Instrukcja Obsugi Ozysk

INSTRUKCJA OBSUGI OYSK
2
NSK rozpocza swoj dziaalno w 1916 r. jako
pierwszy japoski producent oysk tocznych.
Od tamtego czasu stale rozbudowujemy i ulepszamy
nie tylko gam naszych produktw, lecz rwnie
zakres usug dla rnych sektorw przemysu.
Z myl o nich rozwijamy technologie w dziedzinie oysk
tocznych, systemw liniowych, komponentw dla
brany motoryzacyjnej i systemw mechatronicznych.
Nasze orodki badawcze i produkcyjne w Europie,
Ameryce i Azji s ze sob powizane w globalnej
sieci technologicznej. Koncentrujemy si nie tylko
na rozwoju nowych technologii, ale rwnie na staej
optymalizacji jakoci na kadym etapie procesw.
Nasze dziaania badawcze obejmuj m.in. projektowanie
produktu, aplikacje symulacyjne z wykorzystaniem
rnorodnych systemw analitycznych, a take
opracowywanie nowych typw stali i rodkw
smarnych dla naszych oysk tocznych.
Jako jeden z wiodcych wiatowych producentw oysk tocznych, komponentw
technologii liniowej i ukadw kierowniczych, jestemy obecni prawie na kadym
kontynencie w zakadach produkcyjnych, biurach sprzeday i centrach
technologicznych poniewa nasi klienci doceniaj krtkie kanay decyzyjne,
sprawne dostawy i lokalny dostp do naszych usug.
Firma NSK
Europa
Afryka
Azja
Ameryka
Oceania
3 INSTRUKCJA OBSUGI OYSK
Kompleksowa Jako NSK: wspdziaanie naszej globalnej sieci Centrw Technologicznych NSK.
Oto jeden z przykadw na to, jak speniamy wymagania wysokiej jakoci.
Partnerstwo oparte na zaufaniu,
zaufanie oparte na jakoci
NSK jest jedn z czoowych rm szczyccych si
dug tradycj opatentowanych rozwiza dla czci
mechanicznych. W naszych centrach badawczych
na caym wiecie skupiamy si nie tylko na rozwijaniu
nowych technologii, ale take na staym ulepszaniu
jakoci w oparciu o zintegrowan platform
technologiczn: trybologii, technologii materiaowej,
analizy i mechatroniki.
Wicej o NSK na stronie internetowej
www.nskeurope.pl lub pod numerem telefonu
+48 22 645 15 25
4
Dla waciwej obsugi
oysk tocznych
Spis treci
1. Zalecenia do waciwej obsugi oysk tocznych ........................................6
2. Monta ........................................................................................................ 7
2.1. Pasowania i luzy ............................................................................................... 7
2.2 Sia pasowania wtaczanego i temperatura nagrzewu
dla ciasnego pasowania ................................................................................. 11
2.3 Prace montaowe ........................................................................................... 12
2.4 Monta oysk z otworami stokowymi ........................................................ 14
2.5 Monta obudowy ............................................................................................ 16
2.6 Monta z zastosowaniem napicia wstpnego ............................................20
2.7 Oglne rodki ostronoci przy montau ...................................................... 21
2.8 Smarowanie .................................................................................................... 23
2.9 Sprawdzenie dziaania .................................................................................... 32
3. Utrzymanie i przegldy ............................................................................. 28
3.1 Procedury utrzymania i przegldw ..............................................................28
3.2 Metody smarowania .......................................................................................29
3.3 Uszkodzenia oysk ......................................................................................... 31
4. Demonta ................................................................................................. 37
4.1 Demonta piercieni zewntrznych ...............................................................38
4.2 Demonta piercieni wewntrznych .............................................................39
4.3 Mycie oysk ....................................................................................................40
5. Przechowywanie oysk ............................................................................ 41
6. Zaczniki .................................................................................................. 42
6
Niepoprawny monta i niewaciwa obsuga s
najczstszymi przyczynami przedwczesnych
uszkodze oysk. W konsekwencji jest oczywiste,
e waciwa obsuga oysk tak jak odpowiedni
dobr i zastosowanie s spraw podstawow.
Wskazwki dla poprawnej obsugi oysk tocznych
s podsumowane poniej:
1. Utrzymuj oyska i czci przynalene w czystoci
2. Sprawdzaj czy wymiary i sposb wykoczenia
czci przynalenych s poprawne dla danego
zastosowania
3. Utrzymuj oyska z dala od szkodliwych substancji
wczajc w to obce czstki i wilgo
4. Upewnij si, e montujesz oyska zgodnie z ich
przeznaczeniem i okrelonymi warunkami pracy
5. Uywaj odpowiednich narzdzi do montau
i demontau.
6. Ostronie obchod si z oyskami, aby ich
nie zniszczy lub uszkodzi w procesie montau
i demontau.
7. Stosuj waciwe dawki odpowiedniego rodka
smarnego.
8. Kiedy obchodzisz si z oyskami, utrzymuj rce
w czystoci na ile to moliwe, aby zapobiec korozji.
Zalecane jest stosowanie rkawiczek o ile to moliwe.
Chocia obsuga oysk nie wymaga wyranowanych
urzdze to jednak powinno si uywa odpowiednich
narzdzi waciwych dla specycznych okolicznoci
w celu uatwienia operacji roboczych i zapewnienia
penych osigw oysk.
Oczywicie inynierowie, ktrzy zajmuj si
projektowaniem i inspekcj oysk musz rwnie
dobrze zna si na obsudze i metodach montau
zgodnych z wymaganym zastosowaniem oysk.
Cele waciwej obsugi to zabezpieczenie oysk
przed potencjalnym uszkodzeniem i zapewnienie
obsugi zgodnie z ich wymaganym przeznaczeniem
najefektywniejszej jak to moliwe.
oyska toczne s uywane w rnorodnych warunkach pracy, w szerokim zakresie
obcie od lekkich do cikich. Poniewa s one produkowane z wysokim poziomem
precyzji musz by obsugiwane z ostronoci i we waciwy sposb; waciwa obsuga
oysk jest tak samo wana jak cel, dla ktrego s one zastosowane.
1. Zalecenia do waciwej obsugi oysk tocznych
Utrzymuj oyska i ich
otoczenie w czystoci!
Obchod si z nimi
ostronie!
Zabezpiecz oyska
przed korozj!
Uywaj waciwych
narzdzi!
2. Monta
2.1 Pasowania i luzy
oyska standardowe z otworami walcowymi s
czsto montowane poprzez zapewnienie ciasnego
pasowania na odpowiadajcych im wakach.
Jednoczenie wcinicie piercienia wewntrznego
na waek wymaga znacznej siy. Dla montau
zapewniony jest taki poziom ciasnego pasowania,
aby piercie wewntrzny oyska mg rozszerzy
si o pewn warto, zwykle redukujc warto luzu
wewntrznego proporcjonalnie do rozszerzenia si
piercienia wewntrznego.
Chocia luz oysk stokowych moe by regulowany
po ich montau to dla oysk kulkowych i walcowych
taka regulacja nie moe by dokonana.
Dlatego te, oyska powinny by dobierane
z odpowiednim luzem w zalenoci od wielkoci
wcisku pasowania. oyska s zwykle produkowane
z luzem CN odpowiednim dla warunkw obcienia
normalnego. Jeeli pasowanie z wciskiem jest
wiksze ni luz CN, naley dobra oyska
z wikszym luzem (C3, C4 itd.). Oglnie zmniejszenie
luzu pochodzce od pasowania pomidzy
piercieniem wewntrznym i wakiem moe by
wyraone przez nastpujce rwnania (1) i (2):
Dla wakw toczonych:
f
= k d = k
d
d+3
d
a
. . . . . . . . .(1)
Dla wakw szlifowanych:
f
= k d = k
d
d+2
d
a
. . . . . . . . .(2)
gdzie
f
: Zmniejszenie luzu spowodowane pasowaniem (mm)
d: Wcisk efektywny (mm)
d
a
: Wcisk pozorny (mm):
k: d/D
i
= 0.70 do 0.90
d: Nominalna rednica otworu oyska (mm)
D
i
: rednica bieni piercienia wewntrznego (mm)
8
2. Monta
Tabela 1: Pasowania oysk poprzecznych z wakami

Wszystkie rednice wakw
h9/IT5
IT5 i IT7 oznacza, e
odchylenia waka od jego
prawidowej geometrii,
to jest chropowato
i walcowo, powinny by
odpowiednie do tolerancji
IT5 i IT7.
h10/IT7
oyska poprzeczne z otworem stokowym i tulejami
Wszystkie
rodzaje
obcienia
oyska oglnego stosowania, manice kolejowe
Waki transmisyjne, wrzeciona do obrbki drewna
h6 lub
js6 (j6)
Wszystkie rednice wakw js6 (j6)

200 k6
200 ~ 400 m6
> 400 n6
Pasowanie oysk wzdunych z wakami
Tylko obcienie osiowe centralne Gwne waki obrabiarek
Obcienia
zoone osiowe
i promieniowe
(oyska
barykowe
wzdune)
Obcienie
stacjonarne piercienia
wewntrznego
Kruszarki stokowe
Obrotowe obcienie
piercienia
wewntrznego
lub nieokrelony
kierunek obcienia
Myny celulozowe,
prasy do wyciskania do plastikw
Przypisy:
(1)
C
r
reprezentuje dynamiczn nono bazow oyska.
Uwaga: Tabela ta ma zastosowanie tylko do wakw stalowych penych.
rednica wau (mm)
Tolerancja
waka
Uwagi
oyska
kulkowe
oyska
walcowe,
oyska
stokowe
oyska
barykowe
g6
Gdzie wymagana jest
dokadno naley
zastosowa g5 i h5.
W przypadku duych
oysk mona stosowa
f6 dla uzyskania atwego
przemieszczenia osiowego
h6
18 js5
18~100 40 js6 (j6)

100~200 40~140 k6
140~200 m6
18 js5~6 (j5~6)
Dla jednorzdowych
oysk stokowych oraz
jednorzdowych oysk
skonych w miejsce k5
i m5 mona stosowa
k6 i m6
18~100 40 40 k5~6
100~140 40~100 40~65 m5~6
140~200 100~140 65~100 m6
200~280 140~200 100~140 n6
200~400 140~280 p6
280~500 r6
> 500 r7
50~140 50~100 n6
Konieczny jest wikszy ni CN
wewntrzny luz oyska
140~200 100~140 p6
> 200 140~200 r6
200~500 r7
Wszystkie rednice wakw js6 (J6)
Warunki obcienia Przykady
oyska poprzeczne z otworami walcowymi
Obcienie
wirujce
piercienia
zewntrznego
Podane atwe przemieszczanie
osiowe piercienia wewntrznego
na wale
Koa na stacjonarnych osiach
Niewymagane atwe
osiowe przemieszczenie
piercienia wewntrznego na wale
Koa naprajce krkw linowych
Obcienie
wirujce
piercienia
wewntrznego
lub
nieokrelony
kierunek
obcienia
Lekkie lub zmienne obcienia
( 0.06 C
r

(1)
)
Domowe urzdzenia elektryczne,
pompy, dmuchawy, urzdzenia
transportowe, maszyny precyzyjne,
narzdzia elektryczne
Obcienia normalne
(0.06 do 0.13 C
r

(1)
)
Oglne zastosowania oysk,
rednie i due silniki elektryczne,
turbiny, pompy, gwne oyska
silnikw spalinowych, przekadnie,
maszyny do obrbki drewna
Obcienia cikie lub udarowe
(> 0.13 C
r

(1)
)
Kolejowe manice, pojazdy
przemysowe, silniki trakcyjne,
wyposaenie konstrukcyjne,
kruszarki
Tylko obcienia osiowe
Table 2: Pasowania oysk poprzecznych z obudowami
Uwagi: (1) Tabela ta ma zastosowanie do obudw ze stali i eliwa. Dla obudw wykonanych ze stopw lekkich wcisk powinien by wikszy ni podany w tabeli.
(2) Aby znale specjalne pasowania np. dla oysk igiekowych cienkociennych naley odnie si do katalogw NSK.
Warunki obcienia Przykady
Tolerancje
otworu obudowy
Osiowe przemieszczenie
piercienia
zewntrznego
Uwagi
oyska poprzeczne z obudowami
Obudowy
pene
Obcienie
wirujce
piercienia
zewntrz-
nego
Cikie obcienia oysk
w cienkociennej obudowie
lub cikie obcienie udarowe
Piasty k samochodowych
(oyska waeczkowe),
wdrujce koa dwigu
P7
Niemoliwe _
Obcienia normalne
lub cikie
Piasty k samochodowych
(oyska kulkowe),
sita wibracyjne
N7
Obcienie lekkie
lub zmienne
Przenoniki rolkowe, koa
naprajce krkw linowych
M7
Obudowy
pene lub
dzielone
Nieokre-
lony
kierunek
obcienia
Cikie obcienia udarowe Silniki trakcyjne
Obcienia normalne
lub cikie Pompy, oyska gwne
wakw wykorbionych,
rednie i due silniki
K7 Raczej niemoliwe
Jeli nie jest wymagane przemieszczenie
osiowe piercienia zewntrznego
Obcienia lekkie
lub normalne
JS7 (J7) Moliwe
Wymagane przemieszczenie osiowe
piercienia zewntrznego
Obcienie
wirujce
piercienia
wewntrz-
nego
Obcienia wszystkich
rodzajw
oyska oglnych zastosowa,
manice kolejowe
H7
Moliwe z atwoci
_
Obcienia normalne
lub lekkie
Oprawy dzielone H8
Wysoki wzrost temperatury
piercienia wewntrznego
poprzez wa
Suszarnie papieru G7
Obudowy
pene
Podany dokadny bieg
przy lekkich
i normalnych obcieniach
Tylne oyska kulkowe
wrzeciona szlierskiego
JS6 (J6)
Moliwe
Swobodne oyska
kompresora odrodkowego
o duej prdkoci obrotowej
Nieokre-
lony
kierunek
obcienia
Przednie oyska kulkowe
wrzeciona szlierskiego
K6 Raczej niemoliwe
Dla cikich obcie uywanie jest
pasowanie z wciskiem wikszym ni K.
Gdy wymagana jest wysoka klasa
dokadnoci, bardzo cise tolerancje
powinny by stosowane dla pasowania
Ustalajce oyska
kompresora odrodkowego
o duej prdkoci obrotowej
Obcienie
wirujce
piercienia
wewntrz-
nego
Podana wysoka
sztywno i dokadny bieg
przy zmiennych obcieniach
oyska walcowe do wrzecion
gwnych obrabiarek
M6 lub N6 Niemoliwe
Wymagany minimalny szum
Zastosowania w urzdzeniach
domowych
H6 Moliwe z atwoci
Luz > 0.25 mm Dla oglnych zastosowa
H8 Kiedy wymagana jest precyzja
Piercie zewntrzny posiada luz promieniowy
Kiedy obcienia promieniowe
przenoszone s przez inne oyska
H7 lub JS7 (J7)
K7 Obcienia normalne
M7
Obcienia promieniowe
relatywnie cikie
Pasowania oysk wzdunych z obudowami
Tylko dla obcie osiowych
oyska kulkowe wzdune
oyska barykowe wzdune, oyska
stokowe o duym kcie nachylenia
Obcienia
zoone
promieniowe
i osiowe
Obcienia stacjonarne
piercienia zewntrznego
oyska barykowe wzdune
Obcienie wirujce piercienia zewntrznego
lub nieokrelony kierunek dziaania
10
2. Monta
Zatem w redukcji luzu wewntrznego ma swj udzia
od 70% do 90% wartoci wcisku. (Mniejsz warto
redukcji luzu przyjmuje si dla oysk o serii rednic 4.)
Ponadto rnica pomidzy temperatur pracy
piercieni wewntrznego i zewntrznego waha si
zwykle w zakresie od 5C do 10C. Jednak rzeczywista
rnica temperatur moe przekroczy ten zakres,
jeeli temperatura piercienia wewntrznego wzronie
lub gdy piercie zewntrzny bdzie chodzony.
Redukcja luzu wewntrznego pochodzca od rnicy
temperatur pomidzy piercieniem wewntrznym
i zewntrznym:
t
=
t
D
e
. . . . . . . . (3)
gdzie
t
: Redukcja luzu spowodowana rnic temperatur
pomidzy piercieniem wewntrznym
i zewntrznym (mm)
: Wspczynnik rozszerzalnoci liniowej stali
oyskowej 12.5 10
6
(1/C)
t
: Rnica temperatur pomidzy piercieniem
wewntrznym i zewntrznym (C)
D
e
: rednica bieni piercienia zewntrznego (mm)
oyska toczne =
1
4
(3D + d)
oyska kulkowe =
1
5
(4D + d)
d: rednica nominalna otworu (mm)
D: rednica nominalna piercienia zewntrznego (mm)
Tabele 1 i 2 (strony 8/9) podaj przykady w jaki
sposb wartoci pasowa s okrelone w oparciu
o obcienie, warunki temperatury itd. W zalenoci
od wartoci pasowania i warunkw temperatury
musz by zastosowane oyska z luzem C3 i C4
(wikszym ni luz normalny CN).
80
140
120
100
80
60
40
20
160
180
200
220
240
120 180 250 315 400 500
2
0
C
4
0
C
5
0
C
6
0
C 7
0
T

