Professional Documents
Culture Documents
Uszkodzenia Uszczelek Głowicy
Uszkodzenia Uszczelek Głowicy
D O B R A
P R A K T Y K A
uszczelek podgowicowych
Awaria silnika czy win za to ponosi uszczelka gowicy silnika? W razie awarii silnika np. z powodu przegrzania lub nieszczelnoci olej-woda po montau gowicy Komponenty hightech poddawane surowej kontroli Uszczelka gowicy silnika jest kompleksow, prezentujc wysoki poziom techniczny czci skadow silnika. Z tego powodu ju w trakcie jej projektowania w firmie ElringKlinger i u producentw silnikw przeprowadzane s intensywne testy na stanowiskach badawczych. Ponadto najsurowsze kontrole i testy gwarantuj najwyszy standard jakoci w trakcie procesu produkcyjnego. Tym samym zapewnia si, spenienie przez uszczelk wszelkich koniecznych zaoe technicznych i konstrukcyjnych dla 100 procentowego perfekcyjnego uszczelnienia silnika. Wyrnia si nastpujce typy uszczelek podgowicowych: wielowarstwowe uszczelki metalowe Metaloflex , uszczelki metal-materia mikki oraz metal-elastomer. Szczegowe informacje na ten temat mona znale w broszurze Uszczelki podgowicowe, ktr chtnie wysyamy.
cylindrw przyczyny szuka si czsto w uszczelce podgowicowej. Z punktu widzenia specjalistw warsztatowych jest to z gruntu niezrozumiae, gdy monta przeprowadza si z reguy starannie wedug instrukcji naprawczych. Ukryte rzeczywiste przyczyny Analizujc przypadki z praktyki wielu lat, wida wyranie: prawdziwe przyczyny uszkodze silnika s czsto zupenie inne. Uszczelka gowicy jest najczciej ostatnim ogniwem w acuchu, w ktrym uszkodzenia wychodz na jaw gdy nie moe ju ono wypeni w 100 procentach swojego waciwego zadania, a mianowicie uszczelnienia. W ten sposb uszczelka gowicy zgaszana jest w rezultacie do producenta jako reklamacja.
Tre: Rozpoznanie i zapobieganie typowym uszkodzeniom uszczelek gowicy Opis uszkodzenia i przyczyny uchodzenia gazu Opis uszkodzenia i przyczyny przegrzania Opis uszkodzenia i przyczyny nieregularnego przebiegu spalania Opis uszkodzenia i przyczyny oddziaywa mechanicznych Fachowy monta uszczelki gowicy silnika w siedmiu krokach strona
4-8
starych rub. Niewyplanowane (wypaczone), zbyt chropowate powierzchnie czci konstrukcyjnych przyczyniaj si rwnie do tego, e nie wystpuje wystarczajce naprenie uszczelki. Take nadzwyczaj wysokie obcienia silnika w trakcie jazdy mog prowadzi do termicznego Wydmuchiwanie gazw spalinowych na opaskach komory spalania uszczelki podgowicowej jest jen z najczciej wystpujcych przyczyn, ktra wymusza demonta gowicy cylindrw. Znaczc poszlak s widoczne czarne zabarwienia na metalowych opaskach wzgldnie w graniczcym z nimi obszarze materiau mikkiego uszczelki. W wyniku wysokich temperatur gazw spalinowych materia mikki jest w tych miejscach przeciony termicznie i moe si nawet wypali. Gazy te znajduj czsto drog ujcia do obiegu chodzenia. Mona to rozpozna przez unoszce si w gr pcherzyki gazu w chodnicy wzgldnie przez przegrzanie obiegu chodzenia (cinienie w obiegu chodzenia wzrasta i ciecz chodzca uchodzi przez zawr nadcinieniowy powodujc utrat cieczy chodzcej). W najgorszym przypadku nastpuje cakowite zniszczenie opaski cylindra. W przeciwiestwie do tego rwnomierne zabarwienie opaski komory spalania naley traktowa jako normalne i zaley ono od materiau stali i zastosowanej powoki powierzchniowej. Czsto si zdarza szczeglnie w silnikach samochodw ciarowych, e w wyniku niewiedzy nie jest dotrzymany zadany wymiar wystpu konierza tulei lub wymiar ten zosta nieprawidowo nastawiony w wyniku bdw montaowych, gniazdo tulei w bloku silnika nie zostao poddane dokadnej obrbce lub tuleja zostaa