BAKIM PLANLAMASI

Bakm Planlamas Nedir?

Bir fabrikann makina ve tesislerinin srekli olarak alr durumda olmasn salamak amac ile yaplacak olan faaliyetlerin planlanmasdr.

Bakm faaliyetlerinin baarya ulaabilmesi iin;

Her iletme teknolojik, iletme ve evre artlarna gre bir bakm politikas tasarlamaldr. Bakm iin gerekli olan malzeme stoklar hazr olmaldr. Btn bakm faaliyetlerinin kayt ilemi yaplmaldr. Bakm talepleri bir merkezde toplanmal ve buradaki yneticinin onay ve bilgisi ile bakm ilemi yaplmaldr. retimde alan iiler ok acil durumlar dnda bakm ilemleri yapmamaldr. Arza sklnn azaltlmas ve onarm sresinin azaltlmas amac ak bir biimde belirlenmelidir. eitli bakm nlemlerinin st ynetimden teknisyenlere kadar tm personeli iermesi gereklidir. Bakm iletmede, verimli ve ekonomik rn imali, iletmenin tm blmlerinin birlikte almas ile gerekletirilebilir.

Bakm planlamas, bakm mhendislii araclyla yaplr.

Bakm mhendislii faaliyetleri temel ve yardmc fonksiyon faaliyetleri olmak zere iki gruba ayrlr.

Bakm mhendisliinin temel fonksiyonlar:

Mevcut fabrika, makina, ara-gerelerin bakm, korunmas ve kontrol, Mevcut makina, ara-gerelerin ve binalarn deitirilmesi, Yeni makina, ara-gerelerin yerletirilmesi ve yeni binalarn inaat, Enerji retim ve nakil v.b. tesisatn kontrol ve bakm, Bakm hizmetlerinden yararlanma dzeyinin artrlmas,

Bakm mhendisliinin yardmc fonksiyonlar:

Ambarlarn korunmas ve bakm, Fabrika binasnn yangn, patlama v.b. gibi tahribata yol aan tehlikelere kar korunmas. Bunun iin gerekli olan koruyucu malzeme ve tesislerin bakm, Hurda makina ve ara-gerelerin bakm ve deerlendirilmesi, evre kirliliinin nlenmesi amac ile artk maddelerin ortadan kaldrlarak deerlendirilmesi, Bina, makina, ara ve gerelerin sigorta ettirilmesi, Kapclk, bekilik vb. hizmetler iletme ynetimince bakm mhendisliine verilebilecek dier grevlerdir.

Bakm Felsefesinin Tarihsel Geliimi

Bakm Faaliyetlerinin Amac

retim maliyetini drmek, verimi ve rn kalitesini arttrmak, Makine durularn azaltarak retim srekliliini salamak, nceden hazrlanacak retim programlarnn gereklemesini salamak, Kapasite kullanm orannn artrlmasn salamak, Her trl tesis, makine ve ekipmann faydal mrn uzatmak ve bylece bu yatrmlar iin harcanan sermayeden daha fazla verim elde edilmesini salamak, Her trl makine ekipman kullanan personelin gvenliini salamak, Bakm onarm masraflarn azaltmak,

Bakm faaliyetlerinin retim ak, verimlilik ve maliyetler zerindeki etkileri:

Makinalarn ve onlar altran iilerin bo kalmas. Dolayl iilik ve imalat genel masraflarnn artmas. Mteri taleplerinin karlanamamas, mteri kaybetme Arzal makinann zincirleme olarak btn sistemi etkilemesi. Iskarta orannn artmas, kalitenin dmesi.

