48

l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a k t u a l n o c i d o s p i s u t r e c i
Aktualnoci:
FORUM WENTYLACJA
SALON KLIMATYZACJA 2014
Lista wystawcw, aktualnoci, przydatne
informacje dla odwiedzajcych, nowy system
rejestracji on-line, moliwo przyjazdu na tar-
gi autokarem z Gdaska, Poznania, Wroca-
wia, Krakowa, Katowic i Rzeszowa wszystko na
nowej stronie internetowej targw.
Aktualnoci
EVIA na Forum 2014
EVIA - Europejskie Stowarzyszenie Przemy-
su Wentylacyjnego bdzie obecne na te-
gorocznej edycji Forum. Reprezentanci EVIA
bd dostpni we wasnym stoisku, a take
przeprowadz specjalne seminarium.
Seminarium bdzie powicone zmianom
w europejskich przepisach, dyrektywach
i normach dotyczcych brany wentylacyj-
nej i odbdzie si 6 marca (drugiego dnia
targw).
W trakcie trwania odbdzie si rwnie za-
mknite spotkanie czonkw EVIA pracuj-
cych w grupach roboczych Wentylacja
w budownictwie mieszkaniowym i Wenty-
lacja 2020.
Stowarzyszenie Polska Wentylacja jest czon-
kiem EVIA od 2013 roku.
autokarem na FORUM 2014
Gdask, Pozna, Wrocaw, Katowice, Kra-
kw i Rzeszw z tych miastach wyrusz
specjalne autokary, ktre przywioz uczest-
nikw na targi.
W ramach pakietowej usugi zapewniony
jest transport do/z Warszawy, bilet wstpu
na targi i seminaria, posiek i aromatyczn
kaw.
ARENA TECHNOLOGII
Zapraszamy do odwiedzenia specjalnej
Centrum MT Pol ska Warszawa
ul. Marsa 56C, 5-6 marca 2014 r.
DAIKIN EMURA
Zapraszamy
do odwiedzenia
naszego stoiska
www.daikin.pl
www.armacell.com
Zapraszamy do odwiedzenia
naszego stoiska nr 2.
Przedstawimy m.in. skuteczn
zapor ogniow:
49
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a k t u a l n o c i d o s p i s u t r e c i
Strefy Prezentacji o nazwie ARENA TECH-
NOLOGII. Tematem przewodnim s rekupe-
ratory i mae centrale wentylacyjne (o wy-
dajnoci do 1000 m
3
/h).
kalibracja urzdze pomiarowych
Podczas tegorocznego Forum Wentylacja frma
B&L International umoliwi bezpatne wzorco-
wanie do trzech miernikw wilgotnoci i tempe-
ratury. Sprawdzenie zostanie przeprowadzo-
ne za pomoc przenonej komory klimatycznej
typu HygroGen2 szwajcarskiej frmy Rotronic.
Zapraszamy odwiedzajcych wystaw do
zabrania swoich przyrzdw pomiarowych
i skorzystania z usugi.
Zobacz jak si
zmienia Forum
Przejd
Zapraszamy do zapoznania si z now, dar-
mow aplikacj katalog wyrobw Uniwer-
sal w jzyku polskim. Jest to atwy i prosty
w obsudze program, dziki ktremu moemy
zapozna si z ofert frmy Uniwersal. Program
Produkt App zawiera wszystkie najwaniej-
sze informacje potrzebne do doboru wentyla-
torw ich obsugi, montau i eksploatacji.
Po zalogowaniu si na http://tiserwer.linuxpl.
info/klienci/uniwersal/ lub wyszukaniu w Ap-
ple lub Android Apps naley uruchomi apli-
kacj przez nacinicie ikony Szybka instala-
cja. Ju po kilku sekundach mona korzysta
z programu katalog Uniwersal.
Po uruchomieniu programu wywietla si
strona gwna, ktra jest podzielona na pi
gwnych kategorii:
- wentylatory dachowe,
- wywietrzniki dachowe,
- wentylatory dachowe,
- akcesoria wentylacyjne,
- zabezpieczenia elektryczne, automatyka.
Wybierajc jedn z nich przechodzimy do
podrozdziau. Np. po naciniciu w ikon
wentylacja hybrydowa pojawia si pod-
menu, gdzie mamy do wyboru wszystkie
urzdzenia hybrydowe produkowane przez
frm Uniwersal. Wybieramy interesujcy nas
model i klikamy w ikon przykadowo otwie-
ramy zakadk MAG-200 w zakadkach do-
tyczcych wentylatora hybrydowego typu
MAG-200 znajdziemy wszystkie informacj na
temat jego budowy,
charakterystyk przepy-
wowych dla modelu
AC i EC, parametrw
silnika, montau wen-
tylatora, uwag tech-
nicznych, podcze
elektrycznych, a take
automatyki sterujcej
i zabezpieczajcej
wentylatory MAG.
Mobilny katalog Uniwersal
50
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a r t y k u t e c h n i c z n y d o s p i s u t r e c i
Jaka wentylacja
w nowych, niskoenergetycznych
domach? Konieczna rekuperacja? (cz. 1)
Pawe Lachman
Znaczenie wentylacji
mechanicznej z odzyskiem ciepa
w budynkach jednorodzinnych
W artykule porwnano klika rozwiza wen-
tylacji w budynku jednorodzinnego o po-
wierzchni ogrzewanej 200 m
2
. Obliczenia
przeprowadzono za pomoc programu kom-
puterowego CASAnowa (rys.
1
). Program
dokonuje oblicze w oparciu o norm PN EN
832. Pozostae zaoenia s nastpujce:
budynek dwukondygnacyjny 10 m x 12 m,
dach dwuspadowy A/V = 0,67;
lokalizacja Warszawa (zewntrzna tempe-
ratura projektowa -20
o
C);
wspczynnik przenikania ciepa okien
U = 0,9 [W/(m
2
K)]*;
wspczynnik przenikania ciepa cian ze-
wntrznych 0,2 [W/(m
2
K)] (izolacja o gruboci
okoo 12 cm)*;
wspczynnik przenikania ciepa podda-
sza 0,15 [W/(m
2
K)] (izolacja o gruboci okoo
25 cm)*;
wspczynnik przenikania ciepa podogi
na gruncie 0,3 W/(m
2
K)] (izolacja o gruboci
okoo 12 cm)*;
w przypadku zastosowania w budynku
wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepa,
zaoono e infltracja powietrza dla budynku
wynosi 0,05 h
-1
(zaoono e warto infltracji
powietrza wynosi 0,7 h
-1
dla n
50
w tecie
50 Pa) oraz sprawno odzysku ciepa 80%
(dla wentylacji mechanicznej);
roczny wspczynnik wymiany powietrza
0,5 h
-1
w przypadku zastosowania wentyla-
cji (naturalnej) grawitacyjnej jak i wentylacji
mechanicznej z odzyskiem ciepa;
roczne zapotrzebowanie ciepa uytkowego
dla c.o. 39 kWh/m
2
rok (w przypadku wentyla-
cji grawitacyjnej warto ta wynosi 74 kWh/m
2
;
zapotrzebowanie c.w.u. ok. 4000 kWh/rok
(200 litrw c.w.u. o temperaturze 50
o
C na
dob, ograniczona czasowo cyrkulacja c.w.u.)
Przeanalizowano 3 przypadki A, B, C zgodnie
z tabel
1
.
We wszystkich przypadkach (A, B, C) straty cie-
pa przez przenikanie przegrd (przez ciany,
okna, podogi, dach) s takie same (rys.
2
).
Istotna rnica wystpuje tylko po stronie strat
ciepa zwizanych z wentylacj i zapotrzebo-
waniu ciepa na c.o. W porwnywanym przy-
W nowych, energooszczdnych budynkach stao si ju niejako norm zastosowanie wentylacji
mechanicznej z odzyskiem ciepa (rekuperacj). Gwnymi powodami korzystania z tych
rozwiza s nie tylko znaczne oszczdnoci energii, konieczno ograniczenia zuycia energii
pierwotnej, ale rwnie spenienie wymogw higienicznych w budynkach. Czy planowane nowe
standardy zuycia energii pierwotnej w budownictwie jednorodzinnym w Polsce zmusz nas do
powszechnego stosowania w najbliszych latach wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepa?
Jaka bdzie rola pomp ciepa w nowych budynkach w najbliszych latach?
