1

Sadraj

Uvod3 1. Kontejneri znaaj i efekti...4 1.1. Podjela kontejnera..6 1.2. Kontejneri za prevoz posebnih roba...6 1.3. Izotermiki kontejneri.7 2. Tank spremnici..8 3. Kontejneri od gume..10 3.1. Fleksibilna ambalaza..10 3.2. Kontejneri sa zagrijavanjem ili hlaenjem robe....11 Zakljuak..12 Literatura..13

Uvod Naziv kontejner potie od egleske rijei container (contain-sadravati), a znai sve ono to u sebi moe sadravati neto drugo. Kontejner je manipulativna transportna oprema, najee u obliku zatvorene posude, koja slui za formiranje krupnih manipulativnih jedinica tereta u cilju racionalizacije manipulativnih i skladinih operacija. Kontejnerizacija znai aktivnost implementacije i koritenja razliitih vrsta i oblika spremnika u procesu uklanjanja ili bilo koje kretanje materijalnih dobara. Transporni kontejneri omoguavaju prevoz i lak pretovar razliitih dobara, ujedno titei tovar od atmosferskih uticaja. Podjela kontejnera zavisi od stajalita onoga tko ih promatra. Procjenjuje se da postoji veoma veliki broj tipova kontejnera. Mogu se nai izvori po kojima postoji oko 20.000 tipova kontejnera, koji se mogu razlikovati po svojim specifinostima i obiljejima. Najopenitije razvrstavanje kontejnera po namjeni odnosi se na podjelu u dvije osnovne skupine, tj : - univerzalne kontejnere i, - specijalne kontejnere. S obzirom na veliinu, obino se kontejneri dijele na: - male, - srednje i - velike. Prema konvenciji IMCO o sigurnosti kontejnera iz 1972. godine koja je poznata i kao "tablica sigurnosti", pod nazivom CSC na svakom se kontejneru nalazi oznaka i sadri podatke o: - nazivu zemlje koja je izdala priznanje o sigurnosti, - datumu izrade kontejnera, - identifikacijskom broju, - najveoj brutoteini i - doputenoj teini pri slaganju.

1. Kontejneri, znaaj i efekti

Prema definiciji internacionalne organizacije za standardizaciju ISO, kontener se definie kao metalna posuda za realizaciju transportno pretovarno skladinih procesa koji ima zapreminu od najmanje 1 i koja ispunjava sledee uslove: jednostavan utovar i istovar, da ima sve neophodne elemente koji obezbjeuju brz, racionalan utovar, istovar i pretovar u realizaciji transportnih lanaca, da omogui tehniko tehnoloku integraciju prevoznih sredstava razliitih vidova transporta bez intervencija na teretu, da obezbijedi veliki broj ciklusa.

Kontejnerski transport zahtjeva: Veliku kooinu kontejnera svih dimenzija, Specijalna transportna sredstva za prevoz kontejnera: brodovi, vagoni, kamioni, Specijalna sredstva za pretovar (brod-obala i obrnuto), Specijalna sredstva za utovar-pretovar (vagon-terminal i obrnuto) I skladitenje: trantajner dizalice, tapel dizalice, manipulatori itd, Razne vrste ostalih specijalnih sredstava: viljukari, delta transpoteri, auto-dizalice, itd, Utovarno-pretovarna mjesta, Kontejnerski terminali u lukama, pristanitima, eljeznikim terminalima.

Racionalizacija svakog transporta predstavlja vii stepen iskorienja prevoznih sredstava, vee utede u vremenu, bri i bolji kvalitet prevoza. U tom smislu, kontejnerizacija robnog transporta bitno doprinosi racionalizaciji transportnog procesa. Pri tome, teite racionalizacije transporta, danas nije vise racionalizacija pojedinih organa, ve prvenstveno racionalizacija dooperacije izmeu tih grana. Tu i lee najvei potencijali kontejnerizacije.

Slika 1.

Osnovni tehniki podatci ISO kontejnera

1.1. Podjela kontejnera

U zavisnosti od karakteristika koje se posmatraju, kontejneri se mogu podijeliti prema: o o o o o o o o namjeni, vrsti robe koja se u njima prevozi, nosivosti, vrsti materijala od kojeg su izgraeni, vrsti konstrukcije, mjestu korienja, nainu prevoza, vrsti ureaja kojim su opremljeni u cilju obezbjeenja uslova za prevoz odreenih vrsta robe, o podobnostima i mogunostima pretovara i sl. Prema vrsti materijala od kojeg su izgraeni, kontejneri mogu biti: drveni, metalni, gumeni, plastini, od raznih legura, smjesa i sl.

