De invloed van Franse chansons op de passie of aversie voor Frans in examenklassen op school

Het Rhedens Rozendaal Naam: Klas: Profiel: Datum: Vak: Begeleider: Cline Wasterval RV6C Natuur en Gezondheid 31-januari-2014 Frans (& Muziek) Mw. Schiffeleers

Inhoudsopgave
1 2 3 Samenvatting................................................................................................................................... 4 Context en aanleiding...................................................................................................................... 5 De chanson ...................................................................................................................................... 7 3.1 4 Wat is een chanson?................................................................................................................ 7

Wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van muziek op leren .............................................. 9 4.1 Teaching foreign languages through songs, Karen M. Ludke .................................................. 9 Begrijpend lezen ............................................................................................................ 10 Uitbreiding woordenschat ............................................................................................. 10 Luistervaardigheid ......................................................................................................... 10 Grammatica ................................................................................................................... 10 Spreekvaardigheid ......................................................................................................... 11 Uitspraak ....................................................................................................................... 11 Leesvaardigheid ............................................................................................................. 11 Schrijfvaardigheid .......................................................................................................... 11 Cultuur ........................................................................................................................... 11 Zingen ............................................................................................................................ 12

4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4 4.1.5 4.1.6 4.1.7 4.1.8 4.1.9 4.1.10 4.2

The impact of rhythm upon verbal memory, Suzanne L. Medina, Ph.D. .............................. 12 Definitie van ritme ......................................................................................................... 12 Ritme en het onthouden van niet gerelateerde items .................................................. 13 Ritme en het onthouden van wel gerelateerde items .................................................. 14 Beantwoording van de twee hoofdvragen .................................................................... 15

4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4 5

Passie of Aversie? .......................................................................................................................... 16 5.1 Waarom wordt het vak Frans gekozen?................................................................................ 16 Interesse ........................................................................................................................ 16 Wegstreepmethode ...................................................................................................... 16 Noodzaak ....................................................................................................................... 17

5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.2

Hoe ontstaan passie en aversie voor het vak Frans op school? ............................................ 18 Wegstreepmethode ...................................................................................................... 18 Interesse ........................................................................................................................ 19 Noodzaak ....................................................................................................................... 19 Geen Frans ..................................................................................................................... 19

5.2.1 5.2.2 5.2.3 5.2.4 6

Praktisch onderzoek ...................................................................................................................... 21 6.1 6.2 Eigen ervaringen .................................................................................................................... 22 Dsol Sexion dAssaut.......................................................................................................... 23 2

6.3 6.4 6.5 7 8

Stromae Formidable .............................................................................................................. 24 Ne me quitte pas ................................................................................................................... 24 Positieve invloed?.................................................................................................................. 24

Conclusie ....................................................................................................................................... 26 Bijlagen .......................................................................................................................................... 27 8.1 8.2 8.3 8.4 Bijlage 1: Mindmap................................................................................................................ 27 Bijlage 2: Afgenomen vragenlijsten in de klas ....................................................................... 28 Bijlage 3: Enqute passie/aversie .......................................................................................... 35 Bijlage 4: Tijdplan .................................................................................................................. 37

Bronnenlijst ................................................................................................................................... 38

1 Samenvatting
Rsum Le sujet de mon essai, profielwerkstuk est linfluence de la musique pendant les cours de franais. Je me suis base non seulement laide de la pratique, des tests dans la classe, mais jai essay de combiner mes propres ides avec quelques uvres scientifiques de Ludke et Medina qui ont tudi linfluence de musique et rythme lorsquon tudie. Mes recherches pratiques sont bases sur une enqute sur la passion et laversion dans lcole concernant la langue franaise. Jai constat que le rsultat tait plus ou moins gal. Puis jai vrifi si des chansons pouvaient rendre les leons plus agrables laide de trois enqutes musicales. Une exprience pour savoir si les tudiants taient capables de rpondre des questions franaises dans un cadre musical. Plus que la moiti des tudiants ont ragi positivement cette faon dtudier le franais, donc une faon dagrandir la passion pour la langue franaise au lyce ! (Dit profielwerkstuk gaat over de invloed van muziek op Franse lessen. Niet alleen dit onderzoek wordt uitgewerkt, maar ook de wetenschappelijke werken van Ludke en Medina die onderzochten wat de invloed van muziek en ritme is op het leren zitten verwerkt in het theoretisch kader. Het praktische onderzoek van dit profielwerkstuk is uitgevoerd d.m.v. een enqute over de passie of aversie voor Frans. Hieruit bleek de passie en de aversie voor het vak Frans ongeveer even groot is. Verder bestaat het praktisch onderzoek uit vragenlijsten over drie liedjes die in de klas zijn afgespeeld. Op deze manier hebben de leerlingen meegemaakt hoe het is om te leren m.b.v. muziek. Meer dan de helft van de leerlingen was positief over deze manier van het omgaan met de Franse taal. Om deze reden blijkt uit dit onderzoek dat muziek wel degelijk invloed heeft op de passie voor het vak Frans op school!)

2 Context en aanleiding
Ik ben van mening dat Franse lessen als veel leuker zullen worden ervaren als muziek een rol gaat spelen in de vaste methode voor iedere leerling. Iedere leerling luistert vaak muziek, tijdens fietsen, huiswerk maken en soms zelfs tijdens de les. Bekend is dat, als een vak leuk is, leerlingen graag hun best doen. Ik verwacht dat de leerlingen daardoor het Frans beter zullen leren. Ook vind ik dat het niveau Frans erg laag is op onze school. Veel leerlingen haken al af bij de basis en besteden niet genoeg tijd aan het vak. Daardoor kan de docent niet meer diepgang in de stof brengen, maar wordt gedwongen de basis te blijven herhalen. Dat lijkt me ontzettend irritant voor een docent. Eigen schuld, dikke bult is een logische reactie. Maar ja.. Je bent docent en je moet lessen geven. Er zou een betere manier gevonden moeten worden om die lessen te geven. Les komt van twee kanten. Als leerlingen niet opletten omdat ze zich niet interesseren voor het vak, kan de docent geen kant op. Muziek kan veel opleveren als duidelijk wordt uitgelegd wat een Franse chanson is. Veel leerlingen denken bij de naam Franse chanson aan duffe muziek. Een chanson klinkt oud. Omdat ze zich niet verdiepen in hoe het werkelijk in elkaar zit, hebben ze geen idee. Hun beschrijving van Franse muziek blijft steken bij Jacques Brel en Edith Piaf. Maar ook Franse jongeren hebben behoefte aan populaire muziek, die ook volop wordt gemaakt! Door sommige artiesten, in het bijzonder Stromae, komen ook Nederlandse leerlingen meer in contact met Franse chansons en zetten ze misschien zelfs Franse liedjes op hun mp3-speler. Met mijn profielwerkstuk hoop ik dat ze zich realiseren dat Franse muziek k leuk is en dat het ze kan helpen met leren. Dit profielwerkstuk bestaat uit twee delen. Het eerste deel; hoofdstuk 3 (de chanson) hoofdstuk 4 (wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van muziek op leren) hoofdstuk 5 (passie of aversie?) t/m paragraaf 5.1 (waarom wordt het vak Frans gekozen?) Deze hoofdstukken vormen samen het theoretisch kader. Het tweede deel; Paragraaf 5.2 (hoe ontstaan passie en aversie voor het vak Frans in de examenklassen volgens een enqute?) hoofdstuk 6 (praktisch onderzoek) Dit zijn de onderdelen die gaan over het praktische onderzoek dat ik zelf heb uitgevoerd naar aanleiding van het theoretisch kader.

Omdat de onderzoeksvraag van dit profielwerkstuk in hoeverre hebben chansons een positieve invloed op de passie/aversie voor het vak Frans is, kwamen er een aantal vragen in me op die ik wilde uitwerken in dit profielwerkstuk. De vragen die logisch af te leiden zijn zitten in het theoretisch kader: wat is een chanson eigenlijk precies (volgens de literatuur), wat is passie/aversie voor een vak op school? De antwoorden zijn vindbaar m.b.v. het literatuuronderzoek, maar ik wilde graag deze antwoorden (die ik heb geprobeerd te verwerken in de hoofdstukken in het theoretisch kader) behandelen zodat het duidelijk is wat er in dit profielwerkstuk wordt bedoeld met begrippen zoals passie, aversie en chanson. 5

Het hoofdstuk wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van muziek op leren is ontstaan uit nieuwsgierigheid en interesse. Het leek me belangrijk om de gevonden werken die ik interessant vond, in dit profielwerkstuk te verwerken omdat het veel te maken heeft met mijn onderzoeksvraag en omdat ik de genoemde methodes niet wilde overnemen maar een eigen methode wilde bedenken. Bovendien kan ik verder werken op basis van de gevonden resultaten van andere wetenschappers, hierdoor weet ik meer over het onderwerp en kunnen lezers ook zien dat ik er veel vanaf weet door te verwijzen naar de al uitgevoerde wetenschappelijke onderzoeken die te maken hebben met dit onderzoek. Dit hoofdstuk bracht mij op ideen en gaf me inspiratie voor mijn eigen onderzoek. Na het maken van het theoretisch kader ben ik aan de slag gegaan met het praktische onderzoek. Hierbij hoort de enqute passie/aversie? Het doel van deze enqute was om te kijken waar de aversie /passie vandaan komt bij leerlingen. Dit leek mij belangrijk om te weten omdat er dan mogelijk een gerichte oplossing kan worden gevonden wat een (positieve) invloed heeft op de lessen waardoor de passie misschien groter wordt voor een vak. De oplossing die ik had bedacht was de muziek, daar gaat het hoofdstuk praktisch onderzoek over. Met dit hoofdstuk heb ik onderzocht in hoeverre de invloed van Franse chansons zijn op lessen. Het doel van dit hoofdstuk is om te laten zien wat die invloed is. Daarmee hoop ik de hoofdvraag (in hoeverre Franse chansons een positieve invloed hebben op de passie of aversie voor het vak Frans) Te beantwoorden Graag wil ik mw. Baake, mw. Schiffeleers en mw. Smit bedanken voor het afstaan van lestijd zodat ik zowel op HAVO- als VWO- niveau mijn onderzoek kon doen. Ook dank ik mijn mentor Dhr. Schotanus voor zijn handige tips.

