSnfhum ausmcdkif;xGufoGm;vdkonf/ [dk cifwef;auGUa&mufrS ESvkH;
aemufvsuf idkrdumrS idkrdap/
þpdwfaygufrdonfrS cPomwnf;/ ½kwfw&ufyif &ifu vSKdufvmonf/ bm&,frodaom ESajrm
wGefYwdkjcif;u pdk;rdk;vmonf/ em;rvnfEdkifaom pdk;&drfaMumifYMurSKu vTrf;vmonf/ onfu cGmrdvQifyif
&yfwnf&aom ajrtjyifonf a½GUusedrfYavsmí olYudk,fudk pkH;pkH;jrKyfatmif 0g;rsKdypfvdkufrnf xifonf/
ESif;aiG\ tjrifwGif wpfavmuvkH; aysmufoGm;onf/ aysmufoGm;onfxuf rSKefrSKdif; arSmifa0oGm;onf
xifonf/ &yfusefaeaom udk,fYudk,fudkvnf; aiGUaiGUom owd&rdonf/
ykckH;ausmfonfh zm;a0eufarSmif ydwkef;a&mifvJYaom qHyif? ydwkef;a&mif qHyif0ef;aví jzL½kHxuf ydkazG;
avaom rsufESmoG,f? þrsufESmoG,fudk pdkvef;apaom ½Sdef;jronfh rsufarSmifESifY aumYysHaom vdyfjymawmif
rsufrSif? wef;xifaom ESmwHtqkH;ü idkrvdk rJYNyKH;pOfyif av;udkif;toGif 0dkufauG;nGwfvsuf apG;apG;eDaom
ESKwfcrf;vTmrsm;/ þtvS þtoa&aMumifY oaemifYoem; ypfcGm&ufzG,f b,fr½Sdonfh EkEki,f\ rsufESmav;
onfom olYpdwåZ tarSmifjyifwGif Mu,fpifES,f xifxif 0if;vJYae\/
olonf EkEki,f\ ykckH;rsm;udk vufESpfzufjzifY qkyfudkif,lvdkufonf/ tqkyftudkif rjrJvQif wpfoufvkH;
vGJ&awmYrnfhtwdkif;yif pGJpGJrdrd qkyfudkif,lonf/
]] Eki,f&,f Eki,fudk udk,f tEkdifrusifYygbl;? 'gayr,fY Eki,fudk udk,f ESKwfrqufyg&apeJY? ESKwfqufNyD;
cGJ&r,fYtpm; Eki,fudk zufNyD; udk,f idkcsifw,f? a[m'D prf;acsmif;a&eJY NyKdifNyD; udk,f idkcsifw,f? udk,fYudk rwGef;eJY
Eki,f? udk,f rcGmEdkifbl;? Eki,fudk udk,f cspfw,f? tdk ...Eki,f? Eki,fudk udk,f odyf ...odyf ...cspfw,f }}
cspfw,f? onfpum;u ESvkH;om;rS b,fodkYaygufMum; xGufvmonfrod/
rSefonf? cspfonf? cspfonf? cspfonf? Eki,f&,f Eki,fudk armif cspfonf/
olu wif;atmifzufrdonf/ Eki,fcrsmuvnf; r½kef;? r½kef;Edkifygoavm/
aEG;í? axG;í? odrfYí? NidrfYí zdefYzdefYpdrfYpdrfYwkefaom a0'emudkrl ol cHpm;ae&\/
ol jyefvnf owd&rdcsdefrl ol awGU&onfrSm EkEki,fu olYvnfyif;udk arG;n§if;&dyf&dyfvTrf;aom
vufoG,foG,frsm;ESifY odkif;zGJU,D;av;cdkxm;onf/
½Tef;aom? vJYaom? 0if;aom rsufvkH;vSvS0ef;0ef;rsm;u olYudk jrwfEdk;pGm Munfhaeonf/
olu taMumpdrf;rQifrQifjrjr uGef,uf,Sufjzmaeonfh EkEki,f\ yg;av;ESifY olYyg;pyfudk tyfNyD; wdk;wdk;
ar;onf/
]] udk,fYudkrkef;vm; Eki,f }}
EkEik ,f\ rsuEf mS av;u wnfomG ;onf/ od&Yk mwGif rsuv f ;Hk rsm;u &,fae\/ ESKwcf rf;eDaxG;axG;wdu Yk om
NyKH;wpf0uf plwpf0ufESifY ajz\/
]] rkef;w,f? odyf ...odyf ...odyf ...udk rkef;w,f? udk,f odNyDvm; }}
olu EkEki,fudk cg;av;rS zufum wGJac:,lvsuf prf;acsmif;ab;wGif olESifYtwl ,SOfwGJxdkifcdkif;onf/
wpfOD;vufudk wpfOD; qkyfudkifxm;&if; wpfOD;rsufESm wpfOD; ½TifNyKH;MunfvifpGm ai;MunfhaerdMuonf/
vSyaom EkEki,f\ rsufESmoG,fav;udk ol tBudrfBudrf jrifzl;onf/ ,ckum; ydkrdk vSyaeonf/ ydkrdk
wifY½Tef;aeonf/ ykdrdk oefYpifjzL0if;aeonf/
olu EkEki,f\ vufuav;wdkYudk qkyfn§pfvdkufNyD; qdk\/
]] udk,fYudk odNyDvm; Eki,f }}
ya[Vd0u S cf &H aom uav;i,fyrm 0ef;vnfjyL;us,af om rsuv f ;Hk rsm;ESiYf oluY Mkd unfNh y;D EkEik ,fu ar;\/
]] udk,f bmajymwmvJ }}
]] udk,fYudk odNyDvm;vdkY? Eki,f udk,fYudk b,fawmYrS ESKwfqufvdkYr&bl; }}
EkEki,f\ rsufESmav;onf rodromav; n§Kd;usoGm;onf/
]] trSefu Eki,fuvJ udk,fYudk ESKwfrqufcsifygbl;av }}
]] EdkY 'gjzifY [dk; pmar;yGJNyD;wkef;u bmvdkY vmESKwfquf&wmvJ }}
EkEki,fonf acwå idkifikdifav; pOf;pm;\/ xdkYaemuf wnfNidrfat;csrf;pGm oufoufomomajzonf/
]] 'guawmY Eki,fu udk,fYudk cspfwmudk;? cspfvdkY ESKwfqufwm }}
]] tdk ...cspfvdkY ESKwfqufwm }}
]] [kwfw,fav? rcspfwJYoludk bmvdkY ESKwfquf&rvJ? udk,f pOf;pm;Munfhygvm; }}
vkHavmufaomtajzudk ay;NyD;[efESifY EkEki,fonf olYudk NyKH;NyKH;av; apYapYMunfh\/ oluom rauseyf/
]] [m Eki,fuvJ? cspf&if ESKwfrquf&bl;? b,fawmYrS ESKwfrquf&bl; }}
]] ukd,fYudk b,folajymvJ }}
ESif;aiG bmjyefajz&rSef; rod/ yg;pyf[vsuf EkEki,fudk jyefMunfhrd\/
EkEki,fu tomt,m &,farmonf/
]] udk,f rajzEdkifawmYbl; r[kwfvm;? tif;av udk,fu bmrS odwmrS r[kwfyJ }}
EkEik ,fonf pum;jzwfvu kd Nf y;D ajrjyifukd [d[
k o
kd nfonf Munfo h nf/ wpfpw Hk pf&mudk awGUoGm;[ef ae&mrS
xonf/ xdkYaemuf wpfpkHwpf&mukd ,lvmNyD; ESif;aiG\ teD;ü jyefxdkifonf/
EkEki,f ,lvmonfrSm iSufaysmzufwpfcsyf jzpf\/ iSufaysmzufay:wGif pHy,fyef;rsm; ½Sdae\/ tyfezm;
BuKd;xdk;vsuf oDvufp pHy,fukH; wpf0ufwpfysufvnf; ½Sdae\/ roD&ao;aom pHy,fyGifYrsm;vnf; ½Sdae\/
apmapmu EkEki,fonf oDcsif;wat;at;jzifY prf;a&,OfwGif wpfpkHwpf&mrsm;udk arQmvTwfaeykHudk
ESif;aiG oGm;owd&\/
]] aeOD;? apmapmu Eki,f a&xJ bmawGarQmaewmvJ }}
]] udk,f jrifw,faygY }}
]] aMomf ...jrifvkdYar;wmaygY Eki,f&,f }}
EkEki,fonf pHy,fukH;udk aumuf,lajr§mufjyonf/
]] tpu azaz oJawmoGm;aewkef; 'Dprf;acsmif;ab;vmNyD; Eki,f pHy,fyef;awG tm;&atmif aeYwdkif;
vmoDaewm }}
ESif;aiGonf 0rf;omtm;& jzpfoGm;aomaMumifY EkEki,f pum;rqkH;cif 0ifar;rd\/
]] tck Eki,fazaz tdrfrSm r½Sdbl;vm; }}
]] [ifYtif; r½Sdbl;? oJawmoGm;w,f? tJ'DbufrS azazYtrsKd;awGeJY ,uúef;pufawG½Sdw,f }}
ESif;aiG\ &ifxJrS tvkH;BuD; usoGm;\/
]] udk,f bmvdkYar;wmvJ }}
]] aMomf ...[dkwpfaeYu Eki,fwdkYazazeJY oGm;wkd;aevdkY? ,kwdå½Sdatmif udk,f renf;vSdrfYvdkuf&wmudk
owd&rdvdkYyg? uJ qufajymygOD;? pHy,fyef;awGudk bmvdkY roDawmYbJ a&xJarQmypfae&wmvJ }}
EkEik ,fxrH S toHav;wpfrsK;d Mum;vdu k &f onf/ þtoHonf ½kww f &uf ½SKu d v f ukd o f aH vm? &,fvu kd of aH vm
ESif;aiG rcGJjcm;Edkif/
EkEki,f\ rsufESmav;wGif &dyf&dyfaiGUaiGUomjzpfaom tNyKH;[k ac:&avrvm; rodEdkifonfh vSKyf½Sm;rSK
wpf&yfudk awGU&onf/
]] aMomf ...udk,f&,f? bmjzpfvdkY ar;&wmvJ }}
toHuvnf; 0rf;enf;yrf;enf; EkdifvGef;jyefonf/ ar;rdonfrSm rSm;NyD[k ESif;aiG aemifw&oGm;onf/
xdkYaMumifY ysmysmovJ awmif;yefonf/
]] pum;pyfvdkY ar;rdwmyg? Eki,f rajzcsifvJ rajzygeJYav }}
]] tJ'DvdkqdkawmY udk,f auseyfygYrvm; }}
]] bmajymw,f Eki,f }}
þtBudrfwGif EkEki,fonf yDyDoo NyKH;vdkuf\/
]] Eki,f ajymr,fav? udk,f pdwfraumuf&bl;aemf }}
]] tdk ...Eki,f&,f? udk,f pdwfraumufwwfygbl; }}
]] 'gjzifY ajymr,f? Eki,f pHy,fyef;awGudk a&xJarQmypfaewm r[kwfbl;? udk,fYudk arQmypfaewm }}
]] t,f }}
ESif;aiG tmar#dwfoH jyKavonfudk EkEki,f trSKrxm;/ pHy,fyef;wpfyGifYudk aumuf,lvdkuf\/
]] Munfh ...udk,f ...}}
EkEki,fonf pHy,fyef;yGifYav;udk vufn§Kd;ESifY vufrMum; udkifvsuf vufudk ajr§mufvdkufonf/ xdkYaemuf
yef;yGifYav;udk vTwfcsvkduf\/ yef;yGifYav;onf prf;a&jyifxuf tomt,m usoGm;onf/ a&,Ofaqmif&m
arsmygoGm;\/
a&,OfwiG f arsmygoGm;aom pHy,fyiG u Yf av;udk ESi;f aiG ai;Munfah ecdu k f EkEik ,fu nnf;nnf;aw;qdo k nf/
]]ryefomonf? ,if;rmacgif&rf;? ZvyfjzLi,f? awmifolyef;udk? EGrf;vdkY ypf&acsawmYr,f?
rcspfomonf? armifYrSm &[ef;? ur®0gESifY a½Tpmwrf;? usrf;ESifY jzpfjyefacsawmYw,f }}
pHy,fyef;yGiaYf v;onf a&,Ofü tqk;H tp rarsm? ausmufwef;qnfav; ½S&d mü uawmYx;kd vsu½f adS om
0Ji,fwiG f vnfvsuf urf;pyfauGU0,f cd0k if&yfem;onf/ þurf;pyfauGU0,f apmapmu tarQmcHc&YJ aom pHy,f
yef;yGirYf sm;onf pDp&D &D D wifuseaf eMu\/
]] Munf?h ud, k f odyaf cgif;rmw,f? ud, k u f 'Daomif,u H rcGm&ufb;l ? ud, k u Yf kd Eki,f odyo f em;wmyJ }}
ESi;f aiGu EkEik ,fukd zswu f eJ Munfo h nf/ olpY w d w f iG ;f u tenf;i,f rcHcsijf zpfomG ;onf/ trSeu f EkEik ,fukd
oem;rdorl mS olyg/ ,ck EkEik ,fu olu Y kd oem;onf[k jyefqakd eonf/ olu Y kd oem;onf[k EkEik ,fqo kd nfrmS vnf;
wpfBurd f ruNy/D
]] ud, k u Yf kd Eki,fu bmvdYk oem;&wmvJ? bmjzpfvYkd ud, k u Yf kd a&rSmarQm&wmvJ }}
]] ud, k f odyef m;a0;wmyJ? ryefomwJyY ef;udk a&rSrarQmbJ Eki,fu rD;½SKUd ypf&rvm;? ur®0g a½Tpmwrf;
usr;f Bu;D pmtkyBf u;D eJY wuúov kd u
f kd oGm;awmYr,fY ud, k u f aum 'Dcifwef;qD jyefvmrSmrdv Yk m; }}
EkEik ,fukd ol wpfcck k ar;avwdik ;f wdu k ½f u
kd af jzavonfxuf ar;cGe;f jyefxw k af vY½rdS eS ;f ol owdjyKr\ d /
,ck þynmudk olu jyefo;Hk \/
EkEik ,fonf rajz/ 0rf;enf;[ef rsuEf mS av;ESiYf pHy,fyiG w Yf u Ykd o
kd m a&wGif qufarQmae\/
]] Eki,f }}
]] bmvJ ...ud, k f }}
]] ud,k o f cd siw f mu wpfck ½Sad o;w,f? tck Eki,fvJ pmar;yGaJ tmifw,f? bmjzpfvYkd wuúov kd u f kd rvmvJ}}
EkEik ,fu aqG;ajrUpGm NyK;H onf/ avoHat;at;ESiYf nifompGm qd\ k /
]] azazu roGm;&awmYb;l wJ?Y 'DawmY Eki,f bmwwfEikd rf vJ }}
]] 'Dvdkqdk&if Eki,fwdkYazazu odyf&ufpufwJY vlBuD;yJ }}
ESif;aiG\ toHü emMunf;rSKESifY a'go ygoGm;onf/ rarQmfvifYpGm EkEki,fuvnf; olYudk a'goESifY
jyefMunfhonf/
]] udk,f bmvdkY Eki,fazazudk 'Dvdk pGyfpGJ&wmvJ? udk,f rw&m;bl; }}
rSm;rdjyefNyu D kd ESi;f aiG odonf/ awmif;yef&ef pum;½SmrawGUpOf awmif;yefaom rsuv f ;Hk rsm;ESiYf ESi;f aiGonf
EkEik ,ftm; Munfrh o d nf/
od&Yk mwGif awmif;yefpum;udk olajym&ef rvdak wmYyg/
EkEik ,f\ rsuEf mS rSm a'go&dyw f Ykd csucf si;f yif aysmufomG ;\/ rsuEf mS av;onf a'goESiYf wpfzufpeG ;f pD
jzpfaom aMuuGrJ KS ukd jyaejyefyg\/
]] azazu Eki,ftay: r&ufpufygbl; ud, k ?f trSef &ufpufwmu uHMur®muomyg? ud, k uYf kd wpfck
Eki,f ar;r,f? apmapmu uk, d u f Eki,fukd odycf spw f ,fvYkd ajymw,f? ud, k f Eki,fukd wpfoufv;Hk cspEf ikd v f v
Ydk m;}}
]] aMomf ...b,fvakd r;vdu k w f mvJ Eki,f&,f }}
]] ud, k f vSnyhf wfrajymeJ?Y Eki,f ar;wmudk ajzprf;yg }}
ESi;f aiG rajzwwf/ rajzEdik í f r[kw?f ajzcsio f rQ pum;½Smr&aomaMumifY jzpfonf/ twefMum BuK;d yrf;
½ke;f uefNy;D aemuf ESi;f aiGonf ESv;Hk om;rS obm0twdik ;f aygufux JG u G v f maom pum;wdu Yk kd qdo
k nf/ þpum;wdu Yk kd
rnforYkd nfyHk ajymvdu k Ef ikd pf rG ;f onfuv kd nf; ud, k u Yf , kd u f kd tHt Y m;oifrY o d nf/
]] wpfoufv;Hk cspEf ikd rf vm;? ud, k f b,fvakd jz&rvJ? Eki,f ud, k f tck wuúov kd uf kd oGm;&awmYr,f? Eki,fukd
ud,k f rvdrb f ;l ? azazuvJ tif;pdef ajymif;&r,f? ud, k f aocsiv f u kd w f m Eki,f&,f? Eki,feYJ ud, k [ f m vlawG
r[kwb f J iSuu f av;awGjzpf&if odyaf umif;rSmyJ? 'Dcifwef;rSmyJ aer,fav? 'grSr[kwf a[m[dk awmifwef;Bu;D awGqD
yso
H mG ;r,f? tckawmY Eki,fa& ud, k f oGm;&awmYr,f? 'gayr,fY tenf;qk;H wpfaEGawmY wpfacgufa&mufatmif
Eki,fqD ud, k jf yefvmr,f? ud, k uYf kd a&xJawmY rarQmeJY Eki,f? tJ'g ud, k f rcHEikd b f ;l }}
olonf EkEik ,f\ cg;av;udk zufum ud, k af v;udk odro Yf rd wYf ek af tmif vSKy, f rf;&if; ajymonf/
olrY suEf mS u EkEik ,f\ &ifciG w f iG f ½Sad eonf/ acgif;u armYNy;D EkEik ,f\ rsuEf mS av;udk pkrH ufwopGm
Munfah erd\/
EkEki,f\ rsufvkH;rsm;rS rsuf&nfrsm; usvmae\/ odkY&mwGif rsufESmav;u NyKH;½Tifae\/ jzLazG;
oG,af ysmif;aom vufacsmif;av;rsm;ESiYf olq Y yH ifrsm;udk xd;k zG aqmYupm;&if; EkEik ,fu ajym\/
]] ud, k f odycf Rw J ,f? 'gayr,fY ud, k u Yf kd Eki,f ,kv H u kd rf ,f? Eki,f wpfck ar;OD;r,f? ajzrvm; }}
]] ar;av Eki,f }}
]] ud, k u f odypf mawmfwmyJ? ud, k f wuúov kd af &muf&if b,fbufvu kd rf vJ }}
]] tJ'g ud, k rf odao;bl; Eki,f? q&mOD;wifneG u Yf ajymw,f? ud, k uf ocsmF awmfw,fw?YJ tif*sief , D m
jzpfjzpf? ½lyaA' *kPx f ;l bGUJ &atmifjzpfjzpf ysL;0g;qdik ;f ,if(Y pf) ,lwYJ }}
EkEik ,fu acgif;cgonf/
]] ud, k af jymwmawGukd Eki,f rBuKu d b f ;l vm; }}
]] [ift Y if; rBuKu d b f ;l }}
]] ud, k t Yf &yfu oG,w f ,f? ud, k t Yf om;u jzLw,f? Ny;D awmY ud, k u f odyMf uifemwwfwmyJ? Ny;D awmY ud, k uf
iSuu f av;wpfaumif ypfowfxm;zl;w,f r[kwv f m;? ud, k f q&m0efvyk yf gvm;? q&m0ef t0wftpm;eJY qd&k if
ud,k f odyMf unfah umif;rSmyJ }}
]] Eki,f wu,fajymaewmvm; }}
]] wu,f ajymaewm? NyD;awmY udk,fa& Eki,fu aumif;aumif; rusef;rmbl;? 'gudk udk,f rodbl;?
ruse;f rmolukd wpfoufv;Hk cspcf si&f if ud, k u f q&m0efBu;D jzpfrS }}
]] Eki,fu ruse;f rmbl; ? tdk ...Eki,f ...Eki,frmS bma&m*g½Sv d v Ykd J }}
]] tJ'gu udk,f q&m0efjzpfawmY pkHprf;MunfhaygY? NyD;awmY udk,fYuwdtwdkif; wpfoufvkH; Eki,fudk
qufcspaf ygY}}
EkEki,fonf ae&mrS x\/ EkEki,f\ vufwGif;ü wpfydkif;wpfp oDNyD;aom pHy,fukH;udk udkifvsu½f adS e\/
EkEik ,fonf vufuav;udk ajrm§ ufum pHy,fu;Hk udk prf;a&xuf cs&efjyifonf/
olu EkEik ,f\ vufuav;udk zrf;qGv J u kd \f / pHy,fu;Hk udvk nf; vk,v l u kd o f nf/
zm;vsm;csxm;aom EkEki,f\ qHyifwGif pHy,fukH;udk rnfodkY qifay;&rSef; olrod/ BuH&mr&onfh
aemufq;Hk wGif olu pHy,fu;Hk udk EkEik ,f\ vnfyif;wGif ywf&pfqifay;onf/
xdaYk emuf &ifcsi;f tyfxm;rdonf/ yg;csi;f vnf; uyfxm;rdonf/
ausmbufqrD S ajcoHMum;&aomaMumifY ESpOf ;D om; ud, k cf si;f cGmvdu
k &f onf/
vufyyH ifatmuf urf;yg;wGif OD;av;uH &yfae\/
EkEik ,fonf ESi;f aiGukd aqG;ajrUpGm wpfcsuMf unfNh y;D tdrBf u;D qDoYkd jznf;nif;pGm avQmufjyefomG ;onf/
ESi;f aiGu OD;av;uHukd wnfNird pf mG jyefMunfo h nf/ OD;av;uH\ rsuEf mS ü pdw½f KS ypf w d nf pf[ef ay:aeonf/
u½kPm&dyv f nf; ruif;yg/
OD;av;uHu nnf;nnf; tjypfwif\/
]] igYvl NrKdUydkifom;&,f? &JvSacsvm;? EkEki,fwdkY tazeJYom wdk;rd&if igYvltwGufvnf; raumif;bl;?
EkEik ,ftwGuv f nf; 'kuy© J }}
]] OD;av;uH 'Dvakd jymaygif; rsm;vSNy?D uReaf wmf wpfcak r;yg&ap? EkEik ,fwYkd taz[m bmvdYk orD;tay:rSm
'gavmuf &ufpuf&wmvJ }}
OD;av;uHu acgif;cg\/
]] ocifBuD;u olYorD;tay: r&ufpufygbl;? cspforS odyfcspfwm? tif; ...cspfwmvGefvdkYvJ
cufae&w,fu, G f }}
]] tJ'gudk uReaf wmf r,kb H ;l }}
]] a[ bmjzpfvYkd }}
]] EkEik ,fu odypf mawmfw,f? uReaf wmfx Y ufawmif awmfao;w,f? tck EkEik ,f wuúov kd 0f ifpmar;yGJ
atmifw,f? 'gayr,fY olt Y azu wuúov kd u f kd rvTwb f ;l ? tJ'g bmoabmvJ }}
OD;av;uHonf rsuaf rSmifMuKwNf y;D pOf;pm;onf/ xdaYk emuf tajzawGU[ef &,fvsuaf jymonf/
]] wuúov kd u f kd rvTww f meJY olt Y azudk &ufpufw,fvYkd igYvu l pGypf oJG vm;? OD;av;uH ar;r,f? igYvl
oli,fcsi;f bcuf tck bmvdYk i½kwcf if;eJY BucH if;awGxJ a&mufae&ovJ }}
]] 'guawmY olu pmar;yGu J swmud;k ? Ny;D awmY qif;&JwYJ rkq;kd rom;ud;k }}
]] EdYk aeygOD;? [dak eYu nGeaYf reJY OD;av;uH awGUw,f? nGeaYf rvJ wuúov kd rf oGm;bl;wJ?Y rdwv ¬D mwifyJ
q&mjzpfoifoyd HÜ wufrvdw Yk ?YJ tJ'guaum }}
]] nGeaYf rwdt Yk rd u
f odyrf S rwwfEikd yf J }}
]] at;av rwwfEdkifvdkY wuúodkvf roGm;Mu&bl;? 'DvdkyJ tJ ...wwfEdkifvdkY EkEki,fudk olYtazu
rvTwb f ;l }}
]] Asm ...wwfEikd v f Ykd rvTwb f ;l }}
]] tif;av? igYvl pOf;pm;Munfah ygY? ocifBu;D rSm orD;wpfa,mufyJ ½Sw d ,f? ocifBu;D &JU pnf;pdr[ f m ESpo f uf
xdik pf m;vdYk rukeb f ;l ? rde;f uav;wpfa,muf q,fwef;atmif&if awmfa&maygY? Ny;D awmY igYvl r&dyrf ad o;bl;vm;?
EkEik ,fu odyu f se;f rmwm r[kwb f ;l ? 'DawmY orD;udk olt Y azu b,fvkd rsupf ad tmufu taysmufcEH ikd yf gYrvJ }}
OD;av;uH\ pum;rsm;u ,kw½då adS e\/ ,kw½då adS eaomaMumifY ESi;f aiG qufvuf qifajcruGeo Yf m/
twefMum Nird af eNy;D rS 0rf;enf;½d;k om;pGm ESi;f aiGu ajym\/
]] uReaf wmf em;vnfygNyaD v? [kww f ,f Eki,fukd olt Y azu rsupf ad tmufu taysmufcEH ikd rf mS r[kwb f ;l ?
Eki,fuvJ cspzf aYkd umif;wmud;k ? 'gayr,fY OD;av;uH? uReaf wmfuvJ Eki,fukd rsupf ad tmufu taysmufrcHEikd b f ;l }}
aemufq;Hk pum;rsm;udk ajymrdcsed üf ESi;f aiG\ toHrmS wkeaf eonf/ qufajymp&mu ½Sad o;\/ od&Yk mwGif
vnfacsmif;u wpfqaYkd eonf/ rsuv f ;Hk wdüYk rsu&f nfrsm; 0Jvmonf/ ESi;f aiGonf tHBuw d pf w
d w
f if;Ny;D rsuEf mS
vTvJ u kd \f /
OD;av;uH\ vufwpfzufonf ,k,MuifempGmjzifY ESif;aiG\ ykckH;ay: usa&mufvmonf/
]] NrKdUydkifom; vluav; igYvl? &efukefu wuúodkvfqdkwmudk vluav; igYvl ajzmifYajzmifYoGm;yg?
EkEki,fudka&m? olYtazudka&m? OD;av;uHudka&m NyD;awmY 'DtdrfBuD;udka&m igYvl arYypfvdkuf? jrefjrefBuD; arYypfvdkuf?
igYvl bDat tdkifatatmifNyD; igYvl tazvdk NrKdUydkifjzpfatmifom BuKd;pm;? OD;av;uH ajymwmudk Mum;vm; }}
ESif;aiGonf OD;av;uH\ vufudk ykwfcsvdkufonf/ tHBudwf&if;u eifYeJpGm ajymrd\/
]] uRefawmfu bmvdkY EkEki,fudk arY&rSmvJ? EkEki,fudk uRefawmfu vm taysmfBuHaew,fvdkY cifAsm;u
xifvdkYvm;? cifAsm;udkvJ usKyf raMumufbl;? EkEki,ftazudkvJ usKyf raMumufbl;? EkEki,fudk usKyf cspfw,fAs
odvm; }}
ESif;aiG\ toHonf tvGefrmae\/ pum;tokH;tESKef;uvnf; ½dkif;ae\/ rdrdudk,fudk ½dkif;aerSef;
odaomfvnf; rxde;f uGyEf ikd /f
OD;av;uHurl pdwq f ;kd [efrjybJ tomt,m &,farmonf/
]] igYvu l awmfawmf pdwBf u;D ygvm;? 'gayr,fY OD;av;uH xyfajymr,f? EkEik ,feYJ 'Dtrd Bf u;D udk arYypfvu kd yf g?
igYvl rodao;bl;vm;? 'Dtrd Bf u;D [m used pf mrdaewJY tdrBf u;D ? igYvu l yg used pf m toifrY cHcsief YJ }}
OD;av;uH\ þpum;onf ESi;f aiGukd jyefvnf owd0ifap\/
used pf mrdaeaomtdrBf u;D ...onfpum;u em;ü yJw Y ifxyfae\/
ESi;f aiGonf jyefvnf aysmaY ysmif;oGm;Ny;D yifu, kd o f rH eS Ef iS Yf ar;onf/
]] 'Dtrd Bf u;D [m used pf moifaY ewJt Y rd Bf u;D [kwv f m;? 'Dpum;udk Mum;zefrsm;Ny?D tJ'g bmt"dygÜ ,fvJ OD;av;uH}}
]] bmt"dygÜ ,fvJ qdak wmY 'Dtrd x f J a&mufwv YJ rl eS o f rQ uHq;kd MuvdyYk ?J igYvv l J uHrqd;k csiyf geJY }}
]] EdYk OD;av;uHuawmY bmvdYk 'Dtrd x f J a&mufae&ovJ? OD;av;u uReaf wmfu Y kd ajcmufaewmvm; }}
OD;av;uHonf av;yifpmG acgif;cg&rf;jyefonf/ 0rf;enf;pGm NyK;H Ny;D vnf; qd\ k /
]] igYvu l kd rajcmufygbl;? 'Dtrd x f J OD;av;uH a&mufaewmuawmY 'Dtrd x f ufq;kd wJY t&yfu OD;av;u
vmcJv Y yYkd J }}
]] 'Dtrd x f ufq;kd wJY t&yfu? OD;av;u b,fuvmovJ }}
acwåürl OD;av;uH\ tNyK;H Bu;D onf us,0f ef;oGm;\/ þus,0f ef;aom tNyK;H Bu;D onf ESpv f zkd ,
G x f uf
aMumufrufz, G ½f odS nf[k ESi;f aiG xifonf/ aMumufrufz, G x f uf oem;zG,½f o dS nf[v k nf; xl;qef;pGm xifrad o;\/
OD;av;uH\ rsuEf mS Bu;D jyefwnfomG ;onf/ ajcmufuyfaom avoHtBkd u;D ESiYf ajzonf/
]] OD;av;uH emrnfu uH&mZm? tpwke;f u tvkyu f okb&mZm? vmcJw Y tYJ &yfu ocsKiØ ;f uke;f ? NrKUd ydik o f m;
igYv?l 'Dtrd Bf u;D eJY ywfoufcsiaf o;ovm; }}
OD;av;uHu olu Y kd pl;pduk Mf unfNh y;D ar;onf/
ESi;f aiGuvnf; OD;av;uH\ rsuv f ;Hk rsm;udk jyefvnfp;l pdu k Mf unf\ h /
tcsed t f wefMumoGm;onf/
ESi;f aiGu t&ifNyK;H Ny;D wnfwpYH mG qd\ k /
]] 'Dpum;awGukd OD;av;uH bmaMumifY ajym&ovJ? uReaf wmfu Y kd pdwyf suaf tmifvm;? 'gayr,fY uReaf wmf
xyfajymr,f OD;av;uH? Eki,fukd uReaf wmf cspw f ,f? cspw f ,fqw kd mudv k J 'DaeYrS odrw d ,f OD;av;uH? 'Dtrd ef YJ
uReaf wmf ywfoufO;D r,f? 'D½mG 'Dcifwef;eJY 'Dtrd q f u
D kd uReaf wmf qufqufjyefvmcJOY ;D r,f }}
ESi;f aiGonf ae&mrS csmueJ cGmcJ\ Y /
cifwef;rSxu G Nf y;D vrf;twdik ;f ½GmqD a½SU½SK avQmufvmcJ\ Y /
od;k ausmif;om;wdyYk if ½Gm0ifcNYJ y/D
aevk;H u pk;H pk;H jrKyaf eNy/D
cifwef;ESiYf ½Gmpnf;½d;k rS vufyyH ifwx Ykd uf us;D wdNYk yKí d iSuw f Ykd nHaeonf/
ESi;f aiGu tdrBf u;D a½SU acwå &yfMunfrh o d nf/
nKdrSKdif;aomtdrfonf xD;xD;yif &yfae\/ aemufcHjyKxm;aom ½Srf;½dk;r awmifwef;arSmifarSmifodkYyif
xD;xD;okO;f okO;f &yfae\/
jywif;aygufrS rD;a&mifay:xGufvmonf/ olYtjyefudk arQmfMunfhavonfh EkEki,f\ tcef;qDrS
rD;a&mifavavm rod/
acgif;idu
k pf u
kd Ef iS Yf ½GmqD ESi;f aiG avQmufvmcJaY vownf;/

‰
tydkif; ( 3 )

a&m*gonfrav; armifYcspfol
tcef; ( 18 )

ta0;ajrqD

rS
nGefYar
aeYpGJ 20 - 9 - 55
tcef;eHygwf (- -)
a½Tref;ausmif;aqmif
rEÅav;wuúodkvf

]] oli,fcsif; ESif;aiG
'Dvufa&;udk eifrSwfrdOD;r,fvdkY igxifw,f/ rrSwfrdbl; qdk&ifawmY eifYudk igwpfouf cGifYvTwf
EdkifrSm r[kwfbl;/
nGefYar pma&;aeygw,f/ rEÅav;wuúodkvfu vSrf;a&;wmrdkY eif odyftHYMooGm;rSmyJ/
eif&,f? ig&,f? bcuf&,f? jyD;awmh EkEki,f qdkygawmh? aEGwkef;u tm;vkH; cGJcJYMu&w,f/
bcufuawmY ,mawmrSm ae&pfw,f/ at;av? ol bmvkyfEdkifawmYrSmvJ? EkEki,fuvJ
½GmrGefomrSmyJ ae&pfw,f/
eifuawmY tck &efukefwuúodkvfrSm? q&mOD;wifnGefY ajymjyvdkY eif bdkiftdk (ZD0aA') ,laerSef;
igod&w,f/ igwdu Yk eif tif*sief , D mbufomG ;zdYk ysL;0g;qdik , Yf ifpY f ,lr,f xifxm;wm/ eifu tck q&m0ef
vkyaf wmYrvdaYk ygYav/ eift Y azu e,fyikd f jzpfomG ;awmY ckepfEpS Mf umwJY q&m0efvrf;udk eif rSe;f Edik w f maygY/
rlvuawmY ig q&mjzpfoifoyd HÜ wuf&awmYrvd/Yk ig pmawmfwmodvYkd a':av;udk q&mrBu;D wdu Yk
0dik ;f ajymay;Muw,f/ tck igYausmif;aqmifceJY rkezYf ;kd udk a':av;u ay;w,f? ausmif;vceJY pmtkyzf ;kd awGukd
q&mrBuD;u ay;w,f/ 'gawmif a':av;u igYudk Oypmwef;atmifwJYtxdyJ xm;ay;r,fvdkYom uwd
ay;xm;w,f/
bmyJjzpfjzpf wuúodkvf wufcGifY&vdkY awmfao;wmaygY/ bcufeJY EkEki,fxufpm&if ig uHaumif;
ao;wmaygY/
axmufyHYaMu; igavQmufxm;w,f/ &&ifawmY aumif;wmaygY[,f? r&&ifvJ uHtwdkif;yJ?
Oypmwef; atmifNyD; xGuftvkyfvkyf&if txufwef;pma&;awmY &rSmyJ/ NyD;rS jyifyuae bDat 0ifajz
&rSmyJ/ tJ'Dvdk ajzaewJYvlawGvJ trsm;BuD;yJ/
ig tck pdwBf uKu d jf refrmpm? wuúaA'eJY ordik ;f ,laew,f/ odyyHÜ nmwGJ ,lcsiaf yr,fY rawmfwq
Oypmwef;eJYwif xGuf&NyD; tjyifu ajz&&if odyÜHbGJUu rvG,fbl; r[kwfvm;/ 0dZÆmbGJUtwGufuawmY
pmusufajz&if&w,fvdkY ajymMuwmyJ/
igYtaMumif;csnf;yJ a&;aevdkY pdwfrqdk;eJY ESif;aiG? eifYtaMumif;udk ig bmrS xyfrodwm? ig
b,fa&mufaerSef; rodvdkY eif pmra&;wmudkvJ tjypfrwifygbl;/ [kdwpfaeYu q&mOD;wifnGefY rEÅav;
vmvdkY eifYvdyfpm ig&wmeJY pma&;vdkuf&wmyJ/ tck igYvdyfpmudk eifodNyDyJ? pmjyefaygY/
bcufqu D v
kd J pma&;vdu k yf gOD;[,f/ eifow d tYJ wdik ;f wpfcgwav ig olu Y kd odyrf ek ;f wmyJ/ 'gayr,fY
pmoifcef;rudk pGefYNyD; rsufrjrif rdcifudk vkyfauR;zdkY ,mawmxJrSm ½kef;uefae&wJY olYudk jrifawmY ig
&ifxJqdkYrdw,f/ (eif tJ'gudk bcufqD xnfhra&;eJYOD;? udk,fawmfacsmu t"dyÜg,faumuf vGJaeOD;r,f)
EkEki,fqDawmY b,fvdkrS qufoG,fvdkYr&bl;/ EkEki,f wuúodkvf qufroGm;&wmodvdkY q&m
OD;wifnGefYwdkY udk,fwdkif arwåm&yfcHzdkY ½GmrGefomu tdrfBuD;qD oGm;MuowJY/ eifodwmyJ? EkEki,fu ocsFm
odyNf y;D awmfawmY wuúov kd 0f ifpmar;yGwJ ek ;f u ocsmF rSm *kPx f ;l awmif &w,fr[kwv f m;/ 'DawmY q&mwdu Yk
EkEki,fudk wuúodkvf oGm;apcsifwmaygY/
EkEki,fudk q&mwdkY awGUcGifYr&bl;wJY? olYtazeJYom awGU&owJY/ jyefvmawmY q&mwdkYu igYudk
0rf;enf;yrf;enf; ajymjyMuw,f/
q&mwdYk a&mufomG ;awmY EkEik ,fwYkd taz[m t&ufawG awmfawmfr;l aeowJ/Y Ny;D awmY q&mwdYk
udvk J bkrKS wvf w T v f ukd of wJ/Y olu ajymw,fw?YJ cifAsm;wdt Yk vkyuf ausmif;olausmif;om;wpfa,mufukd
pmoifay;zd?Yk b0a½SUa&;udk 0ifNy;D MoZmay;zdYk r[kw?f usKyo f rD;udk usKyyf ikd w
f ,f? wuúov kd o f mG ;rS vljzpfrmS
r[kwb f ;l ? usKyyf pön;f [m usKyo f rD; tvkyrf vkyb f J q,foufxikd pf m;awmif rukeEf ikd b f ;l vdYk ajymvdu k of wJ/Y
'DvdkajymvdkufwmuawmY awmfawmfvGefwmyJ ESif;aiG/ wdkYvli,fawGudk rdbuom cspfwm
r[kwfbl;? q&m q&mrawGuvJ tenf;qkH; wef;wlawmY cspfMuwmyJ/ 'guawmY igYudk,fawGUav/
tif;av? eif pdwfraumif;p&mawGrsm; iga&;rdaeovm; rodbl;? eifu EkEki,fudk oHa,mZOf
BuD;wJYvl r[kwfvm;/
bcufeJY igYudkvJ oHa,mZOfBuD;ygOD;/ atmufjynfom;u ajratmufajr a&mufoGm;awmY wdkY
ajrvwfudk arYrSmawmY pdk;&drfrdw,f/
igYpmu awmfawmf½SnfoGm;NyD? 'gayr,fYvJ ed*kH;csKyftaeeJY wpfck a&;csifw,f/
igwdkY jrefrmpm ygarmu© q&mBuD;udk eif Mum;zl;rSmaygY? jrauwkwJY/ q&mBuD;u wdkYudk pmay
ta&;tom;? tzGUJ tEGUJ ? tzwfawGuv kd J oifjyay;w,f/ ckrS igvnf; jrefrmpmay uAsmqdw k m[m zwf½?Hk
usu½f ?Hk teufo½d Hk r[kwb f J ½Gwwf wf? qdwk wfzu Ykd vJ ta&;Bu;D rSe;f odvmw,f/ ½Gww f wf qdw k wfawmY
uAsmvuFmawG[m ydt k &om½Sv d mw,f? ydt k "dygÜ ,f xifvmw,f/ Bu;D w,fw,fvYkd eifajymrvm; rodb;l ?
b0eJY ywf0ef;usifudk ig ydkNyD; tm½kH cHpm;wwfvmw,f xifw,f/
[dkwpfaeYu q&mBuD;u wdkYudk wa,mwD;&if; ]]tdkifcsif;}} qkdjyw,f/ tdkifcsif;eJY v,fawmb0
qufpyfaeykHudkvJ ½Sif;jyw,f/
½GmrGefomwpf0dkufu v,feJY ,mawmawGudk ig jyefvGrf;rdw,f? eifYudka&m? bcufudka&m?
EkEki,fudka&m igvGrf;rdvdkY rsuf&nfus&ao;w,f/
q&mBuD;qdkjywJY tdkifcsif;awGrSm a[m'Dwpfyk'fu ygvmw,f ESif;aiG/
]] cspwf o YJ il ,fav? oli,fcsi;f &,f aumif;onfh a,mufrwdaYk v? pdu k af &;i,frS usi;f usi;f ? ESrBu;D
r,fompdkufonfh aumufyif&if;rSm? uif;udk b,fu xm;ovJawmf? nKdvJYi,frS ½Sif;½Sif;? armifuav;
armifYvnfyif;rSm? n§if;udk b,fu yGm;ovJawmf }}
'Davmufqdk&if ig bmvdkY rsuf&nfusrdw,fqdkwm eif em;vnfrSmaygY/
'DavmufygyJ ESif;aiG? igYqD pmjyefyg/
b0awG? ae&mawG? tajctaeawG b,favmufa0;a0;? oli,fcsif;csif;awmY arwåme,fy,frSm
tpOfeD;Mu&atmif/
nGefYar }}

nGefYar\ pmudk zwftNyD;ü ESif;aiGonf r&rf;yif&dyfrSae tif;vsm;a&jyifudk jzwfvsuf ta0;odkY


