2001 -

:
1

 2001 -

 2001 -

1
Ovidius poeta in terra Pontica exulat. Epistulas Romam scriptitat. Epistulae plenae
querelarum sunt. Romam desiderat et fortunam adversam deplorat. Narrat de incolis
barbaris et de terra gelida. Poetam curae et miseriae excruciant. Epistulis contra
iniuriam repugnant. Musa est unica amica poetae.

:
. .
. .
.
. () .
.

 2001 -

Poeta -ae : ()
Terra - ae *: ()
Epistula - ae : ()
Roma -ae
Querela - ae : ()
Fortuna - ae : ()
Incola - ae : ()
Cura - ae : () ,
Miseria - ae : ()
Iniuria - ae : ()
Musa ae
Amica - ae : ()

Ovidius - ii - i

: terrae - terrai

:
Ponticus - - um
Plenus - -um
Adversus - - um
Barbarus - - um
Unicus - - um
Gelidus - - um

: - -
: - -
: - -
:
: -
: -

 2001 -

Exulo
1

Scriptito 1

Desidero 1

Deploro
1

Narro
1

Excrucio 1

Repugno 1

exulo
exulavi
exulatum

exulare

scriptito

scriptitavi

scriptitatum scriptitare

desidero

desideravi

desideratum desiderare

deploro

deploravi

deploratum

deplorare

Narro

narravi

narratum

narrare

excrucio

Excruciavi

excruciatum excruciare

repugno

repugnavi

repugnatum

repugnare

Am - o
Am - as
Am - at
Am - amus
Am - atis
Am - ant

To a - sum ()
Sum
Es
Est
Sumus
Estis
Sunt.

 2001 -

. O
: divitiae, tenebrae. Filia dea
abus,
filius dues.
.

Poet - a
Poet - ae
Poet - ae
Poet - am
Poet - a
Poet - a

PoetPoetPoetPoetPoetPoet-

ae
arum
is
as
ae
is

 2001 -

:
1.
.
2.
.
3.
.
4. :
Poeta, terra, epistula, querela, fortuna, cura, miseria, iniuria, nauta.
Iniuria, fortuna, miseria, gelida, querela, epistula, plena, cura, terra.
Poetas, nautas, scriptitas, epistulas, t e r r a s , querelas, deploras,
miserias, curas
In, et, contra
5.
.
De fortuna adversa narro.
De terra gelida narrat. - Contra iniurias repugnat.
Poetae estis.
Ovidius in terra Pontica exulat.
Musa amica poetarum est.
6.
:
Ovidius.(poeta) est
(adversa fortuna) poetam excruciat
Poetae miserias..(deploro)
Amicae.(poeta) in.(terra gelida) non sunt
Tu de .(miseria ) poetarum in..(epistula
) (scriptito)

 2001 -

2
Aeneas filius Anchisae est. Patria Aeneae Troia est. Graeci Troiam oppugnant et dolo
expugnant. Aeneas cum Anchisa, cum nato et cum sociis ad Italiam navigat. Sed venti
pontum turbant et Aenean in Africam portant. Ibi Dido regina novam patriam fundat.
Aeneas reginae insidias Graecorum renarrat. Regina Aenean amat et Aeneas reginam.
Denique Aeneas in Italiam navigat et regina exspirat.

:
. .
() . ,
.
. , , .
.
. .

 2001 -

Aeneas-ae *
Anchises - ae *
Patria-ae ()
Troia ae
Italia ae
Regina-ae()

Filius - ii-i()
Graecus i
Dolus - i ()
Natus - i()
Socius - ii-i()

Ventus -i()

Dido - onis

Insidiae - arum * ()
,

*
Aeneas - Anchises
:

Aeneas
Aeneae
Aeneae
Aeneam - Aenean
Aenea
Aenea

Anchisa - Anchises
Anchisae
Anchisae
Anchisam - Anchisn
Anchisa - Anchise
Anchisa - Anchise

insidiae - arum :

 2001 -

-us -er - um.

. -ius
filius -i -ii -i
( ).

.

.

dominus
domini
domino
dominum
domine
domino

domini
dominorum
dominis
dominos
domini
dominis

donum
doni
do no
donum
donum
do no

:
:
Novus a um :

dona
dominorum
donis
dona
dona
donis

 2001 -

:
:

Ego
Tu
Mei
Tui
Mihi
Tibi
Me
Te

Sui
Sibi
Se

A me

A se

A te

Nos
Vos
Nostri - nostrum Vestri vestrum
Nobis
Vobis
Nos
Vos

Sui
Sibi
Se

A nobis

A se

A vobis

*
nostrum vestrum ,
nostri vestri .

:
: meus a um, tuus a um, suus a um
.
.
.
. mi meus.
meus
: mi fili meus oculus.

 2001 -

Ille

Illa

Illud

Illius

Illius

Illius

Illi

Illi

Illi

Illum

Illam

Illud

Illo

Illa

Illo

Illi

Illae

Illa

Illorum

Illarum

Illorum

Illis

Illis

Illis

Illos

Illas

Illa

Illis

Illis

Illis

10

 2001 -

Oppugno

oppugno

oppugnavi

oppugnatum

oppugnare

Expugno

expugno

expugnavi

expugnatum

expugnare

Navigo

navigo

navigavi

navigatum

navigare

Turbo

turbo

turbavi

turbatum

turbare

Porto

porto

portavi

portatum

portare

Fundo

fundo

fundavi

fundatum

fundare

Renarro
1

renarro

renarravi

renarratum

renarrare

Amo

amo

amavi

amatum

amare

Exspiro

exspiro

exspiravi

exspiratum

exspirare

:
1 . novam patriam :
.

11

 2001 -

2 . :

Regina

insidias
dolo

Sociis

3 . :

4. : patria, plenus Pontus.

5. Dido novam patriam fundat :
.
6.
.
7.

Portas
Navigat
Renarratis
Oppugnant
8. : ego, ille
9. :
dolo
:
reginae
:
sociis
:
insidias
:

12

 2001 -

3
Cepheus et Cassiope Andromedam filiam habent. Cassiope, superba forma sua, cum
Nymphis se comparat. Neptunus iratus ad oram Aethiopiae urget beluam marinam, quae
incolis nocet. Oraculum incolis respondet : regia hostia deo placet! Tum Cepheus
Andromedam ad scopulum adligat; Belua ad Andromedam se movet. Repente Perseus
calceis pennatis advolat; Puellam videt et stupet forma puellae. Perseus hasta beluam
delet et Andromedam liberat. Cepheus, Cassiope et incolae Aethiopiae valde gaudent.

. ,
.
.
: .
. .
. .
. ,
.

13

 2001 -

:

Cassiope *1
Andromeda
Filia - ae ()
Forma - ae ()
Nympha ae
Ora - ae ()
Aethiopia - ae
Belua - ae ()
Incola - ae ()
Hostia - ae ()
Puella - ae ()
Hasta - ae ():

Cepheus
Neptunus
Oraculum - ()
Deus - ()
Scopulus - ()
Calceus - ()
Perseus *2

-e
:

Cassiope
Cassiopes
Cassiopae
Cassiopen
Cassiope
Cassiope

-eus
:

Perseus
Persei - Perseos
Perseo
Perseum - Persea
Perseu
Perseo
14

 2001 -

***
deus :

Deus
Dei
Deo
Deum
Deus dive dee
deo

Dei dii di
Deorum deum
Deis diis dis
Deos
Dei dii di
Deis diis dis

:
Superbus - a - um :( )
Marinus - a - um
: ( )
Pennatus - a - um : ( )
Iratus - um
: ( )

Comparo 1

Habeo
2

Urgeo
2

Noceo
2

Placeo
2

Respondeo 2

Moveo

comparo

comparavi
comparatum

comparare

habeo

habui

habere

urgeo

ursi

noceo

nocui

nocitum

nocere

placeo

placui

placitum

placere

respondeo

respondi

responsum

respondere

moveo

movi

motum

movere

habitum

urgere

15

 2001 -
Stupeo
2

Deleo
2

Gaudeo
2

Irascor
3

()
Video
2

Libero
1

stupeo

stupui

stupere

deleo

delevi

gaudeo

gavisus sum

deletum

delere
gaudere
Irasci

video

vidi

visum

videre

libero

liberavi

liberatum

liberare

Dele o
Del es
Del et
Del emus
Del etis
Del ent

:
1. : superba| forma sua
2. .
:
belua ad Andromedam se movet.
3. . ;
,
,
.

16

 2001 -
:
quae incolis nocet : beluam,
quae
.

1.
.
2.
filia
3. :
Cepheus et Cassiope Andromedam filiam habent.
Puella cum Nymphis se comparat.
Regia hostia deo placet.
Ille filiam ad scopulum adligat.
Nos valde gaudemus.
4.
, ,
( ).

. .
Beluae marinae ...................Aethiopiae ..........................(noceo, incola).
Oraculum ....................... respondet (regina).
Nobis forma puellarum.......................(placeo).
Ille ........................................ (Cepheus, respondeo).
Nos forma puellarum ......................... (stupeo).
Andromeda..........................................est (Cepheus, filia).
5. :

Se
Forma

Deo

Sua

6. : regia hostia, oraculum suum

7. : urget,
comparat, nocet, gaudent.
8. :
17

 2001 -

adligas
stupet
movemus
Habent

18

 2001 -

4
Apud antiquos Romanos concordia maxima sed avaritia minima erat. Romani in suppliciis
deorum magnifici sed domi parci erant. Iustitia inter se certabant et patriam curabant.
In bello pericula audacia propulsabant et beneficiis amicitias parabant. Delecti
consultabant patriae; eis corpus ex annis infirmum sed ingenium propter sapientiam
validum erat.

:
.
.
.
.
.
.

19

 2001 -
:

CoConcordia-ae() Romanus-i()

Supplicium-ii-i**
Avaritia-ae()
()

Iustitia-ae*() Domus-i***()

ellum-()
Patria-e()

Audacia-ae()

Amicitia-ae()

Corpus-oris()

domus-us()

ericulum-()

Beneficium-ii-i
()

Sapientia-ae()annus-i()

Ingenium-ii-i ()

Deus-i***(ap)

*
iustitia-ae :

**
suppllicium-ii-i :
()
***

domus .
.

20

 2001 -

:
Antiquus a um

Maximus a um

Minimus a um

Parvus a um

Magnificus a um :
Parcus a um

: ,

Infirmus a um :
Validus a um : ,
Delectus a um : ,

sum

fui

esse

Sum

Curo

curo

curavi

curatum

curare

propulso

propulsavi

propulsatum

propulsare

paro

paravi

paratum

Parare

consulto

consultavi

consultatum

consultare

certo

certavi

certatum

certare

deligo

delegi

delectum

deligere

Propulso

Paro

Consulto

Certo

Deligo

21

 2001 -

Eram
Eras
Erat
Eramus
Eratis
Erant

O 1
Ama - bam
Ama - bas
Ama - bat

ama - bamus
ama - batis
ama - bant

2
Dele - bam
D ele - bas
Dele - bat

dele - bamus
dele - batis
dele - bant

: is, ea, id ( ,
).

Is
Eius
Ei
Eum

Ea
Eius
Ei
Eam

Id
Eius
Ei
Id

Eo

Ea

Eo

Ei ii i
Eorum
Eiis iis is
Eos

Eae
Earum
Eis iis is
Eas

Ea
Eorum
Eis is is
Ea

Eis iis - is

Eis iis - is

Eis iis is

22

 2001 -

:
1. .
inter + nos/vos/se
.
2.
.
3. //
. in
.
4. apud + .
5. inter + .
6. ex + .
7. propter + .

23

 2001 -

:
1.
.
2. Suppliciis :
.
3. Curabant, propulsabant :
.
4. Nos consulamus patriae : .
5. :
Illi patri.... consultaba ...........
Nos amiciti ...... para ......
Vos pericul......() propulsaba ........
Tu bell.... () paraba ..........
Ille filios cura ........
Illi inter .... certa.........
6. antiquus
:
Annos
Oeorum
Romanis
Bella
Periculum
7. 1-3
.
8.
.
9. :
curabas
propulsabat
eratis
Consultabant

24

 2001 -

5
Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat. XVII (septendecim) libri eius
de bello Punico secundo pulchri sunt. Ultimis annis vitae suae in Campania se
tenebat. Multos in illis locis agros possidebat. Silius animum tenerum
habebat. Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat. Eum ut puer
magistrum honorabat. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo
habebat.

, , .
.
.
. .
. ,
. , , .

25

 2001 -

Poeta-ae ()

Silius-ii-i

Campania-ae

Vir-i * ()

Gloria-ae ()

Liber-bri * ()

Neapolis-is ***

Bellum- ()
Annus- ()
Locus- ** ()
Ager-gri * ()
Animus- ()
Vergilius-ii-i
Ingenium-ii- ()
Puer-ri * ()
Magister-stri * ()

Monumentum- ()

Templum- ()

26

 2001 -

-er

Puer
Puer- i
Puer-o
Puer-um

Ager
Agr- i
Agr- o
Agr-um

Vir
Vir - i
Vir - o
Vir - um

Puer

Ager

Vir

Puer-o

Agr-o

Vir - o

Puer-i
Agr-i
Puer-orum
Agr-orum
Puer-is
Puer-os

Agr-is
Agr-os

Puer-i
Puer-is

Agr-i
Agr- is

Vir - i
Vir - orum
Vir - is
Vir - os
Vir - i
Vir - is

er us
.
r
e. To o vir .