3 De chanson
3.1 Wat is een chanson?
Een chanson betekent in het Frans niet meer dan liedje. Het kan alle kanten uit gaan, van smartlap tot potisch verhaal naar rap. En van de begeleidende instrumenten van een traditioneel Frans chanson is de accordeon. Tegenwoordig is dat instrument niet meer zo populair. Hieronder een verhaal over de chanson vanaf het prille begin. In de middeleeuwen ging een chanson over de liefde voor een onbereikbare vrouw die tot overspel moet worden verleid. Heel wat vorsten slaan zelf aan het dichten en zingen, anderen huren vertolkers in (minstrelen). Door het ontstaan van refreinen en strofen verandert los gezang in echte chansons. Zo waren er ook zangers die in het zuiden rondreisden om hun liedjes te laten horen, de zogenaamde troubadours. Minstrelen brengen niet alleen liefdesliedjes maar bezongen de vorst ook vanwege zijn heldendaden. Zo is er het Chanson de Roland (tweede helft elfde eeuw). Hierin wordt verhaald over verraad en heldendom in de tijd van Karel de Grote. Als we een sprong in de tijd maken naar de twintigste eeuw, komen we uit bij een zangeres die iedereen kent: Edith Piaf. Zij leefde van 1915 tot 1963 en maakte dus beide wereldoorlogen mee. Voor degene die niets weet over haar leven is de film la vie en rose, la mme een aanrader. Diverse liedjes zijn te horen met natuurlijk haar bekendste liedje Non, je ne regrette rien, waarin ze zingt dat ze nergens spijt van heeft. Het leven van Edith Piaf, de kleine mus kent hoge pieken en diepe dalen. Ze lijkt niet voor het geluk geboren.. Dankzij haar geweldige stem, oogst ze veel succes en kan ze haar armoedige verleden achter zich laten. Na Europa verovert ze zelfs Amerika, maar ze is nooit lang gelukkig. Ze verliest haar eerste kind, haar grote liefde komt om bij een vliegtuig ongeluk en ze raakt verslaafd aan drank en drugs. Ze is slechts 48 jaar geworden. Na het overlijden van Edith Piaf kwam er een nieuwe stroming van liedjes die verder ging dan een oppervlakkig liefdesliedje. De zangeres France Gall won in 1964 het Eurovisiesongfestival met Poupe de cire, poupe de son (wassen pop, sprekende pop). En volgend nummer, dat Serge Gainsbourg voor haar schreef was Les sucettes. Het was een doorslaand succes waarmee ook middeleeuwse troubadours veel mensen aan het lachen zouden hebben gekregen. Une sucette is een lolly en sucer betekent letterlijk zuigen. De hele tekst is een aaneenschakeling van seksuele knipoogjes. Heel Frankrijk zingt en lacht mee. Dat dit thema een succes is, blijkt wel uit twee bekende liedjes van nu met ditzelfde thema: de carnavalshit lik maar aan mijn lolly van Trafassi en gas op die lolly van DJ Ruud. Na het pikante sucettes schreef Gainsbourg nog een lied dat veel opschudding teweeg bracht: Je t'aime... moi non plus. De eerste versie van het lied dateert uit 1967. Brigitte Bardot vroeg Gainsbourg om het mooiste liefdeslied aller tijden te schrijven. De man met wie ze destijds getrouwd was, Gunter Sachs, was het er niet mee eens. Hij vond het liedje erg ongepast. Toen Gainsbourg in 1968 op een filmset de engelse actrice Jane Birkin ontmoette was zij in tegenstelling tot Brigitte Bardot zo onder de indruk, dat het liedje opnieuw werd opgenomen. De single werd in 1969 uitgebracht. Vanwege de seksuele getintheid werd het liedje in veel landen verboden. Er werd namelijk gezegd dat het lied werd opgenomen terwijl Gainsbourg en Birkin aan het vrijen waren. Het kwam zelfs zover dat het lied werd uitgegeven onder het platenlabel Fontana, terwijl het in werkelijkheid Philips was. Ook stond er in vele landen op de cover dat het lied verboden was onder de 21 jaar. In 1986 kwam Brigitte Bardot op haar beslissing terug en werd het originele lied uitgebracht. 7

Figuur 1: Edith Piaf

In de 21e eeuw zien we dat het genre rap ook doorbreekt in de Franse muziek. Meestal gaat het om donkere mensen uit Afrika die het Frans goed beheersen omdat zij ofwel geboren zijn in een Franse kolonie ofwel gemigreerd zijn naar Frankrijk met hun ouders. Natuurlijk zingen ook zij over de liefde, maar er komen ook nieuwe onderwerpen naar voren zoals werkloosheid, geldproblemen, geloof en ruzie met ouders.

4 Wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van muziek op leren

Dit is niet het eerste onderzoek naar de invloed van muziek op leren dat is uitgevoerd. Er zijn erg veel wetenschappers die experimenten hebben uitgevoerd om te weten te komen hoeveel invloed muziek nu heeft op leren en op welke manieren. In dit hoofdstuk worden de meest interessante onderzoeken/boeken besproken. Ten eerste komt het onderzoek van Karen M. Ludke genaamd teaching foreign languages through songs aan bod. Hierin wordt behandeld welke invloed muziek op verschillende onderdelen van een taal heeft (bijv: grammatica, spreekvaardigheid, luistervaardigheid, etc.). Vervolgens wordt het onderzoek van Suzanne Medina besproken. Dit onderzoek heet The impact of rhythm upon verbal memory en gaat over in hoeverre ritme een positieve invloed heeft op het onthouden van samenhangende- en niet-samenhangende woorden in het korte- en lange termijn geheugen.

4.1 Teaching foreign languages through songs, Karen M. Ludkei

Dit werk is een uitleg over (de tot stand koming van) een werkboek voor moderne taal-docenten die genteresseerd zijn in het gebruik maken van liedjes in hun lessen. Dit werk is gemaakt zodat de resultaten later onderling besproken kunnen worden tijdens een workshop. Het hoofddoel van die workshop is om psychologische en neurowetenschappelijke resultaten te delen in het belang van het mogelijk gebruik maken van muziek om het leren van een vreemde taal te stimuleren. Verder wordt verteld over de workshop dat er laten zien zal worden hoe activiteiten (waarover gesproken wordt in het werkboek) nut hebben. Aan die activiteiten zal in dit hoofdstuk geen aandacht worden gegeven omdat er in dit profielwerkstuk andere (zelfbedachte) activiteiten uitgebreid zullen worden behandeld. Wl is het interessant om de hoofdvraag te bespreken; kan muziek helpen bij het leren van een vreemde taal en heeft muziek een andere invloed op de verschillende onderdelen van een taal? Hij geeft antwoord op de vraag d.m.v. het stellen van een andere vraag. Deze vraag luidt: is er een reden om te geloven dat muziek bijzonder effectief kan zijn bij de stimulatie van het leren van een vreemde taal? Na deze vraag verwijst hij meteen naar een aantal werken. Er wordt verwezen naar: een werk van Rainey& Larsen, 2002, waarin wetenschappelijk bewijs wordt geleverd dat muziek het auditief leren van een taal stimuleert een werk van Jensen, 2002. De conclusie van dit werk was dat docenten hebben opgemerkt dat liedjes snel een prettige sfeer in de klas creren een werk van Schn et al, 2008. Tijdens dit experiment kregen een aantal proefpersonen een continue stroom van samengevoegde lettergrepen 7 minuten lang te horen, de ene groep kreeg gesproken lettergrepen te horen, de andere groep kreeg ze gezongen te horen. De groep die de gezongen lettergrepen kreeg te horen bleken ze beter te onthouden dan de groep die de gesproken lettergrepen kreeg te horen. De groep die de lettergrepen gesproken kregen te horen waren overigens wl even goed als de groep die de lettergrepen gezongen kreeg te horen in een multiple choice overhoring. een werk van Spicher&Sweeney, 2007; Fomina, 2000. Uit dit onderzoek bleek dat het actief luisteren verbeterd wordt door muziek. Ook bleek dat kleine verschillen tussen geluiden beter worden opgemerkt (en de ontwikkeling van dit kunnen wordt verbeterd) door muziek. een werk van Smith Salcedo. Hieruit bleek dat liedjes eerder dan een speech (met dezelfde woorden) herhaald worden in de gedachten van een student na een les. 9

Aan de hand van deze werken wordt aangenomen dat er inderdaad een reden is om te geloven dat muziek bijzonder effectief kan zijn bij de stimulatie van het leren van een vreemde taal. Na deze aanname maakt Ludke onderscheid tussen tien verschillende manieren waarop je een taal beter kunt leren beheersen: 4.1.1 Begrijpend lezen De eerste manier om een taal beter te leren beheersen is achtergrond informatie geven over een liedje of over een artiest en op die manier beter begrijpend leren lezen in de vreemde taal. Om te kijken of de leerlingen wel goed hebben opgelet en als controle voor zichzelf, of ze de tekst goed hebben begrepen, kan er een kleine test aan het eind worden afgenomen met vragen over de tekst. De leerlingen zouden de antwoorden uit de tekst moeten kunnen halen, deze mogen ze er niet bij houden, dus ze moeten het zich herinneren. 4.1.2 Uitbreiding woordenschat De tweede manier is het beter leren van een taal door de woordenschat uit te breiden met behulp van een liedje. De songtekst van een liedje wordt uitgedeeld en klassikaal zullen de moeilijkste 15 woorden die er in de tekst staan worden opgenoemd. Bij elk woord zal er worden gevraagd of iemand de betekenis van het woord kent en als dat niet het geval is, of iemand dan een gokje kan wagen wat het woord betekent. Vervolgens luisteren de leerlingen naar het liedje en kunnen misschien afleiden aan de context wat het woord zou kunnen betekenen. Ook zou de toon waarop het woord wordt uitgesproken voor meer duidelijkheid kunnen zorgen van de betekenis van het onbekende woord. Als dan nog steeds niet veel woorden bekend zijn, kan er eventueel een lijst worden uitgedeeld met de goede antwoorden onder elkaar. Het is dan wel de bedoeling dat ze de goede antwoorden nog zlf moeten verbinden met het goede woord. 4.1.3 Luistervaardigheid De derde manier is het aanleren van luisterbegrip door een liedje. Voor dit onderdeel wordt er een liedje uitgekozen waarin duidelijk wordt gearticuleerd en waarin niet teveel nieuwe grammaticale structuren worden genoemd. Ook is het van belang dat er niet teveel woorden buiten de woordenschat van de leerlingen worden genoemd. Het is verstandig om een eerder gebruikt liedje te herhalen. Dit zal plezier en een gezellige sfeer creren. Ook zal er een gevoel van voldoening optreden omdat de leerlingen inmiddels meer weten over het liedje. Als het liedje opnieuw wordt aangezet krijgen de leerlingen de songtekst erbij met een aantal missende woorden. Het is de bedoeling dat de leerlingen d.m.v. zorgvuldig luisteren de woorden in de gaten opvangen tijdens het luisteren naar het liedje en invullen in de songtekst. Naderhand zou er eventueel nog besproken kunnen worden wat de boodschap nou eigenlijk is van de songtekst. Dit zal naar verwachting gemakkelijker gaan omdat de leerlingen al hebben nagedacht over de betekenis van de missende woorden. 4.1.4 Grammatica Ten vierde heeft Ludke een manier bedacht hoe leerlingen de grammatica van een taal beter kunnen leren beheersen m.b.v. een liedje. De songtekst van een liedje met verschillende grammaticale moeilijkheden wordt uitgedeeld aan de docent. Deze grammaticale moeilijkheden worden onderstreept. De leerlingen krijgen eenzelfde songtekst alleen dan zijn er gaten op de plekken waar bij de versie van de docent grammaticale moeilijkheden zijn onderstreept. Het liedje wordt aangezet. De leerlingen moeten proberen door goed te luisteren naar het liedje de juiste woorden invullen op de lege plekken. De woorden die de leerlingen hebben ingevuld worden vervolgens klassikaal 10

