Myanmar Muslim Media (MMM)

ကမၻာတလႊား တို႔မတ
ြ ္စလင္မည
္ ီေနာင္မ်ားက႑

အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားရွိ မြတ္စလင္မ္မ်ား …..

အပိုငး္ (၁)

ကေမၻာဒီးယားရွိ မြတ္စလင္မ္မ်ား - ခ်မ္ လူမ်ိဳးမ်ားအေၾကာင္း

အစၥလာမ္ဟာ ခ်မ္ လူမ်ိဳးေတြအမ်ားစု လက္ခံက်င့္သံုးတဲ့

ဘာသာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္ ဒီသူေတြကို ခမာအစၥလာမ္ေတြလို႔လဲ
ေခၚၾကပါတယ္။ ခ်မ္ေတြအျပင္ မေလးလူနည္းစုလည္း
ကေမၻာဒီးယားမွာ ရွိေနပါတယ္။ Po Dharma ဆိုတဲ ့စာေရးဆရာ
ရဲ႕အဆိုအရ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ကေမၻာဒီးယားမွာ
မြတ္စလင္မ္ ၁သိန္းခြဲ ကေန ၂ သိနး္ ရွိတယ္လို႔သိရပါတယ္။
ဒီအေရအတြက္ဟာ ခမာနီေတြရ႕ဲ ဖိႏွိပ္ ႏွိပ္စက္မႈေၾကာင့္
ေလ်ာ့နည္းခဲ့ရျပီး ၁၉၈၀ အထိ သူတို႔ရ႕ဲ ယခင္အေရအတြက္ကို
ျပန္မေရာက္ႏိုင္ခ့ဲ ပါဘူး။ ဒီကေန႔မွာေတာ့ ကေမၻာဒီးယားမွာရွိတဲ့
ခ်မ္ မြတ္စလင္မ္အေရအတြက္ဟာ ၅ သိန္းခန္႔ရွိမယ္လို႔
ခန္႔မွန္းရပါတယ္ ဒါမွမဟုတ္ အၾကမ္းျဖင္း စုစုေပါင္း
ကေမၻာဒီးယားလူဦးေရရဲ႕ ၃% ခန္႔ရွိမယ္လို႔ ခန္မ
႔ ွန္းၾကပါတယ္။
ဒီမြတ္စလင္မ္ေတြအားလံုးလိုလိုဟာ စြႏၷီမြတ္စလင္မ္ေတြ
ျဖစ္ၾကျပီး ရွာဖီ ေက်ာင္းေတာ္၀ါဒ ကို လက္ခံထားသူေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ Po Dharma က
ကေမၻာဒီးယား မွာရွိတ့ဲ မြတ္စလင္မ္ ခ်မ္ ေတြကို ရိုးရာလိုက္သူမ်ားနဲ႕ ေရွးရိုးစြ၀
ဲ ါဒီမ်ားဆိုျပီး
ႏွစ္ပိုင္းခြဲျခားခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ခံ အေျခအေနမ်ား
ခ်မ္ေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္ ဗလီ ၀တ္ေက်ာင္း ေတာ္ေတြ
ရွိပါတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မာွ တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ ဗလီ
၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ ၁၀၀ ခန္႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉ ရာစု
အဆံုး မွာေတာ့ မုပ္သီ၊ တုတ္ ကလိက္၊ရာဂ်ာ ကလိက္
နဲ႕ ဗန္ပိတ္ ဆိုတဲ့ ဘာသာေရး ဆိုင္ရာ
ဂုဏ္သေရရွိလူၾကီးလူေကာင္း ၄ ဦး တို႔ပါ၀င္တ့ဲ
အာဏာပိုင္ အဖြ႕ဲ ရဲ႕ ေအာက္ ကေန စုစည္းတဲ့

ကမၻာတလႊား တို႔မြတစ
္ လင္မ္ ညီေနာင္မ်ား အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားရွမ
ိ တ
ြ ္စလင္မမ
္ ်ား 1 of 9
 Myanmar Muslim Media (MMM)

အသိုင္းအ၀ိုင္းတစ္ခုကို ကေမၻာဒီးယားက မြတ္စလင္မ္ေတြ ေဖၚေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္။ ခ်မ္ရြာေတြမွာ

