GAZ NVERSTES MHENDSLK FAKLTES

MAKNA MHENDSL BLM

MM304 MAKNA ELEMANLARI-II
DL KUTUSU PROJES

061150020 Abdulkadir BLGEN
081150027 Emre APOLU
081150053 Alp Onurhan KK



DL ARK SSTEMLER
Dili ark sistemlerinin amalar u ekilde sralanabilir:
eitli konumlarda bulunan miller arasnda hareket ve g iletmek,
eitli dnme ynleri elde etmek,
Kk bir hacimde byk bir evrim oran elde etmek,
ki dndrlen elemandan oluan sistemlerde bu iki eleman arasnda hareket
bakmndan bamszlk salamaktr.

Snflandrmak istenirse:
Kademe saysna gre; 1,2 ve daha fazla kademeli redktrler,
Kullanlan dili eidine gre; konik dili, silindirik dili, sonsuz vida mekanizmal, ve
birden fazla eidin bir arada kullanld redktrler eklinde snflandrlabilirler.

Dili ark sistemlerinin incelenmesinde evrim orannn yan sra dnme yn de
nemlidir. Bu bakmdan dndren ve dndrlen elemanlarn ynleri birbirine gre ters ise
() iareti ayn ynde ise (+) iareti ile gsterilir. Pratik uygulama bakmndan dili ark
sistemleri basit dili dizileri, redktr ve vites kutular, planet ve diferansiyel mekanizmalar
olarak gruplandrlabilir.

Redktrler, vites kutularyla birlikte dili ark sistemlerinden paralel dili dizilerinin
bir elemandr. Konstrktif bakmdan redktrler, gvde iine yerletirilmi dili arklar,
miller, yataklar v.s. gibi elemanlardan oluan sistemlerdir. Akademik olarak tanm: Elektrik
Motorlarnn yksek dn hzlarn makineler iin gerekli olan dn hzlarna drmek iin
dizayn edilen kapal dili sistemleridir.




VERLER
N (kW) n (d/dak)

10 1600 18.3

Dili kutusu iki kademeli olarak tasarlanmtr. Dililer dz aln dili seilmitir.

Dili arklarn Boyutlandrlmas

Dililerin malzemesi 16MnCr5 seildi. (8.Kalite)

Modl hesab:

1. kademe iin dili arklarn boyutlar:

Mukavemet Hesab:

Pinyon emniyetli olduundan 2. ark da emniyetlidir.
Yzey Basnc Kontrol:

Modl hesab:

2. kademe iin dili arklarn boyutlar:

Mukavemet Hesab:

3. dili emniyetli olduundan 4. dili de emniyetlidir.
Yzey Basnc Kontrol:

Millerin Hesab

Millere gelen Kuvvetler ve Momentler:

1. Mil Hesab
XZ DZLEM

A B

Kuvvet diyagram




A B

Moment Diyagram




A B

XY DZLEM

A B

Kuvvet diyagram




A B



Moment Diyagram




A B

1. milin apnn hesaplanmas:

1. milin kontrol hesab:

Burulma Kontrol

2. Mil Hesab

XZ DZLEM

C D

Kuvvet diyagram




C D




Moment Diyagram





C D

XY DZLEM

C D

Kuvvet diyagram




C D




Moment Diyagram


C D

2. milin apnn hesaplanmas:

2. milin kontrol hesab:

Burulma Kontrol

3. Mil Hesab

XZ DZLEM

E F

Kuvvet diyagram




E F

Moment diyagram


E F



XY DZLEM

E F

Kuvvet diyagram



E F



Moment diyagram



E F

3. milin apnn hesaplanmas:

3. milin kontrol hesab:

Burulma Kontrol

Rulman Hesab:

A Rulman:

B Rulman:

C Rulman:

D Rulman:

E Rulman:

F Rulman:

Kama Hesab
Kama malzemesi olarak St37 olarak seildi. Kama tr olarak feder seildi.