Zaoenia projektowe
Przykad A
Wentylacja
grawitacyjna
(0,5 h
-1
)
Przyjcie krotnoci wymiany powietrza
0,5 h
-1
zarwno dla zapotrzebowania
mocy i ciepa wydaje si by
bezpieczne z punktu widzenia doboru
mocy
Przykad B
Wentylacja
grawitacyjna
(0,3 h
-1
)
Z niemieckich bada realnej rocznej
wymiany powietrza w budynkach
jednorodzinnych wskazuje si e
przypadku wentylacji grawitacyjnej nie
przekracza wartoci 0,3 h
-1
Przykad C
Wentylacja
mechaniczna
z odzyskiem
ciepa
W tym przykadzie zaoono realn
wymiana powietrza 0,5 h
-1
, infltracje
powietrza na poziomie 5% i sezonow
sprawno odzysku ciep na poziomie
80%
Tabela
1
Trzy przykady projektowe (wentylacja
grawitacyjna z roczn krotnoci wymiany powietrza
0,3 h
-1
i 0,5 h
-1
, wentylacja mechaniczna z odzyskiem
ciepa)
1
Obliczenia wykonano za pomoc programu symulacyjnego
CASAnowa
*podane wartoci wspczynnikw przenikania ciepa bd uznawane przez Warunki Techniczne za maksymalne od 1 styczna 2021 roku.
padku A (wentylacja grawitacyjna z krotno-
ci wymiany powietrza 0,5 h
-1
) wynosz one
ok. 60 kWh/(m
2
rok). W przypadku C (wentyla-
cja mechaniczna z odzyskiem ciepa o spraw-
noci rocznej 80%) tylko 18 kWh/(m
2
rok).
Warto doda, e gdyby warto rednio-
roczna krotnoci wymiany powietrza w sys-
temie wentylacji grawitacyjnego wynosia
0,7, to wentylacyjne straty ciepa wzrosaby
do 84 kWh/(m
2
rok). Dla wartoci krotnoci
wymiany powietrza rwnej 1,0 byoby to ju
ponad 119 kWh/(m
2
rok).
Dla zobrazowania powyszych porwna
mona przyj, e ze spalenia 1 m
3
gazu
ziemnego otrzymujemy okoo 10 kWh ciepa.
Rzeczywiste i projektowe rnice
w zuycia ciepa w budynkach
jednorodzinnych (dla rnych
rodzajw wentylacji)
Po uwzgldnieniu zyskw ciepa wewntrz-
nych i sonecznych w omawianym budynku
zapotrzebowanie na ciepo
do ogrzewania budynku (ener-
gia uytkowa) wynosi odpo-
wiednio (tabela
2
i rys.
3
):
Realne roczne zuycie ciepa
na centralne ogrzewanie
w budynku z wentylacj me-
chaniczn z odzyskiem cie-
pa w porwnaniu z zuyciem
ciepa budynku z wentylacj
grawitacyjn jest mniejsze ok.
30% (przypadek A i C). Pod-
chodzc do zagadnienia zu-
ycia ciepa od strony rocz-
nego bilansu energii na c.o.
(dotyczy to przede wszyst-
kim oblicze w certyfkatach
energetycznych budynkw),
te rnice mog siga nawet 50% (po-
rwnujc przypadek A i C rys.
3
).
Rzeczywiste rnice w rocznym zuyciu cie-
pa na c.o. zale jednak w duym stopniu od
sposobu uytkowania budynku z wentylacj
grawitacyjn. Jeeli rednia krotno wymiany
powietrza (w sezonie grzewczym) w budyn-
ku jednorodzinnym wyniosaby nie 0,3 h
-1
, lecz
np. 0,7 h
-1
(czste otwieranie okien lub cigle
uchylone okna w budynku), to zapotrzebowa-
nie uytkowe ciepa na c.o. budynku wzroso-
by z 54 kWh/(m
2
rok) a do 96 kWh/(m
2
rok).
Oznaczaoby to e dobrane urzdzenie
grzewcze np. pompa ciepa gruntowa i jej
dolne rda moe by za mae. W takiej sy-
tuacji oszczdno z zastosowania wentyla-
cji mechanicznej z odzyskiem ciepa bya na
poziomie nie ok. 30% czy 50%, a prawie 60%.
Praktyka wskazuje, e szczeglnie przy zasto-
sowaniu pomp ciepa gruntowych jako mo-
nowalentnego rda ciepa dla budynku
ma to istotne znaczenie.
Dla przypadku projektowego A wyliczone za-




0
20
40
60
80
100
120
140
Przykad A: Kocio
gazowy i wentylacja
grawitacyjna (0,5 h-1 )
Przykad B: Kocio
gazowy i wentylacja
grawitacyjna (0,3 h-1 )
Przykad C: Kocio
gazowy i wentylacja z
odzyskiem ciepa
67
67
67
60
36
18
Straty ciepa na wentylacje
Straty ciepa na przenikanie
2
Straty ciepa na przenikanie i wentylacj w referencyjnym budynku
a r t y k u t e c h n i c z n y
r
e
k
L
A
m
A
d o s p i s u t r e c i
potrzebowanie mocy na c.o. zgodnie z nor-
m PN-EN 12831 wynosi ok. 10 kW (dla tem-
peratury -20
o
C). W przypadku C wynosi tylko
okoo 6 kW. Wie si w tym pierwszym przy-
padku w konsekwencji z du rnic naka-
dw na wykonanie dolnego rdo ciepa
(np. pionowy gruntowy wymiennik ciepa)
i na zakup samej pompy ciepa. W opisywanym
przykadzie rnica nakadw inwestycyjnych
moe wynosi ok. 50% kosztw wykonania sys-
temu wentylacyjnego z odzyskiem ciepa.
Jeszcze lepiej jest to widoczne w wikszych
obiektach ogrzewanych pomp ciepa. Dla
przykadu w budynku o powierzchni ogrzewa-
nej 500 m
2
, zakadajc wymian powietrza
0,5 h
-1
zapotrzebowanie projektowe ciepa
moe wynosi okoo 22 kW, w przypadku za-
stosowania wentylacji mechanicznej z odzy-
skiem ciep warto ta nie przekracza 10 kW.
W tym przykadzie rnica nakadw inwe-
stycyjnych na pomp ciepa i dolne rdo
przewysza nakady zwizane wykonaniem
wentylacji mechanicznej z odzyskiem cie-
pa. Do tego naley cigle pamita o bli-
sko 50% rnicy w kosztach zuycia paliwa
dla centralnego ogrzewania.
Mona te zaryzykowa tez, e dalsze
zwikszanie izolacyjnoci budynku (np.
gruboci izolacji, izolacyjnoci okien) bez
poprawnego rozwizania systemu wenty-
lacji mija si z sensem.
Autor jest przekonany (zapewne moe to potwier-
dzi sporo dowiadczonych instalatorw pomp
ciepa), e przy zastosowaniu pompy ciepa ko-
rzystajcej z energii w gruncie (geotermalnej), roz-
wizanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem
ciepa jest idealnym uzupenieniem instalacyj-
nym i zwiksza bezpieczestwo poprawnej pracy
instalacji grzewczej z pomp ciepa, a szcze-
glnie dolnego rda ciepa pompy ciepa.
c.d.n.

0
20
40
60
80
100
120
67
60
37
15
75
Bilans ciepa dla przypadku A
Straty ciepa na przenikanie przegrd
Straty ciepa na wentylacje
Uytkowe zyski soneczne
Uytkowe, wntrzne zyski ciepa
Zapotrzebowanie ciepa na c.o.
0
20
40
60
80
100
120
67
18
32
14
39
Bilans ciepa dla przypadku C
Straty ciepa na przenikanie przegrd
Straty ciepa na wentylacje
Uytkowe zyski soneczne
Uytkowe, wntrzne zyski ciepa
Zapotrzebowanie ciepa na c.o.
Rodzaj wentylacji
Ciepo uytkowe c.o.
