Akide Uasitije

1 MBUROJA.
net
A AK KI ID DE E E EL L V VE ES SI IT TI IJ JE EH H
Shejhul-islam Ibn Tejmijeh
(Allahu e mshiroft!)
Prktheu: Xhabir SHEME

Falnderimi i takon vetm Allahut. At falnderojm, prej Tij krkojm ndihm dhe falje
t mkateve, tek Ai mbshtetemi t na ruaj nga sherri i vetes son dhe t kqijat e
punve tona. At q udhzon Allahu, nuk ka kush e humb, e at q e humb Allahu, nuk
ka kush e udhzon. Dshmoj se nuk ka zot tjetr i cili meriton t adhurohet me t drejt
prve Allahut, Nj e t vetm, dhe se Muhamedi (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin
mbi t!) sht rob i Allahut dhe i Drguari i Tij.

] ; -- V Q -; - - V -'- - _ = = ;- - ;- -' Q--- ') -!- ; - - ~ -

Ju, o besimtar! Kini frik Allahun
1
me nj devotshmri t vrtet ndaj Tij dhe mos
vdisni ndryshe, vese duke qen musliman.
2
3

] V'= '- ) - - ~ - ') = ') - - _ - = - = Q - - Q - ; - - - = -- ; - - ; -- ' -- ') - !- ,- -
' = '= V - ; - '~ - - - = ; -~ - '~ - ' --- ; - - - -

O njerz! Ruajuni Zotit tuaj,
4
i Cili ju ka krijuar prej nj njeriu (Ademit), pastaj prej atij
krijoi bashkshorten e tij
5
dhe prej atyre dyve prhapi shum burra e gra. Ruajuni
Allahut, me emrin e t Cilit ju krkoni t drejtat e ndrsjella
6
dhe ruani lidhjet
farefisnore
7
. Allahu sht Mbikqyrs mbi ju.
8
9

1
Ruajuni Allahut me bindje ndaj Tij dhe largim nga ndalesat e Tij.
2
T nnshtruar ndaj Allahut me bindje dhe sinqeritet.
3
Suretu: Al Imran 102.
4
Ruajuni dnimit t Zotit tuaj, duke zbatuar urdhrat e Tij dhe duke iu larguar ndalesave t Tij,
sepse ju nuk mund ta duroni dnimin e Tij. Kini frik Zotin tuaj, sepse Ai ju ka krijuar, ju
furnizon, ju mban, ju jep jet dhe tek Ai do t ktheheni.
5
Havan, t ciln e krijoi nga nj prej brinjve t Ademit (alejhi selam).
6
Kur krkoni t drejtat tuaja tek njri-tjetri, i kujtoni atij Zotin, sepse e dini se ai e madhron
Zotin n zemrn e vet dhe nuk mund ta kthej at q i krkon pr Hir t Allahut.
7
Mos i shkpusni lidhjet familjare dhe farefisnore, sepse kjo sht e drejta e caktuar nga Allahu.
Pra, njeriu duhet t kujdeset pr t drejtat e Allahut, t drejtat e vetes dhe t drejtat e njerzve
duke filluar nga m t afrmit e tij prej tyre.

2 MBUROJA.net
] ; - -; - ; - - , - - ; - -'- - ; - - _ - ~ - --- ~ V; - ; -; - = ; - - ; --' Q--- ') - !- = - Q -
- '- - - - -; ~ = ' --= - ;

O ju q keni besuar! Plotsojeni detyrimin ndaj Allahut, kijeni frik At dhe flisni
(gjithnj) t vrtetn. Ai do tju drejtoj ju tek veprat e mira e t drejta dhe do tjua fal
juve gjynahet tuaja. Kushdo q i bindet Allahut dhe t Drguarit t Tij, me t vrtet q
ka arritur fitoren m t madhe.
10

Thnia m e mir sht Fjala e Allahut, ndrsa udhzimi m i drejt sht ai i
Muhamedit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!). Punt m t kqija jan shpikjet
n to, do shpikje sht bidat (e panjohur m par n fe) dhe do bidat sht humbje
(nga Rruga e Drejt), ndrsa do humbje e ka vendin n zjarr.
Ai q lexon historin e dijetarve t hadithit (n t gjitha koht), vren se ata t gjith
kan t njjtn mnyr se si i thrrasin njerzit n fen e Allahut. N suren Jusuf
Allahu thot: ''Thuaj: ''Kjo sht rruga ime, ftoj n rrugn e Allahut me argumente, un e
kush m pason. Larg t metave sht Allahu dhe un nuk i prkas idhujtarve.'' Metoda
e tyre sht ajo e dijes, e t msuarit dhe e msimdhnies. Thirrja n rrugn e Allahut pr
muslimanin sht nj pozit e lart, por kjo nuk arrihet vese me dije, n mnyr q t
jap frytet e saj. Ky lloj menhexhi - ''Pastrim dhe Edukim'' - sht i ndrtuar n tri baza:

1. Njohja e s vrtets.
2. Thirrja n kt menhexh.
3. Prqendrimi n t.

Figurn e ktij menhexhi e pasqyrojn m qart dy personalitete t mdha t bots
islame. Ata jan:

Personaliteti i par: Imam Ahmed ibn Hanbel esh Shejbani (Allahu e mshiroft!).
Figura e tij e ndritshme u njoh, kur ai i bri ball sprovs s ''Krijimit t Kuranit'' dhe
qndroi i pamposhtur me besimin e tij. Imam Ahmedi u b shembull i rrall nga kjo
sprov dhe mnyra se si ai e kaloi at. Nga qndrimet e tij m heroike tregohet se
Mirueziu (nj nga shokt e tij) hyri, kur ishte kulmi i sprovs, dhe i tha: '' O msues,
Allahu n Kuran ka thn: ''Dhe mos vrisni vett tuaja.'' Imam Ahmedi iu kthye atij
duke i thn: ''O Miruezi, pa dil jasht dhe shiko 'bhet!''. Dola jasht dhe shkova

8
O njerz, dhe i sheh t gjitha lvizjet dhe qndrimet tuaja, ato q shfaqni dhe ato q fshihni,
prandaj kujtoni mbikqyrjen e Tij dhe kini turp nga Ai, duke qen t devotshm ndaj Tij.
9
Suretu: En Nisa 1.
10
Suretu: El Ahzab 70-71.

3 MBUROJA.net
menjher te oborri i halifes dhe vrejta se kishte aq shum njerz, saq vetm Allahu i
dinte, dhe mbanin me vete fletore dhe lapsa. I pyeta se 'po bnin, dhe m than: '' Po
presim se si do prgjigjet Ahmedi dhe t shkruajm mendimin e tij." U thash q t mos
lviznin dhe shkova me te shpejte te Imam Ahmedi. Kur hyra, i thash: ''Pash shum
njerz q kishin fletore dhe lapsa me vete e po presin mendimin tnd.'' Imam Ahmedi i
tha: ''O Miruezi, a t'i l n humbje?! M mir t vritem un e mos humbin ata!!''

Nj dit prej ditsh, nj person i erdhi Imam Ahmedit duke i thn: "T ringjallt Allahu
n fen islame o eba Abdullah!'' Ai iu prgjigj: '' Thuaj: dhe n sunet!''
Gjithmon Imam Ahmedi e luste Allahun me kt lutje: ''O Allah, na mundso t vdesim
n Islam dhe n Sunet!''. Kt sakrific Imam Ahmedi nuk e bri vese t tregonte
domosdoshmrin e t kapurit pas sunetit.
Personaliteti i dyt: Dijetar i Islamit Ahmed bin Abdulhamid bin Tejmije Harrani
(Allahu e mshiroft!). Menhexhi i tij shikohet qartazi n mnyrn sesi ftonte n rrugn e
Allahut me dije dhe me edukim n nj an dhe, n ann tjetr, konfliktet e tij me shum
sekte t ndryshme, si p.sh.: esharit, sufit, fanatikt e medhhebeve, pa prmendur ktu
ata q e kishin smir apo ata q ankoheshin tek sulltani pr t. Ai gjithmon u tregonte
t tjerve se ciln rrug duhet ndjekur n fe dhe thoshte: ''sht detyr t msohen
fmijt e muslimanve me at q ka urdhruar Allahu dhe t edukohen duke iu bindur
Allahut e t drguarit t Tij.''
Pra, faktori m kryesor q shtyu Ibn Tejmijen t'i jepte rndsi t madhe dijes ose ''tesfije
ue terbijeh" sht besimi i tij se: dija sht themeli i ndrtimit t nj shoqrie t shndosh.
Kto rregulla Ibn Tejmija i praktikoi n jetn e prditshme, n mnyr q t tjert t
rriteshin me edukim islam dhe jo me edukime t pa njohura ndonjher, t cilat e
shprbn shoqrin islame n sekte dhe n mendime t ndryshme. Ne mund t marrim
msim dhe urtsi nga jeta e dy Imamve (Ahmed bin Hanbel dhe Ibn Tejmije), n
mnyrn q t msojm se si t ndjekim nj menhexh t sakt n rrugn e Allahut,
bazuar n dije dhe pun. Ata ishin t kujdesshm dhe n kontakt me kohn q jetonin.
Sa her q shfaqeshin bidate apo gjra q binin kundrshtim me sheriatin, prkujtonin
dhe u trhiqnin vmendjen njerzve. Nuk mund t'i kthehet populli islam fes s vrtet
dhe s'mund t'i kthehet krenaria e mparshme, vese duke u kapur me sunetin e t
Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) dhe rrugn e sahabve.

4 MBUROJA.net
Nse e vren aktualitetin e muslimanve, shikon se problemi m kryesor qndron n
kt pik, prve atij q Allahu e ka mshiruar. I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i
Allahut qofshin mbi t!) n lidhje me rndsin e dijetarve duke thn:
''E mbartin kt dije n do dekad njerz t denj, q refuzojn devijimet e
ekstremistve, gnjeshtrat e t kotve dhe interpretimet e injorantve.
11

Fjala ''dije'' do t thot fe, si ka thn imam Muhamed bin Sirini:
''Kjo dije sht fe. Shikoni se nga kush e merrni at.''
12

Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) ka lajmruar se dijen me t ciln
erdhi kan pr ta mbrojtur njerzit e denj brez pas brezi, n mnyr q mos t
humbas.
13
Rndsia m e madhe q dijetart mbajn mbi supe sht:

a) Shmangia e ekstremizmit,
b) Refuzimi i s kots dhe
c) Nxjerrja n shesh e injorancs.

Dijetari i madh Sidik Hasen Khan n librin e tij ''Feja e kulluar'', duke shpjeguar
hadithin e msiprm, ka thn:

'' ... domethn, dija e Kuranit dhe e Sunetit, t ciln e mbart do gjenerat q
vjen pas selefve, dhe kta jan njerzit e besueshm; dijetart. 'Refuzojn
devijimet e ekstremistve' d.m.th.: ndryshimet q sjellin me emrin e fes dhe fjala
devijim ka pr qllim ndryshimin e s vrtets me t kotn, duke e devijuar n
shqiptim apo n kuptim. 'Gnjeshtrat e t kotve' d.m.th. mnjanojn shpifjet e t
kotve. 'Interpretimin e injorantve' d.m.th. refuzojn interpretimet e tyre, t cilat
e humbin kuptimin e ajeteve dhe haditheve duke ua humbur thelbin kryesor t
tyre.
Ky hadith sqaron qart pozitn e madhe q kan dijetart e hadithit, por kta t fundit
nuk mund ta arrijn kt pozit, derisa t prmbushin kushtet e prmendura m lart.
Kto virtyte i kan pasur disa muhadith, qofshin ata n koh e hershme apo t sotme.
Pra, me nj fjal, n kt hadith hyn do dijetar q i prputhet kritereve q prmendm
m lart dhe mbeten jasht ata q u cilsua si ekstremist, gnjeshtar apo injorant. Prej

11
Hadith hasen
12
E transmeton imam Muslimi n parathnin e librit t tij ''Sahihu Muslim''.
13
''elsi i lumturis'' Ibn Kajim el Xheuzijeh.

5 MBUROJA.net
atyre q kan mendime ekstreme, jan panteistt, duke pretenduar se argumentohen me
disa ajete dhe hadithe, porse ky argumentim sht i pavler, sepse Kurani dhe Suneti
sqaron se kush mbart kt akide, sht jobesimtar.
Gjithashtu, prej tyre q kan mendime ekstreme, jan shi'it, t cilt pretendojn se e
duan familjen e Muhamedit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!), por n t
vrtet dashuria e tyre sht krejtsisht e rreme. Prej ekstremistve jan t ashtuquajturit
''hauarixh'', ''mutezilit'', ''xhehmit'', ''kaderiet, ''murxhijt'', ''xhebriet etj.
N krahun tjetr, jan ''Mubtilunt'' (t kott) dhe filozoft e ktij populli, t cilt ndoqn
msimet e filozofve grek e me kto msime ndrtuan disa dispozita n sheriat, duke
thn se logjika sht mbi gjithka. Por, me gjith kto gjra, ata nuk i bn dobi islamit;
prkundrazi, i prishn m shum se ndreqn.
Kurse '' Xhahilat'' (injorantt), prej tyre jan pasuesit t medhhebeve, t cilt nuk kan
arritur t kuptojn Librin e Allahut dhe as Sunetin e t Drguarit t Tij (Paqja dhe bekimi
i Allahut qoft mbi t!). Ata marrin si baz thniet e Imamve dhe i bjn ato si dispozita
t sheriatit. Nse atyre u vjen nj ajet apo hadith q kundrshton medhhebin e tyre, e
interpretojn sipas medhhebit dhe jo vetm kaq, por bhen t ashpr me ata q marrin
mendim tjetr. Ky fenomen ndodh se feja tek ata sht ashtu si kan qen paraardhsit e
tyre, duke mos ndjekur argumentin dhe duke e ditur se Libri i Allahut ka ekzistuar para
se te dilnin Imamt dhe medhhebet. Gjithashtu, e njjta gj sht edhe me Sunetin e t
Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) dhe kt fakt se mohon
kush ve ndonj kokfort, i cili e shikon diellin si t errt dhe natn si t ndritshme.
Ather, kur ''ndihma e Allahut'' nuk mund t realizohet, vese me zbatimin e
dispozitave t Tij, si mundet q ne muslimant t luftojm n rrugn e Allahut duke
ditur se ne akoma nuk e kemi ''ndihmuar Allahun''?! Si mund t luftojm armikun ton,
kur akidja sht e prishur dhe e dobsuar?! Si mund t luftojm, kur moralet tona ecin
paralel me degjenerimin?! Ather, para se t fillojm xhihadin, duhet t rregullojm
akiden dhe ta prmirsojm moralin.
14

D Di ij je et ta ar ri i i i I Is sl la am mi it t, , I Ib b n n T Te ej jm mi ij je e ( (A Al ll la ah hu u e e m m s sh hi ir ro of ft t ! !) )

Emri i tij:

14
Et Tesfijeh vet Terbijeh, shejh Ali el Halebi. (Abdurrahman DUKA)

6 MBUROJA.net
Ai sht shejhul islam Tekiudin Ebu Abas Ahmed, djali i shejhut dhe dijetarit t madh
Shihabudin Abdulhalim, djali i imamit dhe dijetarit t madh Mexhdudin Ebi el Berekat
Abduselam bin Ebi Muhamed Abdullah bin Ebi el Kasim el Hadr bin Muhamed bin el
Hadr bin Ali bin Tejmije el Harrani.

Lindja e tij:

Shejhu (Allahu e mshiroft!) u lind n Harran m dhjet Rebiu el Evel t vitit 661 hixhri.
Pasi tatart sulmuan vendin e tij, Harranin, dhe bn n t shkatrrim, babai i shejhut
udhtoi bashk me vllezrit e tij pr n Sham dhe mbrriti n Damask n vitin 667
hixhri.

Shejhu u rrit n nj shtpi q shquhej pr dijen dhe fen. Gjyshi i tij, shejh Mexhdudin
Ebu el Berekat, ishte prej dijetarve m t mdhenj hanbelij dhe fukahave n kohn e tij.
Shejhul Islam (Allahu e mshiroft!), n lidhje me t, ka thn: "Xhemaludin bin Malik
ka thn pr t: 'Fikhu u b i but (i leht) pr shejh Mexhdin ashtu si u b hekuri pr
Daudin'. Prej librave m t njohur t tij Mexhdudinit - sht El Munteka min el
Ehadith el Ahkam
15
, t ciln e ka shpjeguar Sheukani n librin e tij Nejlul Eutar.

Shejhu, Ibn Tejmije, e msoi Kuranin prmendsh q n mosh t vogl dhe pastaj filloi
t krkonte dije. S pari filloi t msonte nga i ati i tij dhe nga disa dijetar t kohs s tij.
Shejhu nuk iu prkushtua msimit t nj dije t vetme, porse ai msoi hadithin, msoi t
gjasht librat e hadithit, tefsirin, dijen e fikhut dhe bazave t tij, duke i shtuar ktyre
edhe dijen e gjuhs. Ai, Allahu e mshiroft, filloi t jepte fetva q n moshn 19 vjeare,
kurse babai i tij e caktoi at q t jepte msim n Darul Hadith es Sekerijeh dhe mosha
e tij ishte 22 vje.

Imam Dhehebiu thot:

15
Po ashtu, prej veprave t tij prmendim: El Ahkam el Kubra, nj libr i madh, me tematik
fikhun; El Muharar, gjithashtu n fikh; Munteha el gaje fi sherhi el Hidaje, gjithashtu n fikh;
Etrafu ehadith et Tefsir, Erxhuzetun fil Kiraat dhe El Musevede fi usul el fikh, n t cilin
m pas bri shtesa biri i tij, Shihabudini, dhe m pas nipi i tij, dijetari i Islamit, Tekiudin Ahmed
bin Abdulhalim bin Abduselam ibn Tejmije. U kthye n Harran, pas kryerjes s Haxhit, n vitin
651 h., ku edhe vdiq n ditn e Bajramit t Ramazanit, n vitin 652 h.

7 MBUROJA.net
Shejh Tekiudin (Allahu e mshiroft!) u rrit n nj familje t ndershme, t
pastr, fetare dhe ekonomike n ushqim e t veshur. Q i vogl ai prezantonte
npr shkolla dhe tubime shkencore, dhe debatonte me t rritur, t cilt mbetnin
pa prgjigje. Me dijen e thell t tij habiteshin dijetart e vendit t tij. Arriti
gradn e myftiut n moshn 19 vjeare, madje edhe m hert. Q n kt koh,
filloi t shkruante...
16

Disa prej librave t tij:

1. Minhaxhu es Suneh
2. El Xhevab es Sahih limen bedele dijn el Mesih
3. El Istikame
4. Iktidau es Siratul Mustekim
5. Tefsiru sureh el Ihlas
6. El ferk bejne Eulijau er Rahman ve Eulijai esh Shejtan
7. Rad ala el Mentikijin
8. Mexhmuah fetava shejhul Islam Ibn tejmije
9. Mexhmuah er Rasail el Kubra
10. Fetava el Kubra, si dhe shum e shum libra t tjer.

Dijetart nga t cilt ai msoi:

Shejhul islam (Allahu e mshiroft!) msoi nga aq shum dijetar, saq thuhet se numri i
tyre arrin deri njqind, disa prej t cilve jan prmendur n El Erbein lishejhil islam.
Prej tyre prmendim: Babai i tij Abdulhalim bin Abduselam, Ibn Ebi el Jusra, Ibn
Abdu ed Daim, Ibn Abdulkavij etj.

Nxnsit e tij:

1. Muhamed bin Ebi Bekr, i njohur si Ibn el Kajjim el Xheuzijeh (vd. 751 h)
2. Ebu Abdullah Muhamed bin Ahmed edh Dhehebiu (vd. 748 h)
3. Hafidh Ibn Kethir (vd. 774 h)
4. Muhamed bin Ahmed, i njohur si Ibn Abdulhadij (vd. 744 h)
5. Umer bin Ali el Bezari (vd. 749 h) si dhe shum t tjer

Vdekja e tij:

16
El Ukud ed Darijeh, fq. 4-5

8 MBUROJA.net
Shejhul islam Ibn Tejmije vdiq m 22 Dhulkade t vitit 728 h. Kur njerzve u arriti lajmi
i vdekjes s tij, nuk mbeti askush n Damask vetm se mori pjes n namazin e xhenazes
s tij, saq thuhet se numri arrite deri n 500 mij veta.
17
Historiant kan thn:

Nuk sht par dhe as dgjuar ndonjher si kjo pjesmarrje vetm se n
xhenazes e Imam Ahmed bin Hanbel (Allahu e mshiroft!).
18

T vrtetn ka thn Imami i ehlus suneh vel xhemah, Ahmed bin Hanbel:

Pasuesve t bidateve u thoni se ndrmjet nesh dhe jush sht dita e xhenazes.

Prkthyesi

17
El Fetava el Kubra 1/39
18
El Fetava el Kubra 1/40

9 MBUROJA.net
-=~;- ---- -=~;- ----
---- Q- >~( _-~- ---- Q- >~( _-~-

Me emrin e Allahut t Gjithmshirshmit, Mshirplotit!
19

Falnderimet i takojn vetm Allahut, i Cili drgoi t Drguarin e Tij me udhzim
20
dhe
fen e vrtet
21
, n mnyr q t triumfoj mbi t gjitha fet, dhe mjafton Allahu si
dshmues. Dshmoj
22
se nuk ka t adhuruar tjetr me t drejt prve Allahut,
23
t Vetmit

19
Shejh Feuzani (Allahu e ruajt!) thot:
"Autori (Allahu e mshiroft!) e fillon librin e tij me Bismilah, duke pasuar Librin,
Kuranin, ku n fillimin e do sure ndodhet thnia Bismilah, prve sures Et Teube e,
po ashtu, duke pasuar Profetin (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!), i cili i fillonte
letrat e tij me Bismilah.
20
Shejh Salih Al esh Shejh (Allahu e ruajt!) thot:
'Udhzimi (El Huda)' sht dija e dobishme e cila ka ardhur n Kuran dhe Sunet".
21
'Feja e vrtet (Dinul hak)' disa prej selefve e kan shpjeguar se sht pr qllim puna e
mir, punt e dobishme".
22
"Dshmia (shehadeti) prmbledh: besimi me zemr dhe shprehjen me gjuh. Kush beson
me zemr, porse nuk e shqipton at me gjuh, ai nuk quhet dshmues, dhe, kush e
shpreh me gjuh, si sht gjendja e munafikve, porse nuk e beson me zemrn e tij, po
ashtu, ai nuk quhet dshmues i fjals s teuhidit. Pra, fjala e tij Dshmoj d.m.th besoj,
jam i bindur, e njoh dhe e pohoj se Allahu sht i Vetmi i Cili meriton q t adhurohet me
t drejt dhe askush tjetr, dhe njoftoj dhe shpreh n mnyr t hapur kt gj".
23
"Fjala e autorit 'nuk ka t adhuruar tjetr me t drejt prve Allahut/ La ilahe il lAllah'
sht fjala e teuhidit dhe sht e ngritur mbi dy shtylla:
1. Mohimi
2. Pohimi
Mohimi prfitohet nga fjala La ilahe, ndrsa pohimi prfitohet nga fjala e tij Il lAllah.
'Mohimi' sht t mohuarit e do lloj adhurimi pr dik tjetr, kurse 'Pohimi' sht t
pohuarit me ngulm se vetm Allahu sht Ai i Cili meriton me t drejt t adhurohet.
Kush mohon dhe nuk vrteton, nuk konsiderohet se e ka thn dshmin n formn e
sakt dhe t krkuar, sepse ai ka ardhur (deklaruar) me shtylln e par dhe nuk ardhur
me t dytn. Po ashtu, kush vrteton dhe nuk mohon, ai nuk ka ardhur me at q krkon
kjo fjal. Prandaj, duhet patjetr q t bashkohen te dshmuesi se ai e mohon t drejtn e
adhurimit nga do kush dhe vrteton se Allahu sht Ai i Cili meriton me t drejt t
adhurohet.