ai;Munfhrdonf/
wpfrdk;wGif;vkH; NzKdifNzKdif½GmcJYaom rdk;aMumifY tif;vsm;uefonf jynfhNzKd;ae\/ rdk;r½Gmaom naewdkYwGif
avajyom tqufrjywf wdkufcwfaeaomaMumifY uefa&jyifü vSKdifwGefYwdkYxum urf;pyfqD 0dkuf0dkufauG;auG;
rem;wrf; ajy;vmaeMuonf/
taemufr;dk jyifü wdrpf ikd w f Ykd a&mifpaHk wmufae\/ uefa&jyiftxuf A[dak umif;uifjym0,f wdrjf zLwef;wdYk
tuefYvdkufjzwfvsuf ra½GUrvsm; wnfNidrfaeonf/ apmapmpD;pD;ay:aom Mu,fwpfyGifYp ESpfyGifYpwdkY rsufawmif
rcwfbJ xifxifwnfae\/
ywf0ef;usif uRef;rsm;ESifY urf;pyfrS awmtkyfi,fwdkYu pdrf;nKd jrjrarSmifaeonf/ uefa&u jym\/
uefa&jymü aumif;uifvnf;xif? wdrfvnf;ay:í awm&dyfvnf; rdk;aeonf/
jynfvrf;ab;½Sd uefabmif½dk;wGif ausmif;olwdkY jznf;jznf;rSefrSef vrf;avQmufMuonf/ ajrmufodkYvnf;
avQmufol½Sd\/ awmifodkYvnf; jyefol½Sdonf/ xdkenf;twl ausmif;om;wdkYonf ajrmufodkY avQmufol½Sdonf/
awmifodkYvnf; jyefol½Sdonf/
wpfwJG ESpw f JG ok;H av;wGJ wGí J avQmufMuol armifErHS sm;udv k nf; jrif&\/ wpfpHk ESppf Hk ok;H av;pkH ponfjzifY
toufuykd ifay; taoG;udyk ifvLS olyifMunfjzL ud, k yf ifMunfjzL[k tEdik , f jl y pum;vkaeMu[ef wlow l uYkd vdk nf;
awGU&onf/ awGUav&onf/
ai;&mrS rsuv f ;Hk ½kwNf yD nGeaYf r\pmudk jyefzwfro d nf/ trSerf mS þpmudk ol tBurd Bf urd zf wfrNd y;D jzpfonf/
tBudrfBudrf zwfrdNyD;jzpfaomfvnf; zwfír0? txl;ojzifY pm\aemufydkif; 0gusrsm;u olYESvkH;pdkifudk qGJudkifvSKyf
ouJYodkY ½Sdaeonf/
ol idkifaecdkuf taemufrS &,foHMum;&onf/
ESif;aiGu vsifjrefpGmESifY pm½Gufudk acgufNyD; tdwfwGif;xnfh&ef BuKd;pm;\/ okdY&mwGif aemufusoGm;avNyD/
]] pmudk zGufraeeJY zdk;ESif;aiG? rsufrSef xlayr,fY 'DavmufawmY vSrf;jrifao;w,f }}
toH½Sif ausmif;om;rSm teD;odkY a&mufaeNyD/
t&yfu tawmfyif ykonf/ udk,fcE¨muvnf; tvGefao;ydefonf/ olYwpfudk,fvkH;ü BuD;aomt&m[lí
ESmwHBu;D ESiYf rsurf eS Bf u;D om½So d nf/ od&Yk mwGif jzL0if;aomtom;aMumifY oem;urm;[k qdEk ikd o f nf/ rsuv f ;Hk rsucf ;Hk
aumif;NyD; em;½Gufum;vsuf OmPfynm xufjrufonfhtoGifudk aqmif\/
ESif;aiGu tHYtm;oifY[efESifY ar;\/
]] [m zdk;ausmfaz? wevFmaeYrS jyefvmr,fqdk b,fYES,f }}
ausmfazu yJcl;rS jzpfonf/ paeaeYqdkvQif yJcl;odkY jyefavY½Sdonf/ wevFmaeY eHeufrS avmfu,fESifY
jyefvm½dk; jzpf\/
ausmfazonf ESif;aiG\ ab;ü 0ifxdkifvdkufNyD; qdk\/
]] we*FaEG jyefvmvdkYaum bmjzpfvJ? vlc&D;oGm;wmyJ Mu,fawG vawGvdk rSefzdkYrvdkygbl; }}
ESif;aiGu bmrQjyefrajymbJ nGefYar\pmudk tdwfxJ xnfhvdkuf\/
ausmfazu rauseyf[ef MunfhNyD; tjypfwif\/
]] zGufraeprf;ygeJY zdk;ESif;aiG? 'Dpma&mufwm udk,fodNyDyJ? olrsm;udpöxJvJ udk,f rpyfpkwwfygbl;? tckvJ
wrif vkdufzrf;wm r[kwfbl;? udk,f yJcl;u ykZGefaMumfeJY ig;oavmufuif ygvmw,f? armif&ifeJY xrif; twlwl
pm;rvdkY? armif&ifYudk tcef;rSm rawGUawmY 'DrSm ½SdrSmyJqdk vdkufvmwm? ynm½Sdrsm; ajy;vmMunfhawmY awG;Munfh
wmxuf ydkrSefoAs [m; [m; [m; }}
ausmfaz\ pum;ESifY apwemaMumifY ESif;aiG pdwfraumif;jzpfoGm;onf/
ausmfazESifY olonf tcef;csif; uyfvsuf aeMu\/ ausmfazu 0dZÆmausmif;om; jzpf\/ tcef;csif;
uyfvsuf½SdNyD; wpfpm;yGJwnf; pm;Muolrsm; jzpfaomaMumifY cifrifvmcJYMuonf/ ausmif;aqmifrS xrif;[if;onf
aumif;vSonfr[kw?f rdbonf tif;pdew f iG of m ½Sad omaMumifY [if;aumif;auR;aumif;rsm;udk ESi;f aiGonf rMumcP
jyef,lEdkifonf/ pae? we*FaEGaeYwdkif; yJcl;jyefavY½Sdaom ausmfazuvnf; ausmif;odkYtjyefwGif [if;aumif;
auR;aumif;rsm; ,lvmavY½o dS nf/ naewdik ;f vnf; uefapmif;qD vrf;avQmufNy;D þr&rf;yifBu;D atmufü xdik af vY
½SdMuonf/
nGefYar\ pmonf rSwfykHwifvsuf vmonf/ rSwfykHwifpmudk vufrSwfxkd;,lrS &\/ pmykdYvkvifwdkYonf
wuúov kd af usmif;om;rsm;ESiYf &if;ES;D olrsm; jzpfMu\/ nGeaYf r\ pma&mufcsed üf vufawGUoifwef; ½Sad eaomaMumifY
ESi;f aiG tcef;jyefra&mufao;/ ausmaf zu vufrw S xf ;kd Ny;D em;vnfrKS EiS Yf ,lxm;vdu k \
f / ESi;f aiG jyefa&mufaomtcg
pmudk ausmfazu wm0efauspGm vmay;onf/
]] armif&ifYqD pmqdkwmu ra&mufzl;bl;? ra&mufpzl; a&mufvmawmY xl;aewmaygY? 'gaMumifY udk,f
vufrSwfxdk; ,lxm;vdkufw,f? 'gyJaemf aoaocsmcsm ppf,l? vlrsm;udk ulvDulrm rvkyfbl;? tJ ½SmavmY[krf;
vdak wmY ajymjycsiw f ,f? nGeaYf r ref;wuúov kd vf Ykd pmtdwaf xmifrY mS a&;xm;awmY {uEÅ pma&;vdu k of [l m rde;f uav;
jzpf&r,f? NyD;awmY r[kwfrSvGJa&m pmu rEÅav;uvmwm jzpf&r,f? 'Dt,ltqudk axmufcHwJYtcsuftvuf
wpf&yfuawmY wHqdyfacgif;ay:rSm rEÅav;pmwdkufwHqdyfudk ½dkufxm;w,f? 'DtcsuftvufawGudk axmuf½SK&if}}
ausmfazonf ½Sm;avmY[krf;pwdkifESifY azmifwdefudk aq;wHyrm cJNyD; rSwfcsufcs\/
]] rdkif'D,m; 0'fqef? nGefYarqdkwm rdef;r jzpf&r,f? rEÅav;pmwdkufwHqdyf ½dkufxm;awmY rEÅav;uvmwJY
pmjzpf&r,f? pmtdwfaxmifYu ref;wuúodkvfqdkwJY oJvGefpt& nGefYarqdkwm rEÅav;wuúokdvf ausmif;olwpfOD;
jzpf&r,f? b,fYES,fvJ }}
oli,fcsif; bm0rdkY ausmfazonf þrQom aemufonf/ olay;aompmrSm rnfodkYrQ ykHrysuf/ xkH;pHrSm
wuúodkvfausmif;om;csif; cifvmvQif wpfa,mufpm wpfa,mufzGifYazmufNyD; aemufajymif½dk;jzpf\/ ausmfazu
,if;odkY rjyKrlcJY/ ausmfaz\ aus;Zl;udk atmufarYvdkufNyD; ESif;aiGonf tdwfwGif;rS pmudk xkwf,lí vSrf;ay;\/
ausmfazu vufumvsuf jiif;onf/
]] aeygap aeygap? rzwfcsifbl;? awmfawmfMum pmxJrSm oGm;a&usp&mawG ygvdkY tDazpudk Mum;xJu
ae&if;xdkif&if; psmefavQmaeOD;r,f }}
]] oGm;a&usp&m rygygbl;? ½dk;½dk;pm }}
]] ½dk;½dk;pmqdk&ifvJ ysif;p&mBuD;? rzwfawmYygbl;? udk,fYpu©KESpfuGif;u tvif;"mwfu armif&ifwdkYvdk
azmazmoDoD ½SdvSwm r[kwfbl;? wwfEdkifoavmuf acRacRwmwm okH;&aewm }}
ausmfazYpum;udk oabmusí &,fNyD; ESif;aiGonf pm½Gufacgufudk tdwfwGif; jyefxnfh\/
ESpfOD;om; twefMum Nidrfae&mrS ausmfazu pwifajym\/
]] uJ ...qdkav }}
]] bmvJ? bmqdk&rSmvJ }}
]] aMomf ...oGm;a&usp&mrygwJY ½dk;½dk;pmyg qdkNyD; tJ'D ½dk;½dk;pmav;udk udkifNyD; bmvdkY 'Dae&mrSm ½dk;½dk;av;
vmidkifaewmvJ? bmvJ ½GmOD;ausmif;u q&mawmfqD vSLxm;wJY EdkYpm;EGm;rBuD; ydk;xdvdkYaoaMumif; BuD;awmfu
a&;vdkufwJYpmrdkY odyfaqG;aeovm; }}
ESif;aiG &,f&jyef\/
]] zdk;ausmfaz? armif&ifYyg;pyfxJ r[kwfwmawG tjrJ½Sdaew,f }}
]] xGD ...udk,fYvlu ESdrfw,fuGm? yg;pyfudk ypf&oGm;wmyJ }}
]] tusaumufaejyefygNy?D armif&ifyY g;pyfu tm;&if ½Twaf evdYk ajymwm? armif&if ½Tww f meJY ud,
k af pmapmu
vGrf;&wmav;awG ukefNyD }}
]] jrwfpGmbk&m;? 'gjzifY rSefaeNyDaygY }}
]] bmrSefaeNyDvJ }}
]] vGrf;aew,fqdkvdkY EdkYpm;EGm;rBuD; wu,fydk;xdNyDaygY [kwfvm; }}
]] awmfprf;yg 'DEdkYpm;EGm;rudk? armif&ifom i,fi,fu EdkYr0vdkY t&yfykNyD; EdkYpm;EGm;rudk vGrf;aewm }}
þodkY jyefcGyfaomtcg ausmfazonf bmrQ jyefrajzbJ oabmaumif;pGm w[J[J &,faeonf/
ESif;aiGonf rsufESmudk wnfvdkuf\/ ausmfaz\ [morsm;aMumifY apmapmu n§Kd;rSKefaeaom pdwfonf
twef jyefMunfvifvmaomfvnf; vGrf;aiGU oefYoefYrpifao;/ xdkYaMumifYvnf; &ifudk zGifYjycsifaeonf/
ESif;aiGu at;NidrfwnfMunfpGm ajym\/
]] oli,fcsi;f pGypf cJG o
YJ vdyk ?J 'Dpmudzk wfNy;D ud,
k f 'DopfyifatmufrmS vmidik af erdw,f? a[m[du k twGaJ wGukd
MunfNh y;D awmYvJ ud, k &Yf ifxJ 0rf;enf;yrf;enf; jzpfrw d ,f? olwx Ykd rJ mS ½d;k ½d;k wef;wef; oli,fcsi;f awGvJ ygr,f? ½d;k &mu
qef;vmwJY cspfolawGvJ ygr,f? owåaA' ausmif;om;wpfOD; taeeJY udk,fajymcsifw,f? t½G,fa&mufvm&if
tzdkeJY tr[m wGJcsifMuwm "r®wmyJ }}
]] pdwfBuKdufjrefrmpm ,lwJY jrefrmynm½Sd tavmif;tvsmtjzpfeJY udk,fvJ axmufcHw,f? bmwJY t[rf;?
[ð &r®wd ayguf? nGHU &r®wd AGuf? yk &r®wd xd? [ð [oFmwdkYonf? ayguf a&uefü? &r®wd arGUavsmf\? nGHU
uRJwdkYonf? AGuf ½THUnGefü? &r®wd arGUavsmf\? yk a,mufsm;wdkYonf? xd rdef;rü? &r®wd arGUavsmf\ wJY }}
]] nGHUqdkwm uRJ? AGufqdkwm ½THUnGefvdkY armif&ifYudk b,fynm½Sdu oifay;vdkufovJ }}
]] owåaA' icRwfu jrefrmynm½Sd tavmif;vsmeJY zufrjiif;csifprf;ygeJY? &r®wd MuwmawmY &r®wdyJ? tJ
'gayr,fY tJ'DxJrSm udk,frygbl; }}
]] armif&ifu bmvdkY ryg&wmvJ }}
]] NyD;awmYrS ½Sif;jyygr,f? armif&ifYpum;om armif&if qufprf;yg }}
]] udk,fvnf;av avmuDom;ayrdkY cspfolcifolawGeJY ruGJyJ aecsifrdw,f? 'gayr,fY udk,fu ompnf
ausmif;u atmifvmNyD;? &efukefwuúodkvfrSm wufae&w,f? udk,fYoli,fcsif; trsm;u rEÅav;wuúodkvf
oGm;Muw,f }}
]] Oyrm nGefYarqdkygawmY [kwfvm; }}
]] [kwfw,f? Oyrm nGeYfarqkdygawmY }}
]] nGefYarqdkwJY emrnfu awmvJqefw,f? tnmvJqefw,f? 'gayr,fY ½dk;½dk;av;eJY ,Ofw,f? wifvS
aomfarmfwdkY? od*ÐarvJY0if;wdkY? rmvmcdkifcdkifwdkYeJY pm&if vlemrnf ydkqefw,f? [kdemrnfwGu yef;emrnfvdkvdk?
armfawmfbkwfemrnfvdkvdk tawmfYudk bm*vdkwdkwdkEdkifwJY emrnfawGyJ? nGefYarudkawmY udk,fBuKdufoGm;NyD }}
]] rBuKdufeJY? armif&ifYukd bcufu owfvdrfYr,f }}
]] bm bcuf [kwfvm; }}
]] [kwfw,f? bcuf&,f? udk,f&,f? nGefYar&,f? EkEki,f&,f? udk,fwdkYav;a,muf[m ompnfrSm ausmif;
twlwal ecJMY uw,f? nGeaYf ru tck rEÅav;wuúov kd rf mS ? ud,k uf 'DrmS ? bcufeYJ EkEik ,fu ½GmrGeo f mrSm use&f pfw,f?
udk,fwdkYav;a,muf&JU b0eJY ½GmrGefom[m cJGjcm;vdkYr&bl;? ½GmrGefom qdkwmuvJ }}
ESi;f aiGonf vGr;f zG,af umif;aom ½GmrGeo f mwpf0u kd f aEGuEÅmOD;rS Zmwfvrf;udk jyefajymjyonf/ Zmwfvrf;
tqkH;ü 0efcHonf/
nGefYar[m ukd,fYoli,fcsif;yg/ bcufuawmY nGefYar&JU cspfolyg? odkYr[kwf wuúodkvfausmif;awmfBuD;udk
,mawmuae cspfaeav&olwpfOD;yg/ EkEki,fuawmY udk,fYcspfol? udk,fYcspfol a&m*gonfrav;yg/ 'DtcsdefrSm
bcuf[m a>raygwJY BuaH wmxJrmS tvky½f KS yaf ervm;? oDwif;uRwt f rD i½kwpf u
kd zf Ykd vlwum rvkyw f YJ penfajrudk
xGefaervm; udk,frodbl;/ EkEki,fuawmY prf;acsmif;av;ab;rSm ½SdaerSm trSefyJ? udk,fYudk,fpm; &&myef;awGudk
a&xJarQmypfaer,f xifw,f }}
ESif;aiGonf nnf;nnf;nLnL ajym&if; ae&mrSxí ]]uJ jyefMupdkY oli,fcsif;}}[k ac:onf/
ausmfazonf vdkufrxbJ r&rf;yifatmufü xdkifae&if; acgif;wcgcg? vnfwcgcg vkyfae\/
]] jyefr,fav zdk;ausmfaz? bmvkyfaewmvJ }}
]] armif&ifwdkYudk oem;vGef;vdkYyg? 'Dtwdkif;qdk&if udk,fYt&yfeJY udk,fYrsufrSefBuD;udk aeYwdkif; xdkif½Sdcdk;rdw,f}}
]] bmjzpfvdkY }}
ausmfazu ae&mrS xonf/ ESif;aiGESifYtwl avQmufjyef&if; vufcsm½dkufonf/
]] ud, k rYf mS oli,fcsi;f awG trsm;Bu;D ½Sw
d ,f? armif&ifv Y ykd ?J rdbu vdak vao;r½Sb d J ausmif;aumif;aumif;
xm;&ufeJY toJtufaewJY iwdawG? tJ iuGJawG ac:&r,fxifw,f? wpfenf;qdk&if taray;wJY tonf;vTmudk
olYorD; igYociftwGuf ta[moduH rif;a0óef vkyfaeMuw,f? uRwf uRwf uRwf oem;p&mawG }}
ESif;aiG a'goxGufoGm;onf/ ausmfazYudk wif;wif;MunfhNyD; ar;onf/
]] bmvJ oli,fcsif;u udk,fYudk oa&mfaewmvm; }}
]] Ekd; Ekd; Ekd; ...r[kwfbl; oli,fcsif;? oli,fcsif;wdkYudk u½kPmoufrdvdkYyg? oli,fcsif; udk,fYvdk t&yfykNyD;
rsufrSefxlxlwyf&&if odyfuHaumif;rSmyJ }}
]] tvdk bmqdkifvdkY }}
]] qdkifygaomfaum? udk,fwdkY wuúodkvfavmuçu xdyfoD;BuD;awGudk Munfhprf;? udk,fYvdkyJ t&yfykw,f?
Adkuf½TJvm&if pnfydkif;wkdav;twdkif;yJ? uRJaumfudkif; rsufrSefxlxl wyfvdkuf? t[wf[wf t[if;[if;? oli,fcsif;
raorcsif; rSwfxm;? ynm½Sdqdkwm t&yfyk&w,f? Adkuf½TJ&w,f? rsufrSefxl&w,f? 'gawG[m taMumif;rJYaom
tusKd;r[kwfb;? t[D; }}
wpfcsuf&,fvdkufNyD; ausmfazonf wnfwnf qufajym\/
]] ynmqdkwm b0rSm ½Sm&w,f? txl;ojzifY udk,fYb0rSm udk,fjyef½Sm&w,f? oli,fcsif;u apmapmu
vGrf;p&mawG ajymoGm;w,f? udk,fYb0u ynmom;ygygeJY ydkvGrf;p&maumif;w,f }}
]] b,fvdk? armif&ifYb0u ydkvGrf;p&maumif;w,f }}
]] tppfyJ? bk&m;pl; t[kwf }}
]] vif;prf;ygOD; }}
]] vif;ygYr,f? apmapmu ud, k EYf pYkd m;EGm;rBu;D taMumif; ajymcJwY ,f? ud, k Bf uKu
d rf jd yef&if EdpYk m;EGm;rBu;D awGvkd
xGm;xGm;BuKdif;BuKdif; ½Snf½SnfzGHUzGHUBuD;awG? a½S;pmqkdawGu pmpyfw,f? rrDwJYyef; wkH;ckvdkY vSrf;&owJY? udk,fwdkY
tjzpfu rrDwJYyg; acG;ajcav;ckNyD; erf;&r,fYb0? armif&if udk,fYudk roem;bl;vm; }}
ausmfazYpum;aMumifY ESif;aiG &,fcsifvmjyef\/ r&,frdaomfvnf; NyKH;rdoGm;\/ ausmfazu ar;onf/
]] armif&if bmNyKH;wmvJ }}
]] armif&ifYudk oem;vdkY ajymwmvm; }}
]] wu,fajymwmvm; }}
]] aMomf ...0daejyefygNyD? wu,fajymwmaygY? EdkY armif&ifuvJ wef&mwef&m bmvdkY a½G;rBuHvJ? Oyrm
t&yfwl tarmif;wlaygYuGm }}
]] tJ tJ'aD wmYvJ wpfcuf? 'kuo © pöm[m rsurf eS Bf u;D tjzpfeYJ rsuEf mS ay: vmzdp;D ESyd pf ufaew,f? 'gawGukd
armif&ifwdkY udk,fcsif;pmwwfrSm r[kwfbl; }}
]] b,fvdk b,fvdk }}
]] o,f ...igY½Sifu odyfem;a0;wmyJ }}
]] 'DvdkqkdvJ wdkwdkeJY wnfhwnfhajymaygY }}
]] armif&ifYZmwfvrf;usawmY t½SnfBuD;ajymw,f? udk,fYusawmY wdkwdkwJY? w&m;ygYuGm? uJ rwdkr½Snf
ajymjyr,f }}
ausmfazu rsufrSefBuD;udk ezl;xuf rwifvdkufNyD; a½SUrS opfyifrsm;udk vufn§Kd;xdk;í ar;onf/
]] [dka½SUu[mawG[m uHYaumfyifawGvm;? ukvm;wrmyifawGvm; }}
]] uHYaumfyifawG }}
]] at; udk,fvJ odom;yJ? odw,fqdkwmu 'Dvdk? tif;vsm;a[ma½SUrSm uHYaumfyifawG½Sdw,f? wuúodkvf
½kH;a½SUrSm ukvm;wrmyifqdkvm;? oabFmwnfyifqdkvm; ½Sdw,f? tJ'Dvdk Mum;zl;odzl;w,f? udk,fYrsufpdxJawmY
w,fcGJvdkYr&bl; }}
ausmfazonf olYpum;udkol av;eufapvdk[ef acgif;wqwfqwfndwfjyae\/ NyD;rS qufonf/
]] wpfcgu rdef;uav;wpfa,mufudk rsufrSeftultnDeJY MunfhawmY odyfvSaew,f? pdwfrcsvdkY rsufrSef
cRwMf unfah wmY rvSawmYb;l ? rsuv f ;Hk awG? ESmacgif;awG? yg;pyfawG ae&mvGaJ ew,f? 'geJY aemufwpfa,mufusawmY
udk,fydkif obm0rsufpdeJYyJ a½G;awmYw,f? tm;yg; vSvdkufwm? a'0pä&m&JU umpif? AD;eyfpf&JU t>rmyl;vdkY xif&w,f?
cufwmu 'DrsufrSefBuD;udk tjrJwrf; cRwfxm;vdkY&wmrS r[kwfbJ? tJ'gBuD;eJY ½SKrdjyefawmY vm;vm; rSm;jyefom;?
apmapmu BuD;w,fxifwmawGu ao;NyD;? ao;w,fxifwmawGu BuD;? ½Snfw,fxifwmawGu xdkNyD;? wdkw,f
xifwmawGu ½Snfaew,f? rdef;uav;wpfa,muf[m uHYaumfyifvm;? ukvm;wrmyifvm;qdkwm udk,fYtwGuf
rsufrSefwyfxm;jcif;? cRwfxm;jcif;qdkwJY tajctaeBuD;ay:rSm tm;BuD;jzpfwnfaew,f }}
ESi;f aiGonf NyK;H &cuf? &,f&cufEiS Yf ausmaf zYukd Munfo h nf/ ausmaf z ½Twaf eoavm? twnfajymaeoavm
tuJcwfr&/
xdkpOf ausmfazu olYbmomol oabmus[efESifY &,fNyD; edd*kH;csKyfonf/
]] 'geJY udk,f b,frdef;rudkrS pdwfr0ifpm;awmYbl;? udk,fYvdk *sykudk b,frdef;rurSvJ pdwfr0ifpm;bl;? 'DawmY
udk,f pdwfcsrf;omw,f? tdkifaq; zdk;ESif;aiG? yk &r®wd xd qdkwJY ygVdudk udk,fjyifr,f }}
]] b,fvdk jyifrvJ }}
]] yk &r®wd bGwfcf? udk,fuJYodkY ykaom a,mufsm;aumif; a,mufsm;jrwfwdkYonf bGwfcf pmtkyf (0g) pmay
ynmüomvQif? &r®wd yef;O,smOfxJ vdyfjym0JonfuJYodkY onf;onf;rnf;rnf; wpfcJeuf arGUavsmfukefownf; }}
oli,fcsif;ESpfOD;onf &,farm&if; ausmif;aqmifqD jyefa&mufvmMu\/
xrif;pm;aomufNyD; vlcsif;cGJum ESif;aiGonf tcef;wHcg;ydwfvsuf pm;yGJwGifxdkifonf/ arSmifNyDjzpfojzifY
rD;zGifYvdkufonf/
&,farmzG,fajymwwfaom ausmfazESifY twl½SdpOfu Munfvifaeaompdwfonf jyefvnftkHYrSKdif;vm\/
ESi;f aiGonf pmwpfapmif aumufa&;onf/ vGr;f vGr;f qGwqf wG f a&;rdonfaMumifY pmrSm twef½n S o
f nf/
NyD;qkH;aomtcg w,kw, acgufvsuf ab;z,fxm;NyD; aemufwpfapmif xyfa&;jyefonf/ xdkYaemuf pmESpfapmif
vkH;udk pmtdwfwpfckwnf;wGif xnfhí aumfuyfonf/
pmtdwfay:wGifrl nGefYar\ vdyfpmudk a&;vdkufav\/
‰

oDwif;uRwaf usmif;ydw&f ufrsm;twGi;f ESi;f aiG b,fqrD Q rvnf&/ pmar;yGBJ u;D Ny;D onfh aEGausmif;ydw&f uf
twGif;rSvGJí useftcsdefrsm;wGif avQmufoGm;vnfywfonfudk ESif;aiG\ zcifu rBuKdufaomaMumifYjzpfonf/
at;csrf;wnfNidrfaom tif;pdefNrKdUtdrfBuD;ü ESif;aiGonf ausmif;pmusufvdkuf? 0w¬Kzwfvdkuf? naewGif
wif;epf½dkufvdkufESifY tcsdefukef&onf/
trSefrS bcufwdkY nGefYarwdkY b0rsm;ESifY pmvQif rdrd\b0onf vdkavao;r½Sd jynfhpkHonfudk ESif;aiG
aumif;aumif;odonf/ ,if;odkY jynfhpkHcsrf;omavonfhMum;rS aomu vGrf;aiGUav; a0ae&onfrSm b,folrjyK
rdrdrSKyif jzpfonf/ ausmfaz ½TwfaemufaemufESifY w&m;jyouJYodkY rwG,ftyfaom oHa,mZOfaMumifY Munfvif
Edkifaompdwfonf aemufusd&avrSef;vnf; odonf/
odkY&mwGif ydefydefoG,foG,f jzLjzLazsmYazsmYESifY EkEki,ftwGuf rdrd\ oHa,mZOfrSm BuD;vSonf/ cspfwJYol
a&m*gonfrav;\ pum;rsm;uvnf; em;xJrSrxGuf/
]] udk,f Eki,fudk wpfoufvkH; cspfEdkifvdkYvm; }}
aemufqkH; awGUcJY&pOfu ar;cJYonfh pum;av;/
]] tJ'gudk udk,f q&m0efjzpfawmY pkHprf;MunfhaygY? NyD;awmY udk,fYuwdtwdkif; wpfoufvkH; Eki,fudk
qufcspfaygY }}
Eki,f&,f ...udk,f q&m0efjzpfap&r,f? NyD;awmY Eki,fudk wpfoufvkH; qufcspfygYr,f/
pdwful;,Ofjcif;? vGrf;qGwfMunfEl;jcif;wdkYjzifY ukefvGefypfcJY&aom ausmif;ydwf&ufrqkH;cifuav;wGif
zcifxHrSwpfqifY pmwpfapmif&onf/ rSwfykHwifpm jzpfaomaMumifY pmtdwfaxmifYwGif nGefYar\ trnfygonf/
pmwdkufwHqdyfrSm ompnfwHqdyfjzpfonf/
twGif;ü pmESpfapmif ygvmonf/
wpfapmifrSm nGefYarxHrS jzpfonf/ nGefYar\pmwGif ESif;aiGu *½kwpdkuf pmjyefí aus;Zl;wifaMumif;?
,ck ½GmrGefomodkY ausmif;ydwf&uftwGif; jyefa&mufaeaMumif;? ompnfausmif;rS q&m q&mrrsm;u ESif;aiGudk
owd&aeaMumif;? bcufwpfa,muf qdwfarG;aeaMumif;? twdkuftcH*kdPf; y-r-n-wçu zGJUpnf;xm;aom
awmifolv,form; tzGJUtpnf;wpfckwGifvnf; 0ifvkyfaejyefaMumif; ponfwdkYygonf/
tjcm;wpfapmifum;/
vufa&;av;rsm; oyf&yfaomfvnf; r0dkif;/ ao;ao;pdwfpdwfESifY cyf,dkif,dkifjzpfonf/ wpfcgwpf&H
ao;vGe;f ojzifY renf;BuK;d pm; zwf,&l onf/ od&Yk mwGif þpmudk ESi;f aiGwpfa,muf &ifwckecf ek ?f vufwwkew f ek jf zifY
zwf&onf/

]] udk,f Eki,f pmckd;a&;aew,f }}


vawmY rombl;? Mu,fawG trsm;Bu;D vufaew,f/ ajrBu;D ay:rSm a&½S&d if Mumyef;awG yGiaYf erSmyJ?
pmxJrSm 'DvdkyJ qdkMuw,f r[kwfvm;/ teD;tem;rSmu a&uefr½SdawmY MumvJ b,f½SdrvJ/ &SdvJ Eki,fu
bmvky&f rvJ/ Mumyef;qdw k mu tBu;D Bu;D &,f? acgif;rSm yefvrYkd S r&yJ/ &&ifaum vSrvm;? Eki,f Mumyef;
yefjy&if udk,fu vSw,fvdkY ajymrSmvm;/
udk,fYudk odyfawGUcsifwmyJ? odyfNyD; ar;csifwmyJ? Eki,fudk udk,f ESdyfpufoGm;w,f/ pdwfrqdk;eJYaemf?
tif;av trSefu Eki,fudk rESdyfpufygbl;? Eki,fudk udk,f ESdyfpufoGm;w,fqdk&if udk,fYudk Eki,fu bmvdkY
vGrf;ae&rvJ? r[kwfbl;vm;/ ckawmY udk,fYudk Eki,f odyfvGrf;wmyJ/
OD;av;uH eufjzef aps;oGm;&if Mumyef;wpfcdkif rSmvdkufr,f/ Eki,f ryefygbl;? bk&m;wifvdkuf
r,fav/ udk,feJY Eki,ftwGuf bk&m;wifvdkufr,f/
NyD;awmY udk,f odyfÓPfaumif;wmyJ? rrnGefYuwpfqifY Eki,fqD pma&;vdkufvdkYav/ udk,fYpmudk
'Dwpfouf Eki,f rzwf&awmYb;l xifxm;wm r[kwv f m;/ tJ'v D ykd J a&;ae&r,faemf? wpfEpS rf mS ESpaf cguf
rrnGefYu ½GmrGefom jyefa&mufrSmwJY/ wpfESpfrSm ESpfcg udk,fYpmudk Eki,f zwfae&rSmyJ/
wpfESpfwpfcgjzpfjzpf udk,fYudk Eki,f odyfawGUcsifwmyJ? b,fvdk awGU&rSef;vJ rodbl;/
trSeu f awmYvJ tdyrf ufxu J Mu,fBu;D wpfyiG x Yf rJ mS ud,
k ef YJ Eki,f tjrw
J rf;awGUae&wmyJ? ud, k f
,kyH gYrvm;? ud,k ef YJ ESpaf ,mufxaJ wGUrS tJ'MD u,fBu;D taMumif; Eki,f ajymjyr,f/ trsm; trsm; trsm;Bu;D
ajymjyr,f/ tckae ajymjy&if udk,fu Eki,fudk ½l;aew,f xifr,f/ udk,f&,f Eki,f r½l;ygbl;? ½l;vJ
r½l;csifbl;? Eki,f ½l;&rSm odyfaMumufwmyJ/
udk,fYuwdtwdkif; q&m0efBuD; jrefjrefjzpfatmif vkyfaemf/ udk,fYpmxJygovdk Eki,fudk odyfvGrf;
raeeJY/ q&m0efBuD;jrefjrefjzpfawmY Eki,fudk vmu,fvSnfh/
Eki,fpm qkH;oGm;NyD/ pmqkH;&if [dkMu,fBuD;udk xGufMunfh&OD;r,f/ pmqkH;&if yk'fr cs&owJY/ Eki,f
yk'fr rcsbl;? Eki,fqD pma&;&if pmtqkH;rSm udk,fvJ yk'fr rcs&bl;/ yk'frcsw,fqdkwm qkH;oGm;wmyJ?
Eki,f bmudkrS rqkH;csifbl;? pmudkvJ rqkH;csifbl;/ Mumyef;qdkwmawmif wpaeYusawmY wkH;oGm;wmyJ?
wkH;w,fqdkwm qkH;wmyJ? 'gaMumifY Eki,f Mumyef; ryefbl;/
Mu,fawGu b,fawmYrS raysmufbl;? vomuG,fw,f Mu,fu raysmufbl;/
Eki,fpmvJ rqkH;ao;bl;? 'gyJaemf udk,f/
aMomf ud, k af & .................................................
..............................
udk,fY Eki,f }}

tcef; ( 19 )

wdrfawmifozG,f

wpfESpfwpfcg awGUcsif½Smaom EkEki,fxH ESif;aiGonf xdkwpfaEG ausmif;ydwf&ufü roGm;EdkifcJY/


ompnfESifh ½GmrGefomrSm aEGtcgqdkvQif yljyif;vSaom t&yfa'ojzpfonf/ yljyif;vSaom t&yfa'oodkY
aEG&moDausmif;ydwf&uftwGif; tvnfoGm;a&;twGuf rdrd\zcif OD;wifarmifESifY rdcif a':cifav;wdkY auseyf
vufcHEdkifonfhtajzudk ESif;aiG ray;Edkif/
aumvdyaf &mufumrS ESi;f aiGtay: OD;wifarmifonf pnf;urf; ydw k if;vmcJo
Y nf/ txufwef;ausmif;om;
b0wke;f uavmufyif rvGwv f yfawmY/ OD;wifarmif pnf;urf;wif;vmonfukd ESi;f aiG em;vnfoabmaygufyg\/
xdpk Ofu wuúov kd üf Edik if aH &; ½SKyaf xG;vSonf/ tpd;k &udk qefu
Y siaf om ausmif;om;tzGUJ tpnf;wpfco
k nf
wuúov kd üf pifNyKid t
f mPmydik tf zGUJ wpfcu k o YJ Ykd jzpfaeonf/ tmPm&ygwDu arG;xm;aom ausmif;om;tzGUJ tpnf;
wpfckrSmvnf; olYenf;ESifYol tqdyf½Sdae\/
c½dkif0eftqifYudk csdefEdkifNyDjzpfaom OD;wifarmifonf ESif;aiGudk ausmif;om;EdkifiHa&;avmuESifY uif;uif;
aeapvdkonf/ xdkYaMumifYvnf; ESif;aiG\ taygif;toif; toGm;tvmudk rsufpda'gufaxmufMunfhonf/
ausmif;aqmifodkY wpfywfESpfcgavmufvnf; a&mufvmwwfonf/
aEGausmif;ydw&f ufrsm;wGif ausmif;om;acgif;aqmifwYkd e,fqif;pnf;½k;H wwfaMumif;udk OD;wifarmif odonf/
e,fqif;vmaomolwu Ykd kd e,frt
S &m½Sw d Ykd rnfoo
Ykd abmxm; Munh½f KS &onfuv kd nf; OD;wifarmif todq;Hk jzpfonf/
rdwD¬vmc½dkifonf EdkifiHa&;t½SKyfqkH; c½dkifwpfckjzpfonf/ þc½dkifrSvGwfum tif;pdefodkY ajymif;vm&ojzifY
OD;wifarmif rnfrQpdwfcsrf;omaMumif; ESif;aiG em;vnfNyD;jzpfonf/
ompnfoYkd oGm;vnf&ef cGiaYf wmif;pOfu ESi;f aiGukd OD;wifarmifonf cg;cg;oD;oD; jiif;onf/ ydq k ;kd onfrmS
xdak EGwiG f ompnfe,fü ykvyd Ef iS Yf 0rf;a&m*gjzpfymG ;aeaMumif; owif;pmrsm;wGif ygvmjcif;jzpfonf/ a':cifav;\
uefu Y u
G cf suu f m; ydjk yif;\/ uefu Y u
G ½f rHk u aEGausmif;ydwv
f Qif ausmif;ydwjf cif; a':cifav;onf ESi;f aiGukd wGaH w;
NcHBuD;qDodkY qGJac:awmY\/
NcHBuD;\ prf;acsmif;ab;wGif ESif;aiG idkifcJY&jyef\/ onftcsdef ½GmrGefom\ prf;acsmif;ab;wGif EkEki,f
wpfa,muf rdrdudk arQmfaeavNcdrYfrnf/ &J&JeDaom vufyHyGifYwdkYudk a&wGifarQm&if; tdkifcsif;udk vGrf;vGrf;aqG;aqG;
oDqdkaea&mYrnf/ xdkYaemuf prf;acsmif;ab; ajrurlwGif rsufESmudk vuf0g;ESifYtkyfí idkae½Sma&mYrnf/
aMomf Eki,f&,f? aMomf Eki,f&,fav;/
þodkYjzifY wpfaEGuRwfum wpfrdk;0ifvmcJYonf/
½TifvSonfr[kwfaom &ifESvkH;jzifY ausmif;aqmifodkY ESif;aiG jyefvmcJYonf/
rESpfu ausmif;aqmif\ atmufxyfüom tcef;&cJY\/ ,ckESpfürl tv,fxyfwGif&onf/ ausmfazrl
jyefra&mufao;/ ausmfazxHrS pm&xm;aomaMumifY ESif;aiGonf taqmifrSL;ESifYawGUum uyfvsuf½Sdaom tcef;
wpfcef;udk ausmfazYtwGuf BuKdwif,lxm;&\/
wpfaeYv,fwGif ESif;aiGonf pmxdkifa&;ae\/ wpfapmifrSm nGefYarxH jzpfonf/ wpfapmifrSm EkEki,fxH
jzpfonf/ nGefYar rEÅav;wuúodkvfa&mufvQif tcsdefrD xnfhvdkufEdkif&ef jzpfonf/
xdkpOf atmufxyfqDrS xeftjynfh [eftjynfh MoZmtjynfhESifY oDqdkaom toH0gudk Mum;&onf/
ESif;aiG ae&mrS xvdkuf\/ þtoH0gudk ol aumif;pGmrSwfrdonf/ ausmfazqkdaom owå0gonf t&yfyk
vlao;orQ toHatmif\/
ESif;aiG avSum;xdyfa&mufaomtcg atmufxyf½Sd ausmfazudk vSrf;jrif&onf/
oli,fcsif; ausmif;om;ESpfOD;u ausmfazYaowåmrsm;udk o,f,lvmonf/ ausmfazurl tdyf&mvdyfudk
wkwfwpfacsmif;ESifY vQKdxrf;um aumif;aumif; [Jae\/
]] aomMumqdk a&mufvmvQif xl;ayvdrfY? xl;ayvdrfY [drfY [drfY }}
aemufrS ausmif;om;wpfOD;u 0ifazmuf\/
]] armif&ifu aomMumom; r[kwfbJ b,fvdkxl;rSmvJ }}
ausmfazonf xdkausmif;om;udk bk&if½SK vSnfh½SKNyD; rdefY\/
]] aomMumrS a&mufvm&if xl;&rvm;? tDazpudku wevFmom;? 'DawmY 'DawmY t[rf;? wevFmqdk
'if;vm&if xl;ayvdrfY? ½l;MuzdkYomjyif tifY[if [if [if }}
ausmfazonf avSum;xdyfrS ESif;aiGudk jrifoGm;onf/ csufcsif;yif oDcsif;vnf; ajymif;oGm;onf/
wkwfvQKdxrf;xm;aom tdyf&mvdyfudkxrf;&if; ausmfazu idkcsif;cs\/
]] zmwvef txkyfwpfzufuvJ xrf;ygvdkYAsm [m [m? ½GmrGefom ompnfqdkwJY [kdtnm? tJ'Dtnm
jyef&if uokwfu,ufvJ rvSrf;EdkifwmrdkY [dk eef;unm ykyk½G,f½G,fav;ygwJY? aMomf ...EkEki,fi,f a½Ta½TaoG;
twGuf ESif;aiGidk tdkY[dk }}
ESif;aiGonf avSum;xdyfrS ajy;qif;oGm;NyD; ausmfaz\ tdyf&mvdyfudk vk,lonf/
]] a[Yaumif ausmfaz? vlrsm;taMumif; bmqdkwmvJ? udk,fY[mudk,f qdkygvm; }}
]] qdkygYr,f? qdkygYr,f }}
ausmfazonf acsmif;[efYNyD; qdk\/
]] ukuúvH awmifudkvSnfhumrS [m? jyefcJYr,f bifwefol&JU tdrfjyefolwpfOD; ...[l }}
wpfa,mufu 0ifazmuf\/
]] tHrm bifwefrSm armif&ifY b,fol½SdvdkYvJ }}
tjcm;wpfa,mufu 0ifazmfaumifvkyf\/
]] ausmfazYudk rif;wdkYu txifao;vdkufwm olYrSm ½Sdw,fuG }}
]] b,folvJ }}
]] rESpfaqmif;wGif;u ajy;ckefypfwkef;u trsKd;orD;tjrifYckefrSm yxrqk&oGm;wJY vefbm;0gvm;[mav}}
]] a[ tJ'gvm;? 'Dracsm ckefoGm;wm ausmfazYt&yfxuf wpfvufr ydkjrifYw,f }}
ausmfaz atmifYoGm;[efwlonf/ rsufESmBuD; &JoGm;\/ odkY&mwGif csufcsif;yif azmuf\/
]] rif;wdkYu bmodvJ? tJ'g cspfoufaoxlwm }}
]] b,fvdk b,fvdk }}
]] olu ud, k u
Yf akd jymw,f? armif&,f armif&,fw?YJ uRerf tcspu f kd oufaojyygYr,fw?YJ ausmaf usmaf v;udw k YJ
cspfvdkufygwJY tm½kH? azazv;udkwJY cspfvdkufygwJY tm½kH? armifYt&yf bdkauwpfqkH; wkH;rSwfvdkYckef }}
ausmaf zonf tv,fxyfoYkd wufajy;onf/ useo f il ,fcsi;f rsm;u olaY owåmESiYf txkyt f yd;k rsm;udk tcef;
a&mufatmif vdkufydkYay;&onf/
ausmfaz a&csKd;aeqJ ESif;aiGu pmqufa&;onf/
pmtqkH;wGif taemufrS ajcoHMum;&\/
ausmfazonf ausmYarmYatmif 0wfpm;qif,ifNyD;NyD/ olYxHrS aygif'geHY? a&arT;eHY? acgif;vdrf;qDeHYwdkY arT;ysHU
BuKdifoif;ae\/
]] udk,fa&mifudk,f0g awmufypGmeJY BuHawmoGm;rvdkYvm;? oifwef;oGm;rvdkYvm; }}
]] wmarG oGm;rvdkY? uJ tdkifaq; zdk;ESif;aiG? pmawGa&;NyD; aqG;raeeJY? NrKdUxJxGufMu&atmif }}
]] bmvkyfzdkYvJ }}
]] udk,fYtdwfxJu aiGawGu ,m;aew,f? w½kwfwef;oGm; xrif;pm;r,f? udk,fvJ pmar;yGJatmifw,f?
armif&ifvJ pmar;yGJatmifw,f? udk,f odyfaysmfaew,f? 'DawmY xrif;pm;NyD;&if tvGrf;Zmwfum;aumif;aumif;
wpfck 0ifMunfhMu&atmifuGm vm }}
ESif;aiGonf t0wftpm;xvJNyD; ausmfazESifY vdkufcJYonf/ vdkufcJYpOf ausmfazudk remvdk jzpfrdonf/
ausmaf zurl tjraJ ysmaf eonf? rdru d olaY vmuf raysmEf idk /f onftwGuf b,fou Yl kd tjypfwif&rnfenf;/
uHMur®mudkavm? rdrdukdavm? EkEki,fudkavm/
uHMur®mom w&m;cHjzpfygap? EkEki,fudkawmY tjypfrwif&ufyg? rwif&ufyg/
‰

vGrf;onfjzpfap? aysmfonfjzpfap? vl\ qE´ESifY cHpm;rSKudk yrmrjyKaom tcsdefonf wa½GUa½GUukefqkH;í


&ufvrsm; ajymif;vmcJYonf/
'kwd,ESpf Oypmwef;rsm;onf wuúodkvfwGif aoa&;½Sifa&;yrm ta&;BuD;vSaom twef;rsm;jzpf\/
Oypmwef;atmifvQif 0dZmÆ odrYk [kwf odyw HÜ ef;om;Bu;D rsm; jzpfvmí vlarmYMunf&h aom tajcodYk a&mufvmMurnf/
ESif;aiGwdkY ZD0aA' bmomwGJygaom 'kwd,ESpf Oypm odyÜHwef;um; tcufcJqkH;jzpf\/ pmar;yGJatmif&efyif
cufvSonf/ aq;odyÜHodkY qufoGm;cGifY&&ef pmar;yGJatmif½kHESifY rNyD;? owfrSwfxm;aomtqifYudk rD&ao;onf/
ZD0aA' bmom&yfwiG f a&;ajzpmar;yGEJ iS Yf vufawGUpmar;yGw J uYkd o
kd mru ESKww
f u
kd pf pfaq;jcif;udyk g cH,&l ao;\/
cufcJvGef;aomaMumifY bdkiftdk xkdifidk[kyif ausmif;om;wdkY pmzGJUMuonf/
,if;odkY ta&;BuD;aomESpf jzpfaomaMumifY ESif;aiGonf pmudk txl;BuKd;pm;\/
ausmif;zGifYpurl ½GmrGefomodkY roGm;EdkifcJYaomaMumifY EkEki,f pdwfxdcdkufavrnfavm[k ESif;aiG ylyefcJY&
ao;onf/ odkY&mwGif nGefYarxHrS wpfqifY EkEki,f\ pmudk &aomtcg ESif;aiG pdwfajzomcJY\/

]] ud k , f
Eki,fqDvmr,fY&ufudk vufcsKd;NyD;a&wGufvdkY Eki,f apmifYarQmfaecJY&w,f/ 'gayr,fY aEGaygufvdkY
udk,f a&mufcgvJeD;a&m? udk,fa&mufrvmygapeJYvdkY Eki,f qkawmif;vdkuf&wmav/
tJ'Dwkef;u vlawG aovdkufMuwm udk,fa&/ zsmvdyfawGeJY xrf;xrf;csMu&w,f/ nrSmawmif
rD;wkwfawGeJY? acG;awGuvJ wpDpDeJY/
udk,fYtwGufawmY Eki,f yl&wmaygY/ Eki,fqDvmwkef; udk,f wpfckck jzpfoGm;&ifav/
naeu aevk;H Bu;D 0ifomG ;wm Eki,f xkid Mf unfah ew,f/ &J&eJ eD v D ;Hk vk;H Bu;D ? idx
k m;wJY rsuv
f ;Hk Bu;D eJY
odyfwlwmyJ/ tif;av olvJ idkrSmaygY? ajrBuD;xJudk jrKyfNyD; ol b,f0ifoGm;csifygYrvJ/ NyD;awmYrS Eki,f
&,frw d ,f/ 'gawGu Eki,f pdwu f ;l awGyg? aevk;H Bu;D [m ajrBu;D xJjrKyof mG ;wmrS r[kwyf ?J olwpfae&m&m
oGm;vif;aerSmaygY? aow,fqdkwmvJ 'DvdkyJaerSmyJ? aemf udka&/
ud,k af &mufvmvJ Eki,fukd awGUcGi&Yf rSm r[kwb f ;l / wpfaEGv;hk azazu Eki,fukd Ncx H u J xGucf iG Yf
ray;bl;/ NcHxJu rxGuf&&if Eki,fudk udk,f b,fvmawGUEdkifrvJ/ prf;acsmif;ab;rSm udk,fvm&yfae&if
jywif;uawmY Eki,f vSrf;jrif&rSmaygY/ udk,fwpfa,ufxJ jyefxGufoGm;&&if aevkH;BuD; aysmufoGm;wmvdk
Eki,f cHpm;&OD;rSmyJ/
udk,fYudk aevkH;BuD; rjzpfapcsifygbl;/ Mu,frif;BuD;om jzpfapcsifw,f/ aeqdkwmu xGufvm&if
rsufvkH;eDBuD;eJY? 0ifoGm;awmYvJ rsufvkH;eDBuD;eJY/ tprSmvJ idkNyD; tqkH;rSmvJ idkae&ovkdygyJ/
Mu,fawGudkawmY xGufvmwmvJ rjrif&bl;/ 0ifoGm;wmvJ rodvdkufbl;/ [dk;tjrifYBuD;rSm
jzLjzLazG;azG; 0if;0if;vufvufeJY? wdrfzkH;ae&ifawmY olwdkYudk rawGU&bl;/ 'gayr,fY olwdkY ½SdaewmudkawmY
Eki,f odw,f/
udk,fYudk rjrifrawGU&ayr,fY udk,f½Sdaewmudk Eki,f tjrJ odw,f/ tJ'geJYyJ Eki,f pdwfcsrf;om
aeygNyD/
'DESpfatmif&if udk,f aq;aumvdyfa&mufr,fvdkY rrnGefYu ajymjyw,f/
udk,fYudk q&m0efBuD;tjzpfeJY Eki,f odyfawGUcsifwmyJ/ tJ'Dtcgus&if tdyfrufxJu Mu,fBuD;[m
ajrjyifudkqif;NyD; Eki,fa½SU bGm;ueJ ay:ovdkaerSmyJ? udk,f pmBuKd;pm;aemf/
Eki,f pmrqkH;ao;bl; udk,fa& .......................................
..............................
udk,fY Eki,f }}