1. dili ark kamas iin

Kesilmeye gre kontrol

2. dili ark kamas iin

Kesilmeye gre kontrol

3. dili ark kamas iin

Kesilmeye gre kontrol

4. dili ark kamas iin

Kesilmeye gre kontrol

TABLOLAR:
Tablo-3.2 Genilik faktr
Dili arkn kullanm alan Genilik modl oran Genilik ap oran
Genel maksatlar iin 18 .... 14
m
b
m

2 . 1 .... 8 . 0
d
b
01
d

Hacmin snrl olduu sistemlerde
(vites kutularnda)
12 .... 6
m
b
m

8 . 0 .... 25 . 0
d
b
01
d


Tablo-3.3 Dinamik veya Hz Faktr (
v
K )
Kalite
Yzey
sertlii HB
evre hz V [m/sn.]
<3 38 812 1218 1825
6
350
>350
-
1
1
1.1
1
1.2
1.1
1.4
1.2
7
350
>350
1
1
1
1
1.2
1.1
1.3
1.2
1.5
1.3
8
350
>350
1.1
1.1
1.3
1.2
1.4
1.3
- -
9
350
>350
1.2
1.2
1.4
1.3
- - -

Tablo-3.4 Yk Dalm Faktr (
m
K )
01
d
d
b

Her iki taraftan
simetrik olarak
yataklanm dili
Asimetrik olarak yerletirilmi dili
Kark ekilde
yerletirilmi
dili
ok rijit mil
Rijitlii daha
az olan mil
0.2 1 1 1.05 1.15
0.4 1 1.04 1.10 1.22
0.6 1.03 1.08 1.16 1.32
0.8 1.06 1.13 1.22 1.45
1.0 1.10 1.18 1.29 -
1.2 1.14 1.23 1.36 -
1.4 1.19 1.29 1.45 -
1.6 1.25 1.35 1.55 -
Tablo-3.5 G kayna ve i makinesine bal olarak alma faktr (
0
K
)
makinesi
Tahrik motoru
Tek silindirli
pistonlu
motor
Elektrik
motoru
Trbin/ok
silindirli pistonlu
motor
Jeneratr, bantl konveyr, hafif
asansrler, kartrclar
1 1.25 1.5
Takm tezgah, byk asansr,
kren, ok silindirli pistonlu pompalar,
maden oca havalandrclar
1.25 1.5 1.75
Zmba, haddehane makineleri,
kepeler, ar makineler
1.75 2 2.25

Tablo-3.7 mr Faktr (
L
K
)
mr
N
Yzey basnc hesabna
bal olan mr faktr
(
0 L
K
)
( silindirik ve konik dililer
iin)
Mukavemet hesabna bal olan mr faktr (
L
K
)
Silindirik dililer Konik dililer
160
HB
250
HB
450
HB
Sementasyon
*
Sementasyon
*
103 .. 1.6 2.4 3.4 2.7 4.6
104 1.5 1.4 1.9 2.4 2.0 3.1
105 1.3 1.2 1.4 1.7 1.5 2.1
106 1.1 1.1 1.1 1.2 1.1 1.4
107 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0

Tablo-3.8 Gvenirlik Faktr (
R
K
)
R
R
z

R
K

50 0 1.000
90 1.288 0.897
95 1.645 0.868
99 2.300 0.814
99.9 3.095 0.752
99.99 3.700 0.704
Zorlanma Faktr (
Z
K
)
Sk sk yn deitiren dililerde 1 K
Z


Tek ynl alan dililerde 4 . 1 K
Z



Tablo-3.9 Dili ark Malzemelerinin Mekanik zellikleri
Malzeme
Malzeme
sembol
Isl lem
Kopma
Mukavemeti
K

[daN/mm
2
]
Akma Snr
AK

[daN/mm
2
]
Brinel Sertlii
HB [daN/mm
2
]
Dnceler
elik
(TGL 14315)
GS-50.1
GS-60.1
tavlanm
50
60
26
32
150
175

Makine elii
(TGL 7960)
St 42
St 50
St 60
St70
tavlanm
42.52
50.62
60.72
70.85
24
28
32
35
125
150
180
208

Islah elikleri
(TGL 6547)
C 45
C 60
37 MnSi 5
37 MnSi 5
34 Cr 4
42 CrMo 4
Islah edilmi
60.72
70.85
70.85
80.95
80.95
90.105
36
44
45
55
55
70
185
210
220
260
260
340
Hafif nitrasyon
yoluyla yan
yzeylerin
mukavemeti
arttrlm
Sementasyon elii
(TGL 6546)
C 10
C 15
16 MnCr 5
15 CrNi 6
20 MnCr 5
20 MoCr 5
18 CrNi 8
Sertletirilmi
42.55
50.65
80.110
90.120
100.130
110.120
120.145
25
30
60
65
70
-
80
390
637
650
650
650
650
650