ဟကမ္တစ္ေယာက္ရယ္ ကသိဘ္ေတြ ဘီလာလ္ေတြနဲက လာဘီေတြ အစရွိတဲ့ အဓိကပုဂၢိဳလ္ေတြ
ပါ၀င္တဲ့ ေကာင္စီတစ္ရပ္ ထားရွိပါတယ္။ အဲဒီ လူၾကီးလူေကာင္း ၄ ဦးကို ပုဂၢလိက အခြန္ကင္းလြတ္
ခြင့္ျပဳထားတဲ့အျပင္ သူတို႔ဟာ ေတာ္၀င္တရားရံုးရဲ႕ အဓိက ႏိုင္ငံေတာ္ အခန္းအနား ေတြမွာ ပါ၀င္
တက္ေရာက္ဖို႔ ဖိတ္ၾကားျခင္းခံရပါတယ္။ ကေမၻာဒီးယားလြတ္လပ္ေရးရတဲ့အခါမွာ အစၥလာမ့္အစုအေ၀း
ကို ကိုယ္စားလွယ္ ၅ ဦးပါ၀င္တ့ဲ ေကာင္စီရ႕ဲ ထိမ္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ထားရွိခဲ့ျပီး သူတို႔ဟာ တရား၀င္
အခန္းအနားေတြန႕ဲ တျခားအစၥလာမ့္ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြနဲ႔ဆက္ဆံေရး အတြက္
ကိုယ္စားျပဳေဆာင္ရက
ြ ္ေစခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စလင္မအ
္ စုအေ၀း တစ္ခုခ်င္းစီမွာ ဟကမ္လုိ႔ေခၚတဲ့
ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ တစ္လံုး၊ ၀တ္ျပဳမႈကိုေရွ႔ေဆာင္သူ အိမာန္တစ္ဦး နဲ႔
ေန႔စဥ္၀တ္ျပဳမႈအတြက္ ဖိတ္ေခၚတဲ့ သံေတာ္ဆင့္ ဗိလာလ္ တစ္ဦးတို႔ ရွိပါတယ္။ ဖႏြမ္းပင္အနီးမွာရွိတ့ဲ
ခရိုဗီ ခ်န္ဂ္ဗာ ကၽြန္းဆြယ္ေဒသဟာ ခ်မ္ ေတြရ႕ဲ စိတ္ဓါတ္ေရးရာ အရ ဗဟိုဌာနၾကီး တစ္ခုအျဖစ္
သတ္မွတ္ထားၾကျပီး ရာထူးၾကီးမားတဲ့ မြတ္စလင္မ္ ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အဲဒီေဒသမွာ
ေနထိုင္ၾကပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ခ်မ္အခ်ိဳ႕ဟာ ကုရ္အာန္သင္ၾကားဖို႔အတြက္ မေလးရွားမွာရွိတ့ဲ
ကလန္တန္ ကိုသာြ းေရာက္ၾကသလို႔ တစ္ခ်ိဳကလဲ စာေပေလ့လာဖို႔န႕ဲ ဟဂ်္ ၀တ္ျပဳဖို႔အတြက္ မကၠာကို
သြားၾကပါတယ္။ ၁၉၅၀ ျပည့္ေႏွာင္းပိုင္းကာလ စာရင္းဇယားမ်ားအရ ခ်မ္ ေတြထဲက ၇ ရာခိင
ု ္ႏႈန္းဟာ
ဟဂ်္၀တ္ျပဳမႈ ျပဳျပီးသြားျပီး ျဖစ္သလို အဲဒီ ျပီးသြားတဲ့အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ဖိဇ္ ဒါမမဟုတ္ တာဘန္
ေခါင္းေပါင္းကို ေဆာင္းထားေလ့ရွိၾကပါတယ္။

ရိုးရာလုိက္မြတ္စလင္မ္မ်ားက ေရွးရိုးမြတ္စလင္မ္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ မြတ္စလင္မ္မျဖစ္ခင္ကာလက ရိုးရာနဲ႕

ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာေတြကို ထိမ္းသိမ္းထားဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ကို အင္အားအားလံုးရဲ႕
အရွင္အျဖစ္ သူတို႔ လက္ခံထားၾကသလို တျခား အစၥလာမ့္နည္းက်မဟုတ္တဲ့ က်င့္သံုးမႈမ်ားကိုလဲ
အသိအမွတ္ျပဳလက္ခံထားဆဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔က ဘယ္ဘက္ကၾကည့္ၾကည့္
တျခားမြတ္စလင္မ္ေတြထက္ ဗီယက္နမ္ကမ္းရိးု တမ္းတေလ်ာက္က ခ်မ္ေတြန႕ဲ ပိုျပီး နီးစပ္ၾကပါတယ္။
ရိုးရာ ခ်မ္ေတြထက
ဲ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ဂုဏ္သေရရွိလူၾကီးလူေကာင္းေတြနဲ႔ ဗီယက္နမ္က ခ်မ္ေတြဟာ
အျဖဴေရာင္ အထက္ေအာက္၀တ္ၾကသလို ေခါင္းနဲ႔ မ်က္ႏွာေပၚက အေမႊးအမွ်င္ေတြအားလံုးကို

ကမၻာတလႊား တို႔မြတစ
္ လင္မ္ ညီေနာင္မ်ား အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားရွမ
ိ တ
ြ ္စလင္မမ
္ ်ား 2 of 9
 Myanmar Muslim Media (MMM)

ရိတ္ထားၾကပါတယ္။ ဒီခ်မ္ေတြဟာ တန္ခးို ဗ်ာဒိဟာေတြန႕ဲ ေမွာ္အတတ္ေတြကို ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။

ျပီးေတာ့သူတို႔ဟာ နာမက်န္းမူ ေလးလံထိုင္းမိုင္းမႈ နဲ႕ အေသဆိုးနဲ႕ေသဆံုးမႈေတြမျဖစ္ဖို႔အတြက္
ဒီေမွာ္အတတ္ေတြကို က်င့္သံုးတာဟာ အလြန္အေရးၾကီးတယ္ဆိုျပီး တြဲယူလက္ခံထားၾကပါတယ္။
ဒီရိုးရာ ခ်မ္ေတြအေနနဲ႕ မကၠာကိုသာြ းျပီး ဟဂ်္ျပဳတာနဲ႔ ငါးၾကိမ္ ၀တ္ျပဳမႈေတြကို အေရးၾကီးတယ္လို႔
မခံယူေပမဲ့ တျခားမြတ္စလင္မ္ ပြေ
ဲ တာ္ေတြန႕ဲ က်င့္သံုးမႈေတြကိုေတာ့ မွန္မန
ွ ္က်င့္သံုးခဲ့ၾကပါတယ္။