[kWh/(m
2
rok)]
Przykad A
Wentylacja grawitacyjna (0,5 h
-1
)
74
Przykad B
Wentylacja grawitacyjna (0,3 h
-1
)
54
Przykad C
Wentylacja mechaniczna
z odzyskiem ciepa
39
3
Zapotrzebowanie ciepa uytkowego c.o. o oraz bilansowe straty i zyski ciepa w kWh/(m
2
rok)
w zalenoci od typu wentylacji w budynku (obliczenia CASAnowa przypadki A i C)
Tabela
2
Zapotrzebowanie na ciepo do ogrzewania
budynku (energia uytkowa)
a r t y k u t e c h n i c z n y
r
e
k
L
A
m
A
d o s p i s u t r e c i
53
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a r t y k u t e c h n i c z n y d o s p i s u t r e c i
podstawowe, ktre uwzgldnia si dla wy-
znaczania odpornoci ogniowej to: nono
ogniowa R, szczelno ogniowa E, izolacyj-
no ogniowa I.
Wymagania odpornoci ogniowej (np. EI 60)
wyraone s w klasach opisanych w jedno-
litej europejskiej normie klasyfkacji odpor-
noci ogniowej EN 13501-2. Klasyfkacja od-
pornoci ogniowej zaley od tego, w jakim
czasie dany element konstrukcyjny moe wy-
trzyma poar rozwinity, zachowujc swo-
j funkcj oddzielajc i/lub non. Przyjta
nomenklatura jest prosta: warto liczbowa
wyraa odporno liczon w minutach, na-
tomiast symbole R, E oraz I oznaczaj kryte-
ria skutecznoci dziaania w zaoonym cza-
sie odpornoci ogniowej.
R nono ogniowa to zdolno elemen-
tu konstrukcji do wytrzymania oddziaywa-
nia ognia przy okrelonych oddziaywaniach
mechanicznych na jedn lub wicej po-
wierzchni, przez okrelony czas bez utraty
stabilnoci konstrukcyjnej.
E szczelno ogniowa jest to zdolno ele-
mentu konstrukcji, ktry peni funkcj od-
dzielajc do wytrzymania oddziaywania
ognia tylko z jednej strony, bez przeniesie-
nia ognia na stron nienagrzewan
w wyniku przeniknicia pomieni lub go-
rcych gazw.
I izolacyjno ogniowa jest to zdolno ele-
mentu konstrukcji do wytrzymania oddziay-
wania ognia tylko z jednej strony, bez zna-
czcego przepywu ciepa ze strony
nagrzewanej na stron nienagrzewan.
Klasa odpornoci ogniowej suy do opisania
proponowanego rozwizania konstrukcyjne-
go ciany, stropu, bd przepustu instalacyj-
nego i umoliwia dokonanie szybkiej oceny,
czy proponowane rozwizanie spenia po-
stawione wymagania.
Zastosowanie jednolitej klasyfkacji europej-
skiej uatwia stosowanie rnych dostpnych
w Europie rozwiza, bez koniecznoci prze-
prowadzenia dodatkowych kosztownych
bada ogniowych. Natomiast postawienie
formalnych wymaga odnonie do klasy od-
pornoci ogniowej przegrody znajdujcej si
w konkretnym miejscu w budynku lub odno-
nie do przepustu instalacyjnego przecho-
dzcego przez te przegrod postawione jest
do decyzji krajw czonkowskich.
Odporno ogniowa przepustw
instalacyjnych
Sprawnie dziaajca bierna ochrona prze-
ciwpoarowa to nie tylko odpowiedniej kla-
Doskonaa ochrona instalacji
przeciw kondensacji i utracie ciepa
Armafex Protect
elastyczna izolacja
kauczukowa, skuteczna
zapora ogniowa
Artur Woniak
Wymagania dla elementw
budynku odnonie zapobiegania
rozprzestrzeniania si poaru
Wymagania techniczne mwice o tym, kt-
re konkretnie ciany lub stropy powinny za-
pewni odporno ogniow i na jak dugi
czas, zawarte s w rozporzdzeniu ministra
infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie
warunkw technicznych, jakim powinny od-
powiada budynki i ich usytuowanie. W od-
niesieniu do budynkw mieszkalnych przyjta
w Polsce metoda klas odpornoci poarowej
rozrnia przeznaczenie budynku ze wzgl-
du na przebywanie w nim osb (tzw. katego-
ria zagroenia ludzi ZL) oraz wysoko budyn-
ku. W zalenoci od tych dwch parametrw
kady budynek mona przyporzdkowa do
okrelonej klasy A, B, C, D, E (tabela
1
).
Klasy odpornoci ogniowej
Odporno ogniowa jest to zdolno ele-
mentu budynku, do wytrzymania poa-
ru rozwinitego, badana w warunkach od-
wzorowujcych przebieg poaru. Kryteria
Jednym z podstawowych, biernych sposobw walki z poarem
jest zapobieganie jego rozprzestrzenianiu poprzez odizolowanie
pomieszcze, w ktrych rozwija si ogie. W tym celu w zalenoci
od rodzaju kubatury i przeznaczenia budynku, niektrym cianom
lub stropom stawiane s wymagania dotyczce odpornoci ogniowej.
Tabela
1
Klasy odpornoci
poarowej i ogniowej
POBIERZ
54
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a r t y k u t e c h n i c z n y d o s p i s u t r e c i
wystawiona na podstawie wytycznych do
europejskiej aprobaty technicznej nr 26 Wy-
roby do zatrzymywania ognia i uszczelniania
ognia, cz 2 Uszczelnienia przej insta-
lacji, opracowanej przez EOTA. Europejska
aprobata techniczna spenia dwa bardzo
wane zadania: prezentuje wyrb i objania
jego waciwoci w sposb wyczerpujcy
i zrozumiay dla projektanta i instalatora oraz
stanowi formalny dokument odniesienia, czy-
li zharmonizowan specyfkacj techniczn
wyrobu budowlanego. Na podstawie euro-
pejskiej aprobaty technicznej jednostka no-
tyfkowana dokonuje oceny zgodnoci wyro-
bu i wystawia certyfkat zgodnoci, natomiast
producent wystawia odpowiedni deklara-
cj waciwoci uytkowych umieszcza znak
CE na etykiecie wyrobu, wraz ze wszystkimi
niezbdnymi informacjami towarzyszcymi.
Instrukcja montau Armafex Protect

Oprcz wyej wymienionych dokumentw
formalnych Armacell przygotowa dla insta-
latorw specjaln instrukcj montau, oma-
wiajc nie tylko sam sposb klejenia izola-
cji Armafex Protect, lecz rwnie podajc
niezbdne minimalne dugoci otulin, wiel-
koci szczelin oraz inne wymagane warunki
montau. Prawidowe zamontowanie izolacji
Armafex Protect oraz waciwe uszczelnie-
nie przejcia jest konieczne w celu zapew-
nienia rzeczywistej odpornoci ogniowej
przegrody.
Do uszczelniania przepustw Armacell ofe-
ruje specjaln zapraw (past) Armaprotect
1000, gotow do uycia, o najwyszej klasie
reakcji na ogie A1. Pasta Armaprotect 1000
jest bardzo wygodna w zastosowaniu i z uwa-
gi na swoj wysok klas ogniow moe by
stosowana rwnie z innymi wyrobami biernej
ochrony poarowej.
sy przegrody midzy pomieszczeniami oraz
kondygnacjami. Dla zachowania wymogw
bezpieczestwa w razie poaru, konieczne s
rwnie waciwie zastosowane i wytrzyma-
e materiay uszczelniajce instalacje oraz
odpowiednie miejsce ich montau. Otwo-
ry w przegrodach przeciwpoarowych, przez
ktre przechodz instalacje kablowe i ruro-
we powinny by zabezpieczone przez syste-
my ochrony przej instalacyjnych. Kwesti
przej instalacyjnych reguluje przywoa-
ne ju rozporzdzenie w sprawie warunkw
technicznych. Generalnie, co do zasady
przejcia instalacyjne w elementach budyn-
ku powinny mie tak sam klas odporno-
ci ogniowej (E,I), jaka jest wymagana dla
tych elementw. Odporno ogniowa ciany
lub elementu nie moe by osabiona w ad-
nym punkcie. Naley tu zaznaczy, e dla sa-
mych przepustw wymagana jest szczelno
(E) i izolacyjno ogniowa (I), natomiast nie
ma wymogu, co do nonoci ogniowej (R)
co oczywiste, gdy przepust jako taki nie jest
elementem konstrukcyjnym budynku.
