Professional Documents
Culture Documents
Aydp 2 (1) - N
Aydp 2 (1) - N
au;a=umf o H
2014 arv
twGJ (2 )
1
trSwf( 1 )
armifr;kd OD;
bmompum;i,faygif;
jrefrmpk
u&if
wdkif;(&Srf;)
uluD;(csif;)
rGef
yavmif
ucsif
vdkvkrd lqdk
quf(K)
r&kd
rav;
16
17
18
45
1
11
9
12
6
1
2
vl O D ; a&
9862694
1348066
1021917
343864
305294
176124
153897
93052
35237
14049
6368
'Dpum;t& vlrsdK;pk}uD; 11 rsdK;/ bmompum;i,f 138 rsKd ;ukdawG@&rSmjzpfygw,f? vlrsKd ;wlayr,fh bmompum;uGJawG jzpfae
w,f qkdwm udkdazmfjyxm;w,f?
4
aqmif;yg;yg Z,m;twkdif;azmfjyvkdufygw,f?
pOf
1
2
3
4
5
6
7
8
yg0if o nf h vl r sd K ;ta&twG u f
12
9
11
53
9
1
7
33
vlOD;a&
586379
178579
2659961
840661
26658505
1011480
1730674
3287311
&mck d i f E _e f ;
1 'or 478
8 'or 450
6 'or 705
2 'or 119
67 'or207
2 'or 550
4 'or 363
9 'or 648
tcsif;csif;aoG;uGJatmif vkyfwmjzpfw,f?
tckvnf; vlrsdK;pkawmfawmfrsm;rsm;u olwk@d ukd ppftpdk;
&u rw&m;trnfwyfowfrSwfwmawGudk vufrcHbJ olwkd@
trnfukd olwd@k yJ owfrw
S fzk@d awmif;qdak eygjyD? vlrsKd ;pkawG&@J pmay/
,Ofaus;r_awGjrifhwifzkd@awmif;qdkaeygjyD?
vlrsKd ;wdkif;awmif;qdkaewJh wef;wla&;/ aoG;pnf;nDnw
G f
a&;/ ud,
k =fh urRmudk,zf efwD;a&;/ udk,fydik jf ymef;cGifh qdk wmawG[m
vlrsKd ;pkH jynfow
l &yfv;kH awmif;qdak ewJh +idrf;csr;f a&;/ 'Drdu
k a&pDa&;/
aoG;pnf;nDnGwfa&;/ w&m;r#wa&; vl@tcGifh ta&;awGqkdwm
awGe@J wxyfwnf;yJ jzpfw,fqdw
k m oabmaygu=f u&if ppftm
%m&Sifpepfukd wku
d fzsuEf idk fygvdrfhr,f? tckvnf; ppftm%m&Sif
pepf&J@ o&zl 2008 tajccHOya'udk wenf;r[kwf wenf; wku
d f
zsufaewJh wkdufyJaG wG[m e,fy,f toD;oD;rSmay:aeygw,f?
armifrk;d OD;
12-02-2014
6
A=o
wvrf;vHk; a=umfjimawG wazG;azG;urf;a0wJh
wacwfwcsdefu kyf&Sifa=umfjimum;}uD;vdk xkwfjyefcsufawG wxkwf
wnf;xkwf+yD; usif;yaewJh +idrf;csrf;a&;aqG;aEG;yGJ[m wa&G@a&G@
wdk;vmcJhygw,f? 'gayrJh jcm;em;wmwcku kyf&Sifa=umfjimum;u
omrefqdkif;wD;wmjzpf+yD; 'DaqG;aEG;yGJrSmawmh aemufcHuaoewfoH
awG t+rJ=um;ae&wmygyJ?
ESpfeJ@csD+yD;tcsdef=umvm+yD;jzpfwJh 'DaqG;aEG;yGJ
pOfrSm tckxufxd rl=urf;wckawmif r,fr,f&&qkyfqkyfudkifudkif
jyp&mr&Sdao;ayr,fh 'DumvtwGi;f ppfyJaG wGtwGi;f aowJhEpS fzuf
wyfom;eJ@ t&yfom;ta&twGufuawmh renf;vSb;l qdkwm 0efcH&
r,f? aemuf+yD; udk,fhtdk;udk,fhtdrfudk ypf+yD;ajy;=u&wJh ppfajy;'kuQ
onfta&twGuf[mvnf; wdk;+yD;&if; wdk;aeygw,f?tqdk;qHk;u
awmh ESpfzufoabmwl owif;xkwfjyefcsufqdkwm xGufvm+yD;
aemuf w&uf/ ESpf&ufavmuftaerSmyJ aoewfoHawG xGuv
f mwJh
udpPrsdK;yJjzpfygw,f?
odyfowdxm;oifhwJhtcsufwcsufu Adkvfcif
!Gef@vufxufupvd@k 'Dae@txd wdik f;jynfrSm olwk@d e@J wku
d af ewJh txJ
u tiftm;t}uD;qHk;vdk@q&dk r,fh vufeufuidk fwyfzGJ@}uD;awGeJ@ typf
tcwf&yfpJzdk@ oabmwlnDcsufawG&cJh+yD; wcsdK@qdk&if ppftpdk;&&J@
vufatmufcH jynfol@ppfawGawmif jzpfoGm;+yDvdk@qdkEdkifcJhygw,f?
'gayrJh qef;wmu 'Dvkd ppfwyfoHk;&r,hf tajctaeawGavsmhyg;
vsuf&Sdygw,fqdkw Jht=um;uyJ olw dk@ppfw yfu dk wae@+yD;wae@
w&ufrvyf wyftiftm;awG rw&m;wd;k csJ@/ vufeufopfawG trsKd ;
rsdK; wyfqifaewmygyJ? tprSmawmh vlta&twGuf/ wyfta&
twGufw;dk cs@J w,f? aemufyidk ;f rSmawmh vufeufwyfqifr_awG t}uD;
tus,jf riw
fh ifvmygw,f? 'Dwyfqifru
_ dk ta&twGufa&m/ t&nf
tcsif;t&yg jrifhwifvmwmyg? ydkpdk;&drfp&maumif;wmu 'Dppfwyf
[m olwdk@rSm &efolenf;oGm;+yDqdkumrS olw@dk topf pkaqmif;&&Sd
xm;wJh vufeuftopftqef;rsdK;pHkudk jynfov
l lxkjrifatmif enf;
rsKd ;aygi;f pHek J@xw
k jf yaewmygy?J olw@dk &J@ 0bfq'dk af wG/ bavmh*f qdk'af wG
(ppfwyfemrnf ajymifemrnfcHxm;wma&m/ cHrxm;wma&myg) awG
rSm tJ'v
D ufeufopfawGudk wenf;enf;eJ@azmfjyae=uygw,f? wcg
wavawmhvnf; rD'D,mawG&oGm;atmif oG,f0dkufwJhenf;awGeJ@
igikdrdonf
ighrsuf&nfonf
eDonf eDonf eDonf?
tmZmenf o k d @
yef;wyGifhvkd
EGrf;&ifhysufpD;/ onfajr}uD;rS
csnf;ESD;uG,faysmufoGm;onfr[kwf?
ESpfaygif;axmif&m/ urBmq,fouf
rysufrwdrf/ rrSdefrjy,f
ruG,fraysmuf/ ajymifajrmufowWd
eDb&d J&J/ oifhtoJtm;
igwkd@=um;Y
xm;vsuf oifxGufoGm;onfwum;?
jynfol@=u,f*sme,f(ZGef-1972)
av;armif
(uku
d u
kd |ef; tmZmenf&aJ bmf)
,kH=unfcsufESifh touf
vlwOD;rSm
onf;v$mjyifxuf/ oHr_dESufxm;
,kH=unftm;vnf; &SdpjrJ?
,kH=unfcsuftm;
enf;rsm;wkdif;&ef/ ukdufaywHv#if
cE<moufikH/ pGef@&ef}uKHu
rwkefrv_yf/ rqkwfrwGef@
pGef@0Hhjcif;rSm
'dk@wkdif;xGm?
av;armif
tvkyform;/ v,form;wkd@
tiftm;aygif;zGJ@/ ypPnf;rJhom
tm%matmifyGJ/ cHpjrJ[k
atmifyGJtwGuf/ ,kH=unfcsufESifh
toufukday; aoG;om;ukdvSL
oifhvkdvlukd
jynfol b,frSm arhEikd fvdrh?f
oifrao?
jynfolawG=um;/ oifhkyfyGm;v#if
vmoGm;vSnfhvnf/ &Sdaernfwnfh?
jynfol@wkdufyGJ/ qifE+$J cdrfhnH
atmifyGJcHvnf;?
EkdifiHxGef;opf/ qkd&S,fvpfjynf
aqmufwnfxlvnf;?
tkd-oifrao
oifrao?
wyGifhauv#if/ TajrazmufcGJ
rsKd;aph&JrS/ tm;cJrmefopf
yifawGjzpfI/ xGef;opfyef;awG
jzmjzma0?
jynfolESifhwGJ/ t+rJruGm
oif&SdrSmwnfh?
ajrpmzkH;tkyf/ oifhukdjrKyfvnf;
rjrKyfEkdifbd/ jynfol&Sdor#
oifhb0um;
awmufyaeqJ/ xGef;ajymifqJ?
tkd-oifrao
oifrao?
ajr0,foifhkyf/ zkH;uG,fjrKyfvnf;
rjrKyfESvkH;/ ajrwkH;azmufcGJ
tpOf&J?
tkd-oifrao
EkdifiHawmf ndK;a&mfaoqHk;jcif;
Ekid if aH wmfqw
kd mukd od+yD;wJah emuf
igw@dk &@J rD;jcpfawG rD;rawmufawmhbl;
igwkd@&J@ zdeyfawG vrf;r&Sad wmhbl;
igw@dk &@J tdyrf ufawG tem;rJu
h ek fw,f?
armifjrwfol
EkdifiHawmfqw
kd mukd awG@+yD;wJhaemuf
igw@dk &J@v,fuGif;awG pyg;rJhukefw,f
igw@kd &@J ysKdrspfr_awG urf;uyfuek fw,f
igwd@k &J@pOf;pm;^m%fawG rD;avmifomG ;w,f?
Ekid if Hawmfqkw
d m
a'a0gvdk owW0g}uD;aygh
igwkd@ukd ajcmufveS f@w,f
igwd@k ukd eSdyfpufw,f
igwkd@ukd b0awG owfypfw,f?
EkdifiHawmfqdw
k mudk vufcHvu
kd w
f ht
J cg
rdbozG,f tiftm;oHk;z,f&mS ;wmukd cHc&Jh
apmfum;r_awG yifv;Hk yGiw
hf m jrifc&Jh
ukd,fusihw
f &m;awG jrpfvadk umwm odch&J
rvHk+cKHr_awG[m onf;cHrw
_ cH g;ayguu
f ae 0ifvmcJhwmayg?h
Ekid if Hawmfqdw
k m
vSn;f wef;eJ@ ql;avoGm; bwfpu
f m;
igwd@k p;D rS yku
d fqH&ayr,fh
[de;f vm;a[mufvm; vkyw
f ,f?
Ekid if Hawmfqdw
k m
pm;p&m&Sdou
l pm;p&mr&So
d ludk
wpfeyfav#mhpm;ckdi;f wJh a&'D,dk
igw@dk &J hAdkuaf wG[m
&G&H mS pdwef @J w=uKwf=uKwf jrnfw,f?
Ekid if Hawmfqkw
d m
a&/ rD;/ om;owf/ ck;d ol/ olawmif;pm;
a&ysufw,f
rD;ysuw
f ,f
touf owfw,f
ck;d 0Suw
f ,f
tawmif;t&rf;xlw,f
'kuo
Q pf ig;yg;[m
ighudk uAsma&;zdk@ w&m;&apw,f?
a[hedkiif aH wmf
rif;rSm bmomw&m;r&Sb
d ;l
igw@dk rmS bmomw&m;&Sdw,f
rif;rSm ,Ofaus;r_r&Sb
d ;l
igw@kd rmS ,Ofaus;r_&dw
S ,f
aESmif}uKd;rJw
h yfO;D rSm 'Dw&m;oHawG
tvHe@J twl wnfvrd rhf ,f?
Ekid if Hawmfqkw
d m
ppfom;u Oya'jyK+yD;
Ekid if aH &;orm;awG pmaya[maewJh
ua&mfur,f jzpfpOf}uD;aygh
&efukef+rKd@}uD;[m pdwZW aq;Hq
k k&d if
uAsmq&mawGu awmxGu&f [ef;yJ?
Ekid if Hawmfqkw
d m
aps;uGupf ;D yGm;a&; zkwaf umif
tdwu
f yfazmif;olawGu
tdwu
f yfr&Sdoal wGudk
rsuaf pmif;wcJcJ &ef&mS =uw,f?
10
EkdifiHawmf +yKdysuw
f ht
J cg
vufeufawGudk t&nfusKd +yD;
bmoma&;trSwt
f om;awG xkvyk cf h=J uw,f?
toef@&iS ;f qH;k t0wfawGe@J vlawG[m
armifjrwfol
q&mr}uD;
}uD;wvHk;twyfcHxdkufwJh&Jabmf}uD;
toufvnf;}uD;/ 0gvnf;}uD;
oduQmvnf;}uD;ordk@
wdk@&JabmfawG[m
tawG;raygufwJhtcg
pdwfnpfwJhtcg
rusef;rmwJhtcg
E_wfcrf;emwJhtcg
ol@qDudkoGm;um
udk,hf0rf;em udk,fxkwfajym
udk,hfa&m*gudkwdkifyif
ukd,fh&ifudkzGihfjy
udk,hfcspfb0udkvSpf[
&Jabmf-&JabmfrawG&J@
qdk;wdkifyif/ aumif;wdkifyif
tr}uD;trdt&mxif
anmifyif}uD;awmh xD;tpif;w&mtoGif
q&mr}uD;tyg;rSm wkd@rsm;cdkvH_csif?
11
acgif;cg;ajcvuf/ tcsufnDpGm
uwwfygwJh/ oGJ@oGJ@aysmif;aysmif;
ol@vufacsmif;rsm;[m/ wcgw&HrSm
aoewfarmif;vnf;/ qGJoifhqGJ&
"m;r aygufjym;vnf;/ v$Joihfv$J&
aq;xdk;tyfudkif/ pnf;0g;udkifeJ@
xdkifvdkuf&wJhtpnf;ta0;
ESiv
f dkuf&wJh c&D;a0;
'gawGjyefawG;vdkuf&if
,Hkyifr,Hkcsifp&m?
yHkjyifvdk@xifcsifolxifp&m?
ol@tyg;rSm
*sif;azmeJ@0
ArmeJ@&Srf;
wkwfeJ@"Ek
EkysdKwJhuav;rawG
aq;tdwfvG,folvG,f
aoewfxrf;olxrf;
toD;w&mtnmwckyrm
oGm;av&mwGJavmif;wGJavmif;eJ@
ywfoD;ae=uwJhjrifuGif;[m
awmifapmif;rSm/ 0g;Hkyif&dyfrSm
=unfEl;p&m/ vGrf;armp&myg?
'gayrJh
a&S;oa&mtcgr[kwf
jynfAm&mrSmr[kwf
yHkjyifr[kwf
0wKr[kwf?
oHr%dyrm
rmausmckdifusnf
'DESvHk;eDu
pD;usvmwJh
yD,0gpmol@pum;eJ@
rkom;ryg ol@w&m;wdk@rSm
=uifemr_
odrfarG@r_
ulnDvdkr_
apwemawmifxk
pkaygif;vdk@azmfjyaewm
ol@a&S@udka&mufum
ol@pum;em;axmifol[m
acgif;cgw,fvdk@r&Sdyg?
awmfvSefa&;pwif&m
ysOf;rem;tajccHa'o
tif;av;tajccHa'o
108 ppfa'o
ta&S@ajrmuf ppfa'o
&Snfvsm;vSordkif;a=umif;eJ@
ajrmufjrm;vSwJhol&Jaumif;ta=umif;awG
olajymjywdkif; acgif;wndwfndwfeJ@
uav;awGtqDtpdrfhpm;&ovdk
+rdef@+rdef@}uD; em;axmifcJhwm
'DwcgawmhightvSnhf
q&mr}uD;&J@ta=umif; ajym&+yD?
ypPuQwdk@Armjynf
'Dajrr[DrSm
OD;xkyf=u,feD
ppftuseJ@
'DZmenftrsdK;orD;}uD;
ordkif;pOfrSm
O'gef;wGifavownf;?
zdk;oH (vlxk)
12
'kd@tvH
ae'%f av'%f wkdufpm;cH
zGmvefpkwfvJ &JrS&J?
'kd@tvH bmeJ@aq;jc,f
ar;raeeJ@
'kd@&J@=u,f
'kd@&J@ol&Jaumif;
taxmiftaomif;wkd@aoG;&nf
b,fyef;csDaq;rS vkdufrrD
eDrS eD?
avxefrkd;oufrkefwkdif;=um;
r0yfwGm; OD;rnGwf
a0;a0;=unfh jrifhjrifhysH
'kd@tvH wdrfnGef@cl;qGwf
&efolawG OD;nGwf'l;axmufcJh&wm
t0gtum;ryg
'g orkdif;yJ?
avScGufcsnf; rusefbl;
atmifyGJukd qGwfcl;zkd@
eufarSmifwJh ork'N&mukd jzwfum
avSem0g tpif;w&m
vmaeaygh
xavmhtiwfab; usa&mufol 'kd@wawGwJh
v_dif;vkH;awG awmifvkdarmufvJ
'kd@aw;oH rkd;,Hazmufayvdrfh?
tvHawmf ukdifpGJol&J@
pGJ+rJwJh ajcrsm;
'kd@&J@rdcif r[myx0Dajr
'kd@{&m0wDurf;yg;
euf_dif;pGm tjrpfwG,f
ausmufqpfausmufom;xuf
cufcJpGm azmufxGuf
&JvufyGifhopfawG eDeDvGifaewm
oifrjrifwwfbl;qkd&if
xif&mawG ajymraeeJ@?
jynfolawG usdefpmwkdufaeqJ
'DuAsm[m 'kd@&J@pdefac:csuf
'DuAsm[m 'kd@&J@ opPmwkdifwnfr_
'DuAsm[m 'kd@&J@a=unmpmwrf;?
tvHawmfrSm w&m;ygvkd@
tm;opfawG tpOfarG;zGm;
'kd@jynfol odef;oef;uka&J@tv,f
wkdufyGJ&J@qkHcsufrSm
'kd@tjrJ &Sdaewm
wauG@rSm oifodvmr,f?
jynfol[m 'kd@tkd;tdrf
'kd@ae@pOfvkyfief;[m wkdufyGJeJ@awmfvSefa&;
&efol@ESvkH;om;ukd xkd;azmufr,fh
wyfOD;&J@vSHoGm;xufjrjrrSm
'kd@t+rJ &Sdaea=umif;
aomif;wkdufu =um;apom;?
?
13
ajreDcJ&J@ umwGef;vuf&m(1)
14
ajreDcJ&J@ umwGef;vuf&m(2)
15
(aZmf v wf )
td r f c sKyf c sonf h e nf ;
1989ck Zlvdkif 20 rS 2011ck Ekd0ifbm 13 xd (e0w-etz)
ppftpkd;& usifhokH;cJhonfhenf;vrf;jzpfonf?
,cifu DASSK ukd zrf;qD;tdrfcsKyfcsxm;vkduv
f #if v_yf&Sm;
r_rSefor#onf +idrf0yfoGm;cJhonf r[kwfygvm;? tu,fI rw&m;
wJh trdef@tm%m [lor# wm0eft& zDqef=uqkdonfh
16
=uonfr[kwfoavm? jynfyEkdifiHtpkd;&rsm;uvnf; ,cifu csrSwf cJhaom ydwfqkd@[ef@wm; zdtm;ay;r_rsm;ukd av#mhcs kyfodrf;+yD; tul
tnDawG ay;vmae=uonf r[kwfoavm? xdef;ausmif;yGJxkwf (tuef@ towfjzifh) tokH;csonfhenf;onf olwkd@twGuf tokH;wnfh
tvkyf jzpfvSonf?
okd@ygI ,cktcg ,if;okd@ vufawG@tvkyfjzpfvSonfh enf; vrf;ukd rnfonfhykHpH /rnfonfhyrm% wkd;csJ@=urvJ? 2008 tajccH
Oya'/ ppfwyfESifh ppfAsL&kdu&uf t&if;tESD;wkd@ukd xdef;odrf;/ umuG,f/ wkd;csJ@&mY DASSK tm; rnfokd@ukdifwG,f xdef;csKyfae&m
csxm;=urvJ? [yk'fr 59 (p) ukd cif;csuftcsKd@jzifh jyifqifum DASSK tm; orRw/ 'kwd,orRw tjzpf ae&mcsxm;+yD;/ ppfwyf 25
&mckdifE_ef;ukd orRwoufwrf; 4 ckpm qufxm;a&; tay;t,ljyKv#if ykdI wGufom;ukdufrnfavm] qkdonfukdom olwkd@pOf;pm;ayvdrfhrnf?
olwkd@tzkd@ DASSK ukd ukdifwG,fxdef;csKyf ae&mcsxm; Ekdif+yDqkdv#if t&m&mukd xdef;csKyfEkdifrnfr[kwfygvm;? xdk enf;vrf;twGuf
Adkvfodef;pdef/ Adkvfa&$ref;ESifh Adkvfrif;atmifvd_if wdk@onf udk,fpD wm0efcGJ,lxm;=uyHkay:ygonf?
xkdokd@ ukdifwG,fxdef;csKyf ae&mcsxm;rnfh ab;tE&m,frS vGwfajrmufzkd@twGufqkdv#if DASSK ukd,fwkdif jywfjywfom;om;
pwifkef;xGufrSom vGwfajrmufEkdifvdrfhrnfvnf; jzpfonf? tb,fha=umifhqkdaomf orRw}uD;ukd ,kHw,f/ em,u}uD;u ajzmifhrwf
w,f[k qkdaom 'Drkdua&pDacgif;aqmif. ynmqefaom pum;vkH;rsm;onf 'Drkdua&pDaemufvkduf/ aemufygrsm;twGuf w&m;ozG,f
jzpfaeonf r[kwfygoavm?
DASSK u jynfol@tiftm;okH;r,f tjcm;enf;okH;r,f ponf ajymvmojzifh 'DcsKyfem,u}uD;wOD;jzpfaom OD;0if;wifurl
,ae@ EkdifiHa&;tiftm;pkwkdif; av#mufvSrf;&rnfh acwf0efESifh acwfvrf;ukd &Sif;&Sif;jywfjywf enf;ay;vrf;!efvsuf &Sdygonf?
- jynfvkH;u|wftpnf;ta0;}uD;
- jyifqifa&;awmif;qkdyGJ}uD;
- wwd, ta&;awmfykH}uD;
,if;okd@ OD;0if;wif !efjyaeonfh ta&;awmfykHenf;vrf;jzifh 2008 tajccHOya' tm; zsufodrf;+yD; tajccHOya'opfw&yfESifh
tpm;rxkd;Ekdifor# umvywfvkH; r_dif; wck r[kwf wck rd+yD; 'Drkdua&pDta&;onf a&pkefarsmaevdrfhOD;rnfom jzpfonf?
(aZmfvwf)
(2014 ckESpf/ {+yDv 2 &uf)
urB m em
ESifh
jrefr mem
2014 Zefe0g&D Economist pmapmif rsuEf SmzH;k aqmif;yg;t&
tem*wf tvkyftudkif&&Sda&;ESihf ywfoufwJh ta&;}uD;wJh
pm&if;Z,m; 2 ck azmfjyxm;wm awG@&w,f?
1 ? urBmhvcl srf;om 85 a,muf&@J u,f0r_[m
wurBmvHk;&J@ vlOD;a&xuf0uf&SdwJh qif;&Jom;rsm;&J@ ydkifqdkirf _eJ@
nDw,f?
2 ? vmr,fhtESpf 20 rSm urBmay:&Sd
tvkyftudkifaygif;&J@ 47[m tvdktavsmufpuf
(pufkyfqydk gp@dk ) eJ@ tpm;xdk; cH&edkifw,f?
txufyg tcsufESpfcsuft& tvdktavsmufpufawG
ydkrsm;vmwmeJ@tr# ukr`%D}uD;rsm;&J@ pGrf;&nfydkjrifhvm
(vltpm;pufawG0ifvmI) tvkyftudkifawG &Sm;yg;vm+yD;
aumfydka&;&Sif;}uD;awG 0ifaiGydkpkyHk vmygvdrfhr,f? rnDr#r_
acsmufurf;yg;[m ydkrdkeuf_dif; oGm;ygvdrfhr,f? ,cifuqdk&if
pufr_vkyfief;tvkyfawG &Sm;yg;vmcJhaomfvnf;
0efaqmifr_vkyfief; tvkyftudkifopfawG
ay:ayguftpm;xdk;EdkifcJhw,f? ,ckaemufqHk;ay:
armifoef;jra&$
17
tvk d t avsmuf p uf q d k w J h v_ d i f ; opf u awmh puf H k t vk y f o rm;awG o mru pm&if ; ud k i f a wG vuf v D ta&mif ; orm;awG td r f + cH
ajrudk,fpm;vS,fawGudkvnf; jyefay;qGJygvdrfhr,f?
txufygo;Hk oyfcsufuawmh 2013 Oxford avhvmr_ pmwrf;w&yfrS tav;xm;oH;k oyf azmfjycsufjzpfw,f? pmwrf;u
tvdktavsmufpufeJ@ tpm;xkd;cH&r,fh tvkyftudkiftrdsK;tpm;eJ@ ta&twGufudk wGufcsufazmfjy&mrSm thH=op&m aumif;avmufatmif
yrm%}uD;rm;w,f? zefwD;r_eJ@ u|rf;usifr_vkdtyfwJh tvkyfrsm; (Oyrm/ c&pf,mefbkef;}uD;/ t,f'Dwm/ oGm;pdkufq&m0ef) uawmh
ab;uif;w,f? 'gayrJh pufjyif/ vufESdyfpuf/ vufvDta&mif;aps;onf pwJh tyfa=umif;xyf tvkyfrsm;uawmh aysmufuG,foGm;r,f?
ordkif;rSm jzpfysufcJhovdkyJ tudsK;tjrwfudk t&if;&Sifrsm;uom odrf;ydkufygvdrfhr,f?
'pf*spfw,fawmfvSefa&;u azmfaqmifay;wJh u,f0r_[m t&if;&Sifrsm;eJ@ twwfynmjrifhrm;wJholrsm;uom cHpm;cJh=u&w,f?
vGefcJhwJh q,fpkESpo
f ;Hk cktwGif; txGufypPnf;ay:rS vkyt
f m;u&wJha0pk[m wurBmvHk;twdki;f twmt& 64 uae 59odk@ usKH@oGm;w,f?
tar&dum;&J@ xdyfqHk; 1 u &&Sw
d Jh 0ifaiG a0pk[m 1970 rSm 9 &SdcJh&mrS ,ae@rSm 22 jzpfw,f? tvkyv
f ufrJh jy\em[m umvywfuyf
jy\emoufouf r[kwfawmhbl;? csrf;omwJhEdkifiHrsm;tzdk@ tvGefta&;}uD;wJh tcsufay;acgif;avmif; oH jzpfae+yD? 2000 ckESpfrSm
tvkyv
f kyfEkid w
f Jh touft&G,f&dS tar&duef 65[m tvkyf&dw
S ,f? tajctae aumif;wJhEpS faum raumif;wJhEpS fyg tcsKd ;tpm;avsmhyg;vm+yD;
avmavmq,frSm 59yJ &Sdawmhw,f?
'Dwdrf;nGwfr[
_ m tar&duef wEdkiif Hwnf; jzpfaewmr[kwfbl;? r=umcifu 'g;Adkpf urBmhpD;yGm;a&;zdk&rfeJ@ raES;raESmif; xGuv
f mwJh
tenf;pktwGuf vkyfaqmifcsuf qdkwhJ Oxfam tpD&ifcpH mt& urBmay:u tcsrf;omqHk; 85 a,muf&J@ ydik fqdkifr[
_ m a':vm 164 x&Dv,
D H
(1 x&Dv,
D H ] 1000 bDvD,H) &Sd+yD; urBmt
h qif;&JqHk; uHqdk;rdk;arSmifusaeol 35 bDv,
D H (1 bDvD,H ] oef; 1000)&J@ 0ifaiGeJ@nDw,f?
'DuGm[r_udk wdk;csJ@=unfh&if vufwqkyfpm urBm*[fay:u OD;abm*}uD;rsm;&J@ taetxm;udk ,ckvdkawG@&r,f? urBmhvlcsrf;om 1 &J@
u,f0r_[m a':vm 110 x&DvD,H &Sd+yD; urBmhvlOD;a& xuf0uf&SdwJh qif;&Jom;rsm;&J@ ydkifqdkifr_xuf 65 q ydkrsm;w,f? olwdk@eJ@
olwdk@&J@aumfydka&;&Sif;}uD;rsm;u tvdktavsmufpufrsm; (pufkyfrsm;) wnfaqmuf=uum olwdk@&J@u,f0r_eJ@ t&if;udk wdk;csJ@=uOD;r,f?
enf;ynmopfawG ay:ayguf+yD; enf;ynmta[mif;udk z,f&Sm;vdkufwmeJ@tr# tvkyftudkifopfawGu tvkyftudkifa[mif;awGudk
tpm;xdk;vmwm[m yHkpu
H saewJh zzsufrp_ uf0idk f; jzpfaeygw,f? 'gayrJh 'Dw}udrfrSmawmh zsufqD;r_[m wzufowfydu
k sw,f? owif;enf;ynm
tajccHwhJ pD;yGm;a&;opfu pufrt
_ ajccH pD;yGm;a&;a[mif;xuf tvkyftudkif zefwD;r_ tyH}k uD;enf;yg;ygw,f? Google , Apple , Amazon ,
Facebook wdk@&J@ pkaygif;wefzk;d [m a':vm 1 x&Dv,
D H &Sad omfvnf; vl 150000 (wodef;ig;aomif;) udkom tvkyfay;Edkifw,f?