ေရွးရိုးစြဲ ခ်မ္ ေတြကေတာ့ မေလးလူ႔အစုအေ၀းနဲ႔ ပိုမိုနးီ စပ္တဲ့အျပင္ အျပန္အလွန္အိမေ

္ ထာင္ျပဳ
ဆက္သြယ္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ရွိတာေၾကာင့္ ဘာသာေရးမွာ ပိုျပီး ပံုမွန္တဲ့ က်င့္သံုးမူေတြကို
က်င့္သံုးႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႔တစ္ေတြဟာ မေလး ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာေတြ မေလးမိသားစု
အဖြ႕ဲ အစည္းေတြမွာပါ၀င္က်င့္သံုးၾကတဲ့အျပင္ မေလးဘာသာ စကားကိုပါ ေျပာဆိုၾကပါတယ္။
သူတို႔တစ္ေတြဟာ မကၠာကို ဟဂ်္ျပဳသူေတြေစလႊတ္တဲ့အျပင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အစၥလာမ္
ညီလာခံေတြ ကိုလဲ ပါ၀င္တက္ေရာက္ခ့ၾဲ ကပါတယ္။ ရုိးရာ၀ါဒီေတြန႕ဲ ေရွးရိးု စြ၀
ဲ ါဒီေတြအၾကား
ပဍိပကၡေတြဟာ ၁၉၅၄ ခုႏစ
ွ ္န႕ဲ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ေတြမွာ ပိုမိုဆိုးရြာခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာေျပာရယင္
ရြာတစ္ရြာမွာတင္ အုပ္စုႏွစ္စု အျဖစ္ကခ
ဲြ ့ျဲ ပီး ေနာက္ဆံုးမွာ အုပ္စုတစ္စုခ်င္းစီဟာ သူတို႔ကိုယ္ပိုင္ ဗလီန႕ဲ
ဘာသာေရးအဖြဲ႕တစ္ခစ
ု ီကျဲြ ပီး ရွိလာခဲ့ပါတယ္။

ဖိႏွိပ္မႈမ်ား

ခ်မ္ ေတြဘက္ကရတဲ့ သတင္းေတြအရ ခမာနီေတြရ႕ဲ ေခတ္မွာ

ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေပါင္း ၁၃၂ ခုဟာဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရသလို
တျခားမ်ားစြာကိုလဲ မေတာ္တေလ်ာ္ျပဳျခင္းခံခဲ့ရတယ္လိုဆိုပါတယ္
ဒီအျပင္ မြတ္စလင္မ္ေတြကို ၀တ္ျပဳမႈေတြကေန ပိတ္ပင္ထားခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွာ ဗီယက္နမ္က တင္ေျမာက္ခဲ့တဲ့ ကမ္ပူးျခားျပည္သူသမၼတ
ႏိုင္ငံ (PKR) ကာလကစျပီး အစၥလာမ္ကို ဗုဒၶဘာသာနည္းတူ လြတ္လပ္
မႈေပးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေတြရ႕ဲ အလယ္မွာ ကေမၻာဒီးယား မွာ ခ်မ္
စုစုေပါင္း ၁သိန္း ၈ေသာင္း ၅ေထာင္ေလာက္ေနထိုင္ၾကသလုိ
အဲဒီအခ်ိန္ရဲ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္း ေတာ္ အေရအတြက္ဟာလဲ ၁၉၇၅
ခုႏွစ္မတိုင္မွီကာလက အေရ အတြက္ နဲ႕ အတူတူပဲ ျဖစ္တယ္လို႔
Vickery ကယံုၾကည္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစအ
္ ေစာပိုင္းမွာေတာ့ ဖႏြမ္းပင္ေဒသ မွာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္း
ေတာ္ ၆ ခုရွိခဲ့ျပီး ခရိင
ု ္ေတြမွာ လဲ အေရအတြက္ ေကာင္းမြန္စြာ ရွိခ့ပ
ဲ ါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မြတ္စလင္မ္ ဂုဏ္
သေရရွိလူၾကီးမ်ားအေရအတြက္ ကေတာ့ ပါးပါးပဲ ရွိပါတယ္။ ခမာနီေတြရ႕ဲ ကာလမွာ ကေမၻာဒီးယား မွာ
ထင္ရွားတဲ့ ခ်မ္ ဘာသာေရးဆရာ ၁၁၃ ေယာက္အနက္ထဲက ၂၀ ပဲ အသက္ ရွင္သန္က်န္ရစ္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။

ကမၻာတလႊား တို႔မြတစ
္ လင္မ္ ညီေနာင္မ်ား အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားရွမ
ိ တ
ြ ္စလင္မမ
္ ်ား 3 of 9
 Myanmar Muslim Media (MMM)

ခ်မ္လူမ်ိဳးမ်ား

ခ်မ္လူမ်ိဳးမ်ားဆိုတာ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာေနထိုင္တဲ့ လူမ်ိဳးအုပ္စုတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔တစ္ေတြဟာ

ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံ မွာရွိတ့ဲ ကမ္ပံု ခ်မ္ ခရိုင္နဲ႕ ဗီယက္နမ္ႏိုငင
္ ံက ဖန္ရန္သပ္ ခ်မ္၊ ဖန္သိယက္၊
ဟိုခ်ီမင္းျမိဳ႕ေတာ္န႕ဲ အန္ဂ်ိယန္းေဒသေတြမွာ စုစည္းေနထိုင္ၾကပါတယ္။ ခန္႔မွန္းေခ်အားျဖင့္ ခ်မ္ ၄၀၀၀
ေလာက္ဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာလည္းေနထိုင္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ထဲကအမ်ားစုဟာ ေတာင္ပိုင္း ပတာနီ၊
နရာသီ၀ပ္၊ ရာလာနဲ႕ ဆုန္ခလ ျပည္နယ္ေတြ႕မွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ဖို႔အတြက္ ေရြ႕ေျပာင္း ေနထိုင္
ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဗီယက္နမ္န႕ဲ ကေမၻာဒီးယားႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးမွာ ခ်မ္ေတြဟာ အစၥလာမ့္အစုအေ၀းရဲ႕
ပင္မေက်ာရိုးမ်ားအသြင္ကို ေဆာင္လ်က္ရွိေနပါတယ္။

ခ်မ္ေတြဟာ ၇ ရာစုက ေန ၁၅ ရာစုအၾကားမွာ ရွိခဲ့တဲ့ ခ်မ္ဖာဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္ၾကီး အႏြယ္က သက္ဆင္း

လာၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔တစ္ေတြဟာ တစ္ျခား ေအာ္စတိုးနီးရွန္း လူမ်ိဳးေတြန႕ဲ နီးကပ္စြာ ဆက္ႏယ
ြ ္
မူရွိခဲ့ျပီး ဘာသာ အေခ်း-ခ်မ္း အုပ္စုကျဲြ ဖစ္တဲ့ ေအာ္စတိုးနီးရွန္း ဘာသာ စကား မိသားစုထဲက မလာယိုး
ပိုလီးရွန္း ဘာသာစကားျဖစ္တ့ဲ ခ်မ္ဘာသာစကားကို ေျပာဆိုၾကပါတယ္။

သမိုင္း

ေဂ်ဖာဂူဆန္၊ ဂ်ီကိုဒီးစ္၊ ဒီဂ်ီအီး ေဟာလ္၊ေဒါက္တာ

ဘီအာ ခ်တ္တာဂ်ီန႕ဲ ေဒါက္တာ ဘူဒါပရာကတ္ရွ္
အပါအ၀င္ ပညာရွငအ
္ မ်ားစု ေတြက ဒီ အင္ဒို
ခ်ိဳင္းနား ကၽြန္းဆြယ္က ကမ္ပူးခ်ားေတြန႕ဲ အ
ေနာက္ ေျမာက္ဘက္မွာရွိတဲ့ ေရွးေဟာင္း ဂႏၶာရ
တိုင္းက ကမ္ဘုိဂ်ာစ္ေတြန႕ဲ အၾကား ေရွးေဟာင္း
သမိုင္း၊ႏိုင္ငံေရး၊ နဲ႕ ယဥ္ေက်းမူမ်ား ဆက္ႏယ
ြ ္
လ်က္ရွိတယ္လို႔ လက္ခံ ထားခဲ့ၾကပါ တယ္။

ခမ္ဘိုင္ဆီးန္ မ်ိဳးႏြယ္ေတြထဲက အုပ္စုတစ္စုဟာ

အိႏၵိယျပည္ရ႕ဲ အေနာက္ေျမာက္ဘက္မွာ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ၾကျပီး အစုဟာ ေနာက္ပိုင္းမွာ ကမ္ဘုိဂ်ာစ္
မ်ား ဆိုျပီး ေခၚတြင္ခ့က
ဲ ာ သူတို႔ဟာ ေနထိုင္ရာ ေဒသဟာ အိႏၵိယ ေရွးေဟာင္း ရိုးရာေတြမွာ ကမ္ဘိုဂ်ာ
ခရိုင္အျဖစ္ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီ စြန္႔စားသြား ခဲတဲ့ ကမ္ဘုိဂ်ာစ္ ေတြထဲက တစ္စုဟာ တိဘက္ကုန္းျမင့္
ေဒသကိုေရာက္ျပီး အဲဒီမွာ ေဒသခံေတြန႕ဲ ေရာေႏွာ သြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို ေရာသြားမႈရ႕ဲ ရလဒ္
အေနနဲ႕ကေတာ့ တခ်ိဳ႕ တိဘက္လူမ်ိဳး ေတြကို ယေန႔တိုင္ ကမ္ဘုိဂ်ာစ္ မ်ားအျဖစ္ ေခၚတြင္ ၾကျခင္း
ပဲျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ တိဘက္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ျပီး ေနာက္ထပ္ ခရီးဆက္ခဲ႔ရာကေန သူတို႕ ကမ္ပူးခ်ား
မ်ား (ကေမၻာဒီးယားမ်ား) လုိ႔ေခၚခဲ့တ့ဲ မဲေခါင္ ေတာင္ၾကား ေဒသကို ေရာက္ခဲ့ၾက ကာ ယခုအခ်ိန္မွာ

ကမၻာတလႊား တို႔မြတစ
္ လင္မ္ ညီေနာင္မ်ား အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားရွမ
ိ တ
ြ ္စလင္မမ
္ ်ား 4 of 9
 Myanmar Muslim Media (MMM)

အရပ္ရွည္ဆဲ အသားျဖဴဆဲ မ်က္ႏွာ သြယ္ျပီး မြန္ဂိုလဳိြ က္ မဟုတ္တဲ့ မ်က္လံုးေတြ နဲ႕ ခ်မ္ ေတြအျဖစ္
မြန္ခမာမ်ိဳးႏြယ္ထမ
ဲ ွာ ကိုယ္စားျပဳ ရပ္တည္ ေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ခ်မ္ပါ ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္ နဲ႕ပတ္သက္တ့ဲ မွတ္တမ္းေတြကို ေအဒီ ၂ ရာစုႏွစ္ အထိ တရုတ္ျပည္

