Opdracht 1: Trilhaar-epitheel

Vraag 5: Bestaan er erfelijke afwijkingen t.a.v. trilharen?

Er bestaan een aantal erfelijke afwijkingen t.a.v. trilharen.
- Primaire Ciliaire Dyskinesie (PCD)
PCD is een niet veelvoorkomende erfelijke ziekte. Er is geen aanwijsbare reden van buitenaf
waardoor de trilharen minder bewegelijk zijn. Trilharen van een persoon met PCD kunnen de
trilhaarslag niet of niet heel goed uitvoeren. Dit komt omdat de vorm van de trilharen afwijkt
van de normale vorm. Het gevolg hiervan is dat de trilharen te langzaam, te snel of
ongecordineerd bewegen waardoor het slijm trager wordt afgevoerd en zich langer in de
luchtwegen bevindt. Met als resultaat dat er veel vaker infecties optreden.
Een tweede gevolg van PCD is dat mannen minder vruchtbaar zijn. Dit komt omdat er ook in
zaadleiders ook trilharen zitten en deze ook minder goed werken. De zaadcellen kunnen dus
minder goed vervoerd worden en de kans op bevruchting neemt af.
Syndroom van Kartagener
Het syndroom van Kartagener is een bepaalde vorm van PCD.
- Cystische Fibrose (CF)
Heeft indirect invloed op de werking van de trilharen. CF is een recessief overerfbare ziekte.
Het gevolg van deze ziekte is dat slijm die in het lichaam wordt afgescheiden super taai is.
Door dit taaier slijm kunnen trilharen in de luchtwegen niet goed hun werk doen en dit leidt
tot een verhoogde kans op bacterile infecties in de longen.
Vraag 6: Welke invloeden hebben omgevingsfactoren op dit epitheel?
Omgevingsfactoren hebben wel degelijk invloed op de werking van de trilharen. Door uitdroging,
afkoeling of roken verminderd de functie van de trilharen.
Op het moment dat iemand regelmatig rookt heeft dit twee gevolgen voor de trilhaartjes. Ten eerste
beschadigt het teer, wat je binnenkrijgt tijdens het roken, de trilhaartjes van de longen. Hierdoor
kunnen de haren niet goed meer worden schoongehouden en hoopt vuil op wat de kans op infecties
verhoogd. Ten tweede dringen bij roken de nicotine, tabak en andere giftige stoffen de natuurlijke
slijmlaag aan de binnenkant van de longen binnen en maken deze cellen kapot. Bij mensen die veel
roken worden deze natuurlijke slijmlaagcellen niet meer aangemaakt, maar vervangen door andere
slijm producerende cellen. Deze nieuwe cellen produceren veel meer slijm dan de natuurlijke cellen
en de trilharen kunnen deze hoeveelheid niet aan en raken verlamd. De trilharen kunnen de grote
hoeveelheden slijm met vuil dus niet goed afvoeren en de enige manier om het vuil uit de longen te
krijgen is door middel van hoesten: de rokershoest.