1.2. Kontejneri za prevoz posebnih roba (specijalni kontejneri)

Ovo je opti izraz, koji se primjenjuje na one tipove kontejnera koji su po konstrukciji namijenjeni prvenstveno za prevoz posebnih vrsta tereta, a to su: kontejneri sa termikim karakteristikama, kontejneri cisterne za tenosti i gasove, kontejneri za suhi rasuti teret, kontejneri za druge specijalne namjene.

Kontejner sa termikim karakteristikama (JUS Z.M8.002) ima izolovane, zidove, vrata, pod i krov koji smanjuju stepen prelaza toplote izmeu spoljne sredine I unutranjosti kontejnera. Kontejner cisterna za tenost i gasove (JUS Z.M8. 003) sastoji se iz dva osnovna elementa: cisterne ili cisterni i okvira. Pod pojmom cisterna (cistern) podrazumijeva se sud ili sudovi sa cjevovodima I cijevnim zatvaraima namjenjeni da nose u sebi teret koji se prevozi.

Pod pojmom okvir (sklop) sa dijelovima, podrazumijeva se dio koji titi cisternu eonim okvirom i svim dijelovima koji nose optereenje.

Slika 2.

Kontejner cisterna za tenosti i gasove

Kontejneri za prevoz nafte i proizvoda od nafte transportuju se eljeznicom, drumom ili vodom i opremljeni su specijalnim udeajima za punjenje i pranjenje.

1.3. Izotermiki kontejneri

Za razliku od drugih kontejnera, izotermiki kontejneri imaju sloene stijene od termoizolacijskog materijala to omoguuje da se odre potrebni termoizolacijski uvjeti. Odravanje predviene temperature moe se postii vlastitom izolacijom uz izvorne vanjske utjecaje. U skupini izotermikih kontejnera razlikuju se: toplinski izoliran kontejner koji ne zahtijeva rashlaivanje i/ili grijanje, rashladni kontejner s potronim rashladnim medijem (led, plinovi - duik, ugljini dioksid) s regulacijom isparavanja ili bez ikakve regulacije, rashladni kontejner s rashladnim strojem (rashladnim ureajem),
7

 izotermiki kontejner koji ima stroj za grijanje i rashladni kontejner i kontejner s grijanjem, koji ima i rashladni ureaj i ureaj za grijanje. Rashladni ureaj kontejnera mora posjedovati: zrano hlaenje, mogunost odravanja minimalne temperature u unutranjosti kontejnera pri maksimalnoj vanjskoj temperaturi, u trajanju od najvie 18 sati u danu, automatsko ukljuivanje, otpornost na vanjske utjecaje uvjetovane dinamikom kretanja prijevoznog sredstva i dr.

2. Tank spremnici Tank spremnici moraju biti najmanje 80% puni, kako bi se sprijeilo opasnost rasta tekuina u tranzitu. S druge strane, oni ne moraju u pravilu biti preko 95% puni, jer nee biti dovoljno mjesta za prazninu toplinskog irenja. Tank spremnici namijenjeni za prijevoz hrane moraju biti oznaeni kao "samo" pitke tekuine. Ako teret zahtijeva temperature kontrolirani prijevoz, spremnik posude moe biti opremljen s izolacijom ili grijanje. Temperatura tereta moe se precizno kontrolira pomou temperaturnih senzora. Tank spremnici openito su dizajnirani za radni tlak do 3 bara (iznad Atmosferskih). Tank spremnici koriste se za tekue terete, kao to su: Hrana: voni sokovi, duhovi, slatki ulja Kemikalije: opasni materijali, poput goriva, toksinih tvari, zatite od korozije agentima

Slika 2.

Tank kontejner

Tabela 1.

Vanjske dimenzije
Duina vanjse dimenzije prema ISO mm irina vanjse dimenzije prema ISO mm Visina vanjske dimenzije prema ISO mm Max. bruto masa kg

Teina
Vlastita tezina kg Max korisna nosivost kg

6058 6058

2438 2438

2438 2591

30480 30480

4190 4190

26290 26290

Najvaniji detalji tank kontejnera

3. Kontejneri od gume elestomaterijala

Upotrebljivi su ne samo za tenosti, ve i za vrsto rasute terete pa ak i za gasove. Najvee prednosti postiu se njihovim slaganjem u male zapremine, kada su prazni. Izrauju se u obliku jastuka, balona, buradi, piramida i cilindini stim to im je unutranji sloj od poliamidnih plastinih masa, a spoljni od gume. Na gornjem i donjem dijelu imaju ulivni odnosno izlivni system ugraen najee od alminijuma. Nosivosti su najee do 5000 litara, a izuzetno i do nekoliko hiljada litara. Elastini materijali, gdje treba uvrstiti: izopren kao vjetaki kauuk, polietilen, poliamidne smole ili najlon tkanine, omoguila da se proizvodnja fleksibilne ambalae naglo razvija. Velika prednost primjene elastinih kontejnera je i mogunost odravanja i popravki primjenim postupka vulkaniziranja. Temperaturski interval primjene je povonjan i kree se od -50 C do +200 C. Tehnika prepreka do nedavna, kod transporta tenosti u fleksibilnoj ambalai, bile su nekontrolisane sile pomicaja koje na primjer nastaju pri koenju kamiona. Ve pri brzini od 60 km/h mogla je ta snaga znaiti opasnost po vozaa, vozilo i druge uesnike u saobraaju, jer pri koenju puna ambalaa klizi pa ak moe I ispasti iz kamiona. Danas je taj problem rijeen uspjeno, kako za tenosti tako i za vrste rasute terete proizvodnjom fleksibilne ambale iji je unutranji proctor podjeljen zidovima na komore da bi se postiglo ogranieno pomicanje tenosti.