Optimum Bakm Erisi

Bakm Planlamasnn Organizasyonu

Bakm Faaliyetlerinin Ak

Bakm Faaliyetlerinin Performans Kriterleri:

Etkili bir organizasyon yapsnn kurulmas. malat, PK ve dier ilgili departmanlarla ilikilerin belirlenmesi. Bakm onarm departmann oluturan nitelerin yetki, sorumluluk ve grevlerinin tanmlanmas. Bakm onarm ile ilgili her eit bilgiyi ieren basit fakat yeterli bir kayt sisteminin kurulmas. Kayt formlarnn datmnn, doldurulmasnn ve toplanmasnn eksiksiz yaplmas. Bakm onarm btelerinin yeterli duyarlk ve esneklikle dzenlenmesi. Uzun ve ksa vadeli bakm onarm ihtiyalarnn saptanarak programlarn hazrlanmas. Ksa vadeli tamir programlarnn esnek olmasna dikkat edilmesi. Bakm onarm insangc ihtiyalarnn saptanmas. Bakm onarm iilik, ilem sresi ve malzeme masraflarnn tahmin edilen deerleri ile fiili deerleri arasndaki sapmalarn yakndan izlenmesi ve tedbirlerin vakit geirilmeden alnmas.

Bakm Modelleri

Bakm Modelleri Plansz Bakm Periyodik Bakm Planl Bakm Kestirimci Bakm nleyici Bakm

Plansz Bakm
Bu sistemde makina arza yaptnda mdahale edilir. Bakm-onarm maliyetleri dktr ve bakm onarm iin daha az elemana ihtiya duyulur. Bu yntem; ok sayda yedekleri bulunan, kolay tamir edilebilen ve fazla pahal olmayan makinelerle retim yapan tesislerde ve atlyelerde uygulanmaktadr. letmede arza zaman bakm yapldndan, onarm esnasnda retim kayb olduka fazla olmaktadr.

Plansz Bakmn Olumsuz Ynleri:

Arza her an olabilir. Gvenlik riski bulunmaktadr. Makinenin paralarndan birisi arzalandnda, kontroln kaybolmasna, makinenin ilemez duruma gelmesine ve hatta operatrn yaralanmasna yol aabilecek tehlikelere neden olabilmektedir. Bazen arzay aratrp, dzeltirken de yaralanmalara neden olabilmektedir. Makine plan d kontrolden karak arzalanabilmektedir. Eer arzann meydana gelecei kestirilemez ise, retim planlamasna ters decek ekilde elde olmayan nedenlerden dolay anszn makine arzas grlebilmektedir. retim kayb ve retim gecikmesi olur. Yedek makine bulunmuyor ise ya retim geciktirilir ya da retim tamamen durdurulur. Arzalar ihmal edildii takdirde, daha byk hasarlara neden olur.

Planl Bakm

Birok problem ve arza planl bakmlar esnasnda belirlenir ve planl bakm ile bunlarn iyiletirilmesi abuk ve maliyeti dktr. Planl bakm almalarnn yaplabilmesi ve sonularn istenen dzeyde iyi olabilmesi iin mutlaka makinenin her bir parasnn kontrol altnda olmas gerekir. Para mrleri arttrldktan ve para mrleri konusunda hassasiyet yakalandktan sonra planl bakm faaliyetleri daha iyi sonu vermeye balar.

Planl bakmn salad avantajlar:

Durular en aza indirir, olas arzalar azaltr, retim maliyeti azalr, nceden hazrlanan retim programlarnn gereklemesini salar, letme verimini ykseltir ve bakm maliyetlerini drr, Enerji giderlerini drr, Gvenli bir alma salar, Makina mrnn uzamasna yardmc olur, Malzeme ve yedek para stoklarn en aza indirir, Eleman ihtiyacn drr, Kaliteyi arttrr.

Planl Bakm Programnn Hazrlanmasnda zlenecek Yollar

1.

2.

3.
4. 5.