**

To locus-i .
, loci-orum
.
loca-orum.

Neapolis : Neapolis. Neapolis, Neapoli,

Neapolim, Neapolis, Neapoli.

27

 2001 -

: a
Italicus - um :
Epicus - a um :
Clarus - a um :
Punicus - a um :
Secundus - a um :
Pulcher - chra chrum : ,
Multus - a um :
Tener - a um :
Ultimus - a um :
Sacer - cra crum :

Honoro

1 honoro

honoravi

honoratum

honorare

Teneo

2 teneo

tenui

tentum

tenere

Possideo

2 Possideo

possedi

possessum

possidere

Habeo

2 habeo

habui

habitum

habere

Studeo

2 studeo

studui

studere

Foveo

2 foveo

fovi

fotum

fovere

Iaceo

2 iaceo

iacui

iacitum

iacere

Sum

sum

fui

esse

28

 2001 -

:
: :
oster - stra - strum ( - - )
Vester - stra - strum ( - - )
Suus - - urn ( - - )

.
:

.
(
ipse - ipsa - ipsum).
se suus-a-um
.
,
:

.


: .

(& 1 - 5)
In + : ( -
)
In + :
De + :
Contra + :
: , , , , , (
).
Apud + :
Inter + :
+ : , ,
Propter + :
Pro + : ,
: ( ).

29

 2001 -

:
1 .
.
2.
.
3.
.
4.

:
Studebat, habebat, videt, fovebat, iacebat, delet, possidebat,
nocebat
Deletis, amatis, deploratis, annis, repugnatis, possidebatis,
habetis, illis, videtis
Epici, clari, pulchri, teneri, loci, antique, parci, magnifici, viri,
infirmi
Illis, eis, viris, nobis, vobis, suis, annis
5.
.
, ,
:
Eum ut puer magistrum honorabat.
Illi agros in eis locis possidebant.
Poetas honorabat et eos fovebat.
Pueri magistrum amant et honorant.
Animus pueri tener est
Eorum libri de bellis pulchri sunt.
Multi poetae Vergili ingenium favebant.
6. ,
, ,
-
.
Septedecim.............. Sili de ...............................Punico................... sunt.
(liber, bellum, pulcher).
Silius in septedecim......................................de.............Punico secundo
narrat. (liber, suus, bellum).
Ultimis annis vitae suae in illis locisse
(Campania, teneo)
Multi incolae Campaniae.in illis locis (ager,
possideo)
30

 2001 -

7.
is, ea, id :
Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat
XVII libri poetae de bello punico secundo pulchri sunt
Multos in illis locis agros possidebat Silius
Silii animus tener erat
Cloriae Vergili studebat ingeniumque magnorum poetarum
fovebat.
8.

:
patria mea Italia est
poeta fortunam tuam deplorat
epistulae meae plenae querelarum mearum sunt
epistulis tuis contra iniuriam meam repugnabas
Aeneas socius meus et tuus est.

31

 2001 -

6
In ea civitate, quam leges continent, boni viri libenter leges servant. Lex enim est
fundamentum libertatis, fons aequitatis. Mens et animus et consilium et sententia
civitatis posita est in legibus. Ut corpora nostra sine mente, sic civitas sine lege non
stat. Legum ministri sunt magistratus, legum interpretes iudices, legum denique omnes
servi sumus : sic enim liberi esse possumus.

, ,
. , . ,
.
, .
,
. .

32

 2001 -

:

, .
.
: -o, -or, os,-er, guis, nis : -es, -is
: -as, -us, -x, -do, -go, -io, - + s : -es, is
: -a, -c, -n, -t, -al, -ar, -e, -ur, us

- s, -

- es

- a, - ia

- is

- is

- um, - ium

- um, - ium

-i

-i

- ibus

- ibus

- em, - im

- es, - is

- a, - ia

- s, -

- es

- a, - ia

- e, - i

- e, - i

- ibus

- bus

33

 2001 -

:
1. im em : : febris,
puppis, sitis, turris, tussis, secures :
Tiberis, Neapolis, Albis
2. i e :



is, -er

is : aequalis, annalis, natalis

e, - al, - ar




3. , ia a

- e, - al, -ar


4. ium um

is, - es canis, iuvenis, sedes

, pater, mater,
frater

pugillares ium

Samnis Samnites ium

Penates ium

- e, - al, - ar
5. is es

- ium

34

 2001 -

Sententia-ae ()

Fundamentum-i
()
Animus-i ()

Consilium-ii-i
()
ir-ri()

Minister-sti
()
servus-i()
)

Civitas-tatis()
*
Lex-gis()

Libertas-tatis
()
Fons-ntis ()

Aequitas-tatis
()
Mens-ntis ()
,
Corpusoris(o)

Interpresretis(/)

ludex-cis ()

Magistratus-us
()

*
Civitas atis : ium - um

35

 2001 -

:
:( )
:
: ( )

Bonus - - um
Positus - um
Liber - ra - rum
Noster - stra - strum

Omnis - is - e

Servo
1
,
Sto
1

Contineo 2

Pono
3

Ponor
3

servo

servavi

servatum

servare

sto

steti

statum

stare

contineo

continui

contentum

continere

pono

posui

positum

ponere

ponor

positus sum

poni

Possum : pot + sum. To t s

. f f.

Pot - sum > possum

Pot - es > potes
Pot - est > potest
Pot - sumus > possumus
Pot - estis > potestis
Pot - sunt > possunt

Pot - eram > poteram

Pot - eras > poteras
Pot - erat > poterat
Pot - eramus > poteramus
Pot - eratis > poteratis
Pot - erant > poterant

36

 2001 -

:
Ea
: -
Quam :
Nostra :

: qui, quae, quod

Qui
Quae

Cuius
Cuius

Cui
Cui

Quem
Quam

Quo
Qua

Quod
Cuius
Cui
Quod
Quo

Qui
Quae
Quorum
Quorum
Quibus
Quibus
Quos
Quas

Quae
Quorum
Quibus
Quae

Quibus

Quibus

Quibus

enim .
, . enim
nam,
. sine
/

:
quam leges continent : , civitate.
quae,
.
ut corpora nostra sine lege : .
ut, (non stant) .

37

 2001 -

:
1 . (bonus-a-um) interpres, (liber-a-um) mens :
, .
2. viri, ministri, servi : .
;
3. Civitas : --
-um, -ium ;
4. fons :
-ium.
5. servant :
.
6. possumus : ,
.
7. , (
) :
Militum corpus validum erat.
Alexander, Philippi filius, multos equites habebat.
Multi milites cum rege sunt.
Civium gladii urbem liberabant.
Hannibal ante portas.
Historia est magistra vitae.
8 . :
in ea civitate, quam leges continent, boni viri libenter leges servant.
Lex enim est fundamentum libertatis, fons aequitatis.
Ut corpora nostra sine mente, sic civitas sine lege non stat.
9. :
in ea civitate, quam leges continent, boni viri libenter leges ser v a n t.
Ut corpora nostra sine mente, sic civitas sine lege non stat.
Mens posita est in legibus
Legum ministri sunt magistratus, legum interpretes iudices, legum denique servi
sumus : sic enim liberi sumus.

38

 2001 -
10.
: boni viri in ea civitate sunt. Ei servant leges = in ea civitate sunt boni
viri, qui leges servant.
Leges fons aequitatis sunt. Leges cives servant.
Mens civitas lex est. legem cives amant.
Corpora delectorum virorum infirma erant. Delecti viri patriae consultabant.
Beneficia Romani parabant. Beneficiis bella propulsabant..
Romani in suppliciis deorum magnifici erant. Romani domi parci erant.
Andromedam videt et amat Perseus. Cepheus ad scopulum Andromedam adligat.
Cassiope se cum Nymphis se comparat. Nymphae pulchrae sunt.
Perseus beluam hasta delet. Belua ad Andromedam se movet.
11.
enim nam
.
lex enim est fundamentum libertatis, fons aequitatis.
Sic enim liberi esse possumus.
Belua enim incolis nocebat.
Sic enim oraculum respondet.

39

 2001 -

Caesar propter frumenti inopiam legiones in hibernis multis conlocat. Ex quibus quattuor
in Nerviis hiemare iubet et tribus imperat in Belgis remanere. Legatos omnes frumentum
in castra importare iubet. Milites his verbis admonet : hostes adventare audio ;
speculatores nostri eos prope esse nuntiant. Vim hostium cavere debetis ; hostes enim
de collibus advolare solent et caedem ,militum perpetrare possunt.

:

.
.
.
: .
. ,
.

40

 2001 -
:

:

Inopia-ae ()
Belgae-arum

Frumentum-i()*
Hiberna-orum()**

Nervii-orum
Castra-orum***()

Verbum-i()
Legatus-i()

Caesar-aris
Legio-onis()
Miles-it is()
Hostis-is(-)

Speculator-oris()

Vis****()
Collis-is*****()
Caedes-is()

*
To frumentum- .
**
hiberni-orum , pluralia tantum
castra-orum :
.
****

vis , ,
: vis, -, -, vim, -, vi vires, virium, viribus, vires,
vires, viribus
*****

is ium
is es.

41

 2001 -

:
:
Multus a um
:
Noster stra strum : ()
:
Tres ( ) tria () :
Omnis is e :

:
Quibus
His
Nostri
Eos

:
:
:
:
hic, haec, hoc

Hic
Huius
Huic
Hunc
Hoc

Hi
Horum
His
Hos
His

Haec
Huius
Huic
Hanc
Hac

Hae
Harum
His
Has
His

42

Hoc
Huius
Huic
Hoc
Hoc

Haec
Horum
His
Haec
His

 2001 -

Conloco
1

Hiemo
1

Iubeo
2

Impero
1

Remaneo
2

Importo
1

Admoneo
2

Advento
1

Audio
4

Nuntio
1

Caveo
2

Debeo
2

Advolo
1

Soleo
2

()
Perpetro
1

Possum

conloco

conlocavi

conlocatum

conlocare

hiemo

hiemavi

hiematum

hiemare

iubeo

iussi

iussum

iubere

impero

imperavi

imperatum

imperare

remaneo

remansi

remansum

remanere

importo

importavi

importatum

importare

admoneo

admonui

admonitum

admonere

advento

adventavi

adventatum

adventare

audio

audivi

auditum

audire

nuntio

nuntiavi

nuntiatum

nuntiare

caveo

cavi

cautum

cavere

debeo

debui

debitum

debere

advolo

advolavi

advolatum

advolare

soleo

solitus sum

solitum

solere

perpetro

pertravi

perpetratum

perpetrare

possum

potui

posse

43

 2001 -

: 1 2
: -re : ama re , dele re. sum
: esse

:

.
.
. .

.
: me, te, se, nos, vos,
se . .

( 18)
.

iubeo ,
impero : Caesar
iubet legions in Nerviis hiemare. Caesar imperat legionibus in Nerviis hiemare.

:
1. T
.
2. vis .
3. .
4. .
5.
, ,
( , ).

Caesar quattuor ex in Nerviis et tres in Belgis .(conloco,
legio).

Quattuor in Nerviis hiemare imperat et tres in Belgis
..iubet (remaneo, legio).

.omnes ..in ..conlocare iubet (hiberna,
legatus, legio).

frumentum in castra .iubet. (importo, legatus).
44

 2001 -

Speculatores . .et prope eos esse nuntiant. (hostis,
advento).
6. legions, legatos, milites, vim, caedem :
.
7. :

imperabat

iubet
debetis
possunt

8. :

hostes

eos
quibus

verbis

9. :
duces legiones ante pugnas admonebant
Romani milites barbaros hostes vident
Romani duces legiones suas in collibus conlocant
Romani milites caedes perpetrabant
10. :
legio in terra gelida hiemabat
legatus legionem remanere in Belgis iubet
speculatorem nostrum hostis videt
vim hostis cavere debeo
11.
: Ovidius scriptitat. Ovidius in terra Pontica exulat > Ovidius scriptitat se in
terra Pontica exulare.
Ovidius in epistulis scriptitat. Curae et miseriae Ovidium exruciant.
Ovidius in epistulis scriptitat. Incolae terrae Ponticae barbari sunt.
Ovidius in epistulis scriptitat. Musa est unica amica Ovidii.
Aeneas reginae renarrat. Aeneas in italiam navigat.
Dido dicit. Aeneas cum sociis et cum nato in Italiam navigat.
Socii putant. Delecti viri ingenium validum propter sapientiam habent.
45

 2001 -
12.
: Caesar iubet : Caesar imperat
.
Romani vim hostium cavent
Milites de collibus advolant
Una legio in Gallia remanet
Tres legiones in Africam navigant
Puer magistros honorat
Pueri gloriae Vergili student
Socii pericula in bello audacia propulsabant.