မွတ္တမ္းေတြကေန ျပန္ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ တန္ခိုးထြားခဲ့တဲ့ ၉ ရာစုမွာ သူတို႔ရဲ ဘုရင့္ႏိုင္ငေ
ံ တာ္ဟာ
ဗဟို အနမ္မွာရွိတ့ဲ ေဟြ နဲ႕ မဲေခါင္ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသရွိ ကိုခ်င္းခ်ိဳင္းနား တို႔အၾကား အထိထိမ္းခ်ဳပ္
ထားႏိုင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ သစ္ေမႊး နဲ႕ ကၽြန္ ေတြကို ေရေၾကာင္းကေန ကုန္သြယ္မႈကေန
ၾကြယ၀
္ ခ်မ္းသာ ခဲ့တယ္လို႔သိရပါတယ္။ ပင္လယ္ဓါးျပလုပ္ငန္းကေန႔လဲ ၀င္ေငြေတြ ရရွိခဲ့ႏိုင္တယ္လို႔
သိရပါတယ္။

ေအဒီ ၁၂ ရာစုမွာေတာ့ ခ်မ္ေတြဟာ အေနာက္ဘက္မွာရွိတဲ့ ခမာေတြန႕ဲ တိုက္ပေ

ြဲ ပါင္းမ်ားစြာ
ဆင္ႏခ
ႊဲ ဲ့ရပါတယ္။ ၁၁၇၇ ခုႏွစမ
္ ွာ ခ်မ္ေတြန႕ဲ သူတို႔ရ႕ဲ မဟာမိတ္ေတြဟာ တုန္လည္ဆပ္ ကန္ၾကီးကေန
ခမာေတြကို ျမိဳ႕ေတာ္ကေနဆုတ္ခာြ သြားေအာင္ တိုက္ပြဲတစ္ရပ္ကိုဆင္ႏခ
ႊဲ ဲ့ၾကေပမဲ့ ၁၁၈၁ ခုႏွစ္မာွ
သူတိုဟာ ခမာဘုရင္ ဂ်ာယာဗရ္နမ္ ၇ ကို ရႈးံ နိမ့္ခဲ့ပါတယ္။

သကၠရဇ္ ၈၀၀ မွာ ခမာအင္ပါယာ ေပၚထြန္းလာမူ နဲ႕ ဗီယက္နမ္ပိုင္နက္နယ္ေျမေတြ ေတာင္ဘက္ပိုင္းကို

တြန္းထုတ္ခံရမူေတြအၾကား ခ်မ္ဘုရင္ႏင
ို ္ငံေတာ္ဟာ ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရပါတယ္။ ၁၄၇၁ ခုႏွစ္မွာ
သူတို႔ေတြဟာ ဗီယက္နမ္ေတြကို အၾကီးအက်ယ္ရႈံးနိမ့္ခဲ့ျပီး လူေပါင္း ၁သိန္း ၂ ေသာင္းေလာက္ဟာ
ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ခံခ့ရ
ဲ သလုိ သူတို႔ရ႕ဲ ႏိုင္ငံဟာလဲ နာသရန္ အနီးမွာ အစုအေ၀းေလးတစ္ခုအျဖစ္ပဲ
က်န္ရိွခဲ့ပါတယ္။ ၁၆၀၇ ကေန ၁၆၇၆ ခုႏွစ္အၾကားမွာေတာ့ ခ်မ္ပါ ဘုရင္ဟာ အစၥလာမ္ကို ကူးေျပာင္း
သက္၀င္ယံုၾကည္လာခဲ့ျပီး အဲဒအ
ီ ခ်ိန္ကာလ မွာ အစၥလာမ္ဟာ ခ်မ္ လူ႔အစုအေ၀းရဲ႕ အဓိကလႊမ္းမိုးတဲ့
အသြင္သ႑ာန္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
၁၇၂၀ ခုႏွစမ
္ ွာ ဗီယက္နမ္ ဘုရင္ရ႕ဲ
ေနာက္ထပ္နယ္ပယ္ခ်ဲ႕ထြင္မႈန႕ဲ ခ်မ္ပါ
ႏိုင္ငံေတာ္ကို သိမ္းပိုက္ခဲ့ရာကေန
ဗီယက္နမ္ ဘုရင္ မင္မန္ ရဲ႕ဖိႏွိပ္ ႏွိပ္စက္
မႈေတြျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒအ
ီ က်ိဳးဆက္
ေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုးခ်မ္ပါ မြတ္စလင္မ္
ဘုရင္ ပိုခ်ိယန္း ဟာ ကုန္းတြင္းမွာ ရွိတ့ဲ
သူ႔ရ႕ဲ လူေတြကို ေတာင္ပင
ို ္းရွိ ကေမၻာဒီး
ယား ကို ေရြ႕ေျပာင္း ေနထိုင္ ေစခဲ့သလို
ကမ္းရုိးတမ္းမွာ ရွိတဲ့သူေတြကို မေလးရွား
ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ထရန္ဂါႏူး အရပ္ကို ေျပာင္းေရြ႕ ေနထိုင္ ေစခဲ့ပါတယ္။ အုပ္စုငယ္ေလး တစ္စု ကေတာ့
ေျမာက္ပိုင္း မွာရွိတ့ဲ တရုတ္ျပည္ရ႕ဲ ဟိုင္နန္ကၽြန္းကို ထြက္ေျပးခဲ့ရျပီး ဒီအပ
ု ္စုဟာ ယေန႔တိုင္ အြသ္စုလ္
လူမ်ိဳး မ်ားအျဖစ္ အမည္တင
ြ ္ရွိဆျဲ ဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဘုရင္န႕ဲ ကုန္းတြင္းပိုင္းက ေနာက္လိုက္မ်ား