besproken. Er zullen een aantal vervoegde werkwoorden worden genoemd, het is dan aan de leerlingen om de betekenis van deze vervoegde werkwoorden te geven. De docent kan op basis van het liedje grammaticale uitleg geven. 4.1.5 Spreekvaardigheid Bij de vijfde manier legt Ludke uit hoe de spreekvaardigheid van een taal kan worden verbeterd m.b.v. een liedje. Er wordt een liedje uitgekozen met een niet al te moeilijke tekst. Op het bord schrijft de docent een aantal vragen over deze tekst zoals: Wat heb je begrepen van de boodschap van het liedje? Welk gevoel geeft dit liedje jou? Welke emoties komen volgens jou in dit liedje aan de orde? Etc. De antwoorden op deze vragen dienen onderling besproken te worden, natuurlijk in de te lerende taal. Als variatie kunnen de leerlingen zelf vragen bedenken en in de vorm van een interview kunnen ze antwoord krijgen van een medeleerling. Naderhand kunnen de vragen nog klassikaal besproken kunnen worden (in de betreffende taal uiteraard). 4.1.6 Uitspraak De zesde manier om een taal beter te leren beheersen is de uitspraak oefenen d.m.v. muziek. Als je een liedje luistert, kun je de uitspraak van de artiest nadoen. Er wordt een liedje uitgekozen die al eerder behandeld is zodat leerlingen de tekst al een beetje kennen. Voordat dit liedje wordt afgespeeld krijgen de leerlingen eerst een uitleg over dat in verschillende talen de nadruk van een woord op een andere plek kan zitten. Vervolgens wordt het liedje aangezet en is het de bedoeling dat de leerlingen opletten waar de nadruk op ligt bij elk woord. Dit mogen ze onderstrepen op de songtekst. Als het liedje een tweede keer wordt afgespeeld is het de bedoeling dat de leerlingen meezingen of klappen op de plek waar de nadruk ligt. 4.1.7 Leesvaardigheid Ook noemt Ludke een manier waarop leesvaardigheid van een vreemde taal kan worden verbeterd m.b.v. muziek. Dit is het zevende onderdeel van dit werk. Deel een kort stukje van de songtekst uit en stel vragen over de betekenis van de tekst zodat de leerlingen gedwongen worden om goed te lezen en om te proberen zo goed mogelijk te vertalen wat er in de songtekst staat. Als variatie kunnen de leerlingen de zinnen van de songtekst precies door het midden knippen en geven aan een ander groepje. Dat groepje moet proberen om de zinsdelen aan de juiste zinsdelen te matchen. Dat doen ze door goed te lezen en te matchen op de manier dat hen het meest logisch lijkt. 4.1.8 Schrijfvaardigheid De achtste manier om een taal beter te leren beheersen is om de schrijfvaardigheid te oefenen d.m.v. muziek. Een niet al te moeilijk liedje wordt uitgekozen. De docent zal een verhaal schrijven die gerelateerd is aan dit liedje. Vervolgens zullen de leerlingen hetzelfde moeten doen. Het verhaaltje moet gaan over waar het liedje over gaat volgens de leerlingen, het gevoel van de zanger(es) en de boodschap van het bericht. Dit verhaaltje moet uiteraard in den vreemde taal worden geschreven. Daarna kunnen de verhaaltjes worden uitgewisseld en verbeterd worden door medeleerlingen. 4.1.9 Cultuur De negende manier om een taal beter te leren beheersen is om de cultuur van het betreffende land te leren kennen d.m.v. muziek. Er wordt een liedje gekozen in de stijl van een uitgesproken cultuur in dat land. Handig is om te kiezen voor een liedje dat een belangrijk thema behandeld of een liedje dat gaat over de culturele verschillen in dat land (denk aan: achterbuurt, hangjongeren, rijke mensen, opvoeding, etc. De docent zal van te voren informatie geven over de geschiedenis van de muziekstijl, over de artiest en over de componist van het liedje. Ook geeft de docent wat informatie over de 11

functie van de verschillende muziekstijlen. De leerlingen mogen helpen: waar wordt aan gedacht als de stijl rap wordt genoemd? Als huiswerkopdracht kan de docent de opdracht meegeven om een zanger(es) naar keuze die zingt in de betreffende taal te kiezen en in een kort verslagje te schrijven over de cultuur waarin die zanger(es) leeft. 4.1.10 Zingen De laatste manier die Ludke noemt om een taal beter te leren beheersen is om de leerlingen te leren om een liedje te zingen in de betreffende taal. Het is verstandig om een liedje te kiezen waar een makkelijke mee te zingen melodie in zit en een ritme waarbij de leerlingen eenvoudig mee kunnen klappen. De ene leerling zal deze opdracht liever doen dan de andere leerling, maar het feit dat de leerlingen niet alleen te hoeven zingen maar het in een groep kunnen doen zou voor minder zenuwen moeten zorgen. Ook is het slim om te vermelden dat het zingen goed helpt voor de onderdelen uitspraak en spreken. Dwing de leerlingen niet als ze weigeren om te zingen.

4.2 The impact of rhythm upon verbal memory, Suzanne L. Medina, Ph.D. ii
Dit werk gaat over de invloed van ritme op het onthouden van woorden. Tijdens dit verhaal worden er 2 hoofdvragen gesteld: 1. Heeft ritme een andere invloed op het korte termijn geheugen dan op het lange termijn geheugen? 2. Welke dingen worden positief benvloedt door ritme en welke dingen negatief? 4.2.1 Definitie van ritme

Eerst wordt er gedefinieerd wat ritme nu eigenlijk is. Er zijn verschillende definities van ritme: definities m.b.t. tijdblokken

definities m.b.t. tijd en ruimte definities m.b.t. beweging in tijd definities m.b.t. de organisatie van muziek definities m.b.t. een subjectieve organisatie definities m.b.t. de bepaling van verschillen definities m.b.t. de kwaliteit v/d voortgang Over definities m.b.t. tijdblokken wordt in dit werk het meest gesproken vanwege de vraag of ritme een andere invloed heeft op het korte termijn geheugen dan op het lange termijn geheugen. Er wordt verwezen naar het werk van Spohn (1977) waarin ritme wordt gedefinieerd als een afgifte van constante pulsen met steeds even grote tussentijd tussen iedere puls. Ook wordt er verwezen naar Mikol (1954) waarin ritme gedefinieerd wordt als een even lange tussentijd tussen iedere puls. Een beetje hetzelfde dus. Het grote verschil tussen de twee werken is dat het werk van Mikol bedoeld is voor muzikanten, hier wordt ritme dus vergeleken met tempo. Als derde wordt er verwezen naar het werk van Martin (1972) waarin ritme gedefinieerd wordt als een constante sequens tussen pulsen. De laatste verwijzing is naar Smoll (1973) hier wordt ritme gedefinieerd als een correcte organisatie van tijd en pulsen. Ook wordt er een duidelijk onderscheid gemaakt tussen het onthouden van een ritme en items onthouden m.b.v. ritme om het ritme waar in dit werk over wordt gesproken te definiren. De titel van dit werk is niet voor niets: De invloed van ritme op het onthouden van woorden, het is zo 12

genoemd om dit werk te onderscheiden van andere werken waar de focus ligt op het onthouden van ritme i.p.v. onthouden m.b.v. ritme. Als laatste wordt er nog onderscheid gemaakt tussen het materiaal dat onthouden moet worden en tussen de manieren waarop de opgave om items te onthouden gepresenteerd kan worden: 1. een lijst van woorden 2. een lijst van voorwerpen 3. een lijst van cijfers 4. een lijst van ongestructureerde zinnen 5. een lijst van lettergrepen die niets betekenen 6. een lijst van letters 4.2.2 Ritme en het onthouden van niet gerelateerde items

1. items die niet gerelateerd zijn aan elkaar die je in je korte termijn geheugen hebt opgeslagen 2. items die niet gerelateerd zijn aan elkaar die je in je lange termijn geheugen hebt opgeslagen Korte termijn geheugen (1): Over het onderzoek naar de invloed van ritme op het onthouden van items in het korte termijn geheugen noemt Medina het onderzoek van Staples (1968) waarin onderzocht werd wat de effecten waren van ritme op het korte termijn geheugen bij kinderen die op school niet goed mee kunnen komen of een leerachterstand hebben. In totaal deden er vijftien mensen mee aan het onderzoek, veertien jongens en n meisje. De deelnemers werden willekeurig verdeeld onder drie groepen. Elke groep krijgt een eigen groepsleider. Elke groepsleider is gespecialiseerd in een ander onderwerp. De drie soorten groepsleiders zijn: iso-rhythmic (gebruiken ritme, maar geen melodie), melodic (gebruiken ritme en melodie) en no mediation (geen ritme en geen melodie). De no mediation groep dient eigenlijk als controle groep. Iedere groep kreeg 45 lettergrepen zonder betekenis te horen (dit zodat de groep geen ezelsbruggetjes kon maken). Direct na deze lettergrepen gehoord te hebben werden de leerlingen gevraagd om de lettergrepen op te noemen die ze net hadden gehoord. De groep die de lettergrepen kreeg te horen onder een ritme hadden samen de hoogste score gehaald door het meest aantal woorden goed te hebben (score: 14). De groep die de lettergrepen kreeg te horen onder een ritme en onder een melodie kwamen als tweede uit de bus met een score van 8,86. De controlegroep die geen ritme, noch melodie kreeg te horen onder het opnoemen van de woorden hadden de minste score van 3,6. Uit deze resultaten werd geconcludeerd dat leren m.b.v. ritme beter hielp bij het onthouden van lettergrepen zonder betekenis in vergelijking met de groep die de lettergrepen kregen te horen zonder ritme. Schijnbaar heeft ritme een positieve invloed bij het helpen van leren op het korte termijn geheugen van kinderen die op school niet goed mee kunnen komen of een leerachterstand hebben. Ook verwijst Medina naar het onderzoek van Weener (1971) waarin onderzocht wordt in hoeverre de invloed van het aanbrengen van ritme in zinnen positief is op het leren van korte woordenlijsten die opgeslagen worden in het korte termijn geheugen. Negentig kinderen met een gemiddelde intelligentie en geen achterstand namen deel in dit onderzoek. Kinderen op de kleuterschool, uit groep 1, groep 2 en groep 3, kregen de opdracht om een lijstje vijf keer vijf woorden in hun hoofd te krijgen. Er waren echter twee verschillen tussen de lijstjes: de ene helft van de klas kreeg 1: een lijst van woorden die werden voorgelezen in een bepaald ritme of werden voorgelezen zonder een 13