46

 2001 -

8
Gaius Plinius Cornelio Tacito suo salutem. Ridebis. Ego tres apros feroces cepi. Ipse?
interrogabis. Ipse. Ad retia sedebam;

erat in proximo non venabulum sed stilus et

pugillares; cogitabam aliquid enotabamque; Etsi retia vacua, plenas tamen ceras
habebam. Silvae et solitudo sunt magna incitamenta cogitationis. Cum in venationibus
eris, licebit tibi quoque pugillares adportare; Videbis non Dianam in montibus sed
Minervam errare. Vale!

. .
. : ; . .
.
. () , .
. ,
:
. !

47

 2001 -
:

Cera-ae()
Silva-ae()
Diana-ae

Gaius-i
Plinius-ii-i
Cornelius-ii-i

Minerva-ae

Tacitus-i
Aper-pri()
Venabulum-i()

Stilus-i()
Incitamentum-i()

Salus-utis*()
Rete-tis**()
Pugillares-ium***()

Solitudo-inis()
Cogitatio-ionis()
Venatio-ionis()
Mons-ntis****()

*
salus-utis .
**
e, -al, -ar i
, ia ium.
rete-is i e.

Ret - e
Ret - is
Ret - i
Ret - e
Ret - e
Ret i -e

Ret Ret Ret Ret Ret Ret -

ia
ium
ibus
ia
ia
ibus

***
pugiallares-ium .
****

-ium

48

 2001 -
*****
, , ii
i. filius
ie. ( 15)

:
:
Proximus a um : .
Vacuus a um
:
Plenus a um
:
Magnus a um :
:
Tres tria : ( )
Ferox cis : (, )

: celer
celeris celere cer acris acre. :
brevis brevis breve. : ferox ocis.
, i,
ium
ia.

:
Suo
Ego
Ipse
Aliquid
Tibi

:
:
:
:
:

49

 2001 -
/ : ipse, ipsa, ipsum

Ipse
Ipsius
Ipsi
Ipsum

Ipsa
Ipsius
Ipsi
Ipsam

Ipso

Ipsi
Ipsorum
Ipsis
Ipsos

Ipsum
Ipsius
Ipsi
Ipsum

Ipsa

Ipso

Ipsae
Ipsarum
Ipsis
Ipsas

Ipsis

Ipsis

Ipsa
Ipsorum
Ipsis
Ipsa
Ipsis

Interrogo

Cogito

Enoto

Adporto

Erro

Rideo

Sedeo

1 interrogo

interrogavi

interrogatum

interrogare

1 cogito

cogitavi

cogitatum

cogitare

1 enoto

enotavi

enotatum

enotare

1 adporto

adportavi

adportatum

adportare

1 erro

erravi

erratum

errare

2 rideo

risi

risum

ridere

2 sedeo

sedi

sessum

sedere

50

 2001 -
Habeo

Licet

Video

Valeo

Capio

2 habeo

habui

2 licet

licuit

2 video

vidi

2 valeo

valui

3* capio

cepi

habitum

habere
licere

visum

videre
valere

captum

capere

Sum

Ama bo
Ama bis
Ama bit
Ama bimus
Ama bitis
Ama - bunt

Dele bo
Dele bis
Dele bit
Dele bimus
Dele bitis
Dele - bunt

Er o
Er is
Er it
Er imus
Er it is
Er - unt

:
cum in venationibus eris : .
cum
.
etsi retia vacua habebam : .
etsi ,
.
tamen.

51

 2001 -

:
1. , cera-ae, ,
;
2. ,
;
3.
.
4. vacuum rete, feroces apri : .
5. tu : .
6. suo : ,
.
7. cepi, sedebam, licebit : .
8. sunt :
.
9. : apros, ipse, ad, proximo, sed,
aliquid, -que, cum, tamen, tibi, in, vacua, ceras, tres, stilus, quoque.

10.
.
11. : stilus,
silvae, venationibus, montibus.
12. .
;
13. .
14.
: salutem, venationibus, solitudo, montibus, cogitationis
15. ,
:
cum Romani in venationes sunt, pugillarium adportant
propter solitudo Plinius cogit
16.
,
:
cum Gaius in erat, pugillares..(silva, habeo)
Gaius..habet..(solitude, incitamentum, cogitation)
Videmus Minervam in..(mons, sedeo)
17.
52

 2001 -
.
18. ,
.
19. : ad, sed, in, etsi, cum
20.
:
sedeo(), rete(), Plinius, ad
Plinius, licet(), Minerva, in, video, mons()

53

 2001 -

9
Tarquinius Superbus, septimus atque ultimus regum, hoc modo imperium perdit. Filius
eius Sextus Taquinius pudicitiam Lucretiae, uxoris Collatini, laedit. Maritus et pater et
Iunius Brutus eam maestam inveniunt. Illis femina cum lacrimis iniuriam aperit et cultro
se ipsam interficit. Brutus ex vulnere dolore mango cultrum extrahit et delictum punire
parat. Polpulum concitat et Tarquinio imperium adimit. Liber iam populus Romanus duo
consules, Iunium Brutum et Taquinium Collatinum, deligere constituit.

:
, ,
. , , ,
.
. .

. . ,
, ,
.

54

 2001 -

Pudicitia-ae ()

Tarquinius-ii-i

Rex-gis()

Lucraetia-ae

Modus-i()

Uxor-oris()

Femina-ae ()

Filius-ii-i()*

Pater-tris()**

Lacrima-ae ()

Sextus-i

Vulnus-eris()

Iniuria-ae ()

Collatinus-i

Dolor-oris()

Maritus-i()

Consul-ulis()

Iunius-ii-i
Brutus-i
Culter-tri()
Delictum-i()
Populus-i()
Imperium-ii-i()
*
Filius-ii-i : i

**
Pater-tris : um ium.
mater, frater.

:
:
Superbus a um :
Septimus a um : ( )
Ultimus a um
:
Maestus a um :
Magnus a um
:

:
Hoc
Eius
Eam

:
:
:
55

 2001 -
Illis
:
Se
:
Ipsam :
ille, illa, illud

Ille
Illius
Illi
Illum
Illo

Illi
Illorum
Illis
Illos
Illis

Illa
Illius
Illi
Illam
Illa

Illae
Illarum
Illis
Illas
Illis

Illud
Illius
Illi
Illud
Illo

Illa
Illorum
Illis
Illa
Illis

:
3 4
3 u
: + +
Leg o
Leg is
Leg it
Leg imus
Leg it is
Leg unt
: + + re
Leg ere

56

 2001 -

H o 4 i
:
Aud io
Aud is
Aud it
Aud imus
Aud it is
Aud iunt
: + re
Aud ire

3 4
; 1 2
- ba e.

Leg e
Leg e
Leg e
Leg e
Leg e
Leg e

bam
bas
bat
bamus
batis
- bant

Audi e bam
Audi e bas
Audi e bat
Audi e bamus
Audi e batis
Audi e - bant

57

 2001 -

1 paro

Paro

Concito
1

Perdo
3

Laedo
3

Interficio
3*

Extraho
3

Adimo
3

Deligo
3

Constituo
3

Invenio
4

Punio
4

Aperio
4

paravi

paratum

parare

concito

concitavi

concitatum

concitare

perdo

perdidi

perditum

perdere

laedo

laesi

laesum

laedere

interficio

interfeci

interfectum

interficere

extraho

extraxi

extractum

extrahere

adimo

ademi

ademptum

adimere

deligo

delegi

delectum

deligere

constituo

constitui

constitutum

constituere

invenio

inveni

inventum

invenire

punio

punivi

punitum

punire

aperio

aperui

apertum

aperire

: .
invenio , saluto deligo
,
.

(
) : hoc modo imperium perdit.
58

 2001 -
: vive cum virtute.
:
1. Na
.
2. .
3.
.
4.
( ).
5. .

;
Septimum, regum, imperium, maestum, magnum, antiquum, magnificum, possum
Eius, filius, ipsius, huius, illius, regius
Perdit, laedit, aperit, extrahit, adimit, constituit, invenit
Perdere, laedere, genere, adimere, constituere, deligere, vulnere
Regis, patris, lacrimis, vulneris, consulis, civitatis, imperiis, doloris
6.
.
, :
Hic suum regnum perdit.
Tarquinius imperium propter impudentiam fili sui perdit.
Ille pudicitiam uxoris eius laedit.
Ille delictum punier parat.
Pater puellae invenit eam maestam.
7. ,
, ,
( ,
).
Tarquinius Superbus septimus atqueregnum (suum, ultimus).
Tarquinius propter imprudentiam.. imperium perdit (suus,
filius).
Filius .. .. imperium adimit (pater, suus).
..regnum non licet puellarum pudicitiam (laedo, filius).
Pudicitiam Collatini Sextus Tarquinius laedit et propter
hancpater..imperium perdit (uxor, is, iniuria).
8. :

delictum
59

 2001 -

modo

cultro

lacrimis

9. :
perdit
:
laedit
:
inveniunt
:

interficit :
extraxit :
punire
:
adimit
:
deligere :
constituit :
10.
hic, haec, hoc.
.
Filius regis Sextus est
Feminam inveniunt maestam
Cultrum ex vulnere maritus extraxit
Tarquinium Collatinum et Iunium Brutum consules deligit populus Romanus
Historiam narrat pater filio
11.
.
12. : mango dolore, se ipsam, duo consules.
13.
: is, ea, id : .cultro se ipsam
interficit..
14. :
Tarquinius Superbus dicit Tarquinius Superbus hoc modo imperium perdit
Brutus dicit Tarquinius Superbus hoc modo imperium perdit
Tarquinius Superbus dicit Filius Tarquini Superbi pudicitiam Lucretiae laedit
Maritus Lucretiae debet Maritus Lucretiae delictum punit
Brutus iubet Tarquinium Superbum Tarquinius Superbus exulat
Brutus concitat poplulum Romanum Populus Romanus imperium Tarquinio
Superbo adimit
Brutus imperat populo Romano Populus Romanus duos consules deligit

60

 2001 -
Brutus constituit Brutus concitat populum.

10
Aeneas bellum ingens geret in Italia. Populos feroces contundet, mores eis imponet et
moenia condet. Tu Aeneam ad caelum feres. Postea Iulus, Aeneae filius, regnum ab
Lavinio tranferet et Albam Longam muniet. Post trecentos annos Ilia duos filios,
Romulum et Remum pariet, quos lupa nutriet. Romulus moenia Martia condet Romanosque
de suo nomine appellabit. Romanis imperium sine fine erit. Caesar Augustus, ab Iulo
ortus, Belli portas claudet et Saturnium regnum restituet. Hunc tu, ut Aeneam, in caelo
accipies.

:
. ,
. . ,
, ,
. ,
, .
.
. ,
. ,
.

61

 2001 -

:

Aeneas-ae
Italia-ae
Alba Longa
Lupa-ae ()
Ilia-ae
Porta-ae ()

Bellum-i()
Populus-i()
Caelum-i() *
Iulus-i
Filius-ii-i()
Regnum-i()
Annus-i()
Imperium-ii-i()
Augustus-i
Romanus-i
Romulus-i
Remus-i

Mos-ris ()
Moenia-ium () **
Nomen-inis ()
Finis-is () ***
Mars-rtis
Caesar-aris

*
Caelum-i : :
.
**
Moenia-ium : .
***
Finis-is : ium
is es.
, , .

62

 2001 -

:
:
Trecenti ae a : ( )
Duo ae a
: ( 56 )
Suus a um
:
Ortus a um
: ( . orior)
Saturnius a um :
Martius a um :

:
Ingens ntis : ( ) ,
Ferox ocis : ( )

:
Eis
Tu
Quos
Suo
Hunc

:
:
:
:
:

63

 2001 -

1 appello

Appello

Gero
3
,
Contundo
3

Impono
3

Condo
3

Fero
3

Transfero
3

Pario
3*

Claudo
3

Restituo
3

Accipio
3*

Munio
4

Nutrio
4

Orior
4

appellavi

appellatum

appellare

gero

gessi

gestum

gerere

contundo

contudi

contusum

contundere

impono

imposui

impositum

imponere

condo

condidi

conditum

condere

fero

tuli

latum

ferre

transfero

transtuli

translatum

transferre

pario

peperi

partum

parere

claudo

clausi

clausum

claudere

restituo

restitui

restitutum

restituere

accipio

accepi

acceptum

accipere

munio

munivi

munitum

munire

nutrio

nutrivi

nutritum

nutrire

orior

ortus sum

oriri

 pario pariturus 15
3*, accipio.
 orior oriturus. ,
, 6
: , ,
, , .

64

 2001 -

3 4
3 4 :

+ ( a e )
+ .
3

Leg am
Leg es
Leg et
Leg emus
Leg etis
Leg - ent

Audi am
Audi es
Audi et
Audi emus
Audi etis
Audi - ent

fero
3 ,
( )
e r s -t.

Fer o
Fer s
Fer t
Fer imus
Fer- tis
Fer - unt

Fer ebam
Fer ebas
Fer ebat
Fer ebamus
Fer ebatis
Fer - ebant

Fer am
Fer es
Fer et
Fer emus
Fer etis
Fer - ent

65

Fer - re

 2001 -

:
quos lupa nutriet : , filios.
quos nutriet
.
ut Aeneam acceperis : ,
ut .
.