'Dtjzpf[m pdwrf oufromp&m aumif;vSw,f? u|efawmfwdk@&J@ urBmr_acwf/ enf;ynmacwfeJ@twl rnDr#r_0efyad ewJh urBm}uD;rSm
qif;&Jom;rsm;[m xkwfvkyfa&;y&dabm*ydkif&Sif vlcsrf;omrsm;&J@ ya'o&mZf uGif;jyifrS qdkufbmv,form;rsm; jzpfvmae+yDqdkwmudk
vuf c H & awmh r S m jzpf y gw,f ? ay:ayguf v mae+yD j zpf w J h vl w ef ; pm;wd k u f y G J e J @ vl r _ y d y uQ r sm;[m bmh a =umif h j zpf & ovJ qd k w mud k
tvG,o
f dEdkifygw,fvdk@ Oxfam u azmfjyygw,f?
,ck ppfAdkvfcsKyf}uD; (a[mif;opf) u azmfaqmifvmwJh 2008 -2010 jyKjyifajymif;vJa&; qdkwm&J@ yHkyef;udk=unfh&atmif?
tpdk;&r[kwaf om bma&;apmif=h unfh tzGJ@tpnf;wckrS Jelson Garcia qdkou
l ArmjynfrS jynfyb%frsm;wGif b%fpm&if; 5 ckeJ@
tyfESHxm;aiG tar&duefa':vm 11 bDvD,H&Sda=umif; (wESpfpm bwf*suftoHk;p&dwf 8 bDvD,Hxuf ydkw,f)/ 'ga=umifh urBmhb%frS
au;+rDav#mfray;wmjzpf+yD; *syefu =um;0ifpdkufxkwf qyfay;&wmjzpfa=umif; xkwfazmfajymw,f (atmufwdkbm2013)?
urBmhb%fu Jelson Gaicra [m urBmhb%f0efxrf; r[kwfa=umif;ajymw,f? jrefrmhA[kdb%f 'kOuUu jrefrmtpdk;&taeeJ@
EdkifiHjcm;t&efaiGtjzpf a&$ 71539 wef A[dkb%frSm xdef;odrf;xm;a=umif; aiGom; tar&duefa':vm *19 bDvD,H&Sda=umif; aiGay;
aiG,v
l G,fual p&ef jynfyb%frsm;wGif b%fpm&if; zGihx
f m;a=umif; jynfol@v$wfawmfrSm ajz=um;w,f (12 Ed0k ifbm 2013)? 11 bDvD,q
H w
dk m
Edik fiHawmftaeeJ@ jynfyb%frsm;wGif (pm&if;aotyfaiG)tyfESHxm;wmr&Sad =umif;/ yk*~vdutyfEHx
S m;wm &Sdr&Srd oda=umif; ajymw,f? urBmh
b%faum jrefrmhA[dkb%f'kOuUyg yg;yg;eyfeyfeJ@ 11 bDvD,HudpPudk a&Smifv$Jajz=um;oGm;ygw,f?
'gayrJh Edik fiHwumaiGa=u;&efyHkaiGtzG@J jrefrmEdkiif Hqdkif&m }uD;=uyfr_tpD&ifcHpm Staff-Monitored Program (SMP). Jan 2013 IMF
Country Report rSmawmh ydkifqidk r
f _ (tpd;k &-yk*~vdu) tao;pdwpf m&if; razmfjyrD jynfyb%frsm;wGif tyfEaSH iGtm;vHk;udk EdkifiHjcm;t&efaiGtjzpf
vHk;+yD;azmfjyxm;w,fvd@k axmufjyxm;ygw,f? t"dym` ,fu ydwfqdk@r_cHxm;&pOfu ppfcdkeD (ppfAsLdku&uf + cdkeD) awG&J@ yk*~vu
d ydkifaiGawGudk
A[kdb%f acgif;pOfatmufrmS xnfh+yD; jynfyb%frsm;rSm tyfESHxm;w,f qdkwmygyJ?
'DaiGawGb,fuvmovJ?
(u) jrefrmha&eH"mwfaiG@vkyif ef; MOGE rS &wem ESifh &JwHceG f "mwfaiG@wifyk@d r_rS 2006-2007 rSpI t&if;aus+yD; tjrwf&&Sdae&m
2011-2012 txd tar&duefa':vm 16 bDv,
D Hausmf jrefrmbufrS 0ifaiG&&Sd+yD;a=umif;/ 2013-2014 rSpI wkwfodk@ a&$"mwfaiG@vkyfuu
G f
xdki;f odk@ aZmwdu"mwfaiG@vkyfuGurf sm;rS "mwfaiG@ wifyk@d r_rsm;jzifh jrefrmbufu 60cef@ &rnfjzpfa=umif; a&eH"mwfaiG@ pGrf;tif0ef}uD;XmerS
18
(i) bma&;0ef}uD;u 21 rwf 2014 jynfol@v$wfawmfrSm ,ckvdkajz=um;wm awG@&w,f? jrefrmEdkifiHtaejzifh 2013 rwf 31
txd jynfwGif;au;+rD usyfbDvD,H 10824 tjyif jynfyau;+rD tar&duefa':vm bDvD,H 9594 ay;&ef&Sda=umif;/ tpdk;&opfvufxuf
2011-12 bmESpfwiG f usyb
f DvD,H 1657/ 2012-13 bmESpfwGif usyfbDvD,H 886 zd;k aiGwdkufvufrw
S frsm; a&mif;csjznfhqnf;cJh&a=umif;/
odk@jzifh jynfwGif;au;+rDESifh GDP tcsdK;rSm 211 jzpfI jynfyau;+rDESifh GDP tcsdK;rSm 159 jzpfum jynfwGif;jynfyau;+rDESifh GDP
tcsdK;rSm 37 jzpfa=umif; ajz=um;oGm;ygw,f?
txufygtcsuftvufrsm;u azmfjyaewmu
(1) ArmjynfrSm 1 awmifr&SdwhJ ppfcdek DawG&Jh u,f0r_[m usef 99 aomjynfov
l lxk}uD;xuf (&mcdik fE_e;f twdtus rajymEdkifayr,fh)
tqaygif;rsm;pGm ydkw,f?
(2) 2008-2010 atmufrSm (ppfAsLdku&ufawGe@J taygif;ygcdek Dwpk&J@ jynfwiG f;rSmvuf0g;}uD;tkyf jynfyrSm vufa0cH vkyfaewJh) ppfAsLdu
k a&pD
pD;yGm;a&;pepfa=umifh qif;&Jcsrf;omuGm[r_eJ@ tvkyftudkif&Sm;yg;r_ acsmufurf;yg;[m ydkrdkeufd_if;vmw,f?
rsuaf rSmufArmjynfrSm v,f,mtdk;tdrf vufvw
G q
f ;kH _H;&olawG ausmwcif;pmaep&m r&So
d lawG/ tvkyftudik f tcGiht
f vrf;rJah eolawG/
rwnfr+idrfjzpfaeolawG wdk;yGm;oxuf wdk;yGm;vmaew,f? ukefaps;E_ef; aiGazmif;yGr_ au;+rD vlr_'kuQawG }uD;xGm;oxuf }uD;xGm;vdk@
19
wae@u +yD;oGm;wJh yxrt}udrf Single Text a&;qGJa&; aqG;aEG;yGJrSm Akdvfodef;aX;/ AkdvfoufEkdif0if;wkd@ ajymqkdaqG;aEG;w,fqkdwJh
udpPawGu wkdif;&if;om;vufeufukdiftzGJ@tpnf;awGukd ukd,fhacgif;ukd,f jzwf+yD; ,lvmay;=uvkd@ ajymwmyJ jzpfygw,f?
awmfvSefa&;/ ukd,fykdifjymef;cGifh/ zuf'&,fpwJh pum;vkH;awG[m wkdif;&if;om;tiftm;pkrsm;twGuf OD;acgif; eJ@wlwJh
t&myJ r[kwfvm;? awmfvSefa&;qkdwmukd pum;vkH;t&a&m/ a0g[m&t&yg ppftkyfpku acsr_ef;csifykH &ygw,f?
tckawmh 'Dpum;vkH;awG Single Text xJrSm rxnfhoGif;&/ rokH;pGJ&-vkd@ olwkd@u ydwfyifaew,f? aqG;aEG;ndE_dif;wmeJ@
rwlbJ +cdrf;ajcmuftusyfukdifwm jzpfaeygw,f? awmfvSefa&;/ jynfwGif;ppf/ wef;wla&;ESifh ukd,fykdifjymef;cGifh/ zuf'&,f/
wnfqJOya'/ v$wfawmfjyify/ vufeufukdifwkdif;&if;om;eJ@ wkdif;&if;om;vufeuf pwJh pum;vkH;awG[m a0g[m&oufouf
jy\em r[kwfygbl;?
pum;vkH;/ a0g[m&eJ@ ywfouf+yD; oifcef;pm vkd@ ajym&rvm;/ tawG@t}uKHvkd@yJ qkd&rvm; rodyg? ylylaEG;aEG; vufawG@
xJu om"u wck ajymyg&ap? 2012 {+yD =um;jzwfa&G;aumufyGJ +yD;wJhaemuf av;pm;vkdufemeJ@ xdef;odrf; umuG,f
apmifha&Smuf udpP ay:vm+yD; v$wfawmfwGif; 0ifa&;-r0ifa&; xpfaeygw,f?
xkdpOfu trsm;pku 'DudpP[m rljy\em r[kwfbl;/ enf;vrf;jy\em jzpfw,f? orRwAkdvfodef;pdefbufu ajyvnfatmif
ajz&Sif;ay;rSmyJ qkd+yD; ar#mfvifhcJh=uw,f? Akdvfodef;pdef&J@ vkdufavsmr_a=umifh EkdifiHa&;ygwDrsm; rSwfykHwifjcif;Oya'rSmygwJh
av;pm;vkdufemudpP jyifqifay;+yD; jzpfvkd@ 2008 tajccHOya'xxJrSmygwJh udpPukdvnf; jyifqifay;rSmyJ qkd+yD; tm;vkH;u
pdwftm;xufoefpGmeJ@ ar#mfvifhcJh=uwmyg?
20
armifped af omf
v,f,mpdu
k fysdK;a&;udk tajccHonfh ArmjynfrSm v,f,mxkwv
f kyfa&; enf;pepfrsm; acwfrzD @GH +zdK;wdk;wufoifhoavmuf wdk;wufr_
r&Sd? a&S;kd;enf;twdkif; u|JEGm;oH;k xGe,
f ufpu
dk fysdK;onfh vufr_v,f,mxkwfvkyef nf;om t"dujzpfonf? wdki;f jynfvGwv
f yfa&; &cJhonfw
h idk f
awmifolv,form;rsm;. v,f,mvkyif ef;cGif vGwfvyfru
_ dk tkyfpdk;ol tqufquf enf;trsKd ;rsdK; jzifh csKyfcs,f uef@owf tjrwfxw
k fr_rsm;
jynfEh SufaecJo
h nf? Adkvfoed f;pdeftpdk;&u (69)ESpfajrmuf wyfrawmfae@ OD;wnfcsuw
f Gif EdkifiaH wmf tpd;k &. aus;vufa'o zGH@+zdK;wdk;wufa&;ESifh
qif;&JEGrf;yg;r_ avsmhcsa&; vkyfief;pOf taumiftxnfazmfaqmifr_Y wwyfwtm; 0dkif;0ef;ulnDaqmif&Gufa&; -qdkonfh tcsufwcsuf
awG@&onf? rulnDcsifaeyg / raESmifh,u
S fygEiS /fh 0ifr_yfygESifh [k t&yfajym ajymoifhae+yD? vuf&Sd umv v,f,mvkyif ef;cGif tajctaersm;
csKyfcs,fuef@owf tjrwfxw
k f=uHkomr[kwf/ awmifov
l ,form;rsm; xGe,
f uf vkyfudkifaeonfh ajr,mrsm; twGif;rSvnf;aumif;/ tdrf+cHajr
rsm;twGi;f rSvnf;aumif;/ vufeufuikd w
f yf oH;k +yD; t=urf;zuf armif;xkwaf e=uonfh tajctaexd &ifqidk fae=u&onf? TuJo
h @kd Edik x
f ufpD;eif;
ajr,mrsm;udk rw&m; vk,al er_rsm;wGif wyfrawmfu t"du yg0ifywfoufaeonfrmS v,fjyif qifomG ;ovdk xif&mS ;aeygonf? wEdik fiHvk;H
taetxm;ESihf ajr,modrf;qnf;cH&r_ t=urf;zsif;tm;jzifh {uaygi;f 6 oef;avmuf &Sd&mwGif {u 4 oef;eD;yg;udk ppfwyfu odrf;xm;a=umif;/
pm;eyf&duQmzlvHkr_yl;aygif;aqmifa&Smufa&;tzGJ@ (FSWG) u vkyfxm;onfh ppfwrf;awGu qkdonfukd 2013 Zlvkdif 11 {&m0wDowif; pm
rsufESmrSm awG@&onf? tckdiftrmtaeESifh tao;pdwf axmufjyrnfqkdv#ifvnf; ajymrqkH;aygif awmok;H axmif jzpfaeonf?
a':atmifqef;pk=unf awmif}uD;+rKd@rSm vlx ktpnf;ta0;vkyfvkdonfh ae&m[m ppfwyfykdifu Gif;jzpfI cGifhrjyKEkdifbl;qkdonfh
aESmifh,Suf[ef@wm;onfh owif;ESifh ouFe;f u|ef;+rKd@e,f rdausmif;uefwiG f ajrykdio
f nfh jynforl sm;u ajrjyef&vkda=umif; qENjy awmif;qkad e
onfudk ppfrx
_ rf;a[mif; tdrf&mrsm; aqmufvkyf&ef &Sdojzifh jyefvnfpeG @f v$wfay;&ef tpDtpOf r&Sda=umif; umuG,fa&;0ef}uD; XmerS pmtdwfydwf
ajzonfqakd om rsufESmv$J cJypf-owif;rsm; r=umao;rDu ay:xGufvmonf? 'g ppfwyf0ifa&mufywfoufaeonfh udpPawG jzpfonf?
ppfwdik ;f rSL;a[mif; 'kAdv
k cf sKyf}uD; cifarmifoef; rdom;pku odr;f xm;onfh ajr,m r_cif;wck oHwGJrSm awG@&a=umif;ESihf oHwJG tajcpku
d f
a&wyfu odrf;,lr_/ oHwJcG &kdif tkyfcsKyfa&;rSL;a[mif;wkd@ odrf;,lxm;onfh tr_rsm;ukd ppfaq;cJ&h a=umif;vnf; OD;b&Sifu ajymonf?
'k AkdvfcsKyf}uD; cifarmifoef;tjyif &ckdifppfwkdif; wm0ef,cl Jh=uaom 'kwd,AkdvfcsKyf}uD;a[mif; 0if;jrifh/ Akv
d fcsKyfarmifOD;/ Akv
d fcsKyfaomif;at; /
Akdvrf SL;csKyf ol&armifeD/ yk@d aqmifa&;0ef}uD;a[mif; AkdvfcsKyfodef;aqG rdom;pkrsm;vnf; ajrodrf;r_wiG f yg0ifa=umif; a'ocHrsm;u ajymjy=uonf?
v,f,majrtr_ 10 r_ &Sv
d #if 8 r_rSm ppfwyfu enf;rsKd;pkHokH; odrf;,lr_ESifh ywfoufaeonf? 'Dawmh aus;vufa'o zG@H +zKd;wkd;wufa&;ESifh
qif;&JEGrf;yg;r_av#mhcsa&; vkyif ef;pOf taumiftxnfazmf&ef wyfrawmfu wwyfwtm; 0kdif;0ef;ulnD aqmif&u
G fa&; b,fvkd yg0ifrmS vJ?
wyfrawmfu wkdif;jynfu,fwifjcif;ESifh ulnDjcif;ukd wjynfvkH;u jynfolawG aoG;vef@ae=u+yD? ulnDaqmif&Gufrnfhtpm; ppfwyfu
odrf;xm;onfh ajr,mawG awmifolv,form; jynfolrsm;ukd jyefay;zkd@ vkdonf? w&m;enf;vrf;uspGm ajz&Sif;zk@d vkdonf? ajr,m rw&m;
22
odrf;,lr_udk Akdvfodef;pde.
f }uHzh @GH tpkd;& ajz&Si;f Ekid fv#if Armjynf qif;&JEGrf;yg;r_ avsmu
h svdrhrf nf? 'gukd vufawG@ rvkyfygu tajymom jzpfrnf?
bmrS taumiftxnf ay:vdrrfh nfr[kwaf y?
2014 Zefe0g&D 21 &ufu v$waf wmfrmS v,f,majrESihf tjcm;ajrrsm; odrf;qnf;cH&r_a=umifh jynforl sm; epfemr_r&Sdapa&;twGuf
pkHprf;a&;aumfr&Sif tpD&ifcHpm tykdif; 1/ 2/ 3 wkd@wGif yg&aSd om tr_wJrG sm;ESihf ywfouf+yD; tr_aygif; 745 r_teuf tpkd;&u ajrodrf;r_aygif;
423 ckudk ajz&Si;f +yD; jzpfonf[k orRwu jynfaxmifpkv$waf wmf em,uxH o0%fvm$ ay;ykd@co
Jh nf[k od&d&S onf? orRw. o0%fv$mukd
v,f,mpkdufysKd;a&; 'k0ef}uD; OD;tkef;oef;u aqmif&Guf+yD;pD;r_ &mckdifE_ef;rsm;yg xnfhoGif;I v$wfawmfrSm zwf=um;onf[k qkdonf?
v$wfawmftrwf 10 OD;u tpkd;&tzGJ@&J@ aqmif&GufcsufawG[m rSefuefwdusr_r&Sd/ yGifhvif;jrifomr_vnf; r&Sda=umif; uef@uGufcJh=uonf?
aumfr&SiOf uU vkyfonfh OD;wifxGfu,
kd fwkdif olw@kd aumfr&Siu
f ay;ykd@xm;wm ajr,m tr_aygif; 5000 ausmfw,f? tck ajz&Sif; +yD;+yDom
ajymw,f/ b,fv,form;rS v,fajrjyef&wm r=um;ao;a=umif; tckdiftrm ajymoGm;onf? wcg ykodrt
f rwf OD;0if;jrifhuvnf; wEkid fiHvH;k rSm
ay:ayguaf ewJh v,f,majr odr;f qnf;cH&r_e@J ywfouf+yD; 'kwd, orRw OD;Om%fxGef; acgif;aqmifwJh ajrtoHk;csr_ pDrHcef@cGJa&; aumfrwDu
2 vtwGif; v,fajrtr_aygif; 418 r_ &Sif;vif;+yD;pD;cJha=umif;-qdkonfh orRw&J@ o0%fv$myg tcsuftvufrsm;[m wu,fh ajrjyifwGif
jzpfysuaf ewJh yuwd tajctaeawGeJ@ rsm;pGmuGmjcm;a=umif;/ ykord f+rdK@e,frmS taemufawmifwkid ;f ppfXmecsKyfu odr;f ,lcw
Jh Jh v,fajrrsm;eJ@
ywfouf+yD; a'ocHjynfolawG w&m;pGcJ Hae&w,fvdk@ aqG;aEG;ajym=um;onf? wyfodrf;ajrawG rlvydik f&Siu
f dk jyefay;r,fqk+d yD; pmawGa&mufw,f?
awmifolawGqDudk ydk@wmyg? vufawG@rSmawmh ajrawGjyefrtyfwJhtjyif tJ'DawmifolawG[m usL;ausmfr_eJ@ w&m;pGJ cHae&ygw,f? tr_&if
qdkifae=u&wJh jynfoal wGu tm;ud;k &Sm+yD; jrefrmEdik if H vl@tcGiht
f a&;aumfr&Six
f H wifjy=uonf[k OD;0if;jrifhu vufawG@tajctaeudk axmufjy
vdkufonf?
ZrLoD&d +rdK@e,f tifeft,fvf'D v$wfawmftrwf a':pENmrif;uvnf; v,fqnf 'k0ef}uD; &Sif;jyoGm;wJh ajr,maumfr&Sif tpD&ifcpH myg
1/2/ 3 t& aejynfawmfrSm tr_aygif; 111 r_ &Sdw,fqkw
d m b,f[mygvJ? ZrLoD&d +rdK@e,f wckwnf;u wifxm;wmawmif tr_wGJaygif;
w&mausmf&Sdygw,fwJ?h wr_rS &Sif;vif;+yD;pD;jcif;vnf; r&Sdao;ygbl;? oufqdki&f m udk,pf m;vS,fawGuvnf; 'Dvdkajz&Sif;ay;w,f qdkwmudk
od&Sdxm;jcif; r&Sdygbl;? 'ga=umifh aejynfawmf tr_wGJ ckESpfr_yJ &Sif;zdk@ usefao;w,f qdkwJh 'Dtajzudk uefrtaeeJ@ uef@uGufygw,fvdk@
ajymjyefygonf? a&$jynfom rJqENe,frS jynfol@v$wfawmf udk,fpm;vS,f OD;wifarmifOD;uvnf; a&$jynfomrSm {uaygif; aomif;eJ@csD
odrf;cJhygw,f? xdkufoifhwJh avsmfa=u; ay;zdk@ESifh pDrHudef; rvkyfjzpfwJh ajrawGudk ydkif&Sifjyefay;zdk@ jzpfygw,f[k qdkjyefonf? tck wu,f
jzpfaewmu ajrydkawG jyefr&wJhtjyif tJ'aD jrydak wGrSm usL;ausmf+yD; ajrcsygrpfawGeJ@ w&m;0ifcsay;wmawG jzpfvmygw,f? 'Dajrr_awG wckrS
rajz&Si;f Edkib
f l;vd@k axmufjyaqG;aEG;onf? orRwuvnf; atmufajc0ef}uD;Xmeu wufvmwJhtay: vufrw
S fxdk;+yD; v$waf wmfqD o0%fv$m
ydk@vdkufwm awmfawmfvGJae+yD [k tjypfqdk ajym=um;=uonf? orRwudk,fwdkifawmif 'Dvdk tESyfcHae&awmh atmufajc v,form;awG
tEdkifusicfh Hae&wm[m bmqef;vdk@vJ [laom tjrifrsm; v$waf wmfxrJ Sm 0dik f;0ef; uef@uGuforH sm; v$r;f oGm;atmif jynfol@acwf *sme,frSm
azmfjyxm;onfudk awG@Edkifonf? ajr,mjy\emudk orRw Adkvfodef;pdefeJ@ AdkvfcsKyfa[mif;rsm;tkyfpk[m 'Dtwdkif;ajz&Sif;aevsSif taumif
txnfay:zdk@ a0;ygao;w,f/ ysi;f awmifysif;ao;w,f qdw
k mrsdK; ajymvdkuf csio
f nf? 'g[m ppftm%m&Sipf epf ,E&m;twGif;u tHaoaeonfh
ppfAdkvf ppfom;rsm; vkyfaeus vkyf[ef jzpfonf? txufvl}uD; auseyfatmif pm&if;ydkjy? r[kwfwmudk t[kwfvyk f/ tqifhqifh vdrfnm
vkyf}uH wifjyenf;awGom jzpfonf? wjynfvHk;tESH@ jynfoltrsm; 'kuQa&mufaeonfh ajr,mjy\emvdk[mrsdK; rrSefruef vkyf}uH wifjy
ajz&Sif;enf;rsdK; vkyfaejcif;[m jynfoltusdK;udk vspfvsSL_aom pdwf"mwfrS vmjcif; jzpfonf? ppftm%mydkifrsm; EdkifiHa&; vkyfaejcif;onf
jynfol@tusKd ; onfydk;vdo
k nfh cH,cl suf r&S?d tm%m pnf;pdrf vufrv$wfvdkI vkyfae=ujcif; jzpfa=umif; azmfjyaeonf?
1953 ck v,f,majr EdkifiHydkif Oya't& qdk+yD; ajr,mrsm;udk odrf;onf? aemufydkif; 2012 rwfv 30 v,f,majrOya'opf
jymef;+yD;vnf; odrf;jyefonf? 'Dae&mrSm jy\em&Sdaewmu EkdifiHawmfqkdwm wyfrawmfvm;? wyfrawmfESifh EkdifiHawmf xyfwljyKxm;wm
b,folawGvJ? jrefrmhajrukd jynfolvlxk ykdifqkdifcGifh r&Sdawmhbl;vm;? tck jzpfaewmu EkdifiHawmftrnfcH+yD; wyfrawmfomru tm%m
&Sifxdyo
f D;awG/ wkd@taygif;yg cked DawGESihf ppfwyfykdif OD;ykdifurk `%Dw@kd u }uKduo
f vkd ajrodr;f cGifh &Sdaeonf? 'Dvdk vkyfcsio
f vkd vky&f aeonfh
Oya'ESihf tm%m&Sifrsm;. vkyf&yfawGa=umifh jynfolrsm;/ awmifolv,form;rsm; ajr,mvufvw
G f qkH;_H;ae&onf? 'ga=umifh tvkyfvufrhaJ wG
xlajymI tkd;tdrfrJhawG rsm;jym;vmaeonf? Akdvfo def;pdef ppftm%mykdiftkyfpku EkdifiHwumrSmvnf; 'Djy\emrsKd;awG &Sdaea=umif;
qifa jcay;wwf =uonf? pD; yG m;a&; zGH @ +zKd; wk d; wufa eonfh Ekd if iH awGr Sm +rKd@ {&d , mwk d; csJ@ a&;/ puf H kt vky f Hk wkd ; csJ @ wnf aqmufa &;
ponfhEkdifiHawmfpDrHudef;rsm;twGuf ajr,modrf;qnf;r_rsm; trSefyif &Sdonf? okd@ayrJh olwkd@EkdifiHawmfqkdwm wu,fhEkdifiHawmftwGuf/
jynfot
l wGuf tusK;d &Sdonfhvkyfief;awG vufawG@taumiftxnf azmfEikd fonf? todrf;cHajrrsm; avsmfa=u;ay;jcif;/ ajrtpm; jyefay;jcif;
&nf&G,fcsufESifh ajz&Sif;ay;ykH/ tvkyftukdif zefw;D ay;ykH tvGef uGmjcm;onf? Armppftyk fpEk Sifh taygif;yg cked DawG. vkyf&yf[m
23
24
( &Jabmf xifO;D )
tpd;k &ajr rusL;ausm&f ? wyfajr vkH;0 (vk;H 0) rusL;ausmf& qdkwhJ qdkif;bkwef DawGu ocFsKdi;f ajrrSmawmif usufoa&r&Sd awG@ae&
w,f? 'D qdki;f bkwfawGudk vlr_uGe&f uf (Face book) pmrsufEmS rsm;wGif r=umr=um jrifawG@=u&w,f? jrifawG@rdol trsm;tjym;uawmh
jypfjypfESpfESpf usdefqJjcif;jzifh _wfcstjypfwif=uygw,f? tJ'Dvdk usdefqJoHrsdK;awGu vlr_uGef&ufrSmom jzpfay:aewmawmhr[kwf/ Armjynf
vl@tzGJ@tpnf;xJwiG f ae&m a'o wdkif;rSm/ tcsfed fwkid f;rSm =um;ae&wJh toHrsdK;vdkjzpfae+yD?
wu,fawmh 'Dused fqJorH sm;&J@ aemufrSm emusif em=unf;p&mawG/ a=uuGJ a'goxGufp&maumif;wJhJ tjzpftysuaf wGu tcdik ftrm
&SdaecJh/ &SdaeqJyJr[kwfygvm;? vlxkusdefqJoHtrsm;qkH;=um;&r,fh ae&ma'oawGuawmh Armjynf&J@ aus;vufa'oawGrSm jzpfay:ae
wmawG@=u&ygvdrfhr,f?