Przywracanie odpornoci ogniowej
cian i stropw za pomoc
Armafex Protect
Na rynku dostpne s rozwizania suce
zabezpieczaniu przepustw instalacyjnych,
np. specjalne konierze, jednake nie spe-
niaj one adnej funkcji izolacyjnej. Jedno-
czenie standardowa izolacja kauczukowa,
np. AF/Armafex, stosowana na instalacjach
chodniczych i klimatyzacyjnych, nie moe
zapewni wymaganej odpornoci ognio-
wej. Natomiast Armafex Protect, zachowu-
jc podstawowe parametry termicznej izo-
lacji kauczukowej, zapewnia jednoczenie
wykonanie przejcia instalacyjnego o odpor-
noci ogniowej do EI 120 na rurach stalowych
i miedzianych do rednicy 326 mm, na rurach
plastikowych do rednicy 75 mm w stropach
oraz cianach o konstrukcji sztywnej (muro-
wanych, betonowych) i konstrukcji podatnej
(np. w zabudowie lekkiej z pyt kartonowo-
-gipsowych) (tabela
2
).
Waciwoci Armafex Protect
Armafex Protect to izolacja z elastycznej
pianki elastomerycznej na bazie syntetyczne-
go kauczuku, zawierajca specjalne skadni-
ki ogniochronne pczniejce pod wpywem
temperatury. Z uwagi na swoje waciwoci
termiczne, wysoki wspczynnik oporu na dy-
fuzj pary wodnej oraz doskonae i szczelne
poczenia klejone z innymi izolacjami kau-
czukowymi z grupy Armafex, izolacja Arma-
fex Protect nadaje si zwaszcza do stosowa-
nia na rurowych instalacjach chodniczych
i klimatyzacyjnych o temperaturze czynnika
do -50C. Pozostay obszar zastosowania to
instalacje wodne i grzewcze o temperaturze
czynnika do 85C. Instalacje rurowe rwnie
mog obejmowa dodatkowe kable elek-
tryczne prowadzone wzdu rur lub na po-
wierzchni izolacji. Specjalne skadniki ognio-
chronne wchodzce w zakres receptury
wyrobu Armafex Protect powoduj, e pod
wpywem wzrostu temperatury w wyniku po-
aru izolacja lekko pcznieje na tyle, aby
nawet po upywie 120 min pozosta stabilna
na rurze w obszarze przejcia oraz doszczel-
ni otwr przejcia przez cay ten czas.
Waciwoci te zgodnie z procedur musia-
y zosta potwierdzone faktycznymi bada-
niami odpornoci ogniowej podczas testu
w skali 1:1. Dokumentem formalnym opraco-
wanym na bazie wynikw bada, jest euro-
pejska aprobata techniczna nr ETA-11/0454,
Tabela
2
Klasy odpornoci
ogniowej Armafex Protect
POBIERZ
55
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a r t y k u t e c h n i c z n y d o s p i s u t r e c i
kw technicznych, jakim powinny odpowia-
da budynki i ich usytuowanie z pniej-
szymi zmianami ostatni nowelizacj
z lipca 2013 roku. Narzuca ono szereg wymo-
gw dla izolacji i szczelnoci przegrd bu-
dowlanych, a konsekwencj dla wentylacji
jest praktyczny brak infltracji, czyli likwidacja
rda wieego powietrza. Dlatego niezbd-
ne stao si dostarczenie tego powietrza
w sposb wiadomy, zorganizowany i prze-
mylany. Jednoczenie stao si to wyjtkow
okazj do zmniejszenia kosztw wentylacji
ponoszonych przez uytkownika. W tradycyj-
nej instalacji powietrze zuyte, ktre ma tem-
peratur pokojow (ok. 22
o
C) jest usuwane
na zewntrz, w to miejsce napywa powie-
trze o temperaturze zewntrznej,
a zim jest to temperatura od 15
o
C nawet do
-20
o
C. Powietrze to musi zosta podgrzane,
tak aby w pomieszczeniach bya utrzymy-
wana temperatura komfortu zim ok. 20
o
C.
Rozsdnym jest w tej sytuacji ogrzanie tego
zewntrznego powietrza nie tylko poprzez
energi ciepln z systemu ogrzewania,
a rwnie poprzez energi ciepln zgroma-
dzon w powietrzu wyrzucanym na zewntrz.
Do tego celu su urzdzenia okrelane jako
rekuperatory.
Rekuperator czy maa centrala
z odzyskiem ciepa?
Nazwa rekuperator jest nieco nieprecyzyjna,
a pochodzi od gwnego elementu suce-
go do wymiany i odzysku ciepa wymien-
nika krzyowego lub przeciwprdowego
rekuperatora. Dokadnie to urzdzenia po-
winno by okrelane jako centrala wenty-
rekuperator nowoczesne puca
domu jednorodzinnego
O rekuperacji
w eksploatacji
micha Zalewski
Jedn z niezbdnych instalacji w kadym
obiekcie jest WENTYLACJA. Jakie zadania
stawiamy przed wentylacj i dlaczego jest
ona niezbdna? Wentylacja w domu spe-
nia dwa podstawowe zadania oraz kilka do-
datkowych.
Do gwnych zada
naley:
- dostarczenie odpo-
wiedniej iloci tlenu do
oddychania dla miesz-
kacw;
- odprowadzenie wilgoci generowanej przez
uytkownikw w celu zabezpieczenia budyn-
ku przed degradacj budowlan.
Ponadto wentylacja odprowadza zapachy
z pomieszcze sanitarnych, dostarcza tlenu do
spalania zarwno dla kominkw, jak i kuche-
nek gazowych i wreszcie usuwa pyy i kurz.
Koniec XX wieku to czas kiedy zaczlimy
zwraca baczn uwag na rodowisko natu-
ralne i jego degradacj
spowodowan nadmier-
n produkcj energii,
spalaniem paliw i zwi-
zan z tym emisj zanie-
czyszcze. Szereg regu-
lacji prawnych wymusio
drastyczne zwikszenie izolacyjnoci budyn-
kw i ich szczelnoci. W Polsce tak regulacj
jest rozporzdzenie ministra infrastruktury
z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warun-
Jak poprawnie dobra rekuperator? Ot poprawny dobr
musi wynika ze spenienia wymaga bilansu powietrza
i instalacji kanaowej. O ile jednak bilans powietrza
(czyli odpowiednia ilo powietrza wentylacyjnego) jest
determinowana przez wielko budynku, liczb osb
i wyposaenie, to instalacj kanaow naley rwnie
w znacznym stopniu dostosowa do moliwoci rekuperatora.
rekuperator po zdjciu obudowy, widoczne
elementy, jak: wymiennik, fltry, wentylator...
Z zada, ktre stawiamy
przed wentylacj wynika,
e musi ona by nawiewno-
wycigowa.
56
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a r t y k u t e c h n i c z n y d o s p i s u t r e c i
y rwnie w znacznym stopniu dostosowa
do moliwoci rekuperatora.
le zaprojektowana instalacja wentylacji
moe skutkowa zymi efektami:
- mimo funkcjonowania nie likwiduje odczu-
cia dusznoci w caym domu,
- prawidowo wentyluje tylko cz po-
mieszcze,
- nie usuwa przykrych zapachw,
- nie chroni nas przed pojawianiem si pleni
w pomieszczeniach,
- jest gona,
- wyzibia pomieszczenia podczas dziaania,
- poci si, czyli regularnie pojawia si woda
na kanaach wentylacyjnych,
- zuywa duo energii elektrycznej,
- koszt serwisowania jest wysoki.
Okrelenie tras kanaw opory,
nieszczelno, haas
Podstawow zasad planowania przebie-
gw kanaw musi by prostota instalacji
i zarezerwowanie odpowiednio duej prze-
strzeni instalacyjnej. Instalacja kanaowa
lacyjna z odzyskiem ciepa. Nazwa rekupe-
rator jest o tyle niepoprawna, e w czci
urzdze s zamontowane regeneracyjne
wymienniki ciepa, czyli wymienniki obroto-
we. Naley jednak podkreli, e pod poj-
ciem rekuperator rozumiemy kompaktowe
urzdzenie, przygotowane do montau
w maych obiektach bez moliwoci dowol-
nej konfguracji pod ktem doboru wentyla-
torw, czy sekcji obrbki powietrza.
Najlepiej rekuperatory przeciwprdowe?
Warto par chwil powici dla rekuperatora
przeciwprdowego, jaki instaluje si w nowo-
czesnych urzdzeniach.