EkEki,f\ pmudk ESif;aiGonf ausmfazYtm; jyonf/


xkH;pHtwdkif; ausmfazonf pmudk ½Sm;avmY[krf;pwdkifESifY avYvm\/
]] armif&ifZY mwfvrf;udk ud,k o
f Nd y;D NyaD v? em;axmifaumif;aumif;eJY em;axmifc&YJ w,f? EkEik ,f[m b,fvkd
ykHyef;o@mef½SdrSef; udk,f rpyfpk&ao;bl;? tck udk,far;r,f? EkEki,fqdkawmY armif&ifYuav;r[m ykykao;ao;
uav;vm; }}
]] r[kwfb; t&,fu ½Snf½SnfoG,foG,f&,f }}
]] t,f wpfckawmY vGJoGm;jyefNyD? 'gayr,f t[rf; ajrvwfolqdkawmY tom;nKdpdrfYpdrfYav; [kwfw,f
r[kwfvm; }}
]] [ifYtif; Eki,f tom;u odyfjzLw,f? qGwfqGwfudk jzLw,f? 'gaMumifY aiGAsKdif;jzLrav;vdkY ac:w,f?
tom;nKdwmu nGefYar? nGefYarudkawmY a½TusD;nKdrav;vdkY ac:w,f }}
]] ausmfaz½Sm;wdkY rSm;jyefya[Y? uJ 'Dwpfcg rvGJEdkifwm ar;r,f? armif&ifY EkEki,fu vSw,fr[kwfvm; }}
þtBudrfwGif ESif;aiGonf rajzbJ NyKH;ae\/
]] ajzavuGm udk,far;wm? rSefwJYtcgawmY rSefoGm;NyD r[kwfvm; }}
]] b,fvdkajz&rvJ? udk,fYrsufpdxJawmY vSaewmaygY }}
]] 'gyJ vdkcsifwmyJ? vSw,fqdkwm rsufpdxJrvSvdkY rsufrSefxJ oGm;vSae&rvm;? rsufrSefxJ vSwmawmY
odyft,kHtMunf r½SdeJY? udk,fawGU }}
]] armif&ifY udk,fawGU'ku©awGudk tomxm;prf;yg? EkEki,fudk bmqufa0zefcsifao;ovJ }}
ausmfazonf rsufrSefxlatmufrS rsufvkH;rsm;udk ykwfcwfykwfcwf twefMumvkyfaeNyD;rS qdk\/
]] t&yfuav;u ½Snf½SnfoG,foG,f? tom;u qGwfqGwfjzLw,f? NyD;awmY ydefw,f r[kwfvm; }}
ESif;aiGu acgif;ndwfjy\/
]] NyD;awmY jyefpOf;pm;prf;? t&rf;rajzeJYaemf? ausmif;wkef;u EkEki,f[m rMumcP ausmif;ysufovm; }}
ESif;aiG acgif;ndwf&jyef\/
ausmfazonf oabmusoGm;[efESifY ae&mrSxum acgufwkefYacgufjyef vrf;avQmuf\/ NyD;rS ½kwfueJ
&yfvkduf\/
]] zdk;ESif;aiG armif&ifYcspfol[m a&m*gonfrav;yJ }}
]] 'gawmY udk,fodom;yJ? EkEki,fuvJ 0efcHom;yJ? armif&ifYudkvJ udk,fajymNyD;NyDyJ }}
ausmfazonf rauseyf[efjzifY ESif;aiGudk jyefMunfh\/
]] EkEki,frSm a&m*g½Sdw,fqdkwm armif&ifajymjyxm;vdkY udk,fodwm r[kwfbl;? udk,fY,kwdåaA'eJY udk,f
odwm? armif&ifodwmxuf udk,fydkodaew,fvdkY udk,fYudk,fudk udk,f odyf,kHaew,f? bk&m;pl; }}
]] uJyg quftrdefY½Sdyg }}
]] EkEki,f&JU pmawGrSm tm;i,fjcif;oabmudk awGU&w,f? b,fvdkyJ zkH;uG,f a&;xm;a&;xm;? avmuudk
pdwyf suw f meJY wpfpw Hk pf&mudk aMumuf½UHG aewmudk ud,
k f tJ ...xd;k xGi;f odjrifw,f? armif&ifvJ owdxm;rdrmS aygY
[kwfp }}
ESif;aiG acgif;ndwf&jyefavonf/
]] tJo[mawG ajymjyaewm? EkEik ,f&UJ pmudk oli,fcsi;f jyvdYk ud, k zf wf&wm ESpaf pmif½NdS y?D tpwke;f uawmY
t[J oGm;&nfusrdw,f? a½Tarmfa"m pl;&ap&JU? þrSefaomopömpum;aMumifY udk,fYvefbm;0gvm;BuD;[m udk,feJY
vGJonfhwdkifatmif wjcm;b,foleJYrS r&bJ wpfoufvkH; tysKdBuD;jzpfae&ap&JU ,kHawmY }}
]] ausmfaz? razmufeJYuGm? t[kwfajymp&m½Sd ajym }}
]] t[kwf ajymrvdkYaygY? 'gayr,fY cefYcefYnm;nm; ed'gef;ysKd;&ao;w,f? udk,fu tysif;ajy½TwfwwfawmY
armif&ifwdkYu txifrBuD;csifbl;? [kwfwm ajym&ifawmifrS ewfyg;pyfu jA[®mpum;xGufw,fvdkY udk,fYvlwdkYu
ESdrfYcscsifMuw,f [kwfp }}
ausmaf z rSKwaf evQif 0ifwm;ír&rSe;f odaomaMumifY ESi;f aiGonf bmrQ 0ifrpGub f J Nird ef m;axmifae&\/
ausmfazu qufonf/
]] EkEik ,f&UJ pmav;awGukd omrefzwfMunf&h if tifrwef pdwu f ;l ,OfwYJ ta&;tom;rsK;d awGukd awGU&w,f?
aoaocsmcsmMunfh&if EkEki,f[m qifb,fvpfZifac:wJY oauFwzGJUpnf;rSK0g'udk awmfawmfokH;xm;w,f? Oyrm
Mumyef;wdkY? Mu,fBuD;wdkY? aevkH;BuD;wdkY? 'DoauFwawG[m wpfckckudkawmY ajymaeMuw,f? tJ'g bmudk ajymovJ?
'gudkawmY ynm½Sd zdk;ausmfaz razmfwwfbl; }}
ausmaf zonf vufaemufypfum qufvrf;avQmufae\/ ESi;f aiGu ausmaf zudk tuJcwfMunf\ h / ausmaf zY
t&yftarmif;ESifY ausmfaz vkyfaeykHwdkYrSm &,fzG,faumif;ae\/ odkY&mwGif ausmfazYrsufESmu txl;wnfNidrf
av;eufaomaMumifY ESif;aiG r&,frd/
ausmfazonf ½kwfueJ &yfvdkufjyef\/
]] armif&if uAsmq&mr rEGJUrludk odvm; }}
]] Mum;zl;ovdkawmY ½Sdw,f? rawGUzl;bl; }}
ausmfazonf t[if;[k &,fjcif;vnf;r[kwf? nnf;jcif;vnf;r[kwf? xl;qef;onfh toHwpfoHudk jyK\/
]] b,fawGUzl;rvJ? wuúodkvfu xGufoGm;NyDyJ? udk,fwdkY yJcl;u? udk,fYxuf ESpfwef;BuD;w,f? rEGJUrlu
armif&ifY EkEki,fvdkyJ? t&yfuav;u ½Snf½SnfoG,foG,f? tom;uvJ qGwfqGwfjzLaew,f? udk,fu ½Spfwef;?
olu q,fwef;? tJ'DxJu udk,fu olYudk cdk;cdk;NyD; tJ ...,Ofaus;pGmqdk&&ifawmY BuKdufaew,faygYuGm? wpfenf;
tm;jzifY pdwfeJY vGwfvyfpGm jypfrSm;aerdw,f? udk,fY'ku©vJ armif&ifodom;yJ? udk,fu udk,fYxufBuD;wJYrdef;rwdkY?
udk,fYxuf t&yf½SnfwJYrdef;rwdkYqdk&if t[J enf;enf; pu©K½laye oH0gocsifw,f }}
ESif;aiGonf ausmfazYudk tHYMopGm Munfhrdjyefonf/ a½S;OD;pGmtjzpf oHo,vnf; 0ifvmonf/ ausmfaz
½TwfaemufaewwfonfrSm tu,fyif aysmf½Tifíavm? wpfpkHwpfckudk zkH;uG,fxm;csifíavm/
ausmfazuom tqufrjywf ajymae\/
]] armif&ifwdkY odyÜHynmu armifawG[m uAsmeJY uAsm&JU oauFwawGudk odyfem;vnfrSm r[kwfbl;?
rEGJUrl&JU uAsmawGrSm oauFw tm;BuD;okH;w,f? wpfenf;tm;jzifY rEGJUrl[m 'DavmutaMumif;udk 'DavmutokH;
r[kwfwJY pum;eJY ajymw,f? aemufawmY rEGJUrlwpfa,muf wuúodkvfu tem;,loGm;&½Smw,f }}
]] tdk ...bmjyKvdkY }}
]] ESvkH;a&m*gaMumifY }}
]] bm ...ESvkH;a&m*gaMumifY? armif&ifu EkEki,fudkvJ ESvkH;a&m*g½Sdw,fvdkY qdkcsifvdkYvm; }}
]] [m ...[m 'Dvdk tvG,fwul aumufcsufcs&if ynm½Sd b,fyDoawmYrvJ? aeOD; udk,fwpfckar;r,f?
opöm½SdpGm ajzcsifajz? tJ rdkufrdkufuef;uef; ajzcsifajz? twlwlawmY twlwlyJ }}
]] bmajz&rvJ }}
]] wu,fvdkY EkEki,frSm ESvkH;a&m*g½Sd&ifa&m armif&if qufBuKdufaeOD;rvm; }}
]] bma&m*g½Sd½Sd qufcspfaerSmyJ }}
]] armif&if i,fi,f½G,f½G,feJY rkqdk;zdkjzpfrSm raMumufbl;vm; }}
]] raMumufbl; }}
]] pOf;pm;ajzaemf? rkqdk;zdkqdkwm OD;atmifaZ,sudk ajymwmr[kwfbl;? rkqdk;zdkjzpfrSm raMumufwJY udk,fYOD;&D;
wpfa,muf OD;atmifaZ,sawmY rjzpfbl;? OD;Z,rdÜ0HoawmY jzpfoGm;zl;w,f }}
]] oli,fcsif; bmajymwmvJ }}
]] wkH;ygbd zdk;ESif;aiGav;? udk,fYOD;&D;[m i,fi,feJY rkqdk;zdkjzpfNyD; aemufqkH;awmY awmxGufcifBuD; jzpfoGm;
½Smw,f }}
ausmfazonf olYpum;udk oloabmus[ef &,fvdkufNyD; ESif;aiG\ ckwifay:wGif 0ifxdkifvdkuf\/ 'l;ay:
vufaxmufum vufay:ar;wifvsuf pOf;pm;cef;0if[ef jyae\/ twefMumrS qdk\/
]] zdk;ESif;aiG? armif&ifwdkY jyóem[m rao;bl;uG }}
]] b,fvdk rao;wmvJ }}
]] armif&ifu armif&ifeJY EkEki,ftaMumif; ajymjypOfu udk,faygYaygYqq em;axmifcJYrdw,f? iwdav;
wpfaumifu ieJrav;wpfaumifeJY atmufausmif;rSmaewkef;? tJ ...b,fvdkajym&rvJ }}
ausmfazonf pum;vkH;a½G;[ef acwå&yfoGm;\/
]] tJ ...'Dvdk ork', vrf;ajrmifoG,foG,frSm udavom cvkwfuefoif; wkdufrdNyD; aomuqdkwJY
tyGe;f tyJY 'Pf&mav;awGeYJ wuúov kd uf kd a&mufvmwwfw,f? 'Pf&mav; rusucf ifawmY enf;enf; pyfzsi;f zsi;f eJY
aygYuGm? 'gudk vGrf;w,fvdkY jrefrmvdk ac:Muw,f? tpwkef;u armif&ifYudkvJ 'DvdkyJ pyfzsif;pyfzsif; jzpfaewmvdkY
udk,fxifxm;rdw,f? aeOD; aeOD; pdwfrqkd;eJY? udk,fYpum;udk qkH;atmif em;axmifygOD;? ckawmY armif&ifY jyóemrSm
vQKdU0Sufonf;zdk udpöawG ygaew,f }}
]] b,fvdk? vQKdU0Sufonf;zdk udpöawG }}
]] [kww f ,f? ½GmpGerf mS tvkNH ccH wfxm;wJY tdrBf u;D wpfv;Hk ? tJ'tD rd Bf u;D ay:u a&m*gonfred ;f rysKad v;wpfO;D ?
tJ'D rde;f rysKad v;&JU tazqdw k YJ t&ufr;l a'goBu;D Ny;D &ufpufwwfwYJ vlBu;D wpfO;D ? Ny;D awmY ocsKiØ ;f uke;f u vmcJw Y ,f
qkdwJY b,fol tJ OD;uH&mZm? rkdif'D;,m;0'fqef tJ zdk;ESif;aiG? tJ'gawGudk udk,f odyfrBuKdufbl; }}
ESif;aiG xdwfvefYoGm;onf/ rdrdvnf; þtcsuftvufrsm;udk rauseyf? &ifwGif;wpfae&mü epfjrKyfae
aomfvnf; pEdk;paemifYawmY jzpfae\/ ,ck ausmfazu axmufjyaomtcg xdwfvefYoGm;\/
]] aeOD; zdk;ausmfaz? armif&if apmapmu ajymcJYwJYtxJrSm tazvdkY rac:bJ tazqdkwJYvdkY okH;oGm;w,f?
armif&if bmqkdvdkwmvJ }}
]] ud, k of ;Hk wm ½Si;f ygw,f? EkEik ,f&UJ tazqdw k m[m EkEik ,f&UJ tazvdYk armif&if tyfcsrwfcs b,fvo kd vd }J }
]] tm 'Dvykd J ajymMuwmyJ? ausmif;vJ olvu kd yf w
Ykd myJ? ½Gmu vlawGuvJ olu Y kd EkEik ,f&UJ tazvdYk odaewmyJ?
EkEki,fuvJ olYudk tazvdkYyJ ajymwmyJ }}
ausmfazonf wpfpkHwpfckudk oabmus[ef acgif;ndwf\/
]] oli,fcsif; bmacgif;ndwfwmvJ }}
]] [ifYxf tJ tawG;pwpfck &oGm;vdkYyg }}
]] bm tawG;p &wmvJ }}
]] ajymr,fav? wpfckawmY udk,f BuKdwif0efcHxm;csifw,f }}
]] bmawG 0efcHOD;rvdkYvJ }}
]] oli,fcsif; r&,feJYaemf? udk,fYrSm a&m*gwpfck½Sdw,f? tJ'gu pkHaxmufvkyfcsifwmyJ? ½Sm;avmY[krf; (0g)
armifp½H mS ;avmufawmY ud, k f t&yfr½Snb f ;l ? 'gayr,fY ESmacgif;csi;f awmY NyKid &f wJ ,f? at*gom c&pöw&D UJ Zmwfvu kd f
pkHaxmufausmf [mMuLvDyDa&m[m udk,fYvdkyJ *sykuav;? pkHaxmufaumif;jzpfzdkY[m t&yf½SnfzdkYrvdkbl;? OD;aESmuf
xJu *a&;rufwm aumif;zdkYyJ vkdw,f }}
ESi;f aiGonf ausmaf zudk Munfrh o d nf/ þowå0gonf bmawGavQmufajymaeygoenf;/ ESi;f aiG\ Munfyh Hk
t"dyÜg,fudk ausmfaz em;vnfoGm;[efwlonf/
]] tJ'v D kd rMunfeh YJ oli,fcsi;f ? oli,fcsi;f Munfyh uHk kd ud,k f odyef m;vnfw,f? xm;ygawmYav? ud, k 0f efcw
H ,f?
udk,fYrSm pkHaxmuf½l; a&m*g½Sdw,f? udk,fqufajymrSmawGu udk,fYpdwful;,OfrSKawG jzpfcsifjzpfaer,f? igY½Sif
qufem;axmifrvm; }}
]] odyfvQm½SnfwJY zGwfrif;om;? qufajymprf;yg }}
]] rajymcif udk,far;OD;r,f? wpf ...EkEki,fwdkY taz[m odyfcsrf;omovm; }}
]] csrf;omw,f ajymMuwmyJ }}
]] ESpf ...armif&if ajymjyykHt& 'Dtzdk;BuD;eJY EkEki,f ½GmrGefom jyefa&mufwm rMumao;bl;? 'DYt&if
b,frSm bmjzpfcJYw,fqkdwm b,folrS wdwdusus rodbl; [kwfp }}
]] at; [kwfw,f }}
]] okH; ...EkEki,f[m odyfÓPfaumif;w,f rSefp }}
]] ocsFmodyfawmfygw,fvdk igajymNyD;yga&mvm; }}
]] av; ...csrf;omwJYtazqdkolu ÓPfaumif;wJY orD;acsmacsmav;udk wuúodkvfrvTwfbl;?
tJ'gbmoabmvJ }}
jyif;xefaom wkefvSKyfrSKjzifY ESif;aiGonf ae&mrSxum ausmfaz\vufudk qkyfudkifvdkuf\/
]] oli,fcsif; bmawGajymaewmvJ }}
]] udk,fYtawG;pçygvdkY ajymNyD;yga&mvm;? 'grSr[kwf udk,fYpdwful;,OfrSKyJ }}
]] zdk;ausmfaz a0YraeeJYuGm? armif&if bmqdkvdkwmvJ }}
]] ajymygYr,f? wpf? EkEki,f&JU tazqdkwm[m EkEki,f&JU taztppf [kwfcsifrS [kwfr,f? qkdvdkwmu
EkEki,f&JU OD;&D;wpfa,muf? bBuD;wpfa,muf jzpfcsifjzpfaer,f? ol csrf;omw,f qkdwmuvJ trSefu EkEki,f
csrf;omwmjzpfNyD; olu EkEki,f t½G,fra&mufcif tarGxdef;xm;&wJY vlwpfa,muf jzpfaer,f }}
ESif;aiGu acwå awGawGpOf;pm;onf/ xdkYaemuf acgif;cg\/
]] tJ'gawmY rjzpfEidk b f ;l xifw,f? EkEik ,f tareJY &Ny;D 'D½mG rSm aeoGm;w,fvYkd qkMd uwmyJ? ½Gmu vlawGu
olYudk odNyD;yJ[m }}
]] [ifYtif; udk,fajymwm jzpfEdkifw,f? Oyrm EkEki,f&JU tazrSm oleJY ½kyfcsif;qifwJY nD okYdr[kwf tpfudk
wpfa,muf½rdS ,f qkyd gawmY? tck olu EkEik ,f&UJ taztjzpfeYJ jyefvmw,f? ESpu f odyMf umaeawmY ½GmuvlawG[m
rSwfrdygYrvm;? NyD;awmY ½GmuvlawGeJYvJ jyefvmuwnf;u ol tquftoG,frvkyfbJ aew,f r[kwfvm; }}
þwpfcsDwGifrl ESif;aiG ½kwfw&uf rajzEdkif? twefMumrS owd&í qdk\/
]] xm;ygawmYav? 'gayr,fY wpfc½k w dS mu EkEik ,fu, kd wf ikd u
f olu
Y kd olt
Y azvdYk ajymw,f? Ny;D awmY olt Y ay:
r&ufpufbl;? Muifemw,f? cspfw,fvdkYawmif ajymzl;w,f }}
]] 'gudkvnf; em;vnfEdkifygw,f? Oyrm EkEki,f bmrS aumif;aumif;rrSwfrdwJY t½G,frSm tazeJY tar
aooGm;w,f? olOY ;D &D; odrYk [kwf bBu;D u EkEik ,fukd i,fi,fwnf;u arG;vmcJw Y ,f? olo Y rD;vdYk ,kaH tmifvyk xf m;r,f?
b,fYES,fvJ }}
]] bmvdkY tJ'Dvdk vkyfxm;&wmvJ }}
]] rdik 'f , D m;0'fqef? ½Sm;avmY[rk ;f &JU ÓPfukd 0'fqef rvdu k Ef ikd o
f vdk ud,k Ó
Yf Pfuv kd J armif&if rvdu k Ef ikd bf ;l }}
cgwdkif;qdkvQif ESif;aiG &,frdrnf/ odkYr[kwf jyefcGyfrdrnf/ ,ckrl idkifaerd\/ ausmfazuom quf½Sif;\/
]] bmvdkY 'Dvdk vkyfxm;&ovJ? Oyrm EkEki,f&JU tarGawGudk tydkifpD;csifvdkY }}
]] 'Dvq kd &kd if EkEik ,f[m olv Y ufcyk w f iG ;f u a&yJ[m? apmapmpD;pD;xJu wenf;enf;eJY owfypfvu kd rf mS aygY}}
]] Edk; Ekd; 'Dae&mrSm armif&ifu pdwful;,OfvGef;oGm;jyefNyD? tarGtwGuf vlwpfa,mufudk BuHzef
owfypfwmrsK;d [m t*Fvyd 0f w¬KawG? tar&duef0w¬KawGxrJ mS jzpfEikd w f ,f? tJ ...tJ'ED ikd if aH wGrmS jzpfvJ jzpfEikd w f ,f?
wdkY jrefrmjynfrSmawmY rjzpfEdkifbl? jrefrmjynfu &mZ0wfrSKqdkwmu a'goxGufNyD; aoG;ylaewkef; "m;eJY xckwfwm?
vSHeJY xxdk;wm? 'grsKd;om ½Sdwm? aoG;at;at;eJY owfypfwmrsKd;u tvGef½Sm;w,f? vlrowfbJ tarGudk tydkif
pD;EdkifwJY enf;awGvJ wpfykHBuD;½Sdw,f }}
]] b,fvdkawG ½SdovJ }}
]] tJ'gawG avQmufajymae&if qkH;rSm r[kwfbl;? EkEki,f udpörSm jzpfEdkifwmawG ajymjyr,f? EkEki,f&JU
tazqdkwmu EkEki,fukd pdwftm;eJY vTrf;rdk;ypfvdkufNyD; olYudk wpfoufvkH; EkEki,frSm½SdwJY a&m*gao;ao;av;udk
BuD;BuD;jzpfatmif csJUNyD; vSefYxm;r,f? b,fxdatmif jzpfEdkifovJqdk&if EkEki,frSm bma&m*grS r½SdbJ EkEki,fu
olYudk,fol a&m*gonfvdkY xifatmifvkyfxm;r,f }}
]] 'Dvdkvkyfxm;vdkY wu,f &rvm; }}
]] bmvdkY r&&rvJ? tJ ...vdktyfcsuf wpfckyJ½Sdw,f? EkEki,fudk tjyifavmueJY atmifjrifpGm tquf
jzwfxm;Edkif&r,f? cufwmu tck EkEki,fu tjyifavmueJY tqufjywfraeawmYbl;? ydkqdk;wmu olYxuf
tm;udk;p&m vlwpfa,mufudk awGUxm;NyD? 'Dvlwpfa,mufuawmY armif&ifyJ? tJ'gudk odoGm;&ifawmY }}
ausmfazonf t"dyÜg,fygpGmjzifY pum;udk wpfydkif;wpfp &yfxm;vdkuf\/
]] a[Yaumif zdk;ausmfaz? 'Dvdk vkyfrxm;eJYuGm? igYpdwfawG ylvmNyD? qufqkdprf;yg }}
]] tif; tajym&awmY Muyfw,fuGm? armif&ifu ar;vdkY ajym&rSmyJ? rif; tuf*gt,fvifydk;&JU 0w¬KawG
zwfzl;vm; }}
]] [ifYtif; }}
]] ydk;&JU 0w¬Kwpfyk'frSm ½l;aewJY vlBuD;wpfa,muf½Sdw,f? 'gayr,fY olYudk ½l;aerSef; b,folurS rodbl;?
'DvlBuD;[m wjcm;NrKdUwpfNrKdUrSm aysmfaysmf½Tif½TifeJY pmoifaewJY olYnDrav;udk jyefac:,lvdkufw,f? NyD;awmY NrKdUjy
vloel aYJ 0;&m NcBH u;D wpfcx k u J tdrt f Bkd u;D wpfv;Hk xJrmS avmueJY tqufjzwfNy;D avSmifxm;vdu k w
f ,f? wjznf;jznf;eJY
uav;rav;[m a&m*gonf jzpfoGm;w,f? wpfaeYawmY uav;rav;&JU cspfol[m 'DtdrfBuD;qD pkHprf;NyD; a&muf½Sd
vmw,f? a&m*gonf rjzpfwefbJ jzpfaewJY cspfoludkawGUawmY u,f,lzdkY BuKd;pm;w,f? nDrvkyfol[m cspfolbuf
ygrSef;vJ oda&m }}
ausmfazonf wpfcsufqdkif;vdkufNyD;aemfu jznf;av;pGm wpfvkH;csif; qdk\/
]] 'DvlBuD;[m olYnDrudk t½Sifvwfvwf acgif;oGif;NyD; owfvdkufw,f }}
ESif;aiGu ausmfazYudk zswfueJ armYMunfhonf/ ausmfazu vufum jy\/
]] udk,fu Oyrm ajymwmyg? ckeifu udk,fajymcJYwmu 0w¬Kwpfyk'fyg? NyD;awmY tar&duef 0w¬Kwpfyk'f?
'grsK;d jrefrmjynfrmS jzpfEikd w f ,fvYkd ud, k f rqkv d bkd ;l ? wpfcak wmY ½Sw d ,f? ud, k t
Yf awG;p[m rSecf &YJ if tJ'0D w¬Kxu J vdk
rqdk;awmif EkEki,frSm 'ku©wpfrsKd;rsKd; a&mufoGm;Edkifw,f }}
ESif;aiGonf twefMumidkifvsuf pOf;pm;ae\/ NyD;rS ar;onf/
]] 'gjzifY udk,f bmvkyf&rvJ oli,fcsif; }}
]] oli,fcsif;rSm vkyfp&m ESpfenf;½Sdw,f? taumif;qkH;uawmY EkEki,fudk arYypfvdkufyg? udk,fwdkYvdk
aysmaf ysmaf e pmBuK;d pm;? ud, k 'Yf u
k © ud,
k rf ½SmeJ?Y i,fi,f½, G ½f ,G rf mS cspw f mwd?Yk vGr;f wmwdqYk wkd m 0ufoufausmufjzLyg?
a&csKd;rrSm;&if tcsdefwef aysmufoGm;rSmyJ? tJ a&csKd;rSm;&ifawmY tysufysufeJY ESmacgif;aoG; xGufwwfw,f }}
ESif;aiGu acgif;cgNyD; qdk\/
]] EkEki,fudk udk,fcspfwm[m 0ufoufausmufjzL r[kwfbl;? wpfenf;tm;jzifY cspfwmawmif r[kwfbl;?
u½kPmvdkYyJ ac:&r,f xifw,f? udk,f oem;wmyJ? oem;wmuyJ pcJYwmyJ? EkEki,fukd udk,farYypfvdkY r&bl;?
NyD;awmY udk,f uwday;cJYNyD;NyD }}
]] 'gjzifY wpfenf;yJ useaf wmYw,f? tJ'guawmY jzpforQukd &J&yJ J &ifqikd ?f t&rf;awG bmrS avQmufrvkyef ?YJ
pdw½f nS ½f nS ef YJ tcsed u
f kd apmiY?f cspo
f u
l wdu
k w
f eG ;f vdYk vdu
k cf v
YJ u
kd cf ?YJ armif&ifvu
dk rf ,fY q&m0efvikd ;f [m jrifjY rwfwYJ
b0wpfckyJ? tJ'D&nf½G,fcsufudk raysmufapeJY }}
ausmfazonf cgwdkif;ESifYrwl? wnfMunfpGm ajymvsuf ae&mrSxonf/ csufcsif;yif rlvvufa[mif;
ausmfaz\ ykHpHtwdkif; NyKH;½Tif &,fjzJvm\/
]] armif&if udk,fajymwmawGudk wu,fY t[kwfBuD;xifNyD; pdwfyifyef;raeeJYOD;? puwnf;u udk,f
0efcHcJYw,f? udk,fYrSm pkHaxmufvkyfcsifwJY a&m*gwpfck ½Sdw,fvdkY? udk,fYtawG;p qdkwmawG[m udk,fY r[kwfw½kwf
pdwful;,OfrSKawG jzpfcsifjzpfaer,f? at;av; jzpfzdkYu rsm;aew,f? ynm½Sd tudk;uG,frSm;wJY [dkvlBuD;wpfa,muf
vdkvJ jzpfaeOD;r,f }}
]] b,fvlBuD;wpfa,mufvJ }}
]] ykHxJu vlBuD;wpfa,mufaygY? a½S;a½S;wkef;u odyfcsrf;omwJY vlBuD;wpfa,muf½SdowJY? olYrSm orD;
acsmacsmvJ wpfa,muf ½SdowJY? olu olYorD;udk ynm½SdeJYrS ay;pm;csifw,f? wpfaeYawmY vli,fwpfa,mufudk
oGm;awGUw,f? tJ'Dvli,f[m wpfaeYwpfaeY bmrSrvkyfbJ xdkifNyD; rkwfqdwfarG;udkom yGwfyGwfNyD; pOf;pm;aeavY
½SdowJY? vlBuD;uvJ ynm½SdyJqdkNyD; olYorD;eJY ay;pm;vdkufoaygY? rdef;r&NyD;vJ 'DieJu bmrSrvkyfbJ tm;&if
rkwfqdwfarG;yJ yGwfyGwfNyD; xkdifpOf;pm;aeowJY? ESpfçv tawmfMumoGm;awmY olaX;BuD;u atmufarYw,f? tif;
igYorufrSmawmY {uEÅ BuD;rm;wJY tBuHtpnf½SdykH&w,f? igYudk zGifYajym&rSm tm;emaew,feJY wlw,f? igu pNyD;
zGifYar;&rSmyJ qdkNyD; ynm½Sdorufudk ar;wmaygY? om;&,f igYom;rSm jyóemwpf&yfudk av;av;eufeuf pOf;pm;
aeykH&w,f? NrKHrxm;eJY tbudk ajym? tb ulnDajz½Sif;ay;r,faygY? 'DawmYrS ieJom;u 0efcHw,f? [kwfw,f
tb&,f? 'Djyóemudk uRefawmf xdkifpOf;pm;vmwm q,fESpfausmfNyD? ajz½Sif;vdkYudk r&ao;bl;vdkY qdkowJY? 'DawmY
olaX;BuD;u odyf0rf;omoGm;NyD; trav; om;&,f? 'Davmufawmif tcsdef,l pOf;pm;&wJY jyóem[m
b,favmufawmif av;eufovJ? ajymajym? tbyg ulpOf;pm;ay;r,fvdkY wkdufwGef;w,f? 'DawmYrS ieJom;u olY
jyóemudk ½Sif;jyw,f? tdkifaq; zdk;ESif;aiG ieJom;&JU jyóemBuD;u bmBuD;xifvJ }}
]] armif&ifYykH[m udk,fb,fodrvJ }}
]] t[D; ...ieJom;&JU jyóemu wu,fBuD;wmyJ? olu rkwfqdwfarG;udk yGwfNyD; ajzw,f? tb&,f
uRefawmf pOf;pm;aewmu a[m'D ar;apYu tarG;awG[m b,fu qif;oufvmovJ? ESmacgif;atmufu
ESKwcf rf;arG;&JU trsK;d awGvm;? 'grSr[kwf ousomuD0ifawG qif;vmovdk yg;odik ;f arG;uwpfqifY ul;vmwJY qHyif&UJ
tEG,f0ifawGvm;wJY? t[wf [wf t[m; [m;? armif&ifvJ tJ'Dvdk ynm½Sd tudk;uG,f rSm;aeOD;r,f? uJ pum;
½SnfoGm;NyD? cspfwJYol a&m*gonfrav;twGuf armif&ifvJ pmusufOD;? udk,fvJ rrav; xbDzdk; oGm;BuKd;pm;
vdkufOD;r,f }}
ausmfazonf tcef;wGif;rS xGufoGm;\/
pm;yGJü xdkif&if; ESif;aiG ikdifusef&pf\/
rnfrQyif tNy;D owfü [movkyí f avQmoGm;onfwikd af p? ausmaf z\ ]]tawG;p}}onf ol&Y ifwiG ;f wef;vef;
usef&pfonf/ a½S;,cifu &ifü rodromçom ½Sdaom pdk;&drfrSKwdkYonf wdk;wuftm;BuD;vmonf/
ESif;aiGonf pmwpfapmif aumufa&;onf/ EkEki,fxHodkYyif jzpfonf/
cgwdkif;pmrsm;ü vGrf;onfudkom tom;ay; a&;rdonf/ ,ckpmü wwfEdkiforQ ESpfodrfYtm;ay;rSKudk
BuKd;pm;azmfjyonf/ pmtqkH;ürl cdkifrmpGm uwday;onf/

]] 'DaEGrSm Eki,fqDudk udk,f vmjzpfatmif vmcJYr,f? udk,fu odyf uAsmqefqef ra&;wwfbl;/


½dk;aeNyDjzpfayr,fY rSefw,fxifwJY pum;udkyJ udk,fokH;r,f? jrif;rdk&fawmifBuD; uG,fumqD;awmY armifBuD;
vmcJYr,f/
udk,f vmjzpfatmif vmcJYr,f? Eki,fvdkyJ udk,fYpm rqkH;ao;bl;/
Eki,f&JU udk,f }}

tcef; ( 20 )

aESmifBuKd;iif&m

onfaEGwGif OD;wifarmifonf &mxl;wufí om,m0wD c½dkif0ef jzpfvmonf/ ESif;aiGonfvnf;


cufcv J aS om 'kw, d ESpf Oypmodyw HÜ ef; pmar;yGBJ u;D udk ausauseyfeyf ajzqdEk ikd cf oYJ nf/ c½dik 0f efjzpfvmaomaMumifY
0rf;omaepOf jzpfojzifYvnf;aumif;? aq;aumvdyfausmif;om;BuD;yif jzpfvmawmYrnfh om;udk vGwfvyfcGifY
ydak y;onfh taeESiv Yf nf;aumif;? OD;wifarmifu onfaEGwiG f ESi;f aiGtm; ompnfEiS Yf ½GmrGeo f modYk tvnfomG ;cGiYf
jyKonf/
rD;&xm;u ysOf;rem;wGif ntdyfonf/ aemufwpfaeY eHeufapmapmwGif jyefxGufvmcJY&m rGef;wdrf;pwGif
ompnfblwmü qdkufonf/
rjrif&onfrmS MumNyjD zpfaom ompnf\ wrmyifwo Ykd nf ESi;f aiG\ &ifukd ckeaf ponf/ ½Guaf [mif; ruseNf y/D
½Guo f pfwu Ykd m; pdr;f EkEv
k iG af e\/ avvmí wrm½Guw f Ykd vSKy½f mS ;aomtcg tjyifrsuEf mS tpdr;f EkEiS Yf aemufausmrS
tjzLa&mifwdkY wpfvSnfhpD ay:vGifonf/ xdktcg jrEkwpfBudrf? aiGjzLwpfvSnfhESifY aEG\opöm½Sif yifysKdyiftkdwdkYonf
wvufvufuGefYjrL;onf/
ESif;aiG\ &ifrSmvnf; wodrfYodrfY wzdefYzdefYESifY NidrfYNidrfY wkef,ifaeonf/
vljynfah tmif rapmifv Y akd om ESi;f aiGonf jrif;vSn;f udk pD;vk;H iSm;vsuf ½GmrGeo f mbuf xGucf \ YJ / jcif;awmif;
wpfv;Hk ? om;a&aowåmwpfv;Hk ? tdy&f mvdyw f pfvyd o f m ygaomaMumifY jrif;vSn;f rSm acsmifouJo Y Ykd aygYyg;aeonf/
xdkYaMumifY jrif;ykav;\ ajcrSm oGufvSonf/ jcLoHuav;rsm;uvnf; wvGifvGifESifY/
vrf;ab;½Sd ukuúKdyifBuD;rsm;u t&dyfaumif;vSonf/ qdwfrsm;? odk;rsm;u vrf;ab;ü ½Sm;½Sm;yg;yg;
aygufaeaom jrufppkd w kd u
Ykd kd at;aq;ysi;f &dpmG ½SmazG0g;ae\/ ta&mifray:aom wbufukd acgif;wGiaf ygif;vsuf
udk,f0wfAvm? cg;wGif ykqdk;wdkudk pnf;í qdwfausmif;om;vkvifwpfOD;onf ukuúKdyifajcudk rSDNyD; pnf;pdrfBuD;pGm
tdyfarmusae\/ olY&Jabmf wkwf½Snfwpfacsmif;rSmvnf; olYenf;wl olYab;wGif at;at;aq;aq; vJavsmif;
tem;,lae\/ aeapmif;í ½Gmjyefcsed w f efvsif pnf;pdr½f iS f qdwaf usmif;om;vnf; tvkyrf sm;awmYrnf/ ol&Y aJ bmfBu;D
udkwkwf½Snfvnf; tvkyfrsm;awmYrnf/
ESif;aiG\ pdwfrSm xl;xl;qef;qef; (&ifckefonfrSty) at;csrf;ae\/ vGwfvyfaygYyg;ívnf; ae\/
ESif;aiGudk tuJcwfMunfhae&mrS jrif;vSnf;q&mu ar;onf/
]] ½GmrGefom b,folYtdrfoGm;rvdkYvJ }}
]] bcufwdkYtdrfudkyg }}
jrif;vSnf;q&m\ rsufESmonf pdwf0ifpm;rSKudk jy\/
]] aMomf BuD;awmfjrom; q&mav; udkbcufwdkYtdrfudkaygY }}
]] [kwfygw,f }}
]] q&mav;uaum &efukefu vmwmvm; }}
]] [kwfygw,f }}
]] [dk'if; ...t0Sm ...t0Sm[m [dk ...wuúodkvfu vmwmvm; }}
]] [kwfygw,f? bmjzpfvdkYvJ }}
]] 'gjzifY q&mav;wdkY w&m;yJG vkyfjzpfMuOD;rvm; }}
]] cifAsm }}
]] w&m;yGaJ umif;aumif; rem&wm MumoGm;Ny?D [dw k ek ;f uawmY q&mav;wdYk wuúov kd u
f ausmif;om;awG
vm&if q&mav; udkbcufeJY wGJNyD; ESdyfMuwm? 'Du iwdawG aumYaumYNyD; usef&pfw,f? 'gayr,fY wpfcg tzrf;
cH&Ny;D uwnf;u q&mav;udb k cufvJ Nird o
f mG ;w,f? tckawmY ½GmrSmyJ ,mvkyaf ew,f? olyY nmawG ESajrmp&myJ}}
]] bcuf wu,fyJ NidrfoGm;NyDvm; }}
]] ausmif;om;wke;f uvdk w&m;a[mwm rawGU&wm ajymwm v,form;awG ,morm;awGeaYJ wmY wpfcck k
vkyfcsifvkyfaerSmaygY? NrKdUaeawmY uRefawmfwdkYu odyfrodbl;? 'gxuf q&mav;u q&mav;udkbcuf&JU
oli,fcsif;vm; }}
jrif;vSnf;q&mu tenf;i,f rouFm[efESifY ar;\/
]] [kwfygw,f? t&ifu 'Dompnfausmif;rSm ausmif;aebufyJ? cifAsm; rodbl;vm;? uRefawmfYtazu
'DrSm NrKdUydkifvkyfzl;w,f? OD;wifarmifav }}
jrif;vSnf;q&monf tHYMo0rf;om[efESifY ESif;aiGudk jyefMunfhonf/
]] [m ...tdk ...[kwfom;yJ? 'gaMumifY jrifzl;w,fvdkY xifom;? q&mav;u t&yfxGufvmw,f?
'gxuf q&mav;wdkYu tck b,frSmvJ }}
]] uRefawmfYtazu om,m0wDc½dkifrSm ta&;ydkifjzpfaeNyD? uRefawmfu wuúodkvfrSmyg }}
]] 'gjzifY q&mav;vJ q&mav;tazvdk ta&;ykdifawG bmawG jzpfOD;rSmaygY }}
]] uRefawmf ta&;ydkif rjzpfcsifygbl;? uRefawmfu tck q&m0efvrf;udk vdkufygw,f }}
]] [m tJ'gu omaumif;wmaygY? odyfykdufqH&wJYtvkyfyJ }}
ESif;aiG\ &ifxJwGif tenf;i,f rausreyfjzpfoGm;onf/ ol q&m0efvdkif;udk vdkufonfrSm ydkufqH&&ef
r[kwf/ rnfodkYjzpfap jrif;vSnf;q&mESifY NyKdifrjiif;/ jrif;vSnf;q&m\ rsufESmrSmvnf; rSefaomopömudk qdkNyD;
ouJYodkY yuwd wnfNidrf½dk;om;ae\/
jrif;vSnf;onf ½GmrGefomteD; a&mufvm\/
]] 'gxuf ½Gma&muf&if olBuD;tdrfawmY oGm;taMumif;Mum;xm;OD; q&mav; }}
]] 'DvdkyJ taMumif;Mum;&ovm; }}
]] [m ...Mum;&wmaygY? q&mav;u ta&;ydik o f m;qdak wmY udpö odyrf ½Syd gbl;? tJ ...eufjzef rawmfwq
wdkufydkif OD;xGef;aomifeJY awGUvdkY q&mav;udkbcuftdrf b,folYydkYay;&ovJ ar;&if uRefawmfYtwGuf ajz&rSm
t&omyJ? ta&;ydkif OD;wifarmifom;vdkY [m; [m; }}
]] OD;xGef;aomif ...t&if &Jtkyf OD;xGef;aomifvm; }}
]] [kwfw,fav? [dk;wavmu XmetkyfeJY ,if;rmyif ajymif;oGm;&w,f? tck wdkufydkifeJY 'Djyefa&muf
vmw,f }}
]] OD;xGef;aomifu 'DvdkyJ vl0ifvlxGufawG ppfovm; }}
]] [m ...ppfwmaygY? OD;xGef;aomif[m odyfapYpyf? odyfaocsm? odyfawmfwJYvl? olYvdkvlawmfrsKd;qdk&if
uRefawmfwdkYe,frSm b,folcdk; vlqdk; ½SdEdkifrvJ? 'gayr,fY cufwmu }}
jrif;vSnf;q&monf owd0if[ef ESKwfudk ZufwkefYvdkuf\/
]] qufygOD;av? cufwmu bmvJ }}
]] tif; ...q&mav;udkawmY ,kHvdkY ajymvdkuf&OD;r,f? uRefawmfu r½SdvdkY jrif;vSnf;armif;pm;ae&wm?
tcsed af wmfonf rawmfonfjzpfap? vl&&if ydcYk ikd ;f wJaY e&mudk ydaYk y;&wmyJ? olc;kd vlq;kd udk uReaf wmfvJ aMumufwmyJ?
olcdk;vlqdk;udk ESdrfwJY q&mOD;xGef;aomifvdk wdkufydkif[m uRefawmfwdkY&JU &efolr[kwfbl;? av;pm;ygw,f? cufwmu
tif; ...'gxuf q&mav; y'ukovZmwf Munfhzl;vm; }}
]] [ifYtif; ...rMunfhzl;bl; }}
]] odyfaumif;wJYZmwfyJ q&mav;&? tckacwfeJY odyfudkufw,f? uRefawmfu pmvJrwwfbl;? toHvJ
r&ygbl;? [dkwpfp 'DwpfpawmY rSwfrdom;? bmwJY ...tif; ...tBuHcufygoaemf oefvsufawmf,lonfh
olcdk;udkv? tJ ...tJ'DvdkqdkwmyJ? NyD;awmY bmwJY ...tif; ...ol olcdk;uvJ olcdk;rsufESmBuD;ayrdkY ...wJY?
odyx f wd myJ? aMomf q&mav;a&? ½Gma&mufNyD zJq Y if;vdu
k af wmYr,f? aZmif;enf;enf;xufw,f? oHuikd ;f udk udik x f m;}}
jrif;ykav;onf ZufqGJxm;aomaMumifY tmjyJvsuf uwå&mvrf;rS ½Gmv,f ajrvrf;qD qif;onf/
jrif;vSnf;onf b,fnm tBudrfBudrf ,drf;onf/ odrfYodrfYvnf; cgonf/ av;usKd;rwwfvnf; aqmifY\/ ½Gmv,f
vrf;ü ajy;rdjyefaomf zkefcdk;wvlvl xvm\/
jrif;vSnf;q&mu bcufwdkYtdrfa½SU &yfay;onf/ ESif;aiGu ig;usyfwefwpf½Guf xkwfay;aomtcg olu
armYMunfh\/
]] usyfwefrygbl;vm; q&mav;? jyeftrf;p&m ESpfusyfrygbl; }}
]] rtrf;ygeJYAsm? ig;usyfyJ ,loGm;yg }}
]] [m ...tm;emp&mBuD; q&mav;? 'gjzifY ypönf;awG uRefawmf ulcsay;cJYr,f }}
ESif;aiG rwm;jrpfEdkifrD jrif;vSnf;q&monf ypönf;rsm;udk NcHwGif; tdrfa½SUajrwvif;ay; o,f,lcsxm;
ay;cJYNyD; jyefxGufoGm;\/
ESif;aiGonf ajrwvif;0,f &yf&if; acgif;vSnfhMunfhonf/
,cifuxufpmvQif tdrfav;onf ydkrdk oyf&yfae\/ wpfenf;tm;jzifY tdrfESifYwlaom oyf&yfonfh
wJwpfvkH; jzpfae\/ NcH0if;rSmvnf; ydkus,faeonf xif\/ txl;ojzifY aemufaz;bufu ydkus,fonf/
NcHwGif;rS teHYtoufurl ESif;aiG\ ESmacgif;udk ½SKHUoGm;aponf/ ESmydwfoludk yGifYapEdkifaom qdwfodk;eHY?
qdwfacs;eHYESifY qdwfao;eHYwdkYwnf;/
wJtdrfwGif;rS vSKyf½Sm;oHay:vm\/ ajrjyifESifY wkwfxd[efum; txif½Sm;qkH;jzpf\/ rMumrD wHpufNrdwf
atmufü a':jr &yfae\/
a':jr? a':jr[k odNyD;jzpfaomaMumifYom a':jr[k todtrSwfjyKvdkuf&onf/ aemufqkH;awGUcJY&aom
a':jrESifYyif vkH;vkH;rwl/
OD;acgif;xufü qHyifrsm; ½Sd½kHom ½SdawmY\/ rsufESmü yg;a&wdkY tvdyfvdyf xae\/ tvdyfvdyfxaeaom
yg;a&wdkYonf euf½SKdif;xlxyfum a>rayG;a&mifodkY jymESrf;nKdrSKdif;aeonf/
qHyifjzL wpfyifESpfyifom½Sdaom OD;acgif;u t½kyfqkd;onf/ jymESrf;nKdrSKdif;aom yg;a&vdyfwdkYaMumifY
rsuEf mS u ydt k ½kyq f ;kd ae\/ xbD&ifvsm;vsuf &ifvsm;xufay:aeaom ykc;Hk wGif tom;r½S?d t½d;k aigaig xifae\/
vufwGif;üvnf; awmifa0S;BuD;wpfacsmif;udk qkyfudkifxm;onf/
a':jr\ ESKwfrS ajcmufuyftufuGJaom toHay:vmonf/
]] b,folvJ? apmapmu jrif;vSnf;oH Mum;w,f? b,fol a&mufvmvJ }}
]] uRefawmfyg BuD;awmf? ESif;aiGyg? armifESif;aiGyg }}
]] b,fu ESif;aiGvJ? Mum;awmY Mum;zl;w,f? 'gayr,fY b,fu ESif;aiGvJ }}
ESif;aiGonf a½SUwdk;oGm;\/ a':jr\ awmifa0S;udkifrxm;aom vufwpfzufudk qkyfvdkufNyD; ajzonf/
]] uRefawmfyg BuD;awmfjr? BuD;awmfu NrKdUydkifom;uav;vdkY ac:wJY bcuf&JU oli,fcsif; armifESif;aiGyg }}
a':jronf ododomom wkefvSKyfoGm;\/
]] bk&m;a& NrKdUydkifom;uav;? armifESif;aiG vluav;? BuD;awmfwdkYqD bmvmvkyfwmvJ }}
]] ½GmrGefomudk jyefvmvnfwm BuD;awmf? BuD;awmfwdkYtdrfrSm uRefawmf vmwnf;w,f? BuD;awmf
wnf;cGifYjyKrvm; }}
]] wnf;cGifYjyKrvm;? NrKdUydkifom;u BuD;awmfudk 'Dvdk ar;w,f? wnf;cGifY jyKrvm;? vluav; BuD;awmfudk
wGJprf;? [dka½SUrSm bcufvkyfxm;wJY uGyfyspf½Sdw,f? tJ'DrSm oGm;xdkif&atmif }}
wJtdrfa½SU ajrwvif;wGif uGyfyspfwpfck ½Sdonf/ xdkuGyfyspfqDodkY a':jrudk ESif;aiGu wGJac:,loGm;\/
uGyfyspfay: xdkifNyD;Muaomtcg a':jru pum;pajymonf/
]] NrKUd ydik o
f m;uav; t&ifwek ;f uvm&if pufb;D u uvifuvif jrnfoMH um;w,f? ckawmY jrif;vSn;f oHawmY
Mum;ovkv d ½kd o dS m;? Bu;D awmf arS;arS;tdyaf ysmo f mG ;w,f? jrif;vSn;f oH Mum;ayr,fY ½kww f &uf xvdrYk &bl;? vluav;
armifESif;aiG BuD;awmfrSm tck ydk'ku©dw jzpfaew,f }}
Bu;D awmfjr zGiaYf jymzdYk rvdyk g? ESi;f aiG jrifNy;D jzpf\/ Bu;D awmfjru zGiaYf jymaomtcg ESi;f aiG\&if ydq
k o
Ykd mG ;\/
a':jruom qufar;\/
]] vluav; b,fu vmwmvJ? vluav; tazaum tck b,frSmvJ }}
]] uRefawmf &efukefu vmcJYw,f BuD;awmf? tck uRefawmfY azazu NrKdUydkifr[kwfawmYbl;? c½dkif0ef }}
]] c½dkif0efqdkwm bmvJ vluav; }}
]] aMomf ...[kwfom;yJ? c½dkif0efqdkwm ta&;ydkif BuD;awmfjr }}
BuD;awmfjronf Mum;&csufudk r,kHEkdif[efjzifY rjrifaom rsufvkH;BuD;rsm;ESifY ESif;aiGbuf vSnfhMunfhonf/
]] ta&;ydkifom;u BuD;awmfjrwdkY ½Gmudk jyefvmvnfw,f? NyD;awmY BuD;awmfjrwdkY wJrSm wnf;r,f?
armifESif;aiG bcuf od&if odyf0rf;omrSmyJ }}
]] tck bcuf b,foGm;vJ BuD;awmf }}
]] ajymif;pdkufzdkY ajrvJ½Sm&if;? qdwfvJausmif;&if; xGufoGm;wmyJ? armifESif;aiG tck bcufu tawmf
vdr®maeNyD }}
]] Mum;&wm 0rf;omygw,f BuD;awmf? aMomf ...uRefawmfYypönf;awG tdrfxJ oGif;vdkufOD;r,f }}
]] oGif; oGif;? tdrfwGif;cef;rSm rif;wdkY oli,fcsif;ESpfa,muf tdyfMu? BuD;awmfuawmY qif;&vG,f wuf&
vG,fatmif tjyifcef;rSmyJ tdyfw,f }}
ESif;aiGonf ypönf;rsm;udk tdrfwGif;odkY oGif;onf/ NyD;aomtcg twef acR;jyefvm\/
a':jru vSrf;ar;onf/
]] armifEiS ;f aiG a&csK;d rvm;? 'Du vlawGuawmY qnfay:rSm acsmif;rSm oGm;ul;MuwmyJ? a&u aemufw,f?
vluav;wdYk NrKUd om;awG tom;rnf;ukeOf ;D r,f? Bu;D awmfzYkd bcuf cyfxm;wJaY &awmY ½Sw d ,f? MunfaeNyD xifwmyJ?
rdef;rcsKd;tdk;u csKd;vdkY bkef;edrfYrSm raMumuf&ifawmY vluav;vJ a&MunfcsKd;av }}
]] udpör½Sdygbl; BuD;awmf? uRefawmf rD;&xm;ay:rSm a&csKd;cJYNyD;NyD }}
]] [JY rD;&xm;ay:rSm a&b,fvdkvkyfcsKd;vJ }}
]] yxrwef;wGJawGrSm a&csKd;cef;ygygw,f BuD;awmf? uRefawmf rsufESmyJ opfawmYr,f }}
ESi;f aiGonf tdraf emufaz;buf xGucf \ YJ / toifaY wGU&aom a&wpft;kd rS a&cyf,u l m ajcvufaq;onf/
xdkYaemuf rsufESmopfonf/
ydk;aysmY tusÐvufwdk? wGJykqdk; tpdrf;uGuf0wfNyD; ESif;aiGonf tdrfwGif;rS xGufvm\/
]] BuD;awmfa& ...npmudk b,fol csufovJ }}
]] xrif;awmY cgwdkif; Nidrf;om csufay;w,f? [if;awmY vluav; bcufjyefvmrS jzpfovdk csufwmyJ?
tck Nidrf;omvJ bk&m;ig;qlbuf oGm;aew,f? udpör½Sdbl;? tck nGefYar ½Gmjyefa&mufaew,f }}
nGefYar? bmaMumifYrod? ESif;aiG\ &if rodrom wkefoGm;onf/ a':jruom qufajym\/
]] nGefYaru vluav;wdkY bcufwdkY&JU oli,fcsif; r[kwfvm;? uav;r awmf½Smw,f? oluvJ aumfvdyf
qdkvm; ...aumvdyfqdkvm; tJ'grSm? bmwJY tdkiftdkif qdkvm; ...bmqdkvm; rodbl; wufaeowJY? 'gayr,fY
rmerBuD;½Smbl;? naeqdk&if a&mufa&mufvmwmyJ? BuD;awmfudk a&csKd;ay;w,f? xrif; rcsuf&ao;&ifvnf;
csufay;oGm;wmyJ }}
ESif;aiG acwå idkifoGm;\/ a':jr a>rudkufcH&pOfu nGefYar udk,fzd&ifzd jyKpkcJYonfudkvnf; owd&rd\/
]] BuD;awmfa& uRefawmf vrf;xGufavQmufvdkufOD;r,f? bcuf jyefvm&if ajymyg? [if; txl;rvkyfeJYvdkY?
uReaf wmfY jcif;awmif;xJrmS ig;ykyaf jcmufeYJ uul&aH jcmuf ygvmw,f? wpf0ufu 'Dtrd t f wGu?f wpf0ufu nGeaYf rwdYk
tdrt f wGu?f nGeaYf r a&mufvm&ifvJ ajymjyvdu k yf g? NcaH xmifrY mS csupf m;Mur,f? ig;ykyaf jcmuf uifcsi&f ifvJ uifaygY?
aMomf 'gxuf BuD;awmf ig;ajcmufpm;vdkY &NyDvm; }}
]] [dkwpfcg ig;yduif pm;rduwnf;u urf;ukefoGm;NyD? rxl;ygbl;? BuD;awmf rsufpdvJ rjrifawmYygbl;?
Bu;D awmf tck tukepf m;w,f? iwfaewJY b0rSm acs;rsm;vdYk rjzpfb;l r[kwv f m;? ig;ykyaf jcmuf Bu;D awmf rpm;&wm
MumvSNyD? at; at; vluav; vrf;avQmufOD;av? bcufjyefvm&if ajymxm;vdkufr,f }}
ESif;aiGonf NcHwGif;rS xGufvm\/ olYpdwfu trdefYay;&ef rvdkyJ ajcaxmufwdkYonf ajrmufbufodkY
c&D;ESifavonf/
½GmNcHpnf;½dk;udk ausmfcJYonf/ apmifjcrf;ESifY emewfyif½dkif;wdkY BuD;pdk;aom zkef;qdk;awmrsm;udk vGefvmonf/
jrif&avNyD/ EkEki,fwdkY\ NcHBuD;ESifY tdrfBuD;udk jrif&jyefavNyD/
&ifwdkYonf w'def;'def; ckefvm\/ pdk;&drfaMumifYuspdwfrsm;vnf; 0ifvm\/
ESif;aiGonf cifwef;qDa&mufatmif oGufoGufavQmufcJYonf/
cifwef;ajrxuf ½Guf0gwdkY zkH;vsuf½Sdao;aomfvnf; cifwef;½Sd yiftdkyifysKdwdkYxuf ½Guf0g rusefNyD/
vufyHyifwdkYxufvnf; ywåjrm;yGifYeDwdkY rjrif&NyD/ vufyHyifwdkYxuf jr½GufwdkY opfopfvGifaeonf/ vufyHoD;wdkY
pdrf;pdrf;nKdnKd cdkoD;p jyKae\/
prf;acsmif;wGif;ü a& vkH;0 cef;ajcmufaeNyD/
EkEki,fESifY ol pwifawGUcJYaom ae&muav;ü wmwrHav;udk awGU&onf/ a&um; r½SdNyD/ ajcmufaoGU
aeaom wmwrHukd rDSavsmif;vsuf wifaeaom vufyHacgif;rsm;udk awGU&onf/ yGifYvTmeDeD rusefNyD/ 0wfqHwdkif
½Snf½SnfwdkY nKdae\/ 0wfvTmcH uefawmYcsyfwdkYu nKdrnf;ae\/
ESif;aiGonf vufyHyifpnfudk rSD&if; ta½SUodkY Munfhonf/
½Srf;½dk;rawmifrif;u jymae\/ jrLta0Yvnf; cHae&\/
ESif;aiGu EkEki,fwdkY\ NcHBuD;qD vSrf;Munfhonf/
NcBH u;D udk um&Hxm;aom xdycf Reyf sOcf syrf sm;u a&eHa&mifjzifY nKjd rJ nKad e&onf/ ysOcf Rerf sm;xuf wpfavQmuf
oHql;BuKd;udkvnf; jrifae&ao;onf/
Ncw H iG ;f ü opfyifwYkd tkrYH KS id ;f jrJ tkrYH KS id ;f aeonf/ wrmyifwu Ykd om jrwpfvn S hf aiGwpfvn S hf vufvufjyae\/
aEGOD;awmYrl rukefao;yg/ aEGOD;rukefao;aMumif; owday;[ef cifwef;ü OMooH a0ae\/
vufyHyifudk rSD&if; ESif;aiG Nidrf&yfae\/ EkEki,fwdkY\ tdrfBuD;qDai;&if; Nidrf&yfae\/
rdrd ½GmrGefomodkY a&mufaeNyDudk EkEki,fcrsm od½Smygrnfavm? od½Smatmifvnf; bmjyK&ygrnfenf;/
þodkYtawG;ESifY ESif;aiG idkifaecdkuf ajcoHoJYoJYudk Mum;&onf/
ESif;aiGonf vQifjrefpGmjzifY teD;½Sd csKHykwfwpfckwGif 0ifykef;vkdufonf/
csp&f vGr;f &olav;udk tvpfacsmif;í vSeaYf wmY vSev Yf u
kd cf sio
f nf/ cspo f l vefaY vrS &ifciG w f iG f ayGUoGi;f Ny;D
rsufESmjyí tm;wufaprnf/ aMumufaZmaMumifY &J&JeDaeaom yg;avudk arT;arT;MuLrnf/ u½kPma'gaomESifY
cspfolu &ifudkxkvQif oabmaumif;pGm NyKH;íyif &,fvdkufOD;rnf/
csKw H iG ;f u vSr;f Munf&h avaomaMumifY ronf;uG/J rarQmv f ifb
Y J csK\
H t½Guw f u
Ykd xlaeonf/ jrif&orQrmS
xbDav;udk rvsuf avQmufvmolav; wpfO;D omwnf;/ oluav;\ xbDu ql;csKw H pfcük Niad eonf/ oluav;u
ESif;aiGbuf ausmay;um ql;Nidaeaom xbDudk cJ,Of;pGm jzKwfae\/
orifri,fudk ckeftkyfawmYrnfh usm;toGif ESif;aiGonf csKHwGif;rS xGufvdkuf\/
bmudkrQ owdjyKrd[ef rwloluav;udk aemufrS aeí usKH;zufvdkufonf/
]] tdk ...trav; }}

tcef; ( 21 )