Armjynf&J@ aus;vufv@l tzGJ@tpnf;twGif;rSm vGefchw
J hJ 2ESpfausmfu pwif+yD;/ rauseyfra_ wGa&myrf;aewJh vlxkwku
d yf aGJ c:oHawG
=um;vmae&w,f? yko
H mefrsdK;pkjH zifh ae&mwdki;f uae ay:xGuv
f mcJh+yD? 'Dvdkjzpf&wJh ta=umif;awGuawmh aus;vuf&dS ajr,mtrsm;tjym;
udk tm%modrf;ppftpd;k &u (,cif rqv ppftpdk;&vufxufuwnf;u tcsKd @ae&mrsm;wGif ajr,modr;f ydkurf _&Sdch)J acgif;pOftrsdK;rsKd ; wyfum
vufeufuidk w
f yfzJ@G rsm;udk tokH;jyK+yD; twif;t"rR vk,ufodr;f ydu
k cf hjJ cif;a=umifh jzpfch&J w,f? +yD;awmh aus;vufae vlxkawG &J@ touf&Sifoef
aexdkiEf dkifa&; tcGifhtvrf;awGudk tcsdfefwdkif; tzsuftqD;cHae&aoma=umifh jzpfcJh&w,f?
ppftpd;k &vufxufu vk,uf+yD;ajr,m trsm;tjym;udk tpd;k &ajr / wyfaf jr qdkwJh qdik ;f bkwx
f +l yD; vlxkudk +cdrf;ajcmufxm;=u
w,f? acgif;pOftrsdK;rsdK;eJ@odrf;ydu
k f ykHomefrsKd ;pkHjzifh tokH;jyKaewJh ajruGufwkid ;f rSmtpdk;&ajr / wyfajr qdkwJh qdik f;bkwfukd xifxif
&Sm;&Sm;awG@=u&ygvrd rfh ,f? wu,fawmh tpdk;&ajr / wyfajr qdw
k mawGu vlxkxHrS vk&myg ukefypPn;f awG&@J trSwf wHqdyaf wGqw
dk m
vlawGu rodbJ b,faeyghrvJ?
awmif; yGJ/ wdku f y GJo mef od k@ r[kw f vl x kw dku fy GJ o mef jyefv nfa y:xGu fv mjcif;
&Spfav;vkH; ta&;awmfy}kH uD;udk ppfwyfu +zdKcGJESdrfeif;+yD;wJah emufydki;f / ppfwyfw;dk csJ@a&;udk pDrHued f;wus vkyfaqmifvmcJw
h ,f? ppfa&;t&
tcsuftcsmuswJh ae&mwdkif;rSm ppfwyf[m wyfwnf+yD; ajcukyf,lxm;w,f? ppfwyfajcukyf,lxm;wJh ae&mwdkif;rSm ajr,mvk,ufr_
'%fjyif; jyif;xefx ef cHpm;=u&w,f? ajr,mvk,ufodrf; ydkufr_trsm;qkH;uawmh vufeufudkifppfw yfjzpfw,fqdkwm }uHh zGH@tpdk;&&J@
v,f,majrESifh tjcm;ajrrsm;odrf;qnf;cH&r_ pkHprf;a&;aumfr&Sifuawmif twnfjyKay;&wJh txdjzpfygw,f? wu,fhtjzpftysufeJ@
azmfjyxm;wJhudef;*%ef;rsm; tawmfvGJacsmfwmaewmuvGJ&if ppfwyfu ajr,mawG odrf;ydkuf,lxm;w,fqdkwm rSefuefygw,f?
tm%modr;f ppftpdk;&[m ESpfaygif; 20 ausmf=um ppftm%m&Sifpepfjzifh wdkif;jynfudk "m;rdk;tkypf ;dk cJhw,f? 'DumvtwGi;f rSmyJ wdki;f jynf
[m bufaygif;pkH tqdk;bufudk ,drf;,dkifcJhw,f? txl;ojzifh v,f,mxkwfvyk fa&;vkyfief;awG emvefrxlEdkifatmifysufp;D vmcJw
h ,f? aus;
vuf vl@tzGJ@tpnf;twGif;rSmvnf; vlwef;pm;tajymif;tvJawG jzpfwnfvmcJhw,f?
aus;vufrSm vkyftm;ydkv#Hra_ wG tqufrjywfw;dk jrihv
f mw,f? EdkifiaH usmf+yD; tdrfeD;csi;f Edkiif Hrsm;eJ@ tjcm;wwd,Edik fiHrsm;odk@ a&muf&aSd e
wJh ysHustvkyo
f rm;trsm;pk[m aus;vufvkyt
f m;ydv
k #rH _uae+yD; ay:xGufvmwJh &v'fawGvdk@ ajym&rSmygyJ? ppfwyfajr,modrf;ydu
k fr_a=umifh
25
rS w f c suf
1
2
3
4
5
qif;&Jjcif; vGwu
f if;atmif
,ckwavm(2014-azazmf0g&D vqef;ykdi;f )
rSm jynfwGif;jynfy rD'D,mrsm;rSma&m/ tifwmeuf
uGef&ufrsm;rSma&m a&yef;pm; yGu favmxaewJh
owif;wyk'f&Sdygw,f?
tJ'Dowif;uawmh- Zefe0g&v
D 28 &ufae@
u rauG ; wk d if ; a'o}uD ; / rauG ; +rKd@ e,f / opf& m
aumufaus;&Gmu a'ocHrsm;eJ@ awG@qkHpOf arG;jrL
a&;vkyfief;eJ@ aus;vufa'o zGH@+zKd;a&;0ef}uD;XmerS
jynfaxmifp0k ef}uD; (AkdvfcsKyf) OD;tke;f jrifh&J@ ajym=um;
csufrsm;yg?
&Jabmf _,Of
OD;tkef;jrifh&J@ rku
d frdu
k f ikd f;kid f;- &if&h ifho;D oD; ajymqkcd suaf wGukd wtHhw=o em;axmifvkduf&ayr,fh tJ'Dta=umif;ukdawmh vltawmf
rsm;rsm;u jyefvnfa0zefa&;om;ajymqkd+yD;jzpfvkd@ xyfra&;csifawmhyg? u|efr a&;csifwJhta=umif;u tJ'Dajym=um;csufawG&J@ tqkH;owf
uav;rSm ajymoGm;wJh pum;awGeJ@ ywfoufygw,f?
0ef}uD;OD;tkef;jrifhu a'ocHrsm;ukd tm[m& jynfh0&eftwGuf tom;pm;&ef/ ig;pm;&ef/ Opm;&efESifh EGm;Ekd@aomuf&efvnf;
xnfhoGif;ajymqkdoGm;ygonfwJh?
tJ'Dtykd'fuav;ukd zwf&=um;&awmh u|efr vGefcJhwJh tESpf (40) ausmf rqvacwfu tvkyfoif q&m0efb0 jzwfoef;cJhpOfu
28
tawG@t}uKHawGukd jyefowd&rdygw,f?
aemuftawG@t}uHKwckuawmh - 'Dvdkyg?
awmifOuUvmy wDbD a&m*gwdkufzsufa&; aq;ay;cef;
rSm }uHKcJ&h wmyg? tJ'Dwek f;u ArmjynfrSm urBmu
h sef;rma&; tzGJ@csKyf
(WHO) tultnDeJ@ ul;pufa&m*g wdkufzsufa&; (wDbDiSufzsm;)
vkyfief;awG vkyfaeygw,f? tJ'gawGudk u|efrwdk@ aemufqHk;ESpf
ausmif;om;b0uwnf;u pmawG@a&m vufawG@a&m oif,l&yg
w,f? tvkyfoifq&m0ef jzpfawmhvnf; tJ'Dvkrd sdK; aq;ay;cef;awG
rSm oGm;wm0efxrf;&ygw,f? 'Dvdke@J u|efr[m awmifOuUvmy
aq;Hkudk a&mufoGm;wmyg?
tJ'Dwke;f u e,fvSnfh"mwfrSefdu
k f um;}uD;awGeJ@ &yfuu
G f
awGxJ vSnfh+yD; tcrJh "mwfrSefkdufay;ygw,f? tJ'Duae awG@&Sw
d Jh
vlemawGudk &yfuGut
f vdkuf rSwyf Hkwif+yD; wDbaD q;awGudk wywf
(2) }udrf vm,l aomufap&ygw,f? (tdrfay;vkduf&if raomufrSm
pkd;&vk@d aq;cef;rSmyJ aomufcdik ;f &wmyg?) aq;ukd 3-v wefonf/
6-vwefonf aomufckdif;&ygw,f/ u|efrwkd@ukd umuG, fa&;
aq;ynmXme q&mrsm;u 'DvkdrsKd;enf;eJ@ tdENd,rSm wDbDa&m*g
yaysmufvkrwwf jzpfae+yDvkd@ ajymzl;ygw,f? q&mawG r=uc%
ajymwwfwJh pum;awmif rSwfrdaeygao;w,f? just round the
corner- wJh? r=umcifayghav?)
tJ'Daq;cef;rSm u|efrwk@d wm0efu aq;wkdufwhJ ae@awGrSm
vlemawGukd aq;apmifhwkduf&wm/ aq;vmr,lwJh vlemawGukd
tdrv
f u
dk =f unf&h wm(aq;u &yfv@dk rjzpfb;l ? tcsed rf eS rf eS f raomuf&if
tJ'Daq;u +yD;oGm;+yD; aq;+yD;ykd; (drug-resistent-strain) ay:
vmwwf+yD; aq;rwkd; jzpfwwfygw,f? ) a&m*gonfeJ@ xdawG@
olpm&if; (contact list) ,l+yD; tqufrjywf =uyfrwf=unfh_ay;+yD;
a&m*g ul;ul;csif;odatmifeJ@ aq;ukoEkdifatmif pDpOfay;&ygw,f?
wcgawmh aq;ay;cef;pma&;av;u vlemwa,muf aq;
vm r,lwm 2 ywf &S+d yDv@dk owif;yk@d vmygw,f? uJ-'gjzifh vkdu=f unfh
&atmif qkd+yD; u|efrwkd@ tJ'Dvlemtdrfudk vkdufomG ;ygw,f? u|efrwkd@
a&mufoGm;awmh vlemu tdrfa&S@cef; ujyifav;rSm xkdiaf eygw,f?
tem;rSmvnf; uav; 2 a,muf upm;aewm awG@&ygw,f? tdrf
twGif;cef;u trsK;d orD;i,fwa,muf vom;t&G,f uav;av;
csD xGufvmygw,f? tdrf&SiftrsKd;om;u ae@pm;tvkyform;wJh?
rkd;rvif;cifuwnf;u tdrfu xGufoGm;+yD; rkd;pkyfpkyfcsKyfrS tdrfjyef
a&mufowhJ? wae@vkH; &or# tvkyf vkyf&wmwJh? vlemu touf
(50) ausmf a,muQr}uD;? rk;d &Gmvkd@ &ifusyf+yD; vrf;rav#mufEkdifvd@k
rvmwmvkd@ tJ'DtrsKd;orD;uyJ &Sif;jyygw,f? u|efrwkd@vnf; yg
vmwJhaq; (vlem vmr,ljzpfwJh aq;awG) ay;+yD; aemuftywf
30
ausmf Z if r if ;
ra0cGJEkdifavmufatmif jzpfoGm;cJh&?
usyfaiG 3 odef;xuf ausmfwJh vufaqmifukd vufcH&if
vmbfay;vmbf,lr_ owfrSwfr,fqkdwJh pum;&J@ t"dy`m,f[m
usyfaiG 3 odef;atmuf vufcH&if vmbfay;vmbf,lvkd@ rowf
rSwf qkdwJh t"dy`m,fvnf; w+yKdifeufwnf; xGufw,fqkdwm Arm
pum;wwfolwkdif; odyg&J@? 'ghtjyif !ef=um;csufrSm t}udrfa&vnf;
rygovkd/ umvuef@owfcsufvnf; r&Sd? 'Dawmh wae@wnf;rSm 3
odef; q,fcg ,l&ifvnf; vmbfay;vmbf,lr_eJ@ vGwfaeao;&J@?
orRw OD;odef;pdefu ol@&J@ 0ef}uD;/ 0efav;/ !ef}uD;/ !efav;/
*sm}uD ; / *smav;awG u k d 3 od ef ; avmuf a wmh yk H r S ef vmbfp m;
Ekdifa=umif; w&m;0if cGifhjyKay;vkduf+yD? 'DcGifhjyKcsuf[m atmufvlukd
txufvlu rufvkH;ay; pnf;Hk;enf; wenf;vkd@ qkd&ifvnf; qkdEkdif
avmuf&J@? wenf;ajym&&ifawmh tpkd;&tcsif;csif; 0HomEkvkdufjcif;
rsKd; qkdygawmh?
trsm;jynfoltwGufawmh 3 odef;avmufawmh ay;vkduf
=uyguGmqkdwJh OD;odef;pdef@pum;a=umifh [kdufceJ jzpfoGm;=uw,f?
OD;odef;pdefbufu =unfh&ifvnf; ighapwemukd vlawG em;rvnf=u
avjcif;vkd@awmif 0rf;enf;yufvuf jzpfcsifjzpfOD;rSm? bma=umifh
vJqkdawmh ol@0ef}uD;awG a':vm oef;csD vmbfpm;aewmukd olukd,f
wkdif aoaocsmcsm odaewmukd;? omaygif;puULaysmhzwf pufHk
twGuf t&if pufr_ (1) 0ef}uD; OD;atmifaomif;u wkwfukr`%D
wckqDu a':vm woef; vmbfpm;zl;w,f? wjcm; pufr_(1) 0ef}uD;
wa,mufjzpfwJh OD;pdefatmifuvnf; pD;u&ufpufHkwnfaxmif
cGifhtwGuf tar&duef/ t*Fvdyf tajcpkduf ukr`%D}uD; wckqDuae
a':vm 2 odef; vmbfawmif; zl; w,f? Armykdifqdyfu rf; wcku kd
qdyfurf;tm%mykdifu a':vmoef;q,fcsD vmbfpm;+yD; puFmyl
ukr`%Dukd tokH;jyKcGifhay;wJh udpPwckukdawmh puFmylaxmufvSrf;a&;
u vufwkd@awmhrS jrefrmtpkd;&u od&w,f? wkdif;jynf&J@ wwd,
ajrmuf t}uD;qkH;acgif;aqmifjzpfcJhwJh AkdvfcsKyfcifnGef@[m t}uD;
tus,f vmbfpm;xm;wmawG &SdcJhw,fvkd@ olwkd@&J@ t&if ppftpkd;&
32
pd;k _id ;f
4? vlxkvrf;pOfudk usifhoHk;jcif;?
? Edkifiw
H Edkiif H. tzdEySd f
cH jynfolrsm;/ trsdK;om;rsm;onf vGwfajrmufatmifEdkifonf qdk
onfrSm acgif;aqmifygwD tzGJ@tpnf;. rSefuefaom vlxkvrf;pOf
atmufY pkpnf;+yD; &efoludk wdkufcdkufEdkifIom atmifjrifjcif; jzpf
onf? Armjynf EdkifiHa&;ordkif;Y zufqpf*syefawmfvSefa&; atmif
jrifjcif;onf zufqpfpepftm; qef@usifvdkaomvlxktm; rSefuef
aom zufqpfqef@usiaf &; vlxv
k rf;pOfudk acgi;f aqmifzqyvtzGJ@
u csjypnf;&Hk;Edik fI atmifycGJ HcJhjcif;yif r[kwyf gavm? wenf;ajymv#if
ygwDau'grsm;/ vlxkvw
l ef;pm;tv$m toD;oD;wGif;Y epfjrKyfp;l 0if+yD;
vlxk. om;orD;rsm;jzpfatmif aexdik fpnf;H;k Edkipf Grf; &Sjd cif;[k qdk&ay
rnf?
5? oabmw&m;ESifh vufawG@aygif;pyfa&;?
? rnfr#vOl D;a&
rsm;onfh ygwD}uD;jzpfap rSefuefaom oabmw&m;a&; acgi;f aqmifr_
(0g) oabmw&m; vufeuf (0g) oabmw&m; rSeaf jymif; rJhaeygu/
yJhukid o
f l r&SdaomoabFm yifv,fwiG f; arsmcsif&marsm/ qdkucf sifonfh
urf;qdkuf/ wdu
k fcsio
f nfhtwm;tqD;ESihw
f ku
d +f yD; tqH;k Y yifv,fwGif;
pHk;pHk;jrKyfoGm;&rSm {uefrvGJay?
wenf;qdyk grl EdkifiaH &;0dZmeJ@ t0dZm w&m;udk rSeu
f efpGm r
udik pf /GJ rcGJjcm;EdkifbJ arudk }udKwif+yD; qkyu
f kid x
f m;rdovdk udk,fusKd ;enf;
wwf=uayonf? Edkiif Ha&;0dZmeJ@ t0dZm w&m;udk rSefuefpGm rudkifpGJ
EdkifbJ rnfr#}uD;rm; rnfr#=um&Snfaom wdkufyGJrsm; qifE$Japumrl
tqHk;Y ta&r& tzwfr&ESifh ESmacgi;f usnfayG@ awG@=u&ayonf r
[kwfavm?
Armjynf uGefjrLepf ygwDonf Edik fiHa&; 0dZmw&m;jzpfaom
ypPnf;rJhvlwef;pm;. 0dZm w&m;rsm;udk tajccHtm;jzifh wav#mufvk;H
udkifpGJcJh.?
(u) tbd"rRma&; ?
? ygwDonf rmhufpf vDeif0g'.
tEkydavmr kyf0g' tbd"rRmudk udik fpGJ.? wuUaA'pdw0f g'. twW
0g'ESifh qENpJ0G g'udk qef@usif.? xdk@a=umifh t&m0wKrsm;ESifh Edik fiHa&;/
vlrSKa&;/ pD;yGm;a&; jy\emt&yf&yftm; qENpJG uif;uif;jzifh =unfh
jrifEidk f&ef }udK;pm;.? xdk@a=umifhvnf; jrifEdkifpGrf;/ jyifEdkifpGrf; &SdcJhjcif;
jzpf&onfr[kwfavm? wcsdefwnf;wGif vl@ordki;f . tqHk;pGe/f vlwef;
pm;rJhavmutjrif aoG;pkyfr_pepf tm;vHk;uif;pifatmif vl@tzGJ@t
pnf;opfudk jrif.? pdwful;,Of r[kwf/ ody`Henf;usordkif;a&;tjrif
jzpfonf? Tonfudk ordki;f a&; kyf0g'[k qdkayonf?
(c) EdkifiaH &; tjrif ?
? ygwD. Edik fiHa&; vrf;pOfonf
&Sif;.? wenf;ajymv#if rmhufp0f g'. EdkifiaH &;tjrifonf &Sif;.? (1)
aoG;pkyo
f lvlwef;pm;. Edkiif Ha&; tm%m pdk;rdk;r_udk +zdKcs (2) ypPnf;rJh
vlwef;pm;. EdkifiHa&;tm%m wnfaqmuf (3) vlwef;pm;rJh (0g)
aoG;pkyrf _pepf uif;aom om,m0ajym+idrf;csrf;aom vl@abmifwnf
34
aqmufa&;yifjzpfonf? Ttqifhodk@ a&mufatmif ypPnf;rJh ygwDrsm;onf rdrdEdkiif H trsdK;om;a&; tajctaersm;ESifh rSefuefpmG aygif;pyf+yD;
jynfo@l 'Drdkua&pD awmfvSeaf &;rSwqifh csDwufoGm;&rnf jzpfayonf? vdt
k yfv#if tqifhcEGJ dkifayonf?
(*) pnf;&H;k a&;rl ?
? ypPnf;rJhygwDonf pnf;rJhurf;rJhygwD r[kw?f ygww
D Gif; rdrdpw
d fqENt&/ auseyf&ifauseyfovdk jyKrl ajymqdk
aexdik f/ *dk%;f zGJ@*dk%f;cGJ/ vG,fvG,f0ifa&muf vkycf Gifh&Sdaom tzGJ@tpnf;rsdK; r[kwfyg? vGwv
f yfpGm ajymqdka0zefcGifhvnf;&Sad om A[dkcsKyfukid rf _udk
emcHaom/ A[dkudkvnf; pepfwus a0zefciG v
fh nf;&Sdaom tzG@J tpnf; trsdK;tpm;jzpfonf? TonfrSmvnf; ypPn;f rJhygwD urBmrSm pwifay:
xGef;pOfu &&SdcJhaom ygwDpnf;&Hk;a&;vkyfief;rsm; jzwfoef;r_ tawG@t}uHKrsm;udk aygif;csKyf+yD; qdkAD,uf uGefjrLepfygwD acgif;aqmif vDeifESifh
qdkAD,ufygwDrS cscJhaom awmfvSefaompnf;Hk;a&;rlyif jzpfayonf?
Armjynf uGefjrLepfygwDonf TtajccH oabmw&m;}uD;oH;k yg;tm; }udK;pm;udik fpGJ &yfwnfc+Jh yD; ygww
D nfaqmufa&;/ awmfvSew
f u
dk fyGJ
vrf;pOf csrSwfa&;ESifh tm%mwnfaqmufa&; vkyfief;udk aqmif&GufcJhayonf?
xdk@a=umifhvnf; tjcm;blZGmygwD rsm;/ vuf0JtrnfcH v_yf&Sm;&ef vHk;yef;cJhaom ygwDrsm;ESifh jcm;em;pGmyif (ygwDonf EdkifiHa&; rD;
awmufrD;v#Hrsm;=um;Y) ,ae@widk f cdkifcidk frwfrwf &yfwnfEdik fyga=umif;? ygwDpdef&wkudk azmfusL;&if; tav;tjrwfjyK wifjyvdu
k f&ayonf?
pdk ; _d i f;
jrwfEkd;
pum;vH;k jy\emwJv
h m;/ aocsmpGmpOf;pm;=unf@z@kd vdyk gonf
ukdaxG;
Armjynf&@J typftcwf &yfpaJ &; jynfwiG f;+idr;f csr;f a&; vkyfief;pOf[m tpd;k &eJ@ wdkif;&if;om; vufeufukid f tzG@J tpnf;rsm; tqufrjywf
awG@qHkaqG;aEG;ae=upOfrmS yJ/ ucsife@J &Srf;wdik f;&if;om;a'orsm;rSm wdkufyJrG sm; tqufrjywfjzpfymG ;aeygw,f? +yD;cJhwJh {+yDv 5 &ufae@u &ef
ukefrSm awG@qHkaqG;aEG;pOf t&ift}udrfrsm;u ryg0ifzl;wJh tzGJ@tpnf;rsm; wufa&mufvmayr,fh ESpfzufauseyf vufcHEdkifwJh tajctae
a&muf&zSd @dk tvSr;f a0;uGmqJ taetxm;eJ@ aemufw}udrf awG@qzHk @dk xyfrH csdef;qdk+yD; tqHk;owfcJhygw,f?
'Dw}udrf awG@qHkaqG;aEG;yGJ[m tpdk;&bufe@J wdkif;&if;om; vufeufuidk f tzGJ@tpnf;rsm;bufrSm a&;qGx
J m;=uwJh typftcwf &yfpJa&;
oabmwlnDcsuf Oya' rl=urf;(2)ckukd nEd i_d ;f +yD; wckwnf; jzpfatmif a&;qG=J uzd@k }udK;yrf;=uwJh yxrqHk;yGjJzpfygw,f? nv
d @dk r+yD;vd@k aemufw}udrf
xyfawG@zdk@ pDpOf=u &wmjzpfygw,f? tpdk;&bufu udk,fpm;vS,ftzGJ@0ifwcsdK@u aqG;aEG;yGJt+yD; rD'D,mrsm;eJ@ awG@qHk&mrSm aemuf-xyfrH
awG@qHkaqG;aEG;oGm; =uzdk@ oabmwlnDcsuf &wm[m atmifjrifr_ wckygy/J wdk;wufr_&Sdygw,f? tck[m wcsdK@pum;vHk; av;awG ndae=u&wm
avmufyJ &Syd gw,f - pojzifh ajymoGm;wm =um;&ygw,f?
tpdk;& udk,fpm;vS,fu pum;vkH; jy\emav;awGygvdk@ cyfaygah ygh ajzoGm;ayr,fh 'Dpum;vH;k awG[m omref pum;vHk;awGvm; /
EdkifiHa&; t"dy`m,fawGudk ud,
k fpm;jyKaewJh pum;vHkawGvm; qdkwm taotcsm *kjyKzdk@ vdyk gw,f? 'Dvdk EdkifiHa&;t"dy`m,feJ@ wefzdk;awGudk
udk,pf m;jyKaewJh pum;vH;k awGukd ndw,fqdkwm[m Edkiif Ha&; jy\emrsm;udk aqG;aEG;wJh t"dy`m,f oufa&mufw,fqkw
d m tm;vHk; oabm
ayguf=u+yD;om;yg? 'Dvdk pum;vHk;awGay:rSm tjrifrwlwm[m tajccHEdkifiHa&; oabmxm;csif; uGm[aewJh t"dy`m,fyJ jzpfygw,f? 'Dvdk
pum;vHk;jy\emtay: tjrifrwlwmawG[m Armjynf jynfwGif;ppfordkif; tprSmuwnf;u &SdcJhygw,f?
awmcd&k onf eJ@ awmcdk=uonf qd+k yD; jynfwGif;ppf tpu zqyv&J@ wdu
k fcdkuf acsr_e;f r_udk ckcHumuG,fzk@d awmcdk oGm;wJh
EdkifiHa&;tiftm;pkrsm;&J@ vkyfaqmifr_ tay: oHk;oyf&mrSm zqyvtpkd;&&J@tjrifeJ@ ckcHqef@usif=uwJh EdkifiHa&;tiftm;pkrsm;&J@tjrifqkd+yD;
uGJvJcG hw
J m[m tcktcsdeftxd rwlao;ygbl;? ta=umif;&if;u 'Dpum;vkH;rsm;&J@ aemufuG,rf Sm &SdaewJh Ekdiif Ha&;t"dym` ,fjzpfwhJ 'Drkdua&
pD tcGit
fh a&;tay:rSm xm;&Sw
d hJ oabmxm;csi;f uGm[aevk@d jzpfygw,f? tJ't
D csed u
f zqyv ay;oavmuf 'Dru
dk a&pDtcGit
fh a&;twkdi;f om
auseyfvufcHc=Jh u&if jynfwGif;ppf jzpfrSm r[kwb
f l;vkd@ wcsKd@u apm'u wuf=uw,f? 'Dvkd apm'u wufolawG[m zqyv tkypf kd;oleJ@
"e&Sifvlwef;pm; tusKd;pD;yGm;ukd umuG,fapmifha&Smufolrsm; jzpf=uygw,f? zqyveJ@ taygif;yg t*Fvdyfvufa0cH "e&Sifrsm; csrf;om
u,f0a&;ukd umuG,af pmifah &Smuf+yD; tvkyform;/ v,form;eJ@ +rKd@aeqif;&Jom; tv$maygif;pkH&@J tusKd;pD;yGm;ukd vspfvsL_olrsm; jzpfygw,f?
'DtajccHvlwef;pm;rsm;&J@ tusKd;pD;yGm;twGuf &yfcH umuG,af y;Ekid fzkd@ or*~awG zG@J +yD; tajccHtcGit
fh a&;awG wkd;wuf&&Sdzd@k a&S@aqmifwu
kd fyGJ0ifwJh
ArmjynfueG jf rLepfygweD @J tjcm;EkdifiHa&;tiftm;pkrsm;[m zqyvu cGihjf yKxm;wJh 'Drdu
k a&pD tcGiht
f a&;ukd csKd;azmuforl sm; jzpfvmygawmhw,f?
zqyvu cGijfh yKwJh 'Drkdua&pDtcGiht
f a&; uef@owfcsuftwkdif; emcH+yD; tajccHvlwef;pm;rsm;&J@ tusK;d pD;yGm;udk vspfvsL_rSmvm;/ olw@kd uef@
owfcsufukd ausmfvGef+yD; tajccHvlwef;pm;rsm;&J@ tusKd;pD;yGm; wkd;wufa&;twGuf qufvufwkdufyGJ0ifrSmvm; qkdwm[m tJ'Dtcsdefu
wnf&dcS h=J uwJh Ekdiif Ha&;ygwDrsm;ukd pdefac:cJhwJh ar;cGef;jzpfygw,f? 'Dwke;f u zqyvu 'Drdkua&pD tjynfhay;+yD;/ tajccHvlwef;pm;rsm;&J@ wdu
k fyGJ0if
awmif;qdkr_awGudk ausvnfatmif ajz&Sif;ay;zdk@ tiftm;pktoD;oD;eJ@ ndE_dif;aqG;aEG; aqmif&Gufwm rvkyfbJ zdESdyfr_rsdK;pHkoHk;+yD; ajz&Sif;wJh
enf;vrf;udk a&G;cs,fcJhwma=umifh ckcHumuG,f&if;u jynfwGi;f ppf jzpfvmcJhwm jzpfygw,f?