10 MBUROJA.net
e t pashoq, dhe pohoj se Ai sht i vetm. Gjithashtu, dshmoj se Muhamedi (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi t!)
24
sht rob dhe i Drguari i Tij (Paqja dhe bekimi i
Allahut qofshin mbi t!) mbi familjen dhe mbi shokt e tij! E n vazhdim!

B Be es si im mi i i i G Gr ru up pi it t t t S Sh hp p t tu ua ar r

Ky sht besimi i grupit t shptuar dhe t ndihmuar
25
, deri n ditn e Kiametit - ehlus
suneh vel xhemah. Dhe ai sht: Besimi n Allahun, n engjjt e Tij,
26
n Librat e Tij, t

24
"Ai sht Muhamed bin Abdullah el Kurashij dhe nuk sht as zot dhe as engjll, porse ai
sht rob prej robrve t Allahut, t cilin Allahu e nderoi me mesazhin (Shpalljen). Pra, ai
sht robi i Drguari i Tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!). Dshmia se
Muhamedi sht rob dhe i Drguari i tij prmbledh: bindja ndaj tij n at q ai (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi t!) ka urdhruar, t besuarit n at q ai (Paqja dhe bekimi
i Allahut qofshin mbi t!) ka lajmruar, shmangia (largimi) nga ajo q ai (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi t!) ka ndaluar dhe t mos adhurohet Allahu ndryshe vetm
se me at q Ai ka ligjruar".
25
"Fjala e autorit 'Dhe n vazhdim, ky sht besimi i grupit t shptuar dhe ndihmuar':
Pasuesit e Sunetit dhe t Xhematit jan grupi i shptuar; ata jan pala e ndihmuar. Grupi
i shptuar dhe pala e ndihmuar sht nj".
Shejh Salih el Feuzani (Allahu e ruajt!) sht pyetur: "Ka disa q bjn ndarje ndrmjet Pals s
Ndihmuar e Grupit t Shptuar. A sht e sakt kjo ndarje? Nse sht kshtu, ather kush sht
Pala Ndihmuar dhe kush Grupi i Shptuar?" Shejhu u prgjigj:
"T till njerz dshirojn q t ndajn ndrmjet do gjje, dshirojn q t fusin prarje
ndrmjet muslimanve. Madje, edhe ndrmjet cilsive t muslimanve dshirojn q t
bjn dallim. Dhe kjo fjal (ndarje) nuk sht e sakt. Pala Ndihmuar jan po Grupi i
shptuar (dhe Allahut i takon falnderimi!). Nuk ka pr t qen e ndihmuar vetm nse
sht e shptuar, dhe nuk ka pr t qen e shptuar vetm nse sht e ndihmuar. Ato t
dyja jan dy cilsi t pandara t s njjts gj. Kt lloj ndarje ose e bn ndonj injorant,
ose dikush i cili dshiron t fus dyshime tek t rinjt musliman n lidhje me Paln e
Ndihmuar e t Shptuar". (El Exhuibetu el mufidetu an esileti el menahixhi el xhedideti)
Gjithashtu shejh El Feuzani (Allahu e ruajt!) sht pyetur: "A ka dallim ndrmjet Grupit t
Shptuar e Pals s Ndihmuar?" Shejhu u prgjigj:
"Kurrsesi! Grupi Shptuar sht ai i Ndihmuari. Nuk ka pr t qen i shptuar vetm
nse sht i ndihmuar, dhe nuk ka pr t qen i ndihmuar vetm nse sht i shptuar.
Kto jan cilsit e tyre: Ehlus Sunneh uel xhemah, Grupi shptuar e Pala Ndihmuar.
Kush dshiron t praj ndrmjet ktyre cilsive dhe t'ia vendos disa nj pale dhe disa

11 MBUROJA.net

pals tjetr, ather ai dshiron q t praj ehlus sunneh uel xhemah duke i br disa
Grupi Shptuar dhe disa Pala Ndihmuar. Ky sht gabim, sepse ata jan nj xhemat i
vetm dhe n t prmblidhen t gjitha cilsit e plota dhe t lavdruara. Ata jan Ehlus
sunneh uel xhemah. Ata jan Grupi Shptuar. Ata jan Pala Ndihmuar. Ata jan q
mbesin n t vrtetn, deri n ditn e Kiametit, dhe ata jan El Gurabau/T Huajt n
kohn e fundit". (Muhadaratun fil akideh ued dauah).
26
Shejh Abdullah bin Xhibrin (Allahu e mshiroft!) thot:
"Shtylla e dyt e besimit sht besimi n lidhje me engjjt, d.m.th. t besosh me bindje t
plot n ekzistencn e engjjve me emrat dhe punt e tyre q i ka prshkruar Allahu n
Librin e tij dhe i ka prshkruar i Drguari i tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!)
n sunetin e tij. Prej prshkrimeve t tyre m madhshtore, sht ajo me t ciln ata
dallohen prej fuqis s madhe. Allahu i Madhruar disa prej tyre i ka prmendur me
emra n Kuran, prej tyre Xhibrilin dhe Mikailin, n fjaln e tij: Kushdo q sht armik i
Allahut, i engjjve t Tij, i t Drguarve t Tij, i Xhibrilit dhe Mikailit, ather padyshim
se Allahu sht armik i mohuesve (Bekare, 98). Ndrsa Maliku, roja e zjarrit t
xhehenemit, sht prmendur n fjaln e Allahut t Madhruar: Ata do t thrrasin: O
Malik! (M mir) Le t na vdes Zoti yt! (Zuhruf, 77) Po ashtu, edhe i Drguari i Allahut
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) ka prmendur n sunetin e tij disa prej
engjjve me emra e tyre, prej tyre Xhibrilin, Mikailin dhe Israfilin n fjaln e tij (paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi t!) n duan e hapjes s namazit t nats: Allahumme,
Zoti i Xhibrilit, Mikailit dhe Israfilit (Muslimi) Ndrsa Munkerin dhe Nekirin i
Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) i ka prmendur n
hadithin q tregon pr dnimin e varrit, dhe ajo sht fjala e tij: Dhe i vijn atij (t
vdekurit) Munkeri dhe Nekiri. (Et Tirmidhiu. Shejh Albani (Allahu e mshiroft!) n
Silsiletu es Sahihah 1391 ka thn Zinxhiri i ktij hadithi sht i mir.) Kurse, pr sa i
prket engjllit t vdekjes, i cili sht urdhruar pr marrjen e shpirtrave t robrve, nuk
saktsohet nga Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) me zinxhir t sakt
dhe as t mir se emri i tij sht Izrail. Tani po prmendim n mnyr t shkurtr disa
prej punve t engjjve:
1. Xhibrili apo Xhebraili (alejhis selam): Ai sht caktuar pr Shpalljen nga Allahu i
Madhruar pr tek t Drguarit e tij (alejhim salatu ves selam). Allahu i Madhruar thot:
At e zbriti Shpirti i besueshm (Xhebraili) n zemrn tnde (o Muhamed), q t jesh
nga ata q paralajmrojn. (Esh Shuara, 193-194)
2. Prej tyre sht Mikaili ose Mikali (alejhis selam): Ai sht ngarkuar pr shiun. Profeti
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) e ka pyetur Xhibrilin: Me far gjje sht
ngarkuar Mikaili? Tha: sht prgjegjs pr bimt dhe shiun. (E ka nxjerr Taberani prej
hadithit t Ibn Abasit (Allahu qoft i knaqur me t dy ata!) dhe po ashtu e ka nxjerr
edhe Bejhakiu).
3. Prej tyre sht edhe Israfili (alejhis selam): Ai sht ngarkuar pr fryrjen e Surit, ku do
t fryj t tre her.

12 MBUROJA.net
Drguarit e Tij, n ringjalljen pas vdekjes si dhe besimi n paracaktimin, qoft pr mir,
qoft pr keq.

R Rr ru ug ga a e e p pa as su ue es sv ve e t t s su un ne et ti it t d dh he e x xh he em ma at ti it t n n l li id dh hj je e m me e e em mr ra at t d dh he e c ci il l s si it t
e e A Al ll la ah hu ut t

Prej besimit n Allahun sht: Besimi n at me t ciln Ai e ka cilsuar (prshkruar)
veten e Tij n Librin e Tij t ndershm si dhe me far e ka cilsuar at i Drguari i tij
Muhamedi (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!), pa br ndryshim (et tahrif),
anulim (et teatil), pa tekjijf (formsim) dhe pa prngjasim,
27
porse ata besojn se:

Q-- - - - ; ~ - - ~- ,- ~ --

Asgj nuk i shmbllen Atij. Ai sht Dgjuesi dhe Shikuesi. (Esh Shura, 11)

Ata nuk mohojn prshkimin q Allahu i ka br Vetes s Tij, nuk i nxjerrin fjalt nga
kuptimi i tyre i vrtet, nuk i mohojn emrat dhe cilsit e Tij, nuk pyesin me Si? dhe
nuk i shmbllejn cilsit e Allahut me ato t krijesave t Tij.
28

4. Engjlli i vdekjes dhe ndihmsit e tij (alejhim selam): Ai sht ngarkuar pr marrjen e
shpirtrave. Allahu i Madhruar thot: Thuaju: Shpirtin do tjua marr engjlli i vdekjes,
i cili sht caktuar pr ju (Sexhde 11) etj.
27
Shejh Abdullah bin Xhibrin (Allahu e mshiroft!), n lidhje me fjaln e autorit Besimi n at
me t ciln Ai e ka cilsuar veten e Tij n Librin e tij t ndershm si dhe me far e ka cilsuar at i
Drguari i tij Muhamedi (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) thot:
"Kjo fjal ka lidhje me shtjen e besimit n cilsit dhe se menhexhi i pasuesve t sunetit
n lidhje me kt sht se ata pohojn prej cilsive q Allahu i Madhruar ka pohuar pr
veten e Tij n Librin e Tij si dhe far ka pohuar i Drguari i Tij (Paqja dhe bekimi i
Allahut qofshin mbi t!) n sunetin e tij, duke qen kshtu n ann e kundr t atyre q
mohojn cilsit e Allahut t Madhruar, si jan xhehmijet dhe t tjert prej bidatinjve.
Ata mohojn q Allahu t jet Dgjues, se Ai sht Shikues, se Ai sht i Ditur, se Ai
flet..etj".
28
Shejh Abdullah bin Xhibrin (Allahu e mshiroft!) thot:
"Kjo sht ajka e medhhebit t pasuesve t sunetit n lidhje me emrat dhe cilsit e
Allahut. Fjala e tij Ata nuk mohojn prshkimin q Allahu i ka br vetes s tij d.m.th.
ata nuk ia mohojn Allahut t Madhruar at gj me t ciln Ai e ka prshkruar (cilsuar)
Veten e Tij n Librin e Tij t Ndershm apo me far e ka prshkruar At i Drguari i Tij
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) n sunetin e tij t pastr prej cilsive t larta.

13 MBUROJA.net
Ai, i madhruari, nuk ka t barabart, nuk ka ortak. Ai nuk shmbllehet me krijesat e
Tij. Ai sht m i ditur pr veten e Tij se dokush tjetr, m i vrtet n thnie, dhe fjalt
e Tij jan m t bukura dhe m t mirat sesa ato t krijesave t Tij. Kurse t Drguarit e
Tij jan t sinqert dhe t vrtetuar prej Tij dhe nuk jan si ata q flasin pr Allahun at
q nuk din. Prandaj, Ai ka thn:

' = - ~ 4 - , - ' - - ; - ~ - ` > ~ _ - - Q- - ~, - - ` - - = - - - Q- - -' -

I lartsuar qoft Zoti yt, Zoti i Madhshtis e i Lavdis, mbi far i veshin ata! Paqja
qoft mbi t drguarit, dhe t gjitha lavdet e falnderimet qofshin pr Allahun, Zotin e
botve! (Es Safat 180-182)

Pra, e ka pastruar Veten e Tij nga ajo q i veshin kundrshtuesit e t drguarve duke u
dhn paqe atyre (t drguarve), pr shkak t fjalve t pastra q kan thn pr T prej
mangsis q i veshn. Ai, i madhruari, ka bashkuar n at q e ka cilsuar dhe quajtur
veten e Tij ndrmjet mohimit dhe pohimit, prandaj pasuesit e sunetit dhe xhematit nuk
devijojn nga ajo me t ciln kan ardhur t Drguarit, sepse ajo sht rruga e drejt,
rruga e atyre q Allahu i begatoji me mirsi prej profetve, besnikve, dshmorve dhe
bamirsve. Po ashtu, n t bn pjes ajo at me t ciln Allahu e ka cilsuar Veten e Tij n
suren El Ihlas
29
, e cili llogaritet si nj e treta e Kuranit,
30
ku Ai thot:

J - ; -- - = ` -- - - ~- ` ; - - - - ; - - -; - ` ; - Q - - - - ; - =

Thuaj: Ai sht Allahu, Nj dhe i Vetm! Allahu sht Absoluti, t Cilit i prgjrohet
gjithka n amshim. Ai as nuk lind, as nuk sht i lindur dhe askush nuk sht i
barabart (a i krahasueshm) me At! (El Ihlas 1-4)

Ata nuk bjn ashtu si kan br anuluesit (e cilsive t Allahut), porse ata, pasuesit e
sunetit dhe xhematit, pohojn pr Allahun at q Ai ka pohuar pr Veten e Tij dhe q ka
pohuar pr T i Drguari i Tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) prej cilsive,
porse ashtu si dshiron Allahu i madhruar dhe si i takon Madhshtis s Tij.
29
Ibn el Xheuzi n tefsirin e tij 9/264 thot se, n lidhje me suren El Ihlas, ka dy fjal:
"E para: Ajo sht sure Mekije, dhe kjo sht fjala e Ibn Mesudit, Hasenit, Ataut, Ikrames
dhe Xhabirit. E dyta: Ajo sht Medenije, dhe kjo transmetohet nga Ibn Abasi, Katadja
dhe Dahaku. (Shih Tefsirin e Ibn Kethirit 4/566, Tefsirin e Kurtubiut 20/244 dhe
Fethul Kadir 5/513)
30
Muslimi n Sahihun e tij 811.

14 MBUROJA.net
Si dhe ajo me t ciln Ai e ka cilsuar veten e Tij n ajetin m madhshtor n Librin e Tij,
ku Ai thot:

V -- - V ; = - ; - - - V - - = ' - - ~ V - ; - ' - - ' - ~- ' - - V Q - - -
- ~ - - - - - V - ' - ; - - ' - Q - - ; )- - - ' - ; ) - - = V ; =- = - ~ - Q - - - - V ' - - ' ~ ~
- ~, ' - ~- V V - ; - ' - ) = - = ; - - ;- = - (

Allahu!
31
Nuk ka t adhuruar tjetr (t denj) prve Tij, t Prjetshmit
32
, Mbajtsit t
gjithkaje
33
! At nuk e kaplon as dremitja, as gjumi!
34
Atij i prket gjithka q gjendet n
qiej dhe gjithka q gjendet n tok.
35
Kush mund t ndrmjetsoj tek Ai pa lejen e Tij?
36

Ai di gjithka q ka ndodhur para krijesave dhe gjithka q do t ndodh pas tyre,
37

kurse ata nuk mund t prvetsojn asgj nga dija e Tij, prve asaj q do Ai. Kursiju
38
i

31
Ky sht ajeti m madhshtor i Kuranit t ndershm, m i mir dhe m i lart. Dhe kjo pr
shkak t prmbajtjes s tij prej shtjeve madhshtore dhe atributeve t larta t Allahut t
Madhruar. Pr kt arsye, kan ardhur hadithe t shumta q flasin pr vlern e ktij ajeti dhe q
nxitin pr leximin e tij n mngjes e n mbrmje, para fjetjes, pas do namazi farz, etj.
32
I Cili zotron jet absolute, t prhershme, pa fillim dhe pa mbarim, dhe i Cili gzon t gjitha
cilsit vetjake absolute, q i prshtaten Madhshtis dhe Lartsis s Tij, t cilat nuk i ngjajn
assesi cilsive t krijesave.
33
Vet-Ekzistuesi, i Cili mbahet Vet dhe mban gjithka q ka krijuar me jet, furnizim dhe
gjithka q iu nevojitet. sht Ai q gzon t gjitha cilsit veprore absolute, q i prshtaten
Madhshtis dhe Lartsis s Tij, t cilat nuk i ngjajn assesi cilsive t krijesave.
34
Sepse kto jan cilsi q tregojn dobsi dhe nevoj, cilsi q i prshtaten krijesave dhe jo
Krijuesit t Madhruar, i Cili zotron cilsit e plota dhe absolute, q nuk i ngjajn atyre t
krijesave.
35
Allahu sht Zotruesi dhe Sunduesi i Vetm i gjithkaje q ekziston, dhe Ai nuk ka asnj shok
apo ortak, as n sundim, as n atribute dhe as n adhurim.
36
Askush nuk mund t ndrmjetsoj tek Allahu pr asknd, vese me lejen e Allahut, dhe kjo
leje do t jet n ditn e Kiametit, kurse n kt bot askush nuk mund t ndrmjetsoj tek
Allahu, qoft i gjall apo i vdekur. Dhe Allahu nuk pranon ndrmjets, sepse Allahu thot: Kur
robrit e Mi t pyesin ty pr Mua, (thuaju se) Un jam afr! I prgjigjem lutjes s lutsit kur m
lutet. Ndaj, t m prgjigjen Mua dhe t besojn tek Un, q t udhzohen drejt! (El Bekare, 186).
37
Allahu di gjithka n hollsi me dije absolute, q para krijimit t krijesave, si dhe se far do t
bj n t ardhmen, n kt bot dhe n botn tjetr.
38
Disa dijetar thon se me kt fjal sht pr qllim Dija e Allahut, e cila prfshin gjithka q
gjendet n qiej e n tok, t dukshme e t padukshme. Ata t cilt thon se Kursiju sht pr
qllim Dija, si sht Hasen el Basri etj. prej selefve, kan gabuar n kt gj, sepse Kursiju
sht gj tjetr dhe Arshi tjetr gj. Ndrsa t tjer thon se me kt fjal sht pr qllim

15 MBUROJA.net
Tij prfshin qiejt dhe Tokn dhe At nuk e lodh ruajtja e tyre (qiejve dhe Toks). Ai sht
i Larti
39
, Madhshtori. El Bekare 255. Prandaj kushdo q e lexon kt ajet n mbrmje,
Allahu e ruan at kurse shejtani nuk mundet ti afrohet atij deri n mngjes. Po ashtu
fjala e Tij:

; V , =7 , ' =- Q =' - - ; J - - ~ ;- - -

Ai sht i Pari dhe i Fundit, i Dukshmi (me argumente) dhe i Padukshmi (me sy). Ai
sht i Dijshm pr do gj! (El Hadid 3)

Po ashtu fjala e Tij:

_ - - J ; - = - - - V ; - -

Mbshtetu n t Prjetshmin, i Cili nuk vdes (Furkan 58)

Fjala e Tij:

; ;- - - ;- - = -

Ai sht i Gjithdijshmi, i Urti. (Tahrim 2)

,- - = - ;---

Ai sht i Urt dhe i Gjithdijshm. (Tahrim 3)

Karrigia, apo Stoli i vendosur para Arshit-Fronit t Allahut. sht vrtetuar se Ibn Abasi ka
thn:
Kursija sht vendi i vendosjes s kmbve, kurse madhsin e Arshit nuk e prcakton
vese Allahu i Madhruar.
Po ashtu thuhet se Ibn Abasi (Allahu qoft i knaqur me t dy ata!) ka thn se Kursiju sht
Dija, porse zinxhiri i ksaj fjale sht daif dhe nuk vlen t argumentohet me t. Ndrsa nga
Pejgamberi (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) nuk ka ardhur vese nj hadith i sakt n
lidhje me Kursijin, ku thuhet:
Shtat qiejt para Kursijit nuk jan vese si nj unaz e hedhur n shkrettir, kurse
madhsia e Arshit para Kursijit sht si madhsia e asaj shkrettir para asaj unaze. [Es
Silsiletu es Sahiha, 109].
39
Mbi t gjitha krijesat e Tij me Qenien e Tij dhe me Atributet e Tij absolute.

16 MBUROJA.net
` ; - - ' - - - - ' - V , = - ' ) - - ' - ,- - Q - ~- ' - ' - , - ' )- -

"Ai di far hyn n tok dhe far del prej saj, far zbret nga qielli dhe far ngrihet
drejt tij. (Sebe 1-2)

- -- - _ -' - - ~ - - V ' ) - - - V ; ; - - ' - , - - - , = - - ' - = - ~ - Q - - V ' ) - - - V
- - = ' - - = V V ~ = V Q -' - V - ' - Q- - -

Ai i ka elsat e s padukshmes dhe vetm Ai i njeh ato. Ai e di ka n tok dhe n det.
Asnj gjeth nuk bie pa e ditur Ai dhe nuk ekziston asnj kokrr n errsirn e toks, as e
njom, as e that, q t mos jet shnuar n Librin e qart (Leuhi Mahfudh). (El Enam 59)

Fjala e Tij:

' - J - = - Q - _ -- V ~ - V - - -

Dhe asnj femr nuk mund t mbetet shtatzn apo t lind pa dijenin e Tij (Fusilet
47)

Fjala e Tij:

; - - - - -- _ - - J ~ ,- - - -- - - ' = J - - ~ ' - - -

Q ju ta dini se Allahu sht i Fuqishm pr do gj dhe se Ai prfshin gjithka n
diturin e Tij. (Talak 12)

Fjala e Tij:

-- ; ,- ; - - Q- - - -

Vrtet, Allahu sht Furnizuesi i vetm, i Fuqishmi, i Plotpushtetshmi. (Edh Dharijat
58)

Fjala e Tij:
Q - - - - - ; ~ - - ~- - ~ -- ,

Asgj nuk i shmbllen Atij. Ai sht Dgjuesi dhe Shikuesi (Esh Shura 11)

Fjala e Tij:

17 MBUROJA.net
' - - -- ; - = - - ' -- ,- ~ - ' - - ~

Vrtet, Allahu ju kshillon mrekullueshm dhe, vrtet, Allahu dgjon do gj dhe
vshtron t gjitha punt. (En Nisa 58)

Fjala e Tij:

V; - ~ - = 4 - - = ~ - - ' - ' ~ -- V ; - V --' -

Do t ishte m mir pr ty sikur t kishe thn, kur hyre n kopshtin tnd: Kshtu ka
dashur Allahu! Nuk ka fuqi prvese nprmjet Allahut. (El Kehf 39)

Po ashtu fjala e Tij:

; - ' ~ ' - -- Q - - ; - - - - J - - -- ' - -- , -

E, sikur t donte Allahu, ata nuk do t vriteshin me njri-tjetrin, por Allahu vepron at
q do Vet.
40
(Bekare 253)
Dhe fjala e Tij:

~ - = ; - - ' - V -- ) - V ' - _ - - - ; - - - - , - - - = - - - ~- ; -- , = ; - = - -- ' - -- , -

Ju sht lejuar ngrnia e kafshve, prve atyre q do tju njoftohen. Derisa t gjendeni
n Ihram gjat haxhit, nuk ju lejohet gjuetia. Vrtet, Allahu vendos far t dshiroj. (El
Maide 1)

Dhe fjala e Tij:

Q - - , - -- - - ) - , ~ - - - ~ > ~ > - Q - , - - ~ - J = - - - ~ ' - - ~ ' = , = ' - - '
- - ~ - ' - ~-

Allahu ia hap zemrn pr (t pranuar) Islamin atij q dshiron ta udhzoj, ndrsa atij
q dshiron ta lr n humbje, (ia mbyll zemrn e) ia shtrngon gjoksin si t jet duke u
ngjitur n qiell. (El Enam 125)

40
Me Vullnetin e Tij absolut, duke i dhn sukses pr zbatimin e urdhrave t Tij kujt t doj dhe
duke poshtruar e prmuar k t doj, dhe n kt gj, Allahu nuk i bn padrejtsi askujt, por t
mirit i shton mirsi dhe t keqit i jep at q ka zgjedhur vet dhe at q meriton.