ybm0wD

ESif;aiGvnf; xdwfvefY wkefvSKyfoGm;onf/


&ifcGifwGif;rS rdef;rysKdudk ai;ai; Munfhaerdonf/
rdef;rysKdu ESif;aiG\ &ifcGifwGif;rS ½kef;cGmxGufvdkuf\/
rdef;rysKdonf ezl;ay: 0Jusvmaom qHyifrsm;udk yGwfoyfrçwifNyD; a'gooHESifY tjypfwif\/
]] ESif;aiG 'DvdkyJ &rf;vkyf&ovm;? ig EkEki,f r[kwfbl;? nGefYar }}
a'goaoG;aMumifYavm? ½SufaoG;aMumifYavm rod/ nGefYar\ rsufESmrSm twef&Jae\/
½Suu f ;kd ½Suu
f ef;jzpfvsuf ESi;f aiGrmS ½kww f &uf pum;rqdEk ikd /f twefMumrS xpfxpfaigYaigYEiS Yf awmif;yef\/
]] eif ...eif ...eifrSef;rodvdkYyg nGefYar&m? igu Ek ...Ek ...EkEki,f rSwfvdkY? [dk'if; ... tJ ...
usDpm;rdwmyg }}
nGeaYf ronf oufjyif;av; rodrom½SKu d Nf y;D ...]]eif ...awmfawmfq;kd wmyJ}}[k rSwcf sucf s\/ toHav;
rodromwkefaerSef; ESif;aiG owdjyKrd\/
tajctae ajymif;oGm;&ef pum;udk vS;D vTzJ Ykd ESi;f aiG BuK;d pm;onf/ pum;pudk ½kww f &uf ½SmrawGU? awGU&mudk
ajymcsrdjyefawmYvnf; rar;tyfonfh ar;cGef;jzpfaejyef\/
]] ig 'DrSm ½Sdaer,frSef; eif b,fvdkvkyfodovJ nGefYar }}
nGefYaru qwfueJ olYukd armYMunfhonf/ rsufvkH;nKdBuD;rsm;u wpfpkHwpf&m rauseyfrSKudk azmfjyae\/
]] eif 'Dae&mrSm ½SdaevdrfYr,fqdkwm ig owdarYoGm;w,f? ig vm&if;u wpfudpöyJ? tif;av ...eifwdkY
ESpfa,muftwGufygyJ }}
ESif;aiGonf em;rvnfbJ nGefYarudk Munfhonf/
nGefYaru vufwGif;rS pm½Gufacgufuav; wpfckudk jyonf/
]] tJ'g bmvJ nGefYar }}
]] BuD;a':jrqDu eif a&mufaewm ig odcJYw,fav? 'gu eifa&mufaewm EkEki,fqDukd taMumif;
Mum;wJYpm? igu EkEki,feJY eifY&JU ydkY(pf)ref; r[kwfvm; }}
ESif;aiG pdwfraumif;jzpfoGm;\/ 0rf;enf;aom avoHESifY uefYuGuf\/
]] eifY udk,fudk ydkY(pf)ref;vdkY rajymygeJY nGefYar? eifYudk ig av;pm;ygw,f? 'gayr,fY EkEki,feJY igYtwGuf
eifuvGJNyD; tm;udk;&r,fYvl r½Sdbl; }}
rsufvkH;nKdrsm;u olYudk wpfcsufpdkufMunfhjyefonf/ cPwGifyif nGefYaru NyKH;onf/
]] 'Dvdkqdk&ifawmY aus;Zl;wifygw,f oli,fcsif;&,f? uJ igvkyfwm aoaocsmcsmMunfh }}
nGefYaronf vufyHyifajcodkY uyfoGm;NyD; 'l;axmufxdkifvdkuf\/ yifajc&if; wpfae&mü zkH;vTrf;aeaom
½Gu0f grsm;udk z,f½mS ;vdu k o f nf/ ajrxJ wpf0ufjrKyaf eaom tkwcf u J sK;d wpfv;Hk udk tomr,lvu kd \f / ay:vmaom
ajrusi;f av;xJoYkd pm½Guaf cgufuav;udk xnfv h u kd of nf/ tkwcf u
J sK;d udk aeom;wus jyefxm;vdu k Nf y;D opf½u
G rf sm;
udkvnf; jyefzkH;vdkuf\/
nGefYaronf jyefxvdkufNyD; olYudk NyKH;NyKH;av; Munfhonf/
]] nGefYar eif odyfÓPfaumif;wmyJ }}
]] ig ÓPfaumif;wm r[kwfbl;? tJ'D ydkY(pf) atmYzpf(pf)uav;udk EkEki,f xGifay;xm;wm }}
]] EkEki,f xGifay;xm;wm }}
]] [kwfw,f? igYqDuwpfqifY EkEki,fqD eif pmay;vdkufawmY ig bmvkyf&rSef; rodbl;? EkEki,fu ½GmxJvJ
vm&wm r[kwfbl;? olwdkYNcHxJ ig oGm;vnfcGifYvJ olYtazu ay;wmr[kwfbl;? aemufawmYrS }}
nGefYaru pum;udk acwå&yfNyD; ESif;aiGudk Munfhonf/
]] aemufawmYrS bmjzpfovJ }}
nGefYar\ rsufESmwGif ½Suf&dyfvTrf;aeonf/ rsufvTmudk csxm;&if; wdk;wdk;ajym\/
]] eif pdwfrqdk;eJYaemf? EkEki,fqD a&;wJY eifYpmudk ig ...ig zwfMunfhrdw,f }}
ESif;aiG\ rsufESmvnf; xlyloGm;onf/ EkEki,fxH ola&;cJYaom pmrsm;onf nGefYarxHrS wpfqifY ay;cJY&
avaomaMumifY nGefYar zwfMunfhrnfqdkygu rqef;? rqef;onfu wpfu@/ nGefYarudk,fwdkifu zwfMunfhrd
ygonf[k 0efcaH omtcgwGirf l tae&txdik &f MuyfomG ;onf/ þpmrsm;onf cspo f x
l u
H kd a&;onfjzpfaomaMumifY
cspfolcsif;om odxdkufMum;xdkufaom udpörsm;ygae\/
nGefYaru acgif;uav;udk qwfueJarmYvdkufNyD; wnfNidrfpGmqdk\/
]] rxl;ygbl;av? eifwdkYtaMumif; ig tukefodwmaygY? eifwdkYESpfa,muf 'Dcifwef;rSm awGUaeusqdkwm ig
od&w,f? 'geJY wpfnaerSm 'Dcifwef;qD ig vmcJYw,f? uHtm;avsmfpGmyJ EkEki,feJY awGUcJYw,f? 'geJYyJ 'D ydkY(pf)
atmYzpf(pf)uav; ay:vmwmyJ }}
ESi;f aiGonf nGeaYf rudk txl;aus;Zl;wifomG ;\/ rde;f uav;wd\ Yk jzwfx;kd ÓPfuv kd nf; cs;D rGr;f rdomG ;onf/
ESif;aiG Nidrfaecdkuf nGefYaronf EkEki,fwdkY\ tdrfBuD;qD vSrf;Munfhonf/
nGefYar\ o@mefonf vSKyf½Sm;oGm;\/
]] a[m EkEki,f&,f }}
ESif;aiGonf NcKHrsm;uG,fae&mrS tjyifodkYxGuf&ef jyifonf/ nGefYaru olY&ifbwfudk wGef;&if; wm;\/
]] eif 'DxJrSm tomaeprf;? wdkYtcsufeJY wdkY½Sdw,f }}
nGefYaronf NcKHuG,frS xGufoGm;\/
NcKHMum;rS ESif;aiGu acsmif;Munfhonf/
tdrfBuD;tay:xyf½Sd jywif;0ü EkEki,fu &yfaeonf/ ta0;u vSrf;jrif&onfhwdkifatmif o@mef\
azG;azG;jzLjcif;onf xif½Sm;vS\/
eufarSmifaom qHyifrsm;udk EkEki,fu zm;vsm;csxm;\/
trSwfrxifjyK[efjzifY nGefYaronf NcKHykwfwpfckrS tudkif;i,fwpfckudk csKd;NyD; ajrodkY vTifYypfvkdufonf/
jywif;0rS EkEik ,fonf vufEpS zf ufukd aemufjyefrNy;D vnfuyk q f yD v
Ykd suf zm;vsm;usaeaom qHyifrsm;udk
odrf;,lonf/ xdkYaemuf qHyifwdkYudk wpfywfvQKdxkH;jy\/
nGefYaru aemufjyefqkwfvmonf/
]] uJ ...udk,fawmfacsm jyefMupdkY }}
]] bm ...jyefMur,f }}
]] 'DrmS ig pmxm;cJwY m EkEik ,f odomG ;Ny?D reufus&if eifa&mufaerSe;f olov d rd rYf ,f? a½SUawmY ud, k bYf mom
udk,fc&D;qufoGm;MuwmaygY? 'DnaeawmY EkEki,f 'Dudk rvmEdkifbl;wJY }}
]] 'Dnae EkEki,f 'Dudk rvmEdkifbl;? eif b,fvdkvkyfodovJ }}
]] EkEki,f qHyifxkH;jywm rjrifbl;vm;? olYtaz rvpfbl;vdkY ajymwm? qHyifudk e*dktwdkif; zm;vsm;cs
xm;&if olvmcJYr,fvdkY t"dyÜg,f&w,f? tm;vkH;[m EkEki,f xGifxm;wJY oauFwcsnf;yJ? ESif;aiG eifYEkEki,fu
odyfOmPfaumif;w,f }}
ESif;aiG bmrQ jyefrajymEdkifawmY? tdrfBuD;qD wpfcsufvSrf;Munfhonf/ jywif;0ü EkEki,f r½SdawmY/
nGefYaronf u½kPmouf[ef½Sdaom rsufvkH;rsm;ESifY ESif;aiGudk vSrf;Munfhonf/
ESif;aiGonf vSKyf½Sm;vm\/ vmcJYaomvrf;twdkif; jyefrnfjyK\/
]] 'Dvrf;twdkif; jyef&if vljrifr,f? vm igYaemufvdkufcJY? wdkYESpfa,mufpvkH; b,folrS rjrifEdkifwJYvrf;
igjyr,f }}
nGefYaru a½SUaqmifac:iifonf/ ESif;aiGu aemufrS vdkufcJY\/
prf;acsmif;av;twdik ;f ta½SUbufoYkd vdu k af vQmufvmcJo
Y nf/ prf;acsmif;av;onf acsmif;Bu;D wpfct k wGi;f
0ifvsuf qkH;ae\/
acsmif;urf;yg;u twefjrifYonf/
ESif;aiGu acsmif;wGif;odkY ckefcsvdkuf\/ xdkYaemuf acsmif;urf;yg;xdyfrS nGefYarudk vufurf;ay;onf/
acsmif;wGif;ü a&r½Sd? atmufcHajronf ajcmufoa,mif;ae\/ urf;yg;u vlwpf&yfausmf jrifY\/
]] 'g bmacsmif;vJ nGefYar }}
]] ½GmrGefomacsmif;aygY? um;vrf;wHwm; jzwfxm;wJY acsmif;av }}
]] a&vJ r½Sdbl;? aEGrdkYvdkYvm; }}
]] r[kwfbl;? txufrSm qnfvkyfxm;awmY a&b,fpD;awmYrbvJ? odyfrdk;BuD;NyD; qnfa&azmufcsay;rS
a&pD;wJYacsmif;? a&pD;&ifvJ odyfaMumufzdkY aumif;w,f? wHwm;BuD;ysufwm ig ESpfcgawGUzl;w,f }}
]] 'Dacsmif;twdkif; wdkY qefNyD;avQmufoGm;&if wHwm;BuD;qD a&mufoGm;r,faemf }}
]] at; [kwfw,f }}
ESpfOD;om; pum;wajymajymESifY qufavQmufvmMuonf/
rMumrD vloHoloHrsm; Mum;&onf/ armfawmfum;BuD;wpfpD; jzwfarmif;oGm;oHudkvnf; Mum;&onf/
urf;yg;udk ESif;aiGu t&ifwufonf/ tay:rSae vufurf;ay;NyD; nGefYarudk qGJwifonf/
um;vrf;ESifY wHwm;BuD;udk jrif&onf/ qnfydwfxm;ojzifY a&rus/ qnf\ awmifbuf acsmif;wGif;ürl
a&½Sdae\/ ½Gmol½Gmom;tcsKdU acsmif;wGif;ü a&ul;aeMu\/ EGm; av;ig;aumifvnf; a&aomufaeMuonf/
nGefYarESifY ESif;aiGonf um;vrf;ay:wufum wHwm;BuD;udk ausmfvdkufMuonf/ um;vrf;ab;atmuf½Sd
ajrmif;udkyg ausmfNyD; qnftkwf½dk;ay: a&mufvmMuonf/
nGefYaronf qnf½dk;ay:ü ajcwGJavmif;csxdkifonf/ acgif;av;iJYum armYMunfhNyD; ]]xdkifav}}[k ESif;aiGudk
zdwfac:onf/ ESif;aiGvnf; 0ifxdkifvdkuf\/
a&ul;aeaom rdef;r½G,fwpfOD;u vSrf;ESKwfqufonf/
]] at ...½SifnGefYar? wdkYeJY a&vmrul;awmYbl;vm; }}
]] rul;awmYbl;? tdrfrSm a&csKd;cJYNyD }}
arSmufvsuful;&if; ajcESpfzufjzifY wAGrf;AGrf; pkHcwfae&mrS tjcm;rdef;rwpfOD;onfvnf; &yfum
udk,fazmYvsuf yxrrdef;rudk ar;onf/
]] ½SifnGefYar bmajzovJ }}
]] a&rul;awmYbl;wJY? tdrfrSmyJ a&csKd;w,fwJY }}
]] 'gaygY? b,fvm a&ul;awmYrvJ? nGefYaru NrKdUolBuD;jzpfoGm;NyDudk;? olYa':av;u [dkaeYu avQmufajym
aew,f? 'Dwpfcg nGefYar ausmif;jyefoGm;&if bDatr jzpfawmYrwJY }}
nGefYaru bmrQjyefrajymbJ &,farmae\/
ESif;aiGu avudk tm;&yg;& ½SL½SKdufNyD; ywf0ef;usif\ ½SKcif;wdkYudk ai;arQmfMunfhonf/
eD&aJ om aevk;H Bu;D onf taemufbuf rd;k ukypf uf0ikd ;f ü ar;wifvsu½f o dS nf/ ta&mifrawmufaomfvnf;
tvif;"mwfrsm;pGm usefao;\/ aEGü ompnfvGifjyifonf aeYwm½SnfaMumif; ESif;aiG aumif;pGmodonf/
nae\ avnif;onf pwif wdu k cf wfvmae\/ at;jrvSonf r[kwaf omfvnf; ttdu k u f rkd l ajyaponf/
ESif;aiG\ &ifwGif;ü ESpfoufrdonfrSm us,f0ef;jyefYajymjcif;udk jzpf\/
ompnfviG jf yifonf us,\ f / ½SKcif;udk zk;H uG,zf suq f ;D aom opfyifjrifjY rifEY iS Yf awmwef;½Sn½f n S wf Ykd enf;yg;
aomaMumifY vGifjyif\ us,f0ef;jyefYajymorQudk rsufpdwpfqkH; jrif&onf/ vGifjyifus,forQ pdwfudk vTwfMunfh
EdkifaomaMumifY vGwfvyfaom t&omwpfrsKd;udk cHpm;&onf/
vGifjyifu us,f0ef;jyefYajymorQ aumif;uifuvnf; us,f0ef;jyefYajymnf/ aumif;uifonf us,f0ef;
jyefYajym½kHru a&mifrsKd;vnf; pkHae\/
rdk;ukyfpuf0dkif;rSmrl eDeDapG;ae\/ eDapG;aom ta&mifwdkYonf vdar®mfaoG;ESifY a½T0ga&mifwdkYESifYvnf;
a&m,Sufae\/ tweftjrifYwGifrl tpdrf;EkEkonf tjymESifY a&mvm\/ tjymEkonfvnf; &ifYvm&mrS rGef;wnfh
csufvGefaomf ta½SUbuf ½Srf;½dk;rBuD;xdyftxd c&rf;a&mifu pdk;rdk;aeonf/
aEGOD;nae\ ompnfvGifjyifonf c&rf;a&mifuJaom c&rf;a&mifvGifjyifom jzpfownf;/
ESif;aiGonf ab;üxdkifaeaom nGefYarudk apmif;vSnfhNyD; cdk;Munfh\/
nKjd ymnufaom nGeaYf r\ tom;av;rsm;onf ½Srd ;f ½Srd ;f pdpk kd ½So d nf/ NyK;H onfvnf; r[kw?f wnfonfvnf;
rqdkomaom nGefYar\ rsufESmav;rSmvnf; vef;qef;Munfvifae\/
azsmYazsmYom 0gaom ay:yvif ydwftusÐ vufpu? c&rf;EkaoG; rmp½dkufxbDwdkYudkvnf; ½dk;½dk;,Of,Of
0wfqifxm;onf/
nGeaYf r\ toGiw f pf&yfv;Hk onf ½d;k ½d;k ESiYf ,Ofae\/ rSeo f nf? olrY supf x
d w J iG f nGeaYf ronf tpOf ½d;k ½d;k av;ESiYf
vSyaeonf/ þ½d;k ½d;k av;ESiYf ,Ofaom a½Tus;D nKrd av;ESiYf twl½pdS Ofwikd ;f olpY w d o f nf at;csr;f jrjJ zpf\/ ,ckvnf;
at;csrf;oa,mif½Sd\/ aqmif;\ at;csrf;jcif;rsKd;awmY r[kwf? wdrfnKdtkyfaom rdk;wpf&uf\ at;csrf;jcif;rsKd;
jzpfonf/
ESif;aiGonf nGefYarxHrS rsufvkH;vTJvdkufonf/
a&csK;d Ny;D aom rde;f rBu;D ? rde;f r½G,?f rde;f rysKw
d o
Ykd nf a&pdak omxbDwu Ykd kd rvJbJ &ifvsm;vsuf a&td;k ud, k pf D
½Gufum ½GmqDodkY jyefoGm;Mu\/
nGefYarxHrS toHay:vm\/
]] bmNidrfNyD;xdkifaewmvJ ESif;aiG }}
]] tdk ...aMomf ...[dk'if; ...tJ ...igYpdwfxJ wpfrsKd;BuD;jzpfaew,f }}
]] b,fvdk wpfrsKd;BuD;jzpfaewmvJ? EkEki,feJY 'DnaerawGU&vdkY pdwfysufaewmvm; }}
]] [m ...tJ'DvdkvJ r[kwfygbl;? [dk'if; ...igYpdwfxJ aysmfovdkvdk 0rf;enf;ovkdvdkeJY }}
]] bmjzpfvdkY aysmfovdkvdk 0rf;enf;ovkdvdk jzpfae&ovJ }}
]] [,f 'gawmY igb,fajymwwfrvJ? igYpdwfxJrSm½Sdwm ig trSefajymwm }}
nGefYaru olYbufvSnfhNyD; pl;pl;&J&JMunfhonf/ þrsufvkH;rsm;udk &ifrqdkif&Jaom olu t&if rsufvkH;
vTJvdkufonf/
xdpk Of nGeaYf ru &,fonf/ oufoufomom nifnifomom &,faom &,fojH zpf\/ od&Yk mwGif ESv;Hk om;rS
vmaom &,foHrsKd;jzpf\/
olu nGefYarudk vSnfhMunfhonf/ nGefYaru olYudk jyefvSnfhrMunfh? qufom &,fae\/
]] nGefYar eif bm&,faewmvJ? igYpum;rSm eif bm&,fp&mawGUvdkYvJ }}
nGefYaru olYudk jyefvSnfhrMunfh? &,farmjcif;ESifY a&mvsufom ajym\/
]] eifYpum;udk oabmusvdkYyg ESif;aiG? aysmfovdkvdk 0rf;enf;ovdkvdk qdkwmav? at; ...vlYb0BuD;u
'Dtwdkif;yJ }}
]] nGefYar eif bmajymwmvJ }}
nGefYaronf olYudk vkH;0vSnfhrMunfhbJ ajz\/
]] igajymwm ½Sif;ygw,f? vlYb0BuD;u 'Dtwdkif;yJvdkY? ESif;aiGa& aysmfaewmvJ vlYb0 r[kwfbl;? 0rf;enf;
aewmvJ vlYb0 r[kwfbl;? vlYb0&JU c&D;qdkwm arG;zGm;jcif;eJY aojcif;w&m; rSwfwdkifMum;rSm c&D;oGm;aewm
jzpfovkdyJ vlYb0&JU tcdkuftwefYwpfck[mvJ aysmf½Tifjcif;qD vufwpfzuf? 0rf;enf;jcif;qD vufwpfzuf urf;ay;
xm;NyD; acwå em;ae&wmyg? aysmf½Tif&awmYvJ armw,f? 0rf;enf;&awmYvJ tm;ukefw,f? tpGef;ESpfzuf roGm;bJ
Mum;xJrSm acwåem;&wm[m t&omyJ? eif bmajymcsifvJ }}
nGefYaronf r&,fawmY/ olYudkvnf; vSnfhrMunfhao;/
wnfNidrfaeaom nGefYar\ rsufESmav;onf armYvsuf½Sd\/ rsufvkH;rsm;u c&rf;a&mifaumif;uifjyifqD
Munfhaeonf/
eufarSmifaom nGefYar\ qHyifwdkYu tkyfaumif;onf/ avwdk;aomaMumifY ezl;jyifESifY em;o,fwdkYrS
qH,OfpwdkY 0J0Jvlvl vSKyf½Sm;aeonf/
oG,faomvnfwdkifonf qefYae\/ jynfhNzKd;aom ykckH;onf avsmavsmajyajy usvmum vkH;0ef;aom
vufarmif;ESiYf qufae\/ cg;u ao;Ny;D um;pGiaYf om wifom;onf tkw½f ;kd ay:ü tdtjd ynfjh ynfzh v d suf tyfae\/
ajcwGaJ vmif;csxm;onfaMumifY xbDonf wif;wdu k m ajczrd;k ESiYf ajcovk;H av;rsm; ay:ae\/ nGeaYf r\ tom;onf
nKdaomfvnf; arG;n§if;xlaom ajcovkH;om;onf 0if;0goefYpifae\/
ESif;aiGu oufjyif;csonf/
nGefYaronf acgif;tomiJYí rsufvkH;apGMunfhNyD; ar;\/
]] udk,fawmfacsm bmawG oufjyif;csaewmvJ }}
]] [m nGefYaruvJ? eif 'Dnae odyftar;tjref;xlwmyJ? igYudk eifYwynfhrsm; rSwfaeovm; }}
nGefYaru &,fNyD;ajz\/
]] wynfhvdkY rrSwf&Jygbl; q&m0efavmif;BuD;&,f? oli,fcsif;vdkYyJ rSwfxm;ygw,f? 'gayr,fY eifYudk ig
av;av;eufeuf ar;p&m½Sdw,f? eif ½dk;½dk;om;om; ajzrvm; }}
]] a&m 'ku©ygyJ }}
]] 'ku©awG bmawG vkyfraeeJY ESif;aiG? ig wu,f ar;r,f }}
]] nGefYar eifYudk igaMumufvmNyD? eif bmar;rvdkYvJ }}
nGefYaronf tHav; cJvdkuf\/
ar;tyf rar;tyf pOf;pm;aeykH&onf/ xdkaemufrS pdwf'kH;'kH;csvdkuf[efESifY jywfom;pGm ar;onf/
]] ESif;aiG? eif EkEki,fudk wu,fcspfwmvm; }}
ESif;aiG yg;pyfjyJoGm;\/ ½kwfw&uf jyefrajzEdkif? Mum;&aom em;udkvnf; r,kHrd/
]] nGefYar eif b,fvdkar;vdkufovJ }}
]] EkEki,fudk eif wu,fcspfovm; }}
]] nGefYar? eifYar;cGef;u igYudk apmfum;ovdk jzpfaew,f }}
]] eif xifcsifovdk xifav? igar;wmudk t&ifajzOD; }}
]] nGefYar&,f? eif ar;&ufw,f? ig[m vl,kwfrmwpfaumif r[kwfygbl;? 'gudk eifwpfa,mufawmY
,kHvdrfYr,f xifw,f? ig tHYMowmu eif bmvdkY 'Dar;cGef;udk ar;&ovJ }}
]] ar;&w,f ESif;aiG? eifwdkY Zmwfvrf;rSm igu uefYvefYuefYvefY ygaerdNyD? xm;ygawmYav? eifoGm;aewJY
vrf;udk eif wu,fod&JUvm; }}
]] ar;jyefNyD nGefYar? eif bmvdkY odyftar;tjref; xlaewmvJ }}
]] pdwfrqkd;eJY ESif;aiG? toHrmrmeJYvJ igYudk rajymeJY? igYapwemudk eif odxdkufw,f }}
]] at;yg nGefYar&m? uJ ...uJ ...eifyJar;? igajzr,f? auseyfNyDvm; }}
]] 'gjzifY igxyfar;r,f? eif EkEki,fudk wu,fcspfovm; }}
ESi;f aiG pdwwf v
kd m\/ pdww f odk mG ;aMumif;udv
k nf; nGeaYf r odrmS pd;k onf/ olonf t"dygÜ ,frYJ acgif;cgíajz\/
]] EkEki,fudk ig wu,fcspfygw,f nGefYar? 'gayr,fY ajymprf;ygOD;? eif bmvdkY 'Dar;cGef;udk xyfwvJvJ
ar;&wmvJ }}
nGefYaronf wpfcsufNyKH;vkdufonf/ ]][ifY}}ueJ &,foHoJYoJYyif xGufvmonf[k ESif;aiG xifrdonf/
]] eifeJY ig[m oli,fcsif;yg ESif;aiG? 'gayr,fY igu rdef;uav;? 'Dpum;rsKd;awG ajym&vdkY ig½Sufrdw,f?
'gayr,fY rajymvJ rNyD;? rwD;vJ rjrnfbl;wJY ESif;aiG? eifwdkYESpfa,muftwGuf ig &ifav;rdw,f }}
]] eifu bmvdkY &ifav;&wmvJ }}
]] &ifav;&wmyJ ESi;f aiG? eift Y wGuaf &m EkEik ,ftwGuaf &m? eifwt Ykd jzpfu igMum;xJu ryg&if pmeJaY wmif
rqufoG,fEdkifMuwJYb0? wpfESpfwpfcg vlcsif;awGU&zdkYuvJ tcufBuD;? rD;a0;&if csdyfrmowJY ESif;aiG? 'Dpum;[m
eifwdkY a,mufsm;av;awGtwGuf ydkrSefw,f xifw,f }}
ESif;aiGonf uefYuGufrnfjyK\/ odkY&mwGif ruefYuGufjzpf/
nGefYaruom avat;av;ESifY qufajym\/
]] tcspfppf tcspfrSefwdkY&JU c&D;[m ESif;qDyef;arGU&m r[kwf? ausmufaqmifxlxyfwJY uEÅ& vrf;Murf;wJY?
'Dpmudk eifvJ zwfzl;rSmaygY? ESif;aiG eif uEÅm&vrf;udk avQmufzdkY qkH;jzwfNyD;NyDvm; }}
]] ig qkH;jzwfNyD;NyD nGefYar }}
]] 'Dpum; Mum;&vdkY ig odyf0rf;omw,f? 'gayr,fY wpfckawmY owday;csifw,f? uEÅm&vrf;Murf;rSm
aemufawmY EkEki,fwpfa,mufxJ eif rxm;cJYeJY? tJ'Dvdkqdk&if eifYudk ig wpfoufcGifYrvTwfbl; ESif;aiG }}
]] nGefYar eif bmajymjyefNyDvJ }}
]] 'gaMumifY tpuwnf;u igar;cJw Y ,f? eifomG ;aewJv Y rf;udk eif wu,fo&d UJ vm;vd?Yk trSeuf eif wu,f
rodygbl;? eifYrSm pdwful;,OfrSKawG uJaew,fvdkY igxifw,f? xifw,fvdkY ajymwmaemf? wpfxpfcs ig pGyfpGJaewm
r[kwfbl; }}
]] EkEki,fudk igcspfwm[m pdwful;,OfrSKvdkY eif wu,fxifovm;? wpfaeY EkEki,fudk igarYoGm;r,fvdkY
eifu qkdvdkaeovm; }}
]] [d;k ...q&mBu;D ? a'gooH rygeJaY v? igu jzpfwwfwYJ obm0udk ajymwmyg? eifeYJ EkEik ,f[m wpfEpS rf S
wpfcgyJ awGUEdkifw,f? eif a½SUquf ynmoifzdkY ESpfawGuvJ trsm;BuD; usefao;w,f? rD;a0;csdyfrmqdkwJY pum;udk
igxyfajym&OD;r,f? Ny;D awmY csyd q f w
kd m[mvJ eD;&mrD;rSm aysmw f wfw,f qdw k mudv k J owday;&OD;r,f? eif usivf nf
ae&wJY &efukefwuúodkvfrSmuvJ aysmfp&m rD;pdrf;? rD;eD? rD;0g rD;vSvSav;awG pkHvSw,f? ig Mum;u EkEki,ftwGuf
pdk;&drfrdw,f ESif;aiG&,f }}
ESi;f aiG rcHcsif jzpfro
d nf/ od&Yk mwGif nGeaYf r\ pum;u aMumif;usK;d qDavsmaf eonf/ xdaYk MumifY rcHcsirf KS EiS Yf
0rf;enf;rSK a&mvsuf jyefajymrd\/
]] tckvdk eifowday;vdkY ig trsm;BuD; aus;Zl;wifygw,f? EkEki,fudk ig b,fawmYrS opömrazmufbl;?
ukefukefajymr,f? wuúodkvfrSm EkEki,fxuf ydkNyD;cspfEdkifr,fY rdef;uav;wpfa,mufudk igawGUEkdifzdkY aeaeomom
eifYxufydkNyD; ig oHa,mZOfwG,fEdkifwJY rdef;uav;wpfa,mufawmif igrawGUao;bl; }}
nGefYaru olYudk pl;pdkufMunfhonf/ rsufvkH;nKdrsm;ü xl;qef;aom 0if;vufrSKwpfckudk ESif;aiG acwå
awGUvdkuf&onf/
olYudk twefMum pdkufMunfhaeNyD;rS nGefYaronf rsufESmvTJvdkufí oJYoJY&,f&if; ajymonf/
]] 'Dpum; Mum;&vdkY odyfaus;Zl;wifygw,f oli,fcsif;&,f? 'Dpum;udk ig wpfoufvkH; rSwfxm;ygYr,f?
a[m ...ajym&if;qdk&if; [dkrSm eif oHa,mZOfBuD;wJY wjcm;vl wpfa,mufvJ vmaeNyD }}

tcef; ( 22 )

uk o

ta½SUbuf ½Srf;½dk;rawmifwef;BuD;udk aemufcHjyKvsuf toufq,fYESpfESpft½G,fcefY oli,fwpfOD;onf


qdwfwpftkyfudk armif;vmonf/ aemufwGif wbufacgif;aygif;? pGyfus,ftusÐ? ykqdk;wdkwdkESifY vlwpfa,muf
vdkufvm\/ xdkvl\ vufwpfzufü wkwf½Snfwpfacsmif;udk udkifxm;NyD; tjcm;wpfzufu wpfpkHwpf&mwdkYudk
oDwHESifY qGJ,lvm\/
ESif;aiGu em;rvnf[efESifY nGefYarudk vSrf;MunfhaomaMumifY nGefYaru ]]bcufav}}[k qdkonf/
]] bm ...tJ'g bcuf }}
nGefYaru rajz/ ESif;aiGuom bcufqdkoludk r,kHEdkifpGm vSrf;Munfhae\/
oli,fav;u qdwftkyfudk acsmif;ü a&vmcsonf/
bcufqdkol nGefYarESifY ESif;aiGudk jrifoGm;\/ acwå tHYtm;oifY[ef MunfhaeNyD;rS 0rf;omtm;&
vSrf;atmfonf/
]] a[Yaumif ESif;aiG? ESif;aiG r[kwfvm; }}
toHurl rnfodkYrQ rrSm;Edkifaom bcuf\toH jzpfonf/
bcufonf ajcvSrf;usJBuD;rsm;ESifY ESif;aiGwdkY\ teD;odkY a&mufvmcJY\/ oDwHESifY qGJvmaom t&mwdkYudk
ab;csvdkufNyD; ESif;aiG urf;ay;aom vufudk qkyf,lum tm;&yg;& ,rf;um qGJvSKyfonf/ bcuf\ vufacsmif;
rsm;u oefouJYodkY vufz0g;u Murf;aeonfudk ESif;aiG cHpm;&\/
]] rif; b,fwkef;ua&mufovJ ESif;aiG }}
]] 'DaeYyJ }}
]] b,frSm wnf;aeovJ? ompnfrSmvm; }}
]] r[kwfbl; rif;tdrfrSm }}
bcufonf tm;&auseyfpGm NyKH;vkdufNyD; qdwfausmif;om;i,fudk vSrf;atmfajymonf/
]] omEka&? qdwfawG rif; rçoGm;ESifY? aMomf ...'gvJ vm,l? rif;vJ npm wdkYeJY vmpm;vSnfh }}
bcufu oDwHESifY qGJxm;aom t&mwdkYudk aumuf,lonf/
]] a[Yaumif bmawGvJ }}
]] y'wfawGu tawmfyJ? rif; 'DaeYn y'wfaxmif; aumif;aumif; pm;&r,f }}
nGefYaru y'wfwGJudk vSrf;,l\/
]] ig,loGm;r,f? ESif;aiG ,lvmwJY uul&HajcmufeJY 'efY'vGefoD;csOfa&csufzdkYvJ ig pDpOfay;cJYr,f? ay; ig
oGm;ESifYr,f? eifwdkYESpfaumif vGwfvGwfvyfvyf avyef;&pfOD; }}
nGefYaronf y'wfwGJudk ,lNyD; aygYyg;oGufvufpGm xGufcGmoGm;\/
nGefYar oGm;&mudk ESif;aiGonf vdkufMunfh\/ bcufurl ]]½SL;}}ueJ avylwpfcsufrSKwfxkwfum ESif;aiG\
teD; 0ifxdkifonf/
ESif;aiGu bcuf\ trlt,mudk tHYMordonf/
a½S;,cifuqdkvQif bcufonf nGefYarudk r&ru BuHzefpum;ajym&&ef tuGufqifwwfonf/ pum;
ajymcGifY&vQifvnf; ,dvkH;? csdwfvkH;av;rsm;udk wpfvkH;p ESpfvkH;p ypfoGif;wwfonf/
,aeYnae bcuf\ trlt,monf nGefYartay:ü twef pdrf;pdrf;um;um;Edkifonf/
a&mufvmpu rdru d o
kd m ESKwqf ufonf? nGeaYf rudk ESKwrf quf/ [if;csuaf y;&ef jyefomG ;aomtcgüvnf;
aus;Zl;wifpum;rqk?d bmpum;rQrqd?k a½Tus;D nKrd av;[k wpfcgu ol jrwfE;kd pGm ac:cJo Y ul av; xGuo f mG ;onfukd
vSrf;íyif rMunfh/
bcufu pwifar;onf/
]] a[Yaumif rif; bmNidrfaewmvJ }}
]] aMomf ...rif;u awmfawmf ajymif;vJoGm;vdkYyg }}
]] 'gaygYuGm? ,mvkyfaeol[m ausmif;om;wkef;ueJYawmY b,fwlrvJ? 'gayr,fY rif;u ydkacsmvmw,f }}
bcufonf acgif;aygif;udk jzKwfum rsufESmrS acR;wdkYudk okwfaeonf// ta0;rS MunfhpOfu wbuf
wpfxnf[k xifonf/ ,ckrS ykqdk;a[mif;wpfxnfrSef; od&onf/
ESif;aiGonf bcuf\ rsufESmudk apYapYpyfpyf Munfhonf/ jym;aom ESmacgif;ESifY arS;aom rsufvkH;wdkYum;
arG;&mygjzpfonf/ ,cifu nKd½kHnKdaom tom;onf ,ck aumif;aumif;BuD; rnf;ae\/ rnf;ajymifaeonf
r[kwf? ajcmufuyfpGm rnf;aejcif;jzpf\/ rsufESmuvnf; r,kHEdkifzG,f &ifYae\/ uGJuGmoGm;MuonfrSm ESpfçESpfru
av;ig;ajcmufESpf[k xifp&m jzpfae\/
ESif;aiGu oufjyif;½SKdufNyD; qdk\/
]] rif; ajymif;vJoGm;w,fvdkY igajymwmu rif;½kyf&nfudk ajymwm r[kwfygbl;? rif; trlt,mudkyg }}
]] bmvJ ig ½dkif;aeovm; }}
]] rif;bdk;at? rif;½dkif;awmYaum igu *½kpdkuf&rSmvm;? b,fwkef;uaum rif;u ,Ofzl;vdkYvJ }}
ESif;aiG\ pum;udk oabmus[ef bcufu atmf&,f\/ &,f[efüum; i,frlraysmuf? ½kyfonfyif
jyefEkoGm;onf xif&\/
bcufonf ESif;aiG\ aygifudk tm;&yg;& ykwfvdkufonf/
]] BuKdufoa[Y? 'DtajymrsKd;awG rMum;&wm MumNyD? udkif; qdkprf;ygOD; igYtrlt,mawG bmajymif;aevJ }}
]] nGefYarudk rif;qufqHykH ajymwm? rif;Munfh&wm nGefYarudk oHa,mZOf r½SdawmYovdkyJ }}
&,faeaom bcuf\ rsufESmonf rodrom wefYoGm;\/ odkY&mwGif csufcsif;yif jyef&,fonf/
rqDrqdkifvnf; ar;onf/
]] ESif;aiG rif;udk igay;ypfcJYwJY azmifwdef ½Sdao;vm; }}
]] aMomf ...rif;vJ rarYao;bl;udk;? ½Sdao;w,f? ig ,lawmifvmcJYw,f? rif; jyefay;rvdkY }}
]] jyefay;vdkYaum azmifwdefudk ig bmvkyf&rvJ ESif;aiG? 'DrSm igYvufawG Munfhprf; }}
bcufu olYvufz0g;rsm;udk vSefjyonf/ vufz0g;BuD;rsm;um; xlí Murf;ae\/ ta&mifrSm 0gnpfnpf
jzpf\/ uRJykckH;rsm;xí ta&cGHrSm vefonfhae&m vefae\/
]] rif; bmvdkY 'Dvdkjy&wmvJ bcuf }}
]] 'DvufrsKd;eJY azmifwdef[m bmqdkifvdkYvJ? rif; igYtwGuf *smreDvkyf aygufjym;wpfvuf 0,fvmw,f
qkd&ifawmY odyfaus;Zl;wifrdrSmyJ }}
]] tJ'D aygufjym;rsKd; rif;vkdcsifw,fqdk&if aemufwpfcg ig 0,fcJyygYr,f? 'gayr,fY ig pçar;wmu wjcm;?
rif;ajzwmu wvGJ }}
]] wvGJr[kwfygbl;? tJ'gudkyJ ajzrvdkY? 'DvufrsKd;eJY nGefYarudk oGm;udkif&if ybm0wD om*vwdkif;udk
vpfwmxuf jrefatmif rif;a½TusD;nKdrav; wuúodkvfjynfudk tjrefqkH; jyefajy;rSmaygY }}
bcufonf pum;qkH;ü tm;&yg;& &,fjyef\/ ESif;aigvnf; vdkuf&,fNyD; ajymonf/
]] 'gayr,fY tqkH;wpfaeYusawm ybm0wD[m ukoBuD;qD 'l;wkyf&wmyJ r[kwfvm; }}
]] [m ...'gu bmqef;vJ? ukou {u&mZf? ybm0wDu rif;orD;? olwdkYudk xm;awmYuGm? rdwD¬vmrSm
e,fydkif &mZ0wfw&m;olBuD;wpfa,muf ½Sdw,f? aomufMunfhvefatmif wefwmrdkY wpfNrKdUvkH; wpfe,fvkH;u
ol&JatmifpdefvdkY ac:w,f? olYuawmfuawmY ½kyf½Sifrif;orD; ar&DjrifYxufawmif acsmao;w,f? ya'o&mZf
{u&mZf jAL½dku&ufwpf tdrfaxmifa&;rSm 'gawG[m rqef;ygbl;? 'gayr,fY igu ukorif;BuD; r[kwfbl;u? ol&J
atmifpdefawmif r[kwfbl; }}
]] 'gayr,fY nGefYar[m BuD;awmfjr tay:a&m? rif;tay:a&m oHa,mZOf BuD;½Smygw,f }}
]] 'gudk ig rjiif;ygbl;? oHa,mZOfBuD;wdkif; BuKdufwmvdkYawmY b,faumufcsufcsEdkifrvJ? tJ'Dvkdqdk&if
nGefYar&JU apwemudk ig apmfum;&musoGm;rSmaygY? nGefYar BuKdufaewm igY r[kwfygbl;? wjcm;vlwpfa,mufyg?
'gudkawmY rif; todqkH;yg }}
ESi;f aiGu zswu f eJ olu
Y kd Munfo h nf/ bcufu rsuv f ;Hk usO;f rsm; ray:atmif &,faeonf/ &,fí tm;&rS
ajymonf/
]] t&ifwkef;u nGefYarudk ig ulvDulrmpdwf xm;zl;w,f? tckawmY r½Sdawmbl;? nGefYarwif rubl;?
b,frdef;rtay:rS ig ulvDulrmpdwf rxm;EdkifawmYbl;? igYb0[m yifyef;w,f oli,fcsif;? 'gudkawmY ,kH? yifyef;
vGef;awmY igu rpGefYcsifbJ pdwful;,OfrSKawGu igYudk pGefYoGm;Muw,f? nGefYarudk ig oli,fcsif;aumif;? ½Gmae
rdwfaqG tjzpfyJ av;pm;awmYw,f? qefYusifbufvdif rdef;uav;wpfa,muf taeeJYawmYum ...}}
bcuf pum;&yfoGm;\/ ESif;aiGu wdkufwGef;onf/
]] a[Yaumif rif;pum;qufav }}
]] qufygYr,f? qefYusifbufvdif rdef;uav;wpfa,muf taeeJYawmYum nGefYarudk ZD;½SdNyD; um;,m;
um;,m; avQmufae&wJY igYqdwfrBuD;avmufawmif ig pdwfr0ifpm;awmYbl; }}
þpum;tqkH;ürl bcufonf r&,fawmY? rsufESmwnfwnfESifY a½SUodkY pdkufMunfhae\/
pdwfraumif;zG,f pum;rsm;udk a½Smif&ef ESif;aiGu pum;vTJqdk\/
]] aMomf ...bcufa&? apmapmu qdwftkyf[m rif; qdwftkyfvm; }}
]] [kwfw,f }}
]] b,fESpfaumif½SdvJ }}
]] ajcmufq,fYudk;aumif? ig pwkef;u ig;aumifeJY pwm? qdwfu tarG;vJ jrefw,f? wpfESpfxJ ESpfom;vJ
usw,f? ajcmufq,fu Y ;kd aumifxu J qdwrf wpfaumifeYJ qdwo f ;kd wpfaumifukd apmapmu rif;awGUvdu k w
f YJ omEkukd
tydik af y;xm;w,f? 'Duav;u igY&aJ bmfy?J rdbvJ r½Sb d ;l ? ausmif;vJ raeEdik b f ;l ? wpfvrSm iguvJ qdwaf usmif;c
wpfq,f? q,fYig;usyfyJ ay;Edkifw,f }}
]] rif; tJ'DqdwfawG bmvkyfypfovJ }}
]] [? a&mif;ypfwmaygY? EkdY ...xdkif½Sdcdk;xm;&rvm; }}
]] tif;av b,fudka&mif;wmvJ }}
]] qdwu f kd jrif;vSn;f qGzJ Ykd b,forl S vmr0,fb;l ? qdwo f wfvidk pf ifpD oGi;f wJY ukvm;awGqD a&mif;wmaygY}}
]] oli,fcsif;&,f rif; i&JrBuD;bl;vm; }}
]] i&JrBuD;bl;vm;? i&Ju b,fawmYBuD;rvJ }}
]] *GrajymeJYuGm? i&Jqdkwm aemufb0rSm BuD;wmaygY }}
]] 'Dvdkqdk&if 0rf;omp&mBuD;yJ? igu aemufb0 qkdwmudkrS r,kHwm }}
]] bcuf }}
]] rwm;eJYuGm? rif;vJ trJom;a&m? qdwfom;a&m? 0ufom;a&m? Muufom;a&m? bJom;a&m? ig;a&m?
ykpeG af &m tm;vk;H pm;wJaY umify?J ig;yg;oDvvkw H ,fqw
kd YJ vlawGvJ tukew f yk Mf uwmyJ? ud, k w
f ikd af wmY rowfMubl;ayg?Y
owfrd&if i&JusrSm aMumufMuw,f? vlrsm;u owfay;&ifawmY pm;&JMuw,f? wcsKdUrsm;qdk&if tvSLrvkyfcif
wpfywfavmufBuKdwifNyD; vmp&Hay;xm;Muw,f? bk&m;'g,um 0efBuD;csKyfu trJ ray:&bl;qdkawmY qdwfeJY
0ufaps; odyaf umif;aew,f? [dw k avmu 'kw, d 0efBu;D csKyf trdeeYf YJ wdo Yk mpnfu ay:Ny;D om; qdwaf wG armif&ifwYkd
&efukefudk av,mOfysHeJY ydkYay;vdkuf&ao;w,f? owif;pmawGu a&;Muw,f? rdk;ysHqdwfom;wJY? aumif;ouGm
odyfaumif; tm;BuD;aumif; }}
]] rif;ajymwmawGudk ig ruefYuGufygbl; bcuf&,f? 'gayr,fY 'Dtukodkvftvkyftpm; rif;rSm wjcm;
bmrS vkyfpm;p&m r½SdawmYbl;vm; }}
]] r½Sdbl;? rif;udk igajymcJYzl;NyDyJ? igYvdkaumifudk b,folu tvkyfcefYrvJ? q,fwef;ratmifwJY ,mawmu
taumifwpfaumiftaeeJY ,mawmudk ig jyefqif;cJYw,f? 'gayr,fY igYrSm udk,fydkif,mawm r½Sdbl;? ESif;aiG
rif;Munfhprf; }}
bcufonf ae&mrS xvdkuf\/ olYvufu armfawmfum;vrf;\ ajrmufbufqD nTefjyae\/
]] tJ'DbufrSm pdkufvdkYysKd;vdkYaumif;wJY yxrwef; oJ0ef;ajrawG? usyfwD;ajrawG ½Sdw,f? tJ'DajrawGrSm
ydkif½SifeJYcsnf;yJ? trsm;pku v,frvkyf ,mrvkyfwJY v,f½Sif,m½SifawGYJ? olwdkYtwGuf oD;pm;orm;awGu vkyfay;
&w,f? wdkYjrefrmjynfrSm v,fuRef,muRef r½Sdbl;vdkY rif;wdkY wuúodkvfu ordkif;okawoDBuD;wcsKdUu ajymMuw,f?
'gayr,fY oD;pm;orm; rSeforQ[m aqGpOfrsKd;quf uRefcHcJYMu&w,f? v,fudkwif xGef&wm r[kwfbl;? ,mudkom
pdkuf&wm r[kwfbl;? ydkif½SifYtwGuf vSnf;tvum; vkdufay;&w,f? aumuf½dk; tvum; wdkufay;&w,f? [dk
awmifajcoGm;NyD; oufu,f&dwfay;&w,f? 0g;ckwfay;&w,f? xif;ckwfay;&w,f? a&½Sm;wJYtcsdefrSm a&pnf
qGJay;&ao;w,f }}
bcuf\ toHü a'go0ifvm\/ ESif;aiGonf pdwfn§KdUcH&olyrm bcuf\ pum;wdkYudk Nidrfem;axmif
aerd\/
]] tJ'Davmuf atmufwef;aemufwef;uswJY oD;pm;b0udkawmif ig rrSef;Edkifbl;? vlawG Muyfaew,fuGm?
[dk'if; i&JjynfrSm vlMuyfw,f qdkwmrsKd;yJ }}
bcufonf um;vrf;awmifbufodkY nTefjyjyefonf/
]] tJ'DbufrSm tnHhqkH; pe,fajrawG ½Sdw,f? bmrS pdkufvdkYysKd;vdkY r&bl;? EGm;pm;ajymif;yJ pdkufvkdY&w,f?
pdu
k o f rQuvJ a&Bu;D &if ysuaf o;w,f? igYtwGuf ajrwpfuu G f ESpu
f u
G af wmY tJ'bD ufrmS &yg&JU? igu tJ'aD jrudyk J
BuKd;pm;jyKjyifcsifyg&JU? 'gayr,fY igYrSm aiGr½Sdbl;? trawmfaMu; qdkwmudk avQmufMunfhw,f r&bl;? awmfNyDuGm?
'Davmufqdk igbmvdkY qdwfarG;aew,fqkdwm rif; em;vnfa&maygY }}
tm;&yg;& ajymcsifonfudk ajymNyD;aom bcufonf jyefxkdif\/
bcufudk Munfh&if; ESif;aiGu pdwfwGif;rS rSwfcsufudk jyifonf/
apmapmwke;f u bcufukd ajymif;vJcNYJ y[ D k olxifco YJ nf/ trSerf mS bcufonf ½ky&f nftm;jzifY ajymif;cJNY y?D
trlt,mtm;jzifY ajymif;cJNY y?D od&Yk mwGif pdw"f mwfum; rajymif;vJao;ygwum;/ þtjrifukd ½d;k om;pGmyif ESi;f aiGu
xkwfazmf&if; ar;onf/
]] rif; w&m;a[mvdkuf&vdkY awmfawmfarmoGm;NyDvm; bcuf? apmapmu rif;ajymif;vJaew,fvdkY ig
ajymcJYw,f? trSefu rif;rajymif;vJao;ygbl;? rif;rSm EdkifiHa&;pdwfawG rukefao;bl; }}
]] [ ...b,fvkdvkyf ukef&rvJ? aeygOD; rif;u EkdifiHa&;qdkwJYpum;udk b,fvdk em;vnfxm;vdkYwkef; }}
ESif;aiGu acgif;cgjy\/
]] ig rodbl;? b,fvdkrSvJ em;vnfrxm;bl; }}
]] tHYygYuGm? jzpf&avuGm wuúodkvfausmif;om;BuD;&m? rif;[m odyf vlvwfwef;pm; ynmwwfyDow,f}}
]] bm&,f? rif;bmajymvkdufw,f }}
]] at;yguGm? igajymvdkufwmudk rif; wu,fem;rvnfwm ig ,kHygw,f? rif;vdkyJ em;rvnfwJY vlawG
jynfhvdkY? igajymjyr,f em;axmif? txufqkH;u vlawG[m EkdifiHa&;qdkwmudk em;vnfMuw,f? olwdkYzdkYudk;? wdkY
atmufq;Hk u vlawGuvJ em;vnfMuw,f? wdt Yk zduYk ;kd ? Edik if aH &;qdw k m wdt Yk wGuaf wmY pm;zdaYk omufzYkd udpö jzpfaew,f?
iwfzYkd riwfzYkd jzpfaew,f? aozdYk raozdYk jzpfaew,f? tJ'gu wdeYk m;vnfxm;wJY Edik if aH &;yJ? igrajymeJ?Y omEkawmif
em;vnfaew,f? A-w-v-p tpnf;ta0;twGuaf &m? awmxJu armifawGtwGuaf &m? xrif;xkyf vdu k af umuf
ay;wJYynmudk omEkawmif aumif;aumif;odaew,f }}
bcufonf &,fjyefavownf;/
ESif;aiGonf pdwfysufpdwftdkufoGm;\/ ESif;aiG pdwfysufpdwftdkufoGm;rSef; bcuf &dyfrdoGm;ykH ay:\/
bcufonf avoHajymif;vsuf qdkonf/
]] rif; aq;aumvdyfa&mufNyDvm; ESif;aiG }}
]] [ifYtif;? ausmif;jyefzGifYvdkY pmar;yGJatmifrS wuf&rSm }}
]] rif;uawmY pmar;yJG atmifrSmyguGm? tjrJyJ atmifcJYwm r[kwfvm;? 'gxuf rif;tazaum tck
b,frSmvJ }}
]] om,m0wDrSm? c½dkif0ef }}
]] [m w,f[kwfygvm;? tif;av rqef;ygbl;? udkxGef;aomifawmif tck tdkifyDjzpfaeNyD }}
]] rif;eJY udkxGef;aomif ruif;ao;bl;vm; }}
]] b0a&pufawGaygYuGm? tJ'gawG xm;prf;yg? rif;tck 'Dudk bmvmvkyfovJ }}
]] ar;&ufw,fuGm? rif;wdkYudk vGrf;vdkYaygY }}
]] igwdkYqdkwm ig&,f? nGefYar&,f? NyD;awmY EkEki,f&,f? 'DokH;a,muf r[kwfvm; }}
ESif;aiGonf tajzray;bJ Nidrfae\/
bcufu a½S;OD;pGm oufjyif;½SKdufNyD; qdk\/
]] EkEik ,ftay: rif; 'Dtxd oHa,mZOf ½Sw d mawmY cs;D rGr;f oa[Y? 'gayr,fY igom rif;ae&m½S&d if EkEik ,fukd
rBuKdufbl;? nGefYarudkyJ ,lrSmyJ }}
]] a[Yaumif rif; bmpum;ajymwmvJ }}
]] jzpfoifYjzpfxdkufwmudk ajymwm? at;av rif;BuKdufwm rif;vkyfaygY? iguawmY rif; igYtdrfrSm vmNyD;
wnf;wm auseyfvSNyD? aeOD; ig a&csKd;vdkufOD;r,f }}
bcuf a&csKd;ykHrSm vG,fvS\/
apmapmu acgif;aygif;xm;aom ykqdk;udk ,loGm;NyD; acsmif;pyfü ykHxm;\/ xdkYaemuf a&xJ ckefcsonf/
a&xJü [dkul;onful;ESifY tcsdeftwefjzKef;onf/ NyD;rS a&pyfü acwåvm&yfum pGyfus,fudk cRwfonf/
pGyfus,fudk a&wGif;üyif zGyfavQmfonf/ avQmfNyD;aomtcg pGyfus,fudk urf;pyfodkY ypfwifvdkufonf/
a&xJü ikyfcsDay:csDjzifY tm;&atmif ul;NyD;aemuf urf;ay: jyefwufvm\/
ykqdk; vJ0wf\/ a&pdkykqdk;udk n§pfNyD; ykckH;ay: wifvdkuf\/ pGyfus,fudkvnf; ykckH;ay: wifvdkuf\/
½Snfaom qHyifwdkYrS a&wdkY pufpufusvmae\/
]] uJ ...ESif;aiGa& ½GmjyefMu&atmif }}
ESif;aiGonf bcufESifYtwl ½GmqD avQmufjyefvmcJY\/
ae0ifonfrSm MumcJYNyD/ tvif;a&mifum; rrSKefrvif; usefaeao;onf/
ta½SUbuf ½Srf;½dk;ray:ü jynfhvkeD;aom vonf olYtvSnfhudk apmiYf[ef wnfwnfNidrfNidrf xGufay:
&yfwnfae\/
ESif;aiGESifY bcufwdkY tdrfodkYa&mufaomtcg a':jr\ qD;BuKdtjypfwifoH Mum;&\/
]] wuwJ MumvdkufMuwm? bmawG pum;aumif;aeMuwmvJ? igjzifY qmvSNyD? orD; nGefYara& cl;awmY?
[JY ...omEk eifYtpfr nGefYarudk ulaemf }}
]] tif;ygAs? usKyfvJ qmvSNyD? tludk vdrfaewmyJ }}
tdraf ½SU uGyyf spaf y:ü pm;yG0J ikd ;f cif;í xrif;pm;Muonf/ rD;tdrrf ½S?d odaYk omf aumif;uifxufrS zd;k vrif;u
xdefxdefomaeonf/
vwfqwfaom 'ef'Y vGeo f ;D ESiYf uul&aH jcmufcsO&f nf[if;onf arT;ysUH BuKid o f if;ae\/ y'wfuif rajcmuf
wajcmufukd axmif;vsuf i½kyo f ;D pyfpyfEiS Yf csuxf m;aom [if;uvnf; t&om½Sv d oS nf/ tm;vk;H onf xrif;udk
Nrdef,SufpGm pm;onf/ omEku t½G,fESifY rvdkufatmif tpm;BuD;onf/ xrif;vkwfuvnf; BuD;onf/
bcufu ESif;aiGudk ar;onf/
]] a[Yaumif rif; y'wfaxmif; BuKdufvm; }}
]] BuKdufw,fuG? ig;½SOfhom;vkdvdk ig;ywfarTvdkvdkyJ? pm;aumif;w,f }}
]] zGwfom;u omawmif aumif;ao;w,f? rif; rjyefcif zGwfom;csufauR;r,f }}
bcufESifY ESif;aiGuom pum;ajym&if; pm;aeMu\/
nGefYarurl rsufpdrjrifaom a':jrudk xrif;[if;rsm; *½kwpdkuf xnfhay;&if; pm;ae\/
pm;aomufNyD;aomtcg yef;uefrsm;udk nGefYarESifY omEku odrf;onf/ bcufu trdefYay;onf/
]] nGefYar rdk;csKyfNyD? tdrfjyefawmYav? yef;uefawG igeJY omEk aq;r,f? a[Yaumif ESif;aiG? nGefYarudk
vdkufydkYuGm }}
nGefYaronf vufaq;í xvm\/ vufaq;NyD;í vufokwfaeaom ESif;aiGu vufokwfy0gudk
nGefYartm; vSrf;ay;onf/
nGefYaru vufokwf&if; ESif;aiGtm; ar;onfh[ef Munfhonf/
]] [kwfyg&JU nGefYar? rdk;csKyfNyD? eifYudk ig vdkufydkYay;ygYr,f }}
nGefYarESifY ESif;aiGonf NcHwGif;rS xGufNyD; awmifbufodkY avQmufvmMuonf/ pum; rajymrdMu/
nGefYarxHrS udk,foif;eHYuav;rsm;udk ESif;aiG ½SL½SKduf&\/ vGefavNyD;aom wpfntcgu þodkYyif
nGefYarESifYtwl nü wGJavQmufcJY&onfud ESif;aiG owd&rd\/
nGefYarwdkY NcH0ç0,f va&mif0if;0if;atmufü ESpfa,mufom; &yfvdkufMuonf/ wpfa,mufrsufESm
wpfa,muf ai;ai;Munfhrd\/
nGefYaru wnfNidrfpGm pum;çpqdk\/
]] tdrfxJ 0ifvdkufNyD; a':av;wdkYeJY awGUOD;rvm; }}
]] rdk;csKyfNyD[,f? a':av;wdkYudk tm;emp&mBuD;? eufjzefusawmYrSyJ at;at;aq;aq; vmvnfygYr,f }}
nGefYar\ rsufESmü tNyKH;av; ay:vm\/
]] [kwfyg&JU rdk;csKyfNyD? eif tdyfcsifa&maygY? jrefjref tdyfaysmfoGm;&if jrefjref rkd;vif;vmr,f r[kwfvm; }}
ESif;aiG bmrQ jyefrajzEdkifrD nGefYaronf NcHwGif;0ifajy;\/ NcHv,favmufa&mufrS olYudk vufuav;
wpfzuf ajr§mufjy ESKwfqufoGm;\/
ESif;aiGonf jyefavQmufvm&if; aiGvrif;udk armYMunfhonf/
jzLpifat;jraom aiGvrif;um; jrif&ol\ pdwfudk Munfvifcsrf;omapavonf/ yltdkufaomaeYwGif
rtdyfbJ aiGvrif;udkom wpfnvkH; xdkifMunfhaezdkY aumif;onf/
odkY&mwGif ESif;aiGonf oufjyif;½SKduf&if; jrefjref rdk;vif;ygapownf;[k qkawmif;vdkuf&\/