37
vuf&dS Armjynfu awG@qHkaqG;aEG;yGJ[m 'DoHo&m wywf jyefausmhr,fh tvm;tvmawG jrifawG@ ae=u&ygw,f? tck aemufqk;H
awG@qHkyGJrSm nSv
d dk@r&=uao;bJ/ aqG;aEG;jiif;ckaH e=uwJh pum;vHk;awGjzpfwhJ awmfveS fa&; zuf'&,f udk,yf idk fjymef;cGihf qdkwJh pum;vHk;
awG[m wdki;f &if;om; vufeufuidk f tiftm;pkrsm;twGuf ta&;}uD;wJh EdkifiaH &; t"dym` ,feJ@ &nfreS f;csuaf wG jzpfw,f qdw
k m tm;vH;k od=u
ygw,f? 'D EdkifiHa&;t"dy`m,fe@J &nfrSe;f csufawG twGuf olwk@d auseyfvufcHEkid af vmufwJh ajz&Si;f r_ &v'fwck &zdk@ qufvufkef;uef v_yf&mS ;
ae=urSmom jzpfygw,f?
ppftkyfpkbufuawmh orRw OD;odef;pdeftaeeJ@ EkdifiHa&;ygwD(65) ckeJ@ awG@qkHyGJrSm u|efawmfwOD;csif;taeeJ@ 2008 zGJ@pnf;tkyfcsKyf
ykHtajccHOya'ukd wkdif;&if;om;rsm;tusKd;pD;yGm;twGuf/ 'Drkdua&pD pHEe_ f;eJ@ wefzkd;rsm;twGuf/ jrefrmEkdifiHom;wkid f; jrefrmEkdifiHukd EkdifiHa&;t&
OD;aqmifcGifh&&Sdapa&;twGuf jyifqifay;vkdwJh qEN&Sdygw,f-qkd+yD; olawmfaumif;a,mifaqmif+yD; ajymoGmygw,f? 'Dvkd Avmajymenf;eJ@
wkdi;f &if;om;vufeufudkif tzGJ@tpnf;rsm;eJ@ 'Dru
kd a&pD Ekid fiHa&;tiftm;pkrsm;&J@ awmif;qkdcsufukd &&Sdatmif aqmif&Gufz@kd vufawG@ rjzpfEikd f
bl;qkdwm tawG@t}uKHawGu jyocJh+yD; jzpfygw,f? ppfwyfud,
k pf m;vS,fjzpfwJh 'kwd, Akv
d fcsKyf}uD; oufEikd f0if;u ckw}udraf qG;aEG;yGJrSm jrpf}uD;
em;aqG;aEG;yGw
J kef;u ppfwyfud,
k fpm;vS,f wifjyoGm;wJh wyfrawmfoabmxm; (6) csufukdyJ xyfrHajymoGm;ygw,f? 'Dwyfrawmfoabmxm;
(6) csuf[m 1963 ckESpfu AuyeJ@ Akdvfae0if;wkd@ awG@qkHaqG;aEG;=upOfu Akdvfae0if; Auyukd awmif;qkdcJhwJh wyfom;opf rodrf;oGif;&/
rpnf;kH;&? tcGefraumuf&? owfrSwfay;xm;wJh cGif(*Gi)f xJrSm tm;vk;H pkae&r,f-qkw
d hJ awmif;qkdcsufawGeJ@ ruGmygb;l ? vuf&t
Sd ajctaet&
'dk@wm0efta&; (3) yg;eJ@ 2008 zGJ@pnf;tkyfcsKyfyt
kH ajccHOya'ukd vkduef ma&;qkdwJhtcsuf wkd;vmwmom &Sdygw,f? 'Dwyfrawmf oabmxm;
uawmh &Si;f ygw,f? Edik if aH &;jy\emrsm;ukd Ekid if aH &;t& wef;wl&nfwl aqG;aEG;ajz&Sif;zk@d r[kwb
f J vufeufcs&mrSm vku
d ef m&r,fh pnf;urf;owf
rSwfcsurf sm;ukd wifjywJh oabmom jzpfygw,f? 'Dvekd nf;eJ@ Armjynf&J@ Edik fiHa&;jy\emukd t&ifuvnf; rajz&Sif;Ekdicf o
Jh vkd tckvnf; rajz
&Sif;Ekdifbl;qkdwm ppftkyfpkacgif;aqmifrsm; oabmaygufoifhygw,f?
ppftkyfpkukd,fpm; orRweJ@ wyfrawmfukd,fpm;vS,fwkd@&J@ oabmxm;awG[m vuf&dS awG@qkHaqG;aEG;aewJh tiftm;pk toD;oD;u
wifjyaewJh EkdifiHa&;jy\emrsm;ukd vufawG@ ajz&Sif;Ekdifzkd@ tvSrf;a0;aew,fqkdwm jrifomygw,f? EkdifiHa&;t& vSnfhpm;r_/ ppfa&;t&
zdtm;ay;Ekid fr_/ pD;yGm;a&;tultnDeJ@ ac|;odyrf _awGa=umifh vlwcsKd@/ tzG@J tpnf;wcsKd@ ,m,Dtav#mhay;=uwm &Scd &Jh ifvnf; 'g[m tajccHEdik if H
a&;jy\emawGukd ajz&Si;f ypfvdu
k Ef dik fwm r[kwv
f @kd aemuftiftm;pkawGu jyefvnfwu
kd yf 0JG ifr_topfawGe@J jyef}uKH&rSmom jzpfygw,f? 'ga=umifh
ppftkyfpt
k aeeJ@ Armjynf&J@ tem*wf ykrd kdaumif;rGefa&;twGuf ykdrkd kd;om;+yD; tajrmftjrif&SdpmG ajz&Sif;zkd@ wkdufweG f;ygw,f?
?
(22-4-2014)
jrefrmqef
jynfywify@dk onfh tjctaeESihf
aps;uGuftaetxm;
Awk;d &Sed f (rk&H mG )
38
+Adwo
d #ukdvkdacwf rwkdifrD Armya'o&mZfacwfu pyg;pkdu{f u
woef; avmufo m &SdcJh+yD; bkd; pOfabmifquf vkyfu kdif=uaom
enf;pepftwkdif; 0rf;pmzlvkH&ef t"dutjzpfxm;um rdom;pk 0kdif;
0ef; vkyfukdif=uonf? qefpyg; pkdufysKd;jcif;ukd wae&mrSwae&m
a&$@ajymif;vkyfuikd f=uonfvnf; &So
d nf? ukdvkdeDacwf 1931 ckESpfwiG f
pyg;pkduf{u 12 oef;ausmf wkd;vmonf? +Adwo
d #wkd@u 12 q wkd;
csJ@pkdufysKd;I qefpyg;tay:u tjrwfxkwf=uonf?
rqvacwfwGif pyg;pkduf{utjrifq
h ;kH 12 '\r 9 oef;xd
&Sdonf? e0w/ etzacwfrS vuf&Sd }uHhz@HG tpk;d &acwftxd a&eufuGi;f
pkducf if;rsm;wkd;cs@J r_tyg rkd;pyg; pku
d f{u 16 oef;ausmftxd&Sdvm+yD;
aEGpyg;pkduf{u 3 oef;ESifhqkdv#if t=urf;zsif; {u 20 eD;yg;&SdEkdif
onf [k ajymaeonf? pkduf{ursm; wpkHw&m wkd;csJ@Ekdifonfhwkdif
Akdvo
f def;pde.
f }uHhzGH@tpkd;&onf ajr,mjy\emrsm; enf;rSev
f rf;rSef
rajz&Si;f EkdiI
f v,f,mvkyfief;cGif zGH@+zKd;wkd;wufr_r&Sdjcif; v,form;
rsm; qif;&JcsKd@wJh=ujcif; rsKd;aumif;rsKd;oef@jy\em/ oGif;tm;pkrsm;
tcsdefrD vkHvHak vmufavmuf rjznfhqnf;Ekid fr_ jy\emESifh obm0
&moDOwk'%fa=umifh pyg;xGufE_ef; raocsmra&&mr_ jy\em
rsm;vnf;&Sdaeonf? EkdifiHjcm; qefwifykd@Ekdifr_rSm aps;uGuf ckdifrmr_
r&Sdo nfhtjyif wifykd@Ekdifr_rSmvnf; ododo mom wkd;wufrvm
ao;yg?
vGwfvyfa&;r&rD ukdvekd Dacwf 1920 rS 1940 twGif;
qefwef csdef 3 '\r 5 oef;ausmftxd wifykd@Eikd fcJhI jrefrmEkdiif H
onf urBmh qeftrsm;qkH; wify@kd aomEkdiif H jzpfchzJ ;l onf? 1960 rS
1963 ckESpftxd qdyfurf;rS wifykd@onfrSm wefcsdef 1 '\r 6
oef;rS 1 '\r 7 oef;txd &SdcJhI xdyfwef;tqifhajymEkdifao;onf?
jynfyyk@d qef trsKd;tpm;rsm;onf {nfhrx/ 25 rSwfqef/ ipdef/ ykvJ
oG,f/ raemf[&D ponfh qefrsKd;rsm;jzpfonf? jrefrmqef trsm;
qkH;0,f,lonfh Ekid fiHawGu w&kwfjynf/ tmz&duEkdiif Hrsm;/ b*Fvm;
a'h&f/S zdvpfykdif/ tif'ekd D;&Sm;/ puFmylwkd@jzpf=uonf/ aemufydik ;f jrefrm
qef wifykd@Eikd fajc 1995 ckEpS f wESpfxnf;om wefcsed f woef;txd
wifyd@k Ekdifawmh+yD; edrq
fh if;oGm;vkduo
f nfrSm wefcsdef 2 odef;/ 3 odef;
txdom wifyd@k Ekdifawmhonftxd usqif;oGm;onf? ppftm%m&Sif
pepfumvwav#mufvkH; qefwifykd@r_ xdyfwef;tqifrh S av#musomG ;
onf[k qkd&rnf? ,ckjrefrmu xkd;azmufaeaom aps;uGufrmS qef
=urf;aps;uGuf jzpfonf? vuf&Sdqefwifykd@r_ xdyfwef;ausmfwufae
onfhEkdifirH sm; trDvdu
k Ef ikd fa&;rSm trsm;}uD; vkdygao;onf? pkduyf sKd;
a&;enf;ynm/ rsKd;aumif;rsK;d oef@/ &dwfodr;f }udwfcJaG &;ESifh okdavSmif
wifykd@a&;pepf/ aps;E_ef;/ aps;uGufjy\emponfh tcuftcJrsm;/
rsm;pGmjzwfoef;&vdrOfh ;D rnf/ qefwify@kd Ekid rf _ yrm% E_dif;,SO=f unfhv#if
tvGef tvSr;f uGma0;aeonfukd awG@&rnf? jy\emrSm ppftm%m
ykdirf sm;u vkyfief;wkdif; ae&mwum jc,fvS,fvr$ f;rk;d aeor# pkduyf sKd;
a&; tajccH zG@H +zKd;wk;d wufa&; t[ef@twm;jzpfaernf/ wu,fwwf
u|rf;olrsm; vlrSefae&mrSef&Sdzkd@vkdonf? vufawG@vkyfukdifaeonfh
awmifolv,form;rsm;/ pkdufysKd;a&;ynm&Sifrsm; aygif;pyfyg0ifI
okawoe us,fus,fjyef@jyef@vkyf txGufwkd;a&;twGuf pkdufysKd;
a&;enf;ynm jrihfwif&rnf[kjrifonf?2012bmESpfESifh2013
bmESpfwkd@wGif qefwefcsdef1 '\r 2 oef;ESifh 1 '\r 1oef;
wifyd@k EkdifchI
J 46 ESpf twGif; trsm;qkH; wify@kd r_ pHcsdew
f if [k tpkd;&o
wif;pmjzpfonfh jrefrmhtvif;u a&;onf? ,cihf,cifESpfawGuESifh
pmv#if qef wifykd@r_ wpkHw&m wkd;wufvmonf[k ajymr,fqkd&if
ajymEkdifygonf? okd@aomf pkdufysKd;a&; tajccHygonfqkdaom EkdifiH
wEkdifiHtzk@d 'DacwfrSm Tudef;*%ef;avmufu ajymavmufatmif
rrsm;yg? aemufaumufusaeonfukd trDvkdufEkdif&ef ta0;}uD;jzpf
aeonf? 'DacwfrSm qefwifykd@EkdifiHwkdif; wkd;wufwifykd@vmEkdifonfh
tajctae awG@&onf/ tdrfeD;csif; ta&S@awmiftm&SEdik fiaH wGjzpfonfh
xkdif;wkd@/ AD,uferfwkd@u qefwefcsdef 7 oef;/ 8 oef; wifykd@ae=u
csdefjzpfonf? wkd@u qefwefcsdefykdrkdwifykd@EkdifHkru rsKd;aumif;rsKd;
oef@ qefESifh qefar$;rsm; wify@kd ae=ujcif;jzpfI qefaps;ykd&onf? xkdif;
EkdifiH ,if;vyftpkd;& jzKwfcsa&; qENjyyGJrsm; rjzpfay:rDuqkdv#if
xkdi;f u wify@kd onfh 5 rSwf/ 25 rSwfqefrsm;ESihf qefar$;rsm; aps;E_ef;
rSm a,bk,stm;jzifh acgufcsKd;uGmonfo
h abmtxd jynfwGif;*sme,f
awGu a&;cJ=h uonf? 5 rSwfqef/ 25 rSwfqefrsm;. wwefaps;E_e;f u
tar&duefa':vm 320 rS 500 =um; &Scd sed fwGif qefar$;wwef a':vm
1000 rS 1100 =um; ysrf;r#&Sdonf? xkd@a=umifh t&nftaoG;jrifh
qefaps;uGuftwGuf AD,uferfu xkd;azmuf0ifa&mufzkd@ }udK;pm;
aeonf? jrefrmEkid if .
H qefwify@dk r_u tm&SrSm eHygwf 8 tqifh avmuf
om&Sdonf[k tcsKd@uqkdonf?
a'gufwmpkd;xGef;uawmh qef wify@kd Ekdifr_ jrefrmu eHygwf
5 tqifh a&mufae+yD[v
k nf;ajymonf? v,f,mvkyfief;cGirf Sm ,ck
tcsdeftxd jrefrmtpkd;& &if;ES;D jrKyfEHrS u
_ ajymavmufatmif r&Sdao;
bl;? qefwify@kd Ekdiif HawGu xkdi;f ESifh AD,uf erftjyif tm&SrSm tdENd,ESifh
ygupPwefuvnf; wefcsdef 4 oef;/ 5 oef;ausmftxd wifykd@Ekdifae
onf? tckaemufqkH;jzpfvmonfu tdENd ,EkdifiHu qefwefcsdef 8
oef; txdw ifykd@ Ekdifo nfh tajctaejzpfI urBmhx dyfw ef; tqifh
wifykd@EkdifiHjzpfvmonf? jrefrmEkdifiHxuf tqrsm;pGm ykd@Ekdifonfh
EkdifiHawGjzpfae+yD? tm;vkH;u t+yKdiftqkdif wifykd@&rnfh tajctae
jzpfonf? jrefrmqefu wifykd@Eikd fr_ yrm% ta&twGuf ,SOfr&Ho
k m
ru aps;E_ef;uvnf; qefar$;ESifhpmv#if w0ufavmufom&onf?
aemufusaeykHu ,cktxd aps;uGuf tmrcHcsuf ryDjyifao;bl;?
jrefrmqefukd jynfyokd@ w&m;0ifvrf;a=umif;jzpfonfh qdyfurf;rS
ykd@ae&mrS aemufykdif;e,fpyfuae ykd@cGifhjyKvmonf ukdawG@&onf?
2012-13 ckESpfuqkdv#if ykd@aeustwkdif; qdyfurf;rSwifykd@onfh
qefu wefcsdef 8 odef;/ e,fpyfuae wkwfjynfbufykd@aewmu
wefcsdef 4 odef;avmufqkdawmh wefcsdef woef;ausmfoGm;cJhonf[k
pD;yGm;a&;ESihf ul;oef;a&mif;0,fa&;rSL; OD;oef;ausmfu ajyma=umif;
{&m0wDowif;pmrsufESmrSm azmfjyxm;onf?
2011 ckESpfurS e,f pyfuae w&m;0if cGifhjyKcsu&f &Sdonf?
qefwifykd@cGifh&ojzifh rlq,f*dwfuae wae@ukd qefwefcsdef 1200rS
1300 avmuftxd wifykd@EkdifcJh=uonf? okd@aomfvnf; qeft&nf
taoG;nHI
h tcuftcJrsm; pGm&SdcJhonf? e,fpyfa&muf&if qefawGu
vkH;oGm;+yD; tpkdjyefwwfwmawG &Sdojzifh qefajcmufaoG@+yD; t&nf
taoG; jrifhEkdifa&;twGuf qeftajcmufcHpufawG e,fpyfrSm wnf
aqmufay;rnf[k pD;yGm;ul; oef;a&mif;0,fa&; 0ef}uD;uajymxm;
aomfvnf; tckcsdeftxd wnfaqmufonfvd@k r=um;&ao;bl;?
39
40
Awkd;&Sdef (rkH&mG )
14 4 2014
aemufq;kH wku
d yf JG
&Jabmfarmifarmifvwf
(2000) ckEpS f/ azaz:0g&v
D v,f?
&efol@ppfa=umif;rsm; wufvmrnf[k owif;&onf? onfwcgawmh u|efawmfwdk@pcef;ESifh e,fajrrsm;udk vufvwf&awmhrnf[k
xifonf?
wu,fawmh u|efawmfwdk@onf 1997 ckESpfuwnf;u e,fpyfESifh odyfra0;vSaom pcef;rSaeI qkwfcGmcJh&onf? &efol@xdk;ppfudk
u|efawmfw@dk tiftm;r#ESifh [ef@wm;Edik frnf r[kwfaoma=umifh jzpfonf? u|efawmfw@dk cdkifrmS r@e,fwyf (3)wyfaygif; wyfc(JG 2)cJpG mr#&do
S nf?
xdkpOfu u|efawmfwdk@onf e,fpyfESifh odyfra0;rSef;odaomfvnf; b,favmufa0;rSef;awmh rodcJhacs? 1948 ckESpf ygwDu onfe,fajrrSm
vufeufudkif awmfvSefa&; pwifuwnf;uyif u|efawmfwdk@&Jabmfrsm;onf e,fpyfawmifa=umudkjzwf+yD; wzufEdkifiHodk@ 0ifa&mufcJhzl;jcif;
r&Sdacs? wu,fhwu,f qkwfcGm&awmhrSyif e,fpyfonf u|efawmfwdk@pcef;ESifh w&ufc&D;aysmhaysmhr#oma0;a=umif; odcJh&onf? xdkESpfu
e,fpyfwzufo@dk u|efawmfwdk@. tdrfaxmifonfrsm;ESifh u|efawmfw@dk pcef;teD;rS t&yfom;rsm; qkwcf GmvmcJh+yD; r=umrDrSmyif tdrf&SiEf dkiif H.
ppfwyfu u|efawmfwdk@udk um;vrf;c&D; wntdyfcef@ armif;&aom u|efawmfwdk@e,fajrwck (e,fpyfteD;) odk@ ydk@ay;cJhonf? e,fajropfodk@
u|efawmfwkd@a&muf+yD; r=umrDrSmyif pcef;rSm usefae&pfcJhaom u|efawmfwdk@wyfESifh &efol@ppfa=umif;wdk@ wdkufyJGjzpfyGm;cJhonf? 1997 ckESpf
rdk;ukefcgeD;rSmyif u|efawmfwdk@wyf (2) wyfudk e,fpyfrSm jyefaygif;EdkifcJhonf?
jyefaygif;+yD;aemufwGif u|efawmfwdk@onf &duQmtcuftcJa=umifhaomfvnf;aumif;/ vHk+cHKa&;jy\ema=umihfaomfvnf;aumif;
e,fpyfwzufrS wzufodk@ t}udrf}udrf ajymif;a&@cJh&+yD; 1998ckESpf {+yDvqef;usrSyif e,fpyfESifhuyfvsuf udk,hfe,fajrxJrSm pcef;wnf+yD;
tajccsEdkifcJhonf? tpOftvmt&vkyfcJhaom awmif,mvkyfief;udkrl xdkESpfrSm rvkyfEdkifcJhacs? awmif,mckwfjcif;tvkyfonf u|efawmfwdk@
e,fajrrSmqdkv#if Zefe0g&DvavmufrmS vkyf&aom tvkyjf zpfonf? azazmf0g&DvaESmif;ydkif;txd awmckwf/ opfyif}uD;vJS+yD; rwfvukeo
f nftxd
tajcmufcHxm;&onf? {+yDvqef; (o}uFefrwdkifrD)rSm rD;d_@&onf? awmif,mrvkyfjzpfojzifh u|efawmfwdk@wawGonf wzufEdkifiHrSqefudk
r&SdrJh&SdrJh bmaiGav;jzifh 0,fpm;&awmhonf? qef0,fpm;a&;udpPonfyif tcuftcJESifh}uHKcJh&onf? u|efawmfwdk@wyf (2) wyfudk
jyefaygif;rdonfhtcsdefu wzufEkid if H. ppfwyfEiS fh pum;ajymcJh&onf? olwk@d Edkifix
H Juqefudk 0,fpm;cGifhr&S/d olwk@d xHrmS vufeufcsrSom 0,fpm;
cGifh yrnf[k qdkonf? u|efawmfw@dk u vufeufrcsEidk fyg[k wif;cHcho
J nf? u|efawmfwk@d udk ulnDaom =oZm&So
d l a'ocHyk*dK~ vfwOD;. =um;0ifajz
&Sif;ay;r_a=umifo
h m em;vnfr_jzifh qef0,fpm;cGihf &cJjh cif;jzpfonf? nHhayhqkad om aps;toufomqH;k qefudkom u|efawmfwk@d 0,fpm;cJ&h onf?
1999 ckESpfqef;usrSyif u|efawmfwdk@ awmif,mckwfEdkifcJhonf? pyg;twGufomru }uHESifh [if;oD;[if;&Guf pdkufysdK;a&;twGufyg
jzpfonf? }uHonf }uHoumcsufzdk@jzpfonf? [if;oD;[if;&GufwGif a*:zDxkyf/ yef;a*:zD/ rkefnif;/ csOaf ygif/ c&rf;paom [if;oD;[if;&Gufrsm;udk
pcef;wckvHk; tv#Hy,f pm;Edkifatmifpu
dk fonf? ikwo
f D;udkrl pyg;rpdkufcif rwfvuwnf;u ysdK;xm;+yD; awmif,mjrufckw+f yD;csdefrmS oD;!yf
tjzpfpdkufonf? awmif,m pyg;xdk;csdefrSmvnf; ausmufzHk/ a&zHk/ ajymif;zl;/ ocGm;/ csOfaygif ponfwdk@udkvnf; taphcspdkufao;onf?
ikwo
f D;udk 0rf;pmtwGuo
f mru 0ifaiGo;D ESHtjzpfyg pdu
k fysdK;cJhjcif;jzpfonf? 1999 ckESpf ukecf geD;avmufwiG f pyg;ESifh ikwfoD;wdk@udk &dwfodr;f +yD;
I usDrsm;xJrSm avSmifxm;+yD; jzpfaecJhonf? vmrnfh (2000) ckESpftzdk@ 0rf;pmpyg; w0ufcef@ (pyg;wif; 1000 ESihf aumuf!if;pyg; wif;
250 cef@) &Sdaeygonf? xdk@jyif awmif,mzkef;qdk;xJrSmvnf; t&ef&duQmtjzpf yDavmyDeHyifrsm;udk pdkufxm;ao;onf? tdrfaxmifpktvdkuf
arG;xm;aom =uufrsm;uvnf; tkyfvdkuftkyfvdkuf &Sdae=uonf? &duQmxkwfvkyfa&;vkyfief; atmifjrifr_a=umifh u|efawmfwdk@&Jabmfrsm;
wufuae=uonf? vmrnfh (2000) ckESpfwiG f &duQmudk ESpfqxkwv
f kyfrnf[k tm;cJxm;=uonf?
ckawmh onfpcef;udk qHk;_;H &awmhrnf? pcef;udo
k mru u|efawmfwk@d cdik f. tajccHa'otm;vHk; qHk;_;H &awmhrnf[k ESajrmwordonf?
u|efawmfonf onfpcef;udk wnf+yD;uwnf;uyif pcef;ESifh (2) em&Dcef@a0;aom awmifukef;wukef;ay:odk@ &JabmftcsdK@ESifhtwl ajymif;a&@
aexdkifcJhaomfvnf; onfpcef;ae&monf u|efawmfa&G;cJhaomae&mjzpf (pcef;ae&ma&G;pOfu usefcdkifaumfrwD0ifrsm; c&D;oGm;ae=uonf)
41
tr_u
d w
f pruseaf tmif vSu
J si;f &Si;f vif;cJhonf? &efow
l ufvmonf[k owif;&+yD; (6) &ufajrmufae@wGif &efoo
l nf e,fpyfawmifa=umtwdkif;
wufvmjcif;jzpfrnf[k u|efawmfwdk@wGufonf? pcef;ESihf ajcvsicf &D; wem&Dausmfausmfcef@ (wu,fawmh rsOf;ajzmifhc&D;qdkv#if em&D0ufcef@om
=umrnfxifonf) tuGm&Sd e,fpyfawmifa=um ausmufawmif. ajrmufbufwGif wyfpkwpkkudk wyfpdyfESpfpdyfcJGI ae&mcsxm;vdkufonf?
wpdyu
f wzufEidk fiHok@d 0if&m vrf;a=umif;t0&Sd awmifukef;ay:rSmjzpfonf? (aemufwef;twGuf umuG,f&efjzpfonf)? aemufwpdyfu
pcef;qDodk@oGm;&m e,fpyfvrf;a=umif;ay:rSmjzpfonf? ausmufawmifESifh udkuf (100) cef@oma0;onf? ausmufawmifay:rS tqif;vrf;.
ab;wzufwcsuw
f Gif tolw&meufaom acsmufrsm;&Sdonf? vrf;onf vlwa,muf oGm;omHrk #omus,f+yD; rdk;tcgrSmqdkv#if }udrfu;udk
wG,f+yD; qif;&/ wuf&onf? vrf;.tauG@wGif awmifeH&H&d+S yD; wzufrmS acsmuf&Sdonf? awmifeH&H. tqH;k wGif vrf;onf awmifurlay:odk@
jrifhwufoGm;+yD; csHKyifuav;rsm;jzifh ydwfaeonf? xdkcsHKyifuav;rsm;udk wdk;+zJIoGm;&onf? xdkurluav;ay:rSm aoewfwif+yD; &efoludk
teD;uyf ypfcwf&efjzpfonf? qkwfvrf;vnf;aumif;onf?
odk @ &mwGi f ausmufawmiftqif ; vrf; wGif &Jabmf tcsdK@ rdkif ; axmifaepOf awmifu kef; ay:rS w yfpdy fu ausmufawmifay:rSm
&efoal y:vmonfudk vSrf;jrifvu
dk f&I &Jabmfrsm;udk owday;onf@taeESifh ypfcwfvku
d &f onf? &efolu vufeuf}uD;i,frsm;jzifh jyefveS fypf
cwf&m u|efawmfwdk@&Jabmfrsm; qkwfajy;vmcJh&onf? tcsdefu azazmf0g&D (29) &ufae@ nae (3) em&Dcef@jzpfonf? u|efawmfwdk@&Jabmf
wOD;wavrS xdcdkufjcif;r&SdcJhacs?
aemufae@wGif &efolonf e,fpyfawmifa=umay:rS zJhqif;um pcef;xJodk@0ifonf? u|efawmfwdk@u vrf;rSqD;uwdkufcdkufjcif;/
rdkif;axmifjcif; rycJhacs? &efolowd}uD;pGm xm;awmhrnf[k u|efawmfwdk@ wGufrdaoma=umifhjzpfonf/ &efolpcef;xJrSxGuf+yD; e,fpyfawmif
a=umtwdkif; ajrmufbufodk@wufvmrS wdkufrnf[k&nf&G,fum rae@uwdkufyJGjzpfcJhaomwyfpkudk e,fpyfawmifa=umwae&mrSm csxm;
vdkufonf? pcef;aemufausm awmifukef;ay:rSm ae&m,lxm;aomwyfpku pcef;ESifuyfvsuf awmifukef;av;ay:odk@ ajymif;a&@ae&m
,lxm;vdkufonf? Tawmifukef;av;onf eH&HwckozG,f rwfapmufaeojzifh vlwufIr&Edkifacs? odk@&mwGif tdrfrsm;.aemufausm&Sd
awmifukef;av;xuf tenf;i,fyif edrhaf o;onf? teD;qHk;tdrfEiS hq
f kv
d #if ay (50) cef@oma0;onf? xd@k jyif pcef;vrf;r}uD;. tv,ftal =umwGif
ckwfvSJxm;aom opfyif}uD;rsm;. opfwHk;rsm;&Sdae+yD; xdkopfwHk;rsm;.tpyfwGif rdkif;rsm;udk nwGif;csif; axmifxm;vdkufonf? &efolonf
ae@vnf (12) em&DavmufusrS pcef;xJok@d a&mufonf? c&D;u eD;eD;av;jzpfaomfvnf; rdik f;udo
k wd}uD;pGm &Si;f +yD; 0if&aoma=umifh Tr#=umjcif;
jzpf[efwlonf?