=

8
0
C
p6
n6
m5
k5
j5
r6
3
0
C
Tabela 4: Wartoci (1k
2
)
Rys. 1: Temperatura i rozszerzalno termiczna
piercienia wewntrznego
Tabela 3: Wartoci
D/d (1 k
2
)
1.5 0.25
2.0 0.41
2.5 0.52
3.0 0.61
3.5 0.67
Przykad zastosowania Warto (rednia)
Pasowanie wtaczane piercienia
wewntrznego na waek
0.120
ciganie piercienia wewntrznego
z waka walcowego
0.180
Pasowanie wtaczane piercienia wewntrznego
na waek stokowy lub tulej stokow
0.165
ciganie piercienia wewntrznego z waka
stokowego
0.135
Pasowanie wtaczane tulei stokowej midzy
waek i otwr stokowy oyska
0.300
ciganie tulei spomidzy waka i otworu
stokowego oyska
0.330
rednica otworu, d
P
o
w
i
k
s
z
e
n
i
e

o
t
w
o
r
u
,

m
mm
R
n
i
c
a

t
e
m
p
e
r
a
t
u
r
Kiedy piercie wewntrzny czymy mocno z wakiem
sia pasowania wtaczanego piercienia wewntrznego
w kierunku osiowym zmienia si w zalenoci od wcisku
i rednicy waka. Jednake wymagana sia wzrasta wraz
ze wzrostem nacisku jednostkowego na pasowanej
powierzchni i wzrostem wspczynnika tarcia. Kiedy
wymagana jest wiksza sia wtaczania piercie
wewntrzny jest zwykle rozszerzany przez nagrzewanie
w oleju przed montaem. W niektrych przypadkach
piercie ten jest wtaczany z uyciem prasy lub podobnych
narzdzi, ktre pozwalaj mierzy wielko wcisku czy
okreli si wtaczania. Nacisk powierzchniowy p
m
, sia
wtaczania lub sia cigania pasowanych powierzchni,
ktre s przykadane do waka penego mog by
wyraane za pomoc nastpujcych rwna (4) i (5):
p
m
=
1 - k
2
2

d
d
E . . . . . . . . . . . . . . (4)
k = p
m
d B
=
1
2
E B (1 k
2
) d . . . (5)
gdzie
k: d/D
i
d: rednica nominalna otworu (mm)
D
i
: rednica bieni piercienia wewntrznego (mm)
B: Nominalna szeroko piercienia wewntrznego (mm)
d: Wcisk efektywny (mm)
E: Modu Younga (modu sprystoci wzdunej)
= 208 000 MPa
: Wspczynnik tarcia pasowanej powierzchni
Tarcie na pasowanej powierzchni rni si zasadniczo
w zalenoci od stanu tej powierzchni. W zasadzie mona
stosowa wartoci przedstawione w Tabeli 3.
Rwnie wartoci (1 k
2
) w zwizku z kadym stosunkiem
D/d rednicy zewntrznej do otworu oyska mog by
w przyblieniu wyraone tak jak pokazano w Tabeli 4.
Wartoci te podano w celu obliczenia siy wtaczania
piercienia wewntrznego na waek. Jednak w wielu
przypadkach atwiej jest zamontowa piercie
wewntrzny na czop po nagrzaniu go w oleju,
co powoduje jego rozszerzenie. Chocia stosowane
temperatury rni si w zalenoci od wcisku
i rednicy waka to zaleca si nagrzewanie oyska
do temperatury 120C lub niszej jeli to tylko moliwe
poniewa twardo oyska zmniejsza si, gdy jest
ono nagrzewane do temperatury 150C lub wyszej.
Rys.1 pokazuje temperatur nagrzewania i rozszerzanie
piercienia wewntrznego oyska w powizaniu ze
rednic waka. Na wykresie tym mona znale
wymagan rnic temperatury, poniewa pokazano
tam rwnie maksymalne wciski od rnych pasowa.
Podczas rzeczywistych prac montaowych oysko ulega
ochodzeniu i zamontowanie na waek moe by
utrudnione. Dlatego oysko musi by nagrzane do
temperatury od 20C do 30C wyszej ni najnisza
temperatura wymagana do montau. Zwykle zaleca si,
aby oysko byo zanurzone w oleju w celu jego nagrzania
przez 20 minut. Na przykad, kiedy oysko o otworze
120 mm jest montowane na waek z pasowaniem n6
to maksymalny wcisk wynosi 65 mikrometrw. W tym
przypadku wymagana temperatura nagrzania oyska to
temperatura otoczenia +50C jak przedstawiono na Rys.1,
podczas, gdy temperatura ta musi by podwyszona
o dodatkowe 20C do 30C w celu atwego wsunicia
oyska na waek. W konsekwencji wymagana temperatura
do nagrzania oyska moe by rozumiana jako
temperatura otoczenia +70C do +80C.
Dotychczas omwiono si pasowania wtaczanego
i pasowanie skurczowe dla ciasnych pasowa. Jednake
nadmierny wcisk moe czasami generowa nienormalnie
due naprenie w piercieniu wewntrznym, mogce
prowadzi do pknicia piercienia wewntrznego lub
innych jego uszkodze. Spord napre generowanych
w piercieniu wewntrznym najwiksz warto osiga
naprenie obwodowe na pasowanej powierzchni
piercienia wewntrznego, a jego wielko moe by
wyraona przez rwnanie przedstawione niej.
tmax
= p
m

1+ k
2
2
. . . . . . . . . . . . . (6)
gdzie
p
m
: Nacisk powierzchniowy (MPa)
k: d/D
i
Zgodnie z generaln zasad podane jest wybiera
pasowanie, dla ktrego warto maksymalnego
naprania dla stali oyskowej moe by ustalona
na 98 MPa lub mniej, a w najgorszym przypadku
na 127 MPa.
2. Monta
2.2 Sia pasowania wtaczanego i temperatura nagrzewu
dla ciasnego pasowania
12
2. Monta
2.3 Prace montaowe
Piercie wewntrzny oyska montowany jest zwykle
na waek za pomoc pasowania wtacznego lub pasowania
skurczowego. Pasowanie wtaczane wymaga jednak
uycia znacznej siy. Sia potrzebna do zrealizowania
pasowania wtaczanego moe by okreslona za pomoc
przytoczonego wczeniej rwnania (5).
Jeli podczas wykonywania pasowania wtaczanego
sia jest przykadana do piercienia zewntrznego
na powierzchni bieni moe doj do wgniece Brinella
pochodzcych od elementw tocznych (kulek lub
waeczkw). Co wicej, bezporednie uderzenie
przyoone do maych obrzey piercienia wewntrznego
oyska moe doprowadzi do pknicia piercienia.
Jednoczenie adna sia nie moe by przyoona do
koszyka oyska. Dlatego te czynnoci podczas pasowania
wtaczanego naley wykonywa z rozwag i ostronoci.
Jeli mamy do czynienia z oyskami maych i rednich
rozmiarw pasowanych z mniejszym wciskiem, dla ktrych
wymagana jest jedynie maa sia wtaczania, piercie
wewntrzny moe by montowany na odpowiedni
waek w temperaturze pokojowej. Jak pokazano na
Rys. 2, naley przyoy prt mosiny do bocznego
czoa piercienia wewntrznego, a nastpnie pobija
go motkiem, aby wtoczy piercie na waek. W tym
pooeniu koniec mosinego prta, ktry wczeniej
zosta ukonie przycity, wchodzi w kontakt z bocznym
czoem piercienia wewntrznego i w ten sposb czoo to
nie bdzie poddawane nadmiernym udarom i piercie
wewntrzny zostanie przemieszczony na pozycj pewnego
kontaktu z odsadzeniem waka. Trzeba zadba o to, by
nie dopuci, aby mosine wirki dostay si do oysk.
Metod bardziej efektywn jest metoda z uyciem
zestawu narzdzi do wtacznia tulei montaowych (Rys. 3)
wykonanych z mikkiej stali, ktra wchodzi w peny
kontakt z czoem piercienia wewntrznego. Stosujc
te narzdzia mona dokona wtacznia wywierajc
due lecz nie niszczce oddziaywanie na piercie.
Zastosowanie prasy, spronego powietrza lub cinienia
hydraulicznego uatwia uzyskanie rwnomiernego
wcisku i umoliwia wychwycenie (i kontrol) cinienia
wtaczania dla poprawnego montau. Co za tym idzie
narzdzia te s pomocne jeli zachodzi potrzeba
zaobserwowania czy dane pasowanie jest zbyt ciasne
czy zbyt lune.
Przed przeprowadzeniem czynnoci wtaczania na
powierzchnie otworu piercienia wewntrznego
i zewntrzn powierzchni waka musi by zaaplikowany
olej o wysokiej lepkoci (preferowany jest rodek smarny
z dodatkami do wysokich naciskw). Naley rwnie
zauway, e zastosowanie na powierzchnie pasowania
wtaczanego rodka smarnego wykonanego z dwusiarczku
molibdenu (MoS
2
) w formie pasty zapobiega zatarciom
i porysowaniom i pozwala na atwiejszy demonta,
poniewa rodek ten nie dopuszcza do przywierania
oyska do powierzchni pasowania.
Pasowanie skurczowe jest zalecane, jako atwa metoda
montau dla oysk z cianiejszym pasowaniem.
Temperatura nagrzania oyska moe by okrelona
z Rys.1 zgodnie z waciwym wymiarem oyska
i zamierzonym wciskiem. Do ogrzewania w oleju
powinien by uyty wysokiej jakoci olej mineralny.
Zastosowana wanna olejowa powinna by dostatecznie
obszerna, aby pomieci od dwch do piciu oysk
z wystarczajc iloci oleju aby cakowicie pokry
oyska. Wskazwki, co do uycia wanny olejowej
pokazano na Rys.4. Trzeba pamita o zastosowaniu
siatki drucianej lub podobnych elementw do
podparcia oysk w kpieli olejowej, aby nie dopuci
do bezporedniego kontaktu oysk z grzak lub dnem
wanny. Umieci na grnych brzegach wanny dugi
prt z przyczepionymi haczykami do zawieszenia
oysk, aby w ten sposb uatwi obsug.
W przypadku stosowania ciasnego pasowania piercieni
wewntrznych oysk walcowych do czopw walcw
walcarek, jak rwnie oysk do osi kolejowych
wymagana jest wiksza sia pasowania wtaczanego
oraz sia cigania przy montau i demontau oysk.
Z tego powodu w normalnych warunkach pracy mog
wystpi trudnoci montaowe i moliwo uszkodze
oysk lub wakw. Zaleca si, aby dla przyspieszenia
operacji montau i demontau oysk walcowych,
ktrych piercienie wewntrzne nie posiadaj obrzey
do nagrzewu i rozszerzenia samych piercieni
wewntrznych stosowa prdy indukcyjne.
Wykorzystujc to zjawisko NSK opracowaa urzdzenie
do montau /demontau termicznego, ktre moe by
zasilane z przemysowej sieci prdu przemiennego
o typowej czstotliwoci sieciowej i udostpnia je dla
rnorodnych obszarw przemysowych. Ponadto NSK
wyprodukowaa dostpn w sprzeday nagrzewnic
indukcyjn jak pokazano na Rys.5 do nagrzewu
pojedynczych detali takich jak mae oyska.
oysko zaoone na waek szybko ochadza si i po
podgrzaniu rozszerzone oysko kurczy si w kierunku
poprzecznym. Dlatego w niektrych przypadkach, aby
unikn luzu pomidzy piercieniem wewntrznym
a odsadzeniem waka naley docisn mocno oysko
do czoa odsadzenia za pomoc nakrtki oyskowej
na waku lub innego odpowiedniego narzdzia.
Po zamontowaniu oyska na swoim miejscu (na czopie
waka) naley ostudzi je i zaaplikowa rodek smarny na
powierzchnie piercienia wewntrznego i zewntrznego.
Podczas tej czynnoci sprawdzi czy oysko jest wolne
od jakichkolwiek ladw kurzu.
Zwykle wymagany jest pewien luz oyska po montau,
za wyjtkiem, kiedy stosujemy dla oyska napicie
wstpne; dlatego naley sprawdzi czy oysko obraca
si pynnie. Dla oysk waeczkowych luz oyska
moe by zmierzony za pomoc przyrzdu do pomiaru
luzu-szczelinomierza.

Poniewa w przypadku oysk walcowych piercie
wewntrzny moe by odczony od piercienia
zewntrznego piercie ten powinien by oddzielony
kiedy, montuje si piercie wewntrzny. Naley unika
stosowania niepotrzebnej siy w pniejszym etapie,
kiedy piercie zewntrzny jest nakadany na piercie
wewntrzny zamontowany ju na waek, poniewa
waeczki i bienie mog atwo zosta uszkodzone.
Uszkodze tego rodzaju powinno si unika, gdy mog
one skutkowa szumem i przedwczesnym uszkodzeniem
oysk. Piercienie skadanych oysk walcowych musz
by rwnie kompatybilne. W konsekwencji naley
sprawdzi wczeniej kompatybilno elementw i zwrci
szczegln uwag na to, aby unikn bdnego zoenia
ze sob w kombinacje niezgodnych typw. Monta oysk
na waek z lunym pasowaniem nie sprawia problemu,
naley jednak pamita, aby luz midzy piercieniem
wewntrznym oyska i wakiem by minimalny.
Zwykle pasowanie pomidzy piercieniem wewntrznym
i wakiem dla oyska wzdunego powinno by bliskie
pasowaniu js6.
Zwykle zapewnia si pewn warto luzu, za wyjtkiem
zastosowa w obrabiarkach gdzie wymagana jest
wysza klasa dokadnoci.
Rys. 2: Monta oyska
Rys. 3: Monta oyska
Rys. 4: Wanna do ogrzewania w oleju
Rys. 5: Nagrzew z uyciem nagrzewnicy indukcyjnej
Powierzchnia oleju
Temperatura oleju 120C (max)
Siatka druciana
oysko
Haczyk Prt
Podgrzewacz
14
2. Monta
2.4 Monta oysk z otworami stokowymi
oyska z otworami stokowymi s montowane
i ustalane na waku z wykorzystaniem tulei wciganych
lub wciskanych lub bezporednio na wakach stokowych.
Wielko pasowania (wcisku) uzaleniona jest od redukcji
luzu wewntrznego oyska i wartoci wcisku (wtoczenia)
tulei (lub oysk). Zmniejszenie luzu wewntrznego
podczas montau dla oysk barykowych jest zwykle
mierzone za pomoc szczelinomierza. Redukcja luzu
wewntrznego i luz resztkowy oyska po montau
pokazane s w Tabeli 5.
oyska barykowe z otworami stokowymi
produkowane s zwykle z uwzgldnieniem wartoci
redukcji luzu pokazanych w Tabeli 5.
Kiedy oysko bdzie poddane duemu obcieniu
naley zwikszy warto redukcji luzu o okoo 20%
w stosunku do odpowiednich wartoci przedstawionych
w Tabeli 5. W niektrych przypadkach mierzona jest
wielko wtoczenia (przemieszczenia osiowego)
piercienia wewntrznego lub tulei wciskanej
zamiast bezporedniego pomiaru redukcji luzu
wewntrznego. Jednake z powodu trudnoci
z okreleniem pozycji dla pomiaru pocztkowego
bezpieczniej jest mierzy bezporednio luz
wewntrzny i redukcj luzu wewntrznego.