18 MBUROJA.net
A Ar rg gu um me en nt te et t q q t tr re eg go oj jn n s se e A Al ll la ah hu u i i d do o b be es si im mt ta ar r t t

Argument sht fjala e Tij:

; - ~ = ~ = - -- Q- - ~ = - -

Por bni mir; Allahu i do me t vrtet bamirsit. (Bekare 195)

; = ~ - -- ~ = - Q- = ~ - - -

Ather mbani drejtsi, sepse Allahu i do ata q veprojn me drejtsi. (El Huxhurat 9)

; -' - - ~ ' - - ; - - ; -- - - ~' - ; ) - ~ = - -- Q- - - - -

Sa koh q ata ti prmbahen marrveshjes, prmbajuni edhe ju, sepse Allahu i do ata
q (i) friksohen (Atij) (Et Teube 7)

~ = - -- Q- - ; -- ~ = - Q- , ) = - - -

Vrtet, Allahu i do ata q pendohen dhe i do ata q pastrohen (Bekare 222)

Dhe fjala e Tij:

J - ; -- ; - = - -; - -' - -- - = - ; - - --

Thuaju (o Muhamed): Nse vrtet e doni Allahun,
41
ather m ndiqni mua,
42
q tju
doj Allahu (Al Imran 31)

Dhe fjala e Tij:

; ~ - ' - ; - - -- -; - = - ; ) - = -
Dijeni se Allahu do t sjell njerz q i do dhe q e duan (El Maide 54

41
Ashtu si pretendoni se e keni arritur kt grad t lart mbi t ciln nuk ekziston grad tjetr.
42
N t gjitha shtjet e fes, n ato q ju ndaloj dhe q ju urdhroj. Kjo sht shenja e dashuris
suaj pr Allahun.

19 MBUROJA.net
Dhe fjala e Tij:

-- ~ = - Q- - - ; - -' - - - -- - ~ ' - ~ ' -- - ; ) - ' ; ~, -

Vrtet, Allahu i do ata q luftojn n rrugn e Tij, t radhitur si t ishin nj ndrtes.
(Saf 4)

A Al ll la ah hu u s sh ht t f fa al l s s i i m ma ad dh h d dh he e i i G Gj ji it th h m m s sh hi ir rs sh h m m


; ; - - ; -

Ai sht Falsi i madh, i Dhembshuri (El Buruxh 4)

Fjala e Tij:

;-=,- Q-=,- = ;~-

Me emrin e Allahut, t Gjithmshrishmit, Mshirplotit! (Neml 30)

Fjala e Tij:

' - - ~ ~ J ~ - = ' - - -

O Zoti yn, Ti prfshin do gj me mshirn dhe dijenin Tnde (Gafir 7)

Dhe fjala e Tij:

' -- = Q- - -; - -' - '

Ai sht Mshirues ndaj besimtarve (El Ahzab 43)

~ J ~ ~ - - =

Ndrsa mshira Ime prfshin do gj (El Earaf 156)

- = ,- ~ - - _ - - ; - - ~ -

20 MBUROJA.net
Zoti juaj ia ka br detyrim Vetes mshirn (El Enam 54)

;- = ,- ; - - ;

Ai sht Fals dhe Mshirplot. (Junus 107)

Q- - = ,- ; = ; ' = -' = , - = --' -

Allahu sht Ruajtsi m i mir dhe Ai sht m i mshirshmi i mshiruesve. (Jusuf
64)

A Al ll la ah hu u k k n na aq qe et t d dh he e z ze em m r ro oh he et t


~ -- ; ) - - ; ~ - -

Allahu sht i knaqur me ata dhe ata jan t knaqur me At. (Maide 119)

Fjala e Tij:

Q - J - - - ' - -; - - - - - - ' , = - ; - ) = - -' = ' )- - ~ ~ - - - - -- - -

Kushdo q vret nj besimtar me qllim, ndshkimi i tij sht Xhehenemi, n t cilin do
t qndroj prgjithmon. Allahu sht zemruar me at dhe e ka mallkuar (En Nisa 93)

Fjala e Tij:

' - 4 - - ; ~ ; , -- = = ~ ' - ; - - ; ) -

Kjo sepse ata pasuan at q shkakton zemrimin e Allahut dhe urryen plqimin e Tij
(Muhamed 28)

Dhe fjala e Tij:

; ) - - ' - - - -- ' -; - ~' ' - - -

E, kur Na zemruan, Ne u hakmorm ndaj tyre (Zufruh 55)

Dhe fjala e Tij:

21 MBUROJA.net
; ) = - - - ; ) -' -- -- - , Q - -

Por Allahu nuk e plqeu vajtjen e tyre, prandaj i pengoi (Teube 46)

Dhe fjala e Tij:

; - - - V ' - ; -; -- -- --- ' - -- , -

sht shum e urryer pr Allahun t thoni at q nuk e bni! (Saf 3)

Z Zb br ri it tj ja a e e A Al ll la ah hu ut t t t M Ma ad dh h r ru ua ar r


J , =- - V ; ) - - ' - -- - J - = Q - - -> - - ' - - ~ - , - V

Apo mos presin
43
q tu vij Allahu prmes hijeve t reve bashk me engjjt
44
dhe t
prfundoj gjithka?!
45
Tek Allahu kthehen t gjitha shtjet.
46
(El Bekare 210)

Fjala e Tij:

- - ' - 4 - - ' - - -> - - ; )- - ' - V , =- - J 4 - ' -'

43
Ata t cilt prgnjeshtrojn Muhamedin (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi t!) dhe
fen e tij, q bjn prishje n tok, q ndjekin rrugt e shejtanit.
44
Ky sht nj krcnim i fort dhe i ashpr, nga i cili zemrat dalin nga gjoksi. Allahu thot: A
mos presin ata t cilt prgnjeshtrojn Muhamedin dhe bjn prishje n tok q tu vij dita e
shprblimit pr veprat e tyre, dit n t ciln Allahu i palos qiejt dhe tokn, shprndan planett
dhe yjet, rrumbullakos diellin dhe hnn s bashku, zbresin engjjt dhe rrethojn t gjitha krijesat,
dhe zbret Krijuesi i madhruar prmes hijeve t reve, pr t gjykuar mes robrve t Tij me
gjykim t drejt? Ky ajet dhe t tjer si ai, jan argument pr rrugn e pasuesve t sunetit dhe
xhematit, t cilt i pohojn t gjitha atributet vullnetare t Allahut, si sht qndrimi mbi Arsh,
zbritja, ardhja, e t tjera cilsi t Allahut, pr t cilat ka njoftuar Ai dhe i Drguari i Tij (Paqja dhe
bekimet e Allahut qofshin mbi t!). Pasuesit e sunetit i pohojn kto cilsi dhe atribute t Allahut
ashtu si i prshtatet Madhshtis dhe Prsosmris s Tij, pa i krahasuar e ngjasuar me ato t
krijesave dhe pa i devijuar nga domethnia e tyre, n kundrshtim me mohuesit dhe sakatuesit e
tyre t rrymave t ndryshme, si jan xhehmijet, mutezilit, esharit etj. [Es Seadi].
45
Ka prfunduar llogaria mes krijesave me drejtsi.
46
Tek Allahu kthehet gjykimi mes krijesave n ditn e Kiametit.

22 MBUROJA.net
A mos vall presin ata tu vijn engjjt ose t vij Zotit yt, ose t vijn disa shenja t
Zotit tnd? (El Enam 158)

Fjala e Tij:

' - ~ ' - ~ 4 - - - 4 - ' = ' ' V ~ >

Por ani! Kur Toka t bhet cop e thrrime, kur t vij Zoti yt (pr t ndar gjykimin)
me engjjt t rreshtuar radh pas radhe
47
(El Fexhr 21-22)

Dhe fjala e Tij:

>- ,- - - -> - - , - ' - -' - ' - ~- _ - ~ - ; -

Ditn, kur qielli me r do t hapet e engjjt do t lshohen n zbritjen e madhe (Furkan
25)

A Al ll la ah hu u k ka a f fy yt ty yr r , , d do or r d dh he e d dy y s sy y


_ - - - = 4 - > = - , (

47
Kam dgjuar hafiz El Hakim Ebu Abdullah t thot: Kam dgjuar Ebu Zekerija Jahja bin
Muhamed el Anberi t thot: Kam dgjuar Ibrahim bin Ebi Talib t thot: Kam dgjuar Ahmed
bin Seid bin Ibrahim Ebu Abdullah er Rabati t thot: "Kam prezantuar nj tubim t princit
Abdullah bin Tahir, n t cilin ishte prezent edhe Is'hak bin Ibrahim - d.m.th. Ibn Rahavejh - i
cili u pyet pr Hadithin e zbritjes, nse sht i sakt, apo jo, dhe ai tha: Po. Ather, nj oficer i
Abdullahit i tha atij:
- O Ebu Jakub! A pretendon se Allahu zbret do nat?
- Po -, tha ai.
- Ather, si zbret?
- Poho q Allahu sht lart (beso q Allahu qndron mbi Arshin e tij q sht mbi shtat
qiejt!) dhe ather do t ta prshkruaj se si zbret!
- E pohoj q Allahu sht lart.
- Allahu i Lartsuar thot: "Dhe vjen Zoti yt me melekt radh-radh." (El Fexhr: 22).
- O Ebu Jakub! Po kjo sht n Ditn e Kijametit?
- Allahu e forcoft princin! Ather, far e pengon At q vjen n Ditn e Kijametit t vij
edhe sot?!

23 MBUROJA.net
E do t mbetet vetm Fytyra (Qenia) e Zotit Tnd, plot Madhri dhe Nderim. (Er
Rahman 27)

J ~ 4 -' V ) =

do gj do t shkatrrohet, prve Fytyrs (Qenies) s Tij! (Kasas 88)

Fjala e Tij:

' - 4 - - - = ~ - ' - - ~ - - = - - -

ka t pengoi ty q t mos pruleshe n sexhde para atij q e kam krijuar me dy duart e
mia (Sad 75)

Fjala e Tij:

~ -' - ; ) - - - - -- -; - - ~ - - ; )- - - ; - - ' - - ; -' - J - - - - ' - =; ~ - - _ -- - ~ - ' ~ -

Hebrenjt thon: Dora e Allahut sht e shtrnguar. Iu lidhshin duart atyre dhe
qofshin t mallkuar pr at q thon! Prkundrazi, t dyja Duart e Tij jan t hapura. Ai
dhuron dhe jep si t doj. (Maide 64)

Dhe fjala e Tij:

, - ~ ; - = - 4 - 4 - ' - ' - - - - ' -

Prandaj, duro pr gjykimin e Zotit tnd se, me t vrtet, ti je nn Syt. (Tur 48)

Fjala e Tij:

-' - - - = _ - - ; - , ~ ` , = - ' - - - - ' - , = Q - - ' , -

Ndrsa Nuhun e bartm n nj bark (t ndrtuar) prej drrasash dhe gozhdsh, e cila
lundronte nn Syt Tan: si shprblim pr at (Nuhun) i cili u mohua. (Kamer 13-14)

Fjala e Tij:

~ - - - 4 - - - - = - - - - ~ - - _ - - - - -

24 MBUROJA.net
Un kam hedhur n ty dashurin Time, q t rritesh nn Syrin (kujdesin) Tim. (Ta Ha
39)

A Al ll la ah hu u d d g gj jo on n d dh he e s sh hi ik ko on n


- - - ~ -- ; - - - 4 - ' = - - ' ) = - - ~ - _ - -- -- - ~ - ' - ' = - -- - - ~
,- ~ -

Allahu i ka dgjuar fjalt e asaj, q diskutoi me ty pr burrin e vet dhe iu ankua Atij.
Allahu e dgjoi bisedn tuaj, sepse Ai dgjon dhe sheh gjithka. (Muxhadileh 1)

Fjala e Tij:

' - - - Q = - ,- - - -- ; -' - Q- - - ; - -- - ~ - - -

Sigurisht q Allahu e ka dgjuar fjaln e atyre
48
t cilt than: Allahu sht i varfr,
kurse ne jemi t pasur.
49
(Al Imran 181)

Dhe fjala e Tij:

; - - - - ; ) - - - ' - - ~ _ - - ; ; = - ; , ~ - ~ - V ' - ; - ~ = -

48
Nj grupi prej jehudve, t cilt kur dgjuan Fjaln e Allahut: Kush sht ai q i jep Allahut nj
hua t mir... (El Bekare, 245), than n mnyr mendjemadhsie dhe kryelartsie kt fjal t
shmtuar, pr tiu shtuar veprave t tjera t tyre t shmtuara, si ishte vrasja e t Drguarve t
Allahut.
49
Prderisa Allahu krkon hua nga njerzit, Ai ka nevoj pr krijesat e Tij dhe pr pasurit e tyre!
Sa fjal t shmtuar shprehin me gjuht e tyre! Allahu nuk ka nevoj pr asgj, por t gjitha
krijesat e Tij kan nevoj pr T, madje nuk mund t qndrojn dhe as t jetojn pa Allahun. Kur
Allahu u krkon besimtarve hua t mir, Ai nuk u krkon pr Vete, sepse n fakt do gj q
zotrojn njerzit sht pron e Allahut, edhe vet ata, por Allahu i urdhron ata q t japin
lmosh t varfrve dhe t shpenzojn n rrug t hajrit, n xhihad, etj. Por jehudt mohues nuk e
kishin pr gj t shtonin edhe m shum mohimin dhe arrogancn e tyre, megjithse e dinin
shum mir kuptimin e ksaj Fjale t Allahut.

25 MBUROJA.net
Vall, a mos kujtojn ata se Ne nuk i dgjojm fjalt e tyre tinzare dhe bisedat e tyre t
fshehta? Pa dyshim, Ne dgjojm, ndrsa t drguarit Tan (engjj) q jan pran tyre,
shnojn. (Zuhruf 80)

Fjala e Tij:

- ~ ' - - - - -

Un jam me ju, dgjoj dhe shoh. (Ta Ha 46)

Fjala e Tij:

, - -- ' - ; - - ; -

A nuk e di ai se Allahu i sheh t gjitha?! (Alak 14)

Fjala e Tij:

;- - - - - ~- ; - Q- - =' ~- - 4 - - - - ; - - Q- = , - - -

Dhe mbshtetu n t Plotfuqishmin, Mshirplotin, i Cili e sheh qndrimin tnd n
kmb (gjat namazit) dhe lvizjet e tua midis atyre q prulen n sexhde. (Shuara 217-
219)

Fjala e Tij:

; - - -; ~ ; - - - - -- , - ~ - ; - - -J - ; - -

Thuaj: Punoni, se Allahu, i Drguari i Tij dhe besimtart do t shohin punn tuaj.
(Teube 105)

A Al ll la ah hu u s sh ht t n nd d s sh hk ku ue es s i i a as sh hp p r r d dh he e a as sg gj j s su ue es si i i i k ku ur rt th he ev ve e


; -- - ~ ' = - -

Ndrkoh q Ai sht i ashpr n ndshkime. (Rad 13)

Fjala e Tij:

26 MBUROJA.net
, - - , - - -- Q- , ' - - , - = --

Dhe ata
50
i prgatitn nj kurth
51
, por edhe Allahu u prgatiti kurth,
52
e Allahu sht
kurth-ngritsi m i mir.
53
(Al Imran 54)
Fjala e Tij:

, - - , - - , ~ - V ; , - - ' -, - -

Dhe kurdisn nj kurth, por Ne u ngritm nj grack, pa e ndier ata.
54
(Neml 50)

50
Q mohuan prej bijve t Israilit, mohimin e t cilve e kuptoi dhe e vuri re Isai (alejhi selam).
51
I prgatitn kurth Isait, me qllim pr ta vrar.
52
Dijetart e tefsirit transmetojn se kurthi q prgatiti Allahu ishte vendosja e shmblltyrs s
Isait njrit prej shokve t tij, dhe ifutt vran at duke menduar se vran Isain (alejhi selam).
53
Kundr atyre q thurin kurthe t padrejta dhe jan prishs e mohues.
54
Shejh Albani (Allahu e mshiroft!) sht pyetur: "Allahu i Lartsuar, duke lajmruar pr Veten
e Tij, thot: " Dhe ata i prgatitn nj kurth, por edhe Allahu u prgatiti kurth, e Allahu sht
kurth-ngritsi m i mir." (Al Imran, 54). Ndoshta logjika e disave nuk arrin ta perceptoj
kuptimin e ktij ajeti ashtu si kuptohet n pamje t par dhe, duke pasur parasysh q ne nuk i
bjm te'uil (keqinterpretim), si ta kuptojm q Allahu sht kurth-ngritsi m i mir?" Prgjigje:
"shtja sht e leht (me mirsin e Allahut), sepse ne e dim se kurth-ngritja jo
gjithmon sht dika e keqe ( e shmtuar), ashtu si nuk mund t cilsohet gjithmon si
dika e mir. P.sh. nj kafir i ngre kurth nj muslimani, por ky musliman tregohet i zgjuar
dhe i shkatht, jo i shkujdesur e as budalla, tregohet i vmendshm ndaj kurthit t
armikut t tij kafir dhe ia punon me t njjtn mnyr, duke ia kthyer kurthin kundra tij
dhe, si rezultat, ky musliman fiton me kurthin e tij t mir ndaj kafirit dhe kurthit t tij t
ndyr. A mund t thot dikush se ky musliman, kur ia ktheu kafirit kurthin me t njjt,
bri dika t ndaluar?! Jo, askush nuk e thot kt".
sht e leht pr t'u kuptuar ky realitet nprmjet fjals s t Drguarit t Allahut (Paqja dhe
bekimi i Allahut qoft mbi t!): "Lufta sht mashtrim" {Buhari 3030 dhe Muslim 1740} Ajo far
thuhet pr mashtrimin, thuhet dhe pr kurth-ngritjen. Ta mashtroj muslimani vllain e tij
musliman, sht haram, por ta mashtroj muslimani nj jobesimtar, armik t Allahut dhe t
Drguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qoft mbi t!), nuk sht haram; prkundrazi, sht detyr.
Po kshtu, nse nj jobesimtar do t'i ngrej kurth nj muslimani dhe ky musliman ia kthen me
kurth duke ia prishur kurthin jobesimtarit, ky sht kurth i mir, i lavdrueshm; ky sht njeri
dhe ai sht njeri. Pra ka mund t themi pr Zotin e botve, t Plotfuqishmin, t Dijshmin, t
Urtin?! Ai sht i Cili ua bn t kota kurthet e t gjith kurth-ngritsve, prandaj tha n ajetin
kuranor: "Allahu sht kurth-ngritsi m i mir". Kur Zoti yn e cilsoi Veten e Tij me kt cilsi,
na jep shenj se kurth-ngritja jo gjithmon sht dika e prmuar, qoft dhe pr njeriun, sepse Ai
tha: "Kurth-ngritsi m i mir ", duke na ln t kuptojm se ka kurth-ngrits t mir dhe ka

27 MBUROJA.net
Dhe fjala e Tij:

- ; ) - - - -- - - -- -

N t vrtet, ata ngren kurthe, por dhe Un ua pres me kurth. (Tarik 15-16)

Dhe fjala e Tij:

- - - , - = -; - = - ; - - Q - ; ~ ' - -- ' ; - - ,- - -

N qoft se e publikoni nj t mir q bni apo e fshihni at,
55
ose falni pr ndonj t
keqe
56
, pa dyshim se Allahu sht Fals i madh, i Plotfuqishm.
57
(Nisa 149)

Fjala e Tij:

; - - - ; = - ~ - - V ; - = - , - - -- ; - - -- ; - - ;- =

Le ti falin ata dhe t mos ua marrin pr keq! Vall, a nuk doni ju q tju fal Allahu?
Allahu sht Fals e Mshirplot. (Nur 22)

Dhe fjala e Tij:

- - , - -; ~ , - Q- - -; - - -

N t vrtet, fuqia sht e Allahut, e t Drguarit t Tij dhe e besimtarve.
(Munafikun 8)

kurth-ngrits t keq. Kush ngre kurthe pr t mir, nuk qortohet, ndaj dhe Allahu tha: "Kurth-
ngritsi m i mir".
N mnyr t prmbledhur them: fardo q t paramendosh, dije se Allahu i Madhruar sht
ndryshe nga ajo q paramendove. Pra, nse dikujt i shkon npr mend dika e cila nuk i takon
Allahut t Madhruar, menjher le ta dij se e ka gabim. Ky ajet sht lvdat pr Allahun e
Madhruar dhe nuk ka n kt ajet dika t keqe q nuk i takon t'i atribuohet Allahut. (Si duhet
ta komentojm Kuranin?, botim i libraris Imam Albani, Lushnje}
55
Qoft ajo e mir fjal apo vepr, e dukshme apo e padukshme, e detyrueshme apo e preferuar.
56
Q ju sht br nga ndokush, dhe nuk e publikoni at, nuk ankoheni pr t dhe nuk e mallkoni
apo shani autorin e saj, megjithse n kt rast sht e lejuar.
57
Nse ju bni vepr t mir dhe falni t keqen q ju bhet, ather dijeni se Allahu sht Falsi
m i madh, dhe ju fal ju t gjitha mkatet, edhe pse Ai sht i Plotfuqishm q tju jap dnimin e
merituar pr to, prandaj falni pr Hir t Allahut, edhe kur keni mundsi t hakmerreni.