niewystarczajco wcinita. Wskutek tego tuleje cylindrowe osiadaj i tracony jest tym samym konieczny docisk uszczelniajcy. Otwiera si droga wylotu gazw spalinowych w tylnych obszarach uszczelki, gdzie gazy niszcz wwczas elastomerowe elementy uszczelniajce wzgldnie materia mikki uszczelki na przelotach cieczy chodzcej i oleju. W wielu wypadkach przyczyn uszkodzenia jest niewystarczajce sprasowanie uszczelki w tym bardzo silnie obcionym termicznie obszarze, na przykad w wyniku niedotrzymania zadanej wartoci dokrcania rub gowicy, wytycznych montaowych lub zastosowania 4 Przykad: Praca silnika pod penym obcieniem bezporednio po jego zimnym rozruchu powoduje ekstremalne ruchy przesuwne midzy skrzyni korbow (eliwo szare) i gowic silnika (aluminium), ekstremalnie obciajce uszczelk. Oprcz tego siy naprenia wstpnego rub gowicy s w tych warunkach nisze, co powoduje zwikszone dynamiczne ruchy gowicy cylindrw wobec skrzyni korbowej. przecienia uszczelki komory spalania i w nastpstwie do jej zniszczenia.
Najczstsze przyczyny
Przyczyna: Wskutek niedotrzymania zalecanej przez producenta metody dokrcania rub, uszczelka gowicy nie bya wystarczajco napita. W nastpstwie doszo do przedostawania si gazw do cieczy chodzcej. Rezultatem byo wysze cinienie cieczy chodzcej i strata cieczy chodzcej oraz zniszczenie uszczelki podgowicowej. Dalsze moliwe przyczyny: Tuleja cylindrowa osiada Czci konstrukcyjne odksztaciy si Zbyt dua chropowato powierzchni czci konstrukcyjnych silnika: skrzyni korbowej i gowicy cylindrw Nieprawidowo ustawiony pocztek wtrysku paliwa, wskutek tego nastpuje zbyt wysokie cinienie zaponu rodki zaradcze: Ze wzgldu na jako i bezpieczestwo stosowa koniecznie nowe ruby gowicy cylindrw ruby gowicy dokrca zadanym momentem dokrcajcym zgodnie z zaleceniami producenta
Przyczyna: Niewyplanowana powierzchnia gowicy silnika spowodowaa uchodzenie gazu (due strzaki). Elastomerowe elementy uszczelniajce zostay wycinite z pyty nonej uszczelki na skutek silnego cinienia gazu. Proces zniszczenia zosta przyspieszony przez dugotrwa prac silnika pod penym obcieniem. Dalsze moliwe przyczyny: Zbyt mae siy napinajce rub gowicy Nieprawidowo okrelony wystp konierza tulei cylindrowej rodki zaradcze: Przed montaem sprawdzi planowanie powierzchni uszczelniajcych czci konstrukcyjnych, w razie potrzeby powierzchnie podda dodatkowej obrbce
Opis uszkodzenia: Uszczelka przepalona w obszarze komr spalania oraz materia mikki midzy cylindrami trzecim i czwartym. Rozpoczynajce si ciemne zabarwienie midzy cylindrami trzecim i drugim.
Przyczyna: Wskutek niedotrzymania zadanego przez producenta momentu dokrcania rub oraz zastosowania starych rub gowicy, uszczelka podgowicowa w zniszczonym obszarze nie bya wystarczajco docinita i doszo do uchodzenia gazu. Przecienie termiczne doprowadzio wwczas do zniszczenia materiau mikkiego uszczelki midzy cylindrami. Dalsze moliwe przyczyny: Czci konstrukcyjne silnika nie wyplanowane; obszary przesmyku midzy cylindrami w bloku silnika i gowicy s zdeformowane Bdne ustawienie silnika, ktrego nastpstwem jest przecienie termiczne. rodki zaradcze: Podczas montau zwraca uwag na to, eby dotrzymywa zalecanych instrukcji montaowych rodki zaradcze: Po montau sprawdzi ustawienie ukadu wtryskowego Starannie sprawdzi wtryskiwacze i skontrolowa ich szczelno Dalsze moliwe przyczyny: Dokrcenie rub gowicy niezgodne z instrukcj Czci konstrukcyjne silnika nie wyplanowane Wady w ukadzie chodzenia, uszkodzony termostat Przyczyna: Niekontrolowany przebieg spalania doprowadzi do przecienia termicznego materiau uszczelki i w nastpstwie do jej zniszczenia.