Arzalarn giderilmesi ve zayf noktalarn iyiletirilmesi Ekipmann teknik zellikleri ve gemii hakknda bilgi toplanmas. Bakm sralamasnn hazrlanmas Yaplabilirlik aratrmas Bilgi ynetim sisteminin kurulmas

Planl Bakm Yntemleri

Planl Bakm

Periyodik Bakm

Kestirimci Bakm

nleyici Bakm

Periyodik Bakm

Periyodik bakm ekipman mrnn uzatlmas ve plansz durularn azaltlmasn hedefleyen, fabrika ve ekipman iin yaplan planl bir bakm trdr. Bu yntemde, arzalarn kmas beklenmemekte, sisteme daha nceden periyodik olarak yaplan bakm neticesinde olas arzalarn nne geilmektedir. Bakm ekibinin deneyimi ve makinelerin gemiteki performans ve alma artlar gz nnde bulundurularak, makinenin hangi zaman aralklarnda durdurularak bakma alnaca belirlenmitir. Ayn ekilde, denetime dayal olarak bakma alnan makinede hangi paralarn deitirilecei belirlenir ve bu paralar stokta hazr bulundurulur.

Periyodik Bakmn Dezavantajlar

Sistemde arza yapmam, daha uzun sre ihtiyac karlayacak paralarn deitirilmesi ve retim aknn gereksiz yere durdurulmas. ok sayda bakm personelinin istihdam edilmesi. Periyodik bakm srasnda, gerek istatistik ve gerekse tecrbelerle deimesi planlanan paralar, belki de mrlerini tamamlamadan deitirilmek zorunda kalacaktr, birok parann stokta hazr bulundurulmas gerekecektir. Bu da yedek para maliyetini arttraca gibi stoklama problemi de getirir. Periyodik bakmdan sonra, gerek ayar ve gerekse yeni paralardaki srtnme ve anmalar dolaysyla makinenin ideal haline gelmesi iin bir sre geecektir. Yeni ayarlamalar ve ilk anmalardan sonra iyi alma artlarna dnlecektir ama bu arada retim kalitesinde ve miktarnda dme olacaktr.

Periyodik Bakmn Avantajlar

Arzalar azalacandan durular daha iyi kontrol edilebilir ve makine kullanlabilirlik oran artar. Bunun sonucu olarak retim miktar artar ve daha gvenilir tamir zamanlar belirlenebilir. Makinelerin gerek duyaca ayarlar zamannda yaplacandan verim ve kalite artar, kusurlu rn oran azalr. retimin birim maliyeti der. Azalacak arza onarmlar yerine normal kontrol, ayar ve onarmlar yaplacandan daha dzenli ve kontrol edilebilir bir alma ortam salanr. Onarm giderleri azalr. nk kontrol sonucu deitirilen paralar nedeniyle daha byk apta oluacak arzalar nlenmi olacandan daha az bakm masraf yaplm olur. Makinelerin normal mrnden daha nce ypranmasna engel olunarak yenileme masraflarnn geciktirilmesini salar. Yedek para kontrolnn daha iyi yaplabilmesini salar. Bakm masraflarnn fazla olduu niteler belirlenerek ek nlemler alnabilmesine olanak salar.

Kestirimci Bakm

Malzemelerin veya hareketli sistemlerin fiziksel zellikleri ile ilevlerinin gerektirdii durumlara gre, belirli lme ve deerlendirme tekniklerine gre yaplan, arza oluumunu engelleyen ngrmeli bir bakm uygulamasdr. Kestirimci bakmda, iletmelerdeki makinalar belli noktalardan izlemeye alnr. Bunun iin, bir takm lm cihazlar kullanlr. Belli bir zaman aralnda alnan lm sonular deerlendirilir. Elde edilen lm deerlerinin eilimi incelenerek, sistemde oluabilecek arzalar makine iyi durumda iken bile nceden tespit edilir. Kestirimci Bakm bir cihazn arza yapmak zere mi olduunu ya da durumunun genel olarak hangi safhada olduunu belirtmek amacyla teknik bilgilerin analizini salar. Problemler daha pahal ve byk arzalara dnmeden dzeltilirler. Bu yntem, alan sistemi takip ederek olas arzalar tespit ettii iin sistemin gereksiz durmasna ve gereksiz para deiimlerine engel olmaktadr. lm deerlerinin eilimleri analiz edilerek bir planl bakm program hazrlanr ve sistem bakma alnr.