ကမၻာတလႊား တို႔မြတစ
္ လင္မ္ ညီေနာင္မ်ား အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားရွမ
ိ တ
ြ ္စလင္မမ
္ ်ား 5 of 9
 Myanmar Muslim Media (MMM)

အေျခခ်ေနထိုင္ခ့တ
ဲ ့ဲ ကေမၻာဒီးယားက ေဒသဟာယေန႕တိုင္ ကြမ္ပံု ခ်မ္ အျဖစ္လူသိမ်ားျပီး သူတို႔ဟာ
မဲေခါင္ျမစ္တစ္ေလ်ာက္ အုပစ
္ ုငယ္ေလးမ်ားအျဖစ္ ပ်ံၾကဲေနထိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မြတ္စလင္မ္
ခ်မ္ပါအားလံုးဟာ ဘုရင္န႔ဲ အတူလုိက္သာြ းၾကတာမဟုတ္ပဲ တခ်ိဳ႕အုပ္စုေတြဟာ ဗဟုိဗီယက္နမ္မွာရွိတ့ဲ
နာသရန္၊ ဖန္ရန္၊ ဖန္ရင
ို ္ နဲ႕ ဖန္တီယက္ခရိုင္ေတြမွာ က်န္ရွိေနထိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြမွာေတာ့ ခ်မ္ျပည္သူေတြရ႕ဲ လြပ္ေျမာက္ေရးနဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခင

ြ ့္ရျပည္နယ္ရရွိေရး
လႈပ္ရွားမႈေတြမ်ားစြာေပၚေပါက္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈေတြကို ခ်မ္ပါလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး (FLC - Le
Front pour la Libération de Cham) နဲ႕ the Front de Libération des Hauts plateaux တို႕က
ဦးေဆာင္ခဲ့ျပီး ေနာက္ပိုငး္ မွာ တျခားေတာင္ေပၚေန လူမ်ိဳးစုေတြန႕ဲ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႕ ၾကိဳးစားခဲ့
ပါတယ္။ ေရွးဦးပိုင္းလႈပ္ရွားမႈကို "Front des Petits Peuples" လို႔ေခၚခဲ့ျပီး ၁၉၄၆ ကေန ၁၉၆၀
အထိၾကာျမင့္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစမ
္ ွာေတာ့ "Front de Libération des Hauts plateaux"
လုိ႔အမည္ေျပာင္းခဲ့ျပီး FLC နဲ႕ပူးေပါင္းခဲ့သလို "Front unifié pour la Libération des Races opprimées"
(FULRO) နဲ႕ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြထမ
ဲ ွာ ေျပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ ယေန႔မွာေတာ့ ခြဲထြက္ေရးလႈပ္ရွားမႈ
နဲ႔ပတ္သက္ျပီး ႏိုင္ငေ
ံ ရးလႈပ္ရွားမႈ မ်ားအထူးတလည္ မရွိေတာ့ေပ။

မ်ိဳးျဖဳတ္သုတ္သင္မႈ

ခမာနီ ေတြရဲ႕ေအာက္မွာ ခ်မ္ေတြဟာ မ်ိဳးျဖဳတ္သုတ္သင္မႈ

ေတြကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ အစိုးရရဲ႕ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္
သုတ္သင္မႈၾကီးမ်ား အတြင္း ခ်မ္ေတြဟာ ခမာလူမ်ိဳးေတြန႕ဲ
ယွဥ္လိုက္ယင္ လြန္စြာမွ အခ်ိဳးမညီမွ်စြာပဲ သတ္ျဖတ္ျခင္း
ခံခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။ကေမၻာဒီးယား စာရြက္စာတမ္းမ်ားဌာန က
သုေတသီတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ယဆာ အြတ္စမာန္ ရဲ႕ ေကာက္ခ်က္
ခ်ခ်က္ အရ စုစုေပါင္း ၅ သိန္း ေလာက္ ရွိမယ္လို႔ သိရပါတယ္။
သူတို႔တစ္ေတြကို ဗီယက္နမ္ ေတြလိုပဲ သေဘာထားျပီး ခမာနီရ႕ဲ
နံပါတ္ တစ္ ရန္သူအျဖစ္ သတ္မွတ္ ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ရ႕ဲ
စီမံကိန္းအရ ဒီသူေတြဟာ ၾကံခိုင္ရပ္တည္ဆဲ ျဖစ္တဲ့အတြက္
သူတိုဟာ အားလံုးကို ရွင္း ပစ္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔စာ သူတို႕
ရွိတယ္ ကိုယ္ပိုင္ ဘုရားကို ကိုးကြယ္ တယ္၊ သူတို႔စကား
သံကလဲ မတူဘူး သူတို႔ရဲ႕ နံမည္ ေတြနဲ႕ ဘာသာစကားကလဲ
ကြဲျပားသလို သူတိုဟာမတူတ့ဲ ဥပေဒနဲ႕ ေနထိုင္ ၾကတဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါ တယ္။ ခမာနီက လူတိုင္းကို
တန္းတူ တန္းညိွ ခ်င္တာျဖစ္ေပမဲ့ ခ်မ္ေတြဟာ အစၥလာမ္ကို လက္ခံက်င့္သံုး ၾကတာျဖစ္ျပီး တန္းတူ
လိုက္ညဖ
ိွ ြယ္ရာမရွိတ့အ
ဲ တြက္ သူတို႔ေတြကို အျပစ္ေပးခံထိုက္တဲ့ သူေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ထား
ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