3. Przyczyna uszkodzenia
uchodzenie gazu midzy dwie warstwy uszczelki metalowej
Opis uszkodzenia: Metalowa warstwa stopujca i warstwa funkcyjna wykazuj znaczne czarne zabarwienie prowadzce do kanau chodzcego. Powstaje przeciek gazu midzy warstw stopujc i warstw funkcyjn.
4. Uszkodzenie spowodowane
przyrostem cinienia w ukadzie chodzenia w wyniku uchodzenia gazu
Opis uszkodzenia: Na wielowarstwowej metalowej uszczelce gowicy w obszarze kanaw cieczy chodzcej mona zobaczy wyrane liniowe odciski. Pochodz one od powierzchni uszczelniajcej gowicy cylindrw i przebiegaj w kierunku komory spalania. Przeloty cieczy chodzcej posiadaj wyrane jasne zabarwienie. Przyczyna: Struktura powierzchni gowicy cylindrw bya opracowana w sposb niewaciwy wzgldnie w ogle nie bya opracowana. Wskutek tego doszo do uchodzenia gazw spalinowych do
Warstwa funkcyjna od strony gowicy silnika Warstwa stopujca od strony bloku silnika
obiegu chodzcego i do przecienia termicznego (przyrost cinienia). Dalsze moliwe przyczyny: Ukad chodzenia nie zosta cakowicie odpowietrzony, co powoduje brak cyrkulacji cieczy chodzcej Przerwany obieg chodzenia (pompa wodna, termostat, wentylator) Wysokie przeciwcinienie spalin spowodowane przegrzaniem silnika (np. uszkodzony katalizator) rodki zaradcze:
Przyczyna: Moment dokrcania rub by zbyt may, wskutek tego powsta niewystarczajcy docisk uszczelniajcy. Dalsze moliwe przyczyny: Czci konstrukcyjne silnika nie s wyplanowane (zdeformowane przez przecienie termiczne) rodki zaradcze: Podczas montau zwraca uwag na to, eby koniecznie przestrzega momentw dokrcania rub zamieszczonych w instrukcji montau
Przed montaem bardzo starannie sprawdzi jako powierzchni uszczelniajcej i zapewni gadko gowicy (bardzo drobna struktura, dopuszczalne wartoci chropowatoci powierzchni dla obrbki gowicy cylindrw RZ 11 m/ Rmax 15 m)
Niszczce przegrzanie
Uszkodzenia uszczelek gowicy cylindrw, ktre zostay spowodowane przegrzaniem, w wielu przypadkach maj za przyczyn le funkcjonujce czci konstrukcyjne silnika. Moe to by pompa wody, nie otwierajcy si termostat lub zatkana przez osady wapnia chodnica (brak przepywu). Jednak rwnie niedostatek cieczy chodzcej w ukadzie chodzenia lub nieprawidowo odpowietrzony obieg chodzenia po montau gowicy mog by przyczyn przegrzania. Pod uwag naley jednak bra rwnie inne przyczyny powodujce uszkodzenia, ktre ewentualnie nie byy w ogle do pomylenia przy pierwszej analizie uszkodze. W przypadku termicznego przecienia ukadu Za przegrzanie moe by take odpowiedzialny ukad wydechowy. Luna cz konstrukcyjna w tumiku lub nadtopiony katalizator mog spowodowa np. zmniejszenie przekroju kanau spalin. W wyniku tego zwiksza si przeciwcichodzenia, ciecz chodzca wnika w matryc materiau mikkiego uszczelki, odparowuje tam pod wpywem styku z gorcymi czciami konstrukcyjnymi silnika i wyciska materia mikki uszczelki z nonika metalowego. Na skutek tego powstaj wypaczenia materiau. Nie mona niedocenia nastpstw, ktre powstaj w wyniku stosowania niedozwolonych rodkw chronicych przed mrozem/korozj wzgldnie stosowanie wycznie czystej wody jako cieczy chodzcej. Metalowe pyty none uszczelki ulegaj masowemu rozkadowi z powodu korozji, co niszczy uszczelk. Uszczelk gowicy cylindrw, ktra ulega uszkodzeniu w wyniku przegrzania, mona doskonale rozpozna po wypaczeniach materiau mikkiego uszczelki w bezporedniej bliskoci przelotw cieczy chodzcej. nienie spalin czego nastpstwem jest przecienie termiczne czci silnika i uszczelki gowicy wzgldnie strata mocy silnika.