:
 ex + ,

 Ab + , ,

post


/ (
post)

66

 2001 -

:
1.
.
2. mores, fine : .
.
3. caelum :
, caelum.
4. feres :
fer- .
5.
:
E

Geret
Feres
Muniet
Erit
Appellabit
Restituet
Imponet
Tranferet
6. ( erit)
Jupiter narrat...
.
7. Aeneas bellum . Albam Longam muniet :
debeo.
8. Na
:
Fine, annos, regnum,lupa, filius, mores, caelo, portas, nominee

9. Romulusaccipies :
, .
10. .
11. :
67

 2001 -

geres
condit
transferemus
eritis
parient
12.moenia, Martia, Saturnium, regnum : .
13. : post trecentos annos;
14.
:
illa Aeneam in caelo accipiet
lupa filios Iliae nutriet
tu bellum ingens geris
populum ferocem contundis
15.
:
Venus Caesarem ad caelo feret
Aeneas populus feroces mores imponet
Romulus Romanos de suo nomine appellabit
Ille bellum ab Lavinium in Alba Longa tranferet
16.Romulus moenia Martia condet Romanosque de suo nomine appellabit :
suo eius, ;

68

 2001 -

11
Hannibal, dux Carthaginiensis, VI etXX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello
superavit et Saguntum vi expugnavit. Postea Alpes, quae Italiam ab Gallia seiungunt, cum
elephantis transiit. Ubi in Italia fuit, apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum et Cannas
copias Romanorum profligavit et delevit. Populus Romanus cladem Cannensem pavidus
audivit. In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se expedivit. Postquam XIV
annos in Italia complevit, Carthagienses eum in Africam revocaverunt. Ibi Hannibal
bellum cum Romanis componere frustra cupivit. Denique cum P. Scipione apud Zamam
dimicavit, sed Romani victoriam reportaverunt.

:
, , 26 ,
. ,
. , ,
,
.
. .
14 , .
( ) .

.

69

 2001 -

:

Hispaniae ae ()
Italia ae ()
Trebia ae ()
Cannae arum* ()
Copia ae** ()
Insidiae arum ()
Africa ae
Victoria ae ()
Zama - ae

Annus i()
Bellum i()
Saguntum i
Elephantus i***
Ticinus i
Trasumenus i
Romanus i
Populus i()
Ager gri()
Fabius ii
Maximus - i

Hannibal alis
Dux cis ()
Gens ntis ()
Vis****
Alpes ium
Elephas ntis()
Glades is ()
Scipio ionis

*
Cannae-arum, insidiae-arum .

**
copia-ae :
.

***
Elephantus elephas ntis : .
.

****
Vis : ,
: vis - - vim vi / vires virium viribus vires vires viribus

70

 2001 -

:
:
Romanus a um :
Pavidus a um :
Falernus a um :
Natus a um
: .
nascor. nasciturus.
:
Carthaginiensis is e :
Omnis is e
:
Cannensis is e
:

:
Quae :
Se
:

71

 2001 -

Supero
1

Expugno
1

Profligo
1

Revoco
1

Dimico
1

Reporto
1

Deleo
1

Compleo
2

Nascor
.

Seiungo
3
i
Compono
3

Cupio
3*

Transeo

Audio
4

Expedio
4

supero

superavi

superatum

superare

expugno

expugnavi

expugnatum

expugnare

profligo

profligavi

profligatum

profligare

revoco

revocavi

revocatum

revocare

dimico

dimicavi

dimicatum

dimicare

reporto

reporto

reportavi

reportare

deleo

delevi

deletum

delere

compleo

complevi

completum

completum

nascor

natus sum

natum

nasci

seiungo

seiunxi

seiunctum

seiungere

compono

composui

compositum

componere

cupio

cupivi

cupitum

cupere

transeo

transi(v)i

transitum

transire

audio

audivi

auditum

audire

expedio

expedivi

expeditum

expeditum

72

 2001 -

4 : ( ), (
), ( ) (
). :

: , ,

: , ,


:

:

1 2 4 :

v-, : amav-. delev-, audiv-.
:

-i, -isti, it, -imus, -istis, -erunt/-ere

sum
Fu i
Fu isti
Fu it
Fu imus
Fu istis
Fu erunt/-ere

1
Amav
Amav
Amav
Amav
Amav
Amav

i
isti
it
imus
istis
erunt/-ere

2
Delev
Delev
Delev
Delev
Delev
Delev

i
isti
it
imus
istis
erunt/-ere

4
Audiv i
Audiv isti
Audiv it
Audiv imus
Audiv istis
Audiv erunt/-ere

1 2 4
+ -era +

sum
Fu eram
Fu eras
Fu erat
Fu eramus
Fu eratis
Fu erant

1
Amav
Amav
Amav
Amav
Amav
Amav

eram
eras
erat
eramus
eratis
erant

2
Delev
Delev
Delev
Delev
Delev
Delev
73

eram
eras
erat
eramus
eratis
erant

4
Audiv eram
Audiv eras
Audiv erat
Audiv eramus
Audiv eratis
Audiv - erant

 2001 -

1 2 4

sum
Fu ero
Fu eris
Fu erit
Fu erimus
Fu eritis
Fu erint

1
Amav
Amav
Amav
Amav
Amav
Amav

ero
eris
erit
erimus
eritis
erint

2
Delev
Delev
Delev
Delev
Delev
Delev

ero
eris
erit
erimus
eritis
erint

4
Audiv ero
Audiv eris
Audiv erit
Audiv erimus
Audiv eritis
Audiv - erint

EO (eo-ii-itum-ire)

Eo
Is
It
Imus
It is
Eunt

Ibam
Ibas
Ibat
Ibamus
Ibatis
Ibant

Ibo
Ibis
Ibit
Ibimus
Ibitis
Ibunt

Ii ivi
Ieram
Iero
Isti
Ieras
Ieris
Iit
Ierat
Ierit
Iimus
Ieramus
Ierimus
Istis
Ieratis
Ieritis
Ierunt
Ierant
Ierint

74

 2001 -

:
, ubi, ut,
simul, postquam ,
. ubi
,
postquam .

a(b) .

bello , , : dimico,
pugno, victoriam, reporto, .

:
quae Italiam ab Gallia seiungunt : ,
Alpes. quae
.
ubi in Italia fuit : ,
ubi .

75

 2001 -

:
1.
.
2. : ,
. .
3. .
4. .
5. : ab, cum, in, ex, ad, apud, de sine ;
6. :

superavit :

expugnavit :

transit
:

profligavit : .

revocaverunt :

complevit : .

componere : .
7. :

cladem Cannensem :

dux Carthaginiensis :

agro Falerno
:

populus Romanus
8. ubi
postquam :

Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae
bello superavit et saguntun vi expugnavit.

Carthagienses eum in Africam revocaverunt. Ibi Hannibal bellum cum Romanis
componere frustra cupivit.

Alpes, quae Italiam ab Gallia seiungunt, cum elephantis transiit. Ubi in Italia
fuit, apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum et Cannas copias Romanorum
profligavit et delevit.
9.
:

dux gentes Hispaniae bello superavit.

Populus Romanus cladem pavidus audivit.
10.
:

ubi Hannibal in Italia..(sum), exercitum Romanorum(vinco) potuit

dux Carthaginiensis apud ..(Cannae) milites Romanos(proelium
vicit.

76

 2001 -

12
L. Aemilio Paulo consuli iterum bellum cum Perse sege gerere obtigit. Ut domum ad
vesperum rediit, filiola eius Tertia, quae tum erat admodum parvula, ad complexum patris
cucurrit. Pater filiae osculum dedit sed animadvertit eam esse tristiculam. Quid est
inquit mea Tertia? Cur tristis es? Quid tibi accidit? Mi pater respondit illa Persa
periit. Perierat enim catellus eo nomine, quem puella multum amabat. Tum pater Tertiae
dixit omen accipio. Sic ex fortuito dicto spem praeclari triumphi animo praesumpsit.

:
, ,
. , ,
, .
. : ;
; ; : , .
, .
: .
.

77

 2001 -

:

Perses ae*

Lucius-ii-i **

Filiola ae () Aemilius-ii-i**

Tertia ae
Paulus-i
Filia ae () Bellum-i()

Puella ae () Vesper-eri()

Persa - ae
Osculum-i()

Catellus-i()

Dictum-i()

Triumphusi()
Animus-i()

Consul-lis()
Complexus-us

()
Rex-gis()

Pater-tris***
()
Nomen-inis()

Omen-inis()

Spes-ei

()

*
Perses ae : .
: Perses

: Persae

: Persae
: Persen - Persam

: Perse - Persa
: Perse - Persa
**

Luci Aemili.

78

 2001 -
***
Pater-tris : ium.
mater, frater.

:
:
Parvulus a um : ( parvus)
Tristiculus a um :
Fortuitus a um :
Praeclarus a um :
:
Tristis is e :

:
Eius
Quae
Eam
Quid
Mea
Tibi
Mi
Illa
Eo
Quem

:
:
: -
:
:
:
:
:
:
:

79

 2001 -

: quis, quid

Quis
Cuius
Cui
Quem

Quid
Cuius
Cui
Quid

Quo

Quo

Qui
Quorum

quae
quarum
Quibus

Quos

quas
Quibus

80

Quae
Quorum
Quibus
Quae
Quibus

 2001 -

1 amo

Amo

Do
1

Respondeo
2

Gero
3
,
Obtingit
3

Curro
3

Accidit
3

Accipio
3*

Dico
3

Praesumo
3

Redeo
()
Pereo
()
Animadverto 3

amavi

amatum

amare

do

dedi

datum

dare

respondeo

respondi

responsum

respondere

gero

gessi

gestum

gerere

obtingit

obtigit

curro

curravi

accidit

accidit

accipio

accepi

acceptum

accipere

dico

dixi

dictum

dicere

praesumo

praesumpsi

praesumptum

praesumere

redeo

redii

reditum

redire

pereo

perii

peritum

perire

animadverto

animadverti

animadversum

animadvertere

obtingere
curratum

currare
accidere

81

 2001 -
inquam

Inquam
Inquis
Inquit
(inquimus)
(inquitis)
Inquiunt

Inquiebat

Inquies
Inquiet

Inque
Inquito

(inquii)
Inquisti
Inquit
(inquimus)

Inquiens

-vi -ui : quaero quaesivi
si : gero gessi, laedo laesi, claudo clause
: lego legi
: curro cucurri,
.
: animadverto - animadverti
.

:
Ut domum ad vesperum rediit : .
Ut
.
quae tum erat admodum parvula : filiola.
quae
.
82

 2001 -
quem puella multum amabat : catellus.
quem
.

:
1.
.
2. .
3. Persa periit :
.
4.
:
Rediit
 Est
 Respondit
 Perierat
 Dixit
 Praesumpit
5. Mi pater, Persa periit : :
illa respondit.
6. : mi pater, eo nominee, Perse
7. :
o ,
o ,
8. :
o pater osculum filiae dedit sed animadvertit eam esse tristiculam
o perierat enim catellus, quem puellam multum amabat
9. ,
. :
o postquam Romani bellum gerebant, redierunt in Romam
o Aemilius Paulus consul filiam osculo dedit
10. :
o Aemilius Paulus pater Terti. Fu.
o Tertia catell..habebat, qui per..()
o Pater Tertiae tristiculerat
11.cum Perse, ad vesperum, ex dicto :
.
12. .
13. :
Cicero narrat.


83

 2001 -
o
o
o

L. Aemilio Paulo consuli iterum bellum cum Perse rege gerere obtigit.
Ad complexum patris cucurrit.
Pater filiae osculum dedit sed animadvertit eam esse tristiculam.

84

 2001 -

13
Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat, qui bellum adversus Persen regem gerebat.
Serena nocte subito luna defecerat; Ob repentinum monstrum terror animos militum
invaserat et exercitus fiduciam amiserat. Tum Sulpicius Gallus de caeli ratione et de
stellarum lunaeque statu ac motibus disputavit eoque modo exercitum alacrem in pugnam
misit. Sic liberales artes Galli aditum ad illustrem illam Paulianam victoriam dederunt.
Quia ille metum exercitus Romani vicerat, imperator adversarios vincere potuit!

:
,
. .

.

.
.
, .

85

 2001 -
:

Perses-ae

Sulpicius-ii-i

Luna-ae *()

Gallus-i

Fiducia-ae
() Legatus-i()

Stella-ae ()
Lucius-ii-i
Pugna-ae ()

Aemilius-ii-i

Victoria-ae ()

Paulus-i
Bellum-i()

Monstrum-i()

Animus-i()
Caelum-i()
**
Modus-i()
Adversarius-ii-i()

Nox-ctis***()

Terror-oris()

Rex-gis()

Miles-it
is()

Ratio-onis() ,

Ars-rtis()
Imperator-oris()

Exercitus-us

Status-us

Motus-us

Aditus-us

Metus-us

(a)
()
()
()
()

*
Luna-ae :
**
Caelum-i: .
.
***
Nox-ctis : noctu-nocte
noctium.