Do gwnych zalet tych wymiennikw zali-
czamy:
- wysok sprawno do 95%. Sprawno ta jest
okrelana zgodnie z norm EN 308 i potwier-
dzona przez EUROVENT. Naley pamita, e
sprawno ta ma tak wysok warto pod wa-
runkiem, e przed wymiennikiem temperatura
nie spada poniej 0
o
C i nie wystpuje niebez-
pieczestwo zamarzania wymiennika i zwi-
zanego z nim procesu odszraniania. Wahania
temperatury powoduj,
e realna sprawno od-
zysku osiga poziom nie-
co mniejszy 85%.
- mae opory przepywu,
czyli maa moc wentyla-
torw;
- skuteczne rozdzielenie
strumieni nawiewnego
i wycigowego, czy-
li moliwo usuwania po-
wietrza z pomieszcze
brudnych (azienek, ust-
pw, kuchni) bez niebezpieczestwa ponow-
nego nawiewania ich do pomieszcze (tak
jak np. w wymiennikach obrotowych);
- mae gabaryty.
Biorc pod uwag wszystkie powysze ar-
gumenty dla domu jednorodzinnego system
wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepa
jest najbardziej korzystnym rozwizaniem. Do
nowoczesnego budownictwa pasuje zarw-
no z punktu widzenia zada do spenienia,
jak i kosztw eksploatacji.
Projekt instalacji i dobr rekuperatora
newralgiczne zasady wpywajce
na waciw eksploatacj
Ot poprawny do-
br musi wynika
z spenienia wyma-
ga bilansu powie-
trza i instalacji kana-
owej. O ile jednak
bilans powietrza,
czyli odpowiednia
ilo powietrza wen-
tylacyjnego jest de-
terminowana przez
wielko budynku,
liczb osb i wypo-
saenie, to instala-
cj kanaow nale-
Peny program wentylatorw
do wentylacji oglnej, oddymiajcej
(certykowanych wg PN EN 12101-3)
i przemysowej.
Aparaty
grzewczo-wentylacyjne
Ponad 100 wielkoci w wersjach
przemysowych i komfortu.
nawiewniki
tumiki
regulatory przepywu
fan coile
belki i stropy chodzce
Osprzt wentylacyjny
Kurtyny powietrzne
Funkcjonalno i estetyka.
Ponad 100 wielkoci rnych
typw kurtyn.
Nadcinieniowe
systemy zapobiegania
zadymieniu
Zgodnie z norm PN-EN 12101-cz.6
(< 3 sek. max 50 Pa) utrzymujemy
niezadymione drogi ucieczki.
Centrale wentylacyjne,
klimatyzacyjne
innowacyjno i ekologia
wysoka jako
Wentylatory
r
e
k
L
A
m
A
przy wzrocie poboru
mocy wentylatora ze
150 W (wielko dla
standardowej instalacji)
do 350 W dla instalacji
z duymi oporami wzrost
kosztw energii wynosi
ok. 700 z rocznie.
57
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a r t y k u t e c h n i c z n y d o s p i s u t r e c i
musi by zrwnowaona hydraulicznie, czyli
tak zwymiarowana, eby planowana ilo po-
wietrza dotara do odpowiednich nawiewni-
kw i odpowiednia ilo powietrza bya odpro-
wadzana z wywiewnikw. Jeeli instalacja jest
zbyt skomplikowana ma duo kolan, odej,
przewe, to wentylator na przetoczenie po-
wietrza potrzebuje wicej energii elektrycznej.
Przewenia instalacji to rwnie niebezpie-
czestwo wzrostu haasu. Kady kto przygl-
da si budowie gwizdka wie, e przewenia
przekroju powoduj wist.
Staranno w wykonaniu instalacji musi si
przejawia rwnie w zapewnieniu odpo-
wiedniej szczelnoci. Szczelno instala-
cji regulowana jest odpowiedni norm
PN-EN-12237-2005 oraz PN-EN-1507-2007. Nie-
szczelne instalacje to przede wszystkim rozre-
gulowana instalacja
i brak odpowied-
niej iloci powietrza
w pomieszczeniach
oraz haas pocho-
dzcy od wypy-
wu powietrza przez
szczeliny.
Istotne jest rwnie
zapewnienie od-
powiedniego do-
stpu do rekupera-
tora. Powinien on
by zlokalizowa-
ny w pomieszcze-
niu o charakterze
technicznym. W po-
mieszczeniu nie po-
winna wystpowa
ujemna tempera-
tura (minimalna
okrelona jest indy-
widualnie przez pro-
ducentw), nad-
mierna wilgo.
Powinno ono by
te zlokalizowane
w miar centralnie
i powinno gwaran-
towa swobodny dostp do klap inspekcyj-
nych (minimalne odlegoci rwnie poda-
wane s w dokumentacjach producentw).
Naley pamita, e nie s to urzdzenia
bezgone, aby wic unikn dyskomfortu
powinny by w miar moliwoci oddalone
od sypialni. Utrudniony dostp do urzdzenia
powoduje, e czas powicony na serwis jest
dugi, a to powoduje jego wysoki koszt. Rw-
nie lokalizacja wymuszajca skomplikowany
ukad instalacji kanaowej (a naley pami-
ta, e do kadego urzdzenia podczamy
4 kanay o rednicach 160- 200 mm) mo-
e powodowa due opory przepywu,
a to spowoduje strat wydajnoci.
Programowanie pracy
Rekuperator jest zasadniczo prostym, nie-
skomplikowanym urzdzeniem. Warto jednak
wyposay go w sterownik pozwalajcy na
kontrol jego pracy. Podstawowa funkcj
w sterowniku to programator pracy. Inten-
sywna wentylacja w domu jest niezbd-
na jedynie w okresie, gdy przebywaj w nim
EFEKTYWNO
ENERGETYCZNA
r
e
k
L
A
m
A
rekuperator z podczonymi kanaami,
kady o rednicy 160-200 mm
Im bardziej zaawansowany sterownik, tym wiksza
moliwo programowania pracy w rnych okresach
58
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a r t y k u t e c h n i c z n y d o s p i s u t r e c i
Wyranie widoczne due zabrudzenie flrw
uytkownicy. W pozostaych okresach moe-
my zmniejszy jej wydajno do dyurnej (war-
to zadba eby rekuperator mia moliwo
regulacji wydajnoci wentylatorw, najlepiej
pynn). Nowoczesne sterowanie urzdze
domowego uytku przenosi si do urzdze
mobilnych, telefonw, tabletw. Ale eby mie
tak funkcjonalno, naley zastosowa spe-
cjalny dedykowany sterownik z interfejsem ko-
munikacyjnym. Sterownik taki moe rwnie
powiadomi nas o awarii urzdzenia, koniecz-
noci wyczyszczenia fltra czy terminie serwisu.
Czyszczenie: fltrw, oysk, kanaw
Rekuperatory wyposaone w sterowanie au-
tomatyczne s urzdzeniami bezobsugowy-
mi. Nie oznacza to jednak, e nie wymagaj
opieki. Podstawowym i najczciej obsugi-
wanym elementem s fltry powietrza. Wzrost
oporw przepywu na fltrze powietrza moe
osiga warto 50 Pa. Jeeli wic nie dba-
my o to, eby by czysty, to sam koszt zwik-
szonego poboru energii przez wentylatory
moe wynie nawet 200 z.
W rekuperatorze s wentylatory wyposaone
w oyska, przez ktre przepywa powietrze
niosce ze sob pyy i kurz osiadajcy i na
wentylatorach, i na wymienniku, a to z kolei
powoduje, e bez regularnego czyszczenia
ulegaj one szybszemu zuyciu.
Kurz to rodowisko dla rozwoju roztoczy, warto
wic dba o czysto instalacji wentylacji. Cz-
stotliwo serwisowania instalacji jest zalena
od lokalizacji. Oczywicie nie wszystkie czynno-
ci trzeba od razu powierza wyspecjalizowa-
nemu serwisowi. Z czyszczeniem lub wymian
fltrw kady uytkownik powinien poradzi so-
bie sam. Na pocztku musi ustali czstotliwo
czyszczenia (w centrach miast czciej, w oko-
licach o maym nateniu ruchu rzadziej), p-
niej dba o regularne czyszczenie. Czynnoci
zwizane z samym rekuperatorem czy z czysz-
czeniem kanaw inspekcji stanu zanieczysz-
czenia kanaw w budynkach komercyjnych
czy uytecznoci publicznej powinno si doko-
nywa raz na 5 lat, i na jej podstawie podejmo-
wa decyzj o ewentualnym czyszczeniu wy-
magaj ju wyspecjalizowanego sprztu.