Kestirimci bakmn faydalar:

Baz para deiimlerinin makinenin almad zamanlara planlamas olas hale gelir. Bu da toplam maliyeti azaltr. Bakm iin gerekli igc, alet ve yedek paralar planlanan duru zamannda kullanma hazr olur. Ekipmann gerek mekanik durumunun gstergesi olan gerek verilerle allr. Bakm planlar gerek veriler nda gerekletirilmekte ve gncellenmektedir. Kestirimci bakm plan-d arzalar byk lde nlemesinin yan sra, gerekleecek arzalarn dier sistemleri ypratmasn da engellemekte, ayrca tamirden sonraki durum hakknda da gerek veri salamaktadr. Makine iin ok nemli arzalar minimum dzeye indirilebilir. Bakm sresi, dolaysyla makinenin duruu minimum dzeye indirilebilir. yi durumda olup alan makineler gereksiz yere durdurulmam olur. Bu sayede, harcanan zaman ve maliyet en az dzeyde kalr.

Kestirimci Bakm Yntemleri

Model Bazl Arza Erken Uyar Sistemi Titreim Analizi Ya Analizi Scaklk Analizi Akustik Emisyon Parack Analizi Korozyon zlenmesi Performansn zlenmesi

Kestirimci Bakm Programnn Aamalar

Tespit : Makinann alma artlarnda meydana gelebilecek bir deiikliin mmkn olan en ksa srede tespit edilmesi. Analiz ve Tehis: Meydana gelen deiiklie neden olan hasarn tehisi iin, makinenin karakteristiinin daha ayrntl bir ekilde incelenmesi. Dzeltme (bakm-onarm): Gerekli onarm ve deitirmenin yaplmas.

nleyici Bakm

nleyici bakmda ama makinalarn arzalarn ortaya karmak deil, balangta arzann ortaya kmasn nlemektir. Burada, tasarmda, yalama sisteminde ve iletme artlarnda yaplacak deiiklikler ile arza sebepleri ortadan kaldrlabilir. Bu yntem, arza olmamas iin yalama, tasarm ve mhendislik hizmetlerinde youn bir aratrma ve gelitirme faaliyetlerinin yaplmasn gerektirir. Bu gibi nedenlerden tr, bu yntemin kk iletmelerde kullanm snrl olmakta; ancak ARGE blmlerinin bulunduu byk iletmelerde daha yaygn bir ekilde kullanlmaktadr.

nleyici Bakm program;

Tahribatsz

deneyleri, Periyodik kontrol, nceden planlanm bakm etkinliklerini, Deneylerde veya kontrollerde bulunan eksikliklerin dzeltilmesi iin bakm kapsamaldr.

Bakm Politikalar

Bakm onarm ekibini geni, kullanlan ara saysn yksek tutmak: Bu yol seildii taktirde, arzay yapan bir makinay o anda tamir edecek ekibin arzaya derhal mdahale etme olasl yksek olur. Makinalarn bo bekleme sresi ksalr. Buna karlk bakm onarm ekibinin ve aralarnn bo kalma oran yksektir. Koruyucu bakma arlk vermek: Koruyucu bakmla beklenmedik arzalarn retimi aksatmas byk lde nlenebilir. Ancak bu yol seilmeden nce daha sk yaplan bakmlarn ve zamanndan nce deitirilen paralarn maliyetlerini salayacak yararlarla kyaslamak gerekir. Yedek retim kapasitesi bulundurmak: retim hattnn kritik noktalarnda, bir arza meydana geldiinde derhal devreye sokulabilecek yedek makinalar bulundurulur. Burada da retim durmas ile ortaya kan kayplarla yedek makinalarn maliyetleri kyaslandktan sonra karar verilir. Makinalarn gvenilirlik derecesini arttrmak: retimde kullanlacak makinalarn, fiyatlar yksek fakat mrleri uzun olan tiplerini semek ve bylece arza olasln azaltmak mmkndr. Deiecek yedek paralar iin de ayn yol izlenebilir. Daha pahal ve dolaysyla gvenilir makine kullanarak arza kayplarn azaltmada da bir maliyet kyaslamas sz konusudur. istasyonlar arasnda yar mamul stoklar bulundurmak: Meydana gelen bir arza nedeniyle i aknn durmasn nlemek iin tamir sresince dier i istasyonlarna nceden biriktirilmi yar mamul stoklarndan besleme yaplr. Yar mamul stoklarnn kaplad alan ve bunlara balanan para bir maliyet unsuru olarak gz nne alnr.