Przyczyna: Po montau silnika ukad chodzenia nie zosta wystarczajco odpowietrzony. Doszo do przegrzania silnika na skutek zbyt wysokiej temperatury cieczy chodzcej. Przyczyna: Wypaczenie czci konstrukcyjnej doprowadzio do wydmuchiwania gazw spalinowych. Wystpujce w zwizku z tym przecienie termiczne warstwy metalowej spowodowao jej zniszczenie. Dalsze moliwe przyczyny: Niska jako paliwa (zbyt niska liczba oktanowa) Zbyt wysoki stosunek sprania Ustawienie silnika (wiece zaponowe o niewaciwej wartoci cieplnej) Niewystarczajca sia wstpnego dokrcenia rub (jako rub, dociganie rub) rodki zaradcze: Przed montaem starannie sprawdzi czci konstrukcyjne na wypaczenie oraz jako powierzchni roboczych 10 Tworzenie pary doprowadzio do napcznienia materiau mikkiego uszczelki w obszarze kanau cieczy chodzcej. W nastpstwie tego oddzieli si materia mikki uszczelki od nonika metalowego. Dalsze moliwe przyczyny: Sprawno funkcjonowania obiegu chodzenia jest ograniczona przez pomp wody lub termostat Przepyw cieczy chodzcej w ukadzie chodzenia (np. w chodnicy) jest ograniczony przez osady wapnia rodki zaradcze: Po montau zwrci uwag na to, eby przeprowadzi staranne odpowietrzenie ukadu chodzenia
Dokadna kontrola:
gdzie znajduje si nieszczelno?
Wiele reklamacji, ktre dotyczyy uszczelek, miay swoje rdo raczej w innym miejscu, na przykad w przewodach odpowietrzajcych skrzyni korbow, rurze cinienia doadowania, wzajemnym przesuniciu czci konstrukcyjnych (pokrywa napdu rozrzdu na bloku cylindrw itd.). Zanim uzna si uszczelk jako przyczyn uszkodzenia, naleaoby dokadnie sprawdzi techniczne otoczenie silnika. Na przykad krople oleju lub cieczy chodzcej mog by wydmuchiwane przez strumie powietrza wentylatora lub wiatr spowodowany jazd z miejsca ich waciwego powstawania. Wwczas zarzuca si uszczelce, e niewaciwie uszczelnia. w uszczelce gowicy cylindrw nie s dokadnie pozycjonowane tam, gdzie s przewidziane konstrukcyjnie. Uszczelki podgowicowe, ktre zostay tak zamontowane, rozpoznaje si czsto po odksztaconych otworach przelotowych rub. Nieszczelnoci spowodowane przestawieniem uszczelki gowicy wystpuj szczeglnie czsto na przelotach smarowania olejowego. Jeli elementy uszczelniajce nie s tu dokadnie pozycjonowane, przy cinieniach szczytowych wynoszcych do 10 barw dochodzi czsto do przeciekw.