28 MBUROJA.net
Po ashtu fjala e Tij n lidhje me Iblisin:

4 - , - - ; ) - - ; -V Q- - =

Ai tha: Betohem n madhrin Tnde se un do ti mashtroj ata t gjith. (Sad 82)

Dhe fjala e Tij:

' - - ; ~ 4 - > = - , (

Qoft lartsuar emri i Zotit tnd, plot Madhri dhe Nderim! (Rrahman 78)

A Al ll la ah hu u n nu uk k k ka a s sh ho ok k d dh he e v ve et t m m A At ti ij j i i p p r rk ke et t a ad dh hu ur ri im mi i

Argument sht Fjala e Tij:

-- - -' - , - = ~ - ' - - J ; - - - ' - - ~

Vetm At adhuroje dhe bhu i qndrueshm n adhurimin ndaj Atij. A njeh ti
ndoknd q ka Emrin e Tij?! (Merjem 65)

Fjala e Tij:

; - Q - - - ; - - =

Dhe askush nuk sht i barabart (a i krahasueshm) me At! (Ihlas 4)

Dhe fjala e Tij:

> - ; - = - - - -- ; -- ; - - -

Kshtu q mos i bni shok Allahut duke qen se e dini
58
. (Bekare 22)

-- ~ = ; ) -; - = - -- -- Q - - = - - Q - ' -- Q -

58
E dini q nuk ka Zot tjetr q t'ju ket krijuar e t'ju furnizoj, prve Allahut, dhe e dini se, ajo
n t ciln iu thrret Pejgamberi (Muhamedi), sht e vrteta n t ciln nuk ka dyshim.

29 MBUROJA.net
Por megjithat, ka prej njerzve q n vend t Allahut marrin
59
idhuj t cilt i barazojn
me Allahun dhe i duan njsoj si dashuria
60
pr Allahun (Bekare 165)

Dhe fjala e Tij:

- - - 4- , ~ - Q - - ; - - - - = - - ; - - - - - - - = - J - ,- - - - -, - -- Q - - - Q - - ; - 4 -

Thuaj: I gjith falnderim i prket Allahut, i Cili nuk ka bir, nuk ka ortak n pushtet
dhe nuk sht i pafuqishm, q t ket nevoj pr ndihms dhe madhroje At, duke
ngritur lart madhshtin Tij! (Isra 111)

,- - - ~J _ - - ; - - = - - 4 - - - - V - ' - ' - ~- - '- - - _ - ~ -

Allahun e prlvdon gjithka, q gjendet n qiej dhe n Tok. Atij i takon pushteti epror
dhe lavdia. Ai sht i Fuqishm pr do gj! (Tegabun 1)

Dhe fjala e Tij:

V ' - ~- 4 - - - - - ,- - - Q- - -' - - ; - - - - - - - _ - - ' -, - - , - - - ' - - - = - - ; -
- 4- , ~ - Q - - ; - - - ,- - - - - - - - ~ J _ - = 4 - - -

I lartsuar qoft Ai, q i ka zbritur Dalluesin robit t Vet, q t jet paralajmrues pr
bott; Sunduesi i qiejve dhe i Toks, i Cili nuk ka bir e nuk ka ortak n pushtet; i Cili ka
krijuar do gj dhe e ka rregulluar si duhet! (Furkan 1-2)

Dhe fjala e Tij:

- ; ) ~ - > - _ - = ' - - - J ~ - - - Q - - ' ' - - - Q - -- - = - ' - ' = - ~ - _ -
; - ~ - ' - - -- ~ - - ; -' - ; , ~ - ' - - _ -' - - ' ) ~-

Allahu nuk ka zgjedhur pr Vete ndonj bir dhe prve Atij ska asnj zot tjetr,
prndryshe, do zot do t merrte at q ka krijuar dhe do t ngriheshin njri mbi tjetrin.
Qoft i lartsuar Ai nga shpifjet e tyre! Ai di t padukshmen dhe at q shihet. Ai sht
shum lart mbi zotat q ia quajn Atij pr shok! (Muminun 91-92)

Fjala e Tij:

; - - - V ; -- ; - - -- ' -- V - - ; - , ~ - > -

59
Pr adhurim.
60
E besimtarve pr Allahun.

30 MBUROJA.net
Prandaj, mos krahasoni asnj me Allahun! N t vrtet, Allahu di, ndrsa ju nuk dini.
(Nahl 74)

Fjala e Tij:

~ - _ = - , - - - - ; - ( Q = - ' - ' ) - - , ) = ' - Q = ; - - - , = ' - - J - ; - ' - --' - ; ,
= - ~ - , - - ; - - - V ' - -- _ - - ; -; - - '-'

Thuaj: Me t vrtet, Zoti im ka ndaluar vetm punt e pahijshme, qofshin t hapta
ose t fshehta dhe gjynahet, dhunimin pa t drejt, ti shoqrohet Allahut (n adhurim)
dika, pr t ciln nuk ju ka dhn kurrfar t drejte dhe t thoni pr Allahun at q nuk
e dini. (El Earaf 33)

Q Q n nd dr ri im mi i i i A Al ll la ah hu ut t m mb bi i A Ar rs sh h

Fjala e Tij: I Gjithmshirshmi qndroi mbi Arsh! (Ta Ha 5) Dhe kjo ndodhet n shtat
vende n Kuran:

1. N suren El Earaf 54, fjala e Tij:

, - _ - - ; - ~ ; - ' - - ~ - V ' - ~- _ - = - - -- ; - -

N t vrtet, Zoti juaj sht Allahu, q krijoi qiejt dhe Tokn pr gjasht dit e
pastaj u ngrit mbi Fronin hyjnor (q mbisundon gjithsin).

2. Fjala e Tij n suren Junus (alejhis selam), ajeti 3:

, - _ - - ; - ~ ; - ' - - ~ - V ' - ~- _ - = - - -- ; - -

Vrtet q Zoti juaj sht Allahu, i Cili i krijoi qiejt dhe Tokn pr gjasht dit, pastaj
u ngrit mbi Fron.

3. Fjala e Tij n suren Er Rad, ajeti 2:

, - _ - - ; - ~ ; - ' ) - , - - - - , - - ' - ~- - - - --

Allahu sht Ai q qiejt i ka ngritur me shtylla, t cilat nuk mund ti shihni e m pas
sht ngritur mbi Fron.

31 MBUROJA.net
4. Fjala e Tij n suren Ta Ha, ajeti 5:

; -~ , - _ - - Q - = ,-

I Gjithmshirshmi mbi Fron u ngrit (si i takon Madhris s Tij).

5. Dhe ka thn n suren Furkan, ajeti 59:

,- , - _ - - ; - ~ ; - Q - =

E pastaj u ngrit mbi Fron. Ai sht i Gjithmshirshmi.

6. Dhe ka thn n suren Es Sexhde ajeti 4:

, - _ - - ; - ~ ; - ' - - ~ -'- ) - - - ' - V ' - ~- _ -= - - --

Allahu sht Ai q ka krijuar qiejt dhe Tokn dhe do gj q gjendet midis tyre, pr
gjasht dit, pastaj sht ngritur mbi Fron.

7. Dhe ka thn n suren El Hadid, ajeti 4:

, - _ - - ; - ~ ; - ' - - ~ - V ' - ~- _ - = - - ;

Ai i krijoi qiejt dhe Tokn pr gjasht dit, pastaj u ngrit mbi Fron.

A Ar rg gu um me en nt te et t q q t tr re eg go oj jn n s se e A Al ll la ah hu u s sh ht t l la ar rt t, , m mb bi i s sh ht ta at t q qi ie ej j

Fjala e tij:

' - _ ~- - - 4- - ; - - 4 - -

Kur Allahu tha: O Isa! Un do t t marr
61
ty, do t t ngre tek Un (Al Imran 55)

61
Dijetart kan dy mendime n lidhje me domethnien e fjals mutevafijke, n lidhje me Isain
(alejhi selam). Kjo sepse domethnia e ksaj fjale n origjin sht prmbushja e dikaje, pastaj
sht prdorur pr t treguar vdekjen e njeriut. Por, n lidhje me Isain, nuk sht pr qllim
vdekja dhe dalja e shpirtit nga trupi, sepse Allahu na ka njoftuar se e ka ngritur at t gjall, dhe
pejgamberi yn, Muhamedi, na ka njoftuar se Isai nuk ka vdekur, por sht i gjall n qiell dhe do
t zbres para dits s Kiametit, pastaj do t vdes dhe muslimant jan ata q do ti falin
xhenazen dhe do ta varrosin. Prej ktu, disa dijetar thon se domethnia e ksaj fjale ktu sht

32 MBUROJA.net
J - - -- - -

"Por Allahu e ngriti at pran Vetes".
62
(En Nisa 158)

- - - ~ - ; - - - ~ - =- J - - _ -' ~- -, -

Tek Ai ngjiten fjalt e bukura, ndrsa veprn e mir Ai e ngre Vet. (Fatir 10)

- _ ~; - - _ - - = ' - ' - ~- ' - ~ ' - ~ V - - - - ' =, ~ - Q - ' -' ' -
' - ' - = V

Dhe Faraoni tha: O Haman, ndrtoma nj kull q ti arrij rrugt, rrugt e qiellit e t
shoh Zotin e Musait, sepse jam i bindur se ai (Musai) gnjen. (Gafir 36-37)

Fjala e tij:

J ~, - ' - ~- - Q - ; -- - ; - - ' - V ; - - ~ ~ = - ' - ~- - Q - ; -- - ; - - - -
- ~ - ; - - - ~ - ' - ~' = ,- -

A jeni t sigurt se kush sht n qiell, nuk do ta bj Tokn tju kaprdij, kur t filloj
t dridhet papritmas? A jeni t sigurt se kush sht n qiell, nuk do tju oj furtun
gursh? Ather do ta dini sa i frikshm sht paralajmrimi Im! (Mulk 16-17)

A Al ll la ah hu u s sh ht t m me e k kr ri ij je es sa at t e e T Ti ij j m me e d di ij je en n e e T Ti ij j


marrja dhe ngritja e tij nga toka n qiell. Kurse, t tjer thon se domethnia e saj sht vdekja e
vrtet, por n ajet ka ndryshim t radhs s gjrave. Sipas ktyre, radha e fjalis sht kshtu: O
Isa, Un do t t ngre tek Un, do t shptoj nga ata q kan mohuar, dhe do ti ngre ata q t
ndjekin ty , pastaj do t t vdes. Sipas ktij mendimi, dobia e prmendjes s vdekjes n fillim
t fjalis sht pr t treguar se ngritja n qiell nuk e pengon vdekjen e tij, por ai do t zbres n
tok, kur ta ket caktuar Allahu, do t'u prij besimtarve musliman, do t vras Dexhalin dhe do
t vdes si gjith njerzit, duke i dorzuar shpirtin Allahut. Si shihet, t gjith jan dakord se Isai
nuk ka vdekur, sepse kjo thuhet hapur dhe qart n Kuran: As nuk e vran, as nuk e kryqzuan,
por iu duk atyre (En Nisa, 157)
62
Allahu e ngriti Isain, t birin e Merjemes, pran Vetes, dhe e ruajti t paprekur nga mohuesit.

33 MBUROJA.net
V - - - ' - ; - - , - _ - - ; - ~ ; - ' - - ~ - V ' - ~- _ - = - - ; ' -
,- - ' - ' ) - - , = - ,- ~ - ; - - - ' - - -- ; -- ' - Q - ; - - ; ' )- - , - ' - ' - ~- Q -

Ai i krijoi qiejt dhe Tokn pr gjasht dit, pastaj u ngrit mbi Fron. Ai e di se far hyn
n Tok dhe far del prej saj, far zbret prej qiellit dhe far ngjitet drejt tij. Ai sht me
ju kudo q t gjendeni; Ai sheh gjithka q bni. (El Hadid 4)

Fjala e Tij:

V 4 - Q - _ - V ; ) ~ ' ~ ; V ~ - = V ; ) - ; V -> - ; = - Q - ; - - ' - - ; V ,
;- - - ~ J - - -- -' - - - ; - ; - - - ' - - ; ) - - - - ; - ; -' ' - - - ; ) -

Nuk ka bised t fsheht midis tre vetave, q Ai t mos jet i katrti; as midis pes
vetave e q Ai t mos jet i gjashti; as kur jan m pak, as kur jan m shum, q Ai t
mos jet me ata, kudo q t ndodhen; Ai n Ditn e Kiametit do ti njoftoj ata se far
kan br, se, me t vrtet, Allahu di do gj! (EL Muxhadileh 7)

' - - -- , = - V

Mos u mrzit, se Allahu sht vrtet me ne! (Teube 40)

Dhe fjala e Tij:

- ~ ' - - - - -

Un jam me ju, dgjoj dhe shoh (Ta Ha 46)

Fjala e Tij:

; - ~ = - ; Q- - - ; - - Q- - - - --

Vrtet, Allahu sht me ata q e kan frik dhe q jan bamirs. (En Nahl 128)

Fjala e Tij:

Q- , -' ~- - -- , - ~

Bhuni t durueshm, se Allahu, me t vrtet, sht me t durueshmit. (El Enfal 46)

Fjala e Tij:

- - - -- - - - - Q - ; Q- , -' ~- - -- -- ' - ,- - - - ~

34 MBUROJA.net
Sa ushtri t vogla kan ngadhnjyer mbi ushtri t mdha, me lejen e Allahut! E, Allahu
sht me t durueshmit
63
. (Bekare 249)

A Al ll la ah hu un n i i M Ma ad dh h r ru ua ar r f fl le et t


- Q - ~ Q - -- ' -- - =

E kush mund t jet m i vrtet se Allahu n fjal?
64
(En Nisa 87)

Fjala e Tij:

Q - - ~ Q - -- >- -

E kush sht m i vrtet se Allahu n fjal?!
65
(En Nisa 122)
Fjala e Tij:

' - -- - ' _ ~- - Q - ; -, -

Pastaj Allahu do t thot (n Ditn e Gjykimit): O Isa, I biri i Merjemes. (Maide 116)

Fjala e Tij:

V- - ' -- ~ 4 - - - ~ - -

T prkryera jan fjalt e Zotit tnd n vrtetsi dhe drejtsi (El Enam 115)

Fjala e Tij:

' -- - - - _ ~; - -- ; -

Kurse, Musait Allahu i ka folur drejtprdrejt.
66
(En Nisa 164)

63
I ndihmon, i jep sukses dhe ngadhnjim atyre.
64
Fjala dhe njoftimet e Allahut jan n gradn m t lart t vrtetsis, prandaj gjithka q thuhet
n temn e besimit dhe bindjes n kundrshtim me at q ka thn Allahu, jan t pavrteta,
sepse bien n kundrshtim me fjaln e vrtet e t sigurt, kshtu q nuk mund t jen t vrteta.
65
Askush nuk flet fjal m t vrtet se ajo e Allahut, kshtu q si mund ti lini ato q iu urdhron
Allahu dhe pr t cilat iu ka premtuar shprblim t madh?!

35 MBUROJA.net
Fjala e Tij:

-- ; - Q - ; ) - -

Disave prej tyre Allahu iu foli drejtprdrejt
67
(Bekare 253)

Fjala e Tij:

- ' = ' - - - - - ' - -' -- - - _ ~;

Kur Musai erdhi n kohn e caktuar dhe Zoti foli me t (El Earaf 143)

Fjala e Tij:

' - = - -' - - , - Q - - V ; =- ~ -' = Q - -' - - ' -

Ne e thirrm at nga ana e djatht e malit Tur, duke e afruar n nj bised t fsheht.
(Merjem 52)

Q- - -' =- ; - - ~ - _ ~; - 4 - ' -

Kur Allahu e thrriti Musain: Shko te populli keqbrs (Esh Shuara 10)

, = ~- ' - - - - Q - ' - - ) - ; - ' - ) - ' - ' -

Zoti i tyre i thirri: A nuk jua kisha ndaluar at pem? (El Earaf 22)

Fjala e Tij:

Q- - ~, - - ; - - = ' - ; - - - ; )- ' - - ; -

At Dit, Ai do ti thrras, duke u thn: prgjigje iu dhat t drguarve? (El
Kasas 65)

66
Musai (alejhis selam) e dgjoi drejtprdrejt, kur Allahu i foli atij, pa ndrmjetsin e engjllit
Xhibril, dhe kjo ishte dika e madhe, me t ciln Allahu e veoi at, ashtu si veoi disa t Drguar
mbi disa t tjer me veori t ndryshme. Kurse, Profetin ton, Muhamedin (Paqja dhe bekimi i
Allahut qofshin mbi t!), e veoi me m shum veori se t gjith ata. E Allahu veon me mirsin
e Vet k t doj.
67
Si sht Musai (alejhi selam).

36 MBUROJA.net
K Ku ur ra an ni i s sh ht t f fj ja al la a e e A Al ll la ah hu ut t d dh he e j jo o i i k kr ri ij ju ua ar r

Fjala e Tij:

- = Q - Q- , ~ - - ' = - ~ -, = ' - _ - = - ~ - > --

Nse ndonj nga idhujtart krkon mbrojtje nga ti (Muhamed), mbroje, n mnyr q t
dgjoj fjaln e Allahut. (Teube 6)

Fjala e Tij:

- - ' _- , - ; - ~ - ; ) - - > ; - -- -; - , = - Q - - - ' - -; - - - ; ; - - -

Ndrkoh q nj grup prej tyre
68
e dgjonin Fjaln e Allahut
69
pastaj e ndryshonin
70
at
pasi e kishin kuptuar
71
, duke qen se e dinin mir
72
? (Bekare 75)

Fjala e Tij:

J - - Q - -- ' - ; - - - ' -; - - - Q - J - -- > ; - - - - -- , -

Ata do t donin ti ndrronin fjalt e Allahut. Thuaju: Ju kurrsesi nuk do t vini pas
nesh, kt e ka thn Allahu qysh m par! (El Feth 15)

Fjala e Tij:

-' - - - - - - - V 4 - ' - Q - 4 - - = ' - J -

Dhe lexo at q t sht shpallur ty nga Libri i Zotit tnd! Askush nuk mund ti
ndryshoj fjalt e Tij (El Kehf 27)

Fjala e Tij:

; - - - = - - - ; - - , - J- - , ~ - - _ - - - - ', - - -

68
Prej t parve t tyre.
69
Teuratin. E dgjonin nga Musai alejhi selam.
70
Ndryshonin kuptimin dhe interpretimin e tij duke i dhn kuptim tjetr nga ai q kishte pr
synim.
71
Domethnien, interpretimin dhe qllimin e tij.
72
Se ishin duke mashtruar n ndryshimin q i bnin Teuratit.

37 MBUROJA.net
Njmend, ky Kuran u tregon bijve t Izraelit, shum nga shtjet, pr t cilat nuk
pajtoheshin. (En Neml 76)

- ' - - -' - - ,- ' -

Ky (Kuran) sht nj Libr i bekuar (El Enam 92)

Fjala e Tij:

-- - ~ = Q - ' - - ~ - - ' ~' = - - , - J - = _ - - ', - - - ' - - ,- ; -

Sikur kt Kuran tia shpallnim ndonj mali, ti do ta shihje at (mal) t prulur dhe t
coptuar nga frika e Allahut. (El Hashr 21)

Fjala e Tij:

' - - -' ' - - - - J - , - - - ~- ' - - ; -' - , - - ' - - ; - - -- -' ; - - - V ; , - - , - J -
Q- - - ~ - - - , ~ - - ; - -' Q- - - ~ - - - - _ = -' - 4 - Q - - - - ' - - ; -; - - ; ) - ; - - - - -
- - , - ' ~ - - - = - - - - = - - - - ' ~ - , ~ - - - - Q- -

Kur Ne zvendsojm nj varg me nj varg tjetr - e Allahu di m s miri se far shpall
, ata thon: Ti je vetm trillues! Nuk sht ashtu, por shumica e tyre nuk din. Thuaj:
At (Kuranin) e ka zbritur Shpirti i Shenjtris nga Zoti yt me t vrtetn, pr ti forcuar
ata q besojn dhe pr t qen udhrrfyes dhe lajm i mir pr ata q i dorzohen
Allahut. Ne e dim mir q ata thon: At e mson nj njeri! Por ai pr t cilin flasin,
flet n gjuhn e t huajve, kurse ky (Kurani) sht n gjuhn e qart arabe. (En Nahl
101-103)

B Be es si im mt ta ar r t t k ka an n p p r r t ta a s sh hi ik ku ua ar r Z Zo ot ti in n e e t ty yr re e d di it t n n e e K Ki ia am me et ti it t


-; = - - -; - , ~' - ` _ - ' ) - _ - - , =' - 4 - V , =- -

At dit, disa fytyra do t shklqejn dhe Zotin e tyre do t shohin. (El Kijame 22-23)

Fjala e Tij:

, =- - 4 - V _ - -

38 MBUROJA.net
Duke shikuar nga divanet. (El Mutafifin 23)

Fjala e Tij:

Q- - - - ; - ~ = _ - ~ = - ' -

Ata q bjn vepra t mira, do t ken shprblim t mire madje edhe m tepr!" (Junus
26)

Fjala e Tij:

; ) - ' - ' ~ - ' )- - ' - - - - -- , -

Aty do t ken far t duan - e prej Nesh (do t ken) edhe m shum. (Kaf 35)

N Librin e Allahut, kto ajete q flasin pr emrat dhe cilsit e Allahut, jan t shumta.
Kushdo q mediton n Kuranin duke krkuar prej tij udhzim, i bhet e qart atij rruga e
vrtet.

Pastaj, n sunetin e t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!),
sepse suneti sht komentuesi i Kuranit, t drejton pr tek ai dhe e pasqyron, e shpreh
at. Prandaj, do prshkrim q i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin
mbi t!) i ka br Zotin e tij t Lartsuar n hadithet t sakta (sahiha), t cilat dijetart i
kan pranuar, sht detyr besimi n to. Prej ktyre haditheve p.sh. sht fjala e tij (Paqja
dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!):

- ' - - , - - ; - - - , =7 J - -- ~ - - _ - - - Q-= - - - J ' - - -- ' - ~- _ : - ~- = - ~' - -; -- - Q -
- , - - ' - - , - - ~ - Q - - = - ' - - - ' ~ - Q - .((

Zoti yn zbret n qiellin e dynjas do nat, ather kur ka mbetur nj e treta e fundit t
nats, dhe thot: Kush m lutet, q ti prgjigjem; kush m krkon, q ti jap; kush m
krkon falje, q ta fal? (Muttefekun alejhi).