ကမၻာတလႊား တို႔မြတစ
္ လင္မ္ ညီေနာင္မ်ား အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားရွမ
ိ တ
ြ ္စလင္မမ
္ ်ား 6 of 9
 Myanmar Muslim Media (MMM)

ယေန႔ခ်မ္မ်ား

ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံထက
ဲ ခ်မ္ေတြက မဲေခါင္ျမစ္ကမ္းတစ္ေလ်ာက္န႕ဲ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသခရိုင္ေတြမွာ
အဓိက ေနထိုင္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ဟာ အဓိက ဘာသာၾကီး ၂ ခုကို ကိုးကြယ္ၾကတဲ့ အုပ္စု ၂ ခုအျဖစ္
ရွိပါတယ္။ ခ်မ္ဘနီလို႔ ေခၚတဲ့ မြတ္စလင္မ္ အုပ္စုမွာ လူဦးေရ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၈၀% ကေန ၈၅% ပါ၀င္ျပီး
ခ်မ္ေတြေရာ ဗီယက္နမ္ ေတြပါသံုးတဲ့ ဘရာမန္ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကေနဆင္းသက္လာတဲ့ ဘလာမြန္
လို႔ေခၚတဲ့ ဟိႏၵဴ ဘာသာကိုသက္၀င္ယံုၾကည္သူက ၁၅% ကေန ၂၀% ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီအုပ္စု ၂ စုဟာ
တူညီတဲ့ ဘာသာစကားနဲ႕ ေနာက္ခံသမိုင္းရွိၾကေပမဲ့ အခ်င္းခ်င္းအၾကား အျပန္အလွန္ လက္ဆက္
ထိမ္းျမားမႈ မရွိၾကပါဘူး။ ခ်မ္ ထဲက အေရအတြက္ အနည္းငယ္ ကေတာ့ မဟာယန ဗုဒၶဘာသာ
ကိုးကြယ္ၾကပါတယ္။ ဆိုင္ဂံု ျမိဳ႕ မွာ ျပည္တင
ြ ္းစစ္ျဖစ္အျပီး ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့
ခ်မ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ျပင္သစ္ျပည္ကို ေျပာင္းေရြ႕ေနထိုင္ သြားၾကပါတယ္။

ကေမၻာဒီးယာက ခ်မ္ေတြထက
ဲ ၉၀%ဟာ တရုတ္ျပည္ ဟိုင္နန္ကၽြန္းမွာ ေရာက္သြားတဲ့ ခ်မ္မ်ိဳးႏြယ္
အုသ္ဆုလ္ ေတြလိုပဲ မြတ္စလင္မ္ေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ဗဟိုဗီယက္နမ္မွာရွိတဲ့ ခ်မ္ မြတ္စလင္မ္ေတြ
အထီးက်န္ ေနထိုင္ျခင္းရဲ႕ ရလဒ္အျဖစ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြန႕ဲ အေတြးအေခၚ ေရာယွက္မႈေတြျဖစ္ခ့ရ
ဲ ာ
ယေန႕ တျခား ကမၻာမြတ္စလင္မ္ေတြန႕ဲ အဆက္အသြယ္ေတြ ျပန္လည္မထူေထာင္လာႏုိင္ခင္အခ်ိန္
အထိတိုင္ေအာင္ ျဖစ္ပာြ းခဲ့ပါတယ္။ ကေမၻာဒီးယား မွာ ခမာနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလအတြင္း
ပလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေပါင္း ၁၃၂ ေက်ာင္းဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရသလို အဲဒီႏိုငင
္ ံအတြင္းမွာ ရွိတဲ့ ခ်မ္ေတြဟာ
သူတို႔လူဦးေရ တ၀က္နီးပါးသုတ္သင္ခံရတဲ့ အထိ ဖယ္ရွားျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။

မေလးရွားမွာ ခ်မ္ ေျပာင္းေရြ႕ေနထိုင္သူ ရွိျပီး ခ်မ္ေတြန႕ဲ မေလးရွားျပည္နယ္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ကလန္တန္

ျပည္နယ္ရဲ႕ ဆက္ႏယ
ြ ္မႈဟာ သက္တန္း ၾကာျမင့္ခဲ့ျပီးျဖစ္ပါတယ္။ မေလးရွားဖြ႕ဲ စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာ
ခ်မ္လူမ်ိဳးေတြကို မေလးရွားႏိုငင
္ ံသားေတြအျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳထားေပးျပီး သူတို႔ေတြဟာ
မေလးေတြလိုပဲ ဘူမိပူထရာ လို႔ေခၚတဲ့ အဆင့္အတန္း ကိုပါ ရရွိပါတယ္။ ျပီးေတာ့ မေလးရွားမွာရွိတ့ဲ ခ်မ္
လူ႔အစုအေ၀းနဲ႕ မဲေခါင္ျမစ္တစ္ေလ်ာက္နဲ႔ ဗီယက္နမ္
မွာရွိတဲ့ ခ်မ္ေတြန႕ဲ ခိုင္မာတဲ့ အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံမႈေတြ
ဆက္လက္ျပီး ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။