86

 2001 -

domus, manus, ficus
us u.
To domus
:
Domi : / . .
Domum : / .
, .
Domo : / .
.

Fruct us
Fruct us
Fruct ui/u
Fruct um
Fruct us
Fruct - u

Corn u
Corn us
Corn ui/u
Corn u
Corn u
Corn u

Dom
Dom
Dom
Dom
Dom
Dom

us
us/-i( )
ui
um
us
o ( )

Fruct us
Fruct uum
Fruct ibus
Fruct us
Fruct us
Fruct - ibus

Corn ua
Corn uum
Corn ibus
Corn ua
Corn ua
Corn - ibus

Dom us
Dom- uum/-orum()
Dom ibus
Dom os ( )
Dom us
Dom ibus

: senatus-us, conspectus-us.
Ficus : us, -u.

87

 2001 -

:
:
Serenus a um
: ,
Repentinus a um :
Paulianus a um
Adversarius a um : ,
Romanus a um
:
Alacer cris cre : ,
Liberalis is e :
Illustris is e :

:
Qui
Eo
Illam
Ille

:
:
:
:

88

 2001 -

1 disputo

Disputo

Do
1

Gero
3

Deficio
3*

Invado
3

Amitto
3

Mitto
3

Vinco
3

Possum

disputavi

disputatum

disputare

do

dedi

datum

dare

gero

gessi

gestum

gerere

deficio

defeci

defectum

deficere

invado

invasi

invasum

invadere

amitto

amisi

amissum

amittere

mitto

misi

missum

mittere

vinco

vici

victum

vincere

possum

potui

Posse

:
:

,

Ex, de, ab +



Ob, propter +

ab +

89

 2001 -
:
qui bellum adversus Persen regem gerebat : ,
L. Aemili Pauli. qui
gerebat .
Quia ille metum exercitus Romani vicerat :
,
. Quia
.
:
1.
.
2. .
3. .
4. :

femina alacris ob victoriam exercitus Romani erat

liberalem artem amo

verbum ducis Romani militia terrorem ademit

alacrem misi in pugnam militem
5. Luci Pauli, illustrem illam Paulianam victoriam :
6.
ut/ubi, postquam
:

Serena nocte subito luna defecerat et terror animos militum invaserat

Ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus
fiduciam amiserat.

Sulpicius Gallus de caeli ratione et de stellarum lunaeque statu ac motibus
disputavit eoque modo exercitum alacrem in pugnam misit.
7.
Valerius narrat

Serena nocte subito luna defecerat

Ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat

Sulpicius Gallus de caeli ratione et de stellarum lunaeque statu ac motibus
disputavit
8. :
erat :
gerebat :
defecerat : ,
invaserat :
amiserat :
dederunt :

90

 2001 -

14
Post bellum Actiacum Cassius Parmensis, qui in exercitu M. Antonii fuerat, Athenas
confugit. Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species
horrenda. Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis et facie squalida,
similem effigei mortui. Quem simul aspexit Cassius, timorem concepit nomenque eius
audire cupivit. Respondit ille se esse Orcum. Tum terror Cassium concussit et e somno
eum excitavit. Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit. Ille neminem
viderant. Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniavit. Paucis post
diebus res ipsa fidem somnii confirmavit. Nam Octavianus supplicio capitis eum adfecit.

:
,
. , .
, .
,
. , .
.
. .
.
.
. .

91

 2001 -
:

:

Athenae-arum*

Bellum-i()

Cassius-ii-i
Marcus-i
Antonius-ii-i
Animus-i()

Somnus-i()

Mortuus-i()

Orcus-i
Servus-i
Somnium-iii()
Supplicium-iii()

Homo-inis () Exercitus-us

()
Magnitudo-inis
()
Timor-oris ()

Nomen-inis()

Terror-oris
()
Caput-it is ()

*
Athenae-arum : .

92

Species-ei ()

Facies-ei
()

Effigies-ei ()

Dies-ei
()

Res-ei
()

Fides-ei
()

 2001 -

dies meridies .
res dies .
spes, species, facies, acies, effigies
: .

Re
Re
Re
Re
Re
Re

s
i
i
m
s

Die
Die
Die
Die
Die
Die

s
i
i
m
s

Die
Die
Die
Die
Die
Die

-s
- rum
bus
s
s
bus

Re
Re
Re
Re
Re
Re

-s
rum
bus
s
s
- bus

:
:
Actiacus a um :
Sollicitus a um :
Horrendus a um :
Squalidus a um :
Paucus a um
:

:
Parmensis is e :
Ingnens (-ntis) : ( )
Similis is e :

93

 2001 -

:
Qui :
Ei : -
(ad) se : ,
Quem : .
-
Eius : -
Ille :
Se
: ,
Eum : -
Eos : -
Illi :
Neminem :
Se : ,
Eandem :
Ipsa :
Eum :

: idem eadem idem

: .
ipse ,
.

Idem
Eiusdem
Eidem
Eundem

Eadem
Eiusdem
Eidem
Eandem

Idem
Eiusdem
Eidem
Idem

Eodem

Eadem

Eodem

Eorumdem

Eidem
Eorumdem
Eisdem-iisdem-isdem
Eosdem

Eaedem
Earundem
Eisdem-iisdem-isdem
Easdem

Eadem
Eorumdem
Eisdem-iisdem-isdem
Eadem

Eisdem-iisdem-isdem

Eisdem-iisdem-isdem

Eisdem-iisdem-isdem

94

 2001 -
: nullus a um

Nullus
Nullius
Nulli
Nullum

Nulla
Nullius
Nulli
Nullam

Nullum
Nullius
Nulli
Nullum

Nullo

Nulla

Nullo

Nulli
Nullorum
Nullis
Nullos

Nullae
Nullarum
Nullis
Nullas

Nulla
Nullorum
Nullis
Nulla

Nullis

Nullis

Nullis

: nemo nemo nihil

Nemo
Nullius
Nemini
Neminem

Nemo
Nullius
Nemini
Neminem

Nihil/nil
Nullius rei
Nulli rei
Nihil/nil

Nullo

Nulla

Nulla re

Nulli
Nullorum
Nullis
Nullos

Nullae
Nullarum
Nullis
Nullas

Nullae res
Nullarum rerum
Nullis rebus
Nullas res

Nullis

Nullis

Nullis rebus

95

 2001 -

Do
1

Existimo
1

Excito
1
,
Inclamo
1

Interrogo
1

Somnio
1

Appareo
2

Horreo
2

Respondeo
2

Video
2

Confugio
3*

Aspicio
3*

Concipio
3*

Cupio
3*

Concutio
3*

Adficio
3*

Venio
4

Audio
4

do

dedi

datum

dare

existimo

existimavi

existimatum

existimare

excito

excitavi

excitatum

excitare

inclamo

inclamavi

inclamatum

inclamare

interrogo

interrogavi

interrogatum

interrogare

somnio

somniavi

somniatum

somniare

appareo

apparui

apparitum

apparere

horreo

horrui

respondeo

respondi

responsum

respondere

video

vidi

visum

videre

confugio

confugi

confugitum

confugere

aspicio

aspexi

aspectum

aspicere

concipio

concepi

conceptum

concipere

cupio

cupivi

cupitum

cupere

concutio

concussi

concussum

concutere

adficio

adfeci

adfectum

adficere

venio

veni

ventum

venire

audio

audivi

auditum

audire

horrere

96

 2001 -
3* io
3*
(--) 3 .
:



er ( )

e ( )

Cap io
Cap is
Cap it
Cap imus
Cap it is
Cap - iunt

Cap iebam
Cap iebas
Cap iebat
Cap iebamus
Cap iebatis
Cap iebant

Cap iam
Cap ies
Cap iet
Cap iemus
Cap ietis
Cap ient

Cep i
Cep isti
Cep it

Cep eram
Cep eras
Cep erat

Cep ero
Cep eris
Cep erit

Cep imus

Cep eramus

Cep - erimus

Cep ist is
Cep erunt/ere

Cep eratis
Cep - erant

Cep eritis
Cep - erint

Cap - iens

Cap ere

.
Capturum-am-um &
capturos-as-a esse

cepisse

Cap turus a - um

97

 2001 -
:

cum
1. cum +
2. cum + .
3. cum + . vix,
aegre. ,
.
4. // cum + ,
.

1. :
2. : , , ,

( )

:
qui in exercitu M. Antonii fuerat : ,
Cassius. qui
.
Quem simul aspexit : .
simul ,
.

98

 2001 -
:
1.
.
2. ,
supplicium;
3. nemo.
4. Na
:
Fuerat
 Existimavit
 Apparuit
 Aspexit
 Respondit
 Concussit
 Viderant
 Adfecit
5. Na
:
Servos, timorem, somnii, nomen, species, capitis, diebus, effigiei, supplicio


6.

Miles vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit species horrenda
Me terror concuttit, cum effigiei mortui video.
7. :
Cassius in somnum horrendum speciem vidit
Simul Cassius Orcum videt, timorem concepit
8. : respondit ille se esse Orcum. .
9. : paucis post diebus
10. .
11.
: Valerius narrat

Post bellum Actiacum Cassius Parmensis, qui in exercitu M. Antonii fuerat,
Athenas confugit.

Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis et facie squalida,
similem effigei mortui.
99

 2001 -

Cassius, timorem concepit nomenque eius audire cupivit

Respondit ille se esse Orcum.

Tum terror Cassium concussit et e somno eum excitavit.

Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit.

Ille neminem viderant.

Cassius iterum se somno dedit

eandemque speciem somniavit.
12. :

Ego.somno.(ego, do )

Cassius vix bellumgerebat, cum repente Athenas(actiacus,
confugio)

Venit adhomo ..(ego, corpus, infirmus-a-um)

100

 2001 -

15
Germanorum vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit. Germani
non student agriculturae; lacte, caseo, et carne nutriuntur. Locis frigidissimis pelles
solum habent et in fluminibus lavantur. Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur
cum vitae necisque potestate. Equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt ac pedibus
proeliantur : ephippiorum usus res turpis et iners habetur. Vinum a mercatoribus ad se
importari non sinunt, quod ea re, ut arbitrantur, remollescunt hominess atque
effeminantur.

:

. . , .
.
, .
:
. ,
.

101

 2001 -
:

:

Vita-ae()
Agricultura-ae
()

Studium-ii-i
()
Caseus-i()

Germanus-i

Venatio-nis()

Lac-ctis()**

Caro-rnis()***

Locus-i() * Pellis-is()

Bellum-i()
Flumen-inis()

Equus-i()
Civitas-atis()

Ephipium-ii-i
Nex-cis()
()

Vinum-i()
Potestas-atis()

Proelium-ii-i
Pes-dis()
()

Mercator-oris
()
Homo-inis ()

Magistratus-us Res-ei()
()

Usus-us
()

*
Locus-i : : ,
.
.

**
Lac-ctis : .
***
Caro-rnis : :caro-carnis-carni-carnem-caro-carne//carnescarnium-carnibus-carnes-carnes-carnibus
102

 2001 -
:
:
Frigidissimus a um : ( frigidusa-um
:
Omnis is e :
Militaris is e :
Turpis is e :
Iners : , (, )
Equester stris e :
: i,
. , -
ia.
.
:
Se : ,
Ea : ,

103

 2001 -

1 lavo

Lavo

Creo
1

Proelior . 1

Importo
1

Effemino
1

Arbitror .1

Studeo
2

Habeo
2

Habeor
Consisto
3

Gero
3
,
Sino
3

Remollesco
3

Nutrio
4

Desilio
4

lavavi

lavatum

lavare

creo

creavi

creatum

creare

proelior

proeliatus

proeliatum

proeliari

importo

importavi

importum

importare

effemino

effeminavi

effeminatum

effeminare

arbitror

arbitratus sum

arbitratum

arbitrari

studeo

studui

habeo

habui

habeor
consisto

studere
habitum

habere

habitus sum
constiti

constitum

haberi
consistere

gero

gessi

gestum

gerere

sino

sivi

situm

sinere

nutrio

nutrivi

nutritum

nutrire

desilio

desilui

desilire

104

 2001 -

: ,

-or
-ris/-re
-tur
-mur
-mini
-ntur

1
Am-or
Ama-ris/-re
Ama-tur
Ama-mur
Ama-mini
Ama-ntur

2
Dele-or
Dele-ris/re
Dele-tur
Dele-mur
Dele-mini
Dele-ntur

4
Audi-or
Audi-ris/-re
Audi-tur
Audi-mur
Audi-mini
Audi-untur

1
Ama-ri

2
Dele-ri

105

4
Audi-ri

 2001 -
A
,
. 6 : .
, , , .

.

:
: ()
:
A,ab + , ,
,
: , ,
:
 ( ),
.
 ,
. ,
. .

:
:
quam civitas bellum gerit : .
cum , .
quod ea re remollescunt : .
quod
.
atque effeminantur : ,
.
ut arbitrantur : . ut
.

106

 2001 -
:
1. T
.
2.
.
3. :

Mater liberos nutrit.

Illis femina iniuriam aperit.

Venti Aeneamn in Africam portant.

Sextus pudicitiam Lucretiae laidit.