bepaald ritme te volgen of 2: een lijst van woorden die niet gerelateerd zijn aan elkaar op een melodie of een lijst van woorden die niet gerelateerd zijn aan elkaar zonder melodie. Direct na het voorlezen van de woorden moesten de kinderen vertellen welke woorden ze hadden gehoord. Uit onderzoek bleek dat het voorlezen met ritme zorgde voor het meeste aantal goede antwoorden. Het laatste werk waar Medina naar verwijst van de invloed van ritme op het korte termijn geheugen is van Shepard and Ascher (1972). Zij onderzochten ook de effecten van ritme op het korte termijn geheugen. Het verschil tussen dit onderzoek en de eerder genoemde onderzoeken is dat dit onderzoek een veel bredere leeftijdsgroep heeft: eersteklassers, vijfdeklassers en studenten. Uit elke klas werden zestien meisjes en zestien jongens gevraagd (16*2 = 32, 32*3 (de drie klassen)= 96 leerlingen) om een aantal lijsten van 5 woorden die ze kort daarvoor moesten leren, te recapituleren. Er zijn 3 soorten lijsten: een lijst met woorden die een betekenis hebben en bij elkaar passen op ritme en zonder ritme, een lijst met woorden die een betekenis hebben maar niet bij elkaar passen op ritme en zonder ritme en een lijst met woorden zonder betekenis en die niet bij elkaar passen op ritme en zonder ritme. Uit dit onderzoek bleek dat de leerlingen het meest wisten bij de lijst van woorden die een betekenis hebben op ritme Lange termijn geheugen (2): Over het onderzoek naar de invloed van ritme op het onthouden van items in het lange termijn geheugen noemt Medina maar n onderzoek: het onderzoek van Milman (1974). Tijdens dit onderzoek wordt gekeken naar welke invloed ritme heeft op het onthouden van items die qua zinsbouw niet gerelateerd zijn aan elkaar die in het lange termijn geheugen worden opgeslagen. Door het gebruiken van een metronoom bij het leren van tafels in een groep van mensen die langzaam leren, leerden de leerlingen sneller dan dat ze normaal gesproken deden. De studenten noemden de tafels op in hetzelfde ritme van de metronoom, vaak ook nog in combinatie met tikken met hun voet op de vloer in hetzelfde ritme. Een andere groep leerlingen die langzaam leren moesten de breuken leren zonder het gebruik van de metronoom. Deze groepen begonnen beide met een 4,9 voor het leren van tafels, maar in groep acht had de groep die de tafels leerden m.b.v. een metronoom een 8.1. De groep die dit deed zonder metronoom had een 7.1. Dat is dus een verschil van maar liefst 1 punt! De conclusie van dit onderzoek was dat ritme, in dit geval door de metronoom, een positief effect had op het onthouden van woorden die qua zinsbouw niet gerelateerd waren die onthouden moesten worden in het lange termijn geheugen. 4.2.3 Ritme en het onthouden van wel gerelateerde items

1. items die wel gerelateerd zijn aan elkaar die je in je korte termijn geheugen hebt opgeslagen 2. items die wel gerelateerd zijn aan elkaar die je in je lange termijn geheugen hebt opgeslagen Korte termijn geheugen (1): Over het onderzoek naar de invloed van ritme op het onthouden van items in het korte termijn geheugen noemt Medina het onderzoek van Weener (1971) waaruit bleek dat als 90 basisschoolleerlingen lijsten van 5 gerelateerde en 5 niet gerelateerde woorden uit hun hoofd moeten leren, dat het makkelijker gaat onder een ritme. Hoewel ritme een positieve invloed had op beide lijsten, bleek dat de lijst met gerelateerde woorden nog een stukje beter uitpakte dan de lijst met de woorden die niet gerelateerd zijn aan elkaar. Bij de test leverde de lijst met gerelateerde woorden 1,3 woorden beter resultaat dan de lijst zonder gerelateerde woorden.

14

Ook verwijst Medina naar het onderzoek van Glazner (1976). Uit dit onderzoek kwam een soortgelijk resultaat als uit het onderzoek van Weener. De lijsten die in dit onderzoek zijn gebruikt waren gestructureerd en niet-gestructureerd. Het resultaat bleek te zijn dat ritme bij beide lijsten een positieve invloed had, maar wat het grote verschil was tussen de invloed, was dat de invloed op de lijst waar woorden gestructureerd waren veel groter was. Verder bleek dat er verschil was tussen de lijsten waarin woorden stonden die gerelateerd zijn aan elkaar. De ene lijst is meer gerelateerd aan elkaar dan de andere lijst. Het resultaat was: hoe meer de woorden gerelateerd zijn aan elkaar in n lijst, des te groter is de invloed van ritme op het onthouden van deze lijsten in het korte term geheugen. Lange termijn geheugen (2) In een ander experiment, maar in hetzelfde onderzoek onderzocht Glazner wat de invloed van ritme was op het onthouden van gerelateerde woordenlijsten in het lange termijn geheugen. Hij vergeleek antwoorden van mensen die eerst lijsten met daarin gerelateerde woorden hadden ingevuld en daarna lijsten met daarin niet gerelateerde woorden hadden ingevuld. Er bleek dat er meer juiste antwoorden waren gegeven bij de lijst met gerelateerde woorden dan bij de lijst zonder gerelateerde woorden. Het resultaat van het onderzoek is dat ritme een grotere invloed heeft op lijsten met daarin gerelateerde woorden op het lange termijn geheugen dan lijsten met daarin niet gerelateerde woorden. 4.2.4 Beantwoording van de twee hoofdvragen De hoofdvragen van dit onderzoek waren: 1. Heeft ritme een andere invloed op het korte termijn geheugen dan op het lange termijn geheugen? 2. Welke dingen worden positief benvloedt door ritme en welke dingen negatief? 1: Na alle genoemde resultaten kan worden geconcludeerd m.b.t. de eerste vraag dat ritme volgens de bestaande onderzoeken een positieve invloed heeft op het onthouden van niet gerelateerde lijsten in het korte- en lange termijn geheugen. 2: De dingen die positief benvloedt worden door ritme zijn lijsten die woorden bevatten die gerelateerd zijn aan elkaar in het korte- en lange termijn geheugen. Verder heeft ritme in het lange termijn geheugen meer invloed op het onthouden van lijsten die woorden bevatten die gerelateerd zijn aan elkaar dan lijsten die woorden bevatten die niet gerelateerd zijn aan elkaar.

Figuur 2: het korte- en lange termijn geheugen

15

5 Passie of Aversie?
In dit hoofdstuk wordt behandeld wat passie en aversie voor het vak Frans is en hoe het ontstaat. Daarbij wordt de vraag gesteld waarom het vak Frans gekozen wordt. Het doel van die vraag is om te kijken op welke manieren leerlingen passie of aversie voor het vak Frans hebben. Het is erg waarschijnlijk dat je sneller aversie krijgt voor iets wat je verplicht moet doen dan iets wat je vrijwillig doet. Als je weet waar de passie of aversie vandaan komt, kan er eventueel iets bedacht worden om de passie mogelijk groter te maken. Iedereen is immers liever bezig met iets uit passie dan uit aversie, toch? Tevens wordt er behandeld of leerlingen op onze school meer passie of aversie voor het vak Frans hebben, dit is onderzocht d.m.v. een enqute (zie bijlage 3).

5.1 Waarom wordt het vak Frans gekozen?iii

5.1.1 Interesse Frans kan gekozen worden om meerdere redenen. Te beginnen met de leerlingen die het vak kiezen omdat ze van nature genteresseerd zijn in het vak. Deze leerlingen vinden de taal, in dit geval Frans, mooi, warm en romantisch en vinden het erg leuk om er meer over te leren en zich in stof die te maken heeft met dat dromerige vak. De leerlingen die oprecht genteresseerd zijn zullen ook niet snel vies zijn van de literatuur van het vak Frans dat door het grof van de leerlingen wordt ervaren als saai, onbelangrijk en ingewikkeld. Natuurlijk is dat niet vreemd, de literatuur is voornamelijk geschiedenis, gedichten en verhalen, dat hoort niet in het speciaal bij het vak Frans. Engels, Duits en Nederlands hebben ook de literatuur onderdelen in hun vak. Er is dan wel onderscheid in de literatuur bij de verschillende vakken, maar de structuur is hetzelfde: verschillende stromingen die opkomen als tegenstroming van een ander, verschillende dichtsoorten, andere boodschappen en intenties, etc. De modelleerlingen die interesse hebben in het vak Frans gaan uit plezier naar de lessen en zullen ongetwijfeld trouw hun huiswerk maken gewoonweg omdat ze willen leren. Er wordt hier gesproken over de modelleerling die interesse in Frans heeft. Natuurlijk kun je niet iedereen over n kam scheren, er zijn altijd leerlingen die wel interesse hebben in het vak maar er niet goed in zijn, of niet goed hun best doen omdat ze het te moeilijk vinden. 5.1.2 Wegstreepmethode Mensen die met behulp van de wegstreepmethode het vak Frans in hun pakket hebben zijn meestal de mensen die het meest negatief zijn over Frans. Vaak voelen ze zich gedwongen om Frans te kiezen omdat ze een ander vak nog minder lief in hun vakkenpakket hebben dan Frans. "Dan maar Frans..", aldus de leerlingen die volgens de wegstreepmethode Frans hebben gekozen. Leerlingen die een vakkenpakket hebben samengesteld met de vakken die ze het minst erg vonden om te volgen hebben niet nagedacht over de toekomstplannen met dit vakkenpakket. Natuurlijk is het zo dat leerlingen al op een leeftijd van rond de 13 na moeten denken over zo'n belangrijke keuze en zich dan de ernst nog niet realiseren van de keuze die ze dan maken. Die keuze kan ervoor zorgen dat je het jezelf erg moeilijk maakt de daaropvolgende jaren. Vaak krijgen leerlingen spijt van hun keuze en hadden liever een ander vakkenpakket gehad. Dit gebeurt op het moment dat ze plots weten wat ze willen studeren en blijkt dat ze een bepaald vak missen dat ze nodig zouden hebben gehad voor de studie die ze zo graag willen doen. Ook gebeurt dit vaak op het moment dat leerlingen zich realiseren dat dit vakkenpakket hen helemaal niet ligt en dat ze tch niets in de richting van het moeilijke vakkenpakket willen doen. Natuurlijk is het dan fijn om het geprobeerd te hebben en te weten dat het niets voor je is, maar er zal ongetwijfeld ook een gevoel van spijt zijn. 16