W sytuacji, gdy dla maych oysk waeczkowych nie
moe by zastosowany szczelinomierz, poniewa luz
wewntrzny w kocowej pozycji montaowej oyska
jest may, musi by mierzona wielko przesunicia
osiowego zamiast wartoci redukcji luzu.
Przemieszczenie osiowe jest rwnie mierzone
w przypadku, gdy montowane jest due oysko
w taki sposb, e oysko jest nagrzewane w oleju
w celu jego rozszerzenia dla atwego montau.
Wtedy oysko powinno by wstpnie zaoone na
waek jeszcze przed nagrzewem i to pocztkowe
pooenie naley okreli. Nastpnie kocowa pozycja
montaowa powinna by okrelona ju po nagrzaniu
oyska za pomoc wielkoci przesunicia osiowego
liczonego od tej pozycji pocztkowej. Na tym etapie
zamierzona redukcja luzu musi zosta potwierdzona
przez pomiar pocztkowego luzu oyska przed
nagrzewem i kocowego luzu po wystudzeniu oyska.
rednica otworu oyska d Zmniejszenie luzu promieniowego
Przesuniecie osiowe
Minimalny dopuszczalny
luz szcztkowy
Stoek 1:12 Stoek 1:30
ponad wcznie min max min max min max CN C3
30 40 0.025 0.030 0.40 0.45 0.010 0.025
40 50 0.030 0.035 0.45 0.55 0.015 0.030
50 65 0.030 0.035 0.45 0.55 0.025 0.035
65 80 0.040 0.045 0.60 0.70 0.030 0.040
80 100 0.045 0.055 0.70 0.85 1.75 2.15 0.035 0.050
100 120 0.050 0.060 0.75 0.90 1.90 2.25 0.045 0.065
120 140 0.060 0.070 0.90 1.10 2.25 2.75 0.055 0.080
140 160 0.065 0.080 1.00 1.30 2.50 3.25 0.060 0.100
160 180 0.070 0.090 1.10 1.40 2.75 3.50 0.070 0.110
180 200 0.080 0.100 1.30 1.60 3.25 4.00 0.070 0.110
200 225 0.090 0.110 1.40 1.7 0 3.50 4.25 0.080 0.130
225 250 0.100 0.120 1.60 1.90 4.00 4.75 0.090 0.140
250 280 0.110 0.140 1.70 2.20 4.25 5.50 0.100 0.150
280 315 0.120 0.150 1.90 2.40 4.75 6.00 0.110 0.160
315 355 0.140 0.170 2.20 2.70 5.50 6.75 0.120 0.180
355 400 0.150 0.190 2.40 3.0 0 6.00 7.50 0.130 0.200
400 450 0.170 0.210 2.70 3.30 6.75 8.25 0.140 0.220
450 500 0.190 0.240 3.00 3.70 7.50 9.25 0.160 0.240
500 560 0.210 0.270 3.40 4.3 0 8.50 11.00 0.170 0.270
560 630 0.230 0.300 3.70 4.80 9.25 12.00 0.200 0.310
630 710 0.260 0.330 4.20 5.3 0 10.50 13.00 0.220 0.330
710 800 0.280 0.370 4.50 5.90 11.50 15.00 0.240 0.390
800 900 0.310 0.410 5.00 6.60 12.50 16.50 0.280 0.430
900 1000 0.340 0.460 5.50 7.40 14.00 18.50 0.310 0.470
1000 1120 0.370 0.500 5.90 8.00 15.00 20.00 0.360 0.530
Tabela 5: Monta oysk barykowych z otworami stokowymi (w mm)
Uwagi: Wartoci redukcji luzu wewntrznego promieniowego okrelono dla luzu CN.
Dla oysk z luzem C3, do redukcji luzu wewntrznego promieniowego naley przyj podane wartoci maksymalne.
16
2. Monta
2.5 Monta w obudowie
oyska s zwykle montowane do obudowy po tym
jak zostay zamocowane na waku. Metody montaowe
i wskazwki zmieniaj si w zalenoci od takich
czynnikw jak konstrukcja obudowy, rodzaj pasowania
oraz konguracja pozioma lub pionowa wakw.
Informacje oglne przedstawione w tym rozdziale
powinny mie zastosowanie do wszystkich aplikacji.
Pasowanie pomidzy otworem obudowy
a piercieniem zewntrznym okrelane jest w oparciu
o warunki obcienia, chropowato powierzchni,
twardo materiau itd. Jeli jednak rzeczywiste
pasowanie jest cianiejsze ni wyspecykowano,
to naley przeprowadzi modykacje otworu
obudowy za pomoc operacji takich jak szlifowanie.
Kiedy jedyn metod do poszerzenia obudowy
pozostaje uycie skrobaka naley dopilnowa, aby
unikn deformacji ksztatu gniazda oyska w ksztat
owalny lub pochylony w kierunku wzdunym.
W przypadku obudowy dzielonej, naley unika
wkadania cienkich podkadek pomidzy czci
obudowy (grn i doln) w celu poluzowania
pasowania. Wszelkimi sposobami naley unika
wkadania arkuszy papieru lub folii metalowej midzy
powierzchnie otworu obudowy i piercienia
zewntrznego w sytuacji, kiedy pasowanie jest
zbyt lune. Jedynie, kiedy jest to absolutnie konieczne
obudowa moe zosta zmodykowana przez
powlekanie galwaniczne powierzchni wewntrznych
otworu obudowy lub wmontowanie tulei i w ten
sposb wymiary obudowy mog zosta poprawione
zgodnie z wymaganiami specykacji.
Podczas montau obudowy nie dopuszcza, aby
uszczelnienia labiryntowe i inne komponenty ocieray
si o siebie. Trzeba podj rodki zapobiegajce
nadmiernemu lub niewsprodkowemu obcieniu,
ktre mog wynika z niepoprawnego montau
do podoa lub uszkodzonych elementw zcznych.
Dobra tylko jedno z oysk, suce jako oysko
strony ustalajcej, do ustalenia i utrzymywania
zamontowanych oysk w dokadnym pooeniu
w kierunku osiowym. Jako oysko strony ustalajcej
wybra typ oyska, ktre moe przenosi obydwa
obcienia promieniowe i osiowe.
oyska inne ni oyska strony ustalajcej powinny
funkcjonowa jako oyska strony swobodnej,
do ktrych moe by przyoone jedynie obcienie
promieniowe i pozwala na wyduanie i kurczenie
si waka z powodu zmian temperatury.
Powinny one rwnie by przystosowane do
dopasowania pozycji montaowej w kierunku osiowym.
O ile nie zostan podjte odpowiednie rodki
zapobiegajce kurczeniu si waka spowodowane
zmianami temperatury, to do oysk zostanie
przyoone nienormalne obcienie osiowe skutkujce
przedwczesnym ich uszkodzeniem. oyska walcowe
(typu NU oraz N), w ktrych piercie wewntrzny
moe zosta oddzielony od piercienia zewntrznego
i ktry moe rwnie przemieszcza si w kierunku
osiowym s odpowiednie jako oyska strony
swobodnej. Zastosowanie tych typw oysk czsto
uatwia procedury montau i demontau.
Jeli jako oyska strony swobodnej waka zostan
zastosowane oyska nierozdzielne to piercie
zewntrzny oyska powinien by luno pasowany
z wakiem, aby podczas pracy umoliwi rozszerzenie
wzdune waka przez przemieszczanie wzdune oysk.
Rozszerzanie waka moe by czasami kompensowane
poprzez powierzchnie pasowania piercienia
wewntrznego i waka. Jeeli odlego pomidzy
oyskami jest maa i kurczenie si waka mniej
oddziaywuje na oyska naley zastosowa oyska
kulkowe skone i oyska stokowe lub oyska innego
typu, ktre mog przenosi obcienia osiowe tylko
z jednego kierunku montujc je w ukadzie podwjnym
w konguracji "X" lub "O". Luz osiowy pomontaowy
(przemieszczenie w kierunku osiowym) powinien by
wyregulowany przez nakrtk lub podkadk.
Podczas montau piercienia zewntrznego z ciasnym
pasowaniem uywa narzdzia wykonanego z mikkiej
stali jak pokazano na Rys. 7. Jeli zarwno piercie
zewntrzny jak i wewntrzny s montowane z ciasnym
pasowaniem jak rwnie, gdy piercie wewntrzny jest
wczeniej zamontowny na waku lub piercie zewntrzny
jest wczeniej poczony z obudow wwczas uywa
narzdzi pokazanych na Rys. 8 i 9, aby unikn
moliwoci oddziaywania na wtaczany piercie
oyskowy poprzez elementy toczne. Co wicej, trzeba
upewni si czy zastosowano odpowiedni metod nie
pozwalajc na wystpienia udarw na oysku podczas
montau gotowego wza oyskowego, na przykad
ju po zamontowaniu oyska na waek i w obudow.
Rys. 7: Pasowanie wtaczane piercienia zewntrznego
Rys. 9: Pasowanie wtaczane piercienia wewntrznego
Rys. 6: Strona ustalona (z lewej)
i strona swobodna (z prawej)
Rys. 8: Pasowanie wtaczane piercienia zewntrznego
18
2. Monta
2.6 Monta z zastosowaniem napicia wstpnego
Napicie wstpne oysk poprzecznych
Podczas montau oysk lulkowych
skonych i oysk stokowych musi by
zastosowane napicie wstpne uzalenione
od specycznych warunkw aplikacji.
Napicie wstpne zwizane jest ze
sposobem zabudowy oysk, podczas ktrej
to wymagane obcienie jest przykadane
do kulek i waeczkw oyska wczeniej
zanim jeszcze adne obcienie nie jest
przyoone z zewntrz do oyska (lub
z obcieniem wystpujcym w warunkach
kiedy elementy toczne osigaj swoje
pooenie wzgldem bieni oyska
w czasie montau). Celem napicia
wstpnego jest minimalizacja ugi waka
w kierunku osiowym lub promieniowym
podczas pracy zgodnie z dan
dopuszczaln minimaln tolerancj.
Monta z zastosowaniem napicia
wstpnego jest bardzo skutecznym
sposobem zmniejszenia ugicia waka.
Jednak pod adnym warunkiem nigdy nie
naley stosowa dla oyska napicia
wstpnego wikszego niz jest konieczne.
Dlatego naley zawsze z uwag rozway
rne stosowane metody majc na
wzgldzie cel napicia wstpnego.
Rys. 10 przedstawia sytuacj, w ktrej dwa
piercienie zewntrzne oysk kulkowych
s zmontowane po przyoeniu do nich
napicia wstpnego za pomoc rub
pokrywy zamykajcej. Chocia jest to prosta
metoda, uzyskanie dostatecznych wynikw
jest nie moliwe bez uwanej regulacji
przez wykwalikowanego pracownika.
Ponadto dokadny pomiar wielkoci
napicia wstpnego jest utrudniony przy
uyciu tej metody. Dlatego pocztkowy
moment tarcia i wielko napicia
wstpnego musz by znane wczeniej.
Gdy lejsze obcienie oyska wymagane
jest podczas jego pracy to konieczne moe
by sabsze montaowe napicie wstpne.
W zwizku z tym wystpuje jeszcze inny
sposb przyoenia napicia wstpnego
do oyska: uywajc spryny jak pokazano
na Rys.11. W metodzie tej rozmiar i staa
sprystoci spryny moe by okrelona
w zalenoci od wielkoci napicia
wstpnego. Kilka spryn o odpowiednim
rozmiarze jest umieszczanych w ukadzie
zabudowy oysk. W wielu przypadkach
napicie za pomoc spryn jest
przeprowadzane dla mniejszych ugi
promieniowych.
Jedn z najlepszych metod zastosowania
napicia wstpnego jest metoda z uyciem
piercieni dystansowych umieszczonych
pomidzy obydwoma piercieniami
wewntrznymi i zewntrznymi oysk jak
przedstawiono na Rys. 12. Metoda ta
uatwia monta i zapewnia przyoenie
waciwego napicia wstpnego. Jeden
piercie jest nieznaczne duszy od
drugiego i wymiary pojedynczych oysk
rni si nieznacznie. Z tego powodu
nie moemy powiedzie, e piercienie
o podobnych dugociach mog by
zastosowane do wszystkich oysk, ale
e waciwa dugo musi by mierzona
i okrelona indywidualnie podczas
skadania oysk w ukad. oyska
kulkowe skone jednorzdowe nie s
uywane niezalenie, ale zawsze w parach.
Mog one by skadane w ukadzie
dwjkowym, jako "czoo do czoa" (DF) jak
przedstawiono na Rys.13, lub w ukadzie
dwjkowym, jako "plecy do plecw" (DB)
jak przedstawiono na Rys. 14.
Rys. 15 przedstawia sytuacj, w ktrej
nie jest przyoone adne napicie wstpne,
gdzie dla osignicia danego napicia
wstpnego wymagane s ugicia
piercieni wewntrznego i zewntrznego
w kierunku osiowym o wartociach "a"
i "b" odpowiednio i gdzie napicie wstpne
T1 zostanie osignite jedynie po
przemieszczeniu piercieni w kierunku
osiowym o wartoci "a" i "b" po dokrceniu
nakrtki oyskowej. Zwykle dla oysk
tego samego typu "a" jest rwne "b".
Rys. 10: Zastosowanie napicia
wstpnego przy uyciu rub
wstpnego przy uyciu spryny
wstpnego przy uyciu piercieni
dystansowych (na kocu swobodnym)
Rys. 13: oyska w ukadzie duplex
"czoo do czoa"
W takim przypadku jak dugo "a" i "b" s
poprawnie zaprojektowane i wykonane
dla specycznych warunkw zastosowania,
monta oysk moe by atwo przeprowa-
dzony po prostu poprzez mocne dokrcenie
nakrtki. Zaleno pomidzy obcieniem
osiowym i przemieszczeniem oysk
kulkowych skonych jednorzdowych
w kierunku osiowym moe by
w przyblieniu wyraona za pomoc
rwnania (7) poniej.
a
= . . . . . . . . (7)
gdzie
a
: Przemieszczenie w kierunku
osiowym (mm)
Q: Obcienie przyoone
do pojedynczej kulki (N)
: Kt pracy
D
a
: rednica kulki (mm)
Jeli obcienie osiowe przyoone do
zewntrznego oyska zostanie oznaczone
przez T, wtedy obcienie przyoone
do pojedynczej kulki Q, gdy liczba kulek
oyska jest Z, moe by wyraone za
pomoc nastpujcego rwnania (8):
Q = . . . . . . . . . . . . . . . (8)
Zatem ugicie w kierunku osiowym
a
,
oglnie moe by wyraone przez
nastpujce rwnanie:
a
= C
a
T
. . . . . . . . . . . . . . . . . (9)
C
a
jest pewn sta okrelon przez typ
i wymiary danego oyska. Na Rys. 16,
luzy a i b pomidzy oyskami mog by
wyraone przez osiowe ugicie
a
. I tak,
kiedy napicie wstpne wzrasta luzy a i b
bd si zmniejsza i warto napicia
wstpnego bdzie mie warto T
1
po
tym jak te luzy osign warto zero.
Jeeli zewntrzne obcienie osiowe T,
jest przyoone do oyska A, oysko to
bdzie bardziej ugina si o warto
i

w kierunku osiowym. Ugicie oyska B
bdzie rwnoczenie zmniejszone o t
sam warto. Zatem pojawi si ugicia
oysk A i B jak nastpuje:
aA
=
a
+
i
,
aB
=
a
-
i
Aby by bardziej precyzyjnym to sia
przyoona do oyska A, wczajc
w ni si napicia wstpnego wyrazi si
jako (T1+TG), a sia przyoona do
oyska B jako (T1G).
Jeli piercienie uginaj si tylko o
T
pod obcieniem osiowym T, kiedy do
oyska nie jest przyoone adne napicie
wstpne, to wynikowe zmniejszenie
ugicia oyska od napicia wstpnego
moe by wyraone jako (
T

i
).
Rwnie w przypadku, gdy G = T
1

lub
i
=
a
, to oysko B znajduje si
w warunkach odcienia (braku
obcienia) i ugicie oyska A,
aA
,
przyjmuje nastpujc posta:
aA
= 2
a
= 2C
a
T
1