Sposb na odszranianie
wymiennika
Jeeli powietrze zimne (zewntrzne)
poprzez przegrod styka si z powie-
trzem ciepym (wewntrznym), to na-
stpuje wykroplenie wilgoci z tego
powietrza ciepego. Moemy to zaob-
serwowa na le izolowanych kana-
ach czerpnych. Zjawisko to zachodzi
rwnie w wymienniku odzysku cie-
pa. Cz central wentylacyjnych ma
system odprowadzenia skroplin z wy-
miennika, jednak cz nie ma takiej
funkcji. Dodatkowo jeeli powietrze
zewntrzne ma temperatur poniej
0
o
C, to nastpuje zjawisko zaszronie-
nia wymiennika. Jest ono niepoda-
ne z wielu powodw m.in. zwiksza
opory przepywu przez wymiennik
i zmniejsza wydajno centrali.
By-pass
Wymienniki mona odszroni i realizu-
je si to poprzez skierowanie strumie-
nia ciepego powietrza na stron za-
szronion (przez specjalny by-pass)
lub poprzez zmniejszenie iloci powie-
trza nawiewanego, do tego celu su
pynnie regulowane silniki wentylato-
rw. Zawsze jest to zwizane z zaburze-
niami pracy instalacji oraz z kosztami
roztopienia szronu. Najlepiej tego zjawi-
ska w ogle unikn
Nagrzewnica wstpna
W okresie zimowym niebezpieczestwo
wykroplenia wilgoci na wymienniku
wystpuje przy temperaturze powietrza
zewntrznego wynoszcej ok. 8
o
C. Aby
nie dopuszcza do napywu na wy-
miennik powietrza o tak niskiej tempe-
raturze, naley zamontowa nagrzew-
nic wstpn (najczciej elektryczn).
Koszt wstpnego podgrzewania powie-
trza jest zbliony do kosztw odszrania-
nia, a komfort pracy i trwao podze-
spow zdecydowanie wiksza.
GWC
Innym wyjciem zamiast nagrzewni-
cy elektrycznej jest wstpne podgrza-
nie powietrza za pomoc tzw. GWC
gruntowego wymiennika ciepa (po-
przez czerpanie powietrza zewntrzne-
go przez system rur, zoy wirowych lub
mat zagbionych w ziemi wykorzystu-
jemy energi cieplna zakumulowan
w gruncie do podgrzania powietrza ze-
wntrznego).
Zastosowanie by-passu to jeden ze sposobw
na odszranianie wymiennika
59
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a r t y k u t e c h n i c z n y d o s p i s u t r e c i
niaj nowoczesne wntrza. Ich cicha praca
(gono obniona do 19 dB(A) w porwna-
niu do poprzedniej wersji), wzmacnia u uyt-
kownika poczucie harmonii, w poczeniu
z klas energetyczn A+++, zapewnia jedno-
czenie i efektywno, i luksus.
Wykoczenie srebrno-antracytowe lub mato-
wo czysto biae oraz aerodynamiczny ksztat
Daikin Emura tworz niezwykle cienki profl,
stanowicy akcent nowoczesnego wzornic-
twa na kadej cianie. We wntrzu umiesz-
czono system o wysokim poziomie inteli-
gencji, wyposaony w innowacyjne funkcje,
ktre zapewniaj zmniejszenie zuycia ener-
gii w porwnaniu z typowymi jednostkami kli-
matyzacyjnymi.
Sterowanie ruchem i temperatur
powietrza
Wbudowana inteligencja wspomaga niskie
zuycie energii przez systemy Daikin Emura.
Dwustrefowy inteligentny czujnik ruchu moni-
toruje pomieszczenie i zmienia nastaw
w celu oszczdzania energii, jeli pomiesz-
czenie pozostaje puste przez minimum 20
minut. Kiedy tylko kto wejdzie do pomiesz-
czenia, jednostka natychmiast przywraca
pierwotn nastaw. Dwustrefowy inteligent-
ny czujnik kieruje rwnie strumie powietrza
z dala od osb przebywajcych w pomiesz-
czeniu, aby unikn zimnych przecigw.
Aby zapewni harmonijny rozkad tempe-
ratury, system nawiewu powietrza 3D Daikin
Emura zosta wyposaony w ukad aluzji au-
tomatycznego ruchu w kierunku pionowym
i poziomym, zapewniajcych rwnomiern
dystrybucj powietrza a do naronikw na-
Forma, Funkcja, Przemiana
Daikin Emura
nastpna generacja
luksusu w dziedzinie
klimatyzacji
Agnieszka Piro
Nowa generacja aerodynamiczne
wzornictwo
Pierwszy system Daikin Emura zosta wprowa-
dzony na rynek w roku 2010, na nowo defniu-
jc pojcie sterowania klimatem w zakresie
wystroju wntrza. Nastpna, aktualnie wpro-
wadzana generacja oferuje udoskonalone
pod wzgldem aerodynamicznym wzornic-
two i parametry efektywnociowe, co powo-
duje, e staje si jeszcze bardziej atrakcyjna
dla projektantw, architektw i wymagaj-
cych wacicieli domw.
Atrakcyjne opywowe wzornictwo, wysokiej
jakoci materiay i wyjtkowe wykoczenie
jednostek Daikin Emura wspaniale uzupe-
Ju wiosn 2014 r. do sprzeday zostanie
wprowadzona nowa generacja pierwszego
zaprojektowanego w europie klimatyzatora Daikin emura.
Jego ofcjalna premiera odbya si w mediolanie w grudniu 2013 r.
Podobnie jak poprzedni model, Daikin emura II zosta zaprojektowany przez
europejskie Studio projektowe, ktre swoje dzieo poprzedzio niezwykle
rzetelnymi badaniami zarwno wrd inynierw, jak i uytkownikw
klimatyzacji. To oni zwracali szczeglna uwag na wygld urzdzenia,
parametry techniczne oraz zalety wzgldem rodowiska naturalnego.
efektem wsppracy inynierw Daikin i Designerw studia Yellow
Design powstao niezwykle ciche, wydajne i ekonomiczne urzdzenie.
60
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a r t y k u t e c h n i c z n y d o s p i s u t r e c i
wet duych pomieszcze. Podczas chodze-
nia, klapa nawiewu ustawia si poziomo, aby
zapobiec nawiewaniu zimnego powietrza
bezporednio na osoby w pomieszczeniu.
Podczas grzania, klapa nawiewu ustawia si
pionowo w d, aby kierowa ciepe powie-
trze ku pododze.
System Daikin Emura zapobiega take prze-
grzaniu i przechodzeniu w nocy, dziki au-
tomatycznej zmianie nastawy na 0,5C cie-
plejsz podczas chodzenia oraz na 2C
chodniejsz podczas grzania. atwy w uy-
ciu pilot zdalnego sterowania zapewnia uyt-
kownikowi kontrol nad temperatur w po-
mieszczeniu.
Jednostk Daikin Emura mona zdalnie ste-
rowa, korzystajc z aplikacji dostpnych za-
rwno dla platformy Apple, jak i Android.
To urzdzenie Wi-Fi typu plug and play ma
intuicyjny interfejs, co powoduje, e sterowa-
nie jednostk zarwno z wewntrz, jak i z ze-
wntrz domu jest bardzo atwe.
Fotokatalityczny fltr
Aby sprawi, by rodowisko domowe byo
jeszcze bardziej zdrowe, fotokatalityczny fltr
oczyszczania powietrza jednostki Daikin Emu-
ra wyapuje unoszce si w powietrzu czst-
ki kurzu, pochania takie organiczne za-
nieczyszczenia, jak bakterie i wirusy oraz
eliminuje zapachy.