De modelleerlingen die m.b.v. de wegstreepmethode Frans hebben gekozen gaan met een verplicht gevoel naar de lessen en zullen de lessen hoogstwaarschijnlijk minder leuk vinden dan mensen die uit interesse Frans hebben gekozen. Er wordt hier gesproken over de modelleerling die de wegstreepmethode gebruikt heeft. Natuurlijk kun je niet iedereen over n kamp scheren, er zijn altijd leerlingen die ondanks alles hun uiterste best doen. 5.1.3 Noodzaak Voor een aantal studies is het beheersen van Frans noodzakelijk. Frans is onder andere noodzakelijk in de juristenwereld, bij de studie rechten is het noodzakelijk dat je de taal goed beheerst. Heb je nog geen Frans gehad? Dan dien je een cursus Frans te doen in je vrije tijd. Zodra je aan je tweede jaar rechten begint, moet je zorgen dat je een toereikend diploma hebt voor het vak Frans. In het tweede jaar zal je het namelijk echt nodig hebben. Studenten die dan nog steeds niets hebben ondernomen op het gebied van Frans, zullen helaas met hun studie moeten stoppen. Ook voor de studies toerisme, handel, transport, marketing, communicatie en voor een studie op de hotelschool is het noodzakelijk dat je Nederlands, Engels, Duits en dus ook Frans goed beheerst. Voor die studies zal je in aanraking komen met mensen over de hele wereld. Je zult dieper in moeten gaan op de taal om af te studeren. Etiquettes zullen moeten worden aangeleerd in het Frans. Tevens zullen de studenten hoorcolleges in het Frans krijgen en lees-, luister- en spreekvaardigheid moeten ontwikkelen. Voor mensen die een tussenjaar willen nemen om ontwikkelingswerk in Afrika te doen, is het ook heel handig om Frans te kunnen. Ook de mensen die au pair willen zijn in Canada, Belgi, Frankrijk of een ander land waar de communicatie taal Frans is, doen vaak een cursus Frans voordat ze vertrekken. Wat echter wel zo is; je kiest aan het eind van je derde schooljaar je vakkenpakket. Op het moment dat die keuze gemaakt wordt weten nog maar weinig mensen wat ze willen studeren en kiezen Frans op dat moment nog niet als noodzakelijk vak, omdat ze nog niet weten of ze dat vak misschien nodig hebben voor hun studie. Ook de meeste mensen die een tussenjaar nemen als ze hun diploma hebben gehaald wisten in de derde klas nog niet dat ze dat berhaupt wilden doen, laat staan dat de voorkeur naar een Franstalig land gaat Ook als je gaat studeren aan een universiteit kun je ervoor kiezen om een deel van je studie in Frankrijk, of een Franstalig land, te doen. Bovendien zijn er ook studies waar je de mogelijkheid hebt om een stage te doen in een Franstalig land. Dan is het noodzakelijk dat je overweg kun met de taal. Maar meestal kiezen alleen de mensen die genteresseerd zijn in Frans en de taal ook goed beheersen ervoor om een stage te doen in een Franstalig land. Tenslotte moet er soms noodzakelijk een cursus Frans worden gedaan door mensen die een baan krijgen aangeboden in het buitenland. Ook kan het zijn dat het bedrijf waarbij je werkt zaken wilt doen met een Franstalig land. Frankrijk en Belgi staan in de top 3 van de landen waarmee Nederland de handel drijft. Ook met Marokko worden de economische contacten steeds intensiever. Het staat netjes en beleef als je de moedertaal kunt spreken van de mensen die werken bij het bedrijf waarmee je graag zaken zou willen doen. Het geeft een goede indruk omdat je de dingen die je graag wilt zeggen goed over kunt brengen en dat is bovendien ook erg handig voor het zaken doen. Meestal communiceren zakenpartners in het Engels als de partners niet dezelfde taal spreken. Maar stel dat jouw zakenpartner in gebrekkig Engels zijn ideen vertelt (waar je dus eigenlijk niet veel van begrijpt), dan is het leuk als jijzelf goed Engels spreekt, maar dan kom je nog steeds niet veel verder. Communiceren in de moedertaal van je zakenpartner is een handige oplossing (Mits jijzelf 17

niet gebrekkig die betreffende taal spreekt, maar dat je werkelijk je best hebt gedaan en je jezelf goed verstaanbaar kan maken in de betreffende taal De modelleerlingen die uit noodzaak Frans hebben gekozen gaan met een verplicht gevoel naar de lessen en zullen de lessen hoogstwaarschijnlijk minder leuk vinden dan mensen die uit interesse Frans hebben gekozen. Deze mensen zullen hun huiswerk even trouw maken als de mensen die uit interesse Frans doen. Ze hebben nu eenmaal het diploma/studiepunten nodig.. Er wordt hier gesproken over de model-leerling die uit noodzaak Frans heeft gekozen. Natuurlijk kun je niet iedereen over n kamp scheren, er zijn altijd leerlingen die ondanks alles hun uiterste best doen.

5.2 Hoe ontstaan passie en aversie voor het vak Frans op school?
In alle examenklassen op Het Rhedens lyceum in Rozendaal is er een enqute afgenomen met de titel: passie of aversie? Ook de leerlingen die Duits hebben mochten deze enqute invullen. De vragen die er gesteld werden gingen als volgt: 1. 2. 3. 4. 5. Heb je het vak Frans? Waarom heb je het vak wel/niet gekozen? Ben je blij dat je Frans (niet) gekozen hebt? Leg uit. Als je wist dat het vak zo zou zijn, zou je het dan (opnieuw) kiezen? Leg uit waarom. Alleen voor de mensen die Frans hebben: Noem drie dingen die jij leuk vindt aan het vak Frans en drie dingen die jij niet leuk vindt aan het vak Frans 6. Voor de mensen die Frans hebben: Wat zou jij veranderen aan de Franse lessen? Voor de mensen die geen Frans hebben: Wat zou er veranderd moeten worden volgens jou aan het vak Frans zodat je het wel zou kiezen? Er zijn in totaal zes examenklassen. Per klas zitten ongeveer 25 leerlingen, in totaal dus 150 leerlingen die mee kunnen doen aan de enqute. Zeker vijftig mensen (51) hebben niet gereageerd of heb ik geen resultaat van mogen ontvangen. Ook waren er een aantal enqutes niet serieus ingevuld of half leeg ingeleverd. Deze mensen heb ik buitenbeschouwing gelaten. Dat kwam uit op totaal 76 enqutes.

Frans gekozen m.b.v.: Wegstreepmethode Interesse Noodzaak Geen Frans

Aantal leerlingen (totaal 76) 29 27 8 12

Tabel 1: Enquteresultaten Passie of Aversie

5.2.1 Wegstreepmethode Er bleek dat het merendeel van de mensen die Frans hadden gekozen dat m.b.v. de wegstreep methode hadden gedaan. De meeste leerlingen die op deze manier Frans hebben gekozen zijn niet blij dat ze het vak hebben gekozen, maar zouden ook niet weten welk vak ze dan liever hadden gehad. Ze zijn niet blij dat ze het vak hebben gekozen omdat ze het moeilijk vinden en sommigen zijn niet blij dat ze Frans hebben omdat ze de docent te streng vinden. Bij vraag 5 (drie leuke en drie nietleuke dingen aan Frans) vonden de leerlingen het erg moeilijk om drie leuke dingen aan Frans op te noemen. De meesten hadden niets ingevuld, sommigen kwamen tot n of twee: het klinkt mooi en 18

best interessant achteraf gezien Drie niet leuke dingen opschrijven was echter geen probleem. De drie dingen die het vaakst werden genoemd zijn: 1. Niet interessant, 2. Te moeilijk 3. Geen nut. De leerlingen waren erg creatief bij het geven van antwoord op de vraag welke dingen ze zouden veranderen aan de lessen om het leuker te maken. Ze vonden het een goed idee om meer Franse films te kijken (Madame Bovary wordt genoemd), om de literatuur te schrappen en om meer korte video's in het Frans te bekijken, zoals interviews, het nieuws of een liedje(!) 5.2.2 Interesse 27 leerlingen hebben Frans gekozen uit interesse. Alle leerlingen die Frans hebben gekozen op twee leerlingen na zijn blij dat ze Frans hebben gekozen. De twee leerlingen die ontevreden zijn, blijken het te hebben onderschat. De overige leerlingen vinden Frans leerzaam, leuk en interessant. Deze 25 leerlingen zijn blij dat ze het vak Frans hebben gekozen en zouden het opnieuw kiezen mochten ze de keus hebben. Bij vraag 5 (drie leuke en drie niet-leuke dingen aan Frans) noemden de leerlingen dat ze het fijn vonden dat de docent streng was (door hen genoemd: rechtvaardig), dat ze de variatie in de lessen leuk vonden en dat ze vonden dat ze veel leerden. De drie dingen die ze niet zo leuk vonden was dat: 1. de klas te rumoerig is, 2. er geen ander programma wordt gemaakt voor mensen die goed zijn in Frans dan hetzelfde programma van de leerlingen die een achterstand hebben of hun huiswerk niet maken. 3. Dat er niet meer aan de grammatica wordt uitgelegd, dat wordt als erg lastig ervaren. Deze laatste twee punten worden tevens als verbetering genoemd om de lessen leuker te maken (vraag 6) 5.2.3 Noodzaak Er zijn acht leerlingen die Frans hebben gekozen om een reden dat in mijn profielwerkstuk onder noodzaak zou vallen. De reden die drie leerlingen gaven dat ze Frans hadden gekozen was dat ze graag au pair wilden zijn voor een jaar in Frankrijk, n leerling wilde graag werken voor artsen zonder grenzen na haar eindexamen (dat wist ze dus al sinds de derde klas!) en twee leerlingen vonden het noodzakelijk om Frans te kunnen omdat ze familie hebben die Frans spreekt waar ze graag mee zouden willen communiceren. De twee overige leerlingen kozen in de derde het vak Frans omdat ze vaak naar Frankrijk op vakantie gingen en graag wilde communiceren met de mensen die ze daar ontmoetten, omdat hen opviel dat de Fransen die zij altijd ontmoetten nooit goed waren in Engels. Iedere leerling die Frans uit noodzaak had gekozen was blij met deze keuze en zou het achteraf opnieuw hebben gedaan. Alleen de twee leerlingen die graag wilde communiceren op vakantie met de mensen die ze daar ontmoetten krabbelden terug: het Frans was te moeilijk en bovendien gingen ze toch maar n keer per jaar op vakantie. De drie leuke dingen die het vaakst genoemd werden door de leerlingen waren 1: leuk dat de docent veel Frans spreekt, ze vonden dat je veel leert door het luisteren en dat de luisteroefeningen in de klas ook erg nuttig zijn 2: leuk dat de leerlingen zelf ook uitgedaagd worden om Frans te spreken met klasgenoten (smoes spelletjes van vorig jaar werden als erg leuk ervaren) 3: leuk dat er zoveel variatie in het materiaal zit (maar meer films a.u.b., zei n leerling). Er werden drie dingen genoemd die ze minder leuk vonden: 1. ze vinden dat de docent teveel van de leerlingen vraagt 2: dat ze teveel huiswerk op krijgen en dat 3: er minder aandacht zou moeten worden besteed aan de literatuur: ze lezen het liever zelf door. De leerlingen vinden dat er als verbetering meer spreekvaardigheid moet worden geoefend omdat als het er op aan komt veel leerlingen nog niet weten wat ze moeten zeggen 5.2.4 Geen Frans Er zijn twaalf mensen die de enqute hebben ingevuld maar geen Frans hebben. Twee leerlingen noemen als reden dat ze niet voor Frans hebben gekozen dat ze bang waren dat ze een strenge docent kregen, de rest vond het gewoon niet leuk en oninteressant (in de onderbouw al). Andere 19

vakken lagen de leerlingen beter. Niemand vind het achteraf jammer dat ze geen Frans hebben gekozen en niemand zou Frans hebben gekozen als ze opnieuw de keus hadden. De verandering die de leerlingen zonder Frans noemen wat ervoor zou zorgen dat ze hun keuze opnieuw zouden overwegen is er voor de meeste leerlingen niet. Hoewel: het leek n leerling een goed idee om de grammatica te vergemakkelijken.