= C
a
(2
3
/
2
T
1
)
. .(10)
Co wicej sia przyoona do oyska A
jest rwna G=T
1
i nastpujce rwnanie
przyjmuje posta:
T
1
+ (T - G) = G + (T - G) = T . . . . . . . (11)
Zatem z rwna (9), (10) i (11) otrzymuje
si nastpujc posta rwnania:
aA
= C
a
T
= C
a
(2
3
/
2
T
1
)
. . . . . .(12)
To jest, T = 2 2 T
1
W przypadku zastosowania napicia
wstpnego oysko A musi mie
odpowiedni obcialno (nono)
tak, ktra wytrzyma obcienie osiowe
(T
1
+ T G) stosownie do wymaganej
ywotnoci i warunkw prdkoci.
Rys. 14: oyska w ukadzie
duplex "plecy do plecw"
Rys. 15: Wielko napicia
wstpnego
Rys. 16: Przemieszczenie osiowe
oysk napitych wstpnie
4.4 10
-4
Q
2
sin D
a
T
Z sin
O
b
c
i
e
n
i
e

o
s
i
o
w
e
oysko A
K
rz
y
w
a
p
rz
e
m
ie
s
z
c
z
e
n
ia

o
y
s
k
a
A
Krzywa prze-
mieszczenia
oyska B
Przemieszczenie Przemieszczenie
oysko B
20
2. Monta
2.6 Monta z zastosowaniem napicia wstpnego
Napicie wstpne oysk wzdunych
Naley zadba, aby nie dopuci by kulki
i piercienie oyskowe przemieciy si
podczas montau oysk kulkowych
wzdunych na poziome waki. Jest to
szczeglnie wane dla oysk kulkowych
wzdunych dwukierunkowych lub dla
dwch oysk kulkowych wzdunych
jednokierunkowych montowanych na
poziomych wakach. Innymi sowy, jeli
od strony nieobcionej oyska kulki,
koszyki i/lub piercienie oyskowe ulegn
przemieszczeniu w d lub przesun si
poza o symetrii waka i przyoone
zostanie obcienie do rzdu oysk to
nieuchronnie powstanie zniszczenie lub
uszkodzenie spowodowane przez
generacj ciepa. Dlatego jako rodek
zapobiegawczy wymagane jest napicie
wstpne w kierunku osiowym.
Taka niewsposiowo kulek i koszykw
lub piercieni oyskowych powoduje
nierwny rozkad obcienia na kulkach,
ktry prowadzi do polizgw podczas
ich ruchu powrotnego do waciwej
pozycji wyjciowej, co dalej skutkuje
generacj ciepa i uszkodzeniem.
Tak jak w przypadku oysk poprzecznych
metoda stosowania napicia wstpnego
moe by zrealizowana za pomoc ruby
lub pytki dopasowujcej, dziki ktrym
dokonuje si regulacji osiowej lub za
pomoc spryny. Rys. 17 i 18 pokazuj
niektre przykady takich aplikacji.
Jednake, poniewa wczeniejsza metoda
wymaga trudnej regulacji i dowiadczenia,
w obecnie stosowanej metodzie uywa
si spryny. Jest ona prostsza i moe
zapewni lepsze rezultaty. Metoda ta
moe mie zastosowanie nie tylko dla
oysk kulkowych wzdunych, ale rwnie
dla oysk waeczkowych wzdunych
jak pokazano na Rys. 19.
Kiedy kulki w oyskach wzdunych
kulkowych wiruj z bardzo duymi
prdkociami moe pojawi si
polizg spowodowany momentami
yroskopowymi. Aby zapobiec takiemu
polizgowi naley uy, jako minimalnej
wartoci obcienia wikszej z dwu
wartoci otrzymanych z poniszych
rwna (13) i (14).
F
a
min = . . . . . . (13)
F
a
min = . . . . . . . . . . . . .(14)
gdzie
F
a
min: Minimalne obcienie osiowe (N)
C
oa
: Statyczna nono bazowa (N)
n: Prdko obrotowa (min
-1
)
N
max
: Prdko graniczna
(smarowanie olejowe) (min
-1
)
Kiedy stosowane s oyska barykowe
wzdune podczas pracy mog pojawi
si uszkodzenia takie jak zatarcia
spowodowane polizgiem pomidzy
waeczkami i bieni piercienia
zewntrznego. To minimalne
obcienie osiowe F
a min
konieczne, aby
zapobiec polizgowi jest otrzymywane
z nastpujcego rwnania:
F
a
min = . . . . . . . . . . . . .(14)
C
oa
100
C
oa
1000
C
oa
1000
n
N
max
2
Rys. 17: Napicie oysk kulkowych
wzdunych za pomoc ruby
Rys. 18: Napicie oysk kulkowych
wzdunych za pomoc spryny
Rys. 19: Napicie oysk barykowych
wzdunych za pomoc spryny
2. Monta
2.7 Oglne rodki ostronoci przy montau
Aby zamontowa oysko poprzeczne
na waek generalnie naley wprowadzi
oysko w bliski kontakt z odsadzeniem
waka i tulei dystansowej i zamocowa
je w tej pozycji przez dokrcenie
nakrtki oyskowej. Powierzchnie
kocw odsadzenia waka i tulei
dystansowej musz by prostopade do
osi symetrii waka. Jeli czci te nie s
prostopade dokadno obrotu oyska
i jako kontaktu elementw tocznych
bd poddawane niekorzystnym
wpywom skutkujcym generacj
ciepa i przedwczesnemu zmczeniu.
Takie same rodki ostronoci musz
by podjte aby zapewni poprawny
kontakt pomidzy odsadzeniem obudowy
i czoem bocznym piercieni zewntrznych.
Poniewa wysoko odsadzenia waka
i rednice zewntrzne tulei dystansowych
lub wysoko odsadzenia obudowy s
cile zwizane z demontaem oysk
to ich standardowe wymiary s opisane
w normie JIS jak rwnie i w naszych
katalogach jako odnone zalecenia
do stosowania.
Rwnoczenie z wysokociami odsadze
wane s promienie zaokrgle naroy
wakw i obudw. Tabela 6 przedstawia
wartoci wysokoci odsadze i wartoci
promieni zaokrgle naroy. Podkadki
kuliste oysk kulkowych wzdunych
montowane s zwykle w miejscu
zabudowy z pewnym luzem pomidzy
podkadkami a obudow za wyjtkiem
wakw gwnych obrabiarek o wysokiej
dokadnoci. Wysoki stopie dokadnoci
prostopadoci pomidzy wakami
i odsadzeniami obudw musi by
osignity w ten sam sposb jak to
opisano wczeniej szczeglnie dla oysk
kulkowych wzdunych z podkadk pask.
Monta powinien by przeprowadzony
take z najwiksz dbaoci o minimalny
poziom niewsprodkowoci.
Cho dla zapewnienia cakowitej
dokadnoci maszyny mog by
wymagane oyska o wikszej
dokadnoci to dokadno wakw,
obudw i innych wsppracujcych
komponentw powinna by rwnie
poprawiona odpowiednio do dokadnoci
uytych oysk; niedokadno
wsppracujcych komponentw jest
gwn przyczyn uszkodze oysk.
Co wicej, jako generalny rodek
dla zapewnienia waciwego montau,
wane jest, aby oyska i czci
wsppracujce przechowywa
w warunkach jak najwikszej czystoci.
Oznacza to, e ich obsuga powinna
przebiega w rodowisku wolnym od
zanieczyszcze i wysokiej wilgotnoci,
przy uyciu czystego oleju myjcego,
z nalen rozwag, aby zapewni
ochron przeciw rdzy i korozji.
Naley pamieta o sprawdzeniu kadej
czci przed montaem. Skontrolowa
miejsca uszczelnie a take wymiary,
ksztat, wygld i dokadno wakw
i obudw. Podczas kontroli zwrci
uwag na zabezpieczenie przed potem
pochodzcym od rk oraz aby czstki
zanieczyszcze obecne w miejscu pracy
nie wchodziy w kontakt z oyskami.
Przedmiotem dyskusji by ju monta
oysk i metody pomiaru luzu.
Ideaem byoby, aby przed przystpieniem
do procedur montaowych zaplanowa
starannie prace i zawsze stosowa
waciwie zapisy dokumentujce
kad operacj.
ra
ra
h
h
Rys. 20: Wymiary promieni
zaokrgle naroy, wymiary
zaokrgle przejcia waka
i obudowy oraz wysokoci odsadze
Obudowa
r (min)
r (min)
lub r
1
(min) lub r
1
(min)
lub r
1
(min) lub r
1
(min)
r (min)
r (min)
oysko
Waek
22
2. Monta
2.7 Oglne rodki ostronoci przy montau
Tabela 6: Minimalne zalecane wysokoci odsadze i promienie zaokrgle naroy
dla waka i obudowy przy stosowaniu oysk promieniowych metrycznych (w mm)
Wymiary nominalne
promieni zaokrgle naroy
r (min) lub
r
1
(min)
Waek lub obudowa
Promie zaokrglenia
przejcia
r
a
(max)
Minimalna wysoko odsadzenia h (min)
oyska kulkowe poprzeczne
(1)
,
oyska kulkowe wahliwe,
oyska walcowe
(1)
,
oyska igiekowe z obrzeami
oyska kulkowe skone,
oyska stokowe
(2)
,
oyska barykowe
0.05 0.05 0.20
0.08 0.08 0.30
0.10 0.10 0.40
0.15 0.15 0.60
0.20 0.20 0.80
0.30 0.30 1 .00 1.25
0.60 0.60 2.00 2.50
1.00 1.00 2.50 3.00
1.10 1.00 3.25 3.50
1.50 1.50 4.00 4.50
2.00 2.00 4.50 5.00
2.10 2.00 5.50 6.00
2.50 2.00 6.00
3.00 2.50 6.50 7.00
4.00 3.00 8.00 9.00
5.00 4.00 20 .00 11.00
6.00 5.00 13.00 14.00
7.50 6.00 16.00 18.00
9.50 8.00 20.00 22.00
12.00 10.00 24.00 27.00
15.00 12.00 29.00 32.00
19.00 15.00 38.00 42.00
Przypisy:
(1)
Kiedy wystpuj cikie obcienia osiowe musi by zastosowane wiksze odsadzenie
o wartociach wysokoci znacznie wikszych ni podane w tabeli.

(2)
Dla oysk z obcieniem osiowym wysoko odsadzenia musi by znacznie wiksza
ni wartoci podane w tabeli.
Uwagi: 1. Promie zaokrglenia przejcia stosuje si rwnie do oysk wzdunych.
2. Zamiast wysokoci odsadzenia jak w tablicach oyskowych podano rednic odsadzenia.
Tabela 7: Gatunki smarw i porwnanie ich waciwoci
2. Monta
2.8 Smarowanie
Gatunki Zagszczacz Olej bazowy
Punkt
kroplenia
(C)
Konsystencja
Zakres
temperatur
roboczych
(1)
(C)
Odporno
na naciski
Zakres stosowania
w odniesieniu
do prdkoci
granicznej
(2)
(%)
ADREX Litowy Olej mineralny 198 300 0~+110 Dobra 70
APPOLOIL AUTOREX A Litowy Olej mineralny 198 280 10~+110 Dostateczna 60
Arapen RB 300 Litowy/wapniowy Olej mineralny 177 294 10~+ 80 Dostateczna 70
EA2 Grease Mocznikowy Olej polialfaolenowy 260 243 40~+150 Dostateczna 100
EA5 Grease Mocznikowy Olej polialfaolenowy 260 251 40~+160 Dobra 60
ENC Grease Mocznikowy Olej poliolestrowy + Olej mineralny 260 262 40~+160 Dostateczna 70
ENS Grease Mocznikowy Olej poliolestrowy 260 264 40~+160 Saba 100
ECZ Litowy + Wgiel Olej polialfaolenowy 260 243 10~+120 Dostateczna 100
ISOFLEX NBU 15 Barowy kompleksowy Olej dwuestrowy + Olej mineralny 260 280 30~+120 Saba 100
ISOFLEX SUPER LDS 18 Litowy Olej dwuestrowy 195 280 50~+110 Saba 100
ISOFLEX TOPAS NB52 Barowy kompleksowy Olej polialfaolenowy 260 280 40~+130 Saba 90
Aero Shell Grease 7 Mikroelowy Olej dwuestrowy 260 288 55~+100 Saba 100
SH 33 L Grease Litowy Olej silikonowy 210 310 60~+120 Saba 60
SH 44 M Grease Litowy Olej silikonowy 210 260 30~+130 Saba 60
NS HI-LUBE Litowy Olej poliolestrowy + Olej dwuestrowy 192 250 40~+130 Dostateczna 100
NSA Litowy Olej polialfaolenowy + Olej estrowy 201 311 40~+130 Dostateczna 70
NSC Grease Litowy Olej alkidifenyloeterowy + Olej poliolestrowy 192 235 30~+140 Dostateczna 70
NSK Clean Grease LG2 Litowy Olej polialfaolenowy + Olej mineralny 201 199 40~+130 Saba 100
EMALUBE 8030 Mocznik Olej mineralny 260 280 0~+130 Dobra 60
MA8 Grease Mocznikowy Olej alkidifenyloeterowy + Olej polialfaolenowy 260 283 30~+160 Dostateczna 70
KRYTOX GPL-524 PTFE Olej czterouoropolieterowy 260 265 0~+200 Dostateczna 70
KP1 PTFE Olej czterouoropolieterowy 260 280 30~+200 Dostateczna 60
Cosmo Wide Grease WR No.3 Tereftalamat sodowy Olej poliolestrowy + Olej mineralny 230 227 40~+130 Saba 100
G-40M Litowy Olej silikonowy 223 252 30~+130 Saba 60
Shell Alvania EP Grease 2 Litowy Olej mineralny 187 276 0~+ 80 Dobra 60
Shell Alvania Grease S1 Litowy Olej mineralny 182 323 10~+110 Dostateczna 70
Shell Cassida Grease RLS 2 Glinowy kompleksowy Olej polialfaolenowy 260 280 0~+120 Dostateczna 70
SHELL SUNLIGHT Grease 2 Litowy Olej mineralny 200 274 10~+110 Dostateczna 70
WPH Grease Mocznikowy Olej polialfaolenowy 259 240 40~+150 Dostateczna 70
DEMNUM Grease L-200 PTFE Olej czterouoropolieterowy 260 280 30~+200 Dostateczna 60
NIGACE WR-S Mocznikowy Olej mieszany 260 230 30~+150 Saba 70
NIGLUB RSH Sodowy kompleksowy Olej glikolowy polialkilenowy 260 270 20~+120 Dostateczna 60
PYRONOC UNIVERSAL N6B Mocznikowy Olej mineralny 238 290 0~+130 Dostateczna 70
PALMAX RBG Litowy kompleksowy Olej mineralny 216 300 10~+130 Dobra 70
Beacon 325 Litowy Olej dwuestrowy 190 274 50~+100 Saba 100
MULTEMP PS No.2 Litowy Olej mineralny + Olej dwuestrowy 190 275 50~+110 Saba 100
MOLYKOTE FS-3451 Grease PTFE Olej uorosilikonowy 260 285 0~+180 Dostateczna 70
UME Grease Mocznikowy Olej mineralny 260 268 10~+130 Dostateczna 70
UMM Grease 2 Mocznikowy Olej mineralny 260 267 10~+130 Dostateczna 70
RAREMAX AF-1 Mocznikowy Olej mineralny 260 300 10~+130 Dostateczna 70
Przypisy:
(1)
Jeli smar bdzie stosowany w specjalnych rodowiskach, takich jak prnia lub powyej, bd poniej zakresu temperatury
zaleca si konsultacj z NSK.