tcef; ( 23 )

bcufajymaom avmutjrif

aemufwpfaeY eHeufü bcufESifYtwl apmapmxonf/


eHeufapmapmpmtjzpf bcufu, kd w
f ikd f aygif;aom aumufni§ ;f udk ig;ykyaf jcmufzw
k f qD½½JT EJT iS Yf pm;Muonf/
NcHxGuf qdwfEdkYyspfyspf wpfcGufpD aomufMuonf/
ckepfem&DcefYü omEka&mufvmaomtcg bcuf tvkyfpawmY\/
bcufonf omEkEiS t Yf wl qdw\
f tnpftaMu;wdu Yk kd ½Si;f vif;onf/ qdww f pfaumifp\D cGm? csK?d ESmacgif;
ponfwdkYudk ppfaq;onf/ rSKdifaomqdwf? tpm;rpm;aomqdwf ponfwdkYudk oD;oefY cGJxkwfonf/
bmrQ ulrvkyfwwfaom ESif;aiGrSm ab;rSom &yfMunfhae&\/
½Spef m&Dausmaf usmüf omEkonf qdwt f yk u
f kd rçí qdwaf usmif;xGuo f mG ;\/ ZD;½Sad om qdwrf Bu;D wpfaumif?
om;usNyD;p tjcm;wpfaumifESifY qdwfaygufpav;rsm;om usef&pf\/ qdwfrBuD;ESpfaumifudk anmifydEéJ½Gufrsm;
auR;cJYNyD;aemuf qdwfNcHwGif;rS bcuf xGufvmonf/
bcufonf vufaq;NyD; ykqdk;wpfxnfudk acgif;aygif;vdkuf\/
]] qdwfausmif;vdkufoGm;rvdkYvm; bcuf }}
]] [ifYtif; omEkwpfa,mufwnf; Edkifygw,f? 'DESpf pe,fajrrSm ig prf;NyD; BuHpdkufxm;w,f? ajru
raumif;vSayr,fY tmrdkqm;u pGrf;vdkY igYBuHcif;awG atmifw,f? tckaEGrSmawmY <uuftEÅ&m,f ½Sdaew,f? ig
<uufwGif;awG vdkufzsufrvdkY? nae rif; ajr<uufom; aumif;aumif; pm;&r,f }}
]] rif;wdkY tvkyfuvJ aEGrSmawmif rem;&bl;? yifyef;vdkufwm }}
bcufonf bmrQ jyefrajz/ "m;rwpfacsmif;udk cg;ü xdk;vdkufonf/ aygufjym;wpfvufudkvnf; ykckH;ü
xrf;vdkufonf/
]] uJ ...igoGm;r,f? rif; ysif;&if nGefYarwdkYtdrf oGm;vnfaygY? aeYv,fus ig xrif;jyefpm;r,f? rif;
apmifYcsifvJ apmifYaygY? qm&ifvJ pm;ESifY }}
bcufu NcHwGif;rS xGufoGm;onf/
ESif;aiGonf bcufudk rsufpdwpfqkH; Munfhusef&pf\/ trSefrSm oli,fcsif;aemufodkY olvdkufoGm;csifonf/
wwfonfjzpfap? rwwfonfjzpfap oli,fcsif;udk ulcsifonf/ odkY&mwGif ol rvdkufEdkif/
ESiaf ;iGonf Nc0H rSaeí ½Gmvrf; ajrmufbufqo D Ykd *½kxm;Munfah e\/ wpfpw Hk pf&m vSKyv
f KS y½f mS ;½Sm;jrifwikd ;f
jrif;vSnf;avvm;[k arQmfvifYae&\/
wpfem&DcefY apmifYonfhwdkifatmif bmrQ ay:rvmaomtcg pdwfysufjcif;wpf0ufESifY ESif;aiGu nOfhu
uwd½SdcJYonfhtwdkif; nGefYarwdkYtdrfbufodkY xGufvmcJYonf/
raeYnaeurl pdwaf pmaeaomaMumifY bmudrk Q owdrjyKr/d nwke;f uvnf; tvif;a&mifenf;aomaMumifY
trSwfw& rjrifrd/ ,ckrS opfyif yifpnfwdkYESifY NcHpnf;½dk;wdkYay: uyfxm;aom ydkpwmrsm;udk jrifawGUrdonf/
a½G;aumufyGJtwGuf rJxnfh&ef vSKHUaqmfxm;aom ydkpwmrsm; jzpfMu\/
xdktcgrS ESif;aiG owd&onf/ aMomf ygvDref a½G;aumufyGJBuD; eD;NyDaum .../
ygvDref a½G;aumufyGJBuD; eD;NyDudk owdrjyKrdatmif rdrdü EdkifiHa&;tod uif;vSonf/ raeYnu bcuf
a0zefaom pum;rsm;udkvnf; jyefvnf Mum;a,mifrd\/
ydpk wmrsm;rSm rJy;Hk ay:wGif teDcüH Mu,fjzLyGiEYf iS Yf Adv k cf sKyaf tmifqef;\ "mwfyyHk gaom z-q-y-v tzGUJ \
ydkpwmrsm;om jzpfonf/ twdkuftcHtzGJU\ ydkpwmrsm;udk rawGU&/ rdwD¬vm ompnfe,fü twdkuftcHtzGJU\
ydkpwmrsm;udk rawGU&onfrSmvnf; ESif;aiGtwGufawmY qef;vSonf r[kwf/
ESif;aiGonf nGefYarwdkYtdrfodkY a&mufvm\/
a':av;ESifY nGefYar trSL;jyKaom wpftdrfvkH;udk olYudk c&D;OD;BuKd jyKpk{nfhcHMuonf/
nGeaYf r\ a':av;ü ajymp&mpum;awG rsm;pGm½Sad e\/ ESi;f aiG ½GmodYk vmvnfaomaMumifY 0rf;omaMumif;?
ESi;f aiG\taz ta&;ydik jf zpfum ESi;f aiGvnf; aq;aumvdyf a&mufawmYrnfjzpfaMumif; od&ívnf; 0rf;omaMumif;?
aemifudkvnf; ½GmrGefomudk rarY&ef awmif;yefaMumif;? nGefYarudk ol aumvdyfodkY cufcJpGm ydkYcJY&aMumif;? ,ckrl
tpd;k &xHrS nGeaYf r axmufyaYH Mu;&aomaMumifY tvk;H Bu;D usomG ;aMumif;? olwx Ykd w
J iG f pmwwfaywwfqí dk nGeaYf r
wpfa,mufom½Sí d *kP, f v l aS Mumif;? nGeaYf rudk ausmif;tkyq f &mrBu;D jzpfapcsiaf Mumif;? ½GmrGeo f mü txufwef;
ausmif;BuD;wpfaqmif aqmufcsifaMumif;? wpfaeYu tdyfrufrufaMumif;? tdyfrufxJwGif a>rBuD;wpfaumifu
olYudk rsKdrnfjyKaMumif;? olu aMumuftm;vefYtm;ESifY a>rBuD;\ tNrD;udk udkufvdkufrS a>rBuD;xGufajy;aMumif;?
xdkYaemuf ol tefaMumif;? tefaomtcg yg;pyfwGif;rS a½TawG aiGawG xGufvmaMumif;? bBuD;½Srf;xH twdwf
awmif;aomtcg ode;f xDaygufEikd o f nf[k od&aMumif;? ompnfwufí ode;f xDx;kd xm;&m aygufrnf aocsmaMumif;?
odef;xDaygufvQif ½GmrGefomü txufwef;ausmif;BuD;wpfaqmif aqmufvkyfvSL'gef;rnfjzpfaMumif;? nGefYarudk
ausmif;tkyfcefYxm;&ef awmif;qdkrnfvnf;jzpfaMumif; pkHae\/
ESif;aiGonf tysKdBuD;rrwdkY\ pum;wdkYudk em;axmif&if; tvdkufoifY 0ifajymae&\/ rsufvkH;wdkYurl
½Gmvrf;odkY rMumcP vSrf;Munfhae\/ þonfudk pum;rajymvSyJ ykqpfuav;wkyfum ab;ü xdkifaeonfh
nGefYarwpfa,muf owdjyKrdavrnfavm[krl rajymwwf/
eHeufpmudk pm;oGm;&ef wdkufwGef;Muaomfvnf; ESif;aiGonf awmif;yefNyD; jyefcJY\/
NcH0txd vdkufydkYaom nGefYaru rSmonf/
]] wdkYtdrfrSm xrif;rpm;ayr,fY naeus&if wdkYtdrfrSm a&vmcsKd;ygvm; ESif;aiG }}
þpum;udkrl ESif;aiG ½kwfw&uf rjiif;Edkif? nGefYaru qufwdkufwGef;\/
]] eif acsmif;a&xJrSm aeYwdkif; rul;Edkifygbl;? a&u aemufw,f? npfvJ npfywfw,f[,f? wdkYtdrfudkawmY
tm;remeJY? wdkYu a&pnfeJY wdkufNyD; a&MunfcHxm;w,f }}
]] at;[,f aus;Zl;ygyJ? ig vmcsKd;ygYr,f }}
]] vmcsKd;&if ykqdk;awGyJ ,lcJYaygY? qyfjymwdkY rsufESmokwfy0gwkdYawmY wdkYtdrfrSm ½Sdw,f? ig tqifoifY
vkyfxm;r,f Mum;vm; }}
]] at;yg Mum;ygw,f? trdefYtwdkif;yg }}
]] uJ ...'gjzifYvJ oGm;awmY }}
bcufwdkY\ wJodkY ESif;aiG jyefa&mufcsdefü bcufvnf; jyefa&mufaeNyD/
bcufudk rD;zdkwGif; tvkyfrsm;aeonfudk ESif;aiG awGU&\/
bcufu vSrf;ac:\/
]] vma[Y oli,fcsif;? MunfhvSnfhprf; }}
ESi;f aiGu 0ifMunfo h nf/ rD;zdwk iG ;f ü tom;uifeYH arT;ae\/ tvGeyf if xrif;qmavmufatmif arT;ae\/
rD;usD;ay:ü ta&qkyfí wHpdkYxdk;NyD;aom ajcvufum;&m;½Sdonfh taumifokH;aumifudk uifxm;onf/
bcufu ½Sif;jy\/
]] ajr<uufBuD; okH;aumifav? wpfaumif wpfaumif awmifqkyfavmuf ½Sdw,f? igYBuHyifawGudk
okH;aqmifxm;awmY olwdkYtom;vJ tawmfcsKdrSmyJ }}
bcufonf wHpdkYwpfckpDukd rD;usD;rS,lNyD; rD;zdkab;ü axmifxm;vdkuf\/
]] naepm twGufaygYuGm? vm tckawmY ½SdwJY[if;eJY csMu&atmif }}
bcufESifY ESif;aiGonf raeYnu usefaom csOf&nf[if;? ykwwfaxmif;wdkYESifYyif xrif;pm;Mu\/
]] 'gxuf BuD;awmfjrau bcuf }}
]] tar pm;NyD;oGm;NyD? bBuD;½Srf;wdkYtdrfbuf oGm;w,f? taru olYrsufvkH; jyefjrifcsifwkef;yJ? &vdk&jim;
bBuD;½Srf;uvJ wwforQ ukay;aew,f }}
]] oli,fcsif;&m NrKdUydkYNyD; q&m0efeJY jyMunfhygvm; }}
]] igY aomufqHu b,frSmvJ? rif;wkdY NrKdUaq;½kHaum? q&m0efawGa&m? aq;wdkufawGa&m ydkufqHr½SdwJY
vlawG b,favmuf tm;udk;EdkifvdkYvJ }}
]] 'DavmufBuD;awmY r[kwfygbl;uGm }}
]] 'DavmufBuD; r[kwfayr,fY awmfawmfawmY [kwfw,f r[kwfvm; }}
ESif;aiG rajzEdkif? bcufu qufajym\/
]] rif; q&m0efvdkif;vdkufwm ig odyf0rf;omw,f? 'gayr,fY em;Muyfuav; vnfqGJ? 0wfjzLpifMu,fav;
0wf? aq;wdu k u
f av;axmif? armfawmfum;av;pD;? r,m;acsmacsmav;,l? emY(pf)rav;awGeYJ tJ ...[d'k if; ...
ig rajymawmYygbl;uGm? tJ'D q&m0efrsKd; tjzpfawmY rif;udk igrjrifcsifbl; }}
]] at;yguGm? rjrifap&ygbl; }}
]] em;axmif igajymOD;r,f? rESpfu 'DrSm uyfqdkufvdkY aovdkufwm wpfavmif;NyD; wpfavmif;? vlawG[m
<uufawG? ,ifaumifawG aowJt Y wdik ;f yJ? ½GmawG ESUH atmif b,forl S aq;vmxk;d ray;bl;? ½Gmom;awG[m y&dwyf J
½GwfMu&w,f? ae0if&if oHykH;yJ wD;Mu&w,f? jrif;EdkY ½Smaomufoluaomuf? jrif;acR;vdrf;oluvdrf;? jrif;owfpm;
olupm;? ocsKØif;u vl½dk;udk qkHxJxnfh trSKefYaxmif;NyD; xef;vsufeJY awpm;olupm; }}
]] [m a[Yaumif tJ'gawGu odyÜHenf; rusbl;uG }}
]] odyÜHenf;usrusudk ½Gmol½Gmom;awGu b,fvdkvkyfodrvJ? odyÜHenf;usw&m;udk a[maeolawGuvJ
awmudk qif;&JUvm;? at; ...rqif;wmxm;awmY? Mum;zl;em;0 ½Sw d vYJ al wGu NrKUd wuf aq;xd;k Muw,f? tvum;
xdk;ay;&r,fY aq;wpfvkH;udk ig;usyfuae ESpfq,ftxd ,lvdkufMuw,f? aumif;uGm aumif;uGm? odyHÜenf;uspGm
ydkufqH,lvdkufMuw,f }}
pum;ajymwdkif; aumif;uGm aumif;uGm[k xnfhajymavY½Sdaom bcufudk ESif;aiG oabmus\/ xrif;udk
yvkyfyavmif;pm;&if; ajymaeykHudkvnf; oabmus\/ oabmusaomaMumifYvnf; &,f\/
]] ESif;aiG rif;u igYpum;udk &,fovm; }}
]] [muGm oabmusvdkY &,fwmawmif r&,f&awmYbl;vm; }}
]] &,fp&mpum; r[kwfbl;uG? idkp&mpum; }}
]] b,fvdk idkp&mpum; }}
]] [kwfw,f idkp&mpum;? rif;wdkYvdk odyÜH odyÜHvdkY atmfaewJY iwdawGtwGuf ydkidkzdkYaumif;wJYpum; }}
]] bm&,f? rif;bmajymvdkufw,f bcuf }}
]] igajymwm odyf½Sif;w,f? rif;wdkYvdk NrKdUay:u ynmwwfawGu odyÜHynm? odyÜHynmvdkY odyfcHwGif;awGU
aew,f? awmu vlawGtwGufuawmY odyÜHynmqdkwm wkH;ckvdkYvSrf;&r,fY tjrifYyef;jzpfaew,f? ig q,fwef;
ratmifygbl;? odyÜHynmawmY ,lzl;w,f? odyÜHynmudk txifvJ BuD;ygw,f? 'gayr,fY odyÜHynmudk ig odyf
oem;rdw,f }}
]] bk&m;a& odyÜHudk rif;u oem;rdw,f }}
]] at; oem;rdw,f? v,f,mcGifrSmvJ odyHÜynmvdkw,f? wjcm; ukefxkwfvkyfa&;rSmvJ odyÜHynmvdkw,f?
txl;ojzifY vlawG&JU aoa&;½Sifa&;? aeOD; ig pum;jyifajymr,f? vlawG&JU aea&;? aea&;rSm odyHÜynmrdk;[m
acgifaewkef;yJ }}
]] bcuf rif;pum;u odyfjrifYw,f? ig em;rvnfawmYbl; }}
]] v,fuv l D rkq;kd rom;&JU pum;udk ta&;ydik o f m; wuúov kd af usmif;om;Bu;D u em;rvnfb;l qdv k Ykd igawmY
½dk;om;pGm *kPf,loa[Y }}
]] a[Yaumif udk,fYudk,fudk od'd¨wifraeeJY? ajymrSmom qufajym }}
]] ajymr,f? vlawG&JU aea&;? aea&;rSm odyÜHynmrdk;[m acgifaewkef;yJ? vlawG&JU aoa&;udpörSmawmY
odyÜHynm[m odyfvufpGrf;xufaew,f? Oyrm tEkjrLAkH;wdkY? [dkuf'½dk*sifAkH;wdkYaygYuGm? wjcm; ppfvufeufypönf;
xkwv f yk af &;rSmaygYumG ? &dum© zlvaHk &;udpw ö ?Ykd a&m*gonfukd u,fq,fa&;udpw ö u
Ykd sawmY odyyHÜ nmrd;k [m acgifaew,f?
odyÜHynmeJY odyÜHynm½SifawGudk tjypfwifaewm r[kwfbl;? oem;w,fvdkYyJ ajymaew,f? igtjypfwifaewmu
vlYabmif&JU pepfqkd;udkyJ? odyÜHynmqdkwmukd wdrfawGo,fvmwJY rkwfokefavvdkYyJ ,lqMu&atmif? vlYabmif&JU
pepfaumif;wpfckudk a[m[dka½SUu ½Srf;awmifwef;BuD;vdkY ,lqMu&atmif? awmifwef;eJY awGU&ifawmY rdk;NzKdifNzKdif
½GmcsrmS aygY? 'gayr,fY odyyHÜ nmqdw k YJ rkwof ek af v[m uEÅm&udk jzwfae&wke;f yJ? bmrd;k rS r½Gmao;bl;? vlaY vmu[m
tckxd aEGuEÅmOD;rSmyJ ½Sdaeao;w,f }}
pum;tqkH;ü bcufonf xrif;vkwfBuD;wpfvkwfudk olYyg;pyfwGif; xdk;oGif;vdkuf\/ rsufvkH;usOf;orQ
bcuf\ yg;pyfonf us,f\/ xrif;vkwfBuD;onf oufomacsmifcsdpGm 0ifoGm;\/
bcuf\ yef;uefwGif;ü xrif;ajymifNyD/ ESif;aiG\ yef;uefwGif;üvnf; ajymifNyD/
oli,fcsif;ESpfOD;onf xrif;0dkif;udk twlodrf;NyD; yef;uefrsm;udkvnf; twlaq;Mu\/
tm;vk;H Ny;D aomtcg bcufonf yg;pyfuakd &m vufuykd g cg;rS ykq;kd pnf;ajzNy;D ykq;kd tay:pESiYf tm;&yg;&
okwfae\/
vufwGif a&pufvufESifY ESif;aiGom bmvkyf&rSef; rod/
ESif;aiG\ 'ku©ukd bcuf jrifoGm;onf/
]] t,f ...[kwfyg&JU? raeYnaeu vufokwfy0g ig ½SmvdkufOD;r,f }}
]] ½SmraeygeJYuGm? rif;vdkyJ igokwfr,f }}
ESif;aiGvnf; cg;rS ykqdk;pnf;udk ajzNyD; udpöNidrf;vdkuf\/
pum;tenf;i,f qufajymMuNyD;aemuf olYBuHcif;odkY bcuf jyefxGufoGm;\/
ESif;aiGu uGyfyspfwGif xdkif&if; ½Gmvrf;udk Munfhae\/ odkY&mwGif wjznf;jznf;ESifY idkufrsOf;vm\/ cPürl
olYudk,fol owdrjyKrdbJ uGyfyspfxufvSJum ESif;aiG tdyfaysmfoGm;\/
rnfrQMumatmif tdyfaysmfoGm;onfrod? vefYEdk;aomtcg olYwpfudk,fvkH; acR;awG ½TJae\/ a&uvnf;
tvGefiwfae\/
ESi;f aiGonf uGyyf spaf y:rS xNy;D a&aomuf\/ NcaH emufaz;rS qdwaf ygufprsm;\ wbJbaJ tmfoH Mum;&\/
ESif;aiGu qdwfNcHudk oGm;Munfhonf/
qdwfrBuD;u ajcum;&m;xm;ay;NyD; anmifydEéJ½Gufudk vSrf;,l0g;ae\/ qlum;aom wpfvkH;wnf;aom
EdkYBuD;udk qdwfuav; av;aumif vkpdkYae\/ rpdkY&aom owå0gu wbJbJ atmfaejcif;jzpf\/
qdwfNcHrS cGmcJYNyD; ESif;aiGonf vufywfem&Dudk Munfhonf/ naeav;em&D ½SdaeNyD/
ESif;aiGonf oGm;wkdufí yvkwfusif;onf/ xdkaemuf tcef;wGif; 0ifí vkHcsnfESpfxnfESifY tusÐtopf
wpfxnf? pGyfus,fopfwpfxnf xkwf,lNyD; nGefYarwdkYtdrfbuf xGufvmonf/
nGefYaru tqifoifY apmifYae[efwlonf/ olYNcHwGif; 0ifrdvQifyif nGefYaronf tdrfay:rS qif;vm\/
nGeYfar\ vufwpfzufwGif yef;Eka&mif tarG;yG rsufESmokwfy0gwpfxnfudk ydkufxm;\/ tjcm;vuf
wpfzufwGif qyfjymcGufudk udkifxm;\/
]] eif aemufusvScsnfvm; }}
]] at; ig tdyfaysmfoGm;vdkY }}
]] uJ ...vm ...vdkufcJY? ig ae&mjyay;r,f }}
nGefYaru NcHaemufydkif;odkY ac:oGm;\/
NcHaemufykdif;wGif a&BuKdufaom oabFmyifESifY 'efY'vGefyifwdkY pdrf;pkdae\/
a½S;OD;pGm a&td;k Bu;D wpfv;Hk udk awGU&onf/ a&td;k Bu;D em;ü t0wfavQm&f efcsxm;aom ysOcf syx f x l l wpfcu k kd
awGU&onf/
4if;wkdYudk ausmfoGm;aomtcg tvkHumxm;aom a&csKd;cef;udk awGU&onf/
]] tJ'g a&csKd;cef;yJ tm;&yg;&csKd;? tm;remeJY? a&mY qyfjymcGuf? a[m'DrSm rsufESmokwfy0g? uJ igoGm;r,f}}
nGefYaronf wpfcsufNyKH;jyNyD; xGufcGmoGm;\/
nGefYaray;aom rsufESmokwfy0gESifY ESif;aiG ,lvmcJYaom tusÐopf? pGyfus,fopf? ykqdk;opf wpfxnf
wdu Yk kd wef;ay: wifvu dk \f / tusaÐ [mif;ESiYf pGyu
f s,af [mif;udv k nf; cRwí
f wef;ay:üyif oD;oefY wifxm;vdu k \
f /
tykdaqmif;vmaom ykqdk;wpfxnfudk a&vJvkyf&ef ,lcJYNyD; ESif;aiGonf a&csKd;cef;wGif;odkY 0ifvdkufonf/
a&csKd;cef;wGif;ü t*Fawudkifxm;aom tkwfuefudk awGU&\/ ompnfNrKdU½Sd vlvwfwef;pm; tdrfwdkif;wGif
awGUzl;aom tkwfuefrsKd;jzpf\/
tkwfuefwGif;½Sd a&onf Munfvifae\/ vufjzifY prf;Munfhaomtcg at;jrívnf; ae\/
ESif;aiGonf wAGrf;AGrf; a&cyfcsKd;awmY\/
wpfudk,fvkH; at;atmif a&avmif;NyD;rS qyfjymcGufudk udkifonf/ qyfjymcGufwGif;ü tnKda&mif bJOykH
yJ,m;(pf) qyfjymarT; topfpufpufudk awGUonf/
qyfjymwdkuf&if; ESif;aiG NyKH;rdonf/
a½TusD;nKdrav;onf qyfjymudkyif tnKda&mif yJ,m;(pf)udk okH;[efwlavonfwum;/
tdkufjcif;'Pfudk ESif;aiG trSefcHcJY&\/ a&at;at; csKd;&aomtcg pnf;pdrfawGUonf/ &efukefwuúodkvf
ausmif;aqmif a&csK;d cef;rSmvdyk if oDcsi;f atmfqcdk sirf o d nf/ txl;ojzifY zd;k ausmaf z [pfavY½adS om zk;d pdeo
f cD si;f udk
atmfcsifonf/ wuúodkvfausmif;aqmifrS a&csKd;cef;rif;om;wdkYonf acwfay:oDcsif;rsKd;pkH qdkwwfonf/ olwdkYESifY
wpfrluGJum ausmfazu zdk;pdefoDcsif;udk [JwwfjrJ jzpf\/
]] odMum;rif; rmCð wm0wð wHawG;? tESpyf rm jzpfvmygyJ pdepf ed ?f 0ZD&m0k" ,ckb0 ta&mifrrSed ?f
jynfjrefrm½SKMuwJY ork', armifpdef }}
ausmfaz[JorQudk ESif;aiG tptqkH; rrSwfrd/ odkY&mwGif tBudrfBudrf ausmfaz qdkjyavY½Sdaom oHNyKdifudkrl
ESif;aiG rSwfrd\/
]] bk&m;wum udkBuD;pdef? ausmif;wum udkBuD;pdef (edAÁmef pdwftBuH oabmeJY ESKdif;csdef) pm
"r®u©efwwfordkY u0def? t&[wåzdkvfpdef }}
ausmfaz\ [Jaeus oDcsif;udk pdwfwGif;rS qdk&if; ESif;aiGonf a&udk wpfcGufcsif; jznf;jznf; avmif;um
csKd;aeonf/
xdkcPwGifyif ausmfaz ½Sm;avmY[krf; avoHESifY rSKwfvTwfvdkufaom ]]tawG;p}}wkdYu acgif;wGif;
0ifvmonf/
ESif;aiGonf a&csKd;&yfvdkuf\/ ykqdk;vJNyD; tjyifodkY xGufvmcJYonf/
cyfvSrf;vSrf;rS t0wfzGyfoH Mum;&\/
toHvm&m vSnfhrMunfhbJ ESif;aiGonf rsufESmokwfyk0gESifY udk,fudk a&pifatmifokwfonf/ xdkYaemuf
pGyfus,ftopf 0wfNyD; tay:rS tusÐopf xyf0wfvdkuf\/ a&vJykqdk;ESifY ajymif;0wf&rnf ykqdk;opfudk vSrf;,lrdrS
ESif;aiG owdjyKrdonf/
wef;ay:ü pGyfus,fa[mif;ESifY tusÐa[mif; r½SdNyD/
ESif;aiGonf t0wftpm;vJNyD;aemfu ,l&rnfwdkYudk ,lvsuf xGufvmcJYonf/
apmapmu awGUcJY&aom a&tdk;BuD;teD; ysOfcsyfay:ü nGefYaronf t0wfavQmfae\/
]] nGefYar eif igYtusÐawG avQmfaeovm; }}
]] at;av? tJ'g bmjzpfowkef; }}
]] [,f ...'Dvkdqkd&if aemuf eifwdkYtdrf ig vma&csKd;awmYrSm r[kwfbl; }}
]] 'gjzifY&if eifvJ ½GmrGefomudk b,fawmYrSm vmrvnfeJYawmY ESif;aiG }}
xdktcg ESif;aiG bmjyefajz&rSef; rodawmY/
qyfjymvnf;wku d Nf y;D a&vnf;e,fNy;D ½krH u aemufq;Hk tjzpf zGyNf y;D aom pGyu f s,Ef iS Yf tusw
Ð u
Ykd kd nGeaYf ronf
qefYatmif jzefYcg\/ xdkYaemif teD;½Sd BuKd;wef;ay: vSef;xm;ay;onf/
ESif;aiGu Nidrf&yfMunfhae\/ nGefYarom udpötNyD;ü NyKH;NyKH;vSnfhMunfhqdk\/
]] uJ ...udk,fawmfacsm? acgif;vdrf;qDawmY ay;p&mr½Sdbl;? aygif'g vdrf;rvm;? ESKwfcrf;eD qkd;rvm;?
tJ'gawGawmY igay;Edkifw,f }}
]] [m ...nGefYaruvJ aemufp&mr½Sd aemufw,f? uJ ...igjyefOD;r,f? aMomf ...nae igeJY eif
vrf;avQmufvdkufOD;rvm; }}
]] rydkygeJY udkBuD;aiG&,f? 'Dnae eifwpfa,mufwnf; vrf;avQmufzdkYyg? tpp tqifajyygapvdkYvJ
igqkawmif;vkdufw,f? uJ oGm;awmYav? aemufusvdkY vGJaeOD;r,f }}
NyK;H ípdu
k Mf unfah eaom nGeaYf r\ rsuv f ;Hk rsm;udk &ifrqdik &f aJ omaMumifY ESi;f aiGonf rsuEf mS vTNJ y;D Ncw
H iG ;f rS
xGufvmcJYonf/
wJoYkd jyefa&mufaomtcg qDvrd ;f í acgif;tjrefNz;D onf/ aowåmwGi;f rS a&arT;ykvif; xkw, f u l m ud, k üf
qGwfzsef;onf/
pdwfauseyfrS wJrS xGufvmcJYonf/
ajrmufbufodkY ravQmuf? awmifbufqDom vmcJYonf/
nGefYarwdkY NcH0ta&mufü tdrfqD vSnfhMunfhonf/ nGefYar\ t&dyfta,mifudk rawGU&/
ESif;aiGonf ½GmrS xGufvmNyD; wHwm;BuD;qD avQmufvmcJYonf/ vloltvpfwGif a&r½Sdaom acsmif;xJodkY
qif;vkdufonf/
raeYnaeu nGefYar olYukd ac:vmaom vrf;twdkif; ESif;aiGonf ajymif;jyef jyefavQmufvmonf/
acsmif;udk prf;acsmif; vmqkH&mü ESif;aiGonf urf;yg;xuf wufvdkufonf/ rMumrDyif vufyHyif
atmufodkY a&mufNyD/
vufyHyifatmuf csKH½SKyfuG,f&if; ESif;aiGonf tdrfBuD;qD vSrf;arQmfMunfhonf/
cPüyif olY&ifonf 'dkif;ueJ ckefoGm;onf/ ESvkH;pdkifonf vnfacsmif;qDodkY ckefwufvmonf[k
xifvdkufrdonf/
tdrfBuD;\ tay:xyf jywif;0wGif jzLjzLEkvSaom EkEki,f\ o@mefudk vSrf;jrifvdkuf&avaomaMumifY
jzpfavownf;/

tcef; ( 24 )

vGrf;zG,fYtm½kH

ESi;f aiGonf csKuH ,


G rf S xGuí f vla&mifjyvdu
k o f nf/ Bu;D rm;aom arQmvf ifjY cif;? ckev
f aS om&ifEiS Yf EkEik ,fukd
vSrf;Munfhonf/
EkEki,fuvnf; olYudk jrifoGm;ykH&\/ acwåNidrfNidrfav; pdkufMunfhaeonf/
EkEki,f\ qHyifrsm;rSm zm;vsm;usvsuf &Sdonf/ ESif;aiG &ifwckefckefESifh MunfhaeqJrSmyif EkEki,f\
vufrsm;onf qHyifudkodrf;,lNyD; xkH;&efjyifonf/
ESif;aiG pdwftysufBuD;ysufoGm;onf/ cJavorQ oJa&us&jyefNyD/
odkY&mwGif EkEki,fonf bmaMumifhrod? qHyifudk qufxkH;rjybJ Nidrfae\/ cPwGifyif qHyifudk
vTwfcsvdkuf\/
EkEki,fonf qHyifzm;vsm;csvsufESifY olYudk acwå vSrf;MunfhaeNyD;aemuf jywif;0rS aysmufuG,foGm;\/
ESif;aiGonfvnf; csKHwef;aemufodkY jyef0ifvkdufonf/
0rf;omjcif;aMumifY olYudk,fonf wkef,ifae\/ csKHuG,frSaeí tdrfBuD;qD vSrf;arQmfMunfhae&\/
wpfrdepf? ESpfrdepf/
ig;rdepfcefY ½SdoGm;NyD? EkEki,fum; ay:rvmao;/
ESif;aiGu qufapmifYonf/ rdrdukd,fudk pdwf½Snf&efvnf; tm;ay;&onf/ ESpfESpfqdkaom tcsdefudkyif
vGrf;&if;qGwf&if; apmifYcJY&NyD;avNyD r[kwfavm/ rdepfrQaom tcsdefonf rnfrQ½Snf&rnfenf;/ ESif;aiGonf rdrd
ukd,fudk tm;ay;&if; ZGJaumif;pGm apmifYae\/
q,frdepf .../
EkEki,fum; ay:rvmao;/
aemufxyf ig;rdepf .../
ESif;aiG pdwfavQmYawmYrnfjzpfpOf xl;qef;aomt&mudk jrifvdkuf&\/
*spfum;tpdrf;wpfpD;onf NcHBuD;\ t0ü xdk;&yfvmonf/ ½Snf½Snfpl;½SpGm wD;vdkufaom [Gef;oHudkvnf;
Mum;&\/
rMumrD 0if;wHcg;BuD; yGifYoGm;\/ *spfum;onf NcHwGif;0if aysmufuG,foGm;\/
ESif;aiG tHYMooGm;\/ þ*spfum;onf b,fuvmoenf;/ xm0pOfydwfxm;aom wHcg;BuD;onf
þ*spu f m;udrk l bmaMumifY zGiaYf y;&oenf;/ odrYk [kwf þ*spu f m;onf EkEik ,fwt Ykd rd u
f *spu f m;yifavm/ EkEik ,f\
tazqdkolonf jrif;vSnf; rokH;awmYbJ *spfum; 0,fpD;aeNyDavm/
tdrfBuD;\ a½SUydkif;udk tm½Hkpdkufae&mrS ESif;aiG\ rsufvkH;rsm;onf tdrfaemufydkif;odkY a&mufoGm;\/
xdkcPwGifyif ESif;aiGonf *spfum;udk arYoGm;onf/ wpfavmuvkH;udk arYoGm;onf/
oG,af ysmif; aMumY½iS ;f jzLEkaom o@mefav;wpfco k nf cifwef;qDoYkd vmae\/ EkEik ,fonf cifwef;qDoYkd
vmae\/
tdrBf u;D qDrS xGuv f mpwGif EkEik ,f\ ajcvSr;f rsm;u rSeíf £a`E&´ onf/ aemuf wjznf;jznf;ESiYf jrefvm\/
cifwef;em; eD;aomtcg EkEik ,fu ajy;vmonf/ zm;vsm;csxm;aom qHyifrsm; avwGif 0JysaH eatmif ajy;vm\/
cifwef;pyfrS olu qD;BuKdonf/ vufuav;rsm; qefYwef;&if; EkEki,fonf olY&ifcGifwGif;odkY rem;bJ
tajy;0ifvmonf/ ao;usOfaom cg;uav;udk olu ayGUrdvkdufcsdefwGif EkEki,f\ vufuav;rsm;uvnf;
olYvnfyif;udk odkif;zGJUcdk,lNyD; jzpfaeonf/
½SdorQtm;wdkYudk avQmYypfvdkuf[efESifY EkEki,fonf olYvnfyif;udk odkif;zGJUum wpfudk,fvkH; cdkpD;xm;\/
oluvnf; cspfol\ udk,ftav;csdefudk yrmrjyKbJ ao;usOfaomcg;av;udk zufxdef;vsuf &ifcsif;wif;atmif
uyfum ydkufaxG;xm;rdonf/ ,k,cspfMunfpGmyif ydkufaxG;xm;rdonf/
EkEik ,f\ vnfyif;av;u olv Y nfyif;ESiYf ,Suv f rd yf w
G o f yfvmonf/ EkEik ,f\ yg;av;ESiYf olyY g;onfvnf;
tBudrfBudrf yl;rd tyfrdonf/ EkEki,f\ arT;ysHUaomyg;jyifwGif rsuf&nfrsm; vdrf;pdkaerSef; olowdjyKrd\/
twefMumrS EkEik ,fonf ol&Y ifciG rf S cGmonf/ &ifciG rf S cGmaomfvnf; ½ke;f xGuo f mG ;jcif; r[kw?f ud,k cf si;f om
tenf;i,f cGmvdkufonf/ vufuav;ESpfzufurl olYykckH;ESpfzufudk qkyfudkifxm;\/ aMumYaMumYav;&yf&if;
vnfwdkifav;udk qefYum acgif;av;armYí olYrsufESmudk pl;pdkufMunfhae\/
oluvnf; EkEki,f\ cg;av;udk vufESpfzufjzifY zGzGqkyfudkifxm;&if; cspfol\ rsufESmav;udk jrwfEdk;
ckHrifpGm jyefikHYMunfhonf/
uydu k ½dk zm;vsm;usaeaom eufarSmifonfh qHE, G w f Ykd 0ef;&Htyfaom rsuEf mS av;onf r,kEH ikd af vmufz, G f
azG;EkoefYpifae\/ tom;u azG;EkoefYpifvGef;aomaMumifY rsufckH;pyf? em;o,fpyfwdkYrSm jraoG;aq;&nfyg;yg;
vdrf;usHxm;onfhES,f vJYvJYa&;a&; pdrf;aeonf/ arG;n§if;rsm; EkEkvTrf;vsuf taMumpdrf;av;rsm; xifatmif
,Sufoef;aeaom omcGmabmfMuL aiGyg;jzLwdkYxuf rSJUpGef;jypfNid wpfpufwavrQ wifr½Sd/
jymaom rsufjzL0ef;wdkYü rsuf&nfMunf vQHí vufaeonf/ aumYaom rsufawmifeufwdkYxuf ykvJO
wpfpufESpfpuf cdkwGJvsufaeavqJ/
jrifr0yg? ½SKr0yg? cspfr&Jcspfr0rdkY olu nifompGm EkEki,fESifY yg;csif; jyeftyfvdkuf\/ oif;ysHUaom
EkEki,f\ qHyifrsm;udk arT;&if; EkEki,f\ em;çem;uyfum wkd;wdk;oufomar;\/
]] Eki,f udk,fYudk odyfvGrf;aeovm; }}
EkEki,fu ESKwfjzifYrajz? yg;csif;tyfvsufu acgif;ndwfjy½Sm\/
]] udk,fYudkawGUawmYvJ bmvdkY idk&ovJ Eki,f&,f }}
EkEki,fuvnf; tyfxm;aomyg;udk rcGmbJ olYem;çem;uyfvsufyif wdk;wdk;ar;\/
]] Eki,f idkaevdkYvm; }}
]] tdk Eki,f yg;eJY rsufvkH;awGrSm rsuf&nfawGeJY }}
]] tJ'g udk,fYudkcspfvdkY armifYudkcspfvdkY ...[kwfw,f? udk,fYudk jrifvdkuf&awmY Eki,f 0rf;omvdkufwm?
NyD;awmYvJ 0rf;enf;vdkufwm }}
]] bmjzpfvdkY 0rf;enf;&wmvJ }}
]] tdk udk&,f? tJ'gudk Eki,f b,fvdkvkyf ajzwwfygYrvJ }}
ol&Y ifwiG f rcsirYf &J jzpfomG ;onf/ EkEik ,f\ ud, k af v;udk wpfcsuf tm;½Syd g;½Sd zspn f p§ v
f u
kd \
f / EkEik ,fxrH S
oJYoJYnnf;oHav; ay:vm\/
olu EkEik ,f\ ykc;Hk av;udk qky, f w
l eG ;f um rsuEf mS csi;f jyefqikd v
f u
kd \
f / qHE,G 0f aJ om ezl;av;udk ,k,pGm
arT;vdkufNyD; qdk\/
]] uJ ...vm Eki,f? [dkem;rSm xdkifNyD; udk,fwdkY pum;ajymMu&atmif }}
EkEik ,fonf tenf;i,f wGeq Yf w
k of mG ;\/ olu EkEik ,f\ vufuav;udk qGaJ c:aomtcg tm;aysmaY ysmY
½kef;&if; EkEki,fu jiif;onf/
]] rjzpfbl;xifw,f udk,f&,f? azaz tdrfxJrSm ½Sdw,f? udk,fYudk Eki,f cPav; vmawGUwm }}
]] cPav;jzpfjzpfaygY Eki,f&,f? vmyg }}
EkEki,fonf tdrfbufodkY pdk;&drfBuD;pGm wpfcsufMunfhvdkufNyD; olac:&maemuf vdkufcJY\/
a½S;OD; awGUcJYMu&onfh prf;acsmif;av;ab;wGif rsufESmcsif;qdkifvsuf twlxkdifvdkufMuonf/ wpfOD;\
vufESpfzufudk wpfOD;\ vufESpfzufu tjyeftvSef qkyfudkifxm;Mu&if; wpfOD;rsufESmudk wpfOD; MunfhaeMu\/
ESif;aiG\ rsufESmurl auseyfjcif;? ½Tifysjcif;? cspf&avjcif;wdkYjzifY NyKH;ae\/ olNyKH;ouJYodkY cspfoludkvnf;
NyKH;apvdkonf/
EkEki,fuawmY rNyKH;? rNyKH;aomfvnf; cspfjcif;arwåm\ 0if;vJYrSKum; ½Sdaeonf/ pdk;&drf[efuvnf;
vTrf;aeonf/
]] Eki,f udk,fYudk NyKH;jyprf;ygOD; }}
EkEki,f\ ESKwfcrf;&J&Jav;rsm;onf tm;,lvSKyf½Sm;vm\/ cspfolYrsufESmudk aqG;ajrUpGmMunfh&if; BuKd;pm;
NyKH;jy½Smonf/ tm;i,fjcif;a&maom NyKH;rJYrJYav;jzpfaomaMumifY tNyKH;onf ydkvSae\/
]] aMomf Eki,f&,f? aMomf Eki,f&,fav; }}
&ifwGif;ü þodkY jrnfwrf;&if; ESif;aiGu EkEki,f\ vufuav;rsm;udk qkyfn§pfrdonf/
]] Eki,f bmudkd pdk;&drfaevdkYvJ }}
EkEki,fu cifwef;xdyfodkY vSnfhMunfhonf/
]] Eki,f ajymcJYyga&mvm;? 'Dnae udk,fYudk Eki,f cPav;yJ awGUEdkifw,fvdkY }}
]] tckvJ cPav;yJ ½Sdao;wmyJ Eki,f&,f }}
]] udk,f odyfcufwmyJ? udk,f Eki,fudk roem;awmYbl;vm; }}
þpum;onf ESi;f aiG b,forYkd Q wif;cHEikd pf rG ;f ½Sad om pum;r[kw/f olu EkEik ,f\ vufuav;ESpzf ufukd
vTwfvdkufonf/ rsufESmrS tNyKH;vnf; aysmufoGm;\/
]] a[m ...Munfh? udk,f Eki,fudk pdwfqdk;oGm;NyD }}
]] tdk ...tdk ...r[kwfygbl;? udk,fu Eki,fudk b,fvdk pdwfqdk;&ufrSmvJ }}
þtBudrfwGifrl EkEki,fonf awmufypGm NyKH;\/
]] Eki,fu aemufwmyg? Eki,fudk udk,f pdwfrqkd;&ufwm Eki,f todqkH;aygY? 'gayr,fY udk,fa& ckawmY
Eki,f jyefr,faemf? ckavmuf vmawGUEdkifwmawmif [dk *spfum; vmvdkY }}
]] tJ'D*spfum;u b,fuvJ }}
]] trwfum;? trwfudk,fwdkif ygvmw,f }}
ESif;aiGonf em;rvnfpGm EkEki,fudk Munfhrd\/
EkEki,fuom quf½Sif;jy\/
]] udk,fYudk jrifawmY Eki,f bmvkyf&rSef; rodbl;? Eki,f rvmEdkifawmYbl;vdkYawmif tcsufjyawmYrvdkY?
'gayr,fY tJ'DvdkvJ r&ufpufcsifbl;? udk,fYqD tvpfajy;vmr,f? cPuav; wpfpuúefYuav;? udk,feJYawGUNyD;
Eki,f jyefajy;oGm;r,f? Eki,f tvpfacsmif;aewke;f tJ'*D spu f m; a&mufvmvdYk olwYkd pum;ajymNy;D rjyefcif Eki,fu
t&ifjyef&rSm }}
EkEki,fonf olYvufudk qGJ,lqkyfudkifvdkuf\/
]] udk,fu t&yf½Snfom;yJ? pdwfvJ½SnfaygY aemf? eufjzefjzpfjzpf oefbufcgjzpfjzpf? udk,feJY Eki,f
awGUMu&OD;rSmyJ? Eki,fuvJ udk,fYtem;rSm tMum tMumBuD; aecsifwmyJ? udk,fY&ifcGifudk rSDNyD; ukd,fYudk Eki,f
trsm;BuD; ajymjyp&mawG ½Sdw,f? uJ ...udk,fYvdkyJ Eki,f ajymr,f? udk,f Eki,fudk NyKH;jyprf;? NyKH;jyvdkufprf; }}
wwfEdkifjyefavNyD rdEki,fav; .../
ESif;aiGonf cspfolauseyfatmif NyKH;jyvdkuf\/
EkEki,fonf ajrjyifü vufESpfzufaxmufvsuf ½SnfoG,faom cg;udkqefYum olYyg;udk wpfcsufvSrf;í
erf;vdkufonf/
ol tidkufrdoGm;onf/
EkEki,fonf ,kefjzLrav;ozG,f ½kwfw&ufxNyD; xGufajy;oGm;\/
olu ae&mrS jznf;nif;pGm xonf/ cifwef;pyf ajrjrifYodkY wufcJYNyD; vufyHyifü udk,fwpfjcrf;uG,fum
vSrf;Munfhonf/
EkEki,fonf tajy;udk&yfNyD; ajcvSrf;rSefrSefESifY tdrfBuD;qDodkY jyefoGm;ae\/
tdrfBuD;\ aemufydkif;rS EkEki,f 0ifum aysmufoGm;í ra½S;raESmif;rSmyif tdrfBuD;\ a½SU0if;aygufrS
*spfum;onfvnf; xGufvmav\/
‰