Waciwoci jednostki
wewntrznej EMURA:
- modele o wydajnociach
chodniczych: 2; 2,5; 3,5; 5 kW
- energooszczdno: bardzo wy-
soka warto wspczynnika EER,
do 4,46 (klasa energetyczna A)
- cinienie akustyczne do
22 dB(A)
- szeroki zakres operacyjny: -10
do 46C w trybie chodzenia
oraz -15 do 20C w trybie grzania
- pilot z moliwoci zaprogramo-
wania na 24-godziny z tygodnio-
wym timerem
- czynnik chodniczy R-410A
- maks. dugo instalacji 20 m
- mniejszy ciar i wymiary
SENSOVENT
wentylacja dla domu
wielorodzinnego
Ilona Izworska
Jest to system wywiewny oparty na wen-
tylatorze centralnym, podczonym do prze-
wodu zbiorczego, wyposaonym w modu
kontroli staego cinienia. W skad systemu
wchodz rwnie elementy nawiewu i wy-
wiewu powietrza, takie jak nawiewniki cien-
ne lub okienne, kratki lub przepustnice stae-
go przepywu. Wsppraca poszczeglnych
elementw systemu zapewnia skuteczn
wentylacj budynkw wielorodzinnych oraz
uytecznoci publicznej.
Gwny element systemu wentylator CAPP PT
ma zintegrowany modu sterujcy prdko-
ci obrotow silnika w zalenoci od warto-
ci zadanej podcinienia. Ukad ten zapew-
nia sta warto podcinienia w przewodzie
wentylacyjnym niezalenie od wpyww wa-
runkw zewntrznych oraz zmian wydajnoci
caego systemu.
Elementy samoregulujce w systemie wy-
wiewnym SENSOVENT stanowi kratki lub prze-
pustnice staego wydatku. Przy nagym wzro-
cie cinienia element ruchomy samoczynnie
zmienia swoje pooenie zmniejszajc po-
wierzchni przepywu powietrza i tym samym
zabezpiecza ukad przed samoczynnym wzro-
Wychodzc naprzeciw obecnym przepisom energetycznym
dla budynkw, a take rosncym oczekiwaniom oraz wymaganiom
stawianym przez projektantw, inwestorw, a przede wszystkim
klientw, frma Harmann wprowadzia nowy, energooszczdny
system mechanicznej wentylacji wycigowej SeNSOveNT.
61
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a r t y k u t e c h n i c z n y d o s p i s u t r e c i
stem wydajnoci. Dla pomieszcze, w ktrych
wymagane jest okresowe zwikszenie wydaj-
noci np. kuchnie czy azienki mona zasto-
sowa kratki o dwch wydajnociach: pod-
stawowej oraz uruchamianej opcjonalnie za
pomoc przecznika sznurkowego lub prze-
cznika ciennego. Opcjonalnie kratki mog
wystpowa w wersji z opnieniem czaso-
wym 30 minut, czujnikiem ruchu czy dodatko-
wym wytumieniem akustycznym.
Elementy nawiewne stanowi szczelinowe
nawiewniki okienne lub cienne, wyposao-
ne w automatyczny element regulujcy za-
bezpieczajcy przed nadmiernym wzrostem
strumienia powietrza wywoanym na skutek
np. zwikszonego naporu wiatru. Nawiewni-
ki mog wystpowa w kilku wariantach wy-
konania, w zalenoci od wymaganego mi-
nimalnego strumienia przepywajcego
powietrza, jak rwnie ze wzgldu na izo-
lacyjno akustyczn i zdolno tumie-
nia dwiku. Kocowym elementem syste-
mu s zabezpieczenia przeciwpoarowe
w postaci np. klap odcinajcych, stosowa-
ne zgodnie z przepisami budowlanymi obo-
wizujcymi dla danego rozwizania pro-
jektowego.
Zalety systemu SENSOVENT:
- wentylacja zalena od aktualnych potrzeb
uytkownikw,
- cicha praca, moliwo zastosowania kra-
tek z dodatkowych wytumieniem,
- utrzymywanie staego podcinienia w ka-
nale wentylacyjnym,
- moliwo zwikszenia strumienia wyciga-
nego powietrza,
- widoczna redukcja zuycia energii,
- pynna regulacja zastosowane silniki EC,
- brak wpywu czynnikw zewntrznych na
stabilno dziaania systemu.
Z jakiego materiau
powinien by wykonany
rurowy GWC do wentylacji
mechanicznej?
Jakub koczorowski
Polipropylen vs. polichlorek winylu
Jednym z najwaniejszych aspektw pod-
czas wyboru GWC jest przewodno ciepl-
na materiau, z ktrego wykonany jest rurowy
GWC. Podwyszona przewodno cieplna
rur polipropylenowych umoliwia optymal-
n wymian ciepa midzy zasysanym po-
wietrzem a gruntem, co przekada si na wy-
sok sprawno systemu. Ten parametr
w zwykych rurach kanalizacyjnych z PVC jest
kilkukrotnie mniejszy, co znajduje swoje po-
twierdzenie w badaniach wykonanych przez
niezaleny instytut SKZ Wurzburg (rys.
1
). Do-
datkowo ze wzgldu na dziaanie izolacyjne
zamknitego powietrza, nie naley stosowa
rur kanalizacyjnych z rdzeniem spienionym
lub rur dwuciennych strukturalnych. Jeeli
wybrano zwyke rury kanalizacyjne z PVC, to
de facto powinno si uoy tych rur trzykrot-
nie wicej anieli rur AWADUKT Thermo. Koszt
samego materiau na 1 m.b. bdzie mniejszy,
ale liczc go razy 3, ju niekoniecznie. Kosz-
GPWC jest instalacj zapewniajc stay dopyw wieego, higienicznego
i przefltrowanego powietrza do centrali wentylacyjnej, ktra wstpnie
podgrzewa lub schadza powietrze wentylacyjne. Wrd dostpnych
na rynku rozwiza wymieni mona wymienniki powietrzne: rurowe
(przeponowe), pytowe oraz wirowe (bezprzeponowe), gdzie bezporednio
powietrze peni rol medium lub wymienniki glikolowe (takie same, jak
stosuje si do pomp ciepa), gdzie ciepo z gruntu przekazywane jest
najpierw do zamknitego ukadu glikolowego, a potem do powietrza.
Niniejszy artyku prezentuje wycznie wymienniki powietrzne (ze wzgldu
na wysz skuteczno dziaania), a konkretnie typ rurowy.
ty zwizane z wykonawstwem rwnie wzro-
sn trzykrotnie. Do tego moe si okaza, e
nie wystarczy przestrzeni na dziace, eby
uoy tak dug instalacj. Ponadto wikszy
spadek cinienia przy duszych instalacjach
wymaga zastosowania mocniejszych wenty-
latorw, co rwnie naley uwzgldni pod-
czas doboru centrali wentylacyjnej i niestety
zwiksza koszty eksploatacyjne systemu.

Polipropylen vs. polietylen
Innym rozwizaniem moliwym do stosowa-
nia s rury polietylenowe. Wprawdzie od-
znaczaj si one wyszym wspczynnikiem
przewodzenia ciepa, ale ze wzgldu na
swoj bardzo wysok elastyczno nie nada-
j si do instalacji rurowych GWC. Rury poli-
etylenowe w klasycznym typoszeregu SDR 26
maj sztywno obwodow SN4 lub mniej-
sz. Stosowanie rur w klasie SN4 pod obcie-
niem statycznym w postaci chodnikw, cie-
ek ogrodowych lub wrcz pod budynkiem
Wspczynnik przewodzenia
ciepa W/mK
1
Wspczynnik przewodzenia ciepa
rnych materiaw
62
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a r t y k u t e c h n i c z n y d o s p i s u t r e c i
jest zdecydowanie niewskazane. Takie rury
ulegn owalizacji lub wrcz pkniciu. Do-
datkowo rury polietylenowe odznaczaj si
nisk sztywnoci wzdun, co sprawia, e
uginaj si pod ciarem i w ten sposb two-
rz si niecki w rurach GWC. W tych nieckach
zbiera si woda kondensacyjna, ktra po cza-
sie zaczyna brzydko pachnie i zmniejsza po-
wierzchni przepywu powietrza lub moe
wrcz zablokowa ten przepyw.

Rury do GPWC tylko z dopuszczeniem
do ukadw wentylacyjnych
Kontynuujc powyszy wtek rur kanaliza-
cyjnych z PVC lub PE wykorzystywanych do
GPWC, zwracam uwag, e adne tego typu
rozwizania nie ma dopuszczenia do stoso-
wania w ukadach wentylacyjnych. Stanowi
o tym wzgldy higieniczne. W takich rurach
nie ma najmniejszego zabezpieczenia przed
rozwojem drobnoustrojw, bakterii lub pleni
na ciankach wewntrznych rur. Dlatego do
systemw GPWC naley stosowa wycznie
produkty do tego przeznaczone i dopuszczo-
ne przez Pastwowy Zakad Higieny oraz In-
stytut Techniki Budowlanej.