(2)
W przypadku pracy krtkookresowej lub kiedy stosowane jest chodzenie, smar moe by stosowany przy prdkociach wyszych
ni podane w tabeli.
24
2. Monta
2.8 Smarowanie
Metody smarowania oysk tocznych s oglnie
podzielone pod wzgldem zastosowania oleju i smaru.
Smarowanie smarem jest metod preferowan dla
oysk tocznych, poniewa umoliwia uproszczenie
struktury uszczelnie oysk i jest wygodne. Metoda ta
staje si ostatnio coraz szerzej stosowana z powodu
poprawienia wasnoci i rozwoju samych smarw.
Niemniej jednak naley przywizywa specjaln
uwag do prdkoci obrotowej, temperatury pracy,
dawki smaru, ywotnoci smaru, etc.
Smarowanie smarem staje si utrudnione, kiedy
prdko obrotowa oysk wzrasta. Grna granica
prdkoci obrotowej zmienia si w zalenoci od typu
oyska, wymiarw, metody smarowania i warunkw
serwisu. W tabeli wymiarowej katalogu oysk
tocznych NSK prdkoci graniczne podane s dla
oysk przy zaoeniu normalnych warunkw pracy.
Zakres temperatury pracy smaru zaley od typu uytego
smaru. Tabela 7 przedstawia oglnie zalecane
temperatury pracy smarw. Jeli smar jest uywany
w temperaturze spoza podanego zakresu, naley
z uwag podchodzi do okresw dosmarowywania.
Do wntrza oyska powinna by dostarczona
dostateczna ilo smaru wczajc powierzchnie
prowadzce kosza. Dostpna przestrze wewntrz
obudowy, wyczajc oysko i waek, powinna by
wypeniona smarem w iloci zalenej od prdkoci
obrotowej jak podano niej:
1/2 do 2/3 przestrzeni
(prdko mniejsza ni 50% prdkoci granicznej)
1/3 do 1/2 przestrzeni
(prdko wiksza ni 50% prdkoci granicznej)
Poniewa jako i wasnoci smarw zmieniaj si
podczas pracy, smary musz by wymieniane po upywie
pewnego okresu pracy. Okres serwisowania nie moe
by czytelnie okrelony dla wszystkich aplikacji,
poniewa zmiany w jakoci i wasnociach s
uzalenione od warunkw zewntrznych i warunkw
pracy. Uytkownicy mog rwnie mie trudnoci
z okreleniem czasokresu wymiany na podstawie
wygldu smaru. Zakadajc, e smar jest uywany
w normalnych warunkach pracy odnie si do Rys. 22
i 23 na str. 29, aby znale czasokresy wymiany smaru.
Powszechnie stosowane jest smarowanie olejowe.
Cechy oleju takie jak doskonaa pynno i zdolno
do odbierania ciepa s odpowiednie do smarowania
w wymuszonym obiegu zamknitym, z ktrego czstki
zanieczyszcze i materia cierny s atwo usuwane.
Ma to rwnie pozytywny wpyw na wibracje i efekty
akustyczne. Olej stanowi zatem najlepszy wybr, jeli
chodzi o rodek smarny.
Jednake, smarowanie olejowe wyranie komplikuje
system smarowania i wymaga starannej konserwacji.
Co wicej uszczelnienia oysk musz by starannie
dogldane, aby zapobiega wypywowi oleju.
Wybr waciwego oleju smarujcego wymaga
rozwaenia jego lepkoci w temperaturze pracy
zastosowanego oyska. Generalnie lepiej jest wybra
dany olej, ktry posiada podan jak nastpuje lub lepsz
lepko w odpowiedniej temperaturze pracy i dla
zastosowanego typu oyska:
oyska kulkowe i walcowe: 13 mm
2
/S lub wysz
oyska barykowe i stokowe: 20 mm
2
/S lub wysz
oyska barykowe wzdune: 32 mm
2
/S lub wysz
Rys. 21 przedstawia generalne zalenoci pomidzy lepkoci oleju i temperatur, cho mog wystpowa
pewne rnice od podanych wartoci. Metody smarowania wczaj smarowanie w kpieli olejowej,
smarowanie rozbryzgowe, smarowanie z obiegiem wymuszonym i smarowanie mg olejow. Wybr waciwej
metody smarowania zaley od struktury otoczenia oysk i warunkw pracy. Najbardziej typowe prdkoci
graniczne dla oysk przedstawione w naszych katalogowych tablicach wymiarowych okrelone zostay przy
przyjciu smarowania w kpieli olejowej.
A : VG 7 H : VG 100
B : VG 10 J : VG 150
C : VG 15 K : VG 220
D : VG 22 L : VG 320
E : VG 32 M: VG 460
F : VG 46 N: VG 680
G : VG 68
20
20
0
0
20
20
40
40
60
60
80
80
100
100
120
120
140 160
160 200 240 280 320
2 000
F
C
1 000
500
300
200
100
5 000
2 000
1 000
500
300
200
50
40
30
20
10
100
80
60
50
40
5 000
2 000
1 000
500
300
200
100
80
60
50
40
5
4
A B C D E F G H J K L M N
Rys. 21: Wykres Temperatura-Lepko
Redwood
(sekundy)
Temperatura
L
e
p
k
o
Saybolt
(sekundy)
Klasy lepkoci wg ISO (zaoone V.I.80)
26
2. Monta
2.9 Sprawdzenie dziaania
Po zakoczeniu procesu montau powinno by
przeprowadzone sprawdzenie dziaania. Punkty, ktre
naley sprawdzi podczas testu obejmuj wystpowanie
nienormalnego szumu i nadmiernego wzrostu
temperatury oyska. Rzecz jasna podczas testu obrt
oyska musi by pynny.
Jeli podczas sprawdzania zostanie znalezione
jakiekolwiek odstpstwo od normy naley natychmiast
przerwa test, wymontowa oysko i przeprowadzi
inspekcj w zalenoci od specyki zaobserwowanego
zjawiska. Szczeglnie dla maszyn pracujcych z wysok
prdkoci naley rozpoczyna test przy niszej
prdkoci, a nastpnie stopniowo zwiksza prdko.
Chocia temperatura oyska moe by oglnie
oszacowana na podstawie temperatury zewntrznej
powierzchni obudowy to lepiej jest zmierzy j
bezporednio na powierzchni piercienia zewntrznego
oyska wykorzystujc do tego celu otwory olejowe.
Zmiany temperatury mog by oszacowane na
podstawie temperatury rodka smarnego.
Poniewa zwykle temperatura oyska stopniowo
wzrasta i stabilizuje si po pewnym czasie, obserwacja
wzrostu temperatury umoliwia sprawdzenie czy
monta oyska zosta przeprowadzony poprawnie.
W przypadku problemw z oyskiem, jego montaem
lub obydwoma zjawiskami temperatura oyska
moe nie ustabilizowa si i bdzie wzrasta
do nienormalnego poziomu. Stabilizacja temperatury
oyska zmienia si w zalenoci od pojemnoci
cieplnej, wydzielania ciepa, prdkoci obrotowej
i obcienia maszyny gwnej. Zwykle wzrost
temperatury zawiera si zakresie od 20C do 30C.
Prawdopodobne przyczyny nieograniczonego wzrostu
temperatury do poziomu nienormalnego to:
Dostarczanie nadmiernej iloci smaru lub oleju
Nienormalne obcienie oyska
Nadmierne tarcie uszczelek oyskowych
Niewaciwy kontakt oyska z powodu
niedokadnoci waka, obudowy lub odsadze
Niedostateczny luz oyska
Nadmierna prdko oyska w odniesieniu do
zastosowanego typu oyska i metody smarowania
Wady oysk, etc.
Ponadto mog wystpi przypadki takie jak
niepoprawny monta, niedokadne wykonanie
lub niepoprawny dobr oyska.
Dwik oyska moe by sprawdzany za pomoc
detektora szumu lub innego instrumentu odsuchu
wprowadzonego w kontakt z obudow. Nienormalne
warunki takie jak gone metaliczne dwiki, dziwne
szumy lub nieregularne dwiki mog by spowodowane
przez niedostateczne smarowanie, niedokadno
waka lub obudowy, wnikanie obcych czstek
i zanieczyszcze do oyska lub wadliwe oyska.
Dla celw informacyjnych w Tabeli 8. przedstawiono
prawdopodobne przyczyny uszkodze rnych typw
oysk i odnonych rodkw zaradczych.
Wyniki sprawdzenia dziaania musz by zawsze
zarejestrowane po zakoczeniu montau dla celw
informacyjnych, jako przyszy materia odniesienia
w przypadku wystpienia kopotw z oyskami.
Tabela 8: Przyczyny nieprawidowej pracy oysk i rodki zaradcze
Przypis:
(1)
Piski mog by syszane w rednio i wielkogabarytowych oyskach walcowych i kulkowych pracujcych w warunkach smarowania smarem
w niskiej temperaturze. W takich warunkach, nawet jeli pojawi si piski, temperatura nie bdzie wzrasta i nie bdzie to miao wpywu
na ywotno smaru i ywotno zmczeniow. W konsekwencji oyska takie mog by dalej uywane.
Nieprawidowoci Moliwe przyczyny rodki zaradcze
Szum
Gone metaliczne dwiki
(1)
Nienormalne obcienie
Poprawi pasowanie, luz wewntrzny, obcienie wstpne,
pozycj odsadzenia obudowy, itp.
Nieprawidowy monta
Poprawi wsposiowo wau i obudowy,
dokadno metody montau
Niewystarczajca ilo lub niewaciwy
rodek smarny
Uzupeni rodek smarny lub wybra waciwy rodek smarny
Stykanie si obracajcych si czci Poprawi uszczelk labiryntow itd.
Gone, regularne dwiki
Skazy, korozja lub rysy na bieniach
Wymieni lub wymy oysko, poprawi uszczelnienia
oraz zastosowa czysty rodek smarny
Odciski Brinella Wymieni oysko i zwrci szczegln uwag podczas osadzania
Zuszczanie na bieniach Wymieni oysko
Nieregularne dwiki
Zbyt duy luz wewntrzny Poprawi pasowanie i luz wewntrzny oraz obcienie wstpne
Wnikanie obcych czsteczek do wntrza oyska
oraz zastosowa czysty rodek smarny
Odksztacenia lub zuszczenia
na powierzchniach kulek
Wymieni oysko
Nienormalny wzrost temperatury
Nadmierna ilo rodka smarnego
Zmniejszy ilo rodka smarnego, wybra twardszy smar
(o wyszej klasie konsystencji)
Niewystarczajca ilo rodka smarnego
lub niewaciwy rodek smarny
Uzupeni lub wybra waciwy rodek smarny
Nienormalne obcienie
Poprawi pasowanie, luz wewntrzny, obcienie wstpne,
pozycj odsadzenia obudowy, itp.
Nieprawidowy monta
Poprawi wsposiowo wau i obudowy, dokadno montau
lub metod montau
Pezanie pasowanych powierzchni,
nadmierne tarcie uszczelek
Poprawi uszczelnienia, wymieni oysko, poprawi pasowanie
lub monta
Drgania (osiowe)
Faszywe odciski Brinella Wymieni oysko i zwrci szczegln uwag podczas osadzania
Zuszczanie Wymieni oysko
Nieprawidowy monta
Poprawi prostopado pomidzy waem a odsadzeniem obudowy
lub czoem piercienia dystansowego
Wnikanie obcych zanieczyszcze do wntrza
oyska
Wyciek lub odbarwienie rodka smarnego
Nadmierna ilo rodka smarnego.
Przedostanie si obcych zanieczyszcze
lub startych drobinek metalu do wntrza oyska
Zmniejszy ilo rodka smarnego, wybra twardszy smar.
Wymieni oysko lub rodek smarny.
Wymy obudow i ssiednie czci
28
3. Utrzymanie i przegldy
3.1 Procedury utrzymania i przegldw
Konsekwentne utrzymanie i regularne przegldy
wymagane s dla zapewnienia cigego uytkowania
oysk przez okres ich ywotnoci w taki sposb,
e problemy s wykrywane i rozwizywane na tyle
wczenie, aby unika przyszych (i potencjalnie
nasilonych) problemw i wypadkw.
Przegld oysk podczas ich pracy wprowadza takie
dziaania jak okresowe odsuchy dwikw oysk,
monitoring temperatury oysk lub badania drga oysk.
Nawet drobne zuszczenie oyska moe generowa
nienormalny lub nieregularny szum, ktry moe by
atwo odrniony od normalnego dwiku przez
dowiadczonego pracownika uywajcego detektora
szumu. Chocia temperatura oyska moe by zgrubnie
okrelona przez atwy kontakt z powierzchni obudowy,
naley wkada termometr w otwr smarowniczy lub
podobny punkt dostpu, aby bezporednio zmierzy
temperatur oyska.
oyska zabudowane w poruszajcych si w czasie
pracy zespoach, ktre nie mog by monitorowane
w zakresie szumu lub temperatury, takie jak oyska
toczne w pojazdach, powinny by okresowo przegldane
i okresowo dosmarowywane wieym smarem.
Ogldziny stanu smaru podczas pracy s rwnie
uyteczn metod dla okrelenia stanu pracy oyska.
Stan i kondycja oyska podczas pracy mog by
okrelone na podstawie iloci zanieczyszcze i drobin
sproszkowanego elaza zawartego w smarze jak
rwnie na podstawie ladw wyciekw smaru,
czy oznak pogarszania si jego jakoci.
Zawsze, kiedy takie ogldziny ujawni nienormalny
stan lub uszkodzenie oyska, oysko powinno by
wymontowane dla dalszego szczegowego badania
w celu wykrycia przyczyny.
3.2 Metoda smarowania
3.2.1 Smarowanie smarem
rodek smarny jest nieodzowny do pracy oysk;
jednake wymagana jest tylko maa ilo rodka
smarnego i zwykle nie ma potrzeby czstego
dosmarowywania. Okres dosmarowywania rni si
w zalenoci od typu oyska, jego wymiarw,
liczby obrotw i innych warunkw pracy.
Czynniki te s czsto okrelane dowiadczalnie.
Rys. 22 i 23 stanowi wskazwk do okrelenia
okresw dosmarowywania w warunkach zastosowania
wysokiej jakoci smaru litowego na bazie oleju
mineralnego, temperatury oyska 70C i normalnego
obcienia (P/C=0.1). Jeli temperatura oyska
przekracza 70C, okres dosmarowywania musi by
zredukowany o poow dla kadorazowego wzrostu
temperatury oyska o 15C. Okres dosmarowywania
zaley rwnie od wielkoci obcienia oyska
i powinien by skorygowany przez pomnoenie
wspczynnika obcienia pokazanego w Tabeli 9.
10 00 0
h
6 000 4 000 2 000 100 200 300 400 600 1 000
100
200
300
400
500
600
800
1 000
2 000
3 000
4 000
5 000
7 000
10 000
2
8
0 4
2
0
2
4
0
1
6
0
1
2
0
3
4
0 2
0
0
1
4
0
1
0
0
8
0
7
0
6
0
5
0
4
0
3
0
5
0
0
d
=
2
0
20 000 10 000
h
6 000 4 000 2 000 200 300 400 600 800 1 000
300
200
400
500
600
800
1 000
2 000
3 000
4 000
5 000
6 000
8 000
10 000
20 000
600
400
800
1 000
2 000
3 000
4 000
5 000
6 000
8 000
10 000
20 000
3
0
0
2
2
0
1
6
0
1
2
0
2
6
0
1
8
0
1
4
0
1
0
0
d
=
1
0
2
0
8
0
7
0
6
0
5
0
4
0
3
0
Rys. 22: Okresy dosmarowywania smarem
dla oysk kulkowych poprzecznych
i oysk walcowych
Rys. 23: Okresy dosmarowywania smarem dla
oysk stokowych i oysk barykowych
Prdko obrotowa oyska, n
oyska kulkowe poprzeczne
oyska walcowe
Prdko obrotowa oyska, n
O
k
r
e
s