½GmrGefomacsmif;twdkif; awmifbufodkY ESif;aiG jyefvmcJYonf/


wmvrf;ay: a&mufaomtcg trSwfrxifyif qnf½dk;qD vSrf;Munfhrd\/
qnf½dk;tkwfabmifwGif ydkpwmrsm;udk awGU&\/ z-q-y-v ydkpwmrsm; r[kwfonfu; aocsmvS\/
odkY&mwGif ½GmwGif;odkY 0ifrdcsdefü pdwfr0ifpm;í rjzpfawmY/
eHeufu NcHpnf;½dk;rsm;ESifY opfyifrsm;ay:wGif z-q-y-v\ rJqG,fydkpwmwdkYudkcsnf; awGUcJY&\/ ,ckrl
,if;ydkpwmrsm;\ txufrSvnf;aumif;? ab;rSvnf;aumif;? atmufrSvnf;aumif; ,SOfvsuf twdkuftcH
y-r-n-w\ rJqG,fydkpwmrsm;udk awGU&\/ em&Dydkif;twGif; rnfolawG vmuyfoGm;ygoenf/
ESif;aiGonf nGefYarwdkYtdrfa½SU a&mufaomtcg wrifvSnfhrMunfhbJ acgif;ikYHvsuf oGufoGufavQmuf\/
EkEki,fESifY awGUNyD; nGefYarudk &ifqdkif&ef olu bmaMumifYrod rsufESmylcsifae\/
bcufwdkY\ wJqDa&mufvmcsdefürl ESif;aiG rsufvkH;jyL;oGm;\/
NcHwGif;odkY olu t0if? NcHwGif;rS vli,fokH;OD;u txGuf/
ausmif;om;rSe;f odomaom vli,fo;Hk OD; jzpfMu\/ ESpOf ;D u ydpk wmvdyrf sm;udk csKid ;f Mum; n§y, f v
l mMuonf/
wpfOD;u aumfusKdxm;aom 'eftdk;wpfvkH;udk udkifxm;\/
wpfOD;u ESKwfqufonf/
]] [m udkESif;aiGygvm; }}
ESif;aiGonf ESKwfqufol vli,fudk ½kwfw&uf rrSwfrd? jrifzl;ouJYodkYrl ½Sdonf/
]] udkESif;aiG rrSwfrdbl; xifw,f? udkESif;aiGwdkY rufx&pfwkef;u uRefawmfu ckepfwef;rSm? pdk;atmifav}}
]] [m [kwfom;yJ armifpdk;atmif? 'gxuf tck bmvkyfMurvdkYvJ }}
ESif;aiGonf rvdkaomar;cGef;udk ar;rdoGm;\/
pdk;atmifu ydkpwmudk jyNyD; ajzonf/
]] q&mcgu <um;xm;w,f? olYe,frSm twdkuftcHvkyf0HYol r½Sdbl;wJY? ½SdaMumif; olodatmif jyrvdkY }}
pdk;atmifonf 0HY<um;pGm NyKH;&if; NcHwGif;rS xGufoGm;\/
ESif;aiG NcHwGif;a&mufaomtcg uGyfyspfay:wGif bcufonf tjcm;vl okH;OD;ESifYwl ½Sdae\/ vlokH;OD;teuf
wpfOD;rSm toufokH;q,fcefYjzpfí qHyifzkwfodkuf? uRJaumfudkif; rsufrSefxlxlESifYjzpfNyD; aumfvmwyf ½SyftusÐay:
yifnKdtay:0wf xyf0wfxm;onf/ tjcm;ESpfOD;rSmum; 0wfpm;qif,ifrSKtm;jzifY awmifolv,form;BuD;rsm;[k
odomaom toufav;q,fausmfcefY vlBuD;ESpfOD; jzpfMu\/
bcufu vufjyac:aomaMumifY ESif;aiGvnf; uGyfyspfwGif 0ifxdkif\/
rsufrSefESifYvlu ESif;aiGudk tuJcwf[ef Munfhaomtcg bcufu ajymonf/
]] udpör½Sdygbl;? uRefawmfYtdrfrSm wnf;aewJY oli,fcsif;yg? uJ &Jabmfodef;wif qufajymyg }}
xdktcgrS &Jabmfodef;wifu pum;jyefaumuf[ef qdk\/
]] ckeu ajymcJo Y vdyk aJ v? uReaf wmfwu Ykd &Jabmfbcufukd tm;ud;k Ny;D vmcJw Y m? r[kwb f ;l vm; OD;av;zd;k qif}Y }
v,form;BuD;wpfOD;u acgif;ndwfjyonf/ &Jabmfodef;wifuom qufajymae\/
]] 'DusawmY &Jabmfu pdwf"mwfusaew,f? b,fvdkvJ &Jabmf&,f }}
bcufu rajzbJ rsufarSmifMuKwf&if; acgif;pdkufvsuf½Sd\/ &Jabmfodef;wifuom qufajymjyef\/
]] &Jabmf pOf;pm;zdkY aemufqkH;tajctaeudk uRefawmf wifjyr,f? ig;q,fYESpfck a½G;aumufyGJwkef;u
tcuftcJrsKd;pkHxJu 0ifNyKdifwmawmif uRefawmfwdkY ygvDrefrSm ae&m toifYtwifY&cJYw,f? tckqdk&if qefawG
ra&mif;&wm? jynfawmfompDru H ed ;f qdw
k YJ olw&Ykd UJ qifjzLawmfprD u
H ed ;f Bu;D awG vGu
J ek w
f m? olwxYkd u
J Zmwf½KS yaf wGeYJ
tuGJtjyJawGudk jynfolawGodNyD; ½GHaewm? tJ'gawGaMumifY 'DwpfcsD uRefawmfwdkY ygvDrefrSm trwfae&m
ig;q,favmuf&r,f? tJ'g tenf;qkH;yJ }}
&Jabmfodef;wifonf olYpum; rnfrQ pl;a&mufrSK ½Sdçr½Sd tuJcwf[efjzifY bcufudk pdkufMunfhonf/
bcufurl rwkefrvSKyf/
pdwfysuf[efrjybJ &Jabmfodef;wifonf &,fvdkuf\/ xdkYaemuf ta&;BuD;aompum;udk ajymvdk[efESifY
udk,fudk a½SUodkY udkif;vdkuf\/
]] aemufq;Hk tajctaeu b,fxad tmif jzpfaevJ? em;axmif OD;EkeYJ ausmNf ird ;f vlawG uGaJ ew,f? usm;Bu;D u
ab;xdkif Mum;aeçaew,f? 'Dwpfcg a½G;aumufyGJEdkif&ifawmifrS OD;Ek &mxl;u xGufr,fvdkY owif;Mum;ae&w,f}}
þtBudrfwGifrl bcufonf pdwf0ifpm;vm[ef jyefar;onf/
]] wu,fvm;? cifAsm; b,fu Mum;vmovJ }}
]] aMomf ...'gawmY uRefawmfwdkYvJ olwdkYxJu xGufvmwmyJ? 'DavmufawmY twGif;a&;odatmif
tquftoG,fawG ½Sdygao;w,f }}
bcufonf bmrQrajym? acgif;rl wqwfqwf ndwaf e\/ &Jabmfoed ;f wifonf tm;wuf[efjzifY ar;\/
]] b,fYES,fvJ &Jabmf? qkH;jzwfNyD;yvm; }}
bcufonf &Jabmfodef;wifudk wpfcsuf pl;pdkufMunfh\/ xdkYaemuf oHjywfESifY ajzonf/
]] uRefawmf pOf;pm;r,fAsm? 'gyJ? uJ rdk;csKyfawmYr,f jyefMuawmY? a[m'Du uRefawmfYoli,fcsif;vJ xrif;
qmvSa&mYr,f }}
&Jabmfodef;wifu ESif;aiGbuf vSnfhMunfhonf/
]] [kwfyg&JU &Jabmfbcuf? 'gxuf cifAsm; oli,fcsif;eJYvJ rdwfzGJUay;OD;av }}
bcufu NyKH;onf/
]] uRefawmfYoli,fcsif;udkawmY cifAsm; pdwf0ifpm;rSmyJ &Jabmfodef;wif? olYemrnf ESif;aiG? &efukef
wuúodkvfu? cifAsm; odrvm; rqdkEdkifbl;? t&if'DrSm NrKdUydkifvkyfoGm;wJY OD;wifarmif&JU om;Asm? tckawmY
OD;wifarmifu om,m0wDc½dkif0ef? 'gayr,fY rpdk;&drfygeJY? uRefawmfYoli,fcsif;u EdkifiHa&;qdk wpfckrS
pdwf0ifpm;wJYaumif r[kwfbl; }}
ESif;aiGonf NyKH;NyD; &Jabmfodef;wifudk vufurf;ay;onf/ &Jabmfodef;wifonf twef uoduatmifY
jzpf[efESifY ESif;aiG\ vufudk,lNyD; 0wfaus0wfukef vSKyf,rf;onf/
rMumrD &Jabmfodef;wifwdkY jyefoGm;Mu\/
bcufonf uGyfyspfay:ü idkifvsuf usef&pfonf/
ESif;aiGu olYudk pdkufMunfhaeonf/ bmrQ0ifrajym/
bcufu vSKyf½Sm;vmonf/
]] uJ ...vmuGm? xrif;pm;Mu&atmif }}
bcufu rD;zdkwGif;0ifNyD; cl;cyfaeaomaMumifY ESif;aiGuvnf; 0ifulonf/
eHeufwkef;uvdkyif xrif;0dkif;ü oli,fcsif;ESpfOD;wnf;om ½SdMu\/
eHeufwkef;uuJYodkYyif ESif;aiGu ar;\/
]] 'gxuf BuD;awmfjraum }}
]] eufjzef vjynfh OykofaeY? taru tazmfawGeJY nuwnf;u bkef;BuD;ausmif; oGm;tdyfw,f?
olaysmfovdkaygYuGm }}
oli,fcsif;ESpfOD;onf qdwfNidrfpGm xrif;qufpm;Mu\/ cPMumrS bcufonf NyKH;NyD;ar;\/
]] rif; <uufaMumf BuKduf&JUvm; }}
]] BuKdufw,fuG? t½dk;av;awGudk <uyf<uyf0g;&wm t&omyJ }}
]] 'gxuf rif; EkEki,feJY awGUcJY&&JUvm; }}
]] tif; ...awGUcJY&w,f }}
bcufonf bmrQ qufrar;bJ xrif;ukef;avG;\/ ESif;aiGuom wpfpkHwpfckudk owd&NyD; qkd\/
]] tJ'gxuf bcuf? naeu EkEki,fwdkY tdrfBuD;xJ *spfum;tpdrf;wpfpD; 0ifvmw,f? EkEki,fu
trwfum;vdkY ajymw,f }}
bcufonf pdwf0ifpm;[ef wpfcsuf armYMunfhvsuf ar;onf/
]] [kwfvm;? q&mcg xifw,f }}
]] tJ'gawmY rodbl;? 'gxuf bcuf? EkEki,fwdkY tazu EdkifiHa&;vJ vkyfovm; }}
bcufu NyKH;jyefonf/
]] tckacwf csrf;omwJYvlawGrSeforQ 'geJY ruif;MuvdkYvJ csrf;omaeMuwmaygY }}
þrQom rSwfcsufcsNyD; bcufonf xrif;pm;\/ bcufpum; odyfrajymvdkrSef; odaom ESif;aiGuvnf;
qdwfNidrfpGmyif xrif;ikHYpm;awmY\/
xrif;pm;aomufNyD;Muaomtcg ESif;aiGu uGyfyspfxufwGif yufvufvSefum vSJae\/ wpfpkHwpf&m
pdwfrNidrfouf[ef bcufu NcHwGif;ü acgufwkHYacgufjyef vrf;avQmufae\/
bcuf\ udpw ö u
Ykd kd ESi;f aiG ar;vdo
k nf/ od&Yk mwGif olu Y pd u
ö kd 0if½KS yu
f bcuf rBuKu
d rf eS ;f ESi;f aiG odonf/
4if;jyif rdrdüvnf; rdrdudpöESifY .../
rjynfh[k qdk½kHom qkdEkdifaom v0ef;onf aumif;uifxuf xdefxdefomae\/ rrsm;rxlaom wdrfjzLjzL
wdkYonf aumif;uifjymudk touf0if½kH jznf;jznf;nifnif a½GUvsm; vSKyf½Sm;aeMu\/
ESif;aiGonf tdyfrufyrm cPwmrQom naeu cspfolESifY awGUvdkufcJY&ykHudk &ifwckefckefESifY pNrKHUjyef
aerdonf/ tdyfrufyrm [líom qdk&onf? MunfEl;wyfrufzG,faom tawGUonf ,ckyif aiGUaiGU usefaeav
ao;onf/ &ifEv S ;Hk rSmvnf; useaf eavonf/ ud, k cf E¨mxufüvnf; useaf eavonf/ EkEik ,f\ qHyif qHE, G rf sm;rS
arT;ysHUjcif;ESifY jzLjzLEkaom ½kyfoGifrS udk,foif;eHYwdkYonf olYESm0wGif BuKdifae vSKdifaewkef;jzpf\/
aiGv0ef;udk Munfhvsuf ,cktcsdefqdkvQif EkEki,f bmvkyfaernfenf;/ rdrdenf;wl vGrf;vGrf;oo?
wrf;wrf;ww ½Sdaeavrnf/ ½Sdae½Sma&mYavrnf/
vSaom ,Ofaom tawG;O,smOfwGif;odkY *spfum;tpdrf;onf armif;0ifvm\/ þ*spfum;pdrf;udk ESif;aiG
rBuKduf/
þe,frS trwfawG taMumif;udk ESi;f aiG aumif;aumif;odonf/ olwEYkd iS Yf aygif;olrsm;taMumif;udv k nf;
aumif;aumif;odonf/
EkEki,f\ tazqkdolonf EdkifiHa&;vnf; vkyfaeygoavm/ þodkYqdkvQif ...
ausmfazajymcJYaom ]]tawG;p}}rsm;onf ESif;aiG\ acgif;wGif;odkY 0ifvmonf/
avmuESiYf tqufjzwfum tdrt f Bkd u;D ü vQKUd 0Suq
f ef;jym;pGmaeaom EkEik ,f\ tazqdo k o l nf rnfoel nf;/
avmuESifY tqufjzwfxm;onfh vQKdU0Sufqef;jym;aom þvlBuD;onf tmPm&ygwDESifYrl bmaMumifY qufqH
aeoenf;/ olü bmtBuHtpnf ½Sdoenf;/ þe,frS wefcdk;BuD;olrsm;ESifY tquftoG,f½SdvQif wpfcsdefwkef;u
&mZ0wfaumifonfyif NrKdUydkif e,fydkifwdkYudk trdefYay;cGifY ½Sdaeonfvnf; r[kwfygavm/
ESif;aiGonf vSJae&mrS ½kwfw&uf xvdkuf\/
uGyfyspfab;wGif &yfvsuf bcufu olYudk pD;rdk;Munfhae\/
]] rif; tdyfaysmfoGm;ovm; ESif;aiG }}
]] r[kwfygbl;? ig awG;aewm }}
]] rif; bmawG awG;aewmvJ }}
]] 'DvdkaygYuGm? [dka&muf 'Da&muf }}
bcufu &,fonf/
]] rvdrfygeJYuGm? rif; igYudk pdwfysufaewm r[kwfvm; }}
]] rif;udk ig bmvdkY pdwfysuf&rSmvJ }}
]] awmfyguGm? nGefYara&m rif;a&m ig EdkifiHa&;vkyfwmudk pdwfysufMuw,f r[kwfvm; }}
þpum;udkrl ESif;aiG tajzray;/
]] cufwmu [dkaeYu ig½Sif;jycJYovdkyJ? EdkifiHa&;eJY ig uif;uif;aevdkY r&bl;? 'gayr,fY ESif;aiG? rif; ,kHprf;?
'DnaerSm vmajymMuwJY EdkifiHa&;rsKd;awmY ig pdwfukefNyD }}
bcuf yGifYxGufvmaomtcg ESif;aiGuvnf; ar;csifvm\/ ar;vnf; ar;onf/
]] pdwfukefvmw,fvdkYom qdkw,f? naeu rif;NcHxJrSm pdk;atmifwdkY bmvmvkyfoGm;MuovJ }}
]] pd;k atmifwu Ykd wpfupd yö ?J olwuYkd vli,fausmif;om;av;awGy?J 'Dnae olwYkd vkyo f mG ;wm[mvJ w&m;
Oya'abmifxJu tvkyfyJ? a½G;aumufyGJqdkwmrSm vGwfvyfcGifY½Sdw,f? vGwfvyfpGm rJqG,fEdkifw,f? vGwfvyfpGm
udk,faxmufcHcsifoludk axmufcHEdkifw,f? 'DvdkyJ ajymMua[mMuwmyJ r[kwfvm;? 'gayr,fY tJ'D vGwfvyfcGifY
qdkwmudk 'De,frSm b,folrS rokH;&Jbl;? pdk;atmifwdkYu tokH;jyKMuw,f }}
]] 'gjzifY rif; pdk;atmifwdkYudk axmufcHoaygY }}
]] ruefYuGufbl;vdkY ajymMu&atmif? ½kwfw&ufMunfh&if pdk;atmifwdkY&JU tjyifyef;o@mefrSm ta&mifpkHudk
awGU&r,f? olw&Ykd UJ ESv;Hk om;qDtxd 0ifMunf?h vlBu;D qdw k v
YJ al wG r,kEH ikd af tmif jzLaewmudk awGU&r,f? jzLvGe;f awmY
trnf;wpfpuf pifvm&if olwdkY rcHEdkifbl;? raMumufrvefY uefYuGufwwfw,f }}
]] 'gayr,fY olwdkYvkyfykHu twdkuftcHudk tm;ay;ae&m ra&mufbl;vm; }}
]] a&mufaew,f? 'gayr,fY tJ'Dvdk a&muf&wm[m rawmfwq udpöyJ? ig wpfcgwpfav &,fcsifw,f?
tawG;acgifwJY acwfopftkyfcsKyfa&;orm;awG[m a½S;acwfbk&ifawGavmufawmif tokH;rusbl; }}
]] rif; bmajymw,f }}
]] a½S;acwfb&k ifawG[m cGiv Yf nf;vTwNf y;D av;av;pm;pm;vJ em;axmifwYJ pum;ok;H &yf ½Sw d ,f? wpf&yfu
t½l;qDu vmw,f? wpf&yfu obifonfqDu vmw,f? wpf&yfu uav;qDu vmw,f? rvdrfwwfol okH;OD;
qDu vmw,fvdkY qdkMu&atmif? tJ'DxJrSm uav;qdkwYJ oli,fawG[m ta&;tygqkH;yJ? wpfcgwav olwdkY
vkyfwm[m rsufpduavmp&myJ? olwdkYajymwm[m em;cg;p&myJ? 'gayr,fY ½dk;om;olawG[m em;cg;p&mpum;udk
ajymMuw,f? vnfwJYvlawGuawmY em;csKdp&mudkyJ a';(vf)umeuf*sDenf;eJY ajymMur,f }}
]] pdk;atmifwdkYudk xm;ygawmYav? naeu wjcm;vlokH;a,mufu b,folawGvJ }}
]] wpfa,mufuawmY emrnfudk rif;odNyD;NyDyJ? &Jabmfodef;wif? olu igYudk w&m;a[may;apcsifw,f }}
]] bmawG a[may;apcsifvJ }}
]] trawmfaMu; bkH;wJYudpöawG? tvGJokH;pm;vkyfwJYudpöawG? v,fvkyfol v,fr&bJ? v,frvkyfol
v,f&½kHru trawmfaMu;yg &aewJYtjyif tJ'DaiGawGeJY pufawG0,fNyD; t&if;pdkufaeMuwmawG? 'gawGudk ig
trsm;qkH; odw,fav? NyD;awmY iga[m&if y&dowf pnfr,f }}
]] rif;u ra[mcsifawmYbl;vm; }}
]] ra[mcsifawmYbl; oli,fcsif;? a[mawmY bmjrwfovJ? vufckyfoHawG Mum;&r,f? tmabmiftm&if;
oefoefeJY xçaxmufcHoHawG Mum;&r,f? tJ ...owif;pmrSm "mwfykHeJYwGJNyD; pmvkH;rnf;BuD;eJy ygvmaumif;
ygvmr,f? 'gayr,fY tJ'gawG[m tJ'Dae&mrSmyJ &yfaerSmyJ }}
]] bcuf? 'gjzifY rif; EdkifiHa&;udk pdwfukefNyDaygY }}
]] rukefbl;? ukefw,fvdkY ig b,fwkef;u 0efcHzl;vdkYvJ }}
]] [m ...rif;pum;udk ig b,fvdkvkyf em;vnf&awmYrvJ }}
]] 0rf;enf;ygw,f oli,fcsif;? ig ½Sif;jyygYr,f? ig owådaumif;vGef;vdkY r[kwfygbl;? rvTJra½SmifomvdkY
ausmif;udkpGefYNyD; v,fawm ,mawmudk a&mufvmwJYaumifyg? 'gayr,fY aygufjym;udk udkifrdrS? xGefudk okH;rdrS?
qdwfudk ausmif;rdrS igYrSm ynmawG wdk;vmw,f }}
]] b,fvdk wdk;vmovJ }}
]] wpfavmuvkH;[m vdrfaew,fqdkwm odvmw,f }}
]] b,fvkd ...b,fvdk }}
]] tm;vkH; vdrfaeMuw,fuG? tpdk;&qdkwJY z-q-y-vawG vdrfaewm igt&ifajymr,f? igEdkifwJY v,f,m
udpöuyJ pajymr,f? olwdkYu awmifolv,form;awGudk pnf;½kH;w,f? trawmfaMu;qdkwJY rufvkH;udk xdyfu
wifxm;w,f? pifppfawmY trawmfaMu;qdkwm qifYyg;pyf ESrf;yufwmyguGm? awmifolv,form;awG pdwf"mwf
ysuf½kH? udk,fYtm;udk,f rudk;½kHavmufyJ tmedoif½Sdw,f? wdkYjrefrmawGuvJ tvum;&&if qifawmif taMuG;
0,fpD;csifolawG r[kwfvm;? wu,fYjyóemu qnfawG azmufay;zdkY? ajrtrsKd;eJY oD;ESHtrsKd; o[ZmwjzpfzdkY?
yd;k us&if b,fvu kd muG,rf ,f? a&Bu;D &if bmvkyrf ,f? rd;k acgif&if bmvkyrf ,f? a&rBu;D cif bmvkyrf ,f? rd;k racgifcif
bmvkyfr,f? 'DtoD;ysuf&if b,ftoD;eJY tpm;xdk;r,f? wpfenf;tm;jzifY pDrHudef;aygYuGm? tpdk;&rSmu pDrHudef;
r½Sdbl;? ½Sd&ifvJ a½G;aumufyGJEdkifzdkY a&wdkpDrHudef;awGyJ ½Sdw,f }}
]] 'gjzifY twdkuftcHawGua&m }}
]] twlwleJY tElElygyJuGm? olwdkYrSm tjyKpDrHudef; r½Sdbl;? tysufpDrHudef;awmY ½Sdw,f? tpdk;&jyKwfusa&;u
t"duav? trawmfaMu;awG jyefrqyfeJY? oD;ESHaps; wdk;ray;&if ra&mif;eJY? wwfEdkif&if qlMu? qE´jyMu?
txl;ojzifY ausmif;om;awG qlMu? qE´jyMu? aoewfeYJ ypfrowfçowfatmifvyk Mf u? tpd;k &jyKwu f s&if wdYk tpd;k &
wufvkyfr,f? [m; ...[m; ...igawmY a½G;aumufyGJqdkwm&,f? ygvDrefqdkwm&,f? ygvDrefEdkifiHa&;qdkwm&,f
tJ'gawGudk pdwfysufNyD }}
]] [m ...ygvDrefpepfudkawmY pdwfrysufeJYuGm? ygvDref r½Sd&if 'Drdkua&pD b,f½SdrvJ }}
]] tHr,f? EkdifiHa&;udk em;rvnfbl;qdkwJY vlu 'Dpum;awmY ajymwwfom;yJ? uJ igar;r,f ESif;aiG?
'Drdkua&pDqdkwm[m bmvJ? vifuGef;ajymwJY pum;udkawmY ½GwfrjyeJY? igodNyD;NyDyJ }}
]] rif;bdk;at? 'DavmufawmY ESKdufESKdufcRwfcRwf rar;eJYuGm? igu Mum;zl;em;0eJY ajym&wm }}
]] 'gjzifY rif; rodbl;aygY? uJ igajymjyr,f? ygvDref 'Drdkua&pDpepfrSm jynfolawGtwGuf vGwfvyfa&;[m
wpfaeYxJyJ ½Sdw,f? tJ'g[m rJay;wJYaeY? rJvJ ay;NyD;a&m? olwdkYb0 olwdkY rydkifawmYbl;? trwfawGu r[kwfwm
vkyaf eawmif tenf;qk;H ? tJ ...wkjdY ynfrmS aygYumG ? av;ESpf atmifcY aH e&r,f? trwfawG r[kww f m vkyrf mS uvJ
aocsmw,f? pdu k yf sK;d a&;udpu
ö kd wjcm;Bu;D Bu;D us,u
f s,f odzrYkd ajymeJ?Y oJ0ef;eJY usww
f ;D ajr? usww
f ;D ajreJY pe,fajr?
tJ'gawGudk cGJjcm;rodbl;? NyD;awmY awmifolv,form;trwfqdkNyD; vTwfawmfrSm us,fwwfw,f? ykqdef&,f?
yJuG,f&,f? wl&,f? qdwfcsKd&,f cGJjcm;rodwJY ieJawGuvJ tvkyform;trwf wufvkyfMuw,f? vljyufjyufwJY
trSefpum;udk igajymr,f? iSufaysmyifeJY Ak'H¨o&PHyifudk cGJjcm;rodwJY iwdawG? a½Gay:eJY *sKwfudk cGJjcm;rodwJY
iwkH;awG? tJ'D iwdawG iwkH;awGu wdkYudk acgif;aqmifvkyfrvdkYwJY? [m; [m; [m;? tmPm&ygwDrSma&m?
twdkuftcHygwDrSma&m? iwdawG iwkH;awG wufus,faeMuw,f }}
bcufonf vufckyfvuf0g;wD;í &,fum vrf;jyefavQmuf\/
]] 'gjzifY bcuf? rif; bmvdkY 'DvlawGudk 'Dnae tdrfrSm vufcH&ovJ }}
bcufonf vrf;avQmufjcif;udk &yfvdkuf\/ ol&yfaeaom ae&mrSm uGyfyspfrS q,fYig;aycefY a0;onf/
bcufonf cg;axmufvsuf ESif;aiGudk vSrf;ajymonf/
]] ta&;ydkifom; oli,fcsif; em;vnfrSm r[kwfbl;? &Jabmfodef;wifeJY ygvmwJY v,form;BuD;ESpfOD;udk
rSwfrdvm; }}
]] at; rSwfrdw,f? olwdkYu &Jabmfodef;wifudk axmufcHMuom;yJ }}
]] odef;wifudkwif olwdkYu axmufcHwm r[kwfbl;? tm;vkH;udk olwdkYu axmufcHw,f? odef;wifudk
raxmufcH&if awmu aoewfpmrdr,f? q&mcgudk raxmufcH&if NrKdUu aoewfpmrdr,f? igvJyJ ...}}
bcuf pum;rqkH;vdkuf& .../
'dkif; ...[laom aoewfoHwpfcsuf ay:vm\/
]] ESif;aiG 0yf ...0yf }}[k atmfaom bcuf\ toHudk Mum;&onf/
bcuf owday;&ef rvdkyg? trJ aumif;pGmvdkufzl;aom ESif;aiGonf vsifNyD;jzpf\/
ESif;aiGonf yxr aoewfoH tMum;wGifyif uGyfyspfxuf arSmufcsvdkuf\/ puúefYydkif;twGif;rSmyif
uGyfyspfay:rS vSdrfYcsvdkuf\/ ajray:a&mufvQifa&mufcsif; uGyfyspfatmuf vSdrfY0ifvdkufonf/
aoewfoH ig;csufcefY qufMum;&\/ usnfrsm;onf bcuf½Sd&mom oGm;aMumif; ESif;aiG owdjyKrd\/
ESif;aiG Nidrfem;axmifae\/ aoewfoHrsm; xyfay:rvmawmY/
twifYr&JbJ ESif;aiGonf ajrxufvSdrfYum bcuf½Sd&modkY oGm;\/ arSmufvsuf Nidrfaeaom bcufudk
awGU&onf/
]] oli,fcsif; bcuf? rif; bmrS rjzpfygbl;aemf }}
]] at; bmrSrjzpfbl;? rif;aum }}
]] igvJ ...bmrS rjzpfbl;? awmuf ...ol&JabmaMumifvdkufwJY aumifawGuGm ...}}
]] a[Yaumif odyfpum;rajymeJY? cP Nidrfaeprf; }}
bcuf\ trdefYtwdkif; ESif;aiGonf ajrwGif0yf&if; Nidrfae&\/
qdwfNcHwGif;rS qdwfuav;rsm; wbJbJatmfoH Mum;&\/
bcufu ajrrS t&ifxonf/ ESif;aiGvnf; vdkufx\/
oli,fcsif;ESpfOD;onf udk,fudk vQKd;í NcH0qD xGufvmMuonf/
NcHtjyifü bmudkrQ rjrif? va&mifatmufü opf&dyf NyKd;NyKd;ajymufajymufESifY oJjzLvTrf;aom ½Gmvrf;onf
tjypfuif;pifpGm vJavsmif;ae\/
qdwfNcHwGif;rS qdwfuav;rsm;\ atmfoHum; rpJ/
ESif;aiGESifY bcufonf qdwfNcHodkY vmcJYMuonf/
qdwfuav;wpfaumif aoae\/ rdcif qdwfrBuD;onf om;aoaumifudk vQmjzifYvsufae\/
rvSrf;rurf;rS tjrifrSm ydkqdk;\/
ZD;ESifYum;aeaom qdwfrBuD;onf ajrüvJum toufiifae\/ qdwfrBuD;ab; wpf0dkufwGif aoG;tdkif
xGef;ae\/
bcufonf wJwGif;odkY 0ifajy;onf/ jyefxGufvmaomtcgü olYvufwGif va&mifü 0if;vufaeaom
"m;½Snfwpfacsmif; ygvm\/
]] a[Yaumif rif; bmvkyfrvdkYvJ }}
]] tomaeprf; ESif;aiG? rif; rMunfh&JvJ rMunfheJY }}
ESif;aiG Munfh&Jonf/ olvnf; &efukefwuúodkvf ZD0aA' "mwfcGJcef;ü taumifAavmifrsm;udk aoG;&J&J
oH&J&J cGJzl;\/
bcufonf toufiifaeaom qdwrf Bu;D \ 0rf;udk "m;jzifY usiv f nfpmG cGv
J ukd \
f / 0rf;wGi;f rS qdwu
f av;
okH;aumif&onf/
qdwfuav;wdkY zkwfvSKdufzkwfvSKduf touf½SLae\/ vSKyfawmYrl rvSKyf½Sm;/
]] a[Yaumif ESif;aiG? ykwfay;prf; yGwfay;prf;? rvkyfwwf&if Munfh? igvkyfovdk vdkufvkyfprf; }}
bcufonf qdwfuav;ESpfaumifudk yGwfvdkuf ykwfvdkuf vkyfae\/ ESif;aiGuvnf; usefwpfaumifudk
bcufenf;wl yGwfvdkuf ykwfvdkuf vkyf&\/
qdwfokH;aumifpvkH; vSKyf½Sm;vmonf/ cPürl ,drf;,drf;,dkif,kdif caemfceJYESifY x&yfMu\/
apmapmu om;aoudk vsufaeaom qdwfrBuD;onf olwdkYxH avQmufvm\/
om;aoudk arYoGm;[efwlNyD/
qdwfrBuD;onf qdwfuav;okH;aumifudk vQmjzifY ,k,pGm vsufay;ae\/
ESif;aiGESifY bcufu qdwfaorBuD;ESifY qdwfaouav;udk ta0;odkY ,laqmifoGm;onf/
qdwfNcHodkY olwdkY jyefa&mufaomtcg arG;uif;p qdwfi,fuav;rs;udk qdwfrBuD;onf vsufaewkef;yif
jzpfonf/ aygifum;ay;xm;aom qdwfrBuD;\ EdkYudk olYom;t&if; qdwfaygufprsm;u pdkYaeMu\/
ESif;aiGESifY bcuf\ vufrsm;um; aoG;wdkYjzifY ½TJae\/
bcufonf aoG;½TJaeaom olYvufudk ikHYMunfhNyD; rSwfcsufcs\/
]] wcsKdUvlawG[m wd&pämef qdwfavmufawmif arwåmw&m; r½Sdbl;uG? odvm; ESif;aiG }}

tcef; ( 25 )

rdwfaqGa[mif;wpfOD;

aemufwpfaeY eHeuf tdy&f mrS Ed;k csed w


f iG f wJwiG ;f ü bcuf r½SNd y/D
bcuf\ acgif;tkH;ay:wGif pmwpfapmif awGU&\/ cJwHjzifY a&;xm;aom pmrSm ...

]] ESif;aiG
igYrSm pOf;pm;p&mawG ½Sdaew,f/ reufqdk vlpkHvmNyD; owif;awG ar;MuOD;r,f/ ig b,foleJYrS
rawGUcsifbl;? bmrSvJ rajymcsifbl;/ wpfa,mufa,mufu ar;&if ig ,if;rmyifudk xoGm;w,fvdkY
ajymay;yg/
omEk vm&if qdwfawGudk ausmif;jrJ ausmif;cdkif;yg/ aMomf ...nu qdwfrBuD;eJY qdwfuav;udk
ajrjr§KyfvdkufMuyg/ omEku tom;ay:a&mif;csifw,fqdk&if cGifYrjyKygeJY/
neufrS igjyefv f mr,f/ jyefrvmjzpf&ifvJ pdwyf rl aeeJ/Y txl;ojzifY tarjyefvm&if pdwrf ylatmif
ajymay;yg/
rif;vmwke;f 'gawGjzpf&vdYk ig pdwrf aumif;bl;/ rif; Ed;k atmifapmif&Y if {nfo
h nfawGeYJ wd;k rSmpd;k vdYk
ig apmapm xGufoGm;w,f }}

ESif;aiGonf pmudk rD;½SKdUypfvkduf\/


yxraomf bmvkyf&rnfenf; pOf;pm;\/ xdkaemufrS tBuH&um wJwGif;rS xGufvm\/
nu qdwfaoESpfaumifrSm olwdkYxm;cJYonfh ae&mwGifyif ½Sdae\/
ESif;aiGu ywf0ef;usifudk vSnfhywf tuJcwfMunfhonf/
rdk;pifpif rvif;ao;? tvif;a&mifum; ½SdaeNyD/
rvSrf;rurf;ü usif;wpfusif;udk awGUonf/
usif;wGif;ü qdwfacs;ESifY trSKdufo½dkufrsm;udk awGU&onf/
ESi;f aiGonf wJwiG ;f jyefvmNy;D aygufjym;wpfvufukd ,lonf/ usi;f wGi;f rS tnpftaMu;wdu Yk kd aygufjym;ESiYf
z,fonf/ xdkYaemuf qdwfaoESpfaumifukd usif;wGif;csvdkuf\/ z,fxm;aom tnpftaMu;wdkYESifY jyefzkH;um
xm;vdkufonf/
ajc&mvuf&m userf aeatmif tenf;i,f xyfBuK;d pm;vdu k Nf y;D wJoYkd jyefvmcJ\
Y / xdaYk emuf oGm;yGww f wH iG f
oGm;wdkufaq; xnfhí rsufESmokwfy0g vnfyif;ywfvsuf jyefxGufvmNyD; £a`E´rysuf oGm;wdkufae\/
wpfzufNcHrS udkzdk;xDESifY rNidrf;omwdkY t&ifa&mufvmMu\/
rNidrf;omu t&ifar;\/
]] nu aoewfypfoHMum;w,f? 'DNcH0uyJ? b,fol bmjzpfoGm;ovJ }}
ESif;aiGonf oGm;wdkufaq;tjr§Kyfrsm;udk axG;xkwf&if; tjypfwifonf/
]] awmfw,fAsm? cifAsm;wdkY nuawmYjzifY vmrar;bl; }}
]] r[kwfbl; NrKdUydkifom;&JU? uRefru tdyfaysmfaeNyD? aoewfoHMum;awmY vefYEdk;om;? a[m'D aocsif;qdk;
udkzdk;xDuvJ xef;a&rl;NyD; ESKd;vdkYr&bl;? wpfa,mufxJawmY b,fqif;vm&JrvJ? "m;jywdkufwmqdk b,fYES,f
vkyfrvJ }}
udkzdk;xDuvnf; 0ifaxmufcH\/
]] [kwfw,f NrKdUydkifom;? NidrfomuawmY ESKd;om;? usKyfu tdyfrufxJ vifr,m; &efjzpfaeNyD; rEdk;bl; }}
ESif;aiGonf txl;taxG jyefajymraebJ rsufESmqufopf\/
udkzdk;xDu ar;onf/
]] NrKdUydkifom;? 'gxuf bcufa&m }}
ESif;aiGonf rsufESmokwfy0gjzifY at;at;aq;aq; rsufESmokwfNyD;rS ajz\/
]] nu uRefawmfwdkYvJ aoewfoHMum;w,f? b,fu ypfvJawmY rodbl;? xMunfhawmY qdwfESpfaumif
aoaew,f? tJ'g qdwfaoawG ,lNyD; bcuf&,f xGufoGm;w,f? ckeifuyJ? ,if;rmyif oGm;r,f ajymwmyJ }}
udkzdk;xDu oabmayguf[ef acgif;ndwfonf/
]] tm [kwfwmaygY? ,if;rmyifu cspfwD;ukvm; acsmfvJ&JU xrif;qdkifu bcufqDu qdwf0,faeusyJ }}
udkzdk;xDwdkY vifr,m; jyefoGm;Mu\/
rMumrD omEk aygufvm\/ omEkudkawmY bmrQ txl;½Sif;jy&ef rvdk[k ESif;aiG xifcJYonf/ okdY&mwGif
omEku qdwfom;tkyfrBuD;wGif qdwfaygufokH;aumif wdk;aeonfudk awGUoGm;\/
]] tpfudk? 'DokH;aumif b,fu a&mufvmwmvJ }}
]] b,fu vmvmuGm? rif;q&m bcufvmrS ar;aygY }}
]] [dk ZD;eJY qdwfrBuD;aum }}
]] rif; odyfvQm½SnfwJYaumifyJ? rif;q&mvmrS ar; }}
]] tpfudkbcufu b,foGm;vdkYvJ }}
]] ,if;rmyifudk oGm;w,f? igYudk rSmoGm;w,f? rif; qdwf aumif;aumif;ausmif;wJY }}
omEkonf ESif;aiGudk wpfcsufpdkufMunfhNyD; acgif;ndwfjyonf/
rMumrDyif omEkvnf; qdwftkyfudk rvsuf ½GmrS xGufoGm;\/
aemufxyf b,folawGvmí pkHprf;OD;rnfrSef; rod? apmifYajz&efvnf; ESif;aiG pdwfr½SnfawmY/
AdkufwGif;rSvnf; qmavmifvm\/
ESif;aiGonf t0wftpm;vJNyD; nGefYarwdkYtdrfbuf xGufvmcJYonf/
NcH0wGif a':av;ESifY oGm;awGU\/
]] tvdk armifESif;aiG? apmapmpD;pD;? vm ...vm }}
]] nGefYaraum Edk;NyDvm; a':av; }}
]] Edk;NyD? bk&m;½Sdcdk;aew,f? vmav tdrfay:wuf }}
ESif;aiGonf a':av;ESifYtwl tdrfay:vdkufcJY\/
tdrfOD;cef; bk&m;pifü yef;wdkY a0aeonf/ bk&m;pifa½SUwGif nGefYaronf ykqpfwkyfvsuf bk&m;½Sdcdk;ae\/
a,m*Da&mif wbufnKdonf ykckH;rS ausmfum ausmxufusae\/
ESif;aiGonf rdcifudk oGm;owd&rd\/ araronfvnf; eHeufwdkif; þodkY bk&m;½Sdcdk;wwfonf/ þodkYyif
aemufydkif;rS MunfhvQif a,m*Da&mifwbufonf ykckH;rS ausmfum ausmxufusae½dk;jzpf\/
ESif;aiG xdkifrdí rMumrDyif nGefYar bk&m;½Sdcdk;NyD;oGm;\/
rwfwwf&yfxum udk,fav;udk vSnfhvdkufaom nGefYaronf ESif;aiGudk jrifoGm;\/
nGefYar\ rsufvkH;av;rsm; jyL;oGm;\/ cPüyif wifYw,fpGm NyKH;NyD;qdk\/
]] apmapmpD;pD; ESif;aiGygvm;? aMomf ...ESif;aiGa& trQ ...trQ }}
]] [m ...nGefYaruvJ? igu wapäjzpfvdkY trQa0aeovdkyJ }}
]] 'Dvdkr&nf½G,fygbl; ESif;aiG&,f? ukokdvfaumif;rSKtzdkYrdkY trQa0wmyg? eif om"krac:Edkifbl;vm; }}
]] at;yg[m ac:ygw,f? om"k ...om"k ...om"k ig okH;Budrfac:w,faemf Ekar }}
]] pum;rSm;r,fav? nGefYaryg ...Ekar r[kwfbl; }}
olu ½Sufudk;½Sufuef;ESifY bmjyefajz&rSef; rod/ nGefYaruom &,fNyD; tdrfwGif; 0ifoGm;\/
a':av;u pm;aomufzG,f&mrsm; ,lvm\/
yGatmif avSmfxm;aom aygufaygufyGifYrsm; ygonf/ ½Gatmif aMumfxm;aom xrif;ajcmufaMumfvnf;
yg\/
]] pm; ESif;aiG? wdkYawmrSmawmY 'gyJ auR;p&m ½Sdw,f }}
]] pm;ygYr,f a':av;? uRefawmfwdkYNrKdUrSm 'grsKd; rpm;Edkifygbl; }}
rMumrD nGefYar jyefxGufvm\/
nGefYaronf ESif;aiGESifY rvSrf;rurf;wGif usKHUusKHU,kHY,kHY 0ifxdkif\/
ESif;aiGonf nGefYar\ rsufESmudk wpfcsuf vSrf;Munfhonf/
nGefYar\ rsufESmwGif vkH;0 rSKefrjc,fxm;? nKdnufaomrsufESmonf yuwdtwdkif; oefY½Sif;ae\/
MunfMunfvifvif wnfwnfNidrfNidrfvnf; ½dS\/
]] pm;av ESif;aiG? aeOD; ig qm;jzL;ay;r,faemf? ief&if tjypfrwifeJY? aygY&ifawmY xyfajym }}
aygufaygufyGifYrsm;ESifY xrif;ajcmufaMumfay: qm;jzL;ay;&if; nGefYaru qdkonf/
ESi;f aiGu pçpm;onf/ nGeaYf rvnf; vku d pf m;\/ pm;&if; nGeaYf ronf vufzuf&nfMurf;vnf; iSaJY y;ao;\/
a':av;onf olwEYkd iS Yf a&mvsuf vdu k pf m;aeao;\/ [dpk um; onfpum; twefajymNy;D aemuf a':av;
a½SmifxGufoGm;\/
nGefYaronf oufjyif;av;½SKdufNyD; acgif;av;apmif;um rsufvkH; apGapGMunfhvsuf ar;onf/
]] uJ udk,fawmfacsm? reufBuD;rSm bmvdkY tvmxl;&wmvJ }}
]] raigYygeJY nGefYar? eif nu aoewfoH Mum;vm; }}
]] ig Mum;rdovdkvdkawmY ½Sdw,f? b,fbufurSef; rodbl; }}
]] em;axmif nGefYar? igajymr,f }}
ESif;aiGonf raeYnaerSpum BuKHawGU&orQudk ajymjy\/
olYpum;tqkH;ü nGefYar\ rsufESmav;wGif pkd;&drfrSK vTrf;ae\/
]] ESif;aiG ...bcufudk ig bmrS rajymEdkifbl;? 'gayr,fY eifYudkawmY awmif;yefcsifw,f? eif 'D½GmrSm
MumMumraeeJYawmY[,f? jrefjrefjyefawmY }}
]] eif igYudk ½Gmu ESifxkwfaeovm; nGefYar }}
]] eif xifcsifovdkxif ESif;aiG? 'D½Gmudk vmygvdkY eifYudk ig rzdwfEdkifbl;? jyefygvdkYvJ ig rEdkifbl;? 'gayr,fY
eifYtwGuf ig pdk;&drfw,f? tBuHay;wmyg oli,fcsif;? eif jrefjrefjyefoGm;&if aumif;vdrfYr,f }}
]] igvJ jrefjrefjyefcsifygw,f nGefYar? 'gayr,fY ...}}
]] 'gayr,fY ...bmjzpfovJ }}
]] nGefYar&,f 'gudkawmY eif em;vnfvdrfYr,f xifw,f }}
nGefYaronf olYudk 0rf;enf;[ef½Sdaom rsufvkH;rsm;ESifY Munfhonf/ xdkYaemuf rsufvTmudkcsNyD; wkd;wdk;qdk\/
]] ig em;vnfygw,f? igYpum; rSm;oGm;w,f ESif;aiG }}
ESif;aiGonf aetwefjrifYrS nGefYarwdkYtdrfrS jyefvmcJYonf/
bcufwdkY wJra&mufrD taemufrS jrif;vSnf;oH Mum;&aomaMumifY ab;uyfa½Smifvdkuf\/
jrif;vSnf;onf a½SUqufroGm;bJ &yfvdkuf\/
ESif;aiGu jrif;vSnf;armif;oludk vSrf;Munfh\/
]] aMomf ...OD;av;uH }}
OD;uH&mZmyif jzpfonf/ jrif;vSnf;ay:wGif tjcm; rnfolrQ ryg/ [if;½Guf[if;oD; ponf xnfhxm;aom
awmif;wpfvkH;om yg\/
OD;uH&mZmonf NyKH;½Tif &if;ESD;pGmyif wkHYjyefESKwfquf\/
]] igYvl armifESif;aiGygvm;? igYvl b,fwkef;u vmvJ }}
]] okH;av;&uf ½SdygNyD }}
]] igYvl b,frSm wnf;aevJ? 'D½GmrSmvm; }}
owd½Sifaom ESif;aiGonf vdrfvnfí ajzonf/
]] r[kwfygbl;? ompnfrSmyg? tck bcufwdkYqD vmvnfwm }}
]] aMomf ...[kwfvm;? [dk ...cifwef;bufqDawmY vmrvnfeJYuGm? [dkwpfcgu igYvludk ig pum;ukef
ajymjyNyD;NyD }}
ESi;f aiGonf OD;uH&mZmudk wpfcsuf tuJcwfMunfo h nf/ OD;uH&mZm\ rsuv f ;Hk rsm;wGif MuifemrSKukd awGU&\/
ESif;aiGonf NyKH;NyD;qdkonf/
]] [kwfuJY? OD;av;uH&JU pum;udk uRefawmf rarYygbl;? 'gxuf EkEki,f aeaumif;w,faemf }}
]] uGm ...'gawG ar;raeygeJY? EkEki,fudk arYypfvdkufyg? 'Davmuf½Sd igYvlvJ arYavmufa&maygY }}
ESif;aiGonf tajzray;bJ Nidrfae\/ OD;uH&mZmu wpfcsufNyKH;NyD; qdk\/
]] arYr&ao;&ifvJ BuKd;pm;arYypfvdkuf Mum;vm;? uJ ...oGm;r,fa[Y }}
OD;uH&mZmonf jrif;vSnf;udk armif;í xGufcGmoGm;av\/
xdkaeY aeYv,fü rNidrf;omESifY udkzdk;xD csufauR;aom xrif;udk ESif;aiG pm;\/
xrif;pm;NyD; uGyfyspfxufvSJum pdwfwnfNidrfap&ef &efukefrS ,lvmcJYaom 0w¬Kwpfyk'fudk zwfae\/
aerapmif;wapmif;wGif ESif;aiG rarQmfvifYaom {nfhonfwdkY ay:vmMu\/
&Jom;ESpfOD;? &JtkyfwpfOD; NcH&Hvsuf wdkufydkif OD;xGef;aomifonf NcHwGif;0ifvm\/
]] [m ...OD;av; udkxGef;aomif vm ...vm }}
OD;xGef;aomifonfvnf; tHYtm;oifYoGm;[ef ay:onf/
]] tvdk armifESif;aiGygvm;? b,fwkef;u a&mufaevJ }}
]] uRefawmfa&mufaewm OD;av;udkxGef;aomif wu,f rodbl;vm; }}
OD;xGef;aomifu &,fonf/
]] tv,f igYwlar;ykHu b,fqdk;vdkYwkef; }}
OD;xGef;aomifonf uGyfyspfxuf 0ifxdkifNyD; &Jtkyfudk vSrf;ajym\/
]] uJuGm owif;&wJYtwdkif;ygyJ? wdkYrsm;q&m c½dkif0ef OD;wifarmif&JU om;yg? rif;wdkY ½GmxJoGm;NyD; wjcm;
pkHprf;p&m pkHprf;Mu }}
&JtkyfESifY &Jom;rsm;onf tvdkufodpGm NcHwGif;rS xGufoGm;Mu\/
ESpfOD;wnf;usefrS OD;xGef;aomifu ar;onf/
]] igYwl 'Dudk bmvmvkyfwmvJ }}
OD;xGef;aomifvdkvludk vdrfír&rSef; ESif;aiG odonf/ xdkYaMumifY ½dk;om;pGmyif 0efcH\/
]] 'D½GmrSm uRefawmfYcspfol ½Sdw,f? 'Davmufqdk OD;av; em;vnfa&maygY? azazYqDawmY taMumif;
rMum;eJYaemf }}
]] tm ...em;vnfNyD? [kwfyg&JU [dkwpfcg OD;av; vm½Smwkef;u rif;wdkY okH;a,mufyJ[m? at;uGm
armifbcufeJY r[kwfbJ igYwleJYqdk&ifawmY uav;u uHaumif;wmaygY? uav;ru taetxdkifvJ awmfygw,f?
aumvdyfausmif;oljzpfrS ½kyf&nfuav;uvJ ydkoem;urm;jzpfvmw,f }}
ESif;aiGonf twef*GusoGm;\/ ½Sif;jyrnfjyKNyD;rS owd&um ESKwfqdwfaevdkuf\/
]] OD;av;wdkY 'DaeYvmwmawmY igYwl &dyfrdNyD;a&maygY }}
]] [kwfygw,f? ½GmxJrSm twdkuftcH ykdpwmawG ay:vmvdkY r[kwfvm; }}
]] tif; [kwfw,f? tJ'gawGvJjzpf? &efukefwuúodkvfu ausmif;om;wpfOD;vJ a&mufaew,fqdkawmY
b,folrSef; odNyD;ayr,fY 0wå&m;t& OD;av;udk,fwdkif vm&wmaygY }}
]] OD;av; aocsmcsifvdkY xyfar;r,faemf? 'DudpöawGrSm igYwl wu,f rygbl;vm; }}
]] wu,f rygbl;? NyD;awmY OD;av; tHYMor,fY pum;wpfvkH; uRefawmf ajymr,f? bcufvJ rygbl; }}
]] bcuf rygbl;? wu,fvm;uGm }}
]] ausmif;om;av;awG ydkpwmuyfwmawmY rSefw,f? bcufu bmvkyfEdkifrvJ? olvJ ausmif;om;
acgif;aqmifa[mif; wpfa,mufu;kd ? Ny;D awmY aumifav;awG vkyw f muvJ Oya'abmiftwGi;f uyJ? r[kwb f ;l vm;
OD;av;xGef;aomif }}
]] [kwfygw,fuGm? 'gayr,fY wdkYu Oya'abmifudkvJ Munfh&w,f? NyD;awmY tif;av rif;odygw,f?
cdkif;wmvJ vkyf&w,fuG? 'gxuf bcuf tckb,foGm;vJ }}
]] OD;av;udk bcuf ,if;rmyifoGm;w,fvdkY uRefawmf vdrfajymEdkifw,f? 'gayr,fY rajymbl;? jzpfykHu
a[m'Dvdk }}
ESif;aiGonf bcuf EdkifiHa&;udk pdwfysufaeykHudk ½Sif;jyonf/ xdkYaemuf nu jzpfysufykHrSeforQudkvnf;
r>cif;rcsef ajymjy\/
OD;xGef;aomifu oufjyif;cs\/
]] at;uG,f? armifbcuf EdkifiHa&;udk pdwfysufaewm OD;av;vJ &dyfrdygw,f? 'kud©wrdcifudk ½dk;½dk;om;om;
vkyfauR;aewmvJ rsufjrifyJ? tJ OD;av;wdkY odwmu wpfu@? wjcm;vlawGu wpfu@ qdkygawmY? xm;awmY?
armifbcufudpöudk OD;av; MunfhulnDygYr,f? igYwltwGufawmY OD;av; wpfck tBuHay;csifw,f }}
]] ay;yg OD;av;udkxGef;aomif }}
]] igYwl 'D½GmrSm MumMumraeeJYuGm? rif;aumifrav;udk oHa,mZOf ½Sdae&ifvJ awGUawmYawGUMuaygYuGm?
'gayr,fY ompnfrSm vmaeygvm;? [dkrSm rif;q&m OD;wifnGefYwdkYvJ ½Sdw,f? OD;av;tdrfrSmvJ vmwnf;Edkifygw,f}}
]] aus;Zl;wifygw,f OD;av;udkxGef;aomif? 'gxuf nu aoewfypfrSKudk b,fvkd qufvkyf&rvJ }}
]] bcufu trSKzGifY&ifawmY OD;av;wdkY 0wå&m;twdkif; pkHprf;&rSmaygY? 'gayr,fY pkHprf;zdkYvJ rvdkygbl;?
bcufuvJ wdkifcsufzGifYrSm r[kwfygbl;? 'DvdkudpörsKd;awG[m 'De,frSmawmY ½dk;aeNyD? 'DudpöudkvJ xm;prf;yguGm?
apmapmu OD;av; ajymwJYpum;udk em;axmifyg }}
ESif;aiGonf acwåNidrfae\/ xdkaemufrS zswfueJ ar;onf/
]] 'gxuf OD;av;? [dk ½Gmxdyfu tdrfBuD;taMumif; OD;av; bmodovJ }}
]] igYwl bmjzpfvdkY 'Dar;cGef;ar;wmvJ }}
]] tJ'DtdrfBuD;taMumif; ajymMuwm pkHaevdkY? odcsifvdkYyg }}
]] 'Dtrd Bf u;D taMumif; rar;ygeJu
Y mG ? used pf moifo
Y vdv
k ?kd bkwaf wG uswaf wG ½So d vdv
k ?kd wapäajcmufovdv k kd
pkaH ewmyJ? tvum; t,lonf;rSKawGyg? wpfcak wmY OD;av;odw,f? tJ't D rd ½f iS [
f m 'De,fwpf0u kd rf mS tcsr;f omqk;H
vlwpfa,mufyJ? aiGa&;aMu;a&;eJY ywfoufvm&if trwfrif;awG tm;tudk;&qkH; vlwpfa,mufyJ }}
&JtkyfESifY &Jom;rsm; jyefa&mufvmMuonf/ OD;xGef;aomifvnf; ae&mrSx\/
]] uJ OD;av; jyefr,f? OD;av; owday;cJYw,fudkvJ rarYeJY }}
OD;xGef;aomifwdkY jyefoGm;Mu\/
xdknaewGif ,cifnaeuuJYodkYyif ESif;aiGonf nGefYarwdkYtdrfü a&oGm;csKd;onf/
a&csKd;NyD; bcufwdkYwJodkY jyefa&mufum t0wftpm;vJNyD;csdefü ESif;aiG arQmfvifY&m jzpfay:vm\/
½Gmvrf;rS jrif;vSnf;wpfpD; armif;xGufvm\/
jrif;vSnf;armif;olrSm OD;uH&mZm jzpf\/ OD;uH&mZmab;ü okefokefrSKefrSKef vkdufygvmolum; ESif;aiG
b,faomtcgrS vlrrSm;Edkifaom EkEki,f\ zcifqdkol vlBuD;jzpf\/
jrif;vSnf; aysmufuG,foGm;onfESifY wNyKdifeuf ESif;aiGonf ½Gmvrf;twdkif; ajrmufbufqDodkY
okwfajcwifcJYonf/
cifwef;qDodkY? cspfvSpGmaom EkEki,fESifY ol\ vGrf;zG,faom cifwef;qDodkY ...