Po ashtu fjala e tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!):

- - ~ - - - - = , - ; - = Q - ~ -' -- Q -; - - - - - - -; - - ' = ,

39 MBUROJA.net
Allahu gzohet m shum me pendimin e robit t Tij sesa ndokush prej jush kur gjen
deven e tij. (Muttefekun alejhi)
73

Fjala e tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!):

- = - J =- - ' - > , =7 ' - - = J- - - Q - - = _ - = 4 = ~ -

Allahu qesh me dy persona, ku njri vret tjetrin dhe q t dy hyjn n Xhenet!
(Muttefekun alejhi)


; - - 4 = ~ - J = - - Q- = - - Q-- ' ; - - - , = - - - , - = , - - ' - - ; -- Q - ' - - ~ = - ; - = , -
~- , -

Zoti yn habitet prej pesimizmit t robrve t Tij, megjithse ndryshimi (i gjendjes nga
e keqja n t mir) sht afr. Ai ju sheh ju t pezmatuar dhe qesh, sepse e di q largimi i
vshtirsis sht afr. (Hadith hasen)


; - - ' )- - _ - - - ; - ) = , - V : - = -- , - Q - J - = ' )- - , - ~ - _ ] - - :
- - - ' ) - - - ; - - - - _ - ' ) ~ - , - - - : = - = -

Sa her q hidhen n Xhehennem, ai thot: A ka m?, derisa vendos mbi t Kmbn
e Tij Zoti i krenaris. Ather, (Xhehenemi) mblidhet dhe thot: Mjafton! Mjafton!
(Muttefekun alejhi)

73
Hadithi i plot sht n Sahihun e Muslimit, nga Enes ibn Malik transmetohet se Pejgamberi
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) ka thn:
Allahu gzohet me pendimin e robit t Tij kur ai pendohet, m shum se ndokush prej
jush kur ndodhet mbi kafshn e tij t udhtimit n nj shkrettir dhe ajo i humbet, duke
qen se mbi t ka ushqimin dhe ujin e tij. Pastaj ai i humb shpresat se mund ta gjej m
dhe shkon te nj pem t shtrihet nn hijen e saj i pashpres. Ndrkoh q sht n kt
gjendje, ve kur kafsha e tij qndron para tij dhe ai kap kapistrn e saj pastaj, nga gzimi i
madh thot: O Zot! Ti je robi im dhe un zoti yt! Gaboi nga gzimi i madh.
Transmetohet nga Ebi Hurejra (Allahu qoft i knaqur prej tij!) merfuan:
"Vrtet Allahu i Lartsuar qesh me dy persona, njri prej t cilve e vret shokun e vet,
dhe Allahu q t dy ata i fut n xhenet. Njri prej tyre sht jobesimtar dhe e vret tjetrin (i
cili sht besimtar), e mbas ksaj ai pranon islamin, lufton n rrugn e Allahut dhe
vritet." (Es Sahihah 2525)

40 MBUROJA.net

_ -' - ; - - : ' ' - ! ; - - - : 4 - - ~ 4 - - - . ; ~ - ' - - - : Q - , = - , - ' - = ' - - 4 - -
' -- _ -

Allahu i Madhruar thot: 'O Adem?' Ai i prgjigjet: 'Si urdhron!' Ai (Allahu) i thrret
duke i folur: 'Allahu t urdhron t nxjerrsh pasardhsit e tu q jan prcaktuar pr n
Zjarr.' (Mutefekun alejhi)


' - =, - - - - - - - Q - - - - - - - ~ V - = Q - ; - - - ' -

donjrit prej jush do ti flas Zoti i vet, pa pasur prkthyes ndrmjet tij dhe Allahut!

Po ashtu fjala e tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) n rukjen q i bri t
smurit:

' - ~- - 4 - - = ' - V ' - ~- - , - 4 - ~ - - - ' - ~- - -- = ' - - J =
- -; = ' - - , - - V - 4 - - = ' - ~ 4 - - = Q - - = , - Q-- - =- ~ - ' -' -' = = '
= ; - - _ - - 4 -' - ~ Q - ] , - - -

Zoti yn, i Cili je n qiell, emri Yt sht i shenjtruar! Urdhri Yt sht n qiell dhe n
tok. Mshira Jote sht n qiell. Prandaj vendose at n tok si sht edhe n qiell! Na i
fal neve gjynahet tona! Ti je Zoti i t mirve. Na zbrit neve nj nga mshirat e Tua dhe
shrim nga ana Jote pr kt smundje! Dhe shrohesh. (Hadithi hasen dhe e
transmeton Ebu Davudi etj)

V ' - ~- - Q - Q- - ' - -; - - ' - .
A nuk besoni, ndrkoh q un jam besniku i Atij q sht lart mbi qiell?! (Hadithi
sht i sakt.)


; - , - ' - - - - - ; - - ' - ; - - ; , - ; - = ( .

41 MBUROJA.net
Arshi sht mbi uj dhe Allahu sht mbi Arsh
74
, dhe Ai e di gjendjen tuaj. (Hadithi
sht hasen, e transmeton Ebu Davudi etj.)
- ' = - - -; - : ) = Q - ( . ~ -' - : ' - ~- - . ' - : ) Q - ' - ( . ~ -' - : = ; ~ ~ - . ' - : ) ' ) - - -
- -; - ' ) - ' - ( .
Po ashtu fjala e tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) drejtuar robreshs:
- Ku sht Allahu?
- N qiell.
- Kush jam un?
- Ti je i Drguari i Allahut.
Ather Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) tha: Liroje, se ajo sht
besimtare. (Transmeton Muslimi.)


( J ~ - ~ - ' - - - = 4 - = ; - - '--

Besimi m i mir sht q ta dish se Allahu sht me ty kudo q t jesh. (Hadithi sht
hasen)
75


) ' - _ - ; - = Q - V ) = J - - Q - ~ - - > - > ~- Q - Q - - ) = J - - = ' - -- - -
~ = - - ' ~ - - - - ( .

74
Kur imam Maliku (Allahu e mshiroft!) u pyet pr domethnien e Fjals s Allahut: I
Gjithmshirshmi (Allah) Isteva (u ngrit lart dhe qndroi mbi) Arsh (Fronin e Tij Madhshtor,
vrtet ashtu si i shkon Madhshtis s Tij) (Ta Ha, 5) Si qndroi?, ai tha: T qndruarit sht i
njohur (domethnia e tij). Forma sht e panjohur. Besimi n t sht detyr dhe pyetja pr t
sht bidat.
75
Shejh Albani (Allahu e mshiroft!) ka thn se hadithi sht daif. Shih Silsiletu el Ehadithi Ed
Daifeh me nr. 2589. Transmetohet nga Abdullah bin Umer (Allahu qoft i knaqur prej tij!) se ka
thn: "I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) m afroi pran vetes dhe
m tha:
"Adhuroje Allahun sikur je duke e par At dhe jeto n dynja sikur je i huaj ose udhtar."
{Es Sahihah 1473}

42 MBUROJA.net
Nse dikush prej jush ngrihet pr namaz, t mos pshtyj prpara dhe as djathtas,
sepse prpara tij sht Allahu, por t pshtyj majtas ose posht kmbs. (Muttefekun
alejhi)


) , - V - ~- ; - ~- ; )-- ~ J ' - - ;- = - ~ = - _ -' -
, - - ; -- Q - ~ - - , ~ Q - 4 - ; - ', - - J- = - ( ; -- - =' ~ - - J , ~
Q - - - V ~ - ' ) - - ~' - - ~ - - Q - - - , =7 ~ - ~ 4 - - - , ' =- ~ - 4 -; - Q - - -
- ~ 4 - Q - - - Q =' - - ~ - ~ , - - - Q - - - - Q - -- - - ( .

O Allah, o Zoti i shtat qiejve, Zoti i Arshit t madh, Zoti yn dhe Zoti i gjithkaje! O
Ndarsi i fars dhe i brthams, Zbritsi i Teuratit, Inxhilit dhe Kuranit! Krkoj
mbrojtjen Tnde prej s keqes s vetes time dhe prej s keqes s do gjallese t ciln Ti e
drejton! Ti je i Pari, nuk ka pasur asgj para Teje. Ti je i Fundit, nuk ka pas Teje asgj! Ti
je i Dukshmi, nuk ka sipr Teje asgj! Ti je i Fshehti, nuk ka m afr se Ti asgj! Mi largo
mua borxhet dhe m pasuro! (Transmeton Muslimi).
) ' -- ' ) - ! ; - - ' - ; - ~ - - _ - - ; - ,- ~ - ' - - ~ ; -- - ' - - ' - -' - V ; ~ ; -- - V ' -- , - .
_ - - Q - ; - = _ - , - -; -- - - - - - = ( .
Gjithashtu fjala e Profetit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!), kur shokt e tij
ngritn zrat duke br dhikr:

O njerz, ulini zrat, sepse ju nuk po i luteni dikujt q sht i shurdhr ose larg jush. Ju
po i luteni Atij q sht Dgjues, i Afrt. Ai t Cilit po i luteni sht m afr jush se qafa e
deveve tuaja. (Muttefekun alejhi).


= - ~ ' - - - - ; -' ~ - V - - - - - - , - - - , - ' - ; - - , - ~ ; - - ; - - - V ; -
; - -' - ' ) - , - J - - > ~ Q - ~- ; - = J - - > ~ _ - -

Ju keni pr ta shikuar Zotin tuaj ashtu si shihni natn hnn e plot, duke mos u
ngushtuar me njri-tjetrin. Prandaj, nse mundeni q mos tiu ik namazi para lindjes s
diellit dhe para perndimit t tij, ather bjeni kt. (Muttefekun alejhi).

Si dhe shum hadithe t tjera ku i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin
mbi t!) njofton n lidhje me Zotin e tij.

43 MBUROJA.net
Q Q n nd dr ri im mi i i i p pa as su ue es sv ve e t t s su un ne et ti it t d dh he e x xh he em ma at ti it t n n l li id dh hj je e m me e h ha ad di it th he et t q q
f fl la as si in n p p r r c ci il l s si it t e e A Al ll la ah hu ut t t t m ma ad dh h r ru ua ar r

Grupi i shptuar, ehlus suneh vel xhemah, besojn n kto hadithe, ku i Drguari i
Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) lajmron n to pr Zotin e tij. Grupi
i shptuar, pasuesit e sunetit dhe xhematit, besojn n to ashtu si besojn edhe n ato
pr t cilat ka lajmruar Allahu i madhruar n Librin e Tij, pa i mohuar, pa i dhn
form dhe pa shmbllim. Ky grup - ehlus suneh vel xhemah - sht i mesm n mesin e
grupimeve ashtu si edhe ky popull sht i mesm n mesin e popujve.

Ata jan t mesm pr sa i prket cilsive t Allahut t madhruar ndrmjet atyre q
bjn teatil (anulim t emrave dhe cilsive) prej xhehmijve dhe atyre q bjn
shmbllim.

Ata jan t mesm n lidhje me veprat e Allahut ndrmjet xhebrijeve dhe kaderijeve
76

dhe t tjerve.

Ata jan t mesm ndrmjet murxhijeve
77
dhe atyre q i japin dnimin do kujt
(vaidijeh), si kaderite etj.

76
Kaderit n fillimin e shfaqjes s tyre thoshin se gjrat ndodhin pa e ditur Allahu m par dhe
pa caktuar Ai. Allahu e di at q ndodh, vetm pasi t ndodh. Por, kaderijet me kt kuptim jan
shkrir dhe nuk gjendet njeri prej tyre, si thot Ibn Haxher, i cili e transmeton nga El Kurtubi:
"Ky medhheb sht shkrir dhe nuk njohim sot asnj prej t mvonshmve q t'i
drejtohet atij.
Ndrsa kaderijet e sotm e pohojn q Allahu e di se do t ndodh para se t ndodh,
por ata e kundrshtojn rrugn e selefve duke thn se veprat e njerzve bhen me
fuqin dhe mundsin e tyre n mnyr t pavarur." (Shkputur nga "Fet'hul Bari")
Fjaln pr kaderin e mbshtetn mutezilit dhe kshtu u shtua numri i grupeve dhe medhhebeve
rreth tij.
77
El Irxha sht vonimi i puns nga besimi. El Bagdadi thot:
Ata u quajtn murxhie, sepse vonuan (lan mnjan) punn nga imani. (Shkputur nga
libri "El Ferku bejnel firak".)
Si fillim, El Irxha u shfaq si kundrthnie e brjes mohues (tekfir) t atyre t cilt morn njerzit
pr gjykats dhe brjen kafir t Ali bin Ebi Talib (Allahu qoft i knaqur prej tij!) prej
hauarixhve, por ai nuk sht el irxha q lidhet me imanin. I pari q ka folur pr El Irxha, ka qen
El Hasen bin Muhamed bin el Hanefije, i cili ka vdekur n vitin 99 hixhri. Kt e kan prmendur
t gjith ata q kan shkruar pr biografin e tij. Libri q ai ka shkruar pr el irxha, nuk flet pr
irxhain n besim, por pr lnien n Dor t Allahut shtjen e fitnes (ngatrress) q ndodhi pas
dy shejhave t mdhenj, Ebu Bekrit dhe Umerit. Librat q flasin pr grupet muslimane, thon se

44 MBUROJA.net
Po ashtu, n lidhje me emrat, besimin dhe fen ata jan ndrmjet hururijeve (havarixht)
dhe mutezileve, nga njra an, dhe murxhiave dhe xhehmijve nga ana tjetr.

Po ashtu, n lidhje me shokt e t Drguarit t Allahut
78
(Paqja dhe bekimi i Allahut
qofshin mbi t!), ata jan t mesm ndrmjet rafidave dhe havarixhve.
79

Gajlan ed Dimashki, i cili e ka trashguar kaderizmin nga Meabedi, ka qn murxhi. Zerkani
transmeton prej tij se ai ka thn: Imani sht pohimi me gjuh dhe ai sht besimi. Ndrsa
njohja e Allahut sht vepr e Allahut dhe nuk sht prej besimit. (Shkputur nga libri
"Mekalatul islamijin".) M pas vjen Xhehm bin Safvan, i cili u vra n vitin 128 hixhri, dhe thot:
Imani sht vetm njohja e Allahut (t besosh q ka Zot)."
78
N lidhje me shijat tregohet dhe kjo ngjarje, e cila ka ndodhur n kohn e mbretit Shah n Iran.
Shahu ftoi dijetart sunij dhe dijetart shija, n mnyr q t shihte kundrshtimin ndrmjet tyre
(sunive dhe shijave). Dijetart e shijave erdhn q t gjith, ndrsa prej dijetarve sunij nuk erdhi
vetm se njri dhe ky pas nj vonese t gjat. Kur (dijetari sunij) hyri tek ata (shijat), po i mbante
kpuct e tij nn sqetull. Dijetart shija e vshtruan at dhe than: "Prse u fute tek Shahu duke i
mbajtur kpuct (n sqetull)?!!!" Ai kthehu atyre: "Kam dgjuar se shijat n kohn e t Drguarit
t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) i vidhnin kpuct". (Shijat) Than: "N
kohn e t Drguarit nuk ka pasur shija". Tha (dijetari sunij): "Ather, mbaroi diskutimi
(ndrmjet meje dhe jush). Nga erdht ju me kt fen tuaj (nse nuk keni ekzistuar n kohn e t
Drguarit, alejhis selam)? (Shkputur nga kulalsalafiyeen.com)
79
Hauarixht u shfaqn n kohn e Ali bin Ebi Talib (Allahu qoft i knaqur prej tij!), n vitin 37
h., pr shkak se ata e kundrshtuan shtjen e gjykimit, edhe pse, n fakt, ishin ata t cilt e
detyruan Aliun (Allahu qoft i knaqur prej tij!) q ta pranonte gjykimin, kur shokt e Muauijes
ngritn Kuranin me shpatat e tyre. Kur ai ua prmendi atyre detyrimin q i kishin br, ata than:
Kjo gj ishte kufr nga ana jon, por ne u penduam tek Allahu i Madhruar, kshtu q pendohu
edhe ti, si u penduam ne dhe ather do t japim besn!" (Shkputur nga libri "Historia e
Taberiut").
Ata njerz e keqkuptuan shtjen e gjykimit dhe than se Aliu mori gjykats burrat pr fen e
Allahut. Njri prej hauarixhve i tha Aliut (Allahu qoft i knaqur prej tij!): "Pr Allahun, o Ali,
nse ti nuk e l gjykimin e burrave n Librin e Allahut t Madhruar, un do t luftoj ty duke
krkuar me kt Fytyrn e Allahut dhe knaqsin e Tij." (Shkputur nga libri "Historia e
Taberiut").
Origjina e ngatrress dhe dyshimit t tyre sht se ata u argumentuan me Fjaln e Allahut: "Dhe
kush nuk gjykon me at q ka zbritur Allahu, ata jan jobesimtar." Dhe me Fjaln e Allahut:
"Ather luftojeni at grup q ngre krye, derisa t veproj n prputhje me urdhrin e Allahut!"
Ata thon: Allahu i Madhruar ka urdhruar q t luftohen kryengritsit, ndrsa Aliu e la
luftimin e tyre n kohn kur veproi sipas gjykimit (pajtimit), duke ln kshtu Ligjin e Allahut t
Madhruar, gj e cila t on n mosbesim, sepse Allahu thot: "Dhe kush nuk gjykon me at q ka
zbritur Allahu, ata jan jobesimtar." Aliu (Allahu qoft i knaqur prej tij!) u prpoq q t'ua hiqte
at ngatrres dhe moskuptim pr shtjen e gjykimit, duke thn se ai, n t vrtet, ka marr

45 MBUROJA.net
K Ka ap pi it tu ul ll l

Po ashtu, pr sa prmendm m sipr n lidhje me besimin e Allahut, futet edhe besimi
n at q Allahu na ka njoftuar n Librin e Tij, q sht transmetuar nga i Drguari i Tij
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) dhe pr t ciln jan bashkuar n t seleft e
ktij populli se Ai, i madhruari, sht mbi qiej, n Arshin e tij, i lartsuar nga krijesat e
tij. Ai, i madhruari, sht me ta kudo q ata ndodhen dhe sht i dijshm pr do gj q
ata punojn, ashtu si sht prmbledhur kjo n fjaln e Tij:

; - - _ - = ' - ~- V - - ~ ' - ; - _ - - ; - ~ , - ; - - ' - - - - V ' -
, = - ' ) - - ' - ,- - ' - ~- Q - ' - , - ' )- - ; ; - - Q - ' - ; -- -- ' - - ,- ~ - ; - - -

Ai i krijoi qiejt dhe Tokn pr gjasht dit, pastaj u ngrit mbi Fron. Ai e di se far hyn
n Tok dhe far del prej saj, far zbret prej qiellit dhe far ngjitet drejt tij. Ai sht me
ju kudo q t gjendeni; Ai sheh gjithka q bni. (El Hadid 4)

Nuk sht pr qllim me fjaln e Tij Ai sht me ju se Ai sht i przier me krijesat,
sepse nuk sht kusht, nga ana gjuhsore, q ky t jet i vetmi kuptim, ngase kjo sht n
kundrshtim n at q kan qen seleft e popullit dhe, po ashtu, sht n kundrshtim
me natyrshmrin n t ciln Allahu i krijoi krijesat. Edhe hna, e cila sht nj prej
krijesave t Allahut dhe nj nga krijesat m t vogla t Tij, ndodhet n qiell. Ajo gjendet
me udhtarin dhe jo-udhtarin, kudo q ai shkon. Ai, i madhruar, sht mbi Arshin e
Tij, i vzhgon krijesat e tij, i mbikqyr ata dhe sht i dijshm rreth tyre, si dhe t tjera
prej domethnieve q t tregojn rububijen (zotrimin) e Tij.

T gjitha kto fjal q i ka prmendur Allahu se Ai sht mbi Arshin dhe se Ai sht me
ne, jan t vrteta dhe nuk ka nevoj pr shtrembrim, porse duhet pasur kujdes prej
mendimeve t gabuara, si p.sh. t mendoj njeriu se kuptimi i fjals s tij N qiell sht
pr qllim se Allahu e mban at ose qielli ndodhet sipr Tij. Kjo nuk sht gj tjetr
vetm se fjal e kot, pr t ciln kan rn n konsensus dijetart dhe besimtart e
vrtet. Kjo sepse vetm Kursija e Tij ka prfshir qiejt dhe tokn. Ai i mban qiejt dhe

pr gjykats Librin e Allahut dhe u vuri kusht dy gjykatsve q t ngjallin at q ka ngjallur
Kurani dhe t vdesin at q Kurani e ka vdekur. Nga ana tjetr, Kurani sht i shkruar midis dy
koreve t librit dhe nuk flet, por ata q flasin me t jan burrat. Ata nuk e pranuan fjaln e tij dhe
vazhduan n errsirn e tyre, derisa prfundoi shtja me vrasjen e tij (Shkputur nga libri
"Historia e Taberiut"). M pas, hauarixht filluan t gjykonin pr do njeri q bn gjynah t madh
se ai ka dal nga Islami dhe lejohet gjaku dhe pasuria e tij.

46 MBUROJA.net
tokn q t mos shkatrrohen; qielli mbahet q t mos bjer n tok vetm se me lejen e
Tij. Prej argumenteve t Tij sht se qielli dhe toka qndrojn me urdhrin e Tij.


Po ashtu, me at t ciln Ai e ka cilsuar veten e Tij, sht se Ai sht afr robrve t Tij
dhe u prgjigjet atyre, ashtu si i ka bashkuar kto (afrsin dhe prgjigjen) n fjaln e
Tij:

~ ~- , - - ' - - - ' - - 4 - '

Kur robrit e Mi t pyesin ty pr Mua, (thuaju se) Un jam afr! (Bekare 186)

Si dhe fjala e tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!):

-; -- - - - = _- - Q - ; - = _ - , - - -

At t Cilin ju po i luteni, sht m afr jush se qafa e deveve tuaja. (Muttefekun alejhi)

do gj q prmendet n Kuran dhe n Sunet dhe q tregon se Allahu sht afr
krijesave t Tij, nuk mohojn se Ai sht lart, mbi Arshin e Tij, sepse Atij, t
madhruarit, askush nuk i prngjan n t gjitha cilsit e Tij dhe Ai sht i lart n
afrsin e Tij dhe i Afrt n lartsin e Tij.

B Be es si im mi i s se e K Ku ur ra an ni i s sh ht t f fj ja al la a e e A Al ll la ah hu ut t

Po ashtu, prej besimit n Allahun dhe librat e Tij sht edhe besimi se Kurani sht fjala
e Allahut, i zbritur dhe jo i krijuar, prej Tij filloi dhe tek Ai do t kthehet, se Allahu ka
folur n t vrtet me t dhe se ky Kuran, t cilin ia ka zbritur Muhamedit (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi t!), sht me t vrtet fjala e Allahut dhe jo fjala e dikujt
tjetr. Nuk lejohet q t thuhet se Kurani sht shprehje e fjals s Allahut apo kuptimi,
dhe fakti q njerzit, kur e lexojn Kuranin apo e shkruajn at npr el musaf, nuk e bn
kt q t mos jet fjala e Allahut t Madhruar. Fjala, n t vrtet, i vishet atij q e thot
i pari dhe jo atij q e transmeton. Pra, Kurani sht fjala e Allahut, shkronjat dhe
kuptimet e tij, dhe se fjala e Allahut nuk sht vetm shkronja pa kuptime dhe kuptime
pa shkronja.