d
o
s
m
a
r
o
w
y
w
a
n
i
a

s
m
a
r
e
m
,

t
f
O
k
r
e
s

d
o
s
m
a
r
o
w
y
w
a
n
i
a

s
m
a
r
e
m
,

t
f
Tabela 9: Wspczynnik obcienia
P/C 0.06 0.1 0.13 0.16
Wspczynnik
obcienia
1.5 1 0.65 0.45
30
3.2 Metoda smarowania
Okres dosmarowywania oysk, szczeglnie w przypadku
oysk kulkowych moe, by rozszerzony w zalenoci
od typu zastosowanego smaru. (Np. wysokiej jakoci
smar litowy na bazie oleju syntetycznego pozwala
na dwukrotne wyduenie okresu dosmarowywania
przedstawionego na Rys. 22 i 23.)
Wasnoci smarne smaru zmniejszaj si poprzez
emulgowanie czy te utrat jakoci spowodowane
wnikaniem obcych czstek i wody. Jeli zatem oyska
s stosowane w takich trudnych warunkach konieczne
jest skrcenie okresu dosmarowywania z Rys 22 i 23
od poowy do jednej dziesitej.
Obudowa oyska powinna by zaprojektowana przy
uwzgldnieniu potrzeby dosmarowywania lub wymiany
smaru. Przykadowo obudowa uywana w maszynie
wymagajcej rzadkiej wymiany smaru powinna by atwa
w demontau. A w sytuacji, gdy wystpuje czste dosma-
rowywanie smarem i kiedy nie mona unikn wnikania
wody przez uszczelnienie obudowa musi by zaprojek-
towana w taki sposb, aby stary smar mg by atwo
wypierany i zastpowany nowym. Chocia kiedy stosowane
jest oysko pracujce z niezmiernie nisk prdkoci
obrotow, a caa obudowa moe by napeniana smarem
to naley unika cakowitego wypenienia smarem
obudowy dla aplikacji wysokoobrotowych.
Kiedy obudowa moe by regularnie demontowana lepiej
nie wyposaa jej w otwr do podawania smaru.
W praktyce smar dotrze tylko do skraju otworu smarnego
nie docierajc do oyska i w ten sposb moe obniy
jego osigi.
Jednake wiksze oyska lub oyska stosowane do
pracy z wysokimi prdkociami wymagaj czstego
i odpowiedniego dosmarowywania. W takim przypadku
w obudowie powinien by wykonany otwr dla
dostarczania smaru, poniewa demonta obudowy
podczas kadego dosmarowywania moe sprawia
trudnoci. Zaleca si dokonania podziau przestrzeni
wewntrznej obudowy po stronie otworu do dostarczania
smaru na kilka sektorw smarowych (Rys. 24) w celu
pokrycia wntrza oyska nowym smarem bez napeniania
smarem caej obudowy. Po przeciwnej stronie ni otwr
wlotowy dla smaru powinna by zapewniona dua
przestrze w celu zbierania starego smaru, ktry od czasu
do czasu powinien by usuwany po otworzeniu pokrywy.
oyska stosowane do pracy z wysokimi prdkociami
mog by smarowane duo atwiej poprzez uycie zaworu
smarujcego. Jest to waciwe dla oysk uywanych
w dugich okresach cigej pracy takich jak dla silnikw
elektrycznych czy pomp wirowych. Zawr smarowy ma
za zadanie zapobiega przepenieniu smarem. Rys. 25
ilustruje lokalizacj sektorw smarowych i wyposaenie
obudowy w zawr smarowy. Rys. 26 przedstawia
opraw wyposaon w zawr smarowy gdzie cienka
pytka b tworzy sektory smarowe wewntrz obudowy.
Rys. 24: Sektory smarowe Rys. 25: Zawr smarowy Rys. 26: Zawr smarowy (oprawa)
3.2.2 Smarowanie olejowe
Oprawy ze smarowaniem w formie kpieli olejowej
wyposaone s we wskanik poziomu oleju. Gdy oysko
nie pracuje wskanik ten powinien by kontrolowany
w celu okrelenia poziomu oleju w oprawie i zmniejszenia
moliwoci pojawienia si bdu.
W zasadzie, jeli ilo oleju jest mniejsza ni prawidowy
poziom oleju to olej powinien by uzupeniony;
jednake, jeli system uszczelnie funkcjonuje
poprawnie bez adnych hydraulicznych wyciekw
to nie ma wikszej potrzeby uzupeniania oleju.
Konieczno wymiany oleju zaley od warunkw pracy.
Jeli oysko jest uywane w temperaturze 50C
lub niszej w korzystnym rodowisku z ma iloci
kurzu i zanieczyszcze wystarczajcy powinien by
okres wymiany do jednego roku.
Jeli oysko jest uywane w temperaturze powyej
100C w obecnoci zewntrznego rda ciepa wtedy
olej powinien by wymieniany co dwa, trzy miesice
lub czciej, nawet jeli stosowany jest olej o duej
stabilnoci termicznej.
W przypadku stosowania smarowania kroplowego
liczba kropli powinna by waciwie dopasowana
do specycznych warunkw pracy; jednake kilka
kropli na minut powinno by wystarczajce dla
normalnych warunkw pracy. W przypadku pracy
z wysok prdkoci, kiedy oysko smarowane jest
metod strumieniow ilo rodka smarnego bdzie
dopasowana poprzez dobr cinienia oleju i rednicy
otworu dyszy wtryskowej. Wane jest zapewnienie
takich warunkw, aby dostarczany olej nie gromadzi
si w czci oyska.
32
3.3 Uszkodzenia oysk
Aby nie dopuci do powtrnych bdw i aby
zbada proces prowadzcy do uszkodzenia oyska
wane s dokadne ogldziny oyska, ktre ulego
przedwczesnemu uszkodzeniu, ocena stanu rodka
smarnego oraz warunkw montau oyska.
Prawdopodobne przyczyny uszkodze to niepoprawny
monta, obsuga lub smarowanie; niepeny system
uszczelnie; niewaciwe rozwaenie oddziaywania
cieplnego. Na przykad zatarcia na obrzeach oyska
jako jeden z przypadkw przedwczesnego uszkodzenia
mog by wynikiem zbyt skpego smarowania
olejem, usterki systemu smarowania, zastosowania
nieodpowiedniego rodka smarnego, wnikania wody
lub obcych czstek, nadmiernie duego wzgldnego
wychylenia piercieni wewntrznego i zewntrznego
oyska spowodowanego zbyt duym bdem
montaowym lub nadmiernym ugiciem waka lub
jakkolwiek kombinacj wymienionych przyczyn.
Zatem znalezienie prawdziwej przyczyny tylko na
podstawie ogldzin samego uszkodzonego oyska
jest zbyt trudne. Jednake przez ledzenie warunkw
pracy przed i po wystpieniu uszkodzenia, a take
sprawdzenie maszyny i miejsca zabudowy oyska
oraz historii warunkw pracy maszyny, historii pracy
i obsugi maszyny staje si moliwe okrelenie kilku
prawdopodobnych przyczyn. Moe to pomc unikn
powtrnego uszkodzenia oyska. Najszybsz drog
identykacji przyczyny jest skrupulatny zapis wszystkich
aspektw dotyczcych uszkodzenia wczajc korozj
kontaktow lub plamy na powierzchni rednicy
wewntrznej i zewntrznej jak rwnie obraz
powierzchni wewntrznych oyska taki jak lady pracy
na bieniach i obszary polizgw wczajc obrzea.
Czsto pomocna jest rwnie ocena nieuszkodzonych
oysk stosowanych w podobnych warunkach pracy.
Podsumowujc, wane jest pene zbadanie maszyny,
w ktrej pracuj oyska. Na ssiedniej stronie
przedstawione s reprezentatywne przypadki
uszkodze oysk.
(a) (b) (c) (d)
(e) (f) (g) (h)
Rys. 27: Typowe cieki pracy oysk kulkowych poprzecznych
Obracajcy si piercie wewntrzny
Obcienie promieniowe
Obracajcy si piercie zewntrzny
Obcienie promieniowe
Obcienie promieniowe i osiowe
Obcienie osiowe
i niewsposiowo
Obcienie momentem
(Niewsposiowo)
Owalny otwr obudowy
Brak luzu wewntrznego promieniowego
(ujemny luz w czasie pracy)
lub zewntrzny
Obcienie osiowe w jednym kierunku
cieki pracy i przykadane obcienia
Poniewa oyska obracaj si bienie piercieni
wewntrznego i zewntrznego pozostaj w kontakcie
z elementami tocznymi. Efektem tego s cieki zuycia
zarwno na elementach tocznych jak i na bieniach.
Normalne jest, e lady pracy s zaznaczone na bieni,
a szeroko i ksztat tych cieek pracy daj uyteczn
wskazwk o warunkach obcienia. Dziki uwanym
ogldzinom cieek pracy moliwe jest okrelenie
czy oysko przenosi obcienie promieniowe, due
obcienie osiowe czy obcienie momentem lub czy
wystpuj skrajne zmiany sztywnoci obudowy.
Rwnie moe zosta okrelone nieprzewidywalne
obcienie przyoone do oyska lub nadmierny bd
montaowy czy podobne zapewniajc wskazwk
do bada przyczyn uszkodze oysk.
Na Rys. 27 przedstawiono reprezentatywne cieki
pracy oysk kulkowych poprzecznych.
Rys. 27 (a) do (d), przedstawiaj oglne cieki pracy
pod obcieniem promieniowym i osiowym.
cieki te rni si w zalenoci od tego czy obcienie
przyoone jest do piercienia wewntrznego czy
zewntrznego i w zalenoci od warunkw obcienia.
Rys. 27 (e) przedstawia cieki pracy przy nachylonym
waku z powodu niewsposiowoci;
(f) jest ciek pracy przy obcieniu momentem;
(g) jest ciek pracy oyska w obudowie
o eliptycznym ksztacie otworu i maej dokadnoci;
i (h) jest ciek pracy oyska z niedostatecznym
luzem wewntrznym. cieki pracy od (e) do (h)
czsto prowadz do uszkodze oyska i musz by
uwanie obserwowane.
34
Zuszczanie
Pomimo e zuszczenie pojawia si pocztkowo na oysku, jako bardzo nieznaczny
defekt to rozszerza si znacznie w stosunkowo krtkim czasie (Rys.28). Nie mona
atwo okreli czy zuszczanie jest zwizane z ywotnoci oyska kiedy to zuszczanie
pojawia si wcigu normalnej pracy, czy jest rezultatem nienormalnego obcienia.
Ponadto inaczej ni w przypadku innych uszkodze zuszczenia s czsto spowodowane
przez wzajemne oddziaywanie takich czynnikw jak smarowanie, obcienia,
drgania i w ten sposb trudno zawzi je do jednej przyczyny. Jednake, w przypadku
stosowania prawidowego smarowania i obcie prawdopodobiestwo
przedwczesnych pkni jest niezmiernie mae, dlatego te smarowanie i skala
obcie powinny by gwnie badane jako moliwe rdo kopotw.
Rys. 29 pokazuje wczesne stadium zuszczenia, ktre pojawio si tylko na jednej
stronie oyska barykowego, jako wynik nadmiernego obcienia osiowego.
W dodatku takie nienormalne obcienie powodujce wczesne zuszczenie moe
wynika z montau z przekoszeniem, niewaciwego doboru luzu oyska i maej
dokadnoci wykonania obudowy.
Odamania i pknicia
Rys. 30 pokazuje odamania szerokiego obrzea piercienia wewntrznego oyska
stokowego. Wystpuj one, kiedy nienormalne obcienie osiowe lub obcienie
udarowe zostanie przyoone do oyska lub kiedy nienormalna sia zostanie
przyoona do obrzea w czasie montau lub demontau oyska. Przyczyny
pkni wi si z wystpowaniem cikich udarw (Rys.31)
lub nadmiernego wcisku. Jeli oysko jest podparte jedynie przez dwa obrzea
piercienia zewntrznego moe ono pkn wzdu paszczyzny osiowej, a tam
gdzie wystpuje polizg pomidzy piercieniem wewntrznym lub zewntrznym
a wakiem lub obudow pkniecie pojawi si pod ktem prostym do kierunku
polizgu. Zjawisko to jest widoczne w przypadku, kiedy piercie wewntrzny
jest luno pasowany z wakiem i pojawia si obrt piercienia na waku.
Wgniecenia
Wgniecenia na bieni (odciski Brinella) mog wystpowa w wyniku niedbaej
obsugi oysk, wychwytywania obcych czstek lub cikich obcie udarowych,
ktre oddziauj na oysko, gdy znajduje si ono w spoczynku.
W dodatku odciski podobne do odciskw Brinella mog by spowodowane
zaawansowanym tarciem ciernym w obszarze styku midzy elementem tocznym
i bieni jako wynik drga lub ruchu oscylacyjnego. Zjawisko to znane jest jako
faszywe odciski Brinella i jest czsto obserwowane szczeglnie kiedy maszyna
jest transportowana z zamontowanym w niej oyskiem (Rys. 32).
Rys. 28: Zuszczanie
Rys. 29: Zuszczanie
Rys. 30: Odamanie
Rys. 31: Pknicie
Rys. 32: Wgniecenia
Zarysowania
W oyskach waeczkowych uszkodzenie wystpuje na powierzchni obrzey lub
kocach waeczkw w wyniku kumulacji drobnych zarysowa spowodowanych
przez niedostateczne smarowanie lub zanieczyszczenie wyapane przez
powierzchnie obrzey lub koce waeczkw zanim wytarcia pojawi si
na powierzchniach tocznych (Rys.33, Rys.34).
Dlatego te uszkodzenie to wystpuje na powierzchniach obrzey i kocach
waeczkw zanim jeszcze pojawi si uszkodzenia na powierzchniach tocznych.
cieranie
Do czynnikw majcych wpyw na cieranie nale wnikanie czstek,
niedostateczne smarowanie i nieodpowiedni rodek smarny (Rys.35), lub kiedy
wniknicie wody powoduje zuycie korozyjne na powierzchniach polizgu lub
na powierzchniach tocznych. Dodatkowo nieodpowiednie pasowanie moe
spowodowa obrt piercienia i na powierzchniach pasowania waka moe
wystpi korozja cierna.
Rdza
Rdza wewntrz oyska spowodowana jest wnikaniem wilgoci lub nieodpowiednim
rodkiem smarnym. Rys.36 przedstawia przykad rdzy spowodowanej przez
niewystarczajce smarowanie w wyniku wniknicia wilgoci.
Czerwonawobrzowy lub czarny py cierny moe pojawi si na powierzchniach
pasowania pomidzy wakiem/obudow i piercieniem wewntrznym/zewntrznym.
Tlenki tworz si wskutek utleniania si powierzchni pasowanych w wyniku
nieznacznych polizgw pomidzy wakiem/obudow i piercieniem
wewntrznym/zewntrznym, co wystpuje, kiedy kontakt midzy nimi jest saby
i czsto s obserwowane w miejscach oddziaywania drga i cikich obcie.
Zjawisko to, znane jako zuycie cierne (rwnie cierno-korozyjne), na pierwszy rzut
oka jest podobne do rdzy.
Rys. 33: Zarysownia na obrzeach
oyska barykowego
Rys. 34: Zarysowania na czoach
waeczkw
Rys. 35: cieranie
Rys. 36: Rdza
36
Korozja elektryczna
Kiedy prd elektryczny przepywa przez oysko podczas jego pracy powierzchnia
styku pomidzy piercieniem wewntrznym/zewntrznym i kulk/waeczkiem
ulega punktowemu topieniu z powodu uku elektrycznego przechodzcego przez
niezmiernie cienk warstw lmu olejowego i tworz si rowki podobne do fadek.
Czasami rowki te rzucaj si w oczy jako powierzchnia usiana kraterami lub
nierwnymi paskami (Rys.37). Kiedy zakres korozji elektrycznej jest znaczny
wywouje ona zuszczenia lub pogorszenie twardoci powierzchni bieni,
co skutkuje zaawansowanym zuyciem ciernym.
Przytarcia
Przytarcia s uszkodzeniami, ktre wystpuj podczas pracy oyska pomidzy
powierzchni bieni i powierzchni toczn elementw tocznych, jako zbir maych
zatar powstaych w wyniku polizgu i przerwania lmu olejowego.
Uszkodzona powierzchnia staje si chropowata w wyniku kumulacji bardzo sabej
adhezji pokazano na Rys.38. Wymagana jest zmiana metody smarowania lub
polepszenie rodka smarnego.
Pezanie
Pezanie jest zjawiskiem w oyskach, kiedy wystpuje wzgldny polizg midzy
pasowanymi powierzchniami (pomidzy powierzchni otworu piercienia
wewntrznego i waka oraz pomidzy powierzchni zewntrzn piercienia
zewntrznego i obudow). W ten sposb tworzy si luz przy pasowaniu.
Zjawisko to wywouje wybyszczenie lub zadymienie powierzchni ze sporadycznymi
ladami zarysowa lub zuycia. Rys.39 przedstawia przykad takiego uszkodzenia.
Sprawdzenie wcisku pasowanych powierzchni i boczne zacinicie piercienia
zewntrznego skutecznie zapobiegaj obrotowi piercienia w otworze.
Nasmarowanie powierzchni oyska i waka/otworu obudowy skutecznie
zapobiegaj zarysowaniu i cieraniu powierzchni.
Rys. 37: Korozja elektryczna
Rys. 38: Przytarcia
Rys. 39: Pezanie
4. Demonta
oyska wymontowywane s w celu przeprowadzenia
okresowej kontroli lub wymiany. Jeli zdemontowane
oysko przeznaczone jest do powtrnego uycia
lub jest wymontowane tylko w celu sprawdzenia,
demonta powinien by przeprowadzony tak
starannie jak i monta zwracajc uwag, aby nie