&efoo
l nf pcef;xJodk@ a&mufa&mufcsi;f yif [dkypfvdkufonfypfvku
d f qJqdk}udrf;armif;vdkufEiS fh pcef;ud&k Sif;+yD;rS tdrfrsm;wGif 0ifae=u
onf[k apmifhaeaom 'kcJGrSL;u owif;ydk@onf? (aemufykid ;f rS =um;&aomowif;t& &efo@l ppfa=umif;u pcef;udo
k drf;+yD;jzpfa=umif; pcef;0ef;
usifrSm uwkwfusif;rsm;aomfvnf;aumif;/ +cHpnf;dk;rsm;aomfvnf;aumif; r&Sda=umif; wdk@. ppfXmecsKyfodk@owif;ydk@&m ppfXmecsKyf
ppfO;D pD;t&m&Sdu 'DvlawG vGwaf jrmufa'ovdk aeae=uwmyJ [k rSwfcsufcsonf[k od&onf?) rdef;rrsm;. pum;ajymoHrsm;udkyif =um;&
onf[q
k o
dk nf? &efol@ppfa=umif;onf txufrmS qdkchaJ om &GmteD;rSm bk&m;wnfonf[k ta,mifjy+yD; kwfw&uf wufvmcJhjcif;jzpfonf?
bk&m;yJrG Sm a,mufsm;rsm;udk tvG,w
f ul ay:wmqGEJ idk fygvsuf rdef;rrsm;udk ay:wmqJGvmonfrSm pufqkyfp&maumif;vSonf? &efolwk@d onf
u|efawmfwdk@ vSJusif;&Sif;vif;ay;xm;aom pcef;xJrmS Zdrfusustcef@om; em;aeEdik fcJh=uonf? olwdk@twGuf tyef;ajzp&m pcef;wcktjzpf
pdwfat;vufat; ae=uonf?
nae (4) em&DwGif u|efawmfwdk@. wyfpkxJu vufa&G;pif &Jabmf (8) a,mufu pwifwdkufcdkufonf? &efolu vufeuf}uD;
vufeufi,frsm;jzifh wkH@jyefonf? odk@&mwGif &rf;oef;ypfcwf=ujcif;jzpfonf? (olwk@d udk b,fae&muaeI ypfcwfonfudk rodyg[k ppfXmecsKyfok@d
tpD&ifcHa=umif; aemufydkif;rSm u|efawmfwdk@ =um;odcJh&onf? onfaemufwGif &efol@ppfXecsKyfu u|efawmfwdk@udk udk,faysmuf&efol [k
&nf!ef;cJhonf?) u|efawmfwdk@bufu atau 47 dkifz,f (6) vuf/ trf 79 AHk;oD;ypfavmifcsm (2) vufjzifh ypfcwfcJhjcif;jzpfonf?
u|efawmfw@dk bufu ypfcwfr_onf (5) rdepfcef@om =umrnfxifonf? &efo@l bufurl vufeuf}uD; vufeufi,frsm; (ypPwt
dk ygt0if) jzifh
&rf;oef;ypfcwf=uojzifh wd@k . aoewfoHEiS fh u|efawmfw@dk . aoewfoHudk rcJGjcm;Edik fbJ rdepf (20) =umr# ajAmif;qefatmif ypfcwfcho
J nf?
'kcJGrSL;OD; pD; aom wyfpkonf pcef;rSaeI at;at;aq;aq; qkw fcGmcJhonf? pcef; ESifh twefi,fa0;aom ae&mwae&mrSm
naepmcsufpm;&if; rD;avmifanmfeH@rsm; &onf[k owif;ydk@onf? wyfpkESpfpo
k nf e,fpyfawmifa=umay:rSm aygi;f vdkuf=uonf? aemufae@
pcef;rSaeI e,fpyfawmifa=umtwdkif; ajrmufbufodk@ wufvmaom &efoludk apmifhwdkuf&efjzpfonf? aemufae@wGif &efolay:rvm?
&efol@owif;udkvnf; bmr#r=um;&? u;rJha=u;eef;pufudkvnf; u|efawmfwdk@ roHk;bJxm;onf? &efol@xH owif;aygufrnf pdk;aom
a=umifhjzpfonf? &efol acsmif;zsm;twdkif; qkwfrnf[k u|efawmfwdk@wGufum naewGif wyfpkwpkESifh wyfpdyfwpdyfu acsmif;atmufbuf
awmifukef;ay:wGif ae&m,lxm;vdkuf=uonf?
43
ypPn;f rJv
h w
l ef;pm; a0g[m&rSonf oabmw&m;odk h
wdkufatmif& J
ud,
k yf ikd f ukev
f yk t
f &if;tjrpf ypPnf;awG r&Sw
d t
hJ cg ypPn;f &So
d l
"e&SifawGxrH Sm vkyftm;udk a&mif;pm;&wJh ypPn;f rJhawG tvkyform;
awG jzpfvm&wmuvnf; tde*f ,f&J huGefjrLepf0g'. tajccHrrl sm;
rSm tus,fw0ifh &Sif;jyxm;ovdkyJ pufr_awmfvSefa&;u tpjyKyg
w,f? tvkyform;awG&J hwydkifwEkdif ukefvkyfud&d,mawG pojzifh
awG[m wefz;kd rJu
h ek w
f ,f/ t&if;&Siaf wGom 0,f,yl ikd fqikd zf dk w
h wfeikd fwhJ
puf,E&m;}uD;awGa=umifh tqHk;owfrSm ypPn;f rJhawG[m vkyfcpm;
tvkyo
f rm;awG tjzpfe@J aoG;pkycf H&wJb
h 0 a&mufuke=f uw,f po
jzifh? trsm;tm;jzifh odxm;+yD;om; jzpfwma=umifh tus,frcsJ@awmhyg?
ypPnf;rJhvlwef;pm; qdkonfrSm rdrd. touf&Sifaexdik fa&;
udk rnfonfh t&if;tES;D ay:u &&Sdonfh tjrwftpGe;f ay:rS r[kwb
f J
rdrd. vkyt
f m; a&mif;csjcif;ay:rSmom vH;k 0ESifhwckwnf; trSjD yK ae
xdkio
f nfh vl t
h zGJ htpnf;wGif;&Sd vlwef;pm;w&yf jzpfygonf? wdk
h. qif;&Jr/_ csr;f omr_/ wdk@. aoa&;&Sifa&;ESifh wdk@. &yfwnf
r_wckv;Hk onf vkyftm;awmif;qdkr_tay: wnf&+Sd yD; xdk@ a=umifhvnf;
vkyfief;aumif;csed fqdk;csed f tajymif;tvJrsm; txde;f tcsKyfr&Sd +yKdiq
f idk f
r_. tajymif;tvJjrefr_rsm;tay: wnfaeonf? ypPn;f rJh odk@r[kwf
ypPn;f rJhvw
l ef;pm; qdkonfrmS pum;wcGef;wnf;eSifh ajym&v#if q,fh
udk;&mpk. tvkyform;vlwef;pm; jzpfygonf?
tar&duefvlrsdKordkif;ynm&Sifvnf;jzpf pma&;q&mvnf;
jzpfwJh rmhufpf0g'D rmwif *vufbmref;u 1975 ckESpfxkwf ol@&J@
pmtkyf tvkyform;vlwef;pm;ESihf vlrt
_ ajymif;tvJrSm tvkyf
orm; vlwef;pm; (0g) ypPnf;rJhvlwef;pm;udk vuQ%m owfrSww
f m
eJ@ywfoufvdk@ aqG;aEG;xm;wm&Sdygw,f? pdwf0ifpm;p&m aumif;
w,f? aemiftcg tvsOf;oifhwJhtcg tus,fcsJ haqG;aEG;ygrh ,f?
46
47
udkwl;
54
onf? (ESm-72)
'gawGrSm azaza&;xm;wmawGukd =unf&h if tvGev
f #Kd @0Supf GmeJ@ ab;tE&m,f trsdK;rsKd ;t=um; b,fvkd vkyaf qmifcJh=u&ovJ qdw
k m
odEkid yf gw,f? 'DycJ ;l u awG@qHkr[
_ m omrefawG@qHkr_ r[kwyf gb;l ? azaza&;wm =unf&h wm b,forl S bmrS a&a&&m&m odyrkH &ygb;l ? azazawmifrS
ocifp;dk &dyfzrf;oHzrf; ajymoavmufav;yJ odyk&H ygw,f? tvGefvsKSd @0Suf odkodyfpGmvkyfch&J wm &Si;f ygw,f?
wcg ocifwifjr&J@ bHkb0rSmjzifh rSm a&;xm;wmawGudk =unfh&if 'D*syefawmfvSefa&; twGuf b,favmuf v#dK@0Suf&w,f?
pum;zGmwJh vlawG/ ajratmufpnf;urf;rvdkufemolawGudk ocifpdk;u b,fvdk tqufjzwfypfw,fqdkwmawG ygygw,f? ocifoef;xGef;u
0ef}uD;Hk;cef;rSm xdkif+yD; *syefawG a&S@rSmyJ *syefawmfvSefa&;twGuf b,fvkpd mapmifawG b,fvadk &;w,f? b,fvkd xkww
f ,f? b,fvdk pDpOfw,f
qdkwmawGygygw,f?
'gawG tm;vHk; +cHK=unfh&if azazajymwJh *syefacwf0ef}uD; 2 OD;pvHk; w+ydKifeuf aysmufoGm;vdk@ b,fjzpfrSmvJqdkwm[m b,f
avmuf ta&;yga=umif; odEkid fygw,f?
'ga=umifh yJcl;pHjywyf&if;twGif; azazhtdrfcef;twGif; jyK vkyfcJhwJh zwyv &J@ umvva&=unf oaE<wnf jynfwnfcef; qdkwJh
aqG;aEG;yGrJ Sm AdkvfcsKyfatmifqef;eJ@ ocifpk;d 2 a,mufom ygcJha=umif; xyfavmif; a&;om;tyfygw,f?
'gayrJh ordkif;a=umif;t& +cHKiHkajym=u qdk=u&mrSmawmh zwyv wyfaygif;pk tzGJ@csKyf}uD;udk pwifzGJ@pnf;&mrSm 1? Edkiif Ha&; t& acgif;aqmifr_u ocifpk;d
2? ppfa&;t& acgi;f aqmifr_u Adv
k fcsKyfatmifqef; eJ@
3? Edkiif Hjcm; qufo,
G fa&;u ocifoef;xGe;f wdk@ acgif;aqmif 3 OD;u OD;aqmifum wm0efawG cGaJ 0+yD; vkyfaqmifw,f qdkwmuawmh ydo
k ifhawmf
rSefuefygw,f?
vSausmfaZm
20-1- 2014
&JabmfausmfOD;
&J a bmf n D O D ;
56
3? tajrmftjrif&w
Sd ,f
4? tem*wfukd,kH=unfw,f
5? ukd,u
f sKd ;pGe@f v$wf&Jw,f?
tJ'gawGu u|efawmhrSwfpk pmtkyrf Sm tckwkdi&f SdaeqJyg?
tJ'Dwke;f u tvkyfawG_yyf GaewJh usaemfwd@k pcef;rSm(ygwD u
vmyfpnf;u acgif;aqmif&JabmfawGu ajratmufqif;wJhol qif;
&awmh) EkdifiHa&;vkyfief;(uvmyfpnf;aqG;aEG;yGJ) enf;yg;aeao;wJh
tcsdefrmS EkdifiaH &; &ifhusuw
f &Jh JabmfawG&J@ ynmay;r_awG[m &Jabmf
opfawGtwGuf aqmif&ef a&Smif&efawGygyJAsm? &JabmfnOD D;&J@ vkyf[ef
u +rdK@ay:uvmwJh ynmwwfawG (tvkyo
f rm;vlwef;pm;vky[
f ef
rcH,El ikd fao;olawG)eJ u
h awm h ajymif;jyefygyJ? tJ'DynmwwfawGu
tdyfcsifwJhtcsdeftdyf/ xcsifwJhtcsdefx/ apmifracguf tdyf&mrodrf;
wJhtrsdK;tpm;awGyg? ygwDuay;wJh,el Dazmif;wkd@/ zdeyf/ajctdwfw@kd ukd
wESpv
f ;kH wcgrS rav#mfrzGyfbJ aemifESp,
f leDazmif; topfvJay; csed f
rSmrS/ topfu,
kd l tJ'Dta[mif;awGukd vGifhypfvkdufwhJ &JabmfawGukd
awG@zl;=uyg&J@vm;Asm? u|efawmfuawmh ESajrmvGef;vkd@ jyefaumuf
wwfw,f? tJ"duuawmh ppfzdeyfudyk gyJ? tenf;qk;H awmh ajrayguf
tvkyf=urf;vkyfcsdefrSm okH;vkd@&w,fav? tJvkd v$ifhypfwwfolawG
uawmh ygwDxJrSm =um=umraeEkdif=uygbl;? ol@vrf;ol oGm;=u
wmygyJ? u|efawmfcH,x
l m; wmuawmh uGejf rLepfqw
kd m twkvkyfvd@k
r&ygbl;? tcsdef=um=um [efaqmifrxm;Ekdifygbl; qkdwmygyJ? &kd;&kd;
om;om; rvkyfEkdif rukdifEkdifwJh &JabmfawGvnf; &Sdygw,f/ 'gayrJh
uGmjcm;=uygw,f?
tJ-&Jabmf=unfpdeu
f awmh &JabmfawGtay: cspfcif=uifem
av;pm;wJh &Jabmfwa,mufyg? u|efawmfwd@k vli,fawGukd &Jabmf}uD;
&Jabmf}uD;vkd@ ac:wwf+yD; oGefoifp&m&&Sd&if aysmhaysmah ysmif;aysmif;eJ@
ajym qkw
d wfolyg? ol@ukd u|efawmfrar@Eikd fwJh pum;wcGe;f u 'Dvkdyg?
ol ajrmufydik ;f ukdomG ;&cgeD;rSm u|efawmfu olw@kd tzGJ@rSm vkduyf g wm
0efxrf; aqmifcsiaf =umif; ol@ukd wifjyrdygw,f? olu &Jabmf}uD;wJh
pdwful; r,OfygeJ@wJh? cifAsm;wkd@ usaemfwkd@&J@ aoewfoHawGxGufrS
Armjynf vGwfajrmufrSmygwJh? tck cifAsm;&J@ aoewfoH xGufcGifh
r&ao;bl;/ wjcm;wm0ef &Sdao;w,f? tJ-cifAsm;aoewfoH xGucf Gifh
&csdefrmS awmh OD;vnfrokezf kd hygy-J wJhAsm? 'Dvkd &JabmfawG&hJ ynmay;
r_ atmufawGrSm u|efawmfu jzwfoef; }uD;jyif;cJh&wmyg? rvGrf;bJ
aeyghrvm;Asm?
&Jabmf=unfpdef ajrmufyikd f;ukd c&D;rxGufcif jynfol@toHrSm
ukdukd;u|ef;jyef &JabmfxGef;vif;&J@ oDcsif;av;wyk'fukd/ u|efawmfu
wa,mxkd;/ &JabmfxGe;f vif;u r,f'vifw;D eJ@ toHoGi;f cJh xkwv
f Gifh
cJhygao;w,f? &Jabmf=unfpdefu toHaumif; tqkdaumif;yg? tpfukd
}uD; oDqkdcJhwJh 'DoDcsif;av;eJ@yJ tpfukd}uD;&Jabmf=unfpdefukd *k%fjyK
vGrf;qGwf vkduyf g&apAsm?
58
atmifyGJyef;wkdif
ta&mufvSrf;r,f
atmifyGJyef;wkdif
wkd@wawG ta&mufvrS f;=ur,f ?
xm0pOfO'gef;wGifygapuG,f
xm0pOfO'ge;f wGifygapuG,f ?
kd;jywfv,fawmrsm;eJ h
pufHktvkyfHkpmoifcef;
&efoltusOf;axmifrsm;=um;0,f
wkdufyGJawGqifumE$Jygvkd h
aoG;&,fac|;&,f toufukday;w,f
jynfolawGvGwfajrmufa&;twGuf
paw;=uwJhZmenfawG&,f
xm0pOfO'gef; wGifygapuG,f
xm0pOfO'ge;f wGifygapuG,f ?
(tkdZmenftaygif;&,f
uGefjrLepfom;aumif;yDjyifw,f
toufukdyifpGef@vkd h
jynfolut
kd vkyftau|;jyK=uw,f)
csD;usL;rukef
0okefTajr oufaowkdifw,f
oifwkd hwawGar#mfrSef;&m
uGefjrLepfawm&ausmif;uav;
ausmfZifrif;
tzdESdyfcH jrefrmtrsKd;orD;rsm;udk udk,fpm;jyK azmfjyedkifaom ouf&Sd ordkif;wyk'fum; kwfcsnf; &yfwef@oGm;cJhavjyD?
59
eufid_ ;f aom awmtky}f u;D u vrf;.b,fnm ESpzf ufukd tkyrf ;kd xm;onf? b,fbufu=kd unf=h unfh nmbuf ud=k unf=h unfh
opfyifay: opfyifxyfaeaom awmeufeufudkomjrif&onf? vrf;ujzL;aeaomfvnf; vrf;tay:wGif aumif;uifudk rjrif&?
b,fnmopfyifwk@d u ESpfbuf,u
S f tkyrf dk;xm;ojzifh aeaysmufyifrxdk;? awmonf tvGef}uD;/ tvGefeufonf[k xif&onf?
b,favmufeufonfudk u|efawmfaoaocsmcsm rod? odk@aomfu|efawmfh rsufpdwqkH; txdwGifrawmh awm. wzufu
tvif;a&mifukd rjrif&? &Gmudv
k nf; rjrif&? wcsKd @ae&mrsm;wGif ukef;rdk@rk@d rsm;udo
k m }udK=um;}udK=um;awG@&onf?
'DawmawGxrJ Sm &GmawG &Sdovm; OD;av;
&Sw
d maygh? 'Dvrf;ab;awGrSm &GmawG trsm;}uD;yJ
awmxJo@dk u|eaf wmfai;arm=unfhrdonf? od@k aomf &GmawGudk rjrif&ygav?
awmtkyfu awmfawmfxw
l ,faemf?
xlwmaygh? wkwfu olwk@d opfyifawGukd wyifrS ckwcf iG jfh yKwmrS r[kww
f mudk
[ifolwk@d tyifus/ wyifrS ckwcf Gihrf ay;bl;? u|eaf wmfw@dk qu
D opfyifawGusawmhAsm
u|eaf wmfu jidKjiifaom avoHjzifh ajymrdonf?
'guawmh ud,
k t
hf yk cf sKyo
f t
l pd;k &urS tok;H ruswmud;k ? ud,
k t
hf yk cf sKyfou
l olw@kd yu
kd q
f &H +y;D a&m ckwcf sio
f vdk ckwcf iG jhf yKae
wmud;k ? pD;yGm;a&;orm;qdw
k muawmh udk&ifvnf; odwhJ twdkif;yJ? tjrwf&vdk@uawmh &oavmufvkyfrSmyJ
OD;av;OD;ausmaf qGonf um;vrf;wlo
l @kd rsupf rd =l unfah e&if; pum;ajymaeonf? wuUqaD rmif;aom wkwt
f rsKd ; orD;rSmrl
u|efawmfwdk@ajymae=uonfudk em;rvnf? um;vrf;onfum; rnf;rnf;pif;pif;}uD;? ajzmifhaomtcgvnf; &Sd.? aumufaom
tcgvnf; aumuf.? awmtky}f uD; tv,fwGif arwaumif jrefpmG wGe@f vdrfajy;v$m;aeouJho@dk yif?
awmtkyfonf}uD;rm;onf? opfyifw@dk onf rsm;jym;onf? od@k aomf Armjynfu opfyifawGavmuf r}uD;[k OD;av;u
qdo
k nf? wkwaf &ajronf Armha&ajravmuf opf}u;D 0g;}uD;rsm; rayguaf &muf[k qdo
k nf? [kwaf vmufygonf? u|eaf wmfw@kd qu
D
awmeuf}uD;awGomqdv
k #if awm'Davmufeufv#if vlq,fa,muf q,fih g;a,mu zf uf&avmufatmif vk;H ywfxmG ;usKd if;aom
tyif}uD;awG&Sdrnfom? 'DrSmawmh tJoavmuf }uD;}uD;rm;rm; rawG@&? odk@aomf u|efawmfhrsufpdu rpl;&Swmvnf; jzpfcsijf zpf
Ekid o
f nf? u|eaf wmf jrifae&onfrmS awmpyfu opfyifawGomjzpfonf? twGi;f ydik ;f u tyifawGukd rjrif&? u|eaf wmfrh supf ad &S@rmS
opfyifudk awmuuG,af eonf? twGi;f u opfyifukd wdwyd y rjrif&avwum;?
OD;av;u wcsufwcsufwGif 'kdifbm trsdK;orD;udk vrf;!efpum;ajymonf? onfvdkeSifh c%aeawmh rsufpdxJwGif
vif;oGm;onf? aumif;uifonf kwfw&uf[if;vif;yGifhoGm;onf? u|efawmfwdk@pD;vmaom um;av;onf awmtkyfxJu
xGuv
f mavjy?D aqmufvufp taqmuftOD;awGukd awG@&onf? jyifaeaomvrf;awGukd awG@&onf? pufEkH iS w
hf al om +cH0ef;awGukd
wcgw&H awG@&onf? 'gwkwfjynfygvm;[k od&onf? odk@aomf tay:,H&SyfjyD; cyfyg;yg;om od&jrif&jcif;jzpfonf?
OD;av;ausmfaqGu olwkd@aewJh+rKd@ a&muf+yD[k ajymonf? vrf;awGus,fonf? +cH0if;}uD;awGus,fonf? wdkufwm
taqmuftOD;awGuvnf; }uD;rm;=uonfu rsm;onf? pufr_&yf0ef;wckESifh ydkwlonf[k xifrdonf? [kwfr[kwfrod?
ar;r=unfrh yd g?
c%aeawmh vrf;wck.xdyfwGif um;&yfjyD; u|efawmfwdk@ qif;=uonf? vrf;xdyf um;&yfxm;onfh eHab;em;wGif
opfyifi,fi,fwyifawG@&onf? t&Gurf mS zefzefprd ;f +yD; aea&mifatmifwiG f ta&mifvufae pdak eonf? tem;uyf+y;D aoaocsmcsm
=unfah wmh uwWyD gyifjzpfaeonf?
vrf;uav; twdik ;f u|eaf wmfw@kd 0ifvm=uonf? tdrw
f cH g;rsm;onf wkwb
f aHk usmif;0uwHcg;awGEiS hf wlonf? tdraf wG.
jcHpnf;k;d awmfawmfrsm;rsm;onf jrifrh m;cdkicf ef@=uonf? aemufxyfvrf;oG,fwckxJok@d u|efawmfw@dk csdK;0ifjyD;aemuf wHcg;ayguf
wayguf. vl0ifayguf taygufao;av;rS wqifh tdrf0if;xJodk@ u|efawmfwdk@ 0ifvmcJh=uonf? a&muf+yD? onftdrfonf
OD;ausmfaqGESifh &JabmfaiGac: &Jabmfa':=unfav;wdk@ wjcm;&JabmfawGESifh twlae=uaom tdrf+cH0if;jzpfonf? tdrf0if;xJwGif
tdrf 3 vk;H awG@&onf? OD;av;u tv,ftrd fodk@ OD;aqmifac:,loGm;onf?
}uD;}uD;onf u|efawmfwdk@udk tdrfa&S@u &yfapmifhqD;}udKaeonf? }uD;}uD;onf yg;yg;v#yfv#yf/ ao;ao;oG,foG,f
uav;omjzpfonf? pum;ajymv#iv
f nf; wd;k wd;k om ajymwwfonf? tom;jzLonf? wkwaf bmif;bDyyG u
G kd 0wfxm;onf? wkwf
r}uD;ESihf wlygonf? vrf;ay:awG@v#if wkw[
f o
k m xifryd grnf? }uD;}uD; toufonf u|eaf wmfw@kd xuf eSpq
f avmuf}uD;ygonf?
odk@aomf u|eaf wmfwdk@u }uD;}uD;[komac:=uonf?
tdrfa&S@wiG f uGufvyf&do
S nf? uGyfvyf[dkbufwGif opfyif}uD;ESpfyifokH;yif&do
S nf? opfyif}uD;awG atmufwGif ausmuf
pm;yGJckHwvkH;eSifh ausmufukvm;xdkifav;awG&Sd=uonf? odk@aomf xdkausmufpm;yGJwGif xdkae@u u|efawmfwdk@ rxdkifjzpf=u?
tdrfa&S@tzDatmufwGif pm;yGu
J kvm;xdkifav;awG cif;jyD; xdik f=uonf? u|eaf wmfwk@d a&mufcsed o
f nf rGe;f vGcJ sdefjzpfonf?
}uD;}uD;onf u|efawmfwdk@wawGudk pkpkpnf;pnf;awG@&aoma=umifh 0rf;omykH&onf? odk@aomf u|efawmfwdk@wawG
twlwv
l m=uwmudk r}uKduaf =umif;udk aemufawmh ajymjyonf? vkjH cHKa&;t& u|eaf wmfw@kd twlwl rvmoif[
h k owday;onf?
u|eaf wmfwk@d onf rwlaomae&mawGuae vm=uolawGjzpfonf? ppftpd;k &. e,fpyf*w
d w
f iG f rSwfwrf;rusef&pfvadk oma=umifh
u|efawmfwdk@onf wjcm;EkdifiHuae auG@ywfvm=uonf? xdk@a=umifh vrf;a=umif;u ydk&Snfonf? bmyJjzpfjzpf u|efawmfwk@d pkpk
pnf;pnf; qkrH =d uonf?
60
61
62
trsK;d orD;&JabmfawG trsm;}uD; &Sdonf? olwdk@u }uD;}uD;udk csp=f uonf? olw@dk u }uD;}uD;udk q&mr}uD;[k ac:=uonf?
}u;D }u;D udk tckaemufq;Hk tdraf xmifjzpfonfh OD;ausmaf qGu vufxyfciG hf awmif;onft
h cg }uD;}uD; wynfah wGu }u;D }u;D bufu
em=uonf? OD;ausmaf qGEiS hf oabmrwlEidk jf zpf=uonf? oHa,mZOfawGa=umifh wzufowfj_ rifwwf=uaom vl@oabmygay? }u;D }u;D udk
ESajrmwm oufoufomjzpfygonf? wu,fawmh OD;ausmaf qGonf }uD;}uD;xuf 15 eSpfavmufyif i,fygao;onf? odk@aomf OD;av;
OD;ausmfaqGcrsm }uD;}uD;ESifh vufxyfzk@d ta&; awmfawmfyif uwday;&&Smonf? }uD;}uD;udk awmfveS af &; tarGtESpfvo
dk abmxm;+yD;
xde;f odr;f apmifah &SmufomG ;ygrnf [k uwdjyK vufxyfco
Jh nf?
a,musfm;eSifhrdef;r toufcsif;uGmv#if txl;ojzifh rdef;ru a,musfm;xufodyf}uD;v#if tdrfaxmifa&; tqifrajywwf[k
wcsKd@u xif=uonf? wu,fawmh OD;av;ESifhusrSom cdkifcHhwnf+rJ+yD; +idrf;csrf;aom tdrfaxmifonfb0udk }uD;}uD;ydkifqdkifcJh&onf?
OD;av;ESio
fh m =um=um aygi;f cJ&h onf?
xdkodk@aom tcspfrsKd;um; &Sm;rS &Sm;vSygbdjcif;? awmfvSefa&;orm;/ uGefjrLepfqdkv#if olwdk@ESvkH;om;awGrSm =urf;+yD;
rmaevdrfhrnf[k wcsKd@u xifwwf=uonf? OD;av;OD;ausmfaqGESifh }uD;}uD;wdk@. cspfj cif;arwWm udkom oabmaygufv#if
ESv;kH om;odraf rG@El;nH+h yD; tifrwefvo
l m;qefaomolrsm;om uGejf rLepfjzpfvm=uonfudk em;vnfEikd =f uygvrd hrf nf?
u|eaf wmfw@dk jyef=urnfh reufwiG f rd;k uav;u wzGzJ u
JG saeonf? xdo
k @kd rd;k av;wzGzJ u
JG saeaoma=umifh }uD;}uD;udk tdrx
f rJ mS yif
ae&pfzdk@ u|efawmfwkd@u wdkufwGef;onf? }uD;}uD;u vufrcHyg? awmfvSefa&;&Jabmfrsm;aqmif;aom =u,feDwyf OD;xkypf drf;uav;udk
aqmif;jyD; wHcg;aygut
f xd vdu
k yf k@d onf?
'g-aemufq;Hk yJ[k u|eaf wmfw@kd r&dyrf cd ?hJ aemufwacguf vmOD;rnf[o
k m wGiw
f iG af jymcJo
h nf? cif&maqGrsK;d / jred &f m[if;aumif;[k
qdkwwf=uonf? ESpfaygif; ESpfq,f/ okH;q,f odu|rf;qufqHcJhaomfvnf; wcsKd@vlawGESifh &if;ESD;csifrS &ifESD;=uonf? }uD;}uD;udkawmh
ESpf&ufokH;&ufom vlcsif;qkH+yD; pum;ajymcJh&aomfvnf; ESpfaygif;ESpfq,f/ okH;q,f odu|rf;qufqHcJh&olwa,mufvdk oHa,m
ZOfjzpfro
d nf?
}uD;}uD; owif;udk p=um;awmh r,kHcsifrd? aocsmatmif vSrf;ar;rdonf? aocsmygonf? EkdifiHwum trsKd;orD;rsm;ae@wGif
}uD;}uD;uG,fveG fcJhavonf? xdkae@onf rav;&Sm;uae wkwfjynfodk@vmaom av,mOf}uD;wpif; aysmufjcif;rvS aysmufqkH;oGm;
cJhaomae@vnf;jzpfonf? u|efawmfwkd@twGufvnf; xdkenf;ESifESifyif? u|efawmfwdk@ vli,f &Jabmfrsm;. av,mOf}uD;vnf; kyfj'yf
aysmufq;kH cJhav+yD? }uD;}uD;udk aemufb,faomtcgrS u|efawmfwk@d awG@Eikd rf nf r[kwfawmh? xkd+rKd@uav;&Sd uGefjrLepf awm&ausmif;
uav;odk@vnf; aemifb,fawmhrS xyfa&mufrnf[k rxifawmhygacs?
ausmZf ifrif;
Armjynf0,f
=u,feaD wG vif;cJw
h ,f
urBm ay:rS m trGe fj rwf q k H; tvk y f j zpfw Jh urBm ol urB m om;awG & J@ vGw fv yfa &;twGu f ighw b0vkH ; igh t ouf w acsmif ; eJ@
igh c Ge f ight m;awG u kd tyf E S i f; cJh w ,f vk d @ b0csKyf+ idr f ; cgeD ; tcsde f r S m ajymoG m ;Ek di f a tmif aexkd i fu sif h} uHw wf& r,f ?