3.1. Fleksibilna ambalaa sa ogranienim pomicajem tene sredine (500-3000lit.)

Zidovi komora, posebna konstukcija ambalae, kao i specijalni gumeni pokriva na koji se polae ambalaa sprijeavaju klizanje, tako da kamion moe koiti bez ikakve opasnosti cak i kada ambalaa nije posebno privrena za vozilo. Fleksibilna ambalaa sastoji se od hemijskih plastinih vlakana Diolen superfest 174 S sa slojevima PVC, a ispranjena zauzima samo 15% zapremine u odnosu na ispunjeno vozilo. Pored otvora za punjenje i pranjenje ambalaa ima i ventil za isputanje vazduha i moe se isporuiti sa specijalnim otvorom ili patent zatvaraem to odgovara pri transport ivotnih namirnica. Za potrebe transporta pitke vode, vonih sokova, alkohola itd primjenjuje se posebna unutranja obloga od poliuretana. Pored toga, mogu se prevoziti i rasuti zrnasti proizvodi kao to su, seer u prahu ili kristalu, pirina, itarice, kafa u zrnu itd. U koliko
10

tenosti razvijaju otrovne ili eksplozivne pare ili gasove opasnost je smanjena, zbog izraenog svojstva irenja elastinih kontejnera. Povoljni su i za transport lako kvarljivih tenosti, jer spreavaju dodir s vazduhom, pa ne moe doi do pojave djelovanja mikroorganizama ili do fermentacija. Kontejneri od elestomjernih materijala treba da se odravaju uvijek u istom stanju. Peru se toplom vodom, sredstvima za ienje i vodenom parom.

3.2. Kontejneri sa zagrijavanjem ili hlaenjem robe

U zimskom periodu za transport proizvoda osjetljivih na niske temperature upotrebljavaju se kontejneri sa elektro grijaima, i tako se odrava eljena temperature. Kontejneri hladnjae mogu biti sa sopstvenim agregatima tzv. frigo ureajima, bilo da su ugraeni ili prenosni; ili sa odjeljcima gdje se postavljaju rashladna sredstva kao to su: sve rjee vodeni led, a ee tzv. suhi led i teni azot. U kontejnerima sa frigo ureajima eljena temperature se odrava automatski, termo regulacionim ureajima nezavisno od spoljne temperature. Konstrukcija kontejnera hladnjaa podrazumijeva tri sloja: spoljni od elinog lima, aluminijuma ili kombinacije sa per ploama; srednji je termo izolacioni obino od stiropora i unutranji od aliminijuma ili poliesterskih smola pojaanih staklenom vunom. Debljina termo izolacionog sloja moe da varira i moe dostii i preko 500 mm za potrebe transporta suhog leda koji se uva na temperature od -79 C.

11

Zakljuak

U dananje vrijeme transport kontejnerima se vri i usavrava na to veem nivou radi poboljanja brzine i utede u transport. Kroz obradu seminarskog rada sam spoznao kontejnerski nain prevoza, vrste kontejnera, funkciju izotermikih kontejnera i tank spremnika, kao i upotrebu kontejnera od gume. Razvoj kontejnerske proizvodnje poinje jos u ranim godinama ovog stoljea i veoma napreduje,danas je sve vise kontejnera u proizvodnji za razne svrhe i kontejneri su pridonijeli puno toga dobrog za transport u gotovo svim vidovima saobraaja.

12

Literatura

http://www.scribd.com/doc/53152779/UVOD-TRANSPORT-ROBE-KONTEJNERIMA-IMANIPULACIJA-KONTEJNERIMA http://www.prometna-zona.com/skladisna_tehnika-002kontejneri.php http://translate.google.ba/translate?hl=hr&langpair=en|hr&u=http://www.tisgdv.de/tis_e/ware/kautschuk/naturkautschuk/naturkautschuk.htm http://www.scribd.com/sead_becirovic/d/82274769-Transportne-Osobine-Robe http://www.scribd.com/doc/94660478/Skripta-Integralni-Transport

13