uszkodzi oyska oraz jego poszczeglnych
komponentw. Poniewa szczeglnie trudno jest
demontowa oyska, ktre s ciasno pasowane
to na etapie projektowania struktury otoczenia wza
oyskowego powinny by wzite pod uwag
dostateczne rozwizania, pozwalajce na atwy
demonta oyska. Wane jest rwnie zaprojektowanie
i wykonanie narzdzi do demontau, jeli s wymagane.
Wszystkie moliwe przygotowania do demontau
musz by podejmowane po przestudiowaniu metody
demontau, kolejnoci procedur i warunkw pasowania
oyska jak to przedstawiono na rysunkach.
Podczas badania przyczyn uszkodze oyskowych
oyska rwnie musz by traktowane z ostronoci,
jak opisano powyej, aby zabezpieczy stan oyska
przed demontaem. W trakcie demontau oyska
naley uwaa, aby nie zarysowa oyska, nie zetrze
smaru, kurzu, zabrudze czy pyu metalicznego,
poniewa takie dziaania mog uniemoliwi
identykacj przyczyn uszkodzenia.
oyska luno pasowane mog by atwo demontowane,
natomiast trzeba zachowa jak najwiksz ostrono,
gdy oysko jest ciasno zamocowane.
38
4. Demonta
4.1 Demonta piercieni zewntrznych
Rys. 40 przedstawia atw i skuteczn metod
demontau oyska z ciasno pasowanym piercieniem
zewntrznym. W metodzie tej ruby demontaowe
s najpierw umieszczone w otworach wypychowych
w trzech punktach obudowy, ktre poza operacj
demontau s zwykle zalepione.
Metoda pokazana na Rys. 41 zalecana jest dla
obudw z pokrywami tyln i przedni mocowanymi
za pomoc rub. Piercie wewntrzny/zewntrzny
musi by zabezpieczony przed wgnieceniami
i zarysowaniami w ten sposb, e oysko jest
wycigane przy uyciu specjalnej nakrtki, ktra
jednoczenie podtrzymuje obydwa piercienie
oyskowe wewntrzny i zewntrzny.
W zalenoci od okolicznoci oysko moe by
demontowane przez podgrzewanie obudowy;
jednake obwd obudowy musi by rwnomiernie
nagrzewany, poniewa moe zosta odksztacony
lub moe pkn. Naley rwnie zauway, e jeli
obudowa nagrzewana jest zbyt dugo, oysko moe
ulec rozszerzeniu i jego wycignicie stanie si trudne.
Rys. 40: Demonta piercienia zewntrznego Rys. 41: Demonta piercienia zewntrznego
Trzy ruby do demontau
obudowy
Nakrtka uywana
do demontau
Pokr t rub,
aby zdemontowa
obudow
Otwory dla rub
demontaowych
powinny by
zalepione
4. Demonta
4.2 Demonta piercieni wewntrznych
Demonta piercienia wewntrznego jest trudniejszy ni
jego monta z ciasnym pasowaniem. Cho czsto uywane
s cigacze z pazurami do zaczepienia, a nastpnie
demontau piercienia wewntrznego to uycie tego
samego narzdzia do cignicia piercienia zewntrznego
moe doprowadzi do wgniece na bieni i uszkodzenia
oyska. atwa metoda, ktra jest czsto stosowana,
kiedy pasowanie jest wzgldnie sabe (Rys.42-a)
wykorzystuje wykonane dwa lub trzy nacicia na
odsadzeniu waka i w dziki nim pobijajc motkiem
poprzez pobijak pozwala cign piercie wewntrzny.
Jednake uderzanie moe by bardziej bezpiecznie
przeprowadzone przy uyciu podwjnego piercienia jak
to przedstawiono na Rys.42-b, poniewa przy uderzaniu
zbyt mocnym pobijak moe zelizn si i przyczyni si
do uszkodzenia maego obrzea piercienia wewntrznego.
Inne bezpieczniejsze metody uywaj rury, jako elementu
poredniego jak przedstawiono na Rys.42-c. Rwnie
zalecane jest zastosowanie ruby lub prasy. Narzdzie
przedstawione na Rys.43 jest rwnie skutecznym
narzdziem do cigania piercienia wewntrznego.
Pyta tylna A skada si czci grnej i dolnej czonych
za pomoc rub. Wprowadzenie kulki stalowej (oyska
kulkowego wzdunego dla duych oysk) pomidzy
pyt przedni B i rub C zwiksza niezawodno ukadu.
W pytach A i B powinny by wywiercone waciwe
otwory pod ruby zgodnie z indywidualnym wymiarem
oyska. Sia wymagana do wyciagnicia piercienia
wewntrznego moe by uzyskana z wykorzy-staniem
wczeniej wspomnianego rwnania (5) i Tabeli 3 i 4.
W zalenoci od specycznych warunkw zamiast pyty
tylnej A moe by wykorzystana pokrywa tylna obudowy.
oyska waeczkowe wielkogabarytowe z duym wciskiem
mog by atwiej demontowane bez uszkodze piercienia
wewntrznego zgodnie z poprzednio opisan metod
montau/demontau wykorzystujc nagrzewanie
indukcyjne. Jeli urzdzenie to nie jest dostpne piercie
wewntrzny moe by rozszerzony przez obwodowe
ogrzewanie piercienia z uyciem specjalnego palnika
lub innego podobnego sprztu. Celem tej metody jest
zapobieganie uszkodzeniom waka bez brania pod
uwag moliwoci powtrnego uycia oyska.
Demonta oysk powinien by wczeniej dostatecznie
dobrze przemylany na etepie projektowania, a stosowna
metoda powinna by dobrana i przygotowana przed jej
zastosowaniem. Innymi sowy dopki nie zostan wzite
pod uwag procesy montau i demontau to aspekty
konstrukcji oysk nie s w peni uwzgldnione.
Rys. 42 Rys. 43
Kulka
stalowa
40
4. Demonta
4.3 Mycie oysk
Kiedy oyska uywane przez dany okres czasu zostan
zdemontowane w celu ich przegldu to powinny by
umyte. Najpierw naley dokona ogldzin starego
smaru, ktrym pokryte jest oysko, a nastpnie umy
oysko i zbada, w jakim jest stanie. Zdemontowane
oyska najpierw powinny by poddane myciu
wstpnemu, a po nim kocowemu pukaniu.
Podczas mycia wstpnego lepiej jest uywa pdzla
dla delikatnego usuwania smaru zawierajcego kurz,
brud lub puder cierny bez obracania oyskiem.
Nowe oyska pokrywane s zawsze rodkiem
antykorozyjnym przed pakowaniem. Generalnie oyska
te nie wymagaj mycia w celu usunicia rodka
antykorozyjnego. Poniewa powierzchnie oyska
pokrywa jedynie cienka powoka rodka antykorozyjnego
to nie wystpuje aden szkodliwy efekt z powodu
pozostawienia tego rodka na oysku, nawet kiedy
zmiesza si on ze smarem lub olejem. Wiksz szkod
moe spowodowa mycie oyska w rodowisku
naraonym na zanieczyszczony olej, kurz czy brud.
Niemniej jednak zaleca si usunicie rodka
antykorozyjnego dla maych oysk uywanych w pracy
z wysokimi prdkociami oraz dla oysk, ktre
bd smarowane rodkiem o niskiej lepkoci
lub mg olejow.
Dlatego w zasadzie oyska powinny by umyte, kiedy
s sprawdzane; kiedy kurz i brud przylegaj do oyska;
lub kiedy maszyna uywajca oysk pracuje z poziomem
prdkoci i dokadnoci, ktry mgby by pogorszony
nawet przez najmniejszy opr obrotw oyska.
Generalnie, jako rodek myjcy uywana jest nafta.
Mona stosowa olej wrzecionowy o niskiej lepkoci
w postaci natrysku (sprayu). Rwnie stosowane jest
sprone powietrze do usuwania z oyska kurzu i brudu
o ile zastosowane powietrze nie zawiera wilgoci lub
kurzu/brudu; powietrze zawiera zwykle wilgo, ktra
kondensuje si w postaci kropel wody na kocwce
dyszy. Dlatego podczas uywania spronego powietrza
wymagana jest naleyta ostrono. Ponadto, poniewa
czyszczenie oyska przez rozkrcanie oyska za pomoc
nadmuchu spronym powietrzem moe zniszczy
bieni to piercie wewntrzny/zewntrzny musz
by zamocowane, aby zapobiec obrotom oyska.
Kiedy przygotowujemy umyte oysko do przechowania
to powinno by ono cakowicie osuszone i pokryte
rodkiem antykorozyjnym. Kiedy aplikujemy smar
naley pamita, aby obraca oysko, eby zapewni
jego jednolity rozkad w kadej czci oyska.
5. Przechowywanie oysk
Poniewa oyska nie s przeznaczone do staego
uytkowania, ale musz by wymieniane w danych
okresach czasu, oyska zapasowe musz by
przechowywane w rodowisku magazynowym,
ktre podobne jest do warunkw pracy i w ten
sposb mog by natychmiast wymienione.
W czasie przechowywania oysk szczegln uwag
naley zwraca na zapobieganie rdzewieniu.
Chocia oyska s zwykle pokryte rodkiem
antykorozyjnym a nastpnie zapakowane, papier
do pakowania nie jest w stanie cakowicie zapewni
ochrony przed cyrkulacj otaczajcego powietrza.
Dlatego oyska powinny by przechowywane
w miejscu pozbawionym wilgoci.
Ponadto oyska powinny by przechowywane
w czystej, dobrze wentylowanej przestrzeni o niskiej
wilgotnoci i z dala od bezporedniej ekspozycji
na wiato soneczne, w szafach lub na pkach,
przynajmniej 30 cm powyej poziomu podogi.
oyska powinny by trzymane w opakowaniach
chyba, e s inne wymogi, poniewa ich rozpakowanie
moe spowodowa pojawienie si rdzy.
Kiedy oyska s rozpakowane do przegldu,
to przed dopuszczeniem do montau, musz by
przechowywane ze zwrceniem naleytej uwagi
na kolejne pokrycie rodkiem antykorozyjnym,
a nastpnie powtrne zapakowanie.
42
Zacznik Tabela 1 Tolerancje rednic wakw
6. Zaczniki
rednica nominalna (mm)
Odchyka redniej
rednicy otworu
w paszczynie
promieniowej
dmp
d6 e6 f6 g5 g6 h5 h6 h7 h8 h9 h10 js5 js6
ponad wcznie
3 6
0
- 8
- 30
- 38
- 20
- 28
- 10
- 18
- 4
- 9
- 4
- 12
0
- 5
0
- 8
0
- 12
0
- 18
0
- 30
0
- 48
2.5 4.0
6 10
0
- 8
- 40
- 49
- 25
- 34
- 13
- 22
- 5
- 11
- 5
- 14
0
- 6
0
- 9
0
- 15
0
- 22
0
- 36
0
- 58
3.0 4.5
10 18
0
- 8
- 50
- 61
- 32
- 43
- 16
- 27
- 6
- 14
- 6
- 17
0
- 8
0
- 11
0
- 18
0
- 27
0
- 43
0
- 70
4.0 5.5
18 30
0
- 10
- 65
- 78
- 40
- 53
- 20
- 33
- 7
- 16
- 7
- 20
0
- 9
0
- 13
0
- 21
0
- 33
0
- 52
0
- 84
4.5 6.5
30 50
0
- 12
- 80
- 96
- 50
- 66
- 25
- 41
- 9
- 20
- 9
- 25
0
-11
0
- 16
0
- 25
0
- 39
0
- 62
0
-100
5.5 8.0
50 80
0
- 15
- 100
- 119
- 60
- 79
- 30
- 49
- 10
- 23
- 10
- 29
0
- 13
0
- 19
0
- 30
0
- 46
0
- 74
0
- 120
6.5 9.5
80 120
0
- 20
- 120
- 142
- 72
- 94
- 36
- 58
- 12
- 27
- 12
- 34
0
- 15
0
- 22
0
- 35
0
- 54
0
- 87
0
- 140
7.5 11.0
120 180
0
- 25
- 145
- 170
- 85
- 110
- 43
- 68
- 14
- 32
- 14
- 39
0
- 18
0
- 25
0
- 40
0
- 63
0
- 100
0
- 160
9.0 12.5
180 250
0
- 30
- 170
- 199
- 100
- 129
- 50
- 79
- 15
- 35
- 15
- 44
0
- 20
0
- 29
0
- 46
0
- 72
0
- 115
0
- 185
10.0 14.5
250 315
0
- 35
- 190
- 222
- 110
- 142
- 56
- 88
- 17
- 40
- 17
- 49
0
- 23
0
- 32
0
- 52
0
- 81
0
- 130
0
- 210
11.5 16.0
315 400
0
- 40
- 210
- 246
- 125
- 161
- 62
- 98
- 18
- 43
- 18
- 54
0
- 25
0
- 36
0
- 57
0
- 89
0
- 140
0
- 230
12.5 18.0
400 500
0
- 45
- 230
- 270
- 135
- 175
- 68
- 108
- 20
- 47
- 20
- 60
0
- 27
0
- 40
0
- 63
0
- 97
0
- 155
0
- 250
13.5 20.0
500 630
0
- 50
- 260
-304
- 145
- 189
- 76
- 120
-
- 22
- 66
0
- 44
0
- 70
0
- 110
0
- 175
0
- 280
- 22.0
630 800
0
- 75
- 290
- 340
- 160
- 210
- 80
- 130
-
- 24
- 74
0
- 50
0
- 80
0
- 125
0
- 200
0
- 320
- 25.0
800 1000
0
- 100
- 320
- 376
- 170
- 226
- 86
- 142
- 26
- 82
0
- 56
0
- 90
0
- 140
0
- 230
0
- 360
- 28.0
1000 1250
0
- 125
- 350
- 416
- 195
- 261
- 98
- 164
- 28
- 94
0
- 66
0
-105
0
- 165
0
- 260
0
- 420
- 33.0
1250 1600
0
- 160
- 390
- 468
- 220
- 298
- 110
- 188
_
- 30
- 108
0
- 78
0
- 125
0
- 195
0
- 310
0
- 500
- 39.0
1600 2000
0
- 200
- 430
- 522
- 240
- 332
- 120
- 212
- 32
- 124
0
- 92
0
- 150
0
-230
0
- 370
0
- 600
- 46.0
Odchyka redniej
rednicy otworu
w paszczynie
promieniowej
dmp
d6 e6 f6 g5 g6 h5 h6 h7 h8 h9 h10 js5 js6
ponad wcznie
3 6
0
- 8
- 30
- 38
- 20
- 28
- 10
- 18
- 4
- 9
- 4
- 12
0
- 5
0
- 8
0
- 12
0
- 18
0
- 30
0
- 48
2.5 4.0
6 10
0
- 8
- 40
- 49
- 25
- 34
- 13
- 22
- 5
- 11
- 5
- 14
0
- 6
0
- 9
0
- 15
0
- 22
0
- 36
0
- 58
3.0 4.5
10 18
0
- 8
- 50
- 61
- 32
- 43
- 16
- 27
- 6
- 14
- 6
- 17
0
- 8
0
- 11
0
- 18
0
- 27
0
- 43
0
- 70
4.0 5.5
18 30
0
- 10
- 65
- 78
- 40
- 53
- 20
- 33
- 7
- 16
- 7
- 20
0
- 9
0
- 13
0
- 21
0
- 33
0
- 52
0
- 84
4.5 6.5
30 50
0
- 12
- 80
- 96
- 50
- 66
- 25
- 41
- 9
- 20
- 9
- 25
0
-11
0
- 16
0
- 25
0
- 39
0
- 62
0
-100
5.5 8.0
50 80
0
- 15
- 100
- 119
- 60
- 79
- 30
- 49
- 10
- 23
- 10
- 29
0
- 13
0
- 19
0
- 30
0
- 46
0
- 74
0
- 120
6.5 9.5
80 120
0
- 20
- 120
- 142
- 72
- 94
- 36
- 58
- 12
- 27
- 12
- 34
0
- 15
0
- 22
0
- 35
0
- 54
0
- 87
0
- 140
7.5 11.0
120 180
0
- 25
- 145
- 170
- 85
- 110
- 43
- 68
- 14
- 32
- 14
- 39
0
- 18
0
- 25
0
- 40
0
- 63
0
- 100
0
- 160
9.0 12.5
180 250
0
- 30
- 170
- 199
- 100
- 129
- 50
- 79
- 15
- 35
- 15
- 44
0
- 20
0
- 29
0
- 46
0
- 72
0
- 115
0
- 185
10.0 14.5
250 315
0
- 35
- 190
- 222
- 110
- 142
- 56
- 88
- 17
- 40
- 17
- 49
0
- 23
0
- 32
0
- 52
0
- 81
0
- 130
0
- 210
11.5 16.0
315 400
0
- 40
- 210
- 246
- 125
- 161
- 62
- 98
- 18
- 43
- 18
- 54
0
- 25
0
- 36
0
- 57
0
- 89
0
- 140
0
- 230
12.5 18.0
400 500
0
- 45
- 230
- 270
- 135
- 175
- 68
- 108
- 20
- 47
- 20
- 60
0
- 27
0
- 40
0
- 63
0
- 97
0
- 155
0
- 250
13.5 20.0
500 630
0
- 50
- 260
-304
- 145
- 189
- 76
- 120
-
- 22
- 66
0
- 44
0
- 70
0
- 110
0
- 175
0
- 280
- 22.0
630 800
0
- 75
- 290
- 340
- 160
- 210
- 80
- 130
-
- 24
- 74
0
- 50
0
- 80
0
- 125
0
- 200
0
- 320
- 25.0
800 1000
0
- 100
- 320
- 376
- 170
- 226
- 86
- 142
- 26
- 82
0
- 56
0
- 90
0
- 140
0
- 230
0
- 360
- 28.0
1000 1250
0
- 125
- 350
- 416
- 195
- 261
- 98
- 164
- 28
- 94
0
- 66
0
-105
0
- 165
0
- 260
0
- 420
- 33.0
1250 1600
0
- 160
- 390
- 468
- 220
- 298
- 110
- 188
_
- 30
- 108
0
- 78
0
- 125
0
- 195
0
- 310
0
- 500
- 39.0
1600 2000
0
- 200
- 430
- 522
- 240
- 332
- 120
- 212
- 32
- 124
0
- 92
0
- 150
0
-230
0
- 370
0
- 600
- 46.0
j5 j6 j7 k5 k6 k7 m5 m6 n6 p6 r6 r7
+ 3
- 2
+ 6
- 2
+ 8
- 4
+ 6
+ 1
+ 9
+ 1
+ 13
+ 1
+ 9
+ 4
+ 12
+ 4
+ 16
+ 8
+ 20
+ 12
+ 23
+ 15
+ 27
+ 15
+ 4
- 2
+ 7
- 2
+ 10
- 5
+ 7
+ 1
+ 10
+ 1
+ 16
+ 1
+ 12
+ 6
+ 15
+ 6
+ 19
+ 10
+ 24
+ 15
+ 28
+ 19
+ 34
+ 19
+ 5
- 3
+ 8
- 3
+ 12
- 6
+ 9
+ 1
+ 12
+ 1
+ 19
+ 1
+ 15
+ 7
+ 18
+ 7
+ 23
+ 12
+ 29
+ 18
+ 34
+ 23
+ 41
+ 23
+ 5
- 4
+ 9
- 4
+ 13
- 8
+ 11
+ 2
+ 15
+ 2
+ 23
+ 2
+ 17
+ 8
+ 21
+ 8
+ 28
+ 15
+ 35
+ 22
+ 41
+ 28
+ 49
+ 28
+ 6
- 5
+ 11
- 5
+ 15
- 10
+ 13
+ 2
+ 18
+ 2
+ 27
+ 2
+ 20
+ 9
+ 25
+ 9
+ 33
+ 17
+ 42
+ 26
+ 50
+ 34
+ 59
+ 34
+ 6
- 7
+ 12
- 7
+ 18
- 12
+ 15
+ 2
+ 21
+ 2
+ 32
+ 2
+ 24
+ 11
+ 30
+ 11
+ 39
+ 20
+ 51
+ 32
+ 60
+ 41
+ 71
+ 41
+ 62
+ 43
+ 73
+ 43
+ 6
- 9
+ 13
- 9
+ 20
- 15
+ 18
+ 3
+ 25
+ 3
+ 38
+ 3
+ 28
+ 13
+ 35
+ 13
+ 45
+ 23
+ 59
+ 37
+ 73
+ 51
+ 86
+ 51
+ 76
+ 54
+ 89
+ 54
+ 7
- 11
+ 14
- 11
+ 22
- 18
+ 21
+ 3
+ 28
+ 3
+ 43
+ 3
+ 33
+ 15
+ 40
+ 15
+ 52
+ 27
+ 68
+ 43
+ 88
+ 63
+ 103
+ 63
+ 90
+ 65
+ 105
+ 65
+ 93
+ 68
+ 108
+ 68
+ 7
- 13
+ 16
- 13
+ 25
- 21
+ 24
+ 4
+ 33
+ 4
+ 50
+ 4
+ 37
+ 17
+ 46
+ 17
+ 60
+ 31
+ 79
+ 50
+ 106
+ 77
+ 123
+ 77
+ 109
+ 80
+ 126
+ 80
+ 113
+ 84
+ 130
+ 84
+ 7
- 16
16 26
+ 27
+ 4
+ 36
+ 4
+ 56
+ 4
+ 43
+ 20
+ 52
+ 20
+ 66
+ 34
+ 88
+ 56
+ 126
+ 94
+ 146
+ 94
+ 130
+ 98
+ 150
+ 98
+ 7
- 18
18
+ 29
- 28
+ 29
+ 4
+ 40
+ 4
+ 61
+ 4
+ 46
+ 21
+ 57
+ 21
+ 73
+ 37
+ 98
+ 62
+ 144
+ 108
+ 165
+ 108
+ 150
+ 114
+ 171
+ 114
+ 7
- 20
20
+ 31
- 32
+ 32
+ 5
+ 45
+ 5
+ 68
+ 5
+ 50
+ 23
+ 63
+ 23
+ 80
+ 40
+ 108
+ 68
+ 166
+ 126
+ 189
+ 126
+ 172
+ 132
+ 195
+ 132