Belua incolis nocit.
4. :
Tu solum pellem habuisti
Cum civitas bellum gerit, miles Germanus fortiter pugnat
5. Na
:
Proelior, ephippium, Germani, sine, proellium, equester ()
Existimo, ego, fortis, Germani, sum
6. :
Caesar a legatis in castra frumentum importari cogit
Caesar iubet milites frumentum importare
Germane mercatores vinum importare vetant
7.
.
8.
;
Germanorum vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit.
Germani non student agriculturae.
Germanorum vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit.
Germani non student agriculturae.
9.
Caesar narrat
 Germanorum vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit
 Germani non student agriculturae
 Locis frigidissimis pelles solum habent et in fluminibus lavantur
 Equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt ac pedibus proeliantur
 Ephirriorum usus res turpis et iners habetur
 Vinum a mercatoribus ad se importari non sinunt
10.
, .
11. :
o Consistit :
o Student :
107

 2001 -
o Habent :
o Lavantur :
o Creantur :
o Gerit
:
o Desiliunt :
o Importari :
o Arbitrantur :
12. :
 Militaris :
 Locis
:
 Civitas :
 Pedibus :
 Iners
:
 Ea
:
 Equis
:

108

 2001 -

16
Nostri, postquam pila in hostes miserunt, gladiis rem gerunt. Repente post tergum
equitatus cernitur; Cohortes appropinquant; hostes terga vertunt ac fugiunt; Eis equites
occurrunt. Fit magna caedes. Sedulius, dux et princeps Lemovicum, occiditur; Dux
Arvernorum vivus in fuga comprehenditur; Signa militaria LXXIII (septuaginta quattuor)
ad Caesarem referuntur; Magnus numerus hostium capitur atque interficitur; Reliqui ex
fuga in civitates discedunt. Postero die ad Caesarem legati mittuntur. Caesar iubet arma
tradi et principes produci. Ipse pro castris consedit; Eo duces producuntur.
Vercingetorix deditur, arma proiciuntur.

:
, .
. .
. . .
, .
. 74
. .
.
.
. .
. , .

109

 2001 -
:

Fuga-ae()

Pilum-i()

Gladius-ii-i()

Tergum-i()

Sedulius-ii-i

Hostis-is()
Equitatus-us

()
Cohors-ortis()

Eques-it is()

Caedes-is()
***
Lemovices-um
Dux-cis()

Caesar-aris

Res-ei()

Dies-ei()

Arverni-orum
Signum-i()

Numerus-i()

Legatus-i()
Vercigetorix
gis
Arma-orum()
*
Castra-orum
()
**

*
Arma-orum :

**
Castra-orum : .
.

***
Caedes-is : um -ium

110

 2001 -
:

:
Noster stra strum :
Magnus a um :
Vivus a um :
Reliquus a um :
Posterus a um :

:
Militaris is e :

:
Nostri :
Eis :
Ipse :
Eo : , loco
.

3
Legor
Legeris/-re
Legitur
Legimur
Legimini
Leguntur

3
Legi

111

 2001 -

1
Amabor
Amaberis/-re
Amabitur
Amabimur
Amabimini
Amabuntur

2
Delebor
Deleberis/-re
Delebitur
Delebimur
Delebimini
Delebuntur

112

4
Audiar
Audiaris/-re
Audiatur
Audiamur
Audiamini
Audiantur

 2001 -
To fio
To fio - factus sum - - fier facio feci factum
facere 3*, .
: interficior interfectus sum - - interfici.

Fio
Fis
Fit
Fimus
Fitis
Fiunt

Fiam
Fias
Fi
Fiat
Fiamus
Fite
Fiatis
Fiant

Fiebam
Fiebas
Fiebat
Fiebamus
Fiebatis
Fiebant

Fierem
Fieres
Fieret
Fieremus
Fieretis
Fierent

Fiam
Fies
Fiet
Fiemus
Fietis
Fient

fieri

Factum iri

113

 2001 -

1 appropinquo

Appropinquo

Iubeo
2

Mitto
3

Gero
3
,
Cerno
3

Verto
3

Fugio
3*

Occurro
3

Occido
3

Comprehendo 3

Produco
3

Dedo
3

Proicio
3*
,
Consido
3

Fio
Refero
3

Discedo
3

appropinquavi

appropinquatum

appropinquare

iubeo

iussi

iussum

iubere

mitto

misi

missum

mitere

gero

gessi

gestum

gerere

cerno

crevi

cretum

cernere

verto

verti

versum

vertere

fugio

fugi

fugitum

fugere

occurro

occursum

occurere

occido

occurrioccucurri
occidi

occisum

occidere

comprehendo

comprehensi

comprehensum

comprehendere

produco

produxi

productum

producere

dedo

dedidi

deditum

dedere

proicio

proieci

proiectum

proicere

consido

consedi

cinsessum

considere

fio
refero

factus sum
retuli

relatum

fieri
referre

discedo

discessi

discessum

discedere

,
cerno cretus
conspectus conspicio.

114

 2001 -
:

:
postquam pila in hostes miserunt : .
postquam ,
.

:
1.
.
2. : res, vir, aetas, labor, via, signum
militaris.
3. capio, occodo .
4. ;

Capiebantur

Cernimini

Referris

Occidentur

Deduntur

Proici
5. Na .
a Romanis ab hostibus :

Fit magna caedes

Sedulius, dux et princeps Lemovicum, occiditur.

Signa militaria ad Caesarem referentur.

Magnus numerus hostium capitur atque occiditur.

Arma proiciuntur.

Caesar iubet principes produci.
6.
.
7. :

Magna
Militaria
Reliqui
Postero
8. :

Dux et princeps Lemovicum occiditur

Signa militaria ad legatos referuntur

115

 2001 -
9. :

Hostes, Romani, dux, produco, Caesar, ad

Miles, magnus, ad refero, numerous, signum, noster, Caesar, a(b)
10. ,
:
o Dux milites pila mittere iubet
o Sedulius milites arma proicere cogit
o Caesar equites hostes interficere vetat
o Caesar iubet arma tradi et principes produci
11.
: Caesar narrat ( ).
Repente post tergum equitatus cernitur;
 Cohortes appropinquant.
 ostes terga vertunt ac fugiunt.
Eis equites occurrunt.
 Fit magna caedes.
 Sedulius, dux et princeps Lemovicum, occiditur.
 Dux Arvernorum vivus in fuga comprehenditur.
 Signa militaria LXXIII (septuaginta quattuor) ad Caesarem referuntur.
 Magnus numerus hostium capitur atque interficitur.
 Reliqui ex fuga in civitates discedunt.
Postero die ad Caesarem legati mittuntur.
 Caesar iubet arma tradi et principes produci.
 Ipse pro castris consedit.
 Eo duces producuntur.
 Vercingetorix deditur, arma proiciuntur.
12.Na :
Miserunt
Appropinquant
Vertunt
Occurunt
Fit 2
Comprehenditur
Capitur
Proiciuntur .
116

 2001 -

17
Magnus timor exercitum occupavit ex vocibus Gallorum ac mercatorum, qui Germanos
ingenti magnitudine corporum et incredibili virtute esse praedicabant. Alius alia de causa
discedere cupiebat. Nonnulli pudore adducti remanebant. Hi neque vultum fingere, neque
lacrimas tenere poterant; Abditi in tabernaculis aut suum fatum querebantur aut cum
familiaribus

suis

commune

periculum

miserabantur.

Totis

castris

testamenta

obsignabantur. Horum vocibus ac timore paulatim etiam ii, qui rei militaris periti
habebantur, pertubantur.

:
,

. .
.
.
.
.
, - .

117

 2001 -

:

Causa-ae()

Lacrima-ae()

Galli-orum

Timor-oris()

Germani-orum
Vox-cis()
,
Tabernaculum-i Mercator-oris
()
()
Fatum-i()
Corpus-oris

()
Periculum-i() Virtus-utis()

Castra-orum
Pudor-oris()
()

Testamentum-i Familiaris-is
()
()
Magnitudo-inis
()

Exercitus-us
Res-ei()
()

Vultus-us ()

:
Magnus a um

Adductus a um : ( )
Abditus a um : ( )
Totus a um :
Peritus a um :

:
Ingens

: (-) ,

Incredibilis is e :
Communis is e :
118

 2001 -
Militaris is e :
:

:
+ ba +

1
Ama bar
Ama baris/re
Ama batur
Ama bamur
Ama bamini
Ama - bantur

Dele
Dele
Dele
Dele
Dele
Dele

2
bar
baris
batur
bamur
bamini
- bantur

3
Lege bar
Lege baris
Lege batur
Lege bamur
Lege bamini
Lege - bantur

4
Audie bar
Audie baris
Audie batur
Audie bamur
Audie bamini
Audie - bantur

.
, .
.

1
Amatus a - um

2
Deletus a - um

3
Lectus a - um

119

4
Auditus a um

 2001 -

1 occupo

Occupo

Praedico
1

Miseror . 1

Obsigno
1

Perturbo
1

Habeo
2

Remaneo
2

Teneo
2

Discedo
3

Cupio
3*

Adduco
3

Fingo
3

Abdo
3

Queror . 3

Possum

occupavi

occupatum

occupare

praedico

praedicavi

praedicatum

praedicare

miseror

miseratus sum

miseratum

miserari

obsigno

obsignavi

obsignatum

obsignare

perturbo

perturbavi

perturbatum

perturbare

habeo

habui

habitum

habere

remaneo

remansi

remansum

remanere

teneo

tenui

tentum

tenere

discedo

discessi

discessum

discedere

cupio

cupivi

cupitum

cupere

adduco

adduxi

adductum

adducere

fingo

finxi

fictum

fingere

abdo

abdidi

abditum

abdere

queror

questus sum

questum

queri

possum

potui

posse

120

 2001 -
:
Qui
:
Alius :
Alia :
Nonnulli :
Hi
:
Suum :
Suis :
Horum :
Ii
:
Qui
:

:

: ob, propter, per +
 : .

, .


:
qui Germanos ingenti magnitudine corporum et incredibili virtute esse
praedicabant : Gallorum mercatorum.
qui
.
qui rei militaris periti habebantur : ii.
qui .

121

 2001 -
:
1. : magnus timor, incredibili virtute, alia causa,
totis castra.
2. ,
.
3.
.
4.
.
5. .
6.
. : a Romanis
Magnus timor exercitum occupavit ex vocibus Gallorum ac mercatorum
Abditi in tabernaculis aut suum fatum querebantur
Cum familiaribus suis commune periculum miserabantur
Totis castris testamenta obsignabantur
7.
:
 (timor) adducti Romani discedere cupiebant
 Ingenium viris Romanis (sapientia) validum erat
 Omnes eum (virtus) honorabant
 Lucretia (iniuria) maesta erat
 (ea causa) Cassius supplicio capitis adfectus est
8.
:

ubi Romani voces audiebant, suum fatum querebantur

nos in tabernaculis discedimus

122

 2001 -

18
Hercules boves Geryonis ex Hispania in eum locum adduxisse dicitur, ubi postea Romulus
urbem Romam condidit. Prope Tiberim fluvium Hercules boves refecisse fertur et ipse
de via fessus ibi dormivisse. Tum Cacus pastor, fretus viribus, boves quosdam in
speluncam caudis traxit aversos. Ubi Hercules, e somno excitatus, gregem aspexit et
partem abesse sensit, pergit ad proximam speluncam; Sed postquam boum vestigia foras
versa vidit, confusus gregem ex loco infesto amovere coepit. Sed bovum mugitus ex
spelunca auditus Herculem convertit. Tum, Cacus, vi prohibere eum conatus, Herculis
clava interficitur.

:

.

. , ,
, , .
, ,
.
, .
.
, ,
.

123

 2001 -
:

Hispania-ae ()

Locus-i()

Hercules-is

Roma-ae()
Via-ae()

Romulus-i()
Fluvius-ii-i()

Cacus-i

Bos-vis() *
Geryon-onis

Somnus-i()
Vestigium-ii-i()
,

Tiberis-is
Pastor-oris()

Vis() **
Grex-gis()
Pars-rtis()

Spelunca-ae()

Cauda-ae()
Clava-ae()

Mugitus-us()

Urbs-is()

*
Bos-vis : :

Bos
Bovis
Bovi
Bovem
Bos
bove

Boves
Bovum / boum
Bobus / bubus
Boves
Boves
Bobus / bubus

**
Vis : : vis - - vim vi / vires virium viribus vires vires
viribus

124

 2001 -

:
:
Fretus a um : ,
Proximus a um :
Infestus a um :

:
Eum :
Ipse
Quosdam :

: quidam quaedam quoddam

H a ( )

.