47 MBUROJA.net
Prej besimit n Allahun, Librave t Tij, engjjve t Tij dhe t Drguarve t Tij sht edhe
besimi se besimtart do e shohin At ditn e Kiametit me syt e tyre, ashtu si shohin
diellin n ditn e kthjellt, ku nuk e pengojn ret, dhe po ashtu si shohin dhe hnn e
plot, duke mos u ngushtuar pr shikimin e saj. Ata, n fillim, kan pr ta shikuar At, t
madhruarin, n sheshin e tubimit ditn e Kiametit dhe pastaj kan pr ta shikuar At
pasi t futen n xhenet, e kjo si t dshiroj Allahu.

B Be es si im mi i n n d di it t n n e e G Gj jy yk ki im mi it t

Prej besimit n ditn e Gjykimit sht edhe besimi n do gj pr t ciln na ka lajmruar
Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) q do t ndodh pas vdekjes.
(Pasuesit e sunetit dhe xhematit) Besojn n sprovn e varrit dhe n dnimin dhe
mirsin e tij. Pr sa i prket sprovs, njerzit kan pr tu sprovuar n varret e tyre, ku
personit do ti thuhet: Kush sht Zoti yt?, Cila sht feja jote? dhe Kush sht
profeti yt? Allahu ka pr ti forcuar ata t cilt kan besuar me fjaln e palkundur n
jetn e ksaj bote dhe po ashtu edhe n botn tjetr. (Ibrahim 27)

Besimtari do t thot: Zoti im sht Allahu, Feja ime sht Islami dhe Profeti im
sht Muhamedi (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!). Ndrsa munafiku dhe
dyshuesi do t thot: Ha! Ha! Nuk e di. Un kam dgjuar njerzit t thoshin dika dhe e
thash edhe un dhe do t goditet me nj ekan prej hekuri dhe do t ulrij aq shum,
saq kan pr ta dgjuar at do gj, prve njeriut. E, sikur njeriu do e dgjonte kt,
kishte pr t vdekur.
80

80
Hadithi i plot sht: Transmeton El Berau bin Azib (Allahu qoft i knaqur me t!) i cili thot:
Nj dit prej ditsh, dolm me profetin (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) n varrimin
e nj personi prej ensarve dhe u afruam te varri. Varri ende nuk ishte hapur, prandaj i Drguari i
Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) u ul dhe ne u ulem prreth tij n heshtje,
sikur n kokat tona qndronin zogj. Ai kishte nj shkop n dor, me t cilin bnte shenja n tok.
Pastaj, ai e ngriti kokn e tha: "Krkojini mbrojtje Allahut nga dnimi i varrit", duke e thn kt
dy apo tri her. Pastaj ai tha: "Kur besimtari sht gati t largohet nga kjo bot dhe t kaloj n
botn tjetr, i zbresin atij engjjt nga qielli me fytyra te ndritshme si dielli, duke pasur me vete nj
qefin prej qefinve t xhenetit dhe arom prej aromave t xhenetit dhe ulen larg tij aq sa syri
mund t'i shoh. Pastaj vjen engjlli i vdekjes (alejhis selam), ulet te koka e tij dhe thot: "O ti
shpirt i mir, dil pr n faljen e Allahut dhe knaqsin." Pastaj shpirti del sikurse pika kur pikon
dhe ai e kap at. Kur ai vepron ashtu, engjjt e mshirs nuk e ln at n dorn e tij pr asnj
moment, por e marrin dhe e vendosin n qefin dhe aromn ku prej saj del arom sikurse misku
m i kndshm n siprfaqe t toks. Tha: Pastaj ata ngrihen bashk me t dhe nuk kalojn pran

48 MBUROJA.net

ndonj grupi engjj e q ata t mos pyesin: "Kush sht ky shpirt i mir?" Ata thon: "Ky sht
filani i biri i filanit", duke prdorur emrat m t mir me t cilt njerzit e thrrisnin at n dynja,
derisa ata mbrrijn me t n qiellin e dynjas dhe krkojn q t hapet dhe ashtu bhet. Nga do
qiell, krye-engjjt e tij e shoqrojn at, derisa arrijn te qielli i shtat. Allahu i Lartsuar thot:
"Shkruajeni librin e robit Tim n Ilijjune dhe kthejeni n toke, sepse Un nga ajo i krijova ata, n t
do t'i kthej dhe nga ajo do t'i nxjerr dhe nj her tjetr." Tha: Shpirti rikthehet n trupin e tij, e atij i
vijn dy engjj, e ulin dhe i thon: "Kush sht Zoti yt?" dhe ai prgjigjet: "Zoti im sht Allahu."
Ata e pyesin: "Cila sht feja jote?" dhe ai prgjigjet: "Feja ime sht Islami." Ata e pyesin: "Kush
sht ky njeri, q sht drguar n mesin tuaj?" dhe ai prgjigjet: "Ai sht i Drguari i Allahut."
Ata e pyesin: "Nga e ke msuar kt?" dhe ai prgjigjet: "E kam lexuar Librin e Allahut, kam
besuar n t dhe kam thn se sht i vrtet." Ather dikush thrret nga qielli: "Robi im ka
thn t vrtetn, prandaj i shtroni atij shtrim nga xheneti, visheni me rroba prej xhenetit dhe i
hapni nj der pr n xhenet." Tha: Atij i vjen freskia dhe aroma e xhenetit, varri i zgjerohet aq sa
syri mund t shoh. Tha: I vjen atij njeri me fytyr t bukur, me veshje te bukur dhe me er t
kndshme dhe i thot: "Prgzohu me at q t gzon ty, sepse kjo sht dita q t ishte
premtuar." Ai pyet: "Kush je ti dhe fytyra jote q vjen me mirsi?" Ai prgjigjet: "Un jam vepra
jote e mir." Pastaj ai thot: "Zoti im, bje Kiametin q mund t kthehem te familja dhe pasuria
ime." Tha: Por, kur jobesimtari sht gati largohet prej dynjas pr n botn tjetr, i zbresin atij
prej qielli engjjt me fytyra te zeza me plhur dhe ulen larg tij aq sa syri mund t'i shoh. Pastaj
vjen engjlli i vdekjes dhe ulet t koka e tij dhe i thot: "O ti shpirti i keq, dil pr n hidhrimin e
Allahut dhe zemrimin e Tij." Tha: Pastaj shpirti shprndahet n t gjith trupin e tij dhe engjlli e
nxjerr at sikurse hiqet gjemb prej leshit t lagur. E merr at e, kur ai vepron ashtu, ata nuk e ln
n dorn e tij sa hap e mbyll syt, derisa ta vendosin at te plhura prej s cils del nj er e keqe,
m e keqe q gjendet n siprfaqe t toks. Pastaj ata ngjiten me t dhe nuk kalojn pran ndonj
grupi engjjsh e q mos t pyesin: "Kush sht ky shpirt i keq?" e ata prgjigjen: "Ky filani i biri i
filanit , duke prdorur emrat m t kqij me t cilt e thrrisnin n dynja, derisa arrijn me t tek
qielli i dynjas. Krkohet q atij ti hapet porta, por nuk hapet. Pastaj i Drguari i Allahut (Paqja
dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) lexoi: Nuk do tu hapen dyert e qiellit dhe as q do t
hyjn n Xhenet, derisa t kaloj deveja npr vrim t gjilprs. (El Earaf 40) Allahu i Lartsuar
thot: "Shkruajeni librin e tij ne Sixhin, n tokn m t ult" dhe shpirti i tij hidhet posht. Pastaj (i
Drguari) lexoi: "Kush i shoqron Allahut dika (n adhurim), i ngjan atij q bie nga qielli e q e
rrmben zogu ose i ngjan atij q stuhia e ers e ka hedhur n nj vend t largt e t humbur. (El
Haxh 39) I rikthehet atij shpirti n trup, i vijn dy engjj e ulin at dhe i thon: "Kush sht Zoti
yt?" Ai thot: "Ah! Ah! Nuk e di." Ata e pyesin: "Cila sht feja jote?" Ai thot: " Ah! Ah! Nuk e
di." Ata e pyesin: "Kush sht ky njeri i drguar n mesin tuaj?" Ai thot: "Ah! Ah! Nuk e di." N
kt moment, dikush thrret nga qielli: "Ai ka gnjyer, prandaj shtroni pr t shtroje nga zjarri
dhe i hapni atij nj der pr n zjarr." E atij i vjen prej nxehtsis dhe vaps s tij (zjarrit), i
ngushtohet atij varri, saq brinjt futen njra me tjetrn. Dhe i vjen atij nj njeri me fytyr t
shmtuar, me veshje t keqe dhe me er t qelbur dhe i thot: "Dshprohu me at q t poshtroi
ty, sepse kjo sht dita q t ishte premtuar." Ai pyet: "Kush je ti dhe fytyra e shmtuara q vjen

49 MBUROJA.net
Pastaj pas ksaj sprove ka, pr njeriu, ose mirsi ose dnim deri ditn e Kiametit t
Madh, kur shpirtrat do t kthehen n trupat e tyre.

B Be es si im mi i n n l li id dh hj je e m me e K Ki ia am me et ti in n e e m ma ad dh h d dh he e s se e f fa ar r d do o n nd do od dh h a at t D Di it t

Kiameti ka pr t ndodhur ashtu si ka njoftuar Allahu n Librin dhe n gjuhn e t
Drguarit t Tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) dhe se muslimant jan n
konsensus pr kt gj. Njerzit kan pr tu ngritur prej varreve t tyre pr t dal para
Zotit t botve, duke qen t zhveshur, t zbathur dhe t pa br synet. Dielli ka pr tu
afruar atyre dhe djersa ka pr ti mbuluar. Do t vendosen peshoret, n t cilat do t
peshohen punt e robrve:

- ; 4 - - ' - -- ; - ~ - - - Q - - ; - ) = - ; ) ~ -- , ~ = Q- - - 4 - - ' - -- ; - ~ - = Q - ; = - - -
- -' =

Ata q u rndohet peshorja (e punve t mira), jan t shptuar. Sa pr ata q do t ken
peshore t lehta, ata do t jen (njerzit) q kan humbur vetveten, duke qndruar
prher n Xhehenem. (Muminun 102-103)

Do t shprndahen librat e veprave, ku disa kan pr ta marr librin nga e djathta, disa
t tjer kan pr ta marr at nga ana e majt dhe t tjert kan pr ta marr nga mbrapa
shpine, ashtu si thot Allahu:

, - ; ~- - -' - - - ' -' - -' - - - ; - - , = - - - - - - , -! = -' -- , - ' ~- J _- 4 -' -
' -- ~ = 4 - - - ; - - 4 ~ - - -

do njeriu ia kemi varur n qaf llogarin pr punn e tij dhe Ne do tia paraqesim
librin n Ditn e Kiametit, t cilin do ta gjej t hapur (e do ti themi): Lexoje librin
tnd! Ti mjafton sot si llogaritar kundr vetvetes! (Isra 13-14)

Pastaj Allahu ka pr ti marr n llogari krijesat e Tij dhe do t veohet me robin e Tij
besimtar dhe do t'ia tregoj gjynahet q ai ka punuar dhe ai do t'i pranoj ato, ashtu si

me sherr?" Ai thot: "Un jam vepra jote e keqe." Pastaj ai thot: "Zoti im, mos e bj Kiametin!" (E
transmeton Ahmedi etj.)

50 MBUROJA.net
sht prshkruar kjo n Kuran dhe n Sunet. Kurse jobesimtarve nuk do t'u llogariten
veprat duke i peshuar t mirat dhe t kqijat e tyre, sepse ata nuk kan vepra t mira,
porse veprat e tyre do t numrohen, u tregohen dhe ata i pranojn ato dhe do t marrin
at q meritojn.

N fushn e dits s Kiametit sht Haudi i Profetit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin
mbi t!). Uji i tij sht m i bardh se qumshti dhe m i mbl se mjalti. Ent e tij jan sa
numri i yjeve n qiell. Gjatsia e tij sht sa nj muaj (t ecurit nj muaj). Gjersia e tij sa
t ecurit nj muaj. Kush pi prej tij nj her t vetme, nuk ka pr ta marr kurr etja.
Ura (Sirati) sht vendosur mbi xhehenem dhe ajo sht ur q ndodhet n mes xhenetit
dhe zjarrit. Njerzit do t kalojn mbi t sipas punve t tyre q kan punuar. Prej tyre
do t ket q do e kalojn at sa hap e mbyll syt. Prej tyre do ket q do e kalojn si
vettima. Prej tyre do t ket q do e kalojn si era. Prej tyre do t ket q do e kalojn
sikur jan duke kalruar me kal. Prej tyre do t ket q do e kalojn sikur sht duke
ecur mbi deve. Prej tyre do t ket q do e kalojn at duke vrapuar. Prej tyre do t ket
q do e kalojn duke ecur. Prej tyre do t ket q do e kalojn duke u zvarritur. Prej tyre
do t ket q do t kapen e do t hidhen n xhehenem, sepse ura ka ganxha q i kapin
njerzit sipas punve t tyre. Kush e kalon Siratin (urn), do t futet n xhenet. Pasi ta
ken kaluar urn, do t qndrojn n Kantara, q sht ndrmjet xhenetit dhe zjarrit, ku
do i marrin hakun (t drejtn) njri-tjetrit, derisa t pastrohen e pastaj u jepet leje atyre
q t futen n xhenet.
81

P Pe er rs so on ni i i i p pa ar r q q d do o f fu ut te et t n n x xh he en ne et t

T parit q do ti hapet dera e xhenetit, sht Muhamedi (Paqja dhe bekimi i Allahut
qofshin mbi t!). Kurse, t part q do t futen n xhenet nga t gjith popujt, jan
populli i tij.

L Ll lo oj je et t e e n nd d r rm mj je et t s si im me ev ve e e e t t D D r rg gu ua ar ri it t t t A Al ll la ah hu ut t ( (P Pa aq qj ja a d dh he e b be ek ki im mi i i i
A Al ll la ah hu ut t q qo of fs sh hi in n m mb bi i t t ! !) )

Ditn e Kiametit, ai (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) do t bj tre
ndrmjetsime:

81
Buhariu me nr. 6535 prej hadithit t Ebi Seid el Hudri (Allahu qoft i knaqur prej tij!).

51 MBUROJA.net
Ndrmjetsimi (esh shefeah) i par: Ai ka pr t ndrmjetsuar pr t gjith krijesat q
ndodhen n vendin e tubimit ditn e Kiametit, derisa t gjykohet ndrmjet tyre pasi nga
kjo gj (ndrmjetsimi) jan zmbrapsur profett Ademi, Nuhu, Ibrahimi, Musa dhe Isai i
biri i Merjemes.

Ndrmjetsimi i dyt: Ai (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) do t
ndrmjetsoj pr banort e xhenetit q t futen n t. Kto dy ndrmjetsimet jan t
veanta vetm pr t (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!).

Ndrmjetsimi i tret: Ai (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) do t
ndrmjetsoj pr at q e ka merituar zjarrin. Ky lloj ndrmjetsimi sht pr t dhe pr
t gjith profett, besnikt etj. Ai do t ndrmjetsoj pr ata q e meritojn futjen n
zjarr, n mnyr q t mos futen n t, si dhe do t ndrmjetsoj pr ata q jan futur n
zjarr q t dalin prej tij. Allahu do t nxjerri prej zjarrit disa njerz, pa ndrmjetsim, por
me mirsin dhe mshirn e Tij. N xhenet, mbetet nj pjes dhe Allahu krijon pr t
disa njerz dhe i fut atje.
82

T gjitha kto q do t ndodhin n ditn e Kiametit, duke filluar prej marrjes n llogari,
shprblimit, dnimit, xhenetit, zjarrit etj., q jan t prmendura me hollsi n Librat e
zbritur prej qiellit dhe me e transmetuar prej dijes nga profett si dhe nga ajo far sht
transmetuar nga Muhamedi (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) n lidhje me
kt, sht e mjaftueshme. Prandaj, kush e krkon at, ka pr ta gjetur!

B Be es si im mi i n n k ka ad de er ri in n p p r r m mi ir r d dh he e p p r r k ke eq q

Grupi i shptuar prej pasuesve t sunetit dhe xhematit besojn n kaderin
83
, pr mir
dhe pr keq. Besimi n kader prmbledh dy parime dhe secila prej tyre prmban dy
gjra:

Parimi i par: Besimi se Allahu i Madhruar e ka ditur me dijen e tij t hershme se far
do t punonin krijesat, dije kjo me t ciln Ai sht i cilsuar dhe nuk zhduket kurr. Po

82
Shih Silsiletu el ehadithi es Sahiha me nr. 2540.
83
Transmetohet nga Ebi ed Derda (Allahu qoft i knaqur prej tij!) se ka thn: I Drguari i
Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) ka thn:
"Nuk do t hyj n xhenet mosrespektuesi, as pirsi i rregullt i alkoolit dhe as ai i cili
prgnjeshtron kaderin (Paracaktimin e Allahut.)" (Es Sahihah 675)

52 MBUROJA.net
ashtu Ai e di dhe gjendjen e tyre prej punve t mira, punt e kqija, furnizimet dhe
prfundimi (exheli). Pastaj Allahu ka shkruar n Leuhi Mahfudh prcaktimet e krijesave.
Gjja e par t ciln Allahu ka krijuar sht lapsi, e atij i tha: Shkruaj! Tha: far t
shkruaj? Tha: Shkruaj do gj do ndodh deri n ditn e Kiameti.
84

Prandaj do gj q e godet njeriun, ai nuk ka mundur t shmangej prej saj, dhe far nuk
e godet at, nuk kishte pr ta goditur. Boja sht thar dhe flett jan palosur
85
, ashtu si
ka thn Allahu i Madhruar:

,- ~ - -- _ - - 4 - ' - - 4 - V ' - ~- - ' - ; - - -- ; - - ; -

A nuk e di ti se Allahu di far sht n qiell dhe n tok? Kto gjenden n Libr, e kjo
pr Allahun sht shum e thjesht. (El Haxh 70)

Po ashtu ka thn:

- - 4 - ' , - - J - - Q - ' - - V ; - ~ -- - V V - -- ~ - Q - ' ~ ' - -- _
,- ~ -

do fatkeqsi q bie n tok ose n vett tuaja, sht e shkruar n Libr para se ta
krijojm. Kjo gj pr Allahun sht e thjesht. (El Hadid 22)

Ky prcaktim sht pasues i dijes s Allahut t madhruar, dhe n disa vende sht i
prgjithshm dhe n disa t tjera sht i detajuar. Allahu e ka shkruar n Leuhi Mahfudh
far dshiroi. E, kur Ai kur e krijon foshnjn n barkun e nns, para se ti fryhet
shpirti, drgon nj engjll dhe e urdhron me katr gjra duke i thn atij: Shkruaj

84
Transmetohet nga Ibn Abasi (Allahu qoft i knaqur me t dy ata!) merfuan:
"T parn gj t ciln e krijoi Allahu i Madhruar, sht lapsi. Dhe e urdhroi q t
shkruante do gj q do t ndodh." (Es Sahihah 133)
85
sht prcjell nga Ibn Abasi (Allahu qoft i knaqur prej tij!) se ka thn: "Nj dit, isha pas t
Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) dhe ai m:
"O djalosh! Un do t t msoj ty disa fjal. Ruaje Allahun, q Ai t t ruaj ty. Ruaje
Allahun dhe ke pr t'a gjetur n ann tnde. Kur t krkosh dika, krkoje prej Allahut
dhe kur t krkosh ndihm, krkoje prej Allahut. Dije se, sikur i gjith populli t
bashkohej pr t t sjell ty nj t mir, nuk do t munden t bjn vese at q Allahu e
ka shkruar q m par pr ty, e nse do t bashkoheshin pr t t shkaktuar nj dm, nuk
do t mundnin t shkaktonin vese at q Allahu ka shkruar pr ty. Lapsat jan ngritur
dhe flett jan thar." (Kt Hadith e ka transmetuar Tirmidhiu, i cili ka thn se ai sht
Hasen Sahih, dhe Ahmedi).

53 MBUROJA.net
rizkun (furnizimin) e tij, kohn sa do t jetoj, punn e tij dhe a do t jet i lumtur apo i
fatkeq (i humbur). Kt gj e kan mohuar kaderit ekstremist prej t hershmve, kurse
ata q e mohojn sot, jan t pakt.

Parimi i dyt: T besosh se dshira e Allahut deprton kudo dhe se fuqia e Tij sht e
prgjithshme. Pra, t besosh se far Allahu do, ajo ekziston, dhe se far Ai nuk do, nuk
mund t ekzistoj. Nuk ndodh ndonj lvizje apo qetsi n qiej dhe as n tok vetm se
me dshirn e Allahut t Madhruar. Nuk mund t jet n sundimin e Tij ajo q Ai nuk e
do dhe se Ai, i madhruari, sht i plotfuqishm mbi do gj q ekziston dhe q nuk
ekziston. Nuk ka krijes n tok dhe as n qiell vetm se Krijuesi i tyre sht Allahu i
madhruar, dhe nuk ka krijues tjetr prve Tij.

E, megjithkt, Ai i ka urdhruar robrit e Tij q ti binden Atij dhe t Drguarve t Tij,
dhe i ka ndaluar ata q t mos e kundrshtojn At. Ai, i madhruari, i do t devotshmit,
bamirsit, t drejtt. Ai sht i knaqur me ata q kan besuar dhe punojn vepra t
mira, dhe nuk i do jobesimtart dhe nuk sht i knaqur me njerzit e prishur. Ai nuk
urdhron pr imoralitet, nuk dshiron pr robrit e Tij q t mohojn dhe as nuk e do
shkatrrimin.

P Pu un n t t e e n nj je er r z zv ve e

Njerzit kan veprat e tyre q i punojn, kurse Allahu sht Ai i Cili ka krijuar veprat e
tyre. Njeriu sht besimtar, sht jobesimtar, sht i devotshm, sht mkatar, sht q
falet dhe agjron. Ata (njerzit) jan t lir n punt e tyre dhe jan t pajisur me dshir,
porse Allahu i ka krijuar ata dhe po ashtu ka krijuar edhe lirin dhe dshirn e tyre,
ashtu si thot Allahut i Madhruar:

;- - - ~ - ; -- - ' ~ Q - - Q- - -' - -- ' ~ - V ' ~- ' -

Pr secilin nga ju q dshiron t ndjek rrugn e drejt. Por ju nuk mund t dshironi,
prvese me vullnetin e Allahut, Zotit t botve! (Et Tekuir 28-29)

Kt e pik t kaderit e mohojn shumica e kaderive, t cilt Profeti (Paqja dhe bekimi i
Allahut qofshin mbi t!) i ka quajtur Mexhust e ktij populli.

Po ashtu, n lidhje me kt pik t kaderit, jan disa njerz q pranojn (pohojn), porse
e teprojn n kt shtje duke e par njeriun si nj krijes q nuk ka liri veprimi dhe pa

54 MBUROJA.net
vullnet pr t zgjedhur. Si rrjedhoj, ata i konsiderojn veprat e Allahut t padobishme
dhe pa urtsi.

P P r rk ku uf fi iz zi im mi i d dh he e n nj jo oh hj ja a e e b be es si im mi it t

Prej bazave t grupit t shptuar sht se: Feja dhe besimi jan fjal dhe vepr; me fjal t
zemrs dhe gojs dhe me pun t zemrs dhe gjymtyrve. Besimi shtohet me pun t
mira dhe paksohet me brjen e gjynaheve.