tcef; ( 26 )

tajz

onfnaewGif wdrfwdkYu ydkí a&mifpkHuGefYjrL;aeonf/ taemufrdk;jyifwpfckvkH; xdefí 0if;í xGef;í


awmufí tvQjH zmjzm a&mif0gnD;nD;ESiYf oufwq H if yef;csaD oG;wdYk ½SKrNi;D atmif ,yfawmifjzef?Y ajy;ESUH ysUH vGiaYf e\/
onfrSmbuf rdk;wpfjcrf;url c&rf;a&mifudk aqmifjrJ aqmifxm;\/
ajrjyifywf0ef;usif wpfckvkH;ürl jrL0ef; oDa0ojzifY rSKefrSKef&D&D½Sdae\/
cifwef;½Sd yifysKwd ikd ;f ½Gupf aHk eNyjD zpfaomfvnf; ½Gurf xlao;/ ½GuEf v k mT vTmwdYk ½d;k wef;ESiYf tudik ;f rSeo
f rQudk
rzkH;vTrf;Edkifao;/
aygufyifwdkYonfom pdrf;arSmifae\/
aygufyifwdkYESifY tjcm;yifwdkif;udk ausmfrdk;um vufyHyifwdkYu iGm;iGm;pGifYpGifY &yfaeMuonf/ vufyHyifwdkY\
jzLaomtudkif; vufwH½SnfwdkYxufvnf; jr½GufvTm usJaeao;onf/ jroD;wdkYvnf; r&ifYao;ay/
wrmaus;wdkY r½SdNyDaMumifY OMooHonf MunfMunfvifvif xGufay:cGifY&ae\/
cifwef;wGif;ta&mufü ESif;aiGonf ajc½Sdefudk avQmYvdkufonf/ tppt&m&mudk pdwfcsvsuf olYpdwfonf
at;csr;f ae\/ þwpfBurd w f iG f cspo f u l kd at;at;csr;f csr;f qkaH wGUvdo k nf/ at;at;csr;f csr;f qkaH wGUNy;D ,k,, k ,
MuifemrSKudk jyvdkonf/
cifwef;\ c&D;wpf0uf ta&mufüyif EkEki,f\ om,maomaw;oHudk Mum;&\/ a½S;OD; yxrtBudrfu
Mum;cJY&aom ½dk;½dk;av;ESifY pdwfat;jrzG,faom BuKd;oDcsif;jzpf\/
]] oDwm ...oDwm ...jrtvm; ...Mum ...Mum ...Mum ...ig;yg; }}
olu NyKH;vdkufonf/ olYtenf;twl EkEki,fonfvnf; pdwfvufcsrf;omae[ef ½Sdonf/
olonf ajcoHudk razmYbJ vGwfvyfpGm avQmufvm\/
oDcsif;oH aysmufoGm;onf/ awGUaeusae&mav;odkY a&mufoGm;aomtcgü EkEki,fudk rjrif/ EkEki,f
bmvkyfrnfudk olu &dyfrdNyD; jzpfyg\/
olu tHYtm;roifYbJ tHYtm;oifY[efaqmifvsuf &yfae&\/
ab;zuf ukef;wef;tjrifYrS toHudk Mum;vdkuf&\/
]] 0g; }}
ol vSnfhMunfhvdkufaomtcg NcKHwpfckwGif;rS EkEki,fu xGufvsuf ajcmufjyae\/
EkEik ,f\ vufrsm;u olu Y kd cket f yk af wmYrnf jyifxm;\/ zm;vsm;csxm;aom qHyifrsm;ESiv Yf nf; rsuEf mS udk
tkyfxm;vdkufao;onf/
rsufvkH;av;rsm;udk wrif jyL;jyxm;\/ vQmav;udkvnf; xkwfjyxm;\/
EkEik ,f\ toGirf mS aMumufz, G x f uf cspzf ,G yf akd umif;ae\/ od&Yk mwGif olu Muufo;D x[ef vkyjf y&onf/
EkEki,fonf auseyfpGm wpfcsuf&,fNyD; olYudk,fay: ckefpD;vdkufonf/
EkEki,fu tjrifYrS ckefvdkuf\/ olu tedrfYrS zrf;&onf/ ajruvnf; rnD/
olonf r[efEdkifbJ ajrüvJ\/
cspfolESpfOD;onf wpfOD;udk wpfOD;rvTwfbJ zufvsuf uef;avsmav;twdkif; okH;ywfcefY vdrfYusoGm;Mu\/
prf;acsmif;tajca&mufumrS ESpfOD;om; &,farmNyD; xvdkufMuonf/
EkEki,f\ udk,frS zkHESifY opf½Gufp? opfudkif;pav;rsm;udk cgay;&if; olu ar;\/
]] Eki,f b,femoGm;ao;wkef; }}
EkEki,fonf NyKH;&,fvsuf acgif;cg\/
]] [ifYtif; udk,fa&m }}
oluvnf; acgif;cgjyonf/
wpfO;D vuf wpfO;D qkyu f ikd Mf uNy;D rsuEf mS csi;f qdik f xdik Mf uonf/ wpfO;D rsuEf mS udv
k nf; wpfO;D MunfMh uonf/
þtBudrfwGif oluvnf; NyKH;ae\/ EkEki,fuvnf; NyKH;ae\/
EkEki,fonf udk,fav;udk a½SUnTwfum vnfwdkifav;qefYí acgif;av;armYay;onf/
olu jzLpifMunfvifvaS om vnfwikd af v;udk t&ifarT;onf/ xdak emuf taMumpdr;f rsm;ESiYf ½Srd ;f vJaY eaom
yg;uav;rsm;? xkdaemuf obm0twdkif; &J&JeDapG;aeaom ESKwfcrf;uav;rsm;/
arT;rdonfu MumoGm;\/ EkEki,fonf olY&ifudk wGef;cGmNyD; olYykckH;udk rematmif xkonf/
]] udk,fu vlvnfyJ? [if; ...ukd,f 'gb,fuwwfwmvJ }}
ol rajzbJ EkEki,f\ cg;uav;udkom ayGU,lvdkuf\/ EkEki,fuvnf; acgif;av;udk olYykckH;ay:wifNyD;
udk,fav;udk olY&ifcGifxuf rSDcsvdkuf\/
olu EkEki,f\ arT;BuKdifaom qH,Ofpuav;rsm;udk yg;pyfav;ESifY rSKwfupm;aerd\/
twefMumrS olu wdkufwGef;onf/
]] uJ ...ajymav }}
]] bmajym&rSmvJ }}
]] EdkY Eki,fyJ raeYu ajymw,f? udk,fY&ifcGifrSm rSDNyD; pum;awG trsm;BuD; ajymcsifw,fqdk }}
]] tJ'gu qE´? wu,fawmY Eki,frSm bmrS ajymp&mr½Sdbl;? aMomf ...wpfckawmY ajymp&m½Sdw,f }}
]] ajymav bmvJ }}
]] udk,fYudk Eki,f cspfw,f? odyf ...odyf ...odyfudkcspfw,f odvm; }}
olY&ifwGif;ü MunfEl;rSKESifY u½kPmwdkY a&m,Sufum qdkYeifYoGm;\/
]] udk,fuvJav Eki,fudk trsm; ...trsm; ...trsm;BuD; cspfw,f? uJ ,kHawmY }}
EkEki,f ajymonfrSm rSef\/ oluvnf; pum;awGrsm;pGm ajymcsifcJYonf/ ,ckrl ajymp&mr½SdawmY?
ajymp&mvnf; rvdkawmY/
cspfoludk ydkufayGUNyD; NidrfNidrfaerdonf/ onfvdk ydkufayGUNyD; wpfoufvkH; Nidrfaecsifprf;vSonf/ cspfolY
&ifckefoHESifY udk,fY&ifckefoHudkawmY Mum;ae&rnfav? cspfolY udk,foif;eHYav;awGuvnf; BuKdifaernfav? cspfolY
touf½SLaiGUuvnf; olYyg;udk aEG;aEG; xdawGUvmaernfav/
xdktcdkufwGifyif aemufrS ajcoHudk Mum;&\/
olu vSnfhMunfhonf/ EkEki,fuvnf; vSnfhMunfhonf/
EkEki,fonf xdwfvefYpGmatmfNyD; ajrjyifrS xvsuf xGufajy;&ef jyifonf/ oluvnf; vsifjrefpGm xNyD;
EkEki,fudk qGJxm;vdkuf\/ rwfwwf&yf&if; EkEki,fudk ayGUxm;vsufu ukef;jrifYxufrS o@mefudk &ifqdkifonf/
ukef;jrifYxufü EkEki,f\ tazonf rm;rm;BuD; &yfae\/
olv Y ufwiG f wkwaf umufBu;D wpfacsmif;udk udik x f m;\/ olrY suEf mS Bu;D u wif;rmaeNy;D olrY suv f ;Hk Bu;D rsm;u
0if;0if;awmufae\/
olu qif;vm\/ vufudkvTJum wkwfaumufBuD;udk ajr§mufvdkufonf/
ESif;aiGonf rwkefrvSKyfbJ vlBuD;\ rsufESmudk pdkufMunfhae\/ vlBuD;xHrS wkwfusvmvsif rnfodkY
umuG,frnf[kvnf; tqifoifYjzpfae\/ tenf;qkH; EkEki,fukd rxd&ef umuG,fzdkY tqifoifY jzpfae\/
vlBuD;\ wkwfaumufonf usvmawmY\/ odkY&mwGif ESif;aiGwdkY tay:odkY r[kwf? ajrxufodkYom jzpf\/
t½Sdefjyif;pGmESifY usvmonfvnf; r[kwf/
vlBu;D \ wif;rmaomrsuEf mS onfvnf; avsmu Y somG ;\/ vlBu;D \ rsuv f ;Hk rsm;onfvnf; rSed af zsmu Y somG ;\/
tufuGJwkef,ifaom toHBuD;onfom ay:vm\/
]] orD; tdrfudkjyefawmY }}
EkEki,fonf vlBuD;\ rsufESmudk wpfvSnfh? ESif;aiG\ rsufESmudkwpfvSnfh Munfhonf/ xdkaemuf ESif;aiG\
&ifcGifrS tom½kef;onf/ ESif;aiGu rvTwf/
vlBuD;\ toHonf xyfrH ay:xGufvm\/
]] oli,fa& OD;orD;udk vTwv f ukd yf g? armif&if[m vlBu;D vlaumif; om;orD;rSe&f if OD;&JU arwåm&yfccH suu f kd
av;pm;yg }}
ESif;aiG rarQmfvifYaom pum;jzpf\/ ESif;aiG\ ESvkH;om;u awmfvSefvGefqefEdkifaom pum;rsKd;vnf;
r[kwf/ ESif;aiGonf EkEki,fudk vTwfay;vkduf\/
½GHUaMumufpGm EkEki,fonf vlBuD;xH avQmufoGm;\/
vlBuD;u EkEki,fudk vufurf;ay;NyD; ukef;jrifYxuf qGJ,lwifvkduf\/ xdkaemuf EkEki,f\ qHyifrsm;udk
,k,pGmyGwfNyD; El;nHhpGm qdk\/
]] oGm; orD;? tdrfudkjyefawmY? orD;tcef;u apmifYae? orD;cspfoludkvJ azaz ac:vmcJYr,f }}
EkEki,fonf ESif;aiGudk vSnfhrMunfhbJ xGufcGmoGm;\/
rwkefrvSKyf &yfMunfhaeaom ESif;aiGbufodkY jyefvSnfhvdkufNyD; vlBuD;u ac:\/
]] oli,fvJ OD;qD vmcJYav }}
ESif;aiGonf vlBuD;udk wpfcsufMunfh\/ vlBuD;\ rsufESmu yuwd wnfNidfrfae\/
ESif;aiGu vlBuD;qDodkY wufoGm;\/
,SOfrdMuaomtcg vlBuD;u ESif;aiGudk pl;pdkuf tuJcwfMunfh\/
vlBuD;u pum; pajym\/
]] armif&ifYemrnfu armifESif;aiG? ta&;ydkif OD;wifarmifYom;? [kwfvm; }}
]] [kwfygw,f }}
]] aq;aumvdyf ausmif;om;vm; }}
]] r[kwfao;ygbl;? tck ausmif;awG jyefwufrS aq;aumvdyf wuf&rSmyg }}
]] aumif;NyD? OD;emrnfu OD;jrwfrif;? EkEki,fwdkY taz }}
]] [kwfuJY }}
]] armifESif;aiGudk OD; zdwfac:w,f? OD;tdrfudk vdkufNyD; OD;eJY pum;ajymEdkifrvm; }}
]] aus;Zl;wifygw,f? uRefawmf vdkufcJYygr,f }}
]] uJ vm? 'gjzifY oGm;Mur,f }}
vlBuD; OD;jrwfrif;u a½SUaqmif xGufcGmoGm;onf/ ESif;aiGu aemufrS vdkufcJY\/
OD;jrwfrif;onf ESif;aiGudk tdrfBuD;\ ta½SUbufodkY ac:vmcJYonf/
NcH0wHcg;BuD;a½SU a&mufaomtcg OD;jrwfrif;u vufckyfwD;vdkuf\/
NcHwHcg;BuD; yGifYvmonf/ wHcg;BuD;udk zGifYay;olrSm toufav;q,fcefY½Sd awmifYwif;oefrm[ef½Sdaom
rdefrBuD;wpfOD;om jzpf\/
ESif;aiGESifYtwl NcHwGif;odkY 0ifrdaomtcg OD;jrwfrif;u trdefYay;onf/
]] Or®m wHcg;udk jyefydwfxm;? NyD;awmY wdkYaemufvdkufcJY }}
]] rSefyg ocifBuD; }}
wHcg;BuD; jyefydwfoGm;\/
ESif;aiGonf tdrftdkBuD;udk teD;uyfjrif&\/
tdrfBuD;onf tdkonfrSef\/ odkY&mwGif tdktdkESifYyif cefYnm;ae\/
wdkifwdkYrSm tvkH;vdkufjzpfaom uRef;wdkifBuD;rsm; jzpfMu\/ oifY&moifY&m rsufESmpmwdkYü jcL;EG,fjcL;yef;?
uEkwfajymufrsm;ESifY wefqmqifxm;\/ tdrftdkBuD;wpfvkH;xuf a½S;bkef;BuD;ausmif;BuD; wpfckuJYodkY ESif;aiG
xifjrifrd\/
tdrfatmufxyf½Sd tcef;us,fBuD;wpfck twGif;odkY a&mufaomtcg vlBuD;onf acwå&yfvdkuf\/
]] armifESif;aiG 'DrSm cPxdkifaeyg? OD; orD;udk oGm;MunfhvdkufOD;r,f }}
OD;jrwfrif;onf þrQomqdkNyD; tay:xyfodkY wufoGm;\/
ESif;aiGonf qdkzmwpfckxufü xdkifvdkuf\/
þtcef;ü qifjyifxm;ykHrSm tdrftdkBuD;ESifYum; rqDavsmfvS/
qdkzmrsm;onf aemufqkH;ay: acwfrDqdkzmrsm; jzpfMu\/ pm;yGJykrsm;? pm;yGJay:rS pD;u&ufAl;rsm;? aq;vdyf
jymcHcu
G rf sm; tm;vk;H onf acwftok;H taqmifrsm; jzpfMu\/ tcef;wpfaxmifüY a&'D,*kd &rfwpfv;Hk yif ½Sad eao;\/
Murf;jyifüvnf; tzdk;wef aumfaZmMurf;rsKd; cif;xm;ao;\/ eH&HwGifvnf; "mwfykHrsm;ESifY yef;csDum;rsm;
½Sdaeao;onf/
ESif;aiGu tcef;BuD;udk vSnfhywfMunfh\/ tpürl olY&ifckefaeonf/ ,ckrl rckefawmY? pdwf0ifpm;onfom
½SdawmY\/
Or®m [kac:aom tbGm;Bu;D onf rxdik ?f rwfwwf&yf&if; ESi;f aiG vSKy½f mS ;orQukd owdEiS Yf vku
d Mf unfah e\/
xdkpOf tay:xyfrS armif;oHvdkvdk toHwpfck Mum;&\/
]] tay:xyf oGm;Mur,f? vdkufcJY }}
a':Or®mu a½SUrS wufonf/ ESif;aiGu vdkufvmcJY\/
tdrfBuD;\ tay:xyfrSm arSmifaeaomaMumifY ae0ifcJYNyDjzpfaMumif; ESif;aiG &dyfrd\/
rD;vif;aeaom tcef;wpfcka½SUü a':Or®m &yfvdkuf\/
]] Or®m vTwfvdkuf? eif tjyifrSmaecJY }}
]] rSefygY ocifBuD; }}
a':Or®m tcsufjyonfudk rapmifYbJ ESif;aiGonf tcef;wGif;odkY 0ifvdkufonf/
þtcef;BuD;uvnf; us,fonf/
rD;a&mifu twefyif vif;ae\/
jywif;rsm;ü cef;qD;½Snfrsm; csxm;\/ Murf;jyifwGif teDa&mif aumfaZmarG;yGBuD; cif;xm;\/
ypönf;ypö, bmrQr½SdaomaMumifY tcef;BuD;onf ydkíus,faeonf xif&\/
]] vm armifESif;aiG? vm 'DrSmxdkif }}
toHonf tcef;\ wpfzufxdyfrS ay:vmjcif;jzpf\/
xdkae&mwGifum; us,fjyefYaom pm;yGJ½SnfBuD;wpfvkH; ½Sd\/ pm;yGJBuD;ay:ü tmvm'if trsKd;tpm; a&eHqD
rD;tdrfonf vif;ae\/
pm;yGJwpfzuf½Sd ukvm;xdkifBuD; wpfvkH;ay:wGif OD;jrwfrif;onf NidrfNidrfBuD; xdkifvsuf½Sdonf/
ESif;aiGu pm;yGJqD avQmufoGm;\/
OD;jrwfrif;u nTefjyaomaMumifY rsufESmcsif;qdkif ukvm;xdkifwpfckwGif ESif;aiG 0ifxdkif\/
pm;yJG½Snfudk ouúvyfpdrf; vTrf;xm;\/ ouúvyfpdrf;ay:ü awmufajymifaom t&m0w¬KokH;ck ½Sdae\/
wpfckum; qifpG,fESpfckü wGJavmif;csnfxm;aom aiGarmif;wpfvufjzpf\/ wpfckum; zefcGufwpfvkH;jzpf\/
wpfckum; a*smfeDa0gYum;wHqdyf 0DpuDykvif;wpfvkH; jzpf\/
y,if;a½T&nfonf ykvif;wGif;ü wpf0ufausmfausmf 0if;vJYae\/ zefcGufwGif;üum; tjynfh½Sdae\/
]] armifESif;aiG OD; t&ufaomufaewmudk cGifYvTwfaemf? OD;u t&ufaomuf&if;rS pdwf½Snf½Snf pum;
ajymvdkY&w,f }}
OD;jrwfrif;onf zefcGufudk aumufudkifum wpfusKdufarmYvdkuf\/ NyD;rS ar;onf/
]] armifESif;aiG tHYMoaevm; }}
ESif;aiGu acgif;ndwfjy\/
OD;jrwfrif;u r&,frNyKH;bJ qdk\/
]] tm;vk;H jzpfvmwmu rawmfwq udpcö sn;f yJ? [dak eYu q&mcg vmw,f? 'D½mG rSm aumvdyaf usmif;om;
wpfOD;a&mufaewm od&w,f? 'Dausmif;om; bmvmvkyfovJ? ta&;ydkifom; armifESif;aiGvdkY udkxGef;aomifqDu
owif;&NyD;NyD? 'gayr,fY 'Dausmif;om; bmvmvkyfovJ? q&mcguvJ odcsifw,f? OD;uvJ odcsifw,f? tajzu
wpfa,mufqDu &w,f }}
OD;jrwfrif;onf vufckyfwD;vdkuf\/
tcef;wGif;odkY 0ifvmolum; OD;uH&mZm jzpfavownf;/
]] uJ ...uH&mZm? rif; udk,fwdkif ajymjyvdkuf }}
OD;uH&mZmonf tm;em0rf;enf;[efjzifY ESif;aiGudk vSrf;MunfhNyD; ajym\/
]] igYvl&,f? igYvludk awmif;yefygw,f? igYvl aus;Zl;vJ igYtay:rSm ½SdcJYzl;ygw,f? 'gaMumifY igYvlwdkY
taMumif;udk ig tkyfxm;cJYygw,f? 'gayr,fY 'Dudk jyefrvmzdkY ig pum;ukef ajymcJYzl;ygw,f? igYvl jyefrvmbl;vdkYyJ
xifcJYrdw,f? igYvlwdkY jzpfcJYwm[m uav;b0 ,m,D pdwfupm;wmyJvdkY xifcJYw,f? 'gayr,fY ravQmYbJ igYvlu
jyefvmcJwY ,f? igY0wå&m;ukeNf y?D igodorQ ocifBu;D udk zGiaYf jym&awmYw,f? igYvl cGiv Yf wT yf g? ig 'Dvkd vkyv
f ukd w f mrSm
igYvlaumif;zdkYyJ apwemygygw,f }}
pum;qk;H oGm;aomfvnf; OD;uH&mZmonf ESi;f aiG aumif;pGmrSwrf ad om u½kPmruif;onfh rsuv f ;Hk rsm;ESiYf
ESif;aiGudk qufvufpdkufMunfhae\/
OD;jrwfrif;u acsmif;[efY\/
]] uJ ...uH&mZm? NyD;NyD oGm;EdkifNyD }}
OD;uH&mZmonf jznf;nif;pGm tcef;wGif;rS xGufcGmoGm;\/
]] aemufvkyfcJY&wmu vG,fygw,f? jrif;vSnf;eJY NrKdUbuf xGufcsifa,mifaqmifw,f? armifESif;aiG
cifwef; ta&mufavmufrSm jyefvmNyD; zrf;w,f? 'gygyJ }}
ydik Ef ikd af om OD;jrwfrif;udk ESi;f aiG pdww
f iG ;f rS cs;D rGr;f rd\/ vufy;l vufusyf rdNyjD zpfí rxl;awmYaomaMumifY
olu awmif;yefonf/
]] uRefawmfwdkYtjrifrSm uRefawmfwdkY vkyfcJYykH[m rSefovdk ½Sdaeayr,fY pifppfawmY rSm;ygw,f? orD;½Sif
wpfOD;taeeJY OD; b,fvdkcHpm;&r,fqdkwmudk uRefawmf em;vnfygw,f? uRefawmfYudk cGifYvTwfyg OD;? 'gayr,fY }}
ESif;aiG pum;rqufEdkifrD OD;jrwfrif;u vufumxm;\/
]] armif&if awmif;yefwm OD; vufcHw,f? cGifYvTwfw,f? OD;uvJ wpfck jyefawmif;yefr,f }}
]] cifAsm }}
]] OD;uvJ jyefawmif;yefw,f? armif&if 'D½Gmu tjrefqkH; jyefoGm;yg? NyD;awmY EkEki,fudk arYypfvdkufyg?
'D½GmudkvJ b,fawmYrS jyefrvmcJYygeJY }}
]] 'D½mG u tjrefq;Hk jyefomG ;ygqdw k YJ pum;udk uReaf wmf em;axmifEikd yf gw,f? EkEik ,fuakd wmY rarYyg&apeJ?Y
Eki,f[m uRefawmfYcspfolyg? uRefawmf q&m0efjzpf&if vufxyf,lr,fvdkY qkH;jzwfxm;wJY uRefawmfYcspfolyg }}
OD;jrwfrif;u av;yifpGm acgif;cgonf/
]] tJ'gawGudkvJ arYypfvkdufyg? armif&ifu vufxyfcsifOD;awmY? OD;orD;udk armif&ifeJY ray;pm;Ekdifbl; }}
]] OD;&,f? uReaf wmft
Y ay: bmrBuKu d yf govJ? uReaf wmfY rdbrsK;d ½d;k udv
k J OD;odNy;D ygNy?D uReaf wmfu rde;f uav;
wpfa,mufudk taysmfBuHwwfwJY vlpm;rsKd; r[kwfygbl;? tck uRefawmf q&m0efbuf vdkufwm[mvJ EkEki,f
cdkif;vdkYyg }}
OD;jrwfrif;u olYudk wpfcsuf rsufarSmifMuKwfMunfhonf/
]] bm ...EkEki,fu armif&ifYudk q&m0efbuf vdkufcdkif;w,f }}
]] [kwfygw,f? EkEki,fu olUrSm a&m*g½Sdw,fwJY? bma&m*grSef; uRefawmf rodbl;? odzdkYvJ rvdkygbl;?
a&m*g½Sd½Sd r½Sd½Sd EkEki,fudk uRefawmf cspfwm[m cspfwmyJ }}
OD;jrwfrif;onf bmaMumifYrod? acgif;wpfcsuf idkufusoGm;\/ zefcGufwGif;rS t&ufudk ukefatmif armYcs
vdu k \f / xdaYk emuf ykvif;udzk iG u Yf m t&ufxyfi\ YJS / OD;jrwfrif;\ vufrsm; wke, f ifaeaMumif; ESi;f aiG owdjyKr\ d /
OD;jrwfrif;u t&ufcGufudkif&if; ar;\/
]] armif&if touf b,favmuf½SdNyDvJ }}
]] ESpfq,f jynfhumeD;ygNyD }}
OD;jrwfrif;u NyKH;onf/ xdktNyKH;\ t"dyÜg,fudk ESif;aiG raumufwwf/
]] toufEpS q f ,fqw kd m i,fi,fav; ½Sad o;w,f? 'Dt½G,[ f m tifrwef aysmzf aYkd umif;wJt Y ½G,?f aemifukd
b,fawmYrS jyef&awmYrSm r[kwfwJY tifrwef aysmfzdkYaumif;wJYt½G,f? rrdkufygeJY vluav;&,f? udk,fY'ku©udkvJ
udk,fr½SmcsifygeJY? wpfouf jyifr&r,fY tdrfaxmifa&;udpörsKd;udkvJ 'Dt½G,frSm rpOF;pm;ygeJYOD; }}
]] OD;&JU qkH;rpum;udk uRefawmf av;pm;ygw,f? 'gayr,fY EkEki,fudk uRefawmf cspfrdNyD;NyD? OD; auseyfr,f
qdk&if azazeJY ararudk ajymjyNyD; uRefawmf vmapYpyfay;cdkif;ygYr,f? uRefawmfYudk ,kHyg }}
]] armif&ifYudk r,kHvdkY r[kwfygbl;? 'Dudpö[m ,kHwm r,kHwmeJY rqdkifbl;? OD; ajymcJYNyD;yga&mvm;? OD;orD;udk
OD; armif&ifeYJ ray;pm;Ekid b f ;l ? b,foel rYJ vS J ray;pm;Ekid b f ;l ? 'DawmY 'kw,d tBurd f xyfawmif;yefr,f? armifEiS ;f aiG
'D½Gmu tjrefjyefoGm;yg? EkEki,fudkvJ arYypfvdkufyg? armif&ifYb0rSm armif&if pdwfcsrf;csrf;omomaeyg }}
]] udk,fcspfwJYoludk pGefYcGmoGm;NyD; b,fvdkvkyf uRefawmf pdwfcsrf;csrf;omom ae&rvJ? apmapmu OD;u
ajymw,f? uRefawmfYt½G,f[m tifrwef aysmfzdkYaumif;wJYt½G,fwJY? 'gayr,fY 'DtcGifYta&;udk puwnf;u
uRefawmf r&cJYygbl;? EkEki,fudk pcspfrduwnf;u r&cJYawmYygbl;? ESpfESpfausmfygNyD OD;&,f? b,folrjyK rdrdrSKygyJ?
wpfckawmY½Sdw,f? tcktcsdeftxd arQmfvifYcsufeJYom uRefawmf BuHzefaysmfae&w,f? tck OD;u tJ'DarQmfvifYcsuf
udkyg zsufcdkif;aew,f }}
OD;jrwfrif; acgif;usKd;usoGm;\/ odkY&mwGif cPom jzpf\/
OD;jrwfrif;onf pm;yGJudk vuf0g;BuD;jzifY wtm;ykwfvdkufonf/ vluvnf; rmefzDaom usm;BuD;yrm
ae&mrS xvdkuf\/
]] awmfawmY armif&if ...armif&ifYudk ig aumif;aumif; vufcHpum;ajymrdwm rSm;NyD? tusKd;taMumif;
ajym&if vufcHNyD; a½SmifoGm;r,f xifw,f? armif&ifu qufacgif;rmaew,f? 'DawmY aemufqkH;ajymr,f? rif;
'D½Gmu tjrefqkH; jyefoGm;yg? EkEki,feJYvJ b,fawmYrS vmrqufygeJY? Mum;vm; }}
ESif;aiGuvnf; ae&mrS xvdkuf\/ OD;jrwfrif;udk &J&J&ifqdkifNyD; ajz\/
]] OD;[m apmapmu arwåmw&m;tjynfheJY uRefawmfYudk pum;ajymaew,f? uRefawmfuvJ av;pm;pGmeJY
uRefawmfYqE´udk wifjycJYw,f? uRefawmfYrSm trSm;bm½SdovJ? tck OD;u taMumif;rJY a'goBuD;w,f? uRefawmf
pdwrf qk;d ygbl;? OD;ar;wmudv k J uReaf wmf ajzygYr,f? uReaf wmf 'D½mG u jyefomG ;ygYr,f? 'gayr,fY 'D½mG udk jyefvmOD;r,f?
orD;qdkwJY tm;EGJUwJY rdef;uav;wpfOD;udk OD;[m bmaMumifY &mZ0wfom;vdk tusOf;csxm;w,f qkdwmudkvJ
pkHprf;OD;r,f? EkEki,fawmY bmrS rjzpfygapeJY OD;? EkEki,f wpfckck jzpfoGm;&if OD;[m &mZ0wfaumifyJ? OD;tm;udk;wJY
q&mcgwdkY q&mxdefwdkYudkvJ uRefawmf *½krpdkufbl;? OD;udk uRefawmfudk,fwdkif vmvufpm;acsr,f? odNyDvm; }}
0ke;f ueJ ckeu f m OD;jrwfrif;onf ESi;f aiGa½SU a&mufvmonf/ olv Y ufrsm;u ESi;f aiG\ vnfyif;udk qkyn f p§ f
owfawmYrnfhtwdkif; ½Sdae\/
]] bm rif;u igYudk &mZ0wfaumifvdkY ac:w,f [kwfvm;? &mZ0wfaumifvkdY }}
ESi;f aiGonf ud, k u
f kd rvSKyrf ad tmif owdxm;onf/ tHBuw d v
f suuf vnf; OD;jrwfrif;udk pl;pduk Mf unfah e\/
OD;jrwfrif;\ rsuEf mS Bu;D rSm ½l;oGyaf eol\ rsuEf mS rsK;d jzpf\/ vlowfawmYrnfh &mZ0wfaumif\ rsuEf mS rsK;d
jzpf\/
ESif;aiGonf rdrdvufwGif; bmvufeufrQ r½Sdonfudk od\/ okdY&mwGif abmvkH;uef&mü ½G,fwlcsif;
t½SK H;ay;&avmufatmif jyif;aom olYnmajcaxmufudkrl tm;udk;xm;\/
tajctaeonf xifouJYodkY jzpfrvm/
OD;jrwfrif;onf aemufqkwfoGm;\/ pm;yGJBuD;udk ywfNyD; olYukvm;xdkifBuD;ü jyefxdkif\/ wkef,ifaom
vufrsm;ESifY zefcGufudk udkifNyD; zefcGufwGif;½Sdaom t&ufwdkYudk wqufwnf; ukefatmif armYcsvdkuf\/
OD;jrwfrif;\ o@mefwGif a'go r½SdNyD? cufrmjcif;vnf; ukefNyD? olY½kyf&nfrSm tm;ukefoGm;aom vlrrm
uJYodkY jzLavsmfEGrf;[dkufae\/
arm[dkufwkef,ifpGmvnf; ajym\/
]] OD; rSm;oGm;w,f armifESif;aiG? OD; awmif;yefw,f? armif&ifYudk OD; t½SKH;ay;NyD }}
ESif;aiGuvnf; jyefxdkif\/
]] uRefawmfvnf; rSm;oGm;ygw,f OD;? uRefawmfvnf; awmif;yefygw,f }}
OD;jrwfrif;u vufumjyonf/ xdkYaemuf t&ufykvif;udk wkef,ifpGm vSrf;,lrnf jyif\/
ESif;aiGu t&ufykvif;udk t&if,lNyD; tbdk;BuD;\ zefcGufwGif; iSJYay;\/
]] odkif;c½k armifESif;aiG? odkif;c½k }}
ODjrwfrif;onf a&ra&maom t&ufudk r½SKHUrrJYbJ ckHrifpGm wpfusKduf armYcsvdkuf\/
]] udkif; ...armifESif;aiG? OD;udk bmqufajymcsifao;ovJ }}
]] ajymawmY ajymcsifw,f OD;&,f? 'gayr,fY tck uRefawmf rajym&ufawmYbl; }}
]] ajymyg ajymyg? tif; ...wpfBudrfu OD;vJ 'DvdkyJ ZGwfajymcJYwmyJ }}
]] cifAsm }}
]] ajymyg OD; em;axmifaew,f }}
]] OD; cGifYjyK&if uRefawmf ajymygYr,f? uRefawmfYtwGuf OD; 'Davmuf pdwf'ku©a&mufoGm;wm uRefawmf
rjrif&ufygbl;? EkEki,fudk arYwef&if uRefawmf arYypfvdkufygYr,f? wpfckyJ ajzyg OD;&,f? uRefawmfu bmvdkY
EkEki,fudk arYypf&rSmvJ? vkHavmufwJY tajzudkom ay;yg OD;? OD;udk zcifyrm ½Sdcdk;NyD; uRefawmf awmif;yefygw,f}}
OD;jrwfrif;u olYudk jyefMunfhonf/ rsufvkH;rsm;rSm rpl;½Saomfvnf; ta&mifvJYaeonf/
OD;jrwfrif;onf ae&mrS x\/ tdwfwGif;rS aomYwGJwpfckudkvnf; xkwf,lvdkuf\/
]] vm vdkufcJY vluav; }}
ESif;aiGonf OD;jrwfrif;aemuf vdkufcJY\/
tcef;BuD;\ wpfzufeH&Hü wHcg;rBuD; wpfcsyf½Sdonf/
OD;jrwfrif;u vufjyxm;aomaMumifY ESif;aiGonf rvSrf;rurf;ü &yfae&\/
ODjrwfrif;onf wHcg;rBuD;udk aomYvSnfhzGifYvdkuf\/ tcef;wGif;odkY vSrf;MunfhNyD;rS ESif;aiGudk ac:onf/
ESif;aiG teD;a&mufoGm;aomtcg OD;jrwfrif;u qdk\/
]] uJ ...Munfh? tJ'g[m OD;&JU tajzyJ }}

tcef; ( 27 )

cspfwmy"me

'kwd,tcef;wGif;ü rD;tdrfi,fwpfckom ½SdaomaMumifY tvif;a&mifu tm;enf;onf/ ydkvif;&mtcef;rS


vmcJYaomaMumifY ½kwfw&ufaomf ESif;aiGonf bmrQ oJoJuGJuGJ rjrif/
em;wGif;ürl toHwpfckudk t&ifMum;&\/ nnf;nnf;nLnL aw;qkdoHyifwnf;/
rsufvkH;rsm;u oJuGJvmaomtcg jrif&onfudk ESif;aiG r,kHrd/
oHwdkifrsm; umxm;onfh tcsKyfcef;uJYodkYaom tcef;i,fwpfcef;udk awGU&\/
nnf;nLaw;qdkoHonf tcsKyfcef;wGif;rS vmonf/
toHonf wdk;\/ odkY&mwGif pum;vkH;rsm;u yDoonf/ nnf;nLaeykHrSm pdwfygvufyg½Sdvsuf
vGrf;zG,fvnf; ½Sd\/
]] igYuvkd ,
G f tr,fBu;D ESiYf bBu;D zsuv
f ?Ykd tdraf v;axmifrY mS ql;awGcsvsu?f zsuef iJ ,fraS pYp?Hk avSum;ckrH mS
*VKefarmifYaMumifY apmifYawmYw,f }}
tcsKyfcef;wGif;rS o@mefukdvnf; ESif;aiG jrif&NyD/
ab;wdkufay;vsuf xdkifaeaom rdef;rwpfOD;\ o@mefjzpf\/
zm;vsm;csxm;aom qHyifwdkYu wpfudk,fvkH;udk zkH;ae\/ qHyifwdkY zkH;aeonfrSm awmfawmYonf/
taMumif;rSm xdkrdef;r\ udk,fatmufydkif;ü t0wfryg? Avmew¬d/
xdkrdef;ronf aw;udknnf;&if; vufESpfzufudk ewf0ifonfodkY ajr§mufum pdwf0ifpm;pGm uae\/
ESif;aiGESifY OD;jrwfrif;onf tcef;wGif;odkY 0ifvdkufMu\/
olwdkY ajcoHaMumifYavm rod? aw;oH aysmufoGm;\/ vSKyf½Sm;rSKvnf; &yfoGm;onf/
qHyifzkH;aom rsufESmonf olwdkYbufodkY vSnfhvm\/
ESif;aiGonf vTwfueJ a,mifatmfrdrwwf jzpfoGm;onf/
rsufESmonf ausmuf½kyfodkY aoae\/ rsufvkH;rsm;url jyL;us,fpl;½Sae\/ yg;pyf[xm;aomaMumifY 0gí
½SnfusJaom oGm;rsm;udk jrif&\/
OD;jrwfrif;onf tcsKyfcef; oHwdkif;teD; uyfoGm;NyD; toHjyK\/
]] raomif;Ek udk,f&,fav? jrwfrif;&,f }}
raomif;Ek[k tac:cH&aom tcsKyfcef;wGif;rS rdef;rurl wkefYjyefjcif;r½SdbJ Nidrfae\/
OD;jrwfrif;uom qufajym\/
]] raomif;Ek xrif;qmaeNyDvm;? awmfawmfMum Or®mYudk udk,fvTwfvdkufr,f }}
tcsKyfcef;wGif;rS raomif;Ekonf bmrQrajz/ rsufESmudk armYNyD; rsufESmusufudk Munfhonf/ xdkYaemuf
ausmcdkif;vdkufNyD; olYtvkyfudkol qufvkyf\/
]] igYudkvG,f? tr,fBuD;ESifY bBuD;zsufvdkY }}
raomif ; Ek o nf ab;ü vl a wG ½ S d o nf u d k trS w f j yK[ef r wl ? ol a w;ud k ol q d k u m ol Y t uES i f Y o l
qufMunfEl;ae\/
OD;jrwfrif;u tcef;wGif;rS xGufaomaMumifY ESif;aiGvnf; vdkufxGuf\/
OD;jrwfrif;om wHcg;udk aomYydwfNyD;rS ESif;aiGonf vSKyf½Sm;vmí ar;\/
]] tJ'g b,folvJ OD; }}
OD;jrwfrif;u oufjyif;½SKdufNyD; ajz\/
]] tJ'g raomif;Ek? OD;&JU ZeD;? EkEki,f&JU tar }}
ESif;aiG\ ESvkH;rSm &yfoGm;onf[k xif&onf/ bmpum;rQ jyefrajymrdbJ OD;jrwfrif;tm; aMumifvsuf
ai;Munfhaerdonf/ olYem;xJwGifrl OD;jrwfrif;\ pum;onf yJYwifxyfae\/
]] tJ'g raomif;Ek? OD;&JU ZeD;? EkEki,f&JU tar }}
EkEki,f&JU tar? EkEki,f&JU tar/
OD;jrwfrif;u pm;yGJBuD;ü jyefxdkif\/ ESif;aiGuvnf; olYukvm;xdkifü jyefxdkifonf/
OD;jrwfrif;u zefcGufwGif;odkY t&ufiSJUxnfhonf/ tcef;wGif;rSm wdwfqdwfvGef;aomaMumifY t&uf
usoHonf us,favmifpGm ay:xGufvm\/
]] armifESif;aiG xdwfvefYwkefvSKyfoGm;ovm; }}
ESif;aiGu acgif;ndwfjyonf/
]] OD;qkdvdkwmudkaum em;vnfNyDvm; }}
þar;cGef;udkrl ESif;aiGonf tajzray;bJ Nidrfae\/
]] aumif;NyD OD; ajymjyr,f? ykHav;wpfykHvdk em;axmif }}
OD;jrwfrif;onf t&ufudk usKdufvdkufNyD; twdwfumvudk pOf;pm;onfhtvm; rsufvkH;udk rsufESmusufqD
vSefvsuf wpfvkH;csif; pçajym\/
]] vGecf wYJ YJ tESptf pdwaf usmaf usmuf aygYu,
G ?f oJawmZmwdom; &efuek af umvdyaf usmif;om; armifjrwfrif;
qdw k m[m a[m'D ½GmrGeo f mudk vmvnfcw YJ ,f? tkyv
f ;Hk odr;f p tifrwefvw
S YJ raomif;Ekqw
kd YJ uav;rav;wpfO;D eJY
awGUNyD; &nfiHrdMuw,f? raomif;Ek&JU taz[m odwJYtcsdefrSm tpGrf;ukef zsufcJYw,f? bmjzpfvdkYvJ odvm; }}
]] *kPf&nfrwlvdkYvm; OD;&,f }}
OD;jrwfrif;u acgif;cgjy\/
]] *kPf&nfwlMuygw,f? NyD;awmY armifjrwfrif;[m tJ'Dtcsdefu tvGef½Sm;yg;wJY NrKdUtkyfavmif;vdkY ac:wJY
aumvdyfausmif;om;yg }}
]] 'gjzifY bmjzpfvdkY oabmrwl&wmvJ OD; }}
]] tJ'gudk armif&if odapcsifw,f? raomif;EkwdkY trsKd;[m oufqkd;r½SnfMubl;? ½dk;½dk;r½Snfwm r[kwfbl;?
tif; ...½l;½l;NyD; aooGm;Mu&w,f? raomif;EkwdkY&JU tdrfBuD;udk usdefpmoifYaewJYtdrfBuD;vdkY vlawGu orkwfNyD;
a½SmifuGif;Muw,f? irdkufom; jrwfrif;uom 'DtdrfxJ ZGwf0ifvmcJYw,f }}
OD;jrwfrif;onf t&ufudk armYjyef\/
]] qufygOD; ...OD; }}
]] qufygYr,f? wkdwdkygyJuG,f? OD;wdkYacwfwkef;u oDcsif;wpfyk'f ½Sdw,f? wlESpfudk,f wJtkdysufrSm ae&?
a½TbkHay:rSm pH&? cspfwmcspfwm y"mewJY? tif; ...'DvdkyJ cspfwmudk y"mexm;NyD; wm;jrpfcsufawG Mum;xJu
jrwfrif;[m raomif;Ekudk aygif;oif;cJYw,f? cuf&mcufqpf cdk;,lNyD; aygif;oif;cJYw,f? 'gayr,fY EkEki,fqdkwJY
orD;av;arG;NyD; ig;ESpfavmuftMumrSm ...}}
OD;jrwfrif;\ toHrSm qdkY0ifoGm;NyD; pum;rqufEdkifawmY? quf&efvnf; rvdkyg/
OD;jrwfrif;ESifYtwl vdkufidkifaerd&mrS ESif;aiGonf ½kwfw&uf ar;\/
]] OD;&JU ZeD;udk aq;ukvdkY r&bl;vm; }}
OD;jrwfrif;u acgif;cgjy\/
]] OD;vJ bDat aemufqkH;ESpftxd aecJYzl;wJY acwfynmwwfwpfOD;yg? ukvdkY&wJY pdwfa&m*gawG trsm;BuD;
½Sdygw,f? tif; ...pdwfusef;rma&;aq;½kHudkom tcsdefrDa&muf&ifaygYav? 'gayr,fY OD;ZeD;eJY aqGpOfrsKd;quf&JU
a&m*gu pdwfupOfhuvsm;a&m*g (Schizophrenia)vdkYac:wJY pdwfa&m*g? urÇmrSm 'Da&m*g½Sifwpf&mrSm
vGefpGuRHpG q,fa,mufavmufyJ aysmufuif;w,fvdkY qdkMuw,f? aysmufuif;w,f qdkwmawmifrS ½Sif;½Sif;BuD;
aysmufwm r[kwfbl;? oufom½kH oufomMuwm }}
]] bmaMumifY 'Da&m*gjzpfwmvJ }}
]] tcktxd 'Da&m*g[m bmaMumifYjzpfw,fvdkY b,folrS rajymEdkifMuao;bl;? rajymEdkifMuao;vdkYyJ
aq;rawGUMuao;wmyJ? wpfckawmY aocsmw,f? 'Da&m*g[m om;pOfajr;qufvdkufwwfw,f armifESif;aiG?
om;pOfajr;qufvdkufwwfw,f }}
ESif;aiGonf txl;wkefvSKyfoGm;\/
]] OD;qdkvdkwmu EkEki,f ...EkEki,f }}
ESif;aiGonf olar;vdk&mudk qkH;atmif rar;&J? olYyg;pyfu rxGuf&J/
]] rar;ygeJY armifESif;aiG? OD;vJ rajzyg&apeJY? OD; aMumufvefYwmawGvJ qufjzpfrvmygapeJY? OD;uawmY
qkom awmif;ae&wJY b0yg? armifEiS ;f aiGuawmY a½Smif½mS ;Ekid w f YJ tajcrSm ½Syd gao;w,f? OD;pum;udk em;axmifyg
armifESif;aiG? 'D½Gmu tjrefqkH; jyefoGm;yg? EkEki,fudk arYypfvkdufyg? tjrefqkH; arYypfvdkufyg }}
]] uRefawmfYudk bmvdkY 'Dvdk wdkufwGef;&wmvJ OD; }}
]] bmvdkY wdkufwGef;&ovJ [kwfvm;? armifESif;aiG tcktxd em;rvnfao;ygvm;? em;axmif }}
OD;jrwfrif;onf t&ufudk armYrnfjyKNyD;rS rarmYbJ cGufudk jyefcs\/ t&ufcGufudk pdkufMunfhNyD; &,fonf/
OD;jrwfrif; &,fae[efum; idkaeonfhESifY ydkwlonf/
ESif;aiGonf OD;jrwfrif;udk pdkufMunfhrdonf/
wpfcsdefwkef;u þvlBuD;udk olonf aMumufp&m? rkef;p&m? ½GHp&m ,pfxkyfBuD;[k jrifcJYonf/ ,ck olYa½SUrS
vlBuD;um; ,pfxkyfBuD;yif jzpf\/ odkY&mwGif oem;zG,f ,pfxkyfBuD; jzpfae\/
OD;jrwfrif;\ qHyifwrYkd mS tjzLESiYf teufa&maeonf/ teufxuf tjzLu rsm;ae\/ tdrk if;aom rsuEf mS ü
yg;a&wGefYwdkY xif½Sm;pGm ay:aeonf/
OD;jrwfrif;onf t&ufcGufudk pdkufMunfh&if; olYudk,folajym[ef qkd\/
]] a[m'D t&ufqdkwm wpfcsdefu rpiftnpftaMu;vdk jrwfrif; ½GH½Smrkef;wD;cJYw,f? tckawmY jrwfrif;
½G½H mS rke;f wD;wJY t&uf[m jrwfrif;&JU wpfO;D wnf;aom rdwaf qG? wpfO;D wnf;aom tazmfjzpfae&Ny?D b0qdw k m[m
bmvJ? trSeftwdkif; 0efcH&&if aysmf½TifcsifwmyJ? cspfoleJY aysmf½Tifcsifw,f? cspfZeD;eJY aysmf½Tifcsifw,f? ZeD;r,m;
orD;om;awGeYJ bk&m;oGm;twl ausmif;oGm;twlw?l vlaY bmifrmS wifw Y ifwY ,fw,f aysm½f iT cf siw
f ,f? tJ'gawG[m
arQmv f ifjY cif;awG? arQmv f ifjY cif;awG ysuu f ek w
f YJ b0rSm bmvky&f rvJ? aouGu J &JG &ifawmY tedpo ö abmudk qifjcifNy;D
ajzvdkY&rvm; rodbl;? tckawmY aouGJ r[kwfbl? ½SifuGJvnf; r[kwfbl;? ½Sifvsuf ruGJbJeJY raygif;EdkifvdkYvJ
'kuo © nfukd b,fvkd pGeyYf pf&rvJ? cspw f m[m y"mewJY armifEiS ;f aiG? [J [J ...y"mewJ?Y tpwke;f uawmY cspw f m
y"me qdkwJYpum;udk aysmfzdkYtwGufyJ em;vnfxm;w,f? tckawmY pdwfqif;&Jjcif;udk wif;cHEdkifatmif cspfwm
y"mevdkYyJ ½Gwfae&jyefw,f vluav; armifESif;aiG? ½Gwfae&jyefw,f }}
OD;jrwfrif;onf quf&,f\/ &,f&if;u olYtoHonf wdrf0ifoGm;\/ xdkYaemuf rsuf&nfaygufBuD;rsm;
oD;aeaom rsufvkH;rsm;ESifY ESif;aiGudk vSnfhMunfhonf/
]] OD;udk Munfhprf; armifESif;aiG? OD;touf b,favmuf½SdNyDvJ? rajzygeJYav? ajcmufq,fvdkY xifw,f
r[kwfvm;? trSefu OD;touf[m av;q,fYig;ESpfyJ ½Sdao;w,f? OD;udk ocifBuD;vdkY ac:aewJY uH&mZmeJY olYr,m;
Or®mxuf OD; ESpfESpfxJyJ BuD;ygw,f }}
OD;jrwfrif;onf t&ufzefcGuf ajymifoGm;atmif armYcsvdkuf\/ xdkYaemuf t&ufxyfiSJUNyD; armYjyef\/
olYrsufESmBuD;onf &Jvm\/ jyefvnfwnfNidrf½kHru tenf;i,fyif cufxa&mfvm\/
]] OD; pum;ukefajymNyD;NyD? ylrSef;rodwJY rD;xJ vufESKdufaqmYupm;r,fY uav;wpfa,mufudk OD; vkH;0
cGirYf jyKEikd b f ;l ? Ny;D awmY 'Dused pf moifw Y YJ rdom;pk Zmwfvrf;[m &yfwef;u &yf&r,f? aemufxyf jrwfrif;eJY raomif;Ek
xyfray:ap&bl;? aemufxyf EkEki,fwpfa,mufvJ xyfrarG;&bl;? em;vnfNyDvm; vluav;? OD;udk em;vnfNyDvdkY
ajzvdkufprf;yg? aus;Zl;jyKNyD; ajzvdkufprf;yg }}
aemufqkH;0gusudkrl OD;jrwfrif;onf tHBudwf&if; ajymonf/
ESif;aiGu rajz? oufjyif;udk atmifYNyD; pOf;pm;onf/
ol&Y ifrmS qdaYk e\/ olEY v S ;Hk rSm emusiaf e\/ olOY ;D aESmufrmS ½SKyaf e\/ twefMumBuK;d pm;Ny;D rS ajymcsiaf om
pum;udk ajymEdkifonf/
]] OD;&JU apwemudk uReaf wmf em;vnfygNy?D OD; awmif;wJY uwdu0wfuv kd J uReaf wmf ay;ygw,f? uReaf wmf
'D½mG u reufjzefukd xGuo f mG ;ygYr,f? aemufxyfvJ uReaf wmf awmfawmfeYJ jyefrvmygbl;? 'gayr,fY wpfaeYrmS awmY
jyefvmcJYyg&ap? tJ'DtcgrSm EkEki,feJY rawGU&awmif OD;eJYawmY awGUyg&ap }}
]] armifESif;aiGu b,fawmY jyefvmcsifvdkYvJ }}
]] uRefawmf q&m0efjzpfwJYtcgrSm jyefvmcJYygr,f }}
]] tJ'DtcgusrS bmvdkY jyefvm&OD;rSmvJ vluav;&,f }}
]] tJ'DtcgusvdkY uRefawmf jyefrvm&if uRefawmf[m EkEki,fudk arYoGm;NyDvdkY rSwfvdkufyg OD;? wu,fvdkY
jyefvmao;&ifawmY ...}}
ESi;f aiGonf OD;jrwfrif;udk t"dygÜ ,f av;eufpmG ESiYf Munfo
h nf/ OD;jrwfrif;uvnf; olu Y kd jyefpu
kd Mf unfah e\/
OD;jrwfrif;onf aMuuGJpGm NyKH;\/ acgif;vnf; wqwfqwf ndwfonf/
]] wu,fvdkY jyefvmao;&ifawmY? tif; ...OD; oabmaygufNyD? wu,fvdkY jyefvmao;&ifawmY ...
aeOD;? OD;u armif&ifYpum;udk jyefjznfh&r,f? q&m0efjzpfNyD; wpfESpfwdwd jynfhwJYtcgrSm jyefvmcJYyg }}
]] bmaMumifY q&m0efjzpfNyD; wpfESpfwdwdjynfhrSygvJ OD; }}
]] bmaMumifYvJ rar;eJYav? q&m0efjzpfwmu wpfu@? q&m0efjzpfNyD; wpfESpfqdkwmu wpfu@? tJ'D
wpfESpftwGif;rSm vGefcJYNyD;wJY q,fESpfwkef;uxuf pOf;pm;p&mawGudk armifESif;aiG BuKH&vdrfYr,f? tJ'D wpfESpf
ausmf&ifawmY jyefvmcJYyg }}
ESif;aiGonf acwåpOf;pm;\/
xdkYaemuf oEdé|mefcsvsuf uwday;onf/
]] aumif;ygNyD? uRefawmf uwdwnfygYr,f? OD;uwdudkvJ uRefawmf ,kHMunfygw,f }}
]] ,kyH g armifEiS ;f aiG? wpfcak wmY ½Sw
d ,f? 'DtawmtwGi;f jyefrvmygeJ?Y jyefvmvdv Yk J OD;udak &m EkEik ,fuykd g
'DtdrfBuD;rSm armifESif;aiG rawGUEdkifygbl; }}
]] OD; bmudk qdkvdkygovJ }}
]] tvG,fwul ajymMu&atmif? 'DtdrfBuD;[m usdefpmoifYaewJY tdrfBuD;yJ armifESif;aiG? usdefpmoifYrSom
'DtdrfqD jyefvmMuw,f? rMumrD OD;a&m EkEki,fa&m 'DtdrfBuD;u xGufoGm;Mu&vdrfYr,f xifw,f? raomif;Ek
rygawmYbJ xGufoGm;Mu&vdrfYr,f xifw,f? 'DtdrfBuD;qD orD;eJY OD;[m jyefrvm&ygapeJYvdkY qkawmif;w,f?
tif;av bmyJjzpfjzpf uwday;xm;wJYtcsdefrSm armifESif;aiGudk OD; awGUjzpfatmif awGUygYr,f? uJ jyefayOD;awmY }}
ESif;aiGonf ae&mrS rxcif aemufqkH;awmif;yefjcif;udk jyK\/
]] uRefawmfYuwdudk uRefawmf wnfygYr,f OD;? 'gayr,fY 'Dn uRefawmf rjyefcif EkEki,feJY pum;ajym
yg&ap? cPav;jzpfjzpfyg? OD; auseyfoavmuf cGifYjyKyg }}
OD;jrwfrif;onf acwå idkifoGm;\/ twefMumrS acgif;ndwfonf/
]] aumif;NyD? ESpfrdepf cGifYjyKw,f? armifESif;aiG NcHxJu qif;apmifYyg }}
OD;jrwfrif;u aiGarmif;udk xkvdkuf\/
Or®m[k OD;jrwfrif; ac:aom OD;uH&mZm\ ZeD;onf tcef;wGif;odkY 0ifvm\/
]] Or®m olYudk a&wGif;em;qD ac:oGm;? Mum;vm; }}
a':Or®mu acgif;ndwfNyD; ESif;aiGudk vSrf;Munfh\/
ESif;aiGonf a':Or®m\ aemufodkY vkdufvmcJY\/
aumif;uifü vjynfh0ef;onf jynfhjynfhwif;wif; omae\/ jrL0ef;avaomaMumifY tvGeftrif;um;
rxdefvGef;? &Da0&DarSmif[kvnf; rqdkEdkif/ aEGnonf jymjymvJYvJY vif;ae\/
NcHv,f½Sd a&wGif;teD;odkY a&mufaomtcg a':Or®mu vufjyaomaMumif; ESif;aiG &yfvkduf\/
a':Or®m tdrfBuD;\ t&dyfqD cdk0ifaysmufuG,foGm;onf/ a&wGif;ab;ü ESif;aiG wpfa,mufwnf;
usef&pfcJY\/
ta½SUbufü ½Sr;f ½d;k rBu;D onf rnf;rnf;arSmifarSmif 0yfpif;avsmif;vJae\/ arSmifrnf;aom ½Sr;f ½d;k rxuf
awmrD;wdkYu wnD;nD; w½Sdef½Sdef avmifae\/
cyfvSrf;vSrf;½Sd cifwef;qDrS OMojrnfoHudk Mum;&\/
aEGygav ...aEGuEÅmOD;rSmygyJ&,fav/
OMoonf owday;aeygavoavm/
q,fudkufcefYtuGm½Sd uEÅm&yifwdkYu avwGif vSKyf½Sm;aeMu\/
uEÅm&yifwef;udk ausmay;vsuf jzLazG;aom o@mefav;wpfckonf jznf;nif;pGm avQmufvmae\/
t&dyfwdkYudk vGefavaomtcg jzLazG;aom rsufESmav;udk t&ifjrif&\/ xdkYaemuf zm;vsm;csxm;onfh
eufarSmifaom qHyifrsm;/
EkEki,f ...aMomf udk,fcspf&avonfh EkEki,f/
olu vufESpfzufudk qefYwef;&if; EkEki,fqD avQmufoGm;\/
EkEki,fqDrS vufurf;rvm? ae&müom ½kwfcsnf;&yfoGm;\/
olvnf; &yfoGm;\/ qefYwef;xm;aom vufrsm;udk r½kyfrdbJ &yfoGm;rd\/
]] Eki,f udk,fYudk ESKwfrqufawmYbl;vm; }}
EkEki,fxHrS tajzr&/
olu a½SUwdk;oGm;\/ EkEki,fu aemufodkY qkwf\/
olu &yfvdkuf\/ cspfvSoluav;udk aMuuGJpGm ai;Munfh&if; &yfvdkuf\/
]] Eki,f&,f? Eki,fem; udk,frvmapcsif&if rvmygbl;? 'gayr,fY udk,fYudk pum;wpfvkH;avmufawmY
ajymygOD; Eki,f&,f }}
EkEki,fonf Nidrfae\/ xdkYaemuf a½SUodkY wpfvSrf;wdk;vm\/ oluvnf; a½SUwdk;oGm;csif\/ odkY&mwGif
EkEki,f aemufjyefqkwfoGm;rnf pdk;aomaMumifY ajcrvSrf;&J? Nidrfíom ae&\/
wkef,ifavoavm? rwkef,ifavoavm ol owdrjyKrd/ &if0,f vSKdif;cwfapaom toHuav;udkom
Mum;rd&onf/
]] udk,fa& ...oGm;awmY? Eki,f ESKwfrqufbl;? jyefvm udk,f? Eki,f arQmfaeygYr,f }}
rsufESmav;udk vuf0g;jzifYtkyfNyD; EkEki,fonf csmueJ vSnfhum uEÅm&yifrsm;qDodkY xGufajy;
aysmufuG,foGm;\/
olu Nidrfaeonf/ toufr½SKbJ Nidrf&yfaeonf/ rsufpdudk rSdwfxm;NyD; Nidrf&yfaeonf/
rsupf ud kd zGiv
Yf u
kd af omtcg wpfavmuvk;H onf vQyjf yufouJo
Y Ykd vufae\/ vQyw
f o
Ykd nfom jyufae\?
wpfavmuvkH;onf bmrQ roJuGJ? roJuGJ/
olu NcHwGif;rS av;yifpGm xGufvmcJYonf/
wHcg;BuD;udk rnfol zGifYay;oenf;/
OD;uH&mZmavm? a':Or®mavm rod ...rod/
NcHjyifa&mufrS ol wpfckudk odonf/
olYrsufvkH;ü rsuf&nfwdkY jynfhae\/
rsuf&nfaygufwdkYu olYyg;wGif vdrfYqif;ae\/ aeav\/
‰