11
Ju podczas montau, w trakcie nasadzania gowicy cylindrw na blok silnika, w przypadku niestarannego postpowania moe doj do uszkodzenia spowodowanego rozgnieceniem elastomerowych elementw uszczelniajcych. Przypadek z praktyki: W silniku samochodu ciarowego wystpia utrata cieczy chodzcej, ktrej nie mona byo rozpozna z zewntrz. Przyczyna: Tuleja cylindrowa miaa porowate miejsce, ktre mona byo rozpozna tylko pod mikroskopem. W trakcie jazdy ciecz chodzca docieraa do komory spalania i ulegaa odparowaniu. Rwnie w tym przypadku przyczyn nie bya uszczelka gowicy cylindrw, lecz bd materiaowy w postaci jamy usadowej w tulei cylindrowej. Rozpatrujc wszystkie te czynniki, ktre spowodoway utrat cieczy, naley rwnie uwzgldni oddziaywania chemiczne materiaw eksploatacyjnych. Zaliczaj si do nich rodki chronice przed mrozem i korozj. Wiele dostpnych na rynku rodkw przeciwmronych oraz antykorozyjnych nie posiada dopuszczenia producenta silnikw. Na skutek agresywnych dodatkw niszcz one materia uszczelki i prowadz do nieszczelnoci. Takie samo dziaanie maj Istotny wpyw na funkcj uszczelniajc ma jako powierzchni czci konstrukcyjnych. Rne typy uszczelek gowicy cylindrw, jak: metalmateria mikki, metalowe wielowarstwowe oraz metal-elastomer, maj zdefiniowane wymagania dotyczce jakoci powierzchni czci konstrukcyjnych. Masy uszczelniajce nakadane dodatkowo na A zatem powierzchnie bloku silnika i gowicy cylindrw musz by bardzo precyzyjnie obrobione i nie mog wykazywa falistoci. Miejscami szczeglnie krytycznymi s przejcia od czci konstrukcyjnej do czci konstrukcyjnej, np. gdy pokryw napdu rozrzdu czy si za porednictwem konierza. Konieczna jest tu szczeglna staranno, aby w miejscu rozdziau nie wystpoway stopnie lub wypaczenia, ktre uniemoliwiaj zamknite siowo poczenie uszczelniajce. 12 uszczelki podgowicowe mog rwnie powodowa negatywny efekt, gdy mog one zakca funkcj uszczelniajc elementw uszczelniajcych umieszczonych w uszczelce gowicy. Uszczelki gowicy Elring s generalnie tak skonstruowane, e nie s konieczne adne dodatkowe materiay uszczelniajce. rwnie inne rodki chemiczne tzw. stopery przeciekw, ktre dodawane s do cieczy chodzcej. Chemiczne zmikczacze w nich zawarte powoduj spcznienie materiau uszczelki. Proces ten po krtkim czasie prowadzi do zniszczenia uszczelki.
Jako powierzchni
2. Przyczyna uszkodzenia
przecieki oleju, masa uszczelniajca na elemencie uszczelniajcym (samochodu ciarowego)
1.
Przyczyna: Ustawienie silnika (due wyprzedzenie zaponu) nie zostao przeprowadzone wedug zalece producenta, wynikiem tego jest niekontrolowany przebieg spalania. Drgania wysokiej czstotliwoci i wyzwalane przez to fale cinienia zniszczyy metalowy element uszczelniajcy komory spalania i w nastpstwie rwnie materia mikki uszczelki. Dalsze moliwe przyczyny: Niska jako paliwa (zbyt maa liczba oktanowa) Zbyt wysoki stosunek sprania wiece zaponowe o nieprawidowej wartoci cieplnej rodki zaradcze: Sprawdzi ustawienie silnika natychmiast po montau
Przyczyna: Przez zastosowanie paliwa nieodpornego na spalanie stukowe doszo do niekontrolowanego przebiegu spalania. W wyniku tego powstaje nadmierne obcienie termiczne i mechaniczne silnika. Niekontrolowane spalanie wytwarza fale udarowe z ekstremalnymi cinieniami i wysokimi temperaturami, przez co czci silnika s nadmiernie obcione. Uszkodzenia wystpuj najczciej na tokach i na uszczelce podgowicowej. Dalsze moliwe przyczyny: Nieprawidowe ustawienie zaponu Zbyt wysoki stosunek sprania wiece zaponowe o nieprawidowej wartoci cieplnej lub uszkodzone wiece zaponowe rodki zaradcze: Stosowa paliwo odporne na spalanie stukowe
15
cych si czci mog wystpi znaczne uszkodzenia Opis uszkodzenia: w silniku. Z tego wzgldu uszczelka podgowicowa wykazuje oczywicie take silne uszkodzenia. Metalowa opaska komory spalania w uszczelce podgowicowej zostaa cakowicie sprasowana wewntrz przez konierz tulei cylindrowej. Konierz tulei cylindrowej zosta totalnie odupany wskutek ekstremalnych si podczas rozruchu silnika (patrz rysunek prawy) nastpstwem tego byo Opis uszkodzenia: Wielowarstwowa metalowa uszczelka podgowicowa jest bardzo silnie uszkodzona przez oddziaywanie mechaniczne w obszarze obrzea komory wirowej. cikie uszkodzenie silnika.