(k&mS ;acgif;aqmif}uD; vDeif)
ocifAkdvf[m ygwD pwifwnfaxmifwJhtcsdefuwnf;u rmhufpf0g'ukd ,kH=unfouf0ifoltjzpf ArmjynfuGefjrLepfygwD
wnfaqmufa&;vkyfief;rsm;rSm yg0iftvkyftau|; jyKcJholyg?
Armjynfokd@ rmhufpf0g' pwifa&muf&SdvmprSmyJ um;vfrmhufpfpmtkyfukd a&;om;xkwfa0+yD; rmhufpf0g'ukd jzef@csday;cJhol
wOD;vnf; jzpfygw,f?
*syefacwfrSmusawmh ol[m ukefpnfESifh wifaqmifo,fykd@a&;Xme twGif;0ef ocifoef;xGef;&J@ tyg;awmf+rJ
vufaxmuftwGif;0eftjzpf wm0efxrf;aqmifcJhygw,f? xkdtcsdefu ocifAdv
k f[m touf 30 cef@t&G,f &Srd ,fvkd@ cef@rSef;&ygw,f?
*syefvufatmufrSm 'Dvkd tvkyf vkyfae&wmukd ocifAkdvf[m rESpf+rKd@yg? rcspfaomfvnf; atmifhumerf;ae&wJhtcsdefyg? ocifoef;xGef;ukd
a&m ol@ukdyg *syefppfbufu t+rJwap apmifh=unfhaewm jzpfygw,f?
ocifAkdvf[m acgif;rSm qHyif tenf;i,favmufom &Sd+yD; qHyifu|wfaewJh tajctaeukd jyoaeygw,f? xkdtcsdefu
ocifAkdvf[m ykd;&Syftus/ umuDabmif;bDukd 0wfxm;vkd@ wkwfvdv
k kd *syefvv
kd kd xif&ygw,f? pum;ajym&ifawmh &,fumarmum
ajymqkdwwfygw,f?
'Dvkd zufqpf*syefatmufrSm Hk;tvkyf vky&f wm odyfpdwfyifyef;wmyJ? 'geJ@ u|efawmfhudk pmtkyfwtkyf &Smay;prf;yg?
tdef*,fa&;wJh tifwD*sL;&if;pmtkyf? tck odyf zwfcsifwmyJ? pdwfysufvm&if rmhufpf0g' pmtkyaf wG &Smzwfaewm? u|efawmfwd@k eJ@
'D*syefawGeJ@ t+rJwdu
k af e&wmyJ? 24 em&DrSm 24 em&Dpvk;H yJ? u|efawmfwd@k 0ef}uD; ocifoef;xGef;qkd&if *syefawGu csOfvnf; csOfw,f?
tokH;vnf; v$wcf swmyJ? 0ef}uD;uqk&d if EGm;eJ@vSn;f awG odr;f wJh udp/P om;a&wefcsdef b,favmufay;&r,fqw
kd Jh udpPawGukd
jyif;jyif;xefxef}uD; twku
d ftcH ajymaewmyJ? ArmawG rGJoxuf rGJr,f? trkef;cH+yD; ajymaevkd@r&&if 0ef}uD;tpnf;ta0;
wifjy&OD;r,fqkd+yD; tcsdefqGJxm;w,f? 'DudpPrsKd;u ocifoef;xGef;rS wwfEkdifwmyJ? 'DEGm;vSnf;odrf;wJh udpP/ ac|;wyfudpP[m *syefawG
aoyef;yGipfh ysK;d wJh t&dyfedrdwfyJ? olwkd@wawGukd awmom;awGu odyf&rGH ke;f ae+yD
ocifAdv
k u
f tJovkd cyfwd;k wkd; ajymjyaewmyg? acgif;arG; zkdz&J/ ezl;ajymifajymif/ awmufajymifwJh rsufvH;k / jzLazG;wJh oGm;/
&,farmwJh E_wfcrf;/ wkd;wkd;nif;nif;eJ@ av;eufwpJh um;? 'gu zufqpf*syef vufatmufrmS [efjy tvkyv
f kyfae&wJh rmhufpf0g'orm;/
awmfvSefa&;wyfOD;rS Akv
d fwa,mufjzpfwJh ocifAkdvf&J@ kyfykHv$myg?
rmhufpf0g'orm; ocifAkdvf[m tcGifhom tcsdefusa&mufwmeJ@ *syef@vufatmuf vufaxmuftwGif;0efb0uae kwfw&uf
ajrv#Kd;ovkd aysmufuG,foGm;ygw,f? wkdif;jynftwGuf zufqpfawmfvSefa&;wyfOD;rSm pGef@pGef@pm;pm; ajcpkefypf yg0ifvkdufwmyg?
1944 ckESpf pufwifbmv 10 &ufae@ reuf 6 em&DtcsdefrmS ocifAkdvf acgif;aqmif+yD; ref;0if;armif/ ukdausmf&if/
ociftkef;armif/ ukdoef;/ ukdjr=unfeJ@ ukdcspaf umif;wkd@ (7) a,muf[m csufyvuf um;a[mif;uav;wpD;eJ@ &efukefrS rEav;okd@
OD;wnfxu
G fvmcJh=uw,f? olwkd@c&D;pOftprSmyJ tE&m,feJ@ &ifqkdifwkd;awmhwmygyJ? olwkd@pD;vmwJh csufyvufum; yJEG,fukef;
vGeftvmrSm r[mrdwfwkd@&J@ tm&fattufzfau 32-AkH;}uJwkdufav,mOfysH 2 pif;u wpif;+yD;wpif; um;aemufvkdufum
pufaoewfrsm;eJ@ w&pyf ypfcwfygawmhw,f? um; rD;[kef;[kef; awmufavmifoGm;w,f? vlrsm;uawmh tcsdefrD um;ay:rS ckefcsum
ykef;ckdEkdifcJhvkd@ tm;vkH; toufab;rS oDoDav; vGwfc&Jh ygw,f?
'gayrJh olwkd@c&D;pOfukd ocifAkdvf&J@ acgif;aqmifr_tpDtpOfeJ@ rEav;txd qufvufcsDwufvmEkdifcJh=uw,f?
rEav;a&mufawmh AkdvfAxl;&J@ tajrmufwyfrSm tm;vkH; ckdatmif;=uw,f? pm;a&;aomufa&; AkdvfAxl;u pDpOfay;xm;Hkru
qufvufoGm;&r,fh vrf;c&D;twGufvnf; tpp t&m&m jyifqifay;ygw,f?
zufqpf*syef awmfvSeaf &;twGuf tdENd,jynfa&mufatmif c&D;quf=ur,fh olw@kd tzGJ@ukd Akdvrf SL;Axl;u ta&;}uD;wJh ygwD&J@
pm&Gufpmwrf;awG o,f,loGm;zkd@ v$Jtyfay;vkdufygao;w,f? tJ'Dpm&Gufpmwrf;awGuawmh1? zufqpfwkdufzsufa&; jynfol@vGwfvyfa&;tzGJ@csKyfrS a=unmpmwrf;trSwf(1)
2? uGefjrLepfygwD a=unmpmwrf; trSw(f 2) eJ@ trSwf (3)
64
3? u&if-Arm aoG;pnf;a&;pmwrf;eJ@
4? ArmjynfuGefjrLepfygwrD S tdENd,jynf uGefjrLepfygwDod@k ay;vkdufwhJ pmwapmifwkd@ jzpf=uygw,f?
uomokd@ ta&mufoGm;r,fh olwkd@c&D;pOf[m a&$bd/k uef@bvleJ@ aumvif;txd rD;&xm;tqifhqifph D;&ovkd
ajcvsicf &D;ESif&wmvnf; &Sdcw
Jh ,f? uomteD; *[J&mG ta&mufrSm jy\em jzpfvmwmu Akv
d frSL;Axl; xnfhay;vkdufwJh ukdvSaz
tjyif;txef zsm;emwmyg? 'Dae&mrSm tqkH;tjzwfay;&r,fhupd P[m acgif;aqmifjzpfol ocifAkdvf&J@ wm0ef jzpfvmygw,f?
&Jabmf&b
J ufcsif; pmemaxmufxm;wJh pdwf&daS yr,fh ocifAkdvf[m vkyfief;wm0efukd OD;pm;ay;+yD; c&D;qufxGuzf kd@ qkH;jzwfvu
kd fygw,f?
olw@kd &JabmfawGudk tpk 2 pk cGJvkdufw,f? wpkukd yxracgi;f aqmifjzpfwJh ocifAkdvfu wm0ef,l+yD; aemufwpkukdawmh 'kwd,acgif;aqmif
ref;0if;armifu wm0ef,lygw,f? ref;0if;armifwkd@tpku vlem&Jabmf ukdvSazukd 0g;azmifeJ@ rJZmacsmif;twkdif; ar#m+yD; waumif;&Sd
ol@tpfrxH oGm;ykd@zkd@ jzpfygw,f?
ref;0if;armifwkd@tpku vlemukdvSazukd 0g;azmifay:wif+yD; rJZmacsmif;twkdif; ar#moGm;ygw,f? ocifAkdvf[m rJZmacsmif;twkdif;
ESif;jrLawG=um;rS ar#moGm;wJh 0g;azmifav;ukd acsmif;ab; opfyifwyifatmufu xkdif=unhfE_wfquf&if; rsuf&nfawGawGuscJhw,fvkd@
qkdygw,f? acgif;aqmif+yDopGm vkyfief;wm0efukd OD;xdyfyefovkd &Jabmf&JbufawGtay: oHa,mZOf }uD;wwfwhJ ocifAdv
k fyg?
ocifAkdvf&@J aemufxyf acgif;aqmif+yDor_wckuawmh &JabmfawG tpk 2 pk cGJvdu
k w
f Jh tcgrSm ygwDpm&Gufpmwrf;awGukd
acgif;aqmif+yDopGm tmrcH+yD; o,f,loGm;jcif;ygyJ?
'ghtjyif ocifAkdvf[m jrpf}uD;em; r[mrdwfppfpcef;okd@ apmpGma&mufoGm;cJhayr,fh ref;0if;armif/ ociftkef;armif/
ukcd spfaumif;wkd@ uvuwWm;okd@ av,mOfysHeJ@ xGufoGm;wJhtcg vkdufygjcif; rjyKbJ pDaumrSm usecf JhwJh ol@tpku vlrsm;
a&mufvmwJhtxd apmifhaecJhygw,f? 'DZifbmv 12 &ufae@ ntcsdefusrS ocifAkdvfwd@k tpk uvuwWm;okd@ a&muf&SdvmcJjh cif; jzpfygw,f?
'DZifbmv 26 &ufae@rSm ocifAkdvfe@J &Jabmfrsm; pwif+yD; uvuwWm;rSm ppfynmoif=um;&w,f? 1945 ckESpf Zefe0g&Dv 14
&ufae@rSmawmh ocifAkdvf/ ref;0if;armif/ ociftkef;armif/ ukdoef;eJ@ ukdcspfaumif;wkd@ ukdvHbkdukd xGufcGm+yD; ppfynm
xyfrHoif=um;&jyefw,f?
ocifAv
kd f[m rmhufpf0g'ukd pGJpGJ+rJ+rJ ,kH=unfouf0ifcho
J vkd ol@b0ukd wkdif;jynfeJ@ awmfvSefa&;twGuf ay;vSLxm;cJhoyl g? 'gayrJh
uHraumif; ta=umif;rvSpGm awmfvSefa&;c&D; vrf;ckvwfrSmyJ ysKd&G,fEke,fwJh t&G,af umif;tcsdefrSm ol@toufukd
pGef@v$wfoGm;cJh&ygw,f?
1945 ckESpf {+yDv 1 &ufae@rSm awmifile,fxJ a&muf&daS e=uwJh ocifoef;xGef;eJ@ ocifA[def;wkd@[m ocifAdv
k ef J@ &Jabmfrsm;
olwd@k xH vma&mufawG@qkHrSmukd apmifhqkdif;ae=uygw,f? av,mOfysH wpif;u ypPnf;rsm; vmcsoGm;=uayr,fh ocifAkdvfeJ@
&Jabmfrsm;uawmh ay:rvmcJhyg? tJ'Dae@u ocifAkdvfw@kd ukd wifaqmifvmwJh av,mOfysH[m av,mOfysHuGi;f u xGufvm+yD; (7)
rdepft=umrSm rD;avmif+yD; ysufusoGm;cJhygw,f? ocifAkdvfeJ@twl [oFmwrS tm&Svli,f pnf;&kH;a&;wm0efcH ukdbodef;/ om,m0wDrS
ukdapmOD;wkd@vnf; toufqkH;_H;oGm;cJh&ygw,f?
'D a qmif ; yg;[m wk w f j ynf ypP n f ; rJ h v l w ef ; pm; awmf v S e f a &;orm;}uD ; vnf ; jzpf ppf a &;yg&*l } uD ; vnf ; jzpf w J h zef Z pf r if ( Fang zhimin )
(Armjynf u pmzwf y &d w f o wf u awmh zef c sD r if ; vk d @ &if ; ES D ; cJ h + yD ; jzpf y gw,f ? ) &J @ ausmf = um;wJ h vuf & mrG e f wyk ' f j zpf w ,f ? wk w f j ynf u ausmif ;
oH k ; pmtk y f a wG r S m ausmif ; oif c ef ; pmtjzpf v nf ; xnf h o G i f ; azmf j yxm;=uw,f ? Armjynf u G e f j rLepf y gwD / A[k d a umf r wD & J @ jynf o l @ toH
toH v $ i f h c J h p Of u vnf ; toH v $ i f h c J h z l ; ygw,f ? ol [ m wk w f j ynf usef ; qD ; jynf e ,f / ,D , ef c k d i f / pef [ if + rd K @om; jzpf w ,f ? 1922 =o*k w f v rS m
qk d & S , f v pf 0 g' vl i ,f t zG J @ 0if / 1923 rwf v rS m wk w f j ynf uG e f j rLepf y gwD & J @ ygwD 0 if j zpf v mw,f ? wk w f j ynf w yf e D a wmf & J @
xd y f w ef ; acgif ; aqmif w a,muf jzpf c J h + yD ; ygwD wnf a qmuf a &;/ wyf r awmf wnf a qmuf a &;eJ @ tm%meD w nf a qmuf a &;qk d i f & m
oabmw&m;awG u k d rmh u f p f 0 g'uk d wk w f j ynf tck d i f t rmvuf a wG @ eJ @ aygif ; pyf z ef w D ; cJ h + yD ; zef Z pf r if & J @ nG e f @ aygif ; usrf ; tjzpf xk w f a 0cJ h y gw,f ?
1935 rS m ul r if w ef w yf a wG & J @ zrf ; qD ; wm cH v k d u f & +yD ; usef ; qD ; jynf e ,f / eef c sef t usOf ; axmif r S m wd w f w qd w f v k y f } uH owf j zwf y pf w m cH o G m ;cJ h &
ygw,f ? 2009 ck E S p f r S m wk w f j ynf o pf xl a xmif a &;twG u f xl ; c|ef p G m tusd K ;jyKcJ h o l - pH j yol & J a umif ; 100 pm&if ; 0if t jzpf azmf j ycH c J h & w,f ?
usKyf awmfvSefa&;wkdufyJt
G wGi;f yg0ifaqmif&Gucf w
Jh m 10
ESpfausmfoGm;yg+yD? 'D&Snf=umvSwJh vHk;yef;tm;xkwfr_twGif; w
av#mufvk;H b0ukd kd;kd;om;om; aexkid af usmjf zwfcw
hJ myg? b,fwek ;f
urS Zdrrf cHcJhzl;ygb;l ? vkyfief;awG pDrHcef@cGJzd@k aiGoef;eJ@csD+yD; t+rJ&aSd ecJh
ayr,fh awmfvSefa&;twGuf &SmazGpk aqmif;xm;wJhaiGukd awmfveS f
a&; vkyfief;&yfawGtwGuf enf;enf;csif;om oHk;pGJchyJ gw,f? 'guykd J
wcsdK@vlawGu =unfjh rif&mrSm tHh=op&mvkv
d kd wdrf;apmif;pGm =unfh
jrifcJh=uw,f? 'grSr[kwf 'gukdyJ yHk}uD;cs@J tjypfzd@k p&mvkd@ xif ae=u
w,f? 'gqkd&ifawmh pOf;pm;qifjcifr_[m wdrfvGef;vSw,f? trsm;
twGuf ukd,fusdK;pGef@a&;qkdwm uGefjrLepfygwD0ifwkdif; &Sdae&r,fh
aumif;rGefwJh tusifhpm&dwWjzpfw,f? 'ga=umifh wcsdK@vlawGursm;
usKyfrSm aiGwcsdK@wav pkaqmif;xm;wmrsm; &Sdovm;vkd@ ar;vm
cJh&if usKyf cifAsm;wk@d ukd pdw0f ifpm;p&maumif;wJh tjzpftysufwck
ajymjycsifygw,f?
usKyf oHk@yef;tjzpf tzrf;cH&wJh tJ'D&uf[m pdwfnpfp&m
taumif;qHk;ae@aygh? usKyfukd opfawmwckxJrSm ppfom; 2 a,muf
u awG@ oGm;wmyg? usKyf b,fvv
kd lvJqdw
k mukd pOf;pm;rdvdu
k w
f meJ@
oGm;r,f
tdk - 'Dvdpk w
d fqd;k rmefq;kd &Supf &maumif;wJh rsufEmS ay;eJ@
vkyfraeyge@J ? igrh Sm wu,fu
h kd aiGqdv
k d@k wjym;wcsyfawmifrS r&Sdb;l ?
ig@qDuae yGaygufwdk;+yDvkd@ pOf;pm;xm;rd&ifawmh rif;wdk@awmh vGJ
ukef+yDvk@d usKyfu &,fusJusJeJ@ ajymvkdu&f w,f?
rif; b,fo@l ukd vdraf ewmvJ? rif;vkd t&m&S}d uD; vkyaf e
ol[m aiGr&Sdb;l wJhvm;vufypfAHk;ukid fxm;wJh ppfom;[m wu,fh
ukd r,Hkr=unfjzpfaew,f?
aiGr&Sdwm vHk;0rjzpfEkdifbl;/ wae&m&mrSm 0Sufxm;wm
jzpf&r,f/ ig[m t&m&Sdtrd fawGu xGufvmwJh ulrifwef ppfom;
a[mif; }uD; wa,mufu G/ ighu kd vdrfv kd@ r&bl; ? usefppfo m;
wa,mufu wzufuajym&if; cg;ukef;+yD; wckck&Edk;Ekd; ar#mv
f ifhcsuf
eJ@ tuseJ@ abmif;bDukd axmifh}udKaxmifh=um;rusef tao;pdwf
qkyfe,faejyefygw,f?
rif;wk@d ighpum;ukd ,Hkprf;yguGm/ tvum; tvkyfy_ frae
eJ@/ igu
h kd rif;wkd@ ulrifweft&m&Sad wGeJ@ E_id f;raeeJ@/ rif;wk@d t&m&SdawG
wkdi;f rSm aiG&Sdygw,f/ igrh Sm 'Dae@wu,fhudk ighvufxJrmS wjym;wcsyrf S
r&Sdbl;/ igwkd@ awmfvSefa&;vkyfaewmvnf; igwOD;csif; }uD;yGm;csrf;
omzkd@ vkyfaewmr[kwfb;l vkd@ olwd@k ukd &Si;f jyvku
d fw,f?
c%aeawmh olwkd@ usKyfu,
kd fcE<may:u bmrS &Smvk@d xGuf
rvmrSef; &Sif;&Sif;vif;vif; od&dv
S mwJt
h csderf Sm tus abmif;bDawG
qkyfe,f&SmazGprf;=unfhwmawGukd &yfvkduf=u+yD; usKyfykef;atmif;cJh
wJhae&m&J@ ywfywfvnfukd acgif;ikdufpkdufcs *kwpkduf t}udrf}udrf
&SmazG=uayr,fhvnf; bmrS &Smvkd@r&ygbl;? olw@kd b,favmufrsm;
ar#mfvifhcsuf qHk;_H;oGm;=uygvdrfh? vufypfAHk;ukdifxm;+yD; ypfcGJvkduf
pd r f ; jrjr0k d i f ;
15/ 4/ 2014?
a&G;aumufyv
JG m;
rsuv
f n
S yhf v
GJ m;
'u
D ae@ vli,f/ vlvwf awmfawmfrsm;[m
ygvrD ef'rD u
kd a&pD acwf a&G;aumufyJG rJq,
G pf nf;a0;yGaJ wG eJ@
awmfawmf pdr;f ae=uw,f? vl}u;D ydik ;f wcsKd @uawmh od=urSmyg?
a&G;aumufyu
JG dk rDc=hJ u/ rJxnfch =hJ ur,fxifygw,f?
1960 ck zqyv acwfu &efuek +f rdK@ / rif;rEdik u
f u
G o
f pf /
jrufcif;jyifrmS 0ef}uD;csKyf OD;Ek &J@ rJq,
G f tpnf;a0; }uD;[m
=uufysrH us pnf;um;vSygw,f? vmorSs vlawG wd;k a0S@ =unf=h u/
em;axmif=uw,f? OD;Eku pum;ajym aumif;aumif; eJ@ qdak wmh
y&dowfuvnf; vufcyk f vuf0g; wajzmif;ajzmif;eJ@ tm;ay;
axmufc=H uwm jrifa,mif aerdygw,f? tckq&kd ifawmh tESp5f 0
ausmf jzpfc=hJ u+yD? acwfawG ajymif; / vlawGajymif; / tkycf sKyfra_ wG
uGmjcm;vmcJ=h u+y?D
68
orRw}uD;eJ@ vl=urf;tzGJ@
at;cspf
usKyfw@kd i,fi,fu a&$b}uD;&J@ kyf&iS fukd =unfhch&J ygw,f? a&$bZmwfum;a[hqkd&if awmvufaus;&Gmu
awmolawmifom;awGa&m/ +rdK@aeqif;&Jom;awGuyg awmfawmf}udKuf=uygw,f? waeukef yifyef;or#awGukd
a&$b Zmwfum; =unf+h yD; tyef;ajz=uygw,f?
a&$bZmwfum;qd&k if Zmwf&efrsm;tjzpf orRwkyf&Sifu vl=urf;rsm; yg=uygw,f? olwkd@u csD;bl;/
ausmfaZm}uD;tp &Sdow
l kd@ jzpf=uygw,f? Zmwf&efrsm;uvnf; txkd;t}udwf tvdrftnm t+zD;tjzef;
aumufuspf,kwfrmr_rSefor# okyfaqmif=u&mrSmvnf; okyfaqmifaumif;=uygw,f? =urf;ovm;/
&rf;ovm;uawmhrar;eJ@ Zmwfemovm;qkd&if tzdESdyfcHqif&Jom; ausmrGJrsm;ukd ukd,fpm;jyKwJh
Zmwfvkdufausmf a&$b}uD; tzdEySd fcH&wm r=unfh&uf/ r=unfh Ekdifawmhvkd@ kyf&iS f=unfh y&dwfowfu
a&$b}uD;bufuae yg0if+yD; cJeJ@xk qlylvmwmrsdK;xd jzpfvmavh&dyS gw,f? 'ga=umifh ky&f Sifku
H
avmfpyDumuae y&dowf}uD;cifAsm;-onf;cH=uyg? onf;cH=uyg/ r=umrD a&$b}uD;u jyefxkd; tEkid f,l
ygvdrhrf ,fvkd@ ajym+yD; wm;cJh&ygw,f? r,Hrk &SdeJ@ wu,fygyJAs?
'Dvekd J@ usKyfwdk@vnf; touft&G,f &vma&m orRweJ@ vl=urf;tzGJ@ ay:vmjyefygw,f? ,Hak wmif
r,HEk kdifp&mygyJ? ajrawGodrf;/ tdrfawGzsuf/ bl'kdZmeJ@xkd;/ vlawGukd ta=umif;trsdK;rsdK;jy zrf;qD;axmifcs
vufeuftm;ukd;eJ@ =urf;csifwkdif;=urf; &rf;csif;wkdif;&rf;aewmukd awG@vmae&jyefygw,f?
ArmjynfolawG[m Ekid fiHa&;t& tawG@t}uHKu,f0ygw,f? vl@tcGifhta&;/ 'Drkdua&pDa&;ukd
wkdu&f JolawGjzpfygw,f? vGecf w
Jh Jh Zefe0g&Dv 28 &ufu/ rauG;wkdif;/ opf&myifaumufrmS / arG;jrLa&;vkyfief;eJ@
aus;vufa'o zG@H +zKd;a&; 0ef}uD;XmerS jynfaxmifp0k ef}uD; (AkdvfcsKyf) OD;tkef;jrif&h J@ jynfolvlxku olwkd@&J@
vkt
d yfcsufudk ajymqkw
d ifjy&m vlxkukd &ifh&ifhoD;oD; wkH@jyefchyJ gw,f? 'gukd rD',
D mtrsdK;rsdK;uae
wkH@jyefc+Jh yD;jzpfvd@k tjynft
h pHk a&;raeawmhygbl;? olu orRw&J@ vl=urf;tzGJ@0ifyDyD jynfolvx
l kukd
yg;kdufr,fajymcJhygw,f?
ArmjynfrSm aus;&Gmaygi;f 64345 &Syd gw,f? teuf &Gmaygi;f 57557 &Gm[m
v#yfppfrD;r&ao;ygbl;? 'ga=umifh awmvufaus;&GmawG&@J 89 '\r 5 &mckdifE_e;f [m v#ypf pfrD;r&Sdao;ovkd
+rdK@aevlxkeJ@ pufrZ_ kefawGrSmvnf; v#yfppfvHkavmufatmif ay;Edkicf Jhwm r[kwyf gbl;? 'gayrJh
v#yfppf0ef}uD;Xme 0ef}uD;u wkdi;f jynfrSm v#yfppfawGykdv#Haevdk@ jynfy xkwfa&mif; ae&ygw,fvkd@
orRwvl=urf;tzGJ@yDyD vdrfnm+zD;jzef;oGm;cJhw,f?
wcsdefu urBmay:rSm qefta&mif;&qHk;EkdifiHjzpf+yD; urBmhpyg;usDwckvkdjzpfcJhzl;wJh Armjynf[m
azmufjyefwJhtpdk;& tqufqufeJ@ ppftm%m&Sipf epf&J@ ESpf 50 ausmf pk;d rk;d tkyfcsKyfr_atmufrSm
urBmhtqif;&Jq;Hk / acwfaemuftusqHk; EkdifiH jzpfoGm;cJh&w,f? 'Dae@umvrSmawmh v,form;awG[m
t&yfom;tpk;d &trnfcH e0w/ etz ppftm%m&Sifa[mif; awGeJ@ olwd@k &Jvufa0cH
t&if;&Sifvlwef;pm;awGjzpfwJh ckdeDolaX;rsm;&J@ ajr,mvk,ufr_/ rw&m;vuf0g;}uD;tkyf tykdifpD;
r_awGatmufrSm ajrrJh,mrJhjzpfolawGrsm;oxuf rsm;vmaew,f? wcsdefwnf;rSm 'DckdeDawG&J@
aps;uGufjc,fvS,fcsKyfukdifr_atmufrSm v,form;awGb0[m azmifpD;&if;a&iwfwJhb0ukd a&mufcJh&&Smw,f?
wkdif;jynf&J@ t&Sifocifvlwef;pm;w&yfjzpfwJh aus;vufawmifolv,form;awG qif;&J'kuQa&muf/ aemufqHk;
au;wifu|efjzpfae&wJh b0qdk;ukd Ekid fiHawmftpkd;&u qif;&JrGJjymusr_ av#mha&;qkdwhJ vl=um;aumif;
pDrHude;f awGom csrSwfae+yD; wu,fw
h u,f bmrS rvkyEf ikd fygb;l ? 'Dvdk ppftm%m&Sifpepfukd
ukd,fpm;jyKaewJhtpkd;&rsdK;uvnf; wkdif;jynfeJ@ jynfolvlxktusdK;twGuf bmrSaqmif &GufEdik fr,fh tpd;k &vnf;
r[kwyf gbl;? vufawG@ olwk@d ajymwJph um;awGu tajzxGufaew,fav? tck v,fqnf 0ef}uD;u
70
tar&dueftvkyo
f rm;or*~rsm; uGezf &ifh
=unf0if;
t&if;&Sifvw
l ef;pm;u vpmenf;/ vlr_zv
l Hk a&;p&dwef nf;/ aumfyadk &;&Sif;}uD;rsm;&J@ tcGefenf;+yD; aps;csdKwJph Grf;tifawG
tay:rSm tajccH+yD; a&&SnfpD;yGm;a&; jyefvnf&iS foefvma&;udk xlaxmif csifaewm jzpfw,f? Oa&my/ *syefw@dk omru
wkwfe@J xGe;f opfpEdkiif aH wGrS pD;yGm;a&;yifbufawGe@J tar&duef&@J ,OS fyifEidk pf rG f;udk 'Denf;eJ@ jrihf wifcsi=f uwm jzpfw,f?