20

6 Praktisch onderzoek
Natuurlijk kan ik niet afgaan op mijn eigen mening dat muziek je gemotiveerder maakt tijdens het bestuderen van een bepaalde lees- of leerstof. Vandaar dat ik een vragenlijst gemaakt heb over 3 Franse chansons. Het doel van deze vragenlijsten is om erachter te komen of de leerlingen de lessen leuker vinden dankzij de opdrachten over muziek. Ik heb deze test afgenomen in n 5 HAVO en twee 6 VWO klassen bij mij op school: Het Rhedens, Kleiberglaan 1 in Rozendaal. Hieronder heb ik een drietal liedjes gekozen die favoriet zijn op de site van www.franszelfsprekend.nl In eerste instantie ben ik afgegaan op mijn eigen muziekkeuze met clips die mij aanspreken. Dankzij de top 50 van Franszelfsprekend en andere top 50 Franse muziek sites heb ik de volgende chansons uitgekozen. Het blijkt dat Jacques Brel met ne me quitte pas nog steeds hoog genoteerd staat en tijdloos is ook al is de zanger overleden. Choreografe Isabelle Beernaert maakte een prachtige dans voor de danswedstrijd So you think you can dance? op dit nummer waardoor het chanson eigenlijk geen uitleg meer nodig heeft en iedereen de emotie voelt zoals Brel het zelf liet zien. De muziek van Stromae slaat elke keer weer in als een bom. Elk lied wordt een hit en komt op de eerste plaats. Maar wie is hij en waar zingt hij over? In de bijlage een artikel over deze succesvolle zanger De nieuwe Jacques Brel rapt zo schrijft Vrij Nederland en onder de pakkende beats schuilt droefheid Uiteraard heb ik ook een hit van hem gekozen om aan de leerlingen voor te leggen en geprobeerd om aan de hand van vragen over zijn jeugd iets meer te onthullen over deze zanger 1

Figuur 3: Stromae links, Brel rechts

http://starnews.cinenews.be/nl/sterren/Stromae/

21

6.1 Eigen ervaringen

Ik heb zelf ondervonden dat ik beter kan leren met behulp van muziek. Ook vond ik het vele malen leuker. Het leek me daarom erg leuk om dit onderzoek uit te voeren, om te kijken in hoeverre andere mensen het ook leuker vinden om les te krijgen m.b.v. muziek. Hieronder een stukje over mijn eigen ervaringen die ik vr dit onderzoek heb gehad met leren m.b.v. muziek: In de tweede klas had ik nog aardrijkskunde. Vaak kregen we daar een topografie toets. Er werd van je verwacht dat je meer dan 30 landen en steden bij naam aan kon wijzen in een kaartje, een opgave waar de hele klas erg tegen op zag. Ik vond die toetsen altijd wel handig omdat je er een tien voor kon halen als je hard leerde. Ik vond de toetsen eenvoudig omdat ik een (naar mijn mening) leukere methode gebruikte dan de steden te stampen of een foto te maken met mijn geheugen, zoals veel andere kinderen de toets voorbereidden. Ik leerde de namen uit mijn hoofd leerde met behulp van een zelf bedachte melodie. Een stuk of tien steden linkte ik aan elkaar door een (niet al te cryptische) lijn te trekken door die tien steden. Die steden waren weergegeven als punten, daarom was het eenvoudig om diezelfde lijn ook op de toets te trekken. In mijn hoofd speelde ik dan de melodie af en op die manier kon ik alles direct invullen. (Zelfs nu weet ik nog een aantal van die melodien, bijvoorbeeld: Helsinki... Tallinn... Riga, Vilnius, Minsk, Kiev, Odesa... Ohyeah!) . Er waren niet veel leerlingen die een tien haalden voor deze toets. Gelukkig lukte mij dat vaak wel, misschien wel dankzij de methode die voor mij zo goed werkte. Als mijn vriendinnen naar mijn geheim vroegen en ik ze vertelde over mijn melodie methode, lachten ze me uit.. Nou ja, het is misschien dan een beetje gek, maar het hielp mij aan die tienen! Vroeger was n van mijn favoriete programmas: Hannah Montana. Ik moest laatst denken aan een aflevering waar de hoofdpersoon een toets ging voorbereiden met behulp van muziek. De toets ging over de benaming en de plaats van lle botten in het menselijk lichaam. De hoofdpersoon zag er erg tegenop, maar toen ze op het idee kwam om een liedje over de botten te maken kreeg ze de namen in haar hoofd en misschien nog wel belangrijker: ze kreeg er plezier in! Plezier hebben in (goed) leren klinkt verleidelijk, iedereen zou dat wel willen alleen ik denk dat niemand verwacht dat het bestaat. De hoofdpersoon liet zien dat het wel bestaat en dat met behulp van... MUZIEK! De hele klas zong mee met haar liedje2 en luisterde het thuis opnieuw, zo was de toets een eitje voor iedereen. De hele klas had een tien. Iets wat iedereen doet, maar het zich er misschien niet van bewust is, is het alfabet zingen in plaats van gewoon opzeggen. Op de basisschool leerde de klas gezamenlijk het alfabet in de klas met behulp van een liedje, de docent zong het voor en de leerlingen zongen het na. Ook werd er weleens een cd afgespeeld waar je het alfabet op dezelfde manier kreeg te horen. Als ik erover nadenk ken ik niemand die het alfabet op een andere manier heeft geleerd. Tevens kent iedereen het alfabet met dezelfde melodie, qua toonhoogte en ritme. Natuurlijk zijn deze voorbeelden met deze uitspraken door mij niet vaststaande gegevens waar andere mensen conclusies van kunnen trekken. Mijn methodes zijn niet professioneel genoeg om conclusies te trekken waar verder wetenschappelijk onderzoek mee kan worden gedaan. Ik ben namelijk de enige die mijn topografie toetsen op die manier leerde. Er zou wel een wetenschappelijk onderzoek gedaan naar kunnen worden door de helft van de klas de steden te laten leren met behulp van mijn zelfgemaakte melodien en de andere helft door het gewoon te stampen. Wel zou
2

Het liedje dat de hoofdpersoon had gemaakt: http://www.youtube.com/watch?v=ZGdK4T7WUrA

22

er dan nog rekening gehouden moeten worden dat er geen mensen met voorkennis (over de topografie van onze wereld) aan het onderzoek participeren. In de volgende paragrafen is te lezen over de ervaringen die ik tijdens dit onderzoek heb gehad met leren m.b.v. muziek, maar voornamelijk zijn hier de ervaringen die de leerlingen in examenklassen hebben gehad omschreven. Deze ervaringen hebben ze opgedaan door de liedjes die ze (vanwege dit onderzoek) in de klas kregen te horen en daar een aantal vragen over hebben gemaakt.

6.2 Dsol Sexion dAssaut

(HAVO 5 Mevr. Smit 17 leerlingen aanwezig, VWO 6 Mevr. Schiffeleers 15 leerlingen aanwezig, VWO 6 Mevr. Baake 16 leerlingen aanwezig) Van de 48 leerlingen bleek dat 2 leerlingen begrepen hadden waar de ruzie tussen de ouders over ging. In elke VWO klas 1 leerling. De anderen, ook al sloegen ze de plank mis, deden aannemelijke suggesties: ruzie vanwege geld, hun (probleem) zoon, drank, vreemd gaan, maar vaak bleef de vraag onbeantwoord. Vervolgens moesten de leerlingen gokken waarover ze dachten dat het liedje zou gaan. Een voorspellend lezen oefening die succesvol was en soms kreeg ik de indruk dat de leerlingen de situatie kenden, niemand had problemen om een antwoord te verzinnen. De overige vragen leverden eigenlijk geen problemen op. Tot slot vroeg ik de leerlingen hoe ze het ervaren hebben om op deze manier iets te leren van het hedendaags Frans. Ik heb de meest pakkende antwoorden die direct met dit werkstuk te maken hebben opgeschreven. Jette: Anne: Fabian: Thomas: Anoniem: leuk, met/via muziek is het leuker om te leren leuk, is weer eens wat anders op deze manier stuk leuker het is wel leuker, anders ik heb er niets van geleerd

Verder was ik benieuwd of leerlingen thuis nog een keer naar dit nummer gingen luisteren: maar helaas het merendeel zei nee. Hoewel er waren ook ja-zeggers: Laura HAVO 5: Ik ben persoonlijk geen fan van Franse muziek, maar dit nummer was leuk

En aardige reactie wil ik zeker vermelden van een leerling die de vraag positief beantwoordde. Maaike VWO 6: Ik heb een mapje met Franse liedjes. Daar komt deze bij.

Figuur 4: Sexion d'Assaut

23

6.3 Stromae Formidable

(HAVO 5 Mevr. Smit 15 leerlingen aanwezig, VWO 6 Mevr. Schiffeleers 14 leerlingen aanwezig, VWO 6 Mevr. Baake 17 leerlingen aanwezig) De eerste 4 vragen hadden betrekking op de biografie van Stromae. Een stukje begrijpend lezen, grammatica en vocabulaire. Slechts 3 van de leerlingen kenden de tweede vertaling van reconnatre en begrepen dat hij door zijn vader niet erkend werd als zoon. (2 uit het VWO maar ook n van de HAVO!) De rest ging uit van de vertaling herkennen. Ik was in eerste instantie benieuwd hoe de leerlingen zouden reageren op het onderzoek van een student. Bij de derde test kwamen er vragen zoals: Waarvoor is dit eigenlijk? Slechts een paar leerlingen uit mijn klas(van mw. Baake) hadden een vermoeden dat dit onderzoek van mij kwam, maar dat werd niet uitgesproken omdat ik zelf ook meedeed en een instructieblad gemaakt had voor de docenten en me verder afzijdig hield om een zo eerlijk mogelijk resultaat te krijgen. Van alle 46 leerlingen was er slechts 1 leerling(VWO) die het tweede blad met vragen niet had ingevuld. Dat was in mijn klas en gebaseerd op onkunde en niet op ongenteresseerdheid. De leerlingen deden serieus mee en het was niet zo dat ze ondertussen met iets anders bezig waren. Ik had verwacht dat het voor de HAVO leerlingen misschien te hoog gegrepen zou zijn, ze hebben immers een jaar minder Frans gehad, vergeleken bij de VWO leerlingen. Het tegendeel bleek waar, ze hadden zich met evenveel interesse op de vragen gestort.

6.4 Ne me quitte pas

(VWO 6 Mevr. Schiffeleers 10 leerlingen aanwezig, VWO 6 Mevr.Baake 16 leerlingen aanwezig, Anoniem 3) De strekking van het liedje werd goed begrepen. Iedereen had wel door dat het ging om een stel dat op het punt staat om uit elkaar te gaan en dat de man er alles aan zal doen om dat tegen te houden. Een omschrijving in het Frans van het woord ombre was lastig, de meesten kwamen niet verder dan een vertaling naar het Nederlands. Toch een aantal opvallende resultaten: Labsence de lumire(Stan), cest une espace o le soleil ne peut pas briller, parce quun objet ou une personne est devant(Rens) une place noire par le soleil( ?) une espace noire cre par le soleil(Rens), A cause de la lumire il y a des ombres(Stefan), il ny a pas de soleil l-bas(Tim) Slechts 4 leerlingen(3 jongens!) deden een poging om het woord te omschrijven van de 29 leerlingen. Opvallend daarbij was dat 2 er niets voor voelden om Franse chansons in de les te behandelen. Ze hadden een hokje niet gecreerd bij de laatste vraag. Wat betreft de korte biografie van Brel wisten maar een paar leerlingen waar Frans-Polynesi ligt.