K
ve
AK

verilen deerler
ekirdek iin
geerlidir
Alev veya
indksiyonla
sertletirilmi elik
(TGL 6773)
C 45
37 MnSi 5
40 Cr 4
Sertletirilmi
65.80
90.105
90.105
40
65
65
595
560
587
Gaz ile
karbrlenmi
Siyanr
banyosunda
sertletirilmi elik
40 Cr 4
37 MnSi 5
Sertletirilmi
140.180
150.190
-
100.125
595
550

Lamelli graf.
dkme demir (TGL
14400)
GGL-20
GGL-25
-
20
25
-
-
170
210

Kresel graf.
dkme demir
(TGL 8189)
GGG-45
GGG-50
GGG-60
-
45
50
60
35
35
42
170
200
230


Tablo-3.9 Dili ark Malzemelerinin Mekanik zellikleri
Malzeme
Malzeme
sembol
Isl lem
Kopma
Mukavemeti
K

[daN/mm
2
]
Akma Snr
AK
[daN/mm
2
]
Brinel Sertlii
HB [daN/mm
2
]
Dnceler
elik
(TGL 14315)
GS-50.1
GS-60.1
tavlanm
50
60
26
32
150
175

Makine elii
(TGL 7960)
St 42
St 50
St 60
St70
tavlanm
42.52
50.62
60.72
70.85
24
28
32
35
125
150
180
208

Islah elikleri
(TGL 6547)
C 45
C 60
37 MnSi 5
37 MnSi 5
34 Cr 4
42 CrMo 4
Islah edilmi
60.72
70.85
70.85
80.95
80.95
90.105
36
44
45
55
55
70
185
210
220
260
260
340
Hafif
nitrasyon
yoluyla yan
yzeylerin
mukavemeti
arttrlm
Sementasyon
elii
(TGL 6546)
C 10
C 15
16 MnCr 5
15 CrNi 6
20 MnCr 5
20 MoCr 5
18 CrNi 8
Sertletirilmi
42.55
50.65
80.110
90.120
100.130
110.120
120.145
25
30
60
65
70
-
80
390
637
650
650
650
650
650

K
,
AK

iin verilen
deerler
ekirdek iin
geerlidir
Alev veya
indksiyonla
sertletirilmi
elik
(TGL 6773)
C 45
37 MnSi 5
40 Cr 4
Sertletirilmi
65.80
90.105
90.105
40
65
65
595
560
587
Gaz ile
karbrlenmi
Siyanr
banyosunda
sertletirilmi
elik
40 Cr 4
37 MnSi 5
Sertletirilmi
140.180
150.190
-
100.125
595
550

Lamelli graf.
dkme demir
(TGL 14400)
GGL-20
GGL-25
-
20
25
-
-
170
210

Kresel graf.
dkme demir
(TGL 8189)
GGG-45
GGG-50
GGG-60
-
45
50
60
35
35
42
170
200
230

Tablo-3.10 Dili ark Malzemelerinin Yzey Basn zellikleri
Malzeme iftleri
Malzeme
Faktr
2
mm / daN
E
K

Pinyon ark
Malze
me
Sembol
Elastiklik
modl
]
2
mm / daN [
1
E

Malzeme Sembol
Elastiklik
modl
]
2
mm / daN [
2
E

elik St 21000
elik St 21000 85.7
elik dkm GS-60 20500 85.2
GS-52 20500 85.2
Kresel grafitli dkme
demir
GGG-50 17600 81.9
GGG-42 17500 81.7
Dkme kalay bronzu
G-SnBr
14
10500 70.0
Dvme kalay bronzu SnBr-8 11500 72.1
Lamelli grafitli dkme
demir (gri dkm)
GGL-25 12800 74.6
GGL-20 12000 73.1
elik
dkm
GS-60 20500
elik dkm GS-52 20500 84.7
Kresel grafitli dkme
demir
GGG-50 17600 81.4
Lamelli grafitli dkme
demir (gri dkm)
GGL-20 12000 72.8
Krese
l
grafitli
dkme
demir
GGG-
50
17600
Kresel grafitli dkme
demir
GGG-42 17500 78.4
Lamelli grafitli dkme
demir (gri dkm)
GGL-20 12000 70.7
Lamelli
grafitli
dkme
demir
(gri
dkm
)
GGL-25 12800
Lamelli grafitli dkme
demir (gri dkm)
GGL-20 12000
65.8
GGL-20 12000 64.8