G Gj jy yk ki im mi i n n l li id dh hj je e m me e p pe er rs so on ni in n q q b b n n m m k ka at te et t e e m m d dh ha a

Ata, grupi shptuar, ehlus suneh vel xhemah, nuk i nxjerrin nga feja muslimant, pr
shkak t kryerjes s gjynaheve, edhe nse jan prej gjynaheve t mdha, si veprojn
havarixht (q e nxjerrin nga feja). Porse vllazria prej besimit ekziston me njerz t
till, edhe pse ata veprojn mkatet. Allahu i Madhruar thot:

, - -' - ' - -' - ~ - = Q - - - - Q - -

Megjithat, nse dikujt i falet dika
86
nga vllai i vet
87
, ather t veprohet sipas
rregullit
88
dhe ai (vrassi) t shpaguaj me mirsi. (Bekare 178)

Dhe ka thn:

-' - - , = V _ - - ' - - = ~ - ' - '- ) - - - ; = - ~ ' - ; - - - - Q- - -; - - Q - ' - - -' = -- - - ; -
- , - _ - - - _ - = Q- = ~ - - - ~ = - -- ; = ~ - - -' - ' - ) - - - ; = - ~ ' - ' - ' - - ' - -
; - - ; = Q - - ; = - ~ ' - ; = ; - -; - -

Nse dy pal besimtarsh bjn luft midis tyre, pajtojini ata. Por, nse njra pal
sulmon tjetrn, ather luftoni kundr sulmuesit, derisa t kthehet n urdhrat e Allahut.
E, nse kthehet, ather pajtojini ata midis tyre, me drejtsi dhe paansi, sepse Allahu i
do ata q veprojn me drejtsi. N t vrtet, besimtart jan vllezr, prandaj pajtojini

86
Kur familja e t vrarit ia fal gjakun vrassit dhe nuk krkon q ai t vritet.
87
Nga familja e t vrarit.
88
Familja e t vrarit t ndjek shtjen pr marrjen e shpagimit nga vrassi, me t mir dhe pa e
tepruar. Vlera e shpagimit, apo ed dijjeh, sht 100 deve, mosha dhe cilsit e t cilave
ndryshojn sipas llojit t vrasjes, vrassit dhe t vrarit. Kto rregulla i gjen n librat e fikhut.

55 MBUROJA.net
vllezrit tuaj midis tyre dhe kijeni frik Allahun, n mnyr q ju t mshiroheni. (El
Huxhurat 9-10)

Po ashtu ata, grupi shptuar, ehlus suneh vel xhemah, nuk e zhveshin fasikun
(gjynahqarin) plotsisht prej islamit si dhe as nuk deklarojn se ai sht prgjithmon n
zjarr si thon mutezilit
89
, porse fasiku futet n kategorin e besimit ashtu si thot
Allahu i Madhruar:

- -; - - - ,- , = - -

Duhet t liroj nj skllav besimtar (En Nisa 92)

Porse ai nuk futet nn emrtimin besimtar me besim t plot, ashtu si ka thn Allahu
i Madhruar:

; ) - -' -' ; ) - - - ~ - - - ; ) -; - - ~ - = -- , Q- - - ; - -; - - ' - - ' -' --

Besimtar t vrtet jan vetm ata, zemrat e t cilve, kur prmendet Allahu,
frgllojn dhe, kur u lexohen shpalljet e Tij, u forcohet besimi (El Enfal 2)

Po ashtu dhe fjala e tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!):

V Q -; - ; -, - Q- = - ,- -, - V , ~ - , ~ - V Q -; - ; , ~ - Q- = ' ~-
Q- = , - = - -, - , ~ - ) - ~ ) - - - V Q-; - ; ' ) - , ~ - Q- = ; ' ~ - ' )- - - - ' --
Q -; - ; ' ) - ) - - -

"Nuk sht besimtar ai, q bn imoralitet, kur e bn at pun. Nuk sht besimtar ai, q
vjedh n kohn kur vjedh. Nuk sht besimtar ai, q pi alkool, kur e pi at. Dhe nuk

89
Mutezilit jan nj prej grupeve t humbura, t cilt jan shfaqur n kohn kur Vasil bin Atai
nxori bidatin e tij, duke thn se Fasiku - ai q bn harame t mdha - sht n nj vend t
mesm, midis kufrit dhe imanit (mosbesimit dhe besimit), dhe, pr kt shkak, Hasen el Basriu e
largoi at nga msimet e tij. Ather, ai u veua n nj prej cepave t xhamis s Basras dhe atij iu
bashkua shoku i tij Amr ibn Ubejd bin Bab. Ather, njerzit than se ata t dy u veuan
(itezela) nga fjala e popullit, ndrsa pasuesit e tyre i quajtn q at dit me termin "mu'tezili". Ky
emrtim prfshin nj numr t madh grupesh, t cilat i bashkojn me njra-tjetrn n bidatin e
tyre disa shtje prej t cilave po prmendim: Mohimi i cilsive t prhershme t Allahut t
Lartsuar, mohimi i t shikuarit Allahun me sy (n Ditn e Kijametit), thnia se Fjala e Allahut
sht e krijuar, thnia se njerzit i krijojn vet punt e tyre dhe se Allahu nuk ka dor e caktim
n to (prej ktu jan quajtur "kaderije"), thnia se fasiku sht n nj vend t mesm midis dy
vendeve, etj.

56 MBUROJA.net
sht besimtar ai, q merr dika me dhun dhe njerzit ngren kokn nga ai pr ta
par."
90

Themi: Ai sht besimtar me besim t mangt ose besimtar me besimin e tij, dhe sht
fasik me kryerjen e gjynaheve t mdha, pra, nuk i jepet atij emri plot i besimit dhe as
nuk zhvishet plotsisht nga kjo gj.

D De et ty yr ra a n nd da aj j s sh ho ok k v ve e t t P Pr ro of fe et ti it t, , a al le ej jh hi is s s se el la am m, , d dh he e p p r rm me en nd dj ja a e e p po oz zi it t s s
s s t ty yr re e

Prej bazave t pasuesve t sunetit dhe xhematit sht dhe pastrtia e zemrave dhe
gjuhve t tyre n lidhje me shokt e t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut
qofshin mbi t!), ashtu si i ka prshkruar Allahu ata n fjaln e Tij:

- V ' -- (' - ' -; - - ~ Q- - - ' - - ; = ( ' - - , - - ' - - ; -; - - ; - - Q - ' = Q- - - ' - -; - - - J =
;- = 4 - ' - - ; - -' Q- - - - > -

Edhe ata q erdhn pas tyre, thon: O Zoti yn, falna neve dhe vllezrit tan, t cilt
kan besuar para nesh dhe mos lejo q n zemrat tona t ket asnj t keqe ndaj
besimtarve! O Zoti yn, Ti je vrtet i But dhe Mshirplot! (El Hashr 10)

Si dhe duke iu bindur Profetit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) n fjaln e tij:

-' = ~ ; - ~ - V - = J - - _ - - ; - = ; - - - -- ~ - - - - ; - -- ~ - V ; - = - - - - ' - ' -

Mos i shani shokt e mi, sepse, pasha At n dorn e t Cilit sht shpirti im, sikur
ndonjri prej jush t shpenzonte flori nj mal sa ai i Uhudit, prsri nuk do t mund t
arrinte gradn q ndonjri prej tyre ka fituar vetm me dhnien e nj grushti ose gjysm
grushti.
91

Ata, grupi shptuar, ehlus suneh vel xhemah, pranojn at q ka ardhur n Kuran, n
Sunet dhe n konsensusin e muslimanve n lidhje me mirsin dhe pozitn e tyre. Po

90
Muttefekun alejhi.
91
Kurse hadithi Shokt e mi jan si yjet, kdo q t pasoni prej tyre keni pr tu udhzuar, sht
meudu (i rrem). Shih Ed Daifeh 58.
Po ashtu edhe hadithi Me t vrtet q shokt e mi jan si puna e yjeve. Fjaln e kujtdo prej tyre
t merrni, keni pr tu udhzuar. (Meudu, Ed Daifeh 61)

57 MBUROJA.net
ashtu ata i japin prparsi n pozit atyre q kan shpenzuar para lirimit t Mekes - dhe
ajo sht marrveshja e Hudejbies - dhe ata q luftuan mbi ata q kan shpenzuar pas
saj. U japin prparsi muhaxhirinve para ensarve
92
dhe besojn se Allahu u tha atyre
q morn pjes n luftn e Bedrit, e ata ishin rreth 300 e disa veta, Punoni far t
dshironi, sepse Un ju kam falur juve. Dhe se askush prej atyre q dhan besn nn
hijen e pems, nuk do t futet n zjarr, ashtu si ka njoftuar pr kt Profeti (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi t!),
93
porse Allahu sht i knaqur me ta dhe ata jan t
knaqur me T, e ata kan qen m shum se 1400 veta.

T T d d s sh hm mu ua ar ri it t m me e x xh he en ne et t

(Grupi shptuar ehlus suneh vel xhemah) Dshmojn se do t jen prej banorve t
xhenetit ata pr t cilt ka dshmuar i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut
qofshin mbi t!), si jan dhjet t prgzuarit me xhenet
94
dhe Thabit bin Kajs bin
Shemas si dhe t tjert prej sahabve.

92
Transmetohet nga Enesi (Allahu qoft i knaqur prej tij!) merfuan:
"Shenj e besimit sht dashuria pr ensart, ndrsa shenj e nifakut (hipokrizis) sht
urrejtja e ensarve." (Es Sahihah 668)
93
Muslimi
94
Transmetohet nga Xhabir bin Abdilah (Allahu qoft i knaqur prej tij!) merfuan:
"Uthmani sht n xhenet." (Es Sahihah 1435)
Transmeton Tirmidhiu n El Xhami, nga Abdurrahman bin Auf (Allahu qoft i knaqur prej
tij!) se ka thn: "I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) ka thn:
"Ebu Bekri do t hyj n Xhenet. Umeri do t hyj n Xhenet. Uthmani do t hyj n
Xhenet. Aliu do t hyj n Xhenet. Talha do t hyj n Xhenet. Ez Zubejr do t hyj n
Xhenet. Abdurrahman bin Aufi do t hyj n Xhenet. Seadi do t hyj n Xhenet. Seidi do
t hyj n Xhenet dhe Ebu Ubejdeh bin El Xherrah do t hyj n Xhenet."
1. Talha sht Talha bin Ubejdilah bin Uthman bin Amr el Kurashi et Tejmij, nj nga gjasht
antart e marrveshjes pr paqe ndrmjet muslimanve dhe idhujtarve t Meks dhe nj nga
pes t cilt u bn musliman pr shkak t Ebu Bekrit. Prezantoi n luftn e Uhudit dhe tregoi
trimri. U godit me nj shigjet n ditn e lufts s Xhemelit dhe vdiq n vitin 36 h. n moshn 64
vje.
2. Ez Zubejri sht Ez Zubejr bin el Auam bin Huejlid bin Esed el Kurashi, Ebu Abdullahi, nga t
afrmit e t Drguarit t Allahut dhe djali i halls s tij. Nj nga gjasht antart e shuras
(konsults). Ka hyr n Islam q n mosh t vogl dhe ka marr pjes n t dyja shprnguljet (n
Habeshe (Etiopi) dhe n Medine). sht vrar n luftn e Xhemelit n vitin 36 h. dhe sht
varrosur n Basra.

58 MBUROJA.net
D Da al ll li im mi i n n p po oz zi it t n nd d r rm mj je et t h ha al li if fe ev ve e t t d dr re ej jt t- -u ud dh h z zu ua ar r

Ata, grupi shptuar, ehlus suneh vel xhemah, e pranojn at q sht transmetuar n
formn mutevatir nga prijsi i besimtarve Ali bin Ebi Talib (Allahu qoft i knaqur prej
tij!) dhe nga t tjert se m i miri i ktij populli pas Profetit (paqja dhe bekimi i Allahut
qofshin mbi t!) sht Ebu Bekri, pastaj Umeri, e pastaj ata thon se i treti sht Uthmani
ndrsa i katrti sht Aliu (Allahu qoft i knaqur me t gjith ata!), ashtu si dshmojn
kt etheret (gjurmt).

E po ashtu konsensusi i sahabve pr ti dhn besn Uthmanit. edhe pse disa prej ehlus
suneh ran n kundrshtim n lidhje me Uthmanin dhe Aliun (Allahu qoft i knaqur
me t dy ata!) se kush prej tyre t dyve sht m i miri, pasi ata ishin n nj mendje se i
pari sht Ebu Bekri dhe pastaj Umeri. Disa prej sahabve zgjodhn Uthmanin dhe
heshtn, kurse Aliun e zgjodhn si halife t katrt. Disa t tjer zgjodhn Aliun para
Uthmanit, ndrsa disa t tjer nuk u futn n kt shtje.

Porse prfundimisht ehlus suneh zgjodhn Uthmanin e pastaj Aliun, edhe pse kjo
shtje, se kush sht m i miri Uthmani apo Aliu, nuk sht prej bazave t cilat e quajn

3. Abdurrahman bin Auf sht Abdurrahman bin Auf bin Abdu Auf bin Abdulharith el Kurashi
ez Zuhri, Ebu Muhamed. Nj nga gjasht antart e konsults. Ka hyr hert n Islam, para se i
Drguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) t hynte n shtpin e Erkamit. Ka marr
pjes n t dyja shprnguljet dhe ka marr pjes n luftn e Bedrit e t tjerat pas saj. Vdiq n vitin
32 h. n moshn 72 vje.
4. Seadi sht Sead bin Malik bin Uhejb el Kurashi ez Zuhri Ebu Is'hak bin Ebi Uekas. Nj nga
gjasht antart e konsults. Ka transmetuar shum Hadithe nga i Drguari (Paqja dhe bekimi i
Allahut qofshin mbi t!). Ka qen nj prej kalorsve m t mir dhe i pari q ka gjuajtur me
shigjet n Rrug t Allahut. Ka qen koka q hapi Irakun dhe ishte i njohur pr pranimin e
duas q ai bnte. Ka vdekur n el Akik n vitin 55 h. dhe u transportua n Medine. Ai ka qen i
fundit q ndrroi jet nga dhjet t prgzuarit me Xhenet.
5. Seidi sht Seid bin Zejd bin Amr bin Nufejl el Adavi. Nj nga t part e Islamit dhe para
shtpis s Erkamit. Ka br shprnguljen n Medine dhe ka marr pjes n luftn e Uhudit e n
t tjerat pas saj. Nuk ka qen n Medine n kohn e lufts s Bedrit dhe nuk ka marr pjes n t.
Ka vdekur n el Akik n vitin 50 h. dhe thuhet pas ktij viti.
6.Ebu Ubejde sht Amir bin Abdullah bin El Xherrah bin Hilal el Kurashi el Fehri, i njohur me
kunjn e tij dhe me emrin e gjyshit t tij. Nj prej t parve n Islam. Ka br dy shprnguljet dhe
ka marr pjes n luftn e Bedrit e t tjerat pas saj. Ky sht ai q hoqi dy ganxhat nga fytyra e t
Drguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) dhe q i ran dy dhmb. Ka vdekur n
vitin 18 h. n moshn 58 vje.

59 MBUROJA.net
t humbur at q e kundrshton kt - mendimin e shumics s pasuesve t sunetit. Ajo
e cila bn q personi t jet i humbur, sht shtja e hilafetit (udhheqjes), sepse ata,
grupi shptuar, ehlus suneh, besojn se halifja pas t Drguarit t Allahut (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi t!) sht Ebu Bekri, pastaj Umeri, pastaj Uthmani dhe
pastaj Aliu. Ai i cili hedh balt mbi hilafetin e ndonjrit prej tyre, ai sht m i humbur
sesa gomari q ka n shtpi.

F Fa am mi il lj ja a e e P Pr ro of fe et ti it t, , a al le ej jh hi is s s se el la am m

(Grupi shptuar, ehlus suneh vel xhemah) E duan familjen e t Drguarit t Allahut
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!), i prkrahin ata dhe zbatojn n ta kshilln
e t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!), i cili n ditn e
Gadir Humm-it tha:

Ju prkujtoj Allahun n lidhje me familjen time.
95

Po ashtu, kur Abasi, xhaxhai i tij, iu ankua atij se disa prej kurejshve nuk silleshin mir
me Beni Hashim, tha:

- - - - , - - = ; ; - = - _ - = ; - -; - V - - - - ~ - -

Pasha At, n dorn e t Cilit sht shpirti im, ata nuk besojn, derisa tju duan juve
pr hir t Allahut dhe pr shkak se jeni t afrmit e mi!
96

Po ashtu ka thn:

- - Q - _ - = ~ J- -' - ~ - - _ - = ~ = ' ~ - , - -' - Q - _ - = ~ -' - J- -' - ~
Q - _ - = ~ ; ~' - - Q - -' - = ~ ; ~' - - Q- , -

Allahu zgjodhi fmijt e Ismailit dhe prej fmijve t tij zgjodhi Kinann. Prej Kinans
zgjodhi Kurejsht. Prej Kurejshve zgjodhi Benu Hashimt dhe prej Benu Hashimve m
zgjodhi mua.
97

95
Muslimi
96
Ahmedi dhe Hakimi. Ahmed Shakir ka thn: Zinxhiri i ktij hadithi sht sahih.
97
Muslimi

60 MBUROJA.net
G Gr ra at t e e P Pr ro of fe et ti it t, , a al le ej jh hi is s s se el la am m

Ata, grupi shptuar, ehlus suneh vel xhemah, i prkrahin grat e t Drguarit t Allahut
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!), nnat e besimtarve, dhe besojn se ato jan
grat e tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) dhe n botn Tjetr, e n veanti
Hadixhja (Allahu qoft i knaqur prej saj!), nna e fmijve t tij, me t ciln kishte m
shum fmij, dhe e para q besoi tek ai dhe e prkrahu n shtjen e tij. Ajo kishte nj
pozit t veant dhe t lart tek ai (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!). E pastaj
besnikja, e bija e besnikut, Aisha (Allahu qoft i knaqur prej saj!), pr t ciln Profeti

J ~ - ' =- , -' ~ _ - - -- , -- J ~ - ' ~ -- _ - - ~ -' -

Vlera e Aishes ndaj grave t tjera sht si vlera e theridit (nj lloj ushqimi me buk e
mish, m i miri n at koh) ndaj ushqimeve t tjera.
98

Q Q n nd dr ri im mi i i i r ra af fi id di iv ve e d dh he e n ne ev va as si ib b v ve e n n l li id dh hj je e m me e s sa ah ha ab b t t
9 99 9

(Grupi shptuar, ehlus suneh vel xhemah) Jan t pastr dhe larg nga rruga e rafidive, t
cilt urrejn sahabt, dhe po ashtu larg nga rruga e nevasibeve, t cilt lndojn familjen
e t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) me fjal dhe vepr.
Po ashtu, ata prmbahen, heshtin, dhe nuk flasin rreth asaj q ndodhi ndrmjet
sahabve, dhe thon se: etheret q kan ardhur pr sahabt dhe q flasin pr t metat e
tyre s'jan vetm se gnjeshtra. N disa prej tyre ethereve ka shtesa, n disa t tjera ka
mangsi dhe n disa t tjera ka ndryshime pr sa i prket fakteve. Porse ato q
saktsohen n lidhje me ta, tregojn se ata jan t arsyetuar dhe kjo sepse ata jan
prpjekur t gjetur t vrtetn dhe pas ksaj ata ose ia kan qlluar t vrtets, ose kan
gabuar. Megjithkt, ata nuk besojn se secili prej sahabve sht i pagabueshm dhe
nuk bie n mkate t mdha apo n t vogla, porse sht m se e pranueshme q ata n

98
Buhariu dhe Muslimi
99
Transmetohet nga Ibn Abasi (Allahu qoft i knaqur me t dy ata!) merfuan:
"Kush i ofendon shokt e mi, mbi t qoft mallkimi i Allahut, i engjjve dhe i gjith
njerzve." (Es Sahihah 2340)
I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) ka thn:
"Kush lndon Aliun, ai m ka lnduar keq mua." (Trans. prej haditheve Amr bin Shas,
Sad bin Ebi Uekas dhe Xhabir bin Abdilah. {Es Sahihah 2295})

61 MBUROJA.net
prgjithsi t ken rn n gabime. Pavarsisht nga e gjith kjo, ata kan vepra t mira, t
cilat i fshijn gjynahet e tyre, nse ata kan br. Aq sa atyre u falen t kqijat q nuk
mund tu falen pasardhsve t tyre, sepse ata kan aq shum t mira q ua fshijn t
kqijat ndrsa, sa u prket atyre q vijn pas tyre, nuk e kan kt veori.

Saktsohet nga i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) se ai ka
thn se ata, sahabt, jan brezi m i mir dhe, sikur ndonjri prej tyre t jap sadaka
vetm nj grusht, sht m e mir sesa nj mal me ar q mund t shpenzoj dokush q
vjen pas tyre. E megjithkt pozit dhe mirsi t tyre, edhe nse prej tyre sht br
ndonj gjynah, ai sht penduar nga kjo gj, ose ka vepruar vepra t mira q e kan
fshir at gjynah, ose i sht falur atij dhe kjo ose se ai ka qen nga t part n islam, ose
me an t ndrmjetsimit t Muhamedit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!), gj
q ata m s shumit e meritojn, ose me ndonj sprov q sht sprovuar n kt dynja,
n mnyr q ti falej ai gabim. Nse kjo sht pozita e tyre edhe kur kan rn n ndonj
gjynah, ather si sht puna n lidhje me shtjet ku ata kan qen muxhtehida? Ku,
nse ia qllojn t vrtets, kan dy shprblime dhe, nse gabojn, kan vetm nj
shprblim, kurse gabimi sht i falur.

T T m mi ir ra at t d dh he e p po oz zi it ta at t e e s sa ah ha ab b v ve e

Pra, ajo q mund t urrehet nga ajo q kan vepruar, jan shum t pakta dhe u jan
falur atyre, n krahasim me pozitn dhe t mirat e tyre prej besimit t Allahu, t
Drguarit t Tij, lufts n rrugn e Tij, hixhretin q ata bn, ndihma q dhan pr
islamin, dija e dobishme dhe veprat e mira q kan vepruar. Ai i cili hedh nj vshtrim
mbi historin e ktyre njerzve me dije dhe syeltsi dhe far Allahu u dha atyre prej
mirsis dhe pozits, ka pr ta kuptuar qart se ata me t vrtet jan njerzit m t mir
pas profetve. Nuk ka dhe nuk ka pr t pasur kurr njerz si ata, dhe se ata jan ajka e
t gjitha brezave t ktij populli, i cili sht populli m i mir nga t gjitha popujt dhe m
i nderuar tek Allahu.