Quidam
Cuiusdam
Cuidam
Quendam
Quodam

Quaedam
Cuiusdam
Cuidam
Quandam
Quadam

Quoddam
Cuiusdam
Cuidam
Quoddam
quodam

Quidam
Quaedam
Quorundam
Quarundam
Quibusdam
Quibusdam
Quosdam
Quasdam

Quaedam
Quorundam
Quibusdam
Quaedam

Quibusdam

Quibusdam

quibusdam

125

 2001 -

3 adduco

Adduco

Dico
3

Condo
3

Reficio
3*

Fero
3
,
Dormio
4

Traho
3
,
Aspicio
3*

Sentio
4

Pergo
3

Video
2

Confundo
3

Coepi *
Audio
4

Converto
3

Prohibeo
2

Conor
. 1

Interficio
3*

Amoveo
2

Fatiscor

adduxi

adductum

adducere

dico

dixi

dictum

dicere

condo

condidi

conditum

condere

reficio

refeci

refectum

reficere

fero

tuli

latum

ferre

dormio

dormivi

dormitum

dormire

traho

traxi

tractum

trahere

aspicio

aspexi

aspectum

aspicere

sentio

sensi

sensum

sentire

pergo

perrexi

perrectum

pergere

video

vidi

visum

videre

confundo

confudi

confusum

confundere

audio

audivi

auditum

audire

converto

converti

conversum

convertere

prohibeo

prohibui

prohibitum

prohibere

conor

conatus sum

conatum

conari

interficio

interfeci

interfectum

interficere

amoveo

amovi

amotum

amovere

126

 2001 -

Absum
absum

Averto
3 averto


Verto
3 verto

afui

abesse

averti

aversum

avertere

verti

versum

vertere

coepi
To ,
, , .
incipio (incipio-incepi-inceptum-incipere). To
coepturus-a-um
coepturum-am-um /coepturos-as-a esse,
coeptus-a-um.
coeptus-a-um sum, eram, ero
coepi, coeperam, coepero,
.

Incipio
Incipis
Iincipit
Incipimus
Incipitis
Incipiunt

Incipiebam
Incipiebas
Incipiebat
Incipiebamus
Incipiebatis
Incipiebant

Incipiam
Incipies
Incipiet
Incipiemus
Incipietis
Incipient

Coepi
Coeperam
Coepero
Coepisti
Coeperas
Coeperis
Coepit
Coeperat
Coeperit
Coepimus
Coeperamus
Coeperimus
Coepistis
Coeperatis
Coeperitis
Coeperunt
Coeperant
Coeperint

Coepturum-am-um/-os-as-a esse

Coeptum-am-um/-os-as-a esse

Coepturus-a-um

Coeptus-a-um
127

 2001 -

+ -isse
,
.
sum
Fu - isse

1
Amav - isse

2
Delev - isse

3
Leg - isse

4
Audiv - isse

.
: : dicor,
feror, nuntior,
.
.
:
ubi postea Romulus urbem Romam condidit :
in eum locum. ubi
.
ubi Hercules, e somno excitatus, gregem aspexit :
. ubi
.
et partem abesse :
.
postquam boum vestigial foras versa vidit :
, .
postquam
.

128

 2001 -
:
1.
, :
- dicitur
- aspexit
- condidit
- sensit
- fertur
- pergit
- traxit
- interficitur
2. coepit : .
; ;
3. :
- amoveo
- prohibeo
- adduco
- aspicio
- averto
- condo
- confundo
- interficio
4. N :
- ibi postea Romulus urbem Romam condit
- Hercules gregem aspicit
- Hercules boum vestigia foras versa videt
- Bovum mugitus ex spelunca auditus Herculem convertit
- Tum Cacus Herculis clava interficitur
5.
Titus Livius narrat
:
- tum Cacus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis traxit
aversos
- Hercules perrexit ad proximam speluncam
- Bovum mugitus ex spelunca auditus Herculem convertit
- Tum Cacus vi prohibere conatus, Herculis clava interficitur.
6.
:

Hercules boves Geryonis ex Hispania in eum locum adduxisse dicitur

Prope Tiberim fluvium Hercules boves refecisse fertur et ipse de via fessus
ibi dormivisse

Monumentum Vergili Neapoli iacere fertur
129

 2001 -

Germani in Fluminibus lavari dicuntur

Caesar nullum servum habuisse dicitur
7.
dicor.
 Tum Cacus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis traxit
aversos.
 Hercules, e somno excitatus, gregem aspexit et partem abesse sensit
 Hercules pergit ad proximam speluncam;
 Boum vestigia foras versa vidit
 Confusus gregem ex loco infesto amovere coepit.
 Sed bovum mugitus ex spelunca auditus Herculem convertit.
8. :
 Hercules clav pastor interficit
 Postquam Hercules cacum vid , eum interfec
 Hercules vix greg amoverat, cum repente Cacus eum prohibu
9.
:
 Germani non student agriculturae (dicor)
 Sulpicius metum exercitus vicit (Sulpicius narrat)
 Persa periit (Tertia patriae dixit)
 Omen accirio (Aemilius Paulus dicit)

130

 2001 -

19
Marco Tullio Cicerone et Gaio Antonio consulibus, Lucius Sergius Catilina, nobilissimi
generis vir sed ingenii pravissimi, contra rem publicam coniuravit. Eum clari quidam sed
improbi viri consecuti erant. Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est. Socii eius
deprehensi sunt et in carcere strangulati sunt. Ab Antonio, altero consule, Catilina ipse
cum exercitu suo, proelio victus, interfectus est. Gaius Sallustius tradit multos etiam
milites Romanos in eadem cruentissima pugna occisos esse, multos autem graviter
vulneratos esse.

:
,
, ,
.
. .
.
, , .
,
.

131

 2001 -
:

Catilina-ae

Marcus-i

Cicero-onis

Pugna-ae()

Tullius-ii-i

Consul-lis()

Genus-eris()
,
Urbs-is()
Carcer-eris
()
Miles-itis()

Gaius-i
Antonius-ii-i
Lucius-ii-i
Sergius-ii-i
Vir-i()

Ingenium-ii-I
()
Socius-ii()

Proelium-ii-I
()
Sallustius-ii-i
Romani-orum

132

Exercitus-us
()

Res-ei()

 2001 -

:
:
Pravus a um :
Publicus a um :
Clarus a um :
Improbus a um :
Multi ae a :
Cruentus a um :
:
Nobilis is - e : ,

( )
-issimus a um

:
Eum : ,
Eius : ,
Altero :
Ipse : ,
Suo :
Eadem :
Quidam :

alter a um
,
ius, -i .

133

 2001 -

1 coniuro

coniuravi

coniuratum

coniurare

consequor

consecutus sum

consecutum

consequi

expello

expuli

expulsum

expellere

deprehendo

deprehendi

deprehensum

deprehendere

strangulo

strangulavi

strangulatum

strangulare

vinco

vici

victum

vincere

interficio

interfeci

interfectum

interficere

trado

tradidi

traditum

tradere

occido

occidi

occisum

occidere

vulnero

vulneravi

vulnetarum

vulnerare

Coniuro

Consequor
3
.
Expello
3

Deprehendo 3

Strangulo
1

Vinco
3

Interficio
3*

Trado
3

Occido
3

Vulnero
1

 ,
(
) sum.
M

(
, , )
sum.

,
.

134

 2001 -

1
Amatus-a-um sum
es
est
Amati-ae-a sumus
estis
sunt

2
Deletus-a-um sum
es
est
Deleti-ae-a sumus
estis
sunt

3
Lectus-a-um sum
es
est
Lecti-ae-a sumus
estis
sunt

4
Auditus-a-um sum
es
est
Auditi-ae-a sumus
estis
sunt

1
Amatus-a-um eram
eras
erat
Amati-ae-a eramus
eratis
erant

2
Deletus-a-um eram
eras
erat
Deleti-ae-a eramus
eratis
erant

3
Lectus-a-um eram
eras
erat
Lecti-ae-a eramus
eratis
erant

4
Auditus-a-um eram
eras
erat
Auditi-ae-a eramus
eratis
erant

1
Amatus-a-um ero
eris
erit
Amati-ae-a erimus
eritis
erunt

2
Deletus-a-um ero
eris
erit
Deleti-ae-a erimus
eritis
erunt

3
Lectus-a-um ero
eris
erit
Lecti-ae-a erimus
eritis
erunt

4
Auditus-a-um ero
eris
erit
Auditi-ae-a erimus
eritis
erunt

1
2
Amatum-am-um esse Deletus-a-um esse
Amatos-as-a esse
Deletes-as-a esse

3
Lectum-am-um esse
Lectos-as-a esse

135

4
Auditum-am-um
esse
Auditos-as-a esse

 2001 -
:
1. :

Eis consulibus pravi quidam viri contra rem publicam coniuraverunt.

Eos viri quidam Romani consecuti sunt.

Pravissimi illi viri a consulibus reipublicae ex urbe expulsi sunt.

Cruentissimis pugnis ei, qui coniuraverant, victim et interfecti sunt.

Socii eorum deprehensi et in carceribus strangulati sunt.
2. : rem publicam, altero consule, eadem cruentissima pugna.
3. .
4. ,
. a Ciceronis
amicis

Eum clari quidam sed improbi viri consecuti erant.

Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est.

Socii eius deprehensi sunt et in carcere strangulati sunt.

Ab Antonio, altero consule, Catilina ipse cum exercitu suo, proelio victus,
interfectus est.
5.Na
Gaius Sallustius tradit

Marco Tullio Cicerone et Gaio Antonio consulibus, Lucius Sergius Catilina,
nobilissimi generis vir sed ingenii pravissimi, contra rem publicam coniuravit.

Eum clari quidam sed improbi viri consecuti erant.

Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est.

Socii eius deprehensi sunt et in carcere strangulati sunt.

Ab Antonio, altero consule, Catilina ipse cum exercitu suo, proelio victus,
interfectus est.
6. :

Marco Tullio Cicerone et Gaio Antonio consulibus, Lucius Sergius Catilina,
nobilissimi generis vir sed ingenii pravissimi, contra rem publicam coniuravit.

Ab Antonio, altero consule, Catilina ipse cum exercitu suo, proelio victus,
interfectus est.
7.
( ).

136

 2001 -

20
Claudius quinquagesimo anno aetatis suae imperium cepit mirabili quodam casu. Exclusus
ab insidiadoribus Caligulae, recesserat in diaetam, cui nomen est Hermaeum. Paulo post
rumore caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum et inter vela praetenta
foribus se abdidit. Discurrens miles pedes eius animadvertit; Eum latentem adgnovit;
Extractum imperatorem eum salutavit. Hinc ad commilitones suos eum adduxit. Ab his in
castra delatus est tristis et trepidus, dum obvia turba quasi moriturum eum miseratur.
Postero die Claudius imperator factus est.

M :

. ,
, .
,
.
. .
, . .
,
.
.

137

 2001 -
:

Caligula-ae

Claudius-ii-i

Diaeta-ae()

Turba-ae()

Annus-i()

Imperium-ii-i
()
Hermaeum-i
Solarium-ii-i
()
Velum-i()

Castra-orum
()

Aetas-atis()*
Casus-us()

Insidiator-oris
()
Nomen-inis()

Rumor-oris()

Caedes-is()

Foris-is()

Miles-it is()

Pes-dis()

Imperatororis()

Commilit-onis
()

Aetas-atis : um & -ium

138

Dies-ei()

 2001 -

:
:
Paulus a um :
Proximus a um :
Trepidus a um :
Obvius a um :
Posterus a um :
:
Mirabilis is e : ,
Tristis is e :

:
Suae : ,
Cui :
Se :
Eius :
Eum :
Suos :
His :

139

 2001 -

1 saluto

Saluto

Miseror 1

Exterreo
2

Lateo
2

Capio
3*

Excludo
3

Recedo
3

Prorepo
3

Praetendo
3

Adduco
3

Morior
3*
*
Abdo
3

Discurro
3

Animadverto 3

Adgnosco
3

Extraho
3

Sum

Defero
3

Fio

salutavi

salutatum

salutare

miseror

miseratus sum

miseratum

miserari

exterreo

exterrui

exterritum

exterrere

lateo

latui

capio

cepi

captum

capere

excludo

exclusi

exclusum

excludere

recedo

recessi

recessum

recedere

prorepo

prorepsi

proreptum

prorepere

praetendo

praetendi

praetens(t)um

praetendere

adduco

adduxi

adductum

adducere

morior

mortuus sum

mortuum

mori

abdo

abdidi

abditum

abdere

discurro

discurri

discursum

discurrere

animadverto

animadverti

animadversum

animadvertere

adgnosco

adgnovi

adgnitum

adgnoscere

extraho

extraxi

extractum

extrahere

sum
defero

fui
detuli

delatum

esse
deferre

fio

factus sum

latere

fieri

Morior : moriturus-a-um
140

 2001 -
morerer.

: sum ,
-sens. .
1 2
E + -ns
3 4
+ -ens

,
. i
e .
.
.
: sum futurus a um.
1, 2, 3 4
+ - urus a um

.
: sum .
1, 2, 3 4
+ - us a um
M
.

.