ယေန႔မွာ ကေမၻာဒီးယားမွာ မြတ္စလင္မ္ေတြဟာ

လြတ္လပ္ပင
ြ ့္လင္းစြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ရွိၾကပါတယ္။ ယေန႕
PRK ေခတ္မွာေတာ့ ကေမၻာဒီးယား အမ်ားစုကိုးကြယ္တ့ဲ
တရား၀င္ဘာသာ ျဖစ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာလိုပဲ အစၥလာမ္
ဘာသာကို လြတ္လပ္ခင
ြ ့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔တစ္ေတြဟာ
တျခားခမာေတြလိုပဲ လြတ္လပ္စာြ မဲေပးႏိင
ု ္သလို လႊတ္ေတာ္အမတ္ မ်ားအျဖစ္ ၀င္ေရာက္အေရြးခံခင
ြ ့္လဲ

ကမၻာတလႊား တို႔မြတစ
္ လင္မ္ ညီေနာင္မ်ား အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားရွမ
ိ တ
ြ ္စလင္မမ
္ ်ား 7 of 9
 Myanmar Muslim Media (MMM)

ရွိပါတယ္။ ယေန႔လႊတ္ေတာ္မွာ မြတ္စလင္မ္ လြတ္ေတာ္ အမတ္တစ္ဥးီ ရွိသလို အမ်ိဳးသမီးေရးရာ

၀န္ၾကီးဌာနမွာ ဒုတိယ၀န္ၾကီး တစ္ဥးီ ရွိပါတယ္။ ဒီအျပင္ မြတ္စလင္မ္ ၅ ဦးဟာ ဆက္ဆံေရး
ေကာင္စီအဖြဲ႕၀င္ မ်ားအျဖစ္ ပါ၀င္လ်က္ ရွိေန ပါတယ္။ ဒါဟာ ခမာနီလက္ထက္က မြတ္စလင္မ္
အမ်ိဳးသမီး ၁၀၀% ပညာမတတ္ခ့တ
ဲ ့အ
ဲ ေျခအေနနဲ႕ ယွဥ္ၾကည့္ယင္ ဂုဏ္ယူစရာ အေျခအေန
တစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။

ဘာသာေရး

ခ်မ္ဖါေတြရ႕ဲ ပထမဆံုးဘာသာက ရႈိက္ဗုိက္ ဟိႏၵဴ ဘာသာျဖစ္ျပီး အိႏၵိယကေန ပင္လယ္ေရလမ္း

ကတဆင့္ ေရာက္ရွိခ့တ
ဲ ာပါ။ အာရပ္ကုန္သည္ေတြက တရုတ္ျပည္ကို အသြား ဗီယက္နမ္ကမ္းရိုးတမ္းမွာ
ရပ္နားခဲ့ရာက ဒီလူယဥ္ေက်းမႈမွာ အစၥလာမ္စတင္ လႊမ္းမိးု ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ခ်မ္ဖါေဒသကို အစၥလာမ္စတင္ေရာက္ရွိတဲ့ ရက္အတိအက်ကို ေတာ့မသိရေပမဲ့ အုတ္ဂူေတြ

အမွတ္အသားကေန ၁၁ ရာစု မွာရွိေနျပီဆိုတဲ့ အေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ေယဘုယအားျဖင့္
ယူဆႏုိင္တာက အစၥလာမ္ဟာ အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားကို ေရာက္ရွိမႈဟာ ၆၁၈ ကေန ၉၀၇ ခုႏွစ္ တန္မင္းဆက္
ကာလအတြင္ တရုတ္ျပည္ကိုေရာက္ရွိျပီးေနာက္မ်ားစြာ ၾကာမွာ ေရာက္ရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
အာရပ္ကုန္သည္ေတြဟာ အဲဒေ
ီ ဒသမွာ ခ်မ္ေတြန႕ဲ ပဲ ထိေတြ႕ခဲ့တာျဖစ္ျပီးတျခား သူေတြန႕ဲ မေတြခ့ဘ
ဲ ူးလို႔
ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ အင္ဒခ
ို ်ိဳင္းနားမွာ ခ်မ္ေတြပဲ ရိုးရာအရ အစၥလာမ္ဘာသာကို
သက္၀င္ယံုၾကည္ခ့ၾဲ ကလို႔ ျဖစ္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ခ်မ္ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္အမ်ားစုဟာ နာဂဗမ္ရွိ ခတၳိယ ဇတ္၀င္ေတြျဖစ္ၾကျပီး အနည္းစုက ေတာ့ ဘရာမန္

ဇတ္၀င္ေတြျဖစ္ၾကတယ္လို႔သိရပါတယ္။

မင္းႏိင
ု ္ဦး (MMM) စုေဆာင္းျပဳစုတင္ျပသည္။
ဗီယက္နမ္ မြတစ
္ လင္မ်ား အြတ္စူလ္မ်ား အေၾကာင္း အပိုင္း ၂ တြင္ ေစာင္ေ
့ မွ်ာ္ဖတ္ရႈပါ

ကမၻာတလႊား တို႔မြတစ
္ လင္မ္ ညီေနာင္မ်ား အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားရွမ
ိ တ
ြ ္စလင္မမ
္ ်ား 8 of 9
 Myanmar Muslim Media (MMM)

ကမၻာတလႊား တို႔မြတစ
္ လင္မ္ ညီေနာင္မ်ား အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားရွမ
ိ တ
ြ ္စလင္မမ
္ ်ား 9 of 9