B Be es si im mi i n n l li id dh hj je e m me e m mr re ek ku ul ll li it t e e n nj je er r z zv ve e t t m mi ir r

Prej bazave t pasuesve t sunetit, ehlus suneh, sht edhe besimi n lidhje me
mrekullit e njerzve t mir (eulijat)
100
dhe n dukurit e jashtzakonshme q Allahu ua

100
Transmetohet nga Ibn Abasi (Allahu qoft i knaqur me t dy ata!) nga i Drguari i Allahut
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) n lidhje me Fjaln e Allahut: "Nuk ka fare dyshim!

62 MBUROJA.net
mundsoi atyre n aspekte t ndryshme t dijes ose veprimit, si tregohet n lidhje me
popujt e kaluar n suren Kehf dhe n suret e tjera dhe si sht transmetuar nga t
part e ktij populli prej sahabve, tabiinve dhe nga t tjert. Mrekullit ekzistojn dhe
do t vazhdojn t ndodhin, deri n ditn e Kiametit.

P Pa as si im mi i i i t t D D r rg gu ua ar ri it t t t A Al ll la ah hu ut t d dh he e i i p pr ri ij j s sv ve e t t d dr re ej jt t- -u ud dh h z zu ua ar r

Prej rrugs s ehlus suneh vel xhemah sht pasimi i gjurmve t Drguarit t Allahut
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) me zemr dhe me trup si dhe pasimi i
rrugs s emigruesve (muhaxhirve) t par dhe ensarve (ndihmuesve). Ata jan
pasuesit e amanetit t t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi
t!):

; - - - - - - Q - Q- - - ) - - Q- - ~ ,- ' - - = - - ~ - - ~ - - = ; --' - ' ) - - - ; ~ - ' ) - ; - ~ --
; ' - -> ~ -- - J ' - ; - V ' - - = -

Ju kshilloj q t kapeni pas sunetit tim dhe sunetit t prijsve t drejt-udhzuar pas
meje. Kapuni fort pas tij dhe shtrngojeni fort me dhmball! Ruhuni nga shpikjet, sepse
do shpikje sht bidat dhe do bidat sht humbje!
101

Ata e din se fjala m e vrtet sht fjala e Allahut dhe se udhzimi m i mir sht
udhzimi i Muhamedit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!). Ata i japin
prparsi fjals s Allahut mbi do fjal tjetr, kushdo qoft ai prej njerzve, dhe i japin
prparsi udhzimit t Muhamedit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) mbi do
udhzim tjetr.

Pr kt shkak, ata jan quajtur (dhe quhen) Ehlul Kitabi ves Suneh dhe quhen Ehlul
Xhemah, sepse El Xhemah d.m.th. t bashkuar dhe e kundrta e ksaj sht prarja.

Konsensusi (ixhmaja) sht shtylla e tret n t ciln bazohen n t dijetart n dije dhe
fe. Nprmjet ktyre t triave,
102
ata i peshojn t gjitha punt dhe veprat njerzve,
qofshin ato t dukshme apo t padukshme (punt e zemrs dhe t gjymtyrve), t cilat
kan lidhje me fen.

Me t vrtet pr Eulijat e Allahut as frik nuk do t ket mbi ta, as nuk do t pikllohen" (Junus
62) ka thn:
"Jan ata t cilt t prkujtojn Allahun kur i shikon." (Es Sahihah 1646)
101
Et Tirmidhiu, Ibn Maxheh, Ahmedi dhe Hakimi.
102
Kuranit, Suneti dhe Konsensusit.

63 MBUROJA.net
Konsensusi (ixhmaja) m i sakt sht ai, n t ciln kan qen selefu es salih, ngase umeti
u zgjerua shum pas tyre.


Pastaj, grupi shptuar, ehlus suneh vel xhemah, me kto baza: Urdhrojn pr pun t
mir dhe ndalojn nga e keqja sipas asaj q obligon sheriati
103
, kryejn haxhin, xhihadin,
falin namazin e xhumas si dhe dy bajramet pas udhheqsve t tyre, qofshin ata
bamirs apo gjynahqar.
104
Ruajn kryerjen e faljes n grup, kshillojn popullin
105
dhe

103
Shejh Uthejmini (Allahu e mshiroft!) sht pyetur: "Un jam burr q falem, lexoj Kuran dhe
bj vepra t mira, porse nuk urdhroj pr pun t mira dhe nuk ndaloj nga punt e kqija. Ju
lutem m kshilloni!" Prgjigje:
"Kshilla ime pr kt person i cili e cilsoi veten e tij q sht prej atyre q lexon Kuran,
falet dhe bn vepra t mira, pra, e kshilloj at q t urdhroj pr pun t mira dhe t
ndaloj nga t kqijat me aq sa t ket mundsi. Sepse i Drguari i Allahut (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi t!) ka urdhruar pr kt gj, por mbi t gjitha Allahu i
Madhruar ka urdhruar me kt. Allahu i Madhruar thot: "Le t dal nga ju nj grup
njerzish t prkushtuar q t ftojn njerzit te mirsia, t urdhrojn El Maruf dhe t
ndalojn El Munker. Dhe me kta (njerz) jan ata q jan t fituarit. Dhe mos u bni si
ata t cilt u pran dhe u ndan mes tyre pasi u patn ardhur prova t qarta." (Al
Imran, 104-105) Pra, vllezr, ju lutem q t meditoni n Fjaln e Allahut t Madhruar:
"Dhe mos u bni si ata t cilt u pran dhe u ndan mes tyre." Pas Fjals s Tij: "Le t
dal nga ju nj grup njerzish t prkushtuar q t ftojn njerzit te mirsia." Ta dini se
lnia e urdhrimit pr pun t mira dhe ndalimit nga e keqja sht shkak pr prarje.
Sepse ai person i cili punon t kqija, me siguri q do t marr tjetr drejtim nga ai i cili
punon pun t mira dhe anasjelltas. Kshtu njerzit ndahen. Pra, i them vllait (i cili
pyet): Urdhro pr pun t mira dhe ndalo nga t kqijat me aq sa mundesh. Dhe dije se
urdhrimi pr pun t mira dhe ndalimi nga t kqijat sht prej obligimeve m t
rndsishme n fen e Allahut t Lartsuar. Madje Allahu nuk na bri ne m t mir se
popujt e tjer vetm se me kt veori. I madhruari thot: " Ju (besimtar) jeni njerzit
m t mir t t gjitha kohve t njerzimit, Ju urdhroni marufin dhe ndaloni munkerin
dhe vrtet ju besoni n Allahun." (Al Imran, 110). Ndrsa pr beni israilt Allahu i
Madhruar thot: "Ata nga Bijt e Israilit t cilt nuk besuan, u mallkuan nga goja e
Daudit dhe Isait, birit t Merjemes. Kjo ngaq ata nuk u bindn (ndaj Allahut dhe t
Drguarit t Tij) dhe gjithnj i tejkalonin t gjith kufijt. Ata asnjher nuk e ndalonin
njri-tjetrin nga Munkeri q ata gjithnj vepronin. E poshtr vrtet ishte ajo q ata gjithnj
vepronin." (El Maide, 78-79). "Zgjimi Islam" i shejh ibn Uthejminit.
104
Transmetohet nga Ebi Kutejle se i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi
t!) u ngrit para njerzve n Haxhin e Lamtumirs dhe tha:

64 MBUROJA.net
kan bindje t tyren (besojn) kuptimin e fjals s t Drguarit t Allahut (Paqja dhe
mshira e Allahut qofshin mbi t) q thot:

~ - - ~ - ; ~, - - ' - - - -' Q -; - - - Q -; - - ' ~ -

Besimtari me besimtarin sht si ndrtesa, ku do pjes e saj forcon tjetrn, dhe lidhi
(futi) gishtat e duarve me njri-tjetrin.
106


; ) - =' - ; ) - = , - ; ; - - Q- - -; - - J - - , -' ~ - _ - - - ; ~ - - - _ - - ~ - ~ = - J - -
- ~ = - , ) ~- _ - = -' -

Shembulli i besimtarve n dashurin ndrmjet tyre, mshirn dhe butsin, sht si
shembulli i nj trupi t vetm, nse ankohet nj prej gjymtyrve t tij, ather e pason at
i gjith trupi me dhimbje e vuajtje.
107

D Du ur ri im mi i, , f fa al l n nd de er ri im mi i d dh he e k k n na aq q s si ia a

(Grupi i shptuar, ehlus suneh vel xhemah) Urdhrojn pr durim n do fatkeqsi, pr
falnderim n do mirsi dhe t jen t knaqur me (Allahun) n caktimin e hidhur.

M Mo or ra al le et t e e l la ar rt ta a d dh he e v ve ep pr ra at t e e m mi ir ra a

(Grupi i shptuar, ehlus suneh vel xhemah) Ftojn pr n moralet e larta, punt e bukura
dhe kan bindje t tyren kuptimin e fjals s t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i
Allahut qofshin mbi t!):

' -' -- Q- - -; - - J - ' - - = ; ) - ~ =

"Nuk ka t drguar pas meje dhe as popull pas jush. Adhuroni Zotin tuaj, falni pes
namazet, jepni zekatin tuaj, agjroni muajin tuaj dhe bindjuni t parit tuaj q t hyni n
xhenetin e Zotit tuaj." (Es Sahihah 3233)
105
Transmetohet n hadithin e Xherijr bin Abdullah (Allahu qoft i knaqur prej tij) se ka thn:
I dhash besn t Drguarit t Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t) pr
kryerjen e faljes, dhnien e zekatit dhe kshilln pr do musliman. (Buhariu)
106
Buhariu dhe Muslimi.
107
Buhariu dhe Muslimi.

65 MBUROJA.net
Besimtari q ka besim m t plot sht ai q ka moral m t mir.
108

Nxisin pr tu lidhur (pajtuar) me at q t ka ndar (sht zemruar), ti japsh atij q
nuk t jep dhe tia falsh atij q t ka br padrejtsi.

Urdhrojn pr bindjen ndaj
prindrve, mbajtjen e lidhjeve farefisnore, sjelljen mir me komshinjt
109
, bamirsin ndaj

108
E ka nxjerr Et Tirmidhiu prej hadithit t Aishes (Allahu qoft i knaqur prej saj!) dhe e ka
saktsuar at; Ebu Daudi dhe Ahmedi prej hadithit t Ebu Hurejrs (Allahu qoft i knaqur prej
tij!). Ahmed Shakir ka thn: Zinxhiri i ktij hadithi sht sahih. Po ashtu shih dhe Sahihul
Xhami me nr. 1230, 1231 dhe 1232 i shejh Albanit.
Po ashtu prmendim: Transmetohet nga Abdullah bin Amr (Allahu qoft i knaqur prej tij!) se i
Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) ka thn:
M t mirt ndr ju jan ata q kan moralin m t lart (Buhariu)
Transmeton Ibn Abasi (Allahu qoft i knaqur me t dy ata!) se i Drguari i Allahut (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi t!) ka thn:
M t dashurit ndr ju tek un dhe m pran meje n ditn e Kiametit jan ata q kan
moralin m t lart. (Et Tirmidhiu n kapitullin El Birru ues Sileh. Shejh Albani
(Allahu e mshiroft!) n Sahih El Xhami 1/439 ka thn: Hadith hasen.)
Transmetohet nga Ebu Darda (Allahu qoft i knaqur prej tij) se i Drguari i Allahut (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi t!) ka thn:
Nuk ka gj m t rnd n peshojn e muslimanit ditn e Kiametit se morali i mir. (Et
Tirmidhiu n kapitullin El Birru ues Sileh 3/244 dhe Ebu Daudi n kapitullin Morali
4/253. Shejh Albani (Allahu e mshiroft !) n Sahih et Tirmidhi 2/194 thot: "Hadith
sahih")
Transmetohet nga Ebu Hurejra (Allahu qoft i knaqur prej tij) se i Drguari i Allahut (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi t!) sht pyetur pr at pun q i fut njerzit m shum n xhenet, e
ai tha:
Frika ndaj Allahut (bindja ndaj Tij) dhe morali i lart. (Et Tirmidhiu n kapitullin El
Birru ues Sileh 3/245. Shejh Albani (Allahu e mshiroft!) ka thn n Sahih et
Tirmidhi 2/194: Hadith hasen.)
Transmetohet nga Ebu Hurejra (Allahu qoft i knaqur prej tij) se ka thn: I Drguari i Allahut
Besimtart me besim m t plot jan ata, q kan moralin m t lart, dhe m t mirt
ndr ju jan ata, q jan m t mir pr familjet (bashkshortet) e tyre. (Et Tirmidhiu.
Dhe e ka saktsuar shejh Albani (Allahu e mshiroft!) n Sahihul Xhami 1/266-267)
Dijetari i islamit, Ibn Tejmijeh (Allahu e mshiroft!), n sqarimin e ktij hadithi thot:
I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) e kushtzoi plotsimin
e besimit me plotsimin e moralit t lart. (Mexhmuul fetava 10/659)
109
Transmeton Ebu Shurejh (Allahu qoft i knaqur prej tij) se i Drguari i Allahut (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi t) ka thn:

66 MBUROJA.net
jetimve, t varfrve
110
dhe udhtarve, si dhe sjelljen but me robrit
111
. Ndalojn nga
mburrja
112
, kryelartsia, padrejtsia dhe shtrirja e dors mbi krijesat (dmtimi i tyre) me

Pasha Allahun, nuk beson! Pasha Allahun, nuk beson! Pasha Allahun, nuk
beson! Than: "O i Drguari i Allahut, kush?" Tha: Ai, nga t papriturat (dmet) e t
cilit nuk sht i sigurt komshiu i tij. (Buhariu)
Transmeton Ebu Hurejra (Allahu qoft i knaqur prej tij) se i Drguari i Allahut (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi t) ka thn:
Kush beson n Allahun dhe botn Tjetr, mos ta dmtoj komshiun e tij. Kush beson n
Allahun dhe botn Tjetr, ta respektoj mikun, dhe kush beson n Allahun dhe botn
Tjetr, le t flas mir ose t hesht. (Buhariu)
110
Transmeton Abdullah bin Amr (Allahu qoft i knaqur prej tij) se nj burr pyeti t Drguarin
e Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t):
"Cili islam (pun e muslimanit) sht m e mir?" Ai (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin
mbi t) tha: T japsh pr t ngrn (t varfrve, udhtarve etj.) dhe t prshndessh
me selam at q njeh dhe at q nuk e njeh. (Buhariu)
111
Ibn Raxhebi (Allahu e mshiroft!) thot:
Shum prej njerzve mendojn se devotshmria (bindja ndaj Allahut) sht kryerja e t
drejtave t Allahut duke i ln mnjan ato t njerzve. Kshtu, ndodh shpesh tek ata q
kujdesen t kryejn t drejtat e Allahut me dashuri pr T, frik prej dnimit t Tij e
bindje ndaj Tij, t ln pas dore t drejtat e njerzve. Ndrsa t bashkosh ndrmjet
kryerjes s t drejtave t Allahut e t drejtave t njerzve sht shum e vshtir dhe nuk
e arrijn at vetm se nj pakic e njerzve, dhe ata jan t Drguarit e Allahut dhe t
sinqertt n fen e Allahut. (Xhamiul ulumi el Hikem 2/71-72)
Transmetohet nga Enes bin Malik (Allahu qoft i knaqur prej tij) se ka thn:
"Ishim t ulur me t Drguarin e Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) dhe
ai tha: Do t hyj tek ju tani nj burr prej banorve t xhenetit. Pas pak, hyn nj burr
prej ensarve, me mjekr q pikonte prej abdesit dhe me sandalet n dorn e majt. T
nesrmen, i Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) tha t njjtn
gj dhe hyri i njjti person n t njjtn form. Ditn e tret, i Drguari (Paqja dhe bekimi
i Allahut qofshin mbi t!) tha t njjtn gj dhe u shfaq prsri i njjti njeri n t njjtn
gjendje. Kur i Drguari i Allahut u ngrit pr t'u larguar, Abdullah bin Amr bin el As
shkoi pas atij burri dhe i tha:U grinda me baban dhe u betova q mos t hyj tek ai pr
tri net. Nse sheh se mund t m marrsh n shtpin tnde gjat ksaj kohe, do t t isha
mirnjohs. Po, i tha ai. Enesi thot: Abdullahi tregoi pr ato tri net q fjeti tek ai dhe
tha se nuk e kishte par t ngrihej e t falej n asnj pjes t nats Por, kur zbulohej e
rrotullohej n shtratin e tij, e prmendte Allahun e lartsuar dhe e madhronte At,
derisa ngrihej pr faljen e sabahut". Abdullahi thot: "Dhe nuk dgjova prej tij t flas
vetm se fjal t mira. Pasi kaluan tri nett dhe nuk pash ndonj gj t veant n
punt e tij, i thash: O rob i Allahut! Un, n t vrtet, nuk kam pasur ndonj znk a
grindje me baban tim, por dgjova t Drguarin e Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut

67 MBUROJA.net
apo pa t drejt. Urdhrojn pr moralet e larta dhe ndalojn nga moralet e ulta.

Dhe
do gj q ata thon apo veprojn prej ktyre apo t tjera si kto, ata pasojn n kt gj
Librin e Allahut dhe Sunetin e t Drguarit t Tij.

P P r rm mb by yl ll lj ja a e e a ak ki id de es s s s g gr ru up pi it t t t s sh hp p t tu ua ar r e eh hl lu us s s su un ne eh h v ve el l x xh he em ma ah h

do gj q ata e thon dhe e veprojn, e bjn kt duke pasuar Kuranin dhe Sunetin.
Rruga e tyre sht feja islame, me t ciln Allahu drgoi Muhamedin (Paqja dhe bekimi i
Allahut qofshin mbi t!). Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) na ka
treguar se populli i tij do t ndahet n shtatdhjetetre grupe, ku t gjitha do t jen n
zjarr, prve njrit, e ai sht xhemati. Ndrsa, n nj hadith t transmetuar prej tij, ai ka
thn:

-' = ~ ; - - - - - ' - ' - J - - _ - - ' Q - ;

qofshin mbi t!) t thot tri her radhazi: Do t hyj tek ju tani nj burr prej banorve t
xhenetit dhe ai q hyri n t tria rastet ishe ti. Kshtu, doja t qndroja tek ti pr t par
punn tnde, q ta merrja shembull, por nuk pash tek ti t punoje shum (pun t mira).
ka sht ajo gj me t ciln ke arritur at q tha pr ty i Drguari i Allahut (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi t!)?! Tha: E gjitha sht ajo q vrejte! Pasi u bra gati
pr tu larguar, m thirri dhe m tha: Nuk sht gj tjetr prve asaj q vrejte,
prveq un nuk mbaj n veten time urrejtje pr ndoknd prej muslimanve dhe nuk
kam smir pr ndoknd pr at t mir q Allahu i ka dhn. Abdullahi tha:
Ather, kjo sht ajo me t ciln ke arritur kt shkall dhe q ne nuk arrijm ta bjm.
(Ahmedi n Musnedin e tij 3/166)
112
I Drguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) ka thn:
A tju njoftoj juve pr banort e xhenetit? (Ata jan) do i dobt e i prulur, i cili, nse
betohet n Allahun, e kryen at. A tiu njoftoj juve pr banort e xhehenemit? (Ata jan)
do i fort (me trup t fort e t rregullt), barkmadh (i shndosh e llups),
mendjemadh. (Buhariu Muslimi)
Transmetohet nga Abdullah bin Mesudi (Allahu qoft i knaqur prej tij) se i Drguari i Allahut
Nuk ka pr t hyr n xhenet ai person, q ka n zemrn e tij qoft edhe nj grimc
mendjemadhsi. Nj burr tha: "Dikush dshiron q teshat dhe sandalet e tij t jen t
bukura (a sht kjo mendjemadhsi?)". Tha (i Drguari): Allahu sht i bukur dhe e do
t bukurn. Mendjemadhsia sht kundrshtimi i s vrtets dhe prmimi i njerzve.
(Muslimi)
Dhe n nj hadith t sakt, thuhet se zjarri ka thn:
Jam mbushur me mendjemdhenjt e kryeneet (Muslimi)

68 MBUROJA.net
Jan ata q ndodhen n at q jam un sot dhe shokt e mi.

Pra, ata t cilt jan t kapur pas Islamit t pastr, ata jan Ehlus Suneh vel Xhemah.
113

Prej tyre jan besnikt, dshmort, bamirsit, dijetart e udhzimit, t cilt jan si kandila
ndriues n errsir dhe q prmenden pr veprat e larta dhe punt e tyre t mira.

Prej tyre jan el ebdalu, imamt e fes, pr t cilt muslimant kan rn n konsensus pr
udhzimin dhe dijen e tyre.

Ata jan pala e ndihmuar, pr t cilt Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!)
ka thn:

- - Q - - -' = , - V Q - V ; ) - -' = Q - ; , ~ - V ; ~ - - _ = - _ - - ; - - _ - = ; ) - - =
-' ~-

Do t vazhdoj nj grup nga populli im q t qndroj n t vrtetn, t ndihmuar (nga
Allahu). Nuk i dmton kush i kundrshton dhe i tradhton ata, derisa t vij Kiameti!

Lusim Allahun q t na bj prej tyre, t mos na i devijoj zemrat tona, pasi na udhzoi
dhe t na dhuroj prej mshirs s Tij, sepse Ai sht Dhuruesi! Allahu e di m s
miri!

Ve sal-lallahu ala Muhammedin ve alihi ve sahbihi ve sel-lem teslimen kethiran
114

113
Transmetohet nga Auf bin Malik merfuan:
"ifutt u ndan n shtatdhjet e nj grupe, njri n xhenet dhe shtatdhjet n zjarr. T
krishtert u ndan n shtatdhjet e dy grupe, njri n xhenet dhe shtatdhjetenj n
zjarr. Pasha At, n Dorn e t Cilit sht shpirti im, do t ndahet populli im n
shtatdhjetetre grupe, njri do t jet n xhenet, kurse shtatdhjetedy n zjarr." Than: "O
i Drguari i Allahut, kush jan ata?"
113
Tha: "Ata jan xhemati." (Es Sahihah 1492)
Transmetohet nga Abdullah bin Mesud (Allahu qoft i knaqur prej tij!) nga i Drguari i Allahut
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi t!) se ka thn:
"Feja Islame filloi si e huaj dhe do t kthehet e huaj ashtu si edhe filloi, dhe Tuba sht
pr t huajt." I than: "O i Drguarit i Allahut, kush jan ata?"
113
Tha: "Jan ata t cilt
prmirsojn kur njerzit prishin." (Es Sahihah 1273)
114
Shejh Uthejmini (Allahu e mshiroft!) thot:
"Dhe, me kt lutje madhshtore, autori (Allahu e mshiroft!) e mbyll kt libr me fjal
t pakta, porse me shum kuptime, i cili sht ajka e medhhebit t Ehlus Suneh vel

69 MBUROJA.net

Xhemah. N t ka shum dobi madhshtore, t cilat krkohen nga krkuesi i dijes ti
msoj prmendsh.

Akide Uasitije

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Akide Uasitije

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1 MBUROJA.

You might also like