1.
Przyczyna: Podczas montau nowej uszczelki podgowicowej nie zostaa sprawdzona rednica komory spalania, dotychczas zamontowanej uszczelki. Zastosowano uszczelk, ktrej rysunek otworw przelotowych Przyczyna: Komora wirowa dla pierwszego cylindra poluzowaa si podczas jazdy i spada do komory spalania. Nastpstwo: bardzo due uszkodzenie w gowicy cylindrw oraz w napdzie zaworw i na toku. Dalsze moliwe przyczyny: Wystp komory wirowej nie odpowiada zaleceniom producenta rodki zaradcze: Przed montaem gowicy naley koniecznie sprawdzi prawidowe osadzenie komr wirowych oraz sprawdzi prawidowo ich wystpu 16 rodki zaradcze: Przed montaem naoy uszczelk na konierz tulei cylindrowej i sprawdzi, czy jest to moliwe bez przyoenia wikszej siy Dalsze moliwe przyczyny: Nie zastosowano oryginalnej uszczelki Elring, lecz podrobion uszczelk podgowicow niszej jakoci wyglda podobnie jak w wymontowanej uszczelce, jednak nowa uszczelka miaa mniejsz rednic komory spalania.
1. Powierzchnie uszczelniajce czci konstrukcyjnych (gowica cylindrw/blok silnika starannie oczyci, odtuci, usun resztki powoki i pozostaoci starej uszczelki
Zwraca uwag na pozostaoci jak wiry metalu, ktre mog przedostawa si z gowicy silnika na uszczelk
2. Otwory gwintowane pod ruby gowicy oczyci z zanieczyszcze i oleju. Gwint sprawdzi na uszkodzenia i atwo wkrcania
6. ruby gowicy
6.1 Zalecenie producenta samochodw: ruby gowicy i podkadki naley wymienia na nowe Gwint i powierzchni przylegania ruby lekko naoliwi
3. Sprawdzi powierzchnie czci konstrukcyjnych: Nierwnoci materiau wygadzi osek do gadzenia na mokro Pasko czci konstrukcyjnych wyznaczy na caej czci posugujc si liniaem krawdziowym (woskowym): w kierunku wzdunym = 0,05 mm; w kierunku poprzecznym = 0,03 mm Wszelkie uszkodzenia gadzi musz by usunite (wyplanowanie w zakadzie specjalistycznym) Parametr RZ Rmax Wt Metal materia mikki 15 - 20 m 20 - 25 m Metalowa warstwowa 11 m 15 m 8-10 m Metalelastomer 11 - 20 m 15 - 20 m
Olej
Olej
6.2 Jeli montuje si rwnie podkadk, wykona oliwienie midzy ni i bem ruby Uwaga: w adnym wypadku nie oliwi powierzchni przylegania podkadki do gowicy
Olej
Olej
4. Uszczelk gowicy wycentrowa na bloku silnika (bez dodatkowej masy uszczelniajcej). Dokadnie zwraca uwag na to, eby nie uszkodzi powoki uszczelki
7. Dociganie rub
Kolejno docigania wedug instrukcji producenta (od rodka na krzy lub spiralnie na zewntrz) Moment docigania / kt docigania: stopniowo zgodnie z instrukcj docigania Przestrzega instrukcji dokrcania, jeli wystpuje 17
Elring-Service-Hotline
ElringKlinger AG | Dzia czci zamienne Max-Eyth-Strae 2 | D-72581 Dettingen/Erms Tel. +49 (0)71 23/724-601 | Fax. +49 (0)71 23/724-609 elring@elring.de | www.elring.de
Przytoczone tu informacje wynikajce z dugoletniego dowiadczenia i wiedzy mog by niekompletne. Ewentualne roszczenia odszkodowawcze na podstawie tych informacji nie mog by uznane. Monta wszystkich czci zamiennych tylko przez przeszkolony personel fachowy. Zastrzeone zmiany w zakresie usug oraz zmiany techniczne. Nie dajemy gwarancji na bdy drukarskie.
499.244 0808 PL