+ 44
0
+ 70
0
+ 70
+ 26
+ 88
+ 44
+ 122
+ 78
+ 194
+ 150
+ 220
+ 150
+ 199
+ 155
+ 225
+ 155

+ 50
0
+ 80
0
+ 80
+ 30
+ 100
+ 50
+ 138
+ 88
+ 225
+ 175
+ 255
+ 175
+ 235
+ 185
+ 265
+ 185

+ 56
0
+ 90
0
-
+ 90
+ 30
+ 112
+ 46
+ 156
+ 100
+ 266
+ 210
+ 300
+ 210
+ 276
+ 220
+ 310
+ 220

+ 66
0
+ 105
0
-
+ 106
+ 40
+ 132
+ 66
+ 186
+ 120
+ 316
+ 250
+ 355
+250
+ 326
+ 260
+ 365
+ 260

+ 78
0
+ 125
0
-
+ 126
+ 48
+ 156
+ 78
+ 218
+ 140
+378
+ 300
+ 425
+ 300
+ 408
+ 330
+ 455
+ 330

+ 92
0
+ 150
0
-
+ 150
+ 58
+ 184
+ 92
+ 262
+ 170
+ 462
+ 370
+ 520
+ 370
+ 492
+ 400
+ 550
+ 400
44
Zacznik Tabela 2 Tolerancje rednic otworw obudw
6. Zaczniki
Odchyka redniej
rednicy zewn.
w paszczynie
promieniowej
Dmp
E6 F6 F7 G6 G7 H6 H7 H8 J6 J7
ponad wcznie
10 18
0
- 8
+ 43
+ 32
+ 27
+ 16
+ 34
+ 16
+ 17
+ 6
+ 24
+ 6
+ 11
0
+ 18
0
+ 27
0
+ 6
- 5
+ 10
- 8
18 30
0
- 9
+ 53
+ 40
+ 33
+ 20
+ 41
+ 20
+ 20
+ 7
+ 28
+ 7
+ 13
0
+ 21
0
+ 33
0
+ 8
- 5
+ 12
- 9
30 50
0
- 11
+ 66
+ 50
+ 41
+ 25
+ 50
+ 25
+ 25
+ 9
+ 34
+ 9
+ 16
0
+ 25
0
+ 39
0
+ 10
- 6
+ 14
- 11
50 80
0
- 13
+ 79
+ 60
+ 49
+ 30
+ 60
+ 30
+ 29
+ 10
+ 40
+ 10
+ 19
0
+ 30
0
+ 46
0
+ 13
- 6
+ 18
- 12
80 120
0
- 15
+ 94
+ 72
+ 58
+ 36
+ 71
+ 36
+ 34
+ 12
+ 47
+ 12
+ 22
0
+ 35
0
+ 54
0
+ 16
- 6
+ 22
- 13
120
150
150
180
0 - 18
0 - 25
+ 110
+ 85
+ 68
+ 43
+ 83
+ 43
+ 39
+ 14
+ 54
+ 14
+ 25
0
+ 40
0
+ 63
0
+ 18
- 7
+ 26
- 14
180 250
0
- 30
+ 129
+ 100
+ 79
+ 50
+ 96
+ 50
+ 44
+ 15
+ 61
+ 15
+ 29
0
+ 46
0
+ 72
0
+ 22
- 7
+ 30
- 16
250 315
0
- 35
+ 142
+ 110
+ 88
+ 56
+ 108
+ 56
+ 49
+ 17
+ 69
+ 17
+ 32
0
+ 52
0
+ 81
0
+ 25
- 7
+ 36
- 16
315 400
0
- 40
+ 161
+ 125
+ 98
+ 62
+ 119
+ 62
+ 54
+ 18
+ 75
+ 18
+ 36
0
+ 57
0
+ 89
0
+ 29
- 7
- 39
- 18
400 500
0
- 45
+ 175
+ 135
+ 108
+ 68
+ 131
+ 68
+ 60
+ 20
+ 83
+ 20
+ 40
0
+ 63
0
+ 97
0
+ 33
- 7
- 43
-20
500 630
0
- 50
+ 189
+ 145
+ 120
+ 76
+ 146
+ 76
+ 66
+ 22
+ 92
+ 22
+ 44
0
+ 70
0
+ 110
0
- -
630 800
0
- 75
+ 210
+ 160
+ 130
+ 80
+ 160
+ 80
+ 74
+ 24
+ 104
+ 24
+ 50
0
+ 80
0
+ 125
0
- -
800 1000
0
- 100
+ 226
+ 170
+ 142
+ 86
+ 176
+ 86
+ 82
+ 26
+ 116
+ 26
+ 56
0
+ 90
0
+ 140
0
- -
1000 1250
0
- 125
+ 261
+ 195
+ 164
+ 98
+ 203
+ 98
+ 94
+ 58
+ 133
+ 28
+ 66
0
+ 105
0
+ 165
0
- -
1250 1600
0
- 160
+ 298
+ 220
+ 188
+ 110
+ 235
+ 110
+ 108
+ 30
+ 155
+ 30
+ 78
0
+ 125
0
+ 195
0
- -
1600 2000
0
- 200
+ 332
+ 240
+ 212
+ 120
+ 270
+ 120
+ 124
+ 32
+ 182
+ 32
+ 92
0
+ 150
0
+ 230
0
- -
2000 2500
0
- 250
+ 370
+ 260
+ 240
+ 130
+ 305
+ 130
+ 144
+ 34
+ 209
+ 34
+ 110
0
+ 175
0
+ 280
0
- -
Odchyka redniej
rednicy zewn.
w paszczynie
promieniowej
Dmp
E6 F6 F7 G6 G7 H6 H7 H8 J6 J7
ponad wcznie
10 18
0
- 8
+ 43
+ 32
+ 27
+ 16
+ 34
+ 16
+ 17
+ 6
+ 24
+ 6
+ 11
0
+ 18
0
+ 27
0
+ 6
- 5
+ 10
- 8
18 30
0
- 9
+ 53
+ 40
+ 33
+ 20
+ 41
+ 20
+ 20
+ 7
+ 28
+ 7
+ 13
0
+ 21
0
+ 33
0
+ 8
- 5
+ 12
- 9
30 50
0
- 11
+ 66
+ 50
+ 41
+ 25
+ 50
+ 25
+ 25
+ 9
+ 34
+ 9
+ 16
0
+ 25
0
+ 39
0
+ 10
- 6
+ 14
- 11
50 80
0
- 13
+ 79
+ 60
+ 49
+ 30
+ 60
+ 30
+ 29
+ 10
+ 40
+ 10
+ 19
0
+ 30
0
+ 46
0
+ 13
- 6
+ 18
- 12
80 120
0
- 15
+ 94
+ 72
+ 58
+ 36
+ 71
+ 36
+ 34
+ 12
+ 47
+ 12
+ 22
0
+ 35
0
+ 54
0
+ 16
- 6
+ 22
- 13
120
150
150
180
0 - 18
0 - 25
+ 110
+ 85
+ 68
+ 43
+ 83
+ 43
+ 39
+ 14
+ 54
+ 14
+ 25
0
+ 40
0
+ 63
0
+ 18
- 7
+ 26
- 14
180 250
0
- 30
+ 129
+ 100
+ 79
+ 50
+ 96
+ 50
+ 44
+ 15
+ 61
+ 15
+ 29
0
+ 46
0
+ 72
0
+ 22
- 7
+ 30
- 16
250 315
0
- 35
+ 142
+ 110
+ 88
+ 56
+ 108
+ 56
+ 49
+ 17
+ 69
+ 17
+ 32
0
+ 52
0
+ 81
0
+ 25
- 7
+ 36
- 16
315 400
0
- 40
+ 161
+ 125
+ 98
+ 62
+ 119
+ 62
+ 54
+ 18
+ 75
+ 18
+ 36
0
+ 57
0
+ 89
0
+ 29
- 7
- 39
- 18
400 500
0
- 45
+ 175
+ 135
+ 108
+ 68
+ 131
+ 68
+ 60
+ 20
+ 83
+ 20
+ 40
0
+ 63
0
+ 97
0
+ 33
- 7
- 43
-20
500 630
0
- 50
+ 189
+ 145
+ 120
+ 76
+ 146
+ 76
+ 66
+ 22
+ 92
+ 22
+ 44
0
+ 70
0
+ 110
0
- -
630 800
0
- 75
+ 210
+ 160
+ 130
+ 80
+ 160
+ 80
+ 74
+ 24
+ 104
+ 24
+ 50
0
+ 80
0
+ 125
0
- -
800 1000
0
- 100
+ 226
+ 170
+ 142
+ 86
+ 176
+ 86
+ 82
+ 26
+ 116
+ 26
+ 56
0
+ 90
0
+ 140
0
- -
1000 1250
0
- 125
+ 261
+ 195
+ 164
+ 98
+ 203
+ 98
+ 94
+ 58
+ 133
+ 28
+ 66
0
+ 105
0
+ 165
0
- -
1250 1600
0
- 160
+ 298
+ 220
+ 188
+ 110
+ 235
+ 110
+ 108
+ 30
+ 155
+ 30
+ 78
0
+ 125
0
+ 195
0
- -
1600 2000
0
- 200
+ 332
+ 240
+ 212
+ 120
+ 270
+ 120
+ 124
+ 32
+ 182
+ 32
+ 92
0
+ 150
0
+ 230
0
- -
2000 2500
0
- 250
+ 370
+ 260
+ 240
+ 130
+ 305
+ 130
+ 144
+ 34
+ 209
+ 34
+ 110
0
+ 175
0
+ 280
0
- -
JS6 JS7 K5 K6 K7 M5 M6 M7 N5 N6 N7 P6 P7
5.5 9
+2
-6
+2
-9
+6
-12
- 4
- 12
- 4
- 15
0
- 18
- 9
- 17
- 9
- 20
- 5
- 23
- 15
- 26
- 11
- 29
6.5 10.5
+ 1
- 8
+ 2
- 11
+ 6
- 15
- 5
- 14
- 4
- 17
0
- 21
- 12
- 21
- 11
- 24
- 7
- 28
- 18
- 31
- 14
- 35
8 12.5
+ 2
- 9
+ 3
- 13
+ 7
- 18
- 5
- 16
- 4
- 17
0
- 25
- 13
- 24
- 12
- 28
- 8
- 33
- 21
- 37
- 17
- 42
9.5 15
+ 3
- 10
+ 4
- 15
+ 9
- 21
- 6
- 19
- 5
- 24
0
- 30
- 15
- 28
- 14
- 33
- 9
- 39
- 26
- 45
- 21
- 51
11 17.5
+ 2
- 13
+ 4
- 18
+ 10
- 25
- 8
- 23
- 6
- 28
0
- 35
- 18
- 33
- 16
- 38
- 10
- 45
- 30
- 52
- 24
- 59
12.5 20
+ 3
- 15
+ 4
- 21
+ 12
- 28
- 9
- 27
0
- 40
- 21
- 39
- 20
- 45
- 12
- 52
- 36
- 61
- 28
- 68
14.5 23
+ 2
- 18
+ 5
- 24
+ 13
- 33
- 11
- 31
- 8
- 33
0
- 46
- 25
- 45
- 22
- 51
- 14
- 60
- 41
- 70
- 33
- 79
16 26
+ 3
- 20
+ 5
- 27
+ 16
- 36
- 13
- 36
- 8
- 37
0
- 52
- 27
- 50
- 25
- 57
- 14
- 66
- 47
- 79
- 36
- 88
18 28.5
+ 3
- 22
+ 7
- 29
+ 17
- 40
- 14
- 39
- 9
- 41
0
- 57
- 30
- 55
- 26
- 62
- 16
- 73
- 51
- 87
- 41
- 98
20 31.5
+ 2
- 25
+ 8
- 32
+ 18
- 45
- 16
- 43
- 10
- 50
0
- 63
- 33
- 60
- 27
- 67
- 17
- 80
- 55
- 95
- 45
- 108
22 35 -
0
- 44
0
- 70
-
- 26
- 70
- 26
- 96
-
- 44
- 88
- 44
- 114
- 78
- 122
- 78
- 148
25 40 -
0
- 50
0
- 80
-
- 30
- 80
- 30
- 110
-
- 50
- 100
- 50
- 130
- 88
- 138
- 88
- 168
28 45 -
0
- 56
0
- 90
-
- 34
- 90
- 34
- 124
-
- 56
- 112
- 56
- 246
- 100
- 156
- 100
- 190
33 52.5 -
0
- 66
0
- 100
-
- 40
- 106
- 40
- 145
-
- 66
- 132
- 66
- 272
- 120
- 186
- 120
- 225
39 62.5 -
0
- 78
0
- 125
-
- 48
- 126
- 48
- 173
-
- 78
- 156
- 78
- 203
- 140
- 218
- 140
- 265
46 75 -
0
- 92
0
- 150
-
- 58
- 150
- 58
- 208
-
- 92
- 184
- 92
- 242
- 170
- 262
- 170
- 320
55 87.5 -
0
- 110
0
- 175
-
- 68
- 178
- 68
- 243
-
- 110
- 220
- 110
- 285
- 195
- 305
- 195
- 370
46
Notatki
Dooono wszelkich stara by zapewni dokadno danych zawartych w tej publikacji, ale nie moemy przyj odpowiedzialnoci
za jakiekolwiek bdy czy pominicia. Prawa autorskie NSK 2010. Zawarto niniejszej publikacji jest chroniona prawami autorskimi
wydawcw. Wydrukowano w Polsce. Ref: HIB/B/PL/07.11
Europejskie biura sprzeday NSK
Zapraszamy rwnie na nasz stron internetow: www.nskeurope.pl
Global NSK: www.nsk.com
Niemcy
NSK Deutschland GmbH
Harkortstrae 15
40880 Ratingen
Tel. +49 (0) 2102 4810
Fax +49 (0) 2102 4812290
info-de@nsk.com
Norwegia
Norweskie Biuro Sprzeday
NSK Europe Norwegian Branch NUF
stre Kullerd 5
N-3241 Sandefjord
Tel. +47 3329 3160
Fax +47 3342 9002
info-n@nsk.com
Szwecja
NSK Sweden Ofce
Karolinen Fretagscenter
Vxnsgatan 10
SE-65340 Karlstad
Tel. +46 5410 3545
Fax +46 5410 3544
info-de@nsk.com
Hiszpania
NSK Spain, S.A.
C/ Tarragona, 161 Cuerpo Bajo
2
a
Planta, 08014 Barcelona
Tel. +34 932 89 27 63
Fax +34 934 33 57 76
info-es@nsk.com
Francja
NSK France S.A.S.
Quartier de leurope
2 rue Georges Guynemer
78283 Guyancourt, Cedex
Tel. +33 (0) 1 30 57 39 39
Fax +33 (0) 1 30 57 00 01
info-fr@nsk.com
Republika Poudniowej Afryki
NSK South Africa (Pty) Ltd.
27 Galaxy Avenue
Linbro Business Park
Sandton 2146
Tel. +27 (011) 458 3600
Fax +27 (011) 458 3608
nsk-sa@nsk.com
Polska i Europa
rodkowo-Wschodnia
NSK Polska Sp. z o.o.
Warsaw Branch
Ul. Migdaowa 4/73
02-796 Warszawa
Tel. +48 22 645 15 25
Fax +48 22 645 15 29
info-pl@nsk.com
Turcja
NSK Rulmanlari Orta Dog u Tic. Ltd. S ti
19 Mayis Mah. Atatrk Cad.
Ulya Engn Is Merkezi No: 68 Kat. 6
P.K.: 34734 - Kozyatag i - Istanbul
Tel. +90 216 3550398
Fax +90 216 3550399
turkey@nsk.com
Wielka Brytania
NSK UK LTD.
Northern Road, Newark
Nottinghamshire NG24 2JF
Tel. +44 (0) 1636 605123
Fax +44 (0) 1636 602775
info-uk@nsk.com
Wochy
NSK Italia S.p.A.
Via Garibaldi 215 - C.P. 103
20024 Garbagnate
Milanese (MI)
Tel. +39 02 995191
Fax +39 02 99025778
info-it@nsk.com

Instrukcja Obsugi Ozysk

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Instrukcja Obsugi Ozysk

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

INSTRUKCJA OBSUGI OYSK

Wszystkie rednice wakw js6 (j6)

18~100 40 js6 (j6)

You might also like