.
.

sum
( )
141

 2001 -

sum :
: esse
: futurum-am-um & futures-as-a esse / fore
: fuisse
1 :

: amare
: amaturum-am-um & amaturos-as-a esse
: amavisse

2 :

: delere
: deleturum-am-um & deleturos-as-a esse
: delevisse

3 :

: legi
: lecturum-am-um & lectures-as-a esse
: legisse
4 :

: audire
: auditurum-am-um & audituros-as-a esse
: audivisse

:
: amari
: amatum iri
: amatum-am-um & amatos-as-a esse
: amatum-am-um & amatos-as-a fore

2 :

: deleri
: deletum iri
: deletum-am-um & deletes-as-a esse
142

 2001 -

: deletum-am-um & deletos-as-a fore

3 :

: legi
: lectum iri
: lectum-am-um & lectos-as-a esse
: lectum-am-um & lectos-as-a fore

4 :

: audiri
: auditum iri
: auditum-am-um & auditos-as-a esse
: auditum-am-um & auditos-as-a fore

:
cui nomen est Hermaeum : ,
diaetam. cui
.
dum obvia turba quasi moriturum eum miseratur : .
dum
.
.

143

 2001 -
:
1. :

Venti, qui pontum turban, Aenean in Africam poetant

Timeo Graecos, qui dona ferunt

Miles, qui in pugna mortuus est, amicus meus est

Viri, qui Catilinam consecuti sunt, improbi errant

Duces hostium, qui capti sunt, ad Caesarem produci errant
2.
:

Exclusus ab insidiadoribus Caligulae, recesserat in diaetam, cui nomen est
Hermaeum.

Paulo post rumore caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum

inter vela praetenta foribus se abdidit.

Discurrens miles pedes eius animadvertit;

Eum latentem adgnovit;
3. ,
:

Discurrens miles pedes eius animadvertit;

Extractum imperatorem eum salutavit.

Ab his in castra delatus est tristis et trepidus, dum obvia turba quasi moriturum
eum miseratur.

Postero die Claudius imperator factus est.
4.
dicor :

Claudius quinquagesimo anno aetatis suae imperium cepit mirabili quodam casu.

Exclusus ab insidiadoribus Caligulae, recesserat in diaetam.

Paulo post rumore caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum et inter vela
praetenta foribus se abdidit.

Discurrens miles pedes eius animadvertit;

Eum latentem adgnovit;

Extractum imperatorem eum salutavit.
5. :
Suetonius scropsit in libris suis

Claudius quinquagesimo anno aetatis suae imperium cepit mirabili quodam casu.

Exclusus ab insidiadoribus Caligulae, recesserat in diaetam.

Paulo post rumore caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum et inter vela
praetenta foribus se abdidit.

Discurrens miles pedes eius animadvertit; Eum latentem adgnovit; Extractum
imperatorem eum salutavit
144

 2001 -
KEIMENA E
1. Ovidius poeta in terra Pontica exulat. Epistulas Romam scriptitat. Epistulae plenae
querelarum sunt. Romam desiderat et fortunam adversam deplorat. Narrat de incolis
barbaris et de terra gelida. Poetam curae et miseriae excruciant. Epistulis contra
iniuriam repugnant. Musa est unica amica poetae.

2. Aeneas filius Anchisae est. Patria Aeneae Troia est. Graeci Troiam oppugnant et
dolo expugnant. Aeneas cum Anchisa, cum nato et cum sociis ad Italiam navigat. Sed
venti pontum turbant et Aenean in Africam portant. Ibi Dido regina novam patriam
fundat. Aeneas reginae insidias Graecorum renarrat. Regina Aenean amat et Aeneas
reginam. Denique Aeneas in Italiam navigat et regina exspirat.

3. Cepheus et Cassiope Andromedam filiam habent. Cassiope, superba forma sua, cum
Nymphis se comparat. Neptunus iratus ad oram Aethiopiae urget beluam marinam, quae
incolis nocet. Oraculum incolis respondet : regia hostia deo placet! Tum Cepheus
Andromedam ad scopulum adligat; Belua ad Andromedam se movet. Repente Perseus
calceis pennatis advolat; Puellam videt et stupet forma puellae. Perseus hasta beluam
delet et Andromedam liberat. Cepheus, Cassiope et incolae Aethiopiae valde gaudent.

4. Apud antiquos Romanos concordia maxima sed avaritia minima erat. Romani in
suppliciis deorum magnifici sed domi parci erant. Iustitia inter se certabant et patriam
curabant. In bello pericula audacia propulsabant et beneficiis amicitias parabant. Delecti
consultabant patriae; eis corpus ex annis infirmum sed ingenium propter sapientiam
validum erat.

145

 2001 -
5. Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat. XVII (septendecim) libri eius de bello
Punico secundo pulchri sunt. Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat. Multos in
illis locis agros possidebat. Silius animum tenerum habebat. Gloriae Vergili studebat
ingeniumque eius fovebat. Eum ut puer magistrum honorabat. Monumentum eius, quod
Neapoli iacebat, pro templo habebat.
6. In ea civitate, quam leges continent, boni viri libenter leges servant. Lex enim est
fundamentum libertatis, fons aequitatis. Mens et animus et consilium et sententia
civitatis posita est in legibus. Ut corpora nostra sine mente, sic civitas sine lege non
stat. Legum ministri sunt magistratus, legum interpretes iudices, legum denique omnes
servi sumus : sic enim liberi esse possumus.
7. Caesar propter frumenti inopiam legiones in hibernis multis conlocat. Ex quibus
quattuor in Nerviis hiemare iubet et tribus imperat in Belgis remanere. Legatos omnes
frumentum in castra importare iubet. Milites his verbis admonet : hostes adventare
audio ; speculatores nostri eos prope esse nuntiant. Vim hostium cavere debetis ; hostes
enim de collibus advolare solent et caedem ,ilitum perpetrare possunt.
8. Gaius Plinius Cornelio Tacito suo salutem. Ridebis. Ego tres apros feroces cepi.
Ipse? interrogabis. Ipse. Ad retia sedebam; erat in proximo non venabulum sed stilus
et pugillares; cogitabam aliquid enotabamque; Etsi retia vacua, plenas tamen ceras
habebam. Silvae et solitudo sunt magna incitamenta cogitationis. Cum in venationibus
eris, licebit tibi quoque pugillares adportare; Videbis non Dianam in montibus sed
Minervam errare. Vale!
9. Tarquinius Superbus, septimus atque ultimus regum, hoc modo imperium perdit. Filius
eius Sextus Taquinius pudicitiam Lucretiae, uxoris Collatini, laedit. Maritus et pater et
Iunius Brutus eam maestam inveniunt. Illis femina cum lacrimis iniuriam aperit et cultro
se ipsam interficit. Brutus ex vulnere dolore mango cultrum extrahit et delictum punire
parat. Polpulum concitat et Tarquinio imperium adimit. Liber iam populus Romanus duo
146

 2001 -
consules, Iunium Brutum et Taquinium Collatinum, deligere constituit.
10. Aeneas bellum ingens geret in Italia. Populos feroces contundet, mores eis imponet
et moenia condet. Tu Aeneam ad caelum feres. Postea Iulus, Aeneae filius, regnum ab
Lavinio tranferet et Albam Longam muniet. Post trecentos annos Ilia duos filios,
Romulum et Remum pariet, quos lupa nutriet. Romulus moenia Martia condet Romanosque
de suo nomine appellabit. Romanis imperium sine fine erit. Caesar Augustus, ab Iulo
ortus, Belli portas claudet et Saturnium regnum restituet. Hunc tu, ut Aeneam, in caelo
accipies.
11. Hannibal, dux Carthaginiensis, VI etXX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello
superavit et Saguntum vi expugnavit. Postea Alpes, quae Italiam ab Gallia seiungunt, cum
elephantis transiit. Ubi in Italia fuit, apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum et Cannas
copias Romanorum profligavit et delevit. Populus Romanus cladem Cannensem pavidus
audivit. In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se expedivit. Postquam XIV
annos in Italia complevit, Carthagienses eum in Africam revocaverunt. Ibi Hannibal
bellum cum Romanis componere frustra cupivit. Denique cum P. Scipione apud Zamam
dimicavit, sed Romani victoriam reportaverunt.
12. L. Aemilio Paulo consuli iterum bellum cum Perse sege gerere obtigit. Ut domum ad
vesperum rediit, filiola eius Tertia, quae tum erat admodum parvula, ad complexum patris
cucurrit. Pater filiae osculum dedit sed animadvertit eam esse tristiculam. Quid est
inquit mea Tertia? Cur tristis es? Quid tibi accidit? Mi pater respondit illa Persa
periit. Perierat enim catellus eo nomine, quem puella multum amabat. Tum pater Tertiae
dixit omen accipio. Sic ex fortuito dicto spem praeclari triumphi animo praesumpsit

13. Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat, qui bellum adversus Persen regem
gerebat. Serena nocte subito luna defecerat; Ob repentinum monstrum terror animos
militum invaserat et exercitus fiduciam amiserat. Tum Sulpicius Gallus de caeli ratione
et de stellarum lunaeque statu ac motibus disputavit eoque modo exercitum alacrem in
147

 2001 -
pugnam misit. Sic liberales artes Galli aditum ad illustrem illam Paulianam victoriam
dederunt. Quia ille metum exercitus Romani vicerat, imperator adversarios vincere
potuit!
14. Post bellum Actiacum Cassius Parmensis, qui in exercitu M. Antonii fuerat, Athenas
confugit. Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species
horrenda. Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis et facie squalida,
similem effigei mortui. Quem simul aspexit Cassius, timorem concepit nomenque eius
audire cupivit. Respondit ille se esse Orcum. Tum terror Cassium concussit et e somno
eum excitavit. Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit. Ille neminem
viderant. Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniavit. Paucis post
diebus res ipsa fidem somnii confirmavit. Nam Octavianus supplicio capitis eum adfecit.
15. Germanorum vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit.
Germani non student agriculturae; lacte, caseo, et carne nutriuntur. Locis frigidissimis
pelles solum habent et in fluminibus lavantur. Cum civitas bellum gerit, magistratus
creantur cum vitae necisque potestate. Equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt ac
pedibus proeliantur : ephippiorum usus res turpis et iners habetur. Vinum a mercatoribus
ad se importari non sinunt, quod ea re, ut arbitrantur, remollescunt hominess atque
effeminantur.

16. Nostri, postquam pila in hostes miserunt, gladiis rem gerunt. Repente post tergum
equitatus cernitur; Cohortes appropinquant; hostes terga vertunt ac fugiunt; Eis equites
occurrunt. Fit magna caedes. Sedulius, dux et princeps Lemovicum, occiditur; Dux
Arvernorum vivus in fuga comprehenditur; Signa militaria LXXIII (septuaginta quattuor)
ad Caesarem referuntur; Magnus numerus hostium capitur atque interficitur; Reliqui ex
fuga in civitates discedunt. Postero die ad Caesarem legati mittuntur. Caesar iubet arma
tradi et principes produci. Ipse pro castris consedit; Eo duces producuntur.
Vercingetorix deditur, arma proiciuntur.
148

 2001 -
17. Magnus timor exercitum occupavit ex vocibus Gallorum ac mercatorum, qui
Germanos ingenti magnitudine corporum et incredibili virtute esse praedicabant. Alius
alia de causa discedere cupiebat. Nonnulli pudore adducti remanebant. Hi neque vultum
fingere, neque lacrimas tenere poterant; Abditi in tabernaculis aut suum fatum
querebantur aut cum familiaribus suis commune periculum miserabantur. Totis castris
testamenta obsignabantur. Horum vocibus ac timore paulatim etiam ii, qui rei militaris
periti habebantur, pertubantur.

18. Hercules boves Geryonis ex Hispania in eum locum adduxisse dicitur, ubi postea
Romulus urbem Romam condidit. Prope Tiberim fluvium Hercules boves refecisse fertur
et ipse de via fessus ibi dormivisse. Tum Cacus pastor, fretus viribus, boves quosdam in
speluncam caudis traxit aversos. Ubi Hercules, e somno excitatus, gregem aspexit et
partem abesse sensit, pergit ad proximam speluncam; Sed postquam boum vestigia foras
versa vidit, confusus gregem ex loco infesto amovere coepit. Sed bovum mugitus ex
spelunca auditus Herculem convertit. Tum, Cacus, vi prohibere eum conatus, Herculis
clava interficitur.

19. Marco Tullio Cicerone et Gaio Antonio consulibus, Lucius Sergius Catilina, nobilissimi
generis vir sed ingenii pravissimi, contra rem publicam coniuravit. Eum clari quidam sed
improbi viri consecuti erant. Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est. Socii eius
deprehensi sunt et in carcere strangulati sunt. Ab Antonio, altero consule, Catilina ipse
cum exercitu suo, proelio victus, interfectus est. Gaius Sallustius tradit multos etiam
milites Romanos in eadem cruentissima pugna occisos esse, multos autem graviter
vulneratos esse.

20. Claudius quinquagesimo anno aetatis suae imperium cepit mirabili quodam casu.
Exclusus ab insidiadoribus Caligulae, recesserat in diaetam, cui nomen est Hermaeum.
149

 2001 -
Paulo post rumore caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum et inter vela
praetenta foribus se abdidit. Discurrens miles pedes eius animadvertit; Eum latentem
adgnovit; Extractum imperatorem eum salutavit. Hinc ad commilitones suos eum adduxit.
Ab his in castra delatus est tristis et trepidus, dum obvia turba quasi moriturum eum
miseratur. Postero die Claudius imperator factus est.

150

 2001 -

151

 2001 -

152