'D&nfrSef;csufawG atmifjrifzdk@twGuf tvkyf orm;or*~awGudk ydkzdEySd f=urSm jzpfygw,f?
tar&du ef Edk if iH rS m pD; yG m;a&;jyef v nfemvefx lv maewma=umif h tvk yf o rm;OD; a& wdk; vmayr,fh
tvkyform;or*~ tzGJ@0ifOD;a&u avsmhusvmw,f? 2013 ckESpf wESpfwnf;rSmudkyJ or*~tzGJ@0if 400 000
avsmu
h soGm;w,f? 1983 ckESpu
f tzG@J 0iftiftm;pkpkaygif; 177 oef;&Sdw,f? tck pkpak ygif; 145 oef;yJ &Sad wmhw,f?
tvkyo
f rm;pkpkaygif;&J@ or*~tzGJ@0ifjzpfol[m &mcdkiEf _ef;tm;jzifhqk&d if 1983 ckESpfrmS 201 &Sd&mrS 2013 rSm 113
yJ &Sdawmhw,f?
tckavmavq,frSmawmh t&if;&Sif}uD;awG&J@ 'DpDrHudef;[m atmifjrifr_&aeygw,f? 2009 ckESpfrS 2013
ckESpftxd pD;yGm;a&; jyefemvefxlwhJ umvtwGif;rSm pkpkaygif;0ifaiG wdk;jrifhvmr_&J@ 95 udk pkpak ygif; vlOD;a&&J@ 1
om&Sdw Jh xdyfqHk;u tcsrf; omqHk;wpku &,lcJhw,f? 'D 5 ESpftwGif;rSm trsm;pkjynfolvlx k}uD;&J@ aexdkifr_
tqift
h wef;u edru
hf svmcJw
h ,f? xHk;pHtwdki;f tom;ta&mif&o
dS al wGu ydkc&H w,f? vlrnf;awG&@J tvkyv
f ufrEhJ e_ ;f [m
vljzLawGxuf 2 q ydkrsm;w,f? vufwifEG,fzmG ;awGxrJ Sm tvkyv
f ufrJhE_e;f u ydjk rifhrm;w,f?
t&if;&Sief J@tvkyform;vlwef;pm;wdk@&J@ wdkufyJ[
G m t&if;&Sif pepfay:ayguv
f muwnf;u wnf&SdvmcJw
h m
jzpfw,f? tar&duef Edkiif H[mvnf; cif;csurf [kwfyg? ara';ae@qdkwm tar&duefEidk fiHu tvkyform;awG toufay;
wdu
k yf 0GJ ifch&J mu ay:aygucf hw
J mjzpfw,f? tckvnf; 'Dwu
dk fyu
GJ jyif;xefonf;oefaeqJy?J 2006 ckESpw
f ek ;f u tar&duef
ukau,folaX;}uD; 0g&ifbmaz; (Warren Buffet) u tckvkd ajymcJzh l;ygw,f? vlwef;pm;ppfyGJ jzpfaew,f? tJ'v
D l
wef;pm;ppfyGJudk u|efawmfv
h lwef;pm;jzpfwhJ olu,fvlwef;pm;u qifEa$J ewmyg? u|efawmf wdk@u tEdik f&aewmvnf;
jzpfw,f?wJh? tckaqmif;yg;rSmawmh 'kwd,urBm ppfaemufydkif; t&if;&Sifvlwef;pm;u tvkyform; awGtay:
b,fvdk zdESdyfchJ ovJqkw
d mudkyJ tusO;f azmfjyygr,f?
'kwd,urBmppftwGif;rSmawmh tar&dueftvkyform;awGu oydwfrarSmufygbl;vdk@ uwday;xm;cJhw,f?
urB m ppf + yD ; aemuf r S m awmh tvk y f o rm;tcG i f h t a&;wd k u f y G J a wG jyef v nf p wif v mcJ h w ,f ? ppf + yD ; umvrS m
tar&dueftvkyform; pkpkaygif;&J@ 25 (148 oef;) [m or*~tzGJ@0ifawG jzpf=uw,f? 1946 weSpfwnf;rSmyJ
oydww
f u
dk fyGJ0ifol tvkyform;tiftm; pkpak ygif;[m ig;oef;ausmf &Sdchw
J ,f? t&Sde&f vmwJh tvkyform;wdu
k fyGJawGudk
zcGzJ @dk twGuf tar&duefuGe*f &ufu wmhzf - [mwvDOya'(TaftHartley Act) udk jymef;cJw
h ,f? tJ'DOya't&
tvkyo
f rm;or*~tzG@J acgif;aqmifawG[m uGefjrLepfygwD0if od@k r[kwf tzsut
f arSmifhtzGJ@tpnf; 0ifawG rjzpf&bl;?
tquftoG,fvnf; r&Sd&bl;? 'Denf;eJ@ wufuolawG acgif;aqmifr_tzGJ@xJ rygvmEdkifatmif uef@owfvdkufwm
jzpfw ,f? a&G; aumuf yGJ0ifr,f h Edk ifiHa &;orm;awGu dk tvkyfo rm;or*~awGu tvS LaiGx nfh0ifcGif hu dkv nf;
ydwfyifxm;w,f? 'gt
h jyif trsKd ;om;vHkcHa&;udk +cdrf;ajcmufwhJ oydww
f ku
d yf JaG wG rqifEJ&$ vd@k vnf; wm;jrpfxm;w,f?
'DOya'udk y,fzsuEf idk fzdk@twGuf tvkyform;awGu awmufav#mufv;Hk yef;cJh=uayr,fh ratmifjrifao;yg? tck tcsed f
txd 'DOya'[m touf0ifaeqJ jzpfygw,f?
aemufuef@ owfydw fyifcsufwckuawmh tvkyf&SifawG[m tvkyform;or*~tzGJ@0if r[kw folawGu dk
tvkyx
f kwfp&m rvdb
k l; qdkwm ygyJ? tvkyo
f rm;or*~0ifjzpfrS tvkyfcef@&rSm r[kwb
f l;aygh? tvkyf orm; awGudk
twif;tusyf tvkyform;or*~xJ r0ifckid ;f &/ or*~a=u; raumuf&qdkwmawG ygygw,f? 'gudk tvkyf vkyyf idk fcGihf
(right to work) vdk@ ta=umif;jyygw,f? tar&duefEkid if H&Sd wcsdK@jynfe,fawGrSm 'geJ@ ywfouf+yD; oD;jcm;Oya'awG
jymef;xm;=uygw,f? wu,fuawmh tvkyform;awG pkpkpnf;pnf;eJ@ tcGifhta&;awG rawmif;qdkEdkifatmif
^m%feD^m%feufawGeJ@ vkyfxm;wmygyJ? tvkyform;or*~ qef@usifa&; Oya'yJ jzpfygw,f?
'Dupd aP qmif&u
G zf @kd trsKd ;om;tvkyf vkyyf ikd cf iG ahf umfrwDqw
kd hJ t&yfbuftzG@J tpnf;wck &Sw
d ,f? jynfe,fawGrmS
'DOya' jymef;Edkifzdk@ avmfbDvkyfay;aewJh tzGJ@yg? 'DtzGJ@[m &efyHkaiGvnf; awmifhw,f? 2007 ckESpfrSm 0ifaiG 66
oef;ausmf&d+S yD; oH;k pGJaiGu 65 oef;ausmf &Sdygw,f? 'DtxJu 14 oef;ausmfukd jynfe,fawGrSm 'DOya' jymef;atmif
avmfbDvkyf&mrSm oHk;cJhw,f? jynfe,f tawmfrsm;rsm;rSm 'DOya'awG jymef;vmae+yD jzpfw,f?
'geJ@ywfoufv@dk orRwtdb
k m;rm;ajymwmu ydk&Si;f ygw,f? 2012 ckESpw
f kef;u rD&*SD efrSm tvkyf vkyyf idk fcGihf
Oya'jymef;Edkifzdk@ &DywfbvDuef awGu u;yrf;aewmeJ@ ywfouf+yD; ajymcJhwmyg? 'gudk u|efawmfwdk@ rvkyf
oifh=uygbl;? tvkyfvkyfydkifcGifh Oya'qdkwmawG[m pD;yGm;a&;eJ@ bmrSrqdkif ygbl;? EdkifiHa&;eJ@yJ vHk;0ywfoufwm
jzpfw,f? olwdk@wu,fajym ae=uwmu ydek nf;wJhtca=u;aiGeJ@ tvkyfvkyfyidk fciG fhudk ajymaewmom jzpfw,f?
'gawGudk=unfh&if t&if; &Sifvlwef; pm;qdkwm[m aumfydka&;&Sif; olaX;}uD;wdk@ ukr`%DolaX;}uD;wdk@ om
r[kw fygbl; ? v$wfawmfu dk, fpm;vS,fawGrStp ykv dyf/ ppfw yf/ w&m;Hk;tv,f tpdk;&tqHk; yg0if=uw,f?
73
ckd;,lxm;cH&wJh
,if ; rm
trSefpifppf
uae@ trsm;ajymajymaewJh EkdifiHwum trsKd;orD;rsm;
ae@&J@rlvtrnfrSefu EkdifiHwumtrsKd;orD;tvkyform;rsm;ae@
jzpfygw,f?
1910 ckESpf =o*kwv
f rSm usif;ywJh second international
&J@ qdk&S,fvpftrsKd;orD;tvkyform;rsm; nDvmcHrSm EkdifiHaygif; 17
Ekdiif H&J@ ud,
k fpm;vS,f 100 avmufu urBmw0ef; Ekdiif HeJ@tr# wdu
k f
yG0J ifaewJh qdk&,
S v
f pftrsK;d orD;tvkyform;awG wESpfwcg qHpk nf;+yD;
vkyfief;pOfawG oHk;oyf vkyfaqmifEikd fapzdk@/ qdk&S,fvpfawmfvSeaf &;
eJ@twl trsKd;orD; vGwfajrmufa&;twGuf wdkuyf GJ0ifaewJh qdk&S,f
vpf trsKd;orD; tvkyform;/ v,form;awGudk av;pm;*k%fjyKzdk@
&nf&,
G f+yD; ESpfpOfusi;f yzdk@ ae@wae@udk qHk;jzwfowfrw
S fcJh=uwm jzpf
w,f?
e,fcsJ@pepf }uD;xGm;aewJhtcsdef/ pufr_EkdifiHawGrmS qlyl tHk
ur_awG jyif;xefaewJhtcsdef wzufrSmvnf; qdk&S,fvpf tawG;
tac:awG tm;aumif;+yD; awmfvSefa&;awG &ifhrSnfhaecsdef 1900
ckESpfrsm; tpydki;f awGrmS trsKd ;orD;tvkyform;awGvnf; qdk&,
S fvpf
awmfvSefa&; wdkufyGJawGxJ yg0ifvm=uw,f? trsKd;orD;awGudk 7 4
&JabmfxGef;jrwf
'D &mpk twGi f; pGrf; tifu rSm t}uD;qkH;wDx Gi fzef w D;r_u awmh
a&S;vf"mwfaiG@ (Shale Gas) jzpfay:r_eJ@ twlwuG ay:xGufvmwJh
t&if; tjrpfwck (Tight Oil) jzpfygw,f? tar&duefrmS trsm;tjym;
awG@&cdS w
hJ hJ a&S;vf pGr;f tif[m urBmrSm xdyw
f ef;owif; jzpfc+hJ yD; 'ga=umifyh J
urBmeJ@csD+yD; kdufcwfr_awG awG@ae&ygw,f? 2014 rSmvnf; qufvuf
awG@zkd@ tvm;tvmawG &Sdaeygw,f?
tar&duefu tJ'D pGrf;tift&if;tjrpfawG ("mwfaiG@eJ@ a&eH)
awG@&Sdr_[m urBmph Grf;tif aps;uGufwckvkH;&J@ taetxm;ukd tajymif;
tvJ jzpfap+yD; tar&dueftaeeJ@ Oa&myeJ@ ,SO+f yKdi&f mrSma&m/ wkwef @J
75
76
wDxiG zf efw;D r_(Innovation ) rsm;u enf;ynmopfrsm;udk &&Sdapum urBmhp;D yGm;a&;eJ@ Edik if aH &; tm%m csdefcGifv#m tajymif;tvJ jzpfa=umif;
udk tar&duef&SJv pGrf;tif xkwfvkyfr_u oufaojyvdkufygw,f? tar&dueftaeeJ@uvnf; 'Denf;ynmopfawGudk usefEidk fiHrsm;udkvnf; tqif&h SdpGm
r#a0ay;zd@k useu
f rBmol/ urBmom;rsm;uvnf; awmif;qd&k rSm jzpfygw,f?
urBm}uD;[m wckwnf;om jzpf+yD; urBmol/urBmom; tm;vHk;&J@ uH=urRm[mvnf; wqufwpyfxnf; jzpfv@dk aeyg+yD? ?
&JabmfxGef;jrwf
2014-3-22
udk;um; ? 12 / 2 / 2014? China Daily
armfpw
D ek ;f ESpf 120
jrprf;at;
77
armfpDwkef;tay: a0zefa&;ta=umif;
owif;azmfjy&mrSm qENm*wdeJ@
vdkovdkqGJ+yD; ayghysufysufjzpfatmif
yHkzsufa&;om;xm;wmyJ jzpfw,f?
wkwfjynfuGefjrLepfygwD
A[dkaumfrwDu yDuif;rSmusif;ywJh
atmufarhzG,ftcrf;tem;rSm
&SDusif;zsif ajymwmu armf[m
}uD;jrwfwJh
ypPnf;rJhawmfvSefa&;orm;}uD; eJ@
oabmw&m;q&m}uD; jzpfw,f
}uD;jrwfwJh jynfcspyf k*~dKvf eJ@
trdsK;om;ol&Jaumif;}uD; jzpfw,f
armf[m EdkifiHawmf&J@toGiftjyifudk
ajymif;vJapum wkwfjynfolrsm;udk
acwfopfodk@ OD;aqmifcJhwJh
}uD;jrwfwJhyk*K~d vf}uD; jzpfw,f?
ausmfaZ,s
,l u &d e f ; jy\em tp
,lu&def;EkdifiHudk Oa&myeJ@ pD;yGm;a&; yl;aygif;r_ pmcsKyf Association Agreement csKyfqdkzdk@Oa&myor*~ tD;,lbufu
urf;vSrf;w,f? EdkifiHwum aiGa=u;&efykHaiG tzGJ@ IMF uae acs;aiGawGay;r,f? Oa&my EkdifiHawGrSm vkyfovdk +cKd;jcHac|wma&;
tpDtpOfvky&f r,f? wdik f;jynf&J@ pD;yGm;a&; tajctae tbufbufu tm;enf;aewmudk odwhJ ,lu&def; orRwa[mif; Apfwm
,efEludkApfu vufczH k@d pOf;pm;w,f? 'gayrJh +cKd;jcHac|wma&;vd@k ac:=uwJh Austerity Programme [m t&if;&Si}f uD;awG&@J tusK;d pD;yGm;
r+yKdvJ&atmif aiGpku
d x
f w
k faz;ray;+yD; qif;&Jom;jynfoal wGtwGuf ay;wJh vlr_zv
l aHk &; axmufyaHh =u;awG tokH;p&dwfawG/ ynma&;/
usef;rma&;p&dwfawGudk av#mhcsay;&wJh tpDtrHjzpfw,f? 'DtpDtpOfvkyfwJh ae&mwdkif;rSm qif;&Jom; jynfolawG tvkyform;/
v,form;awG&@J uef@uGufru
_ dk t+rJ&ifqidk =f u&w,f? 'gah =umifh Ekid if aH &; tajctae,dr;f ,dkiaf ewJh ,efEu
l Adk pf tpd;k &[m wGe@f aew,f?
'Dvw
kd Gef@aecsderf SmyJ ud,
k t
fh drfem;rSm tD;,l tar&duef ajcukwf,l pdk;rd;k wmudk rvdkvm;wJh k&Sm;edik fiu
H aESmif}udK;rJh aiGxkwaf cs;zdk@
oabmwlvku
d w
f ,f? 'gha=umifh orRwa[mif; ,efElukAd pftpdk;&[m tD;,leJ@ pmcsKyfcsKyfqadk &;udk jiif;y,fvdkufw,f? 'g[m vwf
wavmjy\em&J@ tpygyJ?
tar&du ef/ tD; ,l pGu fz ufr _
eD,kdvpfb&,fvrf;pOfudk tckvdky,fcsvdkufw,fqkdwm[m tar&duefeJ@ tD;,l (txl;ojzifh *smreD)wdk@ twGufawmh
vufrcHEdik pf &m tjzpftysufy?J 'gha=umifh ,lu&def;Zmwfvrf;rSm tar&duefe@J *smreDwdk@[m t"duZmwfaumifawG jzpfvmw,f?
e*dk&SdaewJh ,lu&de;f Ekdiif HwGi;f Ekdiif Ha&; tm;+yKdirf _awGudk tokH;jyK+yD; tar&duef *smreDwk@d [m ,lu&def; tpdk;&jzKwfcsa&; qENjyyGJawGudk
v_H@aqmfvmw,f? tm;ay;vmw,f? vuf,mpGef; ygwD UDAR &J@ acgif;aqmif ApfwvD uvpfcsuk[
d m *smreD0ef}uD;csKyf tef*vm
rmuJvf&@J t"du r[mrdwfjzpfygw,f? 'gah =umifh vuf,mpGef;ygwED Spfcjk zpfwhJ UDAR eJ@ tar&duef vdkvm;ol 0ef}uD;csKyfa[mif;
wdkifrdk&Sefudk&J@ tzEkdifiHawmf ygwDwdk@[m tar&duef *smreDwdk@ tm;ay;wJh t"du ygwDawGjzpfvmw,f? 'ghtjyif tJ'DygwDawGeJ@
79
r[mrdw fjzpfwJh emZDvufopfygwD qAdkbdk'g[mvnf; tar&duef *smreDwdk@ tm;ay;axmufcHw Jh ygwDjzpfv mw,f? tJ'D
ygwD}uD;okH;ck&J@ OD;aqmifr_/ &Sdae+yD;om; ,lu&def; ta&S@taemufEkdifiHa&;jy\em/ vlrsdK;a&; jy\emawGeJ@ taemufEkdifiHawG&J@
tm;ay; ulnrD _awGa=umifh qENjyyGJawG jzpfvmcJw
h ,f? aemufqH;k rSm orRw ,efElukAd pf jzKwftcscHvdkuf&w,f? tpdk;&jzKwfcsa&;
v_yf&Sm;r_rSm tar&duef&@J xif&Sm;wJh edkifiaH &;orm;wcsKd @[m vludk,fwkid f vma&muf yl;aygi;f yg0ifwmrsKd ;awmif &Scd w
Jh ,f? tar&duef
vkyfaeusx;kH pHtwdki;f tar&duef axmufvrS f;a&;/ NED eJ@ NGO tzG@J tpnf;awG&J@ aqmif&Gufr_[m tpd;k &jzKwfcsa&;rSm t"du
tcef;uawGuae yg0ifcJhw,f? edkifiHwum aiGa=u;&efykHaiGtzGJ@uvnf; au;+rDudk tokH;jyK+yD; acsmhwmawG/ ajcmufwmawG/
zd t m;ay;wmawG e J @ 0d k i f ; 0ef ; usH K ;oG i f ; cJ h w ,f ? tpd k ; &jzKwf c sa&; aqmif & G u f w J h NGO tzG J h t pnf ; awG x J r S m ,l * d k p vAf
qm;AD;,m;jy\emrSmwkef;u tar&duef tokH;jyKcJhwJh uif;Awfpf CANVAS (,cifemrnf atmhwydk) qdkwJh NGO vnf;
yg0ifw,f? tar&dueftaeeJ@ emZDvufopf tygt0if ,lu&def;EkdifiHa&; tzGJ@tpnf;awGudk axmufyHhcJha=umif;udk tar&duef
vufaxmuf EkdifiHjcm;a&; 0ef}uD; Apfwdk;&D;,m; El;vef;udk,fwdkifu xkwfazmfajymqdkcJhw,f? ol@pum;twdkif; udk;um;&&ifawmh
,lu&def;rSm 'Dvdkatmifjrifr_rsdK;awG&zd@k 'Dvydk ef;wdkifukd a&mufzdk@ u|efrwdk@u tar&duef a':vm oef;ig;axmifausmf &if;ESD;jrKyf
ESHch&J w,f vd@k qdkygw,f? (&if;ESD;jrKyfESH invest qdw
k pJh um;vkH;udk ok;H pGJoGm;wmudk owdjyKoifhygw,f?) 'g[m tar&duef tpdk;&tae
eJ@wdwfwdww
f rsdK;/ ajAmifwrsKd ; axmufvSr;f a&;enf;eJ@ wrsdK;/ NGO enf;eJ@ wrsdK;/ oHwrefenf;eJ@wrsdK; trsKd ;rsdK;aqmif&GufchaJ =umif;
taumif;qkH; oufaopum;jzpfygw,f?
k& S m ;pG u fz ufr _
,lu&def;rSm tJovdk vuf,mygwDawG/ emZDvufopfygwaD wGe@J zGJ@pnf;wJh =um;jzwftpdk;&ay:vmwmeJ@ w+yKdifeufwnf;rSm
k&Sm;&J@ v_y&f Sm;r_udk awG@vm&w,f? k&Sm;&J@ ppfa&; jyifqifr_wcsKd @udk awG@vm&w,f? ,lu&def;ta&S@ydik f; ukdif;rD;,m; u|ef;qG,[
f m
,lu&def;uaecGx
J GufjyD; k&Sm;eJ@ yl;aygif;vdu
k fw,f? 'g[m k&Sm;tpdk;& ajymaeovdk k&Sm;&J@ tm;ay;tm;ajrmufr_ rygbJ ukdif;rD;
,m;jynfolawG&hJ qENoufoufygqw
dk mudkvnf; b,forl Sawmh ,kH=urSm r[kwfbl;? ,lu&def;+rdK@awmf ud,ufAfrmS taemuftkypf k
vdkvm;ol/ k&Sm;qef@usifol emZDvufopfawGay:vmjyD;rS ukdif;rD;,m;u k&Sm;eJ@ yl;aygif;wm[m k&Sm; vufcsufrygbl;vdk@
olwdk@uajymaeayr,fh rajy;aomfuef&m&Sdaew,f?
k& Sm ;bmudk pdk; &dr fo vJ
k&Sm;taeeJ@ bmha=umifh 'Dvv
dk kyfovJ? aemufcH ta=umif;awG trsm;}uD; &Sdygw,f? qAdkbk'd geJ@ k&Sm;&Jh qufqHa&;udkvnf;
xnfhoGif;wGufcsufzdk@ vdkygvdrfhr,f? qAdkbdk'gudk emZDvufopfvdk@ ac:=uayr,fh wu,fawmh rae@wae@urS jzpfvmwJh emZD
r[kwb
f l;? [pfwvmvufxufuwnf;u jrpfzsm;cHvmwJh emZDygwDjzpfw,f? qAdb
k 'kd g[m tpd;k &opfxrJ Sm uufbed uf 0ef}uD;
6 ae&mudk &xm;w,f? odyftrsm;}uD; r[kwfbl;vdk@ qdkEkdifayr,fh tm%m&J@ tcsuftcsm ta&;tygqkH;jzpfwJh umuG,fa&;/
vkH+cHKa&;awGudk qAdkbdk'gu udkifxm;wmjzpfw,f? 'ghtjyif 'kwd,0ef}uD;csKyfuvnf; qAdkbdk'gyJ? qAdkbdk'g tJovdk tm%m&
vmwm[m 'kw,
d urBmppfjyD; aemufydkif;rSm yxrqk;H t}udrftjzpf emZDygwDwck[m wdki;f jynfwjynfrSm tm%m&vmwmvnf;
jzpfw,f?
'kwd,urBmppftwGi;f rSm k&mS ;udk usL;ausmfedkifa&;twGuf [pfwvm&J@ emZDygwDudk ,lyaD tvdk@ac:wJh ,lu&def; olyket
f zGJ@
u axmufyHhulnDcJhw,f? ,lyDattultnDeJ@ k&Sm;udk usL;ausmfEkdifcJhwm jzpfw,f? tJ'DemZDusL;ausmfr_a=umifh k&Sm;vlrsdK;
oef; 30 aoqk;H cJhw,f? oef; 30 qdw
k Jh yrm%[m 'Dae@ jrefrmedkiif HvlO;D a&&J@ w0ufr#aom yrm%jzpfygw,f? tJovdk *smreDemZDudk
axmufcHulnDcJhwJh ,lyDat[m qdk&S,fae&Sife,fvpf qdkwhJ emrnfeJ@ emZDygwDjzpfvmw,f? qdk&S,fae&Sife,fvpf[m ae&Sife,f
qdk&S,fvpf qdw
k Jh [pfwvmemZDygw&D J@emrnfeJ@ twlwlyv
J dk@trsm;uem;vnfxm;=uw,f? olwk@d ygwD&J@ tawG;tac:uvnf;
emZDtawG;tac:yJjzpfygw,f? tJ'D qdk&S,fae&Sife,fvpfygwD[m qAdkbk'd g tjzpfemrnfajymif;vmwmjzpfygw,f? olwdk@ygwD[m
uGefjrLepf qef@usifa&;vkyfovd/k tvkyo
f rm; or*~awGuv
kd nf; t=urf;zuf 0ifa&mufzsufq;D wmrsdK;vkyw
f ,f? ,lyaD t b0rSmwke;f
uwnf;u *sL;qef@usifa&;/ ydkvef/ [efa*&D qef@usifa&;tjrif &Sdygw,f? 1943-44 rSm ,lyDatu *sL;eJ@ ydkvefvlrsdK; udk;aomif;udk
80
tar&duefudk ol r,SOfEkdifao;bl;qdkwmudv
k nf; odyH&k ygw,f? 'ga=umifhvnf; wnf+idraf &;eJ@ zG@H +zdK;wd;k wufa&;
udk OD;pm;ay;au;a=umfwm jzpfykH&ygw,f?
'gayrJh k&Sm;vdk acsmifydwfc&H wmrsKd ;}uHKvm&ifawmh 'Dae@ urBm}uD;rSm Ekid fiHwkid ;f [m ud,
k fusK;d pD;yGm;udk
om umuG,w
f wf=uwmrdk@ owdxm;zdk@ vdkygvdrfhr,f?
udk, fhEdki fiHu dk, fydkifz dk@ vdkw ,f
tar&duef[m 'Drdkua&pDeJ@ vl@tcGifhta&;pum;udk wGifw Gifajymwwfovdk/ urBmhrD'D,mawG
tm;vkH;[mvnf; tar&duefe@J Oa&mywdk@&J@ rD'D,mawGomjzpf=uwJhtwGuf tar&duef[m vlx&k J@tjrifudk
pdk;rdk;Ekdifygw,f? 'gah =umifh k&Sm;udo
k m tqd;k jrif=u+yD; tar&duef qdk;wmudak wmh owdrxm;rd=uwm rsm;ygw,f?
txl;ojzifh u|efawmfwk@d Ekid fiHrmS =unfh&wJh kyfjrifo=H um;/ zwf&wJh owif;pm*sme,f r*~Zif; tm;vkH;eD;yg;[m
taemuf EkdifiaH wGqu
D csn;f yJ vm=uwmjzpfygw,f? taemufedkiif HawGqDu vmwJhtcgrSmvnf; wdk;wufwJh
'Drdku&ufw pf owif; pmr*~Zif;awGudk rzwf&bJ/ t&if; &Sifaumfydka&;&Sif; }uD; awG&J@ vuf, mpmapmif
r*~Zif;awGudkom zwf&wmrsm;ygw,f? 'gha=umifhvnf; taemufEkdifiHtpdk;&awG&J@ tjypftemudk axmufjy
a0zefwmrsdK;udk =um;&wm enf;ygw,f?
tar&duef tpdk;&[m pDtdkifat/ NED / NGO awGudk tokH;cs+yD; urBmw0ef;rSm tpdk;&awGudk
t}udrf}udrjf zKwfcszl;wJh tpdk;&jzpfygw,f? 2013 ckEpS ftxd pm&if;t& tar&duefuk,
d w
f idk fjzpfap/ ol@u,
dk fpm;
vS,feJ@ jzpfap/ ol@axmufyHhr_eJ@ jzpfap/ v#dK@0Sufppfqifa&;jyKvkyf+yD; ppfqifE$JaewJh EkdifiHaygif; pkpkaygif; 134
Ekdiif H&Sdw,fvdk@ tar&duef jynfaxmifpk txl;ppfqifa&;Xme US-SOCOM u Adv
k frSL; rufo,l; a&mbwf
abmhufa[mhu ajymygw,f? (wwwsocommil) vlaewJh urBmw
h u
dk f}uD;wdik f;rSm tar&duef&J@ ppfpcef;
awG&djS yD; wurBmvkH;rSm pkpkaygif; waxmifausmf&Sdygw,f? tar&duefjynfaxmifp[
k m urBm}uD;udk ydrk dk tE&m,f
}uD;+yD; tcsdefra&G; rD;xawmufEikd fwJh urBm}uD;jzpfatmif urBmtESH@tjym;rSm vufeufawG wyfqifaeygw,f?
wurBmvkH;rSm &SdwJhusefwJh EkdifiHawG pkpkaygif;u wyfqifxm;wJh vufeufwyfqifr_xuf tar&duef jynf
axmifpkwckwnf;&J@ wyfqifxm;wJh vufeuftiftm;u ESpfqydkrsm;ygw,f? ppfat;acwfaemufydkif;rSm
olwyg;EdkifiHudk vufeufudkifusL;ausmfr_ trsm;qkH;jyKvkyfwJh EkdifiHvnf; jzpfygw,f?
k&Sm;a&m/ wkwfEkdifiHuyg xdkuJhodk@aom tar&duefeJ@ wu,fwrf; ppfrufzuf+yKdif rjzpfcsifygbl;?
bmha=umifhvJqdkawmh rEkdifEkdfifbl;qdkwm odvdk@yg? 'gayrJh t&if;&SifawG tm;+ydKif=u+yDqdk&if ajrpmyifawG&J@
rsufESmudkawmh b,fEikd fiHurS trSefwu,faxmufxm; wefzk;d xm;avhr&Sw
d wfwm[m ,lu&def;u oifcef;pm
ay;aeygw,f? tJ'Doifcef;pmudk ArmawG avhvmzdk@ vdkygw,f? wdkif;jynfudk umuG,fEkdifzdk@qdk&if EkdifiHa&;
tm%m[m jynfo l@vufxJrSm &Sdaezdk@ vdkygw,f? wdkif; jynfudk a&mif;pm;zdk@ 0efrav;olawGvufx JrSm
edkifiHa&;tm%m&Sdae&if tcufcJ}uKHvmwJhtcgudk,fhudk,fudk,f umuG,fEdkifzdk@ odyfcufwwfygw,f?
ausmfaZ,s
Ref:
1 The Strangelove Effect by John Pilger
2 Coup in Ukraine: A warning to the international working class by Peter Schwarz
3 Ukraine: Torn apart by Imperialism Feature by Rob Ferguson
4 Ukraine Protests Carefully Orchestrated: The Role of CANVAS US-Financed
Color Revolution Training Group by F William Engdahl
83
uG e f j rLepf y gwD a wG e J @
tvk y f o rm;ygwD a wG & J @
Ek di f i H w um tpnf ; ta0; b,f v kd a y:ayguf v movJ
20 &mpk/ 90 ckESprf sm;tapmykid ;f rSm qkdAD,ufeJ@ ta&S@Oa&my
qkd &S,fvpfEkdifiHawG&J@ qkd;0g;jyif;xefvSwJh tajymif;tvJrsm;u
t&if ; &S i f Ek d i f i H t oD ; oD ; &S d uG e f j rLepf y gwD r sm;uk d }uD ; rm;wJ h
*,ufkdufcwfcJhw,f? tJ'Dvkd kdufcwfcH&+yD;aemuf 90 ckESpfrsm;
tv,favmufrSm &yfwnfcsuf pwifckdifrmvm+yD; wqifhwuf
ckdirf mzGH+zdK;wkd;wufa&;ukd &SmazG vm=u ygw,f?