bcufwdkY\ wJodkY oljyefa&mufcsdefü wpfwJvkH; arSmifaeonf/


bcuf jyefa&mufao;[efrwl/ BuD;awmfjrvnf; bkef;BuD;ausmif;ü tdyfNyD xifonf/
ESif;aiGonf rD;zdkcef;odkY prf;í 0ifcJYonf/ trSwfxm;rdaomaMumifY rD;jcpfudk prf;rd\/ rD;jcpfjcpfNyD; a&eHqD
rD;tdrfudk Nid§onf/
a&eHqDrD;tdrfudk okH;vsuf ESif;aiGonf ypönf;rsm;udk xkyfydk;onf/
jyefawmYrnf/ jyef&awmYrnf/
xdkpOf tdrfa½SUrS ajcoHMum;&\/
vSnfhMunfhvdkufaom ESif;aiGonf 0ifvmaom bcufudk jrif&\/
]] a[Yaumif ESif;aiG rif; bmvkyfaewmvJ }}
]] aMomf ...bcuf rif; jyefvmNyDudk;? at; ...ig eufjzef jyefrvdkY odrf;qnf;aew,f }}
]] rif; wu,fajymwmvm; }}
]] wu,fajymwm }}
]] a[ ...'Dvdkqdk&if 0rf;omp&mBuD;yJ? ESif;aiG igvJ rif;eJY twl &efukefvdkufcJYr,f }}
]] bmajymw,f bcuf }}
]] NyD;awmYrS ajymr,fuGm? igvJ xkyfydk; jyifqifvdkufOD;r,f }}
bcufonfvnf; olYypönf;rsm;udkol odrf;,lpkaqmif; xkyfydk;vsuf tvkyfrsm;ae\/
udk,fYtvkyfudk,f NyD;pD;MurS oli,fcsif;ESpfOD;onf wJa½SU uGyfyspfü xdkifrdMu\/
]] bcuf rif;u &efukefudk bmjzpfvdkY vdkufrSmvJ }}
]] ½GmrGefomudk pGefYcsifvdkYaygYuGm? tif;av ...cP cGmw,f ajym&atmif }}
]] rif;u ½GmrGefomudk bmvdkY cGmrSmvJ }}
]] raeYnu usnfqefawGudk arYoGm;rvm; ESif;aiG? ig 'DrSm b,fvdkvkyf qufaeEdkifygYrvJ? olwdkYu igYudk
a½G;cdkif;w,f? ig 'DrSm qufaervm;? 'grSr[kwf rif; rSwfrdao;vm;? rif;&,f ig&,f tar&,f nGefYar&,f wdkY
tumtuG,fay;vkduf&wJY vlwpfa,muf[mav }}
]] at; ...ig rSwfrdw,f }}
]] tJ ...tJ'Dvlvdk awmxJoGm;rvm;? cufwmu awm igroGm;Edkifbl;? awmxJrSm bmawGjzpfaew,f
qkdwm ig todqkH;yJ? 'gayr,fY ½GmrSmvJ ig qufaecGifY r½SdawmYbl;? ig oGm;p&m[m wpfae&myJ ½SdawmYw,f
ESif;aiG? 'Dae&mudk oGm;zdkYuvJ rvG,fbl;? 'gaMumifY ig wpfpkHwpfa,mufeJY oGm;wdkifyifw,f? olYqD iga&mufawmY
olu igYwJ vmaew,f? naeapmif;rSyJ oleJY igeJY awGU&w,f? tck olYqDu tultnD&NyD? ig &efukefudk
oGm;awmYr,f }}
]] rif; &efukefudk oGm;awmY rif;tar b,foleJY aecJYrvJ }}
bcufonf acwå acgif;idkufusoGm;\/ NyD;rS av;av;qdkonf/
]] b,fom;[m b,ftareJY cGmoGm;csiyf gYrvJ? b,ftaruvJ b,fom;eJY cGcJ mG csiyf gYrvJ? 'gayr,fY a[m'D
acwfqdk;BuD;rSmawmY cGJcGmMu&w,f oli,fcsif;? wdkYawm½GmawGrSm cGJcGmaeMu&w,f? igvJ cGJcGm&awmYr,f? tckvdk
cGJMu&wmurS arQmfvifYcsuf½SdwJY ½SifuGJ? tareJY igawGUNyD;NyD? taruvJ cGifYjyKvdkufNyD }}
]] rif;taru cGifYjyKvkdufNyD? rif;tar b,foleJY aerSmwkef; }}
]] tarYtwGuf ½GmrSm aep&mawG ½Sdygw,f? nGefYareJY olYa':av;u tarYwm0efudk ,lvdkufMuNyD?
igYqdwfawGudkawmY udkzdk;xDeJY omEkwdkY Munfhvkyfay;Mur,f? uJuGm tar;tjref;rxleJY? vm oGm;tdyfMu&atmif?
wdkY apmapmxMu&OD;r,f }}
bcufonf wJwGif;odkY 0ifoGm;\/ ESif;aiGu vdkufcJY\/
]] a[Yaumif bcuf? 'DvdkawmY rwifrus rvkyfeJYuGm? rif; &efukefudk bmvdkufvkyfrvdkYwkef; }}
]] aMomf ...NrKdUydkifom;? tJav c½dkif0efom;u w,ftar;tjref;xloudk;? uJ a&mY a&mY? 'DrSmMunfh }}
bcufonf tdwfwGif;rS pmwpfapmifudk ESKdufí vSrf;ay;onf/
pmonf axmufcHpmwpfapmif jzpf\/ 0wfaus0wfukef a&;xm;aom omrefaxmufcHpm r[kwf/
tao;pdwf jynfhpkHonf/ &J0HYjywfom;onf/ tmrcHrSK cdkifrmonf/ tmrcHpmtqkH;rS vufrSwfum; ...
xGef;aomif
&JrSL;? ompnf
( ,cif wyfMuyf&Jarmif?
wyf&if; 86? wdkif; 2?
ausmfacgifAv wyfzGJU)

‰
tydkif; ( 4 )

aEGuEÅmOD;
tcef; ( 28 )

opö m

&efukefwuúodkvf aq;ynm r[mXme vufawGUcGJpdwfcef; wpfckwGif;rS ausmif;om;ausmif;olrsm;


xGufvmMuonf/
enf;jyq&m a'gufwmvl½, G wf pfO;D onf a<ua&uefü vufrsm;udk pifMu,fatmif aq;aMumokwo
f ifNy;D
tcef;wGif;rS aemufqkH;xGufvmcJY\/
a'gufwm\ t&yfrSm twef½SnfoG,f\/ udk,fvkH;u rzGHUNzKd;? ydefydefudkif;udkif; jzpf\/ tom;rSm jzLNyD;
rsufckH; rsufvkH; aumif;onf/ *sLwDukwfjzL t½Snfonf olYt&yftarmif;? olYtom;ta&wdkYESifY vdkufzuf
Munfhaumif;\/
a'gufwmonf pBuFeftwdkif; avQmufvmcJYNyD; cGJpdwfukoa&;ynmqdkif&m ygarmu©½kH;cef;a½SUü &yfvsuf
qifem;½GufwHcg;udk tomt,m acgufvdkuf\/ twGif;rS toHay:vm\/
]] ,ufpf? urf;tif }}
vl½G,fa'gufwmonf tcef;wGif;odkY 0ifvdkufNyD; ygarmu©\ pm;yGJa½SUü &yfvdkuf\/
ar;½dk;cdkifcdkif? yg;odkif;arG;pdrf;pdrf;ESifY xdyfajymifp ygarmu©u armYMunfh\/
]] [m ...a'gufwmESif;aiG? vm ...vm ...xdkifxdkif }}
a'gufwmESif;aiGonf pm;yGJa½SU½Sd ukvm;xdkifwGif 0ifxdkifvdkufNyD; ajym\/
]] q&mu ac:cdkif;vdkufw,fqkdvdkY vmwmyg? taMumif;xl;½Sdygovm; q&m }}
]] [m ...½SdwmaygY? aeOD; aeOD; }}
ygarmu©onf pm;yGJay:rS pm½Gufwpf½Gufudk ½SmNyD; jy\/
]] owif;aumif;yJ? vef'efaq;wuúodkvfrSm a'gufwm wufcGifY&NyD? a[m'DrSm ynma&;oHrSL;qDu pm?
py&if;wrf; (aEGOD;&moD pmoifESpf0uf)u pwuf&r,fqdkawmY aty&,fvxJ ta&mufoGm;&r,f }}
]] [kwfuJY? ywf(pf)ydkY udpöuvGJNyD; usefwmawGawmY NyD;pD;atmif uRefawmf BuKdwifpDpOfxm;ygw,f }}
]] uJ ...'gjzifY uGef*&ufusLav;½Sif; }}
ygarmu© vufurf;ay;aomaMumifY olu av;pm;pGm qGJ,lvSKyf,rf;&\/
ESif;aiGonf ygarmu©\ tcef;rS jyefvmNyD; awmufavQmuf tjyifodkY xGufcJY\/
qif0ifBuD;atmuf olta&mufwGifyif ppfokH; tpdrf;a&mif *spfum;wpfpD;u qdkuf0ifvm\/
*spfum;udk &JabmfwpfOD;u armif;onf/ &Jabmfab; a½SUxdkifckHrS 'kAdkvfwpfOD;onf qif;vdkuf\/
rsufvkH;arS;arS;? ESmacgif;jym;jym;? tom;nKdnKdESifY 'kAdkvfudk ESif;aiGu pl;pdkufMunfh\/
]] a[Yaumif ESif;aiG? tHrm vlrSm;aeovm;? igyguG bcufyg }}
]] [m bcuf? at; t&m½Sd t0wftpm;eJYqdkawmY ig ½kwfw&uf rrSwfrdbl; }}
]] at; iguvJ t&m½Sd topfusyfcRwfudk;? Axl;u raeYurS qif;vmwm? tck ig todAdkvfBuD;
wpfa,muf&JUum; qGJvmw,f? rif;udk xrif;auR;csifvdkY? uJ ...wufuGm }}
]] a[ iguvJ rif;udk xrif;auR;&rvdk jzpfaew,f }}
]] bmjyKvdkY }}
]] rif; Adkvfoifwef; wufaewkef;u ig ynmawmfoif ta½G;cH&wm pma&;vdkufom;yJ? tckyJ pm&w,f?
ig EdkifiHjcm; oGm;&awmYr,f }}
]] [m odyf[kwfygvm;? 'gjzifY wpfa,mufeJY wpfa,muf tjyeftvSef auR;Mur,f? uJ vm }}
oli,fcsif;ESpfOD;onf ESif;aiGaeaom vrf;wpfzuf½Sd ausmif;aqmifodkY t&ifoGm;Mu\/ ESif;aiGu
uysmuoD a&rdk;csKd;? t0wftpm;vJonf/ xdkaemuf bcuf wnf;aeaom pvif;vdkif;odkY oGm;Mu\/ bcuf
t&yf0wft&yfpm; vJNyD;aomtcg *spfum;jzifY wuúodkvf&dyfomvrf;½Sd [dkifZGrf[dkw,fodkY vmcJYMu\/
pm;aomufyGJrsm; csrvmrD ESif;aiGu bcufudk MunfhNyD; NyKH;\/
]] rif; bmNyKH;wmvJ ESif;aiG }}
]] 0rf;omvdkYyg? rif; t&m½Sd jzpfvmwm 0rf;omvdkY }}
]] at; igudk,fwdkifvJ 0rf;omw,f? igu vG,fvG,fulul t&m½Sd jzpfcJY&wm r[kwfbl;? &Jabmfb0eJY
okH;ESpf? tMuyfb0eJYvJ okH;ESpf? rufx&pfudkvJ wyfwGif;nausmif;wuf BuKd;pm;NyD; atmifcJY&ao;w,f }}
NyKH;vsufajymae&mrS bcufonf rsufESmwnfvdkufNyD; qufajym\/
]] t&if;ppf tjrpfajru qdkovkdyJ? igY aus;Zl;½Siftppf[m OD;xGef;aomifyJuG ESif;aiG }}
]] at; [kwfw,f? olYaxmufcHpmeJY rif; wyfrawmfxJ 0ifoGm;wm r[kwfvm; }}
]] omref&JrSL;wpfOD;&JU axmufcHpmrsKd;qdk&if igYaemufaMumif;u r½Sif;cJYawmY wyfxJ0ifvdkY&rSm r[kwfbl;?
olu awmfvSefa&;wkef;u olYwyf&if;rSL;a[mif;? tckvuf½Sd AdkvfrSL;BuD;wpfOD;qDudk a&;ay;vdkufvdkY ig &Jabmfav;
wpfOD; tjzpfeJY pNyD; trSKxrf;EdkifcJYwm? ajymomajymwm ESif;aiG igYpdwfxJrSm ,mawmeJY igYqdwfawGudk ig
vGrf;wkef;yJ }}
]] nGefYarudkaum rvGrf;bl;vm; ...}}
]] t[D; ...tif; ...nGefYar[m igYtay:rSm wu,faumif;½Smw,fuGm }}
pm;aomufyGJrsm; a&mufvm\/
]] 'gxuf ESif;aiG? rif; EkEki,feJY awGU&ao;ovm; }}
]] [ifYtif; igYuwdtwdkif; ig ½GmrGefomudk roGm;cJYbl;? q&m0efjzpfNyD; wpfESpfjynfhwJYtcsdefusrS oGm;w,f?
'gayr,fY EkEik ,fa&m olt Y aza&m tdrBf u;D rSm rawGUcJ&Y bl;? olt
Y ar&JU *lawmY awGUcJ&Y w,f? crsmvnf; qk;H ½SmNyaD v?
tdrfapmifYusefaewJY OD;uH&mZmqDuvJ bmrS ar;vdkYr&bl;? OD;jrwfrif;[m EkEki,fudk b,fawmYrS igeJY awGUcGifY
ray;awmYbl; xifwmyJ }}
]] EkEki,f[mvJ olYtarvdkyJ tJ ...jzpfoGm;vdrfYr,fvdkY rif;xifovm; }}
]] 'Da&m*grsKd;[m aqGpOfrsKd;quf vdkufwwfwmawmY rSefw,f? 'gayr,fY ratjzpfvkdY orD;rSmvJ
jzpfvdrfYr,fvdkY wpfxpfcsBuD;awmY rajymEdkifbl;? tif;av rjzpfygeJY qkawmif;&wmyJ }}
]] jzpfvm&ifaum rif;wdkY aq;ynmu rukEdkifbl;vm; }}
]] 'Dvdk½Sdw,fuGm? vrf;ray:u vlawGtaeeJYawmY ½l;oGyfjcif;qdkwmudk omrefyJ ac:Muw,f? aq;ynmeJY
pdwfynmt& pdwfazmufjyefrSK trsKd;aygif; trsm;BuD;½Sdw,f? ukvdkY&wmawGvJ trsm;BuD;½Sdw,f? r&wmawGvJ
½Sdw,f }}
]] b,f[mawGu &NyD;? b,f[mawGu r&vJ }}
]] [m tvG,fwulawmY ajymvdkYr&bl;? rif; odcsif&if tMurf;zsif; ig ajymjyr,f? tdrfrSmxm;vdkYvJ
rjzpfbl;? vlrSKywf0ef;usifrSmvJ tEÅ&m,f½Sdw,f? olYtwGufvJ tEÅ&m,f½Sdw,f? 'gaMumifYrdkY pdwfa&m*gukaq;½kHrSm
rxm;rjzpfwJY ½l;oGyfjcif;rsKd;udk qdkufudk;qpfvdkY ac:w,f? tJ'Dvdk pdwfa&m*gBuD;rsKd;[mvJ trsm;BuD;½Sdw,f? t"du
tm;jzifYawmY atmf*ef;epf trsKd;BuD;eJY zef½Sife,fvf trsKd;BuD;vdkY ESpfrsKd;½Sdw,f? atmf*ef;epfqdkwmu OD;aESmuf
tp½SdwJY cE¨mudk,fxJu t*Fg&yfawG wpfckck cRwf,Gif;ysufpD;vdkY jzpf&wJY a&m*g? wpfenf;tm;jzifY taMumif;od
a&m*gawGyJ? zef½Sife,fvf trsKd;uawmY ½l;oGyfom ½l;oGyfaew,f? bmaMumifY ½l;oGyfaew,fvdkY rajymEdkifao;wJY
a&m*gawGyJ? þodkY þodkY taMumif;awGaMumifY jzpfwef&m\vdkY cefYrSef;xm;wJY ]]oDtdk&D}}awGawmY trsm;BuD;
½SdwmaygY? b,foDtdk&DurS rjynfhpkHao;bl;? tJ'D taMumif;rod a&m*grsKd;BuD;xJrSmvJ ]]pdwfupOfhuvsm; a&m*g
rsKd;pk}}? ]],kHrSm;vGef pdwfa0'emrsKd;pk}}? ]]pdwfxdyg;rSK a0'emrsKd;pk}}&,fvdkY rsKd;pkokH;pk ½Sdjyefw,f? temrod aq;r½Sd
qdkwmvdk tJ'D a&m*grsKd;pk okH;pkpvkH;udk ukovdkY rvG,fbl;? ukovdkY &awmifrS aysmufuif;w,fqdkwJY pum;udk
rokH;Edkifbl;? oufomw,fqdkwJY pum;udkom okH;Ekdifw,f? tJ'DokH;ckteuf pdwfxdyg;rSK a0'emrsKd;pk ukoa&;[m
tatmifjrifqkH;yJ }}
]] EkEki,fwdkY tara&m*gu b,f[mrsKd;vJ }}
]] pdwfupOfhuvsm; a&m*grsKd;pkxJuyJ? xif½Sm;wJY a&m*gvu©PmuawmY rjrif&wJY[mawGudk Mum;w,f
xifMuw,f? rouFmpdwf r,kHpdwfawG BuD;w,f? r[kwfwmudk [kwfwmxifw,f? [kwfwmudk r[kwfwm
xifw,f? obm0ypön;f awGeYJ obm0jzpf&yfawGrmS rqDrqdik w f YJ t"dygÜ ,fawG wyfay;Ny;D rqDrqdik w f YJ t"dygÜ ,fawG
aumuf,lw,f? aemufqkH;awmY wjznf;jznf;eJY tppftrSefavmueJY olwdkY[m wjcm;pD jzpfoGm;Muw,f?
rMunfh&ufp&m taumif;qkH;? oem;p&m taumif;qkH; a&m*gonfawGygyJ }}
]] 'Da&m*gudk ukvdkYr&bl;vm; }}
]] arQmfvifYcsuftenf;qkH; a&m*grsKd;pkwpfckyJ? 'Da&m*g&,f uifqma&m*g&,f[m wdk;wufaeygw,f qdkwJY
urÇmudk oa&mfaeMuw,f? odyHÜynmudkvJ rxDrJYjrif NyKH;jyNyD; pdefac:aeMuw,f? aq;ynm odyHÜynm½SifawGu
pdefac:wmudk vufcHNyD; tpGrf;ukef NyKdifaeMuw,f? cufwmu wpfckyJ ½Sdw,f }}
ESif;aiGonf av;eufpGm pOf;pm;[ef acwåNidrfoGm;\/
]] ESif;aiG aumif;wkef; pum;rjzwfeJYuGm qufajym }}
]] ajymygYr,f? wpfcgu rif;ajymcJYwJYpum;udk owdoGm;&vdkYyg? vlawG&JU aea&; ...aea&;udpörSm
odyHÜynmrdk;[m acgifaewkef;yJ qdkwmav? aEGuEÅmOD;rSmyJ ½Sdao;w,f qdkwmav }}
bcufonf auseyfpGm NyKH;jy\/
]] rif; rSwfrdao;om;yJ }}
]] rSwfrdw,f? tck q&m0efjzpfwm ESpfESpfMumrS ydkoabmaygufvmw,f? ckeifu ajymcJYwJY a&m*gawG&JU
Zpfjrpfudk ydkifydkifodzdkY? ukoa&;enf;awG xufoxuf xufvmzdkY okawoeawG trsm;BuD; qufvkyfMu&OD;r,f?
okawoeawG vkyzf u Ykd aiGawG trsm;Bu;D vdw
k ,f? wpfenf;tm;jzifY t&if;awG trsm;Bu;D pdu k Mf u&OD;r,f? 'DurÇm[m
vdktyfwJY t&if;pdkufzdkY vkHavmufatmif <u,f0ygw,f? cufwmu wvGJrSm qHyifaumif;aeMuw,f? vufeuf
tNyKdiftqdkifxkwfzdkY udpö? olYudk udk,fu tEdkif,lzdkY udpö? tmumoudk udk,fu t&ifpdk;rdk;NyD; 'DurÇmudk udk,fu
tay:pD;u MoZmay;a&;udpö? tJ'DudpöawGrSmawmY a½TawG aiGawG? a½TawG aiGawGxuf tzdk;wefwJY vlawG&JU
um,tm;eJY ÓPtm;awG tJ'gawGudk ausmufcJovJawGudk yifv,fxJ pGefYypfovdk Akef;aygvatm okH;ypf
aeMuw,f }}
]] tJ'D vlrSKtukodkvf&JU taMumif;&if; w&m;cH[m b,f'if;vJ }}
]] wpfcku rif; wpfcgu ajymcJYwJY vlrSKpepfqdk;yJ? NyD;awmY wpfcku vlawG&JU oEÅmefrSm uyfNidygvmwJY
avmb a'go arm[ qdkwJY [dwfokH;yg;yJ? wpfckeJY wpfck tjyeftvSef aus;Zl;jyKaewJY ]]w&m;cH ...w&m;udk,f}}
ESpfckyJ }}
]] rif; tck tawmfwdk;wufvmygvm; ESif;aiG }}
]] aus;Zl;wifygw,f? wdk;wufvmw,fvdkY rajymeJYuGm? rsufpdudk zGifYMunfhvdkY jrifvmw,fvdkYyJ ajym }}
oli,fcsif;ESpfOD;onf xrif;0dkif;udk vufpowfvdkufMu\/
tcsKdyGJrSmí bDvf½Sif;&ef cdkif;vdkufNyD;aemuf acwå pum;qufMu\/
]] ESif;aiG rif; tck EkdifiHjcm;udk om;rSmu pdwfa&m*gukoa&; twGufvm; }}
]] r[kwfbl;? cGJpdwfukoa&;ynmbGJU wpfcktwGufyg? igwdkY&JU ygarmu©eJY r[mXmerSK;u ajymw,f?
vdtk yfwYJ ynmawGuawmY trsm;Bu;D yJw?YJ 'gayr,fY 0efeYJ tm;? jrm;eJY av; csed &f rwJ?Y wdik ;f jynftwGuf tvdt k yfq;Hk
ynmudk OD;pm;ay;&rwJY? wdkif;jynfrSm orm;awmfBuD; (zpfqD½Sif)awG? cGJpdwfukoa&;yg&*l (qm*sif)awG trsm;BuD;
vdkaew,f? olwdkYpum;udk ig em;axmifw,f? ig cGJpdwfukoa&;yg&*l twwftwGuf oGm;rSm? 'gayr,fY igYyk*¾KdvfpGJ
qE´uvJ wpf0ufwpfysuf ygygw,f? ig OD;aESmufcGJpdwfukoa&;udk yg&*lajrmufatmif oifrvdkY }}
]] tJ'Dvkd yg&*lajrmufvm&if rif; ckeifu ajymwJY pdwfa&m*gonfawGudk cGJpdwfukoay;Edkifrvm; }}
]] pdwfa&m*gonfawG&JU OD;aESmufudk cGJpdwfukoay;EdkifwJY ynmawG[mvJ ay:aeygNyD? 'gayr,fY tJ'D
ynmawG[mvJ prf;oyfwJYtqifYrSmyJ ½Sdao;w,f? ratmifjrifao;ygbl;? ajym&OD;r,f OD;aESmufcJGpdwfukoa&;
ynmeJY atmifNyD; igjyefvmwmawmifrS wdkYwdkif;jynfrSm OD;aESmufcGJpdwfzdkY ud&d,mawG? "mwfcGJcef;awG
b,faq;½kHrSmrS r½Sdao;bl; }}
]] a[ 'gjzifY rif; bmvkyfzdkY oGm;oifrSmvJ }}
]] oifw,fav? wwfwJYvlu t&if ta&;BuD;w,f? usefwmawGuawmY wkdif;jynf&JU pD;yGm;a&; wdk;wuf
vm&if tvdkvdk ay:vmrSmawGyg }}
bcufonf em;vnfoabmayguf[ef acgif;wqwfqwfndwf\/
]] aMomf ...ESif;aiGa&? udk,fa&;udk,fwmtaMumif; ajymMuOD;pdkY }}
]] ajymav }}
]] rif; EkEki,ftay: arQmfvifYcsufxm;wkef;vm; }}
]] xm;wkef;yJ? tck aEGa&mufNyD? ig ½GmrGefomudk jyefoGm;OD;r,f }}
]] EkEki,f[m zG ...rajymaumif; rqdkaumif; tJ ...wpfckck jzpfae&ifa&m }}
]] EkEki,f b,fb0 a&mufae a&mufae? igYopöm[m opömyJ? aMomf ...nGefYaruawmif igYudk owd
ay;zl;ao;w,f }}
]] bm owday;wmvJ }}
]] uEÅm&vrf;Murf;rSm EkEki,fudk wpfa,mufxJ xm;ypfcJY&if eifYudk ig wpfoufvkH; cGifYrvTwfbl;wJY?
nGefYar&JU pum;av }}
]] rif;u bmvdkY 'Dpum;udk jyefajym&ovJ }}
]] aMomf ...cufygbd? rif;uvJ bmvdkY par;&ovJ }}
bcufonf &,fNyD; ae&mrS x\/
]] xm;ygawmYav? uJ ...jyefMu&atmif? ig reufapmapmrSm r*Fvm'kH igYtckwyf&if;udk oGm;NyD; owif;
ydkY&OD;r,f }}

tcef; ( 29 )

½Gufa<ucsdef

½GmrGefomwpf0dkufü ½Guf0gwdkY a<uae\/


jrif;vSnf;wpfpD;onfum; vrf;ab;ü xdk;&yfvdkuf\/
jrif;vSnf;q&mu ar;onf/
]] ½GmxJukd qif;ay;&rvm; q&mav; }}
]] udpör½Sdygbl;? aMomf ...a&mY a&mY }}
ESif;aiGonf tdwfwGif;rS ig;usyfwefwpfcsyf xkwfay;\/
jrif;vSnf;q&monf ig;usyfwefudk vSrf;,lNyD; 0rf;om[efjzifY jrif;vSnf;udk jyefauGUum ompnfbufodkY
jyefarmif;oGm;avonf/
½Gmxdyfü ESif;aiGonf acwå&yfaerd\/
onf½Gmvrf;rS0ifvQif nGefYarwdkY\ tdrfudk t&ifawGU&rnf/ odkY&mwGif trSefu nGefYarudk oloGm;awGU&ef
rvdkawmYyg? txl;rvdkawmYyg/ nGefYarudk oGm;awGU&rnfolum; olr[kwfyg? tjcm;wpfa,mufom jzpfoifYonf?
jzpfoifYavonf/
a½S;wkef;utwdkif; qnftxuf acsmif;twGif;ü a&ul;olwdkYu ul;aeMuonf/ a&½GufjyefvmolwdkYu
jyefvmaeMu\/
ESif;aiGonf vrf;rS zJYcGmum acsmif;ajrmif;wGif;odkY qif;vmcJYonf/
½Gmol rdef;rESpfOD;\ toHudkrl ol Mum;&yg\/
]] a[Y ...a[Y NrKdUom; acsmif;xJ qif;oGm;w,f }}
]] at ...nnf;uvJ a0'em ratmifYEkdifvdkY jzpfrSmaygY }}
olwdkY\ a0zefcsufudk *½krxm;bJ ESif;aiGonf acsmif;twdkif; ajrmufbufodkY avQmufvmcJYonf/
prf;acsmif;ESifY acsmif;qkH&mü txufodkY vSrf;wufvdkuf\/
þae&mrSaeMunfhvQif nKdUnKdUrSKdif;aom EkEki,fwdkY\ tdrfBuD;udk twdkif;om; vSrf;jrif&onf/
þtdrfBuD;qDodkY ol oGm;vdkonf/ odkY&mwGif þtdrfBuD;½SifwdkYum þtdrfwGif r½SdNyD/ olYudk rawGUvdkí
a½SmifcGmoGm;cJYMuavNyD/
cyfvSrf;vSrf;u vufyHyifuom ywåjrm;yGifYeDrsm;jzifY olYudk qD;BuKdapmifYvifYae\/
aMomf ...cifwef;&dyüf twdwq f o
kd nfurl ½Sad eao;\/ þtwdwq f o
D o
Ykd m olu vGr;f qGwaf omaMumifY
jyefvmcJY&avonf/ onfhjyifxufydkí t"dyÜg,fum; r½SdvS/
ESif;aiGonf vufyHyifqD OD;wnfum jznf;jznf;avQmufvmcJY\/ jrefjrefavQmufívnf; rnfolu olYudk
qD;BuKdaeavrnf jzpfygaomaMumifYenf;/
jznf;jznf;rSefrSef avQmufvmcJYaom ESif;aiGonf vufyHyifajc ra&mufrDü ½kwfw&uf &yfoGm;\/
qnfxm;aom a&tdkifav;udk awGU&aomaMumifYwnf;/ tvdk ...a&tdkifwGif;üvnf; vufyHyGifYeDwdkYu
½SdaeavjyefNyDaum/
ESif;aiGonf tdyfrufrufonf[k xifrd\/
udk,fYudk,fudk r,kHMunfaompdwfjzifY [dk[dkonfonf vSnfhMunfhrd\/ odkY&mwGif rnfolYukdrQ rjrif/ rjrif/
ESif;aiGonf a&tdkifav;ab;ü 'l;axmufxdkifvdkuf\/ xdkpOf .../
xdkpOf 0DueJ jrnfum ausmufcJwpfvkH;onf olYacgif;teD;rS jzwfoef;oGm;\/
olu vsifjrefpGm ae&mrS xvdkuf\/ xdktcdkufwGifyif opfudkif;ajcmufwpfckonf avwGif ysH0JvmNyD;
olYykckH;udk t½Sdefjyif;pGm 0ifrSefonf/
emusiaf omaMumifY ykc;Hk udk vufwpfzufjzifY zd&if; olu opfuikd ;f ajcmuf vm&mbufoYkd vSnMhf unfvh u
kd \
f /
]] tdk }}
ol pçjrif&onfum; zm;zm;a0aom eufarSmifonfh qHyifrsm;om jzpfav\/
qHyifrsm;onf acgif;rSonf cg;ausmfatmif zkH;vTrf;usae\/
eufarSmifaom qHyifrsm;onf azG;azG;jzLaom rsufESmav;udkvnf; wpfydkif;wpfp tkyfumxm;onf/
rsufvkH;wpfpkHuom ay:xifae\/ jyL;aMumif&ufpufpGm ay:xifae\/
ESif;aiG rSifoufrdvsuf ai;Munfhaecdkuf atmfac:oH ay:vm\/
]] EkEki,fa&? EkEki,f orD; b,frSmvJ? trav; igYawmY ocifBuD;u owfawmYrSmyJ? EkEki,fa& ...
at ...EkEki,f }}
qHyifzm;vsm;vTrf;aom o@mefu ½kwfw&uf vSnfhum xGufajy;\/
xdktcgrS ESif;aiGonf owd&um atmf\/
]] EkEki,fa&? udk,fygav Eki,fa& }}
olu atmf&if; ajy;vdkuf\/
ol cifwef; ukef;jrifYxufa&mufcsdefü rdef;rBuD;wpfOD;ESifY vlBuD;wpfOD;udk vSrf;jrif&onf/
EkEki,fonf olwdkYudk a½SmifuGif;NyD; tdrfBuD;qDodkY ajy;\/ avwGif qHyifrsm; 0JysHvGifYaeatmif ajy;\/
rdef;rBuD;u EkEki,faemufrS xyfMuyfruGm ajy;vdkuf½Sm\/
vlBuD;uom ESif;aiGxHodkY avQmufvm\/
]] aMomf ...OD;av;uH }}
]] aMomf ...armifESif;aiG? rif; ...rif; ...rif; ...jyefvmao;oudk; ...aem }}
Ä

wpfBudrfu wufcJY&onfh avSum;BuD;twdkif; ESif;aiGonf wufvmcJY\/ wpfBudrfu a&mufcJYzl;onfh


tcef;BuD;twGif;odkY a&mufvmcJY&jyefonf/ wpfBudrfuvdkyif OD;jrwfrif;udk &ifqdkifawGU&\/ wpfBudrfuvdkyif
pm;yGJ½Snfxufü aiGarmif;wpfvkH;? t&ufykvif;ESifY zefcGufwpfcGufudk awGU&\/
pm;yGJ½Snfudk cif;xm;aom ouúvyfpdrf;onfom ta&mifrGJí EGrf;aeNyD/ OD;jrwfrif;\ toGifrSmvnf;
tdkrif;jcif;ru tdkrif;aeavNyD/
OD;jrwfrif;\ wpfacgif;vkH;um; azG;azG;jzLaeavNyD/ rsufESmü yg;a&wdkY wGefY½kHru wGJaeavNyD/
OD;jrwfrif;u wkef,iftufuGJaom toHjzifY qdk\/
]] armifESif;aiG OD; uwdysufcJYw,f? vluav;u uwdwnfw,f? OD;udk tjypfwifzdkY vmwmvm; }}
ESif;aiGonf rxdkif? rwfwwf&yf&if; 0rf;enf;pGm acgif;cgjy\/
]] aMomf ...vluav;u tjypfrwifbl;? OD; bmaMumifY vluav;udk a½Smifaew,fqdkwm oabm
aygufw,faygY }}
ESif;aiGu acgif;ndwfjy\/
]] tck vluav; bmvmvkyfovJ? bmvkyfcsifovJ }}
ESif;aiGonf ESKwfjzifY jyefrajz/ tcef;BuD;\ wpfzufeH&HodkYom avQmufoGm;\/ eH&H½Sd wHcg;rBuD;teD;ü
&yfaevdkuf\/
OD;jrwfrif;onf ',D;',dkifESifY xvmcJY\/ tdwfwGif;rS aomYwGJudk ESKduf,lum wHcg;rBuD;udk zGifYonf/
wHcg;BuD;onf toHjrnfvsuf yGifYoGm;\/
tcsKyfcef;oHwdkifwdkYudk vufESpfzufjzifY qkyfudkif&if; ESif;aiGonf twGif;odkY Munfh\/
azG;azG;Ekaom udk,fxuf eufarSmifaom qHyifrsm; vTrf;tkyfaeonfh cspfoludk awGU&\/ awGUav&\/
aysmYaysmif;El;nHhpGm ESif;aiGu ac:\/
]] Eki,f }}
EkEki,fum; rwkefrvSKyf? ausmuf½kyfodkY Nidrfae\/
]] Eki,f? udk,fygav ESif;aiGyg }}
EkEki,fu vkH;0rvSKyf? olYudkvnf; rMunfh/
oHwdkifrsm;udk vufESpfzufjzifY qkyfudkif&if; oluom EkEki,fudk ai;Munfhaeonf/ ai;MunfhrdpOf
olYrsufvkH;rsm;rS rsuf&nfaygufrsm; pD;usvmaeonfudk olowdjyKrd\/
EkEki,fu olYudk ausmcdkif;vdkuf\/ xdkYaemuf Murf;jyifrS wpfpkHwpf&mwdkYudk aumuf,lonf/
vufyHyGifYeDeDrsm;aywnf;/
EkEki,fonf at;csrf;wnfNidrfpGm oDcsif; pçqdk\/ vufyHyGifYeDrsm;udk &ifwGif ydkufayGUum oDcsif; pçqdk\/
]] rqifomonf? ,if;rmysOf;jzL? tyifi,fysyfonfh? ZvyfjzLvdk? csLvdkY ypf&awmYrvm;?
rMuifomonf? rifYrSmolESifY? t,li,f urf;wJY? rvSrf;oludk? jr§LvdkY &pf&awmYrvm; }}
ESi;f aiGonf oHwikd rf sm;rS cGmvdu k \f / awmfygNy?D awmfavmufygNy/D
olonf tcef;wGi;f rS ajcvSr;f usrJ sm;ESiYf xGuv f mcJ\Y / OD;jrwfrif;u wHcg;Bu;D udk ydwNf y;D aomYcwfvu
kd \
f /
cifwef;qDü opf½u G w
f Ykd a<uaeMu\/ OMouvnf; vGr;f zG,n f nf;ae\/
taemufbufqüD &J&eJ aD om aevk;H Bu;D onf 0ifavNy?D 0ifpjyKavNy/D
av½l;u a0SUvm\/ oJo½J w k ½f w
k af <uaom opf½u G o
f rH sm;udk Mum;&avownf;/

tcef; ( 30 )

uHaumif;Muolrsm;

av½l;u a0SUvm\/ oJo½J w k ½f w


k af <uaom opf½u
G of rH sm;udk Mum;&\/
rde;f armjcif;rS a'gufwmESi;f aiGonf Ek;d vm\/
va&mifum xdeaf eonf uEÅm&yifuikd ;f atmufrS *li,fukd va&mifx;kd xm;\/
EkEki,f
touf 25 ESpf
þpmwef;udrk l ol jrifae&\/
a'gufwmESif;aiGonf ae&mrS xvdkuf\/
aMuuGJpGmvnf; wdk;wdk;½Gwfrd\/
]] ae&pfawmY EkEik ,fa&? ae&pfavawmY? ud, k af wmYjyefNyD }}
a'gufwmESi;f aiGonf NcyH suBf u;D rS jznf;av;pGm xGucf mG vmcY\ J /
½GmtpyfoYkd a&mufrcd sed üf td;k pnforH sm;udk Mum;&\/ vif;uGi;f oHrsm;vnf; ygvm\/ NrKid af om? qdik af om
vlw\ Ykd oDcsi;f oHrsm;onfvnf; vGiv Yf mae\/
bcufwYkd tdraf ½SU ola&mufvmaomtcg Ncw H iG ;f ü rD;awGvnf; xdeaf e\/ vlawGvnf; pnfae\/
td;k pnfo?H vif;uGi;f oHEiS Yf oDqo kd rH sm;vnf; nHae\/ þtoHrsm;udk ausm&f ef ykavGEpS pf if;u BuK;d pm;
jrnfae&\/
0g;vufckyfwD;aeolrsm;teD;wGif vlwdkYu 0dkif;í vufckyfwD;aeMu\/ xdkolrsm;Mum;wGif olYwynfhBuD;
udak xG;&ifuykd g a'gufwmESi;f aiG awGU&\/ udak xG;&ifonfvnf; tm;&yg;& 0ifí vufcyk w f ;D ae\/
yapmufyHk 0dik ;f xm;aom vlyt Hk vnfwiG f a,mufsm;wpfO;D ESiYf rde;f rwpfO;D onf auG;aeatmif uaeMu\/
xdpk Of twD; &yfomG ;\/ uolwv Ykd nf; &yfomG ;onf/ olwt Ykd m;vk;H \ rsuEf mS rSm aysm½f iT af eykv
H nf; &\/
arm[du k af eykv H nf; &\/
a'gufwmESi;f aiGonf Ncw H iG ;f odYk vSr;f 0ifvu dk \ f /
b,ftcgrQ rrSm;Edik af om toHwpfcu k qD;BuK\ d /
]] a[Yaumif ESi;f aiG? at; rif;a&mufaewm odom;yJ? rif;&Jabmf rmwvd udak xG;&ifuakd wmif igwdYk
ac:vmcJw Y ,f }}
bcufonf olu Y kd qD;BuKad yGUiifav\/
usev f rl sm;u rD;udk a&ESiYf owfvu kd of nfyh rm ½Su J eJ Nird u f somG ;\/
a'gufwmESi;f aiGuv kd nf; vlx;l vlqef;yrm 0dik ;f Munfah eMu\/
bcufu y&dowfukd atmfajym\/
]] uJ jyefNy;D em;MuayawmY? wpfnaevk;H yifyef;cJMY uNy;D Ny?D usKyw f v
Ykd ckd siw
f mvJ &cJNY yD r[kwv f m; }}
vif;uGi;f oHrsm;u ay:vm\/ td;k pnfukd wxkx H kH xkov H nf; ay:vm\/
vltyk ½f NJS y;D wpp xGucf mG oGm;Mu\/
bcufonf ESif;aiGudk pm;yGJwpfck½Sd&m ac:oGm;NyD; ckHwef;½Snfü xdkifcdkif;\/ xdkYaemuf tay:xyfodkY
vSr;f ac:onf/
]] nGeaYf ra&? at ...nGeafY r }}
]] ½Sif udb k cuf? vmNyD cPav;? t0wfvaJ evdYk }}
rMumrD tay:xyfrS nGeaYf r qif;vmNy;D olweYkd m; 0ifxikd \ f /
nGeaYf ronf tom;nKn d KEd iS Yf ,Ofwek ;f jzpf\/ od&Yk mwGif tenf;i,f 0çvsuf cg;u rodromav; wkwaf e\/
nGeaYf ronf ESi;f aiGukd pl;pl;pdu k pf u kd yf if MunfNh y;D qd\ k /
]] ESi;f aiG? eif ody½f yk rf ysub f ;l ? 'gayr,fY eif odyyf ed w f ,f xifw,f[,f }}
ESi;f aiGonf NyK;H ½kNH yK;H Ny;D bcufukd ar;\/
]] rif;eJY ½Gmom;awG bmaysmv f mMuwmvJ }}
]] at; [kwyf g&JU? wdYk ausmufwcH g;oGm;Ny;D a&zGiMYf uwm? 'gayr,fY rarQmv f ifb
Y J ½Gmaygif;pkuH vlawGeYJ
oGm;awGUw,f? wdt Yk m;vk;H pkaygif;Ny;D pDru H ed ;f wpfck cscMYJ uw,f }}
]] bm&,f? pDru H ed ;f wpfck [kwv f m; }}
]] at; t&ifwek ;f u a&zGiw Yf ikd ;f pum;rsm;MuwmyJ? [du k vJ a&vdck si?f 'DuvJ a&vdck si?f 'Dwpf0u kd rf mS
a&ay;Edik w f muvJ rif;vSuefwpfuefyJ ½Sw d ,f? EdyYk ed Bf u;D pdaYk e&ovdyk gyJumG ? b,forl S EdrYk 0bl; }}
nGeaYf ronf bcuf\ aygifukd ykwv f u kd Nf y;D ]]vkyNf y;D ud, k u f vJ}}[k qd\ k /
]] [m rde;f r&m? tqDavsmq f ;Hk Oyrmay;&wm? at; 'Dvu kd G ESi;f aiG? wdYk tck tm;vk;H oabmwlvmMuw,f?
prkuH kd wkYd qnfawmYr,f? wdt Yk m;vk;H &JU vkyt f m;eJyY J qnfyvdu k Mf ur,f? vrf;awmifbufu a&iwfwYJ penfajrawGukd
rif; rSwfrdao;vm;? tJ'gawG a&0awmYr,f? NyD;awmY prkHESdyfpufwJY a&vTrf;ajrawGvJ wdkY u,fwifawmYr,f?
ESif;aiGa& igYtdyfrufBuD;awG taumiftxnf ay:vmawmYr,f }}
bcufu tm;&yg;& ajymaeonf/ ESif;aiGu vdkufacgif;ndwfae&\/
udkaxG;&ifu 0ifajymonf/
]] aMomf q&m? uRefawmfwdkY rdw¬Dvmtxd qufarmif;&OD;r,f? reufvJ tapmBuD; x&OD;r,f }}
xdktcgrS ESif;aiGvnf; vSKyf½mS ;vm\/
]] [kwyf g&JU? uJ ...bcuf tJ ...nGeaYf r pum;awmY aumif;yg&JU? ig oGm;&OD;r,f }}
nGeaYf ru 0rf;enf;[efEiS Yf ESi;f aiGukd Munfo h nf/ bcufu rausreyfEiS Yf ajym\/
]] rif;bd;k at? wdq Yk rD mS ntdyyf gvm;? 'grSr[kwf xrif;pm;oGm;ygvm; }}
ESi;f aiGu NyK;H vdu k \ f /
]] ½GmrGeo f mrSm ig ntdyzf ;l ygNy?D rif;tdrrf mS xrif;vJ pm;cJzY ;l ygNy?D 'gayr,fY 'DnawmY rdwv ¬D mudk apmapm
a&mufrS jzpfr,f? a'gufwmOD;barmifeYJ wdik yf ifp&mawGu ½Sad eao;w,f? obufcgrSm wdYk aq;ynmnDvmcHu
&efuek rf mS ½Sad ew,f bcuf? at; tjyefrmS awmY rif;wdt Yk rd rf mS ig 0iftyd yf gYr,f }}
ESi;f aiGonf ae&mrS x&\/ bcufEiS Yf nGeaYf rwdu Yk vnf; rwm;awmY/
½Gmjyif wmvrf;ab; um;qDta&muf ESi;f aiGEiS Yf ukad xG;&ifukd bcufwYkd vifr,m;u vdu k yf aYkd y;\/
um;teD;wGif &yfNy;D MurS bcufu ar;\/
]] aeOD; oli,fcsi;f qDu oabmwlncD suw f pfck awmif;csiw f ,f }}
]] bmvJ bcuf }}
]] ½GmrGeo f mrSm wdYk txufwef;ausmif;wpfausmif;aqmufzYkd pDrx H m;w,f? ynma&;XmeuvJ cGijYf yKNy;D Ny?D
tJ ...cufaewmu ajrae&myJ? ½Sw d YJ ajrae&muvJ ...}}
bcuf pum;&yfomG ;\/ ESi;f aiGu ajymonf/
]] ½Swd YJ ajrae&muvJ EkEik ,fwYkd NcBH u;D yJ r[kwv f m;? tJ'gudk rif;wdYk todr;f cufaeovm; bcuf }}
]] ydkif½Sif pGefYypfoGm;wJY NcHBuD;udk wdkY[m jynfoltwGuf odrf;Edkifygw,f? tJ ...nGefYareJY igYtwGuf
cufaewmu EkEik ,f&UJ *ltwGuyf ?J wdrYk mS ESv;Hk om;½Sw d ,f ESi;f aiGa& }}
ESi;f aiG acgif;idu k pf u kd u f somG ;\/ pifppf OD;aESmufEiS Yf ESv;Hk om; wku d &f onfh ppfyu
JG m; rvG,yf gwum;/
rvG,yf gwum;/
ESi;f aiG\ acgif;onf armYvm\/ jywfom;wnfNird pf mG vnf; qdo k nf/
]] odr;f vdu k yf guGm bcuf? odr;f vdu k yf g? EkEik ,f&UJ *luv kd J zsuyf pfvu kd yf g? ta[mif;awG[m r½Sx d u
kd af wmY
ygbl;? EkEik ,fuv kd J ig aemufq;Hk ESKwq f ufcNYJ y;D ygNy?D uJ ...bcuf? nGeaYf r ig oGm;NyD }}
ESi;f aiGonf um;wHcg;udk zGií Yf aemufcef;ü 0ifxikd v f u kd \f /
pdwaf pmaeíavm odrYk [kwf olq Y &m\ tvdu k u f kd odíavm rajymwwf? udak xG;&ifonf rqdik ;f rwGbJ
um;av;udk armif;ESix f u G v f u kd \f /
bcufEiS Yf nGeaYf rom wmvrf;ab;0,f va&mifatmufü use&f pf\/
a0;oGm;aom um;\ aemufr;D eDeu D av;rsm;udk Munf&h if; nGeaYf ru aqG;ajrUpGmqd\ k /
]] aMomf ...udb k cufa&? ESi;f aiGukd oem;w,f? EkEik ,fuv kd J atmufarYw,f }}
bcufonf oefrmaom olv Y ufjzifY nGeaYf r\ cg;uav;udk ayGUzufvu kd \
f /
½kww f &ufrl bcufonf bmudrk Q rqd/k
bcufonf um;aemufr;D eDrsm; aysmufomG ;onftxd ai;Munfah e\/
OMooHaMumifY aEGukd ol owdjyKro d nf/
od&Yk mwGif aEGonf wppESiYf oGm;&awmYrnf/
taemufbufrS vGifYwufvmaom wdrfwdkYudk ol jrif&onf/ ½Srf;awmifrif;ESifY awGUvQifrl rdk;onf
½GmvdrrYf nf? ½GmygvdrrYf nf/ ½Gm&ayvdrrYf nf/
nGeaYf r\ cg;uav;udk wif;pGmzufvu kd Nf y;D bcufu qd\ k /
]] nGefY&,f ukd,fvJ ESif;aiGudk oem;w,f? rdEki,fudk atmufarYw,f? 'DMum;xJu BuHMuHzefzef 0rf;omrd
&ao;w,f }}
]] ½Sif ...ud, k u f 0rf;omw,f }}
]] [kww f ,f? 0rf;omw,fu, G ?f ud,
k u
f awmY cspo f el v
YJ J ruG&J bl;? cspw
f ½YJ mG qDvJ jyefvmaeEkid w
f ,f?
udk,fcspfwJY tvkyfawGudkvJ udk,fjyefvkyfaeEdkifw,f? nGefYar ...nGefYa& tNyD;owfusawmY udk,fwdkYu
uHaumif;vmolawGyg }}
nGeaYf ronf cspv f if\ rsuEf mS udk armYMunfoh nf/
bcuf\ rsuEf mS um; NyK;H raeyg? od&Yk mwGif wnfNird af e\/ cefn Y m;pGm wnfNird af e\/
nGeaYf ronf olcY g;udk zufxm;aom bcuf\ vufukd qkyn f p§ v
f u
kd \
f /
]] [kww f ,f ud, k ?f nGewYf Ykd uHaumif;Muw,f }}
wpfO;D \ cg;udk wpfO;D zufNy;D bcufEiS Yf nGeaYf rwdo Yk nf ½GmqDoYkd jyefavQmufomG ;Mu\/
½GmrGeo f mwpfcv k ;Hk ay:ü aiGva&mifonf ½Te;f ½Te;f jrjr usa&mufaeavayNyw D um;/ /
NyD;ygNyD

wuúodkvfbkef;Edkif

You might also like