ACTUALITEIT

Regisseur Edgard Eeckman houdt (artsen) spiegel voor

In alle vrijheid richting Groote Vakantie

Een theaterstuk getiteld De Groote Vakantie moet wel ontspannend werken. Tot op zekere hoogte klopt dat ook; tijdens de soms absurde scenes krijgen de acteurs de lachers probleemloos op hun hand. Maar in de spiegel die ze hun publiek voorhouden, weerschijnt ook een beeld dat tot nadenken stemt. Over zelfbeschikking, therapeutische hardnekkigheid, medicalisering, de arts-patintverhouding, enzovoort. Tijd om achterover te leunen en te bezinnen.
e jonge Tessa is onderwijzeres, echtgenote, moeder, dochter, vriendin, actrice. En ongeneeslijk ziek. Acht maanden, zoveel tijd geven de dokters haar nog te leven. Langzaam zal ze haar hersenfuncties verliezen om uiteindelijk voorgoed met grote vakantie te gaan, krijgt ze te horen. Dat is het uitgangspunt van de herwerkte versie van de De Groote Vakantie (1), een productie van het Gentse theater de WAANzin. In wat volgt, schetst auteur en regisseur Edgard Eeckman, in een ander leven communicatiemanager in het UZ Brussel, een realistisch beeld van wat Tessa ervaart sinds ze de diagnose ongeneeslijk ziek kreeg opgekleefd. Daarbij kiest Eeckman niet voor een monoloog, integendeel. De toeschouwers beleven de laatste maanden van Tessa afwisselend vanuit haar eigen Van links naar rechts: WAANzin-acteurs Dirk Crommelinck, Marnix Van Hamme en Roeland de Trazegnies. standpunt en vanuit het oogpunt van de personages uit haar naaste omgeving op venseinde valt immers onmogelijk los te schilligheid, nog een ander besluit op een dat moment. zien van omgevingsactoren en -factoren. bepaald moment tot euthanasie,... Die Haar onzekere man baadt in door schuimNiemand beweegt zich in een vacum. Daar nieuwe houding, die bovendien op elk mowijn doordrenkte twijfels. Haar stervende wilde ik het publiek attent op maken, door ment kan veranderen, leidt soms tot onbemoeder slaagt er door geheugenverlies het verschillende brillen voor te houden. grip bij mensen uit de omgeving, vervolgt maar niet in het tragische nieuws over haar Dat het levenseinde sociaal is ingebed, Eeckman. Zeker als zij er niet in slagen dochter door te laten dringen. Haar kakeis evenwel verre van de enige boodschap in hun eigen opvatting te verlaten. Nochtans lende jeugdvriendinnen hebben er een onhet stuk. De spanning tussen de uiteenlois het voor een aangepaste zorg net noodderwerp bij om vaak op hilarische/hilapende perspectieven zet de kijker onvermijzakelijk om de behoeften van een patint risch herkenbare wijze lustig over te roddelijk aan tot nadenken over de periode goed in te schatten. delen. Haar onverstooraan het eind van een Een medisch specialist is de bare directeur bouwt al mensenleven. Ik wil Geen pleidooi aan een toekomst zon- professionele deskundige, maar de mensen doen stilDe regisseur hoedt zich wel om zelf een der zijn onderwijzeres. patint is de ervaringsdeskundige. En staan bij de verschilpositie in te nemen, laat staan een mening Haar superieure specialende aspecten die er op te dringen. Dit stuk is zeker geen pleidat geldt nog meer als het over zijn list heeft geen oog voor zijn aan dat levenseindooi voor deze of gene houding of keuze, eigen levenseinde gaat de behoeftes van zijn de, aldus de regisintegendeel. Vat het dus zeker niet op als patint. Haar bevriende seur. Er kan heel wat een pleidooi voor euthanasie, onderziekenhuisarts, tevens de man van een van fout lopen, zowel bij de patint als bij de streept hij. Nergens schrijf ik voor hoe we haar jeugdvriendinnen, probeert de rust te arts en de rest van de omgeving. Vaak is er het levenseinde moeten aanpakken. Het bewaren. Haar kokette begrafenisondernete weinig aandacht voor de centrale rol van enige wat ik doe, is met de nodige humor mer heeft meer aandacht voor haar echtgede stervende zelf. Artsen willen die of die en absurditeit verschillende benaderingen noot dan voor haar. Alle personages belenieuwe behandeling nog uitproberen, famiin vraag stellen. ven de periode op hun eigen manier, met lieleden weten niet hoe zich te gedragen, Net daarom is De Groote Vakantie een must hun eigen gevoelens de ene al wat banavrienden durven het onderwerp niet aan te see voor artsen, oordeelt Prof. Dr. Wim ler dan de andere. snijden, enzovoort. Eens op toneel opgeDistelmans, een van de toeschouwers in voerd lijken die benaderingen vaak lachhet uitverkochte theater de WAANzin afgeVerschillende brillen wekkend, in de praktijk zijn ze eerder schrijlopen zaterdag. Zonder iets of iemand te De keuze om Tessas ervaringen door de nend. veroordelen maakt dit toneelstuk op een ogen van zoveel betrokkenen te bekijken, Ook de ongeneeslijk zieke patint gaat ludieke manier bepaalde kwesties in versluit aan bij de sociologische theorie van zich dikwijls anders opstellen. Voor de een band met het levenseinde bespreekbaar, het social constructionism, legt Edgard Eeckmoet kennis of spiritualiteit redding brenstelt hij. Zo ook de verhouding tussen paman uit. De beleving van iets als het legen, de ander schermt zich af via onvertint en arts. Hoewel de wet op de patin-