6.5 Positieve invloed?

Op de vraag of de Franse les leuker wordt met behulp van deze liedjes antwoordden 3 leerlingen minder leuk, 1 wilde liever oefenen voor het examen. De overige leerlingen praatten wel in termen van leuker en benadrukten dat voornamelijk de afwisseling leuk was. Een aantal vond de vragen lastig Als je uitgaat van de theorien die ik bestudeerd heb om te kijken in hoeverre muziek en ritme een positieve invloed hebben op leren is er niets leukers om dat in de praktijk te testen. Ik vroeg me af in 24

hoeverre het mogelijk was de Franse les nog wat aantrekkelijker te maken door muziek. In feite kiest een leerling een vak omdat de lessen leuk zijn om te volgen. Meestal luistert de klas naar Franse chansons en blijft het daarbij. Soms wordt er wel wat uitleg gegeven, maar vaak begrijpen de leerlingen niet waar het over gaat omdat er geen uitleg over gegeven wordt. Dat vind ik eigenlijk best jammer en ik denk dat er best wat vaardigheden getest kunnen worden zoals begrijpend en voorspellend lezen(bij een stukje biografie over de zanger) maar ook grammatica. Jammer is dat ik de antwoorden op de vragen niet heb kunnen toelichten, maar het ging hier bij deze vragenlijsten niet om goed of fout, eerder om hoe de leerlingen het ervaren. Wat doen ze met de vragen en hoe creatief zijn ze? Motiveert muziek om opdrachten uit te voeren die niet volgens het boekje zijn. Aan het eind van de drie chansons: Dsol, Formidable en Ne me quitte pas heb ik gevraagd hoe de leerlingen dit ervaren hebben. Uit hun reacties is gebleken dat het merendeel enthousiast is. Op de slotvraag hoe vaak er dan naar een chanson geluisterd zou moeten worden in de Franse les antwoordden 13 leerlingen 1x per week; 6 leerlingen 1x per twee weken; 5 leerlingen 1x per 3 weken en 4 leerlingen hadden zelf een optie niet gecreerd. Ik denk dat VWO 6 en HAVO 5 niet de beste klassen zijn voor deze lessen, maar ik wilde zelf ervaren hoe er gereageerd zou worden op de vragenlijsten en het gaf me een goed gevoel toen iedereen braaf meedeed.

25

7 Conclusie
De onderzoeksvraag van dit profielwerkstuk is: In hoeverre heeft muziek een positieve invloed op de passie/aversie voor het vak Frans op school. Ik ben begonnen met het maken van een mindmap (zie bijlage 8.1). Ik schreef alle vragen op die in mij op kwamen die betrekking hadden tot het onderwerp: de invloed van Franse chansons op de passie of aversie voor Frans op school. Ik schreef de begrippen waar onenigheid over zou kunnen zijn qua betekenis (chanson, passie/aversie) op en deed literatuuronderzoek naar wat deze begrippen betekenen volgens de algemene regel. Het leek me belangrijk om een betekenis aan de woorden te geven in dit profielwerkstuk zodat het duidelijk is wat ik bedoel als ik de termen gebruik. De betekenissen heb ik verwerkt in het theoretisch kader. Er bleek dat een Franse chanson eigenlijk niet meer dan liedje betekent en dat ook rap onder de term Franse chanson valt. Het doel van de vraag waarom wordt het vak Frans gekozen is om te kijken op welke manieren leerlingen passie of aversie voor het vak Frans hebben. Passie hebben leerlingen voor iets wat ze graag doen en leuk vinden en aversie ontstaat door een verplicht gevoel, de moeilijkheidsgraad of omdat Frans als oninteressant en saai wordt ervaren. De literatuur gaf drie opties voor de vraag waarom Frans wordt gekozen: 1. Frans wordt gekozen uit interesse 2. Frans wordt gekozen d.m.v. de wegstreepmethode 3. Frans wordt gekozen uit noodzaak Het theoretisch kader bestaat ook uit een aantal al uitgevoerde wetenschappelijke onderzoeken die gaan over leren m.b.v. muziek omdat ik graag meer wilde weten over de invloed van muziek op leren. Uit de verwerkte onderzoeken (twee) bleek dat muziek en ritme een positieve invloed hebben op het leren en onthouden van woorden (in het korte- en lange termijn geheugen). Later dan het theoretisch kader (in het praktische onderzoek) wordt in dit profielwerkstuk m.b.v. een door mij afgenomen enqute beschreven of leerlingen in examenklassen passie of aversie voor het vak Frans voelen. Deze vraag leek mij relevant om te ontdekken in hoeverre er nog meer leerlingen dan alleen ik passie voelen voor het vak Frans en hoe het komt dat mensen aversie voelen voor het vak Frans. Hieruit bleek dat de meeste leerlingen Frans kozen door gebruik te maken van de wegstreepmethode. Het scheelde overigens niet veel met het aantal mensen dat Frans koos uit interesse. Uit deze enqute werd geconcludeerd dat er ongeveer evenveel passie als aversie is voor het vak Frans in de examenklassen. Interessant leek mij of de mensen die aversie voelen voor het vak Frans, de lessen als leuker ervaren als er vragenlijsten over Franse chansons in de les als opdracht worden gegeven. Na de vragenlijsten over populaire chansons waren de leerlingen die Frans hebben gekozen m.b.v. de wegstreepmethode en die niet enthousiast zijn over het vak Frans (wordt beschouwd als aversie in dit profielwerkstuk) vonden de lessen waarin de vragenlijsten werden afgenomen wel leuk omdat ze luisteren naar een chanson een beter tijdverdrijf van de les vonden dan een les literatuur. Toch was er nog een groot deel van de leerlingen die aversie voelen voor het vak Frans verveeld tijdens het maken van de opdrachten in de vragenlijsten of vond het erg moeilijk. De leerlingen die Frans hebben gekozen uit interesse voor het vak Frans (wordt beschouwd als passie in dit profielwerkstuk) zijn erg enthousiast over de vragenlijsten. De verhouding is ongeveer gelijk, wat de conclusie van dit onderzoek vormt: muziek heeft een redelijk positieve invloed op de passie voor het vak Frans op school.

26

8 Bijlagen
8.1 Bijlage 1: Mindmap

27

8.2 Bijlage 2: Afgenomen vragenlijsten in de klas

Vragen bij Dsol - Sexion dAssaut

Sexion dAssaut is misschien wel Frankrijks meest populaire rapgroep, gevormd in 2002. De groep bestaat uit 8 zangers waarvan sommigen ook solo optreden: o.a. Matre Gims. De groep brak in 2010 door met het nummer Dsol Bij deze vragenlijst hoort een songtekst en een videoclip. Geef antwoord op de vragen met behulp van de videoclip en pas na vraag 3 zal je de songtekst krijgen als hulpmiddel om de rest van de vragen te beantwoorden Beantwoord de vragen op volgorde. Na vraag 1 ingevuld te hebben dien je verder te gaan met vraag 2: Het is dus niet toegestaan om antwoorden te veranderen. Vraag 1. Waar moet je aan denken als je de titel van het liedje hoort? (Dsol)

Vraag 2. Luister naar de introductie van het liedje: een ruzie 2a. De ouders maken ruzie. Waarover?

2b. Welke woorden heb je opgevangen tijdens de ruzie?

Vraag 3.Voorspel/Doe een gok waar dit liedje over gaat als de jongen het huis verlaat.

Teller 0.50 Nu begint het eigenlijke liedje. Het liedje wordt op pauze gezet en de songtekst wordt uitgedeeld. De leerlingen lezen de opmerkingen hieronder over het taalgebruik. 1e couplet en refrein In de tekst kom je veel onbekende woorden tegen. verlan, woorden die per lettergreep omgedraaid kunnen worden, zo betekent verlan omgekeerd lanver of wel het woord lenvers. Dit wist je misschien al. Net zoals de naam van zanger Stromae: Maestro. In deze tekst: 1e couplet: teub staat voor bte (dom, domoor) 28

argot (populaire woorden) zoals clamser een synoniem van mourir plaquer betekent coller, le pav is la rue 2e, 3e en 4e couplet mots emprunts/mots arabes/africains zoals les Dingaris(couplet 2) de naam van een afrikaanse stam, Moi jai ma femme, mon dine hiermee wordt het geloof bedoeld : de islam. La hass la misre . On DJARAMA = Bonjour!Koufars les non croyants Daarna wordt het liedje weer aangezet. Luister en volg de tekst Vraag 4: Couplet 2 Hoe wordt er gekeken naar het gastland Frankrijk?

Vraag 5: Un conseiller heb je geleerd als raadsman, raadgever, adviseur. Hier in het refrein is het iemand van de sociale dienst. Op het voorstel van een baan heeft hij ja gezegd. Wat zegt hij zelf over deze baan, bevalt het hem?

Vraag 6: Hoe heb je het ervaren om op deze manier iets te leren van het hedendaags Frans

Vraag 7: a)Heb je al eens eerder van deze band gehoord, zo ja, welk nummer.

b)Wat vind je van hun muziek

c) Denk je dat je thuis dit nummer nog een keer gaat beluisteren of misschien zelfs een ander nummer van deze artiest?

29

Vragen bij Formidable - Stromae Naam: Docent Klas: Natuurlijk ken je Stromae met zijn hit alors on danse. Dat succes was wereldwijd en er is behalve een Engelse versie zelfs ook een Arabische versie en uiteraard een remix... Lees hieronder een stukje over zijn leven (het merendeel van de tekst komt van Wikipedia). Stromae, de son vrai nom Paul Van Haver, n le 12 mars 1985 Bruxelles, est un auteurcompositeur-interprte belge de hip-hop, de musique lectronique et de chanson franaise. Il est n d'une mre belge et d'un pre rwandais architecte. Aprs la naissance de Paul, son pre a quitt la Belgique pour son pays natal le Rwanda. Son pre ne l'a pas reconnu. Enfant, Paul ne le rencontre qu' quelques reprises. Au milieu des annes 1990, alors que la famille n'a plus de nouvelles du pre, un appel leur annonce son dcs au cours du gnocide rwandais. Sa mre lve seule ses quatre fils et une fille Bruxelles. l'ge de onze ans, Stromae commence s'intresser la musique et s'inscrit l'Acadmie musicale de Jette pour prendre des cours de solfge et de batterie. Sa mre l'envoie l'internat jsuite de Godinne (dans la province de Namur). Stromae is dus geboren op 12 maart 1985. Beantwoord de vragen hieronder. Alle antwoorden mogen in het Nederlands: 1. Van welk werkwoord is n het voltooid deelwoord? In de tekst kom je nog twee woorden tegen die daarmee te maken hebben. Noteer deze twee Franse woorden hieronder.

2. Wat betekent de onderstreepte zin? (antwoord in het Nederlands). Waar slaat l op terug? Reconnu is een voltooid deelwoord, maar wat is de infinitief?