1? tEkdifEkdifi H uGefj rLepfygwDa wGt =um; ESpfO D; ESpfz uf
qufqHa&; us,fu s,fjyef@ jyef@ zGH@ +zdK;wkd; wufv mjcif;[m rsuf
arSmufacwf urBmhq kd&S, fv pfv _yf&Sm;r_ tiftm;aumif; vm+yD;
Ek d i f i H wumquf q H a &;eJ @ yl ; aygif ; aqmif & G u f a &;&J @ t"d u
yHkomef jzpf vmw,f? Oyrm- wkwf/ *syef/ jyifopf/ k&Sm;/
tdENd,/ b&mZD;/ awmiftmz&dueJ@ b,fvf*sD,HpwJh EkdifiHawG&Sd
uGefjrLepfygwaD wGeJ@ tvkyform;ygwDawG[m twm;tqD; trsdK;rsKd ;
ukd z,f&Sm;ypfvu
kd f=u+yD; vGwfvyf trScD u
kd if;wJh/ vH;k 0wef;wlr_&dw
S h/J
tjyeftvSefav;pm;wJ/h twGi;f a&;udprP sm;ukd 0ifa&mufrpGufzufwhJ
tajccH r l a wG a y:rS m ygwD c sif ; tjyef tvS e f q uf q H a &;uk d
tjyKoabmaqmifpGm jzpfxGef;wkd;wufapcJhygw,f?
84
(5) Ekdi fiHw umtpnf; ta0;&J@ tvkyft zGJ@ ukd pwifx laxmif
cJhjcif;- uGefjrLepfygwDe@J tvkyform;ygwDawG&J@ EdkifiHwum tpnf;
ta0; jyifqifa&;vkyif ef;rsm;ukd wu,fhvufawG@rmS *&duGefjrLepfygwD
Ekdiif H wum Xmeu +yD;jynfph aHk tmif tcsdeft=um}uD; wm0ef,l aqmif
&GufcJhwmyg? Ekdifiw
H um tpnf;ta0;w&yftaeeJ@ Ekid fiHwEkdifi&H J@ ygwD
w&yfu a&&Snf wm0ef,l vkyfudik faqmif&u
G af e&wmrsKd ;[m obm0
rusvyS gbl;? 'Dtajc taeukd ajymif;vJypfzkd@twGuf 2004 ckEpS f q
rt}udrfajrmuf EkdifiHwum tpnf;ta0;rSpwif+yD; tvkyftzGJ@ xl
axmifa&;qH;k jzwfcsuf xGufay:vmygw,f? tvkyftzG@J &J@ vkyfief;
wm0efawGuawmh - Ekdifiw
H um tpnf;ta0;&J@ tcsed fumv/ ae&m
eJ@ acgif;pnf; owfrw
S fjcif;? Edik fiH wumtpnf;ta0;twGuf pmwrf;
rsm;jyifqifjcif;? EkdifiHwum tpnf; ta0;wufa&muf&ef uGefjrL
epfygwDeJ@ tvkyform;ygwD topfawGukd zdwf =um;a&;eJ@ wpHkw&m
yl;aygi;f aqmif&Gufa&; vkyif ef;wkd@ukd taumiftxnf azmfaqmif&ef
pDpOfay;a&;wkd@ jzpfw,f?
86
jymykHay:u
Armjynf&@J uH=urRm
nKdp de f0 if;
aumfr&SifOuU Akdvfw ifat;&J@ armufarmufrmrm bufv kdu f ajym=um;wJh pum;rsm;ukd =unfhv kdu f&ifyJ
a&G;aumufyGJ[m b,ftajctaeqD OD;wnfrvJqkdw m &Sif;aeygw,f? 'gomru wcsKd@vlrsKd; pka'oawGrSm
oef;acgifpm&if; aumuf,lwJhtcg }uHhzGH@ygwDwGif; 0if&r,fvkd@ twif;tusyfckdif;wmrsKd; ajAmifvkyfvmaeyg+yD?
w&m;r#wwJh a&G;aumufyGJ jzpfEkdifr_tvm;tvm cku wnf;u arS; rSdefaeyg+yD? aemifrSm 'gxufqkd;&Gm;wJh
npfywfuvdrfusr_awGomru t"duk%f;awGeJ@ owfjzwfr_awGtxd zefwD;vmEkdifygao;w,f? twkduftcH
tiftm;pkrsm;taeeJ@ a&G;aumufyGJ 0ifoifh-r0ifoifh pOf;pm;&r,fhtajctae ckuwnf;u pwifaeyg+yD?
'DyrkH sKd;eJ@yJ rkd;}uD; csKyfawmhrmS yg? jynfwGif;ppfeJ@ ppftm%m&Sifpepf arG;zGm;vmuwnf;u Zmwmpef;edru
fh scJh
&wJh Armjynf&J@ uH=urRm[m rsufarSmuf OD;odef;pdefppftpkd;&vufxufxufrSm ykdrkdqkd;&Gm;wJhbufqD OD;wnf
a&G@vsm;aewm xif&Sm;ygw,f?
2? 'kwd,tcsuu
f kd qufvufwifjyygr,f?
vlOD;a&trsm;qkH; wkdif;jynf}uD; 2 ck =um;rSm wnf&SdaewJh Armjynf&J@ yx0Dtaetxm;t& Armjynf
tpdk; &taeeJ@ tajrmftjrif uif; rJhcJh&if Armjynf[m tiftm;}uD; EkdifiHawG&J@ =oZmtm%m ,SOf+yKdifyGJ&J@
qk;d usKd;&v'fawGudk cHpm;&Ekdifw,fv@kd tapmykdif;ESpfrsm;uwnf;u AuytaeeJ@ owday;vmcJhwmyg? taerwwf&if
=um;nyfEkdifw,fvkd@ t}udrf}udrf ajymjycJhwmyg? tenf;qkH; tiftm;}uD;EkdifiHawG&J@ yg0gaysmhvGefyGJ&J@ raumif;wJh
tusKd;ouf a&mufra_ wG ArmjynfrSm jzpfvmEkdifw,fvkd@ ajymcJhygw,f?
tar&duefu ol@&J@ EkdifiHjcm;a&;eJ@ umuG,fa&;qkdif&m ay:vpDukd ajymif;zkd@ pwifpOf;pm;vmygw,f?
aemufusawmh ol&@J umuG,fa&;eJ@ Ekid fiHjcm;a&;qkid f&m r[mAsL[m vrf;!efudk csvu
kd fygw,f? (2012 Zefe0g&D
5) ol@r[mAsL[m&J@ t"du ypfrSw/f OD;wnfcsuef J@ r[mAsL[ma'o[m tm&S-ypdzdwfa'ojzpfvmygw,f? 'gom
ru tm&S-ypdzdwfa'o[m tar&duef&J@ 21 &mpk ypfrSwftxd oabmxm;vmwmawmif &Sdygw,f? tm&Sypd zdw fa 'orSm ppfae&mcsxm;r_a wGv nf ; wkd ; csJ@ aqmif& Gu fcJ hygw,f? =opa=w;vsuae *syef tygt0if
tm&Sypdzw
d fa'orSm wkwfukd 0kdif;ydwfwhJ ppfae&mcsxm;r_tpDtrHawG jyifxm;+yD;yg+yD? olwd@k ykd+yD;tav;xm;wmu
ypdzdwftaemufyikd f; 0ef;usifa'oyg? tar&duefa&m wkwaf &m oHwrefpum;awGeJ@ b,fvkdyJ zkH;uG,x
f m;xm;
tar&duef&J@ ajcvSrf;awG[m wkwfudk 0kdif;ywfa&; jzpfygw,f? 'gukd wkwu
f vnf; odygw,f?
'D&nf&,
G fcsuf&w
Sd Jh tar&dueftaeeJ@ wkwf&J@ taemufawmif 0rf;Akdufydik f;rSm wnf&daS ewJh Armjynfukd
rkcsyJ ol@vufckyx
f Jua& jzpfvkdwJh qEN&Sdaewm &Sif;ygw,f? orRw tkb
d m;rm; Armjynfvmygw,f? tar&duef
Ekdiif Hjcm;a&;0ef}uD; Armjynfukd vmygw,f? orkdi;f 0if vmjcif;vk@d _jrifcJh=uwmyg? a':atmifqef;pk=unfeJ@ em&Dykdif;
pum;ajymcJ=h uygw,f? 'Daemuf tar&duef pDtikd fat !efrSL; Armjynfvmygw,f? olwd@k bmawG aqG;aEG;cJ=h uvJ?
wkdi;f jynfu bmrS rod&yg? Armjynfta&;eJ@ ywfoufvd@k tar&duefwd@k av#mufvSrf;csiw
f v
Jh rf; acsmacsmarG@arG@
jzpfapa&;twGuf a':atmifqef;pk=unfeJ@ trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyfukd em;cswmawmh rSef;qvkd@ &ygw,f?
tar&duefeJ@ taygif;ygawG ajccsif;vdrfaeatmif Armjynfukd vmcJh=uwmyg? tar&duef[m Armjynftpkd;&eJ@
jyefaygif;xkwfa&;rSm 'Drkdua&pDeJ@ vl@tcGifhta&;tvHukd v$ifhvkdufcsifao;wmqkdawmh Armjynf&J@ 'Drkdua&pD
twkduftcHjzpfwJh a':atmifqef;pk=unfeJ@ trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzGJ@csKyfukd azsmif;zsem;cs&ygw,f/ ac|;odyw
f m vkyf&
ygw,f? pD;yGm;a&; '%fcwfydwfqkd@r_ y,fzsufa&;eJ@ tar&dueftyg taemuftiftm;}uD; EkdifiHrsm;eJ@ a&$vrf;aiG
vrf;azmufa&;ukd irf;irf;wuf vkdvm;aewJh OD;odef;pdeftpkd;&uvnf; jynfwGi;f uae 'Dru
kd a&pDeJ@ vl@tcGifh ta&;
tvHukd [efaqmiftaeeJ@ axmifjyxm;wm vky&f ygw,f?
tar&dueforRw tkdbm;rm; Armjynfukd orkdif;0ifc&D;tjzpf vma&mufcw
Jh Jh tcsdefupvk@d Armjynftpk;d &eJ@
taemuftiftm;}uD;EkdifiHawG&J@ qufqHa&;taetxm;awG ajymif;vJvmcJhwm 'Dae@tcsdeftxdyg? taemuf
tiftm;}uD;EkdifiHawGukd rsufESmcsKdaoG;+yD; Armjynftpkd;&u pD;yGm;a&;t& '%fcwfydwfqkd@r_awG kyfodrf;ay;a&;
}uKd;yrf;cJhygw,f? bma&;tygt0if bufpkHtultnD&&Sda&;twGuf t&Sufr&Sd vuf0g;jzef@awmif;qkdcyJh gw,f?
tjyeftvSeftm;jzifh tar&duefeJ@ taemuftiftm;}uD; EkdifiHawG enf;rsKd;pkHeJ@ ArmjynftwGif; xkd;azmufae&m
csvmwmukd cGihjf yKay;&ygw,f? trf*st
D dak wG/ vlrt
_ zGJ@tpnf;awG eJ@ oifwef;awGu tp wpdrpfh drhf xk;d azmufaewmukd
Ekdiif Ha&;t& vspv
f sLr_rdzkd@ vkyd gw,f? tck aemuffqkH; autkid fatu Akv
d fcsKyf*rG farmfukd tar&duefukd vma&mufzd@k
zdwfvkdufwht
J cgusrS vlwcsK@d rsuv
f ;kH yGwo
f yf+yD; pdwf0ifpm;[ef jyvm=uygw,f? onfht&ifuvnf; jynfwGif;ppf
ppfrsufESma'orsm;okd@ emrnftrsKd;rsKd;eJ@ taemuftiftm;}uD;EkdifiHawGu tzGJ@awG/ tiftm;pkawG csOf;uyf
xkd;azmufae=uwmyg? tar&duefwd@k &J@ vufwH[m wkwfe,fpyfe@J e,ferd dwftxd a&muf&Sdvmaeyg+yD?
Stimson Center u w&kwt
f rsKd;orD;okawoD ,Gepf Gef(Yun Sun) u ,ckEpS f Zefe0g&Dvu xkwaf 0cJhwJh
ppfw rf; wapmifxJrSm jynfw Gif; ppf jzpfyGm;aewJh ucsifa'oeJ@ ywfo ufvkd@ ucsifhta&;[m EkdifiHwumh
89
90
15 a':vmwdkufyGJ
wifwifEG,f
15 a':vmwdkufyGJ
2013 atmufwdkbm 4&uf naecif; ?
tar&duefEdkifiH csDum*dkjrdK@&J@ tcrf;tem;wpfckrSm rufa':e,f OuU *sufpx&Gufwef pum;ajymaewkef;?
u|efru uav;ESpfa,muftar single mother (a,mufsm; r&SdwJhol) yg? rufa':e,frSm tvkyf
vkyfaewm 10 ESpf=umyg+yD? 10 eSpf =umayr,fh u|efrvkyfcu tvkyf0ifump &wJhvkyfc wpfem&D 825 a':vmuae
wdk;rvmbJ wef@aew,f? aps;E_ef;awG wae@wjcm; wufwufvmaewJh uae@tcsdefrSmawmh 'DvkyfceJ@ u|efr
uav;awGtwGuf pm;yGJay: tpm;tpma&mufatmif vkyf&wm wpfae@xufwpfae@ cufcJvmw,f? uav;awG
udk au|;zdk@&m ae@wdik f; ylyefae&w,f? tck zdeyfawmif 0,fray;Edkifb;l ? u|efreJ@ uav;eSpaf ,muf 'Dvdk kef;uefae&
wm w&m;r#ww,fvdk@ &Sifxifovm;? rESpfu rufa':e,f aumfydka&;&Sif;u t&ifESpfawGxuf 0ifaiG 55 bDvD,H
wdk;cJhayr,fh u|efrwdk@tvkyform;awGudk vkyfcwdk;ray;wma&m w&m;w,fvdk@xifovm;? u|efrwdk@ tvkyform;
awG 'Dvdk wyJajcmufjym; vkyfcuav;eJ@ &yfwnfae&wma&m r#ww,fvdk@ xifovm;? uefruawmh r#ww,f
rxifbl;? &Sifwdk@ vkyfcwdk;ray;vdk@ u|efrwdk@ cufcJusyfwnf; vm&wmvdk@yJ jrifw,f?
rufa':e,f OuUudk 'Dvdkar;cGef;awGar;+yD; 'DvdkajymqdkcJholuawmh csDum*dk&J@ 15 a':vmwdkufyGJ (fight
for 15) v_yf&Sm;r_ acgif;aqmif eefpDq,f*g'dk jzpfygw,f? 'DtwGufeJ@ eefpD tygt0if tvkyform; 7 OD;udk &Ju
zrf;oGm;ygw,f? aemufydkif;rSm tcrf;tem;xJudk 0ifcGifhr&SdbJ 0ifw,fqdk+yD; ydkifeufusL;vGefr_yk'freJ@ eefpDwdk@udk
w&m;pGJcJhygw,f?
ara';ae@ arG;zGm;&m tar&duef csDum*dkjrdK@rSm fast-food (bm*g/ =uufa=umf/ tmvl;a=umf) a&mif;wJh
qdkifawGu tvkyform;awGeJ@/ retail (ukefrsdK;pHkvufvDqdkif) awGu tvkyform;awGu tedrfhqHk;vkyfcudk wpfem&D
15 a':vm owfrSwfay;zdk@ awmif;qdkwdkufyGJ 0ifae=uw,f? 15a':vmwdkufyGJ (fight for 15) vdk@vlodrsm;wJh
csu
D m*dek J@ e,l;a,muf +rKd@ESpf+rKd@u fight for 15 t"du v_yf&Sm;aewJ+h rKd@awG jzpf+yD; 2013 eSpfpydik f;uae uae@tcsdefxd
rqkwfrepf wdkufyGJ0ifaeqJ jzpfygw,f? wdkufyGJ&J@ t"duawmif;qdkcsuftjzpf tedrfhqHk;vkyfcudk wpfem&D 15 a':vm
wdk;jrifhowfrSwfay;zdkd@ eJ@ tvkyform;or*~udk ta&;,lr_/ jcdrf;ajcmufr_ wpfpHkwpf&m r&SdbJ vGwfvGwfvyfvyf
zGJ@pnf;edkifcGifhay;zdk@ tcsufeSpfcsufudk awmif;qdkxm;ygw,f ? fight for 15 &J@ EkdifiHvHk;uwf qENjyyGJae@awGrSm
+rdK@aygif; 60 uae 130 xdjyef@ESH@jzpfyGm;jyD; tedrfhqHk;vkyfcpm; tvkyform; axmifaomif;ausmf yg0ifcJhygw,f?
vGefcJhwJh ESpfaygif;wpf&mausmfwkef;u 'D csDum*dkjrdK@rSmyJ puf&Hktvkyform;awG[m wpfae@tvkyfcsdef (8)
em&D owfrSwfay;zdk@ awmif;qdk qENjycJh=uw,f? olwdk@udk acgif;yHkjzwftjrwfxkwfaewJh puf&Hkydkif&Sift&if;&SifawGudk
tHwk+yD; edkifiHwumtvkyform;rsm;ae@ ara';ae@&,fvdk@ ordkif;wGifr,fh oydwfudk azmfaqmifcJhw,f? tck 21
&mpkrSmawmh t&if;&Sifpepf&Jh t}uD;rm;qHk;toD;tyGifhvdk@ ajym&r,fh aumfydka&;&Sif;}uD;awG&J@ vlrqefwJh acgif;yHkjzwf
r_udk ara';rsdK;qufawGu &ifqdkiftefwkaew,f?
tar&duefu tedrfhqHk;vkyfc tvkyform;awG rSDcdkvkyfudkifae&wJh fast-food (bm*g / =uufa=umf /
91
92
(azmifyw
d af qmif;yg;)
at;+id r f ;
0if ; wif r S w f w k d i f
OD;0if;wifuawmh uG,fvGefoGm;cJhyg+yD? oluG,fvGefawmh vkdufvHykd@aqmifoleJ@ txdrf;trSwfjyKol odef;*%ef;txd
&Sdw,fvkd@qkdw,f?
tokb vkdufykd@olawGu 0if; wifv uQ% maqmifwJh tusjym qifwl0wfpkHawG qifjref;cJh=uw,f? 'g[m
0if;wifwyfrawmf w&yfukd 3 &uftwGif; xlaxmifvkduf=uwJh oabmyJ? EkdifiHa&;oabm aqmifygw,f? ol@vrf;ukd
vkduf=ur,faygh?
OD ; 0if ; wif b ,f v k d v l v J
awmfvnf;awmf aumif;vnf;aumif;wJhol
ol[m - wnf=unfwJh EkdifiHa&;orm;/ yGifhvif;jrifomwJhol
ol[m- tm%m&Sifpepfukd tpdrf;tusufra&G; vkH;0qef@usifol/ wkduf&Jol jzpfw,f?
ppftkyfpk/ ppftpkd;&(wykdif;) ukd jywfjywfom;om; wkdufw,f?
ukd,fhtwGif;rSmawmh abmifxJuyJ qef@usifw,f?
ol[m-vlrsKd;pk wkdif;&if;om;awG r=unfwJh acgif;aqmifrsKd;r[kwf
-bmoma&;tzGJ@tpnf; toD;oD;&J@ av;pm;jcif;vnf; cH&ol
('D 2 csufu ta&;}uD;w,f? orkdif;rSm 'D(2) csufeJ@ jynfhpkHwJh acgif;aqmif &Sm;w,f?)
ol[majcmufvkd@vnf; ra=umuf/ ajrmufvkd@vnf; rajrmuf/ vSnfhvkd@vnf; vnf xGufoGm;olr[kwf/ vufnKd;axmif
acgif;ndwf tpm;xJu r[kwf?
'Dae@acwf jynfolawGu acgif;aqmifukd =unfh&mrSm ppftkyfpk/ ppftpkd;&tay: b,favmufjywfom;ovJ/ b,fvkd
pGef@v$wftepfem cHovJ/ b,favmuf wkduf&J wkdufEkdifovJ/qkdwmukd t"du =unfhwm jzpfw,f? aemufrSmrS ukd,fusLd;
r&Smol/ kd;om;ol/ yyv$m;v$m; raewwfol/ taqmifta,mifawGukd rrufarmwwfolawGukd ykdoabmuswwf=uw,f?
OD;0if;wifu 'DtcsufawGeJ@vnf; jynfhpkHaew,f? acwftjrif acwftawG;awGbufrSmvnf; aemufus rusef&pfkHru
a&S@ukd xkd;xGufaeol jzpfw,f?
olu jynfoleJ@ tvkyf vkyf&mrSm wcgqufqH q,fcgvef trsKd;tpm;r[kwf?
aemuf- olu (u|efawmfwkd@ aywHeJ@ wkdif;&if) 'Drkdua&pD A[kdcsKyfukdifr_ukd tjynfht0vkdufem/ taumif;qkH;
usifhokH;ol jzpfw,f? tzGJ@tpnf;u ay;xm;wJh 'Drkdua&pDtcGifhta&;ukd aumif;aumif;}uD; tokH;csw,f? tawG;tjrif
rwl&if rwlovkd xkwfazmf zGicfh s a0zefw,f? vGJrmS ;w,fxifwJh tawG;tac:eJ@ vkyf[efawGukd jywfjywfom;om; wku
d fw,f?
vrf;pOfrwlwmukd arS;rvkduf? 'gayrJh ygwDu qkH;jzwfcsufcs+yDqkdwmeJ@ taumif;rGefqkH;/ taumiftxnfazmf vkyfaqmif
ay;w,f?
wu,fawmh 'Drkdua&pDA[kdcsKyfukdifr_ qkdwm &kd;om;yGifhvif;wJh olawGom vkdufemEkdifwm jzpfw,f? ukd,fhtwWukd
kdufcsKd;EkdifolawGom vkdufemEkdif w,f? ukd,fusKd;pD;yGm;ukd ab;csxm;EkdifolawGom ukdifpGJEkdifw,f?
93
&Ja bmfr sm; rdw fa qGr sm;cifA sm;vmrnfhE Sp f 2014 =o*kw fv (15) &ufa e@onf
Armjynf uGefjrLepfygwD wnfaxmifonfh(75) ESpfajrmuf
pde f& wk obifu mv jzpfy gonf?
Ttcgawmfae@ukd txdr f; trSwfjyKonfhtaeESi fh
jynfo l@ tm%m*sme,fu kd txl; xkw ft jzpf xkwfa 0vkd
ygonf ?
&Jabmfrsm;/ rdwfaqGrsm;xHrS pmrlrsm;/ ygwDESifh ywf
oufonfh orkdif;0if "mwfykHrsm;/ vufa&;rlrsm;/ tcsuf
tvufr sm;ponfw kd@ ukd ar#mfv ifhy gonf?
tm;wuf o a&m ay;yk d @ =uvd r f h r nf [ k v nf ; ,k H
=unf ygonf?
ay;ykd@ =u&efvnf; tEl; tnGwf awmif; qkdvkdu fy g
onf ?
(pmwnf; tzGJ @ )
95
acgif;}uD;aqmif;yg;(1)
ajyma&;qkdcGifh &Sdol.xkwfjyefa=unmcsuf(3)
wef;wl&nfwl(armifrkd;OD;)(4)
aqG;aEG;yGJ Zmwfarsm}uD;(A=o)(7)
tmZmenfokd@(uAsm) av;armif (8)
,kH=unfcsufESifhtouf(uAsm) av;armif(9)
EkdifiHawmf nKd;a&mfaoqkH;jcif;(uAsm) armifjrwfol (10)
wkd@tm;vkH;&J@ q&mr}uD;(uAsm) zkd;oH(vlxk)-11
pdefac:oH ay;vkduf+yD(uAsm) armifvS0if;(13)
ajreDcJ &J@ umwGef;vuf&m-1 (14)
ajreDcJ&J@ umwGef;vuf&m-2 (15)
r_dif;rdjcif;rS vGwfuif;a&;(aZmfvwf)-(16)
urBmemESifh jrefrmem(armifoef;jra&$) (17)
t=urf;zuf zdESdyfr_awG &Sdaeor# (ausmfpGmarmf)(20)
aus;vufzGH@+zKd;a&;ESifh(armifpdefaomf)(22)
tpkd;&ajr/ wyfajr-qkdonfrSm(&JabmfxifOD;) (25)
qif;&Jjcif; vGwfuif;atmif(&Jabmf_,Of) (28)
vufwkd@awmif;awmh &Sufzkd@aumif; (ausmfZifrif;) (31)
EkdifiHa&;rD;v#H=um;u Auy (pkd;_dif;) (33)
jynfwGif;+idrf;csrf;a&;ukd(jrwfEkd;) (35)
pum;vkH; jy\emwJhvm;(ukdaxG;) (37)
jrefrmqef(Awkd;&Sdef)(38)
aemufqkH;wkdufyGJ(&Jabmfarmifarmifvwf)(41)
ypPnf;rJhvlwef;pm;(wkdufatmif&J) (45)
vDeif&J@ oydwf(ukdwl;)(48)
OD;av;-ukd}uD;jrifh(vSausmfaZm) (52)
&Jabmfrsm;ukd vGrf;qGwfowd&jcif;(2) atmifaoG;(55)
uGefjrLepfawm&ausmif;uav;(ausmfZifrif;)(59)
Armjynf0,f =u,feDawG vif;cJhw,f(ta&;awmfykH*sme,f)(63)
kd;om;pGm qif;&Jjcif;(pdrf;jrjr0kdif;)(67)
a&G;aumufyGJvm; rsufvSnfhyGJvm;(rkd;vif;0if;)(68)
orRw}uD;eJ@vl=urf;tzGJ@(at;cspf)(70)
tar&dueftvkyform;or*~rsm; uGefz&ifh(=unf0if;)(72)
EkdifiHwum trsKd;orD;tvkyform;rsm;ae@(,if;rm)(74)
tar&duef&J@ a&S;vfpGrf;tif(&JabmfxGef;jrwf)(75)
armfpDwkef; ESpf 120 (jrprf;at;) (77)
u|JESpfaumif=um;u ajrpmyif ,lu&def;(ausmfaZ,s) (79)
rsufarSmufuGefjrLepfygwDrsm;eJ@(cifat;=unfjr)(84)
jymykHay:u Armjynf&J@uH=urRm(nKdpdef0if;) (87)
15 a':vmwkdufyGJ (wifwifEG,f) (91)
OD;0if;wifeJ@ OD;0if;wifvGef ArmhEkdifiHa&;(at;+idrf;)(93)
rmwdum
96