Kvet Erisi

nleyici bakmn faydal ynleri;

Daha az makina bozulmas sonucunda retim almama sresinin azaltlmas. Makine ve ekipmann zamanndan nce deitirilmesinin nlenmesi. Bozukluklar onarmak iin arza temeli yerine bir program temelinde alma nedeniyle bakm iilerinin daha ekonomik kullanm ve azaltlm fazla mesai maliyetleri. Zamannda yaplan rutin onarmlar byk lekli onarmlarn saysn azaltr. Paralar alrken bozulduunda genellikle dier paralara da zarar vermektedir. kincil arzalarn azaltlmasyla onarm maliyetleri azaltlr. Daha iyi ekipman durumu nedeniyle skarta rn, tekrar ileme ve hurdada azalma. Dzeltici bakm, operatr eitimi veya kullanlmayan malzemenin deitirilmesi ihtiyacnn belirtilerek ar bakm maliyetli ekipmann tanmlanmas. Artan emniyet ve kalite koullar.

Bakm Ynteminin Seimi

Mevcut makinalarmzn durumuna gre bakm yntemlerinden maliyet fayda analizine gre en uygun olan uygulanmaldr. Makinenin retim asndan kritiklii Makinenin alma prensibi Makinenin tipi Srekli veya aralkl alma durumu Arza veya problemin oluum skl Makinenin alma ve evre artlar Proje bilgileri Makinenin yk Makinenin zellikleri

Koruyucu Bakm

Koruyucu Bakm

Koruyucu Bakm

Koruyucu Bakm

Koruyucu Bakm

Koruyucu Bakm

Koruyucu bakm

Koruyucu bakm

Koruyucu bakm

Koruyucu bakm

Arza Onarm Sreci

lgili birim tarafndan yaratlr

Bildirim
bittikten sonra ilgili ipari iin yaratlr.

Bakm blm tarafndan alan emridir.

Teyit

Sipari

lgili bakm personeli grevlendirilir.

Onarm

Onay

Bildirimde bulunan tarafndan verilir. Kullanlan malzeme ve iilikleri ierir.

Planl Bakm Sreci

Ekipmanlar

3 Aylk

Bakm Plan

Terminleme

6 Aylk

Bakm ilemi 12 Aylk Kullanlan malzeme ve ilikler kaydedilir

Onay

SAP Bakm Modl

letmede yaplan tm bakm onarm ilemlerinin kayt altna alnmasn, takip edilmesini, planlanmasn ve maliyetlerinin kontrol edilmesini kapsar. Belirli periyotlarda dzenli olarak yaplan bakm-onarm faaliyetleri sistemde tanmlanabilir. stenen tarih veya lm deeri geldiinde sistemde otomatik olarak arlar oluturulabilir. Bu sayede hem hatalarn nne geilmi olur, hem de i gcnden tasarruf salanr. SAPnin esnek raporlama sistemi ile talepler dahilinde nesnelere, kataloglara, bakm onarm trlerine, maliyetlere vb. birok konuya dair raporlar alnabilir. Hangi makine ka kere arzaland, en fazla devam eden makine bakm durumlar, hangi hafta hangi bakmlarn yaplaca, bakmda harcanan malzemeler, malzeme stok durumlar, en fazla karlalan arza nedenleri, bakmlar yapanlar, malzeme beklenen mdahaleler, retim kayplar gibi rapor dkmleri ve grafikler izlenebilir.

Teknik Birimlerin Belirlenmesi

Ekipmann Grntlenmesi

Bakm Plannn Grntlenmesi

Bakm Plannn Grntlenmesi

 Plannn Grntlenmesi

Grev Listesinin Grntlenmesi

Planl Bakm Formunun Oluturulmas

Teyit Verme lemi

Arzann Bildirilmesi