3. Zijn moeder stuurt Paul naar een jesuiten internaat. Waarom denk je? A) Zijn moeder is gelovig en wil dat hij meer afweet van godsdienst. B) Paul is een lastig en onhandelbaar kind C) Noem een andere reden die je logisch lijkt na het lezen van de tekst

30

4. Op 11-jarige leeftijd gaat Stromae lessen volgen op, zeg maar, de Muziekschool. Hij gaat daar lessen volgen: solfge en batterie. Wat zouden dit voor soort lessen zijn?

Stromae heeft 2 Cds gemaakt: Op de Cd Cheese (2010) staat het nummer waarmee hij doorbrak: Alors on danse... Op zijn Cd Racine Carre(2013) staat de hit Papaoutai en zijn laatste hit Formidable. De Cd wordt nu al het meest verkochte album van 2013 in Frankrijk genoemd. 1)In het refrein speelt Stromae met twee woorden die bijna hetzelfde klinken: formidable en fort minable. Hij noemt haar formidable en zichzelf fort minable. Wat betekent denk je fort minable? Vr het luisteren: Na het luisteren: 2) Couplet 1. Stromae spreekt een dame aan op straat en begint tegen haar aan te praten, Waarom is hij boos: Vr het luisteren: Na het luisteren: 3) Couplet 2. A) Kijk goed naar de eerste regels is de tu hier een man of een vrouw? Leg je keuze uit.

B) Stromae heeft het over na 3, 7 jaar....dan zult u zien... Wat bedoelt hij, wat gebeurt er dan?

4) Couplet 3 A) Stromae praat met een kind. Jongen of meisje?

B) Si papa trompe maman c'est parce que maman vieillit. Wat staat hier en wat vind je hiervan?

C) Stromae ziet een maatje wel zitten en denkt aan een beest dat lijkt op een mens. Wat is een singe? 31

Vragen bij Ne me quitte pas - Jacques Brel Naam: Docent Klas: Als je de top honderd allertijden van Frankrijk bekijkt zal je de chanson ne me quitte pas van Jacques Brel bijna altijd in de top 5 tegenkomen. Dit liedje kom je in vrijwel elke taal tegen en het succes lijkt wel eeuwig te duren... Laat me niet alleen is de naam van de Nederlandse uitvoering. Ne me quitte pas is een lied uit 1959 en het werd n van Brels grootste successen. Mocht je de uitzendingen van So you think you can dance? gevolgd hebben dan herinner je je misschien de dans die choreografe Isabelle Beernaerdt maakte voor Stefano en Raquel in 2010. Enthousiast waren de reacties van het publiek. Nu gaat het om jullie reactie! Bekijk de videoclip. Beantwoord daarna de vragen, geen antwoorden verbeteren! 1) Een eerste indruk. Waar zou het liedje over kunnen gaan?

2) Bekijk de songtekst: de titel en het eerste couplet. a. Wat is er precies aan de hand? Is de zanger dolgelukkig en wil hij haar nooit meer kwijt of is er iets anders aan de hand? Leg je antwoord uit.

b. Uit welke woorden maak je dat op? Noem er drie.

3) Tweede couplet. a. Geef in je eigen woorden weer (Nederlands) dat de zanger alles op alles wil zetten om ervoor te zorgen dat ze niet weggaat bij hem....

b. venues is minder vreemd dan je denkt...als je es weglaat herken je de vorm. Handig om te weten bij andere teksten...waarom deze toevoeging van es? 32

4) Derde couplet. Je te parlerai de ces amants-l qui ont vu deux fois leurs coeurs s'embraser Wat bedoelt de zanger hiermee? Leg uit in het Nederlands. Sembraser met n s is geen vergissing, het is een synoniem van prendre feu

5) Vierde couplet. De zanger denkt dat het nog niet te laat is. Noem n van de voorbeelden (Nederlands) 6) Vijfde couplet. a. De zanger gaat zich heel rustig en stil opstellen tegenover haar: geef twee voorbeelden (in het Nederlands).

b. Probeer het woord ombre in het Frans te omschrijven.

7) Jacques Brel sest considr comme un Flamand francophone. Il a chant aussi en flamand (e.a. Mijn vlakke land et Marieke). Aprs 1967 Brel se consacre plus sa famille. En 1974, grand fumeur, il est atteint dun cancer et part en voilier avec Maddly Bamy, sa matresse. Il dcide de se retirer sur lle Hiva Oa. Pilote priv, il y fait l'avion-taxi pour rendre service aux habitants en les transportant entre Hiva-Oa et Tahiti. Il est mort lge de 49 dans un hpital pas loin de Paris. Aprs sa mort il a t enterr Hiva Oa (comme le peintre franais Paul Gauguin 1848-1903)

a. Hiva-Oa maakt deel uit van Frans-Polynesi (la Polynsie franaise). Heb je enig idee waar dat ligt ? Bij welk werelddeel?

b. Wat vind je van het liedje en waarom denk je dat dit liedje in Frankrijk nog steeds hoog genoteerd staat in hitparades zoals o.a. de top honderd aller tijden?

c. Hoe ervaar je het om iets meer te weten over een zanger van wie je tot nu toe alleen de naam kende 33

Tot slot een aantal algemene vragen 1. Vond je de Franse les leuker (dankzij de 3 liedjes die je de afgelopen weken hebt gehoord) of maakte het de Franse lessen minder leuk?

2. Denk je dat je gemotiveerder zou zijn tijdens de Franse lessen als je vaker met behulp van muziek opdrachten moest doen, of denk je dat je juist minder gemotiveerd zou zijn?

3. Hoe vaak zou je liever een opdracht willen maken over een Franse chanson in plaats van een opdracht uit je boek? Kies A, B of C. A. 1x per week B. 1x per 2 weken C. 1x per 3 weken

34

8.3 Bijlage 3: Enqute passie/aversie

1. Heb je het vak Frans? (omcirkel) Ja/nee 2. Waarom heb je het vak wel/niet gekozen?

3. Ben je blij dat je Frans (niet) gekozen hebt? Leg uit.

4. Als je wist dat het vak zo zou zijn, zou je het dan (opnieuw) kiezen? Leg uit waarom.

5. Alleen voor de mensen die Frans hebben: Noem drie dingen die jij leuk vindt aan het vak Frans en drie dingen die jij niet leuk vindt aan het vak Frans leuk: niet leuk: 1. 1. 2. 2. 3. 3. 6. Voor de mensen die Frans hebben: Wat zou jij veranderen aan de Franse lessen? Voor de mensen die geen Frans hebben: Wat zou er veranderd moeten worden volgens jou aan het vak Frans zodat je het wel zou kiezen?

35

8.4

36

8.5 Bijlage 4: Tijdplan

Activiteit Fase 1 Gesprek met begeleider Bijstelling fase 1 Gesprek met begeleider (groen licht, fase 1 compleet) Het boek een onderzoek voorbereiden lezen Handleiding profielwerkstuk Het Rhedens doornemen Chansons beluisteren/selecteren Vragenlijst 1 gemaakt bij Sexion dAssaut-Dsol Vragenlijst 2 gemaakt bij Stromae-Formidable Vragenlijst 3 gemaakt bij Ne me quitte pas- Jacques Brel Gesprek met begeleider Handleiding PWS Het Rhedens opnieuw analyseren Literatuuronderzoek (voorwoord, onderzoeks- tijdplan en opzet PWS gemaakt) Literatuuronderzoek (internet uitkammen, met de artikelen van Dhr. Schotanus erbij heb ik er 3. Artikelen moeten nog worden geanalyseerd en worden opgenomen in het PWS.) Literatuuronderzoek (stuk geschreven over eigen ervaringen m.b.t. leren m.b.v. muziek) Literatuuronderzoek (wat is een chanson?) Literatuur onderzoek (artikel: de ongeletterde luisteraar van Honing geanalyseerd, helaas niet bruikbaar voor mijn PWS dus 2 artikelen over) Conceptversie ingeleverd Literatuuronderzoek (artikel: The impact of rhythm upon verbal memory van S. Medina gelezen en geanalyseerd, wel bruikbaar voor mijn PWS) Vragenlijst Dsol-Sexion dAssaut afgenomen Literatuuronderzoek (artikel: Teaching foreign languages through songs van Karen M. Ludke gelezen en geanalyseerd Vragenlijst 2 Formidable-Stromae afgenomen in de klas Vakantie, op wintersport en niet gewerkt aan PWS Literatuuronderzoek (enqute passie/aversie gemaakt) Hoofdstuk 3, 3.1 geschreven, passie/aversie Passie/aversie enqutes afgenomen en vragenlijst 3 Ne me quitte pas- Jacques Brel afgenomen in de klas Afgenomen vragenlijst Dsol-Sexion dAssaut geanalyseerd Druk met de toetsweek, niet aan PWS gewerkt Afgenomen vragenlijst 2 Formidable-Stromae geanalyseerd en vragenlijst 3 Ne me quitte pas-Jacques Brel geanalyseerd Passie/aversie enqutes geanalyseerd en verwerkt (H3 af) Het geanalyseerde artikel van Ludke verwerkt Vragenlijst 1 Dsol verwerkt Vragenlijsten 2 en 3 (Formidable&Ne me quitte pas) verwerkt Geanalyseerde artikel van Medina verwerkt Conclusie en samenvatting geschreven, ook bronnenlijst gemaakt Puntjes op de i gezet, lay out aangepast en structuur aangebracht Totaal: 100,5 uur besteed aan dit PWS Uren? 3 2 1 1 5 3 2 2 2 2 1 2 4 2 Wanneer? 12 juni 13 14 juni 13 17 juni 13 23 juni 13 Juli 13 Juli/augustus 13 14 september 13 15 september 13 29 september 13 12 oktober 13 12 november 13 14 november 13 16/17 november 13 27 november 13

2 3 3

28 november 13 30 november 13 31 november 13

6 december 13 8 december 13

4 2 3 2 4,5 6 8 4 6 8 6 3

9 t/m 13 dec. 13 14 december 13 16 t/m 20 dec.13 21 t/m 29 dec. 13 3 januari 14 4 januari 14 6 t/m 10 januari 14 10 januari 14 11 t/m19 januari 14 22 januari 14 25 januari 14 26 januari 14 27 januari 14 28 januari 14 29 januari 14 30 januari 14 31 januari 14

37

9 Bronnenlijst
i

https://www.era.lib.ed.ac.uk/handle/1842/5500 Daar PDF bestand gevonden van het artikel van Ludke, K. M. (2009), Teaching foreign languages through songs, 31-01-2014
ii

http://www.scribd.com/doc/48547756/The-Impact-of-Rhythm-Upon-Verbal-Memory, Daar PDF bestand gevonden van het artikel van Medina, S.L . (1994), The impact of rhythm upon verbal memory, 31-01-2014 iii http://franszelfsprekend.nl/daarom-frans/ik-ben-leerling/havo-vwo, 25-01-2014

Overige gebruikte bronnen: - Loo, B van., (2011), chanson, een gezongen geschiedenis van Frankrijk, Antwerpen, De bezige bij Antwerpen - Markenhof, A., (2002), een onderzoek voorbereiden, Baarn, HBuitgevers (per 1 september 2009 is de naam van de uitgeverij gewijzigd in ThiemeMeulenhoff) - Vrij Nederland, 30 november 2013, De republiek, De nieuwe Jacques Brel rapt, de paginas 64 t/m 68

38