Higiena systemu GPWC
Na przykad rurowe wymienniki frmy REHAU
maj opatentowan antybakteryjn war-
stw wewntrzn, ktra zapewnia higie-
niczne i czyste powietrze doprowadzane do
budynku. Podczas specjalnego procesu we-
wntrzna warstwa rury wzbogacana jest
czstkami srebra, ktre s cakowicie bez-
pieczne pod wzgldem fzjologicznym.
Dodatki te stosowane s m.in. w medycynie
i urzdzeniach gospodarstwa domowego
w celu zapobiegania rozwojowi drobnoustro-
jw. Skuteczno dziaania warstwy antybak-
teryjnej zostaa przebadana przez niezaleny
instytut Fresenius (rys.
3
) w oparciu o meto-
d ASTM E2180 (Amerykaskie Stowarzysze-
nie Bada i Materiaw).
Naley podkreli tutaj fakt, e samo wy-
stpowanie czstek srebra w warstwie we-
wntrznej rur GWC jest niewystarczajce.
Musi zosta osignita odpowiednia kon-
centracja tych czstek, o czym mwi norma
JIS Z 2801 (Japanese Industrial Standard) lub
umidzynarodowiona jej wersja ISO 22196.
W przypadku antybakteryjnych rur zawar-
to czstek srebra w warstwie antybakte-
ryjnej musi siga poziomu ok. 1000 mg/kg.
Daje to wskanik koncentracji na poziomie
ok. 0,1%, ktry jest gwarantem skuteczno-
ci dziaania antybakteryjnego i antygrzy-
bicznego. Dla rur polipropylenowych np. fr-
my REHAU parametr ten jest potwierdzony
przez niezaleny instytut badawczy Fresenius
w Niemczech.
GPWC a wysoki poziom wd gruntowych
Warto w tym miejscu obali mit, e nie
jest wskazane ukadanie GPWC w przy-
padku wysokiego poziomu wd grun-
towych. Problem ten dotyczy na pew-
no wymiennikw powietrznych typu
pytowy lub wirowy, gdzie powierzch-
nie wymiany ciepa maj bezpored-
ni kontakt z gruntem. W tych przypad-
kach wody gruntowe najzwyczajniej
zalej wymiennik i uniemoliwi prze-
pyw powietrza. Natomiast w momen-
cie stosowania rurowego wymiennika
powietrznego takiego zagroenia nie
ma. Blisko wd gruntowych wpywa
korzystnie na dziaanie tych wymienni-
kw ciepa, poniewa gwarantuje sta
i wysz temperatur gruntu, co prze-
kada si na wysz efektywno i wy-
dajno takich instalacji. Dodatkowo
zapewniona jest lepsza i szybsza rege-
neracja cieplna gruntu.
W typowych rurach kanalizacyjnych
PVC szczelno jest gwarantowana do
poziomu 0,5 bar, bo taka jest wymaga-
na przez normy kanalizacyjne. Jednak
w zwizku z tym, e takim systemem
rur ma przepywa powietrze wenty-
lacyjne, naley lepiej zabezpieczy je
przed naporem wd gruntowych. Za-
leca si, aby system rurowego GPWC
mia szczelno nawet pod cinieniem
do 2,5 bar. W rozwizaniu frmy REHAU
ww. szczelno systemu zostaa uzyska-
na m.in. dziki specjalnej konstrukcji
mufy z piercieniem zabezpieczajcym
Safety-Lock, ktry mocuje uszczelk na
stae w mufe i zabezpiecza j przed
wypiciem. Jak kady parametr, zosta-
o to rwnie potwierdzone badaniem
szczelnoci Instytutu Inynierii Materia-
w Polimerowych i Barwnikw zgod-
nie z norm PN-EN 1277:2005. Ukada-
nie wymiennika w wodzie
gruntowej jest zwizane
z koniecznoci tymcza-
sowego osuszenia gruntu,
starannego zagszczenia
gruntu wok rur wymien-
nika i czasami wymiany
tego gruntu. Przysparza
to oczywicie dodatko-
wych problemw frmie
wykonawczej, ktra cz-
sto z tego wzgldu odra-
dza montowanie GPWC.
Nie dajmy si zwie ta-
kim pogldom.


JB*/prbka
* Jednostki bakteryjne
3
Wynik Instytutu Freseniusa: Porwnanie
standardowego PP z PP z warstw
antybakteryjn
2
Specjalna konstrukcja mufy z piercieniem zabezpieczajcym
Safety-Lock (rozwizanie frmy reHAU)
63
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a r t y k u t e c h n i c z n y d o s p i s u t r e c i
niczych rednio- oraz niskotemperaturo-
wych, gdzie wykorzystuje si takie czynniki
chodnicze, jak: R404A, R507, R134A, R407C.
Dostpne s z typowymi lub powikszony-
mi skraplaczami (wersja H oraz HP), dziki
czemu zachowuj odpowiedni wydajno
chodnicz nawet w bardzo trudnych wa-
runkach.
Agregaty Refcold charakteryzuje solidne
i trwae wykonanie. Zastosowanie sprarek,
takich producentw jak: Maneurope, Cope-
land czy Embraco pozwala na bezawaryjn
prac caego agregatu.
Do wsppracy z centralami wentylacyjny-
mi stworzone zostay agregaty serii Refcold
Ventilation, gdzie wykorzystuje si czynnik
R407C. Ogromn zalet tej serii jest boga-
te wyposaenie standardowe, ktre pozwala
na dostaw kompletnego urzdzenia, mini-
malizujc czas pracy potrzebny do wykona-
nia ukadu chodniczego.
Seria Refcold Ventilation zostaa stworzo-
na w oparciu o sprarki hermetyczne toko-
we Copeland CR oraz hermetyczne spiralne
Perfomer SZ. Agregat zosta zbudowany tak,
aby zapewni swobodny dostp do wszyst-
kich elementw konstrukcyjnych. Dziki temu
prace montaowe i serwisowe przebiegaj
sprawniej i duo szybciej.
Z myl o zapewnieniu cichej i niezawod-
nej pracy stworzona zostaa take se-
ria agregatw wyciszonych w obudowie.
Agregaty skraplajce w obudowie Refcold
Silent+ charakteryzuj si prost konstruk-
cj oraz kompaktowymi wymiarami.
W metalowej obudowie zastosowano izo-
lacj akustyczn, ktra wyranie redukuje
poziom haasu.
Podobnie jak w poprzedniej serii, agrega-
ty te maj bogate wyposaenie standardo-
we, ktre w poczeniu z solidnym wykona-
niem znajduj zastosowanie wszdzie tam,
gdzie liczy si niezawodna i cicha praca
urzdzenia.
Szeroka oferta agregatw Refcold pozwa-
la na wykorzystanie ich w wielu projektach.
Znakomicie realizuj swoje zadania we wszel-
kich instalacjach chodniczych (przemyso-
wych oraz komercyjnych) jak i instalacjach
klimatyzacyjnych.
Agregaty Refcold
jako i niezawodno
w instalacjach chodniczych
Iglotech jako waciciel, a zarazem gene-
ralny dystrybutor agregatw Refcold zapew-
nia najwysz jako wykonania oraz ofert
dopasowan na potrzeby kadej inwestycji.
W ofercie znajduj si agregaty skraplaj-
ce, do central wentylacyjnych oraz agregaty
wyciszone w obudowie.
Agregaty skraplajce Refcold dedyko-
wane s do montau w instalacjach chod-
Urzdzenia chodnicze stanowi bardzo szerok gam produktw
znajdujcych zastosowanie zarwno w instalacjach przemysowych,
jak i mniejszych instalacjach dla indywidualnych odbiorcw. Podstaw
ukadu jest agregat chodniczy, ktry zapewnia efektywne rozwizania
w zakresie chodzenia i klimatyzacji.
Agregat skraplajcy refcold Agregat refcold ventilation rvCU Agregat refcold Silent+
Agregat refcold Silent+
Agregat do central wentylacyjnych refcold
ventilation rvSZ