Iwein Roelens

tenrechten onlangs zijn tiende verjaardag vierde, heeft de arts meestal nog te weinig aandacht voor de behoeftes van die patint. Een medisch specialist mag dan wel de professionele deskundige zijn, de patint is de ervaringsdeskundige, gaat de VUBprofessor verder. En dat geldt nog meer als het over de gevoelens omtrent zijn levenseinde gaat. Iemand die stervende is, moet zelf kunnen invullen hoe hij naar zijn Groote Vakantie toeleeft. Dat klopt volledig!, bevestigt Edgard Eeckman. Als er dan toch een betoog in dit stuk schuilt, dan is dat het pleidooi voor het recht op zelfbeschikking van de patint. Wij pleiten er dan ook voor dat u dit stuk gaat zien, arts of geen arts. De spiegel die u wordt voorgehouden, levert hoe dan ook interessante gesprekstof op voor de komende weken. De humoristische insteek en de ijzersterke acteerprestaties maken er bovendien een aangenaam kijkstuk van. En de Gentse Stropkes maken het geheel lekker af. Tijs Ruysschaert
1. In 2007 speelde het Gentse theatergezelschap de WAANzin de eerste versie van Edgard Eeckmans De Groote Vakantie. Dit jaar herschreef hij het stuk voor een beperktere bezetting.

Wedstrijd: 5 x 2 gratis tickets

In samenwerking met theater de WAANzin schenken wij vijf duotickets weg voor de voorstelling van De Groote Vakantie op zaterdag 27 oktober, om 20u 30 aan Nieuwevaart 118B in Gent. Bent u genteresseerd? Mail dan ten laatste woensdagmiddag 24/10 naar tijs.ruysschaert@actuamedica.be. De winnaars worden persoonlijk op de hoogte gebracht van de praktische details. Wie niet wint of wie zich niet vrij kan maken op zaterdag en acht dagen, kan het stuk toch gaan zien: op zaterdag 20 oktober (morgen dus), om 20u in het Provinciaal Domein Dommelhof in Neerpelt. Meer info of reserveren op 011-34.05.40. op donderdag 25 en vrijdag 26 oktober, telkens om 20u 30, in Theater de WAANzin in Gent. Meer info of reserveren op 09-386.24.46 of 0479-21.99.79.

Reisvoorstelling
U kunt ook een reisvoorstelling boeken van De Groote Vakantie. De WAANzin komt het stuk overal in Vlaanderen en Brussel opvoeren.
Meer info: www.dewaanzin.be.

22

ARTSENKRANT Vrijdag 19 oktober 2012 Nr. 2271